2564แผนการบัญชีชั้นกลาง2

แผนการจดั การเรยี นรูแ้ บบฐานสมรรถนะ หลักสูตรประกาศนยี บตั รวชิ าชพี ช้นั สูง ประเภทวชิ า บริหารธรุ กจิ สาขาวชิ า การบัญชี รหัส 30201 – 2002 วชิ า การบญั ชชี ้ันกลาง 2 จัดทาโดย นางสุเมตตา จ้อยเจรญิ วทิ ยาลยั อาชวี ศึกษาเพชรบุรี สานักงานคณะกรรมการการอาชีวศกึ ษา

รายการตรวจสอบและอนญุ าตให้ใช้ เห็นควรอนญุ าตให้ใช้การสอนได้ เหน็ ควรปรบั ปรงุ เกย่ี วกบั .............................................................................................................................. อื่นๆ.............................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................... ............................................................. (นางสาวบุษบง นาคะเวช) หวั หน้าแผนกวิชา .........../......................./.................... เหน็ ควรอนญุ าตใหใ้ ช้การสอนได้ เหน็ ควรปรับปรุงเก่ียวกบั .............................................................................................................................. อืน่ ๆ.............................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................... ............................................................. (นางสาวประภาศรี ตระกูลสขุ ทรัพย์) หัวหนา้ งานพฒั นาหลกั สตู รการเรียนการสอน .........../......................./.................... ควรอนญุ าตใหใ้ ชก้ ารสอนได้ ควรปรบั ปรงุ เกี่ยวกบั ................................................................................................................................... อ่นื ๆ............................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................... ............................................................. (นายกู้เกยี รติ ดวงพลพรม) รองผอู้ านวยการฝ่ายวชิ าการ .........../......................./.................... ควรอนญุ าตใหใ้ ชก้ ารสอนได้ อ่ืน ๆ............................................................................................................................................................. ...................................................................................................................................................................... ............................................................. (นายวรากร ชยุติกุล) ผอู้ านวยการวิทยาลยั อาชีวศกึ ษาเพชรบุรี .........../......................./....................

คานา แผนการสอนวิชา “การบัญชชี ัน้ กลาง 2 ” รหัสวิชา 30201 – 2002 เรียบเรยี งขน้ึ เพ่อื ใช้ เป็นแนวทางในการจัดการเรียนการสอน วิชา การบัญชีชั้นกลาง 2 ตามหลักสูตรประกาศนียบัตร วชิ าชพี ชั้นสูง (ปวส.) พุทธศกั ราช 2557 ของสานักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา โดยจดั การ เรียนการสอนท้ังหมด 18 สัปดาห์ สัปดาห์ละ 4 ช่ัวโมง เนื้อหาภายในแบ่งออกเป็น 9 หน่วย ประกอบด้วยเน้ือหาการบันทกึ บัญชีเก่ียวกับหนีส้ ิน การบันทึกบัญชขี องหา้ งหนุ้ ส่วน การเปล่ียนแปลง ในส่วนของผูเ้ ป็นหุ้นส่วน การเลิกกิจการห้างหุ้นส่วน การจัดตั้งบริษัทจากัด การเปล่ียนแปลงในส่วน ของผู้ถือหนุ้ กาไรสะสมและเงินปันผล การคานวณมูลค่าหุ้นของบริษัทจากัดและการเลิกกจิ การและ การชาระบัญชีของบริษทั จากดั เป็นต้น สาหรับแผนการสอนรายวิชานี้ ผู้จัดทาได้รวบรวมความรู้จากแหล่งต่างๆ และใช้เวลาใน การศึกษาค้นคว้า เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพต่อการเรียนการสอน และการจัดการเรียนการสอนตาม แนวทางหลักปรชั ญาของเศรษฐกจิ แบบพอเพยี ง ผูจ้ ดั ทาขอขอบคุณผู้ทรงคณุ วฒุ เิ จ้าของเอกสารตาราทกุ ท่านทสี่ รา้ งแหล่งความรู้ และผู้ทมี่ สี ว่ น เกี่ยวข้องต่าง ๆ ซึ่งเป็นส่วนสาคัญทีท่ าให้แผนการสอนวิชา การบัญชีชน้ั กลาง 2 เลม่ น้ีเสรจ็ สมบูรณ์ เปน็ ทีเ่ รียบรอ้ ย หากมขี อ้ เสนอแนะประการใด ขอไดโ้ ปรดแจ้งผู้จดั ทาทราบดว้ ย จกั ขอบคุณยงิ่ ลงชอ่ื ........................................ (นางสุเมตตา จ้อยเจริญ)

ลกั ษณะรายวิชา ประเภทวชิ า บริหารธุรกิจ หลกั สูตร ประกาศนียบตั รวิชาชีพชั้นสูง (ปวส.) ชื่อวิชา การบัญชีช้นั กลาง 2 จานวน 3 หนว่ ยกิต สาขาวชิ าการบญั ชี รหสั 30201 – 2002 ทฤษฎี 2 ช่วั โมง/สปั ดาห์ ปฏบิ ตั ิ 2 ชว่ั โมง/สัปดาห์ จดุ ประสงค์รายวิชา 1. เข้าใจเก่ียวกบั การรับรรู้ ายการ การวัดมลู ค่าหน้สี นิ สว่ นของเจา้ ของประเภทห้างห้นุ ส่วนจากัดและ บริษัทจากดั การแสดงรายการและเปดิ เผยขอ้ มูลในงบการเงนิ ตามมาตรฐานการบัญชี 2. มที ักษะในการบันทกึ บัญชแี ละแสดงรายการเปิดเผยขอ้ มูลในงบการเงินเก่ยี วกับหน้สี ินสว่ นของ เจา้ ของ ประเภทห้างหุน้ ส่วนจากดั และบริษทั จากัด ตามมาตรฐานการบญั ชี 3. มคี ุณลกั ษณะนสิ ยั ที่พงึ ประสงคแ์ ละมเี จตคติท่ีดีในการประกอบอาชีพ สมรรถนะรายวิชา 1 แสดงความร้เู กีย่ วกับหน้ีสิน สว่ นของเจา้ ของ ประเภทหา้ งหุ้นส่วนจากัดและบรษิ ัทจากัด 2. ปฏิบัตงิ านบัญชเี ก่ยี วกับหนีส้ นิ ส่วนของเจ้าของ ประเภทหา้ งหนุ้ สว่ นจากดั และบริษทั จากดั ตาม มาตรฐานการบญั ชี คาอธิบายรายวิชา ศกึ ษาและปฏิบัตเิ กย่ี วกบั การรับรรู้ ายการ การวัดมูลคา่ หนีส้ ินหมนุ เวยี น ประมาณการหน้สี นิ หนี้สินท่ี อาจเกิดขึ้นและหนีส้ ินไมห่ มนุ เวยี น การบญั ชสี ่วนของเจ้าของประเภทห้างหุ้นส่วนจากัดและบรษิ ทั จากดั ตัง้ แต่ การจัดต้ัง การดาเนินงาน การเปลีย่ นแปลงในส่วนผู้ถือหนุ้ การจัดสรรกาไร การเลิกกิจการ และการชาระบญั ชี การแสดงรายการและเปิดเผยขอ้ มูลในงบการเงิน

สารบัญ หนา้ บทท่ี 1 การบนั ทึกบญั ชีเกีย่ วกับหนสี้ นิ  ความหมายของหนี้สิน  ลกั ษณะของหนสี้ ิน  การรับรู้รายการหนีส้ นิ  การวัดมลู ค่าของหน้สี นิ  ประเภทของหนีส้ นิ  การแสดงหนีส้ ินในงบการเงิน บทที่ 2 การบนั ทึกบัญชีของห้างหุ้นสว่ น  ลกั ษณะทว่ั ไปของหา้ งหนุ้ สว่ น  การบัญชีของผู้เป็นหุ้นส่วน  การเปิดบญั ชีเมอ่ื จัดตงั้ หา้ งห้นุ ส่วน  การบันทกึ เก่ยี วกับการแบ่งกาไรและขาดทุนของห้างห้นุ สว่ น  การจดั ทางบการเงินของห้างหุ้นสว่ น  การจัดทางบการเงินของห้างห้นุ ส่วนจดทะเบยี น  หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง บทที่ 3 การเปล่ียนแปลงในส่วนของผูเ้ ป็นหุน้ สว่ น  การรบั หนุ้ ส่วนใหม่  การลาออกของผูเ้ ปน็ หุ้นส่วน  การถึงแก่กรรมของผูเ้ ป็นหนุ้ ส่วน บทที่ 4 การเลิกกจิ การหา้ งหนุ้ สว่ น  สาเหตุของการเลิกหา้ งหุ้นสว่ น  การชาระบัญชีเลกิ หา้ งห้นุ สว่ น  วธิ ีการปฏิบัตใิ นการชาระบญั ชี บทที่ 5 การจดั ตั้งบรษิ ทั จากัด  ความหมายของบริษทั จากัด  ประเภทของบรษิ ัทจากัด  ทนุ ของบรษิ ัทจากัด  ชนดิ ของหนุ้ ทุน

สารบญั หนา้  การบันทกึ บญั ชีเกย่ี วกับการจดทะเบยี น และการออกจาหน่ายหนุ้ ทนุ  งบการเงนิ ของบริษทั เอกชนจากัดและบรษิ ัทมหาชนจากดั บทที่ 6 การเปล่ียนแปลงในส่วนของผู้ถือห้นุ  ความหมายและสว่ นประกอบของผู้ถือหนุ้  การเพิ่มทนุ -ลดทนุ  หลกั เกณฑ์และวิธีการในการลดทนุ ของบริษัทเอกชนจากัด  สทิ ธใิ นการซื้อหนุ้ ทนุ  ห้นุ ทนุ รับคืนมา  การไถ่คนื หุน้ บรุ ิมสทิ ธิ  การแปลงสภาพหุ้นทนุ  การแบง่ แยกหุ้นและการลดหุ้น  การตีราคาสนิ ทรัพยเ์ พ่มิ  การประเมินจัดเกบ็ ค่าหุ้นเพ่มิ เตมิ บทท่ี 7 กาไรสะสมและเงนิ ปันผล  ความหมายของกาไรสะสม  รายการท่ที าใหก้ าไรสะสมเปลีย่ นแปลง  เงินปันผล  การจดั สรรกาไรสะสม  การบันทึกบัญชีเกยี่ วกับการจดั สรรกาไรสะสม  งบกาไรสะสม  งบแสดงการเปลยี่ นแปลงในส่วนของเจา้ ของ  การแสดงรายการส่วนของผู้ถอื หุ้นในงบแสดงฐานะการเงนิ บทที่ 8 การคานวณมลู ค่าหุน้ ของบรษิ ทั จากดั  วธิ ีคานวณมลู คา่ หุน้ ของบรษิ ทั จากัด  ราคาตามบัญชีต่อหนุ้  กาไรตอ่ หนุ้ บทท่ี 9 การเลิกกจิ การและการชาระบญั ชีของบรษิ ัทจากัด  สาเหตุของการเลกิ บริษทั จากัด

สารบญั หนา้  การชาระบญั ชเี ลกิ บริษทั จากัด  รายงานการชาระบัญชีเลิกบรษิ ัทจากัด

หนว่ ยการเรยี นรู้ เวลาเรียน (ชม.) หนว่ ย หนว่ ยการเรียนรู้ ทฤษฏี ปฏบิ ัติ รวม ท่ี 1 การบันทึกบญั ชีเกยี่ วกบั หนีส้ นิ 448 2 การบนั ทึกบญั ชขี องหา้ งหุ้นส่วน 448 3 การเปลย่ี นแปลงในส่วนของผ้เู ปน็ หนุ้ ส่วน 448 4 การเลิกกิจการห้างหุ้นสว่ น 448 5 การจดั ตงั้ บรษิ ทั จากัด 448 6 การเปลย่ี นแปลงในสว่ นของผ้ถู ือหุ้น 448 7 กาไรสะสมและเงินปันผล 448 8 การคานวณขอ้ ผดิ พลาดทางบญั ชี 448 9 การเลิกกจิ การและการชาระบญั ชีของบริษัทจากัด 224 รวม 34 34 68

ตารางวิเคราะห์หลักสูตร รหัส 30201 – 2002 ช่อื วชิ า การบญั ชีช้ันกลาง 2 ทฤษฏี 2 ชัว่ โมง/สปั ดาห์ ปฏบิ ัติ 2 ชัว่ โมง/สปั ดาห์ จานวน 3 หน่วยกติ พฤติกรรม พุทธพิ สิ ัย ชือ่ หน่วยการเรยี นรู้ ความรู้ ความเ ้ขาใจ การนาไปใ ้ช การวิเคราะห์ การสังเคราะห์ การประเ ิมน ่คา ทักษะพิสัย ิจตพิ ัสย รวม ลาดับ จานวน ัช่วโมง 1. การบนั ทกึ บัญชีเกยี่ วกบั หนส้ี นิ 1 112 1 2 2 10 3 8 1 3 2 11 2 8 2. การบนั ทกึ บัญชีของห้างหนุ้ ส่วน 1 112 1 3 2 11 2 8 3. การเปล่ยี นแปลงในส่วนของผเู้ ปน็ 1 112 1 3 2 11 2 8 หุ้นสว่ น 1 112 1 3 2 11 2 8 4. การเลิกกิจการห้างหุ้นส่วน 1 3 2 11 2 8 1 3 3 12 1 8 5. การจดั ตั้งบริษัทจากัด 1 112 1 3 3 12 1 8 1 3 2 11 2 4 6. การเปลย่ี นแปลงในสว่ นของผ้ถู อื หุ้น 1 1 1 2 7. กาไรสะสมและเงินปนั ผล 1 112 8. การคานวณข้อผิดพลาดทางบญั ชี 1 112 9. การเลกิ กิจการและการชาระบัญชขี อง 1 1 1 2 บรษิ ทั จากัด รวม 9 9 9 18 9 26 20 100 ลาดบั ความสาคัญ 3 332 31

กาหนดการสอน หน่วย ชอื่ หนว่ ยการเรยี นร/ู้ รายการสอน สมรรถนะประจาหนว่ ย สัปดาห์ ช่วั โมง ท่ี ท่ี ท่ี 1 การบนั ทึกบญั ชเี กี่ยวกับหน้ีสนิ บนั ทึกบญั ชแี ละแสดงรายการเกยี่ วกบั 1 – 2 8 - ความหมายของหน้สี ิน หนี้สินในงบแสดงฐานะการเงนิ ตาม - ลักษณะของหนี้สนิ หลักการบญั ชี - การรับรรู้ ายการหนส้ี นิ - การวัดมูลค่าของหนสี้ นิ - ประเภทของหนีส้ ิน - การแสดงหนีส้ นิ ในงบการเงิน 2 การบันทึกบัญชขี องห้างหุ้นส่วน บันทึกบัญชีและแสดงรายการเก่ียวกับ 3 – 4 8 - ลกั ษณะทัว่ ไปของห้างหุ้นสว่ น ส่วนของผู้เป็นหุ้นส่วนในงบแสดงฐานะ - การบญั ชีของผู้เปน็ ห้นุ สว่ น การเงนิ ตามหลกั การบัญชี - การเปิดบญั ชีเมือ่ จดั ต้ังห้างหุ้นสว่ น - การบันทึกเกย่ี วกับการแบง่ กาไร และขาดทนุ ของหา้ งหนุ้ สว่ น - การจดั ทางบการเงนิ ของหา้ ง หุน้ ส่วน - การจัดทางบการเงนิ ของห้าง ห้นุ ส่วนจดทะเบยี น - หลักปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง 3 การเปล่ียนแปลงในส่วนของผ้เู ป็น บันทึกบัญชกี ารเปลยี่ นแปลงในสว่ นของผู้ 5 – 6 8 หนุ้ ส่วน เปน็ หุ้นส่วนตามหลกั การบัญชี - การรบั ห้นุ ส่วนใหม่ - การลาออกของผเู้ ป็นหนุ้ ส่วน - การถึงแกก่ รรมของผูเ้ ปน็ หนุ้ ส่วน

กาหนดการสอน หนว่ ย ชื่อหนว่ ยการเรียนรู้/รายการสอน สมรรถนะประจาหนว่ ย สปั ดาห์ ช่วั โมง ท่ี ท่ี ท่ี 4 การเลกิ กจิ การหา้ งหนุ้ ส่วน บันทึกบัญชีการเลิกกิจการห้างหุ้นส่วน 7 – 8 8 - สาเหตขุ องการเลิกห้างหุ้นส่วน ตามหลกั การบญั ชี - การชาระบัญชีเลิกห้างหุน้ ส่วน - วิธกี ารปฏบิ ัตใิ นการชาระบญั ชี 5 การจัดตัง้ บริษทั จากัด บนั ทกึ บญั ชเี กย่ี วกับการจดั ต้ังบรษิ ัทตาม 9 – 10 8 - ความหมายของบริษทั จากัด หลกั การบัญชี - ประเภทของบริษัทจากดั - ทุนของบริษัทจากัด - ชนดิ ของหุน้ ทนุ - การบันทึกบัญชีเกี่ยวกับการจด ทะเบียน และการออกจาหน่ายหุ้น ทนุ - งบการเงินของบริษัทเอกชนจากัด และบรษิ ัทมหาชนจากดั 6 การเปล่ียนแปลงในสว่ นของผถู้ ือหุน้ บนั ทกึ บัญชเี ก่ยี วกับการเปล่ียนแปลงใน 11 – 12 8 - ความหมายและส่วนประกอบของผู้ ส่วนของผู้ถอื หุ้นตามหลกั การบญั ชี ถอื หุ้น - การเพม่ิ ทนุ -ลดทนุ - หลักเกณฑ์และวธิ ีการในการลดทุน ของบรษิ ทั เอกชนจากัด - สทิ ธิในการซื้อห้นุ ทุน - หุ้นทนุ รับคืนมา - การไถค่ นื หุ้นบุริมสทิ ธิ - การแปลงสภาพหุ้นทุน - การแบง่ แยกหนุ้ และการลดห้นุ - การตีราคาสินทรัพยเ์ พิ่ม - การประเมนิ จดั เก็บค่าหุ้นเพิ่มเตมิ

กาหนดการสอน หนว่ ย ช่ือหน่วยการเรยี นรู้/รายการสอน สมรรถนะประจาหนว่ ย สัปดาห์ ชั่วโมง ท่ี ท่ี ท่ี 7 กาไรสะสมและเงนิ ปันผล บันทึกบัญชีเก่ียวกับการจัดสรรกาไร - ความหมายของกาไรสะสม สะสมและเงนิ ปนั ผลตามหลักการบญั ชี - ร า ย ก า ร ที่ ท า ใ ห้ ก า ไ ร ส ะ ส ม เปลีย่ นแปลง - เงนิ ปนั ผล - การจดั สรรกาไรสะสม - การบนั ทึกบญั ชเี ก่ียวกบั การจัดสรร กาไรสะสม - งบกาไรสะสม - งบแสดงการเปลี่ยนแปลงในส่วน ของเจ้าของ - การแสดงรายการส่วนของผู้ถือหุ้น ในงบแสดงฐานะการเงนิ 8 การคานวณมลู ค่าหนุ้ ของบรษิ ทั คาน วณมูลค่าหุ้นของบริษัทตามท่ี 13 – 14 8 จากดั กฎหมายกาหนด - วิธคี านวณมลู ค่าห้นุ ของบริษทั จากัด - ราคาตามบญั ชีต่อหุ้น - กาไรตอ่ หุน้ 9 การเลิกกิจการและการชาระบัญชี ชาระบัญชีการเลกิ กจิ การของบรษิ ทั 15 – 17 12 ของบรษิ ัทจากดั จากัดตามกฎหมายกาหนด - สาเหตุของการเลิกบริษัทจากดั - การชาระบญั ชเี ลิกบริษัทจากัด - รายงานการชาระบญั ชเี ลกิ บริษทั จากดั

