วนิดา สาระติ

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง1. คาํ ศพั ทที่เกย่ี วกับการแนะนาํ ตวั เชน I, you, name, surname, nickname, father, mother เปน ตน 2. การพดู แนะนําตนเอง เชน Let me introduce myself. (ขอแนะนาํ ตวั เอง) My name is ..... (บอกช่ือ-นามสกลุ ) I was born on Friday ๑๓th of May ๒๐๐๗. I am ๗ years old. 3. สอบถามขอมลู ผูอ่นื เชน What is your name? (คณุ ชื่ออะไร) How old are you? (คุณอายเุ ทาไหร) การจดั กจิ กรรมการเรยี นรู Warm up (นําเขาสูบทเรยี น) 1. เปดประเด็นคาํ ถาม โดยการใชค าํ ถามเชน มใี ครเคยเจอชาวตา งชาติแลว แนะนําตนเองกบั ชาวตางชาติไดห รือไม 2. ครูผูสอนชแ้ี จงจดุ ประสงคก ารเรียนรู ประโยชนและความสาํ คัญของการแนะนําตวั เปน ภาษาองั กฤษ Presentation (เสนอความรใู หม) 1. ผูเ รียนดูวดี โี อการแนะนาํ ตนเองเปนภาษาอังกฤษ ประมาณ 5 นาที และใหผูเรียนต้ังใจฟง วามคี าํ ศัพทอะไรบา งในบทสนทนา หลงั จากดจู บถามผูเรยี นวา มคี าํ ใดบางท่ไี มรูจัก 2. ครูผูสอน สอนคําศัพทภาษาอังกฤษทีละคําและใหผูเรียนอานตาม พรอมท้ังฝกผูเรียน สะกดคาํ และบอกความหมายของคําศัพทแตล ะคํา โดยใช power point ประกอบ 3. ครูผูสอน สอนการแนะนําตัวทีละประโยค และใหผูเรียนพูดตามและอธิบายความหมาย ของแตละประโยค Practice (ลงมอื ปฏิบตั )ิ 1. ใหผ เู รยี นฝก พดู แนะนําตนเอง และถามขอมูลผอู ่ืนเปน ภาษาองั กฤษ โดยจับคพู ดู กบั เพื่อนใน หอ ง ครูผสู อนคอยดูแลอยา งใกลช ิด 2. ใหผ เู รยี นวาดภาพตนเองพรอ มท้งั ระบายสีใหส วยงาม พรอมท้งั เขียนแนะนาํ ตนเองสัน้ ๆใต ภาพ เปน ใบงานท่ี 1 Production (นําเสนอผลงาน) ใหผ ูเรยี นแนะนาํ ตัวและถามขอมูลผูอ น่ื ทีละคูพรอมทัง้ แสดงรูปภาพของตนเองท่ีวาดใหเ พ่ือน ดู ครผู สู อนคอยกํากบั ดูแลและแกไขทันทเี ม่ือผเู รยี นพูดผดิ Wrap up (สรปุ ) ครผู สู อนและผูเ รยี นสรปุ เรือ่ งการแนะนาํ ตนเองเปนภาษาองั กฤษโดยการทบทวนคําศัพทและ ประโยคสนทนา และแนะนาํ ใหผ เู รยี นกลบั ไปฝกฝนเองท่บี าน สอ่ื การเรยี นการสอนและแหลง เรียนรู 1. วีดีโอการแนะนําตวั เปน ภาษาอังกฤษ 108

2. power point 3. กระดาษวาดรปู (ใบงานท่ี 1) การวัดผลและการประเมินผล จุดประสงค วิธีการ เครอื่ งมือ เกณฑ มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 1. บอกคําศพั ทเก่ยี วกับการ 1. ประเมินจากใบ 1. ใบงานที่ 1 คะแนนเต็ม 5 คะแนน แนะนาํ ตนเองได งานที่ 1 0-2 ถอื วา ตก 3-5 ถอื วา ผา น 2. สามารถแนะนาํ ตนเองและ 2. ประเมนิ จากการ 2. แบบประเมนิ คะแนนเต็ม 5 ถามขอมลู ผอู ื่นเปน แนะนําตวั และถาม การแนะนําตวั และ คะแนน ภาษาองั กฤษได ขอ มลู ผูอ่ืน ถามขอมูลผอู ืน่ 0-2 ถือวา ตก 3-5 ถือวา ผา น 3. สนทนากบั ผูอื่นอยางมี 3. สงั เกต 3. แบบสังเกต คะแนนเต็ม 2 มารยาท พฤติกรรมการ พฤติกรรมการ คะแนน พูดจา พดู จา 0-1 ถอื วา ตก 2 ถอื วา ผาน กิจกรรมเสนอแนะ ……เชิญอาจารยชาวตา งชาตมิ าสนทนากบั นักเรียน ขอ เสนอแนะของหวั หนา สถานศึกษา หรือผูทีไ่ ดรบั มอบหมาย (ตรวจสอบ / นเิ ทศ / เสนอแนะ / รบั รอง) …………………………………………………………………………………….……………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ลงช่อื ………………………………………………. (…………………………...……………….) ตาํ แหนง …………………………………………... วนั ท…ี่ ……เดือน…………..พ.ศ……. 109

บนั ทึกหลังการสอน ผลการสอน ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ปญ หาท่ีพบ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… วธิ กี ารแกไข ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… (ลงชอ่ื )…………………………………..ผสู อน (…………………………………..) วันท…ี่ ……..เดือน…………………………พ.ศ……….. มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง แผนการจัดการเรียนรทู ่ี 1 กลุมสาระการเรียนรู คณิตศาสตร ช้นั ประถมศกึ ษาปท่ี 2 เร่อื ง การวัด เวลา 50 นาที วชิ า ค12112 คณิตศาสตร สอนวันท่ี 5 มกราคม 2565 อ. ผูสอน ผศ.ดร. วนดิ า สาระติ ตัวชีว้ ัด ค2.1 ป2/2 วัดและเปรยี บเทียบความยาวเปน เมตรและเซนติเมตร สาระสําคญั การวัดความยาวเปนสง่ิ ที่จําเปนสําหรับการดํารงชีวิตของมนุษย เชน การวัดความยาวของ สง่ิ ของตางๆ อาจใชหนว ยความยาวเปน เมตร เซนติเมตร หรอื มลิ ลเิ มตรตามความเหมาะสม จดุ ประสงคการเรยี นรู 1. ผเู รียนสามารถบอกความยาวเปน เมตรและเซนติเมตรได 2. ผเู รียนสามารถเปรียบเทยี บความยาวในหนว ยเดยี วกนั ได 3. ผเู รียนสามารถใชเครอ่ื งมอื ในการวดั ไดอยางเหมาะสมและถกู ตอ ง 4. ผเู รียนสามารถเรยี นและทํางานรวมกับผอู น่ื ไดอยางมีความสุข 110

สาระการเรยี นรู การวดั ความยาว หนว ยการวดั ความยาวในระบบองั กฤษ 12 นวิ้ เทา กับ 1 ฟุต 3 ฟุต เทา กับ 1 หลา 1,760 หลา เทา กับ 1 ไมล มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบงหนว ยการวัดความยาวในระบบเมตริก 10 มิลลเิ มตร เทากับ 1 เซนตเิ มตร 100 เซนตเิ มตร เทา กบั 1 เมตร 1,000 เมตร เทา กบั 1 กโิ ลเมตร หนวยการวดั ความยาวในมาตรไทย 12 นวิ้ เทา กับ 1 คบื 2 คืบ เทากับ 1 ศอก 4 ศอก เทา กบั 1 วา 20 วา เทา กบั 1 เสน 400 เสน เทากบั 1 โยชน กิจกรรมการเรียนการสอน ข้นั สรา งความสนใจ 1. ครูผูสอนพูดคยุ ทกั ทายกับผเู รยี น และถามผูเรียนวานักเรียนสูงเทาไร โตะเรียนของตนเอง ยาวเทาไหร ทาํ อยา งไรเราถงึ จะรูวา ส่ิงของตา งๆมคี วามยาวเทา ไหร 2. แจกเน้ือเพลงและพาผเู รียนรองเพลงการวัด ขนั้ นําเสนอความรใู หม 1. ใหผูเรียนดเู ครื่องมือในการวัดความยาว ไดแก ไมบรรทดั ไมเ มตร สายวัดตวั ตลบั เมตร แลวใหน ักเรยี นชว ยกนั บอกชื่อเคร่ืองมือแตล ะชนดิ พรอมท้ังบอกหนวยการวดั ความยาวของเคร่ืองมือ แตล ะชนิด เชน ไมบรรทดั มีหนวยเปนเซนติเมตร ไมเ มตรมีหนว ยเปนเมตร เปนตน 2. ครูอธบิ ายวธิ กี ารวัดเครือ่ งมอื พรอมทัง้ บอกหนว ยที่ถูกตองเหมาะสมในการวดั ใหกับ การ เปรยี บเทียบหนว ยการวัด ผูเ รยี นพรอ มท้งั สาธิตวิธีการวดั ใหผเู รยี นดู ขั้นการฝกปฏิบัติ 1. ใหผ เู รียนฝกวัดความยาวของสิง่ ตา ง ๆโดยใชเ ครอ่ื งท่เี หมาะสมกบั สง่ิ ทีต่ องการวัดน้ัน ๆ เชน ใหผูเรียนวดั ความสงู ของเพือ่ น วดั ความยาวของโตะ วดั ความกวางของสมุด 2. ผูสอนสงั เกตพฤตกิ รรมของผเู รยี นและคอยแนะนําและอธบิ ายเพ่ิมเติมหากผเู รยี นเม่ือ ผเู รียนมขี อสงสยั ข้ันนาํ ไปประยกุ ตใชและแลกเปลี่ยนเรียนรู 1. ใหผเู รียนจดั กลมุ กลุมละ 5 คน และแจกเคร่อื งมือ กลุมละ 1 ชนดิ เพ่ือใหแตล ะกลุมนาํ เคร่อื งมือชนดิ นน้ั ไปวดั ส่งิ ของทเ่ี หมาะสมและบอกหนว ยท่เี หมาะสม ลงในใบงานที่ 1 111

2. ใหแตละกลุมนําผลการวัดของตนเองมานาํ เสนอหนา ชนั้ เรียน และผูสอนอธบิ ายเพม่ิ เตมิ หลังจากที่แตละกลมุ นาํ เสนอเสร็จสน้ิ 3. เปด โอกาสใหผเู รียนสอบถามและเสนอความคิดเหน็ ขนั้ สรปุ 1. รองเพลงการวัดอีก 1 รอบ 2. ครแู ละผเู รยี นสรปุ รวมกนั เกย่ี วกบั การวัดความยาวโดยใชเครอ่ื งมือวดั แบบตาง ๆ หนว ยวัด แบบตา ง ๆ ใหเหมาะสมกบั สิง่ ของทีต่ อ งการวดั และความจําเปนในการวัดส่งิ ของตา งๆใหถ กู ตอง แนะนําใหผ ูเรียนไปฝกวัดสง่ิ ของตา งๆเองเม่อื หมดคาบเรียน สอ่ื การเรียนการสอน 1. เนื้อเพลงการวดั 2. เครอื่ งมือวัด เชน ไมบ รรทัด ไมเ มตร สายวดั ตัว ตลบั เมตร 3. ใบงานท่ี 1 การวัดผลและประเมินผล มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง จดุ ประสงค วธิ กี าร เครอ่ื งมือ เกณฑ 1. ผเู รยี นสามารถบอกความ 1. ประเมนิ ใบงานที่ 1 ใบงานที่ 1 คะแนนเต็ม 10 ยาวเปนเมตรและเซนติเมตร คะแนน และเปรยี บเทยี บความยาวใน 2. สังเกตการ แบบประเมิน 0-5 ถอื วาตก หนวยเดียวกนั ได พฤติกรรมการใช พฤติกรรมการใช 6-10 ถือวาผา น 2. ผเู รยี นสามารถใชเครือ่ งมือ เคร่ืองมอื เคร่ืองมือ คะแนนเต็ม 5 ในการวดั ไดอยา งเหมาะสม 3. สงั เกตการทํางาน แบบสังเกตการ คะแนน และถูกตอง รว มกับผอู นื่ ทาํ งานรวมกับ 0-3 ถอื วาตก 3. ผูเ รียนสามารถเรียนและ ผูอืน่ 4-5 ถือวาผา น ทํางานรวมกบั ผูอนื่ ไดอยางมี คะแนนเต็ม 5 ความสขุ คะแนน 0-3 ถือวา ตก 4-5 ถือวาผาน กิจกรรมเสนอแนะ ใหผ ูเรียนเตรียมเครื่องมือวัดมากจากบาน ขอเสนอแนะของหัวหนาสถานศึกษา หรือผทู ่ไี ดรับมอบหมาย(ตรวจสอบ / นิเทศ / เสนอแนะ / รับรอง) …………………………………………………………………………………….……………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 112

ลงชอ่ื ………………………………………………. (…………………………...……………….) ตาํ แหนง…………………………………………... วันท…ี่ ……เดอื น…………..พ.ศ……. มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง บันทกึ หลังสอน 1. ผลการสอน …………………………………………………………………………………….……………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. ปญ หา / อปุ สรรค …………………………………………………………………………………….……………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3. แนวทางแกไข …………………………………………………………………………………….……………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ลงช่ือ……………………………………….. (………………………………………) ตาํ แหนง ……………………………………. วันท่ี……….เดือน……………พ.ศ……. แผนการจัดการเรยี นรูท่ี 1 กลุม สาระการเรยี นรู วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ช้ัน มธั ยมศึกษาปท ี่ 5 เรื่อง เสียงและมลภาวะทางเสียง เวลา 50 นาที วชิ า ว32212 ฟสิกส สอนวนั ท่ี 28 มถิ นุ ายน 2565 อ. ผสู อน ผศ.ดร. วนิดา สาระติ ผลการเรียนรู ขอ 6 อธิบายความเขมเสยี ง ระดับเสยี ง องคประกอบของการไดยิน คุณภาพเสยี ง และ มลพิษทางเสียง รวมท้งั คาํ นวณปรมิ าณตาง ๆ ท่เี กี่ยวของ สาระสําคัญ 113

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบงเสียง เปนพลังงานอยางหน่ึงที่มนุษยจะตองสัมผัสอยูตลอดเวลาและตองใชประโยชนในการ ส่ือสารและแปลความหมายตางๆแตเสียงก็มีโทษตอรางกายและสุขภาพไดหากไดรับในระดับที่มาก เกนิ ไปเพราะฉะนนั้ จงึ ควรศึกษาเรือ่ งระดบั เสียงและผลกระทบทจ่ี ะเกิดขึน้ จดุ ประสงคก ารเรียนรู 1. ผูเรยี นสามารถจาํ แนกประเภทของเสยี งได 2. ผเู รยี นสามารถบอกผลกระทบที่เกิดขนึ้ จากมลพิษทางเสียงได 3. ผเู รียนสามารถใชเ ทคโนโลยใี นการสบื คนขอมลู ท่นี า เชอื่ ถอื ได 4. ผูเรียนมีความสนใจใฝรแู ละมีสว นรวมในการทาํ กจิ กรรม สาระการเรยี นรู เสียง (Sound) เปน คล่ืนเชิงกลท่ีเกิดจากการส่ันสะเทือนของวัตถุ เมื่อวัตถุส่ันสะเทือน ก็จะ ทําใหเกิดการอัดตัวและขยายตัวของคล่ืนเสียง และถูกสงผานตัวกลาง เชน อากาศ ไปยังหู แตเสียง สามารถเดินทางผานสสารในสถานะกาซ ของเหลว และของแข็งก็ได แตไมสามารถเดินทางผาน สุญญากาศได ประเภทของเสยี ง แบงตามลักษณะการเกดิ เสียงได 3 ลกั ษณะ 1. เสียงดังแบบตอเนื่อง (continuous Noise) เปนเสียงดังที่เกิดข้ึนอยางตอเน่ือง จําแนก ออกเปน 2 ลักษณะ คือ เสียงดังตอเน่ืองแบบคงที่ (steady-state Noise) และเสียงดังตอเน่ืองที่ไม คงท่ี (Non steady state Noise) 2. เสียงดงั เปนชวงๆ (Intermittent Noise) 3. เสยี งดงั กระทบ หรือ กระแทก (Impact or Impulse Noise) ภาวะมลพิษทางเสียง ( noise pollution) หมายถึง สภาวะเสียงที่ดังเกินไปจนกอใหเกิด ความรําคาญ หรอื กอใหเกิดอนั ตรายตอ ระบบการไดยนิ ของมนุษยแ ละสัตว ผลกระทบจากภาวะมลพิษทางเสยี ง 1. ผลกระทบตอการไดยิน แบง เปน ๓ ลกั ษณะคือ - หูหนวกทนั ที เกดิ ข้ึนจากการท่ีอยูในบรเิ วณที่มีเสยี งดงั เกิน 120 เดซิเบล - หูอ้ือชั่วคราว เกิดข้ึนเมื่ออยูในท่ีมีระดับเสียงดังต้ังแต 80 เดซิเบลขึ้นไปในเวลาไม นานนัก - หูออื้ ถาวร เกดิ ขน้ึ เม่อื อยใู นบริเวณท่ีมรี ะดบั ความดังมากเปน เวลานานๆ 2. ดานสรีระวิทยา เชน ผลกระทบตอระบบการหมุนเวียนของเลือด ตอมไรทอ อวัยวะ สบื พันธุ ระบบประสาท และความผดิ ปกตขิ องระบบการหดและบบี ลาํ ไสใหญ เปนตน 3. ดานจิตวิทยา เชน สรางความรําคาญ สงผลตอการนอนหลับพักผอน ผลตอการทํางาน และการเรียนรู รบกวนการสนทนาและการบนั เทิง 4. ดา นสงั คม กระทบตอ การสรา งมนษุ ยสมั พันธท ่ดี ี ทําใหขาดความสงบ 5. ดานเศรษฐกิจ มีผลผลิตต่ําเน่ืองจากประสิทธิภาพการทํางานลดลง เสียคาใชจายในการ ควบคุมเสยี ง 6. ดา นส่ิงแวดลอ ม เสียงดังมีผลตอ การดาํ รงชวี ติ ของสัตว เชน ทําใหส ัตวตกใจและอพยพหนี การจดั กิจกรรมการเรยี นรู 114

ขัน้ สรา งความสนใจ (Engagement) 1. เลาขาวเกี่ยวกับปญหาที่เกิดจากการใชเสียง และเรื่องมลพิษทางเสียงใหผูเรียนฟง พรอม ท้งั ใหผูเรยี นเสนอความคดิ เห็นเกีย่ วกับขาวดงั กลา ว 2. ใหผ ูเรียนเลา ประสบการณจรงิ เกยี่ วกบั เสียงและมลภาวะทางเสียงทผี่ ูเรียนไดป ระสบมา 3. บอกวัตถุประสงคการเรียนรู ข้นั สาํ รวจและคน หา (Exploration) 1. ใหผูเรียนแตละคนสืบคนขอมูลเกี่ยวกับเสียงและมลพิษทางเสียงจากอินเทอรเนตและ หนังสือเรียน พรอมทง้ั แนะนําเรื่องการอา งองิ แหลง ท่มี าของขอมลู ลงในใบงานท่ี 1 ขน้ั อธบิ ายและลงขอสรุป (Explanation) 1. ใหผ ูเ รยี นจบั กลมุ กลุมละ 5 คน และแจกในงานที่ 1 กลุมละ 1 ใบ เพื่อใหผูเรียนไดรวมกัน สังเคราะหข อมูลท่ีตา งคนตางหามา และทาํ ลงในใบงานที่ 1 ขั้นขยายความรู (Elaboration) 1. ใหผเู รยี นแตล ะกลุมออกมานําเสนอ โดยผสู อนอธิบายวธิ กี ารในการนําเสนองานใหผเู รยี น ฟง โดยใหเวลาแตล ะกลุม ไมเกนิ 5 นาที 2. ใหผูเ รียนท่เี ปน ผูฟงสอบถามอยางนอยกลุมละ 1 คาํ ถาม 3. เมื่อผเู รียนแตล ะกลมุ นําเสนอครบ ผูสอนใหค วามรูเพิ่มเตมิ โดยใชพาวเวอรพอยนท และ เปดโอกาสใหผูเรยี นไดส อบถามหากมีขอ สงสัย ขน้ั ประเมิน (Evaluation) 1. ผสู อนและผเู รียนรวมกนั สรปุ ความรูท้ังหมดที่ไดเรยี นมาและประเมนิ ความรผู เู รยี นอกี รอบ ดวยการถามนาํ และใหผเู รยี นตอบคาํ ถาม 2. ตรวจใบงานท่ี 1 สื่อการเรยี นการสอนและแหลงเรยี นรู 1. พาวเวอรพอยนท 2. หนังสือเรยี น 3. ใบงานที่ 1 การวัดผลและการประเมนิ ผล มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง จุดประสงค วธิ ีการ เครือ่ งมอื เกณฑ 1. ผูเรยี นสามารถจาํ แนก 1. ประเมนิ จากใบงาน 1. ใบงานท่ี 1 คะแนนเต็ม 10 ประเภทของเสียงและบอก ที่ 1 คะแนน ผลกระทบท่เี กดิ ขึน้ จากมลพษิ 0-5 ถือวาตก ทางเสียงได 2. ผูเ รยี นสามารถใชเทคโนโลยี 2. ประเมินจากใบงาน 2. ใบงานที่ 1 ในการสืบคนขอมลู ทนี่ าเชื่อถือ 115

