บันทึกคำจงรัก 2 สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)

ไปใชต้ อ่ ในหลวงทรงเปน็ อจั ฉรยิ ะ ทงั้ ภาษาองั กฤษ ฝรงั่ เศส ยงั แถมดนตรอี กี เปน็ ภาษาหนง่ึ แลว้ ยงั มพี ระอจั ฉรยิ ภาพดา้ นวทิ ยาศาสตร์ เกษตรศาสตร ์ ในพระราชวงั ของทา่ นทำ� เปน็ สวน เป็นทุ่งนา เป็นอะไรต่ออะไรมากมาย ท�ำเป็นตัวอย่างเพ่ือที่จะมาเผยแผ่ให้แก่ราษฎร หา อยา่ งท่านไมม่ ีอกี แล้ว” เป็นท่ีพิสูจน์ได้ว่าค�ำสอนของพระองค์ท่านยังคงมีผู้คนน�ำไปใช้ได้เสมอ แม้จะอยู่ ซีกไหนของมุมโลก สิ่งหน่ึงที่ยึดโยงจิตใจของคนไทยเอาไว้คือศรัทธาและความรักต่อ พระมหากษตั รยิ ์ ผทู้ รงเป็นศนู ย์รวมใจ ความรกั ที่เราต่างไมร่ ้วู ่าเกิดขน้ึ เมื่อไร ร้แู ตว่ ่าเปน็ ความรกั ทีไ่ มเ่ คยลบเลอื นจากใจ พรวันเกิดปีนี้ของ อนงค์ภัทร ธรตีกรธวัฒน์ เป็นพรวิเศษจากเทวดาบนฟ้า คือ ในหลวงในพระบรมโกศ “วันนัน้ ลกู ๆ ลางานกนั แล้วก็พาหมา่ ม้าไปกราบในหลวง เพราะรู้วา่ หม่าม้าอยาก ไป เตรยี มเสอ้ื ผ้าไวแ้ ล้ว แตย่ งั ไม่มีโอกาส ก็ดีใจที่ลูกๆ พาไปในวันเกดิ หมา่ มา้ กค็ ิดว่าจะ ไปขอพร เพราะคิดว่าตอนที่ทา่ นยังมชี ีวติ อยขู่ นาดคนเขาเขียนอะไรไปถงึ ทา่ น ท่านยงั ช่วย เหลือ หมา่ มา้ ก็คดิ วา่ เราจะไปขอพรวันเกิด เพราะทา่ นเปน็ เทพ เป็นเทวดา “ไปกันต้งั แต่ ๖ โมงเช้า ๒ ท่มุ ครึ่งถงึ ไดเ้ ข้า อากาศรอ้ น คนเยอะมาก แตค่ วามร้สู ึก ของเรากไ็ มไ่ ดเ้ หน่ือยล้าหรอื อะไร ยงั มองคนรอบๆ ว่าท�ำไมมากันเยอะจงั ไปถามๆ เขามา จากทั้งปราจีนฯ ลพบุรี นครปฐม คนเขาตั้งใจกันจริงๆ นะ เขาอยู่ไกลกว่าเรา เราอยู่แค่ กรุงเทพฯ ขนาดเขาแก่กว่าเรา ขาก็เดินไม่ดี แต่เขาก็ยังยืนรอ รอจนมืดถึง ๒ ทุ่มกว่า อาโกวกลบั ไปก่อนเพราะตอ้ งกลบั ไปทำ� งาน เลยเหลอื กนั แค่ ๔ คน หมา่ ม้ากับลกู ๆ กว่า จะเสร็จสน้ิ พธิ ีเข้ากราบ ออกมากเ็ กือบ ๓ ทมุ่ “ตอนเขา้ เรากไ็ ด้เขา้ ไปแคแ่ ป๊บเดยี ว เจา้ หนา้ ทีใ่ หก้ ราบพระบรมศพแล้วกร็ บี ๆ เดิน ออกไป เพราะข้างล่างคนเยอะมาก พอไปอยู่ตรงหน้าพระบรมศพ ได้เขา้ ไปเห็น แค่ขอเข้า ไปไหวใ้ กลๆ้ เรากร็ สู้ กึ ดใี จนะ รสู้ กึ วา่ เรามบี ญุ ทไี่ ดเ้ ขา้ ไป นก่ี ย็ งั อยากจะไปกราบพระบรมศพ อีก ยงั หาโอกาสอยู”่ ตอนเด็กๆ เธอบอกว่ายังไม่ค่อยรู้เร่ืองอะไรนัก แต่พอช่วงเกิดเหตุการณ์วิกฤติใน ชาติ ในหลวงทรงท�ำให้สถานการณค์ ลคี่ ลายลงไดโ้ ดยเร็ว เธอรู้สกึ ว่าคนไทยรกั ในหลวง “พดู ถงึ ตอนนนั้ นะ คนนง่ิ หมดเลย แคใ่ นหลวงออกมาพดู ทกุ คนหยดุ ยงิ แลว้ กเ็ ลกิ รา ต่อกัน เราก็ถือว่าประเทศไทยเรายังมีพระเจ้าอย่หู ัว และทุกคนก็รกั พระองค์ หมา่ มา้ เกดิ มา บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก 251

กเ็ หน็ ภาพในหลวงอยแู่ ล้ว เหน็ ท่านเสดจ็ ไปน่นู ไปนี่ คิดในใจวา่ ท่านไม่เหน่ือยบ้างเหรอ “หมา่ ม้าเกดิ ทนี่ ครปฐม ครอบครวั หมา่ มา้ ขายกว๋ ยเตีย๋ ว อาหารตามสง่ั ตามงานวัด ขายทกุ อยา่ งเลยเป็นเต็นท์ใหญๆ่ ตอนหม่ามา้ อายุได้สบิ ขวบกว่าๆ ก�ำลังขายของอยู่ พอรู้ ขา่ ววา่ ในหลวงจะเสดจ็ ฯ มาแถวนน้ั ทกุ คนกจ็ ะชวนกนั ไปรบั เสดจ็ เรากไ็ ดเ้ หน็ พระองคท์ า่ น ท่านเดินเร็วมาก หรือตอนท่ีท่านเสด็จฯ ไปกาญจนบุรี เวลาขายของเราก็จะรู้ข่าวว่าวันนี้ ในหลวงจะเสดจ็ ฯ นะ หมา่ มา้ กว็ ง่ิ ไป เขา้ ไปถงึ บา้ ง ไมถ่ งึ บา้ ง บางทกี ไ็ ดอ้ ยหู่ นา้ บา้ ง หลงั บา้ ง บางคร้ังเราเข้าไปไมไ่ ด้ก็ยืนดูท่านอย่ไู กลๆ” หม่าม้าบอกว่าตนประทับใจค�ำสอนของในหลวงตรงที่ท่านสอนว่าให้อยู่อย่าง พอเพยี ง อายมุ ากแลว้ กอ็ ยากอยอู่ ยา่ งเรยี บงา่ ย ประหยดั อดออม คนเราไมต่ อ้ งรำ่� รวยมาก ก็มีความสุขได้หากรู้จักพอ เวลา ๗๐ ปี ยาวนานขนาดไหนกนั ? ถ้าเปรียบเป็นชีวิตของคนคนหน่งึ เขาคนนน้ั คงผา่ นหลายบทบาทในชวี ิต ผา่ นการ เปน็ ลกู ของพอ่ แม่ เปน็ วยั รนุ่ หวั รน้ั ของเพอ่ื นๆ เปน็ สามขี องภรรยา เปน็ พอ่ ของลกู ๆ ปจั จบุ นั คงเปน็ คณุ ตาของหลานๆ ดงั เชน่ ชวี ติ ของ คณุ ตา ประมลู ชา่ งทอง ชายวยั ๗๐ ป ี เกษตรกร จากภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนอื ผเู้ ตบิ โตคเู่ คยี งมาขวบปเี ดยี วกบั การครองราชยข์ องในหลวง รัชกาลที่ ๙ ผทู้ รงเป็น “ผูใ้ ห”้ ตลอดมา “ชื่นใจท่ีสุดเลย” คุณตาบอกฉัน ท่ามกลางสภาพอากาศร้อนอบอ้าวในเวลาเกือบ เท่ยี ง บรเิ วณฟตุ ปาธรมิ ถนนราชดำ� เนิน ผคู้ นจากทัว่ สารทศิ ยืนรอรถทัวร์รับส่งเพื่อกลบั ไป ยังถ่ินฐานที่เพ่ิงจากมาเมื่อคืน หลายคนถือพัดไว้ในมือโบกไปมาเพื่อช่วยคลายความร้อน ยังดีท่มี ีซุ้มแจกน�้ำทค่ี อยดบั ความกระหายให้ประชาชนท่ีเนอื งแนน่ ในบริเวณนัน้ “ช่ืนใจท่ีสุดเลยครับ ในชีวิตหน่ึงที่ได้เกิดมาในแผ่นดินของพระองค์ท่าน ลองถาม ทกุ คนดเู ถอะ จะพูดค�ำเดียวกนั ” คุณตายืนยันอีกครั้งด้วยน�้ำเสียงหนักแน่น หลังจากได้เข้าไปกราบพระองค์ท่าน ในพระบรมมหาราชวัง แม้จะผ่านการเดินทางท่ียาวนานกว่า ๑๐ ช่ัวโมงจากขอนแก่นถึง กรงุ เทพฯ แตก่ ไ็ มไ่ ดท้ ำ� ใหช้ ายรปู รา่ งสนั ทดั ผวิ คลำ้� แดดวยั ๗๐ ปคี นนแ้ี สดงความหงดุ หงดิ ใจ ออกมาแตอ่ ย่างใด แววตาภายใต้กรอบแวน่ สเ่ี หลี่ยมเปี่ยมลน้ ไปด้วยความปตี ทิ ี่ครง้ั หน่ึงใน ชวี ติ ไดพ้ าตัวเองมาเขา้ เฝ้าฯ ใกลช้ ิดพระองค์ทา่ นอีกครง้ั เมือ่ คร้งั วยั เดก็ เดก็ ชายประมูลคนนี้เคยเดินเทา้ กว่า ๑๒ กิโลเมตร เพอื่ ไปรับเสดจ็ 252 บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก

พระองคท์ า่ นเมอ่ื คราวเสดจ็ ฯ มาทส่ี นามบนิ จงั หวดั แมจ้ ะไดเ้ หน็ เพยี งไกลๆ แตไ่ มเ่ คยทำ� ให้ นายประมลู ทป่ี จั จุบนั อายยุ ่างเขา้ ๗๑ ปีลืมความทรงจำ� ครง้ั นั้นไดเ้ ลย เขากเ็ หมือนคนไทย ทกุ คนทร่ี กั และศรทั ธาพระองคท์ า่ นในฐานะพระเจา้ แผน่ ดนิ อยากจะชน่ื ชมพระบารมสี กั ครงั้ ในชวี ิต จนกระทงั่ เมอ่ื เตบิ โตขน้ึ เขา้ สวู่ ยั กำ� ลงั สรา้ งเนอ้ื สรา้ งตวั คณุ ตาเลา่ ใหฉ้ นั ฟงั ถงึ ความ ผดิ พลาดเมอ่ื ครงั้ ยงั หนมุ่ ซงึ่ ทกุ อยา่ งไดเ้ ปลยี่ นไปเมอ่ื เจา้ ตวั ไดพ้ าตวั เองเขา้ ไปกราบพระองค์ ท่านอีกคร้ัง ครั้งนี้ไม่ใช่การเดินเท้าเหมือนตอนวัยเด็ก หากแต่เป็นการเดินรอยตามเบื้อง พระยุคลบาท “ในชว่ งชวี ติ ทด่ี ำ� เนนิ มา ลงุ มาคดิ ไดก้ ช็ ว่ ง ๓๐ กวา่ นแ่ี หละทมี่ าทำ� ตามพระองคท์ า่ น แตก่ อ่ นกย็ งั ไมร่ หู้ รอกวา่ จะไปยงั ไงมายงั ไง เรากย็ งั โลเลอยู่ ทำ� อะไรกอ็ ยากไดม้ ากๆ ทำ� อะไร ก็คอยจะผดิ พลาดอยูเ่ ร่ือย พอมาเข้าตน้ แบบของพระองคท์ ่านท่ที ำ� มากเ็ อาตัวรอดได้ “เรื่องเศรษฐกิจพอเพียงเป็นเรื่องส�ำคัญ ปลูกให้พอมีพอกิน ถ้ามีมากเราก็ขาย มากกว่าน้ันพอแจกเพ่ือนฝูงเพื่อนบ้านได้เราก็แจกไป เราก็จะมีความสุข สิ่งหลักที่ด�ำเนิน ตามพระองค์ท่านคืออยากรวยเราก็ท�ำเอาใหม่ ต้องเริ่มคิดขึ้นมาใหม่อีก คือเรามีอยู่แค่น้ี แล้วจะเอารวยแค่น้ไี ดม้ ้ยั เรากต็ ้องคิด ถา้ ท�ำในแบบพระองค์ทา่ นเรามีโอกาสถา้ เรามกี �ำลงั กาย กำ� ลงั ทรัพย์พอ เราอาจจะเพม่ิ ผลผลิตขึน้ มาได้ อยา่ ทิ้งรอยเดมิ ว่างั้นเถอะ เรามายงั ไง เราก็ไปแบบเรื่อยๆ ของเรา อยา่ กระโดด อย่าแรง สมมติวา่ เรามีเงนิ พอซือ้ ววั มาเล้ยี งเราก็ ซื้อ พอซอื้ หมูเราก็ซือ้ แต่อย่าให้เกินก�ำลงั ของตัวเองท่ีทำ� ได้ แลว้ เวลาใช้ มสี ่วนใช้ ส่วนเก็บ ทำ� บุญม่งั กอ็ ยไู่ ด้ ไม่เดอื ดรอ้ น” คณุ ตาอธบิ ายให้ฉันฟังถงึ หลักเศรษฐกจิ พอเพยี งทีไ่ ด้ปฏบิ ัตแิ ละยดึ ถอื มาตลอด ฉันเช่ือว่าหลายคนคงเคยเห็นและได้ยินค�ำสอนของพระองค์ท่านตามสื่อต่างๆ คณุ ตาประมูลเป็นหนง่ึ คนท่ไี ดล้ องมาปรบั ใชใ้ นชวี ิตจรงิ ปัจจุบนั คณุ ตาเปน็ ชายวัย ๗๐ ปี ทย่ี ังดแู ขง็ แรงและเป่ียมไปดว้ ยความสขุ ใช้เวลาชว่ งเช้าไปกับการออกกำ� ลังกาย บา้ งก็เกย่ี ว หญ้าใหว้ วั หรอื ดแู ลสวนตามประสาเกษตรกร “คิดว่าถ้าทางเทศบาล หรือทางผใู้ หญบ่ ้าน กำ� นนั เขาใหร้ บั สมคั รเกณฑ์คนมาบวช คิดว่าจะบวชถวายพระองค์ท่านสกั อาทติ ยห์ รอื ๓ วัน ๕ วัน” ชายวัย ๗๐ ปกี ลา่ วถงึ ความ ตั้งใจในเวลาอนั ใกลน้ ้ี บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก 253

…การศกึ ษาเพ่อื ความฉลาดรู มีขอ ปฏิบัติที่นา จะยึดหลกั อยางนอยสองประการ ประการแรก เม่ือจะศกึ ษาสง่ิ ใดเรอื่ งใดใหรูจริง ควรจะไดศ ึกษาใหต ลอด ครบถว นทุกแงม มุ ไมใชเ รยี นรแู ตบ างสว นบางตอน หรือเพงเล็งเฉพาะบางแงบ างมมุ อีกประการหนึ่ง ซ่งึ จะตอ งปฏบิ ตั ปิ ระกอบพรอมกนั ดว ยเสมอ คือตอ งพิจารณาศกึ ษาเรอ่ื งนั้นๆ ดวยความคดิ จิตใจตั้งมั่นเปนปรกติ และเทยี่ งตรงเปน กลาง ไมยอมรเู ห็นและเขา ใจตามอาํนาจ ความเหนี่ยวนาํของอคติ ไมว าจะเปนอคติฝายชอบหรือฝา ยชัง มิฉะนนั้ ความรทู เี่ กดิ ข้ึนจะไมเ ปนความรูแท… พระบรมราโชวาทของพระบาทสมเด็จพระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร ในพธิ ีพระราชทานปรญิ ญาบตั รแกบณั ฑติ มหาวทิ ยาลยั ศรีนครนิ ทรวโิ รฒ ณ สวนอัมพร วนั จนั ทรที่ ๒๒ มิถุนายน ๒๕๒๔ 254 บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก

ภาพที่ถ่ายยากท่สี ดุ วสนั ต์ วณิชชากร “จากเสยี งชตั เตอรท์ ที่ กุ ครง้ั เคยดงั ดว้ ยความสขุ เสมอ แตค่ ำ�่ วนั ที่ ๑๓ ตลุ าคม ๒๕๕๙ เปน็ วนั ทผี่ มกดชตั เตอรไ์ ปนำ�้ ตาเออ่ ไป เปน็ ครงั้ แรกทตี่ อ้ งถา่ ยภาพผา่ นมา่ นนำ้� ตาของตวั เอง ต้องถ่ายภาพความเศร้าโศกเสียใจของพสกนิกรที่สูญเสีย ‘พ่อหลวง’ ในขณะท่ีในใจก�ำลัง เศรา้ สร้อยอย่างทสี่ ดุ “ในฐานะพสกนิกร การสูญเสียพระองค์ท่านเป็นความสูญเสียครั้งใหญ่ในชีวิตผม แต่เน่ืองจากผมไม่ได้อยู่ในฐานะพสกนิกรของพระองค์ท่านเท่านั้น แต่ยังมีฐานะเป็น ‘ช่างภาพข่าว’ ของส�ำนักข่าวเอพี มีหน้าที่ต้องบันทึกภาพเหตุการณ์ส�ำคัญในประเทศที่ เกิดข้ึน เพื่อส่งเผยแพร่ออกไปท่ัวโลกด้วย การบันทึกภาพประวัติศาสตร์คร้ังน้ีจึงเป็นการ ถ่ายภาพครง้ั ที่ยากที่สุดในชวี ิตครงั้ หนึ่ง” ในฐานะช่างภาพผ้หู นึง่ วสันต์ วณชิ ชากร ต้องต่อส้กู ับความรสู้ กึ โศกเศรา้ สญู เสยี อยา่ งทส่ี ดุ เมอ่ื มองเหน็ คนรว่ มชาติ รว่ มใจรกั และภกั ดี หวั ใจแตกสลายอยตู่ รงหนา้ สง่ ความ รสู้ กึ ทางสหี นา้ และหยาดนำ�้ ตา ผา่ นทะลเุ ลนสม์ า แตก่ ด็ ว้ ยความตง้ั ใจมน่ั วา่ การถา่ ยภาพครงั้ น้ี ตอ้ งถา่ ยภาพเพอ่ื สะท้อนให้ชาวโลกได้เหน็ วา่ คนไทยรักในหลวงรชั กาลท่ี ๙ มากเพียงใด และตอ้ งการสะทอ้ นใหช้ าวตา่ งชาตคิ ดิ กลบั มาวา่ พระองคท์ า่ นตอ้ งรกั และทำ� อะไรใหค้ นไทย อย่างมากมายมหาศาลจริงๆ จึงท�ำให้คนไทยจ�ำนวนมากโศกเศร้า เสียใจได้มากมายและ ยาวนานไดข้ นาดน้ี เจ้าตวั จงึ ต้องอดทน อดกลั้นอารมณไ์ วก้ ่อน ท�ำงานในหนา้ ทีข่ องตนเอง ใหด้ ที ีส่ ุด เพ่ือพระองคท์ ่านต่อไปใหจ้ งได้ บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก 255

