ΣΑΛΠΑΡΟΝΤΑΣ ΑΠΟ ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ

Ο Στρατός της Μέσης Βυζαντινής Περιόδου  Θέματα  Το Θεματικό Σύστημα στα 780.  Αποδιδόμενα συνήθως στον Ηράκλειο, τα Θέματα ήταν διοικητικές υποδιαιρέσεις της αυτοκρατορίας, όπου ένας στρατηγός εκτελούσε και στρατιωτικά και πολιτικά καθήκοντα.  Ο Ηράκλειος εμπνεύστηκε τα Θέματα από τον θεσμό των Εξαρχάτων, που ήταν απομωνομένες βυζαντινες νησιδες σε περιοχές όπου κυριαρχούσαν οι εχθροί της αυτοκρατορίας. Ο ίδιος προερχόταν από το Εξαρχάτο της Καρχηδόνας.  Τα πρώτα πέντε Θέματα βρίσκονταν όλα στη Μικρά Ασία και σχεδιάστηκαν για να αντιμετωπίσουν την Αραβική τζιχάντ, που είχε ήδη αναλώσει τις επαρχίες της Συρίας και Αιγύπτου. Αυτά ήταν τα εξής:  Θέμα Αρμενιακόν, που σχηματίστηκε γύρω από τη στρατιά της Αρμενίας κι εκτείνονταν από την Καππαδοκία μέχρι τον Εύξεινο Πόντο και τον Ευφράτη.  Θέμα Ανατολικόν, που σχηματίστηκε γύρω από τη Στρατιά Ανατολής κι εκτείνονταν στην Κεντρική και Νοτιοανατολική Μικρά Ασία.  Θέμα Οψίκιον, που σχηματίστηκε γύρω από το Obsequium, μια στρατιά που παλαιότερα βρίσκονταν υπό την άμεση διοίκηση του αυτοκράτορα κι εκτείνονταν στις περιοχές της Βιθυνίας και Παφλαγονίας.  Θέμα Θρακήσιον, γύρω από τη Στρατιά της Θράκης, που εκτείνονταν στη Βορειοδυτική Μικρά Ασία, στα παράλια της Ιωνίας.  Θέμα Καραβησιάνων, το \"Θέμα των Πλοίων\" στην Παμφυλία και Ρόδο, ένα ναυτικό Θέμα υπεύθυνο για την αναχαίτιση του Αραβικού στόλου.

Στρατιωτικοί ιερείς  Στο βυζαντινό στρατό υπηρετούσαν μόνιμα, σε πόλεμο και σε ειρήνη, ιερείς οι οποίοι τελούσαν τη Θεία Λειτουργία και άλλες ιερουργίες και στήριζαν το ηθικό των στρατιωτών. Επισήμως τα καθήκοντα των ιερέων ήταν πνευματικής φύσης και δεν σχετίζονταν με μάχιμη υπηρεσία. Η κυρίαρχη γνώμη των εκκλησιαστικών αρχών ήταν ότι απαγορευόταν η χρήση όπλων στους ιερείς. Ωστόσο στην πράξη αυτό συχνά παραβιαζόταν, ειδικά μετά τον 8ο αιώνα. Κατ’ ορισμένους ιεράρχες (π.χ. Μέγας Αθανάσιος, 3ος – 4ος αι. επιστολή προς Αμμούν) επιτρεπόταν η συμμετοχή ιερέων στη μάχη και ο φόνος των εχθρών.[2] Ορισμένοι ιερείς υπήρξαν στρατιώτες πριν χειροτονηθούν, όπως ο Όσιος Λουκάς ο Στυλίτης (879-979). Ο Λέων ΣΤ’ στα Τακτικά, περιλαμβάνει την ιερατική μέσα στις «τέχνες» που συνεργούσι τη φύσει του πολέμου. Πληροφορίες για τους στρατιωτικούς ιερείς περιλαμβάνονται και σε αφηγηματικές πηγές, όπως αγιολόγια. Μέσα στα καθήκοντα των ιερέων ήταν η ευλογία και ο καθαγιασμός του στρατού και των βάνδων ή φλάμουλων (σημαιών) που γινόταν μία ή δύο ημέρες πριν τη μάχη, και η τέλεση λειτουργίας και θείας μετάληψης στους στρατιώτες που γινόταν το βράδυ ή το πρωί πριν τη μάχη. Ο Πορφυρογέννητος αναφέρει ότι μεταξύ άλλων πρέπει στις εκστρατείες να μεταφέρεται και σκηνή – εκκλησία με όλα τα ιερά σκεύη. Στο ναυτικό ο ιερέας συνοδευόμενος από διάκονο τελούσε σύντομη ευχή σε κάθε πλοίο ξεχωριστά μετά την επιβίβαση των στρατιωτών. Οι ιερείς τελούσαν επίσης επινίκιες λειτουργ

