ลีลาภาษาฉันท์ โดย พระมหาสองสูน ธมฺมรโต ป.ธ.๙

[๙๔] มหามหํ การยิ นาครินฺโท ตถาคตสสฺ าสนกิ า ปสนนฺ า นิวฏิ สทฺธา รตนตฺตยมฺหิ จรนตฺ ิ ธมมฺ ํ สกเล ปเทเส ปฐยาวตั ร กมุ ารา หิ อมิ ํ ธมมฺ ํ ชาเนยฺยุ ทสวสสฺ กิ า สมตโฺ ถ รจติ ุ โยตถฺ ิ ปณณฺ ํธ ปฏกตฺตเย ราชา จ อจุ จฺ นิ ติ ฺวาสสฺ อทา ทายํ ยถารหํ ธมฺมปณณฺ ํ อปุ ตถฺ มฺโภ มุทฺทาปยีธ สาสเน วงั สฏั ฐะ อทาสิ สิกขฺ าย ปชาย สงคฺ หํ นรา พหู ลทฺธุปถมฺภกา อหุ อนสุ ฺสรนตฺ สิ สฺ กโตปการตํ นรสิ ฺสรสฺมึ อตภิ ตตฺ ิกา อหุ ปสาสิ รฏ ส สเมน ธมมฺ โต ปรสสฺ จาณํ น ปวตฺตยี สกํ ปฐยาวตั ร โส วา พทุ ธฺ มหามณี- รตนํ ปฏมิ ํ ปุเร นมสฺสิตุ มหกกฺ มมฺ ํ กาเรสิ จ ปเวณิยา ปจฺ เม รชชฺ กาเลว ปสาเรติ จ อาปณํ ลลี าภาษาฉันท โดย พระมหาสองสูน ธมฺมรโต ป.ธ.๙

[๙๕] โส ราชวสํ ิเก ปุฺเ นโิ ยเชตวฺ า จ ทยฺยเิ ก อปุ ตถฺ มภฺ ิตมุ ารามํ สกํ ธนํ ปรจิ จฺ ชิ อุทฺทสิ ฺส ปฏมิ ํ สงุ กฺ ํ มหโต ลภิตํ อทาติ ฯ มงคลหนา ๓๐๕-๓๐๖ เฉลยโดยพระมหาสองสนู ธมฺมรโตป.ธ. ๙ สนตฺ ิคาถา ปฐยาวตั ร โลเก หิ สนตฺ ิ มจฺเจหิ อจิ ฺฉิตพฺพา วิเสสโต สา น ยมหฺ ิ ปเทสมฺหิ ชเนหิ โหติ ภาวิตา ชนา เอตฺถ สขุ ํ เจว เวปุลฺลํ จ น วินฺทเร วสันตดลิ ก เย ปุคคฺ ลา ฆรปตี กรณยี พยฺ ตฺตา ปตุ ฺตาทนิ ํ ปวรสนฺตสิ ุขนํ เุ ทนตฺ ิ อุปปฺ ชฺชเต ปรชิ นาน พหุพพฺ ิวาโท เต เมธโิ น ครกุ ตา อวิวาทการี อาโรจยติ วฺ อปเรส ววิ าทโทสํ เอเตส สนตฺ ิสุขอคคฺ คุณํ ปกาสุ อินทรวงศ สพเฺ พสุ รฏเสุ ปเทสปาลโิ น สนตฺ ึ ชนานํ ปวรํ สทิจฉฺ เร รฏเ ยทา โจรภยํ อปุ ชฺชเต สพเฺ พ ตทา เต สุขสนตฺ กิ ามกา ปฺ า อนกิ ขฺ ิตตฺ ธรุ า วสิ ารทา ลลี าภาษาฉันท โดย พระมหาสองสนู ธมฺมรโต ป.ธ.๙

[๙๖] ธํเสนฺติ ตํ โจรภยํ อปุ ายโส ตสฺมา มนุสสฺ า สขุ ิตาตถฺ ิ นิพภฺ ยา สา อิจฉฺ ติ พพฺ า ชนตาย สพพฺ ทาติ ฯ ม. ๓๑๑-๓๑๒ แตง เฉลยโดย พระมหาสองสนู ธมมฺ รโต ป.ธ. ๙ ปฏริ ปู เทสคาถา ปฐยาวตั ร ปฏริ ปู เทโส นาม ปคุ คฺ ลสฺส คณสฺส วา ชวี ิตพฺพตุ ตฺ ยิ า เทโส ปฏริ โู ปตถฺ ิ สพพฺ ถา ยนฺตํ นสิ สฺ าย ยาเปติ ปุคฺคโล วา คโณ สทา ชวี ิตํ ตตฺถ กปฺเปนโฺ ต เอตํ สาเธตุ สกฺกติ ราชวํสาวตารมหฺ ิ เวทติ พพฺ ํ นิทสฺสนํ ราชา กิรตตฺ โน ธานึ ชยิ งคฺ รายธานยิ า สงกฺ าเมตวฺ าน มาเปสิ เตตตฺ สึ นครํ นวํ นวํ อยุชฺฌิยนฺนาม นครํ อปโร ตถา ปฏริ ปู  ปเทสํธ วิจินนฺตา อุโภปเ ม อาณาจกกฺ ํ ยถากาลํ ปตฏิ าเปสุมตตฺ โน ทยยฺ รฏ  หิ อฑฒฺ ตถฺ ิ อจริ ฏติกํ จ ตํ อรีหิ ปฬ ติ ํ เตสํ หตฺถงคฺ ตํ ตเมกทา ปจฺฉา อิสฺสรยิ ฺเจว วุฑฺฒึ จ ปุน คจฉฺ ติ ลลี าภาษาฉันท โดย พระมหาสองสนู ธมฺมรโต ป.ธ.๙

[๙๗] อินทรวเิ ชยี ร ยสฺมา วสนฺตา ปฏริ ปู เทเส สพฺเพ นรา อปปฺ ฏิวาณจติ ฺตา สามนฺตเทเสหิ อปุ ทฺทุตาหุ ตสมฺ า หิ ฉฑฺเฑนฺติ ปหาย เอตํ ยาเปนฺติ อฺตถฺ สอตตฺ ภาวํ โส ฉฑฺฑิโต โหติ วินาสปตฺโต ยํ วุฑฺฒภิ าวาย ปวตฺตเตสสฺ สพเฺ พหิ กาตพพฺ มทิ ธํ กมฺมํ อินทรวงศ เอวหฺ ิ เทโส ปฏริ ปู โก อยํ วฑุ ฺฒึ จ อิทฺธึ จ ชเนติ ปาณนิ ํ วาโส ปเทเส ปฏริ ูปเก อยํ จกฺกนฺติ วตุ ฺโต มนุ ินา วิเสสโต กนฺตา จ ยา โลกิยสมปฺ ทา วรา ปาณนี มุปปฺ าทยเต ส ตํ สทาติ ฯ พระมงคลวิเสสกถา หนา ๓๑๗ พระมหาสองสูน ธมฺมรโต ป.ธ. ๙ แตงเฉลย ลลี าภาษาฉันท โดย พระมหาสองสนู ธมฺมรโต ป.ธ.๙

[๙๘] ปฏริ ปู การิตา อนิ ทรวงศ ยา เทสอาทีสุ ชเนหิ สพพฺ ทา สมปฺ าทิตพฺพา ปฏิรปู การติ า ยสสฺ ตฺถิ เอสา ปฏริ ปู การิตา กิจจฺ านิ โส สาธยเต สุวตถฺ ินา อินทรวเิ ชยี ร ทฏŒ พฺพเมตํ หิ นิทสฺสเนตถฺ อชุ ชฺ งคฺ เล เย นิวสนตฺ ิ เทเส เอเต ภเวยฺย–ุ ถลมคฺคทกฺขา เต อทฺธกิ า ขนตฺ ิสมงคฺ กิ า จ อุฏŒานวนฺโต กสิกมฺมการี เย โข สมุทฺเท นวิ สนฺติ มจฺจา นาวาย เต สฺจรติ ุ– สมตถฺ า วจุ จฺ นฺติ เอเต ปฏริ ูปการี ปฐยาวตั ร ปฏิรเู ป ตุ เทสสฺมึ นวิ ตุ โฺ ถ โหติ โย นโร ปฏิรปู  ปเทสสฺส กสุ ีโต น กโรติ โส ภเวตฺตโน สขุ ํ ยํ ยํ โส ตํ ตํ เนว วนิ ทฺ ติ ลีลาภาษาฉนั ท โดย พระมหาสองสูน ธมฺมรโต ป.ธ.๙

[๙๙] เทเส อปฺปฏิรเู ป โย นวิ ตุ โฺ ถ ภวเต นโร ทกฺโข ปเนส อฏุ Œ าตา ธุรวา โหติ ปŸฺ วา หตถฺ กมฺมํ ปโยเชนโฺ ต วณชิ ฺชํ กรุ มุ านโก กโรนโฺ ต กสิกมฺมํ โส ธนํ กเมน วินทฺ ติ วุตฺตฺหิ อาคตฏŒาเน พุทฺเธน สพฺพปาณนิ ํ ปฏิรปู การี ธุรวา อฏุ Œาตา วินฺทเต ธนนฺติ ฯ พระมงคลวเิ สสกถาหนา ๓๑๘-๓๑๙ พระมหาสองสูน ธมฺมรโต ป.ธ. ๙ แตงเฉลย การณวสิกตา ปฐยาวตั ร การณวสกิ ตา หิ ชเนหิ อจิ ฺฉติ า สยิ า ชโน กิจจฺ ํ วิมํสิตฺวา กรํ ตทนโุ ลมิกํ น ตํ อติกฺกมิตวฺ าน มานถทโฺ ธ ปกุพพฺ ติ การณพพฺ สิโกเตวฺ ว ปณฺฑเิ ตหิ ปวุจฺจติ การณวสกิ ตาติ ตสสฺ ภาโว ปวจุ จฺ ติ โลกสสฺ ปฏโิ สตํ ว ปุฺ  ปรู ิตุ ทกุ ฺกรํ นโร โลภาทโิ กสโู ร น ตํ สกโฺ กติ ปูริตุ วสนั ตดลิ ก โย โกจิ ตาทิ สมติกกฺ มเตว โสตํ ลลี าภาษาฉนั ท โดย พระมหาสองสนู ธมมฺ รโต ป.ธ.๙