การบูรณาการเศรษฐกิจพอเพยี ง วชิ า การบัญชีชั้นกลาง 2 3 ห่วง 1. พอประมาณ  ใชภ้ ูมิปัญญาทอ้ งถิน่  ไม่เบียดเบียนตนเองและผู้อืน่  มคี วามพอดีในการใช้ทรพั ยากร  .............................................................................................................................................................. 2. มีเหตุผล  สามารถตัดสินใจไดอ้ ย่างมีเหตผุ ล  มีกระบวนการทางานอย่างมเี หตผุ ลและรอบคอบ  .............................................................................................................................................................. 3. มภี ูมิคุ้มกัน  มคี วามพร้อมในการรบั การเปลีย่ นแปลงหรอื ผลกระทบด้านต่าง ๆ  นกั เรียน นักศึกษา เหน็ ความสาคัญของการเรียน และประโยชน์ตอ่ การดารงชีวติ ของวชิ านี้  นกั เรยี น นักศกึ ษา สามารถวางแผนการทางาน และคานงึ ถงึ การใชท้ รพั ยากรอย่างยงั่ ยืนได้  .............................................................................................................................................................. 2 เง่ือนไข 1. ความรแู้ ละทักษะ  นกั เรยี น นักศกึ ษา มคี วามรคู้ วามเข้าใจในวชิ าเรียน นาไปใช้ไดจ้ ริง  นักเรียน นักศกึ ษา มีทกั ษะในวชิ า สามารถปฏบิ ตั ิงานได้จรงิ  .............................................................................................................................................................. 2. คุณธรรม  นกั เรยี น นักศกึ ษา มมี นษุ ยสมั พนั ธ์ ความสามคั คี  นกั เรียน นกั ศึกษา มคี วามสนใจใฝ่รู้  นกั เรยี น นักศึกษา มีความรบั ผดิ ชอบ  นักเรียน นกั ศึกษา มีความคดิ รเิ ร่มิ สร้างสรรค์  .............................................................................................................................................................. จากการบรู ณาการทาให้ชีวติ เศรษฐกจิ สงั คม มีความสมดุล มนั่ คง และยงั่ ยืน

กรอบการจัดการเรียนรู้แบบบรู ณาการเป็นเรอ่ื ง/ช้นิ งาน/โครงการ และบรู ณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ความพอประมาณ 1. ความพอประมาณในการใช้วัสดุอปุ กรณอ์ ย่างประหยดั 2. ความพอประมาณกับการจัดทาบัญชี ความมเี หตุผล การแสดงราย การมีภมู ิคุ้มกนั 1. มีเหตใุ นหลกั การ และกระบวนการ เกย่ี วกบั หน้สี ิน 1. มีความรู้และมีความเข้าใจเกี่ยวกับการ ปฏิบตั ิงานบัญชี และสว่ นของ จัดทาบัญชีทาให้มีการบริหารงานอย่างมี 2. มเี หตผุ ลในการบันทึกรายการบัญชี เจ้าของในงบ ประสทิ ธภิ าพ เกยี่ วกบั หนีส้ ินและทนุ 2. ทาให้สามารถดาเนินชีวิตได้อย่างมี 3. มเี หตผุ ลและหลักเกณฑใ์ นการจัดทา การเงิน ความสุข โดยไม่ทาให้เกิดปัญหาทางด้าน รายงานทางการเงิน การเงิน และทาให้บุคคลไม่มีหนี้สิน และ 4. มที กั ษะในการจัดทางบการเงิน รู้จักแก้ปัญหาทางการเงิน สามารถใช้ชีวิต อยา่ งมีความสขุ ได้ เง่อื นไขด้านความรแู้ ละทกั ษะ เงอ่ื นไขดา้ นคุณธรรม จริยธรรม คา่ นยิ ม 1. มคี วามรูค้ วามเข้าในความหมายของ คุณลกั ษณะที่พงึ ประสงค์ สินทรพั ย์ 2. มคี วามร้คู วามเข้าใจเกยี่ วการคานวณ 1. มีการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม ค่านิยม หนสี้ ินและทนุ และคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของเรยี นที่ 3. มที ักษะในการบนั ทกึ บญั ชเี กย่ี วกบั ครสู ามารถสงั เกตไดข้ ณะทาการสอน ใน หน้ีสินและทุน ดา้ นการมมี นษุ ย์สัมพนั ธ์ ความมรี ะเบยี บ 4. มที กั ษะในการจดั ทางบการเงิน วนิ ยั ความรบั ผิดชอบ ความซอ่ื สตั ย์สุจรติ ความเช่อื มนั ในตนเอง การประหยดั ความ สนใจใฝร่ ู้ ความกตัญญูกตเวที

แผนการจดั การเรยี นรู้ หน่วยท่ี 1 หลักสูตร ประกาศนียบตั รวิชาชพี ชน้ั สงู (ปวส) สอนครง้ั ที่ 1 - 2 รหสั วิชา 30201 – 2002 ชือ่ วิชา การบญั ชชี น้ั กลาง 2 เวลา 8 ชม. ชอื่ หนว่ ยการเรียนรู้ การบันทกึ บัญชีเกย่ี วกบั หน้สี ิน ทฤษฏี 2 ชม. ปฏบิ ตั ิ 2 ชม. 1. สาระสาคญั หน้ีสิน หมายถึง ภาระผูกพันในปัจจุบันของกจิ การ ภาระผูกพันดังกล่าวเปน็ ผลของเหตุการณ์ในอดีต ซ่ึง การชาระภาระผูกพันนัน้ คาดว่าจะส่งผลใหก้ จิ การต้องสูญเสยี ทรัพยากรที่มีประโยชนเ์ ชิงเศรษฐกิจนั้นออกไป 2. สมรรถนะประจาหนว่ ย บันทึกบัญชีและแสดงรายการเก่ยี วกับหนส้ี นิ ในงบแสดงฐานะการเงินตามหลักการบญั ชี 3. จดุ ประสงค์การเรียนรู้ 1. อธบิ ายความหมายของหนีส้ นิ และบอกลกั ษณะของหน้สี ินได้ 2. อธิบายการรับรู้รายการหนส้ี ินได้ 3. อธบิ ายการวดั มลู ค่าหนี้สินได้ 4. อธบิ ายประเภทของหนสี้ ินได้ 5. อธบิ ายหน้สี นิ อาจเกิดข้นึ ได้ 6. จาแนกประเภทหน้ีสินในงบการเงินได้ 4. สาระการเรยี นรู้ 1. ความหมายของหนี้สิน 2. ลกั ษณะของหนสี้ ิน 3. การรับร้รู ายการหนี้สิน 4. การวัดมูลค่าของหนส้ี ิน 5. ประเภทของหนีส้ ิน 6. การแสดงหน้สี นิ ในงบการเงนิ

5. กจิ กรรมการเรียนรู้ (สัปดาห์ที่ 1 – 2 ) ขัน้ นาเข้าสบู่ ทเรียน 1. ครูแนะนาเน้ือหารายวชิ าการบญั ชชี นั้ กลาง 2 ตามโครงการสอน และเกณฑ์ในการประเมินผลรายวิชา 2. ครูแนะนาเนื้อหา หนว่ ยที่ 1 ความหมายของหนีส้ ิน ลกั ษณะของหนีส้ ิน การรบั รูร้ ายการหน้ีสนิ การ วดั มลู คา่ ของหน้สี ิน ประเภทของหนี้สิน การแสดงหน้สี ินในงบการเงนิ และแจ้งผลการเรยี นรูท้ ีค่ าดหวัง 3. ทดสอบกอ่ นเรยี น หน่วยท่ี 2 ขน้ั สอน 4. ครูใช้คาถามลักษณะแนะนาเพ่อื ให้นกั เรยี นคิด วิเคราะห์ จากการศกึ ษาเนื้อหาด้วยตนเอง 5. ครูแนะนาเน้ือหาที่นักเรียนต้องเรยี นโดยศึกษาขอ้ มูลจากมาตรฐานการบญั ชปี ระกอบกัน 6. มอบหมายให้ทางานกล่มุ ตามใบงาน เรอ่ื งความหมายของหนสี้ ิน ลกั ษณะของหนสี้ ิน การรับรู้รายการ หนี้สนิ การวดั มลู ค่าของหนส้ี นิ ประเภทของหนส้ี ิน การแสดงหนส้ี ินในงบการเงนิ เพอ่ื ใหเ้ กดิ การเรียนรตู้ าม จุดประสงค์ คือ - อธบิ ายความหมายของหน้สี นิ และบอกลกั ษณะของหน้สี นิ ได้ - อธิบายการรบั รู้รายการหนี้สินได้ - อธบิ ายการวดั มูลค่าหน้ีสินได้ - อธบิ ายประเภทของหนสี้ ินได้ - อธบิ ายหนสี้ นิ อาจเกดิ ขึน้ ได้ - จาแนกประเภทหนี้สนิ ในงบการเงนิ ได้ ข้นั สรุปและประเมินผล 7. ครูและนกั เรยี นช่วยกันสรปุ สาระสาคญั และจดบันทกึ ไว้ 8. ทดสอบหลังเรยี น 6. สื่อและแหล่งการเรียนรู้ 1. หนงั สือเรียนการบญั ชีชั้นกลาง 2 สานกั พมิ พ์ศูนยส์ ่งเสรมิ วิชาการ เรียบเรียงโดย จรัญ ตันมา 2. หนงั สือเรียนการบญั ชีช้ันกลาง 2 บริษทั ศูนย์หนังสือ เมอื งไทย จากัด เรียบเรยี งโดย วนิ ัย รม่ บารมี 3. แบบทดสอบ 4. อินเทอรเ์ น็ต 7. หลกั ฐานการเรียนรู้ 7.1 หลกั ฐานความรู้ 1. สรุปความรเู้ ป็น Mind map 7.2 หลักฐานการปฏิบัติงาน 1. Mind map การบันทกึ บญั ชีเกยี่ วกับหน้ีสิน

2. แบบฝกึ หัด 8. การวดั และประเมินผล 8.1 วธิ กี าร 1. ตรวจแบบทดสอบกอ่ นเรียน แบบทดสอบหลังเรียน 2. ตรวจแบบฝกึ หัดและผลงานตามใบงาน 3. การสังเกตและประเมนิ พฤติกรรมดา้ นคุณธรรม จรยิ ธรรม คา่ นิยม และคุณลกั ษณะอันพึงประสงค์ 8.2 เครอื่ งมือ 1. แบบทดสอบกอ่ นเรยี น 2. แบบทดสอบหลังเรยี น 3. แบบฝึกหัด 4. ใบงาน 5. แบบประเมนิ คณุ ธรรม จรยิ ธรรม และคุณลักษณะอนั พึงประสงคต์ ามระดบั คุณวฒุ อิ าชีวศกึ ษา 8.3 เกณฑ์ 1. แบบทดสอบ มีเกณฑผ์ ่านคือ 50% 2. แบบฝกึ หัด มเี กณฑ์ผ่านคือ ปฏิบตั ถิ กู ต้อง 50% ขึ้นไป 3. การประเมินผลงาน เกณฑ์ผา่ นคือ ผลประเมินอยูต่ ง้ั แต่ระดบั ดขี นึ้ ไป 4. แบบประเมินคุณธรรม จริยธรรม และคุณลักษณะอนั พึงประสงค์ คะแนนข้ึนอย่กู บั การประเมนิ ระดบั คุณภาพตามพฤติกรรมบง่ ชี้

9. บนั ทกึ ผลหลงั การจดั การเรยี นรู้ 9.1 ข้อสรุปหลังการจัดการเรยี นรู้ ............................................................................................................................. ................................ ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................ ......................................................................................................................................... .................... ............................................................................................................... .............................................. ............................................................................................................................. ............................... 9.2 ปญั หาท่พี บ ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................ ............................................................................................................................. ................................ ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................ ........................................................................................................................................... .................. 9.3 แนวทางแกป้ ัญหา ................................................................................................... .......................................................... ............................................................................................................................. ................................ ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................ ............................................................................................................................. ................................ ............................................................................................................................................................

ใบความรู้ที่ 1 หน่วยท่ี 1 หลกั สตู ร ประกาศนียบัตรวชิ าชพี ช้นั สงู (ปวส) สอนครัง้ ที่ 1 - 2 รหสั วชิ า 30201 – 2002 ชื่อวิชา การบัญชีชั้นกลาง 2 เวลา 8 ชม. ชอ่ื เรือ่ ง การบนั ทกึ บัญชเี กีย่ วกับหนีส้ นิ 1. จดุ ประสงค์การเรียนรู้ 1.1 จุดประสงค์ท่วั ไป ผู้เรยี นมคี วามรูค้ วามเข้าใจเกยี่ วกบั หนี้สนิ 1.2 จดุ ประสงคเ์ ชิงพฤติกรรม 1. อธิบายความหมายของหนี้สินและบอกลักษณะของหน้ีสินได้ 2. อธบิ ายการรบั รรู้ ายการหน้ีสินได้ 3. อธบิ ายการวัดมลู คา่ หนส้ี นิ ได้ 4. อธบิ ายประเภทของหน้สี นิ ได้ 5. อธิบายหน้ีสินอาจเกิดข้นึ ได้ 6. จาแนกประเภทหนี้สนิ ในงบการเงินได้ 2. สมรรถนะ แสดงความรู้และปฏบิ ัติเกยี่ วกบั หนี้สินในงบการเงนิ 3. เนือ้ หาสาระ (อาจมรี ปู ภาพประกอบ) ความหมายและประเภทของหน้ีสิน หน้ีสิน (Liability) บัญญัติศัพท์โดยสมาคมนักบัญชีและผู้สอบบัญชีรับอนุญาตแห่งประเทศไทยได้ให้ ความหมายของหน้ีสินว่า หมายถึง จานวนเงินที่กิจการเป็นหน้ีบุคคลอื่นหรือพันธะผูกพันอันเกิดจากรายการ ค้า การกู้ยืมหรือจากการอ่ืน ซ่ึงจะต้องชาระคืนในภายหน้าด้วยทรัพย์สิน หรือบริการ เช่น เจ้าหนี้ การคา้ เงนิ กู้ เงินเบกิ เกนิ บญั ชีธนาคาร เจา้ หน้ีอน่ื ๆ เป็นตน้ ประเภทของหนส้ี ิน แบง่ ออกเปน็ 5 ประเภท 1. หน้ีสินหมุนเวียน (Current Liabilities) หมายถึง หน้ีสินซึ่งมีระยะเวลาการชาระคืน ภายใน 1 ปี หรือภายในรอบระยะเวลาดาเนนิ งานตามปกติของกิจการด้วย สินทรัพยห์ มุนเวยี นหรือด้วยการก่อหนส้ี ินระยะ สัน้ อ่ืนแทน หน้ีสินหมุนเวยี นแบ่งเป็นประเภทยอ่ ย ๆ ได้ 2 ประเภท คอื 1. หนสี้ ินหมุนเวยี นทท่ี ราบจานวนหน้ที แี่ นน่ อน ณ วนั ส้นิ งวดได้แก่ 1.1 เจา้ หน้ี (Account Payable) หมายถงึ จานวนเงินท่กี ิจการมภี าระผูกพนั ท่ีจะตอ้ งชาระให้กบั บุคคล หรอื กิจการอื่นเปน็ คา่ สนิ คา้ หรือบรกิ าร 1.2 ตัว๋ เงนิ จา่ ยระยะสัน้ (Notes Payable) หมายถึง เอกสารท่ีกจิ การออกให้กบั บุคคลหรือกิจการ เพื่อ เป็นสัญญาว่าเมือ่ ครบกาหนดตามเอกสารนัน้ กจิ การจะจ่ายเงนิ ให้กบั ผู้ท่ถี ือเอกสาร ในจานวนเงินตามเอกสารน้ัน

