Агата Кристи. Ғайып болған миллион. Ә.Ахметов

— Булай деу жарамайды, Воул мырза, — деда адвокат. — Жогалган заттар тукке де турмайтын, еншешн бет перде унпн ала салган усак-туйек «дна. Терезедеп вдер жегкшксхз болып шыгьшты. Содан сон; езшдз ойлащлзшы. СЯз ушндзге тогыз жарымдарга кдрсы оралыпсыз. Сонда ана Жанет даусын еспген, уйде мисс Фрэнчпен сойлесш отырган еркек кш болуы мумюн? Мисс Фрэнч урымен жайбаракдт сойлесш отырмайды гой? — Эрине, — деда Воул. — Эрине... — Ол зорес1 ушып, не датерш Шлмей сасдалактады. — Бфак калай дегенмен де,_ деда ол есш «айта жиып, — мет босатады. Дэлельм бар. С1з Ромейнмен, менщ ейелдммен тез кездесунцз керек. — Жадсы, — дед1 адвокат оны дуптап. Схз тутдындалганда уйде болмады, ойтпегенде ол тешен баягыда сейлескен болар едш. Шотландияга телефон содданмын. Менщше, бупн кешке уйде болады. СДзден шыддан сон, бфден сонда барамын. Воулдьщ конда ориына кдйтадан туеш, ещ юрт, басын изеда. — Ио, Ромейн с1зге бэр1н де айтып бередь дудайым- ау! Жолым болатын шыгар. — Кеппрйцз, Воул мырза, ойелнцзда ©те жадсы кереаз бе? — Эрине. — Ал ол ше? — Ромейн адал, мен десе жанын береди Воул мырза шаттана сейледг, бфад адвокаттьщ журеп зырд ете далды. Куйеу1н жанындай жадсы коретш ейелдщ берген куолггше сот сешм бшдфе ме? — Тогыз жарымда уйге келе жатданыцызды корген бас«а ешкш бар ма? Айталыд, дызметпи дыз? — Бхздщ дызметпшш жод. — 031м бшетш ешкш болмады. Жолдыц бграз бел1гш автобуспен журдш. Кондуктордьщ есшде далмаса. Мейгерн мырза кумэндана басын шайдап: “Онда ейелщ1здщ куел1г1н растайтын ешкш болмайтын болды гой, солай ма? — дедк — Жод. Бфад оныц дажет1 бар ма? — Кджет бола доймас, — деда Мейгерн мырза асыгыстау сойлеп. — Енд1 тагы бар нэрсе бар сурайтын. Мисс Фрэнч С1здщ уйленген адам екенпцзд1 бшупп ме ед1? — Эрине, б1лед1. — Олай болса, осы уадытда шейш оны ейел1ндзбен бф рет те кездестфмепсю гой. Ол калай? Леонард Воулдьщ жауабы осы жерде бфшнп рет мударш, сешмсюдеу шыдты. — Мон бермеппш... 147

— Жанет Маккензидщ айтысына дараганда, Мисс Фрэнч С13Д1 бойдад деп, келешекте бас досам ба деген дэмеде журит, осыны б1лес1з бе? Воул кулш Ж1берд1. — Сайтанныд сапалагы! Екеумшдщ арамызда табаны куректей дырыд жыл жатыр гой. — Ондай куэлж бар, — дед! адвокат салдындау сойлеп. — Куэлжтщ аты — куэлж. Эйелнцз мисс Фрэнчт! еш уадьггга да кездеспрмеп пе еда? — Жод... — Ол тагы да мудгрш далды. — Айтуга рудсат етхщз, — дедх — адвокат, — бул жердей т1рл1г1щзд1 мен опта тусше алмай отырмын. Воул дызарып кетш, еш ойлы болып, содан сод гана тип дайта дддыдты: “Мен бэрш де айгайын. Жагдайым диын болатын, оны езшдз бшесгз. Мисс Фрэнч б1раз дарыз адша бере ме деп умггтешп едам. Кемшр езшда жадсы коргенмен, эйешм екеумвдщ кднда!1 кугще жургеншпзбен жумысы болмады. Алгашында эйелгм екеушздщ арамыз онша болмай, белек турып журдж. Мисс Фрэнч оган мэн де берген жод. Мейгерн мырза, сенсещз, маган адша Ромейн уппн дажет болды. Кемшрге ол жонзнде тле жарып епл'еде айтдан жодпъш. Не ойласа да ез1 бзлсш дедам де дойдым. Мен! озше бала дылып ' алгысы келетшш айтты. Уйлену туралы мэселе дозгалган • емес, ол Жанеттщ овдан шыгарып журген ойрш болар”. — Бары сол-ад па? — Иэ, осы. Создершде ептеген толдудыд нышаны бар сек1лд1. Адвокат солай деп туйд1. Ол орнынан турып, тутдынга долын усынды. — Сау болын,ыз, Воул мырза. — Адвокат жас жжггтщ дажыган одше дарал турып, ерекше шабытпен: “С1зге дарсы жга^алгаI^ сохппама деректерге дарамаетан, арьщыздьщ таза екешне сенемш. Оны дэлелдеп, С13Д1 б1ржола адтап шыгамын деген ум1ттем1н”, — дед1. Воул да оган дарап жымиып кулд1 де: “Дэлелд1н; тастай екенше кезщ1з жетед1 эл1”, — дед1 мэз болып. Адвокаттыц б1рден жауап датпаганын тагы да байдамай калды. — Бэр1 де енд1 Жанет Маккензидщ беретш куэл1пне тжелей байланысты болады, — дедг Мейгерн мырза. — С1зд1 ИТТ1Ц ейнен де жек кередх. Ол жагы аныд. — Олай бола доймас, — дед1 Ж1ЙТ сез таластырып. Шыгып бара жатып, адвокат басын шайдап: — Ал еид1 Воул ханымга тартайыд, — дедг. 1ст1ц жайы онша емес екенд1г1 оныд мазасын кейре бастады. 148

