การบัญชีอุตสาหกรรม

หนว่ ยที่ 6 รายการปรับปรุงและ การแกไ้ ขขอ้ ผิดพลาด

สำระกำรเรียนรู้ 1. ความหมายของรายการปรบั ปรุง 2. ประเภทของรายการปรบั ปรุง 3. การบนั ทกึ รายการปรบั ปรงุ 4. การแกไ้ ขขอ้ ผดิ พลาดทางบัญชี

ความหมายของรายการ ปรับปรงุ รายการปรบั ปรงุ (Adjusting Entries) เป็นรายการบญั ชีทก่ี ิจการตอ้ งทาการบันทึกแกไ้ ขเพื่อให้ ยอดคงเหลอื ในบญั ชีแยกประเภททวั่ ไปถกู ตอ้ งตรงกบั ความเปน็ จรงิ โดยจดั ทาขึ้นตามหลกั การบัญชที ่รี ับรอง ทว่ั ไปในเรอื่ งของเกณฑค์ งคา้ ง (Accrual Basis) และการดาเนนิ งานตอ่ เนื่อง (Going concern) ซึ่งจะมผี ล ทาให้การจดั ทางบการเงินของกิจการถกู ตอ้ งตามควร



ประเภทของรายการปรบั ปรงุ รายการปรบั ปรุงมหี ลายรายการ โดยสรุปแบ่งออกเปน็ 3 ประเภท ดังนี้ 1. รายการคงคา้ ง (Accruals) แบ่งออกเป็น 1.1 รายได้ค้างรบั (Accrued Revenues) 1.2 ค่าใช้จา่ ยค้างจา่ ย (Accrued Expenses) 2. รายการล่วงหน้า (Deferred) แบ่งออกเป็น 2.1 รายได้รับลว่ งหน้า (Deferred Income) 2.2 คา่ ใชจ้ ่ายจา่ ยล่วงหน้า (Prepaid Expense) 2.3 วสั ดุสน้ิ เปลือง (Supplies) 3. รายการประมาณการ (Estimates) หรอื รายการทไ่ี มไ่ ด้เป็นตัวเงนิ (Non-cash) แบ่งออกเปน็ 3.1 ค่าเสือ่ มราคา (Depreciation Expense) 3.2 หนสี้ งสัยจะสูญ (Doubtful Accounts)

การบันทกึ รายการปรับปรงุ การบนั ทึกรายการปรบั ปรุง โดยปกตจิ ะทาในวนั ส้ินงวดบัญชี ก่อนการปิดบัญชีและ ออกงบการเงนิ โดยบันทกึ รายการในสมดุ รายวนั ทัว่ ไป และผ่านรายการไปบัญชแี ยกประเภท ท่วั ไป 1. รายได้ค้างรบั (Accrued Revenues) คอื รายได้ของกจิ การทีเ่ กิดขึ้นในงวด บญั ชีปจั จุบนั คือ กิจการให้บริการหรือให้ใช้ประโยชน์ไปแลว้ แต่กิจการยงั ไม่ไดร้ ับเงิน เชน่ ค่านายหนา้ ค้างรับ ค่าโฆษณาคา้ งรับ รายได้ค้างรบั ถอื เป็นสนิ ทรัพย์หมุนเวยี น การบันทกึ รายการปรบั ปรุงในสมุดรายวนั ทั่วไป เดบติ รายไดค้ ้างรับ (ระบุ) XX เครดติ รายได้ (ระบุ) XX

ใหท้ า บนั ทึกรายการปรบั ปรุงในสมดุ รายวนั ทวั่ ไป เดบติ รายไดค้ า่ โฆษณาคา้ งรบั 3,500 เครดิต รายได้คา่ โฆษณา 3,500

2. ค่าใช้จ่ายค้างจ่าย (Accrued Expenses) คือ ค่าใช้จ่ายท่ีเกิดข้ึนในงวดบัญชี ปจั จุบัน คือกิจการใช้บริการหรือได้รับประโยชน์ไปแล้ว แต่ยังมิได้จ่ายเงิน เช่น ค่าเช่าค้างจ่าย คา่ ไฟฟ้าคา้ งจา่ ย การบนั ทกึ รายการปรบั ปรุงในสมดุ รายวนั ทัว่ ไป เดบติ ค่าใช้จา่ ย (ระบุ) XX เครดติ คา่ ใช้จ่ายคา้ งจา่ ย (ระบ)ุ XX

ใหท้ า บนั ทึกรายการปรับปรงุ ในสมุดรายวันทว่ั ไป เดบิต ค่าบรกิ ารอินเทอรเ์ นต็ 749 เครดิต ค่าบริการอนิ เทอรเ์ น็ตคา้ งจา่ ย 749

