กฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา

๑๙๔ (ò) คํา«´Ñ ·Í´¢Í§¼Œ¡Ù ÃÐทาํ ¤ÇÒÁ¼´Ô ´ŒÇ¡¹Ñ เปน คาํ กลา วยนื ยนั ขอ เทจ็ จรงิ ของผรู ว มกระทาํ ผดิ คนหนง่ึ ซงึ่ ไดใ หก าร ซดั ทอดใหร า ยถงึ ผรู ว มกระทาํ ผดิ กบั ตนวา เปน ผกู ระทาํ ความผดิ หรอื เปน ผรู ว มกระทาํ ความผดิ นน้ั ดว ย ซ่ึงคํา«Ñ´·Í´¹Õé ÈÒŨÐÃѺ¿˜§´ŒÇ¤ÇÒÁÃÐÁÑ´ÃÐÇѧ໚¹Í‹ҧÂèÔ§ «èÖ§ÈÒŨÐÃѺ¿˜§μ‹ÍàÁ×èÍคํา«Ñ´·Í´ ¹¹éÑ æ »ÃСͺ´ÇŒ ÂàËμ¼Ø Å·àèÕ ªÍ×è ä´ÇŒ Ò‹ à¢Òàº¡Ô ¤ÇÒÁμÒÁ¤ÇÒÁ¨Ã§Ô ·àÕè ¡´Ô ¢¹Öé «§èÖ ÈÒŨÐÃºÑ ¿§˜ »ÃСͺ¡ºÑ ¾ÂÒ¹ËÅÑ¡°Ò¹Í×è¹ æ áÅÐâ´Â੾ÒÐÍ‹ҧÂèÔ§คํา«Ñ´·Í´¹Ñ鹨ÐÁÕ¹éíÒ˹ѡμ‹ÍàÁè×ÍÊÍ´¤ÅŒÍ§¡Ñº คาํ ãË¡Œ Òâͧ¼μŒÙ ÍŒ §ËÒ͹×è æ ËÃÍ× ÊÍ´¤ÅÍŒ §¡ºÑ ¾ÂÒ¹ËÅ¡Ñ °Ò¹อนื่ ถา คาํ ซดั ทอดนน้ั มไิ ดเ กดิ จากเจตนา เพอื่ ใหต นเองพน ผดิ แลว เชน นี้ พอทจ่ี ะรบั ฟง ได แตห ากคาํ ซดั ทอดนน้ั มงุ ประโยชนเ พอื่ ใหต นเองพน ผดิ คาํ ซดั ทอดนนั้ ยอ มไมม ีนํา้ หนกั ทศี่ าลจะรบั ฟง กรณีคําซัดทอดของผูรวมกระทําความผิดที่มาเบิกความเปนพยาน โจทกน้ัน ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๒๓๒ บัญญัติหามมิใหโจทกอางจําเลย เปนพยาน ในเบื้องตนจึงตองพิจารณากอนวาผูรวมกระทําความผิดท่ีมาเบิกความเปนพยานน้ัน ไดถ กู ฟองหรอื มฐี านะเปน จําเลยในขณะเบกิ ความในคดีนั้นหรือไม ซ่ึงมขี อพิจารณาดงั น้ี (๑) กรณผี ทู ร่ี ว มกระทาํ ความผดิ กบั จาํ เลย แตไ มไ ดม ฐี านะเปน จาํ เลย อยูในขณะท่ีจะเบิกความ อาจเปนเพราะโจทกยังไมไดฟองหรือฟองแลวถอนฟอง หรือถอนฟองแลว และศาลมคี าํ พพิ ากษาถึงทส่ี ดุ ไปแลว บุคคลเหลานโี้ จทกยอ มอา งมาเปน พยานไดไมต อ งหาม (๒) กฎหมายหามโจทกอางจําเลยเปนพยาน แตไมไดหามจําเลย เบิกความในฐานะพยานดวยความสมัครใจ เชน ในคดีท่ีมีจําเลยหลายคน การที่จําเลยคนหนึ่งเขา เบิกความเปนพยานอาจซัดทอดถึงจําเลยอ่ืนดวยก็ได คําเบิกความของจําเลยท่ีปรักปรําหรือเสียหาย แกจ าํ เลยอน่ื จาํ เลยอื่นอาจซักคานไดตามประมวลกฎหมายวิธีพจิ ารณาความอาญามาตรา ๒๓๓ (๓) ถาพยานคนนั้นเปนเพียงผูกระทําความผิดรวมกับจําเลย แตไมไดถูกฟองเปนจําเลยในคดีดวย อาจเปนเพราะอัยการใชดุลพินิจสั่งไมฟองเพื่อกันจําเลยบางคน ไวเปนพยาน กรณีเชนน้ีโจทกยอมอางผูกระทําความผิดที่กันไวมาเปนพยานได และศาลรับฟงพยาน เชนน้ีไดไมถือเปนคําซัดทอดระหวางจําเลย แมผูรวมกระทําความผิดซึ่งถูกฟองเปนจําเลยในคดีหนึ่ง จะมาเบิกความเปนพยานโจทกในอีกคดีหน่ึงก็ไมถือวาเปนจําเลยในคดีหลัง คําซัดทอดของพยาน ไมถ อื วา เปน คาํ ซดั ทอดของจาํ เลยดว ยกนั ไมต อ งหา มโดยมาตรา ๒๓๒ แหง ประมวลกฎหมายวธิ พี จิ ารณา ความอาญา (พิภารินทร จนั สกุล, ๒๕๕๕)

๑๙๕ μÑÇÍ‹ҧคํา¾¾Ô Ò¡ÉÒÈÒÅ®Õ¡Ò คาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·Õè òðó/òõóñ ไมม บี ทบญั ญตั ขิ องกฎหมายหา มมใิ หร บั ฟง พยานโจทก ทเ่ี คยตกอยใู นฐานะผตู อ งหาดว ยกนั เปน แคม นี าํ้ หนกั ใหร บั ฟง มากนอ ยเพยี งใดเทา นนั้ หากศาลเหน็ วา พยานเชนวาน้ัน เบิกความประกอบชอบดวยเหตุผล เชื่อไดวาเบิกความตามความเปนจริงท่ีเกิดขึ้น ศาลก็มีอํานาจรับฟง พยานดังกลา วประกอบคดีของโจทกไ ด คาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·Õè óñõô/òõóó แมจ ะปรากฏวา ส. เคยถูกฟองวา รวมกระทําผิดคดี เดียวกันน้ีกับจําเลยมากอน คําเบิกความและคําใหการของ ส. จึงถือไดวาเปนคําซัดทอดของผูรวม กระทําผิดดวยกันก็ตาม แตคําซัดทอดดังกลาวก็มิไดเปนเร่ืองการปดความผิดของผูซัดทอดใหเปน ความผิดของจําเลยผูเดียว คงเปนการแจงเรื่องราวถึงเหตุการณที่ตนไดประสบมาจากการกระทําผิด ของตน ยงิ่ กวาเปน การปรกั ปราํ จําเลย คําเบกิ ความและคําใหการของ ส. จึงมิใชเ ปน พยานหลักฐานที่ จะรบั ฟง ไมไดเสียเลย เพียงแตม ีนํา้ หนกั นอ ย และจะตองรับฟง ดวยความระมัดระวงั เทาน้ัน (ó) คําÃºÑ ·Õ¼è ÙŒ¡Å‹ÒÇàÊÂÕ »ÃÐ⪹ เปนคํากลาวหรือคํารับทําãËŒμ¹àͧàÊÕÂËÒÂàÊÕ»ÃÐ⪹หรือเปน คํากลาวท่ีเปนปฏิปกษตอตนเอง เพราะโดยปกติแลว บุคคลยอมจะไมกลาวอะไรท่ีทําใหตนเสียหาย หากวาเรอื่ งท่กี ลา วนัน้ ไมเปน ความจริง ซึง่ คํา¡ÅÒ‹ ǹÑé¹μŒÍ§à¡Ô´¨Ò¡¤ÇÒÁÊÁ¤Ñ Ã㨢ͧ¼ŒÙ¡Å‹ÒÇน้นั เอง μÇÑ Í‹ҧคํา¾Ô¾Ò¡ÉÒÈÒÅ®Õ¡Ò คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·Õè öóõ/òõôó ผูเสียหายเบิกความบรรยายพฤติกรรมของจําเลย ตงั้ แตก อ นและขณะกระทาํ ชาํ เราเปน ขน้ั ตอนตามลาํ ดบั วา มกี ารใชก าํ ลงั กายอยา งไร พดู จาบงั คบั ขเู ขญ็ อยางไร และกระทําการกระทําชําเราเปนเหตุเปนผลไมขัดตอหลักความจริงของธรรมชาติ หากมิได มีขอเท็จจริงเกิดข้ึนแลว ผูเสียหายซึ่งเปนเด็กก็จะไมสามารถเบิกความในลักษณะเชนนั้นได จึงยากท่ี ผูเสียหายจะปนแตงข้ึนมาเอง ประกอบกับผูเสียหายยังเปนนักเรียน การถูกลวงละเมิดทางเพศ จึงเปน สิง่ นา อบั อายทจี่ ะมาเปดเผยใหผ อู ืน่ ลวงรู ผเู สียหายยอมไมมจี ริตเสแสรง เอาความเท็จพดู บอก แกผ ูอ นื่ ใหเส่ือมเสียแกต นเองและครอบครวั เม่อื ประกอบกบั พยานหลักฐานอนื่ ๆ จึงรับฟง ได คาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·Õè ùö - ù÷/òõôõ ผเู สียหายเปนหญิงอายุ ๑๖ ปเ ศษ และกาํ ลัง ศกึ ษาอยใู นวทิ ยาลยั การอาชพี รจู กั และไมเ คยมสี าเหตโุ กรธเคอื งกบั จาํ เลยทง้ั สม่ี ากอ น ไดเ บกิ ความถงึ พฤตกิ ารณข ณะทถ่ี กู จาํ เลยทงั้ สกี่ บั พวกขม ขนื กระทาํ ชาํ เราเปน ขนั้ ตอน มรี ายละเอยี ดสอดคลอ งสมจรงิ ยากแกการท่จี ะปรงุ แตงขึ้น หากมิไดเกดิ ข้ึนจริงยอ มเปน การผิดวสิ ยั ที่หญงิ สาวจะปน แตง เร่ืองทต่ี นถูก ชายหลายคนขมขืนกระทําชําเรา อันมีลักษณะเปนการโทรมหญิง ซึ่งเปนเร่ืองเส่ือมเสียตอช่ือเสียง ของตนอยางรายแรง ข้ึนมาปรักปรําจําเลยท้ังส่ี ทั้งขณะเกิดเหตุมีแสงสวางจากเทียนไขและไฟแช็ก

๑๙๖ ทพี่ วกจาํ เลยจดุ และผเู สยี หายเหน็ จาํ เลยทงั้ สใ่ี นระยะใกล ในวนั รงุ ขน้ึ ผเู สยี หายแจง ความตอ เจา พนกั งาน ตาํ รวจกไ็ ดร ะบชุ อ่ื จาํ เลยทงั้ สก่ี บั พวก จงึ เชอื่ ไดว า ผเู สยี หายเบกิ ความตามความจรงิ ประกอบกบั จาํ เลย ที่ ๑ ท่ี ๒ และท่ี ๔ กร็ บั วาวนั เกดิ เหตไุ ปท่สี ถานที่เกิดเหตุจริง โดยเฉพาะจําเลยที่ ๔ ไดย ินเพอ่ื นทีร่ ว ม ด่ืมเบยี รใ นกลุม พูดวาจะเอาผูห ญิงสองคน จากนนั้ เพอ่ื นท่ีพดู ฉุดผเู สยี หายเขา ไปในขนาํ สว นเพื่อนอกี คนหน่ึงฉดุ นางสาว ส. ไปขา งในภูเขา สวนท่จี ําเลยที่ ๓ อางวาไมไ ดไปในทเ่ี กิดเหตนุ ัน้ เปนการกลา ว อางลอยๆ ไมนาเช่ือถือ พยานโจทกจึงมีน้ําหนักแนนแฟนรับฟงได โดยปราศจากขอสงสัยวาจําเลย ทั้งสีก่ บั พวกไดร วมกนั ขมขืนกระทาํ ชําเราผูเ สยี หายอนั มลี กั ษณะเปนการโทรมหญงิ แมแ พทยจ ะตรวจ ผเู สยี หายไมพ บรอยบาดแผลใดภายนอก และตรวจภายในพบเยอ่ื พรหมจารฉี กี ขาดเกา ไมพ บบาดแผล ใหมใ ดๆ ตรวจหาเชือ้ อสุจิและแอชิดฟอสฟาเตสไมพ บ และไมพ บรอ งรอยของการรว มประเวณี แตไ ด ความวากอ นเกดิ เหตุ ผูเสียหายเคยรว มประเวณีกับแฟนมากอ น ทัง้ ผูเ สยี หายไดอาบนํา้ ชาํ ระรางกาย กอ นไปใหแ พทยตรวจ ซึ่งเปน เวลาหลงั เกิดเหตุแลว ๑ วัน แพทยเ องก็ใหความเหน็ วา หญงิ ท่ีถูกขมขืน กระทําชําเราและตรวจไมพบเช้ืออสุจิ มิไดหมายความวาไมถูกกระทําชําเรา ซึ่งขึ้นอยูกับปจจัยหลาย ประการ หากเยื่อพรหมจารีฉีกขาดเกาก็อาจเปนไปไดที่วาไมสามารถที่จะตรวจพบหารองรอยขมขืน กระทําชาํ เราภายในได ดังนัน้ แมแพทยจ ะตรวจไมพ บรอ งรอยการรว มประเวณี ก็ไมถ งึ กับทําใหพ ยาน โจทกรับฟงไมไ ดวา ผเู สียหายไมถูกขม ขนื กระทําชําเรา (ô) คําºÍ¡¡Å‹ÒǢͧ¼¶ŒÙ Ù¡ทําÃÒŒ ¡͋ ¹μÒ เปนคํากลาวของบุคคลผูถูกทํารายกอนตาย ซึ่งเปนคําºÍ¡¡Å‹ÒÇ·Õè à¡ÂèÕ Ç¡ºÑ ¢ÍŒ à·¨ç ¨Ã§Ô ·μèÕ ¹¶¡Ù ทาํ ÃÒŒ  áÅÐã¹¢³Ð·¡Õè ÅÒ‹ ǹ¹Ñé ¼¡ŒÙ ÅÒ‹ ÇÃμŒÙ ÇÑ ÇÒ‹ μ¹àͧã¡Å¨Œ ÐμÒ คาํ บอกกลา ว ของผูถูกทํารายกอนตาย ศาลจะรับฟงเฉพาะใน¤´ÕÍÒÞÒ·èÕ໚¹¡ÒáÃÐทํา¤ÇÒÁ¼Ô´μ‹ÍªÕÇÔμ ËÃ×Í ¤ÇÒÁ¼Ô´Í×蹫Ö觨ÐÊ‹§¼ÅãËŒà¡Ô´¤ÇÒÁμÒÂä´Œ เชน ชิงทรัพย ปลนทรัพยที่มีการทํารายรางกายดวย และศาลจะรบั ฟง ไดเ ฉพาะ ชอ่ื ผทู เ่ี ปน ผทู าํ รา ย สาเหตแุ ละพฤตกิ ารณแ หง การฆา เทา นน้ั หากเปน เรอื่ งอนื่ ๆ แมจ ะพูดขณะใกลตายศาลก็ไมร บั ฟงเพ่ือลงโทษจําเลย ขอ สาํ คญั คอื ขณะทบี่ อกกลา วนนั้ ผบู อกกลา วทถ่ี กู ทาํ รา ยนนั้ จะตอ ง รูสึกตัววาตนเองนั้นใกลจะตายดว ย สว นความตายจะเกิดขน้ึ ตอจากนนั้ เมอื่ ใดไมเปนสาระสําคัญ μÑÇÍ‹ҧคํา¾¾Ô Ò¡ÉÒÈÒÅ®Õ¡Ò คาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·Õè ôññó/òõóù การทผี่ ตู ายซง่ึ ถกู ทาํ รา ยไดร บั บาดเจบ็ เปน อยา งมาก วง่ิ มาขอความชว ยเหลอื จาก อ. และพดู บอกถงึ คนทท่ี าํ รา ยตนในโอกาสแรกแลว เงยี บเสยี งไป พดู ไมไ ดอ กี และถึงแกความตายในคืนน้ัน แสดงใหเห็นวาผูตายรูตัววาจะตองตาย และผูตายคงไมมีเวลาที่จะคิด ปรักปรําผอู ่นื โดยไมเ ปนความจรงิ คาํ พดู ของผตู ายทพี่ ดู บอกกอนตาย จึงมีนํา้ หนักใหร ับฟงได

๑๙๗ คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·Õè ùôô/òõõò คํากลาวของผูตายท่ีบอกใหทราบวาจําเลยเปนคน ทําใหต นตาย ในขณะท่รี สู ึกตัววา ใกลจะตาย เปนเหตเุ ขา ขอ ยกเวนใหร บั ฟงพยานบอกเลา เปน พยาน หลกั ฐานไดตาม ป.วอิ าญา มาตรา ๒๒๖/๓ วรรคสอง (๒) แตคําบอกเลา ของผตู ายดงั กลา วรบั ฟงได แตเ พยี งวา ผตู ายไดร ะบชุ อ่ื จาํ เลยเปน คนรา ยเชน นน้ั จรงิ มไิ ดห มายความวา จะตอ งรบั ฟง วา จาํ เลยเปน ผูใชอาวุธปนยิงผูตาย เพราะผูตายอาจเห็นหรือจําผิดพลาด หรือมีอุปทานก็เปนได ความผิดพลาด อาจมขี น้ึ ได การระบชุ อื่ คนรา ยของผตู าย จงึ เปน พยานหลกั ฐานอยา งหนง่ึ ทใ่ี ชป ระกอบพยานหลกั ฐานอน่ื ใหม ีน้ําหนักมัน่ คงย่ิงขนึ้ Á.òòö/ô ในคดีความผิดเกี่ยวกับเพศ หามมิใหจําเลยนําสืบดวยพยานหลักฐานหรือ ถามคานดวยคําถามอันเก่ียวกับพฤติกรรมทางเพศของผูเสียหายกับบุคคลอ่ืนนอกจากจําเลย เวนแต ไดร ับอนุญาตจากศาลตามคาํ ขอ ศาลจะอนญุ าตตามคําขอในวรรคหนงึ่ เฉพาะในกรณศี าลเหน็ วา จะกอ ใหเ กดิ ความยตุ ธิ รรม ในการพิจารณาพิพากษาคดี ÁÒμÃÒ òòö/õ ในช้ันพิจารณาหากมีเหตุจาํ เปนหรือเหตุอันสมควร ศาลอาจรับฟง บนั ทกึ คําเบกิ ความในชน้ั ไตส วนมลู ฟอ งหรอื บนั ทกึ คาํ เบกิ ความของพยานทเ่ี บกิ ความไวใ นคดอี นื่ ประกอบ พยานหลกั ฐานอน่ื ในคดีได ÷.ò.ò ¡ÒÃÃѺ¿§˜ คาํ ãËŒ¡Òâͧ¼μŒÙ ÍŒ §ËÒ คําใหก ารของผตู องหาในคดอี าญา จะมีอยู ๒ ชว งคือ ñ) คาํ ãË¡Œ Òâͧ¼μŒÙ ÍŒ §ËÒ㹪¹éÑ ¨ºÑ ¡ÁØ ซงึ่ เปน ถอ ยคาํ หรอื คาํ ใหก ารของผถู กู จบั ที่ใหก ารไวตอ เจาพนักงานตํารวจผูจบั กุมหรอื ผูรบั มอบตวั ในชน้ั จบั กมุ ซ่งึ ในเรื่องน้ี ประมวลกฎหมาย วิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๘๔ วรรคทาย ไดบัญญัติวา “ถอยคําใดๆ ท่ีผูถูกจับใหไว ตอเจาพนักงานผูจับ หรือพนักงานฝายปกครองหรือตํารวจในชั้นจับกุมหรือรับมอบตัว ผูถูกจับ ถาถอยคําน้ันเปนคํารับสารภาพของผูถูกจับวาตนไดกระทําความผิด หามมิใหรับฟง เปนพยานหลักฐาน แตถาเปนถอยคําอื่น จะรับฟงเปนพยานหลักฐานในการพิสูจนความผิด ของผูถูกจับไดตอเม่ือไดมีการแจงสิทธิตามวรรคหนึ่ง หรือตามมาตรา ๘๓ วรรคสาม แกผถู ูกจบั แลว แตกรณี” จากบทบัญญัติดังกลาว จะเห็นไดวา กฎหมาย ËŒÒÁÁÔãËŒÃѺ¿˜§¶ŒÍÂคํา «è֧໚¹คําÃѺÊÒÃÀÒ¾¢Í§¼ÙŒ¶Ù¡¨ÑºÇ‹Òμ¹ä´Œ¡ÃÐทํา¤ÇÒÁ¼Ô´ แตถาเปนถอยคําอ่ืน ๆ เชน กลาวถึง สาเหตุที่มากอ นท่จี ะมีการกระทําความผิด สถานทซี่ อนพยานวตั ถุ ทรัพยทีไ่ ดจากการกระทําความผิด ขอมูลตาง ๆ ท่ีเก่ียวกับการกระทําผิดเชนน้ี ศาลจะรับฟงถอยคํานั้นเปนพยานหลักฐานไดตอเมื่อ ไดม ¡ี ÒÃᨧŒ Ê·Ô ¸ตÔ ามประมวลกฎหมายวธิ พี จิ ารณาความอาญา มาตรา ๘๔ วรรคแรก หรอื มาตรา ๘๓ วรรคสอง กลาวคอื จะตองแจงวา

๑๙๘ - ผูถูกจับมีสิทธิที่จะใหการหรือไมใหการก็ได และถอยคํานั้นอาจใชเปน พยานหลักฐานในการพิจารณาคดี (มาตรา ๘๔ วรรคแรก) - ผถู กู จบั มสี ทิ ธใิ หก ารหรอื ไมใ หก ารกไ็ ด และถอ ยคาํ นน้ั อาจใชเ ปน พยาน หลกั ฐานในการพิจารณาคดี และผถู กู จับมสี ทิ ธิพบและปรกึ ษาทนายความหรอื ผูซ ึ่งจะเปนทนายความ (มาตรา ๘๓ วรรคสอง) μÑÇÍ‹ҧคํา¾¾Ô Ò¡ÉÒÈÒÅ®¡Õ Ò คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·Õè øñôø/òõõñ เจาพนักงานตํารวจเปนผูจับจําเลยมิใชราษฎรเปน ผูจบั จงึ ไมม กี รณที จี่ ะตองแจงสทิ ธิตาม ป.ว.ิ อาญา มาตรา ๘๔ วรรคหนงึ่ แตเ จาพนกั งานตาํ รวจผูจับ ตอ งแจง สิทธิตาม ป.ว.ิ อาญา มาตรา ๘๓ วรรคสอง เม่อื บันทกึ การจบั กุมมขี อ ความวาจําเลยใหก าร รบั สารภาพ จงึ ตอ งหา มมใิ หน าํ คาํ รบั สารภาพในชน้ั จบั กมุ ของผถู กู จบั มารบั ฟง เปน พยานหลกั ฐานตาม ป.ว.ิ อาญา มาตรา ๘๔ วรรคส่ี และเมอื่ บนั ทกึ การจบั กมุ ไมม ขี อ ความใดทบี่ นั ทกึ การแจง สทิ ธแิ กจ าํ เลย ผถู กู จบั ตามที่ ป.ว.ิ อาญา มาตรา ๘๓ วรรคสองบญั ญตั เิ ลย ทง้ั พยานโจทกท รี่ ว มจบั กมุ กไ็ มไ ดเ บกิ ความ ถงึ เรอ่ื งการแจง สทิ ธแิ ตอยา งใด แมโจทกจะสง บันทึกการแจงสทิ ธิผูถูกจบั มาพรอมกบั บันทกึ การจับกุม ในชนั้ พจิ ารณาสบื พยานโจทก แตบ นั ทกึ การแจง สทิ ธผิ ถู กู จบั ดงั กลา วมลี กั ษณะเปน แบบพมิ พเ ตมิ ขอ ความ ในชองวางดวยนํ้าหมึกเขียนโดยเจาพนักงานตํารวจผูบันทึกเปนคนละคนกับที่เขียนบันทึกการจับกุม ทง้ั ใชป ากกาคนละดามและไมมีขอ ความวาผูถูกจบั มสี ทิ ธจิ ะใหก าร หรอื ไมใ หก ารกไ็ ด กบั ไมม ขี อ ความ วา ถอยคาํ ของผูถ กู จบั น้นั อาจใชเ ปนพยานหลักฐานในการพิจารณาคดไี ดแ ตอยางใด แมจ ะมขี อ ความ แจง สทิ ธเิ รอื่ งทนายความกเ็ ปน การแจง สทิ ธไิ มค รบถว นตามท่ี ป.ว.ิ อาญา มาตรา ๘๓ วรรคสองบญั ญตั ิ ฉะนน้ั ถอ ยคาํ อน่ื ของจาํ เลยตามบนั ทกึ การจบั กมุ จะรบั ฟง เปน พยานหลกั ฐานในการพสิ จู นค วามผดิ ของ จําเลยหาไดไมเชนกัน ดังนั้น บันทึกการจับกุมจึงไมอาจอางเปนพยานหลักฐานไดเพราะเปนพยาน หลักฐานที่เกดิ ขึ้นโดยไมช อบ ท้งั น้ี ตาม ป.วิ.อาญา มาตรา ๒๒๖ คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·èÕ õùõ÷/òõõõ ถอยคําตามบันทึกการจับกุมที่วามีการตรวจคน พบธนบัตรที่ใชลอซ้ือ และจําเลยรับวาเปนธนบัตรท่ีตนไดมาจากการจําหนายเมทแอมเฟตามีนจริง” กบั คําเบิกความของ ร.ต.อ. อ. และ ด.ต. ท. ท่ยี ืนยันวา จาํ เลยรับวาตนเปนผปู ลูกตน กญั ชา เปน เพยี ง ถอ ยคาํ อนื่ ทจ่ี าํ เลยใหไ วแ กเ จา พนกั งานตาํ รวจผจู บั กมุ มใิ ชค าํ รบั สารภาพในชน้ั จบั กมุ เมอื่ ปรากฏตามบนั ทกึ การจบั กมุ วา เจา พนกั งานตาํ รวจผจู บั กมุ แจง สทิ ธแิ กจ าํ เลยตามถอ ยคาํ ตาม ป.ว.ิ อาญา มาตรา ๘๓ วรรคสอง แลว การที่ศาลอุทธรณภาค ๕ นําถอยคําอื่นของจําเลยมารับฟงเปนพยานหลักฐานในการพิสูจน ความผิดจําเลยฐานมีเมทแอมเฟตามีนไวในครอบครองเพื่อจําหนาย และจําหนายเมทแอมเฟตามีน กบั ฐานผลิตกญั ชา จึงชอบดวย ประมวลกฎหมายวิธพี ิจารณาความอาญา มาตรา ๘๔ วรรคทายแลว