уйдВеоутлурПаэтдыцни.нгМтоенйгГерринн1ммыардзыанодсаыгыубй1грекнбнеткеанлтдаый.нашар Коцырауды басып еда, есжтх уй сыпыратын адам болса керек, бгр настау ойел ашты. — Воул ханым бар ма? Ол К1С1 оралды ма? — Осыдан б!р сагат бурын гана келген. (Лз оны коре алар ма екенсгз? — Аты-жешм жазылган дагазды апарып берсещз, — деда Мейгерн мырза сабыр сантал, — оньщ мет кдбылдайтыньша кумешм жод. Эйел оган сезжтене б!р дарады да, долын алжапдышына сурте салып, дагазды алды. Сосын ол Мейгерндг сыртта далдырып, ес1КТ1 дайта жауып дойды. Эйткенмен ол б1раз уадыттан соц дайта оралды. Жадагыдай емес, ептеп жумсарып далыпты. — 1шке кф1щз. 0йел оны юшкентай гана донад болмес1не алып юрдь Мейгерн мырза дабыргадагы суретке уццпп тур еда, дыбысын шыгармай аяд астынан шыга келген бойшад, ещ жудеу эйелд1 коргенде селк ете далды. — Мейгерн мырзасыз гой? Куйеушнщ адвокаты боларсыз, солай ма? Содаи келдшдз бе? Мумкш, отырганыцыз дурыс болар? Сойлегенге дейш эйелдщ агылшын емес екенш ол адгармаган ед1. Ал даз1р жадын жерден аныд байдады: бет суйеп др1, шашы далын, дара, анда-санда аздап дана долын димылдатып дояды екен. Осыньщ бор1 де оньщ бетен елдщ адамы екенш аныд байдатдандай. Тусш1кс1з ейел, ете сабырлы. Сабырлы болганда, тшт1 адамньщ ншн пыстырады екен. Эуел бастан-ак, Мейгерн мырза бул арада ез1 бшмейтш б!р дулияга тал болганын сезш далды. — Ал енд1, дурмегп. Воул ханым, — дел бастады ол сезш, — салыдыз суга кетпесш... Ол богелш далды. Ромейншд саруайымга сальшатын ойел емес екенш, ондай нэрсенщ ойьша к1рш-шыдпайтынын да аныд байдал далды. — бтшемш сюден, маган ютщ ман-жайын айтып бермейс1з бе? — дед1 эйел. — Бор1н де бьлуш керек. 0йел толдып турды да, сосын босед унмен, бф турл1 еклш досып: “К1с1 олгенд1 де еспртеда, мен оган дайынмьш”, — дед1. Вунысын адвокат онша тусше алмады. Мейгерн мырза езшш; Леонард Воулмен болган ецгшесш а!1тып шыдты. 0йел мудият тывдап, анда-санда басын изеп дойып отырды. 1 Пэддингтон Грин — Темза езеншщ солтустж жагында орналасдан Лондон даласыныд б!р ауданы. 149

