จากอดีตสู่ปัจจุบัน : มหันตภัยสารอินทรีย์ระเหย (ในดินและน้ำใต้ดิน)

8 ป๊มั ลมดดู อากาศ (Mini pump) ส�ำหรบั ดดู ไอสารในดิน จากอดีตสปู่ ัจจุบัน มหนั ตภยั สารอินทรียร์ ะเหย (ในดนิ และน้ำ�ใต้ดิน) 99

9 อุปกรณ์ส�ำหรับเปดิ -ปดิ หลอดเก็บ ตัวอย่างไอสาร (Absorbent tube) 100 ศูนย์วิจัยและฝกึ อบรมดา้ นสิ่งแวดลอ้ ม

10 หลอดเก็บตัวอย่างไอสาร (Absorbent tube) ส�ำหรบั เก็บตัวอย่างสารอินทรีย์ระเหยส่งห้องปฏิบัติการเพื่อ วิเคราะห์แยกชนิดสารประกอบซ่ึงภายในหลอดจะมี สารดกั จบั สารกลมุ่ อนิ ทรีย์ระเหย จากอดีตส่ปู จั จบุ นั มหนั ตภยั สารอนิ ทรียร์ ะเหย (ในดนิ และน้ำ�ใต้ดิน) 101

11Silicagel สำ� หรับดดู ความชืน้ 102 ศูนย์วิจยั และฝกึ อบรมด้านส่ิงแวดลอ้ ม

12 Cooler ส�ำหรับเก็บหลอดเก็บ ตวั อยา่ งไอสาร (Absorbent tube) เพอื่ รกั ษาตวั อยา่ งใหอ้ ยใู่ นอณุ หภมู ิ ท่ีเหมาะสมระหว่างการขนส่ง หลอดเกบ็ ตวั อยา่ งสหู่ อ้ งปฏบิ ตั กิ าร จากอดตี สูป่ ัจจุบนั มหันตภยั สารอนิ ทรยี ร์ ะเหย (ในดินและน้ำ�ใต้ดนิ ) 103

13 คอมพิวเตอร์และโปรแกรมส�ำเร็จรูป ArcGIS 10 หรอื โปรแกรม Surfer9 104 ศนู ย์วจิ ยั และฝกึ อบรมดา้ นส่งิ แวดล้อม

14 แผนทพี่ นื้ ทศ่ี กึ ษาเชน่ แผนทท่ี หาร ภาพถ่ายดาวเทียมหรือแผนท่ีจาก Google Map เป็นตน้ จากอดีตสู่ปจั จบุ นั มหันตภัยสารอินทรียร์ ะเหย (ในดนิ และน้ำ�ใตด้ ิน) 105

วางแผนการสำ�รวจ และกำ�หนดจุดเกบ็ Soil gas การวางแผนการส�ำรวจพ้ืนท่ี เป็นสิ่งที่ส�ำคัญส�ำหรับงานภาคสนาม เราจะตอ้ งรจู้ ักพื้นที่ก่อน โดยจากการ หาข้อมูลใน google หรือสอบถาม จ า ก ป ร ะ ช า ช น ใ น พื้ น ท่ี ห รื อ จ า ก หนว่ ยงานท่ีรับผิดชอบ ไดแ้ ก่ องคก์ ร ปกครองสว่ นทอ้ งถน่ิ หนว่ ยงานสว่ นกลาง ท่ีเก่ียวข้อง เช่น กรมแผนท่ีทหาร เปน็ ตน้ 106 ศูนยว์ จิ ยั และฝึกอบรมด้านสิ่งแวดลอ้ ม

เมอ่ื ไดข้ อ้ มลู ทต่ี อ้ งการแลว้ กล็ งสำ� รวจพน้ื ทจ่ี รงิ เพื่อตรวจสอบข้อมูลท่ีได้มามีความถูกต้องมากน้อย เพยี งใด กป็ รบั ขอ้ มลู ทไ่ี ดใ้ หม้ คี วามใกลเ้ คยี งกบั ความ เป็นจริงให้มากท่ีสุด หลังจากน้ันก็เปลี่ยนข้อมูล ที่ได้ลงสู่ระบบสารสนเทศ โดยใชโ้ ปรแกรม Surfer หรือโปรแกรม ArcGIS ซึ่งข้อมูลที่ปรากฏในแผนท่ี ประกอบด้วย ข้อมูลต�ำแหน่งและขอบเขตพื้นท่ี การปนเป้ือนของสารอนิ ทรียร์ ะเหย จากอดตี สู่ปจั จบุ นั มหนั ตภยั สารอนิ ทรีย์ระเหย (ในดนิ และนำ้ �ใตด้ นิ ) 107