1.3 หน้ีสินระยะยาวส่วนท่ีถึงกาหนดชาระในงวดปัจจุบัน (Long-term Liabilities) หมายถึง ภาระ ผูกพนั ท่ีกจิ การจะตอ้ งชาระคืนบคุ คลหรือกิจการอนื่ ที่มรี ะยะเวลาการชาระคืนเกนิ 1 ปี แต่ถา้ หากหน้ีสินระยะยาว ใดท่ีจะถึงกาหนดชาระภายใน 1 ปีข้างหน้า หนี้สินระยะยาวจานวนนั้น จะถือเป็นหน้ีสินหมุนเวียน ตัวอย่างเช่น กิจการกเู้ งินกู้ระยะยาวจากธนาคารจานวน 1,000,000 บาท มีกาหนดชาระคืนเงินต้น 10 ปี ปีละ 100,000 บาท เริ่มชาระคืนเงินต้นปีหน้าน้ีเป็นปีแรก ดังน้ัน เงินจานวน 100,000 บาท ท่ีจะต้องชาระคืนในปีหน้า จะถือว่าเป็น หน้สี นิ หมุนเวียน และหนีส้ นิ ระยะยาวจะเปน็ จานวนเงินเพยี งแค่ 900,000 บาท 1.4 เงินสดปันผลค้างจ่าย ( Cash Dividends Payable ) หมายถึง การจ่ายเงินปันผลจะมีเฉพาะ กิจการประเภทบริษัทจากัด เพราะเป็นการจ่ายจากกาไรสะสมตามมตขิ องคณะกรรมการบริหารของบริษัท ณ วัน ประกาศจ่ายเงินปันผลย่อมถือว่าบริษัทมีพันธะผูกพันที่จะต้องจ่ายเงินปันผลให้แก่ผู้ถือหุ้น ซ่ึงจะมีฐานะเป็น เจ้าหนี้ของกิจการด้วยเงินปันผลค้างจ่ายน้ัน ตามปกติกิจการจะประกาศจ่ายเงินปันผลในวันส้ินงวด และจะ กาหนดจ่ายเงินปันผลของงวดปัจจุบันในตอนต้นงวดถัดไป ดังน้ันเงินสดปันผลค้างจ่ายจึงแสดงเป็นหนี้สิน หมุนเวียนในงบดุล 1.5 เงินมัดจาและเงินประกัน ( Returnable Deposits and Agency Obligations ) หมายถึง เงินหรือหลักทรพั ย์ท่กี จิ การได้รับจากลูกค้าหรอื พนักงานเพ่ือเป็นประกนั ในการปฏิบัตติ ามสัญญา เพื่อเปน็ ประกัน ว่าจะไดร้ ับสทิ ธหิ รอื บริการบางอย่างรวมทัง้ สินค้าในอนาคต เพ่ือเปน็ ประกันความเสยี หายต่อสินทรพั ยข์ องกิจการ ที่อาจจะเกิดขึ้นในอนาคต เม่ือมีการปฏิบัติตามสัญญา กิจการจะต้องคืนเงินท้ังหมดหรือบางส่วนภายใน ระยะเวลาไม่เกินหน่งึ ปี นับจากวนั ท่กี จิ การได้รับเงินมัดจาหรอื เงนิ ประกนั นนั้ 1.6 ค่าใช้จ่ายค้างจ่าย ( Accrued Expenses ) หมายถึง ค่าใช้จ่ายค้างจ่ายเกิดข้ึนจากการที่กิจการ ได้รบั บรกิ ารแล้วแต่ยงั ไม่ชาระเงนิ ให้ ซ่งึ ถือเป็นภาระผกู พันทกี่ ิจการจะต้องชาระคืนใหใ้ นช่วงระยะเวลาไมเ่ กนิ หนึ่ง ปี ดว้ ยเงินสดหรอื สินทรพั ย์อ่นื ๆ ของกจิ การ เช่น ดอกเบี้ยค้างจา่ ย ภาษเี งินไดค้ า้ งจา่ ย เปน็ ต้น 1.7 รายได้รับล่วงหน้า ( Revenue Received in Advance ) หมายถงึ รายได้ที่กิจการได้รับล่วงหน้า เฉพาะส่วนท่ียังถือเป็นรายได้ของรอบระยะเวลาบัญชีปัจจุบันไม่ได้ เนื่องจากกิจการยังไม่ได้ให้บริการหรือทา ประโยชน์ให้กับบคุ คลภายนอก แต่กิจการจะถือเปน็ รายได้ในรอบระยะเวลาบญั ชีถัดไป ตามมูลค่าของบริการท่ี ใหก้ บั บคุ คลภายนอก เช่น รายได้ค่าบตั รโดยสารรับล่วงหน้า เป็นต้น 2..หนี้สินโดยประมาณ หนี้สินหมุนเวียนท่ีไม่อาจทราบจานวนท่ีแน่นอน ณ วันสิ้นงวด หรือเรียกว่า หนสี้ นิ โดยประมาณ ( Estimated Liabilities ) เชน่ 2.1 หนี้สินในการรับประกันสินค้าโดยประมาณ (Estimated Liability under Warranties)เพื่อ แสดงถึงความรับผิดชอบต่อลูกค้า บางบริษัทจึงมีนโยบายรับประกันสินค้าที่ขาย โดยสัญญาจะซ่อมแซมหรือ เปลี่ยนแทนสิ่งบกพร่องของสินคา้ ภายในระยะเวลาทถี่ งึ กาหนด เชน่ ภายในระยะเวลาไมเ่ กิน 1 ปี นับจากวันขาย ถ้าหากจานวนเงินที่ต้องใช้จา่ ยอันเกดิ จากการรับประกนั มีจานวนนอ้ ยกถ็ ือเป็นคา่ ใช้จ่ายในงวดบัญชีทเ่ี กดิ ข้นึ แต่ ถ้าหากนโยบายรับประกันสินค้าที่ขายก่อให้เกิดรายจ่ายเป็นจานวนมากแล้ว ในวันสิ้นงวดบัญชีกิจการก็จะต้อง ประมาณรายจา่ ยอันอาจจะเกดิ ข้ึนจากการรับประกันนัน้ 2.2 หนี้สนิ คา่ สมนาคณุ ลูกค้าโดยประมาณ ( Estimated Liability for Premiums ) เพ่ือเป็นการจูง ใจลกู ค้าให้ซือ้ สินคา้ และเพอ่ื เปน็ การสมนาคุณลกู คา้ บางบริษทั อาจเสนอของแถมแกล่ กู ค้าท่ีซ้อื สนิ คา้ ของบริษทั ใน ระยะเวลาหนงึ่ หรอื อาจเสนอใหส้ ่ิงของบางอย่างถา้ หากลกู ค้านาฝากล่องหรอื กระดาษหอ่ สนิ คา้ มาขอแลก

3. หน้ีสินระยะยาว ( Long – term Liabilities ) หมายถึง ภาระผูกพันที่กิจการจะต้องชาระคืนบุคคล หรือกิจการอ่ืน ท่ีมีระยะเวลาการชาระคืนเกิน 1 ปี แต่ถ้าหากหนี้สินระยะยาวใดที่จะถงึ กาหนดชาระภายใน 1 ปี ข้างหนา้ หนี้สินระยะยาวจานวนนัน้ จะถือเป็นหนี้สินหมุนเวยี น ไดแ้ ก่ 3.1. เจ้าหนี้จานอง ( Mortgages Payable ) หมายถึง การกู้เงินโดยออกตั๋วเงินจ่ายท่ีมี อสงั หาริมทรัพย์เป็นหลักประกัน ตว๋ั เงินจ่ายอาจจะถงึ กาหนดชาระทีเดยี วทั้งจานวน ณ วันถึงกาหนด หรอื อาจจะ ผอ่ นชาระเป็นงวด ๆ กไ็ ด้ ถ้าถงึ กาหนดชาระคราวเดียว ณ วนั ถึงกาหนด กจ็ ะแสดงเป็นหน้สี ินระยะยาว จนกว่า จะถงึ งวดปัจจบุ นั นบั จากวันทใี่ นงบดุลจึงจะแสดงเป็นหน้ีสินหมุนเวยี น ในกรณที ี่ถึงกาหนดชาระเป็นงวด ๆ เฉพาะ จานวนท่ีจะถึงกาหนดในงวดปัจจุบันนับจากวันท่ีในงบดุลจึงจะแสดงเป็นหน้ีสินหมุนเวียน จานวนหน้ีที่เหลือให้ แสดงเป็นหนีส้ ินระยะยาว 3.2. สัญญาซ้ือระยะยาว ( Purchase Contract ) หมายถึง การซ้ือที่ดินอาคารและอุปกรณ์โดยวิธี ผ่อนชาระซ่ึงราคาจะสูงกว่าราคาซ้ือเงินสด เพราะผู้ขายจะรวมดอกเบ้ียเข้าไว้ในราคาขายด้วยในสัญญาจะ กาหนดใหผ้ ู้ซ้ือจ่ายเงินเป็นงวด ๆ งวดละเท่า ๆ กนั การแสดงในงบดุลให้แสดงหนสี้ ินส่วนท่ีจะถึงกาหนดชาระใน งวดปัจจุบันนับจากวันทใี่ นงบดุลเป็นหนี้สนิ หมุนเวียน จานวนทเี่ หลือใหแ้ สดงเปน็ หนี้สินระยะยาว 3.3. รายได้รอการตัดบัญชี ( Deferred Revenue ) หมายถึง รายได้ที่กิจการได้รับล่วงหน้าเฉพาะ สว่ นท่ียังถอื เป็นรายได้ในรอบระยะเวลาบญั ชีปจั จบุ นั ไมไ่ ด้ และจะถอื เปน็ รายไดข้ องรอบระยะบัญชีตอ่ ๆ ไป 3.4. ตั๋วเงินจ่ายระยะยาว ( Long – term Note Payable ) หมายถึง ต๋ัวเงินจ่ายท่ีมีกาหนดเวลา ชาระเงินเกนิ กวา่ 1 ปี กิจการจะออกตัว๋ เงินระยะยาวเพ่อื ชาระหนคี้ ่าซ้ือที่ดนิ อาคารและอปุ กรณท์ ี่มีราคาสูง หรือ เพอื่ ก้ยู ืมเงินในวงเงนิ สูงมากและกาหนดเวลาชาระหนี้นานหลายปี วิธกี ารบญั ชีของตัว๋ เงินระยะยาวจะซับซอ้ นกว่า ต๋ัวเงนิ ระยะสั้น เนื่องจากจะตอ้ งนาอตั ราดอกเบีย้ ในตลาด ( Market Rate ) เข้ามาเก่ียวข้องในการคานวณมูลค่า ปจั จบุ ัน ( Present Value ) ของกระแสเงินสดท่จี ะได้รับในอนาคตของตว๋ั เงิน 3.5. ห้นุ กู้ ( Bonds ) หมายถึง การท่ีกิจการกู้เงนิ จากบุคคลภายนอก โดยออกห้นุ ก้ไู ว้ให้เปน็ หลกั ฐาน ซ่งึ กิจการจะจ่ายผลตอบแทนให้กับผู้ถือหุ้นกู้ในรูปของดอกเบี้ย ซ่ึงหุ้นกู้นี้มักจะมีกาหนดการไถ่ถอนมากกวา่ 1 ปี และเม่ือครบกาหนดไถ่ถอนแล้ว กิจการก็จะต้องนาเงินไปชาระคืนให้กับผู้ถือหุ้นกู้ ซึ่งเราเรียกว่าการไถ่ถอนหุ้นกู้ นน้ั เอง 4. หน้ีสินอันอาจเกิดข้ึน (Contingent Liabilities) หมายถึง รายการที่อาจจะเป็นพันธะผูกพันใน อนาคต 5. หนสี้ ินอ่ืน (Other Liabilities) หมายถงึ หนี้สินซึง่ ไม่อาจจัดเข้าในหนี้สนิ ประเภทใด ๆ ได้ หนีส้ ินหมนุ เวยี น หนีส้ นิ หมนุ เวยี นแบง่ เป็นประเภทยอ่ ย ๆ ได้ 2 ประเภท คอื 1. หนส้ี นิ หมนุ เวยี นทท่ี ราบจานวนหนท้ี แ่ี น่นอน ณ วนั สิ้นงวดไดแ้ ก่ 1.1 เจ้าหน้ี (Account Payable) หมายถงึ จานวนเงินท่ีกิจการมภี าระผกู พนั ทจ่ี ะตอ้ งชาระใหก้ บั บุคคล หรือกิจการอน่ื เป็นคา่ สินค้าหรือบรกิ าร 1.2 ต๋วั เงินจา่ ยระยะสัน้ (Notes Payable) หมายถึง เอกสารท่ีกิจการออกใหก้ บั บคุ คลหรือกิจการ เพื่อ เปน็ สัญญาว่าเมื่อครบกาหนดตามเอกสารน้นั กจิ การจะจา่ ยเงนิ ให้กับผ้ทู ่ีถอื เอกสาร ในจานวนเงนิ ตามเอกสารน้นั

1.3 หนี้สินระยะยาวส่วนที่ถึงกาหนดชาระในงวดปัจจุบัน (Long-term Liabilities) หมายถึง ภาระ ผกู พันทีก่ ิจการจะตอ้ งชาระคนื บุคคลหรือกิจการอืน่ ทม่ี รี ะยะเวลาการชาระคืนเกิน 1 ปี แตถ่ ้าหากหน้ีสินระยะยาว ใดท่ีจะถึงกาหนดชาระภายใน 1 ปีข้างหน้า หน้ีสินระยะยาวจานวนน้ัน จะถือเป็นหนี้สินหมุนเวียน ตัวอย่างเช่น กจิ การกู้เงินกู้ระยะยาวจากธนาคารจานวน 1,000,000 บาท มีกาหนดชาระคืนเงินตน้ 10 ปี ปีละ 100,000 บาท เริ่มชาระคืนเงินต้นปีหน้านี้เป็นปีแรก ดังนั้น เงินจานวน 100,000 บาท ท่ีจะต้องชาระคืนในปีหน้า จะถือว่าเป็น หน้สี ินหมนุ เวยี น และหนีส้ นิ ระยะยาวจะเป็นจานวนเงนิ เพียงแค่ 900,000 บาท 1.4 เงินสดปันผลค้างจ่าย ( Cash Dividends Payable ) หมายถึง การจ่ายเงินปันผลจะมีเฉพาะ กจิ การประเภทบรษิ ัทจากัด เพราะเป็นการจา่ ยจากกาไรสะสมตามมตขิ องคณะกรรมการบริหารของบริษทั ณ วัน ประกาศจ่ายเงินปันผลย่อมถือว่าบริษัทมีพันธะผูกพันท่ีจะต้องจ่ายเงินปันผลให้แก่ผู้ถือหุ้น ซึ่งจะมีฐานะเป็น เจ้าหนี้ของกิจการด้วยเงินปันผลค้างจ่ายน้ัน ตามปกติกิจการจะประกาศจ่ายเงินปันผลในวันส้ินงวด และจะ กาหนดจ่ายเงินปันผลของงวดปัจจุบันในตอนต้นงวดถัดไป ดังน้ันเงินสดปันผลค้างจ่ายจึงแสดงเป็นหนี้สิน หมุนเวียนในงบดลุ 1.5 เงินมัดจาและเงินประกัน ( Returnable Deposits and Agency Obligations ) หมายถึง เงินหรือหลักทรัพย์ท่ีกจิ การได้รับจากลูกค้าหรือพนกั งานเพ่อื เปน็ ประกันในการปฏิบัติตามสัญญา เพ่ือเป็นประกัน วา่ จะได้รับสทิ ธิหรอื บริการบางอย่างรวมทัง้ สินคา้ ในอนาคต เพื่อเป็นประกันความเสียหายตอ่ สินทรพั ยข์ องกิจการ ที่อาจจะเกิดข้ึนในอนาคต เม่ือมีการปฏิบัติตามสัญญา กิจการจะต้องคืนเงินทั้งหมดหรือบางส่วนภายใน ระยะเวลาไม่เกินหนึง่ ปี นับจากวนั ทีก่ ิจการได้รบั เงินมดั จาหรอื เงนิ ประกนั นนั้ 1.6 ค่าใช้จ่ายค้างจ่าย ( Accrued Expenses ) หมายถึง ค่าใช้จ่ายค้างจ่ายเกิดขึ้นจากการท่ีกิจการ ไดร้ บั บริการแล้วแตย่ ังไม่ชาระเงนิ ให้ ซง่ึ ถอื เป็นภาระผกู พนั ทีก่ ิจการจะต้องชาระคนื ใหใ้ นชว่ งระยะเวลาไม่เกินหน่งึ ปี ด้วยเงินสดหรือสนิ ทรพั ย์อนื่ ๆ ของกิจการ เชน่ ดอกเบีย้ ค้างจา่ ย ภาษีเงนิ ไดค้ า้ งจา่ ย เป็นต้น 1.7 รายได้รับล่วงหน้า ( Revenue Received in Advance ) หมายถึง รายได้ที่กิจการได้รับ ลว่ งหน้า เฉพาะส่วนที่ยังถือเป็นรายได้ของรอบระยะเวลาบัญชปี ัจจุบันไม่ได้ เนื่องจากกิจการยังไม่ได้ให้บริการ หรือทาประโยชน์ให้กับบุคคลภายนอก แต่กิจการจะถือเป็นรายได้ในรอบระยะเวลาบัญชีถัดไป ตามมูลค่าของ บรกิ ารทใ่ี ห้กบั บุคคลภายนอก เช่น รายได้คา่ บตั รโดยสารรับล่วงหนา้ เปน็ ตน้ 4. แบบฝึกหัด/แบบทดสอบ แบบทดสอบ คาชแ้ี จง เลือกคาตอบท่ีถกู ตอ้ งท่ีสุดเพยี งคาตอบเดยี ว 1. ใดไมใ่ ช่ลักษณะของหนีส้ นิ ก. เปน็ ภาระผกู พนั ซง่ึ กจิ การอาจหลีกเลี่ยงได้ในบางกรณี ข. เหตกุ ารณท์ ่กี อ่ ให้เกดิ ภาระผกู พนั นัน้ ได้เกดิ แลว้ ในอดีต ค. เป็นภาระผูกพันในปจั จบุ ันซึ่งแยกออกจากภาระผกู พันในอดีต ง. เปน็ ภาระผกู พันในปจั จบุ นั ของกจิ การ 2. ขอ้ ใดไม่ต้องแสดงรวมอยใู่ นสว่ นของหนส้ี ินหมนุ เวยี นในงบแสดงฐานะการเงนิ ก. รายได้รับล่วงหนา้ ข. เงนิ เบิกเกนิ บญั ชีธนาคาร

ค. ภาษีมูลค่าเพม่ิ คา้ งจ่าย ง. ตัว๋ เงนิ จา่ ยระยะยาว 3. เงนิ เบกิ เกินบัญชธี นาคาร ผเู้ บิกเกนิ ต้องมบี ญั ชเี งินฝากประเภทใดกบั ธนาคาร ก. เงินฝากประเภทออมทรัพย์ ข. เงนิ ฝากประเภทประจา ค. เงนิ ฝากประเภทเผื่อเรียก ง. เงนิ ฝากประเภทกระแสรายวนั 4. หนสี้ ินหมุนเวียนรายการใดแสดงกอ่ นรายการอ่นื ก. ตั๋วเงนิ จา่ ยระยะสน้ั ข. เงนิ กู้ยมื ระยะสนั้ จากบรษิ ทั ท่เี ก่ียวขอ้ งกนั ค. เงนิ เบกิ เกนิ บัญชีธนาคาร ง. เจา้ หน้ีการคา้ 5. เงนิ เบิกเกนิ บญั ชธี นาคารควรจะแสดงในงบแสดงฐานะการเงนิ หัวข้อใด ก. หน้สี ินหมุนเวยี น ข. หน้ีสินรอตัดบัญชี ค. หนสี้ ินไม่หมุนเวียน ง. สินทรัพย์หมุนเวียน 6. ในงบแสดงฐานะการเงินของบริษัทหนึ่ง จากัด ณ วันท่ี 31 ธันวาคม มีตั๋วเงินจ่าย จานวนเงิน 200,000 บาท เป็นตั๋วเงินจ่ายอายุ 2 เดือน และสามารถต่ออายุได้อีก 2 เดือน ตั๋วเงินจ่ายดังกล่าวควรแสดงในงบแสดงฐานะ การเงนิ ในหัวข้อใด ก. หนสี้ ินรอตดั บัญชี ข. หนร้ี อการชาระหนี้ ค. หนสี้ นิ หมุนเวียน ง. หนสี้ นิ ไมห่ มนุ เวียน 7. เม่อื วันที่ 30 พฤศจกิ ายน 25x2 บริษัทอัปสร จากัด ใหเ้ ช่าอาคารสานักงานโดยกาหนดให้ระยะเวลาของสญั ญา เทา่ กับ 1 ปี โดยบริษัทได้รับคา่ เช่ารบั ล่วงหน้าเป็นจานวนเงนิ 1,200,000 บาท บันทึกรายการในสมุดรายวนั ทว่ั ไป ตามขอ้ ใด ก. เดบติ เงินสด 100,000.- เครดติ ค่าเช่ารบั ล่วงหนา้ 100,000.- ข. เดบติ เงินสด 100,000.- เครดิต ค่าเช่ารบั 100,000.- ค. เดบติ เงนิ สด 1,200,000.- เครดิต ค่าเชา่ รับล่วงหน้า 1,200,000.- ง. เดบติ เงินสด 1,200,000.- เครดิต ค่าเช่ารบั 1.200,000.-

