กฏหมายทั่วไปเกี่ยวกับงานอาชีพ

กฎหมายทั่วไป เกี่ยวกับ งานอาชีพ โดย...นายมทั นะ ธิหล้า ครปู ระจ

หนว่ ยที่ 1 หลักกฎหมายท่ัวไป เก่ียวกับการประกอบธรุ กจิ

แผนผังความคิด (Mind Mapping) หลักกฎหมายทว่ั ไป หลักกฎหมาย ลกั ษณะทัว่ ไปของนติ กิ รรม เกยี่ วกบั การประกอบ แบบของนติ ิกรรม ความสาคญั ของกฎหมาย โมฆะกรรม ธุรกจิ เกยี่ วกับการประกอบธุรกจิ โมฆียะกรรม บ่อเกิดแห่งสญั ญา สัญญา ประเภทของสัญญา ผลแหง่ สญั ญา มัดจาและการกาหนดเบ้ียปรบั การเลกิ สญั ญา

กฎหมายกบั การประกอบธุรกิจ การดาเนินกิจกรรมทางธุรกิจทุกด้าน จะต้องมีความเกี่ยวข้องกับกฎหมาย ไม่ว่าจะเป็น การค้าขาย หรือการให้บริการ จะมีการทาสัญญา เช่น การเช่าสถานที่ทาการค้า ซ้ือรถยนต์ หรือ ซ้ือวัตถุดิบ ซ่ึงก่อให้เกิดนิติกรรมสัญญา ย่อมมี ความเกยี่ วพนั กบั กฎหมาย

หลักกฎหมายนิตกิ รรม กฎหมายว่าด้วยนิติกรรม เป็นลักษณะสาคัญของ กฎหมายแพ่ง ซึ่งจัดเป็นกฎหมายเอกชน มีความเก่ียวข้อง กับชวี ติ ประจาวันในเรอ่ื งความสมั พนั ธก์ นั ทางด้านกฎหมาย

นิติกรรม เปน็ เครื่องมือซ่ึงกฎหมายมอบให้เอกชน ทจ่ี ะสร้างความผกู พนั กนั ตามแต่เจตนาของคู่กรณีว่าจะให้ เกิดผลผูกพนั ข้นึ ในกฎหมายอยา่ งไร ถ้าเป็นการแสดงเจตนาซ่ึงไม่ขัดต่อบทบัญญัติ ของกฎหมายแล้ว ย่อมเกิดผลผูกพันตามกฎหมาย ตาม เจตนาของคูก่ รณนี ัน้ ๆ

ลักษณะทวั่ ไปของนิติกรรมนนั้ มี 5 ประการ คือ • การกระทาใด ๆ ของบุคคล • กระทาโดยชอบด้วยกฎหมาย • กระทาโดยใจสมคั ร • มงุ่ โดยตรงต่อการผูกนิตสิ ัมพันธข์ น้ึ ระหวา่ งบุคคล • กระทาเพอ่ื จะก่อ เปล่ียนแปลง โอน สงวน หรือ ระงบั ซงึ่ สทิ ธิ

โมฆะกรรม • นิติกรรมท่ีมีวัตถุที่ประสงค์เป็นการต้องห้ามชัดแจ้งโดยกฎหมาย เป็น การพ้นวิสัย เป็นการขัดต่อความสงบเรียบร้อย หรือศีลธรรมอันดีของ ประชาชน • นติ ิกรรมท่มี ไิ ดท้ าตามแบบทกี่ ฎหมายกาหนด • นิติกรรมที่ขาดเจตนา อันได้แก่ เจตนาซ่อนเร้น เจตนาลวง และนิติ กรรมอาพราง ความสาคญั ผดิ ในสง่ิ ซึง่ เปน็ สาระสาคญั แหง่ นติ กิ รรม • นิติกรรมที่เงื่อนไขบกพร่อง อันได้แก่ เงื่อนไขไม่ชอบด้วยกฎหมาย เงอื่ นไขเปน็ พน้ วิสยั และเงื่อนไขบังคับก่อนสาเร็จ สดุ แล้วแตใ่ จลูกหนี้

