есеп_атырау_2016

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстарРамазанның 4-ші кҥні \"Иманғали\" орталық мешітінде кезекті ауызашар дастарханы жайылды. Ауызашар ға мешіт жамағаты, акжаулықты аналар, тҧрмысы төмен отбасылар, сонымен қатар Атырау облысына жақында тағайындалған облыс əкімі Ноғаев Нҧрлан Асқарҧлы қатысып, барша мҧсылмандардың ҧстап жатқаноразаларын қабыл болуын тілеп, «Иманғали» орталық мешітінің Басимамы Батыржан Берденҧлына жəне ауызашар дастарханына ҥлес қосып,көмектесіп жҥрген қыз-келіншектерге ризашылығын білдірді. Мешіт имамыуағыз-насихат айтып Рамазан айының ерекшелігін қадір-қасиетін жеткізіп,дастархан соңында елдің амандығы мен халқымыздың береке-бірлігі ҥшіндҧға жасады. Атыраудағы Рамазаннанкӛрініс Атырау облысы Дін істері басқармасының қолдауымен, «Шапағат» Деструктивтік діни ағымдардан жапа шеккендерге көмек орталығы» Қоғамдық қоры 14 маусымдаЖылыой аудандық мҧсылмандар мешітінде, 15 маусымдаМақат аудандық мҧсылмандар мешітінде Қасиетті Рамазан айында Оразаҧстаған мешіт жамағаттарына, аудан тҧрғындарына ауыз ашар дастарханынҧйымдастырды. Ауызашар дастарханында «Шапағат» орталығының директорорынбасары, теологАйбек Аташев – қасиетті Рамазан айында көбірек сауабымол амалдарды жасап, Жаратушы Иеміздің ҧлы сыйы əрі нығметіне бөленуге 201

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстарАлла нəсіп етсін деп тілегін білдіріп, мҧсылман бауырларды сабырлыққа,қайырымдылыққа, мейірімділікке, бауырмалдыққа шақырды. Аудандық мешіттердің Бас имамдары жылына бір рет келетін қасиеттіРамазан айында Алла разылығы ҥшін ауданымызға арнайы ауызашардастарханын ҧйымдастырған «Шапағат» орталығына ризашылықтарынбілдірсе, елімізге белгілі теолог Мейіржан Рахматулла Рамазан айыныңерекшелігін, қадір-қасиетін жеткізіп, дастархан соңында елдің амандығы менхалқымыздың береке-бірлігі ҥшін дҧға жасады. Сонымен қатар теологМейіржан Рахматулла тарауих намазына жиналған жамағатқа«Ханафифиқхын, матруди сенім мектебінің негізгі критерилерінтүсіндіру» мақсатында əсерлі уағыз жҥргізді. Ауыл мешіті ауызашар жасады Қасиетті Рамазан айы есіктен еніп, миллиондаған мҧсылман «ауыз бекітті».Рас, айтуға оңай болғанымен шіліңгір шілдеде сағаттап ішіп-жемнен тыйылу ҥшін де нық иманкерек.Жалпы, оразаны не ҥшін ҧстаймыз? Ондағы көздеген мақсат не? Оразатек ішіп-жемнен ғана тыйылу ма? Жоқ. Ҧлы Жаратушы Ораза туралы: «Қҧлдарымның барлық амалдары өздеріҥшін, ал Ораза мен ҥшін.Оның сыйын да өзім беремін»-дейді.Ораза АллаТағаланың рахымына бөлейтін ерекше ғибадат.Ал, ораза ҧстаған жанға ауызаштыру тіптен керемет амал болып табылады.Алла елшісі Мҧхаммед Мҧстафа (с.ғ.с.) бір хадисте: Рамазан айында аузы берік адамға су беріп, аузын аштырған адам,анасынан жаңа туғандай кҥнəсіз болады»,-дейді. Міне, осындай асылхадистерге амал ет- кен ауыл азаматы Ғабит Махамбетов мешітжамағаттарына ауызаштырды.Ауыз- ашарға 50-ге тарта жамағат қатысты.Мешіт имамы - Мақсот Бағытжанов дастар- хан басында уағыз-насихатайтып,ауызашарды ҧйымдастырған барша азаматтар- ға шынайыризашылығын білдірді.Алла Тағала игілікті амалдарымызды өз қҧзыр- ындақабыл етіп, еселеп сауап жазғай. Əумин! 202

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар Қари мен теологты қарсы алған кҥн Барша мҧсылман əлемі секілді Қазақ елі мҧсылмандары да айлардың сҧлтаны болған қасиетті Рамазан айын зор қуанышпен қарсылауда.Мҥмин- мҧсылмандар кҥндіз-тҥні мешітке қарай ағылып, қҧлшылық-ғибадаттарын өтеп, зекет-пітірлер- ін беруде.Тəңірге тəубеайтып,кҥнделікті бес уақыт намаз бен тарауық намаздар- ында тəуелсізҚазақ елінің береке-бірлігіне, тыныштығына дҧға етуде.Сонымен,Ислам дінінің ең бейбіт, ең қайырлы дін екенін дəлелдеуде. ҚМДБ-ның төрағасы,Бас Мҥфти Ержан қажы Малғажыҧлы қасиеттіРамазан айы келуіне байланысты арнайы ҥндеу мен қҧттықтауынжариялады.ҚМДБ-ға қарас- ты барлық өкілдіктер мен мешіттерде қасиеттіРамазан айының қҧндылықтарын имам-молдаларымыз кеңінен насихаттауда.Жалпы, осы «Отыз кҥн Ораза» кҥллі мҧсылман баласы ҥшін сансыз сауапжинайтын еңбек майданы десе де болады.Еліміздегі барлық мешіттер секілді Атырау қаласы, Тасқала (бҧрынғыАлғабас) ауылы «Мəулімберген» мешіті жамағаттары да қасиетті Рамазанайын зор қуан- ышпен қарсылап, алғашқы тарауығын оқыды.Тарауыққакелген жамағатан мешіт лықа толды.Мешіт имамы МақсотБағытжанов,Шымкент қаласындағы «Ықылас» қарилар мектебініңшəкірті Азамат Əлімбаев пен облыстық дін істер басқармасы- ныңмаманы,теолог Мҧрат Досанəлиевті қарсылады.Теолог жамағатқа Қҧран менсҥннеттен уағыз айтып, қари бауырымыз жиырма рəкағат тарауықты өткізді.Алла Тағала баршамыздың оразамызды, дҧға-тілектерімізді қабыл еткей!Əумин! Қасиетті Рамазан айында ауызашар берілдіҚасиетті Рамазан айында Жылыой аудандық орталық мешітінде«Кəсіпкерлер одағы» ақсақалдар жəне жамағатқа ауызашар берді. Жылыойаудандық орталық мешітінің Бас имамы А. Исаев жамағатқа оразаның қадір- 203

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар қасиеті, ораза ҧстаудың пайдаларын, 5 парыздың бірі екенін, сауабы мол амал екенін айтты. Ораза ҧстаған кісіге бір қҧрма немесе бір кесе сҥт берген адамда ауызашар бергендей сауапқа ие болады. Пайғамбарымыз (с.ғ.с) « Аузы берік жанды ауызашарға шақырып тамақ берген- оразаҧстаған адамның алатынындай сауап алады. Аузы берік адамныңсауабынан да еш кемімейді».Ораза ҧстаған адам жақсысөздер сөйлеп, бос сөз бенорынсыз іс-қимылдардан бойынаулақ ҧстап, байсалдылықтанытқан жөн. Ал басқа бірхадисінде Пайғамбарымыз(с.ғ.с) былай дейді: « Оразатозақ отынан қорғайтынқалқан»; « Кім Алланыңразылығы жолында бір кҥнораза ҧстаса, оның жҥзін жетпіс жылға тозақ отынан алыстатады». Міне,рамазан айы осындай қадір-қасиетімен ерекшеленген. Рамазан айындаауызашар дастарханы əрбір кҥні жайылып, өз жалғасын табатын болады. Ауызашар – бәріне ортақ дастархан «Иманғали» орталық мешіті қасиетті Рамазан айы басталғаннан бері жамағаттарға, мҧқтаж жандарға, сондай-ақ əртҥрлі жандарға арнап ауызашар ҧйымдастырып келеді. 23 маусым кҥні ауызашар дастарханына «Қазақ саңыраулар қоғамының Атырау оқу өндірістіккәсіп орны» ҧжымы шақырылды. 204

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар Қоғамнан келген 32 адам көпшілікпен бірге жайылған дастарханнан дəмтатты. Дастархан басында айтылған уағыздарды ғаріп жандарға оларға еріп келген судоаудармашы жеткізіп отырды. Қоғам мҥшелері өздеріне мешіт ҧжымы тарапынан көрсетілген ыстық ықыласқа ризашылық сезімдерін білдіріп, алдағы уақыттаосындай шараның жалғасын табуына тілектес екендіктерін жеткізіп,алғыстарын айтты. Рамазан құлшылық айыЖаратқанның мҧсылман жҧртына жасаған ҧлы тартуы, айлардың сҧлтаныРамазан айы да келіп жетті. Бҧл ай - қасиетті Қҧран Кəрім тҥскен, ХақТағаланың мейірім - шарапатына бөленуге асығатын киелі нҧр шашқан ай.Рамазан айы əр пенденің кҥнəлі істеріне тəубе етіп, нəпсісін тиып, ораза тҧтатын қадірлі ай. Рамазанда еліміздің барлық мешіттерінде кҥндізі оразамен, тҥндері қҧлшылықпен өткізіледі. Пайғамбарымыздың (Алланың оған игілігі мен сəлемі болсын) сҥннетінен мирас боп қалған тарауық намазына жиылатын жамағатта аз емес.Жылына бір рет келетін, сауаптары еселеніп берілетін мҥбəрəк –Рамазан айында қайырымдылық жасау да ҥлкен сауапты іске жатады. Бҧлтуралы Қасиетті Қҧрандағы Ниса сҥресінің 127-ші аятында «Қайырдан неістесеңдер, Алла оны кҥдіксіз біледі»делінген. Осындай қайырымдылықжасау мақсатында Қыстаубаева Назгҥл апамыз отбасы атынан бір қой малынзекетке берсе, ауыл тҧрғындары ораза айтқа екі қой малын садақа етіп атады.Пайғамбарымыз Мҧхаммед Мҧстафа (Алланың оған игілігі мен сəлеміболсын) Бухариден жеткен хадис шəріпінде «Қҧран ҥйренген жәнеҥйреткендер – араларыңдағы ең қайырлыларың» делінген. Бҧл сауаптан 205