8. จากโจทยข์ ้อ 7 วนั ท่ี 31 ธันวาคม 25 2 บันทึกรายการในสมดุ รายวันท่ัวไปตามข้อใด ก. เดบติ ค่าเช่ารบั 100,000.- เครดิต ค่าเช่ารบั ล่วงหนา้ 100,000.- ข. เดบติ ค่าเช่ารบั ลว่ งหนา้ 100,000.- เครดิต ค่าเชา่ รับ 100,000.- ค. เดบิต ค่าเช่ารบั 1,200,000.- เครดิต ค่าเช่ารบั ลว่ งหน้า 1.200,000.- ง. เดบติ ค่าเช่ารบั ล่วงหนา้ 1.200,000.- เครดติ ค่าเช่ารบั 1,200,000.- 9. จากโจทยข์ อ้ 7 คา่ เชา่ รบั ของบริษทั ต้องแสดงในงบใด หมวดอะไร ก. งบกาไรขาดทุนเบด็ เสร็จ หมวดรายไดอ้ ่ืน ข. งบแสดงฐานะการเงิน หมวดหนสี้ ินหมนุ เวียน ค. งบแสดงฐานะการเงิน หมวดสินทรัพยห์ มุนเวียน ง. งบกาไรขาดทนุ เบด็ เสร็จ หมวดค่าใชจ้ า่ ยอน่ื 10. ข้อใดไม่ควรแสดงรวมอยู่ในส่วนของหนส้ี ินหมุนเวียนในงบแสดงฐานะการเงิน ก. ภาษมี ูลค่าเพิ่มค้างจา่ ย ข. หนุ้ กูร้ ะยะเวลา 2 ปี ค. ตว๋ั เงินจา่ ยระยะสั้นไมม่ ีดอกเบ้ีย ง. ต๋ัวเงินจ่ายการคา้ 5. เอกสารอา้ งองิ (ขึน้ หนา้ ใหม)่ 1. หนงั สอื เรยี นการบญั ชชี นั้ กลาง 2 บรษิ ทั ศูนย์หนังสือ เมอื งไทย จากดั เรยี บเรยี งโดย วินัย รม่ บารมี 6. ภาคผนวก เฉลยแบบทดสอบ 1. ค 2. ง 3. ง 4. ค 5. ก 6. ค 7. ค 8. ง 9. ก 10. ข

ใบงาน ที่ 1 หน่วยที่ 1 หลักสูตร ประกาศนยี บตั รวชิ าชีพช้ันสูง (ปวส) สอนครงั้ ที่ 1 - 2 รหสั วชิ า 30201 – 2002 ชอ่ื วิชา การบัญชีชั้นกลาง 2 เวลา 8 ชม. ชือ่ เรอื่ ง การบนั ทึกบัญชีเก่ียวกบั หน้สี นิ 1. จุดประสงคเ์ ชิงพฤติกรรม 1. อธิบายความหมายของหนส้ี ินและบอกลักษณะของหนี้สินได้ 2. อธบิ ายการรบั รูร้ ายการหนีส้ นิ ได้ 3. อธบิ ายการวัดมลู คา่ หนี้สนิ ได้ 4. อธิบายประเภทของหนส้ี ินได้ 5. อธบิ ายหนีส้ ินอาจเกิดข้นึ ได้ 6. จาแนกประเภทหน้สี ินในงบการเงนิ ได้ 2. สมรรถนะ แสดงความรูแ้ ละปฏิบัติเก่ียวกับหนีส้ ินในงบการเงนิ 3. เครอื่ งมอื วสั ดุ และอุปกรณ์ 3.1 ใบงาน จานวน 1 ชดุ 3.2 กระดาษคาตอบ จานวน 1 ชุด 4. คาแนะนา ให้ปฏบิ ตั ิตามใบงาน 5. ข้อควรระวัง ใชค้ วามรอบคอบในการปฏบิ ัตงิ าน 6. ลาดับข้นั (การทดลอง/การปฏิบตั งิ าน) 6.1 ใหผ้ ู้เรียนศกึ ษาเนือ้ หาการจัดหมวดหมู่สินทรัพย์และการตีราคาสินทรพั ย์ให้เข้าใจ 6.2 แจกใบงานให้ผู้เรียนฝึกทา 6.3 ให้ผู้เรยี นนาเสนองานหนา้ ชน้ั เรียน 6.4 ครผู ู้สอนเฉลยและอธบิ ายให้ผู้เรียนได้ทาความเขา้ ใจ

7. คาถาม 7.1 จงแสดงวิธีทา 1. รายการตอ่ ไปนเ้ี ปน็ รายการคา้ ของบริษทั เอกราช จากัด 2557 มี.ค. 1 บรษิ ทั ซื้อสนิ คา้ เปน็ เงนิ 100,000 บาท เงอ่ื นไขการชาระเงนิ 2/15, n/45 และบริษทั ไดบ้ นั ทึก บัญชซี ื้อดว้ ยจานวนสุทธจิ ากสว่ นลดเงินสด มี.ค. 18 บริษัทจา่ ยคา่ ชาระสินค้า พ.ค. 1 บรษิ ัทซ้ือเครือ่ งจกั รราคา 2,000,000 บาท โดยออกตั๋วสญั ญาใชเ้ งนิ ได้ อัตราดอกเบย้ี 12% ตอ่ ปี อายุ 12 เดอื น ม.ิ ย. 1 บริษัทกู้เงินจากธนาคาร 400,000 บาท โดยออกต๋ัวสญั ญาชนดิ ไม่มีดกอเบ้ีย มูลค่า 420,000 บาท อายุ 12 เดอื น ส.ค. 1 บริษทั รบั เงินคา่ เชา่ ทีด่ ินสาหรบั ระยะเวลา 1 ปี จานวน 36,000 บาท โดยบนั ทึกบญั ชีเปน็ รายได้ทัง้ จานวนในวนั นี้ พ.ย. 30 คณะกรรมการบริหารรายจา่ ยเงินปันผล 180,000 บาท ใหท้ า 1. บนั ทึกรายการคา้ ขา้ งต้นลงในสมุดรายวนั ท่ัวไป 2. บนั ทกึ รายการปรับปรุง ณ วันท่ี 31 ธันวาคม 2557 เท่าที่จาเปน็ 2. บรษิ ทั เอบีโพน จากดั จดทะเบยี นและออกจาหน่ายห้นุ ก้ชู นิด 9% มูลคา่ 500,000 บาท อายุ 4 ปี จ่าย ดอกเบ้ยี ปลี ะ 2 คร้งั ในวันท่ี 30 มิ.ย. และ 31 ธ.ค. ของทุกปี โดยบริษัทนาหนุ้ ก้อู อกจาหนา่ ยดงั น้ี 1 มกราคม 2557 จาหน่ายหุ้นกมู้ ลู ค่า 200,000 บาท ในราคา 105 1 กนั ยายน 2557 จาหนา่ ยหนุ้ กมู้ ลู ค่า 300,000 บาท ในราคา 96 ใหท้ า 1. บันทกึ รายการเก่ียวกับหนุ้ กใู้ นสมดุ รายวนั ทวั่ ไปในปี 2557 และ 2558 (การตดั บัญชีสว่ นลดและ สว่ นเกดิ มลู ค่าหุน้ กู้ให้ตัดตามวิธเี สน้ ตรง) 2. ตารางแสดงการตัดบญั ชีส่วนลดมูลค่า 3. แสดงรายการเกี่ยวกับหุน้ กู้ในงบแสดงฐานะการเงนิ ณ 31 ธันวาคม 2558 8. สรุปและวิจารณผ์ ล ............................................................................................................................. .......................... 9. การประเมนิ ผล ปฏิบัตกิ จิ กรรมตามใบงานไดถ้ กู ต้อง 50% ขน้ึ ไปถือวา่ ผา่ นเกณฑก์ ารประเมนิ 10. เอกสารอ้างอิง /เอกสารค้นควา้ เพมิ่ เตมิ 1. หนงั สือเรยี นการบญั ชีช้ันกลาง 2 สานักพมิ พศ์ ูนย์สง่ เสริมวชิ าการ เรียบเรยี งโดย จรัญ ตนั มา

แผนการจดั การเรยี นรู้ หนว่ ยท่ี 2 หลกั สตู ร ประกาศนยี บัตรวชิ าชีพช้นั สูง (ปวส) สอนครง้ั ที่ 3 - 4 รหสั วชิ า 30201 – 2002 ชือ่ วิชา การบัญชชี น้ั กลาง 2 ..ท-ป-น 2 - 2 - 3 ชอ่ื หน่วยการเรยี นรู้ การบันทึกบัญชีของหา้ งห้นุ สว่ น ทฤษฏี 2 ชม. ปฏิบัติ 2 ชม. 1. สาระสาคญั การดาเนินธุรกิจในรูปแบบของห้างหุ้นส่วนเป็นที่นิยมกันมา เน่ืองจากห้างหุ้นส่วนมีวิธีการจัดตั้งง่าย ใช้ เงินทุนไม่สูงนัก มีข้อได้เปรียบทางภาษี และใช้บุคคลร่วมกันต้ังแต่ 2 คนขึ้นไป การดาเนินธรุ กิจจะมีลักษณะเป็น กจิ การขนาดเล็กท่ที าธุรกจิ เฉพาะด้าน มีท้ังขอ้ ดีและขอ้ เสียของแต่ละประเภทห้างหุน้ สว่ น ซ่งึ ผูท้ ี่ตัดสินในจะลงทุน ในห้างหนุ้ ส่วนต้องมีความรู้ ความเข้าใจในลักษณะทั่วไปของห้างหุ้นส่วนเป็นอย่างดีจึงประสบความสาเร็จในการ ดาเนินธรุ กิจ การบนั ทึกบญั ชีของหา้ งหนุ้ สว่ นมวี ิธปี ฏบิ ัตทิ ี่เป็นไปตามมาตรฐานการบัญชี เชน่ เดยี วกับการบัญชีของ กจิ การเจ้าของคนเดยี วหรือบริษัทจากัด ซง่ึ มีวิธีการบันทึกบญั ชอี ยู่ 2 วิธี ซ่งึ แต่ละวิธีก็จะให้ผลไม่แตกต่างกัน ส่วน การจัดทางบการเงนิ ของหา้ งหุ้นสว่ นก็จะปฏบิ ตั ิตามมาตรฐานการบัญชีเก่ียวกับการนาเสนองบการเงิน ซงึ่ นักบญั ชี ก็จะปฏิบัติตามหลักการบัญชีท่ีรับรองกันท่ัวไป ซึ่งในส่วนของเจ้าของนั้นจะเป็นการแสดงส่วนของผู้เป็นหุ้นส่วน ตามจานวนของหุ้นสว่ น และในส่วนของงบกาไรขาดทุนเบด็ เสรจ็ กแ็ สดงรายละเอียดการแบง่ กาไรขาดทุนระหว่างผู้ เปน็ หุ้นสว่ นไวด้ ว้ ย 2. สมรรถนะประจาหนว่ ย บันทกึ บัญชแี ละแสดงรายการเก่ียวกับส่วนของผูเ้ ปน็ หุน้ สว่ นในงบแสดงฐานะการเงนิ ตามหลักการบญั ชี 3. จดุ ประสงค์การเรียนรู้ 1. บอกความหมายและลักษณะสาคัญของห้างหุน้ สว่ นได้ 2. บอกประเภทของห้างห้นุ สว่ นได้ 3. อธบิ ายการจดั ตง้ั ห้างหนุ้ สว่ นได้ 4. บอกข้อดีและขอ้ เสียของการประกอบกิจการหา้ งหนุ้ ส่วนได้ 5. บอกสญั ญาการเข้าเปน็ หุ้นส่วนได้ 6. บันทกึ บญั ชีการจดั ตงั้ หา้ งห้นุ สว่ นได้ 7. บันทกึ บัญชีเก่ียวกบั การแบ่งกาไรและขาดทนุ ได้ 8. จดั ทางบการเงินตามมาตรฐานการบัญชไี ด้ 9. น้อมนาหลักปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งมาประยุกต์ใช้ได้ 4. สาระการเรียนรู้ 1. ลกั ษณะทัว่ ไปของห้างหุ้นส่วน 2. การบญั ชขี องผเู้ ป็นหุ้นสว่ น 3. การเปดิ บญั ชเี มอื่ จดั ตั้งหา้ งห้นุ ส่วน

4. การบันทกึ เก่ียวกับการแบ่งกาไรและขาดทนุ ของหา้ งห้นุ ส่วน 5. การจัดทางบการเงนิ ของหา้ งหุน้ ส่วน 6. การจัดทางบการเงนิ ของหา้ งหนุ้ ส่วนจดทะเบียน 7. หลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง 5. กจิ กรรมการเรียนรู้ (สัปดาห์ที่ 3 – 4 ) ข้นั นาเข้าสู่บทเรียน 1. ครูแนะนาเนื้อหารายวิชาการบญั ชชี ้ันกลาง 2 ตามโครงการสอน และเกณฑใ์ นการประเมินผลรายวิชา 2. ครแู นะนาเน้อื หา หน่วยท่ี 2 ลกั ษณะท่วั ไปของหา้ งหนุ้ ส่วน การบัญชีของผ้เู ป็นหนุ้ ส่วน การเปิดบัญชี เม่ือจัดตั้งหา้ งห้นุ สว่ น การบนั ทึกเก่ยี วกบั การแบง่ กาไรและขาดทนุ ของหา้ งหุ้นสว่ น การจัดทางบการเงินของห้าง หุ้นสว่ น การจดั ทางบการเงนิ ของหา้ งหนุ้ ส่วนจดทะเบียน หลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียงและแจ้งผลการเรียนรู้ ทค่ี าดหวัง 3. ทดสอบกอ่ นเรียน หนว่ ยท่ี 2 ขั้นสอน 4. ครูใช้คาถามลกั ษณะแนะนาเพือ่ ให้นักเรยี นคิด วเิ คราะห์ จากการศกึ ษาเนื้อหาด้วยตนเอง 5. ครูแนะนาเน้อื หาทนี่ ักเรียนตอ้ งเรียนโดยศึกษาขอ้ มลู จากมาตรฐานการบญั ชปี ระกอบกนั 6. มอบหมายให้ทางานกลุ่มตามใบงาน เร่ืองลักษณะท่ัวไปของห้างหุ้นส่วน การบัญชีของผู้เป็นหุ้นส่วน การเปิดบัญชีเม่ือจัดต้ังห้างหุ้นส่วน การบันทึกเกี่ยวกับการแบ่งกาไรและขาดทุนของห้างหุ้นส่วน การจัดทางบ การเงินของห้างหุ้นส่วน การจัดทางบการเงินของห้างหุ้นส่วนจดทะเบียน หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เพ่อื ให้เกดิ การเรยี นรตู้ ามจุดประสงค์ คอื - บอกความหมายและลักษณะสาคญั ของห้างหุน้ ส่วนได้ - บอกประเภทของห้างหุ้นส่วนได้ - อธบิ ายการจัดตั้งห้างหุ้นสว่ นได้ - บอกขอ้ ดแี ละข้อเสยี ของการประกอบกิจการหา้ งหนุ้ ส่วนได้ - บอกสญั ญาการเข้าเป็นห้นุ ส่วนได้ - บนั ทกึ บัญชีการจัดตงั้ หา้ งหนุ้ ส่วนได้ - บันทึกบญั ชเี กยี่ วกับการแบง่ กาไรและขาดทุนได้ - จัดทางบการเงินตามมาตรฐานการบญั ชีได้ - นอ้ มนาหลักปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกต์ใช้ได้ ข้นั สรปุ และประเมินผล 7. ครูและนกั เรียนชว่ ยกนั สรปุ สาระสาคญั และจดบนั ทกึ ไว้ 8. ทดสอบหลงั เรียน 6. สื่อและแหลง่ การเรยี นรู้ 1. หนังสอื เรยี นการบัญชชี นั้ กลาง 2 สานักพิมพ์ศูนยส์ ง่ เสรมิ วชิ าการ เรยี บเรียงโดย จรญั ตันมา 2. หนังสือเรยี นการบญั ชชี นั้ กลาง 2 บริษทั ศนู ยห์ นงั สอื เมอื งไทย จากดั เรียบเรียงโดย วินยั รม่ บารมี

3. หนังสอื เรยี นการบัญชีห้างหุ้นสว่ น บรษิ ทั พัฒนาวิชาการ (2535) จากัด เรยี บเรยี งโดย อรทยั ภ์ ทามา 4. แบบทดสอบ 5. อินเทอรเ์ น็ต 7. หลักฐานการเรียนรู้ 7.1 หลกั ฐานความรู้ 1. สรุปความรู้เป็น Mind map 7.2 หลักฐานการปฏบิ ัตงิ าน 1. Mind map บทนาและบญั ชีสินทรัพย์ 2. แบบฝึกหดั 8. การวัดและประเมนิ ผล 8.1 วธิ กี าร 1. ตรวจแบบทดสอบกอ่ นเรียน แบบทดสอบหลังเรียน 2. ตรวจแบบฝึกหัดและผลงานตามใบงาน 3. การสงั เกตและประเมนิ พฤตกิ รรมด้านคณุ ธรรม จรยิ ธรรม ค่านิยม และคุณลกั ษณะอันพงึ ประสงค์ 8.2 เครอ่ื งมอื 1. แบบทดสอบกอ่ นเรียน 2. แบบทดสอบหลังเรยี น 3. แบบฝกึ หัด 4. ใบงาน 5. แบบประเมินคณุ ธรรม จรยิ ธรรม และคุณลักษณะอนั พงึ ประสงคต์ ามระดบั คณุ วฒุ อิ าชวี ศกึ ษา 8.3 เกณฑ์ 1. แบบทดสอบ มีเกณฑผ์ ่านคอื 50% 2. แบบฝึกหัด มเี กณฑ์ผ่านคือ ปฏิบตั ถิ ูกต้อง 50% ขน้ึ ไป 3. การประเมินผลงาน เกณฑผ์ า่ นคอื ผลการประเมนิ อยู่ในระดับดขี ้นึ ไป 4. แบบประเมินคณุ ธรรม จรยิ ธรรม และคุณลักษณะอันพงึ ประสงค์ คะแนนข้นึ อยู่กบั การประเมินระดบั คุณภาพตามพฤติกรรมบ่งช้ี

9. บนั ทกึ ผลหลงั การจดั การเรยี นรู้ 9.1 ข้อสรุปหลังการจัดการเรยี นรู้ ............................................................................................................................. ................................ ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................ ......................................................................................................................................... .................... ............................................................................................................... .............................................. ............................................................................................................................. ............................... 9.2 ปญั หาท่พี บ ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................ ............................................................................................................................. ................................ ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................ ................................................................................................................................................. ............ 9.3 แนวทางแกป้ ัญหา ................................................................................................... .......................................................... ............................................................................................................................. ................................ ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................ ............................................................................................................................. ................................ ............................................................................................................................................................