“ดว้ ยความท่ผี มเปน็ ช่างภาพ Stringer ของส�ำนักข่าวเอพี ภารกจิ ถา่ ยภาพใหส้ �ำนกั ข่าวเอพีมีเพยี งบางวนั เทา่ นั้น และนคี่ ือภาพประวัติศาสตรค์ รง้ั ส�ำคญั หากผา่ นไปแลว้ ไม่ สามารถจะย้อนกลบั มาได้ ผมจึงพยายามมาถ่ายภาพทกุ ครัง้ ท่มี โี อกาส แมจ้ ะต้องเดนิ ทาง มาจากตา่ งจงั หวดั กต็ าม และนบั ตง้ั แตว่ นั นเี้ ปน็ ตน้ ไป หรอื ในชว่ งงานทผ่ี า่ นมา ภาพทกุ ภาพ แมผ้ มจะไมไ่ ดร้ บั มอบหมายงานจากสำ� นกั ขา่ ว ถา้ ผมมจี งั หวะเวลา ผมกจ็ ะขน้ึ มาเกบ็ บนั ทกึ ภาพไว้ ให้เป็นประวัติศาสตร์ของคนไทย ของตัวเอง ซึ่งผมคิดว่า ผมในฐานะช่างภาพใน รชั กาลของพระองคท์ า่ นคนหนงึ่ ผมตอ้ งบนั ทกึ ภาพไวไ้ มว่ า่ ภาพนนั้ จะทำ� ความยากลำ� บากใจ ให้ผมมากมายขนาดไหนกต็ าม” ในวนั ที่ ๒๙ ตลุ าคม ๒๕๕๙ เปน็ อกี วนั หนงึ่ ทว่ี สนั ตม์ องเหน็ ถงึ ความจงรกั และภกั ดี ตอ่ พระองคท์ า่ นอยา่ งทไ่ี มเ่ คยเหน็ มากอ่ นในชวี ติ เปน็ วนั แรกทมี่ กี ารเปดิ ใหป้ ระชาชนเขา้ ไป กราบพระบรมศพ ประชาชนจำ� นวนมากเขา้ มารอควิ เพอ่ื กราบพระบรมศพตงั้ แตช่ ว่ งเยน็ วนั ที่ ๒๘ รอคอยอยา่ งอดทนดว้ ยรักและภักดี ชว่ งเช้าถึงเย็นยนื รอต่อคิว ตากแดดเต็มพ้ืนท่ี ของสนามหลวง ท้งั ร้อน ท้ังหิว กว่าสิบชัว่ โมง ช่วงค�่ำวันนั้นฝนก็ตกลงมาอย่างหนัก แต่ก็ไม่สามารถท�ำลายความมุ่งมั่นของ ประชาชนได้ พวกเขาไม่หนแี ถว ยังคงยนื รอสทู้ นพายุฝนอันรุนแรง ไม่ไปไหน “ในวนั นนั้ ผมตอ้ งถา่ ยภาพเหลา่ นที้ า่ มกลางสายฝน หลายคนมาถามวา่ ไมก่ ลวั กลอ้ ง พังหรือ ผมตอบกลบั ไปวา่ ‘กล้องผมพัง ผมหาท่ซี ่อมได้ แตภ่ าพประวัติศาสตรเ์ หล่าน้ี ผม ไมส่ ามารถหามนั ไดอ้ ีกแล้ว ถ้าวนั นี้ผมไมถ่ า่ ยภาพไว้’ ผมถือวา่ นค่ี ือภาพแห่งความรักและ ภกั ดอี ยา่ งสดุ ขวั้ หวั ใจ ไมม่ ใี ครมาทำ� อะไรแบบนหี้ รอก นอกจากจะทำ� ถวายในหลวง ในหลวง องค์เดียวเท่านั้นท่ีจะทำ� ให้ประชาชนคนไทยยอมทนแดด ทนฝน ทนหิว ทนทกุ อยา่ ง เพอ่ื เฝ้ารอทจี่ ะได้เขา้ เฝ้าฯ ได้อยู่ใกลๆ้ กบั พระองค์ทา่ นอกี ครงั้ เปน็ ครั้งสดุ ทา้ ย “อีกวันที่ผมถือว่าถ่ายภาพยากท่ีสุด คือการถ่ายภาพกิจกรรมเพื่อน้อมร�ำลึกถึง พระมหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ท่ีโรงพยาบาล ศริ ิราช เมื่อวันที่ ๑๓ พฤศจิกายน ซึง่ เป็นวนั ครบ ๑ เดอื นของการจากไปของพอ่ หลวง” วันน้ันช่างภาพผู้น้ีรู้สึกได้ว่าขณะท่ีพี่น้องประชาชนร้องเพลง ไม่ว่าจะเป็นเพลง สรรเสริญพระบารมี เพลงต้นไม้ของพ่อ โดยเฉพาะบทเพลงพระราชนิพนธ์ “ความฝันอัน สงู สุด” พวกเขากำ� ลังสอื่ สารอย่กู ับพระองคท์ ่านด้วยความเปน็ สมาธิ ความเปน็ สว่ นตวั “ความจรงิ ผมไม่อยากรบกวนอารมณ์ของพวกเขาเลย แตผ่ มก็เช่อื วา่ การทพ่ี วกเขา เห็นผมร้องเพลงไปด้วย น�้ำตาไหลนองอาบแก้มไปด้วย ขณะค่อยๆ ขยับเข้าไปถ่ายภาพ พวกเขากค็ งรบั รไู้ ดว้ า่ ผมกอ็ ยใู่ นอารมณเ์ ดยี วกนั กบั พวกเขา เพยี งแตผ่ มกต็ อ้ งทำ� หนา้ ทขี่ อง ผมไปดว้ ย 256 บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก

“ความรสู้ กึ ของประชาชน พวกเขาเหลา่ นอ้ี ยใู่ นสายตาทมี่ องผา่ นเลนสข์ องผมตลอด ระยะเวลาตั้งแต่ค�่ำวันท่ี ๑๓ ตุลาคมจนมาถึงในวันน้ี ผมจดจ�ำได้ทุกความรู้สึกที่น้อมรับ เข้ามา มันท�ำให้ผมรับรู้เลยวา่ พระองคท์ ่านทรงมพี ระบารมีย่งิ ใหญม่ หาศาลอยา่ งทสี่ ุดไม่มี ใครเทยี บได้ ในความรสู้ กึ รกั และภกั ดขี องพวกเขา ในแตล่ ะวนั ทผี่ า่ นมา ยงิ่ ถา่ ยภาพ ยง่ิ บนั ทกึ ภาพไปเรอ่ื ยๆ ไมม่ เี ลยทคี่ วามรสู้ กึ เหลา่ นจ้ี ะจางหายไป มนั กลบั ทว่ มทน้ ทวคี ณู เพมิ่ มากขนึ้ แม้วันเวลาจะผ่านมาเนิ่นนานหลายเดือนแล้ว เพียงแต่ความรู้สึกที่เคยร้องไห้ โศกเศร้า นำ้� ตาไหล แปรเปลยี่ นไปเปน็ การกระทำ� ความดี เปน็ คนดี เดนิ ตามรอย ตามคำ� สอนของพอ่ ” การถา่ ยภาพครง้ั นี้ ทำ� ใหช้ วี ติ ชา่ งภาพผนู้ เ้ี ปลย่ี นไปเลก็ นอ้ ย เพราะนอกจากภาพถา่ ย ทเ่ี น้นอารมณแ์ ละความรสู้ กึ ของประชาชนทมี่ ีตอ่ ในหลวง ตนยงั เขียนเล่าเร่อื งราวต่างๆ ใน ฐานะทเี่ คยถวายงานพระองคท์ า่ นไวใ้ นเฟซบคุ๊ ดว้ ย มกี ารแชรท์ งั้ ภาพและเรอ่ื งราวทเ่ี ขาเขยี น ออกไปจำ� นวนมาก “นอกจากนี้ภาพของผมคือภาพ ‘หยาดเหง่ือของพ่อ หยดนำ�้ ตาของลกู ’ ที่ผมถา่ ย ไว้เมื่อเช้าวนั ท่ี ๑๕ ตลุ าคม ทีบ่ รเิ วณหน้าประตูพระบรมมหาราชวัง ในระหวา่ งท่ีประชาชน มารอเข้าร่วมลงนามถวายความอาลัยพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ท่ีศาลาสหทัยสมาคม ในพระบรมมหาราชวัง ได้รับคัดเลือกให้มาจัดแสดงในนิทรรศการ ‘ทรงสถติ ในดวงใจไทยทงั้ ชาต’ิ ของกระทรวงวฒั นธรรม ทพ่ี พิ ธิ ภณั ฑสถานแหง่ ชาติ เปน็ ภาพ ทไ่ี ด้คะแนนโหวตให้เปน็ ภาพท่ีประชาชนใหค้ วามสนใจมากทีส่ ดุ อันดับหนง่ึ “หลงั จากนน้ั ภาพนกี้ ย็ งั ไดร้ บั คดั เลอื กเปน็ ๑ ใน ๙ ‘ภาพแหง่ ความภกั ดตี อ่ ในหลวง รัชกาลที่ ๙’ ที่กระทรวงวัฒนธรรมจะน�ำมาจัดท�ำ ‘จดหมายเหตุ’ ท�ำให้มีสื่อกระแสหลัก จำ� นวนมาก ท้ังหนังสอื พมิ พ์ วิทยุ โทรทศั น์ และนิตยสารตา่ งๆ มาขอสมั ภาษณ์ แตถ่ ้าจะมี คนรูจ้ ักผมมากขนึ้ เพราะภาพน้ี หรอื เพราะงานนี้ ผมไมต่ ้องการ “หากเปน็ ไปได้ ผมขอ ‘ในหลวง’ กลบั คนื มา ผมไมอ่ ยากถา่ ยภาพแบบนี้ ใจจริงๆ ถา้ เลอื กได้ ไม่อยากเหน็ ภาพแบบนีเ้ ลย แตท่ ีส่ ุดแลว้ ไม่วา่ ภาพนั้นจะสขุ หรอื ทกุ ข์ สุดทา้ ย แลว้ มันจะงดงามในทกุ ๆ ความรสู้ กึ เสมอ” วสนั ต์ วณชิ ชากร (ชา่ งภาพบา้ นนอก) ช่างภาพส�ำนักข่าวเอพี ถา่ ยทอดถอ้ ยค�ำแห่ง ความอาลยั ในหลวงรัชกาลที่ ๙ ผา่ นหลังเลนส์ไดเ้ กนิ บรรยาย บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก 257

258 บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก

เปลย่ี นความเสยี ใจเป็นพลงั กชณฐั ทองเรือง “เมอ่ื ในหลวงรชั กาลที่ ๙ เสดจ็ สวรรคต เปน็ ความรสู้ กึ สญู เสยี ทย่ี ง่ิ ใหญม่ ากสำ� หรบั คนไทยอยา่ งผมและทกุ ๆ คน ความรสู้ กึ มากนอ้ ยอาจแตกตา่ งกนั ไป จำ� ไดว้ า่ ตง้ั แตส่ มยั เดก็ ๆ ทุกวันผมจะชอบนง่ั ดูข่าวในพระราชส�ำนกั ชอบดใู นหลวงเสดจ็ ฯ ไปยงั ที่ตา่ งๆ เพราะสมัย เด็กๆ เราแทบไม่ได้เดินทางไปต่างจังหวัดเลย การเสด็จพระราชด�ำเนินก็เป็นการเปิดโลก ให้เดก็ อยา่ งเราไดเ้ ห็นในสง่ิ ท่ไี ม่เคยเหน็ ทที่ ่ไี มเ่ คยไป... “โดยเฉพาะเรอื่ งฝนหลวงเกยี่ วขอ้ งกบั ผม เพราะพอ่ บอกตง้ั แตเ่ ดก็ วา่ ผมชอ่ื เทพฤทธ์ิ มาจากชื่อของหม่อมราชวงศ์เทพฤทธ์ิ เทวกลุ ผชู้ ่วยงานในหลวงเรื่องการทำ� ฝนเทียม ผม เลยกลายเป็นเด็กที่เข้าใจเรื่องขั้นตอนการท�ำฝนเทียมตั้งแต่ตอนนั้น พออ่านหนังสือออก พ่อกค็ อยหาข้อมลู เร่อื งนี้มาใหอ้ ่านเสมอ... “จนกระทง่ั กอ่ นในหลวงรัชกาลท่ี ๙ เสดจ็ สวรรคตไมก่ ปี่ ี เหตุการณ์บ้านเมืองมีการ แยกฝักแยกฝ่ายแยกสี ผมเคยคุยกับเพ่ือนว่าหากสิ้นพระองค์ น้�ำตาคนจะท่วมแผ่นดิน แล้วตอ่ ไปจะเกดิ อะไรข้ึนกบั เมืองไทย” กชณฐั ทองเรือง กล่าวถงึ ที่มาของชื่อเดมิ และจบลงดว้ ยการตั้งค�ำถามใหข้ บคิด จนวนั หนึ่งเหตุการณ์ความสูญเสียครงั้ ใหญข่ องคนไทยก็เกิดขนึ้ จรงิ บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก 259

“ใกลๆ้ วันที่ ๑๓ ตุลาคม กระแสข่าวท่เี ราไม่อยากใหเ้ กดิ ข้นึ กเ็ ริ่มหนาหูขึน้ หลงั จากนน้ั เมอ่ื ไดฟ้ งั ประกาศอยา่ งเปน็ ทางการตอน ๑ ทมุ่ ขณะฟงั ประกาศรา่ งกายกช็ าไปหมด น�้ำตาร่วงพรู ผมเดินไปหาท่ีนั่งเงียบๆ ใช้เวลาส้ันๆ ปล่อยให้น้�ำตาแห่งความสูญเสียของ ผู้ชายหน้าตาโหดๆ อย่างผม ไหลให้เต็มท่ี แล้วกลับเข้าไปท�ำงานต่อให้เสร็จท้ังที่ไม่เหลือ จติ ใจทจ่ี ะทำ� อะไรเลย ความเสยี ใจมนั แนน่ จนจกุ ผมอง้ึ และสญู เสยี อยา่ งไมเ่ คยรสู้ กึ มากอ่ น “นบั จากวนั นน้ั ผมมคี วามตง้ั ใจวา่ จะเกบ็ ภาพในทกุ ๆ กจิ กรรม และสญั ลกั ษณถ์ วาย ความอาลยั ให้ได้มากทสี่ ุด แตย่ งั ไม่มีจุดมงุ่ หมายว่าจะนำ� ไปท�ำอะไรตอ่ แค่เก็บไวใ้ นความ ทรงจ�ำ แต่พอพี่คนหนงึ่ ติดต่อมาว่าเพอื่ นทีก่ รุงเทพฯ ตอ้ งการคนชว่ ยเกบ็ ภาพตลอดหน่ึงปี ผมก็ยินดีมากท่ีภาพของผมจะเป็นประโยชน์ ท้ังท่ีรู้ว่าตัวเองไม่มีเวลาว่างมากพอ อยาก ว่างมากกว่านี้ อยากเก็บภาพทแี่ สดงความรู้สกึ ได้มากและหลากหลายกวา่ น้ี” ต้นเดือนพฤศจิกายน ๒๕๕๙ เป็นโอกาสเหมาะท่ีเขาจะได้เดินทางจากหาดใหญ่ ข้นึ กรุงเทพฯ เพราะลูกสาวเรียนจบมหาวิทยาลยั ธรรมศาสตร์ ก�ำลังจะเขา้ รบั พระราชทาน ปรญิ ญาบตั ร เขาและคณุ แม่ (คะรี ทองเรอื ง) นอ้ งสาว (มธรุ ส ทองเรอื ง) และภรรยา (เสาวนยี ์ บัวแก้ว) เดินทางมาแสดงความยินดีกับลูก และต้องการแสดงความจงรักภักดีด้วยการเข้า กราบพระบรมศพ “วันที่เข้ากราบสักการะ เราเดินทางออกจากท่ีพักต้ังแต่ตี ๔ เพราะมีข่าวว่าตี ๕ จะเริ่มปล่อยให้เข้าไปในสนามหลวง แต่พอตี ๔ ครึ่ง แถวยาวมาถึงหน้ามหาวิทยาลัย ธรรมศาสตร์แล้ว ผมหันไปถามแม่ว่าไหวม้ัย แม่วัย ๗๔ ตอบแบบไม่ต้องคิดว่าต้องไหวส ิ พวกเราตอ่ แถวดว้ ยใจมุ่งมัน่ เวลาเรมิ่ ผ่านไป ฟ้าค่อยๆ สวา่ ง เราทั้งสามคนค่อยๆ ขยบั ไป ตามแถว เห็นอะไรหลายอย่างที่ไมค่ ิดวา่ จะเหน็ จ่ๆู ก็มคี นเข้ามาแทรกแถวแซงคิวต่อหนา้ “เราคยุ กนั วา่ ในหลวงทรงเหนอ่ื ยเพอื่ เรามาหลายสบิ ป ี ทา่ นเดนิ ไมร่ กู้ ห่ี มน่ื กแ่ี สนกโิ ล ในประเทศไทย ท�ำไมคนเหล่าน้ันรอเพ่ือในหลวงไม่ได้ แล้วก็กลับมาคิดในแง่ดีว่าเขาคงมี ความจ�ำเป็นเร่งด่วน ผมทิ้งภาพไม่น่าดูนั้น แล้วหันมาดูแลผู้หญิงท่ีผมต้องดูแลเป็นพิเศษ ในวนั นี้ คอยถามแมว่ ่าไหวมยั้ ? แมห่ ิวมั้ย? เข้าห้องน้�ำมัย้ ? แตแ่ ม่ไมย่ อมทำ� อะไรเลย ไม่ว่า กนิ เขา้ ห้องนำ้� เพราะแม่เป็นคนธาตุอ่อน กนิ อะไรผิดไปเพยี้ นไปอาจจะต้องรีบเขา้ หอ้ งน้�ำ แม่ให้เหตุผลว่าหากต้องเข้าห้องน้�ำ กลัวหลุดจากแถว แม่พูดค�ำหน่ึงว่า ‘ทนเพ่ือในหลวง แคน่ ี้ไม่เป็นไรหรอก’ “เราสามคนแมล่ กู ใชเ้ วลา ๖ ชว่ั โมง รอคอยดว้ ยความตง้ั ใจเพอื่ ไดเ้ ขา้ กราบพระบรม- ศพอย่างภูมิใจ และมีความสุข ส�ำหรับผมถ้านับจนถึงวันน้ี ผมเข้ากราบหน้าพระบรมโกศ ๓ ครัง้ แล้ว คร้ังท่ี ๒ ไปกับภรรยา ใชเ้ วลารวม ๑๑ ชั่วโมง เพราะเป็นชว่ งปใี หมม่ ีคนมามาก ทีส่ ดุ และครง้ั ที่ ๓ ไปในนามคณะเจ้าภาพบริษัทในเครือบา้ นซูกรุ๊ป บำ� เพญ็ กุศลถวาย” เจา้ ตวั กลา่ ววา่ ตนรกั การถา่ ยรปู ถงึ ไมไ่ ดท้ ำ� เปน็ อาชพี เพอื่ เลยี้ งตวั เอง แตต่ นเชอ่ื วา่ 260 บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก

งานทไี่ ดถ้ า่ ยภาพในชว่ งยามแหง่ ความสญู เสยี ครง้ั นคี้ งสามารถเปน็ ประโยชนแ์ กส่ งั คมไดบ้ า้ ง ไมม่ ากก็นอ้ ย “การถา่ ยภาพเปน็ งานศลิ ปะ เปน็ ของดมี ปี ระโยชน์ ขออยา่ ไดถ้ า่ ยภาพกนั เพอ่ื ความ สนกุ สนานหรอื ความสวยงามเท่านั้น จงใช้ภาพให้เกิดคุณค่าแก่สงั คม ให้เปน็ ประโยชนแ์ ก่ สว่ นรวม งานศิลปะจะได้ช่วยพฒั นาประเทศให้เจริญกา้ วหน้าได้อีกแรงหนง่ึ ” น่ีคือพระราชดำ� รสั ของในหลวงทช่ี ายหนมุ่ ผู้รกั การถ่ายภาพประทับใจ “ในจ�ำนวนภาพของในหลวงท่ีมีผู้ถ่ายไว้ท่ีเป็นภาพท่ีติดตาผมที่สุดคงเป็นภาพท่ี ในหลวงทรงรับดอกไม้เหีย่ วๆ จากคุณยายคนหนึง่ ที่รอเฝ้าฯ แต่เชา้ จดบา่ ย จนดอกบวั ใน มือคุณยายเหย่ี วเฉา แตพ่ ระองคท์ รงโนม้ พระวรกายลงเพ่ือใหค้ ุณยายได้เฝา้ ฯ ใกลช้ ดิ ทีส่ ดุ ส่วนภาพอ่ืนที่ชอบคือทุกภาพท่ีพระองค์ทรงกล้องถ่ายรูปครับ เพราะในหลวงก็ทรงรักการ ถา่ ยภาพและมีพระอจั ฉรยิ ภาพทางดา้ นน้”ี บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก 261

…เดก็ ๆ นอกจากจะตอ งเรยี นความรแู ลว ยงั ตอ งหดั ทาํการงานและทาํความดดี วย เพราะการทาํงานจะชว ยใหม คี วามสามารถ มีความขยันอดทนพึ่งตนเองได และการทาํดนี น้ั จะชว ยใหม คี วามสขุ ความเจรญิ ทง้ั ปอ งกนั ตนไวไมใหต กตา่ํ… พระบรมราโชวาทของพระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร พระราชทานเพ่ือเชญิ ลงพิมพในหนงั สอื วนั เด็ก ประจาํ ป ๒๕๓๐ 262 บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก

เมลด็ พนั ธุ์ของพระราชา ปารมี โปร่งเฉลยลาภ ศุภกร ติยะวรากลุ “...ราษฎรเข้ามาใกล้จนชิดรถที่เราน่ัง กลัวเหลือเกินว่าล้อรถของเราจะไปทับแข้ง ทบั ขาใครเขา้ บา้ ง รถแลน่ ผา่ ฝงู คนไปไดอ้ ยา่ งชา้ ทส่ี ดุ ถงึ วดั เบญจมบพติ ร รถแลน่ เรว็ ขน้ึ ไดบ้ า้ ง ตามทางทผ่ี า่ นมาได้ยินเสียง ใครคนหนึง่ รอ้ งข้ึนมาดงั ๆ วา่ ‘อยา่ ละท้งิ ประชาชน’ อยาก จะรอ้ งบอกเขาลงไปว่า ถ้าประชาชนไม่ ‘ทง้ิ ’ ข้าพเจา้ แล้ว ขา้ พเจ้าจะ ‘ละทิ้ง’ อยา่ งไรได้ แตร่ ถวิ่งเรว็ และเลยไปไกลเสียแลว้ ...” ถ้อยค�ำจากพระราชนิพนธ์ “เมื่อข้าพเจ้าจากสยามมาสู่สวิตเซอร์แลนด์” ได้บอก เล่าถงึ ความนยั ในพระราชหฤทยั ของในหลวงรัชกาลที่ ๙ ไวเ้ ปน็ อย่างดี และเปน็ ด่งั ค�ำม่นั สัญญาที่พระองค์ทรงมีให้กบั พสกนกิ รชาวไทย เม่อื พระองค์เสดจ็ ฯ นิวัตสปู่ ระเทศไทย ใน การพระราชพิธีบรมราชาภิเษก วันท่ี ๕ พฤษภาคม ๒๔๙๓ พระปฐมบรมราชโองการที่ พระองค์มพี ระราชด�ำรัสก็ไม่แคล้วกล่าวถึงพสกนกิ รของทา่ น “เราจะครองแผน่ ดินโดยธรรม เพื่อประโยชนส์ ุขแห่งมหาชนชาวสยาม” และความน้ันก็ไดจ้ ารกึ ไวใ้ นหัวใจของประชาชนชาวไทยทัง้ ประเทศตงั้ แตว่ ันน้ันจน วันน้ี...มลิ มื เลอื น ประเทศไทยในรัชสมัยของพระองค์นับเป็นแผ่นดินท่ีสุขสงบเสมอมา พระราช กรณียกิจของพระองค์ช่วยบ�ำบัดทุกข์ บ�ำรุงสุขให้แกพสกนิกรเรื่อยมา ท�ำให้ประชาชนมี ความเปน็ อยู่ทดี่ ีขึ้นสมดั่งคำ� กล่าวทพี่ ระองค์ทรงมีให้แกร่ าษฎรทกุ ถอ้ ยค�ำ บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก 263