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстарда қҧр қалмау ҥшін, мешіт жамағатына сауат ашу курсы жҥргізіліп, Индерауданы Жарсуат ауылы «Жарсуат ауылдық» мешітінің имамы Қ.Рспаев иманнегіздері мен діни ғибадаттар турасында дəрістер өткізуде.Осындай сауаптыамалдар жалғасын тауып, Раббымыз Қасиетті Рамазан айында дҧға,тілектерімізді қабыл етіп, елімізге тыныштық пен ынтымақ нəсіп етсін.Сауабы мол қасиетті \"Рамазан\" Сауабы мол қасиетті Рамазан айында игі іске ат салысудың өзі бір қуаныш сыйлайды. Аллаға шҥкір, сондай қуанышты сəттерді «Қапан қажы» мешітінің имамы Ж.Ыбыраш əрбір рамазан кештерінде ауызашар сауапты шарасымен өткеріп келеді. Маусым айының 26- кҥні еліміздің егемендігіне жəнеЖылыой ауданының өркендеп-дамуына өзіндік ҥлесі бар бір топ зиялықауымға,жамағатқа арналып «Қапан қажы» мешітінің ҧйымдастыруыменжəне 1994 жылғы тҥлектер ауызашар берілді. Ақ дастарханда бас қосқан игіжақсылар өткен тарихқа да тоқталып өтті. Əрине, бҧрынғы кезеңменсалыстырғанда қазіргі кҥніміздің əлдеқайда берекелі екенін атады. Бҥгінгі бейбіт кҥннің қадірін біліп, имандылық аясында ҧйыса білу,көптен бөлініп, дара жҥруге емес, əркім елінің ынтымағына ат салысуымаңызды іс екені де зиялылар сөзімен жеткізілді. Сондай-ақ, зиялылар өңір«Жылыой мҧсылмандары» мешітінің имамы Исаев Арман қажының жас таболса, бас бола біліп, қаншама шаралардың бастамашысы болып жҥргенінекуə екендерін білдіріп, еңбегіне жеміс, қызметіне табыс тіледі. «Қапан қажы» мешітінің имамы Жамбыл Демеуҧлы зиялы қауымөкілдеріне алғысын білдіріп, барша жамағатқа қасиетті рамазанда жасаларсауапты істер жайында уағыз-насихат жасады. Сондай-ақ, ауызашар барысында өңірдің қадірлі ақсақалдары мен ағаларысөз алып, мҥбəрак Рамазан айына тілектерін айтты. Ауызашардан кейін206

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстарҚҧран оқылып, елдің амандығы мен халқымыздың береке-бірлігі ҥшін дҧғажасалды. Атырау облысы,Жылыой ауданы,Шоқпартоғай ауылындағы «Қапан қажы» мешітінде қҧран қатым жасалды. Пайғамбарымыз Мҧхаммед/с.ғ.с/ мҥбарак хадисінде «Сендердің ең жақсыларың Қҧранды ҥйреніп,оны өзгеге ҥйреткедерің»деген.Тарауихқа көп жамағат жиналып,бҥгін қҧран хатым болатындығын жамағат қҧлағдар еді.Мешіт имамы Жамбыл қажы Демеуҧлы Қҧранға қатысты Алла Тағаланың сөзінжаттау,оған амал ету ең ҥлкен бақыт екендігін жəне Тарауих намазының əркҥніне беретін Алланың сауабын айта келе ,мешіт жамағаттары ішіндеқолына қҧран алып,əуендетіп айна қатесіз оқитын бауырлардың көбеюіқуанарлық жайт екенін жеткізді.Мешітімізде əр бесін намазынан кейін бірпара қҧран оқылып жатыр жəне əр апта сайын бір қҧран хатымтҥсірілуде.Қҧран хатым етіліп дҧға жасалды.Алғабас ауылындағы ауызашарлар. Алла Тағалаға сансыз шҥкірлер, Пайғамбарымыз Мҧхаммед Мҧстафа (с.ғ.с.)-ға сансыз салауаттар болсын.Міне, кҥні кеше ғана басталғандай болған қасиетті де қадірлі Рамазан айының парыз оразасын орталап та қалдық.Əрине, кҥннің ысты- ғы қу нəпсіге207

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстарауырлау тиіп, қайбір пенделерге қиындау болып жатыр.Дегенмен, «Отыз кҥнОразаның» бір мəні де осында болмақ.Қҧдай тек қуат берсін.Əумин! Пайғамбар Мҧхаммед Мҧстафа (с.ғ.с.) бір өсиетінде:«Мҧсылманның екі қуанышы бар, бірі ауыз ашарда, екіншісі Раббысыменқауыш- қанда»,-дейді.Сондықтан да ауыз бекіткен мҧсылманның ауызын«бір ҧрттам су- мен болмаса бір тҥйір қҧрмамен»,- аштыру шариғатымызбойынша шаш-етектен сауапқа бөлейтін амал болып табылады. Осыларды жете тҥсінген Атырау қаласы, Тасқала (бҧрынғы Алғабас)ауылында орын тепкен «Мəулімберген» мешітінің байырғы жамағаттары –Мағзом ағамыз, Ахмед пен Нҧрлан есімді бауырларымыз,Тілектес пен Əлфияесімді қарындастар- ымыз, ерлі-зайыпты Ерік-Асылзада, Абат-Айнҧрларбірігіп маусым айының 18-ші жəне 25-ші жҧлдыздарында мешітжамағаттарына ауыз ашар берді.Ауызашарда алдымен ақсақалдар сөзалып,ерекше ризашылықтарын білдірді. Мешіт имамы- Мақсот Бағытжановта əсерлі уағыз-насихат айтып, азаматтарға алғысын білдірді. АллаТағаламыз ізгі амалдарымызды өз қҧзырында қабыл етіп, баршамызға есе-леп сауап жазғай.Əумин! Рамазан айы береке айы. Қасиетті Рамазан айында Исатай аудандық «Зинеден Қҧрасҧлы» мешітінде ауданның бас имамы Қҧрметқали Жҧмағҧлҧлының ҧйымдастыруымен 120 адамдық киіз ҥй қҧрылды. 29 кҥн бойына ауыш аштыруға адамдар кезектетҧр. Осы ораза кезінде кҥнделікті ауыз ашардың бір кҥнін жоқ-жетікжандарға жайылды. Ауыз аштыруды аудан имамы Қ.Бақтығҧлов өзі бастап,кəсіпкер Алмас Аманбаев, Нҧркен Қуанышкереев,Сидих Қанат, НҧрғалиЖҧбанов, «Қарлығаш»балабақшасы, МҧхитКҥйкентаев т.б даазаматтар ауз аштырыпсауап алуда. КешкіТаруих намазында мешіт 208

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстартолып, намаз оқылып уағыз айтылуда. 21 маусым кҥні Исатай аудандық«Зинеден Қҧрасҧлы» мешітіне Атырау облысының əкімі Нҧрлан Ноғаевмырза келіп мешіт ахуалымен танысып, дҧға етіп, ораза айымен қҧттықтап өзтілегін бас имам Қ.Бақтығҧловқа білдірді. Қадір тҥні Қҧран Кәрім хатым етілді Аса мейірімді Алла Тағаланың адамзат баласына берген теңдессіз сыйы қасиетті Қадір тҥнінде Атырау облысы, Жылыой аудандық орталық мешітінде Қҧран Кəрім хатымы аяқталды. Ауданның бас имамы А.Исаев мешітке келген мыңдаған жамағатпен бірге еліміз бен жеріміздің амандығын тілеп, қасиетті Қадір тҥнінде дҧға жасады. Бҧдан соң мешітініңжамағатын қасиетті Рамазан айында əсерлі қырағатымен ҧйытып, тарауихнамазына имамдық еткен Е. Қҧлмаханҧлы қариға қҧрмет көрсетілді. Қадірі мың айдан да қайырлы деп Қҧран Кəрімде баяндалған бҥгінгі тҥнді қҧлшылық ордасына келіп, қҧлшылықпен өткізгісі келген жамағаттың санына жету қиын. Найб имамдар уағыз айтып, діни сҧрақ-жауап ҧйымдастырды. Нəпіл намаздар оқылып, жамағатпен бірге дҧға жасалды.200 адамға арнап сəресі датарханы жайылды. Осылайша, Қадір тҥнін мейлінше сауапқа толыөткізгісі келген жандар ҥшін барынша жағдай жасалды.Алла Тағала барша мҧсылман қауымының қасиетті Қадір тҥнгіқҧлшылықтарын қабыл етіп, амал-ниеттеріне сансыз сауаптан жазғай! 209

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар Қадір түініндегі ауқымды ауызашар Қадірі артқан Қадір тҥнін Атырау жамағаты жылдағыдай ынта-жігермен қарсы алды. Дəлірек айтсақ, ҚМДБ-ның Атырау облысы бойынша өкілі, «Иманғали» орталық мешітінің бас имамы Батыржан Берденҧлының бастамасымен біршама игі істер атқарылды. Қадір тҥнін өткізуге келетін халыққа арнап, «Иманғали» орталықмешіті аулаға қҧрған киіз ҥйлердіңсанын жылдағыдан да артып, биылалты қазақы ҥй тікті. Аталған қазақыҥйлерде мыңнан астам мешітжамағаттары жəне қала тҧрғындарыкеліп ауыз ашты. Ауызашар дастарханында аймақтың өкіл имамы «Иманғали» орталық мешітінің бас имамы Батыржан Мансҧров жəне наиб имамдар қадір тҥнінің қасиеті тақырыбында уағыз-насихаттар жасады. Ауызашарға ағыла келген ағайындар да қадір тҥнін кеңауқымда атап жатқан мешіттіңбас имамы Б.Берденҧлына жəнеқызметкерлерге шексізризашылықтарын білдіріп, елгедеген жылы лебіздерін айтты.Ауызашар соңында Қҧраннанаят оқылып, сауабы марқҧмдарғабағышталды. Сондай-ақ,жеріміздің тыныштығы ҥшінбата жасалды. 210

