ເອກະສານປະກອບບັນຍາຍການສອນວິຊາພາສາລາວ-ວັນນະຄະດີ ສາຍຄູປະຖົມລະບົບ11+3+2 ຕໍ່ເນື່ອງ

ບດົ ໜ່ ງຶ ເພ່ ນິ ສໍາຜດັ ນອກແບບລຽນວກັ ມຄີ ໍາສຸດ ງວກັ ຕ່ໄໍ ປ, ຖາ້ ເປນັ ກາບເຈດັ ກແໍ ມ່ ນບາດຄາໍ ທ່ ີ ຂນຶ້ ຊ່ ເື ມອື ງລາວ ສຸດຕາເຫອຼື ອ່ ານ ໄຫຼຜ່ ານທາງກາງ ຖະໜນົ ສະອາດ

6. ບດົ ເພງລາວໃນຍຸກປະຈ 6.1.ຄວາມໝາຍຂອງບດົ ເພງ ເພງເປນັ ກອນປະເພດຫນ່ ງຶ ທ່ ປີ ະກອບດນົ ຕ,ີ ປະກອ ສະແດງດວ້ ຍສຽງ, ສໍານຽງຂອງຄນົ ຜູຮ້ ອ້ ງ, ເນອື້ ເພງ ແມ່ ນເລ່ ອື ງການດໍາລງົ ຊວີ ດິ , ຄວາມຮກັ , ຄວາມງາມ ຮດິ ຄອງປະເພນ,ີ ມູນເຊອື້ ປະຫວດັ ສາດ ແລະ ມລໍ ະ ເພງແມ່ ນມລໍ ະດກົ ທາງປນັ ຍາ ທ່ ໄີ ດສ້ ະສມົ ຕ່ ຫນ່ ງຶ ໃນວຖິ ຊີ ວີ ດິ ຂອງຄນົ ເຮາົ ແລະ ເຄຍີ ມບີ ດົ ບາດ ຫມາຍຂອງບດົ ເພງດ່ ງັ ນ:ີ້ 1). ເພງໃຫຄ້ ວາມບນັ ເທງີ 2). ເພງສາ້ ງຄວາມສາມກັ ຄີ 3). ເພງໃຫກ້ ານສກຶ ສາອບົ ຮມົ 4). ເພງເວາົ້ ເຖງິ ແບບແຜນການດໍາລງົ ຊວີ ດິ 5). ເພງລະບາຍຄວາມໃນໃຈ 6). ເພງເປນັ ສ່ ມື ວນຊນົ

ຈບຸ ນັ ອບຈງັ ຫວະທໍານອງສະເພາະແຕ່ ລະບດົ ແລະ ງບ່ ຈໍ າໍ ກດັ ແລວ້ ແຕ່ ອາລມົ ຈດິ ຂອງຜູແ້ ຕ່ ງຈະ ມຂອງທາໍ ມະຊາດ, ບາ້ ນເກດີ ເມອື ງນອນ. ະດກົ ມຄີ ່ າຕ່ າງໆ. ຕເໍ ນ່ ອື ງກນັ ມາໄດຫ້ າຼ ຍເຊ່ ນັ ຄນົ ແລວ້ , ມນັ ເປນັ ສ່ ວນ ດຕ່ ສໍ ງັ ຄມົ ລາວເຮາົ ເຊ່ ງິ ຈະແບ່ ງຕາມເນອື້ ໃນຄວາມ

ກເດິ ບ່ຈງິ ວະກດິ າໂໍີ ລອວ: ມບດົ ເພງັ ຕ່ າງໆ ໃນສ່ ອງແສງທາງດາ້ ນໃດ ?

ແລວ້ ຈາໍ ແນກບດົ ເພງັ ມເີ ນອື້

6.2. ສລິ ະປະການປະພນັ 1).ການປະກອບສາ້ ງຂອງເພງ ການແຕ່ ງເປນັ ໂຄງກອນສະເພາະ ໂດຍອງີ ໃສ່ ຄາໍ ເຊ່ ນັ : ສາໍ ຜດັ ໃນ, ສາໍ ຜດັ ນອກ, ສໍາຜດັ ສບັ ຫ່ ວາງ ຜດັ ພະຍນັ ຊະນະ, ການສາໍ ຜດັ ຂອງເພງ ມນັ ຂນຶ້ ກ ຈ່ ງັ ຫວະທາໍ ນອງ ຂອງແຕ່ ລະປະເພດ, ແຕ່ ທຸກເພ ໃດຫນ່ ງຶ ສບັ ປນົ ກນັ ເພ່ ອື ສະດວກໃນການຮອ້ ງ, ຈ ຊອນ. 2).ພາສາຂອງເພງ - ຄາໍ ສບັ ສາໍ ນວນໃຊແ້ ຕ່ ງເພງ ແມ່ ນເຫມາະສມົ ຂອງເພງ. - ຄໍາສບັ ທ່ ເີ ຂາົ້ ໃຈງ່າຍ, ຕດິ ພນັ ກບັ ຊວີ ດິ ປະຈາໍ ວນັ - ຄາໍ ສບັ ທ່ ສີ າມາດພນັ ລະນາເຖງິ ຮູບພາບ, ເຫດ ກ່ າວເຖງິ .

າສບັ ພາສາທ່ ມີ ກີ ານສາໍ ຜດັ ຫາຼ ຍຮູບແບບ (ບາວກັ ) ຫຼື ສໍາຜດັ ສະຫຼະ ແລະ ສາໍ ກບັ ແຕ່ ລະລກັ ສະນະຂອງເນອື້ ໃນ ແລະ ພງລວ້ ນແຕ່ ມກີ ານສໍາຜດັ ຕາມຮູບແບບ ຈ່ ງື ່າຍ ແລະ ເຮດັ ໃຫເ້ ພງມ່ ວນ,ອອນ ມກບັ ເນອື້ ເລ່ ອື ງ ແລະ ຈ່ ງັ ຫວະທາໍ ນອງ ນຂອງຜູຟ້ ງັ ທ່ ວົ ໄປ. ດການ, ຄວາມຮູສ້ ກຶ ແລະ ແນວຄດິ ທ່ ເີ ພງ