[๑๐๐] ปาชํว นาวมนุโสตมนุกกฺ เมน โส ปคุ คฺ โล อกสเิ รน กโรติ ปุ ฺ ตํ ตสฺส จติ ฺตพลุปาทนุปายภตู ํ อฏุ านตาย สกกายพลํ ชเนตุ สพพฺ ตถฺ สพฺพกรณยี กโร มนสุ ฺโส สสํ ุฏุ กายปริหารมกาสิ นาม โส อาธิปจฺจมธิคจฺฉติ อฺ ทตฺถุ อนิ ทรวงศ นิจจฺ ํ นโร โย วริ ิยนิ ทฺ รฺ ิยฏโต สมมฺ า กโรตี กรณียมตฺตโน เอตสฺส จติ ตฺ ํ กสุ เลสุ สณฺ ต ํ โน ทกุ ฺกรํ ปุฺมโหสิ สพพฺ ทา เอสา หิ ปพุ เฺ พกตปุ ฺตาตถฺ โต ปุฺ าน โหตยฺ าภินหิ ารปจจฺ โย ปุ ฺ าภินีหารสมาคโต ชโิ น ตสฺมาสโม อปฺปฏภิ าคปุคคฺ โล พุทโฺ ธ มหาการณุ ิโก ส ปาณนิ ํ โหตี อิมิสฺสํ สุปตฏิ  โ ต สทาติ ฯ พระมงคลวิเสสกถาหนา ๓๒๗ - ๓๒๘ แตง เฉลยโดย พระมหาสองสูน ธมมฺ รโต ป.ธ. ๙ ลีลาภาษาฉนั ท โดย พระมหาสองสูน ธมมฺ รโต ป.ธ.๙

[๑๐๑] การณวสิกตา ปฐ ยาวัตร โพธิสตฺโต คเวสนฺโต โพธิาณํ สเยกโก เย อาฬารูทกา โลเก ปูชิตา อตฺถิ มานิตา ตาว วีมํสิตุ วิชฺชํ คโต เอเตส สนฺติเก วงั สฏั ฐะ อภุ ินฺน ลทฺธึ ส อคณฺหิ สนฺติเก อปาปุณนโฺ ต ปน โพธิมุตฺตมํ “อยตฺถิ ถมฺภี อติ ิ, เอวมตฺตโน อปุ ชฺชิตพฺพํ ครหํ น วินทฺ เต ส โพธิปตฺโต ชนตาย สาธุนา ปสาทสทฺธํ จ ชเนติ สาสเน คเวสมาโน จ ส โมกฺขมิจฺฉิตํ อนิกฺขมี อาจริยาน สนตฺ ิกา อินทรวงศ ยา สาธุาตา กิรยิ าธ ทกุ ฺกรา ปรู ํ ฉ วสฺสานิ อุกฏโต ว ตํ เย ตสสฺ ุปฏ านกราตถฺ ิ ปจฺ สิ ี เต สกขฺ ิภูตา กิรยิ าย ปรู เณ โพธึ อปตฺวาน น โส กุทาจนํ ลลี าภาษาฉนั ท โดย พระมหาสองสนู ธมฺมรโต ป.ธ.๙

[๑๐๒] วิ ฺ หู ิ “นายํ วริ ิโยติ วจุ ฺจเต ปจฺฉา หิ ปตวฺ า วรโพธิมตตฺ นา วาเรสิ พุทโฺ ธ กิรยิ ํ ส ทุกฺกรํ ยา สาธุภตู า ปฏปิ ตฺติ มชฺฌิมา ตายํ ปติฏาปยิ ปาณเก ตทาติ ฯ พระมงคลวิเสสกถา หนา ๓๒๘-๓๒๙ เฉลยโดย พระมหาสองสูน ธมฺมรโต ป.ธ. ๙ อานนทฺ ตเฺ ถรสฺส การณวสกิ ตา ปฐยาวตั ร สาวโก ปุ ฺ วา เจว ปฺโ ปูริตปารมี การณวสิโก จตฺถิ รกฺขตี พุทฺธสาสนํ วตถฺ ุ อานนทฺ เถรสฺส เอตฺถ โหติ นิทสสฺ นํ ภตฺเตน โกสโล พทุ ธฺ ํ ปเสนทิ นมิ นตฺ ยิ พทุ ฺโธ อานนทฺ เถรสฺส ภารํ อกา นมิ นตฺ โิ ต ราชา ปริวสิ ิตฺวาน ภิกขฺ ู สตตฺ าหมตฺตนา ปปจฺ ํ ปมสุ ติ ฺวาน ทวิ เส อฏ เม อกา วงั สฏั ฐะ พหู อขนตฺ ี ยตโย อปกฺกมุ ปมชฺชิ ราชา ทุติเย ทเิ น สยํ ลลี าภาษาฉนั ท โดย พระมหาสองสนู ธมมฺ รโต ป.ธ.๙

[๑๐๓] ตถา จ ราชา ตติเย, ส เอกโก อภุ ฺชิ เถโร วรภตตฺ มาภตํ ส เตน กุทฺโธ กรเณน ภิกฺขุนํ กเถสิ พุทฺธสฺส อยุตฺตการณํ ส สาวกานํ สห เตน สาสเน อมิ ํ อวิสฺสาสิกตํ ชโิ น วที ยตีหิ วิสฺสาสิกตา สหิจฉฺ ิตา ฆเร สเก วาสภขตฺติยํ อกา อนิ ทรวงศ เถโร หิ กิจจฺ ํ ชนิ ทินฺนมตฺตโน สาเธยยฺ สมมฺ า, ครหา ภวสิ สฺ โน กิฺจาป ราชา ส ตทา จิรายเต กาโล ปเนโส น วิกาลโภชนํ สทฺธานุรกขฺ า จ ชนาน โหติ ยา ภาโรธ โหเต ปฏคิ าหกาน สา เต เขทปตฺตา ลภิตพฺพมตฺตนา โทสํ คเณตฺวาน สเหยยฺ ุ ขนฺติยาติ ฯ พระมงคลวเิ สสกถา หนา ๓๓๕-๓๓๖ เฉลยโดย พระมหาสองสูน ธมฺมรโต ป.ธ. ๙ ลีลาภาษาฉันท โดย พระมหาสองสนู ธมมฺ รโต ป.ธ.๙

[๑๐๔] อเุ ปนทรวิเชียร ปพฺพชติ ชนปฏคิ คฺ หคาถา อินทรวิเชียร วสนั ตดลิ ก อยํ ชนํ ปพฺพชิตุธ สทฺธํ ปฏิคคฺ โห ภิกฺขุคณมฺหิ โหติ ปชาย นาโถ มุนิ อาทิวาเร อทาสิ ปพฺพชฺชวรํ นรานํ ยทา พหู โหนตฺ ิ ยตี อเสกฺขา ตทาป ปพฺพชฺชวรฺจ ทาตุ ปกาสิตุ ธมฺมวรํ ชนานํ อเิ ม อเปเสสิ กเมน พุทฺโธ สทฺธา นรา เย ปรภูมิภาเค ปพฺพชฺชเมตํ ชินสาสนสฺมึ อายาจิตุ พุทฺธสมนตฺ จกฺขุ อทฺธานมคฺคปฺปฏิปนฺนภูตา เต เอกทา อาจริยา จ สิสฺสา กนฺตารมคฺคสฺมิ กิลนตฺ รูปา สิสฺสาน ปพฺพชฺชวรํ ททาตุ สมฺมา อเสกฺเข อนุชานิ พุทฺโธ ยา ปพฺพชา จ ปตา อปุ สมฺปทา จ “คจฺฉามหํ ติรตนํ สรณนฺติ เอวํ ลีลาภาษาฉันท โดย พระมหาสองสนู ธมมฺ รโต ป.ธ.๙

[๑๐๕] วาเทน ปุคฺคลคณสฺส สมิชฺฌตี สา ภิกฺขูธ สาสนวรสฺมิ อหุนุพุทฺธา สงฆฺ สฺส ภารมุปสมฺปทเมตฺถ กตฺวา ตสฺสานชุ านิ วรตฺติจตุตฺถกมฺมํ ปพฺพาชยติ ฺถ อิตราย จ สามเณเร เทฺว ปพฺพชา ยติหิ สุจฺจริตา อกุปฺปาติ ฯ พระมงคลวเิ สสกถา หนา ๓๓๖-๓๓๗ แตง เฉลยโดย พระมหาสองสนู ธมมฺ รโต ป.ธ. ๙ โสรจจฺ คาถา ปฐ ยาวตั ร ยา หิ สนฺติ ปโมโท จ สา โสรจจฺ ปํ  อตฺถโต ขนโฺ ต เตนาภิสมฺปนโฺ น น ปฺ ายิ วิวาทโต เย จ ธมมฺ านุธมฺมฏ า เตสํ ปทานจุ ารโิ ก กสุ เลน อปุ าเยน ปสฺสมภฺ ิ การณานิธ อุเปนทรวเิ ชยี ร สหสฺสเนตโฺ ต วรขนตฺ ิวาที สเวปปฺ จิตฺตึ อสรุ ินทฺ กายํ วิเหสวาทึ ชิตวา วรนิ โฺ ท ทิสาสุ กิตตฺ ึ ภุชิ เทวมชเฺ ฌ รตาสสฺ ธมฺเม อสุราป หนี า ลลี าภาษาฉันท โดย พระมหาสองสูน ธมฺมรโต ป.ธ.๙

[๑๐๖] สขนฺติโสรจฺจคตาตถฺ ิ สมมฺ า สปฺวา ขนตฺ ิรโต สเุ มธี ชเนสุ รฏเสุ ปวตฺตมานํ วิวาทเมวํ กลหจฺ สพฺพํ สเมติ ธมเฺ มน สเมน นิจจฺ ํ ปฐ ยาวตั ร โย ภกิ ขฺ ุ ทุพพฺ โจ โหติ อปปฺ ทกฺขณิ คาหโก ตโต ปพฺพาชติ พฺโพ โส ตตยิ มปฺ  อนาทเร มนาเป อมนาเป วา อปุ ปฺ นเฺ น สหสตฺตโน อนฏิ เสุ ภเว ขนฺตี กมมฺ สสฺ เก อเุ ปกฺขโก อนิ ทรวงศ ขนตฺ าทโย นสิ สฺ ยปจฺจยา หเว สพพฺ ตถฺ ฉายา อนุปายนิ ี ยถา โสรจฺจปุณฺโณ สติสมปฺ ชานโก สจฺจาภวิ ิฺู ขมตี ว อปฺปเย โส เปจจฺ สคฺเค สุขโท วิหาหสิ ิ ตํ โลกเชฏโ ภควาภปิ ตถฺ ตีติ ฯ พระมงคลวิเสสกถา หนา ๓๔๓-๓๔๔ แตง เฉลย โดยพระมหาสําเร็จ ปทมุ สริ ิ (บัวศร)ี ป.ธ. ๙ ลลี าภาษาฉนั ท โดย พระมหาสองสูน ธมมฺ รโต ป.ธ.๙