เวลาผนั ผา่ นไปตามกาล ตน้ ไมใ้ หญท่ แี่ ผก่ ง่ิ กา้ นปกคลมุ มอบความรม่ เยน็ เรมิ่ เอนไหว ผู้อาศยั ก็ไดแ้ ตภ่ าวนา... ‘ขอใหพ้ ระองคท์ รงมพี ระอาการดีข้ึน’ ‘หมอเกง่ อยแู่ ล้ว’ หลายคน มุ่งหน้าไปยังโรงพยาบาลศิริราชท่ีพระองค์ประทับรักษาพระวรกายอยู่ เพ่ือให้รู้สึกว่ายังได้ ใกลช้ ดิ พระองคท์ ่าน... เพอ่ื บอกกบั พระองคผ์ า่ นการกระท�ำว่า ‘ไม่เป็นไร...พระองค์ต้องไม่ เป็นไร’ เม่ือเย็นของวันท่ี ๑๓ ตุลาคม ๒๕๕๙ ข่าวที่ประชาชนไม่อยากได้ยินที่สุดก็มา ถงึ ... รวดเรว็ เสียจนจำ� ไม่ได้วา่ รู้สกึ อะไรบา้ ง ภาพของพระองค์ฉายชดั เขา้ มาในความทรง จำ� ของประชาชนทกุ คน และเมอ่ื ระลกึ ไดก้ ็รวู้ า่ พระองคจ์ ากไปแลว้ ตง้ั แต่วนั นน้ั เปน็ ต้นมา ประชาชนคนไทยทุกคนต่างตกอยู่ในความเศร้าสลดครอบคลุมมาจนกระทั่งล่วงเลยเข้าสู่ เดือนใหม่ของปี ภาพผู้คนหลั่งไหลมายังท้องสนามหลวงเป็นส่ิงท่ีพร�่ำบอกเสมอว่าทุกคนปวดร้าว เพยี งใด ถึงแมใ้ นใจของผูค้ นจะร�ำ่ ไห้ แตช่ ีวติ ก็ต้องก้าวเดนิ เพ่อื ท�ำหน้าทข่ี องตนต่อไป ดว้ ย หัวใจคดิ แตเ่ พยี งว่าถึงโศกเศร้าเพยี งใดจงอยา่ ละท้งิ หน้าท่ขี องตน ภาพของคนหลากหลาย อายุและอาชีพท่ีก้มๆ เงยๆ คอยบริการผู้คนและผู้ท่ีมาถวายความเคารพพระบรมศพจึง ดงึ ดดู ใหอ้ ยากเขา้ ไปพดู คยุ ถงึ เรอ่ื งราวตา่ งๆ ในความตงั้ ใจทจ่ี ะบรกิ ารแกผ่ คู้ นโดยมใิ ชห่ นา้ ท่ี ของตน อาจเพราะชุดท่ีพวกเขาสวมใส่ วัย และส่วนอ่ืนๆ บง่ บอกไดถ้ งึ การเปน็ เมลด็ พันธุท์ ่ี กำ� ลังอยู่ในเส้นทางการศึกษาดว้ ยซำ้� ไป... “ครั้งยงั เป็นเดก็ ...จดจำ� ไดเ้ สมอว่า ผมเหน็ พระเจ้าอยหู่ ัวบนหน้าปฏิทิน เหน็ พระ- ราชกรณียกิจและค�ำพ่อสอนมามากมาย เมื่อเติบโตขึ้น...ผมยังคงเห็นพระองค์บนปฏิทิน โทรทัศน์ หนังสอื รวมถึงแอพพลเิ คช่นั เช่น สุขพอท่ีพ่อสอน คำ� สอนของพอ่ และนิทาน ของพอ่ ฯลฯ ผมเชือ่ ม่ันวา่ สิง่ ต่างๆ เหลา่ นี้จะปรากฏให้ทกุ คนเหน็ และรับรู้อยูเ่ สมอ” วรี ะวัชร์ มงคลโชติ นิสติ ชนั้ ปีที่ ๔ สาขาวิชาจิตวิทยา คณะจิตวทิ ยา จุฬาลงกรณ์ มหาวทิ ยาลยั เลา่ ถงึ ความทรงจ�ำดว้ ยนำ�้ เสยี งท่ีศรทั ธาเปี่ยมล้น “ผมเป็นคนจังหวัดระยอง คิดว่าชีวิตความเป็นอยู่ของชาวระยองดีขึ้นเพราะ พระองค์ท่าน จากการท่ีทรงลงพื้นท่ีเพ่ือส�ำรวจปัญหา จนเกิดโครงการอันเนื่องมาจาก พระราชด�ำริต่างๆ ร้สู ึกช่ืนชมพระองค์ ไมม่ ีใครอยากใหท้ า่ นจากไป อยากให้ท่านอย่กู บั เรา ไปนานๆ เป็นเสมือนร่มโพธิ์ร่มไทร ผมเชื่อมั่นว่าพระราชกรณียกิจทั้งหมดจะเป็นแรง บนั ดาลใจใหก้ บั คนท่ที �ำเพ่ือสงั คมอีกมาก “พระองคค์ อื แรงบนั ดาลใจของผม ทำ� ใหร้ วู้ า่ พระองคท์ า่ นทรงทมุ่ เทเพอื่ ใหป้ ระชาชน มีชีวิตที่ดีข้ึนดังน้ันผมจึงคิดว่าเราต้องสร้างประโยชน์ต่อสังคมให้มากท่ีสุด เช่นในเร่ืองการ แก้ไขปัญหายาเสพติด ผมรู้ว่าการใช้ยาเสพติดไม่ดี และผู้เสพก็น่าจะรู้ว่าไม่ดี เราต้องท�ำ 264 บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก

อย่างไรให้เขาเลิกได้ ผมจะน�ำความรู้ด้านจิตวิทยามาปรับใช้ ไม่ต่อว่าหรือตัดสินว่าเขาผิด แตจ่ ะช่วยเหลือและสนบั สนนุ ให้ค่อยๆ เลกิ ไมจ่ �ำเป็นต้องหกั ดบิ ผลไม่ใช่แคเ่ ลกิ ยาเสพตดิ ได้ แต่เร่อื งอน่ื ก็จะดขี ึน้ ด้วย” นอกจากนี้ คนเรายงั ต้องรบั ผดิ ชอบตอ่ สังคมอีกด้วย “ผมต้ังใจท�ำความดมี าตลอด ตอนนีก้ �ำลงั ทำ� โครงการสว่ นคณะ เป็น Social Enter- prise อยู่ระหว่างประกวดและด�ำเนินการ ส่วนวันน้ีผมเลือกมาเป็นจิตอาสาคัดแยกขยะที่ สนามหลวง “หากมีโอกาสมาอีกก็จะมางานพระเมรุมาศ เพราะเป็นคร้ังหนึ่งในชีวิต ผมรู้สึก โชคดีท่ีได้เกิดและเติบโตในแผ่นดินรัชกาลที่ ๙ ...แผ่นดินท่ีสอนให้รู้ว่าเราต้องย้อนมอง ท่ีตนเอง เพราะเป็นนิสิตท่ีเข้าถึงองค์ความรู้และการศึกษา เราต้องรับผิดชอบและสร้าง ประโยชนต์ ่อสังคมให้ไดม้ ากทสี่ ุด” เป็นท่ีน่ายินดีว่า นักศึกษาผู้ที่จะเป็นก�ำลังส�ำคัญของชาติรู้จักค�ำนึงถึงประโยชน์ ส่วนรวม และมีความรบั ผดิ ชอบตอ่ สงั คม ซ่ึงจะหล่อหลอมใหเ้ ป็นนกั จติ วทิ ยาท่ีดี รวมไปถงึ “ว่าท่พี ยาบาล” สองคนน.้ี .. “เลอื กเรยี นพยาบาลศาสตร ์ เพราะคดิ วา่ พยาบาลตอบโจทยม์ ากทส่ี ดุ อยากชว่ ยเหลอื ประชาชนตามรอยในหลวงและสมเด็จยา่ รสู้ ึกดีใจทีเ่ หน็ พระองค์ทา่ นเสยี สละ จะพยายาม เดินตามรอยท่านที่สอนให้เราพอเพยี ง พอประมาณ เปน็ คนดี และซ่ือสตั ย”์ ญาดา อนิ ธิสาร และ โชติรัตน์ วงศช์ นะ นักศึกษาชนั้ ปที ่ี ๑ คณะพยาบาลศาสตร์ วิทยาลัยนานาชาติเซนต์เทเรซา จังหวัดนครนายก เล่าถึงความใฝ่ฝันพร้อมๆ กับน�้ำตาที่ ไหลรินลงมา “หนเู ปน็ คนจงั หวดั อดุ รธาน ี รจู้ กั โครงการแกม้ ลงิ โครงการทเ่ี กยี่ วกบั เขอื่ นตา่ งๆ และ รู้ว่าในหลวง พระราชินีเข้ามาช่วยเหลือเรื่องการทอผ้าท่ีต�ำบลนาข่า อ�ำเภอเมืองอุดรธานี หนทู ราบพระราชกรณียกิจผา่ นทางโทรทศั น์ ครอบครัว และโรงเรียน รสู้ กึ ดใี จมากทีเ่ กิดใน รัชกาลนี้ เรายังไม่พบเจอความล�ำบากเลย พระองค์ท�ำเพื่อเรามาตลอด ทรงยอมล�ำบาก แทนพวกเราคนไทย” คงไม่มีกษัตริย์ที่ไหนท�ำเพ่ือประชาชนมากเท่าน้ี เธอจึงอยากมาเป็นจิตอาสาที่ สนามหลวง “หนูต้ังใจมาที่นี่และอยู่ในช่วงปิดเทอม ที่น่ีได้เห็นรอยย้ิมของคน เราคัดแยกขยะ แล้วยิ้มให้เขา เขาก็ย้ิมให้เรา แล้วพยายามช่วยเหลือเรา รู้สึกสนุก ได้ใช้เวลาว่างให้เป็น ประโยชน์ รวมถงึ จะช่วยรณรงคต์ า้ นภัยบุหรี่ บอกคนรอบขา้ งว่าบหุ ร่ีมีผลเสยี อยา่ งไร เนน้ ให้ระวงั ลด ละ และเลิก” บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก 265

สาวนอ้ ยว่าทีพ่ ยาบาลบอกเลา่ พรอ้ มรอยย้ิม “ส�ำหรับในหลวงของเรา เชื่อว่าชาวอุดรธานีรักพระองค์มาก คนไทยทุกคนก็รัก พระองค์มาก วันทท่ี ่านสวรรคต เหมอื นเมืองอุดรธานดี ับ มันเศร้าไปหมด คนขายของอยู่ๆ ก็ยังร้องไห้ ต้ังใจจะมางานพระเมรุมาศ เพราะเป็นโอกาสหน่ึงของชีวิต และจะช่วยเหลือ ผอู้ น่ื ตอ่ ไปโดยคดิ วา่ จะเปน็ พยาบาลทด่ี ใี หไ้ ด้ อยากกลบั ไปทำ� งานทบ่ี า้ นเกดิ ถา้ อายุ ๔๐ ปี และครอบครวั มคี วามสขุ ก็อยากลงไปเป็นพยาบาลท่สี ามจังหวัดชายแดนภาคใต้” ทุกค�ำพูดของเด็กสาวที่บอกเล่าเรื่องราวท�ำให้ทราบว่าแม้จะอาศัยอยู่จังหวัดไหน หรือพ้ืนที่ใดในประเทศไทย เราต่างก็มีความสุข เพราะในหลวงทรงท�ำเพื่อทุกคนและทุก พ้นื ทใี่ หค้ นไทยได้อยู่เย็นเป็นสุข ดงั เช่นพ้ืนท่ีอำ� เภอ “หาดใหญ”่ จังหวัดสงขลา... “ในหลวงพระราชทานชื่อมหาวิทยาลัย ‘วลัยลักษณ์’ รู้สึกเป็นเกียรติท่ีได้เรียนที่นี่ หนูจะตั้งใจเรียน เป็นนักศึกษาที่ดี ให้คุ้มค่ากับทุนรัฐบาล โตข้ึนก็จะเป็นเภสัชกรท่ีดี เพื่อ ช่วยเหลอื ประชาชนชาวไทย และจะน�ำคำ� สอนของพระองค์ท่านไปใช้ในชีวิตประจำ� วนั ” สิริลักษณ์ บุญชัย นักศึกษาช้ันปีที่ ๑ ส�ำนักวิชาเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัย วลยั ลกั ษณ์ จ.นครศรีธรรมราช เลา่ ดว้ ยน�ำ้ เสยี งต้ืนตนั “หนูเป็นชาวอ�ำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา เคยเห็นโครงการแก้มลิง โครงการ ฝนหลวง และกังหนั นำ้� ชยั พัฒนาผา่ นทางโทรทัศน์ คดิ วา่ พระราชกรณียกิจตา่ งๆ เปน็ งาน ที่หนักมาก แต่พระองค์ก็ท�ำเพื่อเรา ซาบซึ้งใจที่พระองค์ท่านท�ำเพื่อคนไทยมากขนาดน้ี รู้สึกภาคภูมิใจมากท่ีเกิดในรัชกาลที่ ๙ เพราะว่าท่านเป็นเสมือนพ่อคนหน่ึงท่ีท�ำเพ่ือลูก คนไทยทง้ั ประเทศ” ถ้าไมม่ พี ระองคท์ ่าน ไมม่ โี ครงการต่างๆ บ้านเราคงล�ำบากมากกว่านี้ “หนูรู้จักโครงการบรรเทาอุทกภัยอ�ำเภอหาดใหญ่ รู้สึกขอบคุณพระองค์ท่านมาก ท่ีช่วยเหลือชาวหาดใหญ่ อุทกภัยเป็นปัญหาหนักเหมือนกัน พอน้�ำท่วมก็ท่วมหนัก ถ้า ไมม่ ีโครงการของพระองค์ท่าน เราก็อย่กู นั ล�ำบากมาก โรงเรยี นโดนน�้ำทว่ มกห็ ยุดเรยี น พอ มีโครงการก็ดีข้ึน น้�ำท่วมแล้วลดลงไวกว่าเดิม ตอนหลังไม่ค่อยมีน้�ำท่วมเลย ถึงมีก็ท่วม นดิ เดียว” ด้วยความรกั ความหวังดที ี่ในหลวงมีตอ่ คนไทย ทำ� ใหเ้ ธอตั้งใจมากราบท่าน “หนเู ดนิ ทางมาจากหาดใหญ ่ ตงั้ ใจมากราบพระบรมศพรว่ มกบั ครอบครวั ถา้ มเี วลา ว่างจะมางานพระเมรุมาศ รู้สึกเสียใจท่ีท่านสวรรคต เพราะเกิดและเติบโตมาก็เห็นท่าน ทำ� งานเพือ่ เราโดยตลอด ทา่ นกเ็ หมอื นพ่อเราคนหนง่ึ ” ดงั นนั้ ฉนั จึงอยากบอกทา่ นว่า “ชาวภาคใต้และฉันขอขอบคณุ ในความกรุณาของ พระองค์ทา่ นมาก ทชี่ ่วยเหลือและดแู ลพวกเรา” 266 บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก

หนเู ปน็ คนกรงุ เทพฯ เหน็ ทา่ นเสดจ็ ฯ ตามถนิ่ ทรุ กนั ดาร ต่างๆ เพื่อช่วยเหลอื ชาวบา้ น ทำ�ใหร้ ู้จักโครงการฝน หลวง โครงการแก้มลิง โครงการแกล้งดิน และ โครงการหลวงทน่ี ำ�ผลผลติ ของชาวบา้ นมาเพมิ่ มลู คา่ มากขน้ึ อยา่ งทที่ กุ คนรจู้ กั กนั หนเู หน็ มาตง้ั แตย่ งั เดก็ ผา่ นทางขา่ วในพระราชสำ�นกั โดยสว่ นใหญค่ รอบครวั กป็ ลูกฝงั เรอ่ื งพระราชกรณียกิจ รวมถงึ โรงเรยี นก็ ปลูกฝังว่าพระองค์ท่านทรงทำ�อะไรบ้างเพื่อพวกเรา หนูรู้สึกดีใจที่มีท่านเป็นพระมหากษัตริย์ และได้เกิด ในรัชสมยั ของท่าน พระราชกรณียกิจที่พระองค์ทรงกระท�ำมาตลอดระยะการครองราชย์มิได้ทรง หยุดหย่อน จนกว่าประชาชนจะได้รับ “ประโยชน์” และ “ความสุข” ท�ำให้เรากล่าวได้ว่า ในหลวงทรงเปน็ พระมหากษตั รยิ ท์ เี่ ปรยี บดงั พอ่ ของชาวไทย ทงั้ คอยชว่ ยเหลอื แกไ้ ขปญั หา ให้โอวาท และเป็น “แรงบนั ดาลใจ” ให้แก่ลกู อยเู่ สมอ... “หนูประทับใจคดีลักโม่ เม่ือปี ๒๔๙๕ ท่ีพระเจ้าอยู่หัวพิจารณาคดี ส่วนจ�ำเลย ยอมรับสารภาพ บอกว่าจะไม่ท�ำผิดอีกแล้ว ต่อไปนี้จะท�ำความดี หนูจึงรู้สึกมีท่านเป็น แรงบนั ดาลใจ เปน็ แบบอยา่ งของการทำ� ความดี รวมถงึ การพจิ ารณาคดหี ากไดเ้ ปน็ ผพู้ พิ ากษา เสมือนอยู่ภายใตพ้ ระปรมาภไิ ธยของท่าน” บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก 267

ศริ ประภา วิริยะพาหะ นกั ศึกษาชน้ั ปีท่ี ๓ ภาควิชานติ ศิ าสตร์ คณะสงั คมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ เลา่ ถงึ ความประทบั ใจ “หนเู ปน็ คนกรงุ เทพฯ เหน็ ทา่ นเสดจ็ ฯ ตามถนิ่ ทรุ กนั ดารตา่ งๆ เพอื่ ชว่ ยเหลอื ชาวบา้ น ท�ำให้รู้จักโครงการฝนหลวง โครงการแก้มลิง โครงการแกล้งดิน และโครงการหลวงท่ีน�ำ ผลผลิตของชาวบ้านมาเพ่ิมมูลค่ามากข้ึน อย่างท่ีทุกคนรู้จักกัน หนูเห็นมาต้ังแต่ยังเด็ก ผ่านทางข่าวในพระราชส�ำนัก โดยส่วนใหญ่ครอบครัวก็ปลูกฝังเรื่องพระราชกรณียกิจ รวมถึงโรงเรียนก็ปลูกฝังว่าพระองค์ท่านทรงท�ำอะไรบ้างเพื่อพวกเรา หนูรู้สึกดีใจที่มีท่าน เป็นพระมหากษัตรยิ ์ และไดเ้ กดิ ในรัชสมยั ของทา่ น” ทุกวนั นยี้ งั คดิ ถึงทา่ น เสมือนท่านยังอยู่กับเรา... “รสู้ ึกเสยี ใจที่พระองค์สวรรคต เราเกดิ มาก็เหน็ ทา่ นทรงงานโดยตลอด จนถงึ ตอน ท่ีเราโต ท่านก็ทรงงานมามากมายเหลือเกิน พอพระองคส์ วรรคต เรากต็ อ้ งรสู้ กึ เสยี ใจเปน็ ธรรมดาท่ีสูญเสียพระมหากษัตริย์ท่ีดีและทุ่มเทเพื่อประชาชนขนาดนี้ หนูจึงอยากมางาน พระเมรมุ าศ คดิ ว่าเปน็ เหตุการณส์ ำ� คญั อยากจะมาอยู่ในเหตกุ ารณน์ ”ี้ คณุ ความดีของท่านจะคงเปน็ แบบอยา่ งใหเ้ ลือกทำ� ดีตอ่ ไป “หนจู ะปฏิบตั ิตัวใหด้ ใี นทุกๆ วนั คดิ วา่ เพียงพอ เช่น ไม่ยุ่งเกย่ี วกับยาเสพตดิ ฯลฯ ส่วนจิตอาสาก็จะท�ำต่อไปเรื่อยๆ รู้สึกว่าเม่ือมีโอกาส ก็น่าจะไปช่วยผู้ด้อยโอกาสกว่าเรา ใหไ้ ดร้ ับโอกาสทีด่ ีขึ้น ให้มีชวี ติ ความเปน็ อยูท่ ่ีดขี ึน้ ” หากทุกคนช่วยเหลอื กนั และกนั มอบโอกาสใหก้ ับผทู้ ่ีดอ้ ยกว่า รวมถงึ รู้จักเอ้อื เฟ้ือ เก้ือกูล ก็จะท�ำให้ชีวิตความเป็นอยู่ของท้ังสองฝ่ายดีข้ึน...เช่นเดียวกับที่พระองค์ท่านทรง ปฏบิ ัตผิ ่านพระราชกรณยี กิจเรือ่ ยมา เพื่อชีวิตความเปน็ อยูท่ ี่ดขี องพสกนิกรชาวไทย “ขอบคุณในหลวงแทนทุกคนและประชาชนภาคตะวันออก ท่านท�ำให้ทุกพ้ืนที่มี ชีวิตความเป็นอยูท่ ่ดี ขี น้ึ ” แม้เป็นถ้อยคำ� ส้นั ๆ แตก่ ็กลา่ วจากหัวใจของ ปัณณวฒั น์ อารีชาติ และ จารพุ งศ์ จนั ทุมณี นกั ศึกษาช้นั ปที ่ี ๑ มหาวทิ ยาลัยหอการค้าไทย “ผมเป็นคนจังหวัดชลบุรี ครอบครัวและโรงเรียนมีส่วนช่วยปลูกฝังเรื่องพระราช กรณียกิจของในหลวง ท�ำให้รู้จักโครงการฝนหลวง โครงการแก้มลิง โครงการหลวง และ โครงการอื่นๆ รสู้ กึ ว่าชว่ ยด้านเศรษฐกิจไดห้ ลากหลาย ชว่ ยชาวบ้านให้มงี านทำ� มคี วามรู้ ทจี่ ะใช้ประกอบอาชพี ” โครงการของพระองคท์ ่านกระจายอยู่ทว่ั ประเทศ รวมถึงจงั หวัดชลบุรี 268 บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก

“ผมรสู้ กึ ดที มี่ โี ครงการอา่ งเกบ็ นำ�้ คลองหลวงรชั ชโลทร เพราะตอนทยี่ งั ไมม่ โี ครงการ อ�ำเภอพนัสนิคมจะมีน�้ำท่วมทุกปี จนกระท่ังมีโครงการ น�้ำก็เลิกท่วม ชาวบ้านแถวนั้น สามารถท�ำมาหากนิ ได้ดขี น้ึ ” ในหลวงคือผ้พู ลิกฟนื้ ชวี ติ ทา่ นท�ำใหค้ วามผาสกุ กลบั คืนมาอกี ครั้ง “ผมดีใจท่ีเกิดและเติบโตในรัชกาลท่ี ๙ ขอบคุณที่ท่านท�ำเพ่ือประเทศไทย วันน้ี จึงมาสักการะพระบรมศพ เพราะอยากแสดงความเคารพต่อท่าน และตั้งใจจะมางาน พระเมรุมาศ เพอ่ื แสดงความอาลยั เป็นคร้ังสดุ ทา้ ย” “นอกจากนี้ ท่านยังเป็นแบบอย่างท่ีดีให้แก่เรา ผมจึงตั้งมั่นว่า ‘จะไม่ยุ่งเกี่ยวกับ ยาเสพตดิ บหุ ร่ี เหล้า ซ่งึ เปน็ ส่ิงไมด่ ี โดยเริ่มท่ีตนเองเพอ่ื เป็นแบบอยา่ ง’” การท�ำความดีจึงมีหลายรูปแบบ แม้จะท�ำเพียงอย่างใดอย่างหนึ่ง แต่หากท�ำเป็น กจิ วตั รก็นับว่าดี เพราะจะเป็นเสมอื นแบบอย่างใหก้ ับคนในสังคม... “ท�ำไมในหลวงถึงเก่งมาก สามารถบรหิ ารได้ท้ังประเทศ รูส้ ึกภมู ใิ จที่ได้เกดิ เป็นคน ไทยคนหน่ึง ซึง่ ได้เหน็ พระราชกรณยี กิจของทา่ น เช่น โครงการแกม้ ลิง โครงการชัง่ หัวมัน รวมถึงโครงการฝนหลวงท่มี กี ารน�ำเครื่องบนิ เข้ามาร่วมใช้เพอื่ การเกษตร” ศราวธุ สอนเสนา นกั ศกึ ษาชัน้ ปีท่ี ๓ สาขาวิชาธรุ กจิ การบิน วทิ ยาลยั นานาชาติ มหาวิทยาลยั ราชภฏั สวนสุนันทา เล่าถึงความภูมิใจด้วยน�้ำเสียงเทดิ ทนู “ผมเป็นชาวจังหวัดขอนแก่น รู้จักโครงการพระราชด�ำริในจังหวัด เช่น โครงการ เขื่อนน�้ำเชิญ และโครงการพัฒนาการเกษตรสองฝั่งแม่น้�ำชี ฯลฯ รู้สึกดีใจที่พระองค์ท่าน ช่วยเหลือชาวขอนแก่น แต่เมื่อท่านสวรรคต ก็รู้สึกเสียใจท่ีคนไทยเราสูญเสียกษัตริย์ที่ดี ทสี่ ุด ถ้ามีโอกาสก็จะมางานพระเมรมุ าศ” เหน็ ในหลวงท�ำเพ่อื เรามามากมาย จึงอยากเดนิ ตามรอยทจ่ี ะท�ำเพ่ือสังคม “ผมเคยมาคัดแยกขยะกับเพ่ือนที่สนามหลวง เห็นจากที่อาจารย์ประชาสัมพันธ์ ก็ตั้งใจจะมา และเห็นจากเฟซบุ๊กว่า มีนักศึกษาสวนสุนันทาเคยมาช่วยในวันเคล่ือนพระ- บรมศพจากโรงพยาบาลศิริราช เม่ือผมมาเป็นจิตอาสาก็ได้เห็นจิตใจของคนไทยรวมเป็น หนึ่งเดียว นอกจากน้ี ผมจะเป็นตัวอย่างที่ดีโดยไม่ดื่มเหล้า สูบบุหรี่ ซ่ึงท�ำมาโดยตลอด และจะทำ� ต่อไปในทกุ วนั ” “ผมในฐานะชาว จ.ขอนแกน่ คนหนง่ึ อยากจะบอกว่า ‘รสู้ กึ ขอบคุณท่าน ถึงแม้ ท่านจะไม่อยกู่ บั เราแล้ว แตส่ ง่ิ ที่ท่านทำ� เพื่อชาวบ้าน จะได้รับการจดจ�ำตลอดไป’” บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก 269

ร่องรอยของทุกส่ิงท่ีพระองค์ทรงท�ำเพื่อประชาชนชาวไทย ท�ำให้เชื่อมั่นว่า ประชาชนทุกภาค ทกุ จังหวัด จะไมล่ มื ในหลวง เพราะท่านทรงทำ� เพอ่ื พวกเขามาแลว้ ทัง้ สิ้น ภาพทุกภาพยงั คงบอกเลา่ ผา่ นรูปถ่าย ผา่ นสารคดี และผา่ นการบอกเลา่ จากความรูส้ ึกของ คนไทย ทกุ คนจงึ รู้สกึ ราวกับพระองค์ทา่ นยงั คงอยูเ่ สมอ เมลด็ พนั ธมุ์ ากมายทก่ี �ำลังเตบิ โต งอกงามยังคงสวยสดและแผ่กิ่งก้านอย่างแช่มช้าตามรอยต้นไม้ใหญ่ ที่เป็นด่ัง ‘ต้นแบบ’ ของทุกต้น ด้วยปุ๋ยของ ‘ความดี’ เช่นเดียวกับเมล็ดพันธุ์ตัวน้อยท่ีก�ำลังโผล่พ้นแผ่นดิน แสนกวา้ งข้นึ มาบนโลกใบนี้ “รสู้ กึ เศรา้ ใจทพี่ ระองคส์ วรรคต คดิ วา่ พระองคจ์ ะอยกู่ บั ประชาชนชาวไทยนานกวา่ นี้ แต่กร็ ้สู ึกดีใจทเ่ี กิดในประเทศไทย และได้เกดิ ในแผน่ ดนิ รชั กาลท่ี ๙” พิชชาพร วิทัศนานนท์ และ ปพิชญา เพ็ญกุล นักเรียนช้ันมัธยมศึกษาปีท่ี ๔ แผนการเรียนศลิ ป์-ค�ำนวณ โรงเรียนอสั สมั ชญั ศึกษา เล่าถงึ ความรู้สึกท่มี รี ่วมกัน “หนเู ปน็ คนกรงุ เทพฯ รูจ้ ักกงั หันน�ำ้ ชยั พัฒนา รู้จกั โครงการของพระเจ้าอยูห่ ัว เชน่ โครงการฝนหลวง โครงการแก้มลงิ และโครงการสถานีพฒั นาการเกษตรทสี่ ูง ฯลฯ หนรู สู้ ึก ภาคภูมิใจท่ีท่านรักและช่วยเหลือประชาชนชาวไทย เป็นแบบอย่างที่ดีให้พวกเรา ท�ำให้ ประชาชนด�ำเนินตามรอยของพระเจ้าอยู่หัว น�ำไปใช้ในชีวิตประจ�ำวันได้หลายอย่าง เช่น เรอื่ งความพอเพียง เรอื่ งครอบครวั ทรงสอนใหใ้ ชไ้ ฟฟา้ กบั น�ำ้ อยา่ งประหยัด” การที่ท่านช่วยเหลือประชาชนนั้น นับเป็นส่ิงท่ีน่ายึดถือเป็นแบบอย่างและน�ำมา ใชใ้ นชวี ิต “หนูเคยมาเปน็ จติ อาสาคดั แยกขยะท่ีสนามหลวงแลว้ ๒ ครัง้ คร้ังน้ีมาเป็นคร้ังที่ ๓ เพราะอยากท�ำความดี อยากอำ� นวยความสะดวก ถงึ จะทำ� เลก็ ๆ น้อยๆ ก็ยังไดช้ ว่ ยเหลือ หนรู สู้ ึกดแี ละมีความสุขที่ได้มาเป็นจิตอาสา” เมอื่ มองไปรอบๆ เต็นท์ สนามหลวงทคี่ นเคยพลกุ พล่านกย็ ังคงเดมิ หากแต่ภาพ ผู้คนท่ีเดินไปมา ที่เคยท้ิงบุหรี่ สูบบุหร่ีทั้งท่ีมีป้ายห้าม ท้ังขยะท่ีเคยกองอยู่ไม่เรียบร้อยก็ หายไป...ไม่เหมอื นเดมิ ภาพทเ่ี ด็กหญงิ ทงั้ สองเคยเห็นก�ำลงั เปลยี่ นไปในทางทดี่ ขี ึ้น “หนูรู้สกึ วา่ วยั รุ่นบางส่วนก�ำลงั ติดบหุ ร่ี หนจู ะเริม่ ท่ีตนเองโดยเป็นตัวอย่างท่ดี ี ไม่ สูบบุหร่ีและบอกโทษที่มีต่อสุขภาพ ถ้ารักตัวเองก็ต้องรักษาสุขภาพ ถ้าสุขภาพย�่ำแย่ต้อง ค�ำนงึ ถึงพอ่ แมแ่ ละคนรอบขา้ งว่าจะอยอู่ ย่างไร” 270 บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก

เมล็ดพันธุ์แต่ละเมล็ดต่างก็พยายามท�ำหน้าท่ีของตนเองให้ดีท่ีสุดเท่าท่ีจะท�ำได้ แม้จะเปน็ สงิ่ เลก็ ๆ น้อยๆ ท่คี นอื่นปรามาสว่าใครกท็ ำ� ได้กต็ าม แต่พวกเขากจ็ ะคงท�ำต่อไป ด้วยความตั้งใจใจท่ีจะท�ำประโยชน์ให้แก่ผู้คน แก่บ้านเมือง ด�ำเนินรอยตามพระองค์ท่าน ต้นแบบของพสกนกิ ร เพอ่ื ความเปน็ อยทู่ ่ีดขี ้นึ จากการเรมิ่ ตน้ ทลี ะเลก็ ทลี ะน้อยจนเตมิ เตม็ ทุกส่วนที่ต้องการ ดังพระราชด�ำรัสของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช พระราชทานแก่นักศึกษามหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์เม่ือปี ๒๕๒๓ อันกล่าวถึงการท�ำ คณุ ประโยชน์ ความวา่ “...การทำ� เพอื่ ประโยชนส์ ว่ นรวมนน้ั ไดป้ ระโยชนม์ ากกวา่ ทำ� เฉพาะประโยชนส์ ว่ นตวั และบอกได้ว่า คนไหนท�ำเพ่ือประโยชน์ส่วนตัวแท้ๆ ล้วนๆ เช่ือว่าประโยชน์น้ันจะไม่ได้ เทา่ กบั รวบรวมของหนกั มาวางบนหวั แบกเอาไวต้ ลอดเวลา ซึ่งก็ไมส่ บาย กห็ นัก ก็เหนอื่ ย แตถ่ า้ ผู้ใดทำ� เพ่อื สว่ นรวม ย่ิงมากยงิ่ ดี ย่ิงเบา ย่งิ คลอ่ งแคลว่ ว่องไว และยง่ิ มคี วามสุข...” เมื่อทุกคนไดท้ ำ� “ประโยชน”์ แล้ว “ความสุข” ก็จะตามมา รอยยิ้มของทุกคนท่ีได้รับจากการท�ำคุณประโยชน์และมอบความสุขให้แก่พวกเขา เติมเต็มในหัวใจ เมล็ดพันธุ์ท่ีก�ำลังเติบโต เพื่อสะสมเป็นก�ำลังต่อไปในอนาคต พร้อมแผ่ ก่ิงก้านเพื่อส่งมอบใหก้ ับสังคม... เมล็ดพนั ธุ์ท่ีสวยงามตามรอยพระองค์ บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก 271

272 บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก

รัตติกาลแหง่ ความรกั เอกจติ สว่างอารมย์ ๑ หลงั จบขา่ วประกาศการสวรรคตของพระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช รชั กาลท่ี ๙ อยา่ งเปน็ ทางการผา่ นโทรทศั นร์ วมการเฉพาะกจิ แหง่ ประเทศไทย รตั ตกิ าลแหง่ ความเงยี บงันก็เสมอื นไดเ้ ร่มิ ต้นข้นึ ในหัวใจของคนไทยเกอื บท้ังประเทศ ในหว้ งยามนนั้ ผมทบทวนเรอ่ื งราวตา่ งๆ ทบี่ นั ทกึ ไวใ้ นความทรงจำ� นบั ตงั้ แตว่ ยั เดก็ จวบจนกระทั่งถึงวันน้ีที่อายุก้าวผ่านหลักชีวิตที่สามสิบมาแล้ว ท้ังความทรงจ�ำผ่านข่าว สารคดีในโทรทัศน์ หนังสอื พิมพ์ จ�ำไดว้ ่าสมยั เรียนชน้ั ประถม ครมู กั ให้ผมและเพ่อื นๆ ใน ห้องผลัดกันจัดบอร์ดหน้าห้องเรียนเก่ียวกับพระราชกรณียกิจของในหลวง พร้อมกับพูด เสมอๆ วา่ สถาบนั พระมหากษตั ริยค์ ือสถาบันท่ีเป็นดัง่ หลกั ใหค้ นไทยได้มีท่ียึดเหนยี่ ว เป็น ที่พึ่งทางจิตใจ เร่ืองราวเหล่านั้นผมยังคงจ�ำได้ แต่ผมกลับไม่รู้สึกชัดแจ้ง จวบจนค�่ำวันท่ี พระองค์เสด็จสวรรคต ผมเริ่มรับรู้ถึงความรู้สึกบางอย่างท่ีไม่เคยรู้สึกมาก่อน ผมหันไป ถามแม่ขณะท่ีดูรายการพิเศษเฉพาะกิจในห้วงเวลาแห่งการสูญเสียคร้ังใหญ่นี้ ถามว่าแม่ รสู้ ึกอยา่ งไรท่ีตอนน้ไี ม่มีในหลวงรชั กาลท่ี ๙ อกี แล้ว “ใจหาย...” แม่ตอบสั้นๆ พรอ้ มนยั น์ตาที่คลอด้วยน้ำ� ใสๆ บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก 273

๒ แม้จะล่วงผ่านคืนวันอันโศกเศร้าของพสกนิกรไทยมาหลายห้วงยามแล้ว แต่ท้อง สนามหลวงในเวลาใกล้เทีย่ งคนื ก็ยังสุกสกาวไปด้วยแสงไฟส่องสวา่ ง พระบรมมหาราชวงั ท่ี เรอื งรองดว้ ยแสงไฟสเี หลอื งสม้ ดเู ดน่ เปน็ สงา่ ผคู้ นจากทวั่ ทกุ ทศิ ทางยงั หลง่ั ไหลเพอื่ เขา้ แถว รอสักการะพระบรมศพ ผมลงรถโดยสารประจำ� ทางตรงบรเิ วณใกลๆ้ สแ่ี ยกคอกววั แลว้ เดนิ เลาะเลยี บมาทาง โรงแรมรตั นโกสนิ ทร ์ ขา้ มถนนมายงั ทอ้ งสนามหลวง เพอ่ื มงุ่ หนา้ ไปทป่ี ระตฝู ง่ั มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร ์ ตลอดเสน้ ทางผมเจอผคู้ นมากมาย หลายจงั หวะทสี่ บตากบั บรรดาผคู้ นเหลา่ นนั้ เรายม้ิ ใหก้ นั เสมอื นหนงึ่ ญาตพิ น่ี อ้ งทรี่ จู้ กั คนุ้ เคยกนั มา มองลกึ ในแววตาของผคู้ นในคำ่� คนื นี้ ความโศกเศร้าท่ีเกดิ ขึน้ จากความสญู เสียพระเจ้าแผน่ ดินรัชกาลที่ ๙ แหง่ กรงุ รตั นโกสินทร์ ยังคงไมไ่ ดจ้ างหายไป แม้อกี ไม่กี่วันกจ็ ะครบ ๑๐๐ วนั แหง่ การจากไปของพระองค์ จากการเดินส�ำรวจด้วยตัวเอง และสอบถามเจ้าหน้าท่ีและอาสาสมัครท่ีมาช่วย บริการประชาชนในทุกค่�ำคืน พอท�ำให้ทราบว่า ผู้คนจะมาพักค้างอ้างแรมเพื่อต่อแถว สกั การะพระบรมศพในทกุ คำ�่ คนื มากบา้ ง นอ้ ยบา้ ง หากเปน็ คนื วนั ศกุ ร์ เสาร์ ผคู้ นจะหลง่ั ไหล มามากกว่าวันอ่ืนๆ ที่รุ่งข้ึนต้องมีภารกิจการงาน การบริหารจัดการก็จะแตกต่างไปตาม จ�ำนวนประชาชนด้วยเช่นกัน แต่หลักๆ แล้วทางเข้าสู่พระบรมมหาราชวังจะมีอยู่ด้วยกัน สองทางเข้าทีจ่ ะเปดิ ตัง้ แต่เชา้ มดื คอื ประตูฝงั่ คลองหลอด หนา้ โรงแรมรตั นโกสินทรแ์ ละอีก ด้านคือประตูตรงมุมถนนท่าพระจันทร์ ด้านขา้ งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ผมตัดสินใจหยุดเท้าตัวเองตรงหัวแถวท่ีต้ังขึ้นตรงหัวมุมถนนท่าพระจันทร์ โดย หมายใจว่าจะพยายามพูดคุยกับผู้คนที่มาในค่�ำคืนนี้ให้หลากหลายที่สุดเท่าท่ีจะท�ำได้เพื่อ คล่คี ลายค�ำถามบางคำ� ถามท่ีค้างอยูใ่ นใจ ๓ บริเวณหัวมุมถนนท่าพระจันทร์ ในเวลาหลังทุ่มเป็นต้นไป คือ หมุดหมายเริ่มต้น ของหวั แถวทมี่ าพกั คา้ งขา้ มคนื เพอ่ื เปา้ หมายในใจในการเขา้ กราบถวายสกั การะพระบรมศพ ในหลวงรชั กาลที่ ๙ ในชว่ งเวลาเช้ามืด “ผมนดั กบั ภรรยาวา่ ไมต่ อ้ งทำ� โอท ี บอกลกู ๆ ใหล้ าพกั รอ้ น วนั นจี้ ะไปกราบพอ่ หลวง กัน อยากให้ลูกได้มากราบพระบรมศพพระองค์ท่าน ให้เขาได้รู้สึกถึงบุญคุณแผ่นดิน ได้ เห็นถึงบารมีของพระองค์ แมใ้ นวันที่ไมม่ ีพระองคท์ า่ นอยู่แล้ว” คณุ ลุงอนุชติ นลพงษ์ วัย 274 บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก

๕๐ กว่า บอกเลา่ ถงึ เหตุผลในการมากนั อยา่ งพร้อมหนา้ ทั้งครอบครวั มีเพียงพลาสติกแผน่ บางๆ ส�ำหรบั ปรู องนั่ง ขาของคณุ ลุงเหยียดตรงคล้ายจะยดื ให้คลายเม่อื ย คุณปา้ ภรรยา คุณลุงอนุชิตท่ีน่ังอยู่ข้างๆ เล่าให้ฟังพร้อมรอยยิ้มเมื่อเห็นผมเหลือบมองไปท่ีขาของคุณ ลงุ ว่า ลุงขาไมด่ ี แตก่ ็อยากมา ย่ิงป้าเคยมาแลว้ ครงั้ หน่งึ มานัง่ รอเพ่อื เข้ากราบพระบรมศพ ตอนเช้าแบบนี้ พอกลับไปแล้วเล่าให้ลุงฟัง ลุงจึงอยากมาบ้าง ป้าเองก็ห่วงกลัวลุงจะเดิน ไม่ไหว แต่วันน้ีใจลงุ สู้ ต่างจากทีเ่ คยมาครั้งกอ่ นแลว้ ขาไม่ดเี อามาก เลยตอ้ งชวนกันกลบั ส�ำหรับผู้ชายที่มีหัวใจมุ่งม่ันแล้ว แม้จะล้มเหลวในคร้ังแรก แต่ความคิดจะล้มเลิก ยอ่ มไม่มีทาง เชน่ เดยี วกับคุณลงุ ที่เดนิ ทางมาจากคลอง ๒ ปทมุ ธานีผู้นี้ “คร้ังกอ่ น วันที่ ๒๙ ตลุ า คนเยอะมาก มาตัง้ แต่ ๑๐ โมงเช้า เขา้ ไปยงั ไงกเ็ ข้าไม่ ถงึ เลยชวนแฟนกลับบ้าน” คุณลุงหยุดพดู เหมือนก�ำลงั คิดถงึ เรอ่ื งเมื่อครั้งแรกมาสักการะ พระบรมศพ “วันน้ันขาไม่ดีด้วย แต่วันน้ียังไงก็ต้องกราบพระองค์ให้ได้ ผมบอกพ่อหลวงว่า วนั นีจ้ ะมาไหวพ้ ่อหลวงนะ ขออยา่ ใหป้ วดเมอ่ื ย ขอให้เดินคลอ่ งๆ หน่อย วนั น้ผี มเดินล่ิว เลย จนลกู ถามเลยวา่ พ่อจะรบี ไปไหน” นีก่ ระมังทเ่ี ขาบอกกันวา่ ถ้าก�ำลงั ใจดี จะมพี ลังบางอย่างเกิดขึน้ “ลุงล�ำบากไหม” ผมเอ่ยถามไปด้วยใจท่เี ป็นห่วง แตค่ ำ� ตอบทไ่ี ดก้ ลับมาทำ� ให้หวั ใจ ผมฟูจนปริออกมาเปน็ รอยยิ้มที่ปรากฏบนใบหนา้ “ไม่เลย พระองค์ทา่ นลำ� บากกว่าลุงมาก ลำ� บากทกุ วนั ท่านไม่ใชพ่ ระราชาที่สบาย ท่านทรงงานทุกวัน ท�ำงานเพื่อราษฎรทุกวัน มาวันน้ีก็ขอให้ได้กราบท่าน อยากบอกกับ พระองคต์ อ่ หน้าแทน่ พระบรมศพวา่ ขอให้พอ่ หลับสบาย” ผมยกมอื ไหวล้ าลงุ และครอบครวั แลว้ เดนิ เลาะเลยี บถนนทา่ พระจนั ทรไ์ ปตามแนว แถวเหลา่ พสกนกิ รทจี่ งรกั ตอ่ สถาบนั พระมหากษตั รยิ ท์ อ่ี าศยั บาทวถิ เี ปน็ ทนี่ งั่ รอเปน็ แนวยาว แมแ้ สงไฟส่องสว่างข้างทางจะให้แสงสลวั ไม่สวา่ งมากมาย แตส่ งิ่ ทส่ี ว่างไสวกลับเป็นน้ำ� ใจ คนไทยในบริเวณนน้ั ผมเหน็ แตผ่ ู้คนทอี่ าทร แบง่ ปันทน่ี ั่ง รอยย้ิม ยาทากันยงุ และอาหาร ทบี่ รรดาอาสามลู นธิ ิตา่ งๆ เอามาบรกิ ารเพอ่ื คลายหวิ ผมเดินไปเรื่อยๆ ตามสายลมเย็นๆ ที่พัดในเดือนธันวาคม ค�่ำคืนนี้อากาศก�ำลัง เยน็ สบาย ไมร่ อ้ นหรอื หนาวเกนิ ไป หางแถวในขณะเวลาใกลเ้ ทยี่ งคนื ไดป้ ดั ไปยงั ทา่ ชา้ งแลว้ ผมหยดุ ดฝู ูงคนท่ีทยอยกนั มา บ้างมาด้วยแทก็ ซี่ บ้างมากันเปน็ รถตู้ บา้ งซ้อนมอเตอร์ไซค์ จิตอาสา ความสบั สนของผู้คนทไ่ี มร่ จู้ ะไปตอ่ แถวทางไหนมีให้เห็นอยู่บ้าง แต่เพียงไม่นาน ก็ได้รับความกระจ่างชัดจากบรรดาอาสาสมัครที่คอยช่วยเจ้าหน้าที่รัฐชี้แนะอธิบายก็ท�ำให้ คลี่คลาย และอีกสิ่งท่ีประจักษ์แก่สายตาขณะท่ีเดินบนถนนแห่งความจงรักเส้นน้ีคือความ งดงามท่ีเรียกกันว่าความเท่าเทียม ที่ประชาชนคนไทยท่ีมีหัวใจรักในหลวงได้แสดงออก บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก 275

อย่างเสมอภาค ไม่มใี ครได้สิทธเิ หนอื ใคร แม้จะมีรายได้ ชนช้นั อาชพี ทแี่ ตกต่างกนั แค่ไหน แตห่ ากจะเขา้ กราบพระบรมศพ ทกุ คนตอ้ งนงั่ รออยบู่ รเิ วณทางเดนิ เทา้ เหมอื นกนั ทกุ ผนู้ าม ในระหว่างนั้นเอง สายตาผมก็สะดุดเข้ากับผู้หญิงวัยกลางคน เธอรวบผมรัดตึง เรียบรอ้ ย แตง่ กายชุดกระโปรงดำ� รองเทา้ สดี �ำรดั สน้ ดูภมู ิฐาน ต่อแถวนั่งปะปนไปกับผูค้ น เพียงล�ำพัง ผมยกมอื ไหว้เธอ แล้วบทสนทนากเ็ ร่มิ ขนึ้ เธอเปน็ ผูห้ ญงิ วัยหา้ สิบกวา่ ๆ เปน็ เจา้ ของอพารท์ เมนทใ์ ห้เชา่ และเจ้าของรา้ นค้า ย่านเดอะมอลล์งามวงศ์วาน ใบหน้าย้ิมแย้ม ดูเป็นหญิงไทยที่มีความอ่ิมเอิบ มีความสุข ระบายอยู่บนดวงหนา้ เธอมากราบพระบรมศพในหลวงรชั กาลท่ี ๙ มาแล้ว ๗ ครงั้ ครงั้ นี้ เปน็ ครงั้ ท่ี ๘ เธอเลา่ ใหผ้ มฟงั ว่าเธอมาที่นี่ตั้งแตร่ ้ขู า่ วสวรรคตในวันท่ี ๑๓ตุลาคม เธอช่ือ ศริ พิ ร ยิ่งยวด “ตอนท่ีรู้ว่าพระองค์เสด็จสวรรคต รู้สึกเคว้งคว้างเหมือนตัวเราไม่มีหัวใจอยู่กับตัว ไมร่ วู้ า่ เราจะทำ� ยงั ไง ตอ่ ไปประเทศจะเปน็ อยา่ งไร นำ้� ตามนั ไหลออกมาไมร่ ตู้ วั ” เธอบรรยาย ความรสู้ กึ ภายในใจดว้ ยเสยี งสนั่ เครอื เสมอื นหนงึ่ คนไรท้ พ่ี ง่ึ ในวนั ทใี่ นหลวงของคนไทยไมอ่ ยู่ แลว้ แมจ้ ะมากราบพระองค์ท่านหลายครัง้ แลว้ แตท่ กุ ครงั้ ทีก่ ้มลงกราบทแี่ ท่นพระบรมศพ เธอยังบอกกับผมวา่ ยงั ไม่อยากจะเชื่อวา่ ไมม่ ีพระองคท์ ่านอยู่แล้วจริงๆ “ทกุ ครงั้ ที่เขา้ ไปกราบ นำ�้ ตาก็จะไหล นีพ่ ระองค์จากเราไปแลว้ จริงๆ หรือ” ผมฟังค�ำบรรยายความรู้สึกของเธอท่ีมีต่อพระองค์แล้ว พาให้นึกต่อไปว่าเพราะ อะไรกัน เธอจึงรูส้ กึ จงรกั กบั พระมหากษัตริย์พระองค์น้ีได้อยา่ งมากมายถงึ เพียงน้ี แต่เมอ่ื ย่ิงคุยก็ยิ่งเข้าใจ เพราะสิ่งที่เธอเล่าถึงความทรงจ�ำเรื่องพระราชกรณียกิจท่ีพระองค์ทรงมี พระเมตตา มีผลต่อครอบครวั เธอ และชาวชุมพรทงั้ เมอื ง “พ่เี ป็นคนชุมพร แม่ พี่น้องยังอยูท่ ่ีชมุ พร ตอนปี ๒๕๔๐ ทีน่ ำ�้ ทว่ มหนักๆ คนชมุ พร แทบไมม่ ใี ครอยากอยชู่ มุ พรอกี เลย ปกตเิ ดอื นพฤศจกิ ายน นำ้� จะทว่ มชมุ พรทกุ ป ี แตป่ ี ๒๕๔๐ ทว่ มหนกั มาก บา้ นอยไู่ มไ่ ดเ้ ลย คนตายเยอะมาก ครอบครวั อยทู่ ช่ี มุ พรกนั หมด รถในตวั เมอื ง ลอยหมด ติดต่อกันไม่ได้เลย หลังจากน้�ำท่วม มีนักข่าวมาสัมภาษณ์ คนชุมพรจะไม่อยู่ กันแล้ว แล้วไม่มีใครมาช่วย หลังจากน้ันไม่นาน ในหลวงเสด็จฯ ส่วนพระองค์ ท่ีตรงนั้น กันดารมาก คนตกปลาเห็นพระองค์ท่านเดินสอ่ งไฟฉายกบั ขา้ ราชบรพิ ารไม่กีค่ น แล้วท่าน กพ็ ระราชทานทรพั ยใ์ หข้ ดุ คลองหนองใหญ ่ ตง้ั แตว่ นั นนั้ จนวนั นเ้ี พงิ่ จะมนี ำ�้ ทว่ มเทยี่ วนเ้ี อง” ในระหว่างที่คยุ กนั นั้น ผมและน้าศิรพิ รตอ้ งคอยโบกปดั อย่เู ป็นระยะๆ จนผมอดท่ี จะถามเธอไมไ่ ด้วา่ มานัง่ ตรงนี้แลว้ มาต้งั หลายครัง้ ไมร่ สู้ กึ วา่ ล�ำบากหรือ “ในหลวงล�ำบากกว่าเรามาก พระองค์ท่านเสด็จฯ ไปทุกที่ เสด็จฯ ไปสะเมิง ไป พัฒนาชาวเขา ไปจนติดเชื้อไมโครพลาสม่า ท่านยังไม่ล้มเลิกท่ีจะไป ทุกท่ีที่กันดาร ท่าน เสด็จฯ ไปหมด แล้วเราเป็นใคร ลำ� บากแคน่ ี้ยังไม่เท่ากับพระองค์ท่านล�ำบาก” 276 บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก

ตอนปี ๒๕๔๐ ทนี่ ำ้� ทว่ มหนกั ๆ คนชมุ พรแทบไมม่ ใี คร อยากอยชู่ ุมพรอกี เลย ปกตเิ ดอื นพฤศจกิ ายน นำ้� จะท่วมชมุ พรทุกปี แต่ปี ๒๕๔๐ ทว่ มหนกั มาก บา้ น อยไู่ มไ่ ดเ้ ลย คนตายเยอะมาก ครอบครวั อยทู่ ช่ี มุ พร กนั หมด รถในตวั เมอื งลอยหมด ตดิ ตอ่ กนั ไมไ่ ดเ้ ลย หลงั จากนำ�้ ทว่ ม มนี กั ขา่ วมาสมั ภาษณ์ คนชมุ พรจะ ไมอ่ ยกู่ นั แลว้ แลว้ ไมม่ ใี ครมาชว่ ย หลงั จากนนั้ ไมน่ าน ในหลวงเสดจ็ ฯ สว่ นพระองค์ ทต่ี รงนนั้ กนั ดารมาก คนตกปลาเห็นพระองค์ท่านเดินส่องไฟฉายกับ ขา้ ราชบรพิ ารไมก่ ค่ี น แลว้ ทา่ นกพ็ ระราชทานทรพั ย์ ใหข้ ดุ คลองหนองใหญ่... ผมฟังค�ำท่ีพูดของผู้หญิงตรงหน้าแล้วย้ิมรับด้วยความเข้าใจและเคารพในความ กว้างใหญข่ องหัวใจทผี่ ู้ชายอยา่ งผมยงั มขี นาดสู้เธอไมไ่ ด้ เธอส�ำทับผมตอ่ อีกวา่ เธอจะทำ� ทุกอย่างเท่าท่ีท�ำได้ เพื่อจะด�ำเนินตามความดีของพระองค์จนกว่าชีวิตจะหาไม่ และจะ สอนลูกหลานให้จงรกั ภักดตี ่อในหลวงเสมอไป ก่อนทผี่ มจะลากลบั ผมถามเธออกี คร้ังวา่ จะมากราบพระองค์อกี ไหม “ต้องมาให้มากท่ีสุด เหมือนเรายังได้ใกล้ชิดพระองค์ การได้มากราบพระบรมศพ คอื การไดพ้ บพระองค์อยา่ งเปน็ รูปธรรมที่สุด” เธอตอบอยา่ งไม่ลงั เล บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก 277

ผมออกเดินต่อในโมงยามที่ก้าวเข้าสู่อีกวัน เดินไปมองผู้คนไปเร่ือยๆ จนพบว่า ตวั เองมายนื อยขู่ า้ งกำ� แพงพระบรมมหาราชวงั อนั เรอื งรอง ผมหยดุ ยนื ขา้ งตำ� รวจชน้ั ผนู้ อ้ ย ทย่ี ืนยามอย่บู รเิ วณนนั้ ผมสบตา ยม้ิ ให้ และพูดคยุ กับเขา “ง่วงไหมพ่”ี ผมถามดว้ ยรอยยิม้ “ไมค่ รบั เพง่ิ ผลดั มายนื แทนเพอ่ื น” ตำ� รวจนครบาลวยั ยส่ี บิ ปลายๆ พดู ตอบผมดว้ ย ไมตรี “พ่ีได้เขา้ ไปกราบพระองคท์ า่ นหรอื ยงั หา่ งกนั แค่ก�ำแพงกั้นเอง” ผมถามพลางมอง ไปที่กำ� แพงพระบรมมหาราชวัง ซงึ่ หา่ งจากประตเู ทวาพทิ ักษ์ไม่มากนกั ต�ำรวจผู้น้ยี ิ้มรบั บางๆ กอ่ นตอบกลบั มา “ยังเลยครับ แตก่ ่อนท�ำงานทกุ คร้ังผมจะ หันไปกราบก�ำแพงวงั ก่อน ได้มายืนอยู่ตรงนี้กภ็ มู ใิ จ เหมอื นไดท้ �ำงานรับใช้พระองคท์ ่าน” เราคุยกันอีกช่ัวครู่ ก่อนที่ผมจะข้ามถนนไปยังหางแถวของคืนนี้ท่ีอยู่บริเวณหน้า ราชนาวสี โมสร โดยหมายใจท่จี ะเขา้ ไปคยุ กับกลุ่มคนกลมุ่ หนึ่งทก่ี �ำลงั รอฟ้าสว่างเพอื่ กราบ พระบรมศพเหมือนเช่นคนไทยคนอื่นๆ น่นั คือกล่มุ ชนชาวเขา เครื่องแต่งกายสีสันฉูดฉาดโทนสีแดง ที่ประดับด้วยโลหะชิ้นเล็กๆ หากไม่ใช่ชุด แต่งกายประจ�ำชนเผ่าคงถูกมองว่าไม่ถูกกาลเทศะ แต่เม่ือทางราชการอนุญาตให้พวกเขา สามารถแต่งกายชุดประจ�ำชนเผ่าเข้าสักการะพระบรมศพได้ พวกเขาและเธอจึงมาที่นี่ ด้วยความภูมิใจท่ีคนไทยท่ีมีเช้ือสายชาติพันธุ์ “ดาละอ้ัง” ชาวเขาที่อยู่ทางตอนเหนือของ ประเทศไทยจะไดเ้ ขา้ มากราบพระบรมศพไดเ้ ชน่ กัน “พวกเรารกั ในหลวง เพราะพระองคท์ ่านไม่เคยทอดทง้ิ เรา” ยา ปกั นอ้ ย ชายหนมุ่ วยั สามสิบตน้ บอกเหตุผลสั้นๆ ท่สี ะทอ้ นถงึ พระราชกรณยี กจิ ท่ใี นหลวงรชั กาลท่ี ๙ ไดท้ รง งานไว้ในระหว่างทรงพระชนม์อยู่ ตรงกันกับสิ่งที่อยู่ในใจของ เอื่อย ตาลีปาน เด็กสาว ชาวดาละอ้ังทสี่ อ่ื ความหมายในการมากราบพระบรมศพในความหมายเดียวกัน “อยากมา กราบพระองค์ท่าน อยากไหว้ท่าน เพราะท่านรักพวกหนู ถึงพวกหนูจะเป็นชาวเขายังไง ทา่ นกไ็ มเ่ คยทอดท้ิง ท่านไมเ่ คยรังเกียจ ถงึ จะยากจน พ่อหลวงก็ชว่ ยเหลือทุกอย่าง” พวกเขาเลา่ วา่ มบี า้ นเกดิ อยทู่ ่ี อ.แมจ่ นั จ.เชยี งราย แตม่ าทำ� งานโรงงานทสี่ มทุ รสาคร เหมาแท็กซี่กันมา ออกเงินกันคนละร้อยบาท มากราบพระบรมศพต้ังแต่เม่ือวานนี้แล้ว รอบหน่ึง และจะเขา้ ควิ กราบอกี รอบในร่งุ เชา้ วันนีก้ อ่ นทจ่ี ะพากนั กลบั ท่พี กั “มันสขุ ใจ แค่ น่งั รอตรงน้ีก็มคี วามสุขแล้ว นอนอยหู่ ้องก็ทกุ ข์ คดิ นู่น คิดนี่ แต่มาอยทู่ ี่นใ่ี จมันสบาย ยิง่ เข้าไปกราบในหลวงถึงข้างในย่ิงมีความสุข” ชายหนุ่มพูดด้วยรอยยิ้มท่ีเบิกบาน พร้อม ขยายความในใจต่อว่า “ถ้าไม่มีในหลวง ผมก็ไม่รู้จะได้เข้าไปในวังแบบนี้ไหม เพราะเรา ไมใ่ ชค่ นไทยร้อยเปอรเ์ ซน็ ต์ แต่ได้ไปกราบทา่ นในวงั ทำ� ใหผ้ มรู้สกึ ถงึ ความเป็นคนไทย ผม อยเู่ มืองไทย ผมอยากเป็นคนไทย” 278 บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก

“นอนไม่ได้หนูก็ยอม ขอให้ได้กราบท่านอีกรอบหนึ่ง คือ หนูได้ไปกราบในหลวง เมอ่ื วานน้ี แตก่ อ็ ยากกราบอกี รสู้ กึ ปลมื้ ใจ มคี วามสขุ ขอใหไ้ ดไ้ ปกราบอกี ครงั้ หนงึ่ อยากมา ขอพรจากทา่ น ใหพ้ วกหนมู คี วามสขุ ” หญงิ สาวคนเดมิ พดู ดว้ ยสายตาทท่ี อดไปยงั พระบรม- มหาราชวงั คลา้ ยจะให้ส่งิ ท่เี ธอพดู ลอยตามลมเข้าไปถงึ พระเจ้าอยหู่ วั ในพระบรมโกศ ความสุขนี่เองที่ขับเคล่ือนให้คนกลุ่มนี้ ที่แม้จะไม่มีบัตรประชาชนที่แสดงถึงความ เปน็ คนไทย แต่หากหวั ใจของเขาเหลา่ นี้แสดงความเป็นราษฎรในพระองค์ ท่ียงั คงนั่งรออยู่ ตรงนี้ด้วยใจอม่ิ เอมเสมอเหมอื นเป็นพสกนกิ รท่อี ยใู่ นสายพระเนตรของพระองค์ “เรารักในหลวงนะคะ แม้จะไม่เคยเห็นท่าน แต่ท่ีเรามีวันน้ี ไม่ล�ำบาก มีกิน มีใช้ ก็เพราะพระองค์ พระองคร์ ักชาวเขา” ๔ ใกลส้ วา่ งแลว้ ผมนงั่ รถโดยสารประจำ� ทางกลบั บา้ น พรอ้ มคำ� ตอบบางอยา่ งทบี่ อก ผมวา่ ท�ำไมคนไทยถงึ รักในหลวงรชั กาลท่ี ๙ บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก 279

…เยาวชนทงั้ หลายทอี่ ยูในวัยเรยี น ยอ มมคี วามมงุ ม่ันทีจ่ ะศึกษาวิชาการตางๆ ใหไดม ากๆ เพอื่ นาํไปใชท าํประโยชน สรา งสมความสุขความเจรญิ ใหแกตวั เอง ตลอดจนสว นรวม แตการใชว ิชาความรนู นั้ จาํเปนจะตองใชอยา งถูกตอง ดว ยคณุ ธรรมและความสามารถท่เี หมาะ จงึ จะไดผลเตม็ เปย ม… พระบรมราโชวาทของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภมู พิ ลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร ในพธิ ปี ฏิญาณตนและสวนสนาม เนอ่ื งในวนั คลา ยวนั สถาปนาคณะลกู เสอื แหง ชาติ ณ สนามศุภชลาศยั วันอาทิตยท ่ี ๑ กรกฎาคม ๒๕๒๒ 280 บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก

กวา่ บัวจะพ้นน�้ำ กาญจนา พ. ในวันท่ีคนไทยสูญเสียพระมหากษัตริย์ผู้ย่ิงใหญ่ พระบาทสมเด็จพระปรมินทร- มหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช ประชาชนใตร้ ม่ พระบารมตี า่ งโศกเศรา้ และดำ� เนนิ ชวี ติ อยา่ งคนไรห้ วั ใจ นำ้� ตารนิ อาบแกม้ ไมเ่ วน้ วนั ขณะทโ่ี ลกหมนุ ไปตามวนั เวลา เหมอื นวา่ เวลาในประเทศเลก็ ๆ ชอื่ วา่ “ไทย” หยดุ นงิ่ ไปชวั่ ขณะ หลงั จากทพี่ ยายามยนั กายขนึ้ จากทกุ ขโ์ ศก ตง้ั ตวั เงยหนา้ ให้ น้�ำตาไหลยอ้ นกลบั ไปข้างใน ประชาชนเลก็ ๆ ของพระองค์ ต่างลกุ ข้นึ มาแสดงความจงรัก อยา่ งต่อเน่ือง เรอื งนภา ปนวงษ ์ วยั ๔๕ ป ี โปรดวิ เซอรอ์ สิ ระ เลา่ ทงั้ นำ้� ตาวา่ วนั ทใ่ี นหลวงสวรรคต เธอทำ� งานอยทู่ บ่ี า้ น รอฟงั ขา่ วพระราชสำ� นกั เพราะมกี ระแสขา่ ววา่ พระอาการประชวรไมส่ ู้ ดีมาตั้งแต่วันท่ี ๑๒ ตุลาคม ระหว่างน้ันเธอร้องไห้ตลอดเวลาด้วยความกังวล คร้ันพอมี ประกาศแถลงการณ์จากส�ำนักพระราชวังก็ย่ิงร้องไห้หนักกว่าเดิม ใจก็คิดแต่ว่าจะท�ำอะไร เพอ่ื ตอบแทนพระคุณในหลวงไดบ้ ้าง “พอรู้ข่าวเท่านั้น ตั้งสติไม่ได้เลย รู้แต่ว่าจะต้องดูแลตัวเองอย่างไร เพราะก่อน หนา้ นเี้ รามคี วามทกุ ขก์ จ็ ะตงั้ จติ บอกทา่ นทกุ ครง้ั เรามที า่ นยดึ เหนยี่ ว วา่ เราจะตอ้ งทำ� ความดี เพราะเวลาท่ีเรามีอุปสรรคก็จะดูรูปท่าน รู้สึกใกล้ชิดพระองค์ เพราะเราได้ยืนบนแผ่นดิน เดียวกับท่าน เรามีท่านเป็นต้นแบบ เราชื่นชมและยึดถือค�ำสอนของท่านเป็นหลักใจมา ตลอด บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก 281

“ค�ำสอนหนึ่งท่ียึดไว้คือการเป็นคนดี ในหลวงมีพระราชด�ำรัสว่าการเป็นคนดีเป็น ยาก ต้องฝ่าฝัน ต้องทวนกระแส แต่ก็ต้องท�ำให้ได้ เราเป็นแค่คนเล็กๆ คนหนึ่ง สูงที่สุด ท่ีเราได้ท�ำคือเคยถวายงานมิวสิควีดีโอเพลงตามรอยพระราชา ตั้งแต่ประมาณปี ๒๕๕๔ เป้าหมายการท�ำเอ็มวีนี้คือเพื่อให้เด็กไม่ลืมในหลวง ให้รู้ว่าท่านท�ำอะไรเพ่ือแผ่นดินบ้าง ทา่ นเหนื่อยแค่ไหน วนั ทเี่ ราทำ� เอ็มวนี ้ี เราอยากท�ำเพราะภูมิใจทไี่ ดท้ �ำ คอื สูงสดุ ของคนท่ี ท�ำงานแล้ว แตพ่ อท่านสวรรคต แลว้ เราไดด้ ูงาน ย่งิ มีความภูมิใจมากกวา่ เดมิ รอ้ งไหห้ นกั กว่าเดมิ รู้สกึ วา่ เป็นบุญเหลือเกนิ ทีเ่ คยได้ทำ� งานถวายท่านบ้างแมไ้ ม่ไดม้ ากมาย” เจ้าตัวกลา่ วว่าต้ังแตว่ ันท่ใี นหลวงสวรรคตจนถึงวันนี้ ความเสยี ใจยงั ไม่ได้ลดลงเลย อาทติ ย์แรกเปน็ ช่วงทีจ่ ิตใจย�่ำแย่มาก แต่หลงั จากนั้นกบ็ อกตัวเองว่าเธอตอ้ งไม่เปน็ อยา่ งน้ี เพราะพระองค์ท่านคงไมไ่ ด้ปรารถนาจะเหน็ คนไทยร้องไห้ “เรามองหาว่าเราจะท�ำอะไรเพื่อสังคมได้บ้าง หลังจากไปกราบท่านที่สนามหลวง ก็ตัดสินใจไปเป็นจิตอาสาให้มูลนิธิกระจกเงา คอยดูแลเด็กตามโรงพยาบาลท่ีแผนกผู้ป่วย เดก็ วันพธุ กับวันศุกรก์ ็ท�ำกิจกรรมเปา่ ลูกโป่ง วาดรปู ระบายสชี ่วงท่เี ดก็ ๆ รอหาหมอ อยาก ทำ� ความดีถวายพระองคท์ า่ น เมอ่ื กอ่ นเราอยากท�ำดีให้ตัวเอง แต่หลงั จากทา่ นส้ินไปแลว้ ก็ อยากทำ� ดใี หค้ นอ่นื พระองค์ท่านเคยตรัสว่าท�ำดีไมต่ อ้ งใหใ้ ครเห็นก็ได้ อะไรท่เี ราจะท�ำให้ คนอื่นได้กจ็ ะทำ� ” วนั ที่ ๕ ธนั วาคม ๒๕๕๙ มหี นังในโครงการ “เราเกิดบนแผ่นดนิ รัชกาลที่ ๙” ให้ชม ฟรี ๑๕ หนงั สน้ั จาก ๑๕ ผูก้ ำ� กบั ฉายทโี่ รงภาพยนตร์เซน็ จูร่ี เดอะ มูฟว่ี พลาซ่า โครงการ น้ีเริ่มมาจาก นัฐพงศ์ วงศ์ข�ำ ผู้ก�ำกับมิวสิควีดีโอท่ีแกรมม่ี สนใจอยากท�ำหนังส้ันถวาย ในหลวงสกั เร่อื ง แตพ่ วกเธอมเี ครือขา่ ยทที่ �ำงานโปรดักชั่นก็เร่ิมมีการพดู คุยกัน “ตอนท่ีคิดจะท�ำก็ไม่คิดว่าจะเป็นโปรเจ็คใหญ่ขนาดนี้ คิดแค่จะท�ำด้วยทุนตัวเอง อาจจะเอามาลงยูทูบ พอคุยกับหลายๆ ผู้ก�ำกับ หลายคนก็สนใจ จนเป็นเทียนกลุ่มใหญ่ สวา่ งมาก มที นุ จากผูก้ ำ� กับ แชร์หน้าที่กนั ช่วยกนั ท�ำงานให้สำ� เรจ็ หนังทุกเรอ่ื งจะมเี นอ้ื หา เกี่ยวกับในหลวง แต่ละเร่ืองจะมีความแตกต่างตามความคิดของผู้ก�ำกับแต่ละคน ดีวีดี หนังชุดน้ีจะผลิตส่งให้เด็กในโรงเรียนในชนบทได้ซึมซับ รับรู้เรื่องราวของในหลวง โดยมีผู้ สนับสนุนท่ีเขาเห็นว่าเป็นเร่ืองดีงามท่ีจะแบ่งปันกันได้ รายได้หลังจากหักค่าใช้จ่ายในการ ผลติ ก็จะมอบให้มูลนธิ ิพระดาบส “ทกุ คนรสู้ กึ ภูมใิ จ ท้งั ท่ที างสายอาชพี ผกู้ �ำกับทกุ คนจะเปน็ คู่แขง่ กัน แตพ่ วกเขาคดิ แคว่ า่ จะทำ� หนงั ใหด้ ที สี่ ดุ เพราะเปา้ หมายเดยี วกนั คอื เพอ่ื ถวายทา่ น และทำ� ใหก้ บั ประชาชน ของท่าน ให้เด็กรุ่นต่อไปได้รู้ว่าเขามีในหลวงองค์นี้ท่ีทุกๆ คนรัก งานน้ีช่วยลดอัตตาของ คนท�ำงานลง วา่ เราไมไ่ ด้ท�ำเพ่อื การแข่งขัน” คนท�ำงานฟรีแลนซ์อย่างเธอ เม่ือเกิดสถานการณ์ความสูญเสียของคนทั้งชาติใน 282 บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก

ครั้งนี้ ท�ำใหเ้ ขา้ ใจหลายสิ่งอย่างมากข้นึ ซาบซึง้ ถึงค�ำว่าพอเพยี งชัดเจนข้นึ เมือ่ ก่อนใชข้ อง โดยไม่เหน็ ค่า มีเงินกซ็ ือ้ ใหม่เกินจำ� เปน็ “เราได้หันกลับมามองตัวเองไหมว่าที่เราบอกว่าพอเพียง เราท�ำตัวเองพอเพียง จรงิ หรอื เปลา่ ท่ีผ่านมาเปน็ มายา มนั ยงั ไม่ใชค่ วามพอเพียงจริงๆ วนั น้ีคำ� ว่าพอเพียงของ เราแจ่มชัด ใช้จ่ายอย่างประหยัดจริงๆ จะออกนอกบ้านต้องมีเหตุจริงๆ ไม่ใช่ไปเพราะ อยากออกจากบา้ นไปนัน่ ไปน่ี คำ� สอนของพระองคท์ า่ นเหมือนค�ำสอนในพระพทุ ธศาสนา พอเพียงไม่ใช่แค่ประหยัด พอเพียงคือความเข้าใจว่าความพอเพียงของเราคือแบบไหน อยา่ งไร แตไ่ มใ่ ชค่ �ำวา่ เข้าตาจน ในวันที่เราเข้าใจคำ� น้ีจรงิ ๆ เมื่อท�ำแลว้ เราจะอิ่มท่ใี จ และ ไม่ท�ำให้คนอืน่ เดือดรอ้ นไปกบั เราด้วย” ไมเ่ พยี งเทา่ นัน้ ความกตญั ญตู ่อแมข่ องในหลวง เปน็ สง่ิ ทจ่ี ับใจเธอเปน็ ทสี่ ดุ “ภาพท่ีในหลวงกอดสมเด็จย่าอยู่ในใจเรา เพราะครอบครัวเราไม่สมบูรณ์ เราได้ เห็นความรักของแม่ลูก เป็นสิ่งเติมเต็มเรา วันหน่ึงเราดูภาพนั้นก็ฉุกคิดและตัดสินใจว่าจะ ต้องไปกราบขอขมาแม่ อยากขอโทษ เพราะเราก็ไม่รู้ว่าแม่เจออะไรมาบ้างในชีวิตแม่ เรา ไมเ่ คยคยุ กับแม่ตัง้ แตเ่ ลก็ จนโต เพิ่งจะไดค้ ุยกันไม่นานมาน้ี แต่เหมือนขา้ งในเรายังไม่คอ่ ย ยอมรับแม่ แต่ก่อนที่เราจะออกจากบ้านก็จะมองภาพท่านที่อยู่ในบ้านก่อน วันนั้นไม่ใช่ วันพิเศษอะไร แต่เราอยากทำ� นะ พอไหว้แม่ แมก่ ก็ ร็ อ้ งไหแ้ ลว้ เลา่ ให้ฟงั ทกุ อย่างวา่ แมเ่ คย ผ่านความทกุ ขอ์ ะไรมาบ้าง เพราะเรามีกำ� แพงกน้ั อยู่เลยไมเ่ คยร้คู วามทุกขข์ องแม่ โชคดีท่ี เรามีในหลวงเปน็ ตน้ แบบ “เราดูท่านในโทรทัศน์ต้ังแต่เด็ก เหมือนคนใกล้ แต่ไม่เคยเห็นความดี ทั้งท่ีท่าน ทรงงานทุกวัน ก็รู้ว่าท่านท�ำงานหนัก แต่ไม่ได้คิดอะไร เพราะเห็นเป็นกิจวัตรประจ�ำวัน เพิ่งมาเห็นคุณค่าของพระองค์ท่านจริงๆ เม่ือไม่ก่ีปีน้ี เราอาจจะท�ำดีได้ไม่เท่าท่านหรอก แตอ่ ยา่ งนอ้ ยนา่ จะคดิ วา่ เมอื่ เราตายไป อยากใหค้ นข้างหลังพดู ถึงเราอยา่ งไร เรากท็ �ำอยา่ ง น้ัน อยากให้คนเห็นความดีกต็ ้องท�ำดี ความดที ำ� ยากมาก ต้องต่อสู้กับตวั เอง ต้องใหส้ จั จะ กบั ตวั เอง ตอ่ ใหด้ ี เกง่ มีวิชามากแคไ่ หน มคี นสอนก็ไม่ฟัง นอกจากวันนั้นคิดไดเ้ อง เขา้ ใจ เอง เราอาจจะส�ำนึกคร้ังแรก แลว้ หลดุ ไป ก็ได้บทเรยี น ส�ำนกึ อีกครั้งก็หลุดอีก กม็ บี ทเรียน เพ่ิมขึ้น จนเราคิดว่าจะต้องไม่มีอีกแล้ว ต้องเปล่ียนตัวเองให้ได้ เหนื่อยที่จะมีบทเรียนอีก แลว้ เหมอื นดอกบวั กว่าจะพ้นน�ำ้ ก็ต้องใชเ้ วลา” เพราะมใี นหลวงรชั กาลที่ ๙ เปน็ ตน้ แบบ เรอื งนภาจงึ ตง้ั ใจวา่ อยา่ งนอ้ ยเธอปรารถนา จะเปน็ เช่นบวั ท่พี น้ น�้ำในที่สุด บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก 283

284 บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก

โลกเสมือนจริง หลงั แผ่นดินรัชกาลท่ี ๙ เอกจติ สว่างอารมย์ ในยุคสมัยท่ีบุคคลมีตัวตนมากกว่าหนึ่งตัวตน มีสังคมที่ปฏิสัมพันธ์โดยไร้ขีดจ�ำกัด ในการส่งต่อขอ้ มลู ขา่ วสาร ทำ� ลายอปุ สรรคดา้ นระยะทางกายภาพ ขา่ วสารข้อมลู เดนิ ทาง ถงึ กนั เพยี งแค่เสย้ี ววนิ าที และที่สำ� คัญ ทกุ คนบนโลกเสมือนสามารถสร้างเน้ือหา บอกเล่า เรอ่ื งราวของตวั เอง เรอื่ ยไปจนเรอื่ งราวนอกตวั ทอ่ี าจกระเทอื นถงึ สงั คมสงิ่ ทว่ี า่ มานน้ั เกดิ ขนึ้ ภายใต้โลกเสมอื นจรงิ ที่เรยี กว่า โซเชียลมีเดีย โซเชียลมเี ดีย เป็นโลกใบใหม่ท่เี พ่งิ เกดิ ข้นึ ไดไ้ ม่นาน แต่ผสานเขา้ กับวิถีชวี ติ ประจ�ำ วันได้อย่างสนิทโดยเฉพาะเด็กท่ีเกิดและเติบโตในช่วง ๑๐-๒๐ ปีนี้ แต่ใช่ว่าคนท่ีเกิดก่อน หน้าจะไม่สนิทคุ้นเคยกับโลกเสมือนจริงใบใหม่น้ี หากแต่คนเหล่าน้ีก็ได้สร้างตัวตนบนโลก ใบใหมน่ ้ีด้วยเชน่ กนั โลกของโซเชยี ลมีเดีย จงึ เปน็ โลกใบใหมท่ ่ีก�ำลังผสานเอาคนทุกยคุ ทกุ สมยั ให้อยู่ร่วมกันในมติ ิตา่ งๆ ผ่านชอ่ งทางการส่อื สารแหง่ ยคุ สมัยใหม่ ในนามของ เฟซบคุ๊ อินสตราแกรม ไลน์ ทวิตเตอร์ ยูทูบ ฯลฯ ในวันที่ประเทศไทยสิ้นสุดแผ่นดินแห่งรัชสมัยของในหลวงภูมิพล โลกเสมือนจริง ก็เสยี ใจ รำ่� ไห้ ไม่ตา่ งกัน รูปโปรไฟลท์ เี่ คยแสดงตัวตนหลากสสี นั ในเฟซบุค๊ ถกู ปรับเปลย่ี น เปน็ โทนสีด�ำ – เทา หรอื เปลีย่ นเปน็ ภาพดวงตาร�่ำไหบ้ นธงชาตไิ ทย โพสตต์ า่ งๆ ที่ผอู้ าศัย อยใู่ นโลกเสมือนไดแ้ สดงถึงความโศกเศร้า บอกเลา่ เรือ่ งราวความรกั และผูกพันกับสถาบนั พระมหากษัตริย์ด้วยหัวใจท่ีรักย่ิง รูปถ่ายตนเองที่แสดงออกถึงความอาลัย ไม่ว่าจะเป็น การใช้เชิงสัญลักษณ์ต่างๆ อาทิ การถ่ายรูปใบประกาศนียบัตรส�ำเร็จการศึกษาท่ีได้รับ พระราชทานจากในหลวงรชั กาลที่ ๙ รูปถ่ายธนบตั รทม่ี ีพระบรมฉายาลกั ษณข์ องพระองค์ ภาพเขียนลายเส้นพระพักตร์ ตลอดจนรูปถ่ายการมาร่วมแสดงความอาลัย ณ บริเวณ ท้องสนามหลวง หรือบริเวณอ่นื ๆ ทท่ี างราชการจัดไวเ้ พื่อให้ประชาชนไดถ้ วายความอาลัย และแสดงออกถงึ ความจงรกั นอกจากนี้การถา่ ยทอดสด (live) ตัวเองเพ่ือสือ่ สารกบั เพอื่ น บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก 285

ร่วมโลกเสมือนก็เป็นอีกหน่ึงวิธีการท่ีโลกโซเชียลมีเดียในนามเฟซบุ๊คนิยมใช้กันมากใน เวลานั้น นอกจากนแ้ี ฟนเพจตา่ งๆ ท่ีมกี ็ไดร้ ่วมแสดงออกถึงความจงรักในการเปลยี่ นแปลง เร่ืองราวท่โี พสต์อยูเ่ ป็นประจำ� จดั ท�ำเนอ้ื หาใหมใ่ ห้เข้ากับห้วงเวลาการไวอ้ าลยั ด้วยเช่นกัน ในทวติ เตอร์ มกี ารทวติ ขอ้ ความสนั้ ๆ ทแ่ี สดงออกถงึ ความอาลยั พรอ้ มตดิ แฮทแทค (#) #เดินตามรอยพ่อ #คนไทยในรัชกาลท่ี ๙ #ธสถติ ในดวงใจไทยนริ นั คร์ เป็นตน้ ตลอด จนบอกเลา่ ขอ้ มลู ขา่ วสารตา่ งๆ ที่เกยี่ วกบั กำ� หนดการพระราชพิธตี ่างๆ ผู้ใช้อินสตราแกรม บอกเล่าเรื่องราวตัวเองผ่านรูปทั้งที่เป็นรูปตนเอง รูปภาพ บรรยากาศการแสดงความอาลยั ในพนื้ ทตี่ า่ งๆ ตลอดจนรปู ภาพพระบรมฉายาลกั ษณใ์ นหลวง รชั กาลท่ี ๙ ในลกั ษณะโทนสดี �ำ - เทา พร้อมค�ำอธิบายถึงความรูส้ ึกน้ัน พร้อมติดแฮทแทค (ลักษณะข้อความคล้ายในทวิตเตอร์) มีการลงรูปพระบรมฉายาลักษณ์ในหลวงรัชกาลที่ ๙ ทง้ั นยี้ งั มกี ารแสดงความระลกึ ถงึ ในหลวงรชั กาลท่ี ๙ ในรปู แบบจกิ๊ ซอวต์ อ่ เปน็ รปู ใหญอ่ กี ดว้ ย ยูทบู คอื ชอ่ งทางการลงวีดิโอ ที่บอกเล่าเรอื่ งราวตา่ งๆ ในรูปแบบวดี โิ อ เพื่อนำ� มา เลา่ เรอ่ื งตา่ งๆ ทงั้ ในส่วนบคุ คล ท่ีน�ำคลปิ วดี โิ อสว่ นตวั ที่บอกเล่าเรอื่ งราวความรักท่มี ีต่อ พระองค์ ในส่วนศิลปิน ช่องทางนี้นับเป็นช่องทางหลักในการเผยแพร่บทเพลงท่ีมีเนื้อหา แสดงออกถึงความรักในพระมหากษัตริย์พระองค์น้ี ไม่เว้นหน่วยงาน องค์กร สถาบันการ ศึกษากใ็ ชช้ ่องทางน้ีในการส่อื สารเรอื่ งราวแห่งความจงรกั เชน่ กนั ในสอ่ื ไลนม์ กี ารสง่ ตอ่ ขอ้ มลู ในรปู แบบของรปู ภาพทม่ี ขี อ้ ความแสดงความอาลยั อยู่ ภายใน และวดี โิ อทม่ี เี นอื้ หาเกย่ี วกบั การทรงงานของพระองค์ ตลอดจนบรรยากาศตา่ งๆ ท่ี เกย่ี วเนอ่ื งกบั ความอาลยั ในการจากไปของกษตั รยผ์ ยู้ งิ่ ใหญแ่ หง่ ราชวงศจ์ กั รี มกี ารใชไ้ ลนใ์ น การสอื่ สารเพอื่ บอกกลา่ วกิจกรรมหรือขา่ วต่างๆ ในทกุ เหตกุ ารณส์ ำ� คญั ทเ่ี กดิ ขน้ึ บนโลกจรงิ จะไดร้ บั การบนั ทกึ ของผคู้ นในโลกเสมอื น เชน่ กนั เชน่ วนั ทค่ี นไทยรวมตวั มารอ้ งเพลงสรรเสรญิ พระบารมที ที่ อ้ งสนามหลวง เมอ่ื วนั ท่ี ๒๒ ตลุ าคม ๒๕๕๙ ภาพถา่ ยของคลน่ื มหาชนเรอื นแสนถกู ถา่ ยทอดออกทง้ั ในชว่ งกลางวนั และการจดุ เทยี นชยั ในเวลากลางคนื จากบรรดาผคู้ นทมี่ ารว่ มงาน ผา่ นทกุ ชอ่ งทางในสอ่ื สงั คม ออนไลน์ และเมื่อส�ำนักราชวังเปิดพระท่ีน่ังดุสิตมหาปราสาทให้ประชาชนได้เข้าไปถวาย สักการะพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เบื้องหน้าพระ- บรมโกศ ณ พระทีน่ ่งั ดสุ ติ มหาปราสาท ในพระบรมมหาราชวัง ในวันที่ ๒๙ ตุลาคม ๒๕๕๙ ส่ือสังคมออนไลน์ก็ได้แสดงออกถึงการมีอยู่ของตัวตนต่อพระราชพิธีส�ำคัญน้ี ทั้งการ ถา่ ยภาพตัวเอง (เซลฟ่ี) การถา่ ยภาพบรรยากาศการนง่ั รอคิวเพื่อเขา้ ไปกราบสกั การะนาน นับสิบชัว่ โมง เปน็ ต้น นอกจากนี้ ส่อื สังคมออนไลน์ ยังเปน็ เสมอื นคลังความทรงจำ� สว่ นบคุ คลทเี่ กบ็ เร่ือง ราวอันประทับใจในระดับปจั เจกไว้อกี ดว้ ย อาทิเช่น ภาพถา่ ยลงุ มอเตอร์ไซคจ์ ติ อาสาท่ีมา 286 บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก

ช่วยรับเข้างาน ภาพถ่ายบอกเล่าเรื่องราวคร้ังไปเดินเป็นอาสาสมัครเก็บขยะที่ท้องสนาม หลวง ภาพถ่ายสว่ นตวั ท่ีไดก้ ้มกราบยงั ก�ำแพงพระบรมมหาราชวัง วีดิโอ / ภาพถ่าย การ สรา้ งสรรคง์ านศิลปะท่แี สดงออกถึงความจงรกั ในพระองค์ เปน็ ต้น ถัดจากน้ันไม่นาน พื้นที่โลกเสมือนก็ได้ท�ำหน้าท่ีบรรจุความประทับใจที่แสดงถึง ความสามัคคีของพสกนิกรชาวไทยท่ีอยู่ในองค์กร หน่วยงานต่างๆ ในการแปรอักษรโดย ใช้คนแปรเป็นรูปลักษณ์ สัญลักษณ์ต่างๆ เช่น เลข ๙ พร้อมตัวหนังสือที่บ่งบอกถึงช่ือ หน่วยงานและองค์กรน้ันๆ เหล่านี้ถูกถ่ายทอดมาเป็นรูปแบบภาพถ่าย และวีดิโอ ท้ังใน ช่องทางเฟซบ๊คุ และในไลนท์ แ่ี ชร์ส่งตอ่ ๆ ตลอดจนการลงรูปในอสิ ตราแกรม ก็เปน็ อกี หน่ึง ช่องทางในการแสดงตัวตนที่บง่ บอกถงึ ความรักและอาลัยท่ยี งั ไม่เลือนไป ๑ ธันวาคม ๒๕๕๙ ความปิติยินดีของพสกนิกรชาวไทยก็ได้เกิดข้ึน เม่ือสมเด็จ พระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกฎุ ราชกุมาร องค์รชั ทายาท ทรงตอบรบั ค�ำกราบบังคมทลู เชญิ ของตวั แทนปวงชนชาวไทยเสดจ็ ขน้ึ ครองราชยเ์ ปน็ พระมหากษตั รยิ ร์ ชั กาลที่ ๑๐ นามวา่ สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร ภาพพระฉายาลักษณ์ของ พระองคแ์ ละขอ้ ความสดดุ ที รงพระเจรญิ ถกู สง่ ตอ่ อกี ครง้ั ในหมมู่ วลชนทร่ี กั เคารพในสถาบนั พระมหากษตั รยิ ท์ ง้ั การสง่ ตอ่ ในไลนแ์ ละเฟซบคุ๊ การขน้ึ ขอ้ ความสน้ั ๆ ทรงพระเจรญิ พรอ้ ม แฮทแทค #รัชกาลท่ี ๑๐ ในทวิตเตอร์ เช่นเดียวกับการลงรูปเพ่ือเทิดพระเกียรติในหลวง รัชกาลที่ ๑๐ บนอิสตราแกรม ๕ ธนั วาคม ๒๕๕๙ วนั คลา้ ยวันพระราชสมภพของในหลวงรัชกาลที่ ๙ เป็นอกี หน่ึงวันท่ีโลกโซเชียลมีเดียมีความเคลื่อนไหวเป็นอย่างมาก เมื่อมีการจัดพิธีร�ำลึกพระองค์ ท่าน ณ สะพานภูมิพล ภาพคล่ืนมหาชนแต่งกายชุดด�ำเนืองแน่นสะพาน สองมือชู พระบรมฉายาลกั ษณม์ กี ารสง่ ตอ่ กนั อยา่ งรวดเรว็ สรา้ งประสบการณร์ ว่ มในความรสู้ กึ จงรกั และอาลัยแก่พระองค์ท่านอีกคร้ัง เช่นเดียวกันกับเม่ือเวลาเดินมาครบ ๑๐๐ วันแห่งการ จากไปของพระองค์ ประชาชนคนไทยยังคงแสดงความอาลัยผา่ นโซเชียลมเี ดีย ตอกยำ�้ ถงึ ความรกั และภกั ดที ี่มตี ่อพระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช พลงั การถา่ ยทอดความรสู้ กึ และเรอื่ งราวในระดบั ปจั เจกชนของคนไทยทมี่ ตี อ่ ในหลวง รชั กาลท่ี๙ ผา่ นโลกเสมอื นจรงิ ยงั คงมอี ยแู่ ละเปน็ จรงิ โลกเสมอื นจรงิ ภายใตช้ อ่ งทางสอื่ สาร โซเชยี ลมเี ดยี ยงั ขบั เคลอ่ื นและบอกใหโ้ ลกจรงิ ไดร้ บั รู้ และยงั คงอยใู่ นหวั ใจคนไทยตลอดกาล หรอื อยา่ งนอ้ ยทส่ี ดุ เมอ่ื แอพพลเิ คชนั่ วนั นเี้ มอื่ ปกี อ่ น (on this day) ในเฟซบคุ๊ ทำ� งาน ครบรอบป ี เหลา่ พสกนกิ รของพระองคท์ ไี่ ดโ้ พสตเ์ รอ่ื งราวในหว้ งเวลาทผ่ี า่ นมา จะไดก้ ลบั มา ซมึ ซบั และทบทวนหวนระลกึ ถงึ พระมหากรณุ าธคิ ณุ ทใี่ นหลวงรชั กาลที่ ๙ มตี อ่ ปวงชนชาวไทย นค่ี อื ความจรงิ ทเ่ี หน็ และเปน็ อยใู่ นโลกโซเชยี ลมเี ดยี โลกเสมอื นทม่ี คี วามจงรกั จรงิ ๆ อย่ใู นน้นั #ฉันเกดิ ในรชั กาลที่ ๙ #ขอเป็นข้ารองบาททุกชาตไิ ป บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก 287

…กจิ การใดทท่ี าํในการตา งๆ โดยเฉพาะในการรับนองใหมนี้ มีเหตุผลและจะเปน ผลดรี ายแคไหน และตอ งใหทุกคนไดเ หน็ เหตุผลนนั้ ไมใชวา สกั แตจ ะใหนองใหม กลวั พ่รี นุ เกา เทาน้นั เอง… พระบรมราโชวาทของพระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภูมพิ ลอดุลยเดช บรมนาถบพติ ร พระราชทานแกน สิ ติ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร เนอ่ื งในวนั ทรงดนตรี ณ หอประชมุ มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร วนั เสารที่ ๒๙ พฤศจกิ ายน ๒๕๑๒ 288 บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก

เสน้ สจี ากความจงรักของ วทิ ยา ทรพั ยธ์ นะอดุ ม กาญจนา พ. วันที่ ๑๓ ตุลาคม ๒๕๕๙ เป็นวันท่ีคนไทยล้วนเศร้าเสียใจกับความสูญเสียครั้ง ยิง่ ใหญ่ ตลอดทัง้ สัปดาห์ ทุกอย่างล้วนหยดุ ชะงกั หันหน้าไปทางไหนกม็ แี ต่สีด�ำและคราบ นำ�้ ตา วทิ ยทุ กุ คลน่ื เปดิ เพลงพระราชนพิ นธส์ ลบั ถา่ ยทอดงานพระราชพธิ ี ผงั สถานโี ทรทศั น์ รายการเหมอื นกนั ทกุ วนั ทกุ ชอ่ งนำ� พระราชกรณยี กจิ ตา่ งๆ มาเปดิ ใหค้ นไทยไดร้ จู้ กั ในหลวง รัชกาลที่ ๙ มากกว่าท่เี คยคิดวา่ รู้ เปน็ ชว่ งทีพ่ สกนกิ รของพระองคด์ โู ทรทศั น์ ฟังวิทยุ ผา่ น ม่านน�้ำตา กวา่ จะตงั้ สตไิ ดเ้ วลากผ็ า่ นไปแล้วหลายวัน แม้คราบน�้ำตาจะยังไม่ทันแห้งเหือด แต่ผู้คนทุกวงการต่างก็เริ่มขยับตัวท�ำสิ่งนั้น ส่งิ น้ี เพอ่ื ถวายความอาลัยแด่พระมหากษัตริยผ์ ยู้ ิง่ ใหญเ่ ปน็ คร้ังสดุ ทา้ ย หวังให้พระองคไ์ ด้ รับรู้ถึงความรัก ความศรัทธา หลังจากพระองค์ท่านเสด็จสวรรคต ภาพพระองค์ปรากฏ บนเฟสบ๊คุ ของผู้คนหลากหลายอาชพี ที่ตอ้ งการแสดงความจงรัก ๑๐ วันใหห้ ลงั ภาพบนส่อื โซเชยี ลก็จุดประกายให้เกดิ โครงการ ๙ นักออกแบบกบั ๗๐ ภาพความทรงจำ� ขึ้น วทิ ยา ทรพั ยธ์ นะอดุ ม หนมุ่ ใหญอ่ ารมณด์ วี ยั ๔๘ ปคี นนไี้ ดร้ บั การทาบทามใหเ้ ปน็ ๑ ใน ๙ นักออกแบบผวู้ าดภาพพระบรมสาทิสลักษณ์ ๗๐ ภาพแห่งความทรงจ�ำ เมื่อไดร้ บั การทาบทาม อดตี นกั ศกึ ษาออกแบบผลติ ภณั ฑ์ จากมหาวทิ ยาลยั ศลิ ปากร กไ็ มร่ อชา้ แมจ้ ะ ทำ� งานออกแบบมาตลอดตงั้ แตเ่ รยี นจบ หา่ งหายจากการวาดภาพมานาน จะวาดบา้ งกเ็ พยี ง ลายเสน้ เพอื่ บนั ทกึ ความทรงจำ� เทา่ นน้ั ภาพลา่ สดุ ทวี่ าดกต็ อ้ งยอ้ นเวลากลบั ไปประมาณ ๑ ปี เขาเคยวาดภาพพระบรมสาทิสลักษณ์ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุยลเดช เพ่อื น�ำไปประมลู ช่วยเหลือผปู้ ่วยยากไร้ บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก 289

“พี่คนหน่ึงอยู่ CDC เขาบอกว่า คุณนุ้ย ผมเห็นในโซเชียลมีคนแสดงออกเร่ือง ในหลวงเยอะมาก เขาก็อยากเอาภาพที่คนวาดพระองค์ท่านมาแสดงงาน เน้นท่ีคนอยาก แสดงความรู้สึกถึงพระองค์ รวบรวมได้สองสามคน ผมก็เลยแนะน�ำเพื่อนอีกสองสามคน ตอนแรกเขาไม่ไดค้ าดหวังจากผม เพราะเวลามนั น้อยแค่ ๗ วนั เราก็ได้แนวคิดมาวา่ ๗๐ ภาพในความทรงจำ� ๗๐ ปีท่ีขึน้ ครองราชย์ ก็มาเป็น ๙ นกั ออกแบบกับ ๗๐ ภาพความ ทรงจ�ำ ผมมีรปู เก่า ๒ รูป เขาขอรปู ใหม่ ๒ รปู แต่ผมกจ็ ะลองวาดไปเรอ่ื ยๆ ชว่ งน้นั ขอทาง ออฟฟิศว่าไม่เข้า ขอน่ังวาดภาพในหลวงอย่างเดียว ก็วาดไปได้เร่ือยๆ ยิ่งวาดก็ย่ิงติดลม ผมก็บอกเขาว่าจะวาดไปเรื่อยๆ แล้วเอาภาพไปให้เลือก ได้รูปพระองค์ท่านใหม่ ๕ รูป แลว้ ไปยืมรปู เกา่ ทวี่ าดไว้เมอ่ื ปที ีแ่ ล้ว ๑ รปู วาดด้วยสีไม้ คนกม็ าถามเหมอื นกันว่าวาดด้วย สีอะไร เขาดูไม่ออกวา่ เปน็ สไี ม้ ปกติผมไม่ไดเ้ ขยี นงานแบบน้ีเลย แคถ่ ้ามีโอกาสก็วาดเล่นๆ ในสมุดบ้าง บางทีไปเท่ยี วกน็ ัง่ วาดรูปลายเส้นเรว็ ๆ “ผมยังไม่ใช่เป็นคนวาดรูป ผมเป็นนักออกแบบ ช่ือนิทรรศการท่ีเขาตั้งว่า ๙ นัก ออกแบบผมวา่ คอ่ นขา้ งตรง เพราะแตล่ ะคนทแี่ สดงงานไม่ค่อยไดท้ ำ� งานเรอื่ งนเี้ ปน็ กจิ วัตร บางคนกไ็ มไ่ ดว้ าดรปู เลยนานมาก แตพ่ อพระองคท์ า่ นสน้ิ กไ็ มร่ จู้ ะทำ� อยา่ งไรทจ่ี ะแสดงความ รู้สกึ ระบายความทุกขอ์ อกมา ก็ระบายออกมาดว้ ยการวาดรูป แล้วไม่ได้โชวท์ ไ่ี หน แตพ่ ่ดี ี้ นิตพิ งษ์ ห่อนาค เห็น กข็ อรูปมาโพสตใ์ ห้เราไดด้ ูวา่ พีเ่ กี๊ยง (เกยี รติศักดิ์ เวทีวุฒาจารย์ อดีต นกั รอ้ งวงเฉลยี ง) ทำ� ผมเหน็ ผมกแ็ นะนำ� ใหค้ นจดั งานตดิ ตอ่ พเี่ กยี๊ ง ผมไดค้ ยุ กบั พเ่ี ขาทห่ี นา้ งาน เขาก็บอกวา่ พอทำ� แลว้ ก็รสู้ ึกอยากทำ� ตอ่ เหมือนไดฟ้ ้ืนความทรงจำ� เรือ่ งในหลวง รวม ท้ังเรอ่ื งการวาดภาพด้วย “ตอนเลือกรูปก็ค่อยๆ เลือก แต่พอตั้งหลักได้ ก็คิดว่าน่าจะท�ำอะไรให้เป็นเรื่อง เปน็ ราว ใหเ้ ปน็ แนวทางเดยี วกนั รปู แรกทว่ี าดเปน็ ภาพในหลวงทรงเปยี โน สง่ิ ทผี่ มรสู้ กึ กค็ อื พระองค์ทา่ นเป็นตน้ แบบของความมพี ระอัจฉรยิ ภาพ ท่านเปน็ คนเก่ง ทำ� ไดท้ ุกอยา่ ง ผม ช่ืนชมและศรัทธาพระองค์มาก อยากจะวาดให้ได้ทุกมุม ก็เลยวาดในเรื่องพระอัจริยภาพ ของธรรมราชา ค�ำว่าธรรมราชา ผมชอบค�ำนี้จากสวนโมกข์ ปีนี้ที่สวนโมกข์ท�ำโครงการ ปฏบิ ตั ติ ามแนวทางธรรมราชา คดิ ว่าชื่อนีเ้ หมาะกับท่านมาก ราชามีอยทู่ ่ัวไป ประเทศไหน ที่มีระบบกษัตริย์ก็มีพระราชา แต่พระราชาที่มีธรรมมีไม่มาก เราอยากถ่ายทอดภาพของ ในหลวงในแงท่ พ่ี ระองค์เป็นธรรมราชา เป็นพระอัจริยภาพของธรรมราชา มีพระอัจริยภาพ ทางกิจกรรม ทางดนตรี ทางกีฬา การถา่ ยภาพ รูปสดุ ท้ายท่วี าดเปน็ รปู ทผ่ี มประทับใจมาก คือพระอัจริยภาพทางธรรม เป็นภาพทรงผนวช เท่าที่ค้นคว้าข้อมูล ยังไม่ค่อยเห็นใคร พูดถึงพระองค์ด้านน้ี แต่ในความรู้สึกของผมค�ำว่าพระอัจริยภาพ หมายถึงความเป็นเลิศ ประเสริฐ” 290 บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก

ขณะวาดภาพ มคี นบอกวา่ ภาพทเ่ี ขาวาดบอกถงึ ความตงั้ ใจของผวู้ าด มคี วามรสู้ กึ ถงึ ความรกั ความจงรกั ภักดอี ยู่ในงานชัดเจน ขณะทว่ี าด ตนรู้สกึ ว่าอยากจะวาดภาพพระองค์ ทา่ นใหง้ ามทีส่ ดุ เพ่ือแสดงถึงความรัก ความศรัทธาทีม่ ตี ่อพระองค์ทา่ น “หน้าที่ของคนวาดภาพ เรามีหน้าท่ีท�ำให้คนเข้าใจเรื่องราว เรื่องราวของพระองค์ ใครๆ ก็รแู้ ลว้ แต่ส่ิงท่ีอยากท�ำคือทำ� ให้คนร้สู ึกว่าภาพน้ีเปน็ ความงดงามดา้ นพระจรยิ วตั ร พระอัจฉรยิ ภาพของพระองค์ “ผมภมู ใิ จทไี่ ดท้ ำ� งานนถี้ วายพระองคท์ า่ น มคี ำ� ทเี่ ขาขอใหผ้ มโควตเพอื่ ไปทำ� แสตนด์ ผมใชค้ ำ� วา่ ความรสู้ กึ ทมี่ ตี อ่ พระองคท์ า่ น และความรสู้ กึ ตอนวาดภาพ ความรสู้ กึ ตอนวาดภาพ คอื ผมมคี วามรกั และความศรทั ธาในสงิ่ ทพี่ ระองคท์ รงทำ� แลว้ ผมเหน็ มาแตเ่ ดก็ สว่ นแนวทาง ที่ไดจ้ ากพระองค์ท่านเปน็ อจั ริยภาพของธรรมราชาผผู้ า่ นมาเพอ่ื สรา้ งบารมี และยืนยนั ตอ่ โลกนว้ี ่าพระโพธสิ ตั วม์ ีจริง” เจา้ ตวั จบท้ายลงดว้ ยประโยคท่ฟี ังแล้วจบั ใจ ในความเปน็ ธรรมราชาของพระองค์ บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก 291