ບດົ ທີ 6 ຫກຼັ ການຂຽນ 1. ຫຼກັ ການໃຊຕ້ ວົ ອກັ ສອນ ຕອ້ ງຂຽນໃຫຖ້ ກຶ ຕວົ ອກັ ສອນສູງ, ອກັ ສອນກາ ສອນສູງກບັ ອກັ ສອນຕ່ າໍ ເຊ່ ນັ : ຕວົ ຂ ກບັ ຕວົ ຄ ຜ ກບັ ຕວົ ພ, ຕວົ ຝ ກບັ ຕວົ ຟ, ຕວົ ຫ ກບັ ຕ ເພ່ ອື ຊ່ ວຍໃຫຈ້ ່ ຈື າໍ ໄດວ້ ່ າຄໍາໃດຕອ້ ງຂຽນຕວົ ອ ສອນຕ່ ໍານນັ້ ເຮາົ ໄດຈ້ ດົ ຄາໍ ທ່ ຖີ ກຶ ລງົ ໃຫເ້ ບ່ ງິ ດ່ ງັ ຕ່ໄໍ ປ ຄໍາໃຊຕ້ ວົ ອກັ ສອນສູງ ຂະ: ຜກັ ຂະ, ຂະນະ ຂກັ : ຜາ້ ຍອ້ ມຂກັ ຂດັ : ຂດັ ຂອ້ ງ, ຂດັ ຂວາງ ຂບັ : ຂບັ ຮອ້ ງ

ນພາສາລາວໃຫຖ້ ກຶ ຕອ້ ງ າງ ແລະ ອກັ ສອນຕ່ າໍ . ສ່ ງິ ທ່ ມີ ກັ ຫງຼົ ກນັ ແມ່ ນອກັ ຄ, ຕວົ ສ ກບັ ຕວົ ຊ, ຕວົ ຖ ກບັ ຕວົ ທ, ຕວົ ຕວົ ຮ. ອກັ ສອນສູງ ແລະ ຄາໍ ໃດຕອ້ ງການຂຽນຕວົ ອກັ ປນ:ີ້ ຄາໍ ໃຊຕ້ ວົ ອກັ ສອນຕ່ າໍ ຄະ: ອງົ ຄະ, ຄະນະ ຄກັ : ຄກັ ແນ່ ຄດັ : ຄດັ ຄາ້ ນ, ເຄ່ ງັ ຄດັ ຄບັ : ຄບັ ແຄບ

2. ການໃຊວ້ ນັ ນະຍຸດ ຄໍາເວາົ້ ໃນພາສາລາວມດີ ວ້ ຍກນັ ຫກົ ສຽ ໂທສູງ ແລະ ໂທຕ່ ໍາ. ສຽງສູງແມ່ ນສຽງກາງຂ ເເມ່ ນສຽງກາງຂອງອກັ ສອນຕ່ ໍາ ເເລະ ອກັ ສອ ສຽງສູງຂອງອກັ ສອນສູງ ເຊ່ ງິ ມໄີ ມເ້ ອກ, ແລ ແມ່ ນສຽງສູງຂອງອກັ ສອນຕ່ ໍາ,ເຊ່ ງິ ມໄີ ມເ້ ອກ ເຊ່ ງິ ມໄີ ມໂ້ ທ . ສຽງໂທຕ່ ໍາແມ່ ນສຽງຕ່ ໍາຂອງອ ໄມໂ້ ທ. 1 ສຽງສູງ • ອກັ ສອນສູງ: ສາ ສ່ າ* • ອກັ ສອນກາງ: ປາ 2 ສຽງຕ່ ໍາ ປ່ າ • ອກັ ສອນຕ່ າໍ : ຊາ* ຄອື ກັ ສອນຕ່ ໍາ

ຽງຄື : ສຽງສູງ , ສຽງຕ່່ ໍາ, ເອກສູງ, ເອກຕ່ ໍາ, ຂອງອກັ ສອນສູງ, ຊ່ ງຶ ບ່ ໍມໄີ ມຫ້ ຍງັ , ສຽງຕ່ ໍາ ອນກາງ, ເຊ່ ງິ ບ່ ໍມໄີ ມຫ້ ຍງັ . ສຽງເອກສູງແມ່ ນ ລະ ອກັ ສອນກາງເຊ່ ງິ ມໄີ ມເ້ ອກ. ສຽງເອກຕ່ ໍາ ກ. ສຽງໂທສູງແມ່ ນສຽງຕ່ ໍາຂອງອກັ ສອນສູງ, ອກສອນຕ່ ໍາ ເເລະ ອກັ ສອນກາງ, ເຊ່ ງິ ມີ ສາ້ 4ໂທສູງ 3 ເອກສູງ ຄອື ກັ ສອນສູງ ປາ້ 6 ໂທຕ່ ໍາ 5 ເອກຕ່ ໍາ ຄອື ກັ ສອນຕ່ ໍາ ຊ່ າ ຊາ້ *

ສ່ ງິ ຫນ່ ງຶ ທ່ ຈີ າໍ ເປນັ ໃຫເ້ ເກ່ ຜູຂ້ ຽນຫນງັ ສລື າວໃຫ ໄມໂ້ ທ, ຢ່ າໃຊໄ້ ມໂ້ ທໃສ່ ຄາໍ ທ່ ມີ ສີ ຽງເອກ ແລະ ຢ່ າໃຊ ອກັ ສອນສູງ, ກາງ ຫຼື ຕ່ າໍ ກ່ ຕໍ າມ. ເພ່ ອື ຊ່ ວຍໃຫ້ ຈ່ ຈື າໄດວ້ ່ າ ຄາໍ ໃດມສີ ຽງເອກ ເເລ ເບ່ ງີ ຄາໍ ທ່ ຖີ ກື ກບັ ຄາໍ ທ່ ຜີ ດິ ດ່ ງັ ລ່ ຸມນ:ີ້ ຄໍາທ່ ຖີ ກຶ ຄໍາທ່ ຂດັ ແຍງ້ ຂດັ ແ ຍາດແຍ່ ງ ຍາດ ເຊ່ ອື ງຊ່ ອນ ເຊອື້ ງ ຊ່ ອນເລບັ ຊອ້ ນ ຄ່ ອງແຄວ້ ຄອ້ ງ ເລ່ ອື ງ ເລອື້ ງ

