ÖNS Ö Z DEDE KORKUT K TABIİProf. Dr. Muharrem ERG N İ© 2003 H SARİ Kültür Gönüllüleri www.hisargazetesi.comYay na Haz rlayanlar: ııMurat Emre ahin – Hasan Kad köylüŞı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com2 DEDE KORKUT K TABIİProf. Dr. Muharrem ERG N İBu elektronik metin, H SARİ Türk ve slam Klâsikleri projesi İçerçevesinde haz rlanm t r. Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ıı ışgere ince yaln zca okunmas na izin verilmi tir. Herhangi bir ğıışyolla ço alt lmas ya da ticarî amaçlarla kullan lmas kanunen ğııııyasakt r. ı© 2003 H SARİ Kültür Gönüllüleri www.hisargazetesi.comYay na Haz rlayanlar: ııMurat Emre ahin – Hasan Kad köylüŞı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com3 ÖN SÖZ TÜRK edebiyat tarihinin en büyük alimi Prof.Fuat ıKöprülü'nün, derslerinde söyledi i bir söz vard r: Bütün Türk ğıedebiyat m terazinin bir gözüne, Dede Korkutu öbür gözüne ıkoysan z, yine Dede Korkut a r basar. ığ ıDede Korkut Kitab n n de erini ifade etmek için bundan ı ığdaha güzel bir söz bulmak mümkün de ildir. Gerçekten Dede ğKorkut Kitab Türk edebiyat n n en büyük abidelerinin Türk dilinin ıı ıen güzel eserlerinin ba nda gelir. ş ıDede Korkut Kitab n n bu yüksek de eri onun mahiyetinin ı ığtabii bir neticesidir. Dede Korkut bir millî destand r. Milli destanlar, ıta d klar vas flar dolay s yla, ba l olduklar dil ve edebiyat şı ıııı ığ ıısahalar içinde daima müstesna bir yer i gal ederler. ışMillî destan n ilk vasf müellifinin millet olmas d r. Destan, ııı ıbir ferdin, bir sanatkar n de il, bir milletin mü terek dehas n n ığşı ımahsulüdür.Yarat c sı ı ımü terekşdehaoldu uğgibi,de erlendirilmesi de mü terek sosyal zevkin süzgecinden geçmi tir. ğşşDede Korkut da bu ekilde Türk Milletinin mü terek dehas n n ve şşı ızevkinin eseridir. Milli destan n ikinci vasf muhtevas n n millet hayat ııı ııolmas d r. Bu bak mdan destan millî kültür de erlerinin bir ı ıığhazinesi, millî ve sosyal hayat n renkli ve teferruatl bir tablosu ııdemektir. Dede Korkut da bu ekilde Türklü ün millî hayat m şğıaksettirmekte, Türk kültürünün zenginliklerini, renkli Türk folklorunun say s z de erlerini, Türk Milletinin yüksek insanî ı ığ
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com4 vas flar n ,ıı ıduygular n ,ı ıfaziletlerinivemeziyetlerinidilegetirmektedir. Millî destan n üçüncü vasf büyük bir kahramanl k ııımenk besi olmas d r. Onda kahramanl k ruhu en yüksek insani vas f ıı ıııolarak i lenir. Dede Korkutta da tabiî bu ekilde büyük bir şşkahramanl k hikayesi ile kar kar ya kal r, Türklerin alp insan ış ış ııtipinin davran lar n n en yükse ini görürüz. Ayn manaya «al p», ı şı ığıı«yi it», »eren» gibi kelimeler eserde en çok geçen, en muteber ğkelimelerdir, «eren» kelimesi Dede Korkutta henüz dinî bir manaya bürünmemi tir. şMillidestan n dördüncü vasf fevkalade yüksek bir ııco kunluk ifadesi ta mas d r. Dede Korkutta da böyle co kun bir şş ıı ışhava, son derece yüksek perdeden bir söyleyi , insan sürükleyip şıgötürür. Millî destan n be inci vasf eserde tabiat unsurunun ön ışıplanda olmas . büyük bir yer i gal etmesidir. Bu tabiat durgun ve ışsakin de il, t pk kahramanlar gibi canl , ya ayan, aktif; hayata, ğıııışvakalara, hikayeye adeta i tirak eden bir tabiatt r. Dede Korkuttaki şıtabiat o kadar canl ve co kundur ki mesela suyun en makbulü ışolarak «kanl su» tabiri tekrarlan p durur, insanlar sürükleyip bo an ııığta k n su büyük bir evkle anlat l r. şışı ıMillî destan n alt nc vasf bu zengin tabiat unsurunun ııııyan nda ve onun bir tamamlay c s olarak hayvanlar n yine büyük ıı ı ııbir yer i gal etmesidir. Dede Korkutta da eski Türklerin atl bozk r şıımedeniyetinin temel unsuru olan hayvan, büyük ve müstesna bir yer tutar; insan n hayat na karııı ı şr, öyle ki kahramanlar n a lamas , ığıba rmas gibi bir çok hareketleri hayvanlara benzetilerek, bir ğ ıımeziyet gibi, ayn kelimelerde birle tirilir. ışMillî destan n yedinci vasf , içinde h zl bir hayat tarz n n ııı ıı ıhüküm sürmesidir. Dede Korkutta da ba döndürücü bir hareket şiçinde vakalar ak p giderler. Zaman zaman bir tek cümle ile, bir ata ısözü ile be y l, on y l, on be y l atlandşıışıı ı ığn , zaman n üzerinden ıbüyük bir kolayl kla geçildi ini görürsünüz. ığMillî destan n sekizinci vasf tarihle ilgili bulunmas d r. ııı ıŞüphesiz destan tarih de ildir. Fakat tarihe büsbütün kay ts z da ğı ıde ildir. Destan tarihten do ar. Öyle ki destan tarihî hadiselerin ğğmillet hayat nda b raktııı ı ğ intihalar n iirle mi , sanat eseri haline ışşşgelmi ş şeklidir denilebilir. Dede Korkutta da Türk tarihinin derinliklerinde yatan bir çok vakalar silsilesinin derin izleri görülür. Bu izler eski Türk tarihinin bir çok destanla m unsurlar ile O uz şı şığ
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com5 Türklerinin önce Orta Asya'daki ilk yurtlar nda, sonra bat da, Do u ıığAnadolu ve Azerbaycan sahas nda ya ad klar tarihin geni akisleri ışıışşeklinde kar m za ç kar. şı ııMillî destan n dokuzuncu vasf bir co rafyaya sahip ıığolmas d r. Dede Korkutta da tarihe dayanma vasf n n tabii bir ı ıı ıneticesi olarak böyle bir co rafya vard r. Bu co rafya görünü te ve ğığşön planda Do u Anadolu ve Azerbaycan sahas d r. Fakat bunun ğı ıarkas nda ya do rudan do ruya veya çok defa bu sahaya adapte ığğedilmi olarak Orta Asya'n n, Türkistan co rafyas n n unsurlar şığı ııyatar. Böylece eser destan olarak, zamans z ve mekans z olan masal ııve efsaneden tabiî çok ayr lm olur. ıı şMilli destan n bir derecelemeden çok, sayma ifade eden bu ıs ralamam za göre onuncu, fakat ekil bak m ndan birinci vasf ıışı ııuzun, büyük bir manzum eser olmas d r. Bu bak mdan Dede Korkut ı ııtam destan de ildir. Yar manzum, yar mensurdur. Yani biraz halk ğııhikayelerine benzer. Fakat gerek manzum k s mlar n çoklu u, gerek ı ıığnesrinin normal nesir olmay p çok defa seçili, düzenli, ımanzumeden yeni çevrilmi hissini veren bir nesir olmas onu halk şıhikayelerinden çok farkl k lmakta ve destan men einden fazla ıışuzakla t rmamaktad r. Hacim bak m ndan ise Dede Korkut, bir ş ııı ımukaddime ile, her biri ayr bir bütün olan, fakat hepsi bir arada da ıayn bir bütünlük te kil eden 12 destan parças ndan ibarettir ışıBunlardan hiç biri bir destan uzunlu unda olmadğı ı ğ gibi, hepsi bir tek destan durumunda da de ildir. Bu bak mdan Dede Korkut halk ğıhikayesi olma a yöneldi i s rada tesbit edilen büyük bir destan ğğıparças manzaras arz etmektedir. ııMillî destan n on birinci vasf , demek ki, hikayenin bir ııkahraman etraf nda dönmesidir. Dede Korkutta, dedi imiz gibi, ığböyle bir kahraman etraf nda dönen destan bütünlü ü yoktur. Dede ığKorkut tarihi kay tlarla varlıı ı ığn bildi imiz, fakat ele geçmemi ğşolan as l büyük, manzum ve tam bir o uz destan ndan ayr lm ve ığııı şhikayele me e yönelmi büyük destan parçalar ndan ibarettir. şğşıMillî destan n burada zikredece imiz son, fakat en büyük ığvas flar ndan biri dil vasf d r. Destan dili ba l oldu u dilin en güzel ııı ığ ığörne ini te kil eder. Dede Korkutun dili de tam bir destan dili olarak ğşTürkçe’nin emsalsiz bir aheseri durumundad r. Bu dil milletin şıa z nda as rlarca süzüle süzüle adeta atasözleri ve vecizeler dizisi ğııhaline gelmi bir dildir. Destan dili bu bak mdan mukaddes şıkitaplar n diline benzer. Onun için dil bak m ndan Dede Korkut ıı ı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com6 Türkçe’sinin mukaddes kitab durumundad r diyebiliriz. Üslubu ise ııbu dile uygun; yal n, aç k, kesin, fakat ihti aml destan üslubudur. ıışıHülasa, ekle ait bir iki nokta hariç, Dede Korkut Kitab bu şısaydı ı ığm z vas flar ile millî destan olarak Türk Milletinin en büyük ııkültür varl klar ndan biri halinde kar m za ç kmaktad r. ıışı ıııDestanlar n te ekkülünde çekirdek, geli me ve tesbit olmak ışşüzere üç safha ve art vard r. Milletin iptidai devrinde onu toptan şısarsan bir tarihî vaka üzerine destan çekirde i te ekkül eder; sonra ğşbu çekirdek uzun zaman bir destan devri ya yan o millet taraf ndan ş ııyeni vakalarla geli tirilir; nihayet bu geli me tamamland ktan sonra, şşıfakat erimeden, canl iken, yaz l devreye geçilerek bir sanatkar n ıı ııonu tesbit etmesi gerekir. Dede Korkut da bu safhalardan geçmi ; şO uzlar n Asya'daki eski yurdunda ilk çekirdek te ekkül etmi , ğışşsonra bat ya yerle melerine kadar geli tirilmi , nihayet biraz geç ışşşkal narak, yaz l devre bir hayli ilerledikten, destan devri bittik ten, ıı ıdestanlar halk hikayesine dönme e ba lad ktan sonra, 15. asr n sonu ğşııile 16. asr n ba lar nda meçhul bir sanatkar taraf ndan ka da ışıığ ıgeçirilmi tir. şOnun için Dede Korkut Kitab bat Türklerinin esas n te kil ııı ışeden O uzlar n hayat n içine al r. Eserde O uz hükümdar Bay nd r ğıı ıığıııHan'd r. Fakat Bay nd r Han pek sahneye ç kmaz. Bay nd r Han'dan ıııııısonra Kazan Bey gelir. Destanlar n en mühim kahraman olan Kazan ııbütün O uzlar n mü terek beyler beyi, bir çe it umumî valisidir. ğışşOndan sonra O uzlar ve O uz ülkesi iç O uz, D O uz (Üç Ok, Boz ğğğı şğOk) olarak ikiye ayr l r. Kazan ayn zamanda iç O uz'un beyler ı ıığbeyidir. D O uz'un beyler beyi Kazan' n day s Aruz'dur. Onlar n ı şğıı ııidaresinde de eski 24 O uz bozu taksimat na göre çe itli beylikler ve ğışboylar bulunur i te eserde bu siyasi ve idari düzen içindeki şO uzlar n millî hayat , birer sembolden ba ka bir ey olmayan ğıışşkahramanlar n etraf nda dile getirilmektedir. htiyar Dede Korkut ııİO uzlar n ak l hocas , ozanlar piri, keramet sahibi ve her destan n ğııııcereyan ndan sonra onu ilk tertip, tanzim ve nazmetti i kabul edilen ığbir nevi müellif durumundad r. ıDede korkut Kitabinin bugün elde, biri Dresden'de, öbürü Vatikan'da olmak üzere, iki yazma nüshas vard r. Bu iki nüshaya ııdayanarak eserin ilmî ne ri taraf m zdan yap lm , bu metin ikinci şı ııı şve son defa Türk Kültürünü Ara t rma Enstitüsü taraf ndan ş ııyay nlanm t r (Ankara. 1964). imdi sundu umuz bu kitap eserin ıı ışŞğbugünkü Türkçeye çevrilmi eklidir. Dede Korkut Kitab devre ş şıbak m ndan Eski Anadolu Türkçesi, saha bak m ndan Do u ı ıı ığ
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com7 Anadolu ve Azerbaycan sahas n n eseridir. Bugünkü Türkçeye ı ıçevrilirken i te sadece bu devre ve saha farklar giderilmi , eserin şışasli yap s n n bozulmamas na dikkat edilmi tir. ı ı ıışDede Korkut Kitab bir çok yabanc dile de tercüme ııedilmi tir. şDede Korkut Kitab Türk çocuklar n n ruh ve kafa yap s n tek ıı ıı ı ıba na sa lam tutacak kudrette ve karakterde bir eserdir. Bu kitab ş ığıokuyan ve hazmeden bir Türkün kolay kolay yolunu a rmayaca ş şığ ıemniyetle söylenebilir. Her Türkün evinde bulunmas laz m gelen ııbir aziz ve yüce kitab n millî kültürün ruhlara sindirilmesinde ıaçaca çğı ı ığr milletimizin gelece i için büyük bir teminat olacakt r. ğıMUHARREM ERGiN
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com8 Bismillahirrahmanirrahim RESUL Aleyhisselam zaman na yak n Bayat boyundan ııKorkut Ata derler bir er ortaya ç kt . O uzun o ki i tam bilicisi idi. ı ığşNe derse olurdu. Gaipten türlü haber söylerdi. Hak Taala onun gönlüne ilham ederdi. Korkut Ata söyledi: Ahir zamanda hanl k tekrar Kay ya ııgeçecek. Kimse ellerinden almayacak, ahir zaman olup k yamet ıkopuncaya kadar. Bu dedi i Osman neslidir, i te sürüp gidiyor. ğşVe daha nice buna benzer söz söyledi. Korkut Ata O uz kavminin mü külünü hallederdi. Her ne i ğşşolsa Korkut Ata'ya dan may nca yapmazlard . Her ne ki buyursa ı şııkabul ederlerdi. Sözünü tutup tamam ederlerdi.1 Dede Korkut söylemi : Allah Allah demeyince i ler şşdüzelmez, kadir Tanr vermeyince er zenginle mez. Ezelden ışyaz lmasa kul ba na kaza gelmez, ecel vakti ermeyince kimse ış ıölmez. Ölen adam dirilmez,ç kan can geri gelmez. Bir yi idin kara ığda yumrusunca mal olsa y ar, toplar, talep eyler, nasibinden ğıığfazlas n yiyemez. Gürüldeyip sular ta sa deniz dolmaz. Kibirlilik ı ışeyleyeni Tanr sevmez, gönlünü yüce tutan erde devlet olmaz. El ıo lunu beslemekle o ul olmaz, büyüyünce b rak r gider, gördüm ğğııdemez. Kül tepecik olmaz, güveyi o ul olmaz. Kara e ek ba na gem ğşş ıvursan kat r olmaz, hizmetçiye elbise giydirsen han m olmaz. Lapa ıılapa karlar ya sa yaza kalmaz, yapa l ye il çimen güze kalmaz. ğğı ışEski pamuk bez olmaz, eski dü man dost olmaz. Kara koç ata ş1 Yerine getirirlerdi.