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар Құлшылық еткен халықтың қарасы көп Жобалай қарасақ, бҧл тҥні жас-кəрісі бар жеті мың шамасында жиналғанбҧқара «Иманғали» орталық мешітінің іші мен сыртында Қадір тҥнін қарсы алды. Алдымен жамағат болып қҧптан жəне тарауих намаздары оқылды. Мҧсылман жҧртшылығы қадірлі кешпен қҧттықтауға Атырау қаласының əкімі Нҧрлыбек Ожаев арнайы келді. Қала əкімі қасиетті тҥнді қадірлеп келген ағайынды өз атынан қҧттықтап,мешіт жамағаттарының ынтымақ-бірлігін ҧйытып отырған өкіл имамға рахметін білдірді.Мҧнан соң ҚМДБ-ның Атырауоблысы бойынша өкілі,«Иманғали» орталық мешітінің басимамы Батыржан Берденҧлы өзібастап жəне мешіттің діниқызметкерлері жалғап «Оразаайының абзалдығы және Қадіртҥнінің мән-маңызы» тақырыптарында уағыз-насихат өрбітті.Мешітке келген бҧқара халыққа діни тақырыптарда сҧрақ-жауап ҧйымдастырылып, ҧтымды жауап берген кісілерге қадір тҥнінің қҧрметіне бағалы сыйлықтар табысталды.Сондай-ақ, нəпіл намаздар оқылып, қҧлшылыққа еркі уақыт берілді. Мешітке келген халыққа 2 000 орынға арналған дастархан жайылып, сəресі тамағы ҧйымдастырылды. Айта кетейік, «Иманғали»орталық мешітінде өткен Қадір тҥні облыстық «Қазақстан-Атырау»телеарнасынан тікелей эфирде көрсетілді. 211

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар Қадір түнінде аудан әкімі ауызашарҚасиетті Рамазан айында Жылыой аудандық орталық мешітінде Жылыой ауданының əкімі М.Шапиықҧлы ауданның белді азаматтарына ақсақалдар жəне жамағатқа ауызашар берді.Аудан əкімі ораза ҧстап жатқан тҧрғындарға тілегін айтты.Ауызашарға əкімнің орынбасары Нҧраддин Жҧмаҧлы, қала əкімі Шəкір Кикен, ардагерлер ҧйымының төрағасы Т.Кадиров, ауданның белді азматтары жəне ақсақалдар мен ақжаулықты аналар жəне мешіт жамағатықатысты. Жылыой аудандық орталық мешітінің Бас имамы А. Исаевжамағатқа оразаның қадір-қасиеті, ораза ҧстаудың пайдаларын, Қадір тҥнінғибадат қҧлшылықпен өткізуді жəнеде Пайғамбарымыз (с.ғ.с) «Расында,сендерге бұл ай келді! Онда мың айдан да қайырлы бір түн бар. Сонда кімол түні бейқамдық танытса, оның барлық игілігінен құр қалады. Ал оныңбарлық игілігінен тек нағыз мақрұм адам ғана айырылып қалады!» -дегенсөзін жамағатқа жеткізді. Бас имам А. Исаев аудан əкімі М.Шапиықҧлынаалтын тҥсті Қҧран кітап сыйға тартты. Қадір тҥнінде Пайғамбарымыз (с.ғ.с)былай деп дҧға жасаған:«Уа, Алла! расында, Сен –Кешірімдісің, кешірудіжақсы кӛресің. Мені кешіре гӛр!», – деген.Міне, рамазан айы осындай қадір-қасиетімен ерекшеленген. Рамазанайында ауызашар дастарханы əрбір кҥні жайылып, өз жалғасын табатынболады.ҚАСИЕТТІ АЙДА ӨТКІЗІЛГЕН АУЫЗАШАР ДАСТАРХАНЫ МАХАМБЕТТЕ ЖАЙЫЛДЫ Ардақты Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) Қасиетті Рамазанның ерекшелігі мен маңыздылығы жайлы, кез келген адамның бҧл қасиетті айда Алланың сыйына бөлену мҥмкіндігі бар екенін айтқан: cоның бірі «Кімде-кім ораза тҧтқандарға ауызашар берсе, Алла оған мол сый береді жəне ораза ҧстаушының сауабындай сауап береді» - деген. 212

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстарМіне, осындай қасиетті Рамазан айында Алла разылығы ҥшін Атырау қаласы мен аудандық мешіттерде ораза тҧтқан жандарға Атырау облысы Дін істері басқармасының қолдауымен «Шапағат» орталығы ауызашар дастархандарын ҧйымдастырып келеді. 29 маусымда Махамбет аудандық «Исатай-Махамбет» мҧсылмандар мешітінде ораза ҧстаған 100-ге жуық адамға ауызашар дастарханы жайылды.Ауданға арнайы барған «Шапағат» орталығының теологтары АйбекАТАШЕВ пен Мейіржан Рахматуллаауызашар дастарханына жиналған дҥйімжҧртты Рамазан айымен қҧттықтап, ынтамақ-бірлігі жарасқан қазақ елінебейбітті кҥндері көп болғай деген жҥрек жарды тілектерін білдірді. Сонымен қатар теолог М.Рахматулла тарауих намазына жиналғанжамағатқа «Ханафи фиқхын, матруди сенім мектебінің негізгі критерилерінтүсіндіру» мақсатында əсерлі уағыз жҥргізді. Қайырлы істердің куəсі болған аудан тҧрғындары мен аудандық Басимам М.Қожахметов Атырау облысы Дін істері басқармасына жəне«Шапағат» орталығына шексіз ризашылығын білдірді. Тарауих намазында Құран хатым батасы берілдіРамазан – Қҧран тҥскен ай. Бҧл айда Қҧранды толығымен тарауихта жəне кітап жҥзінен оқып шығу сҥннет амал. «Иманғали» орталық мешітінде 02 шілде кҥні, тарауих намазында сенбі кҥні Қҧран хатым батасы жасалды. Рамазан айының алғашқы тарауих кешінен басталған Қҧран хатым қасиетті айдың 02 шілдесінде тəмамдалды.213

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстарҚМДБ-ның Атырау облысы бойынша өкілі, \"Иманғали\" орталық мешітініңбас имамы Батыржан Берденҧлының əсерлі жасаған дҧғасына жамағат көзжастарына ерік берді. Мешіт жамағатын қасиетті Рамазан айында əсерлі қырағатымен ҧйытып,тарауих намазына имамдық еткен Тҥркия мемлекетінен келген Осман Тиглимен Еркінбек Керімбекҧлы қариларға қҧрмет көрсетіліп, иықтарына шапанжабылды. \"Күндізгі Құран хатым дұғасы жасалды\"3 шілде кҥні \"Иманғали\" орталық мешітінде кҥндізгі Қҧран хатым батасыберілді.Облысымыздың бас имамы Б.Берденҧлы бір айы бойы хатымнанқалмай келіп жҥрген жамағатпен бірге Алладан екі дҥние жақсылығы менеліміз бен жеріміздің амандығын тілеп, келесі Рамазан айына аман-есенжетуіміз ҥшін дҧға жасады. Хатымға қатысқан жамағат ақсақалдар мен ақ жаулықты қажы апалар,қариға шексіз алғыстарын білдірді. 214

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар Ораза айт \"Қапан қажы\" мешітіндеОраза – ұстаған кісіні қайратты, қанағатшыл, салмақты және сабырлыболу сияқты көркем мінезге жетелейді, аштықпен қолдағы игіліктердіңқадірін еске түсіреді де, жоқшылдардың ахуалдары туралы ойландырып, оларға деген мейірім және ілтипат көзқарасымен жүректерімізді сезімтал күйге жеткізеді. Елбасымыз Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың жүргізіп отырған салиқалы да, сарабдал саясатының арқасындаеліміз Қазақстан көптеген жетістіктерге жетті.Өздеріңіз көріп куә болыпжүрген, қазіргі таңда имандылыққа бет бұрушы жастардың да саны күнсанап артып келеді. Бұл жолда, Қазақстан мұсылмандары дінибасқармасының төрағасы, Бас мүфти Ержан қажы Малғажыұлы хазіреттің игіістері жақсы бастау алып,серпіліске енгенінайтуымыз керек. Күнікешеқасиетті Рамазанайыныңқарсаңында жалпыхалыққажолдаған үңдеуінде, қасиетті Рамазанайыныңқұрметінеысырапшылдыққа жолберілмесе, азық-түлікбағалары төмендетілсе,халыққа қызмететудің барлық түрлеріне жеңілдік жасалса, мұқтаж жандарға көмектесумен,жетім мен жесірге, қарттар мен мүгедектерге мейірім танытып, өзаратүсіністікпен өткізуге шақырады.Бірлігіміздің, ынтымағымыздың нышаныретінде мұсылман қауымды бір шаңырақ астында жинап, ақ жаулықтыаналар мен аталардың, жалпы иісі мұсылман бауырларымыздың батасыналу үшін, Шілде айының 5-жұлдызы күні « Қапан қажы» мешітінде Ораза айт 215

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстарнамазы оқылып дастархан жайылды. Дастархан басына ауыл жамағаты,ардақты аналарымыз, ауылдық аймақтыңқадірменді қариялары, әлеуметтікмұқтаж жандар жиылды. Ораза айт күні мешіт имамыЖамбыл қажы Демеуұлы діни уағыз айтып, аудан бойыншаимандылық ошақтарына қамқорлық көрсетіп жүрген ағаларымызға жамағататынан разылығын жеткізіп, Жаратушыдан шарапат тіледі.Рамазан-рухани жаңару айы. Аллаһтың адам баласына берген шексізнығметі, теңдессіз сыйы саналған ораза – тікенді жерге табан тигізбей,сақтанып жүретініміз секілді, күнәға бетпе-бет келуден сақтайтын, жан-дүниемізді, мінез-құлқымызды жақсылыққа тәрбиелейтін, рухани түлепшығатын құлшылық.Ораза айт адам өмірін ізгілікке бастайтынын білген пенденің, одан бастартуы мүмкін емес. Сол сияқты Ораза айтта дастарханжайудың сауабықаншалықты екенін, әсте естен шығармай, игіамалдарымызды көбейтейік.Жиын соңында мешіттің басимамы Жамбылқажы қасиетті Құран Кәрімнен сүре оқып, сауабындүниеден өткен барша мұсылман қауымына және бүгінгі дастарханиелерінің отбасынан үміт еткен әруақтарына бағыштады. Қасиетті Рамазанайында барша мұсылман қауымының тұтқан оразасы, бес уақытнамаздарыңызбен, жан амандығына берілетін пітір садақаларыңызды, Аллатағала қабыл еткен болсын.Қасиетті Рамазан айының соңы «ораза айт» мейрамымен аталып өтілері хақ. Қасиетті Рамазан айының соңы «ораза айт» мейрамымен аталып өтілері хақ. Айт кҥні – аса салтанатты кҥн. Əр иманды адам осы қасиетті кҥнге ерекше дайындалып, сəнді киініп, таң ата мешітке барып, оны мейрамдап өткізсе нҧр ҥстіне нҧр.Сондықтан дəл осы кҥні еліміздің барлық мешіттерінде жиналған ауыз бекітушіжамағат мерекені қуанышпен қарсы алып, барлық дҧға тілегіміз қабылболсын деген ілтипат ниеттерін білдіріп, дастархан жаяды. Атырау обылы Индер ауданы Жарсуат ауылында да ҥлкен ағаш ҥйтҧрғызылып, ораза айт мерекесі кең көлемде аталып өтілді. Имам Қ.Рспаев 216

