คู่มือ-พสน.

๒) ในกรณีพนักงานเจ้าหน้าที่ส่งเสริมความประพฤตินักเรียน และนักศึกษาตรวจสอบพบ และซักถามข้อเท็จจริงแล้วมีสาเหตุของการกระทำาผิด ท่ีซับซ้อน หรือพบว่ามีการกระทำาผิดซำ้าๆ เห็นสมควรต้องได้รับการดูแลและ ประสานงานผเู้ กย่ี วขอ้ งในการใหค้ วามชว่ ยเหลอื ใหพ้ นกั งานเจา้ หนา้ ทบี่ นั ทกึ ขอ้ มลู นกั เรยี นและนกั ศกึ ษาตามแบบทะเบยี นประวตั นิ กั เรยี นและนกั ศกึ ษา (แบบ พสน. ๘) และให้นกั เรยี นและนักศึกษาลงลายมอื ชื่อไวเ้ ปน็ หลักฐาน ๓) ในกรณีที่พนักงานเจ้าหน้าท่ีส่งเสริมความประพฤตินักเรียน และนักศึกษา ตรวจสอบพบนักเรียนและนักศึกษาเคยมีพฤติกรรมพกพาอาวุธ หรือส่ิงต้องห้ามตามกฎหมาย หรือกระทำาผิดใด ให้พนักงานเจ้าหน้าที่ส่งเสริม ความประพฤตินักเรียนและนักศึกษาบันทึกข้อมูลนักเรียนตามแบบบันทึก ทะเบียนประวัตินักเรียนและนักศึกษา (แบบ พสน. ๘) และแบบบันทึกข้อมูล กรณีนักเรียนนักศึกษาเคยมีพฤติกรรมพกพาอาวุธหรือส่ิงต้องห้ามตามกฎหมาย หรอื กระทำาผิดใดๆ ทีร่ า้ ยแรง (แบบ พสน. ๘.๑) ๔) กรณพี นกั งานเจา้ หนา้ ทส่ี ง่ เสรมิ ความประพฤตนิ กั เรยี นและนกั ศกึ ษา นำาตัวนักเรียนนักศึกษาส่งมอบสถานศึกษาหรือผู้ปกครอง ให้บันทึกข้อมูลในแบบ ส่งมอบตวั นักเรยี นและนกั ศกึ ษา (แบบ พสน. ๙) ๕) กรณพี นกั งานเจา้ หนา้ ทสี่ ง่ เสรมิ ความประพฤตนิ กั เรยี นและนกั ศกึ ษา สามารถนาำ นกั เรยี นและนกั ศกึ ษาสง่ สถานศกึ ษาหรอื ผปู้ กครองได ้ และเหน็ วา่ เปน็ การ กระทาำ ผดิ และมีพฤติการณท์ ีท่ างโรงเรียนหรือผู้ปกครองตนเองใหก้ ารดแู ล ป้องกนั และแก้ไขพฤตกิ รรมการกระทำาผดิ ดังกล่าว ใหพ้ นักงานเจา้ หนา้ ท่ีจัดทาำ เป็นหนังสือ แบบแจ้งเหตุนักเรียนนักศึกษาประพฤติตนไม่เหมาะสมตามกฎกระทรวงกำาหนด ความประพฤตินักเรยี นและนกั ศกึ ษา (แบบ พสน. ๑๐) หรอื ใชแ้ บบขอความร่วมมือ ผปู้ กครองในการดแู ลความประพฤตนิ กั เรยี นและนกั ศกึ ษา (แบบ พสน. ๑๒) รว่ มดว้ ย ๖) หลังจากเสร็จสิ้นภารกิจการออกตรวจสอบนักเรียนและนักศึกษา ประพฤติตนไมเ่ หมาะสมแล้ว ใหเ้ จ้าหนา้ ทท่ี กุ ทา่ นทีร่ ่วมปฏบิ ตั งิ านกรอกข้อมูลและ ลงลายมือช่ือในแบบบัญชี ลงเวลาการปฏิบัติงานของพนักงานเจ้าหน้าที่ส่งเสริม ความประพฤตินกั เรยี นและนกั ศกึ ษา คมู่ ือการปฏิบตั งิ านพนักงานเจ้าหน้าท่สี ่งเสริมความประพฤตินกั เรียนและนักศึกษา กระทรวงศึกษาธกิ าร 43

๒.๓ หลังการออกตรวจสอบนักเรียนและนักศึกษาประพฤติตน ไมเ่ หมาะสม หลงั จากทพ่ี นกั งานเจา้ หนา้ ทส่ี ง่ เสรมิ ความประพฤตนิ กั เรยี นและ นักศึกษาเสร็จสิ้นภารกิจในการออกตรวจสอบนักเรียนและนักศึกษาท่ีประพฤติตน ไม่เหมาะสมและกลับถงึ ทที่ ำางานแลว้ ให้ดาำ เนินการดังต่อไปน้ีคือ ๒.๓.๑ จดั ทาำ เอกสารแบบสรุปผลการปฏบิ ตั งิ าน (แบบ พสน. ๕) พร้อมท้ังแนบแบบบัญชีลงเวลาการปฏิบัติงานของพนักงานเจ้าหน้าท่ีส่งเสริม ความประพฤตินักเรียนและนักศึกษา (แบบ พสน. ๕.๑) และแบบสรุปข้อมูล นกั เรยี น นกั ศกึ ษาทปี่ ระพฤตติ นไมเ่ หมาะสมตามกฎกระทรวงกาำ หนดความประพฤติ นักเรยี นและนกั ศกึ ษา พ.ศ. ๒๕๔๘ (แบบ พสน. ๖) ไวเ้ ป็นเอกสารหลักฐานการออก ปฏบิ ตั งิ านโดยเรว็ ๒.๓.๒ จัดทำาหนังสือรับรองการปฏิบัติหน้าท่ีของพนักงาน เจ้าหน้าที่ส่งเสริมความประพฤตินักเรียนและนักศึกษา โดยแนบ พสน. ๕ และ พสน. ๕.๑ สำาหรับพนักงานเจ้าหน้าทส่ี ง่ เสริมความประพฤตนิ ักเรียนและนกั ศึกษา ทุกคนท่รี ่วมออกตรวจทุกครง้ั ๒.๓.๓ ติดต่อประสานงานสถานศึกษา และผู้ปกครองในการ ขอความอนุเคราะห์กวดขันดูแลนักเรียนและนักศึกษาไม่ให้กระทำาความผิดซ้ำาอีก โดยจดั ส่งแบบแจง้ เหตุนกั เรยี นนักศึกษาประพฤติตนไม่เหมาะสมตามกฎกระทรวง กาำ หนดความประพฤตินกั เรยี นและนักศกึ ษา พ.ศ. ๒๕๔๘ (แบบ พสน. ๑๐) และ แบบขอความร่วมมือผู้ปกครองในการดูแลความประพฤตินักเรียนและนักศึกษา (แบบ พสน. ๑๒) ๒.๓.๔ จัดทำารายงานผลการดำาเนินงานประจำาเดือน รายงาน ผบู้ ังคับบัญชา ผวู้ า่ ราชการจังหวัด หรอื ปลัดกระทรวงศึกษาธกิ าร ตามแบบบญั ชี รายชอ่ื นกั เรยี นและนกั ศกึ ษาทป่ี ระพฤตติ นไมเ่ หมาะสม ตามกฎกระทรวงศกึ ษาธกิ าร (แบบ พสน. ๑๓) 44 คมู่ อื การปฏบิ ัตงิ านพนักงานเจา้ หนา้ ท่สี ่งเสริมความประพฤตนิ กั เรียนและนักศึกษา กระทรวงศกึ ษาธกิ าร

๒.๓.๕ ตดิ ตามและประสานงานการดาำ เนนิ การแกไ้ ขปญั หานกั เรยี น และนักศกึ ษาประพฤติตนไม่เหมาะสม หลงั จากส่งมอบตัวนักเรยี นและนักศกึ ษาให้ กับสถานศึกษาหรือผู้ปกครองครบระยะเวลาหน่งึ เดอื นหรอื สามเดอื น ๒.๓.๖ จัดทำารายงานผลการปฏิบัติงานประจำาปี และข้อมูล สารสนเทศ เผยแพรป่ ระชาสมั พนั ธใ์ หห้ น่วยงานท่ีเกยี่ วขอ้ งทราบ ๒. แนวทางการบังคบั ใชก้ ฎหมายกับสถานประกอบการทีส่ ่งเสริม สนบั สนุน ให้นักเรยี น และนักศกึ ษาประพฤติตนไม่เหมาะสม ในการปฏิบัติงานการส่งเสริมความประพฤตินักเรียนและนักศึกษา ต้องอาศัยความร่วมมือจากหน่วยงานทุกภาคส่วนในสังคม ทั้งภาครัฐและเอกชน มาบรู ณาการการทาำ งานรว่ มกนั ซง่ึ สงั เกตไดว้ า่ ในการปฏบิ ตั งิ านนน้ั การปฏบิ ตั งิ าน จะทำางานในรูปแบบคณะกรรมการ กล่าวคือ คณะกรรมการคุ้มครองเด็กแห่งชาติ คณะกรรมการคมุ้ ครองเดก็ จงั หวดั คณะกรรมการสง่ เสรมิ ความประพฤตนิ กั เรยี นและ นักศกึ ษาทง้ั ในระดับกระทรวงและระดับจังหวดั โดยมีแนวทางการปฏิบัติงานดงั นี้ ๑. ใหค้ วามรู้ ความเขา้ ใจ เกี่ยวกบั อำานาจหนา้ ท่ีของพนักงานเจ้าหนา้ ที่ ส่งเสริมความประพฤตินักเรียนและนักศึกษา กฎกระทรวงกำาหนดความประพฤติ ของนกั เรยี นและนกั ศกึ ษา พ.ศ. ๒๕๔๘ ตลอดจนบทกาำ หนดโทษทสี่ ถานประกอบการ จะได้รับจากการฝ่าฝืนพระราชบัญญัติคุ้มครองเด็ก พ.ศ. ๒๕๔๖ และกฎหมายที่ เกย่ี วข้องแก่สถานประกอบการ ๒. ขอความร่วมมือสถานประกอบการ ไม่สนับสนุนให้เด็กนักเรียนและ นกั ศกึ ษาประพฤตผิ ดิ ตามพระราชบญั ญตั คิ มุ้ ครองเดก็ พ.ศ. ๒๕๔๖ หรอื กฎกระทรวง ท่ีกาำ หนด ๓. ตักเตอื นสถานประกอบการไมใ่ ห้กระทำาความผิดซา้ำ ๔. ในกรณตี กั เตอื นแลว้ ยงั มกี ารกระทาำ ผดิ ใหพ้ นกั งานเจา้ หนา้ ทรี่ ายงาน ต่อผบู้ งั คบั บญั ชา หรอื ศนู ยเ์ สมารกั ษส์ ำานกั งานศกึ ษาจงั หวัด หรอื คณะกรรมการ คมุ้ ครองเดก็ จงั หวดั หรอื คณะกรรมการสง่ เสรมิ ความประพฤตนิ กั เรยี นและนกั ศกึ ษา จงั หวดั เพอ่ื ดาำ เนนิ การประสานงาน และมอบหมายหนว่ ยงานทเ่ี กยี่ วขอ้ งดาำ เนนิ การ ตามกฎหมายต่อไป คู่มือการปฏบิ ตั ิงานพนกั งานเจ้าหนา้ ทีส่ ง่ เสรมิ ความประพฤตนิ กั เรยี นและนักศึกษา กระทรวงศึกษาธกิ าร 45

๕. หากยังพบสถานประกอบการดังกล่าวยังคงกระทำาความผิดอย่าง ต่อเน่ือง ให้พนักงานเจ้าหน้าที่ส่งเสริมความประพฤตินักเรียนและนักศึกษา ดำาเนนิ การเก็บรวบรวมข้อมูล ดังต่อไปนี้ ๕.๑ ให้พนักงานเจ้าหน้าท่ีส่งเสริมความประพฤตินักเรียนและ นักศกึ ษา เก็บรวบรวมหลกั ฐานตา่ งๆ ภาพนงิ่ ภาพเคล่ือนไหว บันทกึ เหตุการณ์ ตา่ งๆ เช่น สถานที่ตรวจพบ วันที ่ เวลา จำานวนนักเรียนและนกั ศกึ ษาที่ตรวจพบ ๕.๒ ประสานเจ้าหน้าท่ีตำารวจ ฝ่ายปกครอง เชิญผู้ดูแล หรือ เจ้าของสถานบริการ สถานประกอบการ เพื่อร้องทุกข์กล่าวโทษดำาเนินคดี สง่ รอ้ ยเวร ณ สถานีตาำ รวจในพ้นื ท่ีที่เกิดเหตุ ๕.๓ เมื่อมีการดำาเนินคดีกับบุคคล เจ้าของสถานบริการ สถานประกอบการ เด็กนักเรียนและนักศึกษาที่ตรวจพบ จะต้องนำาไป สถานีตำารวจด้วย เพื่อให้ร้อยเวรเจ้าของคดีสอบสวนไว้เป็นพยานในฐานะ พนักงานเจ้าหน้าที่ส่งเสริมความประพฤตินักเรียนและนักศึกษา จะต้องอยู่กับเด็ก จนกว่าร้อยเวรจะสอบพยานข้อเท็จจริงแล้วเสร็จ และจะต้องประสานสถานศึกษา และผู้ปกครองให้ทราบดว้ ย ๕.๔ เมื่อกระบวนการดำาเนินคดีถึงร้อยเวรแล้ว ถือว่ากระบวนการ ในสว่ นการบงั คบั ใชก้ ฎหมายของพนกั งานเจา้ หนา้ ทสี่ ง่ เสรมิ ความประพฤตนิ กั เรยี น และนักศกึ ษาได้สิน้ สุดลง แต่อาจจะมกี ารนัดหมายจากรอ้ ยเวรเจ้าของคดี หรือจาก สาำ นกั งานอยั การ เพอื่ ขอขอ้ มลู เพม่ิ เตมิ จากพนกั งานเจา้ หนา้ ทสี่ ง่ เสรมิ ความประพฤติ นักเรียนและนกั ศกึ ษาก็ได้ ๕.๕ ตัวอย่างการดำาเนินคดีในส่วนที่เก่ียวข้องกับบุคคลเจ้าของ สถานบรกิ าร ๕.๕.๑ กรณีจำาหน่ายสุราให้กับบุคคลอายุไม่เกิน ๒๐ ปี ตามพระราชบัญญัติควบคุมเครื่องด่ืมแอลกอฮอล์ พ.ศ. ๒๕๕๑ กล่าวคือ จะมีความผิดตามพระราชบัญญัติควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ พ.ศ. ๒๕๕๑ มาตรา ๒๙ มาตรา ๔๐ และมีความผิดตามพระราชบัญญัติคุ้มครองเด็ก พ.ศ. ๒๕๔๖ มาตรา ๒๖ (๑๐) มาตรา ๗๘ และมาตรา ๘๕ 46 คูม่ ือการปฏิบตั งิ านพนกั งานเจา้ หน้าทส่ี ง่ เสริมความประพฤตินกั เรยี นและนักศึกษา กระทรวงศึกษาธกิ าร

