1. Konu Anlatımlı 2. Kazanımlı 3. Nitelikli BOYUT Sorularla BOYUT Sorularla BOYUT Sorularla Tam Öğrenme Konu Pekiştirme Konu Tekrarı TUAAYHKUTIMLALLYIUA 4. zekakupudijital.com SOÜRÇU BBAONYKAUSITLU SINIF SOSYAL BİLGİLER YENİ Müfredata Tam Uyumlu
www.zekakupuyayinlari.com.tr Copyright © Batuksan Eğitim ve Yayıncılık Hizmetleri A.Ş. Bu kitabın her hakkı saklıdır (Noter huzurunda ve patent merkezinde). Hangi amaçla olursa olsun, kitabın tamamının veya bir kısmının kopya edilmesi, fotoğrafının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması, yayınlanması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar, gerekli cezai sorumluluğu ve kitabın hazırlanmasındaki mali külfeti peşinen kabullenmiş sayılır. Grafik & Tasarım Zeka Küpü Grafik Tasarım Servisi ISBN: 978-605-7534-13-2 Baskı - Cilt WPC Matbaacılık San. Tic. A.Ş. Osmangazi Mah. Mehmet Deniz Kopuz Cad. No: 17 Esenyurt / İSTANBUL Telefon: (0 212) 886 83 30 Sertifika No: 35428 İrtibat Adresi Batuksan Eğitim ve Yayıncılık Hizmetleri A.Ş. Sinanpaşa Mah. Ortabahçe Cad. No: 5 Beşiktaş / İstanbul Telefon: (0 212) 227 00 91 - (0 212) 227 89 00 Bu kitaptaki soruların herhangi bir şekilde fotokopi ile veya diğer kayıt cihazlarıyla çoğaltılmasına, başka bir kaynakta kullanılmasına ve depolanmasına rastladığınızda bu durumu bize bildirirseniz millî gelirin kaybolmasını engellemiş olursunuz. İrtibat telefonu: (0 212) 227 89 00
İSTİKLÂL MARŞI Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak; Bastığın yerleri \"toprak!\" diyerek geçme, tanı: Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak. Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı. O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak; Sen şehid oğlusun, incitme, yazıktır, atanı: O benimdir, o benim milletimindir ancak. Verme, dünyaları alsan da, bu cennet vatanı. Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilâl! Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki fedâ? Kahraman ırkıma bir gül! Ne bu şiddet, bu celâl? Şühedâ fışkıracak toprağı sıksan, şühedâ! Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helâl... Cânı, cânânı, bütün varımı alsın da Huda, Hakkıdır, Hakk'a tapan, milletimin istiklâl! Etmesin tek vatanımdan beni dünyada cüdâ. Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım. Ruhumun senden, İlâhi, şudur ancak emeli: Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım! Değmesin mabedimin göğsüne nâ-mahrem eli. Kükremiş sel gibiyim, bendimi çiğner, aşarım. Bu ezanlar -ki şehadetleri dînin temeli- Yırtarım dağları, enginlere sığmam, taşarım. Ebedî yurdumun üstünde benim inlemeli. Garbın âfâkını sarmışsa çelik zırhlı duvar, O zaman vecd ile bin secde eder -varsa- taşım, Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var. Her cerîhamdan, İlâhi, boşanıp kanlı yaşım, Ulusun, korkma! Nasıl böyle bir îmânı boğar, Fışkırır ruh-ı mücerred gibi yerden na'şım; \"Medeniyet!\" dediğin tek dişi kalmış canavar? O zaman yükselerek arşa değer belki başım. Arkadaş! Yurduma alçakları uğratma, sakın. Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilâl! Siper et gövdeni, dursun bu hayâsızca akın. Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helâl. Doğacaktır sana va'dettiği günler Hakk'ın... Ebediyen sana yok, ırkıma yok izmihlâl: Kim bilir, belki yarın, belki yarından da yakın. Hakkıdır, hür yaşamış, bayrağımın hürriyet; Hakkıdır, Hakk'a tapan, milletimin istiklâl! Mehmet Âkif Ersoy
ÖN SÖZ Değerli Öğretmenlerimiz, Sevgili Öğrenciler; Bir öğrencinin başarılı olmasını sağlayan temel etkenlerin başında konuyu tam öğrenmesi; doğru kaynaktan, doğru zamanda, doğru yöntemle pekiştirmesi ve tekrar etmesi gelir. “Neden?” başarılı olamadıklarını değil, “Nasıl?” başarılı ola- caklarını düşünenler başarıya ulaşanlardır. Zeka Küpü Yayınları olarak öğrencinin ihtiyaç duyduğu en doğru kaynağı en doğ- ru zamanda hazırlamak amacıyla Türkiye'de ilk olan bir yolculuğa çıktık. Her za- man daha iyisini sunmaya çalıştığımız bu yolculuğun bir ürünü olan Üç Boyutlu Soru Bankası, yalnızca öğretmenlerin rahatlıkla kullanabilecekleri bir yardımcı kaynak değil, aynı zamanda öğrencileri başarı yolculuğunda bir adım öne ta- şıyacak bir başucu kitabıdır. MEB müfredatı dikkate alınarak kazanım kazanım hazırlanan Üç Boyutlu Soru Bankası tüm öğrencilerin eğlenerek öğrenmelerini sağlayacak bir kaynaktır. Üç Boyutlu Soru Bankası'nı farklı kılan özellikler nelerdir? Öğrencinin kazanımları ana hatlarıyla hatırlamasını sağlayan, öğretici ipuçları içeren birinci boyutta, kazanım sırasına uygun olarak hazırlanan sorularla konu- nun tam anlamıyla öğrenilmesi hedeflendi. İkinci boyutta, hazırlanan özgün ve kazanım içerikli sorularla konu pekiştirmesi sağlandı. Üçüncü boyutta ise öğ- rencinin evde çözebileceği ve konuyu tekrar edebileceği nitelikte sorular yer aldı. Üç Boyutlu Soru Bankası'nın bir diğer özelliği ise öğrencilerin yaş ve gelişim dü- zeylerine uygun olarak hazırlanmış görseller içermesidir. Böylece her öğrencinin eğlenerek öğrenmesi ve sıkılmadan ders çalışması amaçlandı. 1. Konu Anlatımlı 2. 3.Kazanımlı Nitelikli Sorularla Sorularla Sorularla BOYUT Tam Öğrenme BOYUT Konu Pekiştirme BOYUT Konu Tekrarı
İÇİNDEKİLER ÜNİTE 1 BİREY VE TOPLUM Test - 4: Onun Yerinde Olsaydım ...........................15 Test - 5: Farkındayım, Farklılıklara Saygılıyım ...17 Test - 1: Herkesin Bir Kimliği Var.............................. 9 Test - 2: Herkesin Bir Öyküsü Var.......................... 11 Test - 3: Nelerden Hoşlanırım? Neleri Yapabilirim? .....................................13 ÜNİTE 2 KÜLTÜR VE MİRAS Test - 4: Bir Kahramanlık Destanı: Millî Mücadele ..............................................29 Test - 1: Ailemin Tarihi ................................................21 Test - 2: Millî Kültür Ögelerimiz...............................23 Test - 5: Bir Kahramanlık Destanı: Test - 3: Geçmişten Bugüne Çocuk Oyunları......26 Millî Mücadele ..............................................33 ÜNİTE 3 İNSANLAR, YERLER VE ÇEVRELER Test - 1: Yönlerimiz......................................................37 Test - 4: Hava Durumu ...............................................47 Test - 2: Yer Tarifi Yapalım........................................41 Test - 5: Yaşadığım Yer..............................................49 Test - 3: Çevremizde Neler Var? ............................45 Test - 6: Doğal Afetlere Hazır Olalım....................51 ÜNİTE 4 BİLİM, TEKNOLOJİ VE TOPLUM Test - 1: Teknolojik Ürünler.......................................57 Test - 4: İcat Çıkaralım ...............................................63 Test - 2: Geçmişten Bugüne Teknoloji..................59 Test - 5: Zarar Vermeden Kullanalım....................65 Test - 3: Zaman İçinde Teknoloji.............................61
İÇİNDEKİLER ÜNİTE 5 ÜRETİM, DAĞITIM VE TÜKETİM Test - 1: İsteklerimiz, İhtiyaçlarımız .......................71 Test - 4: Ayağımızı Yorganımıza Göre Uzatalım .........................................................81 Test - 2: Ailemde ve Çevremde Ekonomik Faaliyetler.................................73 Test - 5: Tüketime Evet, İsrafa Hayır ....................84 Test - 3: Bilinçli Tüketici Olalım...............................77 ÜNİTE 6 ETKİN VATANDAŞLIK Test - 3: Eğitsel ve Sosyal Etkinliklere Katılıyorum....................................................93 Test - 1: Ben Çocuğum, Haklarımla Varım .........89 Test - 4: Özgürlük ve Bağımsızlık ..........................95 Test - 2: Sorumluluk Üstleniyorum.........................91 ÜNİTE 7 KÜRESEL BAĞLANTILAR Test - 1: Ülkeleri Tanıyalım .......................................99 Test - 3: Farklı Kültürler .......................................... 105 Test - 2: Komşularımız - Türk Cumhuriyetleri.... 103 Test - 4: Dünya Farklılıklarla Güzel .................... 107 Cevap Anahtarı ........................................................................................................................................................................109
1. ÜNİTE BİREY VE TOPLUM
Test - 1 HERKESİN BİR KİMLİĞİ VAR 1. Her vatandaşın sahip olduğu ve ki- 3. Kimlik üzerindeki bazı bölümler ki- şisel bilgilerinin yer aldığı resmî kim- şiler arasında benzerlik gösterirken lik belgesine Türkiye Cumhuriyeti bazı bölümler her birey için farklıdır. Kimlik Kartı denir. Resmî kurumlarda kullanılan pasa- Ömer ile Tamer ikiz kardeştirler. port, okul kimliği, sürücü belgesi gi- 1 bi kimlik belgeleri de vardır. 2 3 Buna göre, kimlik kartına bakılarak 4 bir kişi hakkında aşağıdaki bilgiler- den hangisine ulaşılamaz? Buna göre, kimlik üzerindeki numa- ralı yerlerden hangisi bu ikiz kar- A) T.C. kimlik numarasına deşlerde farklıdır? B) Doğum tarihine A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 C) Anne ve babasının adlarına D) Yeteneklerine 2. yonga (çip) 4. Zeka Küpü Yayınları Kimlik kartının arka yüzünde bulu- Yukarıdaki kimlik bilgilerine göre, nan elektronik çipte (yonga) kişiye Atatürk’e ait seçeneklerdeki bilgiler- ait resmî bilgiler (nüfusa kayıtlı ol- den hangisine ulaşılabilir? duğu il, ilçe, mahalle, köy, cilt nu- marası gibi) yer alır. A) Yaptığı iş B) Kazandığı savaşlar Buna göre, kimlikte hangi bilginin C) Doğum yeri bulunması beklenmez? D) Fikir ve düşünceleri A) Cinsiyet Ünite - 1 B) Aile sıra numarası C) Okul numarası D) Kişinin fotoğrafı 9