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстаралдымен жамағатқа ораза айттың, жалпы Рамазан айының қадір қасиетінайтып уағыз насихат жҥргізді, кейін екі рекағат айт намазы, ораза айтхҧтбасы оқылды. Намаздан соң Айбек, Ризабек, Айбар, Ерлан, Нҧрасыл,Тілекқабыл т.б ауыл жамағаттары Қҧран сҥрелерін оқып, қариялар батасынберді. Ауыл тҧрғындары А.Есенғалиҧлы, М.Ахмедияров, Қыдыр отбасыатынан 3 бас қой малы сойылып, мешіт жанынан жайылған киіз ҥйде асберілді. Мешітке жиналған ауыл тҧрғындарынан ауыл əкімі Н.Əзіғалиев,ауылдық ақсақалдар алқасының төрағасы Ж.Азанов, Б.Аталық т.б ауылҥлкендері «осы оразадан келесі Рамазанға дейін аман-есен болайық, елімізтыныш, тəуелсіздігіміз берік болсын» деген лебіздерімен жастардыңимандылық бағытына қолдау білдірді. Жалпы саны 90 нан аса жамағатқатысып, дастарханнан дəм алды. Рамазан айт құтты болсын Индер ауданы «Әйіп қажы» мешітінде Рамазан айт мейрамы аталып өтті.Аудан тұрғындары таңмен мешітке келіп, бір-бірлерін құттықтауға асықты. Жиналған халыққа «Әйіп қажы» мешітінің бас имамы Ералы Қамзағалиев уағыз айтып, ораза айт мейрамы әр мұсылман үшін қаншалықты маңызды екенін түсіндіріп өтті. Мешітке лық толған жамағатпен айт намазы оқылып, жиналған жамағатты дайындалған дастарханнан дәм татып, жоспарланған іс шараларға қатысушы болуға шақырды.Мешіт ауласында Рамазан айттың құрметі үшін түрлі қызықты, әрі естеқаларлықтай шаралар аталып өтті.Кішкенттай балаларды ескеріп,мешіт ауласына балалар ойнайтыналаң тігіліп, түрлі тәттілертаратылды. Балалардың көңілдерікөтеріліп, олар үшін Рамазан айтмейрамы жүректерінен орын алып,ұмытылмас сәттердің қатарынакіргені сөзсіз. Ер азаматтаржамағатынада қол күштесу, кір 217

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстартасын көтеру, қазақша күрестен бұқа, түйе палуаны бойынша спорттықшаралар өтті. Аталмыш шараларға көпшілік жамағат қатысып, сайыс өтеқызықты өтті. Жүлдегерлерге құңды сыйлықтар, диплом, медальтабысталды. Шара соңы дастарханнан дәм татып, жиналған халық өзризашылықтарын білдіріп, тілектерін білдіріп отты. «Әйіп қажы» мешітініңбас имамы Ералы Қамзағалиев жамағатқа уағыз айтып, сөз соңы Құран оқып,барша мұсылмандар үшін жамағатпен бірге дұға етті.Ораза айт – мұсылмандардың ұлық мерекесіАйт – мҧсылмандардың ҧлық мерекесі. Сондай-ақ бҧл кҥні мҧсылмандар өзбауырларымен қуаныштарын бөлісе отырып, кембағал, жетім-жесір, мҥгедекжандарға қолынан келгеншесыйлықтар тартып, ауру-сырқаулардың халін біліп, оларғаАлладан шипа тілейді. Жылыоймҧсылмандар орталық мешіттіңбас имамы Арман Исаев ораза айтмерекесінің қадір-қасиеті жайлыуағыз айтып, жамағатты осықуанышты кҥнде мҧқтаждардықуантуды ҧмытпауға шақырды.Дəл сондай-ақ «Қосшағыл» жəне«Тҧрғызба» ауылдық мешіттердеде осындай іс-шаралар жасалды. Айт намазынан кейін айтмерекесі басталып, барлық мҧсылман қауым бір-бірін шын ниетіменқҧттықтасып, елге, халыққа амандықсаулық тілесті. Намаздан соң жамағат мешіт ауласындағы жайылған айттықдастарханға шақырылды. Айт мерекесіне орай, Жылыой аудандық барлықмешіттерінде Ораза айтына байланысты кір көтеру,арқан тартыс,қазақша 218

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстаркҥрес,қол кҥрестері өтті. Бас жҥлделерге силықтар жəне мақтау қағазыменмарапатталды. Қала ,ауыл бҥлдіршіндеріне ботот қҧрылып, ойыншықтар,балмҧздақ , сусындар таратылып жҥздеріне кҥлкі сыйлап, балаларға арнапдəмді дастархан əзірленді. Айт кҥндері мейірім-шапағат, рақымшылық,достық сезімдерін тудыратын уақыт. Айт кҥндері адамдардың рухышаттанады, кҥнделікті кҥйбең тіршіліктен жабырқау тартқан көңілдеріжадырап, бір сергіп қалады. Баршамыздың ҧстаған оразаларымыз, дҧға-тілектеріміз бенқҧлшылықтарымыз қабыл болып, Алла Тағала Рамазаннан Рамазанға аман-есен жете беруімізді нəсіп етсін!\"Иманғали\" орталық мешітінде мерекелік Ораза айт тойланды\"Иманғали\" орталық мешітінде жергілікті уақыт бойынша таңғы сағат 7: 00де қасиетті Рамазан айының аяқталуына орай мерекелік Айт намазы оқылды. Айт намазына облыс əкімінің орынбасары Əлібек Ибатуллаҧлықатысып, барша жамағатты жəне Қазақстан халқын оразаның аяқталуыменқҧттықтап, барша мҧсылмандардың осы қасиетті айдағы жасаған сауаптыамалдары қабыл болсын деп тіледі. Дəстҥр бойынша, Атырау облысы бойынша өкілі, \"Иманғали\" орталықмешітінің бас имамы Батыржан Берденҧлының басшылығымен Айт намазын 219

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар оқыды. Айт намазы аяқталған соң намазға қатысқан жамағатқа мерекелік дастархан жайылып, қонақтар алуан тҥрлі астардан дəм татты. Жыл сайынғы дəстҥр бойынша мешіт ауласында жамағат арасында спортойындарымен жалғасты. Ондақазақша кҥрес, кір көтеру, қол кҥрес,арқан тартыс, асық ойнау т.б.тҥрлерінен жамағат бақ сынасты. Албҥлдіршін балаларға арналғанойындар да балаларды қуантып тастады.Шара соңында \"Иманғали\" орталықмешіті тарапынан жеңімпаздарғасый-сияпаттар табыс етілді. \"Иманғали\" орталық мешітінің ҧжымы барша мҧсылмандарды Рамазанайының аяқталуымен қҧттықтап, екідҥниенің жақсылығын тілейді. АллаТағала сізден де, бізден де қабылетсін!220

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар «Иманғали» мешіті Құрбан айт мерекесін атап өтті Күллі мұсылман қауымы асыға күткен ұлық мереке – Құрбан айт мейрамы да тойлануда. Еліміздің түкпір-түкпірінде айт намазын оқудан бастау алған мереке «Иманғали» орталық мешітінде де ерекше аталды. Арайлы таңның атысымен айт намазын оқуға ағылған халық қарасының көп болғаны соншалық, орталық мешіттің іші-сырты лық толды.Айт намазының алдында наибимам Ардақ Жұмабекұлы қасиеттіҚұрбан айт мейрамының қасиетіжайында уағыз айтып, айтнамазының оқылу тәртібінтүсіндірді.Облыс әкімініңорынбасары Әлібек Ибатоллаұлы айт намазына арнайы келіп, бір кісідей жиылған жамағатты Құрбан айт мерекесімен облыс әкімі атынан құттықтап, ел амандығына тілектестігін білдірді. 221

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар Ынтымақпен сап түзеп айт намазын оқыған жамағатқа ҚМДБ- ның Атырау облысы бойынша өкілі, «Иманғали» орталық мешітінің бас имамы Батыржан Мансұров ізгілік пен мейірімділік хақында мазмұнды уағыз-насихат жасады. Айт мейрамын Алла үйінен бастауды ниет еткен жұртшылықмешіт ауласында ұйымдастырылған түрлі мерекелік шаранықызықтады. Атап айтқанда, «Қазақша күрес», «Қол күрес», «Кір тасынкөтеру», «Арқан тартыс» сынды ұлттық спорт түрлерінен сайыстарұйымдастырылса, балалар асық ойнап, өзара мәре-сәре болысты. Әрбір ойынтүрінен жүлде иеленген жеңімпаздар құрбандық малымен (қой) марапатталды. Иә, еңкейген қариядан еңбектеген балаға дейін айт мерекесіне келіп,мұсылман мейрамының сән-салтанатын қыздыра түсті. Балалар да мешітназарынан тыс қалмады. Құрбан айт мерекесін тамашалауға ата-аналарымен ере келген балаларға ойын-сауықалаңдары жасалып, әрбір балақайға айтқа әзірленген базарлық берілді.Балаларға 500-ден астам балмұздақ, 50-ге тарта ойыншық таратылды. 222

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар Облыс әкімі Нұрлан Ноғаев бастаған өңір басшылары мешітте Құраноқытып, атаған құрбан малдарын шалды. Сондай-ақ, сойылған құрбандықетін мұң-мұқтаждарға таратылу сәтінің де куәсі болды. Биылғы Құрбан айт мерекесі жылдағыдан ерекше өтті. Оны күлкі менқуанышқа толы жамағаттың жадыраңқы жүзінен байқау қиын емес. Әсіресе,балмұздақтан дәм татып, ойыншығын ұстай кеткен балалардың қуанышынанбайқауға болады. Шындығында ынтымақ пен бірлік, кешірім мерекесіосылай аталып өтілсе керек...Исатайда қасиетті Құрбан айт мерекесі тойланды.12-ші қыркүйек күні Исатай аудандық «Зинеден Құрасұлы» мешітіндеҚұрбан айт мерекесі аталып өтті. Таңертең айттан бұрын ауданның басимамы Қ.Бақтығұлов құрбандық туралы уағыз айтып, одан кейін айтнамазын оқыды. Жамағат мешітке сыймай лық толды. Айт намазынанкейін құрбандық шалынып, спорттық шараға жалғасты. Түрлі спорт түрлері өтіп оның ішінде қызықты болғаны желкеге салып қой көтеру болды. Сайысқа түскен жігіттердің ішінде мықтысы 16 жасар Алшанов Құрманғазы үздікболып қойды иеленді. Ауданның бас имамы Қ.Бақтығұлов жеңімпаздықұттықтап, одан әрі мешіт ауласында айт мерекесіне құрылған киіз үйдегідастарға жалғасты. Киіз үйдегі дастарханда аудандық ақсақалдардыңтөрағасы Қадимов Жұмажан аға, ауданның ардагері Беккалиев Сақтайаға, аудандық ішкі саясат басшысы Шағиров Саябек,ардагер анаАманбаева Маруся апа өз құттықтауларын білдірді. Дастархаға 100астам адам болды. Мешітте шалынған құрбандық малдың еті жоқ-жетікадамдарға 150 отбасына таратылды. Бас имам Қ.Бақтығұлов спорттықшараны өткізіп және бас жүлдеге өзі демеуші болған Жұмабеков Асхатқа,мештіке кииіз үй алып берген көптеген көмек көрсетіп жүрген АманбаевАлмасқа өз ризашылығын білдірді. Мешітке жиналған ақсақалдар,жамағаттар бас имам Қ.Бақтығұловқа да өз алғыстарын айтты.223

