นภธิรา จวอรรถ

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 89 3 . \" You have shown what history teaches us - that at defining moments like this one, the chanee we need doesn't come from Washineton. Change comes to Washineton.\" 4. \" Tonight, more Americans are out of work and more are working harder for less. More of you have lost your homes and even more are watching your home values plummet.\" บทสรุป การแปลทางวิชาการเป็นการแปลในรูปแบบการแปลสารท่ีที่เน้นสาระความรู้ ข้อมูลที่เป็น ข้อเท็จจริง หรือเหตุการณ์ต่าง ๆที่เกิดขึ้นรอบตัว ชนิดของการแปลจึงเป็นการแปลที่เน้นความ เที่ยงตรงของสารและเน้นการสื่อสารให้ผู้อ่านสามารถเข้าใจได้ง่ายและไม่คลาดเคลื่อนไปจากสาร ต้นฉบับ เนื้อหาในบทท่ี 5 ได้นาเสนอรูปแบบย่อยของการแปลทางวิชาการที่ประกอบไปด้วย การแปล ข่าว การแปลบทคัดย่อ และการแปลสุนทรพจน์ ซึ่งในประเภทของสารดังกล่าว ต่างก็มีองค์ประกอบ และลักษณะเฉพาะทางภาษา ผู้แปลจึงควรต้องทาความเข้าใจองค์ประกอบของภาษาและ ลกั ษณะเฉพาะของสารแตล่ ะแบบให้ถ่องแทเ้ พื่อการแปลท่มี ีประสิทธภิ าพ มากยงิ่ ขนึ้ คาถามทบทวน 1. การแปลทางวชิ าการหมายถึงอะไร 2. ในการแปลพาดหัวขา่ ว สิง่ ใดเป็นสิ่งสาคัญที่ควรตอ้ งพจิ ารณาเพ่ือใช้ในการแปล อธิบาย เหตุผล พรอ้ มยกตวั อยา่ งประกอบ 3. ในการแปลบทคดั ย่อ สิง่ ใดเปน็ ส่ิงสาคัญที่ควรต้องพิจารณาเพ่อื ใชใ้ นการแปล อธบิ าย เหตผุ ล พรอ้ มยกตวั อยา่ งประกอบ 4. ในการแปลสนุ ทรพจน์ สงิ่ ใดเปน็ สิง่ สาคญั ที่ควรต้องพิจารณาเพ่ือใชใ้ นการแปล อธบิ าย เหตุผล พรอ้ มยกตัวอยา่ งประกอบ

90 เอกสารอา้ งอิง กรมประชาสมั พันธ.์ (2564). องค์ประกอบของขา่ ว. สบื ค้นเมอื่ 28 พฤศจกิ ายน 2564, จาก www/prd.go.th นศรนิ ทร์ ยวงยิม้ , และ ปราณภา โหมดหริ ัญ. (2557). ผลของการสอนพูดภาษาอังกฤษเพ่อื การ ส่ือสารโดยการใชเ้ ทคนิคการวิเคราะห์วาทกรรมและเนอ้ื เพลงสมยั นยิ มตอ่ ความสามารถใน การพูดภาษาอังกฤษเพ่ือการสือ่ สารของนักเรียนมัธยมศกึ ษา. วารสารอเิ ล็กโทรนิกส์ทาง การศกึ ษา, 9, 328-341 ทพิ า เทพอัครพงศ์. (2547). การแปลเบอ้ื งต้น. กรงุ เทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. สพุ รรณี ปิ่นมณ.ี (2554). การแปลข้นั สูง. กรงุ เทพมหานคร: จฬุ าลงกรณ์มหาวทิ ยาลัย. American Psychological Association. (2002). Publication manual of the American Beard, A., (2000). The Language of Politics. London: Routledge Prabripoo, S. (2009). A Study of the Organization of Ph. D. Thesis Abstracts of Science Students at the Faculty of Science, Mahidol University. Mahidol University. Swales, J. M. (1990). Genre Analysis: English in Academic and Research in Academic and Research Settings. Cambridge, UK: Cambridge University Press. WU, J. and ROEVER, C. (2021), Proficiency and Preference Organization in Second Language Mandarin Chinese Refusals. The Modern Language Journal, 105: 897-918. https://doi.org/10.1111/modl.12736 มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 91 แผนบริหารการสอนประจาบทท่ี 6 เน้อื หาประจาบท สาระสาคัญของเน้ือหาประจาบทที่ 6 มดี ังต่อไปน้ี 1. ความหมายของการแปลทางธรุ กิจ 2. การแปลค่มู ือ คาสั่ง และข้อบังคบั 3. การแปลเอกสารประชาสมั พนั ธ์ 4. การแปลแบบฟอร์มและเอกสารทางราชการ วตั ถปุ ระสงคเ์ ชงิ พฤติกรรม 1. เพอื่ ให้ผเู้ รยี นสามารถระบุความหมายของการแปลทางธุรกจิ ได้อยา่ งถูกต้อง 2. เพื่อให้ผู้เรียนสามารถวิเคราะห์รูปแบบของภาษาท่ีใช้เขียนในคู่มือ คาส่ัง และข้อบังคับ เอกสารประชาสมั พนั ธ์ แบบฟอร์มและเอกสารทางราชการตา่ ง ๆ ได้อยา่ งถกู ต้อง 3. เพ่ือให้ผู้เรียนสามารถประยุกต์ใช้กลวิธีการแปลภาษาที่ใช้เขียนในคู่มือ คาส่ัง และ ขอ้ บงั คบั เอกสารประชาสมั พันธ์ แบบฟอร์มและเอกสารทางราชการต่าง ๆ ไดอ้ ยา่ งเหมาะสม วิธีสอนและกจิ กรรมการเรยี นการสอนประจาบท 1. วธิ สี อนในบทนีผ้ ้สู อนจะใช้วิธีสอน 3 แบบผสมผสานกัน คอื 1.1 การสอนแบบบรรยาย 1.2 การสอนแบบอภปิ ราย 1.3 การสอนแบบร่วมมือ (cooperative learning) 2. กิจกรรมการเรียนการสอน 2.1 ผู้สอนบรรยายและอภิปรายรายละเอียดร่วมกับผู้เรียนในชั้นเรียนเกี่ยวกับคู่มือและ คาส่ัง เอกสารประชาสัมพันธ์ แบบฟอร์มต่าง ๆ โดยเน้นให้ผู้เรียนได้มีโอกาสลงมือปฏิบัติ ด้วยการ ทดลองแปลในกลุ่ม ความรเู้ กิดจากการแลกเปล่ยี นเรยี นรู้กันในกลมุ่ และในหอ้ งเรยี น ผ้สู อนคอยเป็นท่ีปรึกษา 2.2 ผู้เรียนฝึกหัดทาแบบฝึกประกอบบทเรียน (เน้นทากิจกรรมเป็นกลุ่ม และแลกเปล่ียน ความรภู้ ายในกลมุ่ ) 2.3 ผู้เรียนคน้ คว้าเพ่ิมเตมิ จากหวั ขอ้ เร่ืองทีเ่ รยี น (เน้นทากิจกรรมเป็นกลมุ่ และแลกเปลี่ยน ความร้ภู ายในกลุ่ม)

92 2.4 ผู้เรียนจัดทาสาระสังเขปของเนื้อหาในบทเรียนและนาเสนอหน้าห้องเรียน (เน้นทา กจิ กรรมเป็นกล่มุ และแลกเปล่ยี นความร้ใู นหอ้ งเรียน) สือ่ การเรยี นการสอน 1. เอกสารประกอบการสอนวิชาการแปล 1 2. PowerPoint 3. LCD Projector 4. Notebook การวัดผลและประเมินผล 1. สังเกตจากการตอบคาถาม 2. สงั เกตจากการรว่ มอภปิ รายกลุ่ม 3. สังเกตจากการร่วมกจิ กรรมและปฏิสัมพันธ์ระหวา่ งผเู้ รียนด้วยกนั หรือกบั ผสู้ อน 4. ตรวจผลงานการตอบคาถามทา้ ยบท 5. ตรวจผลงานการทาสาระสังเขปสรปุ บทเรียน มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 93 บทที่ 6 การแปลทางธุรกิจ ความหมายของการแปลทางธรุ กิจ การแปลทางธุรกิจการค้า หมายถึง การแปลสารที่เกี่ยวข้องกับธรุ กิจ ภาษาที่ใช้ส่วนใหญ่เปน็ ภาษาในการนาเสนอข้อมูล แนะนา ประชาสัมพันธ์ การส่ัง การขอร้อง และการแจ้งให้ทราบ ถ้าเป็น เอกสารเพ่ือประชาสัมพันธ์อาจมีบางส่วนที่ต้องโน้มนา้ วใจ เพ่ือให้ผู้อ่านกระทาอย่างใดอย่างหนึ่งตาม วตั ถุประสงคข์ องผูเ้ ขยี น (Goossens, D., 2007). ตัวอยา่ งของเอกสารทางธรุ กจิ เช่น การแปลโฆษณา สนิ คา้ การแปลคูม่ อื หรือวิธใี ชอ้ ุปกรณ์ต่าง ๆ การแปลเอกสารแบบฟอร์มต่าง ๆ ทีใ่ ช้ในธุรกิจ เป็นตน้ การแปลคู่มอื คาสง่ั และขอ้ บงั คับ การแปลคู่มือ คาสั่ง และข้อบังคับ คือ การอธิบายหรือให้รายละเอียดของของสินค้าหรือ บริการอย่างใดอย่างหนึ่ง โดยผ่านข้ันตอนหรือกระบวนการต่าง ๆ เอกสารคู่มือเป็นหนังสือหรือ เอกสารที่ใช้ควบคู่กับการจัดกิจกรรมต่าง ๆ เป็นเอกสารท่ีให้แนวทางการปฏิบัติแก่ผู้ใช้ คาสั่งหรือ คาแนะนา เป็นเอกสารที่ให้ผู้อ่านปฏิบัติตามเพื่อเหมาะสมและปลอดภัยซ่ึงผู้ใช้สามารถดาเนินการใน เรื่องนั้น ๆ ด้วยตนเองอย่างถูกต้องเหมาะสม และข้อบังคับคือกฎระเบียบท่ีสร้างขึ้นเพื่อผู้อ่านปฏิบัติ รูปแบบคู่มือต่าง ๆ มีหลากหลาย เช่น คู่มือการใช้งาน คู่มือสาหรับพนักงาน คู่มือเกี่ยวกับสุขภาพ คมู่ อื สาหรบั การใชง้ านเครื่องใช้ไฟฟ้า เปน็ ตน้ ลกั ษณะเฉพาะทางภาษาและองค์ประกอบการแปลค่มู อื คาสัง่ หรือขอ้ บงั คับ มีดังน้ี 1. ใช้ภาษาที่เป็นทางการ เน่ืองจากเอกสารทางธุรกิจถูกนาไปใช้ในธุรกิจ ภาษาจึงเป็น ทางการกว่าการสื่อสารทั่วไป 2. ใชภ้ าษาท่ีเป็นกรรมวาจก เนือ่ งจากเปน็ ภาษาทเ่ี ปน็ ทางการ 3. ใช้ภาษาชัดเจน กระชับ เรียบง่าย เนื่องจากเอกสารทางธุรกิจเน้นสื่อให้ผู้อ่านสามารถทา ความเข้าใจสารได้อย่างรวดเรว็ เวลามคี วามสาคญั กบั ธุรกจิ 4. ใช้ภาษาเชงิ อธิบาย หรอื ช้แี จง เนื่องจากทางธรุ กิจสว่ นใหญ่เป็นลักษณะของการให้ข้อมูล ดังน้ันภาษาจึงเน้นไปในเชิงอธิบายให้ผู้อ่านเข้าใจในเน้ือหาสาระของสาร เช่น การแปลคู่มือ ถ้าไม่มี การอธิบาย ผอู้ า่ นอาจจะไม่เขา้ ใจวธิ กี ารใช้สินค้าหรือบริการได้ 5. ใช้ประโยคในรูปแบบคาส่ัง หรือ คาแนะนา โดยเฉพาะสารท่ีอยู่ในรูปคู่มือ คาสั่ง หรือ ข้อบงั คับ