จดุ ประสงค วธิ กี าร เครื่องมือ เกณฑ 6-10 ถือวา ผาน ได ท่ี 1 3. แบบสงั เกต คะแนนเต็ม 2 พฤติกรรมการ คะแนน 3. ผูเรียนมีความสนใจใฝรูแ ละ 3. สงั เกตพฤติกรรม เรยี นในชน้ั 0-1 ถือวา ตก มีสว นรว มในการทาํ กจิ กรรม การเรยี นในชั้น 2 ถอื วา ผาน มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง กิจกรรมเสนอแนะ ควรใหผ ูเรยี นเตรียมขาวเก่ยี วกับมลพิษทางเสียงมากอนลว งหนา ขอ เสนอแนะของหวั หนา สถานศึกษา หรือผทู ่ีไดรบั มอบหมาย(ตรวจสอบ / นิเทศ / เสนอแนะ / รบั รอง) …………………………………………………………………………………….…………………………. ……………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………….. ลงช่ือ………………………………………………. (…………………………...……………….) ตําแหนง …………………………………………... วนั ท…่ี ……เดือน…………..พ.ศ……. บันทกึ หลังสอน 1. ผลการสอน …………………………………………………………………………………….……………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. ปญ หา / อุปสรรค …………………………………………………………………………………….……………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3. แนวทางแกไข …………………………………………………………………………………….……………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 116

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง ลงชอื่ ……………………………………….. (………………………………………) ตาํ แหนง ……………………………………. วนั ท…ี่ …….เดอื น……………พ.ศ……. บทสรปุ การจัดทําแผนการจัดการเรียนรูเปนการวางเคาโครงการสอน โดยมีลักษณะเปนขั้นตอน โดยมีเนื้อหา วัสดุ กิจกรรม สื่อแหลงการเรียนรูและการประเมินผล รวมถึงการใชเทคนิคการจัดการ เรียนรูเพื่อใชเ ปน แนวทางกําหนดกิจกรรมการเรียนรูในแผนการเรียนรู แผนการจัดการเรียนรู เปนสิ่ง ท่ีผูสอนทุกคนตองทํากอนทําการสอนทุกครั้ง และการออกแบบการจัดการเรียนรูท่ีดีน้ันตองมาจาก ความสนใจของผูเรียน มีวัตถุประสงคที่ชัดเจน ใชวิธีการสอนและเทคนิคการสอนท่ีหลากหลาย มี ระยะเวลาท่เี หมาะสมรวมถึงกิจกรรมตาง ๆ ก็ตองทําเปนขั้นตอน จัดหาแหลงความรูและสื่อการสอน ทเ่ี หมาะสมและมกี ารวัดผลประเมนิ ผลท่ีสอดคลองกับวัตถุประสงค ตองมีการวางแผนและดําเนินการ เปนข้ันตอน หลังจากไดออกแบบการจัดการเรียนรูและจะนําเขาสูการจัดทําแผนการจัดการเรียนรู หรือแผนการสอน ซึ่งเปรียบเสมือนพิมพเขียวของวิศวกร เพราะเปนแบบแผนท่ีสามารถใหผูสอนเดิน ตามรูปแบบ อีกท้ังจะทําใหผูสอนเกิดความมั่นใจในการสอนมากข้ึน ซึ่งตองมีรายละเอียดชัดเจน แผนการจัดการเรียนรูน ้นั จะมหี ลายรปู แบบแลว แตผ ูสอนจะเลือกนํามาใชใหเหมาะสมกับรายวิชาและ เนื้อที่ตนเองสอน นอกจากนั้นยังตองมีการตรวจสอบคุณภาพของแผนการจัดการเรียนรูโดย ผูเช่ยี วชาญในศาสตรน ้นั ๆ ตรวจสอบแผนการจัดการเรยี นรู ใหค ําแนะนาํ เพ่ือใหไดแผนทีม่ ีคุณภาพ และสามารถนาํ ไปใชในการจดั การเรียนรไู ดอยา งมปี ระสทิ ธิภาพและเกดิ ประโยชนต อ ผเู รยี นมากทสี่ ดุ คาํ ถามทบทวน 1. แผนการจัดการเรียนรู หมายถงึ อะไร 2. แผนการจดั การเรยี นรูแบบใดดที สี่ ดุ เพราะเหตใุ ด 3. จดุ ประสงคการเรียนการเรียนรู ในแผนการจดั การเรยี นรู ควรมีลักษณะอยา งไร 4. การวัดและประเมินผลในแผนการจัดการเรยี นรู ควรมีลกั ษณะอยา งไร 5. เมอื่ รา งแผนการจัดการเรียนรเู สร็จแลว ควรใหผ ใู ดตรวจสอบคณุ ภาพ เพราะเหตใุ ด 6. แผนการจัดการเรียนรูควรมีองคประกอบใดบาง 7. การเลือกใชแ ผนการจดั การเรียนรูตอ งคํานึงถึงส่งิ ใด 8. ประโยชนของแผนการจัดการเรียนรคู อื อะไร 9. การออกแบบแผนการจัดการเรียนรูควรคํานกึ ถงึ ส่งิ ใดเปน อันดบั แรก 10. โรงเรียนแตละแหงสามารถใชแผนการจัดการเรยี นรรู ว มกันไดห รือไม เพราะเหตุใด เอกสารอางอิง ชนาธปิ พรกุล. (2555). การออกแบบการสอน การบูรณาการ การอาน การคดิ วเิ คราะห และการ เขียน (พิมพคร้ังที่ 3). กรุงเทพฯ : จุฬาลงกรณมหาวทิ ยาลัย. 117

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบงชยั ยงค พรหมวงศ. (2537). การทดสอบประสทิ ธภิ าพชดุ การสอน. เอกสารการสอนชดุ วิชา เทคโนโลยีและสอ่ื สารการศึกษา หนว ยที่ 1-5. กรุงเทพฯ : มหาวทิ ยาลัยสุโขทยั ธรรมาธริ าช. นิคม ชมพหู ลง. (2545). วิธกี ารและข้นั ตอนการพฒั นาหลักสตู รทองถ่ินและการจัดทําหลกั สตู ร สถานศึกษา. มหาสารคาม : อภชิ าตการพิมพ. รจุ ิร ภูสาระ. (2545). การเขียนแผนการเรียนร.ู กรงุ เทพฯ : บคุ พอยส. สมนึก ภัททยิ ธนี. (2546). เทคนคิ การสอนและรปู แบบการเขียนขอสอบแบบเลือกตอบวชิ า คณติ ศาสตรเ บือ้ งตน. กาฬสินธุ : ประสานการพมิ พ. สุมาลี ชยั เจริญ. (2557). การออกแบบการสอน หลักการ ทฤษฎสี ูการปฏิบัติ. ขอนแกน . แอนนา ออฟเซต. สวุ ิทย มูลคาํ . (2549). กลยุทธการสอนคิดสังเคราะห. กรงุ เทพ : ภาพพิมพ. สุวทิ ย มลู คํา, และอรทัย มลู คํา. (2545). 21 วธิ จี ัดการเรียนรู เพือ่ พฒั นาระบบความคิด. กรงุ เทพฯ: ภาพพิมพ. อาภรณ ใจเท่ียง. (2553). หลักการสอน (พิมพคร ัง้ ท่ี 5). กรงุ เทพฯ : โอเดยี นสโตร. เอกรนิ ทร สี่มหาศาล. (2545). กระบวนการจัดทาํ หลักสูตรสถานศึกษาแนวคิดสูป ฏบิ ตั ิ. กรุงเทพฯ : บุคพอยท. 118

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบงบทที่ 6 การจัดการเรยี นรแู บบบรู ณาการ พระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ. 2542 หมวดท่ี 4 มาตรา 23 กําหนดไววา “การ จัดการศึกษา ท้ังการศึกษาในระบบการศึกษานอกระบบ และการศึกษาตามอัธยาศัยตองเนน ความสาํ คญั ทัง้ ความรู คณุ ธรรม กระบวนการเรยี นรู และบรู ณาการตามความเหมาะสมในแตละระดับ การศกึ ษา และใน มาตรา 24(4) ไดก าํ หนดไวว า “การจดั การเรียนการสอนโดยผสมผสานสาระความรู ดานตาง ๆ อยางไดสัดสวนสมดุลกัน รวมท้ังปลูกฝงคุณธรรม คานิยมที่ดีงามและคุณลักษณะอันพึง ประสงคในทุกวิชา” จะเห็นไดวา ในสวนราชการใหความสําคัญกับการเรียนรูแบบบูรณาการ เพราะ วิถีชีวิตจริงของคนเรามีเร่ืองราวตาง ๆ ที่มีความสัมพันธซึ่งกันและกัน ไมไดแยกออกจากกันเปน เรอื่ ง ๆ ผูเรียนจะเรียนรูไดดีขึ้นและเรียนรูอยางมีความหมาย เม่ือมีการบูรณาการเขากับชีวิตจริงโดย เรียนรูในสิ่งท่ีใกลตัวแลวขยายกวางไกลตัวออกไป การขยายตัวของความรูในปจจุบัน ขยายไปอยาง รวดเรว็ มาก มเี รอ่ื งใหม ๆ เพ่ิมขึ้นมากมาย จึงจําเปนท่ีจะตองเลือกสาระท่ีสําคัญและจําเปนใหผูเรียน ในเวลาท่ีเทาเดิม และในดานการศึกษา ไมมีหลักสูตรวิชาใดเพียงวิชาเดียวที่สําเร็จรูป และสามารถ นําไปใชแกปญหาทุกอยางท่ีเกิดข้ึนในชีวิตจริงได เนื้อหาวิชาตาง ๆ ท่ีใกลเคียงกัน หรือเก่ียวของกัน จงึ ถูกนาํ มาเชื่อมโยงกันเพื่อใหผเู รียนรูไดเรียนรูอยางมีความหมาย ลดความซํ้าซอนเชิงเน้ือหาวิชา ลด เวลา แบงเบาภาระของผูสอน รวมถึงเปดโอกาสใหผูเรียนไดใชความรู ความคิด ความสามารถ และ ทักษะทีห่ ลากหลาย ความหมายของการจัดการเรยี นรูแบบบูรณาการ การจัดการเรียนรูแบบบูรณาการ (integrated management) เปนอีกวิธีหน่ึงในการจัดการ เรยี นรูที่ไดร บั ความนยิ ม นักการศึกษาไดอธิบายความหมายของการจัดการเรียนรูแบบบูรณาการไวใน ทํานองเดียวกันดังนี้ คณะอนุกรรมการปฏิรูปการศึกษา (2543, หนา 36) ใหความหมายของการจัดการเรียนรู แบบบูรณาการวา เปนการจัดกิจกรรมการเรียนที่เชื่อมโยงความสัมพันธระหวางวิชาการหลาย ๆ แขนงไวใ นหนว ยการเรียนรูเร่ืองเดยี วกนั เพอื่ ใหผ ูเ รียนเกิดการเรียนรแู บบองครวม วิริยะ บุญยะนิวาสน (2543, หนา 13) กลาววา การจัดการเรียนรูแบบบูรณาการ หมายถึง การเรยี นรูเชื่อมโยงศาสตรหรือเน้ือหาสาขาวิชาตาง ๆ ท่ีความสัมพันธเก่ียวของผสมผสานเขาดวยกัน เพ่อื ใหเ กิดความรทู ีม่ ีความหมาย มีความหลากหลายและสามารถนาํ ไปใชใ นชวี ติ ประจําวันได พระเทพเวที (2547, หนา 23) กลาววา การบูรณาการน้ันอาจพิจารณาไดเปน 2 นัยคือ ความหมายโดยทว่ั ไป และความหมายเฉพาะในทางศึกษาศาสตร โดยนัยแรกการบูรณาการ หมายถึง การทําใหสมบรู ณ ซึ่งอาจขยายความเพ่ิมเติมไดอีกวาหมายถึงการทําใหหนวยยอย ๆ ท่ีสัมพันธกันอยู เขามารวมทําหนาท่ีประสานกลมกลืนเปนองครวมหนึ่งเดียวท่ีมีความครบถวนสมบูรณในตัวเอง ใน สว นความหมายอกี นยั หนึง่ ซ่งึ กลา วเฉพาะเจาะจงลงไปถึงความรู ในสาขาวิชาทางศึกษาศาสตรหรือครุ 122

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบงศาสตร บูรณาการหมายถึง การนําเอาศาสตรสาขาวิชาตาง ๆ ท่ีมีความสัมพันธกันมาผสมผสานเขา ดวยกัน ประดิษฐ เหลาเนตร (2549, หนา 1) กลาววา การจัดการเรียนรูแบบบูรณาการ เปนการจัด ประสบการณ การเรียนรูใหกับนักเรียน โดยผสมผสานความรูในกลุมสาระวิชาเดียวกันเขาดวยกัน หรือเชื่อมโยงความรูใหสัมพันธกับกลุมสาระวิชาอ่ืน ๆ ไดอยางผสมกลมกลืน โดยใชกระบวนการ เรียนรู กระบวนการคิด กระบวนการแกปญหา กระบวนการแสวงหาความรู กระบวนการสืบคน ขอมูล การสํารวจตรวจสอบ ซ่ึงอาจจะใหนักเรียนเขียนออกมาในรูปแบบรายงาน (report) หรือจัด กระบวนการเรยี นรูแ บบโครงการ (project work) ทิศนา แขมมณี (2552, หนา 147) กลาววา การจัดการเรียนการสอนโดยเนนการบูรณาการ หมายถงึ การนําเน้อื หาสาระที่มีความเก่ียวขอ งกนั มาสัมพันธใหเปนเร่ืองเดียวกัน และจัดกิจกรรมการ เรียนรใู หผ ูเรียนเกดิ ความรูความเขาใจในลักษณะที่เปนองครวมและสามารถนําความรูความ เขาใจไป ประยกุ ตใชใ นชวี ิตประจําวนั ได จากแนวคิดดังกลาวพอสรุปไดวา การจัดการเรียนรูแบบการบูรณาการหมายถึง การนํา เน้อื หาสาระทมี่ ีความเกี่ยวขอ งกันมาสัมพันธใ หเ ปน เร่ืองเดียวกันแลวนํามาจัดประสบการณการเรียนรู ใหกับผูเรียน สามารถเช่ือมโยงความรูใหสัมพันธกับกลุมสาระวิชาไดอยางผสมกลมกลืน โดยใช กระบวนการเรียนรู กระบวนการคิด กระบวนการแกปญหา กระบวนการแสวงหาความรู รวมถึง กระบวนการสืบคน ขอ มูล และการตรวจสอบขอ มลู ลกั ษณะของการจัดการเรยี นรูแบบบรู ณาการ นักการศึกษาไดอธิบายลักษณะของการจัดการเรียนรูแบบบูรณาการไวในทํานองเดียวกัน ดงั เชน สิริพชั ร เจษฎาวิโรจน (2546, หนา 25) ไดก ลาวถงึ ลกั ษณะของการจัดการเรียนรูแบบบูรณา การไวด ังน้ี 1. การบูรณาการเชิงเนื้อหาสาระ เปนการผสมผสานเช่ือมโยงเน้ือหาสาระในลักษณะการ หลอมรวมกัน โดยการต้งั เปน หนว ย (unit) หรอื หวั เร่ือง (theme) 2. การบูรณาการเชิงวิธีการ เปนการผสมผสานวิธีการสอนแบบตาง ๆ เขาในการสอน โดย การจัดกิจกรรมการเรียนการสอนที่หลากหลายวิธี การสนทนา การอภิปราย การใชคําถาม การบรรยาย การคนควาและการทํางานกลมุ การไปศกึ ษานอกหอ งเรยี น และการนาํ เสนอขอมูล เปน ตน 3. การบูรณาการความรูกับกระบวนการเรียนรู โดยออกแบบการเรียนรูใหมีท้ังการใหความรู และกระบวนการไปพรอม ๆ กัน เชน กระบวนการแสวงหาความรู กระบวนการแกปญหา และ กระบวนการสรางความคิดรวบยอดเปนตน 4. การบูรณาการความรู ความคิด กับคุณธรรม โดยเนนท้ังพุทธิพิสัยและจิตพิสัยเปนการเรียน ทส่ี อดแทรกคุณธรรมจริยธรรมไปพรอม ๆ กนั เพอ่ื ทนี่ ักเรียนจะไดเปน “ผมู ีความรู คคู ุณธรรม” 5. การบรู ณาการความรูกับการปฏบิ ตั ิ เนนการปฏิบัติจริง ควบคูไปพรอม ๆ กับการจัดกิจกรรม การเรยี นรู 123

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง6. การบูรณาการความรูในโรงเรียนกับชีวิตจริงของนักเรียน พยายามใหเด็กไดเรียนรูเนื้อหาท่ี สัมพนั ธกบั ชวี ติ จริงของนักเรียน เพ่อื ใหนักเรยี นไดเ หน็ คณุ คาและความหมายในสงิ่ ทเี่ รยี น ธํารง บวั ศรี (2542, หนา 200-201) ไดก ลาวถึง การจัดการเรียนรูแบบบูรณาการที่ดี ควรมี ลกั ษณะสาํ คญั โดยรวม 5 ประการ ดงั นี้ 1. เปน การบูรณาการระหวางความรูและกระบวนการเรียนรู (integrated of knowledge and learning process) ในสภาพสังคมปจจุบันปริมาณความรูมีมาก ปญหาสังคมมีความ สลับซับซอนมากข้ึน ถาจะใหการเรียนรูมีประสิทธิภาพ จึงจําเปนตองใหกระบวนการการเรียนรู มี ความสมั พนั ธอ ยา งใกลช ดิ กับความรู ผูเ รียนจะตองทราบวา ตนจะแสวงหาความรูไดอยางไร และดวย กระบวนการอยา งไร 2. เปนการบูรณาการระหวางพัฒนาการของความรู และพัฒนาการทางจิตใจ (integrated of cognition and affection) ไดมีขอวิพากษวิจารณวา ในปจจุบันสภาพความเปนจริงของกระบวน การเรียนการสอน จุดประสงคของการศึกษาดานจิตพิสัย (affective domain) ไดรับความสนใจนอย กวาดานพุทธิพิสัย (cognitive domain) ซึ่งโดยหลักการแลวจะตองใหความสําคัญเทาเทียมกัน ถา ผูเรียนไดร บั ประสบการณท ส่ี รางความรสู ึกพึงพอใจและประทบั ใจ กจ็ ะมุงม่นั ในการเรียนและเรียนรูได อยางมีประสิทธิภาพ ดังน้ันการบูรณาการเรียนการสอน จึงควรบูรณาการการจัดการศึกษาท้ังดาน ความรูแ ละจิตใจ 3. เปนการบูรณาการระหวางความรูและการกระทํา (integrated of knowledge and conduct) ความสัมพันธระหวางความรูกับการกระทําควรไดรับความสนใจเชนเดียวกัน การแยก ความรูออกจากการกระทําจะเปนการแบงหลักสูตรออกเปน 2 สวน โดยสวนหนึ่งอยูบนพ้ืนฐานของ ความรู และอีกสวนหน่ึงอยูบนพ้ืนฐานของการกระทํา แตท้ังสองสวนก็เกี่ยวของกับเน้ือหาเดียวกัน ดังนัน้ จงึ ควรบรู ณาการความรแู ละการกระทาํ เขา ดว ยกัน 4. เปนการบูรณาการระหวางสิ่งท่ีไดเรียนในโรงเรียนกับส่ิงที่เปนอยูจริงในชีวิตประจําวัน (integrated of school learning with the actual life of the learners) ในการบูรณาการ เนื้อหาวิชาตาง ๆ เพื่อบรรลุเปาหมายที่แทจริงน้ัน ส่ิงท่ีสอนในโรงเรียนควรมีความหมาย และ ชว ยเหลอื ผเู รียนในการปรับปรุงคุณภาพชวี ติ ภายนอกโรงเรียนได 5. เปนการบูรณาการระหวางความรูในวิชาตาง ๆ (integrated of subject areas) เปน วิธีการ ท่ีบูรณาการเพื่อใหเปนเนื้อหาวิชาใหมที่มีความสัมพันธกันเชื่อมโยงเขาเปนเรื่องเดียวกัน เพื่อใหผูเรียนไดรับความรู และเกิดเจตคติตามที่ตองการ หรือโดยกําหนดปญหาเปนหัวขอ แลว กําหนดหลกั สตู รหรือโปรแกรมการเรียนการสอนขึ้น โดยอาศัยเน้ือหาของหลาย ๆ วิชามาชวยในการ แกปญ หานนั้ การบูรณาการในลกั ษณะนี้ เปน รูปแบบที่สําคัญและนิยมใชก นั มาก จากแนวคิดดังกลาวพอสรุปไดวา การจัดการเรียนรูแบบบูรณาการมีหลายลักษณะเชน การบูรณาการวิธีสอนตาง ๆ เขาดวยกัน การบูรณาการเนื้อหา การบูรณาการระหวางความรูและ กระบวนการเรียนรู การบูรณาการระหวางพัฒนาการของความรูและพัฒนาการทางจิตใจ การบูรณา การระหวางความรูและการกระทํา การบูรณาการระหวางส่ิงท่ีไดเรียนในโรงเรียนกับส่ิงที่เปนอยูจริง ในชีวติ ประจาํ วนั เปนการบรู ณาการระหวา งความรูในวชิ าตาง ๆ 124