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар «Жылыой мұсылмандар» мешітінде Құрбан айт мерекесі өттіИсі мұсылман әлемінің асыға күткен қасиетті Құрбан айт намазын оқуменқарсы алды. Қасиетті құрбан айт мерекесі «Жылыой мұсылмандар» орталықмешітіне ағылып келушілердің санында шек болмады. Айт намазының алдында ұстазымыз Дастан Рахманбердіұлы қасиетті Құран Кәрім оқумен басталды, Бас имам Арман Әділбекұлы қасиетті Құрбан айт мерекесінің шығу тарихы мен құрбан шалудың маңызы жайында уағыз айтты.Аудан әкімінің міндетін атқарушы Ж.Б. Ахметов барша мұсылмандарды ұлымерекемен құттықтады. Пайғамбарымыз Мұхаммедтің (с.ғ.с.) өсиетіне сай ақдастархан жайылып, айт намазынан соң жамағат дәм татты. Құрбан малдарышалынып, шариғат шарттары бойынша таратылды. Сонымен қатар, түрліспорттық ойындар жүргізілді. Мәселен,қазақша күрес, арқан тарту, кір тасынкөтеру, қол күрес. Додада жеңіп шыққан палуандар үздік деп танылып, мешіттарапынан сыйлықтар берілді. 224

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар Құрбан айт мерекесі мубарак болсын!Исі мҧсылман қазақ халқы екі ҧлық мерекені ел болып тойлаған. Оның бірі –қасиетті рамазан айынан кейінгі Ораза айт мерекесі болса, екіншісі – Қҧрбан айт мейрамы. Асыл дініміз қанатын кеңге жайып, əлем елдерінде мҧсылман жамағаты артқан сайын Қҧрбан айт мерекесі жылма – жыл саны мен сапасы жағынан көңіл қуантарлық дəрежеде аталып өтуде. Бҧл көрсеткіш мҧсылман жҧртшылығының Қҧрбан айт мерекесінің мəні мен маңызын толықтай тҥсіне бастауында. Нисаб мөлшері 85 грамм алтын немесесол көлемде қаражаты болған мҧсылман адамның мойнына міндеттелгенқҧрбан шалу дəстҥрі де дəл осы Қҧрбан айт мейрамында жҥзеге асырылады.Қҧрбандық шалу ғҧрпы Ибрахимге(ғ.с) Алла тағаладан аян болды.Ибрахимнің (ғ.с) Алла жолындағыізгі қарекетіне ризашылықбелгісіндей пейіштен қошқартҥсіріледі. Ал Мҧхаммед (с.ғ.с )ҥмметіне һижраның екінші жылыпарыз болды. Бҧл туралы ҦлыЖаратушы Раббымыз ҚасиеттіҚҧранның кəусар сҥресінің екіншіаятында : «Ей Мҧхаммед! (с.ғ.с)Рабыңның разылығы ҥшін, намазоқып қҧрбан шал!» делінген.Қҧрбан айт мейрамында қҧрбаншалып, Аллаһтан кешірім дҧғасынтілеудің маңызы өте зор. Мҧнда негізгі мақсат жҥректегі шынайы ниеттеболып табылады. Пайғамбарымыз (с.ғ.с) бір хадисінде «Амалдар ниеткебайланысты» десе, Аса мейірімді əрі Қамқор Жаратушымыз хаж сҥресінде«Ҧмытпаңдар олардың еті де, қаны да ешқашан Аллаға жетпейді. Оғанжететін нəрсе – жҥректеріңізге ҧялаған тақуалық...» деген. Міне сондықтанжыл сайын еліміздің барлық мешітінде Қҧрбан айт мерекесі өте жақсықарқынмен аталып өтеді.Қыркҥйек айының 12-ші жҧлдызында Атырау обылысы Индер ауданыЖарсуат ауылында Жарсуат ауылдық мешітінің имамы Қ.Рспаевтыңҧйымдастыруымен Қҧрбан айт мерекесі аталып өтті. Алдымен Айт намазыоқылып, кейіннен ауыл тҧрғындарының атынан қҧрбандыққа 12 қой, 1 225

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстарсиыр шалып, 47 тҧрмысы төмен отбасыларына таратылып берілді. Қҧрбанайт мейрамына жиналған жамағақа арнайы киіз ҥй тігіліп, дастарханқҧрылды. Шамамен 100-120 адамнан қҧралған бҧл жиын-тойда ауылақсақалдарымен қоса көрші ауылдан келген жамағатпен толысты. Ауылимамы Қ.Рспаев қҧрбан айт мейрамын ҧлықтап, оның маңызы мен қадірқасиетін тҥсіндіретін арнайы уағыз жҥргізіп мерекенің шымылдығын ашты.Осыдан кейін ауыл əкімі Н.Əзғалиев, ауылдық ақсақалдар төрағасыныңмҥшесі Ж.Азанов, қҧрылыс ауылының ақсақалы Қ.Хамидулин жəне т.бауылдың беделді мҥшелері Қҧрбан айтқа арналған қҧттықтау тілектерінайтып, жылы лебіздерін білдірді. Сонымен қоса ауылыдың өнерлі тҧрғындары М.Таласов, М.Ахмедияров, Ж.Мағзомов əн-кҥй, термемен мейрамның шырайын аша тҥсті. Тҥс мезгілінде жамағат астан ауыз тиіп, терме тыңдап, ризашылықпен тарқасты. Бірлігі мол еліміздің басынан бақ таймасын, осындай қҧтты да мерейлі мерекелерді тойлай берейік ағайын. Алла Тағала дҧға-тілектеріміз бен сауаптыістерімізді жəне шалған қҧрбандықтарымызды қабыл етіп, Қҧрбан айттан,қҧрбан айтқа ел халқымызбен ынтымағымыз жарасып жете берейік дейміз.Құрманғазы ауданы, «Темірәлі» мешітінде өткен Құрбан айт мерекесі. Қҧрманғазы ауданы «Темірəлі» мешітінде «Қҧрбан айт» мерекесіжылдағыдан ерекше басталды.Алдымен айт намазына жиналғанжҧртқа уағыз насихат айтылды.Аудан əкімінің орынбасары МҧсаАбдурахман Рахметҧлы бҥкілмҧсылмандардың ҧлық мерекесіҚҧрбан айтпен қҧттықтап жылылебізін білдірді. Айт намазынанкейін Қҧрбан шалу рəсімібасталды. Қҧрбан айтта биыл 30дан аса қой қҧрбандыққашалынып еттері жағдайы жоқ мҧқтаждарға, жалғыз басты қарттарға, мҥгедекбалалары бар ата аналарға таратылды. Тҥске таяу аудан əкімі БибозБайдаулетҧлының ҧйымдастыруымен мешіт жамағатына, ауыл ардагерлерінемешіт жанына киіз ҥй тігіліп ас берілді.226

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстарҚҧрбан айттың екінші кҥні мешіт жамағаты арнайы мерекенің қҧрметінеорай отырыс жасап, отырыста уағыз насихаттар айтылып артынан кір тасынкөтеруден жарыс болды. Қҧрбан айттың ҥшінші кҥні жамағат арасында кіші аяқ добынан турнир болып өтті. Турнирге сегіз топ қатысып ең бірінші Теңіз ауылдық округі, екінші Орлы ауылдық округі, ҥшінші «Темірəлі» мешітінің жамағаты орын иеленді. Құрбан айт ұлық мереке Барша мұсылмандардыңұлық мейрамы болған Құрбан айтта өтіп кетті. Бұл мейрамда әр мұсылманқұрбан шалуға, жақсылық жасау, ренжіткен адамдардан кешірім сұраусияқты жақсы амалдарды орындауға асығатыны сөзсіз, бірақ тек Алла нәсіпеткен амалдарды орындайтынымыз хақ нәрсе. Осындай ұлық мейрамдабіздің ауданымызда көптеген жақсы амал, шараларды өткізуімізге нәсіпеткен Аллаға сансыз шүкіршілік. 12 қыркүйек күні ертемен Құран оқып, жиналған жамағатқа «Әйіп қажы» мешітінің бас имамы Ералы Қамзағалиев уағыз айтты. Сағат 08:00 Құрбан айт намазы оқылып, хұтпа оқып, барша жамағатпен еліміз үшін дұға етілді. Мешіт ауласына киіз тігіліп,жиналған жамағатқа ас берілді. Жергілікті тұрғындар, аудан әкімініңорынбасары Балахметов Әлифолла айт мейрамымен құттықтап, өз тілектерінбілдіріп отты. Дастархан соңы «Әйіп қажы» мешітінің бас имамы ЕралыҚамзағалиев уағыз айтып, құран оқып, дұға етілді. Биылғы айтта 40 шақтықой құрбандыққа шалынып, 135 жағдайы төмен, мұқтаж, жесір, жетім, соқыржандарға таратылды. 13 қыркүйек күні жастар жамағаты жиналып, ауданда 7227