ຫຖ້ ກື ແມ່ ນຕອ້ ງຂຽນໃຫຖ້ ກື ຕາມຫກຼັ ໄມເ້ ອກ, ຊໄ້ ມເ້ ອກໃສ່ ຄໍາທ່ ມີ ສີ ຽງໂທ, ເເມ່ ນຈະເປນັ ລະ ຄໍາໃດມສີ ຽງໂທນນັ້ , ເຮາົ ມຕີ ວົ ຢ່ າງໃຫ້ ທຜີ ດິ ແຍ່ ງ ດແຍງ້ ງຊອ້ ນ ນເລບັ ງແຄວ້ ງ

3. ຫກຼັ ຄວາມໝາ ຄາໍ ທ່ ຖີ ກຶ ລາຊະການ ລາສະດອນ ເສດຖະກດິ ຊວີ ະປະຫວດັ ຍຸ ດໂທບາຍ ສລິ ະປະ ປານປີ ານອມ ກອງປະຊຸ ມ ສະຕີ ສະມດັ ຖະພາບ ສາມະເນນ ສະມາຄມົ ສະມາຊກິ ກາໍ ມາຊບີ

າຍຂອງພາສາປາລີ ຄາໍ ທ່ ຜີ ດິ ລາດຊະການ ລາດສະດອນ ເສຖະກດິ ສວີ ະປະຫວດັ ຍຸ ດທະນະໂຍບາຍ ສນິ ລະປະ ປະນປີ ະນອມ ກອງປດັ ຊຸມ ສດັ ຕີ ສະມດັ ຕະພາບ ສໍາມະເນນ ສາມາຄມົ ສາມະຊກິ ກາໍ ມະຊບີ

4. ຫກຼັ ການເຊ່ ອື ມຄາໍ ໃນປະໂຫຍກຫນ່ ງຶ ໆຍ່ ອມມຄີ ໍາຕວົ ຕງັ້ , ຄໍາກາໍ ມະ ຕອ້ ງເອາົ ຄາໍ ເຊ່ ອື ມ, ຄໍາຄຸນນາມ ຫຼື ຄໍາຕ່ ໍມາຕ່ ມື ໃສ ຈະບ່ ໍຖກື ຕາມວທິ ຮີ ຽງຄໍາ ໃນພາສາລາວ ດ່ ງັ ປະໂ ລງົ ຂາ້ ງຫຼງັ ຂອງຄໍາກາໍ ມະເພ່ ອື ຂະຫຍາຍຄວາມຫມ ຕວົ ຢ່ າງ: ລາວຍ່ າງໄວ, ນກົ ບນິ ສູງ, ໄກ່ ຂນັ ມ່ ວນ ຖາ້ ປະໂຫຍກໃດໃຊຄ້ ໍາກາໍ ມະຂາດນນັ້ ເພ່ ນິ ຈະ ຕວົ ຢ່ າງ: ຂອ້ ຍກນິ ເຂາົ້ ໄດດ້ ,ີ ລາວໄປໂຮງຮຽນ ໂທລະພາບຈນົ ເດກິ ,

າຮຽງຄາໍ ໃນປະໂຫຍກ ະ ແລະ ຄາໍ ປະກອບຕງັ້ ລຽນກນັ . ຖາ້ ວ່ າຈາໍ ເປນັ ສ່ ນນັ້ ຕອ້ ງຕ່ ມື ລງົ ໃຫຖ້ ກື ບ່ ອນຂອງມນັ ບ່ ໍດ່ ງັ ນນັ້ , ໂຫຍກທ່ ໃີ ຊຄ້ າໍ ກາໍ ມະຄບົ , ເພ່ ນິ ວາງຄໍາຄຸນນາມ ມາຍຂອງຄາໍ ກາໍ ມະ. ນ, ນອນຫຼບັ ດ,ີ ຝນົ ຕກົ ຫຼາຍ.. ະວາງຄາໍ ຄຸນນາມລງົ ຂາ້ ງຫງຼັ ຄາໍ ປະກອບສະເຫມ.ີ ນໄວ, ລາວອ່ ານຫນງັ ສພື ມິ ທຸກໆມ,ື້ ແມ່ ເບ່ ງິ

ໃນບາງກລໍ ະນີ ຄໍາຄຸນນາມຫາກຂະຫຍາຍຄ ຄຸນນາມນນັ້ ໄວຂ້ າ້ ງຫຼງັ ຂອງຄໍາກາໍ ມະ ເຊ່ ນັ ເພ່ ນິ ເ ຖາ້ ຫາກຄາໍ ຄຸນນາມນນັ້ ໃຊຂ້ ະຫຍາຍຄາໍ ກາໍ ມ ຄໍານາມຄເື ກ່ າົ ເຊ່ ນັ ເພ່ ນິ ເຮດັ ວຽກຫຼາຍ.  ຂໍທ້ ່ ຄີ ວນລະວງັ ແລະ ເອາົ ໃຈໃສ່ ລະຫວ່ າງຄາໍ - ຄໍາເຊ່ ອື ມ ແລະ ຄາໍ ຕ່ ບໍ າງຄາໍ ເປນັ ຄໍາດຽວກນັ ເຊ່ ນັ ເຮາົ ໄປນາກບັ ອາ້ ຍ, ເພ່ ນິ ມາແຕ່ ການ, ເພ່ ນິ ລ ເຊ່ ອື ມ ເພາະມນັ ມລີ ກັ ສະນະນາໍ ເອາົ ປະໂຫຍກ ຫ ແລະ ກນັ ຢ່ າງແຈ່ ມແຈງ້ ຂນຶ້ ... - ຄໍາຕ່ ໍ ຂອ້ ຍກບັ ພ່ ,ໍ ແມ່ ໄປຕະຫາຼ ດແຕ່ ພ່ໄໍ ປກ ຄໍາຂດີ ກອ້ ງນນັ້ ແມ່ ນຄໍາຕ່ ເໍ ພາະມນັ ເຮດັ ໃຫຄ້ ໍາ ຫຼື

