есеп_атырау_2016

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстарМұратұлы Ризабек, Ғайным Еркебұлан ерекше көзге түсіп, жүлделіорындарды бөліп алды. Жүлдегерлерді құттықтау қағазы мен құңдысыйлықтар беріліп, қалған шәкірттерге алғыс хаты мен сыйлықтартабысталды. Осындай жақсы шаралар көп болып, келер жастар білімдіболып, білімдеріне сай амал етулерін бір Алладан сұраймыз. Рамазан айтта Құран Кәрімнен жарыс өтті Мҧсылман ҥшін қуаныш болған қасиетті мейрамдардың бірі саналатын Рамазан айтта келіп жетті. Бҧл мейрамды əр мҧсылман ерекше тойлары анық. Осы мейрамның қҧрметі ҥшін кітаптардың ҧлысы болған Қҧран Кəрімнен, Индерауданы «Əйіп қажы» мешітіндекішкенттай бҥлдіршіндер арасындасайыс өтті. Сайыста Қасиетті ҚҧранКəрімнен сҥре оқылып, қосымшасҧрақтар қойылды. Сайысқа қолдаубілдіру ҥшін кішкенттайбҥлдіршіндердің ата аналарыда көрермен болып қатысып, бҥлдіршіндергеқолдау білдірді. Араға ҥзіліс салып, «Əйіп қажы» мешітінің сауат ашукурсының ҧзтазы Оразҧлы Абдулхайир мен шəкірттері дайындаған «Соқырана» атты көрініс қойылды. Бейнетаспа арқылы көрермендерге Рамазанайында «Əйіп қажы» мешітінде өткен қызықтарды көрсетіп, қызықтыжерлерін еске алдыртты. Ата-аналар өз ризашылықтарын білдіріп, өзтілектерін білдіріпте ҥлгерді. Қазылар алқасы шешімге келіп, ҒайнымЕркебҧлан деген жас бҥлдіршінге бірінші орынмен қҧттықтап бағалы ҧялытелефон тарту етті. Қалған қатысушыларға алғыс хат беріліп, жҥлдегелергеҧялы телефон табысталды. Ҧлы Жаратушымыз болған Алла, осындай жақсыіс шараларды жие болғызып, арамызды бауырмалдыққа бөлесін. Ұстаздық еткен жалықпас... 151

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар Ислам діні – бәзбіреулердің көкіп жүргеніндей кертартпа дін емес. Керісінше, асыл дініміз ашық әрі ілім - білімге шақыратын дін. Соның ең жарқын мысалы, қасиетті Құран-Кәрімде 114 сүре, 6600-ден астам аят болса, сол аяттардың уахи болусебептеріне қарай топтастырып,«құрама» аяттар қылсақ,ең бірінші орында200-ден астам аятта Алла Тағаллабарша мұсылмандарды оқуға,пайдалы білім алуға шақырып жатыр. Алла елшісі МұхаммедМұстафа (с.ғ.с.) бір хадисте: «Әрбір ер мұсылман мен әйелмұсылман үшін білім алу парыз»,-дейді. Және де Расулуллаһ(с.ғ.с.)соғыста тұтқынға түскен яһудилерді «он мұсылманның сауатын ашу»шартымен босатқан екен.Келесі бір хадисте Нәби (с.ғ.с.): «Сендердің жақсыларың-Құран үйренгендеріңіз және өзгегеүйреткендеріз»,-дейді. Байқасаңыз, Пайғамбарымыз Мұхаммед Мұстафа(с.ғ.с.) білім алуға ерек- ше мән беріп жатыр.Әрине, бұл мәселе турасындаҚасиетті Құран-Кәрім аяттары мен Пайғамбарымыз Мұхаммед Мұстафа(с.ғ.с.)-ның хадистерін көптеп келтіруге болады.Дегенмен ұққан адамға осыда жеткілікті болар. ҚМДБ-ның кешегі өткен қасиетті Рамазан айында атқарған қыруаржұмыстардың бірі - жамағаттардың сауатын ашып, білім деңгейлерін көтеруеді.Сол себептен де Діни басқармаға қарасты оқу орындарының шәкірттеріоблыстар мен аудандарға, алыстағы ауылдарға барып, жамағаттарды дінменсусындатты. Солардың ішінде ОҚО, «Сарыағаш» медресесінің біріншікурсын аяқтап, тәжірибелерімен алмасуға Атырау қаласы, Алғабас (ежелгіТасқала) ауылына «Мәулімберген» мешітіне өкіл имам БатыржанБергенұлының нұсқауымен ерлі-зайыпты Ақихат Дүсіпқалиев пен Әсел152

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстарМағзомова есімді жас ұстаздар келіп, мешіттің бас имамы М.Бағытжановтыңтапсырмасымен бір ай бойына дәріс жүргізді. Алла Тағала ілім жолындажүрген осындай бауырларымызға разы болып, еселеп сауап жазғай. Әумин!«Сұрақ-жауап» сайысы қызыққа ұласты 3-ші тамыз күні «Иманғали» Орталық мешітінде, жамағаттардың білімін арттыру мақсатында «Сұрақ-жауап» сайысы өтті. Сайысқа «Иманғали» орталық мешітінің найб имамдары Мұрат Мұстафаев және Арман Урумбаев атты имамдар төрелікетіп, өз бағаларын берді. Мешіт жамағаты бірі білмегенін, бірі білісіпсұраққа нақты жауап беріп отырды. Адамзаттың ұстазы болған Пайғамбар (с.ғ.с) білім алуғабайланысты көптеген хадистер айтып кеткен. Солардың бірі «Білімдібесіктен көрге дейін ізденіңдер» десе, тағы бір хадисте «Білім іздену барлықмұсылманға парыз» деген. Мұндай хадистерді ұғынған кез-келген мұсылманүшін білімге деген құштары артары анық. Сайысқа қатысып белсенді жауап беріп,жақсы көзге түскенжамағаттар бағалы сыйлықтармен марапатталды.\"Дін және қоғам\" тақырыбында өткен пікір сайыс Жылой аудандық кітәпханасында «Жылыой мұсылмандары» мешітінің,«Жастар ресурстық орталығының» кмм,Дін істері басқармасының « Ақпараттық- талдау 153

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстарорталығы»кмм-нің ұйымдастыруымен \"Дін және қоғам\" тақырыбында пікірсайыс турнирі өтті. Пікір сайыс турнирі аясында \"Жастар арасында діни экстремизм жәнетерроризмнің алдын алу» бағытында арнайы 3 команда қатысып 1 орындыЖалын,2 ші орынды Тұлпар,3-ші орынды Қыран командасы ұтып алды. Пікірсайыс турниріне \"Жылыой орталық\" мұсылмандар мешітінің наиб имамыСерік Ясин, «Қосшағыл мұсылмандары» мешітінің имамы ТеңелАйдарбекұлы, «Қапан қажы»мешітінің имамы ЖамбылДемеуұлы , «Жастарресурстық оталығының»қызметшісі Дана қатысты. Кезекті сөз алған\"Жылыой мұсылмандары»\"орталық мешітінің наибимамы Серик Ясин жастардың бойынан имандылық табылған кезде ғанаОтанына, еліне адал қызмет атқарып, жат әдеттен бой алыстатындығынжеткізді. Сондай-ақ, жастарды алдау-арбаумен орға жығып жатқан жатағымдардан сақ болу керектігін жастар жадына салып, тақырып аясында өзойымен бөлісті. Пікір сайысқа белсенді жəне жұмыссыз жастары қатысты.Тұжырымдыпікірлер,ұтымды ойлар айтылып , үздік жастары марапатталды. Қалалық ерлер мен әйелдер арасында Құран оқудан \"Құран жарыс\" сайысы болып өтті 18 тамыз күні «Құспан молла» мешітінде Атырау облысы Дін істері басқармасы 154

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар«Ақпараттық – талдау орталығы» және Азаматтық бастамаларды қолдауорталығы қоғамдық қорының ұйымдастыруымен, қалалық ерлер мен әйелдерарасында Құран оқудан «Құран жарыс» болып өтті. Сайыстың мақсатыкоғамдағы дәстүрлі емес діни ағымдардың арбауынан өскелең ұрпақтыарашалау. Жастардың бойында отансүйгіштік, елжандылық, қасиеттергетарбиелеу арқылы, өзінің еліне, жеріне, салт-дәстүріне және дініне деген көзқарастарын қалыптастыру, дамыту. Дін жолындағы жастарға қолдаукөрсетіп, басқа саладағы жастармен қарым-қатынас орынату және нығайту. Пайғамбарымыз (с.ғ.с) айтқанындай «Құран оқыңыздар!Расында, Қиямет күні ол өзін оқығанға шапағатшы ретінде келеді».(Муслим).Сендердің ең жақсыларың –Құранды үйреніп оныүйреткендерің». (Бұхари). «Құраннан бір әріп оқығанадамға бір жақсылық жазылады. Аләрбір жақсылықтың сауабы онеселенеді. Мен «Әлиф, ләм, мим»бір әріп деп айтпаймын. Әлиф – бір әріп, ләм – бір әріп, мим – бір әріп». (Тирмизи). Сондай-ақ сайысқа көптеген қатысушылар қатысып бақ сынасты. Сайыс екі бөліктен тұрады біріншісі Құранды жатқа тапсыру болсы, екіншісі Құранды мәнерлеп оқу. Сайысқа қатысушыларға бағалы сыйлықтармен алғыс хаттар және дипломдар табысталды.Облыстық әйелдер арасында «Алланың 99 есімін жатқа айту» сайысы болып өтті. 155

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар 18 тамыз күні «Құспан молла» мешітінде Атырау облысы Дін істері басқармасы «Ақпараттық – талдау орталығы» және Азаматтық бастамаларды қолдау орталығы қоғамдық қорының ұйымдастыруымен,облыстық әйелдер арасында «Алланың 99 есімін жатқа айту» сайысы болып өтті. Сайыстың мақсаты коғамдағы дәстүрлі емес діниағымдардың арбауынан өскелең ұрпақты арашалау. Жастардың бойындаотансүйгіштік, елжандылық, қасиеттерге тарбиелеу арқылы, өзінің еліне,жеріне, салт-дәстүріне және дініне деген көз қарастарын қалыптастыру,дамыту. Дін жолындағы жастарға қолдау көрсетіп, басқа саладағыжастармен қарым-қатынас орынату және нығайту. Пайғамбарымыз Мұхаммед (с.а.с): “Аллаһтың 99 есімі бар. Кімде кімоны жаттап, (сол есімдерге сәйкес) амал жасайтын болса - жәннатқа кіреді”-деген. Сондай-ақ сайысқа көптеген қатысушылар қатысып бақ сынасты.Сайысқа қатысушыларға бағалы сыйлықтармен алғыс хаттар жәнедипломдар табысталды.Жаңа ұстаздың қадамы оң болғай! Қасиетті құрбан айт қарсаңында Жылыой аудандық орталық мешітіндеоң өзгерістер болып жатыр. Атап айтқанда, Ханафи мазһабы бойынша намазоқу үлгісі дәлел-дәйектерімен тақташа жасалды. Мешіт жамағаттарыныңсаны күн сайын артуда. Бұл, жаңа келген жас намазхандар үшін жат жолдансақтандыратын маңызды мағұлмат болып отыр. Сондай-ақ, ҚМДБ -ныңбекіткен мешіттің ішкі тәртібі мен ережесі жазылған стент ілінді. Ең үлкенжаңалық, жаңа ұстаздың келуі болды. Өткен жұмада ҚМДБ-ның Атырауоблысының өкіл имамы Батыржан қажы Берденұлы Жылыойға арнайы іс-сапармен келіп, Бас мүфти хазреттің бұйрығымен Дастан СүлейменовтіңЖылыой орталық мешітіне ұстаз қызметіне тағайындалғанын мәлім етті. Ілімжолы –Жаннат жолы, делінген хадис шәріпте. Жамағаттардың сұрауыбойынша дәріс алуға қолайлы заманауи дәрісхана ашылды. Енді өз жерімізде156

