ΣΑΛΠΑΡΟΝΤΑΣ ΑΠΟ ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ

ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΘΡΟΝΟΥ

Σωστή Επιλογή Ο Αναστάσιος Α’ (491-518) δυσκολευόταν να αποφασίσει ποιος από τους 3 ανιψιούς του θα τον διαδεχθεί. Για να αποφασίσει, έβαλε ένα σημείωμα κάτω από ένα ανάκλιντρο και κάλεσε τους ανιψιούς του σε μια αίθουσα όπου υπήρχαν άλλα δύο ανάκλιντρα Ο ανιψιός που θα καθόταν σ’ αυτό με το σημείωμα, θα ήταν ο εκλεκτός. Όμως δυο από τους ανιψιούς κάθισαν στο ίδιο ανάκλιντρο και αυτό με το σημείωμα έμεινε κενό. Τότε ονομάτισε ότι όποιος έμπαινε πρώτος στην αίθουσα το επόμενο πρωί, αυτός θα γινόταν αυτοκράτορας. Αυτός που μπήκε ήταν ο Ιουστίνος, ο αρχηγός της φρουράς. Σύμφωνα με την επίσημη εκδοχή πάντως, ο Ιουστίνος έγινε αυτοκράτορας δωροδοκώντας τους πατρικίους που τον εξέλεξαν μετά το θάνατο του Αναστασίου. Όπως και να ‘χει, ο Ιουστίνος Α’ αποδείχτηκε καλός ηγέτης και είχε έναν ακόμα πιο άξιο διάδοχο, τον Ιουστινιανό Α’.

Απρόθυμος Αυτοκράτωρ Ο Θεοδόσιος Γ’, (715-717), είχε εξαναγκασθεί από το στρατό να πάρει το στέμμα, πιθανόν επειδή οι στρατιωτικοί ήθελαν έναν αχυράνθρωπο για να αναλάβει την ευθύνη, αν η στάση τους αποτύγχανε. Ο Θεοδόσιος που ήταν φοροεισπράκτορας, δεν ήταν καθόλου ενθουσιασμένος μ’ αυτήν την προοπτική. Βέβαια, ήταν σχεδόν έθιμο όταν ένας αυτοκράτορας εκλεγόταν, να προσποιείται με σεμνοτυφία ότι δεν ήταν άξιος της τιμής, ότι υπήρχαν άλλοι καλύτεροι και ότι τάχα δεν επιθυμούσε την εξουσία. Στην περίπτωση όμως του Θεοδοσίου, φαίνεται πως η απροθυμία του ήταν ειλικρινής, δεδομένου ότι οι 5 προηγούμενοι αυτοκράτορες είχαν εκθρονιστεί με βίαιο τρόπο και είχαν ακρωτηριαστεί! Σύμφωνα με τον χρονικογράφο Θεοφάνη τον Εξομολογητή, προσπάθησε να κρυφτεί στα δάση του Ανδραμυττίου, στη Μικρά Ασία, για να αποφύγει το αξίωμα, αλλά τον βρήκαν και τον έκαναν δια τη βίας αυτοκράτορα. Ήταν καλός άνθρωπος και όχι κακός ηγέτης, αλλά πάντα έψαχνε ευκαιρία για να αποχωρήσει, και τελικά τη βρήκε όταν στασίασε ο στρατηγός Λέων (ο Ίσαυρος). Πολύ πρόθυμα, τότε, παραιτήθηκε και αποσύρθηκε ευτυχής σε μοναστήρι.

ΆΛΛΕΣ ΠΑΡΑΞΕΝΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Χαμένοι στη μετάφραση ◦ Το 519, ο Πάπας Ορμίσδας έστειλε μια αντιπροσωπεία στην Κωνσταντινούπολη για να συζητήσουν το Ακάκιο σχίσμα. Οι Λεγάτοι του Πάπα πήραν μαζί τους για διερμηνέα ένα διάκο, Έλληνα από την Αλεξάνδρεια, ονόματι Διόσκουρο. Η διάσκεψη παρά λίγο να ναυαγήσει όταν ο Ιουστίνος απέρριψε την απαίτηση των Δυτικών να διορίσει τον Διόσκουρο πατριάρχη Αλεξανδρείας. Θεωρείται βέβαιο ότι ο Πάπας δεν είχε ιδέα για αυτήν την απαίτηση. Απλά ο Διόσκουρος εκμεταλλεύθηκε τη θέση του σαν διερμηνέας και προσπάθησε να πάρει μια καλή θέση.

Λαθραία Ο Ιουστινιανός πλήρωσε δύο Πέρσες μοναχούς, που είχαν ζήσει στην Κίνα, για να βρουν αυγά μεταξοσκώληκα. Πράγματι, οι μοναχοί κατόρθωσαν να μεταφέρουν λαθραία τα αυγά, κρυμμένα στο μπαστούνι τους. Έτσι το Βυζάντιο απέκτησε τη δυνατότητα να αρχίσει της παραγωγή μεταξιού γύρω στο 550 και το μετάξι έπαψε να είναι μονοπώλιο των Κινέζων. Όλη η μεταγενέστερη παραγωγή μεταξιού στην Ευρώπη προέρχεται από απογόνους των σκωλήκων που μετέφεραν οι μοναχοί εκείνοι.

Εργασία: Γυναίκες που άφησαν ιστορία στην Βυζαντινή Αυτοκρατορία

Αυτοκράτειρα Θεοδώρα (500-548 μ.Χ.) Η Θεοδώρα ήταν η σύζυγος του διάσημου αυτοκράτορα Ιουστινιανού του Μέγα. Φέρεται ως μία από τις διασημότερες γυναίκες στην παγκόσμια ιστορία και η διασημότερη αυτοκράτειρα του Βυζαντίου. Η Θεοδώρα αποδείχθηκε ικανότατη σύζυγος κατά τη διάρκεια της Στάσης του Νίκα. Υπήρχαν δύο αντίπαλες πολιτικές φατρίες της αυτοκρατορίας, οι Βένετοι και οι Πράσινοι, που ξεκίνησαν μια εξέγερση, τον Ιανουάριο του 532 κατά τη διάρκεια της αρματοδρομίας στον ιππόδρομο. Οι ταραχές προήλθαν από πολλά παράπονα, μερικά για τον Ιουστινιανό και την Θεοδώρα και τις δικές τους ενέργειες. Η Θεοδώρα πέθανε από καρκίνο του μαστού, στις 28 Ιουνίου του 548 στην ηλικία των 48. Το γεγονός ότι της άρεσαν τα πολύωρα λουτρά αποτελεί στοιχείο για τις προσπάθειές της να καταπραΰνει τα συμπτώματα. Το σώμα της θάφτηκε στην εκκλησία των Αγίων Αποστόλων, στην Κωνσταντινούπολη. Το μονόγραμμά της είναι χαραγμένο στα κιονόκρανα της Αγίας Σοφίας. Τόσο η Θεοδώρα όσο και ο Ιουστινιανός έχουν αποτυπωθεί στα λαμπρά ψηφιδωτά της βασιλικής του Αγίου Βιταλίου της Ραβέννας στην Ιταλία, τα οποία ολοκληρώθηκαν ένα χρόνο πριν το θάνατό της. Διάσημες φράσεις της ήταν: Κάλλιστον εντάφιον η βασιλεία: το ωραιότερο σάβανο είναι η βασιλεία Δε σωζόμεθα δια της φυγής, παρά να αποθάνωμεν αδόξως, προτιμότερον να αποθάνωμεν ενδόξως: Δεν σωζόμαστε με την φυγή, από το να πεθάνουμε άδοξα προτιμότερο είναι να πεθάνουμε ένδοξα αγωνιζόμενοι