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบงหลกั การออกแบบกิจกรรมการเรียนการรูแบบบรู ณาการ การจัดกิจกรรมการเรียนรูดวยการบูรณาการ เปนสิ่งที่สําคัญของหลักสูตรแบบบูรณาการ การออกแบบกิจกรรมการเรียนรูจะตองคํานึงถึงหลักของการจัดกิจกรรม นักการศึกษาไดใหแนวคิด เกี่ยวกบั หลักการออกแบบกิจกรรมการเรียนการรแู บบบูรณาการไวในทํานองเดยี วกันดงั นี้ สําลี รักสุทธิ และคณะ (2544, หนา 27-18) ไดเสนอหลักการออกแบบกิจกรรมการเรียน การสอนในหลักสตู รแบบบูรณาการ ดังนี้ 1. จดั กจิ กรรมที่ใชใ หผ ูเรียนมสี วนรวมทุกดาน ไดแก รา งกาย สตปิ ญญา สงั คม และ อารมณ 2. ยึดการบูรณาการวิชาเปนสําคัญ โดยการบูรณาการทั้งภายในวิชาเดียวกันหรือระหวาง วิชา เชอื่ มโยงหรอื บูรณาการเขา ดวยกันใหเปนความรูแ บบองคร วม 3.ยดึ กลุมเปนแหลง เรยี นรูทส่ี ําคัญ โดยใหผูเรยี นมีโอกาสไดปฏิสัมพันธกันในกลุม ปรึกษาหารือ และแลกเปลยี่ นความคดิ เหน็ ประสบการณซงึ่ กันและกัน 4. ยดึ การคนพบดว ยตนเองเปน สําคญั 5. เนนกระบวนการควบคูไปกับผลงานโดยการสงเสริมใหผูเรียนวิเคราะหถึง กระบวนการ ตาง ๆ ท่ีทาํ ใหเกดิ ผลงาน โดยคํานงึ ถงึ ประสิทธิผลของงานดว ย 6. เนนการนาํ ความรูไปประยกุ ตใ ชใ นชีวิตประจําวัน สงเสริมใหเกิดการปฏิบัติจริงและ การ ติดตามผลการปฏิบัตขิ องผเู รียน 7. เนน การเรียนรอู ยางมีความสขุ และมีความหมาย 8. เนน การเปน คนดีและมีคุณคา ตอ สังคม ประเทศชาติ เหน็ คณุ คาของสรรพสิ่งหรือ สวนรวม มากกวา สว นตน อรทัย มูลคํา และคณะ (2542, หนา 13) ไดเสนอหลักในการจัดการเรียนการสอนในหลักสูตร บูรณาการ ไดแ ก 1. จัดการเรยี นการสอนโดยเนนนกั เรียนเปน สําคัญ ใหผเู รียนมีสวนรว มในกระบวนการ เรยี นการ สอนอยางกระตอื รอื รน 2. สงเสริมใหผเู รียนไดรวมกันทาํ งานกลมุ ดว ยตนเอง โดยสง เสริมใหม ีกจิ กรรมกลุม ลักษณะ ตา ง ๆ หลากหลายในการเรยี นการสอน และสง เสรมิ ใหผูเรียนมโี อกาสไดล งมอื ทํา 3. จัดประสบการณตรงใหแกผูเรียน ใหผูเรียนไดเรียนรูสิ่งท่ีเปนรูปธรรมเขาใจงายตรง กับ ความจรงิ สามารถนาํ ไปใชในชวี ิตประจําวนั ไดอ ยา งมเี หตุผล 4. จัดบรรยากาศในช้ันเรียนที่สงเสริมใหผูเรียนเกิดความรูสึกกลาคิดกลาทํา สงเสริมให ผูเรียน ไดแสดงออกซ่ึงความรูสึกนึกคิดของตนเองตอสาธารณะชนหรือเพ่ือนรว มช้ันเรียน 5. เนนการปลูกฝงจิตสํานึก คานิยม และจริยธรรมที่ถูกตองดีงาม ใหผูเรียนสามารถ วางแผน แยกแยะความถูกตองดีงามและความเหมาะสมได สามารถขจัดความขัดแยงไดดวยเหตุผล มีความกลา หาญทางจรยิ ธรรม และแกไขปญหาดวยปญญาและสามัคคี วลัย พาณิช (2544, หนา 167-169) ไดเสนอแนวทางการออกแบบการเรียนการสอนแบบ บูรณาการออกเปน 2 ลักษณะ 1. ลกั ษณะทเี่ ปน หวั เรื่อง (theme) แบง ออกเปน 2 ลกั ษณะ คอื 125

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง1.1 การจัดการเรียนการสอนแบบจัดหนวยบูรณาการ (integrated unit) ซึ่งจะตองมี เนอื้ หาและกระบวนการ วิธกี าร และเน้ือหาวชิ าที่จะบูรณาการต้งั แต 2 วิชาขึ้นไป 1.2 การจัดการเรียนการสอนแบบมีหัวเรื่อง (theme) จะไมมีการบูรณาการเชิง เนอ้ื หาวชิ า เรยี กวา เปน การบูรณาการแบบหนวยการเรียนหรือหนว ยรายวชิ า 2. ลักษณะที่เปนโครงการ เปนการสอนต้ังแต 2 วิชาข้ึนไป ใหผูเรียนสามารถจัดในรูปของ โครงการทบ่ี ูรณาการเช่ือมโยงเน้ือหา ความรูจ ากหลายหลากวิชาในเรื่องเดียวกัน มอบหมายใหผูเรียน ทาํ โครงการรวมกัน ครูวางแผนการสอนรวมกัน และกําหนดงานหรอื โครงการรว มกนั จากแนวคิดดังกลาวพอสรุปไดวา การจัดการเรียนรูแบบบูรณาการน้ัน จะตองมีการจัด กิจกรรมการเรียนรูที่เนนผูเรียนเปนสําคัญ เนนการสอนที่เปนการบูรณาการ (integrative teaching styles) ซ่ึงตองมีวิธีการที่หลากหลายใหผูเรียนไดเรียนรู ใชเทคนิคการเรียนรูที่ผสมผสานกัน ฝกให ผูเรียนคนหาคําตอบดวยวิธีสืบสอบ (inquiry) หรือใชวิธีการแกปญหา (problem solving) เนนการ ทํางานรวมกัน มีงานกลุมหรืองานเดี่ยวผสมผสานกันไป เนนการใหผูเรียนมีสวนรวมในประสบการณ จริง ประสบการณการเรียนรูควรอยูในขอบเขตสมรรถภาพในการเรียนรูของผูเรียน จึงตองพิจารณา ขอบเขตการเรียงลําดับของเน้ือหาของลักษณะวิชารวมท้ังลักษณะของผูเรียนดวย และใหผูเรียนฝก ปฏิบัติในสถานการณจริง กระบวนการของการจดั การเรยี นรูแ บบบรู ณาการ นกั การศึกษาและหนวยงานทางการศึกษา ไดเสนอกระบวนการของการจัดการเรียนรูแบบ บรู ณาการ ไวใ นทาํ นองเดยี วกนั ดังเชน สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (2545, หนา 32) ไดเสนอกระบวนการหรือ ขนั้ ตอนการเรยี นรแู บบบรู ณาการ ประกอบดว ย 5 ข้ันตอน ดังน้ี 1. กาํ หนดหัวขอ /หนวยการเรียนรูตามความสนใจของนกั เรียน 2. กาํ หนดจุดประสงคก ารเรยี นรู 3. กําหนดขอบเขตของเนื้อหาท่ีจะสอน และออกแบบกจิ กรรมการเรียนรโู ดยผูเรยี นมีสว นรวม 4. จัดกิจกรรมการเรยี นรูต ามทก่ี ําหนด 5. ประเมินการเรยี นรู ใหค รอบคลมุ จุดประสงคการเรียนรูท่ีกําหนดในแผนการเรียนรู แบบ บรู ณาการ สนอง อินละคร (2544, หนา 294) กลาววา ข้ันตอนในการจัดการเรียนการรูแบบบูรณาการ อาจทําไดดงั นี้ 1. จดั ทาํ แผนผังวเิ คราะหสาระการเรยี นรู 2. วางแผนการจัดกจิ กรรมการเรยี นการสอน 3. เขียนแผนการเรียนรูสรา งสื่อการเรยี นการเรยี นรูและเครอื่ งมอื วดั ผลประเมินผล สําลี รักสุทธี และคณะ (2544, หนา 57) กลาวถึงข้ันตอนการจัดทําการบูรณาการเนื้อหา และการจัดการเรยี นการสอนวา ประกอบดวย 6 ขนั้ ตอน คือ ขั้นตอนท่ี 1 ศึกษาหลักสูตรและเอกสารประกอบหลักสูตร เปนการหาความสัมพันธของ เนื้อหาทม่ี ีความเกย่ี วขอ งกัน เพือ่ นาํ มากาํ หนดเปน ปญหาหรอื หวั เรื่องในการเรยี นการสอน 126

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง ข้ันตอนท่ี 2 วิเคราะหหลักสูตร เปนการศึกษาจุดประสงคของวิชาหลักและวิชารองที่จะ นํามาบูรณาการ จะทําใหเห็นภาพท่ีชัดเจนในการดําเนินการเรียนการสอน รวมท้ังการวัดและ ประเมนิ ผล ขั้นตอนที่ 3 จัดทํากําหนดการสอน เปนการวางแผนการสอนแบบกวาง ๆ โดยนํา รายละเอียดท่ีไดจากการวิเคราะหคําอธิบายในหลักสูตรมาแยกยอยเน้ือหา จุดประสงค กิจกรรม รวมท้ังกําหนดคาบในการสอน ซ่ึงกําหนดการสอนแบบบูรณาการจะเพ่ิมชองบูรณาการและมีเน้ือหา บรู ณาการแบบภายในวิชาหรอื เนอื้ หาบรู ณาการระหวางวชิ าตาง ๆ เขา ไปดว ย ขน้ั ตอนท่ี 4 เขียนแผนการสอน เปนการกําหนดรายละเอียดของการสอนตัง้ แตตนจนจบ ประกอบดว ย สาระสาํ คญั จุดประสงค เนอื้ หา กิจกรรมการเรยี นการสอน การวัดและประเมินผล โดย ยึดหลักความสอดคลองของแตล ะวชิ าในการเรยี นการสอนในชวงเวลาเดียวกนั ขั้นตอนท่ี 5 ปฏิบัติการสอน เปนการปฏิบัติกิจกรรมการเรียนการสอนที่กําหนดไวใน แผนการสอน โดยมีการสังเกตพฤติกรรมการเรียนของผูเรียน ความสอดคลองสัมพันธกันของการจัด กิจกรรมการเรียนการสอน รวมท้ังผลสําเร็จของการสอนตามจุดประสงค เปนตน โดยมีการบันทึก จุดเดนและขอปรบั ปรุงเพ่ือนาํ ไปสูการพัฒนาตอไป ข้ันตอนที่ 6 ประเมิน ปรับปรุง และพัฒนาการสอน เปนการนําผลท่ีไดจากการบันทึก รวบรวมไวใ นขณะปฏิบัติการสอนมาวิเคราะหเพื่อการปรับปรุงและพัฒนาแผนการสอนแบบบูรณาการ ให มคี วามสมบูรณย ่งิ ขึ้น วัฒนาพร ระงับทุกข (2545, หนา 141) ไดกลาวถึง ขั้นตอนการจัดการเรียนการสอนแบบ บรณู าการไวดงั น้ี 1. วิเคราะหหลักสูตรและกําหนดหัวเรื่อง (theme) โดยครูผูสอนวิชาเดียวกันในระดับเดียวกัน ระดมสมองกันรวมทง้ั ใหผ เู รยี นมสี ว นรว มเสนอความคิดเหน็ ดว ยเพอ่ื กําหนดประเด็นวา วชิ าใดเปนแกน วชิ า อ่ืนที่จะมาบูรณาการจะนําสวนใดมาเชื่อมโยง ท้ังน้ีตองวิเคราะหจากสาระการเรียนรูในแตละรายวิชา เปนหลกั ซึ่งวิธกี ารท่ีดคี ือใชแ ผนภาพความคดิ (mind mapping) ในการจดั ทาํ 2. กาํ หนดจุดประสงคก ารเรยี นรเู ชงิ บรู ณาการ 3. จัดคาบเวลาใหเหมาะสมกับเนื้อหาและกิจกรรมและตองมีความยืดหยุนตาม กิจกรรมการ เรยี นรู 4. ดําเนนิ การจัดกิจกรรมการเรียนรโู ดยใชวธิ ีการทีห่ ลากหลายใชสื่อและแหลงเรียนรูตาง ๆ ภายในทอ งถิน่ และชมุ ชน 5. ประเมินผล อาจจะประเมินในลักษณะของการใชแฟมสะสมผลงานของผูเรียน การสังเกต กจิ กรรมการปฏิบตั ิจริง การสนองตอบตอการเรียนของผูเ รยี นและการพัฒนาความรูของ ผเู รียน ทิศนา แขมมณี (2548, หนา 192-194) ไดกลาวถึง แนวทางนําเสนอข้ันตอนวิธีการการ สอนแบบบูรณาการไวด งั นี้ ขั้นที่ 1 เลือกเรื่องท่ีจะสอนแบบบูรณาการ โดยพิจารณาความเหมาะสมกับทองถิ่นและ ความเปนประโยชนตอผูเ รียน 127

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบงขั้นท่ี 2 กาํ หนดจดุ ประสงคก ารสอน เน้ือหาสาระและความคิดรวบยอดในเรื่องนั้นตามความ คดิ เหน็ ของผสู อน โดยพจิ ารณาถึงความเปนประโยชนตอผูเรียนของตน และปญหาความตองการของ ทอ งถิ่น ข้ันท่ี 3 ตรวจสอบจุดประสงค เน้ือหาสาระ และความคิดรวบยอดที่ผูสอนกําหนดกับ จุดประสงคและกรอบเน้ือหาสาระท่ีกําหนดไวในหลักสูตร หากท่ีกําหนดไวมีไมครบตามที่หลักสูตร กาํ หนดใหเ พิ่มใหครบ ขน้ั ท่ี 4 สํารวจพื้นฐานเดิมของผูเรียน เพ่ือจะไดจัดประสบการณการเรียนรูใหมใหเชื่อมโยง กบั ความรูเดมิ และไมส อนซ้าํ ในสิ่งที่ผเู รยี นรูแลว ข้ันท่ี 5 กําหนดแนวการสอนหรือวางยุทธศาสตรในการสอนที่จะทําใหการสอนไมหลงทาง และบรรลตุ ามจุดประสงคครบถว น ข้ันท่ี 6 กําหนดกิจกรรมการเรียนการสอนในรายละเอียดโดยอาศัยหลักการเรียนรูวิธีสอน และเทคนิคการสอนตา ง ๆ ข้ันที่ 7 บูรณาการความรู/สาระ ทักษะ เจตคติ และอื่น ๆ ที่กําหนดไวในหลักสูตรหรือ โครงการ หรอื กิจกรรมตาง ๆ ทีม่ ีสวนสัมพนั ธเก่ียวของกันกบั สาระและกิจกรรมทีก่ ําหนดไว จากแนวคดิ ดังกลาวพอสรปุ ไดว า กระบวนการหรือข้ันตอนในการจัดการเรียนรูแบบบูรณาการ เร่ิมจากการศึกษาหลักสูตรและเอกสารประกอบหลักสูตร หลังจากน้ันเลือกเรื่องท่ีจะสอนแบบบูรณา การเพื่อนํามากําหนดวัตถุประสงคและวางแผนการจัดการเรียนรู ตอมาดําเนินการจัดกิจกรรมการ เรียนรู โดยใชว ธิ ีการท่หี ลากหลายใชสอื่ และแหลงเรยี นรูตาง ๆ และขัน้ ตอนสุดทา ยประเมินการเรียนรู ใหครอบคลมุ จุดประสงคก ารเรยี นรูทกี่ ําหนดแผนการจดั การเรียนรูแบบบรู ณาการ การบรู ณาการเน้ือหาในกลมุ สาระการเรยี นรู ชีวติ ประจาํ วนั ของคนเราตองเกี่ยวของสัมพันธก นั กบั ศาสตรใ นสาขาตา ง ๆ ผสมผสานกันทํา ใหผูเรียนที่เรียนรูศาสตรเดี่ยว ๆ มาไมสามารถนําความรูมาใชในการแกปญหาได ดังน้ันการจัด การ เรียนรูแบบบูรณาการจะชวยใหสามารถนําความรู ทักษะจากหลาย ๆ ศาสตรมาแกปญหาไดกับชีวิต จรงิ ซง่ึ การจดั การเรียนรแู บบการบรู ณาการมีหลายประเภทดงั แนวคดิ ตอไปน้ี สุวิทย มูลคํา และอรทัย มูลคํา (2546, หนา 184-191) ใหแนวคิดในการแบงประเภทการ จัดการเรียนรูแบบบูรณาการ เปน 3 รูปแบบ ดังนี้ 1. จาํ แนกตามจาํ นวนผสู อน มี 3 ลกั ษณะ คือ 1.1 การบูรณาการแบบผูสอนคนเดียว ผูสอนสามารถจัดการเรียนรูโดยเช่ือมโยงสาระ การเรียนรูตาง ๆ กับหัวเร่ืองท่ีสอดคลองกันกับชีวิตจริงหรือสาระท่ีกําหนดข้ึนมาเช่ือมโยงสาระและ กระบวนการเรียนรูทําใหผูเรียนไดใชทักษะและกระบวนการเรียนรูไปแสวงหาความรูความจริงจาก หวั ขอเร่อื งท่ีกาํ หนด 1.2 การบูรณาการแบบคูขนาน มีผูสอนต้ังแต 2 คนขึ้นไป รวมกันจัดการเรียนการสอน โดยอาจยึด หวั ขอเกย่ี วกับเรื่องใดเร่ืองหนงึ่ แลวบูรณาการเชอื่ มโยงแบบคูขนานกนั ไปภายใตเ ร่ืองเดียวกนั 128

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 1.3 การบูรณาการแบบสอนเปนทีม ผูสอนตั้งแต 2 คนข้ึนไป รวมกันคิดหัวขอเรื่องหรือ โครงการมาโดยใชเวลาเรียนตอเน่ืองกัน อาจรวมจํานวนชั่วโมงของสาระการเรียนรูตาง ๆ แบบมี เปาหมายเดียวกัน 2. จําแนกตามกลมุ สาระการเรยี นรู แบงเปน 2 ลกั ษณะ ไดแก 2.1 การบูรณาการภายในกลมุ สาระการเรียนรู เปนลักษณะการจัดกิจกรรมการเรียนรูท่ี มุงใหผูเรียนสามารถเช่ือมโยงแนวคิด ทักษะและความคิดรวบยอดของสาระการเรียนรูสาระใดสาระหน่ึง นน่ั เอง 2.2 การบูรณาการระหวางกลุมสาระการเรียนรู เปนลักษณะการจัดกิจกรรมการเรียนรูที่ นาํ เอาสาระการเรียนรจู ากหลายกลุมสาระมาเช่ือมโยงกันเพ่ือจดั การเรียนรภู ายใตหัวขอเร่ืองเดยี วกัน 3. จําแนกตามประเภทของการบูรณาการ แบงออกเปน 2 ประเภท ไดแก 3.1 การบูรณาการแบบสหวิทยาการ เปนลักษณะการบูรณาการระหวางกลุมสาระการ เรียนรู การนําเอาสาระการเรียนรูจากหลายกลุมสาระมาเช่ือมโยงรอยรัดใหเปนเนื้อเดียวกันเพ่ือ จัดการเรยี นรภู ายใตหัวเร่ืองเดยี วกนั 3.2 การบูรณาการแบบพหุวิทยาการ เปน ลักษณะการบรู ณาการที่ผูสอนนําเอาเรื่องหรือ สาระการเรียนรูที่ตองการใหผูเรียนไดเรียนรู ไปสอดแทรกในสาระการเรียนรูหรือวิชาท่ีตัวเอง รับผิดชอบสอน ทศิ นา แขมมณี (2548, หนา 188-192) แบง ประเภทการจัดการเรียนรูแบบบูรณาการ เปน 2 รูปแบบ คอื 1. การบูรณาการภายในวิชา (interdisciplinary) หมายถึง การนําเน้ือหาสาระในวิชา เดียวกัน หรือกลุมประสบการณเดียวกันมาสัมพันธกันผูสอนสามารถนําสาระทุกเรื่องมาสัมพันธกัน เปนเร่อื งเดียวได 2. การบูรณาการระหวางวิชา (interdisciplinary หรือ multidisciplinary) หมายถึง การ นําเน้ือหาสาระของสองวิชา หรือหลาย ๆ วิชามาสัมพันธใหเปนเร่ืองเดียวกันภายใตหัวขอเร่ือง “theme” ท่ีเลือกในสวนบูรณาการระหวางวิชา สามารถจัดไดหลายลักษณะดวยกัน และนําเสนอ 3 รปู แบบ ดงั น้ี 2.1 แบบสอดแทรก (Infusion) คือลักษณะการจัดการเรียนรูจะสอดแทรกเน้ือหาหรือ ทกั ษะกระบวนการของกลมุ สาระการเรยี นรูอ่ืน ๆ เขาใจในการจัดการเรียนรูในกลุมสาระของตน โดย มีผสู อน 1 คน 2.2 แบบคูขนาน (parallel) คือลักษณะการจัดการเรียนรูจะมีครู 2 คนขึ้นไป 2 กลุม สาระการเรยี นรูขึ้นไปวางแผนรวมกันตามหัวเร่ือง/มโนทัศน (concept)/ปญหา (problem) เดียวกัน และเชื่อมโยงเนื้อหาสาระ กระบวนการและคุณธรรม แลวตางคนตางสอนเน้ือหาตามกลุมสาระของ ตนเองโดยมีเปา หมายรวมกัน 2.3 แบบพหุวิทยาการ (multidisciplinary) แบง เปน 4 ลักษณะดงั น้ี 2.3.1 แบบสอนคนเดียว คือ จะจัดการเรียนรูโดยเชื่อมโยงสาระการเรียนรูตาง ๆ กับหัวเรอ่ื ง/มโนทัศน/ ปญ หาทสี่ อดคลอ งกบั ชวี ติ จริงหรอื สาระท่ีกําหนดขึน้ มา 129