๑๙๙ ò) คาํ ãËŒ¡Òâͧ¼ŒÙμŒÍ§ËÒ㹪éѹÊͺÊǹ ซ่ึงเปนถอยคําหรือคําใหการของ ผูตองหาที่ไดใหการตอพนักงานสอบสวนในช้ันสอบสวน ซึ่งในเรื่องน้ี ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา ความอาญา มาตรา ๑๓๔/๔ ไดบญั ญตั ิวา “ในการถามคาํ ใหการผูตองหา ใหพนักงานสอบสวนแจงใหผูตองหาทราบ กอนวา (๑) ผูตองหามีสิทธิท่ีจะใหการหรือไมก็ได ถาผูตองหาใหการ ถอยคําท่ี ผูตอ งหาใหก ารน้ันอาจใชเปน พยานหลักฐานในการพิจารณาคดีได (๒) ผตู อ งหามสี ทิ ธใิ หท นายความหรอื ผซู งึ่ ตนไวว างใจเขา ฟง การสอบปากคาํ ตนได เม่ือผูตองหาเต็มใจใหการอยางใดก็ใหจดคําใหการไว ถาผูตองหาไมเต็มใจ ใหการเลยก็ใหบ นั ทึกไว ถอยคาํ ใด ๆ ท่ีผูตองหาใหไวตอพนักงานสอบสวนกอนมีการแจงสิทธิ ตามวรรคหน่ึง หรือกอนที่จะดาํ เนินการตามมาตรา ๑๓๔/๑ มาตรา ๑๓๔/๒ และมาตรา ๑๓๔/๓ จะรบั ฟงเปน พยานหลกั ฐานในการพสิ ูจนค วามผิดของผนู ั้นไมไ ด” จากบทบญั ญตั ดิ งั กลา วจะเหน็ ไดว า ¶ÍŒ Âคาํ ã´æ ·¼èÕ μŒÙ ÍŒ §ËÒãËäŒ ÇμŒ Í‹ ¾¹¡Ñ §Ò¹ ÊͺÊǹ¡Í‹ ¹¡ÒÃᨧŒ Ê·Ô ¸μÔ ÒÁÁÒμÃÒ ñóô/ô ËÃÍ× ¡Í‹ ¹·¨Õè дíÒà¹¹Ô ¡ÒÃμÒÁÁÒμÃÒ ñóô/ñ, ñóô/ò áÅÐ ñóô/ó ¹Ñ¹é ¨ÐÃºÑ ¿˜§à»š¹¾ÂÒ¹ËÅÑ¡°Ò¹ã¹¡ÒþÔÊÙ¨¹¤ ÇÒÁ¼Ô´¢Í§¼μŒÙ ÍŒ §ËÒ¹éѹäÁä‹ ´Œ ดงั นั้น หากพนักงานสอบสวนตองการใหคาํ ใหการของผูตองหาใชเปนพยานหลักฐานในชั้นศาลได กอนถาม คาํ ใหก ารผตู องหา พนักงานสอบสวนจะตองปฏบิ ตั ใิ หถกู ตอ งครบถวนตามขน้ั ตอนตอ ไปน้ี ÁÒμÃÒ ñóô/ñ ในคดที มี่ ีอตั ราโทษประหารชีวิต หรอื คดที ีผ่ ูตองหามอี ายุ ไมเกิน ๑๘ ปในวันที่พนักงานสอบสวนแจงขอหา กอนเริ่มถามคําใหการใหพนักงานสอบสวนถาม ผูต องหาวามีทนายความหรือไม ถาไมม ีใหรัฐจัดหาทนายความให ในคดีที่มีอัตราโทษจาํ คุก กอนเร่ิมถามคําใหการใหพนักงานสอบสวนถาม ผตู อ งหาวามที นายความหรอื ไม ถาไมม แี ละผตู องหาตอ งการทนายความ ใหร ฐั จัดหาทนายความให การจดั หาทนายความตามวรรคหนงึ่ หรอื วรรคสองใหพ นกั งานสอบสวนปฏบิ ตั ิ ตามหลกั เกณฑ วธิ กี าร และเงอ่ื นไขทก่ี าํ หนดในกฎกระทรวง และใหท นายทรี่ ฐั จดั หาใหไ ดร บั เงนิ รางวลั และคา ใชจา ยตามระเบยี บทีก่ ระทรวงยตุ ธิ รรมกําหนดโดยไดรบั ความเหน็ ชอบจากกระทรวงการคลัง เมื่อไดจัดหาทนายความใหแกผูตองหาตามวรรคหนึ่ง วรรคสองหรือ วรรคสามแลว ในกรณจี าํ เปนเรงดว น หากทนายความไมอ าจมาพบผตู อ งหาได โดยไมแ จง เหตุขดั ขอ ง ใหพนักงานสอบสวนทราบหรือแจงแตไมมาพบผูตองหาภายในเวลาอันสมควร ใหพนักงานสอบสวน ทาํ การสอบสวนผูตองหาไปไดโดยไมตองรอทนายความ แตพนักงานสอบสวนตองบันทึกเหตุน้ัน ไวในสํานวนการสอบสวนดว ย

๒๐๐ ÁÒμÃÒ ñóô/ò ใหนําบทบัญญัติในมาตรา ๑๓๓ ทวิ มาใชบังคับ โดยอนุโลมแกก ารสอบสวนผตู องหาที่เปน เดก็ อายุไมเ กินสิบแปดป ÁÒμÃÒ ñóô/ó ผูตองหามีสิทธิใหทนายความหรือผูซ่ึงตนไววางใจเขาฟง การสอบปากคาํ ตนได (๑) แจงสิทธิใหผูตองหาทราบวา ผูตองหามีสิทธิที่จะใหการหรือไมก็ได ถาผูตองหาใหการ ถอยคาํ ที่ผูตองหาใหการน้ันอาจใชเปนพยานหลักฐานในการพิจารณาคดีไดและ ผตู อ งหามสี ทิ ธใิ หท นายความหรอื ผซู งึ่ ตนไวว างใจเขา ฟง การสอบปากคําไดต ามมาตรา ๑๓๔/๔ วรรคหนง่ึ (๑) และ (๒) (๒) ตองสอบถามเรื่องทนายความและตั้งทนายความใหผูตองหา (มาตรา ๑๓๔/๑) (๓) ถาผูตองหาเปนเด็กอายุไมเกิน ๑๘ ป พนักงานสอบสวนตองนาํ วิธีการสอบคําใหการพยานเด็กตามมาตรา ๑๓๓ ทวิ มาใชบังคับโดยอนุโลม คือ ตองจัดใหมี พนักงานอัยการ นักจิตวิทยาหรือนักสังคมสงเคราะหและบุคคลที่เด็กรองขอรวมฟงการสอบปากคาํ ผูตองหาเด็กคนนนั้ ดว ยตามมาตรา ๑๓๔/๒ และ (๔) ถาผูตองหาขอใชสิทธิใหทนายความหรือท่ีปรึกษากฎหมายหรือ ผซู ่งึ ตนไววางใจเขา ฟงการสอบปากคําตนดว ย พนักงานสอบสวนตอ งอนญุ าตตามมาตรา ๑๓๔/๓ อยางไรก็ตาม áÁŒÇ‹ÒคําÃѺÊÒÃÀÒ¾¹Ñé¹ÍÂÙ‹ã¹ËÅѡࡳ±´Ñ§¡Å‹ÒÇก็ตาม คําใหการน้ันยังคงÍ‹Ùã¹°Ò¹¾ÂÒ¹ºÍ¡àÅ‹Òชนิดหนึ่ง ซึ่งศาลยอมใหนําสืบไดแตจะรับฟงเพ่ือลงโทษ หรอื ไมน ้ัน จะตองมีพยานหลกั ฐานอ่นื มาประกอบและตอ งเปนพยานทมี่ ีนาํ้ หนกั พอทีจ่ ะรบั ฟง ลงโทษ จําเลยได หากมีเพียงแตคาํ รับสารภาพในชั้นสอบสวนเพียงอยางเดียว หรือแมมี พยานอื่นมาประกอบดวยก็ตาม แตพยานน้ันไมมีนํ้าหนักเพียงพอท่ีจะลงโทษ เม่ือจําเลยปฏิเสธ ในชน้ั ศาล ศาลกจ็ ะลงโทษจาํ เลยไมไ ด ÁÒμÃÒ òò÷ ใหศาลใชดุลพินิจวินิจฉัยชั่งน้าํ หนักพยานหลักฐานท้ังปวง อยาพพิ ากษาลงโทษจนกวา จะแนใ จวา มกี ารกระทาํ ผดิ จรงิ และจําเลยเปนผูกระทําผิดนั้น เมอ่ื มคี วามสงสยั ตามสมควรวา จาํ เลยกระทําความผดิ หรอื ไม ใหย กประโยชน แหง ความสงสัยน้นั ใหจําเลย ÁÒμÃÒ òò÷/ñ ในการวินิจฉัยชั่งนํา้ หนักพยานบอกเลา พยานซัดทอด พยานที่จําเลยไมมีโอกาสถามคาน หรือพยานหลักฐานท่ีมีขอบกพรองประการอื่นอันอาจกระทบ ถึงความนาเช่ือถือของพยานหลักฐานนั้น ศาลจะตองกระทาํ ดวยความระมัดระวัง และไมควรเชื่อ พยานหลักฐานน้ันโดยลําพังเพ่ือลงโทษจําเลย เวนแตจะมีเหตุผลอันหนักแนน มีพฤติการณพิเศษ แหงคดี หรอื มีพยานหลักฐานประกอบอ่ืนมาสนับสนุน

๒๐๑ พยานหลักฐานประกอบตามวรรคหนึ่ง หมายถึง พยานหลักฐานอ่ืน ทรี่ บั ฟง ได และมแี หลง ทม่ี าเปน อสิ ระตา งหากจากพยานหลกั ฐานทต่ี อ งการพยานหลกั ฐานประกอบนน้ั ทง้ั จะตอ งมคี ณุ คา ในเชงิ พสิ จู นท สี่ ามารถสนบั สนนุ ใหพ ยานหลกั ฐานอนื่ ทไ่ี ปประกอบมคี วามนา เชอ่ื ถอื มากขึ้นดวย ÁÒμÃÒ òóò หา มมใิ หโจทกอา งจําเลยเปน พยาน ÁÒμÃÒ òóó จาํ เลยอาจอางตนเองเปนพยานได ในกรณีที่จําเลยอาง ตนเองเปน พยาน ศาลจะใหเ ขา สบื กอ นพยานอน่ื ฝา ยจาํ เลยกไ็ ด ถา คาํ เบกิ ความของจาํ เลยนนั้ ปรกั ปราํ หรือเสยี หายแกจาํ เลยอ่ืน จาํ เลยอ่นื นนั้ ซักคา นได ในกรณที จ่ี ําเลยเบกิ ความเปน พยาน คาํ เบกิ ความของจาํ เลยยอ มใชย นั จาํ เลยนน้ั ได และศาลอาจรบั ฟงคาํ เบกิ ความนัน้ ประกอบพยานหลกั ฐานอืน่ ของโจทกไ ด *ÁÒμÃÒ òó÷ ·ÇÔ กอนฟองคดีตอศาล เม่ือมีเหตุอันควรเชื่อไดวา พยานบคุ คลจะเดนิ ทางออกไปนอกราชอาณาจกั รไมม ที อ่ี ยเู ปน หลกั แหลง หรอื เปน บคุ คลมถี น่ิ ทอี่ ยหู า งไกล จากศาลท่ีพิจารณาคดี หรือมีเหตุอันควรเชื่อวาจะมีการยุงเหยิงกับพยานนั้นไมวาโดยทางตรงหรือ ทางออม หรือมีเหตุจําเปนอื่นอันเปนการยากแกการนําพยานนั้นมาสืบในภายหนา พนักงานอัยการ โดยตนเองหรือโดยไดรับคํารองขอจากผูเสียหายหรือจากพนักงานสอบสวน จะย่ืนคํารองโดยระบุ การกระทําทงั้ หลายทอ่ี า งวา ผตู อ งหาไดก ระทําผดิ ตอ ศาลเพอ่ื ใหศ าลมคี ําสง่ั ใหส บื พยานนนั้ ไวท นั ทกี ไ็ ด ถารูตัวผูกระทาํ ความผิด และผูนั้นถูกควบคุมอยูในอาํ นาจพนักงานสอบสวนหรือพนักงานอัยการ ใหพ นกั งานอยั การนําตวั ผนู น้ั มาศาล หากถกู ควบคมุ อยใู นอํานาจของศาลใหศ าลเบกิ ตวั ผนู นั้ มาพจิ ารณา ตอไป เมอ่ื ศาลไดรบั คํารอ งเชนวา น้นั ใหศาลสบื พยานน้นั ทนั ที ในการนี้ ผตู อ งหา จะซักคาน หรือต้ังทนายความซกั คานพยานน้นั ดวยก็ได ในกรณตี ามวรรคสอง ถา เปน กรณที ผี่ ตู อ งหานนั้ ถกู กลา วหาวา กระทําความผดิ อาญา ซึ่งหากมีการฟองคดีจะเปนคดีซึ่งศาลจะตองต้ังทนายความให หรือจําเลยมีสิทธิขอใหศาล ตง้ั ทนายความใหต ามมาตรา ๑๗๓ กอ นเรมิ่ สบื พยานดงั กลา วใหศ าลถามผตู อ งหาวา มที นายความหรอื ไม ในกรณีที่ศาลตองตั้งทนายความให ถาศาลเห็นวาตั้งทนายความใหทันก็ใหตั้งทนายความใหและ ดาํ เนินการสืบพยานน้ันทันที แตถาศาลเห็นวาไมสามารถตั้งทนายความไดทันหรือผูตองหาไมอาจ ตง้ั ทนายความไดทนั ก็ใหศาลซกั ถามพยานนนั้ ใหแทน คําเบิกความของพยานดังกลาวใหศาลอานใหพยานฟง หากมีตัวผูตองหา อยใู นศาลดว ยแลว ก็ใหศ าลอา นคาํ เบิกความดังกลาวตอหนา ผูต องหา *มาตรา ๒๓๗ ทวิ เพิม่ เตมิ โดยมาตรา ๗ แหงพระราชบญั ญัติแกไขเพิม่ เติมประมวลกฎหมายวธิ ีพจิ ารณาความอาญา (ฉบบั ที่ ๑๕) พ.ศ. ๒๕๒๗ (ราชกิจจานุเบกษา เลม ๑๐๑ ตอนที่ ๑๒๗ หนา ๔ (ฉบับพเิ ศษ) วันที่ ๒๐ กันยายน ๒๕๒๗) แกไ ขครั้งสุดทา ยโดยมาตรา ๑๐ แหง พระราชบญั ญตั แิ กไ ขเพ่มิ เตมิ ประมวลกฎหมายวธิ ีพิจารณาความอาญา (ฉบบั ท่ี ๒๐) พ.ศ.๒๕๔๒ (ราชกิจจานเุ บกษา เลม ๑๑๖ ตอนท่ี ๘๑ ก หนา ๓๓ วนั ที่ ๑๔ กันยายน ๒๕๔๒)

๒๐๒ ถา ตอ มาผตู อ งหานน้ั ถกู ฟอ งเปน จาํ เลยในการกระทําผดิ อาญานนั้ กใ็ หร บั ฟง คาํ พยานดังกลา วในการพจิ ารณาคดนี น้ั ได ในกรณที ผี่ ตู อ งหาเหน็ วา หากตนถกู ฟอ งเปน จําเลยแลว บคุ คลซง่ึ จําเปน จะตอ ง นํามาสืบเปนพยานของตนจะเดินทางออกไปนอกราชอาณาจักร ไมมีท่ีอยูเปนหลักแหลง หรือเปน บุคคลมีถ่ินที่อยูหางไกลจากศาลท่ีพิจารณาคดี หรือมีเหตุอันควรเช่ือวาจะมีการยุงเหยิงกับพยานนั้น ไมว า โดยทางตรงหรอื ทางออ ม หรอื มเี หตจุ าํ เปน อนื่ อนั เปน การยากแกก ารนําพยานนนั้ มาสบื ในภายหนา ผูตองหาน้ันจะย่ืนคาํ รองตอศาลโดยแสดงเหตุผลความจําเปน เพ่ือใหศาลมีคาํ ส่ังอนุญาตให สบื พยานบคุ คลนนั้ ไวท ันทีก็ได เมื่อศาลเห็นสมควร ใหศาลมีคําสั่งอนุญาตใหสืบพยานนั้นและแจงให พนักงานสอบสวนและพนักงานอัยการท่ีเกี่ยวของทราบในการสืบพยานดังกลาว พนักงานอัยการ มสี ทิ ธทิ จี่ ะซกั คา นพยานนน้ั ได และใหน ําความในวรรคสาม วรรคส่ี และวรรคหา มาใชบ งั คบั โดยอนโุ ลม ใหน ําบทบญั ญตั ใิ นมาตรา ๑๗๒ ตรี มาใชบ งั คบั โดยอนโุ ลมแกก ารสบื พยาน ท่ีเปนเดก็ อายไุ มเกินสิบแปดป *มาตรา ๒๓๗ ตรี ใหน ําความในมาตรา ๒๓๗ ทวิ มาใชบ งั คับโดยอนุโลม แกก รณี การสบื พยานผเู ชยี่ วชาญ และพยานหลกั ฐานอนื่ และแกก รณที ไี่ ดม กี ารฟอ งคดไี วแ ลว แตม เี หตุ จําเปน ทตี่ อ งสบื พยานหลกั ฐานไวก อ นถงึ กาํ หนดเวลาสบื พยานตามปกตติ ามมาตรา ๑๗๓/๒ วรรคสอง ดว ย ในกรณีท่ีพยานหลักฐานทางวิทยาศาสตรจะสามารถพิสูจนใหเห็นถึง ขอ เท็จจรงิ อนั สาํ คญั ในคดีได หรอื มเี หตุอันควรเช่ือวา หากมกี ารเนน่ิ ชากวา จะนําพยานหลักฐานทาง วิทยาศาสตรอันสาํ คัญมาสืบในภายหนาพยานหลักฐานน้ันจะสูญเสียไปหรือเปนการยากแกการตรวจ พสิ จู น ผตู อ งหาหรอื พนกั งานอยั การโดยตนเองหรอื เมอ่ื ไดร บั คํารอ งจากพนกั งานสอบสวนหรอื ผเู สยี หาย จะย่ืนคาํ รองขอใหศาลส่ังใหทําการตรวจพิสูจนทางวิทยาศาสตรตามความในมาตรา ๒๔๔/๑ ไวกอนฟองก็ได ท้ังนี้ ใหนาํ บทบัญญตั ิในมาตรา ๒๓๗ ทวิ มาใชบ ังคับโดยอนโุ ลม *มาตรา ๒๓๗ ตรี เพ่ิมเติมโดยมาตรา ๑๘ แหงพระราชบัญญัตแิ กไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวธิ ีพจิ ารณาความอาญา (ฉบบั ที่ ๒๘) พ.ศ.๒๕๕๑ (ราชกจิ จานุเบกษา เลม ๑๒๕ ตอนท่ี ๓๐ ก หนา ๑๐ วันที่ ๗ กุมภาพนั ธ ๒๕๕๑)

๒๐๓ μÑÇÍ‹ҧคาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒÈÒÅ®¡Õ Ò คาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·èÕ óõ÷ø/òõòö โจทกคงมีแตพนกั งานสอบสวนผสู อบสวนคาํ ใหก าร จําเลยมาเบกิ ความประกอบคําใหก ารรบั สารภาพในชนั้ สอบสวนของจําเลย โดยไมม พี ยานหลกั ฐานอนื่ มาสบื ประกอบคาํ รบั ดงั กลา ว เมอ่ื จาํ เลยใหก ารปฏเิ สธในชนั้ พจิ ารณาและนําสบื ปฏเิ สธวา คาํ รบั ดงั กลา ว พนักงานสอบสวนไดมาโดยไมช อบดว ยกฎหมาย ดงั น้ี พยานโจทกยงั ไมพอใหร ับฟง ลงโทษจาํ เลย คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·èÕ óøñ/òõóñ จําเลยรับสารภาพในชั้นจับกุมและช้ันสอบสวน พรอมกับนําเจาพนักงานตาํ รวจผูจับกุมไปตรวจคนและยึดเคร่ืองยนตและชิ้นสวนอุปกรณของ รถจักรยานยนตผูเสียหายไดเปนของกลาง คํารับสารภาพของจําเลยดังกลาวแมจะเปนเพียง พยานบอกเลา แตเม่ือนํามาประกอบคาํ เบิกความของพยานโจทกซึ่งเปนผูจับกุมและสอบสวน พยานโจทก จึงมีนํ้าหนกั รบั ฟง ลงโทษจําเลยได คาํ ¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·èÕ óôõñ/òõóõ โจทกไมสามารถนําตัว ร. ภรรยาผูตายซึ่งเปน ประจักษพยานรูเห็นตัวคนรายเพียงปากเดียวมาเบิกความยืนยันตอศาลไดคงอางเพียงคาํ ใหการ ชั้นสอบสวนของ ร. วาจาํ เลยเปนคนรายซึ่งเปนเพียงพยานบอกเลา แมจะมีพนักงานสอบสวน มาเบกิ ความประกอบกไ็ มเ พียงพอที่จะรับฟง วาจาํ เลยเปน คนรา ย ÷.ó ¾ÂÒ¹ºØ¤¤Å ¤ÇÒÁËÁÒ¢ͧ¾ÂÒ¹º¤Ø ¤Å พยานบคุ คล หมายถึง บุคคลท่ีมาใหก ารดวยวาจา เพ่อื ที่จะเปด เผยถงึ การรบั รูของการท่ี ไดจ ากการไดเ หน็ ไดฟง ไดรับกล่ิน รสและความรสู ึก ทเ่ี กย่ี วขอ งกบั ขอเทจ็ จริงที่การรบั รมู า และจาก ประมวลกฎหมายวธิ พี จิ ารณาความอาญา มาตรา ๑๕ ทอ่ี นโุ ลมใหน ําหลกั เกณฑข องประมวลกฎหมาย วธิ พี จิ ารณาความแพง มาใชโ ดยอนโุ ลม ตามประมวลกฎหมายวธิ พี จิ ารณาความแพง มาตรา ๙๕ กําหนด “หามมใิ หยอมรับฟงพยานบุคคลใด เวนแตบ ุคคลนนั้ (๑) สามารถเขาใจและตอบคําถามได และ (๒) เปน ผทู ไี่ ดเ หน็ ไดย นิ หรอื ทราบขอ ความเกย่ี วในเรอื่ งทจี่ ะใหก ารเปน พยานนน้ั มาดว ย ตนเองโดยตรง แตค วามในขอ นใ้ี หใ ชบ งั คบั ไดต อ เมอ่ื ไมม บี ทบญั ญตั แิ หง กฎหมายโดยแจง ชดั หรอื คาํ สงั่ ศาลเปน อยางอื่น” ÷.ó.ñ ˹ŒÒ·Õè¢Í§¾ÂÒ¹ºØ¤¤Å พยานบุคคลเปนพยานสําคัญของการพิสูจนวาจําเลยมีความผิดหรือเปน ผบู รสิ ทุ ธ์ิ แตพ ยานบคุ คลพยายามจะหลกี เลย่ี งไมเ ปน พยานใหก บั เจา พนกั งานตาํ รวจ ดงั นนั้ จงึ เปน หนา ท่ี ของเจา พนกั งานตาํ รวจในการสรางจิตสํานึกใหกับประชาชนท่จี ะใหความรวมมอื เพ่อื ประโยชนแกคดี