_Тусншт, — деда ол, адвокат созш аядтаган кезде. — Ол маган сол туш сагат тогыз жарымда уйге келда дегенда айтсын дейд1 гой? дед1 Мейгерн — Сол уадытта келш пе ед1 031? мырза 1ле-шала. — Маселе онда емес, — деда айел салдын унмен. — Мен солай десем, ол адтала ма? Соттагылар маган сене ме? Мейгерн мырза танданып далды. Эйел ток; етерш айтты. — Менщ бьлешн дегешм, — дед1 ол, — сол жеткшктх бола ма? Менщ айтданымды растайтын ешюм бар ма? Эйелдщ элит бшуге ынтыдданы сонша, тот адвокаттьщ 631 де ыцгайсызданып далды. — Эзгрге ондай ешкш жок> — дед1 адвокат тар^атып айткысы келмей. — Тус1н1кт1, — дед1 Ромейн Воул. Б1р-ек1 минуттай айел ун-тунс1з отырып к^лды. Ершнде кулкшщ нышаны бар. Адвокатты корк,ыныш сезш1 билеп: — Воул ханым... — дед1 ол. — С1зд1д дандай куйде екен1щзд1 быемш... — Солай ма? — дед1 айел. — дызыд екен... — Мына жагдайда... — Вул жагдайда... 031м гаиа, думарпаз дарташылар айтпадшы, тек жалгыз озш гана ойнаймын. Адвокат оган мазасыздана дарап: — Бдымбаггы Воул ханым-ау,.. С13 датгы далжырапсыз гой. Куйеуодз ушш жаньщызды да диюга дайын екенс1з?.. — деда. — Кепирщ1з, не дед1щз? Эйелдгн; даусы сондай ашшы шыддандыдтан ол селк ете далды. Адвокат ек1 ойлы болып, созш жане б1р рет дайталады: — Куйеушдз ушш жаньщызды да дшога дайын екенс1з... Ромейн Воул басын изед1. Ершне жацагы тусшшс1з кулк1 дайта уй1р1л1п: “Ол с1зге мен1 датты суйедг дей ме? — дед1 Воул ханым даусы жумсадтау шыгып. — Аха! Ио, солай деген1н сез1п турмын. Еркектер деген дандай адымак,! Адымад!.. Адымад... адымад!..” Ойел кенеттен орнынаи турьш кетп. Ваганадан бер1 адвокат куэ боп отырган ширыкд^ан долы сезш эйелдщ тамагьша тыгылгандай: “Мен оны жек коремш, бшш дойьщыз! Мен оны жек коремш! Озш дарга асьш олт1ргенш корсе”, — деда. Адвокат козшен ыза оты ушдындаган эйелдщ алдынан кешн шегшш кетт1. 8йел б!р адым жадындап келш, жадагы дардынмен: “Мумкш, ойланармын. Айтальщ, мен сюге сол туш куйеуш тогыздан жиырма минут кеткенде емес, оннан жиырма кеткенде келда десем, не болады? СЛзге ол жадында адшалы болатыньш 150

бшген жокпын деггп. Ал егер мен шге ол бэрш де бЪш соган ум1т артьш журда, сол акщаны алу ушш, 0деш гас! елйрш отыр десем ше? Айтальщ, осы тут уйге келгенде не ютегенш маган тугел айтьш бердо десем ше? Пальтосы дан- кан десем, не болады? Меселен, согга орнымнан турып осылардьщ бэрш айтып берсем, далай болады?” Эйелдщ коздер1 оган “ал енда не штейсщ” дегендей бетпактана карады. Адвокат ерши тускен коркынышын ерец дегенде жасырып, эйелмен байсалды сойлесуге тырысып: “Куйеувдзге карсы куолш бер деп с1зд1 ешкш зорлай алмайды...” — дедк — Ол менщ куйеу1м емес... Болмеде кулакка урган тыныштьщ орнай калды. — Мен Венада актриса болып ктегенмш. Куйеуш т1р1, б1рак жындыханада. Сондьщтан 613 уйленген жок, едж. казф соган куанып отырмын, — деп, ол басьш ызалана шулгып к,ойды. — С1з маган бф-ак нэрсеш айтьщызшы, дед! Мейгерн мырза, шамасы келгенше байсалды сейлеуге тырысып. — С13 Леонард Воулды сонша неге жек кересхз? 9йел сэл гана кулшсфеп, басын шайкады. — Иэ, с1здщ муны б1лг1щз келш отыр. Бфак мен оны айтпаймын. Бул - менщ купиям. Мейгерн мырза салкындау жотелщюреп орнынан турып: “Бул эщтмеш коп соза берудщ кажет! жок сиякты, — дед1. Мен с1збен енд! коргауга алган адамыммен сойлескеннен кешн жолыгамын”. 9йел жакындап келш, эдем1 кара кезш кадап турып: “Айтьщызшы, с1з бутш осы жерге келгенде, оньщ арыньщ тазалыгына шынымен-ак сенш келдщ1з бе?” — дедь — Иэ, сенш келдш, — дед1 Мейгерн мырза. — С13 де бф бейшара екенс1з, — деп, ейел кулш ж1берд1. — Мен оган казф де сенш турмын, — дед1 адвокат сезш аяктап. — Сау больщыз, мадам. Ол болмеден шыгып кетсе де, эйелдщ коркыныпща толы бет-элпетш умыта алмады. “Бул бф маскара жумыс болайын деп тур, — дед1 Мейгерн мырза нитей кеше бойлап кетш бара жатып. — Ерекше жагдай. Шектен шыккан, оте каушт1 эйел. Эйел деген кастандьщ 1стеймш десе, нагыз сумдык боп кетед1 екен гой. Енд1 не 1стеуге болады? Ана жптттщ соры ендД эбден кайнайтын болды гой. Мумкш, кылмысты оньщ 631 жасаган болар... Жок, — дед1 Мейгерн мырза езше-озь — Карсы жиналган айгак тым коптеу. Мына ейелге сенбеймш. Бэрш ойдан шыгарып отыр. Бфак ол сотта муны еш уакытта да айтпайды”. 151