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง2.3.2 แบบแยกกันสอน คือ การจัดการเรียนรูจะคลายแบบคูขนานโดยเช่ือมโยง สาระการเรียนรูตาง ๆ ตามหัวเร่ือง/มโนทัศน/ปญหา แลวตางคนตางสอนเน้ือหาตามกลุมสาระของ ตัวเองแตมอบหมายใหทําโครงงานเชื่อมโยงสาระการเรียนรูตาง ๆ รวมกันหรือบางเร่ืองจัดสอน ดว ยกัน 2.3.3 แบบสอนรวมกันหรือแบบคณะ คือ การจัดการเรียนรูจะรวมกันวางแผน ปรึกษาหารือ กําหนดหวั เร่อื งความคิดรวบยอดหรือปญหารวมกันสรางหนวยเรียนรูบูรณาการรวมกัน และสอนเปน ทมี หรือแยกกันสอนในบางเรอ่ื ง 2.3.4 แบบขามวิชา (trans disciplinary) คือ ลักษณะการจัดการเรียนรูเปน การบูรณาการที่สูงขน้ึ สลดั ความเปน “วิชา” ของแตละศาสตรอ อกไปเปน การเรียนโดยมีเคาโครงหรือ โจทยประเด็นปญหาที่วางไวผูเรียนเรียนรูหรือแสวงหาแนวทางการแกปญหาโดยผากิจกรรมและ การศึกษาคน ควา ทีห่ ลากหลาย สํานักงานเลขาธิการสภาการศึกษา (2549, หนา 3-4) ไดแบงประเภทการจัดการเรียนรู แบบบรู ณาการออกเปน 2 แบบ คอื 1. การบูรณาการภายในวิชา เปนการเชื่อมโยงการสอนระหวางเน้ือหาวิชาในกลุมประสบการณ หรือรายวิชาเดียวกันเขาดวยกนั 2. การบรู ณาการระหวา งวิชา มี 4 รปู แบบ ดังนี้ 2.1 การสอนบูรณาการแบบสอดแทรก เปนการสอนในลักษณะท่ีผูสอนในวิชาหน่ึง สอดแทรกเนือ้ หาวชิ าอน่ื ๆ ในการสอนของตน 2.2 การสอนบูรณาการแบบคูขนาน เปนการสอนโดยผูสอนต้ังแต 2 คนขึ้นไปรวมวาง แผนการสอนรว มกนั โดยมงุ สอนหวั เร่อื ง ความคดิ รวบยอด หรือปญหาเดียวกันแตสอนตางวิชากันหรือ ตางคนตา งสอน 2.3 การสอนบูรณาการแบบสหวิทยาการ เปนการสอนบูรณาการแบบคูขนานแตมีการ มอบหมายงานหรือโครงการรว มกนั 2.4 การสอนแบบบูรณาการแบบขามวิชาหรือสอนเปนคณะ เปนการสอนท่ีผูสอนวิชา ตาง ๆ รวมกันสอนเปนคณะหรอื เปน ทมี วางแผนปรึกษารว มกนั โดยกําหนดหัวเรอ่ื ง ความคิดรวบยอด ปญหารวมกันแลวรวมกันสอนผูเ รียนเปนกลมุ เดียว จากแนวคิดดังกลาวขางตนสามารถสรปุ ไดว า จดั การเรยี นรูแ บบการบูรณาการแบง ไดเปน 2 ประเภท ดังนี้ ประเภทท่ี 1 การบูรณาการภายในวิชา (interdisciplinary) ประเภทที่ 2 การบูรณาการ ระหวางวิชา (interdisciplinary หรือ multidisciplinary) ซึ่งการสอนบูรณาการแบบสอดแทรกการสอน บูรณาการแบบคูขนาน การสอนบูรณาการแบบสหวิทยาการ การสอนแบบบูรณาการแบบขามวิชา การบูรณาการน้ันมีหลายประเภทและอาจมีการเลือกไปใช ในแตละลักษณะตามสภาพแวดลอมของ ผเู รียน ผสู อน และลักษณะของเนื้อหารายวิชา การออกแบบการจัดการเรยี นรสู าํ หรบั ศนู ยก ารศึกษาพเิ ศษ การบูรณาการเรียนรแู บบเรียนรวม 130

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง พระราชบัญญตั กิ ารศกึ ษาแหง ชาติ พ.ศ. 2542 มาตรา 10 ระบุวา “การจัดการศึกษา ตองจัด ใหบุคคลมีสิทธิ และโอกาสเสมอกันในการรับการศึกษาขั้นพื้นฐานไมนอยกวาสิบสองปท่ีรัฐตองจัดให อยา งทว่ั ถงึ และมีคุณภาพโดยไมเก็บคาใชจาย การจัดการศึกษาสําหรับบุคคลซึ่งมีความบกพรองทาง รา งกาย จิตใจ สติปญญา อารมณ สังคม การส่ือสาร และการเรียนรู หรือมีรางกายพิการ หรือทุพพล ภาพหรือบุคคลซ่ึงไมสามารถพึ่งตนเองได หรือไมมีผูดูแลหรือดอยโอกาส ตองจัดใหบุคคลดังกลาวมี สิทธิ และโอกาส ไดรับการศึกษาขั้นพ้ืนฐานเปนพิเศษ การศึกษาสําหรับคนพิการในวรรคสอง ใหจัด ต้ังแตแรกเกิดหรือ พบความพิการโดยไมเสียคาใชจาย และใหบุคคลดังกลาวมีสิทธิไดรับส่ิงอํานวย ความสะดวก ส่ือ บริการ และความชวยเหลืออ่ืนใดทางการศึกษา ตามหลักเกณฑ และวิธีการท่ี กําหนดในกฎกระทรวง” จะเห็นไดวาในสถานศึกษาตาง ๆ มีบุคคลซ่ึงมีความบกพรองทางรางกาย จิตใจ สติปญญา อารมณ สังคม การส่ือสาร และการเรียนรู หรือมีรางกายพิการเรียนอยูดวยซึ่งเร่ิม เรียนตั้งแตแรกเขาจนจบการศึกษา และบางกรณีนําบุคคลกลุมดังกลาวมาเรียนรวมกับนักเรียนปกติ ในบางรายวิชาหรือในบางช่ัวโมงเทาน้ัน จึงทําใหเกิดที่มาของคําวา การจัดการศึกษาแบบเรียนรวม และการจัดการศกึ ษาแบบเรยี นรวม การจดั การศกึ ษาแบบเรยี นรว มน้นั เปน การจัดการศึกษาโดยใหเด็กท่ีมีความตองการจําเปน ไดเขาไปเรียนในระบบการศึกษาปกติ ไดเรียนและทํากิจกรรมรวมกับเด็กท่ัวไป โดยมีครูประจําการ และครูการศกึ ษาพิเศษรว มมือและรับผดิ ชอบรว มกนั การจัดการศึกษาแบบเรียนรวม หมายถึง การศึกษาสําหรับคนทุกคน โดยรับเขามาเรียน รวมกัน ตง้ั แตเ ร่มิ รบั การศึกษาและจัดบริการพเิ ศษตามความตองการจาํ เปนของแตล ะบุคคล หลักการการจัดการศึกษาแบบเรียนรวมนั้นจะตองพึงระลึกวาลักษณะความแตกตางกัน ระหวา งบคุ คลมผี ลตอ ระดับความสาํ เรจ็ ในการเรียนรู ซ่ึงการเรยี นรูของมนุษยอาศัยประสาทสัมผัส ท้ัง 5 เปนองคประกอบหลักของการเรียนรูและการรับรู หากมีสวนใดสวนหน่ึงสูญเสีย หรือบกพรองไป ยอมมีผลตอการเรียนรู และการรับรูตามไปดวย ทําใหการเรียนรูของเด็กตองลมเหลว เรียนไมไดดี เทาที่ควรหรือเกิดขอขัดของเสียกอน โดยสภาพท่ัวไปในสังคมหากใครทําอะไร มีอะไร หรือปฏิบัติ อะไรที่ไมเหมือนกับสมาชิก คนอ่ืน ๆ ในสังคม มักจะเรียกบุคคลเหลาน้ีวาเปนคนท่ีมีความตองการ พิเศษ องคการอนามยั โลก world health organization (WHO) ไดใหค วามหมาย ของคําวา เด็กท่ีมี ความตองการพิเศษ เพ่ือใหเปนแนวทางสําหรับการทําความเขาใจวา เด็กท่ีมีความ ตองการพิเศษ จะตองอยูในขอบเขต 3 ประการ คือ 1. ความบกพรอ ง (impairment) หมายถึง มกี ารสูญเสียหรือมีความผิดปกติของจิตใจ และ สรีระหรือโครงสรางและหนาที่ของรา งกาย 2. ไรส มรรถภาพ (disability) หมายถงึ การมีขอจํากัดใด ๆ หรือการขาดความสามารถ อัน เปนผลมาจากความบกพรอง จนไมสามารถกระทํากิจกรรมในลักษณะหรือภายในขอบเขตท่ีถือวา ปกติสาํ หรับมนษุ ยได 3. ความเสียเปรียบ (handicap) หมายถึง การมีความจํากัดหรืออุปสรรคกีดกั้นอัน เน่อื งมาจากความบกพรอ ง และการไรสมรรถภาพทจี่ าํ กัดหรอื ขัดขวางจนทําใหบุคคลไมสามารถบรรลุ การกระทําตามบทบาทปกตขิ องเขาไดส ําเร็จ 131

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบงจากประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เร่ือง กําหนดประเภทและหลักเกณฑของคนพิการทาง การศึกษา พ.ศ. 2552 อาศัยอํานาจตามความในมาตรา 3 และมาตรา 4 แหงพระราชบัญญัติการจัด การศึกษาสําหรับคนพิการ พ.ศ. 2551 รัฐมนตรีวาการกระทรวงศึกษาธิการ จึงออกประกาศกําหนด ประเภทและหลกั เกณฑของคนพิการทางการศึกษาไวด ังตอไปนี้ ขอ 1 ประกาศนี้เรียกวา “ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง กําหนดประเภทและ หลักเกณฑข องคนพกิ ารทางการศึกษา พ.ศ. 2552” ขอ 2 ประเภทของคนพกิ าร มีดังตอ ไปน้ี 1. บคุ คลทมี่ คี วามบกพรองทางการเหน็ 2. บุคคลทม่ี ีความบกพรอ งทางการไดย ิน 3. บคุ คลทม่ี ีความบกพรองทางสติปญญา 4. บุคคลท่มี คี วามบกพรอ งทางรา งกาย หรือการเคล่ือนไหว หรอื สขุ ภาพ 5. บุคคลท่ีมีปญ หาทางการเรยี นรู 6. บุคคลที่มีความบกพรองทางการพูดและภาษา 7. บุคคลที่มีปญหาทางพฤติกรรม หรอื อารมณ 8. บคุ คลออทิสตกิ 9. บุคคลพกิ ารซอ น ขอ 3 การพิจารณาบุคคลท่ีมีความบกพรองเพ่ือจัดประเภทของคนพิการ ใหมีหลักเกณฑ ดงั ตอ ไปนี้ 1. บุคคลท่ีมีความบกพรองทางการเห็น ไดแก บุคคลท่ีสูญเสียการเห็นต้ังแตระดับเล็กนอย จนถึงตาบอดสนทิ ซ่ึงแบง เปน 2 ประเภทดังน้ี 1.1 คนตาบอด หมายถึง บุคคลท่ีสูญเสียการเห็นมาก จนตองใชสื่อสัมผัสและสื่อเสียง หากตรวจวัดความชัดของสายตาขางดีเมื่อแกไขแลว อยูในระดับ 6 สวน 60 (6/60) หรือ/20 สวน 200 (20/200) จนถึงไมสามารถรบั รูเร่อื งแสง 1.2 คนเหน็ เลอื นราง หมายถึง บคุ คลที่สญู เสยี การเหน็ แตยังสามารถอานอักษรตัวพิมพ ขยายใหญดวยอุปกรณเครื่องชวยความพิการ หรือเทคโนโลยีสิ่งอํานวยความสะดวก หากวัดความ ชัดเจนของสายตาขางดีเม่อื แกไ ขแลวอยูในระดับ 6 สว น 18 (6/18) หรอื 20 สว น 70 (20/70) 2. บุคคลที่มีความบกพรองทางการไดยิน ไดแก บุคคลท่ีสูญเสียการไดยินต้ังแตระดับหูตึง นอ ยจนถึงหูหนวก ซง่ึ แบง เปน 2 ประเภท ดังน้ี 2.1 คนหูหนวก หมายถึง บุคคลท่ีสูญเสียการไดยินมากจนไมสามารถเขาใจการพูดผาน ทางการไดยินไมวาจะใสหรือไมใสเครื่องชวยฟง ซ่ึงโดยท่ัวไปหากตรวจการไดยินจะมีการสูญเสียการ ไดย ิน 90 เดซเิ บลขน้ึ ไป 2.2 คนหูตึง หมายถึง บุคคลที่มีการไดยินเหลืออยูเพียงพอที่จะไดยินการพูดผานทางการได ยิน โดยทั่วไปจะใสเคร่ืองชวยฟง ซึ่งหากตรวจวัดการไดยินจะมีการสูญเสียการไดยินนอยกวา 90 เดซิเบล ลงมาถงึ 26 เดซเิ บล 3. บุคคลที่มีความบกพรองทางสติปญญา ไดแก บุคคลท่ีมีความจํากัดอยางชัดเจนในการ ปฏิบัติตน (functioning) ในปจจุบัน ซ่ึงมีลักษณะเฉพาะ คือ ความสามารถทางสติปญญาต่ํากวา 132

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบงเกณฑ เฉล่ียอยางมีนัยสําคัญรวมกับความจํากัดของทักษะการปรับตัวอีกอยางนอย 2 ทักษะจาก 10 ทักษะไดแก การสื่อความหมาย การดูแลตนเอง การดํารงชีวิตภายในบานทักษะทางสังคม/การมี ปฏสิ ัมพันธก บั ผูอื่น การรูจักใชทรัพยากรในชุมชน การรูจักดูแลควบคุมตนเอง การนํา ความรูมาใชใน ชวี ติ ประจําวัน การทํางาน การใชเวลาวาง การรักษาสุขภาพอนามัยและความปลอดภัย ทั้งนี้ไดแสดง อาการดังกลา วกอนอายุ 18 ป 4. บคุ คลท่มี คี วามบกพรองทางรางกาย หรอื การเคลื่อนไหว หรือสุขภาพ ซ่ึงแบงเปน 2 ประเภท ดังน้ี 4.1 บุคคลทม่ี คี วามบกพรองทางรางกาย หรือการเคล่ือนไหว ไดแก บุคคลท่ีมีอวัยวะไม สมสวนหรือขาดหายไป กระดูกหรือกลามเน้ือผิดปกติ มีอุปสรรคในการเคล่ือนไหวความบกพรอง ดงั กลาวอาจเกดิ จากโรคทางระบบประสาท โรคของระบบกลามเน้ือและกระดูกการไมสมประกอบ มา แตก ําเนิด อบุ ตั เิ หตแุ ละโรคติดตอ 4.2 บคุ คลท่ีมีความบกพรองทางสุขภาพ ไดแก บุคคลท่ีมีความเจ็บปวยเรื้อรังหรือมีโรค ประจาํ ตัวซึ่งจาํ เปนตอ งไดร บั การรักษาอยา งตอเน่ือง และเปน อปุ สรรคตอ การศกึ ษา ซ่ึงมผี ลทาํ ใหเ กดิ ความจําเปน ตองไดร ับการศึกษาพิเศษ 5. บุคคลที่มีความบกพรองทางการเรียนรู ไดแก บุคคลที่มีความผิดปกติในการทํางานของ สมองบางสว นที่แสดงถึงความบกพรองในกระบวนการเรียนรูท่ีอาจเกิดขึ้นเฉพาะความสามารถดานใด ดานหน่ึงหรือหลายดา น คือ การอา น การเขียน การคิดคํานวณ ซึ่งไมสามารถเรียนรูในดานที่บกพรอง ได ทงั้ ทม่ี ีระดบั สติปญ ญาปกติ 6. บุคคลท่ีมีความบกพรองทางการพูดและภาษา ไดแก บุคคลที่มีความบกพรองในการเปลง เสียงพูด เชน เสียงผิดปกติ อัตราความเร็วและจังหวะการพูดผิดปกติ หรือบุคคลที่มีความบกพรองในเรื่อง ความเขาใจหรอื การใชภ าษาพดู การเขียนหรือระบบสัญลักษณอ่ืนท่ีใชในการติดตอส่ือสาร ซ่ึงอาจเก่ียวกับ รูปแบบ เนอ้ื หาและหนา ทข่ี องภาษา 7. บคุ คลท่ีมคี วามบกพรองทางพฤตกิ รรม หรืออารมณ ไดแก บุคคลที่มีพฤติกรรมเบี่ยงเบน ไปจากปกติเปนอยางมาก และปญหาทางพฤติกรรมนั้นเปนไปอยางตอเน่ือง ซ่ึงเปนผลจาก ความ บกพรองหรือความผิดปกติทางจิตใจหรือสมองในสวนของการรับรู อารมณหรือความคิดเชน โรคจิต เภท โรคซึมเศรา โรคสมองเสื่อม เปน ตน 8. บคุ คลออทิสติก ไดแ ก บคุ คลทีม่ คี วามผดิ ปกติของระบบการทํางานของสมองบางสวนซ่ึง สงผลตอความบกพรองทางพัฒนาการดานภาษา ดานสังคมและการปฏิสัมพันธทางสังคม และมี ขอจาํ กดั ดานพฤติกรรม หรอื มคี วามสนใจจํากดั เฉพาะเร่ืองใดเรื่องหนึ่ง โดยความผิดปกตินั้นคนพบได กอนอายุ 30 เดอื น 9. บุคคลพิการซอน ไดแก บุคคลท่ีมีสภาพความบกพรองหรือความพิการมากกวาหน่ึงประเภท ในบุคคลเดยี วกนั กฎหมายใหความคุมครองบุคคลที่มีความตองการพิเศษมากขึ้น สถานศึกษาตาง ๆ ได พยายามอํานวยความสะดวกใหกับเด็กกลุมนี้เพ่ือใหมีสิทธิเทาเทียมกับเด็กปกติท่ัวไป ซ่ึงจะปรากฏท้ัง การเรียนแบบเรียนรวมและการเรียนแบบเรียนรวม ซึ่งครูสอนหรือผูท่ีเก่ียวของตองศึกษาหาความรู 133