๕.๕.๒ กรณีร้านเกมอินเทอร์เน็ตถูกลงโทษทางปกครอง ปลอ่ ยใหเ้ ดก็ นกั เรยี น อายตุ าำ่ กวา่ ๑๘ ป ี เขา้ ไปใชบ้ รกิ ารกอ่ นเวลากาำ หนด ๑๔.๐๐ น. กล่าวคือ เปน็ การประกอบกิจการโดยฝา่ ฝนื ไม่ปฏิบัตติ ามเงือ่ นไขในกฎกระทรวง วา่ ดว้ ยการอนญุ าตและการประกอบกจิ การรา้ นวดี ทิ ศั น์ พ.ศ.๒๕๕๒ ขอ้ ๑๒ (๑) (๒) ออกตามความในมาตรา ๕๙ แหง่ พระราชบญั ญตั ภิ าพยนตรแ์ ละวดี ทิ ศั น ์ พ.ศ. ๒๕๕๑ ๕.๕.๓ กรณีร้านเกมอินเทอร์เน็ตถูกลงโทษทางปกครอง และ ถกู ดาำ เนินคดี ตามพระราชบญั ญัตคิ ุ้มครองเดก็ พ.ศ. ๒๕๔๖ กลา่ วคอื จะมคี วามผดิ ตามพระราชบัญญัติคุ้มครองเด็ก พ.ศ. ๒๕๔๖ มาตรา ๘๕ และประกอบกิจการ โดยฝ่าฝืน ไม่ปฏิบัติตามเงื่อนไขในกฎกระทรวงว่าด้วยการอนุญาตและ ประกอบกิจการร้านวีดิทัศน์ พ.ศ. ๒๕๕๒ ข้อ ๑๒ (๑) (๒) ออกตามความ ในมาตรา ๕๙ แหง่ พระราชบญั ญตั ภิ าพยนตรแ์ ละวดี ทิ ศั น ์ พ.ศ. ๒๕๕๑ (ตามเอกสาร แนบทา้ ยในภาคผนวก) ๕.๕.๔ ตัวอย่างคำาพิพากษาศาล กรณีร้านเกมอินเทอร์เน็ต ปล่อยให้เด็กนักเรียน อายุตำ่ากว่า ๑๘ ปี เข้าไปใช้บริการในเวลาเรียน กล่าวคือ หากร้านเกมอินเทอร์เน็ตปล่อยให้เด็กนักเรียนอายุตำ่ากว่า ๑๘ ปี เข้ามาใช้บริการ ในเวลาเรียน ซึ่งมีความผิดตามพระราชบัญญัติคุ้มครองเด็ก พ.ศ. ๒๕๔๖ มาตรา ๒๖ (๓) มาตรา ๗๘ ตามตัวอย่างคำาพิพากษาศาลคดีหมายเลขดำาท่ี คดอ. ๒๐/๒๕๔๗ คดีหมายเลขแดงท่ี คดอ. ๑๙/๒๕๔๗ ๕.๕.๕ ตัวอย่างคำาพิพากษาศาล กรณีโต๊ะสนุ๊กเกอร์ ปล่อยให้ เดก็ นกั เรยี นและนกั ศกึ ษา อายตุ าำ่ กวา่ ๑๘ ป ี เขา้ ไปใชบ้ รกิ าร กลา่ วคอื ตอ้ งมคี วามผดิ ตามพระราชบัญญัติคุ้มครองเด็ก พ.ศ.๒๕๔๖ มาตรา ๒๖ (๓) (๘), มาตรา ๗๘ ตามตวั อยา่ งคาำ พพิ ากษาศาล คดหี มายเลขดาำ ท ่ี คดอ.๑๔/๒๕๔๗ คดหี มายเลขแดงท่ี คดอ. ๑๓/๒๕๔๗ ๕.๕.๖ ตัวอย่างคาำ พพิ ากษาศาล กรณี ความผดิ ตอ่ เจ้าพนกั งาน กลา่ วคอื พนกั งานเจา้ หนา้ ทสี่ ง่ เสรมิ ความประพฤตนิ กั เรยี นและนกั ศกึ ษา ไดร้ ว่ มกนั ออกตรวจปฏิบัติหน้าท่ีสอดส่องดูแลส่งเสริมความประพฤตินักเรียนและนักศึกษา แตถ่ กู ดหู มน่ิ และขดั ขวางการปฏบิ ตั งิ าน อนั เปน็ ความผดิ ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๑๓๖ และ มาตรา ๑๓๘ ตามตัวอย่างคำาพิพากษาศาล คดีหมายเลขดำาที่ ๓๘๐๓/๒๕๕๐ และคดหี มายเลขแดงท่ ี ๓๗๕๐/๒๕๕๐ คู่มอื การปฏบิ ัติงานพนกั งานเจา้ หนา้ ทส่ี ง่ เสริมความประพฤตินักเรียนและนกั ศกึ ษา กระทรวงศกึ ษาธกิ าร 47

๓. พนกั งานเจา้ หนา้ ทส่ี ง่ เสรมิ ความประพฤตนิ กั เรยี นและนกั ศกึ ษากบั ประมวลกฎหมายอาญา ในการปฏิบัติงานของพนักงานเจ้าหน้าท่ีส่งเสริมความประพฤตินักเรียน นักศึกษานอกจากกลไกการปฏิบัติงานที่เน้นการบูรณาการการทำางานร่วมกับ หนว่ ยงานทงั้ ภาครฐั และเอกชน พระราชบญั ญตั คิ มุ้ ครองเดก็ พ.ศ. ๒๕๔๖ มาตรา ๓๑ ในการปฏิบัติหน้าที่ตามพระราชบัญญัตินี้ ให้พนักงานเจ้าหน้าท่ีเป็นเจ้าพนักงาน ตามประมวลกฎหมายอาญา ดังนั้น พนักงานเจ้าหน้าที่ส่งเสริมความประพฤติ นักเรียนและนักศึกษา จึงได้รับความคุ้มครองตามบทบัญญัติของประมวล กฎหมายอาญา ดังนี้ มาตรา ๑๓๖ ผู้ใดดูหม่ินเจ้าพนักงานซ่ึงกระทำาการตามหน้าท่ี หรือ เพราะได้กระทำาการตามหน้าท่ี ต้องระวางโทษจำาคุกไม่เกินหน่ึงปี หรือปรับ ไม่เกินสองหม่ืนบาท หรือท้ังจำาท้ังปรับ [อัตราโทษ แก้ไขเพิ่มเติมโดยมาตรา ๕ แห่งพระราชบญั ญตั แิ กไ้ ขเพ่ิมเตมิ ประมวลกฎหมายอาญา (ฉบับที ่ ๒๖) พ.ศ. ๒๕๖๐] มาตรา ๑๓๗ ผู้ใดแจ้งข้อความอันเป็นเท็จแก่เจ้าพนักงาน ซ่ึงอาจ ทำาให้ผู้อ่ืนหรือประชาชนเสียหาย ต้องระวางโทษจำาคุกไม่เกินหกเดือน หรือปรับ ไม่เกินหนึ่งหม่ืนบาท หรือท้ังจำาทั้งปรับ อัตราโทษ แก้ไขเพิ่มเติมโดยมาตรา ๔ แหง่ พระราชบญั ญตั แิ กไ้ ขเพมิ่ เตมิ ประมวลกฎหมายอาญา (ฉบบั ท ี่ ๒๖) พ.ศ. ๒๕๖๐ มาตรา ๑๓๘ ผู้ใดต่อสู้ หรือขัดขวางเจ้าพนักงานหรือผู้ซึ่งต้องช่วย เจ้าพนักงานตามกฎหมายในการปฏิบัติการตามหน้าที่ ต้องระวางโทษจำาคุก ไม่เกนิ หนง่ึ ปี หรือปรบั ไม่เกนิ สองหม่นื บาท หรือทัง้ จาำ ทงั้ ปรับ ถา้ การตอ่ สหู้ รือขัดขวางน้นั ได้กระทำาโดยใชก้ ำาลังประทษุ รา้ ยหรอื ขเู่ ขญ็ ว่าจะใช้กำาลังประทุษร้าย ผู้กระทำาต้องระวางโทษจำาคุกไม่เกินสองปี หรือปรับ ไม่เกินส่ีหม่ืนบาท หรือท้ังจำาท้ังปรับ อัตราโทษ แก้ไขเพิ่มเติมโดยมาตรา ๕ แหง่ พระราชบญั ญตั แิ กไ้ ขเพมิ่ เตมิ ประมวลกฎหมายอาญา (ฉบบั ท ี่ ๒๖) พ.ศ. ๒๕๖๐] มาตรา ๑๓๙ ผใู้ ดขม่ ขนื ใจเจา้ พนกั งานให้ปฏบิ ัตกิ ารอันมิชอบด้วยหนา้ ท่ี หรือให้ละเว้นการปฏิบัติการตามหน้าท่ีโดยใช้กำาลังประทุษร้าย หรือขู่เข็ญว่า จะใช้กำาลังประทุษร้าย ต้องระวางโทษจำาคุกไม่เกินสี่ปีหรือปรับไม่เกินแปดหมื่นบาท หรือท้ังจำาทั้งปรับ [อัตราโทษ แก้ไขเพิ่มเติมโดยมาตรา ๔ แห่งพระราชบัญญัติ แก้ไขเพมิ่ เตมิ ประมวลกฎหมายอาญา (ฉบบั ที่ ๒๖) พ.ศ. ๒๕๖๐] 48 ค่มู อื การปฏบิ ัติงานพนักงานเจ้าหนา้ ท่ีส่งเสริมความประพฤตนิ กั เรียนและนักศกึ ษา กระทรวงศกึ ษาธิการ

มาตรา ๑๔๐ ถา้ ความผดิ ตามมาตรา ๑๓๘ วรรคสอง หรอื มาตรา ๑๓๙ ได้กระทำาโดยมีหรือใช้อาวุธ หรือโดยร่วมกระทำาความผิดด้วยกันตั้งแต่สามคน ข้ึนไป ผู้กระทำาต้องระวางโทษจำาคุกไม่เกินห้าปี หรือปรับไม่เกินหน่ึงแสนบาท หรอื ท้ังจาำ ท้งั ปรับ ถ้ากระทำาโดยอ้างอำานาจอั้งยี่หรือซ่องโจร ไม่ว่าอั้งย่ีหรือซ่องโจรนั้น จะมีอยู่หรือไม่ ผู้กระทำาต้องระวางโทษจำาคุกต้ังแต่สองปีถึงสิบปี และปรับตั้งแต่ ส่หี ม่ืนบาทถึงสองแสนบาท ถ้าความผิดตามมาตราน้ีได้กระทำาโดยมีหรือใช้อาวุธปืนหรือวัตถุระเบิด ผกู้ ระทาำ ตอ้ งระวางโทษหนกั กวา่ โทษทก่ี ฎหมายบญั ญตั ไิ วใ้ นสองวรรคกอ่ น กง่ึ หนงึ่ [อัตราโทษ แก้ไขเพิ่มเติมโดยมาตรา ๖ แห่งพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติม ประมวลกฎหมายอาญา (ฉบบั ท ี่ ๒๖) พ.ศ. ๒๕๖๐] ในขณะเดียวกันพนักงานเจ้าหน้าท่ีส่งเสริมความประพฤตินักเรียน และนักศึกษา ในฐานะเป็นเจ้าพนักงานตามประมวลอาญา ใช้ตำาแหน่งหน้าที่ ไปแสวงหาประโยชน ์ ก็จะไดร้ บั โทษในความผิดต่อตาำ แหน่งหนา้ ที่ มาตรา ๑๔๘ ผู้ใดเป็นเจ้าพนักงาน ใช้อำานาจในตำาแหน่งโดยมิชอบ ข่มขืนใจหรือจูงใจเพื่อให้บุคคลใดมอบให้หรือหามาให้ซึ่งทรัพย์สินหรือประโยชน์ อ่ืนใดแก่ตนเองหรือผู้อ่ืน ต้องระวางโทษจำาคุกตั้งแต่ห้าปีถึงย่ีสิบปี หรือจำาคุก ตลอดชีวิต และปรับตั้งแต่หนึ่งแสนบาทถึงสี่แสนบาท หรือประหารชีวิต [อัตราโทษ แก้ไขเพิ่มเติมโดยมาตรา ๗ แห่งพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติม ประมวลกฎหมายอาญา (ฉบับท ่ี ๒๖) พ.ศ. ๒๕๖๐ มาตรา ๑๔๙  ผู้ใดเป็นเจ้าพนักงาน สมาชิกสภานิติบัญญัติแห่งรัฐ สมาชิกสภาจังหวัด หรือสมาชิกสภาเทศบาล เรียก รับ หรือยอมจะรับทรัพย์สิน หรือประโยชน์อ่ืนใดสำาหรับตนเองหรือผู้อ่ืนโดยมิชอบ เพื่อกระทำาการหรือ ไม่กระทำาการอย่างใดในตำาแหน่งไม่ว่าการนั้นจะชอบหรือมิชอบด้วยหน้าที่ ต้องระวางโทษจำาคุกต้ังแต่ห้าปีถึงย่ีสิบปี หรือจำาคุกตลอดชีวิต และปรับตั้งแต่ หนง่ึ แสนบาทถงึ สแ่ี สนบาท หรอื ประหารชวี ติ [อตั ราโทษ แกไ้ ขเพมิ่ เตมิ โดยมาตรา ๗ แหง่ พระราชบญั ญตั แิ กไ้ ขเพม่ิ เตมิ ประมวลกฎหมายอาญา (ฉบบั ท ่ี ๒๖) พ.ศ. ๒๕๖๐] คมู่ อื การปฏบิ ัตงิ านพนักงานเจา้ หนา้ ท่สี ่งเสริมความประพฤตนิ กั เรยี นและนักศกึ ษา กระทรวงศึกษาธกิ าร 49

มาตรา ๑๕๗ ผู้ใดเป็นเจ้าพนักงาน ปฏิบัติหรือละเว้นการปฏิบัติหน้าท่ี โดยมิชอบ เพ่ือให้เกิดความเสียหายแก่ผู้หนึ่งผู้ใด หรือปฏิบัติหรือละเว้นการ ปฏิบัติหน้าท่ีโดยทุจริต ต้องระวางโทษจำาคุกตั้งแต่หน่ึงปีถึงสิบปี หรือปรับตั้งแต่ สองหม่ืนบาทถึงสองแสนบาท หรือท้ังจำาทั้งปรับ [อัตราโทษ แก้ไขเพิ่มเติมโดย มาตรา ๗ แห่งพระราชบญั ญตั แิ กไ้ ขเพมิ่ เตมิ ประมวลกฎหมายอาญา (ฉบบั ที ่ ๒๖) พ.ศ. ๒๕๖๐] ๔. การแนะแนวและการให้คำาปรึกษาสำาหรับพนักงานเจ้าหน้าท่ีส่งเสริมความประพฤติ นกั เรียนและนกั ศกึ ษา ๔.๑ ความหมายของการแนะนำา แนะแนว และการให้คาำ ปรกึ ษา ๔.๑.๑ การแนะนำา คือ การท่ีบุคคลใดบุคคลหนึ่งแนะนำาให้ บุคคลอื่นปฏิบัติตามท่ีผู้แนะนำาเสนอแนะ ซ่ึงวิธีการนี้ขึ้นอยู่กับประสบการณ์ ของผู้แนะนำาว่าเคยปฏิบัติแล้วประสบความสำาเร็จ การแนะนำาอาจจะใช้ไม่ได้ผล กับผรู้ บั คำาแนะนำาคนอนื่ ๆ กไ็ ด้ ๔.๑.๒ การแนะแนว คือ กระบวนการท่ีผู้แนะแนวเสนอทางเลือก ในการแกป้ ญั หาหลายๆ ทาง แลว้ ใหผ้ รู้ บั การแนะแนวคดิ ตดั สนิ ใจ และเลอื กวธิ กี าร แก้ไขปัญหาท่ีเหมาะสมกบั ตนเอง ๔.๑.๓ การให้การปรึกษา คือ กระบวนการช่วยเหลือผู้ที่กำาลัง ประสบปัญหาหรือภาวะไม่สบายใจให้สามารถรู้จัก เข้าใจและยอมรับตนเอง จนเกิดความกระจ่างในปัญหาของตนเอง สามารถวางแผนและหาแนวทาง ตัดสินใจแก้ปัญหาด้วยตนเอง การให้การปรึกษาจึงเป็นการพูดคุยกันอย่างมีเป้าหมายและมีประเด็น และส่ิงจำาเป็นเบ้ืองต้น สำาหรับผู้ให้การปรึกษาคือ ความรู้พื้นฐานทางจิตวิทยา และทกั ษะการใหก้ ารปรึกษา 50 คู่มือการปฏบิ ตั งิ านพนกั งานเจา้ หน้าที่ส่งเสริมความประพฤตนิ กั เรียนและนักศกึ ษา กระทรวงศึกษาธิการ