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com9 k ymay nca yol al nmaz, kara çelik Öz k l c çalmay nca has m ıııı ı ıııdönmez, er mal na k ymay nca ad ç kmaz. K z anadan görmeyince ıııı ııö üt almaz, o ul babadan görmeyince sofra çekmez. O ul baban n ğğğıyerine yeti enidir, iki gözünün biridir. Devletli o ul olsa oca n n şğğı ıkorudur. O ul da neylesin baba ölüp mal kalmasa. Baba mal ndan ğıne fayda ba ta devlet olmasa. Devletsiz errinden Allah saklas n şşıhan m sizi! ıDede Korkut bir daha söylemi : Sert yürürken cins bir ata şnamert yi it binemez, binince binmese daha iyi. Çal p keser öz k lc ğıı ınamertler çal nca çalmasa daha iyi. Çala bilen yi ide ok ile k l çtan ığı ıbir çomak daha iyi. Misafiri gelmeyen kara evler y k lsa daha iyi. ı ıAt n yemedi i ac otlar bitince bitmese daha iyi. nsan n içmedi i ığıİığac sular s z nca s zmasa daha iyi. Baba ad n yürütmeyen hoyrat ıı ııı ıo ul baba belinden inince inmese daha iyi, ana rahmine dü ünce ğşdo masa daha iyi. Baba ad n yürütünce devletli o ul daha iyi. ğı ığYalan söz bu dünyada olunca olmasa daha iyi. Gerçeklerin üç otuz on ya n doldursa daha iyi. Üç otuz on ya n z dolsun, Hak size şı ışı ıkötülük getirmesin, devletiniz devaml olsun han m hey! ııDede Korkut bir daha söylemi , görelim han m ne söylemi : Gittikte şışyerin otlaklar m geyik bilir. Ye ermi yerlerin çimenlerin! yaban ışşe e i bilir. Ayr ayr yollar n izini deve bilir. Yedi dere kokular n ş ğıııı ıtilki bilir. Geceleyin kervan göçtü ünü ana bilir. Erin a r n hafifini ğğı ı ıat bilir. A r yüklerin zahmetini kat r bilir. Nerede s z lar var ise ğ ııı ıçeken bilir. Gafil ba n a r s n beyni bilir. Kolca kopuz yükseltip ş ığı ı ı2elden ele, beyden beye ozan gezer. Erin cömerdim, erin cimrisini ozan bilir. Kar n zda çal p söyleyen ozan olsun. Az p gelen kazay şı ııı3ıTanr savs n han m hey! ıııDede Korkut gene söylemi , görelim han m ne söylemi : A z aç p şışğ ııöver olsam üstümüzde Tanr güzel. Tanr dostu din ulusu ııMuhammet güzel. Muhammedin sa yan nda namaz k lan Ebubekir ğııS dd k güzel. Ahir. otuzuncu cüz ba d r amme güzel. Hecesince ıışı ı4düz okunsa yasin güzel. K l ç çald , din açt erlerin ah Ali güzel. ı ııışıAli'nin o ullar , Peygamber torunlar , Kerbela ovas nda yezidîler ğıııelinde ehit oldu. Hasan ile Hüseyin iki karde beraber güzel. şşYaz l p düzülüp gökten indi, Tanr ilmi Kur'an güzel. O Kur'an' ı ıııyazd düzdü, ulemalar ö reninceye kadar bekledi biçti, alimler ığ2 Kolca kopuz : Bir kopuz cinsi, uzun kollu kopuz. 3 Yolunu a r p. ş şı ı4 Amme cüzünün birinci suresinin ba lang c şı ı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com10 sultan Osman Aftan o lu güzel. Çukur yerde yap lm t r Tanr evi ığıı ışıMekke güzel. O Mekke'ye sa varsa esen gelse iman bütün hac ğııgüzel. Hesap gününde cuma güzel. Cuma günü okuyunca hutbe güzel. Kulak verip dinleyince ümmet güzel. Minarede ezan okuyunca müezzin güzel. Dizini bast r p oturunca helalli güzel. ı ıŞaka ndan a arsa baba güzel. Yana p yola girince kara erkek deve ğ ığş ıgüzel. Sevgili karde güzel. Yan tarafta, ev yan nda dikilse gelin şıodas güzel, uzunca çad r ipi güzel. O ul güzel. Hiç birine ıığbenzemedi cümle yatacak yerim gene bu harap olas idi, nolayd ııbenim evime birazc k bakayd n z, kom u hakk Tanr hakk diye ıı ışııısöyler. Bunun gibisinin, han m, bebekleri yeti mesin. Oca na ışğ ıbunun gibi kad n gelmesin. ıGeldik o ki ne kadar dersen baya d r: Uzak k rdan yabandan ğı ııbir edepli misafir gelse, kocas evde olsa, ona dese ki: kalk ekmek ıgetir yiyelim, bu da yesin dese, pi mi ekme in bekas olmaz, yemek şşğıgerektir; kad n der: Neyleyeyim, bu y k lacak evde un yok elek yok, ıı ıdeve de irmeninden gelmedi der; ne gelirse benim kalçama gelsin ğdiye elini arkas na vurur, yönünü öteye kalças n kocas na ıı ııdöndürür; bir yönünü öteye kalças n kocas n n sözünü kula na ı ıı ığ ıkoymaz. O Nuh peygamberin e e i as ll d r. Ondan da sizi, han m. ş ğı ı ııAllah saklas n. Oca n za bunun gibi kad n gelmesin. ığı ıı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com11 D RSE HAN O LU BO AÇ HAN İĞĞDESTANINI BEYAN EDER HANIM HEY Bir gün Kam Gan o lu Han Bay nd r yerinden kalkm t . ğııı ışŞami ota n yer yüzüne diktirmi ti Alaca gölgeli i gök yüzüne 5ğı ışğyükselmi ti. Bin yerde ipek hal cşı ı ığ dö enmi ti. Hanlar han şşıBay nd r y lda bir kerre ziyafet verip O uz beylerini misafir ederdi. ııığGene ziyafet tertip edip attan ayg r, deveden erkek deve, ıkoyundan koç kestirmi ti. Bir yere ak ota , bir yere k z l ota , bir şğı ığyere kara ota kurdurmu tu. Kimin ki o lu k z yok, kara ota a ğşğı ığkondurun, kara keçe alt na dö eyin, kara koyun yahnisinden önüne ışgetirin, yerse yesin, yemezse kalks n gitsin demi tir. O lu olan ak ışğıota a, k z olan k z l ota a kondurun, o lu k z olmayana Allah ğı ııı ığğı ıTaala beddua etmi tir, biz de beddua ederiz, belli bilsin demi idi. şşO uz beyleri bir bir gelip toplanma a ba lad . ğğşıMe er Dirse Han derlerdi bir beyin o lu k z yok idi. ğğı ıSöylemi , görelim han m ne söylemi : şışSerin serin tan yelleri esti inde ğSakall boza çalan çay r ku u öttü ünde ıışğSakal uzun müezzin ezan okudu unda ığBüyük cins atlar sahibini görüp homurdandı ığnda Akl karal seçilen ça da ıığGö sü güzel koca da lara gün vuranca ğğBey yi itlerin kahramanlar n birbirine koyuldu u ça dağığğ5 Bir cins çad r, bir çad r cinsi ıı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com12 sabah n ilk ayd nlıı ı ığnda Dirse Han kalkarak yerinden do rulup, k rk ğıyi idini beraberine al p Bay nd r Han' n sohbetine geliyordu. ğııııBay nd r Han' n yi itleri Dirse Han' kar lad lar. Getirip kara ııığış ııota a kondurdular. Kara keçe, alt na dö ediler. Kara koyun ğışyahnisinden önüne getirdiler. Bay nd r Han'dan buyruk böyledir ııhan m, dediler. Dirse Han der: Bay nd r Han benim ne eksikli imi ııığgördü, k l c mdan m gördü. soframdan m gördü, benden a a ı ı ııış ğıkimseleri ak ota a, k z l ota a kondurdu, benim suçum ne oldu ki ğı ığkara ota a kondurdu dedi. Dediler: Han m, bugün Bay nd r Han'dan ğıııbuyruk öyledir ki o lu k z olmayana Tanr Taala beddua etmi tir, şğı ıışbiz de beddua ederiz demi tir dediler.Dirse Han yerinden kalkt , şıder: Kalkarak yi itlerim yerinizden do rulun, bu garaip bana ya ğğbendendir ya hatundand r dedi. ıDirse Han evine geldi. Ça r p hatununa söyler, görelim ne ğı ı6söyler: Deyi şDer: Beri gel ba m n baht evimin taht şı ıııEvden ç k p yürüyünce servi boylum ı ıTopu unda sarma nca kara saçl mğş ııKurulu yaya benzer çatma ka l m ş ıÇift badem s mayan dar a zl m ığğı ıKavunum yemi im düvle imşğ7 Görüyor musun neler oldu Kalkarak Han Bay nd r yerinden do rulmu , bir yere ak ota , ıığşğbir yere k z l ota , bir yere kara ota diktirmi , o ulluyu ak ota a, ı ığğşğğk zl y k z l ota a, o lu k z olmayan kara ota a kondurun, kara ı ı ıı ığğı ıığkeçe alt na dö eyin, kara koyun yahnisinden önüne getirin, yerse ışyesin, yemezse kalks n gitsin, onun ki o lu k z olmaya Tanr Taala ığı ııona beddua etmi tir, biz de beddua ederiz demi . Ben var nca şşıgelerek kar lad lar kara ota a kondurdular, kara keçe alt ma ş ıığıdö ediler, kara koyun yahnisinden önüme getirdiler, o lu k z şğı ıolmayana Tanr Taala beddua etmi tir, biz de beddua ederiz, belli ış6 Seslenip. 7 Küçük kavun, güzel kokan küçük kavun, amama. ş
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com13 bil dediler: Senden midir, benden midir, Tanr Taala bize bir topaç ıgibi o ul vermez nedendir, dedi, söyledi: ğDer: Han k z yerimden kalkay m m ı ıııYakan ile bo az ndan tutay m m ğıııKaba ökçemin alt na atay m m ıııKara çelik öz k l c m elime alay m m ı ı ı ıııÖz gövdenden ba n keseyim mi şı ıCan tatl lı ı ı ığn sana bildireyim mi Alca kan n yer yüzüne dökeyim mi ı ıHan k z sebebi nedir söyle bana ı ıMüthi gazap ederim imdi sanaşşdedi. Dirse Han' n hatunu söylemi , görelim ne söylemi . Der: Hey ışşDirse Han, bana gazap etme, incinip ac sözler söyleme, yerinden ıkalk, alaca çad r n yer yüzüne diktir, attan ayg r, deveden erkek ı ı ııdeve, koyundan koç ke , ç O uz'un D O uz'un beylerini basma ş İğı şğtopla, aç görsen doyur, ç klak görsen donat, borçluyu borcundan ıkurlar, tepe gibi et y , göl gibi k m z sa d r, büyük ziyafet ver, dilek ığı ığıdile, olur ki bir a z dual n n hay r duas ile Tanr bize bir topaç gibi ğıı ııııçocuk verir, dedi. Dirse Han di i ehlinin sözü ile büyük bir ziyafet verdi, dilek şdiledi. Attan ayg r, deveden erkek deve, koyundan koç kestirdi. ç ıİO uz, D O uz beylerini basma toplad . Aç görse doyurdu. Ç plak ğı şğııgörse donatt . Borçluyu borcundan kurtard . Tepe gibi et y d , göl ııığıgibi k m z sa d rd . El kald rd lar, dilek dilediler. Bir a z dual n n ı ığı ıı ığıı ıhay r duas ile Allah Taala bir çocuk verdi. Hatunu hamile oldu. Bir ıınice müddetten sonra bir o lan do urdu. O lancğğğı ı ğm dad lara verdi, ıbakt rd . ı ıAt aya çabuk , ozan dili çevik olur. Her kemikli geli ir, ğ ı8şkaburgal büyür. O lan on be yasma girdi. O lan n babas Bay nd r ığşğııııHan' n ordusuna kar t . ıı ışMe er han m. Bay nd r Han' n bir bo as var idi, bir de erkek ğıııığıdevesi var idi. O bo a sert tasa boynuz vursa un gibi ö ütürdü. Bir ğğ8 Yel gibi.
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com14 yaz n bir güzün bo a ile erkek deveyi sava t r rlard . Bay nd r Han ığşı ııııkudretli O uz beyleri île tema a ederdi. seyreder e lenirdi. ğşğMe er sultan m, gene yaz n bo ay saraydan ç kard lar. Üç ğıığıııki i sa yan ndan, üç ki i sol yan ndan demir zincir île bo ay şğışığıtutmu lard . Gelip meydan n ortas nda koyu verdiler. Me er şııığsultan m, Dirse Han' n o lancıığı ı ğ üç de kabile çocu u meydanda a k ğş ıoynuyorlard . Bo ay koyu verdiler; o lanc klara koç dediler. ığığıO üç o lan kaçt . Dirse Han' n o lancğıığı ı ğ kaçmad . ok ımeydan n ortas nda bakt durdu. Bo a da o lana sürdü geldi. Diledi ııığğki o lan helak k ls n. O lan yumru u ile bo an n aln na k yas ya ğıı ığğğııııtutup vurdu. Bo a geri geri gitti. Bo a o lana sürdü tekrar geldi. ğğğO lan yine bo an n aln na yumru u île sert vurdu. O lan bu sefer ğğıığğbo an n aln na yumru unu dayad , sürdü meydan n basma ç kard . ğıığııııBo a ile o lan bir hamle çeki tiler. ki kürek kemi inin üstüne ğğşİğbo an n köpük ba land . Ne o lan yener, ne bo a yener. O lan ğığığğğfikreyledi, der: Bir dama direk vururlar, o dama destek olur, ben bunun aln na niye destek oluyorum duruyorum dedi. O lan bo an n ığğıaln ndan yumru unu giderdi, yolundan sövüldü. Bo a ayak ığğüstünde duramad , dü tü tepesinin üstüne yik ld O lan b ça na el ışı ığığ ıatt . bo an n bas n kesti. O uz beyleri gelip o lan n basma ığıı ığğıtopland lar, aferin dediler. Dedem Korkut gelsin, bu o lana ad ığkoysun, beraberine al p babas na vars n, babas ndan o lana beylik ıııığistesin, taht al versin dediler. ıÇa rd lar. Dedem Korkut gelir oldu. O lan al p babas na ğı ığıııvard . Dede Korkut o lan n babas na söylemi , görelim han m ne ığıışısöylemi : şDer: Hey Dirse Han beylik ver bu o lana ğTaht ver erdemlidir9 Boynu uzun büyük cins at ver bu o lana ğBiner olsun hünerlidir A llardan on bin koyun ver bu o lana ğ ığEtlik olsun hünerlidir Develerden k z l deve ver bu o lana ı ığ9 Faziletlidir, hünerlidir.