[๑๐๗] ปุพเฺ พกตปุ ฺ ตา อนิ ทรวงศ โลเก หิ ปุพเฺ พกตปุฺ ตา วรา เวปลุ ฺลกาเมหิ อภิจฺฉติ า สยิ า มจฺจาป ปุพเฺ พกตปุ ฺตาฏตา เต ชาตอิ าทีหิ สมปฺปตา สทา อฏิ  วเิ สสํ อนโุ ภนตฺ ิ สพฺพธิ ทยฺยาน ราชหู ิ อยํ สภุ าวิตา ปุ ฺ  อตเี ต จ ยมตฺถิ ปูริตํ ยํ ปจจฺ ุปนฺเน จ กตตถฺ ิ ภาวิตํ ตสสฺ านุภาเวน มหายสา อเิ ม สมฺมานิตา โหนฺติ ปชาย ปชู ิตา อุเปนทรวเิ ชยี ร กตาธิกาโรป วเิ สสสตฺโต มหายโส โภคสมปฺปตตโฺ ต มหนตฺ ขทุ ฺทํ ภวตี สกจิ จฺ ํ อุปนนฺ กจิ จฺ ํ กรติ ุ อภจิ ฺฉํ กเมน สาเธตุ สมตถฺ โก ตํ ปชํ นิโยเชติ อเนกกิจเฺ จ นิรปู สคฺโค ส สุปชู โิ ต จ สทาตตฺ โน สาธยตธี กิจจฺ ํ ลีลาภาษาฉันท โดย พระมหาสองสูน ธมมฺ รโต ป.ธ.๙

[๑๐๘] ปฐยาวตั ร เอสา เยน มนสุ เฺ สน ภาวติ า พหลุ กี ตา โส ปปโฺ ปติ ผลํ อคคฺ ํ อสฺมึ โลเก ปรมหฺ ิ จ จกกฺ ํ อิว ปทํ คุนนฺ ํ ปุฺ  นรนํ คุ จฺฉติ อถวา สา มนุ นิ เฺ ทน อฏตฺตึสตมิ งฺคเล วรํ เทวมนสุ สฺ านํ มงคฺ ลนฺติ ปวุจจฺ ติ ฯ พระมงคลวิเสสกถา หนา ๓๕๐-๓๕๑ แตง เฉลยโดย พระมหาสองสนู ธมฺมรโต ป.ธ. ๙ วสันตดลิ ก อาชชฺ วคาถา โลเก ชเนหิ อิทมาชฺชวมจิ ฉฺ ิตพฺพํ มายาภิภสู ติ มโน ปน โหติ โปโส จิตเฺ ตน จินตฺ ยติ อฺ มปุ ายยตุ โฺ ต กาเยน กพุ ฺพติ มุเขน กเถติ จฺ สิงฺคี ปรสฺสป ปทฏุ มโน จ โปโส กาเรตุมจิ ฺฉติ ปเร รุจิตํ มนาป สจฺ ิจจฺ มนฺตยติ ตํ อปเรน สทธฺ ึ โปโส สโ อนชุ โุ ก จ อภูตวาที อตฺตานมุลฺลปติ อปปฺ คุณํ ปเรสํ ลลี าภาษาฉนั ท โดย พระมหาสองสูน ธมฺมรโต ป.ธ.๙

[๑๐๙] นฺโ ชโน ภชิตุ เสวิตมุ จฉฺ ตี ตํ โปโสสโ ภวติ โย อุชโุ ก อสิงฺคี สพฺโพ ชโน ภชติ เสวติ ตํ ว นิจจฺ ํ ปฐยาวตั ร พทุ ฺธจกฺเก ตุ สมพฺ ุทฺโธ สพเฺ พ จ สาวกาตตฺ โน โหนฺติ อาชฺชวสมฺปนฺนา อุชุภตู า จ สพพฺ ทา สาวกา ตาว สตถฺ ารา ยงฺกิจฺ ิ ปจุ ฉฺ ิตา กมํ อาโรเจนตฺ ิ ยถาภุจฺจํ ทฏ พฺพํธ นทิ สฺสนํ อินทรวงศ สิกฺขาปเท อฏปตสมฺ ิ สาวกา ขุททฺ านขุ ทุ ฺทตํ จิ ริตวฺ สาสเน ปฏุ  า ตมตฺถํ ววิ รนตฺ ิ สพฺพถา สตถฺ า ตุ วตี กิ ฺกมนํ จ หายนํ อุปปฺ นฺนกํ วูปสเมติ านโส สมฺภาวติ ํ ปคคฺ หิตํ จ อาชฺชวํ สงฺฆสฺส สมฺมาปฏปิ ตตฺ ยิ า อโถ ผาสพุ พฺ หิ าราย จ สมฺปวตตฺ เต พุทฺโธ สุสทุ ฺโธ กรณุ ามหณฺณโว ธมฺมํ ปกาเสสิ กเมน ปาณินนตฺ ิ ฯ มงคล ๓๕๓-๓๕๔ เฉลยโดยพระมหาสองสูน ธมมฺ รโต ป.ธ.๙ ลีลาภาษาฉนั ท โดย พระมหาสองสนู ธมฺมรโต ป.ธ.๙

[๑๑๐] มติ ตฺ คาถา วสันตดลิ ก มิตโฺ ต หิ สพฺพชนตาย ชเิ นน วตุ ฺโต กลยฺ าณปาปวสโต ทุวิโธธ โหติ โย โข ชโนป ปฏเิ สวติ ปาปมิตตฺ ํ อุปปฺ ชฺชเตสสฺ ปรหิ านิ ตทา อเนกา กลยฺ าณมติ ฺตมติ รํ ปฏเิ สวตี โย นจิ จฺ ํ ปวินฺทติ ส วฑุ ฺฒวิ ิรุฬฺหิมคฺคํ โลกสมฺ ิ ชายปตกิ า หุตเวกฉนฺทา กตตฺ พพฺ กํ สหธุรํ ว กโรนฺติ สมฺมา ปฐยาวตั ร สพเฺ พ ราชภฏา โลเก ราชกิจฺจาภยิ ุตตฺ กา มติ ฺตํ ลภติ วฺ กลฺยาณํ กิจฺจํ กโรนตฺ ิ โสตฺถินา รฏปาลี ปเทเสสุ เทสํ กลยฺ าณสมมฺ ตํ ปฏเิ สเวยยฺ ุ, สงฺคาม- ภยํ อปุ ฺปชชฺ เต ยทา มิตฺตํ ปฏจิ ฺจ กลฺยาณํ ตทา วปู สเมนตฺ ิ ตํ ยํ วณชิ ฺชาทกิ มมฺ ํ , เต ตํ ปโยเชนฺติ โสตถฺ ินา รฏสสฺ วฑุ ฒฺ ิเวปลุ ฺลํ อปุ ฺปาเทตุ สมตฺถกา เต จ นานาปเทเสสุ ปวตเฺ ตนตฺ ิ วสํ สกํ ลีลาภาษาฉันท โดย พระมหาสองสนู ธมฺมรโต ป.ธ.๙

[๑๑๑] อินทรวงศ โย มิตฺตธมฺโม อธิ สาธุสมมฺ โต โส ปยยฺ กาทหี ิ ปุเร สปุ ูริโต ทยยฺ าน ภูโป วรทีฆทสฺสิโก สทธฺ ึ วิเทเสหิป มิตฺตสนฺถวํ สมฺมุจฺจินิตฺวาน กโรติ ตํ ถริ ํ รโฺ  คโุ ณ โหติ ปชาย วิสฺสุโตติ ฯ พระมงคลวเิ สสกถา หนา ๓๕๖-๓๕๗ แตง เฉลยโดย พระมหาสองสูน ธมมฺ รโต ป.ธ. ๙ สจจฺ คาถา วงั สฏั ฐะ ชิเนน สจฺจํ ชนตาย เทสิตํ ชนา สมคฺคา วรสจจฺ ยุตฺตกา นรสสฺ โลเก อธิ ยสสฺ อตถฺ ิ ตํ ปสํสิโต โส ชนตาย มานิโต จรนตฺ ิ ทารา ปตโย จ เย อมิ ํ ปยา อเภชฺชาตฺถิ สมคคฺ กา จ เต เปนฺติ เย สฏุ ุ อมิ สฺมิ วาณิชา กเรยยฺ ุ สมฺมา กยวกิ กฺ ยํป เต ลีลาภาษาฉนั ท โดย พระมหาสองสนู ธมมฺ รโต ป.ธ.๙

[๑๑๒] ปฐยาวตั ร โย รโส โภชนสสฺ ตถฺ ิ มธุโร โภชนียโก มนสุ ฺโส เอวรปู  ตํ สเุ ขน ปรภิ ุฺชติ โย กามคณุ สงฺขาโต รโส โหติ มนาปโก โส สโทโส อปุ าเทติ โมหตณฺหํ ว ปาณนิ ํ สจฺจํ สาธตุ รํ เตสํ สามคฺคเิ มตฺตมิ าวหํ พทุ ฺโธ หิ โพธิาณํ โส พุชฺฌติ ุ อจิ ฉฺ มานโก ปุพเฺ พ วิฺูหิ อาจณิ ฺณํ ปูเรสิ สจฺจปารมึ พทุ ฺธสาสนโต สจจฺ ํ สมฺโพธิ าณสาธกํ พทุ ฺธการกธมฺโมติ ปณฑฺ ิเตหิ ปวจุ ฺจติ อินทรวงศ เย อสมฺ ิ สจเจ อปตฏิ ต า นรา เต โข น สีลา น จ ธมมฺ กิ าริยา* สพฺพตฺถ ภูปา วรสจจฺ วาทิโน สจฺเจ นิโยเชนตฺ ิ ปเทสวาสิเก ตํ รกขฺ ิตุ สฏุ  ุ ปกาสติ า นิติ ตสฺมา มนุสฺสา อภยา สุเขธิตาติ ฯ *(ธมฺมิกา-อริยา) พระมงคลวเิ สสกถา หนา ๓๕๙ แตง เฉลยโดย พระมหาสองสูน ธมฺมรโต ป.ธ. ๙ ลีลาภาษาฉนั ท โดย พระมหาสองสนู ธมมฺ รโต ป.ธ.๙

