วรยุทธ์ ทิพย์เที่ยงแท้

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 42 ภาพท่ี 2.12 การชกหมัดขวาทใ่ี บหนา้ ทมี่ า : วรยุทธ์ ทพิ ยเ์ ทีย่ งแท้ (2552) ภาพที่ 2.13 จังหวะทชี่ กหมัดขวาทเ่ี ป้าหมาย ท่ีมา : วรยุทธ์ ทพิ ยเ์ ทย่ี งแท้ (2552) ภาพที่ 2.14 การชกหมัดซ้ายท่ีใบหน้าและถา่ ยนำ้ หนักตวั ไปด้านขา้ ง ท่ีมา : วรยทุ ธ์ ทิพยเ์ ท่ียงแท้ (2552)

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 43 จุดแขง็ จดุ อ่อน การแก้ไขและแนวทางการพัฒนา จดุ แข็งของหมัดเหวยี่ งสั้นหรือหมัดขว้างสน้ั มีความหนัก ถา้ โดนตอ้ งมอี าการหรือน็อก ดัง คำกล่าวที่ว่า “ผมชกกับอภิเดช เผลอมันโดนก็ล้มลงคลาน... ถ้าไม่ได้หมัดผมมามาคุยกับคณุ ไม่ได้ จุดอ่อนไม่มียกเว้นชกไม่ทัน... ชกกับอภิเดช ศิษย์หิรัญ ชกไม่ทันเพราะอภิเดชเตะเร็วมาก มันเร็ว มาก แต่บางครั้งเราก็โดนเตะหนัก วิธีการแก้ไข... ต้องใจสู้แล้วใช้วิธีการฉากออกแล้วชก ก็อาศัย ใจส้มู นั ใหญ่กวา่ เราเยอะ สงู กวา่ ประมาณฝ่ามอื มนั เตะเรากระเดน็ ก็แกด้ ว้ ยวิธยี ืนเต็มเท้า แล้วเราก็ ฉากหลบแล้วกช็ ก” สรุปได้ว่า วิธีการปฏิบัติหมัดเหวี่ยงสั้นหรือหมัดขว้างสั้นอยู่ที่จังหวะ คือ จังหวะสวนใน ขณะที่คู่ต่อสู้ออกอาวุธ และจังหวะรุกและจังหวะรับโดยใช้อาวุธยื่นนำไปก่อนแล้วค่อยใช้หมัด เป้าหมายการชกท้องกับปลายคาง โดยมีเทคนิคการชกคือ ยืนเต็มเท้าฝ่าเท้าย่อตัวแล้วชก โดยใช้แรง จากขา สะโพก และน้ำหนักตัวช่วยส่งแรงในการออกหมัด หมัดขว้างสั้นนี้มีความหนัก จุดอ่อนน้อย มาก ยกเวน้ นักมวยที่มคี วามเร็ว วิธกี ารแกไ้ ข เช่น ฉากหลบแลว้ ชกดว้ ยหมดั 2.4 ยอดนักมวยไทย “สมพงษ์ เจรญิ เมือง” ยทุ ธวธิ ีการใชห้ มัด ยุทธวิธีการใช้หมัดเหวี่ยงสั้นในจังหวะที่คู่ต่อสู้มือตกถ้ามือไม่ตกก็ปัดหรือเข้าไปผลักมือคู่ ต่อสู้แล้วชกด้วยหมดั เหวี่ยงสั้น ดังคำกล่าวที่ว่า “จังหวะที่มือเขาตก ถ้ามือไม่ตก เราก็ปัดแล้วก็เข้า ไปชกหมัดเหวี่ยงสั้น ถ้าชกกับมวยวงนอกถีบเตะ เราฉากออกแล้วจับขา ถ้าเจอมวยเข่าเราก็จับ แลว้ กย็ กแลว้ ก็สอดแล้วก็เข่ากดหนา้ ลงมา เหมอื นกนั ถ้าเจอมวยศอก เราก็ชกก่อนเลยเราเร็วกว่า เช่น เจอราวี ปิดตาศอก พอปดิ ตาเรากช็ กกอ่ นเลย เราเร็วกว่า” เป้าหมายการชก เป้าหมายในการชกหมัดเหวี่ยงสัน้ ที่บริเวณท้อง และปลายคาง ดังคำกล่าวที่ว่า “ก็มีท้อง และปลายคาง แลว้ แตจ่ งั หวะตอ้ งแนน่ อน” ภาพท่ี 2.15 การชกหมดั เหวี่ยงสัน้ กบั เป้าหมายท่ีมือ ท่มี า : วรยุทธ์ ทิพยเ์ ทีย่ งแท้ (2552)

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 44 ลกั ษณะทา่ ทาง/เทคนิคการใช้ไม้ตาย ท่าทางเทคนิคการใช้ไม้ตาย ในจังหวะชกหมัดเหวี่ยงสั้นต้องก้าวเท้าแบบมือเหวี่ยงหมัด ออกด้านข้างยกข้อศอกขึ้นในจังหวะที่ชกกำหมัดให้สันหมัดถูกเป้าหมาย ดังคำกล่าวที่ว่า “ต้องยืน น้ำหนักตวั อย่ทู ี่ขา ก้าวขาขวาไป แบมอื เหว่ียงส้นั ศอกตอ้ งตั้งเวลาชกตอ้ งคว่ำหมดั ” กล่าวได้ว่า ท่าทางและเทคนิคในการใช้หมัดเหวี่ยงสั้นจะก้าวเท้าและแบมือเหวี่ยงออก ด้านข้างข้อศอกตั้งขึ้นในจังหวะที่ยกจ้องกำหมัดลงเพื่อให้สันหมัดถูกเป้าหมาย ซึ่งการแบมือออกใน การเหวี่ยงแขนจะทำให้กล้ามเนื้อมีการคลายตัว ส่งผลให้การเคลื่อนที่ของแขนได้เร็วขึ้นและในจังหวะ ชกต้องกำมือเพราะทำใหก้ ล้ามเน้ือหดตวั ส่งผลให้เกดิ พลังในการชกได้หนักขึน้ และทำใหน้ ิ้วมือไมซ่ ้น ภาพที่ 2.16 การจดมวยโดยยกมือทง้ั สองเตรยี มพรอ้ มออกอาวธุ ทม่ี า : วรยทุ ธ์ ทิพยเ์ ท่ียงแท้ (2552) ภาพท่ี 2.17 การชกหมดั เหวี่ยงสน้ั ขวา ทีม่ า : วรยุทธ์ ทพิ ยเ์ ท่ียงแท้ (2552)

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 45 ภาพท่ี 2.18 การชกหมดั เหวีย่ งสัน้ ซ้าย ทมี่ า : วรยุทธ์ ทิพยเ์ ท่ียงแท้ (2552) ภาพท่ี 2.19 การชกหมดั เหว่ียงสั้นขวา ทีม่ า : วรยุทธ์ ทพิ ย์เทยี่ งแท้ (2552) จุดแขง็ จดุ อ่อน การแก้ไขและการพัฒนา จุดแข็งในการต่อสู้ ในจังหวะที่ชกหมัดตามไปด้วย ดังคำกล่าวที่ว่า “เตะขาชกหมัดขวา ตรง เหวี่ยงสนั้ ซา้ ยแล้วทำไมไ่ ด้ ทำลูกเดียวทำเปน็ ชุด” สรุปได้วา่ วธิ กี ารใช้หมดั เหวยี่ งสั้นในจังหวะทค่ี ู่ต่อสู้หรอื มือตกหรือจังหวะปดั มือคู่ต่อสู้โดย มีเป้าหมายที่ท้องหรือปลายคาง เทคนิคการชกต้องก้าวเท้าเข้าไปชกเวลาชกต้องกำหมัด จุดเด่น คือ เวลาออกหมัดจะออกอาวุธมวยไทยเป็นชุด 2.5 ยอดนักมวยไทย “วิชาญนอ้ ย พรทวี” ยทุ ธวิธีการใชห้ มัด ก่อนที่จะเข้าไปชกหมัดคูต่ ่อสู้ตอ้ งผ่านอาวุธเตะ ถีบ เข่า ของคู่ต่อสู้ก่อน กว่าจะชกคู่ต่อสู้ ได้ ฉะนั้นต้องขจัดอาวุธของคู่ต่อสู้เสียก่อน ดังคำกล่าวที่ว่า “เราตัดขาด้วยการถีบ เพื่อให้เขาหยุด อาวุธยาวให้เขาเสียหลักแล้วเราก็ตามเข้าไปชก คือวิธีที่ 1 วิธีที่ 2 เขายืนอยู่พอเราเข้าไปชกเขา

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 46 แก้ได้ดงึ ได้ ถอยได้ สวนได้ ผมก็ใช้วิธเี ข้าไปเตะขาให้เขาเสียจังหวะเขากเ็ ตะเราไม่ได้ ถอยกเ็ ซเราก็ เข้าไปชก อีกอย่างหนึ่งล่อให้เขาเข้ามาเราเดินเข้าไปเนี่ยชกลำบาก แต่เขาเดินเข้ามาหาเราเน่ีย ชกง่ายจงั หวะท่ีจะถูกมาก เราต้องออกอาวุธใหเ้ รว็ ๆ แหยเ่ ขา ล่อเขา หลอกเขา เรียกว่า มายาให้ เขาตามมาถ้าเจอมวยหนีต้องเดินขวางมวย... เขาวนซ้ายเราก็เดินไปดักให้เขาปลิ้นมาทางขวา เรา” เปา้ หมายการใชไ้ มต้ าย เปา้ หมายในการชกเป็นสงิ่ สำคัญเพราะเป็นจุดทีส่ ามารหยุดคู่ต่อสู้หรือทำให้คู่ต่อสู้น็อกได้ ดงั คำกลา่ วที่วา่ “เปา้ หมายการชกหมัดท่จี ุดอันตรายของรา่ งกาย คอื บรเิ วณเปา้ ใหญ่ คือ หน้าอก หรือปลายคาง เป้าหลักจริง ๆ คือ ปลายคางบริเวณใบหน้าเป็นเป้าหมายที่สำคัญที่สุด ชกง่าย ทีส่ ุดแลว้ ไดผ้ ลอาจจะช้าแต่บ่นั ทอนเป้าใหญ่ คือ หน้าอกชกไมผ่ ิด” ภาพท่ี 2.20 การชกหมัดทห่ี น้าอกหรือปลายคาง โดยใช้กระสอบทรายเปน็ เป้าหมาย ทมี่ า : วรยุทธ์ ทพิ ยเ์ ทย่ี งแท้ (2552) ลักษณะทา่ ทาง เทคนคิ การใชไ้ มต้ าย ท่าทางและเทคนิคในการชกขึ้นอยู่กับรูปแบบและระยะในการชกกับคู่ต่อสู้ ดังคำกล่าว ทีว่ า่ “ถา้ เราชกมวยสูง ชกไม่ค่อยถึง กต็ อ้ งมีเทคนิคถ้ามวยเดินเข้ามาชกระยะประชิด ชกระยะสั้น ตอ้ งหมัดตรง สง่ จากไหล่รับนำ้ หนักตัวใหไ้ ด้ ขาหน้าสำคญั ขาหนา้ รับน้ำหนักเอาไว้”

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 47 ภาพท่ี 2.21 การกำหมดั ใหแ้ น่นไมม่ รี ู และชกหมดั เป็นเสน้ ตรง ทม่ี า : วรยุทธ์ ทิพยเ์ ทีย่ งแท้ (2552) ภาพที่ 2.22 การเง้ือหมัดโดยยนื นำ้ หนกั ตัวอยบู่ นเท้าท้ังสองข้าง ที่มา : วรยุทธ์ ทิพย์เทย่ี งแท้ (2552) ภาพท่ี 2.23 ชกหมัดไปท่เี ป้าหมายและถ่ายนำ้ หนกั ตวั ไปด้านหน้า ที่มา : วรยุทธ์ ทพิ ยเ์ ทย่ี งแท้ (2552)

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 48 จุดแขง็ จดุ อ่อน การแก้ไขและการพัฒนา มวยหมัด หมัดหนักและมีความแม่นยำถือว่าเป็นหัวใจสำคัญ ดังคำกล่าวที่ว่า “ผมหนัก และแม่นยำอนั นีส้ ำคญั มวยหมัดหนกั ชกไม่โดนไม่มีประโยชน์เลย คือ ถ้าโดนจุดโฟกัสหมัดไม่หนัก แต่ชกโดนจุดก็ล้มได้ จุดเหล่านี้ต้องแม่น... จุดอ่อน คือ เป็นมวยรูปร่างเตี้ย ดังคำกล่าวที่ว่า จุดอ่อนผมชกกับ... ผมมีจุดอ่อนมากมายเลย เพราะ... เป็นมวยซ้ายถีบดี ออกมายาวผมชกไม่ถูก มันเตะเราถูกที่ คือ จุดอ่อน... วธิ กี ารแกไ้ ข จังหวะทเ่ี ขาทำต้องเบ่ียงตัวหลบก่อนแล้วทำ ทำไงเขา ยืนเตะเราได้จังหวะเร็ว ๆ พอเตะมาถึงเข้าโดน ต้องมีความมั่นใจ ไม่ลังเล ทำไงเราจะเดินเข้าได้ ตอ้ งเบย่ี งเบนก่อนเป็นหลัก... การพัฒนาสว่ นใหญ่จะพัฒนาความแข็งแรง ชกกระสอบเยอะ ๆ ทำ ให้ไหลแ่ ข็งแรงรบั นำ้ หนักใหไ้ ดม้ นั จะพัฒนาขน้ึ ” สรุปได้ว่า วิธีการปฏิบัติ ต้องขจัดอาวุธของคู่ต่อสู้ก่อนโดยวิธีการเตะขาให้ คู่ต่อสู้เสีย จังหวะแล้วเข้าไปชก ล่อให้คู่ต่อสู้เข้ามาหรือใช้มายาและถ้าเจอคู่ต่อสู้หนีก็ต้องเดินขวางทางมวย เป้าหมายการชกที่ปลายคางและหน้าอก เทคนิคการชกหมัดตรงส่งแรงจากไหล่ ทิ้งน้ำหนักตัวไป ขา้ งหน้ารับน้ำหนกั ตัวไว้ จดุ เดน่ เปน็ มวยหมัดหนักและทีส่ ำคัญมคี วามแมน่ ยำ 2.6 ยอดนกั มวยไทย “เผด็จศกึ พิษณรุ าชนั ย์” ยุทธวิธกี ารใช้หมดั ยุทธวิธีการใช้หมัดในการต่อสู้ต้องดูว่าคู่ต่อสู้มาทางไหนแล้วเดินไปดักทางเพื่อให้คู่ต่อสู้ กลับมาในทิศทางทจี่ ะใหห้ มดั ชกได้ ดังคำกลา่ วท่ีว่า “เดนิ ไปดกั ชกถ้าเดนิ ตามไปชกไม่ได้ กต็ ้องดูเขา จะออกขา้ งขวากต็ อ้ งกา้ วซา้ ยไปดัก ตอ้ งดูว่าวิธีการไปทางไหน” เปา้ หมายการใช้หมัด เป้าหมายการชกหมัดต้องใช้สันหมัด ชกจุดสำคัญ คือ ปลายคางคู่ต่อสู้ถึงน็อกได้ ดังคำ กลา่ วทวี่ า่ “ชกตรง ๆ ใช้แรงส่งจากหวั ไหล่ ให้สันหมัดโดนปลายคางบางคนกโ็ ดนโหนกแก้ม โดน ปากโดนจมูก แตถ่ า้ โดนปลายคางกห็ ลบั ไม่ชกซซี้ ั้ว ชกแล้วตอ้ งให้ถกู สนั หมดั ” ภาพที่ 2.24 การชกหมดั ตรงโดยใช้สันหมดั ถกู ทป่ี ลายคาง ทม่ี า : วรยุทธ์ ทิพยเ์ ทยี่ งแท้ (2552)

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 49 ลักษณะท่าทาง/เทคนิคการใชไ้ มต้ าย เทคนิคท่าทางในการชกต้องกำหมัดแน่น ๆ อย่าให้กำปั้นมีรูเวลาชก ชกตรง ๆ กระตุก หมัด บิดหมัดให้สันหมัดถูกคู่ต่อสู้ ดังคำกล่าวว่า “กำหมัดให้แน่นอย่าให้มีรู ชกตรง ๆ กระตุกหมัด ให้เหมือนงูฉก บิดหมัดบิดเอี้ยวไหล่ เอี้ยวขา บิดสะโพก ถ้าไม่บิด ไม่ใช้ขาช่วยไมท่ ิง้ นำ้ หนักตัวไป ข้างหนา้ จะไม่ไดร้ ะยะทาง” ภาพท่ี 2.25 การจดมวยเหล่ียมขวาใช้แขนซา้ ยไวด้ ้านหน้า ที่มา : วรยุทธ์ ทิพยเ์ ทยี่ งแท้ (2552) ภาพที่ 2.26 การชกหมดั ตรงบิดหวั ไหล่ บดิ สะโพก ทิ้งน้ำหนกั ตัวไปข้างหนา้ ท่ีมา : วรยทุ ธ์ ทิพย์เทย่ี งแท้ (2552)

