คู่มือการจัดกิจกรรมลูกเสือเสริมสร้างทักษะชีวิต

แผนการจัดกจิ กรรมลูกเสอื สํารอง ดาวดวงที่ 1 ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี 1 หนว ยท่ี 7 บรกิ าร แผนการจดั กจิ กรรมที่ 19 ลูกเสอื สาํ รองบริการ เวลา 2 ชวั่ โมง 1. จุดประสงคการเรียนรู 1.1 ลูกเสอื สามารถเกบ็ เสื้อผา และรองเทา ของตนได 1.2 ลูกเสอื สามารถจัดและเกบ็ ที่นอนได 1.3 ลกู เสือรูจักวธิ ีการตม นา้ํ รอ น 1.4 ลกู เสอื สามารถทาํ ความสะอาดเครื่องใชตา งๆ เม่อื ใชแลว ได 2. เนือ้ หา 2.1 การเกบ็ เสื้อผาและรองเทาของตนเอง 2.2 การจัดและเกบ็ ทน่ี อน 2.3 การตม นาํ้ รอน 2.4 การทาํ ความสะอาดเครอื่ งใชตา งๆ เมอ่ื ใชแลว 3. ส่ือการเรียนรู 3.1 แผนภูมเิ พลง 3.2 เสอ้ื ผา, รองเทา, ผาเชด็ หนา, ฯลฯ 3.3 ใบความรู 3.4 เร่ืองทเ่ี ปนประโยชน 4. กิจกรรม 4.1 กจิ กรรมครัง้ ที่ 1 1) พธิ เี ปดประชมุ กอง (แกรนดฮาวล ชักธง สวดมนต สงบนิ่ง ตรวจ แยก) 2) เพลงหรอื เกม 3) กจิ กรรมตามจดุ ประสงคการเรยี นรู (1) ผกู ํากบั ลกู เสือนาํ สนทนา เรื่องการแตงตวั และการนอน - ใครแตง ตวั ไดเ องเม่ือมาโรงเรยี น - ใครเปลยี่ นเสือ้ ผาไดเองเมอ่ื กลบั ถึงบา น - ลกู เสอื นอนกบั ใคร นอนท่ีไหน - ถาอยากใหห องนอนเรียบรอ ย ควรทาํ อยางไร เปนตน (2) ผกู าํ กับลกู เสือจัดกจิ กรรมเปนฐานการเรยี น 2 ฐาน ฐานท่ี 1 การเกบ็ เส้อื ผาและรองเทา ฐานท่ี 2 การจดั และเกบ็ ทนี่ อน (3) ผูกํากบั ลกู เสอื และลูกเสอื ชว ยกันสรปุ กจิ กรรมทั้ง 2 ฐาน 96 คมู อื การจดั กิจกรรมลกู เสอื สาํ รองเสรมิ สรางทกั ษะชวี ิต ดาวดวงท่ี 1 ชัน้ ประถมศกึ ษาปท ่ี 1

4) ผูก ํากับลูกเสอื เลา เรื่องทเี่ ปนประโยชน 5) พิธีปด ประชุมกอง (นดั หมาย ตรวจเคร่อื งแบบ แกรนดฮ าวลช ักธง เลกิ ) 4.2 กิจกรรมครงั้ ที่ 2 1) พิธีเปดประชุมกอง (แกรนดฮ าวล ชกั ธง สวดมนต สงบนิง่ ตรวจ แยก) 2) เพลงหรอื เกม 3) กจิ กรรมตามจุดประสงคการเรยี นรู (1) ผกู ํากบั ลกู เสือนาํ สนทนา เร่ืองการตม น้ํารอน และการทําความสะอาดเครือ่ งใช เชน -เคยดม่ื น้ํารอนไหม -นาํ้ รอ นใชท าํ อะไร -ตมนาํ้ รอ นเปนหรือไม -ใครเคยซกั เสอื้ ผา - ใครเคยขัดรองเทา ฯลฯ (2) ผูก ํากบั ลกู เสอื จัดกจิ กรรมเปน ฐานการเรียน 3 ฐาน ฐานที่ 1 สาธติ การตม น้าํ รอ น ฐานท่ี 2 สาธิตและทดลองทําความสะอาดแกวนาํ้ และจาน ฐานที่ 3 สาธิตและทดลองทําความสะอาดพืน้ บาน , อาคาร (3) ผกู าํ กบั ลกู เสือและลกู เสือชว ยกนั สรปุ กิจกรรมทง้ั 3 ฐาน 4) ผูกาํ กับลกู เสือเลา เร่อื งทเี่ ปน ประโยชน 5) พิธปี ดประชมุ กอง (นัดหมาย ตรวจเคร่อื งแบบ แกรนดฮาวลชักธง เลกิ ) 5. การประเมินผล สังเกตความสามารถในการเก็บและทําความสะอาดเสื้อผารองเทา เคร่ืองใช (แกว,จาน) และความสนใจในการเรียนรู วธิ ีตมนํ้ารอ น คมู อื การจดั กจิ กรรมลูกเสอื สํารองเสริมสรา งทกั ษะชวี ิต ดาวดวงท่ี 1 ชั้นประถมศึกษาปท ี่ 1 97

ภาคผนวกประกอบแผนการจัดกิจกรรมที่ 19 เพลง งานสิ่งใด งานสงิ่ ใด งานส่งิ ใด แมใ ครละเลยท้งิ ปลอ ย มวั แตคอย เฝา แตตอย หวังคอยจะเกีย่ งโยนกอง ไมมเี สร็จ (ซ้ํา) รบั รองจาํ ไวท ุกคนตองทาํ งานเราตอ งชวยกนั ชว ยกนั ชว ยกนั ชว ยกัน ใบความรู การเก็บเส้ือผา เสอ้ื ผาท่ีใสแลว กอนนาํ ลงไปซักควรปฏบิ ตั ดิ ังนี้ 1. ผึ่งใหเ หง่อื แหง กอ นนาํ ไปใสต ะกรา 2. ซอ มแซมตรงท่ีชาํ รุด 3. แยกถงุ เทาและชุดชนั้ ใน 4. แยกผาสแี ละผาขาว วธิ ีซักเสอ้ื ผา 1. แชผ าในนาํ้ สะอาด 10 นาที แลว ขยเ้ี อาสง่ิ สกปรกออก 2. แชผ า ในน้ําผงซักฟอก 15 นาที 3. ขยผ้ี า ตรวจสวนที่สกปรกมากจนสะอาดแลว จึงขยส้ี ว นอ่นื ๆ 4. นาํ ผามาซักในน้ําสะอาด 2-3 ครง้ั จนหมดฟอง 5. นาํ ไปตากใชท ีห่ นบี ผากนั ผาตกหลน 6. เม่ือผา แหงแลว พบั แยกประเภท จัดเกบ็ เขาตู วิธีเก็บรองเทา รองเทาผาใบ 1. ถอดเชือกผูกรองเทาและเคาะฝนุ ออก 2. แชใ นนํา้ ผงซกั ฟอก 10 นาที ใชแ ปรงขดั ใหส ะอาด ซักในนํา้ สะอาด 2-3 ครั้ง จน หมดฟอง 3. นาํ ไปตากใหแหง รอ ยเชือกรองเทา แลว นาํ จดั เกบ็ เขาที่ 98 คูมือการจดั กิจกรรมลูกเสือสํารองเสรมิ สรา งทกั ษะชวี ิต ดาวดวงที่ 1 ชั้นประถมศกึ ษาปท ่ี 1

รองเทาหนัง 1. เคาะฝุนออกแลว ใชผ า ชบุ นํ้าเช็ดใหสะอาด 2.ทายาขดั รองเทา ใหท่วั ใชแ ปรงขดั ใหเงาขนึ้ แลว จดั เกบ็ เขาที่ การจดั เกบ็ ทน่ี อน หลงั จากตน่ื ทีน่ อนแลว ควรจดั เกบ็ ทนี่ อนดงั นี้ 1. ดงึ ผาปทู ่นี อนใหตงึ ปดฝุนออก 2.จัดวางหมอนบนหัวเตียง ปดฝนุ ออก 3. พบั ผาหมจดั วางปลายเตียง กอ นพับควรสลัดฝนุ ออก 4. ใชผาคลุมเตยี งคลมุ กนั ฝุนใหเรียบรอ ย การทาํ ควาสะอาดเครอ่ื งใช วิธลี า งแกว และจาน (ควรแยกลางโดยลางแกว กอ น) 1. เทน้าํ ออกจากแกว เทเศษอาหารออกจากจานกอ นลา ง 2. ลางในนาํ้ เปลา 1 ครั้ง 3. ผสมนํ้าลา งจาน นาํ แกวหรอื จานลา งโดยใชฟองนาํ้ ถใู หส ะอาด 4.ลางในนา้ํ สะอาด 2 – 3 ครง้ั 5. คว่าํ ในตะกราหรอื ท่คี วํ่าจาน 6. แหงแลวจกั เกบ็ เขา ที่ การตมนาํ้ รอ น 1. ใสนํา้ ลงในกาใหพ อดี นาํ กาตัง้ บนเตาไฟ หันพวยกาไปดา นทไี่ มม คี นอยู 2. เมือ่ นํ้าเดือดใหสวมถุงมือกันรอ นหรือใชผา จับยกกาลงจากเตา คูม อื การจัดกจิ กรรมลูกเสือสาํ รองเสรมิ สรางทักษะชวี ติ ดาวดวงท่ี 1 ชัน้ ประถมศกึ ษาปท ่ี 1 99

เร่ืองท่เี ปน ประโยชน ชนิ จงั เด็กนารัก น.ส. อุทัยวรรณ ชิดเนินสงู ผแู ตง “ชนิ จงั ชินจงั ตนื่ ไดแลว สายมากแลว เดย๋ี วไปโรงเรียนไมท ัน” เสยี งของแมด งั ขึ้นชางๆหูชิน จงั ทีก่ าํ ลงั หลบั สบาย ชนิ จังยงั ไมอยากตืน่ จึงบอกแมดวยเสยี งออู ีว้ า “เดี๋ยวขอชินจังนอนตออีกนิดนะ ครับแม” วาแลวก็ทําทาทาจะนอนตอ แมจึงจับใหชินจังลุกข้ึน แลวออกจากหองไป ชินจังลุกขึ้นไป แปรงฟน อาบนํ้า แลวแตงตัวไปรับประทานอาหารเชากับแม แตกอนออกจากหอง ชินจังหันมาดูที่ นอนของตัวเอง ยังไมเรียบรอย จึงไปพับผาหม เก็บหมอนเขาท่ี เก็บชุดใสท่ีนอน และผาเช็ดตัวท่ี กองอยูกับพื้น ไปผึ่งใหเรียบรอย เพราะแมเคยสอนไววา เม่ือตื่นนอนตองเก็บท่ีนอน พับผาหมให เรียบรอย เสื้อผาท่ีใสแลวตองผ่ึงไว ไมเก็บยัดตะกรา ผาอาจขึ้นราได ผาเช็ดตัวที่เปยกน้ําย่ิงตองผ่ึง ใหแ หง กอนเกบ็ เมื่อชินจงั เก็บทีน่ อน และผงึ่ ผาเสรจ็ กอ็ อกจากหอ งไปรับประทานอาหาร แมเอยปากชมวาชิน จังเก็บหองไดสะอาดเรียบรอยดี ไมรกรุงรัง ทําใหหองนานอน กอนลงจากบานไป แมกําชับใหชินจัง ผูกเชือกรองเทากอนเดินทุกครั้ง ไมเชนน้ันอาจสะดุดเชือกรองเทาท่ีไมไดผูกหกลมได แลวชินจังก็ เดินไปโรงเรียนอยา งมีความสขุ เรื่องน้ีสอนใหรูวา การเก็บสิ่งของเครื่องใชใหสะอาดเปนระเบียบ ยอมทําใหเกิดความปลอดภัยกับ ผใู ช 100 คมู ือการจดั กิจกรรมลกู เสือสาํ รองเสริมสรา งทักษะชวี ติ ดาวดวงที่ 1 ชัน้ ประถมศกึ ษาปท ี่ 1

แผนการจัดกิจกรรมลูกเสือสํารอง ดาวดวงท่ี 1 ชน้ั ประถมศกึ ษาปท ่ี 1 หนว ยท่ี 8 ธงและประเทศตางๆ แผนการจัดกิจกรรมท่ี 20 รกั และศรทั ธาสถาบนั ชาติ ศาสน กษตั ริย เวลา 1 ชวั่ โมง 1. จุดประสงคก ารเรียนรู 1.1 ลูกเสอื รพู ระราชประวตั ขิ องพระเจาอยหู ัวองคปจจุบัน 1.2 ลูกเสือรหู นาทข่ี องคนไทยที่ตองปฏบิ ตั ิตอชาติ ศาสนา พระมหากษตั รยิ  2. เนือ้ หา หนาท่ขี องคนไทยทต่ี องปฏิบัตติ อชาติ ศาสนา พระมหากษัตรยิ  3. ส่อื การเรียนรู 3.1 แผนภมู ิเพลงชาติ 3.2 พระบรมฉายาลักษณพ ระเจาอยหู ัวองคป จจบุ นั และพระราชประวตั โิ ดยยอ, รูปนกั กีฬา รับเหรยี ญรางวัล, บทสวดมนต, แผนภูมภิ าพ การกราบพระ 3.3 เรอื่ งทีเ่ ปน ประโยชน 4. กจิ กรรม 4.1 พิธเี ปด ประชุมกอง (แกรนดฮ าวล ชักธง สวดมนต สงบน่งิ ตรวจ แยก) 4.2 เพลงหรือเกม 4.3กจิ กรรมตามจดุ ประสงคการเรียนรู 1) ลูกเสอื ดรู ูปนกั กฬี าท่ชี นะเลศิ ระดับชาตทิ ี่ไดแ สดงความเคารพและรอ งเพลงชาติตอนรบั เหรยี ญรางวัล 2) ผูกํากบั ลกู เสือต้ังคาํ ถาม - ลกู เสือเคยพบเหน็ หรอื รูจ ักบคุ คลในภาพหรือไม - ทาํ ไมนักกฬี าไทยเมอื่ ไดรับชัยชนะหรือเหรยี ญรางวลั จึงกราบรูปพระเจา อยูหัว โบกธงชาตแิ ละรอ งเพลงชาติ - หนาท่ขี องคนไทยมีอะไรบา ง? 3) ลกู เสือฝก ปฏบิ ัตติ ามฐานเพอ่ื แสดงความเปน ไทย ฐานท่ี 1 รอ งเพลงชาติ ฐานท่ี 2 สวดมนตไดถ ูกตอ ง ฐานท่ี 3 ทําความเคารพพระบรมฉายาลกั ษณท ีถ่ ูกตอ ง ฐานท่ี 4 กราบเบญจางคประดิษฐ 4) ผูกาํ กับลกู เสือสรปุ แนวคิดท่ีไดรับใหก บั ลูกเสือ 4.4ผกู ํากับลกู เสอื เลาเร่ืองทเี่ ปน ประโยชน 4.5 พธิ ีปดประชุมกอง (นดั หมาย ตรวจเคร่ืองแบบ แกรนดฮาวลชักธง เลิก) คมู อื การจดั กจิ กรรมลกู เสอื สํารองเสริมสรางทกั ษะชวี ติ ดาวดวงท่ี 1 ชัน้ ประถมศกึ ษาปท ่ี 1 101