ใบความรูท้ ่ี 1 หนว่ ยที่ 2 หลักสตู ร ประกาศนยี บตั รวชิ าชพี ช้ันสงู (ปวส) สอนคร้งั ที่ 3 - 4 รหัสวิชา 30201 – 2002 ชอื่ วิชา การบัญชีชั้นกลาง 2 เวลา 8 ชม. ช่ือเรอื่ ง การบันทกึ บัญชีของห้างหนุ้ ส่วน 1. จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ 1.1 จดุ ประสงคท์ ั่วไป ผู้เรยี นมีความรู้ความเข้าใจเก่ยี วกบั การบนั ทกึ บญั ชีของหา้ งหุน้ ส่วน 1.2 จุดประสงค์เชงิ พฤตกิ รรม 1. บอกความหมายและลกั ษณะสาคญั ของห้างหุ้นส่วนได้ 2. บอกประเภทของหา้ งหนุ้ สว่ นได้ 3. อธบิ ายการจัดตัง้ หา้ งหุ้นส่วนได้ 4. บอกขอ้ ดีและข้อเสยี ของการประกอบกิจการห้างห้นุ สว่ นได้ 5. บอกสญั ญาการเขา้ เปน็ หุ้นส่วนได้ 6. บันทกึ บญั ชกี ารจัดต้งั ห้างหนุ้ สว่ นได้ 7. บนั ทึกบัญชเี กย่ี วกบั การแบ่งกาไรและขาดทุนได้ 8. จดั ทางบการเงินตามมาตรฐานการบญั ชีได้ 9. น้อมนาหลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี งมาประยกุ ตใ์ ช้ได้ 2. สมรรถนะ บนั ทกึ บัญชีและแสดงรายการเก่ยี วกับส่วนของผู้เป็นหุ้นส่วนในงบแสดงฐานะการเงินตามหลกั การบัญชี 3. เนือ้ หาสาระ (อาจมรี ูปภาพประกอบ) ความหมายและลกั ษณะสาคญั ของห้างหุน้ ส่วน ห้างหุ้นส่วน หมายถึง คณะบุคคลตั้งแต่สองคนขึ้นไปตกลงทา สัญญากันในการที่จะประกอบกิจการ รว่ มกัน โดยมจี ุดมุ่งหมายเพอ่ื แบ่งปันผลกาไรอันจะพงึ ได้ จากกจิ การท่ที านัน้ ร่วมกนั ตามข้อตกลง ลกั ษณะสาคญั ของห้างห้นุ สว่ น ลักษณะสาคัญของห้างหุ้นส่วน ได้ดังนี้ คือ 1. ต้องมีสญั ญาระหว่างบุคคลตงั้ แตส่ องคนข้นึ ไป 2. ตกลงเขา้ ทนุ กนั 3. กระทากจิ การร่วมกนั 4. โดยมวี ัตถปุ ระสงคเ์ พอ่ื แบ่งปนั ผลกาไรอันจะพงึ ไดจ้ ากกจิ การท่ีทานั้นรว่ ม กนั ตามขอ้ ตกลง การจัดต้ังห้างหุ้นส่วน มีสาระสาคัญดังต่อไปนี้ ช่ือห้างหุน้ ส่วน ชื่อ ที่อยู่ และอาชีพของผู้เป็นหุ้นส่วน บญั ชีหา้ งห้นุ สว่ น วัตถุประสงคข์ องหา้ งหนุ้ ส่วน วนั ท่ีจดั ตัง้ ห้างหุ้นส่วน ทุนของผูเ้ ปน็ หนุ้ สว่ นหลักเกณฑก์ ารแบง่ ผล กาไรขาดทุน การแต่งต้ังผู้เป็นหุน้ ส่วนผ้จู ัดการ นโยบายและแนวทางปฏิบัติทางการบัญชีรวมถึงงวดบัญชีและวัน ส้ินงวด วิธีการเพิ่มทุนและการลดทุนของผู้เป็นหุ้นส่วน การรับผู้เป็นหุ้นส่วนใหม่ การจ่ายคืนทุน การกาหนด วธิ ีการระงับขอ้ พพิ าท ข้อตกลงในการเลกิ ห้างหนุ้ ส่วน

การดาเนินการจัดต้ังห้างหุ้นส่วน ผู้เป็นหุ้นส่วน เป็นผู้มีหนา้ ท่ีดาเนินการขอจดทะเบียนจัดตั้งห้างหุ้นส่วน น้ันต่อพนักงานเจา้ หน้าที่ ณ สานักงาน ทะเบยี นหุ้นส่วนบรษิ ัท ที่หา้ งหุ้นส่วนนั้นมีสานกั งานแห่งใหญ่ตั้งอยู่ โดยมี ขัน้ ตอนในการปฏิบัติ ดังน้ี - ผเู้ ปน็ หนุ้ ส่วนควรทาความตกลงกนั ในเร่ืองสาคัญ ๆ เช่น การลงทนุ ของผูเ้ ป็นหุน้ สว่ น - การจดั ทาคาขอจดทะเบียนและเอกสารประกอบ - การยน่ื ขอจดทะเบยี น ใหแ้ ลว้ เสร็จภายในระยะเวลาที่กาหนด สถานที่รบั จดทะเบยี น สานกั งานแหง่ ใหญ่ตง้ั อยู่ในเขตกรุงเทพมหานคร สานกั งานแห่งใหญ่ต้ังอยู่ในสว่ น ภมู ิภาค สามารถยน่ื จดทะเบยี นได้ท่ี สานักงานพฒั นาธุรกจิ การค้าจังหวัดนน้ั อตั ราคา่ ธรรมเนียมในการจดทะเบียน 1.การจดทะเบียนห้างหุ้นส่วนทุกจานวนเงินไม่เกิน 100,000 บาท จะต้อง ชาระค่าธรรมเนียม 100 บาท เศษของ 100,000 บาท ใหค้ ดิ เป็น 100,000 บาท ท้ังนี้รวม กนั ไม่ให้ตา่ กว่า 1,000 บาท และไมใ่ หเ้ กิน 5,000 บาท 2. หนังสอื รับรองฉบบั ละ 200 บาท 3. ใบสาคญั แสดงการจดทะเบยี นฉบบั ละ 100 บาท 4. กรณีขอให้นายทะเบียนรับรองเอกสารคาขอจดทะเบียนหน้าละ 50บาทประเภทของห้างหุ้นส่วน ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา1013ไดจ้ าแนกออกเปน็ 2 ประเภท ห้างหุน้ ส่วนสามญั ห้างหุ้นสว่ นสามัญแบ่งออกไดเ้ ปน็ 2 ประเภท ดังนี้ คือ 1. หา้ งหุ้นส่วนสามญั จดทะเบยี น 2. ห้างหนุ้ ส่วนสามญั ท่ีมิได้จดทะเบียน ห้างหุน้ ส่วนจากัด กฎหมายบังคับให้ต้องจดทะเบียนเปน็ นติ ิบคุ คล ประกอบดว้ ยผู้เป็นหุน้ สว่ น 2 ประเภท ได้แก่ 1. ผเู้ ป็นหุ้นส่วนประเภทจากัดความรบั ผดิ 2. ผูเ้ ป็นหนุ้ สว่ นประเภทไม่จากัดความรับผดิ ข้อแตกต่างระหว่างห้างหุ้นส่วนสามัญและห้างหุ้นส่วนจากัด ข้อกาหนดของกฎหมายทาให้ห้างหุ้นส่วน สามัญ และห้างหุน้ ส่วนจากัด มคี วามแตกต่างกันในเรอ่ื งต่างๆ ซึ่งสรุปได้ ดังน้ี การจดทะเบยี นหา้ งหุน้ สว่ นสามัญ การจดทะเบียนนน้ั กฎหมายบงั คับให้มีรายการ ดงั น้ี คอื 1. ช่ือหา้ งหุน้ สว่ น 2. วตั ถุทปี่ ระสงค์ของหา้ งหนุ้ สว่ น 3. ท่ตี ้ังสานกั งานแหง่ ใหญ่ และสานักงานสาขาทง้ั ปวง 4. ชือ่ ย่หี ้อ ทอ่ี ยู่ อาชีวะ และสง่ิ ท่ีนามาลงทุน 5. ชอ่ื ผู้เปน็ หนุ้ สว่ นผจู้ ัดการ 6. ข้อจากัดอานาจของผู้เป็นหุ้นสว่ นผ้จู ัดการ (ถ้ามี) 7. ตราสาคญั ของหา้ งหุ้นส่วน 8. รายการอ่นื ๆ (ถา้ มี) หลักฐานท่ใี ชใ้ นการจดทะเบียนหา้ งหนุ้ สว่ นสามญั นติ ิบคุ คลประกอบดว้ ยหลกั ฐานท่สี าคญั ดงั ต่อไปน้ี 1. แบบ หส.1

2. แบบ หส. 3. แบบ ว. 4. แบบ สสช.1 5. หนงั สือยินยอมใหใ้ ช้สถานท่ี เปน็ ท่ตี ้ังสานกั งานแห่งใหญ่ 6. แบบรับรองลายมือชือ่ ของสมาชกิ เนติบณั ฑิตสภา (ถา้ มี) 7. หนังสอื มอบอานาจ (ถา้ มี) 8. แบบขอตรวจและจองชอื่ นติ ิบุคคล 9. หนังสือขอใชช้ ่ือห้างหุ้นสว่ นเป็นภาษาตา่ งประเทศ (ถา้ ม)ี การจดทะเบยี นหา้ งหุน้ ส่วนจากดั การจดทะเบียนกฎหมายบงั คับให้มี รายการดงั นี้ คอื การเปลี่ยนแปลงรายการทางทะเบยี น ในกรณที ห่ี ้างหุน้ สว่ นจดทะเบียนได้ตกลงทจี่ ะแกไ้ ขเพ่ิมเตมิ รายการ ใด ๆ ทีไ่ ด้ จดทะเบยี นไว้ เชน่ ชื่อของห้างหุ้นสว่ น วัตถปุ ระสงค์ 1. ชื่อหา้ งห้นุ ส่วน 2. วัตถปุ ระสงคข์ องหา้ งหนุ้ สว่ น 3. ทต่ี ัง้ สานักงานแห่งใหญ่ และสานกั งานสาขา 4. ช่ือ ย่หี ้อ ทอี่ ยู่ อาชีวะของผู้เป็นหนุ้ ส่วน 5. ช่ือผูเ้ ป็นหุน้ ส่วนผูจ้ ัดการ 6. ขอ้ จากดั อานาจของผเู้ ป็นห้นุ สว่ นผูจ้ ดั การ (ถ้ามี) 7. ตราสาคัญของห้างหนุ้ สว่ น 8. รายการอ่ืนๆ ท่ีเห็นสมควรจะให้ประชาชนทราบ (ถ้าม)ี เอกสารและหลกั ฐานที่ตอ้ งใช้ในการจดทะเบยี นห้างหุ้นส่วนจากดั ประกอบดว้ ย 1. แบบ หส.1 2. แบบ หส.2 3. แบบ ว. 4. แบบ สสช.1 5. หนังสือยนิ ยอมให้ใชส้ ถานที่ เป็นทตี่ งั้ สานกั งานแห่งใหญ่ 6. แบบรบั รองลายมอื ชื่อของสมาชกิ เนตบิ ณั ฑิตสภา (ถา้ มี) 7. หนังสือมอบอานาจ (ถ้ามี) 8. แบบขอตรวจและจองชอื่ นติ บิ คุ คล 9. หนังสือขอใช้ช่ือห้างห้นุ ส่วนเป็นภาษาต่างประเทศ (ถ้ามี) สามารถขอซอ้ื ได้ท่ีหน่วยงานของกรมพัฒนา ธรุ กจิ การคา้ ทกุ แหง่ หรอื สืบคน้ ขอ้ มลู ไดท้ ่ี www.dbd.go.th การยื่นงบการเงินประจาปี ห้างหุ้นส่วนจากัด ห้างหุ้นส่วนสามัญนิติบุคคล มีหน้าท่ีต้องจัดทางบการเงิน ประจาปีย่ืนต่อสานักบริการข้อมูลธุรกิจกรมพัฒนาธุรกิจการค้าหรือสานักงานพัฒนาธุรกิจการค้าจังหวัดแล้วแต่ กรณี ภายใน 5 เดือน นบั แตว่ ันที่ครบรอบปีบญั ชี แม้วา่ จะยงั มิได้ประกอบกิจการก็ตาม มฉิ ะนั้นจะมีความผดิ ตอ้ ง ระวางโทษปรบั ไมเ่ กนิ หา้ หม่ืนบาท

การเลิกห้างหุ้นส่วน เม่ือผู้เป็นหุ้นส่วนมีความประสงค์จะเลิกประกอบกิจการห้างหุ้นส่วนต้องทาสัญญา หรือทาการประชุมระหว่างผู้เป็นหุ้นส่วนทุกคนเพื่อ เลิกห้าง กาหนดวันเลิกห้าง แต่งตั้งผู้ชาระบัญชี ผู้สอบบัญชี และกาหนดคา่ สนิ จา้ งของผสู้ อบ บัญชีไวด้ ้วย ทง้ั น้ี ต้องยืน่ ขอจดทะเบียนภายใน 14 วนั นับแตว่ ันเลกิ ห้าง หนา้ ท่ขี องผู้มีหน้าท่ีจดั ทาบัญชี จึงได้กาหนดหน้าท่ีและความรบั ผดิ ชอบของผมู้ ีหน้าทจี่ ัดทาบญั ชี ดังน้ี 1. ผู้มีหน้าที่จัดทาบัญชี คือ “ผู้จัดการ” ส่วน ห้างหุ้นส่วน จดทะเบียน มีผู้มีหน้าท่ีรับผดิ ชอบจัดให้มีการ ทาบัญชี คอื “ผู้เป็นหนุ้ ส่วนผู้จัดการ” จดั ให้มี “ผู้ทาบญั ชี” ซึ่งเปน็ ผ้มู ีคณุ สมบัตแิ ละเงอื่ นไขของการเป็นผ้ทู าบัญชี ตามประกาศกรมพัฒนาธุรกิจการค้าเร่ืองกาหนดคุณสมบัติและเง่ือนไขของการเป็นผู้ทา ต้องจัดทาบัญชีให้ ครบถ้วนถูกต้อง สง่ มอบเอกสารประกอบการลงบัญชีใหแ้ กผ่ ู้ทาบัญชีให้ถกู ต้องครบถ้าต้องปดิ บญั ชีคร้ังแรกภายใน 12 เดือน นับแต่วนั เร่ิม ทาบัญชี จัดทางบการเงิน ท่ีจัดทาข้นึ นั้นมีรายการย่อตามทอี่ ธบิ ดีกรมพัฒนาธุรกิจการค้า ประกาศกาหนด งบการเงินที่จดั ทาขนึ้ นนั้ ได้รับการตรวจสอบ และแสดงความเหน็ โดยผูส้ อบบัญชีรับอนุญาต จด ทะเบียน ตอ้ งย่ืนงบการเงิน ต่อสานักบริการข้อมลู ธุรกจิ กรมพฒั นาธุรกิจการคา้ ภายใน 5 เดือน นับแต่วนั ปิดบญั ชี ผูม้ ีหน้าที่จัดทาบัญชตี อ้ งเก็บรกั ษาบัญชแี ละเอกสารประกอบการลงบัญชีไว้ ณ สถานทท่ี ใี่ ชเ้ ปน็ ทีท่ างานเป็นประจา ผู้มีหน้าทจี่ ัดทาบัญชี ต้องเก็บรักษาบัญชีและเอกสารประกอบการลงบัญชี ไว้เป็นเวลาไม่น้อยกว่า 5 ปี นับแต่วัน ปดิ บัญชีหรือจนกวา่ จะมกี ารส่งมอบบัญชี และเอกสาร ประกอบการลงบัญชี สามารถเก็บรักษาบัญชีและเอกสาร ประกอบการลงบญั ชีไว้เกิน 5 ปีได้ แต่ตอ้ งไม่เกิน 7 ปี ถ้าบัญชีหรือเอกสารประกอบการลงบัญชีสูญหาย แจ้งต่อ สารวัตรใหญ่บัญชีหรือสารวัตรบัญชี ภายใน 15 วัน เม่ือมีการเลิกประกอบกิจการด้วยเหตุใดๆส่งมอบบัญชีและ เอกสารที่ต้องใช้ประกอบการลงบญั ชแี ก่สารวัตรใหญ่บัญชี หรือสารวัตรบญั ชี ภายใน 90 วันนบั แต่วนั เลิกประกอบ กิจการนั้น งบการเงิน บัญชี และเอกสารท่ีสารวัตรใหญ่หรือสารวัตรบัญชไี ด้รับและ เก็บรักษาไว้นั้น ผู้มีส่วนได้เสีย หรือบุคคลทั่วไปอาจขอตรวจดหู รอื ขอถ่ายภาพสาเนาได้ โดยเสยี ค่าใชจ้ ่ายตามท่ีอธบิ ดปี ระกาศกาหนด เม่ือการจดั ตงั้ ห้างหุ้นส่วนแลว้ เสร็จ จึงมีการบนั ทึกรายการทางบญั ชี เป็นครัง้ แรกเกยี่ วกับการลงทุนของผู้ เป็นหุ้นส่วนแต่ละคนท่ีอาจจะนาเงินสด สินทรัพย์อย่างอ่ืน หรือแรงงานมาลงทุน การบันทึกรายการคร้ังแรกนี้ เรียกว่า รายการ เปิดบัญชี ความหมายของรายการเปดิ บัญชี (Opening Entry) หมายถงึ รายการแรกของการบันทึกบัญชี ซึง่ อาจ จะ เปน็ การบันทึกบญั ชีครั้งแรกของกิจการท่ีเปิดใหม่ การเปิดบญั ชีของกิจการห้างหุ้นส่วน ซึ่งนั่นกค็ อื การบนั ทึกบญั ชี ครง้ั แรกเกี่ยวกับการลงทนุ ของผ้เู ป็นหนุ้ สว่ นในวนั เรม่ิ กิจการน่นั เอง การลงทุนของผู้เปน็ หุ้นส่วน สงิ่ ทีน่ ามาลงทุนได้ ดงั นี้ เงินสด สนิ ทรพั ยอ์ ยา่ งอน่ื แรงงาน การบนั ทึกรายการเปดิ บัญชี จาแนกทุนของผู้เปน็ หุ้นส่วนแตล่ ะคนตามลกั ษณะของการลงทนุ คือ 1 ผู้เป็นหุ้นส่วนนาเงินสดมาลงทุน ทาให้เงินสดและทุนของห้างหุ้นส่วนเพ่ิมขึ้นเท่ากับจานวนเงินสด ที่ผู้ เป็นหนุ้ สว่ นนามาลงทนุ 2 ผู้เป็นหุ้นส่วนนาสนิ ทรัพย์อยา่ งอื่นนอกจากเงนิ สดมาลงทุน ทาการตีราคาสินทรัพยแ์ ต่ละประเภทว่ามี มูลคา่ เทา่ กับ เทา่ ใด การตรี าคาสินทรพั ยจ์ ะตอ้ งใช้ราคาตลาดในวนั ที่เรมิ่ ตงั้ หา้ งหนุ้ ส่วน 3 ผู้เป็นหุ้นส่วนนาแรงงานมาลงทุน การลงทุนด้วยแรงงานจะทาได้เฉพาะแต่ผู้เป็นหุ้นส่วนประเภทไม่ จากดั ความรับผิดเทา่ น้นั แรงงานในทีน่ ้ี หมายความรวมถึง กาลงั กาย ความคดิ สติปญั ญา ถ้าบันทึกบัญชีจะตีมูลค่าแรงงานน้ันเท่าใด ข้ึนอยู่ กับข้อตกลง ดังต่อไปนี้ ถ้าให้สิทธิได้รับคืนทุน ห้าง ห้นุ ส่วนจะบันทึกบัญชีค่าแรงงานไว้ในสมุด บัญชีของห้าง ถอื เสมือนหน่ึงเป็นค่าความนิยมของผเู้ ป็นหุ้นส่วนผู้น้ัน