Βυζαντινό ναυτικό  Το Βυζαντινό Ναυτικό αποτελούσε τη ναυτική δύναμη της Ανατολικής Ρωμαϊκής και Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Όπως και η αυτοκρατορία την οποία υπηρετούσε, έτσι και αυτό αποτελούσε την άμεση συνέχεια του Ρωμαϊκού Ναυτικού, αλλά έπαιξε σημαντικότερο ρόλο στην υπεράσπιση του κράτους από ότι στο παρελθόν. Ενώ οι στόλοι της ενωμένης Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας αντιμετώπισαν μερικές μεγάλες ναυτικές απειλές, λειτουργούσαν ως δύναμη αστυνόμευσης κατά πολύ κατώτερη από την ισχύ και το κύρος των λεγεώνων. Η θάλασσα έγινε ζωτικής σημασίας για την ίδια την ύπαρξη της αυτοκρατορίας στα ανατολικά, την οποία πολλοί ιστορικοί έχουν ονομάσει «θαλάσσια αυτοκρατορία»



ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ

ΣΤΟΛΗ ΤΩΝ ΑΡΑΒΩΝ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΟΛΕΜΟ ΑΡΑΒΕΣ

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΒΟΥΛΓΑΡΟΥΣ















ΜΕΓΑΛΕΣ ΜΑΧΕΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥ

Η ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΜΑΤΖΙΚΕΡΤ τΗιςμσάηχμηανττοιυκόΜτεαρτεζςικμέάρχτετςοτη1ς07ισ1το, ραίπαοςττέηλςεσε μία από Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Το αποτέλεσμα ήταν η πολιτισμική, πολιτική και οικονομική παρακμή της μγιιαα μμεικγάρλήοπχερροίονδικοός δαινάάσκταημμψαη,ςώκσαπιονυανκααυταπάλήρξξεειι στην πτώση της λαμπρής αυτοκρατορίας. Οι Σελτζούκοι Τούρκοι κατά την περίοδο 1040μ.Χ ξμεέκχιρνήι σταειταέπλεηιλτηητςικδέεςκαεπειτδίαρςομτοέυς κ1α0τ6ά0μτη.Χς , είχαν Βυζαντινής Αυτοκρατορίας στα εδάφη της στην Μικρά Ασία. Σουλτάνος κατά την περίοδο εκείνη ήταν ο Αρπ Αρσλάν, Οθωμανός ηγέτης ο οποίος ενέπνεε μια αύρα εμπιστοσύνης και θαυμασμού στο λαό του. Είχε είδη κατακτήσει μεγάλο μέρος της Ανατολής, συμπεριλαμβανομένου του Ιράκ, του Ιράν και της Συρίας, ενώ συνέχισε τις επιδρομές και την κατάληψη πόλεων των χριστιανικών λαών όπως η βΑυρζμαενντίιανό. Τσητρναπτεόρίσοεδεοκ1σ0τρ68α-τ1εί0ε7ς0μεοδσηκγοοπύόσνεατον ακαντιινμαεταωνπαίκσαετιατλοάυβςεΣι ετλατχζοαύμκέοναυςεδσεάφαην,οπιχρτάόγπμόαλπεμουο σατπιογτμεήλοπύοσυεσότνέεφιθρηοκκεααι υκτύορκιροάστκοορπαός.του από την

Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΝΙΝΕΥΗ Η Μάχη της Νινευή ήταν η σημαντικότερη μάχη ανάμεσα στους Βυζαντινούς και στους Πέρσες το 602-628. Στα μέσα Σεπτεμβρίου του 627, ο Ηράκλειος εισέβαλε στην Νινευή σε μια εκπληκτική και επικίνδυνη χειμωνιάτικη επιχείρηση . Ο Χοσρόης Β΄ της Περσίας διόρισε τον Ραζάντ ως επικεφαλή του στρατού που θα αντιμετώπιζε τους Βυζαντινούς. Οι Ουράνιοι Τούρκοι ή Γκιοκτούρκοι (σύμμαχοι του Βυζαντίου) αποστάτησαν γρήγορα και οι ενισχύσεις των Περσών άργησαν να φτάσουν. Έτσι ο Ραζάντ σκοτώθηκε και τα στρατεύματα των Σασσανιδών υποχώρησαν. Η Βυζαντινή νίκη αργότερα οδήγησε σε εμφύλιο πόλεμο στην Περσία και για ένα μικρό διάστημα επανέφερε την Βυζαντινή Αυτοκρατορία στα παλιά της σύνορα στην Μέση Ανατολή.

