ลีลาภาษาฉันท์ โดย พระมหาสองสูน ธมฺมรโต ป.ธ.๙

[๑๔๔] เอกภี ตู า อกาเรสุ มชเฺ ฌ โรหิณยิ า ตทา อิทํ โข โหติ เอเตสํ ววิ าทาทกิ การณํ กรณียา ชนินเฺ ทน อตเี ต ยาว อชฺชโต รฏาภิปาลโนปาย- ภตู า ว สสฺสเมธตาติ ฯ มงคลหนา ๓๑๕-๓๑๖ พระมหาวินยั วริสสฺ โร ป.ธ. ๗ แตง พระมหาสองสนู ธมฺมรโต ป.ธ.๙ ตรวจแก และถวายคําแนะนาํ การณวสิกตา ปฐยาวตั ร ยา การณวสกิ ตา พุทธฺ าทีหิ สุเทสิตา โย หิ อตฺถํ อนตฺถํ จ ปชานาติ วจิ กขฺ โณ โส การณวสิโกสิ สุฏุ อตฺถํ ปกุพพฺ ติ ปณฑฺ เิ ตหิ ปสฏายํ ลกฺขกิ านํ จ สมฺปทา วสนั ตดลิ ก ปุ โฺ  การณวสสฺมิ ปวตฺตมาโน อุสสฺ าหวา อภนิ หิ ารกโต จ โปโส กลยฺ าณกมมฺ อปุ นสิ ฺสยโจทโิ ตสิ กมฺมํ ปกุพพฺ ติ หิตํ สขุ มาวหํ จ นิพฺพินทฺ ตี อกุสเล อธิ ปาปมูเล ปปฺโปติ อุตตฺ มผลํ ปยกนฺตมฺ ลีลาภาษาฉนั ท โดย พระมหาสองสนู ธมฺมรโต ป.ธ.๙

[๑๔๕] อนิ ทรวงศ พทุ ฺโธ หิ โน ปรู ติ ปารมี ตทา โส การณสฺเสว วเส ปวตฺตโก โลกสฺมิ เสฏโ  อสโม นรตุ ตฺ โม สมมฺ านิโต โหติ ปชาย ปูชโิ ตติ ฯ พระมงคล ๓๒๗ -๓๒๘ สํานวนของพระมหาพีระพงษ วิ ฺวุ ํโส ป.ธ. ๗ ตรวจแก โดยพระมหาสองสนู ธมมฺ รโต ป.ธ. ๙ ปพพฺ ชิตปุคคฺ ลนโิ ยชนคาถา อุเปนทรวเิ ชยี ร อทิ ํ ชนานํ วรสาสนสมฺ ึ นิโยชนํ ภิกฺขุคณมฺหิ โหติ ปชาย นาโถ มุนิ อาทวิ าเร อทาสิ ปพฺพชชฺ วรํ นรานํ ตโต ยทา โหนฺติ พหู อเสกฺขา ตทาป ปพฺพชฺชวรฺจ ทาตุ ปกาสติ ุ ธมฺมวรํ ชนานํ อเิ ม อเปเสสิ มเหสพิ ุทฺโธ อนิ ทรวเิ ชยี ร สทธฺ า นรา เยปจ ภมู ภิ าเค ปพพฺ ชชฺ เมตํ ชินสาสนสมฺ ึ อายาจติ ุ พทุ ฺธสมนตฺ จกขฺ ุ ลีลาภาษาฉันท โดย พระมหาสองสนู ธมฺมรโต ป.ธ.๙

[๑๔๖] อทฺธานมคคฺ ปฺปฏปิ นนฺ ภูตา เต เอกทา โหนตฺ ิ จ เขทปตฺตา กนตฺ ารมคฺเค จ กลิ นตฺ รปู า เตสปํ  ปพฺพชชฺ วรํ ททาตุ เอเต อเสกเฺ ข อนชุ านิ พทุ ฺโธ ปฐ ยาวตั ร “สมพฺ ทุ ฺธํ ธมมฺ เสฏ ฺจ สงฺฆฺจ สรณํ คโต” อิติ เอวํ วจีเภท- วธิ าเนน สมิชฌฺ เร สมพฺ ุทเฺ ธน อนุ ฺาตา ปพฺพชฺชา จปุ สมฺปทา ชมฺพทุ เี ป ตทา โหติ ปตถฺ ตํ พทุ ฺธสาสนํ วเสน ปคุ คฺ ลสเฺ สว สา ปพพฺ ชชฺ า สมิชฌฺ เต สาวเกสุ สมาเนสุ พหูสุ พุทธฺ สาสเน ภารา สงฆฺ สสฺ ปพพฺ ชฺชา ภเวยฺยุ จุปสมฺปทา สมฺพุทธฺ สาสเน เอสา ภกิ ฺขูนํ อปุ สมฺปทา ปรุ มิ า สามเณรานํ ปพฺพชชฺ าเยว โหติ เว ยาวชชฺ โต ว วชิ ฺชนฺติ ปพฺพชชฺ า จุปสมฺปทา “เนตฺตกิ า การณสฺเสว วสิกสสฺ มเหสโิ น ตนตฺ ิกา จ อยํ โหติ” อติ ิ ทีเปติ โข อิทนฺติ ฯ มงคลหนา ๓๓๖-๓๓๗ พระมหาสนธยา วรรตตฺ ิ ป.ธ. ๗ แตง พระมหาสองสูน ธมฺมรโต ป.ธ.๙ ตรวจแก ลีลาภาษาฉนั ท โดย พระมหาสองสูน ธมฺมรโต ป.ธ.๙