๔.๒ ความรู้พ้นื ฐานทางจิตวิทยาทผ่ี ู้ใหก้ ารปรึกษาควรทราบ ๔.๒.๑ ธรรมชาติของมนุษย์ ๔.๒.๒ ความต้องการพื้นฐานของมนุษย์ การเข้าใจความรู้พื้นฐานทางจิตวิทยา จะทำาให้ผู้ให้การปรึกษา เข้าใจพฤติกรรมของผู้มารับการปรึกษาที่แสดงออกว่ามาจากสาเหตุอะไร มีแรงจูงใจอะไร ซึ่งจะช่วยให้การให้การปรึกษาเป็นไปอย่างเหมาะสม และ มีประสิทธิภาพ ๔.๒.๑ ธรรมชาตขิ องมนษุ ย์ ธรรมชาติของมนุษย์มีมากมายที่ควรทราบ แต่ในที่นี้ ขอนำาเสนอหลักสำาคัญๆ ท่ีจะเป็นประโยชน์ในการรู้จักมนุษย์ และให้การปรึกษา ดังนี้ ๔.๒.๑.๑ มนุษย์อยู่ลำาพังคนเดียวไม่ได้ จะต้องอยู่ร่วม เป็นสังคม ๔.๒.๑.๒ มนุษยม์ คี วามแตกตา่ งกนั - ทางรา่ งกาย - ทางสติปญั ญา - ทางอารมณ์ ๔.๒.๑.๓ พฤติกรรมของมนุษย์ทกุ อย่างย่อมมสี าเหตุ ๔.๒.๑.๔ มนุษย์มีเกียรต ิ และศักด์ศิ รี ๔.๒.๑.๕ มนุษยม์ อี ารมณ์ และเหตผุ ล ๔.๒.๑.๖ มนุษยย์ ่อมเห็นประโยชนส์ ่วนตวั ๔.๒.๑.๗ มนษุ ย์มกั กล่าวโทษผูอ้ ่ืน ๔.๒.๑.๘ มนษุ ยช์ อบความแปลกใหม่ ๔.๒.๑.๙ มนษุ ย์ชอบเปรยี บเทยี บ ๔.๒.๑.๑๐ มนุษย์มีความคาดหวงั การเข้าใจธรรมชาติของมนุษย์จะช่วยให้ผู้ให้การปรึกษาเข้าใจ พฤติกรรมที่แสดงออกของมนุษย์มากข้ึนซ่ึงเป็นพ้ืนฐานเบื้องต้นในการสร้าง ความเขา้ ใจอนั แทจ้ ริง สำาหรบั ผู้ใหก้ ารปรกึ ษา คมู่ อื การปฏิบตั งิ านพนกั งานเจา้ หนา้ ทส่ี ง่ เสรมิ ความประพฤตินกั เรยี นและนกั ศกึ ษา กระทรวงศกึ ษาธกิ าร 51

๔.๒.๒ ความต้องการพืน้ ฐานของมนษุ ย์ มาสโลว์ (Maslow) นักจิตวิทยาคนสำาคัญได้นำาเสนอ ลำาดบั ขนั้ ความต้องการพน้ื ฐานของมนษุ ยไ์ ว้ ๕ ขัน้ ดงั น้ี ขั้นท่ี ๑ ความต้องการ อาหาร เสอ้ื ผา้ การออกกาำ ลงั กาย ทางด้านร่างกาย ความตอ้ งการทางเพศ ฯลฯ ขน้ั ที่ ๒ ความต้องการ ความปลอดภยั ทางรา่ งกาย ความมน่ั คง ทางดา้ นความม่ันคง ทางการเงนิ สวสั ดกิ ารตา่ งๆ ความเชอ่ื มน่ั ปลอดภยั ในตนเอง และความไวว้ างใจซง่ึ กนั และกนั ข้ันที่ ๓ ความตอ้ งการ ความรกั ความผกู พนั จากครอบครวั ความรกั และ เพอ่ื น หรอื บคุ คลทว่ั ไป ฯลฯ การมสี ว่ นรว่ ม ข้นั ที่ ๔ ความต้องการ การยอมรบั นบั ถอื จากตนเองและผอู้ น่ื เหน็ คุณค่าในตนเอง ขน้ั ที่ ๕ ความตอ้ งการ การพฒั นาตนเองอยา่ งเตม็ ขดี สงู สดุ บรรลภุ าวะ ของความสามารถ สัจจะการแหง่ ตน 52 คูม่ ือการปฏบิ ตั งิ านพนักงานเจา้ หน้าที่ส่งเสริมความประพฤตินกั เรยี นและนกั ศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ

๔.๓ กระบวนการใหก้ ารปรึกษา ในการให้การปรึกษาจะมีกระบวนการท่ีต่อเน่ืองกันไปเป็นข้ันตอน เพ่ือให้ผใู้ ห้การปรึกษาได้ให้การรกึ ษาไดอ้ ย่างถูกตอ้ ง รวดเร็ว และมีประสทิ ธภิ าพ ดังน้ี ขน้ั ตอนท่ี ๑ ผใู้ ห้การปรึกษาต้องทาำ ให้ผู้รบั การปรกึ ษา การสรา้ งสมั พนั ธภาพ เกิดความอบอนุ่ สบายใจ และไว้วางใจ ขน้ั ตอนท่ี ๒ ผู้ให้การปรกึ ษาช่วยใหผ้ ูร้ บั การปรกึ ษาได้สาำ รวจ สาำ รวจปญั หา ปัญหาและปจั จยั ต่างๆ ท่ที าำ ใหเ้ กิดปัญหา ด้วยตัวของเขาเอง ขน้ั ตอนท่ี ๓ ผู้ให้การปรึกษาช่วยให้ผู้รับการปรึกษาเข้าใจปัญหา เขา้ ใจปญั หา สาเหตุ สาเหตคุ วามต้องการ ความตอ้ งการ ขน้ั ตอนท่ี ๔ ผใู้ หก้ ารปรึกษาชว่ ยให้ผูร้ บั การปรกึ ษาพจิ ารณา วางแผนแกป้ ญั หา วิธแี ก้ปัญหาและตัดสินใจเลอื กส่งิ ท่ีจะปฏบิ ตั ิ ดว้ ยตนเอง ขน้ั ตอนท่ี ๕ ผู้ให้การปรึกษาย้ำาความเข้าใจท่ีเกิดข้ึนระหว่างที่ ยตุ กิ ารใหก้ ารปรกึ ษา ใหก้ ารปรกึ ษา และช่วยใหผ้ รู้ บั การปรึกษามีแรงจูงใจ และกาำ ลังใจท่ีจะแก้ปญั หา และพัฒนาตนเองต่อไป คมู่ ือการปฏิบัติงานพนกั งานเจ้าหนา้ ที่ส่งเสรมิ ความประพฤตินักเรียนและนกั ศกึ ษา กระทรวงศกึ ษาธกิ าร 53

๔.๔ คณุ สมบัติของผ้ใู ห้การปรึกษา คณุ สมบตั เิ ฉพาะตัวท่ีดีของผู้ให้การปรกึ ษามสี ่วนทาำ ให้การปรกึ ษา มปี ระสิทธิภาพ จึงควรมคี ุณสมบัตดิ งั น้ี ๔.๔.๑ มีบคุ ลกิ ภาพที่อบอนุ่ และเปน็ มติ ร ๔.๔.๒ มีลักษณะน่าไว้วางใจ น่าเคารพ น่าเช่ือถือ และรักษา ความลบั ได้ ๔.๔.๓ มคี วามสนใจในการชว่ ยเหลือผู้อืน่ มคี ณุ ธรรม เมตตาธรรม และเสียสละ ๔.๔.๔ รู้จักพูด เพื่อให้ผู้รับการปรึกษา รับทราบปัญหาที่แท้จริง และช่วยให้แก้ปัญหาได้ด้วยตนเอง ๔.๔.๕ รู้จักฟัง และฟังเป็นจับประเด็นได้ไวและกระจ่างชัด มกี ารอดทนตอ่ การรบั ฟงั ๔.๔.๖ สามารถอธิบายและคลี่คลายปมประเด็นต่างๆ ให้ชัดเจน และเข้าใจง่าย ๔.๔.๗ สามารถท่ีจะช่วยให้ผู้รับการปรึกษารับผิดชอบต่อการ ตดั สนิ ใจของตนเอง โดยผู้ใหก้ ารปรึกษาจะไมต่ ัดสนิ ใจแทน ๔.๔.๘ มสี ขุ ภาพจิตด ี มอี ารมณม์ นั่ คง ๔.๕ ทกั ษะพ้ืนฐานทสี่ ำาคัญและจำาเป็นในการใหค้ าำ ปรึกษา ๔.๕.๑ ทกั ษะการสงั เกต ๔.๕.๒ ทักษะการฟัง ๔.๕.๓ ทักษะการถาม ๔.๕.๔ การคน้ หาความรู้สกึ (เพอื่ สะทอ้ นความรสู้ ึก) ๔.๕.๕ ทกั ษะการสรุปความ “ทกั ษะการสังเกต” การสังเกต คือ การใช้การมองด้วยตาและรับฟังด้วยหู เพ่ือรับรู้ สิ่งตา่ งๆ ที่ผ้รู ับการปรกึ ษาแสดงออกมา ทงั้ Verbal (ภาษาพดู ) และ Non-verbal (ภาษาทา่ ทาง) รวมทง้ั ความขดั แยง้ ทเ่ี กดิ ขน้ึ ในคาำ พดู และระหวา่ งคาำ พดู กบั พฤตกิ รรม ที่แสดงออกมา และแปลความหมายเหล่าน้ันเป็นคำาพูดให้ผู้รับการปรึกษาได้ รับรู้และเข้าใจตนเองมากข้ึน 54 ค่มู ือการปฏิบตั ิงานพนกั งานเจ้าหน้าท่ีสง่ เสริมความประพฤตินักเรียนและนกั ศกึ ษา กระทรวงศกึ ษาธกิ าร

วัตถปุ ระสงค์ เพ่ือให้ได้รับรู้สิ่งต่างๆ ที่ผู้รับการปรึกษาแสดงออกมา และแปล ความหมายเหล่านั้นเป็นคำาพูดให้ผู้รับการปรึกษารับรู้เข้าใจและเกิดความกระจ่าง ในปญั หาของตนเองมากข้ึน แนวทางการใชท้ ักษะการสงั เกต ๑. ผใู้ ห้การปรกึ ษาควรสังเกต ๑.๑ กิริยาท่าทาง พฤติกรรมต่างๆ เก่ียวกับการแสดงอารมณ์ หรือความคิดท่ีไม่ได้เป็นคำาพูดของผู้รับการปรึกษา เช่น ท่านั่ง การเคล่ือนไหว ของมือ สีหนา้ สายตา นำ้าเสียง ฯลฯ ๑.๒ คำาพูดและภาษาท่ีใช้สังเกตว่าผู้รับการปรึกษาพูดเน้นถึง เรื่องราวหรือประเด็นใด ประเด็นหนึ่งเป็นสำาคัญสำานวนภาษาที่ใช้แสดงความรู้สึก หรอื ระดับอารมณ์อยา่ งไร ๑.๓ ความขัดแยง้ : ความขัดแยง้ ในคำาพูด : ความขัดแยง้ ในพฤตกิ รรมทีแ่ สดงออกมา : ความขัดแยง้ ระหว่างคำาพดู กบั พฤติกรรม : ความสอดคลอ้ งระหว่างคำาพูดกับพฤตกิ รรม ๑.๔ พฤติกรรมที่แสดงออกมาในระหว่างการเงียบ ซึ่งทำาให้ เพ่ือนผู้ให้ปรึกษาเข้าใจความหมายของการเงียบของผู้รับการปรึกษา ว่าเป็นการ เงยี บในทางบวกหรือทางลบ ๒. การให้ข้อมูลย้อนกลับ (Feedback) โดยการแปลความหมาย พฤตกิ รรมตา่ งๆ ท่ีผรู้ ับการปรกึ ษาแสดงออกมาใหเ้ ปน็ ภาษาพูดตามความเหมาะสม ๓. สังเกตปฏิกิริยาของผู้เข้ารับการปรึกษาหลังจากได้รับข้อมูล ย้อนกลบั ในกรณขี ้อมลู น้ัน ถูกตอ้ งหรอื ตรงประเด็น ผู้รบั การปรึกษามักจะพดู ตอ่ หรือขยายความในสิ่งเหล่าน้ี แต่ถ้าข้อมูลไม่ตรงประเด็น หรือ ผู้รับการปรึกษา ยงั ไม่พรอ้ มท่ีจะเปดิ เผยในเร่ืองนัน้ ๆ เขาจะเงียบ คูม่ ือการปฏิบตั งิ านพนักงานเจ้าหนา้ ท่สี ่งเสริมความประพฤตนิ กั เรยี นและนักศกึ ษา กระทรวงศกึ ษาธกิ าร 55