นิติกรรมทม่ี ิไดท้ าตามแบบทกี่ ฎหมายกาหนด มาตรา 152 ซึ่งบัญญัติว่า “การใดมิได้ทาให้ ถูกต้องตามแบบที่มีกฎหมายบังคับไว้ การนั้นเป็น โมฆะ”

โมฆียะกรรม การทานติ ิกรรม • ถ้าได้กระทาตามท่ีกฎหมายกาหนดไว้แลว้ ก็ เป็นอันสมบูรณ์ มีผลผูกพันกันในทาง กฎหมาย • ถ้าทาไปโดยข้อฝ่าฝืนกฎหมายแล้ว ผลก็จะ ตกเปน็ โมฆะ คอื เสียเปล่า

ยั ง มี นิ ติก ร ร ม อี ก ปร ะเ ภท ห นึ่ ง ท่ี กฎหมายบัญญัติให้เป็นโมฆียะ นิติกรรม ประเภทนี้ ได้แก่ นิตกิ รรมทก่ี ระทาลงโดย 1. บคุ คลผู้หย่อนความสามารถ 2. การแสดงเจตนาวปิ รติ

หลกั กฎหมายสญั ญา สัญญา คือ จะต้องกระทาลงโดยชอบด้วย กฎหมายและด้วยใจสมัคร มุ่งโดยตรงต่อการผูก นิติสัมพันธ์ระหว่างบุคคล เพื่อก่อ เปล่ียนแปลง โอน สงวนและระงบั ซ่ึงสิทธิ

ตวั อยา่ งเชน่ เก๋ตกลงซ้ือ และขิงตกลงขายรถจักรยานยนต์ ดังนี้ ความตกลงซื้อขายระหว่าง เก๋ และ ขิง จึงเป็นนิติกรรม เพราะเป็นการเปลี่ยนแปลงสิทธิในรถจักรยานยนต์ คือ เปล่ียนแปลงกรรมสิทธ์ิในรถยนต์จากขิงมาเป็นของเก๋ ซ่ึง ขอ้ ตกลงซ้อื ขายดังกลา่ วเป็นเร่ืองของ “สัญญา”

มัดจา คอื ทรพั ย์สนิ ซงึ่ คู่สญั ญาฝ่ายหน่ึงไดใ้ ห้ไว้แก่คู่สัญญา อีกฝ่ายหนึ่งเม่ือเข้าทาสัญญากัน ซ่ึงมัดจาน้ีย่อมเป็น พยานหลักฐานว่าสัญญาได้ทากันขึ้นแล้ว และย่อมเป็น ประกนั การท่ีจะปฏิบัติกนั ตามสญั ญาน้ันอกี ดว้ ย

บทบัญญตั ิของกฎหมาย มาตรา 377 บญั ญตั ไิ วว้ ่า “เม่ือเข้าทาสัญญาถ้าได้ให้ส่ิงใดไว้เป็นมัดจา ท่าน ให้ถือว่าการท่ีให้มัดจาน้ันย่อมเป็นพยานหลักฐานว่าสัญญา น้ันได้ทากันข้ึนแล้ว อน่ึง มัดจาน้ีย่อมเป็นประกันการที่จะ ปฏบิ ตั ิตามสญั ญาน้ันดว้ ย”

เบ้ยี ปรบั มาตรา 379 บญั ญัตวิ า่ “ถา้ ลกู หน้ีสัญญาแก่เจ้าหนี้ว่าจะใช้เงินจานวนหน่ึง เป็น เบยี้ ปรบั เมือ่ ตนไม่ชาระหน้ีก็ดี หรือไม่ชาระหนี้ให้ถูกตอ้ งสมควรก็ ดี เมอ่ื ลูกหนผ้ี ิดนดั ก็ให้ริบเบ้ียปรับ ถ้าการชาระหนี้อันจะพึงทานั้น ไ ด้ แ ก่ ง ด เ ว้ น ก า ร อั น ใ ด อั น ห น่ึ ง ห า ก ท า ก า ร อั น นั้ น ฝ่าฝืนมูลหนเี้ ม่ือใด ก็ใหร้ ิบเบ้ียปรับเม่อื น้ัน”