[๑๔๗] ขนตฺ คิ าถา อนิ ทรวเิ ชยี ร ขนฺตตี ิ วตุ ตฺ ํ อธวิ าสนํ ว สา เคหวาสีหิภิปตถฺ ติ พฺพา วตุ ฺตหฺ ิ เว อาฬวกมหฺ ิ สุตเฺ ต สจจฺ ํ ทโม โข ธิติ จาคธมฺโม ยสเฺ สว สทธฺ สสฺ คิหสิ ฺส อตถฺ ิ โส เปจจฺ สคคฺ มฺหิ น โสจเต ว ปฐ ยาวตั ร สจฺจํ ยสสฺ นรสสฺ ตฺถิ เอโส อุชู จ เมตตฺ โิ ก โกธโน จณฺฑภูโต โย โหติ สาหสิโก นโร ทเมน ขนฺตธิ มฺเมน โกธํ วูปสเมยยฺ โส โย นโร ธติ มิ า โหติ เอโส ขนตฺ ิสมงคฺ ิโก โย จาคาภริ โต โหติ เอตสฺส ขนตฺ ิ ตฏิ  เต อินทรวงศ สา ขนฺติ สมพฺ ทุ ฺธวรปฺปสสํ ิตา โย เจป โข ขนตฺ สิ มงฺคิโก สยิ า เมตฺตึ ว สมฺพนฺธติ เอส สพพฺ ทา กุทฺธสฺส โส นปปฺ ฏิกชุ ฌฺ เต นโร โลเก สมงคฺ ี อธิวาสเนน โย ลีลาภาษาฉันท โดย พระมหาสองสูน ธมมฺ รโต ป.ธ.๙

[๑๔๘] โส ขนตฺ ิวาที อติ ิ โข ปวุจจฺ เต โลเก หิ โย ขนตฺ ิปยตุ ฺตโก นโร เอโส นโร ลทธฺ ชโยตถฺ ิ สพพฺ ทา โยฺเส วาจํ ขมเตธ กกฺขฬํ ปตโฺ ต ชยํ สตถฺ ,ิ ปโร ปราชยํ ปฐ ยาวตั ร ตสมฺ าภิปตฺถิยา โหติ สา ขนฺติ ฆรเมสนิ า อยจฺ ราชธมเฺ มสุ ทฏ พพฺ า ขนตฺ ิ อาคตา นรินฺทสฺส น ยสฺสตถฺ ิ จณฺโฑ เอโส น เมตฺตวาติ ฯ มงคลหนา ๓๔๐-๓๔๑ พระมหาทศั พล คนธฺ วโร (สุดหอม) ป.ธ. ๗ แตง พระมหาสองสนู ธมฺมรโต ป.ธ.๙ ตรวจแก ลลี าภาษาฉันท โดย พระมหาสองสูน ธมมฺ รโต ป.ธ.๙

[๑๔๙] ตอนที่ ๔ สาํ นวนฉนั ท แตง สอบสนามหลวง ทยยฺ รฏเ พทุ ธฺ สาสนอุปปฺ ตตฺ ิ ปฐยาวตั ร โย หิ เสฏโ มหาเถโร มหนิ โฺ ทติ สวุ สิ ฺสโุ ต ปตฏิ าเปสิ โส ลงฺกา- ทเี ป สมฺพุทธฺ สาสนํ มหาโมคฺคลฺลิปตุ ฺโตป ตทา สุวณฺณภูมยิ ํ โสณุตฺตโรติ เทฺว เถเร เปเสสิ พทุ ฺธปุตตฺ เก เอเต เสฏา มหาเถรา สทฺธมมฺ ฏติกามกา ปตฏิ าเปสุ ทยยฺ มฺหิ สมฺพทุ ธฺ เจตยิ ํ สุภํ วงั สฏั ฐะ ตโต ปรํ เต ชนิ ติพพฺ คารวา ปสาทกิ ํ เอตถฺ อกํสุ เจตยิ ํ สกุ ติ ฺติสทโฺ ท อธิ ทยยฺ วาสนิ ํ อเิ มส ภกิ ฺขูน วเิ ทสิกาน ว สปุ ากโฏ เตปฏกฺ ุนํ อหุ รเุ จสิ รฏเ  ชนิ สาสนํ ตทา อินทรวเิ ชยี ร ภูโป มหาการณุ โิ ก สเุ มโธ เมตฺตาทยิ ุตฺโต ทสธมมฺ ธารี สพเฺ พส ภกิ ขฺ ูนปุ ถมฺภโทหุ ภกิ ขฺ ูป ธมมฺ ํ ปรยิ าปุณึสตู ิ ฯ พระมหาสมคั ร วรปุณโฺ ณ ป.ธ.๙ สนามหลวงป ๒๕๔๒ สอบผา น ลีลาภาษาฉนั ท โดย พระมหาสองสนู ธมมฺ รโต ป.ธ.๙

[๑๕๐] อปโร นโย ปฐยาวตั ร ยทา มหนิ ฺทเถโร หิ มหาปฺโ สเุ มธโส ลงกฺ าทีเป ปกาเสสิ สมฺมาสมพฺ ุทฺธสาสนํ ตทา โมคคฺ ลลฺ ิปุตฺโต ว มหาเถโร สเุ มธโส สพฺพชฺชนานมตถฺ าย หติ าย จ สุขาย จ สุวณณฺ ภมู ยิ ํ สมมฺ า สาสนคฺคํ ปกาสิตุ โสณุตฺตเร มหาเถเร ยถากกฺ มํ อเปสยิ อินทรวเิ ชยี ร เต ตํ ปเทสํ ปน สุฏ ุ คนตฺ วฺ า สตฺตานมตฺถาย หติ าย สมมฺ า สพพฺ ฺุโน ธมมฺ วรํ กเถตวฺ า สมฺมานิตา ธาตนุ ธิ านภตู ํ มาเปสมุ จุ จฺ ํ ว มหนตฺ ถูป เอตํ หิ ยาวชฺชตนา ต ํธ อนิ ทรวงศ กาเล อตเี ต จ ยตีธ ทยยฺ ิกา คนฺตวฺ า วเิ ทสํ ว สรุ มมฺ ณียกํ สมมฺ า คเหตฺวาน ว พทุ ฺธสาสนํ ทยฺยปฺปเทสํ ปนุ อาคมึสุ ว ปฐ ยาวตั ร เอเต ทกฺขิณภาคมหฺ ิ วหิ ารมฺป อมาปยุ ลลี าภาษาฉันท โดย พระมหาสองสนู ธมมฺ รโต ป.ธ.๙