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com15 Yük ta y c olsun hünerlidir şı ı ıAlt n ba l ota ver bu o lana ış ığğGölge olsun erdemlidir Omuzu ku lu cübbe elbise ver bu o lana. şğGiyer olsun hünerlidir.Bay nd r Han' n ak meydan nda bu o lan cenk etmi tir, bir ıııığşbo a öldürmü senin o lun, ad Bo aç olsun, ad n ben verdim ğşğığı ıya n Allah versin dedi. Dirse Han o lana beylik verdi, taht verdi. şı ığO lan tahta ç kt , babas n n k rk yi idini anmaz oldu. O k rk ğı ıı ıığıyi it haset eylediler, birbirine söylediler : Gelin o lan babas na ğğııçeki tirelim. olur ki öldürür, gene bizim izzetimiz hürmetimiz onun şbabas n n yan nda ho olur, ziyade olur dediler. ı ıışVard bu k rk yi idin yirmisi bir yana. yirmisi de bir yana oldu. ıığÖnce yirmisi vard , Dirse Han'a u haberi getirdi, der: Görüyor ışmusun Dirse Han neler oldu, murada maksuda ermesin, senin o lun ğkötü ç kt hay rs z ç kt , k rk yi idini yan na ald , kudretli O uz'un ı ıı ıı ıığıığüstüne yürüyü etti, nerede güzel ortaya ç kt ise çekip ald , ak şı ıısakall ihtiyar n a z na sövdü, ak bürçekli kad n n sütunu çekti, ıığıı ıakan duru sulardan haber geçer, çapraz yatan Ala Da 'dan haber ğa ar, hanlar han Bay nd r'a haber var r, Dirse Han' n o lu böyle şııııığgörülmemi ey yapm derler, gezdi inden öldü ün daha iyi olur. ş şı şğğBay nd r Han seni ça r r, sana müthi gazap eyler, böyle o ul senin ıığı ışğnene gerek, böyle o ul olmaktan olmamak daha iyidir, öldürsene ğdediler. Dirse Han var n getirin, öldüreyim, dedi. ıBöyle deyince han m, o namertlerin yirmisi daha ç ka geldi ııve bir dedikodu onlar da getirdiler. Der: Kalkarak Dirse Han senin o lun yerinden do ruldu, gö sü güzel koca da a ava ç kt , sen var ğğğğı ıiken av avlad ku ku lad , anas n n yanma al p geldi, al arab n ışşıı ıışıkeskininden ald içti. anas ile sohbet eyledi, babas na kast eyledi, ııısenin o lun kötü ç kt hay rs z ç kt , çapraz yatan Ala Da 'dan haber ğı ıı ıı ığgeçer, hanlar han Bay nd r'a haber var r, Dirse Han' n o lu böyle ııııığgörülmemi ey yapm derler, seni ça rt rlar, Bay nd r Han' n ş şı şğı ııııkat nda sana gazap olur, böyle o ul nene gerek, öldürsene dediler. ığDirse Han der: Var n getirin öldüreyim, böyle o ul bana gerekmez, ığdedi. Dirse Han' n hizmetkarlar der: Biz senin o lunu nas l ıığıgetirelim, senin o lun bizim sözümüzü dinlemez, bizim sözümüzle ğgelmez, kalk p yerinden do rul, yi itlerini ok a beraberine al, ığğşo luna u ra, yan na al p ava ç k, ku uçurup av avlay p o lunu ğğııışığ
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com16 oklay p öldürme e bak, e er böyle öldürmezsen bir türlü daha ığğöldüremezsin, belli bil dediler. Deyi şSerin serin tan yelleri esti inde ğSakall boza çalan çay r ku u öttü ündeıışğBüyük cins atlar sahibim görüp homurdandı ığnda Sakal uzun müezzin ezan okudu unda ığAkl karal seçilen ça da ıığKudretli O uzun gelininin k z n n bezendi i ça da ğı ı ığğGö sü güzel koca da lara gün vurunca ğğBey yi itlerin kahramanlar n birbirine koyuldu u ça dağığğsabah n ilk ayd nlıı ı ığnda Dirse Han yerinden kalkt . O lancığı ı ığn yan na al p k rk yi idi beraberine ald , ava ç kt . ııığıı ıAv avlad lar, ku ku lad lar. O k rk namerdin bir kaç o lan n ışşııığıyan na geldi, der: Baban dedi geyikleri kovalas n getirsin benim ııönümde tepelesin, o lumun at ko turu unu, k l ç çalğşşı ıı ı ışn , ok atı ı ışn göreyim, sevineyim, k vanay m, güveneyim dedi, dediler. O land r ıığıne bilsin, geyi i koval yordu, getiriyordu. babas n n önünde ğıı ıvuruyordu. Babam at ko turu uma baks n k vans n, ok atşşıııı ı şma baks n güvensin, k l ç çalıı ıı ı şma baks n sevinsin diyordu. O k rk ıınamertler derler: Dirse Han, görüyor musun o lan , k rda bay rda ğıııgeyi i koval yor senin önüne getiriyor, geyi e atarken ok ile seni ğığvurup öldürecek, o lun seni öldürmeden sen o lunu öldürme e bak ğğğdediler. O lan geyi i kovalarken babas n n önünden gelip gidiyordu. ğğı ıDirse Han Korkut sinirli sert yay n eline ald . Üzengiye kalk p ı ıııkuvvetle çekti, do rultup att , o lan iki küre inin aras ndan vurup ğığığıçakt , y kt . Ok isabet etti, alca kan f k rd koynu doldu, büyük cins ıı ıı ı ı ışat n n boynunu kucaklad yere dü tü. Dirse Han istedi ki ı ıışo lancğı ı ığn n üstüne gürleyip dü tü. O k rk namert b rakmad . At n n şıııı ıdizginim döndürdü, yurduna gelir oldu. Dirse Han' n hatunu o lancığı ı ığn m ilk av d r diye attan ayg r, ı ııdeveden erkek deve, koyundan koç kestirdi. O uz beylerine ziyafet ğvereyim dedi. Toparlan p yerinden kalkt , k rk ince k z beraberine ıııı ıald , Dirse Han'a kar vard . Ba n kald rd Dirse Han' n yüzüne ış ıışı ıı ııbakt . Sa ile soluna göz gezdirdi, o lancığğı ı ığn görmedi. Kara ba r ğ ı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com17 sars ld , bütün yüre i oynad , kara süzme gözleri kan ya doldu. ı ığışÇa r p Dirse Han'a söyler, görelim han m ne söyler: ğı ııBeri gel bas m n baht evimin taht ı ıııHan babam n güveyisi ıKad n anam n sevgisi ııBabam n anam n verdi i ıığGöz aç p da gördü üm ığGönül verip sevdi im ğA Dirse Han Kalkarak yerinden do ruldun ğYelesi kara cins at na s çray p bindin ıııGö sü güzel koca da a ava ç kt n ğğı ıİki vard n bir geliyorsun yavrum hani ıKaranl k gecede buldu un o ul hani ığğÇ ks n benim görür gözüm a Dirse Han yaman se riyor ı ığKe lisin o lan n emdi i süt damar m yaman s zl yor şğığıı ıSan y lan sokmadan akça temin kalk p i iyor ıış şYaln zca o ul görünmüyor ba r m yan yor ığğ ııKuru kuru çaylara su sald m ıKara elbiseli dervi lere adaklar verdim şAç görsem doyurdum ç plak görsem donatt m ııTepe gibi et y d m göl gibi k m z sa d rd m ığıı ığı ıDilek ile bir o ul zorla buldum ğYaln z o ul haberini a Dirse Han söyle banaığKar yatan Ala Da dan bir o ul uçurdunsa söyle bana ş ığğTa k n akan ko an sudan bir o ul ak tt nsa söyle bana şışğı ıAslan ile kaplana bir o ul yedirdinse söyle bana ğKara giyimli azg n dinli kafirlere bir o ul ald rd nsa söyle ığı ıbana Han babam n kat na ben varay m ıııA r hazine bol asker alay m ğ ııAzg n dinli kafire ben varay m ııParalan p cins at mdan inmeyince ııYenim ile alca kan m silmeyince ı ıKol but olup yer üstüne dü meyince şYaln z o ul yollar ndan dönmeyeyim ığıYaln z o ul haberini a Dirse Han söyle bana ığKara ba m kurban olsun bugün sana ş ı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com18 dedi. feryat figan eyledi a lad . Böyle deyince Dirse Han hatununa ğıcevap vermedi, o k rk namert kar geldi, der: O lun sa d r esendir, ış ığğıavdad r, bugün yar n nerde ise gelir, korkma kayg lanma, bey ııısarho tur cevap veremez dediler. şDirse Han' n hatunu çekildi geri döndü. Dayanamad , k rk ıııince k z beraberine ald . büyük cins ata binip o lancı ıığı ı ğm arama a ğgitti. K ta yazda kar buzu erimeyen Kaz l Da na geldi ç kt . ı şıı ığ ıı ıAlçaktan yüce yerlere ko turup ç kt . Bakt gördü bir derenin içine şı ııkarga kuzgun iner ç kar, konar kalkar. Büyük cins at n ökçeledi, o ıı ıtarata yürüdü. Me er sultan m, o lan orada y k lm t . Karga kuzgun kan ğığı ıı ışgörüp o lan n üstüne konmak isterdi. O lan n iki köpekce îzi var ğığığidi. kargay kuzgunu kovalard , kondurmazd . O lan orada y k l nca ııığı ı ıboz atl H z r o lana haz r oldu. üç defa yaras n eli île s vazlad , ıı ığıı ııısana bu yaradan korkma o lan ölüm yoktur, da çiçe i anan n sütü ğğğıile senin yarana merhemdir dedi, kayboldu. O lan n anas o lan n üstüne ko turup ç ka geldi. Bakt ğıığışııgördü o lancğı ı ğ alca kana bulanm yat yor. Ça rarak o lancı şığ ığı ı ğna söyler, görelim han m ne söyler: ıDer: Kara süzme gözlerim uyku bürümü aç art k şıOn iki kemikçi in harap olmu topla art k ğşıTanr n n verdi i tatl can n seyranda imi yakala art k ı ığıışıÖz gövdende can n var ise o ul haber bana ığKara ba m kurban olsun o ul sana ş ığAkar senin sular n Kaz l k Da ıı ığ ıAkar iken akmaz olsun Biter senin otlar n Kaz l k Da ıı ığ ıBiter iken bitmez olsun Ko ar senin geyiklerin Kaz l k Da şı ığ ıKo ar iken ko maz olsun ta ke lisin şşşşNe bileyim o ul arslandan m oldu ğıYoksa kaplandan m oldu ne bileyim o ul ığBu kazalar sana nereden geldi O gövdende can n var ise o ul haber bana ığKara ba m kurban olsun o ul sana ş ığ
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com19 A z diden bir kaç kelime haber bana ğ ı10dedi. Böyle diyince o lan n kula na ses geldi. Ba n kald rd , ğığ ışı ıı ıans z n gözünü açt anas n n yüzüne bakt . Söylemi , görelim han m ı ııı ıışıne söylemi : şDer: Beri gel ak sütunu emdi im kad n m ana ğı ıAk bürçekli izzetli can m ana ıAkanlardan sular na beddua etme ıKaz l k Da n n günah yoktur ı ığı ııBitenlerden otlar na. beddua etme ıKaz l k Da n n suçu yoktur ı ığı ıKo an geyiklerine beddua etme şKazl k Da n n günah yoktur ığı ııArslan ile kaplanma beddua etme Kaz l k Da n n suçu yoktur ı ığı ıBeddua edersen babama et Bu suç bu günah babamdand rıdedi. O lan yine der: Ana a lama, bana bu yaradan ölüm yoktur ğğkorkma, boz atl H z r bana geldi, üç kerre yaram s vazlad , bu ıı ıı ııyaradan sana Ölüm yoktur, da çiçe i, anan n sütü sana merhemdir ğğıdedi. Böyle diyince k rk ince k z yay ld lar, da çiçe i toplad lar. ııı ığğıO lan n anas memesin! bir s kt sütü gelmedi. iki s kt sütü ğııı ıı ıgelmedi, üçüncüde kendisini zorlad , iyice doldu, s kt süt ile kan ıı ıkarı ı şk geldi. Da çiçe i ile sütü o lan n yara ma sürdüler. O lan ğğğışğıata bindirdiler, alarak yurduna gittiler. O lan hekimlere emanet ğıedip Dirse Han'dan saklad lar. ıAt aya çabuk, ozan dili çevik olur. Han m, o lan n k rk günde ğ ıığııyaras iyile ti, sapa sa lam oldu. O lan ata biner k l ç ku an r oldu, ışğğı ışıav avlar ku ku lar oldu. Dirse Han' n haberi yok, o lancşşığı ı ığn öldü biliyor. O k rk namertler bunu duydular, ne eyleyelim diye ıkonu tular. Dirse Han e er o lancşğğı ı ığn görürse, b rakmaz bizi hep ıöldürür dediler. Gelin Dirse Han' tutal m, ok ellerini ard na ıııba layal m, k l sicim ok boynuna takal m, al p kafir ellerine ğıııı10 A zdan, dilden. ğ ı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com20 yönelelim diyerek. Dirse Han' tuttular. Ak ellerini ard na ba lad lar, ıığık l sicim boynuna takt lar, ok etinden kan ç k ncaya kadar dövdüler. ııı ıDirse Han yayan, bunlar atl yürüdüler, al p kanl kafir ellerine ıııyöneldiler. Dirse Han esir oldu gider. Dirse Han' n esir oldu undan ığO uz beylerinin haberi yok. ğMe er sultan m, Dirse Han' n hatunu bunu duymu . ğıışO lancğı ı ğna kar var p söylemi , görelim han m ne söylemi : ş ıışışDer: Görüyor musun ay o ul neler oldu ğSarp kayalar oynamad yer oyuldu ıyurtta dü man yok iken senin baban n üstüne dü man geldi, o k rk şışınamertler baban n arkada lar baban; tuttular, ak ellerini ard na ışııba lad lar, k l sicim ek boynuna takt lar, kendileri atl baban yayan ğıııııyürüttüler, al p kanl kafir ellerine yöneldiler, han m o ul kalkarak ııığyerinden do rul, k rk yi idim beraberine al, baban o k rk namertten ğığııkurtar. yürü o ul. baban sona k yd ise sen babana k yma, dedi. ğıııO lan anas n n sözünü k rmad . Bo aç Bey yerinden kalkt , kora ğı ııığıçelik öz k l c n beline ku and , ok kiri li sert yay n eline ald , alt n ı ı ı ışışı ııım zra n koluna ald , büyük cins at n tutturdu s çray p bindi, k rk ığı ııı ııııyi idini beraberine ald , babas n n ard nca ko turup gitti. ğıı ıışO namertler de bir yerde konmu lard , al şışarab n ıkeskininden içiyorlard . Bo aç Han sürüp yeti ti. O k rk namert de ığşıbunu gördüler. Dediler: Gelin varal m u yi idi tutup getirelim, ışğikisini bir arada kafire yeti tirelim dediler. Dirse Han der: şK rk yolda m aman ış ıTanr n n birli ine oktur gümanı ığ11benim elimi çözün, kolca kopuzumu elime verin, o yi idi ğdöndüreyim, ister beni öldürün ister diriltin, b rak verin dedi. Elini ııçözdüler, kolca kopuzunu eline verdiler. Dirse Han o lancğı ı ğoldu unu bilmedi, kar geldi. Söyle, görelim han m ne söyler : ğş ııDer: 11 üphe. Ş