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстартерең білім алуға жаңа мүмкіндіктер ашылды. Жаңа қызметке тағайындалғанәріптесімізге сәттілік тілейміз. Жаңа ұстаздың қадамы оң болғай! Қасиетті құрбан айт қарсаңында Жылыой аудандық орталық мешітіндеоң өзгерістер болып жатыр. Атап айтқанда, Ханафи мазһабы бойынша намазоқу үлгісі дәлел-дәйектерімен тақташа жасалды. Мешіт жамағаттарыныңсаны күн сайын артуда. Бұл, жаңа келген жас намазхандар үшін жат жолдансақтандыратын маңызды мағұлмат болып отыр. Сондай-ақ, ҚМДБ -ныңбекіткен мешіттің ішкі тәртібі мен ережесі жазылған стент ілінді. Ең үлкенжаңалық, жаңа ұстаздың келуі болды. Өткен жұмада ҚМДБ-ның Атырауоблысының өкіл имамы Батыржан қажы Берденұлы Жылыойға арнайы іс-сапармен келіп, Бас мүфти хазреттің бұйрығымен Дастан СүлейменовтіңЖылыой орталық мешітіне ұстаз қызметіне тағайындалғанын мәлім етті. Ілімжолы –Жаннат жолы, делінген хадис шәріпте. Жамағаттардың сұрауыбойынша дәріс алуға қолайлы заманауи дәрісхана ашылды. Енді өз жеріміздетерең білім алуға жаңа мүмкіндіктер ашылды. Жаңа қызметке тағайындалғанәріптесімізге сәттілік тілейміз. Атырау имамдарының біліктілігіне арналған семинар басталды Бүгінгі таңда ұлттық қауіпсіздігімізге қауіп- қатерін төндіріп тұрған экстремистік ағымдармен күрес – қазақ қоғамы алдында тұрған өзекті мәселелердің бірі болуда. Өйткені, елдің тұтастығы, бірлігі – мәңгілік елдігіміздің кепілі. Ендеше, онымен қоғам болып күресуәрбір қазақстандықтың азаматтық міндеті болса керек. Осыны негізге алғанАтырау облыстық «Иманғали» орталық мешіті өңірдегі «Азаматтықинициативаларды қолдау» қоғамдық қорымен бірлесе отырып, жылдағыүрдіс бойынша дін қызметкерлерінің біліктілігін арттыру жұмысын қолғаалды. 157

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар Осыған орай 20-қыркүйек күні «Иманғали» орталық мешітініңжанындағы медреседе облыс имамдарының біліктілігін арттыруға арналғанкезекті үш күндік семинар-курсы өз жұмысын бастады.Курстың ашылусалтанатында сөз сөйлегенҚМДБ-ның Атырау өңірібойынша өкілі, «Иманғали»орталық мешітінің бас имамыБатыржан Берденұлы исламдінінің қос қайнар көзі –қасиетті Құран кәрім жәнеардақты Пайғамбарымыздың(с.ғ.с.) сүннетіне негізделгенхақ дініміздің мәні мен маңызына тоқтала келіп, курстың өткізілу мақсатынатап көрсетті.Өкіл имам Б.Берденұлы: «Бүгінгі таңда жастарымыздың ата дәстүр,дінімізге жат, адасқан ағым жетегінде кетуінің бірден-бір себебі діни сауатсыздықпен тікелей байланысты. Түптеп келгенде, дін атын жамылған бауырларымыздың өз Отанын қорғаудың орнына халқына қарсы қару кезенуі – елдік қасіретіміз. Сондықтан бірлігімізге сызат түсіріп отырған жат ағым идеологиясымен бірлесекүресу – баршамызға ортақ міндет», – дей келе, аталмыш курсқа бас имамнанбастап қала және аудан имамдарының жұмылдырылып отырғанын айтты. Айта кетейік, мұндай семинар осыған дейін де, өкіл имамныңбастамасымен аймақта қолға алынып, біршама нәтижелі жұмыстар жасалғанболатын. Семинарлар барысында мұнайлы өлкенің қала, аудан және ауылимамдары Зайырлы мемлекет және дәстүрлі дін: өзара әрекеттесумәселелерін үйреніп, діни ағымдардың қоғамға зияндылығы жайындабіліктіліктерін арттырған-ды. Бұл жолғы семинарға келген қала-ауданимамдарына дініміздің қоғамдағы рольі және күнделікті имамдарғакездесетін күрделі діни мәселелер тақырыптары білікті ұстаздармен үш күнбойы талқыланбақ. 158

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар Имамдарға біліктілік сертификаты табыс етілді «Иманғали» орталық мешіті және Атырау әкімдігі «Азаматтық инициативаларды қолдау» қоғамдық қорының ұйымдастыруымен өткен облыс имамдарының біліктілігін арттыруға арналған үш күндік курс өз мәресіне жетті. «Мемлекет және дін: зайырлылық ұстаным» тақырыбын басшылыққа алған семинардың жабылу салтанаты мешіт жанындағы медреседе болды.сертификатымен құттықтады. Шараға Атырау облысысертификат табыс етілді. Дін істері басқармасының басшысы Қайролла Көшқалиев, сондай-ақ, «Иманғали» орталық мешітінің бас имамы Батыржан Берденұлы қатысып, өңір имамдарын біліктілік Жиын соңында 30-дан астам имамға Бас имам Батыржан Берденұлы «Ислам – ілім діні. Қасиетті Құран кәрімде айтылғандай «ойланып, ақыл салып, ой жүгіртуді» талап ететін дін. Олай болса, ілім тек қана ата дәстүрімізге жау ниетті ағым идеологиясына қарсы күресте қолданатын рухани құрал ғана емес, тұлғалық кемелдік, тақуалықтың бастауы. Ендеше «жер бесіктен көр бесікке дейін» ілім іздеу сапарында жүрген имамдар үшін осындай семинарларға қатысудың пайдасыұшан-теңіз екені сөзсіз», – деп, білім аламын деген жандарға мешіт есігініңқашан да ашық екенін айтты. 159

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар«ИМАНҒАЛИ» МЕШІТІ БІЛІМ ЖЕТІЛДІРУ КУРСЫН БАСТАДЫ Атырау облыстық «Иманғали» орталық мешітінің жанындағы медреседе кезекті екі айлық білім жетілдіру курсы өз жұмысын бастады. «Шапағат» деструктивтік діни ағымдардан жапа шеккендерге көмек орталығы» қоғамдық қорымен бірлесе ұйымдастырылып отырған курстың ашылу салтанатынаҚМДБ-ның Атырау облысы бойынша өкілі, «Иманғали» орталық мешітініңбас имамы Батыржан Мансұров қатысып, аталған курстың мақсат-міндеттерін айтып өтті.Ислам ілімдерінің қоғамға қосар қызметіне тоқталған өкіл имамБ.Берденұлы: «Имам болу – үлкен жауапкершілік. Өйткені, имам – асылдініміздің насихатшысы, ардақты пайғамбар (с.ғ.с) сүннетінің мұрагері,ізбасары. Сондықтан оның әрбір айтқан сөзі, басқан қадамы – соңынан ергенжамағаты үшін үлгі-өнеге.Ілімсіз амалдың кемелболмайтынын ескерсек, талбесіктен көр бесікке дейінілім іздеуден жалықпай,әрдайым ізденісте жүру –имамдарымыздың бастыміндеті. Имамдарға арналғанбілім жетілдіру екі айлықкурсын тиянақты қолға алудағы мақсатымызда – осы», – деді өз сөзінде. Атырау аймағы бойынша имамдардың білім жетілдіру екі айлық курсында Бас имам Батыржан Берденұлы, наиб имам Артық Жұмабекұлы, «Әт-Тақуа» мешітінің бас имамы Өсімхан Аманбайұлы және Қанат Жұмағұл, Мейіржан 160

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстарРахматулла сынды білікті дінтанушылар дәріс өткізбек. Жыл сайын дәстүрлі түрде жалғасын табатын курсқа биыл да 30-данастам ауыл, аудан, қала имамдары (шәкірт) қабылданды. Айта кетерлігі,медреседе білім жетілдіретін имамдар жатын орын, үш мезгіл тамақ жәнедіни оқулықтармен тегін қамтамасыз етілген. «Иманғали» орталық мешітінде түркиялық ұстаз сабақ береді Мұсылман баласы үшін ұлық құлшылық – бес парыздың қорған-діңгегі ілім екені әмбеге аян. Алла тағала тарапынан түскен алғашқы аяттардың өзі оқуды әмір етіп, тал бесіктен жер бесікке дейін білім алудың қажеттілігін көрсетеді. Бұл ретте «Иманғали» мешіті де Алланың кәламын танып, сауатымдыашамын, ілімімді арттырамын деп медресе табалдырығын аттап жатқаншәкірттерден кенде емес. Мешіт ұжымы үшін қуанышты жағдай – жақында ғана медресеұстаздарының қатары білікті түркиялық дін маманы Хусейн Каяментолықты. 8-қыркүйектен бастап қызметіне кіріскен Хусейн ұстаз қазіргітаңда Құран әліппесі бойынша сабақ беруде. Бір айта кетерлігі, Исламөркениетін насихаттап және оныдамытуда сан жылдық тарихы бар,тәжірибе-тағылымы мол Түркиясияқты елден келген ұстаздан сабақаламын деп өтініш білдірушіжамағаттың саны күннен-күнге 161

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстарартып келеді. Ал, әйел жамағатының сұранысына орай, ұстаз айына бір ретуағыз-насихат жұмыстарын жүргізеді. Ендеше мешітімізге қадам басып, ілім нұрымен сусындатарұстаздардан білім аламын деген жамағат үшін қашан да медресе есігі ашықекенін ескере жүргеніміз абзал! Имамдардың білімін жетілдіру – басты мәселе Білім жетілдіру – маман тəрбиесіндегі ең өзекті мəселелердің бірі. Өйткені, біліктілікті арттыру – жас маманның кəсіби тҧрғыдан қалыптасып, дамуына ықпал ететін фактор. «Білімді Қытайдан болса да ізде», – демекші, «Иманғали» орталық мешіті облыс имамдарының ілімін арттыруға ерекше көңілбөліп келеді. Осы ретте тҥркиялық Хусейн Кая сынды білікті ҧстаздыңқызметке орналасқан кҥннен бастап имамдар біліктілігін арттыру жҧмысынакірісіп кеткенін атап өтпескеболмайды.Бҥгінгі таңда Хусейн ҧстаз қаламешіттеріндегі наиб имамдарға Қҧраноқу сабағы бойынша дəріс өтізуде.«Оқу инемен қҧдық қазғандай» екенінескерсек, оқу жолында жҥргенимамдарға хайырлы ілім тілеп,тілектестік таныту – біздің міндет,парызымыз. Алла тағалаимамдарымыздың ілімін арттырып,берекелі амал нəсіп етсін! Атырау молдалары білімдерін шыңдай түседі 162