[๑๕๑] เอเต วเิ ทสิเก ภิกขฺ ู มหาเถเร นิมนฺตยุ เต หิ ภกิ ฺขู มหาปฺา ธมฺมทธฺ รา สเุ มธสา อาคนตฺ ฺวาน วิจิตฺตํ ว เจตยิ ํ ตตฺถ มาปยุ เตสํ สกุ ิตฺติสทโฺ ทป ตทา ทสิ าสุ ปากโฏ สุโขทยฺยปุเร รมฺเม มหาราชา มหายโส ปวตฺตนํ สุณติ วฺ าน เอเต เถเร นิมนฺตยิ เต ตตเฺ ถว คมิตฺวาน วิหารธํ อมาปยุ ปกาเสสุ ยถาสตตฺ ิ สมมฺ าสมพฺ ุทฺธสาสนํ ภกิ ขฺ ู เอตํ คเหตวฺ าน มหาปฺ า สุเมธสา ตทา วิรฬุ ฺหิเวปุลลฺ ํ ปาเปสุ พทุ ฺธสาสนนฺติ ฯ พระมหาเจรญิ สุข คุณวโี ร ป.ธ. ๙ แตง สอบสนามหลวงป ๒๕๔๒ สอบผาน พุทธฺ สาสเน ทฺวนิ กิ ายคาถา ปฐ ยาวตั ร เอกทา สพพฺ ภิกขฺ ูธ ชมพฺ ทุ ปี นวิ าสิโน นกิ าโย ทกฺขโิ ณ เจว นกิ าโย อุตฺตโร จิติ ทฺวิธา วภิ าคมาปตวฺ า วหิ รสึ ุ ตหึ ตหึ อินทรวงศ เสฏโ  หิ ธมโฺ ม วนิ โย จ สพพฺ ทา พุทฺเธน สตฺตาน ยถาธ เทสโิ ต ลีลาภาษาฉนั ท โดย พระมหาสองสูน ธมฺมรโต ป.ธ.๙

[๑๕๒] ภกิ ขฺ ู สุเมธา ปน เถรวาทกิ า เอตํ ตถา มารชธิ มมฺ วฑุ ฒฺ ยิ า สพเฺ พส สตฺตาน ตทา ปกาสยุ อทธฺ า หิ พาลาป จ ปณฑฺ ิตา อถ อจิ เฺ จว สตตฺ า อิธ โหนตฺ ิ สพฺพทา สพฺเพป เต ตาว ชนิ สฺส สาสเน สทฺธาธิกา โหนฺตุ ปสนนฺ มานสา ปาเปนฺตุ ปจฉฺ า อรหตตฺ มุตฺตมํ อจิ เฺ จว จนิ ฺเตตฺว ตโต ปเร ยตี นจิ จฺ นํ ุสาสสึ ุ ชเนธ อฺถา ปฐยาวตั ร ตสฺมาจรยิ วาที เต ตทา นิกายมตฺตโน ยถาวตุ เฺ ตน อาหํสุ มหายานนตฺ ิ สพพฺ ธิ ลทธฺ ึ จฺเสมาหสํ ุ หนี ยานนฺติ สพพฺ โส อติ เร จตฺตโน ลทธฺ ึ สถวีโรติ สพฺพธิ วรํ สาวกยานนตฺ ิ ทุวธิ า อาหุ สพฺพทา ปจฉฺ เิ มหิ ชเนเหสา หีนยานนฺติ วจุ จฺ ติ อนิ ทรวเิ ชยี ร เอวํ ยตี อุตฺตรลทธฺ ิกา เต สพฺเพหิ สตเฺ ตหิ จ พุทฺธภูมิ สพเฺ พสมตฺถายธิ อจิ ฉฺ ติ พพฺ า ลลี าภาษาฉันท โดย พระมหาสองสนู ธมฺมรโต ป.ธ.๙

[๑๕๓] อิจเฺ จว จินเฺ ตตวฺ ตทา นิพทฺธํ พทุ ธฺ งฺกุรตฺตาย ชเนธ สพฺเพ นิจฺจนํ ุสาสึสุ จ โอวทึสตู ิ ฯ พระมหาเลอเดช วรวโํ ส ป.ธ. ๙ แตง สอบสนามหลวงป ๒๕๔๓ สอบผาน อปโร นโย ปฐยาวตั ร รมฺเม หิ ชมพฺ ุทีปสฺมึ พทุ ฺธสาสนลทธปิ  นกิ าโย อุตฺตโร เจว นกิ าโย ทกฺขิโณ จติ ิ ทฺวธิ า วภิ าคมาปชชฺ ิ สพพฺ ปฺปการโต ตทา โส ทกขฺ ณิ นิกาโยป ปคฺคณหฺ ิ วนิ ยํ วรํ อภธิ มมฺ ํ ว ปคคฺ ณหฺ ิ โส นิกาโยป อุตตฺ โร อินทรวงศ ยสฺมา ปเนโส อยมุตตฺ โร อิธ ปสฺสํ อปุ ายํ อนุสาสติ ุ นเร โปราณตนฺตึ ว ปหาย สพฺพโส ภิยฺโย ปสาเทตุ นเร อธิ ตตฺ โน อฺป ตนฺตึ อนุสาสิ โยนโิ ส ตสฺมา มหายานมิเธส วจุ ฺจเต เอโส นกิ าโย ปน ทกฺขโิ ณ วโร ลลี าภาษาฉนั ท โดย พระมหาสองสูน ธมมฺ รโต ป.ธ.๙