ขอ้ มูลต�ำแหนง่ ภูมิประเทศเชน่ แมน่ ้�ำ ภูเขา ป่าไม้ ข้อมูลต�ำแหน่งที่ต้ังบ้านเรือน จำ� นวนประชากรแหลง่ ชมุ ชนวดั โรงเรยี นฯลฯ ซง่ึ ขอ้ มลู ทกุ สง่ิ ทกุ อยา่ งทก่ี ลา่ วมานจี้ ะมคี วาม สมั พนั ธแ์ ละเชอื่ มโยงในการออกแบบกำ� หนด จดุ เกบ็ และประเมนิ สถานการณก์ ารปนเปอ้ื น สารอินทรีย์ระเหยในส่ิงแวดล้อมและยังเป็น ขอ้ มลู สำ� หรบั การจดั การพนื้ ทป่ี นเปอ้ื นตอ่ ไป โดยท่วั ไปการก�ำหนดจุดเก็บ soil gas แบ่ง พ้ืนที่ออกเป็นกรดิ ท่ีมขี นาดเทา่ ๆ กนั (ข้ึนอยู่ กบั ขนาดของพน้ื ท่ีปนเป้อื น) 108 ศนู ย์วจิ ยั และฝกึ อบรมดา้ นสิ่งแวดล้อม

วธิ ีการเก็บ Soil gas ในแต่ละต�ำแหน่งจุดเก็บตัวอย่าง ไอสารอินทรีย์ระเหยในดิน โดยตรวจวัด ปริมาณไอสารอินทรีย์ระเหยรวมในดินก่อน โดยทั่วไปในแต่ละต�ำแหน่งจุดเก็บจะท�ำ 2 ขัน้ ตอน จากอดตี สูป่ ัจจบุ ัน มหนั ตภัยสารอินทรยี ์ระเหย (ในดนิ และน้ำ�ใต้ดิน) 109

ข้นั ตอนแรก ตอกแท่งเหลก็ หกเหลีย่ มในจุดทตี่ อ้ งการตรวจวดั เมอื่ ตอก ไดค้ วามลกึ 1 เมตร ใชเ้ หล็กงดั หรือ step jack ในการดงึ แทง่ เหลก็ ข้ึน ขณะเดียวกันเตรียมเชื่อมต่อเคร่ืองตรวจวัดไอสารอินทรีย์ระเหยแบบ รวมกบั อปุ กรณท์ ่อเก็บ soil gas ให้พร้อม เม่ือแท่งเหล็กหกเหลีย่ มถกู ถอนขึ้นใหใ้ สอ่ ปุ กรณ์ท่อเก็บ Soil gas ลงในหลุมและทำ� การตรวจวดั ไอสารอินทรยี ร์ ะเหยรวมในดิน ข้ั น แ ร ก ข้ันท่ีสอง เป็นการเก็บ ขั้นที่สอง ตัวอย่างไอสารอินทรีย์ระเหย ในดินโดยใช้ Absorbent tube โดยท�ำการตอกแท่ง เหล็กหกเหล่ียมในจุดอีกจุด ในบริเวณใกล้เคียง และเม่ือ ถอนแท่งเหล็กหกเหล่ียมข้ึน หลังจากตอกลงไป 1 เมตร ให้ ใส่อุปกรณ์ท่อเก็บ soil gas 110 ศูนยว์ จิ ยั และฝึกอบรมดา้ นส่งิ แวดล้อม