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар Атырау облыстық \"Иманғали\" орталық мешітінің жанындағы медреседе халыққа қызмет етіп жҥрген молдаларға арнайы біліктілікті арттыруға арналған екі айлық курс басталды. Курстың ашылу салтанатында ҚМДБ-ның Атырау өңірі бойынша өкілі, \"Иманғали\" орталық мешітінің бас имамыБатыржан Берденҧлы қҧттықтау сөз сөйлеп, халыққа молда қызметіндежҥрген дін саласы мамандарының біліктілігін арттырудың маңыздылығытуралы өз пікірін білдірді. \"Топырақты өлім мен торқалы тойда Қҧран оқып қана қоймай, халыққа уағыз-насихат айтудың да өз əдебі бар. Молдалар бҧған аса мəн беруі керек. Сондықтан, бҧл ретте білім жетілдіріп отыру - халыққа қызмет сапасын арттырады\", - деді ол өз сөзінде. Курс барысында мешіттің бас имамы Батыржан Берденҧлы\"Имамдық қызметтің қыр-сыры\", наиб имам Артық Жҧмабекҧлы \"Қазақысалт-дəстҥр барысында оқылатын дҧғалар\", сондай-ақ, мешіт ҧстазы ХусейнКая Қҧран жəне фиқһ тақырыптары бойынша дəріс береді. Мҧндай білімдішыңдай тҥсетін дəрістер молдаларға аптасына екі рет жалғасатын болды. Қазақстандағы мешіт, медреселер – имандылық ордасы«Иманғали» орталық мешітінің бас имамы Батыржан қажы Берденҧлыоблыстық «Қазақстан-Атырау» телеарнасына сҧхбат беріп, «Қазақстандағымешіт, медреселер – имандылық ордасы» тақырыбында ой өрбітті. Сҧхбат барысында бас имам еліміздегі медреселердің алғаш бой көтерутарихына тоқтала келе, діни білім ошақтарының қоғам өміріндегі маңызытуралы пікірлерімен бөлісті. 163

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар «Мешіт – Алланың ҥйі. Аллаға қҧлшылық жасап, жамағат бас қосатын қасиетті орын. Сондықтан оның өз əдебі бар. Яғни, мешітте Алла разылығын алмайтын теріс мінез-қҧлықтан аулақ болған абзал. Медресе – дін шариғаты бойынша білім беріп, халық сауаттылығын арттыратын білім ошағы. Қазіргі қоғамда имансыздықтың етек жаюы –осы, діни сауатсыздық себебінен. Олай болса, медресе туралы кеңестікқҧлдық сана негізінде қалыптасқан жағымсыз пікірлерден арылып, одан білімалуға ҧмтылудың екі дҥниелік пайдасы зор», – деді Б.Берденҧлы өз сөзінде. V БАҒЫТ: ЖАСТАРМЕН ЖҰМЫС 164

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар Қызылқоғадағы тағылымды шара Қызылқоға аудандық «Арман» мəдениет уйінде 13 қаңтар кҥні«Мҧсылманның бір сипаты – Пайғамбарға салауат айту» атты мəуліт кешіболып өтті. Аудандық «Бəйтерек» мешітінің бас имамы М. Сҧлтанов Қҧранкəрімнен аяттар оқып, Мҧхаммед (с.ғ.с.) өмірбаянынан əңгімеледі.Мҧнан соң сөз алған аудан əкімінің орынбасары Б.Əжігалиев мҧсылманжамағатын мəуліт мерексімен қҧттықтады.Б. Аманшин атындағы орта мектептің 4-сынып оқушысы ЕсболайулыҚуаныш «Адамзаттың ардақтысы» атты өлең жолдарын оқыды.«Арман» мəдениет ҥйінің «Бақыт деген не?»,- атты эссе қойылымы болыпөтті. Аудан бойынша білім беру ҧйымдарында 9-11 сынып оқушыларыарасында Мəуліт мерекесіне орай көркем сөз оқылды. Мəуліт мерекесінеатсалысқан жамағаттар «Бəйтерек» мешітінде бесі намазын оқыды. ИмамМ.Султанов мешіт жамағаттарына насихат айтты. Намаздан соң мешітжамағаттары мен ауыл ақсақалдары дастархан басында бас қосты. Миялыселосымен ауылдық округтердегі аз қамтылған отбасыларға тамақтай киімкешекпен көмек көрсетілді. Бҧл атқарылған шаралар Аудандық ішкі саясатбөлімімен «Бəйтерек» мешіті бірлесе отырып жасалынды. Қыз бала – ұлттың ұяты, халықтың шырайы 165

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар Қазақ ықылым заманнан бері қызын арым, ҧятым, намысым, болашақ иманды ҧрпақты жалғар аяулы ана деп тəрбиелеп, төріне отырғызып қҧрметтеген. «Қызға қырық ҥйден тыйым» салып, тəрбиесіне қатты мəн берген. Асыл дініміз Исламда да қыз баланың орны ерекше. Алла Тағала жалпы əйел затынсҧлулықтың символы, өмірдің гҥлі, тіршіліктің сəні етіп жаратқан.Жаратушы Жəннатты аналардың табанының астына салып, əйел-аналардыңдəрежесін көтеріп қойған.Алайда, бҥгінгідей жаһанданған заманда қоғамымызда небір жантҥршігерлікжағдайлар орын алып, қыздарымыздың тəрбиесі назардын тыс қалып баражатыр. Болашақта мҧндай жағдайлар қайталанбау ҥшін бойжеткендеріміздіңтəрбиесіне қоғам боп араласуымыз қажет. Осы мақсатта «Иманғали» орталықмешітінің ҧстазы Айжарқын Тҥзелованың ҧйымдастыруымен 4 ақпан кҥніКаспиий өңірінің қазіргі заманғы колледжінің студенттерімен «Ел боламындесең бесігіңді тҥзе» деген тақырыпта кездесу өтті. Кездесуге ҚМДБ-ныңАтырау облысы бойыншаөкілі, «Иманғали» орталықмешітінің Бас имамыБатыржан Берденҧлы менқажы апалар қатысты. Қызбаланың дініміздегі орны менміндеттері туралы өкіл имамБатыржан Мансуров кеңіненайтып өтті.- Ислам дінінде қыз баланыңалар орны ерекше. Ол қазақ дҥниетанымындағы əйел бейнесі туралы қалыптасқан тҥсінікке сай келеді.Əйел – Алланың аманаты. Қҧран Кəрімде 176 аяттан тҧратын «Ниса» («Əйелдер»), 98 аяттан тҧратын «Мəриям» деп аталатын сҥрелер тікелей əйелдерге арналған. Бҧдан басқа, «Нҧр», «Ахзаб», «Мҧмтахина», «Тахрим», «Талақ» сҥрелерінде 166

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстарде дініміздегі қыз баланың орны туралы кеңінен айтылған. Бҧл – Исламдінінің қыз балаға қаншалықты көңіл бөлгеніне дəлел. Адамзаттыңардақтысы Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Қызды ҧрпағым демегендер меніңҥмбетім емес», – деп тағы да бекемдей тҥсті. Жəне «Кімде-кім ҥш қызтəрбиелеп, оны жақсы жерге тҧрмысқа беретін болса жəннатқа кіреді» деген.Осы хадис-шəріптен-ақ қыздарымыздың дініміздегі орнын жəне олардыжақсылап тəрбиелеген жанның жəннатқа кіруіне мол мҥмкіндіктің барекенін, қыз тəрбиесіне баса назар аудартатынын анық білеміз,- деп өз сөзінтҥйіндеді «Иманғали» орталық мешітінің Бас имамы Батыржан Берденҧлы. Сонымен қатар қажы апалар мен ҧстаз Айжарқын Тҥзелова қыз бала тəрбиесінде басты назарда ҧстайтын қағидалары турлы өздерінің баяндамаларын оқып, Қҧран аяттары мен Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) хадис – шəріптерімен дəлелдер келтіріп өтті. Жасөспірімдер арасындағы құқық бұзушылықтың алдын алу12 ақпан кҥні Жылыой ауданы, Қҧлсары қаласындағы №8 орта мектептеЖасөспірімдер арасындағы қҧқық бҧзушылықтың алдын алу мақсатында басқосу өтті.Жиналысқа Қҧлсары қаласының орталық мешітінің ҧстазы СағындықовБілəл, хирург маманы Алия Мырзағалиқызы, психолог Фарида Бітімқызы,Жылыой аудандық қорғаныс істер жөніндегі бөлім басшысының орынбасарыНҧрлан Оразғалиҧлы, Жылыой аудандық патрулдік полиция бөлімініңинспекторы Алмат Гайдарҧлы, мектеп мҧғалімдері жəне жасөспірім ербалалар қатысты. Орталық мешітінің ҧстазы оқушылыларға қҧқықбҧзушылықтан, кері ағымдардан аулақ болу, тəлім-тəрбие, білім алудыңмаңыздылығы, ҥлкенді қҧрметтеу, ата-ананы сыйлау жайында уағыздады.Сала мамандары жасөспірімдерге өз насихаттарын айтып, олардыңсҧрақтарына жауап берді. Мектеп ҧжымы мамандарға өз алғыстарынбілдірді.167

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар Имандылық – жүрекке ұяласа2 наурыз кҥні Жылыой ауданы Тҧрғызба ауылында №4 М.Əуезов атындағыорта мектептің 9 «б» сынып оқушыларымен «Имандылық – жҥреккеҧяласа» атты тақырыпта кездесу өтті. Кездесуге Жылыой аудандықТҧрғызба ауылдық мешітінің имамы А.Есқайыров, Дін тəну пəнінің мҧғаліміН.Табылғанова жəне Жем селолық округының бас маманы С.Досқалиевжəне 9 «б» сынып оқушылары қатысты.Имам жастарымызға дəстҥрлі Ислам діні, кері ағымдардың ықпалы жөнінде,имандылық, тəлім тəрбие, білім алу жəне ата-ананың қадірі туралытҥсіндірді. Мектеп оқушылары өздерін мазалап, көкейлерінде жҥрген дінисҧрақтарын имамға А.Есқайыровқа қойып, сҧрақтарына тҧшымды жауаптаралды. Кездесу соңында шараны ҧйымдастырушы ҧстаздар имамға шексіз ризашылықтарын білдірді. Жастармен болған тағылымды кездесу Өңірімізде қайырымдылық шараларын ҧйымдастырып, көмекке мҧқтаж отбасылар мен мҥгедек жандарға қол ҧшын беріп келе жатырған жастардың қатарының көптігі көңілқуантады. Сондай жастардан қҧралған \"Жҥректен жҥрекке\" еріктілертобының жастарын ерекшеайтуға болады. Ҥш жылданастам өздерінің қайырлыісерімен əлемдінҧрландырып келе жатырғанбҧл топ қазір республикамыздың тҥкпір- тҥкпірінде өзінің жҧмыстарын жҥргізуде. Аталмыш еріктілер 168

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстартобын 20 сəуір кҥні \"Иманғали\" орталық мешітінің бас имамы БатыржанБерденҧлы қабылдап, жастардың ісіне сəттілік пен береке тіледі. Қабылдаубарысында бас имам Батыржан Мансҧров жас еріктілерге ағалық ақылынайтып, дініміздегі əр қайырлы іс ҥшін сансыз сауапқа кенелетіні туралыайтып өтті. Қасиетті Қҧранның «Фуссилəт» сҥресінің 8-аятында: «Расында иман келтіріп, ізгі іс істегендер, олар ҥшін таусылмайтын сыйлық бар», — деп, Алла Тағала жасалған жақсылыққа жҧмсалған əр нəрсенің орнын басқа жақсы нəрсемен толтыратындығын жəне қияметте сол игі істеріҥшін ҥлкен сауапқа кенелетіндігі туралы уəде еткен.Қаншама жандардың жҥрегіне ҥміт, жанарларына қуаныш сыйлап, дертінешипа таппай жҥрген бірнеше сəбиді шет елде емдеуге қаржы жинап беріп жҥрген жастардың бҧл ісін ҥлкен ерлік деп бағалауымызға болады. «Əлі талай жақсы істердің басынан көрініп, елдің алғысына бөлене беріңдер», - деп өзінің тілегін білдірген өкіл имам əр өңірден келген жастарды алғыс хатпен марапаттады. Мешіттер арасындағыфутбол жарысыКеше балықшыкентіндегі спорттық алаңдамешіттер жамағаттарыныңарасында Атырау облысыИманғали орталық мешітініңөкіл имамы БатыржанМансұров Берденұлыныңұйымдастыруымен футболданжарыс болып өтті. 169

