ຮູບແບບການຮຽນການສອນເດັກອະນຸບານ2019 ຜັງ (Autosaved)

ສອນ. - ການສອນພາສາສ່ ງົ ເສມີ ໃຫເ້ ດກັ ສນົ ໃຈ ແລະ ມກັ ທ່ ຈີ ະຮຽນຮູພ້ າສາດວ້ ຍຕນົ ເອງ ໃຫເ້ ດກັ ມໂີ ອກາດ ເລອື ກເລ່ ອື ງ ຫຼື ໜງັ ສທື ່ ສີ ນົ ໃຈ. - ການສອນພາສາຕອ້ ງໃຫເ້ ດກັ ເຫນັ ປະໂຫຍດຂອງການໃຊພ້ າສາໃນຄວາມມຸງ້ ໝາຍທ່ ແີ ຕກຕ່ າງກນັ ເຊ່ ນັ : ຈດົ ໝາຍ, ໜງັ ສພື ມີ , ປາ້ ຍໂຄສະນາ, ສະຫລາກຢາເປັນຕນົ້ . - ການສອນພາສາຈະຕອ້ ງເປັນປະສບົ ການທ່ ີເຮດັ ໃຫເ້ ດກັ ໄດມ້ ກີ ານພວົ ພນັ ກບັ ໝ່ ູເພ່ ອື ນ ແລະ ຄູ ການ ພວົ ພນັ ນຈີ້ ະຕອ້ ງເປັນໄປໃນທາງສະໜບັ ສະໜນູ ໃຫກ້ ໍາລງັ ໃຈ ແລະ ຊ່ ວຍເຫອຼື ເຊ່ ງິ ກນັ ແລະ ກນັ . - ການສອນພາສາຄວນໃຫເ້ ດກັ ມຄີ ວາມໝນັ້ ໃຈ ກາ້ ທ່ ຈີ ະເວາົ້ , ອ່ ານ ແລະ ຂຽນໂດຍບ່ ຢໍ າ້ ນຜດິ . 4. ວທິ ຈີ ດັ ການຮຽນ - ການສອນ ການຮຽນ - ການສອນພາສາແບບເນນັ້ ປະສບົ ການເປັນການຮຽນ - ການສອນທ່ ບີ ູລະນາການໄປກບັ ທຸກໆກດິ ຈະກໍາຕາມຕາຕະລາງກດິ ຈະກໍາປະຈາໍ ວນັ ໂດຍຄູເນນັ້ ການສອນພາສາໃຫຊ້ າບຊມຶ ໃນເວລເຮດັ ກດິ ຈະ ກາໍ ຕ່ າງໆ ໂດຍເດກັ ສາມາດຮຽນໄດໂ້ ດຍບ່ ຮໍ ູຕ້ ວົ ຮຽນສະບາຍສະບາຍຕາມແບຂອງຕນົ ເອງບ່ ໍມກີ ານບງັ ຄບັ ຈາກ ຄູ ແຕ່ ຄູຈະໃຊປ້ ະສບົ ການທາງພາສາຢ່ າງມຄີ ວາມໝາຍໃນການຈດັ ການຮຽນ - ການສອນມກີ ດິ ຈະກໍາຫຼກັ 2 ປະການຄ:ື ການອ່ ານ ແລະ ການຂຽນ ສ່ ວນການເວາົ້ ແລະ ການຟັງຈະບູລະນາການຮ່ ວມໄປກບັ ກດິ ຈະກໍາການ ສອນທງັ 2 ດ່ ງັ ກ່ າວມາ ກ. ກດິ ຈກາໍ ການອ່ ານ ການອ່ ານເປັນພນື້ ຖານຂອງການຈດັ ການສອນພາສາໂດຍເນນັ້ ປະສບົ ການ ຂນັ້ ຕອນການສອນທ່ ສີ ໍາຄນັ ຄ:ື ການຈດັ ກດິ ຈະກໍາການອ່ ານຮ່ ວມກນັ ເຊ່ ງິ ການອ່ ານຮ່ ວມກນັ ຈະຊ່ ວຍໃຫເ້ ດກັ ຮຽນຮູຂ້ ະບວນການຮຽນ ພາສາເຮດັ ໃຫເ້ ກດີ ການຄາດເດາົ ແລະ ມມີ ະໂນພາບກ່ ຽວກບັ ຕວົ ໜງັ ສທື ່ ພີ ມີ ແລະ ໜງັ ສຈື າກການອ່ ານ, ການ ເຫນັ ຄໍາສບັ , ການໄດເ້ ວາົ້ ຈະເປັນພນື້ ຖານຂອງການພດັ ທະນາການເວາົ້ , ການອ່ ານ ແລະ ການຂຽນຂອງເດກັ ໄດ້ ຄສູ າມາດຈດັ ກດິ ຈະກໍາການອ່ ານໄດ້ 2 ລກັ ສະນະຄ:ື ອ່ ານໜງັ ສທື ່ ເີ ດກັ ມກັ ໃຫເ້ ດກັ ຟັງ ຫຼື ເລ່ າົ ເລ່ ອື ງໃຫ້ ເດກັ ຟັງ ການເລອື ກເລ່ ອື ງມາອ່ ານ ຫຼື ເລ່ າົ ຕອ້ ງເປັນເລ່ ອື ງທ່ ເີ ດກັ ສນົ ໃຈ, ມແີ ຜນການໃຊພ້ າສາທ່ ດີ ເີ ໝາະກບັ ໄວ ອາຍຸຂອງເດກັ ການຈດັ ກດິ ຈະກໍາການອ່ ານເລ່ ອື ງອາດຈດັ ລກັ ສະນະໃດລກັ ສະນະໜ່ ງຶ ດ່ ງັ ນີ້ ຫຼື ຫຼາຍລກັ ສະນະ ຮ່ ວມກນັ : 1) ການອ່ ານໂດຍຄູເປັນຜູອ້ ່ ານ ໂດຍລະຫວ່ າງອ່ ານຄູຈະຍຸດເປັນໄລຍະເພ່ ອື ໃຫເ້ ດກັ ຕດິ ຕາມ ຫຼື ເພມີ ເຕມີ ເລ່ ອື ງ ລາວໃນສ່ ວນທ່ ກີ ່ ຽວຂອ້ ງເພ່ ອື ເພ່ ີມຄວາມຕ່ ນື ຕວົ ແລະ ການເຂາົ້ ໃຈພາສາ ຖາ້ ຄູມໜີ ງັ ສເື ລມັ້ ໃຫຍ່ (big book) ເຊ່ ງິ ພມີ ຂະຫຍາຍຈາກໜງັ ສທື ໍາມະດາຄູອາດເປີດໃຫເ້ ດກັ ເບ່ ງິ ແລະ ຊຮີ້ ູບພາບພອ້ ມ ຄູອ່ ານໄປ ພອ້ ມກນັ ໄດ້ ແຕ່ ຖາ້ ຄູມໜີ ງັ ສຂື ະໜາດທໍາມະດາກ່ ໍຍກົ ໃຫເ້ ດກັ ເບ່ ງິ . 2) ອ່ ານເປັນກ່ ຸມ ຄູຕອ້ ງຈດັ ຕຽມໜງັ ສແື ລວ້ ໃຫເ້ ດກັ ເລອື ກ ເມ່ ອື ກ່ ຸມເລອື ກໜງັ ສໄື ດແ້ ລວ້ ໃຫຮ້ ່ ວມກນັ ອ່ ານເຊ່ ງິ ອາດເປັນການອ່ ານຮູບພາບ ຫຼື ອ່ ານຕາມຄວາມເຂາົ້ ໃຈຈາກທ່ ເີ ຄຍີ ເຫນັ ຄູເລ່ າົ ມາກ່ ອນໃນເວລທ່ ເີ ດກັ ອ່ ານ ເລ່ ອື ງຮ່ ວມກນັ ແລກປ່ ຽນຄວາມຄດິ ເຫນັ ເຊ່ ງິ ກນັ ແລະ ກນັ ໂດຍມຄີ ເູ ປັນຜູຊ້ ່ ວຍໃຫຄ້ ໍາແນະນາໍ ເພ່ ມີ ເຕມີ ການອ່ ານຮ່ ວມກນັ ຈະເຮດັ ໃຫເ້ ດກັ ສະນຸກສະໜານ ຮຽນຮູກ້ ານຊ່ ວຍເຫອຼື ຄນົ , ຊ່ ວຍກນັ ຄດິ ຢ່ າງຫາຼ ກຫຼາຍ ຈາກນນັ້ ໃຫກ້ ່ ຸມອອກມາເລ່ າົ ເລ່ ອື ງທ່ ອີ ່ ານໃຫຟ້ ັງເພ່ ອື ແລກປ່ ຽນຄວາມຮູ ້ ແລະ ຈງູ ໃຈໃຫຢ້ າກອ່ ານດວ້ ຍ. 101 ແປໂດຍ: ອປ ຄາໍ ຜງັ ໄຊຍະວງົ

3) ຊ່ ວຍກນັ ອ່ ານ ເປັນການອ່ ານທ່ ຄີ ູອ່ ານໄປພອ້ ມກບັ ເດກັ ແລະ ໃຫໂ້ ອກາດເດກັ ຊກັ ຖາມສນົ ທະນາກນັ ຖາ້ ເປັນການອ່ ານຂອງຄູເວລາອ່ ານຂອງຄູເວລາອ່ ານຄູຖໜື ງັ ສໃື ນລະດບັ ທ່ ເີ ດກັ ສາມາດເຫນັ ຮູບພາບໃນໜງັ ສື ໃນເວລາອ່ ານດວ້ ຍມຂື ວາຫ່ າງຈາກຕວົ ເລກັ ໜອ້ ຍ ໂດຍໃຫເ້ ດກັ ທງັ ໝດົ ສາມາດເຫນັ ໄດ້ ການເປີດໜາ້ ປຶມ້ ໃຫເ້ ປີດດວ້ ຍມຊື າ້ ຍໂດຍແນ່ ໃຈວ່ າເດກັ ໄດເ້ ຫນັ ແຕ່ ລະໜາ້ ຢ່ າງຊດັ ເຈນໝດົ ທຸກຄນົ ວທິ ີອ່ ານໃຫຄ້ ູອ່ ານ ອອກສຽງໜກັ ເບາົ ປະກອບທ່ າທາງແຕກຕ່ າງກນັ ເພ່ ອື ໃຫເ້ ດກັ ຕ່ ນື ເຕນັ້ ຢ່ າລມື ວ່ າເດກັ ຈະຈນິ ຕະນາການ ເລ່ ອື ງລາວຢ່ ູຕະຫອຼ ດເວລາລະຫວ່ າງການອ່ າຂອງຄູ ຂໍສ້ ໍາຄນັ ໃນການອ່ ານໜງັ ສໃື ຫເ້ ດກັ ຟັງ ຄູຄວນໃຫອ້ ່ ານ ໜງັ ສໃື ນກ່ ຸມນອ້ ຍໆ ເພ່ ອື ໃຫເ້ ດກັ ຮບັ ປະໂຫຍດສູງສຸດຈາກການໄດໄ້ ດຢ້ ່ ູໃກສ້ ດິ ກບັ ຄູ ແລະ ມກີ ານພວົ ພນັ ກບັ ຄູ ຊ່ ວົ ໂມງການອ່ ານຈະມຄີ ວາມໝາຍຕ່ ໍການຮຽນຫຼາຍ ຫາກຄູໃຫໂ້ ອກາດກັບເດັກໃນການຮຽນຮູ ້ ນອກຈາກຄູຈະອ່ ານເລ່ ອື ງປະກອບການສະແດງຕາມຮູບພາບແລວ້ ສຽງອ່ ານຂອງຄູຕອ້ ງດງັ ຊດັ ເຈນ ໃນ ເວລາອ່ ານຄູຕອ້ ງຊຕີ້ ວົ ໜງັ ສໃື ຫເ້ ດກັ ເຫນັ ເພ່ ອື ກະຕຸນ້ ການເບ່ ງິ ເຫນັ ແລະ ການຟັງ ການອອກສຽງຂອງຄໍາ ສບັ ຕ່ າງໆ ທ່ ເີ ດກັ ສນົ ໃຈ ຫຼື ຄໍາສບັ ທ່ ຄີ ຢູ ໍ້າໃຫເ້ ດກັ ຊາໍ້ ຄໍາສບັ ທ່ ຄີ ູຕອ້ ງການໃຫເ້ ດກັ ຮູ ້ ຖາ້ ມຄີ ໍາທ່ ຕີ ງົ ກບັ ຄາໍ ສບັ ພນື້ ບາ້ ນ ໃນກໍລະນທີ ່ ເີ ດກັ ໃຊພ້ າສາທອ້ ງຖ່ ນິ ຄູຄວນອະທບິ າຍເພ່ ມີ ເຕີມຄວາມໝາຍພາສາທອ້ ງຖ່ ິນ ເຊ່ ງິ ຈາກການວໄິ ຈຂອງອຸບນົ ວຽງສະໝຸດເລ່ ອື ງຄວາມພອ້ ມທາງພາສາຂອງເດກັ ກ່ ອນໄວຮຽນທ່ ໄີ ດຮ້ ບັ ປະສບົ ການເລ່ າົ ເລ່ ອື ງປະກອບຫ່ ຸນມື ໂດຍໃຊພ້ າສາກາງຄວບຄ່ ູກບັ ພາສາທອ້ ງຖ່ ນິ ເຫນັ ວ່ າເດກັ ສາມາດຮຽນຮູໄ້ ດດ້ (ີ ອຸບນົ ວຽງສະໝຸດ, 2540 ) ການອ່ ານດວ້ ຍການຊຄີ້ ໍາສບັ ຈະຊ່ ວຍໃຫເ້ ດກັ ເຫນັ ການພວົ ພນັ ຂອງສຽງ, ຮູບຕວົ ອກັ ສອນຂອງຄໍາທ່ ີ ອ່ ານ ແລະ ການອ່ ານຈາກຊາ້ ຍໄປຫາຂວາ, ການເບ່ ງິ ຮູບພາບປະກອບຈະສາ້ ງພາບ ແລະ ຈນິ ຕະນາການໃນ ຄວາມຄດິ ໄດຫ້ ຼາຍໃນກລໍ ະນຮີ ູບພາບໃນໜງັ ສນື ອ້ ຍຫຼາຍຄູອາດຊກັ ຊວນໃຫເ້ ດກັ ເຮດັ ໜງັ ສເື ຫຼມັ້ ໃຫຍ່ ( big book ) ແລວ້ ນໍາມາໃຊສ້ ອນອ່ ານຈະຊ່ ວຍໃຫກ້ ານເບ່ ງິ ເຫນັ ຕວົ ໜງັ ສເື ປັນໄປຢ່ າງທ່ ວົ ເຖງິ ຫຼາຍຂນື້ ຖາ້ ເດກັ ມກັ ເລ່ ອື ງໃດແລວ້ ຂໃໍ້ ຫຄ້ ອູ ່ ານຊໍາ້ ຄູຕອ້ ງເຮດັ ຕາມເພາະການອ່ ານຊໍາ້ ຍາໍ້ ຄາໍ ສບັ ຈະເຮດັ ໃຫເ້ ດກັ ຈ່ ໄື ດ້ ຄຄູ ວນ ສະໜບັ ສະໜນູ ໃຫເ້ ດກັ ອ່ ານເອງ ການຕອບຄໍາຖາມ ແລະ ເລ່ າົ ເລ່ ອື ງຢ່ າງສະໝ່ ໍາສະເໝີ ນອກຈາກນກີ້ ດິ ຈະ ກໍາເສມີ ການຮຽນໄດແ້ ກ່ ການຝຶກການຄດິ ຄາດຄະເນເນອື້ ໃນເວລາທ່ ຄີ ູອ່ ານໃຫນ້ ກັ ຮຽນຕອບ ຫຼື ໃຫຝ້ ຶກຕ່ ໍ ປະໂຫຍກໃຫສ້ ມົ ບູນສໍາລບັ ການຮຽນຈາກການເລ່ າົ ນທິ ານ ຄຈູ າໍ ເປັນຕອ້ ງໃຊບ້ ດັ ຄໍາຊ່ ວຍໃນການອ່ ານ, ການ ຮູຈ້ ກັ ຄໍາສບັ , ການເຫນັ ການພວົ ພນັ ຂອງສຽງກບັ ຮູບຕວົ ອກັ ສອນຈະເຮດັ ໃຫເ້ ດກັ ຮຽນຮໄູ ້ ດດ້ .ີ ຂ. ກດິ ຈະກໍາການຂຽນ ນອກຈາກກດິ ຈະກາໍ ການອ່ ານແລວ້ ຄຕູ ອ້ ງໃຫເ້ ດກັ ໄດມ້ ໂີ ອກາດຂຽນຫຼາຍທ່ ສີ ຸດ ໂດຍເລມີ ຈາກການຂຽນເລ່ ອື ງທ່ ີ ຟັງ ເລ່ ອື ງທ່ ຮີ ູ ້ ຫຼື ເລ່ ອື ງຕວົ ເອງ ເດກັ ອະນຸບານນອ້ ຍອາດເປັນການຂດີ ເຂ່ ຍ ຕ່ ໍມາ ເປັນ ການແຕມ້ ຮູບ, ອະນຸບານກາງຂຽນເປັນຄໍາ, ອນຸບານໃຫຍ່ ພໄໍ ດເ້ ລ່ ອື ງລາວ ການຂຽນນເີ້ ປັນການຂຽນ ອະສະຫຼະ ເດກັ ຂຽນດວ້ ຍການຄວບຄຸມມຂື ອງຕນົ ເອງບ່ ໍມກີ ານດດັ ຫຼື ຈບັ ມຂື ຽນ ຈດຸ ສໍາຄນັ ຂອງການ ຂຽນຢ່ ູທ່ ຕີ ອ້ ງການໃຫເ້ ດກັ ສະແດງຄວາມຮູກ້ ່ ຽວກບັ ຄໍາສບັ ແລະ ການສະກດົ ຄໍາໃຫເ້ ບ່ ງິ ທ່ ສີ ໍາຄນັ ເມ່ ອື ເດກັ ໄດຮ້ ບັ ການກະຕຸນ້ ໃຫຂ້ ຽນເລອື້ ຍໆເດກັ ຈະຮຽນຮູພ້ າສາທ່ ຖີ ກື ຕອ້ ງໄດ້ ແຕ່ ຄູ ຫຼື ຜູປ້ ົກຄອງຕອ້ ງມສີ ່ ວນ ຮ່ ວມສະໜບັ ສະໜນູ ການຂຽນທ່ ຖີ ກື ຕອ້ ງດວ້ ຍ. 102 ແປໂດຍ: ອປ ຄາໍ ຜງັ ໄຊຍະວງົ

ຄ. ກດິ ຈະກໍາປະກອບການຮຽນ ການຮຽນ - ການສອນພາສາໂດຍເນນັ້ ປະສບົ ການບ່ ໍແມ່ ນການຮຽນທ່ ແີ ຍກກດິ ຈະກໍາອອກ ມາຕ່ າງຫາກ ແຕ່ ຕອ້ ງປະສານຢ່ າງຕ່ ໍເນ່ ອື ງໃນປະສບົ ການອ່ ນື ດ່ ງັ ນນັ້ , ນອກຈາກການສະໜບັ ສະໜູນໃຫ້ ເດກັ ອ່ ານໜງັ ສທື ຸກວນັ ແລວ້ ຄູຄວນຈດັ ກດິ ຈະກໍາເສມີ ການຮຽນຮູພ້ າສາທ່ ຫີ ຼາກຫຼາຍຮ່ ວມດວ້ ຍເຊ່ ນັ : ກດິ ຈະກໍາອ່ ານຄໍາຄ່ ອງ, ການຫຼິນ້ ລະຄອນ, ຫຼິນ້ ເກມພາສາ ແລະ ການຫຼນິ້ ເສລຕີ າມມູມ ຄວາມຄຸນ້ ເຄີຍ, ຄວາມຄຸນ້ ເຄຍີ ກບັ ພາສາຈະສາ້ ງການຮຽນຮູທ້ ່ ດີ ຂີ ນື້ ຕວົ ຢ່ າງເຊ່ ນັ : ການຂຽນຕວົ ໜງັ ສໃື ນອ່ າງຊາຍ, ການຕດັ ຕວົ ອກັ ສອນຈາກໜງັ ສພື ມີ ເປັນຕນົ້ . 5. ການປະເມນີ ຜນົ ການປະເມນີ ຜນົ ການຮຽນຮູພ້ າສາເປັນສ່ ງິ ຈາໍ ເປັນການປະເມນີ ຜນົ ສາມາດເຮດັ ໄດຈ້ າກກດິ ຈະກາໍ ຕ່່ໄໍ ປນ:ີ້ 1) ການສງັ ເກດພດຶ ຕກິ ໍາການອ່ ານເພ່ ອື ປະເມນີ ສ່ ງິ ທ່ ເີ ດກັ ຮູ,້ ຄວາມສນົ ໃຈການອ່ ານ, ການປ່ ຽນແປງຄວາມ ສາມດຂອງການຂຽນ. 2) ການວນິ ດິ ໄສຄວາມສາມາດຂອງເດກັ ໃນການອ່ ານ, ການເລ່ າົ ເລ່ ອື ງ, ຄວາມຮູກ້ ່ ຽວກບັ ສ່ ງິ ທ່ ອີ ່ ານ ແລະ ການຂຽນ. 3) ການຕອບສະໜອງຂອງເດກັ ທ່ ສີ ະແດງຄວາມສາມາດໃນການຂຽນ, ການອ່ ານ, ການຈບັ ໃຈຄວາມຂອງ ເລ່ ອື ງ, ການຂະຫຍາຍຄວາມຂອງເລ່ ອື ງທ່ ອີ ່ ານ. ວທິ ກີ ານປະເມນີ ອາດປະເມນີ ເປັນໄລຍະລະຫວ່ າງການຈດັ ການຮຽນ - ການສອນກ່ ໄໍ ດ້ ຫຼື ຈະ ປະເມນີ ເວລາຈດັ ການຮຽນ - ການສອນສໍາເລດັ ແລວ້ ກ່ ໍໄດ້ ການປະເມນີ ດວ້ ຍການສະສມົ ຜນົ ງານ ( port-folio ) ຈະຊ່ ວຍໃຫຄ້ ູສງັ ເກດພດັ ທະນາການການຮຽນຮູພ້ າສາຂອງເດກັ ໄດ້ ເຊ່ ງິ ວທິ ີການປະ ເມນີ ການຮຽນ - ການສອນພາສາທ່ ເີ ນນັ້ ປະສບົ ການນຈີ້ ະເນນັ້ ຕວົ ຜູຮ້ ຽນຫຼາຍກວ່ າເກນມາດຕະຖານ ດວ້ ຍການປະເມນີ ຈາກສ່ ງິ ທ່ ເີ ດກັ ຮູໂ້ ດຍບ່ ໍແຍກທກັ ສະຍ່ ອຍຂອງພາສາ ແຕ່ ເປັນການປະເມນີ ເນອື້ ໃນ, ພາສາ, ຄວາມຄດິ ໂດຍມໝີ ່ ູເພ່ ອື ນ, ຄູ ແລະ ຜູປ້ ົກຄອງມສີ ່ ວນຮ່ ວມ ການປະເມນີ ຜນົ ນຈີ້ ະເຮດັ ທງັ ທ່ ີ ເປັນທາງການ ແລະ ບ່ ເໍ ປັນທາງການ ( Paulson, 1990 ). 6. ການຈດັ ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມການຮຽນຮູ ້ ການຮຽນຮູພ້ າສາຕາມແບບການຮຽນ - ການສອນພາສາໂດຍເນນັ້ ປະສບົ ການເປັນຂະບວນການຮຽນ ຮູຢ້ ່ າງບູລະນາການທງັ ດາ້ ນການຟັງ, ການເວາົ້ , ການອ່ ານ ແລະ ການຂຽນທ່ ເີ ດກັ ຮຽນຮໄູ ້ ດຈ້ າກປະສບົ ການຮອບ ຕວົ ບ່ ໍວ່ າໄດຈ້ າກການຟັງເລ່ ອື ງລາວ, ຟັງນທິ ານ, ຟັງເພງ, ຟັງດນົ ຕ,ີ ການສນົ ທະນາ, ການເລ່ າົ ເລ່ ອື ງ ຫຼື ການເຫນັ ຕວົ ໜງັ ສຈື າກບ່ ອນຕ່ າງໆ ການສາ້ ງສນັ ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມເພ່ ອື ການຮຽນຮູພ້ າສາຈ່ ງຶ ມຄີ ວາມສໍາຄນັ ຫຼາຍສໍາລບັ ຄູທ່ ີ ເລອື ກໃຊກ້ ານຮຽນ - ການສອນພາສາແບບເນນັ້ ປະສບົ ການເປັນແນວທາງການຈດັ ການຮຽນ - ການສອນໃນ ໂຮງຮຽນ. ຫອ້ ງຮຽນທ່ ີມີການຮຽນ - ການສອນພາສາແບບເນັນ້ ປະສົບການ ຕອ້ ງປະດັບດວ້ ຍຕົວພີມ ພະຍນັ ຊະນະ, ມມີ ູມໜງັ ສເື ພ່ ອື ສ່ ງົ ເສມີ ບນັ ຍາກາດການອ່ ານສໍາລບັ ໃຫເ້ ດກັ ສະດວກຕ່ ໍການຍບິ ຈບັ ເມ່ ອື ເວລາ ຕອ້ ງການ, ເດກັ ມຄີ ວາມສາມາດໃນການຮຽນແຕກຕ່ າງກນັ , ລະດບັ ຄວາມສນົ ໃຈຕ່ າງກນັ ດວ້ ຍ ກໍດ໋ອນ ແລະ ບຣ່ າວ ( Gordon and Browne, 1993: 438 ) ໄດສ້ ະເໜແີ ນະຫກຼັ ການຈດັ ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມການຮຽນໄວ້ 103 ແປໂດຍ: ອປ ຄາໍ ຜງັ ໄຊຍະວງົ

ດ່ ງັ ນ:ີ້ 1) ມມີ ູມຫອ້ ງສະໝຸດທ່ ສີ ະດວກສະບາຍ ໃຫເ້ ວລາກບັ ເດກັ ຫຼາຍພໍທ່ ຈີ ະຄນົ້ ຄວ້ າ ແລະ ອ່ ານໜງັ ສຊື ະນດິ ຕ່ າງໆທ່ ເີ ດກັ ມກັ . 2) ຈດັ ມູມຂຽນທ່ ມີ ອີ ຸປະກອນຫຼາກຫຼາຍບລໍ ເິ ວນນໃີ້ ຊສ້ າໍ ລບັ ຈດັ ກດິ ຈະກໍາກ່ ຸມ( ເຊ່ ນັ : ເລ່ າົ ເລ່ ອື ງບອກເລ່ າົ ເນອື້ ໃນທ່ ມີ ຄີ ວາມໝາຍ ), ມມີ ູມໄປສະນີ ແລະ ການຮຽນຮູທ້ ່ ຕີ ່ ໍເນ່ ອື ງໃຫເ້ ດກັ ໄດຫ້ ຼນິ້ ຂຽນຈດົ ໝາຍ ແລະ ການສ່ ງົ ຈດົ ໝາຍ. 3) ຈດັ ທດັ ສະນະສກຶ ສາແລວ້ ຊີໃ້ ຫເ້ ບ່ ງິ ຕວົ ໜງັ ສທື ່ ເີ ຄຍີ ເຫນັ ( ເຊ່ ນັ : ສນັ ຍານຕ່ າງໆຕາມຫນົ ທາງ, ຊນັ້ ຂາຍເຄ່ ອື ງ, ປາ້ ຍໂຄສະນາ ແລະ ຫວົ ຂກໍ້ ານຂຽນອ່ ນື ໆ). 4) ໃຊເ້ ຈຍ້ ແຜ່ ນໃຫຍ່ ໆເພ່ ອື ສະແດງບດົ ກອງຕາມຈງັ ຫວະ, ການຫນິ້ ນວິ້ ແລະ ເພງ. 5) ຈດັ ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມທ່ ມີ ຕີ ວົ ພມີ ພາສາທ່ ສີ າ້ ງໃຫເ້ ດກັ ຄຸນ້ ເຄຍີ ດວ້ ຍຕວົ ພມີ . ເວລາເດກັ ໄດຢ້ ່ ູໃນສ່ ງິ ແວດລອ້ ມທ່ ມີ ພີ າສາຂຽນ ມຕີ ວົ ຢ່ າງຂອງຄໍາສບັ ເຊ່ ນັ : ສະຫຼາກ, ປາ້ ຍ, ຄໍາແນະ ນາໍ ຕ່ າງໆຈະສາ້ ງການຮຽນຮູດ້ າ້ ນການອ່ ານ ການຂຽນໃຫກ້ ບັ ເດກັ ປະກອບກບັ ການໄດຟ້ ັງຢ່ າງສະໝ່ ໍາ ສະເໝເີ ປັນການສາ້ ງປະສບົ ການການຮຽນຮູພ້ າສາໃຫກ້ ບັ ເດກັ ຢ່ າງທໍາມະຊາດ ( Strickland and Morrow, 1989: 12 ). 7. ບດົ ບາດຂອງຄູ ຄູເປັນບຸກຄນົ ສາໍ ຄນັ ຂອງການຮຽນ - ການສອນພາສາແບບເນນັ້ ປະສບົ ການ ເພາະເປັນຜູຈ້ ງູ ໃຈໃຫເ້ ດກັ ເກີດນໄິ ສການອ່ ານ ຈາກການສະແດງອອກຂອງຄູ, ການໃຊໜ້ ງັ ສ,ື ການອ່ ານໜງັ ສໃື ຫເ້ ດກັ ຟັງທຸກວນັ ໜງັ ສື ທ່ ນີ າໍ ມາອ່ ານເປັນໜງັ ສທື ່ ເີ ດກັ ເລອື ກ ຫຼື ມກັ ບາງເລມັ້ ອາດອ່ ານຊໍາ້ ຫາຼ ຍເທ່ ອື ຖາ້ ເດກັ ຍງັ ມກັ ຟັງ ເວລາອ່ ານໜງັ ສື ເປັນຊ່ ວງເວລາໃດກ່ ໍໄດແ້ ຕ່ ຄຕູ ອ້ ງເຮດັ ທຸກວນັ ທ່ ສີ ໍາຄນັ ໜງັ ສຕື ອ້ ງເອາົ ມາຈາກຫໍສະໝຸດ ແລະ ນາໍ ມາເກບັ ເຂາົ້ ຫໍ ສະໝຸດ ເດກັ ຈະໄດຮ້ ຽນຮູກ້ ານນາໍ ໃຊຫ້ ອ້ ງສະໝຸດໄປພອ້ ມ. ການພວົ ພນັ ຂອງຄູໃນລະຫວ່ າງການຈດັ ການຮຽນ - ການສອນ ຄູຕອ້ ງເປັນຜູສ້ າ້ ງຄວາມໝນັ້ ໃຈໃນ ການອ່ ານ ແລະ ຫດັ ຂຽນໃຫເ້ ດກັ ໂດຍກງົ ຄູຕອ້ ງຮູຈ້ ກັ ຈງູ ໃຈໃຫເ້ ດກັ ຮຽນຮູພ້ າສາຈາກສ່ ງິ ແວດລອ້ ມຮອບຕວົ ສາ້ ງໃຫເ້ ດກັ ເຫນັ ປະໂຫຍດຈາກການອ່ ານສ່ ງິ ຕ່ າງໆທ່ໄີ ດຮ້ ບັ ຮູເ້ ຊ່ ນັ : ອ່ ານປາ້ ຍໂຄສະນາ, ອ່ ານສະຫຼາກຢາ, ອ່ ານ ພາດຫວົ ຂ່ າວໂຕໃຫຍໆ ແລວ້ ເປີດໂອກາດໃຫເ້ ດກັ ບອກ, ເລ່ າົ ສ່ ງິ ທ່ໄີ ດພ້ ບົ ເຫນັ ດວ້ ຍການໃຫກ້ ໍາລງັ ໃຈ, ບ່ ໍຕາໍ ນເິ ວ ລາເດກັ ເວາົ້ ຜດິ , ອ່ ານຜດິ ຫຼື ຂຽນຜດິ ໃຫໂ້ ອກາດເດກັ ກາ້ ເວາົ້ ກາ້ ຂຽນ ການສອນພາສາແບບເນນັ້ ປະສບົ ການ ເປັນກດິ ຈະກາໍ ລະຫວ່ າງຄູກບັ ເດກັ ໂດຍຄູເປັນຜູສ້ າ້ ງໃຫເ້ ດກັ ສະແດງອອກເຖງິ ການໃຊພ້ າສາສະໜບັ ສະໜນູ ໃຫ້ ກາ້ ເວາົ້ , ກາ້ ເຮດັ ເພ່ ອື ເພ່ ມີ ພູນການຮຽນຮູ ້ ( Goodman, 1986 ) ຄູເປັນຜູສ້ າ້ ງບນັ ຍາກາດການຮຽນຮູພ້ າສາທ່ ີ ສໍາຄນັ ຄຕູ ອ້ ງເປັນຜູສ້ າມາດໃນການສງັ ເກດເດກັ ແຕ່ ລະຄນົ ເພ່ ອື ນາໍ ຂໍມ້ ນູ ມາສາ້ ງປະສບົ ການພາສາທ່ ບີ ູລະນາການ ຢ່ າງສອດຄ່ ອງກບັ ທໍາມະຊາດ ແລະ ຄຸນ້ ເຄຍີ ກບັ ຜູຮ້ ຽນດວ້ ຍການສນົ ທະນາເພ່ ອື ສະໜອງຕອບເດກັ ເປັນລາຍ ບຸກຄນົ ຕາມຄວາມສາມາດຂອງເດກັ ທ່ ແີ ຕກຕ່ າງກນັ ໃຫໂ້ ອກາດເດກັ ສນົ ທະນາແລກປ່ ຽນຄວາມຮູ ້ ເວາົ້ ຈາກນັ ຢ່ າງສະໝ່ ໍາສະເໝີ ແລະ ແລກປ່ ຽນປະສບົ ການກບັ ໝ່ ູເພ່ ອື ນເພ່ ອື ໃຫເ້ ດກັ ຄຸນ້ ເຄີຍ ແລະ ສນົ ໃຈຮຽນຮູພ້ າສາ ຮອບຕວົ ເຊ່ ງິ ເສມີ ໄດຈ້ າກການຈດັ ຫອ້ ງຮຽນທ່ ມີ ພີ າສາເປັນສ່ ວນປະກອບ ບດົ ບາດອກີ ປະການໜ່ ງຶ ທ່ ສີ ໍາຄນັ ການ ອ່ ານ, ການເວາົ້ , ການຂຽນສະແດງອອກເຖງິ ການໃຊໜ້ ງັ ສຂື ອງຄູ ເປັນຕວົ ແບບຂອງການຮຽນຮູໂ້ ດຍສະເພາະ 104 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ

ເດກັ ກ່ ອນໄວຮຽນ ເກດີ ຈາກການຮຽນຮູໂ້ ດຍການສງັ ເກດ ແລະ ຮຽນແບບຈາກຕວົ ແບບນນັ້ ການຮຽນແບບຈ່ ງິ ເປັນການຮຽນຮູທ້ ່ ສີ າໍ ຄນັ . 8. ການມສີ ່ ວນຮ່ ວມຂອງຜູປ້ ົກຄອງ ເຮອື ນມຄີ ວາມສໍາຄນັ ກບັ ການຮຽນພາສາ ຜູປ້ ົກຄອງຈະມສີ ່ ວນຮ່ ວມໃນການຕດິ ຕາມຜນົ ງານສະສມົ ການຂຽນ ແລະ ເວາົ້ ຂອງເດກັ ປະເມນີ ຄວາມກາ້ ວໜາ້ ໃຫກ້ ໍາລງັ ໃຈ ແລະ ສະໜບັ ສະໜູນເດກັ ໃນການເວາົ້ , ການອ່ ານ, ການຂຽນທ່ ເີ ຮອື ນ ເຊ່ ງິ ຈະເພ່ ມີ ການຮຽນຮູພ້ າສາທ່ ດີ ໃີ ຫກ້ ບັ ເດກັ ຜູຍ້ ງິ . 9. ການນໍາໄປໃຊ້ ຄູທຸກຄນົ ເຫນັ ຄວາມສໍາຄນັ ຂອງການຮູໜ້ ງັ ສື ແລະ ຄູຫຼາຍຄນົ ອາດເຫນັ ດີກບັ ວທິ ກີ ານຮຽນ - ການ ສອນພາສາແບບເນນັ້ ປະສບົ ການ ແຕ່ ຄຫູ ຼາຍຄນົ ອາດເຫນັ ວ່ າເປັນການຮຽນ - ການສອນພາສາແບບເນນັ້ ປະສບົ ການເອງເຫນັ ວ່ າມຂີ ໍຈ້ າໍ ກດັ ບ່ ອນທ່ ບີ ່ ໍເນນັ້ ແປຄວາມໝາຍການອອກສຽງ ລວມທງັ ການຮຽນຮູສ້ ລິ ະປະທາງພາສາ ເຊ່ ງິ ເດກັ ຄວນຮຽນຮູໄ້ ປພອ້ ມກນັ ການສອນຫຼກັ ຈະເນນັ້ ໜາ້ ທ່ ກີ ານຟັງ, ການອ່ ານ, ການເວາົ້ ແລະ ການຂຽນ ເທ່ າົ ນນັ້ ການຮຽນ - ການສອນພາສາແບບເນນັ້ ປະສບົ ການເປັນປັດສະຍາຫຼາຍກວ່ າວທິ ີການສອນສະເພາະ ເຈາະຈງົ ຄວາມຈງິ ແລວ້ ບ່ ໍໄດເ້ ຮດັ ໃຫເ້ ດກັ ອ່ ານດຂີ ນື້ ແຕ່ ຍງັ ມຜີ ນົ ການວໄິ ຈຢືນຢັນວ່ າຄູຕອ້ ງບູລະນາການການ ສອນ ແລະ ອ່ ານອອກສຽງໄປພອ້ ມກນັ ດວ້ ຍ ແນວໃດກ່ ໍຕາມຂໍດ້ ີຂອງການສອນພາສາແບບເນນັ້ ປະສບົ ການຢ່ ູທ່ ີການກະຕຸນ້ ໃຫເ້ ດກັ ໄດນ້ າໍ ປະສບົ ການທາງພາສາ ແລະ ຄວາມຄຸນ້ ເຄຍີ ມາສາ້ ງການຮຽນຮູໜ້ ງັ ສື ແລະ ພດັ ທະນາຜ່ ານການໃຊພ້ າສາຢ່ າງມຄີ ວາມ ໝາຍ ສາມາດສ່ ສື ານໄດ້ ແລະ ຮຽນຮູຈ້ າກງ່າຍໄປຫາຍາກ ຂໍສ້ ໍາຄນັ ຢ່ ູທ່ ວີ ່ າໃນການນໍາມາໃຊໃ້ ນການສອນ ຄູບ່ ໍ ຄວນເນນັ້ ສະເພາະພາສາເທ່ າົ ນນັ້ ຄູຄວນໃຊກ້ ານສອນພາສາແບບເນນັ້ ປະສບົ ການໃນຮູບແບບການບູລະນາການ ຄວາມຮູຮ້ ່ ວມດວ້ ຍ ດ່ ງັ ນນັ້ , ເດກັ ຄວນໄດຮ້ ຽນສາລະທາງວຊິ າການຄວບຄ່ໄູ ປກບັ ການຮຽນຮູເ້ ນອື້ ໃນວຊິ າອ່ ນື ໆ ເດກັ ຈະຮບັ ແລະ ຊາບຊມຶ ຂໍມ້ ູນຄວາມຮູຄ້ ວບຄ່ ູກນັ ໄປກບັ ຄວາມສາມາດທາງພາສາຈາກສະພາບແວດລອ້ ມ ການໄດເ້ ຫນັ ປະຈາໍ ການສອນພາສາແບບເນນັ້ ປະສບົ ການຈະເປັນການເຮດັ ໃຫເ້ ດກັ ເຂາົ້ ເຖງິ ການຮຽນຮູພ້ າສາ ດວ້ ຍການບູລະນາການປະສບົ ການວຊິ າການ ແລະ ການໃຊພ້ າສາເຂາົ້ ດວ້ ຍກນັ ຢ່ າງປະສມົ ກມົ ກນື ແລະ ເຊ່ ອື ມ ໂຍງກນັ . 105 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ

ບດົ ທີ 11 ການຈດັ ການຮຽນ - ການສອນພາສາແບບມາທາດ ( Matal Program Approach ) “ ການສງັ ເກດດວ້ ຍການສາໍ ຜດັ ຂອງຈງິ ເປັນຈດຸ ເລ່ ມີ ຕນົ້ ຂອງການພດັ ທະນາທກັ ສະພນື້ ຖານວທິ ະຍາສາດສາໍ ລບັ ເດກັ ” ການສອນວທິ ະຍາສາດແບບມາທາດເປັນສ່ ວນໜ່ ງຶ ຂອງໂຄງການພດັ ທະນາໂປແກຣມວທິ ະຍາສາດ ລະດບັ ປະຖມົ ສກຶ ສາເປັນໂຄງການຮ່ ວມລະຫວ່ າງສູນການສອນວທິ ະຍາສາດກບັ ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ວັດ ທ ະ ນ ະ ທໍ າ ຂ ອງ ປ ະ ເ ທ ດ ອິສ ະຫຼ ະ ເ ອ ວ ເ ຊ່ ິງ ດີນ າ ສ ະ ຕ າ ເ ຄິ ( Dina Stachel ) ອ າ ຈ າ ນ ຂ ອ ງ ມະຫາວທິ ະຍາໄລເທອາວບິ ເປັນຜູຄ້ ດິ ຂນື້ ໃນປີ ຄ.ສ 1973. 1. ແນວຄວາມຄດິ ພນື້ ຖານ ການຮຽນ - ການສອນວທິ ະຍາສາດແບບມາທາດເປັນການສອນທ່ ເີ ນນັ້ ເດກັ ເປັນໃຈກາງມາຈາກແນວ ຄດິ ພນື້ ຖານທ່ ວີ ່ າວທິ ະຍາສາດເປັນພນື້ ຖານຂອງການຮຽນຮູໂ້ ລກອອ້ ມຕວົ , ການຮູຈ້ ກັ ສງັ ເກດ, ການຄດິ ຢ່ າງມີ ເຫດຜນົ ຈາກການສງັ ເກດ ແລະ ສໍາຜດັ ທາໍ ມະຊາດໂດຍຕງົ , ການຮຽນຮູໂ້ ລກອອ້ ມຕວົ ແລະ ຕນົ ເອງດວ້ ຍການ ຮູຈ້ ກັ ຮູ ບປະພັນສນັ ຖານຂອງສ່ ງິ ຕ່ າງໆ, ຈໍາແນກຄວາມແຕກຕ່ າງ, ຄວາມສະເພາະ, ຄວາມຕ່ ໍເນ່ ອື ງ, ການ ປ່ ຽນແປງຄວາມສໍາພນັ ລະຫວ່ າງໂຄງສາ້ ງປະຕກິ ລິ ຍິ າທ່ ີເກດີ ຢ່ າງເຕ່ ມັ ທ່ ,ີ ສາ້ ງຄວາມຢາກຮູຢ້ າກເຫນັ ແລະ ມີ ເຈດຕະນາທ່ ດີ ຕີ ່ ໍກບັ ວທິ ະຍາສາດ ເພາະການຮຽນໂດຍມກີ ານພວົ ພນັ ກບັ ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມອອ້ ມຕວົ ສາ້ ງຄວາມຮູສ້ ກຶ ວ່ າຕນົ ເອງເປັນສ່ ວນໜ່ ງຶ ຂອງສ່ ງິ ແວດລອ້ ມ ແລະ ສງັ ຄມົ ທ່ ຕີ ນົ ເອງຕອ້ ງຮບັ ຜດິ ຊອບ. 2. ການຮຽນ - ການສອນ ການຮຽນ - ການສອນວທິ ະຍາສາດແບບມາທາດເລ່ ມີ ຕນົ້ ຈາກການຝຶກເດກັ ໃຫຮ້ ູຈ້ ກັ ການສງັ ເກດການ ປ່ ຽນແປງຂອງວດັ ຖຸ ແລະ ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມອອ້ ມຕວົ ເພ່ ອື ສາ້ ງຄວາມຄຸນ້ ເຄຍີ ກບັ ທໍາມະຊາດຂອງສ່ ງິ ຕ່ າງໆ ແລະ ປະກດົ ການ ຈາກນນັ້ ຈ່ ງິ ນາໍ ໄປສ່ ູການຮບັ ຮູສ້ ໍາຜດັ ຂອງຮ່ າງກາຍ ແລະ ຖ່ າຍຖອດໄປສ່ ູການຮຽນຮູເ້ ພ່ ອື ເຊ່ ອື ມໂຍງ ຕນົ ເອງກບັ ສ່ ງິ ຕ່ າງໆ ສາ້ ງຄວາມຄດິ ໃນເລ່ ອື ງມຕິ ສິ ໍາພນັ ເພ່ ອື ການຮຽນຮູຮ້ ູບຊງົ ຂອງວດັ ຖຸ , ເສນັ້ ແລະ ພນື້ ທ່ ີ ດາ້ ນຮູບປະພນັ ສນັ ຖານຂອງວດັ ຖຸສ່ ງິ ຂອງໄດ້ ໃນຂະບວນການຂອງໂປແກຣມມາທາດໄດຈ້ ດັ ຂອບເຂດເນອື້ ໃນ ໂດຍຈາໍ ແນກອອກເປັນ 4 ໜ່ ວຍກ່ ງັ ນ:ີ້ ໜ່ ວຍທີ 1 ການສງັ ເກດໂລກອອ້ ມຕວົ ເຮາົ ໜ່ ວຍທີ 2 ການສໍາຜດັ ແລະ ການຮູ ້ ໜ່ ວຍທີ 3 ຮູບຊງົ ແລະ ຄວາມສໍາພນັ ໜ່ ວຍທີ 4 ການຈດັ ໝວດໝ່ ູ ແລະ ຈາໍ ແນກປະເພດ 3. ຫຼກັ ການສອນ ການຮຽນ - ການສອນວທິ ະຍາສາດແບບມາທາດເປັນຊຸດການສອນສໍາເລດັ ຮູບ ແຕ່ ລະໜ່ ວຍການ ຮຽນຈະມລີ ໍາດບັ ຫວົ ຂໍກ້ ານຮຽນຈາກງ່າຍໄປຫາຍາກມກີ ດິ ຈະກໍາ ແລະ ວທິ ກີ ານສອນປະຈາໍ ໜ່ ວຍເຊ່ ງິ ແຕ່ ລະ ໜ່ ວຍຫຼກັ ການສອນທ່ ສີ ໍາຄນັ ຄຜື ູສ້ ອນຕອ້ ງສງັ ເກດຕາມໜ່ ວຍທ່ ກີ ໍານດົ ຈາກໜ່ ວຍທີ 1 ເຖງິ 4 ແຕ່ ລະໜ່ ວຍຄູ 106 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ

ຕອ້ ງຕຽມການສອນ ແລະ ດໍາເນນີ ກດິ ຈະກາໍ ຕາມໜ່ ວຍທ່ ກີ ໍານດົ ອາດມກີ ານປັບອຸປະກອນໄດຕ້ າມຄວາມເໝ າະສມົ ສ່ ວນປະກອບຂອງເນອື້ ໃນທງັ 4 ໜ່ ວຍມດີ ່ ງັ ນ:ີ້ ໜ່ ວຍທີ 1 ການສງັ ເກດໂລກຮອບຕວົ ເຮາົ ເປັນການສກຶ ສາສ່ ງິ ແວດລອ້ ມອອ້ ມຕວົ , ການສງັ ເກດຄວາມ ແຕກຕ່ າງຂອງສ່ ງິ ອອ້ ມຕວົ ເພ່ ອື ຮຽນຮູລ້ ກັ ສະນະຂອງສ່ ງິ ທ່ ສີ ງັ ເກດ, ໜ່ ວຍນປີ້ ະກອບດວ້ ຍການຮຽນ ຍ່ ອຍ 6 ໜ່ ວຍດ່ ງັ ນ:ີ້  ການສງັ ເກດສ່ ງິ ຂອງໃນຫອ້ ງຮຽນ ແລະ ໃນເຮອື ນ  ການສງັ ເກດຄຸນສມົ ບດັ ຂອງສ່ ງິ ຂອງຕ່ າງໆ  ການສງັ ເກດວດັ ຖຸດບິ  ການສງັ ເກດ ແລະ ອະທບິ າຍວດັ ຖຸສ່ ງິ ຂອງ  ການສງັ ເກດທອ້ ງຟາ້ ແລະ ອາກາດ  ການສງັ ເກດພດື ແລະ ສດັ ໜ່ ວຍທີ 2 ການສໍາຜດັ ແລະ ການຮຽນຮູເ້ ປັນການຮຽນຮູເ້ ພ່ ອື ສາ້ ງຄວາມເຂາົ້ ໃຈໃນການຮບັ ຮູ ້ ແລະ ຕອບສະໜອງສະໜອງ, ໜ່ ວຍນປີ້ ະກອບດວ້ ຍ 7 ໜ່ ວຍຍ່ ອຍດ່ ງັ ນ:ີ້  ຕວົ ເຮາົ ແລະ ຮ່ າງກາຍຂອງເຮາົ  ການເຫນັ ແລະ ການຮູສ້ ່ ງິ ທ່ ເີ ຮາົ ເຫນັ  ການໄດຍ້ ນິ ແລະ ການຮູສ້ ່ ງິ ທ່ໄີ ດກ້ ່ ນິ  ການຮບັ ລດົ ແລະ ການຮູວ້ ທິ ຊີ ບິ ລດົ ຊາດ  ການສໍາຜດັ ແລະ ການຮູກ້ ານຮບັ ຄວາມຮູສ້ ກຶ ຂອງຜວິ ໜງັ  ການຮບັ ຮູຄ້ ວາມຮູສ້ ກຶ ສາໍ ຜດັ ແລະ ການຮູ ້ ໜ່ ວຍທີ 3 ຮູບຊງົ ແລະ ຄວາມສາໍ ພນັ ຂອງຮູບຊງົ ເປັນການສ່ ງົ ເສມີ ການຮຽນຮູກ້ ່ ຽວກບັ ມຕິ ສິ ໍາພນັ , ໜ່ ວຍນປີ້ ະກອບດວ້ ຍໜ່ ວຍການຮຽນຍ່ ອຍ 5 ເລ່ ອື ງດ່ ງັ ນ:ີ້  ຮູບຊງົ ຂອງວດັ ຖຸ  ຮູບຊງົ ຍາວ  ຮູບຊງົ ຮາບພຽງ  ເສນັ້ ແລະ ຮູບຊງົ  ຮູບຊງົ ຕນັ ແລະ ວດັ ຖຸໃນທ່ ວີ ່ າງ ໜ່ ວຍທີ 4 ການຈດັ ໝວດໝ່ ູ ແລະ ຈາໍ ແນກປະເພດເປັນການຝຶກໃຫເ້ ດກັ ໄດຮ້ ຽນຮູກ້ ານຈາໍ ແນກ ແລະ ການຈດັ ໝວດໝ່ ູສ່ ງິ ຕ່ າງໆໂດຍເນນັ້ ຄວາມສໍາພນັ ຂອງວດັ ຖຸຈາກຄຸນສມົ ບດັ ຂອງວດັ ຖຸນນັ້ , ໜ່ ວຍນີ້ ປະກອບດວ້ ຍໜ່ ວຍການຮຽນຍ່ ອຍ 3 ເລ່ ອື ງດ່ ງັ ນ:ີ້  ຊຸດຂອງວດັ ຖຸ  ການຈາໍ ແນກປະເພດຕາມຄຸນສມົ ບດັ ຂໍດ້ ຽວ  ການຈາໍ ແນກປະເພດຕາມຄຸນສມົ ບດັ ສອງຂໍ້ 4. ວທິ ຈີ ດັ ການຮຽນ - ການສອນ ການຈດັ ການຮຽນ - ການສອນຈະເລ່ ມີ ຕນົ້ ເທ່ ອື ລະໜ່ ວຍຕາມລໍາດບັ ເຊ່ ງິ ໃນການສອນແຕ່ ລະໜ່ ວຍ 107 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ

ນນັ້ ຄູສາມາດດໍາເນນີ ການຮຽນ - ການສອນແຕ່ ລະຂນັ້ ຕອນຂອງການສອນ ຖາ້ ຈະໃຫດ້ ຄີ ູຕອ້ ງຈດັ ກ່ ຸມເດກັ ໃຫ້ ເປັນກ່ ຸມນອ້ ຍບ່ ໍເກນີ 6 ຄນົ ໃນບາງຫວົ ຂໍຄ້ ວນໃຫອ້ ອກນອກສະຖານທ່ ເີ ພ່ ອື ສ່ ງົ ເສມີ ຄວາມເຂມັ້ ຂຸ ນ້ ໃນການ ຮຽນໂດຍມລີ າໍ ດບັ ຂນັ້ ຕອນການຮຽນດ່ ງັ ນ:ີ້ 1) ການກຽມ ຈດັ ກຽມອຸປະກອນການສອນຕາມກດິ ຈະກໍາການສອນປະຈາໍ ໜ່ ວຍທ່ ກີ າໍ ນດົ 2) ການກາໍ ເນນີ ການ - ຂນັ້ ນາໍ ຄບູ ອກຈດຸ ປະສງົ ຂອງການຮຽນ ແລະ ກຽມຜູຮ້ ຽນເຂາົ້ ສ່ ູກດິ ຈະກາໍ - ຂນັ້ ສອນ ຄດູ າໍ ເນນີ ກດິ ຈະກາໍ ຕາມໜ່ ວຍດວ້ ຍການ + ກະຕຸນ້ ໃຫສ້ ງັ ເກດ + ກະຕຸນ້ ໃຫຕ້ ອບ + ເປີດໂອກາດໃຫທ້ ດົ ລອງ + ໃຫເ້ ດກັ ສະແດງຄວາມຄດິ ເຫນັ 3) ຂນັ້ ສະຫຸຼບ ຄສູ ະຫຸຼບຫວົ ຂໍຄ້ ວາມຮູທ້ ່ ໄີ ດຈ້ າກການຮຽນປະຈາໍ ໜ່ ວຍ. ຕ່ ໄໍ ປນເີ້ ປັນຕວົ ຢ່ າງກດິ ຈະກໍາການສອນເລ່ ອື ງສ(ີ ນໍາມາຈາກໜງັ ສື ແປໂດຍ ດຸດສະຖິ ບລໍ ພິ ດັ ນະອະຍຸດ ທະຍາ, ທໍາມະຊາດສ່ ູອດັ ສະລຍິ ະພາບ, 2539: 56 - 57 ) ກດິ ຈະກາໍ ທີ 1: ສສີ ນັ ສານພນັ ສີ ( All the Colours ) ຈດຸ ປະສງົ : ຮູຈ້ ກັ ແລະ ບ່ ງົ ບອກໄດວ້ ່ າສທີ ່ ເີ ຫນັ ເປັນສຫີ ຍງັ ອຸປະກອນ: ບດັ ເຈຍ້ ແຂງ 9 ແຜ່ ນ ຂະໜາດ 80 × 80 ມລີ ແີ ມດັ . ມສີ ແີ ດງ, ສຟີ າ້ , ສເີ ຫຼອື ງ, ສຂີ ຽວ, ສີ ສມົ້ , ສມີ ່ ວງ, ສນີ າໍ້ ຕານ, ສຂີ າວ ແລະ ສດີ າໍ ຂນັ້ ຕອນ: ໃຫວ້ າງບດັ ສີຕ່ າງໆທ່ ີມທີ ງັ ໝດົ ໄວທ້ າງໜາ້ ເດກັ ບອກໃຫເ້ ດກັ ເລອື ກບດັ ຄນົ ລະໃບແລວ້ ກ່ ໍ ບອກຊ່ ສື ໃີ ຫຖ້ ກື ຕອ້ ງ, ຄໍາຖາມທ່ ຈີ ະຊ່ ວຍເດກັ - ຍກົ ບດັ ສເີ ຫອຼື ງໃຫຄ້ ເູ ບ່ ງິ ແດ່ ? - ຍກົ ບດັ ສຂີ າວໃຫຄ້ ເູ ບ່ ງິ ແດ່ ? - ຍກົ ບດັ ສເີ ຫຼອື ງໃຫຄ້ ູເບ່ ງິ ແດ່ ? - ບດັ ຂອງຫາຼ ນສຫີ ຍງັ ? + ບອກໃຫເ້ ດກັ ເອາົ ບດັ ໄປວາງໄວບ້ ່ ອນເກ່ າົ ທ່ ເີ ດກັ ເລອື ກມາແລວ້ ບອກເດກັ ວ່ າ: - ໃຫພ້ ວກຫຼານໄປຈບັ ເອາົ ແຕ່ ບດັ ສແີ ດງເທ່ າົ ນນັ້ + ໃຫຖ້ າມເດກັ ທ່ ມີ ບີ ດັ ຢ່ ູໃນມເື ລຍີ - ເປັນຫຍງັ ພວກຫາຼ ນຈ່ ງິ ບ່ ໍມບີ ດັ ຢ່ ູໃນມື ? + ໃຫຊ້ ໄີ້ ປທ່ ບີ ດັ ກອງຢ່ ູຮ່ ວມກນັ ວ່ າ: - ພວກຫາຼ ນຈະເວາົ້ ເຖງິ ບດັ ກອງນວີ້ ່ າແນວໃດແດ່ ? ເປັນຫຍງັ ມນັ ຈ່ ງິ ກອງລວມກນັ ຢ່ ູເທງິ ໂຕະ ? 108 ແປໂດຍ: ອປ ຄາໍ ຜງັ ໄຊຍະວງົ

- ຈດັ ວາງບດັ ຮຽງກນັ ເປັນແຖວຢ່ ູເທງິ ໂຕະແລວ້ ເວາົ້ ວ່ າ: + ຄກູ າໍ ລງັ ເບ່ ງິ ໄປຫາບດັ ສແີ ດງ ຈບັ ຂນື້ ມາໃຫຄ້ ູເບ່ ງິ ດຸວ່ າມນັ ເປັນໃບໃດ ? + ຄກູ າໍ ລງັ ເບ່ ງິ ບດັ ທ່ ບີ ່ ແໍ ມ່ ນສແີ ດງ ຈບັ ຂນື້ ມາໃຫຄ້ ເູ ບ່ ງິ ດຸວ່ າມນັ ເປັນໃບໃດ ? - ຄູສະໜບັ ສະໜນູ ເດກັ ຕງັ້ ດວ້ ຍຕນົ ເອງແດ່ + ຄູກໍາລງັ ເບ່ ງິ ບດັ ທ່ ຢີ ່ ໄູ ກບ້ ດັ ສແີ ດງ ໃບທ່ ຢີ ່ ໄູ ກກ້ ນັ ທ່ ສີ ຸດ ຈບັ ຂນື້ ມາໃຫຄ້ ເູ ບ່ ງິ ດຸວ່ າມນັ ເປັນໃບໃດ ? - ຖາ້ ບດັ ສແີ ດງຢ່ ູລະຫວ່ າງບດັ ສສີ ອງໃບທ່ ຢີ ່ ູຕດິ ກນັ ໃຫເ້ ດກັ ຊໄີ້ ປທ່ ີບດັ ໃດບດັ ໜ່ ງຶ ແຕ່ ພຽງໃບດຽວ ໃຫ້ ຢືນຢັນຄໍາຕອບຂອງເດກັ ວ່ າຖກື ຫຼື ຜດິ ແລວ້ ສະໜບັ ສະໜນູ ໃຫເ້ ດກັ ເບ່ ງິ ໄປທາງອ່ ນື ໆແດ່ ? ຄູກໍາລງັ ເບ່ ງິ ໄປທ່ ບີ ດັ ທໍາອດິ ໃນແຖວຊີ້ ຫຼື ຍກົ ໃຫຄ້ ູເບ່ ງິ ວ່ າມນັ ເປັນບດັ ໃບໃດ ບດັ ນນັ້ ສຫີ ຍງັ ? - ຖາ້ ເດກັ ຊໄີ້ ປທ່ ຖີ າ້ ຍແຖວຂາ້ ງໜ່ ງຶ ເທ່ າົ ນນັ້ ກ່ ໃໍ ຫຮ້ ບັ ຮອງຄໍາຕອບຂອງເຂາົ ແລວ້ ເວາົ້ ເພ່ ມີ ເຕມີ ວ່ າ: + ມບີ ດັ ໃດອກີ ບ່ ທໍ ່ ຈີ ະເປັນໃບທາໍ ອດິ - ໃຫເ້ ດກັ ເບ່ ງິ ໄປທາງອ່ ນື ແດ່ 5. ການປະເມນີ ຜນົ ການສງັ ເກດຈາກການຮ່ ວມກດິ ຈະກໍາ ການຕອບຄໍາຖາມທ່ ສີ ະແດງວ່ າເດກັ ສາມາດຮບັ ຮູຂ້ ໍມ້ ູນຕ່ າງໆ ເຂາົ້ ໃຈຄວາມໝາຍຂອງຮູບຊງົ ຈດັ ແຍກສ່ ງິ ຂອງແຕ່ ລະກ່ ຸມໄດຖ້ ກື ຕອ້ ງ ດ່ ງັ ນນັ້ , ການຮຽນຮູແ້ ຕ່ ລະໜ່ ວຍໃຫ້ ປະເມນີ ຕາມຈດຸ ປະສງົ ການຮຽນຮູປ້ ະຈາໍ ໜ່ ວຍນນັ້ ໆ. 6. ການຈດັ ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມການຮຽນຮູ ້ ເຖງິ ວ່ າການຈດັ ການຮຽນ - ການສອນແບບມາທາດຈະມອີ ຸປະກອນການຮຽນຕາມໜ່ ວຍການຮຽນ ແລວ້ ກ່ ໍຕາມ ມູມວທິ ະຍາສາດຍງັ ເປັນມູມທ່ ສີ ໍາຄນັ ສໍາລບັ ການສອນແບບມາທາດ ໃນຫອ້ ງຮຽນຕອ້ ງມກີ ານ ຈດັ ມູມສະແດງວດັ ຖຸທາໍ ມະຊາດທ່ ເີ ດກັ ສາມາດຮຽນຮູໄ້ ດຕ້ ະຫອຼ ດເວລາ ວດັ ຖຸທໍາມະຊາດໄດແ້ ກ່ ຕນົ້ ໄມ,້ ກອ້ ນ ຫນີ ເປັນຕນົ້ ມູມການຮຽນຮູຄ້ ວນມແີ ສງສະຫວ່ າງຫຼາຍພໍ, ອາກາດຖ່ າຍເທດ,ີ ມວີ ດັ ຖຸສບັ ປ່ ຽນຢ່ ູສະເໝີ ເພ່ ອື ກະຕຸ ນ້ ໃຫເ້ ດກັ ຢາກຮູຢ້ າກຮຽນ ຄູຕອ້ ງຈດັ ວາງຕບົ ແຕ່ ງໃຫສ້ ວຍງາມໜາ້ ສນົ ໃຈ ຫາກເດກັ ຈະນໍາມາສມົ ທບົ ດວ້ ຍກ່ ໄໍ ດ້ ສ່ ວນວດັ ຖຸທ່ ເີ ດກັ ເບ່ ອື ຄວນຄດັ ອອກບ່ ໍຕອ້ ງນາໍ ມາສະແດງ ວດັ ຖຸທ່ ສີ ະແດງແຕ່ ລະອນັ ຄວນມປີ າ້ ຍຕດິ ຫຼື ມຄີ ໍາອະທບິ າຍເພ່ ອື ໃຫເ້ ດກັ ສາມາດຮຽນຮູ ້ ແລະ ຄນົ້ ຄວ້ າດວ້ ຍຕນົ ເອງ. 7. ບດົ ບາດຂອງຄູ ບດົ ບາດຂອງຂອງຄູໃນການຈດັ ການຮຽນ - ການສອນມດີ ່ ງັ ນ:ີ້ 1) ຄູເປັນຜູວ້ າງແຜນການສອນໃນການຈດັ ການຮຽນ - ການສອນແບບມາທາດຕອ້ ງໃຊອ້ ຸປະກອນເພ່ ອື ການຮຽນ - ການສອນຕາມລໍາດບັ ຂນັ້ ຕອນ ຜູສ້ ອນຕອ້ ງວາງແຜນຂນັ້ ຕອນການສອນ ພອ້ ມການຈດັ ຕຽມອຸປະກອນ ຫຼື ວທິ ກີ ານສອນທ່ ຈີ າໍ ເປັນ. 2) ຄູເປັນຜູນ້ ໍາພາກດິ ຈະກໍາ ການສອນແບບມາທາດເປັນຂະບວນການຮຽນ - ການສອນຕອ້ ງມກີ ານ ປະຕບິ ດັ , ມກີ ານລງົ ມເື ຮດັ ຕວົ ຈງິ ( action process ) ຄູຕອ້ ງເປັນຜູນ້ ໍາພາໃຫກ້ ດິ ຈະກໍາດໍາເນນີ ໄປ ຕາມຈດຸ ປະສງົ ຂອງການຮຽນ - ການສອນ. 3) ຄເູ ປັນຜູກ້ ະຕຸນ້ ການຮຽນຮູ ້ ຄູຕອ້ ງຮູຈ້ ກັ ການໃຊຄ້ າໍ ຖາມເພ່ ອື ໃຫເ້ ດກັ ສາມາດພດັ ທະນາການຮຽນຮູ ້ ຢ່ າງເປັນນກັ ວທິ ະຍາສາດ ການຮຽນຮູທ້ ່ ດີ ຢີ ່ ູທ່ ຄີ ໍາຖາມຂອງຄທູ ່ ໃີ ຊກ້ ະຕຸນ້ ເດກັ ຄໍາຖາມທ່ ໃີ ຊຈ້ ະເປັນ 109 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ

ດ່ ງັ ນ:ີ້ ຄໍາຖາມໃຫສ້ ງັ ເກດ 1. ໃຫຈ້ າໍ ແນກສ່ ງິ ຂອງທ່ ມີ ລີ ກັ ສະນະຄກື ນັ ເຊ່ ນັ : ແຂງຄກື ນັ , ນມີິ້ ຄກື ນັ ? 2. ເດກັ ຮູໄ້ ດແ້ ນວໃດວ່ າມນັ ເປັນ...( ສ່ ງິ ທ່ ເີ ດກັ ຈບັ ) ? 3. ໃຫແ້ ຍກສ່ ງິ ທ່ ບີ ່ ໍແມ່ ນ...ອອກ ? 4. ມຫີ ຍງັ ຄກື ນັ ແດ່ , ມຫີ ຍງັ ແດ່ ບ່ ໍຄກື ນັ ? ຄໍາຖາມໃຫວ້ ເິ ຄາະ 1. ມຫີ ຍງັ ແດ່ ຢ່ ູໃນກະຕ່ າ ? 2. ເປັນຫຍງັ ສດໍ ໍາຈ່ ງິ ແຂງ, ດນິ ນາໍ້ ມນັ ຈ່ ງິ ນມີ້ ? 3. ໃຫເ້ ບ່ ງິ ສ່ ງິ ຂອງໃນກ່ ອງແລວ້ ຈາໍ ແນກກ່ ຸມສີ ມສີ ໃີ ດຫາຼ ຍກວ່ າໝ່ ູ ? 4. ເປັນຫຍງັ ເຮາົ ຈ່ ງິ ໃຊເ້ ຈຍ້ ອະນາໄມເຊດັ ໜາ້ ເປັນຫຍງັ ບ່ ໃໍ ຊເ້ ຈຍ້ ໜງັ ສພື ມີ ເຊດັ ໜາ້ ? ຄໍາຖາມສງັ ເຄາະ 1. ກະຕ່ າມປີ ະໂຫຍດຫຍງັ ? 2. ສ່ ງິ ທ່ ເີ ດກັ ເບ່ ງິ ເຫນັ ເອນີ້ ວ່ າຫຍງັ ? 3. ດອກໄມມ້ ຄີ ຸນປະໂຫຍດຫຍງັ ແດ່ ? ຄໍາຖາມປະເມນີ 1. ຈະເກດີ ຫຍງັ ຂນື້ ຖາ້ ໂຕະມີ 2 ຂາ ? 2. ອນັ ໃດແຂງກວ່ າໝ່ ູ ? 3. ໃຫພ້ ະຍາຍາມຫາສ່ ງິ ຂອງທ່ ໃີ ຊເ້ ປັນບ່ ອນຮອງນ່ ງັ ໄດໃ້ ນຫອ້ ງ ? 4. ໃຫເ້ ບ່ ງິ ໝາກໄມຢ້ ່ ູເທງິ ໂຕະນແີ້ ລວ້ ຊອກຫາວ່ າມຫີ ຍງັ ແດ່ ທ່ ມີ ລີ ດົ ຊາດສມົ້ ແລະ ລດົ ຊາດ ຫວານ ? 5. ຈະເກດີ ຫຍງັ ຂນື້ ຖາ້ ເຮາົ ເອາົ ນາໍ້ ເທໃສ່ ນາໍ້ ແກງທ່ ແີ ຊບ ? 6. ຖາ້ ຖງົ ຕນີ ແຂງຈະເປັນແນວໃດ ? ການຕງັ້ ຄໍາຖາມມຄີ ວາມໝາຍກບັ ການຈດັ ກດິ ຈະກໍາວທິ ະຍາສາດແບບມາທາດຫາຼ ຍ ເພາະຈະ ກະຕຸ ນ້ ໃຫເ້ ດກັ ຄດິ ແລະ ສງັ ເກດສ່ ງິ ທ່ ີກໍາລງັ ຮຽນຮູ,້ ການຮຽນວທິ ະຍາສາດ ແທຈ້ ງິ ຄກື ານ “ ສບຶ ຄນົ້ ຫວົ ຂໍ້ ຄວາມຮູດ້ ວ້ ຍການສງັ ເກດ, ຄດິ , ວເິ ຄາະ, ສງັ ເຄາະ ແລະ ປະເມນີ ເພ່ ອື ໃຫໄ້ ດຄ້ າໍ ຕອບຢ່ າງມເີ ຫດຜນົ ” 8. ການມສີ ່ ວນຮ່ ວມຂອງຜູປ້ ົກຄອງ ເນ່ ອື ງຈາກການສອນວທິ ະຍາສາດແບບມາທາດ ເປັນໂຄງການທ່ ທີ ດົ ລອງສໍາລບັ ເດກັ ກ່ ອນໄວຮຽນສກຶ ສາ ແລະ ເປັນຊຸດການສອນ, ການມສີ ່ ວນຮ່ ວມຂອງຜູປ້ ົກຄອງໃນການຮຽນຂອງເດກັ ຈະຢ່ ູໃນແງ່ຂອງການຮບັ ຮູ ້ ຜນົ ການຮຽນຮູ ້ ແລະ ຮ່ ວມຕິດຕາມຄວາມສນົ ໃຈຂອງເດັກໃນການໃຊທ້ ກັ ສະພືນ້ ຖານ ແລະ ການຮຽນ ວທິ ະຍາສາດທ່ ບີ າ້ ນ ໂດຍເປັນການເຮດັ ວຽກຮ່ ວມກນັ ແລະ ປະສານງານການຮຽນຮູລ້ ະຫວ່ າງຄູ, ຜູປ້ ົກຄອງ ແລະ ເດກັ . 110 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ

10. ການນໍາໃຊ້ ການຮຽນ - ການສອນວທິ ະຍາສາດແບບມາທາດ ເປັນການຈດັ ການຮຽນ - ການສອນທ່ ເີ ນນັ້ ຄວາມ ສາມາດທາງວທິ ະຍາສາດໂດຍສະເພາະ ແຕ່ ໃນການຈດັ ການຮຽນ - ການສອນທ່ ແີ ທຈ້ ງິ ໄດເ້ ນນັ້ ການສ່ ງົ ເສມີ ພດັ ທະນາການຮ່ ວມດວ້ ຍເຊ່ ນັ ກນັ ຢ່ າງໜອ້ ຍກ່ ເໍ ປັນການຈດັ ການຮຽນ - ການສອນທ່ ຢີ ່ ູໃນກອບຂອງຕາຕະລາງ ກດິ ຈະກໍາປະຈາໍ ວນັ ທ່ ເີ ດກັ ສາມາດໄດຫ້ ຼນິ້ ແລະ ໄດຮ້ ບັ ປະສບົ ການດາ້ ນອ່ ນື ດວ້ ຍ ການຮຽນ - ການສອນແບບ ມາທາດເປັນການຮຽນເສມີ ຈາກການຈດັ ມູມການຮຽນຮູ ້ ແຕ່ ໃຫເ້ ນນັ້ ຄວາມເປັນວທິ ະຍາສາດ ຫຼື ເສມີ ຄວາມຮູ ້ ທາງວທິ ະຍາສາດປະກອບກບັ ການຮຽນຮູດ້ າ້ ນອ່ ນື ໆໄປພອ້ ມກນັ ການຈດັ ກດິ ຈະກໍາການສອນມາໃຊກ້ ບັ ເດກັ ກ່ ອນໄວຮຽນ ໃນບາງເລ່ ອື ງ, ບາງອຸປະກອນ ຄູອາດຈາໍ ເປັນຕອ້ ງປັບໃຫສ້ ອດຄ່ ອງກບັ ໄວ ແລະ ພດັ ທະນາການ ຂອງເດກັ . 111 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ

ບດົ ທີ 12 ການຈດັ ການຮຽນ - ການສອນພາສາແບບເດນີ ເລ່ ອື ງ ( Storyline Method ) “ ເດກັ ສາມາດສາ້ ງອງົ ປະກອບຄວາມຮໄູ ້ ດຈ້ າກການຫາຄໍາຕອບ ດວ້ ຍຈນິ ຕະນາການຕາມເລ່ ອື ງລາວຈາກວຖິ ຊີ ວີ ດິ ຈງິ ” ການສອນແບບເດນີ ເລ່ ອື ງ ຫຼກື ານສອນແບບ Storyline ຫຼື Storyline Method ພດັ ທະນາຂນື້ ມາ ໂດຍສະສະຕມິ ເບດ ( Steve Bell ) ແລະ ຄະນະແຫ່ ງມະຫາວທິ ະຍາໄລສະແຕໄຄ ( Strathclyde ) ການ ໃຊຄ້ ໍາສບັ ພາສາໄທວ່ າການສອນແບບເດນີ ເລ່ ອື ງເຫດເພາະລກັ ສະນະຂອງການສອນແບບ Storyline ເປັນການ ສອນທ່ ໃີ ຊຂ້ ະບວນການປູເລ່ ອື ງເປັນສາກໆ ຫຼື ເປັນຕອນໆຢ່ າງຕ່ ໍເນ່ ອື ງເປັນລໍາດບັ ຄເື ດນີ ເລ່ ອື ງໂດຍແຕ່ ລະສາກ ຂອງເລ່ ອື ງຕ່ ໍກນັ ດວ້ ຍການໃຊຄ້ ໍາຖາມທ່ ຄີ ູຈດັ ກຽມເປັນໂຕເຊ່ ອື ມເລ່ ອື ງ ແລະ ຂະຫຍາຍການຮຽນຮູ ້ ໃນການ ຮຽນເດກັ ຈະພດັ ທະນາການຮຽນຮູດ້ ວ້ ຍຕນົ ເອງຈາກເລ່ ອື ງທ່ ຈີ ນິ ຕະນາການດໍາເນນີ ເລ່ ອື ງຕາມແນວທາງການ ເດນີ ເລ່ ອື ງຂອງຄແູ ລວ້ ຜູຮ້ ຽນເກດີ ການຮຽນຮູຈ້ າກການເຮດັ ຕວົ ຈງິ ຂອງຕນົ ເອງ ( Bell and Fifield, 1998 ) ການສອນແບບເດນີ ເລ່ ອື ງຖເື ປັນການສອນແບບບູລະນາການທ່ ໃີ ຊກ້ ດິ ຈະກໍາເປັນພນື້ ຖານການຮຽນ ເດກັ ຮຽນຮູຈ້ າກປະສບົ ການທ່ ມີ ຢີ ່ ູປະກອບກບັ ຄວາມຮູຂ້ ອງນກັ ຮຽນໃນການຄດິ ຕອບບນັ ຫາ ແລະ ຕອບຄໍາ ຖາມແລວ້ ທງັ ຄູ ແລະ ເດກັ ສບຶ ຄນົ້ ຄວາມຄດິ ໄປດວ້ ຍກນັ ເປັນການຝຶກໃຫຜ້ ູຮ້ ຽນຄນົ້ ຫາຄວາມຮູດ້ ວ້ ຍຕນົ ເອງ ( Cresswell, 2001 ) ໃນປີ ພສ 2545 ຜູຂ້ ຽນສະເໜໃີ ຫນ້ າໍ ມາປະຍຸກໃຊກ້ ບັ ເດກັ ກ່ ອນໄວຮຽນເປັນຄງັ້ ທໍາ ອດິ ໃນຮູບແບບຂອງການວໄິ ຈຂອງນກັ ສກຶ ສາກ່ ອນໄວຮຽນ ມະຫາວທິ ະຍາໄລສະລນິ ຄະລນິ ທອນວໂິ ລດ. 1. ແນວຄດິ ພນື້ ຖານ ວທິ ກີ ານຮຽນ - ການສອນແບບເດນີ ເລ່ ອື ງເກດີ ຈາກແນວຄດິ ຂອງການບູລະນາການຄວາມຮູໃ້ ນການ ຮຽນໂດຍໃຊປ້ ະສບົ ການທ່ ເີ ດກັ ມຢີ ່ ູຮ່ ວມກບັ ການສບຶ ຄນົ້ ຄວາມຮູຈ້ າກສະພາບແວດລອ້ ມທ່ ປີ ະກດົ ຕວົ ຈງິ ເພ່ ອື ຫາຄາໍ ຕອບທ່ ເີ ດກັ ຕອ້ ງການຮູ ້ ວທິ ກີ ານຈດັ ການຮຽນ - ການສອນແບບເດນີ ເລ່ ອື ງຈະເນນັ້ ປະສບົ ການເດມີ ຂອງ ເດກັ ກບັ ການປະຕບິ ດັ ຕວົ ຈງິ ເພ່ ອື ໃຫເ້ ກດີ ການຮຽນຮູດ້ ວ້ ຍການຄດິ , ວເິ ຄາະ, ຈນິ ຕະນາການ ແລະ ຕດັ ສນິ ໃຈ ດວ້ ຍວທິ ວີ າງພາບເປັນເລ່ ອື ງເປັນລາວ ແລະ ໃຊສ້ ລິ ະປະເປັນສ່ ເື ພ່ ອື ໃຫໄ້ ດຄ້ ວາມຮູໃ້ ໝ່ ( Bell and Fifield, 1998: 5 - 6 ) 1) ເດກັ ໄດຄ້ ດິ ຈາກຄໍາຖາມສໍາຄນັ ຂອງຄູແຕ່ ລະຕອນທ່ ຄີ ກູ ະຕຸນ້ ໃຫເ້ ດນີ ເລ່ ອື ງຈະເປັນໂຕນາໍ ພາໃຫເ້ ດກັ ໄດ້ ຄດິ ຈນິ ຕະນາການ ວາດເລ່ ອື ງເຊ່ ອື ມໂຍງຄວາມຮູຈ້ າກຊວີ ດິ ຈງິ ເປັນການຄດິ ອດິ ສະຫະຼ ແລະ ລງົ ມເີ ຮດັ ຕວົ ຈງິ . 2) ເດກັ ໄດມ້ ີສ່ ວນຮ່ ວມ ກດິ ຈະກໍາທ່ ເີ ດກັ ເຮດັ ໃນການຮຽນເປັນກ່ ຸມ ການທ່ ີເດກັ ຕອ້ ງສາ້ ງເລ່ ອື ງລາວ ຕາມຄາໍ ຖາມຂອງຄູ ເພ່ ອື ຄນົ້ ຫາຄໍາຕອບໃຫໄ້ ດນ້ ນັ້ ເດກັ ຕອ້ ງຮ່ ວມກນັ ຄດິ ຮ່ ວມກນັ ເຮດັ ຕງັ້ ແຕ່ ທໍາອດິ ຄໍາຕອບມາຈາກການຄດິ ຮ່ ວມກນັ ເຮດັ ໃຫເ້ ດກັ ພະຍາຍາມຮ່ ວມກບັ ກ່ ຸມຄດິ ແລະ ດາໍ ເນນີ ກດິ ຈະກາໍ ໃຫ້ ເຂາົ້ ສ່ ູຂະບວນການຮຽນຮູເ້ ພ່ ອື ຄນົ້ ຫາຄວາມຮູໃ້ ຫໄ້ ດ.້ 3) ເດກັ ໄດຝ້ ຶກທກັ ສະການເຮດັ ວຽກ ແລະ ພດັ ທະນາທກັ ສະການສ່ ສື ານໃນການຊ່ ວຍກນັ ຄດິ ຕອບບນັ ຫາ 112 ແປໂດຍ: ອປ ຄາໍ ຜງັ ໄຊຍະວງົ

ທ່ ເີ ປັນຫວົ ຂໍຄ້ ໍາຖາມຂອງຄູ ແລະ ສະເໜຄີ ວາມເຫນັ ແລະ ອະພປິ າຍກບັ ກ່ ຸມເພ່ ອື ຫາຄໍາຕອບສໍາຄນັ ຂອງຄໂູ ດຍອງິ ການເຄ່ ອື ນໄຫວຕວົ ຈງີ ຂອງຊວີ ດິ , ສງັ ຄມົ ແລະ ປະສບົ ການທ່ ເີ ດກັ ໄດພ້ ບົ ເຫນັ ມາເຊ່ ງິ ອາດຄື ຫຼື ບ່ ໍຄໝື ່ ູເພ່ ອື ນກ່ ໍໄດ້ ການໄດແ້ ບ່ ງປັນຄວາມຄດິ ກບັ ກ່ ຸມນເີ້ ປັນການຝຶກການຍອມຮບັ ນບັ ຖື, ການປັບຕວົ ໃນການເຮດັ ວຽກງານກບັ ກ່ ຸມໄດຢ້ ່ າງດ.ີ 4) ເດກັ ໄດສ້ າ້ ງຄວາມຮູດ້ ວ້ ຍຕນົ ເອງຈາກການເດນີ ເລ່ ອື ງທ່ ອີ ອກມາຈາກປະສບົ ການຂອງການເຄ່ ອື ນໄຫວ ຂອງຊີວດິ ຈງິ ທ່ ເີ ດກັ ໄດແ້ ລກປ່ ຽນຄວາມຮູ,້ ຄວາມຄດິ ກນັ ລະຫວ່ າງການເຮດັ ກດິ ຈະກໍາກ່ ຸມກບັ ໝ່ ູ ເພ່ ອື ນເຮດັ ໃຫເ້ ດກັ ເກດີ ການຢາກຮຽນຮູດ້ ວ້ ຍຕນົ ເອງ. 5) ເດກັ ໄດຮ້ ຽນຮູຈ້ າກສ່ ງິ ໄກຕ້ ວົ ທ່ ຊີ ່ ວຍໃຫສ້ າມາດນາໍ ສ່ ງິ ທ່ ຮີ ຽນຮໄູ ້ ປໃຊໄ້ ດ້ ຈາກການສາ້ ງເລ່ ອື ງລາວ ແລະ ເດນີ ເລ່ ອື ງດວ້ ຍການໃຊປ້ ະສບົ ການຕວົ ຈງີ ທ່ ເີ ດກັ ຕອ້ ງຄດິ ຫຼື ຄດິ ວເິ ຄາະຄວາມຮູຈ້ າກເຫດການທ່ ກີ ໍາ ນດົ ເປັນເລ່ ອື ງລາວ. 6) ເດກັ ໄດຮ້ ຽນຮູຢ້ ່ າງມຄີ ວາມສຸກກບັ ການຮຽນ ເພາະການຮຽນຕາມຮູບແບບການສອນແບບເດນີ ເລ່ ອື ງ ເປັນສ່ ງິ ທ່ ເີ ດກັ ຮຽນດວ້ ຍຕນົ ເອງ ແລະ ຮູດ້ ວ້ ຍຕນົ ເອງ ສະໜອງຕອບຄວາມພາກພູມໃຈໃນຕວົ ເອງ. 2. ການຮຽນ - ການສອນ ຄທູ ່ ໃີ ຊກ້ ານຮຽນ - ການສອນແບບເດນີ ເລ່ ອື ງຕອ້ ງກາໍ ນດົ ມະໂນທດັ ( Concept ) ຂອງເລ່ ອື ງທ່ ີ ຕອ້ ງການໃຫເ້ ດກັ ຮຽນຮູຢ້ ່ າງຊດັ ເຈນວ່ າແມ່ ນຫຍງັ ຈາກນນັ້ ຈ່ ງິ ກໍານດົ ຄໍາຖາມເປັນລໍາດບັ ວ່ າຈະເລ່ ມີ ຕນົ້ ເລ່ ອື ງ ບ່ ອນໃດ ແລະ ເລ່ ອື ງທ່ ຈີ ະດໍາເນນີ ແນວໃດ ຈະຈບົ ແບບໃດດວ້ ຍການຕງັ້ ຄວາມຖາມເປັນຕອນ ປະເດນັ ຄໍາຖາມ ຕອ້ ງກະຕຸນ້ ໃຫເ້ ດກັ ຄດິ ສາ້ ງເລ່ ອື ງ ແລະ ຫາຄໍາຕອບ ສ່ ງິ ທ່ ຄີ ູຖມິ້ ບໄໍ ດໃ້ ນການສອນແບບນີ້ ແລະ ຈາໍ ເປັນຕອ້ ງມີ ຄແື ຜນການສອນ ເຊ່ ງິ ແຜນການສອນແບບເດນີ ເລ່ ອື ງປະກອບດວ້ ຍຄ:ື 1) ລໍາດບັ ຫວົ ຂໍເ້ ລ່ ອື ງແຕ່ ລະສາກ ການສອນແບບເດນີ ເລ່ ອື ງເປັນ Story ຫຼື ເລ່ ອື ງລາວໃນທ່ ນີ ໃີ້ ຊຄ້ າໍ ວ່ າ ສາກແທນຄໍາວ່ າຕອນ ຄວາມຈງີ ຄືກັນແຕ່ ຄໍາວ່ າສາກຈະເປັນຕວົ ຊ່ ວຍບອກຄູວ່ າ: ເລ່ ອື ງທ່ ີຄູກໍານດົ ມີ ການສະແດງ ຫຼື ກດິ ຈະກໍາທ່ ີສະແດງວຖິ ີຊວີ ດິ ຈງີ ໃຫໄ້ ດເ້ ຫັນພາບຕ່ ໍເນ່ ອື ງ ເປັນຜົນໃຫເ້ ດກັ ຮຽນຮູຈ້ າກ ການດາໍ ເນນີ ເລ່ ອື ງຕາມສາກທ່ ຄີ ູກະຕຸນ້ ໃຫສ້ າ້ ງຈາກຄາໍ ຖາມ. ການວາງແຜນການສອນມຄີ ວາມສໍາຄນັ ກບັ ຄູຫຼາຍ ເພາະຄູຕອ້ ງວາງແຜນວ່ າຄູຈະກໍານດົ ເລ່ ອື ງທ່ ຄີ ູ ສອນວ່ າມີຈກັ ສາກ ແຕ່ ລະສາກຕອ້ ງການໃຫເ້ ດກັ ເກີດການຮຽນຮູຫ້ ຍງັ ເຊ່ ັນ: ຄູຕອ້ ງການສອນເລ່ ືອງ ຄອບຄວົ ຂອງເຮາົ , ຈດຸ ປະສງົ ເພ່ ອື ໃຫເ້ ດກັ ຮຽນຮູບ້ ດົ ບາດບຸກຄນົ ໃນຄອບຄວົ ຄູອາດກໍານດົ ໄວ້ 4 ສາກ ສາກທາໍ ອດິ ເປັນການສາ້ ງສາກຄອບຄວົ , ສາກທີ 2 ເປັນສາກຂອງບຸກຄນົ ໃນຄອບຄວົ , ສາກທີ 3 ເປັນກດິ ຈະ ກໍາໃນຄອບຄວົ , ສາກທີ 4 ເປັນບດົ ບາດຂອງບຸກຄນົ ໃນຄອບຄວົ ເປັນຕນົ້ ແຕ່ ລະສາກທ່ ຄີ ູກໍານດົ ຕອ້ ງມີ ມະໂນທດັ ທ່ ຕີ ອ້ ງການໃຫເ້ ດກັ ຮຽນຮູຢ້ ່ າງຊດັ ເຈນ. 2) ຄໍາຖາມສໍາຄນັ ການດາໍ ເນນີ ເລ່ ອື ງລາວໂດຍທາໍ ມະຊາດບ່ ວໍ ່ າຈະເປັນລະຄອນ, ນທິ ານ, ນຍິ າຍຈະຕອ້ ງມີ ຈດຸ ປ່ ຽນສາກເຊ່ ງິ ຈດຸ ປ່ ຽນສາກໃນການສອນແບບເດນີ ເລ່ ອື ງຈະໃຊຄ້ ໍາຖາມເອນີ້ ວ່ າ “ ຄໍາຖາມສໍາຄນັ ” ຄໍາ ຖາມນຈີ້ ະເປັນຕວົ ກະຕຸ ນ້ ໃຫເ້ ດກັ ປ່ ຽນສາກ ການປ່ ຽນສາກເຮດັ ໃຫເ້ ດກັ ຄນົ້ ຄດິ ຫາເຫດຜນົ ແລະ ລງົ ມື ປະຕບິ ດັ ການປ່ ຽນສາກແຕ່ ລະສາກເດກັ ຈະຮຽນຮູຈ້ າກການຄນົ້ ຫາຄໍາຕອບໃນສາກນນັ້ ໆ ດ່ ງັ ນນັ້ , ຄໍາຖາມ ຂອງຄຄູ ວນມຄີ ວາມຫຼາກຫຼາຍ ແລະ ກະຕຸນ້ ໃຫຄ້ ນົ້ ຄດິ ຫາຄໍາຕອບ ທ່ ຈີ ະນໍາໄປສ່ ູການສາ້ ງການຮຽນຮູດ້ ວ້ ຍ ຕນົ ເອງຂອງເດກັ ໃນການເຮດັ ກດິ ຈະກໍາໃນສາກນນັ້ ຄໍາຖາມທ່ ຄີ ູກໍານດົ ຕອ້ ງສາມາດສາ້ ງສາກໄດເ້ ຊ່ ນັ : ສາກ 113 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ

ບດົ ບາດຂອງຄອບຄົວ ຄູຕອ້ ງການໃຫເ້ ດັກຮູວ້ ່ າໃຜເຮດັ ຫຍງັ ແດ່ ຄູຕອ້ ງໃຊຄ້ ໍາຖາມວ່ າຄົນແຕ່ ລະຄນົ ໃນ ຄອບຄວົ ເຮດັ ຫຍງັ ກນັ ແດ່ ເປັນຕນົ້ ຄໍາຖາມຕອ້ ງກໍານດົ ມາຈາກປະສບົ ການຊວີ ດິ ຈງີ ຫຼື ທ່ ເີ ດກັ ມໂີ ອກາດໄດ້ ປະສົບໄດຈ້ ງີ ສໍາລບັ ການຕັງ້ ຄໍາຖາມສໍາລບັ ຊນັ້ ອະນຸບານສຶກສາຄໍາຖາມທ່ ີຄູນໍາມາໃຊຈ້ ໍາແນກເປັນ 3 ລກັ ສະນະຄ:ື  ຄໍາຖາມເປີດສາກ ເປັນຄໍາຖາມທໍາອດິ ທ່ ຄີ ູໃຊເ້ ພ່ ອື ກະຕຸນ້ ໃຫເ້ ດກັ ສາ້ ງສາກເປັນເລ່ ອື ງລາວຂນື້ ເຊ່ ງິ ອາດເປັນຮູບແຕມ້ ສາກລະຄອນ ຫຼື ການແຕ່ ງສາກລະຄອນເປັນຕນົ້ ຕວົ ຢ່ າງເຊ່ ນັ : ຄູຕອ້ ງການສອນ ເລ່ ອື ງສດັ ຄຈູ ະໃຊຄ້ ໍາຖາມເປີດສາກວ່ າ: ຖາ້ ເຮາົ ໄປສວນສດັ ຈະເຫນັ ຫຍງັ ແດ່ ເຮາົ ມາຊ່ ວຍກນັ ເຮດັ ສວນສດັ ດບີ ່ ໍ.  ຄໍາຖາມປ່ ຽນສາກ ເປັນຄໍາຖາມທ່ ຄີ ູໃຊສ້ ໍາລບັ ໃຫເ້ ດກັ ຫາຄໍາຕອບໂດຍຄູຈະໃຊຄ້ ໍາຖາມເປັນຫຼກັ ເພ່ ອື ກະຕຸນ້ ໃຫເ້ ດກັ ຄດິ ຕວົ ຢ່ າງເຊ່ ນັ : ຖາ້ ສວນສດັ ບໍມຕີ ນົ້ ໄມເ້ ລຍີ ສດັ ຈະເປັນແນວໃດ ຄໍາຖາມນີ້ ເດກັ ຈະປ່ ຽນສາກຕ່ າງໆເພ່ ອື ຄນົ້ ຫາຄວາມຮູທ້ ່ ຕີ ອ້ ງການ.  ຄໍາຖາມສະຫຸຼບອງົ ປະກອບຄວາມຮູ ້ ເປັນຄໍາຖາມສຸດທາ້ ຍທ່ ຄີ ູໃຫເ້ ດກັ ຄດິ ສະຫຸຼບຕາມມະໂນທດັ (Concept) ການຮຽນຮູທ້ ່ ຄີ ູຕງັ້ ເປົາ້ ໝາຍໃຫເ້ ດກັ ສກຶ ສາ. ຄຸນສມົ ບດັ ຂອງຄາໍ ຖາມສາໍ ຄນັ ຕອ້ ງສາມາດກະຕຸນ້ ໃຫເ້ ດກັ ຄດິ ຢ່ າງໜອ້ ຍ 5 ປະການດ່ ງັ ນ:ີ້ - ຄດິ ສາ້ ງສາກ ເຊ່ ງິ ໝາຍເຖງິ ສະຖານທ່ ,ີ ເວລາ ແລະ ການສະແດງອອກ. - ຄດິ ເຖງິ ຕວົ ລະຄອນໃນສາກເຊ່ ນັ : ຄນົ , ສດັ ຫຼື ເຫດການຕາມຄາໍ ຖາມສໍາຄນັ ຂອງຄູ. - ຄດິ ເຖງິ ການດໍາເນນີ ຊວີ ດິ ຈງີ ໆ ໃນສາກເປັນເລ່ ອື ງລາວເຊ່ ນັ : ຄອບຄວົ ຂອງຂອ້ ຍຈະມແີ ມ່ ຢືນແຕ່ ງກນິ , ພ່ ໍອ່ ານໜງັ ສພື ມີ , ເດກັ ໆຊ່ ວຍແມ່ ແຕ່ ງກນິ ເປັນຕນົ້ . - ຄດິ ເຖງິ ເຫດການທ່ ປີ ່ ຽນແປງຄາໍ ຖາມເຊ່ ນັ : ຈາກບນັ ຍາກາດຄອບຄວົ ໃນຂໍ້ 3 ຄູຖາມວ່ າ: ຖາ້ ນອ້ ງຮອ້ ງ ໃຫໃ້ ຜຈະເຮດັ ຫຍງັ ຈດຸ ນຈີ້ ະເປັນຈດຸ ທ່ ເີ ດກັ ໃນກ່ ຸມຈະຊ່ ວຍກນັ ຄດິ ຫຼາຍ ມກີ ານຖກົ ຖຽງກນັ ມກີ ານ ຕກົ ລງົ ກນັ ມກີ ານຊກັ ຖາມເຖງິ ບດົ ບາດສໍາຄນັ ຂອງບຸກຄນົ ໃນຄອບຄວົ . - ຄດິ ຫາຄໍາຕອບທ່ ເີ ປັນຂໍຄ້ ວາມຈາກການປະຕບິ ດັ ຕວົ ຈງິ ໄດ.້ 3) ການສະໜບັ ສະໜນູ ການຮຽນ - ການສອນແບບເດນີ ເລ່ ອື ງເປັນການຮຽນຢ່ າງອດິ ສະຫະຼ ທ່ ເີ ດກັ ມສີ ່ ວນ ຮ່ ວມໃນການສາ້ ງຜນົ ງານຢ່ າງເປັນຮູບປະທໍາ ປະຕບິ ດັ ຮ່ ວມກນັ ຕາມວທິ ກີ ານດໍາເນນີ ຂອງເລ່ ອື ງ ເຊ່ ງິ ເດກັ ອາດຈໍາເປັນຕອ້ ງໃຊອ້ ຸ ປະກອນໃນການສາ້ ງສາກ ຫຼື ເຮັດກິດຈະກໍາຮ່ ວມກັນ ຄູຈໍາເປັນຕອ້ ງຈດັ ຕຽມ ອຸປະກອນທ່ ກີ ່ ຽວຂອ້ ງເຊ່ ງິ ຄາດຄະເນວ່ າເດກັ ອາດມຄີ ວາມຕອ້ ງການທ່ ຈີ ະໃຊໃ້ ນການດໍາເນນີ ເລ່ ອື ງລາວຂອງ ກ່ ຸມ. 4) ການສະຫຸບຼ ແນວຄດິ ໃນການຮຽນ - ການສອນແບບເດນີ ເລ່ ອື ງແຕ່ ລະເລ່ ອື ງ ເດກັ ອາດຈະດາໍ ເນນີ ເລ່ ອື ງ ລາວໄປຕາມຄວາມຄດິ ຂອງຕນົ ເຊ່ ງິ ມຄີ ວາມຫຼາກຫາຼ ຍ ດ່ ງັ ນນັ້ , ເພ່ ອື ໃຫເ້ ດກັ ມອີ ງົ ປະກອບຄວາມຮູຊ້ ດັ ເຈນ ໃນຕອນທາ້ ຍກດິ ຈະກໍາ ຫຼື ຈບົ ເລ່ ອື ງຄູອາດໃຫເ້ ດກັ ແຕ່ ລະກ່ ຸມສະຫຸບຼ ກອບແນວຄດິ ຂອງຕນົ ເຊ່ ງິ ເປັນຄວາມ ຮູ ້ ຫຼື ມະໂນທດັ ທ່ ຕີ ອ້ ງຮຽນຮູ ້ ໃຫເ້ ດກັ ຮ່ ວມສະຫຸຼບຄວາມຮູທ້ ່ ໄີ ດຈ້ າກການດາໍ ເນນີ ກດິ ຈະກໍາໃນແຕ່ ລະສາກ ແຕ່ ລະຕອນວ່ າໄດຄ້ ວາມຮູ ໃ້ ໝ່ ມີຫຍງັ ແດ່ ເດກັ ແຕ່ ລະຄນົ ສະຫຸຼບຄວາມຮູ ໃ້ ໝ່ ຂອງຕົນທ່ ໄີ ດຫ້ ຼື ອາດ ອະທບິ າຍເພ່ ມີ ເຕມີ ເອງ ຫຼື ເຊນີ ຜູຊ້ ຽ້ ວຊານມາຊ່ ວຍໃນຊນັ້ ຮຽນໄດເ້ ຊ່ ນັ : ເດກັ ສນົ ໃຈວ່ າສດັ ຕະວະແພດເຮດັ ຫຍງັ ຕອນທາ້ ຍເລ່ ອື ງອາດເຊນີ ສດັ ຕະວະແພດມາເວາົ້ ໃຫເ້ ດກັ ຟັງກ່ໄໍ ດ.້ 114 ແປໂດຍ: ອປ ຄາໍ ຜງັ ໄຊຍະວງົ

3. ຫຼກັ ການສອນ ການຮຽນ - ການສອນແບບເດນີ ເລ່ ອື ງເປັນການຮຽນຮຽນຮູທ້ ່ ເີ ນນັ້ ການສາ້ ງເລ່ ອື ງລາວຕາມວຖິ ີຊວີ ດິ ຈງີ ຕາມປະສບົ ການທ່ ເີ ດກັ ເຄຍີ ພບົ ເຫນັ ມາສານຕ່ ໍເລ່ ອື ງລາວເພ່ ອື ຫາຄາໍ ຕອບ ອງົ ປະກອບສໍາຄນັ ປະກອບດວ້ ຍ: 1) ການຈດັ ສາກ ເປັນຂນັ້ ຕອນເລ່ ມີ ຕນົ້ ຂອງເລ່ ອື ງລາວທ່ ຈີ ະຮຽນທ່ ຕີ ອ້ ງການສະແດງໃຫເ້ ຫນັ ສະຖານະ ການຂອງບຸກຄນົ ໃນເວລາໃດ, ສະຖານທ່ ໃີ ດສະຖານທ່ ໜີ ່ ງຶ ທ່ ເີ ດກັ ຈນິ ຕະນາການຂນື້ ຕາມປະສບົ ການທ່ ີ ເຄຍີ ພບົ ເຫນັ ຄຸນ້ ເຄຍີ ຫຼື ເຄຍີ ສະສມົ ມາ. 2) ຕວົ ລະຄອນ ອາດເປັນຄນົ ຫຼື ສດັ ທ່ ເີ ດກັ ກໍານດົ ຂນື້ ຕາມປະເດນັ ເລ່ ອື ງທ່ ຂີ ຽນ ໂດຍຕວົ ລະຄອນທ່ ກີ ໍາ ນດົ ຈະສະແດງບດົ ບາດໃນເລ່ ອື ງທ່ ຮີ ຽນຕງັ້ ແຕ່ ຕນົ້ ຈນົ ຈບົ . 3) ວຖິ ຊີ ວີ ດິ ຫຼື ການດໍາເນນີ ຊວີ ດິ ໝາຍເຖງິ ສະພາບການທ່ ປີ ະກດົ ໃນການຈດັ ສາກເລ່ ອື ງລາວ ແລະ ຈະ ປ່ ຽນໄປຕາມບນັ ຫາ ຫຼື ເຫດການທ່ ຕີ ອ້ ງແກໄ້ ຂ. 4) ບນັ ຫາທ່ ຕີ ອ້ ງແກໄ້ ຂ ຫຼື ເຫດການ ເປັນຄໍາຖາມທ່ ຄີ ູໃຊກ້ ະຕຸນ້ ເພ່ ອື ໃຫເ້ ດກັ ຕດິ ຕາມປ່ ຽນສາກ ແລະ ຈນິ ຕະນາການຕາມຄວາມໜາ້ ຈະເປັນໃນວຖິ ຊີ ວີ ດິ ຕວົ ຈງີ . 5) ການສະຫຸຼບຄໍາຕອບ ເມ່ ອື ຈບົ ເລ່ ອື ງທຸກຄງັ້ ຄູຕອ້ ງນາໍ ອະພປິ າຍເພ່ ອື ສະຫຸຼບຄວາມຮູທ້ ່ ີໄດຄ້ ນົ້ ພບົ ຈາກ ກດິ ຈະກາໍ . ຫກຼັ ການຈດັ ກດິ ຈະກໍາການຮຽນຮູຕ້ າມວທິ ກີ ານສອນແບບເດນີ ເລ່ ອື ງມດີ ່ ງັ ນ:ີ້ 1) ເນອື້ ໃນເລ່ ອື ງ ສາກ ແລະ ຄາໍ ຖາມສໍາຄນັ ຕອ້ ງເປັນປະສບົ ການທ່ ເີ ດກັ ເຄຍີ ພບົ ເຫນັ ຄຸນ້ ເຄຍີ ຫຼື ສະ ສມົ ມາໃນຊວີ ດິ ປະຈາໍ ວນັ ສາມາດນໍາມາໃຊໃ້ ນການຮຽນຮູຢ້ ່ າງມຄີ ວາມໝາຍໄດບ້ ່ ໍແມ່ ນປະສບົ ການທ່ ແີ ຕ່ ງຂນື້ ໃໝ່ ຫຼື ໃຫເ້ ດກັ ສມົ ມຸດຂນື້ ເອງ. 2) ກດິ ຈະກໍາຕອ້ ງເປີດໂອກາດໃຫເ້ ດກັ ໄດຮ້ ຽນຮູຮ້ ່ ວມກນັ ກບັ ເພ່ ອື ນດວ້ ຍການຄດິ ຈາກການສາ້ ງສາກ ແລະ ການດໍາເນນີ ເລ່ ອື ງທ່ ເີ ປັນຂະບວນການຮຽນຮູທ້ ່ ນີ າໍ ໄປສ່ ູການພດັ ທະນາປັນຍາ ແລະ ສງັ ຄມົ ເຊ່ ງິ ເປັນການຮຽນຮູຕ້ າມສະພາບຕວົ ຈງີ . 3) ກດິ ຈະກໍາຕອ້ ງເຮດັ ໃຫເ້ ດກັ ໄດປ້ ະສານປະສບົ ການ ແລະ ຄວາມຄດິ ທ່ ຫີ ຼາກຫຼາຍ ເດກັ ອ່ ອນອາດ ປະສານພາສາ, ຄະນດິ ສາດ, ວທິ ະຍາສາດ, ສງັ ຄມົ ເດກັ ໃຫຍ່ ຕອ້ ງປະສານເສດຖະກດິ ການເມອື ງ ແລະ ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມຕາມວຖິ ຊີ ວີ ດິ ຕວົ ຈງີ ໄປດວ້ ຍ. 4) ກດິ ຈະກາໍ ຕອ້ ງເປັນກ່ ຸມຕງັ້ ແຕ່ 2 ຄນົ ຂນື້ ໄປເຖງິ 6 ຄນົ ຫຼື ໝດົ ທງັ ຫອ້ ງຕາມຄວາມເໝາະສມົ ຂອງ ເລ່ ອື ງທ່ ເີ ດກັ ຕອ້ ງຮຽນຮູ.້ ຫຼກັ ການສໍາຄນັ ຂອງການຈດັ ການຮຽນ - ການສອນທ່ ຄີ ຕູ ອ້ ງຄນົ້ ຄດິ ໃນການຮຽນ - ການສອນແບບເດນີ ເລ່ ອື ງຄື ( Cresswell, 2001 ) 1) ຫກຼັ ການຂອງເລ່ ອື ງທ່ ຄີ ູໃຊເ້ ປັນແນວທາງຂອງການເດນີ ເລ່ ອື ງຕອ້ ງຊດັ ເຈນ ສະທອ້ ນຊວີ ດິ ຈງີ ມຄີ ວາມ ໝາຍຕ່ ກໍ ານຮຽນຮູ.້ 2) ຫກຼັ ການຄາດເດາົ ຄູຕອ້ ງວາງເລ່ ອື ງໃຫເ້ ດກັ ຄດິ ແລະ ຄາດການວ່ າຈະມຫີ ຍງັ ເກດີ ຂນື້ ແດ່ . 3) ຫຼກັ ການເຊ່ ອື ມຕ່ ໍເລ່ ອື ງຂອງຄູ ຄູຕອ້ ງວາງແຜນເລ່ ອື ງລາວຢ່ າງຕ່ ໍເນ່ ອື ງ ແລະ ມຄີ ວາມນຽບນຽນຕາມ ສະພາບການຮຽນຂອງເດກັ . 4) ຫກຼັ ການຄວາມເປັນເຈາົ້ ຂອງ ເຊ່ ງິ ໝາຍເຖງິ ຄູຕອ້ ງໃຫໂ້ ອກາດເດກັ ຄນົ້ ຄດິ , ເຮດັ ຕວົ ຈງີ , ຄນົ້ ຫາຄໍາ 115 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ

ຕອບດວ້ ຍຄໍາຖາມທ່ ມີ ຄີ ວາມໝາຍຂອງຄູ. 5) ຫຼກັ ການຂອງການປະພດຶ ປະຕບິ ດັ ເຊ່ ງິ ໝາຍຄວາມວ່ າຄຕູ ອ້ ງສາ້ ງໃຫມ້ ກີ ານປະພດຶ ຕວົ ຈງິ ກບັ ການຮຽນ ຮູໃ້ ຫເ້ ປັນເລ່ ອື ງດຽວກນັ . 6) ການວາງໂຄງສາ້ ງກ່ ອນດໍາເນນີ ກດິ ຈະກໍາໃນຈດຸ ເລ່ ມີ ຕນົ້ ຂອງການຮຽນແບບເດີນເລ່ ອື ງ ຄູຄວນເປີດ ໂອກາດໃຫເ້ ດກັ ສກຶ ສາຄນົ້ ຄວ້ າເພ່ ອື ວາງແຜນຄດິ ແລະ ໂຄງສາ້ ງການສກຶ ສາໃຫພ້ ອ້ ມກ່ ອນເດນີ ເລ່ ອື ງ ສໍາລບັ ການນາໍ ມາສອນໃນລະດບັ ອະນບຸ ານ ຫຼກັ ການໃນຂໍ້ 6 ຄກື ານສນົ ທະນານາໍ ເພ່ ອື ໃຫເ້ ດກັ ນກຶ ພາບ ໄດກ້ ່ ອນທ່ ຈີ ະເລ່ ມີ ສາ້ ງສາກ ແລະ ເດນີ ເລ່ ອື ງຫາຼ ຍກວ່ າທ່ ຈີ ະໃຫເ້ ດກັ ຄນົ້ ຄວ້ າເອງ. 4. ວທິ ກີ ານຈດັ ການຮຽນ - ການສອນ ການຮຽນ - ການສອນແບບເດນີ ເລ່ ອື ງເປັນການສອນແບບບູລະນາການເນອື້ ໃນວຊິ າການ ໂດຍເນນັ້ ກດິ ຈະກໍາທ່ ເີ ດກັ ສາມາດຄດິ ພດັ ທະນາໄດຫ້ ຼາກຫຼາຍຢ່ າງຕ່ ໍເນ່ ອື ງ ແລະ ເພດີ ເພນີ ກບັ ຂະບວນການຄດິ ຕາມຄໍາ ຖາມ ແລະ ແນວທາງເລ່ ອື ງທ່ ຄີ ູກໍານດົ ການຮຽນ - ການສອນນອີ້ າດຈະບ່ ໍຈບົ ໃນຄາບດຽວຂນື້ ຢ່ ູກບັ ຂອບເຂດ ເນອື້ ໃນຄວາມຮູທ້ ່ ີຄູວ່ າແຄບ ຫຼື ກວ້ າງຊ່ ໍາໃດ ແຕ່ ໃນຄວາມແຄບຄວາມກວ້ າງຫຼາຍໆສາກນີ້ ຄູຕອ້ ງສງັ ລວມ ຄວາມຮູເ້ ປັນຕອນໆຢ່ ງ້ ຊດັ ເຈນ ແຕ່ ລະຄາໍ ຖາມຈະມຄີ ໍາຕອບທ່ ເີ ດກັ ຄນົ້ ຄວ້ າໄດຈ້ າກການດໍາເນນີ ເລ່ ອື ງຂອງເດກັ ດ່ ງັ ນນັ້ , ໃນການສອນແຕ່ ລະເລ່ ອື ງຄຕູ ອ້ ງມເີ ປົາ້ ໝາຍຂອງການຮຽນຮູດ້ ່ ງັ ແຜນວາດຕ່ ໄໍ ປນ:ີ້ ຄາໍ ຖາມທີ 1 ຄໍາຖາມທີ 2 ຄໍາຖາມທີ 3 ເປີດສາກ ດໍາເນນີ ເລ່ ອື ງ ຄໍຖາມ ຄາໍ ຖາມ ................. ຄາໍ ຖາມ ................. ................ ມະໂນທດັ ມະໂນທດັ ................. ມະໂນທດັ ................. .................. ................ .................. ................ - ສາ້ ງສາກ ເດນີ ເລ່ ອື ງສະແດງວຖິ ຊີ ວີ ດິ ປ່ ຽນສາກເດນີ ເລ່ ອື ງ - ກາໍ ນດົ ຕວົ ລະຄອນ ຕາມຄາໍ ຖາມ ຕາມຄາໍ ຖາມ ລກັ ສະນະຂອງການສອນແບບເດີນເລ່ ອື ງເປັນການສອນແບບເນນັ້ ກິດຈະກໍາ (activty-based approach) ດ່ ງັ ນນັ້ , ກດິ ຈະກາໍ ທ່ ຄີ ູສາມາດໃຫເ້ ດກັ ນາໍ ມາເດນີ ເລ່ ອື ງມຫີ ຼາຍຮູບແບບໄດແ້ ກ່ : - ຫຼນິ້ ລະຄອນ - ຫນຼິ້ ບດົ ບາດສມົ ມຸດ - ຫນຼິ້ ສມົ ມຸດ - ຫນຼິ້ ເຊດີ ຮ່ ຸນ 116 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ

- ຫຼນິ້ ລະຄອນແຜ່ ນພາບ ( ໃຊຮ້ ູບພາບຕດິ ເຄ່ ອື ນໄຫວຕາມສາກເຈຍ້ ທ່ ແີ ຕມ້ ) - ຫຼນິ້ ແຕ່ ງເລ່ ອື ງເປັນນທິ ານ - ຫຼນິ້ ເກມຊວີ ດິ ເປັນກ່ ຸມເພ່ ອື ຊ່ ວຍກນັ ຄດິ ຕາມສະພາບຊວີ ດິ ສງັ ຄມົ ຕວົ ຈງີ ເພ່ ອື ຕອບຄໍາຖາມສໍາຄນັ ຂອງ ຄູ ເຊ່ ງິ ເປັນການແຂ່ ງຂນັ ທາງຄວາມຄດິ ຕາມຄໍາຖາມຂໍສ້ ໍາຄນັ ຂອງກດິ ຈະກໍາການສອນແບບເດນີ ເລ່ ອື ງ ທ່ ນີ າໍ ມາໃຊຈ້ ະຕອ້ ງເປັນກດິ ຈະກໍາທ່ ເີ ດກັ ຫຼນິ້ ເປັນກ່ ຸມມອີ ດິ ສະຫຼະໃນການຄດິ ໂດຍເຊ່ ອື ມໂຍງປະສບົ ການ ຫຼື ສ່ ງິ ທ່ ີພບົ ເຫນັ ແລະ ຄຸນ້ ເຄຍີ ໃນຊວີ ດິ ປະຈໍາວນັ ມາປະຍຸກໃຊໃ້ ນການເດນີ ເລ່ ອື ງໄດໃ້ ນທາງ ປະຕບິ ດັ ເພ່ ອື ນາໍ ໄປສ່ ູການຮຽນຮູ.້ 5. ການປະເມນີ ຜນົ ການສະຫຸຼບຄວາມຮູທ້ ່ ເີ ດກັ ໄດຮ້ ບັ ຈາກການເຮດັ ກດິ ຈະກາໍ ເດນີ ເລ່ ອື ງກບັ ຄເູ ປັນສ່ ງິ ສໍາຄນັ ວທິ ກີ ານປະ ເມີນເບ່ ິງຈາກການສະຫຸຼບຫວົ ຂໍຄ້ ວາມຮູ ຂ້ ອງເດັກໃນການຕອບຄໍາຖາມແຕ່ ລະຕອນຂອງເດັກ ການຈດັ ວາງສະແດງເປັນສ່ ງິ ຈາໍ ເປັນສໍາລບັ ການປະເມນີ ດວ້ ຍການຮຽນແບບເດນີ ເລ່ ອື ງ ເພາະຈະຊ່ ວຍໃຫຄ້ ູຮູຄ້ ວາມຄດິ ການສະແດງອອກ ແລະ ພນື້ ຖານປະສບົ ການຂອງເດກັ . 6. ການຈດັ ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມການຮຽນຮູ ້ ບນັ ຍາກາດການຮຽນຮູແ້ ບບເດນີ ເລ່ ອື ງ ບາງຄງັ້ ຈະເລ່ ມີ ຕນົ້ ທ່ ກີ ານສກຶ ສາສະພາບທ່ ວົ ໄປຂອງເລ່ ອື ງທ່ ີ ຈະຮຽນກ່ ອນ ດ່ ງັ ນນັ້ ມມູ ໜງັ ສ,ື ຜູປ້ ົກຄອງ, ຜູໃ້ ຫຍ່ ຈະມສີ ່ ວນສໍາຄນັ ຫຼາຍໃນການຮຽນເລ່ ອື ງກ່ ຽວກບັ ສ່ ງິ ທ່ ເີ ດກັ ຍງັ ບ່ ໍຄຸນ້ ເຄຍີ ຫຼາຍທ່ ສີ ຸດ ເດກັ ອາດຕອ້ ງໃຊມ້ ູມໜງັ ສສື ກຶ ສາຄນົ້ ຄວາ້ ຫຼື ສອບຖາມຜູປ້ ົກຄອງ ແລະ ຜູໃ້ ຫຍ່ ເພ່ ອື ສາ້ ງແນວຄດິ ກ່ ອນສາ້ ງເລ່ ອື ງ ມມູ ການຮຽນຮູຕ້ ່ ໍມາຄມື ມູ ສລິ ະປະເປັນມູມທ່ ຈີ ະຊ່ ວຍເອອື້ ອໍາອຸປະກອນຕ່ າງໆໃຫ້ ແກ່ ເດກັ ໃນການສາ້ ງຜນົ ງານການເດີນເລ່ ອື ງເພ່ ອື ຕອບຄໍາຖາມຂອງຄູແຕ່ ລະສາກ ໃນໜງັ ສບື າງເຫຼມັ້ ຈະກ່ າວ ວ່ າການຮຽນ - ການສອນແບບເດນີ ເລ່ ອື ງຄກື ານຮຽນຮູໂ້ ດຍການອງີ ໃສ່ ການສະແດງອອກທາງສລິ ະປະ. 7. ບດົ ບາດຂອງຄູ ການຮຽນ - ການສອນແບບເດີນເລ່ ອື ງຊີບ້ ອກລກັ ສະນະຂອງການສອນວ່ າ ເປັນການດໍາເນນີ ເລ່ ອື ງ ແບບລະຄອນ ແບບບດົ ບາດສມົ ມຸດ ຫຼື ເລ່ ອື ງລາວເລ່ ອື ງຢ່ າງໃດຢ່ າງໜ່ ງຶ ເຊ່ ງິ ໜາ້ ທ່ ຄີ ູຈະຕອ້ ງເປັນຜູອ້ ໍານວຍການ ສາ້ ງ, ເປັນຜູກ້ າໍ ກບັ ແລະ ພດັ ທະນາດວ້ ຍບດົ ບາດທງັ 3 ປະການນີ້ ມຄີ ວາມສໍາຄນັ ຍ່ ງິ ສໍາລບັ ຄຜູ ູສ້ ອນແບບເດນີ ເລ່ ອື ງໃນການທ່ ຈີ ະເຮດັ ໃຫກ້ ານຮຽນຮູສ້ າໍ ເລດັ ລງົ ໄດ.້ ຜູອ້ ໍານວຍການສາ້ ງ ພາລະກດິ ຂອງຄູໃນຖານະຜູອ້ ໍານວຍການສາ້ ງປະກອບດວ້ ຍວຽກງານດ່ ງັ ນ:ີ້ 1) ຜູກ້ າໍ ນດົ ເລ່ ອື ງ ໃນການຮຽນ - ການສອນແບບເດນີ ເລ່ ອື ງ ຄຕູ ອ້ ງສກຶ ສາລກັ ສະນະວຊິ າ, ຈດຸ ປະສງົ ການ ຮຽນຮູ,້ ການເຄ່ ອື ນໄຫວທາງສງັ ຄມົ ແລະ ປະສບົ ການຂອງຜູຮ້ ຽນ ເພ່ ອື ບູລະນາການເປັນຂອບເຂດເລ່ ອື ງ ແລະ ມະໂນທດັ ທ່ ເີ ດກັ ຕອ້ ງຮຽນ ກໍານດົ ການຮຽນວ່ າຈະມຈີ ກັ ສາກ ສາກແຕ່ ລະສາກ ຫຼື ເລ່ ອື ງແຕ່ ລະຕອນຈະໃຊຄ້ ໍາ ຖາມສາໍ ຄນັ ໃດແດ່ ເປັນຕວົ ເຊ່ ອື ມຕ່ ໍໃຫສ້ ອດຄ່ ອງຕ່ ເໍ ນ່ ອື ງ ແລະ ເປັນລາໍ ດບັ . 2) ຜູສ້ າ້ ງບນັ ຍາກາດ ຄູຕອ້ ງກະຕຸນ້ ໃຫເ້ ດກັ ຮູສ້ ກຶ ສະບາຍ, ຢາກຮ່ ວມຄດິ , ຮ່ ວມກນັ ເຮດັ ແລະ ຮ່ ວມ ກນັ ດໍາເນນີ ເລ່ ອື ງເພ່ ອື ການຮຽນຮູ,້ ການແບ່ ງກ່ ຸມ, ການໃຊຄ້ າໍ ຖາມ, ການໃຫອ້ ດິ ສະຫຼະຈະຊ່ ວຍເດກັ ໃຫສ້ ະນຸກ ກບັ ການຮຽນຮູຫ້ າຼ ຍຂນື້ . 3) ຜູສ້ ະໜບັ ສະໜນູ ດ່ ງັ ກ່ າວແລວ້ ວ່ າການຮຽນດວ້ ຍກດິ ຈະກາໍ ໃນການສອນແບບເດນີ ເລ່ ອື ງຈາໍ ເປັນຕອ້ ງ 117 ແປໂດຍ: ອປ ຄາໍ ຜງັ ໄຊຍະວງົ

ໃຊອ້ ຸປະກອນ, ສະຖານທ່ ີ ຄຄູ ວນຈດັ ຕຽມໃຫພ້ ອ້ ມເພ່ ອື ໃຫເ້ ດກັ ໄດຮ້ ຽນຮູຢ້ ່ າງມຄີ ວາມສຸກ ອກີ ຢ່ າງໜ່ ງຶ ຄູຄວນ ສະໜບັ ສະໜນູ ການຄດິ ທ່ ງີ ອກງາມຂອງເດກັ ດວ້ ຍ. ຜູກ້ າໍ ກບັ ໝາຍເຖງິ ຜູກ້ ໍາກບັ ການດາໍ ເນນີ ເລ່ ອື ງໃຫເ້ ປັນໄປຕາມຈດຸ ປະສງົ ຂອງການຮຽນຮູພ້ າກກດິ ຈະ ກາໍ ປະກອບດວ້ ຍ: 1) ຜູກ້ ໍານດົ ສາກ ຄູຕອ້ ງກາໍ ນດົ ຄໍາຖາມສໍາຄນັ ຄຈື ດຸ ສາ້ ງສາກ ແລະ ປ່ ຽນສາກ ຫຼື ປ່ ຽນເລ່ ອື ງແຕ່ ລະຕອນ ໃຫຊ້ ດັ ເຈນ ພອ້ ມທງັ ກະຕຸນ້ ຈງູ ໃຈໃຫເ້ ດກັ ເກດີ ຄວາມຄດິ ການສາ້ ງສາກຈາກປະສບົ ການຊວີ ດິ ຈງີ ເທ່ າົ ທ່ ເີ ປັນໄປ ໄດ້ ແລະ ເໝາະສມົ ກບັ ການຮຽນຮູ.້ 2) ຜູກ້ ະຕຸນ້ ການດໍາເນນີ ເລ່ ອື ງ ຄຕູ ອ້ ງໃຊກ້ ານສງັ ເກດເດກັ ໃນການເຮດັ ກດິ ຈະກໍາ ການເດນີ ເລ່ ອື ງກ່ ຽວກບັ ການສາ້ ງເລ່ ອື ງຕາມຄໍາຖາມ, ການສະແດງອອກ, ການມສີ ່ ວນຮ່ ວມ, ການຊ່ ວຍກນັ ຄດິ , ຊ່ ວຍກນັ ເຮດັ , ຄູ ຕອ້ ງຕອບຄາໍ ຖາມ, ໃຊຄ້ ໍາຖາມກະຕຸນ້ ຄວາມສນົ ໃຈຂອງຜູຮ້ ຽນເພ່ ອື ໃຫເ້ ດກັ ມສີ ່ ວນຮ່ ວມການຮຽນຢ່ າງຕງັ້ ໜາ້ . 3) ຜູເ້ ສມີ ແຮງ ການມກີ ານພວົ ພນັ ລະຫວ່ າງຄູກບັ ຜູຮ້ ຽນເປັນສ່ ງິ ສາໍ ຄນັ ຫຼາຍ ການສາໍ ຜດັ ຂອງຄູ, ການຍມິ້ , ການງກຶ ຫວົ ເປັນການເສມີ ແຮງທ່ ເີ ພ່ ມີ ຄວາມຖ່ ຂີ ອງພດຶ ຕກິ າໍ ເດກັ . 4) ຜູໃ້ ຫຄ້ ໍາແນະນໍາ ແລະ ປຶກສາ ບດົ ບາດຂອງຄູໃນການສອນແບບເດນີ ເລ່ ອື ງທ່ ຈີ ະເຮດັ ໃຫກ້ ານດາໍ ເນນີ ເລ່ ອື ງບນັ ລຸຕາມເປົາ້ ໝາຍ ຄູຕອ້ ງພອ້ ມຕ່ ໍການໃຫຄ້ ໍາແນະນາໍ ປຶກສາ ການໃຫແ້ ນວທາງໃນການກະຕຸນ້ ຄວາມ ຄດິ , ການຫາຄໍາຕອບຕາມຈດຸ ປະສງົ ຂອງການຮຽນ, ໃນກໍລະນທີ ່ ເີ ກດີ ບນັ ຫາເດກັ ຄດິ ບ່ ໄໍ ດ້ ຫຼື ອອກນອກ ແນວທາງ ຄູຕອ້ ງເກຍ້ ກ່ ອມ ແລະ ໃຫຄ້ ໍາປຶກສາ ເພ່ ອື ໃຫເ້ ດກັ ປັບການເດນີ ເລ່ ອື ງໄປໃນທດິ ທາງທ່ ເີ ຮດັ ໃຫ້ ເກດີ ການຮຽນຮູຕ້ າມຈດຸ ປະສງົ . 5) ຜູປ້ ະເມນີ ການຮຽນແບບເດນີ ເລ່ ອື ງຕອ້ ງປະເມນີ ເປັນໄລຍະ ໂດຍສະເພາະທຸກໆສາກ ຫຼື ທຸກໆຕອນ ທ່ ຜີ ູຮ້ ຽນໄດເ້ ຮດັ ກດິ ຈະກໍາວ່ າເປັນໄປຕາມຂໍແ້ ທຈ້ ງິ ຫຼື ເສມີ ເຕມີ ແຕ່ ງຈນົ ເກນີ ເລຍີ ຄວາມຈງີ ຈນົ ຫາຄໍາຕອບ ບ່ ໄໍ ດ້ ສາເຫດເພາະຫຍງັ ຈະແກແ້ ບບໃດ ຖາ້ ເປັນເດກັ ອະນຸບານຕອ້ ງແນະນາໍ ຊແີ້ ຈງ້ ກດິ ຈະກໍາໃຫຄ້ ດິ ອອກ ຖາ້ ເດກັ ຍງັ ບ່ ເໍ ຂາົ້ ໃຈ. ຜູພ້ ດັ ທະນາ ການຈດັ ການຮຽນ - ການສອນແບບເດນີ ເລ່ ອື ງເປັນກດິ ຈະກໍາທ່ ເີ ດກັ ເປັນຜູຈ້ ດັ ການເອງ ແລະ ຮຽນຮູເ້ ອງ ສ່ ງິ ທ່ ຄີ ູຕອ້ ງພດັ ທະນາຄກື ານໃຊຄ້ ໍາຖາມສໍາຄນັ ການຈດັ ລໍາດບັ ສາກ ຫຼື ຕອນໃຫເ້ ປັນໄປ ຢ່ າງຖກື ຕອ້ ງເໝາະສມົ ສາມາດສາ້ ງການຮຽນຮູໃ້ ຫແ້ ກ່ ຜູຮ້ ຽນແທ້ ຄູຕອ້ ງນກັ ສາ້ ງສນັ ທ່ ຈີ ະຄດິ ເລ່ ອື ງລາວ, ກາໍ ນດົ ສາກ, ກໍານດົ ຄໍາຖາມທ່ ຈີ ະເຮດັ ໃຫເ້ ກດີ ເລ່ ອື ງລາວ ແລະ ການຮຽນຮູຢ້ ່ າງມຄີ ວາມໝາຍ. 8. ບດົ ບາດຜູຮ້ ຽນ ການຮຽນແບບເດນີ ເລ່ ອື ງເປັນໜາ້ ທ່ ຂີ ອງຜູຮ້ ຽນທ່ ີຈະຕອ້ ງຄນົ້ ຄດິ ແລະ ລງົ ມປື ະຕບິ ດັ ດວ້ ຍຕນົ ເອງ ທຸກເລ່ ອື ງຕາມແນວທາງທ່ ຄີ ກູ ໍານດົ ເຊ່ ງິ ຈະຖກື ກະຕຸນ້ ດວ້ ຍຄາໍ ຖາມ ບດົ ບາດສໍາຄນັ ຂອງຜູຮ້ ຽນໃນການຮຽນຄ:ື 1) ຕວົ ລະຄອນ ເດກັ ຕອ້ ງເຮດັ ໜາ້ ທ່ ເີ ປັນຜູສ້ ະແດງໃນກດິ ຈະກໍາຕາມທອ້ ງເລ່ ອື ງທ່ ີຄູຕງັ້ ປະເດນັ ບນັ ຫາ ແລະ ດໍາເນນີ ເລ່ ອື ງໃຫເ້ ໝອື ນຈງີ ແລະ ເປັນໄປຕາມປະສບົ ການທ່ ນີ ກັ ຮຽນເຄຍີ ມີ ພອ້ ມຫຼນິ້ ລະຄອນໃນແຕ່ ລະສາກ ແຕ່ ລະຕອນຕາມທ່ ຄີ ູກໍານດົ ເພ່ ອື ຕອບຄໍາຖາມສໍາຄນັ ຂອງຄູດວ້ ຍການຮຽນຮູຈ້ າກກດິ ຈະກໍາດໍາເນນີ ເລ່ ອື ງທ່ ີຜູ ້ ຮຽນກໍານດົ ການພະຍາຍາມຕອບຄໍາຖາມຂອງຄູຄກື ານຮຽນຮູທ້ ່ ຜີ ູຮ້ ຽນສາ້ ງຂນື້ ມາໄດດ້ ວ້ ຍຕນົ ເອງຈາກການ 118 ແປໂດຍ: ອປ ຄາໍ ຜງັ ໄຊຍະວງົ

ເຮດັ ກດິ ຈະກາໍ ການເປັນຕວົ ລະຄອນນອີ້ າດໝາຍເຖງິ ຕວົ ລະຄອນທ່ ເີ ປັນຕວົ ຮຸ່ ນ ຫຼື ຢ່ ູມນຮູບທ່ ສີ າ້ ງຂນື້ ໄດ.້ 2) ຜູຮ້ ່ ວມເຫດການ ຜູຮ້ ຽນຕອ້ ງມສີ ່ ວນຮ່ ວມທງັ ກາຍ ແລະ ຈດິ ໃຈໃນການເຮດັ ຄດິ ແລະ ລງົ ມປື ະຕບິ ດັ ໃນການເຮດັ ກດິ ຈະກໍາ ແລະ ດໍາເນນີ ເລ່ ອື ງລາວຢ່ າງຈງີ ຈງັ ພອ້ ມຄດິ ແລະ ສະໜບັ ສະໜນູ ໃນການຫາຄໍາຕອບ ຈາກການດໍາເນນີ ເລ່ ອື ງຂອງຂອງກ່ ຸມຢ່ າງມຄີ ວາມໝາຍ ຄດິ ແກບ້ ນັ ຫາ ແລະ ຫາທາງອອກຮ່ ວມກບັ ກ່ ຸມດວ້ ຍ ຄວາມເຕມັ ໃຈ. 3) ຜູສ້ ະຫຸຼບຄວາມຮູ ້ ໃນແຕ່ ລະສາກ ແລະ ຕອນຜູຮ້ ຽນຕອ້ ງສາມາດສ່ ຄື ວາມຮູໃ້ ຫຜ້ ູຮ້ ່ ວມກ່ ຸມຮູໄ້ ດວ້ ່ າມີ ຄວາມຮູຫ້ ຍງັ ເກດີ ຂນື້ ແດ່ ຈາກການຕອບຄໍາຖາມຄູ ແລະ ເວລາຈບົ ຂະບວນການຮຽນສາມາດສະຫຸບຼ ໄດວ້ ່ າຕນົ ເອງໄດຮ້ ຽນຮູຫ້ ຍງັ ອກີ ນອກຈາກກດິ ຈະກໍາທ່ ດີ ໍາເນນີ ເລ່ ງຶື ລາວ ແລະ ມມີ ະໂນທດັ ຫຍງັ ແດ່ . 9. ການນໍາໄປໃຊ້ ວທິ ກີ ານຮຽນ - ການສອນແບບເດນີ ເລ່ ອື ງເປັນການຮຽນຮູຈ້ າກຊວີ ດິ ແລະ ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມທ່ ເີ ດກັ ພບົ ເຫນັ ໃນຊວີ ດິ ຈງີ ເດກັ ຕອ້ ງມປີ ະສບົ ການມາກ່ ອນ ແລະ ສາມາດຖ່ າຍຖອດໄດດ້ ່ ງັ ນນັ້ , ເພ່ ອື ຄວາມຄ່ ອງແຄວ້ ໃນ ການຈດັ ການຮຽນ - ການສອນຖາ້ ນາໍ ມາໃຊກ້ ບັ ລະດບັ ອະນຸບານສກຶ ສາຄວນນາໍ ມາໃຊກ້ ບັ ເດກັ ລະດບັ ອະນຸບານ 2 ຫຼື 3 ຄເື ດກັ ອາຍຸ 5 - 6 ປີ ທ່ ພີ ໍຈະປະຕດິ ປະຕ່ ຄໍ ວາມຄດິ ເລ່ ອື ງລາວໄດໂ້ ດຍບ່ ສໍ ບັ ສນົ ເກນີ ໄປ ອກີ ປະການໜ່ ງຶ ເນອື້ ໃນຫຼກັ ສູດທ່ ຄີ ູສາມາດນາໍ ມາໃຊໃ້ ນການສາ້ ງສາກເປັນສາກໄດ້ ຄວນເປັນເລ່ ອື ງທ່ ກີ ່ ຽວກບັ ວຖິ ຊີ ວີ ດິ ທ່ ເີ ປັນຢ່ ູ ຕວົ ຢ່ າງເຊ່ ນັ ເລ່ ອື ງ:  ຄອບຄວົ ຂອງເຮາົ ສມົ ມຸດຄູຕງັ້ ຈດຸ ປະສງົ ວ່ າ ເພ່ ອື ໃຫເ້ ດກັ ຮຽນຮູບ້ ດົ ບາດຂອງບຸກຄນົ ໃນຄອບຄວົ ສາກແຕ່ ລະສາກທ່ ເີ ດກັ ຈະຫຼນິ້ ໄດ,້ ສະພາບຄອບຄວົ , ບຸກຄນົ ໃນຄອບຄວົ , ຕໍາແໜ່ ງຄນົ ໃນຄອບຄວົ , ໜາ້ ທ່ ີ ຂອງຄນົ ໃນຄອບຄວົ , ການເຮດັ ໜາ້ ທ່ ຂີ ອງບຸກຄນົ ໃນຄອບຄວົ .  ໂຮງຮຽນຂອງເຮາົ ສມົ ມຸດຄຕູ ງັ້ ຈດຸ ປະສງົ ວ່ າ ເພ່ ອື ໃຫເ້ ດກັ ເຫນັ ຄຸນຄ່ າຂອງໂຮງຮຽນ ສາກທ່ ຄີ ກູ າໍ ນດົ ອາດເປັນສ່ ງິ ແວດລອ້ ມຂອງໂຮງຮຽນ, ບຸກຄນົ ໃນໂຮງຮຽນ, ຄູເຮດັ ຫຍງັ ໃນໂຮງຮຽນ, ນກັ ຮຽນໄດຫ້ ຍງັ ຈາກ ໂຮງຮຽນ, ຖາ້ ບ່ ມໍ ໂີ ຮງຮຽນຈະເປັນແນວໃດ. ມອີ ກີ ຫຼາຍຫວົ ຂໍທ້ ່ ຄີ ູສາມາດນາໍ ມາຈດັ ການຮຽນ - ການສອນແບບເດນີ ເລ່ ອື ງໄດ້ ໃນການສອນລະດບັ ອະນຸບານສກຶ ສາ ກດິ ຈະກໍາທ່ ໃີ ຫເ້ ດກັ ເຮດັ ອາດເປັນຫຼນິ້ ລະຄອນ, ແຕມ້ ຮູບ, ເລ່ າົ ເລ່ ອື ງ, ຫຼນິ້ ບດົ ບາດສມົ ມຸດ, ຫຼນິ້ ລະຄອນຕຸກກະຕາແລວ້ ແຕ່ ເດກັ ມກັ ເດກັ ສະນຸກກບັ ການຮຽນຮູຈ້ າກສ່ ງິ ທ່ ພີ ວົ ພນັ ກບັ ຊີວດິ ຈງີ ຂອງເດກັ ແລະ ສາມາດບູລະນາການປະສບົ ການສ່ ູການຮຽນຮູຢ້ ່ າງມຄີ ວ່ ມໝາຍໄດ.້ 119 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ

ບດົ ທີ 13 ການຈດັ ການຮຽນ - ການສອນພາສາແບບຕ່ ຮໍ ູບພາບ ( Jigsaw Method ) “ ເດກັ ສາມາດສາ້ ງອງົ ປະກອບຄວາມຮໄູ ້ ດຈ້ າກການຮ່ ວມມກື ນັ ຮຽນຮູສ້ ່ ວນຍ່ ອຍຂອງອງົ ປະກອບຄວາມຮູ ້ ແລວ້ ນາໍ ກບັ ມາຕ່ ຮໍ ູບພາບກນັ ເປັນອງົ ປະກອບຄວາມຮູໃ້ ຫຍ່ ທ່ ຕີ ອ້ ງການຮຽນຮໄູ ້ ດ້ ” ການຮຽນແບບຕ່ ໍຮູບພາບເປັນເທກັ ນກິ ໜ່ ງຶ ຂອງການຮຽນແບບຮ່ ວມມທື ່ ໃີ ຊມ້ ະໂນທດັ ຂອງການຕ່ ຮໍ ູບ ພາບ( Jigsaw ) ມາເປັນແນວທາງຂອງການສາ້ ງຮູບຮູບແບບການຮຽນ ຜູທ້ ່ ພີ ດັ ທະນາ ແລະ ທດົ ສອບຈນົ ໄດ້ ຮບັ ເປັນຮູບແບບທ່ ຕີ ງັ້ ເປັນແນວທາງປະຕບິ ດັ ຄ:ື ເອຣອນສນັ ແລະ ຄະນະ ( Elliot Aronson and others, 1978 ) ມະຫາວທິ ະຍາໄລເທກັ ຊດັ ເຊ່ ງິ ຕ່ ໍມາສະລາວນິ ແລະ ຄະນະອາຈານຈ໋ອດຮອບກນິ ໄດນ້ ໍາມາພດັ ທະນາ ຕ່ ໃໍ ໝ່ ເພ່ ອື ໃຫງ້ ່າຍ ແລະ ສະດວກໃນການນາໍ ໄປປະຕບິ ດັ ການຮຽນ - ການສອນ ເກດີ ການຮຽນແບບຕ່ ໍຮູບພາບ 2 ( Jigsaw II )ສ່ ວນການຮຽນ - ການສອນຕ່ ໍຮູບພາບທາໍ ອດິ ເປັນການຮຽນແບບຕ່ ໍຮູບພາບ 1 ( Jigsaw I ) ພ.ສ 2545 ຜູຂ້ ຽນໄດນ້ ໍາຮູບແບບການຮຽນຕ່ ໍຮູບພາບມາປະຍຸກໃຊໃ້ ນການສອນລະກບັ ອະນຸບານ ໂດຍໃຫ້ ນກັ ສກຶ ສາປະລນິ ຍາໂທເຮດັ ວໄິ ຈໃນສາຂາການສກຶ ສາເດກັ ກ່ ອນໄວຮຽນ ມະຫາວທິ ະຍາໄລສະລນິ ຄະລນິ ທອນ ວໂິ ລດ ເອນີ້ ວ່ າການຮຽນແບບຕ່ ຮໍ ູບພາບ ຫຼື Jigsaw Method. 1. ແນວຄດິ ພນື້ ຖານ ການຮຽນແບບຕ່ ໍຮູບພາບເປັນວທິ ີການຮຽນທ່ ມີ າຈາກແນວຄດິ ພນື້ ຖານຂອງການຫຼນິ້ ຕ່ ໍຮູບພາບ ເຊ່ ງິ ແທນທ່ ເີ ດກັ ຈຫນຼິ້ ຄນົ ດຽວປ່ ຽນມາຫນຼິ້ ເປັນກ່ ຸມຕ່ ໍຮູບພາບຄວາມຮູ ້ ເດກັ ຕ່ າງຮບັ ຜດິ ຊອບຮ່ ວມກນັ ໃນການທ່ ຈີ ະ ຮຽນຮູຮ້ ູບພາບຍ່ ອຍສ່ ູຮູບພາບໃຫຍ່ ໃຊເ້ ປັນກດິ ຈະກໍາໜ່ ງຶ ຂອງການຮຽນແບບຮ່ ວມມສື າໍ ລບັ ຊນັ້ ອະນຸບານສກຶ ສາ ຄູສາມາດນໍາໄປໃຊກ້ ບັ ການສອນເພ່ ອື ການຮຽນຮູດ້ າ້ ນຕ່ າງໆ ສ່ ງິ ທ່ ໄີ ດຈ້ າກການຮຽນ - ການສອນແບບນຄີ້ ື ເດກັ ໄດຄ້ ດິ , ໄດຮ້ ຽນຮູດ້ ວ້ ຍກນັ ແລະ ຝຶກຄວາມສາມາດໃນການສງັ ເກດ, ການສບຶ ຄນົ້ , ການສະຫຸບຼ ຄວາມ ໝາຍ ແລະ ຄວາມຮບັ ຜດິ ຊອບຕ່ າງໆ. ການຮຽນແບບຮ່ ວມມື ( Cooperative learning ) ເປັນການຮຽນຮູທ້ ່ ຜີ ູຮ້ ຽນຮຽນຈາກກ່ ຸມຂະ ໜາດ 4-6 ຄນົ ດວ້ ຍການເຮດັ ກດິ ຈະກໍາຮ່ ວມກນັ , ຊ່ ວຍກນັ ຄດິ , ສກຶ ສາ, ຄນົ້ ຄວ້ າໄປພອ້ ມກບັ ການຮຽນຮູໃ້ ນ ສ່ ງິ ທ່ ກີ ່ ຸມຕອ້ ງການ, ການຮຽນແບບຮ່ ວມມນື ເີ້ ກດີ ຂນື້ ປະມານ ຄ.ສ 1920 ໂດຍໂລເບດີ ສະລາວນິ ( Robert Slavin ) ເປັນຜູເ້ ລ່ ີມຕນົ້ ດວ້ ຍຈປຸ ະສົງເພ່ ືອໃຫຜ້ ູຮ້ ຽນໄດຮ້ ຽນແບບຮ່ ວມກນັ ຮຽນເປັນກ່ ຸມເປັນຄະນະ ບ່ ໍ ແຂ່ ງຂນັ ກນັ ຄວາມສໍາຄນັ ຂອງການຮຽນຮູຂ້ ນື້ ຢ່ ູກບັ ກ່ ຸມ ສະມາຊກິ ຂອງກ່ ຸມຈະມຄີ ວາມຫຼາກຫຼາຍ ໃຊກ້ ານ ພວົ ພນັ ແລະ ການສນົ ທະນາເປັນແກນຂອງການຮຽນຮູຮ້ ່ ວມກນັ . ລກັ ສະນະຂອງການຮຽນແບບຮ່ ວມມເື ປັນການຮຽນດວ້ ຍການເພ່ ງຶ ພາກນັ , ການມກີ ານພວົ ພນັ ກນັ ລະຫວ່ າງສະມາຊກິ ໃນກ່ ຸມ ແລະ ການເຮດັ ວຽກງານຮ່ ວມກນັ ດວ້ ຍຂະບວນການກ່ ຸມ ທ່ ສີ ໍາຄນັ ເດກັ ມກັ ຮຽນຮູ ້ ຈາກໝ່ ູເພ່ ອື ນຫຼາຍກວ່ າຮຽນຄນົ ດຽວ ການໄດມ້ ກີ ານພວົ ພນັ ທາງສງັ ຄມົ ກບັ ໝ່ ເູ ພ່ ອື ນ ໄດເ້ ວາົ້ ໄດຟ້ ັງແລກປ່ ຽນ ຄວາມຮູ ້ ເຮັດໃຫເ້ ກີດການຮຽນຮູ ທ້ ດີ ີ ( Elaison and Jenkins 1994: 23 ) ມກີ ານແບ່ ງໜາ້ ທ່ ີຄວາມ ຮັບ ຜິ ດ ຊ ອ ບໂ ດ ຍ ໃ ຊ້ຮູ ບ ແ ບ ບ ກິດ ຈ ະ ກໍ າ ກ າ ນ ຮ ຽ ນ ຫຼ າ ກ ຫຼ າ ຍ ເ ຊ່ ັນ : STAD( Student Teams Achievement Divi - sions ) ເຊ່ ງິ ໃຊຜ້ ູຮ້ ຽນທ່ ມີ ຄີ ວາມສາມາດໃນການຮຽນຮູຕ້ ່ າງກນັ ມາຊ່ ວຍພດັ ທະນາ 120 ແປໂດຍ: ອປ ຄາໍ ຜງັ ໄຊຍະວງົ

ຄວາມຮູໃ້ ຫແ້ ກ່ ທມີ ຫຼື TGT ( Team - Games - Tournaments ) ແລະ Group - lnvestigation ເປັນຕນົ້ ເຊ່ ງິ ການຮຽນແບບຕ່ ຮໍ ູບພາບ (Jigsaw Method ) ເປັນອກີ ຮູບແບບໜ່ ງຶ ຂອງກດິ ຈະກໍາການຮຽນຮູ ້ ແບບຮ່ ວມມ.ື 2. ການຮຽນ - ການສອນ ການຮຽນແບບຕ່ ຮໍ ູບພາບເປັນເທກັ ນກິ ຂອງການຮຽນແບບຮ່ ວມມຢື ່ າງໜ່ ງຶ ທ່ ມີ ກີ ານຮຽນເປັນກ່ ຸມຍ່ ອຍ ໂດຍສະມາຊກິ ໃນກ່ ຸມ ຫຼື ທມີ ຈະມໜີ າ້ ທຮີ ບັ ຜດິ ຊອບສກຶ ສາ ແລະ ຮຽນຮູໃ້ ນສ່ ວນທ່ ຕີ ອ້ ງຮຽນເປັນລາຍບຸກຄນົ ດວ້ ຍການສກຶ ສາຄນົ້ ຄວ້ າ ແລະ ຮຽນຮູເ້ ນອື້ ໃນຍ່ ອຍແຕ່ ລະສ່ ວນໃຫຊ້ ດັ ເຈນແລວ້ ນາໍ ສ່ ງິ ທ່ ຕີ ນົ ຮຽນຮູນ້ ນັ້ ກບັ ໄປ ສອນໃຫແ້ ກ່ ສະມາຊກິ ໃນກ່ ຸມເກ່ າົ ໄດຮ້ ບັ ຊາບ ເພ່ ອື ໃຫກ້ ່ ຸມໄດເ້ ກດີ ຄວາມຮູທ້ ງັ ໝດົ ຢ່ າງຮອບດາ້ ນຕາມຫວົ ຂໍ(້ topic ) ທ່ ຄີ ູກໍານດົ ໃຫຮ້ ຽນ. ກ່ ຸມການຮຽນແບບຕ່ ໍຮູ ບພາບແຕ່ ລະກ່ ຸມປະກອບດວ້ ຍສະມາຊກິ ກ່ ຸມບໍໃຫເ້ ກີນ 6 ຄນົ ມາຮ່ ວມ ກນັ ສກຶ ສາສາລະວຊິ າ 1 ເລ່ ອື ງທ່ ຄີ ູກໍານດົ ໂດຍຄຸຈະຈດັ ເນອື້ ໃນອອກເປັນສ່ ວຍຍ່ ອຍໆໃຫສ້ ະມາຊກິ ແຕ່ ລະຄນົ ຂອງກ່ ຸມຮັບວຽກມອບໝາຍໄປສກຶ ສາຄົນ້ ຄວ້ າ ຫຼື ອ່ ານເພ່ ອື ສາ້ ງຄວາມເຂາົ້ ໃຈເນອື້ ໃນສ່ ວນທ່ ີຕນົ ເອງໄດ້ ຮບັ ຜດິ ຊອບກບັ ສະມາຊກິ ຂອງກ່ ຸມອ່ ນື ໆ ເຊ່ ງິ ຕ່ າງຄນົ ຕ່ າງໄດຮ້ ບັ ການມອບໝາຍໜາ້ ວຽກມາເຊ່ ນັ ກນັ ກ່ ຸມທ່ ເີ ກດີ ຂນື້ ໃໝ່ ນຈີ້ ະຮ່ ວມກນັ ອະພປິ າຍ ແລະ ສກຶ ສາເນອື້ ໃນຍ່ ອຍທ່ ໄີ ດຮ້ ບັ ມອບໝາຍໃຫເ້ ຂາົ້ ໃຈ ຈາກນນັ້ ແຕ່ ລະຄນົ ຈະກບັ ໄປກ່ ຸມເດມີ ເພ່ ອື ຢາຍຄວາມຮູທ້ ່ ໄີ ດມ້ າໃຫກ້ ່ ຸມເດມີ ໂດຍສະມາຊກິ ຂອງກ່ ຸມຈະຕງັ້ ໃຈຮບັ ຟັງຫວົ ຂໍຄ້ ວາມ ຮູ ເ້ ຊ່ ິງກັນ ແລະ ກັນ ( Burden and Byrd, 1994: 98 ) ຈາກນນັ້ ກ່ ຸ ມຈະສັງລວມຄວາມຮູ ທ້ ັງໝົດທ່ ີ ຕອ້ ງການ. ລກັ ສະນະການຮຽນແບບຕ່ ໍຮູບພາບເປັນວທິ ກີ ານຮຽນທ່ ກີ ະຕຸນ້ ໃຫຜ້ ູຮ້ ຽນເກດີ ຄວາມຮບັ ຜດິ ຊອບມີ ຄວາມຕງັ້ ໃຈສກຶ ສາສາລະທ່ ກີ ່ ຸມມອບໝາຍໃຫຢ້ ່ າງຕງັ້ ໃຈດວ້ ຍການຊ່ ວຍເຫຼອື ເຊ່ ງິ ກນັ ແລະ ກນັ ເປັນການຮຽນຮູ ້ ດວ້ ຍຕນົ ເອງໂດຍມຈີ ດຸ ປະສງົ ເພ່ ອື ນໍາຄວາມຮູສ້ ່ ວນຍ່ ອຍມາໃຫກ້ ່ ຸມໝ່ ເູ ພ່ ອື ນຕາມທ່ໄີ ດຮ້ ບັ ມອບໝາຍຈາກກ່ ຸມ ໃຫຍ່ ໃຫດ້ ີທ່ ສີ ຸ ດ, ຖກື ຕອ້ ງທ່ ສີ ຸດ ວທິ ີການຄນົ້ ຫາຄວາມຮູຍ້ ່ ອຍຄກື ານໄປຊອກສະແຫວງຫາຄວາມຮູຈ້ າກ ເອກະສານ, ສ່ ,ື ຮູບພາບ ຫຼື ເອກະສານວຽກງານວໄິ ຈ ຫຼື ໜງັ ສຮື ່ ວມກບັ ໝ່ ູເພ່ ອື ນອກີ ກ່ ຸມໜ່ ງຶ ທ່ ໄີ ດຮ້ ບັ ການ ມອບໝາຍຈາກກ່ ຸມແຕ່ ລະຄົນເຊ່ ນັ ກນັ ເພ່ ືອສາ້ ງຄວາມເປັນຜູຊ້ ຽ້ ວຊານໃນເນອື້ ໃນທ່ ີໄດຮ້ ັບການມອບໝ າຍວຽກງານວ່ າກ່ ຸມບາ້ ນ ( Home group )ສ່ ວນຜູທ້ ່ ໄີ ດຮ້ ບັ ການມອບໝາຍໃຫໄ້ ປສກຶ ສາເນອື້ ໃນຍ່ ອຍເອີນ້ ວ່ າ: ຜູຊ້ ຽ້ ວຊານ ເຊ່ ງິ ຈະໄປຮ່ ວມກ່ ຸມກນັ ໃໝ່ ກບັ ສະມາຊກິ ຜູຊ້ ຽ້ ວຊານຈາກກ່ ຸມອ່ ນື ຮ່ ວມກນັ ສກຶ ສາເລ່ ອື ງດຽວ ກນັ ທ່ ໄີ ດຮ້ ບັ ການມອບໝາຍມາ ຈ່ ງຶ ເອນີ້ ກ່ ຸມນວີ້ ່ າກ່ ຸມຊຽ້ ວຊານ ( expert group ). ການສກຶ ສາຄວາມຮູຂ້ ອງກ່ ຸມຜູຊ້ ຽ້ ວຊານອາດເຮດັ ໄດຫ້ ຼາຍກໍລະນຂີ ນື້ ຢ່ ູກບັ ວຽກງານທ່ ີຜູຮ້ ຽນໄດຮ້ ບັ ການມອບໝາຍ ແລະ ຄວາມຍາກງ່າຍຂອງວຽກງານ ຜູຮ້ ຽນອາດບ່ ໍອ່ ານແຕ່ ໄປຄນົ້ ຫຼື ໄປສໍາພາດຈາກຜູຮ້ ູ ້ ຫຼື ໄປສກຶ ສາຈາກຂອງຈງີ ໄດ.້ 3. ຫຼກັ ການສອນ ການຮຽນແບບຕ່ ໍຮູບພາບເປັນການຮຽນແບບຮ່ ວມມໃື ນຫວົ ຂໍເ້ ລ່ ອື ງດຽວກນັ ທ່ ຊີ ່ ວຍກນັ ຮຽນ, ຊ່ ວຍ ກນັ ຄນົ້ ໃນຫວົ ຂຍໍ້ ່ ອຍ ແລວ້ ນາໍ ກບັ ໄປສອນກນັ ແລະ ກນັ ໃນກ່ ຸມເພ່ ອື ໃຫເ້ ກດີ ການຮຽນຮູເ້ ລ່ ອື ງທງັ ເລ່ ອື ງຂອງກ່ ຸມ ( Arends, 1994: 346 – 347 ) ການຮຽນຮູດ້ ວ້ ຍວີທຮຕ່ ໍຮູບພາບນເີ້ ປັນການຮຽນທ່ ີຜູຮ້ ຽນຕອ້ ງສກຶ ສາ 121 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ

ດວ້ ຍຕນົ ເອງເປັນສາໍ ຄນັ ນອກຈາກນຕີ້ ອ້ ງສາມາດໃນການສອນ, ອະທບິ າຍ ຫຼື ນໍາສະເໜໃີ ຫກ້ ່ ຸມເຂາົ້ ໃຈໄດຢ້ ່ າງ ແຈ່ ມແຈງ້ ເຊ່ ງິ ເມ່ ອື ນາໍ ມາໃຊກ້ ບັ ເດກັ ກ່ ອນໄວຮຽນເຫນັ ວ່ າມເີ ງ່ອື ນໄຂສໍາຄນັ ຄເື ດກັ ກ່ ອນໄວຮຽນອ່ ານໜງັ ສບື ່ ເໍ ປັນ , ຄດິ ແບບນາມມະທໍາບ່ໄໍ ດ້ ເມ່ ອື ຕອ້ ງການໃຊຮ້ ູບແບບການຮຽນ - ການສອນແບບຕ່ ໍຮູບພາບຄູຕອ້ ງເປັນຜູເ້ ຮດັ ໜາ້ ທ່ ກີ ະຕຸນ້ ແນະນາໍ ການສກຶ ສາຢ່ າງໄກສ້ ດິ ທງັ ກ່ ຸມບາ້ ນ ແລະ ກ່ ຸມຜູຊ້ ຽ້ ວຊານ ສ່ ກື ານສອນຈະເນນັ້ ໃຊຂ້ ອງຈງີ , ວດັ ສະດຸຕ່ າງໆ, ຮູບພາບຍນົ ຫຼື ທວິ ທດັ ທ່ ເີ ດກັ ສາມາດສໍາຜດັ ແລະ ຮຽນຮູໄ້ ດໂ້ ດຍງ່າຍ ປະໂຫຍດທ່ ເີ ດກັ ຈະໄດ້ ຈາກການໃຊກ້ ານຮຽນແບບຕ່ ຮໍ ູບພາບຄ:ື - ຝຶກການຮຽນຮູກ້ ານຄນົ້ ແລະ ການຄນົ້ ຄວາ້ - ຝຶກຄວາມຮບັ ຜດິ ຊອບ - ຝຶກການສ່ ສື ານ ເພາະຕອ້ ງສນົ ທະນາກບັ ກ່ ຸມ ນາໍ ເອາົ ຂມໍ້ ນູ ທ່ ສີ ກຶ ສາມາສອນ ແລະ ບອກເລ່ າົ ໃຫກ້ ່ ຸມຟັງ - ຝຶກການຮ່ ວມມກື ນັ ເຮດັ ວຽກ - ຝຶກການພດັ ທະນາຄວາມຄດິ ລວມຍອດ ຫຼື ສາ້ ງມະໂນທດັ ໃນເລ່ ອື ງທ່ ຮີ ຽນ - ຝຶກການຟັງ - ຝຶກການຖ່ າຍ ແລະ ເຊ່ ອື ມໂຍງຄວາມຮູ ້ - ຝຶກການແລກປ່ ຽນຄວາມຄດິ ເຫນັ 4. ວທິ ຈີ ດັ ການຮຽນ - ການສອນ ຮູບແບບການຮຽນແບບຕ່ ໍຮູບພາບຍງັ ບໍມກີ ານນາໍ ມາໃຊລ້ ະດບັ ອະນຸບານຢ່ າງຊດັ ເຈນຊ່ ງຶ ຫາກຄູຈະນໍາ ມາໃຊກ້ ບັ ເດກັ ອະນຸບານກ່ ໍຍ່ ອມເຮດັ ໄດ້ ແຕ່ ປັບຂະບວນການໃຫເ້ ໝາະສມົ ເພາະປະໂຫຍດທ່ ເີ ດກັ ໄດຮ້ ບັ ຈະມີ ຄວາມໝາຍຫຼາກຫາຼ ຍ ໂຄງການສອນທ່ ນີ າໍ ມາສະເໜຕີ ່ໄໍ ປນເີ້ ປັນໂຄງການສາ້ ງການສອນຕາມຮູບແບບການຮຽນ ແບບຕ່ ໍພາບເປັນແບບທີ 2 ( Jigsaw II ) ເຊ່ ງິ ປະກອບດວ້ ຍການວາງແຜນ 10 ຂນັ້ ຕອນ ( Eggen and Kauchoak, 1996: 298 - 300 ) ຄກື າໍ ນດົ ຈດຸ ປະສງົ , ອອກແບບສ່ ກື ານຮຽນ, ສາ້ ງກ່ ຸມຜູຮ້ ຽນ, ມອບໝາຍ ໃຫຜ້ ູຊ້ ຽ້ ວຊານ, ອອກແບບປະເມນີ ຜນົ , ລວບລວມຂມໍ້ ູນ, ລາຍງານແກ່ ກ່ ຸມປະເມນີ ຂະບວນການກ່ ຸມ, ປະເມນີ ຜູຊ້ ຽ້ ວຊານ ແລະ ປະເມນີ ຄວາມເຂາົ້ ໃຈເນອື້ ໃນ. ກາໍ ນດົ ຈດຸ ປະສງົ ໃຫຄ້ ກູ າໍ ນດົ ຈດຸ ປະສງົ ການຮຽນໃຫຊ້ ດັ ເຈນວ່ າຄຕູ ອ້ ງການໃຫເ້ ດກັ ມຄີ ວາມຮູເ້ ລ່ ອື ງໃດ ຕວົ ຢ່ າງເຊ່ ນັ : ເດກັ ຈະຮຽນເລ່ ອື ງຕນົ້ ໄມ ້ ຈດຸ ປະສງົ ອາດກາໍ ນດົ ດ່ ງັ ນ:ີ້ - ອະນຸບານ 1: ເດກັ ສາມາດບອກສ່ ວນປະກອບຂອງຕນົ້ ໄມໄ້ ດ້ - ອະນບຸ ານ 2: ເດກັ ສາມາດຈາໍ ແນກລກັ ສະນະຂອງໃບໄມຕ້ າມຮູບຮ່ າງ ແລະ ສໄີ ດ້ - ອະນບານ 3: ເດກັ ສາມາດບອກປະໂຫຍດຂອງຕນົ້ ໄມໄ້ ດ້ 1) ອອກແບບສ່ ກື ານຮຽນ ການອອກແບບສ່ ກື ານຮຽນເປັນຂນັ້ ຕອນທ່ ສີ າໍ ຄນັ ຫຼາຍສາໍ ລບັ ຄຄູ :ື ຄູຕອ້ ງແຕກ ຫວົ ຂໍໃ້ ຫຍ່ ໃຫເ້ ປັນຫວົ ຂໍຍ້ ່ ອຍ ໂດຍໃຊຜ້ ງັ ມະໂນທດັ ( Concept mapping ) ໃນການຈາໍ ແນກຫວົ ຂໍແ້ ຕ່ ຖາ້ ມີ ແບບຮຽນກ່ ໍສາມາດໃຊໄ້ ດເ້ ລຍີ ແລວ້ ມາຈດັ ເຮດັ ເປັນເອກະສານການຮຽນ ແຕ່ ຖາ້ ຄູຈະໃຊສ້ ່ ກື ານຮຽນໃດຕອ້ ງໃຫ້ ສອດຄ່ ອງກບັ ໄວອາຍຸເດກັ ແລະ ຄວາມສາມາດໃນການຮບັ ຮູຂ້ ອງເດກັ ດວ້ ຍ. 2) ສໍາລບັ ເດກັ ອະນຸບານ ຄູຕອ້ ງໃຊສ້ ່ ເື ປັນຂອງຈງີ ໂດຍໃຫເ້ ດກັ ເລ່ ອື ກຄນົ້ ແລວ້ ມາຮ່ ວມສະຫຸຼບຜນົ ຕວົ ຢ່ າງເຊ່ ນັ : ຂນັ້ ອະນບຸ ານ 1 ຕອ້ ງຮຽນຮູສ້ ່ ວນປະກອບຂອງຕນົ້ ໄມ ້ ຄູສາມາດຈາໍ ແນກຫວົ ຂຍໍ້ ່ ອຍເປັນໃບໄມ,້ 122 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ

ລາໍ ຕນົ້ , ຮາກ, ດອກ, ໝາກ ແຕ່ ລະຫວົ ຂໍຍ້ ່ ອຍຈະໝາຍເຖງິ ແຕ່ ລະກ່ ຸມຜູຊ້ ຽ້ ວຊານ ສ່ ຂື ອງຄຈູ ະມີ 6 ຊຸດ ແຕ່ ລະ ຊຸດຈະມຂີ ອງຈງີ ທ່ ີເປັນສ່ ວນປະກອບຕນົ້ ໄມເ້ ທ່ າົ ກບັ ຈໍານວນສະມາຊກິ ຜູຊ້ ຽ້ ວຊານເຊ່ ນັ : ກ່ ຸມໃບໄມ ້ 3 ໃບ ແລະ ສ່ ງິ ທ່ ບີ ່ ໍແມ່ ນໃບໄມປ້ ົນຢ່ ູນໍາສໍາລບັ ໃຫກ້ ່ ຸມຜູຊ້ ຽ້ ວຊານສກຶ ສາແລວ້ ໃຫເ້ ດກັ ກ່ ຸມຜູຊ້ ຽ້ ວຊານຊ່ ວຍກນັ ຄດິ ຄນົ້ ຫາ ເພ່ ອື ໃຫໄ້ ດໃ້ ບໄມກ້ ບັ ໄປກ່ ຸມບາ້ ນຄນົ ລະໃບ ໃບໄມທ້ ່ ເີ ລອື ກບ່ ຄໍ ວນຄກື ນັ ເພ່ ອື ໃຫເ້ ດກັ ໄດຮ້ ູຈ້ ກັ ຊ່ ວຍກນັ ຄດິ , ການຈາໍ ແນກ, ການຄນົ້ ຄວ້ າຕາມຫຼກັ ການຂອງການຮຽນແບບຕ່ ຮໍ ູບພາບ ຜູຮ້ ຽນເຫນັ ຄວາມສາໍ ຄນັ ຂອງຄວາມຮູ ້ ທ່ ຕີ ອ້ ງຮຽນຮ່ ວມກນັ ແລະ ຊ່ ວຍເຫຼອື ໃນການຮຽນຢ່ າງຈງີ ຈງັ ສໍາລບັ ກ່ ຸມອ່ ນື ໆເຊ່ ນັ : ໝາກໄມ,້ ຮາກ, ລໍາຕນົ້ ແລະ ໝາກ ຈະຈດັ ອຸປະກອນໃນລກັ ສະນະດຽວກນັ . 3) ການຈດັ ກ່ ຸມຜູຮ້ ຽນ ໃຫຈ້ ດັ ກ່ ຸມຜູຮ້ ຽນມຈີ າໍ ນວນເທ່ າົ ກບັ ຫວົ ຂຍໍ້ ່ ອຍທ່ ຈີ ະຮຽນເຊ່ ນັ : ອະນບຸ ານ 1 ຮຽນ ສ່ ວນປະກອບຂອງຕນົ້ ໄມ ້ 5 ເລ່ ອື ງຄ:ື ໃບໄມ,້ ລາໍ ຕນົ້ , ຮາກ, ດອກ, ໝາກ ດ່ ງັ ນນັ້ ກ່ ຸມບາ້ ນຈະມຈີ າໍ ນວນ 5 ຄນົ ຕ່ ໍ 1 ກ່ ຸມເປັນຢ່ າງໜອ້ ຍ ເພ່ ອື ມອບໝາຍໃຫໄ້ ປສກຶ ສາຄນົ ລະເລ່ ອື ງ ຂໍສ້ ໍາຄນັ ການແບ່ ງກ່ ຸມເດກັ ຄວນເປັນກ່ ຸມ ເດກັ ທງັ ຮຽນເກ່ ງັ ແລະ ບ່ ໍເກ່ ງັ ທງັ ເດກັ ຍງິ ແລະ ເດກັ ຊາຍ ເດກັ ຈະໄດຮ້ ຽນຮູເ້ ພ່ ອື ຊ່ ວຍເຫອຼື ເຊ່ ງິ ກນັ ແລະ ກນັ ໃນ ກ່ ຸມ ໃນກໍລະນທີ ່ ມີ ເີ ດກັ ເກນີ ຈາໍ ນວນ 1 - 2 ຄນົ ຄູອາດມອບໝາຍໃຫເ້ ປັນຜູຊ້ ຽ້ ວຊານ 2 ຄນົ ຮຽນຮູຕ້ ່ ໍເນ່ ອື ງ ໄດ.້ 4) ການມອບໝາຍວຽກ ເມ່ ອື ຈດັ ກ່ ຸມການຮຽນເປັນກ່ ຸມບາ້ ນຮຽບຮອ້ ຍແລວ້ ໃຫຄ້ ູບອກຈດຸ ປະສງົ , ຫວົ ຂໍ້ ທ່ ີ ເດກັ ຕອ້ ງຮຽນ ແລະ ວທິ ປີ ະຕບິ ດັ ເພ່ ອື ຫາຄໍາຕອບທ່ ຕີ ອ້ ງການ ເມ່ ອື ເດກັ ເຂາົ້ ໃຈແລວ້ ໃຫຄ້ ູບອກຫວົ ຂໍຍ້ ່ ອຍທ່ ີ ຜູຊ້ ຽ້ ວຊານຕອ້ ງໄປສກຶ ສາ ຈາກນນັ້ ຄໃູ ຫກ້ ່ ຸມບາ້ ນມອບໝາຍໃຫສ້ ະມາຊກິ ແຕ່ ລະຄນົ ໃນກ່ ຸມຮບັ ຜດິ ຊອບຫວົ ຂໍ້ ຍ່ ອຍທ່ ຕີ ນົ ສນົ ໃຈສກຶ ສາ ໃນຖານະຜູຊ້ ່ ຽວຊານຕອ້ ງຮູຈ້ ດຸ ປະສງົ ແລະ ແນວທາງການສກຶ ສາຄນົ້ ຄວ້ າວຽກງານທ່ ີ ໄດຮ້ ບັ ມອບໝາຍ ເມ່ ອື ຮຽນຮູແ້ ລວ້ ໃຫນ້ າໍ ມາບອກ ຫຼື ສອນໃຫຄ້ ນົ ໃນກ່ ຸມບາ້ ນເຂາົ້ ໃຈ. 5) ການສກຶ ສາໃນກ່ ຸມຜູຊ້ ່ ຽວຊານ ເມ່ ອື ເດກັ ຮູວ້ ່ າຕອ້ ງເຮດັ ຫຍງັ ແລວ້ ໃຫເ້ ດກັ ກໍານດົ ເປັນຜູຊ້ ່ ຽວຊານ ເຊ່ ງິ ໝາຍເຖງິ ເດກັ ໄດຮ້ ບັ ການມອບໝາຍຈາກກ່ ຸມໄປເຂາົ້ ກ່ ຸມຜູຊ້ ່ ຽວຊານຄນົ ອ່ ນື ເພ່ ອື ສກຶ ສາຂໍມ້ ູນ ຫຼື ປະຕບິ ດັ ການ ສກຶ ສາຕາມລກັ ສະນຂອງກ່ ຸມຕາມຈດຸ ປະສງົ ການຮຽນ ເມ່ ອື ສໍາເລດັ ແລວ້ ໃຫກ້ ບັ ໄປກ່ ຸມບາ້ ນ. 6) ການສະເໜຜີ ນົ ໃຫແ້ ກ່ ກ່ ຸມບາ້ ນ ເດກັ ແຕ່ ລະຄນົ ກບັ ຈາກກ່ ຸມຜູຊ້ ່ ຽວຊານມາສ່ ູກ່ ຸມເດມີ ພອ້ ມກບັ ຂມໍ້ ນູ ທ່ ໄີ ດຮ້ ບັ ໃຫໄ້ ປສກຶ ສາ ຫຼື ສ່ ງິ ຂອງທ່ ຕີ ອ້ ງການກບັ ມາໃຫແ້ ກ່ ກ່ ຸມເຊ່ ນັ : ເດກັ ອະນຸບານ 1 ໄດຮ້ ບັ ມອບໝາຍໃຫ້ ໄປນໍາໃບໄມ,້ ໝາກໄມ ້ ຈາກກ່ ຸມຜູຊ້ ່ ຽວຊານໄປສກຶ ສາມາວ່ າສຫີ ຍງັ ເປັນແນວໃດ ເມ່ ອື ໄດແ້ ລວ້ ໃຫກ້ ບັ ກ່ ຸມບາ້ ນ ເມ່ ອື ກບັ ເຖງິ ກ່ ຸມບາ້ ນ ຜູຊ້ ່ ຽວຊານຕອ້ ງບອກແກ່ ກ່ ຸມວ່ າໄດຫ້ ຍງັ ແລວ້ ນໍາມາສະເໜໃີ ຫແ້ ກ່ ກ່ ຸມ ເພ່ ອື ຊ່ ວຍກນັ ປະກອບເປັນຕນົ້ ໄມ.້ 5. ການປະເມນີ ຜນົ ການປະເມນີ ຜນົ ການຮຽນ - ການສອນແບບຕ່ ໍຮູບພາບເປັນການປະເມນີ ເດກັ ເປັນລາຍບຸກຄນົ ເພ່ ອື ວນິ ດິ ໄສເດກັ ວ່ າເຂາົ້ ໃຈສ່ ວນທ່ ຕີ ນົ ຮບັ ຜດິ ຊອບແບບໃດ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ງານລວມຂອງກ່ ຸມບາ້ ນໃນການປະ ເມນີ ພາບຄວາມຮູຄ້ ວາມເຂາົ້ ໃຈ ເດກັ ອະນຸບານໃນການຮຽນແບບຕ່ ໍຮູບພາບນປີ້ ະກອບດວ້ ຍການປະເມນີ 3 ດາ້ ນຄ:ື 1) ປະເມນີ ຂະບວນການກ່ ຸມ ເປັນການປະເມນີ ວ່ າເດກັ ສນົ ໃຈວຽກງານທ່ ຮີ ບັ ຜດິ ຊອບຢ່ າງໃດເຂາົ້ ກບັ ໝ່ ູ ເພ່ ອື ນໄດບ້ ່ ໍຊ່ ວຍເຫອຼື ກນັ ແນວໃດ. 2) ປະເມນີ ພດັ ທະນາການຄວາມເປັນຜູຊ້ ່ ຽວຊານໃນຖານະຂອງແຕ່ ລະກ່ ຸມ ຄວາມສາມາດໃນຖານະຕວົ ແທນຂອງແຕ່ ລະກ່ ຸມ ຄວາມສາມາດໃນການມາບອກ ແລະ ອະທບິ າຍໃຫແ້ ກ່ ກ່ ຸມ. 123 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ

3) ປະເມນີ ຄວາມເຂາົ້ ໃຈສາລະວຊິ າໃນສ່ ວນທ່ ຮີ ບັ ຜດິ ຊອບ ( Eggen and Kauchock, 1996: 300 ) ສໍາລບັ ເດກັ ນອ້ ຍເຊ່ ນັ : ອະນຸບານ 1 ຕອ້ ງປັບໃຫເ້ ໝາະກບັ ຄວາມເຂາົ້ ໃຈຂອງເດກັ ເຊ່ ນັ : ເດກັ ບອກໄດວ້ ່ າໃບໄມ ້ ເປັນສ່ ວນປະກອບໜ່ ງຶ ຂອງຕນົ້ ໄມເ້ ປັນຕນົ້ . 6. ການຈດັ ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມການຮຽນຮູ ້ ການຮຽນແບບຕ່ ໍຮູບພາບເປັນການຮຽນທ່ ີເດກັ ຕອ້ ງເຮດັ ກດິ ຈະກໍາເປັນກ່ ຸມ, ຫອ້ ງຮຽນ, ໂຕະ, ຕ່ ງັ ຄວນມກີ ານເຄ່ ອື ນຍາ້ ຍໄດສ້ ະດວກ ແລະ ການຈດັ ກຽມອຸປະກອນຕອ້ ງໃຫມ້ ພີ ອ້ ມໃຊ້ ສ່ ວນມຸມຕ່ າງໆຄວນ ຮກັ ສາໄວຄ້ ເື ກ່ າົ ເພ່ ອື ໃຫເ້ ດກັ ໄດໃ້ ຊໃ້ ນການເຮດັ ກດິ ຈະກາໍ ຕ່ າງໆຫຼງັ ຈາກຮຽນແລວ້ . 7. ບດົ ບາດຂອງຄູ ຄູມໜີ າ້ ທ່ ສີ ໍາຄນັ ໃນການວາງແຜນການສອນ ແລະ ອອກແບບກດິ ຈະກໍາ ໂດຍສະເພາະການຕດັ ເນອື້ ໃນໃຫເ້ ປັນອງົ ປະກອບຍ່ ອຍຂອງຮູບພາບ ການໃຊຜ້ ງັ ມະໂນທດັ ( Concept mapping ) ຈະຊ່ ວຍໃຫຄ້ ູຕດັ ເນອື້ ໃນຍ່ ອຍເພ່ ອື ຈດັ ກ່ ຸມຜູຊ້ ່ ຽວຊານໄດງ້ ່າຍຕວົ ຢ່ າງເຊ່ ນັ : ຄູຕອ້ ງການສອນເລ່ ອື ງລດົ ຊາດໝາກໄມ ້ ຄູຕແ້ ງແຈກ ຫວົ ຂໍຍ້ ່ ອຍອອກໃຫເ້ ທ່ າົ ກບັ ຈາໍ ນວນກ່ ຸມທ່ ຄີ ຕູ ອ້ ງການດ່ ງັ ຮູບ ຄຈູ ດັ ແຈງໄດເ້ ຖງິ 5 ລດົ ຊາດ ຈາກຈາໍ ນວນ 5 ລດົ ຊາດນຄີ້ ູສາມາດແບ່ ງກ່ ຸມຜູຮ້ ຽນໄດ້ 5 ກ່ ຸມຍ່ ອຍເຊ່ ງິ ສະແດງວ່ າກ່ ຸມບາ້ ນຈະມີ 5 ຄນົ ເປັນຕນົ້ 1. ສມົ້ 2. ຫວານ 3. ມນັ ລດົ ຊາດ ໝາກໄມ ້ 5. ຂມົ 4.ຝາດ ໃນການສອນແບບຕ່ ໍຮູບພາບ ສາໍ ລບັ ການສກຶ ສາອະນຸບານ ຄມູ ບີ ດົ ບາດສາໍ ຄນັ ດ່ ງັ ນ:ີ້ - ຄູເປັນຜູອ້ ອກແບບກດິ ຈະກໍາ ແລະ ສາ້ ງການຕດັ ຕ່ ໍ - ຄູເປັນຜູອ້ ໍານວຍການເຮດັ ວຽກງານກ່ ຸມໃຫເ້ ປັນໄປໂດຍຄ່ ອງຕວົ ດວ້ ຍການຈດັ ຕຽມສ່ ກື ານສອນ, ອຸປະກອນແລະ ຂະບວນການແບ່ ງກ່ ຸມ - ຄເູ ປັນຜູນ້ ເິ ທດ ແລະ ໃຫຄ້ າໍ ແນະນາໍ ໃນການຫາຮູບພາບມາຕ່ ໃໍ ຫຊ້ ດັ ເຈນ - ຄເູ ປັນຜູປ້ ະເມນີ ຜນົ ແລະ ພດັ ທະນກດິ ຈະກາໍ ການຕ່ ຮໍ ູບພາບໃຫມ້ ປີ ະສດິ ທພິ າບທ່ ສີ ຸດ 124 ແປໂດຍ: ອປ ຄາໍ ຜງັ ໄຊຍະວງົ

