รวม วิจัยผู้สุงอายุระยะยาว ปี 2558

บทที่ 6 แนวทางการจดั ระบบการดแู ลทางสงั คมและ การดแู ลระยะยาวสาหรับผสู้ งู อายใุ นครอบครวั และชมุ ชน แนวทางในการพัฒนาระบบการดแู ลผสู้ งู อายรุ ะยะยาวในครอบครัวและชมุ ชนสามารถ แบง่ ไดเ้ ป็ นสองกลมุ่ ไดแ้ ก่ 5.2.1 กล่มุ ท่ีมีสว่ นเก่ียวขอ้ งหลกั ในการดแู ลผสู้ งู อายโุ ดยในการส่งเสริมใหผ้ สู้ งู อายุ มีคณุ ภาพชีวิตท่ีดี จาเป็ นตอ้ งมีกล่มุ ที่มีส่วนเก่ียวขอ้ งหลัก อันไดแ้ ก่ ผูส้ งู อายุ ครอบครัว ของผสู้ งู อายุ และชมุ ชน โดยรายละเอียดมีดงั นี้ (1) ผสู้ งู อาย ุ ผสู้ งู อายจุ าเป็ นจะตอ้ งเรียนรแู้ ละตระหนกั ในการดแู ลตนเองเพ่ือเป็ นการแบ่งเบา ภาระใหแ้ กค่ รอบครวั และชมุ ชน ทง้ั นผ้ี สู้ งู อายตุ อ้ งเป็ นศนู ยก์ ลางของการดาเนินงานท่ีหนว่ ยงานที่ เกี่ยวขอ้ งตอ้ งช่วยกันดแู ลและหนนุ เสริมการดาเนินงานของผสู้ งู อายุ โดยเฉพาะผสู้ งู อายคุ วรมี กระบวนการในการดแู ลตนเอง เช่น การการดแู ลตนเองในดา้ นอาหารและการออกกาลังกาย การฝึ กฝนดา้ นความจา การฝึ กกายภาพ เป็ นตน้ สาหรับการใหค้ ณุ ค่าผสู้ งู อายุ ชมุ ชนและสงั คม ควรเห็นความสาคญั ของผสู้ งู อายุ และใหผ้ สู้ งู อายเุ ขา้ มาเป็ นสว่ นหนึง่ ในการดาเนินงานเพ่ือสงั คม จะทาใหผ้ สู้ งู อายเุ ขา้ มามีสว่ นรว่ มในการดาเนนิ งานของสงั คมและมคี วามสขุ ทางจิตใจ (2) ครอบครวั ครอบครัวในฐานะท่ีมีความใกลช้ ิดกับผสู้ งู อายจุ ะตอ้ งรับรถู้ ึงบทบาทตนเองใน การดแู ลผสู้ งู อายเุ พ่ือส่งเสริมใหผ้ สู้ งู อายมุ ีสขุ ภาพกายและสขุ ภาพจิตท่ีดี การส่งเสริมใหค้ นใน ครอบครัวและชมุ ชนดแู ลกนั คนในครอบครัวเป็ นยาสาคญั ท่ีรกั ษาอาการป่ วยตา่ งๆของผสู้ งู อายุ ไดด้ ี และสามารถส่งตอ่ วิธีการดแู ลผสู้ งู อายใุ นบา้ นใหด้ แู ลสืบตอ่ กนั ไปหลายช่วงอายคุ น เด็กท่ีโต มาเห็นการดแู ลของผใู้ หญท่ ่ีกบั บพุ การีหรือผสู้ งู อายเุ ด็กก็จะเกิดการเลียนแบบที่ตอ้ งทาตามท่ีเคย เห็นการดแู ลมา วิธีการดแู ลอาจจะไม่ถกู ตอ้ งและทันสมยั ท้ังหมด เป็ นการดแู ลดว้ ยความห่วงใย อาจจะทาใหก้ าลงั ใจของผปู้ ่ วยดขี นึ้ การสรา้ งความเขา้ ใจ และสนับสนนุ ความรู้ แก่สมาชิกในครอบครัว ควรมีการ ส่งเสริมใหด้ แู ลโดย ลกู หลาน ญาติพี่นอ้ ง เพราะอย่ใู กลช้ ิดกบั ผสู้ งู อายมุ ากที่สดุ และให้ความรแู้ ก่ ผดู้ แู ลผสู้ งู อายปุ ระจาบา้ น เพ่ือท่ีจะไดด้ แู ลผสู้ งู อายอุ ยา่ งถกู วิธีและลดจานวนผสู้ งู อายทุ ี่ถกู ทอดทิ้ง โดยการบรู ณาการดแู ลผสู้ งู อายขุ องทกุ ภาคส่วน ทอ้ งที่ ทอ้ งถิ่น โดยการฝึ กอบรมใหค้ วามรู้ สรา้ งความเขา้ ใจแกส่ มาชิกในครอบครวั เพื่อการดแู ลผสู้ งู อายทุ ่ีถกู ตอ้ งและเป็ นการสรา้ งสมั พันธ์ อันดีระหว่างคนในครอบครัวอีกดว้ ย เพราะคนท่ีเขา้ ใจและดแู ลผสู้ งู อายไุ ดด้ ีท่ีสดุ คือ สมาชิกใน ครอบครวั ไดแ้ ก่ ลกู หลาน (3) ชมุ ชน ชมุ ชนมีส่วนเกี่ยวขอ้ งในการสอดส่องใหผ้ สู้ งู อายใุ นพื้นท่ีไม่ประสบปัญหาในดา้ น ต่าง ๆ จึงมีหน้าที่ในการให้ความร้แู ละกาลังในแก่ผู้สูงอายุและครอบครัว ชุมชนควรมี กระบวนการในการจดั การตนเอง มีกระบวนการในการดาเนินงาน ตามความตอ้ งการของชมุ ชน เนน้ การมีส่วนร่วม คิดเอง ทาเอง เพ่ือความยัง่ ยืน เนน้ กิจกรรมท่ีมองว่าเป็ นปัญหาของพื้นท่ี เพ่ือสะทอ้ นถึงปัญหา/ความตอ้ งการ ใหต้ รงกับปัญหาที่เกิดขึ้นจริงเพ่ือนามาสกู่ ารแกไ้ ขปัญหา ของผสู้ งู อายใุ นพ้ืนท่ีจริงๆ หนา้ 187

บทที่ 6 แนวทางการจดั ระบบการดแู ลทางสงั คมและ การดแู ลระยะยาวสาหรับผสู้ งู อายใุ นครอบครวั และชมุ ชน การสรา้ งจิตสานัก ความตระหนักในการดแู ลผสู้ งู อายุ ส่งเสริมใหช้ มุ ชนเป็ น พ้ืนฐานสาคญั ในการดแู ลผสู้ งู อายรุ ่วมกนั โดยหนว่ ยงานตอ้ งเสริมสรา้ งความเขม้ แข็งใหก้ บั ชมุ ชน ในการดาเนินงานเพ่ือชมุ ชน อันจะส่งผลใหส้ ังคมเขม้ แข็งควรปลกู จิตสานกั ใหค้ นในชมุ ชนมีจิต อาสาในการดแู ลผสู้ งู อายใุ นพ้ืนที่ 5.2.2 กลม่ ุ ท่ีมีสว่ นเก่ียวขอ้ งสนบั สนนุ การดแู ลผสู้ งู อาย ุ หากพิจารณาถึงระบบการ ดแู ลผสู้ งู อายรุ ะยะยาวกลมุ่ ที่มีสว่ นเกีย่ วขอ้ งสนบั สนนุ ไดแ้ ก่ ภาครฐั องคก์ รปกครองส่วนทอ้ งถิ่น ภาคประชาชนและภาคธรุ กิจ จะตอ้ งมีส่วนในการสนบั สนนุ ใหก้ ล่มุ ที่มีส่วนเกี่ยวขอ้ งหลกั ในการ ดแู ลผสู้ งู อายสุ ามารถดารงอย่ไู ด้ โดยมีรายละเอียดดงั น้ี (1) ภาครฐั ภาครฐั เชน่ หนว่ ยงานกระทรวงการพัฒนาสงั คมและความมนั่ คงของมนษุ ยแ์ ละ กระทรวงสาธารณสขุ จะตอ้ งมีการดาเนินโครงการท่ีมีส่วนเกี่ยวขอ้ งกับผสู้ งู อายเุ พ่ือช่วยให้ ผสู้ งู อายทุ ี่อย่ใู นภาวะพ่ึงพิงสามารถดาเนินชีวิตไดอ้ ย่างปกติสขุ และสามารถช่วยเหลือตนเองได้ มากขน้ึ โดยแนวทางในการพฒั นาระบบการดแู ลผสู้ งู อายรุ ะยะยาวในครอบครัวและชมุ ชนสาหรบั ภาครฐั มดี งั นี้ หน่วยงานท่ีเกี่ยวขอ้ งตอ้ งใหค้ วามสาคัญกับผสู้ งู อายอุ ย่างจริงจัง โดยเฉพาะ โรงพยาบาลส่งเสริมสขุ ภาพตาบล และองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ซึ่งเป็ นหน่วยงานท่ี ดาเนินการอย่ใู นพ้ืนท่ีชมุ ชนมีการจดั เวทีสรา้ งความเขา้ ใจของผนู้ าชุมชน ทั้งผใู้ หญ่บา้ น สท. สจ. นายกฯ ใหผ้ นู้ าเห็นความสาคัญของปัญหาผสู้ งู อายใุ นหม่บู า้ นว่าในแต่ละหม่บู า้ นมีผสู้ งู อายุ จานวนเท่าไร มปี ัญหาดา้ นไหนบา้ ง ควรไดร้ บั การดแู ลอย่างไร (2) องคก์ รปกครองสว่ นทอ้ งถ่ิน สาหรับองค์กรปกครองส่วนทอ้ งถิ่น ในฐานะหน่วยงานภาครัฐซ่ึงอย่ใู นพื้นที่ จะตอ้ งมกี ารจดั ทาฐานขอ้ มลู เพ่ือจดั กิจกรรมหรือโครงการท่ีผสู้ งู อายทุ ่ีอย่ใู นภาวะพ่ึงพิงสามารถ เขา้ ร่วมกิจกรรมได้ ซึ่งกิจกรรมตา่ งๆ ท่ีจัดขึ้นจะเป็ นกิจกรรมที่ส่งเสริมใหผ้ สู้ งู อายมุ ีสขุ ภาพ ดา้ นรา่ งกายและจิตใจท่ีดีขนึ้ รวมทงั้ สามารถมีสว่ นร่วมในการขบั เคลื่อนงานทางสงั คม การจัดแผนงานดแู ลผสู้ งู อายอุ ย่างมีส่วนร่วม การขับเคล่ือนเชิงนโยบายของ องคก์ รปกครองส่วนทอ้ งถิ่นที่ตอ้ งมีแผนการพัฒนาการดแู ลผสู้ งู อายรุ ะยะยาวในครอบครัวและ ชมุ ชนอย่างตอ่ เน่ือง เพื่อดแู ลผสู้ งู อายโุ ดยแผนการพัฒนาดังกล่าวตอ้ งเกิดจากมีส่วนร่วมของ ผสู้ งู อายุ ผทู้ างานเก่ียวกบั ผสู้ งู อายทุ กุ ฝ่ าย (3) ภาคประชาชน สว่ นภาคประชาชนควรมีบทบาทในการมีสว่ นร่วมในการสนบั สนนุ ครอบครัวและ ชมุ ชนในการดแู ลผสู้ งู อายุ การพัฒนาความรแู้ ละศักยภาพของอาสาสมคั ร ท้ัง อสส.อสม. อผส. ใหส้ ามารถดาเนนิ การดแู ลสขุ ภาพเบื้องตน้ ใหแ้ กผ่ สู้ งู อายใุ นชมุ ชนไดท้ งั้ นอ้ี าจเสริมแรงโดยการมอง รางวลั มอบโล่ ใหม้ เี งนิ ตอบแทนพิเศษสาหรบั อาสาสมคั รท่ีทางานไดด้ ี การใหค้ วามสาคัญกับกล่มุ ผสู้ งู อายทุ ี่ถกู ทอดทิ้ง และติดเตียง เจา้ หนา้ ที่หรือ อสม. ควรลงเย่ียมบา้ นในกรณีผสู้ งู อายถุ กู ทอดท้ิง และผสู้ งู อายตุ ดิ เตยี ง เพ่ือชว่ ยเหลือผดู้ แู ลและ พฒั นาคณุ ภาพชวี ิต หนา้ 188

บทท่ี 6 แนวทางการจดั ระบบการดแู ลทางสงั คมและ การดแู ลระยะยาวสาหรับผสู้ งู อายใุ นครอบครัวและชมุ ชน (4) ภาคธรุ กิจ ภาคธรุ กิจ มีส่วนในการจัดกิจกรรมต่างๆ ท่ีมีส่วนช่วยเหลือสังคมท่ีผสู้ งู อายุ สามารถเขา้ ร่วมกิจกรรมได้ การพฒั นาประเภทธรุ กิจบริการ โดยการใหค้ รอบครัวที่สามารถจ่าย คา่ บริการได้ ชว่ ยจ่ายเงินการใชบ้ ริการ โดยใหเ้ ป็ นทางเลือกอีกทางหน่ึง ดงั ผลการสารวจพบว่า รอ้ ยละ 14.6 ตอ้ งการบริการประเภทนี้ และรอ้ ยละ 6.9 สามารถจา่ ยเองไดท้ งั้ หมด ดังนั้นกลุ่มท่ีมีส่วนเก่ียวขอ้ งหลัก จะมีจดุ ที่มีการเชื่อมโยงกันของผูส้ งู อายุ ครอบครัวและชมุ ชน นนั่ แสดงว่า ระบบการดแู ลทางสงั คมและระบบการดแู ลระยะยาวเป็ นสิ่งท่ี จะตอ้ งดาเนนิ การร่วมกนั โดยคานงึ ถึงผสู้ งู อายเุ ป็ นสาคญั ซึ่งจะมีกล่มุ ท่ีมีสว่ นเก่ียวขอ้ งสนบั สนนุ เป็ นหน่วยงานท่ีคอยส่งเสริม สนบั สนนุ กิจกรรมตา่ งๆ ใหผ้ สู้ งู อายุ ครอบครัวและชมุ ชนไดเ้ ขา้ รว่ มอนั จะนาไปสคู่ ณุ ภาพชีวิตท่ีดีของผสู้ งู อายตุ อ่ ไป อีกท้ังการทางานเชิงรกุ ใหเ้ พิ่มมากข้ึน โดยการดาเนินงานของภาคประชาชน ภาครัฐ ภาคเอกชน รวมท้ังส่งเสริมการพัฒนาศักยภาพในการปฏิบัติงาน และการพัฒนา อสม. ในพื้นท่ี เชน่ สนบั สนนุ ใหม้ กี ารศึกษาดงู านแลกเปล่ยี นเรียนรอู้ ีกทงั้ การนาเทคโนโลยีมาช่วยในการ ดแู ลบางพื้นที่ตอ้ งการนาเทคโนโลยีมาช่วยสนับสนนุ ในการดแู ลผู้สงู อายใุ นชมุ ชน เช่น การใช้ โทรศพั ทห์ าเพ่ือนบา้ นมาดแู ล ความปลอดภยั หรือระบบกดกริ่ง 5.3 แนวทางในการดแู ลผสู้ งู อายทุ ี่มีภาวะพึ่งพิง แนวทางการดแู ลและสนบั สนนุ การดแู ลพึ่งพาตนเองโดยครอบครวั และชมุ ชน 5.3.1 การทาแผนและเตรยี มงบประมาณรองรบั การทาแผนและเตรียมงบประมาณรองรับ โดยการจัดทาแฟ้ มประวัติและแยกผสู้ งู อายุ ออกมาเป็ นหมวดหม่ขู องแตล่ ะหม่บู า้ นโดยแยกประเภทเป็ น 3 ประเภท ผสู้ งู อายตุ ดิ เตยี ง ผสู้ งู อายุ ตดิ บา้ น และผสู้ งู อายตุ ดิ สงั คม แลว้ จึงผสู้ งู อายแุ ตล่ ะประเภทมาวางแผนว่าควรดแู ลแบบไหน หากพบ ปัญหาก็จะประสานความชว่ ยเหลือเขา้ มาดแู ลผสู้ งู อายตุ ามระบบตอ่ ไป (เทศบาลสบเต๊ียะ อ.จอมทอง จ.เชียงใหม)่ บางพ้ืนที่อาจแบ่งกล่มุ ผสู้ งู อายพุ ึ่งพิง ออกแบ่งเป็ น 2 กล่มุ คือ ผสู้ งู อายทุ ี่ผยู้ ากไรย้ ากจน ไม่สามารถช่วยเหลือตนเองได้ และผสู้ งู อายทุ ี่มีฐานะช่วยเหลือตนเองได้ เพื่อง่ายต่อการจัดระดับ ความสาคัญในการช่วยเหลือเน่ืองจากมีความต้องการที่แตกต่างกัน (ต.หนองแขม อ.โคกสาโรง จ.ลพบรุ ี) 5.3.2 เสรมิ สรา้ งความแข็งแรงของกลม่ ุ และคนในชมุ ชน 5.3.2.1 การดแู ลในครอบครวั ลกู หลานเครือญาติ ดแู ลผสู้ งู อายพุ ึ่งพิง เนอื่ งจาก เป็ นผสู้ งู อายตุ อ้ งดแู ลอย่างใกลช้ ิดคอยประสานงานกบั อาสาสมคั รและหนว่ ยงานที่รบั ผิดชอบอย่าง ตอ่ เนอ่ื ง (ต.นา้ ริด อ.เมอื ง จ.อตุ รดติ ถ)์ การสนบั สนนุ บทบาทสมาชิกในครอบครัวมีสว่ นร่วมในการดแู ล เนน้ ใหค้ วามรกู้ บั ญาตใิ นการดแู ลสง่ เสริมสขุ ภาพของผสู้ งู อายุ โดยทาความเขา้ ใจกบั ผดู้ แู ล ใหค้ วามรู้ และ อาสาสมคั ร ใหช้ ว่ ยเหลือซึ่งกนั และกนั (เทศบาลเมอื งบา้ นสวน) เทศบาลอบรมใหค้ วามรกู้ บั ชมุ ชน เช่น การดแู ลสขุ ภาพ ทาอย่างไรใหผ้ สู้ งู อายไุ ม่มี โรค การปรบั ทศั นคตเิ ร่ืองการดแู ลสขุ ภาพ อาหารการกิน การประชาสมั พนั ธก์ ารรับประทานอาหาร รสไมจ่ ดั เป็ นตน้ (เทศบาลเมอื งหนองปรือ) หนา้ 189

บทท่ี 6 แนวทางการจดั ระบบการดแู ลทางสงั คมและ การดแู ลระยะยาวสาหรับผสู้ งู อายใุ นครอบครวั และชมุ ชน การฝึ กอบรมใหค้ วามรู้ ในเร่ืองหลอดเลือด สมอง และโรคท่ีเกดิ กบั ผสู้ งู อายจุ านวน มาก เช่น ขอ้ เส่ือม สมองเสื่อม สายตา เพ่ือผดู้ แู ลผสู้ งู อายใุ นครอบครัวจะไดป้ ฏิบัติไดอ้ ย่างถกู ตอ้ ง (เทศบาลนครแหลมฉบงั ) การอบรม Caregiver ใหส้ ามารถดแู ลข้ันพื้นฐานได้ จากผสู้ งู อายทุ ี่ไม่สามารถ ชว่ ยเหลือตวั เองไดก้ ารชว่ ยเหลอื เป็ นเงนิ สงเคราะหค์ รอบครวั (ต.คคู ต อ.ลาลกู กา จ.ปทมุ ธานี) 5.3.2.2 การดแู ลในชมุ ชน หนว่ ยงานท่ีเก่ียวขอ้ งอย่างใกลช้ ิด เชน่ อาสาสมคั ร หม่บู า้ น การดแู ลสขุ ภาพ การตรวจสขุ ภาพ รวมถึงภาครัฐ ภาคเอกชนที่ช่วยเหลือผสู้ งู อายุ เช่น รถฉกุ เฉินนาส่งโรงพยาบาล การปรับสถานที่ใหเ้ หมาะสมกับผสู้ งู อายพุ ึ่งพิง เช่นทางลาด ราวจับ หอ้ งนา้ สาหรับผสู้ งู อายุ โรงพยาบาลส่งเสริมสขุ ภาพตาบลลงพ้ืนที่ เช่น เปล่ียนสายปัสสาวะใหก้ ับ ผปู้ ่ วยตดิ เตยี ง (ต.นา้ ริด อ.เมือง จ.อตุ รดิตถ)์ การนาผสู้ งู อายตุ ดิ สงั คมท่ีมีสขุ ภาพแข็งแรงมศี ักยภาพพอท่ีจะเป็ นกลมุ่ แกนนาของ ผสู้ งู อายใุ นการทากจิ กรรมเสริม เขา้ เย่ียมใหก้ าลงั ใจขน้ั ตน้ แก่ผสู้ งู อายทุ ่ีติดเตยี ง ติดบา้ น เพื่อรับฟัง ปัญหาและนามาหาแนวทางแกไ้ ขร่วมกันร่วมกัน ส่งเสิรมการจัดตั้งกล่มุ อผส. ท่ีมีจิตอาสาและ มีศักยภาพข้นึ มา เป็ นแกนนาเพื่อเขา้ มาชว่ ยเหลือกลมุ่ ผสู้ งู อายดุ งั กล่าว โดยมีการเขา้ ไปเยี่ยมเยียน ผสู้ งู อายตุ ดิ บา้ น ตดิ เตยี งในเบื้องตน้ จะไดร้ บั ทราบปัญหาของผสู้ งู อายใุ นกลมุ่ น้วี ่ามีปัญหาอะไรบา้ ง เพ่ือจะไดน้ าขอ้ มลู ปัญหาที่ไดไ้ ปประสานขอความช่วยเหลือหนว่ ยงาน ในพื้นที่เขา้ มาช่วยเหลือตอ่ ไป สว่ นทางดา้ นผสู้ งู อายตุ ิดสังคมควรหาอาชีพหรืองานอดิเรกมาใหท้ า (เทศบาลสบเตี๊ยะ อ.จอมทอง จ.เชยี งใหม)่ การจัดอบรมแกนนาผสู้ งู อายุ ญาติ พี่นอ้ ง ในการดแู ลผสู้ งู อายใุ นครอบครัวและ ชมุ ชน มกี ารอบรมทงั้ ภาคทฤษฎีและภาคปฏิบตั ิ (ต.สระกะเทียม อ.เมอื ง จ.นครปฐม) การจัดอบรม อสม.ในพื้นที่ใหม้ ีความชานาญในการในการดแู ลผสู้ งู อายุ โดยจะให้ เป็ น อสม.เชีย่ วชาญ โดยจะมกี ารพฒั นาอบรมให้ อสม.เป็ นผมู้ ีความรดู้ า้ นการดแู ลผสู้ งู อายตุ ิดเตยี ง และผสู้ งู อายพุ ิการ เพื่อเป็ นการดแู ล และชว่ ยเหลือคนในชมุ ชนกนั เองก่อนที่แพทยห์ รือพยาบาลวิชา ชพิ จะเขา้ ไปชว่ ยดแู ล (ต.นคิ มสรา้ งตนเอง อ.พิมาย จ.นครราชสมี า) การดแู ลโดยหน่วยบริการปฐมภมู ิ (Primary care unit) และอาสาสมัคร สาธารณสขุ ประจาหมบู่ า้ น ท่ีคอยตดิ ตามอาการของผสู้ งู อายุ ฝึ กใหม้ ีการทากายภาพ จะมีการถาม คาถามซา้ ๆ เพ่ือเป็ นการทดสอบว่าผสู้ งู อายคุ นดงั กลา่ ว เป็ นปัญหาดา้ นความจาแลว้ หรือไม่ (ต.บ่อ ยาง อ.เมือง จ.สงขลา) ผสู้ งู อายตุ ดิ เตียงจะมีการจา้ งเจา้ หนา้ ท่ีจากศนู ย์ โดยท่ีมี อสม. เขา้ ไปดแู ลบา้ ง แต่ อย่างไรก็ตาม หากพบผูส้ งู อายุมีปัญหา มีแนวทางในการช่วยเหลือ โดยการใหย้ า และการ ปรบั เปล่ียนพฤตกิ รรม หรือพาผสู้ งู อายไุ ปปฏิบตั ธิ รรมเป็ นตน้ (เทศบาลเมืองบา้ นสวน) 5.3.3.3 การติดตามดแู ลอย่างต่อเนื่อง การตรวจเยี่ยมบา้ นเป็ นประจาทกุ เดือน ซ่ึง อสม. จะมกี ารดแู ลโดยละเอียดแบบเจาะลึก โดยอสม. เป็ นผคู้ ดั กรองการประเมิน (เทศบาล เมอื งบา้ นสวน) อสม. เขา้ ดแู ลผสู้ งู อายเุ พิ่มเติม ในการใหค้ าแนะนา ตรวจสขุ ภาพ ดแู ลโดยทัง่ ไป อย่างทวั่ ถึง หากพบว่ามผี สู้ งู อายทุ ่านใดมีปัญหาสขุ ภาพมาก และเร้ือรงั ก็ใหร้ ีบแจง้ เจา้ หนา้ ท่ี รพ.สต. เพ่ือประสานงานช่วยเหลือต่อไป รวมทั้งการดาเนินงานในพ้ืนที่จะมีการติดตาม ประเมินผล การดาเนนิ งานโครงการท่ีเก่ียวกบั ผสู้ งู อายทุ กุ โครงการ โดยความร่วมมือของ อบต. รพ.สต. ชมรม ผสู้ งู อายุ ในการติดตามประเมินผล โดยเยี่ยมบา้ น ฟื้ นฟูผปู้ ่ วย ผสู้ งู อายุ ผพู้ ิการ ทากายภาพ และสรปุ ผลการดาเนนิ งานเม่ือเสร็จส้ินโครงการ (ต.สระกะเทียม อ.เมือง จ.นครปฐม) หนา้ 190