HERKESİN BİR KİMLİĞİ VAR Test - 1 5. I 6. II Ahmet Bey bu yaz İtalya’nın Ro- ma şehrine tatile gitti. Orada bir araba kiralayıp şehrin tarihî ve tu- ristik yerlerini gezdi. III IV Zeka Küpü Yayınları Parçada anlatılanlara göre, Ahmet Bey bu seyahati sırasında hangi I numaralı alanda üstte Türkçe, altta belgeleri kullanmıştır? İngilizce olarak “Türkiye Cumhuriyeti A) Kütüphane kartı, pasaport Kimlik Kartı” yazar. B) Pasaport, sürücü belgesi C) Sürücü belgesi, indirim kartı II numaralı bölümde on bir rakamdan D) Evlilik cüzdanı, nüfus cüzdanı oluşan T.C. Kimlik No yer alır. 7. Aşağıda, ülkemizde uzun yıllardır kul- III numaralı alan on beş yaşını tamam- lanılan nüfus cüzdanı ile yeni kimlik lamış kişilerin fotoğrafının bulunduğu kartlarının ön yüzleri verilmiştir. yerdir. Verilen kimlik kartlarına göre, aşa- IV numaralı alan temel kimlik bilgile- ğıdakilerden hangisine ulaşılamaz? rini içermektedir. A) Eski kimlik kartında anne adı ön Kimlik kartı ile ilgili verilen bilgile- yüzde yer alırken yeni kimlik kar- re göre aşağıdakilerden hangisine tında ön yüzde yer almaz. ulaşılamaz? B) Her iki kimlik kartında da ad ve so- yad bilgileri ön yüzde yer alır. A) Kimlik kartı bireyin Türkiye Cum- C) Yeni kimlik kartında T.C. kimlik nu- huriyeti Devleti’nin bir vatandaşı marası ön yüzde yer alırken eski olduğunu kanıtlar. kimlik kartında ön yüzde yer almaz. D) Her iki kimlik kartının da ön yüzün- B) Her vatandaşın resmî işlemlerde de fotoğraf bölümü yer alır. kullanabileceği bir T.C. kimlik nu- marası vardır. C) 15 yaşını tamamlamış her vatan- daşın fotoğrafının kimlik kartında yer alması zorunludur. D) Temel kimlik bilgilerinin olduğu bö- lümde soyadı, adı, doğum tarihinin yanında anne ve baba adı yer alır. Ünite - 1 10
Test - 2 HERKESİN BİR ÖYKÜSÜ VAR 1. İnsanları ve yaşamı etkileyen önem- 2. Kronoloji çalışmalarında olayları ta- li olayları zaman belirterek tarih- rih veya zaman sırasına göre dü- lerine göre sıralamaya kronoloji zenli bir şekilde yazmak önemlidir. denir. 2006 yılında 9 ay sonra emek- I. 21.45 → Dişlerimi fırçaladım ve doğdum. lemeye başladım. yattım. II. 17.30 → Ödevlerimi yaptım. III. 16.00 → Okuldan eve geldim. IV. 18.30 → Yemek yedim ve oyun oy- nadım. Yukarıda yapılan işlerin gerçekleş- me sırası seçeneklerin hangisinde doğru verilmiştir? A) IV - I - II - III B) III - II - IV - I C) IV - III - II - I D) I - II - III - IV 2007 yılında Zeka Küpü Yayınları yürümeye başladım. ...................... Şimdi 4. sınıfa 3. Fatih, bitkileri ve bitki yetiştirmeyi çok gidiyorum. sevmektedir. Bir bitkinin gelişim aşa- maları ile ilgili bir çalışma yapmak için Ali, kendi yaşamıyla ilgili yukarıdaki aşağıdaki resimleri bir araya getirmiş- kronoloji çalışmasını hazırlamıştır. tir. 1 Buna göre, aşağıdakilerden hangi- si Ali’nin yaptığı bu çalışmanın için- 3 de yer almaz? 24 A) Anasınıfına başlama tarihi B) İlk karnesini aldığı tarih Buna göre Fatih yukarıdaki görsel- C) Askere gittiği tarih leri doğru bir şekilde sıraladığında D) İlkokula başladığı tarih kaç numaralı görsel baştan ikinci sırada yer alır? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 11 Ünite - 1
HERKESİN BİR ÖYKÜSÜ VAR Test - 2 4. 6. ? Hafta sonu babam bizi köye de- Annem ile demlerin yanına götürdü. Köyde babam evlendi. amcamlar da vardı. Onların orada olması bizim için sürpriz olmuştu. Sonra halamlar da geldiler. Hep birlikte çok güzel eğlendik. Büyük- ler kendi arasında sohbet ederken biz çocuklar da bahçede doyasıya oynadık. Okula Ben Yukarıdaki metinde bahsedilen ki- başladım. doğdum. şilerden hangisi ailede en önce dünyaya gelmiştir? Yukarıda verilen kronolojik sırala- A) Baba B) Dede mada “?” ile gösterilen yere seçe- C) Amca D) Hala neklerden hangisi getirilebilir? A) Abim doğdu. Zeka Küpü Yayınları B) Yürümeye başladım. C) İlk dişim çıktı. D) 4. sınıfa gidiyorum. 5. Aşağıda Mustafa Kemal Atatürk’ün 7. Cihan : 1. sınıfa başladığımda boyum hayatı ile ilgili bazı bilgiler verilmiştir. çok kısaydı. I. 1881’de Selanik’te doğdu. Özgür : Konuşmaya başladığımda ilk söylediğim sözcük “anne” ol- II. 1919’da Samsun’a çıkarak Kurtu- muş. luş Savaşı’nı başlattı. Melike : Bu yıl ortaokula başlayaca- III. 1905’te Kurmay Yüzbaşı olarak or- ğım için çok heyecanlıyım. duya katıldı. Sedat : Benim doğduğum gün hava IV. 1923’te cumhuriyeti ilan etti. oldukça soğukmuş. Yukarıdaki tarihsel sıralamanın Aynı sınıfta arkadaş olan Ali, Cihan, doğru olması için kaç numaralı Melike ve Özgür’ün söylediği olay- cümleler yer değiştirmelidir? lar kronolojik şekilde sıralanırsa baştan ikinci olay kime aittir? A) I ve II B) I ve III A) Melike B) Özgür C) II ve IV D) II ve III C) Cihan D) Sedat Ünite - 1 12
Test - 3 NELERDEN HOŞLANIYORUM? NELERİ YAPABİLİRİM? 1. İnsanlar fiziksel özellikleriyle oldu- ğu kadar ilgi alanlarıyla da başka- 2. .....?..... larından ayrılırlar. Çevremizdeki in- sanların ilgi alanlarının birbirinden farklı olduğunu görebiliriz. Merhaba ben Bahadır. Bas- Zeka Küpü Yayınları Yukarıdaki afişi hazılayan Ahmet, ketbol oynamayı çok seviyo- “?” ile boş bırakılan yere seçenek- rum. Okulumdan ve dersle- lerde verilenlerden hangisini geti- rimden kalan vaktimi basket- rirse doğru olur? bol oynayarak geçiriyorum. Bu konuda kendimi geliştire- A) İlgi ve Yetenekler Farklı Farklı rek turnuvalara katılmayı ve B) Neden Basketbol Oynamalıyız? madalya kazanmayı istiyorum. C) Canlıları Korumada Görevlerimiz D) Eğitimde Grup Çalışmasının Önemi Benim adım Fatih. Yeni şey- ler tasarlamayı çok seviyorum. Boş kaldıkça hayalimdeki alet- lerin çizimlerini yapıyorum. Ye- ni tasarımlar yaparak kendimi geliştirmeyi çok istiyorum. Ge- lecekte çok yararlı makineler yapmak istiyorum. Ben Çağrı. Yüzmeyi çok se- 3. Her birey farklı yönlerden diğer in- viyorum. Yüzme kursuna gi- sanlardan ayrılır. derek bu konuda kendimi Fiziksel özellikler; boy, kilo, saç ve geliştiriyorum. Öğretmeni- göz rengi ... min de katkılarıyla her ge- Zihinsel özellikler (ilgi ve yetenek- çen gün kendimi geliştiriyo- ler); yüzme, gitar çalma, futbol oy- rum. nama, satranç oynama ... Duygusal özellikler; çekingen, sakin, Bireylerin farklı alanlara ilgi duyma- neşeli, inatçı, iyimser ... larının toplumsal hayata katkıları ile ilgili aşağıdakilerden hangisi Buna göre, aşağıdakilerden hangi- söylenemez? si bireyin ilgi ve yetenekleri ile ilgi- li bir ifadedir? A) Bireyler mutlu olacakları faaliyet- leri yapacağı için dostluklar gelişir. A) Üç tane kardeşim var. B) Toplum, bilimsel ve kültürel alan- B) Evimiz okula çok yakın. larda gelişir. C) Müzik dinlemeyi ve spor yapmayı C) Toplumun eğitim, sağlık gibi çeşit- çok severim. li alanlardaki ihtiyaçları karşılan- mış olur. D) Arkadaşlarımın böyle düşünmesi- ne çok üzüldüm. D) Toplumda ayrıcalıklı gruplar oluşur. 13 Ünite - 1
NELERDEN HOŞLANIYORUM? Test - 3 NELERİ YAPABİLİRİM? 4. Mozart henüz 5. Aslı: Sınıfta çok samimi olduğum beş arkadaşım var. Arkadaşlarımın her bi- çocukken müzik ri farklı kulüplere gidiyor. Resim, mü- zik, futbol, yüzme gibi. Ben ise çok dersleri almaya sevdiğim arkadaşım olan Sıla’nın git- tiği kulübü tercih ettim.Fakat bu kulü- başladı. Hatta bu be bir süre gittikten sonra yanlış bir karar verdiğimi anladım. dönemde bazı Buna göre Aslı’nın doğru bir seçim eserler bestele- yapmak için aşağıdakilerden han- gisini dikkate alması gerekirdi? di. Daha küçük A) Derslerdeki başarısını Mozart yaşta kendiliğin- B) Arkadaşlarının tercihlerini den çaldığı piya- C) Anne ve babasının isteklerini D) İlgi ve yeteneklerini noda babası parçalarını dikkatle din- 6. Anne : Ben ilkokuldayken satranç ku- liyor, notalarını yazıyordu. Babası onun lübündeydim. üstün kabiliyetini bütün dünyaya tanı- Çocuk : Aaa! Gerçekten mi? Anne : Tabi ki! Hem de sınıfın en iyi tabilmek için Avrupa’nın başkentlerin- oynayanı bendim. Bu yüzden de uzun bir konser turnesine çıkardı. senin de satranç kulübüne git- meni istiyorum. Dinleyiciler bu sakin tavırlı küçük ço- Çocuk : Ama ben satranç kulübüne değil, dans kulübüne gitmek cuğun kabiliyetine hayran olmuştu. istiyorum. Garri Kasparov, Annesi nasıl bir cevap verirse ço- cuğun ilgi ve isteklerine uygun bir satranç tahtası sonuç ortaya çıkar? başında çok kü- Zeka Küpü Yayınları A) Dansı eskiden beri hiç sevmedim. Dans kulübüne gitmeni istemiyorum. çük yaşlarda aldı- B) Satranç oynamak zihni geliştirir bu ğı başarılar saye- yüzden satranç kulübüne gitmen daha uygun olur. sinde, eski dünya C) Dansın satranç oynamak kadar şampiyonu Miha- faydalı bir aktivite olduğunu düşün- müyorum. Kasparov il Botvinnik’in öğ- retmenliği altın- D) Satranç oynamak faydalıdır ancak senin ilgi ve isteklerin daha önemli. daki çalışmalara katılma hakkı ka- zandı. Botvinnik, “Gelecek, bu genç adamın ellerinde yatıyor.” dediğinde, Kasparov henüz 11 yaşındaydı. Yukarıdaki kişilerle ilgili seçenek- lerde verilenlerden hangisi söyle- nebilir? A) Dünyanın en ünlü isimleridir. B) Dünyada, farklı alanlardaki çalış- maları ve başarılarıyla tanınan ki- şilerdir. C) Dünyanın en fazla vergi veren isim- leridir. D) Dünyadaki en ünlü bilim insanla- rıdır. Ünite - 1 14