ผลทเ่ี กิดจากการใช้ทักษะการสงั เกต ๑. เป็นวิธีการแสดงความเข้าใจถึงความคิดและความรู้สึกของ ผู้รบั ปรกึ ษาอยา่ งลึกซ้งึ ๒. ทาำ ใหผ้ รู้ บั การปรกึ ษาเกดิ ความไวว้ างใจในเพอ่ื นผใู้ หก้ ารปรกึ ษา มากขน้ึ ๓. เปดิ โอกาสใหผ้ รู้ บั การปรกึ ษาไดพ้ ดู ตอ่ ในสง่ิ ทเ่ี ปน็ ประเดน็ สาำ คญั ๆ “ทกั ษะการฟัง” การฟัง คือการเปิดใจกว้างและชำาระใจให้สะอาดและกระจ่างเพื่อ ต้อนรับโลกทั้งโลกเข้าสู่การรับรู้ของตน การฟังท่ีมีประสิทธิภาพนั้นจะต้องฟัง ด้วยตา ด้วยหู ด้วยกายสัมผัสและด้วยหัวใจอันกระจ่างและละเอียดอ่อน การฟัง ท่ีชัดเจนนั้นต้องฟังจากคำาพูด จากนำ้าเสียง จากท่าทาง จากกิริยาของผู้พูดนั้น อย่างละเอยี ดถี่ถ้วน การฟังท่ีดีนั้น หมายถึง การงดทำากิจกรรมอ่ืน เช่น การคิดหรือ การพดู ในขณะทฟี่ งั และทาำ ใจใหส้ งบและซมึ ซาบกระแสอารมณ ์ ความรสู้ กึ ความคดิ ของคนทก่ี าำ ลังพูดหรอื สิ่งแวดล้อมรอบตวั ในขณะนัน้ การฟงั ทชี่ ดั เจน หมายถงึ การสมั ผสั กบั กระแสอารมณแ์ ละความรสู้ กึ ของผพู้ ดู และหมายถงึ การไดส้ มั ผสั กระแสความเคลอ่ื นไหวของสรรพสงิ่ รอบตวั ดว้ ย วตั ถปุ ระสงค์ ๑. เพอ่ื ให้ผู้รับการปรึกษาไดร้ ะบายความคิด อารมณ ์ ความรู้สกึ ท่ี เปน็ ปญั หาและไดเ้ รยี นรเู้ ขา้ ใจตนเองและผอู้ นื่ สามารถเขา้ ใจในสงิ่ ทเี่ ปน็ ปญั หายอมรบั และแยกแยะความรสู้ กึ ทงั้ บวกและลบของตนเอง รวมทง้ั มกี ารใชศ้ กั ยภาพตดั สนิ ใจ เลอื กทางแกป้ ัญหาดว้ ยตนเอง ๒. เพอื่ ใหผ้ ใู้ หก้ ารปรกึ ษาสามารถจบั ประเดน็ สาำ คญั ของปญั หาและ แกะรอยตามปญั หาของผรู้ ับการปรกึ ษา ๓. เพ่ือให้ผู้ให้การปรึกษาและผู้รับการปรึกษาเกิดความเข้าใจใน ปญั หาตรงกัน 56 คมู่ ือการปฏบิ ตั งิ านพนักงานเจา้ หนา้ ทสี่ ง่ เสริมความประพฤตินกั เรียนและนกั ศกึ ษา กระทรวงศกึ ษาธกิ าร

แนวทางการใชท้ กั ษะการฟงั การฟังท่ีถือว่าเป็นการรักษา เป็นการฟังแบบ Two Way Communication คือ ลักษณะการฟังอย่างใส่ใจ (Active Listening) คือ ตงั้ ใจฟงั ตอ่ เนอ้ื หาสาระและอารมณข์ อง ผรู้ บั การปรกึ ษาทีแ่ สดงออกมา ผลที่เกดิ จากการใชท้ ักษะการฟัง ๑. ถา้ ผูใ้ หก้ ารปรกึ ษาฟังมากเกนิ ไป การให้การปรึกษาจะขาดการ รว่ มกนั หาแนวทางทจ่ี ะใหผ้ รู้ บั การปรกึ ษาเขา้ ใจในปรกึ ษา สาเหตแุ ละความตอ้ งการ ที่แทจ้ ริง ๒. ถ้าผู้ให้บริการปรึกษาฟังน้อยเกินไปและพูดมาก จะเป็นการ รวบรัดเข้าสู่จุดหมายของการให้การปรึกษาอย่างรวดเร็ว ผู้รับการปรึกษาไม่มี โอกาสไดร้ ะบายความคดิ ความรสู้ กึ เปน็ การตอบสนองผใู้ หก้ ารปรกึ ษามากกวา่ ผใู้ ห้ การปรึกษาและอาจทำาให้ไมท่ ราบปัญหาที่แทจ้ รงิ ๓. เปน็ วธิ ีการส่อื ใหผ้ ู้รับการปรึกษาเข้าใจว่า ผู้ให้การปรึกษากาำ ลงั ใสใ่ จ และสนใจเรื่องราวทีผ่ ูร้ บั การปรึกษาพูด “ทักษะการถาม” การถาม คือ การเปิดตนเองออกสู่โลกภายนอก เป็นวิธีการท่ี เราจะเช่ือมตัวเองให้กลมกลืนกับผู้อื่น เพื่อการอยู่ด้วยกันอย่างเข้าใจ การถาม เป็นกุญแจไขความอ่อนโยนและดีงามของชีวิตเราใช้คำาถามเปิดเพ่ือเปิดโลก และเช้ือเชญิ โลกเขา้ มาหาเราและใชค้ ำาถามปิดเพ่ือเรอ่ื งเฉพาะทเี่ ราควรรชู้ ัดเจน วัตถุประสงค์ ๑. การถามเป็นการให้โอกาสแก่ผู้รับการปรึกษาบอกถึงความคิด ความรูส้ กึ และเรือ่ งราวต่างๆ ทต่ี อ้ งการจะปรกึ ษา ๒. การถามเป็นการช่วยให้ผู้ให้การปรึกษาเข้าใจถึงปัญหาของ ผ้รู บั การปรกึ ษามากยิ่งขนึ้ คู่มือการปฏบิ ตั งิ านพนักงานเจ้าหน้าทีส่ ่งเสรมิ ความประพฤตนิ กั เรียนและนักศึกษา กระทรวงศกึ ษาธิการ 57

แนวทางการใชท้ ักษะการถาม ๑. คำาถามปิด หมายถึง คำาถามที่กำาหนดทิศทางในการตอบ ไว้เรียบร้อยแล้ว ผู้ตอบเพียงแต่เลือกทิศทางใดทิศทางหนึ่งเท่าน้ัน เช่น มีคำาถาม ให้เลือกตอบว่าใช่หรือไม่ใช่ หรือลักษณะคำาถามเป็นคำาถามท่ีให้ผู้ตอบตอบเพียง สน้ั ๆ เชน่ … “คอยนานไหมคะ” หรือเป็นคำาถามที่ต้องการให้ผู้ตอบเลือกตอบเพียงอย่างใด อยา่ งหน่งึ เช่น... “คุณคิดจะบอกหรอื ไม่บอกผลการสอบกับคณุ พอ่ คุณแม่” แนวทางการใชค้ ำาถามปิด คอื ๑. เม่ือต้องการคำาถามเฉพาะที่คิดว่าเก่ียวข้องกับปัญหาของ ผ้รู ับการปรกึ ษา ๒. เพือ่ ตรวจสอบความเขา้ ใจใหถ้ ูกตอ้ งตรงกัน ๓. เมื่อตอ้ งการให้เกดิ การตดั สนิ ใจ เชน่ ... “ปญั หาเร่ืองน้ีเปน็ ปญั หาเรง่ ดว่ นสาำ หรับคุณ หรอื ไม่” ๒. คำาถามเปิด หมายถึง คำาถามท่ีไม่ได้กำาหนดขอบเขตของ การตอบ เป็นคำาถามที่เปิดโอกาสให้ผู้ตอบตอบได้อย่างอิสระ ทำาให้ได้ข้อมูล รายละเอียดของผู้รับการปรึกษาเพิ่มขึ้น คำาถามเปิดช่วยให้ผู้รับการปรึกษา มโี อกาสพดู ถงึ ความคดิ ความรสู้ กึ และไดร้ ะบายสง่ิ ทเ่ี ปน็ ปญั หาตามความตอ้ งการ ของตนเอง คำาถามเปิดจะมีลักษณะของคำาถามที่ใช้คำาว่า “อะไร” “อย่างไร” “เพราะอะไร” เชน่ “เพราะอะไรคุณจงึ คิดว่า เพ่ือนไม่ชอบคุณ” “คุณคิดจะทำาอยา่ งไรใหผ้ ลการเรยี นดีขน้ึ ” “นักเรียนลองเล่าเพิ่มเติมอีกหน่อยซิเกี่ยวกับเพ่ือนคนน้ี ของนักเรยี น” “นกั เรยี นลองยกตวั อยา่ งเกย่ี วกบั เรอ่ื งนใ้ี หช้ ดั เจนหนอ่ ยซคิ รบั ” “นักเรียนรสู้ ึกอยา่ งไรกบั เรื่องทีพ่ ดู คยุ กนั อยนู่ ”ี้ “เราได้คุยกันมาหลายเร่ืองแล้ว มีเรื่องไหนท่ีนักเรียนอยากคุย มากทีส่ ุด” 58 คู่มอื การปฏบิ ตั งิ านพนักงานเจา้ หน้าที่สง่ เสริมความประพฤตินักเรยี นและนักศึกษา กระทรวงศึกษาธกิ าร

“นกั เรยี นไม่เห็นดว้ ยกบั เรอ่ื งทเ่ี กิดขน้ึ ใช่ไหม” “ลองเลา่ ถงึ สาเหตุของเรื่องทเี่ กดิ ขน้ึ ให้ฟังหนอ่ ยซ”ิ หรอื “นกั เรยี นคดิ ว่าอะไรเปน็ สาเหตุทีท่ าำ ให้เกดิ เรือ่ งน้ี” “เรามีความสมั พนั ธก์ ันครับ” “นักเรยี นกับเพื่อนมคี วามสัมพันธก์ ันลึกซงึ้ ขนาดไหน” “น้องคดิ ว่า การทนี่ อ้ งออกมาจากบา้ นโดยไมบ่ อกใคร จะส่งผล อยา่ งไรตอ่ คนในครอบครัวของนอ้ งบา้ ง” แนวทางการใช้คำาถามเปิด คือ ๑. เพือ่ หาข้อมลู ในระดบั ลกึ ๒. เมื่อต้องการทราบข้อมูล หรือเรื่องราวของผู้รับการปรึกษา เพ่ิมข้ึน ชดั เจนขึน้ ๓. เพือ่ ตดิ ตามเร่อื งในเชงิ ลาำ ดบั เหตุการณ ์ และปฏิสมั พนั ธ์ ๔. กระตุ้นให้ผู้รับการปรึกษา มีส่วนร่วมในการสนทนา และ สาำ รวจตนเองในกระบวนการใหก้ ารปรึกษา “ทักษะการค้นหาความร้สู กึ ” การคน้ หาความรสู้ กึ คอื การทผี่ ใู้ หก้ ารปรกึ ษาไดร้ บั รถู้ งึ ความคดิ อารมณ ์ ความรสู้ กึ ของผรู้ บั การปรกึ ษาทแี่ สดงออกมาโดยภาษาพดู และภาษาทา่ ทาง และผู้ให้การปรึกษา ทำาหน้าที่ให้ข้อมูลย้อนกลับด้วยภาษาพูดท่ีเหมาะสม ชัดเจน เพ่ือให้ผู้รับการปรึกษาตระหนักถึงความรู้สึกของตนเอง และสามารถมองปัญหา ของตนเองได้อยา่ งชดั เจนย่งิ ข้ึน วัตถุประสงค์ เพื่อให้ผู้รับการปรึกษาได้เข้าใจถึงอารมณ์ความรู้สึกท่ีเป็นปัญหา จะทาำ ให้เกิดการยอมรับและหาทางแก้ไขปัญหาต่อไป ตัวอย่างกลมุ่ คำาท่แี สดงความรู้สกึ โกรธ : ไม่ชอบใจ ไม่พอใจ ไม่ได้อย่างใจ ขัดเคืองใจ ไม่สบอารมณ ์ หงดุ หงิด โกรธ ราำ คาญ เหลอื อด อาฆาต แคน้ ใจ กงั วล : ลังเลใจ ไมแ่ นใ่ จ สงสัย กงั วล กระวนกระวายใจ อึดอดั ใจ ลำาบากใจ คมู่ ือการปฏบิ ัตงิ านพนกั งานเจา้ หนา้ ทส่ี ง่ เสริมความประพฤตนิ ักเรยี นและนักศกึ ษา กระทรวงศึกษาธกิ าร 59

อาย : เกอ้ เขิน กระดาก อบั อาย เสยี หน้า ประหม่า เหงา : โดดเดี่ยว เควง้ คว้าง หมดทีพ่ ่งึ เหงาหงอย อา้ งว้าง ว้าเหว ่ ไรค้ า่ อารมณด์ ี : ดีใจ ภมู ใิ จ อมิ่ เอบิ ใจ ปีต ิ รา่ เรงิ สบายใจ คร้ืนเครง ผลทเ่ี กดิ จากการใชท้ กั ษะการค้นหาความรูส้ ึก ๑. ชว่ ยใหผ้ ูร้ ับการปรกึ ษารู้สึกวา่ มคี นเขา้ ใจตนอย่างลึกซ้งึ ๒. ช่วยให้ผู้รับการปรึกษามองสถานการณ์ต่างๆ อย่างเป็นจริง มากขึน้ และเข้าใจอารมณ์ความรสู้ ึกของตนเองต่อปญั หาได้ชัดเจน ๓. เป็นการเสริมสร้างสัมพันธภาพ ช่วยให้ผู้รับการปรึกษาเกิด ความไว้วางใจ ผู้ให้การปรึกษาอยากเปิดเผยตัวเองมากข้ึน เนื่องจากรู้สึกว่าผู้ให้ การปรกึ ษาเข้าใจปญั หาของตน จงึ สามารถพดู ระบายไดอ้ ยา่ งตอ่ เน่ือง ๔. ช่วยใหผ้ ูร้ ับการปรกึ ษาประเมินตนเองไดต้ รงตามความเปน็ จรงิ ๕. ชว่ ยใหผ้ รู้ บั การปรกึ ษาสามารถเขา้ ใจหรอื มองปญั หาทโ่ี ดยปกติ แล้วน่าจะเข้าใจ ๖. ชว่ ยใหก้ ระบวนการปรกึ ษาดาำ เนนิ ไปไดอ้ ยา่ งรวดเรว็ โดยไมย่ ดื เยอ้ื “ทกั ษะการสรปุ ความ” การสรุปความ เป็นการรวบรวมสิ่งที่เกิดขึ้นระหว่างการให้ การปรึกษาหรือเมื่อจบการให้การปรึกษาในประเด็นสำาคัญของทั้งความคิด ความรู้สึกที่ผู้รับการปรึกษาสื่อออกมาท้ังด้วยคำาพูดและพฤติกรรมท่ีแสดงออก ขณะนน้ั แลว้ ประมวลเป็นคำาพูดสั้นๆ ใหไ้ ด้ใจความสาำ คญั ทั้งหมด วตั ถปุ ระสงค์ ๑. เพ่ือตรวจสอบความเข้าใจระหว่างผู้ให้การปรึกษาและผู้รับ การปรึกษาในเรอ่ื งความคิด ความรูส้ กึ ทกี่ ำาลังสนทนา ๒. เพ่ือกระตุ้นให้ผู้รับการปรึกษาได้พิจารณาในประเด็นสำาคัญ น้นั ๆ อยา่ งละเอยี ดมากขึน้ ๓. เพื่อรวบรวมอารมณ์ ความคิด ความรู้สึกของผู้รับการปรึกษา ให้ชดั เจนย่ิงขึ้น ๔. เพอ่ื นาำ ไปสกู่ ารเปดิ เผยในแตล่ ะประเดน็ ของปญั หาใหช้ ดั เจนยง่ิ ขน้ึ ๕. เพ่ือเตรียมผู้รับการปรึกษาให้พร้อมในการปรึกษาคราวต่อไป 60 คูม่ อื การปฏบิ ตั ิงานพนักงานเจ้าหน้าทส่ี ่งเสรมิ ความประพฤตนิ กั เรียนและนกั ศกึ ษา กระทรวงศึกษาธิการ