5. การประเมนิ ผล ทดสอบจากการฝกปฏิบตั กิ ารรอ งเพลงชาติ การสวดมนต การทําความเคารพพระบรม ฉายาลักษณและการกราบเบญจางคประดิษฐ ภาคผนวกประกอบแผนการจัดกิจกรรมท่ี 20 เพลง ชาติไทย ประเทศไทยรวมเลอื ดเนื้อชาตเิ ชอ้ื ไทย เปนประชารัฐ ไผทของไทยทุกสว น อยูด ํารงคงไวไดท ั้งมวล ดว ยไทยลว นหมาย รกั สามคั คี ไทยนร้ี กั สงบ แตถ ึงรบไมขลาด เอกราชจะไมใหใ ครขมขี่ สละเลือดทุกหยาดเปนชาตพิ ลี เถลงิ ประเทศชาตไิ ทยทวมี ีชยั ชโย บทสวดมนต อะระหัง สัมมาสัมพุทโธ ภะคะวา พทุ ธัง ภะคะวนั ตัง อะภวิ าเทมิ(กราบ) สวากขาโต ภะคะวะตา ธมั โม ธมั มัง นะมัสสาม(ิ กราบ) สปุ ฏิปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ สงั ฆัง นะมามิ (กราบ) ภาพ 102 คูม อื การจัดกจิ กรรมลูกเสอื สาํ รองเสริมสรางทกั ษะชวี ิต ดาวดวงที่ 1 ชัน้ ประถมศกึ ษาปท ี่ 1

เรอ่ื งที่เปน ประโยชน กบเลือกนาย วันหน่ึง กบฝงู หนึ่งเกิดความเบื่อหนายท่ีจะดูแลปกครองกันเอง มันจึงไปรองทุกขตอเทวดาให ชวยหานายใหมัน เทวดาทนรําคาญไมไดสงซุงลงมาใหทอนหนึ่ง ซุงไดลองมาอยางแรงทีเดียว กบหวาดกลัวทอ นซงุ ทอนนี้มาก เพราะมันเปน ทอนซุงขนาดใหญไมน า ไวใ จ มันจึงหนีออกไปอยูหางๆ ไมกลา เขา ใกล มนั แทบไมก ลา ดนู ายใหมของมันเสียดว ยซํา้ ในไมช าความเงยี บของทอนซุงกท็ ําใหพวกกบกลา กระโดดข้ึนเกาะบนทอนซุง พวกมันพากัน กระโดดโลดเตนและคอย ๆ คุนเคยกับทอ นซุง ในท่สี ดุ ไมวา กบจะทําอะไร ทอ นซงุ ผรู ักษาความสงบ กน็ ่ิงเงียบไมป รปิ าก นานวันเขาพวกก็เริ่มเบื่อหนายทอนซุง มันจึงพากันเขาไปลอตอเทวดา “หานายใหมใหเรา เถิดนายของเราคนน้ีเกียจครานเกินไป วันหนึ่ง ๆ ไมเห็นทําอะไรเลย” เทวดารําคาญจึงสงนกกระสา มาให นกระสาตัวนี้ หิวขึ้นมาเมื่อใด ก็จะจับกบกินเม่ือน้ัน พวกกบจึงไปหาเทวดาอีก เทวดาจึง กลา ววา “ตอนนี้พวกเจา จะเอาอะไรอีก ทําไมพวกเจาจึงเปล่ียนใจบอยเหลือเกินละ จะใหขาหานาย ใหมใ หอกี เชน น้ันหรอื นายคนใหมจะยงิ่ โหดรา ยยงิ่ กวา นกกระสาอีกนะ” เรื่องน้สี อนใหร ูวา จงพอใจในสิง่ ทต่ี นมอี ยู คูมือการจดั กจิ กรรมลูกเสือสํารองเสริมสรา งทกั ษะชวี ติ ดาวดวงท่ี 1 ชัน้ ประถมศกึ ษาปท ่ี 1 103

แผนการจัดกจิ กรรมลกู เสอื สํารอง ดาวดวงท่ี 1ชั้นประถมศึกษาปท ี่ 1 หนว ยที่ 8 ธงและประเทศตางๆ แผนการจัดกิจกรรมท่ี 21 ประวัตธิ งชาตไิ ทย เวลา 1 ชั่วโมง 1. จุดประสงคการเรยี นรู 1.1 ลกู เสอื รจู ักประวตั ขิ องธงชาตไิ ทยและวิธีชักธงชาติไทย 1.2 ลกู เสือรูจกั ธงลูกเสอื โลกและธงชาติของประเทศอ่นื อีก 2 ประเทศ 2. เนื้อหา ประวตั ิของธงชาตไิ ทยธงลกู เสือโลกและธงชาตขิ องประเทศอ่ืนอกี 2 ประเทศ 3. สือ่ การเรียนรู 3.1 แผนภูมิเพลงไตรรงคธ งไทย 3.2 อปุ กรณว าดรปู , ธงชาตไิ ทยภาพธงลกู เสอื โลกและธงชาตขิ องประเทศอ่นื อกี 2 ประเทศ 3.3 ใบความรู เรือ่ ง ประวัตธิ งชาตไิ ทย 3.4 เรอื่ งทีเ่ ปน ประโยชน 4. กจิ กรรม 4.1 พธิ เี ปด ประชมุ กอง (แกรนดฮ าวล ชกั ธง สวดมนต สงบนิ่ง ตรวจ แยก) 4.2 เพลงหรอื เกม 4.3 กจิ กรรมตามจุดประสงคการเรยี นรู 1) ลูกเสอื ขับรอ งเพลงไตรรงคธงไทยแลว ถอดความหมายของธงชาตแิ ละสขี องธงชาติ ไทย 2) ผูกํากับลูกเสอื อธิบายเลา ประวตั ขิ องธงชาตไิ ทยประกอบภาพ 3) ผูกาํ กับลูกเสือนาํ สนทนาเร่ืองวิธีชักธงชาติไทย เชน เคยเห็นการชกั ธงชาตไิ ทยแลว หรือไม มีวิธีชกั อยา งไร ใครเคยเปน ผูชกั ธงบา ง ฯลฯ และสรปุ วธิ ีการชกั ธงชาตไิ ทยท่ถี กู ตอง 4) ผูกํากับลูกเสือใหลูกเสอื ดูธงลูกเสือโลก และจดจําธงชาติของประเทศอ่ืนอกี 2 ประเทศ พรอมบอกทตี่ ้ังของประเทศนัน้ 5) ลูกเสือวาดภาพธงชาติไทย 4.4 ผูกํากับลูกเสือเลา เร่อื งท่ีเปน ประโยชน 4.5 พธิ ปี ด ประชุมกอง (นดั หมาย ตรวจเครือ่ งแบบ แกรนดฮาวส ชักธงเลิก) 5. การประเมินผล 5.1 สังเกตการมีสวนรว มขบั รอ งเพลง 5.2 ตรวจสอบผลงานที่แสดงถึงความเขา ใจและรจู กั ความเปนมาของธงไตรรงค ธงชาติไทย 104 คูมือการจดั กจิ กรรมลกู เสือสํารองเสรมิ สรางทักษะชวี ติ ดาวดวงที่ 1 ชั้นประถมศกึ ษาปท ี่ 1

ภาคผนวกประกอบแผนการจัดกิจกรรมที่ 21 เพลง ไตรรงคธ งไทย อันไตรรงคธ งชัยรวมไทยท้งั ชาติ สแี ดงคอื หยาดเลือดพลถี วาย สีขาวแทนศาสนสะอาดใจ สนี า้ํ เงนิ นน้ั ไซรแ ทนราชา ชาติศาสนาพระมหากษตั รยิ จ งยนื ยง เปนมงิ่ ขวัญมน่ั คงคดู ินฟา อาํ นวยสุขอุน เกลา ผองชาวประชา เราพรอมกันรกั ษาเทิดไตรรงค ไตรรงคธงไทย ไตรรงคธงไทยปลวิ ไสวสวยงามสงา สแี ดงคอื ชาติ สขี าวศาสนา น้ําเงนิ หมายวา พระมหากษตั ริยไ ทย พระมหากษตั ริยไ ทย ใบความรู ประวตั ธิ งชาตไิ ทย ความหมายของธงชาติไทย ธงชาติไทย หรือเรียกอีกอยางหน่ึงวา ธงไตรรงค มีลักษณะเปนธงสี่เหล่ียมผืนผา ใชสีหลัก ในธง 3 สี คือ สีแดงขาว และนํ้าเงิน ภายในแบงเปนแถบ 5 แถบ แถบท่ีอยูตรงกลางเปนสีน้ําเงิน ถัด มาดานนอกท้ังดานบนและลางเปนสีขาวและสีแดงตามลําดับ แถบสีน้ําเงินมีขนาดใหญกวาแถบสีอ่ืน เปน 2 เทา ความหมายสําคัญของธงไตรรงคนั้นหมายถึงสถาบันหลักทั้งสามของประเทศไทย คือ ชาติ (สีแดง) ศาสนา (สขี าว) และพระมหากษัตริย (สีน้ําเงิน) สีท้ังสามนี้เองคือท่ีมาของการเรียกชื่อ ธงน้ีวาธงไตรรงค (ไตร = สาม, รงค = สี)พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกลาเจาอยูหัว ทรงพระกรุณา โปรดเกลาฯ ใหใชธงนี้เปนธงชาติไทย (ขณะน้ันยังเรียกช่ือประเทศวาสยาม) เมื่อชวงปลายป พ.ศ. 2460 เพ่ือแกไขปญหาการชักธงชางเผือกกลับดาน (ซ่ึงใชเปนธงชาติมาต้ังแตรัชกาลที่ 4) และเพ่ือ เปนอนุสรณในการเขารวมสงครามโลกครั้งที่ 1 กับฝายสัมพันธมิตรลักษณะของธงชาติไทยนั้น มี ความคลายคลึงกับธงชาติของประเทศคอสตาริกา ซึ่งเปนประเทศในทวีปอเมริกากลางมาก ตางกันท่ี เรียงแถบสีธงชาติสลับกนั เทาน้นั คูมือการจัดกจิ กรรมลูกเสือสํารองเสรมิ สรางทักษะชวี ติ ดาวดวงท่ี 1 ชั้นประถมศกึ ษาปท ่ี 1 105

เรอื่ งทเี่ ปน ประโยชน ลาอยากรอ งเพลง จักจั่นมักจะสงเสียงรองเพลงอยางไพเราะตลอดเวลาลาจึงถามจักจั่นวา\"เพื่อนเอย เจากิน อะไรหรือ จึงมเี สยี งทไ่ี พเราะนัก\" จักจนั่ ยมิ้ เเลว ตอบวา \"ออ อาหารของขา กค็ ือน้ําคางไงละ \" ลาจึงเขาใจวาเพราะจักจ่ันกินเเตนํ้าคางอยางเดียวจึงไดมีเสียงไพเราะ เชนน้ัน ถาตนลองกิน นํ้าคางบางก็คงจะรองเพลงไดไพเราะอยางจักจั่น ต้ังเเตวันนั้นลาก็กินเเตน้ําคาง ไมกินหญาท่ีเปน อาหาร ของตนไมชาไมน านนัก ลากต็ ายไปเพราะ ความหวิ โหย เร่อื งนี้สอนใหร ูวา สงิ่ ท่ดี ีที่สดุ สําหรบั ผอู ่นื อาจไมใ ชส ่ิงทดี่ ีทส่ี ดุ สาํ หรบั เรา 106 คมู อื การจดั กิจกรรมลกู เสอื สํารองเสรมิ สรางทกั ษะชวี ติ ดาวดวงท่ี 1 ชัน้ ประถมศึกษาปท ่ี 1

แผนการจัดกจิ กรรมลูกเสอื สํารอง ดาวดวงที่ 1 ชั้นประถมศกึ ษาปท ี่ 1 หนวยที่ 9 การฝมอื แผนการจดั กิจกรรมท่ี 22 มหัศจรรยจากเศษวัสดุ เวลา 1 ช่ัวโมง 1. จดุ ประสงคก ารเรียนรู 1.1 ลกู เสือสามารถประดษิ ฐหุนจําลองหรอิ ส่งิ ของงายๆ จากเศษวสั ดุ 1.2 ลกู เสือรูจักใชเวลาวา งใหเ ปน ประโยชน 2. เน้ือหา ประดิษฐหนุ จาํ ลองหรอื ส่งิ ของงา ยๆ จากเศษวัสดุ 3. ส่ือการเรียนรู 3.1 เศษวัสดุ เชน เศษผา เศษกระดาษ ขวดเปลา หลอดดา ย ไมไ อตมิ กานมะพรา ว ฯลฯ 3.2 อปุ กรณ เชน กรรไกร สีเมจิก สีเทียน กาว คัตเตอร ฯลฯ 3.3 ตวั อยางหุนจาํ ลองหรือสง่ิ ประดษิ ฐ 4. กจิ กรรม 4.1 พธิ ีเปดประชุมกอง (แกรนดฮาวล ชักธง สวดมนต สงบนงิ่ ตรวจ แยก) 4.2 เพลงหรือเกม 4.3กจิ กรรมตามจดุ ประสงคการเรยี นรู 1) ผูกาํ กับลกู เสือนําสนทนา เรอ่ื งเศษวัสดทุ ส่ี ามารถนาํ มาประดษิ ฐเปนหุนจาํ ลองรือส่งิ ของ งา ยๆ เชนนาํ เศษกระดาษมาประดษิ ฐเ ปน ดอกไม ขวดพลาสตกิ หรอื กลองนาํ มาประดษิ ฐเ ปนตกุ ตา หรอื หุนยนต ไมไ อตมิ นํามาประดิษฐเ ปน กลอ งใสดินสอ เปนตน 2) ผกู าํ กบั ลกู เสือใหลูกเสอื รว มกนั ประดิษฐเ ศษวัสดุเปน หนุ จาํ ลองหรือสิ่งของงา ยๆ หมูละ 1 ชนิ้ 3) ผูกํากบั ลูกเสือใหแ ตล ะหมูสง ตวั แทนนาํ สนอผลงานของหมตู นเอง 4) ผกู ํากับลกู เสือและลกู เสอื รว มกนั สรปุ 4.4ผูก ํากบั ลูกเสอื เลา เร่อื งที่เปน ประโยชน 4.5พธิ ีปด ประชุมกอง (นัดหมาย ตรวจเครอื่ งแบบ แกรนดฮ าวส ชักธงเลิก) 5. การประเมินผล 5.1 สงั เกตความสนใจและความรว มมอื ในการทาํ งานกลมุ 5.2 ตรวจสอบผลงานและการนําเสนอ คมู อื การจัดกจิ กรรมลกู เสอื สาํ รองเสริมสรา งทักษะชวี ติ ดาวดวงที่ 1 ชัน้ ประถมศกึ ษาปท ่ี 1 107