กฎเกณฑท์ ีก่ ฎหมายกาหนดเกยี่ วกบั เบีย้ ปรับ เบ้ียปรบั ถอื เป็นค่าสนิ ไหมทดแทนอยา่ งหน่งึ ที่เจา้ หน้ี จะพึงไดร้ บั เบี้ยปรับมี 2 ประเภท คือ • เบ้ียปรบั เป็นตวั เงิน • เบี้ยปรับซึ่งมิใช่เปน็ ตวั เงิน

การเลิกสัญญา สทิ ธิในการเลิกสญั ญานั้นอาจเกิดขน้ึ ได้ 2 วธิ ี คือ • โดยมีข้อตกลงกาหนดกันไว้ในสญั ญา • โดยบทบญั ญตั ขิ องกฎหมาย

หนว่ ยท่ี 2 หน้ี-ละเมดิ

แผนผงั ความคดิ (Mind Mapping) หน้ี บ่อเกดิ และ วตั ถแุ ห่งหน้ี ผลแห่งหนี้ ความระงบั แหง่ หน้ี ลกู หนแ้ี ละเจา้ หนี้ หน้ี – ละเมดิ โอนสิทธเิ รยี กร้อง หลายคน ละเมิด

ลักษณะสาคญั ของหนี้ มาตรา 194 แห่งประมวลกฎหมายแพ่งและ พาณิชย์ เป็นมาตราเริ่มแรกของกฎหมายลักษณะหนี้ บญั ญตั วิ ่า “ด้วยอานาจแห่งมูลหนี้ เจ้าหน้ีย่อมมีสิทธิจะเรียก ให้ลูกหนี้ชาระหน้ีได้ อนึ่งการชาระหนี้ด้วยงดเว้นการอันใด อนั หน่ึงกย็ อ่ มมีได้

จากบทบัญญัติดังกล่าว อาจแยกลักษณะสาคัญของหน้ี 3 ประการ คอื • ตอ้ งมีเจา้ หนแ้ี ละลูกหนี้ • ต้องมคี วามผูกพนั ในกฎหมายอันกอ่ ใหเ้ กดิ สทิ ธแิ ละหน้าที่ ในเรอื่ งหน้ี • ตอ้ งมีวัตถุแห่งหนี้

บ่อเกดิ แหง่ หนี้ หน้ีอันมีผลบังคับตามกฎหมายนั้นอาจเกิดจากมูลเหตุ หลายประการ ซึ่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มิได้บัญญัติ ไว้โดยเฉพาะว่าหน้ี มีที่มาหรือบ่อเกิดจากการอันใดบ้าง แต่จาก การพิจารณาสาระสาคัญโดยท่ัวไปของประมวลกฎหมายน้ีแล้ว อาจแบ่งแยกที่มาหรือบอ่ เกิดแหง่ หน้ีได้ คอื • หนเี้ กิดจากนิตกิ รรม • หนเี้ กดิ จากนิติเหตุ

ผลแห่งหน้ี หลักท่ัวไปในการบงั คบั ชาระหนี้ ในการบังคับชาระหน้ีเอาจากลูกหนี้น้ันไม่ว่าโดยวิธีใด จะต้องให้หน้ีนั้นถึงกาหนดชาระเสียก่อน เพราะหากหนี้ยังไม่ถึง กาหนดชาระลูกหน้ีย่อมยังได้รับประโยชน์จากเงื่อนเวลาอยู่ เจ้าหนี้ยังไม่มีสิทธิฟ้องร้องบงั คับให้ลูกหน้ีชาระหนี้ ต่อเมื่อหนี้นั้น ถึงกาหนด และเจ้าหน้ีมีสิทธิเรียกให้ชาระได้ตามอานาจที่มาตรา 194 ให้ไว้แล้ว ลูกหน้ียังละเลยไม่ชาระหน้ี เจ้าหนี้จึงจะมีสิทธิ ฟอ้ งรอ้ งบงั คบั ให้ชาระหนไ้ี ด้