ຄໍານາມທ່ ເີ ປນັ ຄໍາປະກອບນນັ້ , ເພ່ ນິ ຈ່ ງິ ວາງຄາໍ ເຮດັ ຫຼາຍວຽກ... ມະຂອງປະໂຫຍກເພ່ ນິ ກຍໍ ງັ ວາງໄວຂ້ າ້ ງຫຼງັ ຂອງ າເຊ່ ອື ມ ແລະ ຄໍາຕ່ ໍ ນ(ກບັ , ແຕ່ , ຈນົ )ແຕ່ ມນັ ມວີ ທິ ໃີ ຊແ້ ຕກຕ່ າງ ກນັ ລາໍ ຈນົ ແຈງ້ ບນັ ດາຄໍາສບັ ທ່ ຂີ ດີ ກອ້ ງນນັ້ ແມ່ ນຄາໍ ຫຼື ຄາໍ ເວາົ້ ໄປເພ່ ມີ ເຕມີ ຄວາມຫມາຍໃຫແ້ ກ່ ກນັ ການ, ນາງແກວ້ ອ່ ານຫນງັ ສຈື ນົ ລມື ກນິ ເຂາົ້ . ຄວາມຫມາຍຂອງຄາໍ ຕ່ ເໍ ນ່ ອື ງ ຫຼື ໂຮມ ເຂາົ້ ກນັ .

5. ຫກຼັ ການໃຊ ຄໍາທຂີ ຽນຖກຶ ໂຮງແຮມ ໂຮງຮຽນ ຮບັ ຮູ ້ ຮບັ ຊາບ ພະພຸ ດທະຮູ ບ ການຮ່ ວມມື ການຮຸ ກຮານ ຮບັ ຮອງ ສູຮ້ ບົ ນກັ ຮບົ ນກັ ຮຽນ ຮວບຮວມ ຮາ້ ນອາຫານ

ຊຕ້ ວົ ຮ ແລະ ລ ຄາໍ ທຂີ ຽນຜດິ ໂລງແລມ ໂລງລຽນ ລບັ ລູ້ ລບັ ຊາບ ພະພຸ ດທະລບູ ການລ່ ວມມື ການລຸກລານ ລບັ ລອງ ສູລ້ ບົ ນກັ ລບົ ນກັ ລຽນ ລວບລວມ ລາ້ ນອາຫານ

ບດົ ທີ 7 ຄວາມຮ 1. ຄວາມໝາຍ ແລະ ຄວາມສາໍ ຄນັ ຂອງການຟ ການຟງັ ແມ່ ນຂະບວນການທ່ ເີ ນ່ ອື ງຈາກການໄດຍ້ ຄວາມເຂາົ້ ໃຈ ແລະ ຄດິ ໃຫຮ້ ອບຄອບກ່ ອນຈະນ ໃນຊວີ ດິ ປະຈາໍ ວນັ ຂອງພວກເຮາົ ແຕ່ ລະ ຫຼວງຫາຼ ຍ, ບ່ ໍວ່ າຈະເປນັ ການສນົ ທະນາ, ສະແດງ ນອກນນັ້ ຍງັ ໄດຟ້ ງັ ຄາສງັ ສອນ, ຄາໍ ອະທບິ າຍຂອ ມຄີ ວາມຮູໃ້ ນແງ່ວຊິ າການຕ່ າງໆ, ຟງັ ວທິ ະຍຸ, ໂທ ອາດຈະຟງັ ໄດ,້ ແຕ່ ການທ່ ຈີ ະຟງັ ເປນັ ປະໂຫຍດຢ ມນັ ຮຽກຮອ້ ງໃຫຜ້ ູຟ້ ງັ ຕອ້ ງໄດເ້ ຝກິ ທກັ ສະໃນກາ ເປນັ ປະໂຫຍດໃນທຸກວຊິ າ ແລະ ຊວີ ດິ ປະຈາໍ ວນັ

ຮູກ້ ່ ຽວກບັ ການຟງັ ຟງັ ຍນິ . ເມ່ ອື ໄດຍ້ ນິ ແລວ້ ຕອ້ ງຕດິ ຕາມເລ່ ອື ງ ເພ່ ອື ທໍາ ນາໍ ໄປໃຊໃ້ ຫເ້ ກດີ ປະໂຫຍດໃນຂນັ້ ຕ່ ໍໄປ. ະມຈື້ ະເຫນັ ວ່ າເຮາົ ໄດປ້ ະໂຫຍດຈາກການຟງັ ຢ່ າງ ງຄວາມຄດິ ເຫນັ ຫຼື ການຄບົ ຄາ້ ສະມາຄມົ ຕ່ າງໆ. ອພ່ ໍແມ່ ແລະ ຄູອາຈານ, ຟງັ ການບນັ ຍາຍຂອງຜູ ້ ທລະພາບ ແລະ ອ່ ນຶ ໆ. ທຸກສ່ ງິ ເຫຼາົ ນທີ້ ຸກຄນົ ກໍ ຢ່ າງເຕມັ ໜ່ ວຍນນັ້ ຈະເປນັ ເລ່ ອື ງຍາກພສໍ ມົ ຄວນ ານຟງັ ເພ່ ອື ໃຫເ້ ກດີ ຄວາມຊນິ ເຄຍີ ໃນທາງທ່ ຈີ ະ ນ.

2. ປະເພດຂ 1. ການຟງັ ໂດຍມສີ ່ ວນຮ່ ວມໂດ 2. ການຟງັ ໂດຍຜູຟ້ ງັ ບ່ ໍມສີ ່ ວນຮ່ 3.ການຟງັ ຈາກສ່ ເື ອເອເລກັ ໂຕຣ 4. ການຟງັ ເພ່ ອື ຈບັ ໃຈຄວາມ

ຂອງການຟງັ ດຍກງົ ໃນຂະບວນການສ່ ສື ານ ຮວມໂດນກງົ ຣນກິ

3. ປະໂຫຍດ ກ. ປະໂຫຍດຕ່ ໍຕນົ ເອງ - ການຟງັ ທ່ ດີ ີ ແມ່ ນພດຶ ຕກິ າໍ ຂອງຜູມ້ ມີ າລະຍາ ຕວົ ແລະ ສ່ ວນລວມຕາມສະຖານທ່ ີ ແລະ ໂອກ - ການຟງັ ທ່ ດີ ພີ າໃຫຮ້ ບັ ຮູເ້ ລ່ ອື ງຕ່ າງໆ, ສາມາດເ ມ່ ຸງຫມາຍຂອງຜູເ້ ວາົ້ . - ການຟງັ ທ່ ດີ ຊີ ່ ວຍພດັ ທະນາສະມດັ ຖະພາບ ຂ ຊ່ ວຍໃຫຜ້ ູຟ້ ງັ ຮຽນຮູຂ້ ະບວນການເວາົ້ ທ່ ດີ ຂີ ອງຜູ - ການຟງັ ທ່ ດີ ຊີ ່ ວຍໃຫເ້ ກດີ ຄວາມຮູ ້ ແລະ ສະຕ ຕ່ າງໆເປນັ ຕນົ້ ແມ່ ນຄວາມຮູທ້ າງດາ້ ນວຊິ າການ ແ - ການຟງັ ທ່ ດີ ຊີ ່ ວຍໃຫຮ້ ູຄ້ າ◌ສໍ ບັ ແລະ ສໍານວນ ຢ່ າງໃນການເວາົ້ ແລະ ການຂຽນ.