ภาคผนวกประกอบแผนการจัดกิจกรรมท่ี 22 เพลง ลมิ โบลกู เสือ สนุกกันไปพาใจใหรน่ื เรงิ รว มบนั เทงิ กบั ลกู เสอื ดีกวา (ซํ้า) กายและใจจะคลายเหนอ่ื ยลา ยงั รกั ษาอายุยืนนาน กจิ การงานลกู เสอื ไมหวน่ั เพราะทุกวนั ใจเราร่นื เริง ใบความรู ภาพตวั อยา งหุนจําลอง/ส่ิงประดิษฐจ ากเศษวัสดุ 108 คูมอื การจัดกิจกรรมลูกเสือสํารองเสริมสรางทักษะชวี ติ ดาวดวงที่ 1 ชั้นประถมศกึ ษาปท ี่ 1

เรอื่ งที่เปนประโยชน เศษผาคณุ ยาย น.ส.อทุ ยั วรรณ ชิดสงู เนินผแู ตง ปดเทอมปลาย จิ๊บ จ๊ิบไปเท่ียวบานคุณตา คุณยายท่ีตางจังหวัด บานคุณตา คุณยายเปน บานสวน ปลูกผลไมตางๆมากมาย จ๊ิบ จิ๊บจึงสนุกสนานกับการเขาสวนเพื่อไปเก็บผลไมกับคุณตา คุณยาย นานเขาจิ๊บ จิ๊บ จึงรูสึกเบื่อ ไมอยากเขาสวนอีก จึงบอกคุณยายวา อยากอยูเลนที่บาน คุณ ยายเห็นวาถาจ๊ิบ จ๊ิบ อยูบาน นั่งๆ นอนๆ เลนอยูจะทําใหเสียเวลาเปลา จึงสอนใหจิ๊บ จ๊ิบ นําเศษผา ที่เหลือจากท่ีใชแลวมาประดิษฐพรมเช็ดเทา จ๊ิบ จิ๊บจึงเอาเศษผาเหลือใชของยา มาตัดเปนชิ้นเล็กๆ ตามที่ยายสอน แลวนํามาสอดกับถุงใสน้ําตาลทรายขนาดใหญท่ีตัดเปนส่ีเหลี่ยม จ๊ิบ จ๊ิบทําพรมเช็ด เทาทุกวัน จนเสร็จ และนํากลับบานไปอวดพอกับแม ทุกคนช่ืนชมจิ๊บ จิ๊บ วาเปนเด็กดี รูจักใชเวลา วางใหเ ปน ประโยชน เรื่องนี้สอนใหรูวา เศษวัสดุท่ีเหลือใช สามารถนํามาประดิษฐเปนของใช หรือของเลนได นอกจาก ทําใหไ ดข องใชโ ดยไมตองซ้อื ใหมแลว ยงั เปน การรจู ักใชเวลาวา งใหเ ปน ประโยชนดวย คูมือการจัดกจิ กรรมลกู เสือสาํ รองเสริมสรางทักษะชวี ิต ดาวดวงที่ 1 ชั้นประถมศึกษาปท ่ี 1 109

แผนการจัดกิจกรรมลูกเสอื สาํ รอง ดาวดวงท่ี 1 ชัน้ ประถมศึกษาปท ่ี 1 หนวยท่ี 10 กจิ กรรมกลางแจง เวลา 2 ชว่ั โมง แผนการจัดกิจกรรมท่ี 23 สะกดรอย 1. จดุ ประสงคก ารเรียนรู ลกู เสอื สามารถเดินสะกดรอยตามเคร่อื งหมายทก่ี าํ หนดไว 2. เนือ้ หา 2.1 การเดินสะกดรอย 2.2 เคร่อื งหมายทใี่ ชในการเดินสะกดรอย 3. สอื่ การเรียนรู 3.1 แผนภมู ิเพลง 3.2 อปุ กรณใ นการทาํ เครอ่ื งหมาย เชน กงิ่ ไม กอ นหิน กระดาษ มีด กรรไกร ดินสอสี ฯลฯ 3.3 ใบความรเู รือ่ ง การเดินสะกดรอยและภาพเคร่อื งหมายตางๆ 3.4 เร่อื งทเี่ ปน ประโยชน 4. กจิ กรรม 4.1 กิจกรรมครง้ั ที่ 1 1) พิธเี ปดประชุมกอง (แกรนดฮ าวล ชักธง สวดมนต สงบนง่ิ ตรวจ แยก) 2) เพลงหรอื เกม 3) กจิ กรรมตามจดุ ประสงคการเรยี นรู (1) ผูกํากับลกู เสือนาํ สนทนา เร่ืองการเดินสะกดรอย (2) ผกู าํ กบั ลูกเสืออธบิ ายถึงสญั ลักษณของเครอ่ื งหมายตางๆ ในการเดินสะกดรอย (3) ผูกํากบั ลูกเสือสาธติ วธิ เี ดนิ สะกดรอยอยา งงา ยๆ โดยเนนใหลูกเสอื รูจักสังเกตการ ทําเคร่ืองหมาย วัสดุทท่ี ําและความเกา ใหมของเครอื่ งหมาย (4) ผูกํากบั ลูกเสือและลกู เสอื รวมกนั สรปุ เพ่อื เตรียมเดนิ สะกดรอยในสปั ดาหตอไป 4)ผูกํากบั ลกู เสือเลาเร่ืองท่ีเปนประโยชน 5)พิธีปดประชุมกอง (นดั หมาย ตรวจเครอื่ งแบบแกรนดฮาวส ชกั ธง เลิก) 4.2 กจิ กรรมคร้ังที่ 2 1) พิธเี ปด ประชมุ กอง (แกรนดฮ าวล ชกั ธง สวดมนต สงบนงิ่ ตรวจ แยก) 2) เพลงหรอื เกม 3) กิจกรรมตามจุดประสงคการเรียนรู (1) ผูกํากบั ลูกเสอื ใหรองผกู าํ กับลกู เสอื วิทยากรพิเศษ หรือลูกเสอื รุน พ่ี (ลกู เสอื สามญั ) มาชว ยเหลือกจิ กรรมเดินสะกดรอย โดยแนะนาํ ผชู ว ยเหลอื กจิ กรรมและจดั มอบหมายเปนหมู 110 คมู ือการจัดกิจกรรมลกู เสือสํารองเสรมิ สรา งทกั ษะชวี ิต ดาวดวงท่ี 1 ชัน้ ประถมศึกษาปท ี่ 1

(2) ผกู ํากบั ลูกเสอื ใหลูกเสือเรม่ิ ปฏบิ ัตกิ ิจกรรมการเดินสะกดรอยเปน หมตู าม เครอ่ื งหมายท่กี าํ หนดและกลับมาอภิปรายพรอ มนําเสนอผลการปฏบิ ัตกิ จิ กรรม (3) ผูก าํ กบั ลูกเสอื และลกู เสอื รว มกนั สรปุ 4) ผกู าํ กับลกู เสอื เลาเร่ืองทเี่ ปนประโยชน 5) พธิ ีปดประชุมกอง (นัดหมาย ตรวจเครอ่ื งแบบแกรนดฮาวส ชักธง เลกิ ) 5. การประเมินผล 5.1 สงั เกตความสนใจ ความตัง้ ใจและความรว มมอื ในนการปฏิบตั กิ จิ กรรม 5.2 ซกั ถามเกีย่ วกับเครือ่ งหมายทีใ่ ชใ นการสะกดรอย ภาคผนวกประกอบแผนการจดั กิจกรรมท่ี 23 เพลง ในหมูลกู เสือ ในหมลู กู เสือ เม่ือเรามารวมอยู วาหนาท่ที ุกอยา ง ตา งคนตางรูกนั ดี จะเสรจ็ โดยงา ยดาย ตองชว ยกันทาํ ทําไมเ วน วา ง งานทุกอยา ง งานทกุ อยา ง เพ่ือน เพ่อื นเอย เพอ่ื นรกั ฉนั เคยรจู ักเพอ่ื นรกั อยูไหน (ซํ้า) ใครเหน็ รอั กเรว็ ไว (ซํา้ ) น้ันยังไงเขาอยูน.ี้ ....... คมู ือการจัดกิจกรรมลูกเสือสํารองเสริมสรางทักษะชวี ิต ดาวดวงที่ 1 ชัน้ ประถมศกึ ษาปท ี่ 1 111

ใบความรู การเดนิ สะกดรอย การเดนิ สะกดรอย ในทางลูกเสือนนั้นเปนการฝกใหลูกเสือรูจักสังเกตและคนหาส่ิงท่ีกําหนด ไวในเสนทางหรือจุดตางๆ ที่กําหนดใหผานไป เชน กระดาษสีท่ีตัดเปนช้ินเล็กๆ โรยไวตาม เสนทาง เคร่อื งหมายตางๆ ท่ที ําไวเ พือ่ ทดสอบในการสะกดรอยหรอื ส่งิ ที่ฝก ไปจากธรรมชาติได เครื่องหมายสะกดรอยตามความรเู ชงิ พราน ลกู เสือจะตองรูเขาใจและอา นเครอื่ งหมายสะกดรอยไดอ ยางถกู ตอง เครือ่ งหมายสะกดรอยท่ี นิยมใชใ นวงกลมของลกู เสอื มีประมาณ 6 ชนิด คอื 1. ทางถกู ไปไดทางนี้ 2.ทางผดิ อยาไปทางนี้ 3. ทซ่ี อ นคําส่งั 4. หมดเสน ทาง กลบั ไดแ ลว 5. มแี หลง นาํ้ ขางหนา 6. อันตรายชว ยดวย วัสดุท่ีใชทาํ เคร่ืองหมายกาํ กับเสนทาง ไดแ ก กอนหนิ กอ นกรวด ก่ิงไม ฟอ นหญา เมลด็ พชื ฯลฯ ลกั ษณะของเคร่ืองหมาย 112 คมู อื การจัดกิจกรรมลูกเสอื สํารองเสริมสรา งทกั ษะชวี ิต ดาวดวงท่ี 1 ชั้นประถมศึกษาปท ่ี 1

เรอ่ื งทเี่ ปนประโยชน ตามลาหาตวั ดว ง น.ส.อทุ ยั วรรณ ชดิ สูงเนนิ ผแู ตง เต้ิลกับหนุยเปนเพ่ือนกัน ท้ังสองชอบไปไหนมาไหนดวยกันเสมอๆ ไมวาจะอยูท่ีบานหรือท่ี โรงเรยี น เพราะท้งั สองคนเรียนอยโู รงเรียนเดยี วกนั และอยูบ านใกลก ัน วันหน่ึง เต้ิลกับหนุยชวนกันไปหาตัวดวงท่ีอยูชายปาใกลๆกับโรงเรียน เขาทั้งสองเดินหา ดว งไปเรอ่ื ยๆ ก็ยงั ไมพบดว งเลย จึงเดนิ หาดว งไปเรอ่ื ยๆ จนหลงเขาไปในปาลึก เต้ิลกับหนุยหมุนตัว ไปมา หาทางกลบั ออกจากปาไมไ ด ทั้งสองพยายามชวยกันคิดหาทางออกจากปา แลวเขาก็พยายาม คิดวา ระหวางทางท่ีเดินมา สังเกตเห็นอะไรบาง เติ้ลบอกวา “พบตนไมที่ยืนตนตาย อยูทางทิศใต กอนจะมาถึงที่น่ี” ท้ังสองจึงเดินไปที่ตนไมท่ีตายนั้น หนุยบอกวา เขาสังเกตเห็น กอนหินกอนใหญ ตั้งอยูเลยตนไมนี้ไปทางซายมือ ท้ังสองจึงเดินไปจนพบกอนหินกอนใหญสองกอน ทั้งสองพยายาม ชวยกนั หาทางออกจากปา โดยชวยกนั คดิ วาไดพบเห็นอะไรบางระหวางทางที่เดินมา จนในท่ีสุด เต้ิล กับหนยุ ก็ออกจากปา ไดโดยไมไ ดต วั ดว งเลย เรือ่ งนี้สอนใหร วู า การเปน คนชา งสงั เกต ชวยใหผ านพน อปุ สรรคไปได รอยเทาชว ยชีวติ น.ส.จุฑามาส ชุม เมอื งปก ผแู ตง ณ ปาแหงหนึ่ง เต็มไปดวยความอุดมสมบูรณ ทั้งน้ําและอาหารของสัตวและส่ิงมีชีวิตอื่นๆ ตอนกลางวันมักจะมีชาวบานเขาไปหาผลไม ผักตางๆ เพ่ือนําไปเปนอาหาร และขายหารายไดเลี้ยง ครอบครัว ชาวบานในละแวกนี้ตกลงกันวาจะไมฆาสัตว เพ่ือเปนอาหารโดยเด็ดขาด สัตวตางๆ จึง อาศัยอยูในปาแหง น้ีดวยความสุข ในระหวางปดภาคเรียนกานตามพอเขาไปหาผลไมและผักในปา เขาชวยพอเก็บผักอยาง เพลิดเพลินจนพลัดหลงกับพอ กานพยายามเดินหาพอแตไมพบ จนถึงเวลาพลบคํ่า กานมองเห็น กระทอมหลังหนึ่งท่ีเจาหนาท่ีปาไมปลูกทิ้งไว จึงตัดสินใจเขาไปพัก สวนพอเมื่อแนใจวากานหลงทาง จึงขอรองเพ่ือนบานชวยกันคนหา พอสังเกตเห็นรอยเทาคน เปนรอยเทาเล็กๆ พอและเพ่ือนบานจึง เดินตามเร่ือย และเมื่อหมดรอยเทาแลว พอพบใบไมที่เพ่ิงเด็ดวางเปนระยะๆ ไปจนกระท่ัง พบวา กานอยูในกระทอม พอลูกดีใจมากที่พบกันและลูกปลอดภัย พอบอกกานวาดีท่ีปาแหงนี้ชุมชื้นอยู ตลอดเวลา ทําใหมองเห็นรอยเทาชัด และโชคดีท่ีชาวบานไมทํารายสัตว จึงไมมีสัตวมาทํารายกาน พอชมวากานฉลาดท่ีรูจักเด็ดใบไม วางเรียงเปนระยะ เพ่ือใหเปนที่สังเกต ทําใหติดตามกานได ทุก คนจึงรบั เดนิ ทางออกจากปาทันที เรื่องนส้ี อนใหรูวา การเรียนรจู ากการสังเกต จะทาํ ใหช วยชวี ติ คนได คูม อื การจัดกจิ กรรมลูกเสอื สํารองเสริมสรา งทักษะชวี ิต ดาวดวงที่ 1 ชั้นประถมศกึ ษาปท ่ี 1 113