แนวทางการใชท้ กั ษะการสรุปความ ๑. ในกรณีท่ีผู้รับการปรึกษาพูดยาว ผู้ให้การปรึกษาสรุปเนื้อหา และอารมณ์ ความรู้สึกที่สำาคัญที่ผู้รับการปรึกษาได้เล่าหรือแสดงออกมาเพ่ือให้ การปรกึ ษาเป็นไปในทิศทางเดียวกันมคี วามชัดเจนในประเดน็ ปัญหาท่ีสาำ คญั ๒. ก่อนจบการปรึกษาแต่ละคร้ังต้องมีการสรุปประเด็นต่างๆ ในการปรกึ ษา ๓. เมื่อจะมีการให้การปรึกษาครั้งต่อไปควรสรุปส่ิงที่ได้จากการ ปรึกษาในครง้ั ก่อนมาเป็นการเร่มิ ตน้ ในการปรึกษา ๔. เม่ือมีการปรึกษาหลายคร้ัง ในครั้งสุดท้ายต้องสรุปส่ิงต่างๆ ทง้ั หมดของการใหก้ ารปรกึ ษาต้ังแต่ครั้งแรกจนถึงคร้งั สุดทา้ ย ผลท่เี กิดจากการใชท้ ักษะการสรปุ ความ ๑. ทาำ ให้ผู้รบั การปรกึ ษาชัดเจนในประเดน็ ตา่ งๆ ท่ไี ดพ้ ดู ออกมา ๒. ทาำ ใหผ้ รู้ บั การปรกึ ษารสู่ กึ วา่ การปรกึ ษาครง้ั นไ้ี ดผ้ ล ไดป้ ระโยชน์ เน่อื งจากการสรุปความช่วยให้ผรู้ ับการปรกึ ษาเห็นภาพท้งั หมด ๓. การสรุปความครั้งสุดท้ายเป็นการยาำ้ ประเด็นสำาคัญๆ ซ่ึงมีผล ตอ่ กระบวนการคดิ ของผู้รับการปรกึ ษาหลังจากเสรจ็ สนิ้ การปรึกษา ทกั ษะการให้ความมัน่ ใจ เมอ่ื ผรู้ บั คาำ ปรกึ ษาแสดงทศั นะหรอื โครงการตอ่ ผรู้ บั คาำ ปรกึ ษา และ ผรู้ บั คาำ ปรกึ ษามนั่ ใจวา่ ทศั นะ หรอื โครงการนนั้ ถกู ตอ้ ง และไดผ้ ลดจี รงิ ผใู้ หค้ าำ ปรกึ ษา จะแสดงออกเพ่อื เป็นการใหค้ วามมน่ั ใจแกผ่ ูร้ ับคาำ ปรกึ ษา เชน่ ผรู้ ับคำาปรกึ ษา : ผมจะนำาเรื่องนี้ไปปรึกษากับอาจารย์ประจำาชั้น อกี ครั้งหน่งึ ผู้ให้คำาปรึกษา : เป็นความคิดที่เหมาะสมที่สุด สำาหรับเธอ ในขณะน้ี ผรู้ บั คำาปรึกษา : ผมรู้สึกเป็นกังวลกับความสัมพันธ์ของผม กับแฟนทั้งๆ ท ี่ ผมกบั เขาก็ไปกนั ดว้ ยดี คู่มือการปฏบิ ัตงิ านพนกั งานเจ้าหน้าทีส่ ่งเสรมิ ความประพฤตนิ กั เรียนและนักศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ 61

ผูใ้ ห้คำาปรกึ ษา : นน่ั ซ ิ โดยทวั่ ไปแลว้ ก็ไมเ่ ห็นมีอะไรน่าวิตกน่นี า ผรู้ ับคาำ ปรึกษา : ผมจะทำาให้ไดค้ รับ ผ้ใู ห้คำาปรึกษา : ความตั้งใจดีของนักเรียนจะไม่สูญเปล่านะคะ พข่ี อเปน็ กาำ ลังใจใหน้ ะคะ ทกั ษะชวี ิต (Life Skill) สำานักงานคณะกรรมการการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน ได้กำาหนด องค์ประกอบทักษะชีวิตที่สำาคัญ ที่จะสร้างและพัฒนาเป็นภูมิคุ้มกันชีวิตให้แก่ เด็กและเยาวชนในสภาพสังคมปัจจุบันและเตรียมพร้อมสำาหรับอนาคตไว้ ๔ องคป์ ระกอบ คือ ๑. การตระหนักรู้และเห็นคุณค่าในตนเองและผู้อ่ืน หมายถึง การ รู้ความถนดั ความสามารถ จุดเดน่ จุดด้อย ของตนเอง เข้าใจความแตกต่างของ แต่ละบุคคล รจู้ กั ตนเอง ยอมรบั เห็นคุณคา่ และภาคภมู ใิ นในตนเองและผู้อืน่ มเี ปา้ หมายในชีวติ และมคี วามรบั ผิดชอบต่อสังคม ๒. การคดิ วเิ คราะห ์ ตดั สนิ ใจและแกป้ ญั หาอยา่ งสรา้ งสรรค ์ หมายถงึ การแยกแยะข้อมูลข่าวสาร ปัญหาและสถานการณ์รอบตัว วิพากษ์วิจารณ์ และประเมินสถานการณ์รอบตัวด้วยหลักเหตุผลและข้อมูลท่ีถูกต้อง รับรู้ปัญหา สาเหตุของปัญหา หาทางเลือกและตัดสินใจในการแก้ปัญหาในสถานการณ์ต่างๆ อย่างสร้างสรรค์ ๓. การจัดการกับอารมณ์และความเครียด หมายถึง ความเข้าใจ และรเู้ ทา่ ทันภาวะอารมณ์ของตน รู้สาเหตขุ องความเครยี ด รวู้ ธิ กี ารควบคมุ อารมณ์ และความเครียด รู้วิธีผ่อนคลายหลีกเลี่ยง และปรับเปล่ียนพฤติกรรมที่ก่อให้เกิด อารมณไ์ มพ่ งึ ประสงค์ ๔. การสร้างสัมพันธภาพท่ีดีกับผู้อื่น หมายถึง การเข้าใจมุมมอง อารมณ์ ความรู้สึกของผู้อ่ืนใช้ภาษาพูดและภาษากายเพ่ือส่ือสารความรู้สึกนึกคิด ของตนเอง รับรู้ความรู้สึกนึกคิดและความต้องการของผู้อื่น วางตัวได้ถูกต้อง เหมาะสมในสถานการณ์ต่างๆ ใช้การสื่อสารท่ีสร้างสัมพันธภาพท่ีดี สร้างความ ร่วมมอื และทาำ งานรว่ มกับผอู้ ืน่ ได้อยา่ งมคี วามสุข 62 คู่มือการปฏบิ ัติงานพนักงานเจ้าหน้าทสี่ ง่ เสริมความประพฤตนิ ักเรียนและนกั ศกึ ษา กระทรวงศึกษาธิการ

ภาคผนวก ก แบบ พสน. ๑-๑๓ ค่มู อื การปฏบิ ตั ิงานพนกั งานเจา้ หนา้ ทสี่ ง่ เสรมิ ความประพฤตินักเรยี นและนกั ศกึ ษา กระทรวงศกึ ษาธกิ าร 63

แบบ พสน. ๑ แบบคาำ รอ้ งขอรับการแต่งตั้งเป็นพนักงานเจา้ หนา้ ที่ ส่งเสรมิ ความประพฤตนิ ักเรียนและนักศกึ ษา กระทรวงศกึ ษาธกิ าร เขยี นท่.ี .................................................... วันท่.ี ..........เดือน.............................พ.ศ. ............... ข้าพเจา้ (นาย/นาง/นางสาว)..........................................สกุล.......................................... เลขประจำาตวั ประชาชน (๑๓ หลกั ).........................................................อาย.ุ ..........ปี เกิดวันท.่ี .......... เดือน............................พ.ศ. .................สญั ชาติ.................ศาสนา.................หม่โู ลหติ ....................... วฒุ กิ ารศกึ ษา..................................ทอี่ ยตู่ ามทะเบยี นบา้ นเลขท.่ี ..............ตรอก/ซอย................................. ถนน........................................ตำาบล/แขวง....................................อำาเภอ/เขต.................................... จงั หวัด....................................รหัสไปรษณีย.์ .................................โทรศพั ท์........................................ ทอ่ี ยปู่ จั จบุ นั สามารถตดิ ตอ่ ไดท้ .ี่ ......................................................โทรศพั ทเ์ คลอ่ื นท.ี่ ............................. เจา้ หนา้ ทีข่ องรฐั (ตามประกาศกระทรวงศกึ ษาธกิ าร) ตำาแหนง่ .................................. อายรุ าชการ...........ปี แผนก/งาน.............................................ฝา่ ย/ส่วน............................................. กอง/สาำ นัก/สถานศกึ ษา.......................................................สงั กดั ....................................................... ทอ่ี ย.ู่ ..........................................................................................................รหัสไปรษณีย.์ ................... โทรศัพท์.......................................โทรสาร.......................................E–mail....................................... บคุ คลทว่ั ไป (ตามประกาศกระทรวงศึกษาธกิ าร) อาชพี ............................................ ตาำ แหนง่ ...............................................ประสบการณ์ทำางาน...........ป ี แผนก/งาน................................ ฝา่ ย/ส่วน................................หนว่ ยงาน/สถานศกึ ษา................................สังกัด................................ ท่ีอยู่...........................................................................................................รหสั ไปรษณยี ์.................... โทรศัพท์เคลือ่ นที่.........................โทรสาร.........................E–mail...................................................... 64 คู่มือการปฏิบตั งิ านพนักงานเจ้าหน้าที่ส่งเสริมความประพฤตนิ ักเรยี นและนกั ศกึ ษา กระทรวงศึกษาธิการ

ไดผ้ า่ นการฝกึ อบรมหลกั สตู รพนกั งานเจา้ หนา้ ทสี่ ง่ เสรมิ ความประพฤตนิ กั เรยี นและนกั ศกึ ษา กระทรวงศึกษาธกิ าร เมือ่ วันที่..........เดอื น.................พ.ศ. ..............จดั โดย (ระบุหนว่ ยงาน).............. ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... มีความประสงค์ขอรับการแต่งตั้งเป็นพนักงานเจ้าหน้าที่ส่งเสริมความประพฤตินักเรียนและนักศึกษา จึงขอเสนอตอ่ ผูอ้ าำ นวยการสาำ นักการลกู เสอื ยวุ กาชาดและกิจการนักเรียน สาำ นักงานปลัดกระทรวง ศกึ ษาธกิ าร ศึกษาธิการจังหวัด............................... ผอู้ าำ นวยการสาำ นักงานเขตพ้ืนทก่ี ารศกึ ษาประถมศกึ ษา ผ้อู ำานวยการสำานกั งานเขตพ้นื ที่การศกึ ษามธั ยมศกึ ษา หนว่ ยงานอ่ืนๆ (ระบุ)................................................................................ ลงชอื่ ................................................................ (................................................................) ตาำ แหนง่ .......................................................... วนั ท่.ี ..........เดือน..........................พ.ศ. ........... คูม่ ือการปฏบิ ัตงิ านพนักงานเจ้าหนา้ ทส่ี ง่ เสรมิ ความประพฤตนิ ักเรยี นและนักศกึ ษา กระทรวงศึกษาธิการ 65

แบบ พสน. ๑.๑ คาำ รับรองของผบู้ ังคับบัญชา (กรณเี จา้ หน้าที่รัฐ) ขา้ พเจ้า (นาย/นาง/นางสาว)........................................................................................... ตำาแหน่ง....................................................หน่วยงาน/สถานศึกษา/..................................................... สังกัด........................................ขอรบั รองวา่ (นาย/นาง/นางสาว)....................................................... มคี ุณสมบตั แิ ละสามารถปฏบิ ตั ิหน้าท่ใี นฐานะพนกั งานสง่ เสริมความประพฤตินักเรียนและนักศกึ ษาได้ ลงชื่อ................................................................ (................................................................) ตาำ แหนง่ .......................................................... วันที่...........เดือน..........................พ.ศ. ........... ผลการพจิ ารณา (สาำ หรบั เจา้ หนา้ ท)ี่ สมควร ไม่สมควร ได้รับการแตง่ ตัง้ เปน็ พนักงานเจา้ หนา้ ท่สี ง่ เสริมความประพฤตินักเรยี น และนกั ศึกษาเพราะ.............................................................................................................................. ............................................................................................................................................................ ลงช่อื ................................................................ (................................................................) ตาำ แหน่ง.......................................................... วนั ที่...........เดือน..........................พ.ศ. ........... หมายเหตุ : ตามประกาศกระทรวงศกึ ษาธกิ าร เรอื่ ง แตง่ ตงั้ เจา้ หนา้ ทข่ี องรฐั ใหป้ ฏบิ ตั หิ นา้ ทพี่ นกั งาน เจา้ หน้าท่สี ่งเสริมความประพฤตินกั เรียนและนักศึกษา ลงวนั ที ่ ๒๐ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๖๑ 66 คูม่ ือการปฏบิ ตั ิงานพนักงานเจา้ หน้าทสี่ ่งเสรมิ ความประพฤตนิ ักเรียนและนกั ศกึ ษา กระทรวงศกึ ษาธิการ

แบบ พสน. ๑.๒ คำารบั รองของผ้บู ังคบั บญั ชา (กรณบี คุ คลทั่วไป) ขา้ พเจ้า (นาย/นาง/นางสาว)........................................................................................... ตาำ แหน่ง....................................................หนว่ ยงาน/สถานศึกษา/..................................................... สังกดั .......................................................................................มีความเกีย่ วขอ้ งเปน็ ผบู้ งั คับบญั ชาของ (นาย/นาง/นางสาว)....................................................................................ขอรับรองวา่ บุคคลดังกลา่ ว มีคุณสมบตั ดิ งั นี้ ข้อ ๑ เป็นบุคคลท่ีมีคุณสมบัติและไม่มีลักษณะต้องห้ามครบถ้วน ตามประกาศกระทรวง ศึกษาธิการ เร่ือง หลักเกณฑ์และวิธีการแต่งต้ังบุคคลให้ปฏิบัติหน้าท่ีพนักงานเจ้าหน้าท่ีส่งเสริม ความประพฤตินกั เรยี นและนักศกึ ษา ดงั ต่อไปน้คี ือ มสี ัญชาตไิ ทย อายไุ ม่ต่าำ กวา่ ยี่สิบหา้ ปีบริบรู ณ์ ไม่เป็นบคุ คลลม้ ละลาย ไม่เป็นคนไร้ความสามารถ หรือคนเสมอื นไร้ความสามารถ ไม่เคยมีประวัติเส่ือมเสียทางจริยธรรม จรรยาบรรณและการประกอบอาชีพ หรอื วชิ าชีพ ข้อ ๒ เป็นบุคลท่ีมีส่วนเกีย่ วข้องกับโรงเรยี นหรอื สถานศึกษาในฐานะ บุคคลท่ีทำาหน้าท่ีส่งเสริมสนับสนุน หรือเกี่ยวข้องกับการศึกษา หรือเคย ปฏิบตั งิ านเกี่ยวกับการส่งเสรมิ ความประพฤตนิ กั เรียนและนักศกึ ษา ครูใหญ่ หรือครูผู้สอนในโรงเรียนเอกชน สังกัดสำานักงานคณะกรรมการ ส่งเสริมการศึกษาเอกชน และได้รับการบรรจุเป็นครูตามกฎหมายว่าด้วยโรงเรียนเอกชน ประเภท สามัญศึกษา และประเภทอาชวี ศึกษา ขา้ พเจา้ ขอรับรองว่าข้อมลู ข้างต้นเปน็ ความจรงิ ทุกประการ ลงช่ือ................................................................ (................................................................) ตาำ แหนง่ .......................................................... วันท่.ี ..........เดอื น..........................พ.ศ. ........... คู่มือการปฏิบัตงิ านพนักงานเจา้ หนา้ ที่สง่ เสรมิ ความประพฤตินักเรยี นและนกั ศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ 67