๒๐๔ ˹Ҍ ·Õè¢Í§¾ÂÒ¹ºØ¤¤Å บคุ คลซ่ึงจะเปนพยานในคดอี าญานน้ั จะตองปฏบิ ัติดังนี้ ๑) จะตองไปดวยตนเอง หรือสงเอกสารหรือวัตถุไปตามนัดของศาลหรือ พนักงานสอบสวน ๒) ตองสาบานตนหรอื ปฏญิ าณตนกอ นทจี่ ะใหถ อ ยคําหรือเบกิ ความ ๓) ตอ งอยหู รอื ออกนอกศาล คือ ในระหวางท่ศี าลพจิ ารณาคดี ศาลอาจสัง่ ใหพยานท่ีมิใชจําเลยออกไปนอกหองพิจารณา หรือพยานเบิกความแลวจะใหรออยูในหองพิจารณา กอนได ๔) พยานตองตอบคําถาม เวนแตขอยกเวนท่ีกฎหมายกําหนดไว ซ่ึงไมตอง ตอบคาํ ถามก็ไดด งั จะไดก ลา วในเรอ่ื งสทิ ธขิ องพยานตอ ไป ๕) พยานจะตอ งใหก ารหรอื เบกิ ความรเู หน็ ซง่ึ ถา คาํ ใหก ารหรอื เบกิ ความเปน เทจ็ ก็จะมีโทษทางอาญา ๖) พยานจะตองเบกิ ความลบั หลงั พยานอนื่ ๆ ท้ังน้ี เพอ่ื ไมต องการใหพ ยาน ไดร ูเหน็ คําใหการของพยานอืน่ หรอื เปนพยานทซี่ ักซอมกนั ได ๗) พยานตอ งเบิกความดวยวาจา โดยไมต องดูบนั ทึกหรือเอกสารความจํา àÇŒ¹áμ‹¾ÂÒ¹¹Ñé¹ä´ŒÃѺ͹ØÞÒμ¨Ò¡ÈÒÅ ËÃ×Í໚¹¾ÂÒ¹¼ÙŒชํา¹ÒÞ¡ÒþÔàÈÉ ซงึ่ จะดบู นั ทกึ หรอื เอกสารการตรวจพสิ จู นไ ด ตามประมวลกฎหมายวธิ พี จิ ารณาความแพง มาตรา ๑๑๓ หรอื ประมวลกฎหมายวิธพี ิจารณาความอาญา มาตรา ๒๔๓ บญั ญตั ไิ ว ๘) ตองรับรองถอ ยคําทใ่ี หการนน้ั แลวดว ยการลงลายมอื ช่ือ ¾Âҹ㹪Ñé¹Ê¶Ò¹ÕตําÃǨ ในการนําพยานมาใหการตอพนักงานสอบสวน นัน้ พยานอาจเขาหาพนักงานสอบสวนเอง หรือตามกฎหมาย หากพนกั งานสอบสวนเหน็ วา บคุ คลใด คําใหการของเขาจะเปนประโยชนตอคดี พนักงานสอบสวนก็มีอํานาจท่ีจะออกหมายเรียกบุคคลนั้น มาใหการตอพนักงานสอบสวนได แตในทางปฏิบัติแลว พนักงานสอบสวนจะใชวิธีเชิญมาใหถอยคํา ซึ่งเปน การใหเกียรติกนั ตอเม่ือÍÍ¡ËÁÒÂàÃÕ¡áÅŒÇ áÅÐäÁ‹ÂÍÁÁÒμÒÁËÁÒÂàÃÂÕ ¡¹¹éÑ ¨ÐÁ¤Õ ÇÒÁ¼Ô´ °Ò¹¢´Ñ ËÁÒÂàÃÕ¡ ซึ่งมโี ทษทางอาญา ʋǹ㹪Ñé¹ÈÒÅ ถา จะใหบคุ คลใดมาเบกิ ความตอศาล ศาลจะออกหมายเรยี ก เสมอ นอกจากคคู วามนํามาเองได และหากเม่อื ศาลออกหมายที่ใหมาใหถ อ ยคาํ หรอื ใหม าเบกิ ความ แลว ขัดขืนไมยอมมาใหถ อ ยคําตอ ศาลจะมคี วามผิดตามประมวลกฎหมายอาญา เชนกัน

๒๐๕ ¢ŒÍÊѧà¡μ พยานบุคคลทีไ่ ปศาลน้จี ะไปไดใน ๒ สถานะ กลาวคอื ๑) ¾ÂÒ¹นํา เปนพยานท่ีคูความนําไปศาลเอง โดยนําไปตามวันเวลาที่ไดตกลงกันไว พยานนําสวนใหญเปน พยานที่คูค วามผอู า งพยานไวเนื้อเชอื่ ใจวา พยานดงั กลา วคงไมผ ดิ นัดในการทีจ่ ะไปศาลตามท่ีไดต กลงกนั ไว ๒) ¾ÂÒ¹ËÁÒ เปนพยานทีค่ คู วามผอู า งไดรองขอตอศาล ใหออกหมายเรยี กใหพยาน (ทถ่ี กู เรยี ก) ไปศาลตาม กําหนดในหมายเรียก โดยพยานผูถูกเรียกตองมีโอกาสรูตัวลวงหนาอยางนอยสามวันกอนไปศาล (ป.วิ.แพง มาตรา ๑๐๖) พยานหมายสว นใหญเ ปน ผทู ค่ี คู วามผอู า งเหน็ วา พยานผนู น้ั คงไมย อมไปศาลแน จงึ รอ งขอใหศ าลออกหมายเรยี กเพอ่ื ไปศาล ความแตกตางที่สําคัญระหวางพยานทั้งสองกรณี คือ พยานนํา หากไมยอมไปศาลตามท่ีไดตกลงกันไวคูความยอมไมอาจ บังคับใหไปศาลได สวนพยานหมายน้ันจําเปนที่จะตองไปศาลตามวันเวลา ตามที่ศาลกําหนดไวในหมายเรียก (ป.วิ.แพง มาตรา ๑๐๘ วรรคแรก) ÷.ó.ò ÊÔ·¸Ô¢Í§¾ÂÒ¹º¤Ø ¤Å แมว า กฎหมายจะกาํ หนดใหพ ยานบคุ คลมหี นา ทที่ จ่ี ะตอ งไปใหถ อ ยคาํ ตอ พนกั งาน สอบสวน หรอื ไปเบกิ ความตอ ศาลตามทก่ี ลา วมาแลว ขา งตน แตด ว ยสถานภาพของบคุ คลบางประเภท ท่ีสังคมใหความเคารพยกยอง หรือใหความนับถือ จะใหบุคคลดังกลาวประพฤติปฏิบัติเชนเดียวกับ บคุ คลท่วั ๆ ไป อาจไมเ หมาะสม ดังนัน้ กฎหมายจงึ กาํ หนดสทิ ธิพเิ ศษบางประการ กลา วคอื ñ) Ê·Ô ¸¢Ô ͧ¾ÂÒ¹·Õäè Áμ‹ ŒÍ§ä»ÈÒÅ เนือ่ งจากประมวลกฎหมายวธิ ีพิจารณาความแพง มาตรา ๑๐๖/๑ หามมิให ออกหมายเรียกบุคคลดังตอ ไปนีเ้ ปนพยาน (๑) พระมหากษัตริย พระราชินี พระรัชทายาท หรือผูสําเร็จราชการแทน พระองค ไมวา กรณีใดๆ (๒) พระภิกษุและสามเณรในพทุ ธศาสนา ไมว า กรณีใดๆ (๓) ผทู ่ีไดรับเอกสิทธิ์ หรอื ความคมุ กนั ตามกฎหมาย และจากประมวลกฎหมายวธิ พี จิ ารณาความแพง มาตรา ๑๐๘ กาํ หนดใหส ทิ ธแิ ก “º¤Ø ¤Å·ÁÕè àÕ ËμàØ ¨ºç »Ç†  ËÃ×ÍÁÕ¢ŒÍá¡ŒμÑÇÍѹ¨íÒ໚¹Í‹ҧÂèÔ§ â´Âᨌ§àËμØãËŒÈÒÅ·ÃÒºáÅŒÇ áÅÐÈÒÅàËç¹Ç‹Ò¢ŒÍ͌ҧËÃ×Í ¢ŒÍá¡ŒμÇÑ ¹éѹ¿˜§ä´Œ” ¢ÍŒ 椄 à¡μ ã¹·Ò§»¯ºÔ ÑμÔÈÒŨÐดาํ à¹¹Ô ¡Òô§Ñ ¹Õé ๑. ในกรณีพระมหากษัตริย พระราชินี พระรัชทายาท หรือผูสําเร็จราชการแทนพระองคน้ัน ศาลจะไมออก หมายเรียกไมวากรณีใดๆ ถามีความจําเปนจะตองสืบพยานจริงๆ ก็จะทําหนังสือขอพระบรมราชานุญาตเปนกรณีๆ ไป เมอื่ ไดร ับโปรดเกลา ฯ แลว จึงจะเดินเผชญิ สบื ณ สถานทีท่ ่ไี ดร บั โปรดเกลาฯ อยูน นั้ ๒. ในกรณพี ระภกิ ษแุ ละสามเณรในพทุ ธศาสนา ศาลจะไมอ อกหมายเรยี ก แตจ ะใหเ ปน หนา ทข่ี องคคู วามฝา ยที่ อา งพระภกิ ษสุ ามเณรนนั้ มาเปน พยาน เปน ผนู าํ ตวั พระภกิ ษสุ ามเณรนนั้ มาศาลเอง หรอื ศาลอาจมหี นงั สอื นมิ นตใ หพ ระภกิ ษุ สามเณรมาศาลตามวันเวลาท่ีกาํ หนด หรอื ศาลอาจใชว ธิ เี ดนิ เผชิญสืบยงั วดั ท่ีพระภิกษสุ ามเณรจาํ วัดอยูก ็ได

๒๐๖ ๓. ในกรณผี ทู ไ่ี ดร บั เอกสทิ ธิ์ หรอื ความคมุ กนั ตามกฎหมาย ใหศ าลสง คาํ บอกกลา ววา จะสบื พยานนน้ั ณ วนั เวลา สถานท่ีใด แทนการออกหมายเรียก และใหสงคําบอกกลาวน้ันไปยังสํานักงานศาลยุติธรรม เพ่ือดําเนินการตามบทบัญญัติ ของกฎหมายพเิ ศษน้ันๆ หรอื ตามหลกั กฎหมายระหวางประเทศ ๔. ในกรณีพยานไมสามารถมาศาลไดเพราะเหตุเจบ็ ปว ยหรอื เหตุจําเปน อน่ื ๆ น้ัน ศาลจะออกหมายเรียกไปกอน และเม่ือไดรับแจงถึงเหตุเจ็บปวยจําเปนนั้นๆ ศาลจะเล่ือนคดีออกไป และสง หมายเรียกไปอีกครั้ง โดยระบุวันเวลาสถานที่ท่ีจะสืบพยานนั้นๆ หรือหากจําเปนจริงๆ เชน แพทยไมอนุญาตใหออกจาก โรงพยาบาล ศาลก็จะใชว ิธีการเดนิ เผชญิ สบื พยานปากนน้ั แทน ò) Ê·Ô ¸¢Ô ͧ¾ÂÒ¹ºØ¤¤Å·ÕèäÁ‹μÍŒ §ÊÒºÒ¹μ¹ เนอ่ื งจากสงั คมไทยเรายงั คงไวซ ง่ึ วฒั นธรรมทจี่ ะใหเ กยี รตแิ กบ คุ คลทคี่ วรคา แกความเคารพยกยอง และการที่จะใหบุคคลที่สังคมไทยใหความเคารพนั้นตองมาสาบานตน หรือ ปฏญิ าณตนกอ นการเบกิ ความเปน พยานอยา งบคุ คลทว่ั ไปอาจไมเ หมาะสม ดงั นน้ั กฎหมายจงึ กําหนด ใหสทิ ธพิ ิเศษแกบ คุ คลบางประเภทที่ไมตองสาบานตน ดงั ที่บญั ญตั ไิ วใ นประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา ความแพง มาตรา ๑๑๒ (เนื่องจากประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๑๕ ระบุไว หากกรณีใดท่ีประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญามิไดกําหนดไวใหนําหลักเกณฑของประมวล กฎหมายวธิ ีพจิ ารณาความแพง มาใชโ ดยอนุโลม) º¤Ø ¤Å·äÕè Á‹μÍŒ §ÊÒºÒ¹μ¹ ๑. พระมหากษัตริย พระราชินี พระรัชทายาท หรือผูสําเร็จราชการแทน พระองค ๒. บุคคลท่ีมีอายุตํ่ากวา ๑๕ ป หรือบุคคลที่ศาลเห็นวาหยอนความรูสึก ผดิ ชอบ ๓. พระภกิ ษแุ ละสามเณรในพุทธศาสนา ๔. บุคคลซึ่งคูความท้ังสองฝายตกลงกันวาไมตองสาบานหรือกลาวคํา ปฏญิ าณ ในกรณีของบุคคลท่ัวไป เม่ือไดรับหมายหรือคําสั่งศาลเพ่ือใหไปเบิกความ ตอศาลนนั้ กอนท่จี ะทําการเบกิ ความพยานทกุ คนตอ งสาบานตนตามลัทธิศาสนา หรือจารีตประเพณี แหงชาตขิ องตน หรือกลาวคาํ ปฏิญาณวาจะใหก ารตามความสตั ยจ ริงเสยี กอ น ó) Ê·Ô ¸¢Ô ͧ¾ÂÒ¹ºØ¤¤Å·èÕäÁ‹μŒÍ§àº¡Ô ¤ÇÒÁ นอกจากน้ี ประมวลกฎหมายวธิ พี จิ ารณาความแพง มาตรา ๑๑๕ ยงั กาํ หนด เปนขอยกเวนใหบุคคลดังตอไปน้ี แมจะมาเปนพยานก็ยังคงมีสิทธิท่ีจะไมยอมเบิกความหรือตอบ คําถามใดๆ กไ็ ด ซงึ่ ไดแ ก ๑. พระมหากษัตริย พระราชินี พระรัชทายาท หรือผูสําเร็จราชการแทน พระองค ๒. พระภกิ ษแุ ละสามเณรในพุทธศาสนา

๒๐๗ ๓. บุคคลที่ไดรับเอกสิทธิ์หรือความคุมกันตามกฎหมายพิเศษ ซ่ึงบุคคล ดังกลาวจะใชสิทธิที่จะไมยอมเบิกความหรือตอบคําถามไดตอเม่ือไดปฏิบัติตามเง่ือนไขท่ีกฎหมาย นัน้ ๆ บัญญัติไว μÇÑ ÍÂÒ‹ §คํา¾¾Ô Ò¡ÉÒÈÒÅ®Õ¡Ò คาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·Õè øòô/òôùò พยานเบกิ ความโดยไมไ ดป ฏญิ าณหรอื สาบาน ยอ มรบั ฟง ไมไ ด ความปรากฏในชน้ั ศาลอทุ ธรณ ศาลอทุ ธรณย อ นสาํ นวนไปใหพ จิ ารณาใหม พยานไดส าบาน แลว รบั รองวา คาํ ทีเ่ บิกความไวเปนความจริง ดังน้ี ศาลจะรับฟง คาํ เบิกความคร้ังกอนน้นั ไมไ ด ไมเ หมอื นกบั กรณที พ่ี ยานไดส าบานในขณะทเ่ี บกิ ความอยซู ง่ึ ศาลรบั ฟง คาํ เบกิ ความกอ นสาบานดว ยได กรณเี ชน นม้ี ใี หเ หน็ เปน ประจาํ ถา ลมื ใหพ ยานสาบานพอนกึ ได ขณะพยานเบกิ ความ ก็ใหสาบานเสีย ถาลวงเลยจนถึงศาลสูงแลว จะใหสาบานและรับรองคําเบิกความที่ไมไดสาบานน้ัน ศาลไมร บั ฟง เพราะชวงเวลาหา งกนั มาก ¢ŒÍÊѧà¡μ นอกจากบคุ คลดงั กลา วไมต อ งตอบคาํ ถามหรอื เบกิ ความแลว ยงั มคี าํ ถามอกี บางประการ ซง่ึ ¤¤‹Ù ÇÒÁäÁμ‹ Íºคาํ ¶ÒÁ หรือเบิกความก็ไมมคี วามผดิ คอื ๑. เปน คํา¶ÒÁ·èÕäÁà‹ ¡ÕèÂǡѺ»ÃÐà´ç¹áË‹§คดี พยานไมต องตอบ ๒. เน่ืองจากคําถามน้ันหากตอบไปÍÒ¨·íÒãËŒà¢ÒμŒÍ§ÃѺâ·É·Ò§ÍÒÞÒหรือเปนคํา¶ÒÁ·èÕËÁÔè¹»ÃÐÁÒ·พยาน เวนแตคําถามเชนวาน้ันเปนขอสาระสําคัญในอันท่ีจะชี้ขาดขอพิพาท (ป.วิ.แพง มาตรา ๑๑๘ ซึ่ง ป.วิอาญา มาตรา ๑๕ นํามาใชในคดีอาญา) ๓. เน่อื งจากคําถามที่ทําใหตอ งແ´à¼Â¤ÇÒÁÅѺ (มาตรา ๒๓๑) จากมาตรา ๒๓๑ อาจแยกความลบั ท่ีพยานมสี ิทธไิ มต อบ ดงั น้ี ก. ความลับในราชการ คอื หนงั สอื ราชการ โดยสภาพจะตองรักษาไวเ ปน ความลับชว่ั คราว หรอื ตลอดไป ซง่ึ ยงั ไมเ ปด เผย พยานจะตอ งใหก ารหรอื ตอบคาํ ถามนเี้ ปน ผรู กั ษาหรอื ทาํ หรอื ทราบมาโดยตาํ แหนง หนา ทร่ี าชการหรอื กจิ การ ของตน ข. ความลบั โดยอาชีพ หรือหนาทีซ่ ่ึงเปน เอกสารหรอื ขอ ความท่เี ปน ความลับ ยังไมเ ปด เผย ซึง่ ทราบมา หรอื ทําโดยอาชีพหรือหนา ที่ ค. การประดษิ ฐแ บบแผนหรอื งานอยา งอนื่ ทก่ี ฎหมายคมุ ครองไมย อมใหเ ปด เผย ซง่ึ เปน สทิ ธทิ พี่ ยานไดม า โดยกฎหมายอืน่ บัญญัติคมุ ครองไวน อกเหนือจากบัญญัตมิ าตรา ๒๓๑ แหง ป.ว.ิ อาญาน้ี ๔. คาํ ถามท่ีหม่นิ ประมาทพยาน แตอยางไรก็ตาม กรณนี ้ไี ดม ขี อยกเวน ใน ป.อาญา มาตรา ๓๓๑ ซง่ึ บญั ญตั ิ วา “คูความหรือทนายความของคูความ ซ่ึงแสดงความคิดเห็นหรือขอความในกระบวนพิจารณาในศาลเพื่อประโยชนแกคดี ของตน ไมม ีความผิดฐานหม่ินประมาท” สาํ หรบั ชน้ั พนกั งานสอบสวน มาตรา ๑๓๓ ระบวุ า “การถามปากคาํ นน้ั พนกั งานสอบสวนจะใหผ ใู หถ อ ยคาํ สาบาน หรือปฏิญาณตัวเสียกอนก็ได และตองปฏิบัติตามบทบัญญัติแหงประมวลกฎหมายนี้วาดวยพยานบุคคล” ดังน้ัน พนักงาน สอบสวนจะใหผ ใู หถ อ ยคาํ สาบานหรอื ปฏญิ าณตนเสยี กอ นกไ็ ด (ยกเวน ผตู อ งหา) แตใ นเรอื่ งสทิ ธขิ องพยานในชน้ั ศาลมอี ยา งไร พยานในชน้ั สถานีตาํ รวจก็มีเชนกนั

๒๐๘ ÷.ó.ö ËÅѡࡳ±á ÅСÒû¯ºÔ ÑμÔ㹡Òë¡Ñ ¶ÒÁ¾ÂÒ¹º¤Ø ¤Å บุคคลท่ีถูกคูความอางเปนพยานในคดี เมื่อไดรับหมายของศาลแลวจะตองไป ศาลตามวันเวลาและสถานท่ที ี่กําหนดไว เม่ือถึงเวลาทเี่ ขา สืบพยานจะตองปฏบิ ตั ติ น ดงั นี้ ๑. กอนจะเบิกความ ¾ÂÒ¹¨ÐμÍŒ §ÊÒºÒ¹ËÃÍ× »¯ÔÞÒ³μ¹¡Í‹ ¹ เวนแตพ ยาน ผนู ั้นจะมีสิทธิพิเศษตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพง มาตรา ๑๑๒ การสาบานตนนั้น ในทางปฏิบัติ ทุกวันน้ีสวนใหญจะใชวิธีใหรําลึกถึง พระศรรี ัตนตรัย การสาปแชง หากวา เบกิ ความไมต รงตอความเปน จริง การสาบานตนจะมผี ลตอ จติ ใจ เพราะบคุ คลจะมคี วามเชอ่ื ในเรอื่ งบาปบญุ คณุ โทษอยแู ลว จงึ จะมผี ลอาจทาํ ใหเ กดิ ความรสู กึ นกึ เกรงกลวั ไมก ลา กลาวเท็จได ในกรณีที่พยานนับถือศาสนาอื่นซ่ึงมิใชพุทธศาสนา ก็ใหสาบานตนตามลัทธิ ศาสนาหรือจารีตประเพณีตอ ศาสนานน้ั ๆ เชน ชาวคริสต กส็ าบานตนตอพระคมั ภีรไบเบิล เปนตน คาํ สาบานท่ีใชอ ยูใ นศาล มหี ลายแบบ อาจยกตวั อยา ง คือ “ขา พเจา ขอใหก ารตอ ศาลดว ยความสตั ยจ รงิ ทกุ ประการ ถา ขา พเจา เอาความเทจ็ มากลาวตอศาลขอใหขาพเจาตายไปอยูเมืองนรก หมกไหมอยูในไฟไมรูดับหม่ืนกัลปแสนกัลป ทกุ ขอ นนั ตการณเ กา ใหห อกเทา ใบพายแทงหซู า ยทะลหุ ขู วา ใหห มทู า วเทวดาอนั ศกั ดส์ิ ทิ ธท์ิ ว่ั สากลโลก จงสาปแชง ใหขาพเจาไดรับแตความทุกขทรมานดวยประการท้ังปวง ขาพเจาเอาความจริงมากลาว ตอศาลขอใหข า พเจา จงเจรญิ ” สว นการกลา วคาํ ปฏญิ าณนนั้ เปน การกลา วใหค าํ มน่ั วา จะใหก ารตามความสตั ยจ รงิ โดยไมมีการอา งถึงสิง่ ศักด์ิสิทธใ์ิ หสาปแชงหรอื ลงโทษในกรณกี ลา วเท็จ ตัวอยางเชน “ขาพเจาขอใหคําปฏิญาณตอศาลวา ขาพเจาจะใหการตามความสัตยจริง ทกุ ประการ” สวนการจะใหพยานคนใดสาบานหรือกลาวคําปฏิญาณยอมอยูในดุลพินิจของ ศาลทีจ่ ะกาํ หนด คําเบิกความตอศาลโดยäÁ‹ÁÕ¡ÒÃÊÒºÒ¹ËÃ×Í»¯ÔÞÒ³ ‹ÍÁàÊÕÂà»Å‹ÒäÁ‹ÍÒ¨ ÃѺ¿˜§à»š¹¾ÂÒ¹ËÅÑ¡°Ò¹ได แตถาขณะเร่ิมเบิกความพยานมิไดสาบานตน แตเมื่อเบิกความจบแลว จึงกลาวคําสาบานหรือปฏิญาณตอศาล ดังนี้ถือวามีการสาบานหรือปฏิญาณโดยชอบแลวใชรับฟง เปน พยานได μÇÑ ÍÂÒ‹ §คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒÈÒÅ®¡Õ Ò คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·èÕ öùó/òôø÷ วินิจฉัยวา พยานเบิกความโดยไมไดสาบานตน แตต อ มาไดม าสาบานและรบั รองวา ขอ ความทใี่ หก ารเปน ความจรงิ ถอ ยคาํ ทใ่ี หก ารอยใู นวาระเดยี วกนั นัน้ ยอมรบั ฟงได