ท่สี ่วนปลายไดใ้ ส่ Absorbent tube ไว้เรยี บร้อยแลว้ และท�ำการเก็บ ตวั อยา่ งโดยดดู ไอสารในดนิ ดว้ ยปม๊ั ลม ซงึ่ ตอ้ งทราบอตั ราการดดู อากาศ และเวลาท่ีใช้ดูดเพื่อให้ทราบปริมาณไอสารที่ผ่าน Absorbent tube การเก็บหลอดเก็บตัวอย่างให้ปิดปลายหลอดท้ัง 2 ด้าน และขัน ให้แน่น หุ้ม Absorbent tube ด้วยกระดาษอะลูมิเนียมฟอยล์ใส่ใน ถุงซิปล็อค (ถุงซิปล็อคท่ีติด Label บันทึกข้อมูลจุดเก็บเรียบร้อยแล้ว) จากอดีตส่ปู ัจจุบัน มหนั ตภยั สารอนิ ทรีย์ระเหย (ในดินและนำ้ �ใต้ดิน) 111

น�ำ Absorbent tube ใส่ในภาชนะท่ีปราศจากความช้ืน (มี Silica gel ในขวด) จากนั้นน�ำใส่ในกระติกเก็บความเย็นที่มี น�้ำแข็งแห้งส�ำหรับรักษาอุณหภูมิ น�ำส่งห้องปฏิบัติการเพื่อ ตรวจวิเคราะห์ (ข้อระวัง ให้สังเกตปลายแท่งเหล็กหกเหล่ียมตอนที่ ดึงข้ึนมา ตรวจสอบความชื้นของปลายแท่งเหล็ก หากปลายแท่งเหล็กช้ืนหรือเปียก จะไม่ท�ำการเก็บ ตัวอย่างไอสารอินทรีย์ระเหยในดินโดยใช้ Absorbent tube เพราะความชืน้ มผี ลต่อสารใน Absorbent tube) 112 ศูนย์วจิ ยั และฝกึ อบรมดา้ นสิ่งแวดลอ้ ม

ทุกจุดต้องท�ำการบันทึกต�ำแหน่ง จุดเก็บ อุณหภูมิ ปริมาณไอสาร อินทรีย์ระเหยแบบรวมในดินที่ ตรวจวัดได้ หมายเลข Absorbent tube พร้อมรายละเอียด และน�ำ Absorbent tube เขา้ สกู่ ารวเิ คราะห์ ดว้ ยเครอื่ งมอื วเิ คราะหต์ ัวอย่างสาร อินทรีย์ระเหย จากอดตี ส่ปู จั จบุ ัน มหนั ตภยั สารอินทรยี ์ระเหย (ในดินและนำ้ �ใตด้ นิ ) 113

114 ศูนยว์ ิจยั และฝกึ อบรมดา้ นสิ่งแวดลอ้ ม

ดึงเเท่งเหลก็ ทตี่ อกขึ้นมา ดว้ ย T jack หหนลยำ�ุม่อทPนต่ี rลoองbกใeนไว้ จากอดีตส่ปู ัจจุบัน มหนั ตภัยสารอนิ ทรยี ์ระเหย (ในดินและนำ้ �ใตด้ นิ ) 115

อา่ นเเละบนั ทกึ ค่าทีไ่ ด้ 116 ศนู ย์วจิ ยั และฝึกอบรมดา้ นสงิ่ แวดลอ้ ม

นำ� เครอื่ ง PID ต่อใส่สาย Probe เเลว้ จับเวลา 1นาที เพ่อื วัดค่า Total VOCs จบั พิกดั ดาวเทยี ม ในเเตล่ ะจดุ ที่ เจาะ จากอดีตส่ปู จั จบุ นั มหันตภยั สารอนิ ทรยี ์ระเหย (ในดนิ และนำ้ �ใต้ดนิ ) 117

ท�ำการตอก อกี 1 หลมุ ใปสPิดr่ปoอลbีกาeทยี 118 ศูนยว์ ิจัยและฝึกอบรมด้านสงิ่ แวดลอ้ ม

ทนใมีน�ำสรีำ� ่ปA่อปลbงลsาoา2ยrยbeรPnT่อrutoงbTbอueeอbeก จากอดีตส่ปู จั จบุ นั มหันตภยั สารอนิ ทรยี ์ระเหย (ในดนิ และนำ้ �ใต้ดนิ ) 119

น�ำ Probe ใส่ในหลมุ ท่ตี อกไว้ เFดlนoก5ินำ�wบั เปนคสม๊ัา1ราท0ลยื่อ0ีมงโPจตดmrับ่อoยl/เเbใวmขชeล้า้inา 120 ศนู ยว์ จิ ัยและฝกึ อบรมด้านส่ิงแวดล้อม

