พื้นฐาน plc mitsubishi

PROGRAMMABLE CONTROLLERS เรียนรูผานรีเลยซ ีเควนซ... Your First PLC สำหรับผูเ ริ่มตน ใชง าน



●ข้อควรระมัดระวงั เกี่ยวกับเรือ่ งความปลอดภัย● (กรณุ าอ่านกอ่ นเรม่ิ การอบรม) ควรอา่ นคมู่ อื เลม่ นี้ขณะออกแบบระบบ พร้อมกับต้องคำ� นึงถงึ เรอ่ื งความปลอดภยั อยา่ งเคร่งครดั อกี ท้ังก่อนทจี่ ะมกี ารฝกึ อบรมควรระมัดระวงั และปฏบิ ัตติ ามขัน้ ตอนเหลา่ น้ใี หไ้ ดอ้ ย่างถกู ตอ้ ง (ขอ้ ควรระมัดระวงั กอ่ นเร่มิ ทำ� การอบรม) อันตราย ●●เพือ่ ป้องกันอันตรายจากไฟฟ้าดูด จงึ ไม่ควรสัมผัสขวั้ ไฟ ขณะที่กระแสไฟฟ้าไหลอยู่ ●●เม่อื มีการเปดิ ฝาเคร่อื ง ควรทจ่ี ะปดิ สวิทซ์ หรอื ควรตรวจสอบเรื่องของความปลอดภยั ใหถ้ ี่ถว้ นก่อนเริม่ ปฏบิ ัตงิ าน ●●ไมค่ วรใช้มอื ยืน่ เข้าไปบริเวณจดุ ท่มี อี ุปกรณ์กำ� ลังเคลื่อนที่ ขอ้ ควรระมัดระวงั ●●กรุณาอบรมตามค�ำแนะนำ� ของผ้สู อน ●●ส�ำหรับปล๊ักไฟแบบมสี ายดิน กรณุ าใช้กับปลั๊กสามขา กรณีท่มี กี ารใช้หวั ต่อจาก 3 หัวไปเปน็ 2 หัว ควรเสียบสายดนิ ของปลั๊ก เข้ากบั ข้ัวต่อของหวั ตอ่ ด้วย ●●ไม่ควรกระทำ� การถอดยูนติ หรอื เปลี่ยนสายไฟโดยพลการ อาจเป็นสาเหตุท�ำใหเ้ กิดความเสียหาย การทำ� งานทผี่ ิดพลาด อบุ ัติเหตุ หรอื เพลงิ ไหม้ได้ ●●เมอื่ มกี ารประกอบหรือถอดแยกยูนติ จำ� เป็นตอ้ งปิดเครอื่ งก่อนทกุ ครัง้ ขณะทก่ี ระแสไฟไหลผ่านอาจจะเป็นสาเหตุท่ีทำ� ให้เกิดการเสยี หายของยูนิต หรืออาจเกิดไฟดูดได้ ●●เมื่อเกดิ กล่ิน หรอื เสียงทผี่ ิดปกติขึ้นท่ีเครือ่ ง (อาทิเช่น X/Y Table) ให้ทำ� การปดิ สวทิ ซ์ทนั ที ●●เม่ือพบว่ามีสิง่ ผดิ ปกติเกิดขน้ึ ให้เรยี กผู้ฝึกสอนทันที ระวงั : ชุดฝึกการต่อสายไฟ, PLC Training Kit ใช้กบั ไฟ AC100V กรุณาอยา่ ใช้กบั ไฟเกนิ AC100V เด็ดขาด เพราะจะเป็นสาเหตุทำ� ให้อุปกรณเ์ สีย และเป็นต้นเหตขุ องไฟไหมไ้ ด้ เวลาใช้งานกรณุ าเลอื กใช้เคร่ืองแปลงไฟทเ่ี หมาะสม

คำ� แนะน�ำเบ้ืองต้น คมู่ ือฉบบั นี้ มไี ว้สำ� หรับแนะนำ� ผ้ทู ่ีก�ำลังจะใช้เคร่ือง PLC เปน็ ครัง้ แรก ซึง่ มีทง้ั เน้ือหาความรูข้ ัน้ พืน้ ฐาน ส�ำหรับการควบคมุ เครือ่ ง PLC รวมถึงการแนะนำ� กรณตี ัวอยา่ งงา่ ยๆ อีกทัง้ เนื้อหาในคมู่ อื ฉบับนี้ มีการใช้เคร่ือง Micro PLC ร่นุ FX3G-14MR/ES เปน็ ส่อื ในการสอน และรนุ่ FX-I/O-DEMO2 ส�ำหรบั ใชเ้ ปน็ เครือ่ งในการฝกึ สอน เอกสารท่เี กีย่ วขอ้ งจะมกี ารระบไุ วต้ ามด้านล่าง ช่ือเรียกเอกสาร หมายเลขเอกสาร เนอ้ื หา ■ FX3G Series main unit FX3G Series Hardware Manual JY997D33401 สเปก๊ ของ Input - Output ส�ำหรับรนุ่ FX3G รวมถึงสายไฟและการติดตั้ง JY997D31301 คู่มอื สำ� หรับ User ร่นุ FX3G ท่มี คี วามสมบรู ณม์ ากกวา่ ฉบบั Hardware FX3G Series User's Manual สเปก๊ ของ Input - Output สำ� หรบั ตัวเคร่ือง FX3G PLC รวมถงึ สายไฟ [Hardware Edition] การติดตงั้ และการซอ่ มบำ� รุงทีเ่ ก่ียวขอ้ งกับ Hardware โดยมเี น้อื หา ■ Programming ทล่ี ะเอียดแยกตามหัวขอ้ FX3S/FX3G/FX3GC/FX3U/FX3UC Series Programming Manual มกี ารอธบิ ายคำ� สงั่ ขน้ั พนื้ ฐานของ PLC รนุ่ FX3S·FX3G·FX3GC·FX3U·FX3UC [Basic & Applied Instruction Edition] JY997D16601 • ร วมถงึ ค�ำสั่งการใชง้ าน ค�ำอธบิ ายส�ำหรบั Device แตล่ ะประเภท และ ■ Handy Programming Panel FX-30P Installation Manual หวั ขอ้ ตา่ งๆ ทีเ่ ก่ียวกับ Programming ของ ซีเควนซ์ FX-30P Operation Manual JY997D34201 เนื้อหาบางส่วนนำ� มาจากคู่มือการท�ำงานเครือ่ ง FX-30P โดยเกี่ยวกับ JY997D34401 สเป๊กและการติดต้งั FX-30P อธบิ ายหัวข้อรายละเอยี ดเกย่ี วกับ Handy Programming Panel รุ่น FX-30P เครอื่ งหมายการคา้ • W indows, Windows 7, Windows 8 เป็นเคร่อื งหมายการค้า หรอื เครอื่ งหมายการค้าของ Microsoft Corporation ของประเทศสหรฐั อเมรกิ า และในประเทศอ่นื ๆ • ช ือ่ บริษทั และชื่อสินค้าของบริษทั อ่นื ในเอกสารชดุ นีล้ ว้ นเป็นเครอ่ื งหมายการค้า และเปน็ เครื่องหมายการคา้ ของ บรษิ ัทน้ันๆ หนังสอื เลม่ นี้ มิไดจ้ ดั ทำ� ข้นึ เพื่อการรบั ประกันการจดสิทธ์ใิ นทรัพย์สนิ อุตสาหกรรมหรอื อ�ำนาจเชงิ สิทธิ์ อีกท้ัง การอนุญาตในอำ� นาจการนำ� ไปปฏิบัตติ ่างๆ แต่อยา่ งใด อกี ทง้ั ปญั หาตา่ งๆ ทอี่ าจเกิดขึ้นโดยข้อบญั ญัตทิ างสิทธ์ใิ นทรัพยส์ นิ อตุ สาหกรรมอันเนอื่ งมาจากสาเหตุท่ไี ดม้ ี การน�ำเน้อื หาท่รี ะบอุ ยู่ในหนงั สอื เลม่ นไี้ ปใช้ทางบริษัทจะไมร่ บั ผิดชอบใดๆ ทัง้ ส้ิน © 2014 MITSUBISHI ELECTRIC CORPORATION

สารบัญ บทท่ี 1 การควบคมุ ซีเควนซ์ (Sequence Control) คืออะไร 1-1 1.1 การควบคุมซเี ควนซ์ (Sequence Control) คอื อะไร. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-2 1 1.1.1 ซีเควนซ์ (Sequence) มคี วามหมายวา่ อยา่ งไร. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-2 1.1.2 ยกตวั อยา่ งจากสิง่ ท่ีอยใู่ กล้ตวั เรา. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-2 2 1.2 อุปกรณ์ทีเ่ ก่ยี วขอ้ งกับการควบคมุ ซีเควนซ์ (Sequence Control). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-4 3 1.2.1 โครงสร้างของการควบคุมซเี ควนซ์ (Sequence Control). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-4 4 1.3 ส่งิ ท่ีจำ� เปน็ ในการควบคมุ ซีเควนซ์ (Sequence Control) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-6 1.3.1 ทำ� ความเขา้ ใจเกย่ี วกบั ภาพรวมของการควบคุมซเี ควนซ์ (Sequence Control). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-6 5 1.3.2 มาเรียนรู้คำ� ศพั ท์ใหมก่ นั . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-7 ผนวก 1.4 ฝึกการเดินสายไฟภายใต้เงอ่ื นไขของซีเควนซก์ ันเถอะ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-10 1.4.1 หลงั จากท่ไี ดท้ ำ� การเรียนรู้คำ� ศพั ทใ์ หม.่ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-10 1 1.4.2 ศึกษาจากตวั อยา่ งอืน่ ๆ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-13 ผนวก 1.5 มาจ�ำสัญลักษณท์ เี่ กย่ี วกับซเี ควนซก์ ันเถอะ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-15 1.5.1 ตารางตรวจสอบสญั ลักษณห์ ลักของซีเควนซ์ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-15 2 บทท่ี 2 PLC คืออะไร 2-1 ผนวก 2.1 PLC คืออะไร. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2-2 3 2.1.1 PLC มไี วท้ �ำอะไร. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2-2 ผนวก 2.2 องค์ประกอบของ PLC. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2-3 2.2.1 การควบคมุ ซเี ควนซ์ (Sequence Control) ท�ำได้อย่างไร. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2-3 4 2.2.2 หากมกี ารรวมระหว่าง รเี ลย์ (Relay) กับ Timer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2-4 2.2.3 แผนผังซเี ควนซ์ (Sequence diagram) และซเี ควนซโ์ ปรแกรม (Sequence program). . . . . . . . . . . . . . . 2-6 2.3 การเดินสายไฟและโปรแกรม. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2-9 2.3.1 การเดินสายไฟของ PLC และโปรแกรมมลี กั ษณะอยา่ งไร. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2-9 2.4 ข้อดขี องการใช้งาน PLC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2-10 2.4.1 ประโยชนท์ ่จี ะไดร้ ับจากการใชง้ าน PLC. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2-10 2.4.2 เปรียบเทียบกบั การควบคมุ รเี ลย์ (Relay control) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2-11 บทที่ 3 การใชง้ านโปรแกรม GX Works2 3-1 3.1 ความรพู้ ้ืนฐานเพอ่ื การใชง้ านโปรแกรม. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-2 3.1.1 โครงสร้างหน้าจอ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-2 3.1.2 Workspace และ Project . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-5 3.2 การเรยี กใช้งานโปรแกรม (Starting Gx Works2) และการสรา้ ง Project ใหม่ (New project). . . . . . . . . . . . . . . . 3-6 3.2.1 เรียกใช้งานโปรแกรม (Starting GX Works2). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-6 3.2.2 การสร้าง Project ใหม่ (New project). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-7 3.3 การสรา้ งโปรแกรมหรือวงจร (Circuit). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-9 3.3.1 การสรา้ งโปรแกรมหรอื วงจร (Circuit) โดยใชฟ้ งั ก์ชันคีย์ (Function Key). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-9 3.3.2 การสร้างวงจร (Circuit) โดยใช้ Toolbar buttons. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-12 3.4 การเขียน Program ลงใน PLC. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-15 3.4.1 การเชอ่ื มต่อกับ PLC. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-15 3.4.2. “Transfer Setup” ใน GX Work2 และ “Writing programs”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-16 3.4.3 การ Monitoring เพอ่ื ดกู ารท�ำงานของ PLC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-18

3.5 การแก้ไขโปรแกรม. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-20 3.5.1 การแกไ้ ขโปรแกรม. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-20 3.5.2 การแทรก/ลบ Rows. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-26 3.5.3 การ Cut & Copy (Pasting) ladder. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-28 3.6 การบนั ทกึ Program ท่ีจัดทำ� เสร็จแล้ว . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-30 3.6.1 Save, Save as. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-30 3.6.2 การ Read project. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-31 3.7 Debug program. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-32 3.7.1 Ladder monitor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-32 3.7.2 Device registration monitor. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-33 3.7.3 Device batch monitor (การเรยี กดู Device ทั้งหมด). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-34 3.7.4 Device test. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-35 3.7.5 การ Writing program ขณะ PLC ก�ำลงั RUN. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-38 3.8 การใส่ Comment. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-39 3.8.1 ประเภทของ Comment . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-39 3.8.2 วธิ ีการสรา้ ง Device Comment . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-40 3.8.3 การจัดสรา้ ง Statements. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-42 3.8.4 การจดั สรา้ ง Notes. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-42 บทที่ 4 ค�ำส่งั ของซีเควนซ์ (Sequence instructions) 4-1 4.1 คำ� ส่ัง (Instruction). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4-2 4.1.1 Commands และ Programs. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4-2 4.1.2 โครงสร้างของโปรแกรม . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4-3 4.1.3 หน้าสมั ผสั ปกตเิ ปดิ a (N.O. Contact), หนา้ สัมผัสปกตปิ ดิ b (N.C. Contact), Out instruction, End instruction. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4-4 4.1.4 Series connection . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4-5 4.1.5 Parallel connection. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4-6 4.1.6 Series และ Parallel connection. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4-7 4.1.7 SET instruction, RST instruction. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4-8 4.1.8 Latch circuit (วงจรคงสภาพตัวเอง). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4-9 4.2 Timer circuit. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4-10 4.3 Counter circuit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4-11 4.4 ลำ� ดบั Program (Order of program). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4-12 บทที่ 5 การฝกึ การเขยี นโปรแกรม 5-1 5.1 ตัวอยา่ งการนำ� ไปใชง้ าน 1 (การควบคมุ บันไดเล่อื น). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5-2 5.2 ตัวอยา่ งการนำ� ไปใช้งาน 2 (เครอ่ื งชงชา). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5-4 5.3 ตวั อย่างการนำ� ไปใชง้ าน 3 (การควบคุมพดั ลม) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5-6 5.4 ตวั อยา่ งการนำ� ไปใช้งาน 4 (การควบคุมของเครื่อง Press). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5-8 5.5 ตัวอยา่ งการนำ� ไปใชง้ าน 5 (Timing Chart). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5-10 5.6 เฉลยคำ� ตอบ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5-12

