เอกสารประกอบการพิจารณาโครงการส่งเสริมการจัดการเรียนรู้บูรณาการจัดการขยะของโรงเรียน

เอกสารประกอบการพจิ ารณา โครงการสง่ เสริมการจดั การเรียนรู้ บูรณาการจดั การขยะของโรงเรียน โรงเรียนอนุบาลวดั พระพทุ ธบาท สานักงานเขตพ้นื ทก่ี ารศึกษาประถมศึกษาสระบรุ ี เขต 1 สานักงานคณะกรรมการการศกึ ษาข้นั พ้ืนฐาน กระทรวงศึกษาธิการ

คำนำ การจัดทาเอกสารประกอบการพิจารณาโครงการส่งเสริมการจัดการเรียนรู้บูรณาการจัดการขยะของโรงเรียน อนุบาลวัดพระพุทธบาท เล่มน้ี จัดทาข้ึนเพ่ือรายงานผลการดาเนินงานการบริหารจัดการขยะในโรงเรียนประกอบการ พิจารณาคัดเลือกการประกวดการส่งเสริมการจัดการเรียนรู้บูรณาการจัดการขยะของโรงเรียน ซ่ึงประกอบด้วยเกณฑ์ การพิจารณาคัดเลือก 6 ส่วน คือ ส่วนท่ี 1 นโยบาย การสนับสนุน และแผนการดาเนินงาน ส่วนท่ี 2 การส่งเสริม ความรู้ความเข้าใจและการสร้างวินัยในการจัดการขยะมูลฝอย ส่วนที่ 3 กระบวนการปลูกฝังและส่งเสริมการมีส่วนร่วม ในการจัดการขยะมูลฝอย ส่วนท่ี 4 การดาเนินกิจกรรมโรงเรียนปลอดขยะ โดยใช้หลัก 3Rs ส่วนที่ 5 การประยุกต์ใช้ หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง การส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อมและการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ภายในโรงเรยี น และส่วนที่ 6 ผลสาเรจ็ และความยงั่ ยืนของโรงเรยี นปลอดขยะ หวังเป็นอย่างยิ่งว่าเอกสารประกอบการพิจารณาโครงการส่งเสริมการจัดการเรียนรู้บูรณ าการจัดการขยะของ โรงเรียนอนุบาลวัดพระพุทธบาท เล่มน้ี จะเป็นประโยชน์และเป็นแนวทางสาหรับโรงเรียนในการดาเนินงานโครงการ โรงเรยี นปลอดขยะใหก้ ับทกุ โรงเรยี นได้เป็นอย่างดี ขอขอบคุณผู้บริหารสถานศึกษา คณะครูและบุคลากรทางการศึกษา นักเรียน คณะกรรมการสถานศึกษาข้ัน พื้นฐานโรงเรียนอนุบาลวัดพระพุทธบาท เครือข่ายผู้ปกครอง ชุมชน และผู้ท่ีมีส่วนเก่ียวข้องตลอดจนสานกั งานเขตพืน้ ที่ การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต 1 ที่ให้คาปรึกษา แนะนาการดาเนินงานต่าง ๆ ของโรงเรียนให้สาเร็จลุล่วงไปด้วยดี ขอขอบคุณไว้ ณ โอกาสนี้ โรงเรยี นอนบุ าลวัดพระพุทธบาท เอกสารประกอบการพจิ ารณาโครงการส่งเสริมการจัดการเรยี นรบู้ รู ณาการจดั การขยะ | โรงเรยี นอนบุ าลวดั พระพทุ ธบาท ก

สำรบญั คานา ข้อมลู พืน้ ฐานของโรงเรยี น หนำ้ สารบญั นโยบาย การสนบั สนนุ และแผนการดาเนนิ งาน ก สว่ นที่ 1 การสง่ เสริมความรู้ความเขา้ ใจและการสร้างวินัยในการจดั การขยะมูลฝอย ข ส่วนที่ 2 กระบวนการปลูกฝังและส่งเสริมการมีสว่ นร่วมในการจัดการขยะมูลฝอย 1 สว่ นที่ 3 การดาเนนิ กจิ กรรมโรงเรยี นปลอดขยะ โดยใชห้ ลกั 3Rs 3 ส่วนที่ 4 การประยุกต์ใช้หลักปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพียง การสง่ เสรมิ คุณภาพสง่ิ แวดล้อมและ 10 ส่วนที่ 5 การจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสงิ่ แวดล้อมภายในโรงเรยี น 19 ส่วนท่ี 6 ผลสาเรจ็ และความยั่งยนื ของโรงเรียนปลอดขยะ 30 46 ส่วนท่ี 7 48 เอกสารประกอบการพจิ ารณาโครงการสง่ เสริมการจดั การเรยี นรูบ้ รู ณาการจดั การขยะ | โรงเรียนอนบุ าลวัดพระพุทธบาท ข

สว่ นท่ี 1 ขอ้ มูลพื้นฐานของสถานศึกษา 1.1 ประวัติสถานศกึ ษาโดยสังเขป โรงเรียนอนุบาลวัดพระพุทธบาท จัดต้ังข้ึนโดยได้รับความร่วมมือจากประชาชนชาวตาบลขุนโขลนและตาบล ใกล้เคียง โดยมีขุนโขลนสวัสด์ิ กานันตาบลขุนโขลนเป็นหัวหน้า ได้สร้างสถานที่เรียนขึ้นที่ในบริเวณวัดพร ะพุทธบาท ได้รับอนุญาตจากทางราชการให้ต้งั เป็นโรงเรยี นได้ เม่ือวันท่ี 8 พฤษภาคม พ.ศ.2468 และได้ช่ือว่า \"โรงเรียนประชาบาล ตาบลขุนโขลน 1\" (วัดพระพุทธบาท) ต่อมา ปี พ.ศ.2541 ได้รับงบประมาณจากการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย จัดสร้างห้องเรียนสีเขียวใช้งบประมาณติดตั้งอุปกรณ์ เป็นเงินท้ังส้ิน 655,000 บาท (หกแสนห้าหม่ืนห้าพันบาทถ้วน) และทาพิธีรับมอบ เมื่อวันที่ 22 กันยายน 2541 โดย ดร.สุรัฐ ศิลปอนันต์ ปลัดกระทรวงศึกษาธิการมาเป็นประธาน รับมอบวนั ท่ี 16 ตลุ าคม พ.ศ.2541 โรงเรยี นไดเ้ ปล่ยี นช่ือใหม่เป็น \"โรงเรียนอนบุ าลวัดพระพุทธบาท\" ซึ่งเปน็ โรงเรยี น สหวทิ ยาเขต อนุบาลประจาอาเภอพระพทุ ธบาท จงั หวดั สระบรุ ี 1.2 สถานทต่ี ้ัง ชือ่ สถานศกึ ษา โรงเรยี นอนุบาลวดั พระพุทธบาท ระดับการศกึ ษา ช้ันอนบุ าลปีที่ 2 ถึงช้ันประถมศกึ ษาปีที่ 6 ต้งั อยู่เลขที่ 35 หม่ทู ่ี 5 ตาบลขุนโขลน อาเภอพระพทุ ธบาท จังหวดั สระบรุ ี รหสั ไปรษณีย์ 18120 โทรศพั ท์ 036-266766 E-mail : [email protected] เวบ็ ไซต์ : http://anubanwat.wordpress.com 1.3 ผู้บริหาร และครผู ้รู บั ผิดชอบโครงการฯ ผู้บรหิ ารสถานศึกษา นางสาวจริ าภรณ์ อินทรพ์ รหม ตาแหนง่ ผูอ้ านวยการโรงเรียน โทรศพั ท์เคล่ือนที่ 081-8016219 อาจารย์ท่รี ับผิดชอบโครงการ นางเสาวภาคย์ สงิ หป์ ระสาทพร ตาแหนง่ ครู วทิ ยฐานะ ชานาญการพเิ ศษ โทรศัพทเ์ คลอื่ นท่ี 085-1293980 1.4 สภาพพื้นท่ี โรงเรยี นอนบุ าลวดั พระพุทธบาท มีสภาพพนื้ ทเ่ี ป็นพน้ื ทีร่ าบ สภาพชมุ ชนรอบบริเวณสถานศึกษามีลักษณะเป็น ชุมชนที่ตั้งบา้ นเรือนอยใู่ นชุมชนเมือง ประชากรมีอาชีพหลักของชุมชน คอื รบั จา้ งทั่วไป เนอื่ งจากประชาชนส่วนใหญ่ไม่ มีที่ดินทากินเป็นของตนเอง ผู้ปกครอง ชุมชน องค์กรปกครองส่วนท้องถ่ิน จึงให้การสนับสนุนเป็นอย่างดี ทาให้การ บริหารโรงเรียนมีประสิทธิภาพ เกิดประสิทธิผลต่อผู้เรียน ส่งผลให้นักเรียนมีผลสัมฤทธ์ิทางการเรียนเป็นที่น่าพอใจ มีความเป็นเลิศทางวิชาการ มีคณุ ธรรม จริยธรรมและค่านยิ มทพ่ี ึงประสงค์ เปน็ ท่ียอมรบั ของชมุ ชน มีเนอ้ื ที่ 39 ไร่ 1 งาน 80 ตารางวา เอกสารประกอบการพจิ ารณาโครงการส่งเสรมิ การจัดการเรยี นร้บู รู ณาการจดั การขยะ | โรงเรียนอนบุ าลวดั พระพุทธบาท 1

1.5 รายละเอยี ดจานวนบคุ ลากร จานวนผสู้ อน 30 คน เจ้าหน้าท่ภี ายในสถานศกึ ษา 2 คน รวมทง้ั สิ้น 32 คน 1.6 รายละเอียดจานวนผ้เู รียน นักเรยี นชาย จานวน 290 คน นกั เรยี นหญงิ จานวน 283 คน รวมท้ังสน้ิ 573 คน 1.7 ประเภทการประกวด  กล่มุ A สาหรับโรงเรียนที่มีนกั เรียน 1-80 คน  กล่มุ B สาหรับโรงเรยี นท่ีมีนกั เรียน 81-160 คน  กลมุ่ C สาหรบั โรงเรยี นทม่ี ีนกั เรยี น 161 คนข้นึ ไป เอกสารประกอบการพจิ ารณาโครงการส่งเสรมิ การจัดการเรยี นร้บู รู ณาการจดั การขยะ | โรงเรยี นอนบุ าลวดั พระพุทธบาท 2

สว่ นที่ 2 นโยบาย การสนับสนุน และแผนการดาเนนิ งาน 2.1 นโยบายและการสอื่ สารนโยบายของผู้บรหิ ารภายในโรงเรียน โรงเรียนอนุบาลวดั พระพทุ ธบาท เปิดทาการเรียนการสอนต้ังแต่ระดับชนั้ อนบุ าล 2- ชัน้ ประถมศกึ ษาปีท่ี 6 เป็น โรงเรียนขนาดกลาง สังกัดสานักงานเขตพื้นท่ีการศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต 1 เป็นโรงเรียนวิถีพุทธ และโรงเรียน คุณภาพ มีแนวคิดและจุดเน้นท่ีต้องการปลูกจิตสานึกให้นักเรียนรู้จักใช้ ประหยัดและหวงแหนทรัพยากรธรรมชาติและ สิง่ แวดลอ้ ม ซงึ่ มที ิศทางการจัดการขยะ เพอ่ื การพัฒนาท่ีย่ังยืน โดยได้นอ้ มนาหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ใน การดาเนินงานโรงเรียนปลอดขยะ และบูรณาการกับกิจกรรมการเรียนการสอน และกิจกรรมพัฒนาผู้เรียน กล่าวคือ ส่งเสริมให้ลูกเสือ เนตรนารี มีทักษะชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เพ่ือสร้างจิตสานึกในการจัดการขยะ และเพื่อให้นักเรียนรัก ภาคภูมิใจในโรงเรียนและท้องถิ่นของตน โดยมีแนวทางในการดาเนินงานโรงเรียนปลอดขยะ (Zero Waste School) อยา่ งมรี ะบบ ผบู้ ริหาร ครูและบคุ ลากรทางการศึกษา โรงเรยี นอนบุ าลวดั พระพุทธบาท ได้ดาเนนิ การประชุมวางแผน กาหนด นโยบาย วิสยั ทศั น์ ในการดาเนนิ การรว่ มกบั คณะกรรมการสถานศึกษาขัน้ พ้ืนฐาน คณะครู ผู้ปกครองและชุมชน กาหนด โครงสร้างการบริหารจัดการขยะ ผู้รับผิดชอบโครงการ และกาหนดบทบาทหน้าที่โดยใช้รูปแบบการบริหารจัดการแบบ มสี ว่ นร่วม เพื่อขับเคลอ่ื นโรงเรียนปลอดขยะ โดยมกี ารกาหนดวสิ ยั ทศั น์ พนั ธกิจ และเป้าประสงค์ท่เี กีย่ วข้องกบั โรงเรียน ปลอดขยะ ดังน้ี วิสัยทัศน์ บริหารแบบบูรณาการ ดาเนินงานด้วยหลัก 3Rs ใช้ทรัพยากรอย่างรู้ค่า น้อมนาศาสตร์พระราชา พัฒนา สู่โรงเรียนปลอดขยะท่ยี ่ังยนื เอกสารประกอบการพจิ ารณาโครงการสง่ เสรมิ การจดั การเรยี นรบู้ รู ณาการจดั การขยะ | โรงเรยี นอนบุ าลวัดพระพทุ ธบาท 3