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบงและทําความเขาใจ เกี่ยวกับบุคคลท่ีมีความตองการพิเศษประเภทตาง ๆ เพ่ือที่จะพัฒนาพวกเขาได อยา งเต็มศกั ยภาพ การจัดทําแผนการจัดการศึกษาเฉพาะบคุ คล (IEP) สาํ หรับศนู ยการศกึ ษาพเิ ศษ แผนการจัดการศึกษาเฉพาะบุคคล ( Individualized Education Program : IEP ) คือ แผนการจัดการศึกษาสําหรับเด็กท่ีมีความตองการพิเศษ ซึ่งกําหนดแนวทางการจัดการศึกษา ที่ สอดคลองกับความตองการจําเปนพิเศษของคนพิการ ตลอดจนกําหนดสิ่งอํานวยความสะดวก สื่อ บริการ และ ความชวยเหลืออ่ืนใดทางการศึกษา “IEP” เปนแผนการจัดการศึกษาเฉพาะบุคคล ท่ี เขยี นขนึ้ เปนลายลักษณอักษรสําหรับเด็กที่มีความ ตองการพิเศษเปนเฉพาะบุคคล และไดรับอนุญาต จากผูป กครองของเด็ก โดยทคี่ รเู ปนเครื่องมอื ในการจดั การกบั กระบวนการสอนทั้งหมด วตั ถปุ ระสงคของการจัดทาํ แผนการจดั การศึกษาเฉพาะบคุ คล (IEP) 1. เพื่อใหค นพิการไดรบั การจัดการศึกษาใหสอดคลองความตองการพเิ ศษเปนรายบุคคล 2. เพ่ือใชเปนกระบวนการจัดการเรียนรูการตรวจสอบความกาวหนาทางการเรียนและ พัฒนาการของ คนพกิ าร 3. เพื่อใหผปู กครอง ครูนักสหวิชาชีพ มีสวนรวมในการวางแผนการจัดการศึกษาใหคนพิการ แตล ะคน ไดร บั พฒั นาเตม็ ตามศกั ยภาพ 4. เพื่อใหสถานศึกษาสามารถวางแผนจัดบริการทางการศึกษา ตลอดจนจัดหา สิ่งอํานวย ความสะดวก ส่ือและบรกิ ารท่เี กีย่ วขอ งที่สอดคลองกับความตองการพิเศษของคนพิการ องคประกอบ ของแผนการจดั การศึกษาเฉพาะบคุ คล (IEP) กระทรวงศึกษาธิการไดอ อกประกาศกระทรวง เรื่อง หลักเกณฑและวิธีการจัดทําแผนการจัด การศึกษา เฉพาะบคุ คล ระดบั การศึกษาขัน้ พืน้ ฐาน พ.ศ. 2552 (ประกาศ ณ วันท่ี 6 พฤษภาคม พ.ศ. 2552) โดยมอี งคป ระกอบ ดังตอไปน้ี 1. ขอมูลท่ัวไป เปนขอมูลพ้ืนฐานของผูเรียนและผูเก่ียวของ ประกอบดวยชื่อ-สกุล เลข ประจําตัว ประชาชน การจดทะเบียนคนพิการ วันเดือนปเกิด ประเภทความพิการ ชื่อ-สกุล บิดา มารดา ช่ือ-สกุล ผูปกครอง และทีอ่ ยขู องผเู รยี นหรอื ผูป กครองทต่ี ดิ ตอ ได 2. ขอมูลดานการแพทยหรือดานสุขภาพ เปนขอมูลของผูเรียนซ่ึงเก่ียวของกับการเจ็บปวย และการรักษา ประกอบดวย โรคประจําตัว ประวัติการแพยา โรคภูมิแพขอจํากัดอ่ืน ๆ และผลการ ตรวจทางการแพทยต าง ๆ 3. ขอมูลดา นการศกึ ษา เปน ขอมูลทผ่ี เู รียนไดรับหรือไมไดร ับการศึกษา บริการทางการศึกษา ประกอบดวย การไดร ับการศกึ ษาหรือบริการทางการศึกษาจาก ศูนยการศึกษาพิเศษ โรงเรียนเฉพาะ ความพิการ โรงเรียนเรียนรวม การศึกษาดานอาชีพ การศึกษานอกระบบ การศึกษาตามอัธยาศัย และอนื่ ๆ 4. ขอมูลอ่ืนๆที่จําเปน เปนขอมูลความสามารถพิเศษ บุคลิกภาพเฉพาะบุคคลหรือขอมูล บคุ คลทม่ี ีสวน เกยี่ วขอ ง ตลอดจนพน้ื ฐานสถานภาพครอบครวั 5. กําหนดแนวทางการศึกษาและการวางแผนการจัดการศึกษาพิเศษ เปนขอมูลของผูเรียน ในการวาง แผนการจดั การศกึ ษา ประกอบดวย ระดับความสามารถในปจจุบัน เปาหมายระยะเวลา 1 ปจ ดุ ประสงค เชงิ พฤติกรรม (เปาหมายระยะสนั้ ) เกณฑแ ละวธิ ปี ระเมนิ ผล และผูรบั ผิดชอบ 134

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 6. ความตองการดานสิ่งอํานวยความสะดวกเทคโนโลยีสิ่งอํานวยความสะดวก ส่ือ บริการ และความ ชวยเหลืออื่นใดทางการศึกษา เปนการระบุรายการ รหัส ส่ิงท่ีมีอยูแลว ส่ิงที่ตองการ จาํ นวนเงินท่ีขออดุ หนนุ เหตผุ ลและความจําเปน และผูประเมิน 7. คณะกรรมการจัดทําแผน เปนการระบุบุคคลในการจัดทําแผนการจัดการศึกษาเฉพาะ บุคคล ประกอบดวย ผูบริหาร บิดามารดาผูปกครอง ครูประจําชั้น หัวหนางานวิชาการสหวิทยาการ 8. ความเห็นของบดิ ามารดาผปู กครองหรือผเู รยี น การลงความเห็นชอบในการจัดทําแผนการ จัดการศึกษาเฉพาะบุคคล องคประกอบของแผนการจัดการศึกษาเฉพาะบุคคลท้ัง 8 ขอ เปนขอมูล สาํ คัญพื้นฐานเพ่ือนาํ ไปสกู าร วิเคราะหผูเรียนเปนรายบุคคล อันจะนําไปสูกระบวนการวางแผนอยาง มีสวนรวม ในการจัดการศึกษาใหสอดคลอง และเหมาะสมตามความตองการพิเศษของผูเรียน กระบวนการจดั ทาํ แผนการจัดการศึกษาเฉพาะบุคคล (IEP) 1. การรวบรวมขอมูล (Data Base) กอนจะกําหนดรายละเอียดตางๆ เกี่ยวกับแผนการจัด การศึกษาเฉพาะบุคคลสําหรับเด็กที่มีความตองการ พิเศษนั้น จําเปนตองรวบรวมขอมูลเก่ียวกับเด็ก โดยละเอยี ด การรวบรวมขอมลู นน้ั สามารถทาํ ไดหลายวิธี ไดแก การคัดแยก การสงั เกต การสัมภาษณ หรือหลายวธิ ีรวมกัน เชน สังเกตพฤติกรรมของผูเรียนในชั้นเรียนในเวลา และสถานท่ีตางๆกัน ศึกษา สภาพแวดลอมและสถานการณที่เกิดขึ้นในช้ันเรียน ขอขอมูลผลการเรียนจากครูประจํา ช้ัน โดยครู ประจําชั้นใหรายละเอียดเก่ียวกับจุดเดนและจุดดอยทางการเรียนของผูเรียน ตลอดจนการขอขอมูล เกี่ยวกับสุขภาพและพัฒนาการของผูเรียนจากผูปกครอง รายงานประเมินผลตางๆเก่ียวกับตัวเด็ก รายงานจาก แพทย โรงพยาบาล หรือหนวยงานอ่ืนๆ บันทึกจากผูปกครอง ครู และผูเกี่ยวของ ซึ่ง รายงานความกาวหนาใน ดานการเรียน ถาหากเด็กเคยเขารับการศึกษาในสถานศึกษามากอน ทั้งนี้ เพ่อื ใหแ ผนการจดั การศึกษาถูกตองและ เหมาะสม รวมถงึ เปน ประโยชนแกเ ดก็ มากทส่ี ดุ 2. การคัดกรองประเภทความพิการทางการศึกษา (Screening Test) กระบวนการคัดกรอง ทําไดโดยใชแบบคัดกรองของกระทรวงศึกษาธิการ พ.ศ. 2550 เปนหลัก และอาจ ใชแบบคัดกรอง ของหนว ยงานอ่ืน ๆ เพอ่ื ประมวลขอมลู เพิ่มเตมิ 3. การประเมนิ ความสามารถพื้นฐาน (Based Assessment) โดยการตรวจสอบและประเมิน ผูเรียน เพื่อคนหาศักยภาพหรือความสามารถท่ีเปนจุดเดนของผูเรียนและ ทักษะท่ีผูเรียนมี ความสามารถในปจจุบัน (Functional skill) รวมทั้งคนหาจุดดอย หรือปญหาของผูเรียน ท้ังน้ีควร ประเมินในหลายสถานการณเ พอ่ื ใหไดขอมูลทถ่ี ูกตอง 4. การประสานความรวมมือกับผูเกี่ยวของ (Cooperation) ผูสอนหรือผูรับผิดชอบตอง ประสานความรว มมือกบั ผูที่เก่ียวของในการพัฒนาตามความตองการพเิ ศษของ ผูเรยี น เชน ครูประจํา วิชา นักกายภาพบําบัด/นักจิตวิทยา/นักกิจกรรมบําบัด/นักอรรถบําบัด เพื่อประเมิน ความสามารถ วางแผนในการพฒั นาการเรยี นรหู รือศักยภาพ ตลอดจนการวดั และประเมนิ ผลพัฒนาการ 4.1 แตงตั้งคณะกรรมการจัดทํา IEP จากบุคคลผูเกี่ยวของโดยคณะกรรมการมีจํานวนไม นอ ยกวา 3 คน โดยบุคคลหลัก คอื 4.1.1 ผบู รหิ ารสถานศกึ ษา หรือผแู ทนท่ไี ดรบั มอบหมาย 4.1.2 บิดา/มารดา หรือผูป กครอง 135

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง4.1.3 ครปู ระจําชัน้ ครกู ารศึกษาพเิ ศษ หรือครูท่ีรับผิดชอบงานดานการศึกษาพิเศษ ท่ผี บู รหิ ารสถานศึกษา มอบหมาย 4.1.4 บคุ คลอนื่ ท่ีเกยี่ วขอ ง เชน นักสหวิชาชพี ครปู ระจาํ วชิ า ฯลฯ 4.2 บทบาทหนา ที่ของคณะกรรมการ 4.2.1 ประชมุ เพือ่ จดั ทาํ IEP – 4.2.2 ลงนามใน IEP เมอ่ื ประชมุ คร้ังแรกเสร็จส้นิ และนําแผนไปสูการปฏิบตั ิ 4.2.3 ประเมนิ ทบทวน ปรบั แผน รายงานผลการประเมิน การดําเนินงานอยางนอย ปก ารศกึ ษาละ 2 คร้ัง 5. การจัดทําแผนการจัดการศึกษาเฉพาะบุคคล (Individualized Education Program : IEP) โดยการประชุมคณะกรรมเพ่ือจัดทําแผนการจัดการศึกษาเฉพาะบุคคล ตามองคประกอบท่ี กําหนดไวใน ประกาศกระทรวงเรื่องหลักเกณฑและวิธีการจัดทําแผนการจัดการศึกษาเฉพาะบุคคล ระดบั การศึกษาข้ันพน้ื ฐาน พ.ศ. 2552 ประกอบดว ย 5.1 ขอ มูลทั่วไป 5.2 ขอ มลู ดา นการแพทยหรอื ดา นสขุ ภาพ 5.3 ขอ มลู ดานการศึกษา 5.4 ขอมลู อ่ืนๆท่จี ําเปน 5.5 การกําหนดแนวทางการศกึ ษาและการวางแผนการจัดการศึกษาพิเศษ 5.6 ความตองการดานสิ่งอํานวยความสะดวก เทคโนโลยีสิ่งอํานวยความสะดวก สื่อ บรกิ าร และความ ชวยเหลืออนื่ ใดทางการศึกษา 5.7 คณะกรรมการจดั ทําแผนการจดั การศกึ ษาเฉพาะบุคคล 5.8 ความเห็นของบิดา มารดา ผูป กครองหรอื ผูเรียน การจดั แผนการศึกษาเฉพาะบุคคลมี ผลตอเด็กหลายประการ คือ ชวยใหเด็กไดเรียนรูตามความสามารถ ของเด็ก ชวยใหเด็กไดมีโอกาส พฒั นาตามสภาพความแตกตา งกนั ของแตล ะคน นอกจากนี้แผนการศึกษาเฉพาะ บุคคลยังชวยใหการ เรยี นรูของเดก็ ดําเนินไปอยางมรี ะเบียบแบบแผน ครูรูหนาที่ของตนวาจะสอนอยางไร นักเรียน ทราบ วาตนเองจะเรียนอะไร ผูปกครองทราบวาโรงเรียนจะสอนอะไรแกเด็กบาง และดวยเหตุนี้ แผนการ ศกึ ษา เฉพาะบคุ คลจึงเปน สง่ิ ที่มีประโยชน และจําเปนตอเดก็ ทม่ี ีความตองการพิเศษ 6. การใหบริการดวยการจัดกิจกรรมที่เหมาะสม (Appropriate Intervention Activities) ในการจัดกิจกรรมใหผูเรียนพิการทุกประเภทจะตองคํานึงถึงกิจกรรมเชนเดียวกับผูเรียนทั่วไปตาม แผนการสอนเฉพาะบุคคล (Individual Implementation Plan : IIP) สถานศึกษาที่จัดการศึกษา แบบเรยี นรวม ใหจ ัดกิจกรรมการเรยี นการสอนตามโครงสรางหลกั สูตรของสถานศกึ ษา 6.1 เมื่อแผนการจัดการศึกษาเฉพาะบุคคล ( Individualized Education Program : IEP ) เสร็จสมบูรณแลว ใหดําเนินการจัดทําแผนการสอนเฉพาะบุคคล ( Individual Implementation Plan : IIP ) ตามจุดประสงคเชิงพฤติกรรมหรือเปาหมายระยะสั้นท่ีกําหนดไวใน แผน IEP โดยการ จัดทําแผนการสอน ปรับเนื้อหาหลักสูตร พรอมทั้งกําหนดเกณฑ และเครื่องมือ วดั ผลประเมินผล 6.2 ปฏิบตั ิการสอนและประเมนิ วตั ถปุ ระสงคเ ชงิ พฤติกรรมในแตล ะคาบเรยี น 136

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 6.3 ประเมินวัตถุประสงคร ะยะยาว และติดตามความกาวหนาของผูเรียน 6.4 ประเมนิ ความตอ งการดา นสง่ิ อํานวยความสะดวก สือ่ บริการ และความชวยเหลืออื่น ใดทาง การศึกษา 6.5 รายงานผลการประเมินความกาวหนาตอคณะกรรมการ 7. การประเมินความกาวหนา (Re-Assessment) การใหบริการตองมีการจดบันทึก รวบรวม ขอมูลจากทุกฝายที่เกีย่ วของ การประชุม ทบทวน และประเมิน เพื่อสรุปความกาวหนาของผูเรียนแต ละคน แลวรายงานความกาวหนาใหพอ แม ผปู กครอง และผเู ก่ียวของทราบ อยางนอยปละ 2 คร้ัง ใน กรณีทผ่ี ูเ รยี นมพี ฒั นาการ หรอื การเรียนรูที่สูง หรือต่ํากวาเกณฑที่กําหนดไวในแผนการ จัดการศึกษา เฉพาะบคุ คล สามารถปรบั ปรงุ การใหบรกิ ารหรือปรบั เปลย่ี นกจิ กรรมใหเ หมาะสม 8. การสงตอหรือการเปลี่ยนผาน (Transition) นําสง IEP และรายงานการประเมิน ความกาวหนา รายงานการดําเนินการตามแผน IEP แฟมประวัติ และแฟมสะสมผลการเรียนของ ผูเรียน เม่ือผูเรียนจบการศึกษาแตละระดับหรือยายสถานศึกษา เพ่ือเปนขอมูลใน การจัดการศึกษา สําหรับผูเรียนตอไป ในการสงตอผูเรียนที่จบการศึกษาแตละระดับ หรือยายสถานศึกษาให สถานศึกษานาํ สงแผนการจดั การ ศกึ ษาเฉพาะบคุ คล รายงานผลการประเมิน การดําเนินการตามแผน แฟม ประวัตแิ ละแฟมสะสมผล การเรยี นของ ผเู รียน เพ่ือเปนขอ มลู ในการจดั การศึกษาตอไป (ณัฐพงศ อินทรเทพ, มปป.) ตวั อยางแผนการจัดการศึกษาเฉพาะบคุ คล แผนการจัดการศึกษาเฉพาะบคุ คล Individualized Education Program (IEP)  กอนการศึกษาขน้ั พน้ื ฐาน  ระดบั การศึกษาขั้นพนื้ ฐาน ชอ่ื สถานศกึ ษา โรงเรยี นบานยานตาขาว ระดับ ประถมศึกษา สงั กดั สพป.ตรัง 1 เร่มิ ใชแผนวันท่ี 15 กรกฎาคม พ.ศ. 2562 สนิ้ สดุ แผนวันที่ 30 กนั ยายน พ.ศ. 2563 1. ขอ มูลทั่วไป ช่ือ – สกลุ เด็กหญิงณัฐณชิ า สงั ขแ กว เพศ  ชาย  หญิง เลขประจําตัวประชาชน 1-9204-00270-05-6 การจดทะเบยี นคนพกิ าร  ไมจ ด  ยงั ไมจ ด  จดแลว วนั /เดือน/ป/ เกิด 6 สงิ หาคม พ.ศ. 2553 อายุ 9 ป - เดอื น ศาสนา พทุ ธ ประเภทความพิการ ปญหาทางการเรียนรู ลักษณะความพกิ าร มีปญหาดาน การอาน การเขยี น คาํ นวณ ช่อื -สกลุ บดิ า นายนิมล สังขแ กว ชื่อ- สกลุ มารดา นางสาวสาวดี รอดสุด 137

สถานภาพสมรสของบดิ ามารดา อยดู ว ยกนั ชือ่ -สกุล ผปู กครอง ทอ่ี ยูผปู กครองท่ีติดตอได บานเลขท่ี 123/1 หมู 1 ถ.วรครี ี ต.ยานตาขาว อ.ยานตาขาว จ.ตรัง รหสั ไปรษณยี  92140 โทรศัพท 081-096-5745 โทรสาร - E-mail address - 2. ขอ มลู ดานการศกึ ษา มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง โรคประจาํ ตัว (ระบุ)…………………………………………………….  ประวัติการแพยา (ระบุ)…………………………………………………  โรคภูมิแพ (ระบุ)………………………………………………………..  ขอจํากัดอืน่ ๆ (ระบุ)…………………………………………………….  ผลการตรวจทางการแพทย (ระบุ)……………………………………… 3. ขอมูลดานการศกึ ษา  ไมเคยไดร ับการศึกษา/บรกิ ารทางการศึกษา  เคยไดรับการศึกษา/บริการทางการศึกษา  ศูนยก ารศึกษาพิเศษ นครราชสีมา ระดับ พ.ศ.  โรงเรยี นเฉพาะความพิการ ระดบั พ.ศ.  โรงเรียนเรียนรวมโรงเรยี น........... ระดับ พ.ศ.  การศกึ ษาดา นอาชีพ ระดับ พ.ศ.  การศกึ ษานอกระบบ ระดบั พ.ศ.  การศึกษาตามอัธยาศัย ระดับ พ.ศ.  อ่นื ๆ....................................................... ระดบั พ.ศ. 4. ขอ มลู อื่นๆทจ่ี าํ เปน 1) นกั เรยี นควรไดรับการตรวจประเมินจากแพทยผเู ช่ียวชาญสม่าํ เสมอ 2) ควรจัดหาส่อื บรกิ ารทีจ่ ําเปนเพ่อื การพัฒนาศกั ยภาพดา นการเรยี นรอู ยางเหมาะสม เชน การสอนเสรมิ การใชส ่ือคอมพิวเตอรช วยสอน 3) ควรจัดใหม ีการเรียนการสอนท่ีสม่ําเสมอเพือ่ ใหน กั เรยี นไดฝกฝนการเขยี นและพฒั นาการ เขยี นของนักเรียนใหดีข้ึน 138

5. การวางแผนการจดั การศึกษา เ (จดุ ป ระดับความสามารถในปจจุบัน เปา หมายระยะเวลา 1 ป 1. เม่อื กาํ หนดคาํ กก ให 10 คํา น ภาษาไทย การอา น ถกู ตอง อยา งนอ จุดเดน 2. เมอ่ื กาํ หนดคํา -สามารถปฏบิ ตั ิตามคาํ ส่ังได 1. สามารถอา นออกเสยี งคาํ ที่ กง ให 10 คาํ นัก -สามารถพูดเรยี งประโยคได มตี ัวสะกดไมต รงตามมาตรา ถูกตองอยางนอย ถกู ตอง แม กก ได 3. เมื่อกําหนดคํา -รูจกั พยญั ชนะไทยครบ 44 ตวั 2. สามารถอานออกเสยี งคําท่ี กด ให 10 คํา น -รูจกั สระเด่ียว มตี วั สะกดไมตรงตามมาตรา ถกู ตองอยางนอย -สามารถอา นคําท่ปี ระสมดวย แม กง ได 4. เมื่อกําหนดคํา เดย่ี วได 3. สามารถอา นออกเสยี งคําท่ี กม ให 10 คาํ น -อา นคําทมี่ ีตวั สะกดตรงตาม มตี ัวสะกดไมตรงตามมาตรา ถกู ตองอยางนอย มาตราไดทุกมาตรา แม กด ได 5. เมื่ออานเรื่องใ -สามารถผนั เสียงวรรณยุกตไ ด 4. สามารถอานออกเสียงคําที่มหา ิวทยา ัลยราชคาํ ถามจากเร ครบ 5 เสยี ง มีตัวสะกดไมตรงตามมาตรา -ฟงเรื่องสน้ั ๆ แลวสามารถ แม กม ได ตอบคําถามได 5. สามารถตอบคําถามจาก จุดดอย เรอ่ื งที่ฟง ได -ไมส ามารถอานคาํ ทม่ี ีตัวสะกดไม ตรงตามมาตราได ระดบั ความสามารถในปจ จุบัน เปา หมายระยะเวลา 1 ป เ (จุดป 13