Άννα η Πορφυρογέννητη (963-1011 μ.Χ.) Η Άννα Πορφυρογέννητη ήταν μεγάλη πριγκίπισσα του Κιέβου. Ήταν σύζυγος του μεγάλου πρίγκηπα Βλαδίμηρου Α' του Κιέβου. Η Άννα ήταν κόρη του Βυζαντινού αυτοκράτορα Ρωμανού Β´ και της αυτοκράτειρας Θεοφανούς. Ήταν επίσης αδελφή του αυτοκράτορα Βασιλείου Β΄ του Βουλγαροκτόνου και του Κωνσταντίνου Η´. Η Άννα ήταν «πορφυρογέννητη», δηλαδή νόμιμη κόρη αυτοκράτορα που είχε γεννηθεί στο ειδικό πορφυρό δωμάτιο του βυζαντινού αυτοκρατορικού παλατιού. Το χέρι της Άννας θεωρήθηκε τόσο μεγάλο έπαθλο που ο Βλαδίμηρος έγινε χριστιανός μόνο και μόνο για να την παντρευτεί. Ποτέ προηγουμένως μια πορφυρογέννητη δεν είχε παντρευτεί ένα βάρβαρο, μάλιστα ακόμη και προτάσεις γάμου από Φράγκους και Γερμανούς πρίγκιπες είχαν κατηγορηματικά απορριφθεί. Ούτε η Άννα επιθυμούσε αυτό το γάμο και έδειξε μεγάλη δυσφορία στο ταξίδι της από την Κωνσταντινούπολη προς τη Χερσώνα, όταν πήγε για την τελετή του γάμου που ακολούθησε τη βάπτιση του Βλαδίμηρου. Προφανώς τον επέβαλαν οι πολιτικοί λόγοι της σύναψης στενότερων σχέσεων μεταξύ του Βυζαντίου και του βασιλείου των Ρως. Ως αντάλλαγμα του γάμου του με την Άννα, ο Βλαδίμηρος κατήργησε την θρησκευτική ελευθερία στο βασίλειο και επέβαλε τον χριστιανισμό στο λαό του. Από το γάμο της με το Μεγάλο πρίγκιπα Βλαδίμηρο, η Άννα πήρε τον επίσημο τίτλο της Μεγάλης πριγκίπισσας του Κιέβου, αλλά στην πράξη, όλοι την αποκαλούσαν «βασίλισσα» ή «τσαρίνα», αφού ήταν μέλος του βυζαντινού αυτοκρατορικού οίκου. Η Άννα συμμετείχε ενεργά στον εκχριστιανισμό των Ρως: διετέλεσε θρησκευτικός σύμβουλος του Βλαδίμηρου και ίδρυσε πολλά μοναστήρια και εκκλησίες. Μερικοί μελετητές πιθανολογούν πως χάρισε τρία παιδιά στον Βλαδίμηρο.

Αγία Ελένη (248-327 μ.Χ.) Η Φλαβία Ιουλία Ελένη, επίσης γνωστή ως Αγία Ελένη, ήταν Ελληνίδα Μικρασιάτισσα αυτοκράτειρα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και μητέρα του Μεγάλου Κωνσταντίνου. Καταγόταν από εύπορη τάξη της ελληνικής πόλης Δρέπανο στη Βιθυνία της Μικράς Ασίας και έγινε σύζυγος του Ρωμαίου αυτοκράτορα Κωνστάντιου Χλωρού. Η Ελένη γεννήθηκε το 248 ή το 249 μ.Χ. στο Δρέπανο της Βιθυνίας της Μικράς Ασίας. Αργότερα, ο Μέγας Κωνσταντίνος μετονόμασε το Δρέπανο σε Ελενόπολις για να τιμήσει τη μητέρα του. Κατά τη διάρκεια της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου (325 μ.Χ.) πληροφορήθηκε για την κατάσταση που επικρατούσε στους Αγίους Τόπους .To 327 μ.Χ. η Ελένη καθοδόν προς την Ιερουσαλήμ σταμάτησε στη Σύλλη Ικονίου της Μικράς Ασίας. Η μεγάλη δόξα της Ελένης, μεταξύ προπάντων των χριστιανικών πληθυσμών, οφείλεται στην εύρεση του Τιμίου Σταυρού. Οι ιστορικοί διατηρούν κάποιες επιφυλάξεις για το κατά πόσο η παράδοση αυτή αποτελεί ιστορικό γεγονός. Ο Ευσέβιος, παρόλο που δίνει λεπτομερείς πληροφορίες για τα έργα της Ελένης στα Ιεροσόλυμα, δεν αναφέρει την ανακάλυψη του Τιμίου Σταυρού.

Οι τρεις σπουδαιότερες αυτοκράτειρες: Αυτές είναι οι τρείς σπουδαιότερες αυτοκράτειρες από το Βυζάντιο, που ξεχώρισαν στην Βυζαντινή και στην παγκόσμια ιστορία

Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ

ΓΕΝΙΚΑ  Η γυναίκα της Βυζαντινής περιόδου ζει μια ζωή περιορισμένη, σαφώς οριοθετημένη, ακολουθώντας τους κανόνες και τις παραδόσεις.  Αντιμετωπίζεται σαν ένα όν με έμφυτες αδυναμίες, σωματικές αλλά και ηθικές.  Οι τομείς στους οποίους της επιτρέπεται να αναδειχθεί είναι η οικογένεια και η φιλανθρωπία, σε αντίθεση με τον άνδρα που μπορεί να δράσει και να αναδειχθεί σε όλο το κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι.

ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ Στο Στρατηγικόν του Κεκαυμένου διαβάζουμε:<< Τας θυγατέρας του ως καταδίκους έχε εγκεκλεισμένας και απροόπτους>>  Ζει το μεγαλύτερο διάστημα της ζωής της στο σπίτι.  Οι έξοδοι, πάντα με συνοδεία, για την εκκλησία, τα πανηγύρια και το λουτρό καθώς και οι επισκέψεις σε συγγενικά πρόσωπα, ήταν οι μόνες κοινωνικά αποδεχτές δραστηριότητες.  Δεν ήταν ευπρεπές να κάθεται στο ίδιο τραπέζι με τους άνδρες παρά μόνο αν ήταν ο πατέρας, ο σύζυγος και οι αδερφοί.  Έτρωγε σε χωριστή αίθουσα, όπως και σε χωριστά δωμάτια από τους άνδρες περνούσε την ημέρα της.  Από πολύ μικρή μάθαινε <<τα του οίκου>>, ενώ οι γραμματικές γνώσεις της ή ήταν ανύπαρκτες ή περιορίζονταν σε γραφή και ανάγνωση

ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ-  Η θέση της εκκλησίας ήταν αρνητική. Η γυναίκα έπρεπε να ΔΟΥΛΕΙΕΣ ΣΠΙΤΙΟΥ μένει στο γυναικωνίτη απομονωμένη και όφειλε να περιορίζεται αποκλειστικά στις οικιακές ασχολίες και την ανατροφή των παιδιών  Όταν έβγαινε από το σπίτι έπρεπε να είναι καλυμμένη με πέπλο.  Ο Μ.Βασίλειος διαμαρτύρεται για τις γυναίκες εκείνες που συμμετέχουν στα πανηγύρια και τις διασκεδάσεις που ακολουθούν διότι << από των κεφαλών τα της εσχημοσύνης καλύμματα έρριπτον>>  Δουλειές των γυναικών ήταν: ύφανση στον αργαλειό, πλύσιμο ρούχων, άλεσμα του σιταριού, ζύμωμα ψωμιού, μαγείρεμα, γενική συντήρηση και καθαριότητα του σπιτιού  Στα σπίτια των πατρικίων υπήρχαν υπηρέτριες που τις έλεγαν μισθαρνίσσας ή μισθωτρίας που κατοικούσαν στο σπίτι του αφεντικού με ένα μικρό μηνιαίο μισθό, τη ρόγαν, με διατροφή και ρουχισμό. Οι όροι καθορίζονταν με ειδικό συμβόλαιο, το βουλευτικόν.

ΜΟΡΦΩΣΗ  Ελάχιστες γυναίκες, αποκλειστικά από την αριστοκρατική τάξη, μπόρεσαν να αποκτήσουν ευρύτατη μόρφωση..  Φωτισμένες γυναίκες με μεγάλη πνευματική καλλιέργεια ήταν : η Άννα Κομνηνή , η φιλόσοφος Υπατία στην Αλεξάνδρεια, η σπουδαία υμνωδός της ορθόδοξης εκκλησίας Κασσιανή. Η ανιψιά του Μιχαήλ ’Η Παλαιολόγου κατείχε στη βιβλιοθήκη της πολλούς κώδικες με έργα αρχαίων Ελλήνων κλασικών, ορισμένους από τους οποίους είχε αντιγράψει η ίδια.  Οι περισσότερες φωτισμένες γυναίκες μορφώθηκαν όχι με το να φοιτήσουν σε κάποια ανώτατη σχολή, αλλά με το να μαθητεύσουν κοντά σε κάποιον λόγιο κληρικό ή ακόμα και μόνο με τη προσωπική τους προσπάθεια και μελέτη.

ΕΡΓΑΣΙΑ  Στον επαγγελματικό τομέα ο ρόλος της γυναίκας ήταν μικρός.  Η φτώχεια υποχρέωνε πολλές γυναίκες να βγαίνουν στην αγορά για να βγάλουν το ψωμί τους, ασκώντας τα επαγγέλματα της βιοτέχνισσας, πουλώντας έργα φτιαγμένα από τα χέρια τους , της υφάντρας κ.ά.  Οι φτωχές γυναίκες δούλευαν στα χωράφια και στα εργαστήρια της οικογένειας τους .  Λίγες γυναίκες, μορφωμένες, ήταν ιατροί που θεράπευαν τον γυναικείο πληθυσμό.  Άλλες, οι λεγόμενες κοινές, ζούσαν στα μιμαρεία και στα καπηλειά .  Οι θεατρίνες ένα επάγγελμα περιφρονημένο και κοινωνικά απαράδεκτο, έφτασε να θεωρείται συνώνυμο της πόρνης.  Μια γυναίκα δε μπορούσε να ασκήσει δημόσιο λειτούργημα, ούτε να γίνει δικαστίνα ή δικηγορίνα.

ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ  Η γυναίκα έπρεπε να μάθει να ακούει, να πειθαρχεί και να σωπαίνει.  Η γυναικεία φλυαρία επικρίνεται.  Οι γυναίκες δεν πρέπει να γελάνε μπροστά σε άνδρες, να μην κοιτάζουν τους άνδρες στα μάτια, να μην χασκογελούν πίσω από τα παντζούρια τους με τους περαστικούς, να μην μιλούν άσχημα , να αποφεύγουν τα συχνά λουτρά, να κυκλοφορούν με σκεπασμένο το κεφάλι.  Όσες αγνοούσαν τα παραπάνω κάνοντας τη δική τους μικρή επανάσταση και σκανδαλίζοντας τους πάντες, εισέπρατταν μειωτικούς χαρακτηρισμούς όπως για παράδειγμα << η ασκέπαστος>> και η <<αναμαλλαρέα>> αν κυκλοφορούσαν χωρίς να φοράνε μαντίλι στο κεφάλι.

ΕΝΔΥΜΑΣΙΑ Στα πρώτα βυζαντινά χρόνια οι ενδυμασίες δεν διέφεραν πολύ από αυτές των Ρωμαίων. Χιτώνες φοράνε ακόμα και οι γυναίκες, αλλά πάντα μακριούς, με επίσης μακριά, φαρδιά μανίκια που καλύπτουν τελείως τα χέρια, μια και την εποχή εκείνη η γυναίκα έπρεπε να κρύβει το σώμα της, αλλιώς θα τη θεωρούσαν «ανήθικη». Οι γυναίκες ρίχνουν επάνω τους εσάρπες και μακριές μαντήλες που πάντα καλύπτουν και το κεφάλι τους. Πολύ λίγες γυναικείες μορφές είναι με γυμνό κεφάλι και λυτά μαλλιά, όπως είναι η Μαρία η Μαγδαληνή. Η σεμνότητα ήταν σημαντική για όλους ,εκτός από τους πολύ πλούσιους, και οι περισσότερες γυναίκες εμφανίζονται σχεδόν εξ ολοκλήρου καλυμμένες με μάλλον ,χωρίς σχήμα, ενδύματα.