Μάχη του Μαυροποτάμου Η Μάχη του Μαυροποτάμου διεξήχθη το 844, μεταξύ των στρατών της Βυζαντινής Αυτοκρατορία και του Χαλιφάτου των Αββασιδών, στον Μαυροπόταμο .Μετά από μια αποτυχημένη βυζαντινή απόπειρα να ανακτηθεί το Εμιράτο της Κρήτης κατά το προηγούμενο έτος, οι Αββασίδες ξεκίνησαν μια επιδρομή στη Μικρά Ασία. Ο Βυζαντινός αντιβασιλέας Θεόκτιστος, επικεφαλής του στρατού προσπάθησε να αντισταθεί στην εισβολή, αλλά υπέστη βαριά ήττα και πολλοί από τους αξιωματικούς του αυτομόλησαν στους Άραβες. Εσωτερική αναταραχή, ωστόσο, εμπόδισε τους Αββασίδες να εκμεταλλευτούν τη νίκη τους. Μια εκεχειρία και ανταλλαγή αιχμαλώταν συμφωνήθηκε το 845, ακολουθούμενη από μια εξαετή παύση των εχθροπραξιών, καθώς και οι δύο δυνάμεις εστίασαν την προσοχή τους αλλού.

Εργασία ιστορίας: ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ Τμήμα:Β3 27/2/2022 Καθηγητής: Παπαγεωργίου Κωνσταντίνα Επιμελητές/ Καλλιτέχνες: Γιωργάκης Κώστας-Αντώνης Μίχας-Ηλίας Χαντζής

ΜΕΓΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ  Ο Άγιος Κωνσταντίνος - Κωνσταντίνος Α', γνωστός και ως Μέγας Κωνσταντίνος, ήταν ελληνικής καταγωγής Ρωμαίος Αυτοκράτορας που κυβέρνησε από το 306 έως το 337.  Γεννημένος στην περιοχή που σήμερα είναι γνωστή ως Νις, ήταν γιος του Φλάβιου Βαλέριου Κωνστάντιου, αξιωματικού του ρωμαϊκού στρατού με καταγωγή από την Ιλλυρία.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ  Ο Κωνσταντίνος ΙΑ΄Δραγάσης Παλαιολόγος (8 Φεβρουαρίου 1405 - 29 Μαΐου 1453) ήταν ο τελευταίος βασιλεύων Βυζαντινός αυτοκράτορας, ως μέλος της δυναστείας των Παλαιολόγων, από το 1449 έως το θάνατό του κατά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης (1453).  Μετά το θάνατό του, έγινε θρυλική μορφή της ελληνικής λαϊκής παράδοσης ως ο \"Μαρμαρωμένος Βασιλιάς\", που θα ξυπνήσει και θα ανακτήσει την Αυτοκρατορία και την Κωνσταντινούπολη από τους Οθωμανούς.

ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΣ Ήταν μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της ύστερης αρχαιότητας και ενδεχομένως ο τελευταίος Ρωμαίος αυτοκράτορας που μιλούσε τα λατινικά ως μητρική του γλώσσα. Γεννήθηκε τον Μάιο του 482 π.Χ. και πέθανε τον Νοέμβριο του 565.

ΒΕΛΙΣΑΡΙΟΣ Ο Φλάβιος Βελισάριος (505 - Μάρτιος 565) ήταν στρατηγός της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Θεωρείται από τους σπουδαιότερους στρατιωτικούς της βυζαντινής και μεσαιωνικής περιόδου και ένας από τους επιφανέστερους στρατιωτικούς ηγέτες όλων των εποχών. Διακρίθηκε σε όλα τα μέτωπα του Ανατολικού Ρωμαϊκού Κράτους εκείνης της εποχής.

ΛΕΩΝ Γ΄ΙΣΑΥΡΟΣ  Ο Λέων ο Γ΄ ο Ίσαυρος (685 - 18 Ιουνίου 741) ήταν Βυζαντινός Αυτοκράτορας από το 717 μέχρι τον θάνατό του το 741.  Έθεσε τέλος στην εικοσαετή αναρχία, μία περίοδο μεγάλης αστάθειας στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία από το 695 έως το 717, που χαρακτηρίστηκε από την ταχεία διαδοχή αρκετών Αυτοκρατόρων στο θρόνο.

ΘΕΟΦΑΝΩ (941 - 976) Ήταν αυτοκράτειρα του Βυζαντίου και σύζυγος του Ρωμαανού Β και, μετά το θάνατό του, του Νικηφόρου Φωκά. Το πραγματικό της όνομα ήταν Αναστασώ. Γεννήθηκε πιθανόν στη Λακωνία στην Πελοπόννησο σε οικογένεια με Ελληνική καταγωγή. Η Θεοφανώ ήταν γυναίκα λαϊκής καταγωγής Συνωμότησε με τον ανιψιό του και τότε εραστή της Ιωάννη Τσιμισκή να δολοφονήσουν τον τοτε σύζυγό της Νικηφώρο Φωκά. Ο Νικηφόρος Φωκάς φέρεται να αντιλήφθηκε τα σχέδια και απομάκρυνε τον Τσιμισκή, αλλά άγνωστο για ποιον λόγο, αργότερα τον έφερε πίσω από την εξορία. Ο Τσιμισκής και η Θεοφανώ ολοκλήρωσαν τότε το σχέδιό τους και τον σκότωσαν στον ύπνο του.