Test - 4 ONUN YERİNDE OLSAYDIM... 1. Her birey, başkalarından farklı fizik- Zeka Küpü Yayınları 3. Çevremizde çeşitli sağlık sorunları sel ve duygusal özelliklere sahip veya engelleri olan bireylerle karşı- olabilir. İnsanların dış görünüşleri, laşabiliriz. Bedensel engelli olmak yaşadığı olaylara verdiği tepkiler, il- bir eksiklik değil, farklılıktır. Bu se- gileri ve yetenekleri birbirinden fark- beple hangi özelliğe sahip olursa lı olabilir. olsun tüm insanlara saygı ile yak- laşmalıyız. Aşağıdaki örneklerin hangisinde bi- reyler arasındaki farklılıklar, ilgi ve Ahmet, sınıfımıza bu yetenekleriyle alakalı değildir? sene geldi. Annesi her gün Ahmet’i tekerlekli A) Elif: Ben İngilizce kelimelerin an- sandalyesi ile okula lamlarını çok hızlı ezberleyebiliyo- getirip götürüyor. Biz rum, arkadaşım çok güzel resim- de Ahmet’e sınıf arka- ler yapabiliyor. daşlarımızla destek olup elimizden gelen tüm yardımı ya- B) Damla: Sınıf arkadaşım Yağmur pıyoruz. benim gibi satranç oynamayı çok seviyor. Aynı zamanda çok iyi bir Buna göre, Ahmet’in sınıf arkadaş- müzik kulağına sahip. larının aşağıdaki davranışlardan hangisini yapması uygun değildir? C) Hakan: Okul derslerim çok iyi an- cak arkadaşım Tarık gibi basket- A) Ahmet’in oynayabileceği oyunları bolda da çok iyi olmak istiyorum. tercih etmek D) Büşra: Ben kahverengi gözlere ve B) Bahçeye çıkarken Ahmet’e yardım- siyah saçlara sahibim. Arkadaşım cı olmak Kübra’nın ise yeşil gözleri ve sarı saçları var. C) Ahmet’in yerine ödevlerini yapmak D) Kantinden birşey almak istediğin- 2. Annesinden ısrarla yeni bisiklet iste- yen Yavuz’a annesi, bisikletini yeni al- de Ahmet’e yardımcı olmak dıklarını, farklı bir bisiklet alamayacak- larını ifade etmiştir. 4. Öğretmenim! Bugün Bu durumda Yavuz’un annesi ile il- yine ödevlerimi yapa- gili hangi düşüncesi uygun bir yak- madım. laşımdır? Bu durumda öğretmeninin Tolga’ya A) Annem artık beni sevmiyor. vermesi gereken tavsiye aşağıda- B) Bir şey istediğimde, annem bana kilerden hangisi olamaz? hep öğüt verir. A) Bir çalışma planı yapmalısın. C) İsteklerim karşısında annem beni B) Her şeyi zamanında yapmaya özen hep eleştirir. göstermelisin. D) Annem benim için her şeyin en iyi- C) Zorlandığın derslerde büyüklerin- sini düşünür. den yardım alabilirsin. D) Bazen ödevini yapmayabilirsin. 15 Ünite - 1
ONUN YERİNDE OLSAYDIM... Test - 4 5. 7. Cenk ve sınıf arka- daşları, harçlıkların- Empati kurmak; bir insanın, ken- dan biriktirdikleri pa- raları hiç tanıma- dini karşısındaki insanın yerine dıkları bir öğrenciye göndererek örnek koyarak onun duygularını ve dü- davranış sergilediler. Öğretmenleri ön- cülüğünde sosyal sorumluluk projesi şüncelerini anlama çabasıdır. kapsamında bir yardım kampanyası başlattılar. Babasıyla birlikte gezmeye çıkan Bu- rak, karşıdan karşıya geçmek için üst Öğretmenin Cenk ve arkadaşlarına, geçidi kullanacaktı. Bu sırada karşıya geçmeye çalışan tekerlekli sandalye- I. Değerler eğitimi vermek istemiştir. li bir adamı gördü. (1) Adam ne yapa- cağını bilmeden etrafına bakıyordu. II. Öğrencilerine empati kurmayı öğ- (2) Tekerlekli sandalye ile üst geçide retmek istemiştir. çıkmak mümkün görünmüyordu. (3) Burak, bir anda ayağı kırıkken ya- III. Öğrencilerinde hoşgörü ve sevgi şadığı zorlukları hatırladı. (4) Durak- duygularının oluşmasını istemiştir. sadı ve babasından tekerlekli sandal- yeli adama yardım etmeleri gerek- davranışlarından hangilerini kazan- tiğini söyledi. dırmayı hedeflediği söylenebilir? Yukarıdaki metinde numaralandırıl- Zeka Küpü Yayınları A) I ve II B) I ve III mış ifadelerin hangilerinde Burak empati yapmıştır? C) II ve III D) I, II ve III A) 1 ve 2 B) Yalnız 3 8. Maç esnasında arkada- C) 1 ve 3 D) Yalnız 4 şının çelme takması Olay Davranış Ben de çelme takarım. 6. • Ahlak dersi veririm. Olay İstemeden arkadaşımın • Hemen suçlarım. kalbini kırdım. • Sözünü keserim. • Eleştiririm. Davranış Üzülmüş olabilir özür di- • Konuyu saptırırım. lemeliyim. • Alay ederim. Olay Kardeşimin benden izin Bu duygulara sahip bir birey için almadan eşyalarımı kul- aşağıdakilerden hangisi söylene- lanması bilir? Davranış “Bir daha asla böyle A) Bireylere saygılı bir kişidir. yapma!” der kızarım. B) Herkese güven verir. C) Şaka yapmaktan hoşlanır. Yukarıdaki tabloda, bazı olaylar karşı- D) İletişim becerileri gelişmemiştir. sında davranış durumları verilmiştir. Verilen davranışlardan hangileri bi- reyin, karşısındaki kişinin duygu- larını anladığını gösterir? A) Yalnız B) ve C) Yalnız D) , ve Ünite - 1 16
Test - 5 Zeka Küpü Yayınları FARKINDAYIM, FARKLILIKLARA SAYGILIYIM. 1. Başkalarının duygu, düşünce ve davranışlarını anlayışla karşılama- 3. İnsanlar duygu, düşünce ve karak- mız, onlara saygımızın bir gereğidir. terleriyle olduğu kadar dış görünü- şüyle de başka insanlardan ayrılabi- İnsanların farklı duygu lir. Ancak bu ayrım insanlar arasında ve düşüncelerine karşı bir üstünlük veya eksiklik nedeni ola- ................ davranmalıyız. rak görülmemelidir. Örneğin; beden- Öğrencinin ifadesinde sel engelli bir insan aynı engeli bulun- boş bırakılan yere aşağı- mayan birinin önünde veya gerisin- dakilerden hangisinin ge- de değildir. Çünkü bedensel engel- tirilmesi uygun değildir? li olmak bir eksiklik değil, farklılıktır. A) hoşgörülü Aşağıdakilerden hangisi engellerin B) sabırlı insanlar arasında ayrım olmayaca- C) asi ğına örnek gösterilemez? D) anlayışlı A) Ampute Futbol Millî takımımızın 41 2. Karşılaştığımız olayları iyice araş- bin kişinin izlediği final maçında İn- tırıp öğrenmeden sadece duygula- giltere’yi 2-1 yenerek Avrupa şam- rımızla hareket edersek istemeden piyonu olması insanları üzebilir, yanlış yapabiliriz. B) Tedavisi mümkün olmayan ALS hastalığına yakalanan Stephen Hawking’in dünyaca ünlü astrofi- zikçi olması C) Beethoven’in işitme rahatsızlığı ol- masına rağmen başyapıt olan 9. senfoniyi bestelemesi D) NBA’de oynayan LeBron James’in dünyadaki en ünlü basketbolcular- dan biri olması Buna göre Orhan’ın aşağıdaki dav- 4. Başkalarının duygu ve düşünce- ranışlarından hangisi doğrudur? lerine saygılı olan bir öğrencinin aşağıdakilerden hangisini yapma- A) Kendisini iten arkadaşına bunu ne- sı beklenir? den yaptığını sorması A) Oyun içinde hep kendi söyledikle- B) Kaybolan parasını sevmediği bir rinin yapılmasını istemesi arkadaşının aldığını söylemesi B) Kendisi gibi düşünmeyen kişilerle C) Kendisi ile konuşmayan bir arka- konuşmaması daşı ile arkadaşlığını bitirmesi C) Sınavdan iyi not alan arkadaşını D) Geç kaldığı için oyuna alınmayın- kıskanması ca arkadaşlarını öğretmene şikâ- yet etmesi D) Arkadaşının konuşmasını sonuna kadar dinlemesi 17 Ünite - 1
FARKINDAYIM, FARKLILIKLARA Test - 5 SAYGILIYIM. 5. 7. İnsanlar farklılıklara saygı konusun- da geçmişten bugüne önemli geliş- meler göstermiştir. Irk, dil, din ve cin- siyet ayrımı gözetmeksizin hangi düşünceden veya ülkeden olursa ol- sun her insan saygıya değer bir var- lıktır. “Gel, gel, ne olursan ol yine gel…” sö- Zeka Küpü Yayınları 1. Durum: zünü söyleyen Mevlânâ için aşağı- dakilerden hangisi söylenebilir? Barcelona ile Malaga arasında oynanan fut- A) Sadece kendini düşünen bir kişidir. bol maçında, Barce- B) İnsanlara karşı hoşgörü ve saygı lona’da oynayan Sa- muel Etoo’ya rakip ile yaklaşmaktadır. takım taraftarları ten C) Herkesin kendisi gibi düşünmesi- renginden dolayı hakaret ettiler. Bu- nun karşısında oldukça üzülen ve si- ni istemektedir. nirlerine hâkim olamayan Etoo, maçı D) Başkasının duygu ve düşünceleri- bırakıp sahadan ayrılmak istedi. ni kabul etmemektedir. 2. Durum: 6. Hakan : Evde sürekli kardeşimi suç- Beşiktaş Teknik Direk- larım. törü Şenol Güneş, “Bi- zi zor bir maç bekliyor. Gamze : Hasta olan arkadaşıma Rakibimizin eksikleri “Geçmiş olsun.” derim. olsa da bizi yenebile- cek güçteler. Rakibi- Tarık : Sokaktaki acıkmış kediye mizi asla küçümsememeliyiz.” ifade- süt veririm. lerini kullandı. Semra : Ağlayan arkadaşıma neden Bu örneklere bakılarak için aşağıda- ağladığını sorarım. kilerden hangisi söylenebilir? Yukarıdaki öğrencilerden hangisi- A) Malaga taraftarları Etoo’ya karşı nin ifadesi, hoşgörülü ve saygılı bir saygısızlık yaparken, Şenol Güneş kişiye ait olamaz? rakibine saygı duyan bir açıklama yapmıştır. A) Semra’nın B) Gamze’nin C) Tarık’ın D) Hakan’ın B) Her iki durumda da rakibe saygı duyulmamıştır. C) İkinci durumda rakibe saygı duyul- mayan bir açıklama yapılmıştır. D) Malaga taraftarları Etoo’yu sevme- dikleri için bu şekilde davranmala- rı doğaldır. Ünite - 1 18
2. ÜNİTE KÜLTÜR VE MİRAS
Test - 1 YÖNLERİMİZ 1. Yön, herhangi bir yerin başka bir ye- 2. Yönleri bulmak için güneşten yarar- re göre konumudur. Bir yeri tarif lanabiliriz. ederken yönlerden yararlanırız. Yönler ana ve ara yönler olmak üze- Sabah ayakta durup sağ kolumuzu re ikiye ayrılır. güneşin doğduğu yöne uzattığımız- da, sağ kolumuz doğu, sol kolumuz Ana yönler; Doğu, Batı, Kuzey ve batı yönünü gösterir. Yüzümüzü dön- Güney’dir. düğümüz taraf kuzey, arkamız ise güney yönüdür. Ara yönler ise; Kuzeydoğu, Kuzey- batı, Güneydoğu ve Güneybatı’dır. Güneşin en tepede olduğu öğle vak- tinde, yere dikilen çubuğun gölge KUZEY boyu en kısa seviyededir. Gölgenin gösterdiği yön kuzeydir. Yüzümüzü Kuzeybatı Kuzeydoğu kuzeye dönüp kollarımızı açtığımız- da diğer yönleri de bulabiliriz. BATI DOĞU Güneybatı Güneydoğu GÜNEY HASTANE Zeka Küpü Yayınları OKUL Hastane okulun kuzeyinde kaldığı- Azra yüzünü güneşin doğduğu yöne na göre Elif’in, arabanın ve parkın doğru çevirmiştir. yönleri aşağıdakilerin hangisinde Azra’nın her iki yanında yer alan ev doğru verilmiştir? ve arabanın yönleri aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla doğru veril- Park Araba Elif miştir? A) Batı Kuzeydoğu Güneybatı A) Kuzey - Güney B) Batı - Güney C) Doğu - Kuzey D) Batı - Kuzey B) Kuzeydoğu Güneybatı Batı Ünite - 3 C) Güneybatı Batı Kuzeydoğu D) Güneybatı Kuzeydoğu Batı 37