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстарЖарысты қала тұрғындары мен жамағат мүшелері тамашалады. Шараныөткізудегі мақсаты – діндар жамағаттармен тығыз байланыс орнатып,олардың дәстүрлі діни бағытқа көзқарасын оңтайландыру. Сондай-ақ,мұсылмандарды бауырмалдыққа шақырып, өзара достық қарым-қатынастыңқалыптасуына мүмкіндік жасау болып табылады. Жарыс қорытындысы бойынша «Құспан молда» мешіті бас жүлденіиемденсе, екінші орынды «Дина» сауда орталығындағы намазханажамағаттары алса, үшінші орындарды «Әт- Тақуа» мешіті місе тұтты.Сайысқа қатысушы жамағаттарға Атырау облысының қала мешітінің басимамы бағалы сыйлықтар мен мақтау қағаздарын табыстады. «Спорт – денсаулық кепілі» атты жамағаттар арасында аяқдоптан біріншілік болып өтті «Азаматтық бастамаларды қолдау орталығы» қоғамдық қорымен бірлесе отырып «Иманғали» орталық мешітінің ұйымдастыруымен «Спорт – денсаулық кепілі» атты мешітжамағаттары арасында кіші аяқ добынан біріншілік болып өтті.Жастар арасында салауатты өмір салтын кеңінен насихаттау және елболашағы жастарымыздың бойында елге, жерге деген сүйіспеншіліктіоятатын патриоттық сезімді қалыптастыру мақсатында спорттық шаралардыүнемі ұйымдастырып отыружолға қойылып келеді. Атырауқаласында «Геолог» спорттықкешенінде облыстық мешіттіңжамағаттары мен дінқызметкерлері бірнешекомандаға бөлініп минифутболдан өзара сайысөткізді.Сайысқа «Иманғали»орталық мешіті, «Әт-тақуа»мешіті, «Құспан молда» мешіті,«Мәулімберген» мешіті, «Дина»сауда үй жамағаты және т.бкомандалар қатысты. 170

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар Жарыс соңында жақсы ойын өрнегін көрсеткен жекелеген ойыншыларғаоблыстық мешіттің атынан арнайы дайындалған Алғыс хаттар мен бағалысыйлықтар табыс етілді. Бірінші орынды «Иманғали» орталық мешіті иеленіп, екінші орынды«Атырау селолық мұсылмандар» мешіті болса, үшінші орынды «Құспанмолда» мешіті иеленді.Жігерлі жас - елді өрге жетелейді22-шілде кҥні Махамбетаудандық \"Өнерпаз\"мəдениет ҥйінде Жастарресурстық орталығыныңҧйымдастыруымен \"Жігерліжас - ел ертеңі\" өңірлікжастар форумы өтті.Форум аясында \"Діни ахуал жəне жҧмыссыздық\", \"Жастар саясаты жəнетəжірибе \" бағытында арнайы секциялық жҧмыстар қаралды. Форумғаоблыстық \"Иманғали\" орталық мешітінің наиб имамы Урымбаев АрманАмангелдіҧлы, облыстық Жастар саясаты мəселелері басқармасының жастаржəне əлеуметтік бастамаларды қолдау бөлімінің басшысы МеңдіғалиеваЛаура Мҧхамбетқалиқызы, Жас Отан Жастар қанаты облыстық филиалжетекшісі,облыстық мəслихат депутаты Бопылдықов АсқарТөребайҧлы,аудандық жҧмыспен қамту орталығы директоры ЗинуллинаГҥлнəр Сағидоллақызы қатысты.Кезекті сөз алған \"Иманғали\" орталық мешітінің наиб имамы УрымбаевАрман Амангелдіҧлы жастардың бойынан имандылық табылған кезде ғанаОтанына, еліне адал қызмет атқарып, жат əдеттен бой алыстатындығынжеткізді. Сондай-ақ, жастарды алдау-арбаумен орға жығып жатқан жатағымдардан сақ болу керектігін жастар жадына салып, тақырып аясында өзойымен бөлісті.Форумға ауданның белсенді жəне жҧмыссыз жастары қатысты.Тҧжырымдыпікірлер,ҧтымды ойлап айтылып ,əр саланың ҥздік жастары марапатталды. 171

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар Жас жамағат бас имаммен кездесті Атырау \"Иманғали\" орталық мешітінде Азаматтық бастамаларды қолдау орталығы қоғамдық қоры мен \"Иманғали\" орталық мешітінің ұйымдастыруымен облысымыздың бас имамыБатыржан Мансұров Берденұлымен жамағат арасындағы жалындыжастармен кездесу ұйымдастырылды. Кездесудің мақсаты жамағатпен емін-еркін сұқбаттасу.Кездесуге келген жасжамағат, бас имамғасұрақтарын қойып, өзұсыныстарын білдірді.Қойылған сұрақтар Жатағымның жетегінде кетпеуүшін не істеу керек?Бұрынғы қаза болғаннамазды қалай өтегендұрыс? Баланы қалайтәрбиелеу керек? және т.бсұрақтар қойылды. Сондай-ақ сұрақ жауаптан бөлек өзінің Құран Кәрімдіқалай жаттау керек екенін және оның қыр сырын айтып кетті. Кездесугекелген жастар разы болып, осындай кездесулердің жиі болып тұруларынөтінді. 172

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар Жастармен кездесу – ел ертеңіне жол салуАсыл дініміздің ҧстанымдарынажат экстремизммен кҥрес –бҥгінгі таңда өзектілігінжоғалтпай отырған мəселелердіңбірі. Өйткені, діни алауыздық –ҧлт қауіпсіздігіне қатерінтөндірмей қоймайтын ғасырдерті. Олай болса, ел ертеңі ҥшін өте қауіпті, тіптен жастарымызды жаулыққатəрбиелейтін жат ағым идеологиясына қалай тосқауыл қоюға болады?Тағдырдың тəлкегімен дəстҥрінен, дінінен қол ҥзген қаракөздеріміздіқатарымызға қалай қосамыз? Бҧл бҥгінгі таңда Ислам дінін насихаттауменайналысуы тиіс мешіттеріміздің ең басты міндеттерінің біріне айналып отыр. Осы ретте «Иманғали» орталық мешітінде Қызылорда облыстық Ішкі саясат басқармасы Діни мəселелерді зерттеу орталығының «Дін мəселелерін зерттеу орталығы» ҚММ-нің теолог-дінтанушысы Батырбек Убаев «Жастар жəне дін» тақырыбында жастармен кездесу өткізді. Келелі кездесу барысында сөзалған Б.Убаев жастарға қатысты өз пікірімен бөлісіп, жастық шақтың Аллатағала тарапынан сҧралатын қҧндылық екенін айтты. «Жас дегеніміз –отбасының ҧйытқысы, қоғамның тəрбиесіші. Себебі, бала əкеге қарап өсіп,қыз анадан тəлім алады. Сол тəрбиемен қоғамға қызмет етеді. Ҧядан алғанөнегесін көпке шашады. Демек, тəрбиеміз жақсы болса – қорымыз, жаманболса – сорымыз. Тəрбие Ислам дінімен ҧштасып жатса, ол ізгілігіменерекшеленіп, татулық, бірліктің ҧйытқысына айналмақ. Ендеше, жасуақыттарыңызды босқа өткізбей, ілім нҧрына қанып, өзіңізді, өзіңізденөрбіген ҧрпағыңызды анталай есік қаққан жат ағым қақпанынан қорғау – еламанаты, Алла тағаланың аманаты екенін ескере жҥргендеріңіз жөн», – дедіол өз сөзінде. 173

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар Сөз соңында жастар тарапынан қойылған барлық сҧрақтарға жауап бергенБ.Убаев өскелең ҧрпақ өміріндегі діни сауаттылықтың маңыздылығын атапкөрсетті. Мешіт қызметкерлері студенттермен кездесті Қазіргі қазақ қоғамында белең алып,елдігіміздің ертеңіне қауіп төндіріп отырғанэкстремистік ағымдармен кҥрес – бҥгінгітаңда өзектілігін жоймай отырғанмəселелердің бірі. Бҧл ретте жастар тəрбиесіерекше мəн беруді қажет етеді. Өйткені, туражолдан адасып, өз тарихынан жаттанғанҧрпақтың денін жас жеткіншектер қҧрауда.Осымен байланысты «Иманғали» орталықмешітінің уағыз-насихат жҧмыстарыныңбасты бағыты осы – өскелең ҧрпақтəрбиесіне арналып келеді.Жақында «Экстремизмнің алдын-алу» тақырыбында Атырау мҧнай жəне газ технология колледжінде студенттермен өткен кездесуде асыл дініміздің шариғи ҧстаным, қҧндылықтары жəне экстремистік ағымдардың зардаптары туралы əңгіме сөз болды. Кездесуге мешіттің наиб имамы Мҧрат Мҧстафаев, сондай-ақ, ҚМДБ-ы Атырау өкілдігінің жастар ісі бойынша жетекшісіАрман Урумбаев қатысып, жастық шақ сынды нығметтің Ислам дініндегіорнын аят, хадистермен тҥсіндіріп берді. «Адам баласы Алла тағала тарапынан жастық шағында уақытын қалай өткізгені жайында сҧралады. Жастық шақ игі іске арналса, қоғамның игілікке бір қадам жақындай тҥскені. Міне, осындай ҧлт, ҧлт мҥшесінің бақытты, ізгі болуын көздейтін Ислам дінінің уақытқа көңіл бөлуінде елдің174

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстарбірлігін сақтау мҥддесі жатыр. Тҥптеп келгенде, жат ағымның артынанжалтақтап, қайырсыз іске уақыт жібермей, діни сауатты болу ҧлтымыздыңтҧтастығын сақтауға қызмет еткенмен тең», – деді М.Мҧстафаев. Шара соңында студенттер көкейлерінде жҥрген сҧрақтарын қойып, еркінпікір алмасылды. Рухани келісім күніне орай спорттық сайыс өтті 18 қазан – Рухани келісім кҥніне орай Геолог спорт кешенінде Атырау облысы Дін істері басқармасы Ақпараттық талдау орталығы, сондай-ақ «Иманғали» орталық мешітінің ҧйымдастыруымен футбол жəне шахмат ойындарынан мешіт жамағаттары арасында спорттық сайыс өтті. Сайысқа қала мешіттерінің ҧжымы мен Православие шіркеуінің дінөкілдері қатысып, өзара бақсынасты.Ақпараттық талдауорталығының теологтарыС.Төлегенов пен А.Уразов ашқаншарада ҚМДБ-ның Атырауоблысы бойынша өкілі,«Иманғали» орталық мешітініңбас имамы Б.Мансҧров пен«Успен Соборы» Орысправославие шіркеуінің дін қызметкері И.Карташов жиналған көпшілікті атаулы кҥнмен қҧттықтап, дін тарихындағы ҧлтаралық ынтымақ пен татулықтың маңызы туралы пікірлерімен бөлісті. Сайыс қорытындысы бойынша футболдан Қызылқоға ауданы «Бəйтерек» мешіті командасы І орын, «Иманғали» орталық мешіті командасы ІІ орын, сондай-ақ, қалалық «Əт-тақуа» мешіті 175