ผลการพิจารณา (สำาหรับเจา้ หน้าท่)ี สมควร ไมส่ มควร ได้รับการแต่งตงั้ เปน็ พนักงานเจ้าหนา้ ท่สี ง่ เสรมิ ความประพฤตินักเรยี น และนักศกึ ษาเพราะ.............................................................................................................................. ............................................................................................................................................................ ลงช่ือ................................................................ (................................................................) ตำาแหน่ง.......................................................... วันท่ี...........เดือน..........................พ.ศ. ........... 68 คู่มอื การปฏบิ ตั ิงานพนกั งานเจา้ หน้าทส่ี ่งเสรมิ ความประพฤตินกั เรียนและนักศึกษา กระทรวงศึกษาธกิ าร

แบบ พสน. ๒ แบบคาำ รอ้ งขอมบี ัตรประจาำ ตัวพนักงานเจา้ หนา้ ที่ ส่งเสรมิ ความประพฤตนิ ักเรยี นและนกั ศกึ ษา กระทรวงศึกษาธิการ เขียนที่..................................................... วันที่...........เดอื น.............................พ.ศ. ............... ข้าพเจ้า (นาย/นาง/นางสาว)..........................................สกุล.......................................... เลขประจำาตวั ประชาชน (๑๓ หลัก).....................................................อาชพี ........................................ อย่บู ้านเลขที่.................หม่ทู ี.่ ...........ซอย........................................ถนน............................................. ตาำ บล/แขวง....................................อำาเภอ/เขต....................................จังหวดั .................................... รหัสไปรษณีย์..........................โทรศัพท์..................................โทรศพั ทเ์ คลอื่ นท่.ี ................................. ไดร้ บั การแตง่ ตง้ั เปน็ พนกั งานเจา้ หนา้ ทส่ี ง่ เสรมิ ความประพฤตนิ กั เรยี นและนกั ศกึ ษา ตามคาำ สง่ั สาำ นกั งาน ปลดั กระทรวงศึกษาธกิ าร/จังหวัด....................ท่ี.............ลงวนั ท…่ี ...........เดอื น.................................. พ.ศ. .................... ขอยื่นแบบคำาร้องขอมีบัตรประจำาตัวพนักงานเจ้าหน้าท่ีส่งเสริมความประพฤตินักเรียน และนักศึกษา ตอ่ ปลดั กระทรวงศึกษาธิการ/ผู้วา่ ราชการจังหวัด........................................................... เพอื่ ขอมีบัตรประจาำ ตัวพนักงานเจ้าหนา้ ท่ีสง่ เสริมความประพฤตนิ ักเรยี นและนักศึกษา สาเหตุทขี่ อมีบัตรประจาำ ตัว ไดร้ ับการแต่งตง้ั เปน็ พนกั งานเจา้ หนา้ ท่สี ่งเสรมิ ความประพฤตนิ กั เรียนและนกั ศึกษา บตั รหมดอายุ บตั รสญู หาย บตั รถกู ทำาลาย หรือชาำ รดุ ในสาระสำาคญั เปลยี่ นช่ือตวั ชื่อสกลุ และหรอื เปลี่ยนชอ่ื ตวั และชื่อสกุล เอกสารและหลกั ฐานประกอบ สาำ เนาวฒุ บิ ตั รผา่ นการฝกึ อบรม หรอื สาำ เนาคาำ สงั่ แตง่ ตง้ั เปน็ พนกั งานเจา้ หนา้ ทสี่ ง่ เสรมิ ความประพฤตินักเรียนและนักศกึ ษา หรอื บตั รเดมิ หลกั ฐานการเปลยี่ นชื่อตวั ชือ่ สกลุ ใบแจ้งความ รปู ถา่ ย ขนาด ๑ นว้ิ จาำ นวน ๒ รปู (เจา้ หนา้ ทข่ี องรฐั ชดุ ปกตขิ าว/บคุ ลทว่ั ไปใสส่ ทู ผกู ไทล)์ สาำ เนาวุฒบิ ตั ร สำาเนาบัตรประจำาตวั ข้าราชการ/สาำ เนาบตั รประชาชน อ่ืนๆ (ระบุ) .............................................................. ลงชื่อ................................................................ผู้ยนื่ (................................................................) ค่มู อื การปฏิบตั งิ านพนักงานเจา้ หนา้ ท่สี ง่ เสริมความประพฤตนิ กั เรยี นและนกั ศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ 69

แบบ พสน. ๓ บัญชีประกอบคำารอ้ งขอเจา้ หน้าท่ีของรฐั แตง่ ตงั้ เป็นพนักงานเจา้ หนา้ ที่ สง่ เสรมิ ความประพฤตินกั เรยี นและนักศกึ ษา จังหวัด ....................................... (รายละเอียดแนบทา้ ยคาำ ส่ังสาำ นกั งานปลดั กระทรวงศกึ ษาธกิ าร/จงั หวดั ............... ที่......../................... ลงวันท่.ี .............เดือน..................................พ.ศ. ................... ลาำ ดบั ชอ่ื -นามสกลุ วฒุ ิ ตาำ แหนง่ สงั กดั เลขประจาำ ตวั โทรศพั ท/์ การศกึ ษา ประชาชน โทรศพั ทเ์ คลอ่ื นท่ี ลงช่อื ................................................................ผู้จดั ทาำ (................................................................) ตำาแหน่ง.............................................................. 70 ค่มู อื การปฏบิ ตั งิ านพนกั งานเจ้าหน้าทส่ี ง่ เสรมิ ความประพฤตินกั เรียนและนกั ศึกษา กระทรวงศกึ ษาธกิ าร

แบบ พสน. ๔ บัญชปี ระกอบคำาร้องขอบุคคลท่ัวไปแตง่ ตงั้ เป็นพนักงานเจา้ หน้าที่ สง่ เสริมความประพฤตนิ กั เรียนและนักศกึ ษา จงั หวดั ....................................... (รายละเอียดแนบท้ายคาำ ส่งั สาำ นักงานปลดั กระทรวงศกึ ษาธิการ/จงั หวัด............... ท.ี่ ......./................... ลงวันที.่ .............เดือน..................................พ.ศ. ................... ลาำ ดบั ชอ่ื -นามสกลุ วฒุ ิ ตาำ แหนง่ สงั กดั เลขประจาำ ตวั โทรศพั ท/์ การศกึ ษา ประชาชน โทรศพั ทเ์ คลอ่ื นท่ี ลงชื่อ................................................................ผ้จู ัดทำา (................................................................) ตำาแหน่ง.............................................................. คูม่ อื การปฏบิ ัตงิ านพนกั งานเจา้ หน้าท่สี ง่ เสรมิ ความประพฤตนิ ักเรยี นและนักศึกษา กระทรวงศกึ ษาธิการ 71

แบบ พสน. ๕ แบบสรปุ ผลการปฏิบัติงาน หนว่ ยงาน.......................................................................................................................................................... ท่.ี ......................................................................วันที่.......................................................................................... เรื่อง.................................................................................................................................................................... เรียน................................................................................................................................................................... ข้าพเจ้า (นาย/นาง/นางสาว)........................................................................................... ปฏิบัติหน้าท่ีในฐานะหัวหน้าทีมงานในการออกปฏิบัติการสอดส่องดูแลคุ้มครองป้องกันปัญหา ความประพฤตนิ ักเรยี นและนกั ศึกษา ขอรายงานสรุปผลการปฏบิ ัตงิ านประจำาวัน ดงั น้ ี ลักษณะการปฏบิ ตั ิงาน แผนการปฏบิ ัตงิ านปกติ เทศกาลและวนั สำาคัญ การบรู ณาการร่วมกับหนว่ ยงานทเ่ี ก่ียวขอ้ ง อื่นๆ ........................................................................................................................ ระยะเวลาการปฏบิ ตั ิงาน วนั ท่.ี ...........เดอื น...................................พ.ศ. ...................... ระหวา่ งเวลา..............น. ถงึ ..............น. ๑. พนักงานเจ้าหน้าที่ส่งเสริมความประพฤตินักเรียนและนักศึกษาท่ีออกปฏิบัติงาน จำานวน........คน ๒. สถานทที่ ี่ออกไปปฏิบัตงิ าน........................................................................................ ๓. นักเรียนนักศึกษาประพฤติตนไม่เหมาะสมตามกฎกระทรวงกำาหนดความประพฤติ นักเรียนและนักศึกษา พ.ศ. ๒๕๔๘ จำานวนทั้งส้ิน..........คน โดยแยกเป็นเพศหญิง จำานวน..........คน เพศชาย จาำ นวน..........คน ๔. พฤตกิ รรมทไี่ มเ่ หมาะสมตามระเบยี บของสถานศกึ ษาและตามทก่ี าำ หนดในกฎกระทรวง และวิธดี าำ เนนิ การกับนกั เรยี นและนักศึกษาทตี่ รวจพบคือ ๔.๑ ........................................................................................ จำานวน..............คน วธิ ีดำาเนินการ................................................................................................... ๔.๒ ........................................................................................ จาำ นวน..............คน วิธดี ำาเนนิ การ................................................................................................... ๔.๓ ........................................................................................ จำานวน..............คน วิธีดำาเนนิ การ................................................................................................... 72 คู่มอื การปฏิบตั งิ านพนักงานเจ้าหนา้ ท่สี ง่ เสรมิ ความประพฤตินักเรียนและนกั ศึกษา กระทรวงศึกษาธกิ าร

๕. ขอ้ เสนอแนะ ................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ จงึ เรยี นมาเพ่อื โปรดทราบ ลงชือ่ ................................................................ (................................................................) ตำาแหนง่ .......................................................... ค่มู ือการปฏบิ ตั ิงานพนกั งานเจ้าหนา้ ทส่ี ่งเสริมความประพฤตินกั เรียนและนกั ศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ 73

แบบ พสน. ๕.๑ แบบบญั ชีลงเวลาการปฏบิ ัติงาน ของพนกั งานเจา้ หน้าที่สง่ เสริมความประพฤตนิ ักเรียนและนกั ศึกษา วนั ท่.ี ............................................... ลำาดับ ช่ือ-สกุล สถานศกึ ษา/ เวลา สถานที่ ลายมือช่ือ หมายเหตุ หน่วยงาน ปฏบิ ัติงาน ปฏบิ ัติงาน 74 คู่มือการปฏิบตั ิงานพนักงานเจา้ หนา้ ทสี่ ง่ เสริมความประพฤตนิ กั เรยี นและนักศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ

แบบ พสน. ๖ แบบสรปุ ขอ้ มลู นักเรยี นและนักศึกษาทปี่ ระพฤติตนไมเ่ หมาะสม ตามกฎกระทรวงกำาหนดความประพฤตนิ ักเรยี นและนักศึกษา พ.ศ. ๒๕๔๘ วันที่...........เดือน.......................................พ.ศ. ............ ชัน้ /ห้อง/แผนก/ ความ ท่ี ช่อื -สกลุ สถานศึกษา อกั ษรย่อ/ อายุ ประพฤตทิ ่ี การดาำ เนนิ การ หมายเหตุ เลขประจาำ ตัว ไมเ่ หมาะสม ลงชอ่ื ................................................................ผรู้ ายงาน (................................................................) ตำาแหน่ง.............................................................. คมู่ ือการปฏิบัติงานพนกั งานเจา้ หนา้ ที่ส่งเสรมิ ความประพฤตินักเรียนและนกั ศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ 75

แบบ พสน. ๗ แบบซักถามข้อเท็จจรงิ นักเรยี นและนกั ศึกษา วันที่...........เดอื น.............................พ.ศ. ............... ขา้ พเจา้ (เดก็ ชาย/เด็กหญงิ /นาย/นางสาว).................................สกุล............................... อายุ..............ปี เลขประจาำ ตัว.......................................................................ชั้น..............หอ้ ง.............. เป็นนักเรยี นและนกั ศกึ ษาของสถานศึกษา.....................................................อกั ษรยอ่ หรือเคร่อื งหมาย ของสถานศกึ ษา....................................................เลขท่.ี .........................แขวง/ตำาบล.......................... อาำ เภอ/เขต................................................................จังหวัด............................................................... ผู้ปกครองที่ติดตอ่ ได้สะดวก คอื (นาย/นาง/นางสาว)........................................................................... เก่ยี วขอ้ งโดยเปน็ ...........................................ของนกั เรยี นนักศกึ ษา โทรศัพท์ ................................... E-mail............................................................................................................................................... ได้ประพฤติตนไม่เหมาะสมตามกฎกระทรวงกำาหนดความประพฤตินักเรียนและนักศึกษา พ.ศ. ๒๕๔๘ ข้อ ๑ หนีเรยี นหรือออกนอกสถานศกึ ษาโดยไมไ่ ด้รับอนญุ าตในช่วงเวลาเรยี น ข้อ ๒ เลน่ การพนัน จัดใหม้ กี ารเลน่ การพนัน หรอื มัว่ สุมในวงการพนนั ขอ้ ๓ พกพาอาวุธหรอื วัตถรุ ะเบิด ข้อ ๔ ซ้ือ จำาหน่าย แลกเปล่ียน เสพสุรา หรือเคร่ืองด่ืมที่มีแอลกอฮอล์ ส่ิงมึนเมา บหุ ร่ ี หรือยาเสพติด ขอ้ ๕ ลกั ทรัพย ์ กรรโชกทรัพย์ ข่มข ู่ หรอื บงั คับขืนใจ เพอ่ื เอาทรัพยบ์ ุคคลอนื่ ขอ้ ๖ ก่อเหตุทะเลาะวิวาท ทำาร้ายร่างกายผู้อื่น เตรียมการหรือกระทำาการใดๆ อันนา่ จะกอ่ ให้เกดิ ความไมส่ งบเรียบรอ้ ย หรือขดั ต่อศลี ธรรมอนั ดขี องประชาชน ขอ้ ๗ แสดงพฤติกรรมทางชสู้ าว ซึง่ ไมเ่ หมาะสมในทส่ี าธารณะ ข้อ ๘ เกยี่ วข้องกับการค้าประเวณี ขอ้ ๙ ออกนอกสถานท่ีพักเวลากลางคืนเพื่อเท่ียวเตร่หรือรวมกลุ่มอันเป็นการสร้าง ความเดอื ดร้อน ให้แกต่ นเองหรือผู้อ่ืน ลงชอื่ ................................................................ (................................................................) นกั เรียน/นักศกึ ษา ลงชอื่ ................................................................ (................................................................) พนักงานเจา้ หนา้ ท่ีสง่ เสรมิ ความประพฤตินกั เรยี นและนักศกึ ษา 76 คมู่ อื การปฏิบตั งิ านพนกั งานเจา้ หน้าทส่ี ่งเสรมิ ความประพฤตินกั เรียนและนกั ศกึ ษา กระทรวงศึกษาธิการ