จากอดตี สู่ปจั จบุ ัน มหนั ตภัยสารอนิ ทรยี ร์ ะเหย (ในดนิ และนำ้ �ใต้ดนิ ) 121

เมื่อครบ 5 นาที ดงึ Probe มาเเลว้ ดึง Tube ออก ปิดฝาหวั ทา้ ย รายลwใจะบaดเบyอรpันยี หoทดัสiกึตnขt่าTuงอ้ เbๆเมลeูละลงใน กับเทSกoา่ านilรีก้ Gเกเ็ รaบ็ ียsตบ1วั รอจอ้ ยดุย่าง 122 ศนู ย์วจิ ัยและฝกึ อบรมดา้ นสิ่งแวดลอ้ ม

นำ� Tube ห่อด้วย กระดาษฟอยล์เเล้ว ใส่ถงุ ซปิ ติด label ใส่ ขวดเก็บตัวอย่างทมี่ ี Silica gel ดดู ความชนื้ เเล้วเเช่เย็นในกระติก นำ้� เเข็งเเห้ง จากอดตี สู่ปจั จุบนั มหนั ตภัยสารอนิ ทรียร์ ะเหย (ในดนิ และนำ้ �ใตด้ ิน) 123

การตรวจสอบการปนเปื้อน สารอินทรยี ร์ ะเหยในนำ้ �ใต้ดิน สารอินทรีย์ระเหยมีคุณสมบัติที่สามารถระเหยได้ง่าย แม้ใน อุณหภมู ิหอ้ ง ดังนั้น ในการเก็บตวั อยา่ งนำ้� ใต้ดิน เพื่อการวิเคราะห์ หาสารอนิ ทรยี ร์ ะเหยนน้ั ตอ้ งมคี วามระมดั ระวงั อยา่ งยง่ิ ในการปอ้ งกนั การสูญเสียและปนเปื้อนของสารอินทรีย์ในตัวอย่างในระหว่าง การเก็บตัวอย่าง เช่น ความเร็วของการไหลของน�้ำ (flow rate) ในระหวา่ งการเกบ็ ตวั อยา่ งประมาณ 50 มลิ ลิลติ ร/นาที ไมใ่ ชว้ ัสดุ พลาสตกิ ในการเก็บตัวอย่าง เปน็ ต้น 124 ศูนยว์ ิจัยและฝกึ อบรมดา้ นสง่ิ แวดล้อม

อปุ กรณท์ ีใ่ ช้ เครอื่ งตรวจวดั ระดบั นำ้� (Water-level meter) ส�ำหรบั ตรวจวัดระดบั น้�ำและ 1ความลกึ ของบอ่ จากอดีตสู่ปัจจุบัน มหนั ตภัยสารอนิ ทรยี ร์ ะเหย (ในดนิ และนำ้ �ใต้ดนิ ) 125

2 Submersible pump ขนาด 2 นิ้ว ท�ำจากวสั ดุ Stainless Steel พรอ้ ม ตวั ควบคมุ อตั ราการไหลของปม๊ั และ สายยางตอ่ กบั ปม๊ั ทำ� จากวสั ดุ Teflon ปอ้ งกันการปนเปือ้ นตกค้าง 126 ศนู ย์วิจัยและฝกึ อบรมด้านสงิ่ แวดลอ้ ม

เครอื่ งมอื ตรวจวดั พารามเิ ตอรพ์ น้ื ฐาน ในสนาม (Water Quality Checker) แบบมัลติพารามิเตอร์ ซึ่งสามารถ ตรวจวัดค่า pH, Temperature, Conductivity, ORP, Turbidity, 3 Nitrate และ DO จากอดตี สูป่ จั จบุ ัน มหันตภยั สารอินทรีย์ระเหย (ในดนิ และนำ้ �ใต้ดนิ ) 127

นำ�้ สะอาดทป่ี ราศจากออิ อน (Deionnized water) ส�ำหรับล้างท�ำความสะอาด 4 เครื่องมอื และอปุ กรณ์ 128 ศนู ย์วิจยั และฝกึ อบรมด้านสงิ่ แวดลอ้ ม