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 94 6. มกี ารระบุกระบวนการและขั้นตอนของสนิ ค้าหรือบริการเพอื่ ใหผ้ ู้อ่านรูว้ ่าตอ้ งทาอย่างไร 7. มกี ารระบุส่วนประกอบหรอื องค์ประกอบของสนิ ค้า ในบางครง้ั ผแู้ ปลอาจจะต้องแปล เอกสารทเี่ ก่ยี วข้องกับฉลากสินคา้ ในสว่ นนีผ้ ูเ้ ขียนมกั ใส่สว่ นประกอบทผี่ แู้ ปลต้องแปลเอาไว้ 8. มกี ารระบุคาเตือน (ถ้าม)ี สนิ ค้าหรือบรกิ ารบางประเภท ผูข้ ายหรอื ผู้ใหบ้ รกิ ารจะมีคา เตือนสาหรบั ความเสีย่ งต่าง ๆ ที่อาจจะเกิดข้ึนกบั สินค้า 9. มกี ารแบ่งสว่ นทีเ่ ป็นสว่ นนาและเนือ้ หา ในบางเอกสารทางธุรกิจจะมีสว่ นนาและสว่ น เน้ือหาทีผ่ ู้เขยี นแยกกันไว้ กลวิธกี ารแปลคู่มือ คาสั่ง และขอ้ บงั คับ 1. การแทนท่ี (substitution) 2. การปรบั (adaptation) 3. การใชภ้ าพส่ือแทนคา (Illustration) 4. การขยายความ (amplification) 5. การเติม (addition) 6. การละหรือตดั คา (omission) ตัวอย่าง 1: การแปลคาสง่ั จากภาษาไทยเปน็ ภาษาองั กฤษ แปลขอ้ ความดงั ต่อไปนี้ 1. เขยา่ ขวดก่อนการใช้งาน 2. ไมใ่ ช้กับวสั ดทุ ่ีมีสว่ นผสมของพลาสติก 3. ต้ังกระทะ รอให้กระทะร้อนประมาณ 5 นาที 1. Shake well before use. 2. Do not use with plastic contained materials. 3. Preheat a frying pan จากประโยคท่ี 1 ผู้แปลใช้กลวิธีการแทนที่คาในภาษาปลายทางได้เลย มีการเพ่ิมคาว่า “well” เข้าไปเพ่ือให้สอดคล้องกับความเป็นธรรมชาติของภาษาอังกฤษ เน่ืองจากการเขย่าขวดใน ภาษาอังกฤษแคเ่ ขย่าเฉย ๆ อาจจะไมท่ ว่ั ดังนั้นเมื่อใช้งานจรงิ จงึ กลายเปน็ “Shake well” จากประโยคที่ 2 คาส่ังห้ามในภาษาอังกฤษ คือ “Do not” แทนท่ีคาว่า “ไม่” ได้เลย ส่วนท่ี เหลือสามารถแทนทีค่ าในภาษาอังกฤษได้ปกติ

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 95 จากประโยคที่ 3 ประโยคน้ีมีการปรับคาให้เข้ากับวัฒนธรรมภาษาปลายทาง ภาษาไทยจึงใช้ แค่คาว่า “อุ่น” กับกระทะ เน่ืองเมืองไทยมีส่วนใหญ่เมื่อตั้งกระทะให้ร้อนเราจะใช้กับเตาแก๊ส แต่ใน ประเทศตะวันตกมีหลายเครื่องใช้ในครัวที่สามารถให้ความร้อนได้ เช่น gas, electric devices, microwave, oven, electric jug เป็นต้น “Preheat” เป็นคาศัพทเ์ กย่ี วกับครวั ด้วย ดังนน้ั ผู้แปลจึง การแปลคมู่ ือควรต้องคิดในมุมของผ้อู า่ นเสมอ ตัวอยา่ ง 2 : แปลคาสั่งในฉลากยาจากภาษาไทยเป็นภาษาอังกฤษ ภาษาไทย : ควรรบั ประทานให้หมดภายใน 3 วนั หลังเปิดบรรจุภัณฑ์ ภาษาอังกฤษ : It should be taken within 3 days after opening. จากตัวอย่างท่ี 2 ท่ีเป็นคาส่ังในฉลากยา จะเห็นได้ว่าเป็นประโยคแนะนา ซ่ึงแตกต่างกับ ประโยคคาสัง่ ในตัวอย่างที่ 1 ทีใ่ ชก้ ริยาขนึ้ ตน้ ประโยคในรูป imperative sentence แตป่ ระโยคที่เป็น การแนะนาไม่ได้บังคับน้ัน ประโยคที่ใช้จะมีคาว่า “ควร” หรือ “should” เป็นกริยาช่วยในประโยค และต้องแต่งประโยคให้สมบูรณ์ตามโครงสร้างของประโยคบอกเล่าท่ีจะต้องมี ประธาน กริยา และ ส่วนขยาย ดังน้ันประโยคน้ีมี “It should” เป็นโครงสร้างที่ใช้และมีการใช้กรรมวาจกคือ passive voice แทน ในภาษาไทยนิยมให้ประโนขึ้นต้นประโยค แต่ในภาษาอังกฤษ โดยเฉพาะภาษาท่ีเป็น ทางการจะเน้นสิ่งที่ถูกกระทามากกว่า ใครเปน็ ผกู้ ระทา กรณีน้ี หมายถงึ ยา ตอ้ งถูกกินภายในสามวัน หลังเปิดขวด คาว่าขวดก็ตัดไปเพราะในภาษาอังกฤษถือว่าผู้อ่านรู้กันอยู่แล้ว เพ่ือให้ภาษาเป็น ธรรมชาติ ตัวอยา่ ง 3 : แปลคาเตอื นจากภาษาไทยเปน็ ภาษาอังกฤษ ภาษาไทย : ระวังแตก โปรดถืออยา่ ระมัดระวงั ภาษาองั กฤษ : Fragile. Handle with care. ตัวอย่างที่ 3 นี้เป็นคาเตือน นอกเหนือจากการแทนท่ีคาแล้ว ผู้แปลมีการปรับคาว่า handle แทนคาวา่ “ถือ” ทต่ี รงตัวคอื คาวา่ carry คาศัพทค์ านเ้ี ปน็ คาศัพท์เฉพาะท่ีผู้แปลต้องศึกษาก่อนการแปล ตัวอย่าง 4: แปลคาแนะนาจากภาษาไทยเป็นภาษาองั กฤษ ภาษาไทย: ควรทานยาขณะทอ้ งว่างหรอื ก่อนรบั ประทานอาหาร ภาษาอังกฤษ: The medicine should be taken on an empty stomach or before eating.

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 96 ในตัวอย่างท่ี 4 ผู้แปลปรับโครงสร้างโดยการใช้ passive voice แทน ส่วนท่ีเหลือของประโยค สามารถแทนท่ีคาได้ ตัวอยา่ ง 5 : แปลคาสั่งจากภาษาองั กฤษเปน็ ภาษาไทย ภาษาองั กฤษ : Check equipment and tools before use. ภาษาไทย : ตรวจสอบวสั ดุอปุ กรณ์และเครอื่ งมืองานชา่ งก่อนใชง้ านทกุ ครั้ง เมื่อแปลตัวอย่างท่ี 5 เป็นภาษาไทยแล้วมีการเติมคาว่าทุกคร้ังเข้าไปเพ่ือใหเ้ กดิ ความเป็น ธรรมชาตแิ ละสื่อสารเนน้ ให้ผู้อ่านทราบวา่ “ทุกคร้ัง” ตัวอยา่ ง 5 : แปลคาเตือนจากภาษาอังกฤษเปน็ ภาษาไทย ภาษาองั กฤษ : Do not overload the washing machine. ภาษาไทย : ระวังอย่าใสผ่ า้ ลงในเครอ่ื งซักผา้ มากเกนิ ไป จากตัวอย่างที่ 5 ผู้แปลเพ่ิมระวังเข้าไปเพื่อให้ภาษาดูอ่อนลงและเป็นมิตรมาขึ้นกับผู้อ่าน ภาษาไทย เพราะการสง่ั ห้ามในวฒั นธรรมไทยยงั ไมเ่ ป็นทย่ี อมรับถ้าผลไมไ่ ด้รุนแรง จึงควรมคี าเพ่ิมเติม เล็กน้อยให้ฟังแล้วเป็นมิตรขึ้นอ user friendly. “ใส่เส้ือผ้ามากเกินไป = do not put too many clothes in the washing machine.” ภาษาอังกฤษใช้คาว่า overload เป็นคาที่ครอบคลุม ความหมายทั้งหมดด้วยคา ๆ เดียว ผู้แปลจึงต้องใช้กลวิธีการอธิบายเพิ่มเติมเพ่ือให้ผู้อ่านภาษาไทย เขา้ ใจงา่ ยขึ้น ตวั อยา่ ง 6 : แปลคาเตือนจากภาษาอังกฤษเปน็ ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ : If pregnant or breast-feeding, ask a health professional before use. ภาษาไทย : สตรมี ีครรภห์ รือสตรใี หน้ มบุตรควรปรึกษาแพทย์ก่อนใชย้ า จากประโยคตัวอยา่ งที่ 6 จะเหน็ ไดว้ า่ ผู้แปลพยายามเลอื กสรรคาทส่ี ุภาพและเป็นทางการคือ คาว่า สตรี แทน ผู้หญิง ส่วนโครงสร้างภาษาอังกฤษในประโยคตัวอย่างสะท้อนให้เห็นว่าถ้าเป็นคา ขยายหรือประโยคขยายทีม่ อี ยู่ในคาสง่ั หรือคมู่ ือ สามารถละประธานได้เลย เพ่อื ให้ภาษากระชบั ขนึ้

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 97 ภาพท่ี 6.1: Users guide for a camera ทม่ี า: Threefifty. (2021). https://www.threefifty.ca/blog/2014/10/04/best-manual-and-user-guide-design จากภาพที่ 6.1 แสดงคาแนะนาในการใชง้ านกลอ้ งอย่างเป็นข้นั ตอน โดยขัน้ ตอนที่ 1 คล้อง ตวั คล้องกับสาย มีการปรบั คาวา่ “attach = ตดิ ” เปน็ คาวา่ คลอ้ งแทนเพ่ือให้เข้ากบั ภาษาไทย ส่วน อื่น ๆ สามารถใช้การแปลแบบตรงตัวได้ ลักษณะประโยคข้ึนต้นด้วยกริยาท้ังหมด เปน็ โครงสร้างของ ประโยคคาสง่ั

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 98 ภาพท่ี 6.2: Hand Washing Activities For Preschoolers ทมี่ า: belarabyapps. (2021) https://www.belarabyapps.com/hand-washing-activities/