292 บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก

เสียงเลก็ ๆ ทค่ี ณุ อาจไม่เคยไดย้ นิ พรพิรณุ วงษล์ ะคร “ตัง้ แต่ดูทวี วี ันที่ ๑๓ ตอนเยน็ เวลา ๖ โมงกว่าๆ ก็อึ้งนะ แล้วกจ็ ุกอยขู่ า้ งใน แต่ ไม่ได้ร้องไห้ ก็รู้แล้วละว่าพระองค์ท่านอายุเยอะแล้ว วันรุ่งข้ึน เน่ืองจากบ้านลุงอยู่ใกล้ โรงพยาบาลศิรริ าช ก็มาตอนบ่าย คิดวา่ จะแทรกตวั เขา้ ไปได้ รู้ว่าคนจะเยอะ แตไ่ มร่ ้วู ่าคน จะมหาศาลขนาดนี้ ใช้คำ� วา่ มหาศาลดีกว่า เข้าไปไมไ่ ด้เลย จึงตัดสนิ ใจขา้ มเรือจากศริ ริ าช เพื่อจะมาท่ีสนามหลวง เพราะว่าสนามหลวงเป็นที่ที่กว้าง ยังไงเราก็ได้เห็นตอนที่เขา เคล่ือนพระบรมศพ พอลุงข้ึนมาจากท่าเรือก็เดินมาไม่น่าจะถึง ๓๐ ก้าว จ�ำนวนฝูงชน มหาศาล ไม่สามารถแทรกตวั เขา้ ไปได้เลย ลงุ ไม่เห็นขบวนพระบรมศพหรอก แต่กย็ งั อยาก อยู่ในบริเวณน้ี ได้อยู่ใกล้ๆ พระองค”์ คำ� บอกเลา่ จากลงุ ศกั ดชิ์ ยั ชวลติ ทเ่ี ลา่ ถงึ เหตกุ ารณค์ รงั้ สำ� คญั ในวนั ทค่ี นไทยทกุ คน ไมม่ วี นั ลมื หลงั จากวนั นนั้ ๑๓ ตลุ าคม ๒๕๕๙ ทอ้ งสนามหลวงกไ็ มเ่ คยเงยี บอกี เลย แมว้ า่ จะร้อนเพียงใด แม้ว่าคนจะหนาแน่นแค่ไหน เป็นปกติไปเสียแล้วท่ีจะเห็นคนแปลกหน้า สบั เปลยี่ นหมนุ เวยี นกนั อยทู่ ที่ อ้ งสนามหลวง คณุ ลงุ เปน็ หนงึ่ ในคนทม่ี าทท่ี อ้ งสนามหลวงเปน็ ประจ�ำ ลุงบอกว่าตนเปน็ คนยากจน ไม่มีงานท�ำ อาศยั อย่บู า้ นเฉยๆ จึงมีเวลามาสักการะ พระบรมศพอยูห่ ลายครัง้ วา่ งเมอ่ื ไรก็มา มาเชา้ บ้าง บา่ ยบ้าง มาบ่อยจนทราบแล้ววา่ ถา้ มาช่วงบา่ ยๆ จะไดเ้ ขา้ ไปไวมากกว่า บ่อยขนาดที่ว่ามีพนักงานดแู ลบริเวณท้องสนามหลวง ทกั ทายลงุ อย่างเป็นกันเอง ความจงรักภักดีท่ีชายชรามีต่อพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลท่ี ๙ นั้น ไม่ ต้องอธิบายมาก เพียงแค่ลุงเปิดถุงพลาสติกใบใหญ่ท่ีสะพายไว้กับตัวตลอดเวลา ภายใน ถุงพลาสตกิ สีขุ่นเต็มไปดว้ ยภาพถา่ ยพระราชทานมากกว่า ๒๐ ใบ แทนจำ� นวนคร้งั ทล่ี งุ ได้ เขา้ ไปกราบสกั การะพระบรมศพ พดั ทม่ี คี นแจกจา่ ยใหร้ ะหวา่ งรอเขา้ ไปสกั การะพระบรมศพ บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก 293

ปฏทิ ิน ธนบตั ร สิ่งต่างๆ เหล่าน้ี เจา้ ตวั จะเก็บไว้ให้ลกู หลานดู ว่าลงุ ได้เกิดในสมัยนี้ สมัยท่ี ประเทศไทยมีพระมหากษัตรยิ ท์ ี่ตา่ งชาติยอมรับให้เปน็ king of king หรอื แม้แตส่ รอ้ ยทล่ี ุง แขวนอยนู่ น้ั กไ็ มใ่ ช่พระเกจอิ าจารย์รูปใด แตก่ ลบั เปน็ เหรียญ ๑๐ บาท ทเ่ี ปน็ ภาพพระบรม- ฉายาลักษณ์พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ที่ลุงศรัทธายกมือไหว้ ทกุ ครงั้ ท่พี ูดถึง “เราไม่เห็นจะต้องไปซ้ือเหรียญราคาแพงๆ เราไม่มีเงินมาก แต่เรามีพระองค์อยู่ กบั ตัวกนั อยู่แลว้ นี่แหละของขลังทีค่ ุม้ ครองเราได้ดที ่ีสุด เข้าไปกราบท่านทุกครั้งก็จะขอให้ ทา่ นปกปกั รกั ษา ทกุ ครงั้ ทเี่ ขา้ ไปกราบ คดิ เสมอวา่ เปน็ การตอบแทนพระองคด์ ว้ ยความจงรกั ภกั ดี ตอบแทนท่ีพระองคท์ รงดูแลประชาชนของพระองคม์ าโดยตลอดไม่เคยพกั จากนไ้ี ป เราก็ท�ำหน้าท่ีของเราให้ดีท่ีสุด ท�ำอย่างปกติท่ีเคยท�ำ ไม่สร้างความเดือดร้อนให้ใคร ไม่ ฟุ่มเฟอื ย อยา่ งทพี่ ระองค์ทรงสอนให้พอเพยี ง” ลงุ ยงั บอกอกี วา่ ตนยงั จะมาทท่ี อ้ งสนามหลวงนเ้ี รอ่ื ยๆ จนกวา่ จะถงึ วนั พระราชทาน เพลงิ พระบรมศพ และลงุ ไดท้ งิ้ ทา้ ยดว้ ยการเขยี นขอ้ ความภาษาองั กฤษทเ่ี ขยี นออกมาจากใจ ในวันนัน้ วนั ที่ ๑๓ ตุลาคม ๒๕๕๙ หลงั จากดขู ่าวแลว้ ท�ำอะไรไมถ่ กู ก็ไดเ้ อาปากกามาเขยี น ขอ้ ความน้ลี งหลงั ปฏิทินทบ่ี า้ น ไม่รวู้ า่ เขยี นถูกหลกั ไหม แตต่ นเขียนออกมาจากใจจริงๆ “WHY ๙ BECAUSE α SOME ONE WAS BORN IN 1927 AFTER HE DIED THE PEOPLES IN THE LAND OF SMILE CALL HIM “THE GREAT KING OF THE WORLD” Sakchai Chavalit จากด้านในท้องสนามหลวง ฉันได้มีโอกาสออกมาบริเวณรอบนอกและได้พบกับ คุณตาท่านหนึ่งน่ังอยู่บริเวณหน้ามหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ตาคงนั่งอยู่ตรงนี้มาเป็นเวลา นานพอท่ีจะสงั เกตการเปลี่ยนแปลงของผคู้ นทม่ี าทอ้ งสนามหลวงได้ “ผูค้ นในวันน้ีเบาบางลงจากวันแรกของเหตุการณ์มากแล้ว” คุณตานั่งนิ่ง ไม่ค่อยพูดจากับใครมากนัก ภายใต้เส้ือผ้าเก่าๆ ผมท่ีไม่ได้ผ่านการ หวี และบคุ ลิกเงียบๆ อยา่ งนี้ ไม่มใี ครรเู้ ลยว่าก่อนหน้าวนั ที่ ๑๓ ตลุ าคม ๒๕๕๙ ทกุ ๆ วนั คณุ ตาสนิท พิจิตรศริ ิ วยั ๘๔ ปี จะมานงั่ ที่รมิ น้ำ� ตรงหอสมุดธรรมศาสตร์ มองไปยงั โรง พยาบาลศริ ิราชชัน้ ๑๖ 294 บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก

“ตานั่งดูพระองค์ท่านเกือบสองปีที่ท่านอยู่ที่นั่น มีคนถามว่าเรามองอะไร เราก็ ตอบไมไ่ ดน้ ะ” แม้ตาจะไม่มีบ้าน ไม่มีทีวี แต่ตาก็รู้และเข้าใจค�ำสอนของพระองค์ท่านได้ดี ตา บอกว่า “ตอนน้ีก็ท�ำตามหน้าท่ีพลเมืองดีอยู่ ไม่ท�ำให้ใครเดือดร้อน เช่ือฟังผู้ที่เขาควบคุม ดแู ลบรเิ วณนี้ เราน่งั อยู่อย่างน้ีกด็ ผู ูค้ นทเ่ี ขามา ใครๆ กอ็ ยากมากราบพระองค์ ตอนน้ีทา่ น เหน่ือยแล้ว แตท่ า่ นยงั เป็นรม่ โพธิใ์ หค้ นยากไร้ คนจนก็มาทีน่ ไ่ี ด้กนิ ” แม้ว่าชายชราจะเข้าไปกราบพระบรมศพไม่ได้ เพราะไม่มีบัตรประชาชนอยู่กับตัว มีหลายคนที่อยากจะพาตาเข้าไป แต่เจ้าตัวก็บอกว่าไม่เป็นไร เราเคารพอยู่ท่ีจิตใจ เราน่ัง ตรงนี้เราก็สักการะพระองค์ได้ และตาก็จะมานั่งอยู่ตรงนี้ท่ีหน้าธรรมศาสตร์จนถึงวันที่จะ ถวายพระเพลงิ พระบรมศพ แม้ว่าพระองค์จะไม่อยู่กับเราแล้วจริงๆ แต่สิ่งที่เกิดข้ึนท�ำให้พวกเราชาวไทยได้ เป็นหนึ่งเดียวกันอีกคร้ัง ไม่ว่าทุกคนจะมาจากไหน ไม่ว่าทุกคนจะมีฐานะอย่างไร ทุกคน มาทที่ ้องสนามหลวงด้วยใจจงรักภักดีเชน่ เดียวกัน ทุกคนเอ้ือเฟือ้ และช่วยเหลือกันทนี่ ่ี คง ไม่ใชแ่ ค่คุณลุงศกั ด์ิชยั กับคุณตาสนทิ เท่านั้น แตป่ ระชาชนทกุ คนก็ลว้ นจงรกั ภักดี และร่วม สกั การะพระองคใ์ นใจตราบนิจนริ นั ดร์ บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก 295

296 บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก

อรโุ ณชา ภาณพุ ันธ์ุ ผู้สานต่อพระราชปณิธาน กาญจนา พ. หน่อง - อรุโณชา ภาณุพันธ์ ผู้จัดละคร บริษัทบรอดคาซท์ไทยเทเลวิช่ัน เป็น ลูกสาวเพียงคนเดียวของหม่อมเจ้าหญิงอรุณแสงไข ภาณุพันธ์ กับนายชุมพล ทองรักษ์ เติบโตมากับนิทานชาดกในพระไตรปิฎก วันที่เราพบกันน้ัน ผ่านวันเวลาที่โลกได้สูญเสีย พระบาทสมเด็จพระปรมนิ ทรมหาภมู ิพลอดลุ ยเดช เกนิ กว่า ๑๐๐ วันมาแล้ว แมเ้ วลาจะผา่ นไปนานแคไ่ หน ในหลวงรชั กาลท่ี ๙ กย็ งั คงเปน็ ความทรงจำ� ทปี่ ระทบั อยใู่ นหวั ใจของเราทกุ คนเสมอ เธอเองกม็ คี วามทรงจำ� ทตี่ ดิ อยใู่ นหวั ใจ นำ� มาเลา่ ผา่ นนำ้� เสยี ง สดใส หนา้ ตาย้ิมแยม้ แต่แววตาเศร้าสรอ้ ย “ความทรงจำ� อยา่ งแรกคอื เราไดร้ บั พระราชทานปรญิ ญาบตั รจากพระหตั ถพ์ ระองค์ ทา่ น เปน็ ความภาคภมู ใิ จสงู สดุ พอทำ� บริษัทผลติ รายการโทรทศั น์ กม็ โี อกาสจัดทำ� สารคดี เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ๖๐ พรรษา ซึ่งมี ๒ ส่วนคือส่วนของ พระราชประวัติและพระราชกรณียกิจ พระราชประวัติถ่ายท�ำท่ีเมืองโลซานน์ ประเทศ สวิตเซอรแ์ ลนด์ ทีท่ รงศึกษาตอนทรงพระเยาว์ ได้สมั ภาษณพ์ ระสหายหลายๆ ท่าน และ พระอาจารย์ของพระองค์ ทุกท่านที่ได้พูดคุยด้วยล้วนมีความประทับใจในพระองค์ต้ังแต่ ทรงพระเยาวท์ ง้ั ส้นิ “ความทรงจ�ำที่ไม่เคยลืมอีกประการคือเคยมีโอกาสได้ตามเสด็จ เราเห็นข่าว พระองคท์ ่านเสด็จ ๑-๒ นาทีในโทรทัศน์ แตจ่ รงิ ๆ พระองคใ์ ช้เวลานานมากในแต่ละพื้นท่ ี อย่างห้วยฮ่องไคร้ โครงการพัฒนาที่นี่เริ่มต้นปี ๒๕๒๕ เดิมเป็นพื้นที่กันดาร ปลูกอะไรก็ ไมไ่ ด ้ ในหลวงทรงวางแนวทาง พลกิ ฟน้ื ทำ� ใหด้ นิ ปลกู ตน้ ไมไ้ ด ้ แลว้ ทา่ นทรงวางวตั ถปุ ระสงค์ ของโครงการทจ่ี ะท�ำใหป้ ระชาชนไดใ้ ชป้ ระโยชน์จากพนื้ ทีต่ รงนน้ั อยา่ งย่ังยนื ” บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก 297

เป็นหน้าที่ท่ีเราต้องสืบต่อพระราชปณิธานของ พระองค์ท่านทุกอย่าง ในวิชาชีพของทุกคนก็ อาจจะมีอาชีพท่ีแตกต่างกัน แต่ก็สามารถจะ ใช้แนวทางของพระองค์ท่านให้เกิดประโยชน์ใน วชิ าชพี ของทกุ คนได้ คอื ทำ�หนา้ ทขี่ องเราใหด้ ที สี่ ดุ เมอ่ื ทกุ คนคดิ ไดอ้ ยา่ งนก้ี เ็ ปน็ สงิ่ ทเี่ ราจะตอบแทน พระองค์ท่านได้ดีที่สุด คือการทำ�ความดีถวาย พระองคท์ ่าน เพราะไดท้ ำ� สารคดพี ระราชกรณยี กจิ ทำ� ใหเ้ ธอไดเ้ หน็ วา่ ในหลวงทรงใหค้ วามสำ� คญั กบั เรอ่ื งของการเกบ็ ขอ้ มลู ทลี่ ะเอยี ด เพราะการเกบ็ ขอ้ มลู ทลี่ ะเอยี ดอยา่ งตอ่ เนอื่ ง สามารถ ทำ� ใหเ้ กดิ การวจิ ยั การพฒั นาแก้ไขปัญหาต่างๆ ของประชาชนได้ ช่วงทเ่ี ธอและทมี งานได้ ทำ� งานนี้ พระองค์ทรงมพี ระชนมายุ ๖๐ พรรษา ยังเสดจ็ พระราชด�ำเนนิ เร็วมาก คุณหนอ่ ง ต้องวิ่งตาม ทหารที่ติดตามพระองค์ก็ต้องวิ่ง เธอรู้สึกว่าพระองค์ท่านเหมือนไม่ทรง เหน็ดเหน่ือย ทรงมีความมุ่งมั่นสูงมากในสิ่งที่พระองค์ทรงริเริ่ม และท�ำให้เกิดการพัฒนา อยา่ งต่อเนอื่ ง “ดูเหมือนพระองค์ท่านไม่เคยหยุดพักเลยจริงๆ รู้สึกปล้ืมปีติท่ีคนรุ่นใหม่ๆ ที่ไม่ เคยได้เห็นพระองค์ ไดม้ าเหน็ พระราชกรณียกจิ ของพระองคท์ มี่ ากมายมหาศาล เราคดิ วา่ ในเวลาทเ่ี ทา่ กนั ท�ำไมพระองคท์ รงงานเพ่ือประโยชนข์ องประชาชน ทรงทำ� ใหป้ ระเทศชาติ มากเหลอื เกิน ส่ิงเหล่านท้ี ำ� ใหเ้ รายิ่งตอ้ งเรง่ ท�ำความดี ในเวลาทีเ่ ราเหลอื อยูใ่ นชีวติ เราตอ้ ง 298 บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก

สรา้ งประโยชนไ์ ดอ้ ยา่ งไร เรากไ็ ดแ้ ตค่ ดิ แลว้ เรากค็ งตอ้ งหาวธิ กี ารสรา้ งประโยชนอ์ ยา่ งทเ่ี รา คิดให้ดี หาวธิ ีท�ำให้เกดิ ข้นึ ให้ได้ เพราะบางทคี ดิ แล้วกไ็ มไ่ ด้ทำ� ก็มี หรือเรากม็ เี หตผุ ลต่างๆ นานา ทำ� ให้ไมไ่ ดท้ �ำส่งิ ต่างๆ เหลา่ น้ี “ตอนท�ำละครเรื่อง นอ้ งใหมร่ า้ ยบรสิ ุทธ์ิ ผู้กำ� กับเคยถามวา่ รูไ้ หม การทำ� ความดี คอื อะไร การทำ� ความดีเฉพาะตนเองไม่เรียกวา่ ความดี แต่การทำ� ความดหี มายถึงการท�ำให้ ผู้อน่ื ได้รบั ประโยชน์อันดงี าม นั่นคอื การทำ� ความด”ี ในวนั ท่ี ๑๓ ตลุ าคม ๒๕๕๙ ทกุ คนในแผน่ ดนิ ไทยรบั รถู้ งึ ความสญู เสยี อนั ใหญห่ ลวง ไม่ใช่แค่ในประเทศไทยอย่างเดียว หากยังเป็นความสูญเสียของทุกคนที่เคยได้เห็น ได้เข้า เฝา้ ฯ พระองค์ “เป็นหน้าที่ท่ีเราต้องสืบต่อพระราชปณิธานของพระองค์ท่านทุกอย่าง ในวิชาชีพ ของทุกคนก็อาจจะมีอาชีพที่แตกต่างกัน แต่ก็สามารถจะใช้แนวทางของพระองค์ท่านให้ เกิดประโยชนใ์ นวิชาชีพของทกุ คนได้ คอื ทำ� หน้าท่ีของเราให้ดที สี่ ดุ เมือ่ ทกุ คนคิดไดอ้ ยา่ งน้ี กเ็ ป็นส่งิ ทเ่ี ราจะตอบแทนพระองคท์ า่ นไดด้ ีท่ีสุด คือการท�ำความดถี วายพระองค์ท่าน “วันแรกที่ในหลวงสวรรคต เรากินข้าวไม่ลง ชีวิตเป็นสิ่งท่ีต้องด�ำเนินต่อ เราจะ ด�ำเนินชีวิตต่ออย่างไร ความดีของพระองค์จะอยู่ในใจของทุกคนตลอดไป ไม่มีวันจะ หายไปไหน พระองคท์ รงเป็นแบบอย่างทเี่ ราเองตอ้ งด�ำเนินตามรอยพระองคท์ ่าน การท�ำ ความดที กุ อย่างคอื การเดินตามรอยพระองคท์ ่าน แตท่ ้ังหมดแล้ว เรากต็ อ้ งมีสติ แล้วก็ทำ� ปัจจุบนั ใหด้ ี ถ้าเราร้สู ึกว่าเรารกั พระองค์ทา่ น แตเ่ ราขาดสติในการทีจ่ ะทำ� อะไร เรามหี นา้ ท่ี ตอ้ งดูตัวเรา มีหนา้ ที่ต้องดูแลคนใกล้ชดิ ดูสังคมทเี่ ราอยู่ดว้ ยใหพ้ ากันไปในทิศทางทด่ี ี นาที นส้ี ิง่ ทีด่ ีคอื รักษาใจ นำ� สงิ่ ท่ีพระองค์ทรงให้ไว้ พระบรมราโชวาท พระราชดำ� รสั มาใช้ในการ ดำ� เนนิ ชวี ิต” คุณหน่องได้น�ำพระบรมราโชวาทของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพล อดลุ ยเดชมาทำ� เปน็ ละคร ๙ เรอ่ื ง พระราชดำ� รัสของพระองค์มากมายมหาศาล ครอบคลมุ ทุกอย่างในการด�ำเนินชีวิตในทุกด้าน ทั้งชีวิตการท�ำงาน ครอบครัว สังคม ทุกสิ่งอย่าง ลูกเสือ เด็ก ผใู้ หญ่ ทหาร แม้กระท่ังศลิ ปิน พระองคท์ ่านกพ็ ระราชทานแนวคิดไวม้ ากมาย ท่พี ึงยึดเป็นแบบอย่างท่ีดีได้ เพอ่ื เราทุกคนจะไดด้ �ำเนนิ ชวี ิตดว้ ยความสวสั ดี บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก 299

คณะผจู้ ดั ท�ำ บันทกึ ความจงรกั ดร.นพ.บัณฑิต ศรไพศาล : รองผูจ้ ดั การสำ� นกั งานกองทุนสนับสนนุ การสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพ นางสาวกมลา วัฒนพร : นักวชิ าการ นางสาวกาญจนา พ่มุ พวย : ผจู้ ัดการโครงการ นายเอกจติ สวา่ งอารมย์ : ประสานงาน นางสาวสกาวรัตน์ หาญกาญจนสวุ ัฒน์ : พิสูจน์อักษร ขอบคณุ คณุ วทิ ยา ทรพั ยธ์ นอุดม : ภาพปก, วาดภาพประกอบ คุณกัมปนาท ราชพฒั น์ : วาดภาพประกอบ คุณสสิทธ์ิ ชมไพศาล : วาดภาพประกอบ คุณปานวาด ยงมนั่ คงกุล : วาดภาพประกอบ กชณัฐ ทองเรอื ง : ภาพถ่ายประกอบ 300 บั น ทึ ก ค ว า ม จ ง รั ก