5 เคร่ืองแปลงไฟฟ้า (Inverter) ส�ำหรับ แปลงไฟเพ่ือใช้กับ Submersible pump ในพนื้ ทท่ี ไี่ มม่ กี ระแสไฟฟา้ เขา้ ถงึ จากอดีตสู่ปจั จบุ นั มหันตภยั สารอนิ ทรยี ์ระเหย (ในดินและนำ้ �ใตด้ นิ ) 129

6 สตวัารอยNา่ งaHSO4 ส�ำหรับใช้เก็บรักษา 130 ศูนยว์ จิ ัยและฝกึ อบรมดา้ นสง่ิ แวดล้อม

7 ขวด Vial ขนาด 40 ml. ส�ำหรับเกบ็ ตัวอย่างน�้ำไปวิเคราะห์หาชนิดเเละ ปรมิ าณสาร VOCs ในหอ้ งปฏบิ ตั กิ าร จากอดตี สู่ปัจจบุ นั มหนั ตภัยสารอินทรียร์ ะเหย (ในดนิ และนำ้ �ใต้ดนิ ) 131

8 คูลเลอร์ (cooler) บรรจุน้�ำแข็ง ส�ำหรับเกบ็ ตัวอยา่ งน้ำ� 132 ศนู ย์วิจยั และฝกึ อบรมด้านสงิ่ แวดลอ้ ม

การเก็บตัวอย่างน้ำ�ใตด้ นิ เพือ่ วเิ คราะห์หาสารอนิ ทรยี ์ระเหย ในการเก็บตัวอย่างน้�ำใต้ดินน้ัน เครื่องมือและอุปกรณ์ ต่างๆ ท่ีใช้เก็บตัวอย่างต้องสะอาด เพื่อป้องกันการปนเปื้อน ในระหวา่ งการเกบ็ ตวั อย่าง ขั้นตอนการเกบ็ ดังนี้ จากอดีตสู่ปจั จบุ ัน มหนั ตภัยสารอนิ ทรยี ์ระเหย (ในดนิ และน้ำ�ใต้ดนิ ) 133

1. วัดระดับน�้ำในบ่อด้วยเคร่ือง Water-level meter ซึ่งเป็นขั้นตอนแรกท่ีต้องตรวจวัดก่อน ท�ำการเก็บตัวอย่างและท�ำการบันทึกข้อมูล การตรวจวัด โดยท�ำการหย่อนโพรบลงไปให้ ถึงระดับน้�ำเม่ือโพรบสัมผัสกับน้�ำจะมีเสียง ดังต้ีดยาวๆ ให้อ่านค่าตามสเกลที่วัดได้จะเป็น ค่าของระดับน�้ำ จากนั้นปิดเสียงแล้วปล่อย โพรบลงไปตามความลึกจนกระทั่งถึงพื้นอ่าน สเกลท่ีวัดได้จะได้ความลึกของบ่อ เม่ือได้ระดับน�้ำและความลึกบ่อแล้วสามารถ น�ำมาค�ำนวณหาปริมาณน้�ำในบ่อที่จะเก็บตัวอย่าง ในกรณีท่ีเป็นบ่อเก็บตัวอย่างที่ไม่มีการสูบน้�ำ ในบ่อเป็นเวลานาน ควรสูบน�้ำท้ิงออกจากบ่อก่อน การเก็บตัวอย่าง แล้วน�ำปริมาณน้�ำออกเท่าไหร่ ในการปฏิบัติการภาคสนาม มีอยู่ 2 เทคนิค คือ 1) สูบปริมาณน้�ำค้างบ่อออกประมาณ 3 เท่าของ ปริมาณน�้ำที่ค้างในบ่อ 2) วัดค่า การน�ำไฟฟ้า (Conductivity) ของน้�ำค้างบ่อจนกระท่ังค่าการ น�ำไฟฟ้ามีการเปล่ียนแปลง นั่นแสดงถึงมีน้�ำใหม่ เขา้ มาในบอ่ แลว้ จึงดำ� เนนิ การเกบ็ ตวั อยา่ งตอ่ ไป 134 ศนู ยว์ ิจัยและฝึกอบรมด้านสงิ่ แวดล้อม