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 50 ภาพที่ 2.27 การใช้มอื ซ้ายตั้งการ์ดมวยป้องกนั ท่ีใบหนา้ ทม่ี า : วรยทุ ธ์ ทพิ ยเ์ ทย่ี งแท้ (2552) จุดแขง็ จดุ อ่อน การแก้ไขและแนวทางการพัฒนา หมัดมคี วามหนกั ถ้าชกถูกคู่ต่อสู้ สามารถทำให้น็อกได้ จุดออ่ นในการชกถ้ากำหมัดไม่แน่น ก็อาจทำให้มือซ้นได้ ดังคำกล่าวที่ว่า “ผมสามารถใช้หมัดน็อกคู่ต่อสู้ได้หลายคนเหมือนกันทั้งมวย ต่างประเทศ มวยในประเทศ เช่น โพธ์ไิ ทร สิทธบิ ญุ เลศิ หลบั กลางอากาศ เกียรติกลา้ หลับคาเวที ... จุดอ่อน ถ้ากำหมัดไม่แน่นเวลาชกอาจทำให้มือซ้นได้... ก็มีบางครั้งเราชกไม่กำหมัด ไปโดนคู่ ต่อสู้ก็อาจทำให้มือซ้นได้ การแก้ไข ต้องกำหมัดทุกครั้งก่อนชกคู่ตอ่ สู้ ต้องกำหมัด ต้องมั่นใจก่อน ออกหมัด ชกไปแล้วเจ็บหรือปวดกห็ มดท่า” สรุปไดว้ ่า วิธีการตอ่ สู้ในการใช้หมดั ต้องดูคู่ต่อสู้ก่อน วา่ มาทศิ ทางใดแล้วเดินเขา้ ไปดักเพ่ือ ชกหมัด เป้าหมายการชกใช้สันหมัดชกปลายคางคู่ต่อสู้ ท่าทางในการชกต้องชกตรง ๆ กระตุกหมัด ออกไปเหมือนงูฉก โดยใช้แรงจากส่วนล่างไปหาส่วนบน คือ แรงจากขา สะโพก หัวไหล่ บิดเอวช่วย และถ่ายน้ำหนักไปข้างหน้า เพื่อให้เกิดแรงและได้ระยะทาง จุดแข็งของหมัดสามารถน็อกคู่ต่อสู้ได้ ทันทีถ้าถูกตำแหน่งสำคัญ เช่น ปลายคาง จุดอ่อน ถ้ากำหมัดไม่แน่นหรือ กำหมัดไม่ทันในจังหวะการ ชกอาจทำใหม้ อื ซ้นได้ ฉะนน้ั ตอ้ งมีความมัน่ ใจกอ่ นออกหมัดทุกครั้ง 2.7 ยอดนักมวยไทย “อนนั ตศกั ด์ิ พันธ์ยุ ุทธภูมิ” ยุทธวธิ ีการใชห้ มัด วิธีการใช้หมัด ต้องดูคู่ต่อสู้ว่าเป็นมวยอะไรต้องใช้อาวุธอะไรในการแก้ทางมวย ดังคำ กลา่ วที่วา่ “มนั ก็ตอ้ งอยทู่ ่ีคู่ตอ่ ส้วู ่าเป็นมวยอะไร ตอ้ งแกด้ ว้ ยวิธไี หน เรามาเสรมิ เพอ่ื เป็นอาวุธหลัก ของเรา เช่น หมัด ชกโดนน็อก ชกโดนนับ มันก็เป็นอาวุธเสริมขึ้นมา ถ้าสู้กับมวยหมัด มวยหมัด จะแพ้พวกมวยเข่า แล้วมวยหมัดกับมวยศอกก็จะวัดกันว่าใครใจถึงกว่ากัน เขาชกหมัดเราฟัน ศอก มันอยู่ที่ใครพลาดก่อนระหว่างหมัดกับศอก... ถ้ามวยศอกกับศอก... อยู่ที่จังหวะใครจังหวะ มัน คือ เราเตรียมตัวมาขนาดไหน แล้วเราเร็วกว่าเขาไหม ถ้าเราช้าเราก็เรียบร้อย เหมือนผมชก

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 51 กบั ยอดมงคล เขากม็ ีศอกร้อยเข็ม แต่ผมชกอปั เปอร์คัทหลับเลยเข้าปลายคาง... ถ้าชกกับมวยเตะ เราก็ตอ้ งมาแก้ เขาเตะระดบั ไหน รา่ งกายเขาระดบั ไหน มนั แก้ยาก มวยเตะมันกแ็ พ้มวยเขา่ เราก็ ต้องไปคว้าคอไม่ใหเ้ ขาเตะไม่ให้เขาตี แล้วกด็ งึ มาตีเข่าให้ได้... ชกมวยเข่า... เราก็เอาศอกเอาหมัด สู้... ชกกับมวยถีบแล้วออก... พวกนี้ป้องกันตัวเอง คือ เตะแล้วถีบ ออกไปอีกแล้ว เตะถีบ พอเรา เดินไปมันถบี พวกนี้เขาจะเร็ว เราต้องชกให้อยู่ เราต้องปัดออกไป ไม่ให้โดน ไม่ให้ห่างตัวเขา ถ้า ห่างเราก็เป็นเปา้ หล่ะ เราตอ้ งเดินเร็วทำเรว็ ” เป้าหมายการใชไ้ ม้ตาย เป้าหมายการชกที่หน้าอก และปลายคาง ดังคำกล่าวที่ว่า “เป้าหมายการชกที่หน้าอก แต่ถ้าชกกบั นักมวยท่ตี ้องก้มลงมาเปา้ หมายก็อยู่ทป่ี ลายคาง” ภาพท่ี 2.28 การชกหมัดตรงบรเิ วณปลายคาง ที่มา : วรยทุ ธ์ ทพิ ย์เทีย่ งแท้ (2552) ลกั ษณะท่าทาง เทคนคิ การใชไ้ มต้ าย ท่าทางและเทคนิคในการชกตรงต้องก้าวเท้าไปข้างหน้าชกให้สุดแขน แล้วคว่ำหมัด ขา และสะโพกช่วยส่งแรง หมัดเหวี่ยงสั้น ต้องกดส้นเท้าไว้กับพื้นแล้วบิดสะโพก หัวไหล่ ข้อศอกงอ ดัง คำกล่าวที่ว่า “ผมถนัดซ้าย ส่วนมากก็จะชกซ้าย มันต้องก้าวขาไปชก เราต้องชกให้สุดแขน ขา หลังอย่าเปิด ต้องคว่ำหมัดด้วย เราจะบิดแค่ปลายหมัด คือ เราต้องป้องกันไว้นี่เรียกว่า หมัดตรง หลัง คือ ตัวเราจะไปข้างหน้าหน่อย หรืออย่างเหวี่ยงสั้นเราจะปิดส้น บิดสะโพก บิดหัวไหล่ ข้อศอกเราจะงอหนอ่ ย แลว้ ขากบั สะโพกจะบิดช่วย”

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 52 ภาพท่ี 2.29 การชกหมดั ตรงขวาเป็นเส้นตรงมอื ซา้ ยปอ้ งกันหนา้ ทีม่ า : วรยทุ ธ์ ทพิ ยเ์ ทย่ี งแท้ (2552) ภาพที่ 2.30 การชกหมดั ตรงซา้ ยเปน็ เส้นตรงมือขวาป้องกันหนา้ ท่ีมา : วรยุทธ์ ทพิ ยเ์ ทย่ี งแท้ (2552) ภาพท่ี 2.31 เตรยี มการชกหมัดซา้ ยเหว่ยี งสั้นมือขวานปอ้ งกันค่ตู อ่ สู้ ทมี่ า : วรยทุ ธ์ ทพิ ยเ์ ท่ยี งแท้ (2552)

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 53 ภาพที่ 2.32 การชกหมัดเสยซ้ายและทป่ี ลายคางแขนขวายกปอ้ งกันไว้ ทม่ี า : วรยทุ ธ์ ทิพย์เท่ียงแท้ (2552) จดุ แขง็ จดุ ออ่ น การแก้ไขและการพฒั นา จุดแข็งของการชกหมัด มีความแม่นยำและหนัก จุดอ่อนของหมัดจะแพ้มวยเตะ ดังคำ กล่าวทว่ี า่ “ช้างน้อยผมก็ชกน็อก ยอดขนุ พล แสนชัย ดอกไมป้ า่ มันอยทู่ ่จี ังหวะ จงั หวะที่ชกไปมัน เข้าจุดโฟกัสรึเปล่า… จุดอ่อนของมวยหมัด จะแพ้มวยเตะมวยอาวุธยาว... ก็มีมวยเตะ วิธีการ แก้ไข... กต็ อ้ งมาศกึ ษา มาหาวิธแี ก้ เขาเตะเรว็ หนัก ทำไง เราก็ตอ้ งไปเล่นเชิงให้เขาเตะ จงั หวะท่ี เรา เดินเข้าไปมาอาวธุ อะไรนำไปก่อนเราต้องบงั เขา้ ไป” สรุปได้ว่า วิธีการปฏิบัติต้องดูว่าคู่ต่อสู้เป็นมวยอะไรและต้องมีอาวุธเสริมเพื่อเป็นอาวุธ หลักของเรา ถ้าชกกับมวยหมัดใช้เข่าแก้ทางมวยศอกก็แก้ด้วยมวยหมัด ถ้าเจอมวยเตะก็แก้ด้วยเข่า ถา้ เจอมวยเข่าใช้ศอกและหมัดสู้ ถา้ เจอมวยถีบเราต้องปดั ออกไม่ใหโ้ ดน และเดนิ เร็วเข้าทำ เป้าหมาย การชกที่หน้าอก ถ้าชกกับนักมวยที่ต้องก้มลงมา เป้าหมายก็อยู่ที่ปลายคาง เทคนิคการชกหมัดตรง หลัง ต้องก้าวเท้า ต้องชกให้สุดแขน ขาหลังอย่าเปิด ต้องคว่ำหมัดก่อนถึงเป้าหมาย ส่วนอีกมือหนึ่ง ตอ้ งปอ้ งกันไว้ สำหรับหมัดเหวี่ยงสั้นตอ้ งเปิดสน้ บิดสะโพก บิดหวั ไหล่ ขอ้ ศอกงอเล็กนอ้ ย จดุ แข็งของ หมัดมคี วามแมน่ ยำและหนัก จดุ อ่อนจะแพ้มวยเตะ วิธแี ก้ไขฝึกเล่นเชงิ ใหเ้ ขาเตะจงั หวะที่เขา้ หาคู่ต่อสู้ ตอ้ งใช้อาวุธบงั เขา้ ไป 2.8 ยอดนักมวยไทย “แสนชัย ส.คิงสตาร์” ยทุ ธวิธีการใชห้ มัด แสนชัย ส.คิงสตาร์ เป็นมวยสไตล์คลาสสิก เต้นฟุตเวิร์กตลอดเวลา จับทางยาก เข้าออก เรว็ มีอาวธุ ไม้ตายหลากหลาย การใชไ้ ม้ตายมียุทธวธิ คี ือ จะตอ้ งหลอกคู่ตอ่ สู้โดยการเตะลำตวั ก่อน พอ คู่ต่อสู้ลดมือลงมาจับขาก็ชกที่ปลายคาง ดังคำกล่าวที่ว่า “ผมเตะไปคู่ต่อสู้จับ ทีนี้มือเขาก็จะหล่น ผมกช็ กก็รว่ ง”

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 54 เป้าหมายการใช้ไม้ตาย เป้าหมายในการใช้ไม้ตายจะใช้วิธีการเตะลำตัวก่อนเพื่อให้คู่ต่อสู้ลดแขนลงมาป้องกัน ต่อจากนั้นก็จะชกหมัดที่ปลายคาง ดังคำกล่าวที่ว่า “มันเป็นอัตโนมัติอยู่แล้วของมวยไทย เราเตะ ซ้าย ชกซ้าย คือ ช่วงต่อสู้เราเตะเขาบังมันจะลอดการ์ด เราก็เตะ ช่วงนี้เราก็ต้องทำให้เร็วแล้ว เราก็ทิ้งที่หมัดไปเลยกค็ ือทปี่ ลายคางของคู่ต่อส้คู รงึ่ ปากคร่ึงจมูกชกไปตรง ๆ บิดหมดั นดิ หนง่ึ ” ภาพที่ 2.33 การชกหมัดตรงซ้ายพร้อมเตะเทา้ ซ้ายท่ีลำตวั ท่ีมา : ภาพโดยผู้วจิ ัย (2552) ลกั ษณะท่าทาง/เทคนคิ การใชไ้ ม้ตาย ไม้ตายเตะพร้อมหมัดเป็นการใช้ทักษะ 2 อย่างพร้อมกัน ฉะนั้นจังหวะในการใช้ต้องมี ความสัมพนั ธก์ ันระหว่างการเตะและการชกหมัด ดังคำกลา่ วทีว่ า่ “พอชกแล้วชกั กลบั เตะชกจังหวะ เดียวกัน เตะชกตอ้ งใหส้ มั พันธก์ นั คือ เตะซ้ายชกซา้ ย” ภาพที่ 2.34 จดมวยและเตะซ้ายพร้อมเง้ือหมัดซ้าย เตรียมชกหมัดตรง ท่มี า : วรยทุ ธ์ ทิพย์เท่ียงแท้ (2552)

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 55 ภาพที่ 2.35 การเตะซา้ ยชกซ้าย ท่มี า : วรยุทธ์ ทพิ ย์เท่ยี งแท้ (2552) จุดแข็ง จดุ อ่อน การแกไ้ ขและการพฒั นา จุดแข็งของการใช้อาวุธ เตะพร้อมตอ่ ย สามารถทำใหค้ ตู่ ่อสู้มีอาการและถ้าถูกจุดอันตราย สามารถทำให้คู่ต่อสู้น็อกได้ ดังคำกล่าวที่ว่า “ถ้าโดนเราหวังผลได้ มันตรงที่คู่ต่อสู้ มีอาการ ถ้า อยา่ งน้อยโดนปั๊บมนั ก็ต้องมีอาการ มีอะไรด้วย ทำใหค้ ูต่ ่อสถู้ ึงกับน็อกไดแ้ ละจุดแข็งของหมัดซ้าย ตรง เวลาชกหนัก คือ ถ้าถูกจุดโฟกัส ก็หลับเลยเราไม่ต้องเหนื่อยมาก สามารถที่จะน็อกคู่ต่อสู้ได้ ตลอดเวลา... สำหรับจุดอ่อนของการเตะลำตัวชกหมัดไม่มี... ลูกนี้(การเตะพร้อมกบั ตอ่ ย)จุดอ่อน คงหายากครับ เพราะว่ามันเป็นลกู เร็ว” การพัฒนาไม้ตายจะพัฒนาไปเรื่อย ๆ จากประสบการณ์ใน การชกมวย “การเตะอาจจะไม่ได้ผล เราเตะเขาบังเราอาจจะมีหลายวิธี อาจจะเปลี่ยนเป็นถีบ หรืออาจเปลี่ยนเป็นถีบขึ้นบนเราจะเตะอีกฝั่งหนึ่ง แต่ว่าใช้ขาซ้ายโดยไม่เตะที่ ชายโครง เรา เปลย่ี นมาเตะอีกฝ่ังหนงึ่ ตอ้ งเร็ว ลูกน้ี” กลา่ วได้วา่ จดุ แข็งของการใช้อาวุธเตะพร้อมต่อยทำให้คู่ต่อสู้ มีอาการได้ เฉพาะหมัดซ้ายตรง ถา้ ถกู จดุ โฟกัสหรือเป้าหมายที่ตอ้ งการชก คอื ทป่ี ลายคางคู่ต่อสู้ อาจ ส่งผลให้น็อกได้ ดงั คำกลา่ วที่วา่ “จุดแข็งของหมัดซ้ายตรง เวลาชกถา้ ถูกจดุ โฟกสั ก็หลับเลยเราไม่ ต้องเหนือ่ ยมาก” สรุปได้ว่า วิธีการปฏิบัติใช้วิธีการหลอกล่อคู่ต่อสู้ก่อน โดยวิธีการเตะให้คู่ต่อสู้เปิดหรือคู่ ตอ่ สจู้ ับขาแลว้ มือตกก็ชกหมดั ทนั ที เปา้ หมายการเตะบริเวณลำตวั ส่วนหมดั ชกท่ีปลายคาง เทคนิคใน การใชไ้ ม้ตาย การเตะและการชกต้องสมั พันธ์กนั หรือพร้อมกันคือ เตะซ้ายชกซ้าย จดุ เด่นของลูกน้ีคือ ทำในจังหวะพรอ้ มกันและมคี วามเรว็ คูต่ ่อสู้มัวป้องกันเตะแต่เจอหมัดอีกลูกหน่งึ ซง่ึ มคี วามหนัก ถ้าถูก จดุ โฟกัสอาจทำให้น็อกได้

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 56 2.9 ยอดนักมวยไทย “อนวุ ัฒน์ แก้วสัมฤทธ์ิ” ยทุ ธวิธีการใชห้ มัด ในการเข้าไปชกหมัดกับคู่ต่อสู้ต้องใจถึงและต้องมีการออกอาวุธเพื่อเข้าไปใช้ไม้ตายกับคู่ ต่อสู้ ดังคำกล่าวที่วา่ “มวยหมัดอันดับแรกต้องใจเกินร้อย ต้องเดินเข้าหาคู่ตอ่ สู้ต้องฝ่าแข้งฝ่าเขา่ เข้าไปก่อนถึงจะชกได้ แลว้ แต่โอกาสเขาจะเปดิ หรือไม่เปดิ การมงุ่ จะชกหมัดอย่างเดียวคงไม่ได้ มี การเตะขาให้คู่ต่อสู้พะวงก่อน ให้คู่ต่อสู้เดาไม่ออกว่าเราจะออกหมัดอะไร พอเราเตะขาไปจนคู่ ต่อสู้เจ็บข้างขาเขาจะเปิดทนี ี้เราจะเหวี่ยงก็ได้ เหวี่ยงสั้นซ้ายหรือชกหมัดขวาตรงก็ได้นี่คือโอกาส ของเราก็ต้องมีใจก่อน ดูระยะว่ามันใกล้หรือไกลถ้าไกลก็ต้องเหวี่ยงสัน้ ขวา บางทีมันก็ใช้หมัดตรง ไดแ้ ล้วแต่จงั หวะการออก” เปา้ หมายการใช้ไม้ตาย เป้าหมายในการใช้หมัดตรงขวา อนุวัฒน์ แก้วสัมฤทธิ์ บริเวณท้องและหมัดเหวี่ยงสั้นที่ บริเวณกกหู ดังคำกล่าวที่วา่ “พอเขาออกแขง้ ซา้ ยมาเรารับแข้งขวาแล้วก็ชกขวาเขา้ ท้องปุ๊บแล้วก็ เหวย่ี งสนั้ ซา้ ยข้ึนบนบรเิ วณกกหูแล้วกต็ ามเตะขาข้างล่างนค่ี ือ ชดุ ตาม” ภาพท่ี 2.36 การชกหมัดตรงหนา้ คว่ำมอื เพอื่ ใหส้ ันหมดั ถูกเป้าหมาย ทม่ี า : วรยทุ ธ์ ทิพยเ์ ท่ียงแท้ (2552) ลักษณะทา่ ทาง/เทคนิคการใช้ไมต้ าย ท่าทางและเทคนิคในการชกของนักมวยแต่ละคนแตกต่างกัน เทคนิคในการชกจะใช้แรง จากหัวไหล่พอถึงเป้าหมายในการชกจะกดข้อมือลงนิดหนึ่ง เพื่อให้ถูกสันหมัด ส่วนหมัดเหวี่ยงสั้นจะ ใช้หัวไหล่เหว่ยี งหมดั ใหส้ ูงขึ้นและก้าวเท้าไปขา้ งหนา้ ในจงั หวะทีเ่ ทา้ ตก หมดั กถ็ กู เป้าหมายพอดี ส่วน หมัดอัปเปอร์คทั จอใช้ตัวในการอออกแรงชว่ ยในการชกจะทำให้เร็วและมีแรงมากขึ้น ดังคำกล่าวทีว่ า่ “พอขึ้นเวทีเขาก็ต้องการ์ดไว้อย่างดี เราก็ต้องเตะขาไปก่อนให้เจ็บพอเจ็บเขาพะวงข้างล่างทีน้ี ข้างบนกเ็ ปิดแล้วเรากใ็ ช้วิธขี องเราไดค้ รับ แตต่ อ้ งดูจังหวะดูวธิ ีการเผด็จศึก วธิ ีการชกก็ใช้หัวไหล่