พนั ธกิจ 1. กาหนดนโยบายแผน มาตรการ กฎ ระเบียบ และกากับดูแล ควบคุมการดาเนินงานด้านการ จัดการขยะโดย ครนู กั เรียน และบคุ ลากรในโรงเรียน 2. การจัดการด้านขยะ และรักษาส่ิงแวดล้อมภายในโรงเรียนให้เหมาะสมกับบทบาท และสอดคล้อง กับ การอนุรักษแ์ ละสง่ิ แวดล้อมในปจั จุบนั 3. พฒั นาการเรียนรู้และเสรมิ สร้างศักยภาพของบุคลากรในโรงเรียน ครู นักเรยี น ผปู้ กครอง และ ชมุ ชนในด้าน การใช้ทรัพยากรการจดั การขยะและส่งิ แวดล้อมอยา่ งรู้คณุ ค่าและยั่งยนื 4. เป็นศูนย์กลาง และเครือข่ายในการประสานงานกับท้องถิ่น และหน่วยงานอ่ืน ๆ ที่เกี่ยวข้องในการร่วมมือ ด้านการใช้ทรัพยากรการจัดการขยะและส่งิ แวดล้อม เปา้ ประสงค์ 1. การเพม่ิ ประสทิ ธภิ าพในการจัดการขยะมูลฝอยในโรงเรียน 2. สภาพแวดลอ้ มในโรงเรียนเหมาะสมแก่การเรียนรู้ 3. คุณภาพอากาศ และระดบั เสียงอยู่ในเกณฑ์ท่ีเหมาะสมต่อการจัดการเรียนรู้ 4. ปรับเปล่ียนพฤตกิ รรมการอุปโภคและบรโิ ภคทเี่ ปน็ มติ รกับส่ิงแวดลอ้ ม 5. มีความร้ใู นการดาเนินกิจกรรมด้านการจดั การขยะ 6. การมสี ่วนร่วมในการดาเนนิ กิจกรรมดา้ นการจัดการขยะ 7. มภี าคเี ครือข่ายท่มี กี ารดาเนนิ กจิ กรรมด้านการจดั การขยะ 8. มีข้อตกลงและมาตรการในการจัดการขยะใหป้ ฏบิ ัตติ ามในการจัดการขยะ นโยบายในการดาเนินงาน เพ่ือให้การดาเนินงานด้านการจัดการขยะของโรงเรียนอนุบาลวัดพระพุทธบาท เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ ตรงตามวัตถุประสงค์ สามารถส่งเสริมให้นักเรียนเกิดจิตสานึก สร้างความรู้ความเข้าใจในการจัดการขยะอย่างเต็ม รปู แบบ จึงไดก้ าหนดนโยบายในการดาเนินงานของโรงเรยี น ดงั น้ี 1. โรงเรียนมกี ารบริหารจดั การขยะ และสิ่งแวดล้อมอย่างเป็นระบบ 2. ปลูกฝังจิตสานึกดา้ นการจัดการขยะ และสิง่ แวดลอ้ มท้ังภายในและภายนอกโรงเรียน โดยดาเนินกิจกรรมการ ลดขยะ คัดแยกขยะ การนาขยะกลับมาใช้ประโยชน์ใหม่ การจัดการขยะอยา่ งถูกวธิ ี 3. ประสานความร่วมมอื ระหว่างโรงเรียน ผปู้ กครองและชุมชน และหน่วยงานตา่ ง ๆ ในการดาเนินกิจกรรมด้าน อนรุ ักษพ์ ลงั งาน ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เอกสารประกอบการพจิ ารณาโครงการสง่ เสริมการจดั การเรยี นรู้บรู ณาการจดั การขยะ | โรงเรียนอนุบาลวัดพระพทุ ธบาท 4

2.2.2 การสนับสนนุ ของผบู้ รหิ ารโรงเรยี น โรงเรียนอนุบาลวัดพระพุทธบาทได้ดาเนินการการจัดการขยะตั้งแต่ต้นทางของขยะ ไปจนถึงกระบวนการ ปลายทางของการจัดการขยะ รวมไปถึงมีการบูรณาการแนวทางส่งเสริมความรู้ความเข้าใจให้กับนักเรียนผ่านกิจกรรม ต่าง ๆ เชน่ การนาขยะมาทาเปน็ ชดุ รีไซเคิล จัดการประกวดแข่งขันในวนั วิทยาศาสตร์แห่งชาติ การนาเอาหลกั 3Rs มาบ รณู าการใหน้ กั เรยี นไดน้ าขยะมาทาเป็นชน้ิ งาน เพ่อื ใหน้ ักเรยี นไดล้ งมือปฏิบัตสิ รา้ งสรรค์ผลงานด้วยตนเอง ทั้งนี้ โรงเรยี น ยงั ได้จัดการอบรมใหค้ วามร้แู กค่ ณะครู และบคุ ลากรทางการศกึ ษาเพ่ือให้คณะครูและบุคลากรทางการศึกษาได้นาความรู้ ท่ีไดจ้ ากการอบรมไปสกู่ ารจดั การเรยี นการสอน เนือ่ งจากการใหค้ วามรูแ้ ละสรา้ งความเข้าใจทถ่ี ูกต้องกับผเู้ รยี นจะเป็นผล ใหผ้ ู้เรยี นมพี ฤติกรรมท่ดี ขี น้ึ โดยเนน้ กิจกรรมของโครงการท่หี ลากหลาย ซง่ึ ผบู้ ริหารได้ใหก้ ารสนับสนนุ ในด้านตา่ ง ๆ ดงั น้ี 1. สนับสนุนด้านงบประมาณ โดยจัดสรรงบประมาณและระดมทรพั ยากรตา่ ง ๆ อย่างเป็นรูปธรรม 2. ส่งเสริมให้โรงเรียนจัดบรรยากาศและสิ่งแวดลอมท่ีเอ้ือตอการเรียนรู ซ่ึงส่งผลใหนักเรียนพัฒนาตนเองตาม ธรรมชาติเตม็ ศกั ยภาพ 3. ประสานกับหน่วยงานหรือบุคลากรท่ีเกี่ยวข้อง เพื่อการสนับสนุนโครงการจนประสบผลสา เร็จตาม วัตถุประสงค์ 4. กากบั ตดิ ตาม ความก้าวหนา้ ในการดาเนินงานใหเ้ ปน็ ไปตามนโยบายทีก่ าหนดอย่างเป็นรูปธรรม 2.3 แผนและวิธีการดาเนินงานของโรงเรียนปลอดขยะ รวมท้ังแผนการสร้างวินัยและจิตสานึกให้กับผู้เรียนและบุคลากรใน โรงเรยี น โรงเรียนอนุบาลวัดพระพุทธบาท ได้ส่งเสริมการดาเนินงานกิจกรรมการสร้างวินัยด้านการบริหารจัดการขยะ โดยมวี ตั ถปุ ระสงคเ์ พื่อสร้างวนิ ยั ใหเ้ กิดขน้ึ กับนักเรยี นเปน็ สาคญั เน่อื งจากเดก็ เปน็ พลเมอื งแห่งอนาคต ดงั นั้น พลเมืองท่ีดี ควรมีวนิ ยั ใสใจเร่ืองสง่ิ แวดล้อม โดยเฉพาะปญั หาเร่ืองขยะ ทเี่ น้นวินยั เรือ่ งการจัดการขยะ แยกขยะ และมีจิตสานึกด้าน การดูแสรักษาสิ่งแวดล้อม โรงเรียนอนุบาลวัดพระพุทธบาทในฐานะองค์กรท่ีมีบทบาทสาคัญในการสร้างพลเมืองท่ีมี คุณภาพ จึงมงุ่ มนั่ ใหค้ วามรู้ สรา้ งเจตคติ นาไปสู่การมีความตระหนักและมจี ิตสานึกทดี่ ีในการจัดการขยะใหเ้ ปน็ ไปอย่างมี ประสิทธิภาพ โรงเรียนจึงจัดทาแผนปฏิบัติการ โครงการ/กิจกรรม และปฏิทินการดาเนินการโรงเรียนปลอดขยะ นิเทศ กากับติดตามทุกกิจกรรม โดยผู้บริหารสถานศึกษามีการนิเทศติดตามอย่างต่อเนื่อง มีการประเมินผล และรายงานผล เพอ่ื นาไปส่กู ารพัฒนาปรับปรุงต่อไป โดยนาผลการนิเทศติดตาม ประเมนิ ผล มาจัดทาเปน็ ข้อมลู สารสนเทศในการพัฒนา ปรบั ปรงุ โครงการปลอดขยะใหม้ ปี ระสิทธภิ าพและประสิทธิผลมากขน้ึ ทั้งนี้ โรงเรียนอนุบาลวัดพระพุทธบาท มีรูปแบบนวัตกรรมการดาเนินงาน โดยน้อมนา ศาสตร์พระราชา และ ปฐมบรมราชโองการ “เข้าใจ เข้าถึง พัฒนา สืบสานรักษา และต่อยอด” ด้วย AWPB Model มาประยุกต์ใน โครงการโรงเรียนปลอดขยะ โดยนาหลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียงท่เี ป็นตาราแหง่ ชีวิต และเป็นหลกั การทรงงานของ พระองค์ท่านมาขับเคล่ือนการดาเนินงาน ประกอบด้วยความพอประมาณ ความมีเหตุผล มีภูมิคุ้มกันในตัวท่ีดี ด้วยหลัก 5 มี 4 ประสาน โดยใช้ วงจรคุณภาพ P-D-C-A ที่เกิดจากการมีส่วนร่วมวางแผน (Plan) ร่วมทา (Do) ร่วมตรวจสอบ (Check) และร่วมปรบั ปรุง (Act) พัฒนาอย่างตอ่ เนื่อง ดังนี้ เอกสารประกอบการพจิ ารณาโครงการสง่ เสรมิ การจดั การเรยี นร้บู รู ณาการจดั การขยะ | โรงเรยี นอนุบาลวัดพระพุทธบาท 5

ขน้ั ที่ 1 วางแผน (Plan) ดว้ ยศาสตร์พระราชา “เข้าใจ” A : Ability ความรู้ ความเข้าใจ ความสามารถ/สมรรถนะของครู บุคลากร และนักเรียน ผู้อานวยการ โรงเรียนไดช้ ้แี จงนโยบาย และกาหนดเป้าหมายการดาเนนิ งานโรงเรียนปลอดขยะอย่างมีคุณภาพเชงิ ระบบ (PDCA) สร้าง การรับรู้ เข้าใจ โดยยอมรับและกาหนดเป้าหมาย วัตถุประสงค์ของโรงเรียนร่วมกัน ศึกษาสภาพปัญหาจากข้อมูล สารสนเทศทมี่ ีอยู่ แล้วนาวเิ คราะหส์ ภาพปญั หาตามสภาพจริง โดยใช้ความ “เขา้ ใจ” ดว้ ยหลัก “5 ม”ี ดงั นี้ (1) มคี ณะกรรมการอานวยการ (ทมี นา) ประกอบดว้ ยผู้อานวยการโรงเรียน รองผ้อู านวยการโรงเรียน หัวหน้า กลุ่มงานบริหาร ท้ัง 4 กลุ่มงาน และหัวหน้าสายชั้น เป็นผู้นาในการบูรณาการภารกิจโดยรวมของโรงเรียน ประสาน สัมพันธ์และสร้างความเข้มแข็งในการดาเนินงาน ให้คาปรึกษาและสนับสนุนการดาเนินงาน นิเทศติดตามผล การดาเนินงานโรงเรียนปลอดขยะอย่างย่ังยืน (2) มีคณะกรรมการดาเนินงาน (ทีมทา) ซึ่งถือว่ามีความสาคัญมากท่ีสุด เพราะผลงานจะดีได้ต้องอาศัยความ รว่ มมือร่วมใจของครู และบุคลากรทุกทา่ น โดยดาเนินการตามขัน้ ตอนและกระบวนการของโรงเรยี นปลอดขยะ (3) มคี ณะกรรมการประสานงาน (ทีมประสาน) ประกอบด้วย ผู้รับผดิ ชอบโครงการโรงเรียนปลอดขยะ (Zero Waste School) ปฏบิ ัตงิ านในฐานะบคุ ลากรหลักในการดาเนินงาน ประสานงานระหวา่ งคณะกรรมการอานวยการ และ คณะกรรมการดาเนินงาน และหนว่ ยงานอื่น ๆ ท่ีเกย่ี วขอ้ ง พัฒนาการดาเนนิ งานและรับผิดชอบในการชี้แจงสรา้ ง ความรู้ ความเข้าใจแก่ผู้ปฏิบัติงาน จัดการประชุมคณะกรรมการทุกฝ่ายอย่างต่อเนื่อง เพ่ือหาแนวทางในการ จัดการขยะของ โรงเรียน ตลอดจนสรปุ รายงานผลการดาเนนิ งานเพือ่ ให้การดาเนินงานเป็นไปอยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ เอกสารประกอบการพจิ ารณาโครงการส่งเสริมการจดั การเรยี นรบู้ รู ณาการจดั การขยะ | โรงเรยี นอนุบาลวัดพระพทุ ธบาท 6

(4) มขี อ้ มูลและแผนการดาเนนิ งาน ท่ชี ัดเจน เช่ือถือได้ (5) มกี จิ กรรมทห่ี ลากหลาย เพ่ือตอบสนองต่อปัญหาและความต้องการ จากหลกั 5 มี ทไ่ี ดก้ ลา่ วมาข้างต้น โรงเรียนอนบุ าลวัดพระพทุ ธบาทไดด้ าเนินการดงั นี้ 1.1 ศกึ ษาสภาพปัจจบุ ัน ตลอดจนสถานทภี่ ายในโรงเรยี น เพอ่ื กาหนดรูปแบบการพฒั นา สง่ เสริมการดาเนนิ งาน โครงการโรงเรียนปลอดขยะ พบว่า โรงเรียนอนุบาลวัดพระพุทธบาทมีนักเรียนจานวนมาก ทาให้ขยะมีจานวนมากข้ึน ตามไปด้วย ซึ่งการกาจัดขยะไม่สมดุลกับการเพิ่มข้ึนของจานวนขยะในแต่ละวัน โดยปริมาณของขยะเพิ่มข้ึนเป็นจานวน มาก แตย่ ังขาดกระบวนการบริหารจัดการขยะที่ถูกต้อง จึงมีขยะที่เหลือตกค้างรอการกาจัดอยู่เป็นจานวนมาก ประกอบ กับโรงเรียนมีพ้ืนท่ีกว้างขวาง นักเรียนยังขาดการกระตุ้น และปลูกฝังจิตสานึกในการทิ้งขยะให้เป็นที่ การคัดแยกขยะ ก่อนท้งิ รวมทง้ั ขาดความร้เู กยี่ วกบั การนาขยะกลับมาใชใ้ หม่ 1.2 ประชุมคณะครูและบุคลากร เพอ่ื กาหนดแนวทางการดาเนนิ งานโรงเรยี นปลอดขยะ 1.3 ประชุมคณะกรรมการสถานศึกษา เพ่ือร่วมศึกษาปัญหาขยะมูลฝอยในโรงเรียนและในชุมชนใกล้เคียงกับ โรงเรยี น ควบคูไ่ ปกบั การรักษาความสะอาดของโรงเรียนและชุมชน ตามนโยบาย 1.4 วิเคราะห์หลักสูตรสถานศึกษา พร้อมท้ังจัดทาแผนบูรณาการจัดการเรียนรู้ ข้ันตอนการจัดกิจกรรม การเรยี นรู้โดยเช่ือมโยงการดาเนนิ งานขยะรีไซเคลิ สูก่ ารเรยี นรใู้ นกลมุ่ สาระการเรียนรู้ตา่ ง ๆ 1.5 สนับสนุนให้ทุกภาคส่วนร่วมศึกษาหาความรู้การดาเนินงานการจัดการขยะมูลฝอยรูปแบบต่าง ๆ ด้วย วิธกี ารทห่ี ลากหลาย เพ่อื กาหนดแนวทางในการแกป้ ัญหาร่วมกัน ข้นั ท่ี 2 ดาเนินงาน (Do) ดว้ ยศาสตรพ์ ระราชา “เข้าถงึ ” W : Working ส่งเสริมกระบวนการทางานกลุ่ม/การทางานเป็นทีม โรงเรียนกาหนดให้โครงการโรงเรียน ปลอดขยะอยู่ในขอบข่ายกลุ่มงานบริหารทั่วไป ซึ่งเน้นการบริหารจัดกการแบบมีส่วนร่วม “ร่วมคิด ร่วมวางแผน ร่วม ตัดสินใจ ร่วมนาไปใช้ ร่วมติดตามประเมินผล ร่วมรับผิดชอบ ร่วมพัฒนา และร่วมช่ืนชมความสาเร็จ” โดยสร้าง ภาคีเครือข่าย และผู้เก่ียวข้องด้วยหลัก “4 ประสาน” หมายถึง ภาคีเครือข่ายการมีส่วนร่วมพัฒนาท่ีหลากหลาย ประกอบด้วย 4 ฝ่าย ได้แก่ 1) โรงเรียน 2) ผู้ปกครองนกั เรยี น 3) ชมุ ชน เชน่ กานัน ผู้ใหญ่บ้าน ผนู้ าชมุ ชน เทศบาลเมือง พระพุทธบาท โรงพยาบาลพระพุทธบาท และ 4) หน่วยงานต่าง ๆ ท่ีเกี่ยวข้องท้ังภาครัฐ และภาคเอกชน เข้ามามีส่วน ร่วมในการพฒั นาการดาเนนิ งานโรงเรียนปลอดขยะ ดงั น้ี 2.1 แต่งต้งั คณะกรรมการดาเนินงานโครงการโรงเรยี นปลอดขยะ 2.2 จดั อบรมให้ความรูเ้ กยี่ วกับการจัดการขยะใหก้ ับครู บคุ ลากร และนกั เรยี น 2.3 ประชุมคณะกรรมการดาเนินโครงการโรงเรียนปลอดขยะ เพื่อร่วมกันวางแผน และแบ่งหน้าที่ความ รบั ผิดชอบ เอกสารประกอบการพจิ ารณาโครงการส่งเสรมิ การจัดการเรยี นรบู้ รู ณาการจดั การขยะ | โรงเรียนอนุบาลวัดพระพทุ ธบาท 7