๒๐๙ คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·èÕ òñ÷/òôø÷ วินิจฉัยวา พยานใหการแลวจึงปฏิญาณตอศาลวา คาํ ใหก ารน้ันเปนความจริงถอื ไดว าปฏิบตั ิตามมาตรา ๑๑๒ ป.ว.ิ แพง แลว คาํ ใหก ารฟง ได คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·èÕ øòô/òôùò วินิจฉัยวา พยานเบิกความโดยไมไดสาบาน ศาลอทุ ธรณย อมใหพ จิ ารณาใหม พยานไดร บั รองวา คาํ เบกิ ความไวเ ปน ความจรงิ คาํ เบกิ ความรบั ฟง ไมไ ด การสาบานไดกระทําหลังศาลชั้นตนตัดสินคดีแลว ถือวาคนละวาระกับการเบิกความ แตถาการสาบานไดกระทําในชวงเกี่ยวเนื่องใกลชิดกับจุดเริ่มตนของการเบิกความ หรืออยูในวาระ เดยี วกับการเบกิ ความแลว คําเบิกความนน้ั รับฟงได คาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·èÕ òóô÷/òõñù วินิจฉัยวา กอนพยานเบกิ ความ ยอ มตอ งสาบาน ตนวา จะใหก ารตามสตั ยแ ละตอบคาํ ถามของศาลในเรอ่ื งนามของตนแลว เมอ่ื ศาลชนั้ ตน เขยี นชอื่ พยาน วา จ. จึงนา เชือ่ วาพยานผูน้ันคอื จ.จริง แตเหตใุ ดพยานจงึ เซน็ ช่ือวา พ. นนั้ เม่ือไมมีขอเท็จจรงิ บง ชดั วาเปนคนละคนกบั จ. กจ็ ะฟง วามิใช จ. ยังไมถ นดั เพราะพยานอาจมชี อื่ อกี ชื่อหนึง่ กไ็ ด เพียงเหตุนี้ อยางเดียวยงั ไมพ อจะทําใหไมรับฟงคาํ เบกิ ความของ จ. คาํ ¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·Õè ñ÷óö/òõò÷ วินิจฉัยวา ตามแบบพมิ พค ําใหการของ จ. พยาน โจทกวา พยานไดสาบานตัวแลว จําเลยมิไดโตแยงคัดคานในขณะท่ีพยานเบิกความวา พยานไมได สาบานตัว เพ่งิ ยกข้นึ อางในชัน้ ฎีกา กรณจี งึ ตองฟงวา พยานไดส าบานตัวกอ นเขา เบิกความแลว ศาลช้ันตนมิไดบันทึกไวในคําใหการพยานวา ลามไดสาบานตนแลวทั้งลามก็มิได ลงลายมือช่ือในคําแปลนั้น อันเปนการขัดตอ ป.วิ.อาญา มาตรา ๑๓ เมื่อพยานดังกลาวเปนพยาน สําคัญที่สุดในคดีเพียงปากเดียว ศาลฎีกาจึงยอนสํานวนใหศาลช้ันตนพิจารณาและพิพากษาใหม ใหถกู ตอ งตาม ป.วิ.อาญา มาตรา ๒๐๘ ประกอบดวยมาตรา ๒๒๕ คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·Õè ôôñø/òõóó วินิจฉัยวา ขอกฎหมายที่วา พยานเบิกความ โดยมิไดสาบานหรือปฏิญาณตนไมถูกตองตาม ป.วิ.แพง มาตรา ๑๑๒ รับฟงไมไดน้ัน เปนปญหา ขอ กฎหมายเกยี่ วกบั ความสงบเรยี บรอ ย แมจ ะมไิ ดย กขนึ้ วา กลา วในศาลทง้ั สอง จาํ เลยกย็ กขนึ้ ฎกี าได” ๒. เมอ่ื พยานสาบานหรอื ปฏญิ าณตนแลว ÈÒŨÐ໹š ¼¶ŒÙ ÒÁ¾ÂÒ¹ และพยาน จะตองตอบคาํ ถามเบอื้ งตน ในเร่ือง นาม อายุ ตาํ แหนง หรืออาชพี ภูมลิ ําเนา และความเกย่ี วพันกับ คูความหรืออาจจะถามไปถึงสาเหตุโกรธเคืองกันกับคูความฝายหนึ่งฝายใดมากอนก็ได ทั้งนี้เพื่อที่จะ เปนการแสดงตนใหศาลและบุคคลที่มาฟงการพิจารณาพรอมคูความไดทราบวา พยานคือใคร และ ศาลไดจดลงในรายงานกระบวนพิจารณาของศาล กรณีดังกลาวแมวาศาลจะรูจักกับพวกเปนการ สว นตวั ก็จะตอ งถามพยาน ๓. เมอ่ื พยานตอบคาํ ถามเบอื้ งตน เพอ่ื แสดงตนวา พยานเปน ใครแลว ตามประมวล กฎหมายวธิ พี จิ ารณาความแพง มาตรา ๑๑๖ และมาตรา ๑๑๗ ศาลอาจเปน ผถู ามพยานเอง ซงึ่ จะเปน การแจง ใหพ ยานฯ ทราบถงึ ประเดน็ และขอ เทจ็ จรงิ ทตี่ อ งการใหพ ยานเบกิ ความ แลว พยานอาจจะเบกิ ความโดยวธิ ี

๒๑๐ การเลา เรอ่ื งใหศ าลฟง ตามลาํ ดบั หรอื อาจตอบคาํ ถามทศี่ าลถามกไ็ ด ในกรณที ศ่ี าลมไิ ดซ กั ถามพยานขน้ึ กอ น เมื่อพยานตอบคาํ ถามเบือ้ งตน ตอศาลแลว ½†Ò·èÕ໚¹¼ŒÙÍÒŒ §¾ÂÒ¹ÁÒ¡¨ç Ð໚¹¼¶ŒÙ ÒÁ¾ÂÒ¹·μèÕ ¹นําÁÒ àºÔ¡¤ÇÒÁ¶Ö§¢ÍŒ à·¨ç ¨ÃÔ§ ท่ตี องการแสดงใหศาลทราบจนเสร็จ ซ่งึ เราเรียกขั้นตอนในชัน้ นี้วา “«¡Ñ ¶ÒÁ” (Examine) ๔. เม่ือฝายท่ีนําพยานมาซักถามพยานเสร็จแลว ก็จะเปดโอกาสให¤Ù‹¤ÇÒÁ ½†ÒÂμ碌ÒÁ¶ÒÁ¾ÂÒ¹¼¹ŒÙ Ñé¹μÍ‹ ä» ซ่ึงการถามในชว งน้เี รยี กวา “¶ÒÁ¤ÒŒ ¹” (Cross Examine) เหตุผลที่กฎหมายอนุญาตใหคูความฝายตรงกันขามถามคานได ก็เพราะวา ในขั้นตอนการซักถามพยานซ่ึงผูอางพยานน้ันเปนผูถามพยานเอง คําถามหรือคําตอบที่ไดมักจะ เปนประโยชนแกฝายท่ีอางพยานมา ดังน้ัน เพื่อจะพิสูจนความจริง ซ่ึงควรท่ีจะตองซักฟอกพยาน เพื่อพสิ จู นวา พยานน้ันเบกิ ความตามความจรงิ หรอื ไม พยานน้ันมพี ริ ธุ หรอื ไม ¢ŒÍ椄 à¡μ ดังน้ัน จะเห็นไดวา ในการใชคําถามในขั้นตอนการถามคานนี้เปนศิลปะและเชาวนของผูถามวาจะใชถอยคําถาม อยางไรท่ีพยานตอบคําถามแลว คําตอบของพยานขาดความเชื่อถือ คําตอบของพยานขัดแยงกับคําตอบที่ใหไวในขั้นตอน การซกั ถาม ซง่ึ จะเปน การทาํ ลายนา้ํ หนกั คาํ ของพยาน ทาํ ใหศ าลหรอื ผพู งึ เหน็ วา พยานผนู น้ั มไิ ดร เู หน็ ในขอ เทจ็ จรงิ ทตี่ นกลา ว หรอื คาํ ตอบของพยานนน้ั ขดั แยง กบั คาํ เบกิ ความของพยานคนอน่ื ๆ ในคดอี นั จะแสดงใหเ หน็ ไดว า พยานนน้ั ขาดความเชอ่ื ถอื ในการถามคา นอาจเปน การซกั ไซพ ยานใหอ ธบิ ายชแี้ จงวา เหตใุ ดพยานจงึ ไดร เู หน็ เหตกุ ารณท เี่ กดิ ขน้ึ ในคดนี นั้ หรอื อาจจะซกั ถงึ ความประพฤตขิ องพยานเพอื่ ใหพ ยานรบั วา ตนเปน คนมคี วามประพฤตเิ ปน อนั ธพาล พดู จากลบั กลอก ไมน า เชอื่ ถอื ซงึ่ ไมม ี น้ําหนกั ท่คี วรจะรับฟงวา คํากลา วของพยานเปนความจรงิ เปน ตน ๕. เมอื่ ฝา ยตรงขา มตอบคา นพยานเสรจ็ แลว กฎหมายกใ็ หโ อกาสแกฝ า ยทอ่ี า ง พยานมา ถามพยานของตนอกี ครง้ั หนงึ่ เรยี กวา “¶ÒÁμ§Ô ” ซง่ึ การ¶ÒÁμ§Ô ¹¹éÑ ¨ÐμÍŒ §¶ÒÁà¡ÂèÕ Ç¡ºÑ àÃÍè× § ·èÕ¤Ù‹¤ÇÒÁ½†ÒÂμ碌ÒÁä´Œ¶ÒÁ¤ŒÒ¹äÇŒ ¨Ð¶ÒÁ¹Í¡àÃè×ͧ·èÕÍÕ¡½†ÒÂäÁ‹ä´Œ¶ÒÁ¤ŒÒ¹äÇŒäÁ‹ä´Œ การถามติง เปน การแกขอ ถามคาน เมื่อพยานใหการตอบคาํ ถามคา นของฝา ยตรงขามแลว อาจมีขอ ความเกิดขึ้น ใหมแ ปลกไปจากทใ่ี หก ารตอบขอ ซกั ถามไวแ ตเ ดมิ ทงั้ นเี้ พอ่ื ใหโ อกาสพยานไดอ ธบิ ายถงึ ขอ ความทเ่ี กดิ ขน้ึ ใหมน น้ั ใหแ จม แจง นอกจากน้ี การถามตงิ จะเปน การใหโ อกาสพยานแกค วามพลงั้ เผลอหรอื หลงลมื ซ่งึ พยานไดตอบขอ คา นไปโดยรีบรอน หรือเผลอไป หรือเพราะเขาใจคาํ ถามคานผดิ ๖. เมื่อไดถามติงพยานเสร็จแลว ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพง มาตรา ๑๑๗ กาํ หนดหลกั เกณฑไว หา มมิใหคคู วามฝา ยใดซกั ถามพยานอีก เวนแตจ ะไดรับอนุญาต จากศาล และถา คคู วามฝา ยใดไดร บั อนญุ าตใหถ ามพยานไดด งั กลา ว คคู วามอกี ฝา ยหนงึ่ ยอ มถามคา น พยานไดอีกในขอ ทเ่ี กย่ี วกบั คําถามน้ัน แตอยา งไรก็ตาม จากประมวลกฎหมายวธิ ีพิจารณาความอาญา มาตรา ๒๓๕ ซงึ่ บญั ญัติวา “ในระหวา งพจิ ารณา เมอื่ เหน็ สมควร ศาลมอี าํ นาจถามโจทก จาํ เลย หรอื พยาน คนใดได. .....” จะเหน็ ไดว ากฎหมายใหอาํ นาจแกศาลท่ีจะถามพยานไดเสมอ

๒๑๑ ๗. เม่ือคูความนําพยานเขาเบิกความเสร็จเรียบรอย ตามประมวลกฎหมายวิธี พิจารณาความแพง มาตรา ๑๒๑ กาํ หนดใหÈÒÅÍÒ‹ ¹คาํ àº¡Ô ¤ÇÒÁ¹¹Ñé ã˾Œ ÂÒ¹¿§˜ áÅÐã˾Œ Âҹŧ ÅÒÂÁÍ× ªÍè× äÇŒ ทง้ั นกี้ เ็ พอื่ เปด โอกาสใหพ ยานไดท กั ทว งในขอ ทศ่ี าลจดไว ซง่ึ พยานเหน็ วา ไมเ ปน ไปตามท่ี ตนตองการ เม่อื พยานทักทวงขอแกไขในขอ ความใด เปน ดลุ พนิ ิจของศาลทีจ่ ะอนญุ าตใหแ กไ ขตามขอ ทพี่ ยานทกั ทวงหรือไม เพราะอาจเปน ไปไดทพี่ ยานเบิกความกลบั ไปกลบั มา แตอยางไรกต็ าม แมศาล ไมแ กไ ขขอ ความตามทพี่ ยานตอ งการศาลกจ็ ะบนั ทกึ ขอ ทพี่ ยานทกั ทว งนนั้ ไว เมอื่ ศาลไดแ กไ ขและอา น ใหพ ยานฟงอีกครง้ั เปนการถกู ตอ งแลว ¾ÂÒ¹¨ÐμÍŒ §Å§ÅÒÂÁÍ× ªÍ×è äÇ㌠¹º¹Ñ ·¡Ö คาํ àº¡Ô ¤ÇÒÁ¹¹éÑ เพอ่ื ศาลจะไดเ กบ็ รวบรวม ไวในสาํ นวนความเพือ่ เปนพยานหลกั ฐานวาพยานไดเบกิ ความตอ ศาลตามขอความทบ่ี นั ทกึ ไว สาํ หรบั การลงลายมอื ชอ่ื ของพยาน ถา พยานเขยี นหนงั สอื ไดก ใ็ หล งลายมอื ชอื่ ไว ถาพยานเขียนหนังสือไมได ก็อาจใหลงลายพิมพนิ้วมือไว ซึ่งในกรณีลงลายพิมพนิ้วมือตอหนาศาล ไมจําเปนตองมีพยานรับรองก็สมบูรณ ถาพยานไมยอมลงลายมือชื่อหรือลงลายมือช่ือไมได ศาลกจ็ ะจดแจง เหตุทไี่ มมลี ายมอื ช่ือของพยานไว นอกจากนี้ ศาลจะตอ งอา นคาํ เบกิ ความใหพ ยานฟง ตอ หนา จาํ เลยดว ย (มาตรา ๒๓๗) ¢ÍŒ ËŒÒÁ㹡ÒöÒÁ¾ÂÒ¹áÅСÒÃàº¡Ô ¤ÇÒÁ¢Í§¾ÂÒ¹º¤Ø ¤Å ๑. ป.วิ.แพง มาตรา ๑๑๓ ซ่ึงบัญญตั ิวา “พยานทุกคนตองเบกิ ความดวยวาจา และหา มไมใ หพ ยานอา นขอ ความทเ่ี ขยี นมา เวน แตจ ะไดร บั อนญุ าตจากศาลหรอื เปน พยานผเู ชย่ี วชาญ” การเบกิ ความเปน กจิ เฉพาะตวั โดยสภาพไมอ าจตงั้ ใหบ คุ คลอน่ื ทาํ แทนได เนอ่ื งจาก เปน การเลา ขอ เทจ็ จรงิ จากความทรงจาํ ของตนทไ่ี ดร บั รู หรอื เหน็ ดว ยตนเอง และจากมาตราดงั กลา วนนั้ แสดงใหเห็นวา ¾ÂÒ¹·Ø¡¤¹¨ÐμŒÍ§àºÔ¡¤ÇÒÁ´ŒÇÂÇÒ¨Ò จะเบิกความดวยวิธีอ่ืน เชน เขียนเปน ลายลกั ษณอ กั ษร หรอื ใชเ คร่ืองบนั ทึกเทปมาเปดใหศาลฟง ไมได ท้ังนà้ี ¾èÍ× ÈÒŨÐä´ŒÁÕâÍ¡Òʾ¨Ô ÒÃ³Ò ลํา´ÑºàËμØ¡Òó·Õè¾Âҹ͌ҧ¶Ö§ μÅÍ´¨¹¾Ô¨ÒóҡÔÃÔÂÒ·‹Ò·Ò§¢Í§¾ÂÒ¹¢³ÐàºÔ¡¤ÇÒÁà¾×èÍนําä» ¾Ô¨ÒóҴÙÇ‹Ò¾ÂÒ¹¹‹Òàªè×Ͷ×ÍËÃ×ÍäÁ‹ ¾ÂÒ¹¨ÐμŒÍ§àºÔ¡¤ÇÒÁ¨Ò¡¤ÇÒÁ·Ã§จํา¢Í§μ¹ จะใชวิธี จดขอ ความหรอื นาํ บนั ทกึ ชว ยความจาํ มาเปด ดขู ณะเบกิ ความไมไ ด เหตผุ ลà¾ÃÒÐÇÒ‹ ¼·ŒÙ àèÕ Ë¹ç ¢ÍŒ à·¨ç ¨Ã§Ô ´ŒÇÂμ¹àͧâ´Âμç¤ÇèÐμÍŒ §จําàËμ¡Ø Òó¹éѹ䴌 ถา ศาลยอมใหพยานอา นขอ ความท่ีเตรยี มมาหรอื เปด บนั ทึกชว ยความจําไดก็จะทําใหค คู วามอีกฝายเสียเปรยี บ เพราะอาจมกี ารซกั ซอมพยานลว งหนา ใหพ ยานเบิกความเท็จ ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพง มาตรา ๑๑๓ ไดกําหนด¢ŒÍ¡àÇŒ¹ท่ี พยานอาจเบกิ ความโดยการอา นขอความทเ่ี ตรียมมาได คือ (๑) กรณีทÈ่ี ÒÅ͹ØÞÒμใหเ บกิ ความโดยอานขอความได (๒) เปนการเบิกความของ¾ÂÒ¹¼ÙŒàªèÕÂǪÒÞ (ผูเชี่ยวชาญน้ีในคดีอาญาน้ัน หมายถึงผูชํานาญการพเิ ศษ)

๒๑๒ ซ่ึงพยานผูเช่ียวชาญที่ศาลแตงต้ังนั้น ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพง มาตรา ๑๓๐ อนญุ าตใหแ สดงความเหน็ ดว ยวาจาหรอื เปน หนงั สอื กไ็ ดแ ลว แตศ าลจะตอ งการ ถา ศาลไม พอใจในความเหน็ ทเ่ี ปน หนงั สอื นนั้ หรอื คคู วามเรยี กรอ ง ศาลกจ็ ะใหท าํ ความเหน็ เพม่ิ เตมิ เปน หนงั สอื หรือเรียกมาอธิบายดวยวาจาได μÇÑ ÍÂÒ‹ §คาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒÈÒÅ®¡Õ Ò คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·Õè ñ÷öñ/òõòø วินิจฉัยวา พยานเบิกความตอศาลเสร็จไปแลว จึงยื่นคํารองเพิ่มเติม อธิบายคําท่ีเบิกความไปแลว คํารองนี้ไมใชคําเบิกความเปนพยาน จะยกมา หกั ลา งคําเบกิ ความในศาลไมไ ด คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·èÕ ñù÷ò/òõòõ วินิจฉัยวา การเบิกความตอศาลเปนกิจเฉพาะตัว โดยสภาพไมอาจตั้งใหผูอน่ื ทําแทนได ตามบัญชีพยานระบุวาจําเลยอางตนเองเปนพยาน โดยมิไดระบุ ส. เปนพยาน ดังนี้ แมปรากฏวา ส. ไดรับมอบอํานาจจากจําเลย ใหยื่นคําใหการและเบิกความแทนจําเลย และศาล ชั้นตนอนุญาตใหจําเลยนํา ส.เขาเบิกความ ศาลก็จะรับฟงคําเบิกความของ ส. เปนพยานหลักฐาน ไมไดตาม ป.ว.ิ แพง มาตรา ๘๗(๒),๘๘ คาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·Õè ôñ÷÷/òõòø วินิจฉยั วา ป.วิแพง มาตรา ๑๑๓ บญั ญัตหิ า มมิให พยานเบิกความโดยอานจากขอความที่เขียนมา เวนแตจะไดรับอนุญาตจากศาล หรือเปนพยาน ผเู ชยี่ วชาญนนั้ กโ็ ดยมเี จตนารมณเ พอื่ ไมใ หค คู วามอกี ฝา ยหนงึ่ เสยี เปรยี บในเชงิ คดี การทพี่ ยานเบกิ ความ ถงึ ตวั เลขตามทพี่ ยานจดมาซงึ่ เปน ตวั เลขทป่ี รากฏในเอกสารทพ่ี ยานเบกิ ความรบั รองสง อา งเปน พยาน ตอศาลอยูแลว และศาลก็พิจารณาตัวเลขจากเอกสารเองได จึงไมทําใหอีกฝายเสียเปรียบในเชิงคดี และการท่ีศาลช้ันตนจดขอความตามท่ีพยานอานขอความที่จดมาเก่ียวกับตัวเลขโดยไมมีการทักทวง ถอื ไดว า พยานไดร บั อนญุ าตจากศาลใหอ า นขอ ความทจ่ี ดมาไดโ ดยปรยิ ายแลว ศาลจงึ รบั ฟง ขอ ทพี่ ยาน เบกิ ความโดยอานขอความท่ีจดมาน้ันได ๒. 㹡Òëѡ¶ÒÁ¾ÂÒ¹ กฎหมายหา มใชค ําถามนํา จากประมวลกฎหมายวธิ ี พิจารณาความแพง มาตรา ๑๑๘ วรรคแรก บัญญัติวา “ในการที่คูความฝายที่อางพยานจะซักถาม พยานกด็ ี หรอื ถามตงิ พยานกด็ ี หา มมใิ หค คู วามฝา ยนนั้ ใชค าํ ถามนาํ เวน แตค คู วามอกี ฝา ยหนง่ึ ยนิ ยอม หรอื ไดรับอนญุ าตจากศาล” คํา¶ÒÁนํา หมายถึง คําถามท่ชี ี้ชอ งทางตอบหรือแนะคําตอบใหพยานเบกิ ความ ตามความมุงหมายของผูถาม เชน ถามวา “จําเลยเปนคนรายท่ีปลนรานทองของผูเสียหายใชไหม” ซึง่ จะเหน็ ไดวาคาํ ตอบจะออกมาในลักษณะ “ใช” หรือ “ไมใช” “ได” หรอื “ไมไ ด” การถามซงึ่ ไดคําตอบ เชน นเ้ี ปน การถามนํา

๒๑๓ μÑÇÍÂÒ‹ § คําถามนาํ ไมใชถามนํา ๑. เรื่องนีเ้ กดิ ข้นึ เมื่อวนั ที่ ๑๓ กนั ยายน ๒๕๒๕ ๑. ทานทราบไหมวาเหตุเร่ืองนเี้ กดิ ขึน้ เม่ือไหร ใชไหม ๒. รถยนตท พี่ ยานเหน็ จาํ เลยขบั ชนผตู ายเปน รถ ๒. รถยนตท่ีพยานเห็นจําเลยขับชนผูตายนั้น ยหี่ อ โตโยตา สีแดง ใชไหม ย่ีหออะไร และสอี ะไร ๓. พยานเหน็ จําเลยใชปน ยิงผตู ายใชไหม ๓. พยานเห็นจาํ เลยใชอาวธุ อะไรทํารา ยผูต าย การหามมิใหใชคําถามนํา ก็เพราะถือวาการถามดังกลาวเปนการเอาเปรียบ แกคูความอีกฝายหนึ่ง เพราะพยานที่ฝายนั้นอางมาเปนพยานของตน ยอมเบิกความเขาขางฝายน้ัน อยูแ ลว ¢ÍŒ ¡àÇŒ¹ã¹¡ÒÃãªคŒ าํ ¶ÒÁนาํ อยา งไรกต็ าม ในขนั้ ตอนของการซกั ถาม หรอื ถามตงิ อาจใชค าํ ถามนาํ ไดห ากวา (๑) ÈÒÅ͹ÞØ Òμ ซงึ่ ศาลอนญุ าตตอ เมอื่ มเี หตอุ นั สมควรจรงิ ๆ ซง่ึ เปน ดลุ พนิ จิ ของศาล (๒) เมอื่ ค¤ู ÇÒÁÍ¡Õ ½Ò† Â˹è§Ö ÂÔ¹ÂÍÁทจี่ ะใหใชค าํ ถามนําได (๓) ถาเปนการ¶ÒÁ¤ŒÒ¹ใชคําถามนําไดเพราะกฎหมายมิไดหามในเร่ือง การใชคําถามนําเอาไว ๓. คําถามทีต่ องหาม คาํ ถามท่ีพยานไมต อ งตอบคําถาม ประมวลกฎหมายวิธพี จิ ารณาความแพง มาตรา ๑๑๘ วรรคสาม บญั ญัติวา “ไมว า ในกรณใี ดๆ หา มไมใหคคู วามฝายใดฝา ยหนงึ่ ถามพยานดว ย (๑) คาํ ถามอนั ไมเ ก่ยี วกับประเดน็ แหงคดี (๒) คําถามท่ีอาจทําใหพยาน หรือคูความอีกฝายหนึ่งหรือบุคคลภายนอก ตองรับโทษทางอาญาหรือคําถามท่ีเปนหมิ่นพยาน เวนแตคําถามเชนวาน้ันเปนขอความสําคัญ ในอนั ทจ่ี ะชขี้ าดขอ พพิ าท” (เชน ถามวา พยานเคยประพฤตสิ าํ สอ นทางเพศใชห รอื ไม หรอื พยานเปน พวก รักรวมเพศ ใชหรือไม เปนตน หากคูความฝายใดถามพยานดวยคําถามเชนน้ี พยานยอมมีสิทธิ จะไมตอบคาํ ถามนนั้ กไ็ ด และศาลยอ มสั่งหา มมใิ หถามเชนนั้นอีกตอ ไป) จากประมวลกฎหมายวิธีพจิ ารณาความอาญา มาตรา ๒๓๔ ซง่ึ บัญญตั วิ า “พยานไมตองตอบคําถามซึ่งโดยตรงหรือออม อาจทําใหเขาถูกฟองคดีอาญา เมื่อคําถามเชนน้ันให ศาลเตอื นพยาน”