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 57 แล้วก็ใช้ข้อมือ บางคนชกตรงไปมันไม่โดนสันหมัด แต่ถ้าเรากดข้อต่อนิดเดียวมันก็โดนสันหมัด ส่วนมากทีช่ กจะโดนสองข้อ คือ ข้อนิ้วชี้กับน้ิวกลาง... ส่วนหมัดเหวีย่ งส้ันพยายามกดเหวี่ยงหมัด ใช้หัวไหล่แล้วก้าวไป พอก้าวไปปั๊บพยายามให้มันสูงขึ้นแล้วมันก็จะเข้าที่กกหูพอดี ถ้ามวยไทย เวลาเหวี่ยงสั้นจะใช้หัวไหล่ อัปเปอร์คัทส่วนมาก ผมจะใช้ตัวในการบิดมันจะสัมพันธ์กันจะใช้ หัวไหลย่ กชว่ ย เวลาชกขวาจะใชต้ ัวและหัวไหลช่ ่วยผมจะใช้หมดทงั้ ตัวมนั เร็ว” ภาพที่ 2.37 การกำหมดั และชกหมัดตรงหน้าและกดข้อมอื ใหส้ นั หมัดถกู เป้าหมาย ทมี่ า : วรยุทธ์ ทิพยเ์ ท่ยี งแท้ (2552) ภาพที่ 2.38 การจดมวยเหล่ียมซา้ ยใช้มือขวาไว้ดา้ นหน้า ท่มี า : วรยทุ ธ์ ทิพยเ์ ทีย่ งแท้ (2552)

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 58 ภาพท่ี 2.39 ชกหมดั ตรงหนา้ และถ่ายนำ้ หนักตัวไปขา้ งหน้า ทีม่ า : วรยทุ ธ์ ทิพยเ์ ที่ยงแท้ (2552) จุดแข็ง จดุ ออ่ น การแกไ้ ขและการพัฒนา มวยหมดั เป็นมวยทม่ี เี สน่ห์ เวลาชกเมืองนอก ถา้ น็อกด้วยหมดั ฝรัง่ ชอบมากแต่ มวยหมัดก็มีจุดอ่อน คือ คู่ต่อสู้จะศึกษาวิธแี ก้มวย ดังคำกล่าวที่ว่า “มวยหมัดมีจุดเด่นเยอะเวลาชก ไปฝรั่งชอบ เวลาชกเมืองนอกน็อกด้วยหมัดฝรั่งชอบมาก มวยหมัดมีเสน่ห์มากกว่า สำหรับ จดุ อ่อนถ้าคู่ต่อสรู้ วู้ ่าเป็นมวยหมดั จะหาวิธีแกท้ างมวยมา... บางทคี ตู่ อ่ ส้รู ู้ว่าเรามวยหมัดจะใช้มวย เข่า ถ้ามวยฝีมือก็อาจโดนน็อก บางทีมวยเข่าเข้ามาหลวม ๆ ก็โดนน็อกเหมือนกัน มันอยู่ที่จะแก้ ยังไงมากกว่า... วิธีแก้มวยเข่า เขาจะต้องมาจับเข่าอย่างเดียวแน่ เวลาเขาเข้ามาชอ่ งท้องจะเปิด มาก เราต้องชกก่อนจะเข้าปล้ำวงใน เราก็ต้องกดแขนเอาไว้อย่าให้เขาเข่าได้ถนัด สักพักหน่ึง กรรมการแยก... การพัฒนาไม้ตาย คือ จะแตกแขนงไปเช่น การชกหมัดขวาตรงหมัดซ้ายเหวี่ยง สน้ั มนั อยู่ทเี่ ราจะแตกแขนงไปขนาดไหน” สรุปได้ว่า วิธีการปฏิบัติใช้อาวุธนำมาก่อน เช่น เตะขาให้คู่ต่อสู้พะวง และเมื่อเขาเจ็บขา ข้างบนจะเปิดแล้วชกเหวี่ยงสั้นซ้ายหรือหมัดขวาตรงเป้าหมายบริเวณท้องและกกหูเทคนิคการชกใช้ หัวไหล่ ข้อมือเวลาชกกดข้อมือบิดนิดเดียวให้โดนสันหมัดส่วนมากจะโดน 2 ข้อ คือ ข้อนิ้วชี้และข้อ นิ้วกลาง การชกหมัดเสยและหมัดเหวี่ยงสั้นจะใช้หัวไหล่ช่วยและจะใช้ตัวช่วยออกแรงในการชก จุด แข็งเปน็ มวยทม่ี หี มดั หนกั ดี วิธกี ารชกโดยใชต้ วั ช่วยออกแรง 2.10 ยอดนกั มวยไทย “โบวี่ ส.อดุ มพร” ยทุ ธวิธกี ารใช้หมัด ยทุ ธวิธีในการใช้ไม้ตายของนักมวยแตล่ ะคนจะแตกตา่ งกัน โบว่ี ส.อดุ มพร จะใช้วิธีการตั้ง รับแลว้ มองจงั หวะที่ค่ตู อ่ ส้กู ำลังออกอาวธุ อยู่แล้วหยดุ กจ็ ะออกอาวุธไมต้ ายทนั ที ดงั คำกล่าวท่วี า่ “ใน จังหวะที่คู่ต่อสู้ชกจะต้ังรับแลว้ ก็มองจุดเพื่อรอจังหวะถ้าเขาทำอยู่ พอเขาหยุด ผมจะทำเวลาเขา หยุดหายใจผมจะเขา้ ทำเลย ออกเป็นชดุ จะออก 3-4 หมัดแล้วกต็ ามดว้ ยเขา่ ตามดว้ ยเตะ”

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 59 เป้าหมายการใช้ไม้ตาย ในการใช้ไมต้ ายเป้าหมายในการชกจังหวะแรกจะชกบรเิ วณหนา้ ทอ้ ง และต่อมาเมื่อคู่ต่อสู้ เสียการทรงตัวก็จะลงมาชกที่ใบหน้า ดังคำกล่าวที่ว่า “ชกท้องครับ ผมไม่ค่อยเน้นหน้า เป้าหมาย คือไปที่หนา้ ทอ้ งก่อนพอเวลาเขาร่วงลงมาชกไปที่หน้า” ภาพที่ 2.40 การจดมวยเหล่ียมขวา ท่ีมา : วรยุทธ์ ทพิ ย์เทย่ี งแท้ (2552) ลักษณะทา่ ทาง/เทคนคิ การใช้ไมต้ าย ท่าทางและเทคนิคในการชกจะเน้นการออกหมัดให้สุดไหล่ ดังคำกล่าวที่ว่า “แค่ชก ออกไปให้สุดไหล่ไม่ต้องเน้นไปกดอะไรมากมายแค่ออกให้สุดไหล่ ถ้าโดนนี่มันก็หงายท้องได้ ไมต่ ้องไปกดอะไรมากมายเนน้ ใหม้ นั สดุ ” ภาพท่ี 2.41 ลำดบั ขัน้ ตอนการกำหมดั ไม่ให้มีรู และการจดมวยเหลี่ยมขวา ที่มา : วรยทุ ธ์ ทิพย์เทยี่ งแท้ (2552)

60 จดุ แขง็ จุดอ่อน การแก้ไขและการพฒั นา จุดแข็งในการชกมวยของโบว่ี ส.อดุ มพร คอื การออกหมดั ในการชกคู่ต่อส้เู ปน็ ชดุ แล้วตาม ด้วยอาวุธมวยไทย จุดอ่อนจะถูกคู่ต่อสู้ใช้อาวุธในจังหวะสอง วิธีแก้ไข จะออกหมัดต้องดักจังหวะ ดัง คำกล่าวที่ว่า “ออกหมัดเป็นชุดจะออก 3-4 หมัด แล้วตามด้วยเข่า ตามด้วยเตะ จุดอ่อน เวลาชก ไปส่วนมากเขาจะดัก วิธแี ก้ไขจะไมอ่ อกหมดั ม่ัว... ส่วนมากเขาเข้ามาดกั เรากจ็ ะไม่ออกหมัดม่ัวจะ ออกอาวธุ อย่างหนง่ึ คอื เตะจะไมอ่ อกม่วั หลอกให้เขาพะวงแล้วคอ่ ยออกหมัด” มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง สรุปทา้ ยบท จากการกล่าวมาจะเห็นได้ว่า หมัดสามารถที่จะเป็นไม้ตายในการเผด็จศึกคู่ต่อสู้ในระหว่าง การแข่งขันได้ แต่ในขณะเดียวกัน ในการใช้หมัดให้เป็นไม้ตายได้นั้นผู้ฝึกจะต้องมีการฝึกกซ้อมอย่าง หนักเพื่อใหเ้ กิดความเคยชนิ และสามารถนำไปใชใ้ ห้เกิดประโยชน์และเกิดประสทิ ธิภาพ นอกจากน้ีใน การใช้ไม้ตายหมัด ก็จะมีทั้งข้อดีและข้อเสียในระหว่างฝึกรวมไปถึงการนำไปใช้ ดังนั้น ผู้ฝึกจะต้อง เข้าใจหลักการของการใชห้ มดั เชน่ เป้าหมายของการชก ระยะในการชก สถานการณ์ในการชกท้งั การ รุกและการรับ รวมไปถึงจังหวะการหลอกล่อต่าง ๆ เพื่อให้คู่สู้เกิดความสบสนและไม่สามารถจับทาง ได้ สง่ ผลใหท้ ่ีดีในการแขง่ ขนั และสู่ชยั ชนะที่วางไวไ้ ด้ คำถามท้ายบท 1. วธิ กี ารฝกึ การใช้ไม้ตายหมัดของยอดมวยไทยเปน็ อยา่ งไร 2. การนำไม้ตายไปใช้ของยอดมวยจะมีลกั ษณะอย่างไร 3. จงวิเคราะห์ไม้ตายหมัดของยอดมวยในแต่ละทา่ นมจี ุดเดน่ อยา่ งไร เอกสารอา้ งอิง ครองจักร งามมีศรี. (2536). แบบทดสอบกีฬามวยไทยสำหรบั นักศึกษาชายวทิ ยาลยั พลศึกษา. ปริญญานพิ นธ์การศกึ ษามหาบณั ฑิต สาขาวชิ าพลศึกษา บัณฑิตวิทยาลยั มหาวทิ ยาลัยศรีนค รนิ ทรวิโรฒ. วรยุทธ์ ทพิ ย์เท่ยี งแท.้ (2552). ลลี าไม้ตายมวยไทยของยอดนักมวยไทย. วิทยานพิ นธ์ศิลปศาสตร ดุษฎีบณั ฑติ สาขาวชิ ามวยไทยศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวทิ ยาลยั ราชภัฏหมูบ่ ้านจอมบึง. สำราญ สุขแสวง. (2560). ศาสตร์และศลิ ปะมวยไทย. ราชบรุ ี : มหาวิทยาลยั ราชภัฏหมบู่ า้ นจอมบงึ .

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 61 บทท่ี 3 ลลี าไมต้ าย “เทา้ ” เทา้ เปน็ อวยั วะสว่ นหนึ่งของรา่ งกายท่ีมวยไทยไดน้ ำเอามาใช้ในการป้องตวั เมื่อเกิดการต่อสู้ ไม่วา่ จะเปน็ การใช้เท้าเตะหรือการใช้เท้าถบี เมื่อเกิดการปะทะในยามเหตุการณ์ที่ไม่คาดคิดตั้งแต่สมัย แต่สมัยโบราณจนมาถึงปัจจุบันที่นำมาใช้ในการแข่งกีฬา เช่น ฟุตบอล ตะกร้อ การแข่งขันมวยไทย อาชีพ หรือกีฬาอื่นที่ใช้ในการต่อสู้ “เท้า” จึงเป็นทักษะชนิดหนึ่งที่มีความสำคัญเป็นมากโดยเฉพาะ การแข่งขันมวยไทยอาชีพ เพราะทักษะการใชเ้ ทา้ จะช่วยให้เผด็จศึกคตู่ ่อสู้ไดแ้ ละสามารถป้องกันไม่ให้ คู่ต่อสู้มาจู่โจมทำร้ายได้ ดังนั้น ในบทนี้ผู้เขียนจะแสดงเนื้อหาเกี่ยวกับ ลีลาไม้ตายเท้า ที่ได้จาก การศึกษาจากยอดนักมวยไทย โดยการสัมภาษณ์เชิงลกึ (In-depth Interview) บนั ทกึ ภาพและเสียง ของยอดนักมวยไทย เขียนได้ทำการถอดข้อมูลจากวีดีทัศน์และแถบบันทึกเสียง พร้อมศึกษาวีดีทัศน์ แล้ววิเคราะห์ถ้อยคำสมั ภาษณ์ และลักษณะทา่ ทางของยอดนักมวยไทย ดงั นั้นในบทน้ผี ู้เขียนจะแสดง เนื้อหาวธิ กี ารฝกึ และการปฏบิ ตั ิสูก่ ารนำไปใช้ของลีลาไม้ตายการเตะ และลีลาไม้ตายการถีบ ของยอด นักมวยไทย โดยมรี ายละเอียด ดงั นี้ ลลี าไมต้ ายมวยไทยดว้ ยการใชเ้ ทา้ เท้าเป็นอวัยวะที่สำคัญอย่างหนึ่งของการชกกีฬามวยไทย เพราะเป็นอวัยวะที่มี ประสิทธิภาพมาก สำหรบั การต่อสูเ้ ท้าเปน็ อวัยวะที่ใชไ้ ด้ผลในระยะไกลการใช้เท้าของกีฬามวยไทยน้ัน หมายถึง การใช้ตัง้ แต่สว่ นใต้เข่าลงไปจนถึงปลายเท้า การใชเ้ ท้าน้นั แบ่งออกได้ 2 ลักษณะ คือ การถีบ และการเตะ (ต่อศักดิ์ แก้วจรัสวิไล, 2559, 64) ดังนั้นลีลาไม้ตายด้วยการใช้เท้า ก็จะแบ่งออกเป็น 2 ลักษณะ คือลลี าไม้ตายเตะ และลลี าไมต้ ายถบี โดยมรี ายละเอยี ด ดงั นี้ ลีลาไมต้ ายมวยไทย “เตะ” ของยอดนกั มวยไทย ราชบัณฑิตสถาน (2554) กล่าวว่า เตะ หมายถึง การใช้เท้าวัด เหวี่ยง หรือดีดไปอย่างแรง ด้าน สำราญ สุขแสวง (2560) กล่าวว่า การเตะ หมายถึง การใช้แรงเหวี่ยงของเท้าตั้งแต่ใต้เข่าลงไป จนถึงปลายเท้าเหวี่ยงขึ้นไปปะทะเป้าหมาย โดยการใช้ส่วนของหลังเท้า หน้าแข้ง หรือสันเท้าถูก เป้าหมายการเตะนับว่าเป็นอาวุธที่มีประสิทธิภาพสูงอย่างหนึ่ง ลักษณะการเหวี่ยงอาจจะทำได้หลาย ลักษณะ คือเหวี่ยงแนวตรงเรียกว่า เตะตรง เหวี่ยงแนวเฉียงเรียกว่าเตะเฉียง เหวี่ยงแนวขนานหรือ แนวจากข้างบนลงมาขา้ งล่างเรยี กวา่ เตะตดั ส่ิงเหลำ่ นีเ้ ราเรียกตามลักษณะของการเตะ สว่ นระยะของ