แผนการจัดกจิ กรรมลกู เสือสํารอง ดาวดวงที่ 1 ชนั้ ประถมศกึ ษาปท่ี 1 หนวยท่ี 11 การบันเทงิ แผนการจดั กจิ กรรมที่ 24 วถิ ไี ทยและภูมปิ ญญาทองถ่ิน เวลา 1 ชวั่ โมง 1. จดุ ประสงค ลกู เสอื รูจ ักการละเลน พ้นื บานของไทยท่เี ปนวถิ ไี ทยและภมู ปิ ญ ญาทอ งถิน่ 2. เนื้อหา การละเลนพน้ื บานของไทยตามภมู ิภาคตา ง ๆ 3. ส่อื การเรียนรู 3.1 แผนภมู เิ พลง 3.2 ใบความรู เรอื่ ง การละเลนพื้นบา นของไทย 3.3 เรอื่ งท่ีเปน ประโยชน 4. กจิ กรรม 4.1 พิธีเปดประชมุ กอง (แกรนดฮ าวล ชกั ธง สวดมนต สงบนิง่ ตรวจ แยก) 4.2 เพลงหรือเกม 4.3 กจิ กรรมตามจดุ ประสงคก ารเรียนรู 1) เปด ตลาดนดั การละเลนพื้นบาน โดยจัดวัสดอุ ปุ กรณไวเปนฐาน 3 ฐานใหล กู เสือเขา รวมกิจกรรมตลาดนดั ฐานการละเลน พ้นื บา น ดงั นี้ ฐานท่ี 1 มอญซอนผา ฐานท่ี 2 รีรขี าวสาร ฐานที่ 3 เดินกะลา 2) ฐานรวม ใหลกู เสือชวยกันสรปุ ประโยชนของการละเลน พ้ืนบา นและการสืบสานใน โอกาสตา งๆและผูกาํ กับลกู เสอื เพมิ่ เตมิ 4.4 ผกู ํากบั ลกู เสือเลาเร่ืองทเ่ี ปน ประโยชน 4.5 พธิ ปี ด ประชมุ กอง (นัดหมาย ตรวจเครื่องแบบ แกรนดฮ าวลชกั ธง เลกิ ) 5. การประเมินผล 5.1 สงั เกตความสนใจใฝรคู วามสนุกสนาน และการเขา รวมปฏบิ ตั กิ ิจกรรมการละเลน พน้ื บาน ครบทุกกจิ กรรม 5.2 สอบถามความพงึ พอใจของลกู เสือ 114 คมู อื การจดั กจิ กรรมลกู เสอื สาํ รองเสรมิ สรา งทักษะชวี ติ ดาวดวงท่ี 1 ชัน้ ประถมศกึ ษาปท ี่ 1

ภาคผนวกประกอบแผนการจัดกจิ กรรมท่ี 24 เพลง ตกี ลองรอ งรํา ตกี ลองรองรํา ๆ ระบาํ บรรเลงแบบไทย สขุ ใจช่ืนบาน ๆ สําราญเรงิ ร่นื ตืน่ ตา ยามรอ งยามเรยี นยามเลน เราแบงกนั เปน เวลา ยามไหนยามเรยี นยามอา น เราไมห ลกี งานหลบมา (สรอย) ปะ มง เทงมง เทง มง ฉิ่งฉับ ฉง่ิ ฉับ เทง มง เทงมง เทง มง ปะมง เทง มง เทงมง (ฮา) ซํ้า เสยี งโทน โทนเอย โทน ปะตงิ โทนโทน โทน เสยี งโทนตะโพนเราใจ โทนเอย โทนจา ฉนั สุขอุราเสยี นี่กะไร ชุมช่ืนหวั ใจ เม่ือไดยินเสยี งสาํ เนยี งเพลงโทน ปะ โทน ปะ โทนๆ ปะ โทน ปะ โทนปะ โทน ๆ วาว วา วเอย วา วไทย มีมากมาย อยูในบานเรา วา วลม วา วงู ปก เปา วาวคน วาวจฬุ า วา วเตา วาวนก วาวดาว ไมใผมาเหลา ทําวา วกนั คมู อื การจัดกิจกรรมลูกเสือสาํ รองเสรมิ สรา งทักษะชวี ติ ดาวดวงที่ 1 ชัน้ ประถมศึกษาปท ่ี 1 115

ใบความรู การละเลนพน้ื บา นของไทย  มอญซอนผา อุปกรณประกอบการเลนคือ ผา 1 ผืนขนาด ไมโตนักอาจเปนผาเช็ดหนาก็ได มีกติกา และวธิ เี ลน ดงั นี้ กติกา 1. ผูท นี่ ่งั ลอ มวงทกุ คนจะตอ งนง่ั ราบกบั พนื้ หา มนง่ั ยอง ๆ 2. ผเู ลน ทุกคนจะหนั ไปดูขา งหลังไมไ ด อนุญาตใหใ ชเ พยี งมอื คลําดูเทา นนั้ 3. ผูซอนผาตองวางผาใหใกลตัวผูน่ังพอสมควรเม่ือวางแลวใหเดินหรือวิ่งตอไปจะหันหลัง กลับไมไ ด วธิ เี ลน เลนก่ีคนก็ได ผูเลนจะนั่งลอมวงกัน มีคนหน่ึงสมมุติเปน “มอญ” ถือผาอาจเปนผาเช็ดหนา หรือผาอื่นที่มีขนาดไมโตนักสามารถเก็บซอนไดเดินหรือวิ่งไปรอบๆวง ผูที่นั่งลอมวงจะรองบท รองพรอมๆกัน(ดูหัวขอ เพลงประกอบการเลน ) ผทู ีเ่ ปน “มอญ” จะตองคอยสงั เกตวาผูน่ังลอมวงคนใด เผลอจะเอาผาท่ีถือไววางขางหลังผูนั้นแลวเดินหรือวิ่งตอไปทําทีเหมือนกับยังไมไดวางผา หากผูถูก วางขางหลังยังไมรูตัว เม่ือผูเปน “มอญ” เดินหรือวิ่งมาถึงจะหยิบผานั้นตีผูท่ีนั่งอยูซ่ึงผูที่ถูกตีจะตอง รีบลุกออกจากท่ีนั่งวิ่งหนีไปรอบวงครบ 1 รอบจึงกลับเขานั่งที่ตามเดิม ผูท่ีเปน “มอญ” จะถือผาเดิน หรือวิ่งรอบๆวงเพ่ือจะวางผาซอนไวขางหลังผูนั่งคนอ่ืนตอไปในทางกลับกันหากผูนั่งท่ีถูกวางผาขาง หลังรูตัวก็จะหยิบผาและลุกข้ึนว่ิงไลตีผูเปน “มอญ” ไปรอบวง ซึ่งผูเปน “มอญ” จะตองรีบว่ิงหนีและ เขา นง่ั แทนทผ่ี ูท ่ีวิ่งไล และผทู ไี่ ดผาก็จะเปน“มอญ” ซอนผา คนอ่นื ตอ ไป 116 คมู อื การจดั กิจกรรมลกู เสอื สํารองเสรมิ สรางทักษะชวี ิต ดาวดวงท่ี 1 ชั้นประถมศึกษาปท ่ี 1

เพลงประกอบการเลน \"มอญซอนผาตกุ ตาอยูขา งหลงั ไวโนน ไวน่ี ฉันจะตกี น เธอ”  รีรขี าวสาร ผูเลน 2 คน มายืนหันหนาเขาหากันประสาน มือยกข้ึนทําเปนซุม ผูเลนที่เหลือเกาะเอวกันเปนแถว เดินลอดซุมพรอมรองเพลง “รีรีขาวสาร สองทะนาน ขาวเปลือก เลือกทองใบลานเก็บเบ้ียใตถุนราน คด ขาวใสจานพานเอาคนขางหลังไว” ทันทีท่ีจบเพลงซุม จะกระตกุ แขนลงมากนั้ คนทกี่ ําลังลอดไวคนที่ถูกกั้นไว ไดจะตองถูกคัดออก แลวเริ่มเลนตอจนกวาจะก้ันได หมดทุกคน  เดินกะลา ใหขีดเสนชัย โดยหางจากเสนเริ่มตน 3 เมตร หรือ 5 เมตรหรือตามแตจะตกลงกันผูเลนจะตองขึ้นไป ยืนบนกะลาท่ีคว่ําลงทั้งสองซีกใชน้ิวหัวแมเทากับน้ิวช้ี คีบหนีบเชือกไว มือจับเชือกดึงใหถนัดเร่ิมเลนโดยการ ใหทุกคนเดินจากเสนเริ่มตนแขงขันกัน ใครท่ีถึงเสนชัย กอนก็ชนะหรือถาไมเลนแบบแขงขันกัน ก็ใชเลนเดินใน สวน หรือที่สนามก็ ใชออกกําลังกายก็เปนการเลนที่สนุก อกี แบบนึง เรอื่ งท่ีเปนประโยชน กวางหลงเขาของตนเอง กวางตัวหนึ่งมองดูเงาของตนในนํ้า มันมองดูเขาของตนเองอยางชื่นชม เขาของมันแตก ออกเปน กงิ่ กา น งดงาม ทาํ ใหเ กดิ ความพอใจยิ่งนัก แตเมื่อมันมองดูขาของตนเองกลับรูสึกไมพอใจ ขาท้ังสี่ขาง มันเห็นวาไมสวย ไมนาดูเลย มันคิดวา “เขาของเราชวยใหหัวของเราสงางามขึ้นเปน อันมาก แตกแขนงออกไปสูงกวา พมุ ไมเ สียอีก แตทาํ ไมนะ ขาของเราถงึ ไดดนู าเกลียดนกั ” ขณะนน้ั เอง มันกเ็ หลือบไปเหน็ สนุ ขั ลา เน้ือตัวหนง่ึ เขา จึงกระโจนหนีเขาไปในปาทึบขาของ มันซ่ึงคิดวานาเกลียดน้ัน กลับชวยใหมันว่ิงไดอยางรวดเร็ว แตเขาซ่ึงมีก่ิงสวยงามของมันกลับเอา แตช นและเกยี่ วเขากบั กง่ิ ไม มันเพง่ิ รูในตอนน้นั เองวา เขาของมนั เปน สง่ิ นําตวั มันไปสหู ายนะ เรอ่ื งนี้สอนใหร วู า ความหลงผิด นําไปสูค วามตาย คมู ือการจัดกจิ กรรมลูกเสือสาํ รองเสริมสรา งทักษะชวี ติ ดาวดวงท่ี 1 ชั้นประถมศกึ ษาปท ่ี 1 117

แผนการจัดกิจกรรมลูกเสือสํารอง ดาวดวงท่ี 1 ชั้นประถมศึกษาปที่ 1 หนว ยที่ 11 การบันเทิง เวลา 1 ช่ัวโมง แผนการจดั กิจกรรมท่ี 25 การแสดงเงยี บ 1. จดุ ประสงค ลกู เสือสามารถแสดงเงยี บตามลาํ พงั หรือรวมกับเพอ่ื นได 2. เนอ้ื หา การแสดงเงียบ 3. สือ่ การเรียนรู 3.1 แผนภมู เิ พลง 3.2 อปุ กรณในการแตงตวั เชน ผา กระดาษ ก่งิ ไม พลาสติก ฯลฯ 4. กจิ กรรม 4.1 พิธีเปด ประชมุ กอง (แกรนดฮาวล ชักธง สวดมนต สงบนิ่ง ตรวจ แยก) 4.2 เพลงหรือเกม 4.3 กจิ กรรมตามจดุ ประสงคก ารเรยี นรู 1) ผูกาํ กบั ลูกเสอื สนทนาเกยี่ วกับการแสดงตา งๆ 2) ใหลูกเสือเลา ประสบการณทตี่ นเคยชมการแสดง 3) ผูกาํ กับลกู เสืออธบิ ายความหมายและลกั ษณะของการแสดงเงยี บ พรอ มท้ังสาธติ วธิ ี แสดงเงยี บ 4) ผกู าํ กับลกู เสอื ทําสลากกาํ หนดตัวละครใหล ูกเสือจับสลากและออกมาแสดงตามที่ กําหนด โดยลกู เสือคนอืน่ ๆ ทายวา แสดงเปน ตัวอะไร 5) ใหลกู เสอื แตละหมคู ิดเรื่องแลวนํามาแสดงใหเพือ่ นชมและทาย 6) ผกู ํากับลูกเสือและลกู เสอื รว มกันสรุป 4.4 ผกู าํ กับลกู เสือเลาเรือ่ งทเี่ ปน ประโยชน 4.5 พิธปี ด ประชุมกอง (นดั หมาย ตรวจเครอื่ งแบบแกรนดฮาวส ชักธง เลิก) 5. การประเมินผล 5.1 สังเกตความสนใจ ความตงั้ ใจ และการมสี ว นรวม 5.2 ทดสอบจากการแสดงเงยี บรายบุคคลและเปนหมู 118 คูมือการจัดกิจกรรมลกู เสอื สํารองเสรมิ สรางทักษะชวี ิต ดาวดวงที่ 1 ชัน้ ประถมศกึ ษาปท ่ี 1