ΒασΙλειος Β΄-Βουλγαροκτόνος (958-15 Δεκεμβρίου του 1025)  Ήταν Βυζαντινός αυτοκράτορας της Μακεδονικής δυναστείας, ο οποίος βασίλεψε από τις 10 Ιανουαρίου 976 έως το θάνατό του  Πρώτα πολέμησε εμφύλιο πόλεμο ενάντια σε πανίσχυρους στρατηγούς από την αριστοκρατία της Ανατολίας. Μετά την υποταγή τους ο Βασίλειος πολέμησε για την επέκταση ανατολικών συνόρων της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Τέλος το πιο σημαντικό που έκανε είναι ότι υπέταξε την Βουλγαρία, τον πιο σημαντικό εχθρό του Βυζαντίου για αυτό και έμεινε στην ιστορία ως Βουλγαροκτόνος.  Είχε διοικητικές ικανότητες, μειώνοντας τη δύναμη των μεγάλων γαιοκτημόνων, που κυριαρχούσαν στη διοίκηση και στο στρατό,και γεμίζοντας τα θησαυροφυλάκια της αυτοκρατορίας.

ΘΕΟΔΩΡΑ  Η αυτοκράτειρα Θεοδώρα γεννήθηκε το 500 περίπου και πέθανε στις 28 Ιουνίου του 548 στην κωσταντινούπολη.Ήταν μονοφυσίτισσα και γιόρταζε στις 14 Νοεμβριου.Ήταν σύζηγος το Ιουστινιανού του Α΄ και είχε δύο αδέρφια, την Κομιτώ και την Αναστασία.Επίσης αξιώθηκε ως Βυζαντινη αυτοκράτειρα.

 Η Θεοδώρα στάθηκε πολύτιμη σύντροφος στο πλευρό του Ιουστινιανού και τον βοήθησε να αντιμετοπίσει το οργισμένο πλήθος στον Ιππόδρομο. Επαναστατημένοι πολίτες μετέφεραν τον Υπάτιο, ανιψιό του Αναστάσιου, στον Ιππόδρομο και τον ανακήρυξαν αυτοκράτορα. Ο Ιουστινιανός ετοιμαζόταν να εγκαταλείψει την Κωνσταντινούπολη, όταν την απόφασή του ανέτρεψε η Θεοδώρα με τη δυναμική παρέμβαση και το λόγο της. Τους είπε: «Και τη στιγμή που δεν θα απόμενε άλλη σωτηρία από τη φυγή, εγώ δε θα ήθελα να φύγω.Αυτές της οι πράξεις την ανέδειξαν περισσότερο ως αυτοκράτειρα αλλα και ως σύζηγος και βοηθός του Ιουστινιανού. ΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΝΙΚΑ

ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ Β’ ΦΩΚΑΣ  Ο Νικηφόρος Β΄ Φωκάς ήταν Βυζαντινός Αυτοκράτορας από το 963 έως το 969, καταγόμενος από τον μικρασιατικό Οίκο των Φωκάδων. Τα λαμπρά στρατιωτικά κατορθώματά του συνέβαλαν στην ενδυνάμωση και ανάπτυξη της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας κατά τη διάρκεια του 10ου αιώνα.Ο Νικηφόρος Φωκάς στέφθηκε βασιλιάς στην Αγία Σοφία στην Κωσταντινούπωλη.Διάδωχος του ήταν ο Ιωάννης Α’ ο Τσιμισκής ο οποίος ήταν ανηψιός του, τον δολοφόνησε στον ύπνο του με τη βοήθεια της γυναίκας του της Θεωφανώ.

ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΦΩΚΑΣ ΩΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΑΣ  Πριν γίνει αυτοκράτορας, ο Νικηφόρος Φωκάς αναδείχθηκε μεγάλος στρατηγός σε όλα τα μέτωπα της εποχής του. Χαρακτηρίζονταν από μεγάλη ευσέβεια και αγαπούσε τον μονομαχισμό. Ο Νικηφόρος ήταν πάντως γεννημένος στρατιώτης. Είχε τη σωματική αντοχή και διανοητική ικανότητα ενός μεγάλου στρατιωτικού ηγέτη, ήταν βραχύσωμος, αλλά εξαιρετικά ρωμαλέος. Η ζωή του ήταν αφιερωμένη στα στρατεύματά του, τα οποία αγαπούσε και προστάτευε πάση θυσία, και τα οποία του ήταν πιστά μέχρι θανάτου. Πέρα από τη βαθιά του πίστη προς το χριστιανισμό, δεν είχε άλλα ενδιαφέροντα.