ภาคผนวก 1 GX Developer 1-1 ผนวก 1.1 ความรู้พนื้ ฐานเพื่อการใช้งาน GX Developer. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-2 ผนวก 1.1.1 โครงสร้างหน้าจอของ GX Developer. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-2 ผนวก 1.1.2 เกยี่ วกับ “Project” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-5 ผนวก 1.2 การเรียกใช้งาน GX Developer และการจัดท�ำ Project ใหม่. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-6 ผนวก 1.2.1 การเรียกใชง้ าน GX Developer. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-6 ผนวก 1.2.2 การจัดท�ำ Project ใหม่ (New Project). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-7 ผนวก 1.3 การสรา้ งโปรแกรมหรือวงจร (Circuit). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-9 ผนวก 1.3.1 การสรา้ งโปรแกรมหรอื วงจร (Circuit) โดยใช้ฟงั กช์ นั คีย์ (Function Key) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-9 ผนวก 1.3.2 จัดสร้าง Program โดยการใช้ Toolbar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-12 ผนวก 1.4 การเขียน Program ลง PLC. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-15 ผนวก 1.4.1 การเชอ่ื มตอ่ กับ PLC. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-15 ผนวก 1.4.2 “Transfer Setup” ใน GX Developer. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-16 ผนวก 1.4.3 การเขียน Program. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-17 ผนวก 1.4.4 การ Monitoring การท�ำงานของ PLC. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-18 ผนวก 1.5 การแก้ไข Program (Editing program). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-20 ผนวก 1.5.1 แก้ไข Program . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-20 ผนวก 1.5.2 การแทรก/ลบ Rows. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-26 ผนวก 1.5.3 การ cut & copy (Pasting) Ladder. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-28 ผนวก 1.6 การบนั ทึก Program ทจี่ ัดท�ำเสร็จแลว้ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-30 ผนวก 1.6.1 การ save, Save as. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-30 ผนวก 1.6.2 การ Save as. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-31 ผนวก 1.6.3 การ Reading Project. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-32 ผนวก 1.7 การทำ� งานท่จี ำ� เปน็ ในการ Debug Program. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-33 ผนวก 1.7.1 Ladder Monitor. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-33 ผนวก 1.7.2 Device registration monitor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-35 ผนวก 1.7.3 Device batch monitor (การเรยี กดู Device ทง้ั หมด) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-37 ผนวก 1.7.4 Device Test. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-38 ผนวก 1.7.5 การเขยี น Program ขณะ Run Program. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-40 ผนวก 1.8 การใส่ Comment . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-41 ผนวก 1.8.1 ประเภทของ Comment. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-41 ผนวก 1.8.2 วิธกี ารสร้าง Device comment. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-42 ผนวก 1.8.3 ดำ� เนนิ การจัดสร้าง Statement. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-44 ผนวก 1.8.4 การจัดสรา้ ง Note. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-44 ผนวก 1.9 การจัดสร้าง List Program . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-45 ผนวก 1.9.1 การแสดงหนา้ จอ List edit. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-45 ผนวก 1.9.2 วิธีการปอ้ นคำ� ส่ัง (Instructions). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-45 ผนวก 1.9.3 การตรวจสอบรายละเอียดในการ Input List. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-47 ภาคผนวก 2 แนะน�ำตวั อยา่ งการใชง้ าน List programs 2-1 ผนวก 2.1 List programs. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2-2 ภาคผนวก 3 การใช้งาน Handy programming panel 3-1 ผนวก 3.1 การใช้ Handy programming panel (HPP). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-2 ภาคผนวก 4 ผงั การเช่อื มตอ่ I/O ใน Training kit (Wiring diagram) 4-1 ผนวก 4.1 I/O Wiring diagram ส�ำหรับ Training machine. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4-2

MEMO

มาเรยี นรเู้ กยี่ วกบั ซเี ควนซ์(Sequences)กนั เถอะ บทที่ 1 การควบคมุ ซีเควนซ์ (Sequence Control) 1 คืออะไร มาทำ� ความรู้จกั กับ การควบคมุ ซเี ควนซ์ (Sequence Control) “PLC หรอื ซีเควนเซอร์ (Sequencer)” ทจ่ี ะแนะน�ำใหท้ กุ ท่านรจู้ ักหลงั จากนนี้ ้ัน เปน็ อปุ กรณท์ ่ีใช้ “การควบคุม ซเี ควนซ์ (Sequence Control)” ถ้าอย่างนนั้ “การควบคมุ ซเี ควนซ์ (Sequence Control)” คืออะไรกนั แน่ ปกตเิ ราจะไม่คอ่ ยไดย้ นิ ช่อื นผ้ี ่านหสู กั เท่าไหร่ แตใ่ นความเปน็ จริงจะมีการใชง้ านผา่ นอุปกรณต์ า่ งๆ รอบตวั เรา มากมาย ซ่ึงไมว่ ่าใครกน็ ่าจะเคยสมั ผัสกนั มาแลว้ ยกตัวอย่างเชน่ เครื่องซกั ผ้า ชนดิ Full automatic ทม่ี ีระบบ “การควบคุมซีเควนซ์ (Sequence Control)” อยา่ ง เตม็ รูปแบบ เนอ้ื หาในบทน้ี จะมีการยกตวั อย่างจากอุปกรณต์ ่างๆ ทีป่ รากฏอยรู่ อบตัวเรา โดยทีห่ วั ข้ออยู่ท่ี “การควบคุม ซีเควนซ์ (Sequence Control)” เพ่อื ให้ทุกทา่ นทำ� ความเขา้ ใจว่า “การควบคุมซีเควนซ์ (Sequence Control)” ทีว่ ่านค้ี อื อะไร 1-1

1.1 การควบคุมซเี ควนซ์ (Sequence Control) คืออะไร 1.1.1 ซีเควนซ์ (Sequence) มคี วามหมายว่าอยา่ งไร “การควบคุมซีเควนซ์ (Sequence Control)”… โดยทั่วไปแลว้ เราอาจจะไม่คอ่ ยคุ้นเคยกบั คำ� นีส้ ักเทา่ ไหร่ แตใ่ นความเปน็ จรงิ แลว้ รอบๆ ตัวเราจะมกี ารใช้ค�ำนี้อยอู่ ย่างกว้างขวาง รวมถึง รูปร่างลกั ษณะของอปุ กรณ์ตัวนี้เราก็น่าจะเคยเห็นหรอื เคยสัมผสั กนั อย่บู า้ ง ก่อนอ่นื ถา้ เราลองค้นหาความหมายในพจนานกุ รมคำ� วา่ “ซเี ควนซ์ (Sequence)” จะไดค้ วามหมายวา่ ① การเกดิ อยา่ งตอ่ เน่อื ง, ต่อเนอื่ งกนั , การเกิดขน้ึ หลายคร้ังตดิ กนั ② ดำ� เนนิ ตอ่ , ความตอ่ เนือ่ ง ③ ล�ำดับ, ควิ ④ เหตุการณ์ทเี่ กดิ ขน้ึ ตามมาอาทเิ ชน่ , ผลกระทบ, ผลลพั ธ์... เพราะฉะน้ันคำ� ว่า ซีเควนซ์ (Sequence) คอื สิง่ ทเ่ี กดิ ต่อเนือ่ ง หรอื ล�ำดับของการเกดิ ขึน้ ของปรากฏการณ์ คำ� ว่า “การควบคุมซเี ควนซ์ (Sequence Control)” มาจากค�ำวา่ “ซีเควนซ์ (Sequence)” ซงึ่ มีความหมายวา่ การท�ำงานที่ปฏบิ ัติตามล�ำดบั ข้ัน ตอนที่ได้มีการก�ำหนดไว้ล่วงหนา้ อีกท้งั คำ� ว่า “การควบคุม (Control)” หมายความว่า การท�ำงานท่ตี อ้ งเป็นไปตามทีว่ างแผน 1.1.2 ยกตวั อยา่ งจากสิง่ ทอ่ี ย่ใู กล้ตวั เรา… เҐสรวจ็ Ć! เครื่องล้างรถอัตโนมัตทิ ี่เราเหน็ กันบอ่ ยๆ ตามป๊มั เติมนำ้� มัน QR?PR QRMN ท�ำการหยอดเหรียญแล้วกด ุป่ม Start ัอน ัดบแรก ท�ำการล้างด้วยน้�ำ ใช้น้�ำยา �ทำความสะอาดคราบน้�ำ ี่ท ตก ้คาง ใ ้ช ้ผา �ทำความสะอาด ท�ำการล้าง ้�นำ ้�ซำอีกรอบ สุดท้าย เช็ดคราบ �้นำออก เส ็รจ ้ิสน 1-2

จากการแนะน�ำตัวอยา่ งเคร่อื งล้างรถในหน้าท่ีผ่านมา ซ่งึ ถึงแม้วา่ จะเป็นลำ� ดบั ข้นั ตอนท่ีไมย่ งุ่ ยากแต่ก็เปน็ แนวคิดของ ซเี ควนซ์ (Sequence) ซ่ึงการควบคมุ ซเี ควนซ์ (Sequence Control) นัน่ ก็คือ การควบคุมเครือ่ งใหท้ �ำงานเปน็ ระบบอัตโนมัติเพอื่ ให้การท�ำงานทกุ ครั้งออกมาถูกต้อง ในอกี ทางหนงึ่ การควบคมุ ซีเควนซ์ (Sequence Control) นน้ั ถูกใช้กบั งานในหลายๆ ด้าน หลายๆ สาขา ซงึ่ กลายเป็นแนวคิดท่ขี าดอกี ตอ่ 1 ไปไมไ่ ด้ ■ F A (Factory automation) ในโรงงานเครื่องจกั ร ■ เคร่ืองจักรผลติ อาหาร และการแปรรูป ใช้กบั การควบคุม สายพาน (Conveyor) หรอื การควบคมุ ใน ใช้ในการท�ำงานประเภท วัตถุดบิ , Injection, Heat-up, Cutting, เครอื่ งจกั ร Machining และเครื่องจกั ร Assembly Packing โดยมีการควบคมุ ผา่ นเครือ่ งจกั รในแตล่ ะประเภท มีการนำ� ไปใช้อยา่ งแพร่หลายในหลายสาขา ■ อ ุปกรณก์ ารทำ� งานในแตล่ ะประเภท ■ น�ำไปใชใ้ นการควบคุมระบบอัตโนมตั ติ า่ งๆ จำ� หนา่ ยตว๋ั • เครอ่ื งซกั ผา้ ขนาดใหญ่ • การควบคมุ ทีจ่ อดรถอตั โนมตั ิ • การควบคุมภายในโรงเรือนเพาะปลูก • เคร่ืองออกต๋วั อัตโนมตั ิ • ควบคมุ การย้ายของบน Conveyor • การควบคุมสญั ญาณไฟจราจร หรอื • ต เู้ ย็น เคร่ืองแชแ่ ข็ง หรอื อปุ กรณ์เสรมิ ตา่ งๆ • นำ� ไปใชใ้ น • ควบคมุ การเปดิ ปิดของประตูกน้ั น้�ำ ป้ายไฟฟา้ การควบคุมระบบอัตโนมตั ติ ่างๆ • การควบคุมประตูชัตเตอร์ การควบคมุ ซเี ควนซ์ (Sequence Control) ไมใ่ ช่เร่อื งทีย่ ากเพราะเปน็ สง่ิ ทีอ่ ยู่รอบๆ ตวั เรา 1-3

1.2 อปุ กรณท์ ีเ่ กี่ยวข้องกับการควบคุมซเี ควนซ์ (Sequence Control) 1.2.1 โครงสรา้ งการควบคุมซีเควนซ์ (Sequence Control) ในกรณีทตี่ ้องใช้การควบคมุ เป็นแบบ PLC จำ� เปน็ ต้องมอี ปุ กรณ์ดงั ตอ่ ไปนี้ อุปกรณ์ชนิดน้ีแบง่ การท�ำงานออกเปน็ หัวข้อใหญ่ๆ ได้ดังนี้ “อปุ กรณท์ บี่ ังคบั การใช้งานดว้ ยคน”, “อุปกรณ์ท่แี จ้งสภาพของเคร่ืองจกั รใหค้ นทราบ” “อุปกรณส์ �ำหรบั ตรวจสภาพของเครอ่ื งจักร”, “อุปกรณ์สำ� หรับทำ� ให้เครื่องจกั รเคลอื่ นท่”ี อุปกรณ์ทบี่ งั คับการใชง้ านดว้ ยคน อปุ กรณ์ทแี่ จ้งสภาพของ เครือ่ งจักรให้คนทราบ Switch Lamp หรอื Buzzer คน ก(SาeรqคuวeบnคceุมCซีเoคnวtrนoซl)์ Solynoid valve ขนาดเลก็ หรอื อุปกรณ์ อ่นื ๆ ท่ีมี Load น้อย อาทิเชน่ Pilot lamp ท่ีสามารถตอ่ ตรงเพอื่ ที่จะขบั เคลอื่ นได้ แต่ ถ้าเป็น Solynoid valve ขนาดใหญท่ ่ีใช้ กำ� ลงั Load สงู จ�ำเป็นต้องมอี ุปกรณเ์ สริม ท่เี รียกว่า Magnet conductor หรอื รีเลย์ (Relay) เพื่อใชใ้ นการขบั เคลือ่ น Magnet conductor หรอื Relay Limit switch หรอื Proximity switch Motor หรือ Solinoid valve เครอื่ งจกั ร อุปกรณส์ ำ� หรับตรวจสภาพ อปุ กรณ์สำ� หรบั ทำ� ให้เครือ่ งจกั ร ของเครื่องจกั ร เคล่ือนที่ 1-4