[๑๑๓] ธมมฺ าธมฺมเทวปตุ ฺตสงคฺ ามคาถา ปฐ ยาวตั ร ธมโฺ ม สปริวาโร โย เทวปตุ โฺ ตหุ ธมมฺ โิ ก โสโปสถทเิ น คนตฺ ฺวา คามาทสี ุ ยถากกฺ มํ ธมฺมสฺส คณุ มากาเส โต หุตฺวา นิเวทยิ สพฺพตฺถ กุสเล ธมฺเม มหาชนํ นโิ ยชยิ รถํ ปาชยมาโน ว ทกขฺ ิณาภิมุโข อหุ อินทรวเิ ชยี ร อฺ อปุ ายํ สุวชิ านยิตฺวา “มาเรถ ปาเณ” อิติ อาทิเมว นิคฺโฆสมุคฺโฆสยิ โส อธมโฺ ม ทฺวินฺนํ รถา สมฺมุขภาวปตตฺ า อุเปนทรวิเชียร กเถสิ ธมโฺ ม ปมํ อธมฺมํ “ยโสกโร ปุ ฺ กโรหมสฺมิ สทตถฺ ุโตหํ สมณาทเิ กหิ ปถารโห ปูชติ เทวมจฺโจ” “อธมมฺ ยานํ ทฬฺหมารหุ ติ ฺวา อสนฺตสนโฺ ต พลวาหมสมฺ ิ ส กิสสฺ เหตมุ หฺ ิ ตวชฺช ทชชฺ ํ ลีลาภาษาฉนั ท โดย พระมหาสองสนู ธมมฺ รโต ป.ธ.๙

[๑๑๔] ปถํ อหํ ธมมฺ อทนิ ฺนปพุ ฺพํ” อนิ ทรวเิ ชียร “ธมฺโม หเว ปาตรุ โหสิ ปพุ เฺ พ ปจฉฺ า อธมฺโม อุทปาทิ โลเก เชฏโ จ เสฏโ จ สนนตฺ โน จ อุยยฺ าหิ เชฏ สสฺ กนฏิ  มคฺคา” ปฐยาวตั ร อฺมฺ น สกฺขสึ ุ สฺาเปตุ อโุ ภ อิเม อธมฺโม กริตุ ยทุ ธฺ ํ มคเฺ ค ธมเฺ มน อิจฉฺ ติ ธมโฺ ม ทตวฺ าน มคคฺ ํส ทุรตุ ฺตํ ขมเต กถํ อธมโฺ มป รเถ าตุ อสกโฺ กนฺโต อวสํ โิ ร ภมู ยิ า วิวเร ทินเฺ น อุปฺปชชฺ ิ นิรเย ตทาติ ฯ พระมงคลวเิ สสกถา หนา ๓๖๑ แตง เฉลยโดย พระมหาสองสูน ธมมฺ รโต ป.ธ. ๙ ยาจโยคตา ปฐ ยาวตั ร ยา ยาจโยคตา นาม สมฺมาสมฺพทุ ธฺ เทสติ า ทวฺ หี ากาเรหิ สตเฺ ตน สา สุฏุ ปูริตา สิยา ลลี าภาษาฉันท โดย พระมหาสองสูน ธมมฺ รโต ป.ธ.๙

[๑๑๕] วสันตดลิ ก ชาเนยยฺ ทายกชโน สธนสฺมิ มตตฺ ํ ทาตุ ปโหนกธเนน สมปฺปโตตฺถิ ทตฺวา สยํ น ภวตี ส ทลทิ ทฺ ภโู ต ทาเนน ตสฺส ลภเิ ตน วเรน เอวํ เวกลลฺ โต ปน ปมุจฺจติ ยาจโก วา ยาเปตุ สกกฺ ติ กเมน ส ยาจโก วา เวสฺสนตฺ โร นรวโร อหุ ยาจโยโค หตถฺ ึ จ ยาจติ ุ ทิชา สสุ มาคตาตถฺ ิ จณโฺ ฑ จ ชชู กทโิ ช อหุ โย ทุรูโป เวสสฺ นฺตราคมิ ส ยาจิตุมคฺคปุตฺเต สกโฺ ก สมาคตชราทิชเวสคาโห มททฺ ึ จ อคฺคมภิยาจติ มุ าคมิตฺถ ปฐยาวตั ร โพธิสตโฺ ต หิ เอเตสํ ทานํ อทาวเสสโต ยาจนาภริ ตา เอวํ โหนฺติ สณฺŒานิยา น เต ยาจนตฺ ิ อุตฺตรึ เอเต เวสสฺ นตฺ รํ นราสภํ ปจฉฺ า โส ชชู โก รฺโŸ สฺชยสฺส ปยงฺกเุ ร ยาจนาภริ โตเยว นยิ ฺยาเทสิ ทโิ ช ตทา ลีลาภาษาฉันท โดย พระมหาสองสูน ธมฺมรโต ป.ธ.๙

[๑๑๖] วงั สฏั ฐะ ชโิ น หิ นิกขฺ มมฺ ฆรา อปพพฺ ชี กเมน ปตโฺ ต วรโพธิมตุ ฺตมํ มหามุนี เชฏ นโร หิเตสิโก ปชาย ธมฺมํ สคุ โต ปกาสิตุ– ปชาย อตฺถตฺตยเมส สาธยี ชิโน ปติฏŒาปยิ สาสนํ วรนฺติ ฯ พระมงคลวิเสสกถา หนา ๓๘๖-๓๘๗ พระมหาสองสูน ธมฺมรโต ป.ธ. ๙ แตงเฉลย วินา หตเฺ ถน เลขนํ มุเขน ปนํ วินา วินา จติ เฺ ตน ชานนํ น อตถฺ ํ ายเต กทา เวนการเขียน เวนการอาน และเวนความเขาใจ คือจําได ทั้ง ๓ นี้ เสียแลว ผนู ้ันจะมคี วามรูถึงเนื้อความไดอ ยางไร จะไมรถู ึง เนื้อความแนน อน ลีลาภาษาฉนั ท โดย พระมหาสองสูน ธมมฺ รโต ป.ธ.๙

[๑๑๗] ตอนท่ี ๓ สาํ นวนฉนั ทข องนักเรยี น สามตถฺ ยิ คาถา อินทรวงศ สามตฺถยิ ํ ยํ หิตอตฺถสาธกํ พุทเฺ ธน สตตฺ านมิเธว เทสติ ํ โลเก หิ ยสเฺ สว ชนสสฺ อตถฺ ิ ตํ โส อตฺตโน เจว ปเรส โจธิโส กจจฺ านิ สมฺปาทยิตมุ ฺป สกฺกเต อานนทฺ เถโรหุ ตหึ นิทสสฺ นํ ปฐ ยาวตั ร เอกสมฺ ึ สมเย สตถฺ า สพฺพโลกานุกมปฺ โก ทกฺขิณาคิรเิ ทสสมฺ ึ รมฺมสมฺ ึ จาริกจฺ รํ ทสิ ฺวาน มคธกเฺ ขตตฺ ํ เอวรูป ตจิ วี รํ วิจาเรตุมปฺ  อานนทฺ ํ เถรํ ตทา อมนฺตยิ สพพฺ กิจฺจสมตโฺ ถ โส ปุพฺเพ กตาธกิ ารโก เอตํ สวํ ิทหติ ฺวาน มหามุนิสสฺ ทสฺสยิ สตถฺ า เถรํ ปสํสิตฺวา ตมนุ ฺ าสิ ภิกขฺ ุนํ อินทรวเิ ชยี ร สามตถฺ ยิ ํ ตํ กรณียกิจเฺ จ อตถฺ าย สวํ ตตฺ นกิ ํ คณานํ ลลี าภาษาฉนั ท โดย พระมหาสองสูน ธมมฺ รโต ป.ธ.๙

[๑๑๘] รโฺ  อมจฺจา อิมินาภิยุตฺตา สาเธนตฺ ิ กิจจฺ านิ อมิ สสฺ สมฺมา ราชา ชเนนโฺ ต ชนตาย อตถฺ ํ ธมเฺ มน กาเรติ สุเขน รชชฺ นฺติ ฯ พระมหาสาํ รวญ สีลสํวโร ป.ธ. ๘ แตง พระมงคลวิเสสกถา หนา ๒๖-๒๗ พาหุสจจฺ คาถา ปฐ ยาวตั ร พาหุสจจฺ ํ มนสุ ฺเสหิ อิจฉฺ ิตพฺพํ ยถารหํ โกสลฺลํ อตฺถธมฺมสมฺ ึ พาหุสจฺจนฺติ วุจจฺ ติ ยสฺเสตํ ปคุ คฺ ลสฺสตฺถิ พหุ อตถฺ ํ ส วนิ ฺทติ สาธหู ิ เจตถฺ ทฏ พพฺ ํ สงฺเขปโต นิทสฺสนํ อนิ ทรวเิ ชยี ร กาเรสิ รชฺชปํ  สุทสสฺ โน โย รมเฺ มฑฒฺ เก ปาฏลปิ ตุ ตฺ รฏเ โส สพฺพกจิ ฺเจสุ สมตฺถพฺยตฺโต สเํ วคชาโต อติพาลปุตฺเต ลีลาภาษาฉันท โดย พระมหาสองสูน ธมมฺ รโต ป.ธ.๙