2.4 ดาเนินการสู่การจัดการขยะเหลือศูนย์ ตามโครงการโรงเรียนปลอดขยะ (Zero Waste School) อย่าง ครบวงจรเพอื่ สรา้ งสรรคส์ ่ิงแวดล้อม และพัฒนาการเรียนรู้ ตามแผนงานท่กี าหนดไว้ ได้แก่ 2.4.1 กิจกรรมการให้ความรู้ความเข้าใจ เร่ืองขยะ โดยวิทยากรจากหน่วยงานภายนอก มีการจัดทา ปา้ ยนิเทศเผยแพร่ความรู้ บรู ณาการหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียง เพอ่ื ใหค้ วามรแู้ ก่ครู บุคลากรทางการศึกษา และ นักเรยี น 2.4.2 กิจกรรมเสยี งตามสายให้ความรู้แกค่ รู บคุ ลากรทางการศกึ ษา และนกั เรียน ตลอดจนผูป้ กครอง และชมุ ชน 2.4.3 กิจกรรมแยกขยะจากห้องเรยี น ได้แก่ ขยะกระดาษ ขยะพลาสตกิ ขยะทว่ั ไป ขยะอนั ตราย 2.4.4 กจิ กรรมการลด การใช้ซา้ และคัดแยกนากลับมาใช้ประโยชน์ (3Rs) ดงั น้ี 1) กจิ กรรมลดขยะอนิ ทรีย์ ลดปรมิ าณขยะในโรงเรียนและลดการใช้ท่ีฟมุ่ เฟอื ย โดย ครปู ระจาชั้นและครูเวรประจาวนั สง่ เสริมใหน้ ักเรียนรับประทานอาหารใหห้ มดจานไม่เหลอื เศษอาหาร ปิดไฟทุกครัง้ ทไ่ี ม่ ใช้งานและเปดิ เฉพาะจุดที่ใช้ ปดิ คอมพวิ เตอร์และพัดลมเมื่อไม่ใช้งาน งดการใชก้ ล่องโฟม หลีกเลยี่ งบรรจุภัณฑป์ ระเภท ใชค้ ร้งั เดียว และรณรงคใ์ หม้ ีการใช้ถุงผา้ 2) กจิ กรรมการใชซ้ ้า เชน่ การใชแ้ กว้ น้าส่วนตวั การใชจ้ านใส่อาหารแทนถงุ พลาสติก และโฟม การใช้กระดาษสองหน้า 3) กิจกรรมนาขยะกลบั มาใชใ้ หม่ เช่น ผลติ ปยุ๋ ชีวภาพ- ประดิษฐส์ ง่ิ ประดิษฐ์จากเศษวสั ดุ เหลือใช้ 2.4.5 กิจกรรมธนาคารขยะ/บูรณาการหลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียง โดยการคดั แยกขยะ รบั ซือ้ ขายขยะจากห้องเรียน 2.4.6 กาหนดพืน้ ทที่ าความสะอาดบรเิ วณโรงเรยี น โดยผ่านกจิ กรรม “5 ส” ขั้นท่ี 3 ตรวจสอบ (Check) ดว้ ยศาสตร์พระราชา “พัฒนา” P : Procedure ใช้วิธีการท่ีหลากหลาย มีระบบการนิเทศ กากับ ติดตาม ตรวจสอบ ประเมินผลท่ีมีข้ันตอน ชัดเจน ใช้วิธีการและเครื่องมือที่หลากหลาย มีมาตรฐาน มีคุณภาพ และมีหลักฐานการทางานท่ีตรวจสอบได้ ซึ่ง ดาเนินการนิเทศติดตามโดยคณะกรรมการนิเทศภายในโรงเรียน นาโดยผู้อานวยการโรงเรียน รองผู้อานวยการโรงเรียน หัวหน้าฝา่ ยท้ัง 4 ฝ่าย และหวั หน้าสายชน้ั เพ่ือสะทอ้ นผลการดาเนนิ ตลอดจนและ นาไปสูก่ ารปรบั ปรงุ พฒั นาโครงการ โรงเรียนปลอดขยะใหเ้ กดิ ความยงั่ ยนื ในสถานศึกษา ซ่งึ สง่ ผลให้นกั เรียน ครู และบุคลากรมคี วามสมดลุ ทัง้ 3 คุณลักษณะ ได้แก่ ความพอประมาณ (ใช้งบประมาณที่มีอยู่อย่างเหมาะสม นักเรียนรับผิดชอบงานท่ีได้รับมอบหมาย มีจุดคัดแยก ขยะ และมีกฎ มาตรฐานส่งเสริมในการพัฒนาโรงเรียนปลอดขยะ) มีเหตุผล (คานึงถึงประโยชน์ ความจาเป็นในการ ดาเนนิ งาน โรงเรียนเป็นแหลง่ เรียนรู้ท่ีสะอาด รม่ ร่ืน สวยงาม ใช้ทรพั ยากรให้เกดิ ประโยชนค์ มุ้ คา่ เน้นการลดปริมาณขยะ) และมีภูมคิ ุม้ กนั (ศึกษาข้อมลู ก่อนลงมือทา วางแผนการทางาน มกี ารช้แี จง และรับทราบแนวทางการดาเนินงานร่วมกัน มีการแตง่ ตัง้ ผรู้ บั ผิดชอบอยา่ งชัดเจน และรายงานผลการดาเนินการเป็นระยะอย่างตอ่ เน่ือง) มีขน้ั ตอน ดงั นี้ เอกสารประกอบการพจิ ารณาโครงการสง่ เสริมการจดั การเรยี นรู้บรู ณาการจดั การขยะ | โรงเรยี นอนุบาลวดั พระพทุ ธบาท 8

3.1 ออกแบบสอบถาม/แบบประเมินเพ่ือประเมินผลการดาเนนิ โครงการโรงเรียนปลอดขยะ 3.2 นเิ ทศ กากบั ตดิ ตามการดาเนนิ งานเป็นระบบอยา่ งตอ่ เน่ือง 3.3 สรุปผลการดาเนินงาน โดยจดั ทาเป็นรูปเล่มเอกสาร 3.4 รายงานผลการดาเนนิ การต่อผบู้ ังคบั บญั ชา และสาธารณชนทราบ 3.5 ประชาสัมพันธ์การดาเนินงาน โดยการเผยแพร่ความรู้ความเข้าใจเพ่ือให้เกิดความร่วมมือทั้งในและนอก โรงเรียน ขนั้ ที่ 4 ปรบั ปรงุ แกไ้ ข และพัฒนา (Act) ด้วยปฐมบรมราชโองการ “สบื สาน รกั ษา และตอ่ ยอด” B : Best Practice วิธีปฏิบัติที่เป็นเลิศ ดาเนินการจัดประชุมทบทวนหลังการปฏิบัติงาน AAR (Action After Review) เพ่อื วิเคราะหผ์ ลการดาเนนิ งานโรงเรยี นปลอดขยะ สะทอ้ นสูก่ ารพัฒนาคณุ ภาพให้มีประสิทธิภาพสงู ขน้ึ เพ่ือให้ ความช่วยเหลือ ส่งเสริม สนับสนุนให้เกิดเปล่ียนแปลงพฤติกรรมการท้ิงขยะที่ไม่เหมาะสมของนักเรียนไปสู่การพัฒนา กระบวนการจัดการขยะที่ก่อให้เกิดผลดีต่อสิ่งแวดล้อมอย่างคงทนถาวร จนเป็นรูปแบบและวิธีปฏิบัติของโรงเรียน อนุบาลวัดพระพุทธบาทที่สามารถพัฒนานักเรียนให้มีคุณภาพตามเป้าหมาย มีคุณธรรม (มีจิตอาสา ช่วยเหลือผู้อื่นและ สังคม มีความสามัคคี รับผิดชอบ มีวินัย เคารพกฎกติกา มีความเป็นผู้นา เป็นแบบอย่างท่ีดีแก่ผู้อ่ืนได้) นาความรู้ (วธิ ีการลดขยะด้วยหลกั 3Rs การคัดแยกขยะ และจาหน่าย การทาบญั ชรี ายรบั -รายจา่ ย การแปรรูปขยะเพือ่ สร้างมูลค่า) สามารถนาความรู้ไปประยุกตใ์ ช้ในชีวิตประจาวนั และอยรู่ ่วมกับผูอ้ น่ื ได้อยา่ งมีความสุข ไมเ่ บียนสง่ิ แวดลอ้ มและผอู้ ่นื ผลทค่ี าดวา่ จะได้รับ 1. ครู บุคลากรทางการศึกษา นักเรียนและชมุ ชนไดร้ ับความรู้จากการศึกษาข้อมูลการลด การคัดแยกขยะ และ การนาขยะกลับมาใช้ประโยชนใ์ หม่ 2. โรงเรยี นมีสภาพแวดล้อมท่ีร่มร่ืนสวยงาม ปลอดขยะ และมบี รรยากาศวิชาการท่ีเออื้ ต่อการเรยี นรู้ เอกสารประกอบการพจิ ารณาโครงการส่งเสรมิ การจดั การเรยี นรบู้ รู ณาการจดั การขยะ | โรงเรยี นอนุบาลวดั พระพทุ ธบาท 9

สว่ นที่ 3 การส่งเสริมความรู้ความเข้าใจและการสร้างวนิ ัยในการจัดการขยะมูลฝอย 3.1 กระบวนการส่งเสริมและเผยแพรค่ วามรคู้ วามเขา้ ใจในและนอกโรงเรียน กิจกรรม : “ถงั 4 ใบ ต้องใสอ่ ะไรบา้ ง” แนวคิด เพ่ือเผยแพร่ความรู้ที่ได้รับจาการเข้าร่วมอบรมในโครงการโรงเรียนปลอดขยะจากเท ศบาลเมือง พระพทุ ธบาท อาเภอพระพทุ ธบาท จังหวัดสระบรุ ี เพอ่ื ส่งเสรมิ ให้นักเรยี น ครู และบคุ ลากรมคี วามร้คู วามเข้าใจ มวี ินยั ใน การจัดการขยะมลู ฝอย กระบวนการ/ขน้ั ตอนการส่งเสริมและเผยแพรค่ วามรู้ความเข้าใจในและนอกโรงเรียน 1. เชญิ วิทยากรจากภายนอกมาใหค้ วามรู้แก่ครูและผ้เู รียน มคี รู 6 คน และผเู้ รียน 120 คน เข้าร่วมรบั ฟัง การบรรยาย เปน็ กลุ่มเปา้ หมายหลกั 2. หลังจากได้รบั การอบรมจากวทิ ยากรภายนอกแลว้ กล่มุ เป้าหมายหลักมีการให้ความรู้ทางเสียงตามสาย 3. มกี ารใหค้ วามรหู้ นา้ เสาธง หรอื ในห้องเรยี น 4. มกี ารจัดทาปา้ ยนเิ ทศ โปสเตอร์ แผน่ พบั หรือสง่ิ พิมพ์อื่น ๆ 5. มกี ารจดั นิทรรศการท่ีเก่ยี วขอ้ งกบั การจดั การขยะมูลฝอยและผลกระทบต่าง ๆ ภายในโรงเรยี น 6. มกี ารเดินรณรงค์สร้างความรูค้ วามเข้าใจบริเวณรอบนอกบรเิ วณโรงเรยี น องค์ความรู้ทถ่ี ่ายทอดกระบวนการสง่ เสริมและเผยแพร่ความรู้ความเขา้ ใจในและนอกโรงเรียน 1. ประเภทของขยะมูลฝอย ขยะมลู ฝอยสามารถแบ่งออกไดห้ ลายประเภทตามเกณฑท์ ใ่ี ช้สามารถแบ่งออกได้ 4 ประเภทดงั น้ี 1.1 ขยะมูลฝอยย่อยสลาย หรือ มูลฝอยย่อยสลาย (Compostable waste) หมายถึง ขยะที่เน่าเสียและ ยอ่ ยสลายได้อย่างรวดเร็ว สามารถนามาหมักทาปุ๋ย เช่น เศษผกั เศษอาหาร เศษเน้อื สัตว์ เปลือกผลไม้ เป็นตน้ แตจ่ ะไม่ นับรวมถึงซากหรอื เศษของพืช ผัก ผลไม้ ทเี่ กิดจากการทดลองในห้องปฏิบตั ิการ 1.2 ขยะรีไซเคิล หรือ มูลฝอยที่ขังใช้ได้ (Recyclable waste) หมายถึง ของเสียบรรจุภัณฑ์หรือผลิตภัณฑ์ และวัสดุเหลือ ใช้ ซึ่งสามารถนากลับมาใช้ประโยชน์ใหม่ได้อีกครั้ง เช่น แก้ว พลาสติก กระดาษ อลูมิเนียม เป็นต้น สาหรับขยะรไี ซเคลิ น้เี ปน็ ขยะท่ีพบเป็นอยา่ งมากในกองขยะมลู ฝอย 1.3 ขยะอันตราย หรือ มูลฝอยอันตราย (Hazardous waste) หมายถึง ขยะท่ีมีประกอบหรือปนเปื้อนวตั ถุ อันตราชชนิดต่าง ๆ ซ่ึงได้แก่ วัตถุระเบิด วัตถุไวไฟ วัตถุออกชิไตซ์ วัตถุที่ทาให้เกิดโรค วัตถุมีพิษ วัตถุอย่างอื่นไม่ว่าจะ เป็นเคมีภัณฑ์หรือสิ่งใดที่อาจทาให้เกิดผลอันตรายแก่บุคคล สัตว์ พืช ทรัพย์สินหรือส่ิงแวดล้อม เช่น ถ่านไฟฉาย แบตเตอร่ี โทรศัพท์เคลื่อนท่ี กระป้องสเปรยบ์ รรจสุ หี รือสารเคมี เปน็ ตน้ 1.4 ขยะท่ัวไป หรือ มูลฝอยท่ัวไป (General waste) หมายถึง ขยะประเภทอื่นนอกเหนือจากขยะที่บ่อย สลาก ขยะรีไซเคลิ และขยะอนั ตราย มลี ักษณะท่ยี อ่ ยสลายยากและทาให้ไมค่ ุ้มคาสาหรบั การนากลับมาใชใ้ หม่ อาจสง่ ผล อนั ตรายให้กบั ผใู้ ช้ เช่น หอ่ พลาสตกิ ใส่ขนม ซองบะหมี่ก่งึ สาเร็จรูป โฟมเปอ้ื นอาหารถุงพลาสติกบรรจผุ งซักฟอก เปน็ ตน้ สาหรบั ขยะทั่วไปเป็นขยะท่ีมีปรมิ าณใกล้เคียงกับขยะอันตรายมากท่สี ดุ เอกสารประกอบการพจิ ารณาโครงการสง่ เสริมการจัดการเรยี นรูบ้ รู ณาการจดั การขยะ | โรงเรยี นอนุบาลวดั พระพุทธบาท 10