ΠΩΣ ΣΤΟΛΙΖΑΝ ΤΟ ΜΑΛΛΙ ΤΟΥΣ ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ  Τα μαλλιά καλύπτονται από μία ποικιλία από κεφαλόδεσμους και πέπλα, που πιθανώς συχνά αφαιρούνται μέσα στο σπίτι. Μερικές φορές ένας πίλος φοριόταν κάτω από το πέπλο και μερικές φορές το μανδήλιο είναι δεμένο σαν τουρμπάνι.  Αυτό μπορεί να έχει γίνει κατά την εργασία: για παράδειγμα, οι μαίες σε σκηνές της Γέννησης του Ιησού στην τέχνη συνήθως υιοθετούν αυτόν τον τρόπο.  Τα παλαιότερα ήταν τυλιγμένα με τον τρόπο του \"σε σχήμα οκτώ\", αλλά μέχρι τον 11ο αιώνα υιοθετήθηκε η κυκλική περιτύλιξη, πιθανώς ραμμένη σε σταθερή θέση. Τον 11ο και 12ο αιώνα οι κεφαλές ή τα πέπλα άρχισαν να είναι μακρύτερα.

ΗΛΙΚΙΑ ΓΑΜΟΥ  Η κόρη μπορούσε να παντρευτεί από τα 12- 13 της χρόνια  Για το γάμο της φρόντιζαν οι γονείς. Η αιτία που κρινόταν κατάλληλη για γάμο μια τόσο μικρή ηλικία ήταν η μεγάλη θνησιμότητα της εποχής.  Το λόγο για την επιλογή του συζύγου είχε ο πατέρας. Με την νομοθεσία των Ισαύρων αργότερα απαιτείται η συγκατάθεση και των δύο γονέων για τη σύναψη γάμου.  Όταν οι Μακεδόνες ανήλθαν στην εξουσία έφεραν ξανά σε ισχύ την πατρική εξουσία στο θέμα του γάμου.  Σκοπός του γάμου ήταν η τεκνοποίηση και η απόκτηση των παιδιών εξύψωνε την γυναίκα και την ολοκλήρωνε ως ύπαρξη.

ΠΡΟΙΚΑ Σκοπός της προίκας ήταν Όταν πέθαινε η γυναίκα η η συντήρηση των προίκα ανήκε στα παιδιά παιδιών, ιδιαίτερα στη της περίπτωση θανάτου του άνδρα. Ο σύζυγος, αν και Η γυναίκα μπορούσε να διαχειριζόταν την προίκα, προσφύγει σε δικαστήριο δεν μπορούσε εύκολα να αν έκρινε ότι ο άντρας της δε διαχειριζόταν σωστά την απαλλοτριώσει. την προίκα της. Αν χήρευε η σύζυγος, τότε Αναγνωριζόταν ως γινόταν αυτή διαχειριστής αρχηγός της οικογένειας της περιουσίας του αρκεί να μην μακαρίτη και προστάτης ξαναπαντρευόταν. των παιδιών

ΔΙΑΖΥΓΙΟ  Η γυναίκα ήταν δυνατό να ζητήσει τη λύση του γάμου σε περίπτωση ακραίας συμπεριφοράς του συζύγου της, λόγω μοιχείας ή κολάσιμων πράξεων του συζύγου.  Αν ο άνδρας είχε σχέσεις με γυναίκα άγαμη , διαζευγμένη ή χήρα, αυτό θεωρούνταν πορνεία και όχι μοιχεία, επομένως η γυναίκα δεν μπορούσε να ζητήσει διαζύγιο.  Ο Ιουστινιανός με τη νομοθεσία του, κάτω από την πίεση της εκκλησίας απαγόρευσε τη συναινετική λύση του γάμου με εξαίρεση λόγω επιλογής του μοναχικού βίου.  Η νομοθεσία επίσης επέτρεπε τη λύση γάμων που παρέμεναν στείροι.

ΔΙΑΖΕΥΓΜΕΝΗ ΓΥΝΑΙΚΑ  Η στάση της εκκλησίας απέναντι στις διαζευγμένες γυναίκες ήταν αρνητική.  Η γυναίκα είχε το δικαίωμα να πάρει διαζύγιο από τον άνδρα της μόνο εάν οι πράξεις του στρέφονται εναντίον της.  Τη διαζευγμένη γυναίκα όφειλαν να φροντίσουν οι συγγενείς της ,αν έχει, με ανταμοιβή την περιουσία της.  Εάν δεν έχει συγγενείς , ο επίσκοπος της περιοχής έπρεπε να βρει ένα μοναστήρι ή κάποιο χηροκομείο ,όπου θα την φρόντιζαν για την υπόλοιπη ζωή της.

ΧΗΡΑ ΓΥΝΑΙΚΑ Η γυναίκα μόνο όταν έμενε χήρα γίνονταν αρχηγός της οικογένεια της. Η χήρα οποιουδήποτε άνδρα στο Βυζαντινό θεωρούνταν άτιμη αν παντρεύονταν για δεύτερη φορά προτού περάσει η καθορισμένη περίοδος του ενός, τουλάχιστον ,χρόνου από τον θάνατό του.

Ο ΓΥΝΑΙΚΕΙΟΣ ΜΟΝΑΧΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ Η απόφαση μιας γυναίκας στο Βυζαντινό κράτος να εγκαταβιώσει σε κάποιο μοναστήρι αποτελούσε απόφαση την οποία μπορούσε να πάρει ελεύθερα χωρίς να έχει λόγο κάποιος τρίτος. Πολλές γυναίκες όμως αναγκάζονταν να γίνουν μοναχές επειδή τις ανάγκαζε η ηθική κοινωνία για την κατά την γνώμη της «ανάρμοστη» συμπεριφορά τους. Άλλοι λόγοι που έκαναν μια γυναίκα να καταφύγει στον μοναχισμό, ήταν η ενδοοικογενειακή βία, το διαζύγιο, η προσφυγιά λόγω εχθρικών εισβολών, οι δύσκολες οικονομικές συνθήκες, οι διανοητικές ή ακόμη και σωματικές ασθένειες

ΣΠΟΥΔΑΙΕΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΕΣ  Λίγες σχετικά γυναίκες κατόρθωσαν να υπερβούν τα όρια που τους έθετε το φύλλο τους και να αφήσουν ανεξίτηλα ίχνη της δράσης τους.  Η αποκατάσταση των εικόνων κατά την εικονομαχία προωθήθηκε από τρεις γυναίκες: τις αυτοκράτειρες Ειρήνη, Ευφροσύνη και Θεοδώρα.  Άλλες σπουδαίες γυναίκες που φόρεσαν την πορφύρα ήταν η Αγία Ελένη, μητέρα του Μ. Κωνσταντίνου, η Θεοδώρα, σύζυγος του Ιουστινιανού, η Ευδοκία, σύζυγος του Θεοδοσίου ΄Β , η Ειρήνη η Αθηναία, η Θεοφανώ, σύζυγος Ρωμανού ΄Β και Νικηφόρου Φωκά.