Адвокат бул моселе жвншдв сешмшхц молыра^ болмаганына вкшдо. ** Полициядагы тергеу процесс ор1 цысца, ерх цызыц болды. 1стщ басты куэлерг елген ойелдщ цызметшкц — Жанет Маккензи мен австриялык, азаматша, тутцынныц ейел1 Ромейн Хейлгер екен. Мейгерн мырза бул процеске катысып отырып, соцгы куэнщ сумдьщ сандырагын тындады. Эйел откендеп екеущщ арасында болган ецгшенщ жобасымен сойледк Тутцын озш ацтайтын ештеце айта алмаган соц, 101 сотка бер1лд1. Мейгерн мырза не 1стерш бшмей, туйыкка тфелш цалды. Леонард Воулдыц басына кара булт тендк Ттт1 оны коргауга королдж кецестщ де колыиан ештеце келе цоймайтын. “Егер ана австриялык ойелдщ берген куелшш бузса, бфдеце шыгар ед1, — дед1 адвокат еш ойлы боп. — Бфак бул — оте циын шаруа”. Мейгерн мырза куш-лагерш ещц бф-ак иэрсенщ тещрепне жумылдырмацшы болды. Айталыц, Воул мырза, шынын айтып, олген ойелдщ уйшен сагат тогызда кетш цалса, онда ана Жанет даусын ест1ген, мисс Фрэнчпен сагат тогыз жарымда сойлесш отырган адам кш болуы мумкш? Бф болса, баягыда нагашы аласын кейде етфш мацтап, кейде коркытып б1раз ацшасьш сыпырган тентек жиеш бар едд, соньщ 1С1 болуы мумкш. Адвокат сурастырып бшсе, Жанет Маккензи кезшде элп жМтпеи сыбайлас болып, оныц кемшрге ютеген цылыгын коре тура кой демептк Олай болса, Леонард Воул кетш цалганнан кешн Мисс Фрэнчпен сойлесш отырган элп жиен болуы да ыцтимал. Оныц устше элп адам бурын 031 шыцпайтын, жш барып журген жерлершен табылмай цойды. Адвокат басца багытта журпзген ерекеттершен де жощц нетиже шыгара алмады. Леонард Воулдыц оз уйше келш юргенш де, мисс Фрэнчтжшен шыкканын да керген ешкш болмады. Криклвудтагы уйге юрш-шыцкан бетен б1реуд1 корген де еш пенде жоц. Барлыц ецбек зая кетть Сот болардан б1р кун бурын Мейгерн мырза ерекше бф хат алды. Бул кешк1 алтыдагы поштамен келген хат болатын. Сыртындагы маркасы цисьщ жапсырылган, шрлеу конвертке салынган, жай кагазга жазылган сауатсыз шимак екен. Мейгерн мырза олпш еш рет оцып ерец тусшдь 152

“Кдфметт1 мырза. С1з ана жас житгтщ адвокатысыз гой. Егер ана шет слд1К жезекшенщ кхм екешн жене оньщ от1р1г1н бьлгпцз келсе, Степни1 ауданындагы Шоуз Рентске бугш кешке жетпДз. Оньщ куны ею жуз фунт. Могсон ханымды сура”. Адвокат бул хатты неше дуркш окып шьщты. Алдамшы хат болуы да мумкш. Б1рак тагы да бф ойланып керш оньщ растыгьша сегпш кушейе тусп жене тугкьщды арашалап калатын да тек осы хат болар деп умэтенда. Ромейн Хейлгердщ, берген тусп-нп оны бас котертпей тастаган, ал коргаушы ретшде Мейгерннщ бутан карсы коятыны жещлтек ошрдо мурат еткен ейелдщ туспштне сенуге болмайды деу гана еда. Бул онша мыкты делел емес-тш. Мейгерн мырза ейтсе де батыл шеидм кдбылдады. Оз клиентш арашалап, ак,тап калуды езшщ борышы санады. Сондьщтан Шоуз Рентске баруга бел байлады. Ол жацагы мекещц таба алмай бграз киналды. Акыры ол каланьщ шет жагындагы лас, шс1 мурын жаратын жердей кулайын деп турган есю уйд1 тауып алды. Могсон ханымды сурастырып ед1, оны уйдщ унпнпн кабатындагы б!р болмеге с1лтеп жгбердь Есжт1 кагып едг, жауап болмады. Ол кайта какты. Екп-пш рет каккан кезде 1ш жактан тьщырлаган б1р дыбыс естда, артынша есж болар-болмас кана сактыкпен ашылып, ар жактан ьлмиген б1реудщ тулгасы кершдк Эйел болуы керек. Кенеттен елп ойел мырс етш кущи де, есшт1 кендрек ашып: “Сен екенсщ гой, кекеннм”, — деда даусы кыр-кыр етш. — Дасьщда ешкш жок па? Пеле ойлап турган жоксьщ ба? Дурыс. 1шке юруще болады, шше кгр. Адвокат ею ойлы боп, табалдырьщтан аттап, кшшентай, лас, пшнде газ шамы сыгырайган белмеге юрда. Б1р бурыпгга ускынсыз, жиналмаган тосек тур; домбахшап жасалган каралайым устел, солкылдап босап турган ею орындьщ кершедк Адам жшркенетш елп мекеннщ иесш адвокат енда гана тольщ корда. Орта жаскд келген, ещшген, кобыраган бурыл шапггы ейел екен, бетш айналдыра мойын орауышпен тумшалап орал алыпты. Озше адвокаттьщ карал турганьш байкал, ол тагы да мырс етш кулда. Кулкю1 б1р турл1, ерекше. — Сулулыгын неге жасырады деп, дал болып турган шыгарсьщ, кокем, солай ма? Хи, хи, хи. Дызыктырып екетед1 деп коркып турган жоксьщ ба? Б1рак оны сен кересщ, кересщ ел1. Эйел мойын орауышты жулып алган кезде адвокат кып-кь1зыл болтан ускынсыз бетй кер1п, артка карай шоршып туей. Эйел бетш кайта орай койды. 1 Степни — Темза езеншщ солтустж жагасындагы Лондон каласынын. бф ауданы. 153