ถ้าไม่มสี ิทธิได้รับคืนทุน ห้างหุ้นส่วนจะไม่บันทกึ บัญชีค่าแรงงานไว้ใน สมุดบัญชขี องหา้ งเพียงแต่ระบุไว้ในสัญญา ของหา้ งห้นุ สว่ นเท่านัน้ ถา้ จานวนทุนไม่ได้ระบุไวอ้ ยา่ งชดั แจง้ แนน่ อน กฎหมายใหถ้ ือว่าผู้ เปน็ หุน้ ส่วน ทุกคนลงทุนเท่ากนั ตวั อยา่ ง ก และ ข เป็นหนุ้ สว่ นกัน ก นาท่ีดนิ สว่ น ข นาเคร่อื งจกั รมาลงทนุ ต่างไมไ่ ด้ ตีราคา สนิ ทรพั ย์ไว้ กฎหมายให้ถอื วา่ ก และ ข ลงทนุ เท่ากนั การบนั ทึกรายการในสมดุ รายวันท่ัวไป จะเป็นดังนี้ การบนั ทกึ บญั ชขี องหา้ งหุน้ ส่วน การบันทึกบัญชที ุนของผเู้ ป็นหุ้นสว่ นมวี ิธปี ฏบิ ัติทางบญั ชี 2 วิธี คือ 1. วิธีทุนคงท่ี (Fixed Capital Method) วธิ นี ้ใี ช้สาหรบั บันทึกส่ิงที่ผเู้ ปน็ หุ้นส่วนนามาลงทุน แบ่งออกไดเ้ ปน็ บญั ชที ุน ใช้สาหรับบันทึกรายการเก่ียวกับเงนิ สดหรือสินทรพั ย์อยา่ งอ่ืนที่ผเู้ ป็นหนุ้ สว่ นนามาลงทุนในคร้ัง แรก โดยปกตจิ ะมยี อดคงเหลือเปน็ ยอดดลุ เครดิต บญั ชีกระแสทุน ใช้สาหรับบันทึกรายการท่ีทาให้ทุนของผเู้ ป็นหุ้นส่วนเปล่ยี นแปลงไปทุกรายการ ยกเว้น การเพ่มิ หรือถอนทนุ ยอดคงเหลอื ในบญั ชจี ะยกไปงวดบญั ชีใหม่ ซง่ึ จะเป็นยอดดลุ เดบติ หรอื ยอดดุลเครดิตก็ได้ บัญชเี งินถอน ใช้สาหรบั บันทึกรายการ เกยี่ วกบั การถอนเงินสด ถอนสินทรพั ยไ์ ปใชส้ ่วนตัว หรอื ถอนกาไร ไปใช้ล่วงหนา้ เม่ือส้นิ งวด บัญชี จะโอนปดิ บัญชนี ไ้ี ปยงั บญั ชีกระแสทนุ 2. วิธีทนุ เปลี่ยนแปลง (Alternative Capital Method) วธิ ีนี้ผู้เป็นหุ้นสว่ นแต่ละคนจะมีบัญชีทุนเพียงบัญชีเดียว ใช้สาหรับบันทึกทุกรายการ ท่ีเก่ียวกับทุนของผู้ เป็นหุ้นส่วนแต่ละคน ไมว่ ่าจะเป็นการลงทุนคร้ังแรก การเพิ่มทุน ถอนทุน การถอนใช้ส่วนตวั หรือการรับโอนส่วน แบง่ ผลกาไรขาดทนุ ประจางวด ในกรณที ่ีผูเ้ ป็นหนุ้ สว่ นนาแรงงานมาลงทุน มขี ้อพิจารณา ดงั น้ี 1. ถ้าให้สทิ ธไิ ด้รับคืนทุน จะบันทกึ บัญชแี รงงานเป็นค่าความนยิ มของผูเ้ ปน็ หุน้ ส่วน 2. ถา้ ไม่มีสทิ ธิได้รับคืนทนุ จะไมบ่ ันทกึ บัญชีแรงงานไวใ้ นสมุดบญั ชีของหา้ งหุน้ สว่ น บัญชีทีเ่ กยี่ วข้องกับผู้เป็นหนุ้ สว่ น ในการจดั ทาบัญชีและการจัดทางบการเงนิ ของกิจการห้างหุ้นส่วน มวี ธิ ีปฏิบัติที่เป็นไปตามมาตรฐานการ บญั ชี เช่นเดยี วกับการบญั ชขี องกิจการเจ้าของคนเดียวหรือบริษัทจากัด บริษทั มหาชน จากัด ยกเวน้ รายการที่ เกี่ยวกับส่วนของทุนของกิจการหรือท่ีเรียกว่าส่วนของผู้เป็นหุ้นส่วนและการแบ่งผลกาไรขาดทุนระหว่างผู้เป็น หุ้นสว่ นจะมวี ธิ ีการบนั ทกึ บญั ชี และการแสดงรายการในงบดุลแตกต่างกนั ไปตามลกั ษณะของรปู แบบธรุ กจิ บัญชที ี่ใชใ้ นการบนั ทกึ รายการซงึ่ เกี่ยวข้องระหวา่ งผูเ้ ปน็ หนุ้ ส่วน มี 4 บัญชี ดังตอ่ ไปน้ี 1. บัญชีทุน ( Capital Accounts ) เป็นบัญชีที่ใชบ้ ันทึกเกีย่ วกับการลงทุนของผู้เปน็ หุ้นส่วน แต่ละคน เช่น การลงทุนคร้ังแรก การเพ่ิมทุนและการลดทุน ซึ่งการบันทึกบัญชีดังกล่าวถือเป็นการบันทึกการ เปล่ยี นแปลงทนุ ท่มี ีลักษณะถาวร 2. บัญชีกระแสทุนหรือบัญชีเงินถอน (Current or Drawing Accounts) เป็นบัญชีทใ่ี ชบ้ ันทึก เกี่ยวกบั สิทธิส่วนได้เสยี ของผู้เปน็ หุ้นส่วนแตล่ ะคน เช่น การถอนเงินสดไปใช้ส่วนตัว ซ่ึงจะมผี ลกระทบตอ่ กิจการ ทาให้เงินทุนหมุนเวียนในกิจกาลดน้อยลง ดังน้ันกิจการห้างหุ้นส่วนอาจมีการคานวณดอกเบ้ียเงินทุน โบนัส

หรอื การให้เงินเดือนแก่ผู้เป็นหุ้นส่วน รวมทั้งส่วนแบ่งกาไรขาดทุน อาจนาหลักการเปลยี่ นแปลงเงนิ ทุนจากบญั ชี กระแสทุนหรอื บัญชีเงินถอนของผู้เปน็ ห้นุ สว่ นมาเป็นตวั พิจารณาเพ่อื ความเปน็ ธรรมกบั ผู้เป็นหนุ้ สว่ นทกุ คนกไ็ ด้ แม้ว่าบญั ชีกระแสทนุ และบัญชีเงนิ ถอนจะเปน็ บญั ชชี ั่วคราวกต็ าม 3. บญั ชีเงินทดรองของผู้เปน็ หุ้นส่วน (Advance to Partner Accounts) ใชบ้ ันทกึ รายการเม่ือ ห้างหนุ้ สว่ นจา่ ยเงนิ ทดรองหรอื เงนิ กู้ยืมใหแ้ กผ่ เู้ ป็นหุ้นสว่ น กจิ การจะบนั ทกึ บัญชีโดย สมดุ รายวนั ทั่วไป หน้า 1 พ.ศ. รายการ เลขที่ เดบิต เครดิต 25x1 บัญชี เดอื น วนั ที่ บาท สต. บาท สต. ม.ค. 1 เงนิ ทดรอง – ผ้เู ปน็ หุน้ สว่ น 103 xxx - เงนิ สด 101 xxx - บนั ทกึ บัญชีเงนิ ทดรองของผูเ้ ป็นหุ้นสว่ น เมื่อห้างหุ้นส่วนมีการจา่ ยเงินทดรองหรือเงินกู้ยมื ให้แก่ผู้เปน็ หุ้นส่วน ถือว่าเป็นบัญชีประเภทลกู หนี้จะนาไปแสดง ในงบดุล หากมีระยะเวลาไม่เกิน 1 ปี ถือเป็นลกู หนี้ระยะสั้นจะอยู่ในหัวข้อสินทรัพย์หมุนเวียน แต่หากเกิน 1 ปี จะถือเป็นลูกหนี้ระยะยาวจะอยู่ในหัวข้อสินทรัพย์ไม่หมุนเวียน ซ่ึงมาตรฐานงบการเงินตามประกาศของกรม พฒั นาธรุ กจิ การค้า กระทรวงพาณิชย์ ใช้ชื่อบัญชวี ่า “เงินให้กู้ยมื ระยะสน้ั แกบ่ คุ คลหรือกิจการทเ่ี ก่ียวข้องกนั ” และ “เงนิ ใหก้ ้ยู มื ระยะยาวแกบ่ ุคคลหรอื กิจการทเ่ี กี่ยวข้องกัน” ตัวอย่างท่ี 1 เม่ือวันท่ี 1 มกราคม 2553 นาย ก ได้ยืมเงินทดรองจ่าย เพื่อเดินทางไป ตา่ งจังหวัดโดยนาไปใช้ส่วนตัว จานวน 10,000 บาท กาหนดจ่ายคืนภายใน 1 เดือน การบันทึกบัญชีจะเป็น ดังนี้ สมุดรายวันท่วั ไป หน้า 1 พ.ศ.2553 รายการ เลขท่ี เดบติ เครดติ เดอื น วนั ท่ี บญั ชี บาท สต. บาท สต.

ม.ค. 1 เงินทดรอง – นาย ก 103 10,000 - เงินสด 101 10,000 - บนั ทกึ บญั ชเี งินทดรองของนาย ก ตัวอย่างท่ี 2 เม่ือวันที่ 1 มกราคม 2553 นาย ก ได้ยืมเงินทดรองจ่าย เพื่อเดินทางไปต่างจังหวัดโดย นาไปใช้ส่วนตัว จานวน 10,000 บาท กาหนดจ่ายคนื ภายใน 1 เดอื น ห้างคิดดอกเบี้ย 2% เดือน การบันทึก บัญชีเมอื่ หา้ งหุ้นสว่ นไดร้ บั ดอกเบยี้ เงนิ ทดรองจากผูเ้ ปน็ หุน้ ส่วนเปน็ เงินสด สมดุ รายวนั ทัว่ ไป หนา้ 1 พ.ศ.2553 รายการ เลขที่ เดบติ เครดิต เดอื น วนั ที่ บญั ชี บาท สต. บาท สต. ก.พ. 1 เงนิ สด 101 200 - ดอกเบี้ยรับ 402 200 - บนั ทกึ บัญชเี มอ่ื ไดร้ บั ดอกเบี้ยเงนิ ทดรอง ถ้าผู้เป็นหุ้นส่วนมคี วามประสงค์ไมจ่ ่ายดอกเบี้ยเปน็ เงินสด แต่ยอมให้ลดทุนของตนเอง การบันทึก บญั ชจี ะเป็นดงั น้ี วิธที นุ คงท่ี วธิ ที นุ เปลีย่ นแปลง เดบิต กระแสทุน - ผเู้ ป็นห้นุ สว่ น xxx เดบติ ทนุ - ผูเ้ ป็นหุ้นส่วน xxx เครดิต ดอกเบยี้ รับ xxx เครดิต ดอกเบี้ยรบั xxx

จากตวั อยา่ งที่ 2 ใช้วธิ ที นุ คงที่ สมดุ รายวนั ทวั่ ไป หน้า 1 เดบิต เครดติ พ.ศ.2553 รายการ เลขที่ บาท สต. บาท สต. เดอื น วันท่ี บญั ชี 200 - ก.พ. 1 กระแสทนุ – นาย ก 302 200 - ดอกเบ้ียรับ 402 บันทึกบัญชีเมอ่ื ไดร้ ับดอกเบีย้ เงินทดรอง จากตัวอยา่ งที่ 2 ใช้วธิ ที ุนเปลยี่ นแปลง สมดุ รายวนั ท่วั ไป หน้า 1 เครดิต พ.ศ.2553 รายการ เลขท่ี เดบิต บาท สต. เดือน วันท่ี บญั ชี บาท สต. 200 - ก.พ. 1 ทุน – นาย ก 301 200 - ดอกเบยี้ รบั 402 บันทกึ บัญชเี มอ่ื ได้รับดอกเบีย้ เงินทดรอง 4. บญั ชเี งนิ กู้ยมื ของผเู้ ป็นหุ้นสว่ น ( Loans From Partner Accounts )ใช้บนั ทึกรายการเมอื่ ห้างหุน้ ส่วน กยู้ มื เงินจากผู้เปน็ ห้นุ ส่วน กิจการจะบนั ทึกบัญชโี ดย

สมดุ รายวนั ทว่ั ไป หนา้ 1 พ.ศ.25x1 รายการ เลขที่ เดบติ เครดิต เดอื น วนั ท่ี บญั ชี บาท สต. บาท สต. ม.ค. 1 เงินสด 101 xxx - เงินกู้-ผเู้ ปน็ หนุ้ สว่ น 202 xxx - บนั ทึกบัญชีเงินกู้ยืมของผู้เปน็ หุ้นส่วน เมื่อห้างหุ้นส่วนกเู้ งินจากผู้เป็นหุ้นส่วน ถือว่าเป็นบัญชีประเภทเจ้าหน้จี ะนาไปแสดงในงบดลุ หากมี ระยะเวลาไม่เกนิ 1 ปี ถอื เป็นหน้สี นิ ระยะสน้ั จะอยใู่ นหวั ขอ้ หนี้สนิ หมนุ เวียน แต่หากเกิน 1 ปี จะ ถือเป็นหนี้สนิ ระยะยาวจะอยใู่ นหัวขอ้ หน้สี ินไมห่ มุนเวียน ซ่งึ มาตรฐานงบการเงนิ ตามประกาศของกรมพัฒนาธุรกิจ การค้า กระทรวงพาณชิ ย์ ใช้ช่ือบัญชีว่า “เงนิ กู้ยมื ระยะสน้ั แก่บุคคลหรือกิจการที่เกีย่ วข้องกนั ” และ “ เงิน กยู้ ืมระยะยาวแก่บคุ คลหรือกจิ การท่ีเกยี่ วขอ้ งกัน” ตวั อย่างที่ 3 เม่ือวันที่ 1 มกราคม 2553 นาย ก ไดน้ าเงินมาให้ห้างหุ้นส่วนกู้ยืมเงินจานวน 100,000 บาท กาหนดให้หา้ งตอ้ งจา่ ยคืนภายใน 2 เดอื น คดิ ดอกเบี้ย 2% เดอื น การบนั ทกึ บัญชี จะเป็นดังน้ี สมดุ รายวนั ทัว่ ไป หนา้ 1 รายการ พ.ศ.2553 เลขที่ เดบิต เครดิต เดือน วันที่ บญั ชี บาท สต. บาท สต.

ม.ค. 1 เงินสด 101 100,000 - เงนิ กู้ –นาย ก 202 100,000 - บนั ทึกบญั ชีเงินกยู้ ืมของผู้เป็นห้นุ สว่ น ถ้าผู้เป็นห้นุ สว่ นมคี วามประสงค์ไม่ขอรับดอกเบีย้ เป็นเงนิ สด แตจ่ ะขอนาไปเพมิ่ ทุนของตนเอง การ บนั ทึกบญั ชจี ะเปน็ ดงั น้ี วิธที ุนคงท่ี วธิ ีทนุ เปลย่ี นแปลง เดบติ ดอกเบ้ียจ่าย xxx เดบิต ดอกเบีย้ จ่าย xxx เครดติ กระแสทุน-ผู้เป็นหนุ้ สว่ น xxx เครดติ ทนุ -ผู้เปน็ หุ้นสว่ น xxx จากตัวอย่างที่ 3 ใช้วธิ ที ุนคงที่ สมุดรายวันท่วั ไป หน้า 1 พ.ศ.2553 รายการ เลขท่ี เดบิต เครดิต เดือน วนั ที่ บญั ชี บาท สต. บาท สต. ก.พ. 1 ดอกเบี้ยจา่ ย 502 4,000 - กระแสทนุ – นาย ก 302 4,000 - บันทึกดอกเบ้ียเงนิ กยู้ มื ของผู้เป็นห้นุ สว่ น จากตัวอยา่ งท่ี 3 ใช้วธิ ีทนุ เปล่ยี นแปลง สมดุ รายวนั ท่ัวไป หน้า 1 พ.ศ.2553 รายการ เลขท่ี เดบิต เครดติ เดือน วนั ท่ี บัญชี บาท สต. บาท สต.