Ειρήνη η Αθηναία  Η Ειρήνη η Αθηναία , γνωστή και ως Ειρήνη Σαρανταπήχαινα, ήταν Βυζαντινή αυτοκράτειρα από τον γάμο της με τον Λέοντα Δ΄ από το 775 έως το 780, Βυζαντινή αντιβασίλισσα κατά τη διάρκεια της ανηλικότητας του γιου της Κωνσταντίνου ΣΤ΄ από το 780 μέχρι το 790, Βυζαντινός συναυτοκράτορας μαζί με τον γιο της από το 792 μέχρι το 797 και τελικά βασίλεψε μόνη της ως Βυζαντινός αυτοκράτορας από το 797 έως το 802.  Κατά τη διάρκεια της αντιβασιλείας της, ασκούσε η ίδια αποκλειστικά σχεδόν την εξουσία. Το όνομά της είναι συνδεδεμένο με την πρώτη αναστήλωση των εικόνων, που θεσπίστηκε από τη Ζ΄ Οικουμενική Σύνοδο και με την τύφλωση του γιου της, που διατάχθηκε από την ίδια.

Αγία Ελένη  Η Φλαβία Ιουλία Ελένη, επίσης γνωστή ως Αγία Ελένη, ήταν Ελληνίδα Μικρασιάτισσα αυτοκράτειρα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και μητέρα του Μεγάλου Κωνσταντίνου. Καταγόταν από εύπορη τάξη της ελληνικής πόλης Δρέπανο στη Βιθυνία της Μικράς Ασίας και έγινε σύζυγος του Ρωμαίου αυτοκράτορα Κωνστάντιου Χλωρού.  Η Ελένη γεννήθηκε το 248 ή το 249 μ.Χ. Ο Μέγας Κωνσταντίνος μετονόμασε το Δρέπανο σε Ελενόπολις, για να τιμήσει τη μητέρα του. Τη χρονολογία γέννησης τη συμπεραίνουμε από την πληροφορία που δίνει ο Ευσέβιος της Καισαρείας ότι η Ελένη πέθανε σε ηλικία 80 χρονών.  Δεν είναι γνωστό πότε γνώρισε για πρώτη φορά τον Κωνστάντιο. Ο ιστορικός Τίμοθι Μπάρνς έχει προτείνει ότι ο Κωνστάντιος, όταν υπηρετούσε τον Αυτοκράτορα Αυρηλιανό, θα μπορούσε να την είχε γνωρίσει ενώ ήταν στρατοπεδευμένος στη Μικρά Ασία σε εκστρατεία εναντίον της Ζηνοβίας.  Η Ελένη γέννησε τον μελλοντικό αυτοκράτορα Μεγάλο Κωνσταντίνο στις 27 Φεβρουαρίου με αβέβαιο έτος λίγο μετά το 270.  Η Ελένη και ο γιος της στάλθηκαν στην αυλή του Διοκλητιανού στη Νικομήδεια, όπου ο Κωνσταντίνος μεγάλωσε ως μέλος του στενού κύκλου της Αυλής. Η Ελένη δεν ξαναπαντρεύτηκε, και έζησε για κάποιο καιρό στην αφάνεια, αν και κοντά στο μοναχογιό της, ο οποίος είχε μεγάλο σεβασμό και αγάπη γι' αυτήν.

Θεοφανώ  Γεννήθηκε πιθανόν στη Λακωνία στην Πελοπόννησο σε οικογένεια με Ελληνική καταγωγή. Η Θεοφανώ ήταν γυναίκα λαϊκής καταγωγής, κόρη ταβερνιάρη, και το πραγματικό της όνομα φέρεται πως ήταν Αναστασώ.  Η Θεοφανώ σύμφωνα με κάποιους ιστορικούς είναι πιθανόν να γνώριζε ή και να συμμετείχε στη δολοφονία του πεθερού της και του πρώτου συζύγου της. Όταν έμεινε χήρα, παντρεύτηκε τον Νικηφόρο Φωκά, αλλά όταν η πολιτική του άρχισε να προκαλεί το λαϊκό αίσθημα, η Θεοφανώ για να μην ταυτιστεί η μοίρα της με του Φωκά, συνωμότησε με τον ανιψιό του και τότε εραστή της ,Ιωάννη Τσιμισκή, να τον δολοφονήσουν.  Μετά την επικράτηση του Ιωάννη Τσιμισκή όμως, η ενοχή της ήταν τόσο φανερή που ο πατριάρχης Πολύευκτος εξεβίασε το νέο αυτοκράτορα ότι δεν θα τον έχριζε αν δεν απομάκρυνε την Θεοφανώ. Αυτή εξορίστηκε στα Πριγκιπόννησα, όπου έμεινε για ένα χρόνο -μέχρι το 970 μ.Χ. Δραπέτευσε και οργάνωσε συνωμοσία εναντίον του Τσιμισκή αλλά απέτυχε και την έκλεισαν σε μοναστήρι στην Αρμενία. Μετά το θάνατο του Τσιμισκή, οι γιοί της Βασίλειος Β' και Κωνσταντίνος Η' την επανέφεραν από την εξορία, χωρίς όμως να αναμειχθεί ξανά στην πολιτική.  Πέθανε στην Κωνσταντινούπολη, ξεχασμένη απ' όλους, αν και στα τελευταία της χρόνια έζησε στην άνεση των ανακτόρων.