ΙΟΥΛΙΑΝΟΣ  Ο Ιουλιανός γνωστός ως Ιουλιανός ο Παραβάτης αλλά και Ιουλιανός ο Μέγας, ήταν Ρωμαίος αυτοκράτορας κατά την πρωτοβυζαντινή περίοδο και αξιοσημείωτος φιλόσοφος και συγγραφέας στην ελληνική γλώσσα.Συμβασίλευσε, ως Καίσαρας, με τον Κωσταντίνο Β’ από το 355 ως το 360 και μόνος του, ως Αύγουστος, από το 361 ως το 363. Ο Ιουλιανός ήταν ο τελευταίος αυτοκράτορας της Δυναστείας του Κωσταντίνου και ο μοναδικός παγανιστής μετά τον Μέγα Κωσταντίνο, ενώ καθιέρωσε τη χρήση του όρου Έλληνας , καθώς κατά την προσπάθεια επιβολής της παλιάς θρησκείας αυτοπροσδιοριζόταν ως Έλληνας εννοώντας πως ακολουθούσε τη θρησκεία των παγανιστών οι οποίοι έως τότε ήταν γνωστοί ως Εθνικοί και προσδίδοντας θρησκευτικό νόημα στη λέξη.

Κύριλλος και μεθόδιος  Ήταν δύο αδέρφια που γεννήθηκαν στην Θεσσαλονίκη. Ήταν θεολόγοι και ιεραπόστολοι.  Σπούδασαν και οι δύο στο πανεπιστήμιο της Μαγναύρας δωρεάν.  Μέσω του έργου τους επηρέασαν την πολιτιστική ανάπτυξη όλων των Σλάβων, για αυτό πήραν τον τίτλο Απόστολοι των Σλάβων.  Επινοήσαν την Γλαγολιτική αλφάβητο της πρώτης αλφάβητου που χρησιμοποιήθηκε για τη μεταγραφή της Παλαιάς Εκκλησιαστικής Σλαβικής γλώσσας.

ΟΙ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΙ ΣΤΡΑΤΗΓΟΙ

ΟΙ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΙ ΣΤΡΑΤΗΓΟΙ Ο Φλάβιος Βελισάριος (505 -565) Ο Φλάβιος Βελισάριος ήταν στρατηγός της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Θεωρείται από τους σπουδαιότερους στρατιωτικούς της βυζαντινής και μεσαιωνικής περιόδου και ένας από τους επιφανέστερους στρατιωτικούς ηγέτες όλων των εποχών. Διακρίθηκε σε όλα τα μέτωπα του Ανατολικού Ρωμαϊκού Κράτους εκείνης της εποχής (Μέση Ανατολή, Βόρεια Αφρική, Ιταλία, Βαλκάνια). Επίσης εισήγαγε πολλές καινοτομίες στην εκπαίδευση και οργάνωση του ρωμαϊκού στρατού της εποχής, καθώς και στην τακτική των επιχειρήσεων. Ο βίος και τα κατορθώματά του τροφοδότησαν πολλές λαϊκές αφηγήσεις αλλά και λογίους και καλλιτέχνες από τη βυζαντινή μέχρι την νεότερη εποχή, καθώς ο Βελισάριος έγινε παράδειγμα τραγικού ήρωα.

2) Ο Γεώργιος Μανιάκης (998 – 1043) Ο Γεώργιος Μανιάκης ήταν Βυζαντινός στρατηγός που έδρασε κατά το β’ τέταρτο του 11ου αιώνα. Υπό την ηγεσία του Μανιάκη τα βυζαντινά όπλα θριάμβευσαν στο ανατολικό (Συρία) και δυτικό (Κάτω Ιταλία, Σικελία) μέτωπο κατά την περίοδο παρακμής που ακολούθησε τον θάνατο του Βουλγαροκτόνου. Όμως, η συνεχής υπονόμευσή του από την αυτοκρατορική αυλή, τον εξώθησε σε ανταρσία με άδοξο τέλος.  Οι επιτυχίες του ήταν από τα ελάχιστα δείγματα δυναμισμού του Βυζαντίου εκείνης της περιόδου, καθώς η επιπολαιότητα και η κακοδιοίκηση της κεντρικής εξουσίας οδήγησαν στην συρρίκνωση της αυτοκρατορίας, που ανεστάλη με την άνοδο του Αλεξίου Α’ Κομνηνού στον αυτοκρατορικό θώκο.