แบบดังตอ่ ไปนเี้ ป็นเพยี งตวั อยา่ ง ซง่ึ ในความเปน็ จรงิ ยงั มอี ุปกรณอ์ ีกหลายแบบ 1 การควบคุมซเี ควนซ์ (Sequence Control) เปน็ การกำ� หนดลำ� ดับการท�ำงานของอปุ กรณ์เพอ่ื ให้อปุ กรณ์ท�ำงานตามค�ำสัง่ ซ่ึงการทำ� งาน ของอปุ กรณ์นี้จะมีเงอ่ื นไขประกอบไปด้วย “อปุ กรณท์ ีบ่ งั คบั การใช้งานด้วยคน” “อุปกรณส์ ำ� หรบั ตรวจสภาพของเครอื่ งจกั ร” แตส่ �ำหรบั เงื่อนไข ในการทีจ่ ะเดินเครื่องนนั้ จะประกอบไปดว้ ย “อุปกรณ์ทีแ่ จ้งสภาพของเครือ่ งจกั รให้คนทราบ” “อุปกรณส์ ำ� หรบั ทำ� ให้เครอื่ งจักรเคลื่อนท”่ี ตูป้ ฏิบตั ิการ (Operation panel) เป็นตู้ Panel ทม่ี ีการติดตงั้ อปุ กรณ์ท่ีใชค้ นในการควบคุม (อาทิเชน่ ป่มุ Button switch, Selector switch เป็นต้น) หรอื อุปกรณท์ ใี่ ชใ้ นการ แจ้งสถานะของเคร่ืองจักร (อาทเิ ชน่ Lamp หรือ Digital display machine เป็นตน้ ) ตูค้ วบคุม (Control panel) เปน็ ตู้ Panel ทมี่ กี ารตดิ ตงั้ อปุ กรณส์ ำ� หรับควบคุมการทำ� งานของเครื่องจกั ร อาทเิ ช่น Magnetic contactor, รีเลย์ (Relay) หรอื PLC เป็นตน้ ตัวอย่าง ภายในเครือ่ งลา้ งรถอตั โนมตั ิจะประกอบไปดว้ ยอปุ กรณ์ต่างๆ ที่ใชใ้ นการควบคุมซเี ควนซ์ (Sequence Control) อุปกรณส์ �ำหรับทำ� ให้เคร่ืองจกั ร เคล่อื นท่ี Motor สำ� หรับการหมุนแปรงหรือเดินป๊ัม เพอ่ื ใช้ในการฉดี น้�ำยาท�ำความสะอาดหรือน้�ำ อปุ กรณ์ท่ีบงั คบั การใช้งานดว้ ยคน อุปกรณส์ �ำหรับตรวจสภาพ ของเคร่อื งจักร อาทเิ ช่น การกดปุ่ม Start, Stop Switch ทีใ่ ชต้ รวจสอบต�ำแหน่งของรถยนต์ อุปกรณท์ ีแ่ จ้งสภาพของ เครอื่ งจกั รใหค้ นทราบ อาทิเช่น ไฟ Lamp ขณะท�ำการเดนิ เครอ่ื ง 1-5

1.3 สิ่งทจี่ �ำเป็นในการควบคมุ ซเี ควนซ์ (Sequence Control) 1.3.1 ท�ำความเขา้ ใจเกย่ี วกบั ภาพรวมของการควบคมุ ซเี ควนซ์ (Sequence Control) ลองมาคิดเกยี่ วกับการควบคุมซีเควนซ์ (Sequence Control) โดยอาศยั ผงั การเชือ่ มต่อดังตอ่ ไปน้ี อกี ท้ังตรงนี้จะอธบิ ายค�ำศัพท์ทค่ี วรจำ� ในการศึกษาการควบคมุ ซีเควนซ์ (Sequence Control) ดว้ ย ตัวอยา่ งที่ 1 : ปุม่ Push button, ไฟ Lamp (ฟา้ , แดง), มีการใชร้ ีเลย์ (Relay) ในการเดินสายไฟในวงจรไฟฟา้ ◎◎รายละเอียดของ การควบคุมซเี ควนซ์ (Sequence Control) ① สถานะของอุปกรณถ์ า้ ไมไ่ ดท้ ำ� การกด Push button เสน้ B จะเป็นเส้นทีก่ ระแสไฟไหลผ่าน ไฟ Lamp สีฟ้าจะติด ② เม่ือมีการกด Push button เสน้ A จะเป็นเส้นที่กระแสไฟไหลผ่าน ไฟ Lamp สแี ดงจะตดิ ③ เมอื่ มกี ารปล่อยปุ่ม Push button ไฟสีฟ้าจะตดิ เหมือนเช่นข้อ ① ①~③ การท�ำงานของทง้ั สามข้อนเี้ ป็นส่วนหนง่ึ ของ การควบคมุ ซีเควนซ์ (Sequence Control) แหลง่ จา่ ยไฟ แผนผังการเชอ่ื มต่อ Power แหล่งจ่ายไฟ B Bหlลuอeดlไaฟmสpฟี า้ Power A สPวuทิshซ์แbบutบtoปnมุ่ กด หลอดไฟสีแดง รีเลย์ Red lamp Relay 1-6

1.3.2 มาเรียนรู้ค�ำศพั ท์ใหมก่ ัน ● เก่ียวกบั หนา้ สมั ผสั (Contact) ประเภทตา่ งๆ 1 หนา้ สัมผสั (Contact) มีหนา้ ท่ใี นการนำ� หรือตัดกระแส เมอ่ื มกี ารเปดิ -ปิด สงิ่ ทจี่ ะเปน็ พน้ื ฐานของหนา้ สมั ผสั (Contact) คอื “หนา้ สมั ผสั ปกตเิ ปดิ a (“Normally open” contact หรอื N.O. Contacts)” และ “หนา้ สมั ผสั ปกตปิ ดิ b (“Normally closed” contact หรอื N.C. Contacts)” ซงึ่ หนา้ สมั ผสั (Contact) นน้ั จะปรากฏอยใู่ น Switch หรอื รเี ลย์ (Relay), Timer, Counter หนา้ สัมผสั ปกตเิ ปิด a (N.O. Contacts) หน้าสมั ผัสปกตเิ ปิด a (N.O. Contacts) จะเป็นช่ือเรยี กของหน้าสมั ผสั (Contact) ที่มสี ถานะเปดิ และเมื่อมคี ำ� ส่งั หรือมีการกระตุ้น หน้าสมั ผสั (Contact) ก็จะท�ำการปิดลง ※1 ค�ำสง่ั หมายความวา่ การควบคุมให้เกดิ การทำ� งานหรอื การเปลี่ยนแปลง ถ้าเป็น Push button การกดปุ่มกค็ ือ Command นนั่ เอง การท�ำงาน ในกรณที ีเ่ ป็นปุม่ Button switch กรณที ี่ไมก่ ดปุ่ม Button switch ตวั หน้าสมั ผสั (Contact) จะเปิด และจะปดิ เม่อื มีการกดป่มุ ปุม่ Push button ปุ่ม Push button วงจรไฟฟ้าเปดิ หนา้ สมั ผสั เคลอ่ื นท่ไี ด้ หนา้ สมั ผสั สัมผัสกนั หน้าสมั ผสั เคลอ่ื นที่ได้ หน้าสัมผสั เคลอ่ื นท่ไี มไ่ ด้ กระแสไฟวงิ่ สายไฟ สปรงิ สายไฟ สายไฟ สายไฟ หนา้ สัมผสั เคลือ่ นทีไ่ มไ่ ด้ สปริง สถานะกอ่ นการกดปุม่ (In return position) สถานะหลงั การกดป่มุ (Operation) หน้าสมั ผสั ปกตปิ ิด b (N.C. Contacts) หน้าสัมผัสปกติปดิ b (N.C. Contacts) คอื หนา้ สมั ผัส (Contact) ทีป่ กตจิ ะเป็นสถานะปดิ เมอื่ ไดร้ ับคำ� สง่ั หรือมีการกระตุน้ หน้าสัมผัส (Contact) จะท�ำการเปดิ การทำ� งาน ในกรณีทีเ่ ป็นปุ่ม Button switch ในกรณีทไ่ี มไ่ ดก้ ดปุ่ม Button switch ตัว หน้าสมั ผัส (Contact) จะปดิ และจะเปิดเมอื่ มีการกดปุ่ม ปมุ่ Push button ปุ่ม Push button สายไฟ สายไฟ สายไฟ วงจรไฟฟา้ ปิด กระแสไฟว่งิ วงจรไฟฟ้าเปดิ หน้าสมั ผัสเคลือ่ นทไ่ี มไ่ ด้ หนา้ สัมผัสเคลือ่ นทีไ่ ด้ หน้าสัมผัสเคลือ่ นที่ไมไ่ ด้ สปรงิ หน้าสัมผัสเคล่อื นทีไ่ ด้ สปริง อา้ งอิง ท่มี าของชอื่ หน้าสมั ผสั ปกติเปดิ a (N.O. Contacts), หนา้ สัมผสั ปกติปิด b (N.C. Contacts) ชอื่ หนา้ สมั ผัสปกตเิ ปิด a (N.O. Contacts), หนา้ สมั ผสั ปกตปิ ิด b (N.C. Contacts) มาจากไหน หน้าสัมผัสปกตเิ ปิด a (N.O. Contact) : Arbeit contact ··· หนา้ สัมผัสที่มีการทำ� งาน (ภาษาเยอรมัน) กลา่ วคือ การดงึ เอา “อกั ษรตวั แรก” มาใช้นัน่ เอง หนา้ สัมผสั ปกติปิด b (N.C. Contact) : Break contact ··· หนา้ สมั ผัสทมี่ กี ารหยุด บางคร้งั ก็เรยี ก หน้าสมั ผสั ปกตเิ ปิด a ว่า “หนา้ สัมผสั ปกตเิ ปดิ ” ภาษาอังกฤษ “N.O. Contacts (Normally-open contacts)” และเรยี ก หน้าสมั ผัสปกติปดิ b ว่า “หน้าสมั ผสั ปกติปดิ ” ภาษาองั กฤษ “N.C. Contacts (Normally-closed contacts)” 1-7

● เกี่ยวกับรีเลย์ (Relay) รีเลย์ (Relay) เปน็ ชือ่ เรียกอุปกรณ์ไฟฟา้ ชนิดหน่ึงซง่ึ มปี ระโยชนใ์ นการถ่ายทอดกระแสไฟฟา้ ในความเป็นจรงิ ภายใน Relay จะมีแมเ่ หล็กไฟฟ้า เมอ่ื แม่เหล็กไฟฟ้ามกี ารท�ำงานจะทำ� การดดู Armature ข้ึน เพ่อื ทำ� การเปิด-ปดิ หนา้ สัมผัส (Contact) ※1 หน้าสัมผสั (Contact) … ห น้าสัมผสั (Contact) เป็นช่ือเรยี กบริเวณทีม่ ีการสมั ผสั ผา่ นการเปิด-ปดิ ที่มาจากการปล่อยหรือตัดกระแส ไฟ นอกเหนอื จาก รีเลย์ (Relay) จะมี Switch, Timer, Counter ก็จะมหี นา้ สัมผัส (Contact) เชน่ เดยี วกัน อีกทงั้ ภายในหน้าสัมผัส (Contact) จะมีท้ังหน้าสมั ผัสปกตเิ ปิด a (N.O. Contacts), หนา้ สัมผสั ปกตปิ ิด b (N.C. Contacts) หนา้ สมั ผสั ปกติเปิด a (N.O. Contacts) การทำ� งานของหน้าสัมผัส (Contact) หน้าสมั ผัส ON Contact มีกระแสไฟว่ิงผา่ น Contact จะเร่ิมทำ� งานเมอ่ื มีการปล่อย เคลอื่ นทไี่ ด้ OFF Contact กระแสไปทแี่ ม่เหล็กไฟฟ้า หนา้ สัมผสั เคลอื่ นท่ไี ด้ หนา้ สมั ผสั เมื่อมกี ารหยดุ กระแสไฟ สปริงจะทำ� หน้าที่ หนา้ สัมผสั สปรงิ เคลอื่ นทไ่ี มไ่ ด้ Return Operation หนา้ สมั ผสั (Contact) เคลอ่ื นท่ีไม่ได้ แมเ่ หล็กไฟฟ้า ให้กลับไปอย่ทู ่ีตำ� แหน่งเดิม แมเ่ หล็กไฟฟ้า ปลอ่ ยกระแสไฟ ไปที่ Coil หน้าสัมผัสปกตปิ ดิ b (N.C. Contacts) หน้าสัมผสั เคล่ือนท่ไี มไ่ ด้ ON Contact มกี ระแสไฟวงิ่ ผ่าน Contact หน้าสมั ผสั เคล่ือนท่ีไมไ่ ด้ เมื่อมกี ารปลอ่ ยกระแสไฟไปท่ี OFF Contact แมเ่ หลก็ ไฟฟา้ Operation หนา้ สัมผัส (Contact) จะทำ� งาน หนา้ สมั ผัส เมอื่ มกี ารหยุดปลอ่ ยกระแสไฟ สปริงจะ หนา้ สมั ผสั สปริง เคลื่อนทไี่ ด้ ทำ� หน้าที่ Return Operation หน้าสัมผัส เคล่ือนที่ได้ แม่เหล็กไฟฟ้า (Contact) ให้กลบั ไปอยทู่ ่ีตำ� แหนง่ เดมิ แมเ่ หล็กไฟฟา้ ปลอ่ ยกระแสไฟ ไปท่ี Coil 1-8