ΤΕΛΟΣ!!!! Η ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΓΙΝΕ ΑΠΌ ΤΙΣ ΜΑΘΗΤΡΙΕΣ : ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΓΥΡΗ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΜΑΪΧΟΣΟΓΛΟΥ ΙΩΑΝΝΑ ΝΑΚΟΥ

ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ

Η ΚΑΛΛΙΕΡΓΙΑ ΣΤΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΧΡΟΝΙΑ • Βασική επιδίωξη ήταν η αυτάρκεια του νοικοκυριού και γι' αυτό κάθε οικογένεια καλλιεργούσε τα βασικά λαχανικά και ετρεφε κάποια ζώα (κυρίως πουλερικά). Βέβαια αυτό ήταν δύσκολο να ισχύει στις μεγάλες πόλεις και ιδιαίτερα στην Κωνσταντινούπολη, που την περίοδο της ακμής της έφτανε τους 500.000 κατοίκους. Για αυτές τις περιπτώσεις η κρατική μέριμνα, κυρίως μέσω του έπαρχου της πόλης.

•Δεν υπήρχε ενιαία βυζαντινή κουζίνα. Αντίθετα, αυτή αντανακλούσε το πολύμορφο εθνοτικό, φυλετικό και πολιτισμικό μωσαϊκό που συγκροτούσε τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, παρότι το ελληνικό στοιχείο κατείχε κυρίαρχη θέση σε όλα τα επίπεδα και είχε εξαπλωθεί στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα. Συνυπήρχε και επικοινωνούσε με πολλούς άλλους εξίσου ενδιαφέροντες πολιτισμούς, όπως οι Άραβες, οι Σύροι, οι Εβραίοι, οι Λατίνοι, οι Αρμένιοι και οι Σλάβοι. Τα αποτελέσματα αυτών των αλληλεπιδράσεων φάνηκαν και στο βυζαντινό τραπέζι αλλά και στο τραπέζι όσων ήρθαν σε επαφή με τους Βυζαντινούς. Μεγάλο ρόλο στη διαμόρφωση της βυζαντινής κουζίνας διαδραμάτισαν και άλλοι παράγοντες όπως, αρχαιότερες διατροφικές προτιμήσεις, οι διάφορες κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούσαν στη βυζαντινή επικράτεια, τα εκτενή γεωγραφικά όρια της και η περίπλοκη οικονομική και κοινωνική διαστρωμάτωση της βυζαντινής κοινωνίας. •Η πλούσια ποικιλία της βυζαντινής κουζίνας χαρακτηρίζει όλα τα γεύματα της καθημερινής ζωής, αλλά και τα εορταστικά δείπνα και τη νηστεία. Τα κύρια γεύματα ενός μέσου Βυζαντινού ήταν τρία: το πρόγευμα, το μεσημεριανό γεύμα και ο δείπνος. Ωστόσο, η επίδραση των διατροφικών συνηθειών των αρχαίων Ελλήνων είναι εμφανής. Εκτός από τα τρία κύρια γεύματα, υπήρχαν το «βουκκάκρατο», δηλαδή ψωμί βουτηγμένο στο κρασί, το οποίο έπαιρναν πριν το πρωινό, και το «δειλινό», ένα πρόχειρο γεύμα πριν δύσει ο ήλιος και συγκεντρωθούν όλοι για τον δείπνο

ΤΑ ΚΥΡΙΑ ΓΕΥΜΑΤΑ • Τα κύρια γεύματα των Βυζαντινών ήταν το πρόγευμα ή πρόφαγον, το άριστον ή μεσημβρινόν (γεύμα), καθώς και ο δείπνος. Έτρωγαν χρησιμοποιώντας κυρίως τα χέρια, αφού το πιρούνι ήταν άγνωστο μέχρι το 10ο αιώνα. Χρησιμοποιούσαν επίσης κοχλιάρια ή κουτάλια και μαχαίρια. Πριν και μετά το φαγητό έπλεναν τα χέρια τους, χρησιμοποιώντας το χέρνιβι. Οι άνθρωποι στο Βυζάντιο έτρωγαν: ψωμί, όσπρια-λαχανικά, σούπες, αυγα, φρουτα-ξηροι καρποι, γάλα- τυρι, ελια-(λάδι), ψάρια-θαλλασινά, κρέατα-πουλερικά,σάλτσες και καρυκέυματα. Για επιδόρπιο κρασί και άλλα ποτά

Το ψωμί • Το ψωμί είχε τόσο σημαντικό ρόλο στην βυζαντινή διατροφή που η συντεχνία των αρτοποιών της Κωνσταντινούπολης ήταν απαλλαγμένη από δημόσιες λειτουργίες για να μην διακοπεί η διαδικασία της παραγωγής του. • Οι πλούσιοι έτρωγαν λευκό ψωμί της καλύτερης ποιότητας, αντίθετα με τους υπόλοιπους κάτοικους (φτωχούς,αγρότες) της Κωνσταντινούπολης.

Όσπρια - Λαχανικά • Η φθηνότερη αλλά και πιο διαδεδομένη τροφή στο μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού ήταν τα λαχανικά και τα όσπρια. Μεγάλη κατανάλωση είχαν τα λάχανα, τα πράσα, τα κρεμμύδια, τα μαρούλια, τα ραδίκια, τα καρότα, ο αρακάς και η ρόκα. • Τα όσπρια ήταν φθηνά και είχαν την τιμητική τους στο τραπέζι των ασθενέστερα οικονομικά τάξεων. Το γεγονός ότι τα όσπρια μπορούσαν να διατηρηθούν επί μακρόν επέτρεπε να φθάνουν στα μεγάλα αστικά κέντρα, αλλά και στις απομακρυσμένες περιοχές της αυτοκρατορίας.

Σούπες - Αυγά • Μετά από το 1204 και την κατάκτηση του Βυζαντίου από τους σταυροφόρους, οι διατροφικές συνήθειες φαίνεται να διαφοροποιούνται, τόσο από τις δυτικές επιρροές, όσο και από την οικονομική κρίση που ακολούθησε. Φαίνεται ότι αποτελούσαν μία συνηθισμένη επιλογή στα βυζαντινά νοικοκυριά του 13ου αιώνα. Σούπες φτιαχνόντουσαν με διάφορα υλικά, δηλαδή, από λαχανικά, ψάρια, παστό κρέας κ.α. • Τα αβγά κότας ήταν ένα συνηθισμένο τρόφιμο στο Βυζάντιο. Τρώγονταν βραστά, ψητά, τηγανητά ή και «ροφητά» (ωμά). Οι βυζαντινοί προτιμούσαν τ΄ αβγά των φασιανών σε σχέση με τ΄ αβγά της χήνας, της πάπιας και της πέρδικας.