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстаркомандасы ІІІ орынға ие болды. Қалалық №1 балалар жəне жасөспірімдер спорт мектебінің оқушыларыарасында өткен шахмат ойынына 10-ға тарта ҥміткер қатысты. НəтижесіндеЕ.Базарбаев жҥлделі 1-орынға ие болды. С.Көпжасаров пен Ə.Олжа 2-ші, 3-ші орындарды бөлісті. Сайыс соңында Ақпараттық талдау орталығының басшысы міндетінатқарушы Г.Қожағҧлова жҥлдегерлерді марапаттап, бағалы сыйлықтартабыстады.Бас имам Атырау қайырымдылық мекемесінің шәкірттерімен кездесті ҚМДБ-ның Атырау өңірі бойынша өкілі, облыстық «Иманғали»орталық мешітінің бас имамы Батыржан қажы Берденҧлы өткен аптасоңында Атырау қайырымдылық мекемесінде болып, пансионатоқушыларымен кездесу өткізді. Кездесу басырында бас имам шариғат бойынша білім алып жатқан мекеме шəкірттерінің хал- жағдайларымен танысып, оқу, жатын (жатақхана) ғимаратын аралады. Сондай-ақ, білім алудың артықшылығы тақырыбында дəріс оқып, Ислам дініндегі ілімнің тарихи маңызына тоқталды. «Асыл дініміз – білім діні. Оны Алла тағала тарапынан оқуға бҧйырылған ең алғашқы \"Оқы!\"деп басталатын аяттардың өзі-ақкөрсетеді. Тҥптеп келгенде, ілім– дініміздегі бес парыздыңдіңгегі. Өйткені, ықылас пенниет дҧрыс болмай, қҧлшылыққабыл болмайды. Бҧл реттебілімнің алар орны бір бөлек.Адамның жан-жақты, ой-өрісікең болып жақсы маманқалыптасуында да дҥниелікбілімнің алар орны ерекше», - 176

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстардеп оқушыларды ізденістен танбай, қажымай, жалықпай оқуға шақырды. Шара соңында оқушылар білікті дінтанушы, Бас имам БатыржанБерденҧлына көкейде жҥрген сауалдарын қойып, еркін пікір алмасты.Облыстық жас өнерпаздар байқауы өз мәресіне жеттіБҥгін Атырау облысы Дін істері басқармасының қолдауымен«Шапағат» деструктивтік діни ағымдардан жапа шеккендерге көмекорталығы» Қоғамдық қоры Қ.Дҥтбаева атындағы Атырау гуманитарлықколледжінде Тəуелсіздіктің 25 жылдығына арналған «Білімді ҧрпақ адаспайды» атты кітап оқудан жəне «Жас ҧрпақ, эксртемизмнен сақ бол!» атты бейнелеу өнерінен студенттер арасында жариялаған байқау қорытындысын өткізді. Байқаудың мақсаты – дін мен дəстҥрдің ҧштасқан озық ҥлгісі мен ҧлттыққҧндылықтарымызды өскелең ҧрпаққа насихаттау, діни эсктремизм менрадикализм идеяларының алдын алу, дəстҥрлі емес теріс діни ағымдардыңжат пиғылын əшкерелеу.Байқаудың жабылау салтанатына Атырау облысы Дін істерібасқармасының бөлім басшысы Каһарман МУСАЕВ, ҚМДБ-ның Атырауоблысы бойынша өкілі, «Иманғали» орталық мешітінің Бас имамы БатыржанМАНСУРОВ, «Шапағат» деструктивтік діни ағымдардан жапа шеккендергекөмек орталығы» Қоғамдық қорының директоры Қанат Жҧмағҧл, ҚРСуретшілер, сонымен қатар, ҚРДизайнерлер Одағының мҥшесі,ҚР Білім беру ісінің ҥздігіƏділқайыр Жантасов, Атыраугуманитарлық колледжідиректорының орынбасарыМақсат Усербаева қҧттықтау сөзсөйлеп, жҥлдегерлердімарапаттады.Байқау нəтижесінде«Білімді ҧрпақ адаспайды» атты 177

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстаркітап оқу номинациясы бойынша Бас жҥлде Маржан Жардемге бҧйырса,«Жас ҧрпақ, экстремизмнен сақ бол!» атты бейнелеу өнерінен КамалиденовАсыланбек жҥлдегер атанды. Сондай-ақ, І, ІІ, ІІІ орын жеңімпаздары дамарапатқа ие болып, ынталандыру сыйлықтары табыс етілді.Дін мамандары жастармен кездесу өткізді13-қазан қала кҥніне орай Жылыой аудандық Мəдениет ҥйінің ҧйымдастыруымен «Дін жəне жастар» тақырыбында кездесу өтті. Шараны «Болашақ» колледжі директорының тəрбие ісі жөніндегі орынбасары Ж.Бердіқҧлқызы ашып, жҥргізіп отырды. Жиын барысындаЖылыой аудандық орталық мешітінің бас имамы А.Исаев пен мешіт ҧстазыБ.Сағындықов сөз алып, дін мен дəстҥрді ҧштастыра білу, діниэкстремизмнің алдын алу, Ислам дініндегі жас ҧрпақ тəрбиесі, əлеуметтікжеліні дҧрыс пайдалана білу сынды өзекті тақырыптар бойынша уағызайтты. Жас жамағатқа арналған жұмыстар жанданып келедіЖастар қашан да елдің болашағы. Оларға дұрыс бағыт-бағдар беріп, өмірдіңбұралаң теріс жолынан сақтандыру үшін алдыңғы буынның ақыл-кеңесіәрдайым ауадай керек-ақ. Мұны ескерген ҚМДБ-ның Атырау облысы бойынша өкіл имамы Батыржан Берденұлы жастармен жұмыс жасауды мықтап қолға ала түсті. Оған облыстық «Иманғали» орталық мешіті жанынан жастарға арналған діни сауаттылықты арттыру курсының басталуы айғақ екені сөзсіз. Курстың мақсаты – діни экстремизмнің алдын алу, жастарды теріс ағым жетегіне еріп кету178

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар қаупінен сақтандырып, жасы үлкенге құрмет, кішіге ізет білдіруге үгіттейтін елжандылық сана қалыптастыру. Аптасына тұрақты түрде екі рет өтіп тұратын жастарға арналған курста бас имам Батыржан қажы Берденұлы және «Шапағатдеструктивті діни ағымдардан жапа шеккендерге көмек орталығы» Қоғамдыққорының теолог маманы Мейіржан Рахматулла дәріс беруде. Сондай-ақ,жастарды мазалап жүрген діни сауалдарына да жауаптар беріледі.179

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар VI БАҒЫТ: БАҚпен жұмыс 180

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар Білім күнімен құттықтады.Қыркүйектің 1-і «Иманғали» орталық мешітінің бас имамы Батыржан Мансұров Берденұлы Қазақстан Атырау арнасында «Иман Нұры» бағдарламасында сұқбат берді. Бағдарлама барысында Батыржан Мансұров Берденұлы Атырау жұртын білім күні мен құттықтап , алдағы оқужылына сәттілік Алладан амандық тіледі. Білім алу, сауатты болу – Исламдінінің ең басты талабы екенін айтып өтті. Себебі, Алла Тағалаәуелгі аятынуахи еткенде « Ғәләқ» сүресінің бес аятын түсірді Пайғамбарымызға(ОғанАлланың игілігі мен сәлемі болсын) Жәбрәйіл: «- Оқы! Жаратқан Раббыңның атымен оқы! Адамдыол ұйыған қаннан жаратты. Оқы! Сенің Тәңірің ең ардақты!Ол қаламмен жазу үйретті. Адамдарға білмегенінүйретті.» ( Ғәләқ сүресі1- 5 аяттар). Демек , алғашқы аяттар тек оқу туралы меңзеп тұр. Бұл АллаТағаланың біздерге бұйырған әмірі. Бірақ аятта қай ілім саласын оқуайтылмаған.Сол үшін де адам өмірінде діни ілімнің және дүниеуи ілімнің деалатын орны ерекше. Олай болса адамзат үшін барлық білімсаласын үйрену қамтылып тұр.Тек діни ілім алу парыз да дүниеуи іліммаңызды емес деген бұл қате түсінік. Қазіргі таңда мұсылман емесмемлекеттер негеқарқынды дамуда?! Өйткені олар білімге ғылымға аса зормән беруде. Құран Кәрімде Алла Тағала: «-Білетіндер мен білмейтіндер тең болама?»(Зүмәр сүресі 9 аят) -деп паш етті.Құран кәрімнің алты жүзден астам жерінде білім жайлыайтылған. Және бір нәрсені білмесеңдер ілім иелерінен сұраңдар депбұйырады. Пайғамбарымыз(Оған Алланыңигілігі мен сәлеміболсын) өзінің хадис шәріпінде: Ілім алу әрбір мұсыман ер мен әйел кісігепарыз, — деген. Мұсылман адам жанжақты болуы тиіс. Өйткені мына қазіргібарлық технология дамыған заманда біз алпауыт ірі мемлекеттерменсанасуымыз қажет, мейлі ол дін саласында болсын, мейлі дүниеуи саласындаболсын. Бірақ ондай жетістіктерге жетуіміз үшін өскелеңұрпақа дұрыс ілімберуіміз қажет. Бірақ ең бірінші біз мектеп қабырғасындағы балаларға зәруболған діннің тіректерін бойларына сіңіртуімізқажет. Кейін ол балалар дінілімді де, дүниеуи ілімін де бірге қатар алып жүретін болады. Ілім жолы —181

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстаржәннат жолы. – деп білімнің маңыздылығы жайында көрерменге жеткізді.Бағдарлама соңында көрерменнен қойылған сұрақтарға жауап берді.Өкіл имам Құрбан айт мейрамына байланысты сұхбат бердіҚҧрбан айт мейрамы қарсаңында «Иманғали» Орталық мешітінің Бас имамыБатыржан қажы Берденҧлы əр бейсенбі сайын эфирге шығатын Қазақстан –Атырау телеарнасы «Иман нҧры» бағдарламасының кезекті қонағы болып,қасиетті мерекеге байланысты сҧхбат берді. Жанам деген жҥрекке отбергендей иманға шуақ шашқан салихалы сҧхбат «Қҧрбан айт – қҧттымереке» тақырыбында өрбіді. Екі бірдей дін саласы маманы бас қосқан дөңгелек ҥстел басындаҚҧрбан айт мерекесінің шығу тарихынан бастап, Ислам шариғатымен бітеқайнасқан салттық сипаты əңгіме арқауына айналды. Амандық-саулығы Алланың атымен басталған берекелі сҧхбат барысындаБатыржан Берденҧлы бағдарлама жҥргізушісі, дінтанушы Айбек Асқарбекҧлы тарапынан қойылған сауалдарға жауап беріп, сөз тҥйінін қастерлі Қҧран аяттары жəне пайғамбар(с.ғ.с) хадистерімен тҧжырымдап отырды. Сөз соңында өкіл имам «Жаратушыға бір қадам болса да жақындауниетімен шалынған қҧрбандықтарыңыз қабыл болып, Алла тағала сауаптанжазсын. Айттан айтқа аман жетіп, ынтымақ, бірлігіміз арта берсін», – дейкеле, Атырау жҧртшылығын келе жатқан Қҧрбан айт мейрамымен қҧттықтап,қала бойынша айт намазының оқылатын уақытын хабардар етті. Сондай-ақ,айт намазынан кейін мешіт ауласында мерекелік шаралар өтетінін қапергеберді.182