ความระงับแหง่ หน้ี มาตรา 314 - 353 แห่งประมวลกฎหมายแพ่งและ พาณชิ ย์ บรรพ 2 หมวดท่ี 5 วา่ ดว้ ยความระงบั แห่งหนี้ คือ • การชาระหนี้ • การปลดหน้ี • หักกลบลบหนี้ • แปลงหนใ้ี หม่ • หนเี้ กลื่อนกลนื กนั

ผชู้ าระหนี้ มาตรา 314 บญั ญัติว่า “อันการชาระหน้ีน้ันท่านว่าบุคคลภายนอกจะเป็นผู้ ชาระก็ได้เว้นแต่สภาพแห่งหนี้จะไม่เปิดช่องให้บุคคลภายนอก ชาระ หรือจะขัดกับเจตนาอันคู่กรณีได้แสดงไว้ บุคคลผู้ไม่มี ส่วนได้เสียด้วยในการชาระหนี้นั้น จะเข้าชาระหนี้โดยขืนใจ ลูกหนหี้ าไดไ้ ม่”

ผ้มู อี านาจชาระหนี้ ได้แก่ • ตัวลูกหนเ้ี อง • บคุ คลภายนอก เปน็ ผ้ชู าระหนี้แทนได้

หลักฐานแหง่ การชาระหน้ี มาตรา 326 และ 327 บัญญตั ไิ ว้ว่า “ เพ่ือประโยชน์ของผู้ชาระหน้ีในการที่จะพิสูจน์ว่าหนี้ได้ ระงับลงแลว้ ด้วยการชาระหนี้ “ ละเมดิ การกระทาใดจะเปน็ ละเมิดตอ้ งประกอบดว้ ย 1. กระทาต่อบคุ คลอน่ื โดยผดิ กฏหมาย 2. กระทาโดยจงใจหรอประมาทเลินเลอ่ 3. ทาให้บุคคลเสยี หาย

สรปุ สาระสาคญั ของหลักฐานการชาระหน้ีได้ดงั น้ี ➢ ทุกกรณีท่ีมีการชาระหน้ีไม่ว่าจะเป็นการชาระหนี้ทั้งหมดหรือแต่บางส่วน ผู้ชาระหน้ีมีสทิ ธิทีจ่ ะเรยี กใหผ้ ้รู ับชาระหน้ีออกใบเสร็จแสดงการรับชาระหน้ี ได้ ➢ ถ้าเป็นการชาระหน้ีให้ทั้งหมด และหนี้น้ันได้มีการทาเอกสารให้แก่กันไว้ เป็นหลักฐาน ผู้ชาระหน้ีชอบที่จะได้รับเวนคืนเอกสารอันเป็นหลักฐานแห่ง หน้ีน้ัน หรือมินั้นก็ให้ขีดฆ่าเอกสารนั้นเสีย แต่ถ้าเป็นการชาระหนี้บางส่วน หรือเอกสารน้ันยังให้สิทธิเรียกให้ผู้กู้ชาระดอกเบี้ยอยู่ ดังน้ี ผู้ชาระหน้ีจะ เรียกให้เวนคืนหรือขีดฆ่าเอกสารอันเป็นหลักฐานแห่งหน้ียังไม่ได้ ลูกหนี้จึง ชอบแต่จะได้รับใบเสร็จและให้เจ้าหน้ีจดแจ้งการชาระหนี้น้ันลงไว้ใน เอกสารซึง่ เจา้ หน้ีจะยังคงยดึ ถอื ไว้ตอ่ ไป