ช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบงเปาหมายระยะสั้นเกณฑและการประเมนิ ผล ผรู ับผดิ ชอบ ประสงคเ ชงิ พฤติกรรม) าที่มตี วั สะกดไมต รงตามมาตราแม เกณฑการวดั นางปริชญา ผลบญุ นกั เรยี นสามารถอา นออกเสียงได ตามท่ีกําหนดไวใน ครผู ูสอน อย 8 คํา จุดประสงคเ ชงิ พฤติกรรม าท่ีมตี ัวสะกดไมตรงตามมาตราแม วธิ กี ารวัดผล กเรียนสามารถอา นออกเสยี งได 1. การทดสอบการอาน ย 7 คํา 2. การสอบถาม าท่ีมตี ัวสะกดไมต รงตามมาตราแม 3. การสงั เกต นักเรยี นสามารถอา นออกเสยี งได 4. แบบทดสอบ ย 7 คํา าท่ีมตี วั สะกดไมตรงตามมาตรา แม นักเรยี นสามารถอานออกเสยี งได ย 7 คาํ ใหฟงจนจบนักเรียนสามารถตอบ รื่องที่ฟงได เปาหมายระยะสัน้ เกณฑและการประเมินผล ผูร ับผิดชอบ ประสงคเชิงพฤติกรรม) 39

วิชาภาษาไทย นักเรยี น สามารถเขียนคาํ ตาม 1. นกั เรียนสาม ทักษะการเขียน คําบอกคําในมาตราแม ก กา แม ก กา ทปี่ ระส จุดเดน ได อู ไดถูกตอง 1. นักเรยี น สามารถเขยี น พยัญชนะ สระ และวรรณยกุ ต 2. นักเรียนสา ตามคําบอกได มาตราแม ก กา 2. นักเรียน สามารถเขียนตาม แอ โอะ โอ เอาะ คําบอกคํางายๆได เชน กา มา ฯลฯ 3. นักเรียนสา 3. เมือ่ ครูสะกดคําใหฟง นกั เรียน มาตราแม ก กา สามารถเขียนตามคาํ บอกได เอยี ะ เอีย เออื จดุ ดอ ย 4. นักเรียน สา 1. นักเรยี น ไมสามารถเขียนคาํ มาตราแม ก กา ตามคาํ บอกได ยกเวน คาํ งายๆ และเอา ไดถูกตอ เชน มา กา 5. นักเรียน สาม แม ก กา ไดถ ูกต มหา ิวทยา ัลยราช ระดบั ความสามารถในปจ จุบัน เปา หมายระยะเวลา 1 ป จ 14

ช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง มารถเขียนคําตามคาํ บอกในมาตรา - ไมนอยกวา 7 ใน 10 ขอ นางปริชญา ผลบญุ สมดว ย สระ อะ อา อิ อี อุ และ โดยการทดสอบ ครผู สู อน ามารถเขียนคําตามคาํ บอกใน -ไมนอยกวา 7 ใน 10 ขอ ผรู ับผดิ ชอบ ท่ปี ระสมดว ย สระ เอะ เอ แอะ โดยการทดสอบ ะ และ ออ ไดถูกตอง ามารถเขยี นคําตามคาํ บอกใน -ไมน อยกวา 7 ใน 10 ขอ ที่ประสมดว ย สระ อัวะ อวั โดยการทดสอบ อะ เอือ เออะ และ เออ ไดถูกตอง - ไมนอยกวา 7 ใน 10 ขอ ามารถเขยี นคําตามคาํ บอกใน โดยการทดสอบ ทปี่ ระสมดวย สระ อาํ ไอ ใอ -ไมน อยกวา 7 ใน 10 ขอ อง โดยการทดสอบ มารถเขยี นคําตามคําบอกในมาตรา ตอง จดุ ประสงคเชิงพฤติกรรม เกณฑและวธิ ี (เปา หมายระยะสั้น) ประเมินผล 40

การเรยี นรูค ณิตศาสตร 1. สามารถบวก ลบ คณู หาร 1. สา จดุ เดน จาํ นวน 3 หลกั ขึ้นไปได จาํ นว 1. สามารถบวก ลบ คูณ หาร 2. สามารถแกโ จทยและ 2. สา สามารถ ลบ คูณ หาร ได ลบ ค จํานวน 3 หลกั ขนึ้ ไปได 3. สามารถทําโจทย เรอื่ ง สมบัติ 3. สา 2. สามารถแกโจทยแ ละ ของจํานวนนับงา ยๆได จาํ นว สามารถ ลบ คณู หาร ได 3. สามารถทําโจทย เร่อื ง สมบตั ขิ องจาํ นวนนับงา ยๆได จุดดอ ย 1. ไมส ามารถบวก ลบ คณู หาร ท่ีมจี าํ นวนมากกวา 3 หลักได 2. ไมสามารถแกโจทยป ญหาท่ี มีโจทยซับซอนได 3. ไมสามารถแกโจทยเ รื่อง สมบตั ขิ องจํานวนนับท่ียากได มหา ิวทยา ัลยราช 6. ความตอ งการสิ่งอาํ นวยความสะดวก ส่ือ บริการ และความชว ยเหลืออน่ื ใดทา 14

ช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบงามารถบวก ลบ คณู หาร1.สงั เกต และจดบันทึกนางสาวชวัลลกั ษณ วิจาราณ วน 3 หลกั ข้นึ ไปได พฒั นาการเมอื่ สอนเสร็จ ครูผูสอน ามารถแกโจทยแ ละสามารถ 2.ทดสอบใหน ักเรยี นทาํ คูณ หาร ได โจทย ได 3ใน 5 ขอจงึ ามารถทําโจทย เรอ่ื ง สมบตั ขิ อง จะผา น วนนบั งายๆได างการศกึ ษา ตามท่ีกาํ หนดในกฎกระทรวงฯ 41

ที่ ส่ิงท่ีมีอยูแ ลว /แหลงที่มา รายการ รหัส ผจู ัดหา วิธกี าร (1) (2) (3) (1) (2) (3) 1 2 รวมรายการท่ีขอรบั อุดหนุนหรือ ...................- บริการ รวมจํานวนเงนิ ทข่ี อรับการอุดหนนุ หมายเหตุ ผจู ัดหา (1) ผูปกครอง (2) สถานศกึ ษา วธิ กี าร (1) ขอรับการอุดหนนุ (2) ขอยืม มหา ิวทยา ัลยราช 14

ช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง สิง่ ท่ตี องการ/แหลงทมี่ า จาํ นวนเงนิ ผูจ ัดหา วธิ กี าร ทขี่ อ เหตผุ ลและความจําเปน ผปู ระเมนิ (1) (2) (3) (1) (2) (3) อดุ หนนุ ....................-..................รายการ -.................บาท (...........................-............................) (3) สถานพยาบาล (3) ขอยืมเงิน 42

7. คณะกรรมการจัดทาํ แผนการจดั การศกึ ษาเฉพาะบคุ คล ช่ือ ตําแหนง ลายมือช่ือ 1. นายณัฐ ลายทองสุก ผูอาํ นวยการโรงเรียนบานยานตาขาว ..................................... 2. นายนิมล สงั ขแ กว บดิ า /ผูปกครอง ..................................... 3. นางปรชิ ญา ผลบุญ ครูประจาํ ช้นั /ผรู บั ผดิ ชอบหลัก ..................................... 4. นางสาวศริ ิเกศ เพช็ รขํา ครูผรู บั ผิดชอบ ..................................... มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง5. นางปริชญา ผลบุญ ครูผูสอนวชิ าภาษาไทย..................................... ประชุมวันท่ี 16 เดือน พฤษภาคม พ.ศ. 2562 6. ความเห็นของบดิ า / มารดา หรอื ผปู กครอง การจัดทําแผนการจัดการศึกษาเฉพาะบุคคล ฉบับนีเ้ ปน แผนการศึกษาทม่ี ีประโยชนอยาง มากสาํ หรับนักเรียน ซ่ึงเปนการจดั การศึกษาทางดา นพัฒนาการและสามารถนําไปปรบั ใชใน ชวี ิตประจาํ วันไดเปนอยา งดี มารดามคี วามภาคภมู ใิ จท่ีไดเห็นพฒั นาการของลูกในทางท่ีดีและถูกตอ ง ขา พเจา  เห็นดว ย  ไมเหน็ ดวยเพราะ ................................................................... ลงช่ือ....................................... (นายนมิ ล สังขแ กว) บิดา หรอื ผปู กครอง วนั ท่ี 16 เดือน พฤษภาคม พ.ศ. 2562 พฤติกรรมการประเมินเบือ้ งตน ท่ีสังเกตเห็น (โดยการสอบถามจากผูปกครองและการสงั เกต) สามารถเขา รวมกจิ กรรมกับเพอื่ นๆท้ังในและนอกหองเรียนเขา กับเพอื่ นๆไดดี นักเรียนปฏิบัติ ตามคาํ สงั่ ไดถูกตอ งสามารถตอบคาํ ถามไดรูจักการเขา สังคมกจิ กรรมกลุม เพื่อนเปน อยางดี นกั เรยี นมี พัฒนาการดานการเขยี นทด่ี ขี ้ึนสามารถเขียนคาํ ยาก ๆ และใบงานสง ครูประจาํ วิชาไดอ ยางถูกตอง (นางปรชิ ญา ผลบุญ) (นางสาวชวลั ลักษณ วจิ าราณ) ครผู ูส อน ครูผูส อน (สังกดั สํานกั งานเขตพน้ื ท่ีการศกึ ษาประถมศึกษาตรัง เขต 1, มปป.) แผนการสอนเฉพาะบคุ คล (Individual Implementation Plan : IIP) ช่อื -สกุล ด.ญ.ลลี า ขาวใส ระดบั ช้นั ป. 3 ประเภทความพิการ บกพรอ งทางการเรยี นรู ภาคเรยี นท่ี 1 ปก ารศกึ ษา 2556 ผรู ับผิดชอบ นางใจดี เมตตา 143

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบงสาระการเรยี นรู ภาษาไทย สาระท่ี 1 การอาน เรื่อง อานคาํ พ้ืนฐานในระดับชน้ั ประถมศึกษาปที่ 1 เปาหมายระยะยาว 1 ป ภายในวนั ท่ี 15 พฤษภาคม 2557 ด.ญ. ลีลาสามารถอา นคําพนื้ ฐานใน ระดบั ชน้ั ป. 1 ที่มีตัวสะกดตรงมาตราในแม กบ กด กก กม กน ได 100 คาํ จดุ ประสงคเชงิ พฤตกิ รรม 1. ภายในวนั ที่ 10 กรกฎาคม พ.ศ. 2556 เม่อื ใหอานคําพืน้ ฐานในระดบั ชนั้ ป.1 ท่ีมีตัวสะกดตรง ตามมาตราในแม กบ จํานวน 20 คําแบบสมุ ด.ญ.ลีลา สามารถอานไดถ ูกตองทุกคาํ เกณฑและวธิ ปี ระเมนิ ผล อานไดท ุกคาํ โดยแตละคําผานเมือ่ อานไดถูกตอง รอยละ ๗๐ แผนที่ 1 วันท่ีใชแผน 16 พฤษภาคม พ.ศ. 2556 ถงึ วนั ที่ 17 พฤษภาคม 2556 จุดประสงคเ ชิงพฤตกิ รรมที่ 1.1 เม่ือใหอ านคําพ้นื ฐานในระดับชั้น ป.1 ทมี่ ีตวั สะกดตรงตามมาตราในแม กบ จาํ นวน 1 คํา คอื อาบนํ้า ด.ญ.ลีลาสามารถอา นไดถ กู ตองรอยละ 70 เนื้อหา คาํ พื้นฐานในระดับช้นั ป.1 มาตราสะกด แม กบ ตรงมาตรา ไดแ ก คาํ วา “อาบนาํ้ ” กิจกรรมการเรยี นการสอน ขน้ั นาํ ครใู หน กั เรยี นดูภาพเดก็ อาบนํ้า และรว มกนั สนทนาเกีย่ วกับการทําความสะอาดรางกาย ขน้ั สอน ครใู ชวธิ สี อนโดยใชป ระสาทสัมผสั หลายดา น( Multi Sensory Approach )และการฝก ทกั ษะยอ ย ( Skill Training ) หมายถงึ วธิ สี อนอานและเขียนเปนคํา โดยมีกระบวนการสอน ตามลาํ ดบั ดังนี้ 1. ครูทํา/เขยี นคาํ อาบน้ํา โดยใชว สั ดุทีม่ อื สมั ผสั ไดล งบนกระดาษ ครใู หเดก็ ดูคาํ และอานให นักเรยี นฟง พรอมทง้ั ใหน ักเรียนอานตาม 2. ครูใหน กั เรยี นใชน้วิ ลากไปตามตวั อกั ษรทลี ะตัวท่ีประกอบข้ึนเปน คาํ อาบน้าํ พรอมทั้งเอย ชอ่ื ตัวพยญั ชนะและสระน้นั และอา นคําวา อาบนาํ้ เมื่อลากครบทกุ ตวั อกั ษร (ใบงานท่ี 1) 3. ครใู หน ักเรยี นทําใบงานจับคูภ าพกบั คํา (ภาพอาบน้ํากับคาํ วาอาบน้ํา) พรอมทั้งระบายสี ภาพใหส วยงามและอานคํา ที่กําหนดใหเรียนรู (ใบงานท่ี 2) 4. ครใู หนกั เรยี นทาํ ใบงาน ระบายสคี าํ ดวยสีท่ีกําหนดและนับจาํ นวนคํา อาบนํ้าท่ีนักเรียนที่ นกั เรียนระบายสีพรอมท้งั อานใหค รฟู ง (ใบงานที่ 3) 5. นักเรียนอานคํา อาบนํ้า ตามใบงานที่กําหนดและรวมตรวจสอบกับครูวานักเรียนอาน ถูกตอ งกี่คํา (ใบงานท่ี 4) 144

6. ครูใหน กั เรียนเขยี นคาํ นั้นโดยใชการฝกทกั ษะยอ ย (Skill Training) ตามใบงานที่กําหนด 7. ครูแตงเรอื่ งราวส้นั ๆ และใหน ักนักเรยี นเขยี นคาํ วา อาบนา้ํ ในเรื่องที่แตงใหส มบูรณ ขนั้ สรปุ นกั เรียนนําใบงานที่ทําทั้งหมดตามแผนการสอนมารวมจัดทําเปน เลมทําหนงั สือของฉนั และ อา นใหครูฟง และเขยี นคําวา อาบนํ้า ตามคาํ บอก มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบงส่อื /อุปกรณ/ สิ่งอํานวยความสะดวก/บรกิ าร 1. ภาพเด็กอาบนํา้ 2. กระดาษทราย 3. ใบงาน 4. สไี ม 5. กระดาษกาวยน การวดั ผลและประเมนิ ผล วธิ ีการ การบนั ทกึ การสังเกต ปฏิบัติจริง เครื่องมือ แบบทดสอบ แบบสังเกต แบบบนั ทกึ การเรียนรู เกณฑก ารผาน อา นคาํ วา อาบนาํ้ ไดรอยละ 70 ความคิดเห็นของผูบริหารหรือผูท ี่ไดรบั มอบหมาย เห็นชอบใหใชแ ผนน้ใี นการจดั กจิ กรรมการเรยี นการสอนได โดยในสว นของบัตรคําควรมีการ เพิ่มรหัสสใี นสว นของตวั “บ” เพ่อื เพมิ่ ความสนใจและนาํ ทางแกผ เู รยี น ลงชือ่ ..........อาํ นาจ บารมี ............ ( นายอํานาจ บารมี ) ตําแหนง..ผอู าํ นวยการบานรมิ นาํ้ นา น 15 /พฤษภาคม/2556 บันทึกหลังการสอน 145

วัน เดอื น ป ผลการสอน ระดับคุณภาพการเรียนรู 16 พฤษภาคม 2556 นกั เรยี นสามารถทาํ กจิ กรรมได 01234 17 พฤษภาคม 2556 ตามใบงานท่ี 1 และมคี วามสนใจใน การเรียนมาก  นักเรยี นเรียนผานเกณฑท่ี กาํ หนดไดอยางรวดเร็ว  ในการสอนครงั้ ตอไป บัตรคํา ควรใชต ัวอักษรที่มีสีสวยงามเพือ่ กระตนุ ความสนใจใหผเู รยี น มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง ระดบั คุณภาพการเรียนรู 0 - 49 การแปลความหมาย ไมผา น  0 หมายถึง ผเู รยี นทาํ ไดถ ูกตอ งรอยละ 50 – 59 การแปลความหมาย ปรับปรงุ  1 หมายถงึ ผูเรียนทําไดถูกตอ งรอยละ 60 - 69 การแปลความหมาย พอใช  2 หมายถึง ผูเ รียนทําไดถ ูกตองรอยละ 70 - 79 การแปลความหมาย ดี  3 หมายถงึ ผเู รยี นทาํ ไดถูกตอ งรอยละ 80 ข้ึนไป การแปลความหมาย ดีเยี่ยม  4 หมายถึง ผูเ รียนทาํ ไดถูกตอ งรอยละ ลงชื่อ ...........ใจดี เมตตา........... (นางใจดี เมตตา ) ครูผูรบั ผิดชอบ 17/พฤษภาคม/2556 (สํานกั งานเขตพนื้ ทก่ี ารศกึ ษาประถมศกึ ษานครสวรรค เขต 2, มปป.) บทสรุป 146

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง ส่ิงตางๆ ที่เกิดขึ้นในชีวิตประจําวันน้ันจะเปนสิ่งท่ีเกี่ยวเน่ืองสัมพันธกันกับศาสตรใน สาขา ตางๆ ผสมผสานกันทําใหผเู รียนที่เรียนรศู าสตรเด่ียว ๆ มาไมส ามารถนําความรูมาใชในการ แกปญหา ได ดังน้ันการจัดการเรียนรูแบบบูรณาการจะชวยใหสามารถนําความรู ทักษะจากหลายๆ ศาสตรมา แกปญหาไดก ับชีวติ จรงิ ซง่ึ การจดั การเรียนรูแ บบบูรณาการ ทําใหเกิดความสัมพันธเช่ือมโยงความคิด รวบยอด ของศาสตรตางๆ เขาดวยกันทําใหเกิดการถายโอนการเรียนรู (Transfer of learning) ของ ศาสตรต างๆ เขา ดวยกันทําใหผ เู รียนมองเหน็ ประโยชนของส่ิงที่เรียนและนําไปใชจริงได และลดความ ซํา้ ซอนของเนอ้ื หารายวิชาตา งๆ ใน หลกั สตู รจงึ ทําใหลดเวลาในการเรียนรูเน้ือหาบางอยางลงได แลว ไปเพ่มิ เวลาใหเ นอ้ื หาใหมๆ เพ่มิ ข้ึน จัดการเรียนรแู บบการบรู ณาการแบงไดเปน 2 ประเภท ดังนี้ ประเภท ที่ 1 การบูรณาการภายในวิชา (Interdisciplinary) ประเภทที่ 2 การบูรณาการระหวางวิชา (Interdisciplinary หรือ multidisciplinary) อีกทั้งการจัดการศึกษาในปจจุบันอํานวยความสะดวกใหแก บุคคลที่มีความตองการพิเศษซึ่งมีหลายประเภท ผูสอนจึงตองศึกษาหาความรูและเลือกวิธีการที่เหมาะสม กบั บริบทตาง ๆ มาใชในการจดั การเรียนการสอนหรือปรบั ปรุงหลักสตู รได คําถามทบทวน 1. การจัดการเรยี นรแู บบบูรณาการหมายถึงอะไร 2. การจัดการเรยี นรแู บบบูรณาการมลี กั ษณะอยา งไร 3. กระบวนการของการจัดการเรียนรูแบบบรู ณาการมลี ําดับขนั้ ตอนอยางไร 4. การจดั การเรยี นรแู บบบรู ณาการท่ีจาํ แนกตามผสู อน มีอะไรบา ง จงอธบิ าย 5. จงยกตัวอยา งการบูรณาการภายในกลุมสาระการเรยี นรู 6. จงยกตัวอยา งการบรู ณาการระหวางกลมุ สาระการเรยี นรู 7. นกั ศกึ ษาจะเลือกวธิ ีการบรู ณาการแบบใดในการสอนเพราะเหตุใด 8. การจดั การศึกษาแบบเรยี นรวมหมายถงึ อะไร 9. ลกั ษณะของบคุ คลออทสิ ติกเปน อยางไร 10. ผสู อนควรปฏิบัติตนอยา งไรหากมผี เู รียนที่มีความตองการพิเศษอยใู นช้ันเรยี น เอกสารอา งองิ คณะอนุกรรมการปฏริ ปู การศกึ ษา. (2543). ปฏิรปู การเรียนรผู ูเรียนสําคัญทีส่ ดุ (พมิ พค ร้ังท่ี 5). กรุงเทพฯ : คุรสุ ภาลาดพรา ว. ณัฐพงศ อินทรเทพ. (มปป.). การจัดทําแผนการจัดการศึกษาเฉพาะบุคคล (Individualized Education Program : IEP). คนเมอื่ ธันวาคม, 10, 2564, จาก http://www.rsec7.ac.th/images/column_1588392333/. ทศิ นา แขมมณี. (2548). รปู แบบการเรยี นการสอนทางเลือกที่หลากหลาย. กรุงเทพฯ : ดา นสทุ ธา. _______. (2552). ศาสตรก ารสอน : องคค วามรูเ พื่อการจดั กระบวนการเรียนรทู ่ีมีประสทิ ธภิ าพ (พมิ พค ร้ังท่ี 10). กรงุ เทพฯ : ดานสทุ ธาการพิมพ. ธํารง บัวศรี. (2542). ทฤษฏีหลักสตรู : การออกแบบและพฒั นา. กรงุ เทพฯ : คุรุสภา. 147