[๑๑๙] อุเปนทรวเิ ชยี ร ส โกวทิ ํ อจุ จฺ นิ ิ พรฺ าหฺมณํ ว อิมสฺส สกิ ฺขาปยิ สนฺติเก เต อเิ ม หิ สิกขฺ ึสุ ครุสสฺ สปิ ฺป อเหสุ กจิ เฺ จ ปต ุโน สมตฺถา ปฐยาวตั ร ตํ พทุ ธฺ สาสเน โหติ มานติ ํ อิจฉฺ ิตํ วรํ ปคุ ฺคโล เตน สมปฺ นโฺ น วฑุ ฒฺ ึ วนิ ฺทติ สพฺพทาติ ฯ พระมงคล ๒๙-๓๐ สํานวนของพระมหาสาคร วรนาโม ป.ธ. ๗ พระมหาสองสูน ธมฺมรโต ป.ธ. ๙ ตรวจแก อินทรวงศ พาหุสจจฺ คาถา ยํ พาหุสจจฺ ํ หิตอตถฺ สาธกํ วิฺหู ิ ตํ โหติ ปสสํ ติ ํ วรํ โลเก หิ มจจฺ า อิมินา สมปปฺ ตา อฺเส โหนฺเต ครุานยิ า ปย า ตํ วุฑฺฒิกาเมหิ ชเนหิ สพพฺ ทา สมภฺ าวติ ํ เจว สยิ า จ อจิ ฺฉิตํ ลีลาภาษาฉันท โดย พระมหาสองสูน ธมมฺ รโต ป.ธ.๙

[๑๒๐] ปฐยาวตั ร ปพุ ฺเพ สุทสฺสโน ราชา สุตฺวา สิกขฺ าย วณณฺ นํ ปตฺเถสิ นิตสิ ตถฺ มฺหิ สกิ ฺขาเปตุ สโอรเส สมตถฺ ํ สพพฺ กจิ ฺเจสุ ธรี ํ อุจฺจินิ พฺราหมฺ ณํ ปุโรหิเตสุ โย เอโก ปณฺฑิโตหุ วิสารโท โส ตตฺถ ราชปตุ ตฺ านํ ครุฏาเน ปติฏโต ปจฉฺ าป ราชปุตตฺ า เต สุสาสิตา พหุสฺสตุ า ปต โุ น อธปิ าเยน อกุ รฏ ปปฺ สาสนํ วงั สฏั ฐะ สุวณฺณติ ํ ตํ อิธ พุทธฺ สาสเน พหุสฺสโุ ต โยป นโรตฺถิ นิทฺธโน ถริ ํ อโมฆํ หติ มสฺส ชีวติ ํ สเจ ส มชเฺ ฌ ปริสาย ติฏ เต วสิ ารโท โส ครุ ภาสติ ุ กถํ สทา จ สมมฺ าปฏิปตฺตยิ ํ โ ตติ ฯ พระมงคลหนา ๒๙-๓๐ พระมหาสนธยา วรรตฺติ (รินชารี) ป.ธ. ๗ แตง พระมหาสองสนู ธมมฺ รโต ป.ธ. ๙ ตรวจแก ปฏสิ นถฺ ารคาถา ปฐยาวตั ร โย หิ โส ปฏิสนถฺ าโร โปราเณหิ สภุ าวิโต สมพฺ ุทฺเธ อธิ อปุ ปฺ นเฺ น สพเฺ พสํ สุปกาสโิ ต ลลี าภาษาฉันท โดย พระมหาสองสูน ธมมฺ รโต ป.ธ.๙

[๑๒๑] โลเก สุกกฺ ตสตฺตานํ อาวหาติ หิตํ สุขํ อนิ ทรวเิ ชยี ร ตํ ปรู ยนตฺ า ยตโย คิหี จ อาคนฺตกุ าทีน กเรยฺยุเมตํ พทุ เฺ ธน ภิกฺขูหิ จ อาคตานํ อนนฺ าทิวตฺถนู ิ สมาภตานิ นาปตฺติ โหตี กุรุมานกานํ ภิกขฺ ูน โส ปคคฺ หิโต ชิเนน อินทรวงศ เอโส ฆรํ อาคตกาน ทูรโต กตฺตพพฺ กจิ โฺ จ ชนตาย สพพฺ ทา ตสมฺ า นโร ลาภมกงฺขมานโก ธมมฺ ฏ โ ต ตมปฺ  กเรยฺย สาธนุ าติ ฯ มงคลหนา ๕๒ พระมหาทศั พล คนฺธวโร (สดุ หอม) ป.ธ. ๗ แตง พระมหาสองสูน ธมมฺ รโต ป.ธ.๙ ตรวจแก วริ ิยสมปฺ ตตฺ ิ ปฐยาวตั ร โลเก วริ ิยสมฺปตตฺ ิ สุวตุ ตฺ า ยา มเหสินา สา นาม สพพฺ กจิ ฺเจสุ อจิ ฺฉิตพพฺ าธ สพฺพทา ลลี าภาษาฉนั ท โดย พระมหาสองสูน ธมมฺ รโต ป.ธ.๙

[๑๒๒] อฏุ านฺเจว อุสสฺ าโห วายาโม ธติ ิ อฏ ต ิ อคคฺ า อปฺปฏวิ าณี จ ปธานจฺ ปรกฺกโม อิจเฺ จวํเนกนาเมน ปาลิยํ สา สปุ ากฏา อุเปนทรวเิ ชยี ร สเจ นโร โย วริ ยิ าภิยตุ ฺโต ปกุพพฺ เต ปาปกกมฺมเมโส อเนกทกุ ฺขํ ลภเตกโตทฺธา สเจ จ เอโส วริ เิ ยน ยตุ ฺโต กโรติ กมฺมํ กสุ ลํ ว สุกกฺ ํ สุขํ ส กนฺตํ ลภเตกโตทธฺ า ปยุ ชฺ ติ พฺพํ วริ ิยํ น มจิ ฺฉา ชเนหิ สมมฺ าวิรยิ ํ ว ภิยโฺ ย ปฐ ยาวตั ร ปณฺฑิเตเนตฺถ วตถฺ สุ ฺมึ สุทฏพฺพํ นิทสสฺ นํ ทาโส จูฬกเสฏสสฺ อนกิ ขฺ ิตฺตธุโร สทา สมฺมา วาณชิ กมมฺ ํป ปกุพฺพเต ปรกฺกโม น จริ ํ อฑฺฒโิ ก เสฏ มหาโภโค มหทฺธโน อปปฺ เกนป เมธาวี ปาภเฏน วิจกขฺ โณ สมฏุ  าเปติ อตฺตานํ อณุ อคฺคึว สนฺธมํ อจิ ฺเจวมิ ธํ คาถมปฺ  อภาสิ ทปิ ทุตตฺ โม ลลี าภาษาฉันท โดย พระมหาสองสนู ธมฺมรโต ป.ธ.๙

[๑๒๓] อินทรวเิ ชยี ร ทีฆาวุ ทฆี ตี กิ ุมารโก โย อสุ ฺสาหปตโฺ ต วิรยิ านยุ ตุ โฺ ต ปฺ าภยิ ุตโฺ ต จ อมติ ตฺ ปตุ ฺโต คณฺหาติ สปปฺ  อจิรํ ว สพพฺ ํ โส พรฺ หมฺ ทตฺตสฺส ปโย มนาโป มาเรตกุ าโม สยเมว เอตํ วาจํ สุทินฺนํ ปต นุ า สรนฺโต ตาเสตวฺ ตํ ชีวิตมสฺส ทตฺวา รฏเกโต ตํ อุภยํ กริตวฺ า กาเรสิ รชฺชํ อุภยตฺถ สมมฺ าติ ฯ มงคลหนา ๖๘-๖๙ สาํ นวนพระมหาพรี ะพงษ วิ ฺ ุวํโส แตง พระมหาสองสูน ธมฺมรโต ป.ธ. ๙ ตรวจแก โลกตถฺ จริยา ปฐยาวตั ร โลกตถฺ จริยา นาม หิตกาเมหิ วิฺหุ ิ ทกุ ขฺ าภภิ ตู สตฺเตธ ทสิ วฺ า เมตตฺ าย ภาวิตา สนฺเตหิ จ สมาจณิ ณฺ - สมมฺ าวตตฺ ํ สทาตถฺ ิ สา ลลี าภาษาฉนั ท โดย พระมหาสองสูน ธมฺมรโต ป.ธ.๙

[๑๒๔] อินทรวเิ ชยี ร พุทโฺ ธ สสุ ทุ ฺโธ กรณุ าภยิ ุตโฺ ต สมฺโพธิาณํ อธคิ จฉฺ มาโน เทเสสิ ปฺจนฺน ยตนี ธมฺมํ สพเฺ พ อเหสุ อรหนตฺ ภูตา ปจฉฺ า ส สตตฺ าน ปกาสิตุ ตํ ขีณาสเว เปสยิ สพฺพาเน อุเปนทรวเิ ชยี ร กตาธิการา หิ ตมสฺสณุ นฺตา อุเปนฺติ โน มคฺคผลํ อิเธว สุณติ วฺ ตํ สจฉฺ กิ โรนตฺ ิ สฏุ ุ ตโต ปรํ มารชิ โลกนาโถ ปกาสยิตวฺ าน ปชาย ธมมฺ ํ จิรํ ปติฏาปยิ สาสนคคฺ นตฺ ิ ฯ มงคล หนา ๗๓ พระมหาทัศพล คนธฺ วโร (สุดหอม) ป.ธ. ๗ แตง พระมหาสองสนู ธมมฺ รโต ป.ธ. ๙ ตรวจแก อินทรวงศ มติ ตฺ สมปฺ ทา อคคฺ า หิ ยา นามธิ มิตตฺ สมฺปทา สา อิจฉฺ ิตพพฺ า ชนตาย สพพฺ โส ลีลาภาษาฉันท โดย พระมหาสองสนู ธมฺมรโต ป.ธ.๙

[๑๒๕] มาตาทโย นาม ฆเรตถฺ ิ มติ ฺตกา เสฏา สหายา อิธ มติ ตฺ กา สทา สา ปาปกลยฺ าณวเสน ทพุ ฺพิธา โลเก สวุ ตุ ตฺ า มนุ ินา ยถารหํ ปฐยาวตั ร โย เจตฺถ ปาปมิตตฺ ํ ว นโร ภชติ เสวติ ทุกขฺ ํ เจว วินาโส จ ตสฺส โหติ ยถารหํ โย จ กลยฺ าณมิตฺตปํ  ภชตี เสวตี สทา เอตสสฺ โหติ เวปลุ ฺลํ นิจจฺ ํ สขุ ํ วริ ฬุ หฺ ิ จ อชาตสตตฺ ุวตฺถุมหฺ ิ เวทิตพพฺ ํ นิทสฺสนํ อินทรวเิ ชยี ร ปพุ ฺเพ กมุ าโรหุ อชาตสตฺตุ โส เทวทตฺตํ ปฏเิ สวิ ปาป ปาปป  กมฺมํ กริ ทพุ ฺพนิ ีโต พาโล อปตฺวาน ส วิฺุภาวํ หนี ํ อกาสี ปต ฆุ าตกมมฺ ํ ตสฺมา วิเสสาธคิ เม อภพโฺ พติ ฯ มงคลหนา ๗๙-๘๐ พระมหาสนธยา วรรตฺติ (รินชาร)ี ป.ธ. ๗ แตง พระมหาสองสนู ธมมฺ รโต ป.ธ. ๙ ตรวจแก ลีลาภาษาฉันท โดย พระมหาสองสนู ธมฺมรโต ป.ธ.๙