YÖNLERİMİZ Zeka Küpü Yayınları Test - 1 3. Yönümüzü değişik yöntem ve araç- 5. Arda evlerinin bahçesine bir çubuk lar kullanarak bulabiliriz. dikmiş ve çubuğun gün içindeki gölge En güvenilir yön bulma yöntemi pu- boylarını aşağıdaki gibi resmetmiştir. suladır. Pusulanın renkli ucu kuzeyi gösterir. 13 Bunun dışında Güneş’ten, Kutup Yıl- 2 dızı’ndan (kuzeyi gösterir), ağaç ve taşların yosunlu taraflarından (kuze- Arda yapmış olduğu bu çalışmada yi gösterir), karınca yuvalarından aşağıdaki bilgilerden hangisini el- (toprak yığılı kısmı kuzeyi gösterir) de edemez? yararlanarak yönümüzü bulabiliriz. A) 2 numarada güneş tam tepededir. Ahmet pazar sabahı arkadaşıyla birlik- B) 1 ve 3 numarada gölge boyları te ormana yürüyüşe gitti. Fakat bir sü- re sonra gidecekleri yönü karıştırdılar uzundur. ve dönüş yolunu kaybettiler. C) 2 numarada gölge boyu en kısa Ahmet ve arkadaşı aşağıdakilerden hangisi ile yönünü bulamaz? durumdadır. D) 2 numarada gölge batıyı göster- A) B) mektedir. C) D) 4. 6. Teknolojinin gelişmesi ile birlikte Kuzey, ana yönleri- yön belirlemek sorun olmaktan çık- mizden biridir. mıştır. Dünya yörüngesinde dönen uydular üzerinden, her türlü hava Yağmur Güneydoğu, güney ile koşulunda yer ve zaman bilgileri batı arasındadır. sağlayan uzay tabanlı uydu navi- gasyon sistemi hayatımıza büyük Dört tane Efe kolaylık sağlamaktadır. ana yön vardır. Arda Yön, bir yerin başka bir yere göre konumudur. Özlem Parçada belirtilen teknolojik yön Yukarıdaki öğrencilerden hangileri bulma ürünü aşağıdakilerden han- doğru bilgi vermiştir? gisidir? A) Efe A) Pusula B) GPS B) Efe ve Yağmur C) Saat D) Minare C) Yağmur, Arda ve Özlem D) Özlem ve Arda Ünite - 3 38
Test - 1 YÖNLERİMİZ 7. Eskiden insanlar adresleri tarif etme- 9. Eskişehir’de yaşayan Tarık ve ailesi de ve bulmada büyük sıkıntı yaşarlar- yaz tatili için önce Antalya’ya, sonra dı. Bir adresi bulmak için saatlerce uğ- da Adana’ya gitmiştir. raşmak zorunda kalırlardı. Teknoloji her geçen gün hayatımıza birçok ye- Eskişehir niliği getirmiştir. Son dönemde yay- gınlaşan navigasyon cihazları saye- Antalya Adana sinde hiç bilmediğimiz yerlere, adres vererek kolayca ulaşabiliyoruz. Navi- Tarık ve ailesinin tatil seyahatinde gasyon, hem zamandan tasarruf et- gittikleri yönler aşağıdakilerin han- memizi sağlıyor, hem de sürekli ad- gisinde sırasıyla doğru olarak ve- res sorma derdinden bizi kurtarıyor. rilmiştir? Gideceğimiz yerin kaç km olduğunu A) Kuzey - Batı ve oraya kaç dakikada ulaşabileceği- B) Güney - Batı mizi bu cihazdan öğrenebiliyoruz. C) Kuzey - Doğu D) Güney - Doğu Metinde navigasyonun hangi yönü vurgulanmıştır? A) Faydaları B) Zararları Zeka Küpü Yayınları C) Tarihî gelişimi D) Modelleri 8. Mustafa, Güneş’in doğduğu yöne 10. Yönümüzü bulmak için çeşitli yöntem- doğru yüzünü döndüğünde resim- lerden yararlanırız. deki ağaç Mustafa’ya göre hangi yönde bulunur? Yön bulma ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Kuzeydoğu B) Güneybatı C) Kuzeybatı D) Güneydoğu A) Bulutsuz gecelerde Kutup Yıldızı’na bakarak yönümüzü bulabiliriz. B) Pusulanın renkli ucu her zaman kuzeyi gösterir. C) Dolunay yön bulmamızı kolaylaş- tırmaktadır. D) Ağaçların yosunlu tarafları yön bul- mamıza yardımcı olur. 39 Ünite - 3
YÖNLERİMİZ Test - 1 11. 1. Çocuk : Bizim evin ön tarafında 12. uzun bir ırmak var. Güneş, Karıncalar yer altından çıkardıkla- her sabah ırmağın olduğu rı toprakları yuvalarının ağzına yı- taraftan içeriye usulca sü- ğarlar. Bu toprak yığını ağırlıklı ola- zülüyor. rak yuva girişinin kuzeyinde bu- lunur. Yuvanın açık olan ağzı ise güney yönüne bakar. 2. Çocuk : Gölün hangi tarafta olduğu- nu soran çocuğa, ağaçla- rın ve kayaların dibinde yo- sun tutan yönü gösterdim. 3. Çocuk : Pusulayı kullanarak has- Zeka Küpü Yayınları Fatih : Dışarda oynarken bir karınca taneye gitmeye karar ver- yuvası gördüm. Yuvanın ağzın- miştik. Hastane pusulanın daki toprağın büyük bölümü bir renkli ucunun gösterdiği noktada toplanmıştı. Yüzümü yerdeydi. toprağın en fazla olduğu yöne doğru çevirerek kollarımı aç- HASTANE tım. Köyümüze uzak bir yerde bulunan sönmüş volkanik dağ 60 önümde, hemen yanımızdaki ormanlık alan ise sol kolumun 260 280 300 320W E80 100 120 gösterdiği yönde kaldı. Böyle- ce bulunduğum yere göre ya- 140 nardağ ......I....., orman ise ......II..... yönünde kalmış oldu. 160 240 Buna göre, görselden ve metinden Yukarıdaki bilgilere göre ırmak, göl yararlanarak numaralandırılmış ve hastanenin yönü aşağıdakilerin boşluklara aşağıdakilerden hangi- hangisinde doğru verilmiştir? leri getirilmelidir? Irmak Göl Hastane I II A) Doğu Kuzey Güney A) Kuzey Batı B) Batı Kuzey Kuzey B) Batı Kuzey C) Doğu Kuzey Kuzey C) Kuzey Güney D) Batı Güney Güney D) Batı Doğu Ünite - 3 40
Test - 2 YER TARİFİ YAPALIM. 1. Kroki, bir yerin yukarıdan (kuş bakı- 2. Kroki çizmenin bazı kuralları vardır; şı) görüntüsünün ölçüsüz olarak ba- Herhangi bir ölçüsü yoktur. sit bir şekilde çizilmesidir. Kabataslak yapılan bir çizimdir. Yön belirten bir okun bulunması Odamızın, evimizin, sınıfımızın, gerekir. oyun parkının, mahallemizin kroki- Şekil ve semboller kullanılır. sini çizebiliriz. Ayrıntıya girmeden önemli yerler çizilir. Krokilerde gerçek uzunlukların ne kadar küçültüldüğü belli değildir. Kro- GÜL SİTESİ HASTANE kisi çizilecek yerdeki cisimlerin bo- yutu, ölçüm yapılmadan göz kararı karanfil Sokak Milat Caddesi Papatya Sokak ile çizilir. Bu nedenle krokilerde öl- çek kullanılmaz. Krokilerde genellik- Ömer Halisdemir Caddesi Ömer Halisdemir Caddesi le dikdörtgen, kare, daire ve üçgen gibi çizimi kolay şekiller kullanılır. Yasemin Sokak OKUL Milat Caddesi ASKERLİK ŞUBESİ EMLAK CAMİ Zeka Küpü Yayınları Bu krokide aşağıdakilerden hangi- OFİSİ sine yer verilmemiştir? ÇEŞME CAD. 2. MURAT CAD. A) Doğal varlıklara B) Acil toplanma alanına RESTORAN ACİL TOPLANMA C) Önemli kurumlara YERİ D) Bilinen caddelere MARKET SİGORTA BİNASI ÇEKİRGE CAD. 3. Market Ekmek Elif’in Fırını Evi K Funda Okul Ağaçlı Cad. Sitesi Park Cad. Koşu Yolu Damla Sk. PARK BANKA STADYUM Vergi Polis Dairesi Karakolu Ülke Salon Şeker Sk. Okul Sokak Park Büfe İl Uzun Çarşı Yukarıda verilenlerden kaç tanesi- Yukarıda verilen krokide okul, Elif’in nin krokisi çizilebilir? evine göre hangi yönde bulunur? A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 A) Güneybatı B) Kuzey C) Kuzeybatı D) Kuzeydoğu 41 Ünite - 3
YER TARİFİ YAPALIM. Test - 2 4. I. Kabataslak çizilir. 6. Aylin: Bir kâğıda evimin nerede oldu- II. Şekil ve sembol kullanılır. ğunu kabataslak çizdim. Evimin III. Belli bir ölçeğe göre çizilir. etrafındaki önemli yerleri, cad- IV. Çok fazla ayrıntıya girilmez. de ve sokakları belirttim. Yukarıda verilen ifadelerden hangi- Buna göre Aylin, evinin nerede oldu- si krokilerin özellikleri arasında ğunu tarif etmek için aşağıdaki yön- gösterilemez? temlerden hangisini kullanmıştır? A) I B) II C) III D) IV A) Pusula B) Harita C) Grafik D) Kroki 7. 5. Eczane PTT Ev Futbol sahası 4. Sokak Okul Halı Saha Ahmet Hastane Büfe Acil Toplanma 1. Cadde Park Yeri 3. SokakKırtasiye Market 1. Sokak Zeka Küpü Yayınları Park 2. Sokak Güneşin en tepede olduğu an Ah- met’in gölgesi yukarıdaki gibidir. Okul Stadyum Buna göre, Ahmet’in bulunduğu KUZEY noktadan çevresindeki mekânlara gitmek için kullanacağı yönlerle il- BATI DOĞU gili seçeneklerin hangisinde yanlış bilgi verilmiştir? GÜNEY A) Ahmet futbol sahasına gitmek için Yukarıdaki krokiye göre verilen bil- önce güney sonra batı yönünde gilerden hangisi doğrudur? ilerlemelidir. A) Stadyum, PTT’nin kuzeyindedir. B) Ahmet okula gitmek için önce ku- B) Acil toplanma yeri, parkın kuzeyin- zey sonra doğu yönünde ilerleme- lidir. dedir. C) Hastanenin batısında market var- C) Ahmet büfeye gitmek için önce do- ğu sonra batı yönünde ilerlemelidir. dır. D) Eczane, halı sahanın batısındadır. D) Ahmet eve gitmek için önce güney sonra doğu yönünde ilerlemelidir. Ünite - 3 42
Test - 2 YER TARİFİ YAPALIM. 8. Yaşadığımız yeri başkalarına tarif 9. Yaşadığımız yer ile ilgili her zaman etmenin bir yolu da şema ve şekil ayrıntılı çizim yapılamaz. çizmektir. Yaptığımız çizimin daha kolay ve ba- sit olması için semboller kullanılır. Çevremizde gördüğümüz evler, Kullanılan bu sembollerin ne anla- parklar, cadde ve sokaklar bulundu- ma geldikleri yapılan çizimin bir ke- ğumuz yeri ve yönümüzü tarif eder- narında açıklanır. ken bize kolaylık sağlar. Cami sk. Hasan, hafta sonu için arkadaşlarını evine davet etmiştir. Fakat arkadaş- ları Hasan’ın evini bilmediği için Ha- san onlara aşağıdaki gibi bir şekil çiz- miştir. K Atatürk Cad. İstiklal Cad. Okul sk. Bizim ev Zeka Küpü YayınlarıCami Sk. K İstiklal Cad. Acil Yukarıda verilen resmin sembol kul- Toplanma lanılarak çizilmiş hâli hangi seçe- nektedir? Yeri L Lojman E Ev C Cami Okul Sk. O Okul A Araba P Park Okul A) A C E B) L C E E Arkadaşları okulda toplanıp Ha- O AP A san’ın evine gideceklerine göre hangi yönde ilerlemelidirler? EO A A) Batı yönünde E B) Doğu yönünde C) Kuzey yönünde C) A C E D) P E D) Güney yönünde P E A 43 E A O E E Ünite - 3