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบงประดิษฐ เหลาเนตร. (2549). การจดั กระบวนการเรียนรูบูรณาการแบบองคร วม (พมิ พครั้งท่ี 2). กรุงเทพฯ : ภาพพิมพ. พระเทพเวท.ี (2547). การเรยี นรูแ บบบรู ณาการ. กรงุ เทพฯ : ไทยวฒั นาพานิชย. วลัย พานชิ . (2544). เอกสารเผยแพรแนวทาง Storyline Approach กบั การเรียนการสอนแบบ บูรณาการ. กรุงเทพฯ : คณะครุ ศุ าสตร จุฬาลงกรณม หาวิทยาลัย. วฒั นาพร ระงับทกุ ข. (2545). เทคนคิ และกิจกรรมการเรยี นรทู เี่ นน ผเู รียนเปน สําคญั ตามหลักสตู ร การศกึ ษาข้นั พื้นฐาน พ.ศ. 2544. กรุงเทพฯ : พริกหวานกราฟฟค. วิริยะ บญุ ยะนิวาสน. (2543). มติ ิใหม..การจัดการเรียนรูแบบบรู ณาการสูการปฏิรูปการเรียนรูแ ละ พระราชบญั ญัตกิ ารศกึ ษาแหช าติ พ.ศ. 2542. กรงุ เทพฯ : เจรญิ กจิ . เอกสารอางอิง (ตอ) สนอง อนิ ละคร. (2544). เทคนคิ วธิ กี ารและนวตั กรรมท่ีใชจดั กิจกรรมการเรียนการสอนที่เนน ผเู รียน เปนศนู ยก ลาง. อบุ ลราชธานี : อบุ ลกจิ ออฟเซทการพิมพ. สํานักงานเขตพื้นท่ีการศึกษาประถมศึกษานครสวรรค เขต 2. (มปป.). แผนการสอนเฉพาะบุคคล (Individual Implementation Plan) https://www.nsw2.go.th › attachments › article. คนเมอื่ ธนั วาคม, 10, 2564, จาก http://www.rsec7.ac.th/images/column_1588392333/. สาํ นกั งานคณะกรรมการการศึกษาขนั้ พน้ื ฐาน. (2545). หลักสูตรการศึกษาข้ันพน้ื ฐานพทุ ธศักราช 2544. กรงุ เทพฯ : ผูแ ตง. สาํ นกั งานเลขาธกิ ารสภาการศึกษา. (2549). แผนพฒั นาการศกึ ษาแหงชาติ พ.ศ. 2545-2559. กรงุ เทพฯ : ผแู ตง. สาํ ลี รกั สุทธ,ี และคณะ. (2544). เทคนิควธิ ีการจัดการเรยี นการสอนและเขียนแผนการสอนโดยยึด ผูเ รียนเปน สําคญั . กรุงเทพฯ : พฒั นาศกึ ษา. สิริพชั ร เจษฎาวโิ รจน. (2546). การจัดการเรียนการสอนแบบบรู ณาการ. กรงุ เทพฯ : บคุ พอยท. สวุ ทิ ย มลู คาํ , และ อรทัย มลู คาํ . (2546). 19 วธิ จี ัดการเรียนรู : เพื่อพัฒนาความรแู ละทกั ษะ. กรงุ เทพฯ : ภาพพิมพ. อรทัย มลู คํา, และคณะ. (2542). การบูรณาการหลกั สูตรและการเรียนการสอนโดยเนนผูเรียนเปน ศูนยก ลาง. กรงุ เทพฯ : ที.พี.พร้นิ ท. 148

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง บทท่ี 7 แหลง เรยี นรูใ นทองถน่ิ สถานศึกษาทุกแหง แมจะมีสภาพพ้ืนท่ีท่ีแตกตางกันแตโดยทั่วไปแลว ในพ้ืนท่ีอาณาบริเวณ ของสถานศกึ ษา จะมีเสาธง หอพระ ถนน สนามเดก็ เลน สนามกีฬา แหลงนํา้ แปลงเกษตร เรือนเพาะ ชํา สวนปา หรือหากสถานศึกษาใดตั้งอยูในชุมชนเมืองมีพื้นที่จํากัด อยางนอยก็จะมีพันธุไมยืนตนท่ี คอยเปนรมเงาใหกับนักเรียนไดวิ่งเลนอยูบาง พื้นท่ีของสถานศึกษาที่มีลักษณะดังกลาวขางตน ถือวา เปน แหลง การเรยี นรทู ีส่ ถานศึกษาสามารถใชเปน แหลงขอ มูล ขาวสาร เพ่ือสงเสริมสนับสนุนใหผูเรียน ไดแสวงหาความรูและเรียนรูไดดวยตนเองตามอัธยาศัย รวมท้ังผูสอนก็สามารถสรางสถานการณจาก สถานที่น้ันๆ เพื่อฝกฝนผูเรียนใหเกิดกระบวนการเรียนรูอยางตอเนื่องไดในทุกสาระการเรียนรู ใน ชุมชนตางๆ มีภูมิปญญาอยูหลายดานและบางแหงเคยเปนเมืองเกามากอน จึงมีหลักฐานทาง ประวัตศิ าสตรมากมายที่สามารถเปนแหลงเรียนรูใหแกชนรุนหลัง ไดศึกษาคนควาทางประวัติศาสตร สามารถเปน แหลง การเรียนรูไดดี ความหมายของแหลง เรียนรู ออลเซน (Olsen 1992, p. 73) ไดใหความหมายของคําวาแหลงชุมชนคือ เปนทรัพยากรท่ี ประกอบดวยสงิ่ ทเี่ ก่ียวของกับการศึกษาทั้งหมดรวมท้ังประสบการณซึ่งอาจไดรับจาก ชุมชนใดชุมชน หนึ่งหรือหลายชุมชนที่แวดลอมโรงเรียนสวนประกอบดังกลาว ไดแก ธรรมชาติ ประชากร ไรนา โรงงานอุตสาหกรรม กลุมชุมชน องคกร และสถาบันตาง ๆ ตลอดจนทั้งโครงสราง และกระบวนการ ของสงั คมและแนวโนมแหงการเปลี่ยนแปลงของสังคม กูด (Good 1993, p. 496) ไดก ลา ววาแหลงชุมชนหมายถึง สถาบันองคกรตางๆตลอดจนทั้ง บุคคลที่มีความรูความสามารถในชุมชนรวมท้ังวัตถุส่ิงของที่มีอิทธิพลตอนักเรียนทั้งทางตรงและ ทางออ ม พยงุ ใบแยม (2558, หนา 64) กลาววา แหลง เรียนรูในทองถ่ินสามารถนํามาเปนสื่อเช่ือมโยง การเรียนรูกับหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน ท่ีในทองถิ่นน้ันท่ีเปนทรัพยากรธรรมชาติ หลากหลาย ไดแก ภูมิประเทศ ภูมิอากาศ และที่เปนสิ่งแวดลอมทางกายภาพไดแก สภาพสังคม ประชาชน ชาติพนั ธก ารนับถือศาสนา การตัง้ ถิน่ ฐานบา นเรือนประเพณี ศิลปะวัฒนธรรม ตั้งแตระดับ หมูบา น ระดับตาํ บล ระดับเทศบาล ระดับอําเภอและระดับจังหวัดที่ทําใหผูเรียนเกิดความสามารถใช เปนส่อื เช่อื มโยงความรใู หกับผูศึกษา คนควา เรียนรูไดด ว ยตนเองกอ ใหเ กิดการพัฒนาเศรษฐกจิ การเมอื ง สังคม และศลิ ปวัฒนธรรม ความสําคัญของแหลง เรียนรู ศิริกาญจน โกสมุภ และดารณี คําวัจนัง (2545, หนา 270), ก่ิงแกว อารีรักษ (2548, หนา 118) แหลงเรยี นรสู ามารถชว ยผูเรียนสรา งความรไู ดด วยตนเอง เรียนรูจากการปฏิบตั ิจรงิ รจู ักคิด แบบ 153

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบงองครวม และการเรียนรดู วยวิธที ่ีหลากหลายเปน แหลง เอือ้ อาํ นวยใหครูผูส อนสามารถจดั กิจกรรม การ เรียนรแู บบบรู ณาการไดด ังน้ี 1. ผูเรยี นไดเ รยี นรจู ากสภาพชีวิตจริงสามารถนําความรูที่ไดไปใชในชีวิตประจําวันได ชวยให เกิดการพัฒนาคุณภาพชีวิตของตนครอบครัว ทองถ่ินชีวิตในทองถ่ิน ชุมชน ธรรมชาติระบบ ความสมั พันธผ านบุคคล สถานท่ี และบรบิ ททางสังคม 2. เรียนในสิ่งทม่ี ีคุณคา มคี วามหมายตอชวี ติ ทําใหเห็นคุณคา เห็นความสาํ คัญสิ่งที่เรียน 3. ผูเรียนสามารถเช่ือมโยงความรูทองถิ่นสูความรูสากลสิ่งท่ีอยูใกลตัวไปสูส่ิงที่อยูไกล ตัวได อยา งเปน รปู ธรรม 4. เห็นความสําคัญของการอนุรักษและพัฒนาภูมิปญญาทองถิ่น วัฒนธรรม ทรัพยากร และ สิ่งแวดลอมในทอ งถ่นิ ไดอยางตอเน่ือง 5. มีสว นรว มในองคกรทองถน่ิ บคุ คลและครอบครวั ในการพฒั นาทอ งถน่ิ 6. ไดเรียนรูจากแหลงการเรียนรูท่ีหลากหลายไดลงมือปฏิบัติจริง สงผลใหเกิดทักษะ การ แสวงหาความรูเปนบคุ คลแหงการเรยี นรู สํานักงานเลขาธิการสภาการศึกษา (2550, หนา 1) กลาววาการใชแหลงเรียนรูใน กระบวนการจัดการเรียนรสู าํ หรับผูเรยี น สามารถเรียนรูจากสภาพจริง การจัดการเรียนรูโดยใชแหลง เรียนรูจะเก่ียวของกับบุคคล สถานที่ ธรรมชาติ หนวยงาน องคกร สถานประกอบการ ชุมชนและ สิ่งแวดลอมอ่ืน ๆ ซ่ึงผูเรียนผูสอนสามารถศึกษาคนควาหาความรูหรือเรื่องท่ีสนใจศึกษาไดจากแหลง เรยี นรูทัง้ ที่เปนธรรมชาตแิ ละท่มี นุษยสรางขน้ึ ชุมชน และธรรมชาติ นับวาเปนขุมทรัพยมหาศาลท่ีเรา สามารถคนพบความรู ทําใหผ เู รยี นเกดิ การเรียนรูแ ละสรา งองคค วามรไู ดด ว ยตนเอง ไดแ ก 1. ผูเรียนไดป ฏิบัติจริงคน ควา หาความรูไดดว ยตนเอง 2. ผูเรียนไดฝกการทํางานเปนกลุมรวมคิดรวมทํารวมแกปญหาตาง ๆ ซึ่งจะชวยใหเกิด การ เรยี นรูและทักษะกระบวนการตา ง ๆ 3. ผูเรียนไดฝกทักษะการสังเกตการเก็บขอมูลการวิเคราะหขอมูลการความหมายและ การ สรุปความคดิ แกปญหาอยางเปน ระบบ 4. ผเู รยี นไดป ระเมินผลการทาํ งานไดดวยตนเอง 5. ผเู รียนสามารถนําความรูท ี่ไดไปประยุกตใชและเผยแพรความรูได 6. ผูสอนเปน ทป่ี รึกษาใหความรใู หคาํ แนะนําใหการสนบั สนุน จิรายุ มีบุศย และคณะ (2553, หนา 89) กลาววาผูเรียนสามารถไดศึกษาหาความรู และได เรยี นรูอ ยา งลึกซง้ึ สามารถนําความรูจ ากทองถิน่ ไปพฒั นากระบวนการเรียนรู หรอื สรางองค ความรูได อยา งถูกตอ ง ผูวิจัยสังเคราะหนยิ ามดังกลา วสรุปไดว า แหลง เรยี นรมู ีความสําคัญ ดังนี้ 1. ผเู รยี นไดเรียนรูจ ากสภาพชีวิตจริงสามารถนําความรูที่ไดไปใชในชีวิตประจําวันได ชวยให เกิดการพัฒนาคุณภาพชีวิตของตนครอบครัว ทองถ่ินชีวิตในทองถ่ิน ชุมชน ธรรมชาติระบบ ความสัมพนั ธผ านบคุ คล สถานที่ และบรบิ ททางสังคม 154

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 2. ผเู รยี นเห็นคณุ คา มคี วามหมายตอ ชวี ิตทาํ ใหเห็นคุณคาเห็นความสาํ คญั สงิ่ ที่เรียน 3. ผูเรียนสามารถเช่ือมโยงความรูทองถ่ินสูความรูสากลสิ่งท่ีอยูใกลตัวไปสูสิ่งที่อยูไกล ตัวได อยางเปน รปู ธรรม 4. ผเู รยี นเห็นความสําคัญของการอนุรักษและพฒั นาภูมปิ ญญาทอ งถ่ิน วัฒนธรรม ทรัพยากร และสง่ิ แวดลอ มในทองถนิ่ ไดอยา งตอเนอื่ ง 5. ผเู รยี นมสี ว นรว มในองคก รทองถน่ิ บคุ คลและครอบครัวในการพัฒนาทองถิ่น 6. ผูเรียนไดเรียนรูจากแหลงการเรียนรูที่หลากหลาย ไดลงมือปฏิบัติจริง ซ่ึงจะสงผลใหเกิด ทกั ษะการแสวงหาความรู คน ควาหาความรู ไดด วยตนเองเปน บคุ คลแหง การเรยี นรู 7. ผเู รยี นไดฝ กการทาํ งานเปน กลุมรว มคดิ รว มทํารว ม สามารถแกปญหาตาง ๆ ซึ่งจะ ชวยให เกดิ การเรยี นรู และเกิดทักษะชวี ิต 8. ผูเรียนไดฝกทักษะการสังเกตการเก็บขอมูลการวิเคราะหขอมูล การรูความหมายและการ สรปุ ความคดิ แกปญ หาอยา งเปนระบบ 9. ผูเรยี นไดป ระเมนิ ผลการทาํ งานไดด ว ยตนเอง 10. ผูเรียนสามารถนําความรูที่ไดไปประยุกตใชและเผยแพรความรูใหผูอ่ืนรับรูได (พยุง ใบ แยม (2558, หนา 64-65) ประเภทของแหลง เรียนรู ระบบการศึกษาของไทยประกอบดวย การศึกษาในระบบ การศึกษานอกระบบ และ การศึกษาตามอัธยาศัย ถาการจัดการเรียนรู ใน 3 ระบบ จัดการศึกษาโดยใชแหลงเรียนรูในทองถ่ิน จะแตกตางจากการบอกความรูใหกับผูเรียน เพราะการศึกษาหาความรูจากองคความรูท่ีเปนแหลง เรียนรูในทองถ่ิน จะเปนการเรียนที่เกิดขึ้นนอกรั้วโรงเรียน เปนการแสวงหา เปนการสะสมความรู ทกั ษะและเจตคติ ใหเกิดขึ้นจากประสบการณตรง และสามารถนําความรูที่ไดรับมาประยุกตใชได จะ เกดิ สังคมแหง การเรยี นรูตลอดชีวติ ซึ่งแหลงเรียนรูในทองถ่นิ สามารถจาํ แนกไดดังน้ี กรมวชิ าการ (2545, หนา 144) ไดจําแนกประเภทของแหลงเรยี นรูไ ด 6 ประเภทไดแ ก 1. ประเภทภูมิปญญาทองถิ่นปราชญชาวบานที่มีความรูมีประสบการณประสบ ความสําเร็จ ในงานอาชพี ที่มอี ยใู นชุมชนทองถ่ิน 2. ประเภทแหลงวิทยาการไดแกส ถาบนั องคก รหนวยงานหองสมุดซึ่งใหบริการความรูในเร่ือง ตาง ๆ 3. ประเภทสถานประกอบการซงึ่ ใหบ ริการความรูฝกอบรมเก่ียวกับงานและวิชาชีพ ตาง ๆ ท่ี มีอยูในชุมชนทอ งถน่ิ 4. ประเภททรพั ยากรธรรมชาติแวดลอ มเชน อุทยานแหง ชาติสวนสัตวพ พิ ธิ ภณั ฑ 5. ประเภทส่อื ส่ิงพมิ พต า ง ๆ เชน แผน พับวารสารหนังสอื อางองิ หนังสอื พมิ พ 6. ประเภทสอื่ อิเลก็ ทรอนกิ สเ ชนอินเทอรเน็ต วีดทิ ศั น และคอมพวิ เตอรช ว ยสอน 155

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบงประจักษ บุญอารยี  (2545, หนา 46-47) จาํ แนกแหลง เรยี นรูไ ด 8 ประเภท ไดแก 1. แหลงการเรียนรูธรรมชาติไดแกแหลงเรียนรูท่ีมีอยูแลวตามธรรมชาติ เชน ดิน หิน น้ํา สตั ว พชื อากาศ หรือสง่ิ แวดลอ มท่ีเกดิ ขึน้ ตามธรรมชาติ 2. แหลงการเรียนรทู ่ีสรางขน้ึ ไดแ ก แหลง การเรียนรูทอ่ี งคกรภาครัฐและเอกชน หอสมุดของ ทองถิ่น และหองสมุดเอกชน ท้ังท่ีอยูในและนอกสถานศึกษาขององคกรเอกชน หรือของ สวนบุคคล สถาบันการเรียนรูที่สรางขึ้นในทองถ่ิน เชน ศูนยศิลปวัฒนธรรม หอศิลป พิพิธภัณฑเมือง พิพิธภัณฑ ปลาน้ําจืด สวนสัตว สวนสมุนไพร สวนหิน สวนพฤกษศาสตร และสวนรุกขชาติ ศูนย วิทยาศาสตร แหลงประวัติศาสตร และโบราณคดี เปนสถานที่อันมีรองรอยความเปนมาในอดีต ไดแก ซาก ปรักหักพังของชุมชนเกา วัดเกา ภาพเขียนสีผนัง ถํ้า เตาเผาเครื่องปนดินเผา ปราสาทขอม เปนตน สถานท่ีราชการใหประชาชนไดสามารถเรียนรู และเขาใจในภารกิจตางๆ สถานประกอบการของ เอกชนสามารถใหผูตองการเรียนรูเขาไปเรียนรูกิจกรรมตาง ๆ ได สถานที่สาธารณะ เชน สวนสาธารณะ อนุสาวรีย สนามกีฬา วนอุทยาน ปาชุมชน คายลูกเสือ แดนเคารพและสถานท่ี ศักดิ์สิทธ์ิ เปน สถานทสี่ รางขนึ้ ใหเปนส่งิ ศักด์ิสิทธ์ิ หรือความเช่ือของแตล ะชุมชน เปนตน 3. ประเภทสถานที่สําคญั ทางศาสนา เชน วดั ของชุมชนชาวพุทธ โบสถในชุมชนคริสต มัสยิด ในชมุ ชนอิสลาม เปนตน 4. แหลงภูมิปญญาทอ งถ่ินมแี หลงภูมปิ ญญาที่เปน บคุ คลหรือที่เรียกกันวา ภมู ิปญญา ชาวบา น (ตัวคน) และมีสถานท่ีที่เก็บรวบรวมผลผลิตหรือผลงานอันเกิดจากการกระทําของภูมิปญญา บุคคล 5. กจิ กรรมในวิถีชีวิตและตามประเพณีทองถ่ินมีการละเลนและประเพณีวัฒนธรรม มากมาย ท่ีคนในแตละสังคมตอ งเรียนรูและถือปฏิบัติ เชน ประเพณี 12 เดือนประเพณีภาคอีสาน ซ่ึงมี ความรู และการปฏิบัติแตกตา งกันไป 6. วัตถเุ คร่อื งมอื เครอื่ งใชในทองถ่ินอันเปน ผลผลิตจากภูมปิ ญ ญาของคนในทองถิ่น 7. แหลง ทองเทีย่ วเปน แหลง เรียนรดู านภาษาและวัฒนธรรม 8. แหลงการเรียนรูจากสื่อสารมวลชนและสื่ออิเล็กทรอนิกสความเจริญกาวหนาดาน การ สื่ อ ส า ร แ ล ะ โ ท ร ค ม น า ค ม ใ น ทุ ก ท อ ง ถ่ิ น ส า ม า ร ถ มี ส่ื อ อิ เ ล็ ก ท ร อ นิ ก ส ซึ่ ง ส า ม า ร ถ จั ด ไ ด ทั้ ง ใ น สถาบนั การศึกษาและธุรกิจ สุวทิ ย มูลคํา (2545, หนา 19) ไดจ าํ แนกประเภทของแหลงเรยี นรไู ด 2 ประเภท ไดแ ก 1. แหลงเรียนรูที่เปนบุคคลหรือปราชญชาวบาน (local wisdom) ประกอบดวย บุคคลทั้ง ภายในและภายนอกสถานศึกษา ซ่ึงมีความเช่ียวชาญหลากหลายสาขาวิชาชีพ บางทานอาจเปนผูมี ทักษะ ความชํานาญ ในแตละสาขาวิชาชีพ บางทานเปนปราชญชาวบาน บางทานเปนอดีต ขาราชการท่ีมีความรู ความสามารถเฉพาะดาน บางทานเปนผูนําทางศาสนาในทองถิ่น และบุคลากร ในสถานศึกษาเอง ก็มีทั้งความชํานาญ ความรูหรืออาชีพเสริมรายไดที่ทําอยูเปนประจํา ไมวาจะเปน ผูบริหาร ครู นักการภารโรง ตลอดจนผูเรียนรุนพี่หรือผูเรียนช้ันที่โตกวา ซ่ึงสามารถนํามาเช่ือมโยง บรู ณาการในการศึกษาได 156