2. การจัดการขยะมูลฝอย รูปแบบของการวางแผนจัดการขยะมูลฝอยอย่างมีประสิทธิภาพสูงสุด สามารถลดปริมาณขยะมูลฝอยท่ี จะต้องส่งเข้าไปทาลายด้วยระบบต่าง ๆ ให้น้อยท่ีสุด นาขยะมูลฝอยมาใช้ประโยชน์ในส่วนของการนากลับมาใช้ซ้าและ แปรรูปเพื่อนากลบั มาใชใ้ หม่ (Reuse & Recycle) แนวทางการจดั การขยะมีดังน้ี การลดปริมาณการผลิตมูลฝอย รณรงค์ให้ประชาขนมีส่วนร่วมด้วยในการลดการผลิตมูลฝอยในแต่ละวัน ได้แก่ ลดการทิ้งบรรจุภัณฑ์ของผลิตภัณฑ์โดยหันมาใช้สินค้าชนิดเติมใหม่ เช่น ผงซักฟอก น้ายาล้างจาน น้ายาทาความ สะอาด และถ่าน ไฟฉายชนิดชาร์ตใหม่ เลือกใช้สินค้าที่มีคุณภาพมีห่อบรรจุภัณฑ์ปริมาณท่ีน้อย มีอายุการใช้งานได้ อย่างยาวนาน และตัวสินค้าไม่ก่อใหเ้ กิดมลพิษ ลดการใช้วสั ดทุ ่ีกาจดั ยาก เช่น ถ้วยโฟมบรรจุอาหาร และถุงพลาสติกห่อ ขนม เป็นต้น 3. จัดระบบรไี ซเคลิ หรือการรวบรวมเพ่อื นาไปสู่การแปรรปู เพื่อใชใ้ หม่ 3.1 รณรงค์ให้ผเู้ รียนแยกของเสียนากลับมาใช้ประ โยชน์ใหม่ เชน่ กระดาษ พลาสตกิ และโลหะ นาไปใชซ้ า้ หรอื นาเอาไปขาย 3.2 จัดระบบท่ีเอ้ือต่อการทาขยะรไี ซเคิล 3.3 จดั กล่มุ อาสาสมัครหรอื ชมรมนักเรียนให้มกี จิ กรรม/โครงการนาขยะมูลฝอยกลับมาใชใ้ หม่ เช่น โครงการขยะรีไซเคลิ แลกสิ่งของ โครงการทาปุ๋ยน้า ปุ๋ยอีเอ็ม โครงการตลาดนัดขยะรีไซเคิล วสั ดเุ หลอื ใช้ โครงการ ร้านค้าสินคา้ รไี ซเคลิ และตลาดนดั สนิ ค้ามือสอง สภานกั เรยี นใหค้ วามรเู้ กยี่ วกับถัง 4 ใบ แกน่ กั เรียนและครู โรงเรยี นอนบุ าลวดั พระพทุ ธบาท การสะทอ้ นความคิดของนักเรยี นเก่ยี วกับการลดปรมิ าณขยะ โรงเรยี นอนบุ าลวดั พระพทุ ธบาท เอกสารประกอบการพจิ ารณาโครงการส่งเสรมิ การจดั การเรยี นรบู้ รู ณาการจดั การขยะ | โรงเรยี นอนุบาลวัดพระพทุ ธบาท 11

3.2 การพฒั นาคร/ู บคุ ลากรเพ่ือนาไปสู่กระบวนการสง่ เสริมและสนบั สนุนการดาเนินงานโรงเรยี นปลอดขยะ กจิ กรรม : “คณุ ครู ถงั 4 ใบ ตอ้ งใส่อะไรบา้ ง” การพัฒนาครู /บุคลากรเพ่ือน า ไ ป สู่ กระบวนการส่งเสริมและสนับสนุนการดาเนินงาน โรงเรียนปลอดขยะ ของโรงเรียนอนุบาลวัด- พระพทุ ธบาท มดี งั น้ี 1. แต่งตั้งครูและบุคลากรเพื่อเป็นคณะ กรรมการบริหารจัดการขยะมลู ฝอยในโรงเรียน เพอ่ื ขับเคลื่อนการดาเนินการบริหารจัดการขยะมูลฝอย ในโรงเรยี นใหเ้ ป็นไปตามโรงเรียนปลอดขยะ 2. ดาเนินการส่งเสริมและสนับสนุนให้ครู และบุคลากรมีการรวมกลุ่มกันในการเก็บรวบรวม และจัดการขนส่งของเสียอันตรายโดยประสานงาน กับเทศบาลเมืองพระพุทธบาท เพื่อดาเนินการกาจัด ตอ่ ไป 3. ดาเนินการส่งเสริมและผลักดนั ใหค้ รแู ละ บคุ ลากรโรงเรยี นมกี ารกาจดั ขยะมูลฝอยทีถ่ กู ต้อง 4. ดาเนินการส่งเสริม สนับสนุนให้ครูและ บุคลากรดาเนินการให้มีการลดและคัดแยกขยะมูล ฝอยตามถัง 4 ใบ 3.3 กระบวนการสง่ เสรมิ การสร้างวนิ ยั ในการจัดการขยะมลู ฝอยใหแ้ ก่ผู้เรียนและบุคลากรในโรงเรียน กิจกรรม : “ถงั 4 ใบ ต้องใส่อะไรบา้ ง” แนวคดิ โรงเรียนอนุบาลวัดพระพุทธบาทได้มีกระบวนการส่งเสริมการสร้างวินัยในการจัดการขยะมูลฝอยให้แก่ผู้เรียน และบุคลากรในโรงเรยี น ดงั น้ี 1. การกาหนดนโยบายและเป้าหมาย โดยมเี ปา้ หมายว่าผเู้ รียน ครแู ละบคุ ลากรในโรงเรียนทกุ คนมจี ติ สานกึ รบั ผิดชอบในการรักษาความสะอาดโดยการจดั การขยะตั้งแต่ตน้ ทางด้วยตัวเองไมเ่ ป็นภาระแกผ่ ู้อ่นื 2. สร้างความรู้ความเข้าใจใหแ้ ก่ผเู้ รียน ครูและบุคลากรในโรงเรียนทุกคนในหลักการและวิธีปฏิบัติตามแนวทาง ถัง 4 ใบ ให้มากทสี่ ดุ โดยนาแนวทางนโยบายไปสู่การปฏิบัตใิ ห้ประสบผลสาเร็จจรงิ ๆ ตามทวี่ างไว้ 3. การวางแผนการดาเนินงาน รว่ มกันกาหนดแนวทางและกจิ กรรมในการขับเคลื่อนการดาเนนิ งานการโดยเชิญ วิทยากรในท้องถ่นิ มาให้ความร้ปู ลกู ฝงั จติ สานกึ และระเบยี บวนินัยในการจัดการขยะตามแนวทางถัง 4 ใบ 4. การดาเนนิ งานตามแผนการจัดการขยะ เอกสารประกอบการพจิ ารณาโครงการสง่ เสริมการจัดการเรยี นรู้บรู ณาการจดั การขยะ | โรงเรยี นอนุบาลวดั พระพทุ ธบาท 12

5. ตดิ ตามและประเมนิ ผลการดาเนนิ งาน โดยนักเรยี น ครูและบุคลากรผู้ไดร้ ับมอบหมาย รวมทง้ั ให้คาแนะนา และข้อเสนอแนะการดาเนนิ งานใหก้ ับผู้อานวยการโรงเรยี น หากพบว่ามปี ัญหาหรืออุปสรรคกจ็ ะหารือเพื่อหาแนวทาง แก้ปญั หารว่ มกันและรายงานผลให้ทราบเปน็ ระยะ กระบวนการ/ขน้ั ตอนสง่ เสริมการสร้างวินยั ในการจัดการขยะมลู ฝอยใหแ้ ก่ผ้เู รียนและบคุ ลากรในโรงเรียน โรงเรียนอนุบาลวัดพระพุทธบาทมี กระบวนการส่งเสริมการสร้างวินัยในการจัดการขยะมูลฝอยให้แก่ นักเรียน และบุคลากรในโรงเรียนดงั น้ี 1. มกี ารจัดกระบวนการเรียนรู้เกย่ี วกับวนิ ัยและความรับผิดชอบตอ่ ตนเองและต่อสว่ นรวม 2. มกี ารกาหนดระเบียบหรอื ขอ้ ตกลงหรือเง่ือนไขเก่ียวกบั การจดั การขยะมูลฝอยในโรงเรียน 3. มกี ารกาหนดบทบาทความรบั ผิดชอบของผู้ทเี่ กีย่ วข้องต่อการจดั การขยะมลู ฝอยในโรงเรยี น 4. มีการจัดกจิ กรรม เพ่ือสง่ เสริมการสร้างวินยั การจดั การขยะมลู ฝอยภายในโรงเรยี น 5. มีการนิเทศ ติดตาม และประเมินผลเพ่ือใหค้ าแนะนาช่วยเหลอื การดาเนนิ งานเพ่ือเสริมสรา้ งการมีวินัยต่อ ตนเองและส่วนรวม ผลทีไ่ ดร้ บั /ผลสาเรจ็ การดาเนินงานตามกระบวนการส่งเสริมการสร้างวินัยในการจัดการขยะมูลฝอยให้แก่ผู้เรียนและบุคลากรใน โรงเรียนอนุบาลวัดพระพุทธบาท ทุกคนมีความรู้ มีวินัยและความรับผิดชอบต่อตนเองและต่อส่วนรวม ปฏิบัติตาม ระเบยี บ ข้อตกลงหรือเงื่อนไขเก่ียวกับการจัดการขยะมลู ฝอยในโรงเรียน และมีการนิเทศ ติดตาม และประเมินผลเพ่ือให้ คาแนะนาช่วยเหลอื การดาเนินงานเพือ่ เสริมสรา้ งการมวี นิ ัยต่อตนเองและสว่ นรวม การสง่ เสรมิ การสรา้ งวินัยในการจดั การขยะมูลฝอยให้แก่ผเู้ รยี นและบุคลากรในโรงเรยี น เอกสารประกอบการพจิ ารณาโครงการส่งเสริมการจัดการเรยี นรู้บรู ณาการจดั การขยะ | โรงเรียนอนบุ าลวดั พระพุทธบาท 13

3.4 การบรู ณาการหลกั สตู รการเรียนการสอนและความเหมาะสมขององค์ความรู้ กลมุ่ สาระการเรียนรู้/หลักสูตร กลมุ่ สาระการเรยี นรู้วทิ ยาศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรูค้ ณิตศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรูภ้ าษาไทย กลมุ่ สาระการเรยี นร้สู ังคมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม ช่วงชั้น/ช้ันเรยี น ระดบั ชัน้ ประถมศึกษาปีที่ 1- 6 กิจกรรม/องคค์ วามรู้เรือ่ ง ถงั 4 ใบ ตอ้ งใสอ่ ะไรบา้ ง โรงเรียนอนุบาลวัดพระพุทธบาท ได้มีการจัดทาแผนการจัดการขยะแบบบูรณาการเข้ากับกลุ่มสาระการเรียนรู้ วิชาวทิ ยาศาสตร์ วิชาคณติ ศาสตร์ วิชาภาษาไทย และวชิ าสงั คมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม วิธกี าร/เครอื่ งมือ แบบบนั ทกึ พฤตกิ รรมนกั เรยี น การสงั เกตจานวนขยะท่ีลดลง ภาพกิจกรรม ผลทไ่ี ดร้ บั /ผลสาเรจ็ นกั เรียนระดับช้ันประถมศึกษาปีที่ 1- 6 โรงเรียนอนบุ าลวัดพระพุทธบาท มคี วามรคู้ วามเข้าใจและมวี ินัยในการ จัดการขยะมูลฝอยได้เป็นอย่างดี หลังจากที่ได้เรียนรู้เร่ืองการจัดการขยะแบบบูรณาการเข้ากับกลุ่มสาระการเรียนรู้วิชา วิทยาศาสตร์ วิชาคณิตศาสตร์ วิชาภาษาไทย และวิชาสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม นักเรียนมีความตระหนักถึง เรื่องความสะอาด ความปลอดภยั และความน่าอย่ขู องโรงเรียน หลักสูตรโรงเรยี นสงิ่ แวดลอ้ มศึกษา (Eco-School ) 3.5 จุดเรียนรหู้ รอื แหล่งเรียนรู้ในโรงเรยี น จดุ เรียนร/ู้ แหล่งเรยี นรู้ เรื่อง : “ถัง 4 ใบ ตอ้ งใสอ่ ะไรบ้าง” การส่งเสริมการเรียนรู้ในการจัดการขยะตามแนวทางโรงเรียนอนุบาลวัดพระพุทธบาท ได้ดาเนินการจัดการ เรียนการสอนแบบบูรณาการในรายวิชาของครูผู้สอน และการเสริมสร้างผ่านกิจกรรมการเรียนรู้ตา่ ง ๆ ท้ังนี้ โรงเรียนยงั คานึงถึงการสร้างแหล่งเรียนรู้ให้เกิดขึ้นในสถานศึกษาเพื่อให้เกิดการเรียนรู้ ตามอัธยาศัยให้กับนักเรียน เช่น ห้องสมุด ห้องเรียนในสวน ห้องปฏิบัติการ ทางวิทยาศาสตร์ ห้องเรียน 4.0 ห้องปฏิบัติการทางภาษา ห้องปฏิบัติการ ทางคอมพิวเตอร์ ห้องวิทยาศาสตร์ปฐมวัย สวนเรียนรู้ไดโนเสาร์ สวนผัก เพ่ือโครงการอาหารกลางวนั ฟารม์ ไก่ “ฟาร์มสุข” ห้องเรียนสีเขยี ว และบ่อ เล้ยี งปลาฝกึ อาชพี โดยมรี ายละเอียดของแหล่งเรียนรู้ดงั ต่อไปน้ี เอกสารประกอบการพจิ ารณาโครงการสง่ เสรมิ การจัดการเรยี นรูบ้ รู ณาการจดั การขยะ | โรงเรยี นอนบุ าลวัดพระพุทธบาท 14