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 99 จากภาพ 6.2 เป็นคาแนะนาในการทาความสะอาดมือ จะเห็นได้ว่าโครงสร้างเป็นประโยค คาส่ังทั้งหมด และเป็นข้ันตอน ผู้แปลสามารถแปลตรงตัวได้ ยกเว้นบางคาที่ความหมายคาศัพท์ แตกต่างไปตามบริบท เช่น คาว่า “Wet = เปียก หรือ ทาให้เปียก” ในประโยคนี้หมายถึงล้างด้วย น้าเปล่า และมีคาว่า “Wash” กับ “Rinse” ที่มีความหมายใกล้เคียงกัน “Wash หมายถึงล้าง” “Rinse หมายถึงล้างออก” ในขณะที่แปลผู้แปลต้องเลือกปรับคาศัพท์บางคาให้เหมาะสม ดังนั้นผู้ แปลต้องใช้ความรู้เกี่ยวกับคาศัพท์ท่ีเกี่ยวข้องกับการล้างมือท่ีต้องศึกษามาล่วงหน้า เพื่อช่วยในการ ถา่ ยทอดภาษาท่ีเป็นธรรมชาติมากยง่ิ ขน้ึ ภาพท่ี 6.3: Candle product warning label ทมี่ า: Candle Humor Store. (2021). https://www.gearbubble.com/gbstore/candlehumor?did=20OFF จากภาพ 6.3 เปน็ การแปลคาเตือนในการใช้เทียนจากภาษาองั กฤษเป็นภาษาไทย จะเห็นได้วา่ มีหลายคาท่เี ป็นสานวนภาษาทีผ่ แู้ ปลต้องปรบั แปลตรงตวั ไมไ่ ด้ เช่นคาว่า Keep away แปลว่าเก็บไว้ ห่างจาก หรอื คาว่า “Burn within sight” แปลวา่ “จุดในช่วงเวลาท่มี ีคนอยเู่ ท่านัน้ ” หา้ มจดุ ปล่อย

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง100 ทิง้ อกี สานวนที่ใช้เพ่ือใหภ้ าษากระชับคือ “keep free” แปลวา่ อยา่ ใหม้ ี เปน็ การใชป้ ระโยคบอกเลา่ ในเชงิ ปฏิเสธแทน โครงสรา้ งภาษาใช้เปน็ รปู แบบคาสั่งทั้งหมด ภาพที่ 6.4: Fire Safety Protocols ท่มี า: Advancedct (2021). https://advancedct.com/fire-safety-procedures-for-the-workplace/ จากภาพ 6.4 เป็นการแปลข้อบังคับหรือกฎเก่ียวกับกรณีไฟไหม้ ภาษาต้นฉบับภาษาอังกฤษ ใช้โครงสร้างประโยคคาสั่งทั้งหมด เป็นข้อ ๆ ตามขั้นตอน ส่วนใหญ่ในเอกสารน้ีสามารถหาคาแทนใน ภาษาไทยได้ แตม่ เี พยี งบางคาทตี่ ้องปรับใหเ้ ขา้ กับบริบทภาษาไทย อยา่ งไรก็ตาม ในการแปลขอ้ บังคับ อาจจะไม่ได้มีรูปแบบเป็นข้ัน ๆ เสมอไป อาจจะมาในรูปแบบเป็นข้อ ๆ แทนได้ แต่โครงสร้างภาษา ยังคงเป็นรูปแบบคาส่ังท่ีมักจะข้ึนต้นด้วยกริยา หรือถ้าผู้เขียนต้องการเขียนสารให้เป็นบอกเล่าเขาจะ เลอื กใช้เปน็ กรรมวาจกแทน เพ่ือให้ภาษาเป็นทางการและสุภาพมากขน้ึ

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 101 การแปลเอกสารประชาสมั พันธ์ การแปลเอกสารประชาสัมพันธ์ เป็นรูปแบบการแปลที่เน้นผู้รับสารรับมากกว่าผู้ส่งสาร โครงสรา้ งของภาษาในภาพรวมเนน้ ภาษาปลายทาง แต่ยังคงยึดวัฒนธรรมตน้ ทางไว้ จะไม่ปรับถ้าหาก ไมจ่ าเป็น ภาษาท้ังสองภาษา จะเป็นรูปแบบ informative กับ vocative เช่น come and see เน้น ให้ภาษาฟังแล้วรื่นหู น่าสนใจ ต้องเห็นภาพ การแปลลักษณะนี้เน้นสารปลายทางมากกว่า เพราะ เจตนาของผสู้ ่งสาร คือ ต้องการใหผ้ ูร้ ับสารกระทาการอย่างใด อยา่ งหนงึ่ (Aumnuch, M., 2004) ความแตกตา่ งระหวา่ งเอกสารแผ่นพบั สองแบบทค่ี นไทยมักจะสับสนระหว่าง Pamphlet กับ Brochure นั้น คือ pamphlet มีให้สาหรับแจ้งข้อมูล และ Brochure เน้นการโฆษณา ท้ังน้ีท้ังน้ัน ข้ึนอยู่กับจุดประสงค์ของการส่งสาร ดังนั้นเอกสารประสัมพันธ์จึงมีสองรูปแบบ คือ แจ้งให้ทราบและ โฆษณา หากเป็นการโฆษณาสินค้าหรือบริการ ผู้เขียนจะใช้ภาษาที่น่าสนใจและดึงดูดผู้อ่าน แต่ Pamphlet แผ่นพับหรือใบปลิว leaflet จะให้ข้อมูลท่ีต้องการประชาสัมพันธ์ ให้ข้อมูลความรู้ในเชิง ขอ้ เทจ็ จริง เปน็ factual language ในการโฆษณาจะเห็นว่าภาษามีคาศัพท์เฉพาะทางอยู่บ่อยครั้ง (technical terms) และเป็น ภาษาท่ีดึงดูด (attractive) สวยงามมีการใช้ภาษาภาพพจน์ figurative language หรือ ภาษาที่ ต้องการให้ผู้อ่านสัมผัสได้จากประสาทสัมผัสต่าง ๆ eye catching และ persuasive และ describe experience of sounds, taste, and cultures การแปลตรงตัวสาหรับโฆษณาจะทาให้ภาษาขาด ความน่าสนใจ หรือไม่เหมาะสมกับเจตนารมณ์ของผู้เขียน ดังนั้นผู้แปลต้องปรับให้เข้ากับภาษาของ ของผรู้ ับสาร ลักษณะเฉพาะทางภาษาและองค์ประกอบการแปลเอกสารประชาสมั พันธ์ มดี งั นี้ แบบแจง้ ข้อมูล 1. ใชภ้ าษาที่เปน็ ทางการ 2. ใชภ้ าษาที่เป็นกรรมวาจก เน่อื งจากเปน็ ภาษาทเ่ี ป็นทางการ 3. ใช้ภาษาชดั เจน กระชับ เรียบงา่ ย ไดใ้ จความ 4. ใชภ้ าษาเชงิ อธบิ าย หรือ ช้แี จง เน่อื งจากทางธรุ กิจส่วนใหญ่เปน็ ลักษณะของการให้ข้อมูล ดงั นัน้ ภาษาจงึ เนน้ ไปในเชิงอธิบายใหผ้ ูอ้ ่านเขา้ ใจในเนือ้ หาสาระของสาร 5. ใชป้ ระโยคในรูปแบบบอกเล่า 6. ใช้กาลปัจจบุ นั เพ่อื บอกถงึ ความเป็นปัจจบุ ันที่ยังทันสมยั

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 102 แบบโฆษณา 1. ใชภ้ าษาเชงิ โน้มนา้ วและเชญิ ชวนทีม่ ีโครงสรา้ งคล้ายกบั คาส่ัง เชน่ enjoy 2. ใช้ quote หรอื คาคมสัน้ ๆ เพ่ือให้ภาษาดนู ่าสนใจและมคี ุณคา่ 3. ใช้คา adjectives ในเชงิ บวกมาก และ superlative เปรยี บเทยี บขัน้ สุด 4. ใช้โวหารเปรียบเทยี บบ่อยคร้งั 5. ใช้ภาษาเกินจริง องค์ประกอบของเนื้อหา 1. ระบุลกั ษณะทางกายภาพ 2. ระบุลกั ษณะเด่น 3. ระบกุ ารเปรยี บเทียบ 4. ระบุประโยชน์ท่ีผรู้ ับสารจะได้รับ กลวธิ ีการแปลเอกสารประชาสมั พนั ธ์ 1. การแทนที่ (substitution) 2. การปรับ (adaptation) 3. การใช้ภาพสอื่ แทนคา (Illustration) 4. การขยายความ (amplification) 5. การเติม (addition) 6. การละหรอื ตัดคา (omission) ตัวอย่าง 1 : แปลข้อความประชาสัมพันธ์แจ้งข้อมูลแหล่งท่องเที่ยวจากภาษาไทยเป็น ภาษาอังกฤษ ภาษาไทย : นา้ ตกเก้าโจน หรือ น้าตกเกา้ ชัน้ ตั้งอยทู่ ี่ บ้านห้วยผาก อาเภอสวนผึ้ง จงั หวดั ราชบุรี ภาษาอังกฤษ : Kao Joan Waterfall or Kao Chan (9 levels) Waterfall is located in Huay Pak Village, Suanphung, Ratchaburi. (expository approach) จะสังเกตว่าข้อความประชาสัมพันธ์ข้างต้นเป็นเพียงการแจ้งข้อมูลให้ทราบ ภาษาจึงเป็นแค่ ระดับสอื่ สารเทา่ นน้ั

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 103 ตัวอย่าง 2 : แปลข้อความประชาสัมพันธ์เชิงโฆษณาแหล่งท่องเที่ยวจากภาษาไทยเป็น ภาษาอังกฤษ ภาษาไทย : ขอเชิญเยี่ยมชมน้าตกเก้าโจนที่เป็นน้าตกที่สวยท่ีสุดในประเทศไทย อากาศสดช่ืนเย็น สบายไร้มลพษิ และนา้ ใสสะอาดสวยงาม ภาษาอังกฤษ : The touch of nature at the waterfall is just like being surrounded in the midst of natural valleys, in touch with the beauty of cascading streams. (making it stronger statement and the way to emphasize before ending the sentence) (descriptive approach) จะสังเกตได้ว่าประโยคในรูปแบบท่ีสองน้ีเป็นลกั ษณะบรรยายให้ผู้อ่านสัมผัสด้วยจินตนาการ เห็นว่าน้าตกดูดี ดึงดูด ข้อมูลอาจเกินจริงบ้าง เป็นปกติของใช้ภาษาเพ่ือโฆษณา ซ่ึงต้องเป็นภาษาที่ ดึงดูดมากกวา่ จะมีการใชค้ าขยายมากขน้ึ เพือ่ ทาให้เห็นภาพเด่นชดั มากข้ึน ตวั เลือกในการแปลอีกประโยค ภาษาอังกฤษ This amazing waterfall of medium scale abounds (lots of things in it) in cascading levels, nine in all, surrounded by hills and valleys of the beautiful Thanaosi Range in a never ending (all year round) natural drama (event of nature = poetic). ตวั อยา่ ง 3 : แปลข้อความโฆษณาจากภาษาอังกฤษเป็นไทย ภาษาอังกฤษ : Great Ocean Road: Australia's beautiful Great Ocean Road (one long road by the ocean, 100 meters, s-bend on top of the cliff, ) winds (experience on moving along road) along a number of tourist sites: the famous Twelve Apostles limestone stacks, whale lookouts, rain forests, and national parks. ภาษาไทย : ถนน Great Ocean เปน็ เส้นทางท่ียาวไกลและสวยงามตระการตาทส่ี ดุ แห่งหนึ่ง ซึ่งเลาะเลียบไปกบั แนวทะเล สามารถสัมผัสกล่ินอายธรรมชาติของท้องทะเลและขนุ เขา ทรี่ ายล้อมไป ด้วยแหล่งท่องเที่ยวมากมายตลอดเส้นทาง เปิดโอกาสให้นักท่องเที่ยวสามารถดื่มด่ากับบรรยากาศ โดยผ่านจุดท่องเท่ียวสาคัญ ๆ ช้ันหินปูน Twelve Apostles จุดชมปลาวาฬ ป่าเขาลาเนาไพร และ อุทยานแหง่ ชาตติ ่าง ๆ