ภาคผนวกประกอบแผนการจดั กิจกรรมท่ี 25 เพลง อยูไ หน สี......อยไู หน จะตองไปหา อยไู กลหนกั หนาแมข อบฟา บงั คดิ ถึงเธออยไู มเ คยนกึ ชงั ใจเรายังคดิ ถงึ กนั ทุกวันคืน ใบความรู การแสดงเงยี บ เปนการแสดงทาทางทีอ่ อกเสยี งหรือไมแ สดงคาํ พดู ใด ออกมาท้ังสิ้น เปน การแสดงทใี่ หผ ูดแู ปลความหายจากกริยาทาทางและการแตง กาย การแสดงเงียบ เปนการแสดงท่ฝี ก ฝนใหผูแ สดงมคี วามเชอ่ื มั่นในตนเอง กลา แสดงออก วธิ กี ารแสดงเงยี บ 1) ผูกาํ กับลกู เสือจดั ทาํ ฉลากกําหนดการแสดงใหค รบจํานวนลกู เสอื หรอื อาจจะแสดงเปน หมู ตามเนอ้ื เรื่องท่ีกาํ หนดให เชน คนบา ครู นกั มวย ลิเก 2) ผูก ํากับลกู เสืออธิบายวธิ ีเลน (หา มบอกคนอ่ืนวา ตนจบั ฉลากไดแ สดงเปน อะไร) 3) ใหล กู เสอื จับฉลากไดค นละใบ แลวไปเตรยี มตัวและกลบั มานง่ั ท่เี ดมิ 4) ผูกํากบั ลกู เสอื ใหล ูกเสอื ออกมาแสดงทีละคน หรอื หลายๆ คน ทแี่ สดงเหมือนกัน 5) ใหผ ูด ูทายวา แสดงเปน อะไร ถา ทายถกู กเ็ ลกิ แสดง ถา ทายผิดใหแ สดงตอ ไปจนกวาจะ ทายถกู ตอ จากน้ันก็ใหคนอ่ืนแสดงตอไป เรื่องท่ีเปน ประโยชน จบั ผดิ ตวั น.ส.จุฑามาส ชุม เมืองปก ผูแตง เย็นวันหน่ึงหลังเลิกเรียนแลว อานนทและเพื่อนๆ เลนฟุตบอลอยูสนามเด็กเล็กใกลบาน มี ชายแปลกหนาสองคนขับข่ีรถมอรเตอรไซตมาจับตัวอานนทข้ึนซอนมอรเตอรไซตออกไปอยาง รวดเร็ว เพ่ือนๆ ตกใจมาก อานนทถูกพาไปในบานรางแหงหน่ึง เขาถูกมัดเทามัดมือและปดปาก อานนทพ ยายามดน้ิ จนเชือกท่มี ัดมอื หลดุ ขณะท่กี ําลงั พยายามแกะผา มดั ปากออก ชายคนหนึง่ เขามา พบจึงไมย อมใหอ านนทแกะผา อานนทพยายามทําทาทางเพื่อบอกใหเขารูวาตนเองเปนเด็กนักเรียน และเปนลูกเสือ โดยทําทาวันทยาหัตถแบบลูกเสือสํารอง ชายอีกคนหน่ึงจึงบอกเพ่ือนเขาวา \"ตายละ สิ จับตัวมาผิด มันไมใชเจาเด็กเกเรที่ขโมยสินคาเราบอยๆ แลวนะ มันเปนลูกเสือ\" ท้ังสองเลยตกลง ปลอ ยตวั อานนทกลบั ไปบา นอยา งปลอดภัย เรอ่ื งน้ีสอนใหรวู า การรจู ักวิธแี สดงทาทาง ทําใหรอดพนจากอนั ตรายได คูมือการจัดกิจกรรมลูกเสือสํารองเสรมิ สรางทกั ษะชวี ิต ดาวดวงที่ 1 ชั้นประถมศึกษาปท ่ี 1 119

แผนการจัดกิจกรรมลกู เสือสาํ รอง ดาวดวงที่ 1 ชั้นประถมศกึ ษาปท ี่ 1 หนว ยที่ 12 การผกู เง่ือน เวลา 1 ช่ัวโมง แผนการจดั กจิ กรรมท่ี 26 การผกู เงอ่ื นตอเชอื ก 1. จุดประสงคก ารเรยี นรู 1.1 ลกู เสือสามารถผูกเง่อื นพริ อด เง่ือนขัดสมาธิ และเก็บเชอื กอยางงา ยได 1.2 ลกู เสอื สามารถใชเ งือ่ นพิรอดและเงอ่ื นขัดสมาธิได 2. เน้ือหา การผูกเง่ือนพิรอด เงื่อนขดั สมาธิ และการเก็บเชอื กอยา งงาย 3. ส่อื การเรียนรู 3.1 แผนภมู ิเพลง, เกม 3.2 เชอื ก 3.3 ใบความรู 1) เรอ่ื ง การผกู เงอื่ น 2) เรอื่ ง การเก็บเชือกอยา งงาย 3.4 เร่ืองที่เปน ประโยชน 4. กิจกรรม 4.1 พธิ ีเปดประชมุ กอง (แกรนดฮาวล ชักธง สวดมนต สงบนง่ิ ตรวจ แยก) 4.2 เพลงหรอื เกม 4.3 กิจกรรมตามจดุ ประสงคก ารเรยี นรู 1) ผูกาํ กบั ลูกเสอื สาธิตและใหลูกเสือฝก ปฏิบตั ติ ามฐาน โดยแบงลูกเสอื ออกเปน 2 กลุม เทา ๆ กนั ใหแ ตละกลมุ เขา ฐานท่1ี หรือ 2 เพยี งฐานเดยี ว จากน้ันเขา ฐานรวม * ฐานท่ี 1 การผูกเชอื กดวยเงอื่ นพริ อด และการใชเ ง่ือนพริ อด * ฐานท่ี 2 การผกู เชอื กดวยเงอ่ื นขดั สมาธิ และการใชเงอื่ นขดั สมาธิ * ฐานรวม ลูกเสอื ทีเ่ คยผานฐานท่ี 1 จบั คกู บั ลูกเสือทเี่ คยผานฐานท่ี 2 แลกเปลีย่ น กนั สอนผูกเงือ่ นพริ อดและเง่อื นขัดสมาธิ 2) ผกู าํ กับลูกเสือสาธิตการเกบ็ เชือกอยา งงายๆ 3) ผูก าํ กบั ลกู เสอื ประเมนิ ผลโดยการใหลกู เสือเลน เกมตอเชอื ก 4) ผูกํากับลูกเสือสรุปประโยชนของเงื่อนพิรอด และเง่ือนขัดสมาธิแนะนําใหลูกเสือหา โอกาสฝก การผกู เงือ่ นใหค ลอง เชน ผูกผาผกู คอ ผกู สายรองเทา เปนตน 4.4 ผกู ํากบั ลูกเสือเลาเรือ่ งที่เปน ประโยชน 4.5 พธิ ปี ด ประชมุ กอง (นัดหมาย ตรวจเคร่ืองแบบแกรนดฮาวส ชกั ธง เลิก) 5. การประเมนิ ผล ตรวจสอบความถกู ตอ งของการผกู เงือ่ น และสงั เกตความคลองแคลว วองไวในการผกู เง่ือน 120 คมู อื การจัดกจิ กรรมลูกเสอื สาํ รองเสริมสรา งทักษะชวี ิต ดาวดวงท่ี 1 ชั้นประถมศกึ ษาปท ี่ 1

ภาคผนวกประกอบแผนการจัดกจิ กรรมที่ 26 เพลง เงือ่ น เชอื กเสนยาวกลมๆ ดูงามนาชมถา เราเอามาผกู เงื่อน ประโยชนก ม็ มี ากมาย ผูกงายแกง ายน่แี หละความหมายของเงอื่ น ตะกรดุ เบด็ พริ อด ประมง ผกู รอ น ผกู ซุง ผูกถงั นอน บว งสายธนู เลข 8 ปมตาไก จําชือ่ เงอื่ นเอาไว จะไดไมง ง เกม ตอเชือก วิธเี ลน 1 ) ใหล กู เสือเขา แถวตอนลกึ 2 ) ใหลกู เสือคนที่ 1 - 2 - 3 ของแตล ะหมูดงึ เชือกกันดวยเง่ือนพิรอด คนที่ 4- 5 - 6 ตอ เชอื กดวยเงอ่ื นขัดสมาธิ 3)ผูก าํ กับลกู เสือใหส ัญญาณ ลูกเสอื เริม่ ตอ เชือกกบั เพื่อนตามที่กําหนดไว โดยผกู จนเปนเสน เดียวกนั ดึงใหต งึ แลว วางลง 4 )ผกู ํากับลูกเสอื ตรวจ ถาหมใู ดผกู ไดถ กู ตอ งและเสรจ็ กอน หมนู นั้ ชนะ คูมอื การจัดกิจกรรมลกู เสือสาํ รองเสริมสรา งทกั ษะชวี ติ ดาวดวงที่ 1 ชัน้ ประถมศกึ ษาปท ่ี 1 121

ใบความรู การผูกเง่อื น เง่อื นพิรอด ประโยชนข องเงอ่ื นพริ อด 1. ใชใ นการตอ เชอื กท่มี ีขนาดเทา กนั และเหนียวเทา กัน 2. ใชผูกปลายเชอื กเสน เดียวกนั เพื่อผูกมดั หอ สง่ิ ของและวัตถตุ าง ๆ 3. ใชผกู เชอื กผกู รองเทา (ใชเงอ่ื นพิรอดกระตุกปลาย 2 ขาง) 4. ใชผ ูกโบว ผูกชายผา พันแผล ผูกชายผา ทาํ สลิง 5. ใชผ กู ปลายเชอื กกากบาทญปี่ นุ วิธผี ูกเงอ่ื นพริ อด 1. นาํ ปลายเชอื กดานซายทับปลายเชือกดานขวา 2. ออ มปลายเชอื กดา นซา ยลงลอดใตเสน เชอื กดา นขวา 3. รวบปลายเชอื กเขา หากัน โดยใหด า นขวาทบั ดา นซา ย จดั เงอื่ นใหแ นนและเรยี บรอ ย เง่ือนขัดสมาธิ ประโยชนของเงอ่ื นขัดสมาธิ 1. ใชในการตอเชอื กที่มขี นาดตางกัน 2. ใชผกู กบั สิง่ ทม่ี ีลักษณะเปนขอหรอื เปน หอู ยแู ลว เชน เชือกรอ ยธงชาติ เปนตน 3. ใชตอเสนดา ย เสนไหมทอผา วธิ ผี ูกเงื่อนขดั สมาธิ 1. งอเชอื กเสนใหญใหเปน บวง สอดปลายเชอื กอีกเสนหนงึ่ เขา ในบว งท่ที ําไว โดยสอดจาก ดานลาง 2. มวนปลายเชือกลงออ มดานหลงั ของบวงท่ที าํ ไวครง้ั แรก 3. จับปลายเชอื กข้ึนไปลอดขัดตวั เอง แลวจัดเงื่อนใหแ นนและเรียบรอ ยโดยการดึงตามทศิ ทาง ของลกู ศร 122 คูมอื การจดั กิจกรรมลูกเสือสาํ รองเสริมสรางทักษะชวี ติ ดาวดวงที่ 1 ชัน้ ประถมศกึ ษาปท ี่ 1

การเก็บเชือกอยางงา ย เชือก เมื่อใชงานเสร็จแลวคววรเก็บใหเรียบรอย เพราะถาปลอยท้ิงไวเชือกจะพันกันทําให เสียรูปทรง และชํารุด เม่ือจะใชงานก็ตองเสียเวลาแกอีก หลังจากใชเชือกแลวใหเก็บเชือกรอยไวที่ เขม็ ขดั หอ ยมวนเชือกลงดา นขา งตัว เพอ่ื ความเรียบรอยสวยงาม วธิ ที ี่ 1 นําปลายเชือกมาวางไวในชองระหวางหัวแมมือกับนิ้วช้ี แลวพันเชือกพันทบเชือกระหวาง ศอกกับชองหัวแมมือกับน้ิวช้ี พันไปจนเหลือประมาณ 2 ฟุต เอามือจับรวบกึ่งกลางมวนเชือก เอาปลายเชือกที่เหลือ 2 ฟุตน้ันพันรัดตรงกลางที่จับ แลวผูกแนนใหปลายเชือกที่ใชมือจับครั้ง แรกโดยโผลออกมาพอใชถอื ได วธิ ีที่ 2 แบง เชือกออกเปน 2 สว น เทา ๆ กัน เอาสวนหนึง่ พับกลบั ไปกลบั มา 3 ครงั้ เอาปลายเชือกดานทีเ่ หลอื มาพันรอบสว นทท่ี บจนจรดปลายเชือกของสว นทท่ี บ แลว สอดปลาย เชอื กเขาในหว ง แลว ดึงใหแ นน เรือ่ งทเ่ี ปนประโยชน ไขท องคาํ ชายชราผูหนึ่งมีฐานะยากจน สมบัติทั้งหมดที่เขามีก็คือบานเกา ๆหลังหนึ่งกับแม หานตัวหน่ึงช่ึงจะออกไข ใหเขานําไปขายที่ตลาดทุกวันวันละฟอง วันหน่ึงแมหานนึกสงสารชายชรา จึงนําออกไขเปนทองคําใหฟองหนึ่งชายชราดีใจมากรีบนําไขทองคําไปขายจนไดเงินมากมายฐานะก็ ดีขึ้นจนชายชราเกิดความโลภ อยากจะไดไขทองคําคราวเดียวกันหลาย ๆ ใบดวยความคิดที่วาใน ทองหา นมีไขทองคําอยูอีกมากวันหนึ่งชายชราจึงแอบยอง เขาไปในเลาหานแลวเอามีดที่เตรียมไป ผาทองหานทันที แตอนิจจานอกจากจะไมพบไขทองคําแมแตใบเดียวแลว หานก็ตองมาตายลงอีก ต้ังแตน ัน้ มาเมื่อไมม หี า นก็ไมม ีไขทองคาํ ใหช ายชรานาํ ไปขายอกี เรื่องนี้สอนใหรูวา โลภมากมักลาภหาย คูมอื การจัดกจิ กรรมลูกเสอื สาํ รองเสรมิ สรางทักษะชวี ติ ดาวดวงที่ 1 ชั้นประถมศกึ ษาปท ี่ 1 123