กิจกรรมภายในจดุ เรยี นรู้ 1. ห้องสมุด เปน็ แหลง่ เรยี นรู้ทีจ่ ัดไวใ้ ห้นักเรียนได้ศึกษาโดยมหี นงั สือ แบบเรยี น รวมถึงบทความและวารสาร เกยี่ วกับการจัดการขยะและการอนรุ ักษ์ทรพั ยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม นอกจากน้ยี งั มีมมุ ให้ความรู้อืน่ ๆ เชน่ มุมสาหรบั ดูคลิปวิดีโอ มมุ จาลองสถานการณ์เพอ่ื ให้ผู้เรียนไดศ้ ึกษาคันควา้ ได้ดว้ ยตนเองโดยมคี รูบรรณารักษเ์ ป็นผคู้ อย ใหค้ าแนะนาในการศึกษาเรยี นร้ขู องนักเรียน 2. หอ้ งเรียนในสวน “ยุวเกษตรกรนอ้ ย ตามรอยพอ่ อยา่ งพอเพียง” เปน็ แหล่งเรียนรู้ที่อยภู่ ายนอกอาคาร เป็นสถานที่จัดไวส้ าหรบั ใหน้ ักเรยี นได้เรียนรจู้ ากประสบการณจ์ รงิ โดยมีมุมจาลองสาหรับการคดั แยกขยะ จดุ ทาขยะ อินทรียแ์ ละจุดกาจัดเศษอาหาร ท้งั น้ีจะมีครคู อยสับเปลี่ยนหมนุ เวียนนานักเรยี นเข้าไปจัดกิจกรรมการเรียนรู้และคอย ควบคุมดูแลนักเรยี นรวมถึงให้ความร้ตู ามแนวทางทเี่ หมาะสมกับนักเรียนอย่เู สมอ 3. ห้องปฏิบัติการทางวิทยาศาสตร์ เป็นแหล่งเรยี นรสู้ าหรบั นักเรียนที่รวบรวมเรื่องราวเกี่ยวกับการจัดการขยะ ในหลากหลายรูปแบบ รวมทั้งรวบรวมวิทยาการใหม่ในการจัดการขยะรวมถึงมีส่ือการจัดการเรียนการสอนท่ีมีความ เก่ียวข้องกับการสร้างความเข้าใจในการจัดขยะเพ่ือให้นักเรียนได้เลือกศึกษาตามความถนัดและความสนใจของตนเอง โดยจะได้รบั คาแนะนาจากครวู ิทยาศาสตรท์ รี่ ับผิดชอบเปน็ ผูค้ อ่ ยให้คาแนะนา เอกสารประกอบการพจิ ารณาโครงการส่งเสริมการจัดการเรยี นรบู้ รู ณาการจดั การขยะ | โรงเรยี นอนุบาลวดั พระพทุ ธบาท 15

4. หอ้ งเรียน 4.0 เป็นหอ้ งเรียนทม่ี สี อื่ ให้ผเู้ รียนได้ชมวดิ ีทัศนเ์ ก่ยี วกับการจัดการขยะ ซ่ึงคณุ ครูจะเป็นผ้อู ธบิ าย เพมิ่ เติม และใชค้ าถามกระตุ้นความคิดเมื่อดูวิดีทัศน์จบ ชว่ ยให้ผเู้ รียนเหน็ ภาพไดช้ ัดเจน เกดิ จิตสานกึ ในการจัดการขยะ และเกิดความคิดสร้างสรรค์ในการนาขยะกลบั มาใช้ประโยชน์ 5. ห้องปฏิบตั กิ ารทางภาษา เปน็ ห้องเรยี นท่ีส่งเสริมด้านภาษาอังกฤษให้กับผ้เู รียนที่ไดเ้ ข้ามาเรียนและนักเรียน สามารถหาคาศัพท์เกี่ยวกับการจัดการขยะ เช่น 1) Reduce ลดการใช้ส่ิงต่าง ๆ รอบตัว 2) Reuse ใช้ทุกอย่างให้คุ้มค่า 3) Repair ใช้อย่างถนอม ซอ่ มแซมเท่าที่ได้ และ 4) Recycle การนากลับมาใชใ้ หม่ 6. ห้องปฏิบัติการทางคอมพิวเตอร์ เป็นห้องเรียนท่ีมีส่ิงอานวยความสะดวกให้กับผู้เรยี นในทางด้านเทคโนโลยี ไว้คอยบริการนักเรียน โดยเปิดโอกาสให้ผู้เรียนได้ศึกษาหาความรู้วิทยาการใหม่ๆ จากเครือข่ายข้อมูลสารสนเทศ ฝึก กระบวนการคิดในรปู แบบ Coding ให้นกั เรยี นได้แก้ไขปัญหา สาหรบั นกั เรียนระดับประถมศกึ ษาตอนปลาย ฝึกทาความ รู้จกั กบั ขยะ และประเภทของถงั ขยะตามแนวทางท่ีเหมาะสม สาหรบั นกั เรียนช้นั ประถมศึกษาตอนต้น ทงั้ น้ีจะมีครูเป็นผู้ คอยให้การดแู ลแนะนาในการทากจิ กรรมของนักเรียน เอกสารประกอบการพจิ ารณาโครงการสง่ เสรมิ การจัดการเรยี นรูบ้ รู ณาการจดั การขยะ | โรงเรยี นอนุบาลวดั พระพทุ ธบาท 16

7. หอ้ งวิทยาศาสตรป์ ฐมวยั เปน็ หอ้ งเรียนทสี่ ่งเสริมพัฒนาการด้านวทิ ยาศาสตรแ์ ก่นักเรียนและมสี ือ่ เพ่ือการ เรียนร้ใู นเรอ่ื งขยะ และการนาเศษวสั ดทุ เี่ หลอื ใช้ หรือใช้แล้วกลับมาทาส่ือการสอนแก่นักเรียนอย่างหลากหลาย 8. สวนเรียนรู้ไดโนเสาร์ เป็นแหล่งเรียนรู้ที่จัดไว้สาหรับให้นักเรียนได้เรียนรู้จากประสบการณ์จริงโดยมี ไดโนเสาร์จาลองและมีสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน สามารถนาใบไม้มาทาขยะอินทรีย์ได้ ทั้งน้ีจะมีครูคอยสับเปล่ียน หมุนเวียนนานักเรียนเข้าไปจัดกิจกรรมการเรียนรู้และคอยควบคุมดแู ลนักเรียนรวมถึงให้ความรู้ตามแนวทางท่ีเหมาะสม กบั นักเรียนอยูเ่ สมอ 9. สวนผักเพ่ือโครงการอาหารกลางวัน เปน็ แหลง่ เรยี นรู้ทีอ่ ยนู่ อกห้องเรยี น ใหผ้ ู้เรยี นไดศ้ กึ ษาการทาป๋ยุ หมัก ปลกู ผักแบบไรส้ ารพิษ อกี ทัง้ ยงั ใหน้ ักเรียนได้ลงมือปลูกผกั ดว้ ยตนเอง นอกจากน้ีสวนผักเพ่อื โครงการอาหารกลางวันยัง ชว่ ยปลกู ฝงั ทัศนคติและจิตสานึกทีด่ ีของผ้เู รียนต่ออาชีพเกษตรกรรม 10. ฟาร์มไก่ “ฟาร์มสุข” เป็นแหล่งเรียนรูท้ ่ีจดั ให้ผู้เรยี นได้นาวสั ดเุ หลอื ใช้มาทาเป็นอปุ กรณใ์ ห้อาหารไก่ เช่น ทใี่ ห้หวั อาหารไก่อัตโนมัตจิ ากขวดน้าพลาสติก ที่ให้นา้ ไก่จากขวดน้า เป็นต้น เอกสารประกอบการพจิ ารณาโครงการสง่ เสริมการจดั การเรยี นรบู้ รู ณาการจดั การขยะ | โรงเรียนอนุบาลวดั พระพทุ ธบาท 17

11. หอ้ งเรยี นสีเขียว เป็นแหลง่ เรยี นรูป้ ลูกฝงั ใหผ้ ้เู รียนตระหนักถึงการรักษาส่งิ แวดลอ้ ม ใหผ้ ้เู รียนได้ศกึ ษา เรือ่ งการทาใหก้ ๊าซเรอื นกระจกทีเ่ กดิ จากขยะและของเสียลดน้อยลง สามารถทาได้ด้วยเทคโนโลยที หี่ ลากหลาย 12. บ่อเลย้ี งปลา ฝึกอาชีพ เป็นแหลง่ เรียนรู้ทฝ่ี ึกใหผ้ ้เู รียนไดป้ ระดิษฐอ์ ุปกรณ์ให้อาหารปลา จากถงั น้า โดยจะ มคี รูเป็นผพู้ าทาและคอยควบคุมดแู ลอย่างใกลช้ ดิ องค์ความรู้ทไ่ี ดร้ บั จุดเรยี นรูห้ รอื แหลง่ เรียนรใู้ นโรงเรียน โรงเรยี นอนบุ าลวดั พระพทุ ธบาทมีการสง่ เสรมิ และสนบั สนุนให้ผเู้ รยี นได้เกดิ การเรยี นรูใ้ นทกุ มิติ มกี ารจดั สถานท่ี หรอื ฐานการเรียนรู้และกิจกรรมโรงเรียนปลอดขยะที่ไวเ้ พื่อช่วยให้เป็นสถานท่ีแลกเปลี่ยนประสบการณ์ระหว่างบุคลากร ในโรงเรียนด้วยกัน หรือกับหน่วยงานหรือชุมชนภายนอกท่ีสนใจ การกาหนดให้นักเรียนแต่ละช่วงชั้นเข้ามาเรียนรู้ อย่างน้อย 1 ครั้ง/สัปดาห์มีองค์ความรู้และรูปแบบการจัดการขยะที่เป็นไปตามมาตรฐานท่ีกาหนด และไม่ส่งผลกระทบ ต่อสิ่งแวดล้อม ท้ังน้ีเพ่ือส่งเสริมให้นักเรียนมีความรู้และทักษะในการจัดการขยะในรูปแบบของตัวเอง และสามารถนา ความรนู้ ั้นไปประยกุ ตใ์ ชใ้ ห้เกิดประโยชนส์ ูงสุดตอ่ ครอบครัว ชมุ ชน และสังคมตอ่ ไป เอกสารประกอบการพจิ ารณาโครงการส่งเสรมิ การจัดการเรยี นรูบ้ รู ณาการจดั การขยะ | โรงเรยี นอนุบาลวดั พระพุทธบาท 18

ส่วนที่ 4 กระบวนการปลกู ฝงั และส่งเสริมการมีส่วนรว่ มในการจดั การขยะมลู ฝอย 4.1 การปลกู ฝงั ความรูค้ วามเข้าใจในกระบวนการการมสี ว่ นรว่ มให้กับนกั เรียนและบคุ ลากรภายในโรงเรยี น 4.1.1 กิจกรรม “ลดขยะดว้ ยมอื เรา” รายละเอียดการดาเนินงาน 1. นักเรียน ครูและบุคลากรร่วมกันวางแผนดาเนินกิจกรรม ขับเคล่ือนนโยบายตลอดจนการประเมินผลของ กิจกรรม 2. ให้ความรู้แก่นักเรียน ครูและบุคลากรภายในโรงเรียน เน้นการสร้างความเข้าใจและสร้างจิตสานึกใน การคดั แยกขยะ และนาขยะกลบั มาใชป้ ระโยชน์ ผ่านรูปแบบการประชาสัมพนั ธต์ ่าง ๆ 3. จัดกิจกรรมการเรียนรู้เกี่ยวกับการจัดการขยะมูลฝอย บุคลากรภายในโรงเรียนมีส่วนร่วมในกิจกรรม “ลดขยะดว้ ยมอื เรา” - การซ้อื นา้ จากแม่คา้ นักเรยี นมแี ก้วนา้ สว่ นตวั - การทาส่ิงประดิษฐ์เป็นของใช้ที่มีประโยชน์สร้างสรรค์ เช่น ซองโอวัลติน กาแฟ และกล่องนมนามาประดิษฐ์ เปน็ ตะกรา้ - การนากระดาษเหลือใช้ มาประดษิ ฐ์เปน็ ส่ิงของทม่ี ปี ระโยชน์สรา้ งสรรค์ เชน่ เปเปอรม์ าเช่ - ลดปริมาณเศษอาหารกลางวัน คอื ตักอาหารแตพ่ อรบั ประทานและทานอาหารให้หมด - การนาเศษใบไมภ้ ายในโรงเรียนมาทาเปน็ ปุ๋ยหมัก - บอกลาแก้วพลาสตกิ และถงุ พลาสติก โดยการใชข้ วดนา้ และถงุ ผา้ - ครูสร้างส่อื การเรียนการสอนจากเศษวัสดุ เหลือใช้ และมกี ารจัดกจิ กรรมการเรยี นรกู้ ารจดั การขยะมูลฝอย ผลการปลกู ฝงั การมสี ่วนร่วม 1. ผเู้ รียนและบุคลากรภายในโรงเรยี นมีจิตสานึกในการลดปริมาณขยะ รู้ เข้าใจ สามารถบอกประโยชน์ของการ จดั การ การคดั แยกขยะได้และเหน็ คณุ คา่ ของขยะ 2. ผู้เรียนและบุคลากรภายในโรงเรียนมีพฤติกรรมท่ีดีในการคัดแยกขยะ การนากลับมาใช้ใหม่และการรักษา ส่ิงแวดลอ้ มของโรงเรียน 3. ผู้เรียนและบคุ ลากรภายในโรงเรียนตระหนกั ถงึ กระบวนการแยกขยะไรค้ า่ สู่คุณค่าทางใจ ร้อยละการมสี ่วนร่วม ผูเ้ รยี นและบคุ ลากรภายในโรงเรยี นมีกระบวนส่งเสรมิ การมีสว่ นรว่ ม ในการจัดการขยะมูลฝอย รอ้ ยละ 100 นักเรียนมีแก้วน้าสว่ นตัว เม่ือตอ้ งการซ้อื นา้ จากรา้ นค้าโรงเรยี น เอกสารประกอบการพจิ ารณาโครงการสง่ เสรมิ การจดั การเรยี นรบู้ รู ณาการจดั การขยะ | โรงเรียนอนบุ าลวัดพระพทุ ธบาท 19