บทที่ 6 แนวทางการจดั ระบบการดแู ลทางสงั คมและ การดแู ลระยะยาวสาหรบั ผสู้ งู อายใุ นครอบครัวและชมุ ชน 5.3.3.4 ใชเ้ ครอื ข่ายภายนอกชมุ ชนรว่ มดแู ล กรณีผสู้ งู อายทุ ี่เป็ นประชากรแฝงเขา้ มาอย่อู าศยั ในพ้ืนที่ เทศบาล กาชาด อาเภอ จะเขา้ ไปช่วยเหลือดแู ล ซ่ึงเป็ นนโยบายช่วยเหลือคนในพ้ืนท่ี โดยในบางรายทางเทศบาลไม่สามารถ ชว่ ยเหลอื เองไดจ้ ะประสานไปยงั มลู นธิ ิตา่ งๆ ใหเ้ ขา้ ชว่ ยเหลือ หรือใหผ้ ทู้ ี่เป็ นประชากรแฝงยา้ ยหรือมี การฝากชอื่ ไวใ้ นทะเบียนบา้ นเพ่ือใหไ้ ดร้ บั สวสั ดกิ ารไดอ้ ย่างเตม็ ที่ (เทศบาลเมอื งหนองปรือ) มีหนว่ ยงานสถาบนั การศึกษาเขา้ มามีส่วนร่วมในการดแู ลผสู้ งู อายรุ ่วมกนั โดยจะเป็ น ทั้งการดแู ลป้ องกัน การส่งเสริมสขุ ภาพ การฟ้ื นฟุสภาพ การ บาบัด และฟื้ นฟู รวมถึงการเยี่ยม เยียนผสู้ งู อายทุ ่ีเจ็บป่ วยเร้ือรงั ตดิ เตยี ง(ต.สระกะเทียม อ.เมือง จ.นครปฐม) 5.3.3 แนวทางการบรู ณาการดาเนินงานร่วมกนั ทกุ หน่วยงาน โดยส่งเสริมใหเ้ กิดการ บรู ณาการการทางานร่วมกนั ในชมุ ชนก่อใหเ้ กิดการทางานท่ีครบวงจร เช่น องคก์ ารบริการส่วน ตาบลสนบั สนนุ งบประมาณ โรงพยาบาลสง่ เสริมสขุ ภาพตาบล ดาเนินงานร่วมกบั ประชาชนในพ้ืนท่ี หรือในการทากิจกรรมร่วมกัน วันแจกเบี้ยยังชีพของผูส้ งู อายุ มีกิจกรรมให้ผูส้ ูงอายุและมี สาธารณสขุ เขา้ มาตรวจสขุ ภาพดว้ ย ในพื้นท่ีองค์การบริหารส่วนตาบลสระกะเทียม อ.เมือง จ.นครปฐม มีการดาเนินงาน บรู ณาการดาเนนิ งานร่วมกบั ทกุ หนว่ ยงาน โดยมีการแบ่งงานกนั ทาที่ชดั เจน ทงั้ ในพื้นที่ และนอกพ้ืนท่ี ดงั น้ี 1) อบต. การดแู ลดา้ นสวัสดภิ าพ ความเป็ นอยู่ 2) รพ.สต. การดแู ลสขุ ภาพ เยี่ยมเยียน รกั ษา ฟ้ื นฟูสมรรถภาพผปู้ ่ วย ผพู้ ิการ โรคเรื้อรงั 3) อสม. เย่ียมเยียน การดแู ลสขุ ภาพ 4) ชมรมผสู้ งู อายุ ดา้ นสงั คม เพ่ือนเย่ียมเพื่อน 5) มหาวิทยาลัยราชภฏั นครปฐม โดยคณะพยาบาลศาสตร์ เขา้ มามีส่วนร่วมใน การดาเนินกิจกรรมชมรมผสู้ งู อายุ การส่งเสริมสขุ ภาพ การฟ้ื นฟูสภาพ การเย่ียมบ้านผสู้ งู อายทุ ี่ เจ็บป่ วยเรื้อรงั ตดิ เตยี ง 6) กศน. ใหค้ วามรเู้ กีย่ วกบั การประกอบอาชพี เสริม 7) พฒั นาฝี มือแรงงานจงั หวัด สรปุ ผลการศึกษาขอ้ มลู เชิงคณุ ภาพจากาการสนทนากล่มุ ผมู้ ีส่วนเกี่ยวขอ้ งใน การใหบ้ ริการการดแู ลผสู้ งู อายทุ ่ีบา้ นและในชมุ ชน พบว่าสถานการณ์ผสู้ งู อายใุ นพื้นที่มีจานวน ผสู้ งู อายเุ พ่ิมมากขน้ึ เร่ือยๆ ถึงแมผ้ สู้ งู อายจุ ะมีเพิ่มขน้ึ แตใ่ นชมุ ชนไมม่ ีผสู้ งู อายทุ ่ีถกู ทอดท้ิงไรค้ นดแู ล ถึงแมจ้ ะมีผสู้ งู อายบุ างรายซึ่งอย่ใู นชมุ ชนจะถกู ทอดทิ้งใหอ้ ย่ตู ามลาพังสืบเนื่องจากไม่มีญาติ แต่ใน ชมุ ชนไดใ้ หก้ ารช่วยเหลือในการดแู ลผูส้ งู อายรุ ่วมกนั ปัญหาผสู้ งู อายใุ นพื้นที่ที่พบส่วนใหญ่จะเป็ น ปัญหาดา้ นสขุ ภาพทง้ั ทางดา้ นร่างกายและจิตใจ และปัญหาของชมุ ชนในเร่ืองการขาดบคุ ลากรในการ ดแู ลผสู้ งู อายเุ นอื่ งจากผสู้ งู อายมุ จี านวนเพ่ิมมากขนึ้ การจัดบริการสาหรับผู้สูงอายุที่มีอยู่ในชุมชนมีการจัดบริการแบ่ งเป็ น 2 ประเภท คือบริการดา้ นสขุ ภาพ และบริการดา้ นสังคม โดยการบริการดา้ นสขุ ภาพมี รพ.สต. เป็ นหนว่ ยงานหลกั ในการดแู ลสขุ ภาพของผสู้ งู อายใุ นชมุ ชน มีกระบวนการดาเนินงานตง้ั แตป่ ้ องกัน ดแู ล เยี่ยมเยียน รกั ษา ฟื้ นฟูสมรรถภาพผปู้ ่ วย ผพู้ ิการ โรคเรื้อรงั ซ่ึงมกี ารดแู ลทัง้ ทางดา้ นร่างกาย จิตใจ และสิ่งอานวยความสะดวกตามความจาเป็ นใหก้ บั ผสู้ งู อายุ ส่วนการบริการดา้ นสังคม มีการ จัดส่ิงแวดลอ้ มที่เอื้อต่อสขุ ภาพผสู้ งู อายุ อาทิเช่น การทาทางลาด ราวบันได เป็ นตน้ โดยการ ดาเนินการทั้งดา้ นสขุ ภาพและดา้ นสงั คม มีการบรู ณาการการทางานร่วมกันของทกุ ภาพส่วนท้ัง หนา้ 191

บทที่ 6 แนวทางการจดั ระบบการดแู ลทางสงั คมและ การดแู ลระยะยาวสาหรบั ผสู้ งู อายใุ นครอบครัวและชมุ ชน ภายนอกและภายในพ้ืนท่ี และการดาเนนิ งานแตล่ ะครง้ั จะมีการวางแผนการทางานร่วมกนั ในการลง พื้นท่ีเพื่อใหก้ ารดแู ลครอบคลมุ ผสู้ งู อายใุ นพ้ืนท่ีใหม้ ากท่ีสดุ บทบาทหนา้ ท่ีของหนว่ ยงานท่ีรบั ผิดชอบงานดา้ นผสู้ งู อายุ เร่ิมตงั้ แตห่ น่วยงาน ในระดบั ชมุ ชนท่ีมีการมอบหมายหนา้ ท่ีความรับผิดชอบอย่างชัดเจนในการดแู ลผสู้ งู อายุ ท้ังในส่วน ของ อบต. รพ.สต. โดยมีการจัดทาฐานขอ้ มลู ในการสนบั สนนุ การดาเนินงานเพ่ือดแู ลผสู้ งู อายไุ ด้ อย่างถกู ตอ้ งและเหมาะสมตามความจาเป็ นของผสู้ งู อายุ และการดาเนินงานสอดคลอ้ งกบั นโยบาย ของหนว่ ยงานตา่ งๆ ที่กาหนดขน้ึ การดาเนนิ งานมีทั้งการจดั ทาแผนงานโครงการในการดาเนนิ งาน และสนบั สนนุ งบประมาณใหก้ บั ผสู้ งู อายใุ นการดาเนนิ กิจกรรมเพ่ือดแู ลผสู้ งู อายใุ นพ้ืนท่ีตอ่ ไป หนา้ 192

บทท่ ี 7 บทสรุป อภิปรายผล และขอ้ เสนอแนะ บทท่ี 7 บทสรปุ อภิปรายผล และขอ้ เสนอแนะ การวิจัยเร่ือง “การจัดระบบการดแู ลทางสังคมและระบบการดแู ลระยะยาวสาหรับ ผสู้ งู อายใุ นครอบครัวและชมุ ชน” มีวัตถปุ ระสงคเ์ พื่อศึกษาความตอ้ งการ และเปรียบเทียบรปู แบบ วิธีการ ของระบบการดแู ลทางสังคมและการดแู ลระยะยาวสาหรับผสู้ งู อายใุ นครอบครัวระหว่าง ประเทศไทยและต่างประเทศและเพื่อหาแนวทางการจัดระบบการดแู ลทางสังคมและระบบการดแู ล ระยะยาวสาหรบั ผสู้ งู อายใุ นครอบครวั และชมุ ชน การวิจัยคร้ังน้ีใชร้ ะเบียบวิธีวิจยั เชิงปริมาณ (Quantitative Method) และระเบียบวิธี วิจยั เชิงคณุ ภาพ (Qualitative Method) คดั เลือกประชากรท่ีใชใ้ นการศึกษาจากกลมุ่ อายุ 60 ปี ขึน้ ไป อาศัยอย่ใู นจังหวัดที่เป็ นท่ีตง้ั ของสานกั งานส่งเสริมและสนบั สนนุ วิชาการ 1-12 โดยคดั เลือกกล่มุ ตวั อย่างแบบเจาะจง (Purposive Sampling) จากกล่มุ ผสู้ งู อายทุ ี่อย่ใู นภาวะพึ่งพิง จานวน 249 คน และผสู้ งู อายทุ ่ีพึ่งพิงตนเองได้ จานวน 1,184 คน และการสนทนากล่มุ กบั ผทู้ ี่มี ส่วนเก่ียวขอ้ งในการ ใหบ้ ริการดแู ลผสู้ งู อายทุ ี่บา้ นและในชมุ ชน จานวน 392 คน ผลการศึกษาโดยสรปุ มีดงั น้ี 7.1 สรปุ ผลการศึกษา ความตอ้ งการการดแู ลทางสงั คมและความตอ้ งการการดแู ลระยะยาวสาหรับผสู้ งู อายใุ น ครอบครัวและชมุ ชนหมายถึงความตอ้ งการบริการสขุ ภาพและสงั คมของกลมุ่ ผสู้ งู อายทุ ่ีอย่ใู นภาวะ พ่ึงพิง และความคาดหวังของผสู้ งู อายทุ ี่สามารถพึ่งพิงตนเองไดต้ ่อบริการทางสงั คมและการดแู ล ระยะยาวในอนาคต ขอ้ มลู พื้นฐานของผสู้ งู อายทุ ่ีอย่ใู นภาวะพึ่งพิง ผสู้ งู อายทุ ี่อย่ใู นภาวะพ่ึงพิงจานวน 249 คน รอ้ ยละ 53.8 เป็ นเพศหญิง อายุ 75-79 โดยมีอายตุ า่ สดุ คือ 60ปี และอายสุ งู สดุ คือ 100 ปี มีอายุ เฉล่ีย 78.4 ปี สว่ นใหญม่ ีสถานภาพหมา้ ย และนบั ถือศาสนาพทุ ธ ครอบครัวผู้สูงอายุที่อยู่ในภาวะพึ่งพิง ร้อยละ 37.3 มีรายได้ 1,001-5,000 บาท ครอบครัวผสู้ งู อายมุ ีรายไดเ้ ฉล่ียอย่ทู ี่ 8,966 บาท ซึ่งมีรายไดต้ า่ สดุ 600 บาท และรายไดส้ งู สดุ 100,000บาทผสู้ งู อายุ รอ้ ยละ 83.9 ใชส้ ิทธิหลกั ประกนั สขุ ภาพถว้ นหนา้ มีเพียงบางส่วนท่ีใชส้ ิทธิ สวัสดิการรกั ษาพยาบาลของขา้ ราชการ และสิทธิประกนั ชีวิต ในส่วนของการประเมินความพอเพียง ของรายไดค้ รอบครัวต่อการดแู ลผสู้ งู อายทุ ี่อย่ใู นภาวะพึ่งพิง ระบวุ ่า รายไดร้ วมของครอบครัวไม่ เพียงพอตอ่ การดแู ลผสู้ งู อายุ 1. ความตอ้ งการบรกิ ารสขุ ภาพ กล่มุ ผสู้ งู อายทุ ี่อย่ใู นภาวะพ่ึงพิงมีความตอ้ งการบริการสถานบริบาลผสู้ งู อายมุ ากกว่า ตอ้ งการอยบู่ า้ นหรืออย่กู บั ครอบครัว โดยเมอ่ื พิจารณาถึงสถานภาพในครอบครวั แลว้ พบว่าผสู้ งู อายุ ตอ้ งดแู ลตนเอง แต่เม่ือใหค้ รอบครัวของผสู้ งู อายปุ ระเมินความสามารถในการดแู ลผอู้ ายุ พบว่า ครอบครวั ของผสู้ งู อายมุ ีคา่ ใชจ้ ่ายไมเ่ พียงพอตอ่ การดแู ลซ่ึงสอดคลอ้ งกบั ขอ้ มลู เชิงคณุ ภาพที่พบว่า “ปัญหาของผสู้ งู อายทุ ่ีมกั ประสบ คอื ปัญหาดา้ นสขุ ภาพ สว่ นใหญ่มโี รคประจาตวั และเม่อื อายมุ ากขึ้น หนา้ 193

บทท่ ี 7 บทสรุป อภิปรายผล และขอ้ เสนอแนะ ก็จะมีปัญหาสขุ ภาพมากข้ึนตามมา ประกอบกับปัญหาการขาดแคลนบคุ ลากรในการดแู ล ผสู้ งู อายทุ ่ีมีจานวนไม่เพียงพอ” ทาใหผ้ สู้ งู อายขุ าดความมนั่ ใจในการดแู ลสขุ ภาพโดยครอบครัวหรือ ชมุ ชนที่จะสามารถฟื้ นฟูสมรรถภาพร่ายกายได้ จึงมีความตอ้ งการจะไดร้ ับบริการจากสถานบริบาล คนชราเพื่อใหไ้ ดร้ ับบริการท่ีมีประสิทธิภาพมากย่ิงข้ึน ในส่วนของระบบส่งต่อผปู้ ่ วยเป็ นความ ตอ้ งการบริการสขุ ภาพท่ีจดั โดยชมุ ชน และหนว่ ยบริการสขุ ภาพเคล่ือนที่ท่ีเป็ นบริการสขุ ภาพท่ีจดั โดย สถาบนั ในดา้ นของความตอ้ งการการบริการทางสงั คม รปู แบบการบริการทางสังคมผสู้ งู อายนุ น้ั ตอ้ งการใหม้ ีการจัดผจู้ ดั การดแู ลท่ีทาหนา้ ท่ีวางแผนและประสานการดแู ล เมื่อผสู้ งู อายอุ ย่ใู นภาวะท่ี ชว่ ยตวั เองไมไ่ ด้ ซึ่งสว่ นใหญเ่ ป็ นกลมุ่ ผสู้ งู อายทุ ี่อยใู่ นภาวะพ่ึงพิง ท่ีมีความตอ้ งการผใู้ หบ้ ริการท่ีเป็ น วิชาชีพ 2. ความตอ้ งการบรกิ ารทางสงั คม ผสู้ งู อายทุ ี่อย่ใู นภาวะพึ่งพิง มีความตอ้ งการการบริการทางสงั คมจากผใู้ หบ้ ริการที่เป็ น สถาบัน X=4.06 มีค่าเฉล่ียสงู ท่ีสดุ และมีความตอ้ งการบริการทางสังคมโดยผใู้ หบ้ ริการที่เป็ น สถาบนั ในชมุ ชนX=3.97 มคี วามตอ้ งการบริการสวสั ดิการสงั คม X=3.95 มีความตอ้ งการบริการทางสังคมโดยผใู้ หบ้ ริการท่ีเป็ นอาสาสมัคร X=3.78 มีความ ตอ้ งการการบริการดแู ลในชมุ ชนมีคา่ เฉลยี่ ระดบั มาก(X=3.88) และเชน่ กนั สาหรบั ความตอ้ งการบริการทางสงั คมที่เกี่ยวกบั การดแู ลกิจวัตรประจาวันของผสู้ งู อายุ พบว่า ค่าเฉลี่ยของมีความตอ้ งการการดแู ลดา้ นการเงินและกฎหมายมีค่าเฉล่ียระดับมาก( X= 3.87)มีความตอ้ งการการดแู ลดา้ นสขุ ภาวะสว่ นตวั มีค่าเฉลี่ยระดบั มาก(X= 3.58)มีความตอ้ งการ การดแู ลดา้ นผชู้ ว่ ยงานบา้ นมีคา่ เฉล่ียระดบั มาก(X= 3.53 )มีความตอ้ งการการดแู ลดา้ นอปุ กรณ์ ชว่ ยเหลือและอานวยความสะดวกมีคา่ เฉล่ียระดบั ปานกลาง (X= 3.26) และความตอ้ งการการดแู ล ดา้ นจิตใจมคี า่ เฉล่ยี ระดบั ปานกลาง (X= 3.26) 3. ความคาดหวงั ต่อบริการสขุ ภาพและสงั คมเม่ือผสู้ งู อายเุ ขา้ ส่ภู าวะพึ่งพิงตนเอง ไม่ได้ ค่าเฉล่ียในภาพรวมของความคาดหวงั ต่อบริการสขุ ภาพ ในประเด็นความคาดหวังตอ่ บริการดแู ลผสู้ งู อายทุ ี่บา้ น X= 3.95 ความคาดหวังตอ่ สถานบริบาล/ศนู ยด์ แู ลผสู้ งู อายุ X=3.91 และ ความคาดหวังตอ่ บริการดแู ลผสู้ งู อายุ X= 3.86 ซึ่งคา่ เฉลีย่ ทงั้ หมดอย่ใู นระดบั มาก ค่าเฉล่ียในภาพรวมของความคาดหวังต่อบริการทางสงั คม พบว่า ค่าเฉล่ียของ ความคาดหวงั ตอ่ การสนบั สนนุ ทางการเงนิ และรายได้ X= 4.17 เป็ นคา่ เฉลี่ยในระดบั มากและสงู กว่า คา่ เฉล่ียอ่ืนๆ รองลงมาเป็ นคา่ เฉลี่ย ความคาดหวงั ตอ่ บริการรถรบั ส่ง X= 4.12 ความคาดหวังตอ่ ผูใ้ ห้บริการวิชาชีพ X= 3.89 ความคาดหวังต่อการสนับสนุนต่างๆ ท่ีไม่ใช่เงิน X= 3.84 ความคาดหวังตอ่ บริการเขา้ ถึงบา้ น X= 3.70 ซ่ึงคา่ เฉลีย่ ทงั้ หมดอย่ใู นระดบั มาก (ตารางที่ 5.45) หนา้ 194