— Меш суйш алгыц келмей ме, кокеппм? Хи, хи. Мен оган тацданбаймын. Кезшде мен оп-одем1 кыз болатынмын. Тнгп мундага дейщ сулу едам. Кушрт кышкылы, кокенлм, кушрт кынщылыньщ ш бул. Тура тур, бэлем! Олардан кепмда аламын ел1... Мейгерн мырза агыл-тепл лагнетги жаудыра женелген эйелге басу айтпакшы болып еда, онысьшан тук те шьщпады. Акырында ашудан жудырьщтары бфесе ашылып, бфесе жумылып, елп ойел буркылдап бф сет отырып калды. — Болар енд1, — дед1 адвокат катал унмен. — Мен бул жерге клиентш Леонард Воулды актауга себ1 тиетщ мэлшет бередх гой деп, с1зге сенгендштен келш отырмын. Сол ушш шакырттьщыз ба? Эйел оган бф норсе деметкендей кулана карады. — Акша жагы калай болады, кокеппм? деп кырылдады ол, — ею жуз фунт, ес1нде болар. — Тусппк беру С13Д1Ц борышьщыз, сотка шакырылып калуыцыз мумкш бул жоншде. — Ол жарамайды, кокенпм. Мен кер! кемшрмш. Сосын мен ештеце де бшмеймш. Б1рак маган ек1 жуз фунт акша берсец, мен саган бф-еш нерсенщ кисынын айтуым мумкш. Тусшдщ бе? — Неге сипактатып отырсыз? — Менде бф хат бар десем, не дер едщ? Эйелдщ хаты. Оны калай колга тусфгеншд1 сурамай-ак кой. Ол — менщ шаруам. Максатьща жетесщ, тек менщ еш жуз1мд1 колыма сал. Мейгерн мырза салкывдау бф карал, шеппм кабылдады. — Мен с1зге он фунттан артык кок тиын да бере алмаймын. Онда да айтып отырганыцыз рас болса гана. — Он фунт дейсщ бе? Ойел шадкылдал бакырып ж1берд1. — Жиырма фунт, — дед! Мейгерн мырза, — бул - менщ соцгы соз1м. Ол орнынан турып кетуге ыцгайланды. Сосын ейелден К03Ш айырмай, калтасынан бф кггапшаны шыгарды да, жиырма бф фунтты санап алды. Кердпцз бе, — дед1 ол. — Осыдан баска акшам жок. Алсацыз да, алмасацыз да осы гана. Бфак акшаны корген соц, ейелдщ одан ары шыдай алмайтынын ол 61лген болатын. Бфаз буркылдап урсып алды да, эйел раиынан кайтты. Тосек жакка барып, тосенпнтщ астынан б!р норсеш суырып алды. ^1не, саган керета осы болса, сайтан алгыр! — дед1 эйел^тагы да буркылдап. — Саган керегх бет жагындагысы. Ойелдщ адвокатка тастай салганы б!р бума хат болатын. Мейгерн мырза ж1бш шеппп, озше тен сабырлылыкпен 154

асыкдаи окд бастады. Оган тесгле карал, эр кимылын багып турган алел адвокаттын, бет-елпетшен ешнэрсе сезе алмалы 0р хаггы жеке-жеке окып шыгып, адвокат бумашын бетшде б1ршил турган хаггы кайта б!р карал щьщты Сосын ол калган хаттарды укыптылыкпен кайта буьш койды Олар сутспенпшпк жайлы жазылган Ромейн Хейлгердщ хаттары болатын. Барлыгы да Леонард Боулга жазылыпты Бет жагындагы хат Воул ^туткындалган куш жазылыпты! — Мен нгындыкты айттым, кекешш, солай гой? _ дел жыламсырады эйел. — Бул хат оньщ быт-шы'тын шыгарады, солай емес пе? Мейгерн мырза хаттарды калтасына салып, сосын: “Буларды колга калай тусфш журс1з?” — дед1. — Ол озшше бф эдгше, — дед1 ейел кулана. — Бфак, мен одан да зоргысын бьлемш. Тергеу кезшде ана жезокшенщ не дегешн естшенмш. Оннан жиырма минут кеткенде оньщ кайда болганын аньщтадым, езшщ айтуынша, елп мезгтлде ол уйде болдым деген болатын. Лайэн Роуд1 кинотеатрындагы адамдардан сурап керщ1з. Олардьщ есшде калуы керек, ек1 бетшен кан тамган сондай едем1 дыз. Е^аргыс атсын оны! — Цасындагы еркек кш? — дедг Мейгерн мырза. — Мунда фамилиясы жок> тек аты гана жазылыпты. Эйелдщ даусы мулдем бтп, кырылдап калды. ^олдары бфесе жумылып, бфесе ашыла бередь Акыры ол бф колын бетше апарып: “Мынаны 1стеген - сол еркек. Осыдан кеп жыл бурын жадагы эйел оны менен жырып алып кеттп Ол кезде уыздай дыз болатын. Артынан 1здеп барып, житгшда бас салып едам, ол карал турмай, элп каргыс аткыр кышкылды бетше шашып жШердй Ал ана каншьщ Ш1ек-С1лес1 катып кулд1. Бф куш кезщ келер деп жур едш сонша жылдан бери Содынан калмай журш, бэр1н де бшп алдым. Мане, енд1 колыма туст1. Енд1 сазайын тартады ол, солай емес пе, адвокат мырза? Сазайын тартады гой?” — Оны бфаз мерзшге етфж куелш бергет уппн соттайтын болар, — деда Мейгерн мырза байсалды дауыспен. — Турмеге жапсын, осы менщ калаганым. Сен кетейш деп турсыд гой, солай ма? Акшам кайда? Жадагы эдем1 адшам кайда менщ? Сезге келместен Мейгерн мырза адшаны устелдщ устше койды. Сосын теред бф дем алып, кер1 бурылды да, жадагы лас белмеден шыгып кетп. Артына карал еда, акщадан козш алмай, сыдсып, эндетш турган кемгарге кез! тустп Лайэн Роуд — Лондондаты кешенщ аты. 155