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар Өкіл имам Құрбан айт қарсаңында баспасөз өкілдерімен кездесті Бүгін ҚМДБ-ның Атырау облысы бойынша өкілі, облыстық «Иманғали»орталық мешітінің бас имамы Батыржан қажы Мансуров «Қазақстанныңорталық коммункациялар қызметі» баспасөз орталығында қасиетті Құрбанайт мейрамына орай баспасөз мәслихатын өткізді. Облыстың БАҚ өкілдері бас қосқан келелі кездесуде бас имам Батыржан Берденұлы алдымен ұлық мереке Құрбан айт мейрамының құндылығы, құрбандық шалу дәстүрінің шығу тарихы, оның қоғамдағы мәні мен маңызына тоқталды. «Құрбандық шалуды тек мал сойып, етін жетім-жесірге, мұқтаж жандарға таратып беру деп түсінбеу керек. Бұл – Аллатағалаға деген шексіз сүйіспеншіліктің белгісі. Мұнда Алла әміріне бауыр етібаласына дейін қиюға дейін барған Ибраһим (а.с.) пайғамбарымыздың асқантақуалығы көрініс береді. Құрбан шалу – ықылас пен ниеттің ең көркем, еңкемел үлгісі. Сондықтан біз құрбан шалудың Алла алдында сансыз сауапқатолы құлшылық түрі екенін ескергеніміз жөн», – деді Б.Берденұлы.Сондай-ақ, өкіл имам тілшіқауымға шариғат бойыншақұрбан шалу әдептері,құрбандыққа шалынатын малтүрлері, құрбандық етінтаратудың шариғи үкімдерітуралы мәліметтер берді. Баспасөз өкілдері қойғансұрақтарға жауап берген өкілимам Құрбан айт намазыныңАтырау облысы бойынша оқылу уақыты және айт намазы күні «Иманғали»орталық мешітінінің ауласында мерекелік іс-шаралар, ұлттық спорттүрлерінен сайыстар мен қайырымдылық жұмыстар ұйымдастырылатыныжайында хабар берді. Сондай-ақ, Құрбан айтқа байланысты діни мәліметтерқамтылған арнайы бүктеме парақшалары шығарылып, мешіт жамағаттарынатаратылғанын да жеткізді. 183

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар Бас имам «Иман нұры» телебағдарламасына сұхбат бердіРухани келісім кҥніне орай ҚМДБ-ның Атырау өңірі бойынша өкілі,«Иманғали» орталық мешітінің бас имамы Батыржан қажы Берденҧлы «Иманнҧры» телебағдарламасына сҧхбат берді. Бағдарлама барысында бас имам ислам дініндегі бірлік тақырыбындасөз сөйлеп, оның Рухани келісім кҥнімен сабақтастығы жайлы да пікір айтты. «Сəлемінің өзі есендік тілеуден басталатын ислам діні – кҥллі адамзатты береке мен бірлікке шақыратын əлемдік дін. Осы орайда Алла тағала \"Əли-Имран\" сҥресінде: «Алланың дінінен бекем ҧстаныңдар да, бөлінбеңдер!», – деп, асыл дініміздің əлемтарихындағы орнын белгілейді. Сондықтан да қай ҧлттың, қай елдіңболмасын бірлік пен бейбітшілікті аңсау мҥддесінің асыл дінімізбен астасыпжатқанын байқаймыз», – деді ол сөзінде. Сондай-ақ, Батыржан Берденҧлы тікелей эфир барысында көрермендертарапынан қойылған сҧрақтарға жауап берді. Жетім ақысы – Құдай ақысы «Иманғали» орталық мешітінің бас имамы Батыржан қажы Берденҧлыжетімдердің Ислам дініндегі орны туралы облыстық «Қазақстан – Атырау»телеарнасына сҧхбат берді.«Қазақ халқы – жетімінжылатып, жесірін қаңғыртпағанхалық. «Жерде бір жетім қуанса,көкте мың періште қуанады», –деген сөз – осының айғағы. Бҧлжетім ақысының Ислам дініменбайланысты екендігін көрсетеді.Яғни, жетім ақысына адалдық –пайғамбарымыздың (с.ғ.с)сҥннеті. Алла тағаланыңразылығына бөлейтін игі 184

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстарістерден. Бҧл ретте жасандық тҥсік жасатудың адам өлтірумен тең екенінбілгеніміз жөн. Жəне туылған шарананы жетімдер ҥйіне, сондай-ақ, кезкелген жерге тастап кету – ҥлкен кҥнə», – деді ол сөз сөзінде. Қазақстандағы мешіт, медреселер – имандылық ордасы«Иманғали» орталық мешітінің бас имамы Батыржан қажы Берденҧлыоблыстық «Қазақстан-Атырау» телеарнасына сҧхбат беріп, «Қазақстандағымешіт, медреселер – имандылық ордасы» тақырыбында ой өрбітті. Сҧхбат барысында бас имам еліміздегі медреселердің алғаш бой көтеру тарихына тоқтала келе, діни білім ошақтарының қоғам өміріндегі маңызы туралы пікірлерімен бөлісті. «Мешіт – Алланың ҥйі. Аллаға қҧлшылық жасап, жамағат бас қосатын қасиетті орын. Сондықтан оның өз əдебі бар. Яғни, мешітте Алларазылығын алмайтын теріс мінез-қҧлықтан аулақ болған абзал. Медресе – діншариғаты бойынша білім беріп, халық сауаттылығын арттыратын білімошағы. Қазіргі қоғамда имансыздықтың етек жаюы – осы, діни сауатсыздықсебебінен. Олай болса, медресе туралы кеңестік қҧлдық сана негізіндеқалыптасқан жағымсыз пікірлерден арылып, одан білім алуға ҧмтылудың екідҥниелік пайдасы зор», – деді Б.Берденҧлы өз сөзінде. Бас имам сұхбат берді Биыл, 2016 жыл – халықаралық ЮНЕСКО деңгейінде тойланатын«Қожа Ахмет Ясауи жылы». Бҧл ретте ғҧлама мҧрасын ҧлығылап, насихаттауісін жандандыруды тҥбі бір тҥркі дҥниесі бірінші болып қолға алып,дайындық шараларын бастап та кетті. 185

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар Өздеріңізге белгілі болғандай, осындай ҧлық мерейтой қарсаңында Атырау облысы Дін істері басқармасы, «Шапағат» деструктивтік діни ағымдардан жапа шеккендерге көмек орталығы Қоғамдық қоры «Ясауи аманаты» атты деректі фильм тҥсіруді қолға алды. Осы орайда «Иманғали»орталық мешітінің бас имамы Батыржан Берденҧлы Ясауи мҧрасына қатыстыөз пікірін білдіріп, сҧхбат берді.Бас имам өз сөзінде «Қ.А.Ясауи –өзінің саналы ғҧмырын тҥркіжҧртының игілігіне арнап,халқымыздың əдеби-мəдениөмірінде өз қолтаңбасын қалдырған ірітҧлға. Оның даналық хикметтері– ҧлттық руханиятымыздағыЖаратушы Алла Тағалаға дегеншексіз сҥйіспеншілікті паш ететін өркениет мҧрасы. Өзі өлсе де өлмес мҧрасының өміршеңдігі де – осында, ақиқаттан бастау алатын пенделік пиғылдан ада саф тазалығында», - деп, ойшыл мҧрасының өскелең ҧрпаққа өнеге боларлық тағылым-тəрбиелік мəніне тоқталды. Айта кету керек, қазіргіуақытта тҥсірілім жҧмыстарыжҥргізілуде. Қазақ руханиятынаҥлкен дҥние болып қосылатындеректі фильм алдағы уақыттакөрермен назарына ҧсынылмақ. 186

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар VII БАҒЫТ: ДӘСТҮРЛІ ЖӘНЕ ДІНИ МЕРЕКЕЛЕР 187

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар \"Пайғамбарға сағыныш\" атты рухани кеш өтті ҚМДБ-ның Атырау облысы өкілдігінің ҧйымдастыруымен Хазреті Мҧхаммед Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) өмірге келген Мəуліт мерекесіне орай М.Өтемісҧлы атындағы облыстық драма театрында \"Пайғамбарғасағыныш\" атты рухани шара өтті. Тағлымы мол шараға жиналған халықтыңесебінде шек болмады. Ӛкіл имам Алғыс хатпен марапатталды Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) өмірінен сыр шертетін шараның шымылдығын облыстық Дін Істері басқармасының басшысы Еркінбек Керімбекҧлы ашып, дҥйім жамағатты айтулы мерекемен қҧттықтап, Атырау облысының əкімі Бақтықожа Салахатдинҧлының Алғыс хатымен ҚМДБ-ның Атырау облысы бойынша өкілі, \"Иманғали\" орталық мешітінің Бас имамыБатыржан Берденҧлын марапаттады.Кеште Пайғамбарымызға(с.ғ.с.) салауаттар айтылып,Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.)хадистері мен Мəуліт оқылды.Сонымен қатар, осы руханишараға арнайы Алматы менАстана қалаларынан келгенөнер иелері əнші ҚҧрмашМаханов, Сержанəлі Əлібекпен Бейбіт Кушкалиевтер 188

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар илəһи əндер орындаса, \"Өнер қырандары\" театр ҧжымы тəрбиесі мол қойылымдарымен көрермендерді бір серпілтті. Əсіресе, асыл жанның өмірінен сыр шертетін \"Пайғамбарға сағыныш\" деген қойылымы жамағатқа ерекше ҧнады. Абзал жанға деген махаббат пен сағынышын арттырды. Қолдағы барға шҥкіршілік етуге шақырған қойылымдарыжиылған жҧрттың көзіне жас ҧялатты.Ҥш сағатқа созылған рухани шараны ҚМДБ-ның Атырау облысының өкілі,\"Иманғали\" орталық мешітінің Бас имамы Батыржан Берденҧлықорытындылап, \"Қҧрметті арда ағалар, қҧрметті ақ жаулықты аналар,қҧрметті Атырау қаласының тҧрғындары баршаңызға бҥгінгі рухани кешМəуліт мҥбəрак болсын. Жаратқан Алла Тағала баршаларыңыздыңшаңырақтарыңызға береке берсін. Əрбір Алла деп алақан жайғандҧғаларыңызды Жаратқанның өзі қабыл алсын\",-деп қҧттықтай келе, Мəулітмерекесінің дініміздегі орны туралыуағыз-насихатын айтты. Тазалақшылар марапатталды Алланың ақ ҥйін тазалап, жауапты да сауапты істі атқарып келе жатырған облысымызға қарасты мешіттердің тазалықшыларын Бас имам Батыржан Берденҧлы Алғыс хат жəне əр қайсысын қаржылай 30 000 (отыз мың) теңгеменмарапаттады. Мəуліт мерекесінде елдің ықыласына бөленіп, еңбектері еленіпжатырған тазалаушы апаларымызға өкіл имам \"Еңбектеріңізге береке,отбасыларыңызға амандық пен Жаратқанның ризалығын\" тіледі. Абзал жанды жырға қосты Берер өнегесі мен тəлімі мол Мəуліт мерекесінде ақындарымызды қолдау да өкіл имамның назарынан тыс қалмады. Пайғамбарымызды (с.ғ.с.) ҧлықтау жəне жас ақындарды қолдау мақсатында облыстық189