ก.พ. 1 ดอกเบยี้ จา่ ย 502 4,000 - ทุน – นาย ก 301 4,000 - บันทกึ ดอกเบยี้ เงินกยู้ ืมของผูเ้ ป็นหุน้ สว่ น การแบ่งกาไรขาดทนุ เมื่อห้นุ สว่ นแตล่ ะคนไดม้ กี ารตกลงกนั ทจ่ี ะดาเนนิ กิจการรว่ มกันจดั ตัง้ เปน็ กจิ การห้างหุ้นสว่ นหรอื อาจมาจาก กิจการเจ้าของคนเดียวและรว่ มกันจัดตั้งเป็นห้างหุ้นส่วนก็ได้ โดยมีการนาเงนิ สด สินทรพั ย์อ่ืนๆ และแรงงานมา ลงทุนในห้างหุ้นส่วน ดังน้ันจึงมีการดาเนินกิจการไประยะหนึ่งหรืองวดเวลาใดเวลาหนึ่ง ซึ่งอาจจะทาให้ห้าง หุ้นส่วนมีผลกาไรหรือขาดทุนเกิดข้ึน ซ่ึงผลกาไรหรือขาดทุนที่เกิดขึ้นน้ีต้องแบ่งให้ผู้เป็นหุ้นส่วน การแบ่งกาไร ขาดทนุ ของห้างหุ้นส่วน ถ้าหากในสัญญาของห้างหุน้ ส่วนได้มกี ารตกลงกันไวอ้ ย่างไรก็สามารถดาเนินการได้ตามท่ี ตกลงกนั หากไมไ่ ด้ตกลงกนั ไว้เรื่องอัตราสว่ นแบ่งกาไรขาดทนุ กฎหมายไทยกาหนดใหแ้ บง่ ตามอัตราส่วนทนุ วัตถปุ ระสงคห์ ลกั ของการแบ่งกาไรขาดทนุ ของหา้ งหุ้นส่วน คอื 1.เป็นคา่ ตอบแทนแกผ่ เู้ ปน็ หุน้ สว่ นที่ไดม้ ีการบรหิ ารกิจการหา้ งหุ้นสว่ น 2.เปน็ คา่ ตอบแทนแก่เงนิ หรือสินทรพั ย์ทีผ่ เู้ ปน็ ห้นุ ส่วนผู้น้ันนามาลงทนุ 3.เปน็ การหากาไรทแี่ ทจ้ ริง และดาเนินนโยบายรว่ มกนั ของผู้เปน็ หนุ้ สว่ น การบนั ทึกบัญชีทุนของห้างห้นุ ส่วนมี 2 วธิ ี คอื 1. วิธีทุนคงที่ ( Fixed Capital Method ) คือ การบนั ทกึ บัญชีตามวธิ ีนผี้ ู้เป็นหุ้นส่วนทุกคนจะมี บัญชีเกีย่ วขอ้ งกบั บญั ชที นุ 2 บัญชี คอื 1.1 บัญชีทุน ( Capital Method ) ใช้บันทึกเม่ือมีการเปลี่ยนแปลงทุนท่ีมีลักษณะเป็นการ เปล่ยี นแปลงแบบถาวร เชน่ การลงทนุ เมอ่ื เรม่ิ ตน้ กิจการ การเพ่มิ ทนุ และการลดทนุ ของผเู้ ปน็ หุ้นส่วนแตล่ ะคน 1.2 บัญชีกระแสทุนหรือบัญชีเงินถอน ( Current or Drawing Accounts ) ใช้บันทึกเม่ือมี รายการท่ีเกี่ยวกับสิทธิส่วนได้เสียของผู้เป็นหุ้นส่วนแต่ละคน ซ่ึงเป็นการเปล่ียนแปลงทุนที่มีลักษณะของเงินทุน ช่ัวคราว เช่น ส่วนแบ่งผลกาไรขาดทุน ดอกเบ้ียเงินทุน การถอนใช้ส่วนตัว โบนัสและเงินเดือนของผู้เป็น หุ้นส่วนแต่ละคน 2. วธิ ีทนุ เปลี่ยนแปลง (Alternative Capital Method) ในการบันทึกบัญชีตามวิธนี ้ี ห้างหุ้นส่วน จะใช้การบันทึกบญั ชี โดยใช้บัญชีทุนเพียงบัญชเี ดียว หากมีรายการท่ีมีการเปลี่ยนแปลงท่ีมีความเกีย่ วข้องกับบญั ชี ทนุ ไม่ว่าจะเปน็ การเปลี่ยนแปลงทุนแบบถาวรหรอื เปน็ การเปลีย่ นแปลงแบบช่ัวคราวก็ตามจะใช้บัญชที ุนเพยี งบัญชี เดียวเทา่ นัน้ ในการบันทึกบัญชี ไดแ้ ก่ การลงทุนครงั้ แรก การเพมิ่ ทุน การลดทุน การถอนใชส้ ่วนตัว การ แบ่งผลกาไรขาดทนุ ดอกเบ้ียเงินทนุ โบนสั เงนิ เดอื นที่คดิ ให้ผเู้ ปน็ หุน้ สว่ น ทง้ั 2 วิธี จะมกี ารบันทึกบัญชี ดงั นี้ วิธีท่ี 1 วิธที ุนคงท่ี (แบ่งกาไรสุทธิ) สมดุ รายวันทวั่ ไป หน้า 1 พ.ศ.25x1 รายการ เลขท่ี เดบิต เครดติ เดือน วันที่ บญั ชี บาท สต. บาท สต.

ธ.ค. 31 กาไรขาดทุน 303 xxx - กระแสทนุ – ผู้เป็นหนุ้ ส่วน กระแสทุน – ผู้เป็นหุน้ ส่วน 301 xxx - 302 xxx - แบง่ กาไรขาดทุน วธิ ีท1่ี วิธที ุนคงท่ี (แบ่งขาดทุนสุทธ)ิ สมุดรายวันทว่ั ไป หนา้ 1 พ.ศ.25x1 รายการ เลขท่ี เดบิต เครดิต เดือน วันท่ี บัญชี บาท สต. บาท สต. ธ.ค. 31 กระแสทุน – ผ้เู ปน็ หนุ้ สว่ น 301 xxx - กระแสทุน – ผู้เปน็ ห้นุ ส่วน 302 xxx - กาไรขาดทนุ 303 xxx - แบง่ กาไรขาดทนุ วิธีที่ 2 วธิ ีทุนเปลีย่ นแปลง (แบ่งกาไรสทุ ธิ) สมดุ รายวนั ทว่ั ไป หนา้ 1 พ.ศ.25x1 รายการ เลขท่ี เดบิต เครดติ เดอื น วันท่ี บญั ชี บาท สต. บาท สต. 303 ธ.ค. 31 กาไรขาดทนุ 301 xxx - 302 ทุน – ผ้เู ปน็ หนุ้ สว่ น xxx - ทุน – ผเู้ ป็นหุ้นส่วน เลขที่ xxx - บญั ชี แบ่งกาไรขาดทนุ 301 302 วิธีที่ 2 วธิ ที ุนเปลย่ี นแปลง (แบง่ ขาดทุนสทุ ธ)ิ 303 สมุดรายวันทัว่ ไป หนา้ 1 พ.ศ.25x1 รายการ เดบติ เครดิต เดอื น วันท่ี บาท สต. บาท สต. ธ.ค. 31 ทุน – ผเู้ ป็นหุ้นส่วน xxx - ทนุ – ผ้เู ปน็ หุ้นส่วน xxx - กาไรขาดทุน xxx -

แบ่งกาไรขาดทนุ หลกั เกณฑ์การแบ่งกาไรขาดทนุ 1. แบ่งตามกฎหมาย การแบ่งตามกฎหมาย คือ กฎหมายกาหนดให้หนุ้ ส่วนทุกคนแบ่งตามอตั ราสว่ นทนุ ซ่ึงผู้เป็นหุ้นส่วนแตล่ ะ คนอาจนาเงินสดและสินทรัพย์ แรงงานมาลงทุนไม่เทา่ กัน ผู้ท่ีลงทุนมากควรได้รับส่วนแบ่งผลกาไรมากกว่าผู้เป็น หุ้นส่วนที่ลงทนุ นอ้ ย การแบ่งผลกาไรขาดทุนแบบน้ีอาจไมเ่ หมาะกับกิจการท่ีใหบ้ รกิ าร แต่กิจการห้างห้นุ สว่ นก็ อาจตกลงการแบ่งกาไรขาดทุนกันไหมได้ ซ่ึงกฎหมายก็ให้มีการตกลงแบ่งกาไรขาดทุนไว้ในสัญญาการจัดตั้งห้าง หนุ้ ส่วนอยแู่ ล้ว แต่การแบง่ กาไรขาดทุนตามที่กฎหมายกาหนดน้ัน ห้นุ ส่วนทกุ คนจะต้องทราบเงินทุนของตนเองที่ แนน่ อนเพือ่ ความสะดวกและความเป็นธรรมกบั ทุกคน หากไมท่ ราบเงินทนุ ที่นามาลงทุนทแ่ี น่นอนอาจใชว้ ิธีการถ่ัว เฉลย่ี ก็ได้ 2. แบ่งตามแบบอนื่ ๆ ซ่ึงผเู้ ปน็ หนุ้ สว่ นได้มีการตกลงกนั ดงั ตอ่ ไปน้ี 2.1 แบ่งเทา่ กนั (Equally) 2.2 แบง่ ตามอัตราสว่ นทตี่ กลงกัน (On Some Other Agreed Fractional Basis) 2.3 แบง่ ตามอตั ราสว่ นทนุ (In the Capital Ratio) 2.4 คดิ ดอกเบ้ยี ทุนก่อนแลว้ จงึ แบง่ กาไรขาดทุนท่ีเหลอื ตามเกณฑท์ ตี่ กลงกนั (By Allowing Interest on Capital and Dividing the Remainder in an Agreed Ratio) 2.5 คดิ เงนิ เดือน ดอกเบยี้ ทนุ คดิ โบนัสใหห้ ้นุ ส่วนกอ่ น แล้วจึงแบ่งกาไรขาดทุนทีเ่ หลอื ตามเกณฑท์ ี่ตก ลงกนั 2.1 การกาไรขาดทนุ แบบแบง่ เท่ากนั (Equally) การแบง่ กาไรขาดทนุ แบบเท่ากนั น้ันจะไมม่ ีการคานึงถึงเงนิ ทุนท่หี ุ้นสว่ นแตล่ ะคนนามาลงทุนในกิจการ ห้างหุ้นส่วนแตอ่ ย่างใด เม่ือมผี ลกาไรขาดทุน ผูเ้ ป็นหุ้นส่วนทุกคนย่อมมสี ว่ นในผลกาไรขาดทุนเท่าเทยี มกันโดยผู้ เป็นหุน้ ส่วนทุกคนต้องยอมรับในข้อนีซ้ ง่ึ อาจดูไม่เปน็ ธรรมแตถ่ า้ ตกลงกันได้กส็ ามารถแบ่งกาไรขาดทนุ ได้ 2.2 การแบ่งกาไรขาดทุนตามอตั ราสว่ นท่ีตกลงกัน (On Some Other Agreed Fractional Basis) หา้ งหุ้นส่วนทีป่ ระกอบกิจการบริการหรอื หา้ งหุ้นส่วนทีป่ ระกอบกิจการอ่นื ด้วยก็ได้ทีเ่ มื่อพจิ ารณาแล้ว ว่าการแบ่งกาไรขาดทุนแบบเท่ากันนั้นอาจดูไม่เป็นธรรม ดังนั้นอาจมีการตกลงแบ่งกาไรขาดทุนเป็นแบบตาม อตั ราส่วนทต่ี กลงกันของผู้เป็นหุ้นส่วนก็ได้ ซ่ึงในวิธีน้ีน้ันห้างหุ้นส่วนต้องการให้ความสาคัญกับหุ้นส่วนที่ต้องใช้ ความรู้ความสามารถพิเศษของผู้เป็นหุ้นส่วนมาบริหารกิจการ เพ่ือให้เกิดความเป็นธรรมแก่หุ้นส่วนท่ีสละเวลา ทางานให้แกห่ า้ งหุ้นสว่ น ผูเ้ ปน็ หนุ้ ส่วนจึงควรแบ่งกาไรขาดทนุ ตามอัตราส่วนที่ตกลงกัน 2.3 การแบ่งกาไรขาดทนุ ตามอตั ราสว่ นทนุ (In the Capital Ratio) ในห้างห้นุ ส่วนหากห้นุ ส่วนทุกคนถอื ว่า ทุนท่ีหนุ้ ส่วนหุ้นส่วนทุกคนนามาลงทุนเป็นสิ่งสาคัญของห้าง หุ้นส่วน ซ่ึงจะมีผลต่อการบริหารกิจการของห้างหุ้นส่วนทาให้สามารถบริหารกิจการได้ดีมีสภาพคล่องสูงข้ึน ดังน้ันผู้ที่นาทุนมาลงทุนมากก็ควรได้รับผลตอบแทนมาก ผู้ท่ีนาทุนมาลงทุนน้อยก็ควรได้รับผลตอบแทนน้อย อัตราการแบง่ กาไรขาดทุนแบบน้ีเหมาะสมและเปน็ ธรรมอยา่ งย่ิง แต่ตอ้ งตกลงกนั ให้แนน่ อนว่าใช้ทนุ เมื่อไร ซ่งึ อาจ ตกลงตามหลกั เกณฑ์ ดงั น้ี 1. แบ่งกาไรขาดทนุ ตามอัตราสว่ นทนุ ณ วนั เร่ิมต้งั กจิ การ

2. แบ่งกาไรขาดุทนตามอตั ราส่วนทุน ณ วันต้นงวดบญั ชี 3. แบง่ กาไรขาดทุนตามอัตราสว่ นทนุ ณ วนั สิ้นงวดบัญชี 4. แบ่งกาไรขาดทุนอตั ราส่วนทนุ ถวั เฉลี่ยสาหรบั งวดบญั ชีนัน้ แบ่งกาไรขาดทนุ ตามอตั ราส่วนทุน ณ วนั เร่มิ ต้ังกิจการ ถา้ หุ้นส่วนตกลงกนั ให้แบง่ ผลกาไรขาดทนุ ตามอัตราสว่ นทุน ณ วันต้นงวดบัญชี หากผ้เู ปน็ หุ้นส่วน แตล่ ะคนไดน้ าทนุ มาเพิม่ ในระหวา่ งปี ก็จะต้องหายอดทุนใหม่ทุกๆ ตน้ ปี และถืออัตราสว่ นน้ันเปน็ เกณฑใ์ นการแบง่ ผลกาไรขาดทุน แบง่ กาไรขาดทนุ ตามอตั ราสว่ นทนุ ณ วนั สนิ้ งวดบญั ชี หากห้นุ สว่ นตกลงกันให้แบง่ กาไรขาดทนุ ในอตั ราสว่ นนี้ ถา้ ในระหวา่ งปผี ้เู ปน็ ห้นุ สว่ นลงทุนเพิม่ หรือ ถอนทุน กจ็ ะต้องหาอตั ราสว่ นทุนเม่ือวนั สิ้นงวดใหม่ และนามาเปน็ เกณฑ์ในการแบ่งกาไรขาดทุน ทนุ ณ วันส้นิ งวดบญั ชี = ทนุ ณ วนั ตน้ งวดบญั ชี + ลงทุนเพม่ิ ระหว่างปี - ถอนทนุ แบง่ กาไรขาดทุนอัตราส่วนทุนถวั เฉล่ยี สาหรับงวดบัญชีน้ัน หลกั เกณฑ์ในการแบ่งผลกาไรขาดทุนตามอตั ราส่วนทนุ ถวั เฉลี่ยสาหรบั งวดบัญชีนั้น มคี วามประสงค์ที่ จะแบง่ ผลกาไรขาดทุนใหแ้ กผ่ ู้เปน็ หุ้นส่วนตามประโยชน์ที่ได้รับจากการใช้ทนุ ของหา้ งห้นุ สว่ นในงวดบญั ชีนน้ั หาก หุ้นส่วนมีการเพ่ิมทุนหรือลดทุนในระหว่างงวดบัญชี การแบ่งผลกาไรขาดทุนตามอัตราส่วนทุน ณ วันต้นงวด บญั ชหี รือ ณ วนั ส้ินงวดบัญชีก็ไม่เป็นธรรมแก่หุ้นส่วนทุกคน ควรใช้อัตราสว่ นทุนถัวเฉลี่ยสาหรบั งวดบญั ชีนัน้ เป็น เกณฑ์ในการแบ่งกาไรขาดทุน แต่ผู้เป็นหุ้นส่วนควรตกลงกันให้แน่นอนก่อนว่าจะใช้อัตราส่วนทุนถัวเฉลี่ย และ รายการประเภทใดถือเป็นรายการเปล่ียนแปลงทุนทคี่ วรนามาคานวณทุนถัวเฉลยี่ หากมีการถอนเงนิ ไปใชส้ ว่ นตัว ของห้นุ ส่วนแตล่ ะคนควรกาหนดวา่ ไม่เกินจานวนเท่าใด การคานวณทุนถวั เฉล่ียของผ้เู ป็นหนุ้ ส่วน อาจใชเ้ กณฑถ์ ัว เฉล่ียเป็นวัน เป็นสัปดาห์ แต่อาจยุ่งยาก หุ้นส่วนจึงมักนิยมคานวณทุนถัวเฉล่ียเป็นเดือน เพราะทาได้ง่ายและ ใกล้เคียงความจริงมาก และหากมีรายการเปล่ียนแปลงทุนเกิดข้ึนในระหว่างเดือนผู้เป็นหุ้นส่วนอาจตกลงกันว่า รายการเปลีย่ นแปลงก่อนวนั ที่ 15 ของเดอื นให้ถือวา่ เกดิ ข้ึนเม่อื เดอื นก่อน และรายการตั้งแต่วันที่ 15 ของเดือนให้ ถอื วา่ เกดิ ขนึ้ ในวันต้นเดือนนน้ั หรืออาจตกลงกนั วา่ รายการระหว่างเดือนใดใหถ้ อื วา่ เกดิ ขึ้นในวนั ต้นเดือนนน้ั กไ็ ด้ การแบง่ กาไรขาดทุนโดยคดิ ดอกเบ้ียทนุ ก่อน แลว้ จึงแบ่งกาไรขาดทนุ ทเี่ หลือตามเกณฑ์ท่ีตกลงกัน (By Allowing Interest on Capital and Dividing the Remainder in an Agreed Ratio) เมื่อหุ้นส่วนตกลงคิดดอกเบ้ียทุนแล้ว ต้องระบุให้แน่นอนว่า จะคานวณดอกเบี้ยจากทุน ณ วันต้นงวด ทุน ณ วนั สิน้ งวดหรอื ทุนถวั เฉลีย่ ท้งั งวด แต่วธิ ีนไ้ี ม่มีการคิดดอกเบย้ี ทนุ ณ วันเริ่มกิจการ การคิดดอกเบ้ียทุนถือเป็น การแบง่ กาไรสว่ นหนงึ่ ไปให้กับหุ้นสว่ นที่มกี ารลงทุนตามอัตราส่วนทนุ ดงั นนั้ ถ้าหากหุ้นสว่ นตกลงให้คิดดอกเบี้ย ทุนก่อนแบ่งกาไรขาดทนุ การแบง่ กาไรขาดหลังจากคิดดอกเบ้ยี ทนุ แลว้ จะไมใ่ ชอ้ ตั ราสว่ นแบง่ ทนุ เปน็ เกณฑ์ หาก หา้ งห้นุ ส่วนประกอบกิจการค้าขายมีผลขาดทุน ถา้ หากหุ้นส่วนตกลงกันให้คิดดอกเบ้ียทนุ ก็ต้องคิดดอกเบ้ียทุนให้ หุ้นส่วนตามข้อตกลง และนาไปรวมกับผลขาดทุนสุทธิ แบ่งให้แก่หุ้นส่วนตามอัตราส่วนที่ตกลงกันไว้ การคิด ดอกเบ้ียทุนสามารถคานวณได้ 3 วธิ ี คอื