Γάλα – Τυριά • Τα γαλακτομικά προϊόντα δεν έλειπαν από το βυζαντινό τραπέζι, ιδιαίτερα στην ενδοχώρα, όπου η κτηνοτροφία ήταν περισσότερο διαδεδομένη. • Το τυρί οι Βυζαντινοί το έφτιαχναν από γάλα πρόβειο, κατσικίσιο, αγελαδινό, αλλά και βουβαλίσιο. • Στις γραπτές πηγές αναφέρονται διάφορες ποικιλίες τυριών, όπως το ανθότυρο, η μυζήθρα, το κρητικό το περίφημο «βλάχικο τυρίτσι», αλλά και το χαμηλής ποιότητας «ασβεστότυρο» . • Από το γάλα έφτιαχναν ακόμη «οξύγαλο»(γιαούρτι) και βούτυρο.

Ψάρια και Θαλασσίνα • Τα ψάρια οι Βυζαντινοί τα έτρωγαν «εκζεστά» (βραστά), «οφτά» (ψητά) ή «τηγάνου» (τηγανητά). • Τα παστά ψάρια ήταν διατηρημένα σε χοντρό αλάτι και καταναλώνονταν κυρίως το χειμώνα, αλλά και καθόλη τη διάρκεια τους έτους στις περιοχές της αυτοκρατορίας, που ήταν απομακρυσμένες από τη θάλασσα. • Στο βυζαντινό τραπέζι σερβίρονταν ακόμα και θαλασσινοί μεζέδες, τα λεγόμενα «αγνά» (καλαμάρια, χταπόδια, γαρίδες, χτένια, πεταλίδες, μύδια, στρείδια, αχινοί κ.λπ), τα οποία τα μαγείρευαν με διάφορους τρόπους ή τα έτρωγαν ωμά.

Κρέατα • Το κρέας δεν αποτελούσε καθημερινή τροφή για τους Βυζαντινούς. Όχι μόνον επειδή ήταν μάλλον σπάνιο και ακριβό, αλλά και εξαιτίας των νηστειών που υπαγόρευε η χριστιανική θρησκεία, για τις μισές τουλάχιστον ημέρες του χρόνου. • Περισσότερο αγαπητό ήταν το χοιρινό κρέας, το οποίο μαγείρευαν με ποικίλους τρόπους. • Από το τραπέζι τους δεν έλειπαν τα αρνιά, οι γίδες, τα βοοειδή. • Βρώσιμα θεωρούνταν όλα σχεδόν τα μέρη των ζώων -ακόμα και το κεφάλι, η ουρά, τα πόδια και τα εντόσθια. Το κρέας που δεν καταναλώνονταν αμέσως -μετά από τη σφαγή του ζώου-, συνήθως παστώνονταν, προκειμένου να διατηρηθεί μεγαλύτερο διάστημα.

ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ Καθ’ όλη την διάρκεια της ελληνιστικής εποχής ή γυμναστική και η άθληση αποτελούσαν μέρος της αγωγής και του Ελληνικού τρόπου ζωής. Τέσσερις ήταν οι μεγάλοι ελληνικοί αγώνες: Τα Πύθια, τα Ίσθμια, τα Νέμεα και οι Ολυμπιακοί αγώνες.

Έκτος από τους μεγάλους αυτούς αγώνες διεξάγονταν και άλλοι όπως: στους Δελφούς τα Σωτήρια, στην Πέργαμο τα Νικηφόρια, στην Μαγνησία του Μαιάνδρου τα Λευκοφρύνια, στην Μίλητο τα Δίδυμα, στην Λάρισα τα Ελευθέρια, και άλλα.

Ο αθλητισμός στο Βυζάντιο δεν είχε τη μορφή και τη θέση που κατείχε στον αρχαιοελληνικό κόσμο. Οι νέοι δεν ασχολούνταν συστηματικά με τον αθλητισμό, ο αθλητισμός έπαψε να είναι ένα μέσον εκπαίδευσης, και οι αγώνες αποτελούσαν καθαρό θέαμα. Στον 2ο -1ο αι. π.Χ, οι αθλητές ήταν πλέον ειδικοί επαγγελματίες, οι οποίοι επιδείκνυαν τις ικανότητές τους στους αγώνες, και πληρώνονταν για αυτήν τους την απασχόληση με μισθό. Στη Βυζαντινή Aυτοκρατορία, συναντούμε στιγμές αντιπαραθέσεων, οι οποίες είχαν βάση τους τον αθλητισμό. Οι πράσινοι, οι βένετοι (γαλάζιοι), οι ρούσσοι (κόκκινοι) και οι λευκοί ήταν ομάδες οπαδών στον ιππόδρομο, οι οποίες όμως συχνά προκαλούσαν ευρύτερα προβλήματα με τη συμπεριφορά τους.

Ιππικοί αγώνες Η αρματοδρομία διεξάγονταν σε ιδιαίτερο στάδιο, το «ιπποδρόμιο», αγνώστων σήμερα διαστάσεων. Το μοναδικό ιπποδρόμιο που διασώζεται σήμερα στην Ελλάδα βρίσκεται στο Λύκαιο όρος και έχει μήκος 300 μέτρα, ή ενάμιση σταδίου, και πλάτους εκατό μέτρων.

Το τζυκανιστήριο Το τζυκανιστήριο ήταν στάδιο, όπου λάμβανε χώρα το τζυκάνιο, ένα είδος πόλο το οποίο υιοθετήθηκε από τους Βυζαντινούς από την Περσική Αυτοκρατορία των Σασσανιδών. Το τζυκάνιο παιζόταν από δύο ομάδες έφιππων, εξοπλισμένων με μακρυά μπαστούνια στην κορυφή των οποίων υπήρχαν δίχτυα, με τα οποία προσπαθούσαν να σπρώξουν την σε μέγεθος μήλου δερμάτινη σφαίρα προς την εστία της αντίπαλης ομάδος.

Βυζαντινός στρατός και η οργάνωσή του.  Ο Βυζαντινός στρατός ή ανατολικός ρωμαϊκός στρατός ήταν το κύριο στρατιωτικό σώμα των βυζαντινών ενόπλων δυνάμεων, που υπηρετούσε παράλληλα με το Βυζαντινό Πολεμικό Ναυτικό. Αποτελούσε τη φυσική συνέχεια των Λεγεώνων της αρχαίας Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και διατηρούσε το ίδιο επίπεδο πειθαρχίας, δυναμισμού και οργάνωσης. Μάλιστα, για ένα μεγάλο κομμάτι της ιστορίας του, ο Βυζαντινός στρατός συνιστούσε την πιο ισχυρή και αποτελεσματική στρατιωτική δύναμη ολόκληρης της Ευρώπης.