➢ ถ้าเอกสารอันเป็นหลักฐานแห่งหนี้สูญหาย ซึ่งผู้ชาระหน้ีจะขอให้เวนคืน หรือขีดฆ่าเอกสารนั้นไม่ได้ ผู้ชาระหนี้ก็ชอบท่ีจะให้ผู้รับชาระหน้ีจดแจ้ง การชาระหน้ลี งไปในใบเสรจ็ หรือในเอกสารอีกฉบับหนง่ึ ต่างหากก็ได้ ➢ ในกรณีท่ีชาระดอกเบี้ยหรือชาระหนี้อย่างอื่นอันมีกาหนดชาระเป็น ระยะเวลา เช่น ค่าเช่ารายเดือน ถ้าเจ้าหนี้ออกใบเสร็จให้เพื่อระยะหนึ่ง โดยไม่อิดเอื้อน คือไม่ได้แจ้งว่างวดก่อน ๆ ยังไม่ได้ชาระ กฎหมายให้ สันนิษฐานไว้เป็นคุณแก่ผู้ชาระหนี้ก่อนว่าเจ้าหนี้ได้รับชาระหน้ีเพ่ือระยะ กอ่ น ๆ นัน้ ดว้ ยแล้ว

➢ ถา้ เจา้ หนี้ออกใบเสร็จให้เพ่อื การชาระตน้ เงินต้องสันนษิ ฐานไว้ก่อนวา่ เจ้าหนี้ไดร้ ับดอกเบยี้ แลว้ ➢ ในกรณีท่ีเอกสารอันเป็นหลักฐานแห่งหนี้ได้เวนคืนแล้วให้สันนิษฐานไว้ ก่อน วา่ หน้นี ้ันเปน็ อันระงบั สน้ิ ไปแล้ว

ปลดหน้ี การปลดหนี้อันจะมีผลทาให้หนี้ระงับไปก็คือ การที่เจ้าหน้ีแสดงเจตนา ต่อลูกหน้ีสละสิทธิเรียกร้องที่มีอยู่ในมูลหนี้ให้แก่ลูกหน้ีไปโดยไม่เรียกร้อง ประโยชน์ตอบแทนแต่อยา่ งใด ซึ่งมาตรา 340 บัญญัติไว้ว่า “ถ้าเจ้าหนี้แสดงเจตนาต่อลูกหน้ีว่าจะปลดหน้ีให้ ท่านว่า หนี้น้ันก็เปน็ อนั ระงบั ส้นิ ไป ถ้าหน้มี ีหนังสือเป็นหลกั ฐาน การปลดหนี้ ก็ต้องทาเป็นหนังสือด้วย หรือต้องเวนคืนเอกสารอันเป็นหลักฐาน แห่งหนีใ้ หแ้ กล่ กู หน้หี รอื ขีดฆา่ เอกสารนน้ั เสีย”

คา่ สนิ ไหมทดแทนเพอื่ การละเมิด มาตรา 438 บญั ญตั ิว่า “ค่าสินไหมทดแทนจะพึงใช้โดยสถานใดเพียงใดนั้น ให้ศาลวินิจฉัย ตามควรแกพ่ ฤติการณแ์ ละความรา้ ยแรงแหง่ ละเมิด อนึ่ง ค่าสินไหมทดแทนน้ัน ได้แก่ การคืนทรัพย์สินอันผู้เสียหายต้องเสียไปเพราะละเมิด หรือใช้ราคา ทรัพย์สินนั้น รวมท้ังค่าเสียหายอันจะพึงบังคับให้ใช้เพ่ือความเสียหายอย่างใด ๆ อันได้กอ่ ขนึ้ นัน้ ด้วย”

หลักทวั่ ไป โด ย ป ก ติ ค่ า สิ น ไ หม ทด แ ท นไ ด้แ ก่ ก าร คื น ท รั พย์ สิ น อันผู้เสียหายต้องเสียไปเพราะการละเมิดหรือใช้ราคาทรัพย์สิน รวมท้ัง คา่ เสียหายอันจะพึงบังคบั ให้ใชเ้ พ่ือความเสยี หายอย่างใด ๆ อนั ได้ก่อข้ึน น้ันด้วย