3. รายได้รับล่วงหน้า ( Deferred Income ) คือ รายได้ที่กิจการไดร้ ับมาแล้วในปีปัจจุบันแต่รวม รายได้ของงวดบัญชีถัดไปไว้ด้วย จึงต้องทาการปรับปรุงเพื่อให้รายได้ปีปัจจุบันถูกต้องตรงกับความเป็นจริง เช่น คา่ วารสารรับล่วงหน้า คา่ เช่ารับลว่ งหนา้ รายไดร้ ับลว่ งหนา้ ถือเป็นหน้ีสนิ หมุนเวียน การบันทกึ รายการปรับปรงุ แยกเป็น 2 กรณคี อื 3.1 กรณบี ันทึกไว้ในบัญชีรายได้ (เดบติ เงินสด/เครดิต รายได)้ 3.2 กรณีบนั ทึกไว้ในบัญชรี ายไดร้ ับลว่ งหน้า (เดบติ เงินสด/เครดิต รายได้รับลว่ งหนา้ ) การบนั ทกึ รายการปรับปรุงในสมุดรายวนั ทัว่ ไป-กรณีบันทึกไว้ในบัญชีรายได้ เดบิต รายได้ (ระบุ) XX เครดิต รายไดร้ บั ล่วงหน้า (ระบุ) XX

ใหท้ า บันทึกรายการปรับปรุงในสมุดรายวันทั่วไป เดบิต รายไดค้ า่ เช่าท่ดี ิน *4,000 เครดติ รายไดค้ า่ เชา่ ทดี่ ินรบั ล่วงหนา้ 4,000 * รายได้ค่าเชา่ จานวน 12,000 บาท สาหรับ 6 เดอื น = เดอื นละ 12,000/6 = 2,000 บาท ปี 25X1 รายได้ค่าเชา่ ที่ดิน = 2,000 X 4 = 8,000 บาท (ก.ย.-ธ.ค.) ปี 25X2 รายได้ค่าเชา่ ทดี่ นิ รบั ลว่ งหน้า = 2,000 X 2 = 4,000 บาท (ม.ค.-ก.พ.)

การบนั ทกึ รายการปรับปรุงในสมดุ รายวนั ทั่วไป-กรณบี นั ทกึ ไว้ในบญั ชีรายไดร้ ับล่วงหน้า เดบติ รายได้รับล่วงหนา้ (ระบุ) XX เครดิต รายได้ (ระบ)ุ XX ใหท้ า บนั ทึกรายการปรบั ปรงุ ในสมดุ รายวันท่ัวไป เดบติ รายไดค้ า่ เชา่ รบั ล่วงหน้า *21,000 เครดิต รายได้คา่ เชา่ 21,000 *รายไดค้ า่ เช่าจานวน 36,000 บาท สาหรับ 1 ปี = เดือนละ 36,000/12= 3,000 บาท ปี 25X1 รายไดค้ ่าเชา่ = 3,000 X 7 = 21,000 บาท (มิ.ย.-ธ.ค.) ปี 25X2 รายได้คา่ เชา่ รับล่วงหนา้ = 3,000 X 5 = 15,000 บาท (ม.ค.-พ.ค.)

ใหท้ า บนั ทกึ รายการปรับปรงุ ในสมดุ รายวนั ทว่ั ไป เดบติ รายไดค้ า่ เชา่ รับล่วงหน้า *21,000 เครดิต รายได้คา่ เช่า 21,000 *รายได้ค่าเชา่ จานวน 36,000 บาท สาหรบั 1 ปี = เดอื นละ 36,000/12= 3,000 บาท ปี 25X1 รายได้คา่ เชา่ = 3,000 X 7 = 21,000 บาท (มิ.ย.-ธ.ค.) ปี 25X2 รายไดค้ า่ เชา่ รับล่วงหนา้ = 3,000 X 5 = 15,000 บาท (ม.ค.-พ.ค.)

4. ค่าใช้จ่ายจ่ายลว่ งหน้า(Prepaid Expense) คอื ค่าใชจ้ ่ายท่กี ิจการจ่ายในปีปัจจบุ ัน แต่ รวมค่าใช้จา่ ยของงวดบัญชถี ัดไปไวด้ ว้ ย จึงต้องทาการปรบั ปรงุ เพ่ือให้ค่าใช้จา่ ยปปี ัจจุบันถูกตอ้ งตรงกับ ความเปน็ จริง เชน่ คา่ วารสารจ่ายล่วงหน้า คา่ เช่าจ่ายล่วงหน้า คา่ ใช้จา่ ยจ่ายลว่ งหนา้ ถอื เป็นสนิ ทรพั ย์ หมุนเวยี น การบันทกึ รายการปรับปรุงแยกเปน็ 2 กรณี คอื 4.1 กรณบี ันทกึ ไว้ในบัญชีคา่ ใชจ้ า่ ย (เดบติ ค่าใชจ้ ่าย/เครดิต เงนิ สด) 4.2 กรณีบันทึกไว้ในบัญชีค่าใช้จ่ายจ่ายล่วงหน้า (เดบิต ค่าใช้จ่ายจ่ายล่วงหน้า/เครดติ เงินสด) การบนั ทึกรายการปรับปรุงในสมดุ รายวนั ท่ัวไป-กรณบี นั ทึกไวใ้ นบญั ชีค่าใช้จ่าย เดบิต ค่าใชจ้ ่ายจา่ ยลว่ งหน้า (ระบ)ุ XX เครดติ ค่าใชจ้ า่ ย (ระบุ) XX