104 จากตัวอย่างจะเห็นว่าผ้แู ปลพยายามใช้คาบรรยายทขี่ ยายความโดยใชค้ าทสี่ ละสลวย อาจ เกินจรงิ ไปบา้ งแตค่ าศัพทท์ เ่ี ลือกใช้นน้ั ต้องเป็นภาษาที่หวอื หวาแสดงความมีระดับ เพื่อทาให้สารเกดิ ความนา่ สนใจและดงึ ดูดผ้อู ่าน ภาพที่ 6.5: Paris Tourist Attractions ท่มี า: Pinterest. (2021). https://www.pinterest.com/pin/64739313374618739/ มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 105 การแปลแบบฟอรม์ และเอกสารทางราชการ การแปลแบบฟอร์ม หมายถึง การแปลเอกสารท่ีจัดทาข้ึนโดยเว้นช่องว่างไว้ให้บุคคลที่ ประสงค์ติดต่อส่ือสารโดยใช้แบบฟอร์มนั้นเป็นผู้กรอกข้อมูลลงไปในช่องว่างตามแนวทางและข้อ คาถามที่ปรากฏในแบบฟอรม์ นน้ั เพอื่ ใหไ้ ด้ใจทคี่ วามสมบรู ณ์ องคป์ ระกอบของแบบฟอรม์ และเอกสารทางราชการ 1. หัวเร่ือง/ขอ้ ความท่ีระบุประเภทของแบบฟอรม์ ว่าแบบฟอรม์ นนั้ คืออะไร เชน่ ใบขอ อนญุ าต แบบคาขอ ใบคารอ้ ง ประเภทตา่ ง ๆ เป็นตน้ 2. สว่ นนาท่ีจะตอ้ งมีการบอกกล่าวตอ่ บุคคล ผู้มีอานาจในการลงนามอนมุ ัตหิ รอื อนญุ าตไว้ ด้วย เชน่ เรยี น อธกิ ารบดี เรียน ผวู้ ่าราชการจังหวดั เป็นตน้ 3. ขอ้ มูลรายละเอียดเกี่ยวกบั ผู้รับสาร เชน่ ชอ่ื นามสกลุ ทีอ่ ยู่ หมายเลขโทรศัพท์ เปน็ ต้น 4. จดุ ประสงคข์ องผู้รับสารท่ีมาตดิ ต่อส่ือสาร เชน่ ขอเปลย่ี นแปลงชื่อ-นามสกลุ ขอเปลี่ยน สถานท่ีตดิ ต่อ เป็นตน้ 5. การรับรองเอกสารที่ใชใ้ นการติดตอ่ สือ่ สาร เชน่ การลงลายมอื ชือ่ ของผู้กรอกแบบฟอร์ม การลงลายมือช่ือของบคุ คลอ้างอิง เป็นตน้ ลกั ษณะเฉพาะทางภาษาและองค์ประกอบการแปลแบบฟอร์มและเอกสารราชการ มดี งั น้ี 1. ใชภ้ าษากระชับ ง่าย และสุภาพเปน็ ทางการ 2. มรี ปู แบบตายตวั ไม่สามารถปรับไดม้ ากนัก 3. ภาษาถูกควบคุมตามกรอบของฟอร์มที่กาหนดให้ 4. ใชภ้ าษาที่สอื่ สารตรงประเด็น 5. อยู่ในระดบั คาหรือวลีมากกว่าประโยค 6. ใชค้ าศพั ท์เฉพาะ กลวธิ ีการแปลแบบฟอรม์ และเอกสารทางราชการ 1 การแทนท่ี (substitution) 2. การปรับ (adaptation) เน่ืองจากภาษาเป็นลกั ษณะ controlled language และเป็นขอ้ ความทสี่ น้ั ๆ จงึ ทาให้ใช้ เพียงกลวธิ กี ารแทนทีแ่ ละการปรับคาเท่านั้น

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 106 ตวั อยา่ ง 1 : แปลแบบฟอร์มราชการจากภาษาอังกฤษเป็นภาษาไทย ภาพที่ 6.6: สูตบิ ัตร ทมี่ า: Immigration Division1. (2021) https://bangkok.immigration.go.th/th/downloads/

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 107 ตัวอย่าง 2 : แปลเอกสารทางราชการจากภาษาอังกฤษเป็นภาษาไทย ภาพที่ 6.7: บตั รประชาชน ท่ีมา: Immigration Division1. (2021) https://bangkok.immigration.go.th/th/downloads/

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 108 ตัวอย่าง 3 : แปลเอกสารทางราชการจากภาษาองั กฤษเปน็ ภาษาไทย ภาพที่ 6.8 : ทะเบยี นสมรสภาษาอังกฤษ ทมี่ า: Immigration Division1. (2021) https://bangkok.immigration.go.th/th/downloads/ จากตัวอย่างที่ 1 2 และ 3 ของแบบฟอร์ม จะเห็นได้ว่าเป็นการแปลระดับคาและวลีเท่าน้ัน ภาษาถูกควบคุมด้วยกรอบท่ีผู้เขียนกาหนดไว้ในแบบฟอร์ม เป็นลักษณะของหัวข้อที่ไว้สาหรับเติมคา ลงไปในช่องว่างส้ัน ๆ เน่ืองจากเอกสารในตัวอย่างเป็นเอกสารทางราชการท่ีมีพบเห็นกันอยู่บ่อยคร้ัง ดังน้ันผู้แปลอาจคุ้นเคยกับข้อมูลและคาศัพท์ต่าง ๆ อย่างไรก็ตามหากเอกสารเหล่านั้นเป็นเอกสาร แบบฟอร์มเฉพาะด้านอาจจะมีคาศัพท์เฉพาะมากกว่าน้ีท่ีผู้แปลต้องศึกษาเพิ่มเติมก่อนทาการแปล

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง109 ลักษณะการแปลที่ใช้ในการแปลแบบฟอร์มและเอกสารทางราชการคือการแทนที่คา และปรับคา เพอื่ ให้ภาษาสุภาพเหมาะสมและเป็นทางการ แบบฝึกหัด 1 : แปลคาสัง่ ต่อไปน้ี แปลจากภาษาองั กฤษเปน็ ภาษาไทย (ข้อ 1-3) 1 . Do not move the drive while it is operating to avoid hardware damage and potential data loss. You can safely move your drive only when you have properly disconnected and power off the drive through the operating system. 2. Do not attempt to open the drive’s case. This action voids the warranty. 3. Do not stack anything on top of the drive; this can overheat and damage your drive. แปลจากภาษาไทยเป็นภาษาอังกฤษ (ข้อ 4-6 ) 4. เก็บในท่ีมดิ ชิด อุณภมู ิห้อง 5. กรณไี ฟไหม้ ใชบ้ นั ไดหนีไฟเท่านน้ั 6. ควรเกบ็ ไว้ในต้เู ยน็ 1 คืนก่อนนามาปรงุ อาหาร แบบฝกึ หัด 2 : แปลข้อความในโบรชวั ร์ดังตอ่ ไปนี้ แปลจากภาษาองั กฤษเป็นภาษาไทย Great Ocean Road: Australia's beautiful Great Ocean Road (one long road by the ocean, 100 meters, s-bend on top of the cliff, ) winds (experience on moving along road) along a number of tourist sites: the famous Twelve Apostles limestone stacks, whale lookouts, rain forests, and national parks.

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 110 แปลจากภาษาไทยเปน็ ภาษาองั กฤษ ม่อนแจ่ม: ท่ีตัง้ ของ “ม่อนแจ่ม” อยบู่ นสนั เขาบริเวณหมบู่ า้ นม้งหนองหอย เดิมบริเวณนี้ชาวบ้าน เรียกว่ากิว่ เสอื เปน็ ป่ารกรา้ ง ต่อมาชาวบ้านเขา้ มาแผว้ ถางและปลกู ฝิน่ จนในทา้ ยที่สดุ โครงการหลวง มาขอซือ้ พื้นทเี่ ข้าโครงการหลวงหนองหอย เม่ือเข้าเปน็ ส่วนหน่ึงของโครงการหลวง คุณแจม่ -แจ่มจรสั สชุ ีวะ หลานของ ม.จ. ภีศเดช รัชนี ประธานมลู นธิ โิ ครงการหลวงได้เขา้ มาพัฒนาและปรับปรุงบริเวณ ม่อนแจ่มใหก้ ลายเป็นสถานท่ีท่องเที่ยวท่ีเอกลกั ษณ์เฉพาะตวั แบบฝกึ หดั 3 : แปลแบบฟอรม์ ดา้ นล่างนี้ 1. แปลจากภาษาไทยเปน็ ภาษาองั กฤษ ภาพที่ 6.9 : หนังสือชี้แจงเหตุผลและความจาเป็นจ้างคนตา่ งดา้ ว ทีม่ า: Immigration Division1. (2021) https://bangkok.immigration.go.th/th/downloads/

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 111 2. แปลจากภาษาไทยเปน็ ภาษาอังกฤษ ภาพท่ี 6.10 : แบบฟอรม์ ขอวีซา่ ที่มา: Immigration Division1. (2021) https://bangkok.immigration.go.th/th/downloads/