ส่งิ ประดิษฐ์ท่ีมีประโยชนส์ ร้างสรรค์ เช่น ซองโอวัลติน กาแฟ และกล่องนมนามาประดิษฐเ์ ป็นตะกร้า การนากระดาษเหลือใช้ มาประดิษฐเ์ ปน็ สง่ิ ของที่มปี ระโยชนส์ ร้างสรรค์ (เปเปอร์มาเช่) นาเศษใบไมภ้ ายในโรงเรยี นมาทาปยุ๋ หมัก และลดปรมิ าณเศษอาหารกลางวัน เอกสารประกอบการพจิ ารณาโครงการสง่ เสรมิ การจัดการเรยี นรู้บรู ณาการจดั การขยะ | โรงเรยี นอนุบาลวัดพระพทุ ธบาท 20

บอกลาแกว้ พลาสตกิ และถงุ พลาสตกิ โดยการใช้ขวดนา้ และถงุ ผ้า ครูสร้างสื่อการเรียนการสอนจากวสั ดเุ หลอื ใช้ และมีการจัดกิจกรรมการเรียนรกู้ ารจัดการขยะมูลฝอย 4.1.2 กจิ กรรม สง่ิ แวดล้อมจะดี ทิ้งขยะใหถ้ ูกที่ รายละเอียดการดาเนนิ งาน 1. แกนนานักเรียน ประชุมและวางแผนกาหนดแนวทางในการจดั กจิ กรรม - อธิบายที่มาและความสาคญั ของการจดั กิจกรรม 2. ดาเนนิ กิจกรรมตามแผนทวี่ างไว้ - ประชาสัมพันธ์การประกวดแต่งคาขวัญ กิจกรรมโรงเรียนปลอดขยะ หัวข้อ “ส่ิงแวดล้อมจะดี ท้งิ ขยะใหถ้ ูกท”่ี - ประชาสมั พนั ธก์ ารประกวดวาดภาพระบายสี ตามหัวข้อ “โรงเรยี นปลอดขยะ” 3. สรุปผลการดาเนินกจิ กรรม ผลการปลูกฝังการมสี ่วนรว่ ม 1. นักเรียนเกดิ จิตสานกึ ทีด่ ี 2. นกั เรยี นมคี วามคิดสรา้ งสรรค์ 3. นกั เรยี นเกิดความตระหนกั และเหน็ คุณค่าในการทิ้งขยะให้ถูกท่ี ประชาสมั พนั ธก์ ารประกวดแต่งคาขวัญและวาดภาพระบายสี กจิ กรรมโรงเรียนปลอดขยะ เอกสารประกอบการพจิ ารณาโครงการสง่ เสริมการจดั การเรยี นรู้บรู ณาการจดั การขยะ | โรงเรยี นอนบุ าลวดั พระพุทธบาท 21

การประกวดคาขวญั ตามหวั ข้อเร่อื ง “สิ่งแวดล้อมจะดี ท้งิ ขยะให้ถูกที่” การประกวดวาดภาพระบายสี ตามหัวข้อ “โรงเรียนปลอดขยะ” 4.1.3 กจิ กรรม ลดโลกรอ้ นด้วยมือเรา รายละเอียดการดาเนินงาน 1. การขับเคล่ือนกระบวนการเร่ือง การรักษาพลังงานและสิ่งแวดล้อม โดยสภานักเรียน ผ่านการเรียนรู้ ของนักเรยี นทุกคนในโรงเรยี น เพอ่ื ให้เกดิ ความตอ่ เนือ่ งและยัง่ ยนื 2. ประชุมและวางแผนกาหนดแนวทางในการจดั กจิ กรรม 3. การประชาสัมพันธ์เพ่ือแจ้งให้คณะครู บุคลากรและนักเรียนในโรงเรียนเพ่ือเข้าร่วมกิจกรรม โดย แต่ละ กิจกรรมจะแบง่ ตามช่วงชัน้ ของนักเรยี น ผ่านแกนนาของโครงการโรงเรยี นปลอดขยะและคุณครปู ระจาชัน้ 4. ดาเนินกิจกรรมตามแผนทีว่ างไว้ - เปิดวิดที ัศน์ เร่ือง ผลกระทบทเ่ี กดิ จากขยะ - การสรา้ งความตระหนกั การมสี ว่ นรว่ มของการคัดแยกขยะ - ใหค้ วามรู้และวิธีการการคัดแยกขยะอยา่ งถกู วิธี 5. สรุปผลการดาเนินกิจกรรม ผลการปลูกฝงั การมสี ่วนรว่ ม 1. นักเรียนมคี วามตระหนักถึงผลกระทบทเี่ กดิ จากปริมาณขยะทีเ่ พิ่มมากข้นึ 2. นักเรยี นมจี ติ สานึกในการลดปริมาณขยะ เอกสารประกอบการพจิ ารณาโครงการสง่ เสริมการจัดการเรยี นรบู้ รู ณาการจดั การขยะ | โรงเรียนอนุบาลวดั พระพุทธบาท 22

เปิดวิดที ัศน์ เรอื่ ง ผลกระทบทีเ่ กิดจากขยะ ใหค้ วามรแู้ ละวธิ ีการการคดั แยกขยะอยา่ งถูกวธิ ี การสร้างความตระหนักการมีส่วนร่วมของการคัดแยกขยะ ให้ความรู้และวิธกี ารการคัดแยกขยะอยา่ งถกู วธิ ี 4.2 การมสี ่วนรว่ มของนักเรียนและบคุ ลากรภายในโรงเรยี น เพอ่ื ดาเนินงานโรงเรยี นปลอดขยะ ประเภท/จานวน/บทบาทการมีสว่ นร่วม/ความสมา่ เสมอ กจิ กรรม เร่อื งเลา่ เชา้ น้ี ผเู้ รยี น แกนนานักเรียนระดับช้นั ประถมศกึ ษาปที ่ี 6 จานวน 15 คน บทบาท ประชาสมั พนั ธเ์ ชญิ ชวนใหน้ กั เรยี นทุกคนร่วมมือร่วมใจกันรกั ษาความสะอาดท้งั ในห้องเรยี นและภายใน บรเิ วณตา่ ง ๆ ของโรงเรียน ความสมา่ เสมอ ทกุ วนั เวลา 08.00-08.30 น. / 5 คร้งั ตอ่ สปั ดาห์ บคุ ลากร คณะครูและบุคลากรทางการศึกษา จานวน 32 คน บทบาท อบรมให้นักเรียนทุกคนชว่ ยกันรักษาความสะอาดท้งั ในห้องเรยี นและภายในบริเวณต่าง ๆ ของโรงเรียน อย่างสมา่ เสมอ ความสมา่ เสมอ ทุกวัน เวลา 08.00-08.30 น. / 5 ครั้งตอ่ สัปดาห์ เอกสารประกอบการพจิ ารณาโครงการสง่ เสรมิ การจดั การเรยี นรู้บรู ณาการจดั การขยะ | โรงเรียนอนุบาลวัดพระพุทธบาท 23

กิจกรรม ชมุ ชนน่าอยู่ ผู้เรียน ระดับชน้ั ประถมศึกษาปที ่ี 4 - 6 จานวน 230 คน บทบาท ขับเคล่ือนกระบวนการเร่ือง การคัดแยกขยะและร่วมมือร่วมใจกันรักษาความสะอาดในชุมชน เพ่ือให้ เกิดความตอ่ เนอ่ื งและยั่งยนื ความสม่าเสมอ ทุกวันพฤหสั บดี เวลา 13.30-14.30 น. / 2 ครงั้ ตอ่ เดือน บุคลากร คณะครูและบคุ ลากรทางการศกึ ษา จานวน 32 คน บทบาท มีส่วนร่วมกับผู้เรียนในการขับเคลื่อนกิจกรรมการคัดแยกขยะและรักษาความสะอาดในชุมชน เพ่ือให้ เกดิ ความตอ่ เนื่องและย่งั ยืน ความสมา่ เสมอ ทกุ วนั พฤหสั บดี เวลา 13.30-14.30 น. / 2 ครัง้ ต่อเดือน การคัดแยกขยะและร่วมมอื ร่วมใจกนั รักษาความสะอาดในชุมชน รว่ มมือร่วมใจกนั รักษาความสะอาดบริเวณต่างๆภายในโรงเรยี น เอกสารประกอบการพจิ ารณาโครงการส่งเสริมการจัดการเรยี นรบู้ รู ณาการจดั การขยะ | โรงเรยี นอนุบาลวัดพระพุทธบาท 24

4.3 การมีสว่ นร่วมของบุคลากรและภาคส่วนตา่ ง ๆ ภายนอกโรงเรยี น เพื่อดาเนินงานโรงเรียนปลอดขยะ ช่อื ภาคสว่ น วัดพระพุทธบาทราชวรมหาวหิ าร อาเภอพระพทุ ธบาท จังหวัดสระบรุ ี กิจกรรม รณรงคก์ ารใช้ถุงผ้าแทนถงุ พลาสตกิ บทบาท จดั กิจกรรมรณรงค์การใชถ้ ุงผ้าของอาเภอพระพุทธบาท ในงานตกั บาตรดอกเข้าพรรษา ประจาปี 2565 อาเภอพระพทุ ธบาท จงั หวดั สระบุรี กิจกรรมรณรงคก์ ารใชถ้ ุงผ้าของอาเภอพระพุทธบาท ในงานตักบาตรดอกเขา้ พรรษา จงั หวัดสระบรุ ี ชอ่ื ภาคสว่ น วดั พระพุทธบาทราชวรมหาวหิ าร อาเภอพระพุทธบาท จังหวัดสระบุรี กิจกรรม จิตอาสา บทบาท ทาความสะอาดบรเิ วณโดยรอบวดั พระพทุ ธบาทราชวรมหาวิหาร นักเรยี นโรงเรียนอนบุ าลวัดพระพทุ ธบาท ทาความสะอาดบริเวณโดยรอบวดั พระพทุ ธบาทราชวรมหาวิหาร เอกสารประกอบการพจิ ารณาโครงการสง่ เสริมการจดั การเรยี นรบู้ รู ณาการจดั การขยะ | โรงเรยี นอนบุ าลวัดพระพทุ ธบาท 25

ช่อื ภาคสว่ น เทศบาลเมืองพระพุทธบาท กจิ กรรม จิตอาสาพระราชทาน บทบาท คณะครแู ละนักเรียนโรงเรียนอนุบาลวัดพระพุทธบาท เข้าร่วมกิจกรรมจิตอาสาพระราชทาน ทาความสะอาดบริเวณสถานทตี่ ่าง ๆ ชื่อภาคส่วน รว่ มกิจกรรมจติ อาสาพระราชทาน ทาความสะอาดบริเวณสถานทต่ี า่ ง ๆ กิจกรรม เทศบาลเมืองพระพุทธบาท บทบาท การจดั อบรมให้ความรู้เรื่องการคัดแยกขยะ ให้ความรู้ การสนบั สนนุ เก่ียวกบั การจดั การขยะภายในโรงเรยี น เทศบาลอาเภอพระพทุ ธบาทอนุเคราะห์ใหค้ วามรเู้ กี่ยวกับการคัดแยกขยะ ชอื่ ภาคส่วน บริษัท ซันโทร่ี เป๊ปซี่โค เบเวอเรจ (ประเทศไทย) จากัด กจิ กรรม โครงการ มิซุอิกุ: สอนน้องรักษ์น้า บทบาท เสริมสร้างความรู้เรื่องน้าและการอนุรักษ์ทรัพยากรน้า นกั เรียนไดเ้ ขา้ รว่ มโครงการ มิซุอิกุ: สอนน้องรักษ์นา้ และได้รับรางวัลการประกวดวาดภาพ หัวข้อ “น้าท่ีรักษ์” เอกสารประกอบการพจิ ารณาโครงการส่งเสริมการจัดการเรยี นรบู้ รู ณาการจดั การขยะ | โรงเรยี นอนบุ าลวดั พระพุทธบาท 26

4.4 การประเมนิ ผลการมสี ่วนรว่ มของนกั เรยี นและผ้เู กย่ี วข้องต่าง ๆ เพอ่ื นามาปรับปรงุ และพัฒนาการดาเนินงาน โรงเรียนปลอดขยะ 1. ท่านมีส่วนรว่ มในการคดั แยกขยะที่โรงเรยี น/บ้าน 2. ทา่ นมสี ว่ นรว่ มในการลดปริมาณขยะอนิ ทรีย์ เชน่ ระดบั ใด (ร้อยละ) เศษอาหาร เศษใบไม้ ระดับใด (ร้อยละ) 3.03 1.52 1.52 12.12 5.30 8.33 43.94 39.39 41.67 43.18 3. ทา่ นมรี ะดับความรู้เกย่ี วกับการการคัดแยกขยะ 4. ทา่ นเข้าร่วมกิจกรรมการคัดแยกขยะและการนา และการนาวสั ดมุ าใช้ซ้า ระดับใด (ร้อยละ) วสั ดมุ าใชซ้ ้า ระดบั ใด (ร้อยละ) 3.03 1.52 3.03 1.52 12.88 12.88 39.39 40.91 41.67 43.18 มากที่สดุ มาก ปานกลาง น้อย น้อยทีส่ ดุ เอกสารประกอบการพจิ ารณาโครงการสง่ เสริมการจดั การเรยี นรู้บรู ณาการจดั การขยะ | โรงเรยี นอนบุ าลวัดพระพุทธบาท 27

5. ท่านมคี วามตระหนกั เกีย่ วกับโครงการโรงเรยี น 6. ท่านคดิ ว่าการดาเนนิ โครงการโรงเรียนปลอดขยะ ปลอดขยะ ระดับใด (รอ้ ยละ) มีความสาเรจ็ ระดบั ใด (ร้อยละ) 1.52 0.76 1.52 0.00 22.73 31.82 22.73 31.82 43.18 43.94 7. ทา่ นคดิ ว่าระดับความยง่ั ยืนของโครงการโรงเรียน 8. ท่านเข้าร่วมกจิ กรรมการประดิษฐส์ ่ิงของต่างๆจาก ปลอดขยะ อยู่ที่ระดับใด (รอ้ ยละ) วสั ดุเหลือใช้ ระดับใด (ร้อยละ) 2.27 3.03 3.79 0.00 28.79 16.67 28.79 32.58 37.12 46.97 มากท่สี ุด มาก ปานกลาง น้อย น้อยท่ีสดุ เอกสารประกอบการพจิ ารณาโครงการส่งเสริมการจดั การเรยี นรูบ้ รู ณาการจดั การขยะ | โรงเรียนอนุบาลวดั พระพทุ ธบาท 28