[๑๕๔] สมฺพุทฺธธมฺมฏต กิ ามโก จิรํ สทธฺ มมฺ ตนตฺ ึ อนรุ กขฺ ิ เกวลํ เตเนว าโต หินยานเมตฺถ โส ปฐ ยาวตั ร ตโต ปรํ มหายาเน สงฺโฆป ทฏิ ยาตฺตโน ตถาคตสฺส สทธฺ มมฺ ํ ปวตเฺ ตสิ ยถากกฺ มํ อินทรวเิ ชยี ร สฺวายจฺ เสฏ ชนิ สาสนสฺมึ สมพฺ ุทฺธภมู ึ อภปิ ตถฺ ยนฺโต สมฺโพธสิ ตตฺ สฺสธิ ตาว ภูมึ คนฺตุ นรานํ อนสุ าสิ ธมมฺ ํ ตสมฺ า มหายานนเรหิ เตหิ ภิยฺโย ปสฏโ วรโพธสิ ตฺโตติ ฯ พระมหาชยั วัฒน าณธโร ป.ธ. ๙ แตงสอบสนามหลวงป ๒๕๔๓ สอบผาน พุทธฺ มามกคาถา ปฐ ยาวตั ร เย ปุคฺคลา สยิ ุ โลเก สพฺพสาสนอนตฺ คู สเจ เตว สยิ ุ สงฺขํ คตา สาสนกิ าติธ ลีลาภาษาฉนั ท โดย พระมหาสองสูน ธมฺมรโต ป.ธ.๙

[๑๕๕] โปสาธ อปปฺ กาเยว สตถฺ ุสาสนิกา สิยุ อถวา เยป สพฺเพสํ ยุทธฺ สปิ ฺปาน ปารคู สเจ เอเตว โยธาติ สงฺขํ คตา สิยุ สทา ปคุ ฺคลา อปฺปกาเยว โยธาติธ ปวุจฺจเร เย เยป ปน อปฺป วา พหุ วา สตฺถสุ าสนํ ตวฺ า ภวนตฺ ิ สทฺธา จ ปสนฺนา เจว สาสเน เตป สงขฺ ํ คตา โหนฺติ สตฺถุสาสนิกาติ ว อินทรวเิ ชยี ร พทุ โฺ ธ ยถาตํ วรธมมฺ ราชา พุทฺธาทิวตถฺ ุตตฺ ยมตุ ฺตมคคฺ ํ โลเก ชนานํ สรณํ อกาสิ เอวํ ว ยุทฺเธ กุสโล สมตฺโถ สูโร วยิ ตโฺ ต อิธ เสฏโยโธ อปุ ฺปาทยนโฺ ต วิริยํป ยุทฺเธ โยธาน สามคฺคินิมิตตฺ ภูตํ อคคฺ ํ ธชกํ าสิ สยุ ทุ ธฺ สีสํ วงั สฏั ฐะ ยถา หิ โยธาน ธโช มโนหโร ตถา ว อคคฺ ํ รตนตตฺ ยํ สทา ปสนนฺ จติ ตฺ านิธ พุทฺธสาสเน ลีลาภาษาฉนั ท โดย พระมหาสองสูน ธมมฺ รโต ป.ธ.๙

[๑๕๖] ชนาน โหเต สรณํ อนตุ ฺตรนฺติ ฯ พระมหาสมศกั ดิ์ ชยธมโฺ ม ป.ธ. ๙ แตง สอบสนามหลวงป ๒๕๔๔ สอบผา น ธมมฺ วนิ ยสงคฺ หคาถา ปฐยาวตั ร โลเก หิ สาสนํ สพฺพํ สุวิ เฺ ยยฺ ํ วรํ อหุ อเฺ  สาสนสตฺถาโร สมฺพทุ โฺ ธ จ อนตุ ฺตโร สมฺมา สาสนิเก มจฺเจ วิ ฺาเปตภุ ปิ ตฺถเร มนุสสฺ า ยาย ภาสาย โกวทิ า โหนฺติ สพฺพโส สตถฺ าโร ตาย ภาสาย เทเสนฺติ สาสนํ สกํ ปจฺฉา มเตสุ เอเตสุ โอวาทการสาวกา อตฺตโน มตยิ า ธมมฺ ํ สาสนกิ าน ทปี เร อินทรวงศ เอโก ว ธมมฺ ํ อกเถสิ อฺ ถา อทธฺ านกาลํ ปุน อฺ ถา ปเร ภกิ ขฺ ู หิ ธมมฺ พพฺ ินยาย โกวิทา สมพฺ ทุ ฺธสทธฺ มมฺ วริ ุฬหฺ กิ ามกา ตํ การณํ ตวฺ กรสึ ุ สงคฺ หํ โส สงคฺ โห เตหิ กโต ว นิมมฺ โล ลลี าภาษาฉันท โดย พระมหาสองสนู ธมฺมรโต ป.ธ.๙

[๑๕๗] สุทโฺ ธ จ ปาลีติ ปวจุ ฺจเต สทา ปาณีนมตถฺ าย หติ าย วตฺตติ อนิ ทรวเิ ชยี ร สุปฺปากเฏ สพพฺ ธิ ปาลิอตเฺ ถ เอเก ยตี สาสนมนฺทพทุ ฺธี ธมฺมํ วิรทุ ธฺ ํ ว อทสสฺ ยสึ ุ ตสมฺ า วิวาโท กลโห จ เตสํ อุทธฺ มมฺ วาทนี ตทา อเหสุ ราชา อโสโก ปุน สงคฺ หมฺป กาเรสิ ขีณาสวภิกขฺ โวธ สมฺมา กตา อฏ กถา จ ปาลี สุทฺธา สอตถฺ า “ ปฏ กตตฺ ยนตฺ ิ นาเมน าตา ปฏิปาฏยิ า วาติ ฯ พระมหาสุรชัย ชยวโร ป.ธ. ๙ แตง สอบสนามหลวงป ๒๕๔๕ สอบผา น รฏ าภปิ าลโนปายคาถา ปฐยาวตั ร รฏาภิปาลโนปาโย ภมู ปิ าเลน ภาวิโต สามคคฺ ิยา ชนานธํ อปุ ตฺถมภฺ กปจฺจโย มนสุ ฺสานํ สเก รฏเ หิตาวโห สขุ าวโห ลีลาภาษาฉนั ท โดย พระมหาสองสนู ธมมฺ รโต ป.ธ.๙

