ປະຈາໍ ວນັ ຄື ເດກັ ຕອ້ ງເລ່ ມີ ກດິ ຈະກາໍ ເຄ່ ອື ນໄຫວຈງັ ຫວະ ແລວ້ ຕາມດວ້ ຍກດິ ຈະກໍາສລີ ະປະ ແລະ ຫຼນິ້ ເສລີຕາມມູມກດິ ຈະກໍາເສມີ ປະສບົ ການ( ໃນວງົ ມນົ ) ກດິ ຈະກໍາກາງແຈງ້ ສໍາເລດັ ແລວ້ ຮບັ ປະທານ ອາຫານທ່ ຽງ ຈາກນນັ້ ນອນຕ່ ນື ມາຫຼນິ້ ເກມການສກຶ ສາລໍຖາ້ ກບັ ບາ້ ນເປັບແບບນທີ້ ຸກວນັ ຫາກຄູຜູໃ້ ດບ່ ໍ ປະຕບິ ດັ ຕາມຖວື ່ າບ່ ໍຖກື ຕອ້ ງ ເຊ່ ງິ ເປັນຄວາມແປກທງັ້ ທ່ ແີ ນວຄດິ ຂອງເຟີຼເບວມຈີ ດຸ ມຸງ້ ໝາຍໃຫຄ້ ູໄດ້ ຄດິ ວ່ າເດກັ ຄວນມກີ ດິ ຈະກໍາຫຍງັ ແດ່ ເທ່ າົ ນນັ້ ດ່ ງັ ນນັ້ ການນາໍ ຕາຕະລາງກດິ ຈະກໍາປະຈາໍ ວນັ ມາໃຊສ້ ່ ງິ ໜ່ ງຶ ທ່ ຄີ ູຄວນຕອ້ ງຄດິ ເຖີງຄື “ ການບູລະນາການ ” ການຈດັ ການຮຽນ - ການສອນປະຈບຸ ນັ ມຫີ ຼາຍຮູບ ແບບ ຄູສາມາດ “ ການບູລະນາການ ” ທງັ ກດິ ຈະກາໍ ແລະ ການຮຽນຮໄູ ້ ປດວ້ ຍກນັ ໄດ້ ຄູອາດປະສມົ ປະສານກດິ ຈະກາໍ ຕ່ າງໆເຂາົ້ ດວ້ ຍກນັ ໃນຂະບວນການຮຽນ - ການສອນຂອງເດກັ ເພ່ ອື ໃຫກ້ ານຮຽນຮູ ້ ຕ່ ໍເນ່ ອື ງໂດຍບູລະນາການກດິ ຈະກໍາຕ່ າງໆເຂາົ້ ໃນການຮຽນ ໂດຍຄູຕອ້ ງກວດສອບວ່ າ ເດກັ ໄດມ້ ີ ກດິ ຈະກໍາສ່ ງົ ເສມີ ພດັ ທະນາການຄບົ ທຸກາ້ ນ ຫຼື ບ່ ໍຈະປັບສ່ ວນທ່ ຂີ າດຢ່ າງໃດ ຂໍສ້ ໍາຄນັ ຄູຕອ້ ງຝຶກນໄິ ສ ເດກັ ໃຫຮ້ ູຈ້ ກັ ເວລາ, ການຕງົ ຕ່ ໍເວລາ, ການໄດຮ້ ບັ ປະທານອາຫານຫວ່ າງ, ອາຫານທ່ ຽງ, ການນອນທ່ ເີ ໝາະສມົ ແລະ ການມລີ ະບຽບວໄິ ນໂດຍໃຊຕ້ າຕະລາງກດິ ຈະກໍາປະຈາໍ ວນັ ເປັນຂອບເຂດຂອງການດໍາ ເນນີ ແຜນການຮຽນແຕ່ ລະວນັ ບ່ ໍໃຊກ້ ດົ ການປະຕບິ ດັ ປະຈາໍ ວນັ . 51 ແປໂດຍ: ອປ ຄາໍ ຜງັ ໄຊຍະວງົ
ບດົ ທີ 5 ການຮຽນ - ການສອນແບບມອນເຕຊລໍ ີ ( Montessori Method ) “ ເດກັ ຮຽນຮໄູ ້ ດຈ້ າກການຄດິ ແລະ ຊາບຊມຶ ຄວາມຮູສ້ ກຶ ສໍາຜດັ ດວ້ ຍການລງົ ມປື ະຕບິ ດັ ກດິ ຈະກາຕວົ ຈງິ ຢ່ າງເປັນລະບບົ ຈາກການສງັ ເກດ ແລະ ການສາທດິ ຂອງຄູ ” ແພດຍງິ ມາເລຍ ມອນເຕຊໍລີ ( Maria Montessori, 1870 - 1952 ) ເປັນແພດຍງິ ຄນົ ທາໍ ອດິ ຊາວ ອຕີ າລທີ ່ ໃີ ຊຄ້ ວາມຮູທ້ າງການແພດໃນການດູແລຮກັ ສາເດກັ ປັນຍາອ່ ອນມາປະຍຸກໃນການສກຶ ສາເດກັ ກ່ ອນໄວ ຮຽນດວ້ ຍການເປີດບາ້ ນເດກັ Casa dei Bambini ຫຼື Chidren’s Home ໃນຊຸມຊນົ ແອອດັ ຊານລໍເລນ ( Casa Lorenzo ) ຂອງກຸງໂຮມ ອຕີ າລີ ປີ ຄ.ສ 1907 ດວ້ ຍການອອກແບບອຸປະກອນຫອ້ ງຮຽນ ແລະ ວທິ ີ ປະຕບິ ດັ ການສອນທ່ ເີ ນນັ້ ການຮຽນຮູຈ້ າກການສາໍ ຜດັ ເຊ່ ງິ ຕ່ ໍມາໄດຮ້ ບັ ການຍອມຮບັ ທງັ ຍໂູ ລບ ແລະ ອະເມລກິ າ ມອນເຕຊລໍ ເີ ຊ່ ອື ວ່ າການສກຶ ສາຂອງຄນົ ເລ່ ມີ ຕງັ້ ແຕ່ ມເື້ ກດີ ກ່ ອນໄວຮຽນເປັນໄວສໍາຄນັ ທ່ ສີ ຸດສໍາລບັ ການຮຽນຮູ ້ ຈາ ກກ ານໄດສ້ ໍາ ຜັດ ມ ອນເຕຊໍລໄີ ດ້ພັດທະນາ ຊຸ ດອຸ ປະກ ອນກາ ນສຶກສາເ ອີນ້ ວ່ າ Edu – cational apparatus ຂນື້ ມາເພ່ ອື ໃຊຝ້ ຶກໃຫເ້ ດກັ ຮຽນຮູດ້ ວ້ ຍການສໍາຜດັ ແລະ ປະຕບິ ດັ ຕວົ ຈງິ ຕາມແບບຢ່ າງທ່ ຄີ ສູ າທດິ ໃຫເ້ ບ່ ງິ ດວ້ ຍການທດົ ລອງ ແລະ ປະຕບິ ດັ ເພ່ ອື ໃຫໄ້ ດເ້ ຫນັ ຂໍຖ້ ກື ແລະຂໍຜ້ ດິ ຂອງຕນົ ເອງ ຊຸດອຸປະກອນການສກຶ ສາ ແລະ ກດິ ຈະກາໍ ທ່ ມີ ອນເຕຊໍລອີ ອກແບບມາໃຊສ້ າໍ ລບັ ເດກັ ກ່ ອນໄວຮຽນນນັ້ ເປັນກດິ ຈະກໍາທ່ ກີ ່ ຽວຂອ້ ງກບັ ກດິ ຈະກໍາໃນຊວີ ດິ ປະຈາໍ ວນັ ບ່ ໍແມ່ ນການຫຼນິ້ ບ່ ມໍ ກີ ານແຂ່ ງຂນັ້ ແຕ່ ເປັນການຮຽນ ຢ່ າງອດິ ສະຫຼະ ເດກັ ສາມາດຮຽນຮູຈ້ າກການເຮດັ ກດິ ຈະກາໍ ຕ່ າງໆ ດວ້ ຍຕວົ ຂອງເດກັ ເອງ( Cromwell, 1994: 9 )ກ່ ຸມກດິ ຈະກາໍ ທ່ ເີ ດກັ ຮຽນຈາໍ ແນກອອກເປັນ 3 ກ່ ຸມດ່ ງັ ນ:ີ້ 1. ກ່ ຸມທກັ ສະກນົ ໄກ ຫຼື ປະສບົ ການຊວີ ດິ ເປັນເນອື້ ໃນການຮຽນຮູກ້ ່ ຽວກບັ ການດໍາລງົ ຊວີ ດິ ເຊ່ ນັ : ການແຕ່ ງ ກາຍ, ການອາບນາໍ້ , ການລາ້ ງມ,ື ການດແູ ລສ່ ງິ ແວດລອ້ ມ( ການອະນາໄມສ່ ງິ ແວດລອ້ ມ, ດູແລພດື , ສດັ ) ການຝຶກຍ່ າງ, ການຝຶກຄວາມສມົ ດູນຂອງຮ່ າງກາຍ ລວມເຖງິ ການພດັ ທະນາທກັ ສະທາງສງັ ຄມົ ແລະ ການ ຊ່ ວຍເຫອຼື ຄນົ ອ່ ນື ເປັນຕນົ້ . 2. ກ່ ຸມພດັ ທະນາປະສາດສາໍ ຜດັ ເນອື້ ໃນເນນັ້ ການສໍາຜດັ , ການສງັ ເກດ, ການຈາໍ ແນກ( ຄວາມຍາບ, ຄວາມ ລະອຽດ, ຮອ້ ນ, ເຢັນ, ນາໍ້ ໜກັ )ລວມເຖງິ ການສງັ ເກດຮູບຊງົ ເລຂາຄະນດິ . 3. ກ່ ຸມການຮຽນ ແລະ ຄະນດິ ສາດມເີ ນອື້ ໃນກ່ ຽວກບັ ການນບັ ຕວົ ເລກ, ການສງັ ເກດຕວົ ອກັ ສອນ, ການຮຽນ ພະຍນັ ຊະນະ, ການຂຽນ ແລະ ລວມເຖງິ ການຮຽນພູມສາດຈາກໜ່ ວຍໂລກ. 1. ແນວຄດິ ພນື້ ຖານ ຈາກການເຮດັ ວຽກງານດາ້ ນການສກຶ ສາກບັ ເດກັ ທ່ ມີ ຄີ ວາມບກົ ຜ່ ອງທາງດາ້ ນສະຕປິ ັນຍາ ເຮດັ ໃຫມ້ ອນ ເຕຊໍລເີ ຫນັ ວ່ າໃນເວລາທ່ ເີ ດກັ ສໍາຜດັ ແລະ ໃຊມ້ ໝື ູນຈບັ ອຸປະກອນ ສະໝອງຈະຕອບສະໜອງເພ່ ອື ສາ້ ງການ ຮຽນຮູໃ້ ຫເ້ ກດີ ຂນື້ ການທ່ ເີ ດກັ ສງັ ເກດ ແລະ ຄດິ ໃນເວລາທ່ ຄີ ູສະໜບັ ສະໜນູ ແລະ ແນະນາໍ ເມ່ ອື ເດກັ ເຮດັ ຜດິ ປະກອບກບັ ການກະຕຸນ້ ໃຫເ້ ດກັ ຄດິ ແກໄ້ ຂບນັ ຫາຂອງຕນົ ເອງນີ້ ເດກັ ມກີ ານປ່ ຽນແປງການຮຽນຮູຢ້ ່ າງສງັ ເກດ ເຫນັ ໄດ້ ຈາກຂະບວນການນີສ້ ະແດງໃຫເ້ ຫນັ ວ່ າເດັກສາມາດຮຽນຮູ ໄ້ ດຈ້ າກການສໍາຜັດ ແລະ ການຈດັ 52 ແປໂດຍ: ອປ ຄາໍ ຜງັ ໄຊຍະວງົ
ອຸປະກອນຕ່ າງໆ ມອນເຕຊລໍ ຈີ ່ ງຶ ນາໍ ແນວຄດິ ນມີ້ າພດັ ທະນາເປັນອຸປະກອນ ແລະ ຮູບແບບການສອນສໍາລບັ ເດກັ ປົກກະຕິ ໂດຍມພີ ນື້ ຖານແນວຄດິ ວ່ າ ການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ຕອ້ ງເກດີ ຈາກການເຫນັ ເປັນຮູບປະທໍາ ການສໍາຜດັ , ການຈບັ ບາຍ ແລະ ການທດົ ລອງດວ້ ຍຕນົ ເອງຕາມຮູບແບບຢ່ າງມຂີ ນັ້ ຕອນ ແລະ ເປົາ້ ໝາຍ ເດກັ ຈະຮຽນຮູຢ້ ່ າງ ເຂາົ້ ໃຈຈາກການສໍາຜດັ ການໃຊສ້ ະມາທິ ແລະ ມວີ ໄິ ນຕ່ ໍຕນົ ເອງ ຜນົ ຂອງການຮຽນຮູຢ້ ່ າງມຂີ ນັ້ ຕອນຈະເຮດັ ໃຫ້ ເດກັ ເກດີ ການພດັ ທະນາໃນທຸກໆດາ້ ນທງັ ການຄດິ , ການພວົ ພນັ ກບັ ຄນົ ອ່ ນື ແລະ ການໃຊກ້ າ້ ມຊນີ້ ອຸປະກອນ ເປັນສ່ ກື ານສອນທ່ ສີ ໍາຄນັ ທ່ ເີ ຮດັ ໃຫເ້ ດກັ ພດັ ທະນາຄວາມຮູ ້ ແລະ ຄວາມຄດິ ຢ່ າງມລີ ະບບົ , ມເີ ຫດຜນົ ບ່ ໍວ່ າຈະ ເປັນວຖິ ີຊວີ ດິ ທ່ ວົ ໄປ ຫຼື ວຊິ າການເຊ່ ນັ : ຄະນດິ ສາດ ຫຼື ພາສາ ຫຼກັ ສູດຂອງມອນເຕຊໍລສີ ່ ງົ ເສມີ ພດັ ທະນາການ ຂອງເດກັ ໂດຍມຈີ ດຸ ມຸງ້ ໝາຍໃຫເ້ ດກັ ໃຊສ້ ກັ ກາຍະພາບຂອງຕນົ ໃນການພດັ ທະນາຕນົ ເອງຈາກສ່ ງິ ແວດລອ້ ມທ່ ຄີ ູ ຈດັ ໃຫແ້ ລວ້ ມກີ ານສນົ ທະນາຢ່ າງມລີ ໍາດບັ ປະກອບກບັ ການໃຊກ້ ານສໍາຜດັ ອຸປະກອນເປັນການສ່ ງົ ເສມີ ກນົ ໄກ ທາງກາຍ ແລະ ພດັ ທະນາປັນຍາຊ່ ງຶ ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມທ່ ຈີ ດັ ນນັ້ ຈະຕອ້ ງໃຫເ້ ດກັ ໄດສ້ ະແດງອອກບ່ ໍແມ່ ກດີ ກນັ້ ເດກັ ບ່ ໍ ໃຫສ້ ະແດງອອກ ແລະ ແຜນການຕອ້ ງຈງູ ໃຈບ່ ແໍ ມ່ ນກດົ ດນັ ເດກັ ສະນນັ້ ເດກັ ຕອ້ ງພອ້ ມຢາກມາຮຽນ ແລະ ເປີດ ໂອກາດໃຫເ້ ດກັ ຮຽນຮູດ້ ວ້ ຍການສາໍ ຜດັ ຜ່ ານອນິ ຊທີ ງັ 5 ຮຽນຮູ ້ ແລະ ພດັ ທະນາທກັ ສະພາສາຄະນດິ ສາດ ຮຽນຮູຕ້ າມຄວາມສາມາດຂອງບຸກຄນົ ຮຽນຮູຈ້ າກປະສບົ ການຊວີ ດິ ທ່ ຝີ ຶກທກັ ສະການດແູ ລ ແລະ ການຊ່ ວຍເຫຼອື ຕນົ ເອງ ການສກຶ ສາບ່ ແໍ ມ່ ນເນນັ້ ຢ່ ູທ່ ວີ ຊິ າການ ໃນການສອນເດກັ ໃຫເ້ ກດີ ການຮຽນຮູຕ້ ອ້ ງໃຫເ້ ດກັ ໄດສ້ ໍາຜດັ , ຍບິ , ຈບັ , ຄາໍ , ດມົ , ລງົ ມປື ະຕບິ ດັ , ການຫຼນິ້ ກບັ ອຸປະກອນ ແລະ ແກໄ້ ຂດວ້ ຍຕນົ ເອງ, ການສງັ ເກດຄູສາທດິ , ເດກັ ສາມາດທ່ ຈີ ະຮຽນຮໄູ ້ ດໂ້ ດຍຄູ ບ່ ຈໍ າໍ ເປັນຕອ້ ງໃຫຫ້ ວົ ຂໍຄ້ ວາມຮູ ້ ພຽງແຕ່ ເປັນຜູສ້ າທດິ ແລວ້ ໃຫເ້ ດກັ ເຮດັ ກດິ ຈະກາໍ ຢ່ າງອດິ ສະຫຼະ ຫາກມບີ ນັ ຫາ ໃຫແ້ ນະນາໍ ຫຼື ສາທດິ ຊໍາ້ ແລວ້ ໃຫເ້ ດກັ ເຮດັ ກດິ ຈະກໍາຕ່ ໍດວ້ ຍຕນົ ເອງ ການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ເກດີ ຈາກການຊາບ ຊມຶ ການຄດິ ແລະ ການປະຕບິ ດັ ຕວົ ຈງິ ທ່ ມີ ລີ ໍາດບັ ຂນັ້ ໃນການຮຽນຮູນ້ ີ້ ການສາທດິ ຫຼື ການແນະນາໍ ຈາກຄູຈະ ເປັນຕວົ ເຊ່ ອື ມຕ່ ໍການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ການເປີດໂອກາດໃຫເ້ ດກັ ທດົ ລອງປະຕບິ ດັ ຫຼງັ ສາທດິ ໃຫເ້ ດກັ ເລອື ກ ຕດັ ສນິ ໃຈດວ້ ຍຕນົ ເອງ ແລະ ເກດີ ການຮຽນຮູຢ້ ່ າງຕ່ ເໍ ນ່ ອື ງ. 2. ການຮຽນ - ການສອນ ການຮຽນ - ການສອນແບບມອນເຕຊໍລີ ຄວາມສໍາຄນັ ຢ່ ູທ່ ອີ ຸປະກອນການສອນ ຫຼື ສ່ ກື ານຮຽນຮູສ້ ໍາ ລບັ ເດກັ ທ່ ຕີ ອ້ ງອອກແບບໂດຍເນນັ້ ປັດສະຍາການຮຽນຮູຈ້ າກການສໍາຜດັ ສີ, ຮູບຊງົ ແລະ ຄຸນນະພາບການ ຜະລດິ ທ່ ປີ ະກດົ ແກ່ ສາຍຕາ ອຸປະກອນທ່ ໃີ ຫເ້ ດກັ ສໍາຜດັ ດວ້ ຍມຕື ອ້ ງລຽບນຽນ ແລະ ກມົ ກນື ເມ່ ອື ເດກັ ໃຊມ້ ສື ໍາ ຜດັ ຈະໄດຮ້ ຽນຮູຢ້ ່ າງມຄີ ວາມໝາຍໃນສ່ ງິ ໃໝ່ ທ່ ເີ ກດີ ຂນື້ ອຸປະກອນອງົ ປະກອບຂອງກດິ ຈະກາທ່ ເີ ຮດັ ໃຫເ້ ດກັ ໄດຮ້ ຽນຮູກ້ ານແກໄ້ ຂບນັ ຫາໃຫຖ້ ກື ຕອ້ ງດວ້ ຍຕນົ ເອງ ໂດຍປະສບົ ການການຮຽນຈະເລ່ ມີ ຈາກງ່າຍທ່ ສີ ຸດໄປຫາ ຍາກທ່ ສີ ຸດເປັບລໍາດບັ ຂນັ້ ( Read et, 1993: 184 )ເດກັ ສາມາດເລອື ກອຸປະກອນທ່ ຄີ ູຈດັ ຕຽມໃຫຫ້ ຼນິ້ ໄດຕ້ າມ ຄວາມສນົ ໃຈຂອງຕນົ ເອງ ຈາກນນັ້ ຄູຈະສາທດິ ການຫຼນິ້ ໃຫເ້ ບ່ ງິ ແລວ້ ເດກັ ຝຶກເຮດັ ຕາມ ຄູສາທດິ ດວ້ ຍຕນົ ເອງ ຢ່ າງອດິ ສະຫຼະຫາກມບີ ນັ ຫາຄູຈະໃຫຄ້ ໍາຊນີ້ າໍ ແລະ ສາທດິ ຄນື ໃໝ່ ໄດ້ ເຫດຜນົ ຂອງຂະບວນການຮຽນ - ການ ສອນແບບມອນເຕຊໍລທີ ່ ຄີ ູຕອ້ ງສາທດິ ຫຼື ນາໍ ເດກັ ທ່ ເີ ຄີຍຝຶກມາກ່ ອນນນັ້ ມາປະຕບິ ດັ ຄນື ເພ່ ອື ປະຢັດເວລາໃນ 53 ແປໂດຍ: ອປ ຄາໍ ຜງັ ໄຊຍະວງົ
ການເຮດັ ກດິ ຈະກໍາໃຫປ້ ະສບົ ຜນົ ສໍາເລດັ ຂອງເດກັ ດວ້ ຍການລອງຜດິ ລອງຖກື ເປັນການສງັ ເກດ ແລະ ຮຽນວທິ ີ ການຈາກຄູຊ່ ງຶ ຈະປະຢັດເວລາການຮຽນໄດຫ້ ຼາຍ ນອກຈາກເດກັ ຈະໄດຮ້ ຽນຮູແ້ ລວ້ ເດກັ ຈະຮູສ້ ກຶ ປະສບົ ຄວາມ ສໍາເລດັ ໃນການເຮດັ ກດິ ຈະກໍານນັ້ ນບັ ເປັນລາງວນັ ກໍາລງັ ໃຈແກ່ ເດກັ ທ່ ເີ ປັນເຮດັ ໃຫເ້ ດກັ ກະຕລື ລື ນົ້ ທ່ ຈີ ະຮຽນຮູ ້ ຢ່ າງຕ່ ໍເນ່ ອື ງ ແລະ ເປັນພະລງັ ການຮຽນຮູຕ້ ະຫອຼ ດຊວີ ດິ ນອກຈາກການຮຽນຮູດ້ ວ້ ຍການຝຶກ ແລະ ສໍາຜດັ ກບັ ອຸປະກອນແລວ້ ຍງັ ມກີ ດິ ຈະກາປະຈາໍ ວນັ ທ່ ເີ ດກັ ຕອ້ ງຝຶກ ແລະ ຮຽນຮູຮ້ ່ ວມດວ້ ຍເຊ່ ນັ : ກວດເຮ່ ືອນ, ຊກັ ເຄ່ ອື ງ, ຮຽນການຊ່ ວຍເຫຼອື ຕນົ ເອງ, ການດູແລ ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມລວມທງັ ການຮຽນມະໂນທດັ ທາງວຊິ າການທາງດາ້ ນພາສາ, ຄະນດິ ສາດ ແລະ ພູມສາດໂດຍເນນັ້ ການຮຽນຮູດ້ ວ້ ຍການຜ່ ານປະສາດສາໍ ຜດັ ແລະ ຄວາມຮູສ້ ກຶ ດວ້ ຍການຊນີ້ າໍ ແລະ ການສະໜບັ ສະໜນູ ຈາກຄູ. 3. ຫຼກັ ການສອນ ການຮຽນ - ການສອນແບບມອນເຕຊໍລໃີ ຫຄ້ ວາມສາໍ ຄນັ ກບັ ຄວາມຮູສ້ ກຶ ຂອງເດກັ ຈດິ ໃຈ ແລະ ການ ຮຽນຮູ ້ ເດກັ ຕອ້ ງໄດຮ້ ບັ ການຍອມຮບັ ນບັ ຖໃື ນຄວາມແຕກຕ່ າງຂອງລກັ ສະນະສະເພາະບຸກຄນົ ແຕ່ ທຸກຄນົ ສາມາດຊາບຊມຶ ການຮຽນຮູດ້ ວ້ ຍຕົນເອງໄດ້ ຫາກເດກັ ໄດມ້ ີໂອກາດ ແລະ ອິດສະຫຼະໃນການເລອື ກເຮັດ ກດິ ຈະກາໍ ທ່ ຄີ ູຈດັ ຕຽມສ່ ງິ ແວດລອ້ ມໄວຢ້ ່ າງມຈີ ດຸ ໝາຍ ການສງັ ເກດ ແລະ ສະໜບັ ສະໜຸນຂອງຄູຈະຊ່ ວຍໃຫ້ ເດກັ ຮຽນຮໄູ ້ ດດ້ ທີ ່ ສີ ຸດ ຫຼກັ ການສອນຂອງມອນເຕຊໍລທີ ່ ສີ ໍາຄນັ ຄຄື ູຈະບ່ ໍແມ່ ນຜູຊ້ ີນ້ ໍາເດກັ ແຕ່ ເປີດໂອກາດໃຫ້ ເດັກມີອິດສະຫຼະໃນການເຮັດກິດຈະກໍາຕາມລະດັບພັດທະນາການ ແລະ ອັດຕາ( Rooparine and Johnson, 1990: 23 ) ດວ້ ຍວທິ ກີ ານຮຽນດ່ ງັ ນ:ີ້ 1. ເດກັ ຮຽນຮູຈ້ າກການສາໍ ຜດັ ແລະ ຄດິ ຄນົ້ ພບົ ດວ້ ຍຕນົ ເອງ 2. ສ່ ກື ານຮຽນຮູຈ້ ະຕອ້ ງອອກແບບສະເພາະເພ່ ອື ສາ້ ງການຮຽນຮຮູສ້ າໍ ລບັ ເດກັ 3. ຄຕູ ອ້ ງເປັນຜູຈ້ ງູ ໃຈໃຫເ້ ດກັ ເກດີ ການຄນົ້ ພບົ ແລະ ຮຽນຮູດ້ ວ້ ຍຕວົ ເດກັ ເອງຈາກການສງັ ເກດເຫນັ ຂອງ ເດກັ 4. ວຽກການຮຽນຮູແ້ ຕ່ ລະເລ່ ອື ງຕອ້ ງສອດຄ່ ອງກບັ ຜູຮ້ ຽນເປັນລາຍບຸກຄນົ 5. ເດກັ ມອີ ດິ ສະຫຼະໃນການເລອື ກອຸປະກອນ ແລະ ກດິ ຈະກໍາການຮຽນໄດຕ້ າມຄວາມສນົ ໃຈ ໂດຍຄູ ຕຽມໄວໃ້ ຫພ້ ອ້ ມ 6. ເດກັ ເລ່ ມີ ຮຽນຮູແ້ ຕ່ ລະວຽກຈາກງ່ າຍໄປຫາຍາກ ແລະ ເຮດັ ຕາມລໍາດບັ ເມ່ ອື ວຽກສໍາເລດັ ແລວ້ ແຕ່ ລະ ອນັ ຈ່ ງຶ ໄປວຽກໃໝ່ 7. ຫວົ ຂໍທ້ ່ ເີ ດກັ ຈະຮຽນຮູເ້ ນນັ້ ສໍາຜດັ ສ່ ງິ ທ່ ໃີ ຊໃ້ ນຊວີ ດິ ປະຈາໍ ວນັ ແລະ ວຊິ າການພນື້ ຖານຄວາມພອ້ ມ 8. ຫວົ ຂຫໍ້ ກຼັ ທ່ ຕີ ອ້ ງຮຽນຮ່ ວມໄດແ້ ກ່ : ການອ່ ານ, ການຂຽນ, ເລກຄະນດິ , ສຸຂະອະນາໄມ ແລະ ການ ເຄ່ ອື ນໄຫວອຸປະກອນການສອນຂອງມອນເຕຊໍລທີ ່ ເີ ປັນຊຸ ດການຮຽນຮູເ້ ອນີ້ ວ່ າ: ຊຸດອຸປະກອນ ຫຼື ເຄ່ ອື ງມກື ານສກຶ ສາx Educational apparatus ) ພດັ ທະນາມາຈາກແນວຄດິ ຂອງການຕອບສະ ໜອງຄວາມ ຕອ້ ງການຂອງເດກັ ທ່ ຕີ ອ້ ງຮຽນຮູແ້ ຕ່ ລະໄວ ໂດຍຈດັ ເປັນລໍາດບັ ຢ່ າງຕ່ ເໍ ນ່ ອື ງ ຊຸດອຸປະກອນປະຈາໍ ວນັ ເປັນຊຸດອຸປະກອນສໍາລບັ ການຝຶກກດິ ຈະວດັ ປະຈາໍ ວນັ ປະກອບດວ້ ຍ 1. ຊຸດແຕ່ ງຕວົ ເຮດັ ດວ້ ຍຂອບໄມຄ້ ງຶ ແບບເສອື້ ສາໍ ລບັ ໃຫເ້ ດກັ ຝຶກກ່ ຽວກບັ ເສອື້ ການໃສ່ ກະດຸມເສອື້ 54 ແປໂດຍ: ອປ ຄາໍ ຜງັ ໄຊຍະວງົ
ການຮູດສບິ ເສອື້ ການມດັ ເຊອື ກ ການມດັ ໂບ ການຮອ້ ຍຕາໄກ່ 2. ຊຸ ດເຮດັ ຄວາມສະອາດອຸ ປະກອນການຮຽນ ປະກອບດວ້ ຍເຄ່ ອື ງໃຊກ້້ ່ ຽວກບັ ການເຮດັ ຄວາມ ສະອາດ ຊຸດກດິ ຈະກາໍ ສໍາຜດັ ເປັນຊຸດອຸປະກອນສໍາລບັ ຝຶກການຮຽນຮູດ້ າ້ ນຮູບຊງົ , ປະລມິ ານ, ນາໍ້ ໜກັ , ການ ຟັງສຽງ, ການດມົ ກ່ ນິ ລກັ ສະນະຊຸດອຸປະກອນການສໍາຜດັ ມດີ ່ ງັ ນ:ີ້ ຊຸດທີ 1 ຊຸດສໍາຜດັ ເພ່ ອື ການຮຽນຮູເ້ ລ່ ອື ງມຕິ ,ິ ຮູບຮ່ າງເຊ່ ນັ : 1.1 ກ່ ອງໄມຮ້ ູບກະບອກປະກອບດວ້ ຍແທ່ ນໄມ ້ ແລະ ແທ່ ງໄມຮ້ ູບຊງົ ກະບອກຂະໜາດ ແລະ ຄວາມຍາວຕ່ າງກນັ ທ່ ເີ ດກັ ສາມາດຖອດ ແລະ ສຽບເຂາົ້ ຮອຍເຈາະໄດ້ 1.2 ແທ່ ງໄມສ້ ໍາລບັ ການຈດັ ລຽງລາໍ ດບັ ຕວົ ຢ່ າງເຊ່ ນັ : ຫຄໍ ອຍສບີ ວົ ( PinK tower ) ປະກອບດວ້ ຍລູກບາດສບີ ວົ ຈາໍ ນວນ 10 ກອ້ ນຂະໜາດ ລຸດລ່ ນື ກນັ ຕາມລາໍ ດບັ ແຕ່ 1 ຊງັ ຕແີ ມດັ ເຖງິ 10 ຊງັ ຕແີ ມດັ ຂນັ້ ໃດກວ້ າງ( Broader stair ) ປະກອບດວ້ ຍແທ່ ງໄມຂ້ ະໜາດຕ່ າງນັ ທ່ ນີ າໍ ມາຮຽງກນັ ເປັນຊນັ້ ຂນັ້ ໃດໄດຈ້ າໍ ນວນ 10ແທ່ ງ 1.3 ກ່ ອງສີປະກອບດວ້ ຍແຜ່ ນໄມ່ ສຕີ ່ າງໆແລະແຜ່ ນໄມຈ້ າໍ ແນກລໍາດບັ ສ(ີ shade)ຈາກສີແກ່ ລງົ ໄປຫາສອີ ່ ອນ ຊຸດທີ 2 ຊຸດສໍາຜດັ ທາງຫູ ໃຊສ້ ໍາລບັ ການຮຽນຮູເ້ ລ່ ອື ງການຟັງສຽງ, ການຈາໍ ແນກສຽງປະກອບດວ້ ຍ ກະບອກລຽບນຽນ ພາຍໃນບນັ ຈຸວດັ ຖຸຕ່ າງກນັ ມີ 6 ສຽງ ຈາໍ ນວນ 2 ຊຸ ດສໍາລບັ ໃຫເ້ ດກັ ສ່ ນັ ແລວ້ ຟັງສຽງ ແລະ ຈາໍ ແນກສຽງ ຊຸດທີ 3 ຊຸດສໍາຜດັ ທາງກາຍ ເປັນຊຸດອຸປະກອນທ່ ສີ າໍ ຜດັ ການແຕະຕອ້ ງຈບັ ບາຍເພ່ ອື ຈາໍ ແນກສ່ ງິ ຕ່ າງໆ ດວ້ ຍຄວາມຮູສ້ ກຶ ເຊ່ ນັ : 3.1 ຊຸດກະດາດຊາຍລຽບ ປະກອບດວ້ ຍແຜ່ ນໄມຕ້ ດິ ກະດາດຊາຍລຽບເບຕີ ່ າງໆ 3.2 ໂລຫະຮູບຊງົ ຄະນດິ ສາດມີ 10 ຮູບຊງົ ສໍາລບັ ໃຫເ້ ດກັ ສງັ ເກດ ແລະ ບນັ ຈລຸ ງົ ຂອບທ່ ມີ ຮີ ູບຊງົ ດຽວ ກນັ 3.3 ຊຸດແຜ່ ນໄມລ້ ຽງນາໍ້ ໜກັ ຈາກເບາົ ໄປຫາໜກັ ປະກອບດວ້ ຍແຜ່ ນໄມ ້ 3 ຄ່ ູ ແຕ່ ລະຄ່ ູຂະໜາດຕ່ າງກນັ 3.4 ຊຸດສາໍ ຜດັ ອຸນະພູມປະກອບດວ້ ຍ 1) ຊຸ ດຂວດອຸ ນນະພູມໃສ່ ນໍາ້ ຮອ້ ນ, ນໍາ້ ອ່ ຸ ນ,ນໍາ້ ເຢັນ, ນໍາ້ ແຂງຢ່ າງລະຄ່ ຸໃຫເ້ ດັກໄດຝ້ ຶກສໍາ ຜດັ ປ່ ຽບທຽບ 2) ຊຸດແຜ່ ນອຸນນະພູມປະກອບດວ້ ຍແຜ່ ນວດັ ຖຸທ່ ໃີ ຫຄ້ ວາມຮອ້ ນຕ່ າງກນັ ຈາໍ ນວນ 4 ຄ່ໄູ ດແ້ ກ່ ໄມ ້ 1 ຄ່ ູ ເຫຼກັ 1 ຄ່ ູ ຫນີ ອ່ ອນ 1 ຄ່ ູ 55 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ
ສກັ ຫາຼ ດ 1 ຄ່ ູ ໃຊສ້ ໍາລບັ ການສາໍ ຜດັ ປຽບທຽບອຸນນະພູມຂອງວດັ ຖຸທ່ ຕີ ່ າງກນັ ຊຸດທີ 4 ຊຸ ດສໍາຜດັ ກ່ ນິ ເປັນຊຸດອຸປະກອນໃຊສ້ ໍາລບັ ການຮຽນຮູເ້ ລ່ ອື ງກ່ ນິ ປະກອບດວ້ ຍຂວດບນັ ຈຸ ກ່ ນິ ຕ່ າງໆ 1 ຊຸດ( 12 ຂວດ ) ໃຊສ້ ໍາລບັ ການທດົ ສອບ ແລະ ປຽບທຽບກ່ ນິ ຫກຼັ ຂອງການໃຊວ້ ດັ ສະດຸອຸປະກອນມຢີ ່ ູວ່ າ ຖາ້ ເດກັ ໃຊບ້ ່ ໍຖກື ຕອ້ ງເດກັ ຕອ້ ງຮູຂ້ ໍບ້ ກົ ຜ່ ອງ ແລະ ແກໄ້ ຂ ດວ້ ຍຕນົ ເອງເດກັ ຈະຮຽນຮູດ້ ວ້ ຍຕນົ ເອງຈາກອຸປະກອນເຊ່ ງິ ມຄີ ູເປັນຜູສ້ າທດິ ແລະ ສະໜບັ ສະໜູນການຮຽນຮູ ້ ຂສໍ້ ໍາຄນັ ຢ່ ູທ່ ຄີ ູຜູຈ້ ດັ ການຮຽນ - ການສອນແບບມອນເຕຊລໍ ີ ຕອ້ ງຮກັ ເດກັ ແລະ ປາດຖະໜາໃຫເ້ ດກັ ໄດຮ້ ຽນຮູ ້ ດວ້ ຍໃຈຈງິ . 4. ວທິ ຈີ ດັ ການຮຽນ - ການສອນ ຈດັ ການຮຽນ - ການສອນແບບມອນເຕຊໍລເີ ປັນການຮຽນ - ການສອນທ່ ເີ ນນັ້ ການຮຽນຮູຕ້ າມລໍາດບັ ຂນັ້ ທ່ ບີ ່ ໍຕອ້ ງການໃຫເ້ ດກັ ລອງຜດິ ລອງຖກື ແຕ່ ຕອ້ ງການສາ້ ງສະມາທ,ິ ຄວາມໝນັ້ ໃຈ ແລະ ຄວາມສໍາເລດັ ໃນ ການຮຽນ ວທິ ີການສອນທ່ ີສໍາຄັນຢ່ ູທ່ ີຄວາມສາມາດຂອງຄູໃນການວິນດິ ໄສບນັ ຫາການຮຽນຮູຂ້ ອງເດັກ ລະຫວ່ າງການເຮດັ ກດິ ຈະກາໍ ການຮຽນແລວ້ ຄູສາມາດແກບ້ ນັ ຫາໄດ້ ໂດຍການສາທດິ ແລະ ການຝຶກຫດັ ໃຫເ້ ດກັ ຮຽນຮູຈ້ າກການຕດັ ສນິ ໃຈດວ້ ຍຕນົ ເອງ 1) ການກຽມ ຄເູ ປັນຜູຈ້ ດັ ຕຽມອຸປະກອນການສກຶ ສາ ໂດຍຈດັ ເປັນຊຸດຊນັ້ ວາງອຸປະກອນໃນຫອ້ ງຮຽນທ່ ເີ ດກັ ພອ້ ມ ເລອື ກຫຼນິ້ ຕາມຄວາມສນົ ໃຈ ດ່ ງັ ນນັ້ , ເຮາົ ຈະເຫນັ ວ່ າຫອ້ ງຮຽນຂອງມອນເຕຊລໍ ເີ ດກັ ສາມາດເຂາົ້ ຮຽນ ແບບຄວບອາຍຸ ຢ່ ູທ່ ີການສັງເກດ ແລະ ປະເມີນຂອງຄູໃນການສະໜັບສະໜູນການເລືອກຫຼິນ້ ອຸປະກອນການສກຶ ສາ ແລະ ເດກັ ເອງສາມາດຊ່ ວຍເຫອຼື ແລະ ແນະນາໍ ກນັ ໄດ້ 2) ການດໍາເນນີ ການສອນ - ຂນັ້ ນາໍ ຄູເປີດໂອກາດໃຫເ້ ດກັ ເລອື ກອຸປະກອນການສກຶ ສາທ່ ຈີ ະຮຽນຕາມຄວາມສນົ ໃຈດວ້ ຍຕນົ ເອງໃນ ເວລາເດກັ ເລອື ກຄູຈະສງັ ເກດວ່ າເດກັ ເລອື ກອຸປະກອນທ່ ຮີ ຽນຕງົ ກບັ ຄວາມສາມາດ ແລະ ພດັ ທະນາ ການ ຫຼື ບ່ ຕໍ ງົ ຍຸງ້ ຍາກເກນີ ໄປ ຫຼື ວ່ າງ່າຍເກນີ ໄປຄູຈະຕອ້ ງກະຕຸນ້ ການຕດັ ສນິ ໃຈ ຫຼື ເມ່ ອື ເດກັ ເລອື ກໄດ້ ພໃໍ ຈແລວ້ ຄອູ ະທບິ າຍກດິ ຈະກໍາການຮຽນຮູທ້ ່ ເີ ດກັ ເລອື ກແລວ້ ຕາມດວ້ ຍການສາທດິ - ຂນັ້ ສອນ ຄູສາທດິ ອຸປະກອນການສກຶ ສາທ່ ເີ ດກັ ເລອື ກເປັນຕວົ ຢ່ າງກ່ ອນໂດຍສະເພາະຊຸດອຸປະກອນການ ສກຶ ສາໃໝ່ ທ່ ີເດກັ ບ່ ໍຄຸນ້ ເຄຍີ ແລວ້ ໃຫເ້ ດກັ ປະຕບິ ດັ ການຫຼນິ້ ອຸປະກອນການສກຶ ສາດວ້ ຍຕນົ ເອງຢ່ າງ ອດິ ສະຫະຼ ແລະ ຜ່ ອນຄາຍໂດຍຄສູ ງັ ເກດຢ່ ໄູ ກໆ້ ຂນັ້ ຕອນການສອນທ່ ສີ າໍ ຄນັ ໃນການສາທດິ ອຸປະກອນ ການສກຶ ສາທ່ ຄີ ູຕອ້ ງເຮດັ ໃຫເ້ ດກັ ຮຽນຮູມ້ ີ 3 ປະການດ່ ງັ ນ:ີ້ ຂນັ້ ທີ 1 ການກະຕຸນ້ ໃຫເ້ ດກັ ຮູຈ້ ກັ ລກັ ສະນະສະເພາະຂອງອຸປະກອນການສກຶ ສາວ່ າມຈີ ດຸ ປະສງົ ຂອງ ການຫນຼິ້ ມຫີ ຍງັ ແດ່ ຂນັ້ ທີ 2 ກະຕຸນ້ ໃຫເ້ ດກັ ສງັ ເກດ ແລະ ທໍາຄວາມຮູຈ້ ກັ ຂໍແ້ ຕກຕ່ າງຂອງອຸປະກອນການການສກຶ ສາໃນ ແງ່ຕ່ າງໆ 56 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ
ຂນັ້ ທ່ ີ 3 ໃຫເ້ ດກັ ຈາໍ ແນກສ່ ງິ ທ່ ຄີ ກື ນັ ຫຼື ຄາ້ ຍໆຄກື ນັ ຂອງອຸປະກອນການສກຶ ສາ ຫຼື ອກີ ອນັ ໜ່ ງຶ ຂນັ້ ທີ 3 ເປັນຂນັ້ ຂອງການທບົ ທວນວ່ າເດກັ ຈ່ ສື ່ ງິ ທ່ ີຕນົ ຮຽນຈາກຄູໄດ້ ຫຼື ບ່ ໄໍ ດດ້ ວ້ ຍການໃຊຄ້ ໍາຖາມຂອງຄູ ປະການສໍາຄນັ ຂອງການສອນແຕ່ ລະຂນັ້ ຄູຕອ້ ງສງັ ເກດ ແລະ ວນິ ດິ ໄສບນັ ຫາການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ຕະຫຼອດເວລາວ່ າເດກັ ຕອບໄດ,້ ຕອບບ່ ໍໄດ,້ ເຮດັ ໄດ,້ ເຮດັ ບ່ ໍໄດເ້ ພາະຫຍງັ ຄູຕອ້ ງກະຕລື ລື ນົ້ ທ່ ຈີ ະ ປະຕບິ ດັ ຢ່ າງໃດ ເພ່ ອື ໃຫເ້ ດກັ ຮຽນຮູ ້ ຄູຕອ້ ງບນັ ທກຶ ການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ຢ່ າງສະໝ່ ໍາສະເໝີ ເພ່ ອື ປະ ເມນີ ຕດິ ຕາມ ແລະ ພດັ ທະນາ ບາງຄງັ້ ໃນລະຫວ່ າງດໍາເນນີ ກດິ ຈະກໍາຖາ້ ເດກັ ມບີ ນັ ຫາຄູຕອ້ ງເປັນທ່ ີ ປຶກສາໃຫຄ້ ໍາແນະນໍາແກ່ ເດກັ ຄໍາຖາມຂອງຄູ ແລະ ມຂື ອງເດກັ ເປັນອຸປະກອນສໍາຄນັ ຂອງການຮຽນຮູ ້ ຕາມແບບຂອງມອນເຕຊໍລ(ີ ດວ້ ຍລກັ ສະນະການຮຽນ - ການສອນດ່ ງັ ກ່ າວນເີ້ ຮດັ ໃຫຄ້ ູມອນເຕຊໍລີ ຕອ້ ງໄດຮ້ ບັ ການຝຶກຫດັ ມາໂດຍສະເພາະ ) - ຂນັ້ ສະຫຸບຼ ຄູໃຫເ້ ດກັ ເກບັ ຊຸດອຸປະກອນເຂາົ້ ບ່ ອນເກບັ ອຸປະກອນຄເື ກ່ າົ ເພ່ ອື ໃຫເ້ ດກັ ຄນົ ອ່ ນື ໄດໃ້ ຊ້ ຄູບນັ ທກຶ ຄວາມສາມາດຂອງເດກັ ໃນການເຮດັ ກດິ ຈະກາໍ ແຕ່ ລະກດິ ຈະກໍາ ຄບູ ນັ ທກຶ ລາຍການຊຸດອຸປະກອນທ່ ເີ ດກັ ເຮດັ ຄ່ ອງ ແລະ ເຂາົ້ ໃຈ 5. ການປະເມນີ ຜນົ ການປະເມີນຜົນການຮຽນຮູ ຈ້ ະເນັນ້ ກາ ນປະເມີນຕາ ມສະພາບຄວາມເປັນຈງິ ( authentic assessment )ໂດຍຄູໃຊກ້ ານສງັ ເກດເດກັ ຕະຫຼອດໄລຍະເວລາຂອງການຫຼນິ້ ອຸປະກອນການສກຶ ສາ ແລວ້ ບດັ ທກຶ ຂໍມ້ ູນບນັ ຫາ ແລະ ຄວາມກາ້ ວໜາ້ ໃນການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ຄູຈະບນັ ທກຶ ຜນົ ການຮຽນຂອງເດກັ ແລະ ສະ ສມົ ຜນົ ງານຂອງເດກັ ປະຕບິ ດັ ຕວົ ຈງິ ເປັນຜນົ ງານສະສມົ ຫຼື ຟອດຟໍລໂີ ອ( Portflio )ເພ່ ອື ໃຊໃ້ ນການປະເມນີ ຄວາມກາ້ ວໜາ້ ຂອງເດກັ ໃນການຮຽນແຕ່ ລະຊຸດອຸປະກອນການສກຶ ສາຢ່ າງຕ່ ໍເນ່ ອື ງ ຖາ້ ວເິ ຄາະໂດຍແທຈ້ ງິ ແລວ້ ຈະເຫນັ ໄດວ້ ່ າການຮຽນ - ການສອນຕາມແບບມອນເຕຊໍລໃີ ຊຂ້ ະບວນການວທິ ປີ ະເມນີ ຜນົ ກາ້ ວໜາ້ ຫຼາຍກ່ ວາ ປະຈບຸ ນັ ຫຼາຍ ເພາະເປັນວທິ ກີ ານສອນທ່ ພີ ດັ ທະນາມາຈາກຂະບວນການຮກັ ສາ ແລະ ວນິ ດິ ໄສທາງການແພດ ເຊ່ ງິ ໃຊກ້ ານປະເມນີ ຕາມສະພາບຄວາມເປັນຈງິ ແລະ ການສະສມົ ຜົນງານເປັນຫຼກັ ໃນການທ່ ຈີ ະບໍາບດັ ໃຫຜ້ ູ ້ ປ່ ວຍດຂີ ນື້ ແລະ ຫາຍປ່ ວຍເມ່ ອື ມາເປັນຜູຮ້ ຽນກ່ ໍໝາຍເຖງິ ການຊ່ ວຍໃຫຜ້ ູຮ້ ຽນຮູຫ້ າຼ ຍຂນື້ ແລະ ພດັ ທະນາ. 6. ການຈດັ ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມການຮຽນຮູ ້ ຈດຸ ມຸງ້ ໝາຍຂອງການຮຽນ - ການສອນແບບມອນເຕຊໍລີແມ່ ນເພ່ ອື ສະໜບັ ສະໜູນພດັ ທະນາການ ຂອງເດກັ ດວ້ ຍການຈດັ ຕຽມສ່ ງິ ແວດລອ້ ມເພ່ ອື ໃຫເ້ ດກັ ໄດມ້ ສີ ່ ວນຮ່ ວມໃນກດິ ຈະກໍາຕ່ າງທ່ ພີ ບົ ເຫນັ ໃນຊວີ ດິ ຈງິ ໂດຍປະສບົ ການທ່ ເີ ດກັ ໄດຮ້ ບັ ນນັ້ ຈະຖກື ອອກແບບໃຫເ້ ປັນຕວົ ກະຕຸນ້ ຄວາມຮູສ້ ກຶ ຂອງເດກັ ສາມາດເຫນັ ຂໍຈ້ າໍ ກດັ ຂອງພດຶ ຕກິ າໍ ຂອງເດກັ ໄດຢ້ ່ າງຊດັ ເຈນ ເດກັ ຈະເຮດັ ວຽກເປັນລໍາດບັ ປະໂຫຍດທ່ ເີ ດກັ ໄດຮ້ ບັ ຄກື ານຮຽນຮູທ້ ່ ີ ດຈີ າກອຸປະກອນທ່ ເີ ຮດັ ແລະ ແກໄ້ ຂຕນົ ເອງ( Gilley and Gilley, 1980: 38 ) ນອກຈາກນມີ້ ອນເຕຊໍລີ ຍງັ ໃຫຄ້ ວາມສນົ ໃຈກບັ ຫອ້ ງຮຽນຂອງເດກັ ກ່ ອນໄວຮຽນ ແລະ ມອນເຕຊໍລີເປັນຜູນ້ ໍາການຈດັ ຫອ້ ງຮຽນແບບ ເປີດ( open classroom) ເຊ່ ງິ ໝາຍເຖງິ ຫອ້ ງຮຽນທ່ ີເດກັ ສາມາດເຮດັ ກດິ ຈະກາໄດຢ້ ່ າງອດິ ສະຫຼະນ່ ງັ ຫຼນິ້ ສະບາຍ, ມບີ ນັ ຍາກາດຄເື ຮອື ນ, ມເີ ຄ່ ອື ງໃຊອ້ ຸປະກອນທ່ ຈີ ດັ ຢ່ າງມລີ ະບຽບ, ມເີ ຄ່ ອື ງເຮອື ນ, ຕູ,້ ໂຕະ, ຕ່ ງັ ອຂີ້ ະ ໜາດຊ່ ໍາຕວົ ເດກັ ເພ່ ອື ເສີມການຮບັ ຄວາມຮູສ້ ກຶ ກ່ ຽວກບັ ລະບຽບ ແລະ ເຫດຜນົ ອກີ ຢ່ າງໜ່ ງຶ ເດກັ ຍງັ ສາມາດ 57 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ
ເຄ່ ອື ນທ່ ໂີ ຍກຍາ້ ຍໄປມາໄດໃ້ ນເວລາເຮດັ ກດິ ຈະກໍາ ບາງຄງັ້ ເດກັ ສາມາດເຮດັ ກດິ ຈະກໍາຢ່ ູພນື້ ຫອ້ ງໄດຢ້ ່ າງຄ່ ອງ ຕວົ ເພ່ ອື ເຮດັ ວຽກເປັນລາຍບຸກຄນົ ແລະ ເປັນກ່ ຸມ ກະດານໃນຫອ້ ງຮຽນຈະຕດິ ໃນລະດບັ ທ່ ເີ ດກັ ສາມາດໃຊໄ້ ດ້ ດວ້ ຍ, ມມີ ູມອຸປະກອນທ່ ເີ ດກັ ສາມາດເລອື ກສ່ ງິ ຂອງໃຊໄ້ ດຕ້ າມຄວາມສນົ ໃຈຕູ ້ ຫຼື ຊນັ້ ວາງເຄ່ ອື ງມຄີ ວາມສູງ ລະດບັ ທ່ ເີ ດກັ ສາມາດຍບິ ຫຼື ຈບັ ເຄ່ ອື ງໃຊໄ້ ດ້ ແລະ ສາມາດຈດັ ເກບັ ເຄ່ ອື ງຫຼນິ້ ໄດສ້ ະດວກ ເພ່ ອື ເວລາເດກັ ຢາກ ຫນຼິ້ ເອງ ຊ່ ງຶ ການຈດັ ເຄ່ ອື ນເຮອື ນແບບນເີ້ ຮດັ ໃຫເ້ ດກັ ໄດຮ້ ຽນຮູລ້ ະບຽບ ແລະ ການມວີ ໄິ ນໄປໃນຕວົ . 7. ບດົ ບາດຂອງຄູ ຄູມອນເຕຊໍລມີ ບີ ດົ ບາດໃນການສອນຫຼາຍ ເພາະຫຼກັ ການສອນຂອງມອນເຕຊໍລຢີ ່ ູເທງິ ຫຼກັ ການຂອງ ຈດິ ຕະວທິ ະຍາຂອງການວນິ ດິ ໄສການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ , ການແກ່ ບນັ ຫາ, ການຄດິ ຂອງເດກັ ເພ່ ອື ການສ່ ງົ ເສ່ ມີ ສກັ ກາຍະພາບການຮຽນຮູ ້ ດ່ ງັ ນນັ້ , ຄຂູ ອງມອນເຕຊໍລຕີ ອ້ ງຜ່ ານການຝຶກອບົ ຮມົ ວທິ ກີ ານຮຽນ - ການສອນຕາມ ແບບມອນເຕຊໍລຢີ ່ າງໜອ້ ຍ 1 ປີ ທງັ ພາກທດິ ສະດີ ແລະ ພາກປະຕບິ ດັ ເພ່ ອື ໃຫຄ້ ູຜູນ້ ນັ້ ສາມາດສອນ, ສງັ ເກດ ແລະ ວນິ ດິ ໄສສກັ ກາຍະພາບຂອງເດກັ ແຕ່ ລະຄນົ ໄດ້ ສາມາດແກໄ້ ຂ ຫຼື ກະຕຸນ້ ໃຫເ້ ດກັ ຮຽນຮູຕ້ າມຫຼກັ ສູດ ສ່ ງິ ທ່ ຄີ ູມອນເຕຊລໍ ຕີ ອ້ ງຕ່ ນື ຕວົ ຢ່ ູສະເໝໃີ ນການຮຽນ - ການສອນຄ:ື ເດກັ ບ່ ໍຢ່ ູລາ້ ໆມກັ ເຮດັ ກດິ ຈະກໍາ ເດກັ ມກັ ຈບັ ມກັ ບາຍມກັ ລບູ ມກັ ຄໍາ ແລະ ສໍາຜດັ ເດກັ ມຄີ ວາມສນົ ໃຈໜອ້ ຍໃຊເ້ ວລາປະມານ 15 - 30 ນາທີ ເດກັ ມກັ ຫນຼິ້ ກບັ ອຸປະກອນທ່ ທີ ່ ມີ ສີ ີ ເດກັ ຈ່ ເື ກ່ ງັ , ມກັ ຮຽນແບບ, ມກັ ເຮດັ ເອງ ເຊ່ ງິ ການຈ່ ື ແລະ ການຮຽນແບບໃຫເ້ ດກັ ໄດຄ້ ດິ ແລະ ຊາບ ຊມຶ ຄວາມຮູ ້ ເດກັ ບ່ ໍຮູສ້ ່ ງິ ໃດຜດິ ສ່ ງິ ໃດຖກື ການສາທດິ ແລະ ການນເິ ທດຈະຊ່ ວຍເດກັ ໃຫຮ້ ຽນຮູໄ້ ດດ້ ີ ແລະ ໄວ ອາລມົ ເດກັ ປ່ ຽນແປງງ່າຍ ຕອ້ ງໃຫເ້ ຮດັ ກດິ ຈະກາໍ ຕາມລາໍ ດບັ ຄວາມສາມາດຈາກງ່າຍໄປຫາຍາກ ການດໍາເນນີ ການສອນຂອງຄູຈະເນນັ້ ທ່ ີການສັງເກດ ບັນທກຶ ການເຮດັ ວຽກຂອງເດກັ ໃນການໃຊ້ ອຸປະກອນກະຕຸນ້ ເດກັ ແລະ ຊ່ ວຍໃຫເ້ ດກັ ຄນົ້ ພບົ ຄວາມຜດິ ແລະ ແກໄ້ ຂຂໍບ້ ກົ ຜ່ ອງຂອງຕນົ ເອງ( ຈີ ລະພນັ ພູນພດັ ແລະ ຄໍາແກວ້ ໄກສອນພງົ , 2543: 40 ) ບດົ ບາດໜາ້ ທ່ ຂີ ອງຄູມອນເຕຊໍລທີ ່ ສີ ໍາຄນັ ປະກອບດວ້ ຍ: 1. ເປັນຜູສ້ າທດິ ຄູຕອ້ ງຕຽມຊຸດອຸປະກອນ ແລະ ກດິ ຈະກາຕ່ າງໆ ໃຫພ້ ອ້ ມສໍາລບັ ການຮຽນຂອງ ເດກັ ເມ່ ອື ເປີດຊ່ ວົ ໂມງຮຽນຄູຕອ້ ງໃຫເ້ ດກັ ເລອື ກຫຼນິ້ ຕາມຄວາມສນົ ໃຈ ຖາ້ ຄູສງັ ເກດພບົ ວ່ າເດກັ ສນົ ໃຈຄູຈະໃຫເ້ ດກັ ລອງຫຼນິ້ ເອງກ່ ອນ ຖາ້ ຄູສງັ ເກດວ່ າເດກັ ຮູວ້ ທິ ກີ ານ ແຕ່ ຫາກຄູສງັ ເກດພບົ ວ່ າ ເດກັ ບ່ ໍຮູວ້ ທິ ຫີ ຼນິ້ ຄູຕອ້ ງສາທດິ ນໍາ ໃນບາງກໍລະນຖີ າ້ ຄູພບົ ວ່ າເດກັ ເລອື ກຂອງຫຼນິ້ ສູງກວ່ າຄວາມ ສາມາດ ຄຕູ ອ້ ງປ່ ຽນຄວາມສນົ ເດກັ ແລວ້ ຈງູ ໃຈໃຫເ້ ດກັ ເລອື ກອຸປະກອນທ່ ເີ ໝາະສມົ ກບັ ການຮຽນ ຮູໃ້ ໝ່ . 2. ເປັນຜູວ້ ນິ ດິ ໄສ ຄູຕອ້ ງແປຄວາມໝາຍການສະແດງອອກຂອງເດກັ ແລະ ເຊ່ ອື ມຕ່ ສໍ ່ ູການສອນເພ່ ອື ການຮຽນຮູໃ້ ນລະຫວ່ າງການຫຼນິ້ ອຸປະກອນ ຕາມຫຼກັ ຂອງຄູມອນເຕຊລໍ ີ ຄຕູ ອ້ ງມຄີ ວາມສາມາດ ໃນການສງັ ເກດເດກັ ທງັ ດາ້ ນການຄດິ , ການປະຕບິ ດັ ຕວົ ຈງິ ແລະ ການພດັ ທະນາຂອງເດກັ ໂດຍ 58 ແປໂດຍ: ອປ ຄາໍ ຜງັ ໄຊຍະວງົ
ການເບ່ ງິ ຢ່ ໄູ ກໆ້ ຄູຕອ້ ງໃຊສ້ າຍຕາໃນການປະເມນີ ຄວາມຄດິ ເດກັ ການເວາົ້ ສນົ ທະນາຕອບໂຕ້ ຄວາມຕອ້ ງການຂອງເດກັ ແລະ ການກາ້ ວເດນີ ທາງປັນຍາ ແລວ້ ແປຄວາມໝາຍສ່ ງິ ທ່ ເີ ດກັ ຕອ້ ງ. 3. ເປັນຜູສ້ ະໜບັ ສະໜນູ ການຄດິ ແກປ້ ັນຫາ ລະຫວ່ າງເດກັ ເຮດັ ກດິ ຈະກາໍ ການຮຽນຮູ ້ ຖາ້ ມບີ ນັ ຫາຄູ ຕອ້ ງເປັນຜູແ້ ກໄ້ ຂ ດວ້ ຍການສະໜບັ ສະໜູນໃຫເ້ ດກັ ຄດິ ແກໄ້ ຂບນັ ຫາດວ້ ຍຄໍາຖາມ ຫຼື ບາງຄງັ້ ສາທດິ ໃຫເ້ ດກັ ເບ່ ງິ ຄນື ໃໝ່ ເພ່ ອື ໃຫເ້ ດກັ ໄດຄ້ ດິ ແລວ້ ແລວ້ ນໍາໄປແກໄ້ ຂພດຶ ຕກິ ໍາຂອງຕນົ ທ່ ນີ ໍາໄປສ່ ູ ການຮຽນຮູ ້ ແລະ ຄວາມສໍາເລດັ ໃນການຫຼນິ້ ກບັ ຊຸດອຸປະກອນນນັ້ ໆໃນເວລາດຽວກນັ ຄູຕອ້ ງຊກັ ຊວນໃຫເ້ ດກັ ມກັ ແລະ ສະນຸກກບັ ຊຸດອຸປະກອນ. 8. ການມສີ ່ ວນຮ່ ວມຂອງຜູປ້ ົກຄອງ ການຮຽນ - ການສອນແບບມອນເຕຊໍລີ ເປັນການສອນຂອ້ ນຂາ້ ງສະເພາະຕວົ ແຕ່ ເດກັ ສາມາດຮຽນຮູ ້ ໄດຫ້ ຼາກຫຼາຍທງັ ດາ້ ນການຄດິ , ການແກບ້ ນັ ຫາ ແລະ ພດັ ທະນາແບບລວມ ຜູປ້ ົກຄອງມສີ ່ ວນຮ່ ວມດວ້ ຍການ ຕດິ ຕາມພດັ ທະນາການ ແລະ ຄວາມກາ້ ວໜາ້ ຂອງເດກັ ໃນການຮຽນຮູ ້ ແລະ ຮ່ ວມມກື ບັ ຄໃູ ນການໃຫຄ້ ວາມຄດິ ເຫນັ ທ່ ສີ ອດຄ່ ອງກບັ ຜນົ ການຮຽນຂອງເດກັ ຊ່ ງຶ ຂໍມ້ ນູ ທ່ ຜີ ູປ້ ົກຄອງໃຫແ້ ກ່ ຄູຈະເປັນພນື້ ຖານຂອງການພດັ ທະນາ ການຮຽນ - ການສອນຮ່ ວມກນັ ລະຫວ່ າງຄກູ ບັ ຜູປ້ ົກຄອງເພ່ ອື ພດັ ທະນາເດກັ ເດກັ ຕ່ ໄໍ ປ ການມສີ ່ ວນຮ່ ວມຂອງ ຜູປ້ ົກຄອງຈາໍ ເປັນຫຼາຍສາໍ ລບັ ກໍລະນທີ ່ ເີ ດກັ ມບີ ນັ ຫາດາ້ ນການຮຽນຮູ.້ 9. ການນໍາໄປໃຊ້ ການຮຽນ - ການສອນຕາມຮູບແບບຂອງມອນເຕຊໍລເີ ນນັ້ ການໃຫເ້ ດກັ ສໍາຜດັ ດວ້ ຍຄວາມຮູສ້ ກຶ ແລະ ສາຍຕາ ຈາກການຫຼນິ້ ກບັ ອຸປະກອນແຕ່ ລະອນັ ທ່ ຕີ ບົ ແຕ່ ງມາຢ່ າງລຽບນຽນ ເດກັ ຈະຮຽນຮູດ້ ວ້ ຍຄວາມຮູສ້ ກຶ ຂອງຕນົ ເອງ ນອກຈາກການຮຽນກບັ ຊຸດອຸປະກອນແລວ້ ໃນການຮຽນ - ການສອນແບບມອນເຕຊໍລຍີ ງັ ໄດມ້ ີ ການບູລະນາການປະສບົ ການຊວີ ດິ ປະຈາໍ ວນັ ລງົ ໄປດວ້ ຍ ເພ່ ອື ໃຫເ້ ດກັ ຮຽນຮູ ້ ແລະ ນາໍ ໄປໃຊໄ້ ດຈ້ ງີ ເຊ່ ນັ : ການ ເຮດັ ຄວາມສະອາດໂຕະ, ການດູແລສ່ ງິ ແວດລອ້ ມ ເຖງິ ການຮຽນ -ການສອນແບບມອນເຕຊໍລຈີ ະໄດຮ້ ບັ ການ ປັບປຸງໃນສ່ ວນຂອງກດິ ຈະກາໍ ເສມີ ແລວ້ ກ່ ຕໍ າມກ່ ໍຍງັ ມຂີ ຂໍ້ ດັ ແຍ່ ງຂອງການສອນແບບມອນເຕຊໍລີ 4 ປະການຄ:ື ( Gordon and Brewer, 1993: 60 ) 1) ເດກັ ຂາດການພວົ ພນັ ລະຫວ່ າງເພ່ ອື ນ ແລະ ລະຫວ່ າງຄູບ່ ໍມກີ ານຫຼນິ້ ຮ່ ວມກນັ ເດກັ ຕອ້ ງຫຼນິ້ ຂອງຕນົ ເອງ ຂອງໃຜຂອງມນັ 2) ຂາດການສະແດງອອກທ່ ີເປັນຕວົ ຂອງຕວົ ເອງ ເພາະເດກັ ຕອ້ ງເຮດັ ວຽກທ່ ີກໍານດົ ໄວ້ ບ່ ໍຕອ້ ງຄດິ ຝັນ ຫຼື ຈນິ ຕະນາການ, ບ່ ໄໍ ດພ້ ດັ ທະນາຄວາມຄດິ ສາ້ ງສນັ ເພາະຕອ້ ງເຮດັ ຕາມອຸປະກອນທ່ ກີ າໍ ນດົ ໄວ້ 3) ຂາດການກະຕຸນ້ ການພດັ ທະນາພາສາເພາະຄູຈະມກີ ານພວົ ພນັ ກບັ ເດກັ ເມ່ ອື ຈໍາເປັນເທ່ າົ ນນັ້ ບ່ ໍມໂີ ອກາດ ແລກປ່ ຽນຄວາມຄດິ ຄວາມເຫນັ 4) ບ່ ເໍ ນນັ້ ການພດັ ທະນາກາ້ ມຊນີ້ ໃຫຍ່ ການຮຽນຕາມແບບຂອງມອນເຕຊໍລຈີ ະເນນັ້ ພດັ ທະນາກາ້ ມຊນີ້ ນອ້ ຍ ເປັນຫກຼັ ໃນຫຼກັ ສູດມອນເຕຊລໍ ບີ ່ ໍລວມກດິ ຈະກໍານອກຫອ້ ງຮຽນໃນໄລຍະຫຼງັ ຜູຈ້ ດັ ການຮຽນ - ການສອນ ແບບມອນເຕຊໍລີ ໄດແ້ ກຂ້ ໍຈ້ າໍ ກດັ ຂອງວທິ ກີ ານຮຽນ - ການສອນຂອງມອນເຕຊໍລໃີ ນດາ້ ນທ່ ເີ ດກັ ບ່ ໍໄດ້ ສະແດງອອກ, ບ່ ໄໍ ດສ້ າ້ ງສນັ , ບ່ ໄໍ ດຄ້ ດິ ລເິ ລ່ ມີ , ບ່ ໍມກີ ານຕອບສະໜອງທາງດາ້ ນອາລມົ ແລະ ສງັ ຄມົ ດວ້ ຍ ການບູລະນາການກດິ ຈະກໍາສລີ ະປະສາ້ ງສນັ , ການຫຼນິ້ ກາງແຈງ້ , ການພດັ ທະນາກາ້ ມຊນີ້ ໃຫຍ່ - ກາ້ ມຊນີ້ 59 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ
ນອ້ ຍ, ການເຄ່ ອື ນໄຫວດນົ ຕີ ແລະ ເທກັ ໂນໂລຍໄີ ປດວ້ ຍເຮດັ ໃຫຄ້ ວາມເປັນໄປໄດໃ້ ນການພດັ ທະນາເດກັ ທຸກດາ້ ນມຫີ ຼາຍຂນື້ ສ່ ວນດາ້ ນການຝຶກຄວາມຄດິ ແກໄ້ ຂບນັ ຫາ ແລະ ການຫຼນິ້ ຮ່ ວມກບັ ຜູອ້ ່ ນື ຢ່ ູທ່ ກີ ານເຮດັ ກດິ ຈະກໍາປະຈາໍ ວນັ ຊ່ ງຶ ຄູສາມາດເນນັ້ ການພດັ ທະນາທກັ ສະພາສາຄະນດິ ສາດກ່ ຸມວຊິ າການ ແລະ ດນົ ຕີ ໂດຍສ່ ງົ ເສມີ ໃຫເ້ ດກັ ມອີ ດິ ສະຫຼະໃນການຄດິ ແລະ ເຮດັ ສ່ ງິ ຕ່ າງໆໃຫຫ້ າຼ ຍຂນື້ ໃຫໂ້ ອກາດເດກັ ສກຶ ສາດວ້ ຍ ຕນົ ເອງ ແລະ ຮຽນຮູຈ້ າກສ່ ງິ ແວດລອ້ ມຂອງໂຮງຮຽນ ບ່ ໍວ່ າຈະເປັນສວນດອກໄມ,້ ສວນຄວົ ແລະ ສດັ ລຽ້ ງ ເຊ່ ງິ ເຮດັ ໃຫກ້ ານຮຽນ - ການສອນແບບມອນເຕຊໍລຄີ ວບຄ່ ູພດັ ທະນາການ ແລະ ການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ທ່ ີ ຊດັ ເຈນ ຄວບຄ່ ູພດັ ທະນາການແບບລວມ ສ່ ວນກດິ ຈະກາຊຸດອຸປະກອນຍງັ ຄງົ ເປັນສ່ ວນສໍາຄນັ ຂອງການ ຮຽນຮ່ ວມຢ່ ູດວ້ ຍ. 60 ແປໂດຍ: ອປ ຄາໍ ຜງັ ໄຊຍະວງົ
ບດົ ທີ 6 ການຮຽນ - ການສອນແບບວໍດອບ ( Waldorf Method ) “ ການພດັ ທະນາຄວາມອາດສາມາດສູງສຸດໃນຕວົ ເດກັ ເກດີ ຈາກກນົ ໄກການຮຽນຮູຕ້ າມທາໍ ມະຊາດທ່ ບີ ລໍ ສິ ຸດ ແລະ ອ່ ອນໂຍນ” ຣູດັອບ ສະໄຕເນ່ ີ( Rudoif Stiener, 1861 -1925 ) ໄດ້ຈັດຕັ້ງໂ ຮງຮຽ ນວໍ ດອບ(Waldorf School ) ແຫ່ ງທໍາອດິ ຂນື້ ທ່ ສີ ະຕຸກາ ປະເທດເຢຍລະມນັ ນີ ເມ່ ອື ເດອື ນກນັ ຍາ ຄສ 1919 ໂດຍມຄີ ວາມເຊ່ ອື ວ່ າ ການສກຶ ສາຄກື ານຊ່ ວຍຄນົ ໃຫດ້ ໍາເນນີ ວຖິ ຊີ ວີ ດິ ແຫ່ ງຕນົ ທ່ ຖີ ກື ຕອ້ ງຕາມທໍາມະຊາດດຍ້ ການໃຫເ້ ດກັ ເຮດັ ກດິ ຈະ ກໍາຕາມຄວາມສນົ ໃຈໂດຍມຄີ ູ ແລະ ຜູປ້ ົກຄອງເປັນຜູປ້ ້ອງກນັ ເດກັ ຈາກການລບົ ກວນຂອງໂລກສະໄໝໃໝ່ ແລະ ເທກັ ໂນໂລຍ່ ີ ສ່ ງິ ທ່ ເີ ດກັ ໄດສ້ າໍ ຜດັ ຕອ້ ງເປັນທາໍ ມະຊາດທ່ ບີ ໍລສິ ຸດ ແນວຄດິ ຂອງການຈດັ ການສກຶ ສາແບບວໍ ດອັ ບເລ່ ມີ ຕມົ້ ນໍ ມາເມ່ ອື ສະໄຕເນ່ ໄີ ດຮ້ ບັ ເຊນີ ຈາກເອມດິ ມອັ ດ ຜູອ້ ໍານວຍການໂຮງງານຢາສູບວໍດອັ ບ - ເອດໂທ ນ່ ຽນ ທ່ ເີ ມອື ງສະຕູດກາດ ປະເທດເຢຍລະມນັ ນີ ໃຫໄ້ ປບນັ ຍາຍກ່ ຽວກບັ ແນວຄດິ ຂອງເຂາົ ດາ້ ນການສກຶ ສາ ແລະ ໃນຄງັ້ ນນັ້ ເອງຈ່ ງິ ເປັນທ່ ມີ າຂອງສະໄຕເນ່ ໃີ ນການເປີດໂຮງຮຽນວໍດອັ ບສາໍ ລບັ ເດກັ ຂນື້ ໃນປີ ຄສ 1919. ແນວຄດິ ຂອງສະໄຕເນ່ ເີ ນນັ້ ການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ຢ່ າງເປັນທໍາມະຊາດ ເພາະສະໄຕເນ່ ເີ ຊອື້ ວ່ າເດກັ ສາ ມາດພດັ ທະນາຄວາມອາດສາມາດຂອງຕນົ ໄດພ້ າຍໄຕກ້ ານຮຽນຮູຢ້ ່ າງທາໍ ມະຊາດບ່ ໍຕອ້ ງຕບົ ແຕ່ ງການສອນຂອງ ຄູ ຕອ້ ງເປັນການສາ້ ງການຮຽນຮູຢ້ ່ າງນຸມ້ ນວນ ແລະ ສອດແຊກໄປກບັ ຄວາມຮູສ້ ກຶ ຂອງເດກັ ຕາມທໍາມະຊາດ ໂດຍບ່ ໍຕອ້ ງສາໍ ຜດັ ກບັ ເທກັ ໂນໂລຍ່ ເີ ລຍີ . 1. ແນວຄດິ ພນື້ ຖານ ການຮຽນ - ການສອນແບບວໍດອັ ບຢ່ ູເທງິ ພນື້ ຖານທ່ ວີ ່ າການຮຽນຮູຂ້ ອງຄນົ ເກດີ ຈາກຄວາມສມົ ດູນ ຂອງການຄດິ , ຄວາມຮູສ້ ກຶ ແລະ ເຈດຈາໍ ນງົ ຂອງຄນົ ຄນົ ນນັ້ ຫາກເດກັ ໄດຢ້ ່ ູໃນບນັ ຍາກາດແຫ່ ງຄວາມຕອ້ ງການ , ຄວາມຮູສ້ ກຶ ສະບາຍໃຈ, ຄວາມຜ່ ອນຄາຍ ເດກັ ຈະຖ່ າຍຖອດຄວາມຄດິ ແລະ ການຮຽນຮູຢ້ ່ າງສະບາຍໄປກບັ ກດິ ຈະກໍາທ່ ເີ ຂາົ ກາໍ ລງັ ປະຕບິ ດັ ຢ່ ູ ເຊ່ ງິ ໃນບນັ ຍາກາດນນັ້ ເດກັ ຈະນາໍ ເອາົ ຄວາມອາດສາມາດສູງສຸດທ່ ແີ ຝງຢ່ ູໃນຕວົ ເດກັ ອອກມາໃຊດ້ ວ້ ຍຄວາມກະຕລື ລື ນົ້ ເພ່ ອື ໃຫເ້ ກດີ ການບນັ ລຸຕາມເຈດຈາໍ ນງົ ຂອງຕນົ ການເຮດັ ຊໍາ້ ໄປຊໍາ້ ມາ ຈະເພ່ ມີ ຄວາມສາມາດຂອງການຮຽນຮູ ້ ແລະຂະຫຍາຍຂນື້ ຕາມລາໍ ດບັ . ການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ບ່ ໍໄດມ້ າຈາກການສອນສ່ ງັ ແຕ່ ການສອນທ່ ເີ ຮດັ ໃຫຄ້ ນົ ຮຽນຮູນ້ ນັ້ ເກດີ ຈາກການ ເປັນຕວົ ຢ່ າງຕາມທໍາມະຊາດ ເດກັ ເຫນັ ຕວົ ຢ່ າງຈະຊາບຊມຶ ແລະ ຮບັ ພາບສ່ ງິ ທ່ ເີ ຫນັ ນນັ້ ໄປສ່ ູການຮຽນຮູພ້ າຍ ໃນຂອງຕນົ ຄວາມສະງບົ ອ່ ອນໂຍນທ່ ເີ ດກັ ໄດຮ້ ບັ ຈາກສ່ ງິ ແວດລອ້ ມທ່ ເີ ປັນທໍາມະຊາດ ຄວາມບໍລສິ ຸດຂອງຄູ, ຫອ້ ງຮຽນ ແລະ ໂຮງຮຽນທ່ ບີ ່ ໍບບິ ຄນັ້ , ບ່ ໍບງັ ຄບັ ຈະສາ້ ງໃຫເ້ ດກັ ຮຽນຮູໄ້ ດດ້ ີທ່ ສີ ຸດ ການຈດັ ການຮຽນ - ການ ສອນຈະບ່ ໍມຫີ ຼກັ ສູດການສອນຕາຍຕວົ ຫຼກັ ສູດແທຈ້ ງິ ຢ່ ູໃນຕວົ ຂອງເດກັ ເອງ ເດກັ ຕອ້ ງການພດັ ທະນາທກັ ສະ ທາງປັນຍາ, ແນວຄດິ ສາ້ ງສນັ , ຈນິ ຕະນາການ ແລະ ພະລງັ ແຫ່ ງຄວາມຕງັ້ ໃຈເປັນຂອງຕນົ ເອງບ່ ໍແມ່ ນມຜີ ູວ້ າດ ພາບ ຫຼື ຂຽນພາບໃຫ້ ຄູເປັນພຽງຜູໃ້ ຫຄ້ ວາມຮກັ ຄວາມເຂາົ້ ໃຈ ແລະ ກະຕຸນ້ ໃຫເ້ ດກັ ຊອກຮຽນຮູດ້ ວ້ ຍຕນົ ເອງ ການຢ່ ູກບັ ຄູດນົ ໆ ການໄດເ້ ຫນັ ຕວົ ຢ່ າງຈາກຄູເດກັ ຈະຊາບຊມຶ ການຮຽນຮູຈ້ າກຄໂູ ດຍລຽງຕາມລໍາດບັ ທ່ ໄີ ດຮ້ ຽນ 61 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ
ມາ ແລະ ຄູຂອງວໍດອັ ບມຈີ າໍ ນວນໜອ້ ຍທ່ ຈີ ະຢ່ ູກບັ ເດກັ ດນົ ໆ ບາງຄນົ ກ່ ຢໍ ່ ູດນົ ເຖງິ 8 ປີ. 2. ການຮຽນ - ການສອນ ຫວົ ໃຈຂອງການຮຽນ - ການສອນແບບວໍດອັ ບຄກື ານສາ້ ງຄວາມສມົ ດູນຂອງຈດິ ມະນຸດ 3 ປະການ ໄດແ້ ກ່ : ຄວາມຄດິ , ຄວາມຮູສ້ ກຶ ແລະ ການກະທໍາ ການເກ່ ງັ ຢ່ າງດຽວເຮດັ ເປັນຢ່ າງດຽວບ່ ໍແມ່ ນສ່ ງິ ທ່ ຖີ ກື ຕອ້ ງ ຄນົ ເຮາົ ຕອ້ ງເກ່ ງັ ທງັ ປັນຍາ, ເກ່ ງັ ທງັ ຄວາມສາມາດ ແລະ ເກ່ ງັ ທງັ ຄຸນນະທໍາ ການເຂາົ້ ເຖງິ ທງັ ສະໝອງ, ທງັ ໃຈ ແລະ ການກະທໍາທ່ ສີ ມົ ດູນນເີ້ ດກັ ຕອ້ ງຢ່ ູໃນສະພາບແວດລອ້ ມຂອງທໍາມະຊາດທ່ ເີ ໝາະສມົ ບ່ ໍມກີ ານລບົ ກວນ ຈາກເທກັ ໂນໂລຍ່ ພີ າຍນອກເຊ່ ນັ : ວທິ ະຍຸ, ໂທລະທດັ , ຄອມພວິ ເຕ່ ີ ຄວາມສະຫງບັ ທາງຈດິ ໃຈຈະຊ່ ວຍໃຫ້ ເດກັ ຮຽນຮູໄ້ ດໂ້ ດຍໃຊວ້ ໄິ ນໃນຕນົ ເອງ ຄນົ ທ່ ມີ ກີ ານພວົ ພນັ ກບັ ເດກັ ຕອ້ ງໃຫເ້ ວລາແກ່ ເດກັ ໃນການຄນົ້ ຄດິ ຫາ ຄວາມສະຫຼາດດວ້ ຍຕນົ ເອງ ບ່ ໍລບົ ກວນການສໍາຜດັ ກບັ ທໍາມະຊາດຂອງເດກັ , ການຫຼນິ້ ຂອງເດກັ ຕາມຄວາມສນົ ໃຈກບັ ວດັ ສະດຸທາໍ ມະຊາດທ່ ຄີ ູຈດັ ຫຼື ເດກັ ຫາມາໄດ້ ແລະ ໄດຫ້ ນຼິ້ ຢ່ າງອດິ ສະຫະຼ ເດກັ ຈະເກດີ ການຄນົ້ ການຄດິ ແລະ ການສານຕ່ ໍຄວາມຮູທ້ າງພາສາ, ຄະນດິ ສາດ, ວທິ ະຍາສາດ, ສີລະປະ, ດນົ ຕີ, ການເຄ່ ອື ໄຫວຮ່ າງກາຍ ແລະ ພດັ ທະນາການປະສມົ ປະສານໄປກບັ ວຖິ ຊີ ວີ ດິ ປະຈາໍ ວນັ ຂະບວນການຮຽນ - ການສອນຈະເລ່ ມີ ຈາກການໃຫປ້ ະເດນັ ຫຼື ສໍາຜດັ ກບັ ສ່ ງິ ທ່ ຕີ ອ້ ງການຮຽນຮູ ້ ຈາກ ນນັ້ ຈ່ ງຶ ໃຫໂ້ ອກາດເດກັ ໄດທ້ ດົ ລອງເຮດັ , ປະຕບິ ດັ ດາ້ ນການຄນົ້ ຄດິ , ຊາບຊມຶ ແລະ ສານຕ່ ໍຄວາມຮູດ້ ວ້ ຍກນົ ໄກ ການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ຈະເປັນດ່ ງັ ຮູບທ່ ີ 5 ຄນົ້ , ສງັ ເ ກດ ເບ່ ງິ ແບບ ຄດິ ເ ຮດັ ຕາມ ສານຕ່ ໍຄວາມຮ ູ,້ ເຮດັ ສະໝ່ ໍາສ ະເໝີ ຊ າບຊ ມຶ , ເຮດັ ໄ ດ້ ຮູບທີ 5 ກນົ ໄກການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ - ຄນົ້ ເກດີ ຈາກການຫນຼິ້ , ການເຫນັ ແບບແລວ້ ເດກັ ຊາບຊມຶ ສ່ ງິ ທ່ ເີ ຫນັ ເຂາົ້ ໃນຕວົ - ຄດິ ເກດີ ຈາກເດກັ ຄດິ ເຖງິ ການກະທໍາຂອງຕນົ ທ່ ເີ ໝາະສມົ ພວົ ພນັ ກບັ ສ່ ງິ ທ່ ກີ ໍາລງັ ຮຽນຮູ ້ ເດກັ ມໂີ ອ ກາດໃຊສ້ ະໝອງທງັ ຊກີ ຊາ້ ຍໃນການວເິ ຄາະການເວາົ້ ການເຫນັ ສ່ ງິ ກໍາລງັ ຮຽນຮູຈ້ າກຕວົ ຢ່ າງທ່ ຄີ ູ ຫຼື ຜູ ້ 62 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ
ໃຫຍເຮດັ ໃນຂະນະທ່ ີຊກິ ຂວາເຮດັ ການຢ່ ັງຮູໃ້ ນຕວົ ຈາກສ່ ງິ ທ່ ກີ ະທໍາ ລກັ ສະນະກດິ ຈະກໍາຈະສາ້ ງ ຄວາມຄດິ ທ່ ຫີ ຼາກຫາຼ ກຫາຼ ຍ ສາ້ ງຈນິ ຕະນາການ ສາ້ ງຄວາມຄດິ ສາ້ ງສນັ - ຊາບຊມຶ ເກດີ ຈາກການໃຫເ້ ຮດັ ຊໍາ້ ໆເພ່ ອື ໃຫເ້ ກດີ ການຊມຶ ເລກີ ໄປໃນກາຍ ແລະ ໃຈ - ສານຕ່ ໍຄວາມຮູ ້ ຈາກການຊາບຊມຶ ປະສບົ ການ ແລະ ການຫຼນິ້ ຂອງເດກັ ທ່ ໄີ ດເ້ ຫນັ ຕວົ ຢ່ າງຈະເປັນແຮງ ຍູດ້ ນັ ໃຫເ້ ດກັ ເກດີ ການຮຽນຮູຈ້ າກແບບໂດຍບ່ ໍຕອ້ ງອະທບິ າຍ ເດກັ ຈະຮູໄ້ ດດ້ ວ້ ຍຕວົ ເຂາົ ເອງ ຈາກກນົ ໄກການຮຽນຮູດ້ ່ ງັ ກ່ າວເດກັ ສາມາດຮຽນຮູພ້ າສາ, ວທິ ະຍາສາດ, ສີລະປະ, ການເຄ່ ອື ໄຫວ ແລະ ຫດັ ຖະກໍາ ທ່ ເີ ປັນບດົ ຮຽນປະສມົ ກມົ ກນື ໄປກບັ ການຮຽນ ແລະ ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມຂອງໂຮງຮຽນ ໃນເວລາທ່ ີ ສໍາຜນັ ແລະ ການຫຼນິ້ ຕາມຄວາມສນົ ໃຈຂອງແຕ່ ລະບຸກຄນົ . 3. ຫຼກັ ການສອນ ເປົາ້ ໝາຍການຮຽນ - ການສອນຂອງວດໍ ອັ ບຄຊື ່ ວຍໃຫມ້ ະນດຸ ບນັ ລຸຄວາມອາດສາມາດສູງສຸດທຕີ ນົ ມີ ສາມາດກໍານດົ ຈດຸ ມຸງ້ ໝາຍ ແລະ ແນວທາງຊວີ ດິ ຂອງຕນົ ເອງໄດຢ້ ່ າງອດິ ສະຫຼະຕາມກໍາລງັ ຄວາມສາມາດຂອງ ຕນົ ດວ້ ຍການຮຽນຮູຜ້ ່ ານກດິ ຈະກໍາທາງກາຍ, ຜ່ ານອາລມົ ຄວາມຮູ້້້ສກຶ ແລະ ຜ່ ານການຄດິ ໂດຍສະເພາະ 7 ປີທໍາອດິ ປະສບົ ການທ່ ເີ ຮດັ ໃຫເ້ ກດີ ຄວາມຮູສ້ ກຶ ສໍາຜດັ , ຄວາມຮູສ້ ກຶ ສຸກ, ຄວາມຮູສ້ ກຶ ທຸກ, ຄວາມຮູສ້ ກຶ ຈາກ ການເຄ່ ອື ໄຫວ, ຄວາມຮູສ້ ກຶ ສມົ ດູນຂອງຮ່ າງກາຍ ເປັນການສໍາຜດັ ກບັ ໂລກທ່ ເີ ປັນຈງິ ຮອບຕວົ ຢ່ າງໝນັ້ ໃຈ, ການສໍາຜດັ ນເີ້ ຮດັ ໃຫເ້ ດກັ ຮຽນຮູໄ້ ດຈ້ າກການສງັ ເກດ, ການຮຽນແບບທ່ ບີ ່ ໍແມ່ ນສະເພາະພາຍນອກແຕ່ ຮູສ້ ກຶ ເລກີ ດວ້ ຍການຊາບຊມຶ ຄວາມຮູສ້ ກຶ ເຂາົ້ ໄປໃນຕວົ ເອງ ໂອກາດຂອງການຮຽນຮູເ້ ກດີ ຈາກ 1) ການເຮດັ ຊໍາ້ ໆເພ່ ອື ເຮດັ ໃຫເ້ ກດີ ຊມື ເລກີ ເຂາົ້ ໃນຈດິ ໃຈຈນົ ເປັນນໄິ ສ 2) ກດິ ຈະກໍາໃນໂຮງຮຽນຕອ້ ງເປັນໄປຕາມຈງັ ຫວະເວລາທ່ ີ ສະໝ່ ໍາສະເໝີ ເໝອື ນລມົ ຫາຍໃຈເຂາົ້ ອອກ ເດກັ ຈະຜ່ ອນຄາຍ ແລະ ຮູສ້ ກຶ ໝນັ້ ຄງົ ປອດໄພ ແລະ 3) ສາ້ ງໃຫ້ ເດກັ ເຄາົ ລບົ ແລະ ເຫນັ ເຖງິ ຄຸນຄ່ າຂອງສ່ ງິ ຕ່ າງໆທ່ ເີ ດກັ ສໍາຜດັ ຄວາມຮູສ້ ກຶ ນຈີ້ ະເປັນແກນຂອງຈະລຍິ ະທໍາຕະ ຫອຼ ດຊວີ ດິ ຂອງເດກັ ( ທລໍ ະນີ ຄຸລຸລດັ ຕະນະ ແລະ ຄະນະ, 2542: 24-30 ). ຫຼກັ ການທ່ ສີ ໍາຄນັ ຄກື ານສາ້ ງບນັ ຍາກາດທ່ ເີ ປັນທາໍ ມະຊາດ ເຮດັ ສ່ ງິ ທ່ ຕີ ອ້ ງການໃຫເ້ ດກັ ຮູ ້ ເປັນຕວົ ຢ່ າງ ໃຫເ້ ດກັ ເຫນັ ແລວ້ ລອງໃຫເ້ ດກັ ປະຕບິ ດັ ຕາມເມ່ ອື ເດກັ ສນົ ໃຈ ກດິ ຈະກາໍ ທ່ ຈີ ດັ ໃຫກ້ ບັ ເດກັ ຕອ້ ງມທີ ງັ ກດິ ຈະກໍາ ດ່ ຽວຕາມຄວາມສນົ ໃຈຂອງເດກັ ແລະ ກດິ ຈະກໍາກ່ ຸມເຊ່ ນັ : ຟັງດນົ ຕ,ີ ເລ່ າົ ນທິ ານປັນຕນົ້ . 4. ວທິ ຈີ ດັ ການຮຽນ - ການສອນ ການຮຽນ - ການສອນຕາມແບບວໍດອັ ບເປັນວທິ ກີ ານສອນຕາມແບບວທິ ທີ ໍາມະຊາດ ເປັນໄປຕາມບນັ ຍາກາດຂອງຊຸມຊນົ ແລະ ຕາຕະລາງກດິ ຈະກາໍ ປະຈາໍ ວນັ ທ່ ຄີ ູ ແລະ ຜູຮ້ ຽນຈະຮຽນຮູຮ້ ່ ວມກນັ ຕາມຄວາມສນົ ໃຈຂອງເດກັ ວທິ ຈີ ດັ ການຮຽນ - ການສອນຈະເປັນການຈດັ ປະຕຕິ ບິ ດັ ທງັ ລະບບົ ນບັ ຕງັ້ ແຕ່ ບນັ ຍາກາດຂອງໂຮງ ຮຽນ, ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມ ແລະ ຫອ້ ງຮຽນຕອ້ ງເປັນໄປຢ່ າງວຖິ ທີ ໍາມະຊາດລວມເຖງິ ວທິ ກີ ານຈດັ ການຮຽນ - ສອນ ຂອງຄູ ໃນຂນັ້ ຕອນຂອງການສອນຂອງຄູຈະມລີ ກັ ສະນະສະເພາະຕ່ າງຈາກການຮຽນ - ການສອນແບບອ່ ນື ໆກງົ ກນັ ທ່ ີການກະຕຸ ນ້ ການຮຽນຮູເ້ ລ່ ີມຈາກການສະແດງແບບໃຫເ້ ດັກເຫນັ ຕາມບນັ ຍາກາດທ່ ີຈງູ ໃຈເຊ່ ັນ: ຄູ ຕອ້ ງການສອນເລ່ ອື ງການປະດດິ ກະໂທງ ການສອນນຕີ້ ອ້ ງຢ່ ູໃນຊ່ ວງຂອງບນັ ຍາກາດໄຫຼກະໂທງເປັນຕນົ້ ຂນັ້ ຕອນການຮຽນ - ການສອນໃນແຕ່ ລະເລ່ ອື ງຈະເປັນດ່ ງັ ນ:ີ້ 63 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ
1) ການກຽມ ຄູວາງແຜນການຮຽນຕາມແຜນກດິ ຈະກໍາປະຈາໍ ວນັ ຕງັ້ ແຕ່ ວນັ ຈນັ ເຖງິ ວນັ ສຸກວ່ າຈະໃຫເ້ ດກັ ຮຽນຮູຈ້ າກ ການເຮດັ ກດິ ຈະກໍາສໍາຄນັ ອນັ ໃດ ການວາງແຜນຕອ້ ງໃຫເ້ ດກັ ມກີ ດິ ຈະກໍາທ່ ຫີ າຼ ກຫຼາຍລວມເຖງິ ການຈດັ ເວລາທ່ ີ ເໝາະສມົ ຄູຕອ້ ງເບ່ ງິ ອງົ ປະກອບ ແລະ ນາໍ ມາພຈິ າລະນາເພ່ ອື ຈດັ ເປັນກດິ ຈະກໍາການຮຽນຮູໄ້ ດແ້ ກ່ : ງານບຸນ ເທດສະການ, ງານບຸນປະເພນີ ແລະ ກດິ ຈະກໍາການຮຽນຮູທ້ ່ ຕີ ດິ ແທດກບັ ຊວີ ດິ ປະຈາໍ ວນັ ຂອງຕນົ ໃນທອ້ ງຖ່ ນິ ທ່ ໂີ ຮງຮຽນຕງັ້ ຢ່ ູວ່ າມຫີ ຍງັ ແດ່ ເມ່ ອື ຄູພຈິ າລະນາແລວ້ ໃຫວ້ າງແຜນເຂາົ້ ມາສ່ ູການຈດັ ກດິ ຈະກໍາການຮຽນຮູໃ້ ຫ້ ສອດຄ່ ອງກບັ ຈງັ ຫວະການເວລາ ແລະ ຄວາມສນົ ໃຈຂອງເດກັ . 2) ການດໍາເນກີ ານສອນ - ຂນັ້ ນາໍ ດ່ ງັ ກ່ າວແລວ້ ວ່ າການຈດັ ການຮຽນ - ການສອນແບບວໍດອັ ບຕອ້ ງເປັນໄປຕາມທໍາມະຊາດ ຄູຕອ້ ງໃຫ້ ໂອກາດແກ່ ເດກັ ໃນການເລອື ກ ແລະ ຕດັ ສນິ ໃຈຮຽນຮູພ້ າລະກດິ ຂອງຂນັ້ ນາໍ ສ່ ູບດົ ຮຽນຄກື ານເຮດັ ແນວໃດຈ່ ງິ ຈະເຮດັ ໃຫເ້ ດກັ ເກດີ ການສງັ ເກດແລວ້ ສນົ ໃຈເຂາົ້ ຮ່ ວມກດິ ຈະກໍາການຮຽນ - ການສອນໃນເລ່ ອື ງນນັ້ ໂດຍຕອ້ ງ ເປັນຄວາມຕອ້ ງການໃສ່ ໃຈຂອງເດກັ ເອງ ໃນຂນັ້ ນໍາຂອງຄູນນີ້ ອກຈາກຄູຕອ້ ງຕຽມບນັ ຍາກາດ, ອຸປະກອນໃຫ້ ພອ້ ມໄວກ້ ່ ອນແລວ້ ເມ່ ອື ເປີດຊ່ ວົ ໂມງການສອນຄູຕອ້ ງເລ່ ມີ ການຮຽນ - ການສອນດວ້ ຍຕວົ ຂອງຄູເອງໃນຕໍາແ ໜ່ ງທ່ ເີ ດກັ ສາມາດເຫນັ ແລະ ຈງູ ໃຈໃຫຢ້ າກຮູ ້ ເມ່ ອື ເດກັ ເຫນັ ແລະ ຂເໍ ຂາົ້ ຮ່ ວມກດິ ຈະກາໍ ຄຈູ ່ ງຶ ດາໍ ເນນີ ຂນັ້ ຕອນ ການສອນ - ຂນັ້ ສອນ ການຮຽນ - ການສອນຕາມແບບວໍດອັ ບຈະບ່ ໍມກີ ານສອນແບບຊນັ້ ຮຽນ ແຕ່ ເປັນການສອນຕາມທໍາ ມະຊາດແບບຕວົ ຢ່ າງທ່ ຄີ ູເຮດັ ໃຫເ້ ດກັ ເຫນັ ແລວ້ ເດກັ ຂເໍ ຂາົ້ ຮ່ ວມກດິ ຈະກໍາກບັ ຄູຢ່ າງອດິ ສະຫຼະ ຫຼກັ ການຂອງຄູ ທ່ ສີ າໍ ຄນັ ໃນຂນັ້ ສອນສ່ ງິ ທ່ ຄີ ູຕອ້ ງປະຕບິ ດັ ຄ:ື 1. ເປັນຕວົ ຢ່ າງໃຫກ້ ບັ ເດກັ ເທ່ າົ ນນັ້ ບ່ ໍສອນເດກັ 2. ຕອບຄໍາຖາມ ແລະ ສນົ ທະນາກບັ ເດກັ ຖາ້ ເດກັ ຂໍຄໍາເຫນັ , ຊກັ ຖາມ ແລະ ຕອ້ ງຕອ້ ງການສນົ ທະນານໍາເດກັ ເວລາເດກັ ເບ່ ງິ ຄເູ ຮດັ ກດິ ຈະກາໍ ຫຼື ສາທດິ ກດິ ຈະກາໍ ທ່ ຕີ ອ້ ງການສອນ 3. ເມ່ ອື ເດກັ ຂໍເຮດັ ຄູໃຫເ້ ດກັ ເຮດັ ວຽກອດິ ສະຫະຼ ຢ່ າງສະຫງບົ , ສະບາຍຈນົ ກວ່ າເດກັ ຈະໝດົ ຄວາມສນົ ໃຈໄປ ເອງ 4. ຄູເກບັ ລວບລວມຜນົ ງານຂອງເດກັ ໄວສ້ າໍ ລບັ ປະເມນີ ຄວາມກາ້ ວໜາ້ ຂອງເດກັ - ຂນັ້ ສະຫຸຼບ ບ່ ໍມກີ ານສະຫຸບຼ , ບ່ ໍມກີ ານເບ່ ງິ , ບ່ ມໍ ກີ ານຕໍານຄິ ຈູ ະສງັ ເກດຈາກຄວາມກາ້ ວໜາ້ ຂອງເດກັ ການຮຽນຮູ ້ ແລະ ວຸດທພິ າວະຈາກພດັ ທະນາການຂອງເດກັ ເມ່ ອື ເຫນັ ບນັ ຫາທ່ ຄີ ວນແກໄ້ ຂຄູຈະເສມີ ໃຫກ້ ບັ ເດກັ ຢ່ າງ ເປັນທໍາມະຊາດ ເດກັ ບ່ ໍຮູຕ້ ວົ ແຕ່ ຮຽນຮູໂ້ ດຍອດັ ຕະໂນມດັ ດວ້ ຍລກັ ສະນການຮຽນ - ການສອນຂອງເດກັ ດ່ ງັ ກ່ າວນຫີ້ ຼກັ ສູດການສກຶ ສາຂອງວໍດອັ ບຄວື ທິ ີການດໍາເນນີ ຊວີ ດິ ປະຈໍາວນັ ທ່ ເີ ດກັ ຄວນໄດຮ້ ຽນຮູເ້ ຊ່ ນັ : ການຫຍບິ ປັກທກັ ສ່ ຽວ, ຊ່ າງໄມ,້ ການຕບົ ແຕ່ ງປະດບັ ປະດາບາ້ ນເຮອື ນເປັຮຕນົ້ . 64 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ
5. ການປະເມນີ ຜນົ ຣູດອັ ບ ສະໄຕເນ່ ີ “ ການສກຶ ສາໃນໂຮງຮຽນວໍດອັ ບບ່ ໍໄດເ້ ປັນລະບບົ ວທິ ສີ ອນແຕ່ ເປັນສລີ ະປະ ສລີ ະ ປະແຫ່ ງການອປຸກສ່ ງິ ທ່ ແີ ທຈ້ ງິ ແລວ້ ຮກັ ສາໄວໃ້ ນຕວົ ຂອງມະນຸດທຸກຄນົ ໃຫຕ້ ່ ນື ຂນື້ ມາເປັນທໍາມະຊາດແບບບ່ ໍ ໄດປ້ ຸງແຕ່ ງ ການປ່ ຽນແປງຂອງເດກັ ຕາມທໍາມະຊາດຄຜື ນົ ຂອງການປູກຂອງຄູໂດຍຮາກຖານແລວ້ ໂຮງຮຽນວໍ ດອັ ບບ່ ໄໍ ດມ້ ຈີ ດຸ ມຸງ້ ໝາຍຈະປຸກ ເນ່ ອື ງຈາກການປຸກເປັນສ່ ງິ ຈາໍ ເປັນສາໍ ລບັ ຄນົ ທຸກວນັ ນີ້ ທາໍ ອດິ ຕອ້ ງປຸກຄູຂນື້ ມາ ກ່ ອນ ຈາກນນັ້ ຄູຕອ້ ງປຸກນກັ ຮຽນ ແລະ ອະນຊຸ ນົ ທງັ ຫາຼ ຍອກີ ຕ່ ໜໍ ່ ງຶ ”( ພອນ ພນັ ໂອສດົ , 2543: 37 ) ຈາກຫຼກັ ການດ່ ງັ ກ່ າວການຈດັ ການຮຽນ - ການສອນຕາມແບບວໍດອັ ບຈະເນນັ້ ການຮຽນຮູ ້ ແລະ ພດັ ທະນາຄວາມອາດສາມາດພາຍໃນຕວົ ຂອງເດກັ ທ່ ີເປັນທໍາມະຊາດຢ່ າງທໍາມະຊາດ ການປະເມນີ ການຮຽນຮູຄ້ ື ການເບ່ ງິ ຄວາມງອກງາມພາຍໃນຕວົ ເດກັ ເປັນລາຍບຸກຄນົ ຜນົ ການປະເມນີ ທ່ ໄີ ດຄ້ ູຈະນາໍ ໄປຕຽມຄວາມພອ້ ມ ໃນການຮຽນຮູຕ້ ່ ໍເນ່ ອື ງແກ່ ເດກັ ຕາມການເວລາ ແລະ ໂອກາດຂອງເດກັ ແຕ່ ລະຄນົ ການສງັ ເກດເດກັ ຄເື ຄ່ ອື ງມື ການປະເມນີ ທ່ ສີ າໍ ຄນັ ຂອງຄູວໍດອັ ບ. 6. ການຈດັ ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມການຮຽນຮູ ້ ການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ວດໍ ອັ ບມາຈາກການຊາບຊມຶ ດວ້ ຍການສານຕ່ ໍໂດຍທໍາມະຊາດ ແລະ ຕາມທໍາມະ ຊາດທ່ ຫີ ່ ໍຼຫຼອມເຂາົ້ ພາຍໃນຕວົ ເດກັ ທງັ ກາຍ ແລະ ຈດິ ວນີ ຍານ ບນັ ຍາກາດການຮຽນຮູຮ້ ອບຕວົ ເດກັ ທງັ ໃນຫອ້ ງ ຮຽນ - ນອກຫອ້ ງຮຽນ ຫຼື ກາງແຈງ້ ຕອ້ ງເປັນບນັ ຍາກາດທ່ ງີ ດົ ງາມຕາມທໍາມະຊາດທ່ ບີ ໍລສິ ຸດ, ສະຫງບົ ແລະ ອ່ ອນໂຍນ ການຕບົ ແຕ່ ງຫອ້ ງຮຽນສ່ ງິ ປະດບັ ແລະ ເຄ່ ອື ງເຮ່ ອື ນໃຫເ້ ປັນສລີ ະປະທໍາມະຊາດ, ພາບປະດບັ ແລະ ງານປະລມິ າກໍາຕອ້ ງເປັນໄປເພ່ ອື ຄວາມງດົ ງາມອ່ ອນຊອ້ ຍສາ້ ງບນັ ຍາກາດທ່ ນີ ຸມ້ ນວນ ແລະ ປາດສະຈາກການ ລບົ ກວນຂອງອຸປະກອນເທກັ ໂນໂລຍ່ ສີ ະໄໝໃໝ່ . ສີ ສຝີ າຫອ້ ງ, ຜາ້ ກງັ້ ຕບົ ແຕ່ ງຫອ້ ງຮຽນຕອ້ ງເປັນສເີ ຢັນຕາໃຫຄ້ ວາມອ່ ອນຫວານບ່ ໍແຈດຕາ ສຕີ ວົ ຢ່ າງ ໄດແ້ ກ່ : ສສີ ມົ້ ອມົ ບວົ ເພາະຈະເຮດັ ໃຫເ້ ດກັ ສດົ ຊ່ ນື ແຈ່ ມໄສບ່ ໍເຄ່ ງັ ຕງຶ . ແສງ ຕອ້ ງເປັນແສງທໍາມະຊາດບ່ ແໍ ມ່ ນສແີ ຈງ້ ຈນົ ແສບຕາ, ຄວນໃຊຜ້ າ້ ກງັ້ ກນັ ແສງເພາະແສງແດດພ່ ໍມວົ ເຮດັ ໃຫສ້ ຸກໃຈ ໃນຫອ້ ງທ່ ມີ ດື ອາດມໂີ ຄມໄຟສ່ ອງແສງສະຫວ່ າງບາງຈດຸ ເທ່ າົ ທ່ ຈີ າໍ ເປັນ. ສຽງ ເສນັ້ ປະສາດເປັນສ່ ວນຮບັ ຄວາມຮູສ້ ກຶ ທ່ ໄີ ວ ການລບົ ກວນທາງສຽງເປັນສ່ ງິ ທ່ ີທໍາລາຍສະມາທິ ແລະ ຄວາມຮູສ້ ກຶ ໃນການຮຽນຮູ ້ ບນັ ຍາກາດການຮຽນຕອ້ ງສະຫງບົ ທ່ ສີ ຸດ ໃຫມ້ ສີ ຽງລບົ ກວນໜອ້ ຍທ່ ສີ ຸດ ສຽງ ທ່ ມີ ໄີ ດຄ້ ວນເປັນສຽງທໍາມະຊາດເພາະເປັນການສາ້ ງຄວາມຫວານ ແລະ ຄວາມອ່ ອນໂຍນໃນຈດິ ໃຈເດກັ ແລະ ຈດິ ສໍານກຶ ທ່ ນີ ມິ້ ນວນກບັ ເດກັ . ການສໍາຜດັ ບຸກຄນົ ບຸກຄນົ ເປັນອງົ ປະກອບທ່ ທີ ໍາລາຍຄວາມຮູສ້ ກຶ ແລະ ການຮຽນຮູ ້ ບຸກຄນົ ທ່ ຈີ ະສໍາ ຜດັ ເດກັ ຄວນເຂາົ້ ເຖງິ ທາໍ ມະຊາດຂອງເດກັ ຖາ້ ບ່ ໍຈາໍ ເປັນເດກັ ຄວນສໍາຜດັ ກບັ ບຸກຄນົ ອ່ ນື ທ່ ມີ າລບົ ກວນໃຫນ້ ອ້ ຍທ່ ີ ສຸດນອກຈາກຄູຂອງຕນົ ເອງ. ອຸປະກອນ ແລະ ສ່ ກື ານສອນ ເປັນວດັ ສະດຸທໍາມະຊາດຫາໄດໃ້ ນທອ້ ງຖ່ ນິ ຫຼື ເປັນຜະລດິ ຕະພນັ ທໍາມະ ຊາດເຊ່ ນັ : ເຊອື ກ, ແກວ້ , ທ່ ອນໄມ ້ ແລະ ສ່ ຕື ່ າງໆ ທ່ ຄີ ູຕອ້ ງຈດັ ວາງຢ່ າງກມົ ກນື ແລະ ເປັນທາໍ ມະຊາດ ຂອງຫຼນິ້ ສໍາເລດັ ຮູບທໍາລາຍຄວາມຄດິ ຈນິ ຕະນາການຂອງເດກັ ຕາມແນວຄດິ ຂອງວໍດອັ ບ ໂຮງຮຽນຈະບ່ ໍຈດັ ຫາສ່ ຂື ອງ ຫຼນິ້ ທ່ ເີ ປັນອຸປະກອນ ຫຼື ເຄ່ ອື ງມທື ່ ປີ ະດດິ ໂດຍເຄ່ ອື ງຈກັ ສະໄໝໃໝ່ ເຖງິ ຈະເປັນສ່ ປື ະກອບການເລ່ າົ ນທິ ານກ່ ໍ 65 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ
ຕາມ, ສຽງຄູ, ທ່ າທາງຂອງຄູ ຫຼື ການໃຊນ້ ວິ້ ມປື ະກອບການເລ່ າົ ນທິ ານຂອງຄູມຄີ ວາມໝາຍສໍາລບັ ເດກັ ຫຼາຍ ກວ່ າອຸປະກອນທ່ ເີ ປັນສ່ ງິ ປະດດິ ເຊ່ ນັ : ຕຸ ກກະຕາ ຫຼື ເທບບນັ ທກຶ ສຽງທໍາມະຊາດບໍລສິ ຸດຄຫື ວົ ໃຈຂອງການ ສອນແບບວໍດອັ ບ. 7. ບດົ ບາດຂອງຄູ ຄູມບີ ດົ ບາດສາໍ ຄນັ ຢ່ າງຍ່ ງໃນການຄວບຄຸມການຮຽນຮູ ້ ແລະ ການໃຊຊ້ ວີ ດິ ຢ່ າງທາໍ ມະຊາດຂອງເດກັ ວຽກຂອງຄູທ່ ໂີ ຮງຮຽນຄກື ານຈດັ ການຮຽນ - ການສອນດວ້ ຍການເປັນຕວົ ຢ່ າງ ການຈດັ ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມທ່ ມີ ບີ ນັ ຍາກາດອບົ ອ່ ຸນ ແລະ ຜ່ ອນຄາຍໃນເວລາດຽວກນັ ຄູຕອ້ ງເປັນຜູເ້ ຊ່ ອື ມຕ່ ໍວຽກງານໂຮງຮຽນໃຫບ້ າ້ ນ ເພ່ ອື ສານຕ່ ໍ ພາລະກດິ ສາ້ ງພະລງັ ການຮຽນຮູຢ້ ່ າງທໍາມະຊາດໃຫເ້ ກດີ ຂນື້ ກບັ ເດກັ . ຄູຕອ້ ງເຮດັ ໜາ້ ທ່ ໃີ ນການຕດິ ຕາມປະເມນີ ຜນົ ຄວາມຈະເລນີ ກາ້ ວໜາ້ ຂອງເດກັ ໃນການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ເປັນລາຍບຸກຄນົ ຄູບ່ ໍແມ່ ນເປັນແຕ່ ພຽງແຕ່ ເປັນຜູອ້ ໍານວຍຄວາມສະດວກໃນການຮຽນຮູແ້ ຕ່ ຄູຈະຖ່ າຍຖອດ ຄວາມຄດິ , ຄວາມຮູສ້ ກຶ , ຄວາມມຸງ້ ຫວງັ ແລະ ຄວາມຮກັ ຢ່ າງແທຈ້ ງິ ໃຫກ້ ບັ ເດກັ ເພ່ ອື ໃຫເ້ ດກັ ໄດເ້ ຫນັ ໂອກາດ ຂອງການພດັ ທະນາດວ້ ຍພາບພາຍໃນຂອງຕນົ ໄດຫ້ ຼາຍທ່ ສີ ຸດ ແລະ ເຕມັ ໄປດວ້ ຍຄວາມອາດສາມາດ. ຄູເປັນຕວົ ຢ່ າງທ່ ສີ ໍາຄນັ ຂອງການຮຽນຮູແ້ ບບທໍາມະຊາດຂອງວໍດອັ ບ ຄູບ່ ໍຕອ້ ງບອກ ຄູບ່ ໍຕອ້ ງສ່ ງັ ສອນ ຄເູ ປັນພຽງຕວົ ຢ່ າງການກະທໍາທ່ ຖີ ກື ຕອ້ ງ ເດກັ ຈະຮຽນແບບ ແລະ ຊາບຊມຶ ການຮຽນຮູຢ້ ່ າງເສລດີ ວ້ ຍແຮງບນັ ດານໃຈ ແລະ ຄວາມຢາກຮຽນຮູໃ້ ນຕວົ ທ່ ເີ ປັນໄປໂດຍທໍາມະຊາດ ການສ່ ງັ ສອນຂອງຄູທ່ ເີ ຮດັ ໂດຍກງົ ກບັ ເດກັ ບງັ ຄບັ ເດກັ ໃຫຮ້ ຽນຈະເປັນພະລງັ ບນັ ທອນການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ໂດຍຊ່ ນິ ເຊງິ ຄູຄວນເປັນແຕ່ ພຽງເອອື້ ຍລຽ້ ງ, ເລ່ າົ ນທິ ານແບບສະບາຍສະບາຍ, ເປັນຄນົ ສາ້ ງບນັ ຍາກາດຂອງໂຮງຮຽນໃຫຄ້ ກື ບັ ເຮອື ນ, ໃຫຄ້ ວາມຮກັ , ໃຫ້ ຄວາມອບົ ອ່ ຸນເປັນໜາ້ ທ່ ທີ ່ ສີ າໍ ຄນັ ຂອງຄວູ ຽກທ່ ຄີ ູຈະຕອ້ ງເຮດັ ຄ:ື ຈດັ ກດິ ຈະກາໍ ການຮຽນຮູຕ້ າມຊ່ ວງໄລຍະເວລາໃຫມ້ ບີ ນັ ຍາກາດຄເື ຮອື ນ ໃຫໂ້ ອກາດເດກັ ໄດເ້ ຫນັ ຕວົ ຢ່ າງການປະຕບິ ດັ ທ່ ຖີ ກື ຕອ້ ງ, ໄດຮ້ ຽນແບບ, ໄດສ້ າ້ ງຈນິ ຕະນາການ ແລະ ໄດ້ ໃຊແ້ ຮງບນັ ດານໃຈພາຍໃນຕນົ ຢ່ າງເຕມັ ທ່ ທີ ງັ ເປັນລາຍບຸກຄນົ ແລະ ກ່ ຸມ ພດັ ທະນາເນອື້ ໃນບດົ ຮຽນທ່ ເີ ດກັ ຕອ້ ງການຮຽນຮູສ້ ່ ູການເລ່ າົ ນທິ ານຕາມພດັ ທະນາການຂອງເດກັ ແລະ ເປັນພາບສະທອ້ ນຂອງປະເພນ,ີ ລະດູການທ່ ປີ ່ ຽນແປງໄປຕາມຊ່ ວງໄລຍະເວລາ ເປັນແມ່ ທ່ ປີ ົກປອ້ ງໃຫເ້ ດກັ ໄດຢ້ ່ ູກບັ ທໍາມະຊາດທ່ ບີ ໍລສິ ຸດແທຈ້ ງິ ປອ້ ງກນັ ບ່ ໍໃຫສ້ ່ ງິ ລບົ ກວນຈາກໂລກທນັ ສະໄໝ ແລະ ເທກັ ໂນໂລຍ່ ພີ າຍນອກໄປສໍາຜດັ ສະມາທເິ ດກັ ເປັນຜູສ້ ງັ ເກດ ແລະ ປະເມນີ ຄວາມກາ້ ວໜາ້ ຂອງເດກັ ປະສານງານກບັ ຜູປ້ ົກຄອງ ແລະ ໃຫຜ້ ູປ້ ົກຄອງມສີ ່ ວນຮ່ ວມໃນການເຮດັ ກດິ ຈະກໍາການຮຽນຮູຕ້ ່ າງໆທ່ ໂີ ຮງ ຮຽນຈດັ ຂນື້ 8. ການມສີ ່ ວນຮ່ ວມຂອງຜູປ້ ົກຄອງ ປັດໃຈສໍາຄນັ ໃນການສກຶ ສາເດກັ ກ່ ອນໄວຮຽນມີ 2 ປະການຄ:ື ຫກຼີ ລຽ້ ງສ່ ງິ ທ່ ເີ ປັນອຸປະສກັ ຕ່ ກໍ ານພດັ ທະນາຂອງເດກັ ແລະ ສ່ ງົ ເສມີ ພດັ ທະນາການຂອງເດກັ ໃນທາງບວກ( ຈນັ ເພນັ ພນັ ໂອສດົ , ມປພ: 32 ) ດ່ ງັ ນນັ້ ການຈດັ ການສກຶ ສາຕາມແບບຂອງວໍດອັ ບຕອ້ ງສອດຄ່ ອງທງັ ທ່ ບີ າ້ ນ ແລະ ໂຮງຮຽນ ທ່ ບີ າ້ ນຕອ້ ງມກີ ານດໍາເນນີ ກດິ ຈະວດັ ປະຈາໍ ວນັ ທ່ ສີ ະໝ່ ໍາສະເໝເີ ພ່ ອື ປູກຝັງນໄິ ສທ່ ດີ ີ ໃຫໂ້ ອກາດການຮຽນຮູຢ້ ່ າງອດິ ສະຫຼະ ມຄີ ວາມຄດິ 66 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ
ເປັນຂອງຕນົ ເອງ ມອີ ດິ ສະຫະຼ ໃນການສະແດງອອກ ແຕ່ ຢ່ ູໃນມາລະຍາດ ວທິ ທີ ່ ເີ ໝາະສມົ ເຊ່ ນັ : ບ່ ຂໍ ດີ ຂຽນຕາມ ຝາເຮອື ນ, ໄດທ້ ່ ອງທ່ ຽວຕາມສະຖານທ່ ຕີ ່ າງໆ ເພ່ ອື ສາ້ ງສນັ ປະສບົ ການ ພ່ ໍແມ່ ບ່ ໍເປັນຜູບ້ ງົ ການຊວີ ດິ ເດກັ ບ່ ໍເວາົ້ ທໍາຮາ້ ຍຈດິ ໃຈເດກັ ຫກຼີ ລຽ້ ງຄໍາອະທບິ າຍທ່ ບີ ່ ໍຈາໍ ເປັນແກ່ ເດກັ ໃຫເ້ ດກັ ຮຽນຮູ ້ ແລະ ຊມຶ ຊາບດວ້ ຍຕນົ ເອງເປັນ ສາໍ ຄນັ . 9. ການນໍາໄປໃຊ້ ແທຈ້ ງິ ການສອນແບບວດໍ ອັ ບເປັນການສອນແບບລງົ ເລກີ ເຂາົ້ ສ່ ູທໍາມະຊາດ ແລະ ຈດິ ໃຈມະນຸດທ່ ເີ ປັນ ຄວາມຮກັ ເປັນຄວາມໃສ່ ໃຈ ເປັນຄວາມບໍລສິ ຸດ ດ່ ງັ ນນັ້ , ການນໍາວທິ ີການສອນແບບວໍດອັ ບໄປໃຊທ້ ່ ີສມົ ບູນ ຕອ້ ງເປັນການນາໍ ທງັ ລະບບົ ການສກຶ ສາໄປໃຊ້ ໃນເວລາດຽວກນັ ຜູໃ້ ຊຕ້ ອ້ ງມຄີ ວາມເຊ່ ອື ເລ່ ອື ງຂອງການຮຽນຮູ ້ ແລະ ການສາ້ ງຄວາມງອກງາມໃນຕວົ ໂດຍວທິ ທີ ໍາມະຊາດ ການຮຽນຮູຕ້ າມແນວວໍດອັ ບບ່ ແໍ ມ່ ນການຍາດແຍ່ ງ ບ່ ໍແມ່ ນການແຂ່ ງຂນັ ແຕ່ ເປັນການພດັ ທະນາຄວາມຮູສ້ ກຶ ຕາມໄວ ຈາກຄວາມມຸງ້ ໝນັ້ ຕງັ້ ໃຈໄປສ່ ູການຄດິ ທ່ ແີ ນບ ນຽນ ເມ່ ອື ໃຫຍ່ ຂນື້ ມາເດກັ ສາມາດຮຽນຮູດ້ ວ້ ຍກນົ ໄກທໍາມະຊາດໃນຕວົ ບຸກຄນົ ຄວາມເປັນໄປໄດຂ້ ອງການ ຈດັ ການຮຽນ - ການສອນຕອ້ ງເປັນຂໍຕ້ ກົ ລງົ ໃນຄວາມເຊ່ ອື ລະຫວ່ າງໂຮງຮຽນ, ຄູ ແລະ ຜູປ້ ົກຄອງທ່ ເີ ຊ່ ອື ຮ່ ວມ ກນັ ຫຼື ຢ່ າງດຽວກນັ ຈ່ ງຶ ເຮດັ ໃຫກ້ ານສກຶ ສາແບບວໍດອັ ບ ຫຼື ການສອນປະສບົ ຄວາມສໍາເລດັ . ຂໍດ້ ຂີ ອງການຮຽນ - ການສອນແບບວໍດອັ ບບາງສ່ ວນໄດແ້ ກ່ : ການໃຊວ້ ທິ ທີ ໍາມະຊາດເພ່ ອື ພດັ ທະນາ ການຮຽນຮູເ້ ປັນຫວົ ຂໍໜ້ ່ ງຶ ທ່ ສີ ໍາຄນັ ເຊ່ ງິ ຄສູ າມາດນາໍ ໄປປະຍຸກສ່ ູການສອນຕາມປົກກະຕໄິ ດ້ ການໃຊສ້ ່ ກື ານຮຽນ ຮູທ້ ໍາມະຊາດທ່ ບີ ່ ໍແມ່ ນອຸ ປະກອນສໍາເລດັ ຮູບສາມາດສ່ ງົ ເສີມການຮຽນຮູ ໃ້ ຫກ້ ບັ ເດກັ ຫຼາຍກວ່ າ ຄູຄວນໃຫ້ ຄວາມສນົ ໃຈກບັ ການໃຊອ້ ຸປະກອນທໍາມະຊາດໃຫເ້ ດກັ ໄດສ້ ໍາຜດັ ແລະ ນໍາມາສາ້ ງສນັ ການຮຽນຮູດ້ ວ້ ຍຕວົ ເດກັ ເອງ. 67 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ
ບດົ ທີ 7 ການຮຽນ - ການສອນແບໂຄງການ ( Project Approach ) “ ປະສບົ ການ ແລະ ການສບຶ ຄນົ້ ຫາຄວາມຮູຕ້ າມຄວາມສນົ ໃຈ ເປັນຮາກຖານຂອງການຮຽນຮູຢ້ ່ າງມຄີ ວາມໝາຍ ດວ້ ຍການໄດຄ້ ນົ້ ພບົ ສ່ ງິ ທ່ ຕີ ອ້ ງການຮຽນຮູດ້ ວ້ ຍຕນົ ເອງຢ່ າງມແີ ບບແຜນ ” ການສອນແບບໂຄງການເປັນຄວາມຄດິ ເລ່ ມີ ຕນົ້ ຂອງ ຄດິ ແພຣດິ ( William Kilpatrick ) ນກັ ການ ສກຶ ສາຊາວອາເມລກິ ນັ ດວ້ ຍການນາໍ ແນວຄດິ ຂອງດ່ ວິ ອ່ (ີ John Dewey ) ມາປະຍຸກເປັນຮູບແບບການສອນ ແບບໂຄງການ ໂດຍໃຊກ້ ບັ ນກັ ຮຽນຝຶກຫດັ ຄູ ຊ່ ງຶ ເຫນັ ວ່ າຜູຮ້ ຽນຮຽນຮູໄ້ ດດ້ ທີ ່ ີສຸດເມ່ ອື ໄດວ້ າງແຜນຮ່ ວມກນັ ໄດຕ້ ດັ ສນິ ໃຈ ແລະ ໄດຮ້ ຽນຮູໃ້ ນສ່ ງິ ທ່ ຕີ ອ້ ງການ ແລະ ສາມາດພດັ ທະນາຄວາມອາດສາມາດຂອງຜູຮ້ ຽນໄດທ້ ຸກ ດາ້ ນ ຊ່ ງິ ຕ່ ໍມາໄດມ້ ຜີ ູນ້ າໍ ມາໃຊກ້ ບັ ການຮຽນ - ການສອນລະດບັ ອະນຸບານສກຶ ສາ ໂດຍມຄີ ວາມເຊ່ ອື ຫກຼັ ທ່ ສີ ໍາຄນັ ຄກື ານພດັ ທະນາເດກັ ສາມາດເຮດັ ໄດດ້ ວ້ ຍການໃຫເ້ ດກັ ເປັນຜູຮ້ ູຈ້ ກັ ສະແຫວງຫາຄວາມຮູ,້ ຄວາມຮ່ ວມມ,ື ມດິ ຕະພາບ ແລະ ການສາ້ ງສາຍພວົ ພນັ ກບັ ຜູອ້ ່ ນື ເພ່ ອື ຄນົ້ ຄວ້ າຫາຄໍາຕອບໃນເລ່ ອື ງທ່ ຕີ ນົ ສນົ ໃຈ ເດກັ ໆສາມາດສາ້ ງ ການຮຽນໃຫເ້ ກດີ ຂນື້ ໃນຕວົ ເດກັ ໄດ້ 1. ແນວຄດິ ພນື້ ຖານ ການສອນແບບໂຄງການມາຈາກແນວຄດິ ພນື້ ຖານທ່ ເີ ຊ່ ອື ວ່ າ ການເຊ່ ອື ມໂຍງການຮຽນຮູເ້ ປັນສ່ ງິ ທ່ ເີ ກດີ ຂນື້ ຈາກການກະທໍາ ການສອນແບບໂຄງການຈ່ ງິ ເນນັ້ ໃຫຜ້ ູຮ້ ຽນປະຕບິ ດັ ຕວົ ຈງິ ອາດເປັນລາຍບຸກຄນົ ຫຼື ເປັນ ກ່ ຸມກ່ ໄໍ ດເ້ ໝາະທ່ ສີ ຸດສໍາລບັ ວຊິ າທ່ ກີ ່ ຽວກບັ ການປະຕບິ ດັ ຕວົ ຈງິ ການສອນແບບໂຄງການເປັນການຈດັ ບດົ ຮຽນ ໃນຮູບໂຄງການແທນທ່ ຈີ ະຈດັ ເປັນຫວົ ຂໍ,້ ເປັນເລ່ ອື ງ, ເປັນວຊິ າສ່ ວນທ່ ມີ ອບໝາຍໃຫຜ້ ູຮ້ ຽນໄປເຮດັ ໂຄງການ ນນັ້ ຈະຕອ້ ງປະກອບດວ້ ຍທດິ ສະດີ ແລະ ຫກຼັ ການ ມກີ ານດາໍ ເນນີ ວຽກງານເປັນຂນັ້ ໆໂດຍໃຊວ້ ຊິ າຫາຼ ຍໆວຊິ າທ່ ີ ກ່ ຽວຂອ້ ງມາບູລະນາການເພ່ ອື ໃຫເ້ ກດີ ການຮຽນຮູທ້ ່ ສີ ມົ ບູນ ການສອນແບບໂຄງການມາຈາກປັດຊະຍາທ່ ວີ ່ າຜູ ້ ຮຽນເປັນສ່ ງິ ທ່ ຕີ ອ້ ງການພດັ ທະນາ, ມຄີ ວາມຄດິ , ມຄີ ວາມມຸງ້ ໝາຍ, ມຄີ ວາມຕອ້ ງການທ່ ຈີ ະຮຽນຮູສ້ ່ ງິ ໃດສ່ ງິ ໜ່ ງຶ ເປັນຂອງຕນົ ເອງຕອ້ ງເພ່ ງຶ ຕນົ ເອງ ກສນສອນແບບໂຄງການມຈີ ດຸ ມຸງ້ ໝາຍເພ່ ອື ພດັ ທະນາທາງດາ້ ນຮ່ າງກາຍ ແລະ ຈດິ ໃຈຂອງຜູຮ້ ຽນໄປພອ້ ມກນັ ໃນການຮຽນມທີ ງັ ທດິ ສະດີ ແລະ ປະຕບິ ດັ ດວ້ ຍຫຼກັ ອກີ ປະການໜ່ ງຶ ທ່ ີ ວ່ າ: ການຮຽນແຕ່ ພາກທດິ ສະດຈີ ະບ່ ໍສາມາດຮູໄ້ ດລ້ ກຶ ຊງຶ້ ເຖງິ ພາກປະຕບິ ດັ ເຖງິ ແມ່ ນວ່ າຈະໃຫລ້ ງົ ໄປສງັ ເກດ ການກ່ ບໍ ່ ໍຊ່ ວຍໃຫເ້ ກດີ ການຮຽນຮູຫ້ າຼ ຍກວ່ າລງົ ປະຕບິ ດັ ດວ້ ຍຕນົ ເອງ ຊ່ ງຶ ຈະເປັນທາງນາໍ ໄປສ່ ູການນາໍ ຄວາມຮູໄ້ ປ ໃຊໄ້ ດຈ້ ງິ ແລະ ມທີ ກັ ສະໃນການປະຕບິ ດັ ການຮຽນແບບນຜີ້ ູຮ້ ຽນຈະຕອ້ ງວາງໂຄງການຂອງຕວົ ເອງເພ່ ອື ສາ້ ງ ປະສບົ ການໂດຍກງົ ໃຫແ້ ກ່ ຕນົ ເອງ ເປັນການຮຽນຮູທ້ ່ ເີ ລ່ ມີ ດວ້ ຍກດິ ຈະກໍາ ແລະ ຈບົ ລງົ ດວ້ ຍກດິ ຈະກໍາທ່ ສີ ມົ ບູນໃນຕວົ ຂອງມນັ ເອງ ການສອນແບບໂຄງການຄກື ບັ ຊວີ ດິ ຈງີ ຫຼື ໄກຄ້ ຽງທ່ ສີ ຸດ ລກັ ສະນການຈດັ ແບບໂຄງ ການເພ່ ອື ການຮຽນມີ 3 ຮູບແບບຄ:ື 1. ໂຄງການຜະລດິ ຫຼື ໂຄງການວດັ ສະດຸ( Material project )ເປັນໂຄງການກ່ ຽວກບັ ການຜະລດິ ເຊ່ ນັ : ຫດັ ຖະກໍາສກຶ ສາ, ກະຊກິ ໍາ, ກະເສດ, ສລີ ະປະກໍາ ຫຼື ວຽກງານການຜະລດິ ອ່ ນື ໆ. 68 ແປໂດຍ: ອປ ຄາໍ ຜງັ ໄຊຍະວງົ
2. ໂຄງການຮຽນຮູ(້ Learning project )ເປັນການຮຽນໃນວຊິ າສາມນັ ທ່ ຮີ ຽນກນັ ແຕ່ ເນນັ້ ໂຄງການພດັ ທະນາແ ກບ້ ັນຫາການນໍາຄວາມຮູ ໄ້ ປປະຍຸ ກໃຊໂ້ ຄງກາ ນເລ່ ົາ ນີໄ້ ດແ້ ກ່ : ໂຄງການສໍາຫຼວດ( Explorative project )ໂຄງການສະແດງ( Play project )ເຊ່ ນັ : ກລິ າ, ລະຄອນ, ໂຄງການທກັ ສະ ແລະ ການຮຽນໂຄງການຮຽນຮູຈ້ ະເນນັ້ ດາ້ ນການຄນົ້ ຄວ້ າ ການສກຶ ສາເປັນລາຍບຸກຄນົ ຫຼື ລາຍ ກ່ ຸມເພ່ ອື ຝຶກເປັນລາຍບຸກຄນົ ອນັ ລວມເຖງິ ໂຄງການແກບ້ ນັ ຫາຂບໍ້ ກົ ຜ່ ອງໃນຕວົ ຜູຮ້ ຽນດວ້ ຍ 3. ໂຄງການສະຕປິ ັນຍາ ຫຼື ແກບ້ ນັ ຫາ( lntellectual of problems project ) ເປັນໂຄງການທ່ ເີ ນນັ້ ການແກໄ້ ຂບນັ ຫາ ກະຕຸນ້ ໃຫຜ້ ູຮ້ ຽນພະຍາຍາມເຮດັ ໃຫເ້ ກດີ ຄວາມສໍາເລດັ ໃນໂຄງການຂອງຕນົ ໃຫໄ້ ດ້ ຊ່ ໂື ຄງການທ່ ກີ ໍານດົ ຈະຕອ້ ງໃຫເ້ ໝາະສມົ ກບັ ລະດບັ ຜູຮ້ ຽນພໍທ່ ຈີ ະແກໄ້ ຂບນັ ຫາໄດ້ ເພ່ ອື ເປັນການ ເສມີ ແຮງໃຫຜ້ ູຮ້ ຽນໄດຮ້ ູຈ້ ກັ ການໃຊສ້ ະຕປິ ັນຍາ. ຈາກວທິ ກີ ານຈດັ ການຮຽນ - ການສອນແບບໂຄງການໄດຄ້ ນົ້ ພບົ ວ່ າ ຜູຮ້ ຽນຈະຮຽນໄດດ້ ທີ ່ ີ ສຸດເມ່ ອື ໄດວ້ າງແຜນການຮຽນຮ່ ວມກນັ ບ່ ໍໄດຕ້ ດັ ສນິ ໃຈ ແລະ ໄດຮ້ ຽນຮູໃ້ ນສ່ ງິ ທ່ ຕີ ອ້ ງການ ການເຮດັ ໂຄງການຮ່ ວມກນັ ຂອງຜູຮ້ ຽນເຮດັ ໃຫຜ້ ູຮ້ ຽນສາມາດພດັ ທະນາຄວາມອາດສາມາດໃນທຸກດາ້ ນ ເນ່ ອື ງ ຈາກເປັນຜູສ້ ບຶ ຄນົ້ ຂໍມ້ ູນຕາມເລ່ ອງທ່ ຕີ ນົ ສນົ ໃຈ ຊ່ ງຶ ອາດເປັນລາຍບຸກຄນົ ຫຼື ລາຍກ່ ຸມ ເປັນການສະ ແຫວງຫາຄາໍ ຕອບໃນເລ່ ອື ງທ່ ຕີ ນົ ຕອ້ ງການຮຽນຮູດ້ ວ້ ຍການຄນົ້ ຫາບ່ ໍແມ່ ນຫາຄາໍ ຕອບເພ່ ອື ຈະຕອບຄໍາ ຖາມຄ(ູ Katz and Chard, 1994: 15 - 16 ). 2. ການຮຽນ - ການສອນ ຫວົ ໃຈຂອງການຮຽນ - ການສອນແບບໂຄງການຢ່ ູທ່ ກີ ານສະແຫວງຫາຄໍາຕອບເພ່ ອື ສາ້ ງອງົ ປະກອບ ແຫ່ ງຄວາມຮູດ້ ວ້ ຍຕວົ ເດກັ ເອງ ດວ້ ຍການເລ່ ມີ ຕນົ້ ຈາກເລ່ ອື ງ ຫຼື ບນັ ຫາທ່ ເີ ດກັ ສນົ ໃຈສກຶ ສາແລວ້ ສບຶ ຄນົ້ ຫາຄໍາ ຕອບອາດເຮດັ ຄນົ ດຽວ, ເປັນກ່ ຸມນອ້ ຍ ຫຼື ກ່ ຸມໃຫຍ່ ກ່ ໄໍ ດ້ ການເຮດັ ກດິ ຈະກາໍ ສບຶ ຄນົ້ ທ່ ສີ າໍ ຄນັ ມດີ ່ ງັ ນ:ີ້ ລວບລວມຂມໍ້ ູນທ່ ຕີ ອ້ ງການສກຶ ສາຈາກການສງັ ເກດ ສາໍ ພາດຜູຊ້ ່ ຽວຊານເລ່ ອື ງການສກຶ ສາ ປະຕບິ ດັ ການທດົ ລອງ ລວບລວມເອກະສານຜນົ ງານ ຕຽມລາຍງານ ຈດັ ສະແດງຜນົ ງານທ່ ໄີ ດຈ້ າກການເຮດັ ໂຄງການ ວທິ ກີ ານສອນແບບໂຄງການສາໍ ລບັ ສອນລະດບັ ອະນບຸ ານສກຶ ສາເປັນການສກຶ ສາຢ່ າງເລກີ ເຊ່ ງິ ໃນເລ່ ອື ງ ທ່ ເີ ດກັ ສນົ ໃຈ ການສບຶ ຄນົ້ ເປັນຂະບວນການທ່ ເີ ດກັ ໃຊລ້ ະຫວ່ າງການສກຶ ສາເພ່ ອື ຫາຄາໍ ຕອບຊ່ ງຶ ເປັນຫວົ ຂຄໍ້ ວາມ ຮູທ້ ່ ຕີ ອ້ ງການໄລຍະເຮດັ ໂຄງການແຕ່ ລະໂຄງການຂນື້ ຢ່ ູກບັ ຄວາມເລກິ ເຊ່ ງິ ຂອງເລ່ ອື ງທ່ ເີ ດກັ ສນົ ໃຈບາງໂຄງການ ອາດໃຊເ້ ວລາພຽງອາທດິ ດຽວ ແຕ່ ບາງໂຄງການອາດໃຊເ້ ວລາ 3 - 4 ອາທດິ ເຊ່ ງິ ມຂີ ນັ້ ຕອນ ແລະ ຂະບວນ ການຮຽນດ່ ງັ ນ:ີ້ 1. ຂນັ້ ກະຕຸນ້ ຄວາມສນົ ໃຈ ເປັນຂນັ້ ການອະພປິ າຍເບອື້ ງຕນົ ລະຫວ່ າງຄກູ ບັ ເດກັ ໃນການແລກປ່ ຽນຄວາມ ເຫນັ ກ່ ຽວກບັ ການກໍານດົ ເລ່ ອື ງ ເວລາທ່ ໃີ ຊໃ້ ນໂຄງການ ແລະ ລາຍລະອຽດຂອງໂຄງການ 2. ຂນັ້ ກໍານດົ ຈດຸ ປະສງົ ຂອງໂຄງການ ເປັນຂນັ້ ທ່ ກີ ່ ຸມຜູຮ້ ຽນຈະກໍານດົ ວ່ າສ່ ງິ ທ່ ຕີ ອ້ ງການຮຽນຮູມ້ ຫີ ຍງັ ແດ່ ແລະ ຈະສກຶ ສາຢ່ າງໃດ 69 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ
3. ຂນັ້ ຝຶກທກັ ສະທ່ ຈີ າໍ ເປັນ ໃຊກ້ ບັ ບາງໂຄງການທ່ ຕີ ອ້ ງການທກັ ສະທ່ ຈີ າໍ ເປັນໃນການດໍາເນນີ ການຈາໍ ເປັນຕອ້ ງ ຝຶກທກັ ສະເຫ່ ຼາົ ນນັ້ ກ່ ອນລງົ ມປື ະຕບິ ດັ ເພ່ ອື ຄວາມຄ່ ອງຕວົ ແລະ ໄດຂ້ ໍມ້ ູນທ່ ຕີ ອ້ ງການສກຶ ສາຢ່ າງແທຈ້ ງິ ເຊ່ ນັ : ການສໍາພາດຈະມກີ ານກຽມຄໍາຖາມ, ກຽມຜູສ້ ໍາພາດໄປລ່ ວງໜາ້ ຖາ້ ຈາໍ ເປັນເດກັ ທ່ ເີ ປັນຜູສ້ ໍາອາດ ຕອ້ ງທດົ ລອງຝຶກສໍາພາດກ່ ອນເພ່ ອື ຫາຄວາມໝນັ້ ໃຈ 4. ຂນັ້ ຕຽມວດັ ສະດຸອຸປະກອນ ເປັນຂນັ້ ກ່ ຸມເດກັ ກໍານດົ ແຜນ ແລະ ຈດັ ຫາວດັ ສະດຸອຸປະກອນເພ່ ອື ໃຊໃ້ ນໂຄງ ການ 5. ຂນັ້ ກດິ ຈະກໍາກ່ ຸມ ໝາຍເຖງິ ການເຮດັ ວຽກກ່ ຸມໃນກດິ ຈະກາໍ ໂຄງການ 6. ຂນັ້ ເກບັ ລວບລວມຂໍມ້ ູນ ເປັນການອອກນອກສະຖານທ່ ສີ ບຶ ຄນົ້ ຂໍມ້ ນູ 7. ຂນັ້ ສະຫຸບຼ ຜນົ ການດາໍ ເນນີ ການ ເປັນການປະມວນຂໍມ້ ນູ ທ່ ໄີ ດຮ້ ຽນຮູມ້ າຈດັ ລຽງເປັນເລ່ ອື ງລາວເພ່ ອື ນາໍ ສະເ ໜຜີ ນົ ການຮຽນຮູ ້ 8. ຂນັ້ ສະເໜຜີ ນົ ໂຄງການ ສ່ ວນໃຫຍ່ ຈະເປັນການນາໍ ສະເໜດີ ວ້ ຍການສະແດງນເິ ທດສະການ 3. ຫຼກັ ການສອນ ການຮຽນ - ການສອນແບບໂຄງການເກດີ ຈາກພນື້ ຖານປັດສະຍາພດັ ທະນານຍິ ມົ ທ່ ເີ ນນັ້ ໃຫເ້ ດກັ ຮຽນ ຮູຈ້ າກການກະທາໍ ແລະ ໄດປ້ ະສບົ ການຈງິ ເປັນການຮຽນຮູຢ້ ່ າງເລກີ ເຊ່ ງິ ໃນເລ່ ອື ງທ່ ເີ ດກັ ສນົ ໃຈ ແລວ້ ຄພູ ຈິ າລະ ນາວ່ າມຄີ ຸນຄ່ າແກ່ ການຮຽນຮູ ້ ເມ່ ອື ເດກັ ເຂາົ້ ໂຄງການ ເດກັ ຈະສກຶ ສາຄນົ້ ຄວ້ າຫາຂໍຄ້ ວາມຮູຈ້ າກປະເດນັ ເລ່ ອື ງທ່ ີ ຕນົ ສນົ ໃຈດວ້ ຍການສກຶ ສາຈາກສະຖານະການຈງິ ໂດຍມຫີ ກຼັ ການຈດັ ການຮຽນການສອນດ່ ງັ ນ:ີ້ 1. ຫວົ ຂໍກ້ ານຮຽນເກດີ ມາຈາກຄວາມສນົ ໃຈ ແລະ ປະສບົ ການຂອງເດກັ ຊ່ ງຶ ຄູເຫນັ ແລວ້ ວ່ າມຄີ ຸນຄ່ າຕໍການ ຮຽນຮູ ້ 2. ປະສບົ ການການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ເດກັ ຕອ້ ງໄດສ້ ໍາຜດັ ແລະ ມປີ ະສບົ ການໂດຍກງົ ແລະ ສະຖານທ່ ຈີ ງິ ໃນ ເລ່ ອື ງທ່ ສີ ນົ ໃຈຮຽນ ແລະ ສະຖານະການຈງິ ທ່ ເີ ດກັ ໄດລ້ ງົ ມປື ະຕບິ ດັ ຢ່ າງເຕມັ ທ່ ໄີ ດສ້ ໍາຜດັ ກບັ ວດັ ຖຸສ່ ງິ ຂອງ ໃນຂະນະດຽວກນັ ໄດມ້ ກີ ານພວົ ພນັ ກບັ ບຸກຄນົ , ສງັ ຄມົ ແລະ ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມໃນເວລາສກຶ ສາຄນົ້ ຄວ້ າດວ້ ຍ 3. ປະສບັ ການການຮຽນຮູທ້ ່ ຈີ ດັ ໃຫກ້ ບັ ເດກັ ຕອ້ ງຕ່ ເໍ ນ່ ອື ງ ແລະ ມເີ ວລາພຽງພໍ ບ່ ວໍ ່ າຈະເປັນກດິ ຈະກາໍ ໃນຫອ້ ງ ຮຽນ ຫຼື ການສກຶ ສານອກສະຖານທ່ ີ 4. ເນອື້ ໃນຂອງໂຄງການເກດີ ຈາກຄວາມເຂາົ້ ໃຈຂອງເດກັ , ເດກັ ໄດຄ້ ດິ , ໄດຮ້ ຽນຮູເ້ ອງຕາມຂະບວນການສກຶ ສາຢ່ າງມຂີ ນັ້ ຕອນສາມາດພດັ ທະນາເນອື້ ໃນການຮຽນຮູຈ້ າກຄວາມສນົ ໃຈ ແລະ ຂຄໍ້ ນົ້ ພບົ ຂອງເດກັ 5. ບດົ ບາດຂອງຄູຕອ້ ງເປັນຜູຊ້ ່ ວຍເຫຼອື ຜູຮ້ ່ ວມງານ ແລະ ຜູກ້ ະຕຸນ້ ໃຫເ້ ກດີ ການຮຽນຮູດ້ ວ້ ຍການແລກປ່ ຽນ ຄວາມຄດິ ເຫນັ ແລະ ການມສີ ່ ວນຮ່ ວມໃນກດິ ຈະກາໍ ຂອງກນັ ແລະ ກນັ 6. ການຈດັ ກດິ ຈະກາໍ ໃນໂຄງການທ່ ເີ ປັນກ່ ຸມນອ້ ຍ ເດກັ ສາມາດສກຶ ສາໄດເ້ ລກີ ເຊ່ ງິ ກວ່ າການເຮດັ ໂຄງການກບັ ເດກັ ທ່ ເີ ປັນກ່ ຸມໃຫຍ່ ແລະ ໃນການດໍາເນນີ ໂຄງການຮຽນ ແລະ ການຈດັ ປະສບົ ການຕອ້ ງສອດຄ່ ອງກບັ ອາ ຍຸເດກັ 7. ການບອກຂນັ້ ຕອນການເຮດັ ກດິ ຈະກໍາໃຫເ້ ດກັ ຮບັ ຮູເ້ ປັນສ່ ງິ ທ່ ເີ ຮດັ ໃຫເ້ ດກັ ສາມາດປະເມນີ ຄວາມກາ້ ວໜາ້ ຂອງໂຄງການ ແລະ ມສີ ່ ວນຊ່ ວຍກນັ ພດັ ທະນາໂຄງການຕ່ ໍໄປໄດດ້ ຂີ ນື້ ກດິ ຈະກໍາຫກຼັ ໃນການເຮດັ ໂຄງການ ມີ 4 ກດິ ຈະກາໍ ຄ:ື 1) ກດິ ຈະກາໍ ສນົ ທະນາແລກປ່ ຽນຄວາມຄດິ ເຫນັ ໃນຫອ້ ງຮຽນເປັນກດິ ຈະກາໍ ທ່ ເີ ດກັ ຈະໃຊຕ້ ງັ້ ແຕ່ ເລ່ ມີ 70 ແປໂດຍ: ອປ ຄາໍ ຜງັ ໄຊຍະວງົ
ໂຄງການຈນົ ເຖງິ ຊນິ້ ສຸດໂຄງການ ເພ່ ອື ສະແດງຄວາມຄດິ ເຫນັ ແລກປ່ ຽນຄວາມຄດິ ເຫນັ ຮ່ ວມຄດິ ແກ ້ ໄຂບນັ ຫາດວ້ ຍກນັ ກບັ ກ່ ຸມ 2) ກດິ ຈະກາໍ ທດັ ສະນະສກຶ ສາ ເປັນກດິ ຈະກໍາທ່ ເີ ນນັ້ ໃຫເ້ ດກັ ໄດສ້ ໍາຜດັ , ຮບັ ຮູ,້ ສງັ ເກດ ແລະ ມກີ ານພວົ ພນັ ຈາກສ່ ງິ ທ່ ປີ ະກດົ ຢ່ ູຈງິ ດວ້ ຍຕວົ ຂອງຕວົ ເອງທ່ ສີ ະຖານທ່ ຈີ ງິ ເຊ່ ງິ ອາດຢ່ ູໃນໂຮງຮຽນ ຫຼື ນອກໂຮງ ຮຽນກ່ ໍໄດ້ 3) ກດິ ຈະກໍາສບຶ ຄນົ້ ເປັນກດິ ຈະກາໍ ທ່ ເີ ດກັ ຈະຕອ້ ງເຮດັ ການຄນົ້ ຄວ້ າເພ່ ອື ຫາຫວົ ຂໍຄ້ ວາມຮູທ້ ່ ຕີ ນົ ເອງຕອ້ ງ ການ ອາດມາຈາກໜງັ ສ,ື ບຸກຄນົ , ສະຖານທ່ ,ີ ດວ້ ຍການອ່ ານ, ການຖາມ, ການສນົ ທະນາເພ່ ອື ໃຫໄ້ ດ້ ຂໍມ້ ູນເລກີ ເຊ່ ງິ ສາມາດນາໍ ມາສະໜບັ ສະໜນູ ໂຄງການໃຫບ້ ນັ ລຸເປົາ້ ໝາຍ 4) ກດິ ຈະກໍານໍາສະເໜຜີ ນົ ງານຊ່ ງຶ ອາດນໍາສະເໜດີ ວ້ ຍການອະທບິ າຍ, ບນັ ຍາຍ ຫຼື ຈດັ ສະແດງເມ່ ອື ຊນິ້ ສຸດໂຄງການ ເພ່ ອື ສະແດງໃຫເ້ ຫນັ ເຖງິ ຄວາມຮູຄ້ ວາມເຂາົ້ ໃຈສ່ ງິ ທ່ ເີ ດກັ ໄດຮ້ ຽນຮູຈ້ າກໂຄງການເນ່ ອື ງ ຈາກການສອນແບບໂຄງການເປັນການສກຶ ສາຕາມຄວາມສນົ ໃຈເດກັ ແລະ ເດກັ ເປັນຜູວ້ າງແຜນການ ຮຽນຮູ ້ ຄູຈະຕອ້ ງສງັ ເກດ, ຕດິ ຕາມຜນົ ງານ, ໃຫກ້ ານສະໜບັ ສະໜູນເດກັ ໃນການຄນົ້ ຄວ້ າຫວົ ຂໍ້ ຄວາມຮູໃ້ ນເວລາດຽວກນັ ຄູຈະເຮດັ ໜາ້ ທ່ ຢີ ຸດຕໂິ ຄງການເມ່ ອື ເຫນັ ວ່ າເດກັ ບ່ ໍສນົ ໃຈແລວ້ ຫຼກັ ການສໍາ ຄນັ ປະການໜ່ ງຶ ຂອງການຮຽນ - ການສອນແບບໂຄງການຄຄື ວາມເຂາົ້ ໃຈກງົ ກນັ ຂອງຄູໃນໂຮງຮຽນ ແລະ ຜູບ້ ລໍ ຫິ ານກ່ ຽວກບັ ການຮຽນ - ການສອນແບບໂຄງການວ່ າວ່ າຕອ້ ງໃຊເ້ ວລາການເດນີ ທາງ ແລະ ການມສີ ່ ວນຮ່ ວມຂອງຜູປ້ ົກຄອງ ດ່ ງັ ນນັ້ , ສ່ ງິ ທ່ ຄີ ູຕອ້ ງບໍລຫິ ານຈດັ ການໃຫໄ້ ດຄ້ ກື ານມສີ ່ ວນຮ່ ວມລະ ຫວ່ າງຄ,ູ ໂຮງຮຽນ ແລະ ຜູປ້ ົກຄອງດ່ ງັ ນ:ີ້ 1) ຄູ ແລະ ໂຮງຮຽນເຂາົ້ ໃຈຂະບວນການຮຽນ - ການສອນແບບໂຄງການ ເຖງິ ວທິ ກີ ານສອນ, ການ ດໍາເນນີ ການສອນ ແລະ ການວາງແຜນການສອນວ່ າຂນື້ ຢ່ ູກບັ ຄວາມສນົ ໃຈຂອງເດກັ 2) ຜູປ້ ົກຄອງຍອມຮບັ ແລະ ອໍານວຍຄວາມສະດວກໃຫແ້ ກ່ ຄູຜູສ້ ອນ 3) ຜູປ້ ົກຄອງຕອ້ ງມສີ ່ ວນຮ່ ວມໃນການນາໍ ໄປສ່ ູຄວາມສໍາເລດັ ຂອງການຮຽນຮູໃ້ ນໂຄງການ 4. ວທິ ຈີ ດັ ການຮຽນ - ການສອນ ການຮຽນ - ການສອນແບບໂຄງການເນນັ້ ຄວາມສນົ ໃຈຂອງເດກັ ແລະ ການຄນົ້ ຄວ້ າຫວົ ຂໍຄ້ ວາມຮູ ້ ດວ້ ຍຕວົ ເດກັ ເອງ ວທິ ກີ ານຈດັ ການຮຽນ - ການສອນກໍານດົ ເປັນ 4 ໄລຍະ( ໃນຕໍາລາບາງເຫຼມັ້ ອາດຈໍາແນກ ເປັນ 3 ໄລຍະແຕ່ ລວມຄວາມແລວ້ ຄກື ນັ ) ດ່ ງັ ນ:ີ້ - ໄລຍະທີ 1 ເລ່ ມີ ຕນົ້ ໂຄງການ ເປັນຂນັ້ ຕອນຂອງການເຊນີ ຊວນເດກັ ໃຫຄ້ ດິ ເລ່ ອື ງທ່ ຈີ ະຮຽນດວ້ ຍການ ຮຽນ - ການສອນແບບໂຄງການ ວຽກງານສໍາຄນັ ຄກື ານເລອື ກຫວົ ຂໍແ້ ຕ່ ຕອ້ ງແມ່ ນເລ່ ອື ງທ່ ີເດກັ ມີ ຄວາມສນົ ໃຈ ການເລອື ກຫວົ ຂໍໂ້ ຄງການເປັນໜາ້ ທ່ ຂີ ອງເດກັ ຫຼື ກ່ ຸມເດກັ ທ່ ຕີ ອ້ ງຄດິ ຢ່ າງກວ້ າງຂວາງ ໃນການເລອື ກຫວົ ຂໍນ້ ຄີ້ ຕູ ອ້ ງພຈິ າລະນາຄຸນຄ່ າຂອງການຮຽນຮູດ້ ວ້ ຍ ເລ່ ອື ງທ່ ເີ ລອື ກເຮດັ ໂຄງການຕອ້ ງເ ໝາະສມົ ແລະ ເປັນປະໂຫຍດຢ່ າງຍ່ ງິ ຕ່ ໍການຮຽນຮູ ້ ການເລ່ ມີ ຕນົ້ ເລອື ກເລ່ ອື ງທ່ ຈີ ະຮຽນເລ່ ມີ ຈາກເດກັ ແລະ ຄູຮ່ ວມກນັ ຄດັ ເລອື ກຫວົ ຂໍເ້ ພ່ ອື ສກຶ ສາດວ້ ຍການລະດມົ ສະໝອງວ່ າຢາກຈະຮຽນເລ່ ອື ງຫຍງັ ຄູ ອາດອາດນໍາສະເໜີສ່ ງິ ຂອງຕ່ ໍເດກັ ຫຼື ສາ້ ງສະຖານະການດງຶ ດູດຄວາມສນົ ໃຈ ຫຼື ຄູອະພປິ າຍໄປນາໍ , ໃຊຄ້ ໍາຖາມທ່ ກີ ະຕຸນ້ ໃຫເ້ ດກັ ຄດິ ແລະ ສນົ ໃຈຫຼບື ່ ໍຄູອາດມຂີ ອບເຂດເລ່ ອື ງຢ່ ຸຕາມຫຼກັ ສູດ ຫຼື ໄດມ້ ຕີ ວົ ຢ່ າງເຊ່ ນັ : ຖາ້ ຄູຕອ້ ງການສອນໜ່ ວຍນກົ ຄອູ າດເລ່ ມີ ເວາົ້ ວ່ າ: “ ລະຫວ່ າງເດນີ ທາງມາໂຮງຮຽນນກັ ຮຽນ 71 ແປໂດຍ: ອປ ຄາໍ ຜງັ ໄຊຍະວງົ
ເຫນັ ຫຍງັ ທ່ ບີ ນິ ໄດ້ (ເພ່ ອື ເຊ່ ອື ມໂຍງໄປຫານກົ ) ຮູຫ້ ຼບື ່ ໍວ່ ານກົ ມຈີ ກັ ຊະນດິ ” ແຕ່ ບາງຫວົ ຂໍທ້ ່ ເີ ດກັ ສນົ ໃຈອາດມາຈາກເຫດການທ່ ເີ ກດີ ຂນື້ ໃນປະຈບຸ ນັ ໄດເ້ ຊ່ ນັ : ວນັ ເກດີ , ການເລອື ກຕງັ້ , ການກ່ ສໍ າ້ ງ, ລດົ , ໄຟໄໝເ້ ປັນຕນົ້ ເມ່ ອື ເດກັ ລະດມົ ສະໝອງເລ່ ອື ງທ່ ສີ ນົ ໃຈຫຼາຍພໍ ຈາກຄໍາອະພປິ າຍທ່ ຫີ າຼ ກຫຼາຍ ໃຫຄ້ ູ ສະຫຸຼບເລ່ ອື ງທ່ ເີ ດກັ ສນົ ໃຈຮ່ ວມກນັ ຫຼາຍທ່ ສີ ຸດເປັນຫວົ ຂໍກ້ ານຮຽນເຊ່ ງິ ມກັ ເປັນຫວົ ຂເໍ້ ລ່ ອື ງທ່ ເີ ດກັ ສນົ ໃຈການຕດັ ສນິ ໃຈເລອື ກຫວົ ຂໍກ້ ານຮຽນ ເຊ່ ງິ ມກັ ເປັນຫວົ ຂໍໜ້ ່ ງຶ ນນັ້ ໃຫຄ້ ູໃຊເ້ ກນດ່ ງັ ນ:ີ້ 1. ເປັນຫວົ ຂທໍ້ ່ ເີ ດກັ ທຸກຄນົ ຫຼື ເດກັ ສ່ ວນຫຼາຍໃນກ່ ຸມສນົ ໃຈ 2. ມຄີ ວາມເປັນໄປໄດໃ້ ນການຄນົ້ ຄວ້ າຂອງເດກັ ຄ:ື ມແີ ຫ່ ຼງຂໍມ້ ນູ ຫຼື ຊບັ ພະຍາກອນໃນທອ້ ງຖ່ ນິ ພຽງພໍທ່ ຈີ ະດາໍ ເນນີ ກດິ ຈະກໍາໃນໂຄງການໄດ້ ພ່ ໍແມ່ ຫຼື ຜູປ້ ົກຄອງມຄີ ວາມພອ້ ມທ່ ຈີ ະມສີ ່ ວນຮ່ ວມ ບຂໍ ດັ ຕ່ ໍຂໍຫ້ າ້ ມທາງສາສະໜາ ຫຼື ວດັ ທະນະທໍາ ເປັນຫວົ ຂໍທ້ ່ ເີ ດກັ ສາມາດໃຊປ້ ະສບົ ການໂດຍກງົ ໃນການຄນົ້ ຄວ້ າຂມໍ້ ູນໄດ້ 3. ຫວົ ຂໍເ້ ລ່ ອື ງມກີ ານພວົ ພນັ ກບັ ປະສບົ ການໃນຊວີ ດິ ປະຈາໍ ວນັ ຂອງເດກັ ມຄີ ວາມຄຸນ້ ເຄຍີ ມາແດ່ ແລວ້ ໃຫໂ້ ອກາດເດກັ ໃນການແກບ້ ນັ ຫາ ການຮ່ ວມມປື ະສານງານ, ການຜະລດິ ຜນົ ງານ, ການຄນົ້ ຄວາ້ ຜູປ້ ົກຄອງ ແລະ ຊບັ ພະຍາກອນທອ້ ງຖ່ ນິ ຄວນມສີ ່ ວນຮ່ ວມດວ້ ຍ 4. ເປັນພນື້ ຖານຂອງພາສາ, ຄະນດິ ສາດ ແລະ ສາມາດບູລະນາການວທິ ະຍາສາດ ແລະ ສລີ ະປະເຂາົ້ ດວ້ ຍໄດ້ 5. ມຄີ ຸນຄ່ າແກ່ ການສກຶ ສາຄນົ້ ຄວາ້ ມປີ ະໂຫຍດຕ່ ໍຊວີ ດິ ພາຍພາກໜາ້ ຂອງເດກັ ຂອງເດກັ ສ່ ງົ ເສີມ ຄວາມອາດສາມາດຂອງການສກຶ ສາຄວາມຈງິ ແລະ ບູລະນາການເພ່ ອື ແກບ້ ນັ ຫາ ແລະ ການພດັ ທະນາໃນທຸກດາ້ ນເພ່ ອື ເປັນການຄນົ້ ຄວ້ າໃນໂຮງຮຽນບ່ ຕໍ ອ້ ງເຮດັ ວຽກບາ້ ນ 6. ຫວົ ຂໍເ້ ລ່ ອື ງຕອ້ ງເປັນແນວທາງການຄນົ້ ຄວາ້ ຫຼາຍທ່ ສີ ຸດເຊ່ ນັ : “ ອາຫານໄດມ້ າຈາກໄສ ” ເປັນຕນົ້ ຫວົ ຂເໍ້ ລ່ ອື ງທ່ ດີ ຕີ ອ້ ງກະຕຸນ້ ໃຫມ້ ຄີ ຖາມໃນການຄນົ້ ຄວ້ າຕ່ ເໍ ນ່ ອື ງ 7. ເປັນຫວົ ຂເໍ້ ລ່ ອື ງທ່ ເີ ດກັ ມໂີ ອກາດຮ່ ວມມກື ນັ ເຮດັ ວຽກ, ລງົ ມປື ະຕບິ ດັ ນາໍ ມາຫນຼິ້ ແລະ ໃຫທ້ ກັ ສະ ຕ່ າງໆຈາກການຮຽນຮູໄ້ ດກ້ ່ ຸມຫວົ ຂໍເ້ ລ່ ອື ງທ່ ຄີ ວນນາໍ ມາເປັນຫວົ ຂໂໍ້ ຄງການ( Katz and Chard, 1994 )ໄດແ້ ກ່ : 1) ສ່ ງິ ທ່ ພີ ວົ ພນກັ ບັ ຊວີ ດິ ຂອງເດກັ ເຊ່ ນັ : ບາ້ ນເດກັ ທາລກົ , ຄອບຄວົ , ອາຫານ, ລດົ ໂຮງຮຽນ, ໂທລະທດັ , ການສະແດງ, ເຄ່ ອື ງຫຼນິ້ ແລະ ເກມ 2) ຊຸມຊນົ ໄດແ້ ກ່ : ປະທານ, ໂຮງໝໍ, ຮາ້ ນຄາ້ , ສະຖານທ່ ກີ ່ ໍສາ້ ງ, ການບໍລກິ ານຂນົ ສ່ ງົ , ນາໍ້ ປະປາ ແລະ ຕະຫາຼ ດປາ 3) ເຫດການສະເພາະທອ້ ງຖ່ ນິ ແລະ ເຫດການໝນູ ວຽນທ່ ວົ ໄປເຊ່ ນັ : ງານສະຫຼອງປະຈາໍ ປີ, ງານ ສະຫຼອງທອ້ ງຖ່ ນິ , ວນັ ເລອື ກຕງັ້ , ວນັ ເສລພີ າບ ແລະ ຢຽ້ ມຢາມບາ້ ນບຸກຄນົ ສໍາຄນັ 4) ສະຖານທ່ ໄີ ດແ້ ກ່ : ບາ້ ນເພ່ ອື ນບາ້ ນ, ຫນົ ທາງ, ທດິ ທາງ, ຈດຸ ສາໍ ຄນັ , ແມ່ ນໍາ້ , ພູເຂາົ້ , ອານຸສາ ວະລີ 5) ເວລາໄດແ້ ກ່ : ໂມງ, ລະດູການ, ປະຕທິ ນິ , ງານເທດສະການ, ວນັ ພກັ ການ, ວດັ ຖຸ ບູຮານ ແລະ ເຫດການໃນອະດດິ 72 ແປໂດຍ: ອປ ຄາໍ ຜງັ ໄຊຍະວງົ
6) ທໍາມະຊາດໄດແ້ ກ່ : ພູມອາກາດ, ນາໍ້ , ລມົ , ອາກາດ, ພດື , ສດັ ແລະ ຫນີ 7) ມະໂນທດັ ໄດແ້ ກ່ : ກງົ ກນັ ຂາ້ ມ ແລະ ສີ 8) ຄວາມຮູທ້ ່ ວົ ໄປໄດແ້ ກ່ : ທະເລຊາຍ, ເຮອື , ສ່ ງິ ປະດດິ , ອາວະກາດ, ການເດນີ ທາງ ແລະ ແມ່ ນາໍ ້ 9) ອ່ ນື ໆໄດແ້ ກ່ : ໝວກ, ຫ່ ຸນກະບອກ, ໜງັ ສື ແລະ ການແຂ່ ງຂນັ ຕ່ າງໆ - ໄລຍະທີ 2 ວາງແຜນໂຄງການ ໃນຂນັ້ ຕອນນເີ້ ປັນຂນັ້ ຕອນການກາໍ ນດົ ຈດຸ ປະສງົ ຂອງໂຄງການວ່ າຕອ້ ງ ການການຮຽນຮູຫ້ ຍງັ , ກໍານດົ ຂອບເຂດເນອື້ ໃນທ່ ຕີ ອ້ ງສກຶ ສາ, ໄລຍະເວລາ ແລະ ວທິ ກີ ານສກຶ ສາ ເຊ່ ງິ ຄູ ແລະ ເດກັ ຈະຮ່ ວມກນັ ຄດິ ແລະ ຕດັ ສນິ ໃຈຮ່ ວມກນັ ດວ້ ຍການປະຕບິ ດັ ດ່ ງັ ນ:ີ້ 1. ກໍານດົ ຈດຸ ປະສງົ ໂຄງການ ເມ່ ອື ໄດຫ້ ວົ ຂໍໂ້ ຄງການແລວ້ ຄູກະຕຸນ້ ໃຫເ້ ດກັ ຮ່ ວມກນັ ຄດິ ພຈິ າລະນາວ່ າໃນ ການເຮດັ ໂຄງການຄງັ້ ນເີ້ ດກັ ມຈີ ດຸ ປະສງົ ໃນການຮຽນຮູຢ້ ່ າງໃດກ່ ຽວກບັ ຫວົ ຂໍເ້ ລ່ ອື ງທ່ ຕີ ດັ ສນິ ໃຈ ເພ່ ອື ໃຊເ້ ປັນແນວທາງຂອງການວາງແຜນດໍາເນນີ ກດິ ຈະກໍາໃນໂຄງການ ການຕດິ ຕາມ ແລະ ປະເມນີ ໂຄງ ການ ຈາໍ ນວນຈດຸ ປະສງົ ຈະເປັນຈກັ ຂໍກ້ ່ ໍໄດ້ ແຕ່ ຄູຕອ້ ງພຈິ າລະນາຄວາມເປັນໄປໄດ້ ແລະ ຄວາມເໝາະ ສມົ ກບັ ໄວຂອງຂອງເດກັ ແລະ ເວລາທ່ ໃີ ຊໃ້ ນການສກຶ ສາຕາມໂຄງການ 2. ກໍານດົ ຂອບເຂດເນອື້ ໃນທ່ ຕີ ອ້ ງສກຶ ສາວ່ າມຈີ ກັ ເລ່ ອື ງ ວທິ ຄີ ດິ ຂອບເຂດເນອື້ ໃນໃຫຄ້ ູ ແລະ ເດກັ ຮ່ ວມ ກນັ ສາ້ ງຝາມະໂນທດັ ( Concept mapping ) ການຮຽນຮູດ້ ວ້ ຍການລະດມົ ສະໝອງໂດຍຄູກະຕຸ ນ້ ໃຫເ້ ດກັ ນາໍ ປະສບົ ການສ່ ວນຕວົ ແລະ ຄວາມຮູທ້ ່ ກີ ່ ຽວຂອ້ ງມາສນົ ທະນາ ແລວ້ ຄູຈດົ ທຸກຄໍາເວາົ້ ຂອງ ເດກັ ເພ່ ອື ຈດັ ເປັນກຸjມເນອື້ ໃນທ່ ພີ ວົ ພນັ ກນັ ວ່ າເດກັ ຕອ້ ງການຮຽນຮູແ້ ນວໃດ ເພາະຫຍງັ ເຊ່ ນັ : ຫວົ ເລ່ ອື ງ ວ່ າ“ ລດົ ” ຜງັ ມະໂນທດັ ຫຼື ຫວົ ເລ່ ອື ງຍ່ ອຍອາດແຈງ້ ໄດເ້ ປັນດ່ ງັ ນ:ີ້ - ກ່ ຸມທີ 1 ສນົ ໃຈເລ່ ອື ງລດົ ໂຮງຮຽນ - ກ່ ຸມທີ 2 ສນົ ໃຈເລ່ ອື ງ ລດົ ໂດຍສານ - ກ່ ຸມທີ 3 ສນົ ໃຈເລ່ ອື ງ ຈາໍ ນວນທ່ ນີ ່ ງັ ໃນລດົ ຈາກການລະດມົ ສະໝອງຂອງເດກັ ຄູນໍາມາສາ້ ງເປັນຜັງມະໂນທດັ ແລວ້ ຂະຫຍາຍຄວາມໃນສ່ ວນທ່ ີ ເດກັ ອາດບ່ ໍເວາົ້ ເຖງິ ເພ່ ອື ໃຫເ້ ດກັ ພຈິ າລະນາປະກອບດວ້ ຍ ດ່ ງັ ຕວົ ຢ່ າງຜງັ ມະໂນທດັ ຕ່ ໄໍ ປນ:ີ້ 73 ແປໂດຍ: ອປ ຄາໍ ຜງັ ໄຊຍະວງົ
ລດົ ໂ ດຍ ສານ ລ ດົ ເກງ ລດົ ໂຮງ ລດົ ຮຽນ ລດົ ໄ ຟ ລ ດົ ຟາ້ ແທກັ ຊີ ການກະຈາຍເປັນຫວົ ຂໍຍ້ ່ ອຍນຄີ້ ູຕອ້ ງກະຕຸນ້ ເດກັ ດວ້ ຍການນໍາອະພປິ າຍຕາມຄວາມຮູ ້ ແລະ ປະສບົ ການຂອງເດກັ ອາດໃຫເ້ ດກັ ຊ່ ວຍກນັ ຂຽນ, ຊ່ ວຍກນັ ແຕມ້ ຮູບຊ່ ງຶ ຈະຊ່ ວຍໃຫຄ້ ູໄດເ້ ຫນັ ຮູບພາບເບອື້ ງຫຼງັ ຂອງ ເດກັ ຄວາມຮູຂ້ ອງເດກັ ລວມເຖງິ ການເຂາົ້ ໃຈຜດິ ຂອງເດກັ ເພ່ ອື ນາໍ ມາເປັນແນວພດັ ທະນາການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ໃນຂນັ້ ຂອງການຄນົ້ ຄວ້ າຕ່ ໍໄປ. 3. ວາງແຜນກດິ ຈະກໍາເມ່ ອື ເດກັ ໄດຂ້ ອບເຂດເລ່ ອື ງທ່ ສີ ນົ ໃຈ ມຈີ ດຸ ປະສງົ ຊດັ ເຈນເຖງິ ຂນັ້ ໃຫເ້ ດກັ ຮ່ ວມກນັ ຄດິ ຫາວທິ ກີ ານທ່ ຈີ ະໄດມ້ າເຊ່ ງິ ຄໍາຕອບທ່ ຕີ ອ້ ງການ ເມ່ ອື ຜູຮ້ ຽນເຂາົ້ ໃຈຈດຸ ມຸງ້ ໝາຍກງົ ກນັ ແລວ້ ໃຫຮ້ ່ ວມມພື ດັ ທະນາທດິ ທາງ ຫຼື ວາງແຜນວ່ າໂຄງການຄວນມກີ ດິ ຈະກາໍ ຫຍງັ ແດ່ ວຽກງານໂຄງການອາດເຮດັ ເປັນລາຍບຸກຄນົ ຫຼື ລາຍກ່ ຸມ ຫຼື ທງັ ສອງຢ່ າງລວມກນັ ໄດ້ ໃນການວາງແຜນໂຄງການນເີ້ ດກັ ຕອ້ ງກໍານດົ ເວລາລງົ ມປື ະຕບິ ດັ , ແຫ່ ຼງ ສກຶ ສາ ແລະ ໄລຍະເວລາຢ່ າງຊດັ ເຈນວ່ າເມ່ ອື ໃດ ແລະ ຢ່ າງໃດ ຄູອາດແນະນາໍ ແລະ ຮ່ ວມບນັ ທກຶ ແນວທາງປະ ຕບິ ດັ ໂຄງການ ວຽກງານທ່ ເີ ດກັ ຕອ້ ງຕຽມພອ້ ມກ່ ອນຂນັ້ ປະຕບິ ຕັ ວົ ຈງິ ຄ:ື ຕຽມວດັ ສະດຸອຸປະກອນທ່ ຕີ ອ້ ງໃຊໃ້ ນການສກຶ ສາ ກາໍ ນດົ ເວລາ, ບຸກຄນົ , ສະຖານທ່ ທີ ່ ຕີ ອ້ ງການໄປສກຶ ສາ ການຕຽມຕວົ ເພ່ ອື ປະຕບິ ດັ ການນອກສະຖານທ່ ີ ກໍານດົ ວທິ ນີ າໍ ສະເໜເີ ມ່ ອື ສໍາເລດັ ໂຄງການ - ໄລຍະທີ 3 ດໍາເນນີ ໂຄງການ ເປັນຂນັ້ ຂອງການດໍາເນນີ ໂຄງການຕາມແຜນທ່ ກີ ໍານດົ ເດກັ ແຕ່ ລະຄນົ ຫຼື ກ່ ຸມຈະໄປເຮດັ ວຽກຕາມຄວາມຮບັ ຜດິ ຊອບ ໂດຍມກີ ານນດັ ໝາຍເວລາທ່ ຈີ ະມາປະຊຸມສນົ ທະນາ ແລະ ອະພິ ປາຍສ່ ງິ ທ່ ຄີ ນົ້ ພບົ ຫຼື ຮຽນຮູ ້ ເດກັ ຕອ້ ງນາໍ ເອາົ ວຽກທ່ ໄີ ດຮ້ ບັ ການມອບໝາຍມາສະແດງຕ່ ໍຄູເພ່ ອື ສະແດງວ່ າບ່ ໍໄດ້ ຜດິ ສນັ ຍາ ການລງົ ມປື ະຕບິ ດັ ເພ່ ອື ການຄນົ້ ຫາ ສກຶ ສາ ແລະ ລວບລວມຂໍມ້ ູນອາດເຮດັ ໃນສະຖານທ່ ີ ນອກສະ ຖານທ່ ີ ຫຼື ທງັ ສອງສະຖານທ່ ຂີ ນື້ ຢ່ ູກບັ ລກັ ສະນະຂອງໂຄງການຊ່ ງຶ ມີ 2 ຮູບແບບຄ:ື ໂຄງການເຕມັ ຮູບແບບເປັນ ໂຄງການທ່ ເີ ດກັ ອອກໄປສກຶ ສານອກຫອ້ ງຮຽນມກີ ານຄນົ້ ຄວ້ າສກຶ ສາກວ້ າງຂວາງ ສ່ ວນອກີ ລກັ ສະນະໜ່ ງຶ ເປັນ ໂຄງການຂະໜາດນອ້ ຍເຮດັ ສະເພາະໃນຫອ້ ງຮຽນ ແຕ່ ມຂີ ນັ້ ຕອນການດາໍ ເນນີ ໂຄງການຢ່ າງດຽວກນັ ຄວື າງແຜນ ໃນຊນັ້ ຮຽນ ເຊ່ ງິ ຄວນເປັນໂຄງການທບົ ທວນ ແລະ ປະເມນີ ໂຄງການ( Booth, 1987: 46 - 47 ) 74 ແປໂດຍ: ອປ ຄາໍ ຜງັ ໄຊຍະວງົ
ຂນັ້ ດໍາເນນີ ໂຄງການນຫີ້ າກເປັນການສກຶ ສານອກຫອ້ ງຮຽນຄູອາດຕອ້ ງເປັນຜູນ້ ໍາເດກັ ໄປສກຶ ສາດວ້ ຍ ຕນົ ເອງ ແຕ່ ບາງກລໍ ະນອີ າດໃຫຜ້ ູປ້ ົກຄອງເຂາົ້ ມາມສີ ່ ວນຮ່ ວມນາໍ ເດກັ ໃນການສກຶ ສາດວ້ ຍ ຂນື້ ຢ່ ູກບັ ຂນັ້ ເລ່ ມີ ຕນົ້ ວ່ າຄູກບັ ເດກັ ຈະມຂີ ໍກ້ ໍານດົ ຕກົ ລງົ ກນັ ແນວໃດ ໃນຂນັ້ ນຫີ້ າກມກີ ານສກຶ ສານອກສະຖານທ່ ມີ ກີ ານສໍາພາດບຸກ ຄນົ ຄູຈາໍ ເປັນຕອ້ ງຕຽມເດກັ ໃຫຄ້ ໍາແນະນາໍ ກ່ ຽວກບັ ການປະຕບິ ດັ ຕນົ , ການແຕ່ ງຕວົ , ການກຽມຄໍາຖາມສ່ ງິ ທ່ ີ ຈະສກຶ ສາເປັນຕນົ້ ກດິ ຈະກໍາຂອງໄລຍະດໍາເນນີ ໂຄງການມກີ ດິ ຈະກໍາ 2 ລກັ ສະນະດ່ ງັ ນ:ີ້ 1) ກດິ ຈະກໍາປະຕບິ ດັ ການຄນົ້ ຄວ້ າຂໍມ້ ູນ ເປັນກດິ ຈະກໍາການຄນົ້ ຄວ້ າຂໍມ້ ູນກ່ ຽວກບັ ຫວົ ຂໍໂ້ ຄງການເປັນການ ສກຶ ສາຈາກປະສບົ ການໂດຍກງົ ດວ້ ຍການຮຽນຮູຈ້ າກຂອງຈງິ ເຊ່ ນັ : ສກຶ ສາການປູກຕນົ້ ໄມຂ້ ອງໂຮງຮຽນ, ສກຶ ສາການເຮດັ ສວນຂອງຊາວສວນນອກໂຮງຮຽນ, ໄປສໍາພາດບຸກຄນົ ທ່ ີກ່ ຽວຂອ້ ງ, ຈດົ ບນັ ທກຶ ແລະ ເກບັ ຂໍມ້ ນູ ການຈດັ ປະສບົ ການນຈີ້ ະມາຈາກການທ່ ເີ ດກັ ບ່ ເໍ ຄຍີ ຮູບ້ ່ ໍເຄຍີ ເຫນັ ຄູຈະພາໄປເບ່ ງິ ຂອງຈງິ ໄປຄນົ້ ຄວາ້ ແທໆ້ ເຊ່ ນັ : ຫອ້ ງສະໝຸດເປັນຕນົ້ ໃນກໍລະນນີ ຄີ້ ູຕອ້ ງມແີ ຜນການສອນ ການເກບັ ບນັ ທກຶ ຂໍມ້ ູນຈາກ ການເບ່ ງິ ວຽກງານຕວົ ຈງິ ດວ້ ຍ 2) ກດິ ຈະກໍາປະຕບິ ດັ ການສະຫຸຼບຂໍມ້ ູນ ເປັນຊ່ ວງໄລຍະທ່ ເີ ດກັ ຈະກບັ ມາທບົ ທວນຫວົ ຂໍໃ້ ນລາຍລະອຽດ ປະກອບດວ້ ຍກດິ ຈະກໍາເວາົ້ ຈາສນົ ທະນາ ອະພປິ າຍແລກປ່ ຽນຄວາມຄດິ ແລະ ບອກ ຫຼື ນາໍ ສະເໜສີ ່ ງິ ທ່ ີ ໄດໄ້ ປສກຶ ສາມາປະກອບເປັນເລ່ ອື ງລາວເພ່ ອື ຕອບຫວົ ຂໍໂ້ ຄງການທ່ ີກ່ ຸມສກຶ ສາ ການນໍາສະເໜເີ ລ່ ອື ງລາວ ນອກຈາກການສນົ ທະນາແລວ້ ເດກັ ສາມາດຖ່ າຍຖອດຄວາມຮູຄ້ ວາມເຂາົ້ ໃຈ ແລະ ປະສບົ ການທ່ ພີ ບົ ເຫນັ ໃນຮູບຂອງການແຕມ້ , ການປັນ້ , ການປະດດິ ຫຼື ຜນົ ງານສາ້ ງສນັ ອ່ ນື ໆ. - ໄລຍະທີ 4 ສະຫຸຼບຜນົ ໂຄງການ ໃນການສອນແບບໂຄງການແຕ່ ລະໂຄງການຄູກບັ ເດກັ ຕອ້ ງວາງແຜນ ສະຫຸຼບຜົນໂຄງການ ເຊ່ ງິ ເປັນຂນັ້ ຕອນຂອງການປະເມນີ ຜົນໂຄງການ ທບົ ທວນການປະຕບິ ດັ ແລະ ວາງແຜນໂຄງການໃໝ່ ຖາ້ ມໂີ ຄງການຕ່ ໍເນ່ ອື ງ ໃນຂນັ້ ສະຫຸບຼ ຜນົ ໂຄງການນມີ້ ວີ ທິ ປີ ະຕບິ ດັ ຫາຼ ຍວທິ ຄີ :ື ວທິ ທີ ີ 1 ໃຫເ້ ດກັ ນໍາຜນົ ງານທ່ ໄີ ດຮ້ ບັ ມອບໝາຍມາສະແດງຕ່ ໍຄູແລວ້ ອະພປິ າຍປະເດນັ ບນັ ຫາແນວ ທາງການສກຶ ສາທ່ ໄີ ດປ້ ະຕບິ ດັ ໄປ ເດກັ ວເິ ຄາະຜນົ ງານ ຄູແນະນໍາໃຫຂ້ ໍຄ້ ດິ ເຫນັ ຕດັ ສນິ ຄວາມກາ້ ວ ໜາ້ ແລວ້ ສະຫຸຼບ ວທິ ທີ ີ 2 ໃຫເ້ ດກັ ນໍາສະເໜຜີ ນົ ງານທ່ ສີ ກຶ ສາໃນຮູບແບບຂອງການຈດັ ສະແດງ ນໍາສະເໜຜີ ນົ ງານ ແລວ້ ຮ່ ວມກນັ ຕດັ ສນິ ຜນົ ງານ ອະພປິ າຍຜນົ ການຈດັ ກດິ ຈະກໍາສະແດງຜນົ ງານນອີ້ າດເຊນີ ບຸກຄນົ ພາຍນອກ, ຜູປ້ ົກຄອງເຂາົ້ ທາຮ່ ວມຊມົ ໄດຊ້ ່ ງຶ ກດິ ຈະກໍາສະຫຸຼບຈະຈດັ ເປັນນເິ ທດສະການ, ການ ສາທດິ ຜນົ ງານ, ການສະແດງ ແລະ ກດິ ຈະກາໍ ອ່ ນື ໆທ່ ເີ ດກັ ຕອ້ ງການນາໍ ສະເໜ.ີ ຫຼງັ ຈາກສະແດງຜນົ ງານແລວ້ ຄູກບັ ເດກັ ຈະຮ່ ວມກນັ ສະຫຸບຼ ສ່ ງິ ທ່ ໄີ ດຮ້ ຽນຮູອ້ ກີ ຄງັ້ ໜ່ ງຶ ເພ່ ອື ເຊ່ ອື ມໂຍງ ສ່ ູການຄດິ ໂຄງການສກຶ ສາໃໝ່ ໆຕ່ ໍໄປ. 5. ການປະເມນີ ຜນົ ການປະເມນີ ຜນົ ຈະປະຕບິ ດັ ໂດຍໃຫເ້ ດກັ ປະເມນີ ຜນົ ຕນົ ເອງຈາກການສະຫຸຼບຜນົ ການຮຽນຮູດ້ ວ້ ຍ ການຈດັ ສະແດງຜນົ ງານ ສ່ ວນການປະເມນີ ຜນົ ຂອງຄູຈະເປັນການສງັ ເກດ, ບນັ ທກຶ ຂມໍ້ ນູ ແລະ ການຊ່ ວຍເຫຼອື ເດກັ ຕະຫຼອດໄລຍະເວລາການຮຽນ ການປະເມນີ ຜົນຈະເບ່ ງິ ຈາກຄວາມກາ້ ວໜາ້ , ການປ່ ຽນແປງພດຶ ຕກິ ໍາ ຄວາມຮູສ້ ກຶ ຂອງເດກັ ທ່ ມີ ຕີ ່ ວໍ ທິ ກີ ານຮຽນ ແລະ ການສະແດງຜນົ ການຮຽນ. 75 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ
6. ການຈດັ ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມການຮຽນຮູ ້ ສ່ ງິ ແດລອ້ ມການຮຽນຮູໃ້ ນການຮຽນ - ການສອນແບບໂຄງການມທີ ງັ ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມການຮຽນຮູໃ້ ນ ຫອ້ ງຮຽນ ແລະ ນອກຫອ້ ງຮຽນ ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມການຮຽນຮູໃ້ ນຫອ້ ງຮຽນໄດແ້ ກ່ : ຄວາມພອ້ ມຂອງມູມການ ຮຽນຮູທ້ ່ ຕີ ອ້ ງມທີ ງັ ມູມກດິ ຈະກໍາ, ມູມຮາ້ ນຄາ້ , ມູມສ່ ອື ຸປະກອນທ່ ເີ ດກັ ສາມາດເລອື ກໃຊປ້ ະກອບການຮຽນທ່ ີ ຕອ້ ງການ ສາໍ ລບັ ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມການຮຽນຮູນ້ ອກຫອ້ ງຮຽນຈະລວມທງັ ບໍລເິ ວນນອກຫອ້ ງຮຽນ, ອອ້ ມໂຮງຮຽນ ແລະ ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມພາຍນອກອ່ ນື ໆ ທ່ ກີ ່ ຽວຂອ້ ງກບັ ການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ທງັ ໃນຊຸມຊນົ , ໝ່ ບູ າ້ ນ, ສະຖານທ່ ີ ເຮດັ ການຕ່ າງໆ ສ່ ງິ ທ່ ຄີ ູຕອ້ ງພຈິ າລະນາເມ່ ອື ຕອ້ ງໃຊສ້ ່ ງແວດລອ້ ມນອກໂຮງຮຽນທ່ ໄີ ກຫຼາຍຄ:ື ຄວາມສະດວກ, ຄວາມປອດໄພ ແລະ ຄວາມເໝາະສມົ ກບັ ການສະໜອງຕອບຕ່ ກໍ ານຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ຊ່ ງຶ ໃນການຮຽນ - ການ ສອນແບບໂຄງການນນັ້ ທດັ ສະນະສກຶ ສາເປັນກດິ ຈະກາໍ ສາໍ ຄນັ ປະການໜ່ ງຶ ຂອງການຮຽນຮູ.້ 7. ບດົ ບາດຂອງຄູ ການສອນແບບໂຄງການເປັນຄວາມສນົ ໃຈຂອງເດກັ ເປັນແຮງຈງູ ໃຈພາຍໃນທ່ ເີ ກດີ ຈາກຄວາມຕອ້ ງການ ຂອງເດກັ , ເດກັ ຄດິ , ເດກັ ປະຕບິ ດັ , ຄນົ້ ຄວ້ າ, ຮຽນຮູ ້ ແລະ ປະເມນີ ຄວາມສໍາເລດັ ຂອງຕນົ ເອງໃນການສອນ ແບບໂຄງການຄູມບີ ດົ ບາດໜາ້ ທ່ ທີ ່ ສີ ໍາຄນັ ດ່ ງັ ນ:ີ້ 1. ເປັນຜູອ້ ໍານວຍການຮຽນຮູ ້ ດວ້ ຍການສະໜບັ ສະໜນູ ສ່ ອື ຸປະກອນ ການນາໍ ພາເດກັ ໄປສກຶ ສານອກສະຖານ ທ່ ີ ການໃຫຄ້ ໍາປຶກສາແນະນາໍ ທ່ ນີ າໍ ໄປສ່ ູເປົາ້ ໝາຍທ່ ເີ ດກັ ຕອ້ ງການຮຽນຮູ.້ 2. ເປັນຜູສ້ າ້ ງບນັ ຍາກາດການຮຽນຮູຈ້ າກການຄນົ້ ພບົ ດວ້ ຍການມສີ ່ ວນຮ່ ວມໃນການສກຶ ສານບັ ຈາກວາງແຜນ ໂຄງການ ກໍານດົ ຈດຸ ປະສງົ ການດໍາເນນີ ກດິ ຈະກໍາການຮຽນຮູໃ້ ນຖານະຜູປ້ ະສານງານການຕດິ ຕ່ ໍວທິ ະຍາ ກອນ ຕດິ ຕ່ ໍກບັ ຜູປ້ ົກຄອງເພ່ ອື ແຈງ້ ແນວທາງການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ແລະ ຜນົ ງານທ່ ີ ເກດີ ຂນື້ ຈາກການຮຽນ. 3. ເປັນຜູກ້ ະຕຸນ້ ໃຫເ້ ດກັ ເກດີ ການຮຽນຮູຮ້ ່ ວມກນັ ດວ້ ຍການນາໍ ພາສນົ ທະນາ, ກະຕຸນ້ ການຄດິ ແລະ ການນາໍ ສະເໜທີ ່ ເີ ຮດັ ໃຫເ້ ດກັ ສາມາດດງຶ ເອາົ ຄວາມອາດສາມາດຂອງຕນົ ເອງອອກມາໄດເ້ ຕມັ ທ່ ີ ສະໜບັ ສະໜນູ ໃຫ້ ເດກັ ເກ່ ງັ ຊ່ ວຍເດກັ ອ່ ອນ. 4. ເປັນຜູສ້ ງັ ເກດຄວາມກາ້ ວໜາ້ ບນັ ທກຶ ພດຶ ຕກິ ໍການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ລວມເຖງິ ການປະມວນຄວາມຈາກຜນົ ງານການຮຽນຂອງເດກັ ຕດິ ຕາມຊ່ ວຍເຫອຼື ໃນການດາໍ ເນນີ ກດິ ຈະກໍາການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ໃຫປ້ ະສບົ ຄວາມ ສາໍ ເລດັ . 5. ເປັນຜູກ້ ະຕຸນ້ ຄວາມຄດິ ລຕິ ນົ້ ກດິ ຈະກໍາໃນການສອນແບບໂຄງການຄກື ນັ ກບັ ການຮຽນແກບ້ ນັ ຫາ ຕອ້ ງມີ ການຄນົ້ ຄວ້ າສກຶ ສາເພ່ ມີ ເຕມີ ຫຼື ຄນົ້ ຄວ້ າມາຈາກຜູມ້ ປີ ະສບົ ການກ່ ໍໄດ້ ໃນບາງຄງັ້ ອາດມກີ ານສາທດິ , ບນັ ຍາຍ ຫຼື ທບົ ທວນປະກອບກນັ ແລວ້ ແຕ່ ຄວາມເໝາະສມົ ການສອນແບບນເີ້ ຮດັ ໃຫເ້ ກດີ ຄວາມຄດິ ລຕິ ນົ້ , ຄວາມມເີ ຫດຜນົ , ຮູຈ້ ກັ ການຄນົ້ ຄວ້ າ ແລະ ສາມາດປະຕບິ ດັ ຕວົ ຈງິ ໄດ້ ຄຜູ ູຈ້ ດັ ການຮຽນ - ການສອນແບບ ໂຄງການຕອ້ ງມຄີ ວາມກະຕລື ລື ນົ້ ແລະ ສະນຸກກບັ ການຮຽນ ການເດີນທາງ ແລະ ການສກຶ ສາຄນົ້ ຄວ້ າ ເພາະການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ຈະຂະຫຍາຍອອກຕະຫຼອດເວລາ ການໃຫເ້ ດກັ ມປີ ະສບົ ການຈະຊ່ ວຍໃຫເ້ ດກັ ໄດຮີ ຽນຮູໄ້ ດຫ້ າຼ ຍຕາມຄວາມສນົ ໃຈຂອງເດກັ . 76 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ
8. ການມສີ ່ ວນຮ່ ວມຂອງຜູປ້ ົກຄອງ ການຮຽນ - ການສອນຕາມຮູບແບບການສອນແບບໂຄງການເນນັ້ ການສກຶ ສາຄນົ້ ຄວ້ າດວ້ ຍຕວົ ເດກັ ເອງທ່ ຕີ ອ້ ງອາໄສຄວາມຮ່ ວມມຈື າກຜູໃ້ ຫຍ່ ໂດຍສະເພາະຜູປ້ ົກຄອງນອກຈາກຈະເປັນຜູໃ້ ຫຄ້ ໍາແນະນາໍ ໃຫຄ້ ໍາ ປຶກສາແກ່ ເດກັ ແລວ້ ຜູປ້ ົກຄອງບາງຄນົ ອາດຮ່ ວມເປັນວທິ ະຍາກອນ ເປັນຜູປ້ ະສານງານການຮຽນຮູ ້ ແລະ ມາພບົ ຄູເພ່ ອື ສາ້ ງຄວາມຮ່ ວມມື ແລະ ຄວາມເຂາົ້ ໃຈກງົ ກນັ ໃນການພດັ ທະນາເດກັ ແລະ ການກະຕຸນ້ ໃຫເ້ ດກັ ເກດີ ການ ຮຽນຮູຕ້ າມທ່ ເີ ດກັ ຕອ້ ງການ. 9. ການນໍາໄປໃຊ້ ການຮຽນດວ້ ຍການເຮດັ ໂຄງການເປັນການຮຽນໃນແນວກວ້ າງ ແລະ ເລກີ ເຊ່ ງິ ທ່ ເີ ດກັ ກ່ ອນໄວຮຽນສາ ມາດຮຽນຮູໄ້ ດຈ້ າກເລ່ ອື ງທ່ ຕີ ນົ ຫຼື ກ່ ຸມສນົ ໃຈດວ້ ຍການຄນົ້ ຄວ້ າຫາຄໍາຕອບດວ້ ຍການລງົ ມປື ະຕບິ ດັ ແລະ ຫາ ປະສບົ ການຈາກປະກດົ ການຕວົ ຈງິ ດວ້ ຍຕນົ ເອງຈາກການອ່ ານ, ການແຕມ້ ຮູບ, ການຈດັ , ການສາ້ ງເລ່ ອື ງການ ຂຽນ, ການສງັ ເກດ ທ່ ເີ ກດີ ຈາກຂະບວນການສງັ ເກດ, ລວບລວມຂໍມ້ ູນ, ສໍາພາດຜູຊ້ ່ ຽວຊານໃນເລ່ ອື ງທ່ ສີ ນົ ໃຈ ຮຽນຮູ,້ ລວບລວມເອກະສານວດັ ສະດຸທ່ ກີ ່ ຽວຂອ້ ງ, ສກຶ ສາວຽກງານຈາກແຫ່ ຼງການຮຽນຮູໃ້ ນຊຸມຊນົ ແລະ ລາຍງານຜນົ ສງັ ລວມສ່ ງິ ຂໍຄ້ ນົ້ ພບົ ທ່ ໄີ ດຮ້ ຽນ ເຊ່ ງິ ຂະບວນການນຊີ້ ່ ວຍໃຫເ້ ດກັ ສາມາດພດັ ທະນາການຮຽນຮູໃ້ ຫ້ ຫາຼ ກຫາຼ ຍດ່ ງັ ນ:ີ້ 1. ພາສາ ໄດຈ້ າກການບນັ ທກຶ ຜນົ ງານຮ່ ວມກນັ , ການລາຍງານກ່ ຸມ, ການອະພປິ າຍ, ການແລກປ່ ຽນຄວາມຄດິ ເຫນັ ໃນກ່ ຸມ ແລະ ລະຫວ່ າງກ່ ຸມ. 2. ສງັ ຄມົ ໄດຈ້ າກການໄປທດັ ສະນະສກຶ ສາຮ່ ວມກບັ ເພ່ ອື ນ, ໄດມ້ ກີ ານພວົ ພນັ ກບັ ໜ່ ວຍງານ ຫຼື ສະຖານທ່ ທີ ່ ີ ໄປທດັ ສະນະສກຶ ສາ, ໄດເ້ ຫນັ ພາບ ແລະ ການຮຽນຮູ,້ ເດກັ ໄດພ້ ດັ ທະນາສະຕປິ ັນຍາ, ທກັ ສະທາງສງັ ຄມົ ແລະ ການເຮັດວຽກຮ່ ວມກັນໃນລະຫວ່ າງການຈດັ ໂຄງການທ່ ີກໍານົດສຶກສາ( Katz and Chard, 1994: 16 ) ສ່ ງິ ທ່ ເີ ດກັ ໄດເ້ ພ່ ມີ ເຕມີ ຈາກການຮຽນ - ການສອນແບບໂຄງການຄ:ື ການສ່ ງົ ເສມີ ຄວາມຮ່ ວມ ມເື ຊ່ ງິ ເນນັ້ ການຊ່ ວຍເຫຼອື ເຊ່ ງິ ກນັ ແລະ ກນັ ຫຼາຍ ເປີດໂອກາດຂອງການເຮດັ ວຽກຮ່ ວມກນັ ເພ່ ອື ເຮດັ ໃຫ້ ເດກັ ເກດີ ການຮຽນຮູທ້ າງສງັ ຄມົ ການຍອມຮບັ ຄວາມຄດິ ເຫນັ ການເຮດັ ວຽກຮ່ ວມກນັ ແລະ ການຕດັ ສນິ ໃຈຮ່ ວມກນັ . 3. ຄວາມຮູດ້ າ້ ນເຫດຜນົ ທກັ ສະຄະນດິ ສາດ ແລະ ການຮຽນຮູວ້ ທິ ະຍາສາດ ເດກັ ຈະໄດມ້ າຢ່ າງບູລະນາການ ຈາກກດິ ຈະກໍາຕ່ າງໆທ່ ເີ ຮດັ ຕາມໂຄງການ ເດກັ ທ່ ເີ ຂາົ້ ຮ່ ວມໂຄງການຈະໄດພ້ ດັ ທະນາຄໍາຖາມການຄນົ້ ຄດິ ການແກບ້ ນັ ຫາທ່ ຕີ ນົ ສນົ ໃຈຢ່ າງມຫີ ຼກັ ການ ແລະ ເຫດຜນົ ( Hartman, 1995: 4 ) ສ່ ງິ ທ່ ຄີ ຄູ ວນປະຕບິ ດັ ຄກື ານບູລະນາການ ການຮຽນຮູທ້ ່ ເີ ປັນທກັ ສະພນື້ ຖານທາງຄະນດິ ສາດ ແລະ ວທິ ະຍາສາດລງົ ໄປໃນລະ ຫວ່ າງກດິ ຈະກໍາໂຄງການຕວົ ຢ່ າງເຊ່ ນັ : ການວໄິ ຈຂອງ ອໍາພະວນັ ນຽມຄາໍ ( 2544 ) ທ່ ປີ ະສານການຮຽນຮູ ້ ຄະນດິ ສາດລງົ ໃນ ການຮຽນ - ການສອນແບບໂຄງການຊ່ ງຶ ປະກດົ ວ່ າໄດຜ້ ນົ ດກີ ວ່ າບ່ ໍບູລະນາການ. 4. ທກັ ສະການສງັ ເກດເປັນທກັ ສະທ່ ເີ ດກັ ຈະໄດຫ້ ຼາຍ ລວມທງັ ວທິ ກີ ານເກບັ ຂມໍ້ ູນ ແລະ ການນໍາສະເໜທີ ່ ສີ ໍາ ຄນັ ເດກັ ຈະໄດຮ້ ບັ ການພດັ ທະນາຄວາມຮູສ້ ກຶ ທ່ ດີ ຕີ ່ ໍການເຮດັ ວຽກຮ່ ວມກນັ ການຮຽນດວ້ ຍການຄນົ້ ຄວ້ າ ແລະ ສງັ ຄມົ ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມທ່ ເີ ດກັ ສກຶ ສາຂໍຈ້ າໍ ກດັ ຫຼື ບນັ ຫາຂອງການຮຽນ - ການສອນແບບໂຄງການຢ່ ູທ່ ີ 77 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ
ເປັນວທິ ສີ ອນທ່ ໃີ ຊໄ້ ດສ້ ະເພາະກໍລະນເີ ນ່ ອື ງຈາກຕອ້ ງໃຊເ້ ວລາບນັ ຫາປະການທໍາອດິ ຄເື ນອື້ ໃນອາດບ່ ໍຄວບ ຄຸມຖາ້ ຜູຮ້ ຽນບ່ ໍສາມາດສະຫຸຼບໂຄງການໄດ້ ຫຼື ເນ່ ອື ງຈາກຄູຂາດຄວາມສນົ ໃຈໃນຂນັ້ ການປະເມນີ ຜນົ ຈະ ເຮດັ ໃຫກ້ ານຈດັ ໂຄງການບ່ ມໍ ຄີ ວາມໝາຍ ນອກຈາກນປີ້ ະການທ່ ີ 2 ຍງັ ເຫນັ ວ່ າແຕ່ ລະກດິ ຈະກໍາທ່ ກີ ໍານດົ ໃນແຜນໂຄງການເດກັ ຕອ້ ງໃຊເ້ ວລາຫຼາຍເຊ່ ງິ ຕອ້ ງກະທບົ ຕ່ ໍກດິ ຈະກໍາອ່ ນື ບາງຢາງທ່ ຄີ ວນມີ ຫຼື ຕອ້ ງມສີ ໍາ ລບັ ເດກັ ເຊ່ ນັ : ການຫຼນິ້ ກດິ ຈະກາໍ ກາງແຈງ້ ຫຼື ການຫນຼິ້ ເສລີ ແລະ ປະການທີ 3 ເດກັ ຈະໄດຄ້ ວາມຮູຈ້ າໍ ກດັ ດວ້ ຍຈາໍ ນວນໂຄງການ ແລະ ເວລາ ດ່ ງັ ນນັ້ ການນາໍ ໄປໃຊປ້ ະການທາໍ ອດິ ຄູຜູໃ້ ຊຕ້ ອ້ ງມຄີ ວາມຄດິ ສາ້ ງສນັ ທ່ ີ ຈະໃຫເ້ ດກັ ເຮດັ ກດິ ຈະກໍາໃດແດ່ ຈ່ ງິ ຈະເອອື້ ອໍານວຍຕ່ ໍການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ຫຼາຍທ່ ສີ ຸດດວ້ ຍບນັ ຫາການ ຮຽນ - ການສອນແບບໂຄງການດ່ ງັ ກ່ າວ ປະກອບດວ້ ຍການສອນແຕ່ ລະໂຄງການຈະໃຊໄ້ ລຍະເວລາດນົ ໃຊງ້ ບົ ປະມານຫຼາຍອກີ ທງັ ຕອ້ ງໃຊຄ້ ວາມຮ່ ວມມສື ່ ສື ານຫຼາຍທາງຫາກຜູບ້ ໍລຫິ ານ ຜູປ້ ົກຄອງ ແລະ ຊຸມຊນົ ບ່ ໍຮ່ ວມມຈື ະມບີ ນັ ຫາຫຼາຍ ຫາກຄູຕອ້ ງການໃຊກ້ ານສອນແບບໂຄງການໃນໂຮງຮຽນຄວນຕອ້ ງເຮດັ ເປັນ ນະໂຍບາຍຂອງໂຮງຮຽນ ແລະ ຜູບ້ ໍລຫິ ານໃຫກ້ ານສະໜບັ ສະໜູນອກີ ປະການໜ່ ງຶ ເນ່ ອື ງຈາກການສອນ ແບບໂຄງການໃຊເ້ ວລາຫຼາຍຫາກຈະນາໍ ມາໃຊແ້ ບບດຽວຕະຫອຼ ດ ຜນົ ທ່ ຕີ າມມາຄເື ດກັ ຈະໄດຮ້ ບັ ການຮຽນ ຮູແ້ ຄບ ຄວນໃຫເ້ ດກັ ໄດຮ້ ຽນຮູຢ້ ່ າງຫຼາກຫຼາຍ ວທິ ກີ ານໜ່ ງຶ ທ່ ເີ ຮດັ ໄດຄ້ ກື ານສອນປະສມົ ປະສານກບັ ການ ສອນຮູບແບບອ່ ນື ຫຼຈື ກັ ເປັນກດິ ຈະກໍາເສມີ ປະສບົ ການປະກອບການຮຽນປົກກະຕ(ິ ພະກາ ໂວຫານ, 2543: 6 - 7 ). ການນໍາວທິ ກີ ານຈດັ ການຮຽນ - ການສອນແບບໂຄງການທ່ ເີ ໝາະສມົ ຄວນເປັນການນໍາມາໃຊປ້ ະ ກອບເປັນສ່ ວນໜ່ ງຶ ຂອງກດິ ຈະກໍາການຮຽນຮູ ້ ເພາະເນອື້ ໃນການຮຽນໃນໂຄງການນບີ້ ່ ໍມກີ ໍານດົ ຕາຍຕວົ ຂນື້ ຢ່ ູ ກບັ ຄວາມສນົ ໃຈຂອງເດກັ ທ່ ເີ ດກັ ຈະເລອື ກເຮດັ ໂຄງການເອງ ແຕ່ ດວ້ ຍຂະບວນການສກຶ ສາຄນົ້ ຄວ້ າການຄນົ້ ຄ້ ວາຄໍາຕອບ ເນອື້ ໃນວຊິ າການຈະບູລະນາການລງົ ໃນກດິ ຈະກາໍ ຂອງໂຄງການທ່ ເີ ດກັ ສນົ ໃຈໄດທ້ ງັ ດາ້ ນພາສາ, ວິ ທະຍາສາດ, ຄະນດິ ສາດ ແລະ ສງັ ຄມົ ສາດ ໂດຍເນອື້ ໃນກດິ ຈະກໍາຕອ້ ງພວົ ພນັ ກບັ ເລ່ ອື ງທ່ ຮີ ຽນ ສອດຄ່ ອງກບັ ວດັ ຖຸປະສງົ ທ່ ຕີ ອ້ ງການຮຽນຮູ.້ 78 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ
ບດົ ທີ 8 ການຮຽນ - ການສອນແບບເລກັ ຈໂີ ອເອມເີ ລຍ ( Reggio Emilia Approach ) “ ສລີ ະປະຄກື ານສ່ ກື ານຮຽນຮູ,້ ຄວາມຄດິ ແລະ ຄວາມຮູສ້ ກຶ ຂອງເດກັ ທ່ ສີ າມາດບູລະນາການສ່ ູການຮຽນຮູ ້ ຢ່ າງມຄີ ວາມໝາຍ ແລະ ເປັນແບບແຜນໄດ້ ” ລໍລດິ ມາລາກຸດຊ່ ີ( Loris Malaguzzi ) ເປັນຜູວ້ າງຮາກຖານການສອນແບບເລກັ ຈໂີ ອເອມເີ ລຍ ຈາກການພດັ ທະນາການສກຶ ສາເດກັ ກ່ ອນໄວຮຽນໃຫກ້ ບັ ໂຮງຮຽນສໍາລບັ ເດກັ ກ່ ອນໄວຮຽນໃນເມອື ງເລກັ ຈ່ ີ ໂອເອມເີ ລຍ ເຊ່ ງິ ຢ່ ູທາງທດິ ເໜອື ຂອງປະເທດອຕີ າລີ ໃນຊ່ ວງລະຫວ່ າງ ຄ.ສ 1960 ວທິ ກີ ານຮຽນການສອນ ແບບເລກັ ຈໂີ ອເອມເີ ລຍຢ່ ູເທງິ ພນື້ ຖານວ່ າສ່ ງິ ແວດລອ້ ມທາງການສກຶ ສາຄຕື ວົ ກະຕຸນ້ ໃຫເ້ ດກັ ຢາກຮຽນຮູ ້ ການ ຈດັ ການຮຽນ - ການສອນຕາມຮູບແບບນເີ້ ນນັ້ ການຮຽນແບບໂຄງການເປັນພນື້ ຖານ ປະສານກບັ ການສະແດງ ອອກທາງຄວາມຄດິ ແລະ ພາສາດວ້ ຍວຽກສລີ ະປະສາ້ ງສນັ ວທິ ກີ ານຈດັ ການຮຽນ - ການສອນແບເລກັ ຈໂີ ອເອ ມເີ ລຍ ໄດຮ້ ບັ ການຍອມຮບັ ແລະ ແພ່ ຫາຼ ຍໄປສ່ ູປະເທດຕ່ າງໆຕງັ້ ແຕ່ ຄ.ສ 1970 ເປັນຕນົ້ ມາ. 1. ແນວຄດິ ພນື້ ຖານ ນກັ ສກຶ ສາເລກັ ຈໂີ ອເອມເີ ລຍມຄີ ວາມເຊ່ ອື ວ່ າເດກັ ມຄີ ວາມສາມາດໃນການຮບັ ຮູຕ້ ງັ້ ແຕ່ ກໍາເນນີ ແລະ ຈະເລນີ ຕາມພດັ ທະນາການ, ກລິ ຍິ າທ່ າທາງ ແລະ ການສະແດງອອກຂອງເດກັ ບ່ ໍວ່ າຈະເປັນແວວຕາ, ສໜີ າ້ , ການສ່ ສື ານ, ການສໍາຜດັ ຈບັ ບາຍເປັນສ່ ງິ ສະແດງອອກເຖງິ ການຮບັ ຮູ ້ ແລະ ຄວາມຕອ້ ງການທ່ ຈີ ະມກີ ານພວົ ພນັ ຂອງເດກັ ກບັ ບຸກຄນົ ອອ້ ມຕວົ ເດກັ . ເດກັ ເປັນຜູມ້ ຄີ ວາມພອ້ ມ ແລະ ຄວາມອາດສາມາດໃນຕວົ ທ່ ຈີ ະຮຽນຮູຫ້ າກສ່ ງິ ທ່ ເີ ດກັ ຕອ້ ງການຮຽນຮູ ້ ນນັ້ ຈງູ ໃຈໄດຮ້ ບັ ການຍອມຮບັ ສະໜບັ ສະໜນູ ຈາກຜູໃ້ ຫຍ່ ເຊ່ ງິ ອາດດເປັນທງັ ຄູ ແລະ ຜູປ້ ົກຄອງ ແລວ້ ສາມາດ ຖ່ າຍທອດຄວາມຄວາມຄດິ ຄວາມຮູ ຄ້ ວາມເຂາົ້ ໃຈດວ້ ຍພາສາທ່ ີເດກັ ຖະໜດັ ເຊ່ ນັ : ວຽກງານສີລະປະເດັກ ສາມາດບອກສ່ ງິ ທ່ ເີ ດກັ ຮຽນຮູອ້ ະທບິ າຍສ່ ງິ ທ່ ີເຂາົ້ ໃຈໄດຈ້ າກວຽກງານສລີ ະປະສາ້ ງສນັ ທ່ ເີ ຂາົ ເຮດັ ບນັ ຍາກາດ ຂອງການຮຽນທ່ ສີ າ້ ງໃຫເ້ ດກັ ມຄີ ວາມສຸກ ແລະ ຄຸນ້ ເຄຍີ ຈະຊ່ ວຍເສມີ ການຮຽນຂອງເດກັ ໃຫເ້ ກດີ ການຮຽນຮູ.້ ໂຮງຮຽນເປັນແຫ່ ຼງຮຽນຮູທ້ ່ ມີ ຄີ ູເປັນສ່ ຂື ອງການສອນນາໍ ພາໃຫເ້ ດກັ ສາມາດສາ້ ງການຮຽນຮູດ້ ວ້ ຍການ ປະຕບິ ດັ , ການສະແດງອອກ, ການຈດັ ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມ ແລະ ການກະຕຸນ້ ດງຶ ດູດຈດິ ໃຈທ່ ເີ ຮດັ ໃຫເ້ ດກັ ເກດີ ການ ຮຽນຮູດ້ ວ້ ຍການຄນົ້ ພບົ ດວ້ ຍຕນົ ເອງ. 2. ການຮຽນ - ການສອນ ໂດຍເຈດຕະນາທ່ ແີ ທຈ້ ງິ ຂອງການຮຽນ - ການສອນແບບເລກັ ຈໂີ ອເອມເີ ລຍ ມາຈາກຄວາມຕອ້ ງການ ປູກຝັງສລີ ະປະ ແລະ ວດັ ທະນະທໍາຂອງອຕີ າລີ ໂດຍໃຫເ້ ດກັ ໄດຮ້ ບັ ຄວາມຮກັ , ຮູຈ້ ກັ ສ່ ທິ ່ ດີ ,ີ ມສີ ລີ ະປະສູນທະ ລສີ ອດຄ່ ອງກບັ ຄວາມຕອ້ ງການຂອງເດກັ ເປັນລາຍບຸກຄນົ ໂດຍຄູ ແລະ ຜູປ້ ົກຄອງຕອ້ ງອຸທດິ ແຮງກາຍ ແລະ ແຮງໃຈເພ່ ອື ສະໜບັ ສະໜູນເດກັ ໃຫເ້ ດກັ ເຫນັ ຄຸນຄ່ າຂອງສລີ ະປະທ່ ີປາກດົ ຈາກການຮຽນ ຊ່ ງຶ ເດກັ ກ່ ອນໄວ ຮຽນສາມາດເຮດັ ໄດເ້ ພາະເດກັ ມຄີ ວາມສາມາດ ແລະ ມຄີ ວາມອາດສາມາດພອ້ ມທ່ ຈີ ະຮຽນສ່ ງິ ຕ່ າງໆຂນື້ ຢ່ ູກບັ 79 ແປໂດຍ: ອປ ຄາໍ ຜງັ ໄຊຍະວງົ
ການຈດັ ສະພາບການຮຽນ - ການສອນຂອງຄູ ແລະ ການສະໜບັ ສະໜູນຂອງຜູໃ້ ຫຍ່ ( Linn, 2001: 32 - 333 ) ອງົ ປະກອບພນື້ ຖານໃນຂະບວນການຮຽນ - ການສອນທ່ ສີ າໍ ຄນັ ມີ 4 ປະການຄ:ື 1. ໂຄງການທ່ ເີ ດກັ ຕອ້ ງຮຽນຮູ ້ 2. ສລີ ະປະສາ້ ງສນັ ທ່ ເີ ດກັ ໃຊພ້ າສາສ່ ກື ານຮຽນຮູ ້ 3. ການຈດັ ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມສະໜບັ ສະໜນູ ການຮຽນຮູທ້ ່ ສີ ູນທະລທີ ່ ງີ ດົ ງາມ 4. ການຍອມຮບັ ການປະສານງານລະຫວ່ າງເດກັ , ຄູ ແລະ ຜູປ້ ົກຄອງ ຫກຼັ ສູດຕາມແນວຄດິ ແບບເລກັ ຈໂີ ອເອມເີ ລຍຈະບ່ ມໍ ກີ ານກໍານດົ ເນອື້ ໃນແນ່ ນອນຊດັ ເຈນ ຄພູ ຽງແຕ່ ວາງເປົາ້ ໝາຍການຮຽນໄວກ້ ວ້ າງເທ່ າົ ນນັ້ ຫວົ ຂໍກ້ ານຮຽນທ່ ກີ ໍານດົ ເປັນໂຄງການການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ຈະເກດີ ຂນື້ ຈາກເດກັ ສນົ ໃຈ ແລະ ຄວາມຕອ້ ງການຂອງເດກັ ບາງຫວົ ຂໍບ້ າງເລ່ ອື ງອາດເປັນໄປໄດຈ້ າໍ ນວນໜ່ ງຶ ທ່ ຄີ ູຕຽມລາຍ ຊ່ ຫື ວົ ຂໂໍ້ ຄງການທ່ ຄີ າດວ່ າເດກັ ຈະສນົ ໃຈໄວກ່ ອນ ເພ່ ອື ເປັນແນວທາງໃຫຄ້ ູສາມາດຈດັ ຕຽມສ່ ສື ລີ ະປະໄດເ້ ທ່ າົ ນນັ້ ແຕ່ ຖາ້ ເດກັ ບ່ ໍສນົ ໃຈຍ່ ອມເປັນໄປໄດ້ ເປັນອດິ ສະຫຼະຂອງເດກັ ໂດຍບ່ໄໍ ດບ້ ງັ ຄບັ . ການດໍາເນນີ ໂຄງການທ່ ເີ ດກັ ຕອ້ ງການຮຽນຮູເ້ ປັນໄປໄດທ້ ງັ ໂຄງການໄລຍະສນັ້ ແລະ ໂຄງການໄລຍະ ຍາວ ບາງໂຄງການອາດເປັນອາທດິ , ບາງໂຄງການອາດເປັນເດອື ນຂນື້ ຢ່ ູກບັ ໄລຍະຄວາມສນົ ໃຈຂອງເດກັ ບ່ ໍມີ ຂໍຈ້ າໍ ກດັ ຫຼື ເງ່ອື ນໄຂ ຄູອາດຍຸດຕໂິ ຄງການໄດເ້ ມ່ ອື ສງັ ເກດເຫນັ ວ່ າເດກັ ໝດົ ຄວາມສນົ ໃຈ ຫຼື ເດກັ ໄດຮ້ ບັ ຄາໍ ຕອບ ຕາມທ່ ຕີ ອ້ ງການແລວ້ ການດໍາເນນີ ກດິ ຈະກໍາການຮຽນຮູຕ້ າມໂຄງການນເີ້ ດກັ ສາມາດສກຶ ສາເປັນລາຍບຸກຄນົ ຫຼື ກ່ ຸມກ່ ໄໍ ດ.້ ລະຫວ່ າງການດາໍ ເນນີ ໂຄງການເພ່ ມີ ການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ເດກັ ຈະຖ່ າຍທອດຄວາມຮູສ້ ກຶ ນກຶ ຄດິ ຜ່ ານ ຜນົ ງານສລີ ະປະ ອາດເປັນການວາດພາບ, ຜນົ ງານປັນ້ , ຜນົ ງານຕບົ ແຕ່ ງບ່ ໍວ່ າເດກັ ຈະຄດິ ເຮດັ ສ່ ງິ ໃດເດກັ ຕອ້ ງສ່ ື ຄວາມຄດິ , ແຜນການ ແລະ ຈນິ ຕະນາການຂອງຕນົ ເອງໃຫຄ້ ູຮູໂ້ ດຍໃຊຜ້ ນົ ງານສລີ ະປະ ຄຕູ ອ້ ງກະຕຸນ້ ໃຫເ້ ດກັ ສ່ ດື ວ້ ຍພາສາສີລະປະສາ້ ງສນັ ຕາມທ່ ີເດກັ ຄດິ ຫຼື ຈນິ ຕະນາການ ການເຮດັ ວຽກງານຮ່ ວມກນັ ລະຫວ່ າງຄູຜູ ປົກຄອງ ແລະ ເດກັ ມຄີ ວາມສໍາຄນັ ຫຼາຍ ເນອື້ ໃນຄວາມຮູຈ້ ະມາຈາກຄໍາຖາມຂອງເດກັ , ຄວາມຄດິ ຂອງເດກັ , ຄໍາຖາມຂອງຄູ ແລະ ການສະໜບັ ສະໜູນການຮຽນຮູຂ້ ອງຜູປ້ ົກຄອງ ການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ກບັ ການເຮດັ ວຽກ ຂອງຄຈູ ະຄວບຄ່ ກູ ນັ ໄປ ຜນົ ງານຂອງເດກັ ທ່ ປີ ະຕບິ ດັ ໃນແຕ່ ລະຊ່ ວງໄລຍະຂອງການຮຽນຮູ ້ ຄຕູ ອ້ ງຊ່ ນື ຊມົ ແລະ ນາໍ ສະເໜຢີ ່ າງສວຍງາມເຊ່ ນັ : ນໍາໃບໄມທ້ ່ ເີ ດກັ ເກບັ ມາສກຶ ສາເອາົ ຮູບແຕມ້ ຂອງເດກັ ມາປະດບັ ປະດາຫອ້ ງຮຽນ ດວ້ ຍສລີ ະປະທ່ ສີ ວຍງາມ, ການປະຕບິ ດັ ຂອງຄຈູ ະເປັນຂໍມ້ ນູ ປອ້ ນໃຫເ້ ດກັ ໄດຄ້ ນົ້ ພບົ ຄວາມຮູດ້ ວ້ ຍຕວົ ຂອງເດກັ ເອງໄປພອ້ ມກບັ ຄວາມຮູສ້ ກຶ ທ່ ຊີ ່ ນື ຊມົ ໃນຜນົ ງານສລີ ະປະ ດວ້ ຍການຮຽນ - ການສອນແບບເລກັ ຈໂີ ອເອມເີ ລຍ ຈະເນນັ້ ຜນົ ງານສລີ ະປະ ໂຮງຮຽນທ່ ຈີ ດັ ການສອນແບບນຈີ້ ່ ງິ ຕອ້ ງມຄີ ູສລີ ະປະປະຈາໍ ແລະ ມຫີ ອ້ ງ ຫຼື ບໍລເິ ວນ ສະແດງຜນົ ງານສລີ ະປະເປັນສໍາຄນັ . ການຮຽນຂອງເດກັ ເກີດຈາກປະສບົ ການທ່ ີເດກັ ໄດຮ້ ບັ ແຕ່ ລະວນັ ເນອື້ ໃນຂອງໂຄງການທ່ ີເດກັ ຈດັ ປະຕບິ ດັ ການອະພປິ າຍຄວາມຄດິ ຄວາມເຫນັ ກບັ ໝ່ ເູ ພ່ ອື ນ ແລະ ຄູ, ການຊກັ ຖາມ, ການຕອບຄໍາຖາມດວ້ ຍ ການສະແດງອອກດວ້ ຍພາບ ຫຼື ຜນົ ງານສີລະປະເປັນຕວົ ຊີບ້ ອກການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ປະກອບກບັ ຄໍາເວົາ້ ສນົ ທະນາກບັ ຄູສະແດງໃຫເ້ ຫນັ ຈນິ ຈະນາການ ແລະ ຮູບພາບໃນສະໝອງເດກັ ຊ່ ງຶ ຄສູ າມາດເສມີ ຄວາມຮູດ້ ວ້ ຍ ການນໍາເດກັ ໄປເບ່ ງິ ສ່ ງິ ທ່ ເີ ປັນຂອງຈງິ ອກີ ຄງັ້ ໜ່ ງຶ ເພ່ ອື ໃຫເ້ ດກັ ຊາບຊມຶ ຄວາມຖກື ຕອ້ ງແລວ້ ປັບຮູບພາບຜນົ ງານສີ ລະປະຂອງຕນົ ເອງໃໝ່ ໃຫສ້ ອດຄ່ ອງກງົ ກບັ ຄວາມຈງິ ການກວດສອບທບົ ທວນນເີ້ ປັນການຮຽນທ່ ເີ ລກີ ເຊ່ ງິ ຕາມ 80 ແປໂດຍ: ອປ ຄາໍ ຜງັ ໄຊຍະວງົ
ແນວຄດິ ຂອງເລກັ ຂໂີ ອເອມເີ ລຍ ເຊ່ ງິ ເຊ່ ອື ວ່ າການຄນົ້ ຄດິ ຢ່ າງມອີ ດິ ສະຫຼະຂອງເດກັ ໃນໂຄງການທ່ ສີ ນົ ໃຈ ເດກັ ຈະຊາບຊມຶ ຄວາມຮູຈ້ າກການຄດິ ຂອງຄນົ ທ່ ສີ ່ ອື ອກມາພອ້ ມງານສລີ ະປະ ການແກໄ້ ຂບນັ ຫາດວ້ ຍການເພ່ ມີ ບດົ ຮຽນຈາກການໂຕຕ້ ອບບນັ ຫາ ແລະ ອະພປິ າຍກບັ ຄູ ຈະນາໍ ໄປສູກ້ ານປັບຜນົ ງານສລີ ະປະ ແລະ ບນັ ທກຶ ຄູ ຈະເຮດັ ຊໍາ້ ຄນື ດວ້ ຍການໃຫເ້ ດກັ ເຫນັ ຂອງຈງິ ບ່ ໍວ່ າຈະເປັນວດັ ຖຸສ່ ງິ ຂອງທາໍ ມະຊາດ ຫຼື ສະພາບຊຸມຊນົ ເພ່ ອື ເປັນ ການປັບຄວາມຮໄູ ້ ປສູຄ້ ວາມຖກື ຕອ້ ງ ຜນົ ງານສລີ ະປະທຸກອນັ ທ່ ເີ ດກັ ເຮດັ ຂນຶ້ ບ່ ໍວ່ າຈະເປັນຮູບແຕມ້ , ຜນົ ງານ ການປັນ້ , ການຈກິ , ການຕດັ , ການຕດິ ຫຼື ຜນົ ງານສາ້ ງສນັ ອ່ ນື ໆລວ້ ນແຕ່ ເປັນພາບສະທອ້ ນເປັນພາສາສ່ ໃື ຫຄ້ ູ ແລະ ຜູປ້ ົກຄອງໄດຮ້ ູເ້ ຖງິ ການຮຽນຮູຢ້ ່ າງເລກິ ເຊ່ ງິ ຂອງເດກັ ແລະ ເປັນຄວາມປະທບັ ໃຈຈາກການຮຽນຂອງເດກັ ໂຮງຮຽນຄສື ະຖານທ່ ບີ ູລະນາການຄວາມຮູ ້ ແລະ ເປັນແຫ່ ຼງປະສານຄວາມຮ່ ວມມລື ະຫວ່ າງໂຮງຮຽນ, ເດກັ ແລະ ຄອບຄວົ ເພ່ ອື ການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ໂດຍກງົ . ຕາມແນວຄດິ ຂອງເລກັ ຈ່ ໂີ ອເອມເີ ລຍເຊ່ ອື ວ່ າເດກັ ທ່ ຮີ ຽນຮູຕ້ າມຮູບແບບ ຫຼື ວທິ ກີ ານນຈີ້ ະເປັນຜູທ້ ່ ມີ ີ ທດັ ສະນະ ແລະ ພະລງັ ຄວາມຄດິ ສູງ ເພາະເດກັ ກ່ ໍຕອ້ ງໃຊຄ້ ວາມສາມາດ ແລະ ສະຕປິ ັນຍາຂອງຕນົ ໃນການ ຄນົ້ ຄວ້ າຫາຄໍາຕອບທ່ ຕີ ນົ ຕອ້ ງການຮຽນຮູ ້ ອກີ ທງັ ຍງັ ສາມາດສ່ ຄື ວາມຄດິ ດວ້ ຍພາສາຂອງເດກັ ທ່ ເີ ປັນຜນົ ງານສີ ລະປະໄດດ້ ວ້ ຍ ເຊ່ ງິ ເປັນຄວາມຖະໜດັ ແລະ ຄວາມສຸກຂອງເດກັ ແນວທາງການສອນເລກັ ຈ່ ໂີ ອເອມເີ ລຍດວ້ ຍ ການເສມີ ການສອນແບບໂຄງການດວ້ ຍເຊ່ ອື ວ່ າ: 1) ເດກັ ຮຽນຮໄູ ້ ດດ້ ຈີ າກການຄນົ້ ຫາບນັ ຫາດວ້ ຍການລງົ ມປື ະຕບິ ດັ ດວ້ ຍຕນົ ເອງ 2) ສ່ ສື ລີ ະປະເປັນຮູບແບບໂດຍທໍາມະຊາດທ່ ເີ ຮດັ ໃຫມ້ ກີ ານສະແດງອອກ ແລະ ການຄນົ້ ຄວ້ າທ່ ນີ າໍ ໄປສ່ ູ ການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ແລະ ການເຂາົ້ ໃຈໂລກ 3) ຄປູ ຽບສະເໝອື ນກບັ ຜູຮ້ ່ ວມເສມີ ສາ້ ງໃຫແ້ ກ່ ເດກັ ( Gordon and Browne, 1993: 362 ) 3. ຫຼກັ ການສອນ ການຮຽນ - ການສອນແບບເລກັ ຈ່ ໂີ ອເອມເີ ລຍເປັນການສງົ້ ເສມີ ໃຫເ້ ດກັ ຮູຈ້ ກັ ຄດິ , ສາ້ ງສນັ ຜນົ ງານ ຕາມຄວາມຄດິ ແລະ ຄວາມສນົ ໃຈຂອງເດກັ ໂດຍມຫີ ກຼັ ໃນການຮຽນ - ການສອນດ່ ງັ ນ:ີ້ ( Morrion, 2002: 142 - 146 ). 1. ຄູຕອ້ ງມຄີ ວາມພອ້ ມໃນການຈດັ ການຮຽນ - ການສອນທ່ ສີ ະໜອງຕອບຄວາມອາດສາມາດຂອງເດກັ ຢ່ າງເ ໝາະສມົ ເພາະເດກັ ທຸກຄນົ ມຄີ ວາມພອ້ ມທ່ ຈີ ະຮຽນຮູທ້ ຸກສ່ ງິ , ມຄີ ວາມອາດສາມາດໃນການຮຽນຮູ,້ ມີ ຄວາມກະຕລື ລື ນົ້ ສນົ ໃຈທ່ ຈີ ະມກີ ານພວົ ພນັ ທາງດາ້ ນສງັ ຄມົ ແລະ ສາ້ ງສາໍ ພນັ ຖະພາບ 2. ການສກຶ ສາຂອງເດກັ ມຄີ ວາມກ່ ຽວຂອ້ ງພວົ ພນັ ກນັ ລະຫວ່ າງເດກັ , ຄອບຄວົ , ຊຸມຊນົ , ຄູ, ໂຮງຮຽນ ແລະ ສງັ ຄມົ ຢ່ າງເລກີ ເຊ່ ງິ ແລະ ເປັນລະບບົ ການຮຽນ - ການສອນຈ່ ງຶ ຕອ້ ງເປັນການປະຕບິ ດັ ທ່ ສີ ະໜບັ ສະໜູນ ເຊ່ ງິ ກນັ ແລະ ກນັ ເພ່ ອື ການພດັ ທະນາເດກັ 3. ເດກັ , ຄູ ແລະ ຜູປ້ ົກຄອງມີສດິ ທທິ ່ ີຈະເຮດັ ວຽກຮ່ ວມກນັ ໃນການດູແລ ແລະ ໃຫກ້ ານສກຶ ສາທ່ ມີ ຄີ ຸນ ນະພາບເພ່ ອື ພດັ ທະນາຄວາມອາດສາມາດຂອງເດກັ 4. ຜູປ້ ົກຄອງມບີ ດົ ບາດສາໍ ຄນັ ໃນການຈດັ ປະສບົ ການ ແລະ ສະຫວດັ ດກີ ານໃຫແ້ ກ່ ເດກັ ໃນໂຮງຮຽນ 5. ທຸກຊອກທຸກມມູ ຂອງໂຮງຮຽນຕອ້ ງເປັນສະຖານທ່ ສີ າໍ ລບັ ໃຫເ້ ດກັ ສະແດງຜນົ ງານການຮຽນຮູທ້ ່ ເີ ດກັ ແລະ ຄູສາມາດນາໍ ມາສະເໜຈີ ດັ ແລະ ປະດບັ ປະດາດວ້ ຍຕນົ ເອງ 6. ຄູຕອ້ ງສະໜບັ ສະໜນູ ໃຫເ້ ດກັ ເຮດັ ວຽກກບັ ໝ່ ເູ ພ່ ອື ນອາດຈະ 2 ຄນົ 3 ຄນົ 4 ຄນົ ຫຼື 5 ຄນົ ເພາະກ່ ຸມ 81 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ
ນອ້ ຍຈະເຮດັ ໃຫເ້ ດກັ ໄດສ້ ນົ ທະນາແລກປ່ ຽນຄວາມຄດິ ແລະ ພດັ ທະນາເທກັ ນກິ ການສ່ ສື ານຢ່ າງທ່ ວົ ເຖງິ 7. ໃຫເ້ ວລາແກ່ ເດກັ ໃນການສກຶ ສາເຕມັ ທ່ ີ ແລະ ຕ່ ໍເນ່ ອື ງ ບ່ ໍກໍານດົ ເວລາ ແລະ ກດິ ຈະກາຂອງເດກັ ເພາະການ ເຮດັ ໂຄງການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ອາດເຮດັ ໝດົ ວນັ ກ່ ໍໄດຂ້ ນື້ ຢ່ ູກບັ ຜນົ ງານ ແລະ ຄວາມສນົ ໃຈຂອງເດກັ ຊ່ ງຶ ຈະ ຄຸນ້ ເຄຍີ ກບັ ໝ່ ເູ ພ່ ອື ນ ແລະ ຄຂູ ອງຕນົ ຕະຫຼອດຊ່ ວງເວລາ 3 ຊ່ ວງ ( ເດກັ ແລກເກດີ ຫາ 3 ປີ ແລະ 3 ຫາ 6 ປີ ) 8. ຄຕູ ອ້ ງເປັນສ່ ວນໜ່ ງຶ ຂອງເດກັ ໃນການຮ່ ວມຄດິ , ຮ່ ວມປະຕບິ ດັ ຄູຕອ້ ງຮູແ້ ຜນ ແລະ ຂນັ້ ຕອນການດໍາເນນີ ການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ພອ້ ມເປັນແຫ່ ຼງຂມໍ້ ູນເປັນຜູໃ້ ຫກ້ ໍາລງັ ໃຈ, ສະໜບັ ສະໜນູ , ສນົ ທະນາ, ຕອບຄາໍ ຖາມ ແນະນໍາ ແລະ ສງັ ເກດການເຮດັ ວຽກຂອງເດກັ ໃຫເ້ ປັນໄປຕາມໂຄງການທ່ ີກໍານດົ ຫຼື ປັບແຜນເມ່ ອື ເດກັ ຕອ້ ງການ 9. ການສອນຕາມແນວຄດິ ເລກັ ຈ່ ໂີ ອເອມເີ ລຍ ເນນັ້ ເຖງິ ການເຮດັ ວຽກງານຂອງຄູເປັນຄ່ ູທ່ ຕີ ອ້ ງເປັນການເຮດັ ວຽກແບບຮ່ ວມມຮື ່ ວມໃຈຊ່ ວຍກນັ ໃນຖານະດຽວກນັ ວຽກງານຫຼກັ ຄກື ານພດັ ທະນາເດກັ ໃຫເ້ ກດີ ການ ຮຽນຮູຕ້ າມເປົາ້ ໝາຍຂອງການສກຶ ສາ ຄວາມຮ່ ວມມຮື ່ ວມໃຈນຈີ້ ະສານຕ່ ເໍ ຖງິ ຄວາມຮ່ ວມມ່ ກື ບັ ຜູປ້ ົກຄອງ, ຜູບ້ ລໍ ຫິ ານ ແລະ ຊຸມຊນົ 10. ຄູປຽບສະເໝອື ນຜູສ້ ະແດງຜນົ ງານສໄີ ມລ້ າຍມື ເດກັ ຄຜື ູຜ້ ະລດິ ຜນົ ງານສໄີ ມລ້ າຍມື ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນຈະ ຮ່ ວມກນັ ສະແດງການຮຽນຮູດ້ ວ້ ຍຜົນງານສໄີ ມລ້ າຍມທື ່ ບີ ່ ົງບອກເຖິງຄວາມຮູຄ້ ວາມເຂາົ້ ໃຈຂອງເດກັ ດ່ ັງນັນ້ ໃນການຈດັ ການຮຽນ - ການສອນຈ່ ງຶ ຕອ້ ງມີຄູທ່ ີມີຄວາມສາມາດທາງດາ້ ນການອອກແບບ ສໄີ ມລ້ າຍມເື ຮດັ ວຽກຮ່ ວມດວ້ ຍ ເພ່ ອື ໃຫກ້ ານຈດັ ສະແດງຜນົ ງານສໄີ ມລ້ າຍມເື ປັນມມູ ໜ່ ງຶ ທ່ ສີ າໍ ຄນັ 11. ການຈດັ ສະແດງຜນົ ງານຂອງເດກັ ເປັນສ່ ສື ໍາຄນັ ຂອງການສາ້ ງສນັ ຜນົ ງານການຮຽນຮູ ້ ເອກະສານທ່ ຄີ ູຈດັ ເກບັ ແລະ ສະແດງເປັນຜນົ ງານສລິ ະປະ ບ່ ໍວ່ າຈະເປັນຮູບພາບຖ່ າຍ ຫຼື ຜນົ ງານຂອງເດກັ ມຄີ ວາມໝາຍຫຼາຍສໍາ ລບັ ຄູ ແລະ ເດກັ ຜນົ ງານທ່ ຈີ ດັ ສະແດງຈະບອກເຖງິ ຜນົ ງານຄູ ຄວາມກາ້ ວໜາ້ ຂອງເດກັ ທ່ ຜີ ູປ້ ົກຄອງຄວນ ຮບັ ຮູ ້ ແລະ ຜນົ ງານທ່ ເີ ດກັ ຕອ້ ງພາກພູມໃຈ. 12. ຫຼກັ ສູດ ຫຼື ປະສບົ ການການຮຽນຮູຕ້ ອ້ ງເກດີ ຈາກການລງົ ມະຕຕິ ດັ ສນິ ຂອງເດກັ ແລະ ການສນົ ທະນາ ອະພປິ າຍລະຫວ່ າງເດກັ ຫຼື ລະຫວ່ າງເດກັ ກບັ ຄູ 13. ໂຄງການເປັນຫວົ ໃຈສາໍ ຄນັ ຂອງປະສບົ ການການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ແລະ ຄູ ເຊ່ ງິ ອາດມາຈາກການອະພປິ າຍ ຫຼປື ະສບົ ການກ່ ໍໄດ້ ໂຄງການຈະເປັນຈດຸ ສາ້ ງທາງສກຶ ສາຂອງເດກັ ໃນການທ່ ຈີ ະໃຫໄ້ ດມ້ າເຊ່ ງິ ຄວາມຮູ ້ ແລະ ການຄນົ້ ພບົ ການໃຊເ້ ວລາສນັ້ ຫຼື ຍາວ, ຫຼາຍ ຫຼື ໜອ້ ຍຂນື້ ຢ່ ູກບັ ຂະໜາດຂອງໂຄງການ ບາງໂຄງການອາດ ໃຊເ້ ວລາເປັນເດອື ນ. 4. ວທິ ຈີ ດັ ການຮຽນ - ການສອນ ການຮຽນ - ການສອນແບບເລກັ ຈ່ ໂີ ອເອມເີ ລ່ ຍເປັນການສອນທ່ ເີ ນນັ້ ຜູຮ້ ຽນເປັນສໍາຄນັ ຫຼື ການສອນ ທ່ ເີ ນນັ້ ເດກັ ເປັນໃຈກາງ ໂດຍເດກັ ເອງເປັນຄນົ ຄດິ ຫວົ ຂໂໍ້ ຄງການທ່ ຕີ ອ້ ງການຮຽນດວ້ ຍຕວົ ເອງ ໂດຍມຂີ ນັ້ ຕອນ ຂອງການຈດັ ການຮຽນ - ການສອນດ່ ງັ ນ:ີ້ 1) ການກຽມ ເຖງິ ວ່ າການສອນແບເລກັ ຈ່ ໂີ ອເອມເີ ລ່ ຍເປັນການສອນທ່ ເີ ນນັ້ ເດກັ ເປັນໃຈກາງ ເດກັ ເປັນຜູເ້ ລອື ກເລ່ ອື ງ ທ່ ຈີ ະຮຽນກ່ ຕໍ າມແຕ່ ການກຽມຍງັ ເປັນໜາ້ ທ່ ສີ ່ ວນໜ່ ງຶ ຂອງຄຜູ ູສ້ ອນ ສ່ ງິ ທ່ ຄີ ູຕຽມອາດເປັນດ່ ງັ ນ:ີ້ 82 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ
- ຈດັ ຕຽມສ່ ື ແລະ ອຸປະກອນສາ້ ງສນັ ສໍາລບັ ງານສລິ ະປະຂອງເດກັ - ຈດັ ກຽມຫວົ ຂໍໂ້ ຄງການທ່ ຄີ າດວ່ າເດກັ ຈະສນົ ໃຈທງັ ໄລຍະສນັ້ ແລະ ໄລຍະຍາວ ສາໍ ລບັ ໃຫເ້ ດກັ ເລອື ກ ໃນກໍລະນທີ ່ ເີ ດກັ ຄດິ ບ່ ໍອອກ ຫຼື ບ່ ໍມຄີ ວາມຄດິ ເຫນັ ວ່ າຈະຮຽນຫຍງັ 2) ການດໍາເນນີ ການສອນ - ຂນັ້ ນໍາ ຄູນໍາປະເດນັ ເພ່ ອື ໃຫເ້ ດກັ ຄດິ ຫາຫວົ ຂໍທ້ ່ ສີ ນົ ໃຈຮຽນດວ້ ຍການນໍາສະເໜີບນັ ຫາໃຫເ້ ດກັ ຄດິ ແກໄ້ ຂ ບນັ ຫາເຊ່ ນັ : ຖາ້ ມບີ ນັ ຫາເຮອື ນເຮອື ນເພ ຊ່ າງໄມຈ້ ະເຮດັ ແນວໃດ ເມ່ ອື ຖາມແລວ້ ໃຫເ້ ດກັ ຄດິ ຫາແນວທາງບອກ ວ່ າຊ່ າງໄມຈ້ ະເຮດັ ແນວໃດ ເຊ່ ງິ ອາດມວີ ທິ ກີ ານຫຼາຍວທິ ີ ຈາກຈດຸ ນຈີ້ ະນໍາໄປສ່ ູການກາໍ ນດົ ຫວົ ຂເໍ້ ລ່ ອື ງທ່ ຈີ ະຮຽນ ການເລອື ກຫວົ ຂໍທ້ ່ ຈີ ະຮຽນນຄີ້ ອູ າດໃຊວ້ ທິ ກີ ານເລອື ກຕ່ໄໍ ປນ:ີ້ 1) ສງັ ເກດຄວາມສນົ ໃຈຂອງເດກັ ແລວ້ ນາໍ ມາແນະນາໍ ຫວົ ຂໍໃ້ ຫກ້ ບັ ເດກັ ເມ່ ອື ເຫນັ ວ່ າສໍາຄນັ 2) ຫວົ ຂໍທ້ ່ ນີ າໍ ມາສອນອາດເປັນຄວາມສນົ ໃຈຂອງຄູ ແລະ ຄວາມຕອ້ ງການທາງວຊິ າຊບີ ທ່ ເີ ຫນັ ວ່ າເດກັ ຕອ້ ງ ຮຽນເຊ່ ນັ : ເລ່ ອື ງຢາເສບຕດິ 3) ຄວາມສນົ ໃຈຮ່ ວມກນັ ລະຫວ່ າງຄກູ ບັ ເດກັ 4) ບາງຫວົ ຂໍອ້ າດນາໍ ມາຈາກຄວາມສນົ ໃຈຂອງຜູປ້ ົກຄອງ ຫຼື ຊຸມຊນົ ການນາໍ ສະເໜຂີ ອງຄູຈະໃຊເ້ ມ່ ອື ເດກັ ບ່ ໍມີ ແນວຄດິ ການຫາຫວົ ຂໍ້ ສ່ ວນໃຫຍ່ ເມ່ ອື ຄູນໍາສະເໜແີ ລວ້ ເດກັ ຈະຄດິ ຫວົ ຂໍທ້ ່ ຕີ ນົ ສນົ ໃຈໄດ້ ເມ່ ອື ລະດມົ ສະ ໝອງແລວ້ ເດກັ ໃຫເ້ ດກັ ຮ່ ວມກນັ ສະຫຸບຼ ປະເດນັ ຫຼື ຫວົ ຂໍທ້ ່ ຕີ ອ້ ງການຮຽນຮູສ້ າໍ ລບັ ຕງັ້ ເປັນຫວົ ຂໂໍ້ ຄງການຕ່ ໍ ໄປ. - ຂນັ້ ສອນ ເມ່ ອື ເດກັ ກາໍ ນດົ ຫວົ ຂໂໍ້ ຄງການທ່ ຕີ ອ້ ງການຮຽນຮໄູ ້ ດແ້ ລວ້ ໃຫຄ້ ູຕງັ້ ຄາໍ ຖາມທ່ ຈີ ະນາໍ ໄປສ່ ູການດາໍ ເນນີ ຂນັ້ ຕອນການຮຽນຮູຕ້ າມລາໍ ດບັ ດ່ ງັ ນ:ີ້ 1. ວາງແຜນງານ ຄໃູ ຫເ້ ດກັ ດໍາເນນີ ການຫາຄໍາຕອບເທ່ ອື ລະຂໍດ້ ່ ງັ ນ:ີ້ 1) ຄໃູ ຫເ້ ດກັ ຄດິ ຫາຄາໍ ຕອບທ່ ີ 1 ວ່ າເນອື້ ໃນທ່ ຈີ ະຕອ້ ງຮູ ້ ຫຼື ຢາກຮູມ້ ຫີ ຍງັ ແດ່ . 2) ຄູໃຫເ້ ດກັ ຄດິ ຫາຄໍາຕອບທ່ ີ 2 ວ່ າຈະໃຊເ້ ຄ່ ອື ງມອື ນັ ໃດໃນການສ່ ສື ານຄວາມຄດິ ຫຼື ອະທບິ າຍ ຄວາມ ຄດິ ໂດຍໃຊງ້ ານສລີ ະປະເຊ່ ງິ ອາດຈະເປັນການແຕມ້ ຮູບ, ງານສລີ ະປະສາ້ ງສນັ ແລວ້ ແຕ່ ເດກັ ສນົ ໃຈ ດວ້ ຍການບອກຄູໄວກ້ ່ ອນເຖງິ ແນວຄດິ ທ່ ຕີ ອ້ ງການໃຊໃ້ ນການສກຶ ສາຄນົ້ ຄວ້ າ. 3) ຄູໃຫເ້ ດກັ ຄດິ ຫາຄໍາຕອບທ່ ີ 3 ວ່ າຈະດໍາເນນີ ການຢ່ າງໃດ ໃຫເ້ ດກັ ຄດິ ວ່ າຈະຫາຄໍາຕອບຂອງເນອື້ ໃນທ່ ຕີ ນົ ຢາກຮຽນຮູໃ້ ນຄໍາຕອບທີ 1 ວ່ າຈະດາໍ ເນນີ ການຢ່ າງໃດ ເປັນລາຍບຸກຄນົ ຫຼື ຈະຊ່ ວຍກນັ ເປັນກ່ ຸມຍ່ ອຍ. ຈາກນນັ້ ຄູກະຕຸນ້ ໃຫເ້ ດກັ ວາງແຜນການດາໍ ເນນີ ການສກຶ ສາຄນົ້ ຄວ້ າໂດຍສ່ ດື ວ້ ຍງານສລີ ະປະ ເຊ່ ນັ : ແຕມ້ ຮູບ, ປັນ້ , ຕບົ ແຕ່ ງ ແລະ ຕ່ ໍຮູບພາບ ເພ່ ອື ການຕດິ ຕາມສະໜບັ ສະໜນູ ການຮຽນຮູໃ້ ຫຊ້ ດັ ເຈນທ່ ສີ ຸດ. ຄູຈະບນັ ທກຶ ຄວາມຄດິ ຄວາມເຫນັ ຂອງເດກັ , ແນວທາງດາໍ ເນນີ ການຂອງເດກັ ແລວ້ ນາໍ ໄປວິ 83 ແປໂດຍ: ອປ ຄາໍ ຜງັ ໄຊຍະວງົ
ເຄາະຮ່ ວມກບັ ຄູຄນົ ອ່ ນື ທ່ ເີ ຮດັ ວຽກຮ່ ວມກນັ ອາດຕອ້ ງໃຊເ້ ວລາແຕ່ ຜນົ ອອກມາມຄີ ່ າຫຼາຍ ເພາະຄູຈະ ຮູຄ້ ວາມຄດິ ແລະ ຄວາມເຂາົ້ ໃຈຂອງເດກັ ເປັນພນື້ ຖານໃນການທ່ ຈີ ະໃຫເ້ ດກັ ດໍາເນນີ ໂຄງການຕາມ ແຜນທ່ ກີ ໍານດົ ແລະ ເກດີ ການຮຽນຮູຢ້ ່ າງແທຈ້ ງິ . 2. ດໍາເນນີ ການ ເປັນຂນັ້ ຕອນຂອງການປະຕບິ ດັ ກດິ ຈະກາໍ ເດກັ ຈະອອກມາສກຶ ສາຄນົ້ ຄວາ້ ຫາຄວາມຮູຕ້ າມແຜນ ການທ່ ກີ ໍານດົ ຄູບນັ ທກຶ ຄວາມກາ້ ວໜາ້ ຂອງເດກັ ໂດຍການຈດັ ວາງສະແດງຜນົ ງານຂອງເດກັ ໃນການສກຶ ສາ ແຕ່ ລະເລ່ ອື ງ, ແຕ່ ລະປະເດນັ ແລວ້ ນໍາມາສະເໜເີ ປັນຜນົ ງານເຊ່ ງິ ສລີ ະປະສະແດງທ່ ປີ າ້ ຍເທດສະການງານ ວາງສະແດງ ຫຼື ຕບົ ແຕ່ ງມູມສລີ ະປະໃນຫອ້ ງຮຽນ ຜນົ ງານທ່ ຄີ ູນາໍ ມາຈດັ ໄດແ້ ກ່ : ຮູບຖ່ າຍກດິ ຈະກໍາ ຫຼື ເລ່ ອື ງທ່ ກີ ່ ຽວຂອ້ ງ ຮູບແຕມ້ ຂອງເດກັ ຮູບຕດັ ຕດິ ຫຼື ສ່ ງິ ປະດດິ ທ່ ຕີ ບົ ແຕ່ ງດວ້ ຍຜາ້ ເສດ, ເຫຼກັ ເສດ, ເສດວດັ ສະດຸຕ່ າງໆທ່ ເີ ດກັ ເຮດັ ເອງ ສ່ ງິ ກ່ ໍສາ້ ງຂອງເດກັ ຮູບປັນ້ ທ່ ເີ ດກັ ເຮດັ ຈາກການສກຶ ສາຮຽນຮູ ້ ຫແຼື ມແ້ ຕ່ ວດັ ຖຸສ່ ງິ ຂອງທ່ ເີ ດກັ ເກບັ ມາສກຶ ສາຄກູ ່ ນໍ າໍ ມາສະແດງໃຫສ້ ວຍງາມໄດເ້ ຊ່ ນັ : ເດກັ ເກບັ ໃບໄມ ້ ມາຄູນາໍ ມາຈດັ ໃສ່ ຖງົ ຕດິ ປະດບັ ປະດາຫອ້ ງຮຽນເປັນຕນົ້ . ໃນຂນັ້ ດາໍ ເນນີ ການສອນນຄີ້ ູ ແລະ ຜູປ້ ົກຄອງຕອ້ ງສ່ ງົ ເສມີ ໃຫເ້ ດກັ ຮູຈ້ ກັ ການສງັ ເກດ ແລະ ໃຊຂ້ ະບວນ ການຄດິ , ສາ້ ງສນັ ແລວ້ ສ່ ຜື ນົ ງານອອກງມາຕາມລະດບັ ຄວາມສາມາດຂອງເດກັ ເພ່ ອື ສະເໜໃີ ຫຜ້ ູອ້ ່ ນື ຮບັ ຮູນ້ າໍ . - ຂນັ້ ສະຫຸບຼ ການສະຫຸບຼ ປະສບົ ການການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ເປັນກດິ ຈະກາໍ ທ່ ສີ ໍາຄນັ ເພາະເປັນການສະທອ້ ນໃຫເ້ ຫນັ ວ່ າເດກັ ໄດຮ້ ຽນຮູຫ້ ຍງັ ແດ່ ຫຼງັ ຈາກໄດປ້ ະຕບິ ດັ ກດິ ຈະກໍາການຮຽນຮູແ້ ລວ້ ເດກັ ຕອ້ ງຈດັ ລະບຽບສ່ ງິ ທ່ ໄີ ດ້ ຮຽນມາແລວ້ ນາໍ ສະເໜຜີ ນົ ການສະຫຸຼບທ່ ເີ ດກັ ໄດຮ້ ບັ ຮູມ້ າ ເມ່ ອື ຊນິ້ ສຸດການຮຽນເດກັ ຈະນາໍ ຜນົ ງານມາສະ ແດງເປັນນເິ ທດສະການ ຫຼື ຕດິ ສະແດງໄວໃ້ ຫເ້ ບ່ ງິ ຈດຸ ປະສງົ ເພ່ ອື ໃຫເ້ ຫນັ ການປະຕບິ ດັ ກດິ ຈະກາໍ ຂອງເດກັ ຄວາມກາ້ ວໜາ້ ສ່ ງິ ທ່ ເີ ດກັ ໄດຮ້ ຽນຮູ ້ ຜູປ້ ົກຄອງຮບັ ຮູຜ້ ນົ ງານທ່ ເີ ກດີ ຂນຶ້ ກບັ ເດກັ . 5. ການປະເມນີ ຜນົ ຈາກການຄນົ້ ຄດິ ຢ່ າງອດິ ສະຫຼະຂອງເດກັ ໃນຫວົ ຂໍ້ ຫຼື ໂຄງການທ່ ເີ ດກັ ສນົ ໃຈເດກັ ຈະຊມຶ ຊບັ ການຮຽນ ຮູຈ້ າກຄວາມຄດິ ຂອງຕນົ ທ່ ສີ ່ ອື ອກມາເປັນຜນົ ງານສລີ ະປະ ແກໄ້ ຂບນັ ຫາ ແລະ ເພ່ ມີ ສາລະຈາກການໂຕຕ້ ອບ ບນັ ຫາ ແລະ ອະພປິ າຍກບັ ຄໄູ ປສ່ ູການປັບຜນົ ງານສລີ ະປະ ອລິ ບນັ ທກຶ ຊໍາ້ ອກີ ຈາກການໄດເ້ ຫນັ ຂອງຈງິ ບ່ ໍວ່ າຈະ ເປັນສ່ ງິ ຂອງ, ທໍາມະຊາດ ຫຼື ຊຸມຊນົ ແລວ້ ປັບຄວາມຮູອ້ ກີ ຄງັ້ ຜນົ ງານສລີ ະປະທຸກອນັ ຂອງເດກັ ຈະເປັນພາບ ສະທອ້ ນການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ທ່ ເີ ລກິ ເຊ່ ງິ ແລະ ປະທບັ ໃຈ ຜນົ ງານທ່ ຄີ ູສາມາດນາໍ ມາປະເມນີ ໄດແ້ ກ່ : ການສະແດງອອກທາງຄວາມຄດິ ດວ້ ຍງານສຂີ ອງເດກັ ຜນົ ການຮຽນຮູຈ້ າກການຄນົ້ ຫາຄາໍ ຕອບຂອງເດກັ ຜນົ ງານຂອງເດກັ 84 ແປໂດຍ: ອປ ຄາໍ ຜງັ ໄຊຍະວງົ
6. ການຈດັ ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມການຮຽນຮູ ້ ໂຮງຮຽນເລກັ ຈ່ ໂີ ອເອມເີ ລ່ ຍມລີ ກັ ສະນະເປັນທງັ ໂຮງຈດັ ສະແດງສລີ ະປະ ແລະ ຫອ້ ງປະຕບິ ດັ ງານສີ ລະປະທ່ ຄີ ູ ແລະ ເດກັ ສາມາດໃຊຊ້ ບັ ພະຍາກອນໃນການສາ້ ງສນັ ຜນົ ງານບ່ ໍວ່ າຈະເປັນອຸປະກອນເຄ່ ອື ງຂຽນ, ເຄ່ ອື ງສາຍ ຫຼື ກອ້ ງຖ່ າຍຮູບ ທ່ ີພອ້ ມຈະໃຫຄ້ ູ ແລະ ເດກັ ໃຊບ້ ນັ ທກຶ ຜນົ ງານ ແລະ ຄວາມຄດິ ທ່ ເີ ກດີ ຂນື້ ຕາມ ໂຄງການການຮຽນຮູ.້ ອຸປະກອນທ່ ຈີ ດັ ກຽມໃນຫອ້ ງປະຕບິ ດັ ການສລີ ະປະ ຫຼື ມູມສລີ ະປະເປັນໄດທ້ ງັ ອຸປະກອນທໍາມະຊາດ ທ່ ເີ ປັນວດັ ສະດຸສ່ ງິ ຜະລດິ ຈາກທໍາມະຊາດ, ອຸປະກອນທ່ ມີ າຈາກການຈດັ ກຽມເຊ່ ນັ : ດນິ ປັນ້ , ດນິ ສໍທຽນ, ສີ ແລະ ສ່ ງິ ຕ່ າງໆທ່ ຈີ າໍ ເປັນສາໍ ລບັ ເດກັ ໃນການສາ້ ງສນັ ຜນົ ງານສລີ ະປະພອ້ ມໃຫເ້ ດກັ ເລອື ກໃຊຕ້ າມຄວາມເໝາສມົ . ຫອ້ ງຮຽນຕອ້ ງຈດັ ໃຫສ້ ວຍງາມສະອາດສະດວກສະບາຍສໍາລບັ ເດກັ , ມອີ ຸປະກອນພອ້ ມຕ່ ໍການຮຽນຮູ ້ , ມມີ ູມສລີ ະປະ ແລະ ບໍລເິ ວນສໍາລບັ ຈດັ ສະແດງຜົນງານສີລະປະທ່ ີເດກັ ຈດັ ສະແດງຢ່ ູດວ້ ຍ ນອກຈາກນີ້ ບລໍ ເິ ວນຂອງໂຮງຮຽນຕອ້ ງມກີ ານຈດັ ສ່ ງິ ປະດດິ ໃຫສ້ ວຍງາມ ເພ່ ອື ໃຫເ້ ກດີ ບນັ ຍາກາດທ່ ເີ ໝາະສມົ ກບັ ງານສລີ ະ ປະ ໂດຍສະເພາະຜນົ ງານຂອງຕນົ ເອງທ່ ຈີ ດັ ວາງຮ່ ວມກບັ ຜູອ້ ່ ນື . ການຈດັ ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມທ່ ເີ ປັນລະບຽບ, ສະອາດ, ສວຍງາມເປັນການສາ້ ງໃຫຈ້ ດິ ໃຈມຄີ ວາມເບກີ ບານ ມ່ ວນຊ່ ນື ເປັນຫວົ ໃຈສໍາຄນັ ຂອງການຈດັ ການກຽມການຮຽນ - ການສອນແບບເລກັ ຈ່ ໂີ ອເອມເີ ລ່ ຍ ສະຖານທ່ ີ ຕອ້ ງປະກດົ ໃນສາຍຕາເດັກ ແລະ ຜູໃ້ ຫຍ່ ໃນຮູບແບບຂອງການໃຫຂ້ ໍມ້ ູນສາລະສນົ ເທດດວ້ ຍ ການຈດັ ວາງ ອຸປະກອນ ແລະ ເຄ່ ອື ງເຮອື ນຕອ້ ງຕອ້ ງເປັນໄປຢ່ າງຄດັ ສນັ ແລະ ລະອຽດ ສກັ ກາຍະພາບຂອງສ່ ງິ ແວດລອ້ ມ ຕອ້ ງສ່ ງົ ເສມີ ສກັ ກາຍະພາບຂອງການຮຽນຮູຕ້ າມຫຼກັ ສູດ ທຸກໆສ່ ງິ ທ່ ຕີ ບົ ແຕ່ ງຕອ້ ງສວຍງາມ, ການສະອດງອອກ ທາງກາຍະພາບຕອ້ ງຊດັ ເຈນ ແລະ ປະຈກັ ຕາ ພາຍໃນຫອ້ ງອາດມກີ ານຕບົ ແຕ່ ງດວ້ ຍແວ່ ນ ນອກຈາກສະທອ້ ນ ແສງນວນຈາກພາຍນອກຫອ້ ງມາແລວ້ ເທງິ ເພດານຂະໜານກບັ ພນື້ ອາດຕດິ ແວ່ ນທ່ ສີ ະທອ້ ນພາບເດກັ ແລະ ໝ່ ູ ເພ່ ອື ນເຫນັ ກນັ ແລະ ກນັ ເພ່ ອື ໃຫເ້ ກດີ ການສານສໍາພນັ ໂດຍທໍາມະຊາດ ຝາຫອ້ ງອາດປະດດິ ປະດບັ ດວ້ ຍແວ່ ນ ຕດັ ໃຫງ້ ດົ ງາມກ່ ໄໍ ດ້ ຂນື້ ຢ່ ູກບັ ຄູ ແລະ ຜູບ້ ລໍ ຫິ ານເຫນັ ຄວາມເໝາະສມົ . 7. ບດົ ບາດຂອງຄູ ການນຮຽນ - ການສອນແບບເລກັ ຈ່ ໂີ ອເອມເີ ລ່ ຍເປັນການຮຽນ - ການສອນທ່ ເີ ນນັ້ ການໃຊສ້ ລີ ະປະ ສາ້ ງສນັ ເປັນສ່ ສື ະແດງອອກເຖງິ ການຄດິ , ການຮຽນຮູ ້ ແລະ ການແກໄ້ ຂບນັ ຫາຂອງເດກັ ໂດຍຜ່ ານໂຄງການທ່ ີ ເດກັ ເລອື ກດໍາເນນີ ເປັນປະສບົ ການການຮຽນຮູ ້ ຄູເປັນຜູມ້ ບີ ດົ ບາດຫຼາຍໃນການກະຕຸນ້ ໃຫເ້ ດກັ ຮຽນຮູດ້ ວ້ ຍການ ກະທໍາ ແລະ ສ່ ໃື ຫຄ້ ຮູ ູຜ້ ນົ ງານງານສລີ ະປະ ບດົ ບາດຂອງຄໃູ ນການດາໍ ເນນີ ການມດີ ່ ງັ ນ:ີ້ 1) ຄເູ ປັນຜູອ້ າໍ ນວຍຄວາມສະດວກໃນການຮຽນຮູໃ້ ຫແ້ ກ່ ເດກັ , ກະຕຸນ້ ໃຫເ້ ດກັ ສ່ ຄື ວາມຄດິ ອອກມາເປັນງານສີ ລະປະ ພອ້ ມທງັ ສະໜບັ ສະໜນູ ໃຫຈ້ ດັ ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມເປັນງານສລີ ະປະຈາກຜນົ ງານຂອງເດກັ . 2) ຄູຄຜື ູສ້ າ້ ງບນັ ຍາກາດຂອງການຮຽນຮູໂ້ ດຍເຂາົ້ ເຖງິ ຄວາມແຕກຕ່ າງ ແລະ ລກັ ສະນະພເິ ສດຂອງເດກັ ເປັນ ລາຍບຸກຄນົ , ເປັນແຫ່ ຼງຂໍມ້ ູນສໍາລບັ ເດກັ , ສາ້ ງການຄດິ ການຮຽນຮູທ້ ່ ເີ ດກັ ຈະໄດຮ້ ບັ , ປອ້ ນຂໍມ້ ູນກບັ ຖາ້ ຜນົ ງານບ່ ໍດີບ່ ໍຊັດເຈນ, ຄູຕອ້ ງໃຫຄ້ ໍາແນະນໍາໃຫຄ້ ໍາປຶກສາເພ່ ອື ໃຫເ້ ດກັ ເກີດຄວາມຊດັ ເຈນໃນຄວາມຮູ ້ ຄວາມຄດິ ຂອງຕນົ ເອງຫຼາຍຂນື້ ໃນການຕດິ ຕາມນຄີ້ ູຈະສງັ ເກດຫາຼ ຍໆເທ່ ອື ຢ່ າງໃກສ້ ດິ ແຕ່ ບຂໍ ດັ ຈງັ ຫວະ ເພ່ ອື ໃຫເ້ ດກັ ສະແດງອອກຢ່ າງເຕມັ ທ່ .ີ 85 ແປໂດຍ: ອປ ຄາໍ ຜງັ ໄຊຍະວງົ
3) ຄູເປັນຜູມ້ ສີ ່ ວນຮ່ ວມປະຕບິ ດັ ຕາມແນວຄດິ ຂອງເດກັ ດວ້ ຍຄວາມເຊ່ ອື ທ່ ວີ ່ າເດກັ ມສີ ກັ ກາຍະພາບ ແລະ ຄວາມສາມາດສູງພໍທ່ ຈີ ະສະແດງອອກດວ້ ຍການກະທໍາດວ້ ຍຕນົ ເອງບ່ ໍແມ່ ນຄູບອກໃຫເ້ ຮດັ ຫຼື ຄູສ່ ງັ ໃຫ້ ເຮດັ ການຮຽນແບບນເີ້ ປັນການຮ່ ວມກນັ ຢ່ າງໄກສ້ ດິ ລະຫວ່ າງເດກັ ກບັ ຄູ ແລະ ຜູປ້ ົກຄອງ ໂດຍມຄີ ູເປັນ ຜູນ້ າໍ ໄປສ່ ູການຮຽນຮູທ້ ່ ສີ ມົ ບູນ ດວ້ ຍການປະສານ ແລະ ສ່ ງົ ເສມີ ການຈດັ ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມໃຫເ້ ພ່ ມີ ພະລງັ ທາງ ເລອື ກໃນການຮຽນຮູ.້ 4) ຄູຄຜື ູໃ້ ຫສ້ ກັ ກາຍະພາບຄວາມສາມາດຂອງຄໃູ ນການປະສານການຄນົ້ ຫາປະສບົ ການຂອງເດກັ ເພ່ ອື ນາໍ ໄປສ່ ູ ຂໍສ້ ະຫຸຼບທ່ ຕີ ອ້ ງການຮຽນຮູ ້ ໂດຍຄູເຕາົ້ ໂຮມເດກັ ໄປສ່ ູທດິ ທາງທ່ ີຖກື ຕອ້ ງເພາະຂະບວນການການສກຶ ສາ ເປັນສ່ ງິ ທ່ ບີ ອກລ່ ວງໜາ້ ບ່ ໄໍ ດນ້ ອກຈາກມນັ ຈະເກດີ ຂນື້ ມາເອງ. 5) ຄູເປັນຜູປ້ ະເມນີ ຄວາມຄດິ ເຫນັ ຂອງເດກັ , ຕດິ ຕາມ, ຄາດຄະເນລ່ ວງໜາ້ ວ່ າຕ່ ໍໄປເດກັ ຈະພບົ ຫຍງັ ແດ່ , ຈະ ເກດີ ການຮຽນຮູຫ້ ຍງັ ຂນື້ ພອ້ ມທງັ ສະໜບັ ສະໜູນໃຫເ້ ດກັ ບນັ ລຸຕາມວດັ ຖຸປະສງົ ທ່ ຕີ ອ້ ງການ, ເກບັ ຂໍມ້ ູນ ເດກັ ແລະ ເກບັ ຜນົ ງານເດກັ ເພ່ ອື ປະເມນີ . 6) ຄູເປັນຜູຈ້ ດັ ການເວລາ, ໂອກາດໃຫເ້ ດກັ ໃນການສາ້ ງຜນົ ງານ ແລະ ພອ້ ມຈະນາໍ ຜນົ ງານເດກັ ມານາໍ ສະເໜີ ເຊີງສີລະປະ ເຊ່ ິງໝາຍຄວາມວ່ າຄູເອງສູນທະລີກັບຜົນງານສີລະປະ ແລະ ມຄີ ວາມສາມາດທາງດາ້ ນ ທັດສະນະສິນຮ່ ວມຢ່ ູດວ້ ຍ, ສາມາດທ່ ີຈະເປັນຜູນ້ ໍາທາງສີລະປະ, ເປັນຜູສ້ ະໜັບສະໜູນໃຫເ້ ກີດ ການສະແດງສລີ ະປະ ຫຼື ປະສານງານເພ່ ອື ການສາ້ ງສນັ ຜນົ ງານສລີ ະປະຈາກການຮຽນຮູ.້ 8. ການມສີ ່ ວນຮ່ ວມຂອງຜູປ້ ົກຄອງ ການຮຽນແບບເລກັ ຈ່ ໂີ ອເອມເີ ລ່ ຍເປັນການໃຫອ້ ດິ ສະຫຼະກບັ ເດກັ ໃນການເລອື ກເຮດັ ໂຄງການທ່ ີ ສນົ ໃຈຄນົ້ ຄວ້ າຫາຄວາມຮູທ້ ່ ນີ າໍ ໄປສ່ ູການຄດິ ສາ້ ງສນັ , ການແກໄ້ ຂບນັ ຫາຕາມແນວຂອງການເຮດັ ໂຄງການໂດຍ ມຄີ ູສະໜບັ ສະໜນູ ໃຫເ້ ດກັ ຖ່ າຍຖອດຄວາມຄດິ ຜ່ ານຜົນງານສລີ ະປະສາ້ ງສນັ ເຊ່ ງິ ໃນສ່ ວນຂອງການຄນົ້ ຄວ້ າ ເປັນຜນົ ງານ,ການສາ້ ງສນັ ລະຫວ່ າງຄູ ແລະ ຜູປ້ ົກຄອງທ່ ຕີ ອ້ ງທໍາຄວາມເຂາົ້ ໃຈກງົ ກນັ , ມກີ ານພວົ ພນັ ກນັ ຢ່ າງຕ່ ໍ ເນ່ ອື ງໃນການທ່ ຈີ ະຮ່ ວມມກື ນັ ໃຫຜ້ ນົ ງານຂອງເດກັ ສໍາເລດັ ຕາມເປົາ້ ໝາຍທ່ ຕີ ອ້ ງການ, ຜູປ້ ົກຄອງຕອ້ ງໃສ່ ໃຈຕ່ ໍ ຜນົ ງານຂອງເດກັ ແລະ ພອ້ ມໃຫກ້ ານສະໜບັ ສະໜນູ ການເຮດັ ໂຄງການຂອງເດກັ ໃຫເ້ ປັນໄປຢ່ າງລວດເລວ. ຄູ ແລະ ຜູປ້ ົກຄອງປຽບສະເໝອື ນຜູປ້ ະສານງານການຮຽນຮູໃ້ ຫກ້ ບັ ເດກັ ເປັນຜູເ້ ຕມີ ເຕມັ ການຮຽນຮູ ້ ໃນສ່ ວນທ່ ີຂາດໄປຂອງເດກັ ເຊ່ ນັ : ການສາ້ ງບນັ ຍາກາດການຮຽນຮູທ້ ່ ສີ ວຍງາມ, ການໃຫໂ້ ແກາດແກ່ ເດກັ ໄດ້ ສະແດງອອກທາງຄວາມຄດິ ຢ່ າງອດິ ສະຫຼະໂດຍມຜີ ູໃ້ ຫຍ່ ເປັນຜູສ້ ະໜບັ ສະໜນູ , ເດກັ ຈະເຫນັ ຄຸນຄ່ າຂອງການ ຮຽນຮູນ້ ນັ້ , ຜູປ້ ົກຄອງມສີ ່ ວນຮ່ ວມຫຼາຍໃນວທິ ກີ ານຮຽນ - ການສອນແບບເລກັ ຈ່ ໂີ ອເອມເີ ລ່ ຍ ນອກຈາກເປັນ ຜູສ້ ະໜບັ ສະໜູນກດິ ຈະກໍາການຮຽນຮູ,້ ຄູ, ຜູປ້ ົກຄອງ ແລະ ເດກັ ຍງັ ເປັນເພ່ ອື ນຮ່ ວມງານໃນການດໍາເນນີ ໂຄງການເພ່ ອື ສາ້ ງປະສບົ ການການຮຽນຮູດ້ ວ້ ຍ. 9. ການນໍາໄປໃຊ້ ການຈດັ ການຮຽນ - ການສອນແບບເລກັ ຈ່ ໂີ ອເອມເີ ລ່ ຍໄດຮ້ ບັ ຄວາມສນົ ໃຈ ແລະ ມກີ ານນາໍ ໄປໃຊ້ ຢ່ າງແພ່ ຫຼາຍ ຂຈໍ້ າໍ ກດັ ທ່ ເີ ປັນຂໍສ້ ງັ ເກດຂອງການສອນແບບເລກັ ຈ່ ໂີ ອເອມເີ ລ່ ຍທ່ ສີ ໍາຄນັ ຄ:ື ໃຊເ້ ວລາໃນການຮຽນ ແຕ່ ລະເລ່ ອື ງດນົ ບນັ ຫາເຊ່ ນັ ດຽວກບັ ການສອນແບບໂຄງການ ເພາະໃຊຫ້ ຼກັ ການດຽວກນັ ເຮດັ ໃຫມ້ ໂີ ອກາດຮຽນ ໄດໜ້ ອ້ ຍເລ່ ອື ງ, ຂອບເຂດການຮຽນຮູແ້ ຄບ, ສາລະການຮຽນຮູທ້ ່ ໄີ ດມ້ ສີ ະເພາະເລ່ ອື ງທ່ ຈີ ະຮຽນເທ່ າົ ນນັ້ ດ່ ງັ ນນັ້ 86 ແປໂດຍ: ອປ ຄາໍ ຜງັ ໄຊຍະວງົ
ເພ່ ອື ໃຫເ້ ດກັ ພດັ ທະນາຮອບດາ້ ນຄູຄວນບູລະນາການຫວົ ຂໍຄ້ ວາມຮູທ້ າງດາ້ ນຄະນດິ ສາດ, ການຂຽນ, ການອ່ ານ ໃນເວລາຈດັ ກດິ ຈະກໍາໃນໂຄງການດວ້ ຍ. ສ່ ງິ ທ່ ດີ ຈິ າກການຮຽນ - ການສອນແບບເລກັ ຈ່ ໂີ ອເອມເີ ລ່ ຍຄ:ື ການຈດັ ກ່ ຸມເດກັ ເປັນກ່ ຸມນອ້ ຍຈະຊ່ ວຍ ເດກັ ໃນການຮຽນຮູສ້ ງັ ຄມົ ຫາຼ ຍຂນື້ ເດກັ ໄດແ້ ລກປ່ ຽນຄວາມຄດິ ເຫນັ ສງັ ເກດການເຮດັ ວຽກຮ່ ວມກນັ ເກດີ ການ ຍອ້ ມຮບັ ເຊ່ ງິ ກນັ ແລະ ກນັ , ສາ້ ງຄວາມອດົ ທນົ ເຊ່ ງິ ຜນົ ທ່ ຕີ າມມາຄກື ານພດັ ທະນາທາງສງັ ຄມົ ຂອງເດກັ . ຂໍສ້ ງັ ເກດທ່ ສີ ໍາຄນັ ອກີ ປະການໜ່ ງຶ ຄກື ານໃຊຜ້ ນົ ງານສລີ ະປະສາ້ ງສນັ ເປັນສ່ ພື າສາຂອງເດກັ ຊ່ ງຶ ຜນົ ງານສີ ລະປະບ່ ໍພຽງແຕ່ ຖ່ າຍຖອດຄວາມຄດິ ຂອງເດກັ ອອກມາເປັນຮູບປະທໍາ ແຕ່ ຍງັ ຊ່ ວຍຂະຫຍາຍຄວາມຄດິ ຂອງ ເດກັ ໃຫກ້ ວ້ ງອອກໄປດວ້ ຍ ເຮດັ ໃຫເ້ ດກັ ຮູຈ້ ກັ ສງັ ເກດສ່ ງິ ຕ່ າງໆ ເບ່ ງິ ຄວາມສໍາພນັ ຂອງສ,ີ ຮູບຮ່ າງ, ຮູບຊງົ , ທດິ ທາງໃນທາງມຕິ ສິ ໍາພນັ ເຂາົ້ ດວ້ ຍກນັ , ໃນເວລາດຽວກນັ ນນັ້ ເດກັ ໄດຝ້ ຶກສາຍຕາ, ການເບ່ ງິ ແລະ ການໃຊກ້ າ້ ມຊີ້ ນອ້ ຍ ເຊ່ ງິ ໃຫເ້ ດກັ ໄດຮ້ ຽນຮູເ້ ອກກະລກັ ຂອງຕນົ ຈາກຜນົ ງານທ່ ໄີ ດລ້ ງົ ມເື ຮດັ ນນັ້ ປະການສໍາຄນັ ເປັນການສາ້ ງ ຄວາມຮກັ ມກັ ຕ່ ໍສລີ ະປະຂອງເດກັ ບນັ ຫາທ່ ຕີ າມມາຄໂື ຮງຮຽນທ່ ຈີ ດັ ການຮຽນ - ການສອນຕາມແບບເລກັ ຈ່ ີ ໂອເອມເີ ລ່ ຍ ຄວນຕອ້ ງມຄີ ທູ ່ ມີ ຄີ ວາມສາມາດສະແດງອອກເຊງີ ສລີ ະປະປະຈກັ ຕາດວ້ ຍ. ສ່ ງິ ສໍາຄນັ ຂອງການນາໍ ເອາົ ການຮຽນ - ການສອນແບບເລກັ ຈ່ ໂີ ອເອມເີ ລ່ ຍໄປໃຊຄ້ :ື ຄວາມພອ້ ມໃຈກນັ ຂອງຜູບ້ ໍລຫິ ານ, ຄ,ູ ຜູປ້ ົກຄອງ ແລະ ຊຸມຊນົ ທ່ ມີ ຸງ້ ໝນັ້ ຕ່ ກໍ ານສະໜບັ ສະໜນູ ແລະ ໃຫໂ້ ອກາດແກ່ ເດກັ ການ ພດັ ທະນາສກັ ກາຍະພາບການຮຽນຮູຄ້ ວບຄ່ ູໄປກບັ ການສາ້ ງຄວາມນຍິ ມົ ຊມົ ຊອບໃນສລີ ະປະ ສໍາລບັ ປະເທດ ໄທຄູອາດນໍາເອາົ ແນວຄດິ ສລີ ະປະມາໃຊສ້ ອນເພ່ ອື ໃຫເ້ ດກັ ສະແດງອອກຕາມວດັ ທະນະທໍາໄທ ກ່ ໍຈະສ່ ງົ ເສມີ ການຮຽນຮູກ້ ານອະນຸລກັ ສລີ ະປະວດັ ທະນະທາໍ ໄທ. 87 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ
ບດົ ທີ 9 ກາຈດັ ການຮຽນ - ການສອນແບບໄຮ/ສະໂຄບ ( High/Scope Approach ) “ ເດກັ ສາມາດສາ້ ງອງົ ປະກອບຄວາມຮໄູ ້ ດຈ້ າກການແກໄ້ ຂບນັ ຫາ ດວ້ ຍການວາງແຜນລງົ ມປື ະຕບິ ດັ ແລະ ທບົ ທວນ ” ການຮຽນ - ການສອນແບບໄຮ/ສະໂຄບ ເປັນແນວຄດິ ການຈດັ ການສກຶ ສາທ່ ພີ ດັ ທະນາຈາກໂຄງການ ເພລີ ີ ພຣສີ ະຄນູ ( Perry Preschool Project ) ເມອື ງຍບິ ຊແີ ລນຕີ ( Ypsilanti ) ລດັ ມຊີ ແີ ລນ ປະເທດ ສະຫະລດັ ອາເມລກິ າ ເມ່ ອື ປີ ຄ.ສ 1960 ໂດຍ ເດວດິ ໄວຄາດ ( David WeiKart ) ແລະ ຄະນະເປັນໂປ ແກມການສກຶ ສາທ່ ມີ ຫີ ຼກັ ສູດ ແລະ ການສອນເນນັ້ ການຮຽນຮູໂ້ ດຍໃຊຫ້ ກຼັ ການສາ້ ງຄວາມຮູ ້ ( constructive process ) ຈາກການກະທໍາທ່ ຕີ ອ້ ງມກີ ານຮ່ ວມກນັ ຄດິ ຮ່ ວມກນັ ເຮດັ ຕາມແຜນທ່ ໄີ ດກ້ ໍານດົ ໄວ້ ເຊ່ ງິ ຕ່ ໍມາໄດມ້ ີ ຜູນ້ ໍາຮູບແບບການສກຶ ສາຂອງໄຮ/ສະໂຄບໄປໃຊຢ້ ່ າງແພ່ ຫຼາຍ ລວມເຖງິ ການນໍາມາໃຊກ້ ບັ ການຮຽນ - ການ ສອນລະດບັ ເດກັ ກ່ ອນໄວຮຽນດວ້ ຍ. 1. ແນວຄດິ ພນື້ ຖານ ການສອນແບບໄຮ/ສະໂຄບ ມພີ ນື້ ຖານແນວຄດິ ມາຈາກທດິ ສະດຂີ ອງພອີ າເຈ່ ( Piaget’s Theory ) ວ່ າດວ້ ຍພດັ ທະນາທາງສະຕປິ ັນຍາ ທ່ ເີ ນນັ້ ການຮຽນຮູດ້ ວ້ ຍການລງົ ມປື ະຕບິ ດັ ທ່ ເີ ດກັ ສາມາດສາ້ ງຄວາມຮໄູ ້ ດ້ ເອງໂດຍໃຊຂ້ ະບວນການສາ້ ງສນັ ການຮຽນຮູ ້ ( Constructive process of learning ) ເດກັ ຈະຮຽນຮູ ້ ຈາກການປະຕບິ ດັ ດວ້ ຍຕນົ ເອງ ການປະເມນີ ຜນົ ງານຢ່ າງມແີ ບບແຜນ ຊ່ ວຍໃຫເ້ ດກັ ເກີດຄວາມຮູຂ້ ນື້ ດວ້ ຍ ພນື້ ຖານຄວາມເຊ່ ອື ວ່ າເດກັ ເປັນຜູຢ້ າກຮູຢ້ າກເຫນັ ເດກັ ສາມາດສາ້ ງຄວາມຮໄູ ້ ດຈ້ າກປະສບົ ການທ່ ມີ ຄີ ວາມໝ າຍເຊ່ ງິ ຈາກແນວຄດິ ນີ້ ໃນການຮຽນເດກັ ສາມາດເລອື ກຮຽນ ເລອື ກປະຕບິ ດັ ດໍາເນນີ ການຮຽນຮູ ້ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ງານດວ້ ຍຕນົ ເອງ. ການຈດັ ການຮຽນ - ການສອນແບບໄຮ/ສະໂຄບເນນັ້ ການຮຽນຮູດ້ ວ້ ຍການລງົ ມປື ະຕບິ ດັ ຕາມຄວາມ ສນົ ໃຈຂອງເດກັ ຕາມສູນການຮຽນຮູຈ້ ະມວີ ດັ ສະດຸອຸປະກອນທ່ ເີ ໝາະສມົ ກບັ ການຮຽນຮູ ້ ແລະ ພດັ ທະນາການ ຕາມໄວ ຈດັ ໄວຢ້ ່ າງເປັນໝວດໝ່ ູ ເດກັ ຈະໄດຮ້ ບັ ການກະຕຸນ້ ຈາກຄູ ໃຫຄ້ ດິ ນາໍ ອຸປະກອນທ່ ຈີ ດັ ໄວມ້ າປະຕບິ ດັ ຫຼື ຫຼນິ້ ດວ້ ຍການວາງແຜນເຮດັ ວຽກ ແລວ້ ດໍາເນນີ ຕາມແຜນໄປຕາມລໍາດບັ ພອ້ ມແກບ້ ນັ ຫາ ແລະ ທບົ ທວນ ຜນົ ງານທ່ ເີ ຮດັ ດວ້ ຍການເຮດັ ວຽກຮ່ ວມກນັ ກບັ ເພ່ ອື ນເປັນກ່ ຸມນອ້ ຍໆ ໂດຍມຄີ ູຄອຍໃຫກ້ ໍາລງັ ໃຈ, ຖາມຄໍາ ຖາມ, ສະໜບັ ສະໜູນໃຫຄ້ ໍາແນະນໍາ ແລະ ເພ່ ມີ ເຕມີ ສ່ ງິ ທ່ ເີ ດກັ ຕອ້ ງຮຽນຮູ ້ ຕາມແຜນທ່ ກີ ໍານດົ ໄວ້ ຈາກການ ສງັ ເກດພດຶ ຕກິ ໍາຂອງຜູຮ້ ຽນ ( Gordon and Browne, 1993 : 56 ) ການສະໜບັ ສະໜູນໃຫເ້ ດກັ ມກີ ານ ຮຽນຮູດ້ ວ້ ຍການລງົ ມປື ະຕບິ ດັ ດວ້ ຍຕນົ ເອງ ຕາມແນວຄດິ ຂອງການຈດັ ການສກຶ ສາແບບໄຮ/ສະໂຄບ ມາຈາກ ຄວາມເຊ່ ອື ພນື້ ຖານດ່ ງັ ນີ້ ( Morrison, 2000 : 128 ) ເດກັ ສາມາດສາ້ ງຄວາມຮໄູ ້ ດຈ້ າກການມສີ ່ ວນຮ່ ວມປະຕບິ ດັ ກບັ ບຸກຄນົ , ກບັ ວດັ ສະດຸອຸປະກອນ, ເຫດ ການ ແລະ ຄວາມຄດິ ເນ່ ອື ງຈາກເປັນຂະບວນການຈງູ ໃຈພາຍໃນ. 88 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ
ໃນຂະນະທ່ ເີ ດກັ ກໍາລງັ ລຽງລໍາດບັ ຄວາມຄດິ ຄວາມສາມາດໃນແຕ່ ລະຂນັ້ ຂະນະປະຕບິ ດັ ຜູໃ້ ຫຍ່ ຈະ ເປັນຜູມ້ ສີ ່ ວນຊ່ ວຍສະໜບັ ສະໜູນພດັ ທະນາການທາງດາ້ ນຮ່ າງກາຍ, ອາລມົ , ສງັ ຄມົ ແລະ ສະຕິ ປັນຍາ. ການສະໜບັ ສະໜູນຂອງຜູໃ້ ຫຍ່ ຕອ້ ງສະໝ່ ໍາສະເໝ,ີ ການຍອມຮບັ ການເລອື ກ, ການຄດິ ແລະ ການ ກະທໍາຂອງເດກັ ເປັນການສາ້ ງຄວາມເຂມັ້ ແຂງໃຫກ້ ບັ ເດກັ , ສາ້ ງໃຫເ້ ດກັ ມຄີ ວາມໝນັ້ ໃຈຕນົ ເອງ, ມີ ຄວາມຮູສ້ ກຶ ຮບັ ຜດິ ຊອບ ແລະ ຮູຈ້ ກັ ການຄວບຄຸມຕນົ ເອງ. ການສງັ ເກດຄວາມສນົ ໃຈ ແລະ ຄວາມຕງັ້ ໃຈຂອງເດກັ ຢ່ າງລະອຽດຖ່ ີຖວ້ ນເປັນຂນັ້ ຕອນທ່ ສີ ໍາຄນັ ສໍາ ລບັ ການເຂາົ້ ໃຈລະດບັ ພດັ ທະນາການຂອງເດກັ ການວາງແຜນ ແລະ ການດໍາເນນີ ການພວົ ພນັ ກບັ ເດກັ ໄດຢ້ ່ າງເໝາສມົ . 2. ການຮຽນ - ການສອນ ຫຼກັ ການຮຽນ - ການສອນແບບໄຮ/ສະໂຄບທ່ ສີ ໍາຄນັ ຄ:ື ການເຮດັ ກດິ ຈະກາໍ ການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ໂດຍ ໃຊຂ້ ນັ້ ຕອນການວາງແຜນ ( Plan ) ການປະຕບິ ດັ ຕາມແຜນ ( Do ) ແລະ ການທບົ ທວນຜນົ ງານ(Review) ໂດຍຜ່ ານການປະຕບິ ດັ ຕວົ ຈງີ ເດກັ ຈະເຊ່ ອື ງໂຍງປະສບົ ການທ່ ໄີ ດຮ້ ບັ ເປັນຮູບປະທໍາດວ້ ຍການຄດິ , ສງັ ເກດ ແລະ ໄຕ່ ຕອງຢ່ າງມລີ ະບບົ ເຊ່ ງິ ໃນຂະນະຮຽນເດກັ ຈະຮຽນຮູກ້ ານແກບ້ ນັ ຫາ ຈາກການລງົ ມປື ະຕບິ ດັ ຢ່ າງມີ ແຜນ ມລີ ໍາດບັ ດວ້ ຍການສາໍ ຜດັ ຈດັ ດວ້ ຍມຂື ອງຕນົ ເອງ ເຊ່ ງິ ເປັນການສາ້ ງພນື້ ຖານຂອງການຢາກຮຽນແຕ່ ເບອື້ ງ ຕນົ້ ການສນົ ທະນາຂະນະເຮດັ ການຄນົ້ ຄວ້ າຕາມແຜນເຮດັ ໃຫເ້ ດກັ ມກີ ານພວົ ພນັ ກບັ ຄນົ ອ່ ນື ມກີ ານແລກປ່ ຽນ ຄວາມຄດິ ແລະ ມກີ ານທບົ ທວນຜນົ ງານຂອງຕນົ ເອງ ເປັນການກະຕຸນ້ ຈດິ ໃຈໃຫເ້ ດກັ ສາ້ ງຄວາມຮູດ້ ວ້ ຍຕນົ ເອງ. ກນົ ໄກການຮຽນຕາມຮູບແບບການຮຽນ - ການສອນແບບໄຮ/ສະໂຄບ ເລ່ ມີ ຈາກການໃຫເ້ ດກັ ເປັນຜູ ້ ເລ່ ມີ ຕນົ້ ກດິ ຈະກໍາດວ້ ຍຕນົ ເອງເລອື ກສ່ ທື ່ ກີ ່ ຽວຂອ້ ງກບັ ເລ່ ອື ງທ່ ຮີ ຽນໃຊກ້ ານລງົ ມປື ະຕບິ ດັ ສໍາຜດັ ສ່ ດື ວ້ ຍມຕື ນົ ເອງໂດຍມຄີ ູເປັນຜູສ້ ະໜບັ ສະໜູນ ແລະ ກະຕຸນ້ ຈດິ ໃຈໃຫເ້ ກດີ ການດາໍ ເນນີ ກດິ ຈະກາໍ ດວ້ ຍການຈດັ ພນື້ ທ່ ຫີ ອ້ ງ ຮຽນໃຫເ້ ໝາະກບັ ການຮຽນຂອງເດກັ ມສີ ່ ອື ຸປະກອນພຽງພໍທ່ ເີ ດກັ ສາມາດເລອື ກໃຊຢ້ ່ າງຫຼາກຫຼາຍ ຂະບວນ ການຮຽນ - ການສອນມລີ ໍາດບັ ການຮຽນດ່ ງັ ນ:ີ້ 1) ຄູຈດັ ກຽມອຸປະກອນໃຫພ້ ອ້ ມສາໍ ລບັ ເດກັ ເລອື ກ ແລະ ຕດັ ສນິ ໃຈໃນສ່ ງິ ທ່ ຕີ ນົ ເອງສນົ ໃຈ 2) ກະຕຸ ນ້ ໃຫເ້ ດັກ ພັດທະນາ ແຜ ນ ແ ລະ ດໍ າ ເນີນກິດຈະກໍາຕາມ ຂະບວນກ ານ 3 ປະກາ ນດ່ ັງນີ້ (Schweinhart, 1987 : 59 – 65, Hohmann and Weikart, 167 – 241) ການວາງແຜນ ( Plan ) ເປັນການກໍານດົ ແນວທາງການປະຕບິ ດັ ຫຼື ການດໍາເນນີ ງານຕາມງານທ່ໄີ ດ້ ຮບັ ມອບໝາຍ ຫຼື ສ່ ງິ ທ່ ສີ ນົ ໃຈດວ້ ຍການສນົ ທະນາຮ່ ວມກນັ ລະຫວ່ າງຄູກບັ ເດກັ ແລະ ເດກັ ກບັ ຄູ ວ່ າຈະ ເຮດັ ຫຍງັ , ເຮດັ ແນວໃດ ການວາງແຜນກດິ ຈະກາໍ ນເີ້ ດກັ ອາດສະແດງດວ້ ຍຮູບ ຫຼື ສນັ ຍາລກັ ປະຈາໍ ຕວົ ເດກັ ຫຼື ບອກໃຫຄ້ ູບນັ ທກຶ ເປັນຂະບວນການທ່ ເີ ດກັ ມໂີ ອກາດເລອື ກ ແລະ ຕດັ ສນິ ໃຈ. ການປະຕບິ ດັ ( Do ) ຄກື ານລງົ ມເື ຮດັ ກດິ ຈະກາໍ ຕາມແຜນທ່ ວີ າງໄວ້ ເປັນສ່ ວນທ່ ເີ ດກັ ໄດຮ້ ່ ວມກນັ ຄດິ , ແກໄ້ ຂບນັ ຫາ, ຕດັ ສນິ ໃຈ ແລະ ເຮດັ ວຽກດວ້ ຍຕນົ ເອງ ຫຼື ຮ່ ວມກບັ ເພ່ ອື ນຢ່ າງເປັນອດິ ສະຫຼະຕາມ ເວລາທ່ ກີ ໍານດົ ໂດຍມຄີ ູເປັນຜູແ້ ນະນາໍ ຊ່ ວຍໃນຈງັ ຫວະເໝາະສມົ ເປັນສ່ ວນທ່ ເີ ດກັ ໄດມ້ ກີ ານພດັ ທະນາ ການເວາົ້ ແລະ ການພວົ ພນັ ທາງສງັ ຄມົ ສູງ. ການທບົ ທວນ ( Review ) ເປັນຊ່ ວງທ່ ໄີ ດວ້ ຽກຕາມຈດຸ ປະສງົ ຊ່ ວງນຈີ້ ະມກີ ານອະພປິ າຍ ແລະ 89 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ
ເລ່ າົ ເຖງິ ຜນົ ງານທ່ ເີ ດກັ ເຮດັ ເພ່ ອື ທບົ ທວນວ່ າຕນົ ເອງ(ເດກັ )ສາມາດປະຕບິ ດັ ຕາມແຜນທ່ ວີ າງໄວຫ້ ຼບື ່ ,ໍ ມກີ ານ ປ່ ຽນແປງຢ່ າງໃດ, ຈດຸ ປະສງົ ຂອງການທບົ ທວນເພ່ ອື ສະທອ້ ນສ່ ງິ ທ່ ີເດກັ ໄດປ້ ະຕບິ ດັ ຊີໃ້ ຫເ້ ຫັນຄວາມ ເຊ່ ອື ມໂຍງລະຫວ່ າງແຜນກບັ ການປະຕບິ ດັ ແລະ ຜນົ ງານທ່ ເີ ຮດັ ລວມເຖງິ ການເລ່ າົ ປະສບົ ການຕ່ າງໆທ່ ໄີ ດ້ ເຮດັ . 3) ຕດິ ຕາມ ແລະ ສະໜບັ ສະໜນູ ໃຫເ້ ດກັ ດໍາເນນີ ງານຕາມແຜນ ແລະ ລະຫວ່ າງກດິ ຈະກາໍ ຄູຕອ້ ງສະໜບັ ສະ ໜນູ ໃຫເ້ ດກັ ໄດມ້ ຄີ ວາມຄດິ ລເິ ລ່ ມີ , ໃຊພ້ າສາສ່ ສື ານ, ສາ້ ງຄວາມຄດິ ສາ້ ງສນັ , ມກີ ານສງັ ເກດ, ມກີ ານຈາໍ ແນກຈນົ ເຖງິ ການພວົ ພນັ ທາງສງັ ຄມົ ປະສບົ ການດ່ ງັ ກ່ າວນຄີ້ ູຕອ້ ງສາ້ ງໃຫເ້ ດກັ ຮຽນຮູຈ້ າກກດິ ຈະກາໍ ທ່ ເີ ຮດັ ແລະ ໃຫຂ້ ະຫຍາຍລວມໄປເຖງິ ການພດັ ທະນາຕາມທກັ ສະ, ຄະນດິ ສາດ ແລະ ຄວາມມກັ ຮກັ ໃນການ ຮຽນ ເພ່ ອື ການເປັນຜູໃ້ ຫຍ່ ທ່ ດີ ໃີ ນອະນາຄດົ . 4) ສະໜບັ ສະໜູນໃຫເ້ ດກັ ດໍາເນນີ ງານໃຫສ້ ໍາເລດັ ໃນແຕ່ ລະວນັ ດວ້ ຍການສງັ ເກດການເຮດັ ວຽກຂອງເດກັ ດວ້ ຍການຈດົ ບນັ ທກຶ ຂໍມ້ ູນຂອງເດກັ ໃນການວາງແຜນ ການເຮດັ ວຽກ ແລະ ການແກໄ້ ຂບນັ ຫາໃນເວລາ ເຮດັ ກດິ ຈະກໍາ. 5) ຢຸດຕກິ ານເຮດັ ວຽກເປັນກດິ ຈະກໍາທ່ ເີ ກດີ ຂນື້ ເມ່ ອື ເດກັ ເຮດັ ຜນົ ງານສໍາເລດັ ເສດັ ສ່ ນິ ແລວ້ ຄູຈະເປັນຜູແ້ ນະ ນາໍ ໃຫເ້ ດກັ ເກບັ ສ່ ງິ ຂອງທ່ ໃີ ຊເ້ ອາົ ໄວບ້ ່ ອນທ່ ຄີ ກູ ໍານດົ ໃຫ້ ແລະ ກວດຜນົ ງານທ່ ເີ ດກັ ເຮດັ ສ່ ວນຜນົ ງານຂອງ ເດກັ ຄຈູ ະເປັນຄນົ ເກບັ ຮກັ ສາໄວໃ້ ນແຟມ້ ສະສມົ ຜນົ ງານຂອງເດກັ . 3. ຫຼກັ ການສອນ ການຮຽນ - ການສອນແບບໄຮ/ສະໂຄບເປັນການສາ້ ງອງົ ປະກອບຄວາມຮູຈ້ າກການທ່ ເີ ດກັ ໄດລ້ ງົ ມື ປະຕບິ ດັ ກບັ ອຸປະກອນ ຫຼື ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມເຊ່ ງິ ເປັນປະສບົ ການໂດຍໃຊຫ້ ຼກັ ປະຕບິ ດັ 3 ປະການຄ:ື - ການວາງແຜນ ( Plan ) - ການປະຕບິ ດັ ( Do ) - ການທບົ ທວນ ( Review ) ແລວ້ ເຮດັ ໃຫເ້ ກດີ ການຮຽນຮູເ້ ນ່ ອື ງຈາກການໄດຄ້ ດິ ແກໄ້ ຂບນັ ຫາ ແລະ ທບົ ທວນ ຫຼກັ ການຮຽນ - ການສອນທ່ ສີ າໍ ຄນັ ຄ:ື 1. ເດກັ ຮຽນຮູດ້ ວ້ ຍການລງົ ມປື ະຕບິ ດັ ດວ້ ຍຕນົ ເອງໂດຍໃຊຂ້ ະບວນການວາງແຜນ ລງົ ມປື ະຕບິ ດັ ແລະ ທບົ ທວນຜນົ ງານຂອງຕນົ ເອງໂດຍມຄີ ູສງັ ເກດໃຫຄ້ ໍາປຶກສາ ແລະ ແນະນາໍ . 2. ການໃຊເ້ ວລາດໍາເນນີ ກດິ ຈະກາໍ ອາດມຊີ ່ ວງຍາວກວ່ າກດິ ຈະກໍາປົກກະຕເິ ຊ່ ນັ : ດນົ ກວ່ າ 60 ນາທີ ຫຼື ຕອ້ ງ ມຊີ ່ ວງຕ່ ລໍ ະຫວ່ າງກດິ ຈະກໍາປະຈາໍ ວນັ ກ່ໄໍ ດເ້ ຊ່ ນັ : ເດກັ ອາດພກັ ຮບັ ປະທານອາຫານຫວ່ າງກ່ ອນແລວ້ ກບັ ມາ ເຮດັ ວຽກອນັ ເກ່ າົ . 3. ສູນ ຫຼື ມູມການຮຽນຮູຕ້ ອ້ ງມອີ ຸປະກອນພອ້ ມທ່ ຈີ ະໃຊ,້ ມຄີ ວາມຫຼາກຫຼາຍ, ມຄີ ວາມໝາຍສະແດງອອກ, ມກີ ານຈດັ ວາງຊດັ ເຈນງ່າຍສໍາລບັ ເດກັ ໃນການຕດັ ສນິ ໃຈເລອື ກໃຊ້ ແລະ ເກບັ ມຽ້ ນເວລາປະຕບິ ດັ ກດິ ຈະກໍາ ສາໍ ເລດັ . 4. ຄູ ແລະ ຜູປ້ ົກຄອງມໜີ າ້ ທ່ ສີ ະໜບັ ສະໜນູ ການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ດວ້ ຍການສະໜບັ ສະໜນູ ອຸປະກອນ, ການ ໃຫຄ້ າໍ ແນະນາໍ ປຶກສາ, ໃຫຄ້ ວາມສນົ ໃຈໃນຄວາມສາມາດຂອງເດກັ ແລະ ຜນົ ງານເດກັ . 5. ເດກັ ໄດຮ້ ຽນຮູຮ້ ່ ວມກນັ ເປັນກ່ ຸມນອ້ ຍຄູ 1 ຄນົ ຕ່ ໍເດກັ 5 - 6 ຄນົ ຫຼື ກ່ ຸມໃຫຍ່ ຄູ 1 ຄນົ ຕ່ ໍເດກັ 25 ຄນົ . 90 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ
ການທ່ ເີ ດກັ ໄດລ້ ງົ ມເື ຮດັ ວຽກ ຫຼື ກດິ ຈະກໍາດວ້ ຍຄວາມສນົ ໃຈຈະເຮດັ ໃຫເ້ ດກັ ສະໜຸກກບັ ການເຮດວຽກ ການປະຕບິ ດັ ຕາມຂນັ້ ຕອນຢ່ າງເປັນລະບບົ ເຮດັ ໃຫເ້ ດກັ ໄດຝ້ ຶກຝົນປັນຍາ, ຝຶກຄວາມມລີ ະບຽບ, ຝຶກການ ຕດິ ຕາມຢ່ າງມຄີ ວາມໝາຍ ຜນົ ງານທ່ ເີ ກດີ ຂນື້ ນບັ ເປັນຄວາມສໍາເລດັ ຂອງເດກັ ໃນການໄດລ້ ງົ ມເື ຮດັ ກດິ ຈະ ກໍາກບັ ໝ່ ເູ ພ່ ອື ນຢ່ າງມຄີ ວາມສຸກ. 4. ຫຼກັ ການສໍາຄນັ ຂອງການສອນແບບໄຮ/ສະໂຄບ ສ່ ງິ ທ່ ຄີ ຕູ ອ້ ງປະຕບິ ດັ ໃນຂນັ້ ຕອນໃນການວາງແຜນປະຕບິ ດັ ແລະ ການທບົ ທວນມດີ ່ ງັ ນີ້ ( Hohmann and Weikart, 1995 ): 1. ຄູກຽມອຸ ປະກອນແຕ່ ລະກດິ ຈະກໍາຕາມໂຕະມູມພນື້ ຫອ້ ງຢ່ າງຫຼາກຫຼາຍ ເພ່ ອື ໃຫເ້ ດກັ ເລອື ກຕາມ ຄວາມເຂາົ້ ໃຈ. 2. ໃຫເ້ ດກັ ນງັ ຮ່ ວມກນັ ໃນທ່ ທີ ່ ຄີ ູກໍານດົ ໃຫ້ ສ່ ວນຄຕູ ອ້ ງຈດັ ບໍລເິ ວນໄວສ້ ໍາລບັ ໃຫເ້ ດກັ ຮູວ້ ່ າເປັນສ່ ວນທ່ ກີ ໍາ ນດົ ກດິ ຈະກາໍ ໄດ.້ 3. ການເລ່ ມີ ກດິ ຈະກໍາໃໝ່ ທຸກຄງັ້ ຄຄູ ວນນາໍ ອຸປະກອນທງັ ໝດົ ໃຫເ້ ດກັ ເບ່ ງິ ແລະ ໃຫແ້ ຕ່ ລະຄນົ ວາງແຜນ ເຮດັ ກດິ ຈະກາໍ ດວ້ ຍຕນົ ເອງ. 4. ໃຫເ້ ດກັ ວາງແຜນເລອື ກກດິ ຈະກໍາຕາມຄວາມສນົ ໃຈຂອງຕນົ ເອງ ແລະ ວາງແຜນກບັ ເພ່ ອື ນ. 5. ໃຫເ້ ດກັ ປະຕບິ ດັ ກດິ ຈະກໍາຕາມແຜນທ່ ວີ າງໄວທ້ ງັ ເປັນລາຍບຸກຄນົ ຫຼື ປະຕບິ ດັ ຮ່ ວມກນັ ກບັ ກ່ ຸມ. 6. ຄຈູ ດົ ບນັ ທກຶ ການວາງແຜນຂອງເດກັ ໃນວນັ ນນັ້ ເພ່ ອື ການຕດິ ຕາມເດກັ ແລະ ການກະຕຸນ້ ການຮຽນຮູ ້ ຂອງເດກັ . 7. ໃຫເ້ ດກັ ເກບັ ອຸປະກອນເຂາົ້ ທ່ ໃີ ຫຮ້ ຽບຮອ້ ຍຫຼງັ ຈາກເຮດັ ກດິ ຈະກໍາສາໍ ເລດັ ທຸກຄງັ້ . 8. ໃຫເ້ ດກັ ອອກມາເລ່ າົ ຜນົ ງານໃຫໝ້ ່ ເູ ພ່ ອື ນ ແລະ ຄຟູ ັງເມ່ ອື ສໍາເລດັ ກດິ ຈະກາໍ . 9. ໃຫເ້ ດກັ ໃນແຕ່ ລະກ່ ຸມຊກັ ຖາມໝ່ ເູ ພ່ ອື ນເມ່ ອື ເວລາບ່ ໍເຂາົ້ ໃຈ ຫຼື ສນົ ໃຈ. 10. ຄູຕອ້ ງບອກຊ່ ວງເວລາການເຮດັ ກດິ ຈະກໍາໃຫກ້ ບັ ເດກັ ຢ່ າງຊດັ ເຈນເຊ່ ນັ : ໃຊສ້ ນັ ຍາລກັ ບອກເວລາເມ່ ອື ໝດົ ເວລາ ເພ່ ອື ເດກັ ຈະໄດຕ້ ຽມຕວົ ແລະ ຊ່ ວຍກນັ ເກບັ ມຽ້ ນອຸປະກອນ. 5. ວທິ ຈີ ດັ ການຮຽນ - ການສອນ ການຮຽນ - ການສອນແບບໄຮ/ສະໂຄບເນນັ້ ການຮຽນຮູດ້ ວ້ ຍການລງົ ມປື ະຕບິ ດັ ຂອງເດກັ ນບັ ແຕ່ ເລອື ກເລ່ ອື ງ ທ່ ສີ ນົ ໃຈແລວ້ ວາງແຜນ, ລງົ ມປື ະຕບິ ດັ ຕາມແຜນ ແລະ ທບົ ທວນ ໂດຍຄມູ ຂີ ນັ້ ຕອນຂອງການສອນດ່ ງັ ນ:ີ້ 1) ການກຽມ ດ່ ງັ ກ່ າວມາແລວ້ ວ່ າພນື້ ທ່ ີ ແລະ ສ່ ອື ຸປະກອນມຄີ ວາມໝາຍກບັ ການຮຽນແບບໄຮ/ສະໂຄບ ເນ່ ອື ງຈາກ ເປັນການຮຽນເປັນກ່ ຸມ, ມກີ ດິ ຈະກໍາ ແລະ ຕອ້ ງໃຊສ້ ່ ອື ຸປະກອນໃນການຄດິ ແລະ ດາໍ ເນນີ ກດິ ຈະກໍາ ການຮຽນ ຮູ ້ ແລະ ແກໄ້ ຂບນັ ຫາ ຄຕູ ອ້ ງຕຽມການໃຫພ້ ອ້ ມໂດຍສະເພາະສ່ ຕື ອ້ ງມຄີ ວາມຫາຼ ກຫຼາຍສາມາດໃຫປ້ ະສບົ ການ ສໍາຄນັ ຕາມຈດຸ ປະສງົ ຂອງການຮຽນ - ການສອນ ຫອ້ ງຮຽນມພີ ນື້ ທ່ ພີ ໍທ່ ຈີ ະເຮດັ ໃຫເ້ ດກັ ໄດເ້ ຮດັ ກດິ ຈະກໍາຢ່ າງ ຄ່ ອງແຄວ້ ໃນບາງກດິ ຈະກໍາຄູອາດຕຽມວດັ ສະດຸອຸປະກອນສໍາລບັ ເຮດັ ກດິ ຈະກຕໍ າມໂຕະ ຫຼື ມູມຫອ້ ງໄວແ້ ລວ້ ໃຫກ້ ່ ຸມເດກັ ນ່ ງັ ຮ່ ວມກ່ ຸມຕາມທ່ ກີ າໍ ນດົ ໄວ.້ 2) ການດໍາເນນີ ການສອນ 91 ແປໂດຍ: ອປ ຄາໍ ຜງັ ໄຊຍະວງົ
- ຂນັ້ ນາໍ ຄູກຽມເດກັ ເຂາົ້ ສ່ ູເວລາການຮຽນດວ້ ຍກດິ ຈະກໍາທ່ ເີ ຊ່ ອື ມໂຍງສ່ ູການຄດິ ເຮດັ ກດິ ຈະກາໍ ການຮຽນ ດວ້ ຍຕວົ ຂອງເດກັ ເອງ ຄູນາໍ ເດກັ ໄປສ່ ູການຄດິ ຫາຫວົ ຂໍເ້ ລ່ ອື ງທ່ ຕີ ອ້ ງການຮຽນດວ້ ຍການສນົ ທະນາ, ອະທບິ າຍເພ່ ອື ສະເໜເີ ລ່ ອື ງທ່ ຕີ ອ້ ງການຮຽນ ດວ້ ຍການໃຫເ້ ດກັ ຊ່ ວຍກນັ ຄດິ ເລອື ກ ແລະ ຕດັ ສນິ ໃຈທ່ ີ ຈະເຮດັ ກດິ ຈະກໍາການຮຽນຮູເ້ ລ່ ອື ງໃດເລ່ ອື ງໜ່ ງຶ ຕາມຄວາມສນົ ໃຈຈອງເດກັ ຕວົ ຢ່ າງເຊ່ ນັ : ຄສູ ນົ ທະນາ ກບັ ເດກັ ວ່ າ “ ມນື້ ຄີ້ ູໄດເ້ ຈຍ້ ງາມໆມາຫຼາຍໆ ເຮາົ ຈະເອາົ ເອາົ ມາເຮດັ ຫຍງັ ດີ ” ການສນົ ທະນານຈີ້ ະເປັນ ຈດຸ ເລ່ ມີ ຕນົ້ ຂອງການຄດິ ຂອງເດກັ ທ່ ຈີ ະເຂາົ້ ສ່ ູການຮຽນ. - ຂນັ້ ສອນ ເປັນຂນັ້ ທ່ ຄີ ູນໍາເດກັ ໄປສ່ ູການວາງແຜນ ( Plan ) ການລງົ ມປື ະຕບິ ດັ ຕາມແຜນ ( Do ) ແລະ ການທບົ ທວນ ( Review ) ດ່ ງັ ນ:ີ້ ຂນັ້ ດໍາເນນີ ການວາງແຜນ ( Plan ) ເມ່ ອື ເດກັ ເລ່ ອື ງທ່ ຈີ ະຮຽນແລວ້ ຄໃູ ຫເ້ ດກັ ແຕ່ ລະກ່ ຸມຮ່ ວມກນັ ຄດິ ວ່ າເຮດັ ແນວໃດຈ່ ງຶ ຈະເຮດັ ສ່ ງິ ທ່ ເີ ວາົ້ ໄດ້ ຫຼື ເຮດັ ສ່ ງິ ທ່ ເີ ປັນຄໍາຕອບໄດ້ ຕວົ ຢ່ າງເຊ່ ນັ : ເດກັ ບອກວ່ າຈະໄຊ້ ເຈຍ້ ສີເຮດັ ວີ ເດກັ ຕອ້ ງຄດິ ຕ່ ໍວ່ າຈະເຮັດວີແບບໃດໃນການຄດິ ນີບ້ າງຄັງ້ ຄູອາດໃຫເ້ ດກັ ໄປຄນົ້ ຫາ ອຸປະກອນເອງເພ່ ມີ ເຕມີ ຫຼື ຄູເສມີ ອຸປະກອນໃຫເ້ ພ່ ອື ໃຫເ້ ດກັ ຄດິ ເຮດັ ຕາມແຜນວຽກລະຫວ່ າງການ ວາງແຜນຄຈູ ະກະຕຸນ້ ດວ້ ຍຄໍາຖາມໃຫເ້ ດກັ ວາງແຜນດວ້ ຍການແຕມ້ ຮູບສະແດງ ຫຼື ເຮດັ ສນັ ຍາລກັ ຫຼື ບອກຄູແລວ້ ຄູບນັ ທກຶ ໄວດ້ ວ້ ຍຮູບ ຫຼື ສນັ ຍາລກັ ປະຈາໍ ຕວົ ເດກັ ເດກັ ອ່ ອນພຽງແຕ່ ບອກຄູວ່ າເຂາົ ຈະ ເຮດັ ຫຍງັ ກ່ ໍໃຫນ້ ບັ ໄດວ້ ່ າເດກັ ມແີ ຜນແລວ້ ຂນັ້ ນເີ້ ປັນຂນັ້ ຂອງການຄດິ ແລະ ຕດັ ສນິ ໃຈຂອງເດກັ . ຂນັ້ ປະຕບິ ດັ ຕາມແຜນ ໃນກໍລະນທີ ່ ເີ ດກັ ວາງແຜນໂດຍຍງັ ມອີ ຸປະກອນ ຂນັ້ ປະຕບິ ດັ ການຕາມແຜນ ຂອງເດກັ ຈະເລ່ ມີ ຈາກການຄນົ້ ຫາອຸປະກອນເພ່ ອື ໃຊຕ້ າມແຜນ ຄູສງັ ເກດການເຮດັ ວຽກຂອງເດກັ ແຕ່ ລະກ່ ຸມ ບນັ ທກຶ ພດຶ ຕກິ ໍາເດກັ ໃຫຄ້ ໍາແນະນາໍ ຊ່ ວຍເຫຼອື ເດກັ ຫຼື ຮ່ ວມສະແດງຄວາມຄດິ ເຫນັ ກບັ ກ່ ຸມ ສະໜບັ ສະໜຸນໃຫເ້ ດກັ ດໍາເນນີ ກດິ ຈະກໍາຕາມແຜນດວ້ ຍຕນົ ເອງ ຫຼື ກ່ ຸມຢ່ າງອດິ ສະຫຼະຕາມເວລາທ່ ີ ກໍານດົ ຫາກມບີ ນັ ຫາລະຫວ່ າງປະຕບິ ດັ ເດກັ ອາດປັບແຜນໄດຖ້ າ້ ມເີ ຫດຜນົ ຂນັ້ ນເີ້ ປັນຂນັ້ ຂອງການ ປະຕບິ ດັ ຕາມທ່ ເີ ດກັ ຕງັ້ ໃຈ, ໄດຄ້ ດິ , ໄດແ້ ກບ້ ນັ ຫາ ແລະ ມກີ ານພວົ ພນັ ກນັ ໃນກ່ ຸມ ຖາ້ ວຽກສໍາເລດັ ແລວ້ ເດກັ ອາດວາງແຜນສໍາ ລບັ ເຮດັ ສ່ ງິ ອ່ ນື ຕ່ ໄໍ ປໄດ.້ ສ່ ງິ ທ່ ຄີ ູປະຕບິ ດັ ໃນລະຫວ່ າງການດາໍ ເນນີ ກດິ ຈະກາໍ ຄຈູ ະເປັນຜູສ້ ງັ ເກດ ແລະ ສະໜບັ ສະໜນູ ໃຫກ້ ານດໍາເນນີ ກດິ ຈະກໍາຂອງເດກັ ເປັນໄປຢ່ າງຄ່ ອງແຄວ້ ຄູຕອ້ ງເປັນຜູກ້ ະຕຸນ້ ໃນການເລອື ກສ່ ຂື ອງ ເດກັ ການສາໍ ຫຼວດ ແລະ ການສນົ ທະນາແລກປ່ ຽນຄວາມຄດິ ພາຍໃນກ່ ຸມ ນອກຈາກນສີ້ ່ ງິ ທ່ ຄີ ູປະຕບິ ດັ ໄດແ້ ກ່ : + ຄູຈດົ ບນັ ທກຶ ການວາງແຜນຂອງເດກັ + ຄູຕອ້ ງເຕອື ນເດກັ ເມ່ ອື ຈະໝດົ ເວລາ + ເມ່ ອື ເດກັ ປະຕບິ ດັ ວຽກສໍາເລດັ ແລວ້ ຄູຊກັ ຊວນໃຫເ້ ດກັ ທໍາຄວາມສະອາດ ແລະ ເກບັ ມຽ້ ນ ອຸປະກອນມຽ້ ນໄວບ້ ່ ອນທ່ ຄີ ູກາໍ ນດົ ໃຫຮ້ ຽບຮອ້ ຍ. ຂນັ້ ທບົ ທວນ ເມ່ ອື ເດກັ ເຮດັ ຜນົ ງານສາໍ ເລດັ ເປັນທ່ ຮີ ຽບຮອ້ ຍແລວ້ ກ່ ອນທ່ ຈີ ະມກີ ານທບົ ທວນແຜນ 92 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ
ການເຮດັ ວຽກ ແລະ ຜນົ ງານທ່ ເີ ກດີ ຂນື້ ວ່ າການເຮດັ ວຽກງານຕາມແຜນມບີ ນັ ຫາຫຍງັ ແດ່ , ແກໄ້ ຂແນວໃດ, ໃຜຊ່ ວຍຫຍງັ ແດ່ ຈ່ ງຶ ເຮດັ ສໍາເລດັ ດ່ ງັ ນນັ້ ເພ່ ອື ເປັນການສະທອ້ ນຄນື ປະສບົ ການຂອງເດກັ ຈາກການເຮດັ ວຽກຕາມແຜນ ແລະ ເຮດັ ວຽກຮ່ ວມກນັ ກບັ ໝ່ ເູ ພ່ ອື ນ ການສນົ ທະນາ ແລະ ອະພປິ າຍກບັ ຄເູ ປັນການກວດ ສອບປຽບທຽບທບົ ທວນຜນົ ງານທ່ ີເຮດັ ຄູຕອ້ ງໃຫໂ້ ອກາດເດັກໃນການເວົາ້ ອະທບິ າຍສ່ ງິ ທ່ ີເດກັ ເຮດັ , ບນັ ຫາ ແລະ ວທິ ແີ ກໄ້ ຂຂອງເດກັ ເພ່ ອື ສາ້ ງການຮຽນຮູ ້ ແລະ ຄວາມໝນັ້ ໃຈໃຫກ້ ບັ ເດກັ ຈາກການປະຕບິ ດັ ຕວົ ຈງິ ກ່ ອນຈບົ ກດິ ຈະກໍາແຕ່ ລະຄງັ້ ຄູຕອ້ ງໃຫເ້ ດກັ ສະຫຸບຼ ຜນົ ຂອງການຮຽນຮູຈ້ າກຜນົ ງານຂອງເດກັ ດວ້ ຍ ການໃຫອ້ ອກມາເລ່ າົ ໃຫເ້ ພ່ ອື ນຟັງ ແລະ ເປີດໂອກາດໃຫເ້ ພ່ ອື ນຊກັ ຖາມໄດ.້ 6. ການປະເມນີ ຜນົ ການປະເມນີ ຜນົ ການຮຽນ - ການສອນຂອງຄຢູ ່ ູທ່ ກີ ານສງັ ເກດປະກອບການບນັ ທກຶ ການຮຽນຮູຂ້ ອງຜູ ້ ຮຽນໃນເວລາດຽວກນັ ຂມໍ້ ູນທ່ໄີ ດມ້ າຈາກການສງັ ເກດ ແລະ ບນັ ທກຶ ຂອງຄູຈະໃຊເ້ ປັນການປະເມນີ ການຮຽນຮູ ້ ຂອງເດກັ ໄດ້ ນອກຈາກນຍີ້ ງັ ມເີ ຄ່ ອື ງປະເມນີ ຄຸນນະພາບການສກຶ ສາເຊ່ ງິ ເອນີ້ ວ່ າ High / ScopeProgram Quality Assessment ແລະ ແບບບນັ ທກຶ ການສງັ ເກດສະເພາະປະສບົ ການສໍາຄນັ ໄດແ້ ກ່ ການຄດິ ລເິ ລ່ ມີ , ການສາ້ ງສນັ , ການສະແດງອອກ, ການພວົ ພນັ ທາງສງັ ຄມົ , ດນົ ຕີ ແລະ ການເຄ່ ອື ນໄຫວທາງດາ້ ນພາສາ ແລະ ການຮຽນຮູຕ້ ວົ ໜງັ ສື ແລະ ຄະນດິ ສາດ ປະກອບດວ້ ຍ 36 ຫວົ ຂໍ້ ເປັນແບບມາດຕະຖານປະເມນີ ຄ່ າ 5 ລະດບັ ແບບບນັ ທກຶ ນເີ້ ອນີ້ ວ່ າ High / Scope Child Observa – tional record [ COR ]. 7. ການຈດັ ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມການຮຽນຮູ ້ ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມການຮຽນຮູເ້ ປັນສ່ ງິ ສາໍ ຄນັ ສໍາລບັ ການສອນແບບໄຮ/ສະໂຄບ ໂດຍສະເພາະອຸປະກອນທ່ ີ ຄູນໍາມາສອນໃນຊນັ້ ຮຽນ ເປັນຈດຸ ກໍາເນນີ ການຄດິ ວາງແຜນເພ່ ອື ການຮຽນຮູ ້ ນອກຈາກນສີ້ ່ ວນປະກອບທ່ ສີ ໍາ ຄນັ ຂອງສູນ ຫຼື ມູມການຮຽນຮູຕ້ ອ້ ງປະກອບດວ້ ຍພນື້ ທ່ ,ີ ວດັ ສະດຸອຸປະກອນອ່ ນື ໆ ແລະ ການຈດັ ເກບັ ທ່ ງີ ່າຍຕ່ ໍ ການຈບັ ໃຊ້ ແລະ ເກບັ ມຽ້ ນ. ພນື້ ທ່ ີ ເນ່ ອື ງຈາກການຮຽນ - ການສອນໄຮ/ສະໂຄບ ເປັນການຮຽນ - ການສອນທ່ ເີ ນນັ້ ການຮຽນແບບ ຮ່ ວມມປື ະຕບິ ດັ , ເຮດັ ກດິ ຈະກໍາເປັນກ່ ຸມ ດ່ ງັ ນນັ້ ຫອ້ ງຮຽນຕອ້ ງມພີ ນື້ ທ່ ສີ ໍາລບັ ກ່ ຸມການເຮດັ ວຽກ ຖາ້ ເປັນສູນ ການຮຽນຮູກ້ ່ ຕໍ ອ້ ງມພີ ນື້ ທ່ ສີ າໍ ລບັ ເຮດັ ກດິ ຈະກໍາເຊ່ ນັ ກນັ . ວດັ ສະດຸອຸປະກອນ ຈດຸ ມຸງ້ ໝາຍຂອງອຸປະກອນສໍາລບັ ເດກັ ໃນການຮຽນຮູແ້ ບບໄຮ/ສະໂຄບຄກື ານໃຊ້ ເປັນສ່ ກື ານຮຽນເພ່ ອື ພດັ ທະນາປະສບົ ການລກັ 8ກ່ ຸມໄດແ້ ກ່ : ການພວົ ພນັ ທາງດາ້ ນສງັ ຄມົ ແລະ ການເລ່ ມີ ຮຽນ ພາສາ, ການສາ້ ງສນັ , ດນົ ຕ,ີ ການເຄ່ ອື ນໄຫວ, ການຈາໍ ແນກ, ການຈດັ ລໍາດບັ , ຈາໍ ນວນ, ຄວາມໄວ ແລະ ເວລາ ສ່ ວນຂອງຫອ້ ງຮຽນມຄີ ວາມສໍາຄນັ ກບັ ການຮຽນຫຼາຍ ເພາະເຊ່ ອື ວ່ າຫາກຄູຈດັ ສ່ ກື ານຮຽນ - ການສອນ ແລະ ອຸປະກອນພອ້ ມຈະຊ່ ວຍໃຫເ້ ດກັ ໄດຮ້ ຽນຮູ ້ ແລະ ພດັ ທະນາແຜນການເຮດັ ວຽກ ແລະ ດໍາເນນີ ການຕາມແຜນ ໄດເ້ ປັນຢ່ າງດີ ຫອ້ ງຮຽນຄວນມຄີ ວາມພອ້ ມຂອງມູມຕ່ າງໆທ່ ເີ ປີດໂອກາດໃຫເ້ ດກັ ໄດເ້ ລອື ກຮຽນ ມູມສໍາຄນັ ທ່ ຄີ ວນ ມໄີ ດແ້ ກ່ : ມູມສລິ ະປະ, ມມູ ໜງັ ສ,ື ມູມບາ້ ນ, ມູມວທິ ະຍາສາດ, ມູມບອັ ກເປັນຕນົ້ ໂຮງຮຽນຄວນມສີ ູນການ ຮຽນຮູທ້ ່ ພີ ອ້ ມສໍາລບັ ເດກັ ໄດຮ້ ຽນຮູຮ້ ່ ວມກນັ ດວ້ ຍ ໃນເວລາດຽວກນັ ແຕ່ ລະສູນ ຫຼື ມູມການຮຽນຮູຕ້ ອ້ ງມີ ອຸປະກອນຫຼາຍພໍທ່ ຈີ ະຄນົ້ ຫາເພ່ ອື ການຮຽນຮໄູ ້ ດ້ ຕວົ ຢ່ າງເຊ່ ນັ : ສູນການຮຽນໃນບາ້ ນ ຕອ້ ງມອີ ຸປະກອນກ່ ຽວ 93 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ
ກບັ ວຽກຢາ້ ວວຽກເຮອື ນ ນອກຈາກເດກັ ຈະໄດຮ້ ຽນຮູຊ້ ່ ສື ່ ງິ ຂອງແລວ້ ຕອ້ ງສາມາດຮຽນຮູເ້ ລ່ ອື ງຈບັ ຄ່ ູກວດສອບ ລກັ ສະນະ ຫຼື ທດົ ລອງໃຊ້ ຕາມແຜນທ່ ເີ ດກັ ໄດກ້ າໍ ນດົ ດວ້ ຍ ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມທາງການຮຽນທ່ ຈີ າໍ ເປັນຕອ້ ງມຄີ ວາມ ຫຼາກຫຼາຍຂອງອຸປະກອນ ແລະ ຂໍມ້ ູນນນັ້ ຈດຸ ປະສງົ ເພ່ ອື ໃຫເ້ ດກັ ຮຽນຮູເ້ ລ່ ອື ງຈາໍ ແນກໝວດໝ່ ູ, ລຽງລໍາດບັ , ກວດສອບການພວົ ພນັ ເປັນປະສບົ ການທ່ ສີ ໍາຄນັ ທ່ ເີ ດກັ ຕອ້ ງຮຽນຮູ.້ ການຈດັ ເກບັ ການຈດັ ເກບັ ເປັນສ່ ວນໜ່ ງຶ ຂອງການຮຽນຮູກ້ ່ ຽວກບັ ການຄນົ້ ຫາ-ໃຊ-້ ເກບັ ຄນື ເປັນການ ສ່ ງົ ເສມີ ການຮຽນຮູໃ້ ຫເ້ ດກັ ໄດຝ້ ຶການສງັ ເກດ, ປຽບທຽບ, ຈດັ ກ່ ຸມ, ຮບັ ຜດິ ຊອບ ແລະ ຊ່ ວຍເຫຼອື ເຊ່ ງິ ນບັ ເປັນ ການຮຽນຮູທ້ າງສງັ ຄມົ ທ່ ດີ (ີ ພດັ ຊະລີ ຜນົ ໂຍທນິ ແລະ ຄະນະ, 2543: 23) ການຈດັ ວາງສ່ ງິ ຂອງຕ່ າງໆໃນຊນັ້ ວາງເຄ່ ອື ງໃນຕູ ້ ຄູຈະຕອ້ ງຈດັ ເປັນໝ່ ູເປັນກ່ ຸມ ມເີ ຄ່ ອື ງໝາຍສະແດງກ່ ຸມ ຫຼື ຊຸດອຸປະກອນທ່ ເີ ດກັ ສາມາດຮຽນຮູ ້ ໄດ,້ ຂະໜາດຊນັ້ ວາງເຄ່ ອື ງຄວນຢ່ ູໃນລະດບັ ສາຍຕາເດກັ ທ່ ສີ າມາດເຫນັ ໄດຊ້ ດັ ເຈນຈະແຈງ້ ແລະ ຄວາມສູງຢ່ ູ ໃນລະດບັ ທ່ ຍີ ບິ ຈບັ ໄດໂ້ ດຍສະດວກ ບ່ ໍເປັນອນັ ຕະລາຍກບັ ເດກັ ທ່ ສີ ໍາຄນັ ປະລມິ ານເຄ່ ອື ງຂອງທ່ ນີ າໍ ມາວາງຕອ້ ງ ມຫີ ຼາຍພໍສໍາລັບເດກັ ທ່ ີຈະເລືອກໃຊ້ ແລະ ຕດັ ສິນໃຈນໍາໄປປະຕິບດັ ກດິ ຈະກໍາການຮຽນຮູຢ້ ່ າງທ່ ີຕົນເອງ ຕອ້ ງການຢາກຫຼນິ້ . 8. ບດົ ບາດຂອງຄູ ຈດຸ ປະສງົ ສາໍ ຄນັ ຂອງການຮຽນ - ການສອນແບບໄຮ/ສະໂຄບ ມຈີ ດຸ ມຸງ້ ໝາຍເນນັ້ ການພດັ ທະນາທກັ ສະ ຢ່ າງຫຼາກຫຼາຍເຊ່ ນັ : ການແກໄ້ ຂບນັ ຫາ, ມະນຸດສໍາພນັ ແລະ ທກັ ສະການສ່ ສື ານທ່ ີຈາໍ ເປັນສໍາລບັ ການດໍາລງົ ຊວີ ດິ ໂດຍສອດຄ່ ອງກບັ ການປ່ ຽນແປງຂອງສງັ ຄມົ ທ່ ລີ ວດເລວ ການຈດັ ການຮຽນ - ການສອນຈ່ ງິ ເນນັ້ ການຈດັ ອຸປະກອນ ແລະ ເວລາໃຫແ້ ກ່ ເດກັ ໃນການດາໍ ເນນີ ກດິ ຈະກໍາການຮຽນຮູຕ້ າມຄວາມສນົ ໃຈຢ່ າງອດິ ສະຫະຼ ໂດຍມີ ຄູເປັນຜູອ້ ໍານວຍຄວາມສະດວກໃນການຮຽນຮູ,້ ໃຫຄ້ ໍາແນະນາໍ ແນວທາງເພ່ ອື ໃຫວ້ ຽກງານເປັນໄປຕາມລໍາດບັ ແລະ ວດັ ຖຸປະສງົ ທ່ ເີ ດກັ ຕອ້ ງການ ຄູທ່ ໃີ ຊກ້ ານຮຽນ - ການສອນແບບໄຮ/ສະໂຄບຕອ້ ງຄໍານງຶ ເຖງິ ບດົ ບາດຂອງການສອນຢ່ າງເຂາົ້ ໃຈເດກັ ໂດຍເນນັ້ ໃຫເ້ ດກັ ເປັນຜູຄ້ ດິ , ປະຄບິ ດັ ແລະ ທບົ ທວນຜນົ ງານຂອງຕນົ ເອງຢ່ າງອດິ ສະຫຼະ ໂດຍຄູເຮດັ ໜາ້ ທ່ ີ ຕາມບດົ ບາດດ່ ງັ ນ:ີ້ 1) ຄເູ ປັນຜູອ້ ໍານວຍຄວາມສະດວກ ຈດັ ຕຽມອຸປະກອນ ແລະ ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມທ່ ຈີ ະສະໜບັ ສະໜນູ ໃຫເ້ ດກັ ເລ່ ມີ ຕນົ້ ກດິ ຈະກໍາດວ້ ຍຕນົ ເອງ ແລະ ດາໍ ເນນີ ກດິ ຈະກາໍ ດວ້ ຍຕນົ ເອງຢ່ າງອດິ ສະຫຼະ ໃນກໍລະນທີ ່ ເີ ດກັ ບ່ ໍສາມາດ ເຮດັ ວຽກຕາມແຜນ ຄອູ າດໃຫປ້ ່ ຽນແຜນໄດຖ້ າ້ ຈາໍ ເປັນ ເພ່ ອື ສາ້ ງການຮຽນຮູ ້ ແຕ່ ບ່ ໍຄວນເຮດັ ເລອື້ ຍໆ ເພ່ ອື ເປັນການຝຶກການວາງແຜນຂອງເດກັ ໃຫຫ້ ຼາຍທ່ ສີ ຸດ 2) ຄູເປັນຜູກ້ ະຕຸນ້ ໃຫເ້ ດກັ ຄດິ ແລະ ແກໄ້ ຂບນັ ຫາດວ້ ຍຕນົ ເອງໃຫຫ້ ຼາຍດວ້ ຍການສງັ ເກດການເຮດັ ວຽກ, ໃຊຄ້ າໍ ເວາົ້ ຫຼື ຄໍາຖາມປາຍເປີດ, ກະຕຸນ້ ໃຫເ້ ດກັ ເຮດັ ວຽກຕາມແຜນ, ກະຕຸນ້ ການຄດິ ຂອງເດກັ ຄຕູ ອ້ ງເນນັ້ ການພດັ ທະນາປະສບົ ການສໍາລບັ ເດກັ ດວ້ ຍການຕດິ ຕາມປະເມນີ ວ່ າເດກັ ສາມາດເຮດັ ວຽກຕາມແຜນໄດຫ້ ຼື ບ່ ໄໍ ດ້ ໃນຖານະຂອງຜູກ້ ໍາກບັ ກະຕກິ າ ແລະ ຂໍຕ້ ກົ ລງົ ຕາມແຜນທ່ ເີ ດກັ ກໍານດົ ດວ້ ຍບນັ ຍາກາດອດິ ສະຫຼະ ແລະ ປະຊາທປິ ະໄຕ ຂໍສ້ ໍາຄນັ ຄຄື ູຕອ້ ງໄດໄ້ ກສ້ ດິ ຕດິ ແທດເດກັ ໃຫຫ້ ຼາຍທ່ ສີ ຸດໃນການທ່ ຈີ ະໃຫເ້ ດກັ ຮຽນຮູ ້ ໃນຊ່ ວງຂອງການປະຕບິ ດັ ຫຼື ລງົ ມເື ຮດັ ຕາມແຜນ ແລະ ການທບົ ທວນແຜນງານ ເພ່ ອື ເສມີ ສາ້ ງການຮຽນຮູ ້ ບ່ ແໍ ມ່ ນພຽງແຕ່ ໃຫເ້ ດກັ ປະຕບິ ດັ ຕາມຂນັ້ ຕອນຂອງການວາງແຜນການປະຕບິ ດັ ແລະ ທບົ ທວນ. 94 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ
9. ການມສີ ່ ວນຮ່ ວມຂອງຜູປ້ ົກຄອງ ຜູປ້ ົກຄອງມບີ ດົ ບາດສໍາຄນັ ໃນການຮຽນຂອງເດກັ ຫາຼ ຍ ໃນຖານະຂອງຜູສ້ ະໜບັ ສະໜນູ ແລະ ຕດິ ຕາມຜນົ ງານດວ້ ຍການປະຕບິ ດັ ກບັ ເດກັ ໃຫເ້ ດກັ ສາມາດຄດິ ແລະ ດໍາເນນີ ການຕາມຄວາມຄດິ ໄດ້ ຜນົ ງານ ທ່ ເີ ກດີ ເປັນຜນົ ງານແຫ່ ງຄວາມຄດິ ທ່ ຜີ ູປ້ ົກຄອງຕອ້ ງສະແດງຄວາມກະຕລື ລື ນົ້ ແລະ ເຫນັ ເປັນຄວາມງາມທາງ ຄວາມສາມດທາງປັນຍາຂອງເດກັ ການພວົ ພນັ ທ່ ດີ ຂີ ອງຜູປ້ ົກຄອງເປັນການອໍານວຍຄວາມສະດວກຕ່ ໍການຮຽນ ຮູຂ້ ອງເດັກ ເຮດັ ໃຫເ້ ດກັ ສະນຸກກບັ ການຮຽນ ການເຮດັ ວຽກຮ່ ວມກັນລະຫວ່ າງຄູກບັ ຜູປ້ ົກຄອງ ໃນການ ພດັ ທະນາການຮຽນຮູຕ້ າມແຜນທ່ ີເດກັ ກໍານດົ ຊ່ ວຍໃຫເ້ ດກັ ສາມາດຮຽນຮູຈ້ າກແຜນ ແລະ ການປະຕບິ ດັ ທ່ ີ ເດກັ ກໍານດົ ໄວໄ້ ດ້ ຄູ ແລະ ຜູປ້ ົກຄອງຄວນມກີ ານສນົ ທະນາແລກປ່ ຽນເຊ່ ງິ ກນັ ແລະ ກນັ ຜູປ້ ົກຄອງຄວນໃຫຂ້ ໍ້ ມນູ ທາງບາ້ ນກ່ ຽວກບັ ເດກັ ເພ່ ອື ໃຫຄ້ ູນາໍ ມາໃຊໃ້ ນການຈດັ ກດິ ຈະກໍາການຮຽນ - ການສອນທ່ ດີ ທີ ່ ສີ ຸດສໍາລບັ ເດກັ ສ່ ວນຄູໃຫຂ້ ໍມ້ ູນແກ່ ຜູປ້ ົກຄອງ ເພ່ ອື ໃຫຜ້ ູປ້ ົກຄອງເຂາົ້ ໃຈເດກັ ແລະ ສະໜບັ ສະໜນູ ເດກັ ໃນການຮຽນຮູ.້ 10. ການນໍາໄປໃຊ້ ການຮຽນ - ການສອນແບບວທິ ຂີ ອງໄຮ/ສະໂຄບ ເປັນການຮຽນ - ການສອນທ່ ເີ ດກັ ອດິ ສະຫຼະໄດຮ້ ຽນ ຮູຕ້ າມຄວາມສນົ ໃຈ ສາມາດເຮດັ ວຽກຂອງຕນົ ເອງໄດຕ້ ງັ້ ແຕ່ ຕນົ້ ຈນົ ຈບົ ຕາມຂະບວນການການວາງແຜນ( Phan ) ປະຕບິ ດັ ( Do ) ແລະ ທບົ ທວນການປະຕບິ ດັ ( Review ) ເຊ່ ງິ ໃນຂະບວນການນຈີ້ ະໃຊໄ້ ລຍະ ເວລາແຕກຕ່ າງກນັ ໃນແຕ່ ລະເລ່ ອື ງແຕ່ ລະວຽກ ການຮຽນຮູໃ້ ນບາງເລ່ ອື ງອາດເຮດັ ໄດພ້ າຍໃນວນັ ດຽວ, ຊ່ ວງ ດຽວເຊ່ ນັ : ການເຮດັ ວຽກສລິ ະປະສາ້ ງສນັ ເລ່ ອື ງທ່ ຕີ ນົ ສນົ ໃຈ ໄລຍະເວລາດໍາເນນີ ກດິ ຈະກໍາຕງັ້ ແຕ່ ວາງແຜນຈນົ ເຖິງຈບົ ກດິ ຈະກໍາອາດໃຊເ້ ວລາພຽງ 1 ຊ່ ວົ ໂມງເຊ່ ນັ : ໃຊເ້ ວລາຫຼງັ ອາຫານຕອນເຊາົ້ 10:00 – 11:00 ນາທີ ເປັນຕນົ້ ແຕ່ ບາງເລ່ ອື ງທ່ ເີ ດກັ ຄດິ ອາດເຮດັ ເປັນວນັ ຫຼື ຫຼາຍກວ່ າເຊ່ ນັ : ເດກັ ສນົ ໃຈສວນຜກັ ເປັນຕນົ້ ດວ້ ຍການ ໃຊຊ້ ່ ວງເວລາຍາວຫຼສື ນັ້ ບ່ ໍເທ່ າົ ກນັ ຄູອາດກໍານດົ ເວລາສາໍ ລບັ ກດິ ຈະກໍາການຮຽນ - ການສອນໃຫສ້ ອດຄ່ ອງກບັ ຕາຕະລາງກດິ ຈະກໍາປະຈາໍ ວນັ ດ່ ງັ ຕວົ ຢ່ າງ ຕ່ ໄໍ ປນ:ີ້ 9:00 - 10:00 ນາທີ ກດິ ຈະກາໍ ສນົ ທະນາຕອນເຊາົ້ 10:00 - 10:05 ນາທີ ກດິ ຈະກາໍ ເຄ່ ອື ນໄຫວກາໍ ນດົ ເຄ່ ອື ງທ່ ສີ ນົ ໃຈ 10:00 - 10:15 ນາທີ ວາງແຜນ 10:15 - 10:30 ນາທີ ອາຫານຫວ່ າງ 10:30 - 11:20 ນາທີ ທບົ ທວນການປະຕບິ ດັ ວຽກງານ 11:20 - 11:40 ນາທີ ສະຫຸບຼ ແລະ ສະເໜຜີ ນົ ງານ ກດິ ຈະກາໍ ການຮຽນບາງເລ່ ອື ງອາດໃຊເ້ ວລາຍາວກວ່ າ ຕວົ ຢ່ າງທ່ ສີ ະເໜນີ ໃີ້ ຫຄ້ ພູ ຈິ າລະນາປັບຕາຕະລາງ ກດິ ຈະກໍາປະຈາໍ ວນັ ໃຫເ້ ໝາະສມົ ໂດຍເດກັ ໃນຊນັ້ ຮຽນດຽວກນັ ຄວນໃຊເ້ ວລາການຮຽນໃນແຕ່ ລະເລ່ ອື ງໃຫເ້ ປັນ ໄປຢ່ າງສອດຄ່ ອງກນັ ໂດຍສະເພາະເວລາກນິ ອາຫານ ແລະ ເວລານອນທ່ ຕີ ອ້ ງເປັນໄປຕາມປົກກະຕ.ິ ການຮຽນ - ການສອນແບບໄຮ/ສະໂຄບສາມາດນໍາໄປໃຊໃ້ ນກດິ ຈະກໍາຕ່ າງໆໄດທ້ ຸກກດິ ຈະກໍາເພາະ ຂະບວນການ ແລະ ວທິ ກີ ານສະໜບັ ສະໜນູ ການຮຽນຮູຂ້ ອງເດກັ ເປີດກວ້ າງມກີ ານຄດິ ການປະຕບິ ດັ ເປັນລໍາດບັ ຕາມວງົ ຈອນຂອງການວາງແຜນການປະຕບິ ດັ ແລະ ການທບົ ທວນ ( Phan-do-review cycle ) ເມ່ ອື ເຮດັ 95 ແປໂດຍ: ອປ ຄາໍ ຜງັ ໄຊຍະວງົ
ກດິ ຈະກໍາສໍາເລດັ ແລວ້ ເດກັ ສາມາດຄຫິ າກດິ ຈະກໍາອ່ ນື ຕ່ ໍເນ່ ອື ງ ຫຼື ຂະຫຍາຍກດິ ຈະກໍາເດີມໃຫກ້ ວ້ າງຂວາງໄດ້ ຕາມຄວາມສນົ ໃຈຈດຸ ສໍາຄນັ ຢ່ ູທ່ ປີ ະສບົ ການການຮຽນຮູ ້ ( Key experience ) ທ່ ເີ ດກັ ຄວນໄດຮ້ ບັ ລະຫວ່ າງ ກດິ ຈະກາໍ ເຊ່ ງິ ຄຕູ ອ້ ງມກີ ານພວົ ພນັ ກບັ ເດກັ ແລະ ກະຕຸນ້ ໃຫເ້ ດກັ ເກດີ ການຮຽນຮູຈ້ າກກດິ ຈະກໍາໃຫຫ້ ຼາຍທ່ ສີ ຸດ. 96 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ
ບດົ ທີ 10 ການຈດັ ການຮຽນ - ການສອນພາສາແບບເນນັ້ ປະສບົ ການ ( Whole language Approach ) ເດກັ ສາມາດຊາບຊມຶ ແລະ ຮຽນຮູພ້ າສາທາງດາ້ ນການຟງັ , ເວາົ້ , ອ່ ານ, ຂຽນ ໄດຈ້ າກປະສບົ ການ ການໃຊພ້ າສາ ແລະ ຄວາມລງຶ້ ເຄຍີ ຈາກສ່ ງິ ທ່ ປີ ະຕບິ ດັ ໃນຄອບຄວົ ຄໍາວ່ າ Whole language approach ມຜີ ູໃ້ ຊໃ້ ນພາສາໄທຕ່ າງກນັ ດ່ ງັ ນນັ້ ການສອນພາສາແບບທໍາ ມະຊາດ ການຮຽນຮູພ້ າສາຢ່ າງທໍາມະຊາດແບບອງົ ລວມ ການສອນພາສາແບບບູລະນາການ ແລະ ການສອນ ພາສາແບບເນນັ້ ປະສບົ ການ ແຕ່ ຈາກຄວາມໝາຍ ແລະ ລັກສະນະການຮຽນ - ການສອນຂອງ Whole language ໜງັ ສເື ຫຼມັ້ ນຈີ້ ່ ງຶ ເລອື ກໃຊຄ້ ໍາວ່ າການສອນພາສາເນນັ້ ປະສບົ ການ ສະນນັ້ ເຫນັ ວ່ າຫຼກັ ການພນື້ ຖານ ຂອງການຮຽນ - ການສອນແບບ Whole language ເນນັ້ ປະສບົ ການຄວາມຮູ ້ ແລະ ປະສບົ ການເດມີ ທ່ ຕີ ດິ ຕວົ ມາປະສມົ ເຂາົ້ ກບັ ສະພາບແວດລອ້ ມໃໝ່ ທ່ ອີ ໍານວຍຄວາມສະດວກຕ່ ໍການຮຽນຮູພ້ າສາຂອງເດກັ ແລະ ການ ສ່ ງົ ເສມີ ຂອງຄູ(ເຄດາ ຣາເດດ, 2542: 26 - 28). ເຄນເນດັ ກູດແມນ ( Kenneth Goodman, 1986 ) ເປັນຜູເ້ ລ່ ມີ ຕນົ້ ການສອນແບບເນນັ້ ປະສບົ ການທ່ ໄີ ດຮ້ ບັ ການຍອມຮບັ ຢ່ າງກວ້ ງຂວາງໃນປີ ຄ.ສ 1970 ໂດຍເນນັ້ ໃຫເ້ ຫນັ ວ່ າການສອນພາສາຕອ້ ງສອນ ຮ່ ວມກນັ ລະຫວ່ າງການຟັງ, ການເວາົ້ , ການອ່ ານ ແລະ ການຂຽນ ເນ່ ອື ງຈາກການຟັງເປັນພນື້ ຖານຂອງການເວາົ້ ແລະ ການອ່ ານ ສ່ ວນການອ່ ານເປັນພນື້ ຖານຂອງການຂຽນ ແຕລະທກັ ສະຈະເສມີ ການຮຽນຂອງກນັ ແລະ ກນັ ການຮຽນຮູພ້ າສາທ່ ີດຈີ ່ ງິ ຕອ້ ງບູລະນາການທກັ ສະທງັ ໝດົ ເຂາົ້ ນໍາກນັ ໂດຍໃຊສ້ ລິ ະປະການພວົ ພນັ ທາງດາ້ ນ ພາສາເຊ່ ງິ ກນັ ແລະ ກນັ ຕວົ ຢ່ າງເຊ່ ນັ : ຄູອ່ ານນທິ ານໃຫເ້ ດກັ ຟັງແລວ້ ໃຫເ້ ດກັ ສະຫຸຼບນທິ ານ ເຊ່ ງິ ໝາຍຄວາມວ່ າ ເດກັ ຕອ້ ງຟັງ( ເນອື້ ໃນນທິ ານ ), ຕອ້ ງເວາົ້ ( ເພ່ ອື ບອກຄວາມຄດິ ຂອງຕນົ ເອງ), ຕອ້ ງຂຽນ( ພະຍາຍາມຂຽນ ແລະ ຝຶກລາຍມື ) ແລະ ອ່ ານ ( ການຄສິ າ້ ງສນັ ກບັ ໝ່ ເູ ພ່ ອື ນເພ່ ອື ສະຫຸຼບ ແລະ ຈບົ ບດົ ຮຽນ )( Gordon and Browne, 1993: 438 ) ປະເທດໄທນໍາຮູບແບບການຮຽນ - ການສອນພາສາແບບເນນັ້ ປະສບົ ການມາທດົ ລອງໃຊຕ້ ງັ້ ແຕ່ ປີ ພ.ສ 2526 ເປັນຕນົ້ ມາ ( ມູນນຖິ ຊິ ມົ ລມົ ໄທ - ອສິ ະລະເອວ, 2543: 13 ) ເຊ່ ງິ ປັດຈບຸ ນັ ມີ ການນໍາໄປໃຊຈ້ ດັ ການຮຽນ - ການສອນລະດບັ ອະນຸບານສກຶ ສາຢ່ າງກວ້ າງຂວາງ ແລະ ໄດມ້ ກີ ານສກຶ ສາວໄິ ຈ ເຖງິ ຜນົ ທ່ ເີ ກດີ ຂນື້ ກບັ ເດກັ ໃນດາ້ ນຕ່ າງໆທງັ ການອ່ ານ, ການຂຽນ, ການເວາົ້ ແລະ ການຟັງ. 1. ແນວຄດິ ພນື້ ຖານ ການຈດັ ການຮຽນ - ການສອນແບບເນນັ້ ປະສບົ ການມພີ ນື້ ຖານມາຈາກແນວຄດິ 3 ປະການຄ:ື ທາໍ ມະ ຊາດຂອງເດກັ ກບັ ການໄດປ້ ະສບົ ການທາງພາສາ ປະການແລກເດກັ ຈະມຮີ ູບແບບການຮຽນຮູພ້ າສາເປັນຂອງຕນົ ເອງ ແລະ ມຄີ ວາມພອ້ ມທ່ ຈີ ະຮຽນຮູໜ້ ງັ ສື ເພາະເດກັ ຕອ້ ງການສ່ ສື ານກບັ ບຸກຄນົ ອ່ ນື ເດກັ ສາມາດຊາບຊມຶ ແລະ ຮຽນຮູໄ້ ດຈ້ າກການສງັ ເກດ, ການເຫນັ , ການໃຊເ້ ປັນປະຈາໍ , ປະການທີ 2 ການສ່ ງົ ເສີມໃຫເ້ ດກັ ໄດຮ້ ບັ ປະສບົ ການທາງພາສາທ່ ກີ ະຕຸນ້ ຄວາມສນົ ໃຈ, ການສະແດງອອກ ແລະ ຄຸນ້ ເຄຍີ ຈະເປັນການສາ້ ງສນັ ການຮຽນ ຮູໜ້ ງັ ສໃື ຫກ້ ບັ ເດກັ ຫຼາຍຂນື້ ເຊ່ ນັ ດຽວກນັ ກບັ ການຮຽນຍ່ າງ, ຮຽນເວາົ້ ທ່ ເີ ດກັ ພດັ ທະນາຂນື້ ເທ່ ອື ລະກາ້ ວດວ້ ຍ ຕວົ ເອງ ເປັນການຮຽນຮູທ້ ່ ປີ ະສມົ ປະສານກນັ ໄປປະການທີ 3 ໃນການຮຽນພາສາຕອ້ ງເປັນການຮຽນຢ່ າງບູລະ 97 ແປໂດຍ: ອປ ຄາໍ ຜງັ ໄຊຍະວງົ
ນາການທງັ ການຟັງ, ການເວາົ້ , ການອ່ ານ ແລະ ການຂຽນ ເຊ່ ງິ ໝາຍເຖງິ ທງັ ໝດົ ອງົ ລວມ ຫຼື Whole ກູດແມນ ( Goodman, 1986: 26 )ໄດແ້ ນວຄດິ ພນື້ ຖານຂອງການຮຽນ - ການສອນພາສາແບບ ອງົ ລວມໄວ້ 6 ປະການຄ:ື 1) ການຮຽນພາສາຕອ້ ງຮຽນຈາກສ່ ງິ ທ່ ເີ ປັນຈງິ ແລະ ກ່ ຽວຂອ້ ງພວົ ພນັ ກບັ ຜູຮ້ ຽນໂດຍຮຽນໄປພອ້ ມກນັ ທງັ ດາ້ ນການຟັງ, ການເວາົ້ , ການອ່ ານ ແລະ ການຂຽນ 2) ການຮຽນພາສາຜູຮ້ ຽນຕອ້ ງໄດຮ້ ບັ ປະສບົ ການຕວົ ຈງິ ເພ່ ອື ໃຫເ້ ຫນັ ຂະບວນການໃຊພ້ າສາຫຼາກຫຼາຍໃນ ສະຖານະການຕ່ າງໆ 3) ການຮຽນພາສາສາມາດຮຽນໄດຈ້ າກທຸກທ່ ,ີ ທຸກແຫ່ ງ ແລະ ທຸກວຊິ າ 4) ການຮຽນພາສາຕອ້ ງເກດີ ຂນື້ ຈາກຕວົ ຜູຮ້ ຽນເອງ ໂດຍມຄີ ູສະໜບັ ສະໜນູ ແລະ ເປັນແບບຢ່ າງໃນການ ໃຊພ້ າສາເວາົ້ ແລະ ພາສາຂຽນຢ່ າງຖກື ຕອ້ ງ 5) ການຮຽນພາສາຕອ້ ງເປັນການເຮດັ ກດິ ຈະກາໍ ທາງພາສາຮ່ ວກນັ ລະຫວ່ າງຄູກບັ ຜູຮ້ ຽນ ເພ່ ອື ການແກໄ້ ຂ ທ່ ຖີ ກື ຕອ້ ງ 6) ການຮຽນພາສາຜູຮ້ ຽນສາມາດຕດັ ສນິ ໃຈໃນການພຈິ າລະນາການໃຊພ້ າສາດວ້ ຍຕນົ ເອງ 2. ການຮຽນ - ການສອນ ການຮຽນຮູພ້ າສາຂອງເດກັ ບ່ ໍວ່ າຈະເປັນການຟັງ, ການເວາົ້ , ການອ່ ານ ຫຼື ການຂຽນເຖງິ ຈະສາມາດເກດີ ຂນື້ ໄດເ້ ອງຕາມທໍາມະຊາດແລວ້ ກ່ ຕໍ າມແຕ່ ເດກັ ຍງັ ຕອ້ ງການການສ່ ງົ ເສມີ ດວ້ ຍປະສບົ ການ ແລະ ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມ ການສະໜບັ ສະໜູນດວ້ ຍການເປີດໂອກາດໃຫເ້ ດກັ ມປີ ະສບົ ການ ແລະ ປະຕສິ ໍາພນັ ໂດຍອດັ ຕະໂນມດັ ກບັ ພາສາເຊ່ ນັ : ມຫີ ອ້ ງສະໝຸດທ່ ດີ ,ີ ມໜີ ງັ ສເື ປັນຕາໜາ້ ອ່ ານ, ມນີ ທິ ານໃຫຟ້ ັງ ແລະ ອະພປິ າຍ, ມກີ ານສນົ ທະນາ ຕອບໂຕ,້ ໄດອ້ ະທບິ າຍກບັ ຄູໃນເວລາຟັງນທິ ານ ລວມທງັ ໄດຮ້ ຽນຮູກ້ ານເລ່ າົ ນທິ ານດວ້ ຍຕນົ ເອງ ເຊ່ ງິ ໝາຍ ຄວາມວ່ າເດກັ ຕອ້ ງມບີ ນັ ຍາກາດຂອງການຮຽນທ່ ກີ ະຕຸນ້ ໃຫຄ້ ດິ , ກະຕຸນ້ ໃຫອ້ ່ ານ, ໄດເ້ ຫນັ ຕວົ ໜງັ ສຮື ອບດາ້ ນ ສະໝ່ າໍ ສະເໝີ ອກິ ທງັ ໄດຝ້ ຶກການອ່ ານການຂຽນຢ່ າງຕ່ ໍເນ່ ອື ງ ການສະໜບັ ສະໜນູ ຂອງຄໃູ ຫອ້ ່ ານໃຫຂ້ ຽນ ຊ່ ວຍ ໃຫເ້ ດກັ ຮຽນຮູພ້ ະຍນັ ຊະນະ, ຕວົ ອກັ ສອນ, ຄ,ໍ ການມອີ ຸປະກອນພອ້ ມຂຽນ, ການຮຽນທ່ໄີ ດສ້ ະແດງອອກຢ່ າງ ອດິ ສະຫະຼ ປະກອບກບັ ການໄດຝ້ ຶກການຟັງຢ່ າງຕງັ້ ໃຈ ຊ່ ວຍໃຫເ້ ດກັ ໄດພ້ ດັ ທະນາການຮຽນຮູໜ້ ງັ ສໂື ດຍບ່ ໍຮູໂ້ ຕ. ການຟັງ ນທິ ານເປັນຫວົ ໃຈສໍາຄນັ ຂອງການສາ້ ງສນັ ການຮຽນຮູສ້ ໍາລບັ ເດກັ ເດກັ ມກັ ຟັງນທິ ານ, ການ ເລ່ າົ ນທິ ານຂອງຄູ, ການສນົ ທະນາເລ່ ອື ງໃນນທິ ານ, ການອ່ ານຄໍາ ຫຼື ຕວົ ໜງັ ສໃື ນນທິ ານຈະຖກື ໃຈເດກັ ຫຼາຍ ປະກອບກບັ ຄວາມຢາກຮູຢ້ າກເຫນັ ຄວາມສາມາດໃນການສງັ ເກດ ແລະ ການຄດິ ແລະ ພາສາທ່ ຄີ ູສະແດງອອກ ໃນເວລາເລ່ າົ ເຮດັ ໃຫເ້ ດກັ ຮຽນຮູພ້ າສາ ຈາກການວໄິ ຈລນັ ຈວນ ປະໂມນ(ີ 2544 ) ດວ້ ຍການທດົ ລອງໃຊ້ ນທິ ານກບັ ການຮຽນອ່ ານຂຽນພບົ ວ່ າສາມາດພດັ ທະນາເດກັ ດາ້ ນການຮຽນຮູພ້ າສາໄດດ້ .ີ ການເວາົ້ ເດກັ ອ່ ອນຍງັ ເວາົ້ ບ່ໄໍ ດ້ ແຕ່ ເດກັ ຈະໃຊພ້ າສາທ່ າທາງເປັນສ່ ື ເມ່ ອື ອາຍຸ 2 ປີຂນື້ ໄປການຮູຄ້ ໍາສບັ ມຫີ ຼາຍຂນື້ ຄູຕອ້ ງໃຫໂ້ ອກາດເດກັ ໃນການເວາົ້ ຈາກການຕອບຄໍາຖາມ ຈາກການເລ່ າົ ເລ່ ອື ງ, ການເລ່ າົ ນທິ ານ ເພ່ ອື ຝຶກສ່ ຄື ວາມໝາຍ, ຝຶກອອກສຽງ ແລະ ຝຶກໃຊພ້ າສາທ່ ຖີ ກື ຕອ້ ງ ການໃຫກ້ ໍາລງັ ໃຈຂອງຄູໃນເວລາທ່ ເີ ດກັ ສະແດງອອກທາງພາສາເປັນກໍາລງັ ໃຈສໍາລບັ ເດກັ ການຮບັ ຟັງຂອງຄູຈະເຮດໃຫເ້ ດກັ ກາ້ ສະແດງອອກ ແລະ ພດັ ທະນາພາສາຂອງຕນົ ເອງ, ການກະຕຸນ້ ໃຫເ້ ດກັ ມມີ ສີ ່ ວນຮ່ ວມໃນກດິ ຈະກໍາ ແລະ ມໂີ ອກາດໃຊພ້ າສາໂດຍ ສະເພາະການໄດເ້ ຫນັ ຕວົ ຢ່ າງການເວາົ້ , ການມໂີ ອກາດຂນື້ ເວາົ້ ເປັນພນື້ ຖານຂອງການຂຽນ ແລະ ການອ່ ານຕ່ ໄໍ ປ 98 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ
( ເຍາົ ວະພາ ເດຊາຄຸບ, 2543: 3 ). ການຂຽນ ພາສາຂຽນຕ່ າງພາສາເວາົ້ ໃນບາງຄງັ້ ເດກັ ຕອ້ ງການສ່ ຄື ວາມໝາຍດວ້ ຍການຂຽນ ໃນຕອນ ຕນົ້ ເດກັ ຈະຂຽນບໍຖກື ຕອ້ ງ ພາສາຂອງເດກັ ຕອ້ ງການສ່ ຄື ວາມໝາຍດວ້ ຍສລິ ະປະ ຫຼື ດນົ ຕີ ເດກັ ໃຊສ້ ນັ ຍາລກັ ດວ້ ຍຮູບພາບແທນຄໍາເວາົ້ ທ່ ເີ ດກັ ຮູຈ້ າກປະສບົ ການ ເດກັ ຈະຮຽນຮູ ້ ແລະ ເຂາົ້ ໃຈການໃຊພ້ າສາໜງັ ສຈື າກແບບ ທ່ ເີ ຫນັ ຖາ້ ຄູຈດັ ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມສາ້ ງປະສບົ ການທາງພາສາຈະເຮດັ ໃຫເ້ ດກັ ຄຸນ້ ເຄຍີ ກບັ ພາສາຫຼາຍຂນຶ້ ເດກັ ຈະຈ່ ື ຕວົ ອກັ ສອນ, ຄໍາ ແລະ ການຂຽນມາຂຽນຮຽນແບບໃນຫອ້ ງຮຽນ ຂຽນຊ່ ໃື ສ່ ບາ້ ນຮູບພາບ, ເຮດັ ເຄ່ ອື ງໝາຍໃສ່ ຊ່ ເື ດກັ ເດກັ ອາດຂຽນຕວົ ໜງັ ສ,ື ສະຫຼະ, ພະຍນັ ຊະນະບ່ ໍງາມບ່ ໍສໍາຄນັ ເພາະຊ່ ວງຄດັ ລາຍມບື ່ ໍແມ່ ນຢ່ ູຊ່ ວງເດກັ ກ່ ອນໄວຮຽນ ແລະ ບ່ ໃໍ ຊຫ້ ຼກັ ການການສອນແບບເນນັ້ ປະສບົ ການ ສ່ ງິ ທ່ ຕີ ອ້ ງການຄໃື ຫເ້ ດກັ ຂຽນ ແລະ ອ່ ານໄດ້ ສໍາລບັ ເດກັ ທ່ ຍີ ງັ ຂຽນບ່ ໍເປັນອາດໃຫສ້ ະແດງອອກເປັນຜນົ ງານສລິ ະປະ ຫຼື ຂຽນແບບຂດີ ເຂ່ ຍແລວ້ ອະທບິ າຍ ຫຼື ບອກໃຫຄ້ ຟູ ັງໄດ.້ ການຄດິ ການສອນພາສາແບບເນນັ້ ປະສບົ ການເປັນການສອນທ່ ເີ ນນັ້ ການຊມຶ ຊບັ ຈາກປະສບົ ການເດມີ ຂອງເດກັ ກບັ ປະສບົ ການໃໝ່ ທ່ ໄີ ດຮ້ ບັ ແລະ ການຄດິ ເພ່ ອື ໃຫເ້ ດກັ ຈ່ ໄື ດ,້ ຄດິ ຮອດສ່ ງິ ທ່ ເີ ດກັ ເລ່ ມີ ຄດິ ເລ່ ມີ ຕງັ້ ແຕ່ ຄູອອກສຽງໃຫເ້ ບ່ ິງຄໍາ ເດກັ ຈະເລ່ ີມປ່ ຽນຄວາມຄິດອອກມາເປັນລາຍເສນັ້ , ການຂຽນເປັນການສ່ ືສານ, ການສະແດງຄວາມຄດິ ຄວາມຮູສ້ ກຶ ອອກມາຢ່ າງມຄີ ວາມໝາຍ( ມນູ ນທິ ຊິ ມົ ລມົ ໄທ - ອດິ ສະລາເອວ, 2543: 21 )ດ່ ງັ ນນັ້ ໃນການຮຽນ - ການສອນພາສາແບບເນນັ້ ປະສບົ ການບ່ ວໍ ່ າຈະເປັນການເວາົ້ , ການອ່ ານ, ການຂຽນຄູ ຕອ້ ງໃຫເ້ ວລາແກ່ ເດກັ ໃນການຄດິ ເພ່ ອື ສ່ ສື ່ ງິ ທ່ ເີ ດກັ ຮູໃ້ ຫຄ້ ຮູ ູນ້ າໍ . ໃນການຈດັ ການຮຽນ - ການສອນໂດຍເນນັ້ ປະສບົ ການ ຄສູ າມາດສອນປະສມົ ປະສານໄປກບັ ເນອື້ ໃນ ຕ່ າງໆໄດ້ ແຕ່ ຕອ້ ງໃຫຄ້ ວາມສໍາຄນັ ກບັ ກດິ ຈະກໍາທ່ ເີ ດກັ ຄດິ ຂນື້ ເອງ ໂດຍມຄີ ູເປັນຜູສ້ ະໜບັ ສະໜູນກດິ ຈະກໍາ ນນັ້ ໃຫເ້ ດກັ ກາ້ ເວາົ້ , ກາ້ ຂຽນ ໃນເວລາດຽວກນັ ຄຕູ ອ້ ງເປັນແບບຢ່ າງຂອງການເວາົ້ , ການຂຽນປະຈາໍ ວນັ , ປະສບົ ການຈາກການຟັງ, ການອ່ ານ, ການເວາົ້ ແລະ ການຂຽນຈະສາ້ ງການຮຽນຮູພ້ າສາໃນການສ່ ຄື ວາມໝາຍຮູຈ້ ກັ ການໃຊອ້ ກັ ສອນແທນຮູບ, ແທນສຽງ ແລະ ຄວາມໝາຍໄດ້ ເຊ່ ງິ ຜນົ ໄດຮ້ ບັ ນຕີ້ ອ້ ງມາຈາກການສະສມົ ປະສບົ ການທ່ ຫີ ຼາກຫາຼ ຍ. 3. ຫຼກັ ການສອນ ການຮຽນ - ການສອນແບບເນນັ້ ປະສບົ ການໃຫຄ້ ວາມສໍາຄນັ ກບັ ການຮຽນຮູຈ້ າກປະສບົ ການທາງ ພາສາຂອງເດກັ ເປັນຢ່ າງດີ ໃນການນາໍ ແນວຄດິ ການສອນມາໃຊມ້ ຫີ ຼກັ ການສາໍ ຄນັ ໃນການປະຕບິ ດັ ດ່ ງັ ນ:ີ້ 1) ການຈດັ ປະສບົ ການ ຄູຕອ້ ງສາ້ ງສນັ ປະສບົ ການການເວາົ້ , ການອ່ ານ, ການຟັງ, ການຂຽນໃຫສ້ ອດຄ່ ອງ ກບັ ພດັ ທະນາການຂອງເດກັ ແລະ ສາ້ ງຄວາມສາມາດທາງພາສາໃຫແ້ ກ່ ເດກັ ເທ່ ອື ລະຂນັ້ ຕາມສກັ ກາຍະພາບ ເດກັ ແຕ່ ລະຄນົ ປະສບົ ການທ່ ຄີ ູຈດັ ປະກອບດວ້ ຍປະສບົ ການຕ່ າງໆຢ່ າງໜອ້ ຍ 3 ປະສບົ ການຫກຼັ ດ່ ງັ ນ:ີ້ - ປະສບົ ການສາ້ ງຄວາມຄຸນ້ ເຄຍີ ປະສບົ ການນຈີ້ ະປະກດົ ໃນ 2 ລກັ ສະນະຄ:ື ຈດັ ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມໃຫເ້ ດກັ ຄຸນ້ ເຄຍີ ກບັ ການຮຽນຮູພ້ າສາທ່ ຕີ ່່ ໍເນ່ ອື ງສະໝ່ ໍາສະເໝີ ແລະ ຈດັ ກດິ ຈະກໍາພດັ ທະນາສກັ ກາຍະພາບ ການຟັງ, ການເວາົ້ , ການອ່ ານ ແລະ ການຂຽນ ປະສບົ ການທ່ ຈີ ດັ ໄດແ້ ກ່ ການສນົ ທະນາ, ການຕອບໂຕ,້ ການຕອບຄໍາຖາມ, ການໄດເ້ ຫນັ ຕວົ ໜງັ ສ,ື ການອອກສຽງເປັນຄາໍ , ຝຶກຟັງສຽງດນົ ຕີ ແລະ ເພງ, ການ ຫຼນິ້ ເກມທາງພາສາ, ຝຶກການຟັງຢ່ າງເຂາົ້ ໃຈເຊ່ ນັ : ເລ່ າົ ນທິ ານຕ່ ໍຈາກຄູ, ສນົ ທະນາກບັ ຄູຫຼງັ ຈາກເລ່ າົ ນທິ ານ ຫຼື ເລ່ າົ ເລ່ ອື ງແລວ້ ຕາມດວ້ ຍການທບົ ທວນ, ການວາດພາບ ຫຼື ຂຽນເປັນຕວົ ໜງັ ສ.ື 99 ແປໂດຍ: ອປ ຄາໍ ຜງັ ໄຊຍະວງົ
ການພດັ ທະນາການອ່ ານຂຽນຈາກການເລ່ າົ ນທິ ານຄວນເນນັ້ ໃຫເ້ ດກັ ໃຊພ້ າສາຕນົ ງເອງຈາກ ການຝຶກອ່ ານເຊ່ ນັ : ອ່ ານຕາມຮູບພາບ ຫຼື ຄູອ່ ານໃຫຟ້ ັງທຸກວນັ ທ່ ີສໍາຄນັ ໃຫເ້ ດກັ ອອກສຽງເປັນຄໍາ, ຈ່ ຄື ໍາທ່ ເີ ດກັ ເຫນັ , ເວາົ້ ເປັນປະໂຫຍກ ຄໍາສບັ ທ່ ເີ ລອື ກມາຮຽນຕອ້ ງເປັນຄໍາສບັ ທ່ ເີ ດກັ ຄຸນ້ ເຄຍີ ແລະ ມີ ປະສບົ ການ ແລະ ສນົ ໃຈ ຈະເຮດັ ໃຫເ້ ດກັ ຮຽນໄດໄ້ ວ ແລະ ຈ່ໄື ວເຊ່ ນັ : ການເລ່ າົ ເລ່ ອື ງລາວທ່ ຕີ ນົ ເອງ ພບົ ເຫນັ , ຝຶກຂຽນຄໍາສບັ ຕາມທ່ ີເຄີຍພບົ ເຫນັ ເລ່ ມີ ຈາກຂຽນເປັນຄໍາສບັ ໄປຈນົ ເຖິງການຂຽນເປັນ ເລ່ ອື ງ. - ປະສບົ ການສາ້ ງຄວາມໝນັ້ ໃຈ ໃນການຮຽນພາສາແບບເນນັ້ ປະສບົ ການ ຄູຕອ້ ງໃຫໂ້ ອກາດເດກັ ໃນ ການສະແດງອອກ ໃຫກ້ ໍາລງັ ໃຈເດກັ ໃນການອ່ ານຂຽນ ໃຫກ້ ານຍອມຮບັ ຝຶກໃຫເ້ ດກັ ສງັ ເກດການອ່ ານ ຂຽນຂອງຜູໃ້ ຫຍ່ ອາດໃຫເ້ ດກັ ຮຽນຮູຄ້ ນົ ດຽວ ຫຼື ຈາກກ່ ຸມຕາມຄວາມເໝາະສມົ ຄວາມຜດິ ພາດຂອງ ເດກັ ຄຂື ະບວນການຮຽນຮູ ້ ຄຕູ ອ້ ງສາ້ ງໃຫເ້ ດກັ ກາ້ ເວາົ້ ກາ້ ສະແດງອອກຢ່ າງໝນັ້ ໃຈ. - ປະສບົ ການສະແດງຄວາມສາມາດ ບນັ ຍາກາດການຮຽນຕອ້ ງຜ່ ອນຄາຍບເໍ ຄ່ ງັ ຕງຶ ເດກັ ສາມາດເຄ່ ອື ນທ່ ີ ຢ່ າງອດິ ສະຫະຼ ໃນເວລາຮຽນ ບ່ ໍແມ່ ນການນ່ ງັ ຕດິ ໂຕະ ເດກັ ອາດເວາົ້ ໂຕຕ້ ອບກບັ ຄໃູ ນເວລາຮຽນໃນສ່ ງິ ມ່ ເີ ດກັ ສນົ ໃຈ ໃຫຄ້ ູໃຊໂ້ ອກາດນໃີ້ ນການໃຫເ້ ດກັ ສະແດງຄວາມສາມາດດວ້ ຍການສນົ ທະນາຕ່ ເໍ ນ່ ອື ງ, ຕງັ້ ຄໍາຖາມ ຫຼື ໃຫເ້ ລ່ າົ ເລ່ ອື ງ ການຂະຫຍາຍກດິ ຈະກໍາຂອງຄູທ່ ເີ ປີດໂອກາດໃຫເ້ ດກັ ສະແດງຄວາມ ສາມາດເປັນການຮຽນຮູຢ້ ່ າງຍ່ ງິ ການຮຽນພາສາຈະບ່ ໍພດັ ທະນາຖາ້ ຫອ້ ງຮຽນນນັ້ ບ່ ໍມກີ ານສນົ ທະນາ ຕອບໂຕທ້ າງພາສາເລຍີ . 2) ການຈດັ ກດິ ຈະກາໍ ການຈດັ ກດິ ຈະກໍາທາງພາສາຕອ້ ງເປັນກດິ ຈະກໍາທ່ ເີ ດກັ ໄດມ້ ສີ ່ ວນຮ່ ວມ ແລະ ລງົ ມື ເຮດັ ດວ້ ຍຕນົ ເອງ, ອ່ ານເອງ, ຂຽນເອງ, ເວາົ້ ເອງ ໂດຍເດກັ ມໂີ ອກາດເລອື ກກດິ ຈະກໍາໄດຕ້ າມຄວາມ ສນົ ໃຈບ່ ໍຈາໍ ດກັ ຫວົ ເລ່ ອື ງ ເຊ່ ງິ ຈະເປັນແຮງຈງູ ໃຈໃຫເ້ ດກັ ສາມາດສກຶ ສາຫາຄວາມຮູຈ້ າກປະສບົ ການ ຮອບຕວົ ຈາກການເຫນັ ແບບຢ່ າງທ່ ດີ ທີ ່ ຖີ ກື ຕອ້ ງຂອງຜູໃ້ ຫຍ່ , ໝ່ ເູ ພ່ ອື ນ ຫຼື ຈາກສ່ ງິ ແວດລອ້ ມແລວ້ ນໍາ ມາໃຊໃ້ ນການຮຽນ ດ່ ງັ ນນັ້ ການຈດັ ກດິ ຈະກໍາໃຫເ້ ດກັ ອາດເປັນການສກຶ ສານອກສະຖານທ່ ີ ຫຼື ກດິ ຈະ ກາໍ ອ່ ນື ໆເຊ່ ນັ : ການທດົ ລອງວທິ ະຍາສາດ, ກດິ ຈະກາໍ ການກະເສດ ຫຼື ວຽກການເຮອື ນກ່ ໍສາມາດນາໍ ໄປ ສ່ ູການຮຽນຮູພ້ າສາໄດ.້ ຄສູ າມາດບູລະນາການກດິ ຈະກໍາການເວາົ້ , ການອ່ ານ, ການຂຽນ ແລະ ການຟັງເຂາົ້ ດວ້ ຍກນັ ໃນ ການຮຽນເນອື້ ໃນເລ່ ອື ງໃດເລ່ ອື ງໜ່ ງຶ ໄດເ້ ຊ່ ນັ : ຮຽນເລ່ ອື ງຕນົ້ ໄມ,້ ຟັງນທິ ານເລ່ ອື ງຕນົ້ ໄມ,້ ອ່ ານໜງັ ສື ເລ່ ອື ງຕນົ້ ໄມ,້ ເວາົ້ ສນົ ທະນາ ຫຼື ເລ່ າົ ເລ່ ອື ງຕນົ້ ໄມ ້ ແລະ ຂຽນເລ່ ອື ງຕນົ້ ໄມດ້ ວ້ ຍການແຕມ້ ຮູບຕນົ້ ໄມ,້ ຂຽນຄໍາສບັ ກ່ ຽວກບັ ຕນົ້ ໄມເ້ ຊ່ ນັ : ໃບ, ດອກ ນອກຈາກນຄີ້ ວນມກີ ດິ ຈະກໍາເສມີ ພາສາເຊ່ ນັ : ເລ່ າົ ຄໍາ ຄ່ ອງ, ອ່ ານປາ້ ຍໂຄສະນາເປັນຕນົ້ .( ອາລີ ສນັ ສະຫວີ 2535: 22 - 23 )ໄດສ້ ະຫຸຼບຫຼກັ ການສອນ ພາສາແບບເນນັ້ ປະສບົ ການໄວດ້ ່ ງັ ນ:ີ້ - ການສອນພາສາໃຫເ້ ດກັ ກ່ ອນໄວຮຽນຈະຕອ້ ງສາ້ ງສ່ ງິ ແວດລອ້ ມໃຫເ້ ດກັ ຄຸນ້ ເຄຍີ ກບັ ຕວົ ໜງັ ສຊື າບຊມຶ ເລ່ ອື ງລາວໃນໜງັ ສື ໂດຍຄອູ ່ ານໜງັ ສໃື ຫເ້ ດກັ ຟັງທຸກວນັ ແລະ ສນົ ທະນາເວາົ້ ຈາກບັ ເດກັ ໃຫເ້ ດກັ ເລ່ າົ ເລ່ ອື ງຈາກການເວາົ້ ແລະ ການຂຽນ ຫຼື ການແຕມ້ ການສະແດງ. - ການສອນພາສາຈະຕອ້ ງເອາົ ເດກັ ເປັນໃຈກາງ ຄຈູ ະຕອ້ ງສກຶ ສາເດກັ ເປັນລາຍບຸກຄນົ ສອນຕາມລະດບັ ຄວາມສາມາດທ່ ແີ ຕກຕ່ າງກນັ ເດກັ ເປັນຜູໃ້ ຫຂ້ ມໍ້ ູນແກ່ ຄໃູ ນການຕຽມ ແລະ ການວາງແຜນໃນການ 100 ແປໂດຍ: ອປ ຄໍາຜງັ ໄຊຍະວງົ
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