บทท่ ี 7 บทสรุป อภิปรายผล และขอ้ เสนอแนะ อภิปรายผล การศึกษารปู แบบการจัดระบบการดแู ลทางสงั คมและการดแู ลระยาวสาหรบั ผสู้ งู อายใุ น ครอบครัวและชมุ ชนของกล่มุ ผสู้ งู อายทุ ี่อย่ใู นภาวะพึ่งพิง เพ่ือสารวจความตอ้ งการการดแู ลทาง สงั คมความตอ้ งการการดแู ลระยะยาวสาหรับผสู้ งู อายุ และความคาดหวังเม่ือเขา้ ส่ภู าวะพ่ึงพิง ซึ่ง สามารถแบง่ ผลการศึกษาไดเ้ ป็ น 3 ประเด็นดงั นี้ ประเด็นที่ 1 ความตอ้ งการบริการดแู ลระยะยาวของกล่มุ ผสู้ งู อายทุ ่ีอยใู่ น ภาวะพึ่งพิง 1.1. ความตอ้ งการบรกิ ารสถานบรบิ าลคนชราของกล่มุ ผสู้ งู อายทุ ี่อยใู่ นภาวะ พึ่งพิง ผลการศึกษาพบว่า ผสู้ งู อายทุ ี่อย่ใู นภาวะพึ่งพิงมีความตอ้ งการบริการสถานบริบาล ผสู้ งู อายุ โดยมีคา่ รอ้ ยละ 40.2 ซ่ึงอย่ใู นระดบั มากที่สดุ มากกว่าตอ้ งการอยใู่ นบา้ นหรือครอบครวั อีก ทง้ั เม่ือพิจารณากบั ผลการเก็บขอ้ มลู ของกล่มุ ตวั อย่างพบว่า รอ้ ยละ 46.2 ผสู้ งู อายทุ ่ีอย่ใู นภาวะ พึ่งพิงมีสถานภาพเป็ นหมา้ ย ทาใหร้ อ้ ยละ 19.7 ผสู้ งู อายตุ อ้ งดแู ลตนเอง และเม่ือพิจารณาถึง ลกั ษณะครอบครัวพบว่า รอ้ ยละ 50.6 ครอบครัวของผสู้ งู อายมุ ีรายไดต้ า่ กว่า 5,000 บาท นอกจากนน้ั เมื่อใหค้ รอบครวั ของผสู้ งู อายปุ ระเมินความสามารถในการดแู ลผอู้ ายุ พบว่าส่วนใหญ่ รอ้ ยละ 76.3 ครอบครอบครัวของผสู้ งู อายมุ ีค่าใชจ้ ่ายไม่เพียงพอต่อการดแู ลโดยผสู้ งู อายุที่อย่ใู น ภาวะพึ่งพิงที่เป็ นกล่มุ ตวั อย่าง รอ้ ยละ 20.7เป็ นโรคกระดกู รองลงมา รอ้ ยละ 19.3 เป็ นโรคหลอด เลือดและไขมนั อดุ ตนั ในเสน้ เลือด และรอ้ ยละ 18.8 เป็ นโรคเบาหวานซ่ึงผสู้ งู อายมุ กั มีโรคเรื้อรงั และ โรคประจาตวั ทาใหต้ อ้ งใชบ้ ริการจากโรงพยาบาลอย่างสมา่ เสมอ ซ่ึงสอดคลอ้ งกบั ขอ้ มลู เชิงคณุ ภาพ ที่พบว่า “ปัญหาของผสู้ งู อายทุ ่ีมกั ประสบคอื ปัญหาดา้ นสขุ ภาพ สว่ นใหญ่มโี รคประจาตวั และเมื่ออายุ มากข้ึนก็จะมีปัญหาสขุ ภาพมากข้ึนตามมา ประกอบกับปัญหาการขาดแคลนบคุ ลากรในการดแู ล ผสู้ งู อายทุ ่ีมีจานวนไมเ่ พียงพอ” จากผลการศึกษาดังกล่าวคณะวิจัยไดใ้ หผ้ สู้ งู อายทุ ่ีอย่ใู นภาวะพึ่งพิงประเมินบริการ ตา่ งๆ ท่ีไดร้ บั จากหนว่ ยงานภาครฐั พบว่าผสู้ งู อายทุ ี่อย่ใู นภาวะพึ่งพิง รอ้ ยละ 45.4 ระบวุ ่าท่ีผา่ นมา มีหนว่ ยงานของรฐั ที่มาชว่ ยดแู ลใหบ้ ริการผสู้ งู อายทุ ี่บา้ นนานๆ ครง้ั และประเด็นความพอเพียงของ บริการสนบั สนนุ จากชมุ ชนพบว่า รอ้ ยละ 45.8 ประเมินว่า ชมุ ชนไม่มีบริการสนบั สนนุ การดแู ล ผสู้ งู อายกุ ล่มุ ที่ชว่ ยเหลือตนเองไม่ได้ รอ้ ยละ 42.2 ประเมินว่าชมุ ชนมีบริการแตไ่ ม่เพียงพอตอ่ การ ดแู ลผสู้ งู อายใุ นชมุ ชนทาใหผ้ สู้ งู อายมุ ีความกงั วนใจเกีย่ วกบั การรบั บริการเพื่อสขุ ภาพจากครอบครวั และชมุ ชน เนอื่ งจากตอ้ งการผดู้ แู ลแบบมืออาชีพ ใหไ้ ดร้ ับบริการที่มีคณุ ภาพและมีประสิทธิภาพ โดย ถา้ ครอบครัวหรือชมุ ชนเป็ นผดู้ แู ลเอง อาจขาดความชานาญในการดแู ลจึงตอ้ งการรับบริการจาก สถานบริบาลคนชราสอดคลอ้ งกับการศึกษาวิจัย เร่ือง“รปู แบบการปฏิบัติการดแู ลผูส้ งู อายุ ระยะยาวในสถานบริการในประเทศไทย” ของ ศิริพันธ์ุ สาสตั ย์ และคณะ (2552 : น.181-183) ที่พบว่าการดแู ลผสู้ งู อายรุ ะยะยาวในสถานบริการ แบ่งออกเป็ น 2 รปู แบบ คือ1. รปู แบบการดแู ล ผสู้ งู อายรุ ะดบั ตา่ (low care) เป็ นการดแู ลผสู้ งู อายทุ ี่ไมเ่ นน้ การรกั ษาจากแพทยแ์ ตเ่ นน้ การดแู ลทาง สงั คม การช่วยเหลือการดารงชีวิตและการดแู ลสขุ ภาพเบื้องตน้ และ2. รปู แบบการดแู ลผสู้ งู อายุ ระดับสงู (high care) เป็ นการดแู ลผสู้ งู อายมุ ีอาการเจ็บป่ วยเรื้อรัง หรือมีภาวะเปราะบาง ตอ้ งการการช่วยเหลือดแู ลติดตามอาการอย่างต่อเนื่อง การพยาบาลและการรักษาจากแพทย์ หนา้ 195

บทท่ ี 7 บทสรุป อภิปรายผล และขอ้ เสนอแนะ เชน่ สถานบริบาล สถานดแู ลระยะยาวในโรงพยาบาลและสถานดแู ลระยะสดุ ทา้ ย การดแู ลจึงเนน้ การ ดแู ลความสขุ สบายทวั่ ไป การฟ้ื นฟูสภาพ การทเุ ลาจากความทกุ ขท์ รมานและการดแู ลแบบองคร์ วม ท่ีมีความม่งุ เนน้ ที่การดแู ลจิตวิญญาณโดยในสถานดแู ลผสู้ งู อายรุ ะยะยาวในโรงพยาบาลและสถาน ดแู ลผปู้ ่ วยระยะสดุ ทา้ ย ซึ่งมีสดั สว่ นของผสู้ งู อายทุ ่ีมีภาวะในการพึ่งพาผอู้ ื่นเกอื บทง้ั หมด 1.2. ความตอ้ งการรปู แบบหน่วยบริการสขุ ภาพเคลื่อนที่และระบบการส่งต่อ ผปู้ ่ วยของกลม่ ุ ผสู้ งู อายทุ ี่อยใู่ นภาวะพ่ึงพิง ผลการศึกษาพบว่าผสู้ งู อายทุ ี่อย่ใู นภาวะพึ่งพิงมีความตอ้ งการบริการสขุ ภาพท่ีจัดโดย สถาบัน เป็ นการหนว่ ยบริการสขุ ภาพเคลื่อนท่ี รอ้ ยละ 51.8 ซ่ึงมีความตอ้ งการระดบั มากท่ีสดุ โดย มากกว่าความตอ้ งการบริการที่โรงพยาบาลซ่ึงในกรณีผสู้ งู อายทุ ่ีอย่ใู นภาวะพ่ึงพิงมีค่าใชจ้ ่ายไม่ เพียงพอสาหรับการไปอย่สู ถานบริการ เพราะเน่ืองจากภารค่าใชจ้ ่ายของครอบครัว โดยเมื่อ พิจารณาถึงลักษณะของครอบครัว พบว่ารอ้ ยละ 50.6 ครอบครัวของผสู้ งู อายมุ ีรายไดต้ า่ กว่า 5,000 บาท/เดือน ซ่ึงชมุ ชนควรจัดการรองรับการดแู ลสขุ ภาพในกรณีฉกุ เฉินหรือกรณีท่ีผสู้ งู อายุ ตอ้ งการไปโรงพยาบาล อีกทงั้ ผสู้ งู อายทุ ี่อย่ใู นภาวะพ่ึงพิงยงั มีความตอ้ งการบริการสขุ ภาพที่จดั โดย ชมุ ชนคือระบบส่งตอ่ ผปู้ ่ วย โดยผสู้ งู อายทุ ี่อย่ใู นภาวะพึ่งพิง รอ้ ยละ 50.2ซึ่งมีความตอ้ งการระดับ มากที่สดุ โดยมากกว่าความตอ้ งการผดู้ แู ลจากในชมุ ชน และมีความตอ้ งการในระดบั มากท่ีสดุ เชน่ กนั แสดงถึงความกังวลใจดา้ นสขุ ภาพในการเขา้ รับบริการจากโรงพยาบาลของผสู้ งู อายทุ ่ีอย่ใู นภาวะ พึ่งพิง ซึ่งเมื่อพิจารณาการดแู ลผสู้ งู อายพุ บว่า รอ้ ยละ 41.8 เป็ นบตุ รสาวที่ตอ้ งเป็ นผดู้ แู ลแตถ่ า้ เป็ น บคุ คลที่ไม่ใช่บคุ คลในครอบครัวเดียวกันรอ้ ยละ 39.5 เป็ นญาติเป็ นผดู้ แู ล รองลงมาคือ รอ้ ยละ 21.1เป็ นทีมอนามยั สขุ ภาพอีกทั้งจากขอ้ มลู คณุ ภาพพบว่า “ขอ้ มลู เก่ียวกบั ปัญหาผสู้ งู อายใุ นพื้นท่ี สว่ นใหญ่เป็ นปัญหาดา้ นสขุ ภาพที่ผสู้ งู อายผุ สู้ งู อายมุ ักจะมีโรคประจาตวั เม่ืออายมุ ากข้ึน และมีการ เจ็บป่ วยหลายๆ โรคมากขึ้น หลังจากอายุ 70 ปี ขน้ึ ไป โดยสว่ นใหญ่จะอาศัยอย่ทู ี่บา้ น ไม่ไดท้ างาน เดินไปมาบริเวณบา้ นและบริเวณไม่ไกลจากบา้ นเน่อื งจากสขุ ภาพเริ่มเส่ือมถอยมีโรคชรา เบาหวาน ความดนั เป็ นตน้ ” จากขอ้ มลู ดงั กลา่ วขา้ งตน้ สามารถสรปุ ไดว้ ่าผสู้ งู อายทุ ่ีอย่ใู นภาวะพึ่งพิงไมส่ ะดวก ในการไปรับบริการท่ีโรงพยาบาลแต่ตอ้ งการมีผดู้ แู ลอย่างใกลช้ ิด ท้ังนี้เม่ือพิจารณาถึงการดแู ล ผสู้ งู อายพุ บว่า ไม่สามารถใหบ้ ริการดา้ นสขุ ภาพไดอ้ ย่างเต็มที่และเพียงพอต่อความตอ้ งการของ ผสู้ งู อายุ จากการสนทนากล่มุ กับผทู้ ี่มีส่วนเกี่ยวขอ้ งในการใหบ้ ริการดแู ลผสู้ งู อายทุ ี่บา้ นและ ในชมุ ชน พบว่าหนว่ ยงานตา่ งๆในชมุ ชน ระบถุ ึงบริการท่ีหนว่ ยงานของตนจดั ใหแ้ กผ่ สู้ งู อายใุ นชมุ ชน โดยหนึ่งในบริการท่ีทางองคก์ รปกครองส่วนทอ้ งถิ่นและโรงพยาบาลส่งเสริมสขุ ภาพระดบั ตาบล ดาเนินการ คือบริการรถพยาบาลฉกุ เฉิน เป็ นบริการรับ-ส่งผสู้ งู อายุ เพื่อเขา้ รับบริการยังสถาน บริการสขุ ภาพ กรณีเกิดเจ็บป่ วยฉกุ เฉิน โดยตวั อย่าง การดาเนินงานดา้ นรถบริการฉกุ เฉินในชมุ ชน ไดแ้ ก่ กองสาธารณสขุ เทศบาลเมอื งลาสามแกว้ อ.ลาลกู กา จ.ปทมุ ธานี ในชมุ ชนมีรถบริการฉกุ เฉิน 1 คัน มีเจา้ หนา้ ที่รับผิดชอบ 6 คน บริการในกรณีอบุ ัติเหตุ เรื่องฉกุ เฉิน การขอความช่วยเหลือ สาหรบั ผสู้ งู อายใุ นการใหบ้ ริการกรณีชว่ ยเหลือตนเองไดน้ อ้ ยหรือเป็ นผพู้ ิการ สามารถเขียนคารอ้ ง ขอใชบ้ ริการหรือจองคิวไวท้ ี่งานแพทยฉ์ กุ เฉินเทศบาลนครแหลมฉบงั มีการจดั ระบบบริการสาหรบั ผสู้ งู อายุ เชน่ มีสายดว่ น 1669 (รบั ทกุ เร่ืองรวมทงั้ เรื่องผสู้ งู อาย)ุ ตลอด 24 ชวั่ โมงเป็ นตน้ โดยจาก การประเมินของผสู้ งู อายทุ ่ีอย่ใู นภาวะพึ่งพิง พบว่า รอ้ ยละ 45.8 ประเมินว่า ชมุ ชนไม่มีบริการ สนบั สนนุ การดแู ลผสู้ งู อายกุ ลมุ่ ที่ชว่ ยเหลือตนเองไมไ่ ด้ และรอ้ ยละ 42.2ประเมินว่าชมุ ชนมบี ริการแต่ ไม่เพียงพอต่อการดแู ลผสู้ งู อายใุ นชมุ ชนแสดงใหเ้ ห็นว่าผสู้ งู อายทุ ี่อย่ใู นภาวะพึ่งพิงไดร้ ับบริการ หนา้ 196

บทท่ ี 7 บทสรุป อภิปรายผล และขอ้ เสนอแนะ ไม่ตรงกบั ความตอ้ งการและไมเ่ พียงพอต่อความตอ้ งการ ซึ่งสอดคลอ้ งกบั ผลการสงั เคราะหร์ ะบบ การดแู ลผสู้ งู อายใุ นระยะยาว (Long-term Care) สาหรับประเทศไทย ของนพ.สมั ฤทธ์ิศรีธารงสวัสดิ์ และพญ.กนษิ ฐาบญุ ธรรมเจริญ(2553 : น.6-9)ท่ีกล่าวว่า“การพัฒนาระบบบริการการดแู ลระยะ กลาง/ระยะยาวควรตอ้ งมีการพฒั นาใหเ้ ป็ นระบบมีการเช่ือมโยงกนั ในพ้ืนท่ีตง้ั แตผ่ ปู้ ่ วยจาหนา่ ยจาก โรงพยาบาลเม่ือพน้ ระยะเฉียบพลนั การดแู ลระยะกลางและการดแู ลระยะยาวทงั้ ในชมุ ชนและในสถาบนั รวมถึงกลไกในการสนบั สนนุ และกากับในพื้นท่ีในที่น้ีเสนอใหม้ ีการนาร่องในบางจังหวัดท่ีมีความ พรอ้ มกอ่ นเป็ นอนั ดบั แรกและใหม้ ีการประเมนิ เป็ นระยะเพื่อหาขอ้ สรปุ ในการพฒั นาตอ่ ไปทงั้ ประเทศ” ประเด็นที่ 2 ความคาดหวงั ของผสู้ งู อายทุ ่ีพึ่งพิงตนเองไดต้ ่อบริการทาง สงั คมและการดแู ลระยะยาว 2.1ความตอ้ งการบรกิ ารทางสงั คมโดยผใู้ หบ้ รกิ ารที่เป็ นสถาบนั ผลการศึกษาพบว่าผสู้ งู อายทุ ่ีอยใู่ นภาวะพ่ึงพิงตอ้ งการบริการทางสงั คมโดยมีผจู้ ัดการ ดแู ลท่ีทาหนา้ ท่ีวางแผนและประสานการดแู ล เมอื่ ท่านอยใู่ นภาวะที่ชว่ ยตวั เองไมไ่ ด้ ซึ่งเป็ นบริการจาก ผทู้ ่ีมีวิชาชีพ รอ้ ยละ 45.0 ซ่ึงมีความตอ้ งการระดบั มากท่ีสดุ เพราะเน่ืองจากผดู้ แู ลผสู้ งู อายสุ ่วน ใหญไ่ มม่ คี วามชานาญ เพราะเป็ นบคุ คลในครอบครวั และเป็ นบคุ คลใกลช้ ิดกบั ผสู้ งู อายุ โดยผสู้ งู อายทุ ี่ อย่ใู นภาวะพึ่งพิงท่ีเป็ นกล่มุ ตวั อย่าง รอ้ ยละ 80.3 ตอ้ งมีผดู้ แู ล โดยผดู้ แู ลมีความสมั พันธแ์ ตกต่าง กันไป ไดแ้ ก่ รอ้ ยละ 41.8 เป็ นบตุ รสาว รองลงมา คือ รอ้ ยละ 18.5 เป็ นค่สู มรส (สามี/ภรรยา) และรอ้ ยละ 6.4 เป็ นบตุ รชายตามลาดบั และเม่ือพิจารณาถึงการดแู ลผสู้ งู อายจุ ากบคุ คลที่ไม่ใชบ่ คุ คล ในครอบครัวเดียวกนั พบว่า รอ้ ยละ 39.5 เป็ นญาติเป็ นผดู้ แู ล รองลงมาคือ รอ้ ยละ 21.1เป็ นทีม อนามยั สขุ ภาพ แตพ่ บว่าผสู้ งู อายทุ ี่อย่ใู นภาวะพ่ึงพิงตอ้ งการใหม้ ีผดู้ แู ลจากผทู้ ่ีมีวิชาชีพ โดย Banks (หนา้ 8) กลา่ วว่า การจดั การดแู ล (Care Management) เป็ นลกั ษณะของการบริหารการดแู ลสาหรบั ผทู้ ี่มีปัญหาและผเู้ จ็บป่ วยท้ังทางกายและทางจิต เพ่ือแสวงหาความร่วมมือในการช่วยเหลือ การ วางแผนอานวยความสะดวก และการพิทกั ษส์ ทิ ธิ์ เพื่อชว่ ยใหบ้ คุ คลไดบ้ รรลถุ ึงความตอ้ งการ ภายใต้ ทรัพยากรท่ีมีอยู่ โดยการจัดการดแู ลมีพ้ืนฐานมาจากการจัดเตรียมบริการ เพื่อตอบสนองความ ตอ้ งการของบคุ คลทงั้ ภายในองคก์ รและระหว่างองคก์ ร เป็ นกิจกรรมที่เป็ นการประสานงาน และเป็ น กิจกรรมพิเศษที่ต่างไปจากบริการปกติ ซ่ึงได้รับการประยกุ ต์ใชใ้ นหลากหลายหน่วยงานและ หลากหลายลักษณะงาน เช่น การดแู ลในชมุ ชนสาหรับผสู้ งู อายุ การดแู ลประชาชนที่พิการและมี ปัญหาดา้ นสขุ ภาพจิต ผปู้ ่ วยเรื้อรัง ผปู้ ่ วยเฉียบพลนั รวมถึงบริการสวัสดิการเด็กและเยาวชน และ บริการสาหรับกลมุ่ ผถู้ กู คมุ ประพฤติและผถู้ กู ควบคุมตามคาสงั่ ของศาลดว้ ย จากท่ีกล่าวมาขา้ งตน้ การดแู ลผสู้ งู อายทุ ี่อย่ใู นภาวะพึ่งพิงโดยผทู้ ี่มีวิชาชีพทาใหผ้ สู้ งู อายมุ ีความมัน่ ใจในบริการท่ีจะทา หนา้ ที่วางแผนและประสานการดแู ลผสู้ งู อายุ 2.2 ความตอ้ งการบรกิ ารสวสั ดิการทางสงั คม ผลการศึกษาพบว่าผสู้ งู อายทุ ่ีอย่ใู นภาวะพ่ึงพิงมีความตอ้ งการระบบอาสาสมัครช่วย ดแู ลผสู้ งู อายทุ ี่บา้ นรอ้ ยละ 40.6 ซ่ึงมีเป็ นความตอ้ งการในระดบั มากท่ีสดุ ท้ังนเ้ี ม่ือพิจารณาถึงการ ดแู ลผสู้ งู อายจุ ากบคุ คลที่ไมใ่ ช่บคุ คลในครอบครัวเดียวกนั พบว่า รอ้ ยละ 39.5 เป็ นญาติเป็ นผดู้ แู ล รองลงมาคือ รอ้ ยละ 21.1 เป็ นทีมอนามยั สขุ ภาพทง้ั นย้ี ังพบว่าผสู้ งู อายทุ ่ีอย่ใู นภาวะพึ่งพิง มีความ ตอ้ งการใหม้ ผี ชู้ ว่ ยในการเปล่ยี นผา้ ออ้ ม เส้ือผา้ และตอ้ งการใหม้ ีผชู้ ่วยในการขบั ถ่าย/การใชห้ อ้ งนา้ หนา้ 197