ใหท้ า บนั ทกึ รายการปรบั ปรงุ ในสมดุ รายวันทั่วไป เดบติ ค่าวารสารจา่ ยลว่ งหนา้ *1,200 เครดิต คา่ วารสาร 1,200 *ค่าวารสารจานวน 1,440 บาท สาหรบั 1 ปี = เดอื นละ 1,440/12 = 120 บาท ปี 25X1 ค่าวารสาร = 120 X 2 = 240 บาท (พ.ย.-ธ.ค.) ปี 25X2 คา่ วารสารจ่ายลว่ งหน้า = 120 X 10 = 1,200 บาท (ม.ค.-ต.ค.)

การบันทกึ รายการปรบั ปรุงในสมุดรายวันท่ัวไป-กรณบี ันทกึ ไว้ในบญั ชีค่าใชจ้ า่ ยจา่ ยล่วงหน้า เดบติ ค่าใช้จา่ ย (ระบ)ุ XX เครดิต คา่ ใช้จา่ ยจา่ ยล่วงหน้า (ระบ)ุ XX ให้ทา บนั ทึกรายการปรบั ปรุงในสมุดรายวันท่ัวไป เดบติ คา่ เบีย้ ประกนั อคั คภี ยั *6,000 เครดติ คา่ เบยี้ ประกันจา่ ยล่วงหนา้ 6,000 *ค่าเบี้ยประกนั อัคคีภัย จานวน 18,000 บาท สาหรบั 2 ปี = เดอื นละ 18,000/24 = 750 บาท ปี 25X1 ค่าเบยี้ ประกนั อคั คภี ยั = 750 X 8 = 6,000 บาท (พ.ค.-ธ.ค.) ปี 25X2 คา่ เบ้ยี ประกนั จา่ ยล่วงหนา้ = 750 X 12 = 9,000 บาท (ม.ค.-ธ.ค.) ปี 25X3 ค่าเบ้ียประกันจา่ ยล่วงหนา้ = 750 X 4 = 3,000 บาท (ม.ค.-เม.ย.)

5. วัสดสุ น้ิ เปลือง (Supplies) คือวสั ดุที่ซอ้ื มาใช้ในกิจการ มีลักษณะใชแ้ ลว้ หมดไป แปรสภาพ หรอื ไมค่ งสภาพเดมิ วัสดุสิน้ เปลืองอาจเรียกในชอื่ อนื่ แลว้ แตล่ ักษณะการใช้งาน เช่น - วัสดสุ านักงาน เปน็ วัสดสุ ิ้นเปลอื งท่ีซอื้ มาใช้ในสานักงาน เชน่ กระดาษพิมพ์ กระดาษต่อเนื่อง กระดาษคารบ์ อน ปากกา ดนิ สอ ลวดเย็บกระดาษ ยางลบ น้ายาลบคาผดิ สมดุ บัญชี - วัสดกุ ารสอน เปน็ วสั ดสุ นิ้ เปลืองท่ีซอ้ื มาใชใ้ นสถานศกึ ษา เช่น กระดาษพมิ พ์ ปากกาไวท์บอร์ด แปรงลบกระดาน ลวดเย็บกระดาษ กระดาษเขยี นตอบ - วสั ดกุ ารเกษตร เปน็ วสั ดสุ น้ิ เปลอื งทีซ่ ื้อมาใชใ้ นกิจการเกษตร เชน่ ปุย๋ สารเคมปี อ้ งกนั และกาจัด ศตั รพู ืชหรือสัตว์ อาหารสัตว์ - วสั ดุก่อสร้าง เป็นวสั ดุส้นิ เปลอื งทซี่ อื้ มาใชใ้ นกจิ การรบั เหมาก่อสร้าง เช่น ตะปู นอตเชอื ก ยาแนว แลกเกอร์ กระดาษทราย ยางมะตอย

การบันทึกรายการปรับปรงุ จะบันทึกเฉพาะส่วนท่ีถูกใชห้ รอื แปรสภาพไปแลว้ โดย ถอื เป็นคา่ ใชจ้ า่ ยในงวดบัญชี การคานวณวัสดสุ ้ินเปลอื งใชไ้ ป เป็นดังน้ี วสั ดสุ ิน้ เปลอื งใช้ไป = วสั ดสุ ้นิ เปลืองตน้ งวด + ซ้อื วสั ดสุ นิ้ เปลืองระหว่างปี – วสั ดุ สน้ิ เปลืองปลายงวด การบันทึกรายการปรับปรุงในสมดุ รายวนั ทว่ั ไป เดบิต วัสดสุ ้นิ เปลอื งใชไ้ ป XX เครดิต วัสดสุ น้ิ เปลอื ง XX

ใหท้ า บนั ทึกรายการปรับปรงุ ในสมดุ รายวันทว่ั ไป 22,700 เดบติ วัสดุโรงงานใช้ไป (7,500 + 24,300 -9,100) เครดิต วสั ดุโรงงาน 22,700