๒๑๔ ÊÃ»Ø ËÅ¡Ñ à¡³±ค าํ ¶ÒÁ·ËÕè ÒŒ ÁãªãŒ ¹¡ÒöÒÁ¾Âҹ䴌 ¨Ò¡ËÅ¡Ñ à¡³±´ §Ñ ¡ÅÒ‹ Ç à˹ç ä´ÇŒ ‹Ò ¾ÂÒ¹äÁ‹จาํ ໚¹¨ÐμÍŒ §μͺคํา¶ÒÁä´ŒËÒ¡Ç‹Ò ๑. คํา¶ÒÁ·èÕäÁ‹à¡ÕèÂǡѺ»ÃÐà´ç¹áË‹§¤´Õ เพราะหากปลอยใหถามกันได โดยไมจ ํากดั แลว ยอมเปน การเสยี เวลาโดยเปลาประโยชน ๒. คาํ ¶ÒÁ·ÍÕè Ò¨ทาํ ã˾Œ ÂÒ¹μÍŒ §ÃºÑ â·É ในการสบื พยานจดุ ประสงคท ส่ี าํ คญั ก็เพ่อื จะทราบวาจาํ เลยมีความผิดหรือเปนผูบ ริสุทธ์ิ จําเลยไดกระทําการนั้นจริงหรือไม ไมต อ งการจะ ลวงรูไ ปถงึ ความผิดของบุคคลอน่ื ซึ่งมใิ ชจ าํ เลย เพราะไมม ีความจําเปน อยางใดท่จี ะตองรอู นั เปน การ เสื่อมเสียแกผูอนื่ สาํ หรบั ในคดอี าญา กฎหมายถอื เปน หนา ทขี่ องศาลทจ่ี ะตอ งระวงั มใิ หพ ยาน เบกิ ความปรกั ปราํ ตนเอง เมอ่ื ศาลเหน็ วา คาํ ถามใดจะทาํ ใหพ ยานตอบปรกั ปราํ ตนเองแลว ศาลจะตอ ง เตอื นใหพ ยานรตู ัวกอน สวนพยานจะตอบหรือไมเ ปน สทิ ธิของพยาน ๓. คํา¶ÒÁ·èÕËÁèÔ¹»ÃÐÁÒ·¾ÂÒ¹ แตอยางไรก็ตาม ในกรณีนี้ไดมีบท ยกเวนความผิดใน ป.อาญา มาตรา ๓๓๑ ซ่ึงบัญญัติวา “คูความหรอื ทนายความของคคู วาม ซง่ึ แสดง ความคิดเห็นหรือขอความในกระบวนพิจารณาในศาลเพื่อประโยชนแกคดีของตน ไมมีความผิดฐาน หมนิ่ ประมาท” ÷.ô ¾ÂÒ¹àÍ¡ÊÒà ÷.ô.ñ ¤ÇÒÁËÁÒ¢ͧàÍ¡ÊÒà ในประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพง และประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา ความอาญามไิ ดใ หค วามหมายของคาํ วา พยานเอกสารไว คงจะมแี ตใ นประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๑(๗) ที่ใหความหมายของคําวาàÍ¡ÊÒÃใหหมายความวา “กระดาษหรือวัตถุอ่ืนใดซ่ึงไดทําใหปรากฏ ความหมายดว ยตัวอกั ษร ตัวเลข ผงั หรอื แผนแบบ อยางอนื่ จะเปนโดยวิธีพมิ พ ถายภาพ หรอื วธิ อี ่ืน อนั เปนหลกั ฐานแหงความหมาย นัน้ ” ดังน้ันพอจะกลาวไดวา ¾ÂÒ¹àÍ¡ÊÒà หมายความถึง ขอความใดๆ ที่ศาล อาจอา นตรวจดูไดจ ากหนังสือ ลายลักษณอ กั ษร หรอื รูปรอยใดๆ โดยประการที่วารปู รอยนนั้ ไดเปน เครื่องหมาย ใชแทนคาํ พดู ในภาษาใดภาษาหน่ึง อยางไรก็ตาม เอกสารใดท่ีคูความอางอิงมาเปนพยานประกอบขออาง หรือ ขอ เถยี งของตนในการพจิ ารณาคดี พยานเอกสารนน้ั ไมใ ชห มายถงึ แตเ ฉพาะกระดาษทมี่ ขี อ ความเขยี นไว หรือมีแตเคร่ืองหมาย มีรูปภาพแสดงไวเทาน้ัน อาจจะเปนอยางหน่ึงอยางใดที่ทําใหปรากฏดวย ตัวอักษร ตัวเลข หรือเครื่องหมายที่เจาพนักงานตีประทับไวในพานทายปน ขอความ หรือภาพวาด ที่เขียนไวในกําแพงก็ถือวา เปน พยานเอกสารอยางหน่งึ เชน กัน

๒๑๕ การอางเอกสารหรือหนังสือเปนพยานในคดี มิไดหมายความวา เอกสารหรือ หนังสือที่อางมาน้ันจะตองเปนพยานเอกสารเสมอไปจะμŒÍ§´ÙÇÑμ¶Ø»ÃÐʧ¤¢Í§¡ÒÃ͌ҧ´ŒÇ ¡Ã³Õ ¨Ð໚¹¾ÂÒ¹àÍ¡ÊÒÃä´Œ¹Ñ鹨ÐμŒÍ§ÍŒÒ§¶Ö§¢ŒÍ¤ÇÒÁ·Õè»ÃÒ¡¯ã¹àÍ¡ÊÒà ËÃ×Í˹ѧÊ×Íà¾×è;ÔÊÙ¨¹Ç‹Ò ¢ŒÍà·ç¨¨ÃÔ§à¡Ô´¢Öé¹μÒÁ¢ŒÍ¤ÇÒÁ¹Ñé¹ËÃ×ÍäÁ‹ á싶ŒÒ͌ҧ´ŒÇÂÇÑμ¶Ø»ÃÐʧ¤à¾×èÍãËŒ´Ù¶Ö§ÃٻËҧÅѡɳР¢Í§àÍ¡ÊÒà ËÃÍ× Ë¹§Ñ Ê×Íઋ¹¹Õé¨Ð໚¹¡ÒÃ͌ҧàÍ¡ÊÒÃËÃ×Í˹§Ñ Ê×Íã¹Å¡Ñ ɳСÒÃ͌ҧ¾ÂÒ¹ÇÑμ¶Ø μÇÑ ÍÂÒ‹ § “จดหมาย” ถาอา งเปน พยานในคดี อานใหศาลพจิ ารณาถงึ ขอความในจดหมาย วา เขยี นอยา งไร กลาวถึงอะไร เชน น้ี เปนการอางพยานเอกสาร แตถ าอางถงึ รปู รางของจดหมาย วา มีรปู รา งลกั ษณะอยางไร เชน นี้ เปน การอาง ในลักษณะพยานวตั ถุ “กาํ แพง” ถา อา งเปน พยานในคดโี ดยใหศ าลพจิ ารณาถงึ ขอ ความหรอื ตวั หนงั สอื ทเี่ ขยี นบนกาํ แพงเปนพยานเอกสาร แตถ าอา งถึงรปู รา งของตวั กาํ แพง เชน น้ี เปน การอางในลกั ษณะพยานวัตถุ »ÃÐàÀ·¢Í§àÍ¡ÊÒà พยานเอกสารแบง ออกเปน ๒ ประเภท คอื เอกสารธรรมดา และ เอกสารราชการ àÍ¡ÊÒøÃÃÁ´Ò หมายถึง เอกสารทเี่ อกชนหรอื ประชาชนทาํ ขึน้ ไมใ ชเ อกสารท่ี เจา พนกั งานทาํ ขนึ้ ในหนา ที่ เชน จดหมายโตต อบระหวา งบคุ คล เชค็ สญั ญาเชา ระหวา งบคุ คล จดหมาย ขูเ อาทรัพยข องคนราย àÍ¡ÊÒÃÃÒª¡Òà หมายถึง เอกสารซงึ่ เจาพนักงานไดท าํ ข้ึนหรือรบั รองในหนาที่ และยังหมายรวมถึง สําเนาเอกสารน้ันๆ ที่เจาพนักงานไดรับรองในหนาที่ และเอกสารราชการน้ี อาจมไี ดท งั้ ทลี่ กั ษณะเปน เอกสารมหาชนดว ย หรอื เปน แตเ พยี งเอกสารราชการธรรมดากไ็ ด เชน ทะเบยี น สมรส ทะเบยี นเกดิ ตามทะเบยี นสาํ มะโนครวั ปรญิ ญาบตั ร ประกาศนยี บตั ร ใบสทุ ธิ สตู บิ ตั ร มรณบตั ร โฉนดทด่ี นิ บัญชีคาํ รองทุกขข องประชาชน ÷.ô.ò ¡ÒÃÍÒŒ §¾ÂÒ¹àÍ¡ÊÒà ในการอางเอกสารธรรมดาเปน พยานคดอี าญาน้ี ประมวลกฎหมายวิธีพจิ ารณา ความอาญา มาตรา ๒๓๘ วรรคหน่ึง ไดบัญญัติไววา “ตนฉบับเอกสารเทานั้นที่อางเปนพยานได ถา หาตน ฉบบั ไมไ ด สําเนาทีร่ บั รองวา ถูกตอ งหรอื พยานบุคคลท่ีรูขอความก็อางเปน พยานได” เน่ืองจากเอกสารมีอยู ๒ ประเภท ดังท่ีกลาวมาแลวขางตน ซ่ึงแตละประเภท จะมหี ลักเกณฑในการอา งพยานเอกสารท่ีตา งกัน กลาวคือ ñ) ¡ÒÃ͌ҧàÍ¡ÊÒøÃÃÁ´Ò໹š ¾ÂÒ¹ËÅÑ¡°Ò¹ã¹¤´ÕÍÒÞÒ ตามหลักแลวการอางเอกสารที่เอกชนทําขึ้นเปนพยานหลักฐาน จะตอง ÍÒŒ §μ¹Œ ©ººÑ àÍ¡ÊÒà เทา นน้ั เพราะตน ฉบบั เอกสารเปน พยานทดี่ ที ส่ี ดุ ในกรณที ไ่ี มส ามารถนาํ ตน ฉบบั เอกสารมาเปน พยานได เชน ตน ฉบบั สญู หาย หรอื ถกู ทาํ ลาย หรอื ดว ยเหตอุ นื่ อยา งหนง่ึ อยา งใด ทาํ ให

๒๑๖ ผอู า งเอกสารนน้ั ไมส ามารถจะนาํ ตน ฉบบั เอกสารดงั กลา วมาสง ศาลไดเ ชน นี้ ผอู า งอาจใชส าํ เนาเอกสาร หรอื ใชพยานบคุ คลเบกิ ความแทน ซงึ่ จะตอ งเปน ไปตามทก่ี ฎหมายกําหนดกลาวคือ (๑) สําà¹Ò·èÕÃѺÃͧNjҶ١μŒÍ§ ใชสําเนาเอกสารท่ีไดมีการรับรองวาถูกตอง จากตนฉบับแทนเอกสารที่สูญหาย หรือถูกทําลายไป ผูที่รับรองเอกสารน้ันไดแก ผูท่ีเคยรูเคยเห็น หรือทราบขอความในเอกสารนั้นเอง หรือมีสวนเกี่ยวของในการเก็บรักษาเอกสารไวก็มีสิทธิรับรอง สําเนาวา ถกู ตอ งได (๒) ¾ÂÒ¹ºØ¤¤Å·ÃèÕ Œ¢Ù ÍŒ ¤ÇÒÁ¹¹éÑ เม่ือคูความไมอ าจจะหาตนฉบบั อางสง ศาลได และสําเนาเอกสารทร่ี บั รองถูกตอ งก็ไมม ีดวย คูความฝา ยน้ันก็สามารถนาํ พยานบคุ คลท่รี ขู อ ความนน้ั เขา สบื แทนเอกสารได ศาลรบั ฟง บุคคลที่รูขอความในเอกสาร จึงอาจจะเปนผูท่ีเกี่ยวของกับเอกสารเปนตนวา ผเู ขียนหรือผทู าํ เอกสาร หรือพยานทล่ี งชอ่ื ไวใ นเอกสารตลอดจนคคู วามท่พี พิ าทกนั นั่นเอง ก็สามารถ อางเปนพยานได แตบุคคลท่ีรูขอความนี้มีความหมายกวางกวาผูที่กลาวถึงนั้นแลว เพราะแมจะ ไมไดเกี่ยวของกับเอกสารเลยเพียงแตเคยอานและรูขอความในเอกสารเปนอยางดี ยอมถือไดวาเปน ผูรูขอความในเอกสารสามารถอางเปนพยานเบิกความเกี่ยวกับขอความในเอกสารน้ันได แตอยา งไรกต็ าม หากผูท ไ่ี มไดเ กย่ี วขอ งกบั เอกสารนนั้ เพียงแตเคยเห็นเอกสารน้ันแตไ มร ขู อความใน เอกสารนน้ั เลย ยอมไมอ าจอา งเปน พยานแทนเอกสารได μÑÇÍ‹ҧคาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒÈÒÅ®Õ¡Ò คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·èÕ ñõõñ/òõñö โจทกนําสืบจดหมายที่จําเลยติดตอขายอาวุธปน ของกลาง แมเปนเพียงสําเนาเอกสาร แตจําเลยไมไดโตแยงท้ังจําเลยนําสืบวาเปนเอกสารติดตอ ซอ้ื ขายสุรา ศาลกร็ ับฟงประกอบพยานหลกั ฐานอ่ืนได คาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·èÕ ôñö/òõòó เอกสารทจี่ าํ เลยทาํ ปลอมและผชู าํ นาญไดพ สิ จู นว า เปน เอกสารปลอมแลว แตเอกสารนั้นหายไป ไมไดนํามาอางเปนพยานในคดีเร่ืองที่เจาพนักงานปลอม เอกสาร โดยโจทกมีแตพยานบุคคลมาเบิกความวาเปนลายมือช่ือปลอม ศาลฟงพยานบุคคลลงโทษ จาํ เลยได แมไมมตี ัวเอกสารปลอมมาเปน พยานในคดี คาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·Õè öòñ/òõòô ตามประมวลกฎหมายวธิ พี จิ ารณาความอาญา มาตรา ๒๓๘ มิไดบญั ญัตหิ า มมใิ หอ างสําเนาเอกสารเปน พยานเสยี ทเี ดยี ว ถาหาตน ฉบับไมไ ดสาํ เนาทีร่ ับวา ถกู ตอ งกย็ อ มอา งเปน พยานได คาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·èÕ ÷ó÷/òõòø เอกสารทท่ี นายจาํ เลยสง ศาลเพอื่ ประกอบการถามคา น ตัวโจทก ซ่ึงอางตนเองเปนพยานในช้ันไตสวนมูลฟอง โจทกไดตรวจดูและเบิกความรับรอง โดยทนายจําเลยไดสงตนฉบับใหโจทกตรวจดูแลว จึงขอสงสําเนาแทนตนฉบับ โจทกก็มิไดคัดคานวา สําเนาเอกสารน้ีมีขอความไมตรงกับตนฉบับ ดังนี้ถือวาโจทกยอมรับความถูกตองของเอกสารน้ีแลว แมจะเปนสําเนา ศาลกร็ บั ฟงประกอบถอ ยคาํ ของโจทกไ ด ไมเ ปน การตองหา มตามกฎหมาย

๒๑๗ ò) ¡ÒÃ͌ҧàÍ¡ÊÒÃÃÒª¡ÒÃ໚¹¾ÂÒ¹นั้น บทบัญญัติประมวลกฎหมายวิธี พิจารณาความอาญา มาตรา ๒๓๘ ไดบัญญัติไววา “ถาอางหนังสือราชการเปนพยาน แมตนฉบับ ยังมีอยู จะสง สําเนาท่เี จาหนาท่รี บั รองวาถูกตองกไ็ ด เวนแตใ นหมายเรียกจะบงเปนอยางอนื่ ” ในกรณี͌ҧ˹ѧÊ×ÍÃÒª¡ÒÃËÃ×ÍàÍ¡ÊÒÃÃÒª¡ÒÃเปนพยานในคดี นอกจาก จะใชตนฉบับเอกสารราชการมาเปนพยานในคดีโดยตรงไดแลว แมจะมีตนฉบับอยูก็ตาม คูความ ฝายท่ีอางก็สามารถนําสําà¹ÒàÍ¡ÊÒÃÃÒª¡Òëè֧਌Ò˹ŒÒ·èÕÃѺÃͧ¤ÇÒÁ¶Ù¡μŒÍ§ÁÒ໚¹¾Âҹ᷹ μŒ¹©ºÑºàÍ¡ÊÒÃราชการน้นั ได คาํ วา “เวน แตใ นหมายเรยี กจะบง เปน อยา งอน่ื ” ในทนี่ ยี้ อ มหมายถงึ ในหมายเรยี ก พยานเอกสารของศาลน้ันไดบงไวอยางชัดเจนวา จะสงสําเนาที่เจาหนาท่ีรับรองวาถูกตองไมได โดยเขียนไววาใหสงตนฉบบั เทาน้ัน เชน นีท้ างราชการก็ตอ งสงตน ฉบับเอกสารนั้นมาศาล ทงั้ นอี้ าจจะ เปน เหตผุ ลตามความจาํ เปน ของศาล หรอื ของคคู วามทจี่ ะพสิ จู นอ ยา งใดอยา งหนงึ่ แหง เอกสารตน ฉบบั น้ัน หรือตนฉบับเอกสารนั้นเองมีประเด็นโดยตรงในคดีที่จะตองใชเปนหลักฐาน ศาลจึงตองตรวจดู เอกสารนน้ั เมอ่ื เปน เชน นก้ี ฎหมายจงึ ไดบ ญั ญตั ใิ หอ าํ นาจศาลทจ่ี ะเรยี กตน ฉบบั ไดต ามความเหมาะสม μÑÇÍ‹ҧคํา¾¾Ô Ò¡ÉÒÈÒÅ®¡Õ Ò คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·Õè ñ÷ñù/òôùò จําเลยอางตนฉบับรายงานเบ็ดเสร็จประจําวัน ของสถานีตํารวจเปนพยานตอศาล แตผูบังคับกองตํารวจคัดสําเนาสงมาใหโดยรับรองวาเปน สําเนาอันแทจริงดังน้ี ถาโจทกมิไดคัดคานวาเจาหนาท่ีคัดสําเนาผิดจากตนฉบับแลว ศาลก็ชอบ ที่จะฟงสําเนาเอกสารน้ันเปนพยานหลักฐานไดตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๒๓๘ หาจาํ ตองอา งพยานบุคคลมาสบื ประกอบเอกสารท่อี างนัน้ ไม คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·Õè ôòò/òõòò ตนฉบับทะเบียนเคร่ืองหมายการคาในทะเบียน สวนกลางของตางประเทศ เม่ือเจาหนาที่ของประเทศนั้นรับรองสําเนา สถานทูตไทยสงสําเนานั้นมา ก็ฟงสําเนานั้นเปน พยานหลักฐานได ÷.ô.ó ¡ÒÃนําÊ׺¾ÂÒ¹àÍ¡ÊÒà พยานเอกสารเปนพยานท่ีมีคุณคาหรือมีนํ้าหนักดีกวาพยานบุคคล เน่ืองจาก พยานเอกสารนนั้ มขี อ ความแนน อนตายตวั เพราะมตี วั อกั ษรจากการพมิ พห รอื การเขยี น และนอกจากนี้ การสืบพยานเอกสารสามารถทําไดรวดเร็วกวาพยานบุคคล เพราะมีขอความแนนอนตายตัวอยูแลว ไมอ าจเปลย่ี นแปลงได ซง่ึ ตา งกบั พยานบคุ คลทอ่ี าจเปลย่ี นแปลงคาํ เบกิ ความไดห ากถกู ขม ขโู ดยอทิ ธพิ ล หรอื ไดร ับสนิ บน ในการจะนําพยานเอกสารเขาสืบนั้นโดยปกติจะμŒÍ§ÁÕ¡ÒÃÂè×¹ºÑÞªÕÃкؾÂÒ¹ μÒÁẺ¢Í§·Ò§ÃÒª¡Òá‹Í¹ เหตุผลท่ีกฎหมายกําหนดใหตองมีการย่ืนบัญชีระบุพยาน ก็เพราะ ไมตองการใหคูความอีกฝายเอาเปรียบทางพยาน การยื่นบัญชีดังกลาวจึงเปนการใหทุกฝายรูวา แตล ะฝา ยมหี ลักฐานอะไรบา ง

๒๑๘ จากประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๒๔๐ บัญญัติวา “ในกรณีท่ีศาลมิไดกําหนดใหมีวันตรวจพยานหลักฐานตามมาตรา ๑๗๓/๑ เม่ือคูความประสงคจะ อางเอกสารท่ีอยูในความครอบครองของตนเปนพยานหลักฐาน ใหยื่นพยานเอกสารน้ันตอศาลกอน วันไตสวนมูลฟองหรือวันสืบพยานไมนอยกวาสิบหาวัน เพ่ือใหคูความอีกฝายหนึ่งมีโอกาสตรวจและ ขอคัดสําเนาเอกสารดังกลาวไดกอนที่จะนําสืบพยานเอกสารน้ัน เวนแตเอกสารท่ีคูความประสงคจะ อางอิงน้ันเปนบันทึกคําใหการของพยาน หรือเปนเอกสารที่ปรากฏชื่อหรือท่ีอยูของพยานหรือศาล เห็นสมควรสงั่ เปน อยา งอ่นื อนั เนื่องจากสภาพและความจาํ เปน แหงเอกสารน้นั ในกรณีท่ีไมอยูในบังคับตองสงเอกสารตามวรรคหนึ่งเมื่อมีเอกสารใชเปน พยานหลกั ฐานในชน้ั ศาล ใหอ า นหรอื สง ใหค คู วามตรวจดู ถา คคู วามฝา ยใดตอ งการสาํ เนา ศาลมอี าํ นาจ ส่งั ใหฝ า ยท่ีอางเอกสารน้ันสงสาํ เนาใหอ ีกฝายหนง่ึ ตามที่เห็นสมควร ถา คคู วามฝา ยใดไมส ง เอกสารตามวรรคหนง่ึ หรอื สาํ เนาเอกสารตามวรรคสอง หรือไมส งพยานเอกสารหรือพยานวตั ถุตามมาตรา ๑๗๓/๒ วรรคหนงึ่ ใหศ าลมอี ํานาจไมร ับฟงพยาน หลักฐานนั้น เวนแตศาลเห็นวาเปนกรณีเพื่อประโยชนแหงความยุติธรรม หรือการไมปฏิบัติดังกลาว มไิ ดเ ปนไปโดยจงใจและไมเ สียโอกาสในการดาํ เนนิ คดีของคูความอีกฝายหนงึ่ ” จากมาตราดังกลาวจะเห็นไดวาเปนกรณีท่ีคูความประสงคจะอางเอกสารท่ี ตนมอี ยเู ปน พยานหลกั ฐานในคดเี ชน น้ี คคู วามนน้ั จะฟง เอกสารนน้ั ตอ ศาลกอ นวนั ไตส วนมลู ฟอ งหรอื วันสบื พยานไมน อ ยกวา ๑๕ วัน เพือ่ ใหค คู วามอีกฝายหนึ่งไดมโี อกาสตรวจเอกสาร หรือขอคดั สําเนา อยางไรก็ตามหากคูความอีกฝายตองการสําเนาเอกสารซึ่งจะมาเปนพยาน ในคดเี ชน น้ี เขาก็มสี ทิ ธิท่ีจะรอ งขอตอศาล ใหศาลสั่งใหคูความฝายทีอ่ า งพยานเอกสารนน้ั สงสําเนา เอกสารใหฝ า ยทต่ี อ งการได ซง่ึ ศาลจะสงั่ ใหส ง สาํ เนาหรอื ไมน น้ั เปน ดลุ พนิ จิ ของศาลทจี่ ะสง่ั ใหส ง สาํ เนา หรือไมก็ได แตปกติในทางปฏิบัติแลวแทบจะไมมีสงสําเนาใหแกคูความอีกฝายหนึ่ง เพราะคูความ สามารถตรวจดูไดท่ีศาลอยูแ ลว ในการสง ตน ฉบบั เอกสารเปน พยานในการพจิ ารณาคดอี าญานน้ั ถา ตน ฉบบั เอกสารอยูกับตัวผูอาง ผูอางก็ยอมสงตนฉบับไดสะดวก แตถาผูอางไมยอมนําตนฉบับเอกสารมาสง หรือกระทําการใดๆ โดยมุงหมายทจ่ี ะกดี กันไมใหค ูค วามอกี ฝายอางยังเอกสารนนั้ หรือทาํ ลายปด บัง ทําใหเอกสารนั้นเสียหาย เชนน้ีถือวาขอเท็จจริงแหงขออางที่คูความอีกฝายหน่ึงตองการนําสืบน้ัน ฝายท่ีไมยอมสง ยอมรบั แลว ซ่ึงมผี ลทาํ ใหไ มตองมกี ารสบื พยานเอกสารตามหลกั เกณฑทกี่ าํ หนดไวใ น ประมวลกฎหมายวธิ พี จิ ารณาความแพง มาตรา ๑๒๔ แตถ า ตวั เอกสารทอี่ า งเปน พยานนนั้ อยกู บั คคู วาม ฝายตรงขามหรืออยูกับบุคคลภายนอก เชนน้ีประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญาไดกําหนด วธิ กี ารนาํ สง เอกสารนไ้ี วใ นมาตรา ๒๓๙ คอื “เอกสารใดซง่ึ คคู วามอา ง แตม ไิ ดอ ยใู นความยดึ ถอื ของเขา ถาคูความน้ันแจงถึงลักษณะและที่อยูของเอกสารตอศาลใหศาลหมายเรียกบุคคลผูยึดถือนําเอกสาร มาสงศาล” จะเห็นไดวากรณีที่เอกสารนั้นอยูท่ีคูความฝายตรงขามหรือบุคคลภายนอก ผูอางพยาน เอกสารน้ันจะกระทําไดโดยแจงลักษณะและท่ีอยูของเอกสารนั้นตอศาลแลวศาลก็จะหมายเรียกให ผถู ูกยดึ ถือนําเอกสารมาสง ศาล