[๑๒๖] ปุคคฺ ลฺ ตุ าคาถา อนิ ทรวเิ ชยี ร พทุ โฺ ธ หิ ปตวฺ า วรโพธิาณํ โสตมุ ปฺ  ธมมฺ ํ อนุรปู ภเู ต สมปฺ สฺสมาโน สวุ เิ นยฺยสตฺเต ยสฺมา หิ ธมโฺ มธคิ โต ปณโี ต คมฺภรี ภูโต นิปุโณ จ โหติ โน โหติ สมฺพุชฺฌติ โพธิ าณํ อาฬารกาลามมนุสสฺ รนฺโต ปฺ าธิกํ จทุ ฺทกรามปตุ ฺตํ อฺาสิ “เทวฺ กาลกตาติ” เอวํ เย ปฺจุปฏานกเร ยตีโน ปุพพฺ ูปกาเรน อนุสสฺ ริตฺวา เทเสสิ เตสํ วรธมฺมจกกฺ ํ ปฐยาวตั ร พทุ ฺโธ หิ มคเธ ธมฺมํ ปตฏิ าเปตุกามโก กสฺสโป อุรเุ วโล โย ภิยโฺ ย มคธวาสิหิ สกกฺ โต ปจิโต โหติ ปชู โิ ต จ ปสํสิโต ภควา ตํขณํ ตสสฺ ธมมฺ ํ เทเสสิ อตุ ฺตมํ ปุคฺคลฺ ุตมาคมฺม ปเู รนโฺ ต กิจฺจมตตฺ โน ลีลาภาษาฉันท โดย พระมหาสองสูน ธมฺมรโต ป.ธ.๙

[๑๒๗] ปตฏิ าเปสิ สตฺตานํ สาธนุ า พุทธฺ สาสนํ อินทรวงศ ราชา วมิ สํ าย สมาคโต พโุ ธ ธมมฺ ฏ โต รฏปสาสนฺ โุ ก สามตถฺ ยิ ํ ราชภฏํ สมาหติ ํ กจิ จฺ ปปฺ โยเค ปฏริ ูปมจุ จฺ นิ ี สิกฺขาปยี สิปปฺ มนกุ กฺ โมรเส สปิ ปฺ านุสปิ ปฺ าธคิ เต สมตฺถเก กิจฺเจ นโิ ยเชติ ยถารหํ อเิ ม สพเฺ พส สปิ ฺปคุ ฺคหเณป โสตนุ ํ เอวํ อปุ ตฺถมภฺ นโทหุ สพฺพทา กจิ จฺ จฺ สาเธตมุ สกขฺ ิ โสตถฺ นิ าติ ฯ มงคลหนา ๙๘-๙๙ พระมหาทศั พล คนธฺ วโร ป.ธ. ๗ แตง พระมหาสองสูน ธมมฺ รโต ป.ธ. ๙ ตรวจแก และถวายคําแนะนาํ ขนตฺ ิ อุเปนทรวเิ ชยี ร ปธานภูตา จ ชเนติ สลี ํ สมาธิธมฺมฺจ ชเนติ ขนตฺ ิ นโร หิ โย ขนตฺ ิสมงฺคิภูโต ชเนติ โส สลี สมาธิธมมฺ ํ ลลี าภาษาฉันท โดย พระมหาสองสูน ธมมฺ รโต ป.ธ.๙

[๑๒๘] ปฐยาวตั ร นโร หิ ขนตฺ มิ าคมฺม ปาณฆาตี น โหติ จ โส อทินนฺ ํ น คณฺหาติ ปริจจฺ าคาภมิ านโส มิจฺฉาจารี น กาเมสุ มสุ าวาที น โหติ จ นโร อมชชฺ ปายี จ สมงฺคี โหติ ขนฺตยิ า อนิ ทรวเิ ชยี ร ขนฺตึ หิ อาคมมฺ ชินาติ โกธํ โส ขนตฺ ิยุตโฺ ต จ ชินาติ กามํ โย ขนตฺ โิ ก โหติ ส สจฺจวาที เอโส นเิ สเธติ จ มชฺชปานํ โย โข นโร สลี สมาธยิ ตุ ฺโต วฑเฺ ฒติ สพฺพํ กุสลํ ส สมฺมาติ ฯ มงคลหนา ๑๒๐ พระมหาสาํ รวญ สลี สวํ โร ป.ธ. ๘ แตง อินทรวเิ ชยี ร ปฏริ ปู เทสวาสคาถา โส ทยยฺ เทโส ปฏริ ปู เทโส เอเตหิ เหตหู ปิ  เวทติ พฺโพ พุทธฺ ฺจ ธมฺมํ สรณจฺ สงฺฆํ คจฉฺ นตฺ ิ ทยยฺ า พหกุ า ปเทเส ลลี าภาษาฉนั ท โดย พระมหาสองสนู ธมฺมรโต ป.ธ.๙

[๑๒๙] พุทโฺ ธ สสุ ุทโฺ ธ วรโพธิปตฺโต สพฺพฺุนา เทสติ ธมมฺ เสฏโ  เอโส ว ทกุ ฺขสสฺ นิโรธภูโต นยิ ยฺ านโิ ก สนตฺ นิ โิ ยชโก จ ปฐยาวตั ร ราชา หิ พุทฺธธมมฺ สมฺ ึ โ ต ธมฺมปรายโน เทฺวการณปู นิสสฺ าย ปฏริ โู ปติ วจุ จฺ เต ยา เทเส ปฏริ ูเป วา ภูมภิ าเค จ วาสตา โย เว สปปฺ ุริสานฺจ สาธูนํ วา อปุ สสฺ โย สพฺพธมเฺ มสุ โย อตตฺ - สมมฺ าปณิธิ มงคฺ โล ยา เว มงคฺ ลภตู า ว ปุพเฺ พ จ กตปุฺตา อิเม โข จตโุ ร ธมฺมา ยถา จกกฺ นตฺ ิ วจุ จฺ เร วฑุ ฒฺ ึ อาวหเตเยว จตจุ กกฺ สมงคฺ ติ า จตุจกกฺ านิ อาคมฺม อุทฺทิฏ พุทฺธภาสติ ํ คาเม วา ยทิ วารเฺ  นินฺเน วา ยทิ วา ถเล ยตฺถ อรหนฺโต วหิ รนตฺ ิ ตํ ภูมิรามเณยยฺ กํ ตตฺถ มาตา ปตา จาป อรหนโฺ ตติ วจุ จฺ เร นิทโฺ ทสา จ หิ เต ปุตตฺ - ธตี นู ํ โหนฺติ นพิ ภฺ ยา นทิ ฺโทโส หิ จ ภมู นิ โฺ ท ราชา ปชาย นพิ ฺภโย ตสฺมา โส รฏวาสนี ํ อรหนตฺ ิ ปวจุ ฺจเต ลลี าภาษาฉนั ท โดย พระมหาสองสนู ธมมฺ รโต ป.ธ.๙

[๑๓๐] อนิ ทรวงศ ราชา ตุ การุฺ วเรน โจทิโต รฏสฺส รฏเ  ชนตาย จตตฺ โน ภิยฺโย หิตตฺถาย สุขาย สนฺตกํ เขทํคเณตวฺ า สสุ มาหโิ ต ตหึ สพพฺ ํ กรณฺยํป กเมน กพุ ฺพเต รโฺ  อิทํ โหติ วิเสสมงคฺ ลํ ตสฺมา หิ สพฺเพ สมณา จ พรฺ าหฺมณา รโฺ  สรนฺตา คณุ มสสฺ เจตสา สมปฺ ตฺตกาลสฺมิ ปสตู สิ มมฺ เตติ ฯ มงคลหนา ๑๒๖-๑๒๗ พระมหาสนธยา วรรตตฺ ิ ป.ธ. ๗ แตง พระมหาสองสูน ธมฺมรโต ป.ธ. ๙ ตรวจแก และถวายคาํ แนะนาํ ติสรณคมนํ ปฐยาวตั ร พทุ ฺโธ ธมฺโมธ สงโฺ ฆ จ อิจเฺ จตํ รตนตตฺ ยํ ชนตาย สทา เขมํ สรณํ โหติ อุตตฺ มํ อตฺถโต ติพฺพธิ ํ เอตํ เอกภี าวํ ว คจฉฺ ติ ธมมฺ ราชา หิ สมฺพทุ ฺโธ สพพฺ โลกานกุ มปฺ โก สมพฺ ุชฌฺ ติ ฺวาน สทฺธมฺมํ สนฺทิฏก ํ อกาลกิ ํ ตํ สตตฺ านธํ เทเสตวฺ า ภกิ ฺขุสงฆฺ ํ อปุ าทยิ ลลี าภาษาฉันท โดย พระมหาสองสนู ธมฺมรโต ป.ธ.๙

[๑๓๑] อนิ ทรวเิ ชยี ร สงฺโฆป สนโฺ ต ชินธมมฺ ธารี อินทรวงศ ธมมฺ ํ ปเรสํ อปกาสยิตฺถ มจจฺ า ติวตถฺ ุ สรณํ คตาป ธมมฺ านุธมมฺ ปปฺ ฏิปตตฺ ิยุตฺตา อตถฺ ํ ปเสฏ  อธิคจฺฉเร ว สวฺ ากขฺ าตธมฺโม หิ กิเลสฆาโต นยิ ยฺ านิโก สนฺติกโร ปณีโต สตตฺ าน วฑุ ฺฒึ สขุ มาวหาติ เย เต หิ มจฺจา มรณาทติ ชชฺ ิตา พุทฺธจฺ ธมฺมํ อถ สงฺฆเมว จ เขมํ ปเสฏŒ – สรณํ สทา คตา เตสํ ภยํ เหสสฺ ติ เนว ฉมภฺ ิตา เอเต หิ พุทธฺ ฺจ อนุตฺตราสกิ ํ ธมมฺ จฺ นิยฺยานิกมุตตฺ มํ สมํ สงฆฺ จฺ โลเก อรยิ ํ อนุสฺสเร ทยยฺ านมินฺโท ทสธมมฺ ธารโก เขมํ ตวิ ตถฺ ุ สรณํ วรํ คโต อาจารสีลาทคิ ณุ าภยิ ตุ ตฺ โก ลีลาภาษาฉันท โดย พระมหาสองสูน ธมมฺ รโต ป.ธ.๙