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com21 Boynu uzun büyük cins atlar gider ise benim gider Senin de içinde bine in var ise söyle bana ğSava madan vuru madan al vereyim dön geri şşıA llardan on bin koyun gider ise benim gider ğ ıSenin de içinde etli in var ise söyle bana ğSava madan vuru madan al vereyim dön geri şşıDevelerden k z l deve gider ise benim gider ı ıSenin de içinde yük ta y c n var ise söyle banaşı ı ıSava madan vuru madan al vereyim dön geri şşıAlt n ba l ota lar gider ise benim gider ış ığSenin de içinde odan var ise yi it söyle bana ğSava madan vuru madan al vereyim dön geri şşıAk yüzlü ela gözlü gelinler gider ise benim gider Senin de içinde ni anl n var ise yi it söyle bana şığSava madan vuru madan al vereyim dön geri şşıAk sakall ihtiyarlar gider ise benim gider ıSenin de içinde ak sakall baban var ise yi it söyle bana ığSava madan vuru madan kurtaray m dön geri şşıBenim için geldin ise o lancğı ı ığm öldürmü üm şYi it sana günah yok dön geri ğıdedi. O lan burada babas na söylemi , görelim han m ne söylemi :. ğışışBoynu uzun büyük cins atlar senin gider Benim de içinde bine im var ğB rakmam yok k rk namerde ı12ıDevelerde k z l deve senin gider ı ıBenim de içinde yük ta y c m var şı ı ıB rakmam yok k rk namerde ııA llarda on bin koyun senin gider ğ ıBenim de içinde etli im var ğB rakmam yok k rk namerde ııAk yüzlü ela gözlü gelin senin gider ise Benim de içinde ni anl m var şıB rakmam yok k rk namerde ııAlt n ba l ota lar senin gider ise ış ığBenim de içinde odam var B rakmam yok k rk namerdeıı12 Benim b rakmam, b rakaca m. ıığ ı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com22 Ak sakall ihtiyarlar senin gider ise ıBenim de içinde bir akl a m uuru yitmi ihtiyar babam ış şış şşvar B rakmam yok k rk namerdeııdedi. K rk yi idine tülbent sallad , el eyledi. K rk yi it büyük cins ığıığat m oynatt , o lan n etraf na topland . O lan k rk yi idini ıığııığığberaberine ald , at tepti, cenk ve sava etti. Kiminin boynunu vurdu, ışkimini esir eyledi. Babas n kurtard , çekildi geri döndü. Dirse Han ı ııburada o lancğı ı ığn n sa oldu unu bildi. Hanlar han Bay nd r ğğıııo lana beylik verdi, taht verdi, dedem ğ Korkut destan söyledi deyi dedi, bu O uznameyi düzdü ko tu, şğşböyle dedi: Onlar da bu dünyaya geldi geçti Kervan gibi kondu göçtü Onlar da ecel ald yer gizledi ııFani dünya yine kald ıGelimli gidimli dünya Son ucu ölümlü dünyaKara ölüm geldi inde geçit versin. Sa l kla, ak lla devletini Hak ğğ ııart rs n. O övdü üm yüce Tanr dost olarak medet eri tirsin. ı ığışDua edeyim han m: Yerli kara da lar n y k lmas n. Gölgeli ığıı ııbüyük a ac n kesilmesin Ta k n akan güzel suyun kurumas n. ğışııKanatlan n uçlar k r lmas n. Ko ar iken ak boz at n sendelemesin. ıı ı ıışıVuru unca kara çelik öz k l c n çentilmesin. Dürtü ürken alaca şı ı ışm zra n utanmas n. Ak bürçekli anan n yeri cennet olsun. Ak ığ ııısakall baban n yeri cennet olsun. Hak- ıık n yand rdıı ı ı ığ ç ra n yana dursun. Kadir Tanr seni namerde ğ ıımuhtaç eylemesin han m hey!... ı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com23 SALUR KAZANIN EV N N İ İYA MALANDI I DESTANI ĞĞBEYAN EDER Ya z al at n çektirdi, s çray p bindi. Aln beyaz ayg r na ğ ıı ııııı ıDündar bindi. Kazan Bey'in karde i Kara Göne bindi. Beyaz büyük şcins at m çektirdi. Bay nd r Han' n dü man yenen îr emseddin ıııışıŞŞbindi. Parasar n Bayburt Hisar ' ndan f rlay p uçan Beyrek boz ııııayg r na bindi. Ya z al atl Kazan'a ke i diyen Bey Yigene doru ı ığ ıış şayg r na bindi. Sayma a kalksam tükense olmaz, kudretli O uz ı ığğbeyleri bindi, Ala Da a alaca asker ava ç kt . ğı ıKafirin casusu casuslad , vard kafirler azg n ökli Melik'e ııı ıŞhaber verdi. Yedi bin kaftan n n ard y rtmaçl , yar s ndan kara saçl , ı ıı ııı ııpis dinli, din dü man alaca atl kafir bindi, dört nala hücum etti, şııgece yar s nda Kazan Bey'in yurduna geldi. Alt n ota lar n kafirler ı ıığı ıy kt lar. Kaza benzer k z gelini feryat ettirdiler. Tavla tavla koç ı ıı ıatlar na bindiler. Katar katar k z l develerini yedekte çektiler. A r ıı ığ ıhazinesini, bol akçesini ya malad lar. K rk ince belli k z ile boyu ğıııuzun Burla Hatun esir gitti. Kazan beyin ihtiyarc k olmu anas kara ışıdeve boynunda as l gitti. Han Kazan' n o lu Uruz Bey üç yüz yi it ı ıığğile eli ba l , boynu ğ ıba l gitti. Eylik Koca O lu Son Kulma , Kazan Bey' in evi üzerine ğ ığşşehit oldu. Kazan n bu i lerden haberi yok. ışKafir der: Beyler, Kazanan tavla tavla koç atlar na binmi iz, alt n ışıakças n ya malamı ığı ı şz, k rk yi it ile o lu Uruz'u esir etmi iz, katar ığğşkatar develerini yedekte çekmi iz, k rk ince belli k z ile Kazan' n şıııhelallisini tutmu uz, bu darbeleri biz Kazan'a vurmu uz dedi. şşKafirin biri der: Kazan Bey'de bir Öcümüz kald . ökli Melik der: ıŞ
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com24 Bre asilzade ne öcümüz kald ? Kafir der: Kazan n Kapulu ııDerbendinde on bin koyunu vard r, u koyunlar da getirsek Kazan'a ışıbüyük darbe vurmu olurduk dedi. ökli Melik der: Alt yüz kafir şŞıvars n, koyunu getirsin dedi. ıAlt yüz kafir atland , koyunun üzerine dört nala gitti. ııGece yatarken Karac k Çoban kara kayg l rüya gördü. ıı ıRüyas ndan s çrad aya a kalkt . K yan Gücü, Demir Gücü bu iki ııığııkarde i yan na ald . A l n kapşıığı ıı ı ışn berkitti. Üç yerde tepe gibi ta şy d . Alaca kollu sapan n eline ald . ığıı ııAns z n Karac k çoban n üzerine alt yüz kafir yüklendi. ı ııııKafir der: Karanl k ak am olunca kayg l çoban ışı ıKar ile ya mur ya nca çakmakl çoban ğğ ııSütü peyniri bol kaymakl çoban ıKazan Bey'in penceresi alt n ota lar n biz y kmığı ııı ı şz, tavla tavla koç atlar na biz binmi iz, katar katar k z l devesini biz yedekte ışı ıçekmi iz, ihtiyarc k anas n biz getirmi iz, a r hazine bol akças n şıı ışğ ıı ıbiz ya malamğı ı şz. kaza benzer k z gelini biz esir etmi iz, k rk yi idi ı ışığile Kozan' n o lunu biz getirmi iz, k rk ince belli k z ile Kazan' n ığşıııhelallisini biz getirmi iz, bre çoban uza ndan yak n ndan beri gel, şğ ıı ıba indirip ba r, bas, biz kafire selam ver, öldürmeyelim, ökli şğ ıŞMelik'e seni iletelim, sana beylik verelim. Çoban der: Lak rd söyleme bre itim kafir ı ıitim ile bir yalakta bulaş ğı ı ım içen azg n kafir ıAlt ndaki alaca at n ne översinıı ıAlaca ba l keçim kadar gelmez bana ş ıBa ndaki tulgan ne översin bre kafir ş ııBaç mdaki börküm kadar gelmez bana ıAltm tutam m zra m ne översin murdar kafir ı şığ ıK z lc k de ene im kadar gelmez bana ı ı ığğK l c m ne översin bre kafir ı ı ıE ri ba l çoma m kadar gelmez bana ğş ığ ıOklu unda doksan okunu ne översin bre kafir ğAlaca kollu sapan m kadar gelmez bana ı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com25 Uza ndan yak n ndan beri gel ğ ıı ıYi itlerin darbesini gör öyle geçğdedi. Derhal kafirler at teptiler, ok serptiler. Yi itler ejderhas ğıKarac k Çoban sapan n n oyas na ta koydu att . Birini al nca ikisini ıı ıışııüçünü y kt , ikisini at nca üçünü dördünü y kt . Kafirlerin gözüne ı ııı ıkorku dü tü. Karac k Çoban kafirin üç yüzünü sapan ta ile yere şış ıserdi. ki karde i okla vuruldu, ehit oldu. Çoban n ta tükendi, İşşış ıkoyun demez keçi demez, sapan n n ayas na koyar atar, kafiri y kar. ı ıııKafirin gözü korktu. Dünya alem kafirin basma karanl k oldu, ıder: Murada, maksuda ermesin, bu çoban bizim hepimizi öldürür mü öldürür dediler, ve durmay p kaçt lar. ııÇoban ehit olan karde lerini Hakka teslim etti, kafirlerin şş(esinden bir büyük tepe y d , çakmak çak p ate yakt ve ığıışıkeçesinden isli kül yap p yaras na bast , yolun kenar na geçip ııııoturdu, a lad s zlad . Der : Salur Kazan, Bey Kazan, ölü müsün diri ğı ıımisin, bu i lerden haberin yok mudur dedi. şMe er han m o gece kudretli O uz'un devleti. Bay nd r Han' n ğığıııgüveyisi. Ula o lu Solur Kazan kara kayg l rüya gördü. S çrad şğı ıııaya a kalkt , der: Biliyor musun karde im Kara Göne, rüyamda ne ğışgöründü, kara kayg l rüya gördüm, yumru umda ç rp nan benim ı ığı ışahin ku umu ölüyor gördüm, gökten y ld r m ak ota m n üzerine şı ı ığı ıçak yor gördüm, kapkara duman yurdumun üzerine dökülüyor ıgördüm, kuduz kurtlar evimi di leyip y rt yor gördüm, karg gibi şı ııkara saç m uzan yor gördüm, uzanarak gözümü örtüyor gördüm, ı ııbile imden on parma m kanda gördüm, ne vakit ki bu rüyay ğğı ııgördüm, ondan beri akl m fikrimi toplayam yorum, han m karde ı ııışbenim bu rüyam yor bana dedi. Kara Göne der: Kara bulut dedi in ığsenin devletindir, kar ile ya mur dedi in senin askerindir, sac ğğkayg d r, kan karad r, geri kalan n yoramam, Allah yorsun dedi. ı ııı ıBöyle söyleyince Kazan der: Benim av m bozma, askerimi da tma, ı ığ ıben bugün ya z al at ökçelerim, üç günlük yolu bir günde al r m, ğ ııı ıö le olmadan yurdumun üstüne var r m, e er sa d r esendir, ak am ğı ığğışolmadan gene ben bana gelirim, yurdum sa esen de ilse ba n z n ğğşı ı ıçaresine bak n, ben art k gittim dedi. ııYa z al at m mahmuzlad Kazan Bey yola gitti. Gele gele ğ ıııyurdunun üzerine geldi. Gördü ki uçanlardan kuzgun kalm , faz ı şıdola m yurtta kalm . Kazan Bey burada yurt ile haberle mi , şı şı şşşgörelim han m ne haberle mi : ışş