๒๑๙ μÑÇÍ‹ҧ¤Òí ¾¾Ô Ò¡ÉÒÈÒÅ®¡Õ Ò คาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·Õè øòð/òõññ ศาลอาจสง่ั ใหผ รู อ งทขี่ อเรยี กเอกสารจากบคุ คลภายนอก ตดิ ตอ กับบุคคลภายนอกกอ นก็ได ไมใชตองสั่งให (ตามคํารอง) ทันที คํา¾¾Ô Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·Õè ñøñó/òõññ การทีศ่ าลจะมคี ําสงั่ เรยี กเอกสารเปนอํานาจของศาล ผคู รอบครองเอกสารไมม สี ิทธิโตแ ยง ÷.õ ¾ÂÒ¹ÇμÑ ¶Ø ÷.õ.ñ ¤ÇÒÁËÁÒ¢ͧ¾ÂÒ¹ÇμÑ ¶Ø ¾ÂÒ¹ÇÑμ¶Ø หมายถึง สิ่งใดๆ ก็ตามที่นําแสดงตอศาลเพ่ือใหศาลตรวจดูเอง พยานวัตถุไมจําตองเปนวัตถุส่ิงของท่ีเราสามารถหยิบจับหรือมองไดเทาน้ัน แตหมายรวมถึงทุกส่ิง ทกุ อยางทีแ่ สดงตอ ศาล เพือ่ ใหศ าลรับรสู ภาพหรอื ความมีอยขู องสิง่ น้ันดว ยตัวของศาลเอง พยานวัตถุน้ีมิไดหมายเฉพาะแตสิ่งที่จับตองไดเทานั้น แตยังหมายความ รวมตลอดถงึ สงิ่ ทม่ี ีและไมมีรปู รางดวย เชน แสง สี เสียง กล่นิ สถานที่ สตั ว และวัตถุตางๆ ท่ีคูค วาม นาํ มาแสดงตอศาล หรือใหศาลไปตรวจดยู ังท่ที ่ีพยานน้นั ต้ังอยู μÑÇÍÂÒ‹ §¾ÂÒ¹ÇÑμ¶Ø - สถานท่เี กดิ เหตุ รูปถา ยสถานทเี่ กิดเหตุ - ลายพมิ พน ว้ิ มอื - รอยทางรถ รอยเครือ่ งมือ รอยกระจกแตก รอยเลอื ด - รอยฟน ผมและขน รอยบาดแผล - ซากศพ เศษดนิ เศษสี เศษฝนุ ละออง - อาวธุ ปน มีด ไม - วตั ถอุ นื่ ๆ เชน กระจก กระดาษ หมกึ เชอื ก เสอื้ ผา รองเทา ยาฆา สตั ว บหุ ร่ี ฯลฯ ÷.õ.ò ¡ÒÃÍÒŒ §¾ÂÒ¹ÇÑμ¶Ø การทพ่ี ยานวตั ถมุ หี ลายอยา ง ซง่ึ บางอยา งอาจนาํ มาศาลตรวจดไู ด แตบ างอยา ง ก็ไมอาจนํามาแสดงตอศาลได พยานวัตถบุ างอยางสามารถพิสูจนด ว ยตวั ของมนั เองได ศาลสามารถ พิเคราะหพิจารณาจากตัวพยานน้ันเองได แตบางอยางก็ตองอาศัยพยานบุคคล ซึ่งมีความรู ความชาํ นาญมาเบกิ ความประกอบ แตส ว นมากแลว พยานวตั ถมุ กั จะมาในรปู ของพยานแวดลอ มกรณี อยางไรก็ตามการท่ีจะอางวัตถุใดเปนพยานในคดีนั้น จะตองÂ×è¹änj㹺ÑÞªÕ ÃкؾÂҹNjҨÐ㪌ÊÔ觢ͧ㴺ŒÒ§à»š¹¾Âҹ㹤´Õ ËÃ×ÍÂè×¹ºÑÞªÕÃкؾÂÒ¹â´Â¢ÍãËŒÈÒÅä»μÃǨ ¾ÂÒ¹ÇÑμ¶Øâ´Âà¢Õ¹¢ŒÍËÁÒÂàËμØÃкØÇ‹Ò “༪ÔÞÊ׺” ตามหลักเกณฑการย่ืนบัญชีระบุพยาน ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพง มาตรา ๘๘ ซ่ึงนํามาใชกับการพิจารณาคดีอาญาดวย หากไมอ างแลวยอ มไมอาจนาํ สืบพยานวตั ถนุ นั้ ได

๒๒๐ สําหรับของกลางนั้น หากไมอางในบัญชีระบุพยานไวก็มีฐานะเปนเพียง ของกลางในคดีเทานั้น ของกลางจะเปนพยานวัตถุในคดีไดตอเม่ือ ไดอางของกลางน้ันเปนพยาน ในการพจิ ารณาคดี ÷.õ.ó ¡ÒÃนาํ Êº× ¾ÂÒ¹ÇÑμ¶Ø จากประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๒๔๑ ซึ่งไดบัญญัติวา “ส่ิงใดใชเ ปน พยานวตั ถตุ อ งนํามาศาล ในกรณีที่นํามาศาลไมไดใหศาลไปตรวจ จดรายงาน ยังท่ีที่พยานวัตถุนั้นอยู ตามเวลาและวิธกี ารซง่ึ ศาลเห็นสมควรตามลักษณะแหง พยานวัตถ”ุ จากบทบัญญัติดังกลาวจะเห็นไดวาการสืบพยานวัตถุ มีหลักเกณฑที่ไมยุงยาก ซึ่งอาจแยกพจิ ารณาไดคือ ๑. ¡ÒÃÊ׺¾ÂÒ¹ÇÑμ¶Øã¹ÈÒÅ ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๒๔๑ วรรคหนึ่ง บัญญัติวา “ส่ิงใดที่ใชอางเปนพยานวัตถุตองนํามาศาล” จึงเปนกรณีท่ี วตั ถพุ ยานเปน “สงั หารมิ ทรพั ย” ทส่ี ามารถนาํ มาศาลได เชน อาวธุ มดี ทใี่ ชแ ทงทาํ รา ยรา งกายผเู สยี หาย หรอื ปลอกกระสนุ ปน ยาเสพติด อาวธุ ปน ยาฆาสตั ว รองเทา เชอื ก เปน ตน ใหคูความฝายที่อางพยานวัตถุนั้น นําวัตถุหรือสังหาริมทรัพยที่จะใชเปน พยานนนั้ มาศาล ในวนั ท่ีจะทําการสบื พยาน ซึง่ จะตอ งใหค คู วามหรือพยานทเี่ ก่ยี วขอ งไดต รวจดวู ตั ถุ ท่ีจะนํามาเปนพยานน้ันดวยวาเปนวัตถุช้ินเดียวกับท่ีอางหรือไม แลวศาลก็จะทําการตรวจวัตถุน้ัน แลว จดลงในรายงานกระบวนพจิ ารณาหรอื บนั ทกึ ไวใ นคาํ เบกิ ความของพยานทก่ี ลา วถึงพยานวตั ถนุ นั้ เพราะในการสืบพยานวตั ถุน้ันบางครง้ั ตอ งสบื พยานบคุ คลประกอบดวย ๒. ¡ÒÃÊ׺¾ÂÒ¹ÇÑμ¶¹Ø Í¡ÈÒÅ ตามประมวลกฎหมายวธิ พี จิ ารณาความอาญา มาตรา ๒๔๑ วรรคสอง บัญญัตวิ า “ในกรณีที่นํามาไมได ใหศ าลไปตรวจ จดรายงานยังท่ีทพ่ี ยานวตั ถุ นน้ั อยตู ามเวลาและวธิ ซี งึ่ ศาลเหน็ สมควรตามลกั ษณะแหง พยานวตั ถ”ุ เชน บคุ คลทจ่ี ะตรวจนอนปว ยที่ โรงพยาบาล หรอื พยานวตั ถเุ ปน อสงั หารมิ ทรพั ย หรอื สถานทเ่ี กดิ เหตุ ตาํ แหนง ซง่ึ พยานอา งวา ไปแอบดู เหตุการณ เชนนี้ มาตรา ๒๔๑ วรรคสอง ไดใหดุลพินิจแกศาลท่ีจะไปทําการตรวจดู หรือที่เรียกวา “เดนิ เผชิญสบื ” ณ สถานท่ี เวลาท่คี ูความระบุไวห รอื ไมก ็ได นอกจากนจี้ ากมาตรา ๒๓๐ เมอ่ื คคู วามทเี่ กยี่ วขอ งรอ งขอหรอื เมอื่ ศาลเหน็ เปน การสมควร ศาลอาจเดนิ เผชญิ สบื พยานหลกั ฐานหรอื เมอ่ื มเี หตจุ าํ เปน ไมส ามารถนาํ พยานหลกั ฐาน มาสบื ท่ศี าลนน้ั และการสืบพยานหลักฐานโดยวิธอี ืน่ ไมส ามารถกระทําได ศาลมีอํานาจสงประเดน็ ให ศาลอื่นสืบพยานหลักฐานแทน ใหศาลที่รับประเด็นมีอํานาจและหนาที่ดังศาลเดิม รวมทั้งมีอํานาจ สงประเด็นตอไปยังศาลอนื่ ได

๒๒๑ μÇÑ ÍÂÒ‹ §คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒÈÒÅ®¡Õ Ò คาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·èÕ ôðø/òôøõ มดี ของจาํ เลยตดิ เลอื ดสดๆ ซงึ่ จาํ เลยรบั วา ไดใ ชท าํ รา ย ผูต ายนน้ั เปน วตั ถพุ ยานอยา งดี คํา¾¾Ô Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·èÕ öø÷/òôøõ วัตถุพยานที่บญั ญตั ิไวใ น ป.ว.ิ อาญา มาตรา ๒๔๑ นั้น มงุ ถงึ วตั ถพุ ยานสาํ คัญแหงความผดิ อันจะเปนขอ ลงโทษจาํ เลยหรือไม คาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·Õè ñóöò/òôùô ศาลไปตรวจทเี่ กดิ เหตุ ตามคาํ ขอของจาํ เลยแมจ าํ เลย จะขอเมอื่ สบื พยานโจทกจ าํ เลยเสรจ็ จนแถลงหมดพยานแลว กด็ ี ศาลกม็ อี าํ นาจรบั ฟง การตรวจสถานท่ี เกดิ เหตมุ าวนิ ิจฉยั คดีได คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·èÕ ñùð÷/òõñ÷ ในคดีอาญาแมกฎหมายจะกําหนดใหศาล ไปทาํ การตรวจพยานวตั ถทุ ไี่ มส ามารถนาํ มาศาลไดไ วก ต็ าม แตถ า ศาลเหน็ วา ไมจ าํ เปน กอ็ าจใชด ลุ พนิ จิ สง่ั งดเสียได คาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·èÕ ñøòø/òõóô แถบบนั ทกึ เสยี งเปน พยานวตั ถุ แตเ สยี งในแถบบนั ทกึ เสยี ง ท่ีจําเลยอางวาเปนเสียงโจทกนั้น จําเลยมีตัวจําเลยเพียงปากเดียวเบิกความวาเปนเสียงของโจทก ที่พูดโตตอบกับจําเลยโดยจําเลยไมมีพยานหลักฐานอื่นมาสนับสนุนใหนาเชื่อวาเปนเสียงของโจทก โจทกปฏิเสธวาเปนเสียงในแถบบันทึกเสียงไมมีเสียงของโจทก และโจทกก็ไมไดพูดโตตอบกับจําเลย ดังท่ีปรากฏในเอกสารที่จําเลยอางวาถอดจากแถบบันทึกเสียง จึงฟงไมไดวาโจทกเคยพูดโตตอบกับ จาํ เลยตามเสยี งทบี่ ันทกึ ไวใ นแถบบันทกึ เสยี ง ในการสบื พยานวตั ถนุ นั้ ถา ในการตรวจพยานวตั ถนุ น้ั เปน สงิ่ ทค่ี นธรรมดาสามารถ เขาใจไดโดยไมตองใชความรูเฉพาะดาน เชน ดูวาบาดแผลบนใบหนาจะทําใหเสียโฉมหรือไม, วัตถุ ๒ ชิ้น เหมือนกันหรือไม เชนนี้ ศาลจะทําการตรวจพยานวัตถุ แลววินิจฉัยดวยความรูและดุลพินิจ ของศาลเอง ไมต อ งมพี ยานบคุ คลอน่ื มาเบกิ ความอธบิ ายประกอบ แตถ า พยานวตั ถบุ างอยา งเปน สงิ่ ท่ี คนทว่ั ไปไมส ามารถรไู ดด ว ยความรสู ามญั จะตอ งอาศยั ความรคู วามชาํ นาญจากผมู คี วามรเู ฉพาะดา น จึงจะเขาใจและตีความได เชน พยานวัตถุน้ีเปนเฮโรอีนหรือไม การพิสูจนลายพิมพน้ิวมือ เชนน้ี คคู วามอาจอา งผมู คี วามรเู ชย่ี วชาญ หรอื ศาลอาจแตง ตงั้ ผเู ชยี่ วชาญ มาทาํ การตรวจพสิ จู นพ ยานวตั ถนุ น้ั และมาเบกิ ความใหศาลทราบถึงผลของการตรวจพสิ ูจนน ้ัน ÷.õ.ô ÇÔ¸»Õ ¯ºÔ μÑ àÔ ¡ÂèÕ Ç¡Ñº¾ÂÒ¹ÇÑμ¶Ø ประมวลกฎหมายวธิ พี จิ ารณาความอาญา มาตรา ๒๔๒ บญั ญตั ไิ วว า “ในระหวา ง สอบสวน ไตส วนมูลฟอ ง หรอื พจิ ารณาสิ่งของซ่งึ เปนพยานวัตถุตองใหค ูความหรือพยานตรวจดู ถามีการแกหอหรือทําลายตรา การหอหรือตีตราใหมใหทําตอหนาคูความ หรอื พยานทเ่ี ก่ยี วของ”

๒๒๒ พยานหลักฐานทเี่ ปนพยานวตั ถุ เมือ่ มกี ารอางไมวาในระหวางสอบสวน ไตส วน มลู ฟอ งหรอื ในระหวา งพจิ ารณา สง่ิ ของทอี่ า งวา เปน พยานหลกั ฐานนน้ั จะตอ งนาํ ไปสง มอบตอ พนกั งาน สอบสวนหรือสง ใหตอ ศาล ท้งั นี้เพื่อใหคคู วามหรอื พยานทเี่ ก่ียวของตรวจดูพยานวัตถุทเี่ ปน ของกลาง ในคดอี าญาบางอยา ง จาํ เปน ทจ่ี ะตอ งมกี ารหอ และตตี ราประทบั ไว เพอื่ ปอ งกนั มใิ หม กี ารสบั เปลยี่ นขน้ึ ภายหลัง ถาจะมีการแกหอหรือทําลายตราออกเพ่ือตรวจดูจะตองกระทําตอหนาคูความ หรือพยาน ท่ีเก่ียวของนน้ั ในกรณีที่มีการหอ หรอื ตตี ราก็ตอ งปฏิบัติตอ หนา คูความ หรือพยานท่ีเกีย่ วของเชน กนั สําหรับบทบัญญัติมาตรานี้ มุงถึงพยานวัตถุที่เปนสังหาริมทรัพยหรือเปนส่ิงของท่ีจะเคล่ือนยาย อยูในสภาพที่หุมหอไว แตถาเปนวัตถุสิ่งของใหญ ไมอยูในสภาพที่จะกระทําการดังกลาวก็ใหอยูใน ดุลพินิจของพนักงานสอบสวน เจาหนาท่ีที่เก่ียวของหรือเปนดุลพินิจของศาลท่ีจะดําเนินการอยางใด อยางหนงึ่ ตามควรแกก รณี เพอื่ ปอ งกนั มิใหมกี ารเปล่ยี นแปลงสบั เปลี่ยนหลักฐานทเ่ี ปนพยานวตั ถุนัน้ อันจะเปนเหตใุ หเ สียความยตุ ิธรรมแกผูท เี่ ก่ยี วของได μÇÑ ÍÂÒ‹ §คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒÈÒÅ®¡Õ Ò คาํ ¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·èÕ ÷ôð/òôùö การเปด ทําลายตราวตั ถพุ ยานในช้ันสอบสวน ถาไดทาํ ตอหนาพยานท่ีเก่ียวของ แมจะทําลับหลังจําเลยก็ไมขัดกับประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๒๔๒ คาํ ¾Ô¾Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·èÕ ÷ð/òôøó ในคดีท่ีมิไดมีขอโตเถียงวานาํ้ ตาลเมาท่ีจับกุมไดน้ัน ไมใ ชน ํา้ ตาลเมามแี รงแอลกอฮอล สามารถดมื่ กนิ ได เชน สรุ า หรอื มใิ ชส ่ิงท่ีจับมาได และโจทกม ิไดอาง มาเปนพยานวัตถุนัน้ ไมจาํ ตองปฏิบตั ติ ามประมวลกฎหมายวธิ ีพจิ ารณาความอาญา มาตรา ๒๔๒ คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·èÕ øù÷/òõõø แมค ําใหก ารชน้ั สอบสวนของ ย จะเปน พยานบอกเลา แต ย ไดรบั หมายเรียกใหมาเปนพยานที่ศาล แตถึงวันนัด ย ไมมาและไมแ จงเหตขุ ัดของ ศาลช้นั ตน ออกหมายจับเพ่อื นําตวั มาเปน พยานหลายนดั แตก็ไมไ ดต ัว ถอื ไดว ามเี หตุจําเปน เน่อื งจากไมส ามารถ นํา ย มาเปนพยานไดและมีเหตุผลสมควรเพื่อประโยชนแหงความยุติธรรมท่ีจะรับฟงพยานบอกเลา น้นั ไดตามมาตรา ๒๒๖/๓ พฤตกิ ารณก ารหลบหนีไมย อมมาเบิกความในชัน้ พิจารณาของ ย นาเช่อื วา เพื่อชวยเหลือ ถือไดวาเปนพฤติการณพิเศษแหงคดี ศาลยอมรับฟงคาํ ใหการช้ันสอบสวนของ ย ได ตามมาตรา ๒๒๗/๑ คาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·èÕ öù÷ò-öù÷ó/òõõø แมบันทึกคําใหการในชั้นสอบสวนของ จาํ เลยท่ี ๒ และที่ ๓ เปนพยานบอกเลาโดยโจทกและโจทกรวมไมไดนาํ อ ส และ ร มาเบิกความ แตเ ปน เพราะบคุ คลทง้ั สามไดร บั หมายเรยี กแลว ไมย อมมาเบกิ ความจนเปน เหตใุ หศ าลชนั้ ตน ออกหมายจบั ซ่ึงเปนเหตุใหเช่ือวาบุคคลเหลานั้น หลีกเล่ียงเพื่อจะชวยเหลือจาํ เลยท่ี ๑ และท่ี ๓ ซ่ึงเปนนายจาง ถือไดวาเปนเหตุจาํ เปนและมีเหตุผลสมควรเพ่ือประโยชนแหงความยุติธรรมจึงรับฟงบันทึกคาํ ใหการ ของบคุ คลทั้งสาม

๒๒๓ คํา¾¾Ô Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·èÕ ñôùõó/òõõõ หลังจากเกิดเหตุ เจาพนักงานตาํ รวจทาํ การ สบื สวนทราบวา ในชว งเวลาใกลก บั เวลาเกดิ เหตุ จําเลยทง้ั สองกบั พวกนงั่ อยทู บ่ี รเิ วณหนา บา นเกดิ เหตุ จงึ สบื หาทพี่ กั ของจําเลยที่ ๑ และนาํ จําเลยทงั้ สองกบั พวกอกี ๒ คน มาสอบถามเหตกุ ารณว า รเู หน็ เรอื่ ง ปลน ทรพั ยห รอื ไม จําเลยทง้ั สองกบั พวกยอมรบั วา พวกตนเปน คนรา ย ตามบนั ทกึ คาํ ใหก ารผใู หถ อ ยคาํ จากนน้ั จําเลยทงั้ สองกบั พวกพาเจา พนกั งานตํารวจไปเอาของกลางทข่ี า งหลงั ทพี่ กั ของจําเลยท่ี ๑ ตาม บันทึกการตรวจยึดการใหถอยคาํ ของจําเลยทั้งสองรวมทั้งการนําเจาพนักงานตาํ รวจไปเอาของกลาง เชื่อวาเกิดจากความสมัครใจของจาํ เลยท้ังสอง การท่ีจําเลยท้ังสองใหถอยคําแกเจาพนักงานตํารวจ ตามบันทึกคาํ ใหการผูใหถอยคํา เปนการกระทาํ กอนที่เจาพนักงานตํารวจจะจับกุมจาํ เลยทั้งสองเปน ผูตองหา ซึ่งในกรณีท่ีมีความผิดอาญาเกิดข้ึนยอมเปนหนาท่ีของเจาพนักงานตํารวจที่จะดําเนินการ สืบสวนเพ่ือแสวงหาขอเท็จจริงและหลักฐานในการหาตัวคนราย การท่ีจําเลยทั้งสองใหถอยคาํ แก เจา พนกั งานตาํ รวจดงั กลา ว จงึ หาใชเ ปน การใหถ อ ยคําในฐานะผถู กู จบั ไม จงึ ไมจ ําเปน ตอ งมกี ารแจง สทิ ธิ แกจาํ เลยทั้งสองกอนตาม ป.วิ.อ. มาตรา ๘๔ วรรคทาย และสามารถนํามารับฟงประกอบ พยานหลกั ฐานของโจทกได คาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·Õè ñòñð/òõõø เมอื่ คําใหก ารชน้ั สอบสวนของ ท พยานโจทกเ ชอื่ ไดว า เปน ความจรงิ ย่งิ กวา คําเบิกความในช้ันพจิ ารณา áÁŒคําãË¡Œ Òêé¹Ñ ÊͺÊǹ¢Í§ Ê à»¹š ¾ÂÒ¹ºÍ¡àÅ‹Ò «§èÖ μÒÁ»ÃÐÁÇÅ¡®ËÁÒÂÇ¸Ô ¾Õ ¨Ô ÒóҤÇÒÁÍÒÞÒ ÁÒμÃÒ òòö/ó ºÞÑ ÞμÑ ËÔ ÒŒ ÁäÁã‹ ËÃŒ ºÑ ¿§˜ áμ¡‹ ó¹Õ Õé ࢌҢŒÍ¡àÇŒ¹·Õè¡®ËÁÒÂÁÒμÃÒ òòö/ó ºÑÞÞÑμÔänj㹠(ñ) Ç‹Ò¾Âҹઋ¹¹éÕÃѺ¿˜§ä´ŒμÒÁÊÀÒ¾ ÅѡɳÐáËÅ‹§·èÕÁÒáÅТŒÍà·ç¨¨ÃÔ§áÇ´ÅŒÍÁ¹‹Òàª×èÍNjҨоÔÊÙ¨¹¤ÇÒÁ¨Ãԧ䴌 เม่ือนําไปฟงประกอบ คาํ ใหก ารชน้ั สอบสวนของ ท และคําเบกิ ความของรอ ยตํารวจเอก ช ทไ่ี ปยงั ทเ่ี กดิ เหตทุ นั ทหี ลงั จากทไ่ี ด รบั แจงและไดสอบปากคาํ ส และ ท ในเบื้องตน กบั พนั ตาํ รวจโท บ พนกั งานสอบสวนผูสอบปากคาํ ส และ ท ในชั้นสอบสวนทันทีในวันเกิดเหตุยอมมีนํา้ หนักมั่นคง ดังน้ีพยานหลักฐานของจาํ เลยไมมี นาํ้ หนักหกั ลางพยานหลักฐานของโจทกไ ด คาํ ¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·Õè õðöø/òõõõ แมคําใหการของ ท ซึ่งเปนผูกระทาํ ความผิด ไดพาดพิงไปถึงจาํ เลยในลักษณะ໚¹¡ÒëѴ·Í´áμ‹äÁ‹ãª‹à»š¹¡ÒëѴ·Í´จาํ àÅÂ㹤´Õà´ÕÂǡѹ ·éѧäÁ‹ãª‹à»š¹¡ÒëѴ·Í´à¾Õ§à¾è×ÍãËŒμ¹¾Œ¹¼Ô´ ËÒ¡áμ‹à»š¹¡ÒÃãËŒ¡ÒÃàÅ‹ÒàÃè×ͧÃÒÇàËμØ¡Òó·èÕ · ä´Œ»ÃÐʺ¨Ò¡¡ÒáÃÐทํา¤ÇÒÁ¼Ô´ÂÔ觡NjÒ໚¹¡ÒûÃÑ¡ปราํ จาํ àÅ «Öè§äÁ‹ÁÕ¡®ËÁÒÂËŒÒÁäÁ‹ãËŒÃѺ¿˜§ à¾ÂÕ §áμ‹μŒÍ§ÃѺ¿§˜ Í‹ҧÃÐÁÑ´ÃÐÇѧ ¢ŒÍÊѧà¡μ คดีนี้ ท เปนผูกระทําผิดดวย ท รับสารภาพและคดีคงจะตัดสินไปแลว คดีปจจุบันซ่ึงโจทกฟองจําเลยไมไ ด ท มาเปนพยานแตอา งคําใหก ารของ ท ในชั้นสอบสวนซงึ่ ใหการ พาดพิงถึงจาํ เลย และเปนคนละคดีแตเปนเร่ืองเดียวกัน ÈÒŮաÒä´ŒÇÒ§ºÃ÷Ѵ°Ò¹Ç‹Òคํา«Ñ´·Í´ ¶ŒÒäÁã‹ ª‹à»¹š Å¡Ñ É³Ð·èÕ⹤ÇÒÁ¼Ô´ãˤŒ ¹Íè×¹à¾×Íè àÍÒμÇÑ ÃÍ´áμ‹à»š¹¡ÒÃãË¡Œ Òö§Ö àËμØ¡Òó·Õàè ¡Ô´¢Ö¹é ·éѧËÁ´ ÃÇÁ·Ñ§é ÂÍÁÃºÑ ÇÒ‹ μÑÇàͧ¡çทํา¼´Ô ´ÇŒ  ໹š คาํ «Ñ´·Í´·ÕÃè Ѻ¿§˜ ä´Œ