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 62 การใช้เท้าเตะที่ได้ผล คือ ระยะไกล และระดับของเตะนั้นสำมารถเตะได้ 3 ระดับ คือ ระดับต่ำ ระดับกลาง ระดับสงู ในขณะเดียวกันการเตะให้มีประสิทธภิ าพนัน้ จะตอ้ งได้รับการฝกึ หดั ที่ถกู วิธีจึงจะได้ผลท้งั น้ี เพราะในการต่อสู้ในแตล่ ะครง้ั นั้นจะต้องใช้การเตะมากเช่นเดียวกับอวยั วะอน่ื เช่นกัน พน้ื ฐานของการ เตะแบ่งลักษณะออก ได้แก่ เตะตรง เตะเฉียง เตะตัด เตะกลับ และเตะเหวี่ยงกลับ หรือจระเข้ฟาด หาง ดังนั้นในเนื้อหานี้ผู้เขียนจะแสดงเนื้อหาวิธีการฝึก และการปฏิบัติสู่การนำไปใช้ของลีลาไม้ตาย การเตะของยอดนกั มวยไทย โดยมรี ายละเอียด ดงั น้ี 1. วิธีการฝกึ ลลี าไม้ตายมวยไทย “เตะ” ของยอดนักมวยไทย 1.1 ยอดนักมวยไทย “เดชฤทธิ์ อิทธิอนุชิต” หรือในนามชื่อนายทองปลิว ศรีนพ ซ่ึง เป็นอดตี นักมวยไทยอาชีพท่ีบุคคลในวงการมวยให้การยอมรับ และมผี ลงานทโ่ี ดดเดน่ มากในสมัยท่ีชก มวยไทย จนได้รับฉายาว่า “ไอ้ปลิวใจเพชร” โดยลีลาไม้ตายในการเตะคือ “การเตะสวนตอก” คือ การใช้เท้าเตะสวนในจังหวะที่คู่ต่อสูก้ ำลังจู่โจมเขา้ หา โดยในการฝึกลีลาไม้ตายการเตะสวนตอก ของ เดชฤทธิ์ อิทธอิ นชุ ิต มีวธิ กี ารฝึกสว่ นมากฝึกเป็นคู่ และสลับคกู่ นั ดังคำกลา่ วท่ีว่า “ก็มีฝึกเล่นเชิงกัน ดูจังหวะที่เขาเตะมาเราจะแก้ไขอย่างไร จะสวนตอกโดยการใช้เตะล่างหรือบน ถีบหรือต่อย แล้วแต่จังหวะ แต่เราต้องมีหลายวิธีการสวนตอกเพื่อไม่ให้คู่ต่อสู้จับเราได้...ผมเตะขา รักเกียรติ สมเกียรติ เดินไม่ได้ และก็มีการเปลี่ยนคู่เล่นเชิงเพราะแต่ละคนมีวิธีการและอาวุธไม่เหมือนกัน ” ดังนั้นจะเห็นได้ว่า ไม้ตายการเตะสวนตอก (ชิงคม) ของเดชฤทธิ์ อิทธิอนุชิตที่ใช้ในการชกมวย จะมี วิธีการฝึกไม้ตายลูกเตะสวนตอกส่วนใหญ่จะฝึกการเล่นเชิงและมีการเปลี่ยนคู่เล่นเชิงกันเพื่อให้เกิด ความชำนาญ และเรียนรู้การแก้ไขอาวุธของนักมวยแต่ละคน โดยใช้หลักการฝึกในรูปแบบการฝึก ซ้ำ ๆ เพื่อให้เกิดความชำนาญและเกิดความเคยชิน นอกจากนี้ยังอาศัยด้านปฏิกิริยาตอบสนองของ ร่างกายในการที่จะใชล้ ีลาไมต้ ายเตะสวนไปทคี่ ่ตู ่อส้เู พื่อยับย้งั การจูโ่ จมและทำลายค่ตู ่อสู้ไมใ่ หจ้ โู่ จมได้ 1.2 ยอดนักมวยไทย “อภิเดช ศิษย์หิรัญ” หรือในนามชื่อ นายณรงค์ ทรงเมฆ ซึ่งเป็น อดีตนกั มวยไทยอาชีพท่บี คุ คลในวงการมวยให้การยอมรบั และมีผลงานทโ่ี ดดเดน่ มากในสมยั ทีช่ กมวย ไทย ซึ่งปัจจุบันได้เสียชีวิตลงไปแล้ว โดยลีลาไม้ตายของ อภิเดช ศิษย์หิรัญ นั้นคือ จอมเตะบางนก แขวก ซึ่งเตะคู่ต่อสู้แขนหักมาหลายคน ซึ่งวิธีการฝึกลีลาไม้ตายคือเตะฝึกซ้อมโดยการเตะต้นกล้วย และเตะลกู บอล ดังคำกลา่ วทีว่ ่า “ผมซ้อมเตะต้นกล้วยเขาหักหมด ปู่ ย่า ตายายด่า... เมื่อก่อนผม เตะฟุตบอลเก่ง ผมตดิ ทมี ชาตินะ เตะคนกเ็ หมอื นเตะบอลแตเ่ วลาเตะคนเราต้องหลอกหลอกก่อนที หนึ่งเขายกบังได้ หลอกทีสองเขายกบังได้เราก็หลอกทีที่สามสิ” จากการกล่าวจะเห็นได้ว่าวิธีการ การฝึกลีลาไม้ตาย ของอภิเดช ศิษย์หิรัญ นั้นเป็นการฝึกเตะกับต้นกล้วยก็ใช้หลักการฝึกซ้ำ ๆ ให้เกิด ความชำนาญ เพราะสมัยนั้นอุปกรณ์การฝึกยังไม่มีการพัฒนาอย่างปัจจุบัน ในขณะเดียวกันก็จะเห็น

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 63 ว่าการใช้ลีลาไม้ตายของอภิเดช ศิษย์หิรัญ นั้น จะใช้ในการหลอกล่อคู่ต่อสู้ให้จับทางไม่ได้คือการใช้ จติ วทิ ยาหลอกให้คตู่ อ่ สตู้ ายใจ เพอ่ื ไมใ่ ห้สามารถท่จี ะป้องกนั การเตะเราได้ 1.3 ยอดนักมวยไทย “ราวี เดชาชัย” หรือในนามชื่อ นายสมพงษ์ จันทร์แพทย์รักษ์ ซ่ึงเป็นอดตี นกั มวยไทยอาชีพทบี่ ุคคลในวงการมวยให้การยอมรับ และมผี ลงานทโ่ี ดดเด่นมากในสมัยท่ี ชกมวยไทย โดยไดร้ ับฉายาว่า “จรวดทัพฟา้ ” คือเดินหนา้ เขา้ หาคตู่ ่อสู้อย่างเดียว โดยลีลาไม้ตายของ ราวี เดชาชัย น้ัน มวี ิธีการฝกึ คอื ฝกึ เตะรวบโดยวิธกี ารฝึกเตะลม เตะกระสอบและฝึกเล่นเชิงกับคู่ซ้อม หลักสำคญั ของการฝึกต้องก้าวไปข้างหนา้ ให้มาก แขนยกข้นึ เฉียงผลักออกไปด้านหลังเพ่ือดันคู่ต่อสู้ให้ ลม้ ลง ฝกึ กบั กระสอบ และฝกึ กบั คู่ ดังคำกลา่ ววา่ “ผมชกลมแล้วก็ก้าวเท้าซา้ ยไปด้านหน้าทางขวา คู่ตอ่ สู้ ซา้ ยมอื เราแล้วเตะดว้ ยเทา้ ขวารวบขาแขนขวาเหยียดไปข้างหน้าลักษณะพลิกกับเพื่อผลัก คู่ต่อสู้ และหลังจากนั้นฝึกกับกระสอบเตะด้านล่างแข้งขวา ดันพลิกกระสอบทรายกลับด้านหลัง ด้วยมือขวาและ ฝึกเล่นเชิงกับคู่” จากการกล่าวมานั้นจะเห็นได้ว่าการฝึกลีลาไม้ตายของราวี เดชา ชยั เป็นการฝึกทกั ษะคนเดียวโดยไม่มีอปุ กรณโ์ ดยใช้หลักการฝึกการสรา้ งจนิ ตภาพใหก้ ับตัวเองเพ่ือให้ เกิดความมั่นใจต่อตนเอง กล่าวคือเหมือนฝึกกับคู่ชกโดยจิตนาการ หลังจากนั้นก็มาฝึกใช้กับอุปกรณ์ เพอ่ื ให้เกดิ ประสทิ ธภิ าพเพ่มิ ข้ึน 1.4 ยอดนักมวยไทย “พุฒ ล้อเหล็ก” หรือในนามชื่อ นายทวี พิพัฒกุล ซึ่งเป็นอดีต นกั มวยไทยอาชีพท่ีเปน็ แชมป์เป้ียนของสนามมวยลุมพินี และราชดำเนิน ซงึ่ มีผลงานทโ่ี ดดเด่นมากใน สมัยที่ชกมวยไทย โดยได้รับฉายาว่า “ไอ้หนูเมืองตรัง” ลีลาไม้ตายของ พุฒ ล้อเหล็ก เตะก้านคอ มี วธิ กี ารฝกึ คือ ฝึกลีลาการเตะก้านคอหลักสำคัญต้องฝึกกระโดด ฝกึ การยืน ดังคำกล่าวที่ว่า “เราจะ เตะก็ต้องฝึกกระโดดก่อน เพื่อให้ขามันเคยตัว เราต้องยืนให้ปลายเท้าให้ขามันสามารถดีดได้ทั้ง ซ้าย ขวา ถ้ายืนเต็มเท้ามันจะเตะไม่ได้ แต่ถ้าเรายืนให้น้ำหนักตัวอยู่หลัง ข้างหน้ามันจะลอย เราจะปา้ ยไปท่ีหนา้ คู่ตอ่ สู้ได้ตวดั ไปทกี่ ้านคอกไ็ ด้ เพราะขาหนา้ มนั เบา แต่ถา้ เราก้มไปข้างหนา้ ขา หน้ามันจะหนักมันจะเตะไม่ได้ แล้วฝึกเตะกระสอบ” จากการกล่าวมานั้นจะเห็นได้ว่าหลักการฝึก ของพุฒ ล้อเหล็ก ใช้หลักการฝึกเสริมความแข็งแรงของกล้ามเนื้อขา พลังระเบิด และการทรงตัว เพื่อให้การนำไปใช้ลีลาไม้ตายด้วยการเตะก้านคอในการประสิทธิภาพ และสามารถน๊อกคู่ต่อสู้ได้ ถึงแมจ้ ะอย่ใู นระยะใกล้ก็สามารถใช้ลลี าไม้ตายการเตะกา้ นคอน้ีได้ 1.5 ยอดนกั มวยไทย “ผุดผาดน้อย วรวุฒิ” หรอื ในนามชื่อ นายผ่อน ออมกลนิ่ ซึง่ เป็น อดีตนักมวยไทยอาชีพที่เป็นแชมป์เปี้ยนของสนามมวยลุมพินี และราชดำเนิน ซึ่งมีผลงานที่โดดเด่น มากในสมัยที่ชกมวยไทย โดยได้รับฉายาว่า “ไอ้หมูแข้งทอง” ซึ่งเป็นนักมวยไทยยุคแรกที่ได้ไป เผยแพร่การชกมวยไทยในทางทวียุโรปจนได้รบั การยอมรบั ในศิลปะการสูข้ องมวยไทย ลลี าไมต้ ายของ ผุดผาดน้อย วรวุฒิ จะมีวิธีการฝึกลีลาไม้ตายด้วยการเตะซ้ายฝึกโดยใช้อุปกรณ์ ในช่วงแรกและช่วง หลงั ฝึกเตะเป้า ดังคำกล่าวทีว่ ่า “ช่วงแรกของการฝึกมวยเตะกระสอบ สมยั น้นั ยังไม่มีเป้า ช่วงหลัง

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 64 ฝึกเตะเป้า ล่อเป้า” จากการกล่าวมานั้นจะเห็นได้ว่าหลักการฝึกลีลาไม้ตายของผุดผาดน้อย วรวุฒิ จะเปน็ หลักการฝกึ กบั อุปกรณเ์ พือ่ ให้เกิดความเคยชิน และเพิ่มประสิทธภิ าพของการใช้ลลี าไม้ตายให้มี ความคล่องแคลว่ วอ่ งไวและแรง 1.6 ยอดนักมวยไทย “เผด็จศึก พิษณุราชันย์” หรือในนามชื่อ นายอุทัย ศิริโยธา ซ่ึง เป็นอดีตนักมวยไทยอาชีพที่โดดเด่นมากในสมัยที่ชกมวยไทย จนได้รับรางวัลถ้วยพระราชทาน และ เป็นที่ยอมรับในบุคคลในวงการมวยไทย สำหรับลีลาไม้ตายของเผดจ็ ศึก พิษณุราชันย์ จะมีวิธีการฝึก ลีลาไม้ตายด้วยการเตะก้านคอ สมัยก่อนเตะต้นกล้วยต่อมาก็เตะกระสอบทราย ดังคำกล่าวที่ว่า “ตอนอยู่บ้านนอก ผมฝึกเตะต้นกล้วยตามประสามวยวัดมวยวา และช่วงหลังต่อมาก็มาฝึกเตะ กระสอบทราย” จากการกล่าวมาน้ันจะเหน็ ไดว้ า่ หลักการฝึกลีลาไมต้ ายของเผดจ็ ศึก พิษณุราชันย์ จะ เป็นการฝึกจากการเตะต้นกล้วยเพื่อให้เกิดการพัฒนา หลังจากนั้นก็ฝึกเตะกับกระสอบทรายเพื่อให้ เกิดการพัฒนาการใชล้ ีลาไม้ตายดว้ ยการเตะก้านคอค่ตู ่อสู้ 1.7 ยอดนักมวยไทย “เมธี เจดีย์พิทักษ์” หรือในนามชื่อ นายอุทัย ศิริโยธา ซึ่งเป็น อดีตนักมวยไทยอาชีพทโี่ ดดเด่นมากในสมัยทีช่ กมวยไทย และเป็นท่ียอมรบั ในบุคคลในวงการมวยไทย โดยได้รับฉายาว่า “แข้งมังกร” สำหรับลีลาไม้ตายของเมธี เจดีย์พิทักษ์ จะมีวิธีการฝึกลีลาไม้ตายเตะ กระสอบทรายและเตะเป้าคู่หน้า ดังคำกล่าวที่ว่า “สมัยซ้อมผมเตะจริง เตะกระสอบเป็นส่วนใหญ่ วันหนึ่ง ประมาณ 300-400 จึงเป็นส่วนหนึ่งที่ทำให้เก่งด้านนี้ กระสอบสมัยผมมีใบเดียว ผมเตะ คนเดียวในบ้านกับเตะเป้าคู่หน้า จะมีที่แขวน 2 ระดับ เช่น เตะสูง และเตะระดับขาใช้เลื่อนข้ึน เลื่อนลง” จากการกล่าวมานั้นจะเห็นได้ว่าหลักการฝึกลีลาไม้ตายของเมธี เจดีย์พิทักษ์ จะเป็น หลักการฝึกที่ใช้ในการฝึกหนักกว่าทุกคนโดยทำการฝึกซ้ำ ๆ วันละหลายร้อยครั้ง ทำให้การใช้ลีลาไม้ ตายการเตะของเมธี เจดียพ์ ทิ ักษ์ ใช้ไดอ้ ยา่ งมัน่ ใจและเกดิ ประสทิ ธภิ าพ 1.8 ยอดนักมวยไทย “แสนชัย ส.คิงสตาร์” หรือในนามชื่อ นายศุภชัย แสนพงษ์ ซึ่ง ปัจจุบันยังเป็นนักมวยไทยอาชีพและมีชื่อเสียงที่โดดเด่นมากทั้งในประเทศและต่างประเทศ เป็น นักมวยที่มีความเป็นอัจฉริยะของการเป็นนักมวยไทยอาชีพมาก โดยเวทการชกที่น้ำหนักเท่ากันน้ัน เชื่อกันว่ายงั ไม่ใครเป็นคู่ท่ีเหมาะสมได้ จนได้รับฉายา “โคตรมวยสารคาม” นอกจากนั้นยั้งเป็นแชมป์ ท้งั เวทีลุมพินี ราชดำเนิน และแชมปใ์ นเวทีมวยต่างประเทศด้วย จนไดร้ ับรางวัลถว้ ยพระราชทาน และ เป็นท่ยี อมรบั ในบุคคลในวงการมวยไทย สำหรบั ลีลาไม้ตายของแสนชยั ส.คิงสตาร์ จะมวี ิธีการฝึกลีลา ไม้ตายเตะขาวกเตะก้านคอ ฝึกแบบแยกส่วน ฝึกรวมส่วนและฝึกจากช้าไปหาเร็ว ดังคำกล่าวที่ว่า “แรก ๆ ก็เตะขาก่อน แล้วฝึกเตะขายังไม่ต้องถึงขา วกไปเตะก้านคอ ฝึกแบบนี้ช้า ๆ ก่อน แล้ว เพิ่มความเร็วขึ้น บางครั้งก็อาจฝึกเตะขา 2-3 ครั้ง แล้วทำท่าเตะขาแล้ววกเตะกา้ นคอเลย” จาก การกล่าวมานั้นจะเห็นไดว้ ่าหลักการฝกึ ของแสนชยั ส.คงิ สตาร์ จะใชห้ ลกั การฝกึ จากช้าไปเร็วเม่ือเกิด ความชำนาญก็จะใชใ้ นการหลอกล่อดว้ ยการจะเตะตดั ล่างแล้วเปลี่ยนเป็นไปเตะก้านคอแทน