แบบ พสน. ๘ แบบบนั ทกึ ทะเบียนประวตั ินักเรียนและนักศึกษา สถานท่.ี .......................................................... วันท.่ี ..........เดือน.............................พ.ศ. ............... ขา้ พเจ้า (เดก็ ชาย/เด็กหญงิ /นาย/นางสาว)...............................สกลุ ................................ กาำ ลังศึกษาในสถานศึกษา..................................................................ช้ัน...................หอ้ ง................... จงั หวัด.................................อกั ษรย่อหรือเครือ่ งหมายของสถานศึกษา................................................ เลขประจาำ ตัว....................................................เกิดวันท.่ี .........เดอื น............................พ.ศ. ............... อายุ...............ปี เป็นบุตรลาำ ดบั ท่.ี ..............ในจำานวนบุตร...............คนของครอบครัว บดิ าชื่อ..............................................นามสกุล..............................................อายุ..........ปี อาชพี .......................สถานทที่ ำางาน.............................................โทรศัพทท์ ี่ติดตอ่ ได.้ ......................... มารดาชื่อ.............................................นามสกลุ ...........................................อายุ..........ปี อาชพี .......................สถานทท่ี าำ งาน.............................................โทรศัพท์ที่ตดิ ตอ่ ได.้ ......................... ผู้ปกครองช่ือ......................................นามสกุล.............................................อาย.ุ .........ปี อาชีพ.......................สถานท่ที ำางาน.............................................โทรศัพทท์ ี่ตดิ ต่อได้.......................... ข้าพเจ้าได้ประพฤติตนไม่เหมาะสมตามกฎกระทรวงกำาหนดความประพฤตินักเรียน และนักศกึ ษา พ.ศ. ๒๕๔๘ ข้อ ๑ หนเี รียนหรอื ออกนอกสถานศึกษาโดยไม่ได้รับอนญุ าตในชว่ งเวลาเรียน ข้อ ๒ เล่นการพนนั จัดใหม้ ีการเลน่ การพนัน หรอื ม่ัวสมุ ในวงการพนัน ขอ้ ๓ พกพาอาวธุ หรอื วตั ถรุ ะเบดิ ขอ้ ๔ ซื้อ จำาหน่าย แลกเปลี่ยน เสพสุรา หรือเคร่ืองด่ืมที่มีแอลกอฮอล์ สิ่งมึนเมา บุหร ี่ หรอื ยาเสพตดิ ข้อ ๕ ลักทรัพย์ กรรโชกทรัพย ์ ขม่ ข ู่ หรอื บงั คับขืนใจ เพือ่ เอาทรัพยบ์ ุคคลอน่ื ขอ้ ๖ ก่อเหตุทะเลาะวิวาท ทำาร้ายร่างกายผู้อื่น เตรียมการหรือกระทำาการใดๆ อันน่าจะก่อใหเ้ กดิ ความไมส่ งบเรยี บรอ้ ย หรือขัดต่อศีลธรรมอันดีของประชาชน ข้อ ๗ แสดงพฤติกรรมทางช้สู าว ซึ่งไมเ่ หมาะสมในทส่ี าธารณะ ขอ้ ๘ เก่ยี วขอ้ งกบั การคา้ ประเวณี ขอ้ ๙ ออกนอกสถานที่พักเวลากลางคืนเพ่ือเท่ียวเตร่หรือรวมกลุ่มอันเป็นการสร้าง ความเดือดรอ้ น ใหแ้ กต่ นเองหรอื ผอู้ ่นื ณ สถานท่.ี .............................................ถนน.................................ตาำ บล/แขวง.................................. อาำ เภอ/เขต................................................................จังหวัด............................................................... คมู่ ือการปฏิบัตงิ านพนกั งานเจ้าหนา้ ทสี่ ่งเสริมความประพฤตินกั เรียนและนกั ศึกษา กระทรวงศกึ ษาธกิ าร 77

ข้าพเจ้าได้รับการแนะนำาอบรมจากพนักงานเจ้าหน้าท่ีส่งเสริมความประพฤตินักเรียน และนักศึกษา และรู้สึกสำานึกผิดในการกระทำาอันไม่เหมาะสมน้ันแล้ว ข้าพเจ้าขอสัญญาว่าจะประพฤติ ปฏิบัติตนให้อยู่ในกรอบของระเบียบวินัยของโรงเรียนและไม่ฝ่าฝืนกฎกระทรวงกำาหนดความประพฤติ นักเรยี นและนักศกึ ษาของกระทรวงศึกษาธิการ พ.ศ. ๒๕๔๘ ลงชื่อ................................................................ (................................................................) นักเรยี น/นักศกึ ษา ลงชื่อ................................................................ (................................................................) พนกั งานเจ้าหน้าทส่ี ง่ เสรมิ ความประพฤตินักเรยี นและนักศกึ ษา 78 คมู่ ือการปฏบิ ตั งิ านพนักงานเจ้าหน้าท่สี ่งเสรมิ ความประพฤตินักเรียนและนักศกึ ษา กระทรวงศึกษาธกิ าร

แบบ พสน. ๘. ๑ กรณีนักเรียนและนักศึกษาเคยมีพฤติกรรมพกพาอาวุธและหรือ สง่ิ ตอ้ งหา้ มตามกฎหมายหรอื กระทาำ ผดิ ใดๆ ทรี่ า้ ยแรง ใหบ้ นั ทกึ รายละเอยี ดขอ้ มลู ในประเด็นต่อไปนี้ กรณีพนักงานเจา้ หน้าที่สง่ เสริมความประพฤตนิ ักเรยี นและนักศกึ ษา หรือเจา้ หน้าที่ตำารวจ ดาำ เนินการมาแลว้ เมือ่ วันที่.................เดอื น.................................พ.ศ. ..................โดยไดป้ ระพฤตติ น ไมเ่ หมาะสมคอื .................................................................................................................................... ณ สถานท.ี่ .......................................................................................................................................... ได้รับการลงโทษคือ............................................................................................................................. ........................................................................................................................................................... การประพฤตติ นไมเ่ หมาะสมครงั้ นเ้ี ปน็ คร้งั ที.่ .................ปจั จัยท่สี ง่ ผลให้ประพฤตติ นไมเ่ หมาะสมคร้งั นี้ เนอื่ งจาก............................................................................................................................................... บันทึกของพนกั งานเจา้ หนา้ ท่ีส่งเสรมิ ความประพฤตนิ กั เรยี นและนกั ศกึ ษา ........................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ลงช่ือ................................................................ (................................................................) พนักงานเจ้าหนา้ ทีส่ ง่ เสรมิ ความประพฤตินักเรียนและนกั ศึกษา ________________________________________________________________________ บันทกึ ของผ้ปู กครอง ข้าพเจ้า (นาย/นาง/นางสาว).............................................................เก่ียวข้องกับ นักเรียนและนักศึกษา โดยเป็น..................................ได้รับทราบความประพฤติท่ีไม่เหมาะสม ของนักเรียนและนักศึกษาแล้ว จึงขอรับตัวนักเรียนและนักศึกษาไป เพื่ออบรมส่ังสอนให้ประพฤติตน อยใู่ นระเบยี บวนิ ยั ของสถานศกึ ษาและไมฝ่ า่ ฝนื กฎกระทรวงกาำ หนดความประพฤตนิ กั เรยี นและนกั ศกึ ษา ของกระทรวงศึกษาธกิ าร พ.ศ. ๒๕๔๘ และเปน็ คนดีของสงั คมตอ่ ไป ลงชอื่ ................................................................ (................................................................) ผูป้ กครอง คู่มือการปฏบิ ัติงานพนักงานเจ้าหนา้ ท่สี ง่ เสรมิ ความประพฤตนิ ักเรียนและนกั ศึกษา กระทรวงศกึ ษาธิการ 79

แบบ พสน. ๙ แบบส่งมอบตวั นกั เรียนและนกั ศึกษา เขียนที.่ .................................................... วันท.่ี ..........เดอื น.............................พ.ศ. ............... เรื่อง สง่ มอบตัวนักเรยี นและนักศกึ ษาทป่ี ระพฤติตนไมเ่ หมาะสม เรยี น ........................................................................................ สิ่งทสี่ ง่ มาดว้ ย แบบสรปุ ข้อมลู นกั เรียนและนักศกึ ษาทปี่ ระพฤตติ นไมเ่ หมาะสม (แบบ พสน.๖) ด้วยพนักงานเจ้าหน้าที่ส่งเสริมความประพฤตินักเรียนและนักศึกษา ได้พบนักเรียนและ นักศกึ ษาในสังกัดสถานศกึ ษาของท่าน เมอ่ื วนั ท่ี.........เดือน .....................พ.ศ. .............เวลา...........น. ณ สถานท่ี....................................................................จำานวน............คน เป็นชาย จำานวน............คน เปน็ หญงิ จำานวน............คน ประพฤตติ นไม่เหมาะสมตามกฎกระทรวงกำาหนดความประพฤตินักเรียน และนกั ศกึ ษา พ.ศ. ๒๕๔๘ ข้อท่ี............คือ.......................................................................................... ข้อ ๑ หนีเรียนหรือออกนอกสถานศกึ ษาโดยไม่ไดร้ บั อนญุ าตในชว่ งเวลาเรยี น ข้อ ๒ เล่นการพนนั จัดใหม้ ีการเล่นการพนนั หรือมวั่ สมุ ในวงการพนัน ข้อ ๓ พกพาอาวุธหรือวัตถรุ ะเบดิ ข้อ ๔ ซื้อ จำาหน่าย แลกเปล่ียน เสพสุรา หรือเคร่ืองดื่มท่ีมีแอลกอฮอล์ สิ่งมึนเมา บหุ รี่ หรอื ยาเสพตดิ ขอ้ ๕ ลักทรพั ย ์ กรรโชกทรัพย์ ข่มข ู่ หรือบังคบั ขนื ใจ เพื่อเอาทรพั ย์บุคคลอน่ื ขอ้ ๖ ก่อเหตุทะเลาะวิวาท ทำาร้ายร่างกายผู้อื่น เตรียมการหรือกระทำาการใดๆ อนั นา่ จะกอ่ ให้เกิดความไมส่ งบเรียบรอ้ ย หรือขดั ต่อศีลธรรมอันดขี องประชาชน ข้อ ๗ แสดงพฤติกรรมทางชสู้ าว ซงึ่ ไม่เหมาะสมในท่ีสาธารณะ ข้อ ๘ เกยี่ วขอ้ งกบั การคา้ ประเวณี 80 คมู่ อื การปฏบิ ตั งิ านพนักงานเจา้ หน้าท่ีสง่ เสริมความประพฤตนิ กั เรียนและนักศึกษา กระทรวงศกึ ษาธิการ

ขอ้ ๙ ออกนอกสถานท่ีพักเวลากลางคืนเพื่อเที่ยวเตร่หรือรวมกลุ่มอันเป็นการสร้าง ความเดอื ดรอ้ น ให้แกต่ นเองหรอื ผู้อืน่ เพื่อให้นักเรียนและนักศึกษาดังกล่าว ได้สำานึกและปรับปรุงความประพฤติให้เหมาะสม จงึ สง่ มอบนกั เรยี นและนกั ศึกษาให้ท่านดาำ เนินการตามระเบียบของสถานศึกษาต่อไป จงึ เรยี นมาเพอ่ื โปรดพจิ ารณาดาำ เนนิ การ และแจง้ ผลการดาำ เนนิ การใหท้ ราบดว้ ย จกั ขอบคณุ ยง่ิ ขอแสดงความนับถือ ...................................................... (..................................................................) พนกั งานเจา้ หนา้ ที่สง่ เสรมิ ความประพฤตินกั เรียนและนกั ศกึ ษา หมายเลขโทรศพั ท.์ .................................................................. ✄ .................................................................................................................................................... ใบรับตวั นักเรยี นและนักศึกษา ข้าพเจา้ (นาย/นาง/นางสาว).................................................ตาำ แหน่ง............................. สถานศกึ ษา...................................ได้รบั ตัวนกั เรยี นนักศกึ ษา ตามหนงั สือสง่ มอบตวั นกั เรียนนกั ศึกษา ท่ปี ระพฤติตนไมเ่ หมาะสม ลงวนั ที.่ ..................เดอื น................................................พ.ศ. ................... เปน็ การเรียบรอ้ ยแล้ว ลงชอ่ื ................................................................ (................................................................) ตาำ แหนง่ .......................................................... คู่มอื การปฏบิ ัติงานพนักงานเจา้ หนา้ ทส่ี ่งเสรมิ ความประพฤตินักเรยี นและนักศึกษา กระทรวงศึกษาธกิ าร 81

แบบ พสน. ๑๐ แบบแจ้งเหตนุ ักเรียนและนกั ศกึ ษาประพฤตไิ ม่เหมาะสม ตามกฎกระทรวงกาำ หนดความประพฤตนิ ักเรียนและนกั ศกึ ษา พ.ศ. ๒๕๔๘ เขียนท่ี..................................................... วันท่.ี ..........เดือน.............................พ.ศ. ............... เร่ือง แจง้ เหตเุ กยี่ วกับความประพฤติของนักเรียนและนกั ศึกษา เรียน ........................................................................................ สิ่งท่ีส่งมาด้วย แบบสรุปข้อมูลนักเรียนและนักศึกษาท่ีประพฤติตนไม่เหมาะสม (แบบ พสน. ๖ และ แบบ พสน. ๑๑) ด้วยพนักงานเจ้าหน้าท่ีส่งเสริมความประพฤตินักเรียนและนักศึกษา ได้พบนักเรียนและ นักศึกษา ในสงั กัดสถานศกึ ษาของทา่ น เมื่อวนั ท่ี...............เดือน.................................พ.ศ. ................ เวลา...................น. ณ สถานท่ี..............................................................................จำานวน..............คน เปน็ ชาย จาำ นวน.......คน เป็นหญงิ จำานวน.......คน ประพฤตติ นไม่เหมาะสมตามกฎกระทรวงกำาหนด ความประพฤตนิ กั เรียนและนกั ศึกษา พ.ศ. ๒๕๔๘ ข้อ ๑ หนีเรียนหรือออกนอกสถานศกึ ษาโดยไมไ่ ดร้ บั อนุญาตในชว่ งเวลาเรยี น ข้อ ๒ เล่นการพนัน จดั ให้มกี ารเล่นการพนัน หรอื ม่วั สุมในวงการพนัน ข้อ ๓ พกพาอาวุธหรือวตั ถรุ ะเบดิ ข้อ ๔ ซื้อ จำาหน่าย แลกเปล่ียน เสพสุรา หรือเคร่ืองดื่มท่ีมีแอลกอฮอล์ ส่ิงมึนเมา บุหร่ี หรือยาเสพตดิ ข้อ ๕ ลกั ทรพั ย ์ กรรโชกทรัพย์ ขม่ ข่ ู หรอื บงั คับขนื ใจ เพ่ือเอาทรัพยบ์ ุคคลอ่ืน ขอ้ ๖ ก่อเหตุทะเลาะวิวาท ทำาร้ายร่างกายผู้อื่น เตรียมการหรือกระทำาการใดๆ อนั นา่ จะก่อใหเ้ กดิ ความไมส่ งบเรียบรอ้ ย หรอื ขัดตอ่ ศลี ธรรมอันดขี องประชาชน ขอ้ ๗ แสดงพฤตกิ รรมทางชสู้ าว ซ่ึงไม่เหมาะสมในทส่ี าธารณะ ข้อ ๘ เก่ยี วข้องกับการคา้ ประเวณี ข้อ ๙ ออกนอกสถานท่ีพักเวลากลางคืนเพื่อเที่ยวเตร่หรือรวมกลุ่มอันเป็นการสร้าง ความเดอื ดร้อนใหแ้ กต่ นเองหรือผอู้ ืน่ 82 คมู่ อื การปฏบิ ัติงานพนกั งานเจา้ หนา้ ทีส่ ง่ เสรมิ ความประพฤตินกั เรียนและนกั ศกึ ษา กระทรวงศกึ ษาธกิ าร