112 บทสรุป การแปลทางธุรกิจน้ันมีรูปแบบท่ีหลากหลายข้ึนอยู่กับวัตถุประสงค์ของสารที่แปล ส่วนใหญ่ จะเป็นการใหข้ ้อมลู การแนะนา การประชาสมั พนั ธ์ การสั่ง การขอร้อง และการแจ้งใหท้ ราบ เป็นต้น เอกสารทางธุรกิจมีหลากหลายประเภทเช่นเดียวกัน อาทิ คู่มือ คาสั่งและข้อบังคับ เอกสาร ประชาสัมพันธ์ต่าง ๆ และแบบฟอร์มต่าง ๆ เป็นต้น ผู้แปลเม่ือต้องแปลงานทางธุรกิจ จาเป็นต้อง ศึกษาคาศัพท์เฉพาะด้านที่จาเป็นสาหรับเอกสารแต่ละประเภท นอกจากน้ันแล้ว ผู้แปลยังต้อง วิเคราะห์องค์ประกอบและลักษณะเฉพาะทางภาษาของสารแต่ละแบบ เพ่ือให้แน่ใจว่าข้อมูลท่ีได้ ถ่ายทอดด้วยการแปลนั้นครบถ้วนและถูกต้อง ทั้งในแง่ของความหมายและโครงสร้างประโยค ยิ่งไป กว่าน้ัน งานแปลทางธุรกิจจาเป็นต้องอาศัยผู้เช่ียนชาญในด้านท่ีเกี่ยวข้องกับเนื้อหาสาระที่จะแปล เพ่ือช่วยในการตรวจสอบความถูกต้องในแง่ของคาศัพท์เฉพาะด้านซึ่งอยู่มากมาย แนวการแปลส่วน ใหญ่เน้นการแปลเชิงส่ือสารเพื่อให้สารท่ีส่งไปถึงผู้อ่านนั้นอ่านเข้าใจง่าย และส่งผลต่อปฏิกิริยาหรือ การกระทาของผู้อ่านตามเจตนารมณ์ของผู้เขียน ซ่ึงผู้แปลสามารถเลือกใช้กลวิธีต่าง ๆ เช่น การ แทนท่ีคา การปรับ การละคา ได้ตามความเหมาะสม เนื่องจากการแปลทางธุรกิจเน้ือหาและภาษาท่ี ใช้ไม่ซบั ซอ้ น ดังนนั้ การแปลดงั กล่าวจงึ ไม่ไดม้ คี วามลกึ ซงึ้ ทางภาษามากนัก คาถามทบทวน 1. การแปลทางธุรกจิ หมายถึงอะไร 2. การแปลคู่มือ คาสั่ง และข้อบังคับ มีลักษณะเฉพาะทางภาษาอย่างไร อธิบายพร้อมให้ เหตุผลประกอบ 3. การแปลเอกสารประชาสัมพันธ์ มีลักษณะเฉพาะทางภาษาอย่างไร อธิบายพร้อมให้ เหตุผลประกอบ 4. การแปลแบบฟอร์และเอกสารทางราชการ มีลักษณะเฉพาะทางภาษาอย่างไร อธิบาย พรอ้ มให้เหตผุ ลประกอบ มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 113 เอกสารอา้ งอิง Advancedct (2021). Fire Safety Protocol. https://advancedct.com/fire-safety- procedures-for-the-workplace/ Aumnuch, M. (2004). An analysis of translation strategies used in travel documents in Kinnaree magazine. Master's Project, M.A. (English). Goossens, D. (2007). Importance of business translation. Retrieved November 28, 2021, from http://ezinearticles.com/? Importnace-of-Business-- Translation&id=891459. Belarabyapps. (2021). Hand Washing Activities For Preschoolers. Retrieved November 28, 2021, from https://www.belarabyapps.com/hand-washing- activities/ Candle Humor Store. (2021). Candle product warning label. Retrieved November 28, 2021, from https://www.gearbubble.com/gbstore/candlehumor?did=20OFF Immigration Division1. (2021). ทะเบียนสมรส. Retrieved November 28, 2021, from https://bangkok.immigration.go.th/th/downloads/ Immigration Division1. (2021). บัตรประชาชน. Retrieved November 28, 2021, from https://bangkok.immigration.go.th/th/downloads/ Immigration Division1. (2021). แบบฟอร์มย่นื ขอวซี ่า. Retrieved November 28, 2021, from https://bangkok.immigration.go.th/th/downloads/ Immigration Division1. (2021). สตู บิ ัตร. Retrieved November 28, 2021, from https://bangkok.immigration.go.th/th/downloads/ Immigration Division1. (2021). หนงั สือชีแ้ จงเหตุผลและความจาเป็นจ้างคนต่างดา้ ว. Retrieved November 28, 2021, from https://bangkok.immigration.go.th/th/downloads/ Pinterest. (2021). Paris Tourist Attractions. Retrieved November 28, 2021, from https://www.pinterest.com/pin/64739313374618739/ Threefifty. (2021). Users guide design for a camera. https://www.threefifty.ca/blog/2014/10/04/best-manual-and-user-guide-design

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 114 แผนบรหิ ารการสอนประจาบทที่ 7 เนอ้ื หาประจาบท สาระสาคัญของเนื้อหาประจาบทท่ี 7 มีดงั ต่อไปนี้ 1. ความหมายการแปลนวนยิ ายหรือเรื่องสน้ั 2. การแปลนวนยิ ายและเร่ืองสน้ั 3. ความหมายของการแปลบทกวี 4. การแปลบทกวี วตั ถปุ ระสงค์เชิงพฤติกรรม 1. เพ่ือให้ผู้เรียนสามารถระบุความหมายของการแปลนวนิยายหรือเร่ืองส้ัน และการแปลบ ทกวีได้อย่างถกู ต้อง 2. เพื่อให้ผู้เรียนสามารถวิเคราะห์รูปแบบของภาษาในการแปลนวนิยายหรือเรื่องส้ัน และ การแปลบทกวีไดอ้ ยา่ งถูกต้อง 3. เพ่ือให้ผู้เรียนสามารถประยุกต์ใช้กลวิธีการแปลภาษาในการแปลนวนิยายหรือเร่ืองสั้น และการแปลบทกวีไดอ้ ย่างเหมาะสม วิธสี อนและกจิ กรรมการเรยี นการสอนประจาบท 1. วิธีสอนในบทนีผ้ ู้สอนจะใชว้ ธิ ีสอน 3 แบบผสมผสานกัน คือ 1.1 การสอนแบบบรรยาย 1.2 การสอนแบบอภิปราย 1.3 การสอนแบบร่วมมอื (cooperative learning) 2. กิจกรรมการเรียนการสอน 2.1 ผู้สอนบรรยายและอภิปรายรายละเอียดร่วมกับผู้เรียนในชั้นเรียนเกี่ยวกับ การ แปลนวนิยายหรือเรื่องส้ัน การแปลบทกวี โดยเน้นให้ผู้เรียนได้มีโอกาสลงมือปฏิบัติ ด้วยการทดลอง แปลในกลมุ่ ความรู้เกดิ จากการแลกเปลยี่ นเรียนรู้กันในกล่มุ และในห้องเรยี น ผู้สอนคอยเป็นท่ปี รึกษา 2.2 ผู้เรียนฝึกหัดทาแบบฝึกประกอบบทเรียน (เน้นทากิจกรรมเป็นกลุ่ม และแลกเปล่ียน ความรภู้ ายในกลมุ่ ) 2.3 ผูเ้ รยี นคน้ คว้าเพ่มิ เติมจากหัวข้อเร่อื งทเี่ รยี น (เน้นทากิจกรรมเปน็ กลมุ่ และแลกเปลี่ยน ความร้ภู ายในกลมุ่ )

115 2.4 ผู้เรียนจัดทาสาระสังเขปของเน้ือหาในบทเรียนและนาเสนอหน้าห้องเรียน (เน้นทา กจิ กรรมเป็นกลุ่ม และแลกเปล่ียนความรูใ้ นหอ้ งเรียน) สอ่ื การเรียนการสอน 1. เอกสารประกอบการสอนวิชาการแปล 1 2. PowerPoint 3. LCD Projector 4. Notebook การวัดผลและประเมนิ ผล 1. สังเกตจากการตอบคาถาม 2. สงั เกตจากการรว่ มอภิปรายกล่มุ 3. สงั เกตจากการรว่ มกิจกรรมและปฏสิ ัมพันธร์ ะหว่างผู้เรียนดว้ ยกนั หรือกับผู้สอน 4. ตรวจผลงานการตอบคาถามทา้ ยบท 5. ตรวจผลงานการทาสาระสังเขปสรุปบทเรียน มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 116 บทที่ 7 การแปลนวนยิ าย เรือ่ งสน้ั และบทกวี ความหมายการแปลนวนิยายหรือเร่อื งสัน้ การแปลเร่ืองสั้น เป็นการแปลท่ีมีเนื้อหาหรือมีรูปแบบเฉพาะ คือเป็นเรื่องท่ีผู้เขียนแต่งขึ้น ไมไ่ ดเ้ ป็นเร่ืองจริง อาจมลี กั ษณะของบทสนทนา และเป็นภาษาพูดมากกว่าภาษาเขียน ดงั นัน้ มีการใช้ ศัพท์ สานวนมากกว่าการแปลแนวอ่ืน ๆ ภาษาจะมีความสวยงามมากกว่าปกติ มีการใช้คา เปรียบเทียบ เปรียบเปรย อุปมา อุปไมย เพ่ือให้ผู้อ่านเข้าถึงอารมณ์ของผู้เขียน รูปแบบของเนื้อหา อาจเป็นการบรรยายเล่าเรือ่ ง (Narrative Genre) มวี ัตถุประสงค์ในการแปลเพ่ือความบันเทงิ ลกั ษณะเฉพาะทางภาษาและองค์ประกอบของนวนิยายหรอื เร่อื งส้ัน การแปลนวนิยาย จะมีการใช้ภาษาที่เป็น (Figurative Language) โดยส่วนใหญ่จะไม่ สามารถแปลตามตวั อักษรได้ ผแู้ ปลต้องใชค้ วามรู้และประสบการณ์ในการแปลผ่านการตีความ โวหาร ภาพพจนป์ ระเภทตา่ งๆ (Larson 1998; อวยพร พานิช และคณะ, 2553) เชน่ นามนยั (Metonymy) คือ การใช้คาหรือวลีท่ีบอกลักษณะหรือคุณสมบัติของสิ่งหนึ่งด้วยส่ิงท่ี เช่น (ในวลี \"แย่งเก้าอ้ีกัน\") เกา้ อ้ี หมายถึง ตาแหน่ง อนนุ ามนัย (Synecdoche) คอื การเปรียบเทียบโดยนาสว่ นย่อยที่มีลักษณะ เด่นของสิ่งหนึ่ง มากล่าวแทนสิ่งใหญ่กว่าหรือองค์รวมท่ีต้องการกล่าวถึง เช่น ชายคา หมายถึง บ้าน อุปมาอุปไมย (Simile) คือ การเปรียบเทียบระหว่างสองสิ่งท่ีไม่ใช่ประเภทเดียวกัน มักใช้คาว่า ดุจ ดั่ง ราวกับ เปรียบดัง เสมอ เหมือน ประดุจ เทียบเทียม ยกตัวอย่างอุปลักษณ์ (Metaphor) คือ การ ใช้คาหรือสานวนในการเปรียบเทียบ โดยนาลักษณะของสิ่งหน่ึงมาเปรียบ คล้ายกับอุปมาอุปไมย แต่ จะไม่ใช่การกล่าวเปรียบที่มีคาเทียบเหมือนอุปมาอุปไมย เพราะจะปรากฏร่วมกับคาว่า \"เป็น\" และ \"คือ\" หรืออาจจะต้องมีการตีความประกอบร่วมด้วย บุคลาธิษฐาน (Personification) คือ การทาให้ สงิ่ ไม่มชี ีวิต เช่น สง่ิ ของ ธรรมชาติ ความคิด อธิพจน์ (Hyperbole) คือ การกลา่ วเกนิ จริง เพื่อเป็นการ เน้นย้า และทาให้เห็นภาพชัดข้ึน หรือสะเทือนอารมณ์มากขึ้น เช่น หนาวจะตายอยู่แล้ว สัทพจน์ (Onomatopoeia) คือ การใช้คาเลียนเสียงธรรมชาติ เช่น เสียงร้องของสัตว์ ซึ่งแต่ละประเทศใช้คา เลียนเสียงธรรมชาติที่ไม่เหมือนกัน เช่น แมวร้องเหมียวๆ ปฏิพจน์ (Paradox) คือ การเปรียบเทียบ โดยใช้คาที่มีความหมายตรงกันข้ามหรือขัดแย้งกันมากล่าวร่วมกันได้อย่างกลมกลืนกัน เช่น ไฟเย็น หมิ ะเดือด การเลีย่ งคาไมส่ ภุ าพ (Euphemism) คือ การหลีกเลี่ยงคาไม่สุภาพหรือคาที่ไม่พงึ ปรารถนา โดย ใช้คาหรือวลีอื่นมาใช้แทน เพ่ือลดความโจ่งแจ้ง เช่น คาว่า ตาย เลี่ยงมาใช้คาว่า เสีย ไปสวรรค์ ไปสสู่ คุ ติหรอื ถึงแกก่ รรม แก่ เล่ียงมาใช้คาว่า อาวโุ ส คาวา่ เดก็ ปัญญาอ่อน เลยี่ งมาใชค้ าวา่ เด็กพิเศษ และมกั ใช้ past tense แทน present tense