บทท่ ี 7 บทสรุป อภิปรายผล และขอ้ เสนอแนะ และการทาความสะอาดภายหลังการขบั ถ่าย ๆ รอ้ ยละ 31.3 โดยเป็ นความตอ้ งการในระดับมาก ท่ีสดุ และยังมีความตอ้ งการมีผชู้ ่วยในการจัดสภาพแวดลอ้ มใหเ้ หมาะสม ปลอดภยั รอ้ ยละ 30.9 ซึ่งบทบาทดงั กล่าวเป็ นหนา้ ที่ของผดู้ แู ลเป็ นสาคญั โดยในแผนยทุ ธศาสตรก์ ารดาเนินงานระบบการ ดแู ลระยะยาวสาหรบั ผสู้ งู อายทุ ่ีอย่ใู นภาวะพึ่งพิง พ.ศ. 2557 – 2561สานกั งานหลกั ประกนั สขุ ภาพ แห่งชาติ (สปสช.) ซ่ึงยทุ ธศาสตรท์ ่ี 1 การคัดกรองผสู้ งู อายแุ ละพัฒนาฐานขอ้ มลู ผสู้ งู อายใุ นชมุ ชน ประกอบดว้ ย การพัฒนาแบบประเมินเพื่อสารวจผสู้ งู อายแุ ละจัดทาเกณฑ์/มาตรฐานการจาแนก ผสู้ งู อายตุ ามความจาเป็ นในการไดร้ ับบริการดแู ลระยะยาวการพัฒนาศักยภาพโดยการฝึ กอบรม มาตรฐานการคัดกรองใหแ้ ก่อสม. /อผส.การทาการสารวจและประเมินผสู้ งู อายตุ ามเกณฑ์/ มาตรฐานการจาแนกผสู้ งู อายตุ ามความจาเป็ นในการไดร้ ับบริการดแู ลระยาวโดยบรู ณาการร่วมกบั ภาคสว่ นอื่นๆ และการจัดทาฐานขอ้ มลู ผสู้ งู อายเุ พ่ือใชใ้ นการวางแผนการดแู ลระยะยาวและการจัด สวัสดิการและบริการต่างๆ แก่ผสู้ งู อายโุ ดยเห็นไดว้ ่า อสม. /อผส. มีบทบาทที่สาคัญในการ ดาเนนิ งานการดแู ลระยะยาวสาหรบั ผสู้ งู อายทุ ่ีอยใู่ นภาวะพึ่งพิง จากผลการศึกษาท่ีกล่าวมาขา้ งตน้ สอดคลอ้ งกับขอ้ มลู เชิงคณุ ภาพที่พบว่าภายใน ชมุ ชนมีบริการดา้ นสขุ ภาพ โดยการจัดบริการเย่ียมบา้ นจากบคุ ลากรสาธารณสขุ มีวัตถปุ ระสงค์ เพื่อติดตามและประเมินสขุ ภาพของผสู้ งู อายุ การใหค้ าแนะนาแก่ญาติและผดู้ แู ลผสู้ งู อายทุ ี่มีภาวะ พ่ึงพิง ในเรื่องการทาความสะอาด อาหาร อาบนา้ โดยมีการจดั บริการประเภทน้ีหลายพ้ืนท่ี เชน่ ใน เขตเทศบาลเมืองลาสามแกว้ อ.ลาลกู กา จ.ปทมุ ธานี อสม. ลงพ้ืนที่เย่ียมบา้ นผสู้ งู อายแุ ละไปให้ ความรู้ด้านสุขภาพ และมีการรวบรวมข้อมูลส่งสาธารณสุขจังหวัดศูนย์บริการสุขภาพ กรงุ เทพมหานคร มีกล่มุ อาสาสมคั รลงเย่ียมบา้ น พรอ้ มทีมสหวิชาชีพ เพื่อใหค้ วามช่วยเหลือตา่ งๆ เช่น ไดแ้ ก่ การตรวจ/รักษาโรค กายภาพบาบัด การสนบั สนนุ กายอปุ กรณเ์ ทศบาลเมืองบา้ นสวน จัดทาโครงการเย่ียมเยียนผปู้ ่ วยติดบา้ น ติดเตียง ซึ่งส่วนใหญ่เป็ นผสู้ งู อายทุ ่ีไม่สามารถช่วยเหลือ ตวั เองได้ และมีโรคประจาตวั หรือโรคเรื้อรัง โดยมีพยาบาลวิชาชีพ อสม. หรือนกั วิชาการสขุ าภิบาล รับผิดชอบการเยี่ยมบา้ น ร่วมกับผนู้ าชมุ ชน รพ.สต. โรงพยาบาลเมืองบา้ นสวน เป็ นตน้ อีกท้ังยัง สอดคลอ้ งกับรปู แบบการดแู ลออกตามมิติของสถานที่และหน่วยงานหลักในการจัดบริการ ของ องคก์ ารอนามยั โลก ที่กลา่ วว่าการดแู ลที่ไมเ่ ป็ นทางการ (Informal Care) เป็ นการดแู ล โดยครอบครัว เพ่ือนบา้ น เพ่ือนและสอดคลอ้ งกับการศึกษาของกนิษฐา บุญธรรมเจริญ และ ศิริพันธ์ุ สาสัตย์ (2550, น.43) ท่ีไดแ้ บ่งรปู แบบของการบริการระยะยาวอย่างไมเ่ ป็ นทางการในแตล่ ะประเทศแบ่ง ออกเป็ น 2 ประเภทใหญ่ คือ บริการดแู ลในสถานบริการ (institutional-based care) เป็ นบริการดแู ล ผสู้ งู อายใุ นสถานท่ีพกั อาศัย เชน่ สถานพยาบาลผสู้ งู อายุ สถานดแู ลผปู้ ่ วยระยะสดุ ทา้ ย สถานดแู ล ผปู้ ่ วยสมองเสื่อม ที่พักอาศัยสาหรับผสู้ งู อายุ ศนู ย์ฟื้ นฟูสภาพ และสถานดแู ลผปู้ ่ วยที่มีภาวะก่ึง ฉกุ เฉิน และบริการดแู ลโดยใชช้ มุ ชนเป็ นฐาน (community-based care) เป็ นบริการในชมุ ชนหรือบา้ น ของผสู้ งู อายุ เช่น การดแู ละระยะยาวแบบไม่คา้ งคืน (ศนู ย์บริการทางสังคมผสู้ งู อายกุ ลางวัน) การดแู ลท่ีบา้ น (บริการทางดา้ นการแพทย์ พยาบาล และบริการช่วยเหลืองานบา้ น) บริการเย่ียม เยียนบา้ นโดยอาสาสมคั ร เป็ นตน้ 2.3 ความตอ้ งการบรกิ ารทางสงั คมโดยผใู้ หบ้ รกิ ารเป็ นสถาบนั ในชมุ ชน ผลการศึกษาพบว่าผสู้ งู อายทุ ี่อย่ใู นภาวะพึ่งพิง มีความตอ้ งการหน่วยบริการเคล่ือนท่ี กรณีฉกุ เฉินรอ้ ยละ 57.4ซึ่งมเี ป็ นความตอ้ งการในระดบั มากที่สดุ โดยผสู้ งู อายทุ ี่อย่ใู นภาวะพึ่งพิงยัง มีความตอ้ งการบริการสขุ ภาพที่จัดโดยชมุ ชนคือระบบส่งตอ่ ผปู้ ่ วย ซึ่งผสู้ งู อายทุ ี่อย่ใู นภาวะพึ่งพิง รอ้ ยละ 50.2ซึ่งมคี วามตอ้ งการระดบั มากที่สดุ อีกทงั้ ยังสอดคลอ้ งผลการศึกษาขอ้ มลู เชิงคณุ ภาพท่ี หนา้ 198

บทท่ ี 7 บทสรุป อภิปรายผล และขอ้ เสนอแนะ พบว่าภายในชมุ ชนมีบริการดา้ นสขุ ภาพ โดยการจัดบริการรถพยาบาลฉกุ เฉิน เป็ นบริการรับ-ส่ง ผูส้ งู อายุ เพ่ือเขา้ รับบริการยังสถานบริการสขุ ภาพ กรณีเกิดเจ็บป่ วยฉุกเฉิน โดยตัวอย่าง การดาเนินงานดา้ นรถบริการฉุกเฉินในชมุ ชน เช่น กองสาธารณสขุ เทศบาลเมืองลาสามแกว้ อ.ลาลกู กา จ.ปทมุ ธานี ในชมุ ชนมีรถบริการฉกุ เฉิน 1 คัน มีเจา้ หนา้ ท่ีรับผิดชอบ 6 คน บริการ ในกรณีอบุ ัติเหตุ เรื่องฉุกเฉิน การขอความช่วยเหลือ สาหรับผสู้ งู อายใุ นการใหบ้ ริการกรณี ชว่ ยเหลือตนเองไดน้ อ้ ยหรือเป็ นผพู้ ิการ สามารถเขยี นคารอ้ งขอใชบ้ ริการหรือจองคิวไวท้ ี่งานแพทย์ ฉกุ เฉิน เทศบาลนครแหลมฉบัง มีการจัดระบบบริการสาหรับผสู้ งู อายุ เช่น มีสายด่วน 1669 (รบั ทกุ เรื่องรวมทงั้ เร่ืองผสู้ งู อาย)ุ ตลอด 24 ชวั่ โมงอีกทัง้ ในบางพ้ืนที่ยังมีบริการรถหนว่ ยกชู้ ีพโดย องคก์ ารปกครองส่วนทอ้ งถ่ินบางแห่ง ใหร้ ถหนว่ ยกชู้ ีพบริการรับสง่ ผสู้ งู อายไุ ปยังสถานพยาบาล ในพ้ืนท่ี กรณีผสู้ งู อายเุ กิดเหตฉุ กุ เฉิน เช่น อบต.หนองแขม อ.โคกสาโรง จ.ลพบรุ ี บริการพาคนป่ วย ไปโรงพยาบาลใกลบ้ า้ น สามารถติดต่อผ่านเบอรโ์ ทรศัพทม์ ือถือโดยตรง และสมาชิก อบต. /รอง นายก ต.นา้ ริด จ.อตุ รดิตถ์ มีบริการรถรับส่งผสู้ งู อายไุ ปโรงพยาบาลเดือนละ 1 ครั้ง เพื่อไปทา กิจกรรมวัดความดันเทศบาลตาบลนา้ ริด อ.เมือง จ.อตุ รดิตถ์ มีรถบริการฉกุ เฉินรับส่งผปู้ ่ วยไป โรงพยาบาล และรถบริการฉกุ เฉิน 1669 เทศบาลสบเตี๊ยะ อ.จอมทอง จ.เชียงใหม่ มีรถบริการ ฉกุ เฉินในการรับ-ส่งผปู้ ่ วย 3 คัน อบต.ท่งุ อ.ไชยา จ.สรุ าษฎรธ์ านมี ีทีม อสม. เคล่ือนท่ีเร็วสาหรับ ชว่ ยเหลือในยามฉกุ เฉิน และมีรถบริการฉกุ เฉินสาหรับพาผปู้ ่ วยไปโรงพยาบาลอาเภอไชยาไดท้ ันที เทศบาลตาบลพมุ เรียง อ.ไชยา จ.สรุ าษฎรธ์ านี มีรถบริการกรณีฉกุ เฉินโดยมลู นธิ ิอิสลาม จากผลการศึกษาดงั กลา่ ว พบว่าประเภทการดแู ลทางสงั คมสาหรบั ผสู้ งู อายมุ ีบริการท่ี จาเป็ น ควรมีบริการรถรับส่ง (Transportation Services Program)บริการดา้ นการจัดรถรับ-ส่ง มี ความสาคัญต่อผสู้ งู อายเุ ป็ นอย่างมาก เพราะเป็ นส่ิงที่นาผสู้ งู อายใุ หไ้ ดพ้ บกับบริการต่างๆ การ พบปะเพื่อนฝูงและการเขา้ รว่ มกิจกรรม โดยทวั่ ไปเป็ นกิจกรรมที่เชื่อมตอ่ กบั กิจกรรมอ่ืนๆ เชน่ ศนู ย์ อเนกประสงค์สาหรับผสู้ งู อายุ ศนู ยด์ แู ลกลางวัน เป็ นการอานวยความสะดวกจัดรถ รับ – ส่ง ผสู้ งู อายไุ ปรับบริการ โดยองคก์ รดา้ นชมุ ชนเป็ นแหล่งสนับสนนุ ทนุ และมีอาสาสมัครทาหนา้ ท่ี ช่วยเหลือผสู้ งู อายใุ นการข้ึน – ลง พาหนะอีกดว้ ยประกอบกับลักษณะของบริการท่ีควรจัดข้ึนใน สถานพยาบาล ควรมบี ริการสง่ ตอ่ และจาหนา่ ยผปู้ ่ วยสงู อายุ การส่งตอ่ (Referral) เพื่อไปรับบริการ ยังสถานพยาบาลอ่ืนๆ สาหรับผูส้ งู อายุ อาจเกิดใน 2 กรณี คือ การส่งต่อเพื่อไปรักษายัง สถานพยาบาล ท่ีมีอปุ กรณ์ เครื่องมอื และความชานาญของแพทยท์ ี่สงู กว่า หรือการส่งตอ่ เพื่อเขา้ สู่ สถานบริการระยะสดุ ทา้ ย ในกรณีท่ีผปู้ ่ วยสงู อายอุ ย่ใู นภาวะใกลต้ าย การส่งต่อเพื่อไปยังสถาน บริการอื่นนน้ั นกั สงั คมสงเคราะห์ ตอ้ งอธิบายถึงความจาเป็ นในการสง่ เขา้ ไปยงั สถานที่อ่ืนใหเ้ ขา้ ใจ เพื่อป้ องกันปัญหาการเกิดความรสู้ ึกถกู ทอดทิ้งได้ ขาดการดแู ลเอาใจใส่ ซึ่งจะเกิดผลเสียต่อสภาพ จิตใจของผสู้ งู อายไุ ด้ พรอ้ มทง้ั อธบิ ายและใหข้ อ้ มลู ของสถานท่ีใหมแ่ กผ่ สู้ งู อายแุ ละครอบครวั ดว้ ย 2.4 ความตอ้ งการบรกิ ารดแู ลในชมุ ชน ผลการศึกษาพบว่าผสู้ งู อายทุ ี่อย่ใู นภาวะพ่ึงพิง มีความตอ้ งการจัดตง้ั สถานบริการ สาหรบั ผสู้ งู อายรุ ะยะยาวในชมุ ชนรอ้ ยละ 46.6 ซึ่งมเี ป็ นความตอ้ งการในระดบั มากที่สดุ โดยท่ีผ่านมา การดแู ลผสู้ งู อายใุ นชมุ ชนมีไม่เพียงพอหรือไมค่ รอบคลมุ กบั ความตอ้ งการของผสู้ งู อายุ ซ่ึงจากการ ประเมินของผสู้ งู อายทุ ี่อย่ใู นภาวะพ่ึงพิง พบว่ารอ้ ยละ 45.4 ที่ผ่านมามีหนว่ ยงานของรัฐที่มาช่วย ดแู ลใหบ้ ริการผสู้ งู อายทุ ี่บา้ นนานๆ คร้ัง ลาดบั รองลงมาคือ รอ้ ยละ 28.6 ไม่มีหนว่ ยงานของรัฐ ที่มาช่วยดแู ลใหบ้ ริการผู้สงู อายทุ ี่ท้ังน้ีทางชมุ ชนสามารถจัดรปู แบบการดแู ลที่ไม่เป็ นทางการ (Informal Care) ไดใ้ นรปู แบบการบริการจาก ครอบครวั เพ่ือนบา้ นเพ่ือน และอาสาสมคั รซึ่งองคก์ าร หนา้ 199

บทท่ ี 7 บทสรุป อภิปรายผล และขอ้ เสนอแนะ อนามัยโลกไดแ้ บ่งรปู แบบการดแู ลระยะยาวโดยใชช้ มุ ชนเป็ นฐาน (community-based care) ใหม้ ีเป็ น บริการท่ีเกิดข้ึนในชมุ ชนหรือบ้านของผสู้ งู อายุ เช่น รปู แบบการดแู ลระยะยาวแบบไม่คา้ งคืน (ศนู ย์บริการทางสังคมผสู้ งู อายกุ ลางวัน) การดแู ลที่บา้ น (บริการทางดา้ นการแพทย์ พยาบาล และบริการช่วยเหลืองานบา้ น) บริการเย่ียมบา้ นโดยอาสาสมัคร เป็ นตน้ ท้ังนี้เพื่อใหผ้ สู้ งู อายยุ ั ง สามารถดารงชีวิตอยใู่ นชมุ ชนได้ และลดภาระการดแู ลจากครอบครวั ลง จากการสนทนากล่มุ กบั ผทู้ ่ีมีส่วนเก่ียวขอ้ งในการใหบ้ ริการดแู ลผสู้ งู อายทุ ่ีบา้ นและใน ชมุ ชน ตา่ งระบถุ ึงบริการท่ีหนว่ ยงานของตนจัดใหแ้ ก่ผสู้ งู อายใุ นชมุ ชน ทั้งกล่มุ ผสู้ งู อายทุ ี่มีภาวะ พึ่งพิงและกล่มุ ผสู้ งู อายทุ ่ีพึ่งพิงตนเองไดม้ ีบริการดา้ นสขุ ภาพในชมุ ชนโดยมีการจัดศนู ย์บริการ ผสู้ งู อายแุ ละคนพิการ ศนู ยฟ์ ื้ นฟูคณุ ภาพชีวิตผสู้ งู อายแุ ละคนพิการในชมุ ชนเป็ นศนู ยท์ ่ีจัดตงั้ ขึ้นเพื่อ พัฒนาคณุ ภาพชีวิตของผสู้ งู อายแุ ละผพู้ ิการ สง่ เสริมใหผ้ สู้ งู อายผุ พู้ ิการมีความรใู้ นการดแู ลตนเอง และญาติผดู้ แู ลและแกนนามีความรู้ มีทกั ษะในการดแู ลผสู้ งู อายแุ ละผพู้ ิการท่ีมีภาวะเจ็บป่ วยเรื้อรัง บริการสาคัญของศนู ยค์ ือ บริการกายภาพบาบัด การใหย้ ืมกายอปุ กรณ์ ในศนู ยม์ ีอปุ กรณ์เครื่อง นวดไฟฟ้ า เครื่องทานา้ วนสาหรับผ่อนคลายใหผ้ สู้ งู อายแุ ละประชาชนทัว่ ไปเขา้ ไปใชบ้ ริการ เช่น ในพื้นที่เทศบาลนครแหลมฉบัง, ในพ้ืนท่ีเทศบาลเมืองหนองปรือ ประกอบกับยังสอดคลอ้ งกับมิติ ของลักษณะการใหบ้ ริการของผสู้ งู อายุ ของเธอรด์ อรเ์ อช.คอฟ (Theodore H. Koff) (อา้ งใน ศศิพฒั น์ ยอดเพชร, 2549, น.22) ที่กลา่ วถึงรปู แบบบรู ณาการศนู ยบ์ ริการ (Integrated Home – Service Center Model) เป็ นการรวมบริการท่ีใหบ้ ริการพ้ืนฐานดา้ นสขุ ภาพและบริการสงั คมท่ีให้ การสนับสนนุ ผสู้ งู อายนุ อกเหนือจากบริการในครอบครัว เป็ นการจัดบริการภายในศนู ย์ท่ีให้ ผสู้ งู อายสุ ามารถเขา้ ไปรับบริการไดต้ ามความสะดวกและตามความพรอ้ มโดยเสียค่าใชจ้ ่ายบางส่วน สถานท่ีจดั บริการคอื ศนู ยบ์ ริการสขุ ภาพ ศนู ยน์ นั ทนาการ รปู แบบในการใหบ้ ริการ ไดแ้ ก่ การดแู ล สขุ ภาพ การใหค้ าปรึกษา การจัดรถรับ – ส่ง การจา้ งงาน การจัดอาหาร การออกกาลังกาย การดแู ลสขุ ภาพอนามยั ที่บา้ น บริการดแู ลสขุ ภาพกลางวัน (day health care) บริการดา้ นกฎหมาย บริการทางโทรศัพท์และสอดคลอ้ งกับการศึกษาวิจัย เรื่อง ตัวแบบการดแู ลผสู้ งู อายทุ ี่ดีของ ครอบครวั และชมุ ชนในชนบทไทย ของศศิพัฒน์ ยอดเพชร (2552 : น.207-213) ไดก้ ล่าวว่า ในชมุ ชนที่มีระบบการดแู ลตอ่ เนอื่ ง ท่ีบา้ นโดยพยาบาลชมุ ชนและพยาบาล Home Health Care รวมท้งั อสม. และอผส. ไดท้ าหนา้ ท่ีเสริมแรงแก่ครอบครัวและเป็ นเครือขา่ ยในการดแู ลท่ีดี ที่ช่วยเติมเต็ม ระบบการดแู ลระยะยาวใหม้ ีความสมบรู ณ์ย่ิงข้ึน 1.บทบาทของสถาบันท่ีเป็ นทางการ สถาบันที่ เขม้ แข็งและมีการจัดการที่ดี ไดแ้ ก่ การกาหนดนโยบายดา้ นผสู้ งู อายทุ ี่เด่นชดั การกาหนดทีมการ ดแู ล การบริหารทรัพยากร การมีขอ้ มลู ระบบสารสนเทศที่ดี และมีการประเมินบริการ สามารถให้ การดแู ลผสู้ .ู อายใุ นระบบการดแู ลระยะยาวไดอ้ ย่างบรู ณาการ 2.ปัจจัยท่ีสาคญั ท่ีเป็ นระบบสนบั สนนุ ท่ีสาคญั ตอ่ การดแู ลผสู้ งู อายทุ ่ีดใี นครอบครวั และในชมุ ชนคือการมีระบบฐานขอ้ มลู ที่สามารถนามาใช้ ประกอบการตดั สินใจและกาหนดแนวทางการดาเนินงานที่สอดคลอ้ งกับปัญหาและความตอ้ งการ ของชมุ ชน 3.ระบบการประเมินผลการดาเนินงาน พบว่ามี การประเมินการทางาน การจัดบริการ การสอบถามประเมนิ ความสขุ ความพึงพอใจในตนเองของผสู้ งู อายุ ผพู้ ิการในชมุ ชน และนาขอ้ มลู ที่ ไดม้ าพิจารณาร่วมกันระหว่างหน่วยงาน ผูน้ าชมุ ชนอาสาสมัคร ไปส่กู ารแกไ้ ขปัญหาต่างๆ และพฒั นาบริการใหมข่ น้ึ มา 2.5 แนวทางการจดั ระบบการดแู ลทางสงั คมในครอบครวั และชมุ ชน จากผลการศึกษา พบว่า แนวโนม้ ของผสู้ งู อายมุ ีเพิ่มขึ้นอย่างต่อเน่ือง และมีความตอ้ งการ การพึ่งพิงสงู ขน้ึ เช่นกัน ดังนนั้ แลว้ การวางแนวทางในการจดั ระบบการดแู ลทางสังคมในครอบครัว หนา้ 200