YER TARİFİ YAPALIM. Test - 2 10. Öğretmen, öğrencilerinden evlerinin 12. bulunduğu yeri tarif eden bir çizim yap- malarını istemiştir. Aşağıda Fidan Apartmanı’nın alt ka- tının krokisi verilmiştir. Buna göre hangi öğrencinin yaptı- ğı çalışma daha doğru olmuştur? 315 A) Şule : Yaşadığım mahalledeki 2 Merdiven 4 önemli yerlerin resmini çiz- dim. Elektrik odası, sığınak ve otopar- kın arasındadır. B) Safa : Yaşadığım ilçenin resmini çizdim. Sığınak, acil çıkış noktasının kar- şısındadır. C) Ebru : Yaşadığım ilin resmini çiz- dim. Acil çıkış noktası, merdivenin sa- ğındadır. D) Erdi : Yaşadığım ülkenin resmini çizdim. Yukarıdaki bilgilere göre otopark kaç numaralı bölümde yer alır? Zeka Küpü Yayınları A) 2 B) 3 C) 5 D) 4 11. E E E E ev 13. Yaşadığımız yer ile ilgili yaptığımız çi- CE C cami zimler; E E E EE garaj I. bulunduğumuz yeri tarif etmemizi, E market HE oyun II. çevremizi tanımamızı, alanı okul III. yeni kişilerle tanışmamızı H Hastane sağlar. Yukarıda resmi verilen çizimde se- çeneklerdekilerden hangisi yoktur? Yukarıda verilen ifadelerden hangi- leri doğrudur? A) Oyun alanı B) Cami A) I ve II B) I ve III C) Market D) Havalimanı C) II ve III D) I, II ve III Ünite - 3 44
Test - 3 ÇEVREMİZDE NELER VAR? 1. İnsanların herhangi bir etkisi olma- 3. Çevremizde gördüğümüz, insanlar dan doğada kendiliğinden meydana tarafından yapılmış her şey beşerî gelen her şeye doğal unsur denir. unsurları oluşturur. Evler, yollar, köprüler, barajlar, park- Dağlar, denizler, akarsular, göller, lar, arabalar, tüneller gibi insan ya- ovalar, adalar, hava, toprak gibi un- pımı her şey beşerî unsurdur. surlar doğal çevrenin birer parçasıdır. Beşerî unsurların ortak özelliği, in- san aklının ve emeğinin ürünü olma- Doğal çevreye zarar vermemeli, kir- sıdır. letmemeli ve dikkatli kullanmalıyız. I II 1. Pusula 2. Güneş 3. Karınca Yuvaları 4. Kutup Yıldızı Yukarıda verilenlerden hangileri yö- nümüzü bulmamızı sağlayan doğal unsurlardandır? A) Yalnız 1 B) 2 ve 3 Zeka Küpü Yayınları Rumeli Belgrad C) 1 ve 4 D) 2, 3 ve 4 Hisarı Ormanı III IV 2. Aşağıda verilen afişlerden hangisi Kız Adalar doğal çevreyi korumak ile ilgili de- Kulesi ğildir? A) B) Emniyet Suyu kirletmek Okul gezisiyle İstanbul’un doğal ve kemerinizle hayatı beşerî güzelliklerini gezen Oktay’ın dost olun. yaptığı gruplandırmalardan hangi- tüketmektir. si doğrudur? C) D) Doğal unsur Beşerî unsur A) I, IV II, III Çevremizi Ormanlarımızı B) II, IV I, III temizleyelim. koruyalım. C) III, IV I, II D) II 45 I, III, IV Ünite - 3
ÇEVREMİZDE NELER VAR? Test - 3 4. Hayatımızı kolaylaştırmak için doğal 6. İnsan ve doğa arasında sürekli bir çevreden yararlanırken, doğal unsur- ları korumalı ve doğaya zarar verme- etkileşim vardır. İnsan bir yandan do- meliyiz. ğal çevre şartlarından etkilenir, diğer Buna göre, aşağıdaki beşerî unsur- yandan da ihtiyaçlarını karşılamak lardan hangisinin çevre kirliliğine için yaşadığı doğal çevreyi değişti- neden olduğu söylenebilir? rir. İnsanlar, bütün bunları hayatları- nı kolaylaştırmak için yaparlar. A) B) C) D) İnsanlar, doğal çevreye özen göster- mediğinden günden güne çevre fela- ketleri de artmaktadır. 5. Mehmet: İnsan etkisinin görülmediği Zeka Küpü Yayınları Mehmet: Ormanların aşırı kullanımı kendiliğinde var olan unsur- doğadaki canlı türünü azalt- lardır. maktadır. Can : .........I......... Elif : Akarsuların yönlerinin de- ğiştirilerek dere yataklarının Mehmet: .........II......... yerleşim yeri hâline getiril- mesi sel olaylarının daha Can : Atatürk Barajı örnek verile- fazla zarar vermesine ne- bilir. den olmaktadır. Yukarıda Mehmet ve Can arasında Çağrı : Tarlalardaki bitki örtüsünün geçen diyalogda numaralandırılmış yakılması deprem olayları- yerlere seçeneklerde verilenlerden nın artmasına neden olmak- hangileri getirilirse doğru olur? tadır. A) I. Manavgat Şelalesi örnek verile- Konuyla ilgili Mehmet, Elif ve Çağrı bilir. yukarıdaki yorumları yapmışlardır. II. İnsan eliyle yapılmış unsurlardır. Doğal çevreye verilen zararlarla B) I. Topkapı Sarayı örnek verilebilir. ilgili hangileri yanlış yorum yap- mıştır? II. İnsan etkisinin olmadığı varlık- lardır. A) Mehmet ve Elif B) Elif ve Çağrı C) I. İnsan eliyle yapılmış varlıklardır. C) Çağrı II. Manavgat Şelalesi örnek verile- D) Mehmet ve Çağrı bilir. D) I. Doğal unsurlara örnektir. II. İnsan etkisi olmayan varlıklardır. Ünite - 3 46
Test - 4 HAVA DURUMU 1. 2. Bir yerdeki kısa süreli hava olayları hava durumunu oluşturur. Hava olayları, atmosferde meydana gelen ısınma, soğuma, yağış, rüz- Mesela; öğleden önce havanın yağ- gâr ve nem gibi olaylardır. murlu olması, öğleden sonra ise gü- Bu hava olaylarını ifade etmek için neşli olması hava durumudur. değişik semboller kullanılmaktadır. Bir bölgede değişmeden uzun za- Damla, Genel Ağ’da yaptığı araştırma man devam eden hava olaylarının sonucunda yaşadığı yerde 1 hafta bo- ortalamasına ise iklim denir. yunca görülecek hava olaylarını aşa- ğıdaki gibi tablo hâline getirmiştir. Doğu bölgelerimizde kışların çok so- ğuk olması, Akdeniz Bölgesi’nde ise daha ılık geçmesi iklim ile ilgilidir. 1. gün 2. gün Sabah Sabah Pazartesi Öğle Öğle Salı Zeka Küpü Yayınları İkindi İkindi Çarşamba Akşam Akşam Perşembe Yukarıdaki tabloda bir yerin hava du- rumunda iki gün boyunca yaşanan de- Cuma ğişiklikler sembollerle anlatılmıştır. Cumartesi Sembollerin sıralanışına göre bu ye- rin hava durumu ile ilgili, Pazar Damla: İki günde de hava çok soğuk Bu tabloya göre, Damla’nın yaşadı- olmuştur. ğı yerdeki hava olayları ile ilgili aşa- ğıdaki yorumlardan hangisi yapıla- Elif : 1. ve 2. günde hava yağmur- maz? ludur. A) Haftanın günlerinden çoğu yağış- Çınar : Yalnızca 2. günde kar yağ- lı geçecektir. mıştır. B) Hem yağmur hem de kar olayı ya- Yiğit : 1. ve 2. günde hava kapalıdır. şanacaktır. C) Güneşli gün sayısı yağışlı gün sa- çıkarımlarını yapmışlardır. yısından azdır. Buna göre, öğrencilerden hangile- D) En fazla görülecek hava olayı kar ri doğru çıkarımda bulunmuştur? yağışıdır. A) Damla ve Elif B) Elif ve Çınar C) Yiğit ve Damla D) Çınar ve Yiğit 47 Ünite - 3
HAVA DURUMU Test - 4 3. Hava sıcaklığını termometre ile öl- 4. Gün sayısı Güneşli çeriz. Yağmurlu 4 Rüzgârlı Hava durumu ile ilgili grafik ve tablo 3 Gökgürültülü kullanarak rapor hazırlanabilir. 2 Kar 1 Hava Güneşli Parçalı bulutlu Rüzgârlı olayları Bulutlu Yağmurlu Karlı Yukarıda verilen hava olayları gra- fiğine göre seçeneklerdekilerden hangisi kesin olarak söylenemez? Hava Durumu Tablosu A) En fazla yaşanan hava olayı yağ- murdur. Günler 1. Hafta 2. Hafta 1. Hafta 2. Hafta B) Kar, yalnızca bir gün yağmıştır. (Hava olayı) (Hava olayı) (Sıcaklık °C) (Sıcaklık °C) C) Rüzgâr üç gün etkili olmuştur. D) Sonbahar mevsimi yaşanmaktadır. Pazartesi 14 2 Salı 15 -4 Zeka Küpü Yayınları Çarşamba 12 3 5. Meteoroloji, atmosferde meydana Perşembe 98 Cuma 8 11 gelen hava olaylarının oluşumunu Cumartesi 8 10 ve değişimini inceleyen bilim dalı- Pazar 7 13 dır. Ülkemizde bu alandaki çalış- malar Meteoroji İşleri Genel Mü- dürlüğü tarafından yürütülür. Bu kurumda çalışan uzmanlar çeşitli aletlerle havanın sıcaklık, nem ve basınç değerlerini ölçerler. Verilen tablodan yararlanarak aşa- Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü- ğıdaki bilgilerden hangisine ula- nün görevleri ile ilgili aşağıdakilerin şılabilir? hangisinde yanlış bilgi verilmiştir? A) Yağmurlu gün sayısı ile rüzgârlı A) Kamuoyunun ihtiyaç duyduğu ha- gün sayısı birbirine eşittir. va tahminlerini hazırlar. B) Karlı gün sayısı havanın bulutlu ol- B) Deprem gibi afetlerde halkı, tedbir duğu gün sayısından fazladır. almaya yönlendirir. C) 1. haftada en soğuk gün pazar ol- C) Tarımsal faaliyetlerde bulunanlara muştur. hava durumu ile ilgili bilgi verir. D) İki haftada toplam 4 gün hava gü- D) Türk hava sahasında uçan hava neşli olmuştur. araçlarına meteorolojik bilgi verir. Ünite - 3 48
Test - 5 YAŞADIĞIM YER 1. Bilgi almak istediğimiz ya da yaşa- 3. Samsun’un Çarşamba ilçesinde ya- dığımız yer ile ilgili haritalardan ya- şayan Efe ve arkadaşları aşağıdaki rarlanırız. Siyasi haritalar, ülkemizin Türkiye fiziki haritasında, yaşadıkları komşuları ile ilgili sınırlarını, il ve il- yeri inceleyerek şu bilgilere ulaşmış- çe sınırlarını gösterir. lardır. AZERBAYCAN (AzerNbaÖycaCn) Bahadır, Ankara siyasi haritasında Zeka Küpü Yayınları 0 110 220 km Ankara-Polatlı ile ilgili aşağıdaki bil- gilerden hangisine ulaşamaz? Haritada Çarşamba ovası yeşil renk ile boyanmıştır. A) Ankara’nın ilçelerine B) Polatlı’nın hangi ilçelerle komşu ol- İlçenin doğusuna, batısına ve gü- neyine doğru gidildikçe yeşil renk duğuna önce sarıya sonra kahverengiye C) Ankara’nın hangi illerle sınırının ol- dönmüştür. duğuna Haritada ilçenin üzerinden mavi bir D) Ankara’nın ortalama yükseltisine çizgi geçmektedir. 2. Yerşekillerinin gösterildiği haritalara Efe ve arkadaşları haritadan ulaş- fiziki harita denir. Fiziki haritalarda tıkları yukarıdaki bilgilerle ilgili yap- yükseltiler yeşilden kahverengiye, tıkları yorumlardan hangisinde yan- derinlikler ise açık maviden koyu ma- lışlık yapmışlardır? viye doğru değişen renk tonlarıyla ifade edilir. A) Haritadaki yeşil renkler ilçenin or- man bakımından zengin olduğunu I III IV gösterir. II B) Deniz seviyesine göre Çarşamba Yukarıda verilen haritaya göre, nu- ilçesinin yükseltisi iki yüz metre- maralandırılmış bölgelerin hangi- den daha azdır. sinde yükselti daha fazladır? C) Doğu, batı ve güneye doğru gidil- A) I B) II C) III D) IV dikçe kahverenginin artması yük- seltinin arttığını ve dağların varlı- 49 ğını gösterir. D) İlçe üzerinden geçen mavi çizgi akarsuyu gösterir. Ünite - 3