กฎหมายกาหนดค่าสนิ ไหมทดแทนไวโ้ ดยเฉพาะดังนี้ ค่าสินไหมทดแทนในกรณที ่ีทาใหเ้ ขาถึงตาย ผทู้ าละเมดิ ตอ้ ง ใชค้ า่ สินไหมทดแทน ดังนี้ ➢ ค่าปลงศพและคา่ ใช้จา่ ยอันจาเป็นอยา่ งอนื่ เชน่ คา่ รถบรรทุกศพ คา่ โลงศพ คา่ ธรรมเนยี มท่ตี ้องใชจ้ ่ายใหว้ ัด ค่าดอกไม้ คา่ ใชจ้ า่ ย ในการบาเพญ็ กศุ ล ➢ ค่าขาดไร้อุปการะ ตอ้ งเปน็ กรณีที่ขาดไร้อุปการะตามกฎหมาย เชน่ บิดามารดามีหน้าทอ่ี ปุ การะเลย้ี งดูบตุ รผูเ้ ยาว์ บุตรมหี นา้ ท่ีอุปการะ เลย้ี งดบู ิดามารดา

➢ ค่าขาดแรงงาน ถ้าผู้ตายมีความผูกพันตามกฎหมายจะต้องทา การงานให้เป็นคุณแก่บุคคลภายนอกในครัวเรือน หรือ อุตสาหกรรมของบุคคลภายนอก ผู้ทาละเมิดจะต้องชดใช้ ค่าขาดแรงงานใหแ้ กบ่ คุ คลภายนอกด้วย ➢ ถา้ ยงั ไมต่ ายทนั ที เรยี กค่ารักษาพยาบาลและค่าขาดประโยชน์ทา มาหากินได้ เพราะไมส่ ามารถประกอบการงานไดด้ ว้ ย

คา่ สนิ ไหมทดแทนในกรณีทาใหเ้ ขาเสียหายแกร่ ่างกายหรอื อนามัย ผทู้ าละเมดิ ตอ้ งใช้คา่ สนิ ไหมทดแทนให้แก่ผูเ้ สยี หาย ดงั นี้ ➢ คา่ รกั ษาพยาบาลและค่าใชจ้ า่ ยอนั จาเป็น ➢ คา่ ขาดประโยชนท์ ามาหาไดใ้ นระหวา่ งเจ็บป่วย ➢ ค่าเสยี หายเพอ่ื การที่เสียความสามารถประกอบการงาน ท้ังในเวลา ปัจจบุ นั และอนาคต ➢ ค่าเสียหายท่ีขาดแรงงานในครัวเรือนหรืออุตสาหกรรมของ คนภายนอก ➢ ค่าเสียหายอยา่ งอนื่ อนั มใิ ชต่ วั เงิน

หนว่ ยท่ี 3 กฎหมายเกี่ยวกับ สงิ่ แวดลอ้ ม

แผนผงั ความคิด (Mind Mapping) โครงสรา้ งสงิ่ แวดลอ้ ม ของไทย บุคคลผู้ต้องรับผดิ ตาม กฎหมายทีเ่ กีย่ วขอ้ ง กฎหมายสิ่งแวดลอ้ ม กับการชดเชยและ เยียวยาความเสยี หาย ทางส่ิงแวดลอ้ ม องคก์ รด้าน กฎหมาย กฎหมายที่เกยี่ วขอ้ ง สิง่ แวดล้อม สิง่ แวดล้อม กบั ความรบั ผดิ ใน ผลติ ภณั ฑ์ในการ ค้มุ ครองความเสยี หาย ทางสงิ่ แวดล้อม สิทธิการมีสว่ นร่วม การใชม้ าตรการความ ของประชาชน รับผิดทางแพ่งในการ คมุ้ ครองความเสยี หาย ทางสง่ิ แวดล้อม หลักความรบั ผิดใน ผลติ ภัณฑ์

จดุ มุง่ หมายที่สาคัญของกฎหมายส่ิงแวดล้อมของไทย คือ เพื่อคุ้มครองและสงวนรักษาไว้ซึ่งระบบนิเวศของชาติ รวมท้ังพลเมืองของชาติ จากกิจกรรมใด ๆ ที่อาจมี ผลกระทบต่อสภาพของธรรมชาติและส่ิงแวดล้อมของ ประเทศ

กฎหมายว่าดว้ ยการกาหนดนโยบายดา้ นสง่ิ แวดล้อมของชาติ กฎหมายท่ีมีวตั ถปุ ระสงค์เฉพาะดา้ น 5 ดา้ น การอนรุ ักษ์ การจดั การสิ่งแวดลอ้ ม การอนุรกั สงิ่ แวดล้อม ทรัพยากรธรรมชาติ ชมุ ชนเมือง ศิลปกรรม การควบคมุ ภาวะ ความรบั ผดิ และ มลพษิ ของสิง่ แวดล้อม ค่าเสียหาย

กฎหมายว่าด้วยการกาหนดนโยบายด้านสิ่งแวดล้อมของ ชาติ กฎหมายว่าด้วยการกาหนดนโยบายด้านสิ่งแวดล้อม ที่สาคัญในปัจจุบัน คือ พระราชบัญญัติส่งเสริมและรักษา สิ่งแวดล้อมแห่งชาติ พ.ศ.2535 ซึ่งเป็นพระราชบัญญัติที่มี วัตถุประสงค์เพื่อนามากาหนดแนวนโยบายของชาติในการ ส่งเสริมและรักษาคุณภาพส่ิงแวดล้อมให้เกิดการประสานงาน ระหว่างหน่วยงานท่ีเกี่ยวข้องโดยการกาหนดองค์กรกลาง ระดบั ชาติ คอื คณะกรรมการสิง่ แวดลอ้ มแห่งชาติ

เกรด็ ความรู้ การยอมรับแนวความคิด ใ น เ รื่ อ ง ก า ร มี ส่ ว น ร่ ว ม ข อ ง ประชาชน ได้นาไปสู่การพัฒนา บทบาทขององค์การพัฒนาเอกชน (Non-Governmental Organization) หรือ NGO ในการ อนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและ สิ่งแวดลอ้ มมากยิ่งขน้ึ

องค์กรดา้ นสิ่งแวดล้อม องค์กรด้านส่ิงแวดล้อมของไทย ได้รับการจัดต้ังขึ้นพร้อมกับ การปรับปรุงระบบกฎหมายของประเทศไปสู่แบบตะวันตก โดยมี บทบาทในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมของ ประเทศ รวมท้ังประสานความร่วมมือกับนานาชาติและองค์กรด้าน สิ่งแวดล้อมระหว่างประเทศในการคุ้มครองส่ิงแวดล้อมของโลก ทั้ง องคก์ รท่เี ปน็ ของรัฐและองคก์ รเอกชน

บุคคลผู้ตอ้ งรบั ผดิ ตามกฎหมายส่ิงแวดล้อม พระราชบัญญัติส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ พ.ศ. 2535 ได้บัญญัติความรับผิดของเจ้าของหรือผู้ครอบครองแหล่งกาเนิด มลพิษไว้ในมาตรา 96 ดังน้ี “แหล่งกาเนิดมลพิษใดก่อให้เกิด หรือเป็นแหล่งกาเนิดของการ ร่ัวไหล หรือแพร่กระจายของมลพิษอันเป็นเหตุให้ผู้อ่ืนได้รับอันตรายแก่ชีวิต ร่างกายหรือสุขภาพอนามัย หรือเป็นเหตุให้ทรัพย์สินของผู้อ่ืน หรือของรัฐ เสียหายดว้ ยประการใด ๆ เจ้าของหรือผ้คู รอบครองแหล่งกาเนิดมลพษิ น้ัน มี หนา้ ท่ตี อ้ งรับผิดชดใชค้ ่าสินไหมทดแทนหรือค่าเสียหายเพ่ือการนั้น ไม่วา่ การ ร่ัวไหลหรือแพร่กระจายของมลพิษนั้นจะเกิดจากการกระทาโดยจงใจหรือ ประมาทเลินเล่อของเจ้าของหรือ ผู้ครอบครองแหล่งกาเนิดมลพิษหรือไม่ก็ ตาม”