แผนการจัดกิจกรรมลกู เสือสาํ รอง ดาวดวงที่ 1ชน้ั ประถมศกึ ษาปที่ 1 หนวยท่ี 13 คําปฏญิ าณและกฎของลกู เสือสํารอง เวลา 1 ชวั่ โมง แผนการจดั กิจกรรมท่ี 27 การวเิ คราะหตนเอง 1. จุดประสงคการเรยี นรู 1.1 ลกู เสือบอกจดุ ดี จุดเดน ของเพื่อนได 1.2 ลูกเสือบอกไดวา ตนเองมีความสามารถอะไรและพฒั นาความสามารถใหด ีใหเ กง ยิ่งข้ึน 2. เนื้อหา การคน หาจดุ ดี จุดเดน ของเพ่ือน และความสามารถของตนเอง รวมทงั้ หาแนวทางพัฒนา ความสามารถใหดีข้นึ กวา เดิม 3. สื่อการเรียนรู 3.1 แผนภูมิเพลง 3.2 เรอื่ งท่เี ปน ประโยชน 4. กิจกรรม 4.1 พธิ เี ปด ประชมุ กอง (แกรนดฮ าวล ชักธง สวดมนต สงบน่งิ ตรวจ แยก) 4.2 เพลงหรอื เกม 4.3 กจิ กรรมตามจดุ ประสงคการเรยี นรู 1) ลูกเสอื ทาํ วงกลม 2 วงซอ นกัน วงกลมวงนอกซายหัน วงกลมวงใน ขวาหัน 2) ผกู ํากบั ลูกเสอื นํารอ งเพลง “ยนิ ดีพบเธอ” ลูกเสอื ปรบมือและเดินตามจังหวะเพลง 3) ผูกํากับลกู เสอื เปานกหวดี ใหส ัญญาณหยุด ลกู เสอื ในวงกลมนอกและวงกลมในหนั หนาเขา หากันจับมือซาย พรอมกบั พูดวา “ยนิ ดที ีไ่ ดพบกัน” 4) ในรอบตอไปเมอ่ื เพลงหยดุ ใหลูกเสอื ผลดั กันพดู ถึงสิง่ ดี ๆ ทเี่ ห็น ในตัวของเพอื่ นทห่ี นั หนาเจอกนั 5) ผกู ํากบั ลกู เสอื ชวนสนทนา - สุมถามลูกเสือ 3 – 4 คน “ รูสกึ อยา งไรเมื่อมีคนพดู ถึงสง่ิ ดี ๆ ในตัวเรา” - ใหลกู เสอื แตละคน คน หาสิง่ ท่ตี นเองทาํ ไดด ที ี่สุด คนละ 1 อยาง - สุมถาม 5 – 6 คน - ถามวา “การทีเ่ รารูตวั วามคี วามสามารถอะไรบาง จะเปน ประโยชนก บั ลูกเสอื อยา งไร” (จะไดใ ชประโยชนจ ากความสามารถนั้น และพัฒนาใหเ กงมากย่ิงข้นึ ) 6) ผกู ํากบั ลกู เสือสรุปแนวคดิ ทีไ่ ด (การพูดถงึ สิ่งดี ๆ ของผูอน่ื จะสรางกาํ ลังใจและ ความรสู ึกท่ีดๆี ใหก ับเพอื่ น และการทเ่ี ราไดร วู าตนเองมคี วามสามารถในเรอื่ งอะไรจะชว ยใหเ ราไดใช ประโยชนจากความเกงนั้นและพฒั นาใหดมี ากยงิ่ ขึน้ ) 124 คูม ือการจัดกิจกรรมลกู เสอื สํารองเสรมิ สรางทักษะชวี ติ ดาวดวงท่ี 1 ชัน้ ประถมศึกษาปท ี่ 1

4.4 ผกู ํากบั ลกู เสือเลา เรอื่ งท่เี ปน ประโยชน 4.5 พธิ ีปดประชมุ กอง (นดั หมาย ตรวจเครอื่ งแบบแกรนดฮาวส ชกั ธง เลิก) 5. การประเมนิ ผล 5.1 สังเกตการวิเคราะหต นเองของหมูลูกเสือ 5.2 สังเกตตรวจสอบความคดิ เห็นตามประเดน็ คิดในกจิ กรรมการเรยี นรู 6. องคป ระกอบทกั ษะชวี ติ สาํ คัญทเ่ี กดิ จากกจิ กรรม คือ การเขา ใจตนเอง การเขา ใจ/ เหน็ ใจผูอ ื่น ภูมิใจ/ เห็นคณุ คา ตนเอง คูมือการจดั กิจกรรมลกู เสอื สาํ รองเสรมิ สรางทกั ษะชวี ติ ดาวดวงที่ 1 ชัน้ ประถมศกึ ษาปท ่ี 1 125

ภาคผนวกประกอบแผนการจัดกจิ กรรมท่ี 27 เพลง ยนิ ดีท่พี บเธอ วันน้ียินดี ท่ีเราไดม าพบกนั (ซ้าํ ) ยินดี ๆ ๆ มาเถิดมา เรามารว มสนกุ ปลดเปลอื้ งความทุกข ใหมนั สิ้นไป มาเกดิ มา เรามารว มจติ ชว ยกนั คิดทาํ ใหก ารลูกเสอื เจริญ เร่อื งทเ่ี ปนประโยชน หนกู บั อีเหน็ หนูกับอีเห็นเปนศัตรูกัน ยกพวกเขาตอสูกันหลายครั้ง ฝายหนูน้ันสูไมไดแพกลับไปทุกครั้ง พวกหนปู ระชมุ กนั วา ทําไมจงึ สูไมไ ด ก็พบวาเปน เพราะพวกหนไู มมรี ะเบยี บวินยั เวลาสูก็ไมพรอมเพรียง ตางคนตางสู ไมมีใครฟง ใคร เมื่อไดขอสรุปเชนน้ี พวกหนูจึงลงมติเลือกหนูบางตัวข้ึนมาบังคับบัญชาในสนามรบ หนูท่ี ไดรับแตงต้ังจึงแตงตัวประดับประดาเครื่องประดับมากมายใหดูภาคภูมิสมกับตําแหนงที่ไดรับ และ วางตวั เปน นายคอยออกคาํ สั่ง สวนหนทู เ่ี หลือเปน พวกพลรบ ในการตอสูคร้ังตอไป พวกหนูก็พายแพยับเยินอีก หนูพลรบไดหนีเขาโพรงเอาตัวรอด สวน พวกตัวนายซ่งึ มเี คร่ืองประดับมากมาย อยุ อา ยหนไี มท ัน ถกู จบั เปนเชลยและถกู อเี หน็ กนิ ทั้งหมด เรอ่ื งนส้ี อนใหร วู า ความฟงุ เฟอ นั้น มักเปนเหตุใหเ กดิ ความพินาศ 126 คูมอื การจัดกิจกรรมลกู เสอื สํารองเสรมิ สรา งทกั ษะชวี ิต ดาวดวงที่ 1 ชั้นประถมศึกษาปท ่ี 1

แผนการจัดกจิ กรรมลกู เสอื สํารอง ดาวดวงที่ 1 ชน้ั ประถมศกึ ษาปท ่ี 1 หนวยที่ 13 คําปฏญิ าณและกฎของลกู เสือสาํ รอง แผนการจัดกิจกรรมท่ี 28 หลกี เล่ยี งความรุนแรงตอสตั ว เวลา 1 ช่ัวโมง 1. จุดประสงคก ารเรียนรู ลูกเสอื มใี จเมตตาตอสัตวและหลกี เล่ยี งการกระทํารนุ แรงตอสัตว 2. เน้อื หา ความเมตตาตอ สัตวและหลกี เล่ียงการกระทํารุนแรงตอสัตว 3. สอ่ื การเรียนรู 3.1 แผนภมู ิเพลง 3.2 ภาพนกโพระดก 3.3 เรื่องท่ีเปน ประโยชน 4. กจิ กรรม 4.1 พิธีเปด ประชมุ กอง (แกรนดฮ าวล ชกั ธง สวดมนต สงบนง่ิ ตรวจ แยก) 4.2 เพลง หรือเกม 4.3 กิจกรรมตามจุดประสงคการเรยี นรู 1) ผูกํากับลกู เสอื ชวนคิดชวนคุย - เคยเหน็ นกไหม เห็นที่ไหนรูจกั นกอะไรบาง - ใครรูจกั นกโพระดกบาง ยกมือขึ้นใหต อบ 2) ผกู าํ กับลกู เสือใหด ูภาพนกโพระดกและอธิบายเพม่ิ เตมิ ลักษณะและธรรมชาติของนก โพระดก 3) ผกู ํากับลกู เสือชวนลูกเสอื รอ งเพลงนกโพระดก ถอดความหมายของเนอ้ื เพลงและ ถามความรูส กึ วา รสู กึ อยางไรกบั คาํ ชมของนกโพระดก 4) ผูกํากับลกู เสอื ตงั้ คาํ ถามใหค ิดวเิ คราะห - นอกจากการยงิ นกแลว เคยไดย นิ การรังแกสัตวแ บบไหน รสู กึ อยา งไรกับสัตวท ถี่ กู รังแก (เตะสุนขั โยนแมวลงน้ํา ขงั นกไวใ นกรง วางยาเบื่อ ฯลฯ) - คิดวา คนทร่ี ังแกสตั ว เขาทําเพราะอะไร และรสู ึกอยา งไรกบั คนท่รี งั แกสตั ว(สนุก ไมเ หน็ ความทุกขของผอู นื่ ใจราย ฯลฯ) - ลูกเสืออยากชว ยสตั วไ มใ หถกู รงั แกไหม มาชวยกันคิดวาจะทําอยางไรคนจึงไมรงั แกสัตว 5) ผกู ํากบั ลกู เสือสรปุ แนวคดิ ทไี่ ดร บั ใหก บั ลกู เสือ(อยากชว ย โดนเรมิ่ ท่ตี ัวเองไมร งั แกสตั ว และชักชวนเพอ่ื นและคนในครอบครวั ใหท ําตามดวย) คมู อื การจัดกิจกรรมลูกเสือสาํ รองเสรมิ สรา งทกั ษะชวี ิต ดาวดวงท่ี 1 ชั้นประถมศกึ ษาปท ่ี 1 127

4.4 ผูกํากบั ลกู เสือเลาเร่ืองที่เปนประโยชน 4.5 พธิ ปี ด ประชมุ กอง (นัดหมาย ตรวจเครอ่ื งแบบแกรนดฮ าวล ชกั ธง เลกิ ) 5. การประเมินผล 5.1 สงั เกตความคิดเห็นของลกู เสอื ที่แสดงออกถงึ ความเมตตาและไมก ระทาํ รุนแรงตอสัตว 5.2 สังเกตแนวคิดของลูกเสอื ทวี่ า “จะทําอยา งไร.... คนจึงไมร ังแกสัตว” 6. องคประกอบทกั ษะชวี ติ สาํ คญั ทเ่ี กดิ จากกจิ กรรม คือ เขา ใจและเห็นใจผอู ่นื 128 คมู อื การจดั กจิ กรรมลกู เสอื สํารองเสรมิ สรา งทักษะชวี ติ ดาวดวงที่ 1 ชัน้ ประถมศกึ ษาปท ่ี 1

ภาคผนวกประกอบแผนการจัดกจิ กรรมที่ 28 เพลง นกโพระดก ยกุ ยกิ ยุกยิก ยกุ ยกิ ยุกยกิ ควาหนังสตก๊ิ จะไปยิงนก โอโฮ นกโพระดก (ซ้ํา) มันรอง โฮกปก อยา ยิง อยายิง ยุกยกิ ยุกยิก ยุกยิก ยุกยกิ เกบ็ หนงั สต๊กิ เอาไวช ายพก ไมยิง นกโพระดก (ซาํ้ ) มันรอง โฮกปก เดก็ ดี เด็กดี ยกุ ยกิ ยุกยกิ ยกุ ยกิ ยุกยกิ ควาหนงั สติ๊ก จะไปยงิ นก โอโ ฮ นกโพระดก (ซ้าํ ) มันรอง โฮกปก อยายิง อยา ยงิ ยกุ ยิก ยกุ ยิก ยุกยกิ ยุกยิก เก็บหนงั สติ๊ก เอาไวช ายพก ไมยิง นกโพระดก (ซํา้ ) มนั รอง โฮกปก เด็กดี เด็กดี ยกุ ยกิ ยุกยกิ ยกุ ยกิ ยกุ ยิก เก็บหนงั สติก๊ เอาไวชายพก ไมยงิ นกโพระดก (ซ้ํา) มันรอง โฮกปก เด็กดี เดก็ ดี (ซ้ําบรรทัดสดุ ทาย) ภาพนกโพระดก คูม อื การจดั กจิ กรรมลกู เสือสํารองเสริมสรางทักษะชวี ิต ดาวดวงที่ 1 ชัน้ ประถมศกึ ษาปท ่ี 1 129

นกโพระดก นกโพระดกธรรมดาทง้ั ตัวผแู ละตวั เมียมลี กั ษณะเหมือนกนั ขนตามลําตวั มีสเี ขยี วสด สว น หัวและอกมีสนี ้าํ ตาลออ นและมีลายสเี หลอื งเปน ขดี ปากสเี หลอื ง ถ่ินอาศัยและอาหาร ในประเทศไทยพบอยูทั่วทุกภาคยกเวณภาคอีสานตอนบนอาศัยอยูตามปาโปรง ปาผลัด ใบและเรือกสวนท้ังท่ีลุมและบนปาภูเขาในฤดูผสมพันธุจะอยูเปนคู สงเสียงรองดัง (โฮก-ปก)ซ้ําทุกๆ 3-4 นาที นกชนิดน้ีผสมพันธุในชวงเดือนเมษายน-พฤษภาคมชอบทํารังอยูตามโพรงไม ในปาสูง วางไขค รัง้ ละ 2-4 ฟอง นกโพระดกธรรมดาจะออกหากินตามธรรมชาติ ชอบกินแมลง หนอน สัตวเลื้อยคลานและ ผลไมต า ง ๆ เปนการชวยกําจัดศตั รูพชื ใหก ับเกษตรกร เรื่องที่เปนประโยชน นกสาวมีลูก เมือ่ กกไขไดหลายตัว นกพิราบสาวก็ดีอกดีใจเปนย่ิงนัก จึงได คุยอวดกับกาเฒาวา \"ฉันมีลูก เพิ่มข้ึนอีกหลายตัวเเลวจะ\" กาเฒามองนกพิราบสาวอยางเวทนาพลางพูดวา \"การท่ีมีลูกเพ่ิมอีกหน่ึง ตัวก็เทากับมีภาระเพ่ิมอีกอยางหน่ึงถามีลูกเพ่ิมอีกหาตัว ก็มีภาระเพ่ิมอีกหาอยาง\"นกพิราบสาวตอบ วา “ถงึ มีภาระเพม่ิ ฉนั กย็ นิ ดี เพราะฉนั รกั ลูก” เรอื่ งนส้ี อนใหร วู า แมส ามารถทําทุกอยา งใหล กู ได เพราะความรัก 130 คูม ือการจัดกิจกรรมลูกเสือสํารองเสรมิ สรา งทกั ษะชวี ิต ดาวดวงที่ 1 ชัน้ ประถมศกึ ษาปท ี่ 1