☆ ท�ำไม รเี ลย์ (Relay) ถงึ จ�ำเปน็ ? 1 ① สญั ญาณของ รีเลย์ (Relay) เพียงเล็กน้อยก็สามารถทีจ่ ะเดิน Motor หรอื Lamp ได้ ② มีการควบคมุ กระแสตรงเพื่อใช้เดนิ มอเตอร์กระแสสลบั หรือควบคุมกระแสไฟทม่ี ีความแตกต่างกนั ได้ ดงั รปู DC12V (กระแสตรง) AC100V (กระแสสลบั ) ③ สามารถเดนิ เคร่อื ง Motor หรอื Lamp ที่อยใู่ นระยะห่างได้ ④ สามารถควบคมุ แบบซบั ซ้อนไดถ้ ้ามีการใช้ รีเลย์ (Relay) เป็นจำ� นวนมาก 1-9

1.4 ฝกึ การเดินสายไฟภายใตเ้ ง่ือนไขของซีเควนซ์กันเถอะ 1.4.1 หลังจากทไี่ ดท้ ำ� การเรยี นรศู้ พั ทใ์ หม่ หลังจากทีไ่ ด้ท�ำการเรยี นรู้เรือ่ งหน้าสัมผสั รีเลย์ (Relay contact) แล้ว มาลองซอ้ มจริงในหนา้ 1-6 ตวั อยา่ งท่ี 1 ◎ รายละเอียดโดยย่อของการเดินสายรเี ลย์ Relay wiring demostration ส่วนประกอบ หลอดไฟสีฟ้า (Blue) กระแสไฟ DC หลอดไฟสแี ดง (Red) ปุ่มกด เคเบลิ สายไฟ. . . . . . . . . 1 เสน้ ปุม่ กด. . . . . . . . . . . . . .1 อัน รเี ลย์ (Relay) หลอดไฟสแี ดง (Red). . . .1 อนั หลอดไฟสฟี ้า (Blue) . . . .1 อัน รูปท่ี 1 หลอดไฟสแี ดง (Red) รเี ลย์ (Relay) . . . . . . . . .1 อนั สายลีด cCoonmtamcot n N.C. contact Relay Pushbutton สีนำ้� ตาล (Brown), สแี ดง (Red), สีสม้ (Orange), สเี หลอื ง (Yellow), สีเขยี ว (Green), สฟี า้ (Blue), N.O. contact Coil Pushbutton switch สมี ่วง (Purple), สเี ทา (Gray). . . . . . . . . . . . . อยา่ งละ 1 เส้น ※1 แผนผังการเดนิ สายไฟ (Wiring diagram) ● มาเดนิ สายไฟกัน รูปท่ี 1 หลอดไฟสฟี า้ (Blue) 1. ตรวจสอบว่ากระแสไฟตดั หรือไม่ 2. รูปที่ 1 แสดงถงึ การเดินสายไฟ Red lamp 100 V AC ระหวา่ ง ขว้ั ต่อ (Terminal) เบอร์ 5 [สีเขยี ว (Green)] ระหวา่ ง ขว้ั ต่อ (Terminal) เบอร์ 6 [สฟี ้า (Blue)] ระหว่าง ขว้ั ตอ่ (Terminal) เบอร์ 1 [สนี ้�ำตาล (Brown)] ระหว่าง ขัว้ ต่อ (Terminal) เบอร์ 2 [สแี ดง (Red)] ระหว่าง ขั้วตอ่ (Terminal) เบอร์ 3 [สสี ้ม (Orange)] ระหวา่ ง ขวั้ ตอ่ (Terminal) เบอร์ 7 [สีมว่ ง (Purple)] ใช้ Lead wires ในการ Connect 3. รปู ที่ 2 แสดงถึงการเดินสายไฟ Blue lamp ระหว่าง ขว้ั ตอ่ (Terminal) เบอร์ 4 [สเี หลือง (Yellow)] ระหว่าง ขั้วตอ่ (Terminal) เบอร์ 8 [สีเทา (Gray)] ใช้ Lead wires ในการ Connect ขอ้ ระมดั ระวัง) จ ากกรณีดงั กลา่ ว ขัว้ ต่อ (Terminal) เบอร์ 4 กับ 5 ตอ้ งเป็น Common ขั้วตอ่ (Terminal) ※1 แผนผงั การเดนิ สายไฟคอื อะไร... เปน็ แผนผงั ทแี่ สดงถงึ อปุ กรณ์ไฟฟา้ ชนิดต่างๆ ที่ใชบ้ ริเวณ วงจรไฟฟา้ หรือใช้ในการ Connect กบั วงจรไฟฟ้า อกี ท้งั แผนผังดงั กลา่ วสามารถตรวจสอบโครงสรา้ งของอปุ กรณ์ ไฟฟ้าหรอื การ Wiring ได้อยา่ งชดั เจนจงึ สะดวกสบายตอ่ การจดั ท�ำอุปกรณ์ หรอื สะดวกตอ่ การ Maintenance cCoonmtamcot n N.C. contact Relay Pushbutton Coil Pushbutton switch N.O. contact 1-10

● มาตรวจสอบการท�ำงานกัน 1 จงน�ำรายละเอยี ดของ การควบคุมซเี ควนซ์ (Sequence Control) ในหน้า 1-6 และนำ� มาเรียบเรียงใหมโ่ ดยใชค้ �ำศัพทท์ ตี่ นเรยี นรู้ ① เม่อื มีการปล่อยกระแสเข้า หน้าสัมผสั ปกติเปิด a (N.O. Contacts) กระแสจะทำ� การวงิ่ ผ่าน Route B และไฟท่ีหลอดไฟสีฟ้า (Blue lamp) จะติด ② ห ลังจากนน้ั ถ้าไดก้ ดปุ่ม Push button switch (Push button switch ก็คอื หน้าสัมผัสปกติเปิด a (N.O. Contacts)) จากการทำ� งานของ รเี ลย์ (Relay) จะทำ� ใหห้ น้าสัมผัสปกตเิ ปิด a (N.O. Contacts) ปดิ จงึ ทำ� ให้กระแสไฟว่ิงผา่ น Route A ไฟสีแดงจะติด ③ เม่อื มีการปลอ่ ยปมุ่ Push button จะท�ำใหไ้ ฟสีฟา้ ติดอกี คร้งั อธิบายการท�ำงานของ ซเี ควนซ์ (Sequence) ผ่าน Flow chart เปดิ สวทิ ซ์ ไไฟฟสสแี ีฟดา้ งตตดิ ิด Flow chart คืออะไร NO มีการกดปุ่มหรือไม่ การควมคุมซเี ควนซ์ (Sequence Control) คอื การออกแบบโครงสร้างวงจร ไฟฟา้ โดยนำ� อุปกรณต์ า่ งๆ มาผสมกนั ดังน้นั อุปกรณท์ ี่มกี ารประกอบเขา้ ไปรวมถึงรายละเอยี ดและลำ� ดบั การท�ำงาน เมอื่ นำ� มาเขยี นเปน็ รายละเอยี ดจะทำ� ใหเ้ กดิ ความเขา้ ใจโดยรวมไดย้ าก สำ� หรบั Flow chart นัน้ จะใชก้ รอบสี่เหลีย่ มและสญั ลกั ษณล์ กู ศรเปน็ เครือ่ งหมาย เพอื่ สามารถทจ่ี ะสอ่ื ให้เกดิ ความเขา้ ใจไดง้ ่าย YES ไฟสีฟา้ ดบั หรอื ไม่ ไฟสแี ดง ดบั หรือไม่ การแสดง ซเี ควนซ์ (Sequence) จาก Time chart Push Button ปดิ กด ปล่อย ไฟตดิ รีเลย์ (Relay) ทำ� งาน ไฟตดิ ปดิ Time chart คืออะไร ไฟ Lamp สีฟา้ ท�ำงาน มีการสรุปให้เข้าใจงา่ ยในเรอื่ งการปรบั เวลาให้ตรงกบั ลำ� ดับการ ไฟ Lamp สแี ดง เดนิ เครือ่ ง ไฟตดิ ระบุอุปกรณท์ ่ใี ชใ้ นการควบคมุ ทแี่ กนนอน และมกี ารระบุการ เปลีย่ นแปลงของเวลาทแ่ี กนตั้ง สังเกตท่สี ญั ลกั ษณ์เส้นประ จะทราบวา่ อุปกรณ์ไหนท่ีมีการทำ� งาน Push Button ทเ่ี ก่ยี วข้องบ้าง Realy อาจมีบางกรณที แ่ี สดงเปน็ สญั ลกั ษณ์เพอ่ื ใหม้ คี วามเขา้ ใจง่าย หรือ อาจจะสังเกตรายละเอียดของ การควบคุมซีเควนซ์ (Sequence Control) จาก Flow chart หรอื Time chart 1-11

แผนผังการเดนิ สายไฟ (Wiring diagram) และแผนผงั ซีเควนซ์ (Sequence diagram) แผนผงั การเดินสายไฟ (Wiring diagram) หรอื โครงสรา้ งของเครอ่ื งจักรน้นั ถา้ หากส�ำหรับงานเดินสายไฟแล้วถือว่าเปน็ ภาพทเ่ี ขา้ ใจไดง้ ่าย แต่ถ้าเป็นงานวงจรไฟฟา้ ทม่ี ีความซบั ซอ้ น อาจทำ� ใหเ้ ข้าใจถงึ ลำ� ดับการท�ำงานได้ยาก และเพื่อทจ่ี ะท�ำใหเ้ กดิ ความเข้าใจได้มากยงิ่ ข้ึน เราลองมาจดั เป็นรูปแบบของ PLC drawing การเดนิ สายไฟ (Wiring diagram) หมายเหต)ุ ดว้ ยเครอ่ื งในการฝ กึ สอนรุน่ FX-I/O-DEMO2 ทง้ั รเี ลย์ และหลอดไฟจะทำ� งานดว้ ยแหลง่ จา่ ยไฟฟา้ กระแสตรง ขนาด 24 V อยา่ งไรกต็ าม โดยทว่ั ไปนนั้ รเี ลยจ์ ะทำ� งาน ดว้ ยแหลง่ จา่ ยไฟฟา้ กระแสตรงขนาด 24 V และหลอดไฟ จะทำ� งานดว้ ยแหลง่ จา่ ยไฟฟา้ กระแสสลบั ขนาด 100 V ซง่ึ แสดงอยู่ในรูปดา้ นลา่ งน้ี แผนผังซีเควนซ์ (Sequence diagram) แหล่งจ่ายไฟฟา้ กระแสสลบั กระแสตรง PB RA RA (หน้าสมั ผัสปกตปิ ิด b) BU Blue RA (หน้าสมั ผสั ปกตเิ ปิด a) RD Red Push button Coil ของ Relay switch แผนผงั ซเี ควนซ์ (Sequence diagrams) จะถกู จัดทำ� ขน้ึ โดยเรียงตามล�ำดับของการท�ำงานทม่ี าจากวงจรไฟฟ้าจ�ำนวนมาก และมีการ จัดเรียงเนอ้ื หาแผนผังการเชือ่ มต่อ เพอ่ื ให้การทำ� งานเปน็ ไปอยา่ งเข้าใจงา่ ย อกี ทง้ั วิธีการจัดท�ำ Diagrams ในรปู แบบนี้น้นั มีการก�ำหนด ให้เป็นวธิ ีมาตรฐาน เมื่อบุคคลท่ีสามเขา้ มาเปดิ ดกู ็จะสามารถทำ� ความเขา้ ใจไดง้ ่าย 1-12

1.4.2 ศึกษาจากตวั อย่างอ่นื ๆ ตวั อยา่ งที่ 2 : ควบคมุ ระดบั น้�ำใน Tank 1 ◎ รายละเอยี ดการควบคุมซเี ควนซ์ (Sequence Control) ① เมอ่ื มกี ารปดิ สวิทซก์ าร Start operation เกดิ ขึ้น เมื่อน้�ำเกิดการแห้ง Limit switch LS1 จะทำ� การปดิ Magnet conductor MC จะ เร่มิ ทำ� งานเพอื่ ทจี่ ะใหม้ อเตอรท์ ใ่ี ช้ในการเตมิ นำ�้ เร่ิมการทำ� งาน ถงึ แมว้ ่านำ้� จะอยู่ในระดับปานกลาง Magnet conductor MC จะทำ� งานเพื่อ รกั ษาระดบั ของน้�ำ ② ถ ้าน�้ำเตม็ Limit switch LS2 จะเปดิ การทำ� งานของ Magnet conductor MC เพอื่ การรักษาระดับจะถกู ยกเลกิ อกี ทงั้ มอเตอร์ท่ใี ช้ส�ำหรับ การเตมิ นำ้� กจ็ ะหยุดไปดว้ ย ③ เมอื่ น้�ำถงึ ระดบั ทจี่ ำ� เป็นต้องเตมิ นำ้� มอเตอร์ที่ใช้ส�ำหรบั การเติมน้�ำจะทำ� การเตมิ น้�ำแบบอัตโนมตั อิ ีกครง้ั M มอเตอรส์ ำ� หรับเติมนำ้� Pump Magnet Conductor MC LS2 (หนา้ สมั ผสั ปกตปิ ิด b) ทำ� งาน เมือ่ น้�ำเต็มแลว้ หน้าสัมผัส (Contact) ON จะเปดิ (ไม่นำ� ไฟฟา้ ) Limit switch OFF LS1 (หน้าสัมผสั ปกตเิ ปดิ a) ทำ� งาน เมอ่ื น�้ำเกิดการแห้ง หน้าสัมผสั (Contact) Operation start switch จะปดิ (น�ำไฟฟ้า) Limit switch Tank บ่อพักน้�ำ จากการทำ� งานของมอเตอรผ์ า่ นการควบคุมชดุ น้ี เมอ่ื นำ�้ เกิดการแหง้ จนถงึ ระดบั ปานกลางมอเตอรจ์ ะท�ำงาน เม่ือน�้ำเกิดเต็มจนถึงระดบั ปานกลางมอเตอร์จะหยุดการทำ� งาน ถงึ แม้จะอยใู่ นระดบั ปานกลางเหมอื นกันแต่สถานะการท�ำงานจะตา่ งกัน ซง่ึ เราเรยี กการท�ำงานดงั กลา่ ววา่ Hysteresis operation (การทำ� งานตามประวตั )ิ จากวธิ ีนีเ้ ราสามารถลดปรมิ าณความถ่ีในการเดินและ การหยดุ ของมอเตอรไ์ ด้ 1-13