[๑๕๘] เตนาหุ พหุโปราณา สงคฺ หวตฺถุกถายํ อินทรวเิ ชยี ร ราชา หิ กิจฺเจสุ สมตฺถโกธ เมตฺตาวหิ ารี กสกิ มมฺ พยฺ ตโฺ ต เสนมฺป โยธมฺป อนุคคฺ หนโฺ ต นจิ ฺจํ อปุ ตฺถมภฺ ติ ตํ วณิชชฺ ํ อนิ ทรวงศ ราชา มหาการุณิโก นริสฺสโร สณฺหาย วาจาย กเถติ ตํ ชนํ ทิสฺวาน รโฺ ป วรธํ ตํ ชนา รฺเ สทา ติพฺพครุ กโรนตฺ ิ วาติ ฯ พระมหาบุญลือ ปณุ ฺณโก ป.ธ. ๙ แตงสอบสนามหลวงป ๒๕๕๒ สอบผาน ปฏสิ นถฺ ารคาถา ปฐ ยาวตั ร โย หิ โส ปฏิสนถฺ าโร โปราเณหิ สภุ าวิโต อคฺโค วิ ฺ หู ิ กาตพโฺ พ อาคนตฺ ุกาน ธมฺมโต ปุพฺเพ โกสลรโฺ ป ปย ปตุ ฺโต วฑิ ฑู โภ สนตฺ กิ า สากิยานธํ ลภิตฺวา ตํ อธมมฺ โต ลีลาภาษาฉันท โดย พระมหาสองสูน ธมมฺ รโต ป.ธ.๙

[๑๕๙] พนธฺ ติ วฺ า เตสุ อาฆาตํ รชชฺ ํ ธมเฺ มน การยิ อาคโต กริตุ ยุทฺธํ มหาเสนาสมปฺปโต สุเขน เต ปราเชติ ปวตเฺ ตติ วเสตฺตโน เอเต อโกวิทา เอตฺถ อตทิ ุกฺขํ ปวนิ ฺทเร อินทรวเิ ชยี ร โย ปณฑฺ โิ ต ตตฺถป อปปฺ มตโฺ ต อาคนฺตุกาทนี กเรยฺย เอตํ เอโส มนาโปฺชนาน โหติ อุปฺปชฺชเต วฑุ ฒฺ ิสุขสํ อทธฺ า ปฺ าธโิ ก โย อภโย ว เถโร โส ทุฏ โจรานมิมํ กโรนโฺ ต อนนฺ าทวิ ตถฺ ูนิ อทาสิ สุฏุ ชานนตฺ ิ เอเต คณุ มสฺส นิจจฺ ํ อินทรวงศ ธมฺมฏ โต โยธ ชโน วรสิ ฺสโร มจฺจาน ปจฺจุคฺคมเนตฺถ โกวโิ ท เอโส สทา วุฑฒฺ ิสุขํ ปวินฺทเต โส ราชธมเฺ ม อิธ สาธสุ มฺมโต ทยฺยาน รฺาป ปุเร สุปูริโต สมฺมานโิ ต โหติ ปสํสโิ ต จ โส คณฺหนตฺ ิ ทฏิ  านคุ ตึ ชนา ตทา ลลี าภาษาฉนั ท โดย พระมหาสองสนู ธมฺมรโต ป.ธ.๙

[๑๖๐] สมฺมา กเรยยฺ ุ กรณยี มตฺตโน วุตโฺ ต คุโณ โหติ ปชาย วสิ ฺสุโต ตสฺมา มนสุ ฺเสหิ อภิจฉฺ โิ ต สยิ าติ ฯ พระมหาทัศพล คนฺธวโร แตง สอบสนามหลวงป ๕๔ สอบผา น อปโร นโย ปฐ ยาวตั ร โลเก หิ ปฏสิ นถฺ าโร หติ าวโห สขุ าวโห เวปุลลฺ วฑุ ฺฒเิ ปกฺเขหิ อจิ ฺฉิตพโฺ พ อภกิ ฺขณํ โย ปเนตํ กโรนโฺ ต ว ปมตโฺ ตกสุ โล สทา นจิ จฺ ํ ภยนฺตรายาสสฺ อุปฺปชชฺ นฺติ วิเสสโต อิทมปฺ เนตถฺ ธีเรหิ เวทิตพฺพํ นิทสฺสนํ วฑิ ฑู ภํ อธมเฺ มน ปจฺจคุ ฺคมสึ ุ สากิยา โส กชุ ฺฌติ วฺ าน อาฆาตํ เตสํ อาพนฺธิ สพฺพโส ปจฉฺ า จ เอส สปปฺ ฺโ รชชฺ ํ อคฺคํ อการยิ สเสโน สากิยํ รฏ  สุฏ ุ คณหฺ ิ วสิ ารโท สากิยา หิ อมิ สมฺ ึ ว โหนฺเต อกสุ ลา สทา เตน เตสํ ปมตฺตานํ สพพฺ ทกุ ขฺ ํ อุปชฺชติ ตสมฺ า จ ปฏิสนถฺ าเร ปคุ ฺคโล กุสโล สิยา โหนฺติ ตสฺส สขุ าทนี ,ิ ภาโว จสฺส ชนิ าทหิ ิ “ปฏสิ นฺถารกสุ ลตา” อิจเฺ จวํ สมฺปวจุ ฺจติ ลลี าภาษาฉันท โดย พระมหาสองสูน ธมมฺ รโต ป.ธ.๙