๒๒๔ คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·Õè òò÷ù/òõõö คําใหก ารรับสารภาพในชนั้ สอบสวนของจาํ เลยที่ ๑ ทมี่ ี¤íÒ«Ñ´·Í´¶Ö§จําàÅ·èÕ ò äÁ‹ãª¤‹ íÒ«´Ñ ·Í´à¾×èÍãËμŒ ¹àͧ¾Œ¹¼Ô´à¾ÃÒÐจําàÅ·Õè ñ ¡¶ç ¡Ù ดําà¹Ô¹¤´Õ ´ŒÇ ÈÒÅÊÒÁÒöนําÁÒÃѺ¿˜§»ÃСͺ¾ÂÒ¹ËÅÑ¡°Ò¹Í×蹢ͧ⨷¡ä´Œ แตจะนําคาํ รับสารภาพของ จําเลยที่ ๑ เพียงลําพงั มารับฟงลงโทษจาํ เลยท่ี ๒ ไมไ ด คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·èÕ ñò÷ó/òõõù จําเลยท่ี ๒ เปนผูกระทําผิดความผิดฐานรวมกัน พยายามฆา ผอู น่ื ตามคําพิพากษาศาลอทุ ธรณภาค ๖ คําใหการของจาํ เลยที่ ๒ ในชัน้ สอบสวนที่ระบุ วา จาํ เลยที่ ๔ รวมกบั จําเลยที่ ๒ และท่ี ๓ ใชอ าวธุ ปนยงิ พ. กับพวกดว ย เปนพยานบอกเลา และเปน คาํ ซดั ทอดของผูรวมกระทําความผดิ ฐานรวมกนั พยายามฆา ผอู ืน่ ตามทีโ่ จทก ถือวา เปน พยานซดั ทอด ในการวนิ จิ ฉยั ชงั่ นํ้าหนกั พยานซดั ทอด ป.ว.ิ อ. มาตรา ๒๒๗/๑ วรรคหนงึ่ บญั ญตั ใิ หศ าลจะตอ งกระทาํ ดวยความระมัดระวังและไมควรเช่ือพยานหลักฐานน้ันโดยลาํ พังเพ่ือลงโทษจําเลย เวนแตจะมีเหตุผล อนั หนักแนน มีพฤตกิ ารณพิเศษแหงคดี หรอื มีพยานหลกั ฐานประกอบอ่นื มาสนับสนุน โจทกอางสงคาํ ใหการในชั้นสอบสวนของ ป. เปนพยาน ซ่ึงขณะที่พนักงานสอบสวน สอบปากคาํ ป. มอี ายุ ๑๗ ป แตพ นกั งานสอบสวนมไิ ดจ ดั ใหม นี กั จติ วทิ ยาและนกั สงั คมสงเคราะห บคุ คล ทเ่ี ดก็ รอ งขอและพนกั งานอยั การเขา รว มในการถามปากคาํ เปน การไมช อบดว ย ป.ว.ิ อ. มาตรา ๑๓๓ ทวิ วรรคทา ย จงึ ไมอ าจรบั ฟง คําใหก ารในชนั้ สอบสวนของ ป. เปน พยานหลกั ฐานไดต าม ป.ว.ิ อ. มาตรา ๒๒๖ ÷.ö ¢ŒÍ»¯ÔºÑμÔสําËÃѺ਌Ҿ¹Ñ¡§Ò¹ตําÃǨ¼ŒÙμÃǨ¤Œ¹¨Ñº¡ØÁ㹡ÒÃàºÔ¡¤ÇÒÁ ໚¹¾Âҹ㹪Ñé¹ÈÒÅ การนําพยานไปเบิกความตอศาลเปนเร่ืองสําคัญย่ิง เพราะหากพยานไมไปเบิกความ ศาลก็จะตัดพยานฝายน้ันออกไป ทําใหพยานหลักฐานออนลงสงผลใหศาลตองออกหมายจับพยาน หรือศาลยกฟอง และเม่ือศาลยกฟองเพราะเหตุดังกลาว พนักงานอัยการก็จะสงเร่ืองไปยัง ผูบังคับบัญชาของตํารวจ เพื่อพิจารณาขอบกพรองตอไป ดังนั้น เจาพนักงานตํารวจซ่ึงจะตองไป เบกิ ความเปนพยานศาล จะตอ งเตรียมตัว ดงั ตอ ไปน้ี ñ. ¡ÒÃดําà¹Ô¹¡Òá‹Í¹à»¹š ¾ÂÒ¹ÈÒÅ (๑) เม่ือไดรับหมายเรียกใหไปเบิกความเปนพยานศาล ลงนามรับทราบในหมาย มอบปลายหมายใหเ จา หนา ท่ี สว นตวั หมายเกบ็ ไวก บั เอกสารทเ่ี กย่ี วขอ งทจี่ าํ เปน ตอ งใชแ ละไดจ ดั เตรยี มไว เชน สาํ เนาคาํ ใหก ารในชนั้ พนกั งานสอบสวน สาํ เนาบนั ทกึ การจบั กมุ ภาพถา ยตา ง ๆ ในคดี และสาํ เนา เอกสารอื่น ๆ ท่ีเก่ียวของ เพ่ือใชทบทวนเหตุการณที่เกิดข้ึน กอนเบิกความเปนพยานศาล รวมท้ัง ลงรายละเอียด วัน เดือน ป เวลา และสถานที่ ทต่ี อ งเปนพยานศาลไวใ นบนั ทกึ ชวยจาํ (๒) ทบทวนเหตุการณ วาเขาไปเกี่ยวของในคดีอยางไร ชวงระยะเวลาใด กอ นเกดิ เหตุ ขณะเกดิ เหตุ หรอื หลงั เกดิ เหตุ ทง้ั นจ้ี ะตอ งสอดคลอ งกบั รายละเอยี ดในเอกสารทเี่ กยี่ วขอ ง ตาม (๑)

๒๒๕ (๓) ดูภาพถายผูตองหาในคดีเพื่อปองกันการจําผิดตัว เพราะระยะเวลาท่ีเกิดเหตุ หรือเก่ียวของในคดีกับระยะเวลาการเปนพยานศาลระยะหางกันมาก เชนเดียวกับของกลางในคดี และสถานทีเ่ กดิ เหตุ จะตองจดจาํ ในรายละเอยี ดใหได ในคดีสาํ คญั ๆ จําเปน ตอ งไปดูสถานทีเ่ กดิ เหตุ กอนไปเบิกความเปนพยานศาล จะไดทราบวาสถานที่เกิดเหตุมีการเปลี่ยนแปลงหรือไม อยางไร เมอื่ เปรยี บเทยี บกบั ภาพถา ยในขณะเกดิ เหตุ จะเกดิ ประโยชนใ นการเบกิ ความกรณที ท่ี นายจาํ เลยสอบถาม (ซกั คา น) เกยี่ วกบั สถานทเ่ี กดิ เหตุ หรอื นาํ ภาพถา ยทร่ี ะบวุ า เปน สถานทเี่ กดิ เหตมุ าใหด ใู นชน้ั ศาลวา เปน ภาพถายบริเวณท่ีเกดิ เหตหุ รอื ไม อยางไร (๔) กรณีเปนพยานคู จะตองประสานเพ่ือทบทวนในรายละเอียดใหสอดคลองกับ พยานที่จะตองเบิกความดวยกัน พรอมขอคําแนะนําจากพนักงานอัยการเจาของสํานวน จะไดทราบ ประเด็นขอตอสขู องจาํ เลย และขอ ควรจดจําในการเบกิ ความ (๕) เตรียมความพรอมในการเบิกความ ขอ เทจ็ จริงตามรูปคดีในฐานะพยานโจทก ขอ ตอสขู องฝา ยจําเลย โดยศกึ ษาจากคดีแบบเดยี วกนั ที่เคยเบกิ ความมาแลว รวมทัง้ แนวคําพิพากษา ของศาลและบคุ คลทเ่ี คยเบกิ ความในคดที าํ นองเดยี วกนั มากอ น เพอื่ ปด ชอ งการซกั คา นของทนายจาํ เลย (๖) บุคคลท่ีไมเคยเปนพยานศาลมากอน จะตองเตรียมตัวเปนพิเศษ โดยศึกษา สอบถามจากผูมีประสบการณ ในบางคร้ังหากมีเวลาและเปนคดีสําคัญ ๆ ควรเขาฟงการเปนพยาน ศาลในคดอี น่ื จะไดทราบข้นั ตอนตาง ๆ จะไดไมมคี วามรูสึกตนื่ เตน รวมทั้งทราบถึงเทคนิค ลีลา หรอื กลยุทธก ารซักคานของทนายจาํ เลย (๗) พักผอนใหเต็มที่ในคืนกอนวันเบิกความ พรอมทบทวนรายละเอียดแหงคดี ตลอดจนจดจําขอควรปฏิบัติในการไปเบิกความ ซ่ึงศาลจะแจงใหทราบโดยมีขอความอยูดานหลัง หมายเรยี ก (๘) ไปศาลตรงตามเวลาในหมาย และควรไปกอนเวลา จะไดมีโอกาสทบทวน ไดพ บอัยการ และพบฝา ยจําเลย การพบอาจไดขอ มูลอนั เปน ประโยชนใ นการเบิกความ (๙) ไมค วรเลอ่ื นการเปน พยานศาล เพราะปจ จบุ นั เปน การพจิ ารณาคดแี ละสบื พยาน แบบตอเนอ่ื ง ศาลจะไมย อมใหเ ลือ่ นการเปน พยานศาล (๑๐) กรณถี กู จาํ เลยอา งเปน พยานฝา ยจาํ เลย จะตอ งรายงานใหผ บู งั คบั บญั ชาทราบ และไปศาลตามกาํ หนดนดั ศกึ ษาแนวทางใหด ี เบกิ ความไปตามความเปน จรงิ พรอ มระมดั ระวงั ในการ เบิกความอยาเบิกความในกรณีท่เี ปนประโยชนตอ ฝา ยจาํ เลย (๑๑) เมื่อเบิกความไปแลว ควรทบทวนในรายละเอียดและจดรายละเอียดประเด็น ตาง ๆ ไว จะไดเก็บไวใชใหเปนประโยชนในคดีอ่ืน ๆ ที่มีขอเท็จจริงหรือลักษณะคดีคลายคลึง หรอื เหมอื นกัน (๑๒) ในกรณมี พี ยานหลกั ฐานเพมิ่ เตมิ ทไี่ มเ คยปรากฏในสาํ นวนการสอบสวนมากอ น ใหเ ตรียมไปมอบใหพนักงานอัยการกอนข้ึนศาล เพ่ือพนักงานอัยการจะไดพ จิ ารณายื่นตอ ศาลตอ ไป

๒๒๖ ò. ¡Ã³àÕ ÁÍè× àºÔ¡¤ÇÒÁ໹š ¾ÂÒ¹μÍ‹ ÈÒÅ (๑) การแตงกายสุภาพเรียบรอย สุภาพออนนอมและใหความเคารพตอทาน ผพู ิพากษา พนักงานอยั การ และทนายความ (๒) เบิกความตามความเปนจริงใหสอดคลองหรือทํานองเดียวกับคําใหการในชั้น สอบสวน น้ําเสยี ง ชดั เจน เสียงดังฟง ชดั (๓) กอ นตอบคาํ ถามซกั คา นของทนายจาํ เลย ตอ งฟง คาํ ถามใหด ี วเิ คราะห แลว จงึ ตอบไปตามความเปน จรงิ (๔) ตอบคําถามในสวนที่เก่ียวของกับตัวพยานเองใหตรงกับขอเท็จจริงในกรณีที่ ประเดน็ ทซี่ ักคานเกยี่ วของกับพยานผอู นื่ พยานไมตองตอบ (๕) การเบิกความตองรกั ษาผลประโยชนของฝา ยโจทกใ หมาก (๖) เม่ือตกใจ ประหมา จะตองต้ังสติและควบคุมอารมณ พรอมตอบคําถาม อยางวิเคราะห (๗) อยาโตเถียงกับทนายความ หากเกิดปญหาตาง ๆ ทานผูพิพากษาจะชวย ดําเนนิ การใหเ กดิ ความเปนธรรม (๘) เมอ่ื ไมแ นใ จในขอ เท็จจริง อาจปฏเิ สธคําถามโดยใชคําวา “จําไมไ ด” กบั “ไมได สงั เกต” ตามสภาวะทเ่ี หมาะสม (๙) ในการเบิกความ หลังจากที่ทนายจําเลยซักคานแลว หากมีประเด็นท่ีเปน ประโยชนเ พม่ิ เตมิ หรอื หกั ลา งทท่ี นายจาํ เลยซกั คา น พนกั งานอยั การจะถามตงิ พยานจะตอ งวเิ คราะห ดว ยวาเหตุใดพนกั งานอัยการจงึ ถามติง (๑๐) เม่ือรวู าตอบคําถามผิดพลาดใหแ ถลงตอศาลขอเบกิ ความใหม (๑๑) ส่ิงสําคัญอีกประการหน่ึง คือ การรับรองเอกสาร หากเปนเอกสารฝายโจทก ตองดูใหละเอียดและถูกตองกอนรับรอง แตหากเปนเอกสารจากฝายจําเลยพิจารณาใหดีกอนยืนยัน หลกั ฐาน หากสงสยั ไมแ นใจไมค วรรับรอง (๑๒) กอ นเสรจ็ สน้ิ การเบกิ ความ หากมปี ระเดน็ ทเี่ ปน สาระสาํ คญั แหง คดแี ละพนกั งาน อยั การไมไ ดถาม ใหพยานแถลงตอศาลขอเบกิ ความเพิ่มเติม (๑๓) ตองต้ังใจฟงเม่ือศาลอานคําเบิกความ หากไดยินไมชัดเจน ตองขออนุญาต ศาลใหอ า นทวนใหฟ ง หากมผี ดิ พลาดไมต รงกบั ทเ่ี บกิ ความใหท กั ทว งและขอแกไ ขใหถ กู ตอ งและใหศ าล บันทกึ การแกไ ขไวในสํานวนดว ย (๑๔) หากทนายจําเลยถามถึงวิธีปฏิบัติซึ่งเปนความลับ เชน การสืบสวนกอนการ จับกุมหรือการไดม าซ่งึ ขอมูลบางอยา ง ไมควรตอบคําถามน้นั โดยอางความเสยี หายจะเกิดข้นึ ตอ การ สบื สวนในเร่ืองสําคญั หรอื กรณีสายลับโดยอา งเหตอุ นั ตรายที่จะเกิดตอ สายลบั ในกรณีท่ีตองไปเบิกความเปนพยานในช้ันศาลน้ัน เปนส่ิงท่ีเจาพนักงานตํารวจตอง ใหความสําคญั เปน อยางมาก และสิง่ บกพรองท่มี ักจะพบเหลา นี้ จะตองมใิ หเ กดิ ข้นึ คือ

๒๒๗ ¢ÍŒ º¡¾ÃÍ‹ §¢Í§à¨ÒŒ ¾¹Ñ¡§Ò¹ã¹¡ÒÃ໚¹¾ÂÒ¹ÈÒÅ (๑) พยานไมส นใจ ขาดการฝกฝน ขาดประสบการณก ารเปนพยานศาล (๒) พยานไมทําการบาน กลาวคือ ไมทบทวนขอเท็จจริงตามคําใหการไมไปดู สถานที่เกิดเหตุ ไมไปพบพนักงานอัยการกอนเบิกความ จึงขาดในรายละเอียด และกลยุทธ ในการเบกิ ความ (๓) พยานจดจาํ ในรายละเอยี ดไมไ ด อนั อาจสบื เนอื่ งมาจากไมไ ดร ว มจบั กมุ แตม ชี อื่ ในบนั ทกึ การจบั กมุ จึงถูกทนายจาํ เลยอางเปน พยานฝายจําเลย (๔) ไมส ามารถควบคมุ อารมณโ กรธ ประหมา ตน่ื เตน ตกใจ ขาดความมนั่ ใจในตวั เอง (๕) ตอบคําถามในสวนทีต่ นเองไมเ กยี่ วของ หรอื ตอบเกนิ ประเด็นทถ่ี าม หรอื ตอบ ไมตรงคาํ ถาม หรอื ตอบไมส อดคลองกบั พยานคนอ่นื (๖) ดื่มสุรา มาสาย ไมมาศาลตามนัด เลือ่ นศาลเสมอ ไมใหความสําคัญตอคดี (๗) ไมเตรียมตัว ไมสนใจเอกสารที่เก่ียวของ จัดระบบการรวบรวมเอกสาร กอนเบกิ ความไมด ี และเน่ืองจากการเปนพยานศาลของเจาพนักงานตํารวจเปนเร่ืองสําคัญย่ิง ดังนั้น สํา¹¡Ñ §Ò¹ตําÃǨá˧‹ ªÒμÔ ÁËÕ ¹§Ñ ÊÍ× Ê§Ñè ¡Ò÷èÕ ðððô.ö/ñøñù Å§Ç¹Ñ ·Õè ññ ¡ÁØ ÀÒ¾¹Ñ ¸ òõôõ กําªºÑ ¡Òû¯ÔºμÑ ¡Ô ó¡Õ ÒÃ໚¹¾ÂÒ¹ÈÒŢͧ¾¹¡Ñ §Ò¹ÊͺÊǹ และผเู กย่ี วของ ดงั นี้ ๑. ใหต าํ รวจทจี่ ะเปน พยาน ไปเบกิ ความตามทศี่ าลนดั โดยเครง ครดั โดยถอื เปน งาน ราชการสาํ คญั ๒. กรณีตํารวจท่ีเปนพยานศาลโยกยายไปที่อื่น ขอใหไปเบิกความที่ศาลเดิม โดยถอื เปน การเดนิ ทางไปราชการ เพราะในการพจิ ารณาคดตี อ เนอื่ งจะไมส ง ประเดน็ ไปสบื พยานทอี่ นื่ ๓. ใหตํารวจรายงานผลการสงหมายเรียกพยานกลับมายังศาลผูออกหมายเรียก เพอ่ื ประโยชนใ นการประสานงานกบั ศาลผอู อกหมาย ๔. หากมีพยานสําคัญที่จําเปนตองนํามาเบิกความกอนถึงวันเร่ิมสืบพยานหรือมี เหตุจําเปนเก่ียวกับความปลอดภัยของพยาน ใหตํารวจประสานงานกับอัยการ เพ่ือขอใหศาลนัดสืบ พยานดังกลาวเปนกรณพี ิเศษ ๕. ขอใหสถานีตํารวจแตละแหง กําหนดบุคคลใดบุคคลหน่ึงในหนวยงานเปน ผูรับผดิ ชอบในการติดตามพยานและประสานงานกบั ศาลชนั้ ตน แตละศาลโดยตรง จงึ แจง ใหท ราบวา การเปน พยานศาลนนั้ ถอื วา เปน การปฏบิ ตั ริ าชการสาํ คญั ทตี่ อ งให ความรว มมอื อยา งจรงิ จัง

๒๒๘ áÅШҡ»ÃÐÁÇÅÃÐàºÂÕ º¡ÒÃตาํ ÃǨäÁà‹ ¡ÂÕè Ç¡ºÑ ¤´Õ Å¡Ñ É³Ð·èÕ õ÷ º··Õè ñó ¡ÒÃÃÒÂ§Ò¹μ¹ àÁÍ×è ¶¡Ù ÍÒŒ §à»¹š ¾ÂÒ¹ ä´กŒ าํ ˹´Ë¹ÒŒ ·¢Õè ͧà¨ÒŒ ¾¹¡Ñ §Ò¹ตาํ ÃǨàÁÍè× ¶¡Ù ÍÒŒ §à»¹š ¾ÂÒ¹ ¾ÍÊÃ»Ø ä´´Œ §Ñ ¹Õé การรายงานตน เมื่อถกู อา งเปนพยาน ขอ ๑. เนอ่ื งจากเคยปรากฏวา ขา ราชการตาํ รวจทถี่ กู อา งเปน พยานในคดอี าญาบางคน เบกิ ความเลอะเลอื น แตกตา งกนั ถอ ยคาํ ของตนเองทใี่ หไ วใ นชน้ั สอบสวน หรอื พยานทร่ี เู หน็ เหตกุ ารณ มาดวยกันใหการคลาดเคลื่อนจากความเปนจริง กระทําใหเปนที่ระแวงสงสัยในถอยคําน้ันเปนเหตุ ใหเสียความเที่ยงธรรม และบางทีก็เปนผลใหตํารวจผูน้ันเองตองมีโทษฐานแจงความเท็จหรือเบิก ความเท็จได พฤตกิ ารณเชนนี้ไมเ ปนทพ่ี ึงปรารถนาในทางการตาํ รวจ ใหพ ึงเขา ใจวา การรักษาความสงบเรยี บรอยนนั้ เปน หนาท่อี ันสําคญั ของตํารวจ ตํารวจพึงระลึกอยูเสมอวา ตนมีหนาที่ในการนี้ยิ่งกวาบุคคลอ่ืนในการท่ีจะตองดูและรักษาเหตุการณ ดวยความระมัดระวังใหเหมาะสมกับหนาท่ี เม่ือประสบเหตุการณที่เกิดขึ้นตองพยายามสังเกตและ จดจําพฤติการณนั้นไวโดยละเอียดและดวยความเที่ยงธรรมเพ่ือประโยชนดังวานี้ จึงเปนหนาท่ีของ ผูบังคับบัญชาท่ีจะตองอบรมตํารวจ ในบังคับบัญชาของตนใหเปนผูมีไหวพริบรูจักสังเกตการณที่ควร ตอ งสงั เกตและจดจาํ อยา ใหเ ปน วา สง่ิ ทค่ี วรรคู วรเหน็ แตต นเองมไิ ดส นใจสงั เกตหรอื จดจาํ ไว ครนั้ ถกู ซกั ถาม ก็ใหถ อ ยคําทถ่ี ูกตองไมได บางคราวก็ใหการพอใหพ น ตวั เชนนีเ้ ปน ตน ไมค วรทีจ่ ะใหมอี ยูใ นนิสยั ของ ตํารวจเปนอันขาด เม่ือไมรูไมเห็นหรือจําไมไดก็บอกไปตามตรงก็ยิ่งดีกวาบอกสง ๆ ไป หรือบอก เพื่อโออวดหรือแสดงใหเห็นวาตนรูเห็นเหตุการณถี่ถวนตลอดในขอท่ีซักถาม ซ่ึงไมเปนความจริง อีกประการหน่ึงสิ่งเฉพาะหนาที่ควรรูควรเห็นแท ๆ โดยมิตองใหความสังเกตเปนพิเศษอยางใด หรือไดรูเห็นมาแลว แตมิไดเอาใจใสที่จะสังเกตหรือจดจําไว คร้ันถึงเวลาใหถอยคําหรือเบิกความ ก็ไมรูไมเห็นจําไมได ดังนี้ก็ไมสมกับหนาท่ีของตํารวจผูรักษาความสงบเรียบรอยท่ีดี ตํารวจจะตอง พยายามกระทาํ ตนใหเ ปน ผมู หี ไู วตาไว ไหวพรบิ ตอ เหตกุ ารณ รจู กั สงั เกตในสง่ิ ทค่ี วรสงั เกต และจดจาํ ไว เพื่อความเท่ียงธรรม ในหนาท่ีเชิดชูเกียรติศักดิ์ของตํารวจใหเปนท่ีนิยมรักใครนับถือของประชาชน ตอไป คดีบางเร่ืองแมจะมีพยานตํารวจผูเดียวก็อาจถือเปนขอชี้ขาดไดโดยปราศจากสงสัย ฉะน้ัน ใหผ บู งั คบั บญั ชาหมั่นอบรมตาํ รวจในเรื่องนแี้ ละถอื เปนความสาํ คญั ขอ ๒. เมอ่ื ขาราชการตํารวจถูกอา งเปน พยานในคดีอาญา ใหปฏิบตั ดิ งั ตอไปนี้ (๑) คดีอาญาท่ีพนักงานอัยการอางตํารวจเปนพยาน ถาผูถูกอางเปน นายตํารวจช้นั ประทวนและพลตาํ รวจ ใหเปน หนา ทข่ี องผูบ งั คับบญั ชาผทู ําการสอบสวนในคดีนั้นหรอื สารวัตร หรือผูบังคับกองเรียกผูที่จะเปนพยานนั้นชี้แจงความจําของตนท่ีไดใหการไวในการสอบสวน เพอื่ ปอ งกนั การหลงลมื แตถ า เปน นายตาํ รวจชน้ั สญั ญาบตั รถกู อา งเปน พยานแลว เปน หนา ทข่ี องตาํ รวจ ท่ีถูกอางนั้นเตรียมตัวเปนพยานตามท่ีบันทึกไวในสํานวน แมสงสัยประเด็นขอใด ก็ใหติดตอกับ พนักงานอยั การผวู าคดใี นคดีนัน้