2. ตรวจวัด pH, Temperature, Conductivity, ORP, Turbidity, Nitrate และ DO ในนำ้� ใต้ดิน โดยหย่อนเคร่ืองตรวจวัดพารามิเตอร์พื้นฐาน ในสนาม (Water Quality Checker) แบบ มลั ติพารามเิ ตอรล์ งในบอ่ ที่เกบ็ ตวั อย่าง จากอดีตส่ปู ัจจุบัน มหนั ตภัยสารอนิ ทรียร์ ะเหย (ในดินและนำ้ �ใตด้ นิ ) 135

3. หยอ่ น Submersible pump ลงในบอ่ ในระดบั ความลกึ ที่ ต้องการ โดยชว่ งแรกเปน็ การสบู น�้ำค้างบอ่ ทง้ิ โดยควบคุม อัตราการไหลของน�้ำอยู่ที่ประมาณ 1-2 ลูกบาศก์เมตร ต่อช่ัวโมง 4. เกบ็ ตวั อยา่ งนำ�้ ใตด้ นิ สำ� หรบั การวเิ คราะห์ หาสารอินทรีย์ระเหยน้ันต้องค�ำนึงถึง การระเหยของสารอินทรีย์จากตัวอย่าง ดังน้ันในการเก็บตัวอย่างจึงจ�ำเป็นต้อง ระมัดระวังอัตราการไหลของน้�ำให้ช้า ประมาณ 50 มลิ ลลิ ติ รตอ่ นาที โดยเกบ็ ตวั อยา่ งในขวด VOA Vial ขนาด 40 ml. เก็บเต็มขวดไม่ให้มีฟองอากาศและ 136 ศูนย์วจิ ัยและฝึกอบรมดา้ นสง่ิ แวดลอ้ ม

ร1ั2ก0ษไามตโัควรอลยติ ่ารง(เดพ้วอ่ื ยรกัสษาารสลภะาพลนาำย�้ ตวั Nอยaา่HงโSดOยก4ารจค�ำวนบวคนมุ pH และยบั ยง้ั การทำ� งานของจลุ นิ ทรยี )์ ปดิ ฝาโดยไมใ่ ห้ มีฟองอากาศปิดทับด้วยพาราฟิล์ม แช่เย็นในคูเลอร์ สง่ ตวั อยา่ งเขา้ หอ้ งปฏกิ ารเพอ่ื วเิ คราะหโ์ ดยเรว็ ทสี่ ดุ จากอดตี สู่ปัจจุบัน มหนั ตภยั สารอนิ ทรีย์ระเหย (ในดนิ และนำ้ �ใตด้ นิ ) 137

การวิเคราะหห์ าปรมิ าณ สารอนิ ทรียร์ ะเหย ในดินและน้ำ� ใต้ดิน 138 ศูนยว์ จิ ัยและฝกึ อบรมดา้ นสิ่งแวดล้อม

ชนดิ ของสารอนิ ทรยี ์ระเหยทว่ี เิ คราะห์ ชนดิ ของสารอนิ ทรยี ร์ ะเหยท่ีวเิ คราะห์ (ชนดิ ของสารปรากฏในมาตรฐาน) 1,1-Dichloroethylene trans, 1,2-Dichloroethylene cis, 1,2- Dichloroethylene Benzene Trichloroethylene Toluene Tetrachloroethylene Ethylbenzene Xylenes Dichloromethane 1,1,1-Trichloroethylene Carbon Tetrachloride 1,2-Dichloroethane 1,1,2-Trichloroethylene Styrene Vinyl chloride จากอดตี สปู่ จั จุบนั มหันตภยั สารอินทรยี ร์ ะเหย (ในดนิ และนำ้ �ใต้ดิน) 139

เทคนคิ ที่ใช้ Purge and Trap, Capillary-Column Gas Chromatography/Mass Spectrometry (อ้างอิงตาม วิธีการวิเคราะห์ US.EPA 5360) 140 ศูนย์วจิ ยั และฝกึ อบรมดา้ นสิ่งแวดลอ้ ม