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстаравтокөлік тегін такси қызметін көрсетті. Кешкісін «Жеңіс саябағында»Құрбан айттың құрметіне «Әйіп қажы» мешітінің бас имамы ЕралыҚамзағалиевтың ұйымдастырумен қазақша күрес, қол күштесу, тоғызқұмалақ, кір тас көтеруден спорттық шаралар өтті. Жүлдегерлерге қой,медаль, алғыс хатпен құңды сыйлықтар табысталды. Саябақта батуторнатылып, жас бүлдіршіндерге тегін ойнатылды. Түрлі тәттілер алынып,жас бүлдіршіндерге таратылды. «Нұр Мүбәрәк» университетінің 4 курсоқушысы Сағынов Ерлан Құран оқыды. Шара соңы Аудан Әкімініңорынбасары Балахметов Әлифолла, аудан ақсақалдары, «Әйіп қажы»мешітінің бас имамы Ералы Қамзағалиев тілектерін білдіріп, Құрбан айтмерекесімен құттықтады. Терме, өлең, діни әндер айтылып жиналғанхалықтың алғысымен тарқасты. Қосшағыл ауылында Құрбан айт мерекесі тойландыҚосшағыл елді мекеніндегі «Қосшағыл ауылдық» мешіті бҥгін лық толыболды. Жиналған жамағатты ауылдың əкімі қҧттықтап, ел амандығын тіледі,жəне мешіттің имамы Теңел Айдарбекҧлы жамағатқа айт намазын оқуменбастады. Сонымен қатар, Қҧрбан айт кҥніне орай мешіт жанында ҧлттықойындардан жарыс та өтті. Арқан тарту, гір көтеру, кҥрес, тоғызқҧмалақтансынға тҥскен ауылдықтар қатары көп. Киіз ҥйлер тігіліп, дəстҥрге орайбауырсақ, қымыз, көже таратылды. «Қҧрбандық малы сойылып, ет асылады,қуырдақ қуырылады. Ол да мешітке келіп, дҧға еткен жамағатқа беріледі.Мҧның бəрі салт-дəстҥріміздің діннен алшақ емес екенін, Ислам дінініңдəстҥрімізбен тығыз байланысып жатқанын білдіреді. Бір айта кетерлігі,жыл өткен сайын қҧрбандыққа мал шалатын адам қатары артып келеді»,-дейді Қосшағыл ауылының имамы Теңел Айдарбекҧлы. Келген жамағаттыңсаны кҥннен кҥнге саны артып келеді.Бҧған дейін əлеуметтік жағдайы төмен, аз қамтылған отбасы, көпбалалыаналарға арнайы тізім жасалып, қҧрбандыққа шалынған малдың еті мешітжанынан таратылатын. Бҧл жолы жергілікті билік 5 орынды бекітіп, арнайықоғамдық көлік шығарды.«Қҧрбандық малы сойылып, ет асылады, қуырдаққуырылады. Ол да мешітке келіп, дҧға еткен жамағатқа беріледі. Мҧның бəрісалт-дəстҥріміздің діннен алшақ емес екенін, Ислам дінінің дəстҥрімізбентығыз байланысып жатқанын білдіреді. Мүбәрәк Құрбан Айт! 228

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстарАтырау қалалық «Қ.Мұңайтпасов» мешітінде Құрбан Айт мерекесінеарналған дастархан жайылып, ақсақалдар мен «Қайыршақты» ауылдықокругінің әкімшілігінен қонақтар келді. Мерекелік шара өз жоспарларымызға сай атқарылып өтті. Былтырғы айт мерекесімен салыстырғанда жамағат саны көбейгені байқалды. Мешітімізде таңғы уақыттан бастап жамағаттар ұйымдасып, өз көмек қолдарын созды. Бас имамымыз Нартай Сундетовтің басқаруымен мүгедек, мұқтаж, көпбалалы, және әлеуметтік деңгейі төмен жағдайдағы отбасыларға, атап айтсақ, 22 көп балалы аналарға, 10 « 2-3 топ» мүгедек жандарға, 3 зағип жанға,одан да басқа көп 35 әлеуметтік ахуалы төмен отбасыларға және де Ханафимазхабын ұстанатын жағдайы төмен мешіт жамағаттарына да ет, азық-түліктаратылды, қайырымдылық шара әлі де жалғасын табуда.. Жамағаттарғаәсіресе жат ағым жетегіне кетірмеу мақсатында «Абу Ханифа ұлағаты»,«Ислам ғибадаты», «Ислам және жастар», «Мазхаб тарихы» «Экстримизм»кітаптары тегін таратылды. Жұлдыз шағын ауданы мен Дина базарынақатынайтын «58» - маршрутпен жұртшылыққа «тегін қызмет» көрсетіліп,әлеуметтік жағдайы төмен отбасылары киім-кешекпен қамтамасыз етілді.229

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар «ҚАПАН ҚАЖЫ» МЕШІТІ ҚҰРБАН АЙТ МЕРЕКЕСІН АТАП ӨТТІБүгін күллі мұсылман қауымы асыға күткен ұлық мереке - Құрбан айтмейрамы басталды. Еліміздің түкпір-түкпірінде айт намазын оқудан бастауын алған үш күндік мерекені «Қапан қажы» мешіті де ерекше атап өтуде. Таңның атысымен айт намазын оқуға ағылған халық қарасының көп болғаны мешіттің іші лық толды. Айт намазының алдында мешіттің имамы Жамбыл Демеуұлы қасиетті Құрбан айт мейрамының туралы айта келіп, айт намазының оқылу тәртібін түсіндірді. Жылы лебізімен көпшілікалдына шыққан Шоқпартоғай әкімі Е.Елеусінов Айт намазына бір кісідейжиылған жамағатты Құрбан айт мерекесімен құттықтап, ел амандығынатілектестігін білдірді.Намаз оқып, насихат тыңдау сынды айт намазының құлшылық рәсімін түгелорындаған жұртшылық тым-тырысүйді-үйіне тарап кетіспеді. Мешіт ауласында өткен мерекелік шаранытамашалады.Шара барысында «Қазақша күрес», «Қол күрес», «Кір тасын көтеру»,«Арқан тартыс» сынды ұлттық спорт түрлерінен сайыстар ұйымдастырылып,мәре-сәре болып жатты. Әр ойын түрінен жүлделі орын алған жеңімпаздарқұрбандық малымен (қой) марапатталды.Намазға қатысып, Құрбан айтмерекесін тамашалауға ата-аналарымен бірге ере келген балалар өздерінеарналған ойын-сауық алаңдарында (тегін) құмары қанғанша ойнап, 230

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар Балаларға 100-ден астам сыйлық, ойыншықтар таратылды. Құрбан айт мерекесі ерекше өтті. Оны күлкі мен қуанышқа толы жамағаттың жадыраңқы жүзінен байқау қиын емес еді. Әсіресе, сыйлықтар, ойыншығын ұстай кеткен балалардың қуанышында шек жоқ. Алла Тағала құрбандығымызды, жасаған дұға-тілектеріміздіқабыл етіп, айттан айтқа аман-есен жетуімізді нәсіп етсін!!! Рухани келісім күніне орай спорттық сайыс өтті18 қазан – Рухани келісім кҥніне орай Геолог спорт кешенінде Атырауоблысы Дін істері басқармасыАқпараттық талдау орталығы,сондай-ақ «Иманғали» орталықмешітінің ҧйымдастыруыменфутбол жəне шахмат ойындарынанмешіт жамағаттары арасындаспорттық сайыс өтті. Сайысқа қаламешіттерінің ҧжымы менПравославие шіркеуінің дінөкілдері қатысып, өзара бақсынасты. Ақпараттық талдау орталығының теологтары С.Төлегенов пен А.Уразов ашқан шарада ҚМДБ-ның Атырау облысы бойынша өкілі, «Иманғали» орталық мешітінің бас имамы Б.Мансҧров пен «Успен Соборы» Орыс православие шіркеуінің дін қызметкері И.Карташов жиналған көпшілікті атаулы кҥнмен 231

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстарқҧттықтап, дін тарихындағы ҧлтаралық ынтымақ пен татулықтың маңызытуралы пікірлерімен бөлісті. Сайыс қорытындысы бойынша футболдан Қызылқоға ауданы«Бəйтерек» мешіті командасы І орын, «Иманғали» орталық мешітікомандасы ІІ орын, сондай-ақ, қалалық «Əт-тақуа»мешіті командасы ІІІ орынғаие болды.Қалалық №1 балаларжəне жасөспірімдер спортмектебінің оқушыларыарасында өткен шахматойынына 10-ға тартаҥміткер қатысты.Нəтижесінде Е.Базарбаевжҥлделі 1-орынға ие болды. С.Көпжасаров пен Ə.Олжа 2-ші, 3-ші орындардыбөлісті. Сайыс соңында Ақпараттық талдау орталығының басшысы міндетінатқарушы Г.Қожағҧлова жҥлдегерлерді марапаттап, бағалы сыйлықтартабыстады. 232

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар Алла үйінде ата дәстүр ұлықталды «Иманғали» орталық мешітінде қазақы отбасы қҧндылықтарын дəріптеуге арналған «Тҧғырлы отбасы – ҧлттың тірегі» атты рухани-танымдық шара өтті. Киіз ҥй ішінде сахналанған мəдени шараны мешіт ҧстазы, тҥркиялық білікті дінтанушы Хусейн Кая Қҧранмен ашып, ҚМДБ-ныңАтырау өңірі бойынша өкілі, «Иманғали» орталық мешітінің бас имамыБатыржан қажы Берденҧлы отбасыөміріндегі салт-дəстҥрдіңмаңыздылығы туралы кіріспе сөзсөйледі.Бас имам дҥние есігін өлеңмен ашқан – қандай қилы заманда дасəбидің адам болу жолындағы кісілік ыхалқымыздың жадынан өшпей,сапарының тҥрлі салттан тҧратынын ҧлттық болмысын сақтап қалғанайта келе, «Ислам дінімен біте баға жетпес байлығымыз. Мəңгілікқайнасқан ата дəстҥр, əдет-ғҧрпымыз елдігіміздің айғағы, шежіре- тарихымыз. Өйткені, тал бесіктенназарынан тыс қалмаған. Бҧл – жер бесікке дейінгі адам ғҧмырытектілікті ту еткен дана халқымыздың оттың басынан бастау алып, солбала тəрбиесін адам тəрбиесіне жерде өсіп-өнеді десек, оның адамбалаған көрегенділігінің айғағы», - болу жолындағы əр қадамы елдеді. Жəне Батыржан Берденҧлы өзібастап мешітке қадам басып келгенжас жҧбайлардың некесін қиып, ақбатасын берді. 233