ข้อคาถามทใ่ี ช้ในการประเมนิ การมีส่วนร่วมของนกั เรียน คุณครูและผู้ปกครองตอ่ โครงการโรงเรียนปลอดขยะ รายการ มาก มาก ปาน นอ้ ย น้อย ทส่ี ุด กลาง ทีส่ ดุ 4.55 3.03 1. การมสี ่วนรว่ มในการคัดแยกขยะทีโ่ รงเรียน/บ้าน 12.12 37.88 42.42 5.30 3.03 1.52 2. การมสี ่วนร่วมในการลดปริมาณขยะอนิ ทรีย์ 8.33 43.18 41.67 3.03 1.52 1.52 3. ระดบั ความรู้เกี่ยวกับการการคดั แยกขยะและการนาวสั ดุมาใช้ซา้ 12.88 43.18 39.39 1.52 2.27 1.52 4. การเข้ารว่ มกิจกรรมการคัดแยกขยะและการนาวัสดมุ าใช้ซ้า 12.88 41.67 40.91 3.79 0.76 3.13 5. ความตระหนกั เก่ยี วกบั โครงการโรงเรยี นปลอดขยะ 31.82 43.18 22.73 0.00 6. ระดบั ความสาเรจ็ ของโครงการโรงเรยี นปลอดขยะ 31.82 43.94 22.73 3.03 7. ระดบั ความยั่งยืนของโครงการโรงเรียนปลอดขยะ 28.79 37.12 28.79 0.00 8. การประดิษฐ์สิ่งของต่าง ๆ จากวสั ดุเหลอื ใช้ 16.67 46.97 32.58 1.42 เฉล่ยี 19.41 42.14 33.90 แผนภมู แิ สดงผลการประเมนิ การมสี ่วนรว่ มของนักเรียน คณะครแู ละผู้ปกครอง ต่อโครงการโรงเรียนปลอดขยะ โรงเรียนอนุบาลวัดพระพทุ ธบาท 50.00 42.14 40.00 33.90 ร้อยละ 30.00 20.00 19.41 10.00 3.13 1.42 0.00 มากที่สุด มาก ปานกลาง น้อย นอ้ ยทส่ี ดุ จากการประเมินการมีส่วนร่วมของนักเรียน คุณครูและผู้ปกครอง ต่อโครงการโรงเรียนปลอดขยะ จะเห็นว่า หลังจากทน่ี ักเรียนรว่ มกจิ กรรมท่ีโรงเรียนได้จัดข้ึนนั้น สง่ ผลให้นักเรียนมจี ิตสานึกทด่ี ีในการมีส่วนรว่ มในการคัดแยกขยะ การนาขยะกลับมาใช้ประโยชน์ โดยเริ่มจากการรับความรู้และลงมือปฏิบัติในแต่ละกิจกรรม นักเรียนได้มีส่วนร่วมทั้งใน ห้องเรียนและนอกห้องเรียน มีการจัดพื้นท่ีในการคัดแยกขยะออกเป็นแต่ละประเภทตามสภาพแวดล้อม และส่งต่อ ความรู้มายงั คณะครูและนักเรียนทุกคน ผ่านการทากิจกรรมตามช่วงชนั้ นักเรยี นและคุณครูมสี ว่ นรว่ มในการทากิจกรรม ทุกกิจกรรม ส่งผลให้เกิดการรับรู้ เข้าใจและนาไปใช้ เกิดความย่ังยืนและส่งต่อไปยังการสร้างจิตสานึกที่ดีให้กับนักเรยี น คุณครูและผปู้ กครอง ผา่ นกระบวนการการมสี ว่ นรว่ มทกุ ภาคส่วน เอกสารประกอบการพจิ ารณาโครงการสง่ เสรมิ การจัดการเรยี นรู้บรู ณาการจดั การขยะ | โรงเรียนอนบุ าลวดั พระพทุ ธบาท 29

ส่วนที่ 5 การดาเนินกจิ กรรมโรงเรยี นปลอดขยะโดยใช้หลัก 3Rs 5.1 กิจกรรมการลด การใชซ้ ้า และคัดแยกนากลับมาใช้ประโยชน์ (3Rs) กจิ กรรมด้าน Reduce 1. รณรงคก์ ารลดการใช้ขวดนา้ พลาสติก (ใชว้ ันละ 1 ขวด หรอื ขวดน้าสว่ นตวั ) 2. รณรงค์การการใช้ถุงผ้า 3. รณรงคก์ ารใชไ้ ลน์เพื่อลดกระดาษ เอกสารประกอบการพจิ ารณาโครงการส่งเสริมการจดั การเรยี นรบู้ รู ณาการจดั การขยะ | โรงเรียนอนบุ าลวัดพระพุทธบาท 30

4. รณรงคก์ ารใชก้ ล่องข้าวแทนการใชโ้ ฟม 5. รณรงค์การปดิ น้า ปิดไฟเมื่อไม่ใช้ วธิ กี ารดาเนนิ งาน 1. ประชุมวางแผนการดาเนินงาน 2. แต่งต้ังคณะกรรมการการดาเนนิ งานกิจกรรมด้าน Reduce 3. จดั แบง่ เขตพ้ืนทีใ่ นการรับผิดชอบ 4. แตง่ ต้งั ตวั แทนผู้นาในการรับผิดชอบ 5. ปฏบิ ัตหิ น้าทก่ี ิจกรรมทไ่ี ดร้ บั มอบหมาย 5.1 รณรงค์การลดการใช้ขวดนา้ พลาสตกิ (ใช้วันละ 1 ขวด หรอื ขวดนา้ สว่ นตวั ) 5.2 รณรงคก์ ารการใชถ้ งุ ผา้ 5.3 รณรงคก์ ารใช้ไลน์เพ่ือลดกระดาษ เอกสารประกอบการพจิ ารณาโครงการสง่ เสริมการจัดการเรยี นรูบ้ รู ณาการจดั การขยะ | โรงเรียนอนบุ าลวดั พระพุทธบาท 31

5.4 รณรงคก์ ารใช้กลอ่ งขา้ วแทนการใช้โฟม 5.5 รณรงค์การปิดน้า ปดิ ไฟเม่ือไมใ่ ช้ 6. ติดตาม แนะนา 7. ประชุมสรุป กลุ่มเป้าหมาย นกั เรียนชั้นประถมศึกษาปีท่ี 1 – 6 และบคุ ลากรทุกคนในโรงเรียน ผลลพั ธ์ นกั เรยี นชนั้ ประถมศึกษาปีที่ 1 – 6 และบคุ ลากรทกุ คนในโรงเรยี น มีความรู้และความเข้าใจเกีย่ วกับ Reduce กจิ กรรมดา้ น Reuse 1. รณรงคก์ ารใชก้ ระดาษ 2 หน้า 2. กิจกรรมกระถางตน้ ไม้จากยางลอ้ รถ เอกสารประกอบการพจิ ารณาโครงการสง่ เสริมการจดั การเรยี นร้บู รู ณาการจดั การขยะ | โรงเรยี นอนุบาลวดั พระพทุ ธบาท 32

วิธกี ารดาเนินงาน 1. ประชมุ วางแผนการดาเนินงาน 2. แต่งตงั้ คณะกรรมการการดาเนนิ งานด้าน Reuse 3. จดั แบ่งเขตพน้ื ทใี่ นการรบั ผดิ ชอบ 4. แตง่ ตง้ั ตวั แทนผนู้ าในการรับผิดชอบ 5. ปฏบิ ตั ิหนา้ ท่ีกิจกรรมที่ไดร้ บั มอบหมาย 5.1 กจิ กรรมรณรงค์การใชก้ ระดาษ 2 หนา้ 5.2 กิจกรรมกระถางตน้ ไมจ้ ากยางล้อรถ 5.3 กจิ กรรมนาของเหลือใชม้ าใชป้ ระโยชน์ เช่น ตะกร้าหรรษา จานกระดาษ 6. ติดตาม แนะนา 7. ประชมุ สรปุ กลุ่มเปา้ หมาย นักเรียนชั้นประถมศกึ ษาปที ี่ 1 – 6 และบุคลากรทกุ คนในโรงเรยี น ผลลพั ธ์ นกั เรยี นชน้ั ประถมศึกษาปที ่ี 1 – 6 และบุคลากรทุกคนในโรงเรียน มคี วามรูค้ วามเขา้ ใจเกยี่ วกบั Reuse เอกสารประกอบการพจิ ารณาโครงการสง่ เสรมิ การจัดการเรยี นรบู้ รู ณาการจดั การขยะ | โรงเรียนอนบุ าลวดั พระพุทธบาท 33

กจิ กรรมด้าน Recycle 1. การประดิษฐ์ของใชจ้ ากขวดพลาสตกิ (เชน่ กระปุกออมสิน กระถางตน้ ไม)้ 2. การประดิษฐข์ องเลน่ จากกลอ่ งนม (เช่น รถของเล่น) เอกสารประกอบการพจิ ารณาโครงการส่งเสริมการจดั การเรยี นรู้บรู ณาการจดั การขยะ | โรงเรยี นอนุบาลวดั พระพทุ ธบาท 34

3. การประดิษฐ์ของใช้จากกลอ่ งนม เชน่ ตะกร้าสาน ประเป๋าสาน ทป่ี ลกู ต้นไม้ 4. การทาปุ๋ยอินทรียจ์ ากใบไม้ เอกสารประกอบการพจิ ารณาโครงการส่งเสรมิ การจดั การเรยี นร้บู รู ณาการจดั การขยะ | โรงเรยี นอนุบาลวดั พระพทุ ธบาท 35

5. การทาปุ๋ยอินทรีย์ 6. การประดิษฐผ์ ลงานสร้างสรรคจ์ ากใบไม้ เอกสารประกอบการพจิ ารณาโครงการส่งเสริมการจัดการเรยี นรู้บรู ณาการจดั การขยะ | โรงเรยี นอนบุ าลวดั พระพทุ ธบาท 36

7. การประดิษฐพ์ วงมาลยั จากถุงนม 8. กจิ กรรมแยกขยะ วธิ กี ารดาเนินงาน 1. ประชุมวางแผนการดาเนินงาน 2. แตง่ ตง้ั คณะกรรมการการดาเนนิ งานด้าน Recycle 3. จดั แบ่งเขตพน้ื ทใ่ี นการรบั ผิดชอบ 4. แตง่ ต้งั ตวั แทนผนู้ าในการรับผิดชอบ 5. ปฏิบตั หิ นา้ ทก่ี ิจกรรมที่ได้รับมอบหมาย 5.1 การประดิษฐ์ของใชจ้ ากขวดพลาสตกิ (เช่น กระปุกออมสิน กระถางต้นไม้) 5.2 การประดิษฐ์ของเลน่ จากกล่องนม (เชน่ รถของเลน่ ) 5.3 การประดิษฐ์ของใชจ้ ากกลอ่ งนม เชน่ ตะกร้าสาน ประเป๋าสาน ที่ปลกู ตน้ ไม้ 5.4 การทาปุย๋ อนิ ทรีย์จากใบไม้ เอกสารประกอบการพจิ ารณาโครงการส่งเสริมการจดั การเรยี นรู้บรู ณาการจดั การขยะ | โรงเรยี นอนบุ าลวดั พระพทุ ธบาท 37

5.5 การทาปุ๋ยอินทรีย์จากหยวกกล้วย 5.6 การประดิษฐ์ผลงานสรา้ งสรรคจ์ ากใบไม้ 5.7 การประดิษฐ์พวงมาลัยจากถุงนม 5.8 กิจกรรมแยกขยะ 6. ติดตาม แนะนา 7. ประชมุ สรุป กลุ่มเปา้ หมาย นกั เรยี นชัน้ ประถมศกึ ษาปที ่ี 1 – 6 และบุคลากรทกุ คนในโรงเรยี น ผลลพั ธ์ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 – 6 และบุคลากรทุกคนในโรงเรียน มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการ Recycle และสามารถนาขยะมาประดิษฐ์ ดดั แปลงเปน็ ของเล่นหรือของใช้ เช่น ประดิษฐข์ องใชจ้ ากขวดพลาสติด กล่อง นม ประดษิ ฐ์ของเลน่ จากขวดพลาสตกิ การทาป๋ยุ อนิ ทรียจ์ ากใบไม้ และหยวกกล้วย ประดษิ ฐผ์ ลงานสร้างสรรค์จากใบไม้ ประดิษฐพ์ วงมาลยั จากถุงนม สามารถแยกขยะได้ถูกตอ้ ง เปน็ ต้น 5.2 กิจกรรมการจดั การขยะอินทรีย์อยา่ งมีประสิทธภิ าพและเกิดประโยชน์แกโ่ รงเรยี น กจิ กรรม 1. ทาปุ๋ยอนิ ทรยี ์จากใบไมแ้ ห้ง วธิ ีการดาเนนิ งาน 1. ประชมุ วางแผนการดาเนินงาน 2. แต่งตัง้ คณะกรรมการการดาเนินงานการจัดการขยะอนิ ทรีย์อย่างมีประสทิ ธิภาพ 3. ศกึ ษาวิธีการทาปยุ๋ อินทรีย์จากใบไม้แห้ง 3.1 เตรยี มใบไม้แหง้ 3.2 เทลงในพ้นื ทท่ี ่จี ัดเตรียมไว้ เอกสารประกอบการพจิ ารณาโครงการสง่ เสริมการจัดการเรยี นรู้บรู ณาการจดั การขยะ | โรงเรียนอนุบาลวดั พระพุทธบาท 38

3.3 ผสมจลุ ลินทรยี ์ EM และกากนา้ ตาล คนให้เขา้ กนั นาไปราดกองใบไมท้ เี่ ตรียมไว้ 3.4 คอยรดนา้ เปล่าทกุ วัน เพื่อรักษาความช้ืน และนาไปใช้ประโยชน์ 4. ปฏิบัติหนา้ ท่ที ไ่ี ด้รบั มอบหมาย 5. ตดิ ตาม แนะนา 6. ประชุมสรปุ กลุ่มเปา้ หมาย นักเรียนชัน้ ประถมศึกษาปีที่ 1-6 และบคุ ลากรท่ีเกี่ยวขอ้ งทุกคน เขา้ ร่วมกิจกรรมจานวน 300 คน ระยะเวลาการดาเนินกจิ กรรม พฤษภาคม 2565 – มนี าคม 2566 ปีการศึกษา 2565 ผลลพั ธ์ นักเรยี นชัน้ ประถมศกึ ษาปีท่ี 1 – 6 มีความรคู้ วามเข้าใจในการทาปุ๋ยอนิ ทรียจ์ ากใบไม้ ปรมิ าณขยะอินทรียท์ ่รี วบรวมได้เฉลี่ย 150 กโิ ลกรมั /เดือน กิจกรรม 2. ทาปยุ๋ อินทรีย์จากหยวกกล้วย วธิ กี ารดาเนนิ งาน 1. ประชมุ วางแผนการดาเนินงาน 2. แต่งต้งั คณะกรรมการการดาเนินงานการจัดการขยะอนิ ทรีย์อย่างมปี ระสิทธิภาพ 3. ศกึ ษาวธิ ีการทาปุ๋ยอนิ ทรีย์จากหยวกกลว้ ย เอกสารประกอบการพจิ ารณาโครงการสง่ เสรมิ การจดั การเรยี นร้บู รู ณาการจดั การขยะ | โรงเรียนอนบุ าลวัดพระพทุ ธบาท 39