● แผนผังซเี ควนซ์ (Sequence diagram) Power MC ※Breaker … อ ปุ กรณ์ส�ำหรบั การตดั กระแสไฟท่ี Supply วงจรไฟฟ้า ในกรณีทเ่ี กดิ กระแส M มอเตอร์ในการเตมิ นำ�้ ทผ่ี ิดปกติ ※ Breaker MC จากการทำ� งานของ MC จะท�ำให้มอเตอร์ ส�ำหรบั การเตมิ นำ�้ ท�ำงานไปดว้ ย Control power supply Start switch ※3 LS1 MC LS2 Magnet Conductor หนา้ สมั ผัสปกตเิ ปดิ a ※1 Limit switch จะปดิ หนา้ สัมผสั ปกติเปิด a หน้าสมั ผัสปกตปิ ิด b ท�ำงานในกรณีที่มี Operation start switch Limit switch จะเปดิ น�้ำเติม นั้นจะเป็นสวิทซท์ ย่ี งั ON ท�ำงานในกรณีทม่ี ี ถงึ แม้วา่ จะมีการปล่อยมอื นำ�้ เตมิ MC ※2 ※1 ซีเควนซ์ (Sequence) ในบริเวณน้จี ะถกู เปลย่ี นไปยัง PLC ตามปกติ ※2 เกย่ี วกบั Self-holding circuit (วงจรคงสภาพตัวเอง) Self-holding circuit (วงจรคงสภาพตวั เอง) คืออะไร อปุ กรณท์ ่ตี อ้ งรับคำ� สง่ั จากภายนอกอยา่ งเชน่ รเี ลย์ (Relay), Magnet conductor MC จากหนา้ สมั ผัส (Contact) ที่มอี ยใู่ นตัวรเี ลย์ (Relay), Magnet conductor MC จะทำ� การ Bypass และสรา้ งวงจรการทำ� งานข้นึ อีกท้งั Self-holding circuit จะแบ่งเป็นแบบปมุ่ กดซงึ่ จะมกี ารตัดเม่อื ทำ� การปลอ่ ยป่มุ หรือแบบทมี่ ีหน่วยความจ�ำ ซง่ึ จะสามารถทำ� ให้ เกดิ การท�ำงานแบบตอ่ เนื่องได้ ในกรณีนจี้ ะมกี ารต่อ Limit switch LS1 แบบขนานต่อเขา้ กับ หนา้ สัมผสั (Contact) ของ Magnet conductor MC เพื่อใชใ้ นการขับเคลื่อนมอเตอร์ ซึง่ เราเรยี กวงจรแบบนวี้ า่ Self-holding circuit ※3 สำ� หรบั Limit switch LS2 นั้นมีหน้าท่ใี นการตัดวงจรของ ※2 Self-holding circuit หรอื หยุดการทำ� งานของมอเตอร์ในการเติมน�้ำ และเมอื่ มีการต่อเขา้ กบั หนา้ สมั ผสั ปกติปิด b (N.C. Contacts) หรอื Limit switch LS2 เม่อื เกิดปญั หาหน้าสมั ผสั เกิดผดิ ปกติ ภายในวงจร หรอื สายไฟเกิดขาด Self-holding circuit จะเกิดการตดั ท�ำให้มอเตอรส์ �ำหรับเตมิ น�้ำเกดิ การหยดุ การท�ำงานของวงจรคงสภาพตวั เอง (Time chat) Operation start switch นำ้� เตมิ น�้ำแหง้ น้�ำแห้งถึงแมว้ า่ Limit switch LS1 จะ Limit switch LS2 นำ�้ แห้ง MC ทำ� งาน (เตมิ น�ำ้ ) เกิดการตัด แต่เนอ่ื งจาก Self-Holding Limit switch LS1 Circuit จึงทำ� ให้ Magnet Conductor Magnet Conductor MC ท�ำงาน (เติมน้ำ� ) MC ท�ำงานไดอ้ ยา่ งต่อเน่ือง 1-14

1.5 มาจ�ำสัญลักษณ์ท่ีเกย่ี วกบั ซีเควนซก์ นั เถอะ 1.5.1 ตารางตรวจสอบสญั ลกั ษณ์หลกั ของซีเควนซ์ แยกตามหนา้ สัมผสั (Contacts) หนา้ สัมผสั ปกตเิ ปดิ a หน้าสัมผัสปกตปิ ดิ b （JIS C 0617） (ปกติเปิดเสมอ) (ปกติปดิ เสมอ) ทม่ี าของการขบั เคลอื่ น แยกตามผลิตภัณฑ์ เขยี นแนวนอน เขียนแนวตั้ง เขียนแนวนอน เขยี นแนวต้งั (Drive Source) 1 Push button Manual switch (Automatic Restoration) Push button Manual switch Heater (Residual Movements Movements) Thermo Relay (OCR) Switch Manual (General) Limit switch Dock Cam (Machine control) รีเลย์ (Relay) Electrode Electrode Coil Contactor (Magnet Conductor) Timer on Delay Timer off Delay 1-15

MEMO 1-16

PLC มันเปน็ อย่างนน้ี เี่ อง!!! บทที่ 2 2 PLC คอื อะไร PLC คืออะไร… PLC มชี ือ่ เรียกอีกชื่อหนง่ึ ว่า Programmable Controller (PLC) หรือ การควบคมุ ซเี ควนซ์ Sequence Control (SC) ซ่งึ มคี �ำนยิ ามเก่ียวกับอุปกรณ์นว้ี า่ “คือ สงิ่ ที่เอาไว้ควบคุมอปุ กรณ์เครื่องจกั รตา่ งๆ โดยผา่ น สิง่ ท่เี รยี กว่า Input-Output ซ่ึงเป็นอุปกรณอ์ ิเลค็ ทรอนิคทภ่ี ายในประกอบไปด้วยหน่วยความจำ� เพอ่ื จดจ�ำค�ำสง่ั ทส่ี ามารถสงั่ งานได้ดว้ ยโปรแกรม (Programmable)” ท่ีจรงิ แล้ว… มาถงึ ตอนนี้ ขอให้คดิ วา่ มนั คือ อุปกรณท์ ีท่ ำ� ให้ “การควบคุมซีเควนซ์ (Sequence Control)” ทเี่ คยกระทำ� โดยการเดนิ สายไฟ รีเลย์ (Relay) และ Timer ใหเ้ กิดขึ้นได้จริงดว้ ย “โปรแกรม” งา่ ย ๆ 2-1

2.1　PLC คืออะไร 2.1.1 PLC มไี ว้ท�ำอะไร คน Switch หลอดไฟ (Lamp) หรือ ใชค้ นในการควบคุม แจง้ สถานะของเครอ่ื ง การควบคุมซเี ควนซ์ (Sequence Control) ให้กบั คนรู้ เพอ่ื เดนิ เคร่ืองจักร เครอ่ื งจกั ร Sensor Motor หรือ Solinoid Valve ตรวจสอบสถานะ ของเคร่ืองจกั ร ภายในการควบคุมซีเควนซ์ (Sequence Control) จะมสี ญั ญาณค�ำสง่ั เกย่ี วกบั “ใช้คนในการควบคุม” “ตรวจสอบสถานะของเครอ่ื งจักร” หรือ อาจจะเรยี กว่าสญั ญาณเกยี่ วกับเงื่อนไข อกี ทั้งมีการเรยี ก “แจง้ สถานะของเครอื่ งจกั รใหค้ นร”ู้ “ทำ� การขบั เคลอื่ นเคร่ืองจักร” ซเี ควนเซอร์ (Sequencer) หรอื PLC คอื “การควบคมุ ซเี ควนซ์ (Sequence Control)” ที่อยใู่ นรูปด้านบน มีหนา้ ท่ีในการควบคมุ อุปกรณ์เหล่า นัน้ ซง่ึ หน้าทขี่ อง PLC หรอื ซเี ควนเซอร์ (Sequencer) น้ันเป็นไปตามช่ือ น่ันกค็ อื การควบคมุ ซีเควนซ์ (Sequence Control) นั่นเอง อา้ งอิง ซีเควนเซอร์ (Sequencer) เปน็ ค�ำศัพทท์ มี่ ิตซบู ชิ ิ อเี ล็คทรคิ สรา้ งข้ึนหรอื ? โดยท่ัวไปมีการใชช้ ื่อ “ซเี ควนเซอร์ (Sequencer)” กันอย่างกวา้ งขวาง ในปัจจุบันสมาคมผผู้ ลติ เครือ่ งใชไ้ ฟฟ้าประจ�ำประเทศญี่ปุ่น (JEMA) มชี อื่ เรยี กอยา่ งเปน็ ทางการว่า Programmable Controller (PLC) ซง่ึ จะเรียก PLC หรือ Sequencer ก็ได้ แต่ในประเทศไทย นยิ มเรยี กกนั วา่ PLC และในเอกสารชดุ น้จี ะใชค้ �ำวา่ PLC เป็นหลกั แต่เดิมชอ่ื “Sequencer” มีประวตั ิการใช้งานมากอ่ นค�ำว่า PLC ใน บางส่วน ซงึ่ หลงั จากท่ี Mitsubishi Electric ไดว้ างจ�ำหนา่ ย PLC ในช่อื Sequencer โดยท่รี นุ่ ที่เปน็ ตวั แทนหลักจะเป็น K Series และ F Series 2-2

2.2　องคป์ ระกอบของ PLC 2.2.1 การควบคมุ ซีเควนซ์ (Sequence Control) ทำ� ได้อย่างไร (อุปกรณส์ �ำหรับการ Programmer) 《(อ入ุปก力รณ機์ In器pu》t) シSーeqケueンncサer PPソパrCoフソg(Srトコaomウfンtmwェae(アrrプe) )ロสำ� グหรラบั ミกาンร グ用 Hハanンdyデpィrogramming 2 リミLッimトitスswイitッchチ リRレelーay プログラミングパネル 切S換eleえcスtorイswッitチch 押Pしusボhタbuンttoスnイswッitチch Cコoンndタucクtoタr P電ow源er 入 สว記่ นค憶วา部มจำ� 出 力 力 Mメeモmoリry ラLaンmプp Solinoid valve イイ ンン Input interface Output interface タタ フフ ェェ ーー スス ส演ว่ นค算ำ� น部วณ P電ow源er マイMクicロroコcンomピpuュteーr タ 《(อ出ปุ ก力รณ機์ O器utp》ut) PLC จะมีการเช่ือมตอ่ กับ Load ส�ำหรับการขับเคล่อื นโดยมเี งอ่ื นไขของสญั ญาณหรือค�ำสง่ั ท่เี ปน็ สญั ญาณ ในแตล่ ะอปุ กรณ์ตามเน้อื หาในหน้าซ้ายมือ อีกท้งั ส่งิ ทจ่ี ะเช่อื มต่อกับฝง่ั Input คอื “อุปกรณ์ Input” และสง่ิ ท่ีจะเชอ่ื มต่อกบั ฝ่ัง Output เรยี กว่า “อุปกรณ์ Output” ซ่ึงอุปกรณ์ Input-Output จะมกี ารเชือ่ มตอ่ ระหวา่ ง PLC กบั ขว้ั ตอ่ (Terminal) ในแตล่ ะตัว สำ� หรบั PLC สามารถเชื่อมต่อกบั อปุ กรณ์ Input-Output ในแตล่ ะตัว การเชอื่ มตอ่ เพอื่ ที่จะทำ� การควบคมุ ซเี ควนซ์ (Sequence Control) น้ัน จะมีขั้นตอนอิเล็กทรอนิกสภ์ ายใน PLC การเชื่อมต่อกับภายใน PLC จะมกี ารใชค้ ำ� ศัพทเ์ ฉพาะ (คำ� ส่งั ) สำ� หรบั Sequence ซง่ึ อปุ กรณท์ มี่ กี ารน�ำคำ� สง่ั ทงั้ หมดมาประกอบกันคอื ซีเควนซ์โปรแกรม (Sequence program) โดยท่ีเราจะมกี ารควบคมุ ซเี ควนซ์ (Sequence Control) ผา่ น Program นี้ เพราะฉะนน้ั ไมจ่ �ำเปน็ ทจี่ ะต้องเดินสายไฟภายนอก 2-3