แผนการจัดกจิ กรรมลูกเสือสํารอง ดาวดวงที่ 1ช้นั ประถมศึกษาปที่ 1 หนวยท่ี 13 คาํ ปฏญิ าณและกฎของลกู เสือสํารอง เวลา 1 ช่ัวโมง แผนการจัดกจิ กรรมท่ี 29 ทกั ษะการสื่อสาร 1. จดุ ประสงคการเรียนรู ลกู เสือมที ักษะการสรา งสัมพนั ธภาพและการสอ่ื สารกบั ผอู ืน่ 2. เน้ือหา การใชค าํ วา “สวัสด”ี “ขอโทษ” และ “ขอบคุณ” 3. ส่ือการเรียนรู 3.1 แผนภมู ิเพลง 3.2 เรื่องท่เี ปนประโยชน 4. กิจกรรม 4.1 พิธเี ปด ประชุมกอง (แกรนดฮาวล ชักธง สวดมนต สงบน่ิง ตรวจ แยก) 4.2 เพลงหรอื เกม 4.3 กจิ กรรมตามจดุ ประสงคการเรยี นรู 1) ลูกเสือทําวงกลม 2 วงซอนกัน วงกลมวงนอกซายหนั วงกลมวงใน ขวาหัน 2) ผกู ํากับลกู เสอื และลกู เสอื รว มกันรอ งเพลง “สวัสดี (2)” ลกู เสือปรบมอื เดนิ ตาม จังหวะเพลง และทําทาทางตามเพลง 3 รอบ ดงั น้ี บทเพลง เม่ือเจอะกันเราทักกันสวสั ดี สวัสดคี ะ สวสั ดีครบั ลกู เสือทําทา ทาง (ปรบั มอื ตามจังหวะ) เมอ่ื ผิดพล้ังขออภยั ขอโทษที ลูกเสอื ทําทา ทาง (ทุกคนทําทาพนมมือไหวค ูของตน พรอมกบั พดู วา ขอโทษคะ ขอโทษครบั ) เม่อื จากไปยกมอื ไหว “สวสั ด”ี ลูกเสือทําทาทาง (ทกุ คนกา วเทาไปทางดานขวามอื พรอ มยกมือโบกลา และยกมอื ไหวพ รอม กลา ว สวัสด)ี ผูใ ดมจี ติ ไมตรี ขอขอบคณุ ลกู เสอื ทาํ ทาทาง (ลกู เสอื พบคูคนใหมล ูกเสอื ยกเมอื ไหวพรอ มกลา วขอบคณุ คะ, ขอบคณุ ครบั ) 3) ขออาสาสมคั รออกมาเลาเรอ่ื งท่ีลกู เสอื เคยใชคาํ วา สวัสดี ขอโทษ และขอบคุณ คาํ พูดละ 1 คน 4) ผูกํากับลูกเสือและลูกเสือรวมกันสรุป “ในการสรางสัมพันธภาพท่ีดีกับผูอ่ืน คําพูดที่ลูกเสือ ตองใชอยูเสมอคือ คําวา “สวัสดี” ใชเปนคําทักทาย “ขอโทษ” เม่ือเราไดกระทําส่ิงผิดพลาดตอผูอ่ืน แมแต เพียงเลก็ นอ ย และคําวา “ขอบคุณ” ใชเมอ่ื มีใครทาํ ดีตอ เราแมเพยี งเลก็ นอย 5) ผูกํากบั ลกู เสือสรปุ แนวคิดทไี่ ดร บั ใหก บั ลูกเสอื คมู อื การจดั กจิ กรรมลูกเสอื สาํ รองเสรมิ สรางทักษะชวี ติ ดาวดวงท่ี 1 ชัน้ ประถมศึกษาปท ี่ 1 131

4.4 ผูกาํ กบั ลกู เสือเลา เรือ่ งที่เปนประโยชน 4.5 พธิ ปี ด ประชุมกอง (นดั หมาย ตรวจเคร่ืองแบบแกรนดฮ าวล ชักธง เลิก) 5. การประเมนิ ผล สงั เกตความสนใจและต้ังใจปฏิบตั กิ ิจกรรม 6. องคประกอบทักษะชวี ติ สําคญั ทเี่ กดิ จากกจิ กรรม คอื การสรา งสัมพนั ธภาพและการส่ือสาร 132 คูมือการจัดกจิ กรรมลกู เสอื สาํ รองเสรมิ สรา งทักษะชวี ติ ดาวดวงท่ี 1 ชัน้ ประถมศึกษาปท ่ี 1

ภาคผนวกประกอบแผนการจดั กจิ กรรมท่ี 29 เพลง สวัสดี (1) สวสั ดี สวัสดี วนั นี้เรามาพบกนั เธอและฉัน พบกันสวสั ดี สวัสดีคะ สวสั ดีครบั สวัสดี (2) เม่อื เจอะกันเราทักกนั สวสั ดี สวสั ดคี ะ สวสั ดีครบั เมอ่ื ผดิ พลัง้ ขออภยั ขอโทษที ขอโทษคะ ขอโทษครบั เมื่อจากไปยกมอื ไหว ขอลาที ลากอนคะ ลากอนคะ ผใู ดมีมติ รไมตรี ขอขอบคณุ ขอบคุณคะ ขอบคณุ ครับ เร่อื งท่ีเปน ประโยชน ปากเปนเอก ชายคนหนึ่งมีศีรษะลาน และเปนคนใจนอย มีลูกสาวสวยคนหนึ่ง ชายคนนี้เปนชางฝมือดี ตอเกวยี นไวเ ลม หน่งึ สวยงามมาก นอกจากนยี้ ังมวี ัวคูหนึ่งลักษณะดีตองตามตํารา เปนที่เล่ืองลือไป ท่ัว มีผูพยายามไปขอซ้ือใหราคาสูงเทาใดก็ไมยอมขาย วันหนึ่งขาวน้ีรูถึงหูเจาเมืองเขา ก็มีความ อยากได จึงประกาศแกทาสท้ังหลายวา หากทาสคนใดสามารถเอาเกวียนและวัวจากชายคนนี้ ได จะไดรับรางวัลและปลดปลอยใหเปนไท มีทาสอาสาสมัคร 3 คน เจาเมืองจึงใหจับฉลาก ทาส คนท่ี 1 ใชว ิธีการขตู ะคอก พูดจาไมไพเราะ ปรากฏวาเจรจาไมสําเร็จ ทาสคนท่ี 2 ไปเฝาออนวอน ต้ังแตบายจนเที่ยงคืน ก็ยังไมสําเร็จ ทาสคนที่ 3 เม่ือไปถึงบานก็ทําความเคารพอยางนอบ นอม ใชวิธีการพูดเสนาะหู ตองใจชายศีรษะลานจึงยกวัวและเกวียนให และในตอนหลังยังยกปฏัก ดา มทองพรอมลูกสาวใหแกทาสคนนนั้ อีกดว ย เรื่องนสี้ อนใหร ูว า การพูดดี และพดู ใหเ หมาะกาลเทศะ เปนประโยชนกบั ตนเอง คูมอื การจดั กจิ กรรมลกู เสือสาํ รองเสรมิ สรางทักษะชวี ิต ดาวดวงที่ 1 ชั้นประถมศกึ ษาปท ี่ 1 133

แผนการจัดกจิ กรรมลกู เสือสํารอง ดาวดวงที่ 1 ช้ันประถมศกึ ษาปที่ 1 หนวยท่ี 13 คาํ ปฏญิ าณและกฎของลกู เสอื สาํ รอง เวลา 1 ชัว่ โมง แผนการจดั กจิ กรรมท่ี 30 การรบั รูอารมณ 1. จดุ ประสงค ลูกเสอื มที กั ษะการสงั เกตอารมณข องเพ่ือน 2. เน้อื หา 2.1 การรับรูอารมณเ พื่อน ดวยการสงั เกตสหี นา ทาทางทแี่ สดงอารมณ 2.2 การปฏบิ ตั ิตอ เพ่ือนใหส อดคลอ งกบั อารมณข องเขา 3. สือ่ การเรียนรู 3.1 เกม 3.2 หนา กากอารมณ 3.3 เรื่องท่เี ปน ประโยชน 4. กิจกรรม 4.1 พธิ เี ปดประชมุ กอง (แกรนดฮ าวล ชกั ธง สวดมนต สงบนงิ่ ตรวจ แยก) 4.2 เพลงหรือเกม 4.3 กจิ กรรมตามจดุ ประสงคการเรียนรู 1) สนทนาถงึ อารมณของคนและการแสดงใบหนา ทาทางประกอบอารมณต างๆเปน อยางไร 2) ผูกาํ กับลกู เสือแสดงหนา กากอารมณใหลูกเสือดู 3) อาสาสมคั รลกู เสือมาทาํ สหี นา ทา ทางแสดงอารมณตางๆตามทเี่ หน็ จากรปู หนากาก 4) แจกหนากากอารมณใหลกู เสือหมูละ 2 แบบ เปน อารมณท กุ ข 1 แบบ และอารมณสุข 1 แบบ ใหส มาชกิ หมชู ว ยกนั ทายวา เปนอารมณอะไร เพราะเหตใุ ดหนา ตาจึงเปน อยางนน้ั 5) ผกู ํากบั ลูกเสอื ชวนคดิ ชวนคยุ ดวยคําถาม - เราจะรูไดอยา งไรวาเพ่ือนมีอารมณด ี หรืออารมณไมด ี(จากการสงั เกต) - การรับรอู ารมณของเพือ่ นมีประโยชนกับลกู เสืออยา งไร (ปฏบิ ัตติ นกบั เพือ่ นไดเ หมาะสม) - ถา เพอ่ื นกําลังโกรธ ลกู เสอื คดิ วา ควรทาํ อยา งไร(ขอโทษถา เราเปน ตน เหตุ) - ถาเพือ่ นกําลังเศราเสยี ใจ ลกู เสือคดิ วาควรทาํ อยา งไร (ใหก าํ ลังใจ) - ถา เพ่อื นกําลังดีใจ สอบไดท ่ี 1 ลูกเสือควรทําอยา งไร (แสดงความยินดดี วย) 6) ผกู าํ กบั ลกู เสือสรุปแนวคดิ ท่ไี ด (อารมณของคนมี 2 ลกั ษณะ คอื อารมณเ ปนสขุ ไดแก อารมณด ีใจ สุขใจ สบายใจ มองโลกในแงดี และอารมณเปน ทกุ ข ไดแก กลัว โกรธ โมโห แคน เศรา เจ็บฯลฯ ถาเราสงั เกตและรอู ารมณของเพื่อน จะสามารถแสดงออกตอ เพอ่ื นไดอยางเหมาะสม) 134 คูมือการจัดกิจกรรมลูกเสอื สาํ รองเสรมิ สรา งทักษะชวี ิต ดาวดวงที่ 1 ชัน้ ประถมศกึ ษาปท ่ี 1

4.4 ผกู าํ กับลกู เสือเลาเร่อื งที่เปน ประโยชน 4.5 พิธปี ด ประชุมกอง (นัดหมาย ตรวจเครอ่ื งแบบ แกรนดฮ าวส ชกั ธง เลกิ ) 5. การประเมนิ ผล 5.1 สังเกตการมีสว นรว มในกจิ กรรมทายและรับรอู ารมณ 5.2 สังเกตความสามารถในการสงั เกตและรับรอู ารมณของตนเองและเพื่อน ๆ 6. องคประกอบทกั ษะชวี ติ สําคัญทเี่ กดิ จากกจิ กรรม คือ การเขา ใจ/ เหน็ ใจผูอื่น การจัดการกับอารมณ คมู อื การจดั กิจกรรมลูกเสอื สํารองเสริมสรา งทกั ษะชวี ิต ดาวดวงที่ 1 ชั้นประถมศกึ ษาปท ่ี 1 135

ภาคผนวกประกอบแผนการจดั กจิ กรรมท่ี 30 เกม ทําตรงกนั ขา ม เลือกผูนํา 1 คน ใหผูนําทําทาทางตาง ๆ สวนผูเลนคนอื่นน้ันจะตองทําตรงกันขามกับท่ี ผนู าํ ทาํ เชน ผูนาํ หัวเราะ - ลกู เสือทกุ คนตองรองไห ผูนํานั่งลง - ลกู เสือตองยนื ข้นึ ผนู าํ กาวเทาซา ย - ลกู เสอื กาวเทา ขวา การทําจะเร็วขึ้นไปเรอ่ื ย ๆ การตดั สิน ลูกเสอื ที่ทําตามผูน าํ หรอื ทําชา จะตองออกจากการแขงขัน หรือเปลี่ยนมาเปนผนู าํ หนากากอารมณ 136 คมู อื การจดั กิจกรรมลูกเสอื สาํ รองเสรมิ สรางทกั ษะชวี ิต ดาวดวงท่ี 1 ชัน้ ประถมศึกษาปท ่ี 1

เรือ่ งทเ่ี ปน ประโยชน กระตายกับกบ กระตายตัวหน่ึง มีนิสัยข้ีขลาด หวาดระแวง และตื่นตกใจงาย แมจะอยูทามกลางฝูง กระตายดวยกันก็ยังวิตกกังวลหวาดกลัวไปสารพัด ไมมีความสุขเปนกระตายผูแสนเศรา บอยคร้ัง มันเฝาแตสงสัยวาเหตุใดมันจึงมีแตความทุกข ไมอาจหาความสุขสบายไดเลย นอนหลับก็ไมสนิท จะกินอาหารก็รีบรอน ระหวางกินก็ตองเหลียวหนาเหลียวหลัง สายลมกรรโชกแรงหนอย หรือมีเงา อะไรผานมาสักแวบ ก็ทาํ ใหเราอยไู มส ขุ เสียแลว ทาํ อยางไรหนอเราถงึ จะเอาชนะความกลวั ได วันหน่ึง ขณะท่ีกระตายตัวนี้นอนอยูกลางทุงหญา มันก็ไดยินเสียงสัญญาณเตือนภัยจาก กระตายตัวหนงึ่ เปนเสียงเลก็ ๆ แผวเบา เจา กระตายข้ีขลาด รีบออกว่ิงเต็มเหยียดมุงหนาไปสูโพรง ทม่ี ันอาศยั อยูทันที ในระหวางนั้น มันวิ่งผานสระนํ้าแหงหนึ่ง กบท่ีน่ังอยูริมสระก็ตางพากันตกใจสุด ขีด พากันกระโดดหนีลงในนํ้าเปนจาละหวั่น ทั้งที่กระตายมิใชศัตรูของกบเลย เมื่อกระตายขี้ขลาด ไดเห็นเชนนั้นเขา มันก็เขาใจไดทันทีวา ความกลัวที่มีอยูในจิตใจของพวกกบนั้น ไมมีเหตุผลเลย เชนเดยี วกบั ความกลัวท่มี อี ยูในจิตใจของมนั เร่อื งนีส้ อนใหรูวา คนขีข้ ลาดตน่ื ตกใจงายดายเสมอ คูมอื การจดั กิจกรรมลูกเสอื สํารองเสริมสรา งทกั ษะชวี ิต ดาวดวงที่ 1 ชัน้ ประถมศกึ ษาปท ี่ 1 137