Ол уадытын босда лабермей, Лайэн Роуд кешесшдеп кинотеатрды тез-ак, тауып алды. Суретш керсетш едг, билет жыртатыи адам Ромейн Хейлгердо бфден тани кетть Одига болатын туш кинотеатрга Ромейн Хейлгер б1р ер адаммен б1рге кенпа сагат оннан аса келнш. Ер адамды аныд байдай алмаганмен, билет жыртушы К1С1 сол кезде журщ жатдан фил1м жоншде олг! ейелдщ дасындаты адаммен сойлесш турганыи есше садтап далыпты. Олар сол жерде филшнщ аягына дейш, шамамен бц> сагаттай болса керек. Мейгерн мырзаньщ кондл1 орнына тустй Ол Ромейн Хейлгердщ бурын берген тус1шп бастан-аяд жалган екен деген ойга келдь Эйел муны куйеуше оннккендоктен эдещ ойдан шыгарын отыр деп туидо ол. Адвокат бул ептендшктщ ар жагында не жатданын бше алмай дал болды. Леонард Воул ойелше соншалыдты не дстеп дойды екен? Адвокат эйелнпд элп кылыгын айтданда, айыпкер тебесшен жай тускендей болды. Вулай болуы мумкш емес дедд ол сенбей, бфад оныц будан былайгы наразылыгы Мейгерн мырзага бастапдыдай емес, сешмсдздеу болып корщдо. Мейгерн мырза муны байдап далды, отфш екенше кез1 жеттй Жетуш жетсе де, элп дупиянын, бетш ашайын деген ниетд болган жод. Ерльзайыптылардыц арасындагы дупия сол кушнде далып дойды. Мейгерн мырза муньщ сырын, эйтеуф, бф ашармын деген ойда болатын. Адвокат сагатына дарады. Уадыт кеш екен, бфад дегенмен бф дстд тындыруы керек едь Ол такси тодтатып М1НД1 де, бф 0д1рест1 айтты. “Муныц бэрш де дэл дазф сэр Чарлз бдлуге тщстГ’, — дедд ол таксиге шшп жатып кубфлеп. Леонард Воулдыц Эмили Фрэичтщ ©лшше байланысты соты копшЪшсгщ назарын датты аударды. Бфшпиден, айыпкер орд жас, эрд едемд ждпт едь Оган тагылган айып айуандыдпен жасалган дордадтьщ 1стейтш дылмысы болатын. Еюнппден, елдщ назарын аударганы тергеу кезшде басты куэ Ромейн Хейлгердщ болтаны едо. Коп газет оньщ суреттерш басып, шыддан теп, емфбаяны жайлы ойдан шыгарылган бфнеше мадала жариялап ждберген болатын. Сот мэж1л1с1 ретшен ыд-шыдсыз ашылды. Алдымен дстщ мэн-жайы баяндалды. Сосын тусгнш беруге мшбеге Жанет Маккензи шадырылды. Ол непзшен сол бурынгы куэлнтн дайталап айтып бердо. К^арсы сурад берш, доргаушы оньщ Воул мен мисс Фрэнчтщ ара датынасы жайлы берген тусшштершен бф-еш дарама-дайшылыд тауьш, онысын куега мойындатты. Доргаушы, куэ эйелдон, сол туш донад дабылдайтын болмеден бф еркектщ даусьш естшенмен, ол адамньщ Воул екенш жэне оныц ушне жетш улгфгешн 156