8. ການມສີ ່ ວນຮ່ ວມຂອງຜູປ້ ົກຄອງ ການສອນແບບຕ່ ໍຮູບພາບເປັນການອອກແບບພາບຕ່ ບໍ າງຢ່ າງ ອາດໃຫຜ້ ູປ້ ົກຄອງມສີ ່ ວນຮ່ ວມໃນການ ຈດັ ຫາອຸປະກອນທ່ ມີ ອບໝາຍ ຫຼື ຫາຄໍາຕອບໂດຍການໃຫຜ້ ູປ້ ົກຄອງເປັນແຫ່ ຼງວທິ ະຍາກອນໄດ້ ອກີ ສ່ ວນໜ່ ງຶ ຄື ການໃຫຜ້ ູປ້ ົກຄອງຮບັ ຮູຄ້ ວາມກາ້ ວໜາ້ ຂອງຜູຮ້ ຽນ. 9. ການນໍາໄປໃຊ້ ວທິ ກີ ານຮຽນ - ການສອນແບບຕ່ ໍຮູບພາບເໝາະສໍາລບັ ການສອນເດກັ ໃຫຍ່ ແຕ່ ສາມາດນາໍ ມາປັບໃຊ້ ກບັ ເດກັ ນອ້ ຍໄດເ້ ພ່ ອື ໃຫເ້ ດັກຮູຈ້ ກັ ການສບຶ ຄນົ້ ຄວາມຮູຮ້ ່ ວມກບັ ກ່ ຸມ, ຝຶກຄວາມຮບັ ຜິດຊອບ, ຝຶກການ ແບ່ ງປັນຄວາມຄດິ ແລະ ການແລກປ່ ຽນຄວາມຄດິ ເຫນັ ກນັ ເມ່ ອື ນາໍ ໄປໃຊກ້ ບັ ເດກັ ອະນຸບານ 1 ( ອາຍຸ 3 - 4 ປີ ) ຂອ້ ນຂາ້ ງມບີ ນັ ຫາແຕ່ ຄູສາມາດເຮດັ ໄດພ້ ຽງແຕ່ ໃຫຮ້ ່ ວມກນັ ຄນົ້ ຫາຼ ຍກວ່ າການສກຶ ສາ ສ່ ວນອະນຸບານ 2 - 3( ອາຍຸ 4 - 6 ປີ ) ຈະຂອ້ ນຂາ້ ງຈດັ ກ່ ຸມຜູຊ້ ຽ້ ວຊານໄດງ້ ່ າຍກວ່ າ ແຕ່ ບໍວ່ າຈະເປັນອະນຸບານລະດບັ ໃດກ່ ໍຕາມ ຄູ ຕອ້ ງປັບສ່ ກື ານຮຽນໃຫເ້ ໝາສມົ ກບັ ໄວໂດຍເນນັ້ ການຮຽນຮູກ້ ວ້ ຍການມສີ ່ ວນຮ່ ວມຫຼາຍທ່ ສີ ຸດ. 125 ແປໂດຍ: ອປ ຄາໍ ຜງັ ໄຊຍະວງົ

ບດົ ທີ 14 ການຮຽນ - ການສອນພາສາແບບຈດິ ປັນຍາ ( Psycho - lntellectual Model ) “ ຄນົ ຈະມຄີ ວາມສະຫາຼ ດ, ມປີ ັນຍາ, ມຄີ ວາມຈາໍ ທ່ ດີ ີ ແລະ ຮກັ ການຮຽນຮູຕ້ ອ້ ງມຄີ ທູ ່ ສີ າມາດສາ້ ງການ ຮຽນຮູໃ້ ຫຜ້ ູຮ້ ຽນສາມາດສາ້ ງອງົ ປະກອບຄວາມຮູໄ້ ດເ້ ອງຢ່ າງມຄີ ວາມສຸກ ແລະ ຮູຄ້ ວາມກາ້ ວໜາ້ ຂອງຕນົ ເອງ ” ການສອນແບບຈດິ ປັນຍາເປັນການສອນທ່ ມີ ຈີ ດຸ ມຸງ້ ໝາຍເຖງິ ຈດິ ໃຈຂອງຜູຮ້ ຽນທ່ ຕີ ອ້ ງການຮຽນຢ່ າງ ມຄີ ວາມສຸກຄວບຄ່ ໄູ ປກບັ ການພດັ ທະນາປັນຍາ ວທິ ກີ ານສອນຈະເນນັ້ ທ່ ກີ ດິ ຈະກໍາການຈດັ ການຮຽນ - ການ ສອນຂອງຄູທ່ ຈີ ະເຮດັ ໃຫຜ້ ູຮ້ ຽນເກດີ ການຮຽນຮູດ້ ວ້ ຍຕນົ ເອງ ເຊ່ ງິ ການສອນແບບຈດິ ປັນຍາພດັ ທະນາຂນື້ ໂດຍ ດຣ ກຸລະຍາ ຕນັ ຕຜິ ະລາຊີວະ ອາຈານປະຈນໍ ສາຂາວຊິ າການສກຶ ສາເດກັ ກ່ ອນໄວຮຽນ ຄະນະສກຶ ສາສາດ ມະຫາວທິ ະຍາໄລສະລນິ ຄະລນິ ທອນວໂິ ລດ ໂດຍພດັ ທະນາມາຈາກຮູບແບບການຝຶກອບົ ຮມົ ທ່ ໃີ ຊຫ້ ຼາຍກວ່ າ 20 ປີ ໂດຍນາໍ ລກັ ສະນະສະເພາະຂອງກດິ ຈະກໍາມາຈດັ ເປັນລະບບົ ການຮຽນ - ການສອນ ແລະ ອອກເປັນບດົ ລາຍງານໃນປີ ພ.ສ 2543 ມະໂນທດັ ຂອງການສອນແບບຈດິ ປັນຍາຄກື ານຈດັ ກດິ ຈະກາໍ ທ່ ເີ ນນັ້ ຜູຮ້ ຽນເປັນໃຈ ກາງ ດວ້ ຍການໃຫຄ້ ວາມໝາຍຂອງຈດິ ວ່ າເປັນການຮຽນທ່ ຕີ ງົ ກບັ ຄວາມຕອ້ ງການຂອງຜູຮ້ ຽນ ມກີ ານປະຕບິ ດັ ທາງຄວາມຄດິ ຕ່ ນື ຕວົ ແລະ ສະນຸກທ່ ຈີ ະຮຽນ ສ່ ວນປັນຍາໝາຍເຖງິ ການເສມີ ພຸດທປິ ັນຍາຈາກການເພ່ ມີ ພູນ ແລະ ຂະຫຍາຍຄວາມຮູທ້ ່ ຈີ າໍ ເປັນຕອ້ ງຮຽນ ໃຫເ້ ກດີ ຄວາມເຂາົ້ ໃຈຢ່ າງກະຈ່ າງຊດັ ເຈນ ແລະ ຈາໍ ໄດຈ້ າກກດິ ຈະ ກາໍ ການຮຽນ - ການສອນ ດວ້ ຍຄວາມໝາຍຂອງຈດິ ປັນຍາ ແລະ ປັນຍາດ່ ງັ ກ່ າວນເີ້ ຮດັ ໃຫກ້ ານຈດັ ການຮຽນ - ການສອນເນນັ້ ກດິ ຈະກໍາສາໍ ຄນັ 6 ປະການທ່ ເີ ປັນສນັ ຍາລກັ ການສອນແບບຈດິ ປັນຍາທ່ ເີ ອນີ້ ອກີ ຢ່ າງໜ່ ງຶ ວ່ າການ ສອນແບບ ABCDP-A ເຊ່ ງິ ໝາຍເຖງິ ລກັ ສະນະຂອງກດິ ຈະກໍາມລີ ກັ ສະນໂດຍມີ A ເປັນການປະເມນີ ພາບ ການສອນຂອງຄູ. 1. ແນວຄດິ ພນື້ ຖານ ການສອນຄກື ານສາ້ ງຜູຮ້ ຽນໃຫຮ້ ຽນຮູ ້ ແລະ ປ່ ຽນພດຶ ຕກິ ໍາຢ່ າງມຈີ ດຸ ປະສງົ ເກດີ ຄວາມຄດິ ງອກງາມທາງ ປັນຍາດວ້ ຍຕນົ ເອງ ການສອນແບບຈດິ ປັນຍາດວ້ ຍຕນົ ເອງ ການສອນແບບຈດິ ປັນຍາເຊ່ ອື ວ່ າການສອນທ່ ີມີ ປະສດິ ທພິ າບຕອ້ ງເຮດັ ໃຫຜ້ ູຮ້ ຽນໄດຮ້ ບັ ຄວາມຮູໃ້ ໝ່ ຢ່ າງມຄີ ວາມສຸກ ເກດີ ອງົ ປະກອບຄວາມຮູຈ້ າກກດິ ຈະກໍາ ແລະ ສ່ ທື ່ ຄີ ູອອກແບບມາປະກອບຄາໍ ຕອບຢ່ າງມຄີ ວາມໝາຍ ສາມາດສາ້ ງນດິ ໄສຄວາມຕອ້ ງການຮຽນຮູຢ້ ່ າງຕ່ ໍ ເນ່ ອື ງ ສາມາດຄນົ້ ຄດິ ພດັ ທະນາຕນົ ຮບັ ຜດິ ຊອບຢ່ າງມຄີ ຸນນະພາບໄດ້ ການຮຽນ - ການສອນທ່ ບີ ນັ ລຸເປົາ້ ໝາຍນີ້ ໄດຕ້ ອ້ ງເປັນການສອນທ່ ເີ ຮດັ ໃຫ້ - ຜູຮ້ ຽນຈ່ ເື ນອື້ ໃນໄດ້ - ຜູຮ້ ຽນຜ່ ອນຄາຍໃນເວລາຮຽນ - ຜູຮ້ ຽນມສີ ່ ວນຮ່ ວມໃນການຮຽນດວ້ ຍການປະຕບິ ດັ ທາງຄວາມຄດິ - ຜູຮ້ ຽນຄນົ້ ພບົ ຄວາມຮູດ້ ວ້ ຍຕນົ ເອງ ແລະ ຮູເ້ ຖິງຄວາມກາ້ ວໜາ້ ຂອງຕນົ ຈາກກດິ ຈະກໍາການຮຽນ - ການສອນ ເອນີ້ ວ່ າ “ ຈດິ ດີ ປັນຍາເກດີ ” 126 ແປໂດຍ: ອປ ຄາໍ ຜງັ ໄຊຍະວງົ

ການສອນແບບຈດິ ປັນຍາມຈີ ດຸ ມຸງ້ ໝາຍເພ່ ອື ພດັ ທະນາການຮຽນ - ການສອນໃຫບ້ ນັ ລຸເປົາ້ ໝາຍດ່ ງັ ກ່ າວ ໃນເວລາດຽວກນັ ຜູຮ້ ຽນຕອ້ ງຮຽນຢ່ າງມຄີ ວາມສຸກດວ້ ຍ ອກີ ທງັ ເກດີ ຄວາມຮກັ ໃນຄວາມຮູ ້ ອງົ ປະກອບສໍາຄນັ ຂອງການຮຽນ - ການສອນແບບຈດິ ປັນຍາມີ 4 ປະການສາໍ ຄນັ ຄ:ື 1. ມະໂນທດັ ທ່ ຕີ ອ້ ງຮຽນ 2. ກດິ ຈະກໍາການສອນທ່ ີມີຄຸ ນສົມບັດ 5 ປະການ ຊ່ ຶງໃຊສ້ ັນຍາລັກຫຍໍວ້ ່ າ: ABCDP ມາຈາກ ລກັ ສະນະຂອງກດິ ຈະກໍາການສອນ 5 ປະການດ່ ງັ ນ:ີ້ 2.1 ຜູຮ້ ຽນຕອ້ ງລງົ ມເື ຮດັ ດວ້ ຍຄວາມຄດິ ( Active learning ) 2.2 ຜູຮ້ ຽນຕອ້ ງໄດສ້ ະແດງອອກເພ່ ອື ການຮຽນຮູ ້ ( Behaving well ) 2.3 ຜູຮ້ ຽນຕອ້ ງຮຽນຮູແ້ ບບຮ່ ວມມື ( Coopertive learning ) 2.4 ຜູຮ້ ຽນຕອ້ ງໄດຮ້ ຽນຮູດ້ ວ້ ຍການຄນົ້ ພບົ ( Discovery learning ) 2.5 ຜູຮ້ ຽນຕອ້ ງກາ້ ວໜາ້ ໃນການການຮຽນ ( Progress ) 3. ການປະເມນີ ພາບການສອນ ( Assessment ) ປະກອບດວ້ ຍການປະເມນີ ດ່ ງັ ນ:ີ້ 3.1 ການປະເມນີ ການສອນ ໝາຍເຖງິ ການກວດສອບລກັ ສະນະກດິ ຈະກໍາການສອນວ່ າສາມາດສາ້ ງ ໃຫຜ້ ູຮ້ ຽນເກີດການຮຽນຮູ ຕ້ າມຂະບວນການສອນແບບຈດິ ປັນຍາ ຫຼື ບ່ ໍ ວທິ ີການປະເມນີ ມີ 2 ລກັ ສະນະດ່ ງັ ນ:ີ້ - ການປະເມນີ ລະຫວ່ າງການສອນ - ການປະເມນີ ກດິ ຈະກາໍ ການສອນ 3.2 ປະເມນີ ຜົນການຮຽນຮູຂ້ ອງຜູຮ້ ຽນ ໝາຍເຖິງ ການປະເມນີ ການຮຽນຮູທ້ ່ ເີ ກີດຂນື້ ກບັ ຜູຮ້ ຽນ ເມ່ ອື ຊ່ ນິ ສຸດການສອນ 4. ໜ່ ວຍເວລາກໍາກບັ ການສອນ ການສອນແບບຈດິ ປັນຍາໃຫຄ້ ວາມສໍາຄນັ ກບັ ການໃຊເ້ ວລາທ່ ກີ ໍາໜດົ ແບບສມົ ບູນ ເພ່ ອື ມດັ ໃຈຜູຮ້ ຽນບ່ ໃໍ ຫເ້ ດກັ ເກດີ ຄວາມເບ່ ອື ໜ່ າຍ ຫຼື ຕ່ ນື ຕວົ ສະເໝ.ີ 4.1 ອງົ ປະກອບທີ 1 ມະໂນທດັ ທ່ ຕີ ອ້ ງຮຽນ ມະໂນທດັ ( Concept ) ໝາຍເຖງິ ຄວາມຄດິ ສໍາຄນັ ຂອງສ່ ງິ ຂອງ ແລະ ເລ່ ອື ງລາວຕ່ າງໆ ລວມເຖງິ ແນວຄດິ ສໍາຄນັ ຂອງເຫດການ, ເລ່ ອື ງ, ກດົ , ຫຼກັ ການ ຫຼື ທດິ ສະດທີ ່ ບີ ່ ງົ ບອກລກັ ສະນະ ຫຼື ຊ່ ສື ະເພາະສ່ ງິ ຂອງຕ່ າງໆ ຫຼື ເລ່ ອື ງຕ່ າງໆ ທ່ ຄີ ູຕອ້ ງການໃຫເ້ ດກັ ຮຽນຮູ ້ ເມ່ ອື ຄູກໍານດົ ເລ່ ອື ງທ່ ຕີ ອ້ ງສອນ ໄດແ້ ລວ້ ຕອ້ ງນາໍ ມາຂຽນຂອບເຂດມະໂນທດັ ຂອງເລ່ ອື ງທ່ ຕີ ອ້ ງຮຽນນນັ້ ວ່ າແມ່ ນຫຍງັ ຈດຸ ປະສງົ ເພ່ ອື ໃຫຄ້ ອູ ອກແບບກດິ ຈະກາໍ ການສອນ. 4.2 ອງົ ປະກອບທີ 2 ກດິ ຈະກໍາການຮຽນ - ການສອນ ກດິ ຈະກໍາການຮຽນ - ການສອນໝາຍເຖງິ ກດິ ຈະກໍາທ່ ຄີ ູຈດັ ຂນື້ ເພ່ ອື ໃຫຜ້ ູຮ້ ຽນໄດປ້ ະຕບິ ດັ ການຄດິ ກວ້ ຍການຮຽນແບບຮ່ ວມມກື ບັ ກ່ ຸມເກີດຈາກເກີດຈາກການຄນົ້ ພົບຫົວຂໍຄ້ ວາມຮູ ້ ແລະ ພອ້ ມນາໍ ຕນົ ເອງໃຫກ້ າ້ ວໜາ້ ດວ້ ຍການຮຽນຮູມ້ ະໂນທດັ ທ່ ຕີ ອ້ ງຮຽນຈາກກດິ ຈະກາໍ ທ່ ຄີ ຈູ ດັ ລກັ ສະນະ ຂອງກດິ ຈະກໍາການສອນມກີ ດິ ຈະກໍາດ່ ງັ ນ:ີ້ 1. ປະຕບິ ດັ ການຄດິ ( A ) ການສອນທ່ ມີ ປີ ະສດິ ທພິ າບຕອ້ ງເປັນການສອນທ່ ກີ ະຕຸນ້ ຄວາມຢາກຮູຢ້ າກເຫນັ ຂອງຜູຮ້ ຽນ 127 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ

ການໄດຈ້ ບັ , ໄດສ້ ໍາຜດັ , ໄດຄ້ ດິ , ໄດເ້ ຫນັ ເປັນການກະຕຸ ນ້ ການຮຽນຮູທ້ ງັ ໝດົ ຄູຕອ້ ງຈດັ ກດິ ຈະກໍາ ການສອນທ່ ໃີ ຫໂ້ ອກາດຜູຮ້ ຽນໄດປ້ ະຕບິ ດັ ແລະ ໄດຄ້ ດິ ຢ່ າງແທຈ້ ງີ . 2. ການສະແດງອອກ ( B ) ຄມູ ໜີ າ້ ທ່ ໃີ ຫຜ້ ູຮ້ ຽນສະແດງອອກດວ້ ຍການໃຫອ້ ດິ ສະຫຼະແກ່ ຜູຮ້ ຽນໃນການຄດິ ແລະ ການ ເຮດັ ກດິ ຈະກາໍ ການຮຽນຮູ ້ ໃຫໂ້ ອກາດຜູຮ້ ຽນຮ່ ວມກບັ ການຄນົ້ ຄດິ ແລະ ນາໍ ສະເໜດີ ວ້ ຍຄວາມຮູສ້ ກຶ ສະບາຍໃຈ ຫຼັກການສໍາຄັນຄືເພ່ ີມພຶດຕິກໍາທ່ ີທ່ ີຕົງກັບຈຸດປະສົງ ລຸ ດພຶດຕິກໍາທ່ ີບ່ ໍຕອ້ ງການລົງ ການສະແດງອອກຂອງຜູຮ້ ຽນຕອ້ ງເປັນການສະແດງອອກທ່ ນີ າໍ ໄປສ່ ູການຮຽນຮູ ້ ຈາກວຽກງານກ່ ຸມ ຫຼື ວຽກງານດ່ ຽວທ່ ຄີ ູມອບໝາຍໃຫເ້ ຮດັ ຫຼື ທ່ ຜີ ູຮ້ ຽນສນົ ໃຈເຮດັ ຮູບແບບຂອງການສະແດງອອກທ່ ີຄູ ຕອ້ ງພດັ ທະນາໃຫເ້ ກດີ ຂນື້ ກບັ ຜູຮ້ ຽນໃນການຮຽນຮູຄ້ :ື - ຜູຮ້ ຽນສາມາດບອກໄດວ້ ່ າສງັ ເກດພບົ ເຫນັ ຫຍງັ ແດ່ ຈາກການປະຕບິ ດັ ຕວົ ຈງີ - ຜູຮ້ ຽນຕອ້ ງສະແດງຄວາມສາມາດຈາໍ ແນກເລ່ ອື ງທ່ ສີ ກຶ ສາຢ່ າງມເີ ຫດຜນົ - ຜູຮ້ ຽນຕອ້ ງເວາົ້ , ສນົ ທະນາ, ອະທບິ າຍ ແລະປ່ ຽນຄວາມຄດິ ເຫນັ ເພ່ ອື ຫາຂໍສ້ ະຫຸຼບຂອງກ່ ຸມ ທ່ ເີ ກດີ ຈາກການຄດິ ຢ່ າງຊດັ ເຈນ - ການລງົ ມປື ະຕບິ ດັ ການຮຽນດວ້ ຍການລງົ ມປື ະຕບິ ດັ ນຈີ້ ະເປັນການປະຕບິ ດັ ດວ້ ຍການ ລງົ ມປື ະຕບິ ດັ ຕວົ ຈງີ , ການຄດິ , ການເວາົ້ ຫຼື ການສະແດງອອກຢ່ າງໃດຢ່ າງໜ່ ງື ກ່ ໄໍ ດ້ - ການຄດິ ໃນເບອື້ ງຕນົ້ ຂອງການກະຕຸ ນ້ ໃຫຜ້ ູຮ້ ຽນຄດິ ເລ່ ມີ ຈາກໂຈດບນັ ຫາຂອງຄູ ແລະ ຄວາມໝນັ້ ໃຊຄ້ າໍ ຖາມຂອງຄູໃນການໃຫຜ້ ູຮ້ ຽນຄນົ້ ຄດິ ຊອກຫາຄາໍ ຕອບ ຄອູ າດຕງັ້ ປະເດນັ ຄໍາ ຖາມໃຫຄ້ ດິ ຮ່ ວມກນັ ຫຼື ໃຫຄ້ ດິ ຄນົ ດຽວ ຂນື້ ຢ່ ູກບັ ຈດຸ ປະສງົ ການຮຽນ - ການສອນ 3. ການຮຽນແບບຮ່ ວມມ(ື C ) ຄວາມຮ່ ວມມໃື ນການຮຽນ - ການສອນໝາຍເຖງິ ການຮຽນຮ່ ວມກນັ ເປັນກ່ ຸມນອ້ ຍໆໂດຍ ສະມາຊກິ ຂອງກ່ ຸມມສີ ່ ວນຮ່ ວມໃນການຮຽນຮູ ້ ດວ້ ຍການສກຶ ສາຂໍມ້ ູນ ຫຼື ແກບ້ ນັ ກາຮ່ ວມກນັ ຈາກ ກໍລະນສີ ກຶ ສາ ຫຼື ບນັ ຫາທ່ ຄີ ູກໍານດົ ມກີ ານແລກປ່ ຽນຄວາມຄດິ ເຫນັ ໃຫກ້ ໍາລງັ ໃຈໃຫກ້ ານດູແລກ່ ຸມ ສະມາຊກິ ກ່ ຸມ ມກີ ານພວົ ພນັ ເຊງີ ບວກ ແລະ ໄວວ້ າງໃຈກນັ ຂໍຜ້ ດິ ຖືກຂອງກ່ ຸມໃຫຖ້ ືເປັນຂໍຕ້ ກົ ລງົ ຮ່ ວມກນັ ກ່ ຸມທ່ ໃີ ຊໃ້ ນການຮຽນແບບຈດິ ປັນຍານເີ້ ປັນກ່ ຸມຂະໜາດນອ້ ຍຈາໍ ນວນສະມາຊກິ ຫຼາຍທ່ ສີ ຸດ ບ່ ໍໃຫເ້ ກນີ 5 - 6 ຄນົ . 4. ການຮຽນດວ້ ຍການຄນົ້ ພບົ ( D ) ການຮຽນສ່ ງິ ໃດກ່ ໍຕາມທ່ ຜີ ູຮ້ ຽນໄດແ້ ຕ່ ຈນິ ຕະນາການ ໂດຍບ່ໄໍ ດສ້ ໍາຜດັ ຍາກ ທ່ ຜີ ູຮ້ ຽນຈະເຂາົ້ ໃຈ ຫຼື ຮຽນຮູໄ້ ດ້ ຖາ້ ຫາກຕອ້ ງການໃຫມ້ ກີ ານຮຽນຮູເ້ ກດີ ຂນື້ ມອີ ງົ ປະກອບຄວາມຮູຢ້ ່ າງແທຈ້ ງີ ແລວ້ ຕອ້ ງໃຫຜ້ ູຮ້ ຽນມປີ ະສບົ ການໂດຍກງົ ແລວ້ ຄນົ້ ພບົ ຄວາມຮູດ້ ວ້ ຍຕນົ ເອງ( Discovery learning ) ການສອນເພ່ ອື ໃຫມ້ ກີ ານຄນົ້ ພບົ ນຄີ້ ູຕອ້ ງມມີ ະໂນທດັ ຂອງເລ່ ອື ງສອນຢ່ າງຊດັ ເຈນ ຮູວ້ ທິ ສີ ອນ, ຮໄູ ້ ວ ອາຍຸຂອງຜູຮ້ ຽນ, ຕອ້ ງຮູວ້ ່ າຜູຮ້ ຽນຮູຫ້ ຍງັ ມາກ່ ອນແລວ້ ກາສອນມຈີ ດຸ ມຸງ້ ໝາຍໃຫເ້ ດກັ ຄນົ້ ພບົ ດວ້ ຍ ຈດິ , ມສີ ຸຂະ ແລະ ໃຊປ້ ັນຍາເພ່ ອື ໃຫເ້ ດກັ ຄນົ້ ພບົ ຄວາມຮູຄ້ ຈູ ່ ງຶ ບ່ ໍແມ່ ນຜູໃ້ ຫແ້ ຕ່ ເປັນຜູຊ້ ່ ວຍໃຫຜ້ ູຮ້ ຽນ ມປີ ະສບົ ການຮຽນຮູໂ້ ດຍໃຊຫ້ ກຼັ ການສອນ 3 ປະການຄ:ື 1. ໃຫຜ້ ູຮ້ ຽນຄນົ້ ຫາຄາໍ ຕອບຈາກກດິ ຈະກາໍ ທ່ ຄີ ູກາໍ ນດົ ຜູຮ້ ຽນຕອ້ ງດາໍ ເນນີ ກດິ ຈະກໍາຕາມຈດຸ ປະ 128 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ

ສງົ ການຮຽນຮູຈ້ າກສ່ ງິ ທ່ ຄີ ໃູ ຫຄ້ ນົ້ ຄວ້ າເພ່ ອື ຫາຄາໍ ຕອບ ໂດຍຜູຮ້ ຽນຕອ້ ງຄນົ້ ຫາຄໍາຕອບດວ້ ຍຕນົ ເອງ. 2. ຜູຮ້ ຽນສາ້ ງມະໂນທດັ ຫຼື ອງົ ປະກອບຄວາມຮູຈ້ າກປະສບົ ການ ຫຼື ກດິ ຈະກໍາການຮຽນ ໂດຍ ອາໄສຂໍມ້ ູນທ່ ີໄດຮ້ ບັ ຈາກຄູປະກອບການຄດິ ຂອງຜູຮ້ ຽນທ່ ີນໍາໄປສ່ ູການສະຫຸຼບມະໂນທດັ ຫຼື ອງົ ປະກອບຄວາມຮູໃ້ ໝ່ ທ່ ຊີ ດັ ເຈນ. 3. ຜູຮ້ ຽນຂະຫຍາຍຄວາມຮູ ້ ໂດຍຄູໃຫຂ້ ມໍ້ ນູ ຢອ້ ນກບັ ( Feed back ) ຫຼື ບນັ ຫາໃໝ່ ໃຫຜ້ ູ ້ ຮຽນຮູ ້ ຫຼື ແກໄ້ ຂໂດຍໃຊປ້ ະສບົ ການທ່ ເີ ຄຍີ ມມີ າກ່ ອນ ໃນການຄດິ ຫາຄໍາຕອບ ການໄດຄ້ ດິ ຊາບຊມຶ ທລີ ະໜອ້ ຍນຈີ້ ະເຮດັ ໃຫເ້ ກດີ ການຮຽນຮູ ້ ເຊ່ ງິ ເປັນການຂະຫຍາຍຄວາມຮູທ້ ່ ມີ ຢີ ່ ູແລວ້ ໃຫກ້ ວ້ າງຂວາງ ຂນື້ . 5. ຄວາມກາ້ ວໜາ້ ໃນການຮຽນຮູ ້ ( P ) ຄວາມກາ້ ວໜາ້ ໃນການຮຽນຮູ ້ ໝາຍເຖງິ ການຮຽນຮູຂ້ ອງຜູຮ້ ຽນທ່ ເີ ພ່ ມີ ຂນື້ ເປັນໄລຍະ ລະຫວ່ າງຂະບວນການການຮຽນ - ການສອນຈາກລໍາດບັ ທ່ ງີ ່ານທ່ ສີ ຸດ ໄປເຖງິ ລໍາດບັ ທ່ ຍີ າກທ່ ສີ ຸດດວ້ ຍ ການເຫນັ ຫຼື ຄດິ ໄຕ່ ຕອງຈາກການຟັງ ຫຼື ການເຮດັ ກດິ ຈະກໍາການຮຽນຮູ ້ ເຊ່ ງິ ຜູຮ້ ຽນຈະໄດຮ້ ູຈ້ າກການ ສະຫຸຼບຮ່ ວມກບັ ຄູ ຫຼື ການປະເມນີ ຜນົ ການຮຽນ. 4.3 ອງົ ປະກອບທີ 3 ການປະເມນີ ພາບການສອນ ( A ) ການປະເມນີ ພາບ ( Assessment ) ມຄີ ວາມສໍາຄນັ ສາໍ ລບັ ການສອນແບບຈດິ ປັນຍາເພາະການປະເມນີ ພາບຈະຊ່ ວຍຄອູ ະນບຸ ານລຽງລໍາດບັ ສະພາບການຮຽນ - ການສອນທ່ ເີ ກດີ ຂນື້ ວ່ າ ຜູຮ້ ຽນສາມາດສາ້ ງມະໂນທດັ ຫຼື ອງົ ປະກອບຄວາມຮູໃ້ ໝ່ ໄດຕ້ າມຈດຸ ປະ້ົສງຂອງການສອນໄດ້ ຫຼື ບ່ ໍ ຫາກບ່ ໍເກດີ ຄູຕອ້ ງແກໄ້ ຂບນັ ຫາໃຫທ້ ນັ ເວລາໃນຊ່ ວງທ່ ກີ ໍານດົ ການສອນ ການສອນແຕ່ ລະໄລຍະມີ ຄວາມໝາຍຫຼາຍສໍາລບັ ການສອນແບບຈດິ ປັນຍາ ຄູຕອ້ ງປະເມນີ ຕະຫຼອດໄລຍະເວລາວ່ າຜູຮ້ ຽນສນົ ໃຈ ການສອນ ຫຼື ເບ່ ອື ໜ່ າຍການຮຽນຮູຕ້ າມຈປຸ ະສງົ ຫຼື ບ່ ໍ. ການປະເມນີ ການສອນແບບຈດິ ປັນຍາມີ 2 ລກັ ສະນະຄ:ື - ການປະເມນີ ການສອນໃນເວລາດໍາເນນີ ການສອນ ຄູຕອ້ ງປະເມນີ ຢ່ ູສະເໝວີ ່ າກດິ ຈະກໍາທ່ ຄີ ູຈດັ ນນັ້ ກະຕຸນ້ ຜູຮ້ ຽນໃຫປ້ ະຕບິ ດັ ການຄດິ ຫຼື ບ່ ໍຜູຮ້ ຽນສນົ ໃຈຊ່ ໍາໃດ ການປະເມນີ ການສອນ 2 ແບບຄ:ື ປະ ເມນີ ລະຫວ່ າງການສອນ ເປັນການປະເມນີ ປະສດິ ທພິ າບການສອນ ກບັ ອກີ ແບບໜ່ ງຶ ຄປື ະເມນີ ກດິ ຈະ ກໍາການສອນວ່ າມລີ ກັ ສະນະຂອງຈດິ ປັນຍາ ກດິ ຈະກາໍ ການຮຽນຮູມ້ ລີ ກັ ສະນະABCDP ຫຼື ບ່ ແໍ ມ່ ນ. - ການປະເມນີ ການການຮຽນຮູ ້ ກ່ ອນຈບົ ການສອນແຕ່ ລະໜ່ ວຍການສອນຄຕູ ອ້ ງຮ່ ວມກບັ ຜູຮ້ ຽນໃນ ການສະຫຸຼບຫວົ ຂໍຄ້ ວາມຮູທ້ ່ ໄີ ດຮ້ ຽນ ວ່ າເດກັ ໄດຮ້ ຽນຮູຫ້ ຍງັ , ຮຽນແນວໃດ ວທິ ກີ ານປະເມນີ ອາດເປັນ ການທດົ ສອບໃຊຄ້ ໍາຖາມ ຮ່ ວມກນັ ສະຫຸຼບ ຫຼື ກດິ ຈະກາໍ ອ່ ນື ໆທ່ ຄີ ູເຫນັ ວ່ າເໝາະສມົ . 4.4 ອງົ ປະກອບທີ 4 ໜ່ ວຍເວລາກໍາກບັ ການສອນ ໜ່ ວຍເວລາສໍາຄນັ ຫຼາຍສໍາລບັ ການສອນແບບຈດິ ປັນຍາ ເປັນຕວົ ກໍານດົ ເປົາ້ ໝາຍການສອນ ປະລມິ ານເນອື້ ໃນ ແລະ ຄວາມຊບັ ຊອ້ ນຂອງກດິ ຈະກາໍ ການດໍາເນນີ ການສອນຕາມແຜນແຕ່ ລະໜ່ ວຍ ເວລາຕອ້ ງເຮດັ ໃຫຈ້ ບົ ໃນເວລາທ່ ກີ ໍານດົ ການຕງົ ຕ່ ໍເວລາທ່ ກີ ໍານດົ ມປີ ະໂຫຍດກບັ ການສອນຢ່ າງໜອ້ ຍ 3 ປະການຄ:ື - ຄຸມຫອ້ ງຮຽນໄດ້ ໝາຍເຖງິ ການທ່ ຄີ ູສາມາດທ່ ຈີ ະເຮດັ ໃຫຜ້ ູຮ້ ຽນມຄີ ວາມສນົ ໃຈວຽກງານທ່ ຄີ ູກໍາລງັ 129 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ

ໃຫຮ້ ຽນດວ້ ຍກດິ ຈະກໍາ ແລະ ການບ່ ໍເກນີ ເວລາເຮດັ ໃຫເ້ ດກັ ອາລມົ ດ.ີ - ຮກັ ສາຄວາມສມົ ດູນລະຫວ່ າງກດິ ຈະກໍາກບັ ເນອື້ ໃນວຊິ າທ່ ຕີ ອ້ ງຮຽນ ການກໍາກບັ ເວລາໃຫເ້ ປັນໄປ ໄດເ້ ໝາະສມົ ກບັ ຄວາມສນົ ໃຈ ແລະ ລກັ ສະນະວຽກທ່ ມີ ອບໝາຍ ເຊ່ ງິ ໃນເດກັ ອະນຸບານນອ້ ຍເວລາ ແຕ່ ລະກດິ ຈະກໍາຄວນສນັ້ ປະມານ 5 - 10 ນາທ.ີ - ຝຶກລະບຽບການຕງົ ຕ່ ໍເວລາ ຄູຕອ້ ງດໍາເນນີ ກດິ ຈະກໍາການສອນຢ່ າງຕ່ ໍເນ່ ອື ງ ໃນການຈງູ ໃຈໃຫຜ້ ູ ້ ຮຽນດາໍ ເນນີ ການຮຽນໃຫເ້ ປັນໄປຕາມວດັ ຖຸປະສງົ ການສອນທ່ ຄີ ຕູ ອ້ ງການ ແລະ ຈບົ ຕາມເວລທ່ ກີ າໍ ນດົ ໄວ.້ 2. ການຮຽນ - ການສອນ ການຮຽນ - ການສອນແບບຈດິ ປັນຍາເປັນການສອນທ່ ເີ ນນັ້ ໃຫຜ້ ູຮ້ ຽນມກີ ານປະຕບິ ດັ ແລະ ເກດີ ການ ຄດິ ໂດຍໃຊກ້ ດິ ຈະກໍາເປັນພນື້ ຖານປະກອບກບັ ການເຮດັ ວຽກຮ່ ວມມກື ນັ ເປັນກ່ ຸມ ເຊ່ ງິ ໃນແຕ່ ລະຕອນຂອງ ການສອນຄູຕອ້ ງໃສ່ ໃຈຕ່ ໍການສງັ ເກດພດຶ ຕກິ ໍາຜູຮ້ ຽນ ເພ່ ອື ປັບກນົ ລະຍຸດການສອນຂອງຄູທ່ ີຈະເຮດັ ໃຫກ້ ານ ສອນບນັ ລຸຕາມຈດຸ ປະສງົ ຢ່ າງມປີ ະສດິ ທພິ າບຄ:ື ຜູຮ້ ຽນສະໜຸກ ແລະ ຮຽນຮູໃ້ ນເລ່ ອື ງທ່ ຄີ ສູ ອນຢ່ າງປະທບັ ໃຈ ຂະບວນການສອນມີ 6 ຂນັ້ ຕອນດ່ ງັ ນ:ີ້ ຂນັ້ ຕອນທີ 1 ສກຶ ສາສະພາບ ແລະ ຄວາມຕອ້ ງການຂອງຜູຮ້ ຽນ ການສກຶ ສາສະພາບ ແລະ ຄວາມ ຕອ້ ງການຂອງຜູຮ້ ຽນ ເປັນວຽກງານຂນັ້ ອໍາອດິ ທ່ ມີ ຄີ ວາມສໍາຄນັ ສໍາລບັ ການສອນແບບຈດິ ປັນຍາ ຄູຈະຕອ້ ງຮູວ້ ່ າ ຄູຈະສອນຂນັ້ ໃດ, ວຊິ າຫຍງັ , ລກັ ສະນະຜູຮ້ ຽນເປັນແນວໃດ(ອ່ ອນ, ເກ່ ງັ , ຂດີ້ ື້ ຫຼື ມບີ ນັ ຫາທ່ ຕີ ອ້ ງໃຫຄ້ ວາມ ສນົ ໃຈພເິ ສດ) ເພ່ ອື ໃຫກ້ ານອອກແບບກດິ ຈະກໍາການສອນເປັນໄປຢ່ າງສອດຄ່ ອງກບັ ຜູຮ້ ຽນ ນອກຈາກນຄີ້ ູຕອ້ ງ ຮູສ້ ະພາບທອ້ ງຖ່ ນິ ຂອງຜູຮ້ ຽນເພ່ ອື ສງັ ລວມຂໍມ້ ູນປະສບົ ການມາອອກແບບກດິ ຈະກໍາດວ້ ຍ ຈາກຂໍມ້ ູນທ່ ີຄູ ໄດນ້ າໍ ມາກາໍ ນດົ ຫວົ ຂໍ້ ແລະ ຂອບເຂດກດິ ຈະກາໍ ການຮຽນ - ການສອນຂນັ້ ທາໍ ອດິ . ຂນັ້ ຕອນທີ 2 ກາໍ ນດົ ມະໂນທດັ ທ່ ຕີ ອ້ ງຮຽນ ການສອນໃຫເ້ ກດີ ມະໂນທດັ ເປັນການສາ້ ງຄວາມສາມາດ ທາງປັນຍາແກ່ ຜູຮ້ ຽນ ຝຶກຜູຮ້ ຽນໃຫຮ້ ູຈ້ ກັ ສງັ ລວມຜນົ ຄວາມຮູຈ້ າກຂມໍ້ ູນຈງິ ທ່ ໄີ ດຮ້ ບັ ຈາກປະສບົ ການ ຫຼື ກດິ ຈະກໍາການຮຽນຮູທ້ ່ ຄີ ູອອກແບບເຊ່ ງິ ຄວາມຮູ ້ ຫຼື ມະໂນທດັ ນນັ້ ຄູຕອ້ ງສາ້ ງກອບມະໂນທດັ ຂອງຫວົ ຂໃໍ້ ຫໄ້ ດຈ້ ນົ ກວ່ າຈະມເີ ນອື້ ໃນຫຼກັ ທ່ ຄີ ຕູ ອ້ ງການໃຫຜ້ ູຮ້ ຽນຮຽນຮູເ້ ລ່ ອື ງຫຍງັ . ຂນັ້ ຕອນທີ 3 ກໍານດົ ຈດຸ ປະສງົ ຂອງການຮຽນ - ການສອນ ຈດຸ ປະສງົ ຂອງການຮຽນ - ການສອນ ລະດບັ ອະນຸບານແຕກຕ່ າງຈາກການສອນໃນລະດບັ ປະຖມົ ສກຶ ສາ ຫຼື ມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສາບ່ ອນທ່ ວີ ່ າການຈດັ ປະສບົ ການ ແລະ ກດິ ຈະກໍາສໍາລບັ ເດກັ ກ່ ອນໄວຮຽນມຈີ ມຸ ຸງ້ ໝາຍສ່ ງົ ເສີມພດັ ທະນາການທຸກດາ້ ນຂອງເດກັ ໂດຍລວມຢ່ າງຕ່ ເໍ ນ່ ອື ງ ໃຫເ້ ດກັ ພດັ ທະນາຈດິ ສາໍ ນກຶ ທ່ ດີ ຕີ ່ ໍຕນົ ເອງ ແລະ ສ່ ວນລວມ ລວມທງັ ມປີ ະສບົ ການໂດຍ ຕງົ ເຊ່ ງິ ເປົາ້ ໝາຍການສກຶ ສານບີ້ ວກກບັ ແນວຄດິ ທາງຈດິ ຕະວທິ ະຍາພດັ ທະນາການ ແລະ ການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ການສອນແບບຈດິ ປັນຍາຈ່ ງຶ ກາໍ ນດົ ຈດຸ ປະສງົ ການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ່ ອນໄວຮຽນ 3 ດາ້ ນດ່ ງັ ນ:ີ້ - ສ່ ງົ ເສມີ ພດັ ທະນາການຕາມໄວ - ສ່ ົງເສີມພັດທະນາການຈິດນິຍົມທ່ ີເນັນ້ ການພັດທະນາຈດິ ສໍານຶກທ່ ີດີ ການມີຄາມມັກຮັກຕ່ ໍ ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມ, ຕ່ ສໍ ງັ ຄມົ ແລະ ຕ່ ໍຕນົ ເອງ - ການສ່ ງົ ເສມີ ສະຕປິ ັນຍາເຊ່ ງິ ໝາຍເຖງິ ການພດັ ທະນາຄວາມຮູທ້ ກັ ສະຂນັ້ ພນື້ ຖານ 5 ດາ້ ນສໍາລບັ ເດກັ ກ່ ອນໄວຮຽນຄ:ື ລກັ ສະນະນດິ ໄສ, ສງັ ຄມົ , ພາສາ, ວທິ ະຍາສາດ ແລະ ຄະນດິ ສາດ. 130 ແປໂດຍ: ອປ ຄາໍ ຜງັ ໄຊຍະວງົ

ຂນັ້ ຕອນທີ 4 ອອກແບບກດິ ຈະກໍາການຮຽນ - ການສອນ ເປັນຂນັ້ ຕອນຂອງການພດັ ທະນາກດິ ຈະກໍາ ການຮຽນ - ການສອນທ່ ມີ ຈີ ດຸ ມຸງ້ ໝາຍຄຸນສມົ ບດັ ສາໍ ຄນັ ຂອງ ກດິ ຈະກໍາການສອນແບບຈດິ ປັນຍາ 5 ປະການຄ:ື A B C D P ມຄີ ວາມໝາຍດ່ ງັ ນ:ີ້ A ມາຈາກ ( Active learning ) ໝາຍເຖິງການສະແດງອອກລະຫວ່ າງຮຽນ ເພ່ ອື ການສະແດງ ຜນົ ງານ ແລະ ການມສີ ່ ວນຮ່ ວມກບັ ກ່ ຸມໄດປ້ ະຕບິ ດັ ໄດຄ້ ດິ . B ມາຈາກ ( Behaving Well ) ໝາຍເຖິງ ການສະແດງອອກລະຫວ່ າງຮຽນ ເພ່ ອື ການສະແດງ ຜນົ ງານ ແລະ ການມສີ ່ ວນຮ່ ວມກບັ ກ່ ຸມໄດສ້ ະແດງອອກຄນົ ດຽວ ແລະ ໄດສ້ ະແດງອອກກບັ ກ່ ຸມ. C ມາຈາກ ( Cooperating learning ) ໝາຍເຖງິ ການຮຽນຮູແ້ ບບຮ່ ວມທ່ ເີ ກດີ ຈາກການຮຽນໃນ ກ່ ຸມຍ່ ອຍທ່ ກີ າໍ ນດົ ໃນກດິ ຈະກໍາໄດຮ້ ຽນກບັ ໝ່ ເູ ພ່ ອື ນໄດຮ້ ູກ້ ບັ ໝ່ ເູ ພ່ ອື ນ. D ມາຈາກ Discovery learning ) ໝາຍເຖງິ ການຮຽນຮູຈ້ າກການຄນົ້ ພບົ ຈາກການເຮດັ ກດິ ຈະກາໍ ລະຫວ່ າງຮຽນໄດຄ້ ນົ້ ໄດພ້ ບົ ຄວາມຮູ.້ P ມາຈາກ ( Progress ) ການກາ້ ວໜາ້ ໃນການຮຽນ ເຊ່ ງິ ສງັ ເກດໄດໂ້ ດຍຄູ ແລະ ຜູຮ້ ຽນເອງວ່ າໄດ້ ເພ່ ມີ ຫຼື ພດັ ທະນາ. ຫກຼັ ສາໍ ຄນັ ໃນການອອກແບບກດິ ຈະກໍາແຕ່ ລະເລ່ ອື ງ ຄຕູ ອ້ ງກວດສອບກດິ ຈະກາໍ ການຮຽນ - ການສອນທ່ ຄີ ູພດັ ທະນາຂນື້ ວ່ າມລີ ກັ ສະນະຂອງ ABCDP ຄບົ ຫຼບື ່ ໍ ມກີ ດິ ຈະກໍາເດກັ ໄດລ້ ງົ ມປື ະຕບິ ດັ ຕວົ ຈງິ ບ່ ໍ (A) ໄດສ້ ະແດງອອກບ່ ໍ (B) ປະຕບິ ດັ ກດິ ຈະກໍາເປັນກ່ ຸມແນວໃດ (C) ໄດຮ້ ຽນຮູຫ້ ຍງັ ແດ່ (D) ການຮຽນຮູນ້ ນັ້ ເປັນການຮຽນຮູທ້ ່ ເີ ພ່ ມີ ຂນື້ ຫຼບື ່ ໍ (P) ຖາ້ ຄບົ ແປວ່ າຄູວາງແຜນຄວາມຮູແ້ ບບຈດິ ປັນຍາຖກື ຕອ້ ງ ດ່ ງັ ນນັ້ ໃນກດິ ຈະກໍາການຮຽນ - ການສອນບ່ ໍຈໍາເປັນວ່ າລກັ ສະນະກດິ ຈະກໍາຕອ້ ງລຽງລໍາດບັ ເປັນ ABCDP ລັກສະນະໃດ ລກັ ສະນະໜ່ ງຶ ຫຼື ຫຼາຍລກັ ສະນະອາດຢ່ ູໃນຂນັ້ ນາໍ , ຂນັ້ ສອນ ຫຼື ຂນັ້ ສະຫຸຼບກ່ ໄໍ ດ້ ຂນື້ ຢ່ ູກບັ ຮູບແບບກດິ ຈະກໍາ ແລະ ເນອື້ ໃນວຊິ າຂອງຄູ. 131 ແປໂດຍ: ອປ ຄາໍ ຜງັ ໄຊຍະວງົ