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 65 1.9 ยอดนักมวยไทย “บัวขาว ป.ประมุข” หรือในนามชื่อ นายสมบัติ บัญชาเมฆ ซ่ึง ปัจจุบันยังเป็นนักมวยไทยอาชีพ และมีชื่อเสียงที่โดดเด่นมากทั้งในประเทศและต่างประเทศ เป็น นักมวยไทยคนแรกที่คว้าแชมป์การแข่ง K-1 ที่จัดการแข่งขันขึ้นที่ประเทศญี่ปุ่น โดยมีกติกาในการ แข่งขนั หา้ มใช้ศอกและการปล้ำวงใน จนได้รับฉายา “โคตรมวยสารคาม” นอกจากนัน้ ยังเปน็ แชมป์ใน การแขง่ มวยไทยในเวทีมวยต่างประเทศอีกมากมายดว้ ย ซึ่งบคุ คลในวงการมวยไทยทงั้ ในประเทศและ ต่างประเทศยกให้เป็น นักมวยไทยที่เก่งที่สุดในปัจจุบัน สำหรับวิธีการฝึกลลี าไม้ตายของบัวขาว ป. ประมุข จะฝึกกับเป้า ฝึกกับกระสอบและฝึกเล่นลม ดังคำกล่าวที่ว่า “ก็มีเทรนเนอร์ตั้งเป้าให้ฝึก แล้วก็ให้ศอก ศอกกับกระสอบก็ได้ครับ ฝึกยืนศอกกับกระสอบ ฝึกกับเป้า ฝึกเล่นลมด้วย” จาก การกล่าวมานน้ั จะเห็นไดว้ ่าหลักการฝึกของบัวขาว ป.ประมุข น้นั จะเป็นหลักการฝกึ ทมี่ ีข้นั ตอนในการ พัฒนาทักษะด้วยการฝึกการชกลม ต่อด้วยฝึกกับผู้ฝึกสอนและฝึกกับอุปกรณ์เพื่อให้เกิดการพัฒนาที่ จะนำไปใช้ให้เกดิ ประสิทธิภาพท่ีสุด จากการกล่าวสำหรบั วธิ กี ารฝึกลีลาไม้ตายของยอดนักมวยไทยท่ีกลา่ วมานน้ั จะเห็นได้ว่า หลักการฝึกของการที่จะพัฒนาทักษะสู่การเป็นลีลาไม้ตายของมวยไทยนั้น จะเป็นหลักการฝึกที่ใช้ หลักการฝกึ ทฝ่ี กึ ซำ้ ๆ กับตนเอง โดยใช้การสร้างความเช่ือม่นั และความมุ่งในการท่ีจะพัฒนาทักษะไป ใช้ในการแข่งขัน นอกจากนี้ยังใช้หลักการฝึกที่ฝึกจากช้าไปเร็วเพื่อให้การใช้ทักษะถูกต้อง และ หลักการฝึกทักษะกับอุปกรณ์ กับคู่ซ้อม กับผู้ฝึกสอนเพื่อให้เกดิ ความเคยชินกับสถานการณ์ท่ีแข่งขนั จรงิ 2. วธิ กี ารปฏบิ ตั ลิ ลี าไมต้ ายมวยไทย “เตะ” ของยอดนกั มวยไทย สำหรับการฝึกปฏิบัติลีลาไม้ตาย “เตะ” เพื่อการนำไปใช้ในสถานการณ์จริงในการแข่งขัน และใช้ให้เกิดประสิทธิภาพ โดยมีวิธีในการปฏิบัติของยอดนักมวยไทย สามารถวิเคราะห์และแสดง รายละเอียดในการวิธกี ารฝึก ดงั น้ี 2.1 ยอดนกั มวยไทย “เดชฤทธ์ิ อิทธิอนชุ ิต” ยุทธวิธีการปฏบิ ตั ิ สำหรบั ยทุ ธวิธีการใชล้ ลี าไม้ตายเตะสวนตอกของเดชฤทธิ์ อิทธิอนุชิด คอื เป็นการใชก้ ารเตะสวนในจงั หวะท่ีคู่ต่อสู้กำลังจะโจมเข้าหาและใช้ทักษะเขา้ หาเรา โดยมวี ธิ กี ารฝึก ดังน้ี จังหวะที่ 1 ให้อยู่ในการตั้งจดมวยและสายตาจ้องไปทีค่ ู่ต่อสู้อย่างมีสมาธิเพื่อรอจังหวะ การใชเ้ ตะสวน จังหวะที่ 2 เมื่อคู่ต่อสู้เคลื่อนไหวหรือเคลื่อนที่ในการที่จะจู่โจมเราด้วยการเตะขวา ให้เรา เคลื่อนที่ไปทางขวาสลายแรงการเตะซ้ายของคู่ต่อสู้ หลังจากนั้นเตะไปท่ีบริเวณโคนขาเพื่อให้คู่ต่อสู้ บาดเจ็บและลม้ ลง หรือสามารถใชท้ กั ษะอย่างอน่ื ตามสถานการณ์ท่ีใช้ได้

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 66 เป้าหมายการใช้ไม้ตาย สำหรับเป้าหมายในการใชล้ ลี าการเตะสวนตอก คือ โคนขาด้านกบั ดา้ นนอก (ขอ้ พับ) ทเ่ี ป็นจุดอันตรายและจุดสำคญั เป้าหมายของการชกมวยไทย ดงั ภาพท่ี 3.1 ภาพท่ี 3.1 การเตะซา้ ยสวนตอกไปยังคตู่ ่อสใู้ นจุดสำคญั คือ ข้อพบั ท่ีมา : วรยุทธ์ ทพิ ย์เทีย่ งแท้ (2552) ลักษณะท่าทาง สำหรับเทคนิคการใช้ลีลาไม้ตายสวนตอกส่วนใหญ่จะใช้ในจังหวะเตะสวน กับคู่ต่อสู้หรือชิงคม คือ เวลาคู่ต่อสู้ยกขาขึ้นจะเตะ ให้ยืนตรง ๆ ยืนมองข้างบน แล้วเคลื่อนไหวไป ตามแรงการเตะ และชงิ เตะไปทเี่ ป้าหมายท่ตี ้องการ จุดแข็ง จุดอ่อน การแก้ไขและการพัฒนาจุดแข็ง ของลีลาไม้ตายการสวนตอกด้วยการเตะ มีวิธีการเตะหลากหลาย ตำแหน่งแล้วแต่โอกาสที่คู่ต่อสู้เปดิ หรือออกอาวธุ มากส็ วนตอกต่อย จุดอ่อน คือ เมื่อเราเคลื่อนไหวช้าก็จ้ะได้การบาดเจ็บจากคู่ต่อสู้เตะ ดังนั้น การที่จะนำไปใช้ให้เกิด ประสิทธิภาพนั้น จะต้องฝึกให้เกิดการชำนาญเพื่อให้เกิดความคล่องแคล่วว่องไว และมีสมาธิในการ แขง่ ขัน 2.2 ยอดนักมวยไทย “อภเิ ดช ศิษยห์ ริ ัญ ” ยุทธวธิ ีการปฏิบัติ สำหรบั ยทุ ธวิธกี ารปฏบิ ตั ิการเตะต่อสู้ของอภิเดช ศษิ ยห์ ริ ญั คอื จะใช้ อาวุธนำก่อนแลว้ เตะ และกม็ ีหลอกล่อจังหวะทหี่ นึ่ง จังหวะทสี่ อง ใหค้ ่ตู ่อสจู้ ับทางไม่ได้ โดยมีวิธีการ ฝกึ ดังนี้ จังหวะท่ี 1 ให้อย่ใู นการต้ังจดมวยและสายตาจ้องไปที่คู่ต่อสู้อย่างมสี มาธิ ใช้หมัดหน้าชกไป ทีบ่ รเิ วณใบหนา้ หลงั จากน้ันให้เตะไปทบ่ี ริเวณใบหนา้ คตู่ ่อสู้ ดังภาพท.่ี ... จังหวะที่ 2 เป็นจังหวะการหลอกลอ่ คู่ต่อสู้ในกรณีทค่ี ู่ต่อสู้แกเ้ ราไดค้ ือ ใหใ้ ช้หมัดหน้าชก ไปบรเิ วณหน้าแต่ไม่ต้องถึงเป้าหมายเพื่อใหค้ ูต่ ่อส้หู ลง หลงั จากน้ันใหเ้ ตะไปท่ีบริเวณใบหนา้ คตู่ ่อสู้

67 เป้าหมายการใช้ไม้ตาย สำหรับเป้าหมายการใช้ลลี าไม้ตายจะเตะท่ีบริเวณหน้าท้องและ หัวไหล่ ซึ่งเป็นจุดสำคัญและจุดอันตรายของเป้าหมายการชก เพราะอาจจะทำให้จุกและไหล่หลุดได้ ดังภาพท่ี 3.2 มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบงภาพที่ 3.2 ตำแหน่งในการเตะบรเิ วณหน้าท้องโดยใชก้ ระสอบทรายเป็นเป้าหมาย ที่มา : วรยุทธ์ ทิพย์เท่ียงแท้ (2552) ลักษณะท่าทางเทคนิคการใช้ไม้ตาย สำหรับเทคนิคการเตะจะยืนด้วยปลายเท้าเตะส่ง ด้วยสะโพกโดยวิธีการเตะเหมือนฟุตบอล ส่งด้วยสะโพก แล้วก็ยืนด้วยปลายเท้า พอเราเตะคนเน่ีย เราเตะปป๊ั เขาจะบังเราทนั ที เราก็ต้องใช้วธิ หี ลอก โยกจะเตะซา้ ยเขาบงั ซ้าย เราก็เตะขวา ดงั ภาพท่ี 3.3-3.4 ภาพท่ี 3.3 การยนื ท่าเตรยี มเตะโดยยนื ด้วยปลายเท้าหนา้ และถ่ายน้ำหนักตวั ไปดา้ นข้าง ท่ีมา : วรยทุ ธ์ ทพิ ย์เทย่ี งแท้ (2552)

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 68 ภาพที่ 3.4 การเตะไปยังเปา้ หมายดว้ ยหน้าแข้ง ลำตัวเอนไปด้านหน้า แขนทัง้ สองยกป้องกันตวั ทม่ี า : วรยทุ ธ์ ทพิ ยเ์ ท่ียงแท้ (2552) จุดแข็ง จุดอ่อน การแก้ไขและการพัฒนา จุดแข็งของลีลาการเตะจะเตะเบิ้ล และ จดุ อ่อนอยู่ทีใ่ จ ดงั คำกล่าวทีว่ ่า “ผมเตะ... แขนยกไม่ขึน้ ... วธิ กี ารเตะเบ้ลิ เลย เตะหนึ่ง เตะสอง เตะ สาม เตะทีเดียวน้อยมาก อย่างเตะเบิ้ล ครูผมสอนให้เตะ ถ้าเตะสั้นใช้หน้าแข้งเตะถ้าเตะยาวใช้ หลังเท้าข้อเท้าเตะ ผมรู้ดีมากเบิ้ลเพลินจน ครูผมเอาผมไปต่อยที่บ้านแล้วผมก็ดังขึ้นมา จุดอ่อน อย่ทู ่ีใจ... ผมว่ามนั อยทู่ ่ใี จมากกว่า... การแก้ไขเวลาจะชกฝกึ ซ้อมเต็มที่อยา่ งน้อยหน่ึงเดอื น” สรุปได้ว่า วิธีการปฏิบัติลูกเตะขวาจะใช้จังหวะหลอกก่อนในจังหวะ 1 หรือจังหวะ 2 ต้องดูจังหวะก่อนออกอาวุธไม้ตาย โดยมีเป้าหมายการเตะที่หน้าท้อง ถ้าชกกับมวยหมัดจะเตะท่ี หัวไหล่ เพื่อตัดกำลังโดยมีท่าทางการเตะเหมือนเตะฟุตบอล จุดแข็งของการเตะ คือ เตะหนักและ เตะเบิล้ จุดออ่ นอยู่ท่ใี จ 2.3 ยอดนักมวยไทย “ราวี เดชาชัย” ยุทธวธิ ีการปฏิบตั ิ สำหรับวิธกี ารปฏิบตั ิเตะรวบขา ของราวี เดชาชัย คือใชจ้ ังหวะจด ๆ จอ้ ง ๆ มองคู่ตอ่ ส้เู ผลอก็เขา้ ไปเตะรวบขา ซึง่ ใชจ้ ังหวะเข้าทำคตู่ อ่ สดู้ ว้ ยความเรว็ โดยมวี ิธีการฝกึ ดังน้ี จงั หวะท่ี 1 ให้อยู่ในการตัง้ ทา่ จดมวยและสายตาจอ้ งไปทีค่ ู่ต่อสอู้ ย่างมีสมาธิ จังหวะที่ 2 เท้าที่อยู่ด้านหน้าสืบไปข้างหน้าเข้าไปหาคู่ต่อสู้ในระยะประชิดอย่างรวดเร็ว หลังจากให้เท้าเตะรวบไปที่บริเวณขาน่องของคาต่อสู้โดยใช้ส่วนหน้าแข้งเตะ พร้อมกับมือที่เป็นข้าง เตะดันลำตวั คตู่ อ่ สใู้ ห้ลม้ ลง เป้าหมายการใช้ไม้ตาย สำหรับเป้าหมายการเตะ คือ บริเวณขาช่วงล่าง ทั้งสองข้างของคู่ ตอ่ สู้ ซง่ึ เป็นจดุ สำคญั ของร่างกายในการยนื หรอื ฐานในการเคลือ่ นท่แี ละอยกู่ บั ท่ี ดังภาพที่ 3.5

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 69 ภาพที่ 3.5 การเตะรวบคตู่ ่อสู้บรเิ วณขาท่อนลา่ ง น้ำหนักตัวอยทู่ ีข่ าหนา้ ลำตวั เอนไปดา้ นหนา้ ท่มี า : วรยทุ ธ์ ทพิ ย์เทยี่ งแท้ (2552) ลักษณะท่าทางเทคนิคการใช้ไม้ตาย สำหรับท่าทางเทคนิคลีลาการเตะรวบขา หลักสำคัญ อยู่ที่การก้าวเท้าเพื่อให้การทรงตัวของร่างกายมีความสมดุลที่ดี การเอียงตัว เพื่อให้การเตะมี ประสิทธิภาพและพลัง สามารถทำให้คู่ต่อสู้ล้มได้ นอกจากนี้จะต้องมีความเร็วในการสืบไปหาคู่ต่อสู้ เพื่อไมใ่ หค้ ูต่ ่อสตู้ งั้ รับไม่ทัน ดังภาพท่ี 3.6-3.7 ภาพที่ 3.6 การก้าวเทา้ ซา้ ยแล้วเตะรวบขาแล้วใชม้ อื ขวาผลกั คู่ตอ่ สู้ใหล้ ้ม ท่ีมา : วรยทุ ธ์ ทพิ ยเ์ ท่ยี งแท้ (2552)

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 70 ภาพที่ 3.7 การเตะรวบขาพร้อมมือผลกั ให้ค่ตู ่อสู้ล้มลง ทม่ี า : วรยุทธ์ ทิพย์เท่ยี งแท้ (2552) จุดแข็ง จุดอ่อน การแก้ไขและการพฒั นา จุดแข็งของลีลาการเตะรวบทำให้คูต่ ่อสู้ล้มลง และเสียจงั หวะในการโตต้ อบ จุดออ่ นคอื หากนำไปใช้ในการแข่งขนั อาจจะเป็นการทำผิดกติกาได้ หรือ อาจจะทำให้คู่ต่อใชจ้ ังหวะการโต้ตอบได้ถ้าไม่ฝึกใหเ้ กดิ ความชำนาญ ดังนน้ั สงิ่ สำคัญคือจะต้องฝึกให้ เกิดความเคยชินและให้เกิดความชำนาญในการใช้ไม้เตะเพ่ื อให้มีประสิทธิภาพและใช้ได้ผลในการ แขง่ ขันจรงิ 2.4 ยอดนักมวยไทย “พุฒ ลอ้ เหล็ก” ยทุ ธวิธกี ารปฏิบัติ ยทุ ธวิธีการใชล้ ีลาการเตะก้านคอท่ใี ช้ในการชกมวยจะใช้ในจังหวะที่คู่ ต่อสูแ้ ละจังหวะหลอก ดังคำกลา่ วท่ีว่า “ใช้จงั หวะเวลาท่ีเขาเผลอ เผลอแล้วเตะเลย บางทอี ยู่ เฉย ๆ เราเอามือไปปัดคูต่ อ่ สู้ คู่ต่อสู้เอามือห้อยลงเราก็เตะก้านคอได้ บางทีก็ถีบไปบ้างเราก็ หยอก ๆ ก่อน แต่อย่ามีวินาทีที่มึงเผลอ มึงเผลอเมื่อไรนั้นแหละเราตบมือลงแล้วก็เตะก้านคอโดยใช้ส่วน ของหน้าแข้ง” เป้าหมายการใช้ไม้ตาย เป้าหมายในการใช้ลีลาไม้ตายจะเตะที่ก้านคอ ดังคำกล่าวที่ว่า “ในการเตะอาจเตะที่ลำตัวบ้าง เพื่อไม่ให้คู่ต่อสู้จับทางได้ แต่เป้าหมายจริง ๆ คือ บริเวณก้าน คอ” ภาพท่ี 3.8 การเตะขวาบรเิ วณกา้ นคอถ่ายนำ้ หนักตัวมาทางด้านซ้าย ทมี่ า : วรยทุ ธ์ ทพิ ยเ์ ทยี่ งแท้ (2552)

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 71 ลักษณะท่าทาง/เทคนิคการใช้ไม้ตาย ท่าทางเทคนิคลีลาการเตะก้านคอ ตัวจะโล้ไป ด้านข้างใช้หัวไหล่และสะโพกช่วยออกแรงในการเตะ ดังคำกล่าวที่ว่า “ตัวจะเอียงไปทางกระสอบ ด้านขวามือเท้าซ้ายจะยกได้สูง ถ้าตัวตรงมันเตะได้แค่นิดเดียว ต้องใช้ไหล่กับสะโพก 2 อย่าง นี่ สำคัญเตะแล้วต้องดูว่ามันมีอาการยังไงส่วนมากถ้าโดนหน้าแข้งเข้าไป มันจะมีอาการ สะลึมสะลอื ” ภาพที่ 3.9 การยืนท่าเตรยี มพรอ้ ม ทม่ี า : วรยุทธ์ ทิพย์เท่ยี งแท้ (2552) ภาพที่ 3.10 การเตะขวาท่กี ้านคอ โดยใชห้ วั ไหลแ่ ละสะโพกชว่ ยออกแรง ท่ีมา : วรยทุ ธ์ ทิพย์เทย่ี งแท้ (2552) จุดแข็ง จุดอ่อน การแก้ไขและการพัฒนา จุดแข็งในการใช้ลีลาการเตะก้านคอ มีความ แม่นยำ จุดด้อยไมม่ ี เพราะเตะไมค่ อ่ ยพลาด ดงั คำกล่าวทีว่ า่ “เตะมนั สวยเปน็ ภาพทีส่ วยงาม มนั เตะ แลว้ มันเตะเขา้ เป้าหนักเบาไม่เก่ียว ใหโ้ ดนพอโดนมนั กเ็ จบ็ เหมือนกนั แหละ คะแนนมันก็มาลูกเตะ สว่ นมากไม่มีจดุ ด้อย เพราะลูกเตะส่วนมากเตะออกไปแล้วมันไม่ค่อยพลาดเหมือนกับเรายิงนกล่ัน กระสุนออกไปแล้วก็ต้องโดน มีความมั่นใจว่าเตะแล้วต้องโดน ถ้าไม่โดนไม่เตะให้เสียแรง... จดุ อ่อนไม่มีเพราะลูกเตะส่วนมากไมค่ ่อยพลาด เหมือนกับเราลนั่ กระสุนออกไปแลว้ ตอ้ งโดน”