YAŞADIĞIM YER Test - 5 4. İnsanlar, yaşadıkları yerin coğrafi özel- 6. Yükseltisi az, düzlükleri fazladır. Bu liklerinden etkilenerek şiir, türkü, hikâ- ye, destan gibi eserler meydana ge- yönüyle tarıma elverişlidir. Tarihî ve tirmişlerdir. doğal güzellikler yönüyle zengindir. Bu bakımdan turistlerin ilgisini çek- Karlı Uludağ sislenmiş mektedir. Ulaşımın kolay olması da, Kıyılar renk renk süslenmiş, nüfusunun yoğun olmasında etkili Süleymaniye yaşlanmış faktörlerdendir. Yatar zamanın gönlünde. Metinde Bursa ilimizle ilgili hangi Ceyhun Atıf KANSU özellik yer almamaktadır? Yukarıdaki şiirde hangi bölgemizin A) Yoğun nüfuslu olduğu özelliklerine yer verilmiştir? B) Yer şekilleri C) Ulaşımın kolay olduğu A) Marmara Bölgesi D) Yetiştirilen tarım ürünleri B) İç Anadolu Bölgesi C) Ege Bölgesi 7. Aşağıda Bitlis, Antalya, Ordu ve İzmir D) Karadeniz Bölgesi ile ilgili şiirler verilmiştir. 5. Yaşadığımız çevrede yer şekilleri- Zeka Küpü Yayınları Uzun bir vadidir yemyeşil bağlar Elvan elvan tarih kokuyor Bitlis ne bağlı olarak nüfusun dağılışı Geçit vermez karlı dumanlı dağlar farklılık gösterir. İklim özellikleri, tu- Özlemin kalbimi yakıyor Bitlis rizm, ulaşım ve sanayileşme gibi faktörler de bir yerde nüfusun az ya Güneşin hiç eksik olmaz da fazla olmasında etkilidir. İstan- Denizlerin hiç soğuk olmaz bul, İzmir, Ankara gibi illerimizde nü- Eşin benzerin hiç bulunmaz fus fazla iken; Bayburt, Tunceli, Ar- Gel Antalya’da gezelim dahan gibi illerimizde nüfus azdır. Boztepe’nin yeşili ve mavisi, İstanbul’da nüfusun yoğun olmasında Denizde balıkçı tekneleri, Hünkar’da yedik yemekleri, I. Ulaşım IV. Sanayi Gençler söylüyor, Ordu türküleri. II. İklim V. Turizm III. Ticaret Anne, deniz nerede, yalımız nerede? Hani gideceğimiz İzmir’e der de gibi faktörler etkili olmuştur. Beni uyuturdun dizinde anne! Numaralandırılmış ifadelerden han- Yukarıdaki şiirlere göre verilen şe- gileri İstanbul’un nüfusunun yoğun hirlerin coğrafi özellikleri ile ilgili olmasında etkili olan doğal unsur- hangisi söylenemez? lar arasında değildir? A) İzmir, Antalya ve Ordu’da deniz A) I ve V B) I, III, IV ve V vardır. C) II ve IV D) II, III ve V B) Bitlis’te yüksek dağlar vardır. C) Antalya’nın denizi sıcak olur. D) Bitlis’te balıkçılık faaliyetleri geliş- miştir. Ünite - 3 50
Test - 6 DOĞAL AFETLERE HAZIR OLALIM. 1. Doğada kendiliğinden meydana ge- len, kısa süre devam eden, can ve 3. Heyelan, zemininde kaya veya kay- mal kaybına neden olan olaylar do- gan kil tabakası bulunan toprağın ğal afet olarak adlandırılır. eğim, yer çekimi ve yağmur suları- Deprem, sel, çığ, heyelan ülkemizde nın etkisiyle bulunduğu yerden aşa- yaşanan belli başlı doğal afetlerdir. ğıya doğru kaymasıdır. İstanbul’da yaşayan Emir, yaşadığı Çığ, eğimli dağ yamaçlarında biriken yerde görülen doğal afetlerle ilgili bir karın kütleler hâlinde koparak aşağı- afiş hazırlayıp sınıfa götürecektir. ya doğru yuvarlanmasıyla oluşur. I II Heyelan ve çığ gibi afetlerin ortak özellikleri ile ilgili aşağıdakilerden Deprem Çığ hangisi söylenemez? III IV A) Eğimli yerlerde olması B) Çevreye ve insanlara zarar vermesi C) Yağışın etkili olması D) İnsanların etkisiyle ortaya çıkmaları Sel Tsunami Zeka Küpü Yayınları 4. Sel, sürekli ya- ğan yağmur ve- Buna göre, yukarıdaki görsellerden ya eriyen kar hangileri Emir’in hazırlayacağı afiş- sularının etki- te yer alabilir? siyle oluşan su baskınlarıdır. A) I ve II B) II ve IV Ülkemizde özellikle deniz kıyıların- C) II ve III D) I ve III da görülen doğal afetlerden biri de farklı sıcaklıktaki hava kütlelerinin 2. “Doğal afetlerin özellikleri nelerdir?” çarpışmasıyla oluşan şiddetli rüz- sorusuna aşağıdaki öğrencilerden gârlar yani fırtınalardır. hangisinin verdiği cevap yanlıştır? Sel ve fırtına gibi doğal afetlerin in- A) Burak: Kendiliğinden meydana ge- san yaşamına etkileri ile ilgili aşa- lirler. ğıdaki çıkarımlardan hangisi yapı- lamaz? B) Buse: Kısa süreli olaylardır. C) Gökhan: Tamamı, insan faaliyetle- A) Ulaşım ve haberleşme kesintiye uğrar. ri sonucu ortaya çıkmış olaylardır. D) Buket: Can ve mal kaybına neden B) Maddi kayıplara yol açar. olurlar. C) Can güvenliği tehlikeye düşer. D) Yeryüzü şekilleri tamamen değişir. 51 Ünite - 3
DOĞAL AFETLERE Test - 6 HAZIR OLALIM. 5. Yer kabuğunun derin katmanlarının 7. kırılıp yer değiştirmesi sonucu ani- den ortaya çıkan sarsıntılara dep- Doğal afetlerin oluşumunu engelle- rem denir. Türkiye, dünyanın önem- mek mümkün değildir ancak alına- li deprem kuşaklarının biri üzerinde cak önlemlerle vereceği zararlar yer alır. Ülkemizin neredeyse yarısı azaltılabilir. birinci derece deprem bölgesinde Çevremizi ağaçlandırarak, eğimli bulunur. Ülkemizde en fazla can ve yerlere, dere yataklarına ve dağla- mal kaybına neden olan doğal afet rın yüksek yerlerine evler yapmaya- depremdir. rak sel, çığ ve heyelanın zararlarını azaltabiliriz. Edirne Sinop Artvin Binaların sağlam malzemelerle ya- Trabzon pılması depremlerdeki can kaybını İstanbul Zonguldak Samsun en aza indirmektedir. Yalova İzmit Sivas Kars Ayrıca gerekli duyuru ve ilanları ya- Adapazarı Erzincan Erzurum parak insanları bilinçlendirmek de yapılacak en önemli çalışmalardan Çanakkale Bursa Ankara biridir. Eskişehir Doğal afetlerin zararlarını aza indir- mek için alınabilecek önlemlerle ilgili İzmir Kayseri Van beyin fırtınası yapan öğrenciler aşa- Muğla ğıdaki fikirleri söylemişlerdir. Konya Adana Diyarbakır Hatay Mardin Ela : Ağaçlandırma yapmalıyız. Antalya Şanlıurfa Efe : Sağlam malzemelerle, sağlam zeminlere ev yapmalıyız. 0 110 220 km Seda: Dere yataklarına ve dağların Yalova’da yaşayan Mehmet, Türki- Zeka Küpü Yayınları yüksek yerlerine ev yapmama- ye deprem haritasını incelediğinde lıyız. yaşadığı yerle ilgili aşağıdaki çıka- rımlardan hangisini yapabilir? Yiğit : Gıda ve giyecek çantası hazır- lamalıyız. A) 1. derece deprem bölgesinde yer alır. B) 2. derece deprem bölgesinde yer alır. Buna göre, öğrencilerinden hangi- C) 3. derece deprem bölgesinde yer alır. lerinin söylediği önlemler deprem- D) 4. derece deprem bölgesinde yer alır. le ilgili değildir? 6. Sude : Eğimin fazla olduğu, killi top- A) Efe ve Yiğit rakların bulunduğu yerlerde aşırı yağmur sonucu oluşur. B) Ela, Efe ve Yiğit Asaf : Aşırı yağmurlar ve karların eri- C) Ela ve Seda mesi sonucu ortaya çıkar. D) Ela, Seda ve Yiğit Yukarıda Sude ve Asaf’ın sözünü et- tikleri doğal afetler, sırasıyla seçe- neklerin hangisinde verilmiştir? A) Deprem - Sel B) Erozyon - Çığ C) Heyelan - Erozyon D) Heyelan - Sel Ünite - 3 52
Test - 6 DOĞAL AFETLERE HAZIR OLALIM. 8. Ülkemizin birçok yerinde deprem ol- 9. Doğal afetlerin verebileceği zararları ma olasılığı yüksektir. en aza indirmek için değişik önlemler Deprem öncesinde; binalar sağlam alınabilir. yapılmalı, acil durum planı yapılma- lı, eşyalar sabitlenmeli ve deprem Aşağıdakilerden hangisi bu önlem- çantası hazırlanmalıdır. lerden değildir? Deprem sırasında; en önemli kural güvenli bir eşyanın yanında “Çök-Ka- A) Depreme karşı binalar çok katlı ya- pan-Tutun” pozisyonunu almaktır. pılmamalıdır. Deprem esnasında pencere kenar- larından, asansör ve merdivenler- B) Heyelana karşı barajlar yapılma- den uzak durulmalıdır. lıdır. C) Sele karşı dere yataklarına ev ya- pılmamalıdır. D) Doğal afetlere karşı insanlar bilinç- lendirilmelidir. Zeka Küpü Yayınları 10. DEPREM Eşyalar Önce- Sıra- Sonra- sabitlenmeli sinde sında sında Panik yapmadan Deprem sonrasında ise; panik yap- binadan çıkılmalı madan bulunduğumuz yeri terk edip Çök-kapan-tutun açık alana çıkılmalıdır. Doğal gaz ve kuralı uygulanmalı su vanaları kapatılmalı, elektrik ke- Deprem çantası silmeli ve telefonlar meşgul edilme- hazırlanmalı melidir. Yukarıdaki tabloda uygun kutucuk- • Su lar işaretlendiğinde hangisi doğru olur? • Bilgisayar A) + B) + • Oyuncak + + + • Bisküvi + + + • El feneri C) + D) + • Boya kalemleri + + + • Düdük + + + Yukarıda verilenlerden kaç tanesi deprem çantasına konulması gere- ken malzemelerdendir? A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 53 Ünite - 3
DOĞAL AFETLERE Test - 6 HAZIR OLALIM. 11. İpek : Tüm doğal afetlerin meyda- 13. Aleyna, Seymen, Samet ve Gülay do- na gelmesi önceden alına- ğal afetlere karşı alınabilecek önlem- cak tedbirlerle önlenebilir. leri araştırıyor. Melek : Ülkemizde deprem en az ya- Aleyna: Yüksek ve eğimli yerlere ev şanan afettir. yapmayıp doğal bitki örtüsü korunma- lıdır. Elif : Doğal afetlerin vereceği za- rarları azaltmak için önceden Dilek: Kitaplık, dolap gibi düşerek ya önlem alabiliriz. da devrilerek zarar verebilecek ev eş- yalarını duvara sabitlemeliyiz. Samet : Çığ, aşırı yağmur sonucu meydana gelir. Selman: Dere yataklarının çevresine ev yapılmamalıdır. Yukarıdaki öğrencilerden hangisi- nin verdiği bilgi doğrudur? Gülay: Eğimi fazla olan dağların ya- maçlarını ağaçlandırıp, destek duvar- A) Melek B) Samet ları örülmelidir. C) Elif D) İpek Yukarıda verilenlere göre Aleyna, Zeka Küpü Yayınları Dilek, Selman ve Gülay’ın yaptığı araştırmalar hangi doğal afetlere karşı olabilir? 12. 1 2 Aleyna Dilek Selman Gülay A) Heyelan Erozyon Deprem Çığ B) Heyelan Deprem Sel Çığ C) Orman Sel Deprem Heyelan Yangını D) Erozyon Sel Çığ Yangın 34 Yukarıdaki resimlerden hangileri 14. Aşağıdaki ifadelerden hangisi yan- deprem sırasında yapılması gerekli lıştır? olanları göstermektedir? A) Deprem çantasına su kaybını ön- A) 1 ve 2 B) 2 ve 3 leyen dayanıklı gıdalar konulabilir. C) 3 ve 4 D) 1, 2 ve 3 B) Deprem çantasına bize ait bilgile- rin yer aldığı bilgi kartı konulabilir. C) Deprem öncesinde bir “acil durum planı” hazırlanabilir. D) Deprem, ani bir olay olduğu için alınacak tedbirler işe yaramaz. Ünite - 3 54
4. ÜNİTE BİLİM, TEKNOLOJİ VE TOPLUM