ຂນັ ້ັ ການສອນແບບຈິດປນັ ຍາ ຂນັ ັ້ ທີ 1 ສຶກສາສະພາບ ແລະ ຄວາມຕອັ້ ງການຂອງຜຮ້ັ ຽນ ຂນັ ້ັ ທີ 2 ຂນັ ້ັ ທີ 3 ຂນັ ັ້ ທີ 4 ຂນັ ັ້ ທີ 5 ຂນັ ້ັ ທີ 6 ການດົ ມະໂນ ການດົ ຈຸດ ອອກແບບກດິ ຈະ ດາເນີນການ ປະເມີນພາບ ທກັ ທ່ີ ຕອ້ັ ງການ ປະສງົ ການ ກາການສອນ ສອນ ການສອນ ສອນ ຫກັ ສດ ພ້ັນຖານ A ກຽມເດັ ກ  ຄວາມຮັ້ B ວິຊາ  ທກັ ສະ C ບອກຈຸດປະສງົ  ທດັ ສະນະຄະ D ມະໂນທດັ ຕິ P ຫາຈຸດສນົ ໃຈ ເນັ້ອໃນ ວິຊາ ເດັກກອ່ີ ນໄວ ດາເນີນການ A ຮຽນ ສອນ ການດົ  ພດັ ທະນາ A ປະເມີນພາບ ມະໂນທດັ ການ B ການສອນ ທີ່ ຕອັ້ ງ  ຈິດພິໄສ C  ພຸດທິປນັ ຍາ D ຮຽນ P ສະຫຸບບດົ ຮຽນ ປະເມນີ ການຮຽນຮູຂ້ ອງຜູຮ້ ຽນຫຼງັ ຈາກສໍາເລດັ ການຮຽນ ຂນັ້ ຕອນທີ 5 ດໍາເນນີ ການຮຽນ - ການສອນ ໝາຍເຖງິ ຂນັ້ ຕອນການຮຽນ - ການສອນປະກອບດວ້ ຍວຽກຫຼກັ 5 ຂນັ້ ທ່ ຄີ ຕູ ອ້ ງດໍາເນນີ ການ ໃນການດໍາເນນີ ການສອນສ່ ງິ ທ່ ຄີ ູຕອ້ ງປະຕບິ ດັ ມດີ ່ ງັ ນ:ີ້ 132 ແປໂດຍ: ອປ ຄາໍ ຜງັ ໄຊຍະວງົ

1) ກຽມຄວາມພອ້ ມກ່ ອນສອນທຸກໆຄງັ້ ຄູຕອ້ ງກຽມຄວາມພອ້ ມຂອງຜູຮ້ ຽນດວ້ ຍກດິ ຈະກໍາທ່ ຄີ ູເລອື ກ ສນັ ເພ່ ອື ນາໍ ເຂາົ້ ສ່ ູເລ່ ອື ງທ່ ຮີ ຽນ ໃຊເ້ ວລາປະມານ 3 - 5 ນາທີ ເພ່ ອື ໃຫຜ້ ູຮ້ ຽນສະຫງບົ ຈດິ ໃຈ ແລະ ພອ້ ມທ່ ຈີ ະຮຽນ. 2) ບອກຈດຸ ປະສງົ ການສອນ ໃຊເ້ ວລາ 1 ນາທີ ເພ່ ອື ໃຫຜ້ ູຮ້ ຽນຮູວ້ ່ າຈະຮຽນຫຍງັ ແດ່ ຈະໄດຕ້ ດິ ຕາມ ຕດິ ຕາມ ແລະ ສະຫຸບຼ ຜນົ ໄດຖ້ ກື ເມ່ ອື ສໍາເລດັ ການຮຽນ. 3) ຫາຈຸດສົນໃຈ ການສອນແບບຈດິ ປັນຍາບາງຄງັ້ ເຮາົ ບ່ ໍສາມາດດໍາເນນີ ການສອນໄດເ້ ລີຍ ຂນຶ້ ຢ່ ູກັບ ລກັ ສະນະຂອງຜູຮ້ ຽນ, ຄວາມຕອ້ ງການ, ປະສບົ ການ ແລະ ບນັ ຍາກາດການຮຽນໃນເວລານນັ້ ຄູຕອ້ ງ ຫາກດິ ຈະກາໍ ສໍາຮອງ ຫຼື ວທິ ກີ ານທ່ ຈີ ະກຽມຜູຮ້ ຽນໃຫພ້ ອ້ ມທ່ ຈີ ະຮຽນ. 4) ດໍາເນນີ ກດິ ຈະກໍາການສອນຕາມແຜນ ໃນເວລາດໍາເນນີ ກດິ ຈະກໍາຄູຕອ້ ງປະເມນີ ການສອນຕະຫຼອດ ເວລາກດິ ຈະກໍານນັ້ ກະຕຸນ້ ໃຫຄ້ ດິ ຫຼບື ່ ໍ ຜູຮ້ ຽນໄດສ້ ະແດງອອກຫຼບື ່ ໍ ຮຽນຮູແ້ ບບຮ່ ວມມຫື ຼບື ່ ໍ ຮູຫ້ ຍງັ ເພ່ ມີ ຂນຶ້ . 5) ສະຫຸຼບບດົ ຮຽນ ຈດຸ ປະສງົ ຫຼກັ ຄຈື ດຸ ມຸງ້ ໝາຍປະເມນີ ສ່ ງິ ທ່ ຜີ ູຮ້ ຽນຮູ ້ ມຫີ ຼາຍວທິ ທີ ງັ ເປັນການຮ່ ວມກນັ ສະຫຸຼບ ແລະ ການທດົ ສອບ. ຂນັ້ ຕອນທີ 6 ປະເມນີ ພາບການສອນ A ຕວົ ສຸດທາ້ ຍມາຈາກຄໍາວ່ າ Assessment ໝາຍເຖງິ ການປະເມນີ ພາບການສອນເປັນການກວດ ສອບຄວາມກາ້ ວໜາ້ ຂອງຜູຮ້ ຽນຕາມຈດຸ ປະສງົ ການຮຽນຮູທ້ ່ ກີ ໍານດົ ການປະເມນີ ພາບນຕີ້ ອ້ ງເຮດັ ທຸກໄລຍະ ຂອງຂະບວນການສອນເພ່ ອື ເບ່ ງິ ຄວາມກາ້ ວໜາ້ ຂອງຜູຮ້ ຽນ ການປະຕບິ ດັ ຂອງຄູ ແລະ ປະສດິ ທພິ າບຂອງ ຫກຼັ ສູດ ການປະເມນີ ພາບດານສອນແບບຈດິ ປັນຍາມີ 2 ລກັ ສະນະຄ:ື 1) ການປະເມນີ ການສອນ ໃນເວລາດໍາເນນີ ການສອນຄູຕອ້ ງປະເມນີ ຢ່ ູສະເໝວີ ່ າກດິ ຈະກໍາທ່ ຄີ ູຈດັ ນນັ້ ກະ ຕຸນ້ ຜູຮ້ ຽນໃຫປ້ ະຕບິ ດັ ການຄດິ ຫຼບື ່ ໍ ຜູຮ້ ຽນສນົ ໃຈຫຼາຍໜອ້ ຍຊ່ ໍາໃດ ການສອນແບບຈດິ ປັນຍາມກີ ານ ປະເມນີ ການສອນ 2 ແບບຄ:ື ການປະເມນີ ລະຫວ່ າງການສອນ ເປັນການປະເມນີ ການສອນໃນລາຍ ລະອຽດໃນເວລາສະເໜີ ແລະ ການແກໄ້ ຂບນັ ຫາ ກບັ ອກີ ແບບໜ່ ງຶ ຄ:ື ປະເມນີ ກດິ ຈະກໍາການສອນວ່ າ ມລີ ກັ ສະນະຂອງຈດິ ປັນຍາກ່ າວວ່ າຜູຮ້ ຽນເກດີ A B C D P ຕາມແຜນການສອນຫຼບື ່ ໍ ເພາະຫຍງັ . 2) ການປະເມນີ ການຮຽນຮູ ້ ກ່ ອນຈບົ ການສອນແຕ່ ລະໜ່ ວຍການສອນຄູຕອ້ ງຮ່ ວມກບັ ຜູຮ້ ຽນໃນການ ສະຫຸຼບຄວາມຮູທ້ ່ ໄີ ກຮ້ ຽນ ວ່ າເຂນົ້ ຮຽນຮູຫ້ ຍງັ , ຮຽນແນວໃດ ວທິ ອີ າດເປັນແບບທດົ ສອບ ຄໍາຖາມ ຮ່ ວມສະຫຸຼບ ຫຼື ກດິ ຈະກາໍ ອ່ ນື ໆທ່ ຄີ ເູ ຫນັ ວ່ າເໝາະສມົ . ການປະເມນີ ພາບທ່ ດີ ທີ ່ ສີ ຸດຄູຕອ້ ງວາງແຜນມາລ່ ວງໜາ້ ກໍານດົ ວທິ ກີ ານ ຖາ້ ໃຊກ້ ານສງັ ເກດຕອ້ ງກໍານດົ ຈາໍ ນວນການສງັ ເກດມາກ່ ອນ ມເີ ປົາ້ ໝາຍຊດັ ເຈນ ກາໍ ນດົ ລໍາດບັ ການສງັ ເກດ ແລະ ຊ່ ວງເວລາທ່ ເີ ໝາະສມົ . 3. ຫຼກັ ການສອນ ຄໃູ ຊກ້ ານສອນແບບຈດິ ປັນຍາຕອ້ ງວາງແຜນການສອນທຸກຄງັ້ ທ່ ສີ ອນ ເພາະການສອນແບບຈດິ ປັນຍາ ເປັນການສອນທ່ ເີ ນນັ້ ກດິ ຈະກໍາ ( activity oriented ) ແລະ ການສກຶ ສາຄນົ້ ຄວາ້ ດ່ ງັ ນນັ້ ຄູຕອ້ ງກໍານດົ ມະໂນ ທດັ ເລ່ ອື ງທ່ ຮີ ຽນ ຈດຸ ປະສງົ ຂອງການສອນປະຈາໍ ໜ່ ວຍການຮຽນ ໃນຂນັ້ ກດິ ຈະກໍາຄູຕອ້ ງກໍານດົ ຂນັ້ ຕອນກດິ ຈະກໍາທ່ ຊີ ດັ ເຈນ ກໍານດົ ເວລາຂອງຊ່ ວງກດິ ຈະກໍາ ແລະ ສ່ ກື ານສອນວ່ າຄູໃຊອ້ ຸປະກອນໃດ ໃບງານອນັ ໃດ ແລະ ໜງັ ສເື ນອື້ ໃນວຊິ າທ່ ເີ ດກັ ຕອ້ ງອ່ ານປະກອບໃນການສກຶ ສາຄນົ້ ຄວາ້ ( ໃຊສ້ ໍາລບັ ການສອນປະຖມົ , ມດັ ທະຍມົ 133 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ

ຕນົ້ ແລະ ມດັ ທະຍມົ ປາຍສກຶ ສາ ) ໃນຕອນທາ້ ຍຂອງແຜນການສອນຄູຈະຕອ້ ງມກີ ານປະເມນີ ກດິ ຈະກາໍ ການ ສອນວ່ າເດກັ ໄດປ້ ະສບົ ການຮຽນຮູຕ້ າມເຈດຕະນາຂອງຄູຫຼບື ່ ໍ ທງັ ໝດົ ນເີ້ ພ່ ອື ນາໍ ໄປປັບປຸງການສອນຂອງຄໃູ ນຄງັ້ ຕ່ ໄໍ ປ ສາໍ ລບັ ການປະເມນີ ຜູຮ້ ຽນ ເຊ່ ງິ ຖາ້ ເປັນບນັ ຫາຈາກການສອນຄູສາມາດແກໄ້ ຂໄດທ້ ນັ ທ່ ວງທີ ເຫດຜນົ ເພ່ ອື ໃຫກ້ ານສອນລາບລ່ ນື ໜາ້ ສນົ ໃຈ ແລະ ຕ່ ໍເນ່ ອື ງກ່ ອນທ່ ເີ ດກັ ຈະເບ່ ອື ໜ່ າຍໄປກ່ ອນ. ຫກຼັ ການສອນທ່ ສີ ໍາຄນັ ຄ:ື 1) ການໃຫຄ້ ວາມຮູ ້ ການສອນແບບຈດິ ປັນຍາຈະສາ້ ງໃຫເ້ ດກັ ຄນົ້ ພບົ ການຮຽນຮູດ້ ວ້ ຍຕນົ ເອງໂດຍມຄີ ູ ເປັນແຫ່ ຼງວທິ ະຍາການສໍາຄນັ ໃນລະຫວ່ າງການຮຽນ - ການສອນຄູຕອ້ ງພອ້ ມໃຫຄ້ ວາມຮູແ້ ກ່ ເດກັ ຕະຫຼອດເວລາ ໃນປະເດນັ ທ່ ເີ ດກັ ຕອ້ ງການຄວາມຊ່ ວຍເຫອຼື . 2) ການກະຕຸນ້ ໃຫຄ້ ດິ ວທິ ກີ ະຕຸນ້ ໃຫເ້ ດກັ ຄດິ ຕອ້ ງເປັນທງັ ຕວົ ກດິ ຈະກໍາ, ຄໍາຖາມຂອງຄູ, ສ່ ກື ານສອນ ແລະວທິ ກີ ານສອນ. 3) ການປະຕບິ ດັ ຕວົ ຈງີ ຜູຮ້ ຽນຕອ້ ງມກີ ານປະຕບິ ດັ ຕວົ ຈງີ ເພ່ ອື ການຮຽນຮູທ້ ງັ ໃນຫອ້ ງຮຽນ ຫຼື ນອກຫອ້ ງ ຮຽນຕາມຈດຸ ປະສງົ ຂອງການສອນ. 4) ການສະທອ້ ນຜນົ ຄຕູ ອ້ ງສະທເອນພາບການຮຽນຮູໃ້ ຫຜ້ ູຮ້ ຽນຮບັ ຮູ ້ ແລະ ເຫນັ ທດິ ທາງຄວາມກາ້ ວໜາ້ ການຮຽນດວ້ ຍຕນົ ເອງຈາກການປອ້ ນຂມໍ້ ູນກບັ ຂອງຄູ ໂຄງສາ້ ງກດິ ຈະກໍາການສອນແບບຈດິ ປັນຍາຄກື ບັ ວທິ ກີ ານສອນທ່ ວົ ໄປ ແຕ່ ຈດຸ ສໍາຄນັ ຢ່ ູທ່ ກີ ານຈງູ ໃຈ ໃຫຜ້ ູຮ້ ຽນໄດລ້ ງົ ມປື ະຕບິ ດັ ຕວົ ຈງີ , ໄດຄ້ ດິ , ໄດສ້ ະແດງອອກ, ຮຽນຮູແ້ ບບຮ່ ວມມື ແລະ ເຫນັ ຄວາມກາ້ ວໜາ້ ຂອງການຮຽນໃນການດໍາເນນີ ການສອນແຕ່ ລະຄງັ້ ຄຕູ ອ້ ງໃຫເ້ ປັນໄປຕາມເວລາທ່ ກີ າໍ ນດົ ແລະ ຜ່ ອນຄາຍໂດຍໃຊ້ ຫຼກັ ການສອນທ່ ສີ ໍາຄນັ ຄ:ື - ຄູຕອ້ ງບອກຈດຸ ປະສງົ ຂອງການຮຽນ ແລະ ວທິ ສີ ອນທຸກຄງັ້ ທ່ ສີ ອນ - ຄຕູ ອ້ ງສງັ ເກດຜູຮ້ ຽນ ແລະ ປະເມນີ ສະພາບການຮຽນ - ການສອນເພ່ ອື ແກໄ້ ຂບນັ ຫາທ່ ເີ ກດີ ຂນື້ ຈາກ ບນັ ຍາກາດການຮຽນ - ການສອນເຊ່ ນັ : ຜູຮ້ ຽນເບ່ ອື ໜ່ າຍ, ຂາດຄວາມສນົ ໃຈ ຫຼື ສະແດງພດຶ ຕກິ ໍາລບົ ກວນຫອ້ ງຮຽນ ພອ້ ມໃຊກ້ ດິ ຈະກໍາສໍາຮອງ ແລະ ກດິ ຈະກໍາເສມີ ເຊ່ ງິ ໝາຍເຖິງກດິ ຈະກໍາກະຕຸນ້ ໃຫ້ ປ່ ຽນບນັ ຍາກາດ ໂດຍລກັ ສະນະຂອງກດິ ຈະກໍານຕີ້ ອ້ ງສອດຄ່ ອງກບັ ເລ່ ອື ງທ່ ຮີ ຽນ ສ່ ວນໃຫຍ່ ຈະໃຊ້ ກບັ ກດິ ຈະກໍາການສອນຫຼກັ ທ່ ຄີ ູເຊ່ ອື ມເນອື້ ໃນວຊິ າທ່ ຕີ ອ້ ງຂະຫຍາຍເພ່ ມີ ເຕມີ ເຊ່ ງິ ມກັ ບ່ ໍພບົ ເຫນັ ໃນ ການສອນເດກັ ກ່ ອນໄວຮຽນ. - ຄູຕອ້ ງໃຫຜ້ ູຮ້ ຽນສະເໜຜີ ນົ ງານກ່ ຸມໜາ້ ຫອ້ ງຮຽນຖາ້ ໃຫເ້ ຮດັ ວຽກກ່ ຸມ ໂດຍຄຈູ ະຕອ້ ງວເິ ຄາະຜນົ ງານ ແລະ ປອ້ ນຂໍມ້ ູນກບັ ຄນື ໃຫຜ້ ູຮ້ ຽນເຫນັ ຂໍຖ້ ກື - ຜດິ ແລະ ໄດຄ້ ວາມຮູເ້ ພ່ ມີ ເຕມີ ໃນລະຫວ່ າງການນໍາ ສະເໜີທນັ ທີ ດວ້ ຍການໃຊບ້ ນັ ຍາກາດການຮຽນທ່ ີມຄີ ວາມເປັນກນັ ເອງ, ມຄີ ວາມເປັນວຊິ າການທ່ ີ ຜ່ ອນສະບາຍ ຫກຼີ ລຽ້ ງການເວາົ້ ຫຼື ການກະທໍາທ່ ເີ ຮດັ ໃຫຜ້ ູຮ້ ຽນເກດີ ການຂດັ ຂອ້ ງໝອງໃຈ ຫຼື ອາຍ ຄູ ຕອ້ ງຕກຶ ຕອ້ ງຈໍາແນກໃນແຕກຕ່ າງຂອງຜູຮ້ ຽນ, ຄວາມເປັນຄນົ , ຄວາມມສີ ກັ ສີ ພອ້ ມສະແດງການ ຍອມຮບັ ໃຫຄ້ ວາມຊ່ ວຍເຫອຼື ແກບ້ ນັ ຫາໃຫຜ້ ູຮ້ ຽນ ພອ້ ມຊ່ ວຍເຫຼອື ໃຫເ້ ກດີ ການຮຽນຮູທ້ ນັ ທທີ ່ ຜີ ູຮ້ ຽນ ຕອ້ ງການຄໍາແນະນໍາ ຄູຕອ້ ງຊ່ ວຍຊແີ້ ນະ ແລະ ເສມີ ຄວາມຮູທ້ ່ ເີ ຮດັ ໃຫຜ້ ູຮ້ ຽນຄນົ້ ແລະ ຮູດ້ ວ້ ຍຕນົ ເອງ ໃຫຫ້ ຼາຍທ່ ສີ ຸດ. 134 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ

- ຄຕູ ອ້ ງຈງູ ໃຈໃຫຜ້ ູຮ້ ຽນສນົ ໃຈໃນສາລະວຊິ າ ເຊ່ ງິ ອາດມາຈາກໃບຄວາມຮູ,້ ໜງັ ສື ຫຼື ເອກະສານຕ່ າງໆ ຫຼື ຄໍາອະທບິ າຍຂອງຄູ ແລະ ກດິ ຈະກໍາຢ່ າງຕ່ ໍເນ່ ອື ງຕອ້ ງເຮດັ ໃຫຜ້ ູຮ້ ຽນເຫນັ ວ່ າຄໃູ ສ່ ໃຈຕ່ ໍສ່ ງິ ທ່ ເີ ກດີ ຂນື້ ໃນຫອ້ ງຮຽນສະເໝີ ພອ້ ມຊແີ້ ນະສ່ ງິ ທ່ ນີ າໍ ໄປສ່ ູການຮຽນຮູຕ້ າມຈດຸ ປະສງົ . - ຄູຕອ້ ງໄກສ້ ດິ ກບັ ຜູຮ້ ຽນ ຕດິ ຕາມການຮຽນຂອງຜູຮ້ ຽນ ເຂາົ້ ຮ່ ວມໃນການເຮດັ ວຽກກ່ ຸມກບັ ຜູຮ້ ຽນ ດວ້ ຍການແຈກອຸປະກອນດວ້ ຍຕນົ ເອງປະຕບິ ດັ ຕວົ ເປັນສ່ ວນຮ່ ວມຂອງກ່ ຸມ. - ຄູຕອ້ ງເລ່ ມີ ການສອນຕງົ ເວລາ ແລະ ຈບົ ຕງົ ເວລາທ່ ຄີ ູກໍານດົ ຄູທ່ ສີ ອນແບບຈດິ ປັນຍາຕອ້ ງສາມາດດໍາ ເນນີ ກດິ ຈະກໍາການສອນໄດຄ້ ບົ ຕາມໜ່ ວຍເວລາທ່ ກີ ໍານດົ ໃນແຜນການສອນບ່ ໍຍດື ເຍອື້ ຍາວນານໃຫຜ້ ູ ້ ຮຽນເບ່ ອື ໜ່ າຍ. 4. ວທິ ກີ ານຈດັ ການຮຽນ - ການສອນ ການຮຽນ - ການສອນແບບຈດິ ປັນຍາມລີ ກັ ສະນະຂອງການຮຽນ - ການສອນປະກອບດວ້ ຍຂນັ້ ຕອນ ການສອນທ່ ຄີ ູຈະດໍາເນນີ ໄປຕາມແຜນການສອນຢ່ າງເປັນລໍາດບັ ແຕ່ ສາມາດຢືດຢ່ ູນໄດຕ້ າມຄວາມສາມາດຂອງ ຜູຮ້ ຽນ ແລະ ບນັ ຍາກາດການຮຽນ 1) ການກຽມ ຄູຕອ້ ງເປັນຜູຈ້ ດັ ກຽມອຸປະກອນການສອນ ເອກະສານການສອນທ່ ກີ ່ ຽວຂອ້ ງເຊ່ ນັ : ແບບຝຶກຫດັ , ສະກອຼ ດ, ຮູບພາບ, ເຄ່ ອື ງສາຍໃຫພ້ ອ້ ມເທ່ າົ ກບັ ຈາໍ ນວນຜູຮ້ ຽນ ຫຼື ກດິ ຈະກາໍ ການຮຽນຮູ.້ 2) ການດໍານເນນີ ການຮຽນ - ການສອນ - ຂນັ້ ນາໍ ຄູນາໍ ເຂາົ້ ສ່ ູບດົ ຮຽນດວ້ ຍການສນົ ທະນາ, ເລ່ າົ ນທິ ານ, ຮອ້ ງເພງ ຫຼື ກດິ ຈະກໍາສນັ້ ໆ ທ່ ກີ ່ ຽວຂອ້ ງ ກບັ ເລ່ ອື ງທ່ ຈີ ະຮຽນ ພອ້ ມທງັ ບອກຈດຸ ປະສງົ ການຮຽນ. - ຂນັ້ ສອນ ຄູນໍາເຂາົ້ ເລ່ ອື ງທ່ ຮີ ຽນແລວ້ ຖາມເດກັ ວ່ າຈະຮຽນເລ່ ອື ງຫຍງັ ກ່ ອນຕາມຫວົ ເລ່ ອື ງທ່ ກີ ໍານດົ ຈາກນນັ້ ຈ່ ງຶ ເລ່ ມີ ດາໍ ເນນີ ກດິ ຈະກາໍ ການສອນໂດຍ: + ຄູບອກຈດຸ ຂອງກດິ ຈະກໍາ + ຄູບອກວທິ ເີ ຮດັ ກດິ ຈະກໍາ + ຄໃູ ຫເ້ ດກັ ດໍາເນນີ ກດິ ຈະກໍາ  ຄູໃຫເ້ ດກັ ສະເໜຜີ ນົ ງານຂອງກ່ ຸມ  ຄູປະເມນີ ຜນົ ງານປອ້ ນຂໍມ້ ນູ ຢອ້ ນກບັ ຄນື  ຄູຂະຫຍາຍປະເດນຄວາມຮູເ້ ພ່ ມີ ເຕມີ ລະຫວ່ າງການດໍາເນນີ ການສອນຄູຈະຕອ້ ງເຮດັ ໜາ້ ທ່ ເີ ປັນຜູໃ້ ຫຄ້ ວາມຮູ,້ ກະຕຸນ້ ໃຫຄ້ ດິ , ສະທອ້ ນຜນົ ແລະ ອາໍ ນວຍຄວາມສະດວກໃຫເ້ ດກັ ເວລາເຮດັ ກດິ ຈະກາໍ . 3) ຂນັ້ ສະຫຸຼບ ຄນູ າໍ ພາເດກັ ເຂາົ້ ສ່ ູການສະຫຸຼບບດົ ຮຽນໂດຍວທິ ກີ ານໃດໜ່ ງຶ ຫຼື ຫຼາຍວທິ ຕີ າມຄວາມເໝາະສມົ ກ່ ງັ ນ:ີ້  ເຮດັ ແບບຝຶກຫດັ 135 ແປໂດຍ: ອປ ຄາໍ ຜງັ ໄຊຍະວງົ

 ເຮດັ ແບບທດົ ສອບ  ເຮດັ ກດິ ຈະກາໍ ແຂ່ ງຂນັ ຖາມ - ຕອບ  ຮ່ ວມສະຫຸບຼ ປາກເປ່ ົາກບັ ຄູ ຕວົ ຢ່ າງການສອນ: ຕ່ ໄໍ ປນເີ້ ປັນຕວົ ຢ່ າງການສອນເດກັ ອະນຸບານ 2 ອາຍຸ 4 - 5 ປີ ເລ່ ອື ງຄໍາສບັ ໃຊເ້ ວລ 45 ນາທີ ໂດຍມຈີ ດຸ ມຸງ້ ໝາຍໃຫຮ້ ູຈ້ ກັ ຄວາມໝາຍຂອງຄໍາສບັ ຄ:ື ຄໍາສບັ ຫຼື ກ່ ຸມຄໍາສບັ ທ່ ຄີ ນົ ຮູ ້ ແລະ ເຂາົ້ ໃຈຄວາມ ໝາຍໄດກ້ ງົ ກນັ ໄດແ້ ກ່ ຄາໍ ວ່ າ: ປາ, ເຕ່ າົ , ໝ,ໍ້ ໂຖຕນົ້ ໄມ ້ ແລະ ໝກໍ້ ານາໍ້ . 1. ຈດຸ ປະສງົ ການສອນ - ພດັ ທະນາທາງສາຍຕາ ສ່ ງົ ເສມີ ການສງັ ເກດ - ສະນຸກກບັ ການຄດິ ແລະ ແກໄ້ ຂພາບ - ສາ້ ງທກັ ສະທາງພາສາກາ້ ນຄາໍ ສບັ 2. ກດິ ຈະກໍາການສອນ - ຂນັ້ ນໍາ ( 5 ນາທີ ) ຄູຊວນເດກັ ສນົ ທະນາເລ່ ອື ງຄໍາສບັ ຕ່ າງໆ ທ່ ເີ ຫນັ ໂດຍທ່ ວົ ໄປທ່ ຄີ ນົ ຮູຈ້ ກັ ສະແດງຕວົ ຢ່ າງທ່ ອີ າດນາໍ ມາ ຈາກໂຄສະນາ ເພ່ ອື ໃຫເ້ ດກັ ຈ່ ຈື າໍ ຄໍາສບັ ເຊ່ ນັ : ໂຄສະນາສະບູ, ແຟບ, ນມົ ເປັນຕນົ້ ແລວ້ ນໍາເຂາົ້ ສ່ ູການຮຽນຄາໍ ສບັ ວນັ ນ.ີ້ - ຂນັ້ ກດິ ຈະກາໍ ກດິ ຈະກໍາ ເວລາ ສ່ ກື ານສອນ ບດົ ບາດຂອງຄູ  ຄໃູ ຫເ້ ດກັ ແບ່ ງກ່ ຸມ ກ່ ຸມລະ 5 ຄນົ 5 ນາທີ ຄູນາໍ ພາແບ່ ງກ່ ຸມ  ຄແູ ຈກຮູບພາບຊຸດທ່ ຜີ ດິ ປົກກະຕິ 5 ນາທີ - ຮູບພາບຜດິ ປົກກະຕິ 5 ພາບ 1 ຊຸດຕ່ ໍ 1 ກ່ ຸມ ກ່ ຸມລະ 1 ຊຸດ  ຄູໃຫກ້ ່ ຸມຊ່ ວຍກນັ ແກຮ້ ູບພາບທ່ ີ 10 ນາທີ - ອຸປະກອນແກຮ້ ູບພາບ - ຄູ ສັງ ເ ກ ດ ກ າ ນ ເ ຮັດ ລະ 1 ພາບ ໃຫພ້ າບຈງິ ທ່ ຖີ ກື ຕອ້ ງ ເຊ່ ັນ: ຢາງລຶບ, ສີທາ ວຽກ ຮູບ ຂອງເດກັ ພາບເປັນຕນົ້ - ກະຕຸນ້ ໃຫເ້ ດກັ ຄດິ ຮູບ  ນໍາຮູບພາບທ່ ີແກແ້ ລວ້ ໄປຕດິ ໃສ່ 5 ນາທີ ພາບທ່ ເີ ປັນຈງີ ກະດານພາບປະຈາໍ ກ່ ຸມ  ຄູ ແລະ ເດກັ ຮ່ ວມປະເມນີ ວ່ າແກ ້ 10 ນາທີ - ຄູໃຫຂ້ ໍມ້ ູນປອ້ ນກບັ ຮູບພາບຖກື ຫບຼື ່ ໍ ຖາ້ ເຫນັ ຜດິ ໃຫ້ ກ່ ຸມຊ່ ວຍກນັ ແກໄ້ ຂໃຫຖ້ ກື ຕອ້ ງ ຄວາມຖກື ຕອ້ ງຂອງ ຜນົ ງານກ່ ຸມເທ່ ອື ລະກ່ ຸມ 3. ຂນັ້ ສະຫຸບຼ ( 5 ນາທີ ) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນຊ່ ວຍກນັ ບອກມະໂນທດັ ຂອງຄາໍ ສບັ ທ່ ເີ ຮດັ ກດິ ຈະກໍາ - ປາ ເປັນແນວໃດ - ເຕ່ າົ ເປັນແນວໃດ - ໝໍ້ ເປັນແນວໃດ 136 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ

- ໂຖດອກໄມ ້ ເປັນແນວໃດ - ໝກໍ້ ານາໍ້ ເປັນແນວໃດ ສ່ ກື ານສອນ ຮູບພາບທ່ ມີ ສີ ່ ງິ ຕ່ ໍເຕມີ ຜດິ ປົກກະຕຊິ ດັ ເຈນ ສາມາດຖອດຖອນໄດ້ ຫຼື ລບຶ ໄດຕ້ ວົ ຢ່ າງເຊ່ ນັ : ຮູບປາມີ ຂາ, ເຕ່ າົ ມີ 8 ຂາ, ໝໍມ້ ີ 4 ຫ,ູ ໂຖດອກໄມມ້ ໝີ າກໄມ,້ ໝໍກ້ ານາໍ້ ມຫີ າງ ແລະ ມຕີ ນີ . 5. ການປະເມນີ ຜນົ ການສອນແບບຈດິ ປັນຍາເນນັ້ ການພວົ ພນັ ລະຫວ່ າງຄກູ ບັ ເດກັ ຕະຫອຼ ດເວລາການສອນ ວຽກປະເມນີ ຮູບພາບການສອນຄກື ານປະເມນີ ຜນົ ການຮຽນຮູ ້ ແລະ ການທດົ ສອບລະຫວ່ າງການຮຽນ ວທິ ທີ ່ ໃີ ຊໃ້ ນການປະ ເມນີ ຫຼກັ ຄ:ື 1) ການທດົ ສອບດວ້ ຍການໃຊກ້ ດິ ຈະກໍາ ຫຼື 2) ທດົ ສອບໂດຍໃຊແ້ ບບທດົ ສອບ ຄູນໍາຜນົ ມາ ພຈິ າລະນາຕາມຈດຸ ປະສງົ ການຮຽນແຕ່ ລະຄງັ້ ເພ່ ອື ການສອນເສມີ ຫຼື ວາງແຜນແກໄ້ ຂການສອນເພ່ ມີ ເຕມີ ຂອງຄູ ຕ່ ໄໍ ປ. 6. ການຈດັ ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມການຮຽນຮູ ້ ການຈດັ ຫອ້ ງຮຽນຂອງການສອນແບບຈດິ ປັນຍາບ່ ໍເຄ່ ງັ ຄດັ ກບັ ຮູບແບບການຈດັ ບ່ ອນນ່ ງັ ຮຽນຜູຮ້ ຽນ ສາມາດນ່ ງັ ຮຽນໄດຕ້ າມປົກກະຕິ ແຕ່ ບ່ ອນນ່ ງັ ຕອ້ ງເຄ່ ອື ນທ່ ໄີ ດຄ້ ່ ອງຕວົ ສໍາລບັ ການຈດັ ກ່ ຸມ ຫຼື ຈດັ ກດິ ຈະກໍາ ຕ່ າງໆ ຫອ້ ງຮຽນຕອ້ ງມີພນື້ ທ່ ີກວາ້ ງພໍສໍາລັບເຮດັ ກດິ ຈະກໍາ ໃນຫອ້ ງຮຽນຕອ້ ງມີອຸ ປະກອນທ່ ີຊ່ ວຍໃຫຄ້ ູ ສາມາດນາໍ ຜນົ ງານຜູຮ້ ຽນສະແດງໄດ້ ຢ່ າງໜອ້ ຍຕອ້ ງມປີ າ້ ຍນເິ ທດ ຫຼື ມພີ ນື້ ທ່ ຝີ າຫອ້ ງໄວຕ້ ດິ ຜນົ ງານຂອງຜູຮ້ ຽນ ໄດ.້ 7. ບດົ ບາດຂອງຄູ ຄູໃຊວ້ ທິ ກີ ານສອນແບບຈດິ ປັນຍາມບີ ດົ ບາດສາໍ ຄນັ ດ່ ງັ ນ:ີ້ 1) ເປັນຜູອ້ ອກແບບກດິ ການຮຽນ - ການສອນທ່ ກີ ະຕຸນ້ ໃຫຜ້ ູຮ້ ຽນຄນົ້ ຄດິ ຫາຄວາມຮູດ້ ວ້ ຍຕນົ ເອງ ຄູຜູ ້ ສອນຕອ້ ງມຄີ ວາມຮູຢ້ ່ າງຈະແຈງ້ ສາມາດສາ້ ງເປັນມະໂນພາບໃນເລ່ ອື ງທ່ ສີ ອນໄດຢ້ ່ າງຊດັ ເຈນ ແລວ້ ຖ່ າຍຖອດລງົ ສ່ ູກດິ ຈະກໍາໃຫເ້ ດກັ ຄດິ ແລະ ປະຕບິ ດັ ພດັ ທະນາເປັນອງົ ປະກອບຄວາມຮູໄ້ ດດ້ ວ້ ຍຕນົ ເອງ. 2) ເປັນຜູສ້ າ້ ງບນັ ຍາກາດການຮຽນຮູດ້ ວ້ ຍການດໍາເນນີ ກດິ ຈະກາໍ ດ່ ງັ ນ:ີ້ - ກຽມຄວາມພອ້ ມຜູຮ້ ຽນ - ດາໍ ເນນີ ກດິ ຈະກາໍ ການຮຽນຮູ ້ - ອໍານວຍຄວາມສະດວກໃຫຜ້ ູຮ້ ຽນ - ເປັນແຫ່ ງຼ ຄວາມຮູໃ້ ຫຜ້ ູຮ້ ຽນ - ກະຕຸນ້ ໃຫຜ້ ູຮ້ ຽນເກດີ ການຄນົ້ ຄດິ - ໃຫຄ້ າໍ ປຶກສາແນະນາໍ ເວລາຮຽນ - ສ່ ງົ ເສມີ ການສະຫຸບຼ ຫວົ ຂໍຄ້ ວາມຮູທ້ ່ ຕີ ງົ ກບັ ຈດຸ ປະສງົ ການຮຽນຮູ ້ 3) ເປັນຜູກ້ ະຕຸນ້ ການຮຽນຮູ ້ - ນເິ ທດການເຮດັ ກດິ ຈະກາໍ ກ່ ຸມ 137 ແປໂດຍ: ອປ ຄາໍ ຜງັ ໄຊຍະວງົ

- ໃຫຄ້ ໍາແນະນາໍ ແລະ ຫວົ ຂໍຄ້ ວາມຮູ ້ - ແກບ້ ນັ ຫາກ່ ຸມເມ່ ອື ບ່ ສໍ າມາດດໍາເນນີ ກດິ ຈະກາໍ ໄດ້ 4) ເປັນຜູນ້ າໍ ການຄນົ້ ພບົ ການຮຽນຮູດ້ ວ້ ຍການເຮດັ ທຸລະກາໍ ດ່ ງັ ນ:ີ້ - ເປັນແຫ່ ຼງຂມໍ້ ນູ ຄວາມຮູໃ້ ຫແ້ ກ່ ຜູຮ້ ຽນລະຫວ່ າງຜູຮ້ ຽນເຮດັ ກດິ ຈະກາໍ - ປະເມນີ ຜນົ ແລະ ປອ້ ນຂໍມ້ ູນກບັ ຄນື ເມ່ ອື ຜູຮ້ ຽນນາໍ ສະເໜຜີ ນົ ງານ ຫຼື ແນວຄດິ ຢ່ າງສາ້ ງສນັ 5) ເປັນຜູຈ້ ດັ ຄວາມພອ້ ມເພ່ ອື ການຮຽນຮູ ້ - ກຽມຄວາມຮູ ້ ຫຼື ເອກະສານ ຫຼື ຂມໍ້ ູນ ຫຼື ຜງົ ານວໄິ ຈທ່ ດີ ່ ຽວຂອ້ ງ - ກຽມສ່ ,ື ວດັ ສະດຸອຸປະກອນດໍາເນນີ ກດິ ຈະກາໍ ການສອນ - ກຽມພອ້ ມໃນການດໍາເນນີ ກດິ ຈະກາໍ ການສອນ ການສອນແບບຈດິ ປັນຍາເປັນການຈດູ ສະນວນຂອງການຮຽນຮູຢ້ ່ າງມຄີ ວາມສຸກ ແລະ ປະທບັ ໃຈ ຄູທ່ ໃີ ຊ້ ການສອນແບບຈດິ ປັນຍາຕອ້ ງມຄີ ວາມຄໍານງຶ ເຖງິ ເປົາ້ ໝາຍການສອນ ບດົ ບາດຂອງຄູ ແລະ ຜູຮ້ ຽນຕະຫຼອດ ເວລາວ່ າຕອ້ ງການໃຫຜ້ ູຮ້ ຽນຮູຫ້ ຍງັ ແດ່ ຈ່ ງິ ສະນຸກສະໜານ ແລະ ພບົ ຄວາມຮູໄ້ ດພ້ າຍໃນເວລາທ່ ີກໍານດົ ຄູທ່ ີ ສອນແບບຈດິ ປັນຍາລະກບັ ອະນຸບານສກຶ ສາຕອ້ ງມຄີ ຸນສມົ ບດັ ດ່ ງັ ນ:ີ້ 1. ມຄີ ວາມຮູກ້ ່ ຽວກບັ ພດັ ທະນາການຕາມໄວ ຄູຕອ້ ງຮູພ້ ດັ ທະນາການຂອງເດກັ ວຸດທພິ າວະຂອງເດກັ ເຊ່ ງິ ການຮູກ້ ານເຄ່ ອື ນໄຫວ ແລະ ພດຶ ຕກິ າໍ ຂອງ ເດກັ ຈະຊ່ ວຍໃຫຄ້ ຮູ ູຂ້ ອບເຂດຂອງເນອື້ ໃນບດົ ຮຽນທ່ ຈີ ະມາສອນ ການເຊ່ ອື ມຕ່ ໍເນອື້ ໃນບດົ ຮຽນກບັ ປະສບົ ການ ເດມີ ທ່ ຈີ ະນໍາມາສອນເພ່ ມີ ພດັ ທະນາສະຕປິ ັນຍາ, ທກັ ສະ ແລະ ທດັ ສະນະຄະຕຂິ ອງຜູຮ້ ຽນໄດຖ້ ກື ຕອ້ ງກບັ ຄວາມຕອ້ ງການຂອງຜູຮ້ ຽນ ແລະ ຊ່ ວຍໃນການສາ້ ງຄວາມພວົ ພນັ ເພ່ ມີ ເສມີ ສາ້ ງການຮຽນຮູຢ້ ່ າງເປັນທາໍ ມະຊາດ ໃຫແ້ ກ່ ເດດັ . 2. ມຄີ ວາມເຊ່ ອື ໃນປັດສະຍາການສກຶ ສາພພິ ດັ ນະນຍິ ມົ ການສອນແບບຈດິ ປັນຍາມຄີ ວາມເຊ່ ອື ວ່ າການສອນເນນັ້ ເດກັ ເປັນໃນກາງບ່ ແໍ ມ່ ນການໃຫເ້ ດກັ ຮຽນຢ່ າງ ອດິ ສະຫະຼ ແຕ່ ເປັນການຮຽນຮູຈ້ າກປະສບົ ການການລງົ ມປື ະຕບິ ດັ ທ່ ເີ ປັນຄວາມສຸກ ແລະ ຮຽນດວ້ ຍຕນົ ເອງ ຜູ ້ ຮຽນແຕ່ ລະຄນົ ມຄີ ວາມແຕກຕ່ າງຫຼາຍ ຄູຕອ້ ງຈດັ ປະສບົ ການທ່ ຈີ ງູ ໃຈໃຫຜ້ ູຮ້ ຽນເກດີ ຄວາມສນົ ໃຈຕ່ ກໍ ານຮຽນຮູ ້ ປະທບັ ໃຈ ສາມາດນາໍ ຄວາມຮໄູ ້ ປໃຊເ້ ຮດັ ວຽກໄດ້ ອກີ ທງັ ຍງັ ໃສ່ ໃຈຕ່ ໍການຮຽນຮູຢ້ ່ າງຕ່ ໍເນ່ ອີື ງຕະຫຼອດຊວີ ດິ . 3. ມຄີ ວາມຄດິ ສາ້ ງສນັ ແລະ ສະນຸກທ່ ຈີ ະສາ້ ງກດິ ຈະກາໍ ການສອນໃຫຜ້ ູຮ້ ຽນຮູຢ້ ່ າງສະຫລາດທງັ ປັນຍາ ແລະ ອາລມົ ພອ້ ມສະເໜທີ ່ ຈີ ະພດັ ທະນາການຮຽນ - ການສອນຂອງຕນົ ໃຫເ້ ປັນຜູສ້ ອນທ່ ມີ ປີ ະສດິ ທພິ າບ ພອ້ ມທງັ ຍອມຮບັ ຄາໍ ຕາໍ ນິ ແລະ ແກໄ້ ຂໃນທນັ ທ.ີ 4. ມຄີ ວາມອກົ ທນົ ແລະ ບ່ ໍທໍຕ້ ່ ໍການປັບກດິ ຈະກໍາໃຫຈ້ ງູ ໃຈຜູຮ້ ຽນໄດໄ້ ປສ່ ູຈດຸ ປະສງົ ຂອງການສອນໃຫ້ ໄດ.້ 8. ການມສີ ່ ວນຮ່ ວມຂອງຜູປ້ ົກຄອງ ການຮຽນ - ການສອນແບບຈດິ ປັນຍາຈະສໍາເລດັ ໃນຊນັ້ ຮຽນເປັນສ່ ວນໃຫຍ່ ຍກົ ເວນັ້ ບາງກດິ ຈະກໍາທ່ ຄີ ູ ອອກແບບໃຫຜ້ ູປ້ ົກຄອງເຂາົ້ ມາມສີ ່ ວນຮ່ ວມໃນ 4 ລກັ ສະນະ 1. ເປັນຜູຮ້ ່ ວມມໃື ນການຈດັ ຫາອຸປະກອນເພ່ ອື ການຮຽນຮູໃ້ ຫກ້ ບັ ເດກັ . 138 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ

2. ເປັນແຫ່ ຼງວທິ ະຍາການໃຫກ້ ບັ ເດກັ ໃນການຕອບຄວາມຮູ ້ ຫຼື ສາລະສນົ ເທດທ່ ກີ ່ ຽວຂອ້ ງກບັ ການຮຽນຮູແ້ ຕ່ ລະເລ່ ອື ງ. 3. ເປັນຜູຮ້ ່ ວມການຮຽນຮູກ້ ບັ ເດກັ ໂດຍເຮດັ ວຽກທ່ ຄີ ູຈະມອບໝາຍໃຫເ້ ດກັ ໄປສກຶ ສາຕ່ ໍເນ່ ອື ງທ່ ບີ າ້ ນເປັນຮູບ ແບບການບາ້ ນ. 4. ເປັນແຫ່ ຼງຂໍມ້ ູນສໍາລບັ ຄູ ແລະ ໂຮງຮຽນໂດຍການປະສານງານການສກຶ ສາ ເພ່ ອື ການພດັ ທະນາເດກັ ຮ່ ວມ ກນັ . 9. ການນໍາໄປໃຊ້ ການຮຽນ - ການສອນແບບຈດິ ປັນຍາເປັນຮູບແບບການສອນທ່ ໃີ ຊກ້ ບັ ເດກັ ໃຫຍ່ ຕງັ້ ແຕ່ ປະຖມົ ສກຶ ສາ ໄປເຖງິ ຜູໃ້ ຫຍ່ ເມ່ ອື ນາໍ ມາໃຊກ້ ບັ ເດກັ ກ່ ອນໄວຮຽນສ່ ງິ ທ່ ຕີ ອ້ ງປັບໃຊໃ້ ຫເ້ ໝາະສມົ ຄ:ື 1. ຈດຸ ປະສງົ ຂອງການຮຽນ - ການສອນເດກັ ກ່ ອນໄວຮຽນເນນັ້ 3 ປະການຄ:ື 1) ສ່ ງົ ເສມີ ພດັ ທະນາການ, 2) ສ່ ງົ ເສມີ ພດັ ທະນາການຈດິ ນຍິ ມົ ແລະ 3) ສ່ ງົ ເສມີ ສະຕປິ ັນຍາ. 2. ສາລະຄວາມຮູທ້ ່ ໃີ ຊສ້ ອນຈະເນນັ້ ເຖງິ ຄວາມຮູສ້ ໍາລບັ ເດກັ ກ່ ອນໄວຮຽນທາງດາ້ ນພາສາ, ດາ້ ນສງັ ຄມົ ສກຶ ສາ, ດາ້ ນວທິ ະຍາສາດ, ດາ້ ນຄະນດິ ສາດ ແລະ ສງົ ເສມີ ລກັ ສະນະນໄິ ສ ເພ່ ອື ໃຫເ້ ດກັ ໄດສ້ າລະ ຄວາມຮູພ້ ນື້ ຖານດ່ ງັ ກ່ າວໃຫຄ້ ູກໍານດົ ເປັນແກນກດິ ຈະກໍາປະຈາໍ ວນັ ເຊ່ ນັ : ວນັ ຈນັ ຈະເນນັ້ ພາສ່ , ວນັ ອງັ ຄານຈະເນນັ້ ຄະນດິ ສາດເປັນຕນົ້ ແຕ່ ວ່ າຕອ້ ງປະສມົ ປະສານກມົ ກນື ກບັ ເນອື້ ໃນ ແລະ ກດິ ຈະກໍາ ການຮຽນຮູເ້ ພ່ ອື ເສມີ ພດັ ທະນາການເດກັ ແບບອງົ ລວມ. 3. ການສອນແຕ່ ລະຂນັ້ ຮຽນຕອ້ ງພຈິ າລະນາມະໂນທດັ ທ່ ຕີ ອ້ ງຮຽນ ແລະ ກດິ ຈະກໍາໃຫສ້ ອດຄ່ ອງກບັ ອາຍຸຂອງເດກັ . 4. ຕອ້ ງປັບຕາຕະລາງກດິ ຈະກໍາປະຈາໍ ວນັ ໃຫສ້ ອດຄ່ ອງກບັ ການໃຊເ້ ວລາໃນການເຮດັ ກດິ ຈະກໍາຂອງການ ຮຽນແຕ່ ລະວນັ . 5. ການກໍານດົ ເນອື້ ໃນ, ສາລະວຊິ າແຕ່ ລະໜ່ ວຍການສອນ ຄູຕອ້ ງວາງແຜນການສອນຕະຫຼອດຫຼກັ ສູດ ແຕ່ ລະພາກຮຽນກ່ ອນ ແລວ້ ຈ່ ງິ ວາງແຜນການສອນປະຈໍາໜ່ ວຍ ເນອື້ ໃນທ່ ີສອນແຕ່ ລະວັນເພ່ ອື ໃຫກ້ ານຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ກ່ ອນໄວຮຽນໄດຄ້ ວບຄຸມເຖງິ ສ່ ງິ ທ່ ຕີ ອ້ ງການໃຫເ້ ດກັ ຮຽນຮູຕ້ າມຫຼກັ ສູດ ການ ມແີ ຜນການສອນປະຈາໍ ພາກຮຽນນອກຈາກຄູຈະສາມາດລງົ ກດິ ຈະກໍາເຊ່ ງິ ເປັນຫຼກັ ສູດເສມີ ນອກຂນັ້ ຮຽນໄດແ້ ລວ້ ຍງັ ເປັນການກວດສອບຄວາມຄວບຄຸມຂອງສາລະທ່ ຕີ ອ້ ງຮຽນທງັ ຫຼກັ ສູດ ພອ້ ມທງັ ປັບ ຫຼກັ ສູດໃຫໄ້ ດຕ້ າມຄວາມຈາໍ ເປັນຂອງສະຖານະການ. ຕອນທີ 3 139 ແປໂດຍ: ອປ ຄາໍ ຜງັ ໄຊຍະວງົ

ການໃຊຮ້ ູບແບບການຮຽນ - ການສອນ ຮູບແບບການຮຽນ - ການສອນແຕ່ ລະຮູບແບບມຈີ ດຸ ເດ່ ນັ ສະເພາະຂອງຮູບແບບທ່ ຄີ ູສາມາດເລອື ກໃຊ້ ຫຼື ປະຍຸກໃຊເ້ ໝາະສມົ ກບັ ຜູຮ້ ຽນ ແລະ ຂນັ້ ຮຽນຂອງຕນົ ຈດຸ ສໍາຄນັ ຂອງການໃຊຮ້ ູບແບບຢ່ ູທ່ ຄີ ູເຂາົ້ ໃຈມະໂນ ທດັ ຂອງຮູບແບບ, ແນວຄດິ ພນື້ ຖານ, ຫຼກັ ການສອນ, ວທິ ກີ ານຮຽນ - ການສອນ, ການປະເມນີ ຜນົ , ການຈສັ ່ ງິ ແວດລອ້ ມການຮຽນຮູ,້ ບດົ ບາດຂອງຄູ ແລະ ການມສີ ່ ວນຮ່ ວມຂອງຜູປ້ ົກຄອງຢ່ າງຊດັ ເຈນ. ບດົ ທີ 15 140 ແປໂດຍ: ອປ ຄາໍ ຜງັ ໄຊຍະວງົ

ການເລອື ກໃຊຮ້ ູບແບບການຮຽນ - ການສອນ ການຮຽນຮູເ້ ປັນຂະບວນການຕ່ ໍເນ່ ອື ງ ສາມາດເພ່ ມີ ພູນຕາມປະສບົ ການທ່ ໄີ ດຮ້ ບັ ເຊ່ ງິ ການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ໄດມ້ າຈາກຫຼາຍທາງເຊ່ ນັ : ການຮຽນແບບຄນົ ອ່ ນື , ການຫຼນິ້ ແລະ ການຮບັ ຮູຈ້ າກຜູອ້ ່ ນື ດວ້ ຍການສ່ ສື ານພາສາ ທ່ າທາງ ລວມທງັ ການຮຽນ - ການສອນ ອງົ ປະກອບໃນການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ແຕ່ ລະຄນົ ຢ່ ູທ່ ີການຈງູ ໃຈກບັ ປະສບົ ການທ່ ເີ ດກັ ໄດຮ້ ບັ ປະສບົ ການຈະສາ້ ງມະໂນທດັ ໃຫກ້ ບັ ເດກັ ຖາ້ ປະສບົ ການດມີ ຄີ ວາມຊດັ ເຈນ ໂອກາດ ໃນການຮຽນຮູ ້ ແລະ ເຂາົ້ ໃຈມະໂນທດັ ຈະມຫີ ຼາຍຂນື້ ອກີ ທງັ ຍງັ ເພ່ ມີ ຄວາມໝນັ້ ໃຈໃນຄວາມສາມາດໃຫກ້ ບັ ເດກັ ຫຼາຍຂນື້ ດວ້ ຍ( Ebbeck, 1991: 47 ). ການຮຽນ - ການສອນເປັນປະສບົ ການເສມີ ໃຫເ້ ດກັ ເກດີ ການຮຽນຮູຢ້ ່ າງມຄີ ຸນນະພາບ ປ່ ຽນພດຶ ຕກິ າໍ ຢ່ າງມີ ຄວາມໝາຍ ຄນົ ອາດຮຽນຮູໄ້ ດເ້ ອງຕາມທໍາມະຊາດ ແຕ່ ການຮຽນຮູຈ້ ະມຄີ ຸນນະພາບຫຼາຍຂນື້ ຖາ້ ເດກັ ມກີ ານ ພວົ ພນັ ກບັ ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມ ແລະ ຜູໃ້ ຫຍ່ ຄູຄບື ຸກຄນົ ທ່ ີຊ່ ວຍໃຫເ້ ດກັ ເກດີ ການຮຽນຮູທ້ ່ ມີ ປີ ະສດິ ທພິ າບ ແລະ ຫາກວ່ າຮູບແບບການຮຽນ - ການສອນສອດຄ່ ອງກບັ ພາວະຂອງເດກັ ໂອກາດເດກັ ຈະຮຽນຮໄູ ້ ດດ້ ຈີ ະມຫີ ຼານຂນື້ ດວ້ ຍ. 1. ຄວາມເໝອື ນໃນຄວາມຕ່ າງ ການຮຽນ - ການສອນທຸກຮູບແບບຕ່ າງສ່ ງົ ຜນົ ຕ່ ໍເດກັ ໃນການຮຽນຮູ ້ ແຕ່ ສ່ ງິ ມຸງ້ ຫວງັ ຂອງການຮຽນ - ການ ສອນເດກັ ກ່ ອນໄວຮຽນສກຶ ສາຢ່ າງນອ້ ຍຕອ້ ງສ່ ງົ ເສມີ ໃຫເ້ ດກັ ມພີ ດັ ທະນາການທາງຮ່ າງກາຍ, ທງັ ກາ້ ມຊນີ້ ໃຫຍ່ ກາ້ ມຊນີ້ ນອ້ ຍ, ການເຄ່ ອື ນໄຫວ, ຄວາມຄ່ ອງຕວົ ແລະ ມສີ ຸຂະພາບດີ ໃນດາ້ ນຈດິ ສງັ ຄມົ ເດກັ ສາມາດເປັນຕວົ ຂອງຕວົ ເອງ, ມຄີ ວາມພາກພູມໃຈ, ຮຽນຮູທ້ ່ ຈີ ະຢ່ ູຮ່ ວມກບັ ຜູອ້ ່ ນື ໄດ,້ ມຄີ ວາມຄດິ ອດິ ສະຫຼະສາ້ ງສນັ ລເິ ລ່ ີມ ສາມາດສ່ ສື ານກບັ ຜູອ້ ່ ນື ໄດຢ້ ່ າງມຄີ ວາມໝາຍ ທ່ ສີ ໍາຄນັ ບ່ ໍກາ້ ວລາ້ ວ, ສະຫາຼ ດ ແລະ ຍນິ ດີ ໃນເວລາດຽວກນັ ເດກັ ຕອ້ ງມຄີ ວາມງອກງາມທາງປັນຍາທນັ ຕ່ ໍສະພາບໂລກ ແລະ ສງັ ຄມົ ເຊ່ ງິ ຮູບແບບການຮຽນ - ການສອນແຕ່ ລະ ຮູບແບບຈະມຈີ ດຸ ເນນັ້ ສໍາຄນັ ຂອງຮູບແບບທ່ ີເປັນລກັ ສະນະສະເພາະຂອງຮູບແບບນນັ້ ໆ ບາງຮູບແບບອາດເ ໝອື ນກນັ ທງັ ປັນຍາ ແລະ ວຊິ າການ ສ່ ວນການດໍາເນນີ ການສອນແຕກຕ່ າງກນັ ໄປຕາມຫຼກັ ການ ແລະ ທດິ ສະດີ ພນື້ ຖານທ່ ີກ່ ຽວຂອ້ ງ ຕວົ ຢ່ າງເຊ່ ນັ : ການຮຽນ - ການສອນແບບໄຮ/ສະໂຄບ, ການຮຽນ - ການສອນແບບ ໂຄງການ ແລະ ການຮຽນ - ການສອນແບບເລກັ ຈໂີ ອເອມເີ ລຍ ເປັນຮູບແບບການຮຽນ - ການສອນທ່ ີມີ ຂະບວນການຮຽນ - ການສອນເໝອື ນກນັ ຄເື ລ່ ມີ ການຮຽນຈາກຄວາມສນົ ໃຈຂອງເດກັ ຕາມດວ້ ຍການວາງ ແຜນຄນົ້ ຫາຄວາມຮູ ້ ການປະຕບິ ດັ ແລະ ການນໍາສະເໜຜີ ນົ ງານ ຂໍແ້ ຕກຕ່ າງທ່ ພີ ບົ ໄດແ້ ກ່ : ການຮຽນ - ການ ສອນຕາມແບບໄຮ/ສະໂຄບ ເປັນປະສບົ ການຢ່ ູໄສກ່ ໍໄດໃ້ ນຊນັ້ ຮຽນ ສ່ ວນການຮຽນ - ການສອນແບບໂຄງການ ເນນັ້ ປະສບົ ການການຮຽນນອກຫອ້ ງຮຽນລວມດວ້ ຍ ໃນຂະນະທ່ ກີ ານຮຽນ - ການສອນແບບເລກັ ຈໂີ ອເອມີ ເລຍເນນັ້ ການສ່ ສື ານການຮຽນຮູດ້ ວ້ ຍງານສລິ ະປະ ຄວາມແຕກຕ່ າງທ່ ກີ ່ າວມານີ້ ເປັນຂໍສ້ ງັ ເກດສໍາລບັ ຄູໃນການ ເລອື ກໃຊຮ້ ູບແບບການຮຽນ - ການສອນໃຫເ້ ໝາະສມົ ກບັ ພາລະບດົ ບາດຂອງໂຮງຮຽນ ແລະ ສກັ ກາຍະພາບ ຂອງຄ.ູ 2. ຫຼກັ ການການເລອື ກໃຊຮ້ ູບແບບ ມໂີ ຮງຮຽນອະນບຸ ານຫາຼ ຍໂຮງຮຽນທ່ ນີ າໍ ຮູບແບບການສອນຕ່ າງໆ ໄປໃຊຈ້ ດັ ການຮຽນ - ການສອນບາງ 141 ແປໂດຍ: ອປ ຄາໍ ຜງັ ໄຊຍະວງົ

ໂຮງຮຽນຢຶດຮູບແບບການຮຽນ - ການສອນຢ່ າງໃດຢ່ າງໜ່ ງຶ ເປັນເອກະລາດ ແຕ່ ບາງໂຮງຮຽນບູລະນາການຫຼາຍ ຮູບແບບເຂາົ້ ດວ້ ຍກນັ ຂນື້ ຢ່ ູກບັ ຄວາມເຊ່ ອື ແລະ ສດັ ທາຂອງຜູໃ້ ຊ້ ຕາມລກັ ສະນະຂອງຮູບແບບການຮຽນ - ການສອນ ບາງຮູບແບບເປັນແນວຄດິ ເຊງີ ທດິ ສະດີ ບາງຮູບແບບເປັນຫຼກັ ສູດ ຫຼື ການຈດັ ປະສບົ ການໂດຍກງົ ແລະ ບາງຮູບແບບເນນັ້ ວທິ ກີ ານສອນ ດ່ ງັ ນນັ້ ຈງຶ້ ເປັນໄປໄດທ້ ່ ເີ ຮາົ ຈະພບົ ວ່ າມໂີ ຮງຮຽນມອນເຕຊໍລ,ີ ມໂີ ຮງຮຽນ ວໍດອບ ແລະ ເປັນໄປໄດທ້ ່ ີເຮາົ ຈະພບົ ວ່ າມໂີ ຮງຮຽນທ່ ບີ ໍຢຶດຮູບແບບການສອນໃດການສອນໜ່ ງຶ ເປັນຫຼັກ ແຕ່ ຍບິ ປະເດນັ ຫຼກັ ມາເປັນແນວທາງການຈດັ ການຮຽນ - ການສອນຂອງຕນົ ດວ້ ຍເຫດຜນົ ວ່ າການຮຽນ - ການ ສອນແຕ່ ລະແບບແຕ່ ລະຢ່ າງມຂີ ໍຈ້ າໍ ກດັ ສະເພາະ ຮູບແບບການສອນໜ່ ງຶ ອາດເໝາະກບັ ຈດຸ ປະສງົ ການຮຽນ - ການສອນໜ່ ງຶ ແຕ່ ບ່ ໍເໝາະກັບອີກຈດຸ ປະສົງໜ່ ງຶ ກ່ ໍໄດ້ ດ່ ງັ ນນັ້ ການເລືອກໃຊຮ້ ູບແບບໃດໜ່ ງຶ ຈ່ ງຶ ເປັນການ ພຈິ າລະນາຂອງຄູ. ຫກຼັ ທ່ ຈີ ະຊ່ ວຍຄໃູ ນການຕດັ ສນິ ໃຈເລອື ກໃຊຮ້ ູບແບບການຮຽນ - ການສອນຄ:ື ການເລອື ກໃຊໃ້ ຫຕ້ ງົ ເປົາ້ ໝາຍການສກຶ ສາເດກັ ກ່ ອນໄວຮຽນ ເຊ່ ງິ ມຂີ ໍທ້ ່ ຕີ ອ້ ງພຈິ າລະນາດ່ ງັ ນ:ີ້ 1) ເດກັ ມຄີ ວາມແຕກຕ່ າງກນັ ການຈດັ ການສກຶ ສາຕອ້ ງຢຶດຫກຼັ ວ່ າ ຜູຮ້ ຽນທຸກຄນົ ສາມາດຮຽນຮໄູ ້ ດ້ ແລະ ພດັ ທະນາຕນົ ເອງໄດ້ ການ ຈດັ ການຮຽນ - ການສອນໂດຍໃຫໂ້ ອກາດຜູຮ້ ຽນໄດຄ້ ນົ້ ພບົ ຄວາມຮູເ້ ອງ, ໄດຄ້ ດິ , ໄດມ້ ສີ ່ ວນຮ່ ວມ ໃນສ່ ງິ ທ່ ສີ ນົ ໃຈດວ້ ຍຕນົ ເອງຢ່ າງສອດຄ່ ອງກບັ ຄວາມແຕກຕ່ າງຂອງເດກັ ຈະດປັນການຮຽນຮູທ້ ່ ີມີ ຄວາມໝາຍ ແລະ ເປັນປະໂຫຍດກບັ ເດກັ ຫາຼ ຍ ອກີ ທງັ ຍງັ ສ່ ງົ ເສມີ ສກັ ກາຍະພາບຂອງເດກັ ແຕ່ ລະຄນົ ດວ້ ຍ ( ວໄິ ຊ ວງົ ໄທ, 2543: 9 - 10 ) 2) ການສອນເດກັ ກ່ ອນໄວຮຽນເປັນຈດຸ ມຸງ້ ໝາຍໃນອານາຄດົ ການສກຶ ສາເດກັ ກ່ ອນໄວຮຽນເປັນການຈດັ ການສກຶ ສາເພ່ ອື ການດູແລ ແລະ ສ່ ງົ ເສີມພດັ ທະນາການ ເດກັ ໃຫມ້ ກີ ານຈະເລນີ ເຕີບໂຕ ແລະ ພດັ ທະນາໄດເ້ ຕມັ ສກັ ກາຍະພາບໃນທຸກດາ້ ນເພ່ ອື ການຈະເລນີ ເຕມີ ໃຫຍ່ ທ່ ມີ ຄີ ຸນນະພາບ ດ່ ງັ ນນັ້ ໃນການຈດັ ການຮຽນ - ການສອນ ຄສູ ອນເດກັ ກ່ ອນໄວຮຽນບ່ ໍເນນັ້ ສະເພາະພດັ ທະນາການດາ້ ນໃດດາ້ ນໜ່ ງຶ ແຕ່ ການຈດັ ການຮຽນ - ການສອນສໍາລບັ ເດກັ ກ່ ອນໄວຮຽນມີ ຈດຸ ມຸງ້ ໝາຍພດັ ທະນາເດກັ ຢ່ າງຮອບດາ້ ນ ຄູຕອ້ ງສາມາດບູລະນາການຮຽນຮູທ້ ງັ ທາງດາ້ ນສະຕປິ ັນຍາ, ອາລມົ , ສງັ ຄມົ ແລະ ຮ່ າງກາຍໄປພອ້ ມກນັ ໃນຂະນະດຽວກນັ ການສອນນນັ້ ຕອ້ ງສາມາດສາ້ ງສູນທະລີ ຕ່ ໍການຮຽນ ແລະ ຄວາມເປັນຜູໃ້ ຫຍ່ ທ່ ມີ ຄີ ຸນນະພາບໃນອານາຄດົ ໃຫກ້ ບັ ເດກັ ດວ້ ຍ. 3) ເດກັ ກ່ ອນໄວຮຽນເປັນໄວແຫ່ ງການຮຽນຮູ ້ ການສອນເນນັ້ ຜູຮ້ ຽນເປັນສາໍ ຄນັ ຈະເກດີ ຂນື້ ເມ່ ອື ເວລາຄູປ່ ຽນຂະບວນການຂອງຄູ ດວ້ ຍການເບ່ ງິ ສກັ ກາຍະພາບມະນຸດໃນດາ້ ນພູມປັນຍາເຊ່ ງິ ໝາຍເຖງິ ຄວາມສາມາດຫຼາກຫຼາຍຂອງຍຸກຄນົ ແລວ້ ປັບ ຄວາມຄດິ ຂອງຕນົ ເອງໃຫເ້ ປັນລະບບົ ໂດຍໃຊແ້ ຜນຄວາມຄດິ ໃນການວເິ ຄາະຫຼກັ ສູດ ແລະ ສາລະ ການຮຽນຮູມ້ າບູລະນາການເປັນກດິ ຈະກໍາການຮຽນຮູໄ້ ປສ່ ູຜູຮ້ ຽນ ແຕ່ ຄູຕອ້ ງເຊ່ ອື ວ່ າເດກັ ສາມາດຮຽນ ຮໄູ ້ ດ້ ພດັ ທະນາໄດຕ້ າມແນວຄດິ ປັດສະນາ ແລະ ເຊ່ ອື ວ່ າຄວາມຮູເ້ ປັນສ່ ງິ ທ່ ເີ ກດີ ຂນື້ ແລະ ປ່ ຽນແປງ ໄດ(້ ວໄິ ຊ ວງົ ໄທ, 2543: 17 ) ການສອນຕອ້ ງໃຫໂ້ ອກາດຮຽນຮູຈ້ າກປະສບົ ການດວ້ ຍຕນົ ເອງ. 4) ການຮຽນຮູເ້ ປັນຂະບວນການເພ່ ມີ ພູນປຸງແຕ່ ງຄວາມຄດິ , ທກັ ສະນໄິ ສ, ການສະແດງອອກ ການຮຽນຮູຈ້ ະເຮດັ ໃຫຄ້ ນົ ປ່ ຽນແປງໄປຈາກເດມີ ອນັ ເນ່ ອື ງມາຈາກປະສບົ ການ ເຊ່ ງິ ການປ່ ຽນແປງນີິ້ 142 ແປໂດຍ: ອປ ຄາໍ ຜງັ ໄຊຍະວງົ

ອາດເປັນການປ່ ຽນແປງຄວາມຮູ ,້ ປ່ ຽນແປງພຶດຕິກໍາທ່ ີຈະແຕກຕ່ າງໄປຈາກຄງັ້ ກ່ ອນ ແລະ ມີ ປະສດິ ທພິ າບສູງຂນື້ ເຊ່ ນັ ກນັ ກບັ ການຮຽນຮູໃ້ ນຕວົ ເດກັ , ການປ່ ຽນແປງພດຶ ຕກິ າໍ ຂອງເດກັ ຈະເນ່ ອື ງມາ ຈາກປະສບົ ການທ່ ີເດກັ ໄດຮ້ ບັ ລວມເຖິງປະສບົ ການຕາມຫຼກັ ສູດທ່ ີຈດັ ເປັນແກນຂອງຂະບວນການ ຮຽນຮູດ້ ວ້ ຍ(Morrison, 2000: 97). 5) ເດກັ ຕອ້ ງການພດັ ທະນາທກັ ສະການຄດິ ການຈດັ ການຮຽນ - ການສອນທ່ ເີ ໝາະສມົ ກບັ ເດກັ ກ່ ອນໄວຮຽນຄກື ານເປີດໂອກາດເດກັ ໄດລ້ ເິ ລ່ ມີ ແລະ ລງົ ມປື ະຕບິ ດັ ຕວົ ຈງີ ຢ່ າງອດິ ສະຫຼະ ເດກັ ສາມາດວາງແຜນຄດິ ຫາວທິ ກີ ານຄນົ້ ຫາຄວາມຮູ ້ ແລະ ກໍານດົ ແນວທາງການປະຕບິ ດັ ດວ້ ຍຕນົ ເອງໂດຍຄູບ່ ໍບງັ ຄບັ ຫຼື ຊກັ ຈງູ ແຕ່ ຄູເຮດັ ໜາ້ ທ່ ເີ ປັນຜູອ້ ໍານວຍ ຄວາມສະດວກ ແລະ ໃຫຄ້ ໍາແນະນາໍ ຖາ້ ເດກັ ຕອ້ ງການ ກດິ ຈະກໍາອສິ ະຫະຼ ນຈີ້ ະເປັນຕວົ ສາ້ ງການຄດິ ລິ ເລ່ ມີ ສາ້ ງສນັ ໃຫກ້ ບັ ເດກັ , ເດກັ ໄດຮ້ ຽນຮູກ້ ານແກບ້ ນັ ຫາ, ການຕດັ ສນິ ໃຈດວ້ ຍຕນົ ເອງ ແລະ ການສາ້ ງ ຄວາມສາມາດໃນການຄດິ . 6) ເດກັ ຕອ້ ງການຮຽນຮູໂ້ ລກ ແລະ ສງັ ຄມົ ການຮຽນຮູຈ້ າກການສໍາຜດັ ວດັ ຖຸສ່ ງິ ຂອງ ຫຼື ສະຖານະການ ໂດຍພດັ ທະນາການຮຽນຮູຈ້ ະຊບັ ຊອ້ ນ ຫຼາຍຂນື້ ຕາມໄວ ຫຼກັ ສູດ ຫຼື ປະສບົ ການການຮຽນຮູຕ້ ອ້ ງໃຫອ້ ດິ ສະຫຼະເດກັ ໃນການຄນົ້ ຫາ ແລະ ໃຊ້ ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມການຮຽນຮູທ້ ່ ມີ ກີ ານວາງແຜນໄດຢ້ ່ າງດແີ ລວ້ ເດກັ ຄວນໄດຮ້ ບັ ປະສບົ ການໂດຍຕງົ ຈາກ ສ່ ິງແວດລອ້ ມພາຍນອກທ່ ີແທຈ້ ງິ , ໄດສ້ ໍາຜັດໂລກກວາ້ ງ, ຮຽນຮູໂ້ ລກອອ້ ມຕົວ, ຫຼັກສູດ ແລະ ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມການຮຽນຮູຕ້ ອ້ ງມພີ ນື້ ຖານກວາ້ ງພໍໃນການໃຫໂ້ ອກາດກບັ ເດກັ ດວ້ ຍການທ່ ຈີ ະນໍາໄປສ່ ູ ຄວາມເຂາົ້ ໃຈຂອງເດກັ ( Hurst, 1991: 59 ). ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມການຮຽນຮູເ້ ປັນສ່ ສື ່ ງົ ເສມີ ປະສບົ ການການຮຽນຮູແ້ ກ່ ເດກັ ທງັ ທາງກງົ ແລະ ທາງ ອອ້ ມ ສະພາບແວດລອ້ ມໂຮງຮຽນ, ພູມທີ ດັ , ອາຄານຮຽນ ແລະ ຫອ້ ງຕ່ າງໆຂອງໂຮງຮຽນ, ສາ້ ງການ ຮຽນຮູກ້ ່ ຽວກບັ ຮູບຮ່ າງ, ແສງ, ສ,ີ ລະບຽບ ແລະ ຄວາມສວຍງາມ ໃນເວລາທ່ ສີ ູນການຮຽນຮູ ້ ຫຼື ມູມ ການຮຽນຮູເ້ ຊ່ ນັ : ມມູ ບາ້ ນ, ມມູ ສລິ ະປະ, ມມູ ກນົ ຕ,ີ ມມູ ວທິ ະຍາສາດ, ມູມພາສາ ຫຼື ມມູ ໜງັ ສື ລວ້ ນ ແລວ້ ແຕ່ ເປັນແຫ່ ງຼ ການຮຽນຮູຢ້ ່ າງອດິ ສະຫຼະຂອງເດກັ ທ່ ເີ ດກັ ສາມາດເລອື ກໃຊໄ້ ດເ້ ມ່ ອື ຕອ້ ງການ. 7) ຜູປ້ ົກຄອງເປັນອງົ ປະກອບທ່ ສີ ໍາຄນັ ຂອງການສກຶ ສາເດກັ ກ່ ອນໄວຮຽນ ຜູປ້ ົກຄອງເປັນຜູມ້ ຄີ ວາມຮູກ້ ່ ຽວກບັ ເດັກ ແຕກຕ່ າງຈາກຄູ ຜູປ້ ົກຄອງຮູຂ້ ໍມ້ ູນກ່ ຽວກບັ ເດກັ , ຮູ ້ ປະຫວດັ ເດກັ ທງັ ຮ່ າງກາຍ, ການເຈບັ ປ່ ວຍ, ສງັ ຄມົ ແລະ ສະຕປິ ັນຍາ ໃນຖານະສະມາຊກິ ຄອບຄວົ ຜູ ້ ປົກຄອງຈະເປັນຜູສ້ ່ ພື າບຄອບຄວົ ໄປສ່ ູຄູ ເຮດັ ໃຫຄ້ ູເຫນັ ພາບລວມຂອງເດກັ ພອ້ ມຈດັ ປະສບົ ການທ່ ເີ ໝ າະສມົ ໃຫກ້ ບັ ເດກັ ໃນເວລາດຽວກນັ ຄູຈະເປັນຜູໃ້ ຫຂ້ ໍມ້ ູນຄວາມຮູທ້ ່ ຜີ ູປ້ ົກຄອງຕອ້ ງການ( Gordon Browne, 1985: 176 - 177 ) ການຮ່ ວມມກື ນັ ລະຫວ່ າງຄູ ແລະ ຜູປົກຄອງເປັນການສາ້ ງການມີ ສ່ ວນຮ່ ວມໃນການສາ້ ງການຮຽນຮູໃ້ ຫກ້ ບັ ເດກັ ແລະ ຜູປ້ ົກຄອງໄປພອ້ ມກນັ ປະໂຫຍດທ່ ດີ ີຄກື ານ ເຂາົ້ ໃຈໃນແນວທາງການສອນຂອງໂຮງຮຽນ ພອ້ ມສານຕ່ ໍຜນົ ງານການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ທງັ ຈາກບາ້ ນ ແລະ ໂຮງຮຽນໃຫເ້ ປັນໄປຢ່ າງຕ່ ເໍ ນ່ ອື ງ. 8) ເດກັ ກ່ ອນໄວຮຽນຕອ້ ງການຕຽມຄວາມພອ້ ມເພ່ ອື ການຮຽນຮູ ້ ເປົາ້ ໝາຍການຮຽນ - ການສອນສໍາລບັ ເດກັ ່ ອນໄວຮຽນ ບ່ ພໍ ຽງແຕ່ ສ່ ງົ ເສມີ ພດັ ທະນາການເທ່ າົ ນນັ້ ແຕ່ 143 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ

ຍງັ ຕອ້ ງພດັ ທະນາຄວາມສາມາດຂອງເດກັ ຢ່ າງໜອ້ ຍ 4 ດາ້ ນຄ:ື - ພດັ ທະນາຄວາມສາມາດທາງປັນຍາ, ວຊິ າການ, ດາ້ ນສລິ ະປະ ແລະ ສູນທະລີ ບ່ ໍຄວນເນນັ້ ສະເພາະ ດາ້ ນໃດດາ້ ນໜ່ ງຶ ເພ່ ອື ໃຫເ້ ດກັ ມກີ ານຮຽນທ່ ມີ ຄີ ວາມສຸກ, ເກດີ ຄວາມສະຫຼາດທາງອາລມົ ດວ້ ຍການ ພດັ ທະນາສະໝອງທ່ ສີ ມົ ດນູ ທງັ ຊກີ ຊາ້ ນ ແລະ ຊກີ ຂວາ. - ພດັ ທະນາການຄດິ , ການແກບ້ ັນຫາ, ການສາ້ ງສນັ , ການລເິ ລ່ ີມ ລວມທງັ ຖ່ າຍຖອດຄວາມຮູ ສ້ ່ ູ ການບູລະນາການຢ່ າງສາ້ ງສນັ . - ພດັ ທະນາການເຂາົ້ ໃຈຕນົ ເອງ, ການເຂາົ້ ໃຈສງັ ຄມົ ແລະ ບດົ ບາດຂອງຕນົ ໃນສງັ ຄມົ ແລະ ການຮຽນຮູ ້ , ຮູຈ້ ກັ ຈດຸ ບກົ ຜ່ ອງຂອງຕນົ ເອງ ສາມາດຊ່ ນື ຊມົ ໃນຄວາມສໍາເລດັ ຂອງຜູອ້ ່ ນື . - ພດັ ທະນາທກັ ສະພນື້ ຖານຂອງການຮຽນຮູຕ້ ະຫຼອດຊວີ ດິ ໄດແ້ ກ່ ການສງັ ເກດ, ການປຽບທຽບ, ການ ຕດັ ສນິ ໃຈຢ່ າງມເີ ຫດຜນົ . 3. ໜາ້ ທ່ ຄີ ູໃນການສາ້ ງການຮຽນຮູໃ້ ຫກ້ ບັ ເດກັ ຄູຄຜື ູພ້ ດັ ທະນາການຮຽນ ໂດຍໜາ້ ທ່ ຄີ ເູ ປັນຜູອ້ ອກແບບການສອນ ແລະ ພດັ ທະນາການຮຽນ ສາມາດສາ້ ງ ຜູຮ້ ຽນໃຫເ້ ກດີ ການຮຽນຮູຢ້ ່ າງມປີ ະສດິ ທພິ າບ ເຮດັ ໃຫກ້ ານຮຽນຮູເ້ ປັນສ່ ງິ ຈງູ ໃຈ, ເປັນສ່ ງິ ສະນຸກໜາ້ ຮຽນຮູ,້ ເດກັ ໄດຄ້ ດິ , ໄດງ້ ອກງາມທາງປັນຍາ ເຊ່ ງິ ເປັນການສະໜບັ ສະໜນູ ໃຫຜ້ ູຮ້ ຽນບນັ ລຸຈດຸ ປະສງົ ຂອງຫຼກັ ສູດຢ່ າງ ເຕມັ ຄວາມສາມາດ ໜາ້ ທ່ ຄີ ທູ ່ ສີ າໍ ຄນັ ຄ:ື ( Eggen and Kauhoak, 1996: 9 ) 1) ກໍານດົ ເປົາ້ ໝາຍການຮຽນຮູສ້ ໍາລບັ ເດກັ ຢ່ າງຈະແຈງ້ 2) ເລອື ກວທິ ກີ ານສອນທ່ ມີ ປີ ະສດິ ທພິ າບສູງສຸດທ່ ສີ າມາດທ່ ເີ ຮດັ ໃຫບ້ ນັ ລຸເປົາ້ ໝາຍການຮຽນຮູ ້ 3) ໃຫຕ້ ວົ ຢ່ າງ ແລະ ຕວົ ແບບທ່ ຊີ ່ ວຍໃຫເ້ ດກັ ເຂາົ້ ໃຈຫວົ ຂໍທ້ ່ ຈີ ະຮຽນຢ່ າງເລກີ ເຊ່ ງິ 4) ກາໍ ນດົ ໃຫເ້ ດກັ ເຂາົ້ ມາມສີ ່ ວນຮ່ ວມການຮຽນຮູຢ້ ່ າງອດິ ສະຫະຼ ແລະ ໄດລ້ ງົ ມເື ຮດັ ເຕມັ ທ່ ີ 5) ແນະແນວເດກັ ເພ່ ອື ໃຫເ້ ດກັ ສາ້ ງຄວາມເຂາົ້ ໃຈສ່ ງິ ທ່ ສີ ກຶ ສາດວ້ ຍຕນົ ເອງ 6) ວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ປະດດົ ການການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ຢ່ າງລະມດັ ລະວງັ ສະແດງໃຫເ້ ຫນັ ສາຍພວົ ພນັ ລະຫວ່ າງຄູກບັ ຂະບວນການການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ຄູສອນເດກັ ກ່ ອນໄວຮຽນຕອ້ ງເຮດັ ໜາ້ ທ່ ທີ ງັ ເອາົ ໃຈໃສ່ ດູແລ ພອ້ ມທງັ ສ່ ງົ ເສມີ ໃຫເ້ ດກັ ພດັ ທະນາແບບອງົ ລວມທງັ ຮ່ າງກາຍ, ຈດິ ໃຈ, ສງັ ຄມົ , ສະຕປິ ັນຍາ ແລະ ການເຂາົ້ ເຖງິ ການເປັນສ່ ວນໜ່ ງຶ ຂອງຊຸມຊນົ . 4. ບດົ ບາດຄູໃນການເລອື ກຮູບແບບ ຄູເປັນຜູມ້ ສີ ່ ວນຮ່ ວມທ່ ສີ ໍາຄນັ ຍ່ ງິ ສໍາລບັ ສງັ ຄມົ ເປັນວຊິ າຊບີ ທ່ ສີ າ້ ງຄຸນຄ່ າແກ່ ສງັ ຄມົ ເຖີງເຮາົ ຈະບອກບ່ ໄໍ ດ້ ວ່ າສ່ ວນຮ່ ວມທ່ ຄີ ູໃຫກ້ ບັ ສງັ ຄມົ ມຫີ ຼາຍໜອ້ ຍຊ່ ໍາໃດກ່ ຕໍ າມ ແຕ່ ຜນົ ການສອນຂອງຄູມຜີ ູສ້ ໍາເລດັ ການສກຶ ສາເປັນ ຕວົ ບ່ ງົ ຊີ້ ຄທິ ່ ີດຕີ ອ້ ງພອ້ ມໃຫເ້ ດກັ ຮຽນຮູ ້ ແລະ ຢາກຮຽນ ການກະຕຸນ້ ເດກັ ໃຫສ້ ະແດງອອກ, ບອກເດກັ ໃຫ້ ເຂາົ້ ໃຈ, ໃຫຄ້ ວາມສາໍ ຄນັ ກບັ ຄວາມສາມາດຂອງເດກັ , ໃຫເ້ ດກັ ມເີ ສລພີ າບໃນການຄດິ ການຫຼນິ້ ຄູຄວນສະແດງ ອອກທງັ ທາງວາຈາທ່ າທາງ, ການໃສ່ ໃຈສງັ ເກດ ແລະ ສະນບັ ສະໜູນທນັ ທີ ເພ່ ອື ໃຫເ້ ດກັ ມພີ ດັ ທະນາການເຕມັ ຕາມສກັ ກາຍະພາບ. ຄທູ ່ ດີ ຈີ ະມຄີ ວາມໝນັ້ ໃຈໃນໜາ້ ທ່ ຮີ ບັ ຜດິ ຊອບ ການສອນເດກັ ກ່ ອນໄວຮຽນບ່ ໍແມ່ ນການສອນໃຫເ້ ດກັ ຮູ,້ ເບ່ ງິ ໃຫເ້ ດກັ ເຮດັ ແຕ່ ການສອນເດກັ ກ່ ອນໄວຮຽນເປັນການດູແລ ແລະ ໃຫກ້ ານສກຶ ສາແກ່ ເດກັ ເຊ່ ງິ ຈະໝາຍ 144 ແປໂດຍ: ອປ ຄາໍ ຜງັ ໄຊຍະວງົ