ດຂອງການຟງັ າດໃນການຄບົ ຄາ້ ສະມາຄມົ ໃນລກັ ສະນະສ່ ວນ ກາດຕ່ າງໆ. ເຂາົ້ ໃຈຄວາມສາໍ ຄນັ ຂອງເລ່ ອື ງທ່ ຟີ ງັ ແລະ ຈດຸ ຂອງການໃຊທ້ ກັ ສະພາສາດາ້ ນອ່ ນື ໆ ຄກື ານ ຟງັ ຜອ້ ່ ນື ຕປິ ນັ ຍາຈາກການຮວບຮວມຂໍມ້ ູນ ແລະ ຂໍ້ ຄດິ ແລະ ແນວຄດິ ໃຫມ່ ໆ. ນໂວຫານຈາກຜູເ້ ວາົ້ ແລວ້ ຈດົ ຈາໍ ໄປເປນັ ແບບ

ຂ. ປະໂຫຍດຕ່ ໍສງັ ຄມົ ການຟງັ ທ່ ດີ ແີ ມ່ ນຂະບວນການສ່ ສື ານທ່ ກີ ່ ໃໍ ຫເ້ ກ ຟງັ ການອະທບິ າຍເລ່ ອື ງ \"ການຮກັ ສາສຸຂະພາບສ່ ໃຫມ່ ຕ່ າງໆໃນການຮກັ ສາສຸຂະພາບຈາກການຟງັ ຂະພາບແຂງແຮງ ສງັ ຄມົ ຈະມສີ ະມາຊກິ ທ່ ມີ ສີ ຸຂະ ໄດຢ້ ່ າງເຂມັ້ ແຂງ. ໃນບາງຄງັ້ ລດັ ຕອ້ ງການຄວາມຮ່ ວມມຈື າກ ການເສຍພາສອີ າກອນ, ການເລອື ກຕງັ້ ສະພາແຫ່ ງ ຜ່ ານສ່ ເື ອເລກັ ໂຕຣນກິ ເຊ່ ນັ ວທິ ະຍຸກະຈາຍສຽງ ຜູຟ້ ງັ ຮບັ ຮູຂ້ ່ າວສານ ແລະ ຄວາມຕອ້ ງການຂອງລ ຕາມ ເຊ່ ງິ ຍ່ ອມເປນັ ປະໂຫຍດຕ່ ໍປະເທດຊາດຢ່ າງ

ກດີ ປະໂຫຍດຕ່ ສໍ ງັ ຄມົ ແລະ ປະເທດຊາດ ເຊ່ ນັ ສວນບຸກຄນົ \", ຜູຟ້ ງັ ຈະໄດຮ້ ບັ ຮູແ້ ນວຄວາມຄດິ ງ, ຖາ້ ຜູຟ້ ງັ ນາໍ ໄປປະຕບິ ດັ ຕາມ, ຜູຟ້ ງັ ຍ່ ອມມສີ ຸ ະພາບເຂມັ້ ແຂງ ສາມາດພດັ ທະນາປະເທດຊາດ ກປະຊາຊນົ ຫຼື ພາກສ່ ວນອ່ ນື ໃນບາງເລ່ ອື ງ ເຊ່ ນັ ງຊາດ... ລດັ ຈະປະຊາສາໍ ພນັ , ແຈງ້ ເລອື້ ງຕ່ າງໆ ງ, ໂທລະພາບ, ການແຈງ້ ຂ່ າວສານ ເຊ່ ນັ ນທີິ້ າໍ ໃຫ້ ລດັ ແລວ້ ເກດີ ຄວາມຮ່ ວມມື ແລະ ປະຕບິ ດັ ງແທຈ້ ງິ .

4. ລກັ ສະນະ, ອຸປະສກັ ແ 4.1. ລກັ ສະນະຂອງການຟງັ ຢາກເຝກິ ການຟງັ ໃຫໄ້ ດຮ້ ບັ ຜນົ ດ,ີ ເຮາົ ຄວນ ໃນການເຝກິ ດ່ ງັ ຕ່ ໍໄປນ:ີ້ - ຕງັ້ ໃຈວ່ າຈະມາຟງັ ເຂາົ ເວາົ້ ແທໆ້ . - ບ່ ໂໍ ອລ້ ມົ ກນັ . - ບ່ ໍເວາົ້ ສອຍຄວາມ. - ຟງັ ຢ່ າງຕງັ້ ໃຈ ແລະ ໃຊຄ້ ວາມຄດິ . - ຖາ້ ມຕີ ອນໃດບ່ ໍເຂາົ້ ໃຈຄວນຫາໂອກາດຊກັ - ຫງຼັ ຈາກຟງັ ແລວ້ , ຄວນທບົ ທວນຄນື ວ່ າເລ່ ອື ຈະນາໍ ໄປປະຕບິ ດັ ໃຫເ້ ກດີ ປະໂຫຍດຕາມໂອກາດ

ແລະ ສລິ ະປະຂອງການຟງັ ນຮູລ້ ກັ ສະນະຂອງການຟງັ ທ່ ດີ ເີ ພ່ ອື ເປນັ ແນວທາງ ກຖາມ. ອງທ່ ໄີ ດຟ້ ງັ ໄປນນັ້ ມຂີ ໍເ້ ທດັ ຈງິ ພຽງໃດ, ມສີ ່ ງິ ໃດ ດອນັ ສມົ ຄວນ.