บทท่ ี 7 บทสรุป อภิปรายผล และขอ้ เสนอแนะ และชมุ ชน จึงเป็ นอีกทางหนึ่งที่จะรองรับปัญหาของผสู้ งู อายทุ ี่นับวันย่ิงเพิ่มมากข้ึน โดยผลจาก การศึกษาครง้ั นี้ สามารถแยกแนวทางในการพฒั นาระบบการดแู ลผสู้ งู อายรุ ะยะยาวในครอบครัวและ ชมุ ชนไดเ้ ป็ นสองกลมุ่ ไดแ้ ก่ 2.5.1 กล่มุ ท่ีมีส่วนเก่ียวขอ้ งหลกั ในการดแู ลผสู้ งู อายโุ ดยในการส่งเสริมให้ ผสู้ งู อายมุ คี ณุ ภาพชีวิตท่ีดี ซ่ึงจาเป็ นตอ้ งมกี ลมุ่ ที่มีสว่ นเก่ียวขอ้ งหลกั อันไดแ้ ก่ ผสู้ งู อายุ ครอบครัว ของผสู้ งู อายุ และชมุ ชน โดยจะตอ้ งมีการสรา้ งจิตสานกั ความตระหนกั ในการดแู ลผสู้ งู อายุ และการ ส่งเสริมใหช้ มุ ชนเป็ นพ้ืนฐานสาคญั ในการดแู ลผสู้ งู อายรุ ่วมกนั และเนน้ ท่ีหนว่ ยงานตอ้ งเสริมสรา้ ง ความเขม้ แขง็ ใหก้ บั ชมุ ชนในการดาเนินงานเพื่อชมุ ชน อันจะส่งผลใหส้ งั คมเขม้ แข็งควรปลกู จิตสานกั ใหค้ นในชมุ ชนมีจิตอาสาในการดแู ลผสู้ งู อายใุ นพ้ืนที่ 2.5.2 กลม่ ุ ที่มีสว่ นเก่ียวขอ้ งสนบั สนนุ การดแู ลผสู้ งู อาย ุ หากพิจารณาถึงระบบ การดแู ลผสู้ งู อายรุ ะยะยาวกล่มุ ที่มีส่วนเกี่ยวขอ้ งสนับสนนุ ไดแ้ ก่ ภาครัฐ องคก์ รปกครองส่วน ทอ้ งถิ่น ภาคประชาชนและภาคธรุ กิจ จะตอ้ งมีสว่ นในการสนบั สนนุ ใหก้ ล่มุ ท่ีมีส่วนเกี่ยวขอ้ งหลกั ใน การดแู ลผสู้ งู อายสุ ามารถดารงอย่ไู ด้ โดยหน่วยงานท่ีเกี่ยวขอ้ งตอ้ งใหค้ วามสาคัญกับผสู้ งู อายุ อยา่ งจริงจงั โดยเฉพาะโรงพยาบาลส่งเสริมสขุ ภาพตาบล และองคก์ รปกครองส่วนทอ้ งถิ่น ซ่ึงเป็ น หนว่ ยงานที่ดาเนนิ การอย่ใู นพื้นที่ชมุ ชนมีการจัดเวทีสรา้ งความเขา้ ใจของผนู้ าชมุ ชน ทัง้ ผใู้ หญ่บา้ น สท. สจ. นายกฯ ใหผ้ นู้ าเห็นความสาคญั ของปัญหาผสู้ งู อายใุ นหมบู่ า้ นว่าในแตล่ ะหม่บู า้ นมีผสู้ งู อายุ จานวนเท่าไร มีปัญหาดา้ นไหนบา้ ง ควรไดร้ ับการดแู ลอย่างไร ดังนน้ั กล่มุ ท่ีมีส่วนเก่ียวขอ้ งหลัก จะมีจดุ ท่ีมีการเชื่อมโยงกนั ของผสู้ งู อายุ ครอบครวั และชมุ ชน นนั่ แสดงว่า ระบบการดแู ลทางสงั คม และระบบการดแู ลระยะยาวเป็ นสิ่งที่จะตอ้ งดาเนนิ การรว่ มกนั โดยคานงึ ถึงผสู้ งู อายเุ ป็ นสาคญั ซ่ึงจะมี กล่มุ ที่มีสว่ นเก่ียวขอ้ งสนบั สนนุ เป็ นหนว่ ยงานที่คอยส่งเสริม สนบั สนนุ กิจกรรมตา่ งๆ ใหผ้ สู้ งู อายุ ครอบครวั และชมุ ชนไดเ้ ขา้ รว่ มอนั จะนาไปสคู่ ณุ ภาพชวี ิตท่ีดขี องผสู้ งู อายตุ อ่ ไป นอกจากนี้ การดแู ลและสนับสนนุ การดแู ลพึ่งพาตนเองโดยครอบครัวและชมุ ชนยังตอ้ งมี การสง่ เสริมและสนบั สนนุ ใหค้ นในครอบครวั ชมุ ชน และภาคีเครือขา่ ยท่ีเก่ียวขอ้ งทาหนา้ ที่ในการดแู ล ผสู้ งู อายุ ดงั น้ี 1) การเสริมสรา้ งความแข็งแรงของกล่มุ และคนในชมุ ชน โดยเนน้ การดแู ลกันใน ครอบครวั โดยเนน้ การใหค้ วามรแู้ กล่ กู หลาน เครือญาติในการดแู ลผสู้ งู อายทุ ี่อย่ใู นภาวะพึ่งพิงซ่ึงมี ความตอ้ งการการดแู ลอย่างใกลช้ ิด รวมไปถึงการทางานร่วมกบั อาสาสมคั รและหนว่ ยงานท่ีทางาน ดา้ นผสู้ งู อายใุ นพื้นที่เพื่อการดแู ลผสู้ งู อายไุ ดอ้ ย่างครอบคลมุ ทวั่ ถึงมากท่ีสดุ 2) การสรา้ งใหเ้ กิดระบบการดแู ลในชมุ ชน โดยเริ่มจากหน่วยงานที่เกี่ยวขอ้ งอย่าง ใกลช้ ิด เช่น อาสาสมัครหม่บู า้ น การดแู ลสขุ ภาพ การตรวจสขุ ภาพ รวมถึงภาครัฐ ภาคเอกชน ที่ชว่ ยเหลือผสู้ งู อายุ เชน่ รถฉกุ เฉินนาสง่ โรงพยาบาล การปรบั สถานที่ใหเ้ หมาะสมกบั ผสู้ งู อายพุ ่ึงพิง เชน่ ทางลาด ราวจบั หอ้ งนา้ สาหรบั ผสู้ งู อายุ โรงพยาบาลส่งเสริมสขุ ภาพตาบลลงพ้ืนที่ เชน่ เปล่ียน สายปัสสาวะใหก้ ับผูป้ ่ วยติดเตียง เป็ นตน้ รวมไปจนถึงการทากิจกรรมเสริม เพ่ือช่วยเหลือ ครอบครัวผสู้ งู อายไุ ดม้ ากข้ึนดว้ ยวิธีการเขา้ เย่ียมใหก้ าลงั ใจขน้ั ตน้ แก่ผสู้ งู อายทุ ่ีติดเตียง ติดบา้ น เพื่อรับฟังปัญหาและนามาหาแนวทางแกไ้ ขร่วมกนั ร่วมกนั กับครอบครวั ผสู้ งู อายุ การสง่ เสริมการ จัดตั้งกล่มุ อผส. ท่ีมีจิตอาสาและมีศักยภาพขึ้นมาเป็ นแกนนาเพ่ือเขา้ มาช่วยเหลือกล่มุ ผสู้ งู อายุ ดังกล่าว เพ่ือจะไดน้ าขอ้ มูลปัญหาท่ีไดไ้ ปประสานขอความช่วยเหลือหน่วยงาน ในพื้นท่ีเขา้ มา ชว่ ยเหลอื ตอ่ ไป หนา้ 201

บทท่ ี 7 บทสรุป อภิปรายผล และขอ้ เสนอแนะ 3) การประเมินและติดตามดแู ลผสู้ งู อายอุ ย่างต่อเนื่องโดยมีการกาหนดตาราง การตรวจเย่ียมบา้ นเป็ นประจาทกุ เดือน เช่น อสม. จะมีการดแู ลโดยละเอียดแบบเจาะลึก โดยอสม. เป็ นผคู้ ดั กรองการประเมิน เป็ นตน้ ซึ่งในการลงไปติดตามอาการ อสม. สามารถเขา้ ไปดแู ลผสู้ งู อายุ และ ใหค้ าแนะนา ตรวจสขุ ภาพ และหากพบว่ามีผูส้ งู อายุท่านใดมีปัญหาสขุ ภาพ และเรื้อรัง จะสามารถแจง้ เจา้ หนา้ ท่ี รพ.สต.เพื่อประสานงานชว่ ยเหลือตอ่ ไป รวมทง้ั การดาเนนิ งานในพ้ืนท่ีจะมี การตดิ ตาม ประเมินผลการดาเนนิ งานโครงการที่เก่ียวกบั ผสู้ งู อายทุ กุ โครงการ โดยความร่วมมือ ของ อบต. รพ.สต. ชมรมผสู้ งู อายุ ในการติดตามประเมินผล โดยเยี่ยมบา้ น ฟื้ นฟูผปู้ ่ วย ผสู้ งู อายุ ผพู้ ิการ ทากายภาพ และสรปุ ผลการดาเนนิ งานเมอื่ เสร็จสนิ้ โครงการ 4) การประสานเครือข่ายภายนอกชมุ ชนร่วมดแู ล การดแู ลผสู้ งู อายใุ นชมุ ชนน้ัน สามารถทางานร่วมกบั หนว่ ยงานท่ีเกยี่ วขอ้ งได้ โดยการเขา้ มามีสว่ นร่วมในการดแู ลผสู้ งู อายรุ ่วมกนั ท้ังการดแู ลป้ องกัน การส่งเสริมสขุ ภาพ การฟ้ื นฟุสภาพ การ บาบัด และฟื้ นฟู รวมถึงการเย่ียม เยียนผสู้ งู อายทุ ่ีเจ็บป่ วยเรื้อรงั ตดิ เตยี ง ขอ้ เสนอแนะ ขอ้ เสนอแนะเชิงนโยบาย 1. กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมัน่ คงของมนุษย์ ควรกาหนดนโยบายและ พัฒนาระบบบริการดา้ นสังคมในชมุ ชนใหเ้ ป็ นรปู ธรรมมากกว่าการสงเคราะห์ โดยเป็ นนโยบายที่ กาหนดภายใตส้ ทิ ธิท่ีผสู้ งู อายพุ ึงไดร้ บั บริการจากรฐั 2. กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมัน่ คงของมนษุ ย์ควรผลักดันใหม้ ีสวัสดิการ สาหรบั ผดู้ แู ลผสู้ งู อายทุ ี่บา้ น หรือ อาสาสมคั ร เชน่ สทิ ธิในการลาเพื่อมาดแู ลบพุ การี หรือผสู้ งู อายทุ ่ี เลย้ี งดตู ง้ั แตว่ ยั เยาวโ์ ดยไมต่ อ้ งลาออกจากงาน หรือถกู หกั เงนิ เดือน 3. สานกั งานส่งเสริมและสนบั สนนุ วิชาการ กระทรวงการพฒั นาสงั คมและความมนั่ คง ของมนษุ ย์ ควรกาหนดนโยบายดา้ นการบูรณาการทางวิชาการ ร่วมกับองค์กรปกครองส่วน ทอ้ งถ่ินสง่ เสริมเกี่ยวกบั สวสั ดกิ ารสงั คมและบริการสงั คม 4. กรมกิจการผสู้ งู อายุ ควรกาหนดนโยบายการเพ่ิมศักยภาพของศนู ยพ์ ฒั นาคณุ ภาพ ชวี ิตและสง่ เสริมอาชีพผสู้ งู อายุ ใหเ้ ป็ นศนู ยเ์ รียนรแู้ ละบริการเก่ียวกบั การดแู ลทางสงั คม ขอ้ เสนอแนะเชิงปฏิบตั ิการ 1. สานักงานส่งเสริมและสนับสนนุ วิชาการ กระทรวงการพัฒนาสังคมและความ มนั่ คงของมนษุ ยแ์ ตล่ ะพื้นท่ี ควรสง่ เสริมใหห้ นว่ ยงานตา่ งๆ ในชมุ ชน นาขอ้ มลู ผสู้ งู อายแุ ตล่ ะประเภท ไปใชป้ ระโยชนเ์ พ่ือจัดบริการดา้ นระบบการดแู ลทางสงั คมแก่ผสู้ งู อายอุ ย่างเหมาะสมและตรงตาม ความตอ้ งการ 2. กรมกิจการผสู้ งู อายุ ควรเพ่ิมศักยภาพอาสาสมคั รดแู ลผสู้ งู อายุ (อผส.) โดยการ ใหค้ วามรเู้ กี่ยวกบั การทาฐานขอ้ มลู การดแู ลสขุ ภาพผสู้ งู อายุ การตรวจเยี่ยมบา้ น การบริการทาง สงั คมใหก้ บั ผสู้ งู อายใุ นชมุ ชน 3. องค์กรปกครองส่วนท้องถ่ินควรมีการพัฒนาฐานขอ้ มูลของผู้สูงอายุให้ ครอบคลมุ ทง้ั ประชากรในพ้ืนที่และประชากรแฝงเพื่อใหส้ ามารถใหบ้ ริการอยา่ งครอบคลมุ ได้ หนา้ 202

บทท่ ี 7 บทสรุป อภิปรายผล และขอ้ เสนอแนะ 4. องค์กรปกครองส่วนทอ้ งถ่ินควรสรา้ งความเขา้ ใจระบบทะเบียนกลางใหก้ ับ ผสู้ งู อายทุ ี่ยา้ ยถิ่นฐานเกยี่ วกบั การเขา้ ถึงสทิ ธิบริการทางดา้ นสขุ ภาพใหค้ รอบคลมุ ท้งั ดา้ นการตรวจ สขุ ภาพ การรกั ษาพยาบาล และการสง่ เสริมสขุ ภาพ และการป้ องกนั โรค 5. โรงพยาบาลสง่ เสริมสขุ ภาพตาบล ควรอบรมใหค้ วามรดู้ า้ นการดแู ลสขุ ภาพใหก้ บั ครอบครวั และชมุ ชนเพื่อเพิ่มศักยภาพในการดแู ลผสู้ งู อายุ 6. องค์กรปกครองส่วนท้องถ่ิน ควรจัดการบริการดา้ นสังคมภายในชมุ ชนให้ สอดคลอ้ งกับความตอ้ งการของผสู้ งู อายุ เช่น พ้ืนท่ีในการจัดกิจกรรมทางสังคมของกล่มุ /ชมรม ผสู้ งู อายุ การจดั บริการรถ รับ-ส่ง ผสู้ งู อายเุ พ่ือเขา้ มาร่วมกิจกรรมหรือการส่งเสริมใหผ้ สู้ งู อายไุ ด้ เรียนรหู้ รือเขา้ ถึงสิทธบิ ริการทางสงั คมตา่ งๆ ที่หนว่ ยงานทงั้ ภาครฐั และเอกชนจดั ใหบ้ ริการ เป็ นตน้ 7. หน่วยงานของกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมัน่ คงของมนษุ ย์ท่ีต้งั อย่ใู น พ้ืนท่ีตา่ งๆ ควรมีการประชาสมั พนั ธก์ ารบริการตา่ งๆ ที่มใี หบ้ ริการแก่ผสู้ งู อายุ และเขา้ ไปใหบ้ ริการ ในลกั ษณะการบริการเชงิ รกุ ถึงชมุ ชน ขอ้ เสนอแนะในการศึกษาครง้ั ต่อไป 1. ควรมีการศึกษาวิจัยเชิงปฏิบัติการเก่ียวกับการจัดรปู แบบการบริการทาง สงั คมสาหรบั ผสู้ งู อายใุ นชมุ ชน : ซึ่งเป็ นการวิจยั เชิงทดลองการนารปู แบบการบริการทางสงั คมไปใช้ ในพ้ืนท่ีโดยอาศยั ขอ้ มลู จากผลการศึกษาวิจยั ในครง้ั นไ้ี ปกาหนดรปู แบบการบริการทางสงั คม 2. ควรมีการศึกษาวิจยั ร่วมกนั ระหว่างหนว่ ยงานท่ีเกี่ยวขอ้ ง เพื่อการทางานแบบ บรู ณาการร่วมกัน เช่น กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมัน่ คงของมนษุ ย์ร่วมกับกระทรวง สาธารณสขุ ในการทดลองการจัดหน่วยบริการเคล่ือนท่ีเพื่อการบริการทางสังคมและสขุ ภาพ รว่ มกนั เพ่ือใหก้ ารบริการครอบคลมุ ความตอ้ งการของผสู้ งู อายใุ นกลมุ่ ที่ไมส่ ามารถพ่ึงพิงตนเองได้ หนา้ 203

รายชื่อคณะนกั วิจยั โครงการวิจยั การจดั ระบบการดแู ลทางสงั คมและ ระบบการดแู ลระยะยาวสาหรบั ผสู้ งู อายใุ นครอบครวั และชมุ ชน 1.ศาสตราจารยศ์ ศิพฒั น์ ยอดเพชร ที่ปรึกษาโครงการ 2.นางสาวกรี ตกิ า กีรตพิ งษไ์ พศาล นกั พฒั นาสงั คมชานาญการ หวั หนา้ โครงการ 3.นางยพุ ิน คาสีแกว้ พนกั งานบริการ เลขาฯ โครงการ 4.นางสาวภคอร ประสิทธิ์สขุ นกั พฒั นาสงั คม คณะนกั วิจยั 5.นางสาวพิริยา เลศิ มงคลนาม นกั พฒั นาสงั คมชานาญการ คณะนกั วิจยั 6.นางสทุ ธิรตั น์ โทชนบท นกั พฒั นาสงั คมชานาญการ คณะนกั วิจยั 7.นางสาวภริ ญา จารโุ ชคนภธร นกั พฒั นาสงั คมชานาญการ คณะนกั วิจยั 8.นางณฐั ชพิมพ์ ภวะวิจารณ์ นกั พฒั นาสงั คม คณะนกั วิจยั 9.นายสมศกั ด์ิ สนี ามโหนง่ นกั พฒั นาสงั คมชานาญการพิเศษ คณะนกั วิจยั 10.นายวรวฒุ ิ พึ่งพกั นกั พฒั นาสงั คมปฏิบัตกิ าร คณะนกั วิจยั 11.นายมงคล ดาสี นกั พฒั นาสงั คมชานาญการ คณะนกั วิจยั 12.นางสาวภาราพึง อริยะ นกั พฒั นาสงั คมปฏิบัตกิ าร คณะนกั วิจยั 13.นางสาวอจั ฉรา สรุ ะกลุ นกั พฒั นาสงั คมชานาญการ คณะนกั วิจยั 14.นายอิระณัฏฐ์ ลขิ ติ ตระกาลกลุ นกั พฒั นาสงั คมชานาญการ คณะนกั วิจยั

ชดุ ท่ี 1 แบบสอบถามผสู้ งู อายทุ ี่อยใู่ นภาวะพึ่งพิง เรอ่ื ง “การจัดระบบการดแู ลทางสงั คมและระบบการดแู ลระยะยาว สาหรบั ผูส้ งู อายใุ นครอบครวั และชมุ ชน” คำชี้แจง โครงกำร “การจัดระบบการดูแลทางสังคมและระบบการดูแลระยะยาวสาหรับผูส้ ูงอายุใน ครอบครัวและชุมชน” มีวัตถปุ ระสงคเ์ พื่อศึกษำควำมตอ้ งกำรกำรดแู ลทำงสงั คมและกำรดแู ลระยะ ยำวสำหรับผสู้ งู อำยใุ นครอบครัวและชมุ ชนศึกษำเปรียบเทียบรปู แบบ วิธีกำร และแนวทำงกำร จดั ระบบกำรดแู ลทำงสงั คมและระบบกำรดแู ลระยะยำวสำหรบั ผสู้ งู อำยใุ นครอบครวั ดว้ ยเหตทุ ี่ท่ำนเป็ นผู้หน่ึงท่ีได้รับกำรคัดเลือกให้เป็ นผูแ้ ทนในกำรตอบแบบสอบถำม คณะผวู้ ิจัยจึงขอควำมกรณุ ำจำกท่ำน โปรดตอบแบบสอบถำมตำมควำมจริง ขอ้ มลู ที่ไดจ้ ำกท่ำนมี ควำมสำคญั อย่ำงย่ิงต่อกำรศึกษำ โดยกำรตอบแบบสอบถำมน้ีจะไม่มีผลกระทบตอ่ ท่ำนแตอ่ ย่ำงใด คณะวิจยั ฯ จะเก็บรกั ษำคำตอบไวเ้ ป็ นควำมลบั โดยจะเสนอเป็ นภำพรวมเทำ่ นั้น คณะผวู้ ิจยั ขอขอบคณุ ในควำมร่วมมอื อยำ่ งสงู มำ ณ โอกำสนี้ คณะผวู้ ิจยั สำนกั งำนสง่ เสริมและสนบั สนนุ วิชำกำร 1-12 ธนั วำคม 2557 ..........................................................................................