6. ค่าเสือ่ มราคา (Depreciation Expense) ตามมาตรฐานการบญั ชี ฉบับท่ี 16 (ปรบั ปรุง 2561) เร่อื งทดี่ นิ อาคาร และอุปกรณ์ ไดใ้ ห้คานิยามและ ขอ้ ปฏิบตั เิ กยี่ วกบั คา่ เส่ือมราคาไว้ดงั น้ี คา่ เสอ่ื มราคา หมายถงึ การปันสว่ นจานวนท่คี ิดคา่ เสอื่ มราคาของสนิ ทรัพยอ์ ยา่ งมรี ะบบตลอดอายกุ าร ใช้ประโยชน์ของสนิ ทรพั ย์นัน้ ทีด่ ิน อาคารและอปุ กรณ์ หมายถึง สนิ ทรพั ยท์ ่มี ตี ัวตนซ่ึงเข้าเงอื่ นไขทุกขอ้ ต่อไปน้ี 1. มีไวเ้ พ่ือ ใช้ประโยชนใ์ นการผลติ ในการจาหนา่ ยสินค้าหรือใหบ้ รกิ าร เพ่อื ให้เชา่ หรือ เพื่อใชใ้ นการบริหารงาน 2. คาดวา่ จะใช้ประโยชนม์ ากกว่าหนง่ึ รอบระยะเวลา

ตวั อย่างการแบ่งประเภทท่ดี ิน อาคารและอปุ กรณ์ ไดแ้ ก่ 1) ที่ดิน 2) ทด่ี นิ และอาคาร 3) เครอ่ื งจกั ร 4) เรอื 5) เครอ่ื งบิน 6) ยานพาหนะ 7) เคร่อื งตกแต่งและติดตั้ง 8) อุปกรณส์ านกั งาน มลู คา่ คงเหลือ หมายถึง จานวนเงินโดยประมาณทีก่ ิจการคาดวา่ จะได้รับในปัจจบุ ันจากการจาหนา่ ยสินทรัพย์ หลังจากหักตน้ ทุนท่ีคาดว่าจะเกดิ ขึน้ จากการจาหนา่ ยสนิ ทรพั ยน์ ้ัน หากสนิ ทรพั ย์นัน้ มีอายุและสภาพทค่ี าดว่าจะ เปน็ ณ วันสิน้ สดุ อายุการใช้ประโยชน์

3. อายุการใช้ประโยชน์ หมายถงึ กรณใี ดกรณหี นึง่ ตอ่ ไปนี้ 1) ระยะเวลาทก่ี จิ การคาดวา่ จะมีสินทรพั ย์ไว้ใช้ หรือ 2)จานวนผลผลติ หรอื จานวนหน่วยในลักษณะอน่ื ที่คลา้ ยคลึงกนั ซง่ึ กจิ การคาดวา่ จะได้รบั จาก สนิ ทรัพย์ กจิ การต้องเริม่ คดิ ค่าเสื่อมราคารายการทดี่ ิน อาคาร และอุปกรณเ์ ม่ือสนิ ทรัพย์นั้นพร้อมท่ีจะ ใช้งานและยังคงต้องคิดคา่ เสอ่ื มราคาตอ่ ไปจนกวา่ กจิ การได้ตดั สนิ ทรพั ย์นนั้ ออกจากบญั ชแี ม้ว่ากจิ การ จะหยุดใชง้ านสินทรัพยใ์ นรอบระยะเวลาดังกลา่ ว

วธิ กี ารคิดคา่ เส่อื มราคาตามมาตรฐานการบญั ชีดงั กล่าว กาหนดไวใ้ นขอ้ 60-62 ดงั น้ี

จากขอ้ มลู ข้างต้นสรปุ ไดว้ ่า วิธีคิดค่าเสือ่ มราคามีหลายวธิ ี เช่น 1. วิธีเส้นตรง (Straight-line Method) วิธีนี้ มีผลทาให้ค่าเส่ือมราคามีจานวนคงที่ตลอดอายุการใช้ ประโยชน์ของสินทรัพย์หากมลู ค่าคงเหลอื ของสนิ ทรัพย์น้ันไมเ่ ปล่ียนแปลง 2. วิธียอดคงเหลือลดลง (Diminishing Balance Method) วิธีน้ี มีผลทาให้ค่าเสื่อมราคาลดลงตลอด อายุการใช้ประโยชนข์ องสนิ ทรัพย์ 3. วิธีจานวนผลผลิต (Units of Output Method) วิธีนี้ มีผลทาให้ค่าเส่ือมราคาข้ึนอยู่กับประโยชน์ หรือผลผลติ ทีค่ าดว่าจะได้รบั จากสินทรพั ย์ กิจการต้องปันส่วนจานวนที่คิดค่าเส่ือมราคาของสินทรัพย์อย่างมีระบบตลอดอายุการใช้ ประโยชน์ของสินทรัพย์และต้องทบทวนมูลค่าคงเหลือและอายุการใช้ประโยชน์ของสินทรัพย์อย่างน้อย ท่สี ดุ ทุกสิน้ รอบปีบัญชี