พระราชบัญญัติส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ พ.ศ. 2535 เป็นกฎหมายหลักด้านส่ิงแวดล้อม มีหลักการท่ีว่าด้วยความ รับผิดทางแพ่งท่ีสามารถนามาปรับใช้กับการคุ้มครองความเสียหาย ทางสิง่ แวดลอ้ มไดโ้ ดยตรง ดงั นี้ ➢ ความรับผิดจากการก่อให้เกิดมลพิษ หรือการแพร่กระจาย หรือ การรว่ั ไหลของมลพิษจากแหลง่ กาเนดิ มลพษิ ตามมาตรา 96 ➢ หลักความรับผิดในความเสียหายต่อทรัพยากรธรรมชาติหรือ สาธารณสมบตั ขิ องแผน่ ดนิ ตามมาตรา 97

สรปุ ก ฎ ห ม า ย สิ่ ง แ ว ด ล้ อ ม มี วั ต ถุ ป ร ะ ส ง ค์ เ พื่ อ ก า ร คุ้ ม ค ร อ ง แ ล ะ รั ก ษ า ส่ิงแวดล้อมทุกชนิด ท้ังส่ิงแวดล้อมตามธรรมชาติ และส่ิงแวดล้อมที่มนุษย์สร้าง ข้ึน มีหลักการต่าง ๆ ในทางกฎหมายที่ได้ถูกคิดค้นพัฒนาขึ้นมามากมายได้แก่ หลักการพัฒนาที่ย่ังยืน หลักผู้ก่อมลพิษเป็นผู้จ่าย หลักความรับผิดชอบของรัฐ และหลักการมีส่วนร่วมของประชาชนในการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและ สิ่งแวดลอ้ ม เช่น พระราชบัญญัติส่งเสริมและรักษาคุณภาพส่ิงแวดล้อมแหง่ ชาติ พ.ศ. 2535

หนว่ ยท่ี 4 กฎหมายเกี่ยวกับ ความปลอดภัย

แผนผังความคิด (Mind Mapping) ความสาคญั ของหลักปฏิบัติการจัดการ สภาพแวดล้อมและควบคมุ จุดอนั ตรายใน สถานประกอบการตามกฎหมาย กฎหมายท่ีเกย่ี วข้องกับ กฎหมาย หลกั เกณฑ์และวธิ ีการ เรื่อง ความปลอดภัยและ เกยี่ วกบั ความ ตรวจสุขภาพของลูกจา้ ง และสง่ ผลการตรวจแก่ อาชีวอนามัย ปลอดภยั พนกั งานตรวจแรงงาน พระราชบญั ญตั ิ ความปลอดภัย อาชวี อนา มัย และสงิ่ แวดลอ้ มในการ ทางาน พ.ศ. 2554

ความสาคัญของหลักปฏิบัติการจัดการสภาพแวดล้อมและควบคุม จดุ อันตรายในสถานประกอบการตามกฎหมาย ใ น ทุ ก ส ถ า น ป ร ะ ก อ บ ก า ร จ ะ ต้ อ ง จั ด ใ ห้ มี แ น ว ท า ง การวางแผนงานด้านความปลอดภัย ซึ่งเป็นการจัดสภาพแวดล้อมให้ เหมาะสมและปลอดภัยกับผู้ปฏิบัติงานมากท่ีสุด และต้องหาแนวทาง ในการควบคุมเครือ่ งจกั รอปุ กรณต์ า่ ง ๆ ท่ีใชใ้ นการผลติ ให้อยู่ในสภาพ เรยี บรอ้ ย ปลอดภยั ตามท่ีกาหนด