หลกั การวเิ คราะหห์ าสารอนิ ทรยี ร์ ะเหย การวิเคราะห์หาสารอินทรีย์ระเหยที่ปนเปื้อนในแหล่ง นำ้� ใตด้ นิ โดยใชเ้ ทคนคิ Purge and trap และ GC/MS เทคนคิ Purge and trap เปน็ เทคนคิ การเตรยี มตัวอยา่ ง โดยสารอินทรีย์ระเหยใน ตัวอย่างท่ีบรรจุอยู่ในขวดเก็บตัวอย่าง (VOA vial) จะถูก purge โดยแกส๊ ฮเี ลยี ม (He) และถกู ดกั จบั ด้วยสารดูดซับ (Sorbent Trap) และความรอ้ นจะไลส่ ารอนิ ทรยี ร์ ะเหยทถี่ กู ดดู ซบั เขา้ สเู่ ครอ่ื ง GC-MS เพื่อการวิเคราะห์หาปริมาณของสารอินทรีย์ระเหยแต่ละชนิด ตามหลกั การแยกสารผสม ซ่งึ จะข้ึนกบั อณุ หภูมิ และ อัตราการไหล ของตัวพาซ่งึ ใชแ้ ก๊สฮเี ลียม จากอดตี สปู่ ัจจบุ ัน มหนั ตภัยสารอินทรยี ร์ ะเหย (ในดินและน้ำ�ใตด้ นิ ) 141

เครื่องมือใชว้ เิ คราะห์หาสารอินทรยี ร์ ะเหยในน้ำ� ใตด้ นิ 142 ศูนย์วจิ ยั และฝึกอบรมดา้ นส่งิ แวดลอ้ ม

หลกั การวิเคราะหห์ าสารอินทรยี ร์ ะเหยที่ปนเปื้อนในดนิ ใชเ้ ทคนิค Thermal Desorbtion และทำ� การตรวจวดั โดย GC/MS หลกั การ คือ สารตัวอย่างที่เก็บอยู่ในหลอด เก็บตัวอย่าง (Absorbent tube) จะถูก สกดั เอาสารอนิ ทรยี ร์ ะเหยออกจากหลอด เก็บตัวอย่างโดยใช้ความร้อนด้วยเคร่ือง เทอรม์ อลดซี อบชนั (Thermal desorbtion unit) เข้าสู่ส่วน Cold Trap ในส่วนน้ี จากอดตี สู่ปัจจบุ นั มหันตภัยสารอินทรีย์ระเหย (ในดินและนำ้ �ใตด้ นิ ) 143

สารอนิ ทรยี ร์ ะเหยทกุ ชนดิ ถกู ควบแนน่ ด้วยความเย็น -30 องศาเซลเซียส หลังจากน้ัน Cold Trap จะถูก ให้ความร้อนเพื่อไล่ให้สารอินทรีย์ ระเหยทั้งหมดไปสู่เคร่ือง GC/MS เพื่อท�ำการแยกชนิดของสารอินทรีย์ ระเหย 144 ศนู ย์วจิ ยั และฝึกอบรมดา้ นสิ่งแวดล้อม



เรื่องท่ี 4 กรณีศกึ ษาวจิ ัย : การจัดการพืน้ ที่ ปนเปื้อนสารอนิ ทรียร์ ะเหยในเขต ควบคมุ มลพษิ จังหวัดระยอง

กรณีศึกษาวจิ ัย : การจัดการพื้นท่ี ปนเปอ้ื นสารอนิ ทรีย์ระเหยในเขต ควบคุมมลพษิ จงั หวดั ระยอง จากทไ่ี ดก้ ลา่ วไวก้ อ่ นหนา้ นว้ี า่ กรมสง่ เสรมิ - คุณภาพส่ิงแวดล้อมมีการด�ำเนินงานวิจัย ในพ้ืนท่หี ลายโครงการตลอดมาตง้ั แตป่ ี 2550 จนถึงปัจจุบัน เพื่อให้ได้ข้อมูลส�ำคัญเพ่ือใช้ใน การแกไ้ ขปัญหาต่อไป จากอดีตสู่ปัจจบุ ัน มหนั ตภัยสารอนิ ทรียร์ ะเหย (ในดนิ และนำ้ �ใต้ดนิ ) 147

กจิ กรรม/โครงการท่ไี ด้ดำ� เนนิ การจบแลว้ เชน่ 148 ศูนยว์ ิจยั และฝกึ อบรมดา้ นสงิ่ แวดลอ้ ม