แผนการจัดกิจกรรมลูกเสอื สาํ รอง ดาวดวงท่ี 1ชั้นประถมศึกษาปท ่ี 1 หนวยที่ 14 ประเมนิ ผล เวลา 1 ชั่วโมง แผนการจดั กจิ กรรมที่ 31 การประเมนิ ผล 1. จุดประสงคการเรยี นรู 1.1 เพื่อใหลกู เสือเขา ใจการประเมินผลเพอ่ื การตัดสนิ ผลการผา น ไมผ านกิจกรรม 1.2 เพื่อใหลูกเสือเขา ใจการประเมินพฤตกิ รรมทกั ษะชวี ิตทล่ี กู เสอื ไดร ับการพัฒนา 1.3 เตรียมความพรอมรับการประเมินตามวธิ กี ารของผกู าํ กบั กองลูกเสือ 2. เน้ือหา 2.1 เกณฑการตัดสนิ กิจกรรมพฒั นาผเู รียนตามหลกั สตู รการศึกษาข้นั พน้ื ฐาน พ.ศ. 2551 2.2 การประเมนิ พฤติกรรมทักษะชวี ติ 3. สือ่ การเรียนรู 3.1 Flow Chart การประเมนิ เพอื่ ตดั สินผลการเล่อื นชั้นของลกู เสือและจบการศกึ ษา 3.2 การประเมนิ ทักษะชวี ติ ของลูกเสอื รายบคุ คลหรือรายหมูล กู เสือ 3.3 ใบความรู 4. กจิ กรรม 4.1 ผกู าํ กับลกู เสอื อธบิ ายหลกั เกณฑ วธิ ีการประเมินผลการเรยี นรตู ามทหี่ ลักสตู รแกนกลาง การศกึ ษาขน้ั พืน้ ฐาน พ.ศ. 2551 กําหนดเพือ่ ตดั สนิ การจบการศึกษา 4.2 ผูก าํ กบั ลกู เสืออธิบายถงึ พฤติกรรมของลูกเสอื ทไี่ ดรับการเสรมิ สรางทกั ษะชวี ติ ผาน กิจกรรมลกู เสอื 4.3 ลกู เสอื ประเมนิ ความพรอ มของตนเองเพ่อื รับการประเมินและวางแผนพฒั นาตนเองใน สวนทไี่ มม ่ันใจ 4.4 ผกู าํ กับลกู เสอื และลูกเสอื กําหนดขอตกลงรว มกนั ถงึ ชว งเวลาการประเมนิ 4.5 ผกู ํากับลกู เสือนดั หมายและดําเนนิ การประเมนิ 5. การประเมนิ ผล 5.1 สงั เกตจากผลการประเมินตนเองของลกู เสือ 5.2 สงั เกตความม่นั ใจและการยนื ยนั ความพรอ มของลกู เสือ 138 คูม ือการจดั กิจกรรมลูกเสอื สํารองเสริมสรา งทกั ษะชวี ติ ดาวดวงที่ 1 ชั้นประถมศึกษาปท ี่ 1

ภาคผนวกประกอบแผนการจดั กิจกรรมท่ี 31 1. การประเมินผลตามเกณฑของหลกั สูตรการศกึ ษาขนั้ พืน้ ฐาน พ.ศ. 2551 ลกู เสอื เรยี นรจู ากกิจกรรม เกณฑการประเมิน ลูกเสอื เสรมิ สรางทกั ษะชวี ติ 1. เวลาเขารว มกจิ กรรม 2. การปฏิบตั กิ ิจกรรม ผกู าํ กับประเมนิ ผลเรยี นของ 3. ผลงาน / ช้ินงาน ลูกเสือที่รว มกจิ กรรม 4. พฤตกิ รรม/คณุ ลักษณะ ของลกู เสือ ผลการประเมนิ ผา น ไมผ า น - ซอ มเสรมิ - พัฒนาซ้ํา ตดั สินผลการเรียนรผู านเกณฑ ผา น รบั เคร่ืองหมายชัน้ ลูกเสือ ตามประเภทลกู เสอื คมู อื การจดั กิจกรรมลูกเสือสาํ รองเสรมิ สรางทกั ษะชวี ิต ดาวดวงที่ 1 ชัน้ ประถมศกึ ษาปท ี่ 1 139

แบบประเมนิ ตนเองของลกู เสือ ชอ่ื ..........................................................ประเภทลกู เสอื ...........................ชน้ั ................................ เกณฑท ี่ การประเมนิ ตนเอง ขอคดิ เห็น การพัฒนา ท่ี รายการทร่ี บั การประเมนิ สถานศึกษา ครบ/ ไมครบ/ กําหนด ผาน ไมผาน 1 1. เขารว มกจิ กรรมลกู เสือ 1.1 รว มกิจกรรมการฝก อบรม 30 ช่วั โมง/ ป 1.2 รว มกิจกรรมวนั สาํ คญั - วนั สถาปนาลกู เสือ 1 คร้ัง/ ป - วันถวายราชสดุดี 1 คร้ัง/ ป - วันพอแหงชาติ 1 ครง้ั / ป - วนั แมแ หง ชาติ 1 ครงั้ / ป - วนั ตา นยาเสพติด 1 ครั้ง/ ป - กิจกรรมบาํ เพญ็ ประโยชนอ่ืนๆ 1 ครั้ง/ ป - กจิ กรรมวฒั นธรรม/ ประเพณี 2 ครั้ง/ ป 1.3 เดนิ ทางไกล/ อยูคายพักแรม 1 ครั้ง/ ป 2 2. มผี ลงาน/ ช้ินงานจากการเรยี นรู กจิ กรรมลูกเสอื 2.1 ผลงานการบรกิ าร 1 รายการ/ ป 2.2 ชน้ิ งาน/ งานทคี่ ิดสรา งสรรค 1 รายการ/ ป 2.3 อ่ืนๆ เชน รายงานฯ 1 รายการ/ ป 3 3. มีความพรอมเขา รบั การทดสอบเพ่อื รับเครอ่ื งหมายวชิ าพเิ ศษตามประเภท ของลกู เสอื 3.1............................................. 3.2............................................. 3.3............................................. 3.4............................................. 3.5............................................. ผา นและพรอ ม สรุป  ฉนั มน่ั ใจวา ผาน ฉันมคี วามพรอมใหป ระเมนิ  ฉนั ยังไมพรอม 140 คมู ือการจัดกิจกรรมลกู เสือสํารองเสริมสรา งทกั ษะชวี ติ ดาวดวงที่ 1 ชั้นประถมศกึ ษาปท ่ี 1

สรุปผลการประเมนิ ตนเอง 1. กรณลี ูกเสอื สํารอง (ใหเลอื กภาพตอ ไปนี้แทนการยนื ยนั การประเมนิ ตนเอง)  ม่ันใจมากทไ่ี ดร ับ พรอมแลว ไมแนใจ ตองขอความ งนุ งง เครื่องหมาย ชวยเหลอื จาก ไมเ ขาใจ วิชาพเิ ศษ ผูกํากบั 2. กรณีลูกเสอื สามัญ-สามัญรนุ ใหญ มน่ั ใจมาก พรอ มรับการประเมนิ เครื่องหมายวชิ าพเิ ศษ พรอมรับการประเมนิ ยังตอ งพฒั นา/ ซอมเสริมบางเรอื่ ง ตอ งการความชวยเหลือจากผกู าํ กับลกู เสือ คูม ือการจดั กจิ กรรมลูกเสอื สาํ รองเสรมิ สรา งทกั ษะชวี ติ ดาวดวงท่ี 1 ชั้นประถมศกึ ษาปท ่ี 1 141

แบบประเมนิ พฤตกิ รรมทกั ษะชวี ิตของลกู เสือสาํ หรับผูกํากบั ลกู เสือ คาํ ชแี้ จง ใหผ ูตอบทําแบบประเมินทกุ ขอ โดยแตละขอ ใหท ําเครื่องหมาย/ ลงในชอ งทตี่ รงกบั ความ เปน จรงิ 2.1 พฤติกรรมลกู เสอื สํารองท่คี าดหวัง รายการประเมนิ ใช ไมใช 1. ลูกเสือมีทักษะในการสังเกตและจดจํา 2. ลูกเสือสามารถพ่ึงตนเองและดูแลตนเองได 3. ลกู เสอื สํารองปฏิบตั กิ จิ กรรมบาํ เพญ็ ประโยชนรกั ษาสิง่ แวดลอม และอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติ 4. ลกู เสือไมม ีปญหาทนั ตสขุ ภาพและไมเ จบ็ ปว ยดว ยโรคตดิ ตอ ตามฤดกู าล 5. ลูกเสือรูจักรักษาสุขภาพและปฏิเสธสิ่งเสพติด 6. ลูกเสือรูจ กั แกปญหาเฉพาะหนาหรือใหการชวยเหลอื / แจงเหตุเม่ือประสบเหตุ วกิ ฤต 7. ลูกเสอื มีสว นสูงและน้ําหนกั ตามเกณฑม าตรฐาน 8. ลูกเสือมีทักษะในการส่ือสารไดถกู กาลเทศะและไมกา วราวรุนแรง สรปุ แบบการประเมนิ ตนเอง   ฉนั มที ักษะชีวติ ฉันจะมที ักษะชวี ติ ฉนั ตอ งพฒั นาตนเองอกี มาก ถาแกไ ขปรบั ปรุงพฤตกิ รรม 142 คูมอื การจดั กจิ กรรมลูกเสอื สาํ รองเสริมสรา งทักษะชวี ิต ดาวดวงท่ี 1 ชั้นประถมศกึ ษาปท ี่ 1

2.2พฤตกิ รรมลกู เสือสามญั ทีค่ าดหวงั รายการประเมิน ใช ไมใ ช 1. ลูกเสอื มที ักษะในการปฏิบตั ิกจิ กรรมกลางแจง 2. ลกู เสอื รว มกจิ กรรมบําเพ็ญประโยชน 3. ลูกเสอื ชว ยตนเองและครอบครวั ได 4. ลูกเสอื ไมมีปญ หาทนั ตสขุ ภาพ ไมด่ืมนํ้าอดั ลมขนมกรบุ กรอบ ไมรบั ประทานขนมหวานเปนประจํา 5. ลกู เสอื รูจักใชเ วลาวา งใหเ ปนประโยชนแ ละไมต ิดเกม 6. ลกู เสือประพฤตติ นเหมาะสมกบั เพศและวยั มที กั ษะการสรา ง สัมพนั ธภาพและการส่ือสารไมก า วรา วรนุ แรง 7. ลูกเสือแสดงออกถึงความซอ่ื สตั ย รจู ักแกปญหา หรือใหค วาม ชว ยเหลือผอู ่ืน 8. ลูกเสอื มีนํา้ หนกั และสว นสงู ตามเกณฑม าตรฐาน สรุปแบบการประเมินตนเอง  มีทักษะชวี ติ จะมที ักษะชวี ติ ตองพฒั นาตนเอง ไมแนใ จชวี ิต พรอ มเผชิญ แกไขปรบั ปรงุ อีกมาก (มีปญ หาแลว ) อยา งรอดปลอดภยั พฤติกรรม (เสีย่ งนะเนี่ย) เรื่องที่ฉันจะตองปรับปรุง 1).................................................................................................................................................. 2).................................................................................................................................................. 3).................................................................................................................................................. 4).................................................................................................................................................. คมู อื การจัดกิจกรรมลกู เสือสํารองเสรมิ สรางทักษะชวี ิต ดาวดวงท่ี 1 ชัน้ ประถมศกึ ษาปท ี่ 1 143

2.3พฤติกรรมลกู เสือสามญั รนุ ใหญที่คาดหวัง รายการประเมนิ 12 1. ลูกเสอื พฒั นาตนเองใหมีทกั ษะในการทํากจิ กรรมลูกเสือ ตามความสนใจและไดรบั เครื่องหมายวชิ าพเิ ศษ 2. ลูกเสือทํากิจกรรมบําเพญ็ ประโยชนตอ ครอบครวั สถานศึกษา ชุมชน และสงั คม 3. ลูกเสือใชเ วลาวา งท่ีเปน ประโยชนท าํ กิจกรรม อนุรักษส งเสรมิ จารีตประเพณี ศลิ ปวฒั นธรรมไทย 4. ลูกเสอื รเู ทา ทันสอ่ื โฆษณาและรูจ กั ใชป ระโยชนจาก Internet 5. ลูกเสือเปลยี่ นแปลงพฤตกิ รรมหรือปรับปรงุ และพฒั นาตนเองได เหมาะสมกบั เพศวยั ไมก าวราวรนุ แรง 6. ลกู เสอื ทาํ กจิ กรรมหรอื โครงการประหยดั พลังงาน/ทรัพยากร 7. ลกู เสอื มกี ารออม หรือทําบญั ชีรายรบั รายจา ยอยางตอ เน่ือง 8. ลูกเสอื ไมเคยประสบอบุ ตั ิเหตจุ ากการใชย านพาหนะ สรุปแบบการประเมินตนเอง  มที กั ษะชวี ติ จะมที กั ษะชวี ติ ตองพัฒนาตนเอง ไมแนใจชวี ติ พรอมเผชญิ แกไขปรับปรงุ อกี มาก (มีปญ หาแลว) อยา งรอดปลอดภยั พฤตกิ รรม (เส่ียงนะเนย่ี ) เร่ืองทฉ่ี นั จะตองปรบั ปรุง 1).................................................................................................................................................. 2).................................................................................................................................................. 3).................................................................................................................................................. 4).................................................................................................................................................. 144 คมู ือการจดั กิจกรรมลูกเสอื สาํ รองเสริมสรางทักษะชวี ิต ดาวดวงที่ 1 ชั้นประถมศกึ ษาปท ่ี 1

2.4 พฤติกรรมลูกเสือวิสามัญที่คาดหวงั รายการประเมนิ ใช ไมใ ช 1. ลูกเสอื ทํากจิ กรรม/โครงการ ตามความถนดั และความสนใจ 2. ลกู เสือบริการผอู ืน่ ชวยเหลอื ชุมชน สงั คม และประเทศชาติ 3. ลูกเสือรจู กั วิธีปอ งกนั ความเส่ียงทางเพศ 4. ลูกเสอื ใชเ วลากบั สื่อไอทไี ดอ ยา งเหมาะสม 5. ลูกเสือตระหนักถงึ พิษภัยและหลีกเลี่ยงจากสงิ่ ยาเสพติด 6. ลกู เสือมคี านิยมสุขภาพ ดานอาหาร และความงามท่เี หมาะสม 7. ลูกเสือทาํ งานหารายไดระหวา งเรยี น 8. ลกู เสือไมมพี ฤติกรรมกาวราวและไมกอ เหตุรนุ แรง สรุปแบบการประเมินตนเอง  มที กั ษะชวี ติ จะมที ักษะชวี ติ ตองพัฒนาตนเอง ไมแ นใจชวี ติ พรอมเผชิญ แกไขปรับปรงุ อกี มาก (มปี ญ หาแลว ) อยางรอดปลอดภยั พฤตกิ รรม (เสี่ยงนะเนี่ย) เร่อื งทฉี่ นั จะตอ งปรบั ปรงุ 1).................................................................................................................................................. 2).................................................................................................................................................. 3).................................................................................................................................................. 4).................................................................................................................................................. คมู อื การจดั กจิ กรรมลูกเสอื สํารองเสริมสรางทักษะชวี ิต ดาวดวงที่ 1 ชัน้ ประถมศึกษาปท ่ี 1 145