3.1 เตรียมอปุ กรณ์ เชน่ ถงั น้าหมกั กากน้าตาล หยวกกลว้ ย นา้ เปลา่ 3.2 เทน้าใสถ่ งั หมัก แล้วนากากน้าตาลผสมลงไป คนให้เข้ากัน 3.3 นาหยวกกลว้ ยทหี่ ัน่ แล้วใสล่ งไปในถงั นา้ ท่ีผสมไว้ ปิดฝาให้สนทิ ทิ้งไวจ้ นกว่าหยวกกลว้ ยจะย่อยสลาย เอกสารประกอบการพจิ ารณาโครงการส่งเสริมการจดั การเรยี นรบู้ รู ณาการจดั การขยะ | โรงเรยี นอนุบาลวดั พระพุทธบาท 40

3.5 เมอ่ื จะใช้ ให้นามาผสมกบั นา้ เพอื่ รดบารุงดนิ รวมปริมาณขยะอนิ ทรียท์ น่ี ากลบั มาใช้ประโยชน์ผา่ นทกุ กิจกรรมเฉลย่ี 144 กิโลกรมั /เดอื น 5.3 กิจกรรมการจัดการขยะรไี ซเคิลอยา่ งมีประสิทธิภาพและเกดิ ประโยชน์แกโ่ รงเรียน กิจกรรม การจัดการขยะรไี ซเคิลอยา่ งมีประสิทธิภาพและเกิดประโยชน์แกโ่ รงเรียน วธิ กี ารดาเนนิ งาน 1. ประชุมวางแผนการดาเนนิ งาน 2. แตง่ ตงั้ คณะกรรมการการดาเนินงาน 3. จัดแบง่ เขตพืน้ ที่ในการรับผิดชอบ 4. แต่งตง้ั ตวั แทนผู้นาในการรบั ผิดชอบ 5. ปฏบิ ตั ิหน้าที่กจิ กรรมทีไ่ ดร้ บั มอบหมาย 5.1 กจิ กรรมประดษิ ฐ์ของเล่น-ของใช้จากขวดพลาสติก กล่องนม ถงุ นม เปลอื กขนม และใบไม้ เอกสารประกอบการพจิ ารณาโครงการส่งเสริมการจดั การเรยี นรู้บรู ณาการจดั การขยะ | โรงเรียนอนบุ าลวดั พระพุทธบาท 41

5.2 การทาปยุ๋ อนิ ทรยี จ์ ากใบไม้ และหยวกกล้วย 5.3 กิจกรรมแยกขยะ 6. ตดิ ตาม แนะนา 7. ประชุมสรุป กลุ่มเป้าหมาย นกั เรียนช้ันประถมศึกษาปที ่ี 1-6 และบคุ ลากรที่เก่ยี วขอ้ งทุกคน เขา้ ร่วมกจิ กรรมจานวน 300 คน ระยะเวลาการดาเนินกิจกรรม พฤษภาคม 2565 – มนี าคม 2566 ปกี ารศกึ ษา 2565 ผลลพั ธ์ นกั เรยี นชัน้ ประถมศึกษาปีที่ 1-6 และบุคลากรท่ีเกี่ยวข้องทุกคนมีความรู้ความเข้าใจ และสามารถจดั การขยะรีไซเคิลอย่างมปี ระสิทธภิ าพและเกิดประโยชน์แกโ่ รงเรียน ปรมิ าณขยะรไี ซเคลิ ทร่ี วบรวมได้เฉล่ีย 182 กิโลกรมั /เดือน รวมปริมาณขยะรไี ซเคิลทน่ี ากลับมาใช้ประโยชนผ์ ่านทุกกิจกรรมเฉล่ยี 182 กิโลกรัม/เดือน 5.4 กิจกรรมการจัดการขยะทั่วไปอยา่ งมีประสิทธภิ าพและเกดิ ประโยชนแ์ ก่โรงเรยี น กิจกรรม กิจกรรมคดั แยกขยะ วิธกี ารดาเนินงาน 1. ประชุมวางแผนการดาเนนิ งาน 2. แต่งตัง้ คณะกรรมการการดาเนินงาน 3. จัดแบง่ เขตพนื้ ท่ีในการรับผิดชอบ 4. แต่งตงั้ ตวั แทนผนู้ าในการรับผิดชอบ เอกสารประกอบการพจิ ารณาโครงการส่งเสรมิ การจัดการเรยี นรู้บรู ณาการจดั การขยะ | โรงเรยี นอนุบาลวดั พระพุทธบาท 42

5. ปฏิบัติหนา้ ทีก่ จิ กรรมท่ไี ด้รบั มอบหมาย 5.1 เกบ็ ขยะ 5.2 คัดแยกขยะตามประเภทต่าง ๆ 5.3 นาขยะช่งั กโิ ล 5.4 นาขยะไปจัดการตามประเภทต่าง ๆ 6. ติดตาม แนะนา 7. ประชุมสรุป กลมุ่ เปา้ หมาย นกั เรียนชน้ั ประถมศกึ ษาปีท่ี 1 – 6 และบคุ ลากรทุกคนในโรงเรยี น เข้าร่วมกิจกรรมจานวน 300 คน ระยะเวลาการดาเนินกิจกรรม พฤษภาคม 2565 – มนี าคม 2566 ปกี ารศึกษา 2565 ผลลพั ธ์ นักเรียนชั้นประถมศกึ ษาปที ี่ 1 – 6 และบุคลากรทุกคนในโรงเรียน มคี วามรูค้ วาม เข้าใจ และสามารถแยกขยะไดถ้ ูกต้อง ปริมาณขยะทั่วไปทีร่ วบรวมได้เฉล่ยี 5.38 กิโลกรมั /เดือน รวมปริมาณขยะท่ัวไปทีน่ ากลับมาใช้ประโยชนผ์ ่านทกุ กจิ กรรมเฉล่ยี 5.38 กโิ ลกรัม/เดอื น เอกสารประกอบการพจิ ารณาโครงการสง่ เสริมการจัดการเรยี นร้บู รู ณาการจดั การขยะ | โรงเรยี นอนบุ าลวัดพระพุทธบาท 43

5.5 กจิ กรรมการจัดการขยะอันตรายอยา่ งมีประสิทธภิ าพและไม่ก่อใหเ้ กิดอนั ตรายแก่ผเู้ รียนและบคุ ลากรของโรงเรียน กจิ กรรม อบรมเชงิ ปฏิบัตกิ ารการจัดการขยะอนั ตรายอย่างมปี ระสทิ ธิภาพและไม่ก่อให้เกิดอันตรายแก่ผู้เรียนและ บคุ ลากรของโรงเรียน วิธกี ารดาเนนิ งาน 1. ประชมุ วางแผนการดาเนินงาน 2. แตง่ ต้ังคณะกรรมการการดาเนนิ งาน 3. จัดแบ่งเขตพ้ืนที่ในการรับผิดชอบ 4. แต่งต้ังตัวแทนผูน้ าในการรบั ผิดชอบ 5. ปฏบิ ตั ิหนา้ ทต่ี ามกิจกรรมท่ีได้รับมอบหมาย 6. ตดิ ตาม แนะนา 7. ประชุมสรุป กลุ่มเปา้ หมาย นักเรียนชั้นประถมศึกษาปที ี่ 1 – 6 และบุคลากรทุกคนในโรงเรยี นเขา้ รว่ มกิจกรรมจานวน 500 คน ระยะเวลาการดาเนนิ กจิ กรรม พฤษภาคม 2565 – มนี าคม 2566 ปีการศึกษา 2565 ผลลพั ธ์ นกั เรียนชัน้ ประถมศึกษาปที ี่ 1 – 6 และบคุ ลากรทกุ คนในโรงเรยี น มคี วามรคู้ วามเข้าใจเก่ยี วกับการจัดการขยะ อนั ตรายอย่างมีประสทิ ธภิ าพและไม่ก่อใหเ้ กดิ อันตรายแก่ ผ้เู รียนและบุคลากรของโรงเรยี น ปริมาณขยะอันตรายท่รี วบรวมไดเ้ ฉลีย่ 0.2 กโิ ลกรัม/เดอื น รวมปริมาณขยะอนั ตรายทีน่ ากลบั มาใชป้ ระโยชน์ผ่านทกุ กจิ กรรมเฉลีย่ 0.2 กโิ ลกรัม/เดอื น 5.6 ระบบเอกสารและขอ้ มลู การวิเคราะห์ การแสดงผลขอ้ มูล และการติดตามประเมนิ ผล วิธกี ารจดั เกบ็ ขอ้ มลู ขอ้ มูลปรมิ าณขยะรวมทั้งสถานศึกษา 21.68 กก./วนั ขอ้ มลู ปรมิ าณขยะอินทรีย์ 7.20 กก./วนั เฉลี่ยต่อคน 0.025 กก./วัน ขอ้ มลู ปริมาณขยะรีไซเคิล 9.10 กก./วนั เฉล่ียตอ่ คน 0.045 กก./วนั ขอ้ มูลปรมิ าณขยะทั่วไป 5.38 กก./วัน เฉล่ยี ต่อคน 0.019 กก./วนั ขอ้ มูลปริมาณขยะอนั ตราย 0.2 กก./วัน เฉล่ียต่อคน 0.001 กก./วัน เอกสารประกอบการพจิ ารณาโครงการส่งเสรมิ การจดั การเรยี นรบู้ รู ณาการจดั การขยะ | โรงเรียนอนบุ าลวัดพระพทุ ธบาท 44

ประโยชนท์ ไ่ี ดร้ บั /การใช้ประโยชนข์ อ้ มลู 1. นาขยะท่ีคดั แยกแลว้ มาใช้ประโยชน์ได้ถูกต้อง 2. ควบคุมปริมาณขยะในโรงเรยี นใหล้ ดนอ้ ยลง 3. นักเรียนตระหนักและเหน็ คณุ คา่ ของขยะ ปริมาณขยะ 0.2% 5.38% 7.20% 9.10% ขยะอนิ ทรีย์ ขยะรีไซเคลิ ขยะท่ัวไป ขยะอันตราย เอกสารประกอบการพจิ ารณาโครงการส่งเสรมิ การจดั การเรยี นรูบ้ รู ณาการจดั การขยะ | โรงเรยี นอนบุ าลวดั พระพุทธบาท 45

สว่ นที่ 6 การประยุกตใ์ ช้หลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียง การส่งเสริมคุณภาพสง่ิ แวดล้อมและ การจดั การทรพั ยากรธรรมชาติและส่งิ แวดล้อมภายในโรงเรยี น 6.1 การจดั การขยะมูลฝอยโดยการประยกุ ตใ์ ช้หลักปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียง กจิ กรรมการลด การใช้ซา้ และคัดแยกนากลับมาใชป้ ระโยชน์ (3Rs) การดาเนนิ การตามหลักปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง เศรษฐกจิ พอเพยี ง เป็นกรอบแนวคดิ ซง่ึ มงุ่ ใหท้ ุกคน สามารถพึง่ พาตัวเองได้ รวมถึงการพฒั นาให้ดยี ิง่ ข้ึน จนเกดิ ความยงั่ ยืน คาว่า พอเพียง คือ การดาเนินชีวติ แบบทาง สายกลาง โดยตงั้ อยบู่ นหลกั สาคญั 3 ประการ คอื ความพอ- ประมาณ ความมเี หตุผล และการมีภมู คิ ุ้มกันทดี่ ี ความ- พอประมาณ กิจกรรมจัดการขยะมูลฝอยโดยการนามาใช้ ประโยชน์ เช่น นกั เรียน ครู ผู้ปกครอง มีการนาขยะ เช่น ถงุ นม ถงุ ใสก่ าแฟ กล่องนมตา่ ง ๆ ถงุ ขนม นาขยะมาแยก แล้วนาขยะมาทาส่ิงประดิษฐ์ที่สามารถนามาใช้งานได้ และเกิดประโยชน์เป็นของใช้เพื่อลดปริมาณขยะมูลฝอยใน โรงเรียนได้ การประดิษฐ์กระเป๋าจากกล่องนม/ถุงกาแฟ/ถุงขนม โดยได้รับความอนุเคราะห์จากเครือข่ายผู้ปกครองมา เป็นวทิ ยากรให้ความรใู้ นการกาจดั ขยะและสามารถทาเปน็ งานอดเิ รก อาชพี สร้างรายได้ใหก้ บั ครอบครัวได้ กจิ กรรมนักเรียนเกดิ การเรยี นรแู้ ละใหค้ วามสนใจในการประดิษฐ์ กระเป๋าจากกล่องนม/ถุงกาแฟ/ถงุ ขนม กิจกรรมนกั เรียนเกดิ การเรียนรแู้ ละใหค้ วามสนใจเมอื่ ทาไดแ้ ลว้ จะช่วยเพื่อนทีย่ ังทาไม่ไดใ้ ห้ทาได้ เอกสารประกอบการพจิ ารณาโครงการส่งเสริมการจดั การเรยี นรู้บรู ณาการจดั การขยะ | โรงเรียนอนุบาลวัดพระพุทธบาท 46

กจิ กรรมนักเรยี นเกดิ การเรียนรแู้ ละให้ความสนใจในการประดิษฐ์ จากกล่องนมของนักเรียนอนุบาล กิจกรรมนักเรยี นเกดิ การเรยี นร้แู ละใหค้ วามสนใจในการประดษิ ฐ์ จากถงุ นมเพาะปลูกตน้ ไมข้ องนักเรียนอนบุ าล 6.2 การสง่ เสริมและรกั ษาคณุ ภาพสิ่งแวดล้อม การจัดการทรัพยากรธรรมชาตแิ ละส่ิงแวดล้อมในโรงเรียนกจิ กรรม การใชท้ รัพยากรธรรมชาตแิ ละส่ิงแวดลอ้ มในโรงเรยี นโดยการทานา้ หมกั ชวี ภาพจากเศษอาหารท่เี หลอื ใช้ วธิ ีการดาเนินการ ประชุม วางแผน ชีแ้ จงการดาเนินงาน กลมุ่ เป้าหมาย นักเรยี นและบุคลากรทุกคน ระยะเวลาการดาเนินกจิ กรรม พฤษภาคม 2565 – มนี าคม 2566 ปีการศกึ ษา 2565 ผลลพั ธ์ การใชท้ รพั ยากรธรรมชาตแิ ละส่งิ แวดล้อมในโรงเรยี น โดยการทานา้ หมักชวี ภาพจากเศษอาหารทเ่ี หลือใช้น้ันคือชว่ ย ปรับสภาพสิ่งแวดลอ้ ม เปน็ การประหยดั คา่ ใช้จา่ ยช่วยปรบั ดาเนนิ การประชุมวางแผนชแ้ี จงการดาเนินงาน ระบบนิเวศน์ ในการปลกู ต้นไม้ใหม้ ีคุณภาพมากขึ้นกว่าเดมิ เป็น การจัดกจิ กรรมทานา้ หมกั ชีวภาพ มิตรต่อสง่ิ แวดล้อม จากเศษอาหารที่เหลือใช้ เอกสารประกอบการพจิ ารณาโครงการสง่ เสริมการจดั การเรยี นรบู้ รู ณาการจดั การขยะ | โรงเรียนอนุบาลวัดพระพทุ ธบาท 47