1. คดิ ดอกเบ้ยี ทุนจากทนุ ตน้ งวด 2. คิดดอกเบี้ยทนุ จากทุนสน้ิ งวด 3. คดิ ดอกเบยี้ ทนุ จากทนุ ถัวเฉล่ีย 2.5 การแบง่ กาไรขาดทนุ โดยคิดดอกเบีย้ ทุน เงนิ เดือน หรือโบนสั แล้วจงึ แบ่งกาไรสทุ ธิ หรอื ขาดทนุ สทุ ธิที่เหลอื ตามอัตราทต่ี กลงกนั ผู้เป็นหุ้นส่วนอาจตกลงกันให้แบ่งกาไรเป็นดอกเบี้ยทุนและเงินเดือนให้แก่ผู้เป็นหุ้นส่วน กาไรสุทธิท่ีเหลือ แบ่งตามอัตราส่วนอื่นที่ตกลงกันก็ได้ การคิดเงินเดือนให้แก่ผู้เป็นหุ้นส่วนถือเป็นการแบ่งกาไรขาดทุนอย่างหน่ึง เช่นเดียวกับดอกเบ้ียทุน การคิดดอกเบ้ียทุนและเงินเดือนให้แก่หุ้นส่วนไม่ถือเป็นค่าใช้จ่ายของห้างหุ้นส่วน นอกจากน้ีอาจคิดดอกเบ้ียทนุ และคิดเงินเดือนให้แก่หุ้นส่วนแล้ว ผู้เป็นหุ้นส่วนกันอาจตกลงให้เงนิ บาเหนจ็ รางวัล หรือโบนัสแก่หุ้นส่วนผู้จัดการก็ได้ ซึ่งมักตกลงกันไว้เป็นอัตราร้อยละของกาไรสุทธิ เพ่ือป้องกันความยุ่งยากที่ อาจจะเกิดข้ึนหรือห้างหุ้นส่วนอาจกาหนดเป็นเงินก้อนตามที่จะตกลงหรือเห็นสมควรก็ได้ แต่ควรระบุไว้ให้ ชัดเจนในสัญญาการจัดตั้งห้างหุ้นส่วนในส่วนของการแบ่งกาไรขาดทุนให้แน่นอน หรือในสัญญาอาจมกี ารตกลง แกไ้ ขในภายหลงั ก็ได้ เพราะในสว่ นน้ีถือเปน็ การแบง่ กาไรขาดทุน ไม่ใช่เปน็ คา่ ใชจ้ ่ายของหา้ งหุ้นสว่ น 4. แบบฝกึ หัด/แบบทดสอบ แบบทดสอบ คาชีแ้ จง เลอื กคาตอบทถ่ี ูกตอ้ งที่สุดเพียงคาตอบเดียว 1. หุ้นก้คู อื ขอ้ ใด ก. เป็นการจดั หาเงนิ ทุนผ่านนกั ลงทนุ เพียงรายเดียว ข. เปน็ การจัดหาเงินทนุ ผา่ นนกั ลงทนุ จานวนมาก ค. ตราสารหนี้ที่ออกเพ่อื กูย้ มื เงนิ จากธนาคาร ง. ตราสารหนที้ ม่ี สี ถานะเปน็ เจา้ ของ 2. ห้นุ กทู้ ี่มหี ลกั ทรัพยค์ า้ ประกนั คือขอ้ ใด ก. หนุ้ กู้ที่ผซู้ อื้ มีความมั่นใจไดร้ ับเงินคนื เม่อื ครบกาหนดไถ่ถอน ข. หุน้ กทู้ ี่ผซู้ ้อื ไดร้ บั ผลตอบแทนสงู กว่าหนุ้ ก้ปู ระเภทอื่น ๆ ค. หุ้นกู้ท่ีมกี ารจ่ายดอกเบีย้ สงู สดุ ง. หนุ้ กู้ทมี่ สี ทิ ธิพิเศษ 3. ห้นุ กูแ้ ปลงสภาพคอื ข้อใด ก. หุ้นกทู้ รี่ ะบใุ ห้ผอู้ อกหนุ้ กูช้ าระเงนิ ต้นท้งั จานวนในวนั ทค่ี รบกาหนดอายุของห้นุ กู้ ข. หุ้นกู้ที่ใหส้ ทิ ธิแก่ผู้ถือหุน้ ในการแปลงสภาพหนุ้ ก้เู ป็นหุ้นสามญั ได้ ค. หนุ้ กู้ทร่ี ะบุใหผ้ ู้ออกหุ้นกู้ไถถ่ อนหุน้ กเู้ ป็นงวด ๆ ตลอดอายุของหุ้นกู้ ง. หุ้นกู้ที่ผู้ออกหุน้ กู้ไม่ไดน้ าสินทรพั ยม์ าเปน็ หลักประกนั 4. การตดั จาหน่ายส่วนเกินมลู คา่ หุ้นกูว้ ิธีใดที่มาตรฐานการบัญชรี ายงานทางการเงินกาหนดให้กิจการใช้ ก. วธิ อี ตั ราดอกเบีย้ ทแ่ี ท้จริง

ข. วธิ ีเส้นตรง ค. วิธียอดคงเหลอื ลดลงตามลาดับ ง. วธิ ีถัวเฉล่ยี ราคาท่จี าหน่ายแต่ละครง้ั 5. ในวันท่ี 1 กรกฎาคม 25x2 บรษิ ัทจาหน่ายหนุ้ กู้ 10% จานวน 100 หุ้น ราคาตามมูลค่าหุ้นละ 2,000 บาท ในราคา 99% บวกดอกเบยี้ คงค้าง หุ้นกูจ้ ดทะเบียนในวันที่ 1 เมษายน 25x2 บรษิ ทั จ่ายดอกเบยี้ ปีละ 2 ครัง้ ใน วันที่ 1 เมษายน และ 1 ตลุ าคม จานวนเงนิ ทบี่ ริษทั ได้รับจากการจาหน่ายหนุ้ กูค้ ือขอ้ ใด ก. 193,000 บาท ข. 198,000 บาท ค. 200,000 บาท ง. 203,000 บาท ใช้โจทย์ต่อไปน้ี ตอบคาถามข้อ 6–8 บริษัทภักดี จากัด ออกจาหน่ายหนุ้ กู้อายุ 5 ปี จานวน 1,000 หุ้น มูลคา่ หุ้นละ 200 บาท ในราคาหุ้นละ 105 บาท หนุ้ กมู้ อี ัตราดอกเบี้ย 6% จา่ ยทกุ วนั ที่ 31 ธันวาคม นาออกจาหน่ายในวนั ที่ 1 มีนาคม 25x4 6. บริษัทภักดี จากัด ไดร้ ับเงินจากการจาหนา่ ยห้นุ ก้เู ทา่ กบั เท่าไร ก. 200,000 บาท ข. 210,000 บาท ค. 220,000 บาท ง. 212,000 บาท 7. บรษิ ัทภักดี จากัด ออกจาหนา่ ยหุ้นกโู้ ดยมีขอ้ ใด ก. สว่ นเกนิ มูลคา่ หนุ้ กู้ 10,000 บาท ข. ส่วนเกินมลู ค่าหนุ้ กู้ 12,000 บาท ค. สว่ นตา่ กว่ามลู ค่าหนุ้ กู้ 10,000 บาท ง. ส่วนตา่ กวา่ มลู ค่าหุ้นกู้ 12,000 บาท 8. บรษิ ัทภักดี จากัด ออกจาหนา่ ยหุ้นก้โู ดยมดี อกเบี้ยค้างจานวนเทา่ ไร ก. 12,000 บาท ข. 6,000 บาท ค. 2,000 บาท ง. 1,000 บาท 9. สาเหตุทก่ี ิจการไถ่ถอนหนุ้ กกู้ อ่ นครบกาหนดคือข้อใด ก. บรษิ ัทมผี ูถ้ ือหนุ้ จานวนมากกวา่ ท่ีกาหนดไว้ ข. บรษิ ัทประสบปญั หาผลการดาเนนิ งานขาดทนุ ค. ราคาหุ้นกู้ของบรษิ ัทในทอ้ งตลาดมีราคาลดลง ง. ราคาหุ้นกูข้ องบริษทั ในทอ้ งตลาดมรี าคาเพ่ิมขนึ้ 10. หนุ้ กมู้ ีอายุเกนิ กวา่ 1 ปี นาไปแสดงในงบแสดงฐานะการเงนิ ภายใตห้ ัวขอ้ ใด ก. สนิ ทรพั ยห์ มุนเวียน

ข. หนส้ี นิ หมนุ เวียน ค. สนิ ทรพั ย์ไมห่ มุนเวยี น ง. หนีส้ ินไม่หมุนเวียน 5. เอกสารอ้างอิง 1. หนงั สือเรยี นการบญั ชีชัน้ กลาง 2 สานักพมิ พศ์ นู ย์ส่งเสริมวชิ าการ เรียบเรียงโดย จรญั ตนั มา 2. หนงั สือเรยี นการบัญชีชั้นกลาง 2 บรษิ ทั ศนู ยห์ นังสือ เมืองไทย จากัด เรียบเรยี งโดย วนิ ัย รม่ บารมี 3. หนังสือเรียนการบญั ชีห้างห้นุ ส่วน บริษทั พัฒนาวิชาการ (2535) จากดั เรยี บเรยี งโดย อรทัยภ์ ทามา 6. ภาคผนวก เฉลยแบบทดสอบ 1. ข 2. ก 3. ข 4. ก 5. ง 6. ง 7. ก 8. ค 9. ง 10. ง

ใบงาน ที่ 1 หน่วยท่ี 2 หลักสูตร ประกาศนยี บตั รวิชาชพี ชน้ั สูง (ปวส) สอนครงั้ ที่ 3 - 4 รหัสวิชา 30201 – 2002 ช่อื วิชา การบัญชีชน้ั กลาง 2 เวลา 8 ชม. ช่ือเรื่อง การบันทกึ บญั ชีของห้างหุ้นส่วน 1. จุดประสงคเ์ ชิงพฤติกรรม 1. บอกความหมายและลกั ษณะสาคัญของห้างหนุ้ ส่วนได้ 2. บอกประเภทของหา้ งหนุ้ สว่ นได้ 3. อธบิ ายการจัดตั้งหา้ งหนุ้ สว่ นได้ 4. บอกข้อดแี ละขอ้ เสียของการประกอบกจิ การหา้ งหุ้นสว่ นได้ 5. บอกสัญญาการเข้าเป็นหุ้นสว่ นได้ 6. บันทกึ บญั ชกี ารจัดตง้ั ห้างหุ้นสว่ นได้ 7. บันทึกบญั ชีเก่ยี วกบั การแบง่ กาไรและขาดทุนได้ 8. จัดทางบการเงินตามมาตรฐานการบญั ชไี ด้ 9. นอ้ มนาหลักปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งมาประยุกตใ์ ช้ได้ 2. สมรรถนะ แสดงความรู้และปฏบิ ัตเิ กย่ี วกบั การบันทึกบญั ชขี องห้างหุน้ ส่วน 3. เครอ่ื งมือ วสั ดุ และอุปกรณ์ 3.1 ใบงาน จานวน 1 ชุด 3.2 กระดาษคาตอบ จานวน 1 ชดุ 4. คาแนะนา ให้ปฏิบตั ติ ามใบงาน 5. ขอ้ ควรระวงั ใช้ความรอบคอบในการปฏบิ ัติงาน 6. ลาดบั ขนั้ (การทดลอง/การปฏบิ ตั งิ าน) 6.1 ใหผ้ ู้เรียนศกึ ษาเนือ้ หาการบนั ทึกบัญชขี องหา้ งห้นุ สว่ น 6.2 แจกใบงานให้ผู้เรียนฝึกทา 6.3 ใหผ้ ู้เรยี นนาเสนองานหน้าชนั้ เรยี น 6.4 ครูผู้สอนเฉลยและอธิบายให้ผเู้ รียนได้ทาความเข้าใจ 7. คาถาม 7.1 จงแสดงวิธีทา 1. ไก่ เป็ดและนก รว่ มกันจดั ตงั้ ห้างห้นุ ส่วนสตั ว์ปกี เมอ่ื 1 มกราคม 25x1 โดยนาเงินสดมาลงทุนคนละ 800,000 บาท 480,000 บาท และ 400,000 บาท ตามลาดับ ผู้เป็นห้นุ ส่วนตกลงแบ่งกาไรขาดทุนดังนี้

1. คิดเงินเดอื นให้แก่ไก่ 9,600 บาท เป็ด 12,000 บาท และนก 12,000 บาทตอ่ เดอื น 2. คิดดอกเบ้ยี เบ้ยี ทนุ ให้แกท่ นุ ของหา้ งหุ้นส่วน ณ วันต้นงวดในอตั รา 10%ต่อปี 3. ไก่ เป็นหุน้ สว่ นผู้จัดการมีสิทธริ บั โบนสั ในอัตรา 10% ของกาไรสุทธิ หลงั จากหกั เงนิ เดอื นและดอกเบยี้ ทุนแต่กอ่ นโบนัส 4. กาไรขาดทุนทีเ่ หลอื แบ่งกนั ในอัตรา 5 : 3 : 2 สรุปผลการดาเนนิ งานของห้างหนุ้ ส่วน ในรอบ 3 ปที ผ่ี า่ นมาดังน้ี ปี 25x1 ขาดทุนสุทธิ 552,000 บาท ปี 25x2 กาไรสทุ ธิ 1,500,000 บาท ปี 25x3 กาไรสุทธิ 1,859,000 บาท ให้ทา 1. แสดงรายละเอยี ดการแบ่งกาไรขาดทุนของห้างหนุ้ สว่ นสตั ว์ปี ต้ังแต่ปี 25x1 – 25x3 2. งบเงนิ ลงทุนหนุ้ สว่ นสาหรบั งวดปี 2543 – 25x1 3. รายการในสมดุ รายวนั ทั่วไปตามวธิ ีทนุ เปล่ียนแปลงของทง้ั 3 ปี 2. สมบัติ สมพงษ์ และสมศรี ตกลงเขา้ เปน็ ห้นุ ส่วนกันเมอื่ วนั ท่ี 1 มถิ นุ ายน 25x1 โดยนาสินทรัพยม์ าลงทุน ตามรายละเอียดดงั น้ี สมบตั ิ ลงทนุ ด้วยเงินสด 50,000 บาท สินค้าราคายุตธิ รรม 60,000 บาท รถยนตบ์ รรทกุ ราคายตุ ธิ รรม 200,000 บาท สมพงษ์ ลงทุนดว้ ยเงินสด 50,000 บาท อปุ กรณ์สานกั งานราคายตุ ิธรรม 90,000 บาท สมศรี ลงทุนด้วยสนิ คา้ ราคายตุ ิธรรม 80,000 บาท และตกลงตีราคาแรงงานใหส้ มศรีอี 40,000 บาท โดย บนั ทกึ ไวใ้ นบญั ชคี ่าความนยิ มของห้างหนุ้ สว่ น ผู้เปน็ หุ้นส่วนไดต้ กลงแบง่ ผลกาไรขาดทนุ ตามอัตราส่วนทนุ วันเริม่ ตั้งกจิ การ โดยสมมตวิ า่ ในปี 25x 1 หา้ ง หุ้นสว่ นสว่ นมกี าไรสุทธิ 400,000 บาท ให้ทา บันทกึ รายการลงในสมุดรายวันทัว่ ไปเก่ียวกบั 1. การเปิดบัญชีของห้างหนุ้ ส่วน 2. การแบง่ ผลกาไรขาดทุนวันส้นิ ไป 25x1 (ใช้วที ุนเปล่ียนแปลง) 8. สรปุ และวจิ ารณผ์ ล ............................................................................................................................. .......................... 9. การประเมนิ ผล ปฏิบตั กิ ิจกรรมตามใบงานได้ถูกต้อง 50% ขึ้นไปถอื ว่าผ่านเกณฑ์การประเมิน 10. เอกสารอา้ งอิง /เอกสารคน้ คว้าเพมิ่ เติม 1. หนงั สอื เรยี นการบัญชีชัน้ กลาง 2 สานกั พิมพ์ศนู ยส์ ่งเสรมิ วิชาการ เรยี บเรียงโดย จรญั ตันมา

แผนการจดั การเรียนรู้ หนว่ ยท่ี 3 หลักสตู ร ประกาศนยี บัตรวชิ าชีพชนั้ สูง (ปวส) สอนครั้งท่ี 5 - 6 รหัสวิชา 30201 – 2002 ชื่อวชิ า การบญั ชชี ้นั กลาง 2 ..ท-ป-น 2 - 2 - 3 ชอ่ื หน่วยการเรียนรู้ การเปล่ียนแปลงในสว่ นของผู้เปน็ หุ้นสว่ น ทฤษฏี 2 ชม. ปฏิบตั ิ 2 2.ชม. 1. สาระสาคญั ห้างหุ้นส่วนดาเนินงานมาได้ระยะหนึ่ง อาจจะมีความต้องการเงินทุนเพิ่มขึ้น เพ่ือขยายกิจการ หรือต้องการผู้ท่ีมีความรู้ ความสามารถเข้ามาร่วมทุนเพื่อช่วยบริหารกิจการของห้างหุ้นส่วนให้ดีย่ิงข้ึน หรือ อาจจะมีผู้เป็นหุ้นส่วนบางคนตาย ล้มละลาย หรือลาออกไปจากห้างหุ้นส่วน หรือเหตุอ่ืนใดก็ตามที่มีผลทาให้ การเปลีย่ นแปลงในสว่ นของผู้เป็นหนุ้ ส่วน ได้แก่ การรับหุ้นส่วนใหม่ ไดแ้ ก่ การรับหุน้ ส่วนใหม่ และการลาออกของ ผ้เู ป็นหุ้นส่วน และการถึงแก่กรรมของผู้เป็นหุ้นส่วนในการปฏิบัติทางบัญชเี กี่ยวกบั การเปลี่ยนแปลงผเู้ ป็นหุ้นส่วน ถ้าหา้ งหุน้ ส่วนเกดิ ธรุ กจิ ใหมข่ นึ้ ตามหลักการบญั ชที ี่รบั รองท่วั ไปแลว้ จะตอ้ งมกี ารปรับปรงุ สนิ ทรพั ย์และหนีส้ ินของ ห้างหุ้นส่วนเก่า โดยใช้ราคายุติธรรม ผลต่างที่เกิดข้ึนระหว่างราคายุติธรรมกับราคาตามบัญชีของสินทรัพย์ และ หนส้ี ิน จะปรับปรุงไปยังบัญชีทนุ ของผเู้ ป็นหุน้ ส่วน ตามอตั ราส่วนแบง่ ผลกาไรขาดทุน 2. สมรรถนะประจาหน่วย บันทกึ บัญชีการเปลีย่ นแปลงในส่วนของผเู้ ปน็ หุ้นส่วนตามหลักการบญั ชี 3. จุดประสงค์การเรยี นรู้ 1. บอกเหตุผลในการรับห้นุ ส่วนใหม่ได้ 2. บนั ทกึ บัญชีเก่ียวกบั การรบั หนุ้ สว่ นใหม่ได้ 3. บอกวิธกี ารปฏิบัติในการลาออกของผู้เปน็ หุ้นส่วนได้ 4. บันทกึ บัญชเี ม่อื หนุ้ สว่ นลาออกได้ 5. บอกวิธีดาเนนิ การหุน้ ส่วนถงึ แก่กรรมได้ 4. สาระการเรียนรู้ 1. การรบั หุ้นส่วนใหม่ 2. การลาออกของผู้เปน็ ห้นุ ส่วน 3. การถึงแก่กรรมของผู้เป็นหนุ้ สว่ น 5. กิจกรรมการเรียนรู้ (สปั ดาหท์ ่ี 5 – 6 ) ขั้นนาเข้าสบู่ ทเรียน 1. ครูแนะนาเน้อื หารายวชิ าการบัญชีชน้ั กลาง 2 ตามโครงการสอน และเกณฑ์ในการประเมินผลรายวิชา