Test - 1 İSTEKLERİMİZ, İHTİYAÇLARIMIZ 1. Hayatımızı devam ettirebilmemiz 3. İnsanların temel ihtiyaçlarının yanı için karşılamamız gereken ihtiyaç- sıra sosyal ve kültürel ihtiyaçları da larımız vardır. Eğitim, sağlık, ulaşım, vardır. Karşılanmadığında yaşam- güvenlik, giyinme, barınma, beslen- sal faaliyetlerimizi doğrudan etkile- me karşılamamız gereken ihtiyaç- meyen bu ihtiyaçlara istek denir. larımızdandır. Gezmek, eğlenmek müzik dinlemek, top oynamak, yeni oyuncak almak İhtiyaçlarını karşılamak isteyen bir isteklerimizden bazılarıdır. kişinin aşağıdakilerden hangisini öncelikle seçmesi beklenmez? 12 A) B) 34 C) D) 2. Zeka Küpü Yayınları Yukarıdaki görsellerden hangileri bireyin isteklerini oluşturur? A) 1 ve 3 B) 2 ve 4 C) 2 ve 3 D) 1 ve 4 Yukarıda, 2005 yılında Türk Kızıla- 4. Şehirler arası yolculuğa çıkacak olan yı’nın Pakistan’da meydana gelen Fatih, yanına alacaklarının listesini depremin ardından bu ülkeye yaptığı aşağıdaki gibi yapmıştır. yardımları gösteren fotoğraflar veril- miştir. I. Su II. Saat Bu fotoğraflara bakılarak aşağıda- III. Battaniye ki yorumlardan hangisi yapılabilir? IV. Börek V. Oyuncak A) Öncelikle insanların temel ihtiyaç- ları karşılanmıştır. Fatih, temel ihtiyaçlarını karşılaya- bilmek için öncelikle yanına hangi- B) Devletler, öncelikle ekonomik çı- lerini almalıdır? karlarını düşünmelidir. A) I, II ve III B) IV ve V C) Pakistan’a ilk Türkiye yardım et- C) I, II, III ve IV D) I, III ve IV miştir. D) İki ülke arasındaki kültürel ilişkiler gelişmiştir. 71 Ünite - 5
İSTEKLERİMİZ, İHTİYAÇLARIMIZ Test - 1 5. İsteklerimizin sınırı yoktur ve hepsini 7. Sosyal ve kültürel ihtiyaçlar çoğu karşılamak mümkün değildir. Fakat isteklerimizi karşılamak bizi mutlu zaman insanların bireysel eğilim- eder ve sosyal ilişkilerimizi geliştirir. lerinin ve taleplerinin sonucu ola- rak ortaya çıkar. İhtiyaçlarımız hayatımızın devamı için önemlidir ve karşılanmasına öncelik Aşağıdakilerden hangisi sadece verilmelidir. Çünkü temel ihtiyaçların sosyal ve kültürel ihtiyaçların kar- karşılanması yaşamımızın devamı için şılanması amacıyla yapılan faaliyet- önemlidir. lerden biri değildir? a Handan’ın, havalar soğuduğu A) Elif’in, arkadaşıyla tiyatroya gitmesi için annesinden mont istemesi B) Ezgi’nin, mahalle parkında oyun b Fatma’nın, arkadaşında gördü- oynaması ğü pembe elbiseden istemesi C) Ali’nin, okuldaki izcilik faaliyetleri- Ailesiyle gezerken karnı çok acı- ne katılması D) Efe’nin, kartopu oynamak için dı- c kan Senem’in yiyecek bir şeyler şarıya çıkarken montunu giymesi istemesi d Bisikleti olan Arda’nın yeni bir bi- siklet almak istemesi Yukarıda verilen ifadeler ihtiyaç ve Zeka Küpü Yayınları istek şeklinde gruplandırıldığında seçeneklerden hangisi doğru olur? İhtiyaç İstek 8. A) a, b c, d B) c, d a, b 1. C) b, c a, d 2. D) a, c b, d 3. 4. İhtiyaçlarım 6. Ömer : Yeni bir kalem istiyorum, bu İhtiyaçlarını yukarıdaki tabloya önem sırasına göre yazmak isteyen güzel yazmıyor. Beril, sıralamanın en sonuna aşa- Arda : Bu oyuncaktan sıkıldım, bir ta- ğıdakilerden hangisini yazmalıdır? ne daha almak istiyorum. A) Gıda B) Eğlence Yiğit : Çok susadım, hemen su iç- C) Eğitim D) Sağlık mem gerekiyor. Cenk : Bisikletimin rengini beğenmi- yorum, yenisini alalım. Yukarıdaki öğrencilerden hangisi bir isteğini belirtmemiştir? A) Yiğit B) Cenk C) Ömer D) Arda Ünite - 5 72
Test - 2 AİLEMDE VE ÇEVREMDE EKONOMİK FAALİYETLER 1. İnsan ihtiyaçlarının karşılanmasına Zeka Küpü Yayınları 3. yönelik olarak sürdürülen toprağı ekip biçme, hayvan yetiştirme, ham Ekonomik faaliyetlerin temeli üre- maddeleri işleyerek kullanılabilir time dayanır. Üretim, insanların ih- ürün hâline getirme faaliyetlerinin tiyaç duyduğu malların veya hiz- her birine ekonomik faaliyet denir. metlerin meydana getirilmesidir. Buğday yetiştirmek, ekmek yap- Ülkemizdeki ekonomik faaliyetleri anla- mak, kumaş dokumak üretimi an- tan sosyal bilgiler öğretmeni öğrencile- latan ekonomik faaliyetlerdendir. rinden öğrendikleriyle ilgili yorum yapma- larını istemiştir. Öğrencilerden bazıları Çağrı, Zonguldak’la ilgili aşağıdaki bil- aşağıdaki yorumları yapmışlardır. gileri vermiştir: I. Tarım, insanların beslenme ihtiya- • Zonguldak’ta “kara elmas” olarak cının karşılanması için ülkemizde da bilinen taş kömürü madeni, böl- yapılan önemli bir ekonomik faali- ge halkı için önemli bir ekonomik yettir. faaliyettir. II. Ülkemizde, küçükbaş ve büyükbaş • Birçok aile geçimini, bu doğal kay- hayvancılık ekonomik faaliyet ola- naktan sağlamaktadır. rak yapılmaktadır. • Maden yatakları sayesinde Zon- III. Özellikle Karadeniz kıyılarında ba- guldak ve çevresinde kentleşme lıkçılık yaygın bir ekonomik faali- ve sanayileşme artmıştır. yettir. • Maden mühendisliği, bölgede ara- IV. Kıyı turizmi sadece Akdeniz’de ya- nan önemli meslek dallarından- pılabilen bir ekonomik faaliyettir. dır. Buna göre öğretmenin numaralan- • Kalorisi yüksek olan taş kömürü dırılmış yorumlardan hangisine ka- demir - çelik fabrikalarında kulla- tılması beklenemez? nılır. A) I B) II C) III D) IV Çağrı’nın verdiği bilgilere bakılarak aşağıdaki sorulardan hangisinin ce- 2. vabına ulaşılamaz? Yukarıdaki görseller ait oldukları A) Ülkemizin en önemli maden yatak- ekonomik faaliyetlerle eşleştirildi- ları hangileridir? ğinde seçeneklerden hangisi dışa- rıda kalır? B) Zonguldak’taki en önemli ekono- mik faaliyet hangisidir? A) Tarım B) Turizm C) Hayvancılık D) Madencilik C) Madencilik faaliyetinin bölge hal- kına katkıları nelerdir? D) Madencilik faaliyeti Zonguldak’ta hangi mesleklerin gelişmesini sağ- lamıştır? 73 Ünite - 5
AİLEMDE VE ÇEVREMDE Test - 2 EKONOMİK FAALİYETLER 4. İstekleri ve temel ihtiyaçları karşıla- 6. mak için bazı kaynaklar kullanılır. Tarladan toplanan domates, buğ- day, pamuk gibi ürünlerin fabrika- Bunlar; ürünlerin elde edildiği doğal larda işlenerek salça, bisküvi ve kaynaklar, satın almak için kullanı- ip hâline geldikten sonra ulaşım lan para ve üretimde görev alan in- araçlarıyla marketlere ve mağa- sandır. Aşağıda verilen kavramlarla ilgili zalara ulaştırılmasına dağıtım de- örnekler hangi seçenekte doğru eş- nir. leştirilmiştir? Marketlere ve mağazalara ulaştı- rılan ürünlerin insanlar tarafından Doğal Para İnsan satın alınması ve kullanılmasına Kaynaklar Kaynakları tüketim denir. A) Hava Bitki Doktor B) Toprak Maaş Çiftçi C) Ücret Madenler Süt D) Madenler Ücret Bitki Zeka Küpü Yayınları Ankara Mobilya 5. Bir kişi ya da aileye ait gelir ve gider- “Ankara’da üretilen mobilyalar ülke- lerin hesaplanması için yapılan plana mizin birçok yerine gönderilmektedir.” bütçe denir. Bu ifadede anlatılmak istenen eko- Aşağıdaki davranışların hangisi ge- nomik faaliyet aşağıdakilerden han- lirlerin planlandığına örnek göste- gisidir? rilebilir? A) Üretim B) Tüketim A) Babam, fındıktan elde ettiği gelirin C) Dağıtım D) Tarım tamamını harcamayıp bir kısmını ürün kıtlığı yaşandığında kullan- 7. Denize kıyısı olan bölgelerimizde mak üzere biriktirdi. aşağıdaki ekonomik faaliyetlerden hangisinin gelişme göstermesi bek- B) Annemle yaptığımız alışveriş bu lenmez? ayki gelirimizden fazla oldu. A) Turizm B) Balıkçılık C) Aldığım oyuncak nedeniyle bu haf- C) Madencilik D) Ormancılık taki harçlığımın tamamını harca- dım. D) Abim, tatilde çalışarak kazandığı paranın tamamını bilgisayar ve te- lefon alarak harcadı. Ünite - 5 74
Test - 2 AİLEMDE VE ÇEVREMDE EKONOMİK FAALİYETLER 8. 10. Üretim Günümüzde teknolojinin Meslek gelişmesi ile bazı meslekler Dağıtım ortaya çıkmıştır. TSE Buna göre, aşağıdaki meslek grup- larından hangisi gelişen teknoloji Bir kişinin, geçimini sağlamak ama- sonucu ortaya çıkmıştır? cıyla yaptığı sürekli işe ............. denir. A) B) Yukarıdaki boşluğa getirilebilecek en uygun kelime hangi renk balon- Balıkçı Bilgisayar da yer almaktadır? C) Mühendisi A) Turuncu B) Mavi D) C) Yeşil D) Kırmızı Zeka Küpü Yayınları Çiftçi Ressam 9. Cem, Derya ve Nilay, babalarının mes- lekleri ve bu mesleklerin hangi ekono- mik alana ait olduğunu aşağıdaki tab- loda belirtmişlerdir. Cem Meslek Alan 11. Derya Ormancılık Orman Hayvancılık Sabah manava beş kasa Mühendisliği domates geldi. Çiftçi İzmir’e bir kamyon kumaş gönderdim. Nilay Avukat Tarım Babamlar tarlaya mısır ekiyorlar. Buna göre öğrencilerden hangileri Fırında pişirilen ekmekler babasının mesleğinin ait olduğu ekonomik alanı yanlış vermiştir? bakkala gönderildi. A) Cem Yukarıdaki tabloda verilenlerden B) Derya ve Nilay kaç tanesi herhangi bir ürünün da- C) Nilay ğıtım aşaması ile ilgilidir? D) Cem ve Derya A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 75 Ünite - 5