คา่ เส่อื มราคา ถอื เป็นคา่ ใชจ้ ่าย ส่วนค่าเสอื่ มราคาสะสม ถอื เป็นรายการปรับมูลค่าของสินทรพั ย์ ถอื เป็นสนิ ทรพั ยไ์ ม่หมุนเวยี น หมายเหตุ: ถา้ ไม่กาหนดอายกุ ารใช้ประโยชน์ อาจกาหนดเป็นอตั ราค่าเสอื่ มราคาตอ่ ปี เชน่ 10%,20%

ใหท้ า บนั ทกึ รายการปรบั ปรุงในสมดุ รายวนั ท่ัวไป เดบิต คา่ เสอ่ื มราคา-อปุ กรณ์สานักงาน 150,000 คา่ เส่อื มราคา-เครอ่ื งจกั ร 2122,000 เครดติ ค่าเสือ่ มราคาสะสม-อุปกรณส์ านกั งาน 50,000 122,000 ค่าเสื่อมราคาสะสม-เคร่อื งจกั ร



ใหท้ า บนั ทกึ รายการปรับปรงุ ในสมุดรายวนั ทว่ั ไป 24,000 เดบิต คา่ เสือ่ มราคา-เครื่องตกแตง่ 324,000 85,000 คา่ เสือ่ มราคา-อาคารโรงงาน 485,000 เครดิต คา่ เส่ือมราคาสะสม-เคร่อื งตกแตง่ คา่ เสื่อมราคาสะสม-อาคารโรงงาน





ใหท้ า บันทกึ รายการปรบั ปรงุ ในสมดุ รายวันท่วั ไป (ปี 25X1-25X3)

25X1 ธ.ค. 31 เดบิต ค่าเสอื่ มราคา-รถยกสนิ คา้ 51,000 เครดติ ค่าเสือ่ มราคาสะสม-รถยกสินค้า 51,000 25X2 ธ.ค. 31 เดบติ ค่าเสื่อมราคา-รถยกสินค้า 45,900 เครดิต คา่ เสือ่ มราคาสะสม-รถยกสนิ คา้ 45,900 25X3 ธ.ค. 31 เดบติ ค่าเส่อื มราคา-รถยกสินค้า 41,310 เครดิต คา่ เสอ่ื มราคาสะสม-รถยกสินคา้ 41,310



ใหท้ า 1. คานวณค่าเส่อื มราคาเครอ่ื งจกั ร 2. บนั ทกึ รายการปรับปรงุ ในสมดุ รายวนั ท่วั ไปเฉพาะปี 25X1

7. หนีส้ งสัยจะสญู (Doubtful Accounts) ตามมาตรฐานการบัญชี ฉบับที่ 101 เรื่อง หนี้สงสัยจะสูญและหนี้สูญ ได้ให้คานิยาม เก่ยี วกับหนี้สงสัยจะสูญไว้ดงั นี้ หนี้สูญ (Bad Debt) หมายถึง ลูกหน้ีท่ีได้ติดตามทวงถามจนถึงท่ีสุดแล้ว แต่ไมได้รับ ชาระหนี้และไดต้ ดั จาหน่ายออกจากบญั ชี หนสี้ งสยั จะสูญ (Doubtful Accounts) หมายถึง ลูกหน้ีท่ีคาดว่าจะเรียกเก็บเงินไม่ได้ และถือเปน็ คา่ ใช้จ่ายของรอบระยะเวลาบัญชนี ้นั ค่าเผื่อหน้ีสูญ หรือค่าเผ่ือหนี้สงสัยจะสูญ (Allowance for Doubtful Accounts) หมายถึง จานวนเงินท่ีกันไว้สาหรับลูกหนี้ที่คาดว่าจะเรียกเก็บไม่ได้ และถือเป็นบัญชีปรับมูลค่า ทีต่ ้งั ขึน้ เพ่ือแสดงเป็นรายการหักจากบัญชีลูกหนี้ในงบการเงินเพื่อให้คงเหลือเป็นมูลค่าสุทธิของ ลกู หนที้ ี่คาดหมายว่าจะเก็บได้

คา่ เสือ่ มราคา/หนว่ ย = ราคาทุนของสินทรพั ย์ – มลู ค่าคงเหลอื ปริมาณผลผลติ ทค่ี าดวา่ จะผลิตได้ทัง้ หมด = 110,000 - 10,000 200,000 = 100,000 200,000 = 0.50 บาท ค่าเสื่อมราคาต่อปี = ปรมิ าณผลผลติ ในแต่ละงวดบัญชี X ค่าเส่ือมราคา/หนว่ ย ค่าเสื่อมราคาปี 25X1 = 40,000 X 0.50 = 20,000 บาท 25X1 ธ.ค. 31 เดบิต คา่ เส่อื มราคา-เคร่อื งจักร 20,000 เครดติ คา่ เส่ือมราคาสะสม-เคร่ืองจักร 20,000