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 117 สามารถสรปุ ลกั ษณะเฉพาะทางภาษาท่ีเดน่ ชดั ในนวนิยายและเรื่องสัน้ ได้ดงั น้ี 1. ใช้โวหารภาพพจน์ 2. ใช้ภาษาพดู มากกว่าภาษาเขยี น 3. ภาษาไม่เป็นทางการ มกี ารใชส้ านวนอยมู่ าก 4. ใชก้ ริยาในรปู อดตี กาลสาหรบั การบรรยายหรอื พรรณนา 5. ใช้กรยิ าในรูปปจั จุบนั กาลในบทสนทนา องคป์ ระกอบของนวนิยายและเรอื่ งส้นั 1.แก่นเร่ือง คือ แนวคดิ หรือจุดสาคัญของเรืองทผ่ี เู้ ขียนต้องการใหผ้ ู้อ่านทราบ 2.โครงเรอ่ื ง คือ เคา้ โครงเร่ืองทีผ่ ูแ้ ตง่ กาหนดไวก้ ่อนวา่ จะแต่งเร่อื งไปทางใหน 3.ตวั ละคร คอื บทบาทสมมุติท่ผี แู ต่งกาหนด และเพราะเป็นเรือ่ งทเ่ี น้นเเนวคิดผเู้ ขยี นจึงสร้าง ตวั ละครนอ้ ย 4.บทสนทนา คอื ถอ้ ยคาทต่ี ัวละครใช้พดู จาโต้ตอบกัน 5.ฉาก คือสถานที่ทเ่ี กิดเหตุการณ์ในเร่ือง หมายรวมถึงเวลาสภาพสิง่ แวดล้อมน้ันๆ 6.บรรยากาศ คืออารมณ์ต่างๆ ของตวั ละครทเ่ี กดิ จากประสาทสมั ผัสทง้ั 5และมอี ิทธพิ ลทาให้ คลอ้ ยตามไปดว้ ย กลวิธีการแปลนวนยิ ายหรอื เร่ืองส้ัน การแปลนวนิยายหรือเรื่องสั้น ส่วนใหญ่เน้นการแปลแบบเอาความ คือ การแปลที่เน้น ความหมายของภาษาต้นฉบับโดยให้ความสาคัญกับ ความสละสลวยของภาษาปลายทาง Newmark (1988) เรียกการแปลลักษณะนี้ว่า TL emphasis ซึ่ง สอดคล้องกับการแปลแบบ Meaning-based Translation ของ Larson (1998) หรือที่เรียกว่า Idiomatic translation ซึ่งเป็นการแปลท่ีพยายาม ถ่ายทอดความหมายจากภาษาต้นฉบับไปสู่ภาษาแปลอย่างเป็นธรรมชาติ การแปลประเภทหลังน้ีจึง เหมาะกับการแปลวรรณกรรมทีม่ ุ่งนน้ ความสละสลวยและการ ถา่ ยทอดความหมายมากกวา่ การรักษา โครงสรา้ งทางภาษาต้นฉบับ ยงั มีโวหารภาพพจน์ มีกลวิธีการแปลดังนี้ 1. กลวธิ ีการแทนที่ (substitution) 2. กลวธิ ีการถอดความหมายโดยไม่เน้นสารต้นฉบบั (paraphrasing using unrelated words) 3. การเตมิ (addition) 4. การปรับ (adaptation) 5. การขยายความ (amplification)

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 118 6. การละหรือตัดคา (omission) 7. การเปลี่ยนแปลงโครงสรา้ งประโยค (transposition) ตวั อย่าง 1 : การแปลนวนยิ ายจากภาษาไทยเปน็ ภาษาอังกฤษ ภาษาไทย : ผมช่ือกานต์ครับ ผมของเล่าเรื่องของผมให้ผู้อ่านได้รับรู้เร่ืองราว ผมเป็นลูกคนมี เงินในหม่บู ้านน้ี แม่เป็นครู พ่อผมเป็นครู เหมอื นกนั ครับ ผมเรียนจบชน้ั ประถมท่ีอาเภอ และถกู ส่งไป เรียนท่ีช้ันมัธยมในตัวจังหวัด ตอนปิดภาคเรียน ผมกลับมาบ้าน บ้านเงียบมาก กลางวันแม่ไม่ค่อยอยู่ บา้ น พอ่ ยงิ่ ไม่ต้องพูดถึง มีงานสงั สรรค์ตลอดเวลา ผมนง่ั เลน่ คนเดียว มนั เหงามากเลยครับ ผมรีบเปิด ประตหู น้าบ้านทันทที ่ีเห็นเดก็ ร่นุ เดียวกับผมอยากคุยดว้ ย ภาษาอังกฤษ : I’m Kan. Let me tell you my story and learn more about me abit. I was born in a very rich family in my village. My mom was a teacher and my dad also was a teacher and now me too. I graduated from the school in my town and I was sent to a high school in the province, a big city actually. When it was time for my semester breaks, I would regularly return home in the village. Then, it seemed like the house was empty and very quiet like a haunted house. Mom was often out. Dad always spent time hanging out with his friends. I sat alone inside and I felt so lonely. Wherever I saw anybody at my age passing by, I would hurry out to make friends with them. จากตัวอย่างข้างต้นจะเห็นได้ว่า ผู้แปลใช้หลายกลวิธีในการแปล ส่วนใหญ่ผู้แปลพยายามใช้ สานวนคาแทนท่ีที่เป็นภาษาไม่เป็นทางการและเป็นธรรมชาติกับผู้อ่านมากกว่า เพื่อให้ผู้อ่านได้ อรรถรสและติดตามเรื่องราว สานวนต่าง ๆ ท่ีใช้พยายามอิงบริบทของวัฒนธรรมภาษาปลายทางเปน็ หลัก มีการปรับ การเพิ่ม การตัดคา ตามความเหมาะสมเพื่อให้สารสร้างความรู้สึกร่วมกัน แต่เนื้อหา สาระยงั คงเดมิ ตวั อยา่ ง 2 : แปลบทนวนิยายจากภาษาองั กฤษเป็นภาษาไทย ภาษาอังกฤษ : So much pepper is being ground at the moment that we sneeze and cough with every breath we take. Everyone who comes upstairs greets us with an \"ah-CHOO.\" Mrs. Van D. swears she won't go downstairs; one more whiff of pepper and she's going to get sick.

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 119 ภาษาไทย : มผี งพรกิ ไทยกระจายเกลื่อนกลาดบนพื้นดา้ นลา่ ง ท่พี วกเราทงั้ ไอและจามและไอ ทุกครั้งท่ีสูดหายใจเข้าไปเพราะฉุนไปตาม ๆ กัน ใครก็ตามท่ีขึ้นมาทักทายพวกเราต่างก็จามกันท้ังนนั้ คุณนายแวนดี ยืนยันหนักแน่นวา่ เธอจะไม่ลงไปข้างล่างอีกแน่นอนเพราะถ้าได้สูดกลิ่นพริกไทยน้ันอีก ทัง้ เธอจะตอ้ งแย่แนน่ อน จากตัวอย่างประโยคจะเห็นว่าผู้แปลพยายามปรับสานวนท่ีมีบริบทของภาษาต้นฉบับให้เป็น สานวนภาษาท่ีผู้อ่านภาษาปลายทางเข้าใจได้ ในขณะเดียวกันก็พยายามทาให้ผู้อ่านเห็นภาพโดยใช้ ภาษาที่เป็นกันเองตามบริบทของเน้ือหาด้วย มีการปรับเพ่ือให้มีความเป็นธรรมชาติของภาษา ปลายทางมากยิ่งขน้ึ ตวั อย่าง 3 : แปลบทนวนิยายจากภาษาไทยเป็นภาษาอังกฤษ และจากภาษาอังกฤษเป็นภาษาไทย ภาษาไทย : ร่างเพรียวบางในชุดสูทลาลองสีขาวก้าวเข้ามาในอาณาบริเวณด้านหลังวดั ท่ีเป็น ที่พักอาศัยสุดท้ายของผู้ท่ีจากโลกมนุษย์ท่ีแสนจะวุน่ วายใบนไี้ ปอย่างไม่มีวันกลับ เสียงใบไม้ที่ไหวเอน ตามแรงลมพัดส่งเสียงพลิ้วระลอก ราวกับเป็นดนตรีที่ขับกล่อมดวงวิญญาณที่พักอยู่ ณ ท่ีแห่งน้ีให้ สงบสุขตลอดกาล หากสาหรับคนนอกอย่างเธอ ท่ีก้าวเข้ามาล่วงล้าความสงบสุขเหล่านั้น ท่ีแห่งน้ีคือ เครอ่ื งยา้ เตือนวา่ จากนเ้ี ธอต้องอยตู่ ัวคนเดยี วในโลกใบน้แี ล้ว ขวญั ชวี กี ม้ กราบเจดียส์ ขี าวองค์นอ้ ยก่อน จะวางช่อดอกมะลทิ ห่ี ญงิ สาวรจดั เปน็ พมุ่ ชอ่ แทนการร้อยเปน็ พวงมาลัย ภาษาอังกฤษ : The girl with an elegant white suite was peacefully entering the cemetery area, lied the comfort corpses of the spirits whose lives had been taken away from the world messy life. Rustling sounds of leaves went along with the soft wind like a lullaby for the deaths to rest in peace forever. She knew that her life would never be the same and she had to live her life alone from then. The girl, Kwan Chiwi, bended down to pay one more respect to the resting soul in the white stupa and put a tidy jasmine bouquet there before she left. จากตัวอย่างประโยคจะเห็นว่าผู้แปลใช้กลวิธีการถอดความเป็นส่วนใหญ่เนื่องจากการ บรรยายหรือพรรณนาในภาษาไทยและภาษาอังกฤษมีความแตกต่างกัน หลังจากนั้นผู้แปลต้องใช้ กลวิธีการเทียบเคียงคาและความหมายของวัฒนธรรมต้นทางภาษาไทยกับวัฒนธรรมปลายทาง ภาษาอังกฤษเพ่ือหาคาหรือข้อความที่สามารถสื่อความหมายให้ผู้อ่านภาษาอังกฤษเข้าใจและเข้าถึง อารมณ์ของผู้เขียนที่ถ่ายทอดออกมาได้ เช่น “เสียงดนตรีขับกล่อม = lullaby” มีการสลับตาแหน่ง ของคาในภาษาตน้ ฉบบั ภาษาไทยให้เหมาะสมโครงสรา้ งของภาษาองั กฤษดว้ ย