[๑๓๒] ทยยฺ าน สชฺ าตภยานิ สพฺพโส นานาภยูปทฺทวโต ปมจุ ฺจตตี ิ ฯ มงคลหนา ๑๓๒-๑๓๓ พระมหาสาํ รวญ สีลสวํ โร ป.ธ. ๘ แตง อทิ ธฺ ปิ าทคาถา ปฐ ยาวตั ร โย เว ปธานสงขฺ าร- ฉนทฺ สมาธอิ าทิก- สํยตุ ฺตํ อิทฺธิปาทํ ว ภาเวติ ภกิ ขฺ ุ สาสเน จตุนนฺ ํ อทิ ธฺ ปิ าทานํ พหลุ ีกตตาย โข ภกิ ขฺ ุ เจ อภปิ ตเฺ ถยยฺ โส เอกกปฺปชวี โก เอกกปปฺ าธกิ ํ กาลํ ชีเวยยฺ ภกิ ฺขุ วา สทา อุเปนทรวเิ ชยี ร อยจฺ ฉนโฺ ท วริ ยิ ฺจ จติ ตฺ ํ อยํ วิมสํ า อติ ิ อทิ ธฺ ปิ าทา สมิทฺธสิ มฺปาปนธมมฺ ภตู า อเิ ม ปวจุ จฺ นฺติธ สาสนสมฺ ึ ปฐยาวตั ร อิทฺธปิ าทา หิ ยสสฺ ตถฺ ิ ปตฺถติ ตถฺ ํ สเุ ขน โส นรํ สกฺโกติ ปาเปตุ ยถา วุตตฺ ํ มเหสนิ า อทิ ธฺ ปิ าทานเมเกโก สมฺมปฺปธานสํหิโต ลลี าภาษาฉนั ท โดย พระมหาสองสนู ธมฺมรโต ป.ธ.๙

[๑๓๓] คหิ นิ า ยตินา วาป ปฏิปชฺชยิ เต สทา ชเี วยยฺ เอกกปฺป วา อติเรกปํ  โส อธิ ปฏจิ จฺ อิทธฺ ิปาเท ว อายวุ ุฑฺฒิตุกามโก ปาปโต โอรมิตวฺ าน กุสลสฺมึ โ ต นโร อสุ สฺ นนฺ กสุ โล หุตฺวา อายุนา อภิวฑฺฒติ อินทรวเิ ชยี ร รฏสฺส อตถฺ าย จ ทยฺยกิ านํ กิจฺจานิ ราชา กุรุเต นพิ ทฺธํ รฏ สมิทธฺ ิจฺ จริ ํ กโรติ โส ราชธมเฺ มสุ จ ปารมสี ุ สนตฺ ิฏโ ต ปรู ติ อิทธฺ ปิ าโท วสฺเสน วฑุ ฺโฒ จ นรนิ ทฺ ราชาติ ฯ มงคลหนา ๑๕๙-๑๖๐ พระมหาวินัย วรสิ สฺ โร ป.ธ. ๗ แตง พระมหาสองสูน ธมฺมรโต ป.ธ.๙ ตรวจแก และถวายคาํ แนะนาํ รฏ าภปิ าลโนปายคาถา ปฐ ยาวตั ร รฏาภปิ าลโนปาโย โลกสฺมึ สาธสุ มมฺ โต โส โข สพฺพตถฺ ราชูหิ ภาวิตพฺโพ วเิ สสโต โย ธมฺโม วินโย จคฺโค สปุ ฺตฺโต มเหสนิ า โส จ รฏเ สุ ภูเปหิ สาธุนาป สสุ กิ ขฺ ิโต ลีลาภาษาฉนั ท โดย พระมหาสองสูน ธมฺมรโต ป.ธ.๙

[๑๓๔] เอเต ธมฺมํ ปฏจิ เฺ จว รชชฺ ํ กาเรสุ ธมมฺ โต อินทรวเิ ชยี ร ทยฺยาน ราชา ทสธมมฺ ธารี สกิ ฺขิตฺถ ธมฺมํ วนิ ยํ ชนิ สฺส ธมมฺ านธุ มมฺ ปปฺ ฏปิ นฺนโก โส ทกุ ขฺ าปเนตา จ สขุ านทุ ายี ปูเรสิ ยํ ยํ กรณยี กจิ ฺจํ ปเู รติ ปูเรสสฺ ติ อายตึ จ สพพฺ ํ จ ตํ วณฺณยติ ุ น สกกฺ า สงเฺ ขปโต เอตมหํ กเถสสฺ ํ อินทรวงศ โลเก หิ ยํ วชิ ฺชติ วตตฺ เต สทา ตํ เวคสา หานิมุเปติ ปาณินํ ราชา อนิกขฺ ติ ตฺ ธุโร ปรกกฺ โม โลกปฺปวตฺตึ อนรุ กขฺ ิตุ อิมํ รฏเ  คเวเสติ สุพีชพนฺธโว สพเฺ พ ปเทสสฺมิ ชนา สมคฺคกา อากาสชาตํ ปฏพิ าหติ ุ วิสํ รกุ เฺ ขธ โรเปนตฺ ิ สุลทธฺ เก ตหินฺติ ฯ มงคล หนา ๑๗๙-๑๘๐ พระมหาพีระพงษ วิ ฺวุ ํโส ป.ธ.๗ แตง พระมหาสองสนู ธมมฺ รโต ป.ธ. ๙ ตรวจแก ลีลาภาษาฉนั ท โดย พระมหาสองสนู ธมมฺ รโต ป.ธ.๙

[๑๓๕] อินทรวงศ วรราโชวาทคาถา อินทรวเิ ชยี ร ราชา หิ กาเล ปวเร สมาคเม ทยยฺ านโมวาทมภาสิ อุตฺตมํ ตุมฺเห จ เย วุฑฺฒวิ ิรฬุ หฺ กิ ามกา มยหฺ ํ ททาตุ ชยมงฺคลุตตฺ มํ าเน อิมสฺมปึ  สมาคตา สทา โส ปตปิ าโมชฺชสมาคโต อหํ เตสํนโุ มทามิ ปหฏ มานโส มยหฺ ํ ปฏคิ คฺ ณหฺ ถ มงคฺ ลํ วรํ ปพุ ฺเพ หิ สามตถฺ ิยยุตฺตภปู า ทยฺยาน เต วุฑฺฒวิ ริ ุฬฺหิกามา ปาเลนตฺ ิ โคเปนฺติ จ ทยยฺ รฏ อคเฺ ค ว ธมเฺ ม สปุ ติฏ ต าตถฺ ิ รฏสสฺ โหเต ถริ ตา จ วุฑฒฺ ิ ตสมฺ า หิ ทยฺยา ธรุ คาหกา เต รกฺขนตฺ ุ โคเปนตฺ ุ จ ทยฺยรฏ เต เอกฉนฺทา จ สมานจติ ฺตา ทยฺยาน อตถฺ าย หติ าย รฏเ ลลี าภาษาฉันท โดย พระมหาสองสนู ธมฺมรโต ป.ธ.๙

[๑๓๖] ธมฺเมน กิจจฺ านิ กโรนตฺ ุ สมมฺ า ปฐ ยาวตั ร วตถฺ ตฺตยานุภาเวน เทวาทกิ าน เตชสา ทีฆายุกา จ นิททฺ ุกฺขา สุขติ า โหนตฺ ุ ทยยฺ กิ า ยถจิ ฉฺ ิตํ วรํ สพพฺ ํ ปาปณุ าถ ยถารหํ กจิ ฺจานิ อตตฺ โนตฺถาย กโรถ รฏวาสินนตฺ ิ ฯ พระมงคลหนา ๒๐๑ พระมหาพรี ะพงษ วิ ฺ ุวํโส ป.ธ. ๗ แตง พระมหาสองสนู ธมฺมรโต ป.ธ. ๙ ตรวจแก อกโฺ กธคาถา ปฐยาวตั ร อกโฺ กโธ ปน โย โลเก ปณฑฺ เิ ตหิ สภุ าวโิ ต โส สพเฺ พหิ มนสุ เฺ สหิ อิจฺฉติ พฺโพ วเิ สสโต เอโส ยมหฺ ิ ปเทสมฺหิ ชนานํ โหติ สพพฺ โส ชนา เอตถฺ ฺมฺ สฺส เมตตฺ าย สปุ ปฺ ติฏ ต า วงั สฏั ฐะ ชนา หิ โลกสฺมิ ปเทสปาลิโน อธมมฺ ิกา โกธปยุตตฺ กาตฺถิ จ ยทา จ เต โกธวเส ปวตตฺ เร หรนตฺ ิ อเฺ ส ธนาทกิ ตฺตนา ตทา วนิ าสํ ว ปวนิ ฺทเร ชนา ปชาย เมตฺตาป สภุ าวติ า สิยา ลลี าภาษาฉนั ท โดย พระมหาสองสนู ธมฺมรโต ป.ธ.๙

[๑๓๗] อนิ ทรวเิ ชยี ร พทุ ฺโธ สสุ ทุ โฺ ธ กรุณาทยิ ุตฺโต สมฺโพธิาณํ อธคิ จฺฉมาโน เวเนยยฺ มจจฺ าน หติ ตฺถกาโม สพฺเพสุ นจิ จฺ ํ กรุณํ ผรนฺโต สพฺพตฺถ สมฺปนฺนปุ นิสสฺ ยานํ ธมมฺ ํ ปกาเสสิ วรํ ว สมฺมาติ ฯ มงคลหนา ๒๑๖-๒๑๗ พระมหาทศั พล คนฺธวโร (สุดหอม) ป.ธ. ๗ แตง พระมหาสองสนู ธมมฺ รโต ป.ธ.๙ ตรวจแก อธฏิ  านคาถา อนิ ทรวเิ ชยี ร โย โข หิ ธมโฺ ม อวหิ สึ ภูโต นาเมน ยา โข กรุณาติ วตุ ฺตา โย เตหิ ธมเฺ มหิ สมงคฺ ภิ โู ต โส เว อธิฏ านสมงฺคิภโู ต ปฐยาวตั ร ตสฺมา โย จ ปเร โหติ น นปิ ฺปฬ ติ ุกามโก โย นโร ทุกขฺ โต โหติ ปเร โมเจตกุ ามโก อธฏิ าเนน โส ยตุ โฺ ต ตสมฺ ึ จ สุสมาหโิ ต ลลี าภาษาฉนั ท โดย พระมหาสองสูน ธมมฺ รโต ป.ธ.๙