2.2.2 หากมีการรวมระหว่าง รเี ลย์ (Relay) กับ Timer Input relay ON/OFF ซเี ควนซโ์ ปรแกรมทำ� งานดว้ ย Output relay ON/OFF อปุ กรณ์ภายนอก Load ตามสัญญาณจากภายนอก หน้าสัมผัสของ Input relay ท�ำงานและสง่ ตอ่ ท�ำงานหรอื เคลือ่ นท่ี シーPケLCンサ ヒュFuーseズ P電ow源er O出u力tpuリt rレelaーy タTiイmeマr 負Loa荷d 入Inp力ut配wi線re 入Inp力utリreレlayー S補up助poリrt レrelーay E外xte部rn出al c力on用tac接t ou点tput O出u力tpu配t w線ire I入np力ut 回circ路uit 内In部sidシe sーeqケueンncスe O出ut力put回cir路cuit อปุ กรณ์ Input อุปกรณ์ Output ซเี ควนซ์โปรแกรม (Sequence program) มีโครงสร้างตามรูปภาพด้านบน อปุ กรณ์ Input เชื่อมตอ่ กบั Input relay ของ PLC และอปุ กรณ์ Output ทำ� การควบคมุ ผ่านหนา้ สัมผสั ส�ำหรับ Output ภายนอก (External output) ●●Input relay ●●หนา้ สัมผสั ส�ำหรบั Output Input relay มีหน้าทใี่ นการแปลงสญั ญาณทร่ี ับจากอปุ กรณ์ หนา้ สัมผสั ส�ำหรบั Output นั้น คอื หนา้ สมั ผสั ส�ำหรบั ขับเคล่อื น ภายนอกแล้วสง่ ไปยัง PLC ตามรปู ภาพด้านบน อปุ กรณ์ Input โหลด (Load) จากภายนอก โดย Input relay ที่ขบั เคลอ่ื นด้วย สามารถท�ำงานไดเ้ พียงแคเ่ ชอ่ื มตอ่ ระหวา่ ง Input terminal กับ ซีเควนซ์โปรแกรม COM terminal อีกทัง้ หนา้ สมั ผัสของ Relay โดยทว่ั ไป ถงึ แมจ้ ะ หน้าสมั ผสั สำ� หรับ External output นัน้ สามารถเชื่อมตอ่ กับ เป็นจ�ำนวนมากแตม่ แี ค่ไม่ก่ีหน้าสมั ผัสเทา่ นัน้ อุปกรณ์ทมี่ ีกระแสไฟตา่ งกัน อย่างเช่น COM ทมี่ ีหนว่ ยเปน็ AC แต่ภายในซีเควนซ์โปรแกรม มีจำ� นวนหนา้ สมั ผสั อยู่นบั ไมถ่ ้วน (กระแสสลับ) / DC (กระแสตรง) การทำ� งาน CCOOMM การทำ� งาน PLC อุปกรณ์ อปุ “üก—รณÍ‹@์ IŠníput “Inüp—utÍt’e[Žrmqinal Output Output terminal Input relay CCOOMM PLC แห“dลŒ่งจ¹ ่ายไฟ หนา้ สมั ผสั สำ� หรบั External output Power ภายใน PLC จะมี Power สำ� หรบั Input relay อยู่ เม่ือหนา้ เม่อื Output Relay ทอ่ี ยใู่ นซีเควนซโ์ ปรแกรม (Sequence สมั ผัส (Contact) ของอปุ กรณ์ Input มีการน�ำกระแส program) เกดิ การขับเคล่อื น หนา้ สัมผัสส�ำหรบั External กระแสไฟจะท�ำการไหลเหมอื นกบั เสน้ ประ ซง่ึ จะทำ� ให้ Input output จะปิด relay สามารถขับเคล่อื นได้ โดยทกี่ ระแสไฟทจ่ี ะใชข้ บั เคล่ือนอปุ กรณ์ Output นน้ั ตอ้ งจัด เตรียมจากภายนอกของ PLC ตามทไ่ี ดอ้ ธิบายไปในเบื้องต้นระหว่าง PLC กับอปุ กรณ์ Input นน้ั ไมส่ ำ� คัญว่าต้องเป็นหน้าสมั ผัสปกติเปิด a (N.O. Contact) 2-4 หรอื หน้าสมั ผสั ปกติปดิ b (N.C. Contact) เพราะวา่ ถ้ามกี ารนำ� กระแสเกิดขึน้ ระหวา่ ง COM กบั Input terminal ซง่ึ หนา้ สมั ผัส ท่ีปดิ จะเปน็ หน้าสมั ผัสปกตเิ ปิด a (N.O. Contact) และถา้ หน้า สัมผัสเปดิ จะเป็นหนา้ สัมผัสปกตปิ ิด b (N.C. Contact)

อปุ กรณ์ Input-Output ท่ตี ่อเข้ากับ Input และ Output terminal นั้น มกี ารแบง่ อุปกรณ์ (Device) ในแต่ละข้วั ตอ่ (Terminal) (หรืออาจจะเปน็ หมายเลข In-Output) เพอ่ื เทยี บ Input relay กบั Output relay ของซีเควนซ์โปรแกรม (Sequence program) ภายในอุปกรณ์ (Device) จะมีหมายเลขในแต่ละขว้ั ต่อ (Terminal) นอกเหนอื จากนนั้ ภายใน Sequence จะประกอบไปดว้ ย Timer และ Counter ● อปุ กรณ์ (Device) … ภายในอปุ กรณ์ (Device) จะมีสัญลกั ษณข์ องอุปกรณ์ (Device) เพือ่ การแสดงหน้าทขี่ องอุปกรณ์ (Device) และ 2 ประกอบไปดว้ ยหมายเลขอุปกรณ์ (Device) ทีม่ ีโครงสรา้ งแยกเป็นอย่างละตัว (ซึง่ บางทเี ราจะเรียกอุปกรณ์ (Device) วา่ Element number) Input relay : X000 ~ X177 (128 จุด) ＊1 Timer : T0 ~ T319 (320 จุด) ＊1 มีหนา้ ทีเ่ ป็น Window เพ่อื เปดิ รับสัญญาณจาก Input switch Timer เปน็ อุปกรณท์ อ่ี ยู่ภายใน Sequence ท่ีอยู่ภายนอกของ Sequence จะแทนสัญลกั ษณ์อปุ กรณ์ มีหน้าท่ีในการจบั เวลา และประกอบไปด้วย Coil กบั หนา้ สัมผสั (Device) เปน็ X (Contact) เมือ่ ถงึ เวลาท่กี �ำหนด หนา้ สัมผัส (Contact) จะท�ำ ภายในประกอบไปดว้ ย Input relay ท่ีตอบสนองจ�ำนวนของ การปิด Input (จ�ำนวนข้วั ต่อ Terminal) Counter : C0 ~ C199 (200 จุด) ＊1 Output relay : Y000 ~ Y177 (128 จุด) ＊1 Counter เป็นอปุ กรณท์ ี่อยู่ภายใน PLC มีหน้าทีเ่ ปน็ Window เพื่อขับเคลือ่ น Load ทอ่ี ยูภ่ ายนอกของ มหี น้าทีใ่ นการนบั จ�ำนวน เมือ่ ถึงจำ� นวนทีก่ ำ� หนดหน้าสมั ผัส PLC จะแทนสัญลักษณ์อปุ กรณ์ (Device) เป็น Y (Contact) จะปิด ภายในประกอบไปดว้ ย หน้าสัมผสั (Contact) ส�ำหรบั Output ท่ี ตอบสนองจ�ำนวนของ Output (จำ� นวนขัว้ ตอ่ Terminal) Auxiliary relay : M0 ~ M7679 (7680 จดุ ) ＊1 เป็น Auxiliary relay รเี ลยเ์ สรมิ ทปี่ ระกอบอยูภ่ ายใน PLC (บางทเี รยี กวา่ รีเลยภ์ ายใน หรือ Inside relay) ● Input relay, Output relay, Auxiliary relay, Timer, Counter จำ� นวนของอุปกรณ์เหลา่ นี้ ที่สามารถใช้ไดน้ ้นั ต่างกนั ไปขนึ้ อยกู่ บั ประเภท ของ PLC ＊1 : เปน็ ขอบเขตการทำ� งานของอุปกรณ์ (Device) รวมถงึ จำ� นวนจดุ ของ PLC ร่นุ FX3G Series อา้ งอิง เลขฐาน 10, เลขฐาน 8, เลขฐาน 16 อุปกรณ์ (Device) จะมที ง้ั เลขฐาน 10 หรือนอกเหนอื จากนัน้ จะมีเลขฐาน 8 หรอื เลขฐาน 16 ตามตารางอกี ดว้ ย Input relay, Output relay Auxiliary relay, Timers, Counters Micro PLC FX Series เลขฐาน 8 เลขฐาน 10 General PLC Q/QnA/A Series เลขฐาน 16 เลขฐาน 10 เลขฐาน 10 คืออะไร โดยทัว่ ไปจะใช้ 0 ~ 9, 10 ~ 19, 20 ~ 29, … จะเป็นวิธกี ารค�ำนวณที่มีการปดั หนว่ ยทเี่ ปน็ 10 ขน้ึ เลขฐาน 8 คอื อะไร 0 ~ 7, 10 ~ 17, 20 ~ 27, … จะเปน็ วิธกี ารค�ำนวณท่มี กี ารปดั หน่วยทเ่ี ป็น 8 ข้นึ เลขฐาน 16 คืออะไร 0 ~ 9, 0A, 0B, 0C, 0D, 0E, 0F, 10 ~ 19, 1A, 1B, 1C, 1D, 1E, 1F, … จะเป็นวิธีการค�ำนวณ ที่มกี ารปัดหน่วยที่เป็น 16 ขน้ึ 2-5

2.2.3 (แSผeนqผueังnซcเี คeวpนroซg์ (rSameq)uence diagram) และซเี ควนซ์โปรแกรม ซีเควนซ์โปรแกรม (Sequence program) ใน PLC นน้ั มอี ุปกรณ์ Input ทมี่ ีสายตอ่ จากภายนอกเข้าไปในแตล่ ะขวั้ ตอ่ (Terminal) และมี อปุ กรณ์ Output ท่ีเปรียบเสมือนวงจรไฟฟ้าเป็นการควบคมุ ซีเควนซ์ (Sequence Control) ..... สำ� หรบั รายละเอยี ดที่เกย่ี วกับค�ำสัง่ ตรวจสอบไดใ้ นบทที่ 4 ตอ่ ไปจะเปน็ การอธบิ ายเก่ยี วกบั แผนผงั ซีเควนซ์ (Sequence diagram) และซีเควนซ์โปรแกรม (Sequence program) ตัวอย่างหนา้ 1-13 เมือ่ มองการควบคุมระดับนำ้� ในแทง๊ ก์เป็นซเี ควนซ์โปรแกรม (Sequence program) แผนผงั ซีเควนซ์ (Sequence diagram) ซีเควนซโ์ ปรแกรม (Sequence program) พอมกี ารมองสลับกนั แล้ว มีจุดไหนที่แตกตา่ งกันบ้างจะขออธิบายดังต่อไปนี้ ① วิธกี ารแสดง หนา้ สัมผัสปกติเปดิ a (N.O. Contact) หนา้ สัมผสั ปกตปิ ดิ b (N.C. Contact) Relay sequence diagram sequence program (หNน.Oา้ ส. Cัมoผnัสtปacกtต) เิ ปดิ a (หNน.O้าส. Cัมoผnัสtปacกtต) ิเปิด a (หNน.Cา้ .สCัมoผnสั tปacกtต) ปิ ดิ b ห(Nน.Cา้ .สCัมoผnสั tปacกtต) ิปดิ b ② ไม่สามารถแสดงออกเปน็ แบบวงจรไฟฟา้ ได้ ③ ส�ำหรับซีเควนซ์โปรแกรม (Sequence program) จะอธิบายโดยใช้อปุ กรณ์ (Device) (Element number) ตามทีอ่ ธบิ ายไว้ในก่อนหนา้ นี้ ข้อสำ� คญั ④ ตามแผนผงั ซเี ควนซ์ (Sequence diagram) แลว้ LS2 กค็ อื หนา้ สัมผสั ปกติปดิ b (N.C. Contact) และซีเควนซโ์ ปรแกรม (Sequence program) คอื หน้าสัมผัสปกติเปิด a (N.O. Contact) เริม่ แรกจากแผนผังซเี ควนซ์ (Sequence diagram) ของ LS2 ด้านบนมีหนา้ ท่ีตัดวงจรสภาพตัวเอง Self-hold circuit ส�ำหรบั MC ซึ่งเป็น อุปกรณท์ ่ใี ช้เพอื่ การหยุด MC โดยในปกติแลว้ จะอยใู่ นสถานะนำ� กระแสอยใู่ นวงจรไฟฟา้ อยตู่ ลอดเวลา 2-6

อา้ งองิ 2 การทำ� งานของ “หน้าสมั ผสั ปกติเปิด a (N.O. Contact)” “หน้าสมั ผสั ปกติปดิ b (N.C. Contact)” ในซเี ควนซ์โปรแกรม (Sequence program) การทำ� งานของ “หน้าสมั ผัสปกติเปิด a (N.O. Contact)” “หน้าสัมผสั ปกตปิ ิด b (N.C. Contact)” ผา่ น Sequen program น้นั ถา้ Input relay ท�ำงานเหมอื นกับหนา้ 2-4 จะเกดิ เง่ือนไขขนึ้ ตามเน้ือหาดา้ นลา่ ง • เมอ่ื อุปกรณ์ Input มี “สถานะไมม่ ไี ฟฟ้าไหลผา่ น” เข้าไปใน PLC ก็จะท�ำให้ “วงจรภายในโปรแกรมปดิ ” ก็จะเป็น “หน้าสัมผสั ปกติ เปดิ a (N.O. Contact)” และในทางกลับกนั จะกลายเปน็ “หนา้ สัมผัสปกตปิ ิด b (N.C. Contact)” เมอื่ “วงจรภายในโปรแกรมเปิด” • เมือ่ อปุ กรณ์ Input มี “สถานะมไี ฟฟา้ ไหลผ่าน” เขา้ ไปใน PLC ก็จะท�ำให้ “วงจรภายในโปรแกรมเปดิ ” ก็จะเป็น “หนา้ สมั ผสั ปกติเปิด a (N.O. Contact)” และในทางกลบั กันจะกลายเปน็ “หน้าสมั ผสั ปกตปิ ิด b (N.C. Contact)” เมอ่ื “วงจรภายในโปรแกรมปิด” เพราะฉะน้ันเพื่อทจ่ี ะให้สถานะในการทำ� งานเหมอื นกันกับ Sequence diagram ในหนา้ 1-14 นนั้ จ�ำเปน็ ต้องกำ� หนดสัญญาณของ LS2 ทอี่ ยู่ใน Sequencer program ให้เปน็ “หนา้ สมั ผัสปกตเิ ปิด a (N.O. Contact)” รายละเอยี ดให้อา้ งอิงจากรูปภาพ (1) ~ (2) ในด้านล่าง (1) สาเหตทุ ใ่ี ช้ LS2 (X2) เปน็ หนา้ สมั ผัสปกตเิ ปดิ a (N.O. Contact) ① ในกรณีท่กี �ำหนดจดุ หน้าสมั ผสั (Contact) ใหเ้ ป็นหน้าสัมผสั ปกตปิ ิด b (N.C. Contact) เหมือนกันกับ Sequence diagram นำ้� แห้ง เรม่ิ ต้น หน้าสมั ผสั ปกติปิด b Pump จะอยู่ เมอื่ มีการ ON จะเป็นสภาพ น้�ำแห้ง วงจรเปิด (open circuit) จะถกู ในสภาพ OFF ไมน่ ำ� กระแส น้�ำเตม็ สง่ ในฐานะสญั ญาณ ON หปนกา้ตสปิ มั ดิ ผbสั วงจรเปดิ วปงจิดร หน้าสัมผัส ปกตปิ ิด b ② ในกรณที ี่มีการกำ� หนดจดุ หนา้ สมั ผัส (Contact) ใหเ้ ป็นหนา้ สัมผัสปกติเปดิ a (N.O. Contact) นำ้� แห้ง เรมิ่ ตน้ หน้าสัมผัสปกตเิ ปดิ a จะนำ� กระแสเมื่อมกี าร ON น�้ำแห้ง หปนกตา้ สเิ ปมั ดิผสัa วงจรปิด วเงปจิดร น�้ำเต็ม Pump ON หนา้ สมั ผัส ปกติปดิ b ● แนวคิดในเรอื่ งโปรแกรม เม่ือมีสัญญาณจากภายนอกเข้ามาท่ี Input … หน้าสัมผัสปกติเปิด a (N.O. Contact) จะเปน็ ตัวนำ� กระแสหนา้ สัมผสั ปกติ ปิด b (N.C. Contact) จะเปน็ ตัวไม่น�ำกระแส 2-7