3) O Κατακαλών Κεκαυμένος (1020-1079) Ο Κατακαλών Κεκαυμένος ήταν Βυζαντινός στρατιωτικός και συγγραφέας στα μέσα του 11ου αιώνα Ο Κατακαλών Κεκαυμένος γεννήθηκε στην Κολώνεια, και παρόλο που προφανώς ήταν μέλος της αριστοκρατικής οικογένειας Κατακαλών, σύμφωνα με τον Ιωάννη Σκυλίτζη δεν ήταν αριστοκρατικής καταγωγής. Διακρίθηκε για πρώτη φορά στην σικελική εκστρατεία του Γεωργίου Μανιάκη. Εκεί, ο Κεκαυμένος, με το βαθμό του πρωτοσπαθάριου, διέταξε ένα στρατιωτικό απόσπασμα από το Θέμα Αρμενιακών και οδήγησε την επιτυχή υπεράσπιση της Μεσσήνης από την αραβική επίθεση το 1040.Το 1043 νίκησε τους Ρως στην επιδρομή τους κατά την αυτοκρατορικής πρωτεύουσας, και ονομάστηκε βέστης και άρχοντας των παραδουνάβιων πόλεων

Πρώτη έως Τρίτη Σταυροφορία

Εισαγωγή Οι σταυροφορίες ήταν μια σειρά θρησκευτικών συγκρούσεων που εγκρίθηκαν από τον Πάπα κατά τον μεσαίωνα ανάμεσα σε ευρωπαϊκά βασίλεια και μουσουλμανικές δυνάμεις που είχαν αρχικό σκοπό να βοηθήσουν την Βυζαντινή αυτοκρατορία. Αν και οι σταυροφορίες ήταν πολυάριθμες παρακάτω θα αναλυθούν οι τρεις πρώτες.

Η κατάρρευση του Βυζαντίου τον 11ο αιώνα μ.χ Η βασιλεία του Βασίλειου του δευτέρου ήταν μια από τις πιο επιτυχημένες σ’όλη την ιστορία της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Ο ίδιος κατάφερε να κατατροπώσει όλους τους εχθρούς της αυτοκρατορίας δηλαδή το χαλιφάτο των Φατμίδων, τους Χαζάρους, τους Γεωργιανούς και βέβαια τους Βούλγαρους που υπόταξε. Στο διπλωματικό πεδίο σύναψε συμμαχία με τους Ρως του Κιέβου. Μετά τον θανατό του την εξουσία ανέλαβε ο Κωνσταντίνος ο 8ος ο οποίος παρά την προχωρημένη του ηλικία είχε ενεργή δράση ενάντια των εσωτερικών πολέμιων του τυφλώνοντας τους. Στόχος του ήταν να παντρέψει την κόρη του Ζωή, με τον έμπιστο δούκα της



Αντιόχειας, Κωνσταντίνο. Όμως, ενώ ο Κωνσταντίνος πήγαινε προς την πρωτεύουσα, την Κωνσταντινούπολη, ο αυτοκράτορας λίγο πριν αποβιώσει αποφάσισε να παντρευτεί η Ζωή με τον πιο εύκολα χειραγωγήσιμο Ρωμανό τον 3ο. Αυτός πήρε τον θρόνο το 1028 μχ και ήταν αποφασισμένος να αφήσει το στίγμα του ως αυτοκράτορας αλλά κατά κύριο λόγο ήταν άτυχος στις επιχειρήσεις του και αποδιοργάνωσε τα οικονομικά του κράτους. Το έτος 1030 μχ αποφάσισε να αντεπιτεθεί στις μουσουλμανικές επιδρομές στα ανατολικά σύνορα οδηγώντας ένα μεγάλο στρατό κατά του Χαλεπίου αλλά ηττήθηκε χάνοντας 20.000 από τους άντρες του. Εν τω μεταξύ στην πρωτεύουσα η Ζωή δολοπλοκούσε προσπαθώντας να τεκνοποιήσει σε προχωρημένη ηλικία για να αποκτήσει διάδοχο ο θρόνος. Φημολογείται ότι η ίδια προκάλεσε τον πνιγμό του Ρωμανού στην μπανιέρα του.