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com26 Kazan der: Kav m kabile benim ortak yurdum ıYaban e e i ile yabani geyi e kom u yurdum ş ğğşSeni dü man nereden dolam güzel yurdum şı şAk ota lar dikilince yurdu kalm ğı şîhtiyarc k anam oturunca yeri kalm ıı şO lum Uruz ok al nca hedef kalm ğıı şO uz beyleri at sürünce meydan kalm ğı şKara mutfak dikilince ocak kalmı şBu halleri gördü ünde Kazan' n kara süzme gözleri kan ya ğışdoldu, kan damarlar kaynad , kara ba r sars ld . Ya z al at m ıığ ıı ığ ııökçeledi, kafirin geçti i yola dü tü gitti. ğşKazan' n önüne bir su geldi. Kazan der: Su Hak yüzünü ıgörmü tür, ben bu su ile haberle eyim dedi. Görelim han m nice şşıhaberle ti: şKazan der: Ça l ça l kayalardan ç kan su ğ ığ ııA aç gemileri oynatan su ğBasan ile Hüseyin’in hasreti su Ba ve bostan n ziyneti su ğıAyi e ile Fdt ma'n n bakşııı ış su Koç atlar n gelip içti i su ığK z l develerin gelip geçti i su ı ığAk koyunlar n gelip çevresinde yattıı ığ su yurdumun haberini biliyor musun söyle bana Kara ba m kurban olsun suyum sana ş ıdedi. Su nas l haber versin. Sudan geçti, bu sefer bir kurda rastlad . ııKurt yüzü mübarektir, kurt ile bir haberle eyim dedi. Görelim şhan m ne haberle ti: ışKazan der: Karanl k ak am olunca günü do an ışğKar ile ya mur ya nca er gibi duranğğ ı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com27 Kara koç atlar gördü ünde ki nettiren ğşK z l deve gördü ünde ba r t ran ı ığğ şı ıAkça koyun gördü ünde kuyruk çarp p kamç layan ğııArkas n vurup berk a l n ard m söken ı ığı ııKarma ö eçin semizim al p tutan ğ13ıKanl kuyruk yüzüp çap çap yutan ıAvaz kal n köpeklere kavga salan ııÇakmakl ca çobanlar geceleyin ko turan ıışYurdumun haberini biliyor musun söyle bana Kara bas m n sa lı ığ ğı ında iyilikler edeyim köpekdedi. Kurt nas l haber versin. Kurttan da geçti. Karoca Çoban' n kora ııköpe i Kazan' n kar s na geldi. Kazan, kara köpek ile haberle ti, ğışı ışgörelim han m ne haberle ti: ışDer: Karanl k ak am olunca vaf vaf üren ışAc ayran dökülünce çap çap içen ıGece gelen h rs zlar korkutan ı ııKorkutarak amatas yla ürküten şıYurdumun haberini biliyor musun söyle bana Kara bas m n sa lı ığ ğı ında iyilikler edeyim köpek sana dedi. Köpek nas l haber versin. Köpek Kazan' n at n n aya na çap ııı ığ ıçap dü er, sin sin sinler. Kazan bir sopa ile köpe i vurdu, köpek şğçekildi geldi i yola gitti. Kazan köpe i takip ederek Karaca Çoban' n ğğıüzerine geldi. Çoban' gördü ünde haberle ti, görelim han m ne ığşıhaberle ti: şKazan der: Karanl k ahsam olunca kayg l çoban ıı ıKar ile ya mur ya nca çakmakl çoban ğğ ııÜnümü anla sözümü dinle Ak ota m surdan geçmi gördün mü söyle bana ğ ışKara ba m kurban olsun çoban sanaş ı13 ki ya na girmi koyun. İş ış
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com28 dedi. Çoban der: Ölmü muydun yitmi miydin a Kazan şşNerde geziyordun neredeydin a KazanDün de il evvelki gün evin burçtan geçti. htiyarc k anan ğİıkara deve boynunda as l geçti. K rk ince belli k z île helalim boyu ı ııı ıuzun Burla Hatun a layarak urdan geçti. K rk yi it île o lun Uruz ğşığğba aç k yal n oyak kafirlerin yar mca esir gitti. Tavla tavla koç ş ııııatlar na kafir binmi . Katar katar develerim kafir yedekte çekmi ışşAlt n akçe, bol hazineni kafir alm . ıı şÇoban böyle deyince Kazan oh etti, akl bas ndan gitti, dünya ııalem gözüne karanl k oldu. Der: A z n kurusun çoban, dilin ığıçürüsün çoban, Kadir senin aln na bela yazs n çoban dedi. Kazan ııBey böyle söyleyince çoban der: Ne k z yorsun bana a am Kazan ı ığYoksa gö sünde yok mudur imanğAlt yüz kafir de benim üzerime geldi, iki karde im ehit oldu. üç ışşyüz kafir öldürdüm gaza ettim, semiz koyun zay f toklu senin ıkap ndan kafirlere vermedim, üç yerden yaraland m, kara ba m ıış ıbunald , yaln z kald m, suçum bu mudur dedi. Çoban der. ıııYa z al at m ver bana ğ ııAltm tutam m zra m ver bana ı şığ ıAp alaca kalkan m ver bana ıKara çelik öz k l c m ver bana ı ı ıOklu unda seksen okunu ver bana ğAk kiri li sert yay n ver bana şı ıKafire ben yaray m ıYeniden do an m öldüreyim ğıYenim ile aln m n kan m ben ileyim ı ıışÖlürsem senin u runa ben öleyim ğAllah Teala kor ise evini ben kurtaray m ıdedi. Çoban böyle diyince Kazan'a kah r geldi, tuttu yürüyü verdi. ıÇoban da Kazan' n ard ndan yeti ti. Kazan döndü bakt , o ul çoban ıışığ
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com29 nereye gidiyorsun dedi Çoban der: A am Kazan sen evini alma a ğğgidiyorsan. ben de karde imin kan m alma a gidiyorum dedi. Böyle şığsöyleyince Kazan dar: O ul çoban karn m açt r, bir eyin var m d r ğıışı ıyeme e dedi. Çoban der: Evet a am Kazan, geceden bir kuzu ğğpi irmi imdir, gel bu a aç dibinde inelim yiyelim dedi. ndiler, şşğİçoban da arcğı ı ığ ç kard , yediler. ıKazan fikreyledi, der: E er çoban ile varacak olursam ğkudretli O uz beyleri benim ba ma kak nç kakarlar, çoban beraber ğş ııolmasa Kazan kafiri yenemezdi derler dedi. Kazan'a gayret geldi. Çoban bir a aca sara sara muhkem ba lad , kalkt yürüyü verdi. ığğııÇobana der: Bre çoban karn n ac kmam ken, gözün kararmam ken ııı şı şbu a ac koparma a bak, yoksa seni burda kurtlar ku lar yer dedi. ğığşKaraca Çoban zorlad , koca a ac yeri île yurdu ile kopard , arkas na ığıııald . Kazan' n ard na dü tü. Kazan bakt gördü çoban a ac arkas na ııışığııalm geliyor. Kazan der. Bre çoban bu a aç ne a açt r? Çoban der: ı şğğıA am Kazan bu a aç o a açt r ki sen kafiri tepelersin, karn n ac k r, ğğğııı ıben sanc bu a aç ile yemek pi iririm dedi. Kazana bu söz ho geldi. ığşşAt ndan indi, çoban n ellerim çözdü, aln ndan bir öptü. Der: Allah ıııbenim evimi kurtaracak olursa seni tavlac ba eyleyeyim dedi. kisi ış ıİyola girdi. Beri yanda ökli Melik kafirlerle en ad man yiyip içip Şşşıduruyordu. Der: Beyler biliyor musunuz Kazan'a nas l gadreylemek ıgerek, boyu uzun Burla Hatun'unu getirip kadeh sundurmak gerek dedi. Boyu uzun Burla Hatun bunu i itti, yüre i ile can na ate ler şğışdü tü. K rk ince belli k z n içine girdi, ö üt verdi. Der : Hanginizi şıı ığyapı ı şrlarsa Kazan' n hatunu hanginizdir diye, k rk yerden ses ııveresiniz, dedi. Şökli Melik'ten adam geldi, Kazan Bey'in hatunu hangisidir dedi. K rk yerden ses geldi, hangisidir bilmediler. ıKafire haber verdiler, birine yap t k, k rk yerden ses geldi, ı ışıbilmedik hangisidir dediler. Kafir de: Bre var n Kazan' n o lu Uruz'u ıığçekin çengele as n, k yma k yma ak etinden çekin, kara kavurma ıııpi irip k rk bey k zma iletin. kim ki yedi o de il, kim ki yemedi şıığodur, al n galin kadeh sunsun dedi. Boyu uzun Burla Hatun ıo lunun yomac na geldi, ça r p o luna ğığı ığsöyler, görelim han m ne söyler: ıDer:
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com30 O ul o ul ay o ul ğğğBiliyor musun neler oldu Söyle tiler f s l f s l şı ı ı ıKafirin fiilini duydum Penceresi alt n ota m n kabzas o ul ığı ıığKaza benzer k z m n gelinimin çiçe i o ul ı ı ığğO ul o ul ay o ul ğğğDokuz ay dar karn mda ta dışı ı ığm o ul ğOn ay diyince dünyaya getirdi im o ul ğğDolamas alt n be ikte beledi im o ulıışğğkafirler ters konu mu lar: Kazan o lu Uruz'u hapisten ç kar m, şşğııbo az mdan urgan ile as n, iki küre inden çengele tak n, k yma ğıığıık yma ak etinden çekin, kora kavurma edip k rk bey k z na iletin, ııı ıkim ki yedi o de il, kim ki yemedi o Kazan'm hatunudur, çekin ğdö e imize getirelim, kadeh sundural m demi ler. Senin etinden ş ğışo ul yiyeyim mi, yoksa pis dinli kafirin dö e ine gireyim mi, baban ğş ğKazan'm namusunu lekeleteyim mi, nice deyim o ul bey dedi. Uruz ğder: A z n kurusun ana, dilin çürüsün ana, ana hakk Tanr hakk ğııııolmam olsayd kalkarak yerimden do rulayd m, yakan ite ı şığıbo az ndan tutayd m, kaba ökçem alt na atayd m, ak yüzünü kara ğııııyere tepeydim, a z n île burnundan kan f k rtayd m, can tatl lğıı ışıı ı ı ığn sana göstereydim, bu nas l sözdür, sak n kad n ana benim üzerime ıııgelmeyesin, benim için a lamayas n, b rak beni kad n ana çengele ğıııvursunlar, b rak elimden çeksinler kara kavurma etsinler k rk bey ıık z n n önüne iletsinler, onlar bir yedi inde sen iki ye, seni kafirler ı ı ığbilmesinler duymas nlar. tak pis dinli kafirin dö e ine varmayas n, ıış ğıkadehim sunmayas n, babam Kazan' n namusunu lekelemeyesin. ıısak n dedi. O lan böyle diyince boncuk boncuk gözünün ya revan ığş ıoldu. Boyu uzun, beli ince Burla Hatun boynu ile kula m tuttu ğ ıdü tü, güz elmas gibi al yana n çekti y rtt , karat gibi kara saç n şığı ıııı ıyoldu, o ul o ul diyerek feryat figan etti a lad . Uruz der: ğğğıKad n ana kar ma geçip ne bö ürüyorsun ış ığNe ba r yorsun ne a l yorsun ğı ığ ıBa r m ile yüre imi ne da l yorsun ğ ığğ ıGeçmi benim günümü ne and r yorsun şı ı14Hey ana arap atlar olan yerde 14 Hat rlat yorsun. ıı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com31 Bir tay olmaz m olur ııK z l develer olan yerde ı ıBir deve yavrusu olmaz m olur ıAkça koyunlar olan yerde Bir kuzuca olmaz m olur ğ ııSen sa ol kad n ana babam sa olsun ğığBir benim gibi o ul bulunmaz m olur ğıdedi. Böyle diyince anas n n karar kalmad , yürüyü verdi, k rk ince ı ııııbelli k z n içine girdi. ı ıKafirler Uruz'u al p kesim için çengelin dibine getirdiler. ıUruz der: Bre kafir aman Tanr n n birli ine yoktur güman ı ığ15b rak n beni, bu a aç ile söyle eyim dedi. Ça r p a aca söylemi , ıığşğı ığşgörelim han m ne söylemi: ıA aç a aç der isem sana üzülme a aç ğğğMekke ile Medine'nin kapı ış a aç ğMusa Kelimin asas a aç ığBüyük büyük sular n köprüsü a aç ığKara kara denizlerin gemisi a aç ğErlerin ah Ali'nin Düldülünün eyeri a aç şığZülfikar n k n ile kabzas a aç ıı ıığŞah Hasan ile Hüseyin'in be i i a aç ş ğğE er erdir e er avratt r korku u a aç ğğı16şğBa na do ru bakar olsam ba s z a aç ş ığşığDibine do ru bakar olsam dipsiz a aç ğğBeni sana asarlar çekme a aç ğÇekecek olursan yi itli im seni tutsun a aç ğğğBizim elde olmal yd n a aç ıığKara hindu kullanma.. buyurayd m ıSeni para para do rayalard a aç ğığ15 üphe Ş16 Erkek olsun, kad n olsun. ı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com32 Sonra dedi: Tavla lavla ba lan rken at ma yaz k ğıııKarde diye beslerken arkada ma yaz k şş ııYumru umda ç rp n rken ahin ku uma yaz k ğı ı ışşıYeti mesi ile tutarken taz ma yaz k şııBeyli e doymadan kendime yaz k ğıYi itlikten usanmadan can ma yaz kğııdedi, tane tane göz ya dokur) a lad , yan k ci erci ini da lad . ş ığıığğğıBu s rada sultan m, Salur Kazan ile Karoca Çoban dört nota ııyeti ti. Çoban n üç ya nda dana derisinden sapan n n ayas idi, üç şış ıı ııkeçi tüyünden sapan n n kollar idi, bir keçi tüyünden çatlay c idi. ı ııı ıHer at nca on iki batman ta atard . Attı17şıı ı ğ ta yere dü mezdi. yere şşdahi dü se toz gibi savrulurdu, ocak gibi oyulurdu. Üç y la kadar şıta dü tü ü yerin otu bitmezdi. Semiz koyun zay f toklu bay rda ş ış ğııkalsa, kurt gelip yemezdi sapan n n korkusundan. Öyle olunca ı ısultan m, Karaca Çoban sapan çatlatt , dünya alem kafirin gözüne ııkaranl k oldu. Kazan der: Karac k Çoban anam kafirden dileyeyim, ıııat aya alt nda kalmas n dedi. At aya çabuk, ozan dili çevik olur. ğ ııığ ıKazan kafire ça r p söylemi , görelim han m ne söylemi : ğı ışışDer: Bre ökli Melik ŞPenceresi alt n ota lar m getirmi sin ığı ışSana gölge olsun A r hazinemi bol akçemi getirmi sin ğ ışSana harçl k olsun ıK rk ince belli k z ile Burla Hatun'u getirmi sin ıışSana esir olsun K rk yi it ile o lum Uruz’u getirmi sin ığğşKulun olsun Tavla tavla koç atlar m getirmi sin ı ışSana binek olsun Katar katar develerimi getirmi sin şSana yük ta y c olsun şı ı ı17 8 Kilo (96 kilo)