(2) Flow การควบคุมระดับน้�ำใน Tank Pump ● เมือ่ ระดบั นำ้� อยตู่ รงกลางปัม๊ จะ OFF OFF เรมิ่ ต้น เมื่อ LS1 เกิด ON Pump น้�ำแหง้ ก็จะ ON น้�ำเตม็ Pump ● เมอื่ ระดับนำ้� ใน Tank อยู่ในระดบั แหง้ ON นำ�้ แหง้ เมื่อ LS1 เกดิ OFF ป๊มั จะเขา้ เร่มิ ต้น สโู่ หมดรักษาตวั เองซ่งึ จะ น้�ำแหง้ ทำ� การ ON อยา่ งต่อเนอ่ื ง น�้ำเตม็ ● เม่ือปัม๊ ON แสดงวา่ นำ�้ กำ� ลงั เติม Pump ON เริ่มต้น น้�ำแหง้ เม่อื LS2 เกิด ON น�้ำเตม็ ปัม๊ จะทำ� การ OFF ● เม่ือระดบั นำ�้ ใน Tank เต็ม Pump น�ำ้ แหง้ OFF เรม่ิ ต้น น้�ำแห้ง น�้ำเต็ม 2-8

2.3 การเดินสายไฟและโปรแกรม 2.3.1 การเดนิ สายไฟของ PLC และโปรแกรมมีลักษณะอย่างไร รูปด้านลา่ งระบุใหเ้ ห็นรายละเอยี ดของแผนผังวงจรไฟฟา้ ในหนา้ 1-14 ヒFuュseーズ 2 ส入า力ย I配np線ut ซีเควนซシโ์ ปーรแケกรンมス(Sプeqロuグenラceムprogram) ส出าย力O配ut線put สายไฟส�ำหรับ PLC สามารถท�ำงานแยกระหว่างสาย Input-Output กับสายไฟภายในได้ ส�ำหรบั สาย Input-Output จ�ำเปน็ ต้องใช้ประแจหรอื ไขควงในการ สำ� หรบั สายไฟภายในทม่ี ีความซบั ซอ้ นนน้ั (Sequence ปฏิบัติงานเหมอื นเดิม program) สามารถใช้ Control keyboard สำ� หรบั PC หรอื Programming panel ในการควบคมุ ไดอ้ ย่างสะดวกงา่ ยดาย อกี ทงั้ การเช่ือมโยงระหว่าง Input terminal กบั Input relay coil หรือการเชอ่ื มโยงระหว่าง External contact output กบั Output terminal นั้น จะสามารถใช้งานไดต้ ั้งแตม่ กี ารผลติ ท่ีโรงงาน 2-9

2.4　ขอ้ ดขี องการใชง้ าน PLC 2.4.1 ประโยชน์ท่จี ะได้รับจากการใชง้ าน PLC 1 ประหยัดคา่ ใช้จ่าย 2 3 ส�ำหรับตู้ควบคุม (Control panel) ทม่ี กี ารใช้ Relay หรอื Timer มากกวา่ 10 ตัว การแทนทีด่ ว้ ยการใช้ PLC จะถือวา่ ได้ 4 เปรยี บกว่าในด้านเศรษฐกจิ 5 6 ชว่ ยท่นุ แรงในด้านการออกแบบ ชว่ ยท�ำให้ขัน้ ตอนการออกแบบซเี ควนซ์และการออกแบบการเดินสายไฟส�ำหรับอุปกรณ์ต่างๆ ท�ำไดง้ ่ายข้ึน อกี ทัง้ ง่ายและ สะดวกในการท�ำทดสอบการท�ำงานของเครือ่ ง ช่วยลดขัน้ ตอนในการออกแบบกว่าในอดตี ลดขนั้ ตอนการทำ� งาน ลดข้ันตอนจากการตอ้ งเตรียมช้นิ ส่วนประกอบ สามารถเตรียมเครอ่ื งจกั รพรอ้ มกบั การเตรียมตู้ควบคุมได้ในเวลาเดียวกัน และมีความยดื หยุ่นในการเปล่ยี นรายละเอยี ดงาน ชว่ ยทำ� ให้การเดินสายไฟท�ำไดง้ า่ ยขึน้ จึงทำ� ให้สามารถลดขัน้ ตอนใน การทำ� งานได้หลายขั้นตอน ขนาดกะทัดรัดและเป็นมาตรฐานเดียวกัน เมือ่ เทียบกับการตดิ ต้งั แผงรเี ลย์แลว้ ถอื ว่ามีขนาดทีก่ ะทดั รัดกวา่ อีกทง้ั ยงั สามารถสร้างมาตรฐานดว้ ยการน�ำเอาโปรแกรม ท่ีเขยี นขึน้ กลับมาใช้ใหมไ่ ดเ้ รื่อยๆ เพ่ิมความเช่อื ม่นั ลดปญั หาทเ่ี กิดจาก Relay หรือ Timer เพยี งแค่มกี ารตรวจเซท็ ในครง้ั แรก แลว้ จากนั้นกส็ ามารถใช้งานได้อยา่ งอุ่นใจ พัฒนาความสามารถด้านการบำ� รงุ รักษา บ�ำรุงรกั ษาง่ายและรวดเรว็ ดว้ ยฟังกช์ ันการตรวจสอบความเสียหาย หรือตรวจสอบอายุการใช้งานของชนิ้ ส่วนท่ีมรี ะยะอายุ การใช้งานสั้นๆ ได้ (Self-diagnostic functions) 2-10

2.4.2 เปรยี บเทียบกบั การควบคมุ รีเลย์ (Relay control) หวั ขอ้ วธิ ีการ การควบคมุ รเี ลย์ (Relay control) การควบคมุ PLC (PLC control) 1 ความสามารถ (Function) ถา้ ใช้ Relay หลายตัวก็สามารถควบคมุ แบบการท�ำงาน สามารถควบคมุ การท�ำงานท่ีซบั ซ้อนได้มากมาย ที่ซบั ซ้อนได้ ดว้ ยโปรแกรม 2 การเปลี่ยนแปลงเนื้อหา ไมม่ วี ธิ ีอื่นนอกเหนือจากการเปล่ียนการเดนิ สายไฟ สามารถทำ� ได้โดยอสิ ระ เพียงแคเ่ ปลีย่ นโปรแกรม 2 การควบคมุ 3 ความเชอ่ื มั่น ถ้ามกี ารใช้งานตามปกตจิ ะไม่มีปญั หา แต่จะมจี ำ� กัดใน ช้ินส่วนทีส่ ำ� คญั ใช้วสั ดุทัง้ หมดเป็นกงึ่ ตวั น�ำไฟฟา้ เรื่องของหน้าสัมผสั ไม่ดีและเรอ่ื งของอายุการใชง้ าน จึงได้รับความไวว้ างใจสูง 4 คุณสมบัตโิ ดยท่วั ไป อุปกรณท์ ่ีทำ� เสร็จนั้นไมส่ ามารถนำ� ไปใช้อย่างอ่นื ได้ ขึ้นอยกู่ ับโปรแกรมสามารถควบคมุ ประเภทไหนกไ็ ด้ 5 การขยายเคร่ืองจักร จ�ำเปน็ ตอ้ งมีการเพ่ิมหรือมกี ารสรา้ งใหม่ซ่งึ มีความยาก สามารถขยายไดต้ ามอิสระจนเต็มขีดความสามารถ (Expandability) ลำ� บาก 6 ความงา่ ยดาย จ�ำเป็นตอ้ งมกี ารตรวจสอบเปน็ ระยะ และเปลย่ี นชนิ้ งาน สามารถทำ� การซ่อมบ�ำรงุ ได้เพยี งแคก่ ารเปล่ียนยูนติ ในการดแู ลรกั ษา ตามอายุการใชง้ าน 7 ความหลากหลาย ท�ำไดเ้ ฉพาะการควบคมุ รีเลย์ (Relay control) นอกเหนือจาก Sequence program แลว้ ยังสามารถ ด้านฟังก์ชนั ควบคมุ อืน่ ๆ เช่น อนาลอ็ ก (Analog) หรือ การก�ำหนด ต�ำแหนง่ (Positioning) ได้อกี ด้วย 8 ขนาดเครอ่ื งจักร มขี นาดใหญ่ทั่วๆ ไป ถึงแม้จะเป็นการควบคมุ ระดับสงู และซบั ซ้อน ก็ไมท่ �ำให้ เครอ่ื งจกั รมีขนาดใหญ่ข้ึนกว่าเดิม 9 ระยะเวลาในการออกแบบ ใช้เวลานาน ไมว่ ่าจะเป็นการจัดท�ำ Drawing จ�ำนวน ถึงจะเปน็ การควบคมุ ทซี่ ับซ้อน กส็ ามารถท�ำการ และการจัดทำ� มาก การจัดหาช้ินงานและการทดสอบประกอบ ออกแบบไดอ้ ย่างงา่ ยดาย ไม่สร้างขน้ั ตอนในการจัดทำ� อ้างอิง ความเป็นมาของ PLC อยา่ งยอ่ เร่มิ จากการทีบ่ ริษัท GM (General Motors) ในอเมรกิ ามีความประสงคท์ ีจ่ ะพฒั นาคน้ ควา้ เกี่ยวกับ PLC จึงท�ำให้ PLC ไดถ้ ูกคดิ ค้นข้ึน ในปี 1968 และในปี 1969 อเมริกาได้เร่มิ วางจำ� หน่ายในตลาด สำ� หรับในประเทศญ่ปี ่นุ ไดใ้ หก้ �ำเนดิ รุ่นแรกในประเทศขน้ึ ในปี 1970 แต่ ส�ำหรบั รุ่นทว่ั ไปน้ันจะเกดิ ข้ึนหลงั จากปี 1976 บรษิ ัท Mitsubishi Electric เปน็ ผเู้ ปิดตลาดโดยการวางจำ� หนา่ ยรุ่นท่ัวไปต้ังแต่ปี 1977 โดยผลิตรุน่ ทเี่ ป็นแบบ One-board จนตดิ ตลาดและเปน็ ทร่ี ู้จกั กนั ท่ัวไป หลังจากนน้ั ในปี 1980 ไดม้ ีการวางจ�ำหนา่ ยรนุ่ K-Series ท่มี ี การติดตงั้ ฟงั ก์ชนั การค�ำนวณและจัดการเรื่องตวั เลข (Numeric value processing functions) และในปี 1981 ถือเป็นจุดเร่ิมในการ วางจ�ำหนา่ ย Micro PLC F-Series ทม่ี ีการตดิ ตัง้ โปรแกรม (Built-in programmer) และเขา้ สูย่ คุ ที่เร่ิมใช้ PLC อย่างแพรห่ ลาย ในปจั จุบนั 2-11

MEMO 2-12

เรามาลองสร้างโปรแกรมโดยการใช้คอมพวิ เตอร์กนั เถอะ! บทที่ 3 3 การใช้งานโปรแกรม GX Works 2 ขอแค่ใช้คอมพวิ เตอรเ์ ป็น ซีเควนซ์ (Sequence) กเ็ ปน็ เรอ่ื งงา่ ยๆ… ในการจะสรา้ งหรอื แกไ้ ขซีเควนซ์โปรแกรม (Sequence program) สามารถด�ำเนนิ การได้อยา่ งง่ายดาย เสมือนการวาดรปู งา่ ยๆ ดว้ ยซอฟแวรส์ �ำหรับตดิ ต้งั ในคอมพวิ เตอร์ GX Works 2 เพียงแคเ่ รยี นรพู้ ื้นฐานการใชง้ านเบื้องตน้ ที่เหลือกแ็ คก่ ารฝึกให้เกดิ ความชำ� นาญ เป็นซอฟแวร์ (Software) ทม่ี ีฟงั กช์ ันที่ใชง้ านงา่ ยและหลากหลาย กอ่ นอนื่ เรามาเรยี นรู้และความร้จู กั กบั การใช้งานทจี่ �ำเป็นตามลำ� ดบั เพื่อให้เกดิ ความเช่ยี วชาญ และช�ำนาญในการใชง้ านกันเถอะ การเรียกใชง้ านและการปรับปรงุ แกไ้ ขกส็ ามารถดำ� เนนิ การ ได้อย่างราบรนื่ … การสรา้ งโปรแกรม (Program) กับการแก้จดุ บกพรอ่ ง (Debug) เป็นของคู่กัน เนอ่ื งจากสามารถทำ� การแสดงผล (Monitoring) สภาพการทำ� งานของ Program และ PLC ไดจ้ าก จอคอมพิวเตอรจ์ งึ สะดวกในการตรวจสอบการทำ� งานและแก้ไขใหเ้ ป็นไปตามทตี่ ้องการได้อย่างรวดเร็ว โปรแกรม (Program) ดงู ่ายไมซ่ บั ซ้อน … เพ่ือให้สามารถดซู เี ควนซโ์ ปรแกรม (Sequence program) ไดง้ า่ ยขนึ้ ภายใน GX Works 2 จงึ มฟี ังกช์ นั “Comment input function” เพียงแค่กรอก Comment เอาไวก้ ็จะท�ำใหเ้ ข้าใจโปรแกรมได้งา่ ยขน้ึ และชว่ ยเพมิ่ ประสทิ ธภิ าพในการจดั ทำ� ซเี ควนซ์โปรแกรม (Sequence program) และ Debug ได้ 3-1