4.2. ອຸປະສກັ ການຟງັ ການຟງັ ທ່ ບີ ່ ໍມປີ ະສດິ ທຜິ ນົ ນນັ້ ມສີ າເຫດ 3 ຢ່ າງ ກ. ລະບບົ ການຮບັ -ການສ່ ງົ ບ່ ໍປກົ ກະຕິ - ຜູສ້ ່ ງົ ສານບ່ ມໍ ສີ ະມດັ ຖະພາບການເວາົ້ - ຜູຮ້ ບັ ສານບ່ ໍມສີ ະມດັ ຖະພາບການຟງັ - ສ່ ສື ານຕດິ ຂດັ ເຊ່ ນັ ເຄ່ ອື ງກະຈາຍສຽງເປ່ ເພ, ຂ. ສ່ ງິ ກະຕຸກພາຍໃນ ສ່ ງິ ກະຕຸກພາຍໃນຕວົ ຂອງຜູຟ້ ງັ ມຫີ ຼາຍຢ່ າງທ່ ເີ ປ - ມຄີ ວາມເຂາົ້ ໃຈຜດິ ວ່ າ ການໄດຍ້ ນິ ຄກື ານໄດຟ້ - ຜູຟ້ ງັ ມທີ ດັ ສະນະຄະຕທິ ່ ບີ ່ ດໍ ຕີ ່ ໍຜູເ້ ວາົ້ , ບ່ ໍມກັ ຄ - ຜູຟ້ ງັ ເລອື ກຟງັ ບຸກຄນົ ເວາົ້ , ສນົ ໃຈແຕ່ ຜູເ້ ວາົ້ ທ່ -ກາສນະຕຫຄີ ຸຼບວາແມລຫະມປາຍະເສມານນີ ຜຄ່ ດິາກໄ່ປອຈນາທກ່ ຈີຈະດຸ ຟປງັະຈສນົ ງົ ຂຈ - ຄດິ ລ່ ວງຫນາ້ ໄປກ່ ອນວ່ າ ເລ່ ອື ງນນັ້ ເຄຍີ ຟງັ ມາ - ມຄີ ວາມຮູສ້ ກຶ ວຕິ ກົ ກງັ ວນົ ນາໍ ເລ່ ອື ງອ່ ນື ໆ

ງຄື : ໃຊກ້ ານບ່ ໄໍ ດ,້ ສຽງບ່ ມໍ ່ ວນ ປນັ ຜນົ ກະທບົ ແລະ ອຸປະສກັ ຕ່ ກໍ ານຟງັ ເຊ່ ນັ ຟງັ ຄນົ ຜູເ້ ວາົ້ ຈ່ ງິ ບ່ ໍສນົ ໃຈຟງັ . ທມີ ຊີ ່ ສື ຽງ ແລະ ບດົ ບາດໃນສງັ ຄມົ ຂຈອບົ ງ,ຜູເ້ ວເຊາົ້່ .ງິ ເຮດັ ໃຫກ້ ານຈບັ ໃຈຄວາມສໍາຄນັ ແລະ າກ່ ອນແລວ້

ຄ. ສ່ ງິ ກະຕຸກຊຸກຍູພ້ າຍນອກ. ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມ ແລະ ສະຖານທ່ ໃີ ນເວລາຟງັ ເປນັ ອ ເຊ່ ນັ ສຽງເວາົ້ ຂອງຜູຟ້ ງັ ຟດົ ສະນ່ ນັ , ແສງສະຫວ່ າ ເຢນັ ເກນີ ໄປ, ສຽງລດົ ຍານພາຫະນະສ່ ງົ ສຽງຟດົ ສ

ອຸປະສກັ ເຮດັ ໃຫກ້ ານຟງັ ບ່ ປໍ ະສບົ ຜນົ ສໍາ ເລດັ ໄດ້ າງບ່ ໍພຽງພ,ໍ ອາກາດໃນຫອ້ ງຮຽນອບົ ເອາົ້ ຫຼື ສະນ່ ນັ ແລະ ບນັ ຫາອ່ ນື ໆ.

4.3. ສລິ ະປະຂອງການຟງັ ຜູຟ້ ງັ ທ່ ດີ ຄີ ວນມສີ ລິ ະປະການຟງັ ຄ:ື - ສກຶ ສາ ແລະ ທໍາຄວາມເຂາົ້ ໃຈລ່ ວງໜາ້ ກ່ ຽວ , ທດັ ສະນະຕ່ າງໆ ຂອງຄນົ ອ່ ນື ໃນຫວົ ຂໍດ້ ຽວກນັ ແມ່ ນໃຜ, ມປີ ະສມົ ການດາ້ ນໃດແດ່ , ມຄີ ວາມເຊ່ - ຟງັ ແລະ ສງັ ເກດວທິ ກີ ານຂອງພທິ ກີ ອນແນ ຄວາມສນົ ໃຈ, ຄວາມຊ່ ຽວຊານພເິ ສດດາ້ ນໃດ ເ ໃຫຂ້ ໍຄ້ ດິ ເຫນັ , ເຖງິ ສາລະສໍາຄນັ ໃນຫວົ ຂໍກ້ ໄໍ ດ້ ແລ - ມປີ ະຕກິ ລິ ຍິ າຕອບສະໜອງຜູເ້ ວາົ້ ດວ້ ຍວດັ ຈ ເວາົ້ ຮູວ້ ່ າ ຜູຟ້ ງັ ເຂາົ້ ໃຈເລ່ ອື ງທ່ ຟີ ງັ ແຈ່ ມແຈງ້ ພຽງໃດ - ມສີ ະມາທໃິ ນການຟງັ ແລະ ກຽມພອ້ ມທ່ ຈີ ະ - ການຈດົ ບນັ ທກຶ ໃຈຄວາມສາໍ ຄນັ ເພ່ ອື ນາໍ ໄປໃຊ