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 72 สรุปไดว้ ่า วธิ ีการปฏิบัตเิ ตะก้านคอจะใช้ในจังหวะที่คตู่ ่อส้เู ผลอ แล้วเตะเลยหรือจังหวะ ที่ใช้มือปัดแขนคู่ต่อสู้ให้ห้อยลงแล้วเตะเป้าหมายอยู่ที่ก้านคอ เทคนิคการเตะตัวจะเอียงไปด้านหน้า ด้านขวา เท้าซ้ายยกสูงใช้แรงจากสะโพกและหัวไหล่ จุดเด่นของการเตะ มีความแม่นยำเตะแล้วถูก เป้าหมายและได้คะแนน 2.5 ยอดนกั มวยไทย “ผุดผาดน้อย วรวุฒิ” ยุทธวิธีการปฏิบัติ ยุทธวิธีการใช้ลีลาไม้ตายเตะซ้ายที่ใช้ในการตอ่ สูอ้ ยูท่ ี่ระยะในการยืน ดัง คำกล่าวที่ว่า “อันดับแรกจังหวะยืน ระยะแรกอย่าให้ใกล้อย่าให้ไกลไป เราเอาที่พอดีเท้าเราถึง จังหวะยืนระยะเราต้องกะว่าหน้าแข้งเราถึงและส่วนที่ใช้เตะคู่ต่อสู้คือระหว่างข้อเ ท้ากับหน้าแข้ง พอคู่ต่อสู้ขยับเราก็ผลัก เขาเรียกจังหวะบวก จังหวะสองแรงพอคู่ต่อสู้ขยับเราก็ใส่ก่อนเลย... ชก ชนะพช่ี ีพเขาเขา้ มาชกผมแล้วโดนผมเตะซ้ายเลย ผมถงึ กอ่ นการ์ดขวาออกแตเ่ ตะซ้าย” เป้าหมายการใช้ไม้ตาย เป้าหมายการใช้ลีลาการเตะส่วนใหญ่เตะที่ลำตัว ดังคำกล่าวที่ว่า “เตะลำตัวส่วนใหญ่นาน ๆ จะข้นึ กา้ นคอสักที” ภาพที่ 3.11 การเตะซ้าย พร้อมกบั ยกส้นเทา้ ขวาเลก็ น้อย เพ่อื การทรงตวั ที่มา : ภาพโดยผวู้ จิ ัย (2552) ลกั ษณะทา่ ทาง/เทคนิคการใช้ไม้ตาย ทา่ ทางเทคนิคการใช้ลีลาการเตะต้องเขย่งเท้า บิด สะโพก บิดเท้าเหวี่ยงแขนช่วยแล้วเตะทั้งตัว ดังคำกล่าวที่ว่า “เตะนี่ต้องเขย่งแล้วก็บิดตัวพร้อมบิด เทา้ ไปดว้ ยกนั ตัวตอ้ งเหว่ียงด้วยแขนมนั ก็ไปเองเตะทั้งตัว ถ้าผดิ ก็ผิดเลย เพราะมันไปทั้งตัวก็ต้อง ดูจังหวะ ส่วนเทคนิคและเคล็ดลับในการต่อสู้นั้นต้องกล้าออกอาวุธ ...มันอยู่ที่ใจใจต้องกล้าที่จะ ออกอาวธุ ถ้าแลกเราตอ้ งถึงกอ่ นชา้ ไม่ไดต้ ้องมัน่ ใจไม่วอกแวก กลา้ ๆ กลัว ๆ”

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 73 ภาพท่ี 3.12 การยนื ท่าเตรยี มพรอ้ มในการเตะจงั หวะบวกถีบกระสอบทราย ท่ีมา : วรยุทธ์ ทิพยเ์ ทีย่ งแท้ (2552) ภาพท่ี 3.13 การเตะซ้ายทลี่ ำตัวโดยใชก้ ระสอบทรายเป็นเป้าหมาย แขนยกขึ้นช่วยในการทรงตัว ที่มา : วรยุทธ์ ทพิ ย์เทย่ี งแท้ (2552) ภาพท่ี 3.14 การเตะซา้ ย โดยใชห้ น้าแข้งถีบเป้าหมาย ยกสะโพกและเหว่ยี งแขนช่วยสง่ แรง ที่มา : ภาพโดยผูว้ ิจัย (2552)

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 74 จุดแข็ง จุดอ่อน การแก้ไขและการพัฒนา จุดแข็งของลีลาการเตะได้หนัก ถ้าร่างกาย แขง็ แรงกจ็ ะไมม่ ปี ัญหา ดงั คำกล่าวทีว่ า่ “ผมเตะไม่คอ่ ยมปี ญั หานะ เทา่ ทผ่ี มชกมานะเพราะรู้จังหวะ ลูกเตะผมไม่มีจุดอ่อนนะ และที่สำคัญผมจะเตะได้แรง ผมชกชนะขุนพลน้อย ปี 2518 เขาเป็น มวยฝีมือเตะคนละที เขาสู้ผมไม่ได้ ผมจะหนักกว่าไฟท์นั้นชนะคะแนน แต่ว่าร่างกายต้องดีนะ เพราะเตะจะเหนอ่ื ยเพราะใช้กำลังตลอดเวลา” สรปุ ไดว้ ่า วิธกี ารปฏิบัตอิ ยู่ท่ีระยะการยนื ต้องยนื กะระยะหน้าแขง้ เตะถึงคูต่ อ่ สู้ และจะ เตะในจังหวะที่คู่ต่อสู้ขยบั ตัวเร็วกว่าจังหวะหลอกเป้าหมายอยู่ทีล่ ำตวั เทคนคิ การเตะเขย่งเท้า บิดข้อ เท้า บดิ ตวั เหวีย่ งแขนชว่ ย เตะทัง้ ตวั จดุ เด่นของการเตะคือเตะหนกั และเตะในจังหวะบวก 2.6 ยอดนกั มวยไทย “เผดจ็ ศึก พิษณรุ าชันย์” ยุทธวิธีการปฏิบัติ ยุทธวิธีในการใช้ลีลาการเตะก้านคอส่วนมากใช้ในจังหวะสอง ดังคำ กล่าวที่ว่า “เขาต่อยหมัดมาเราบิดออก ถ้าเขาต่อยหมัดขวาเราก็ปัดลง ปัดและเตะโดนทุกคน ใช้ จงั หวะสอง จงั หวะหน่ึงมนี ้อยมาก หรือเบย่ี งออกนิดหน่อยแล้วเตะ... ถ้าชกกบั มวยหมัด มวยเตะ และมวยศอกจะมีสไตล์การชก... สไตล์การชกดุ ผมออกอาวุธมวยไทยทุกอย่าง ผมจะไม่แหย่ไป แหยใ่ ห้จ๊กั จ้ี ผมจะออกอาวุธหนกั หน่วงเลย ถ้าเจอมวยหมัดผมชอบ ผมป้องกันตัวไดด้ ีมาก เพราะ ผมมีสไตล์ที่เฉียบแหลม มวยหมัดไม่สามารถทำอะไรผมได้ ผมจะใช้ศอกบวกหงายท้องไปหลาย คนแล้ว พอเขาต่อยหมัดเราก็เตะไปก่อนแล้วเอาศอกบวก ถ้าเจอมวยเตะผมใช้ลูกถีบป้องกันตัว พอเขาเตะมาผมกใ็ ช้ลูกถีบแก้ ผมบิดออก แล้วเตะกา้ นคอ ลำตัว และขา... ถ้าเจอมวยเข่าสวนมา ผมก็ใช้ศอกแลกเขาจบั คอ ผมกบ็ ังศอกตหี ัวแตกเละเทะ... ถา้ เจอมวยศอกต่างคนตา่ งแลกเลยแตก ท้งั คู่ เขาแตกหัวผมแตกหัวค้ิว” เป้าหมายการเตะ เป้าหมายการใชล้ ลี าไม้ตาย คือ บริเวณก้านคอ ดังคำกล่าวที่ว่า “ผม ประทับใจคนไทยที่ผมเตะก้านคอก็คือ นกน้อย เกียรติบัณฑิต ไม่มีใครเตะก้านคอเขาได้หรอก แต่ ผมหลอกเตะเขาได้” ภาพที่ 3.15 การเตะขวาบรเิ วณก้านคอ ที่มา : วรยทุ ธ์ ทพิ ย์เทย่ี งแท้ (2552)

75 ลักษณะท่าทาง เทคนิค การใช้ไม้ตาย ท่าทางเทคนิควิธีการเตะก้านคอเหมือนเตะฟุตบอล โดยยกขาขึ้นเหว่ียงสะโพก บิดเอว เอนลำตัวชว่ ยในการใช้แรงเตะ ดังคำกล่าวที่ว่า “วิธีการยกขาขน้ึ สูง ๆ เหมือนเตะบอลแล้วเหวี่ยงสะโพกบิดเอวแล้ว ฟาดขาลงน้ำหนักตัวเอนไปด้วย เตะแล้วไม่ ฟาดหน้าแข้งไม่มปี ระโยชนต์ ้องเตะ ใหน้ ำ้ หนักมันเหมือนกับการฟาดลง” ภาพที่ 3.16 ทา่ เตรยี มพร้อมก่อนเตะกา้ นคอ ทม่ี า : วรยทุ ธ์ ทิพยเ์ ทยี่ งแท้ (2552) ภาพที่ 3.17 การเหวย่ี งขาขวาเตะก้านคอและเหวยี่ งแขนช่วยในการเตะ ทมี่ า : วรยทุ ธ์ ทิพยเ์ ที่ยงแท้ (2552) มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 76 ภาพท่ี 3.18 การเตะขวาทกี่ ้านคอโดยใช้หนา้ แข้ง ท่ีมา : วรยทุ ธ์ ทพิ ย์เทีย่ งแท้ (2552) จุดแข็ง จุดอ่อน การแก้ไขและการพัฒนา จุดแข็งของลีลาการเตะก้านคอ ถ้าโดนหรือมี อาการ ดงั คำกลา่ วท่วี า่ “ผมเตะมวยญีป่ ุ่นสองสามคนนอ็ ก บางคนไมน่ อ็ กก็มอี าการทรดุ ” สรปุ ได้วา่ เผด็จศกึ พษิ ณรุ าชนั ย์ สไตลก์ ารตอ่ สดู้ ุออกอาวุธทุกอย่าง การใช้อาวุธการเตะ ส่วนมากจะใช้จังหวะสอง เช่น เขาต่อยมาปัดออก หรือปัดแล้วเตะโดยมีเป้าหมายการเตะ ที่ก้านคอ เป็นส่วนมาก วิธีการเตะยกขาขึ้นสูงเหมือนเตะฟุตบอล เหวี่ยงสะโพกขึ้นบิดเอวแล้วฟาดลงโดยใช้ น้ำหนกั ตัวช่วยกด เพอื่ เพมิ่ ความแรงของการเตะ จดุ เด่นของการเตะสามารถเตะได้รุนแรงน็อก คู่ต่อสู้ ได้หลายคนทง้ั คนไทยและต่างชาติ 2.7 ยอดนักมวยไทย “เมธี เจดยี ์พิทักษ์” ยุทธวธิ กี ารปฏบิ ัติ การใช้ลลี าไม้ตายเตะในการต่อส้จู ะมจี ังหวะหลอก โดยการโยกหลอก ดูคูต่ อ่ สวู้ ่าเท้าเป็นหรือเทา้ ตายแลว้ เตะทุกสว่ น ดังคำกลา่ วที่ว่า “ใช้จรงิ ๆ บางครงั้ มจี งั หวะหลอกแต่ บางทีเราใช้วิธีโยกตัวเองคู่ต่อสู้จะดูเรามากว่าเราจะใช้จังหวะอะไรและจะเตะทุกส่วน ขา ลำตัว ก้านคอดคู ตู่ อ่ สบู้ ล็อก (ป้องกัน) อย่างไร ใช้ประสบการณ์ในการหลอก เชน่ ทำท่าจะเตะขาแต่เตะ ลำตัวแทน และนอกจากนใี้ นการใช้ไมต้ ายจะใช้จังหวะ 2 ...เขาเตะมาเราบงั เขาเปิดเราเตะขาผม โยกหลบ เขาเตะพลาดผมใช้จงั หวะสอง” เป้าหมายการใช้ไม้ตาย เป้าหมายการเตะ คือ บริเวณลำตัวคู่ต่อสู้ ดังคำกล่าวที่ว่า “ลำตัวครับถ้ากันได้ การแก้ปัญหาต้องอาศัยดูว่าคู่ต่อสู้เปิดช่องว่างตรงไหน แต่ที่สำคัญต้องเตะ ลำตัวก่อน”

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 77 ภาพที่ 3.19 เตะขวาไปยังเปา้ หมายโดยการยกส้นเท้าสูง บิดส้นเท้าช่วยสง่ แรง ท่มี า : วรยทุ ธ์ ทิพย์เทย่ี งแท้ (2552) ลักษณะท่าทาง/เทคนิคการใช้ไม้ตาย ท่าทางเทคนิคการเตะอยู่ที่การยกเท้า บิดส้นส่ง สะโพกขึ้นเตะ แขนช่วยบล็อกความเร็ว ดังคำกล่าวที่ว่า “มี 2 อย่าง ที่ทำให้เตะหนัก 1) ยกส้นเท้า ให้สูงบิดส้นเท้า ไม่งั้นสะโพกจะไม่ไป และ 2) มือจะช่วยบล็อกความเร็ว การเคลื่อนไหวและการ ทรงตัว” กล่าวได้ว่า ท่าทางและเทคนิคในการเตะมี 2 ปัจจัย ที่ทำให้การเตะมีความรุนแรง คือ การยกและบิดเท้าส่งสะโพกขึ้นเตะและในจังหวะเตะให้บล็อกแขนไว้ หรือหยุดการเคลื่อนไหวของ แขนเพื่อส่งแรงไปยงั ขาท่เี ตะ ภาพที่ 3.20 การยนื ทา่ เตรียมพร้อม ท่ีมา : วรยทุ ธ์ ทพิ ย์เทย่ี งแท้ (2552)

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 78 ภาพท่ี 3.21 เตะขวาขึน้ โดยยกสะโพกชว่ ยและเหวย่ี งแขนช่วยในการทรงตวั ทมี่ า : วรยุทธ์ ทิพย์เทีย่ งแท้ (2552) จุดแข็ง จดุ ออ่ น การแก้ไขและการพัฒนา จุดแข็งของการเตะ เตะแบบมจี ุดหมายเตะเร็ว เตะเปน็ ชุดเปา้ หมายไม่ซ้ำกนั จุดออ่ นเวลาเตะมือตรงข้ามจะเปิด ดังคำกล่าวทีว่ ่า “ช่วงที่ผมกำลังพีค (มีชื่อเสียง) ผมเป็นคนเตะไว ไม่เตะทีเดียว บางทีเวลาเดียวเตะ 3 ครั้ง แต่ละจุดไม่ซ้ำกันแล้วแต่ จังหวะคู่ต่อสู้เปิดอะไร เตะแบบมีจุดหมายไม่ใช่เตะเอาคะแนนมันไม่เจ็บต้องคิดว่าเตะแล้วมี จดุ หมาย... จุดอ่อนเวลาเตะเวลาเตะมอื ตรงขา้ มขาเตะจะเปดิ ... ผมหว่ งเรื่องความเร็ว เช่น เตะไป แล้วเปิดมือ บางทีหลอกให้ผมเตะเร็วแล้วจะฮุก ผมบางครั้ง ผมเตะเสร็จเขาฮุก คางผมเลยน็อก และไดค้ ิดแกไ้ ขจดุ ออ่ นตลอดเวลา ...ตอนซอ้ มคดิ ทำตลอดแต่พอขน้ึ เวทีความมัน่ ใจเหลอื 50 %” สรุปได้ว่า วิธีการปฏิบตั ิ จะใช้จังหวะหลอก คือ การโยกตัวเตะแลว้ และใชจ้ ังหวะ 2 คือ การหลบอาวุธคู่ต่อสู้แล้วก็เตะเป้าหมายลำตัวคู่ต่อสู้ เทคนิคการเตะยกส้นเท้าให้สูง บิดส้นเท้ายก สะโพกมอื ชว่ ยในการเรง่ ความเรว็ การเคลือ่ นไหวและการทรงตัว จุดเด่น เตะแบบมีจุดม่งุ หมายจะเตะ เร็ว เตะทลี ะหลายคร้งั โดยไมซ่ ้ำจดุ เดยี วกนั 2.8 ยอดนกั มวยไทย “แสนชัย ส.คิงสตาร”์ ยุทธวิธีการปฏิบัติ ในการใช้ลีลาไม้ตายจะเตะขาคู่ต่อสู้ก่อน จนกว่าคู่ต่อสู้จะบังแล้ว วกกลับเตะก้านคอ เตะจนกว่าคู่ต่อสู้ลดแขนลงมาบังก็พลิกขาไปเตะก้านคอ ดังคำกล่าวที่ว่า “ก็ใช้ จังหวะจด ๆ จ้อง ๆ กันอยู่แล้วเตะไปที่ขาก่อนถ้าคู่ต่อสู้ยังไม่มีอาการ เราก็จะเตะ เตะไปเรื่อย ๆ เตะจนกว่าคู่ต่อสูจ้ ะบังพอบังคู่ตอ่ สูก้ ็คิดว่าเราจะเตะขา เราก็พลิกไปเตะก้านคอกับปลายคาง โดย ใชห้ น้าแข้ง” เป้าหมายการใช้ไม้ตาย เป้าหมายลีลาการเตะ คือ บริเวณก้านคอกับปลายคาง ดังคำกล่าว ทว่ี ่า “เราเตะขาเพอ่ื หยง่ั เชิงไปก่อนใหเ้ ขาพะวง ถา้ เตะบอ่ ย ๆ เขาจะเจบ็ แต่เราหลอกเตะขาเราก็ พลกิ ขน้ึ กา้ นคอเลยโดยพลิกขากลางอากาศเลยครับผมถนัดซ้ายแตเ่ ตะข้างขวา”