[๑๓๘] อินทรวงศ เมตฺตาลุโก ภูปติ ทยยฺ กิ ิสสฺ โร ราชาวหิ ึสาย สมงคฺ มิ านโส นิจฺจํ จ ยุตโฺ ต กรณุ าย โหติ โส สตเฺ ตสุ โลเก ผรเต จ ตาย โส ตสมฺ า หิ รฏเ  นิวสนตฺ ิ เย ชนา โหนเฺ ต จ เย รฏปสาสกา วิทู สพฺเพ อธฏิ  านสมงฺคิกา ว เต เต จาวิหึสากรณุ าหิ ยตุ ฺตกาติ ฯ มงคลหนา ๒๑๗-๒๑๘ พระมหาทัศพล คนธฺ วโร (สุดหอม) ป.ธ. ๗ แตง พระมหาสองสนู ธมมฺ รโต ป.ธ. ๙ ตรวจแก อตถฺ กามตา ปฐ ยาวตั ร ยา อตถฺ กามตา โลเก โปราเณหิ สภุ าวิตา มจฺเจหิ จรติ พพฺ า สา อตฺตโน จ ปเรส จ อตโฺ ถ หิ ทพุ พฺ ิโธ โหติ โลกโต ธมฺมโต อโถ อนิ ทรวเิ ชยี ร อตฺโถ หิ โย โย อิธ ภูตตจฺโฉ มจจฺ าน โหตี อมนาปโกป ลีลาภาษาฉันท โดย พระมหาสองสนู ธมฺมรโต ป.ธ.๙

[๑๓๙] ตํ ตปํ  เอเตส วเทติ พทุ ฺโธ เอกสฺมิ กาเล อภโย กุมาโร วาจาปวุตฺตึ ชินเมว ปจุ ฺฉิ พทุ โฺ ธ มนาป อมนาปกํ จ อตถฺ าธปิ าเยน กเถสิ นจิ จฺ ํ เอติสฺสเมวํ สปุ ติฏ โต โส อเุ ปนทรวเิ ชยี ร ชโิ น หิ อมฺหากมิมาย ยุตโฺ ต นราสโภ นิคฺคหปคฺคหธํ หติ าย ภกิ ขฺ นู มกาสิ สมมฺ า หติ ํ ส อตถฺ ํ ชนตาย อิจฉฺ ํ อเิ ธว ยาวชชฺ ตนาย โลเก จริ ํ ปตฏิ าปยิ สาสนคคฺ นฺติ ฯ มงคลหนา ๒๙๘-๒๙๙ พระมหาสนธยา วรรตตฺ ิ (รนิ ชาร)ี แตง พระมหาสองสูน ธมฺมรโต ป.ธ. ๙ ตรวจแก อตฺถกามตา มเหสินา สุภาวติ า ปฐ ยาวตั ร หติ าวหา สุขาวหา ยา อตถฺ กามตา นาม โลกโต ธมฺมโต เจสา ลีลาภาษาฉนั ท โดย พระมหาสองสูน ธมมฺ รโต ป.ธ.๙

[๑๔๐] ยํ หิ สาตถฺ ํ ชนานธํ น มนาป ปยํ อโถ เอตํธ สพฺพปาณีนํ สปฺโปรโิ ส ปกพุ พฺ ติ วสนั ตดิลก โย พมิ ฺพสิ ารอุรโส อภโย กุมาโร พาโล อโหสิ อธิ ติตถฺ ิยสาวโก โส กมมฺ ํ จ ลามกมกาสิ กถาย เตสํ โลกสฺมิ เสฏ ชินสํสยภูตโกหุ นิคคฺ ณฺหิตุธ นรนาถชินํ วรคคฺ ํ นานปปฺ การวจนํ วทิ กกขฺ ฬปํ  อนิ ทรวงศ พุทฺโธ สสุ ุทฺโธ กรณุ ามหณฺณโว พาลสฺส วาจํ น อคณหฺ ิ ตาทสิ ํ โลเกธ สตฺตาน สทา หิตกกฺ โร ปฺ ายิ สิกขฺ าปทเมว ภิกฺขนุ ํ ทสุ ฺสลี ภิกฺขูนมกาสิ นิคคฺ หํ โส ปคฺคหํกาสิ จ ธมมฺ จารินํ ปฐ ยาวตั ร วชชฺ ีปุตฺตา ปเนเตป ปาราชกิ าธ ภกิ ขฺ โว สพเฺ พเต โลกนาถํป ยาจสึ ุ อปุ สมฺปทํ สมพฺ ุทฺเธน ปฏิกขฺ ิตฺตา โหนฺติ วปิ ฺปฏิสาริโน ลีลาภาษาฉันท โดย พระมหาสองสนู ธมมฺ รโต ป.ธ.๙

[๑๔๑] สมพฺ ทุ ฺโธ สพพฺ โลกานํ หติ กฺกโรนุกมฺปโก ตสมฺ า โลเก ปติฏาสิ จริ ํ สมพฺ ุทธฺ สาสเนติ ฯ พระมงคล ๒๙๘-๒๙๙ สาํ นวนแตง ของพระมหาพีระพงษ วิฺวุ ํโส ตรวจแกโดย พระมหาสองสูน ธมฺมรโต ป.ธ. ๙ สนตฺ คิ าถา ปฐยาวตั ร สนตฺ ิ นามิจฉฺ ติ พฺพา ว ธมมฺ โต โลกโต จธิ เชฏโก สพพฺ มจฺจานํ สนตฺ ปิ ปฺ ติฏโต ภเว อุเปนทวเิ ชยี ร ชนา ววิ าทํ กลหจฺ กตวฺ า อิธฺมฺ สสฺ วสนฺติ ทกุ ฺขํ ส เชฏ โก การณเมวปู นฺนํ สเมติ วาเรติ จธิ านุปนฺนํ กุลสสฺ ทกุ ขํ สหกมฺมิกสฺส อปุ ชชฺ เต ตํ อสมงฺคกิ สฺส อนิ ทรวเิ ชยี ร เต อฺ มฺสสฺ ชนา วิสาสา สามคฺคิยตุ ฺตา จ สุขํ ชเนนฺติ รฏสฺมิ วา โจรภเย อุปนเฺ น ลีลาภาษาฉันท โดย พระมหาสองสูน ธมมฺ รโต ป.ธ.๙

[๑๔๒] ราชา นติ ึ ตสฺส นวิ ารณตฺถํ มจฺจาน อตถฺ าย จ ปฺ เปเต วฑุ ฒฺ ิสสฺ คามสสฺ ส สนฺตยิ ตุ โฺ ต ปฐ ยาวตั ร สนฺติ สาสนจกฺเกป สมฺพุทธฺ สาสมูลกา พุทฺโธ อาสวโทสฺส อปุ ปฺ นนฺ สฺส สมสสฺ จ นวิ ารณตถฺ เมตสฺส จานุปนนฺ สฺส สพฺพโส ปฺ เปติ ว ปฺ ตตฺ ึ สนตฺ ิรกขฺ าย อตถฺ โตติ ฯ มงคลหนา ๓๑๑-๓๑๒ พระมหาสาคร วรนาโม ป.ธ. ๗ แตง ตรวจแกโดย พระมหาสองสูน ธมฺมรโต ป.ธ. ๙ อนิ ทรวเิ ชยี ร สสสฺ เมธตาคาถา อนิ ทรวงศ ทพุ พฺ ุฏต า กตถฺ จิ โหติ รฏเ อจฺโจทเกนาป อโนทเกน สสฺสานิ นสสฺ นตฺ ิ ชนานเมตฺถ เต กิจฉฺ ชีวี วหิ รนฺติ ทกุ ฺขี โมเจตุกาโม หิ ชเนธ ทกุ ฺขโต ธฺานิ กณี าปยเต ชนสิ ฺสโร เปเสติ เตสจฺ หติ าย ตานิ เว ลลี าภาษาฉันท โดย พระมหาสองสูน ธมฺมรโต ป.ธ.๙

[๑๔๓] โอทปปฺ ทานาลยเมส สาตถฺ กํ กาเรติ เตสฺจ หิตาย โยนโิ ส มาเปติ โส อาวรณฺจ ถาวรํ ปฐยาวตั ร สงคฺ ณหฺ นฺโต ชเน เขตเฺ ต โรปาปนาย อตฺตโน ธฺมคุ ฺคติลาทนี ิ วภิ าเชติ ชนิสฺสโร เตสํ กตฺถจิ สงุ กฺ ฺจ โอหาเรติ สยุ ตุ ฺตโิ ต เตสโมทภยาทสี ุ สมุปปฺ นฺเนสุ กตฺถจิ พลกิ าลจฺ เอเตสํ อตกิ กฺ าเมติ ภมู โิ ป กรณยี า ชนนิ เฺ ทน อยํ โข สสสฺ เมธตา กสกานํ ทสิ าภาเค กสกิ มมฺ ํ ปุรตฺถิเม พลวปฺปจจฺ ยํ โหติ ธฺพชี าทโิ รปนํ วุตฺตเฺ หตํ มุนินฺเทน สพฺพโลกานุกมฺปนา วุฏ ภูตา อปุ ชีวนฺติ เย ปาณา ปวสิ สฺ ิตา พุทเฺ ธน จปรํ วุตฺตํ นตฺถิ ธฺ สมํ ธนํ กรณยี า ชนนิ เฺ ทน ตสฺมา สสสฺ เมธตา วุตฺตฺหิ อาคตฏ าเน ยถา อตถฺ วิภาวนิ า มหาวชิ ิตราชนิ ฺโท กสกานํ ทยาลุโก วิสฺสชชฺ าเปสิ รฏสฺมึ ธฺ พีชาทิพนฺธโว สกกฺ า จ โกลิยา เทฺวเม อาวรณํ ว เอกโต ลีลาภาษาฉนั ท โดย พระมหาสองสูน ธมฺมรโต ป.ธ.๙