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстарҚала руханиятының өркендеуіне үлес қосқан имамдар марапатталды Атырау қалалық ішкі саясат бөлімінің қолдауымен, облыстық «Төртінші билік» қоғамдық бірлестігінің ҧйымдастыруымен \"Атырау\" қонақҥйінде \"Рухани келісім – бейбітшілік тірегі\" атты мерекелік кездесу өтті. Тҥрлі этнос өкілдері мен шіркеу қызметкері қатысқанжиында ҚМДБ-ның Атырау өңірібойынша өкілі, «Иманғали» орталықмешітінің бас имамы Батыржан қажыБерденҧлы сөз сөйлеп, жиналғанкөпшілікті Рухани келісім кҥніменқҧттықтады. Сондай-ақ, сəлемінің өзіамандықтан басталатын Исламдінінің ешқандай дін мен ҧлтқа, ҧлтпен ҧлысқа бөлінбейтін бейбітшілікдіні екенін айта келе, «дін өкілдерінеқҧрметпен қарау ниеті – ҥмметінекішілікті, бауырмалдықты өсиететкен ардақты пайғамбарымыздың (с.ғ.с) сҥннетіне сай амал, тҥп-тегіміздің Адам-Атамыздан бастау алатынын ескерткен Алла тағаланың əмірі», - деді. Шараның марапаттау рəсімінде Атырау қаласының рухани өркендеуіне ҥлес қосқаны ҥшін \"Əт-Тақуа\" мешітінің бас имамы Өсімхан Аманбайҧлы жəне \"Қҧспан молда\" мешітінің бас имамы Эммат Сҧлтанғалиҧлы Атырау қаласы əкімінің «Алғысхатымен» марапатталды. Марапатты қала əкімінің орынбасары ГҥлмираШəкірова табыстап, имамдарға жылы лебізін білдірді.234

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар Шараның соңы мерекелік қойылымға ҧласып, №18 «Балдырған» балабақшасының бҥлдіршіндері əн шырқап, би билеп, көрермендерін тəнті етті.Қаламызда рухани келісім күні аталып өтті Атырау қалалық «Құрманғазы» мәдениет үйінде облыстық Дін істері басқармасы Ақпараттық- талдау орталығының ұйымдастыруымен «Рухани келісім – бірлік пен тұрақтылықтың кепілі» атты салтанатты шара өтті. Мерекелік шараны облыс әкімінің орынбасары Әлібек Нәутиев ашып,құттықтау сөз сөйледі. Ол өзсөзінде «Ынтымағы мен бірлігіжарасқан қазақ елінің азаматыболу – үлкен мәртебе. Елбасыбастамасымен өзара түсіністікпен ынтымақтастықты сақтаужөнінде көптеген жұмыстаратқарылып келеді. Бүгінгітаңда өңірімізде түрлі ұлт пенұлыс өкілдері тату-тәттітіршілік етіп, ел дамуыжолында еңбек етуде. 25 жылдың ішінде елдегі бірліктің арқасында аймағымызда көптеген жұмыстар оң шешімін тауып келеді», – деп, ұлтаралық келісім мен қоғамдық-саяси тұрақтылықты нығайтуға қосқан үлесі зор бір топ этнос өкілдері мен мемлекеттік қызметкерлері, сондай-ақ, ақпарат және дін саласы мамандарын облыс әкімінің «Алғыс хатымен» 235

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстармарапаттады. Жиын барысында Атырау облысы Дін істері басқармасы Ақпараттық-талдау орталығы, сондай-ақ, \"Шапағат\" деструктивтік діни ағымдардан жапашеккендерге көмек орталығы қоғамдық қорының соңғы жылдары дінсаласында атқарып жатқан жұмыстары бойынша көрме тамашаланды. Жиынсоңы мерекелік концертке ұласты.«Алғыс айту» мерекесі колледжде жалғасты Алғыс айту күніАлғыс айту кҥнін Қазақстан халқы алғаш рет атап өтті. Бҧл кҥніренжіскендер татуласады, адамдар бір-біріне жылы қарым қатынас білдіріп,алғыс айтып өз ризашылықтарын жеткізеді. Қазақ – атам заманнанжомарттығымен аты шыққан, сонау қиын жылдарда талай ҧлт пен ҧлыс өкілдерін бауырына басып, жатты жатсынбай келген елміз. Өзінің көпғасырлық тарихында небір қиын кезеңдерді бастан өткізді. Биыл елімізде ерекше мереке пайда болды. Президенттің жарлығымен 1 наурыз Алғыс кҥні деп аталды. Мерекеге байланысты Атырау облысы Индер ауданы «Əйіп қажы» мешітінің «Жастарбөлімі», жастар жамағатымен жергілікті халықтың алғысын алуға бел буып,жалғыз басты, ҥлкен кісілерге көмек көрсетті. Аулаларын қардан, шөптен,қоқыстан тазалап жҧмысты талғамай жан-жақты көмек беруге ат салысты.Көмекке зəру болған жандар алғыстарын білдіріп, баталарын беріпте ҥлгерді.Жаратушы Иеміз Алла болған Раббымызға шҥкіршілік білдіріп, осындаймерекелерге ат салушылар көп болса екен деген тілектеміз. 2-наурыз кҥні Қ.Дҥтбаева атындағы Атырау гуманитарлық колледжінде«Алғыс айту кҥні – Қазақстан халқының мəңгілік бірлігінің арқауы» аттышара өтті. Аталған игі шараға колледж ҧстаздары мен студенттер, қонақтарқатысты.236

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстарМерекелік шараның қадірлі қонағы болған ҚМДБ-ның Атырау облысыбойынша өкілі, «Иманғали»орталық мешітінің басимамы Батыржан МансҧровЕлбасы бастамасыментҧңғыш аталып жатқан мəніерекше «Алғыс айту»мерекесімен баршаны шынжҥректен қҧттықтады. Асылдінімізде, қала берді ҧлттықсалт-дəстҥрімізде алғысайтудың мағынасынатереңдей тоқталған бас имамБатыржан Берденҧлы қазақелінің осындай бейбіт заманға жетуі əрі тҥрлі этнос өкілдерінің тонның ішкібауындай тату-тəтті ғҧмыр кешуі бірліктің арқасы екенін атап кетті. Шара барысында колледж студенттері тарихтың қиын-қыстау кезеңіненқойылымдар ҧсынып, əрбір ҧлт-ҧлыстардың қазақ жерінде берекелі тҧрыпжатқанын сахналық көріністермен жеткізді. Мерекелік шара соңында колледж жастарының тəрбиесіне əсерліəңгімесімен, тҧщымды ойымен, мағыналы уағыз-насихатымен ҥн қосқанөңірдің өкіл имамы Б.Берденҧлына оқу орнының əкімшілігі алғыстарынжеткізді. 237

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар VIII БАҒЫТ: ШАРУАШЫЛЫҚ ЖҰМЫСТАРЫ 238

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстарМешітке тал отырғызылды. Барлық адамзат ҥшін көктем мезгілінде аумақтарын сəулеттендіру, санитарлық тазарту жəне көгалдандыру жҧмыстарын жҥргізу дəстҥрге айналған. Пайғамбарымыз Мҧхаммедтің (с.ғ.с.) бір хадисінде: «Кімде- кім бір ағаш отырғызса, бҧл ағаш жеміс бергенге дейіноған қарап қорғаса, бҧл ағаштан тҥскен әрбір жеміс Аллаһ алдында оладам ҥшін бір садақа болады» деген. Тал егу дінімізде де сауапты ісекеніне осы хадис дəлел. 9-10 сəуір кҥндері «Темірəлі» мешітінің имамыНҧрлан Жарқымбаев мешіт жамағатының басын қосып мешіттің айналасынатазалық жҧмыстарын жҥргізді, тазалық жҧмыстарымен қоса, мешіттіңайналасына талдар отырғызылып, гҥлдер егілді.\"Көрікті мешіт\" тазалық шарасы өтті \"Тазалық - иманның жартысы\" демекші, мешіттің ауласы мен іші- сыртын таза ҧстап, оның тазалығына мəн беру барша мҧсылманның басты міндеті. Ҥш ай қыстан кейін табиғат жаңарып, адамдар ҥйлерінің ауласын қоқыстан тазалап, тіршілік атулы ояна бастайды.Барлық жерлерде сенбілікжҧмыстары жҥргізілуде. Осыорайда, сəуірдің 13 кҥні ҚМДБ-ның төрағасы, Бас мҥфти Ержанқажы Малғажыҧлы хазіреттіңбастамасының аясында қолғаалынған \"Көрікті мешіт\" аттытазалық жҧмысы \"Иманғали\"орталық мешітінде өтті.Сенбілікте мешіттің іші-сырты 239

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстартолықтай тазаланып, талдардың тҥптері қопсытылып, əктелді. Содай-ақ,мешіт ауласы қыстан қалған кҥл қоқыстан тазартылды.Аталмыш тазалық жҧмыстарына мешіт ҧжымы жəне жамағаттарымен қатар\"Жҥректен жҥрекке\" еріктілер тобының еріктілері өз ҥлестерін қосты. Тазалық мешіт көркі 13-ші сәуір күні Исатай аудандық «Зинеден Құрасұлы» мешітінде ауданның бас имамы Құрметқали Жұмағұлының ұйымдастыруымен мешіт ауласына жас талдар отырғызылды. Мешіттің іші сыртына тазалықжұмыстары жүргізілді.Оған мешітжамағаты мен ауылдың жастарықатысты. Мешітті абаттандыру тек осыбір күнде емес осы ай ішінде жүргізілебермек.Құлсары мешіті көркеюде Бүгінгі таңда еліміз бойынша «Көрікті мешіт- 2016» шарасы жүріп жатқаны белгілі. Осы шара аясында мешіт ауласына әр түрлі талдар, гүлдер және жасыл газон егілді. Сондай-ақ, демеушілер арқылы 20 шамшырақ орнатылды. Осы арқылы мешіттің түнгі көрінісі самаладай жарқырап, мешітке ғана емес, Құлсары қаласының орталығына сәнбергендей ажарлана түсті. Бұл іске әсіресе Құптан, Таң намаздарына келетін240