(ในกรณีท่ีผูส้ งู อายไุ ม่สามารถตอบแบบสอบถามน้ีไดด้ ว้ ยตนเอง ผูท้ ่ีตอบแบบสอบถามแทน ควรเป็ นผูท้ ี่ใชเ้ วลาในการดแู ลผูส้ งู อายใุ นบา้ นมากกวา่ ผูอ้ ื่น และเป็ นผูท้ ี่รเู้ ร่ืองเก่ียวกบั การ ดแู ลผูส้ งู อายมุ ากกวา่ ผูอ้ ื่น) การศึกษาความตอ้ งการการดแู ลทางสงั คมและการดแู ลระยะยาวสาหรบั ผสู้ งู อายใุ น ครอบครวั และชมุ ชน โปรดทำเครื่องหมำย  ลงในชอ่ ง หนำ้ ขอ้ ควำมหรือเขยี นตอบตำมควำมเป็ นจริงที่เก่ียวกบั ตวั ทำ่ นผตู้ อบแบบสอบถำม (2) ผดู้ แู ลผสู้ งู อำยุ  (1) ผสู้ งู อำยุ (ขำ้ มไปตอบขอ้ ท่ี 3) 2. สถำนภำพของผดู้ แู ลสงู อำยุ  (1) สำม/ี ภรรยำ (2) บตุ รสำว  (3) บตุ รชำย (4) บตุ รเขย (5) บตุ รสะใภ้  (6) หลำน (7) บิดำ/มำรดำ(ของผสู้ งู อำย)ุ  (8) เพ่ือน/เพ่ือนบำ้ น (9) เป็ นผดู้ แู ลรบั จำ้ (10) ญำต/ิ พี่นอ้ ง  (11) อ่ืนๆ ระบ.ุ .............................................. 3. เพศของผสู้ งู อำยุ  (1) ชำย (2) หญิง 4. อำยขุ องผสู้ งู อำย.ุ ...............ปี 5. สถำนภำพของผสู้ งู อำยุ  (1) โสด  (2) สมรส  (3) แยกทำง  (4) หยำ่ รำ้ ง  (5) หมำ้ ย 6. ศำสนำ  (1) พทุ ธ  (2) คริสต์  (3) อิสลำม  (4) อื่นๆ ระบ.ุ .............................................. 7. รำยไดข้ องครอบครวั ผสู้ งู อำยุ ประมำณ ………………………………………… บำท/เดือน 8. ควำมพอเพียงของรำยไดค้ รอบครวั ตอ่ กำรดแู ลผสู้ งู อำยุ  (1) เพียงพอ  (2) ไมเ่ พียงพอ 9. .โปรดประเมินภำวะสขุ ภำพโดยรวมของท่ำนว่ำเป็ นอย่ำงไร  (1) พึ่งพิงตนเองไดด้ ี  (2) พ่ึงพิงตนเองไดบ้ ำ้ ง  (3) พึ่งพิงตนเองไมไ่ ดเ้ ลย 10. นอกจำกสมำชกิ ในครอบครวั แลว้ ทำ่ นมเี ครือขำ่ ยที่พึ่งพำกนั ในครอบครวั และชมุ ชนกลมุ่ ใดบำ้ ง (เลอื กตอบไดม้ ำกกว่ำ 1 ขอ้ )  (1) ญำติ  (2) เพื่อนบำ้ น  (3) กลมุ่ อำสำสมคั รในชมุ ชน  (4) ทีมอนำมยั สขุ ภำพ  (5) กลมุ่ ผดู้ แู ล เจำ้ หนำ้ ที่อ่ืนๆ (ทอ้ งถ่ินวิชำชีพ) 11. สิทธิ/สวัสดิกำรท่ีท่ำนมี (เลือกตอบไดม้ ำกกว่ำ 1 ขอ้ )  (1) บตั รทอง  (2) ประกนั สงั คม  (3) ประกนั ชวี ิต  (4) เบิกตน้ สงั กดั  (5) จ่ำยเอง  (6) อ่ืนๆ ระบ.ุ ....................................

12. นอกจำกคนในบำ้ นที่ดแู ลทำ่ น ท่ำนมผี อู้ ่ืนท่ีดแู ลหรือไม่ (ตอบไดม้ ำกกว่ำ 1 ขอ้ )  (1) ญำติ  (2) เพ่ือนบำ้ น  (3) คนในชมุ ชน  (4) อำสำสมคั รดแู ลตำ่ งๆ  (5) เจำ้ หนำ้ ท่ีจำกหนว่ ยงำนในชมุ ชน ความต้องการการจดั บริการการดูแลระยะยาวด้านสุขภาพสาหรับผู้สูงอายใุ นครอบครัวและชุมชน 13. โรคท่ีทำ่ นเป็ นอย่ใู นปัจจบุ นั  (0) ไมเ่ ป็ นโรค  (1) เป็ น (ตอบไดม้ ำกกว่ำ 1 ขอ้ )  (1.1) โรคกระดกู และขอ้  (1.2) โรคหวั ใจ  (1.3) โรคหลอดเลอื ดและไขมนั อดุ ดนั ในเสน้ เลอื ด  (1.4) โรคหอบ หืด  (1.5) โรคมะเร็ง  (1.6) โรคตบั  (1.7) อำกำรควบคมุ กำรขบั ถำ่ ยไมไ่ ด้  (1.8) โรคเบำหวำน  (1.9) โรคที่เกี่ยวกบั สำยตำ (ตอ้ หิน ,ตอ้ กระจก ฯลฯ)  (1.10) โรคหตู งึ หหู นวก  (1.11) โรคอื่นๆ กรณุ ำระบ.ุ ..................................................... 14. ชมุ ชนของทำ่ นมบี ริกำรสนบั สนนุ กำรดแู ลผสู้ งู อำยกุ ลมุ่ ท่ีชว่ ยเหลอื ตนเองไม่ได้  (0) ไมม่ ี  (1) มีและเพียงพอ 1. …………………………………………………… 4. ……………………………………………………….. 2. …………………………………………………… 5. ……………………………………………………….. 3. ………………………………………………….. 6. ……………………………………………………….  (2) มีแตไ่ มเ่ พียงพอ 1. ……………………………………………………… 4. ……………………………………………………….. 2. ……………………………………………………… 5. ……………………………………………………….. 3. …………………………………………………….. 6. ………………………………………………………. 15. หนว่ ยบริกำรสขุ ภำพท่ีสะดวกท่ีสดุ ที่ท่ำนสำมำรถนำผสู้ งู อำยไุ ปรบั บริกำร ระบุ ............................................................................................................................................ เหตผุ ล ........................................................................................................................................ 16. ที่ผำ่ นมำมหี นว่ ยงำนของรฐั ที่มำชว่ ยดแู ลใหบ้ ริกำรผสู้ งู อำยทุ ี่บำ้ นหรือไม่  (0) ไมม่ ี  (1) มี เป็ นประจำ ระบ.ุ ...................................................................................................  (2) มี แตน่ ำนๆ ครงั้ ระบ.ุ ..............................................................................................

17. ชมุ ชนของทำ่ นใหค้ วำมสำคญั กบั กำรดแู ลผสู้ งู อำยมุ ำกนอ้ ยเพียงไร  (0) ไมใ่ หค้ วำมสำคญั เลย  (1) มำก  (2) ปำนกลำง  (3) นอ้ ย 18. ควำมตอ้ งกำรบริกำรดำ้ นสขุ ภำพและบริกำรอื่นๆท่ีนอกเหนอื จำกกำรบริกำรดำ้ นสขุ ภำพ ระดบั ความตอ้ งการ บรกิ ารดา้ นสขุ ภาพ มาก ปาน นอ้ ย มาก นอ้ ย ท่ีสดุ ท่ีสดุ กลาง (1) กำรบริกำรของโรงพยำบำลในชมุ ชนท่ีมี รปู แบบกำรดแู ลสำหรบั ผสู้ งู อำยทุ ่ีอย่ใู นภำวะ พ่ึงพิง (ผูส้ งู อำยมุ ีกำรเจ็บป่ วยเร้ือรัง/มี ภำวะทพุ พลภำพ) (2) กำรดแู ลสขุ ภำพท่ีบำ้ น(Home Health Care) ใหบ้ ริกำรดแู ลสขุ ภำพแก่ผูป้ ่ วยและ ครอบครัวที่มีปั ญหำสุขภำพที่บ้ำน เช่น กจิ กรรมรกั ษำพยำบำลเบื้องตน้ (3) บริกำรดแู ลกลำงวัน (Day Care) ใหบ้ ริกำรและฟื้ นฟูสภำพ โดยหำกิจกรรมทง้ั ทำงดำ้ นสขุ ภำพ สงั คม นนั ทนำกำร สำหรับ ผูส้ งู อำยุ บริกำรช่วงกลำงวัน ไม่รับดแู ล 24 ชม. (4) บริกำรสขุ ภำพทำงฟัน (Dental Care) มวี ันเฉพำะท่ีจดั บริกำรสำหรบั ผสู้ งู อำยุ (5) บริกำรสถำนบริบำลผสู้ งู อำยุ สถำน บริบำลท่ีดแู ลผปู้ ่ วยที่ไม่สำมำรถดแู ลไดท้ ่ี บำ้ น มพี ยำบำลหรือผชู้ ว่ ยดแู ลผสู้ งู อำยุ (6) บริกำรดแู ลชวั่ ครำว(Hospice Care) กำร ใหบ้ ริกำรรับดแู ลผสู้ งู อำยใุ นระยะส้ัน แบบ พักคำ้ งชัว่ ครำว เพ่ือช่วยเหลือผูส้ งู อำยทุ ่ี ครอบครัวไม่สำมำรถดแู ลไดชัว่ ครำวหรือ เพ่ือใหผ้ ดู้ แู ลหรือครอบครัว มีเวลำพักหรือ เวลำเป็ นสว่ นตวั (7) บริกำรดแู ลระยะกลำง กำรดแู ลผปู้ ่ วยท่ี พน้ จำกกำรเจ็บป่ วยระยะเฉียบพลันและพัก รักษำตัวในสถำนบริกำร เช่น กำรฟ้ื นฟู สภำพเขม้ ขน้

ระดบั ความตอ้ งการ บรกิ ารดา้ นสขุ ภาพ มาก ปาน นอ้ ย มาก นอ้ ย ท่ีสดุ ที่สดุ กลาง นอ้ ย ท่ีสดุ (8) บริกำรดแู ลผปู้ ่ วยระยะสดุ ทำ้ ย ใหบ้ ริกำร สำหรับผทู้ ่ีอย่ใู นระยะเกือบวำระสดุ ทำ้ ยของ ชีวิต เพื่อช่วยในกำรดแู ลเปิ ดโอกำสใหม้ ีเวลำ อยกู่ บั ครอบครวั และเพ่ือนๆ (9) คลินกิ ผสู้ งู อำยุ (10) แผนกผปู้ ่ วยนอกคลินกิ เฉพำะโรค (11) แผนกผปู้ ่ วยนอกสำหรบั ผปู้ ่ วยสงู อำยุ (OPD) (12) หอผปู้ ่ วยสงู อำยุ แผนกผปู้ ่ วยใน (IPD) (13) ศนู ยป์ ระสำนงำนผสู้ งู อำยุ (14) หนว่ ยบริกำรสขุ ภำพเคล่ือนที่ (15) หนว่ ยเตรียมผปู้ ่ วยกลบั บำ้ น (16) ระบบสง่ ตอ่ ผปู้ ่ วย (17) อปุ กรณก์ ำรชว่ ยเหลือดแู ลอ่ืนๆ (18)กำรฝึ กสอนอบรมกำรดแู ลผสู้ งู อำยุ (19) กำรมคี นมำชว่ ยดแู ลทดแทนบำ้ งบำง เวลำ (20) กำรมำใหบ้ ริกำรสขุ ภำพท่ีบำ้ น เชน่ เปล่ยี นสำย Feed อำหำร,เปลี่ยนสำยสวน ปัสสำวะ (21) กำรใหบ้ ริกำรยืม-เชำ้ อปุ กรณส์ ำหรบั กำรดแู ลผสู้ งู อำยุ 19. ควำมตอ้ งกำรอปุ กรณท์ ำงกำรแพทย์ ในกำรดแู ลผสู้ งู อำยทุ ่ีบำ้ น ความตอ้ งการอปุ กรณท์ างการแพทย์ ระดบั ความตอ้ งการ ในการดแู ลผสู้ งู อายทุ ่ีบา้ น มาก ปาน มาก นอ้ ย ท่ีสดุ กลาง (1) ผำ้ ออ้ ม (2) เคร่ืองดดู เสมหะ (3) ที่นอนลม (4) เตยี งนอน (5) ถงั ออกซิเจน (6) รถเข็น (7) ไมเ้ ทำ้ 2 ขำ/ไมเ้ ทำ้ 3 ขำ (8) เคร่ืองชว่ ยเดนิ (Walker) (9) ยำฉีดอินซลู ิน (10) ชดุ ทำแผล

20. กำรจดั บริกำรหรือสวัสดกิ ำรสงั คมท่ีท่ำนตอ้ งกำรไดร้ บั กำรบริกำร ความตอ้ งการไดร้ บั บรกิ าร มาก ระดบั ความตอ้ งการ นอ้ ย ท่ีสดุ ปาน ท่ีสดุ (1)มผี จู้ ดั กำรดแู ลที่ทำหนำ้ ที่วำงแผนและประสำนกำรดแู ล เมอ่ื ท่ำนอยใู่ นภำวะท่ีชว่ ยตวั เองไมไ่ ด้ มาก นอ้ ย (2) กำรจดั สง่ อำหำรไปที่บำ้ น กลาง (3) ระบบอำสำสมคั รชว่ ยดแู ลผสู้ งู อำยทุ ี่บำ้ น (4) ศนู ยบ์ ริกำรดแู ลกลำงวันในชมุ ชน (5) กำรสนบั สนนุ ปรบั ปรงุ บำ้ น (6) กำรดแู ลทดแทนที่บำ้ น (7) หนว่ ยบริกำรเคลอ่ื นที่กรณีฉกุ เฉิน (8) กำรสนบั สนนุ อปุ กรณแ์ ละวัสดสุ ิ้นเปลอื งที่จำเป็ น (9) กำรปรบั ปรงุ สภำพแวดลอ้ มในสถำนบริกำรทำงสขุ ภำพ (10) กำรชว่ ยเหลอื งำนบำ้ นเชน่ กำรจดั หำอำหำร กำรทำควำม สะอำดบำ้ น กำรดแู ลเครื่องแต่งกำย กำรดแู ลสภำพแวดลอ้ ม งำนแมบ่ ำ้ น (11)กำรช่วยเหลือดแู ลส่วนบุคคล ประกอบดว้ ย กำรปฏิบัติ กิจวตั รประจำวนั และกำรชว่ ยเหลือกำรปฏิบัติกิจวัตรประจำวัน ตอ่ เนื่อง เช่น กำรใชโ้ ทรศัพท์ กำรซ้ือส่ิงของ กำรเตรียมอำหำร กำรทำงำนบำ้ น กำรซักเส้ือผำ้ กำรเดินทำงไปพบแพทย์ กำร รบั ประทำนยำและกำรใชส้ อยเงนิ กำรถอนเงนิ (12) กำรสง่ เสริมคณุ ภำพชวี ิตของผสู้ งู อำยแุ ละครอบครัว:กำร บริกำรดแู ลชัว่ ครำวที่บำ้ นกำรดแู ลกลำงวัน กิจกรรมส่งเสริม คณุ ภำพชีวิตผสู้ งู อำยรุ ่วมกบั หนว่ ยงำนตำ่ งๆ จัดกิจกรรมและ นนั ทนำกำร กำรสรปุ รำยงำนเพื่อวิเครำะหแ์ ละแกป้ ัญหำกำร ดแู ล (13) กำรปรบั ปรงุ สภำพแวดลอ้ มในสถำนบริกำรทำงสขุ ภำพ (14) กองทนุ สำหรบั สนบั สนนุ กำรดแู ลระยะยำว (15) กำรบริกำรบคุ คลช่วยพำไปกลบั ระหว่ำงบำ้ นกับสถำน บริกำรทำงสขุ ภำพ (16) กำรจดั สง่ ยำไปท่ีบำ้ น (17) กำรสนบั สนนุ รำยไดแ้ ละกำรสง่ เสริมงำนใหแ้ กผ่ ดู้ แู ล (18) บริกำรนวดแผนไทยท่ีบำ้ น (19) กำรบริกำรสขุ ภำพท่ีบำ้ น (สหสำขำวิชำชีพ)

21.ควำมตอ้ งกำรกำรบริกำรกำรดแู ลในชมุ ชน ระดบั ความตอ้ งการ บรกิ ารการดแู ลในชมุ ชน มาก ปาน นอ้ ย มาก นอ้ ย ที่สดุ กลาง ท่ีสดุ (1) ทำ่ นตอ้ งกำรใหช้ มุ ชนปรบั ปรงุ ที่อย่อู ำศัยใหถ้ กู สขุ ลกั ษณะ (2) ท่ำนตอ้ งกำรใหม้ ีผดู้ แู ลในกำรไปรบั ยำท่ี รพ./ พบแพทยเ์ พ่อื สะดวกในกำรเดนิ ทำง (3) ท่ำนตอ้ งกำรใหม้ ีผดู้ แู ลสขุ ภำวะสว่ นบคุ คล เชน่ อำบนำ้ ป้ อนขำ้ ว เป็ นตน้ (4) ท่ำนตอ้ งกำรใหม้ ผี ดู้ แู ลพำท่ำนเขำ้ รว่ มทำกจิ กรรมทำง ศำสนำ (5) ทำ่ นตอ้ งกำรใหม้ บี ริกำรสรำ้ งเสริมสขุ ภำพและฟ้ื นฟูสภำพ ในชมุ ชน (6) ทำ่ นตอ้ งกำรใหช้ มุ ชนจดั หำอปุ กรณช์ ว่ ยในกำรทำกิจวัตร ประจำวนั ตำมขอ้ กำหนดของผสู้ งู อำยุ (7) ทำ่ นตอ้ งกำรใหช้ มุ ชนจดั หำอำสำสมคั รเย่ียมบำ้ นเพ่ือ ตดิ ตำมใหค้ ำแนะนำกำรดแู ลผสู้ งู อำยแุ กญ่ ำติหรือผดู้ แู ลโดย เจำ้ หนำ้ ท่ีสำธำรณสขุ (8) ทำ่ นตอ้ งกำรใหช้ มุ ชนสนบั สนนุ ใหค้ รอบครวั มี ควำมสำมำรถในกำรดแู ลผสู้ งู อำยโุ ดยกำรใหส้ วสั ดกิ ำร แก่ ครอบครวั เพื่อสำมำรถดแู ลผสู้ งู อำยแุ ละเด็กในครอบครวั ได้ ตลอดจนสนบั สนนุ ชมุ ชนใหจ้ ดั สวัสดิกำรท่ีอยอู่ ำศัยใหผ้ สู้ งู อำยุ ที่ไรญ้ ำตดิ ว้ ย (9) ทำ่ นตอ้ งกำรใหช้ มุ ชนจดั ตงั้ สถำนบริกำรสำหรบั ผสู้ งู อำยุ ระยะยำวในชมุ ชน 22.ควำมตอ้ งกำรกำรปฏิบตั ดิ แู ลกจิ วัตรประจำวันของผสู้ งู อำยุ การปฏิบตั ิดแู ลกิจวตั รประจาวนั ของผสู้ งู อาย ุ มาก ระดบั ความคิดเห็น นอ้ ย ที่สดุ ปาน ท่ีสดุ (1) ทำ่ นตอ้ งกำรผชู้ ว่ ยในกำรอำบนำ้ แปรงฟัน แตง่ ตวั (2) ท่ำนตอ้ งกำรผชู้ ว่ ยในกำรดแู ลชอ่ งปำก มาก นอ้ ย (3) ทำ่ นตอ้ งกำรผชู้ ว่ ยในกำรขบั ถำ่ ย/กำรใชห้ อ้ งนำ้ และกำรทำ กลาง ควำมสะอำดภำยหลงั กำรขบั ถำ่ ย (4) ท่ำนตอ้ งกำรผชู้ ว่ ยในกำรรบั ประทำนอำหำร และยำ (5) ทำ่ นตอ้ งกำรผชู้ ว่ ยในกำรเปลย่ี นผำ้ ออ้ ม เสือ้ ผำ้ (6) ท่ำนตอ้ งกำรผชู้ ว่ ยในกำรเปล่ียนอิริยำบถ

การปฏบิ ตั ิดแู ลกิจวตั รประจาวนั ของผสู้ งู อาย ุ มาก ระดบั ความคิดเห็น นอ้ ย ท่ีสดุ ปาน ที่สดุ งานบา้ น (7) ท่ำนตอ้ งกำรผชู้ ว่ ยในกำรจดั เตรียม มาก นอ้ ย (8) ทำ่ นตอ้ งกำรผชู้ ว่ ยในกำรทำควำมสะอำดบำ้ น เชน่ กวำด กลาง บำ้ น ถบู ำ้ น ฯลฯ (9) ท่ำนตอ้ งกำรผชู้ ว่ ยในกำรซักเส้ือผำ้ รีดผำ้ (10) ทำ่ นตอ้ งกำรผชู้ ว่ ยในกำรจบั จำ่ ยซื้อของใชส้ ว่ นตวั ของ ผสู้ งู อำยุ (11) ท่ำนตอ้ งกำรผชู้ ว่ ยในกำรจดั สภำพแวดลอ้ มใหเ้ หมำะสม ปลอดภยั บรกิ ารอปุ กรณช์ ่วยเหลือและอานวยความสะดวก (12) ท่ำนตอ้ งกำรผำ้ ออ้ ม (13) ทำ่ นตอ้ งกำรแผน่ รองนอน/ผำ้ ปูท่ีนอน (14) ท่ำนตอ้ งกำรเตยี งปรบั เอนได้ (15) ทำ่ นตอ้ งกำรที่นอน/หมอนรอง ป้ องกนั แผลกดทบั (16) ท่ำนตอ้ งกำรเครื่องชว่ ยยกผปู้ ่ วย (17) ท่ำนตอ้ งกำรรถเขน็ (18) ทำ่ นตอ้ งกำรเคร่ืองชว่ ยฟัง (19) ทำ่ นตอ้ งกำรอปุ กรณช์ ว่ ยเหลือในกำรขบั ถำ่ ย (20) ทำ่ นตอ้ งกำรสำยสวนปัสสำวะท่ีบำ้ น (21) ท่ำนตอ้ งกำรใหอ้ ำหำรทำงสำยยำง การพยาบาลผสู้ งู อาย ุ บรกิ ารทางการแพทย์ (22) ทำ่ นตอ้ งกำรทำกำยภำพบำบดั เบ้อื งตน้ เชน่ กำร เคลอื่ นไหวแขน ขำ กำรจดั ทำ่ กำรเคลอื่ นยำ้ ย ฯลฯ (23) ท่ำนตอ้ งกำรผชู้ ว่ ยในกำรป้ องกนั กำรเกิดแผลกดทบั /กำร ดแู ลแผลกดทบั (24) ทำ่ นตอ้ งกำรผชู้ ว่ ยในกำรพำไปพบแพทย์ ดา้ นการเงิน (25) ทำ่ นตอ้ งกำรคำ่ ใชจ้ ่ำยในกำรเดินทำงไปพบแพทย์ (26) ท่ำนตอ้ งกำรคำ่ ใชจ้ ำ่ ยในกำรรกั ษำพยำบำล (27) ทำ่ นตอ้ งกำรคำ่ ใชจ้ ่ำยในกำรจำ้ งคนดแู ล (28) ทำ่ นตอ้ งกำรคำ่ ใชจ้ ่ำยในกำรปรบั ปรงุ ซ่อมแซมบำ้ นเพ่ือ สะดวกตอ่ กำรเคลือ่ นไหว (29) ท่ำนตอ้ งกำรคำ่ ใชจ้ ำ่ ยในกำรซื้อของใชส้ ว่ นตวั