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com33 ihtiyarc k anam getirmi sin ıışBre kafir anam ver bana ıSava madan vuru madan çekileyim şşGeri döneyim gideyim belli bildedi. Kafir der: Bre Kazan Penceresi alt n ota m getirmi iz ığ ışBizimdir K rk ince belli k z ile ııBoyu uzun Burla Hatun'u getirmi iz şBizimdir K rk yi it ile o lun Uruz'u getirmi iz ığğşBizimdir Tavla tavla koç atlar n ı ıKatar katar develerini getirmi iz şBizimdir ihtiyarc k anan getirmi iz ıışBizimdir Şano vermeyiz, Yayhan Ke i o luna veririz, Yayhan Ke i o lundan ş ş ğş ş ğo lu do ar, biz onu sana has m koruz dediler. Çoban hiddetlendi, ğğıdudaklar kabard . Çoban der: ııBre dini yok ak ls z kafir ı ıAkl yok derneksiz kafir ıKar yatan karl kara da lar ihtiyarlam lar otu bitmez ş ıığı şKanl kanl rmaklar ihtiyarlam t r suyu gelmez ıı ııı ışYi it yi it atlar ihtiyarlam t r tay vermez ğğı ışK z l k z l develer ihtiyarla maçt r yavru vermez ı ıı ııBre kafir Kazanan anas ihtiyarlam t r o ul vermezıı ışğdölünü olmaktan sefan var ise ökli Melik, kora gözlü k z n var ise, Şı ıgetir Kazan'a ver, bre kafir senin k z ndan o lu do sun. siz onu ı ığğKazan Be e has m koyas n z dedi. ğıı ıBu s rada kudretli O uz beyleri yeti ti. Han m görelim kimler ığşıyeti ti. Kara Dere a z nda Kadir veren, kara bo a derisinden şğığbe i inin örtü ü olan, hiddeti tutunca kara ta kül eyleyen, b yş ğşş ıı ı ı ığn ensesinde yedi yerde dü ümleyen, yi itler ejderhas , Kazan Beyin ğğı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com34 karde i Kara Göne dört nata yeti ti. Çal k l c m karde Kazan, şşı ı ışyeti tim dedi. şBunun ard nca görelim kimler yeti ti: Demir Kap ışıDerbendindeki demir kap y tepip alan, altm tutam alaca ı ıı şm zra n n uçunda er bö ürten, K yan Selçuk o lu Deli Dündar dört ığı ığığnala yeti ti. Çal k l c n a am Kazan, yeti tim dedi. şı ı ı ığşBunun ard nca han m görelim kimler yeti ti: Hemid île ıışMerdin kalesini tepip y kan, demir yayl Kapçak Melik'e kan ııkusturan, gelerek Kazan' n k z n erlik ile alan, O uz'un ak sakall ıı ı ığıihtiyarlar n n görünce o yi idi takdir etti i, al ipekli alvarl , at ı ığğşııdeniz örde i püsküllü, Kara Göne o lu Kara Budak dört nala yeti ti. ğğşÇal k l c n , a am Kazan, yeti tim dedi. ı ı ı ığşBunun ard nca görelim han m kimler yeti ti : Destursuzca ıış18Bay nd r Han' n dü man n bast ran, altm bin kafire kan kusturan, ııışı ııı şak boz atinin yelesi üstünde kar durduran. Gaflet Koca o lu ir ğŞŞemseddin dört nala yeti ti. Çal k l c n a am Kazan, yeti tim, dedi. şı ı ı ığşBunun ard nca görelim han m kimler yeti ti: Parasar n Bayburt ıışıHisar ndan f rlay p uçan, ap alaca gerde ine kar gelen, yedi k z n ııığş ıı ıümidi, kudretli O uz'un imrenileni, Kazan Beyin inançl s , boz ğı ı19ayg rl Beyrek dört nala yeti ti. Çal k l c m a am Kazan, yeti tim, ı ışı ı ığşdedi. Bunun ard nda han m görelim kimler yeti ti: Dönüp baksa ıışçal ml , kartal hünerli, süslü eklem ku akl , kula alt n küpeli, ıışığ ııkudretli O uz beylerini bir bir al ndan y k c . Kaz l k Koca o lu Bey ğıı ı ıı ığYigenek dört nala yeti ti. Çal k l c n a am Kazan, yeti tim, dedi. şı ı ı ığşBunun ard nca görelim han m kimler yeti ti: Altm ögeç ıışı şderisinden kürk eylese topuklar m örtmeyen, alt ögeç derisinden ııkülah etse kulaklar n örtmeyen, kolu budu irice, uzun bald rlar ı ıııince, Kazan Beyin day s , at a zl Aruz Koca dört nala yeti ti. Cal ı ığı ışk l c n beyim Kazan, yeti tim, dedi. ı ı ı ışBunun ard nca görelim kimler yeti ti: Giderek Peygamberin ışyüzünü gören, gelerek O uz'da sahabesi olan, hiddeti tutunca ğb y klar ndan kan ç kan, b yı ıııı ı ığ kanl Bü düz Emen dört nala yeti ti. ığşÇal k l c n a am Kazan, yeti tim, dedi. ı ı ı ığşBunun ard nca görelim kimler yeti ti : Kafirleri it ard na ışıb rak p horlayan, yurttan ç k p Ayg r Gözler suyundan at yüzdüren, ııı ııelli yedi kalenin kilidini alan, Ak Melik Çe me k z na nikah eden, şı ı18 zin almadan. İ19 (asl ) nak: Maiyetteki en inan lan kimse, bir maiyet ünvan ı ııı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com35 Sofi Sandal Melik'e kan kusturan, k rk cübbe bürünüp otuz yedi ıkale beyinin dilber k zlar n çal p bir bir boynunu kucaklayan, ıı ııyüzünden duda ndan öpen, Eylik Koca o lu Alp Eren, dört nala ğ ığyeti ti. Cal k l c n a am Kazan yeti tim, dedi. şı ı ı ığşSay lmakla O uz beyleri tükense olmaz, hep yeti tiler. Ar sudan ığşıabdest ald lar, ak al nlar n yere kodular, iki rekat namaz k ld lar ııı ıı ıAd güzel Muhammed'e salavat getirdiler, derhal kafire at sald lar, ıık l ç çald lar. Gümbür gümbür davullar dövüldü, burmas alt n tunç ı ııııborular çal nd . O gün ci erinde olaner yi itler belirdi. O gün ıığğnamertler sapa yer gözetti. O gün bir k yamet sava oldu, meydan ışdolu ba oldu. Ba lar kesildi top gibi. Yi it yi it atlar ko tu, nal şşğğşıdü tü. Alaca alaca m zraklar sapland . Kara çelik öz k l çlar çal nd , şııı ıııa z dü tü. Üç kanatl kay n oklar at ld , temreni dü tü. K yametin ğışııı ışıbir günü o gün oldu. Bey hizmetkar ndan, hizmetkar beyinden ıayr ld . ı ıD O uz beyleri ile Deli Dündar sa dan tepti. ç O uz beyleri ı şğğİğNe Kazan merkeze tepti. ökli Melik'e havale oldu. ökli Melik'i ŞŞbö ürderek attan yere dü ürdü, derhal kara bas n tutup kesti, ğşı ıparçalayarak olca kan n yer yüzüne döktü. Sa tarafta Kara Tüken ı ığMelik'e K yan Selçuk o lu Deli Dündar kar geldi, sa yan n ığş ığı ık l çlad , yere dü ürdü. Sol tarafta Bu ac k Melik'e Kara Göne o lu ı ıışğığDeli Budak kar geldi, alt dilimli gürz ile tepesine iddetle tutup ş ıışvurdu, dünya alem gözüne karanl k oldu, at boynunu kucaklad , ııyere dü tü. Kazan Bey'in karde i kafirin tu u ile sanca n k l çlad şşğğı ı ı ııyere dü ürdü. Derelerde tepelerde kafire k rg n girdi, le ine kuzgun şı ışü ü tü. On iki bin kafir k l çtan geçti. Be yüz O uz yi itleri ehit ş şı ışğğşoldu. Kaçan m Kazan Bey kovalamad , aman diyenini öldürmedi. ııKudretli O uz beyleri ganimet ald . ğıKazan Bey ordusunu, çolu unu çocu unu, hazinesini ald ğğıgeri döndü. Alt n taht nda yine evini dikti. Karac k Çoban tavlac ıııııba eyledi. Yedi gün yedi gece yeme içme oldu. K rk tane kul, k rk ş ıııcariye o lu Uruz'un basma azat eyledi. Kahraman koç yi itlere çok ğğülke verdi, alvar, cübbe, çuha verdi. Dedem Korkut gelerek destan şsöyledi deyi dedi, bu O uznameyi düzdü ko tu, böyle dedi. şğşHan dedi im bey erenler ığDünya benim diyenler Ecel ald yer gizledi ıFani dünya kime kald ıGelimli gidimli dünya
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com36 Ahir son ucu ölümlü dünyaDua edeyim han m: Karl kara da lar n y k lmas n. Gölgeli ıığıı ııbüyük a ac n kesilmesin. Ta k n akan güzel suyun kurumas n. ğışııKadir Tanr seni namerde muhtaç etmesin. Ko ar iken ak boz at n ışısendelemesin. Vuru unca kara çelik Öz k l c n çentilmesin. şı ı ıDürtü ürken alaca m zra n utanmas n. Ak sakall baban n yeri şığ ııııcennet olsun. Ak bürçekli anan n yeri cennet olsun. Amin diyenler ıTanr 'n n yüzünü görsün. Ak aln nda be kelime dua k ld k, kabul ı ıışı ıolsun. Allah' n verdi i ümidin kesilmesin. Derlesin toplas n ığıgünah n z ad güzel Muhammed Mustafa yüzü suyuna baı ı ıığ ş ılas n ıhan m hey!... ı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com37 KAM PÜREN N O LU BAMSI BEYREK İĞDESTANINI BEYAN EDER HANIM HEY KAM Gön o lu Han Bay nd r yerinden kalkm t . Kara yerin ğııı ışüstüne ak ota n diktirmi ti. Alaca gölgeli i gök yüzüne ğı ışğyükselmi ti. Bin yerde ipek hal cşı ı ığ dö enmi ti. ç O uz, D O uz şşİğı şğbeyleri Bay nd r Han’ n sohbetine toplanm t . Pay Püre Bey de ıııı ışBay nd r Han' n sohbetine gelmi ti. ııışBay nd r Han' n kar s nda Kara Göne o lu Kara Budak yaya ııışı ığdayan p durmu tu. Sa yan nda Kazan o lu Uruz durmu tu. Sol ışğığşyan nda Kaz l k Koca o lu Bey Yigenek durmu tu. Pay Püre Bey ıı ığşbunlar gördü ünde ah eyledi, bas ndan akl gitti, mendilini ald , ığıııbö üre bö üre a lad . ğğğıBöyle edince, kudretli O uz'un arkas , Bay nd r Han' n ğııııgüveyisi Solur Kazan kaba dizinin üzerine çöktü, gözünü dikerek Pay Püre Bey'in yüzüne bakt , der: Pay Püre Bey ne a lay p ığıba r yorsun? Pay Püre der Han Kazan nas l a lamayay m, nas l ğı ıığııba rmayay m, o ulda nasibim yok, karde te kaderim yok. Allah ğ ıığşTeala bana beddua etmi tir, beyler tac m taht m için a lar m, bir şıığıgün olacak dü ece im ölece im, yerimde yurdumda kimse şğğkalmayacak dedi. Kazan der: Maksudun bu mudur? Pay Püre Bey der: Evet budur, benim de o lum olsa, Han Bay nd r' n kar s na ğıı ışı ıgeçse dursa, hizmet eylese, ben de baksam sevinsem, k vansam. ıgüvensem dedi. Böyle diyince kudretli O uz Beyleri yüzlerim gö e tuttular, el ğğkald r p dua eylediler, Allah Teala sana bir o ul versin dediler. O ı ığ
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com38 zamanda beylerin hay r duas hay r dua, bedduas beddua idi, ııııdualar kabul olunurdu. ıPay Piçen Bey de yerineleri kalkt , der: Beyler benim de ıhakk ma bir dua eyleyin, Allah Teala bana da bir k z versin dedi. ııKudretli O uz beyleri el kald rd lar dua eylediler. Allah Teala sana ğı ıda bir k z versin dediler. Pay Piçen Bey der: Beyler Allah Teala bana ıbir k z verecek olursa, siz ahit olun, benim k z m Pay Püre Bey'in ışı ıo luna be ik kertme yavuklu olsun dedi. ğşBunun üzerine bir kaç zaman geçti. Allah Teala Pay Püre Bey'e bir o ul, Pay Piçen Bey'e bir k z verdi. Kudretli O uz beyleri ğığbunu i ittiler, ad olup sevindiler. Pay Püre Bey bezirganlar n m şşı ıyan na ça rd , buyruk etti : Bre bezirganlar. Allah Teala bana bir ığı ıo ul verdi. Rum eline benim o lum için güzel arma anlar getirin, ğğğbenim o lum büyüyünceye kadar dedi. ğBezirganlar da gece gündüz yola girdiler. stanbul'a geldiler. İFevkalade, nadide, güzel arma anlar ald lar. Pay Püre'nin o lu için ğığbir deniz tay boz ayg r ald lar, bir ok kiri li sert yay ald lar, bir de ııışıalt kanatl gürz ald lar. Yol haz rlıııı ı ı ığn yapt lar. ıPay Püre'nin o lu be yasma girdi, be ya ndan on ya na ğşşş ış ıgirdi, on ya ndan on be ya na girdi. Dönüp baksa çal ml , kartal ş ışş ıııhünerli bir güzel iyi yi it oldu. ğO zamanda bir o lan ba kesmese kan dökmese ad koymazlard . Pay ğşıPüre Bey'in o lu atland , ava ç kt . Av avlarken babas n n tavlas n n ğıı ıı ıı ıüzerine geldi. Tavlac ba kar lad , indirdi misafir etti. Yiyip içip ış ış ııoturuyorlard . Beri yandan da bezirganlar gelerek Kara derbent ıa z na konmu lard . Murada maksuda eri mesin, Evnük Kalesi'nin ğışışkafirleri bunlar casuslad . ııBezirganlar yatarken ans z n be yüz kafir sald rd lar, ı ışı ıvurdular, ya malad lar. Bezirgan n büyü ü tutuldu, küçü ü kaçarak ğıığğO uz'a geldi. ğBakt gördü O uz'un hududunda bir alaca gölgelik dikilmi , ığşbir bey o lu güzel yi it k rk yi it ile, sa nda ve solunda, ğğığğ ıoturuyorlar. O uz'un bir güzel yi idi ancak, yürüyeyim medet ğğdiyeyim dedi. Bezirganlar der: Yi it yi it bey yi it, sen benim ünümü anla ğğğsözümü dinle, on alt y ld r ki O uz içinden gitmi tik. fevkalade ıı ığşkafir mal n O uz beylerine getiriyorduk. Pas n n Kara Derbent ı ığı ıa z na gö üs vermi idik . Evnük Kalesi'nin be yüz kafiri ğığş20ş20 T rman yorduk, ç k yorduk. ııı ı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com39 üzerimize sald rd . karde im esir oldu, mal m z r zk m z ı ışı ı ııı ı ıya malad lar, geri döndüler, kara ba m kald rd m sana geldim, ğışı ıı ıkara bas n n sadakas yi it medet bana dedi. ı ıığBu defa o lan arap içerken içmez oldu. Alt n kadehi elinden ğşıyere çald , der: Ne diyorsam yeti tirin, giyimim ile benim koç at m ışı ıgetirin hey, beni seven yi itler binsinler dedi. Bezirgan da önlerine ğdü tü, k lavuz oldu. şıKafir de inerek bir yerde akçe bölü mekteydi. Bu s rada şıyi itler meydan n n arslan , pehlivanlar n kaplan boz o lan yeti ti. ğı ıııığşBir iki demedi, kafirlere k l ç vurdu, ba kald ran kafirleri öldürdü, ı ışıgaza eyledi, bezirganlar n mal n kurtard . ıı