[๑๖๑] อนิ ทรวเิ ชยี ร โลเก หิ โย โย กสุ โลปมตฺโต นิจจฺ ํ อิมํ กพุ ฺพติ ธมมฺ โตป เอตสสฺ เวปลุ ฺลสขุ านิ โหนตฺ ิ วํสาวตารมหฺ ิ นทิ สฺสนํหุ ปฐ ยาวตั ร ลงกฺ าทีเป จ สตฺตูหิ กุปเต สติ สพพฺ โส วฏฏคามนิ อี ภโย วิสฺสชเฺ ชสิ ปุรํ ตทา เวสสฺ คริ วี ิหารมฺหิ ปลายติ วฺ า วหิ าสิ ว อาวาสิโก มหาตสิ โฺ ส ปจจฺ ุคคฺ มติ ถฺ สฏุ ุ ตํ ปจฺฉา จ โส มหาปุ โฺ  ปฏิคฺคณเฺ หสิ ตํ ปรุ ํ สรติ ฺวา อปุ การสํ วหิ ารํ ตตถฺ การยิ ธีโร อภยเถโรป กสุ โล ตมหฺ ิ สีลวา เย โจรา สงฺฆกิ ํ ภณฑฺ ํ เถเนตุ อาคตา ตทา โส ภทฺทํ ปฏิสนฺถารํ เตสํ กรติ ถฺ ธมฺมโต เอวํ หิ สติ เต โจรา เมตฺตาธยิ ุตตฺ มานสา เอกโต ว วิหารํส รกฺขึสุ โคปยสึ ุ จ อยํ จ สพพฺ สตฺตานํ สขุ าวหนปจฺจโย วตุ ตฺ ฺเจตํ มุนนิ ฺเทน อสาธุ สาธนุ า ชเิ น อสิ สฺ เรหิ อยํ นาม ธมเฺ มน ภาวิโต สยิ า ลีลาภาษาฉันท โดย พระมหาสองสูน ธมมฺ รโต ป.ธ.๙

[๑๖๒] เอเต จ รฏ วาสีหิ มานติ า โหนฺติ ปชู ติ า เอวํ สนเฺ ต มนสุ ฺสานํ สขุ าทนี ิ อุปชฺชเร ตสฺมา สงคฺ หวตฺถูนิ โปราเณหิ ปวุจจฺ เร ตปฺปจจฺ ยา ชนา สพเฺ พ ปเทสํ ตสสฺ อาคตา สมมฺ า วณชิ ฺชกมฺมํ จ กสิกมฺมํ จ กพุ ฺพเร เอวํ ถริ ํ ต ํ โหติ อาณาเขตตฺ ํ ยถารหํ อนิ ทรวงศ ราชา หิ ปูเรติ อมิ านิ สพฺพทา โส รฏ วาสีน หิตตถฺ กามโก สมมฺ านโิ ต โหติ ปสํสิโต อโถ กลยฺ าณสทโฺ ทส อิธพภฺ คุ จฉฺ เตติ ฯ พระมหาสนธยา วรรตฺติ (รนิ ชารี) ป.ธ. ๙ แตง สอบสนามหลวงป ๒๕๕๔ สอบผาน การณวสกิ ตา ปฐยาวตั ร ยา การณวสิกตา วิ ฺเู หว ปวจุ ฺจติ เอสา วรมุนนิ เฺ ทน นิรนฺตรํ สุภาวิตา สพพฺ ฺู สพพฺ ทสสฺ าวี ธมมฺ ราชา จ มารชิ สโม สาสนกจิ เฺ จสุ โหติคฺคธมมฺ สามิ จ สพฺพโส สพฺพกิจฺเจสุ เอโส ภเวยฺย อสิ ฺสโร ลลี าภาษาฉันท โดย พระมหาสองสนู ธมมฺ รโต ป.ธ.๙

[๑๖๓] เอโส ปนาหุ สพพฺ ตฺถ การณพฺพสิโก สทา อทิ เมตฺถ วิาตพพฺ ํ ปณฺฑเิ ตหิ นทิ สฺสนํ อนิ ทรวเิ ชยี ร หีนาปราเธ ยตนิ ํ อสนฺเต สิกฺขาปทํ ตาว เปยฺย พุทโฺ ธ “พทุ เฺ ธน เอวํ กรติ ุ ว นาลํ ภกิ ฺขู สสทธฺ า อธิ ปพพฺ ชึสุ เต หนี ธมฺมํ น จรนตฺ ิ จาต”ิ อฺ ูปวาโทส ภเวยยฺ อทฺธา ภกิ ฺขนู ปฺตฺตมิ กาสิ พทุ โฺ ธ เอสา อสาราสสฺ ภวสิ ฺส นิจฺจํ เหตุ ลภิตฺวา ปน ปฺเปติ ตํ เอวรปู  อปุ ฉินฺทเต โส อินทรวงศ หีนาปราเธ สติ ภิกฺขุนํ ยทา สกิ ขฺ าปทํ โส น เปสยี ตทา อฺ ปู วาโท ปุนปส ฺส สพพฺ โส โส ปฺเปตวฺ าน ชิโน ว มูลกํ ปจฺฉานุโลมปฺปฏิโลมโต นวํ สิกฺขาปทํ เตสมปฺเปสมิ ํ ลลี าภาษาฉันท โดย พระมหาสองสนู ธมฺมรโต ป.ธ.๙

[๑๖๔] ปฐยาวตั ร พทุ โฺ ธ ตาย ปยุตโฺ ตหุ ธรี า จ ตาย ยุตตฺ กา ตสฺมา หิตตถฺ ิเกเหสา สิยา สภุ าวติ า สทา ชเนหิ ภาวิตา โหติ เอกํเสน หิตาวหาติ ฯ พระมหาวชั รพงษ วรงกฺ โุ ร ป.ธ. ๘ ป ๒๕๕๕ สอบผา น สถติ ขิ อ สอบวชิ าฉนั ท เร่มิ ป ๒๕๔๖ - ป ๒๕๕๖ ป ๒๕๔๖ พระมงคลวิเสสกถาหนา ๒๖๙-๒๗๐ อัตตสมั มาปณิธิ ป ๒๕๔๗ พระมงคลวิเสสกถาหนา ๓๗-๓๘ สมานตั ตตา ป ๒๕๔๘ พระมงคลวเิ สสกถาหนา ๘๕-๘๖ มตั ตญั ตุ า ป ๒๕๔๙ พระมงคลวเิ สสกถาหนา ๙๗-๙๘ ปุคคลญั ุตา ป ๒๕๕๐ พระมงคลวิเสสกถาหนา ๙๔ กตั ตุกัมยตาฉนั ทะ ป ๒๕๕๑ พระมงคลวเิ สสกถาหนา ๑๓๒-๑๓๓ ไตรสรณคมน ป ๒๕๕๒ พระมงคลวเิ สสกถาหนา ๓๔๔-๓๔๕รฏั ฐาภปิ าลโนบาย ป ๒๕๕๓ พระมงคลวเิ สสกถาหนา ๓๐๔-๓๐๕ ไมท ราบเรอื่ ง ป ๒๕๕๔ พระมงคลวิเสสกถาหนา ๕๓-๕๔ ปฏสิ ันถาร ป ๒๕๕๕ พระมงคลวเิ สสกถาหนา ๓๓๐-๓๓๑บัญญัตสิ กิ ขาบท ป ๒๕๕๖ พระมงคลวเิ สสกถาหนา ๔๘-๔๙ เมตตา ลลี าภาษาฉนั ท โดย พระมหาสองสนู ธมฺมรโต ป.ธ.๙