Ξένοι και Μισθοφόροι Στρατιώτες  Κατά τα 1.123 χρόνια της ύπαρξής του, από τη μεταφορά της πρωτεύουσας της αυτοκρατορίας στην Κωνσταντινούπολη στις 11 Μαΐου του 330. Μέχρι την άλωση της Πόλης στις 29 Μαΐου του 1453, ο Βυζαντινός στρατός χρησιμοποίησε στρατεύματα προερχόμενα από πολλές διαφορετικές εθνικές ομάδες. Αυτά τα στρατεύματα συμπλήρωναν και υποστήριζαν τον τακτικό Βυζαντινό στρατό. Κάποιες φορές αποτέλεσαν ακόμη και τον κορμό του στρατού αυτού. Μα για το μεγαλύτερο μέρος της μακράς του ιστορίας, αυτοί οι ξένοι μισθοφόροι αντανακλούσαν τον πλούτο και την αίγλη της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, αφού ο αυτοκράτορας που ήταν σε θέση να συγκεντρώνει στην υπηρεσία του στρατιές από τις τέσσερις γωνιές του γνωστού τότε κόσμου ήταν πραγματικά τρομερός.  Οι ξένοι στρατιώτες κατά την ύστερη Ρωμαϊκή περίοδο ήταν γνωστοί ως φοϊντεράτι δηλαδή «ομόσπονδοι-σύμμαχοι» και συνέχισαν να αποκαλούνται έτσι μέχρι και τον 9ο αιώνα περίπου, αν και ο τίτλος τους είχε Ελληνοποιηθεί σε «Φοιδεράτοι». Έκτοτε, οι ξένοι μισθοφόροι έγιναν γνωστοί ως «Εταιρείαι» και συνήθως υπηρετούσαν στην αυτοκρατορική φρουρά. Η δύναμη αυτή διαιρούνταν στην «Μεγάλη Εταιρεία», τη «Μέση Εταιρεία» και τη «Μικρά Εταιρεία», που διοικούνταν από τους αντίστοιχους Εταιρειάρχες. Πιθανότατα, ο διαχωρισμός αυτός γίνονταν με θρησκευτικά κριτήρια.  Κατά την περίοδο των Κομνηνών οι μονάδες των μισθοφόρων διαιρούνταν απλά κατά εθνότητα και ονομάζονταν σύμφωνα με τη χώρα προέλευσής τους: Ιγγλίνοι (Άγγλοι), Φράγκοι, Σκυθικοί, Λατινικοί κτλ. Κατά τη βασιλεία του αυτοκράτορα Θεόφιλου αναφέρονται ακόμη και Αιθίοπες μισθοφόροι. Οι μονάδες αυτές, κυρίως οι Σκυθικοί, χρησιμοποιούνταν και σαν αστυνομική δύναμη στην Κωνσταντινούπολη.

 Κεφαλάδες: Οι Κεφαλάδες ήταν οι στρατιωτικοί αξιωματούχοι που προέρχονταν μόνο από τις τάξεις των βυζαντινών αρχόντων και ονομάζονταν άρχοντες από σπαθίου.  Ιππικό: Το Βυζαντινό ιππικό αποτελούσε τον πειθαρχημένο, καλοθωρακισμένο διάδοχο των Ρωμαϊκών λεγεώνων. Οπλισμένοι συνήθως με τόξα, λόγχες και ξίφη, ήταν ιδανικά προετοιμασμένοι να πολεμούν στις πεδιάδες της Ανατολίας και βόρειας Συρίας, που από τον 7ο αιώνα αποτέλεσαν τον κύριο χώρο αναμέτρησης με το Ισλάμ. Αν κι ελαφρύτερα οπλισμένοι και θωρακισμένοι από τους δυτικούς ιππότες, ήταν ιδιαίτερα αποτελεσματικοί ενάντια στους Άραβες και Τούρκους στην Ανατολή και τους Ούγγρους και Πατσινάκες στη Δύση.  Κατάφρακτοι: Η λέξη Κατάφρακτος χρησιμοποιούνταν από τους Ελληνόφωνους και Λατινόφωνους λαούς για να περιγράψει τους βαριά οπλισμένους ιππείς. Το όνομα αυτό διατηρήθηκε από την κλασσική αρχαιότητα μέχρι και το τέλος του Μεσαίωνα. Αρχικά ο όρος περιέγραφε ένα είδος θωράκισης που προστάτευε ολόκληρο το σώμα του ιππέα και του ίππου του. Αργότερα χαρακτήριζε τον ίδιο τον ιππέα. Οι Κατάφρακτοι ήταν τρομεροί αλλά και πειθαρχημένοι πολεμιστές. Άνθρωπος και άλογο ήταν βαριά θωρακισμένοι, και οι ιππείς έφεραν λόγχες, τόξα και δευτερεύοντα όπλα. Ήταν λιγότερο ευέλικτοι από άλλους ιππείς αλλά η αποτελεσματικότητά τους στο πεδίο της μάχης –και μάλιστα υπό την ηγεσία του αυτοκράτορα του Νικηφόρου Φωκά- ήταν καταστροφική. Ο σχηματισμός τους(διπλή τετράγωνη ή τριγωνική παράταξη) μάχης, ήταν η αιχμή του δόρατος της επίθεσης του ιππικού[1]. Οι βαρύτερα οπλισμένοι Κατάφρακτοι λέγονταν Κλιβανοφόροι. Με τον καιρό το όνομα των Καταφράκτων επικράτησε να περιγράφει και τις δύο κατηγορίες ιππέων.  Πεζικό: Η στρατιωτική παράδοση του Βυζαντίου προέρχονταν από την ύστερη Ρωμαϊκή περίοδο και ο στρατός του πάντα περιελάμβανε επαγγελματίες πεζικάριους. Αν και η σημασία τους για τη Βυζαντινή τακτική ποικίλε κατά περιόδους, συχνά έπαιζαν αποφασιστικό ρόλο στις Βυζαντινές νίκες. Συνήθως έφεραν αλυσιδωτό θώρακα, μεγάλες ασπίδες και κρατούσαν κοντάρια και ξίφη. Υπό ικανή ηγεσία, συνιστούσαν ένα από τα καλύτερα σώματα πεζικού στον κόσμο.

Ο Στρατός της πρώιμης Βυζαντινής Αυτοκρατορίας  Όπως η Βυζαντινή Αυτοκρατορία ή σωστότερα η Βασιλεία Ρωμαίων αποτελούσε τη συνέχεια της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, έτσι και ο Βυζαντινός Στρατός ήταν η προέκταση του Ρωμαϊκού. Το παλαιό αυτοκρατορικό σύστημα του Ρωμαϊκού στρατού διατηρήθηκε μέχρι και τις αρχές του 7ου αιώνα