ııBezirganlar der: Bey yi it bize sen erlik i ledin, gel imdi be endi in ğşşğğmaldan al dediler. Yi idin gözü bir deniz tay boz ayg r tuttu, bir de ğıı ıalt kanatl gürzü, bir de ak kiri li yay tuttu. Bu üçünü be endi. Der: ıışığBre bezirganlar bu ayg r ve sonra bu yay ve bu gürzü bana verin ı ııdedi. Böyle diyince bezirgan lar bozuldu. Yi it der: Bre bezirganlar ğçok mu istedim dedi. Bezirganlar dediler: Niye çok olsun, amma bizim bir beyimizin o lu vard r, bu üç eyi ona arma an götürmemiz ğışğgerek idi dediler. O lan der: Bre beyinizin o lu kimdir? Dediler. Pay ğğPüre' nin o lu vard r, ad na Bams derler dediler. Pay Püre'nin o lu ğııığoldu unu bilemediler. Yi it parma n s rd . Der: Burda minnetle ğğğı ı ı ı ıolmaktansa, orda babam n yan nda minnetsiz almak daha iyidir ııdedi. At n kamç lad yola girdi. Bezirganlar ard ndan baka kald lar, ı ıııııvallah güzel yi it, faziletli yi it dediler. ğğBoz o lan babas n n evine geldi. Babas na haber verildi ğı ııbezirganlar geldi diye. Babas sevindi, çad r ota , alaca gölgelik ıığdiktirdi, ipek hal c klar serdi, geçti oturdu. O lunu sa yan na ald . ı ığğııO lan bezirganlar hususundan bir söz söylemedi, kafirleri ğöldürdü ünden bahsetmedi. Birdenbire bezirganlar geldiler. Ba ğşindirip selam verdiler. Gördüler ki o yi it ki ba kesmi tir, kan ğşşdökmü tür. Pay Püre Bey'in sa nda oturuyor. Bezirganlar yürüdüler şğ ıyi idin elini öptüler. Bunlar böyle edince Pay Püre Bey'in hiddeti ğtuttu, bezirganlara der: Bre kavat o lu kavatlar, baba dururken o ul ğğelini mi öperler? Dediler: Han m, bu yi it senin o lun mudur? Evet ığğbenim o lumdur dedi. Dediler: imdi incinme han m önce onun ğşıelini öptü ümüze, e er senin o lun olmasayd bizim mal m z ğğğıı ıGürcistan'da gitmi ti, hepimiz esir olmu tuk dediler. Pay Püre Bey şşder: Bre, benim o lum ba m kesti, kan m döktü? Evet ba kesti, ğşıışkan döktü, adam devirdi dediler. Bre, bu o lana ad koyacak kadar ğvar m d r dedi. Evet sultan m, fazlad r dediler. ı ııı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com40 Pay Püre Bey kudretli O uz beylerini ça rd misafir etti. ğğı ıDedem Korkut geldi, o lana ad koydu. Der: ğÜnümü anla sözümü dinle Pay Püre Bey Allah Taala sana bir o ul vermi tutu versin ğşAk sancak kald r nca müslümanlar arkas olsun ı ııKar yatan kara karl da lardan a ar olsa ş ıığşAllah Taala senin o luna a t versin ğş ı21Kanl kanl sulardan geçer olsa geçit versin ııKalabal k kafire girince ıAllah Taala senin o luna f rsat versin ğıSen o lunu Bamsam diye ok ars n ğşıBunun ad boz ayg rl Bams Beyrek olsun ıı ııAd m ben verdim ya n Allah versinışı ıdedi. Kudretli O uz beyleri el kald rd lar dua k ld lar, bu ad bu ğı ıı ıyi ide kutlu olsun dediler. Beyler hep ava bindi. Boz ayg r n ğı ı ıçektirdi Beyrek bindi. Ala da a alaca asker ava ç kt . ğı ıBirdenbire O uz'un üzerine bir sürü geyik geldi. Bams Beyrek ğıbirini, kovalay p gitti. Kovalaya kovalaya bir yere geldi, ne gördü? ıSultan m gördü : Ye il çay r n üzerine bir k rm z ota dikilmi , ışı ııı ığşYarap bu ota kimin ola dedi. Haberi yok ki alaca ela gözlü k z n ğğ ıı ıota olsa gerek. Bu ota n üzerine varma a haya etti. Dedi: Ne ğ ığ ığolursa olsun, hele ben av m alay m dedi. Ota n önünde eri i verdi, ı ıığ ışgeyi i arka aya ndan vurdu. Bakt gördü —bu ota Ban Çiçek ota ğğ ıığığ ıimi ki Beyre in be ik kertme ni anl s , adakl s idi— Ban Çiçek şğşşı ıı ııota dan bak yordu. Bre dad lar, bu kavat o lu kavat bize erlik mi ğıığgösteriyor dedi, var n bundan pay isteyin, görün ne der dedi. ıK s rca Yenge derler bir hatun var idi, ileri vard pay istedi: ı ııHey bey yi it, bize de bu geyikten pay ver dedi. Beyrek der: Bre ğdad , ben avc de ilim, bey o lu beyim, hepsi size dedi. aman ıığğsormak ay p olmas n bu ota kimindir dedi. K s rca Yenge der: Bey ıığı ıyi idim, bu ota Pay Piçen Bey k z Banu Çiçe indir dedi. Bunun ğğı ığüzerine han m. Beyre in kan kaynad , ığııedepte usul usul geri döndü. K zlar geyi i kald rd lar, güzeller ah Ban Çiçe in Önüne ığı ışıığgetirdiler. Bakt gördü ki bir sultan semiz yabani geyiktir. Ban Çiçek ııder: Bre k zlar, bu yi it ne yi ittir? K zlar der: Vallah sultan m, bu ığğıı21 Geçit
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com41 yi it yüzü örtülü güzel yi ittir, bey o lu bey imi dediler. Banu ğğğşÇiçek der: Hey hey dad lar, babam bana ben seni yüzü örtülü ıBeyre e vermi im derdi, olmaya ki bu ola , bre ça r n ğş22ğı ıhaberle eyim dedi. şÇa rd lar Beyrek geldi. Banu Çiçek ya maktand , haber ğı ışısordu, der: Yi it, geli in nerden? Beyrek der: ç O uz'dan. ç O uz'da ğşİğİğkimin nesisin dedi. Pay Püre o lu Bams Beyrek dedikleri benim ğıdedi. K z der: Peki ya ne yapmaya geldin yi it dedi. Beyrek der: Pay ığPiçen Beyin bir k z varm , onu görme e geldim dedi. K z der: O ı ıı şğıöyle insan de ildir ki sana görünsün dedi, amma ben Banu Çiçe in ğğdad s y m, gel imdi seninle ava ç kal m, e er senin at n benim ı ı ışıığıat m geçerse onun at n da geçersin, hem seninle ok atal m, beni ı ıı ııgeçersen onu da geçersin ve hem seninle güre elim, beni yenersen şonu da yenersin dedi. Beyrek der: Pekala imdi atlan n. şıikisi atland lar, meydana ç kt lar. At teptiler. Seyre in at k z n at n ıı ığı ı ıı ıgeçti. Ok att lar. Beyrek k z n okunu geride b rakt . K z der: Bre yi it ıı ıııığbenim at m kimsenin geçti i yok, okumu kimsenin geride b raktı ığıı ı ğyok, imdi gel seninle güre tutal m dedi. şşıHemen Beyrek attan indi. Kavu tular, iki pehlivan olup şbirbirine sarma t lar. Beyrek kald r r k z yere vurmak ister, k z ş ıı ıı ııkald r r Beyre i vurmak ister. Beyrek bunald , der: Bu k za yenilecek ı ığııolursam, kudretli O uz içinde ba ma kak nç, yüzüme dokunç ğş ıı23ederler dedi. Gayrete geldi, kavrad k z sarmaya ald , memesinden ı ı ııtuttu. K z kocundu. Bu sefer Beyrek k z n ince beline girdi, sarma ıı ıtakt , arkas üzerine yere y kt . K z der: Yi it Pay Piçen'in k z Banu ııı ıığı ıÇiçek benim dedi. Beyrek üç öptü bir di ledi, dü ün kutlu olsun şğhan k z diye parma ndan alt n yüzü ü ç kard k z n parma na ı ığ ıığııı ığ ıgeçirdi. Aram zda bu ni an olsun han k z dedi. K z der: Mademki ışı ııböyle oldu, hemen imdi ileri at lmak gerek bey o lu dedi. Beyrek de şığne olacak han m, ba üzerine dedi. ışBeyrek k zdan ayr l p evlerine geldi. Ak sakall babas kar ıı ııış ıgeldi, der: O ul fevkalade olarak bugün O uz'da ne gördün? Der: Ne ğğgöreyim, o lu olan evlendirmi . k z olan kocaya vermi . Babas der: ğşı ışıO ul yoksa seni evlendirmek mi gerek. Evet ya ak sakall aziz baba, ğıevlendirmek gerek dedi.. Babas der: O uz'da kimin k z n ığı ı ıal vereyim dedi. Beyrek der: Baba bana bir k z al ver ki ben ıııyerimden kalkmadan o kalkmal , ben kara koç at ma binmeden o ıı22 Sak n bu olmas n ıı23 Vurma, yüze vurma.
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com42 binmeli ben hasm ma varmadan o bana ba getirmeli, böyle k z al ışııver baba bana dedi. Babas Pay Püre Han der: O ul sen k z ığıistemiyorsun, kendine bir hempa istiyormu sun, o ul galiba senin şğistedi in k z Pay Piçen Bey k z Banu Çiçek'tir dedi. Beyrek der: Evet ğıı ıya, evet ak sakall aziz baba benim de istedi im odur dedi. Babas ığıder: Ay o ul Banu Çiçe in bir deli karde i vard r, ad na Deli Karçar ğğşııderler, k z isteyeni öldürür. Beyrek der: Peki ya nidelim? Pay Püre ıBey der: O ul kudretli O uz beylerim evimize ça ral m, nas l ğğğ ıııuygun görürlerse ona göre i edelim dedi. şKudretli O uz beylerini hep ça rd lar, evlerine getirdiler. ğğı ıA r misafirlik eylediler. Kudretli O uz beyleri dediler: Bu k z ğ ığı ıisteme e kim vara bilir? Uygun gördüler ki Dede Korkut vars n ğıdediler. Dede Korkut der: Dostlar, madem ki beni gönderiyorsunuz, biliyorsunuz ki Deli Karçar k z karde ini isteyeni öldürür, bari ışBay nd r Han' n tavlas ndan iki güzel ko ucu at getirin, bir keçi ba l ıııışş ıgeçer ayg r , bir toklu ba l doru ayg r , ans z n kaçma kovalama ı ış ıı ıı ıolursa birisine bineyim, birisini yedekte çekeyim dedi. Dede Korkut' un sözü hakl görüldü. Vard lar Bay nd r Han' n tavlas ndan o iki at ıııııııgetirdiler. Dede Korkut birine bindi, birini yedekte çekti, dostlar sizi Hakka smarlad m dedi gitti. ııMe er sultan m, Deli Karçar da ak çad r n , ak ota n kara yerin ğıı ı ığı ıüzerine kurdurmu tu, arkada lar ile ni an talimi yap p oturuyordu. şşışıDedem Korkut öteden beriye geldi. Ba indirdi, ba r bast ; a z şğ ıığ ıdilden güzel selam verdi. Deli Karçar a z n köpüklendirdi. Dede ğı ıKorkut' un yüzüne bakt , der: Aleykesselam ey ameli azm fiili ıı şdönmüş24, kadir Allah ak aln na ıbela yazm !. Ayakl lar n buraya geldi i yok, a zl lar n bu ı şıığğı ıısuyumdan içti i yok, sana noldu amelin mi azd fiilin mi döndü, ğıecelin mi geldi, buralarda neylersin dedi. Dede Korkut der: Kars yatan kara da m a ma a gelmi im ığ ışğşAk nt l güzel suyunu geçme e gelmi im ı ı ığşGeni ete ine dar koltu una sşğğı ığnma a gelmi im ğşTanr ’ n n buyru u ile Peygamberin kavli ile aydan ar , ıığıgüne den güzel k z karde in Banu Çiçe i Bams Beyre e isteme e şışğığğ24 Belas n arayan talihi ters dönen. Talihi kararm . Baht kararm . ı ıı şıı ş
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com43 gelmi im dedi. Dede Korkut böyIe söyleyince Deli Karçar der: Bre ne şdiyorsam yeti tirin, kara ayg r silah ve teçhizatla getirin dedi. şı ıKara ayg r silah ve teçhizatla getirdiler. Deli Karçar' ı ııbindirdiler..Dede Korkut köste i üzdü durmadan kaçt . Deli Karçar ğ25ıard na dü tü. ışToklu ba l doru ayg r yoruldu, Dede Korkut keçi ba l geçer ş ıış ıayg ra s çrad bindi. Dedeyi kovalaya kovalaya Deli Karçar on tepe ıııyer a rd . Dede Korkud'un ard ndan Deli Karçar eri ti. Dede a k na şı ıışş şıdöndü, Tanr 'ya sıı ı ğnd , ismiazam duas n okudu. Deli Karçar ıı ık l c n eline ald , yukar s ndan öfke ile hamle k ld . Deli Bey diledi ı ı ı ııı ıı ıki Dedeyi tepeden a a çals n. Dede Korkut dedi : Çalarsan elin ş ğııkurusun dedi. Hak Taala'n n emri ile Deli Karçar' n eli yukar da as l ıııı ıkald . Zira Dede Korkut keramet sahibi idi, dile i kabul olundu. ığDeli Karçar der: Medet aman’el’aman Tanr n n birli ine yoktur gümanı ığ2627sen benim elimi iyile tiri ver, Tanr ’n n buyru u ile, Peygamberin şı ığkavli ile k z karde imi Beyre e vereyim dedi. Üç kerre a z ndan ışğğıikrar eyledi, günah na tövbe eyledi. Dede Korkut dua eyledi. Delinin ıeli Hak emri ile sapa sa lam oldu. Döndü der: Dede, k z karde imin ğışyoluna ben ne istersem verir misin? Dede der: Verelim dedi, görelim ne istersin. Deli Karçar der: Bin erkek deve getirin di i deve şgörmemi olsun, bin de ayg r getirin ki hiç k srakla çiftle memi şıışşolsun, bin de koyun görmemi koç getirin, bin de kuyruksuz şkulaks z köpek getirin, bin de pire getirin bana dedi. E er bu ığdedi im eyleri getirirseniz pekala verdim, amma getirmeyecek ğşolursan bu sefer öldürmedim, o vakit öldürürüm dedi. Dede döndü Pay Püre Bey'in evlerine geldi. Pay Püre Bey der: Dede, o lan m s n k z m s n? Dede o lan m dedi. Peki ya nas l ğı ııı ı28ğııkurtuldun Deli Karçar' n elinden dedi. Dede der: Allah' n inayeti, ıı(1) ipi kopard , ba kopard , taban ya lad . ığ ııığı26 üphe Ş28 Haber müsbet mi, menfi mi.