เพื่อให้นักเรียนและนักศึกษาดังกล่าว ได้รับทราบและปรับปรุงพัฒนาความประพฤติ ใหเ้ หมาะสม จงึ ส่งมอบนกั เรยี นและนักศึกษาให้ท่านดาำ เนนิ การตามระเบียบของสถานศกึ ษาต่อไป จึงเรียนมาเพ่ือโปรดพิจารณาดำาเนินการ ผลเป็นประการใด กรุณาแจ้งให้ทราบด้วย จะขอบคณุ ยิ่ง ขอแสดงความนบั ถอื ............................................................... (................................................................) ตาำ แหน่ง.......................................................... โทรศัพท์ ........................................................ คมู่ อื การปฏบิ ตั ิงานพนกั งานเจ้าหนา้ ที่สง่ เสรมิ ความประพฤตินักเรียนและนักศกึ ษา กระทรวงศึกษาธิการ 83

แบบ พสน. ๑๑ แบบบนั ทกึ การซักถามและรายงานผลการดาำ เนนิ การ นกั เรียนและนกั ศกึ ษาประพฤตติ นไม่เหมาะสม ที่ ช่อื -สกลุ พฤติกรรม ผลการดาำ เนินการ ลงชอื่ ............................................................ ลงชอื่ ............................................................ (...........................................................) (...........................................................) ผซู้ ักถาม ผบู้ รหิ ารสถานศกึ ษา วันท่.ี .......เดือน..........................พ.ศ. .......... วันท.่ี .......เดอื น..........................พ.ศ. .......... 84 ค่มู อื การปฏิบตั งิ านพนกั งานเจ้าหนา้ ทีส่ ่งเสริมความประพฤตินกั เรยี นและนกั ศึกษา กระทรวงศกึ ษาธกิ าร

แบบ พสน. ๑๒ แบบขอความร่วมมือผ้ปู กครองในการดแู ลความประพฤตนิ ักเรยี นและนักศกึ ษา เขยี นท่ี..................................................... วันที.่ ..........เดอื น.............................พ.ศ. ............... เรอื่ ง ขอความรว่ มมอื ในการดูแลความประพฤตขิ องนกั เรยี นนกั ศกึ ษา เรยี น ผูป้ กครอง (เดก็ ชาย/เดก็ หญงิ /นาย/นางสาว)............................................................................ ด้วย ได้รับรายงานจากพนักงานเจ้าหน้าที่ส่งเสริมความประพฤตินักเรียนและ นักศึกษา ได้พบนักเรียนและนักศึกษาในความปกครองของท่าน (เด็กชาย/เด็กหญิง/ นาย/นางสาว)...................................................................................ซึ่งเป็นนักเรียนและนักศึกษา (สถานศกึ ษา) .........................................................................................ชน้ั ................ห้อง................ หมายเลขประจำาตวั .............................................. ได้ประพฤตติ นไม่เหมาะสมตามกฏกระทรวงกำาหนด ความประพฤตินักเรียนและนักศกึ ษา พ.ศ. ๒๕๔๘ ดังน้ี ขอ้ ๑ หนีเรียนหรือออกนอกสถานศึกษาโดยไมไ่ ด้รับอนุญาตในชว่ งเวลาเรียน ข้อ ๒ เลน่ การพนนั จัดใหม้ ีการเล่นการพนัน หรือมัว่ สุมในวงการพนนั ข้อ ๓ พกพาอาวุธหรอื วัตถุระเบดิ ขอ้ ๔ ซื้อ จำาหน่าย แลกเปลี่ยน เสพสุรา หรือเคร่ืองด่ืมที่มีแอลกอฮอล์ สิ่งมึนเมา บหุ ร ี่ หรอื ยาเสพตดิ ข้อ ๕ ลักทรัพย ์ กรรโชกทรพั ย์ ขม่ ข ู่ หรือบังคับขนื ใจ เพอื่ เอาทรัพยบ์ ุคคลอนื่ ขอ้ ๖ ก่อเหตุทะเลาะวิวาท ทำาร้ายร่างกายผู้อื่น เตรียมการหรือกระทำาการใดๆ อนั นา่ จะกอ่ ใหเ้ กิดความไมส่ งบเรียบร้อย หรอื ขัดต่อศลี ธรรมอันดขี องประชาชน ข้อ ๗ แสดงพฤตกิ รรมทางชูส้ าว ซึง่ ไมเ่ หมาะสมในทส่ี าธารณะ ขอ้ ๘ เก่ียวข้องกบั การคา้ ประเวณี ข้อ ๙ ออกนอกสถานท่ีพักเวลากลางคืนเพ่ือเท่ียวเตร่หรือรวมกลุ่มอันเป็นการสร้าง ความเดือดร้อน ใหแ้ ก่ตนเองหรอื ผูอ้ ่นื คมู่ ือการปฏบิ ตั ิงานพนักงานเจา้ หน้าที่สง่ เสรมิ ความประพฤตินกั เรียนและนักศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ 85

เมอ่ื วันท่ี............เดือน.............................................. พ.ศ. ..................เวลา..................น. ณ สถานที ่ .................................................................................. เพื่อให้นักเรียนและนักศึกษาดังกล่าว ได้รับทราบให้มีการปรับปรุงพัฒนาความประพฤติ ให้เหมาะสม และกรุณาดูแลกวดขันความประพฤตินักเรียนและนักศึกษาในความปกครองของท่าน ให้มคี วามประพฤตทิ ่ีถูกต้องและเหมาะสมดว้ ย จกั ขอบคุณย่ิง ขอแสดงความนับถอื ............................................................... (................................................................) ตำาแหนง่ .......................................................... โทรศัพท ์ ........................................................ ✄ .................................................................................................................................................... ใบรับตัวนกั เรยี นและนักศกึ ษา ข้าพเจา้ (นาย/นาง/นางสาว)...................................................เกยี่ วข้องเป็น.................... ทอ่ี ย.ู่ ................................................................................................................................................... หมายเลขโทรศัพท์.......................................ได้รับตวั นกั เรยี นนักศกึ ษา ตามหนงั สอื ส่งมอบตวั นักเรียน นกั ศกึ ษาทป่ี ระพฤตติ นไมเ่ หมาะสม ลงวนั ท.่ี ..........เดอื น............................พ.ศ. ..............เปน็ ทเี่ รยี บรอ้ ยแลว้ ลงชอื่ ................................................................ (................................................................) ผูป้ กครอง 86 คูม่ ือการปฏบิ ัติงานพนักงานเจา้ หนา้ ที่ส่งเสริมความประพฤตนิ กั เรียนและนกั ศึกษา กระทรวงศกึ ษาธกิ าร

แบบ พสน. ๑๓ ค่มู ือการปฏิบตั งิ านพนกั งานเจ้าหนา้ ที่สง่ เสรมิ ความประพฤตนิ กั เรยี นและนกั ศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ 87 แบบสรปุ รายชอื่ นักเรยี นและนักศึกษาท่ปี ระพฤตติ นไม่เหมาะสม ตามกฎกระทรวงศกึ ษาธิการ ประจาำ เดือน.................................................................................พ.ศ. .................. ที่ ชื่อ-สกลุ ประถม สงั กดั /ระดับชัน้ อน่ื ๆ เพศ ๑ ๒ สถานทต่ี รวจพบ ๖ ๗ ๑ ความประพฤติทไ่ี มเ่ หมาะสมตามกฎกระทรวง ๙ ๑ ๒ การดำาเนินงาน ๖ ๗ ม.ตน้ ม.ปลาย ปวช. ปวส. ชาย หญิง ๓๔๕ ๒๓๔๕๖๗๘ ๓๔๕ รวม หมายเหตุ : สถานทต่ี รวจพบได้แก่ การดาำ เนนิ การได้แก่ ๑. สวนสาธารณะ ๑. อบรมตักเตอื นและปล่อยตวั ไมแ่ จ้งสถานศึกษา ๒. หา้ งสรรพสนิ คา้ ๒. อบรมตักเตอื นและปล่อยตัว แจ้งสถานศกึ ษา ๓. โรงภาพยนตร์ ๓. แจง้ สถานศึกษาทราบ แลว้ ใหไ้ ปรายงานตัว ๔. สถานบริการ ๔. นำากลบั มาอบรมทส่ี าำ นักงาน แลว้ แจ้งให้สถานศกึ ษาทราบ ๕. ร้านเกม ๕. นาำ สง่ สถานศึกษา ๖. สมาคมสนุกเกอร์ ๖. นาำ สง่ ผปู้ กครองและแจง้ สถานศึกษา ๗. อ่ืนๆ (ระบุ).......... ๗. อ่ืนๆ (ระบุ).......... ลงชอื่ ........................................................ผรู้ ายงาน (........................................................) ตำาแหน่ง..................................................... หมายเหตุ : ตามประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เร่ือง หลักเกณฑ์และวิธกี ารแต่งตั้งบุคคลให้ปฏิบัติหนา้ ทพ่ี นักงานเจ้าหนา้ ทสี่ ่งเสรมิ ความประพฤติ นกั เรยี นและนกั ศกึ ษา ลงวนั ท่ ี ๑๓ กนั ยายน พ.ศ. ๒๕๔๘



ภาคผนวก ข กฏกระทรวง ระเบียบ ประกาศ คำาสั่ง ที่เกี่ยวข้องกับการส่งเสริมความประพฤติ นักเรียนและนักศึกษา ค่มู อื การปฏิบัติงานพนกั งานเจา้ หน้าทส่ี ง่ เสริมความประพฤตนิ กั เรยี นและนักศึกษา กระทรวงศกึ ษาธกิ าร 89

90 คู่มอื การปฏบิ ตั ิงานพนักงานเจ้าหนา้ ท่สี ง่ เสรมิ ความประพฤตนิ ักเรยี นและนักศกึ ษา กระทรวงศกึ ษาธกิ าร

เลม ๑๒๓ ตอนท่ี ๑ ก หนา ๑๔ ๖ มกราคม ๒๕๔๙ ราชกิจจานุเบกษา กฎกระทรวง กําหนดหลักเกณฑ วธิ ีการ และเง่อื นไขในการจดั ระบบงานและกิจกรรม ในการแนะแนว ใหค าํ ปรึกษาและฝกอบรมแกนกั เรียน นกั ศกึ ษา และผปู กครอง พ.ศ. ๒๕๔๘ อาศัยอํานาจตามความในมาตรา ๖ และมาตรา ๖๓ แหงพระราชบัญญัติคุมครองเด็ก พ.ศ. ๒๕๔๖ อันเปนกฎหมายท่ีมีบทบัญญัติบางประการเกี่ยวกับการจํากัดสิทธิและเสรีภาพของบุคคล ซึ่งมาตรา ๒๙ ประกอบกับมาตรา ๓๑ มาตรา ๓๔ มาตรา ๓๕ มาตรา ๓๖ มาตรา ๓๙ มาตรา ๔๘ และมาตรา ๕๐ ของรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย บัญญัติใหกระทําไดโดยอาศัยอํานาจตาม บทบัญญัตแิ หง กฎหมาย รัฐมนตรีวา การกระทรวงศกึ ษาธิการออกกฎกระทรวงไว ดงั ตอไปน้ี ขอ ๑ ในกฎกระทรวงนี้ “กิจกรรมในการแนะแนว” หมายความวา กิจกรรมท่ีเก่ียวกับการแนะแนว การใหคําปรึกษา และฝกอบรมเพ่ือสงเสริมความประพฤติที่เหมาะสม ความรับผิดชอบตอสังคม และความปลอดภัยแก นักเรยี น นกั ศึกษา และผปู กครอง “นักเรียนหรือนักศึกษาท่ีเสี่ยงตอการกระทําผิด” หมายความวา นักเรียนหรือนักศึกษาท่ีมี ลกั ษณะ ดังตอ ไปนี้ (๑) ประพฤติตนไมสมควรกับสภาพการเปน นกั เรียนหรือนกั ศกึ ษา (๒) ประกอบอาชีพในทางผดิ กฎหมายหรอื ขัดตอ ศลี ธรรมอนั ดี (๓) คบหาสมาคมกับบุคคลที่นาจะชักนําไปในทางกระทําผิดกฎหมายหรือขัดตอศีลธรรม อนั ดี หรือ (๔) อยใู นสภาพแวดลอ มหรือสถานท่ีอันอาจชักนําไปในทางเสยี หาย คมู่ ือการปฏบิ ัติงานพนักงานเจ้าหนา้ ท่ีส่งเสริมความประพฤตินักเรยี นและนักศกึ ษา กระทรวงศกึ ษาธิการ 91

เลม ๑๒๓ ตอนที่ ๑ ก หนา ๑๕ ๖ มกราคม ๒๕๔๙ ราชกิจจานุเบกษา ขอ ๒ ใหโรงเรียนและสถานศึกษาจัดใหมีระบบงานและกิจกรรมในการแนะแนว ใหคําปรึกษาและฝกอบรมแกนักเรียน นักศึกษา และผูปกครอง ทั้งน้ี ตามระดับของโรงเรียนหรือ สถานศึกษา ขอ ๓ ใหโ รงเรียนและสถานศึกษามีหนาที่ ดงั ตอไปนี้ (๑) พัฒนาระบบงานแนะแนวท่ีจะชวยเหลือดูแลนักเรียนและนักศึกษาเปนรายบุคคล พรอมท้ังสงเสริมใหครูทุกคนมีบทบาทในการแนะแนว รูจักและเขาใจผูเรียน สามารถคนพบและจัดการ เรียนรูท่ีจะพัฒนาศักยภาพของผูเรียน และใหคําปรึกษาดานการดํารงชีวิต การปรับเปลี่ยนพฤติกรรม การศึกษาตอและการมีงานทํา ทั้งนี้ ใหมีระบบขอมูลต้ังแตแรกเขาเพ่ือติดตามดูแลอยางตอเนื่องจนจบ การศึกษา (๒) สํารวจ เฝาระวัง และติดตามนักเรียนและนักศึกษาที่เสี่ยงตอการกระทําผิดเพื่อจัด กิจกรรมในการพฒั นาและปรับเปลยี่ นพฤติกรรมอยา งเปนระบบและตอ เนอ่ื ง (๓) แจง ใหผ ูปกครองของนักเรียนและนักศึกษาที่เสี่ยงตอการกระทําผิดไดทราบถึงพฤติกรรม และหาแนวทางแกไขปญ หารว มกนั ทงั้ นี้ อาจกาํ หนดใหนักเรียนหรือนักศึกษาดังกลาวเขารวมกิจกรรม ตามทเี่ หน็ สมควร (๔) จัดใหมีมาตรการสงเสริมความปลอดภัย ปองกัน และแกไขปญหาความรุนแรง โดยมี แผนงาน ผรู บั ผิดชอบ และการติดตามตรวจสอบ เพือ่ ใหเ กดิ ประสทิ ธิภาพ (๕) สนับสนุนใหผูปกครองและชุมชนมีสวนรวมรับผิดชอบในการสงเสริมความประพฤติ และความปลอดภัยของนกั เรียน และนักศึกษา (๖) จัดใหมีระบบการติดตามประเมินผล และรายงานผลการดําเนินงานตอสวนราชการ ตนสงั กัดอยา งนอ ยปก ารศึกษาละหนึ่งคร้ัง ใหไ ว ณ วันท่ี ๒๗ ธนั วาคม พ.ศ. ๒๕๔๘ จาตรุ นต ฉายแสง รัฐมนตรวี าการกระทรวงศึกษาธกิ าร 92 ค่มู อื การปฏบิ ตั ิงานพนักงานเจา้ หน้าที่สง่ เสรมิ ความประพฤตินักเรียนและนักศกึ ษา กระทรวงศึกษาธิการ