[๑๖๕] ภาษาไทย คุณนาม ภาษาบาลี ผเู คยทาํ บุญมากอน ปุฺ วา, กตปุ ฺโ, กตาธกิ าโร ทาํ ความผดิ กตาปราโธ ผมู ีใจรกั งาน กตตฺ กุ มฺยตาฉนทฺ โก คนพูดมาก ชอบคยุ กถาพหโุ ล นกั กลอน กววิ ทิ ู เปนกษัตริยราชวงศจกั รี ขตตฺ โิ ย จกฺกิวสํ ิโก ผคู วรแกการเคารพนับถือ ครคุ ารวยตุ ฺโต, ครฏุ  านโี ย เปนฆราวาส คหฏ ภูโต หม่นั ขยันในหนาท่ี กิจจฺ ปฺปสโุ ต ประดบั ดว ยคุณ คเุ ณหิ ภสู โิ ต มจี ติ ใจชั่วรา ย จณฑฺ จติ ฺโต ชาํ นาญการเลน ดนตรี คีโตปโค เจาลัทธิ ติตถฺ กรา พระราชทานน้าํ ชลนโฺ ท เปนผูตน่ื ชาคโร, ชาครโิ ก มญี าณจกั ษุ าณโลจโน ผทู รงไวซ่ึงแบบแผน ตนตฺ ิธโร มคี วามเพียรแรงกลา ติพพฺ วรี โิ ย, คนตกยาก ทลทิ โฺ ท อนาโถ เอ็นดู ทยาลุ ผอู นุรกั ษประเพณไี ทย ทยยฺ ปเวณิปาลโก ผรู ชู าวไทย ทยยฺ วทิ ู ทรงทศพิธราชธรรม ทสธมฺมธารี ผูเจริญดว ยทรพั ย ธนวฑฺฒโก ต้งั อยูในธรรม ธมฺมฏโ,ธมมฺ โิ ก มีธรรมเปนแนวนาํ ธมฺมปรายโน ผูไ มมที ุกข นทิ ฺทกุ ฺโข ผแู สวงหาแตธ รรม ธมมฺ ปปฺ มาณกิ า (พหุ) ผูไรบ าป นปิ ฺปาโป คนละเอยี ดลออ นปิ ุโณ ผฉู ลาดในภาษา นริ ตุ ตฺ กิ ุสโล ลีลาภาษาฉันท โดย พระมหาสองสูน ธมมฺ รโต ป.ธ.๙

[๑๖๖] มปี ญ ญามาก ปฺ ธโิ ก,มหาปโฺ  ผูนํา ปรณิ ายโก,นายโก ทรงปริยัติ ปรยิ ตฺตธิ ารี ผมู ีบุญ ปุ โฺ ,ปุ ฺ วา,ปุ ฺ าธโิ ก ฉลาดในการประพันธ พนธฺ กสุ โล ผูมีกําลัง พลวา,พลสมปฺ นโฺ น รวมกาํ ลัง พลานปุ ปทาตา มีอปุ การะมาก พหกุ ารกิ า,พหกุ ารา ผูมีความรมู าก พหพุ ทุ ธฺ นิ ,ี พหุพทุ ฺโธ ผมู คี วามรู ฉลาด เมธ,ี พธุ ี ถูกโรคครอบงาํ พยฺ าธนิ าภภิ โู ต ผเู ฉียบแหลม วยิ ตฺโต,พฺยตโฺ ต ผรู อบรู โกวโิ ท, เฉโก ผูมีบุญ ลกขฺ โิ ก, ปุฺ วา ผูแสดงทาง มคคฺ เทสโก ผมู ปี ญญาดงั แกว รตนปโฺ  เปนหัวหนานักบวช ยตสิ สฺ โร ผไู ดช ัยชนะ ลทธฺ ชโย ผูไดร ับเลือก ลทโฺ ธกาโส ผมู ักเตรยี มพรอม โธรยหฺ สโี ล ฉลาดในอุบายแนะนาํ เวเนยโฺ ยปายวทิ ู มกั เห็นภยั ภยทสฺสาวี ผใู กลตาย มรณาภิภสู ิโต ผูมศี ีลเปนทร่ี ัก เปสโล ผูแ สดงโมกขธรรม โมกฺขเทสโก โยคีผูป ระเสรฐิ โยคิวโร มโี รคภัยเบียดเบียน โรคาภภิ โู ต กาํ จดั ภยั ภยธสํ โก ผมู ปี ญ ญา เมธาว,ี เมธโิ ก,เมธี ผูท รงไวซึง่ ยศ ยโสธโร มใี จเปน ประการสําคัญ มโนมยา โมหะรวบรัด โมหปเรตา มีใจเปนสง่ิ ประเสริฐ มโนเสฏ า เปนผูนาํ ช้ันยอด เวนยิโก ผูใหญ มีศกั ดิ์ใหญ มเหสกฺโข ชอบฟง โสตุกาโม มกี ําลังมาก มหพพฺ โล,มหาพโล คนดีใจ โสมนสสฺ ปตโฺ ต แกลวกลามาก มหาวโี ร พรอ มใจกัน เอกจฉฺ นทฺ า ลลี าภาษาฉนั ท โดย พระมหาสองสนู ธมมฺ รโต ป.ธ.๙