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 79 ภาพที่ 3.22 การเตะบริเวณก้านคอและปลายคาง ท่ีมา : วรยุทธ์ ทิพยเ์ ท่ยี งแท้ (2552) ลักษณะท่าทาง/เทคนิคการใช้ไม้ตาย วิธีการและเทคนิคการใช้ลีลาการเตะจะเตะขา หลอกก่อนแลว้ พลิกขาเตะก้านคอ ซึง่ เปน็ ลักษณะของการหลอกคู่ต่อสู้ โดยการเตะขาก่อนแล้วไม่เตะ แต่พลิกขากลางอากาศ ตวัดเตะก้านคอ ดังคำกล่าวที่ว่า “เราเตะก่อนคู่ต่อสู้จับทางเราได้ เราก็ เปลี่ยนมาเตะขาหลอกกอ่ นเตะขาแลว้ เราก็ตวัด เตะยกไปกลางอากาศ แตเ่ ตะขาไมเ่ ตะ คตู่ ่อส้คู ดิ วา่ เราจะเตะขาแลว้ เราก็พลกิ ไปเตะก้านคอ” ภาพที่ 3.23 ลำดับการเตะลา่ งและวกเตะกา้ นคอ ท่ีมา : วรยุทธ์ ทพิ ย์เทย่ี งแท้ (2552) จุดแข็ง จุดอ่อน การแก้ไขและการพัฒนา จุดแข็งของลูกเตะขาวกเตะก้านคอเป็นลูก พลิกแพลงคู่ต่อสู้จับทางยากได้ผลแน่นอน และไม่พบจุดอ่อน ดังคำกล่าวที่ว่า “มันพลิกแพลง มัน พลิกกลางอากาศถ้าเราเตะขาคู่ต่อสู้มีอาการเราก็สามารถดูว่าคู่ต่อสู้บังหรือไม่ เราก็จะเห็นกลาง อากาศเลย ถา้ บังเรากข็ น้ึ ถ้าไม่บงั เรากซ็ ำ้ ท่เี ดิมมนั เป็นไหวพริบช่วงเส้ียววนิ าทีมันต้องใช้ไหวพริบ ลกู นีอ้ าจจะไม่ถงึ กบั นอ็ กแตล่ ูกนี้ถือว่าไดผ้ ลแน่” สรุปได้ว่า วิธีการปฏิบัติจะเตะขาก่อนเตะไปเรื่อย ๆ จนกว่าคู่ต่อสู้จะบัง พอบังแล้วเรา เตะขาแล้ววกกลับเตะก้านคอ เป้าหมายคือ ก้านคอ เทคนิคเตะขาหลอกก่อนเตะขาแล้วไม่ทันถึงขาก็

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 80 วกกลับกลางอากาศ พลิกเตะก้านคอ จุดเด่นเป็นลูกพลิกแพลง คู่ต่อสู้จับทางยากเป็นไหวพริบช่วง เสย้ี ววนิ าที 2.9 ยอดนักมวยไทย “บวั ขาว ป.ประมขุ ” ยุทธวิธีการปฏิบัติ ยุทธวิธีในการใช้ลีลาการเตะก้านคอจะต้องมีการคำนวณระยะที่จะ เตะและเตะหลอกขาและลำตวั ดังคำกลา่ วทีว่ ่า “กต็ อ้ งดูระยะว่าจะเตะไดไ้ หม ถ้าหา่ งไปก็จะเตะผิด คำนวณระยะที่จะเตะได้แล้วจะเตะหลอกที่ลำตัว แต่ถ้าคู่ต่อสู้หลวม (การป้องกันตัวไม่ดี) ก็เตะ ก้านคอเลย ตวัดนิดเดียวเลยถ้าคู่ต่อสู้การ์ดยังอยู่ยังไงก็เตะไม่ได้ เราก็เตะขา เตะลำตัว เตะไป เรื่อย ๆ หลอกให้คตู่ ่อสู้หลง” เป้าหมายการใช้ไม้ตาย เป้าหมายการใช้ลีลาการเตะที่ก้านคอ ก็คือการใช้ข้อเท้าและ หลังเทา้ เตะบริเวณกา้ นคอ ดังคำกล่าวท่ีวา่ “ก็กา้ นคอล่ะครับ โดยใช้ขอ้ เท้าแลว้ กห็ ลงั เทา้ ” ภาพท่ี 3.24 การเตะขาขวาที่ก้านคอลำตวั เอนหลงั แขนอีกข้างยกไวเ้ พ่ือปอ้ งกันตวั ท่มี า : วรยทุ ธ์ ทพิ ย์เทีย่ งแท้ (2552) ลักษณะท่าทาง เทคนิคการใช้ไม้ตาย ท่าทางและเทคนิคการใช้ลีลาไม้ตายการเตะก้าน คอ จะใชว้ ิธีการถบี ก่อน หรือเขา้ ไปเตะลำตัวก่อน แลว้ เตะตวดั ใหโ้ ดนก้านคอ ลำตัว เอนดา้ นข้าง ถ้า ระยะไกลลำตัวเอนด้านหนา้ ดังคำกล่าวที่ว่า “จริง ๆ แล้วผมเป็นมวยสไตล์บู๊อยู่แล้วครบั บุกอย่าง เดียว อาจจะมีรับต้องศึกษาคู่ต่อสู้ด้วย เวลาเขาเข้าไปมีอาวุธนำถีบเตะเข้าไปก่อนก็เหมือนที่ผม บอกว่าต้องดูระยะด้วยใช้อะไร... วิธีการเตะ คือ เข้าไปเตะลำตัวกอ่ นแล้วก็เตะตวัดใหโ้ ดนกา้ นคอ ตวั เอนไปด้านข้างมันอยทู่ ีร่ ะยะ ถา้ มนั ไกลเรากต็ อ้ งเอนไปข้างหน้า ถา้ คูต่ ่อสูเ้ ป็นมวยหมัด เขาเดิน เขา้ มาเรากส็ บายมากก็ใช้อาวุธถีบเตะอย่างเดียว กอ็ ย่าใหเ้ ขา้ มาในระยะหมัดของเขาได้ก็เจอมวย ถีบเตะ พอเขาถบี เราจบั ขาได้เรากใ็ ชอ้ าวุธอืน่ มวยไทยมนั มไี มร่ ู้จบเราแกไ้ ด้ทกุ ลูก ถ้าเจอมวยเข่า เรากพ็ ยายามอย่าเขา้ วงในพอเขา้ วงในอย่าพยายามไปส้กู ับเขา พอกรรมการแยกเราก็เตะถบี คือ มันแก้ได้ทกุ ลูกล่ะครบั ไปเรื่อย ๆ ถ้าคู่ต่อสู้มาศอก คือ เราก็เตะถีบ วงนอก ถ้าเราไม่เข้าไปประชิด ตวั เขาเขากศ็ อกเราไม่ได้ ถ้าประชดิ ตัวเขาเรากดศอกไว้ ลอ็ กไวเ้ ขากศ็ อกเราไมไ่ ด้”

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 81 ภาพท่ี 3.25 ยนื ท่าเตรยี มพร้อม ท่มี า : วรยุทธ์ ทพิ ย์เที่ยงแท้ (2552) ภาพที่ 3.26 การเตะขาซ้ายท่ีก้านคอ โดยใช้หนา้ แขง้ ที่มา : วรยทุ ธ์ ทิพย์เท่ียงแท้ (2552) จุดแข็ง จุดอ่อน การแก้ไขและการพัฒนา จุดเด่นของลีลาการเตะแล้วแรงเข้าเป้า จดุ ออ่ นถ้าเตะพลาดทำให้คู่ต่อสสู้ วนกลับได้ วิธีแกไ้ ขใหด้ ูทจ่ี ังหวะและระยะในการเตะ ดงั คำกล่าวที่ว่า “ผมเตะร่วงหลายคนครบั มวยไทยก็มี... แล้วกม็ ีมวยเควนั อีก... จดุ ด้อย... ก็มีถ้าเตะพลาดทำให้คู่ ต่อสสู้ วนกลับได้...วิธแี กไ้ ข ก็ตอ้ งทำใหแ้ ม่น คอื ตอ้ งดูทีจ่ งั หวะและระยะในการเตะ”

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 82 ลีลาไม้ตายมวยไทย “ถบี ” ของยอดนักมวยไทย การถีบ หมายถึง การใช้อวยั วะสว่ นปลายเทา้ ฝ่าเทา้ หรือส้นเทา้ โดยการยกเท้าขนึ้ แลว้ งอ เข่าส่งแรงปะทะเพื่อให้เกิดน้ำหนักการถีบให้มีน้ำหนักจะต้องถีบพร้อมกับการใช้จังหวะสืบเท้าไป ข้างหน้าถ้ำต้องการถีบให้ได้ระดับสูงจะต้องเอนลำตัวไปข้างหลัง การถีบมีประโยชน์มากในการ ต่อสู้ แบบมวยไทย เช่น ต้องการที่จะให้คูต่ ่อสู้เสยี หลักแล้วสามารถท่ีจะตามเขา้ ทำคูต่ ่อสูด้ ว้ ยอวัยวะ อย่าง อื่น จะทำให้ได้เปรียบคู่ต่อสู้ นอกจากนี้ยังเป็นการป้องกันหรือปะทะคู่ต่อสู้ไว้ก่อน การถีบแบบนี้ เรียกว่า ถีบสกัด การถีบสกัดคู่ต่อสู้นั้นไม่เพียงแต่เป็นการป้องกัน ในบางครั้งเป็นการทำให้คู่ต่อสู้ เสียเปรียบได้ด้วย เป้าหมายของการถีบนั้นสามารถถีบได้ดังนี้ คือ หน้าแข้ง ต้นขำ ท้อง อก หรือ บริเวณหน้า ชนิดของการถีบ สามารถแบ่งตามลักษณะของการถีบได้ 3 ลักษณะ คือ ถีบตรง ถีบข้าง และกลบั หลงั ถีบ โดยมีรายละเอียดการฝึก ดังนี้ 1. วธิ ีการฝึกลีลาไมต้ ายมวยไทย “ถบี ” ของยอดนกั มวยไทย 1.1 ยอดนักมวยไทย “พฒุ ลอ้ เหล็ก” วิธีการฝึกลีลาไม้ตายจะฝึกถีบกับกระสอบทรายด้วยวิธีการถีบแบบต่าง ๆ เช่น ถีบตรง เอียงตัวถบี และฝึกเล่นเชิงกับคู่ ดงั คำกล่าวทว่ี า่ “กฝ็ กึ ถบี กระสอบโดยการถบี ด้วยสน้ เทา้ ปลายเท้า เอยี งขา้ งถีบและกลับหลังถีบต่อจากน้นั ก็เหวี่ยงกระสอบแล้วถีบด้วยวธิ ีตา่ ง ๆ ถีบตรง เอียงตัวถีบ และกลับตวั ถบี และจากนน้ั กฝ็ ึกเล่นเชิงกบั คู่” 1.2 ยอดนกั มวยไทย “ชาญชัย ส.ธรรมรังสี” ฝกึ กับอปุ กรณท์ ่ีไมเ่ คลอื่ นท่ี และอุปกรณท์ ่ีเคลือ่ นท่ี เชน่ ฝึกวธิ ีการยนื แลว้ ถบี เสาและถีบ กระสอบ วันละประมาณ 1,000 ครั้ง การฝึกถีบเสาเป็นการฝึกให้มีความแม่นยำและมีน้ำหนักส่วน กระสอบฝึกถีบเพื่อหาจังหวะในการออกอาวุธ ดังคำกล่าวที่ว่า “ลูกถีบของผมก็ต้องยืนให้เป็นก่อน วางขาใหถ้ กู และเล่นขอ้ ให้แข็ง โดยถบี เสาบา้ งถีบกระสอบบ้าง คือ เสาจะไม่มีการเคลื่อนไหว แต่ กระสอบจะเคลื่อนไหว ผมจะถีบลักษณะแบบนี้แล้วก็ฝึกไปอย่างนี้ เช้า 500 ครั้ง เย็น 500 คร้ัง ตกวนั ละ 1,000 คร้งั ผมจะถบี ของผมไปเรอ่ื ย ๆ นีค่ อื วิธีการฝกึ ของผม” 1.3 ยอดนกั มวยไทย “แสนชัย ส.คงิ สตาร์ วิธีการฝึกลีลาไม้ตายเตะบิดถีบเป็นอาวุธที่ใช้ทักษะมวยไทย 2 ทักษะมารวมกันโดยใช้ วิธีการเตะก่อนเพื่อให้คู่ต่อสู้บังแล้วไม่เตะบิดเท้าเข้าไปถีบหรือที่เรียกว่า หลอกกลางคัน มีวิธีการฝึก แบบแยกส่วนก่อนคือ ฝึกการเตะ และฝึกถีบเมื่อชำนาญแล้วก็ฝึกแบบรวมส่วน คือ เตะบิดถีบ จะฝึก แบบแยกส่วน ฝกึ รวมส่วนและฝกึ จากช้าไปหาเรว็ ดังคำกล่าวท่วี า่ “ฝึกเตะกบั ฝกึ ถบี ไปกอ่ น บางทีไม่ ถนดั เราก็ถบี ทเี ดยี วเลย เรากา้ วขายกขึ้นมาแล้วก็ถีบเลย แล้วกฝ็ กึ ให้เร็วขึน้ เขากค็ ิดว่าเราเตะแต่ เราไมเ่ ตะเราบดิ แลว้ เราก็ถีบ คือ หลอกกลางคนั ” 1.4 ยอดนักมวยไทย “สำราญเดช ม.ราชภัฏหม่บู ้านจอมบึง ”

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 83 วิธีการฝึกลีลาไม้ตาย อันดับแรก คือ ต้องฝึกพื้นฐานการยืนก่อนแล้วก็หัดถีบข้าง เมื่อ ชำนาญแล้วก็ฝึกกระโดดถีบกับกระสอบทรายและเสาปูน ดังคำกล่าวที่ว่า “อันดับแรกเรายืนมวย ตอนแรกก็เริ่มหัดถีบข้างก่อน ถีบข้างใช้กระสอบทราย ถีบไปเรื่อย ๆ พอเริ่มที่จะชินค่อยกระโดด ถบี ให้ถีบแรง มี 2 ลักษณะ คือ ยืนถีบ และกระโดดถีบ และฝึกกับกระสอบทรายแล้วก็เสาปูนที่อยู่ ในคา่ ย กระโดดถบี เสาปนู ” 2. วธิ ีการปฏิบตั ิลีลาไมต้ ายมวยไทย “ถีบ” ของยอดนกั มวยไทย 2.1 ยอดนกั มวยไทย “พุฒ ลอ้ เหลก็ ” ยุทธวิธกี ารปฎิบัติ ยทุ ธวธิ กี ารใชล้ ีลาไม้ตายถีบ คอื ยัว่ ให้คู่ตอ่ สโู้ กรธโดยการถีบหน้า ดัง คำกล่าวที่ว่า “เราก็ถีบหน้าก่อนให้คู่ต่อสู้โมโห ใช้เท้าถีบ พอโมโหมันลืมคิด มันจะเอาคืน มันก็วิ่ง มาหาเรา เรากต็ ้ังรบั อยู่แลว้ เข้ามากถ็ ีบไวแ้ ล้วเรากถ็ บี ลำตัวบ้าง” เป้าหมายของการถีบ เป้าหมายการถีบแล้วแต่จังหวะในการต่อสู้ เช่น ที่ลิ้นปี่ หน้าอก และถีบหน้า ดังคำกล่าวที่ว่า “คือ ถีบแบบจิกทิ่มเข้าไปที่ลิ้นปี่ จิกเข้าไปกดเข้าไปด้วยปลายเท้า อันดบั แรกนก่ี ถ็ บี ท่ีล้นิ ปีก่ อ่ น เป้าหมายตอ่ ไป เช่น คู่ต่อสู้วงิ่ เขา้ มาหาเราทำไม่ทัน กเ็ บรกไว้ก่อนเรา จะยันชว่ งอก ใช้ทั้งฝา่ เทา้ เลย เขามาหาเราเรากย็ นั ไว้ก่อนไม่ใหเ้ ข้ามา ถ้ามันกลา้ เข้ามาอีกพอเตะ เราจะถบี ด้วยส้นให้เจ็บ และก็มีถบี หนา้ ด้วย ยกเท้าไขว้พอเอียงหน้ากถ็ ีบไขว้” ภาพที่ 3.27 การถบี กระสอบทราย โดยใชป้ ลายเท้าถบี จิก ท่ีมา : วรยทุ ธ์ ทิพยเ์ ทย่ี งแท้ (2552) ลักษณะท่าทาง เทคนิคการใช้ไม้ตาย ท่าทางเทคนิคการถีบ ประกอบด้วย วิธีการยืน วิธีการถีบแบบต่าง ๆ ดังคำกล่าวที่ว่า “ยืนเท้าซ้ายเป็นเท้านำเท้าขวาเท้าตาม ปลายเท้าขวาเลี่ยง ออกด้านข้างยกเท้าซ้ายถีบบริเวณหน้าอก โดยใช้ปลายเท้า และฝ่าเท้าบิดตัว บิดเท้าถีบบริเวณ หน้าทอ้ ง และอาจจะถบี กลบั หลังกไ็ ด้ ถา้ ค่ตู อ่ สู้เตะมากใ็ ชส้ น้ เท้าถบี บริเวณหน้าขา” กลา่ วไดว้ ่า ทา่ ทางและเทคนิคการใชล้ ีลาไม้ตายถบี ประกอบด้วย วธิ กี ารยนื คือ ยืนเท้า นำเท้าตาม เทา้ ซา้ ยอยดู่ ้านหนา้ และใชเ้ ท้าซ้ายถบี โดยใช้ปลายเท้าและฝา่ เท้าจังหวะถบี จะ บดิ ตวั และ

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 84 เท้าถา่ ยน้ำหนกั ตัวไปข้างหน้า และถา้ คู่ต่อสู้เตะมาก็ใชส้ ้นเท้าถีบบรเิ วณหนา้ ขา ซงึ่ การใชป้ ลายเท้าถีบ บริเวณหน้าอกและหน้าท้อง ซึ่งถือว่าเป็นจุดอันตรายและปลายเท้ามีความแหลมอาจทำให้คู่ต่อสู้จุด หรือกระเพาะปัสสาวะแตกได้ และการใช้ส้นเท้าถีบในจังหวะที่คู่ต่อสู้เตะเข้ามาถือได้ว่าเป็นจังหวะ บวกจะทำใหค้ ู่ต่อสูบ้ าดเจบ็ หรือคู่ต่อสขู้ าซ้นได้ เพราะส้นเทา้ มคี วามแขง็ ภาพที่ 3.28 การยนื พร้อมถ่ายนำ้ หนกั ตวั ไปด้านหลงั แขนทง้ั สองยกปอ้ งกนั ตัว ทมี่ า : วรยุทธ์ ทพิ ยเ์ ทยี่ งแท้ (2552) ภาพท่ี 3.29 การถีบจกิ ที่ท้องด้วยเทา้ ซา้ ย แขนทงั้ สองยกขึน้ เพื่อป้องกันอาวุธคู่ต่อส้แู ละเพ่ือการทรงตัว ทมี่ า : วรยทุ ธ์ ทพิ ย์เที่ยงแท้ (2552)