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 120 ความหมายของการแปลบทกวี การแปลบทกวี หมายถงึ การแปลทกี่ ระทากับสารทีเ่ ป็นร้อยกรอง ความหมายของการแปลบทก วีน้ันจะเพ่ิมลักษณะพิเศษที่มีความแตกต่างกับการแปลร้อยแก้วท่ัว ๆ ไป น่ันคือ นอกจากจะมี ส่วนประกอบที่เป็นความหมายของคา โครงสร้าง และบริบทต่าง ๆ ท่ีถอดความออกมาจากต้นฉบับ แล้ว ยังมีเรื่องของจังหวะและเสียงเข้ามาเก่ียวข้องด้วย วัตถุประสงค์หลักของการแปลบทกวีแตกต่าง เชน่ กนั เน่ืองจากเป็นสารทถี่ กู ประดษิ ฐ์ขึ้นเพ่ือบรรยายความรสู้ กึ ของผู้เขียนมากกว่าท่จี ะใหข้ ้อมูลหรือ บอกเล่าเหตุการณ์ บทกวีบางประเภทอาจจะกล่าวถึงเหตุการณ์ต่าง ๆ แต่มีจุดมุ่งหมายเพ่ือบอก ความรู้สึกหรือปฏิกิริยาของผู้เขียนที่มีต่อประสบการณ์นั้นมากกว่า ไม่ได้มีจุดมุ่งหมายเพ่ือบอกเล่า เหตุการณ์น้ัน ๆ ดังนั้นการแปลบทกวีจึงเป็นลักษณะของการแปลท่ีเน้นสะท้อนความคิด ความรู้สึก อารมณข์ องผู้เขียนเป็นหลัก การใชค้ าและการเรียงคาจะได้รบั การประดษิ ฐข์ ้ึนมาอยา่ งพิถีพถิ นั เพือ่ ให้ งานออกแปลออกมาสวยงามเป็นรจนาสารตามรูปแบบของบทกวี โดยปกติอาจจะใช้การแปลตรงตัว เปน็ หลกั ดังนน้ั ส่ิงทผี่ ้แู ปลจะต้องพึงระวังก็คือการวเิ คราะห์หาความหมายท่ีแฝงอยู่ในบทกวีให้ถูกต้อง เนือ่ งจากบทกวีใชภ้ าษาส้ัน ๆ แตก่ ินใจความเพราะถูกกากับดว้ ยจังหวะและเสยี ง ดังน้ันจะการตีความ บทกวจี ึงซับซ้อนตอ้ งพ่ึงพิงบรบิ ทแวดล้อม หลังจากน้นั งานยากสาหรับผแู้ ปลทจ่ี ะต้องทาต่อไป คอื การ เฟ้นหาคาที่ลงกับจังหวะและเสียง โดยยังคงรักษาให้องค์ประกอบดังกล่าวสามารถเทียบเคียงกับ ภาษาต้นฉบับไดม้ ากท่ีสดุ เทา่ ท่ีจะทาได้ (สญั ฉวี สายบวั , 2538) ลักษณะเฉพาะทางภาษาและองค์ประกอบของบทกวี การแปลบทกวี จะเน้นการใช้งานภาษาท่เี ปน็ โวหารภาพพจน์ (Figurative Language) ซ่ึงสามารถสรุปเปน็ ลักษณะเด่นได้ดงั นี้ 1. ใชโ้ วหารภาพพจน์ 2. ใช้คาสน้ั ๆ แต่ภาษาสูงและกินใจความมาก สละสลวย 3. ใช้การนบั จานวนคาตามจงั หวะและวรรคตอน 4. ใช้คาทม่ี ีการสัมผัสอักษร สมั ผสั เสียง และการเล่นคา 5. ใช้คาตามกฎเกณฑข์ องฉันทลักษณ์ (รูปแบบจังหวะของบทกว)ี องคป์ ระกอบของบทกวี 1. ความรู้สึกของสารหรือเรื่องท่ีต้องการถ่ายทอด โดยปกติจะมีทิศทางของความรู้สึก เช่น เศร้า เหงา รัก ช่ือชม หลงใหล รังเกียจ เป็นต้น ซึ่งประอบได้เป็นสองแนว คือ เชิงลบและเชิงบวก ผู้ แปลตอ้ งสังเกตจากบริบทคาและสงิ่ แวดลอ้ ม

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 121 2. รปู แบบทก่ี วเี ลอื กในการนาเสนอ เชน่ ในภาษาไทยมโี คลง ฉันท์ กาพย์ กลอน รา่ ย ในขณะ ทภ่ี าษาอังกฤษมี Sonnet Haiku Free verse เป็นต้น กลวธิ กี ารแปลบทกวี ตามทไี่ ด้กลา่ วไว้ขา้ งต้น บทกวีมักจะแปล ในรูปแบบตรงตวั หรือก่ึงตรงตัว ดังนัน้ กลวิธกี าร แปล จึงสามารถทาได้ เฉพาะบางวธิ ดี งั ต่อไปนี้ 1. กลวิธีการแทนที่ (substitution) 2. การปรับ (adaptation) 3. การละหรือตัดคา (omission) 4. การเปลยี่ นแปลงโครงสร้างประโยค (transposition) ตัวอย่าง 1 : การแปลบทกวจี ากภาษาองั กฤษเปน็ ภาษาไทย “On my short-sightedness To my short-sighted eyes, The world seems better far Than artificial aid To sight would warrant it:” แด่ สายตาส้นั ของฉนั จากสาย ตาสน้ั ฉันน้ี โลกกลับ ดูดี ยง่ิ กวา่ ทีเ่ หน็ ดว้ ยแวน่ สายตา ใหป้ รากฎเปน็ เช่นนั้น แปลโดย Prem Chaya อ้างอิงใน สญั ฉวี สายบวั (2538) จากตัวอย่างท่ี 1 จะเห็นได้ว่าผู้แปลได้เลือกสรรคาศัพท์สูงที่กินความมาก เช่น “ให้ปรากฏ เปน็ = ใหเ้ ห็นว่า” การใช้คาสมั ผสั เสยี งและมีจังหวะ มกี ารซ้าคาหรอื ที่เรยี กว่าเลน่ คา เช่น ตาสัน้ และ สายตา สะท้อนความรสู้ กึ ปล่อยวางและเข้าใจถึงสจั จธรรม

122 ตัวอย่าง 2 : การแปลบทกวีไทยเปน็ ภาษาอังกฤษ พระสมุทรสดุ ลึกล้น คณนา สายดิ่งทิง้ ทอดมา หยั่งได้ เขาสูงอาจวัดวา กาหนด จติ มนษุ ยน์ ไ้ี ซร้ ยากแท้หยง่ั ถงึ FATHOMS DEEP THROUGH THE SEAS MAYBE, MEASURABLE ARE THE SEAS IN DEPTH. SCALED CAN MOUNTAINS BE IN HEIGHT. IMMEASURABLE IS THE DEPTH, THIS HEART OF MAN. แปลโดย ม.ร.ว.เสนีย์ ปราโมช อา้ งอิงใน สัญฉวี สายบวั (2538) จากตัวอย่างท่ี 2 จะเห็นได้ว่าในบทแปล ผู้แปลใช้โวหารภาพพจน์ทาให้ผู้อ่านเห็นภาพ เดียวกันกับต้นฉบับ มีการใช้คาท่ีสละสลวยกินใจความแต่ส้ัน ในขณะเดียวกันมีการสัมผัสเสียง เช่น maybe seas be และความหมายไม่คลาดเคลื่อนไปจากตน้ ฉบับเลย การเรยี งคาเป็นจงั หวะชัดเจน มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง123 แบบฝึกหัด 1 : แปลบทสนทนาในนวนยิ ายจากภาษาไทยเป็นภาษาอังกฤษ และจากภาษาอังกฤษเปน็ ภาษาไทย “หนไู ม่อยากใช้นามสกุลหาญวานิช หนอู ยากเปน็ ตัวของตัวเอง ใชช้ ีวติ ได้อย่างเตม็ ที่ ไมต่ ้อง คอยรูส้ กึ ผิดเหมือนท่ีแมเ่ ป็นอยู่ ท้งั ๆ ทแ่ี ม่ไม่ไดท้ าผดิ อะไรเลย” แปลจากภาษาอังกฤษเป็นภาษาไทย “ I’ll kill the bastard myself”, the man said. “I’ll strangle him if you want me to. Just say the word.” แบบฝึกหัด 2: แปลบทบรรยายจากนวนยิ ายแปลจากภาษาไทยเป็นภาษาอังกฤษ และจาก ภาษาอังกฤษเป็นภาษาไทย หลังจากท่ี ศ.นพ.ตฤณ เลิศวิวัตน์ เกิดอุบัติเหตุทางรถยนต์หลังจากผ่าตัดเคสสุดท้ายของวัน เขากลับพบว่าตัวเองนั้นต่ืนมาอยู่ในร่างของ เรย์ รัชนิกร วัฒนกานต์ ลูศิษย์ของตัวเอง แถมยังมีดีกรี เป็นนักแสดงวัยรุ่จากค่ายใหญ่ของประเทศอีกด้วย และที่น่าตกใจไปกว่านั้นคือเขาพบว่า เรย์ กาลัง จะต้องเดินทางไปแข่งขันรายการไอดอลเซอร์ไวเวิลของประเทศจีนในอีก 2 เดือนข้างหน้า ด้วยความ ปลงในโชคชะตาและในเม่ือสวรรค์ให้เขาอยู่ต่อในร่างน้ีแล้ว เขาจึงตั้งใจแล้วว่าเขาจะไม่เป็นแล้วหมอ เหน่ือยก็เหน่ือย เงินก็ไม่ได้ใช้ดันมาตายก่อน เลิก เขาจะเลิก เหนื่อยแล้วเป็นหมอ ผมขอไปเป็น ไอดอล!! The daughter had risen as usual and washed and made toast and warm milk for her brothers, and while they were eating she emptied their schoolbags into the toy chest and filled them with clothes, a toothbrush, one book for comfort. The children moved silently through the black morning, put on their shoes outside on the porch. The dog thumped his tail against the doghouse in the cold yard but was old and did not get up. The children’s breath hovered low and white as they walked down to the bus stop, a strange presence trailing them in the road.

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 124 แบบฝกึ หดั 3: แปลบทกวีจากภาษาไทยเป็นภาษาอังกฤษ และจากภาษาอังกฤษเป็นภาษาไทย “บทสนทนาจากห้วงคานงึ ” ชวี ติ ดังสายลมผ่าน ไหวเคลอื่ นไปตามฤดูกาล เกา่ เกา่ คุณคา่ ความหมายอนั ใด รปู เงา สดบั เถดิ ความแผว่ เบา ของหัวใจ ทม่ี า: ลานเทวี (2021) เว็บไซต์ Thaipoem https://www.thaipoem.com/best/%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%A D%E0%B8%99/%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%81%E0%B8%A7%E0%B8%B5- %E0%B8%84%E0%B8%B3%E0%B8%84%E0%B8%A1/2 “My mistress’ eyes are nothing like the sun; Coral is far more red than her lips’ red….” By William Shakespeare’s sonnet บทสรุป เนื้อหาในบทท่ี 7 น้ี เป็นเนื้อหาท่ีกล่าวถึงการแปลวรรณกรรมที่เป็นบทร้อยแก้ว ซ่ึง ประกอบด้วยนวนิยายและเรื่องสน้ั มกี ารนาเสนอลักษณะเฉพาะของภาษาท่ีใช้ในวรรณกรรมร้อยแก้ว ได้แก่ ภาษาที่ไม่เป็นทางการในบทสนทนา ซึ่งส่วนใหญ่เป็นสานวนคาพูด ประกอบกับการการ บรรยายและการพรรณนา ผู้แปลมักใช้การแปลในลักษณะของการแปลเอาความและการแปลสานวน เพ่ือใหภ้ าษาในการแปลนนั้ มีความเป็นธรรมชาติมากขึน้ ในขณะเดียวกัน ในการแปลบทร้อยกรอง จะ มีคุณลักษณะพิเศษเพ่ิมเติมคือองค์ประกอบของเสียงและจังหวะ ทั้งยังมีการใช้คาศัพท์สูงท่ีสละสลวย และกินใจความมากกว่าบทร้อยแก้ว การแปลบทร้อยกรองหรือบทกวีจึงมีความซับซ้อนมากกว่า เพราะต้องถูกกาหนดด้วยจังหวะ เสียง สัมผัส ต่าง ๆ ตามลักษณะของฉันทลักษณ์ ดังนั้นความรู้ที่ได้ ในบทที่ 7 จะช่วยให้ผู้เรียนได้นาความรู้ไปใช้การแปลวรรณกรรมร่วมสมัยในอนาคตต่อไปได้เป็น อย่างดี