การปฏิบตั ิดแู ลกิจวตั รประจาวนั ของผสู้ งู อาย ุ มาก ระดบั ความคิดเห็น นอ้ ย ที่สดุ ปาน ที่สดุ (30) ท่ำนตอ้ งกำรกำรจดั กำรดำ้ นกำรเงนิ เชน่ เบ้ียผสู้ งู อำยุ มรดก ทรพั ยส์ ินของผสู้ งู อำยุ มาก นอ้ ย (31) ทำ่ นตอ้ งกำรผชู้ ว่ ยทำเอกสำรสำคญั ทำงกฎหมำย กลาง ดา้ นจิตใจ (32) ท่ำนตอ้ งกำรผชู้ ว่ ยนำสวดมนต์ ทำสมำธิ (33) ท่ำนตอ้ งกำรมีสว่ นรว่ มในกำรทำกิจกรรมกบั ครอบครวั เชน่ ดโู ทรทศั น์ ทำอำหำร สงั สรรค์ (34) ท่ำนตอ้ งกำรผชู้ ว่ ยอ่ำนหนงั สอื ขำ่ วสำร ใหฟ้ ัง (35) ท่ำนตอ้ งกำรผชู้ ว่ ยพำออกไปนอกบำ้ น (36) ท่ำนตอ้ งกำรกำรสนบั สนนุ ดำ้ นจิตใจเพื่อช่วยเหลือและ บรรเทำ ควำมเครียดและควำมกลวั ตำ่ งๆ (37) ทำ่ นตอ้ งกำรผชู้ ว่ ยจดั กำรกบั ควำมปัน่ ป่ วนหรือกำรนอน ไมห่ ลบั ดา้ นเครอื ขา่ ย (38) ท่ำนตอ้ งกำรใหม้ ีกำรตรวจเยี่ยมของแพทย์ พยำบำลท่ี บำ้ น (39) ทำ่ นตอ้ งกำรผดู้ แู ลในชว่ งเวลำกลำงวนั /ครอบครวั ออกไป ทำงำนขำ้ งนอก เชน่ อำสำสมคั ร อผส. อสม. (40) ทำ่ นตอ้ งกำรใหเ้ พ่ือนบำ้ นมำ เยี่ยมเยียน พดู คยุ ที่บำ้ น (41) ท่ำนตอ้ งกำรเครือญำต/ิ เพื่อนบำ้ นมำดแู ล (42) ท่ำนตอ้ งกำรกลมุ่ ผดู้ แู ล เจำ้ หนำ้ ที่อ่ืนๆ เชน่ ทอ้ งถ่ิน วิชำชพี ตำ่ งๆ 23. ควำมตอ้ งกำรในกำรรับบริกำร (1) บริกำรฟรี แตไ่ ดร้ บั บริกำรระดบั พื้นฐำน เหตผุ ล.............................................................................................................................. (2) บริกำรร่วมจ่ำย (ท่ำนจำ่ ยคร่ึงหนงึ่ รฐั ชว่ ยครึ่งหนง่ึ ) แตไ่ ดร้ บั บริกำรระดบั ดี เหตผุ ล.............................................................................................................................. ควำมสำมำรถในกำรจำ่ ยตอ่ เดือน...........................................................................บำท (3) จ่ำยบริกำรเองทงั้ หมด ถกู กว่ำเอกชน และไดร้ บั บริกำรระดบั ดมี ำก เหตผุ ล.............................................................................................................................. ควำมสำมำรถในกำรจ่ำยตอ่ เดอื น...........................................................................บำท ขอขอบคณุ ท่ีใหค้ วามรว่ มมอื ในการตอบแบบสอบถาม -คณะผูว้ ิจยั -

ชดุ ท่ี 2 แบบสอบถามกลม่ ุ ผสู้ งู อายทุ ี่พ่ึงพิงตนเองได้ เรอื่ ง “การจัดระบบการดแู ลทางสงั คมและระบบการดแู ลระยะยาวสาหรบั ผูส้ งู อายุ ในครอบครวั และชมุ ชน” คาช้ีแจง โครงกำร “การจัดระบบการดูแลทางสังคมและระบบการดูแลระยะยาวสาหรับ ผูส้ งู อายใุ นครอบครัวและชมุ ชน” มีวัตถปุ ระสงคเ์ พ่ือศึกษำควำมตอ้ งกำรกำรดแู ลทำงสงั คมและ กำรดแู ลระยะยำวสำหรับผสู้ งู อำยใุ นครอบครัวและชมุ ชนศึกษำเปรียบเทียบรปู แบบ วิธีกำร และ แนวทำงกำรจดั ระบบกำรดแู ลทำงสงั คมและระบบกำรดแู ลระยะยำวสำหรบั ผสู้ งู อำยใุ นครอบครวั ดว้ ยเหตทุ ี่ท่ำนเป็ นผู้หนึ่งที่ได้รับกำรคัดเลือกให้เป็ นผูแ้ ทนในกำรตอบแบบสอบถำม คณะผวู้ ิจัยจึงขอควำมกรณุ ำจำกท่ำน โปรดตอบแบบสอบถำมตำมควำมจริง ขอ้ มลู ที่ไดจ้ ำกท่ำนมี ควำมสำคญั อย่ำงย่ิงต่อกำรศึกษำ โดยกำรตอบแบบสอบถำมน้จี ะไมม่ ีผลกระทบต่อท่ำนแตอ่ ย่ำงใด คณะวิจยั ฯ จะเก็บรกั ษำคำตอบไวเ้ ป็ นควำมลบั โดยจะเสนอเป็ นภำพรวมเท่ำนน้ั คณะผวู้ ิจยั ขอขอบคณุ ในควำมร่วมมอื อย่ำงสงู มำ ณ โอกำสนี้ คณะผวู้ ิจยั สำนกั งำนสง่ เสริมและสนบั สนนุ วิชำกำร 1-12 ธนั วำคม 2557 ..........................................................................................

การศึกษาความต้องการการดูแลทางสังคมและการดูแลระยะยาวสาหรับผู้สูงอายุในครอบครัวและชุมชน โปรดทาเครอ่ื งหมาย  ลงในชอ่ ง หนา้ ขอ้ ความหรอื เขียนตอบตามความเป็ นจรงิ ท่ี เก่ียวกบั ตวั ท่าน (2) หญิง 1. เพศของผสู้ งู อาย ุ  (1) ชำย 2. อาย.ุ...............ปี (1) โสด  (2) สมรส  (3) แยกทำง 3. สถานภาพ  (4) หยำ่ รำ้ ง  (5) หมำ้ ย (1) พทุ ธ 4. ศาสนา  (3) อิสลำม  (2) คริสต์  (4) อ่ืนๆ ระบ.ุ .............................................. 5. รายไดข้ องครอบครวั ท่านประมาณ …………………………………………บาท/เดือน 6.โปรดประเมินความพอเพียงของรายไดใ้ นการใชช้ ีวิตประจาวนั (1) เพียงพอ (2) ไมเ่ พียงพอ 7. โรคท่ีท่านเป็ นอยใู่ นปัจจบุ นั (0) ไมเ่ ป็ นโรค  (1) เป็ น (ตอบไดม้ ากกว่า 1 ขอ้ ) (1.1)โรคกระดกู และขอ้ (1.2) โรคหวั ใจ (1.3) โรคหลอดเลือดและไขมนั อดุ ดนั ในเสน้ เลือด (1.4) โรคหอบ หืด (1.5)โรคมะเร็ง (1.6) โรคตบั (1.7) อำกำรควบคมุ กำรขบั ถ่ำยไมไ่ ด้ (1.8) โรคเบำหวำน (1.9) โรคท่ีเกีย่ วกบั สำยตำ (ตอ้ หิน ,ตอ้ กระจก ฯลฯ) (1.10) โรคหตู งึ หหู นวก (1.11) โรคอ่ืนๆ กรณุ ำระบ.ุ ............................................ 8. สทิ ธิการรกั ษาพยาบาล(ตอบไดม้ ากกว่า 1 ขอ้ ) (1) บตั รทอง (2) ประกนั สงั คม (3) ประกนั ชวี ิต (4) เบิกตน้ สงั กดั (5) อ่ืนๆ ระบ.ุ ....................................................................................... 9. นอกจากสมาชิกในครอบครวั แลว้ ท่านมีเครอื ข่ายที่พึ่งพากนั ในครอบครวั และชมุ ชนกลม่ ุ ใดบา้ ง (ตอบไดม้ ากกว่า 1 ขอ้ )  (1)ญำติ  (2) เพ่ือนบำ้ น  (3) กลมุ่ อำสำสมคั รในชมุ ชน  (4) ทีมอนำมยั สขุ ภำพ  (5) กลมุ่ ผดู้ แู ล  (6) อ่ืนๆ ระบ.ุ ..........

10.ขณะน้ีท่านอาศยั อยกู่ บั ใครในครอบครวั บา้ ง (ตอบไดม้ ากกว่า 1 ขอ้ )  (1) อำศัยอย่คู นเดียว (2) สำม/ี ภรรยำ (3) บตุ รสำว  (4) บตุ รชำย (5) บตุ รเขย (6) บตุ รสะใภ้  (7) หลำน (8) บิดำ/มำรดำ(ของผสู้ งู อำย/ุ คสู่ มรส)  (9) อื่นๆ ระบ.ุ .............................................. 11.ในกรณีท่ีอนาคตท่านพ่ึงตนเองไม่ได้ ท่านคาดว่าใครจะเป็ นผดู้ แู ลท่าน (ตอบไดม้ ากกว่า 1 ขอ้ )  (1) สำม/ี ภรรยำ (2) บตุ รชำย (3) บตุ รสำว  (4) บตุ รเขย (5)บตุ รสะใภ้ (6) หลำน  (7) บิดำ/มำรดำ(ของผสู้ งู อำย)ุ (8) อ่ืนๆ...................... ความต้องการการจดั บริการการดูแลเมอ่ื ท่านพง่ึ พงิ ตนเองไม่ได้ด้านสุขภาพสาหรับผู้สูงอายุใน ครอบครัวและชุมชน 12.ในกรณีท่ีท่านพึ่งพิงตนเองไม่ได้ และตอ้ งการใชบ้ รกิ ารในสถานบรกิ ารทางการแพทย์ หรอื โรงพยาบาลท่ีจดั ใหบ้ รกิ าร ใครเป็ นผอู้ อกค่าใชจ้ ่ายใหใ้ นการดแู ลดา้ นต่างๆ (ตอบได้ มากกว่า 1 ขอ้ )  (1) ผสู้ งู อำยเุ อง (2) สำม/ี ภรรยำ (3) บตุ รสำว  (4) บตุ รชำย (5) บตุ รเขย (6) บตุ รสะใภ้  (7) หลำน (8) บิดำ/มำรดำ(ของผสู้ งู อำย)ุ  (9) อ่ืนๆ ระบ.ุ .............................................. 13.เหตผุ ลท่ีท่านตอ้ งการผดู้ แู ลในกรณีท่ีท่านดแู ลตวั เองไม่ได้ (กรณีท่ีท่านเจ็บป่ วยเร้ือรงั / ทพุ พลภาพ) (ตอบไดม้ ากกว่า 1 ขอ้ )  (1) ที่บำ้ นไมม่ ีผดู้ แู ล (2) คนในครอบครวั มีเวลำดแู ลนอ้ ย (3) ไมอ่ ยำกเป็ นภำระของบตุ รหลำน  (4) ตอ้ งกำรผดู้ แู ลชว่ ยเหลือในกำรปฏิบตั กิ จิ วัตรประจำวนั (5) อื่นๆ ระบ.ุ ..............................................

14.ความตอ้ งการการบรกิ ารทางการแพทยห์ รอื โรงพยาบาลในชมุ ชน (สาหรบั ผสู้ งู อายใุ น กรณีที่ท่านพ่ึงตนเองไม่ไดเ้ นื่องจากการเจ็บป่ วยเร้อื รงั /ทพุ พลภาพ) ระดบั ความตอ้ งการ ความตอ้ งการไดร้ บั บรกิ าร มาก ปาน นอ้ ย มาก นอ้ ย ที่สดุ กลาง ท่ีสดุ (1) การดแู ลสขุ ภาพท่ีบา้ น (Home Health Care) ใหบ้ ริกำรดแู ลสขุ ภำพแก่ ผปู้ ่ วยและครอบครวั ที่มปี ัญหำสขุ ภำพท่ีบำ้ น เชน่ กิจกรรมรกั ษำพยำบำลเบ้ืองตน้ (2)บรกิ ารดแู ลกลางวนั (Day Care) ใหบ้ ริกำรและฟื้ นฟูสภำพ โดยหำกิจกรรมทงั้ ทำงดำ้ นสขุ ภำพ สงั คม นนั ทนำกำร สำหรบั ผสู้ งู อำยุ บริกำรชว่ งกลำงวนั ไม่รบั ดแู ล 24 น. (3)บรกิ ารสขุ ภาพทางฟัน(Dental Care) มวี ันเฉพำะที่จดั บริกำรสำหรบั ผสู้ งู อำยุ (4)มีสถานบรบิ าลผสู้ งู อาย(ุ Nursing Home) สถำนบริบำลที่ดแู ลผปู้ ่ วยท่ีไมส่ ำมำรถดแู ล ไดท้ ่ีบำ้ น มีพยำบำลหรือผชู้ ว่ ยดแู ลผสู้ งู อำยุ (5)ศนู ยฟ์ ้ื นฟสู มรรถภาพทางกาย (Rehabilitation Center) ใหบ้ ริกำรฟื้ นฟูสภำพกำรทำงำนของร่ำงกำย (6)บรกิ ารดแู ลชวั่ คราว(Respite Care) กำรใหบ้ ริกำรรบั ดแู ลผสู้ งู อำยใุ นระยะสน้ั แบบพกั คำ้ งชวั่ ครำวเพ่ือชว่ ยเหลอื ผสู้ งู อำยทุ ี่ ครอบครวั ไมส่ ำมำรถดแู ลไดชวั่ ครำวหรือ เพ่ือใหผ้ ดู้ แู ลหรือครอบครวั มีเวลำพกั หรือ เวลำเป็ นสว่ นตวั (7) บรกิ ารดแู ลระยะกลาง(Sub-acute care)กำรดแู ลผปู้ ่ วยที่พน้ จำกกำรเจ็บป่ วย ระยะเฉียบพลนั และพกั รกั ษำตวั ในสถำน บริกำร เชน่ กำรฟ้ื นฟูสภำพเขม้ ขน้ (8) บรกิ ารดแู ลผปู้ ่ วยระยะสดุ ทา้ ย (Hospice Care)ใหบ้ ริกำรสำหรบั ผทู้ ่ีอย่ใู น ระยะเกอื บวำระสดุ ทำ้ ยของชวี ิต เพ่ือชว่ ยใน กำรดแู ลเปิ ดโอกำสใหม้ ีเวลำอยกู่ บั ครอบครวั และเพ่ือนๆ

ความตอ้ งการไดร้ บั บรกิ าร มาก ระดบั ความตอ้ งการ นอ้ ย ที่สดุ ปาน ท่ีสดุ (9) ศนู ยด์ แู ลผปู้ ่ วยสมองเส่อื ม (Home for Dementia Patients) มาก นอ้ ย นอ้ ย (10) ศนู ยบ์ ริกำรใหย้ ืม/เชำ่ อปุ กรณ์ เชน่ กลาง ท่ีสดุ บริหำรจดั หำอปุ กรณช์ ว่ ยเหลือสำหรบั ผไู้ ร้ ควำมสำมำรถหรือทพุ พลภำพใหส้ ำมำรถ พึ่งตนเองและเพื่ออำนวยควำมสะดวกในกำร ดำเนนิ ชวี ิตประจำวัน 15. การจดั บรกิ ารหรอื สวสั ดิการสงั คมท่ีท่านตอ้ งการไดร้ บั การบรกิ าร ระดบั ความตอ้ งการ ความตอ้ งการไดร้ บั บรกิ าร มาก ปาน มาก นอ้ ย ท่ีสดุ กลาง (1) ระบบอำสำสมคั รชว่ ยดแู ลที่บำ้ น (2) ศนู ยบ์ ริกำรดแู ลกลำงวนั และดแู ลใน ชมุ ชน (3)กำรสนบั สนนุ ปรบั ปรงุ บำ้ น (4) หนว่ ยบริกำรเคล่ือนท่ีกรณีฉกุ เฉิน (5) กำรชว่ ยเหลอื งำนบำ้ น : กำรจดั หำ อำหำร กำรทำควำมสะอำดบำ้ น กำรดแู ล เคร่ืองแตง่ กำย กำรดแู ลสภำพแวดลอ้ มงำน แมบ่ ำ้ น (6) กำรใหค้ ำปรึกษำเบ้ืองตน้ กบั ครอบครวั กำรประสำนงำนชว่ ยเหลือกบั หนว่ ยงำน ตำ่ งๆ (7) กองทนุ สำหรบั สนบั สนนุ ชว่ ยเหลอื ผสู้ งู อำยุ (8) กำรบริกำรบคุ คลชว่ ยพำไปกลบั ระหว่ำง บำ้ นกบั สถำนบริกำรทำงสขุ ภำพ (9) กำรจดั สง่ ยำไปท่ีบำ้ น (10)กำรสนบั สนนุ รำยไดแ้ ละกำรสง่ เสริม งำนใหแ้ กผ่ ดู้ แู ล (11)กำรสนบั สนนุ เงนิ (12) กำรสนบั สนนุ ตำ่ งๆ ที่ไมใ่ ชเ่ งนิ ระบ.ุ .......................................... (13)กำรจดั สง่ อำหำรบำงมือ้

ความตอ้ งการไดร้ บั บรกิ าร มาก ระดบั ความตอ้ งการ นอ้ ย ท่ีสดุ ปาน ท่ีสดุ (14) กำรบริกำรนวดแผนไทยท่ีบำ้ น (15) กำรบริกำรสขุ ภำพท่ีบำ้ น (สหสำขำ มาก นอ้ ย วิชำชพี ) กลาง (16) กำรสนบั สนนุ อปุ กรณแ์ ละวสั ดุ สิ้นเปลอื งที่จำเป็ น (17) กำรฝึ กอบรมผดู้ แู ลผสู้ งู อำยุ (18) กำรบริกำรรถรบั สง่ จำกที่บำ้ น-สถำน บริกำร (19)กำรสนบั สนนุ คำ่ ใชจ้ ่ำยในกำรดแู ล (20) ผจู้ ดั กำรดแู ลท่ีทำหนำ้ ที่วำงแผนและ ประสำนกำรดแู ล เมือ่ ท่ำนอย่ใู นภำวะที่ชว่ ย ตวั เองไมไ่ ด้ 16. ความตอ้ งการในการรบั บรกิ าร (1) บริกำรฟรี แตไ่ ดร้ บั บริกำรระดบั พื้นฐำน เหตผุ ล.............................................................................................................................. ควำมสำมำรถในกำรจ่ำย.................................................................................................. (2) บริกำรรว่ มจำ่ ย (ทำ่ นจำ่ ยครึ่งหนงึ่ รบั ชว่ ยคร่ึงหนง่ึ ) แตไ่ ดร้ บั บริกำรระดบั ดี แตถ่ กู กว่ำเอกชน เหตผุ ล.............................................................................................................................. ควำมสำมำรถในกำรจำ่ ย.................................................................................................. (3) บริกำรเก็บคำ่ ใชจ้ ำ่ ยทง้ั หมดถกู กว่ำเอกชน แตไ่ ดร้ บั บริกำรระดบั ดีมำก เหตผุ ล.............................................................................................................................. ควำมสำมำรถในกำรจำ่ ย.................................................................................................. ขอขอบคณุ ทใี่ ห้ความร่วมมอื ในการตอบแบบสอบถาม -คณะผูว้ ิจัย-

ประเด็นสอบถาม( Focus Group) วตั ถุประสงค์ : เพื่อสอบถามแนวทางการจดั ระบบการดแู ลทางสงั คมและระบบดแู ลระยะยาว สาหรบั ผสู้ งู อายใุ นครอบครวั และชมุ ชน คำช้ีแจง : แบบสอบถามชดุ น้ีใชเ้ พ่ือการสอบถามกล่มุ เป้ าหมายผสู้ งู อายุ บคุ คล ในครอบครวั ชมุ ชนซ่ึงทาหนา้ ท่ีในการดแู ลผสู้ งู อายุ จานวน 5-7 คน ............................................................................................... วนั ท่ี…… เดือน…………………………. ปี ……………………. ขอ้ มลู พ้ืนฐำน (จำนวนผูส้ งู อำยทุ ี่มีในพ้ืนท่ี ,คนพิกำร ,ติดเตียง ,อำชีพในพ้ืนท่ีส่วนใหญ่) 1. การสนทนากลมุ่ ตาบล.............................อาเภอ..............................จงั หวดั ............................................ 2. ในพ้ืนที่ของท่านมีการจดั ทาฐานขอ้ มลู ผสู้ งู อายหุ รือไมอ่ ย่างไร และถกู เอามาใชห้ รือไมอ่ ยา่ งไร 3. ในพ้ืนที่ของท่านมีการจัดทาแผนงาน/ โครงการ/และสนบั สนนุ งบประมาณ เกี่ยวกบั การดแู ล ผสู้ งู อายหุ รือไมอ่ ยา่ งไร(บนั ทึกเทป ในกรณีท่ีเยอะ) 4. การมอบหมายเจา้ หนา้ ท่ีผรู้ บั ผิดชอบมีสายงานการอยา่ งไร โดยตรงเกย่ี วกบั การดแู ลผสู้ งู อายใุ น ชมุ ชนหรือไม่ 5. ในพ้ืนที่ของท่านมีการจัดระบบบริการสาหรับผสู้ งู อายุ หรือไม่ (หอ้ งนา้ /ทางขึ้นลง/ช่องรับ บริการ/กายอุปกรณ์/พ้ืนที่ออกกาลังกาย/พื้นท่ีจัดกิจกรรม /รถบริการฉุกเฉิน/ กายภาพบาบดั ) บริการท่ีครอบครวั มีอะไรบา้ ง 6. ในพื้นท่ีของท่านมี อาสาสมัคร/เครือข่าย /องค์กร/กล่มุ ที่ เขา้ ร่วมดแู ลผูส้ งู อายุหรือไม่ (หนว่ ยงานภาครฐั อสม. อผส กานนั ผใู้ หญ่บา้ น มลู นธิ ิ สมาคม ชมรม) 7. ระบบการดแู ลผสู้ งู อายใุ นครอบครัวมีบริการอะไรบา้ ง(ผสู้ งู อายทุ ัว่ ไป ผสู้ งู อายตุ ิดเตียง และ ผสู้ งู อายถุ กู ทอดทิ้ง) 8. ในพ้ืนท่ีมแี นวโนม้ จานวนผสู้ งู อายพุ ่ึงพิงเพิ่มขน้ึ หรือไม่ และทา่ นจะมีแนวทางในการดแู ลอยา่ งไร 9. ท่านไดน้ านโยบายเก่ยี วกบั การดแู ลผสู้ งู อายมุ าปรบั ใชใ้ นการดแู ลผสู้ งู อายใุ นพ้ืนท่ีหรือไม่ อย่างไร 10. ท่านคิดว่าในพื้นท่ีของทา่ นสถานการณผ์ สู้ งู อายเุ ป็ นอย่างไร 11. โครงการเก่ยี วกบั ผสู้ งู อายุ มีการตดิ ตาม ประเมินผลการดาเนนิ งานหรือไม่ อย่างไร 12. ในพื้นท่ีของทา่ นมีหนว่ ยงานท่ีเขา้ มาบรู ณาการการดแู ลผสู้ งู อายหุ รือไม่ /อย่างไร 13. ในความคิดเห็นของท่านคิดว่าในพ้ืนที่ควรจะมแี นวทางในการดแู ลผสู้ งู อายรุ ะยะยาวในครอบครวั และชมุ ชนอยา่ งไร

การสมั มนาแลกเปล่ียนองคค์ วามรรู้ ะหว่างผบู้ รหิ าร อาจารยท์ ี่ปรกึ ษา โครงการ นกั วิจยั สานกั งานสง่ เสรมิ และสนบั สนนุ วิชาการ 1-12 กบั ผบู้ รหิ ารและเจา้ หนา้ ที่ของ Max Planck Institute furSozialrecht and Sozialpolitik ณ สหพนั ธส์ าธารณรฐั เยอรมนั นี วนั ที่ 12 มีนาคม 2558 ก า ร สั ม ม น า แ ล ก เ ป ล่ี ย น อ ง ค์ ค ว า ม รู้ร ะ ห ว่ า ง อ า จ า ร ย์ ที่ ป รึ ก ษ า โ ค ร ง ก า ร (ศ. ศศิพัฒน์ ยอดเพชร, รศ.ดร. เดชา สังขวรรณ, อาจารย์ ดร.เอกจิตรา คามีศรีสุข มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, ผู้บริหารกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมัน่ คงของมนุษย์ และนักวิจัยของสานักงานส่งเสริมและสนับสนนุ วิชาการ 1-12 กับผบู้ ริหารและเจา้ หนา้ ท่ีของ Max Planck Institute fur Sozial recht and Sozial politik ประเด็นในการสมั มนาประกอบดว้ ย การนาเสนอประวัติการก่อต้ังองคก์ ร บทบาทพันธกิจ นโยบายการดาเนินงานของ Max Planck Institute fur Sozial recht and Sozial politik สาหรับการนาเสนอของคณะนักวิจัย เนื้อหาประกอบดว้ ย ขอ้ มูลดา้ นสภาพภมู ิศาสตร์ เศรษฐกิจ สังคม กลไก นโยบายระดับชาติ สถานบริการผสู้ งู อายทุ ้ังของภาครฐั และภาคเอกชน และการดแู ลผสู้ งู อายรุ ะยะยาวของประเทศไทย ของครอบครวั และชมุ ชน Max Planck Institute furSozialrecht and Sozialpolitikเป็ นองคก์ รดา้ นการศึกษาวิจยั เพ่ือนาผล ท่ีได้ศึกษาเสนอต่อรัฐบาลในการกาหนดนโยบายด้านสังคม มีการสร้างนักวิจัยรุ่นใหม่ รวมทั้งสนับสนนุ งบประมาณแก่ผทู้ ี่สนใจย่ืนขอสนับสนุ นงบประมาณทัว่ โลก โดยเนน้ การศึกษา ดา้ นนโยบายสาธารณะ นโยบายทางสงั คม กฎหมายทางสงั คม ท่ีสง่ ผลกระทบตอ่ สงั คม  Prof. Dr. Ulrich Beckerเป็ น1 ใน 2 ผอู้ านวยการของMax Planckทางานท่ีนมี่ าตงั้ แต่ ปี ค.ศ.2002 เป็ นผรู้ ่วมก่อตัง้ Max Planckในอดีต Prof. Dr.Ulrich Becker เคยเป็ นอาจารย์ ดา้ นกฎหมายสาธารณะ(Public Law)ในมหาวิทยาลัย ซ่ึง Max Planckเป็ นอีกองค์กรของ มหาวิทยาลัยมนู ิคUniversity of Munich ถือว่า Max Planckทางานเนน้ ดา้ นการศึกษาวิจัยประเด็น ดา้ นการเมอื งและสงั คม (Socio-PoliticalIssue) กฎหมายดา้ นสงั คม (Social Law) การคมุ้ กนั ทางสงั คม /ความปลอดภัยทางสังคม (Social Security)ท่านสนใจในกฎหมายเชิงสถาบันและกฎหมาย ความปลอดภยั ทางสงั คม  ผเู้ ขา้ รว่ มการสมั มนา Max Planck ประกอบดว้ ย - Dr. Eva Maria Hohnerlein, ตาแหนง่ นกั วิจัยอาวโุ ส (Senior Researcher) ร่วมงานกบั Max Plank ตง้ั แตป่ ี ค.ศ. 1986ศึกษาวิจยั เนน้ ดา้ น 1. มติ กิ ฎหมายท่ีเกย่ี วขอ้ งกบั ความปลอดภยั ทางสงั คมในสหรฐั อเมริกา 2. มติ ดิ า้ นครอบครวั ในแงข่ องการคมุ้ ครองทางสงั คมแกเ่ ด็กและสตรี - Dr. TinekeDijkhoff, ตาแหนง่ Referentinร่วมงานที่ Max Planck ตง้ั แตป่ ี ค.ศ. 2011 เคยศึกษาวิจัยดา้ นกฎหมายทางสงั คมในเนเธอรแ์ ลนดก์ ฎหมายความปลอดภัยทางสงั คมระหว่าง ประเทศแรงงานระหว่างประเทศและโครงการความคมุ้ กนั ทางสงั คม

ประวตั ิความเป็ นมา Max Planck เป็ นองคก์ รที่ทางานดา้ นการศึกษาวิจัยกฎหมายดา้ นสงั คม ความปลอดภยั ทาง สังคม ไม่ใช่งานวิจัยแบบประยุกต์ แต่เป็ นการวิจัยท่ีศึกษาพื้นฐานของสังคมในพื้นที่เฉพาะ โดยเชื่อมโยงท้ังมิติทางกฎหมาย สังคม และเศรษฐกิจ นโยบายสาธารณะ นโยบายทางสังคม เพ่ือนาเสนอผลการวิจยั ใหแ้ กร่ ฐั บาลใชใ้ นการพฒั นาประเทศตอ่ ไป โครงสรา้ งและองคก์ ร ปี ค.ศ.1976 ก่อตงั้ กล่มุ ใชช้ ่ือว่า กฎหมายระหว่างประเทศและการศึกษาเปรียบเทียบ กฎหมายทางสงั คม (Project Group International and Comparative Social law) ปี ค.ศ. 1980 พัฒนาเป็ น Max Planck Institute for Foreign and International Social Law ผอู้ านวยการคนแรก คือ Prof. Unsahaผกู้ อ่ ตง้ั และเป็ นPresidentคนแรกของ Max Planck Society President คนที่ 2 คอื Prof. Michaelอยใู่ นชว่ งปี 1992-2002 ตงั้ แต่ ปี ค.ศ.2011 มผี อู้ านวยการ 2 คนคอื Prof. Dr. Becker ซ่ึงเนน้ ดา้ นกฎหมายสงั คมและ ผอู้ านวยการอีกท่านเนน้ ดา้ นเศรษฐศาสตรก์ ารศึกษาวิจยั ของ Max Planck จึงเป็ นทัง้ งานวิจยั ระดบั นโยบายสถาบันกฎหมายคมุ้ ครองทางสงั คมโดยเชื่อมโยงกบั แนวคิดในระบบเศรษฐกิจสังคมศึกษา และจดั ระบบฐานขอ้ มลู เก็บรวบรวมขอ้ มลู แนวคิดในการดาเนินงานไม่ใช่เพียงแค่มองในมมุ มองของ ยโุ รป หากแตม่ องในระดับสากล การรวมตวั ของสหภาพยโุ รป (European Union) ทาใหเ้ กิดชมุ ชน ใหญแ่ ละเกิดการเปลยี่ นแปลง เพราะฉะนน้ั กฎหมายทางสงั คมจึงจาเป็ นตอ้ งปรับเปลี่ยนใหส้ อดคลอ้ ง กบั ความเป็ นสมยั ใหม่ (Modernization) ตลาดแรงงาน การเปลี่ยนแปลงทางสงั คม และแนวโนม้ การ ดแู ลผสู้ งู อายใุ นอนาคต

การนาเสนอของคณะนกั วิจยั ประเทศไทย อาจารย์ ดร.เอกจิตรา คามีศรสี ขุ นางสาวกีรติกา กีรติพงษไ์ พศาล นกั พฒั นาสงั คมชานาญการ นางสาวอจั ฉรา สรุ ะกลุ นกั พฒั นาสงั คมชานาญการ สภาพภมู ิศาสตรข์ องประเทศไทย ประเทศไทยตงั้ อย่บู นมหาสมทุ รเอเชีย-แปซิฟิ ก ซึ่งเป็ นคาบสมทุ รท่ีแบง่ มหาสมทุ รอินเดียจาก มหาสมุทรแปซิฟิ ก ประเทศไทยมีสภาพภมู ิอากาศแบบรอ้ นในภมู ิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ อณุ หภมู ิสงู มีลมทะเล และฝนเพราะตงั้ อย่ใู นป่ าเขตรอ้ น กลา่ วไดว้ ่าเป็ นประเทศที่มีพ้ืนท่ีอดุ มไปดว้ ย ทรพั ยากรมากมาย ประชากรในประเทศไทย ณ ปี ค.ศ.2014 ประเทศไทยมีประชากร จานวน 64,871,000 คน ชาย 31,542,000 คน คิดเป็ น 48.6% หญิง 33,329,000 คน คดิ เป็ น 51.4% ประชากรที่มีอายตุ า่ กว่า 15 ปี มีจานวน 11,954,000 คน คิดเป็ น 18.4% อายรุ ะหว่าง 15-59 ปี มีจานวน 42,982,000 คน คิดเป็ น 66.3% และอายมุ ากกว่า 60 ปี ขนึ้ ไป มจี านวน 9,928,000 คน คดิ เป็ น 15.3% เศรษฐกิจของประเทศไทย รายไดบ้ คุ คล โดยเฉลี่ยในปี 2010 จานวน 4,735 USD/คนและในปี 2015 คาดว่าจะเพ่ิม เป็ น 7,130 USD/คนเสน้ ความยากจนของประชากรไทย ในปี 2011 จานวน 2,422 บาท/คน หรือ ราวๆ 78 USD โดยคิดท่ีอัตราแลกเปล่ียน 31 บาท/ดอลลา่ รส์ หรัฐ จากขอ้ มลู ในปี 2011 ช้ีใหเ้ ห็น ว่ามีประชากร จานวน 8,767,000 คน ท่ียงั อยภู่ ายใตเ้ สน้ ความยากจน ประชากรผสู้ งู อาย ุ สดั สว่ นของผสู้ งู อายเุ พ่ิมสงู มากขนึ้ ขอ้ มลู เปรียบเทียบจากปี ค.ศ.. 1990 -2010 และ การ คาดการณใ์ นปี ค.ศ.2030 นโยบาย แผน กฎหมายเพื่อการพฒั นาผสู้ งู อายใุ นประเทศไทย พฒั นาการของนโยบาย แผน กฎหมายเพ่ือการพฒั นาผสู้ งู อายใุ นประเทศไทย 1. ปี ค.ศ. 1982 มีการจดั ทาแผนระดบั ชาตเิ พื่อผสู้ งู อายุ ฉบับแรก ซึ่งใชร้ ะหว่างปี ค.ศ. 1982-2001 2. ปี ค.ศ.1991ไดม้ ีการบัญญัติเร่ืองการพัฒนาผูส้ งู อายไุ ว้ในรัฐธรรมนูญแห่ง ราชอาณาจกั รไทย มผี ลบงั คบั ใช้ พ.ศ. 2534 3. ปี ค.ศ. 1997 รัฐธรรมนญู แห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2540 และแผนพัฒนา เศรษฐกจิ และสงั คมแหง่ ชาติ (ปี ค.ศ. 1997-2001) ฉบบั ท่ี 8 4. ปี ค.ศ. 2002 และแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสงั คมแห่งชาติ (ปี ค.ศ. 2002-2006) ฉบบั ท่ี 9 แผนระดบั ชาตเิ พ่ือผสู้ งู อายุ ฉบบั ท่ี 2 ใชร้ ะหว่าง ปี ค.ศ.2002-2021 5. ปี ค.ศ.2003 พระราชบญั ญตั ผิ สู้ งู อายุ 6. ปี ค.ศ. 2005 เริ่มเขา้ สสู่ งั คมผสู้ งู อายขุ องประเทศไทย 7. ปี ค.ศ. 2007 รฐั ธรรมนญู แหง่ ราชอาณาจกั รไทย มผี ลบงั คบั ใช้ พ.ศ. 2550

8. ปี ค.ศ. 2011 และแผนพฒั นาเศรษฐกิจและสงั คมแห่งชาติ (2007-2011) ฉบับที่ 10 และแผนพฒั นาเศรษฐกิจและสงั คมแหง่ ชาติ (ปี ค.ศ. 2012-2016) ฉบบั ที่ 11 การดแู ลผสู้ งู อายแุ ละระบบสวสั ดิการในประเทศไทย การดแู ลผสู้ งู อายโุ ดยฐานบา้ นและชมุ ชน ประกอบดว้ ย 1. อาสาสมคั รดแู ลสขุ ภาพที่บา้ น มีวัตถปุ ระสงคเ์ พื่อเสริมสรา้ งการดแู ลและระบบการ ปกป้ องสิทธสิ าหรบั ผสู้ งู อายใุ นชมุ ชนของตนเอง 2. ศนู ยอ์ เนกประสงคส์ าหรับผสู้ งู อายใุ นชมุ ชน มีวัตถปุ ระสงคเ์ พื่อใชเ้ ป็ นศนู ยด์ าเนิน กิจกรรมท่ีหลากหลายสาหรับผสู้ .ู อายแุ ละคนทกุ ระดับอายใุ นชมุ ชน โครงการริเริ่มดว้ ยการสรา้ ง ความรแู้ ละความเขา้ ใจของศนู ยอ์ เนกประสงคส์ าหรบั ผสู้ งู อายุ รวมทงั้ คนทวั่ ไปในชมุ ชน 3. การส่งเสริมคณุ ภาพชีวิตสาหรับผสู้ งู อายใุ นชมุ ชน มีวัตถปุ ระสงคเ์ พื่อส่งเสริมให้ ชมุ ชนมีความรคู้ วามเขา้ ใจเรื่องผสู้ งู อายุ และการเตรียมตวั เขา้ สวู่ ยั ผสู้ งู อายุ 4. การดแู ลท่ีบา้ น มีวัตถปุ ระสงคเ์ พ่ือ พฒั นาระบบการบริการดา้ นสขุ ภาพในระยะยาว สาหรบั ผสู้ งู อายโุ ดยชมุ ชนและองคก์ รปกครองสว่ นทอ้ งถิ่น 5. สง่ เสริมสขุ ภาพที่วดั วดั เป็ นศนู ยร์ วมดา้ นจิตใจสาหรบั คนในทอ้ งถิ่นและผสู้ งู อายเุ ป็ น กลมุ่ หลกั ท่ีไปรว่ มกจิ กรรมท่ีวัด 6. ชมรมผสู้ งู อายุ มีวตั ถปุ ระสงคเ์ พื่อ สง่ เสริมการรวมตวั ของผสู้ งู อายเุ พ่ือทากิจกรรม ทวั่ ไป และสนบั สนนุ ชมรมผสู้ งู อายใุ นการทางานแบบเครือขา่ ย/กลมุ่ /องคก์ ร 7. โครงการอาสาสมคั ร “เพื่อนชว่ ยเพ่ือน” โครงการจัดการฝึ กอบรมใหก้ ับสมาชิกท่ี พ่ึงพิงตนเองไดเ้ พื่อทาหนา้ ที่อาสาสมัครไปดแู ล เย่ียมบา้ นผสู้ งู อายทุ ่ีอย่ใู นภาวะพ่ึงพิงเพื่อใหม้ ี คณุ ภาพชวี ิตท่ีดขี น้ึ และสามารถใชช้ วี ิตไดต้ ามปกตใิ นชมุ ชน 8. การพัฒนาระบบการดแู ลสขุ ภาพจิตของผสู้ งู อายุ โครงการไดม้ ่งุ เนน้ การพัฒนา ความรู้ โดยใชส้ ่ือหรือเครื่องมืออปุ กรณ์ท่ีช่วยส่งเสริมสขุ ภาพจิตของผสู้ งู อายใุ นระหว่างการเยี่ยม บา้ น 9. การส่งเสริมการมีส่วนร่วมของผสู้ งู อายแุ ละการพัฒนา เป็ นโครงการท่ีจดั กิจกรรม ในเขตต่างๆ ของกรงุ เทพฯ เพ่ือส่งเสริมการมีส่วนร่วมในการดแู ลตนเองของผสู้ งู อายแุ ละไดร้ ับ ความรใู้ นเร่ืองการดแู ลสขุ ภาพ การดแู ลผสู้ งู อายเุ ชิงสถาบนั 1. ศนู ยพ์ ัฒนาการจัดสวัสดิการสงั คมผสู้ งู อายุ เป็ นการจัดบริการดา้ นสถานท่ีในระยะ ยาวของกรมพฒั นาสงั คมและสวัสดิการ โดยจดั หาที่พกั ของรฐั บาลสาหรบั ผสู้ งู อายทุ ี่ไมม่ ีที่พักอาศัย ถกู ทอดทิ้ง ไมม่ ผี ดู้ แู ล หรือไมส่ ามารถอาศัยอยกู่ บั ครอบครวั ได้ มี 2 ลกั ษณะการใหบ้ ริการ ดงั นี้ 1.1บริการดา้ นสงั คมโดยทวั่ ไปสาหรบั ผสู้ งู อายุ 1.2บา้ นพกั ฉกุ เฉินสาหรบั ผสู้ งู อายุ 2. บา้ นพักคนชราของรัฐบาล จัดเพื่อใหก้ ารดแู ลแก่ผสู้ งู อายทุ ่ียากไร้ ดอ้ ยโอกาส ยากจน ขาดผดู้ แู ล ไมม่ บี า้ น โดยมกี ารจดั ท่ีพกั ชวั่ คราวพรอ้ มทง้ั การจดั สวสั ดิการสงั คมตา่ งๆ 3. ศนู ยด์ แู ลผสู้ งู อายขุ องเอกชนและองคก์ รสาธารณะ ไดแ้ ก่  บา้ นสวางคน์ เิ วศ สภากาชาดไทย  บา้ นพกั คนชราภายใตก้ ารดแู ลของคณะกรรมาธกิ ารดา้ นสขุ ภาพคาธอลิค

4. ความชว่ ยเหลือสาหรบั ผสู้ งู อายทุ ี่ดอ้ ยโอกาส เป็ นการช่วยเหลือแกผ่ สู้ งู อายดุ อ้ ย โอกาสและประสบความยากลาบากซึ่งเป็ นการชว่ ยเหลอื ในระดบั ชาติ มดี งั น้ี กองทนุ ผสู้ งู อายุ เบี้ยยงั ชีพผสู้ งู อายุ การบริการสาธารณะและนนั ทนาการ ดว้ ยการจัดหาเคร่ืองอานวยความ สะดวก และเครื่องมืออปุ กรณ์พิเศษตา่ งๆ เพ่ือชว่ ยใหผ้ สู้ งู อายดุ ารงชีวิตประจาวันไดด้ ียิ่งขึ้นภายใต้ สภาพแวดลอ้ มท่ีเหมาะสม เช่น กีฬา กิจกรรมบันเทิงใจต่างๆ การท่องเท่ียวเพ่ือใหผ้ สู้ งู อายมุ ี คณุ ภาพชวี ิตท่ีดี

กระทรวงการพฒั นาสงั คมและความมน่ั คงของมนษุ ย์ วิสยั ทศั น์ “ม่งุ สสู่ งั คมคณุ ภาพบนพ้ืนฐานความรบั ผดิ ชอบรว่ มกนั ” พนั ธกจิ 1.สรา้ งระบบสวัสดิการใหป้ ระชาชนมีหลกั ประกนั และมีความมนั่ คงในชีวิต 2.พฒั นาคนและสงั คมใหม้ ีคณุ ภาพและมภี มู ิคมุ้ กนั ตอ่ การเปล่ียนแปลง 3.เสริมสรา้ งทกุ ภาคสว่ นมีส่วนร่วมในการพฒั นาสงั คม 4.พฒั นาองคค์ วามรู้ ขดี ความสามารถ และระบบการบริหารจดั การดา้ นการพฒั นาสงั คม ยทุ ธศาสตร์ 1.การผลกั ดนั ใหเ้ กดิ สงั คมสวสั ดิการ 2.การพฒั นาสงั คมเขม้ แข็ง พรอ้ มรบั การเปล่ียนแปลง 3.การเสริมสรา้ งพลงั ทางสงั คม 4.การยกระดบั ขดี ความสามารถการบริหารจดั การดา้ นการพฒั นาสงั คม กรมต่างๆ ภายในกระทรวงการพฒั นาสงั คมและความมน่ั คงของมนษุ ย์ 1. กรมพฒั นาสงั คมและสวสั ดกิ าร 2. กรมกจิ การสตรีและสถาบนั ครอบครวั 3. กรมกิจการเด็กและเยาวชน 4. กรมกจิ การผสู้ งู อายุ 5. กรมสง่ เสริมและพฒั นาคณุ ภาพชวี ิตคนพิการ สานกั งานสง่ เสรมิ และสนบั สนนุ วิชาการ1-12 มีหนา้ ท่ีวิเคราะห์และจัดทาแผนการใหบ้ ริการใหส้ อดคลอ้ งกับพ้ืนที่ และกล่มุ เป้ าหมาย รวมท้ังกากับดแู ลการปฏิบัติงานและติดตามประเมินผลการดาเนินงานของหน่วยงานปฏิบัติ สนบั สนนุ ความรทู้ างวิชาการใหค้ าปรึกษาแนะนาแก่หนว่ ยงานใหบ้ ริการทกุ กล่มุ เป้ าหมายและพื้นท่ี ใหบ้ ริการในความรับผิดชอบของกระทรวง รวมทั้งองค์กรปกครองส่วนทอ้ งถิ่น หน่วยงานท่ี เก่ียวขอ้ ง องคก์ รเอกชนและประชาชน ในการพัฒนาสังคมและจัดระบบสวัสดิการสังคมเพ่ือใหม้ ี คณุ ภาพชีวิตท่ีดีและสามารถพัฒนาตนเองไดอ้ ย่างยงั่ ยืนส่งเสริมและสนบั สนนุ ใหเ้ กิดระบบเครือขา่ ย และประสานการดาเนนิ งานในพื้นที่ปฏิบตั งิ านรว่ มกบั หรือสนบั สนนุ การปฏิบตั ิงานของหนว่ ยงานอ่ืน ที่เกย่ี วขอ้ งหรือที่ไดร้ บั มอบหมาย