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 85 ภาพที่ 3.30 การยกเทา้ ยนั คู่ต่อสทู้ ง้ั เทา้ ทม่ี า : วรยทุ ธ์ ทิพย์เทยี่ งแท้ (2552) จุดแข็ง จุดอ่อน และการแก้ไข จุดแข็งของลีลาการถีบใช้แก้ปัญหาในการรุกของคู่ต่อสู้ คือ การถีบสกัด จุดอ่อนของลูกถีบมีน้อยเพราะมีการถบี หลายแบบแล้วแตค่ ู่ต่อสู้จะเข้ามาในลักษณะ ใด ดังคำกล่าวที่ว่า “มันเข้ามาเราก็ถีบสกัดไว้... จุดอ่อนของลูกถีบมีน้อย เพราะมีการถีบหลาย แบบ... มันเอาคืนได้น้อยนะ บางทีผมเตะไปผิดคู่ต่อสู้วิ่งเข้ามา ผมถีบอีกทีร้องเลย ผมชกมวย 3 จังหวะ ผมให้เขาทำก่อน ผมไมม่ จี ังหวะ 2 ผมจะรอใหค้ ู่ต่อสู้ออกอาวธุ ก่อน ผมยว่ั ก่อน ถบี หนา้ มั่ง ถีบลำตวั มั่งก็วา่ ไป ใหม้ ันออกหนกั ๆ มาพอรู้ว่ามนั ออกก็ถบี ไว้” สรุปได้ว่า วิธีการใช้ลูกถีบใช้ถีบหน้าคู่ต่อสู้ให้โมโห เมื่อคู่ต่อสู้เข้ามาก็ใช้วิธีการถีบท้อง เพื่อสกัดคู่ต่อสู้ ถ้าคู่ต่อสู้เตะก็ถีบบริเวณหน้าขาแล้วแต่จังหวะที่คู่ต่อสู้เปิดโอกาสให้ ซึ่งมีลูกถีบอยู่ หลายแบบที่สามารถเป็นอาวุธ เทคนิควิธีอยู่ที่การยืนเท้าหลังเฉียง ปลายเท้าชี้ออกด้านข้าง เพื่อ สะดวกตอ่ การถีบแบบต่าง ๆ จดุ เดน่ มกี ารถบี หลายแบบสามารถเลือกใช้ได้ตามจังหวะ จุดดอ้ ย มีน้อย มากเพราะเปน็ มวย 3 จังหวะ 2.2 ยอดนักมวยไทย “ชาญชัย ส.ธรรมรังสี” ยุทธวิธีการปฏิบัติ ในการชกแต่ละครั้งจะศึกษาคู่ต่อสู้ก่อนแล้วคิดแก้ทางมวย เช่น เขา วิ่งมาต่อยก็ยกเท้าขึ้นถีบเลย หรือถีบสกัดกับการต่อยของคู่ต่อสู้ ดังคำกล่าวที่ว่า “แต่ละไฟท์ของผม ผมต้องดูก่อน คือ รู้เขารู้เราครับเราต้องดูเขาก่อนว่าเขาเป็นมวยหมัด มวยเตะ มวยเข่า แล้วมา คดิ แกท้ างมวย ณ จงั หวะนน้ั กอ่ นสมมตุ เิ ขาเป็นมวยหมัด เขาว่งิ เข้ามาตอ่ ย เรากย็ กไปเลย ถบี สกัด ก้นั การตอ่ ยเขาไว้น่คี ือ สรปุ ง่าย ๆ หรอื มวยเขา่ ท่จี ะเข้ามาหาเรา เราก็ถบี สกดั เขาไว้ ถ้าจงั หวะเรา รุก ก็จะใช้หมัดหน้า เขย่ี ขาหนา้ บา้ ง คอื หลอกลอ่ ไปก่อน เราตอ้ งถบี หลอกล่อก่อน ถบี บน ถีบล่าง ถีบหนา้ ถีบหลัง สลบั กันไป เราตอ้ งหลอกล่อก่อนเราจะไมใ่ ห้เขารวู้ ่าเราถีบตรงไหน แล้วจุดหมาย ที่เรารู้ คอื คนท่ชี กกนั จะรูก้ นั ครบั ”

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 86 เป้าหมายของการถีบ เป้าหมายในการถีบ คือ บริเวณท้องน้อย หรือกระเพาะปัสสาวะ ดังคำกล่าวที่ว่า “เป้าหมายคือกระเพาะปัสสาวะ... ผมเน้นตรงนี้เลย ท้องน้อย ที่เน้นท้องน้อยก็คือ ว่า ตรงนี้คู่ต่อสู้ยุบ หมายถึง ต้องยุบทั้งตัวแล้วผมต้องถีบแล้วถ้าเห็นผลให้ได้ผลเลย คู่ต่อสู้ต้อง กระเพาะปสั สาวะแตกนน้ั คือเป้าหมายของผมทีต่ อ้ งถีบ” ภาพที่ 3.31 การถบี กระสอบทรายด้วยสน้ เท้า ท่มี า : วรยุทธ์ ทพิ ยเ์ ที่ยงแท้ (2552) ลักษณะทา่ ทาง/เทคนิคการใช้ไม้ตาย เทคนคิ การถบี มี 2 วิธี คือ ถีบให้ชำ้ และถีบให้กระเพาะ ปัสสาวะแตก ดังคำกล่าวที่ว่า “ถีบใหช้ ้ำคอื ถีบไปเร่อื ย ๆ เบาบา้ งหนกั บา้ ง ไลไ่ ปเร่อื ย ๆ เพราะไม่ งน้ั เขาจะจับทางถกู หลอกไปเร่ือย ๆ อย่าพง่ึ ไปเนน้ หวงั ให้ชำ้ โดยใช้อุ้งเทา้ ตอ้ งเอาตรงที่ถีบก่อนมัน เป็นข้ันตอนไปเพื่อใหม้ นั ชำ้ ให้มันเปราะ ต้องขยันถีบยกหนึ่ง ๆ ตอ้ ง 10-20 ที พอรู้วา่ ชำ้ ก็เน้นเลย 3 ครั้ง โดน 2 ครั้ง ก็ยังดี โดยเอาหัวแม่โป้งเท้าจิ้มหาจังหวะดี ๆ เอาหัวแม่โป้งเท้าจิ้มเข้าไปโถม หนา้ ลง โถมตวั ลงพร้อมกบั ถบี ทงิ้ น้ำหนักตัวลงไปเลย คือ เทคนคิ ” ภาพที่ 3.32 ลกั ษณะการวางเท้าในการถีบดว้ ยฝ่าเทา้ ท่มี า : วรยทุ ธ์ ทิพย์เที่ยงแท้ (2552)

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 87 ภาพท่ี 3.33 การถีบดว้ ยสน้ เท้าปลายเทา้ จะงอขึ้น ทม่ี า : วรยุทธ์ ทิพย์เท่ยี งแท้ (2552) ภาพที่ 3.34 การถบี เท้าซา้ ยด้วยส้นเทา้ ทมี่ า : วรยทุ ธ์ ทพิ ยเ์ ท่ยี งแท้ (2552) จุดแขง็ จดุ ออ่ น แนวทางแกไ้ ขและการพัฒนา จดุ แข็งของไม้ตายอยู่ทจ่ี ิตใจ จดุ อ่อนอยู่ท่ี คู่ต่อสู้แก้ทางมวยได้ ดังคำกล่าวที่ว่า “จุดแข็งคือ หนึ่งจิตใจ สองต้องกล้า จะถีบถูกถีบผิดมันต้อง ลองก่อน ไมใ่ ชว่ า่ ผดิ แลว้ เราก็ปอดเลย อยา่ งน้ใี ช้ไม่ได้... จดุ ออ่ นของไม้ตายอยู่ท่คี ู่ต่อสู้แก้ได้ ต้อง ดูก่อนว่าเขาแก้เป็นแก้ได้ นั่นคือ จุดอ่อน ของเราครับ แต่การที่จะแก้เป็นหรือไม่เป็นมันอยู่ที่ จังหวะและการใช้ซะมากกว่า... แนวทางการแก้ไขจะไม่ถีบอยู่จุดเดียว... แก้ยากไม่ได้แก้ง่ายๆ คือ กว่าจะแก้ไขก็โอเคซำ้ แลว้ ละกล็ ักษณะการถีบ คือ ผมถีบแรงบ้าง เบาบ้าง ทีนี้การแก้เนี่ยไม่มี นะท่ีชกมาทแี่ ก้ผมได้ยาก” สรุปได้ว่า วิธีการปฏิบัติปกติจะตั้งรับถ้าเขารุกเข้ามาเราจะถีบ ถ้ารุกก็ใช้วิธีหลอกล่อ ออกอาวธุ อ่ืนก่อนแลว้ ถบี บน ลา่ ง หน้า หลงั สลบั กันไป เป้าหมายในการถีบ คือ ทอ้ งนอ้ ย เทคนิคการ ถีบมี 2 วิธี คือ ถีบให้ช้ำ โดยใช้อุ้งเทา้ และถีบกระเพาะปัสสาวะโดยใชห้ ัวแม่โป้งเท้าจิ้มโถมหน้า โถม ตวั ลงพร้อมกัน จุดเด่นของไม้ตายอยทู่ ่จี ิตใจ ตอ้ งกล้า

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 88 3.3 ยอดนกั มวยไทย “แสนชัย ส.คิงสตาร์” ยุทธวิธีการปฏิบัติ ยุทธวิธีในการใช้ลีลาไม้ตายเตะบิดถีบใช้ในจังหะต่างคนต่างรุกเข้าสู้ กันหรือ ในจังหวะที่คู่ต่อสู้รุกเข้ามาเพื่อใช้อาวุธ ดังคำกล่าวที่ว่า “เราก็ทำได้เวลาที่ต่างคนต่างรุก เข้ามาถีบ หรือคู่ต่อสู้กำลังรุกเข้ามาเราก็เป็น 2 แรง บวกกับการที่เขาเดินเข้ามาถีบเรา ออกไปก็ สามารถทำใหค้ ู่ตอ่ สู้กระเดน็ ถึงกบั ล้มได้” เป้าหมายของการถีบ เป้าหมายการใช้ลีลาไม้ตายเตะบิดถีบเป้าหมายอยู่ที่ท้องและ หน้าอกของคู่ต่อสู้ ดังคำกล่าวที่ว่า “ตำแหน่งของเท้าโดนที่ท้องยันที่หน้าอก แต่ละครั้งหวังผลได้ คือ ชว่ งกลางทอ้ ง” ภาพที่ 3.35 การหลอกเตะลำตัว แลว้ บดิ เทา้ ถีบหนา้ ท้อง ทีม่ า : วรยุทธ์ ทิพยเ์ ท่ยี งแท้ (2552) ลักษณะท่าทาง และเทคนิคการใช้ไม้ตาย ลักษณะท่าทางและเทคนิคของการถบี เตะให้ เร็วแล้วเปลี่ยนเป็นถีบจะใช้น้ำหนักตัวช่วยเพื่อส่งความแรงของการถีบ ดังคำกล่าวที่ว่า “เตะให้เร็ว เขาคิดว่าเราจะเตะ แต่เราไม่เตะเราบิดแล้วเราก็ถีบ คือ หลอกกลางคัน... เราจะวางน้ำหนักไว้ที่ ตัวเรายกขาขึ้นไปถีบและถ่ายน้ำหนักตัวให้ไปอยู่ที่ปลายเท้า คือ เราจะรู้เลยว่าจะได้ผลหรือไม่ ได้ผล ตำแหน่งของเท้าโดนที่ท้อง หน้าอกโดยใช้ตรงปลายเท้า ฝ่าเท้าได้ ทุกส่วนของเท้า แต่เรา จะวางนำ้ หนกั ไวท้ ป่ี ลายเท้าจะบดิ หรอื จะตรงกไ็ ด้ แลว้ สง่ ไปแขนกท็ งิ้ ไวธ้ รรมดา” กล่าวได้ว่า ลีลาไมต้ ายเตะบิดถีบเปน็ อาวธุ ทห่ี ลอกคตู่ ่อสู้ก่อนในจังหวะแรก และจังหวะ สองถบี หลอกคตู่ อ่ สู้กลางคัน เตะลำตัวคูต่ อ่ สู้ใหเ้ รว็ ในจงั หวะทค่ี ู่ต่อสบู้ งั ก็บิดเทา้ เข้าไปถบี

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 89 ภาพที่ 3.36 การยนื จดมวยและเตรยี มพร้อมในการออกอาวธุ ทม่ี า : วรยุทธ์ ทพิ ยเ์ ท่ียงแท้ (2552) ภาพท่ี 3.37 ลักษณะการเคลื่อนท่ีก่อนการถบี ทมี่ า : วรยุทธ์ ทพิ ย์เที่ยงแท้ (2552) ภาพที่ 3.38 การถีบเท้าซ้าย ที่มา : วรยุทธ์ ทพิ ยเ์ ทย่ี งแท้ (2552)

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 90 ภาพที่ 3.39 การถีบเทา้ ขวา ทม่ี า : วรยทุ ธ์ ทพิ ย์เทยี่ งแท้ (2552) จุดแข็ง จดุ ออ่ น แนวทางแก้ไขและการพัฒนา จุดแข็งของลีลาไม้ตายการเตะบดิ ถบี ถ้าคู่ ต่อสู้โดนจะเสียการทรงตัว ส่วนจุดอ่อนไม่มี ดังคำกล่าวที่ว่า “มันเห็นผลเลยว่าเขาโดนเราไปเขามี อาการมีทรงมวยที่เสียอาการมวย ถึงยืน 2 ขา ถ้าเราถีบไปอย่างนี้ก็กระเด็นได้ ทำให้คู่ต่อสู้เสีย อาการมวยได้... จุดอ่อนไม่เคยมี ตรงที่ผมทำไม่มี เพราะคู่ต่อสู้จับทางไม่ได้ ผมยังไม่เคยโดนแก้ ทางมา ลูกนี้เป็นลูกท่ีแก้ยากมาก... วิธีการพัฒนา สามารถหลอกได้หลายวิธีแก้ คือ... ลูกนี้ผมคดิ มาโอเคแล้ว เราพอแล้ว เราไปเปลี่ยนจากสไตล์อ่ืนดีกว่า คือ เปลย่ี นจากเตะขาเราก็สามารถพลิก มาเตะคอได้ อนั น้ผี มทำเยอะได้ผลมาก็มี” สรุปได้ว่า วิธีการปฏิบัติเตะบิดถีบทำได้ทั้งจังหวะต่างคนต่างรุก หรือจังหวะบวก เป้าหมายที่ใช้ที่ท้องและที่หน้าอก เทคนิคการใช้เตะให้เรว็ คู่ตอ่ สู้คิดว่าเราจะเตะ แต่ไม่เตะบิดแลว้ ถีบ คือ หลอกกลางคนั จดุ เดน่ มคี วามรนุ แรงทำใหค้ ตู่ ่อสู้กระเด็นได้ 2.4 ยอดนักมวยไทย “สำราญเดช ม.ราชภัฏหมบู่ า้ นจอมบงึ ” ยุทธวิธีการปฏิบัติ ยุทธวิธีการถีบข้าง ในการต่อสู้ใช้จังหวะที่กำลังจดมวยขณะคู่ต่อสู้ เผลอ ดังคำกล่าวที่ว่า “ส่วนมากจะใช้จังหวะที่กำลังจดมวยอยู่แล้วคู่ต่อสู้เผลอ เราก็สามารถถีบ ถา้ เราชนิ ๆ และชำนาญสามารถทำให้ค่ตู อ่ สู้ของเราลม้ ลงได้” เป้าหมายของการถีบ เป้าหมายการถีบข้างอยู่ที่บริเวณหน้าท้อง ดังคำกล่าวที่ว่า “เรา ถีบเท้าขวา ขาซา้ ยจะชี้ตรงไปทางด้านหลังเรา 45 องศา ของเราแล้วกถ็ ีบใช้ฝ่าเท้าแบบออกแล้ว ถบี ตรงท่หี น้าทอ้ ง”

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 91 ภาพท่ี 3.40 ลกั ษณะการถีบข้าง ทมี่ า : วรยทุ ธ์ ทพิ ยเ์ ทยี่ งแท้ (2552) ลักษณะท่าทาง/เทคนิคการใช้ไม้ตาย ท่าทางเทคนิคในการถีบข้าง ถ้าถีบขาขวาต้องยืน เท้าซ้ายชี้ไปทางด้านหลัง มุม 45 องศาของเราและจังหวะที่จะถีบขาขวามือขวาก็จะดันออกไป ทางขวาอย่างเร็วขนานเท้าขวา มือซ้ายป้องกันไว้ที่คาง แล้วใช้ฝ่าเท้าแบออกถีบไปยังหน้าท้องคู่ต่อสู้ ดังคำกล่าวที่วา่ “จดมวยออกด้านซ้ายนิดหน่อย แล้วก็ขาซ้ายอยู่ด้านหน้าสมมุติเราถีบขาขวา ขา ข้างซ้ายจะชี้ไปทางด้านหลัง เราชี้ไป 45 องศา ของเราแล้วก็ถีบใช้ฝ่าเท้าแบออกแล้วก็ถีบ ตรงหน้าท้อง ตอนแรกจรดมวยลำตัวจะตรง จังหวะที่เราถีบตัวเราจะออกข้างแล้วก็มือขวาของ เราจะออกแรงเข้าไปให้ขนานกับขาท่เี ราถีบ แตม่ อื ซา้ ยเรากนั ไวท้ ป่ี ระมาณคางนค้ี ือถีบขวา แต่ถ้า ถีบซ้าย มือขวาก็จะอยู่มือซ้ายก็จะขนานถีบเท้าซ้าย ถ้าคู่ต่อสู้ยืนห่างเราก็กระโดดเข้าไปใกล้ ๆ แล้วก็ใชก้ ารดีดขาด้านข้างเขา้ ไปตรงเป้าหมายหนา้ ทอ้ ง” ภาพที่ 3.41 จดุ กระทบของปลายเทา้ กบั เป้าหมาย ที่มา : วรยุทธ์ ทพิ ยเ์ ที่ยงแท้ (2552)