Μετά παντρεύτηκε έναν από τους ερωμένους της τον Μιχαήλ τον Δ ή Μιχαήλ ο Παφλαγόνος, ο οποίος την περιόρισε και κατα την διάρκεια της επταετούς βασιλείας του υπόγραψε μια συνθήκη με το χαλιφάτο των Φατμιδών της Αιγύπτου και είχε προσωρινά κέρδη στην Σικελία καταλαμβάνοντας το 1037μχ την Μεσσήνα και τις Συρακούσες το 1040μχ. Στην χερσόνησο του Αίμου κατέστειλε μια βουλγαρική εξέγερση και βελτίωσε τα οικονομικά της αυτοκρατορίας. Όμως τίποτα από αυτά δεν μπορούν να αποδοθούν ολοκληρωτικά σ’αυτόν γιατί όσον αφορά τα διοικητικά, τα έλεγχε ο Ιωάννης ενώ ο βαραγγικής καταγωγής Harald Hadrada ήταν αυτός που οδήγησε τους Βάραγγους στην νίκη κατά των Βουλγάρων το 1041μχ. Όταν ο Μιχαήλ ανέβηκε στον θρόνο έπασχε από επιληψία που διαρκώς επιδεινώνονταν.

Αφού επέστρεψε από την εκστρατεία αυτήν αρρώστησε και αποσύρθηκε σε ένα μοναστήρι όπου και απεβίωσε λίγο αργότερα το 1041μχ. Τον διαδέχθηκε ο ανηψιός του Μιχαήλ ο Ε ο οποίος δεν ήταν δημοφιλής στο λαό και αφού κατευθείαν συνέλαβε τον Harald Hadrada εξόρισε τον θείο του τον Ιωάννη και ακολούθως την Ζωή. Αυτό προκάλεσε εξέγερση με τον λαό να ανεβάζει τις δύο αδερφές από την Μακεδονική δυναστεία Θεοδωρα και Ζωή στον θρόνο. Ο ίδιος ο μελλοντικός βασιλιάς της Νορβηγίας τύφλωσε τον Μιχαήλ τερματίζοντας έτσι την τετράμηνη κυριαρχία του. Έπειτα η Ζωή παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο τον Μονομάχο ο οποίος για να ικανοποιήσει τους ευγενείς άρχισε να τους προσφέρει δώρα από το εξαντλημένο πλέον θησαυροφυλάκιο της αυτοκρατορίας.

Ο Κωνσταντίνος παραμέλησε την άμυνα της αυτοκρατορίας ξοδεύοντας υπερβολικά ποσά διάγοντας πολυτελή βίο και όλα αυτά οδήγησαν στην υποτίμηση του αυτοκρατορικού νομίσματος. Κατά την διάρκεια της βασιλείας του οι Νορμανδοί λεηλατούσαν τις Ιταλικές κτίσεις του Βυζαντίου υπό τον Γουλιέλμο Α της Απουλίας που ήταν πρώτος κόμης της Απουλίας και της Καλαβρίας. Κατά την βασιλεία του επίσης άρχισαν οι επιδρομές της νομαδικής τουρκικής φυλής των Πετσενέγκων οι οποίοι λεηλάτησαν τα Βαλκάνια. Επίσης οι Ρως άρχισαν το 1043μχ μια μεγάλη εισβολή η οποία απέτυχε εξαιτίας του ονομαστού υγρού πυρός.Επίσης την ίδια περίοδο εμφανίστηκε ίσως η μεγαλύτερη απειλή για το Βυζάντιο εκείνη την εποχή, η αυτοκρατορία των Σελτζούκων Τούρκων οι οποίοι κατά την διάρκεια των μεταναστεύσεων του 10 αιώνα από την

κεντρική Ασία που τότε ήταν απλά μια νομαδική φυλή με έναν αρχηγό ονόματι Σέλτζουκ εγκαταστάθηκαν στα νότια του ποταμού Συρ Ντάρια και έγιναν Σουνίτες. Οι εγγονοί του Σέλτζουκ ζήτησαν την υποστήριξη των Περσών για να φτιάξουν το δικό τους βασίλειο το οποίο ύστερα επεκτάθηκε υπό τον αυτοκράτορα Τογκριλ το 1063μχ και κατάφερε να γίνει αυτοκράτορας μιας αυτοκρατορίας που περιλάμβανε το δυτικό Ιράν και την Μεσοποταμία. Επιπλέον, το 1055μχ έγινε το μεγάλο σχίσμα των εκκλησιών μεταξύ ορθόδοξης και καθολικής εκκλησίας. Εκείνη την εποχή που πέθανε ο Κωνσταντίνος ο Μονομάχος και η Ζωή, έμεινε στον θρόνο η αυτοκράτειρα Θεοδώρα η οποία πέθανε λίγο αργότερα προκαλώντας έτσι έναν εμφύλιο πόλεμο. Μετά τον εμφύλιο τον θρόνο ανέλαβε ο Μιχαήλ ο 6ος και ο Ισάκιος Κομνηνός που βασίλευσαν από έναν χρόνο έκαστος