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 2. แหลง เรียนรูประเภทสถานท่ี เปน แหลง การเรยี นรทู ีม่ ีอยแู ลว ท้งั ในสถานศึกษาและ ทองถ่ิน เปนสถานที่สําหรับคนควาศึกษาหาความรูเพ่ิมเติม ซ่ึงอาจเปนแหลงการเรียนรูที่มีอยูตาม ธรรมชาติ แลว หรือเปนแหลง การเรยี นรูท ี่มนุษยส รา งขน้ึ กระทรวงศกึ ษาธกิ าร (2545, หนา 43) จําแนกประเภทของแหลง เรียนรูไ ด 2 ประเภท ไดแ ก 1. แหลงเรียนรูในโรงเรียน ไดแก หองสมุดโรงเรียน หองสมุดหมวดวิชา หองสมุด เคลื่อนท่ี มุมหนังสือในหองเรียน หองพิพิธภัณฑ หองมัลติมีเดีย หองคอมพิวเตอร หองอินเตอรเน็ต ศูนย วิชาการ ศูนยโสตทัศนศึกษา ศูนยสื่อการเรียนการสอน ศูนยพัฒนากิจกรรมการเรียนการสอน สวน พฤกษศาสตร สวนวรรณคดี สวนสมุนไพร สวนสขุ ภาพ สวนหนงั สือ สวนธรรมะ เปน ตน 2. แหลงเรียนรูในทองถ่ิน เชน หองสมุดประชาชน หองพิพิธภัณฑวิทยาศาสตร ศูนย กีฬา วดั ครอบครวั ทอ งถ่นิ สถานประกอบการ องคก รภาครัฐ ภาคเอกชน และภมู ิปญญาทองถิ่น เปน ตน สํานักงานคณะกรรมการการประถมศึกษาแหงชาติ (2546, หนา 8-9), สํานักงาน คณะกรรมการการศกึ ษาข้นั พืน้ ฐาน (2547, หนา 3-4) ไดจ าํ แนกประเภทของแหลง เรียนรไู ด 2 ประเภท ไดแก 1. จัดตามลักษณะของแหลงเรียนรู ดังน้ี แหลงเรียนรูตามธรรมชาติ เปนแหลงเรียนรูท่ี ผูเรียนจะหาความรูไดจากส่ิงที่มีอยูแลวตามธรรมชาติ อาทิ แมน า ภูเขา ปาไม ลําธาร กรวด หิน ทราย ชายทะเล เปนตน แหลงเรียนรูที่มนุษยสรางข้ึนเพ่ือสืบทอดศิลปวัฒนธรรมตลอดจนเทคโนโลยี ทางการศึกษา ที่อํานวยความสะดวกแกมนุษย อาทิ โบราณสถาน พิพิธภัณฑ หองสมุดประชาชน สถาบันทางการศกึ ษา สวนสาธารณะ ตลาด อาคาร บานเรือน ที่อยูอาศัย สถานประกอบการ เปนตน และบุคคล เปนแหลงเรียนรูที่ถายทอดความรูความสามารถ คุณธรรม จริยธรรม การสืบสาน วฒั นธรรม ปราชญแ ละภูมิปญญาทองถิน่ ทั้งดา นประกอบอาชพี ตลอดจนนักคดิ นกั ประดิษฐ และผูมี ความคิดรเิ ร่มิ สรา งสรรค 2. จดั ตามแหลงท่ีต้ังของแหลง เรียนรูดังนี้ แหลงเรียนรูในสถานศึกษา เดิมมีแหลงเรียนรูหลัก คือ หองเรียนมีครูอาจารย ตอมามีการพัฒนาเปนหองปฏิบัติการตาง ๆ ไดแก หองปฏิบัติการ วิทยาศาสตร หองปฏิบัติการทางภาษา หองคอมพิวเตอร หองโสตทัศนศึกษา หองจริยธรรม หอง ศิลปะ ตลอดจนอาคารสถานท่แี ละสิง่ แวดลอ มในโรงเรียน เชน หอ งอาหาร สนาม หอ งน้ํา สวนดอกไม สวนสมุนไพร แหลงน้ําในโรงเรียน เปนตน และแหลงเรียนรูในทองถิ่นครอบคลุม ทั้งดานสถานท่ีและ บุคคล ซ่ึงอาจอยูในทองถ่ินใกลเคียงโรงเรียน ทองถิ่นที่สถานศึกษาพาผูเรียนไป เรียนรู เชน แมน้ํา ภูเขา ชายทะเล สวนสาธารณะ สวนสัตว ทุงนา สวนผัก สวนผลไม วัด ตลาด รานอาหาร หองสมุด ประชาชน สถานีตํารวจ สถานีอนามัย ดนตรีพื้นบาน การละเลนพื้นเมือง แหลง ทอผาเทคโนโลยี สามารถ รอดสําราญ (2546, หนา 8) และดําริ บุญชู (2548, หนา 28) ไดจําแนก ประเภท ของแหลง เรยี นรูได 4 ประเภท ไดแก 157

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง1. แหลงเรียนรูประเภทบุคคล ไดแก บุคคลทั่วไปท่ีอยูในชุมชนซึ่งสามารถถายทอด องค ความรใู หกับผูเรียนได เชน ชาวนา ชาวสวน ชาวไร ชางฝมือ พอคา นักธุรกิจ พนักงานบริษัท ศิลปน ขา ราชการ ภิกษุสงฆ และนักกีฬา 2. แหลงเรียนรูประเภทสถานท่ี เชน สถานที่สําคัญทางประวัติศาสตรโบราณสถาน สถานท่ี ราชการ สถาบันทางศาสนา พิพิธภัณฑ ตลอด รานคา หางราน บริษัทธนาคาร โรงมหรสพ โรงงาน อตุ สาหกรรม หองสมุด ถนน สะพาน เขอื่ น ฝายทดน า สวนสาธารณะ สนามกีฬา สนามบิน 3. แหลงการเรียนรูประเภทธรรมชาติ ไดแก ภูเขา ปุาไม พืช ดิน หิน แร ทะเล เกาะ แมน้ํา หวยหนอง คลอง บึง นาํ้ ตก ทงุ นา สัตวปา สตั วน้ํา 4. แหลงการเรียนรูประเภทกิจกรรมทางสังคม ประเพณี และความเช่ือ ไดแก ขนบธรรมเนยี มประเพณีพื้นบาน การละเลนพื้นบาน กีฬาพ้ืนบาน วรรณกรรมทองถิ่น ศิลปะพื้นบาน ดนตรพี นื้ บาน วิถีชวี ิตความเปน อยปู ระจําวัน นิโคลส (Nichols, 1971, p. 342) จาํ แนกประเภทของแหลงเรยี นรูด งั นี้ 1. ผูชํานาญพิเศษเชนนักดนตรีจิตรกร ผูชํานาญงานพิเศษนักกีฬาพนักงานซ้ือขายและ บรกิ ารพอ คานกั ธุรกิจนายธนาคารนักอตุ สาหกรรมชาวนา 2. พอแมหรอื ผูป กครองของเดก็ 3. ตวั แทนขององคก รตางๆไดแกต วั แทนเทศบาล ศูนยวฒั นธรรม และหนว ยงานอ่นื ๆ 4. ผูแทนทางดานธุรกิจและอุตสาหกรรมไดแกบุคคลท่ีทํางานทางดานธุรกิจการคาขาย หรือ โรงงานอุตสาหกรรมเชนบรษิ ัทขนสงเหมอื งแรบ ริษทั หางรานตาง ๆ 5. ผแู ทนรฐั บาลเชน ตาํ รวจเทศมนตรีเจา หนาทอี่ นามัย เปน ตน 6. คณะกรรมการท่ีทําหนาที่ใหคําปรึกษาแนะนําแกประชาชนเชนกรรมการศึกษา โรงเรียน คณะทป่ี รึกษาโรงเรียนคณะครูภายในโรงเรียน เปนตน 7. ทรัพยากรธรรมชาติประกอบไปดวย พืช สัตว ปา นํ้า ดิน แรธาตุ และวัสดุชนิด ตาง ๆ ทางธรรมชาติ 8. ส่ิงที่มนุษยสรางขึ้นไดแกอาคารสถานท่ีเคร่ืองบินถนนรถไฟ หองสมุด พิพิธภัณฑ และปู ชนยี สถาน พระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พุทธศักราช 2542 หมวด 4 การจัดการศึกษาแกไข เพิม่ เติม (ฉบบั ที่ 2) พ.ศ. 2545 และ (ฉบับท่ี 3) พ.ศ. 2553 มาตรา 25 รัฐตองสงเสริมการดําเนินงาน และการจัดตั้งแหลงการเรียนรูตลอดชีวิตทุกรูปแบบ ไดแก หองสมุดประชาชน พิพิธภัณฑ หอศิลป สวนสัตวสวนสาธารณะ สวนพฤกษศาสตร อุทยานวิทยาศาสตร และเทคโนโลยีศูนยการกีฬาและ นันทนาการแหลงขอมูลและแหลงการเรียนรูอื่นอยางพอเพียงและมีประสิทธิภาพมาตราน้ีจะชวย สงเสริมการศึกษาตลอดชีวิต ซงึ่ รวมความถงึ การศกึ ษาตอเนอื่ งในความหมายเดิมของระบบการศึกษา 158

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบงนอกโรงเรียนฉะนัน้ การจัดตงั้ แหลง การเรียนรู จงึ กระทําไดในชมุ ชนตาง ๆ ซึ่งมีรายละเอียดของแหลง เรียนรู มดี งั น้ี 1. หองสมุด (library) หมายถึง แหลงรวบรวมขอมูล ขาวสาร ความรูตางๆท้ังท่ีอยูในรูปของ ส่ิงตีพิมพ และไมตีพิมพ (สารนิเทศ) เพื่อใหผูใชหองสมุดไดใช มีการบริการและจัดอยางเปน ระบบ เปนหมวดหมูเพื่อสะดวกแกผูใชในการคนหาวัสดุสารนิเทศดังกลาว บรรณารักษและเจาหนาท่ี หองสมดุ จะเปน ผรู บั ผดิ ชอบในการดาํ เนินงาน ไมว า จะเปน การจดั หาจัดซื้อ จัดหมูทําบัตรรายการซอม หนังสือจัดตั้งขึ้น เพ่ือเปนแหลงรวบรวมสิ่งพิมพและโสตทัศนวัสดุทางวิชาการ และเฉพาะวิชาท่ี เกีย่ วของกับหนวยงานนั้นใหสมาชกิ ของหนวยงานไดศ กึ ษาความรู เพื่อชว ยปรับปรุงประสทิ ธภิ าพการ ทาํ งานของทกุ ฝา ย (ปรดี ี ปล้มื สําราญกิจ, 2554, หนา 1) 2. พพิ ิธภณั ฑ (museum) คอื สถาบนั ทีต่ งั้ ขึน้ เพอ่ื รวบรวมสงวนรักษาและจัดแสดง วัตถุอันมี ความสําคัญทางวทิ ยาศาสตรและวัฒนธรรมเพอื่ ประโยชนในการศึกษาและความเพลิดเพลิน ในที่น้ีให รวมถึงหอศิลปอนุสรณสถานทางประวัติศาสตรสวนสัตวสวนพฤกษชาติ วนอุทยานสถานท่ีเล้ียงสัตว นํ้าและสถานท่ีอ่ืน ๆ ที่จัดแสดงสิ่งท่ีมีชีวิตพระราชบัญญัติโบราณสถานโบราณวัตถุ ศิลปวัตถุ และ พิพิธภัณฑสถานแหงชาติ พ.ศ. 2504 แกไขเพ่ิมเติม (ฉบับท่ี 2) พ.ศ. 2535 (สุธาสินี วัชรบูล, 2544, หนา 6-7 และ สํานกั งานเลขาธิการสภาการศึกษา, 2552, หนา 4) 3. หอศิลป (art galleries) หมายถึง สถานที่ทํากิจกรรมดานศิลปะ เปนสถานท่ีรองรับ ศิลปน นักออกแบบผูสรางภาพยนตร ฯลฯ สรางผลงานความคิดสรางสรรคเสนอตอประชาชนโดย ผูสรางและผูเสพมีจุดนัดพบที่หอศิลป เปนกระบวนการและกลไกทางสังคมที่ประชาชนมีสวนรวมใน การสรา งวฒั นธรรมในฐานะผเู สพและเปน ผูรับรใู นผลงานศิลปะทาํ ใหไดมาซึ่งสติปญญามีความคิดเห็น ทนั กับสมัยหรือรวมสมัยอาจกลาวไดวาหอศิลป เปนพื้นฐานการสรางวัฒนธรรมโดยสมบูรณแบบโดย เปดโอกาสใหประชาชนมีสวนรวมสราง และประชาชนก็จะมีความเปนเจาของวัฒนธรรมสวนท่ีจะ เรยี กวา “หอศิลปวัฒนธรรม” นั้น กเ็ ปนไปไดเพราะคาํ วาวฒั นธรรมในความเขา ใจของคนหลายคนน้ัน มีความเปนไทย หรือไทยประเพณีถาเรานึกวา หอศิลปนั้นจะเปนท่ีนัดพบของคนทั่วไปก็ตองเริ่มจาก พ้ืนฐานคุณคาท่ีมีแตด้ังเดิมและคุนกันอยูและทํากิจกรรมท่ีเก่ียวกับทั้งยอนยุคและรวมสมัยเปน กระบวนการวฒั นธรรมท่มี คี วามตอเนอื่ ง (อาํ นาจ เย็นสบาย, 2548, หนา 7-12) 4. สวนสัตว (zoological park) หมายถึง สถานที่รวบรวมพันธสัตว นําสัตวมาเล้ียงอยู ใน บริเวณท่ีควบคุมดูแลไว มีร้ัวรอบขอบชิด เปนแหลงเรียนรูอีกแหงหนึ่งที่เปดบริการใหประชาชนได เขาชมและศึกษาเรียนรูเปนสถานที่ดึงการสอนจากหองเรียนสูประสบการณจริงเปนการเรียนรูของ ชีวิต เปนหอ งเรียนเพื่อชวี ติ เปนการกระตุนใหผใู หญซึง่ ไมคนุ เคยกับการศึกษาในระบบ มีโอกาสใชสวน สัตวนําไปสูการเรียนรูเปนแหลงเรียนรูสําหรับเด็กนักเรียน และผูใหญท่ีมีความสนใจไดศึกษาหา ความรูดวยตนเอง เปนแหลงใหบุคคลและครอบครัวมีโอกาสเขารวมกิจกรรมการเรียนรูนอกระบบ เปนการประสานงานระหวางสวนสัตวกับชุมชนอยางใกลชิดเพ่ือประโยชนของการพัฒนาการใหการ 159

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบงบริการใหม ๆ แกผูเขาชม และเปนเรียนรูตลอดชีวิตอยางอิสระ (สํานักงานเลขาธิการสภาการศึกษา, 2552, หนา 61) 5. สวนสาธารณะ (park) หมายถึงสถานท่ีท่ีจัดโดยรับเพื่อใชเปนสถานท่ีพักผอนหยอน ใจ สาํ หรบั ประชาชนทุกเพศทุกวัยโดยไมมีการเก็บคาบริการใด ๆ และมีการตกแตงพ้ืนท่ีไวอยางสวยงาม ประกอบดวยตนไมท้ังไมดอกไมประดับสระน้ํา สนามหญานอกจากน้ียังมีส่ิงอํานวยความสะดวกเพื่อ สนองความตองการของประชาชนรวมทั้งมีการจัดกิจกรรมในสวนสาธารณะ เชน กิจกรรมออกกําลัง กาย และอ่ืน ๆ มีท่ีต้ังอยูในเขตกรุงเทพมหานคร ภาคกลาง ภาคเหนือ ภาคตะวันออก ภาค ตะวันออกเฉียงเหนือและภาคใต สวนสาธารณะเปนพ้ืนที่ท่ีสวยงามมีความเปนธรรมชาติ ใชพักผอน ผอนคลายและจัดกิจกรรมเดิน ออกกําลังกาย น่ังพักผอนและศึกษาหาความรู (อาชัญญา รัตนอุบล และคณะ, 2548, หนา 6) 6. สวนพฤกษศาสตร (botanical garden) หมายถึง แหลงเรียนรูท่ีทําหนาท่ีเปนศูนย วิชาการทางธรรมชาติ คนควา วิจัยและใหการศึกษาดานพฤกษศาสตรของประเทศเปนศูนยรวม พรรณไมชนิดตา งๆเปนศนู ยอนรุ กั ษแ ละขยายพันธพ ชื เปนสถาบันการศกึ ษาและวิจยั ดานพฤกษศาสตร เปนศูนยขอมูลดานพืชของประเทศ และเปนแหลงสันทนาการ ในการปลูกพรรณไมในสวน พฤกษศาสตรอาจแยกไดเปน 2 แบบใหญคือ ปลูกกลางแจงตามลักษณะพ้ืนท่ี และปลูกในโรงเรือน หรือเรือนกระจกพรรณไมทป่ี ลกู นอกโรงเรือน อาจเปนกลุม เชน กลุมไมตน (tree) กลุมไมตน ไมพุม และพรรณไมลม ลกุ กลุมพรรณไม ท่ีชอบขึ้นตามลักษณะถ่ินท่ีอยูอาศัยเฉพาะ เชน พรรณไมที่ชอบขึ้น บนหิน กลุมหัว และกลุมพืชประเภทใกลเคียงกัน เชน สนปรง เปนตน ในตางประเทศรัฐบาล และ ประชาชนใหความสําคัญกับสวนพฤกษศาสตรเปนอยางมาก เปนทั้งแหลงพักผอนหยอนใจใหความรู ความเพลินเพลิดชวยเสริมสรางสุขภาพท้ังกาย และใจแกประชาชนทุกรุนทุกวัย เชน สวน พฤกษศาสตรคิวนับเปนสวนพฤกษศาสตรท่ีสมบูรณและมีชื่อเสียงของโลกเปนตัวอยางของการ ดําเนินงานสวนพฤกษศาสตรไ ดเ ปน อยา งดี (กอ งกานดา ชยามฤต, 2557, หนา 30-32) 7. อทุ ยานวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี (Science and Technology Park) อทุ ยาน แหงชาติ (National park) หมายถึง ทดี่ นิ ซ่ึงรวมทงั้ พืน้ ทดี่ ินทว่ั ไป ภเู ขา หวย หนอง คลองบึง ลําน้ํา ทะเลสาบ เกาะ และชายฝงที่ไดรับการกําหนดใหเปนอุทยานแหงชาติลักษณะที่ดินดังกลาวเปนที่ที่มี สภาพ ธรรมชาติที่นาสนใจ และมิไดอยูในกรรมสิทธ์ิหรือครอบครองโดยชอบดวยกฎหมายของบุคคลใด ซึ่ง มิใชทบวงการเมืองท้ังน้ีการกําหนดดังกลาวก็เพื่อใหคงอยูในสภาพเดิมเพื่อสงวนไวใหเปนประโยชน แกการศึกษาและความรื่นรมยของประชาชนสืบไป การกําหนดอุทยานแหงชาติ ประกาศพระราช กฤษฎีกา ซ่งึ มีแผนท่ีแสดงแนวเขตบริเวณท่กี าํ หนดอุทยานแหงชาตแิ นบทายพระราชกฤษฎีกาน้ันดวย และที่ดินท่ีจะกําหนดใหเปนอุทยานแหงชาติ ตองเปนที่ดินที่มิไดอยูในกรรมสิทธ์ิหรือครอบครองโดย ชอบดวยกฎหมายของบุคคลซึ่งมิใชทบวงการเมือง ภายในเขตอุทยานแหงชาติ กฎหมายบัญญัติหาม ไวหลายประการ เชน หามมิใหบุคคลใดยึดถือครอบครองที่ดิน รวมถึงแผวถางหรือเผาปา เก็บหา นําออกไปทําดวยประการใดๆ ใหเปนอันตรายหรือทําใหเส่ือมสภาพ ซึ่ง ยางไม นํ้ามันยาง น้ํามันสน 160