๒๒๙ (๒) ถา จาํ เลยในคดที พ่ี นกั งานอยั การฟอ งไดอ า งวา ตาํ รวจคนใดเปน พยานจาํ เลย ในคดีอาญา ¡. ¤´Õ¸ÃÃÁ´Ò ใหตํารวจที่ถูกอางรายงานชี้แจงขอความที่ตนรูเห็นตอ ผบู งั คบั บญั ชาทปี่ กครองโดยตรงในทนี่ นั้ ทราบลว งหนา อยา งนอ ย ๑ วนั ถา ไมส ามารถหรอื ไมม เี วลาพอ ท่ีจะรายงานใหทราบไดตามกําหนดนี้ก็ใหรายงานโดยเร็วที่สุดท่ีสามารถจะทําได เมื่อผูบังคับบัญชา โดยตรงรับรายงานทราบก็เปนอันพอ แตถาปรากฏวาเหตุผลท่ีจะเบิกความตามจําเลยอางนั้น เกยี่ วแกร ะเบยี บทางการของกรมตาํ รวจแลว ถา เปน ตาํ รวจในจงั หวดั กรงุ เทพมหานคร ใหผ บู งั คบั บญั ชา นนั้ เสนอไปจนถงึ ผกู าํ กบั การหรอื ผบู งั คบั การ นอกจากนใ้ี หเ สนอจนถงึ ผบู งั คบั การพจิ ารณาอกี ชน้ั หนง่ึ ¢. ¤´ÍÕ ¡Ø ©¡Ãèˏ ÃÍ× ¤´àÕ ¡ÂÕè Ç¡ºÑ ¡ÒÃàÁÍ× §ËÃÍ× ¤´สÕ าํ ¤ÞÑ ซงึ่ จาํ เลยมอี ทิ ธพิ ล ใหรายงานเหตุผลท่ีตํารวจผูถูกอางเปนพยานรูเห็นเพียงใด จนถึงผูบังคับการหรือผูกํากับการดังกลาว ในทา ยของวรรคกอ นและใหเ ปน หนา ทข่ี องผบู งั คบั การหรอื ผกู าํ กบั การพจิ ารณาเสนอใหผ บู งั คบั บญั ชา เหนือทราบเปน เรื่อง ๆ ไป ขอ ๓. คดีท่ีราษฎรฟองขาราชการตํารวจในคดีอาญา เน่ืองจากการกระทําการตาม หนาท่ี ถาราษฎรอางตํารวจเปนพยานได ตํารวจผูที่จะเปนพยานนั้นรายงานขอความท่ีตนรูเห็นตอ ผบู งั คบั บญั ชาของตนตามลาํ ดบั ชนั้ ถา เปน ตาํ รวจในจงั หวดั กรงุ เทพมหานคร ใหร ายงานถงึ ผบู งั คบั การ เวนแตห นว ยใดมีผบู ังคบั บัญชาเพยี งช้ันผูกาํ กับการกใ็ หรายงานถงึ ผูกํากับการ นอกจากนี้ ใหรายงาน ผูบังคับกอง และใหเปนหนาที่เก่ียวถึงความเสื่อมเสียแกกรมตํารวจแลว ใหเสนอรายงานนั้นจนถึง กรมตํารวจ ปรากฏวาพยานโจทกซึ่งเปนนายตํารวจไดรับหมายนัดของศาลแลวไมไปศาล และไมแจงเหตุขัดของใหศาลทราบ ทําใหศาลตองเล่ือนการพิจารณาคดีไปบอย ๆ เปนเหตุใหการ พจิ ารณาคดขี องศาลตอ งลา ชา เสยี หายแกร าชการศาลและตวั คคู วามดว ย เพราะคดบี างเรอื่ งหากพยาน ไปศาลกอ็ าจจะทาํ ใหก ารพจิ ารณาพพิ ากษาเสรจ็ ไดใ นปน ี้ แตเ มอ่ื พยานสว นมากทเ่ี ปน นายตาํ รวจไมไ ป ศาลตามวนั นดั เชน นี้ จงึ ทาํ ใหค ดขี องศาลตอ งคา งการพจิ ารณา อนั เปน เหตใุ หค ดคี า งพจิ ารณาของศาล อาญาคางปม ากกวา ท่ีควรจะเปน จึงใหนายตาํ รวจท่ตี องไปเปน พยานศาล ขอใหไ ปตามกาํ หนดนัด ถาหากมเี หตุ ขัดของก็ขอใหแ จง ศาลอาญาทราบกอ นวนั นัดพจิ ารณา (สนธยา รัตนธารส, ๒๕๕๘)

๒๓๐ คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒÈÒÅ®¡Õ Ò ¾ÂÒ¹ºÍ¡àÅ‹ÒäÁ‹ÁนÕ ํ้า˹¡Ñ คาํ ¾Ô¾Ò¡ÉÒÈÒÅ®¡Õ Ò·èÕ ññòð/òõòñ คาํ ของพยานโจทกซ ่งึ นา จะมสี ว นเกย่ี วของดวย ในการกระทาํ ผิดไมมนี ้าํ หนักใหรบั ฟง สว นคําของผทู ่ีจาํ เลยเลา ใหฟ งวา ไดปลนทรพั ยรายน้แี ตไ มไ ดต วั มาสืบ มีแตคําใหก ารจดไวในชัน้ สอบสวน เปนพยานบอกเลารบั ฟงไมไ ด คาํ ¾Ô¾Ò¡ÉÒÈÒÅ®¡Õ Ò·èÕ ñðõù/òõóñ ผูต ายระบุชื่อคนรา ยแกผ ูถาม ๓ ครง้ั ในเวลา หา งกนั ไมม ากนกั โดยครงั้ ทส่ี ามผตู ายระบชุ อื่ คนรา ย ขณะทผ่ี ตู ายมอี าการเพยี บหนกั ทรุ นทรุ าย ตอ จากนน้ั ผูตายก็พูดไมไดแลว แสดงวาผูตายกลาวย้ํายืนยันในขณะที่ตนเองรูตัววาใกลจะตายคํากลาวของ ผูตายเชน น้ียอ มรับฟง เปน พยานไดวา เปน ความจรงิ คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒÈÒŮաҷÕè õùñö/òõóñ คําบอกเลาของผูตายนั้นกอนที่จะรับฟงตอง ปรากฏวาในเวลาที่ผูตายตองพูดเชนนั้น ผูตายคิดวาตนจะตายไมมีหวังจะรอดชีวิต แตโจทกไมไดสืบ ขอ ความนี้ จึงฟงลงโทษจําเลยไมไ ด คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒÈÒÅ®¡Õ Ò·Õè ñðùõ/òõóõ ขณะเกดิ เหตุเปนเวลากลางวนั แมโจทกจะไมมี ประจกั ษพ ยานเหน็ จาํ เลยยงิ ผตู าย แตโ จทกม พี ยานเหน็ เหตกุ ารณเ กย่ี วกบั จาํ เลยในวนั เกดิ เหตหุ ลายคน โดยกอนเกิดเหตุมีพยานเห็นจําเลยกับพวกนั่งรถไปกับผูตาย หลังเกิดเหตุมีพยานเห็นจําเลยกับพวก ขบั รถออกมาจากทเ่ี กดิ เหตุ นอกจากนเี้ มอ่ื พยานโจทกพ บผตู ายถกู ยงิ นอนอยู ผตู ายบอกวา ถกู นายสมบตั ิ กบั พวกหลอกมาใชอ าวธุ ปน ยงิ ชงิ เอารถไป ขอใหไ ปบอกมารดาผตู ายดว ยและไดบ อกดว ยวา ตนจะตอ ง ตายแน ขณะนําผูตายข้ึนรถเพ่ือไปสงโรงพยาบาลผูตายรองวาโอย ไมไหวแลวซ่ึงเปนสิ่งที่ชี้ใหเห็นวา ผูตายคงรตู ัววา ตอ งตายแน พยานโจทกไ ดบ นั ทกึ คาํ บอกเลาของผูตายไว ดงั นีค้ ําบอกเลาของผูต ายวา นายสมบตั เิ ปน คนรา ยรบั ฟง ได และเมอ่ื ฟง ประกอบกบั พยานโจทกท เี่ หน็ เหตกุ ารณเ กย่ี วกบั จาํ เลยแลว ทาํ ใหน า เชอื่ วา นายสมบตั ทิ ผ่ี ตู ายระบชุ อ่ื นน้ั คอื จาํ เลย ทง้ั ในชนั้ สอบสวนจาํ เลยใหก ารรบั สารภาพ และ นาํ ชที้ เ่ี กดิ เหตุ คาํ ใหก ารมรี ายละเอยี ดตา ง ๆ ทงั้ มลู เหตทุ จี่ ะกระทาํ ความผดิ เหตกุ ารณก อ นวนั เกดิ เหตุ ในวันเกิดเหตุและหลังเกิดเหตุ ซึ่งหากจําเลยไมใหการดวยความสมัครใจแลวคงจะไมมีรายละเอียด ดังกลา ว พยานหลกั ฐานของโจทกจึงฟง ไดโ ดยแจง ชัดปราศจากสงสัยวาจาํ เลยเปนคนรา ย คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒÈÒÅ®¡Õ Ò·èÕ ó÷øõ/òõóò คาํ ใหการชัน้ สอบสวนของผเู สยี หายเปนเพยี ง พยานบอกเลาซง่ึ จําเลยไมม โี อกาสซักคา น จึงนํามารับฟง ลงโทษจําเลยไมได คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒÈÒŮաҷÕè ôöõ/òõóø คําเบิกความของเจาพนักงานตํารวจผูจับกุม และพนักงานสอบสวนที่วาจําเลยไดใหการรับสารภาพในช้ันจับกุมและชั้นสอบสวนวาไดรวมกับพวก ลักรถยนตของผูเสียหายเปนเพียงพยานบอกเลาไมมีนํ้าหนักใหรับฟงไดโดยลําพังเม่ือจําเลยใหการ ปฏเิ สธในชนั้ พจิ ารณาวา มไิ ดก ระทาํ ความผดิ และโจทกไ มม พี ยานหลกั ฐานอน่ื พยานหลกั ฐานของโจทก จึงไมมีนํา้ หนักใหฟง วา จําเลยไดร ว มกบั พวกลกั รถยนตของผูเสยี หายไป

๒๓๑ คาํ ¾Ô¾Ò¡ÉÒÈÒŮաҷÕè ùôñó/òõóù โจทกไมมีประจักษพยานเห็นจําเลยท่ี ๓ เปน คนรา ยขณะเกดิ เหตุ พยานหลกั ฐานโจทกม เี พยี งบนั ทกึ การจบั กมุ บนั ทกึ คําใหก ารชนั้ สอบสวนทจี่ าํ เลย ที่ ๓ ใหการรบั สารภาพบนั ทึกนําชท้ี เ่ี กิดเหตปุ ระกอบคํารับสารภาพและภาพถา ยซง่ึ จําเลยท่ี ๓ ปฏเิ สธ ในชัน้ ศาลและไมปรากฏขอเทจ็ จริงวาจําเลยที่ ๓ ไดร บั สว นแบงทรัพยทถี่ กู ปลน จึงเปน พยานบอกเลา ที่ไมมีนํ้าหนกั เพียงพอใหรบั ฟงวา จาํ เลยท่ี ๓ รวมปลนทรพั ยข องผูเสียหายทั้งสอง คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒÈÒŮաҷÕè øñôø/òõõñ เจาพนักงานตํารวจเปนผูจับจําเลยมิใชราษฎร เปนผูจับจึงไมมีกรณีท่ีจะตองแจงสิทธิตาม ป.วิ.อ. มาตรา ๘๔ วรรคหนึ่ง แตเจาพนักงานตํารวจ ผูจับตองแจงสิทธติ าม ป.ว.ิ อ. มาตรา ๘๓ วรรคสอง เมอื่ บันทึกการจบั กมุ มขี อ ความวาจําเลยใหการ รบั สารภาพ จงึ ตอ งหา มมใิ หน าํ คาํ รบั สารภาพในชนั้ จบั กมุ ของผถู กู จบั มารบั ฟง เปน พยานหลกั ฐานตาม ป.วิ.อ. มาตรา ๘๔ วรรคส่ี และเม่ือบันทึกการจับกุมไมมีขอความใดที่บันทึกการแจงสิทธิแกจําเลย ผถู กู จบั ตามที่ ป.ว.ิ อ. มาตรา ๘๓ วรรคสอง บญั ญตั เิ ลย ทง้ั พยานโจทกท ร่ี ว มจบั กมุ กไ็ มไ ดเ บกิ ความถงึ เร่อื งการแจงสทิ ธิแตอยา งใด แมโจทกจะสง บันทึกการแจง สทิ ธผิ ถู ูกจบั มาพรอมกบั บันทกึ การจับกมุ ใน ชน้ั พจิ ารณาสบื พยานโจทก แตบ นั ทกึ การแจง สทิ ธผิ ถู กู จบั ดงั กลา วมลี กั ษณะเปน แบบพมิ พเ ตมิ ขอ ความ ในชองวางดวยนํ้าหมึกเขียนโดยเจาพนักงานตํารวจผูบันทึกเปนคนละคนกับท่ีเขียนบันทึกการจับกุม ทง้ั ใชป ากกาคนละดา มและไมม ขี อ ความวา ผถู กู จบั มสี ทิ ธจิ ะใหก ารหรอื ไมใ หก ารกไ็ ด กบั ไมม ขี อ ความวา ถอยคําของผูถูกจับนั้นอาจใชเปนพยานหลักฐานในการพิจารณาคดีไดแตอยางใด แมจะมีขอความ แจงสิทธิเร่ืองทนายความก็เปนการแจงสิทธิไมครบถวนตามที่ ป.วิ.อ. มาตรา ๘๓ วรรคสองบัญญัติ ฉะน้ันถอยคําอ่ืนของจําเลยตามบันทึกการจับกุมจะรับฟงเปนพยานหลักฐานในการพิสูจนความผิด ของจาํ เลยหาไดไ มเ ชน กนั ดงั นน้ั บนั ทกึ การจบั กมุ จงึ ไมอ าจอา งเปน พยานหลกั ฐานไดเ พราะเปน พยาน หลักฐานทีเ่ กดิ ข้นึ โดยไมช อบ ทั้งน้ี ตาม ป.วิ.อ. มาตรา ๒๒๖ คาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒÈÒŮաҷÕè ññùó/òõôò คดีนโ้ี จทกไมม ีประจกั ษพยานท่รี ูเหน็ เหตกุ ารณ มาเบิกความตอศาล คงมีแตคําเบิกความของพนักงานสอบสวนวา หลังเกิดเหตุ ผ. มาแจงวาจําเลย มาบอกกับ ผ. วาจาํ เลยทําอาวุธปน ล่นั ถูกผตู าย ซ่ึงเปน การไดร ับคําบอกเลามาจาก ผ. อีกทอดหน่งึ และถอยคําท่ีรับฟงมาก็มิไดยืนยันวาจําเลยยิงผูตายโดยมีเจตนาฆาเปนแตเพียง ผ. ไดรับคําบอกเลา จากตัวจําเลยวาจําเลยทําอาวุธปนลั่นถูกผูตาย ความจริงจะเปนเชนใด ผ. ก็มิไดรูเห็นเหตุการณดวย ตนเอง ท้ังโจทกก็มิไดตัว ผ. ซ่ึงเปนพยานสําคัญมาสืบในชั้นพิจารณาคดีของศาลคงสงอางบันทึก คําใหการในชั้นสอบสวนของ ผ. ซ่ึงบันทึกดังกลาวพนักงานสอบสวนจัดทําข้ึนฝายเดียวและจําเลย ไมมีโอกาสโตแยงคัดคาน จึงยังไมอาจรับฟงยืนยันวาเปนความจริงดังกลาวได ทั้งขอความในบันทึก การจับกุมก็ระบุเพียงวา จําเลยใหการรับสารภาพเทาน้ันหาไดมีขอความบันทึกระบุถึงพฤติการณ แหงการกระทําผิดไวไม ซ่ึงขอความดังกลาวเปนสาระสําคัญสวนหน่ึงของพฤติการณแหงคดี บันทึก การจับกุมดังกลาว จึงยังไมอาจชี้ยืนยันวาจําเลยกระทําความผิด พยานหลักฐาน โจทกยังไมพอฟง ลงโทษจําเลยในความผิดฐานฆาผูตาย

๒๓๒ คาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒÈÒÅ®¡Õ Ò·Õè ñðóòø/òõõõ วธิ พี จิ ารณาในขอที่เกี่ยวกบั การยน่ื บัญชีระบุ พยานในคดีอาญาน้ัน ป.วิ.อ. ไดบัญญัติไวโดยเฉพาะในมาตรา ๑๗๓/๑, ๑๗๓/๒ และ ๒๔๐ แลว โดยมเี จตนารมณไ มเ นน บงั คบั ใหโ จทกต อ งระบชุ อื่ เอกสารแตล ะฉบบั หรอื ชอื่ วตั ถแุ ตล ะอนั ทอี่ ยใู นสาํ นวน การสอบสวนของพนักงานสอบสวนไวในบัญชีระบุพยาน เพราะในคดีอาญาท่ีจําเลยไมใหการหรือ ใหก ารปฏเิ สธ กฎหมายมมี าตรการใหม กี ารตรวจพยานหลกั ฐาน โดยใหโ จทกส ง เอกสารและวตั ถทุ โี่ จทก จะอางเปนพยานใหอีกฝายตรวจสอบตามที่คูความรองขอหรือศาลเห็นสมควรกอนสืบพยานโจทก โดยมีวัตถุประสงคใหการพิจารณาเปนไปดวยความรวดเร็วตอเนื่องและเปนธรรม ซึ่งศาลมีอํานาจ ทจี่ ะกาํ หนดใหม วี นั ตรวจพยานหลกั ฐานกอ นกาํ หนดวนั นดั สบื พยานหรอื ไมก ไ็ ด โดยคาํ นงึ ถงึ เจตนารมณ ของกฎหมายดังกลาว กรณีจึงไมจําตองใช ป.วิ.พ. เร่ืองการย่ืนบัญชีระบุพยานในคดีแพงมาใชบังคับ ในคดอี าญานี้ตามนัยแหง ป.ว.ิ อ. มาตรา ๑๕ ดังน้นั ทีโ่ จทกอา งบญั ชีระบุพยานโจทกซ ึ่งไมใ ชพ ยาน บคุ คลวา “สรรพเอกสารและวัตถุพยานของกลางในสาํ นวนการสอบสวนคดีน”ี้ กเ็ ปนการยื่นบญั ชีระบุ พยานโจทกโ ดยชอบดว ยกฎหมายแลว ศาลชน้ั ตน ใหเ ลอื่ นวนั นดั พรอ มเพอ่ื สอบคาํ ใหก ารจาํ เลย ตรวจพยานหลกั ฐานและกาํ หนด วันนัดสืบพยานเดิมไปเปนนัดพรอมเพื่อสอบคําใหการจําเลยและกําหนดวันนัดสืบพยานโจทกและ พยานจําเลย จึงมีผลเทากับศาลช้ันตนมีคําสั่งยกเลิกวันตรวจพยานหลักฐานโดยปริยาย กรณีจึงตก อยใู นบังคับของ ป.วิ.อ. มาตรา ๒๔๐ ซงึ่ เปน กรณที ่ศี าลมิไดก ําหนดใหม ีวนั ตรวจพยานหลกั ฐานตาม มาตรา ๑๗๓/๑ ซึ่งตามวรรคหน่ึงของมาตราดังกลาว กําหนดใหคูความที่ประสงคจะอางเอกสารท่ี อยูในความครอบครองของตนเปนพยานหลักฐาน ใหยื่นพยานเอกสารน้ันตอศาลกอนวันสืบพยาน ไมนอยกวาสิบหาวัน เพ่ือใหคูความอีกฝายหนึ่งมีโอกาสตรวจและขอคัดสําเนาเอกสาร ไดกอนท่ี จะนําสืบพยานเอกสารนั้น เวนแต “...หรือศาลเห็นสมควรส่ังเปนอยางอื่นอันเน่ืองจากสภาพและ ความจําเปนแหงเอกสารน้ัน” การท่ีโจทกมิไดปฏิบัติตามเงื่อนไขของบทบัญญัติแหงกฎหมายมาตรา ดังกลาวโดยจําเลยยอมรับตอศาลชั้นตนท่ีสอบจําเลยวาไมติดใจตรวจสอบเอกสารของโจทกแลว ศาลชั้นตนดําเนินกระบวนพิจารณาตอไป โดยสอบคําใหการจําเลยและใหฝายจําเลยตรวจดูเอกสาร และฝายจาํ เลยแถลงรับขอ เท็จจริงตามเอกสารดังกลา ว แลว ศาลชน้ั ตนรับเอกสารไว โดยนัดสบื พยาน โจทกและพยานจําเลยตอไป และศาลช้ันตนไดใหฝายจําเลยตรวจเอกสารดังกลาวดูแลว โดยจําเลย ไมตองการสาํ เนา การทศี่ าลชั้นตน รับเอกสารดงั กลาวใชเ ปน พยานหลกั ฐานในคดนี ัน้ จึงเปนอํานาจที่ ศาลชนั้ ตน กระทาํ ไดโ ดยชอบดว ยกฎหมายอันเนอื่ งมาจากสภาพและความจําเปน แหงเอกสารตามนยั แหง ป.วิ.อ. มาตรา ๒๔๐ วรรคหนึ่ง แลว ไมไ ดน าํ สบื วา จาํ เลย เปน ผไู ดร บั อนญุ าตใหม แี ละใชอ าวธุ ปน หรอื ไม และอาวธุ ปน ดงั กลา ว มีเครื่องหมายของเจาพนักงานประทับหรือไม เมื่อจําเลยใหการปฏิเสธในชั้นพิจารณาพยานหลักฐาน โจทกจึงไมมีน้ําหนักพอลงโทษจําเลยในฐานะนี้ สําหรับความผิดฐานยายศพเพ่ือปดบังการตาย หรือเหตุแหงการตาย ขอเท็จจริงเม่ือปรากฏจากการนําสืบของโจทกวา ศพของผูตายถูกเคลื่อนยาย ไปเพียง ๒๐ เมตร และยายไปอยูในท่ีเปดเผยสามารถถูกพบไดโดยงายจึงไมมีลักษณะเปนการยาย เพอ่ื ปด บังการตายหรือเหตแุ หง การตายอันจะเปนความผิดในฐานน้ีจําเลยจึงไมม คี วามผดิ ในฐานน้ี

๒๓๓ ºÃóҹ¡Ø ÃÁ เกียรติขจร วัจนะสวัสด์ิ “คํา͸ԺÒÂËÅÑ¡¡®ËÁÒÂÇÔ¸Õ¾Ô¨ÒóҤÇÒÁÍÒÞÒ Ç‹Ò´ŒÇ¡ÒÃดําà¹Ô¹¤´Õ 㹢ѹé μ͹¡‹Í¹¡Òþ¨Ô ÒóҔ. กรงุ เทพฯ : สาํ นักพมิ พ พลสยามพรน้ิ ต้ิง (ประเทศไทย), ๒๕๕๓ จักรพงษ วิวัฒนวานิช “ËÅÑ¡·ÄɮաÒÃÊͺÊǹáÅСÒÃÃѺ¿˜§ªÑè§น้ํา˹ѡ¾ÂÒ¹ËÅÑ¡°Ò¹ ã¹¢¹éÑ ÊͺÊǹ”. กรุงเทพฯ : หา งหุน สว นจาํ กดั พิมพอ กั ษร, มปท. ณรงค ใจหาญ “ËÅ¡Ñ ¡®ËÁÒÂÇ¸Ô ¾Õ ¨Ô ÒóҤÇÒÁÍÒÞÒ”. กรงุ เทพฯ : สาํ นกั พมิ พว ญิ ชู น จาํ กดั , ๒๕๕๖ ธานศิ เกศวพิทกั ษ “คํา͸ԺÒ»ÃÐÁÇÅ¡®ËÁÒÂÇÔ¸Õ¾¨Ô ÒóҤÇÒÁÍÒÞÒ”. กรงุ เทพฯ : สํานกั พมิ พ กรุงสยาม พับลชิ ช่ิง จํากดั , ๒๕๕๘ ธงชยั จันทรวริ ชั “ÃÇÁคาํ ¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò»ÃÐÁÇÅ¡®ËÁÒÂÇÔ¸¾Õ ¨Ô ÒóҤÇÒÁÍÒÞÒ àÅ‹Á ñ”. กรุงเทพฯ : สาํ นกั พิมพ วิญูชน จาํ กัด, ๒๕๔๐ ปภาวรินทร จีนสกุล. “»˜ÞËÒ¡ÒÃËŒÒÁÃѺ¿˜§¾ÂÒ¹ºÍ¡àÅ‹ÒμÒÁ»ÃÐÁÇÅ¡®ËÁÒÂÇÔ¸Õ¾Ô¨ÒÃ³Ò ¤ÇÒÁÍÒÞÒ ÁÒμÃÒ òòö/ó : ÈÖ¡Éҡóջ˜ÞËÒ¡ÒÃÃѺ¿˜§¶ŒÍÂคํา¢Í§ºØ¤¤Å 㹪Ñé¹ÊͺÊǹ ໚¹¾ÂÒ¹ËÅÑ¡°Ò¹ã¹ÈÒÅ” สาขานิติศาสตร คณะนิติศาสตร. ปรีดี บรรยงค มหาวทิ ยาลยั ธุรกจิ บัณฑิตย, ๒๕๕๓ สนธยา รัตนธารส “¡Ò䌹 ¡ÒèºÑ áÅÐÊÔ·¸μÔ ÒÁ¡®ËÁÒ”. สมทุ รปราการ : หา งหนุ สว นจํากดั พูนทรพั ยก ารพมิ พ, ๒๕๕๘

๒๓๔ จัดพมิ พโ ดย โรงพิมพตํารวจ ถ.เศรษฐศิริ ดุสติ กรงุ เทพฯ ๑๐๓๐๐ โทรศัพท ๐-๒๖๖๘-๒๘๑๑-๓ โทรสาร ๐-๒๒๔๑-๔๖๕๘

“เปนองคกรบังคับใชกฎหมายที่นําสมัย ในระดับมาตรฐานสากล เพ�อใหประชาชนเช�อมั่นศรัทธา” พลตํารวจเอก สุวัฒน แจงยอดสุข ผูบัญชาการตํารวจแหงชาติ