[๑๖๗] เปนผเู ปลาเปลยี่ ว เอกีภูโต,เอกโก ถูกประเลาประโลม ปโลภโิ ต รบั ผดิ ชอบตอหนา ที่ อนกิ ฺขติ ตฺ ธโุ ร หมดกําลงั ใจ ลนี จติ โฺ ต ขวญั หนี หวาดกลัว ภรี โุ ก,ภรี ุ ผูเ จรญิ วัย วโยนุโค,วโยวฑุ ฺโฒ จอมทัพท่แี กลว กลา สูรโยโธ ปราศจากราคะ วตี ราโค ปราศจากอตุ สาหะ วตี สุ สฺ าโห ฉลาดในวินยั วนิ ยสสฺ โกวโิ ท ผเู ชยี่ วชาญในพระวนิ ยั วินยธโร แกลว กลา วสิ ารโท กลาหาญ วรี ชาตโิ ก, วโี ร มคี วามเคารพ สคารโว ทําการสงเคราะห สงคฺ หกโร เปนประธาน ปมโุ ข,ปาโมกโฺ ข เอาใจใสในกิจสงฆ สงฺฆสสฺ กิจจฺ ปฺปสโุ ต เหมอื นกัน สทโิ ส เปน ประมุขของสงฆ สงฺฆยติ านโิ ก มศี รทั ธามาก สทธฺ าธโิ ก มีกายสงบ สนตฺ กาโย ใจสงบ สนตฺ จติ โฺ ต เกรงอกเกรงใจ สปปฺ ตสิ ฺโส พรอ มพรั่ง สมงฺคี ผมู จี ติ เสมอ สมจติ โฺ ต ผูสามารถ สมตโฺ ถ ประสบความสาํ เรจ็ สมทิ ฺธปิ ตโฺ ต ผูทรงความรู สตุ ธโร มีใจม่นั คง สมาหติ จติ โฺ ต เกดิ ความสงั เวช สํเวคชาโต คนทาํ ดี สจุ ิกมมฺ การี แสวงหาประโยชน หิตคคฺ เวสี ผเู อือ้ เฟอเผอ้ื แผ หติ านกุ มปฺ  ไมม คี วามเพียร หนี วรี ิโย มีศรัทธาตง้ั มั่น สุปตฏิ  ตสทฺโธ ผมู ีศิลปะ สปิ ปฺ โก ผูวางา ย สพุ พฺ โจ คนเล้ยี งงาย สโุ ปโส คนดี สปปฺ รุ ิโส,สโุ ปริโส หาไดยากแสนเยน็ อตทิ ุลลฺ โภ นา มองย่ิงขึน้ อตทิ สสฺ นยี า ลีลาภาษาฉันท โดย พระมหาสองสนู ธมมฺ รโต ป.ธ.๙

[๑๖๘] ขวัญหนี หวาดกลวั ภีรโุ ก,ภรี ุ ผูเจรญิ วัย วโยนโุ ค,วโยวฑุ โฺ ฒ จอมทัพทแ่ี กลว กลา สรู โยโธ ปราศจากราคะ วีตราโค ปราศจากอตุ สาหะ วตี ุสสฺ าโห ฉลาดในวนิ ัย วินยสฺส โกวโิ ท ผเู ชย่ี วชาญในพระวนิ ยั วนิ ยธโร แกลว กลา วสิ ารโท กลา หาญ วรี ชาตโิ ก, วโี ร มคี วามเคารพ สคารโว ทําการสงเคราะห สงคฺ หกโร เปน ประธาน ปมุโข,ปาโมกฺโข เอาใจใสในกิจสงฆ สงฺฆสสฺ กิจจฺ ปปฺ สโุ ต เหมอื นกนั สทโิ ส เปน ประมุขของสงฆ สงฆฺ ยติ านโิ ก มศี รทั ธามาก สทธฺ าธโิ ก มีกายสงบ สนตฺ กาโย ใจสงบ สนตฺ จติ ฺโต เกรงอกเกรงใจ สปปฺ ตสิ ฺโส พรอมพรั่ง สมงคฺ ี ผมู ีจติ เสมอ สมจติ โฺ ต ผสู ามารถ สมตโฺ ถ ประสบความสาํ เร็จ สมทิ ธฺ ปิ ตโฺ ต ผูทรงความรู สตุ ธโร มีใจม่นั คง สมาหติ จติ ฺโต เกิดความสงั เวช สํเวคชาโต คนทาํ ดี สจุ ิกมมฺ การี แสวงหาประโยชน หติ คคฺ เวสี ลีลาภาษาฉนั ท โดย พระมหาสองสูน ธมมฺ รโต ป.ธ.๙

[๑๖๙] บรรณานกุ รม ๑. หลักการแตง ฉันทภ าษามคธ โดยพระธรรมกิตติวงศ (ทองดี สรุ เตโช ป.ธ. ๙) ราชบณั ฑิต เจาอาวาสวดั ราชโอรสาราม ๒. รทู ันฉันทแตง คมู ือนักเรยี นชั้นประโยค ป.ธ.๘ โดย ธงชัย สมุ นจกั ร พ.ศ. ๒๕๕๐ ๓. หนังสอื คัมภรี วตุ โตทัย ๔. ประมวลฉันทลักษณ ฉบบั กรมการศาสนกระทรวงศึกษาธิการ พ.ศ. ๒๕๓๘ โรงพมิ พการศาสนา กรงุ เทพ ฯ ๕. หนังสือพระมงคลวิเสสกถา ฉบับวัดปากนํ้า กรุงเทพ ฯ ๖. พาลาวตาร แตง โดยพระธรรมกิตติ พระเถระชาวลังกาในราว พุทธศตวรรษท่ี ๑๗ ลีลาภาษาฉันท โดย พระมหาสองสูน ธมฺมรโต ป.ธ.๙