3.1　ความรูพ้ น้ื ฐานเพอื่ การใชง้ านโปรแกรม 3.1.1 โครงสร้างหน้าจอ ① Title bar ② Menu bar ③ Toolbar ⑤ Nwainvdigoawtion ⑥ Edit screen ④ Status bar ① Title bar จะแสดงชอ่ื Project ทีก่ ำ�ลังเปิดทำ�งานอยู่ และ Icon การทำ�งานของ Windows เปลี่ยนขนาดหน้าจอหรอื จบการทำ� งาน ขยาย ย่อ ขนาดหน้าจอ แสดงช่อื Project ท�ำการย่อขนาดหนา้ จอ ทำ� การจบการท�ำงานหน้าจอนี้ 3-2

② Menu bar กดเลอื กเมนู แลว้ จะมหี น้าจอเมนแู สดงขึน้ มาด้านลา่ ง 3 ③ Toolbar＊ เมื่อน�ำเมาส์ไปวาง จะปรากฏข้อความ อธบิ ายรายละเอียด ของฟงั กช์ ันนน้ั ๆ ＊ : รายละเอยี ดของ Toolbar เนอื่ งจากสามารถทำ� การเคล่อื นย้ายหรอื เอาออกได้ ท�ำให้หัวขอ้ ทแี่ สดงและการจดั วางแตกต่างกนั ไป หัวข้อไหนที่มกี ารใช้งานบอ่ ยๆ จะเอามาวางเปน็ Icon botton สามารถคลิกเลือกได้โดยตรง ซงึ่ จะเสมอื นการเลอื กเครือ่ งมือจาก Menu bar ④ Status bar ทำ� การแสดงสภาพการท�ำงานและการตั้งค่า แสดง Input mode ปจั จบุ ัน CPU oTcofhnethneleoccCtaePtdiUon Caps Lock Num Lock type status status 3-3

⑤ Navigation window คลกิ [POU] → [Program] → ⑥ Edit screen [MAIN] จะปรากฏแผนผังวงจร (Circuit diagram) ข้นึ มา เมอื่ ใชเ้ มาส์คลิกจะปรากฏรายละเอียดของ Tools บน “Project” เม่ือใชเ้ มาสค์ ลกิ จะปรากฏรายละเอียดของเครื่อง ที่คอมพวิ เตอร์ Connetion Destination ท่ดี า้ นบน (PLC Connection) Switch tab 3-4

3.1.2 Workspace และ Project • Workspace Workspace คือตัวควบคุม Project หลายๆ ตวั ใน GX Works2 จะควบคุมให้มีชอ่ื Program 1 ชือ่ ในการก�ำหนด Workspace ขอใหก้ �ำหนดเปน็ เช่น Windows® Explorer ห้ามทำ� การเปลี่ยนแปลง • “Project” ประกอบด้วย Program, Device comment, Parameter, Device memory ใน GX Works2 ขอ้ มลู ทงั้ หมดน้ถี ูกรวมไว้ดว้ ยกนั เรียกว่า “Project” และถูก Save ลงใน Folder โดยมชี ่ือ Workspace Workspace เปน็ Folder อย่ใู น Windows® Project เปน็ Folder อยู่ใน Windows® 3 Program Sequence program Device comment Comments ของ device นนั้ ๆ Data ของ PLC parameter Parameter รายละเอียดค่า Device ปจั จบุ นั หรือค่า Device ที่ Input Device memory เขา้ ไป กรณีบนั ทึกแบบ Workspace 3-5

3.2　การเรยี กใชง้ านโปรแกรม (Starting GX Works2) และ การสร้าง Project ใหม่ (New project) 3.2.1 เรียกใช้งานโปรแกรม (Starting GX Works2) ① เลือก [Start] ในดา้ นล่างซ้ายหนา้ จอ Windows แลว้ เลอื กตามขน้ั ตอนด้านลา่ ง [Program] [MELSOFT Application] [GX Works2] [GX Works2] ทำ� การเลอื กตามล�ำดบั ด้านบน ② Software เริ่มท�ำงาน 3-6

3.2.2 การสรา้ ง Project ใหม่ (New project) ① คลิก ① ทำ� การเลือก จาก Toolbar หรอื เลือก [Project] → [New Projcet] ( Ctrl + N ) จากเมนู ① คลกิ 3 ② คลกิ ② คลกิ ปมุ่ [▼] ตรง “PLC Series” ③ เลอื ก “FXCPU” ③ คลิก แลว้ เลือก ④ คลิก ④ คลกิ ปุ่ม [ ▼ ] ตรง “PLC Type” ⑤ เลือก “FX3G/FX3GC” ⑤ คลกิ แลว้ เลือก 3-7

⑥ คลิก OK (ระวัง) “Project type” ให้เลอื ก “Simple Project” “Use Label” ตรวจสอบช่องว่างว่างอยหู่ รือไม่ “Program Language” เลือกเป็น “Ladder” ⑥ คลกิ ⑦ หน้าจอ Project ใหมจ่ ะปรากฏขึ้นอยใู่ นสภาพพร้อมใช้งาน สามารถ Input program ได้ ⑦ หนา้ จอ Project ใหม่ 3-8

3.3 การสร้างโปรแกรมหรอื วงจร (Circuit) 3.3.1 การสรา้ งโปรแกรมหรอื วงจร (Circuit) โดยใชฟ้ งั กช์ นั คยี ์ (Function keys) [Circuit ทส่ี รา้ งขึน้ ] Point ในค่มู ือฉบับน้ีจะแสดงหมายเลข Input relay (X), Output relay (Y) ดว้ ยตวั เลข 3 หลกั “X000”, “Y000” ในกรณีท่ี Input จากคอมพิวเตอร์สามารถยอ่ ได้ เป็น “X0”, “Y0” 3 Point ◦ Function keys และสัญลกั ษณ์ Circuit จะปรากฏทแี่ ผง Toolbar ดา้ นบนหนา้ จอ 　 　　　　　　　　　　　　　　　　　　　　　　ปุ่มหลกั ท่ใี ช้ท�ำงาน F5 F6 F7 F9 Ctrl + F8 F9 Shift Shift Shift Ctrl + + ++ F9 F10 F5 F6 ◦ เวลาใส่หนา้ สมั ผสั ปกตเิ ปดิ เสมอ a และ Coil , เทา่ นน้ั ทส่ี ามารถยอ่ function keys ได้ ◦ ตวั หนังสือทีใ่ ชใ้ นการ Input ท้งั หมดเปน็ ตัวอักษรภาษาอังกฤษพิมพ์เล็ก 3-9

① Input “X2” ② กด Enter ① กดท่ี F5 แลว้ Input “X2” ③ Circuit จะปรากฏขน้ึ มา กด ESC หรือ [Exit] ④ Input “X0” ⑤ กด Enter เพอ่ื ทำ� การยกเลกิ ② ยนื ยันโดยกด Enter หรอื กด [OK] ③ จะปรากฏ Circuit ทีเ่ รา Input ไว้แลว้ ข้นึ มา ④ ท�ำการกด F6 แลว้ Input “X0” ⑤ ทำ� การยืนยันโดยกด Enter หรอื [OK] ⑥ Circuit จะปรากฏขน้ึ มา ⑥ จะปรากฏ Circuit ท่เี รา Input ไวแ้ ล้วขน้ึ มา ⑦ ท�ำการกด F7 ⑦ Input “Y0” ⑧ กด Enter แลว้ Input “Y0” ⑨ Circuit จะปรากฏขึ้นมา ⑧ ท�ำการยืนยนั โดยกด Enter หรือ [OK] ⑨ จะปรากฏ Circuit ทีเ่ รา Input ไวแ้ ลว้ ขึ้นมา ⑩ ท�ำการกด +Shift F5 แลว้ Input “Y0” ⑪ ทำ� การยนื ยนั โดยกด Enter หรอื [OK] ⑩ Input “Y0” ⑪ กด Enter 3-10

⑫ Circuit จะปรากฏขึน้ มา ⑫ จะปรากฏ Circuit ที่เรา Input ไว้แลว้ ขึ้นมา ⑬ ยา้ ยเคอรเ์ ซอร์ ⑬ เคล่อื นเคอรเ์ ซอร์ไปไวท้ ่ีหัวแถวของบรรทดั ถัดไป ⑭ Input “X3” ⑮ กด Enter ⑭ ทำ� การกด F5 ⑯ Circuit จะปรากฏข้นึ มา แลว้ Input “X3” ⑰ Input “Y1” ⑱ กด Enter ⑮ ทำ� การยนื ยนั โดยกด Enter หรอื [OK] ⑯ จะปรากฏ Circuit ทเี่ รา Input ไวแ้ ล้วขึ้นมา 3 ⑰ ทำ� การกด F7 แลว้ Input “Y1” ⑱ ทำ� การยืนยนั โดยกด Enter หรอื [OK] ⑲ Circuit จะปรากฏข้ึนมา ⑲ จะปรากฏ Circuit ท่เี รา Input ไว้แลว้ ขน้ึ มา F4 (Build) ⑳ Compile Operation (ส�ำคัญ) ⑳ ท�ำการลบสว่ นทแ่ี สดงเปน็ สเี ทา ท�ำการกด “Compile” เพ่ือท�ำการยืนยนั Circuit ที่ยงั ทำ� การยนื ยัน Circuit เพอ่ื ลบสว่ นทีป่ รากฏเป็นสีเทา ไมไ่ ดร้ บั การยนื ยนั (ส่วนทีแ่ สดงเป็นสีเทา) กรณีที่เกดิ Error เคอร์เซอร์จะเคลือ่ นไปในต�ำแหนง่ ที่ Circuit เปน็ NG ขอให้ทำ� การแกไ้ ขให้ถกู ตอ้ ง ขอใหเ้ ลอื กด�ำเนินการตามขน้ั ตอนทรี่ ะบุดา้ นล่าง • กด F4 (Build) • กด จาก Toolbar • ทำ�การเลือก [Conversion/Compile] → [Compile] จากเมนู 3-11

3.3.2 การสรา้ งวงจร (Circuit) โดยใช้ Toolbar buttons [Circuit ที่จะสรา้ ง] Point ในค่มู ือฉบบั นจ้ี ะแสดงสญั ลักษณ์ Input relay (X) Output relay (Y) ด้วยตัวเลข 3 หลกั “X000”, “Y000” ในกรณีที่ Input จากคอมพวิ เตอรส์ ามารถย่อ เป็น “X0”, “Y0” ได้ Point ◦ ท�ำการคลกิ เมาส์เลอื กปุ่มเครื่องมอื และ Input สญั ลกั ษณข์ อง Circuit ลงไป 　　　　　　　　　　　　　　　　　　　　　　　　　ปุ่มหลักๆ ทใี่ ช้งาน ◦ ตัวอกั ษรสำ� หรับ Input เป็นตวั อกั ษรภาษาอังกฤษพมิ พเ์ ลก็ 3-12

① คลกิ เลอื กที่ จาก Toolbar button แล้ว Input “X2” ① Input “X2” ② คลิก กด ESC หรือ [Exit] เพ่อื ยกเลิก ③ Circuit จะปรากฏขน้ึ มา ② ทำ� การยืนยนั โดยกด Enter หรือ [OK] ④ Input “X0” ⑤ คลิก ③ จะปรากฏ Circuit ทเ่ี รา Input ไว้แลว้ ขนึ้ มา 3 ④ ทำ� การกด จาก Toolbar button แล้ว Input “X0” ⑤ ทำ� การยืนยนั โดยกด Enter หรอื [OK] ⑥ Circuit จะปรากฏขน้ึ มา ⑥ จะปรากฏ Circuit ทเ่ี รา Input ไวแ้ ล้วขึ้นมา ⑦ ทำ� การกด จาก Toolbar button ⑦ Input “Y0” ⑧ คลกิ แล้ว Input “Y0” ⑧ ทำ� การยนื ยันโดยกด Enter หรือ [OK] ⑨ Circuit จะปรากฏขน้ึ มา ⑨ จะปรากฏ Circuit ท่ีเรา Input ไว้แล้วขึน้ มา ⑩ Input “Y0” ⑪ คลิก ⑩ ทำ� การกด จาก Toolbar button แล้ว Input “Y0” ⑪ ทำ� การยนื ยนั โดยกด Enter หรือ [OK] 3-13

⑫ Circuit จะปรากฏข้ึนมา ⑫ จะปรากฏ Circuit ที่เรา Input ไวแ้ ล้วขน้ึ มา ⑬ ยา้ ยเคอรเ์ ซอร์ ⑬ ท�ำการยา้ ยต�ำแหนง่ เคอรเ์ ซอร์ไปทห่ี วั แถวของแถวถัดไป ⑭ Input “X3” ⑮ คลกิ ⑭ ท�ำการกด จาก Toolbar button ⑯ Circuit จะปรากฏข้นึ มา แลว้ Input “X3” ⑰ Input “Y1” ⑱ คลิก ⑮ ท�ำการยืนยันโดยกด Enter หรือ [OK] ⑯ จะปรากฏ Circuit ทเ่ี รา Input ไวแ้ ลว้ ขน้ึ มา ⑰ ทำ� การกด จาก Toolbar button แล้ว Input “Y1” ⑱ ท�ำการยืนยนั โดยกด Enter หรอื [OK] ⑲ Circuit จะปรากฏขึน้ มา ⑲ จะปรากฏ Circuit ทเ่ี รา Input ไวแ้ ล้วข้นึ มา F4 (Build) ⑳ Compile Operation (ส�ำคัญ) ⑳ การยกเลิกแถบสีเทาที่ปรากฏ ท�ำการกด “Compile” เพ่อื ท�ำการยืนยนั Circuit ทยี่ ัง ทำ� การยนื ยนั Circuit เพ่ือลบส่วนทปี่ รากฏเปน็ สเี ทา ไมไ่ ดร้ บั การยนื ยนั (ส่วนทแี่ สดงเป็นสีเทา) กรณที เ่ี กดิ Error เคอรเ์ ซอรจ์ ะเคลอื่ นไปในตำ� แหนง่ ที่ Circuit เป็น NG ขอใหท้ ำ� การแกไ้ ข ขอให้เลอื กด�ำเนินการตามขน้ั ตอนที่ระบดุ ้านล่าง • กด F4 (Build) • กด จาก Toolbar • ทำ�การเลือก [Conversion/Compile] → [Compile] จากเมนู 3-14