AİLEMDE VE ÇEVREMDE Test - 2 EKONOMİK FAALİYETLER 12. Ülkemizde ekonomik faaliyetler çeşit- 13. lilik göstermektedir. Ulaşımın kolaylık- Zeka Küpü Yayınları Selin : Ailemle birlikte Antalya’da la sağlandığı yerlerde özellikle sana- yaşıyoruz. İlimiz tarihî eser- yi faaliyetleri gelişme göstermiştir. Bir leri, sıcak iklimi, kumsalları yerde sanayi sektörünün gelişmesi ve diğer güzellikleriyle önem- hem ekonominin gelişmesine hem de li bir turizm merkezdir. Antal- iş imkânları sayesinde o yerdeki nüfu- ya’ya gelen turistler genellik- sun artmasına neden olur. Ayrıca çe- le otellerde ve tatil köylerinde şitli meslek grupları da ortaya çıkar. konaklar. Kış mevsiminde sı- caklık değerlerinin yüksek ol- Kocaeli’de yaşayan Bahadır, yaşadı- ması, seracılık faaliyetinin ge- ğı yer hakkında aşağıdaki bilgileri ver- lişmesini sağlamıştır. Sera- miştir. larda üretilen sebzeler, baş- ta Ankara ve İstanbul gibi bü- I. Kocaeli’de petrol rafinerisi ve petro- yük şehirler olmak üzere ül- kimya tesislerinin dışında, otomobil, kemizin her yerine dağıtılır. yedek parça, cam, ilaç, kâğıt, lastik, dokuma, beyaz eşya, gübre, maki- Selin’in yaşadığı yerle ilgili verdiği bil- ne gibi sanayi kuruluşları vardır. gilerden sınıf arkadaşları aşağıdaki çıkarımları yapmışlardır. II. Ülkemizdeki sanayi işçilerinin önemli bir kısmı yaşadığım bölge- Damla : Ekonomik faaliyetler çeşitli- de çalışır. Bölge ticarette de geliş- lik göstermektedir. miştir. Yakınımızda bulunan İstan- bul ülkemizin en büyük ithalat Emel : Turizm faaliyetinin gelişme- limanıdır. Yurt dışından gelen mal- si tur operatörlüğü, aşçılık, ların dağılımı buradan yapılır. turist rehberliği gibi farklı meslek gruplarını ortaya çı- III. Yaşadığım yerde nüfus fazla oldu- karmıştır. ğu için ekmek, et, süt, sebze, mey- ve, çeşitli giyim eşyaları, mobilya Azra : Bölgede tarım, turizm ve ti- ve beyaz eşya önemli giderler ara- caret gelişmiştir. sındadır. İpek : Bölge ekonomisine en büyük Bahadır’ın verdiği bilgiler ile ilgili katkıyı seracılık faaliyeti sağ- aşağıdaki yorumlardan hangisi yan- lamaktadır. lış olur? Yukarıdaki öğrencilerden hangisi- A) I numarada Kocaeli’deki üretim fa- nin yaptığı çıkarım yanlıştır? aliyetleri hakkında bilgi vermiştir. A) İpek B) Azra B) II ve III numarada ekonomik faali- C) Emel D) Damla yetlerin mesleklerin çeşitliliğine et- kisi ile ilgili bilgi vermiştir. C) III numarada tüketim faaliyeti ile il- gili bilgi vermiştir. D) I, II ve III numarada İzmit’te üretim, dağıtım ve tüketim faaliyetleri hak- kında bilgi vermiştir. Ünite - 5 76
Test - 3 BİLİNÇLİ TÜKETİCİ OLALIM. BELGEMİZİ ALALIM. 1. Alışveriş yapmadan önce ihtiyaçla- Zeka Küpü Yayınları 3. rın belirlenip bir alışveriş listesi ha- zırlanması gerekir. Alışveriş yaparken; Ürünleri almadan önce fiyat araştır- Ürünlerin kaliteli ve sağlam olup ması yapmalı, daha sonra kaliteli olmadığına, TSE damgasına, ve bütçeye uygun olanı alınmalıdır. gıdaların son kullanma ve üre- tim tarihlerine, elektronik eşya- Aşağıdakilerden hangisi alışveriş- ların garanti belgelerinin olma- ten önce yapılması gerekenlerden sına dikkat edilmelidir. biridir? Ayrıca alışverişten sonra mut- laka fiş ya da fatura alınmalıdır. A) Fatura isteme B) Alışveris listesi hazırlama Aşağıda verilen ürünlerden hangi- C) Ürün değişimi yapma lerini alırken son kullanma tarihine D) Garanti belgesi onaylatma dikkat etmelidir? 2. “Annem evdeki eksikleri almak için A) Televizyon, peynir, saat alışverişe çıkmadan önce ihtiyaç lis- B) Süt, çikolata, televizyon tesi hazırladı. Listeyi okuyan babam C) Saat, televizyon, süt her üründen birer tane fazla almak is- D) Süt, peynir, çikolata tedi. Annem başta kabul etmese de ısrarlarımıza dayanamayıp onayladı. 4. “İnsanlar alışveriş sırasında alacakla- Ben de reklamını çok sevdiğim şam- rı ürünlerle ilgili nelere dikkat etmeli- puanı listeye eklemek istedim. Annem bunu istemese de babamın desteğiy- ler?” sorusuna verilen cevaplardan le kabul ettirdim. Biz de alışverişimizi hangisi yanlıştır? buna göre yaptık.” A) Ahmet : Sebze ve meyve gibi gı- Anlatılanlara bakılara bu aile ile il- dalar alırken tazeliğine gili aşağıdakilerden hangisi söyle- ve temizliğine dikkat et- nebilir? meliyiz. A) Çocuk ve babası bilinçli tüketici- B) Yağmur: Ambalajlı gıdaların üre- dirler. tim ve son kullanma ta- rihlerini kontrol edip, son B) Ailenin ihtiyaçlarına göre alışveriş kullanma tarihi geçmiş yapmışlardır. yiyecekleri almamalıyız. C) İhtiyaç fazlası ürünler ve reklamı- C) Taha : Alacağımız ürünün fiya- nı beğendikleri ürünleri alarak bi- tını birkaç yere sorarak linçli tüketici davranışı sergileme- gerçek değerinin ne ol- mişlerdir. duğunu öğrenmeliyiz. D) Çocuğun reklamda gördüğü ürü- D) Zeynep : Aynı kalitedeki ürünler- nü istemesi bilinçli tüketicilere ait den fiyatı yüksek olanı bir davranıştır. tercih etmeliyiz. 77 Ünite - 5
BİLİNÇLİ TÜKETİCİ OLALIM. Zeka Küpü Yayınları Test - 3 BELGEMİZİ ALALIM. 6. Bilinçli bir tüketici olarak haklarımı- 5. Satın aldığımız ürünlerin üzerinde TSE dışında CE ve ISO gibi kalite zı iyi bilmeli ve yasal haklarımızı kul- ve güvenlik işaretleri de bulunur. lanmalıyız. Ürünlerde aranması gereken özel- Aldığımız bir üründe sorun çıktığın- liklerden biri de ambalajlarının geri da fiş, fatura ya da garanti belgesi dönüştürülebilir malzemelerden üre- ile aldığımız yere götürüp değişim tilmiş olmasıdır. Ambalajın üzerin- yapabiliriz. deki işaretlere bakarak geri dönü- Garanti belgesi, dayanıklı tüketim şüme uygun malzemeden yapılıp malları için düzenlenir. Bu belge, ait yapılmadığını kolayca anlayabiliriz. olduğu ürünün belli bir süre içinde bozulması hâlinde tüketicinin zarar Üzerinde ....... kısaltması bulunan görmesini engeller. Böyle durumlar- bir ürünün Avrupa Birliğinin koydu- da üretici firma, dürüst ve adil olma ğu standartlara uygun olarak üre- ilkesi gereği ürünü ya tamir eder ya tildiğini gösterir. Bu işaret ürünün da yenisiyle değiştirir. amacına uygun kullanılması hâlin- Eğer değişim yapılmazsa Tüketici de canlılara ve çevreye zarar ver- Haklarını Koruma Derneğine müra- meyeceğini ifade eder. caat ederek hakkımızı arayabiliriz. ....... işareti ise bir ürünün veya hiz- Satın alınan bir ürünle ilgili yaşa- metin belirlenen ihtiyaçları karşıla- nan sorunun çözümü için aşağıda- dığı anlamını taşır. ki kurumlardan hangisine başvu- rulmalıdır? Alışverişlerimizde yerli malı tercih etmeliyiz. Numarası ....... ve ....... A) ile başlayan ürünlerin Türkiye’de üretildiğini bilmeliyiz. B) Bu bilgilerde boş bırakılan yerlere aşağıdakiler yerleştirildiğinde han- gisi dışarıda kalır? A) B) C) C) D) 8 690123 456789 D) Ünite - 5 78
Test - 3 BİLİNÇLİ TÜKETİCİ OLALIM. BELGEMİZİ ALALIM. 7. A Mağazası 25BTLMağazası 9. Dayanıklı tüketim ürünlerinin kullanı- 25 TL 40 TL ma hazır olduğunu gösteren ve sorun çıkması hâlinde ücretsiz tamiri ya da 40 TL Zeka Küpü Yayınları değiştirilmesi için kullanılacak garan- ti belgesi bulunur. Kamil Bey, ihtiyacı olan kazağı alma- Buna göre aşağıdaki ürünlerden dan önce farklı mağazalara giderek hangilerinin garanti belgesi olmaz? kazakların fiyatını öğrenmiştir. Aynı A) kalitede ancak fiyatı daha uygun olan kazağı almıştır. B) Buna göre, Kamil Bey’in doğru ka- C) rar vermesinde aşağıdakilerden hangisi etkili olmuştur? D) A) Fiyat araştırması yapması B) Fiş veya fatura alması C) İndirim yaptırması D) TSE damgasına bakması 8. Alışverişlerden sonra fiş veya fatura 10. almak bir vatandaşlık görevidir. Çün- kü satın aldığımız ürünler için ödedi- Made In Turkey ğimiz paranın bir bölümü vergi olarak devlet hazinesine ulaşır. Giysi alırken yukarıdaki gibi etike- tini ve kumaşını inceleyerek alan I. Alışverişten sonra fiş ya da fatura bir tüketici için; alır. I. Bilinçli bir tüketicidir. II. Bütçesine uygun alışveriş yapar. II. Sağlığına dikkat etmektedir. III. Giyim kuşamına dikkat etmektedir. III. Reklamlarda gördüğü ürünleri alır. çıkarımlarından hangileri yapılabilir? IV. Tüketici olarak haklarını bilir. Yukarıda verilenlerden hangileri bi- linçli bir tüketicide bulunması ge- reken özelliklerdendir? A) Yalnız I B) I ve III A) I ve II B) II ve III C) II, III ve IV D) I, II ve IV C) I ve III D) I, II ve III 79 Ünite - 5
BİLİNÇLİ TÜKETİCİ OLALIM. Test - 3 BELGEMİZİ ALALIM. 11. Türk Standartları Enstitüsü, ürünlerin 13. Kenan Bey ve standartlarını belirlemek amacıyla eşi, 1 ay önce al- 1960 yılında kurulmuştur. Enstitü, Bi- dıkları televizyo- lim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına nun bozulması bağlı olarak faaliyet gösterir. Bu mar- üzerine ücretsiz ka, Türk Standartları Enstitüsünün iz- olarak tamir ettirmek için televizyonu ni olmadan kullanılamaz. TSE tarafın- aldıkları mağazaya götürmüşlerdir. dan belirlenen ürün standartları, ilgili bakanlığın onayı ile zorunlu hâle ge- Mağazanın televizyonu ücretsiz ola- tirilir ve Resmî Gazete’de yayımlana- rak tamir etmesi için aşağıdakiler- rak yürürlüğe girer. den hangisi gereklidir? Verilen metinde aşağıdaki sorular- A) Son kullanma tarihi dan hangisinin cevabı yoktur? B) TSE damgası C) Garanti belgesi A) Enstitü kaç yılında kurulmuştur? D) Üretim tarihi B) Enstitünün kurucusu kimdir? 14. Sosyal bilgiler öğretmeni Elif Hanım, bilinçli tüketicinin özelliklerini aşağı- C) TSE’nin belirlediği ürün standart- daki şekilde sıralamıştır: ları nasıl yürürlüğe girer? • Alışverişlerden sonra fiş veya fa- D) Enstitünün görevi nedir? tura alır. 12. Ayşe Mehmet Eylem Zeka Küpü Yayınları • Satın aldığı ürünün garanti belge- TSE Garanti sini almaya dikkat eder. Fiyat Belgesi Damgası • Reklamların etkisinde kalmaz. Fatih Kemal Duygu Elif Hanım’ın verdiği bilinçli tüketi- Kalite Ambalaj Reklam cinin özellikleri ile öğrencilerin açıklamaları eşleştirildiğinde seçe- Rengi neklerden hangisi dışarda kalır? Umut Ayça A) Lale: Aldığımız ürün belirli bir sü- Son Üretim re içinde bozulursa üretici firmaya Kullanma Tarihi başvuru yapabiliriz. Tarihi B) Mehmet: Dikkatli alışveriş yapar- Yukarıda tüketicilerden hangileri sak vergilerimiz devlet hazinesine alışverişte dikkat edilmesi gereken- ulaşır. lerle ilgili yanlış bilgi vermiştir? C) Ela: Alacağımız ürünleri inceleme- A) Kemal ve Duygu den, kalitesine bakmadan, uzak- B) Mehmet ve Ayşe tan görmekle almamalıyız. C) Eylem ve Fatih D) Umut ve Ayça D) Çağrı: Ürünün kullanma süresine bakmak, sağlığımız için faydalı olur. Ünite - 5 80
Search