— дэлелдейтш ештеце айта алмай амойотыылпшркгдеаренддыгкнжаеткапкокроурисшетпак, Жане бул тусииктщ непзшде пен дызганыш сезш жатданын Сосын келес1 куа шадырылды. — Сюдщ есшицз Ромейн Хейлгер гой? — Иэ, солай. — С13 Австрия азаматшасысыз гой? Иэ. — Соцгы уш жылда с1з айыпкермен б1рге турып, соньщ ейелшш деп журдшдз гой? Б1р сотке Ромейн Хейлгер куйеушщ козше дадала дарап далды. Оныц жузщце тусппксиз бгр жумбадтыц нышаны бар ед1. — Иэ, солай. Сурадтар жалгаса бердк Б1рте-б1рте дылмыстыц бетш ашатын деректер шыга бастады. Одига болтан туш тутдын озшен б1рге тем1р суймен ала кетнит. Ол тунтт сагат оннан жиырма минут кеткенде уйге дайта оралып кемтрдо олтарш келгендогш мойындапты. Жещнщ ушына дан жуддандыдтан, кшмш асуйдеп пешке салып жагып Ж1бершт1. Аузывды ашсад, олесщ деп ойелан дордытыпты. Тусипк ары дарай жалгасдан сайын, алгашында ептеп он, кезшен дарап отырган соттыц мушелерг енд1 тутдынга мулдем тер1с айналды. Тутдынньщ 031 де басын жерден алмай, саудасы бпкен адамша, тунерш отырып далды. Эйткенмен Ромейннщ кецесппс1 эйелдщ ашуын ептеп баспадшы болтаны байдалды. Ол куэнщ байсалдырад болтаный далайтын сиядты. Цакарлы да, кощлд1 доргаушы орнынан турегелдк Куэ болып турган эйелдщ берген тусшнт бастан-аяд эдей! ойдан шыгарылган дып-дызыл опрш екенш, одига болтан кезде оныц тшт1 уГпнде де болмаганын, басда адамды суйетшдшш, Воулды гстемеген дылмысы ушш дасадаиа олшге айдагысы келш отырганын мэлшдедк Ромейн буны дэлел1 жод бос соз деп менсшбей, тэкаппарлана тер1ске шыгарды. Осы кезде доргаушы куэнщ масцарасын шыгаратын элп хатгы 1ске досты. Шыбыннъщ ызыцы есплетш тыныштыдта сотда элп хатты дауыстап одып бердо. <<Сушкт1 Макс, дудай оны б1здщ долга тусщдо! Ол К1С1 олтфгеш уипн, б1р кэр1 кемтрдо елпргеш. ушш тутдындалды! Е^ой аузынан шоп алмайтын, кип турмад шыбынга да тимейтш Леонард! Адыры одан кегшд1 алатын болдым. Вишара! Мен оны сол куш уйге устьбасы дан-дан болып келд1, К1С1 олтдргенш мойындады деймш. Мен оны дарга астырамын Макс. Озш олшге айдаган Ромейн екенш ол 157

сол кезде б1лет1н болады. Енда 613Д1 бадыт душагы кут1п тур, сушктш. Адыры жеттж-ау дегеншшге!” Со'гга хаттъщ Ромейн Хейлгердщ долымен жазылганын долелдеп берете дайын отырган мамандар да бар еда, б1рад олардьщ дажетг болмап далды. Хатты коргенде-ад Ромейн бдеден сылд ете туей де, отфшн мойындал, бар шынын айтып берда. Леонард Воул уйге оз1 айтдан уадытында, тогыздан жиырма минут кеткен кезде оралыпты. Эйел жадагы эдгшеш куйеуш дурту уппн одеш ойлап тауыпты. Ромейн Хейлгердщ отгрнт шыддан сод, айыптаушыныд соз1 де жайьша далды. Сэр Чарлз езшщ куэлерш шадыртып тусшж алды. Айъшкер мшбеге шыгьш, 1стщ далай болганын, дарама-да]:хы сурадтарга дарамастан, даймыдпай бэрш айтып берда. . А14ыптаушы дайта далелдемекхш болып тырысып ед1, онысынан енггеме шыдпады. Сопъщ дорытынды соз1 айъшкер уппн жадсы болмады, б1рад гстщ бет1 бер1 дараган болатын. Сот мушелер1 ез шеш1мдер1н ойластыру ушш шшкене уз1л1с алды да, аздаи сод ук1МД1 жариялап: иБ1здщ шешш1М1з: тутдын айыпты емес”, — дедг. Леонард Воул адталып, босап шыдты! Мейгерн мырза айыпкерд1 дуттыдтауга асыдты. Эдеттепше коз ойнегш алып тазалап бара жатданын ©31 сезш далды. Кеше гана муны дагдысына айналдырып алганын ойел1 айтдан болатын. “Ауру далса да, едет далмайды” деген осы екен-ау. Адам ез1н1д дандай едет1 барын б1ле де бермейд1 екен гой. Вул ©31 б!р дызыд, соз жод, оте дызыд одига еда. Ана ойел, Ромейн Хейлгерд1 алайыдшы, маселен... 1СТ1 тексеру кезшде озш ерекше тад далдырган да сол Ромейн Хейлгердщ айрыдша тулгасы еда. Пэддингтондагы уйшен корген кезде оныд од1 аддубаша, сабырлы ойел сиядты ед1, сотта ол тропик гул1 сек1лд1 дулпырып шыга келд1 емес пе? Коз1н жумса, Мейгерн оны даз1р де елестете алар ед1: бойшад, албырт, сулу талдай мус1ш ептеп дана едюштеу, од долыныд саусадтары ез-озшен узд1кс1з димылдап, ашылып-жумыла берет1н. Эдет, дагды дегендер дызыд нэрсе гой. Эйел долыныд димылы да эдетке айналып кеткен болуы керек деп оклады адвокат. Ол осы бертщде гана б1реудщ саусадтарыньщ дол осылай димылдаганын корш еда. Кш еда ез1? Осы бертшде гана... Есше тускен кезде адвокат дем1н 1нине тарта дойды. Элы Шоуз Рентстеп ейел емес пе ед1... Оныд басы айналып, димылсыз турып далды. Мумкш емес... Мумкш емес... Бдэад Ромейн Хейлгер актриса гой... 158

Бас цоргаушы арт жагьшан келш, оны иыгынан цагып: “Айыпкер Ж1Г1ТТ1 эл1 цуттыцтаган жоцсыц ба? Ол ерец цутылды гой. Жур, оныц цолын цысайыц”, — дедь Бфац адвокат оныц цолын ысырып тастады. Бул кезде оныц кокешнде тек бф-ац нэрсе — Ромейн Хейлгермен бетпе-бет кездесуден басца епггеме де жоц болатын. Адвокат оны бфаз уацыт коре алган жоц, сосын олардыц цай жерде кездескенш айтып жатудыц кереп шамалы едь — Сонымен, с1з сезш цалган екенс13 гой, — дедг ойел адвокат кекешндепсш тутас айтып болган кезде. — Бетшд1 ме? Ой, ол оп-оцай гой. Сосын ана сыгырайган газшамныц жарыгымен сю мешц бет1мдег1 гримдг де жондх байцай алмадыцыз. — Вфац неге... неге олай еттггцз?.. — Р1еге жалгыз ойнадыьц>1з дейс1з гой? — Откен жолы 031 цолданган жацагы т1ркест1 есше альш, ол ептеп жымиып цойды. — Мынау б1р гажап цойылган комедия гой! — Досым-ау, оны аман алып цалу менщ борышым болатын. Тутцынды жан-тэшмен жацсы коретш ейелдщ берген тусшМ жетк1лшс1з болган болар едк ОзщДз де солай деген сияцты едшдз гой. Бфац менщ психологиядан ептеген хабарым бар. Беретш тусшнтмдх зорльщтыц куинмен, езшдо мойындата отырып, зац алдында масцара етш алсьш, сонда гана журттыц пшф1 айыпкердщ пайдасына б1рден озгерш шыга келетш1н жацсы тус1ндш. — Ал ана б1р бума хат ше? — Олардыц 1Ш1ндег1 тек б1реу1 гана, елп цалай деуш1 едхнДздер, иэ, цып-цызыл отарж болатын. — Ал енд1 ана Макс дегешндз кш? — Ондай адам ом1рде мулдем болган емес, достым. — Мен эл1 де болса, — дед1 к1шкентай Мейгерн мырза кощл1 толмаган сыцай танытып, — Леонардты кедшп дурыс жолмен-ац ацтап алар едж цой деген ойдамын. — Мен ондай тауекелге бас т1ге алмадым. С1з оныц ары таза деген сешмде болдыцыз. — Солай ойлаганымды сезген екенс1з гой? — дед1 Мейгерн мырза. — К^ымбатты Мейгерн мырза, — дед1 Ромейн,^ сю ештеце де байцамайды екенсгз гой. Мен оныц айыпты екенш б1лет1нм1н!

МАЗМУНЫ ............ 3 МУРАГЕР................................................... .......... 17 АРЗАН П0ТЕРДЩ СЫРЫ................. ....31 РАЙЫП БОЛРАН МИЛЛИОН........... .40 ЕГИПЕТ ЗИРАТЫНЫЦ ХИКАЯСЫ ..53 МЕТРАЖДАН КЕЛГЕН АЖАЛ....... . .....66 ЖУМБАК; 031Л....................................... М1НС13 ПЕРИИТЕНЩ ОЦИРАСЫ... 77 КУД1КТ1 ТОРТЕУ.................................. ....89 АЖАЛ ШОБ1............................................ .101 КОК ДУМЫРАНЬЩ СЫРЫ.............. КЕЗДЕЙСОД ОЦИРА............................. 115 КУЭГИЦ ДУПИЯСЫ ............................ 132 140 АГАТА КРИСТИ РАЙЫП БОЛРАН МИЛЛИОН Сарашысы - Эсия Орынбаева Сурстш1с1 - Ескендьр ТЬлепшиев Техникалык; сарашысы - Раиса Винокурова Беттеген - Гцлпцр Жэршбетова Тсруге 28.11.03 жюерьлдь Басуга 29.12.03 кол койылды. Кагазы офсетик. Дарт тур1 “Таймс”. Шшш 84х108/32. Офсетпк басылыс. Шартты бояу колем1 9.66. Шартты баспа табагы 8.4. Есептж басылу табагы 9.44. Таралымы 2000 дана. Тапсырыс №49. Кел1С1мд1 бага. Жауапкершйпп. шектеул1 “Жалын баспасы” сернстестт. 480009. Алматы каласы, Абай дацгылы, 143-уй. ПШ ЖШС РПБК “Деуф”, 480009, Алматы каласы, Гагарин дацгылы, 93, 1д»у,г1 Тел.: 42-36-31, 42-07-90, Е-таП: гр1кс!ашг@пиг$а1.кг

► -г-