การบนั ทึกลูกหนท้ี ีเ่ กบ็ เงินไมไ่ ดม้ ีวิธปี ฏิบตั ิ 2 วธิ ี คอื 1. วิธตี ดั จาหนา่ ยโดยตรง (Direct Write - Off Method) วิธีน้จี ะบันทึกรายการเมอ่ื เกดิ หนี้สูญจรงิ โดย เดบติ หน้สี ูญ XX (ถอื เปน็ คา่ ใชจ้ า่ ย) เครดติ ลกู หน้ี XX วิธีน้ีเป็นวิธีง่ายและสะดวกแต่ไม่เป็นท่ียอมรับเนื่องจากไม่เป็นไปตามหลักทฤษฎีว่าด้วยการ เปรียบเทียบค่าใช้จ่ายกับรายได้ของรอบระยะเวลาบัญชี รวมท้ังมูลค่าลูกหน้ีท่ีแสดงในงบแสดงฐานะการเงิน มิได้อยู่ในมูลคา่ ท่คี าดวา่ จะได้รบั จริง 2. วิธีตั้งค่าเผื่อ (Allowance Method) วิธีนี้จะประมาณจานวนหน้ีท่ีคาดว่าจะเก็บไม่ได้โดยคานวณจาก ยอดขายหรอื ยอดลูกหนี้ โดย เดบิต หนส้ี งสยั จะสญู XX (ถอื เปน็ ค่าใช้จา่ ย) ลกู หนี้) เครดติ ค่าเผอ่ื หนี้สงสยั จะสญู XX (ถือเป็นบัญชีปรับมูลค่า วิธีนี้เป็นวิธีท่ีถูกต้องตามหลักทฤษฎีว่าด้วยการเปรียบเทียบค่าใช้จ่ายกับรายได้ของรอบระยะเวลา บัญชี และบัญชีลูกหนี้ ณ วันสิ้นรอบระยะเวลาบัญชี จะแสดงในงบแสดงฐานะการเงินในมูลค่าที่ใกล้เคียงกับ ความเปน็ จริง

วิธกี ารต้ังค่าเผอื่ หรือการประมาณหน้ีสงสัยจะสญู ที่นยิ มใช้มีดงั นี้ 1. คานวณเป็นรอ้ ยละของยอดขาย วธิ นี ีก้ ิจการจะตอ้ งวิเคราะหจ์ ากประสบการณท์ ผี่ า่ นมาเก่ียวกบั จานวนลกู หนี้ที่เกบ็ ไม่ได้ เทียบเป็นอตั ราสว่ นกับยอดขาย คอื 1.1 คานวณเป็นร้อยละของยอดขายรวม โดยถือว่าการขายเปน็ รายการทีก่ ่อใหเ้ กดิ ลกู หน้ี และอตั ราสว่ นของการขายสมั พนั ธ์กับจานวนหนี้ทเี่ ก็บไมไ่ ด้ 1.2 คานวณเปน็ ร้อยละของยอดขายเช่อื โดยถอื วา่ การขายเช่อื สัมพนั ธโ์ ดยตรงกับลกู หนี้ สว่ นการขายเงนิ สดไม่ได้ก่อให้เกิดลกู หนี้แตอ่ ย่างใด 2. คานวณเปน็ ร้อยละของยอดลกู หน้ี โดยการวเิ คราะหจ์ ากประสบการณท์ ี่ผา่ น ๆ มา กจิ การจะ สามารถประมาณอตั รารอ้ ยละของลูกหนที้ ่ีคาดว่าจะเกบ็ ไมไ่ ดต้ อ่ ยอดลูกหนที้ คี่ งคา้ งอยู่ได้ดงั นี้ 2.1 คานวณเป็นรอ้ ยละของยอดลูกหนีโ้ ดยถือวา่ อตั ราสว่ นของจานวนหนี้สงสยั จะสูญ สาหรับลกู หนที้ ั้งหมดจะคงท่ี

2. คานวณเปน็ รอ้ ยละของยอดลูกหนี้ โดยการวเิ คราะหจ์ ากประสบการณ์ทผ่ี า่ น ๆ มา กิจการจะ สามารถประมาณอัตรารอ้ ยละของลกู หนที้ ี่คาดว่าจะเก็บไมไ่ ด้ตอ่ ยอดลกู หน้ีท่คี งค้างอย่ไู ดด้ ังน้ี 2.1 คานวณเป็นรอ้ ยละของยอดลูกหนีโ้ ดยถอื วา่ อัตราส่วนของจานวนหน้ีสงสยั จะสูญ สาหรับลูกหนี้ท้ังหมดจะคงท่ี 2.2 คานวณโดยการจัดกลมุ่ ลกู หนจ้ี าแนกตามอายขุ องหน้ีทคี่ า้ งชาระ ลูกหนกี้ ลุ่มทีค่ ้าง ชาระนานจะนามาคานวณหาจานวนหน้สี งสัยจะสูญดว้ ยอัตรารอ้ ยละทีส่ งู กว่าลกู หนี้ทเ่ี ร่ิมคา้ งชาระเกิน กาหนด โดยถือวา่ ลูกหนีท้ ีค่ า้ งชาระนานจะมีโอกาสไมช่ าระหนีม้ ากกว่าลกู หน้ที ่ีเริม่ เกดิ ข้ึน 3. คานวณโดยพิจารณาลกู หนี้แตล่ ะราย และจะรวมเฉพาะรายท่ีคาดวา่ จะเรียกเก็บไม่ได้เทา่ นัน้ เปน็ หนีส้ งสยั จะสูญ วิธีนีอ้ าจจะกระทาได้ยากในทางธุรกิจที่มลี ูกหนี้จานวนมากราย

ใหท้ า บนั ทึกรายการปรับปรุงในสมุดรายวันท่ัวไป 3,500 เดบิต หนีส้ งสยั จะสูญ (350,000 X 1%) เครดิต คา่ เผือ่ หนี้สงสัยจะสูญ 3,500

ให้ทา บันทกึ รายการปรับปรุงในสมุดรายวนั ทัว่ ไป 3,225 เดบิต หนี้สงสยั จะสูญ 13,225 เครดิต ค่าเผื่อหนสี้ งสยั จะสูญ *มาจาก 88,500 X 5 % = 4,425 บาท หัก ค่าเผื่อหนีส้ งสัยจะสูญคงเหลอื = 1,200 บาท 3,225 บาท

การแกไ้ ขข้อผิดพลาดทางบญั ชี การแก้ไขข้อผดิ พลาดทางบญั ชี (Correction of Errors) ข้อผดิ พลาดทางบัญชี คอื ขอ้ ผดิ พลาดที่เกดิ จากพนักงานบัญชีบนั ทึกบญั ชไี ม่ถกู ต้อง ไม่ สมบูรณ์หรือลืมบันทึกบัญชี ทาให้ยอดคงเหลือในบัญชีแยกประเภทท่ัวไปแสดงยอดไม่ ถูกต้อง อันส่งผลให้งบการเงินแสดงยอดไม่ถูกต้องตรงกับความเป็นจริง ข้อผิดพลาดมี หลายประเภท ได้แก่

1. ขอ้ ผิดพลาดทถ่ี ูกบนั ทึกบัญชไี ว้แล้ว : - ข้อผิดพลาดทเี่ กิดจากการบนั ทกึ จานวนเงินไม่ถกู ตอ้ ง เชน่ ซ้ือวตั ถดุ บิ 21,350 บาท เปน็ เงินสด บันทึกบัญชเี ปน็ 21,530 บาท รบั ค่าขายวสั ดโุ รงงานท่ีชารดุ 1,185 บาท บนั ทึกบัญชีเป็น 1,158 บาท - ข้อผดิ พลาดท่ีเกดิ จากการบันทกึ บัญชผี ดิ เช่น จา่ ยค่าขนสง่ วตั ถดุ ิบ บันทึกบัญชีเปน็ จา่ ยค่าขนสง่ ออก จา่ ยเงินเดอื นหวั หนา้ คนงาน บนั ทกึ บญั ชเี ป็นจ่ายเงนิ เดือนหัวหน้าพนกั งาน ขายสินคา้ เป็นเงนิ เช่ือ บนั ทกึ บญั ชเี ปน็ ขายสนิ ค้าเป็นเงนิ สด

2. ขอ้ ผิดพลาดท่ียังไม่ไดบ้ ันทกึ บัญชี : - ขอ้ ผดิ พลาดท่ีเกิดจากพนกั งานบัญชลี ืมบันทึกบัญชี เชน่ หกั เงนิ สมทบกองทุนประกนั สังคมพนกั งานและคนงานจากเงินเดอื นไว้ ไมไ่ ดบ้ ันทึกบญั ชี ไดร้ ับใบแจ้งหน้ีคา่ ประกนั อคั คีภยั โรงงาน ยังไมไ่ ดบ้ ันทึกบัญชี ฝา่ ยผลิตเบกิ วตั ถุดิบทางอ้อมไปใช้ในการผลติ สนิ คา้ จดบนั ทกึ ความจาไว้ แตย่ ังไม่ไดบ้ นั ทกึ บัญชี - ข้อผดิ พลาดอืน่ ๆ หายอดคงเหลอื ในบญั ชีแยกประเภทท่วั ไปผดิ ผ่านรายการจากสมุดบนั ทึกรายการขนั้ ต้นไปบญั ชแี ยกประเภทไมค่ รบถว้ น นารายการจากบัญชีแยกประเภททัว่ ไป ไปแสดงในรายงานหรอื งบการเงนิ ไม่ครบถว้ น

การบันทึกรายการแกไ้ ขข้อผดิ พลาด การบันทกึ รายการในสมุดรายวันทว่ั ไป แยกพจิ ารณาไดด้ ังนี้ 1. กรณคี ้นพบข้อผดิ พลาดเมื่อกจิ การยังไมป่ ิดบัญชี กรณนี ใี้ ห้บนั ทกึ รายการแก้ไขข้อผดิ พลาดโดยบนั ทึก บัญชีทเ่ี ก่ียวข้องตามปกติ เช่น ก. ซือ้ วตั ถุดิบราคา 20,000 บาท เปน็ เงินสด ผ้ขู ายใหส้ ว่ นลดการค้า 5% บันทกึ จานวนเงินเป็น 20,000 บาท (กจิ การใชว้ ิธี Perpetual Inventory Method) เดบติ เงินสด (20,000 X 5%) 1,000 เครดติ วตั ถุดบิ 1,000 ข. จา่ ยชาระหนี้ให้เจ้าหนี้การค้าคา่ วตั ถุดิบจานวน 30,000 บาท เปน็ เช็ค บันทกึ รายการโดยมสี ่วนลดรบั 10% เนอ่ื งจากนบั วันผดิ พลาด (กิจการใช้วธิ ี Periodic Inventory Method) เดบติ สว่ นลดรบั (30,000 X 10%) 3,000 เครดิต เงินฝากธนาคาร 3,000

2. กรณคี น้ พบข้อผดิ พลาดเมื่อกิจการปิดบัญชแี ลว้ กรณีน้ใี ห้บันทึกรายการแก้ไขขอ้ ผดิ พลาด โดยบันทึกบญั ชีหมวด 1 หมวด 2 และหมวด 3 (เฉพาะสว่ นของเจา้ ของ) ตามปกติ แต่บัญชหี มวด 3 (เฉพาะถอนใชส้ ่วนตวั ) บญั ชหี มวด 4 และ หมวด 5 ซง่ึ เปน็ บญั ชีชว่ั คราว ใหบ้ นั ทกึ ในบัญชีส่วนของเจา้ ของ/ บัญชีกาไรสะสม ดงั น้ี ถ้าเป็นกิจการเจา้ ของคนเดยี ว ใหบ้ ันทึกในบญั ชีทุน-เจา้ ของกจิ การ ถ้าเปน็ กิจการหา้ งหนุ้ ส่วน ใหบ้ นั ทึกในบัญชีทุน-ผเู้ ป็นหนุ้ ส่วนทกุ คนตามอัตราส่วนแบ่ง กาไรขาดทุนหรอื บัญชีกาไรสะสมท่ยี ังไม่ไดแ้ บง่ ถ้าเป็นกจิ การบริษทั จากดั ให้บนั ทกึ ในบญั ชีกาไรสะสม ก. กจิ การเจ้าของคนเดียวแห่งหน่งึ ไดร้ ับแจง้ จากธนาคารว่าธนาคารหักค่าธรรมเนียมจานวน 450 บาท และได้ หกั บญั ชีเงนิ ฝากธนาคารเรยี บร้อยแล้ว กิจการบันทกึ รายการเปน็ จานวน 540 บาท เดบติ เงนิ ฝากธนาคาร (540-450) 90 เครดติ ทุน-เจ้าของกิจการ 90

ข. หา้ งห้นุ ส่วน เอ บี จา่ ยค่าเช่าอาคารโรงงาน เปน็ เงนิ 35,000 บาท แตบ่ ันทึกรายการเปน็ ซ้ืออาคารโรงงาน เอ และ บี แบ่งกาไรขาดทุนกันในอตั รา 4 : 3 เดบิต ทุน-เอ (35,000 X 4/7) 20,000 ทนุ -บี (35,000 X 3/7) 15,000 เครดิต อาคารโรงงาน 35,000 ค. บรษิ ัท สามสหาย จากัด จดทะเบยี นเข้าส่ภู าษมี ูลคา่ เพ่ิม รบั ค่าขายสินค้าเป็นเงนิ 7,200 บาท ภาษมี ูลคา่ เพิ่ม 7% บนั ทึกรายการเป็นซ้อื วตั ถดุ ิบ (กจิ การโอนปดิ บญั ชีภาษีซ้อื และภาษีขายไปบัญชีภาษีมูลคา่ เพ่ิมแลว้ ) เดบิต เงินสด (7,704 + 7,704) 15,408 เครดิต กาไรสะสม (7,200 + 7,200) 14,400 ภาษมี ูลคา่ เพิ่ม (504 + 504) 1,008

หนว่ ยท่ี 7 กระดาษทาการและงบการเงิน ตามประกาศกรมพฒั นาธรุ กจิ การค้า

สาระการเรยี นรู้ 1. ความหมายและประโยชน์ของกระดาษทาการ 2. รปู แบบกระดาษทาการ 3. กระดาษทาการสาหรบั กจิ การอตุ สาหกรรม 4. งบการเงินสาหรับกจิ การอตุ สาหกรรมตามประกาศกรม พฒั นาธุรกจิ การค้า

ความหมายและประโยชน์ของกระดาษทาการ ความหมายของกระดาษทาการ กระดาษทาการ (Worksheet /Working Papers) หมายถงึ แบบฟอร์มหรือกระดาษร่างท่ี กิจการจดั ทาข้ึนเพอ่ื เป็นเครื่องมอื ชว่ ยให้การจัดทางบการเงนิ ของกิจการเปน็ ไปอย่างสะดวกและรวดเรว็