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар\"Пағамбарым-ардақтым\" жыр мҥшəйрасын ҧйымдастырған болатын.Мҥшəйраға отыздан астам ақындардың өлеңдері келіп тҥсіп, ішінен мықтыдеген бес ақынды өкіл имам марапаттады. Жарыс қорытындысы бойыншажҥлделі І орынға ие болған ақын Ерболат Қарақойшиевке 50 мың теңге, ІІорын иегері Нҧрбейбіт Аухаденҧлы 30 мың теңге, ІІІ орын жеңімпазыҒалымбек Мҧстафаев 15 мың теңге қаржылай сыйлықты қанжығаларынабайласа, ал Жəннат Жҥнісова мен Ануар Садықов 10 мың теңгеденынталандыру сыйлығына ие болды.Махамбет ауданындағы Мәуліт мерекесі Мəуліт айында Пайғамбарымыздың мейірімге толы сауапты істері, ҥмметтеріне жасаған жақсылықтары айтылып, адамдарды жақсы істерге шақыратын кҥн. «Өнерпаз» мəдениет ҥйінде өткен Мəуліт мерекесіне облысымыздың бас имамы БатыржанБерденҧлы Мансҧров пен дінтанушы Қанат Жҧмағҧл келіп қатысты.- Алдымен барша Махамбет ауданы тҧрғындарына осы қасиетті Мəулітайының берекетімен барша шаңыраққа Аллла Тағаланың мейірімі, сəлеміболсын деп қҧттықтаймын. Бҥгін шынында да Махамбет ауданының орталықмəденеит ҥйінде ҥлкен Пайғамбарымыздлың Мҧхаммед с.ғ.с -ға арналғанҥлкен рухани кеш өтті. Өте əсерлі болды. Əрине мҧндағы Мəуліт мерекесінхалыққа жеткізудегі рухани кеш ретіндегі, шара ретіндегі өткізудегі мақсатардақты Пайғамабардың бойындағы мейірімділік, ардақты Пайғамабардыңқандай тҧлға болғандығын келешек ҧрпаққа мҧсылман жҧртшылығынанасихаттау. Пайғамбарымыздың мінез-қҧлқындай мінезімен сусындасақосындай рухани кештер арқылы ҥлкен қойылымдар арқылы жастарғанасихаттайтын болсақ, Алла қаласа жастарымызда өзінің дəстҥрліжолымыздан адаспай халқын сҥйетін, ҥлкенді қҧрметтейтін, келешек ҥлкеназамат болатын тҧлғалар қалыптасады деп біз сенеміз. Сондықтан Мəулітбаршаңызға қҧтты болсын,- деп өкіл имам Батыржан Берденҧлы ауылтҧрғындарына өзінің тілегін білдірді.190

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар Діни бағыттағы əуендер, көріністер , бейне жазбалар тҧрғындардыңбойына Мҧхаммед пайғамбарға деген асқан сҥйіспеншіліктің лебін сездіріп,жҥректеріне мейірім ҧялатып, саналарына ой тастады. Шара барысындаайтылған ойлар көрермендерге Пайғамбарды толық танып білуге мҥмкіндіктуғызды. Сонымен қатар өкіл имам Батыржан Мансуров Махамбатауданының əкімі Ибатолла Нəутиевтің Алғыс хатымен марапатталды. Құлсарыда мәуліт өтті 21 қаңтар күні Атырау облысына қарасты Құлсары қаласында екі дүние сардары болған Пайғамбарымыз Мұхаммедтің (с.ғ.с) Мәуліт мерекесі аталып, рухани кеш ұйымдастырылды. ҚМДБ-ның Атырауөңіріндегі өкіл имамы Батыржан қажы Берденұлы аталмыш шарадажиналғандарды айтулы мерекемен шын жүректен құттықтап, Мәулітмерекесі, Мұхаммед пайғамбардың өмірі туралы уағыз-насихат айтты.Шараға өнер иелері және Жылыой мұнай және газ технологиялық колледжстуденттері қойылым көрсетіп халықтың ыстық ыхласына бөленді.Діни бағыттағы әуендер, көріністер , бейне жазбалар тұрғындардың бойынаМұхаммед пайғамбарға деген асқан сүйіспеншіліктің лебін сездіріп,жүректеріне мейірім ұялатып, саналарына ой тастады. Жиналғандар арнайыжайылған дастарханға қатысып, мәнді сұхбаттар жүріп, ризашылықпентарасты. Аналарға ақ дастархан жайылды Ізгіліктің жолын ҧстанып, бізге Хақ дінімзді жеткізген асыл Пайғамбарымыздың (Алланың оған игілігі мен сəлемі болсын) өмірге келген Мəуліт мерекесі бҥгінде əр тҥкпірде тойлануда. Біздің орталық 191

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстармешітімізде де əйелдер жамағаты арасында рухани шараларҧйымдастырылып, оның жалғасы аналарға арналған ақ дастарханменжалғасын тапты.Қасиетті жҧма кҥні мешіт ҧжымы аналарға арнап дастархан жайып, Мəулітмерекесімен ҚМДБ-ның Атырау облысы бойынша өкілі, «Иманғали»орталық мешітінің Бас имамы Батыржан Берденҧлы тағы дақҧттықтады. Дастархан басында Пайғамбарымыздың (Алланың оған игілігімен сəлемі болсын) көркем мінезі мен асыл қасиеттері туралы уағызайтылды. Мәулімберген» мешітіндегі Мәуліт мерекесі Алла Тағаланың Адамзат пен Жындар əлеміне ақырғы Пайғамбар етіп жіберген Мҧхаммед Мҧстафа (с.ғ.с.) Əмина анамыздың қҧрсағынан жарық дҥниеге келген кҥніне орай кҥллі мҧсылман əлемі шаттанып, мерекелеп жатыр. Яғни, Мəуліт мерекесі жер-жаһанмешіттерінде жоғары деңгейде тойлануда. Мəуліт шəріптер оқылып,ғибратты көріністер көрсетілуде. ҚМДБ-ға қарасты барлық өңірлердегімешіттерінде де Мəуліт тойын кеңінен атап өтуде.Алла елші (с.ғ.с.) бір хадисінде «Менің атым аталғанда салауат айтпаған адамнағыз сараң адам» -десе, тағы бір өсиетінде: «Мен адамдарға жақсылықжасаудан лəззат аламын»,-дейді.Сондықтан да Пайғамбар (с.ғ.с.) сансызсалауаттар айтып, қияметте барша мҥмин-мҧсылмандарға шапағат тілейміз.Атырау қаласы, Алғабас ауылына қарасты «Мəулімберген» мешітініңжамағаттарына да кешегі қасиетті Жҧма намазынан кейін Мəуліт айынабайланысты шағын ақ дастархан жайылды. Мешітіміздің бас имамы МақсотБағытжанов, найб имам Ізбасар Қабдырахманов, көмекші молда СерікБəйменовтер жамағатқа қошемет білдіріп, қасиетті Мəуліт мерекесі жөнін-де кеңінен мəлімет берді. Ақсақалды аталар мен жалынды жастар да өзтілектерін білдіріп, діндарларға деген алғыстарын айтты. Жаратушы Жаппариеміз əрқашан- да Тəуелсіз Қазақ мемлекетінің іргесін берік етіп, келесі192

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстарМəуліт айларына да дін-аман қауыштырғай демекпіз ардақты ағайын.Əумин!Алғыс күніндегі басқосуЕлбасымызНҧрсҧлтан Назарбаевтыңбастамасымен Қазақстан халқыАссамблеясының қҧрылған 1-наурызкҥнін елімізде «Алғыс айту» кҥні депжарияланған-ды.Аталмыш мереке халық арасындақолдау тапты. Бҧған барша мҧсылманқауымымен қатар, мешітқызметкерлері де айтарлықтай ҥнқосуда. Себебі, Аллаға шексіз шҥкіретіп, адамдардың бір-біріне алғыс айта жҥруі сауап іс. Осыны ескерген ҚМДБ- ның Атырау облысы бойынша өкілі, «Иманғали» орталық мешітінің бас имамы Батыржан Мансҧров мешіт ҧжымымен көктемнің алғашқы кҥні жиын өткізді. Алдымен өкіл имам əрбір қызметкердің мешітте атқарар қызметі мен өзіндік міндеті бар екеніне тоқталды. Сол міндеттергеҧжым болып жауапкершілікпен қараған кезде ғана мешіттің халық арасындаабыройы асқақтай тҥсетіндігін жəне Алланың рахым нҧры тҥсетін мешіткеқызмет ету бақыт екенін тағы бір рет атады. Сондай-ақ, тҧңғыш аталыпжатқан 1 – наурыз «Алғыс айту» мерекесімен ҧжымды қҧттықтапқызметтеріне алғыс, еңбектеріне жеміс, отбасыларына береке тіледі. Мҧнан соң бас имам Б.Берденҧлы қоғамда орны бөлек аталмыш мерекегеорай ҧжымның еңбегіне ақ дастархан жайды. Ынтымақ-татулықты бастымҧрат еткен ҧжым бас имам атына алғыстарын жаудырып, дін қызметіндеаянбай тер төгетіндіктерін жеткізді. 193

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар Аналар ардақталған рухани шара Наурыздың оны кҥні Атырау облыстық «Иманғали» орталық мешітінің ҧйымдастыруымен ақжаулықты əжелер, ардақты аналар мен қаракөз қарындастарға қҧрмет көрсету мақсатында «Бәрі де, Ана, ӛзіңнен басталады» атты рухани- танымдық шара өтті. Маңызы айқын, танымытерең, өнегесі мол рухани шараға өңірдің игі жақсылары қонаққашақырылды.Атап айтсақ, облыстықБілім берубасқармасының басшысыНҧрсəуле Сайлауова, қалаəкімінің орынбасарыГҥлмира Шəкірова,қалалық ішкі саясатбөлімінің бастығыЖаннат Досқалиева,облыстық перзентханабас дəрігері ҦлжанХасанова, Əйелдер кеңесітөрайымыныңорынбасары ЗəмзагҥлЖалмурзина, «Жас Отан» жастар қанаты атқарушы хатшысының кеңесшісіҚатима Тусаева арнайы келді. Сондай-ақ, қоғам қайраткерлері, колледждиректорлары, Алтын алқа иелері, БАҚ өкілдері мен мешіттің əйелжамағаттары болды. Аналарды ардақтау – бір кҥндік мерекелік қҧттықтаумен шектелмейді. Кҥнсайын алақанға салып, қҧрметтеу – əрбір перзенттің парызы. Рухани кештіңбасты мақсаты – осыны жеткізу. Шараны ашқан ҚМДБ-ның Атырау облысы 194

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстарбойынша өкілі, «Иманғали» орталық мешітінің бас имамы Батыржан Мансҧров ислам дініндегі ананың орны тақырыбында сөз қозғады. Аят-хадистерде нəзікжандылардың қаншалықты қҧрметке ие екенін айтқан бас имам Б.Берденҧлы пайғамбардың өзі аналарды ардақтағанын, оларға жалғыз кҥнді арнамағанын жəне перзент анасына кҥнде қҧрмет қылғанда ғана, жəннатқа ие болатындығын тҧщымдыуағызбен жеткізді.Келген қонақтарға ер жҥрек Тҧмар ана, ер мінезді Айғаным, Ҧлбике менСара, Абайдай ҧлы перзентті дҥниеге əкелген Ҧлжан, кешегі Əлия менМəншҥк сынды ана сҥтін аялап, ар-намысын ардақтаған қазақ қыздары менасыл аналары жайында дайындалған слайд көрсетілді. Мешіт шəкірттері діниөлеңдер орындап, сəбиқыздың тағдырысуреттелген тағылымдықкөрініс қойды.Тарихымызда ҧлт болыпҧйысып, жҧрт болыпжҧмылуда қазаққыздарының ерен еңбегікөп. Əлі де саналығҧмырын басшылық қызметпен халыққа арнап,ҧлағатты ҧрпақ тəрбиелеген аналарға ел іші кенде емес. Сондай ардагерапалар, қоғам қайраткерлері жəне нəзікжандылығына қарамастан қазір деатқа қонып, басшылық қызметте жҥрген аналар кезекпен сөз алып, жоғарыдеңгейде ҧйымдастырылған шараға қатысты жақсы ойлары мен ақыл-кеңестерін айтып, өңірдің бас имамы Б.Берденҧлына ерекше алғыс білдірді. Ақылдылығы мен асылдылығы, батырлығы мен батылдығы кҥллі əлемдімойындатқан қазақ əйелдерінің таза да тҧнық болмысы – тектілігіміздіңайнасы. Жазушы Мҧхтар Əуезов айтқандай, ана – адам бойындақалыптасатын кҥллі адамдықтың негізі. Ал, Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): \"Жҧмақ– аналардың аяғының астында\", - деп өшпес сөз қалдырды. Шара соңындабір қолымен бесік, екінші қолымен əлемді тербеткен əзіз аналарға мерекелікдастархан жайылып, мешіт атынан арнайы сыйлықтар табысталды. 195