ວກບັ ຫວົ ຂໍທ້ ່ ຈີ ະຟງັ ຟງັ ເຊ່ ນັ : ສບັ ພາສາສະເພາະ ນເປນັ ຕນົ້ , ນອກຈາກນຄີ້ ວນສກຶ ສາອກິ ວ່ າ ຜູເ້ ວາົ້ ຊອື ແລະ ມທີ ດັ ສະນະແນວໃດຕ່ ໍຫວົ ຂໍທ້ ່ ຈີ ະເວາົ້ . ນະນາໍ ຜູເ້ ວາົ້ ມຕີ ໍາແໜ່ ງວຽກງານໃດ, ມວີ ຸດທິ ເພ່ ອື ນາໍ ມາພຈິ າລະນາໃນຂນັ້ ຕນົ້ ວ່ າ ຜູເ້ ວາົ້ ສາມາດ ລະ ມຄີ ວາມເຊ່ ອື ຖພື ຽງໃດ. ຈະນາພາສາ ແລະ ອະວດັ ຈະນະພາສາ ເພ່ ອື ໃຫຜ້ ູ ້ ດ. ະຟງັ ສານ ຊໃ້ ຫເ້ ປນັ ປະໂຫຍດໃນໂອກາດຕ່ ໍໄປ

ບດົ ທີ 8 ຄວາມຮູ 1. ຄວາມໝາຍ ແລະ ຄວາມສໍາຄນັ ຂອງການເວາົ້ ການເວາົ້ ເປນັ ວທິ ກີ ານຕດິ ຕ່ ໍສ່ ສື ານທ່ ຈີ າໍ ເປນັ ຕ ແດງຄວາມຮູສ້ ກຶ ນກຶ ຄດິ ໃຫຄ້ ນົ ອ່ ນຶ ຮບັ ຮູ,້ ພອ້ ມດ ທາງປະກອບການເວາົ້ ຈ່ ງິ ເຮດັ ໃຫຜ້ ູຟ້ ງັ ເຂາົ້ ໃຈງ່າຍຂ ການເວາົ້ ມຄີ ວາມສາໍ ຄນັ ເພາະຈະໄດນ້ າໍ ໃຊໃ້ ນ ທ່ ໃີ ຊໃ້ ນຊວີ ດິ ປະຈາໍ ວນັ ຫາກໄປນາໍ ໃຊກ້ ່ ຽວກບັ ຕ ເຊ່ ນັ :ພທິ ກີ ອນ, ນກັ ສະແດງ, ໂຄສກົ , ນກັ ຮອ້ ງ, ອາຈານ, ແພດເຫ່ ຼາົ ນເີ້ ປນັ ຕນົ້ .

ຮກ້ ່ ຽວກບັ ການເວາົ້ າ ຕອ້ ງໃຊຕ້ ະຫອຼ ດເວລາ ດວ້ ຍການໃຊສ້ ຽງເວາົ້ ສະ ດຽວກນັ ນນັ້ , ກຕໍ ອ້ ງມກີ ານສະແດງກລິ ຍິ າທ່ າ ຂນຶ້ . ນການຕດິ ຕ່ ເໍ ວາົ້ ລມົ ກບັ ຄນົ ອ່ ນຶ ສະເໝີ ບ່ ສໍ ະເພາະ ຕດິ ຕ່ ໍທຸລະກດິ ຫຼື ການປະກອບວຽກງານຕ່ າງໆ , ນກັ ຂ່ າວ, ນກັ ການເມອື ງ, ນກັ ບລໍ ຫິ ານ, ຄູ

2. ອງົ ປະກອບ 1). ຜູເ້ ວາົ້ ເປນັ ຜູສ້ ່ ງົ ສານ ຫຼື ເລ່ ອື ງໄປ 2). ສານໝາຍເຖງິ ເລ່ ອື ງ, ຂ່ າວ ຫຼື 3). ວທິ ກີ ານສ່ ງົ ສານ ໝາຍເຖງິ ກາ ໜ່ ຶງ ເຊ່ ັນ: ການສົນທະນາ ເຊ ວທິ ະຍຸກະຈາຍສຽງ, ໂທລະພາບ 4). ຜູຮ້ ບັ ສານໝາຍເຖງິ ຜູຟ້ ງັ ທ່ ໄີ ດຮ 5)ແ. ລຜວ້ົນເກກະດີ ທອບົ ນັ ຂໃອດງຂກນຶ້ ານເຊເ່ ວນັ າົ້:ໝເຂາ ພໃໍ ຈພອ້ ມປະຕບິ ດັ ຕາມ.

ບຂອງການເວາົ້ ປຫາຜູຟ້ ງັ . ຂໍມ້ ນູ ຕ່ າງໆ ານຕດິ ຕ່ ໍຂ່ າວສານກນັ ດວ້ ຍວທິ ໃີ ດ ຊ່ ິງກນັ ແລະ ກນັ , ການເວົາ້ ຜ່ ານ ບ, ໂທລະສບັ ແລະ ອ່ ນຶ ໆ. ຮ້ ບັ ສານຈາກຜູເ້ ວາົ້ . າຍເຖິງ ຜົນຂອງຜູຟ້ ັງຮັບສານໄປ ຂາົ້ ໃຈ, ບ່ ໍເຂາົ້ ໃຈ, ບ່ ໍເຫນັ ພອ້ ມ ຫຼື

3. ຈດຸ ປະສງົ - ເວາົ້ ເພ່ ອື ບອກເລ່ າົ ໃຫຂ້ ໍມ້ ນູ - ເວາົ້ ເພ່ ອື ໃຫຄ້ ວາມຮູ ້ ຄວາມເຂາົ້ ໃຈ - ເວາົ້ ເພ່ ອື ຄວາມເພດີ ເພນີ - ການເວາົ້ ເປນັ ການປຸກລະດມົ ໃຫເ້ ກດີ ຄ - ເວາົ້ ເພ່ ອື ດງຶ ດູດຈດິ ໃຈໃຫຜ້ ູອ້ ່ ນຶ ເຊ່ ອື ຖື ເຊ

ງຂອງການເວາົ້ ຄວາມສໍານກຶ ຊ່ ນັ : ການໂຄສະນາຕ່ າງໆ.