ເຖງິ ການສາ້ ງເດກັ ໃຫມ້ ພີ ດັ ທະນາການຄຸນນະພາບຊວີ ດິ ທ່ ດີ ໃີ ນອານາຄດົ ໂດຍຄຈູ ະເຮດັ ວຽກເຊ່ ອື ມສາຍສໍາພນັ ລະຫວ່ າງເດກັ ຜູປ້ ົກຄອງເດກັ ໃຫມ້ ພີ ດັ ທະນາການ ແລະ ໂຮງຮຽນ ໂດຍເນນັ້ ໃຫເ້ ກດີ ຜນົ ທ່ ມີ ຄີ ຸນຄ່ າໂດຍກງົ ກບັ ເດກັ . ນອກຈາກນຄີ້ ູຕອ້ ງສາມາດປັບຫຼກັ ສູດ ຫຼື ປະສບົ ການການຮຽນ - ການສອນໃຫສ້ ອດຄ່ ອງກບັ ລະດບັ ຄວາມສາມາດ ແລະ ພດັ ທະນາການຂອງເດກັ ສາມາດໃຊສ້ າລະສນົ ເທດ ແລະ ສ່ ງິ ປະກດົ ໃນສງັ ຄມົ ແລະຊຸ ມ ຊນົ ຮອບຕວົ ເດກັ ມາສງັ ສນັ ໃຫເ້ ດກັ ສະນຸກກບັ ການຮຽນຮູ,້ ຄູຕອ້ ງພດັ ທະນາຕນົ ເອງທາງວຊິ າການ ການເຂາົ້ ໃຈ ການເມອື ງ, ສງັ ຄມົ , ວທິ ະຍາສາດ ແລະ ສູນທະລສີ າດ, ສາມາດກາ້ ວທນັ ໂລກ, ສາມາດນາໍ ມາປະສມົ ປະສານ ເປັນປະສບົ ການໃຫເ້ ດກັ ໄດຮ້ ຽນ ເປັນການສອນເພ່ ອື ພດັ ທະນາຄກື ານສອນທ່ ສີ າ້ ງໃຫເ້ ດກັ ເກດີ ການຄດິ ຢ່ າງເປັນ ວທິ ະຍາສາດ, ມຫີ ຼກັ ການ ແລະ ເຫດຜນົ , ເຂາົ້ ໃຈໂລກ ແລະ ສງັ ຄມົ ຢ່ າງຮອບຮູ ້ ແລະ ມຄີ ວາມໝາຍ ເຖງິ ວ່ າການສອນນນັ້ ຈະເປັນລະດບັ ກ່ ອນໄວຮຽນກ່ ໍຕາມ ເຊ່ ງິ ການສອນເດກັ ກ່ ອນໄວຮຽນສກຶ ສາມຫີ ຼາກຫຼາຍ ການ ເລອື ກຮູບແບບການຮຽນ - ການສອນມາໃຊຂ້ ນື້ ຢ່ ູກບັ ຄວາມເຊ່ ອື ຂອງຄູ ບ່ ໍມວີ ທິ ສີ ອນໃດການສອນໜ່ ງຶ ໃຫຜ້ ນົ ສູງສຸດ ຄຄູ ວນໃຊຫ້ ກຼັ ການຈດັ ການສກຶ ສາສໍາລບັ ເດກັ ກ່ ອນໄວຮຽນ ແລະ ພດັ ທະນາຄຸນນະພາບຄນົ ເປັນຫກຼັ ເຊ່ ງິ ໃນປະຈບຸ ນັ ເປັນທ່ ຍີ ອມຮບັ ກນັ ວ່ າຄູຕອ້ ງສາ້ ງສນັ ການຈດັ ການຮຽນ - ການສອນທ່ ີເຮດັ ໃຫເ້ ດກັ ເກ່ ງັ ເດກັ ດີ ແລະ ເດກັ ມຄີ ວາມສຸກໃນການຮຽນ. ໃການເລອື ກໃຊຮ້ ູບແບບການຮຽນ - ການສອນ ຫຼື ປັບໃຊຮ້ ູບແບບການສອນໃຫມ້ ປີ ະສດິ ທພິ າບນນັ້ ຄູ ຕອ້ ງ( Seefeldt and Barbout, 1994: 183 ) 1) ຮູຈ້ ກັ ທາໍ ມະຊາດ ກ່ ຸມຂອງເດກັ ແລະ ທໍາມະຊາດຂອງເດກັ ແຕ່ ລະຄນົ ໃນກ່ ຸມ 2) ມຄີ ວາມຮູກ້ ່ ຽວກບັ ຊຸມຊນົ ທ່ ເີ ດກັ ອາໄສຢ່ ູ 3) ມຄີ ວາມລະອຽດໃນເນອື້ ໃນວຊິ າ ແລະ ສາມາດໃນຄວາມຮູໃ້ ນເນອື້ ໃນທຸກສາຂາວຊິ າ 4) ເຂາົ້ ໃຈເທກັ ນກິ ວທິ ໃີ ນການນາໍ ສະເໜເີ ນອື້ ໃນບດົ ຮຽນໃຫເ້ ຂາົ້ ເຖງີ ເດກັ 5) ສາມາດວາງແຜນການສອນແຕ່ ລະເລ່ ອື ງ ແລະ ສາມາດບູລະນາການການຮຽນຮູ ້ ການຮຽນຮູສ້ ໍາລບັ ເດກັ ມຄີ ວາມໝາຍກບັ ເດກັ ກ່ ອນໄວຮຽນຫຼາຍເພາະເດກັ ກ່ ອນໄວຮຽນມທີ ໍາມະຊາດຂອງ ຄວາມຢາກຮູ,້ ຢາກເຫນັ , ຢາກເຂາົ້ ໃຈສ່ ງິ ຕ່ າງໆຮອບຕວົ , ການໄດຫ້ ຼນິ້ , ໄດສ້ ໍາຜັດ, ໄດຮ້ ບັ ຮູສ້ ່ ງິ ຕ່ າງໆທ່ ຫີ ຼາກ ຫຼາຍເປັນການເພ່ ມີ ໃຫເ້ ດກັ ເຂາົ້ ໃຈສ່ ງິ ແວດລອ້ ມຮອບຕວົ ຫຼາຍຂນື້ ດ່ ງັ ນນັ້ ຮູບແບບການສອນທ່ ຄີ ູເລອື ມານນັ້ ນອກຈາກຕງົ ກບັ ຄວາມສາມາດຄູແລວ້ ຕອ້ ງເໝາະສມົ ກບັ ເດກັ ແລະ ບດົ ບາດຂອງການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ດວ້ ຍ. ຂສໍ້ ງັ ເກດໜງຶ້ ຂອງການນາໍ ວທິ ກີ ານຮຽນ - ການສອນຮູບແບບຕ່ າງໆມາໃຊນ້ ນັ້ ໄດມ້ ກີ ານປັບ ແລະ ພດັ ທະນາໃຫສ້ ອດຄ່ ອງກບັ ສະພາບສງັ ຄມົ ປະຈບຸ ນັ ແລະ ການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ເພາະການສອນແຕ່ ລະຮູບແບບ ມຄີ ວາມເຈາະຈງົ ແລະ ມເີ ງ່ອື ນໄຂ ເມ່ ອື ມກີ ານນໍາມາໃຊຈ້ ່ ງຶ ໄດມ້ ກີ ານພດັ ທະນາຕາມລໍາດບັ ແລະ ມກີ ານເສມີ ໃນສ່ ວນທ່ ຂີ າດຫຼາຍປະການເຊ່ ນັ : ການສອນແບບມອນເຕຊໍລຂີ າດການເນນັ້ ທາງພາສາ ແລະ ເນນັ້ ຕວົ ບຸກຄນົ ເມ່ ອື ມກີ ານນາໍ ມາໃຊໃ້ ນປະຈບຸ ນັ ຈ່ ງຶ ໄດມ້ ກີ ານພດັ ທະນາກດິ ຈະກໍາທາງພາສາ ແລະ ສງັ ຄມົ ເພ່ ອື ໃຫເ້ ດກັ ໄດຮ້ ບັ ການພດັ ທະນາຄວບຄຸມທຸກດາ້ ນ ຮູບແບບການຮຽນ - ການສອນຢ່ າງໜ່ ງຶ ອາດເໝາກບັ ສງັ ຄມົ ແລະ ຊ່ ວງເວລາ ແຕ່ ອກີ ຮູບແບບໜ່ ງຶ ອາດພດັ ທະນາດາ້ ນໜ່ ງຶ ໄດດ້ ທີ ່ ສີ ຸດກ່ ໄໍ ດ້ ການເລອື ກໃຊຈ້ ່ ງຶ ຕອ້ ງພຈິ າລະນາໃຫເ້ ໝາະສມົ ທ່ ີ ສຸດ. 145 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ

ບດົ ທີ 16 ການປະເມນີ ການສອນ “ ການປະເມນີ ເປນັ ການເຮດັ ວຽກເພ່ ອື ພດັ ທະນາ ໃນທາງການສກຶ ສາການປະເມນີ ເປັນການກວດສອບ ວ່ າການຈດັ ການສກຶ ສາທ່ ໂີ ຮງຮຽນຈດັ ຂນື້ ນນັ້ ເປັນໄປຕາມເປົາ້ ໝາຍທ່ ຕີ ອ້ ງການຫບຼື ່ ໍ ບນັ ລຸຕາມຈດຸ ປະສງົ ຊ່ າໍ ໃດ ” ການປະເມນີ ເປັນກດິ ຈະກາໍ ປະຈາໍ ວນັ ຢ່ າງໜ່ ງຶ ທ່ ຄີ ນົ ຄຸນ້ ເຄຍີ ເນ່ ອື ງຈາກໃຊປ້ ະຈາໍ ເຊ່ ນັ : ເຮາົ ປະເມນີ ວ່ າວນັ ນີ້ ອາກາດເປັນແນວໃດຮອ້ ນຫຼບື ່ ໍ ຈະນ່ ຸງເສອື້ ແນວໃດໃຫເ້ ໝາະສມົ , ເຄ່ ອື ງລາຄາເທ່ າົ ໃດຖາ້ ຊຈື້ ະຄຸມ້ ຄ່ າບ່ ໍ ການປະ ເມນີ ຕ່ າງໆເຫ່ ຼານເີ້ ຮາົ ໃຊຢ້ ່ ູສະເໝໃີ ນເວລາເຮດັ ວຽກ ການປະເມນີ ມຈີ ດຸ ມຸງ້ ໝາຍໃຊເ້ ພ່ ອື ການພດັ ທະນາ ຫຼື ແກ ້ ບນັ ຫາເປັນຫກຼັ ເຊ່ ນັ ກນັ ກບັ ການສອນເປັນໜາ້ ທ່ ຂີ ອງຄທູ ່ ຕີ ອ້ ງປະເມນີ ການສອນຂອງຕນົ ເອງເພ່ ອື ພດັ ທະນາການ ສອນໃຫມ້ ຄີ ຸ ນນະພາບ ໃນການຮຽນ - ການສອນທຸກຄງັ້ ຄູຕອ້ ງຮູວ້ ່ າການສອນຂອງຄູບນັ ລຸຈດຸ ປະສງົ ຫຼາຍ ໜອ້ ຍຊ່ ໍາໃດ. ການປະເມນີ ການສອນຈະຊ່ ວຍໃຫຄ້ ູຕດັ ສນິ ໃຈວ່ າການຈດັ ການຮຽນ - ການສອນຂອງຄູເປັນທ່ ພີ ໍໃຈເດກັ ຫຼບື ່ ໍ ມບີ ນັ ຫາຫຍງັ ແດ່ ຄູອາດປະເມນີ ເປັນໄລຍະໆ ຫຼື ປະເມນີ ເມ່ ອື ສໍາເລດັ ການຮຽນ - ການສອນກ່ ໄໍ ດ້ ແຕ່ ການ ປະເມນີ ເປັນໄລຍະລະຫວ່ າງການສອນຈະຊ່ ວຍບອກບນັ ຫາທ່ ເີ ກດີ ຂນື້ ແລະ ສາມາດແກໄ້ ຂໄດໃ້ ນທນັ ທີ ສ່ ວນ ການປະເມນີ ສະຫຸຼບຈະບອກພາບລວມຂອງດາ້ ນຮຽນ - ການສອນ ແລະ ລະດບັ ການຮຽນຮູຂ້ ອງຜູຮ້ ຽນໄດ້ ດວ້ ຍ(Hamachek, 1995: 375 - 376). 1. ຈດຸ ປະສງົ ຂອງການປະເມນີ ການສອນ ການປະເມນີ ການສອນເປັນທັງການປະເມນີ ພາບ(Assessment) ແລະ ການປະເມນີ ຜົນ (Evalu- ation) ການປະເມນີ ພາບມຄີ ວາມໝາຍຫຼາຍສາໍ ລບັ ຄູ ເພາະການປະເມນີ ພາບໃນເວລາສອນຈະຊ່ ວຍໃຫຄ້ ູໄດຂ້ ໍ້ ມນູ ສາລະສນົ ເທດຢ່ າງຫຼາກຫຼາຍກ່ ຽວກບັ ການສອນຂອງຄູ ແລະ ການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ທ່ ເີ ກດີ ຂນື້ ລະຫວ່ າງການ ຈດັ ກດິ ຈະກໍາການຮຽນ - ການສອນຂອງຄູ ຈາກລາຍລະອຽດຂອງຂໍມ້ ູນທ່ ໄີ ດຮ້ ບັ ເຮດັ ໃຫຄ້ ູສາມາດບອກຄວາມ ກາ້ ວໜາ້ ແລະ ພດັ ທະນາການຂອງເດກັ ທາງດາ້ ນທກັ ສະໄດ,້ ຮູເ້ ຖງິ ຄວາມສາມາດໃນການປະຍຸກຄວາມຮູ,້ ການ ຄດິ ແລະ ລວມໄປເຖງິ ປະສດິ ທພິ າບດານສອນຂອງຄູ(Chuska, 1995: 68) ສ່ ວນການປະເມນີ ຜນົ ເຊ່ ງິ ໝາຍ ເຖງິ ການເລອື ກ, ການລວບລວມ ແລະ ການຕຄີ ວາມໝາຍສາລະສນົ ເທດ ຫຼື ຂມໍ້ ູນຢ່ າງເປັນລະບຽບແບບແຜນ ເພ່ ອື ການຕດັ ສນິ ຄຸນຄ່ າ, ຫຼກັ ສູດ ຫຼື ຄ່ ານຍິ ມົ ໃນການແກໄ້ ຂບນັ ຫາສະເພາະ ຫຼື ຜນົ ທ່ ໄີ ດຮ້ ບັ ໃນຈດຸ ປະສງົ ເພ່ ອື ການຕດັ ສນິ ໃຈເຊ່ ງິ ຈະຊ່ ວຍໃຫມ້ ກີ ານປັບປຸງໃຫດ້ ຂີ ນື້ ຫຼື ຈະຍກົ ເລກີ ຫຼື ເພ່ ອື ການປຽບທຽບຜນົ ໄດຮ້ ບັ ກບັ ການ ກະທໍາ(Rooprarine and Johnson, 1990: 15) ຮູບແບບຂອງການປະເມນີ ການສອນມຫີ ຼາກຫຼາຍວທິ ີ ອາດເປັນການທດົ ສອບ, ການສງັ ເກດພດຶ ຕກິ າໍ ການຮຽນຂອງເດກັ , ບນັ ທກຶ ພດຶ ຕກິ ໍາປະຈາໍ ວນັ ບາງຄງັ້ ຄູອາດໃຊ້ ວດີ ທີ ດັ ຊ່ ວຍໃນການບນັ ທກຶ ນອກຈາກນຂີ້ ໍມ້ ູນທ່ ຊີ ່ ວຍປະເມນີ ການສອນຂອງຄູອກີ ຢ່ າງຄ:ື ຜນົ ງານຕ່ າງໆຂອງ ເດກັ ທງັ ເປັນຜນົ ງານຈາກເດກັ ເອງ, ລາຍງານຈາກຜູປ້ ົກຄອງ ແລະ ລາຍງານທ່ ກີ ່ ຽວຂອ້ ງຈາກບຸກຄນົ ອ່ ນື . ການປະເມນີ ຕາມສະພາບຄວາມເປັນຈງິ (Authentic assessment) ເປັນການປະເມນີ ຈາກຂໍມ້ ູນເຊງີ ປະຈກັ ຕາເນນັ້ ເຖງິ ຜນົ ງານ ແລະ ການປະຕບິ ດັ ຕວົ ຈງີ ຕາມທໍາມະຊາດໃນຊວີ ດິ ຈງີ ເປັນຫຼກັ (Arends, 1994: 232 - 234) ເປັນວທິ ກີ ານປະເມນີ ໜ່ ງຶ ທ່ ສີ າມາດບອກຜນົ ການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ເທ່ າົ ນນັ້ ແຕ່ ຍງັ ສະທອ້ ນພາບ 146 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ

ການຈດັ ການຮຽນ - ການສອນຂອງຄູ ທ່ ີຄູສາມາດນໍາໄປໃຊປ້ ັບປຸ ງການຮຽນ - ການສອນຂອງຄູໃຫມ້ ີ ປະສດິ ທພິ າບຍ່ ງິ ຂນື້ ສ່ ວນຜນົ ການປະເມນີ ການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ຄຈູ ະນາໍ ໄປໃຊສ້ ໍາລບັ ເສມີ ຄວາມຮູໃ້ ຫແ້ ກ່ ເດກັ ເພ່ ມີ ຂນື້ ເຄ່ ອື ງມທື ່ ໃີ ຊໃ້ ນການປະເມນີ ການສອນຂອງຄູມາຈາກການສງັ ເກດເດກັ ການສກຶ ສາຜນົ ງານເດກັ ແລະ ການປະເມນີ ຕນົ ເອງ. 2. ການສງັ ເກດ ການສງັ ເກດເປັນເຄ່ ອື ງມປື ະເມນີ ການຮຽນຮູທ້ ່ ໃີ ຊຫ້ ຼາຍທ່ ສີ ຸດໃນການຮຽນ - ການສອນລະກບັ ເດກັ ກ່ ອນ ໄວຮຽນສກຶ ສາ ເພາະການສງັ ເກດເປັນການເບ່ ງິ ພດຶ ຕກິ ໍາເດກັ ຢ່ າງເປັນລະບບົ ແລະ ເປັນແບບແຜນສາມາດເຫນັ ການປ່ ຽນແປງຂອງເດກັ ບອກບນັ ຫາ ແລະ ຄວາມກາ້ ວໜາ້ ຂອງເດກັ ໄດ້ ໃນການສງັ ເກດພດຶ ຕກິ າໍ ແຕ່ ລະຄງັ້ ຄູຈະ ກໍານດົ ເງ່ ອື ນໄຂ (lnput) ການປະຕບິ ດັ ຕວົ ຈງີ ຂອງເດກັ (Process) ແລະ ການສະແດງອອກຂອງພດຶ ຕກິ ໍາ (Output) ຄູສອນເດກັ ກ່ ອນໄວຮຽນຄວນໃຊກ້ ານສງັ ເກດເດກັ ເພ່ ອື ປະເມນີ ພາບການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ໃນແຕ່ ລະ ຄງັ້ ແຕ່ ລະເລ່ ອື ງ ການສງັ ເກດເດກັ ເປັນປະໂຫຍດຢ່ າງສູງເໜອື ກວ່ າການປະເມນີ ອ່ ນື ໆບ່ ອນທ່ ເີ ປັນວທິ ກີ ານປະ ເມນີ ທ່ ບີ ່ ໍຂດັ ຈງັ ຫວະການຫຼນິ້ ຂອງເດກັ ຫຼື ການເຮດັ ກດິ ຈະກໍາອ່ ນື ໆຂອງເດກັ ທ່ ສີ ໍາຄນັ ເດກັ ເອງຍງັ ບ່ ໍຮູຕ້ ວົ ວ່ າມີ ໃຜສງັ ເກດຕນົ ເອງຢ່ ູ(Billman and Sherman, 1996: 2) ຈດຸ ປະສງົ ຂອງການສງັ ເກດ ຄສູ າມາດສງັ ເກດການປ່ ຽນແປງໃນຕວົ ເດກັ ໄດຈ້ າກການເວາົ້ , ການຂຽນ, ການສະແດງອອກ ແລະ ຜນົ ງານຂອງເດກັ ເຊ່ ງິ ໃນແຕ່ ລະປະເດນັ ທ່ ໄີ ດຈ້ າກການສງັ ເກດຈະເຮດັ ໃຫຄ້ ຮູ ຽນຮູເ້ ດກັ ໄດຫ້ ຼາຍຂນື້ , ຮູຈ້ ກັ ການ ຄດິ ຂອງເດກັ , ຄວາມຮູສ້ ກຶ , ຄວາມສາມາດ ແລະ ຄວາມງອກງາມໃນຕວົ ເດກັ ວ່ າມສີ ່ ວນພວົ ພນັ ກ່ ຽວຂອ້ ງກບັ ຂະບວນການວທິ ກີ ານສອນຂອງຄູແນວໃດ ການສງັ ເກດເປັນວທິ ຜີ ດິ ຈາລະນາເດກັ ຢ່ າງເປັນລະບບົ ເພ່ ອື ຄນົ້ ຫາ ວທິ ພີ ດັ ທະນາເດກັ ຈດຸ ປະສງົ ປະການໜ່ ງຶ ຂອງການສງັ ເກດຄຊື ່ ວຍໃຫຄ້ ຕູ ດັ ສນິ ໃຈທາງການສກຶ ສາໄດເ້ ໝາະສມົ ໂດຍໃຊເ້ ປັນພນື້ ຖານຄວາມຮູກ້ ່ ຽວກບັ ເດກັ ແຕ່ ລະຄນົ ດາ້ ນສະຕປິ ັນຍາ, ຮ່ າງກາຍ, ອາລມົ , ສງັ ຄມົ , ວດັ ທະນະ ທໍາຂອງເດັກ, ພືນ້ ຖານຄອບຄວົ ແລະ ຄວາມສນົ ໃຈສ່ ວນຕວົ ແລະ ອີກປະການໜ່ ຶງເປັນສາລານທິ ດັ ທ່ ີຄູ ສາມາດນາໍ ໄປໃຊໃ້ ນການແລກປ່ ຽນສາລະສນົ ເທດກບັ ຜູປ້ ົກຄອງ, ຜູບ້ ໍລກິ ານ ແລະ ຜູຮ້ ່ ວມງານດາ້ ນການສອນ ອກີ ທງັ ຍງັ ຊ່ ວຍໃຫຄ້ ູເຫນັ ພາບຄວາມສາມາດຂອງເດກັ ທງັ ໝດົ ແລະ ສາມາດເຮດັ ໃຫຄ້ ູຮູຈ້ ກັ ເປັນລາຍກ່ ຸມດວ້ ຍ (Billman and Sherman, 1996: 11 - 12) ສ່ ງິ ທ່ ຄີ ູສງັ ເກດໄດແ້ ກ່ : - ຄວາມສນົ ໃຈຂອງເດກັ ໃນການຮຽນ - ການສອນຂອງຄູ - ການສະແດງອອກຂອງເດກັ ໃນການເຮດັ ກດິ ຈະກໍາຮ່ ວມກບັ ຜູອ້ ່ ນື - ການເວາົ້ , ການສ່ ສື ານ, ການຊກັ ຖາມຂອງເດກັ ກບັ ຄູ - ຄວາມຄ່ ອງແຄວ້ ໃນການຄດິ , ການແກໄ້ ຂບນັ ຫາ ແລະ ການສະແດງອອກທ່ ພີ ວົ ພນັ ກບັ ຈດຸ ມຸງ້ ໝາຍ ການສອນຂອງຄູ - ຄວາມສາໍ ເລດັ ຈາກຜນົ ງານຂອງເດກັ ເຄ່ ອື ງມປື ະກອບການສງັ ເກດມຫີ ຼາຍຊະນດິ ຂນື້ ຢ່ ູກບັ ຄູທ່ ີຈະເລອື ກໃຊຕ້ າມຄວາມເໝາະສົມອາດເປັນ ບນັ ທກຶ ປະກດົ ການປະຈາໍ ວນັ , ບນັ ທກຶ ພດຶ ຕກິ ໍາ, ພາບຖ່ າຍ, ວດິ ທີ ດັ , ບນັ ທກຶ ຜນົ ງານລວມທງັ ຜນົ ງານສະ ສມົ ຂໍມ້ ນູ ທ່ໄີ ດຈ້ າກການສງັ ເກດຕອ້ ງໄດບ້ ນັ ທກຶ ໃນຮູບແບບໜ່ ງຶ ພາບ ຫຼື ສາລະທ່ ບີ ນັ ທກຶ ຈະເປັນຕວົ ຊີ້ 147 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ

ບອກການປ່ ຽນແປງຂອງເດກັ ວທິ ກີ ານບນັ ທກຶ ມຈີ ດຸ ມຸງ້ ໝາຍໄປທ່ ກີ ານບນັ ທກຶ ການສະແດງອອກຂອງພດຶ ຕິ ກາໍ ເດກັ ຖາ້ ເປັນການບນັ ທກຶ ແບບບນັ ຍາຍມີ 2 ລກັ ສະນະດ່ ງັ ນ:ີ້ 1) ການບນັ ທກຶ ຕາມຄວາມເປັນຈງີ ໝາຍເຖງິ ການບນັ ທກຶ ສ່ ງິ ທ່ ປີ ະກດົ ຂນື້ ໂດຍບ່ ໍມກີ ານແປຄວາມໝາຍຕວົ ຢ່ າງເຊ່ ນັ : “ ບຸນມີ ມກັ ໃຊມ້ ລື ູບ ຫວົ ໝາ ແລະ ຖາມໝາວ່ າ ກນິ ເຂາົ້ ແລວ້ ບ່ ໍ ” ເປັນຕນົ້ 2) ການບນັ ທກຶ ແບບແປຄວາມໝາຍ ເປັນການບນັ ທກຶ ຄວາມເປັນຈງີ ທ່ ເີ ກດີ ຂນື້ ໂດຍຜູບ້ ນັ ທກຶ ແປພດຶ ຕກິ ໍາແລວ້ ຕວົ ຢ່ າງເຊ່ ນັ : “ ບຸນມີ ເປັນ ເດກັ ເມດຕາສດັ , ໃສ່ ໃຈສດັ ເຊ່ ນັ ມກັ ລູບຫວົ ໝາ ແລະ ເວາົ້ ກບັ ໝາ ” ການບນັ ທກຶ ທງັ ສອງແບບໃຫຜ້ ນົ ຕ່ າງກນັ ບ່ ອນທ່ ີແບບທີ 2 ອາດມກີ ານແຊກຊອ້ ນຈາກຄວາມຮູສ້ ກຶ ຂອງຜູບ້ ນັ ທກຶ ໄດງ້ ່າຍ ດ່ ງັ ນນັ້ ການບນັ ທກຶ ແບບທາໍ ອດິ ຄນົ ຈະນຍິ ມົ ໃຊຫ້ ຼາຍ ເພາະການແປຄວາມໝາຍ ເກດີ ຈາກການສະສມົ ພດຶ ຕກິ ໍາຈງິ ໃນການບນັ ທກຶ ແນວໃດກ່ ໍຕາມຈະໃຊແ້ ບບບນັ ທກຶ ແບບໃດ ການ ບນັ ທກຶ ກ່ ມໍ ຫີ ກຼັ ການຂອງການບນັ ທກຶ ດ່ ງັ ນ:ີ້ - ບນັ ທກຶ ຄວາມຖ່ ຂີ ອງພດຶ ຕກິ ໍາທ່ ເີ ກດີ ຂນື້ ໂດຍນບັ ຈາໍ ນວນຄງັ້ ຂອງພດຶ ຕກິ າໍ ທ່ ເີ ກດີ ຂນື້ - ຄວາມຍາວຂອງຂໍມ້ ນູ ທ່ ບີ ນັ ທກຶ ຕອ້ ງຄວບຄຸມຕາມຈດຸ ປະສງົ ຂອງການບນັ ທກຶ ນນັ້ ໆ - ຊ່ ວງເວລາບນັ ທກຶ ໃນການບນັ ທກຶ ພດຶ ຕກິ ໍາຄວນຕອ້ ງເປັນຊ່ ວງເວລາດຽວກນັ ເພ່ ອື ລດົ ພາວະແຊກ ຊອ້ ນຈາກບນັ ຍາກາດ, ເຫດການຕວົ ຢ່ າງເຊ່ ນັ : ບນັ ທກຶ ພດຶ ຕກິ ໍາ “ ບຸນມີ ” ໃນຊ່ ວງເວລາ 10:00 - 11:00 ນາທີ ໃນພດຶ ຕກິ າໍ ດຽວກນັ ນນັ້ ຕອ້ ງສງັ ເກດ ແລະ ບນັ ທກຶ ຊ່ ວງດຽວກນັ ຢ່ າງສະໝ່ ໍາສະເໝຈີ ່ ງຶ ໄດ້ ພດຶ ຕກິ າໍ ປະກດົ ຕວົ ຈງີ ຂອງ “ ບຸນມີ ” - ການສະທອ້ ນພາບການສອນ ໃນການບນັ ທກຶ ຄູຕອ້ ງບນັ ທກຶ ການສະແດງອອກຕາມຈດຸ ປະສງົ ການ ສອນ ຈາກການສງັ ເກດເດກັ ເພ່ ອື ປະເມນີ ການສອນ ພດຶ ຕກິ ໍາທ່ ບີ ນັ ທກຶ ຕອ້ ງເປັນຜນົ ຕ່ ໍເນ່ ອື ງກບັ ການ ສອນສ່ ງິ ທ່ ຄີ ບູ ນັ ທກຶ ຄ:ື + ການປ່ ຽນແປງຕາມຈດຸ ປະສງົ ຂອງການສອນ + ຄວາມກາ້ ວໜາ້ ຂອງການຮຽນຮູ ້ ຫຼື ຜນົ ງານ + ຄວາມສາມາກເພ່ ມີ ພູນອ່ ນື ໆ ທ່ ເີ ໜອື ຈາກການສອນ ແຕ່ ເປັນຜນົ ຕ່ ໍເນ່ ອື ງມາຈາກການສອນ ການສງັ ເກດເປັນເຄ່ ອື ງມສື ໍາຄນັ ສໍາລັບຄູໃນການສອນ ແລະ ປັບປຸ ງການສອນຂອງຄູສ່ ິງທ່ ີຄູຄວນ ເອາົ ໃຈໃສ່ ຕະຫຼອດເວລາຄກື ານຮູຈ້ ກັ ຕວົ ເອງ ແລະ ຮູສ້ ່ ງິ ແວດລອ້ ມ ຄູຕອ້ ງຕຽມແຜນການສອນຂອງ ຕນົ ເອງຢ່ າງເປັນລະບບົ ແລວ້ ວດັ ການສອນຂອງຄູຈາກຄວາມກາ້ ວໜາ້ ໃນການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ບນັ ຫາ ແລະ ການແກໄ້ ຂບນັ ຫາທ່ ເີ ກດີ ຂນື້ ກບັ ຄູ ຂໍມ້ ູນປອ້ ນກບັ ທ່ ີຄູໄດຮ້ ບັ ຈາກການປະເມນີ ພາບການສອນ ຈະຊ່ ວຍຄູໃນການພດັ ທະນາເດກັ ແລະ ປະສດິ ທພິ າບການສອນຂອງຄູ ການສງັ ເກດຂອງຄູທ່ ດີ ຕີ ອ້ ງ ເປັນການສງັ ເກດຢ່ າງມຈີ ດຸ ປະສງົ ແລະ ແປຄວາມໝາຍໃນທນັ ທຕີ ວົ ຢ່ າງຂອງການສງັ ເກດທ່ ບີ ່ ໍດເີ ຊ່ ນັ : “ ຄູສງັ ເກດວ່ ານາງ ຕກິ ຂອີ້ າຍບ່ ໍກາ້ ເວາົ້ ກບັ ຄູ ” ເປັນການສງັ ເກດດວ້ ຍການແປຄວາມໝາຍເອງຂອງ ຄູຕວົ ຢ່ າງການສງັ ເກດທ່ ດີ ເີ ຊ່ ນັ : “ ຄູສງັ ເກດວ່ ານາງ ຕກິ ເວາົ້ ກບັ ຄູເມ່ ອື ຄູຖາມເທ່ າົ ນນັ້ ” ຈດຸ ນເີ້ ປັນ ບນັ ທກຶ ທ່ ດີ ຕີ ອ້ ງຕດິ ຕາມວ່ າເພາະຫຍງັ ການສງັ ເກດຊ່ ວຍຄູຢ່ າງນອ້ ຍ 5 ປະການຄື (Gordon and Browne, 1993: 183 - 184) 148 ແປໂດຍ: ອປ ຄາໍ ຜງັ ໄຊຍະວງົ

1. ປັບປຸງການສອນຂອງຄູ ຂໍມ້ ູນຈາກການສງັ ເກດຈະຊ່ ວຍໃຫຄ້ ູສາມາດຮູວ້ ່ າສ່ ງິ ທ່ ຄີ ູສອນ ຫຼື ວທິ ກີ ານ ສອນ ຂອງຄແູ ນວໃດຈ່ ງິ ຈະສອດຄ່ ອງກບັ ເດກັ 2. ເຊ່ ອື ມທະດມະດສີ ່ ູການປະຕບິ ດັ ການສງັ ເກດຈະເຮດັ ໃຫຄ້ ເູ ຊ່ ອື ມຫຼກັ ການທາງທດິ ສະດໄີ ປສ່ ູການ ອະທບິ າຍພດຶ ຕກິ າໍ ເດກັ ເພ່ ອື ຄວາມເຂາົ້ ໃຈເດກັ ຢ່ າງເປັນລະບບົ 3. ຊ່ ວຍຜູປ້ ົກຄອງ ດວ້ ຍການໃຫຂ້ ມໍ້ ູນຮ່ ວມກນັ ລະຫວ່ າງຄູ ແລະ ຜູປ້ ົກຄອງເພ່ ອື ການສ່ ງົ ເສມີ ພດັ ທະນາ ການເດກັ 4. ໃຊເ້ ປັນເຄ່ ອື ງມປື ະເມນີ ພາບໂດຍສະເພາະການຈດັ ການຮຽນ - ການສອນທ່ ສີ ອດຄ່ ອງກັບຄວາມ ສນົ ໃຈ ແລະ ຄວາມຕອ້ ງການຂອງເດກັ 5. ໃຊໃ້ ນການແກບ້ ນັ ຫາການຈດັ ການຮຽນ - ການສອນ ເຊ່ ງິ ຄູສາມາດໃຊຂ້ ະບວນການສງັ ເກດໃນການ ລວບລວມຂໍມ້ ູນ ແລະ ແກໄ້ ຂບນັ ຫາເຊງີ ວໄິ ຈ 3. ການສະສມົ ຜນົ ງານ ການປະເມນີ ພາບການສອນດວ້ ຍການສະສົມຜົນງານ (Portfolio Assessment) ຄືການສະສົມ ຜນົ ງານຂອງຂອງເດກັ ບນັ ທກຶ ພດຶ ຕກິ ໍາທ່ ຄີ ູຈດົ ແລະ ການປະເມນີ ຕນົ ເອງຂອງເດກັ ທ່ ຄີ ອບຄວົ ຄຸມທ່ ສີ າມາດ ຊ່ ວຍໃຫຄ້ ູ ແລະ ເດກັ ມສີ ່ ວນຮ່ ວມໃນການປະເມນີ ທ່ ີເປັນໄປຕາມເປົາ້ ໝາຍ ແລະ ຈດຸ ປະສງົ ຂອງການຮຽນ (Brewer, 1992: 473). ຫຼກັ ການປະເມນີ ຜນົ ງານສະສມົ ສໍາລບັ ເດກັ ອະນຸບານຄ:ື 1) ຕອ້ ງມຜີ ນົ ງານເປັນຊນິ້ ເປັນອນັ 2) ຕອ້ ງມີ ຈດຸ ປະສງົ ການປະເມນີ 3) ມເີ ກນການປະເມນີ ທ່ ເີ ຊ່ ອື ຖໄື ດ້ 4)ເດກັ ມສີ ່ ວນຮ່ ວມໃນການເກບັ ຜນົ ງານຂອງຕນົ ເອງ ຖາ້ ເດກັ ສາມາດຮ່ ວມມໄື ດ້ ຍ່ ອມບນັ ລຸເປົາ້ ໝາຍເພ່ ອື ໃຫເ້ ຫນັ ຄວາມກາ້ ວໜາ້ ຂອງເດກັ ຕາມຕວົ ຈງິ (ກຸນລະ ຍາ ຕນັ ຕຜິ ະລາຊວີ ະ, 2541) ການສະສມົ ຜນົ ງານມຄີ ວາມໝາຍຫຼາຍສາໍ ລບັ ເດກັ ກ່ ອນໄວຮຽນຜນົ ງານຂອງເດກັ ຈະຊ່ ວຍໃຫຄ້ ູຮູຄ້ ວາມກາ້ ວໜາ້ ຂອງພດັ ທະນາການເດກັ , ການສະແດງອອກຂອງເດກັ , ຄວາມຄດິ ແລະ ຄວາມ ຮູສ້ ກຶ ຂອງເດກັ ທ່ ສີ າມາດເຮດັ ໃຫຄ້ ວູ າງແຜນການສອນທ່ ເີ ໝາະສມົ ກບັ ເດກັ ນອກຈາກນສີ້ າລະສນົ ເທດອ່ ນື ໆທ່ ີ ກ່ ຽວຂອ້ ງກບັ ເດກັ ຄູສາມາດນາໍ ມາໃຊເ້ ພ່ ອື ການປະເມນີ ໄດ.້ ສາລະສນົ ເທດຈະມພີ ະລງັ ອໍານາດຕ່ ໍເມ່ ອື ເຮາົ ຮູວ້ ທິ ໃີ ຊມ້ ນັ ແລະ ການປະເມນີ ຜົນຈະດຂີ ນື້ ຢ່ ູກບັ ສາລະ ສນົ ເທດທ່ ກີ ່ ຽວຂອ້ ງ, ການປະເມນີ ຜນົ ເປັນກດິ ຈະກາໍ ທ່ ຊີ ໍາ້ ຊອ້ ນ ແລະ ຕ່ ເໍ ນ່ ອື ງກບັ ການເກບັ ຂໍມ້ ູນສາລະສນົ ເທດ ໃນການເຄ່ ອື ນໄຫວຕ່ າງໆ ສະເພາະຂໍມ້ ນູ ສາລະສນົ ເທດ ແລະ ການໃຊຂ້ ໍມ້ ນູ ໃນການຕດັ ສນິ ໃຈ ຫຼື ປະຕບິ ດັ ຕວົ ຈງິ ເຊ່ ງິ ຜູປ້ ະເມນີ ແລະ ຜູຕ້ ດັ ສນິ ໃຈຈະຕອ້ ງບູລະນາການຂມໍ້ ູນສາລະສນົ ເທດຈາກແຫ່ ຼງຕ່ າງໆມາຮ່ ວມໃນການ ຕດັ ສນິ 4. ຄູຄວນປະເມນີ ພາບຕວົ ເອງແນວໃດ ຄຄູ ວນປະເມນີ ການສອນຂອງຕນົ ເອງຕະຫອຼ ດເວລາເພ່ ອື ເບ່ ງິ ຜນົ ຂອງການສອນ ແລະ ຄວາມກາ້ ວໜາ້ ຂອງ ເດກັ ການປະເມນີ ອາດເຮດັ ເປັນໄລຍະເຊ່ ນັ : ເຮດັ ທຸກອາທດິ , ທຸກເດອື ນ ຫຼື ທຸກວນັ ລກັ ສະນະຂອງການປະເມນີ ຈະມີ 2 ແບບຄ:ື 1) ປະເມນີ ເປັນໄລຍະ(Formative assessment) ເປັນການປະເມນີ ພາບເພ່ ອື ການປັບປຸງການ 149 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ

ຮຽນ - ການສອນ, ກດິ ຈະກໍາ ແລະ ຜນົ ງານຂອງຜູຮ້ ຽນ ເຊ່ ງິ ຈາກຂໍມ້ ູນນຈີ້ ະເປັນຂໍມ້ ູນປອ້ ນກບັ ສໍາ ລບັ ຄູໃນການປັບປຸງຈດຸ ປະສງົ ທ່ ມີ ປີ ະສດິ ທພິ າບຍ່ ງິ ຂນື້ , ການປະເມນີ ການສອນຢ່ າງເປັນລະບບົ ຈະ ເຮດັ ໃຫຄ້ ູຮູເ້ ຖງິ ຄຸນຄ່ າການສອນຂອງຄູ, ການຈະເລນີ ເຕບີ ໂຕ, ພດັ ທະນາການ ແລະ ການຮຽນຮູຂ້ ອງ ເດກັ . 2) ປະເມນີ ສະຫຸຼບ (Summtive assessment) ເປັນການປະເມນີ ພາບເວລາຊ່ ນິ ສຸດການສອນເມ່ ອື ຈບົ ບດົ ຮຽນ ຫຼື ຊ່ ນິ ສຸດປີການສກຶ ສາ ການປະເມນີ ນຈີ້ ະບອກພາບລວມຂອງການຮຽນຮູທ້ ່ ເີ ກດີ ຂນື້ ທງັ ໝດົ ກບັ ເດກັ ໃນບາງປະເທດໃຊແ້ ບບທດົ ສອບມາດຖານໃນການປະເມນີ ສໍາລບັ ປະເທດໄທເນນັ້ ການ ປະເມນີ ດວ້ ຍແບບທດົ ສອບທ່ ຄີ ູສາ້ ງຂນື້ ເອງ ການປະເມນີ ຜນົ ສະຫຸຼບຈະບອກເຖງິ ຄວາມສາມາດຂອງ ຄູຕາມຈດຸ ປະສງົ ການສອນທ່ ກີ ໍານດົ . ຄູຈະໃຊວ້ ທິ ກີ ານປະເມນີ ແບບໃດຂນື້ ຢ່ ູກບັ ຄວາມພອ້ ມ ແລະ ຄວາມສນົ ໃຈຂອງຄູ ແຕ່ ຢ່ າງໜອ້ ຍຕອ້ ງ ມກີ ານປະເມນີ ການສອນທ່ ຊີ ່ ວຍບອກໃຫຄ້ ູຮູເ້ ຖິງປະສດິ ທພິ າບການສອນ ບນັ ຫາການສອນ ແລະ ແນວທາງການແກໄ້ ຂເຊ່ ງິ ການປະເມນີ ອາດເຮດັ ໄດຫ້ ຼາຍແບບດ່ ງັ ນ:ີ້ - ປະເມນີ ຈາກຜນົ ການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນເຊ່ ງິ ມາຈາກຄະແນນທດົ ສອບຂອງນກັ ຮຽນ - ປະເມນີ ຈາກຄວາມເຫນັ ຂອງຜູປ້ ົກຄອງ - ປະເມນີ ຈາກຜູຮ້ ່ ວມງານ - ປະເມນີ ຈາກການສງັ ເກດການປະຕບິ ດັ ຕວົ ຈງີ ຂອງຄູ - ຄປູ ະເມນີ ຕນົ ເອງ - ການປະເມນີ ໂດຍຜູນ້ ເິ ທດ ຫຼື ສກຶ ສານເິ ທດ 5. ປັດໃຈຕວົ ຊບີ້ ອກຄຸນນະພາບການສອນ ການຮຽນ - ການສອນມຫີ ຼາຫຼາຍຮູບແບບ ແຕ່ ລະຮູບແບບລວ້ ນແລວ້ ແຕ່ ມຂີ ະບວນການ ຫຼກັ ການ ແລະ ວທິ ກີ ານທ່ ສີ າ້ ງສນັ ການຮຽນຮູຢ້ ່ າງມຄີ ວາມໝາຍ ເມ່ ອື ຄູນາໍ ມາໃຊຄ້ ຕູ ອ້ ງຕດິ ຕາມຜນົ ການຮຽນ - ການສອນຂອງ ຄວູ ່ າສາມາດສາ້ ງຄວາມງອກງາມໃຫກ້ ບັ ເດກັ ແລະ ພດັ ທະນາເດກັ ໃນລະດບັ ໃດໃຫເ້ ໝາະສມົ ກບັ ສງັ ຄມົ ແລະ ພາວະຄວາມເປັນຢ່ ູຂອງເດກັ ຫບຼື ່ ໍ ຜນົ ການປະເມນີ ຈະເປັນຂໍມ້ ນູ ຢອ້ ນກບັ ຄນື (Feedback) ທ່ ຊີ ່ ວຍໃຫຄ້ ູໄດຮ້ ູ ້ ຈດຸ ແຂງ ແລະ ຈດຸ ອ່ ອນຂອງການຮຽນ - ການສອນຂອງຄູ ຂໍມ້ ູນຢອ້ ນກບັ ຈາກການປະເມນີ ພາບເປັນສາລະ ສນົ ເທດກ່ ຽວກບັ ພດຶ ຕກິ ໍາທ່ ປີ ະກດົ ເຊ່ ງິ ຄູຕອ້ ງໃຊເ້ ພ່ ອື ການປັບປຸງການປະຕບິ ດັ ຫຼື ການຮຽນຮູໃ້ ຫກ້ າ້ ວຕ່ໄໍ ປ ຫຼື ປະຕິບດັ ໃນອານາຄດົ ໃຫດ້ ີຂືນ້ ລກັ ສະນຂອງການໃຫຂ້ ໍມ້ ູນຢ້ອນກບັ ທ່ ີດີປະກອບດວ້ ຍ (Eggen and Kauchoak, 1996: 38) - ປອ້ ນຂມໍ້ ູນກບັ ໃນທນັ ທີ - ມຄີ ວາມເຈາະຈງົ - ເປັນສາລະສນົ ເທດທ່ ຊີ ດັ ເຈນ - ຕງົ ກບັ ການປະຕບິ ດັ - ສາ້ ງບນັ ຍາກາດທ່ ດີ ມີ ອີ າລມົ ໃນທາງບວກ ປັດໃຈຕວົ ຊບີ້ ອກຄຸນນະພາບການສອນທ່ ເີ ປັນສາລະສນົ ເທດທ່ ຄີ ູກໍາລງັ ນໍາມາຜດິ ຈາລະນາເຖງິ ການໃຊຮ້ ູບ ແບບການຮຽນ - ການສອນຂອງຄູປະກອບດວ້ ຍປະເດນັ ຕ່ ໍໄປນ:ີ້ 150 ແປໂດຍ: ອປ ຄາໍ ຜງັ ໄຊຍະວງົ