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстарКөрісу – халықтың бірлігіАлтайдан Атырауға, Арқадан Алатауға дейінгі шетсіз, шексіз сайын даланымекендеген Қазақ халқы ертеде Наурыз мейрамын ерекше тойлаған. Қаһарлы қыстан аман шыққанына шҥкір етіп, бір-бірімен көрісіп, мал-жанның амандығын сҧрасып, арқа- жарқа болатын көктем мезгілін ерекше кҥтетін болған. Біздің өңірімізде Наурыз мерекесін тойлау 14 наурыздан басталған болатын. Бҧл кҥні кəрі-жас тҥгел бір-бірімен көрісіп, төс қағыстырып, жақсы тілектер айтады, ҥйді-ҥйгекіріп, дастарқаннан дəм аузы тиеді.Қазағымыздың осындай бауырмалдылық пен ізгілікке бастайтынмерекесінде ҚМДБ-ның Атырау облысы бойынша өкілі, \"Иманғали\" орталықмешітінің бас имамы Батыржан Берденҧлы жамағатымыздың белсендіақсақалдарына бесін намазынан кейін көрісу мерекесін ҧйымдастырды .\"Наурыз кҥнінің бір ерекшелігі ағайындардың көрісумен басталады. Бҧлдəстҥр кейбір өңірлерімізде ҧмытылып кеткен болса да, батыс өңірінде əлі дежалғасымын тауып келеді. Яғни, таңның атысымен көрісу мерекесін асығакҥтіп отырған əрбір отбасы алдын ала əзірленген дастарханын жаяды.Міндетті тҥрде бауырсақ пісіріп, дастарханға тəттілерін қояды. Отбасыныңкішілері ҥлкендеріне қос қолын беріп, аман-есен жеткеніне шҥкіршілікбілдіріп, көрісіп шығады. Содан кейін əр отбасы көршілерімен көріседі.Жасы кіші отбасы мҥшелері жасы ҥлкен жанҧяларға кіріп, сəлемін беріпкөрісу дəстҥрін осылай жалғай тҥседі\",- деп дəстҥріміздің дініміздің тірегіекенін ҧмытпауымыз қажеттігін айтып өтті. Берекелі Наурыз мерекесі тойландыҤш ай қысты артқа тастап, шадыман шаттығын жетелеп көктем де төрімізгекелді. Самарқанның көк тасы жібіп, алыстағы ағайынның сағынысыпкөрісетін Наурыз мерекесі биыл да ырысымен, жақсылығымен 196

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар табалдырығымызды аттады. Ежелден келе жатқан көктем мезгілінде тойланатын бҧл мереке ырыстың, береке мен молшылықтың, бірліктің, бейбітшілік пен көктемгі жаңғырудың мерекесі, ол əрбір қазақстандық ҥшін қымбат. Қар еріп, көктің шыға бастайтын бҧл кезді жҧртшылық қуана қарсы алады.Баршаның аузы аққа тиетін уақыты да осы мезгілге сай келеді. Халқымызҥшін ерекше дəстҥрлі Наурыз мерекесін \"Иманғали\" орталық мешіті биылалғаш рет мешіт ауласына киіз ҥй тігіп, ҧлттық ойындарымыздан жарыстарҧйымдастырып ҥлкен деңгейде тойлады. Жамағатқа арнайы кҧрылған киізҥйге дастархан жайылып, Наурыз көжеден халық дəм татты. АлдыменАтырау жҧртшылығын \"Иманғали\" орталық мешітінің бас имамы БатыржанБерденҧлы Наурыз мерекесімен қҧттықтады.- Қҧрметтібауырлар, баршаларыңызғаНаурызмерекесіқҧттыболсын! АллаТағала əрқайсымыздыңотбасымызғабақыт, берекеберіп,жылданжылғааманқауышуымыздынəсіпеткей. Еліміз тыныш, жҧртымызаманболып, тілеген дҧға-тілектеріміз қабыл болсын. Артымыздан өсіп кележатырған ҧрпақтарымыз салиқалы болып, тəуелсіз Қазақ елінің көк туын желбірет еберсін,-деп тілегін білдірді. Салт - дәстҥрімізҧлықталды Дініміз бен дастҥрімз қашанда сабақтасып, өзінің қҧндылықтарын жоғалтқан емес. Ата-бабамыздың ежелден ҧстанып кележатырған салт-дəстҥрлері қашанда дінімізбен біте қайнасып келе жатыр.Дініміз бен дəстҥрімізді егіз ҧғым деп қарастыруымызға болады. Береке меншаттыққа толы Наурыз мерекесінде ер жігіттер арасында арқан тартыс, асықойнау, гір тасын көтеру сынды ҧлттық ойындарымыздан жарыстарҧйымдастырылса, əжелеріміз қҧндақтағы сəбиге азан шақырыпат қойып, 197

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстарбесікке салу мен тҧсаукесу рəсімдерін жəнежастарымыздың бойынаҧлттыққҧндылықтарымыздыдарыту мақсатында салт-дəстҥрлерімізденвикториналық сҧрақтарқойылды.МешітауласынаНаурызмерекесінтойлауғажиылғанжҧртшылықтыңсанындашекболмады.Кереметкөңілкҥйментарқасқантҧрғындармешітҧжымынаалғыстарынбілдіріп, елімізгетыныштық, Елбасымызғаамандықтіл еді. «Әз – Наурыз» нақыштары Қазақ: «Тойдың болғанынан,боладысы қызық»,-деп жатады. Кҥндей жарқырап ҧлттық Наурыз мерекесі де өте шықты.Халқымыз шаттанып, қала менауылдарда тиісті мерекелік шараларға қатынасып «бір жасап» қалды.Ҧлттың рухын көтеріп, биіктерге бастайтын «Ҧлыстың Ҧлы Кҥні» тҧтас біржҧртты жадыратып тастады. ҚМДБ-ның төрағасы, Бас Мҥфти Ержан қажыМалғажыҧлы да барша Қазақ еліне мерекелік қҧттықтауын жолдап,Наурыздың нағыз халықтық мереке екенін баса айтып, бар ізгі тілектерінарнады.Арайлы Атырау жҧрты да əз-Наурызды ерекше қуанышпен қарсылап,қаланың қақ ортасындағы «Исатай-Махамбет» алаңы мен орталық«Иманғали» мешітіне жиналды.Əсем де кең киіз ҥйлер, əдемі ҧлттық киінгенҧл-қыздар, ойындар мен əуезді əуендер мереке көрігін қыздырған.Жергілікті мекеме ҧжымдары халыққа тегін «Наурыз көже» таратып, ел-жҧртжаппай дəм татып, мəре-сəре болды. 198

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстарҦлан-асыр тойды Атырау қаласы,Алғабас ауылы, «Мəулімберген» мешіті дебас имам Мақсот Бағытжанов пен наиб имам І.Қабдырахманов жəне көмекшімолда С.Бəйменовтардың бастамаларымен хал-қадірлерінше атап өтті.Мешітте жайылған дастарханға ҚМДБ-ның Атырау облысы бойыншаөкілі,облыстық «Иманғали» мешітінің бас имамы Батыржан қажы Берденҧлымен қаланың бас имамдары арнайы шақырылып, жиылған жамағаттарғаəсерлі уағыз-насихаттарын айтты.Сондай - ақ «Мəулімберген» мешітінің бас имамы Мақсот Бағытжанов,көмекші молда Серік Бəйменов «Жер ғылыми өндіріс орталығы» Атырауоблысы бойынша бөлімшесінің басшысы Қамбар Əндіржанҧлы Теміровтіңшақыруымен Əз - Наурыз мерекесіне жайылған дастарханғақатынасып,мекеме ҧжымына уағыз-насихат айтып, мекеме басшысы ҚамбарƏндіржанҧлы діндарларға ризашылығын білдірді. Ҧлы Жаратушы иеміз«Ҧлыстың Ҧлы Кҥнін» қҧтты қылып,береке-бірлігімізді арттырып, ел іргесінбҥтін еткей. Əумин! Ұлы Жеңіс – ұмытылмайды Адамзат баласы тарихындағы алапат соғыстың аяқталғанына биыл жетпіс бір жыл толыпты.Айтуға оңай болғанмен бҧл «қанды қасап»-тың зардабы əлі талай заман жазылмасы анық.Қазақ халқыда сол замандағы ортақ Отан-Кеңес Одағы қҧрамында анталаған жаудыңбетін қайтарып, шыққан ініне апарып қуып тықты. Осы сҧрапыл соғыста ата-бабаларымыз ерліктің нағыз ҥлгісін көрсетті.Оны досы- мызбен қатардҧшпанымыз да мойындайды. Жаудың ордасы Рейхстагқа алғаш жеңіс туынтіккен қазақ ҧлтының хас батыры Рахымжан Қошқарбаев пен башқҧртГригорий Болатов екенін талай уақыт жасырылып, арада алпыс екі жылөткенде ғана белгілі болды.Ақихаттар айтылмай қалмайды...Атырау қаласы, Алғабас ауылы, «Кең-Өзек» селолық округінің əкімшілігімен ау- ылдық Т.Амандосов атындағы орта мектептің ҧйымдастыруымен(мектеп дирек- торы М.Базарбаева) «Ҧрпақтар ҧмытпайтын ҧлы жеңіс!»,-атты тағылымы мол ша- ра болып өтті.Шараға ауыл əкімі Ғ.Т.Əбішев, ауылақсақалдары кеңесінің төрағасы Жҥсіп Дҥйсебев, «Мəулімберген» мешітінің 199

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар бас имамы Мақсот Бағытжанов жəне округ бойынша жаңадан сайланған қалалық мəслихат депутаты Қ.Жауынбаевтар, ауыл ақсақалдары мен ақ жаулықты əжелер қатынасып мерекелік қҧттықтаулары мен жылы лебіздерін білдірді. «Кең- Өзек» округі,«Мəулімберген» мешітінің бас имамы Мақсот Бағытжанов, ата-баба рухынақасиетті Қҧран аяттарын бағыштады. Шара соңы мектеп оқушыларыныңдайындаған театрланған көріністері мен əсем əуендерге ҧласты.Осыдан соң барша қонақтар мен ауыл тҧрғындары округ əкімшілігіқызметкер- лерінің «Мəулімберген» мешітінде дайындаған ақ дастарханнандəм татты.Ауыл ақсақалдары ризашылықтарын білдіріп: «Жаратушы Жаппариеміз Тəуелсіз Қазақ елінің іргесін берік қылып, ішкі əрі сыртқыдҧшпандарымызды зиянсыз етсін, жас ҧрпақ соғыстың иісін де сезбейбейбіт кҥніміз баянды болғай»,-деп ақ баталарын берді. Дҥйім жҧрт ізгіістерден қуаттанып, ерекше ризашылық көңілмен тарқады. Алла Тағала тектілектерімізді қабыл, мҧраттарымызды асыл етіп, шуақты кҥндер- іміз көпболғай, ардақты ағайын.Əумин! «Әкім бол, халқыңа жақын бол!» Жылдағы дəстҥрдей Қасиетті Рамазан айының келуіне орай облыстық «Иманғали» орталық мешітінің алаңына 24 қанатты 3 ҥлкен киіз ҥй тігілді. Зəулім де əсем қазақтың киіз ҥйінде ораза ҧстағанжандар 29 кҥн бойы ауыз ашатын болады. Əр киіз ҥй 150-ден астам адамғаарналған. Ҧлттық нақышта мҧндай ауызашар ҧйымдастыру Атырауқаласында бҥгінде дəстҥрге айналды.200