μέχρι που ο Κωνσταντίνος ο 10ος ο Δούκας ανήλθε στον θρόνο. Εν τω μεταξύ οι Σελτζούκοι ενισχύθηκαν εφόσον είχαν μόλις αλλάξει ηγέτη αφού ο ιδρυτής της αυτοκρατορίας Τούγκριλ απεβίωσε και τον διαδέχθηκε ο ανηψιός του Αλπ-Αρσλαν. Ο νέος και φιλόδοξος ηγέτης αποφάσισε να λεηλατήσει την πόλη του Ανι την οποία και κατέλαβε το 1064μχ κάτι το οποίο ο βυζαντινός αυτοκράτορας αγνόησε αφού είχε επικεντρωθεί στο μέτωπο της νότιας Ιταλίας που έχανε διαρκώς περιοχές από τους Νορμανδούς. Μετά τον θανατό του την εξουσία ανέλαβε η κόρη του η Ευδοκία η οποία παντρεύτηκε τον Ρωμανό. Εκείνη την περίοδο μια μεγάλη σελτζουκική επιδρομή έφτασε έως την Καισαρεία την οποία και λεηλάτησε. Ο Ρωμανός οδήγησε στρατιωτικές αποστολές εναντίων των Σελτζούκων Τούρκων αλλά ηττήθηκε και αιχμαλωτίστηκε από αυτούς στην καταστροφική μάχη του Μαντζικέρτ το 1071μχ.

Παρόλα αυτά ο Αλπ-Ασλάν τον απελευθέρωσε όμως πίσω στην πρωτεύουσα οι ευγενείς τον εκθρόνισαν και τον αντικατέστησαν με τον Μιχαήλ 7ο Δούκα ο οποίος εξόρισε την μητέρα του Ευδοκία και έφτιαξε τον δικό του στρατό για να τον νικήσει. Επίσης απελευθέρωσε τον Νορμανδό μισθοφόρο Ροβέρτο για να τον χρησιμοποιήσει εναντίον του Ρωμανού τον οποίο αιχμαλώτισε και τύφλωσε. Ο Ρωμανός πέθανε από μόλυνση στα μάτια λίγο αργότερα. Ο Μιχαήλ αφού ανακηρύχθηκε μοναδικός αυτοκράτορας ένας Νορμανδός μισθοφόρος ο Roussel de Bailleul επαναστάτησε και δημιούργησε ένα δικό του βασίλειο στην Μικρά Ασία. Οι Βυζαντινοί κάλεσαν τους Τούρκους για βοήθεια για να τον υποτάξουν και άθελα τους βοήθησαν τους Τούρκους να κατακτήσουν την Μικρά Ασία με τον Σουλειμάν να ιδρύει το σουλτανάτο του Ρουμ. Πολλοί επαναστάτησαν κατά του Μιχαήλ όπως ο Νικηφόρος Βοτανειάτης που πήρε την εξουσία το 1078μχ.

Το Νορμανδικό βασίλειο της Κάτω Ιταλίας

Η μέθοδος του για να πάρει την εξουσία αποδείχθηκε καταστροφική για την αυτοκρατορία αφού την ανέλαβε με την βοήθεια των Τούρκων του Σουλειμάν αφήνοντας έτσι τουρκικές φρουρές σε σημαντικές πόλεις των ακτών της Μικράς Ασίας με την ελπίδα ότι θα επιστραφούν κάτι το οποίο δεν έγινε. Εκείνη την περίοδο ο Σουλειμάν αναγνωρίστηκε από τον διάδοχο του Αλπ-Αρσλαν, τον Μαλίκ Σαχ ο Α’ και ο Αλέξιος ξεκίνησε μια εξέγερση και κατέλαβε επιτυχώς την Κωνσταντινούπολη στις 4 Απριλίου του 1081μχ.

Η κατάσταση στην Δύση και ο δρόμος προς την πρώτη Σταυροφορία Στην Δύση οι Νορμανδοί είχαν επεκτατικές διαθέσεις εισβάλλοντας στην Δαλματία αρχικά και εκ των υστέρων στην Ηπειρο. Η προσπάθεια επεκτασής τους στην Δαλματία αποκρούστηκε από τους Βενετούς το 1074-1075μχ με τους τελευταίους να ξεκινούν μια ανοδική πορεία προς την κυριαρχία τους στην Ανδριατική και την Μεσόγειο. Όσον αφορά την επέκταση τους στην Ηπειρο είχαν αρχικά επιτυχίες με τον Ροβέρτο Γυισκάρδο και τον γιο του Βοημούνδο να κερδίζουν πολλές μάχες. Όμως ο Αλέξιος δωροδόκησε τον Γερμανό αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαικής Αυτοκρατορίας, Ερρίκο τον 4ο με σκοπό να εισβάλλει στα παπικά κράτη και να αντικαταστήσει τον δραστήριο Πάπα Γρηγόριο τον 7ο