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com44 erenlerin himmeti oldu, k z ald m dedi. Beyre e ve anas na ve k z ı ıığııkarde lerine müjdeci geldi, sevindiler, ad oldular. Pay Püre Bey şşder: Deli ne kadar mal istedi? Dede der: Murada maksuda ermesin, Deli Karçar öyle mal istedi ki hiç bitmez dedi. Pay Püre Bey der : Hele ne istedi? Dede der: Bin ayg r istemi tir ki k srakla ışıçiftle memi olsun, bin de erkek deve istedi ki di i deve görmemi şşşşolsun, bin de koç istemi tir koyun görmemi olsun, bin de şşkuyruksuz kulaks z köpek istedi, bin de ufac k karac k pireler istedi. ıııBu eyleri getirecek olursan z k z karde imi veririm, getirmeyecek şıışolursan gözüme görünmeyesin, yoksa seni öldürürüm dedi. Pay Püre Bey der: Dede ben üçünü bulursam ikisini sen bulur musun dedi. Dede Korkut evet han m, bulay m dedi. Pay Püre Bey dedi: ııŞimdi Dede. köpek ile pireyi sen bul dedi. Sonra, kendisi tavla tavla atlar na vard bin ayg r seçti, ıııdevelerine vard bin erkek deve seçti, koyunlar na vard bin koç ıııseçti. Dede Korkut da bin kuyruksuz kulaks z köpek ile bin de pire ıbuldu. Al p bunlar Deli Karçar'a gitti. ııDeli Karçar i itti kar geldi, göreyim dedi imi getirdiler mi şş ığdedi. Ayg rlar görünce be endi, develeri gördü ünde be endi, ıığğğkoçlar be endi, köpekleri görünce kah kah güldü. Der: Dede yani ığhani benim pirelerim? Dede Korkut, hay o ul Karçar insan için t pk ğıısı ı ğr sine i gibi tehlikelidir, o bir müthi canavard r, hep bir yerde ğşıtoplamı ı şmd r, gel gidelim, semizini al zay f m b rak dedi. ıı ııAld Deli Karçar' bir pireli yere getirdi. Deîi Karçar' ç r l ıııı ıç plak eyledi, a la soktu. Pireler Deli Karçar'a ü ü tüler. Gördü ba a ığ ış şşç kam yor, der: Medet Dede, kerem eyle Allah a k na kap y aç ıışıı ıç kay m dedi. Dede Korkut: O ul Karçar ne gürültü pat rt ıığı ıediyorsun, getirdim, bu smarladıı ı ğn eydir, noldun böyle bunald n, şısemizini al zay f n b rak dedi. Deli Karçar der: Hay Dede Sultan, ı ı ııTanr bunun semizini de als n zay f n da als n, derhal beni kap dan ııı ı ıııd ar ç kar, medet dedi. ı şı ıDede kap y açt . Deli Karçar ç kt . Dede gördü ki Delinin ı ııı ıcan na geçmi , ba n n derdine dü mü , gövdesi pireden görünmez, ışşı ışşyüzü gözü belirmez. Dedenin aya na kapand . Allah a k na beni ğ ıışıkurtar dedi. Dede Korkut, var o ul kendini suya at dedi. Deli Karçar ğko arak vard suya atlad . Piredir suya akt gitti. Geldi elbisesini şıııgiydi, evine gitti. A r dü ün haz rlğ ığı ı ı ığn yapt . ıO uz zaman nda bir yi it ki evlense ok atard , oku nereye ğığıdü se orada gelin odas dikerdi. Beyrek Han da okunu att , dibine şııgelin odas n dikti. ı ı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com45 Adakl s ndan gelin hediyesi olarak bir k rm z kaftan geldi. ı ııı ıBeyrek giydi. Arkada lar na bu i ho gelmedi, müteessir oldular. şışşBeyrek der: Niye müteessir oldunuz dedi. Dediler: Nas l müteessir ıolmayal m. sen k z l kaftan giyiyorsun, biz ak kaftan giyiyoruz ıı ıdediler. Beyrek der: Bu kadar şeyden ötürü niye müteessir oluyorsunuz, bugün ben giydim, yar n naibim giysin, k rk güne ı29ıkadar s ra ile giyiniz, ondan sonra bir dervi e verelim dedi. ışK rk yi it ile yiyip içip oturuyorlard . Murada maksuda ığıermesin, kafirin casusu bunlar casuslad ,var p Bayburd Hisar n n ıııı ı30beyine haber verdi. Der: Ne oturuyorsun sultan m, Pay Piçen Bey o ısana verece i k z Beyre e verdi, bu gece gelin odas na giriyor dedi. ğı ığıMurada maksuda ermesin, o mel'un, yedi yüz kafir ile dört nala hücum etti. Beyrek apalaca gelin odas içinde yiyip icip habersiz ıoturuyordu. Gece uykusunda kafir ota a sald rd . Naibi k l c n ğı ıı ı ı ıs y rd eline ald , benim ba m Beyre in ba na Kurban olsun dedi. ı ı ıış ığş ıNaip paraland , ehit oldu. Derin olsa bat r r kalabal k korkutur, at ışı ııi ler er övünür, yayan erin ümidi olmaz. Otuz dokuz yi it ile Beyrek şğesir gitti. Tan a ard , güne do du. Beyre in babas anas bakt gördü ki, ğışğğıııgerdek görünmez olmu . Ah ettiler, ak llar ba lar ndan gitti. şıışıGördüler ki uçanlardan kuzgun kalm , taz dola m yurtta kalm , ı şışı şı şgelin odas paralanm , naip ehit olmu . Beyre in babas kaba sarıı şşşğıı ı ğkald r p yere çald , çekti yaka n y rtt , o ul o ul diyerek bö ürdü ı ıışı ı ıığğğferyat figan etti. Ak bürçekli anas boncuk boncuk a lad , gözünün ığıya n döktü, ac t rnak ak yüzüne çald , al yana n y rtt , karg gibi şı ıı ıığı ı ıııkara saç n yoldu, a layarak s zlayarak evine geldi. Pay Püre Bey'in ı ığıpenceresi alt n ota na feryat figan girdi. K z gelini kah kah gülmez ığ ıı ıoldu. k z l k na ak eline yakmaz oldu. Yedi k z karde i ak ç kard lar ı ııışııkara elbiseler giydiler, vay beyim karde , murad na maksuduna şıermeyen yaln z karde diyip a la t lar bö rü tüler. Beyre in ışğ şığ şğyavuklusuna haber oldu, Banu Çiçek karalar giydi ak kaftan n ı ıç kard , güz elmas gibi al yana m çekti y rtt , ııığ ıııVay al duva m n sahibi ğı ı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com46 Vay aln m n ba m n umudu ı ışı ıVay ah yi idim vay ahbaz yi idim şğş31ğDoyuncaya kadar yüzüne bakmadı ığm han m ıNereye gittin beni yaln z koyup can m yi it ıığGöz aç p da gördü üm ığGönül ile sevdi im ğBir yast kta ba koydu um ışğYolunda öldü üm kurban oldu um ğğVay Kazan Bey'in inançl s ı ıVay kudretli O uzun imrenileni ğHan Beyrek diyip zar zar a lad . ıığıBunu i itip K yan Selçük o lu Deli Dündar ak ç kard kara şığııgiydi. Beyre in yar ve yolda lar ak ç kar p karalar giydiler. Kudretli ğşıı ııO uz beyleri Beyrek için büyük yas tuttular, ümit kestiler. ğBunun üzerine on alt y l geçti, Beyre in ölüsünü dirisini ıığbilmediler. Bir gün k z n karde i Deli Karçar Bay nd r Han n divan na ı ışııııgeldi, dizini çöktü, der: Devletli han m ömrü uzun olsun. Beyrek sa ığolsa on alt y ldan beri gelirdi, bir yi it olsa dirisi haberini getirse, ı ığs rmal elbise, cübbe, alt n akçe verirdim, ölü ü haberini getierene ııışk z karde imi verirdim dedi. Böyle diyince, murada maksuda ışermesin. Yalanc o lu Yaltacuk der: Sultan m ben varay m, ölüsü ığııdirisi haberim getireyim dedi. Me er Beyrek buna bir gömlek bağğ ş ılam ta giymezdi, ı şsaklard . Vard , gömle i kana mana bat rd , Bay nd r Han' n önüne ıığı ııııgetirip b rakt . Bay nd r Han der; Bre bu ne gömlektir? Beyre i Kara ıııığDerbentte öldürmü ler, i te delili sultan m dedi. Gömle i görünce şşığbeyler hüngür hüngür a la t lar, feryat figana girdiler. Bay nd r Han ğ şıııder: Bre niye a l yorsunuz, biz bunu tan may z, adakl s na götürün ğ ıııı ıgörsün, o iyi bilir, zira o dikmi tir, yine o tan r dedi. şıVard lar, gömle i Banu Çiçe e ilettiler. Gördü tan d , odur ığğı ıdedi, çekti yakas n y rt , ac t rnak ak yüzüne ald çald , güz elmas ı ı ı ıı ııııgibi al yana n y rtt , ğı ı ııVay göz aç p gördü üm ığGönül verip sevdi im ğ31 ehbaz, yi it, genç, güzel. Şğ
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com47 Vay al duva m n sahibi ğı ıVay aln m n ba m n umudu ı ışı ıHan Beyrek diye a lad . Babas na anas na haber oldu, apalaca yurduna feryat ğıııfigan girdi, ak ç kard lar, kara giydiler. Kudretli O uz Beyleri ıığBeyrek'ten ümit kestiler. Yalanc o lu Yaltacuk küçük dü ününü yapt büyük ığğıdü ününe mühlet koydu. ğBeyre in babas Pay Püre Bey de bezirganlar n ça rd ğıı ığı ıyan na getirdi, der: Bre bezirganlar var n, iklim iklim aray n. ıııBeyre in ölüsü dirisi haberini getirirsiniz belki der. ğBezirganlar haz rl k gördüler. Gece gündüz demeyip ı ıyürüdüler. Birdenbire Parasar n Bayburt Hisar na geldiler. Me er o ıığgün kafirlerin mukaddes günleri idi. Her biri yemekte içmekte idi. Beyre i de getirip kopuz çald r yorlard . Beyrek yüce çardaktan ğı ııbakt bezirganlar gördü. Bunlar gördü ünde haberle ti, görelim ııığşhan m ne haberle ti: ışDer: Düz engin havadar yerden gelen kervanc ıBey babam n kad n anam n hediyesi kervanc ııııAya uzun koç ata binen kervanc ğ ııÜnümü anla sözümü dinle kemanc ıUla o lu Salur Kazan' sorar olsam sa m kervanc ş ğığııKudretli O uz içinde K yan Selçük o lu Deli Dündar sorar ğığıolsam sa m kervanc ğııKara Göne o lu Kara Buda sorar olsam sa m kervanc ğğ ığııAk sakall babam ııAk bürçekli anam sorar olsam sa m kervanc ığııGöz aç p da gördü üm ığGönül ile sevdi im ğPay Piçen k z Banu Çiçek evde mi kervanc ı ııYoksa kimseye vard m kervanc ıııSöyle bana Kara ba m kurban olsun kervanc sana ş ııdedi. Bezirganlar der: Sa m s n esen misin can m Bams ğı ııı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com48 On alt y l n hasreti han m bams ı ı ıııKudretli O uz içinde ğKazan Beyi sorar olsan sa d r Bams ğııK yan Selçuk o lu Deli Dündar' sorar olsan sa d r Bams . ığığııKara Göne o lu Buda sorar olsan sa d r Bams ğğ ığııO beyler ak ç kard kara giydi senin için Bams ıııAk sakall baban ııAk bürçekli anan sorar olsan sa d r Bams ığııAk ç kar p kara giydiler senin için Bams ıııYedi k z karde ini yedi yol ay r m nda a lar gördüm Bams ışı ı ığıGüz elmas gibi al yanaklar n y rtar gördüm Bams ıı ı ııVard gelmez karde diye feryad eder gördüm Bams ışıGöz aç p da gördü ün ığGönül verip sevdi in ğPay Piçen k z Banu Çiçek ı ıKüçük dü ününü yapt büyük dü ününe mühlet koydu ğığYalanc o lu Yaltacu a var r gördüm Han Beyrek ığğıParasar n Bayburt Hisar ndan uçma a bak ıığAp alaca gerde ine gelme e bak ğğGelmez olsan Pay Piçen k z Banu Çiçe i ald rd n belli bil ı ığı ıdedi. Beyrek kalkt , a laya a laya k rk yi idin yan na geldi. Kaba ığğığısarı ı ğ kald rd yere çald , der: Hey benim k rk arkada m, biliyor ı ııış ımusunuz neler oldu? Yalanc o lu Yaltacuk benim ölüm haberini ığiletmi , penceresi alt n ota na babam n figan girmi , kaza benzer şığ ıışk z gelini ak ç karm kara giymi , göz aç p da gördü üm, gönül ı ııı şşığverip sevdi im Banu Çiçek Yalanc o lu Yaltacu a var r olmu . ğığğışBöyle diyince k rk yi idi kaba sar klar n kald rd lar yere çald lar, ığıı ıı ııbö üre bö üre a la t lar, feryat figan k ld lar. ğğğ şıı ıMe er kafir beyinin bir bekar k z var idi. Her gün Seyre i ğı ığgörme e getirdi. O gün yine görme e geldi. Bakt gördü Beyrek ğğımüteessir olmu . K z der: Niçin müteessirsin han m yi it? Geldikçe şıığseni en görürdüm, gülerdin oynard n, imdi noldun dedi. Beyrek şışder: Nas l müteessir olmayay m? On alt y ld r ki baban n esiriyim, ııı ı ııbabaya anaya, akrabaya karde e hasretim ve hem bir kara gözlü şyavuklum var idi. Yalanc o lu Yaltacuk derler bir ki i var idi. ığşVarm yalan söylemi , beni öldü demi , ona var r olmu dedi. Böyle ı şşşışsöyleyince k z —Beyre e a k olmu tu— der: E er seni ığş ışğhisardan a a urgan ile salland racak olursam, babana anana sa l k ş ğıığ ıile varacak olursan beni burada gelip helall a al r m s n dedi. ığıı ı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com49 Beyrek and içti: K l c ma do ranay m, okuma saplanay m, yer gibi ı ı ığııkertmeyim, toprak gibi savrulay m. sa l k ile varacak olursam ığ ıO uz'a gelip seni helall a olmazsam dedi. ğığK z da urgan getirip Beyre i hisardan a a salland rd . ığş ğıı ıBeyrek a a bakt kendisini yeryüzünde gördü. Allah'a ükreyledi, ş ğıışyola dü tü. Giderek kafirin at sürüsüne geldi. Bir at bulursam ştutay m bineyim dedi. Bakt gördü kendisinin deniz tay boz ayg r ıııı ıburada otlay p duruyor. Boz ayg r da Beyre i görüp tan d , iki ıığı ıaya n n üzerine kalkt ki nedi. Beyrek de övmü , görelim han m ğı ıışşınas l övmü : ışDer : Aç k aç k meydana benzer senin al ncıııı ığn İki gece ı ışk saçan tasa benzer senin gözce izin ğİbri ime benzer senin yeleci in şğİki çift karde e benzer senin kulacşı ığn Eri murad na yeti tirir senin arkacışı ığn At demem sana karde derim karde imden daha iyi şşBa ma i geldi arkada derim arkada mdan daha iyiş ışşş ıdedi. At ba n yukar tuttu, bir kula n kald rd Beyreye kar geldi. şı ıığı ıı ış ıBeyrek at n gö sünü kucaklad , iki gözünü öptü. S çrad bindi, ığıııhisar n kap s na geldi. Otuz dokuz arkada m emanet etti, görelim ıı ış ıhan m nas l emanet etti: ııBeyrek der: Bre pis dinli kafir Benim a z ma sö üp duruyordun tahammül edemedim ğığKara domuz etinden yahni yedirdin tahammül edemedim Tanr bana yol verdi gider oldum bre kafir ıOtuz dokuz yi idimin emaneti bre kafir ğ32Birini eksik bulsam yerine on öldüreyim Onunu eksik bulsam yerine yüzünü Öldüreyim bre kafir Otuz dokuz yi idimin emaneti bre kafirğ32 Emanet edildi.
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com50 dedi. sonra tuttu yürüyü verdi. K rk ki i kafirler atland lar, ard na ışııdü tüler. Kovalay p gittiler yeti emediler döndüler. şışBeyrek O uz'a geldi. Bakt gördü bir ozan gidiyor. Der: Bre ğıozan nereye gidiyorsun? Ozan der: Bey yi it dü üne gidiyorum. ğğBeyrek der: Dü ün kimin? Yalanc o lu Yaltacu un dedi. Bre kimin ğığğnesini al yor dedi. Ozan der: Han Beyre in adakl s n al yor dedi. ığı ı ııBeyrek der: Bre ozan kopuzunu bana ver at m sana vereyim, sakla, ı ıgeleyim de erini getireyim alay m dedi. Ozan der: Avaz m ğıık s lmadan, sesim kal nla madan bir att r elime geçti, götüreyim ı ıışısaklayay m dedi. Ozan kopuzu Beyre e verdi. ığBeyrek kopuzu ald , babas n n yurduna yak n geldi. Bakt ıı ıııgördü ki bir kaç çobanlar yolun kenar n alm lar a l yorlar, hem ı ıı şğ ıdurmay p ta yışı ı ğyorlar. Beyrek der: Bre çobanlar, bir ki i yolda ta şşbulsa yabana atar, siz bu yolda bu ta niçin yş ıı ı ğyorsunuz? Çobanlar der: Bre sen seni bilirsin, bizim halimizden haberin yok dediler. Bre ne haliniz vard r? Çobanlar der: Beyimizin bir o lu var idi, on alt ığıy ld r ki ölüsü dirisi haberini kimse bilmez. Yalanc o lu Yaltacuk ı ıığderler, ölüsü haberini getirdi, adakl s n ona verir oldular, gelir ı ı ıburdan geçer, vural m onu, ona varmas n, e ine dengine vars n ıışıdediler. Beyrek der: Bre yüzünüz ak olsun, a an z n ekme i size ğı ığhelal olsun dedi. Oradan babas n n yurduna geldi. Me er evlerinin önünde bir ı ığbüyük a aç var idi. Dibinde bir güzel p nar var idi. Beyrek bakt ğııgördü kim küçük k z karde i p nardan su alma a geliyor, karde ışığşBeyrek diye a l yor feryat ediyor, toyun dü ünün kara oldu diye ğ ığa l yor. Beyre e müthi ayr l k ac s çöktü, dayanmad . boncuk ğ ığşı ıı ııboncuk gözünün ya ak p gitti. Ça rarak burada söyler, görelim ş ıığ ıhan m ne söyler: ıBeyrek der: Bre k z ne a l yorsun ne ba r yorsun a abey diye ığ ığı ığYand ba r m yak ld içim ığ ıı ıSenin a abeyin yok mu olmu tur ğşYüre ine kaynar ya lar m dökülmü tür ğğışKara ba r n m sars lm t r ğ ıııı ışA abey diye ne a l yorsun ne ba r yorsun ğğ ığı ıYand ba r m yak ld içim ığ ıı ıKar yatan kara da sorar olsam yaylak kimin ş ığ ı
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147