4. ຫກຼັ ການ ແລະ ມາ 4.1. ຫກຼັ ການເວາົ້ 1). ການພດັ ທະນາບຸກຄະລກິ ະພາບຂອງ 2). ການໃຊຄໍາເວາົ້ 3). ໃຈກາ້ ແລະ ເຊ່ ອື ໝນັ້ ຕນົ ເອງ 4). ການກຽມລ່ ວງໜາ້ 5). ໃຊພ້ າສາຖກື ຕອ້ ງ 6). ເວາົ້ ລ່ ຽນໄຫຼບ່ ໍຕດິ ຂດັ 7). ເວາົ້ ຈາຈະແຈງ້ ບ່ ໍຄຸມເຄອື 8). ເອາົ ເນອື້ ບ່ ໍເອາົ ນາໍ ້ 9). ຈບົ ຕາມກາໍ ນດົ ເວລາ 10). ຕງັ້ ໃຈປະເມນີ ຜນົ 11). ເຝກິ ຜນົ ພດັ ທະນາ

າລະຍາດຂອງການເວາົ້ ງຜູເ້ ວາົ້

4.2.ມາລະຍາດໃນການເວາົ້ 1). ນ່ ງັ , ຢນື ໃຫຕ້ ວົ ຊ່ ,ື ສະຫງ່າງາມບ່ ຄໍ ວນຢ່ າງໄປມ 2). ສງັ ຮວມທ່ າທາງການນ່ ງັ , ການຢນື , ຍ່ າງໃນບ 3). ບ່ ຄໍ ວນຂດີ ຂຽນອນັ ໃດໃນເວລາທ່ ເີ ວາົ້ . 4). ຫຽຼ ວເບ່ ງິ ຜູຟ້ ງັ ໃຫທ້ ່ ວົ ເຖງິ . 5). ບ່ ໍຍກົ ມ,ື ຊມີ້ ,ື ກາໍ ກາໍ້ ປນັ້ ເລອື້ ຍໆຈນົ ໜາ້ ລໍາຄ 6). ເວລາໄອ, ຈາມຄວນຂໂໍ ທດ ເອາົ ແພມນົ ປດິ ປ 7). ເວາົ້ ໃຫມ້ ສີ ຽງໃຫມ້ ສີ ຽງພໍດກີ ບັ ຜູຟ້ ງັ . 8). ບ່ ໍເວາົ້ ອວດອ່ ງົ ຍກົ ຕນົ ຂ່ ມົ ເພ່ ນີ ຫຼື ຖອມຕວົ ຈ 9). ບ່ ໍເວາົ້ ນນິ ທາຄນົ ອ່ ນຶ ໃນທ່ ປີ ະຊຸມ ຫຼື ຕາໍ ໜຕິ ຕິ 10). ຍອມຮບັ ຟງັ ຄນົ ອ່ ນຶ , ບ່ ໍຜຸກຂາດການເວາົ້ ແຕ 11). ບ່ ໍຄວນໂຕຖ້ ຽງເພ່ ອື ເອາົ ຊະນະ, ໂຕແ້ ຍ່ ງ ຫວານ. 12). ເວາົ້ ມສີ າໍ ມາຄາລະວະ, ຮູຈ້ ກັ ທ່ ຕີ ່ າໍ ທ່ ສີ ູງບ່ ໍໃຊ 13). ຄວນຄດຶ ຫາຼ ຍກວ່ າເວາົ້ , ລະມດັ ລະວງັ ຄາໍ ເວ

ມາ, ໃນຂະນະທກີ າໍ ລງັ ເວາົ້ . ບາງຄງັ້ ໃຫສ້ ຸພາບໜາ້ ເບ່ ງິ . ຄານແກ່ ຜູຟ້ ງັ . ປາກທຸກເທ່ ອື . ຈນົ ເກນີ ໄປ. ຕຽນເລອື້ ຍໆ. ຕ່ ຜູດ້ ຽວ. ຢ່ າງມເີ ຫດຜົນໃຊສ້ ໍານຽງສຽງເວາົ້ ສຸ ພາບອ່ ອນ ຊສ້ າໍ ນວນທ່ ບີ ່ ສໍ ຸພາບ ຫຼື ແຂງກະດາ້ ງ. ວາົ້ ຢ່ າໃຫກ້ ະທບົ ກະເທອື ນໃຈຜູຟ້ ງັ .

ບດົ ທີ 9: ຄວາມຮູກ 1. ຄວາມໝາຍ ແລະ ຄວາມສໍາຄນັ ຂອ 1.1. ຄວາມໝາຍຂອງການອ່ ານ ການອ່ ານໝາຍເຖງິ ຂະບວນການຕ ໃຈຈາກຕວົ ອກັ ສອນອ່ ນຶ ໆ, 1.2. ຄວາມສໍາຄນັ ຂອງການອ່ ານ - ການອ່ ານ ເປັນພນື້ ຖານຂອງການ ຄວາມຮູ ້ ຕອ້ ງອາໄສທກັ ສະການອ່ - ການອ່ ານຊ່ ວຍໃຫຖ້ ່ າຍຖອດຄວ ລະຫວ່ າງຄນົ ກບັ ຄນົ . - ການອ່ ານ ຊ່ ວຍໃຫປ້ ະສບົ ຄວາມສໍາ - ການອ່ ານ ຊ່ ວຍໃຫດ້ ໍາລງົ ຊວີ ດິ ຢ່ ູຮ່ ວ

ກ້ ່ ຽວກບັ ການອ່ ານ ອງການອ່ ານ ຕຄີ ວາມໝາຍ ຫຼື ສາ້ ງຄວາມເຂາົ້ ອນາຮນເຽປນນັ ວເຄິຊ່ ອືາຕງ່ມາງຊື ໆ່ ວຍເພ. າະການສກຶ ສາ ວາມຮູ ສ້ ຶກ ແລະ ຄວາມຕອ້ ງການ າເລດັ ໃນການປະກອບອາຊບີ . ວມກນັ ໃນສງັ ຄມົ ຢ່ າງມຄີ ວາມສຸກ.

2. ປະເພດຂ ການອ່ ານມີ 2 ປະເພດຄ:ື ການອ ອອກສຽງ. ແຜນວາດສະແດງຂະບວນການອ່ ານ ຂນັ້ ທີ 1 ການອ່ ານ ຂນັ້ ທີ 2 ໃນໃຈ ການຮບັ ຮູ ້ ການແປສນັ ຍາລກັ ຮບັ ຮູຄ້ ວາມ ຕວົ ໜງັ ສື (ເປນັ ຄວາມໝາຍ) ໝາຍ ການຮບັ ຮູ ້ ຕວົ ໜງັ ສື ການແປສນັ ຍາລກັ ພາສາເວາົ້ (ເປນັ ສຽງ) ການອ່ ານອອກສຽງ