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстаржамағаттар дән риза. Алла Тағала қайырлы іске қолдау көрсеткендемеушілерге сансыз сауаптан жазғай деп тілейміз.Мешітке жаңа кілем төселді. Қҧрманғазы ауданы, «Темірəлі» мешітіне қасиетті Рамазан айының қарсаңында жаңа кілем төселді. Алла ризалығы ҥшін кілем əкелуге себепші болған Қҧрманғазы ауданының бҧрынғы əкімі Амангелді Барақатов, Бекенов Сахибеден ағамыз жəне Аян Темірəлиев. Алланың ҥйіне кімде кім көмектессе ҥздіксіз сауаптан жазылатынын Пайғамбарымыз с.а.с хадистерінде айтып өткен. Мешітімізге қол ҧшын беріп, көркемдеп берген ел азаматтарынаАлланың нҧры жаусын. Отбастарына амандық, жҧмыстарына табыс тілейміз.«Зинеден Құрасұлы»мешітінің ауласында тазалық жұмыстарыжүргізілуде19-25 тамыз аралығында Исатай аудандық «Зинеден Құрасұлы»мешітінің ауласында тазалық жұмыстары жүргізіліп, барлық арам шөптер шабылып тазартылды. Бұл шараны аудандық жастар ресурстар орталығы мен мешіттің бас имамы Қ.Бақтығұлов бірігіп ұйымдастырды.Шараның мақсаты: жастарды мешіт пен тығыз байланыста болып,қоғамдық жұмыстарға тарту. Діни ақыл-ой санасын кеңіту. Арине Алларазылығы үшін сауапты іс жасау. Күннің 40-45 градус ыссылығында күнастында мешіттің ауласындағы арам шөпті шауып жұмыс жасау үлкенсауптың бірі екені де белгілі.Жастарға аудан имамы ҚұрметқалиЖұмағұлұлы өз ризашылығын білдірді.241

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар Жұмыла көтерген жүк жеңіл Мешіт – шариғи амалдарды өтейтін орын.Заманның тілімен айтсақ, ішкі-сыртқы шаруалары шаш-етектен бір мекеме.Кҥнделікті «кҥйбің тірлік» мешіттен де айна- лып өтпейді.Мешіттің жарығы мен жылуы, ыстық - суық суы, тазалығы мен дəрет орындары, жəне жөндеу жҧмыстары жҥйелітҥрде жҥргізілуі тиіс.Баршамызға да белгілі, еліміз зайырлы мемлекет болғансоң мешіт қажеттіліктеріне қазынадан «көк тиын» бөлінбейді.Аталмышжҧмыстарға тиісті қаражат,жҧмыс кҥшін табу да мешіт қызметкерлерініңабыройлы міндеті.ҚМДБ-ның филиалы, Атырау қаласы,Алғабас ауылы, «Мəулімберген»мешітінде бас имам МақсотБағытжановтың тапсырмасымен ішкі-сыртқы жөндеу жҧмыста- рыбасталды.Атап айтқанда,мешіттің ішкіжəне сыртқы қабырғаларын бояп, жар-ық жҥйелері жөнделді.Сондай-ақмешіттің сыртқы темір қоршауларысырланды. Тиісті жҧмыстарға«жҧдырықтай жҧмылып» ақы-пҧлсызатқарып жатқан азамат- тарға, оларғабасшылық жасап жҥрген наиб имам -Ізбасар Қабдырахманов пен көмекшімолда Серік Бəйменовтарға Алла Тағаларазы болып, еселеп сауап жаз- сындемекшіміз.Əрдайымда береке-бірлігіміз арта берсін.Əумин! 242

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар\"Иманғали\" орталық мешітінде Құрбан айт алды тазалық жұмыстары жүргізілуде Алла амандығын берсе, кҥні ертең Қҧрбан айт мерекесі басталады. Бҧл - кҥллі мҧсылман жамағаты асыға кҥткен ҧлық мейрам. Міне, осындай бірлік пен берекеге шақыратын мерекені облыстық \"Иманғали\" Орталық мешіті ерекше дайындықпенқарсылауда. Осымен байланысты мешіт ҧжымы бҥгінгі демалыс кҥнін мешітауласында қарсылап, тазалық жҧмыстарын жҥргізді. Мешіт тазалығынруханият тазалығынан кемкөрмей, қашан да қайырлы, игіістердің басы-қасында жҥретінБас имам БатыржанБерденҧлының бастамасыменөткен аталмыш шарадамешіттің ішкі-сыртқытазалығына мəн берілді.Жөндеу жҧмыстарынан кейінмешіт ауласында аяқсыз қалғаназын-шоғын жөндеужҧмыстары аяқталып, оңды-солды шашылып жатқанқҧрылыс материалдары реткекелтірілді. Айнадай жарқыраған мешіттің тазалығы ҧлық мерекені Алланыңҥйінен бастаймын деп келген жамағатқа мерекелік көңіл-кҥй сыйлайтынысөзсіз. 243

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар Айтқа арнайы дайындық Алла Тағала қасиетті Қҧранда: «Намаз оқы жəне қҧрбан шал»-деп («Кəусар» сҥресі, 3-аят) əмір етіп, қҧрбан шалудың уəжіптігін білдірген Ардақты Пайғамбарымыз Мҧхаммед Мҧстафа (с.ғ.с.): «Адам баласы қҧрбан айткҥнінде (қҧрбан шалып) қан ағызудан да сҥйікті басқа іспен АллаТағалаға жақындаған емес.Қаны ағызылған мал қиямет кҥні мҥйіздері,тҧяқтары мен жҥндерімен келеді.Ағызылған қан жерге тамбай жат- ып, АллаТағаланың қҧзырында ҥлкен мақамға жетеді. Сондықтан қҧрбандар- ыңдыкөңіл ризашылығымен шалыңдар»,-деген. Атырау қаласы, Алғабас ауылы,«Мəулімберген» мешітінің бас имамы Мақсот Бағытжановтыңбасшылығымен қҧрбан айт мерекесіне арнайы дайындық жҧм- ыстарыжасалды.Атап айтқанда «Қҧрбан айт қҧтты болсын» деген баннер мешітшарбағына ілінді.Сондай-ақ, мешіттің ауласы мен айналасына тазалықжҧмыста- ры жҥргізілді. Жаратушы иеміз баршамыздың ниеттерімізді қабылетіп, егемен еліміздің іргесін берік еткей.Əумин! Мешітке берілген садақаның сауабы мол.Құрманғазы ауданы, «Темірәлі» мешітінің жамағаты, кәсіпкеразаматтар мешітімізге азан шақыруға дауыс зорайтқыш, мешіттің залының терезелеріне және имамның бөлмесінің терезелеріне жалюздерді сыйлық ретінде табыс етті, оған қоса биыл жазда мешіттің залына жаңа сплит система алынды. Садақаңды сау кезіңде бер демекші, садақа түрлі бәле жаладан сақтайды, өмірдің ұзаруына себепші болады. Аудан имамы Н. Жарқымбаев мешітке көмек қолын созған намазханбауырларымызға, кәсіпкер азаматтардың кәсіптеріне береке тілеп, алғысынайтты. 244

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар IX БАҒЫТ: ҚҰРЫЛЫС ЖҰМЫСТАРЫ 245

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстарНамазхана жөндеуден өтті Алланың ҥйі мешіт қҧрылысына қол ҧшын беріп, көмектесу сауапты да қайырлы іс екенін əрбір мҧсылман жақсы біледі. Мҧхаммед (с.ғ.с) бір хадисінде: «Алла ризалығын табу үшін мешіт салса, Алла Тағала ол адамға жәннаттан үй тұрғызады»,- деп, мешіт салудың мол сауап, əрі игілікті амал екендігін айтып кеткен.Наурыз айының 22-ші жҧлдызынан бастап «Дина» ЖШС сауда орталығындаорналасқан намазхана бөлмесінің сыртқы келбетін қайта жаңарту ҥшінжөндеу жəне жамағаттың жаңбырлы немесе ыстық кҥндері намаз оқуынақолайлы жағдай жасау мақсатында есік алдына көлеңке аймағын (навес)орнату жҧмыстары жҥргізілді. Сонымен қатар, жаңа заманғы қҧрылғыларорнатылды. «Бітер істің басына – жақсы келер қасына» демекші, аталғансауапты іске аталмыш сауда орталығында сауда жасаушы жамағат қолдаукөрсетті. Қазіргі уақытта ҚМДБ-ның Атырау облысы бойынша өкілі,«Иманғали» орталық мешітінің бас имамы Батыржан Берденҧлыныңқолдауымен намазхана бөлмесіне «Иманғали» орталық мешітінің наибимамы Артық Жҧмабекҧлы тҥрлі тақырыптарда уағыз-насихат жҥргізуде.246

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар Жұма қарсаңында жөндеуден өткен мешіт дәретханасы қолданысқа берілді. 17 маусым кҥні жҧма қарсаңында Атырау облысының бас имамы Батыржан Берденҧлының бастауы мен «Иманғали» орталық мешітінің дəретханасыкҥрделі жөндеуден өтіп, ашылды. Жалпы дəретхана мҧсылмандарға дəрет алуға барынша ыңғай жасалған. Жаңақҧрылғылар орнатылып, дəретхана ішіндегі есіктер толығымен жаңартылды.Қабырғалары соңғы ҥлгідежабдықталып, əктелінді. Жаңакафельдер төселінді. Тіптіораза ҧстаушыға кҥнніңыстығынан салқындап алуға даыңғайлы етіп, душорналастырылды. Намазға келген баршажамағат мешіт əкімшілігінедəн риза екендіктерінбілдіруде. «Тазалықиманның жартысы» демекшіендігі кезекте мҧсылманғатҥсетіні – тазалықты сақтау. 247

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстарЖылыой орталық мешітінде жаңа ғимарат ашылды Жылыой аудандық орталық мешітінің жанынан Рамазан айы қарсаңындағы діни дүкен, ерлерге және әйелдерге арналған әжетхана, сондай-ақ сауат ашу курсын оқытатын медресе ашылды. Бас имам А.Исаев жетекшілігімен және кәсіпкерлер атап айтқанда «Дәден» мекемесінің басшысы С.Балжігітов қолұштарын тигізіп қолдау көрсетті. Рамазан айына келген бұл қуаныштыжағдай жамағаттың көңіліненшықты. Мешіт салу – сауаптыіс, ПайғамбарымызМухаммедтің (с.ғ.с.) бірхадисінде: «Кім Алларизалығын табу үшін мешітсалса, Алла Тағала оладамға жаннаттан үйтұрғызады»- деп мешітсалудың сауапты әрі игіліктіамал екендігін айтып өтті.Алдағы уақыттада осындайигі-істер жалғасын табады. 248

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар X БАҒЫТ «ХАЛАЛ ДАМУ» ЖШС БОЙЫНША ЖҦМЫСТАР 249

2016 жылы ҚМДМБ-ның Атырау облысы бойынша ӛкілдігі атқарған жҧмыстар ҚАЗАҚСТАН МҦСЫЛМАНДАРЫ ДІНИ БАСҚАРМАСЫНЫҢ ЖАНЫНДАҒЫ «ХАЛАЛ ДАМУ» ЖШС БОЙЫНША АТЫРАУ ОБЛЫСЫ ӚКІЛІ ҒҦМАРОВ ЭММАТТЫҢ 2016 ЖЫЛҒЫ АТҚАРЫЛҒАН ЖҦМЫСТАРЫНЫҢ ҚОРЫТЫНДЫ ЕСЕБІ 250