125 คาถามทบทวน 1. การแปลนวนยิ ายและเร่ืองสัน้ หมายถงึ อะไร 2. การแปลบทกวีหมายถึงอะไร 3. ระบคุ วามแตกตา่ งในการใชภ้ าษาในการแปลระหว่างบทร้อยแก้วและบทกวี มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง

126 เอกสารอ้างอิง เวบ็ ไซต์ Thaipoem. (2021). บทกวี-คาคม https://www.thaipoem.com/best/%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%AD%E0 %B8%99/%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%81%E0%B8%A7%E0%B8%B5- %E0%B8%84%E0%B8%B3%E0%B8%84%E0%B8%A1/2 สัญฉวี สายบัว. (2538). หลกั การแปล. (พิมพ์ครั้งที่ 5). กรุงเทพฯ : สานกั พิมพ์มหาวทิ ยาลัยธรรมศาสตร์ อวยพร พานชิ และคณะ (2553). ภาษาและหลกั การเขยี นเพอ่ื การส่อื สาร. พมิ พคร้ังที่6. กรงุ เทพฯ. ศูนยหนังสอื แหงจุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย. 2553 Larson, M. (1988). Meaning-based translation: A guide to cross-language equivalence. Oxford University Press. Newmark, P. (1988). Approaches to Translation. London: Phoenix มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 127 บรรณานกุ รม กรมประชาสมั พันธ.์ (2564). องคป์ ระกอบของข่าว. สืบค้นเมื่อ 28 พฤศจกิ ายน 2564, จาก www/prd.go.th กังสดาล ญาณจันทร์ และ ศีตกาล ศรีฉัตร. (2560). การแปลคาสรรพนามต่างบริบทในเรื่องส้ัน. วารสารวชิ าการ มทร. สุวรรณภูมิ (มนษุ ยศาสตรแ์ ละสงั คมศาสตร์), 2(2), 169-178. กาชยั ทองหล่อ. (2540). หลักภาษาไทย. พิมพ์ครง้ั ท่ี 10. กรุงเทพมหานคร : บริษทั รวมสาสน์ (๑๙๙๙) จากดั จิโรจน์ เมฆยงค.์ (2529). แนวทางการปฏิบัติการแปลท่ัวไป. กรงุ เทพฯ : วิทยาลยั ครูสวนสนุ นั ทา. เจือ สตะเวทนิ . (2518). การใช้ภาษาระดบั ปริญญา. กรงุ เทพฯ: สทุ ธิสารการพิมพ์. ดวงตา สพุ ล. (2541). กลวธิ ีและทฤษฎีการแปล. (พิมพค์ รง้ั ที่ 3). กรงุ เทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์ มหาวทิ ยาลัย. ผ่องศรี ลือพร้อมชัย (วัชรวิชญ์).(2559) การแปลให้เก่ง : คู่มือนักแปลมืออาชีพ (พิมพ์คร้ังที่ 1) กรุงเทพฯ : สมาคมผูจ้ ดั พิมพ์และผ้จู าหน่ายหนังสือแห่งประเทศไทย ทพิ า เทพอัครพงศ.์ (2542). การแปลเบ้ืองตน้ . กรงุ เทพมหานคร: จฬุ าลงกรณ์มหาวิทยาลยั . นศรินทร์ ยวงยิ้ม, และ ปราณภา โหมดหริ ัญ. (2557). ผลของการสอนพูดภาษาอังกฤษเพ่อื การ สอ่ื สารโดยการใช้เทคนิคการวิเคราะหว์ าทกรรมและเนอ้ื เพลงสมัยนยิ มตอ่ ความสามารถใน การพดู ภาษาองั กฤษเพื่อการส่อื สารของนักเรยี นมัธยมศกึ ษา. วารสารอิเลก็ โทรนกิ สท์ าง การศกึ ษา, 9, 328-341 เปล้ือง ณ นคร. (2541). คาบรรยายวิชาการประพนั ธ์และหนังสือพิมพ์. กรุงเทพฯ: ไทยวัฒนาพานิช. เวบ็ ไซต์ Thaipoem. (2021). บทกวี-คาคม https://www.thaipoem.com/best/%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%AD%E0 %B8%99/%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%81%E0%B8%A7%E0%B8%B5- %E0%B8%84%E0%B8%B3%E0%B8%84%E0%B8%A1/2 วอลล์สตรีท องิ ลชิ . (2021). การไหว.้ สบื คน้ 28 พฤศจิกายน 2564. จาก https://www.wallstreetenglish.in.th/ไลฟ์สไตล์/ชวนทาบุญ-ภาษาอังกฤษ/ สญั ฉวี สายบัว. (2538). หลกั การแปล. กรงุ เทพมหานคร: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. สัญฉวี สายบัว. (2560). หลกั การแปล. (พิมพค์ รง้ั ที่ 9). กรงุ เทพฯ : สานกั พมิ พ์มหาวทิ ยาลัยธรรมศาสตร์ สพุ รรณี ป่นิ มณี. (2554). การแปลขั้นสงู . กรงุ เทพมหานคร: จฬุ าลงกรณ์มหาวทิ ยาลยั .

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 128 สุมน อริยปตี ิพนั ธ.์ (2548). หลักการแปลภาษาอังกฤษ. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์ มหาวทิ ยาลัย. อัจฉรา ไล่สัตรไู กล. (2548). หลักการและวิธีการแปล. กรงุ เทพมหานคร: สานกั พมิ พม์ หาวิทยาลัย รามคาแหง. อวยพร พานชิ และคณะ (2553). ภาษาและหลักการเขียนเพื่อการส่อื สาร. พมิ พคร้ังที่6. กรุงเทพฯ. ศูนยหนังสอื แหงจุฬาลงกรณมหาวิทยาลยั . 2553 Advancedct (2021). Fire Safety Protocol. https://advancedct.com/fire-safety- procedures-for-the-workplace/ American Psychological Association. (2002). Publication manual of the American. Aumnuch, M. (2004). An analysis of translation strategies used in travel documents in Kinnaree magazine. Master's Project, M.A. (English). Baker, M. (1992). In other words. New York: Clays Ltd., St Lves Plc. Beard, A., (2000). The Language of Politics. London: Routledge. Belarabyapps. (2021). Hand Washing Activities For Preschoolers. Retrieved November 28, 2021, from https://www.belarabyapps.com/hand-washing- activities/ Candle Humor Store. (2021). Candle product warning label. Retrieved November 28, 2021, from https://www.gearbubble.com/gbstore/candlehumor?did=20OFF Catford, J. C. (1965). A linguistic theory of translation. Oxford University Press. Cicero, M. T. (1949). De inventione De optimo genere oratum, Topica, trans. H. M. Hubell. Cambridge, MA: Harvard University Press. Coogan, Michael David; Brettler, Marc Zvi; Newsom, Carol Ann; Perkins, Pheme (2007). The New Oxford Annotated Bible with the Apocryphal/Deuterocanonical Books: New Revised Standard Version. Oxford: Oxford University Press. p. 4 6 6 . ISBN 9780195288803. Dryden, J. (1680. Metaphrase, paraphrase and imitation. Extracts of Preface to Ovid’s Epistles in R. Schulte and J. Biguenet (eds) (1992), pp. 17-31. Geoffrey N. Leech. (1990). Semantics: The Study of Meaning. Penguin Books.

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 129 Goossens, D. (2007). Importance of business translation. Retrieved November 28, 2021, from http://ezinearticles.com/? Importnace-of-Business-- Translation&id=891459. Hopper P. J., Thompson S. A. (1984). The discourse basis for lexical categories in universal grammar. Language 60: 703-52. Immigration Division1. (2021). ทะเบียนสมรส. Retrieved November 28, 2021, from https://bangkok.immigration.go.th/th/downloads/ Immigration Division1. (2021). บตั รประชาชน. Retrieved November 28, 2021, from https://bangkok.immigration.go.th/th/downloads/ Immigration Division1. (2021). แบบฟอร์มยน่ื ขอวีซ่า. Retrieved November 28, 2021, from https://bangkok.immigration.go.th/th/downloads/ Immigration Division1. (2021). สตู บิ ตั ร. Retrieved November 28, 2021, from https://bangkok.immigration.go.th/th/downloads/ Immigration Division1. (2021). หนงั สือชแี้ จงเหตผุ ลและความจาเปน็ จา้ งคนต่างดา้ ว. Retrieved November 28, 2021, from https://bangkok.immigration.go.th/th/downloads/ Jakobson, R. (1995). On Language. Cambridge: Harvard University Press Kasparek, Christopher (1983) The Translator's Endless Toil. p. 83. Langacker R. W. (1987). Nouns and verbs. Language 63: 53-94 Larson, M. (1988). Meaning-based translation: A guide to cross-language equivalence. Oxford University Press. Newmark, P. (1984). A textbook of translation. Pergamon Press. Newmark, P. (1988). Approaches to Translation. London: Phoenix. Nida, E. A. (1964). Toward a science of translation. Leiden: E. J. Brill. Nida, E. (1982). The theory and practice of translation. Leiden: E. J. Brill. Pinterest. (2021). Paris Tourist Attractions. Retrieved November 28, 2021, from https://www.pinterest.com/pin/64739313374618739/ Plank F. (1997). Word classes in typology: recommended readings (a bibliography). Linguistic Typology 1: 185-92

130 Prabripoo, S. (2009). A Study of the Organization of Ph. D. Thesis Abstracts of Science Students at the Faculty of Science, Mahidol University. Mahidol University. Quirk R, Greenbaum S., Leech G., Svartvik J. (1985). A Comprehensive Grammar of the English Language. Longman, London. Schleiermacher, F. (1813/1992). On the different methods of translating, in R. Schulte and J. Biguenet (eds) (1992), pp. 36-54. Swales, J. M. (1990). Genre Analysis: English in Academic and Research in Academic and Research Settings. Cambridge, UK: Cambridge University Press. Threefifty. (2021). Users guide design for a camera. https://www.threefifty.ca/blog/2014/10/04/best-manual-and-user-guide-design Vélez, Fabio (2016). Antes de Babel. pp. 3–21. Una historia retórica de la traducción. Granada, Spain: Comares. ISBN 978-8490454718. Victoria F. & Robert R. (2010), An Introduction to Language. Cengage Learning, Vinay, J. P., & Darbelnet, J. (1995). Comparative Stylistics of French and English: A Methodology for Translation, p. 342). Amsterdam/Philadelphia, PA: John Benjamins Publishing Company. WU, J. and ROEVER, C. (2021), Proficiency and Preference Organization in Second Language Mandarin Chinese Refusals. The Modern Language Journal, 105: 897-918. https://doi.org/10.1111/modl.12736 Wycliffe Global Alliance. Latest Bible translation statistics. Wycliffe. Retrieved 18 December 2020. มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง