ประเพณีทำบุญเนื่องในพระพุทธศาสนา ของ นายเกษม บุญศรี

๓สา) ดำถวายกอนตกบาตร ใหยกขนข๎าวขนวยแส็วกล่าวในใรว่า สทนนํ วก ะม ทาน■อาสวก;ขยาวห’ แล^วสกขXนฅก\"ยาฅรฅ,่ชิไ1เ ’ \\ \\

บทที ๓ ประเพณีทำบญบืใหม่ นโแวลาคงแต่ศูนยนาฬิกาของว''น์ท ® มกราคม เยนหนมา นิยมกนว่าไค้ ย่างขนยใหม่ ฅามสูริยคฅนิขมทกำหนกก'นิอยู่ในยโโย่นัน ถ'านโเคามโนทรคฅิ ก็ข ยใหม่มาแต่ฃนกํ่าเก็ชนอายแล'ว ว่นึท ® มกราคม เยืนว่นยใหม่ทเรากำหนกก'นิใน ยกน เราอาโกล่าวไค้ว่าว'นินเยืนว'นิยใหม่ของโลก เพราะมิใช่เขนว่นยใหม่ของไ เราเท่านํ้นิ ย'ง์เยืนยใหม่คามสากลนิยมอกกำย โกยทเก็อยทุกชาดิทุกม เอาว'นันเยืนว่นัเริผฅํนศ่กัราชใหม่ก่วยก'นิแทยท๎งั้น'นิ เพราะฉะน1นิ รงอารกล่าวไ ว่นันเย็นว'นัยใหม่ชองโลก แต่เดิมมา ม่ระเทศทงหลายกำหนกวํนยใหม่ไม่ฅรงก'นิ ท่เยืนเช่นน1นิ ก็ เพราะแต่เดิมการคมนาคมของโลกอยูในวงร่าก'ก การไม่มาหาก่นิก็อย่ในย่านเมองท ' อย่ใกลัชิกดิกก่นเท่านนิ ในกาลครงนนม่ระเทศทงั้หลาย โงเท่ากํนิต่างคนต่ เช่าทำนองทเรยกก่นว่า “ย่านใคร ใครอยู่ อู่ใคร ใครนอน,' เม่อภาวการณํ โลกเยืนอย่างนิ การกำหนกวนยใหม่ในยุกนํนิ โงเข่นต่างคนต่างกำหนก ว'นิ'ยใหม ของชาคของฝระ!ทศต่าง ๆ โงไม่กรงกน แห่โะเยนม่ระเทศชาฅใคก็คาม เมอโะ กำหนกว่นัย1ใหม่ ย่อมโะต่องอาศ่ขหลํกํ ๓ ฝระการ คอ ๏. ดินพาอากาศ. ๒. แดนทม่ระเทศน”นิ ๆ ฅ่งัอย่และ ๓. การงาน โกยฅองใคร,ครวญกุสิงท”ง ๓ นม่ระกอ ก่น อ'นิชิรรมกาว่าดินพาอากาศน ในส่วนต่างๆของโลกไม่เสมอกน ช่างหนิงหนา มาก ช่างหนิงรอนมาก ช่างหนิงมิผ่นชุก ช่างหนิงมิฝนนอข แม้พชฟ้นิ/ อ'นิเกกในทองกินเหล่านนเล่า ก็พลอยต่างก่นไม่กวย ผิวพรรณ'ของกนและส่คึวท ในถนน1นิก็พลอยต่างก่น โกยทวไม่มกโะกำหนกเอาระยะเวลาทมิอากาศหนาวเข

สา6* ตนข กล่าวเฉพาะ1ในเมิองไทย ขํง์มเต่าพอระเห็นได้เท่าทยํงึฆป็ย่ เซ่นขา กาหนคเอาวนแรม คำ 4) เท่อน 4) ๒ เข่นค่นย1ก็ฆ ข'ป็นฅรงกํขการกำทนกๆกูตาม ต่น็เทรกค ชิงพระภิกษุสงช่พุ'ทปึสาวกนิยมใชอย่ในส*งึฆกรรมยางประเภท 1 เซ่น อุโยสถ ปวารณาและเขาพรรษาเยนค่นิ ยางชาติกํๅหนกเอาวน'ชนคำ & เกอนอายเข่น ต'นยกผ เซ่นท่ปฏิท่นหลวงของไทยเรากำหนดใช'อย่ในทกวนนเข่นฅนิ ยางชาติ กำหนกเอาเกอนข เข่นฅนข่ เช่นหนำมา'ใช้เข่นสากลนิยมอยู่ในย,}7ยโเน ขางชาติ กำหนดเกอน ๓ เข่นตน'ย เช่นทชาวรนทำตรุษรนก*นิปึย่ข*ค้น ยางชาติเอากำหนด เอาเคอน & เข่น?ไน*บ ต่งึท่ชาติไทยเราเคยกำหนกเอาวนขนคํ่า ® เกอน & เข่น?เนิ ย มาแต่วสม\"ยก'อนท่ระเปลยนมาเข่นว*นิท่ 4) มกราคมนิ ท้เข่นเช่นน ก็เพราะค่างชาติต่างอย่ ชาติเหล่านํ้นิฅง์ย'านฅงเมองอ กินค่าง ๆ ก*น กนพาอากาศค่างกน การงานค่างกํนิ แม่เราระกากคะเนไค้ว่า ตอง ม่กนอยู่ท่วไย่ในพนโลกนก็รรึง แต่เราก็ไม'สามารถ'}ะติกต่อก่น'ไค้ เมอเข่นเซ่ การกำหนกวนขนยใหม่ของชาติท5งั๋หลาย รงไผ่ตรงก่นไค้ เพราะความรำเยนของสง แวกต่อมและกาลเทศะกํง์กล่าวมา ย*ค้นภาวการณ์ของโลกไต่หมุนเวยนเปลขนผา ต่ง์ปรากฐอย่แก,เราท่าน ท5งั้หลายแล'ว การคมนากมมกวามสะควกขน การไปมาของกนในย'}รุขนน้ สามารถ ระไปมาหาก*นไค้,ใน'ชวเวลาเพยงเล็กนอย ท่ใม่เคยไปมาหากนไต่เลย ก็ไฝมาทาก*นิ ไค้ต่วยเวลาเยนว*นิ ท่เกขเข่นยเข่นเกอนเย่นวน ก็เหลิอเพขงเข1นชว์โมงหรอเข่นนาท เท่านน ยงข่าวกราวต่วยแต่ว คนทํวโลกสามารถพงข่าวไกพร'อมก*นิหมก โ อาศโแกรองวทย ถ'าค่อไปเคริองส่งฺโทรท่ศันิมสถานติกค่อก่นไค้ คนทํ สามารถระกการแข่งก็ทำของประเทศหนง เช่นก็ฟัาโอล่มยกไต่พร'อมกนทงโลก กำ ระพกก่นก็สามารถระพกไค้ทนท ไม่ว่าระอยู่ในส่วนใกของโลก ควยเหตุแห่งกวาม เรรึฌทางว'กถ ชาวโลกรงกลายเข1นอ*นิหนิงธนเคยวก่น ม่การงานติดต่อก่นไค้ ท*ว่ไป ยึงคการสหประซาชาติเขืนสถายํนิทขนยนกวามเข่นก่นหนิงอนเคยวก'น ของ ประชาชนซาวโลก เมอการงานทํ่วืโลกต่องประสานร่วมกนแต่ว่ วนเกชินยทก

๔0 ในการงานเย็นอย่างน ร้งเย็นเหฅการณทเย่ลยนวนัยใหม่ของชาคิฅ่าง ๆ ให้เขนวน เกยวก่นั โกยถอเอาการงาน[ย่นหล”กกำหนด ภารงานททนัโลกทำร่วมก่นนนั ควร ระฅงฅนในระยะเวลาเกยวกน กำเนินไย่พร่อมกนั และสะคุกหยุกลงในระยะเกยวสน เมิป็ม่ระเทศเราท่องมความส่มทํนัจใกล้'ซิก ย่ระสานงานก*ยัประเทศต่าง ๆ ทว! ร่วมโลกกโ)เขา ว'นัยใหม่หรอวโแริม?ห้เการงานในรอยยฅ่ชิไฝของเรา ?งท่องเยนวนั เกํยวกนักนัสากลนิยม กอว่นัท ๑ มกราคมของย เมอเวลา 181๔: นาฬิกา ของวนัท่ ๓5) อนัวาคมผ่านไย่ ย่างขนเวลาศ นาฬิกาของวนัท®มกราคม พระภกษสงฆ่ตามวํก์ค่างๆในเม่องไทย ท่านให้ขำร กลองระฃ้ง์พรอมกนั ส่วนท่านก็สวกชนัมงคลคาถา เย็นการเขกวนัฝระกาศความเย1น วาระมงคลศภทุกษ็ของวนัใหม่ยใหม่ เมิอพระท่านประกาศเซ่นนิ เราท'งหลายท คนไทย ร้งกวรนอมรนัย่ฐิย้ฅตนให้ก สมกนัวนอนัเย็นมหามงคล เช่นนนท่วย กรณฑซาวไทยไค้ถอย่ฎิขํฅสิยค่อก่นัมาเย็นย่ระเพณ ณ โอกาสนิ คอก่อนกงวนข ก็เฅรขมยกกวากย่านเริอนให1สะอากหฆครก เย1นการทำความสะอากยนันเริอนพรอม ฑงั้ยริเวณครงั้ใหญ่ของย เช่นกํงึวนัสาธารณสุขในย็รรฺย่นันแล ชำระให้ ฅกแค่ง ขงท!'ว ย่ระทย่โคมไฟใต สวยงาม ฅามควร แก่กำลง แล; ความสามารถ ของตน ในส่วนท่านธรก็ร ถามการงานศ่งคางอยู่ ก็สะสางให้เสร็รสินไย่ เฅ กาย เฅร้ยมเคร้อง'ใช่ เฅร้ยมของทำยุญ เมอ[ริมฅนัใหม่ในย่ ใหม่ ทางรา ฅลอกรนองกการค่าง ๆ ยริษทหางร่าน ย่ระชาชนทนัไย่หยุกงานท่เคยทำย่ ท5ง์หมก เพอโห้คนท่ง็หลายไค้ช่วยกนัย่ระกอยการกฺก็ลและการร้นเริงตามสมควร เช่าตรู่ของวนัยใหม่ ชาวไทยพทธคาสนิกชน ช่วยกนัเตริขมอาหาร คาวหวานนำ'ไย่ถวายพระภกษฺสงฃตามว'กต่าง ๆ ทตนย่รารถนาระไย่ หร้อค่ พระออกโย่รกสนัเวค-ามย่รกคิ หร็อในวนัท่นํก็หมายกนั เช่นท่าอย่ในกรงเท ก็ม่กระชวนก่นัไม่ถวายยณฑยาตททองสนามหลวง ชงทางราชการไค้ช่วยรํกไโ ท่าเย็นชนยทก็ไย่ทำยุญกนัท่ว่กกามหมู่ย่านนน ๆ เย็นการย่ระเกม'ข1ใหม่ เย็น

๔๑ หมายว่า เมอถงวํน'ยใหม่ก็มแฅ่ยญกศลและความรินเริง ซ็ง'?ะเข่นแยยในวนค่ขิไป ในกว่า,};หมดย เมอ!สรใกิ,!การทำยฺญ อุทิศส่านกศลแก่ยรรพยรษผล,วงล'ยไย่แส1ว่ แก'ยรรพชนผป,ระกอยป1ระ -?เๅยชนอนยงเ1หฌ'ูๆ *เ'ห,'แIกฝระเ^ทศชส่าก, แขํด' ว “'1ช,ิฌกูเชญพระพุ. ทข้รป ทส่กัการยชาอยู่1ในยำนมาสรงนา หริอขํคสิใหํงกงาม ประพรมส่วยนำหอมอํน์ค แก'ว่ฅถทเคารพสํก์การยชานน คามรรรผเน่ยมไทยแค่เกมมา ในวน'ยใหม่นํ ผันอข'?ะใปรกนำผใหญ่ หรอกรูยาอาใารยของคน เพอขอกึลขอพรท่าน ให้เข่นสวสดมงคลแก่คนเองสิขไป การรกนาน ควรร;ใกน’'าอยไทยและ'ขำวของเคริองใ-ชคามควร ใส่พานนำไปมอยแก่ ท่าน เมอรกท่านส่วยน่าหอมแลว ให้ผานุ่งยำห่มท่านผนใคผนหนง หริอท ท่งนแล*วแค่ความสามารถของเรา และท่านให้?เสใหํพร เสริ'?แส่ว ท่าน'?ะเลขง ลกหลาน และลูกศษยของท่านคามสามารถเช่นกน ถาเข่น,ในชนยก เมอเสริ'เก,? ท่ายุญแลว ก็ระมแรกขนมเลยงกก่น แลว่ม่การเล่นค่าง ๆ คามทินิขมก่นัในสินนน ๆ สนกสนานรินเริงคามควรแก'เทศกาลนน ๆ ประเพ™ใหม่ท่เขำมาในหมู่คนไทยใน โอกาสน คอการส่งยค์รอวยพรในระหว่างเพอนฝง ญาคมิครทสนีฬ'สนมกํน์ เข การแสกงออกแห'งไมตริริคระหว่างก'น ช่งควรนํเนย1นกวามเรริฌูแห่งว่ว้มนอรรมถ ริตใ'?ประการหน่ง ในโอกาสวนยื,ใหม่นํ ทางศาสนาพระท่านแนะให้ชำระค่วั ชำระริฅ ท่าใ'? ให้!ยืนเสริ มให้คกอย่1ในอำนา'?ของกิเลส คอความโลภ ความโกร'ธ ความหลง ไก เมอ?คใ'?ไม่คกอย่ในอำนา'?ของกเลสแส่ว ก็เย1น?ค'ใ,เท่สะอากหมก'?คผ่องแผว์ เยืนศริแก่ฅํว์สมกย!ยืนศริวน ในวํน์น ถาเรา’?ะใชเวลาเล็กนอย ระลกถงเหฅการณ ใน'ชวคของเรา ยอนหล่งัท'ผ่านมาในรอยย เกยวก'ยกิรกรรมทเราไค้ทำไว้ และผล แห่งการกระท่านน สิงใกก็เยืนคุณ สิงใกปราศรากคุณเข่นโทษ กำหนกใ'!ลงใ แน่วแน่ เพอ'?ะให้'เริมคนใหม่ ในว่น่ย,ใหม่ก่อใป ท่าให้ชว้คประสยแค่สรรพสิ า

๔]®5 เขนคถแข่นปร;โยชน์ ทาแก'ตนเองและกรอยกรา คลอกกงประเทก็ชาติทตนอา เขนสขอย่น โกยปรกติในว่นัยใหม่ ริเยาลระเข่นด้ร่กงานการกก็ลแล;งา สำฅรยประชาชน เขนประเพณประรำ'ย กอให้มิพิปีทำยญกํก็ยาตร ณทแห่ หนิง เช่น,ทห้องสนามหลวงในกรงเทพ ๆ เข่นตา นิมนต'พระภิกษ สามเณรตามว่กั อารามต่าง ๆ ถใกล้เกยงมารขยาตร นอกรากนห็ซํก็ซวนให้ประชาชนไปทำ ตามตำขดและหม่ยานชงชาวยานทว1ไป ได้ทำธย่เข่นปรกติแลา เข่นการสามกกรา ก่นทำยฉุ] อํนึกวรแก่.รสยของพกปีก็าสนกชนทงหลาย ต่อรากนนประชาช นนๆ ก่ริวมก่นแสดงการเล่นพนเมอง เช่นเล่นกระย กระยอง สะยา และซางช'ย เขนตน ในตอนกลางกนม โขน ละกร ภาพขนตร ตลอดกง!ขาเราเขาทรงเยน่การ สนุกสนาน ใกรใคร่เล่น เล่น ใครใกร,ชม ชม ต่างร้นเริงโกยทาก่น แต่ในยางยธาร งกการเล่นได้กายเหกใกเหฅหนิง. แต่การยญทเกยวก\"ขีศาสนากงทำคามปรกติไม,ม ประเพณนิยมของไทยแต่กงเดิมมมากงน เมธพิฑรณาแลา', ย่อมเห็นไ ว่าเขนวามนปีรรม0นกงามประราชาต เข่นสิริมงคลแก่ผทำตาม หากเราทาหลายได รามแรงร่วมใร ประกอยพิปีคงกล่าวนิ ทาในกานกาสนดิรและกร ทางย ยใหม่แลา เราก็รกได้ชอว่า เข่นผรยมรกกทางว่ฌนปีรรมในส่วนระเยยขม่ระเ ชาติไว้ และถาเราริรํกยำรงรกยามรกกน ดายริปีแกัไขเปลขนแปลงปริย์ป เรริฉุ) และเหมาะสมกยภาวการณของตนเองและของโลกดวขแลา ก็ย่อมระได้ทง ความรใร ทงกวามสามคติปีรรมและความเข่นสิริมงคล ในก็ภวารแห่งว*นัขใหม่น ขออาราชนากณพระก็ริริต์นฅร่ย และกายกร วฺรกรรม มโนกรรม ผืาขกก็ลของประชาชนชาวโลก รงเยนพละยรรขย'นกาลให้ พนองชาวไทย และประชาชนชาวโลก พริ!เมทงสํฅ์วนิกายทกหมู่เหล่า เรริ รครพิปีพร ประสขสรรพสิริสวสกพิพ์ฌนมงกล ก็ภอรรถริยลมนฉุ]ผล กำรง ซงเก็ยรติก็กกิแห่งวงก็'สกล และประเทก็ชาติให้เรริฉุ]รุ่งเรองสสิตสถาพร ยใหม่ เทอญ.

บทท ๔ ประเพณีทำบญวนมา811?ชา วนสำก่ญของพร?พทอศาสนา หามปรกฅเรยกว่าว'นพระหรอว\"น้ชรรมสวน? กอวนพงอรรมของชาวพทอ แค่วนพร?ทากเข่นวนสำก'ฉุ]พิเศษนํนํ ในยหนิงม่ ๓ วน ค!เวนมาฆย1ฺำชใ า ว'นวสา1ขยซาแล?ใวนอาสาฟ1ัหขช^า 1; ว'นพรพ?ิทํงั ๓ใ •อินน เข2่นวํนํพิเศษ ของชาวพุทอทวไะ] เพรา?ชาวพทอทำยฉุ]'ใหณู่ในว'นนน ในทนา?กล่าวเฉพา?ว'นมา ยูชาก่อน เพรา?เข่นวนสำคฌูพืเศษอํนํม่ในวาร?แรกของย ว'นมาร)ยูชา ตามปรกพิฅกในวนเพ็ญเกธน ๓ ตามวิอินํขอย่างไทยเรา ยใกม่ออกมาส ใน’ขน*นา?ตก'ในเกิอน ซึ่เ เพญ มาร!ยชานเยนพิอก1งั้เพิมฃองพราหมณ พราหมณเขาถอวํนํนเข่นศิวาราตร ทำพอลอยขา!]ในแม่น่าคงคา แล?!]ร?กอขพิอิ สํก์การยูชาเข่นพิอใหญ่คามเทวสถานค่าง ๆ เม่ปึพร?พุทอศาสนาเกิกขนในโ พวกพร?ภิกษุพทอสาวกมาาากกำเนีกค่าง ๆ ก่น าากวรรณ?กษตรย่ก็ม่ วรรณ? พราหมณก็ม่ หรอวรรณ?อินอิกนก็ม่ แค่กงถิอลฑปึพราหมณ็มาก'ธนทงนน เมธก !I ว'นนน พร?ภิกษุสงฆพทอสาวกท้อย่ในทต่าง ๆ เห็นพวกพราหมณทำพิอิยูชาก่น แล? คนเองก็เกยทำพิข้เช่นน'นมาก่อน แค่เมธมายวชเข่นพทอสาวกแลว พิอินํนางเข่น พนว่ส่ย า?ทำอย่างนํนํอิกไม่ใก้ แค่กรนา?อยู่ว่างก็กชอ!]กล างกกหาอยายา?ท อย่างใคอย่างหนงแทนทเคยทำผาแค่เกม างพาก'นมาเผาพร?พทชเว่าโกยมิไก้นํก์ หมายก'นอ'น!ขนธงคคณสำก'ฉุเวนหนง ซิงา?กล่าวช่างหนำนเข่นเหฅแห่งการยูชา วนมาฆ?ผายพร?พุทอศาสนา ว'นมาฆยชาในฝร?เทศไทยเรา ว่าเคมแค่-ชาวไทยปร?เทศไทยไค้รยพร? พทอศาสนามาเขนหล'กอรรม!]ร!ว่าาฅใา แล?กลายมาเข่นศาสนาของย่ร?เทศอย่าง'ใน ใน!]ร?ชมชน เมอม่ทางอย่างใศท^ทำให้สิงนํนเารฌูรุ่งเรธงสกใสเขนเกํขรพิกุณใค 1 *’ ใ 1 โ

๙ (X เพยงโด กทำเพยงนนั การประกขิขพิชมาช]ยชาในประ!ทศไทยเราน แห่เกมไม่!เรากฎ ว่าได้ประกอขพิชอะไรเขนพิเศษกน นอกรากทำอย่างว่นัพระดามปรกพิเท ต่อมาในร'ชกาลฑ ๕ แห่งกรุงร่ดนโกสินทรน พระยาทสมเดรพระ เกล่าเราอยู่หว ทรงพิรารณาเห่นว่าเหดการณในพระพ!าชศาสนาฑเก็ยวเนองก ๓ น มเขนสำคโออย่ ทนยว่าเขนสำศฌทสุดนนม ๒ ครง ริงไห่ท่รงพระกรุณาโปรด เกล่าฯให่ประกอยพระราชพิชในวนัเพ็ญเก็อนมาฆะน เขนพระราชนิยมภายใ รู'านก่อนแล่ว ทางวํด์ขวรนิเวศนก'โว'กราชประดิษก็รงได้ประกอยพิปี ราชกุศลชนก่อนแห่งอิน แล่วขยายออกใ!! วดฑงหลายเห่นกเห็นซอยก็!]ระกอ ยูชาพิเศษในวโเนมากขนดามล่ากโ รนกระกงทางราชการหยกราชการ'ในวนนว่นัห ในรอยย วนมาฆยซาเก.กขนในประเทศไทยก’วยประการฉะน ว่นัมาฆยชา ทรดเย็ไวนัสำค'ญพิเศษของพระพุทรศาสนานน เพราะม่เหด การรนพิเศยเกุดุขน,ในวนน ๒ กรง กรงแรกนโเวลาแต่พระพทชเราดรสร■ได้ ๙ เก หรอนโแต่วนถพระพุทชเรำเรมสอนประซาซนได้ ๗ เกชิน ฅลอกเวลา ๗ เดชิน พุทชเราทรงไดพระสาวกทเย1น'ชนพระอรห'นัดประมาณ ด,๓๕๐ องก็ พระพุทชองก ทรงส่งพระสาวกเหล่านนัออกไปประกาศสรชรรม ชิงเขนหลกชรรมทพระองก็ทรงก่ กวาพยใหม่ ในขำนเลกเมองนอย ส่วนพระองก็ประทขอย่ฌวํก์พร;เวฟัวนั กรุงราชกรเห แก'วนมกช ชงเยนวดพุทชวกแรกของโลก เมอถงวนนพระสาวกเหล่าน่นัทำนองระ เห่นพวกพราหมณทำพิชืยูชาในเทวสถานและประกอยพิชศิวาราฅร อํนัเขนพ ของพราหมณดงกล่าว'ขำงห่นัน่นั เมอเหนเช่นนํนแลวพระสาวกเหล่าน^เน่าร ทำโดยทำนองนนัขาง รงพากนัมาเผาพระพทข้เราถงทปรฺ;ท่ขั ณ ว'ดพร;เวฟัว่ พร’ขิมก่นโกยม่ได้นคหมายกน มฑ็นวนถงด,๒๕๐องก็ ซ็งเขนอ'ศรรรย่นก เหฅการณทำนองนฅลอดพระ'ชนม่’พระพุทชเรนัม่เพิยงกร1งั้เด้ขวเท่านน ท่านพ ณาฑรยกำหนดวนันว่า วนราดุรงกสนันิขาด ก็อ!'ขนวนประชุมพิเศษป:;กอ องก็ ๕ คอ ด. พระภกกุสง๚พระพุทชสาวก มรำนวน®,๒๕0องก็นนเขนพร;อรหนก ปฏิสไภทาญาณ

๔ (3 ๒. พร:สงวิ:พุท‘ธสาวกทํ้งั้หมกน'นเขนเอดีภิกษุ พระพุทขีเรา อุปสมยทต่วยพร;องก\"เอง ๓. พร;สงฃ่พทชิสาวกฑงั้หมกนน มา!องโกยดีไก้นํกหมายกน แล: ๔. วนนนเขนวนเพ็ญเกอนมาวิ); พระร่นท/เสวยมาวิ)กุกษ พร;พุทอ[รำทรงเหนเขนโอกาสเหมา; รงทรงแสกงโอวาทปาคิโมกข กอ ทรงปร:กาศหลกกำสชิน'ในลทชิใหม่ของพร;องค แล:หล'กกรกิชิห้สอนล่ทัอนนั ในพ็ ปร;ชุมพร;สงวิ)นโแพ็เแข1นหลกการสงสอนในกาลต่อมารนถงขรรุขนน ใรกวามสำกญในโอวาทปาฅโมกขน2นั้กำน คำสอนในพร;พุท'อศาสนาท็งั หมกม ๓ ประการ กอ ๑. ไม่ทำยาปทุกชภิค (สพฺพปาปสฺส อกรณํ) ๒. ทำกุศล (กุสลสสปสมปทา-) ๓. ทำ?ตของกนให้ผ่องแผ่ว (สรฅฺฅปรํโยกปน่) แล๎วทรงแสกงหล'กของผสอน ฑอารเรํย,กว่า หล'กกรไวักงน ๑. ต่องมข'นต่กวามขิกทน ๒. ต่องม่งสอนความสงข ๓. ต่องไม่รำยฅ่อใครเขา ๔. ไม่เขยกเขยนเขา ๔. ไม่ว่ารำยเขา ๖. ไม่ทำรำยเขา ๗. ต่องอย่ในร;เยยยวินํย็ ๘. ต่องรย่ร:ผาณ1ในการดำรงซพ 1 II ว ๔. อยู่1ในทสงํกึ ๑0. ต่องฅงใ,?ใหแน่วแน่ นเขน'ใรกวามย่อ'ในโอวาทปากโมก,ขนน ผู้ปรารถนากวามพิสการ พ็งศกย-ารากเริอง นน แสะนเขนเห?'เการถรํค/งั้แรกทเกิกในว่นเพ็ญเกบินเมา''มะ

๔๖ I อกกรโหน่ง นโเวลาแค่พระพุทชิเVาฅรสร ใค' ๔ & ย หรอก่อนหน นิพพาน!]ระมาณ ๓ เก•ยิน ในวโนนพระขุทขิเ?ำฝระท่โ ณ ฝาวาส!?ก่ย่ นคร!วสา แกว’นัว'ชช วโนนไก่ทรงแสกงป็ทชิขาทขรรม ๔ กอ ® . สินิทร ความริกงานในหนาท', ๒. วิริยะ เขยรทำงานหามหนำท ๓ . ริฅหะ เอาใ??ก?,อผกใผในหนำทการงาน (3 1 วิมงสา ฅรว?ตราการงานในหนำทททำแล่วยงไม่ทำ ทรงแสดงว่า!!ทชิยาทขรรมนมอานิสง/มากนํก์ ผท!?ริญใหผในตนไค!เลว โกยทสุ แมหมกอายุแล่ำก็ยํงฅ่ออาย1ไ'ค เมอพระอานนทออก?ากทเผาแลำ พระยามารไค้ โอกาส?งทลใหเสค?นิพพาน อำงความหลโครงหงพระทโทรงแสกงชิรรมว่ายกน หลโสโชิรรมชองพระอง/แพร่หลายแน่นหนา!'ขนไฝมากในพุทชิขริษ่ททง 6 คอ ภ ภิกษุณ อุยาสก อุยาสกา ทงขริษ้ท์ 6. นนกมความรกวาม!ชำใ?ในหลกส?ชิรรมนน ทงสามารถน่าสยห่อไฝไ/ เขนการสมควรทิพระองก?ะ!สก็?นิพพ'านไค้แลำ ขอเ เสก็?นิพพานเถิก เมอไก่ทรงพึ่งคโนน ?งทรงพิ?ารณาสงขารร่างกายของพระอง อายุนโแห่!กกฝระมาณ ๘00 และพระขิงก็ไคั๋ใชํมามากทงั้แก่เฌ่าชรา อกไม่!ทำไรแลำ ?งปลงพระทํยว่า?ะเสก?นิพพาน ?งตรสแก'พระยามารว่า “คกร อก ๓!ก่อนแค่น หถากห?ะนิพพาน” พระวา?านเริยกกนว่า ทรงฝลงอายสโขาร พระพุทชิ!?’าทรงมสภิสมฝชญฌูะฝลงอาย1สงขารกวยฝระการฉะนิ นนยเขนเหคุกา พิเศษอย่างหน่งของ'^ะพุทชิคาสนา เขนว่น์กำหนก ไว้ว่า วโมาฆยชามเหห พิเศษเกกขน ๒ กรง ก่อ &. วโ?าคุรงกสโนิยาฅ ๒. วนฝลงอายุสโขาร คำขเหตุการณพิเศษทง ๒ กรงน ว'นม'าฆย'ชา?ง!ย่นสำค่ำ)พิเศษว่นหนง สมค ซาวพุทชิ?ะทำยชาพิเศษในวโน่ เหคุการณทเกกในวโมาฆขชา หรอวนมาฆยชาน่ถำ?ะ[ทขยกโวโส์าคโ!] ของชาหไทยในย??ยโน ก็นำ?ะ!ทยยไค้กโวโผงหลกเมิองของกรุงริต์นโ(วสิ

(2. 3ก) กอว่นัทกำหนกว่าเข่นร่นย่ร;สิษเานกรุงย่ทํนโฤสินท! ทเรยกว่าว'นรกรอย'าง © อก อย่างหนงเทยขวํนทพร:!าชทานรํเชิร!มนก1]แห่งร,าชอาณา'?”กรไทย กอวนท © ๐ ชินวาคม ของย ทชาวไทยถอเข่นสำค่สิ!เปึย่ ณ ยกนฉ;นํนํ เมอเหคการณ'สิเศษท“ง ๒ กร5งั้ ปึสิแนิองส่วยพร;ผุทชิศาสนามาย่ร:มวลลง ในว่นัน เรา?งถอว่าวนเพ็ญเกิอนผา'.ษ;เขนว'นส่าก่ญวนหนงของพร;พทชิศาสนา พทชิทํวึโลก?งพากนทำข■ชาใหญ่เข่นสิเศษในร่นน เข่นเหตใหัเรยกวนนิ ยู1ซา การท.ำ5ขญ1 ใใน’วน1 มาฆขชสิาน สิ ม!]รากฏฅาม0 คำนาสนิ'ขะ1า1งผา!)ศาสน1าว่าเคสิยมมาแค่ กร”งพร;พทชิศาสนาย่ร;กิษจำนอข่ ณ ลงกาทวย่แล;นสิาปราชญทงั้หลายกิใกิถขิย มาเขนส่วนเฉพา;ขาง เข่นส่วนรวมย่าง ชํนํเกิมสิย่กกีรองย่ร;เทศทน”ย์ถอพระพท ศาสนาท'เข1นพร;ราชา?ขกิ ใส่ทรงย่ระกอยใหัเย่นตำอย่างก่อนแส่วแพร่หลา ย่ร;ชาชนแส่วกลายเข่น!]ร;เพณต่อมา แม้ในย,?รุย่นน!]ร;เทศไทยเรา พร;ยาทสมเกิ พระเรำอยู่หำ ก็ทรงย่ร;กอยพระราชสิชินอยู่เยนย่ระรำ ใคร’?;โกยเสกิ,?พ กศลกำยกิใก้ หรอ'?;หาโอกาสเผาทลล;อองชิลพร;ขาท เฆอเวลาเสกิ'?พร;ราชกำเนิน มาทรงย่าเพ็ญ พร;ราชกุศล ทว่กพร;ศรรคนศาสการามกิใกั ในขางย ยงทรงพระ อุฅสาห;เสกิ'?พระราชกำเนินไ!]ฅามวกค่าง ๆ ในหวเมองอกควย การย่าเพ็ญกุศลเนิองในวโเมาฆยูชาน ทงพร;ภกษสามเณร ทงกกุหสถ ต่างพากนย่ร;กอยการกศลเขนสิเศษในว”นิน แส่ทางราชการกิหยกงานวนหนิง เพรา; ฉะนนการย่ร;กอยการกุศลเนิองในวนมา'ฆยชาน กินใกเหมา;แก,การย่าเพ็ญกศลอย่าง ใด เช่นไย่ทำยุญกามว'กท'ใกล้ยำนคามย่ร;เพณของทํธงกินนน กุ แส่ว ค การกุศลสิเศษใหเหมา;แก'กินอกส่วย ควรทำสิชิในกลางวน กิทำในกลางว'สิเ ควร ทำสิปึกลางกินกิทำกลางกิน การประกอยสิชิสิเศษนน นขัแค่เยองตนแห่งวนทส่ เวลากลางวน พอร่งเชำ'?1กเก:องสกการ;แล;ทำกิงขปึงตนเสรึ1สรรพแส่ว นำเกรอง สกการ;มกปึก'ไม่ชิม่เทยนแล;อาตารคาวหวาน ชํกํชวนลกหลานไย่ยงวกทฅนย่รารถนา ร;ไย่ ถงแส่วกวรเช่าโยสถขชาพร:ร'ตนตรขทำขญใส่ใ''าน รกษาก็ล เลยงพร: เลยง กนเสรึ'?แลำย่ร:ชมพร1อมกน?'ค,พร:-ภ'กยเสามเณรและค-ๆ,ศสถ พร:สง๚ สิเข่นย่ร;ขิาน

^๘ ในหมู่นํน รุกชิ*]เทยน ถ!เกอกไม้ เกินเทิยนเวยนรอยโรงอโยสถ หรอพระเ'?ก เรป็นไม้โพข้ฅามกวรแก'สถานท เสรึ’!การเกินเทขนแลว การ!)ร?ชมก่นในโยส เณรทำวฅรเช่า สวกโอวาทม่ากิโมกขกกุหสถชายหญิงค่างก็ทำยฌทำกุศ ต่อ'?ากคกุหสถชายหญิงทำวฅรพระ สมาทานศลทามกำลงศรํทึข้าปสาทะ ศล & ยำง อุโยสถศลยำง พงเทศน พไากลางวน พงเทศนต่อไย่ เทศน่ริข สนทนาธรรม สนวนแล ประชุมพริอมก่น เกินเทยนเวยนรอยโรงอุโยสถหริอเ'?กิยสถาน หริอเริอนใม้ อกครำหนิงแลว ประชมก่นทำวฅรเข็นอกครำหนิง สำหร'ยกกุหสถชายหญิงส นาศล กลขยำน ถำต่องทำพิข้ยชาในเวลากลางกิน ก็งกเกินเทํยนในเวลาเซา กลาง ว่นักงประพกุกิกิ'(ว'ครทามปรกกิ ตกเยึน พระกิกยสามเณร คกุหํส์ถชายหญิงประ กนพระสงฆผ้เข่นประข้านในหมู่ กล่าวนำยชาพระรฅนฅรํย์ รดข้ฝเทํยนเกินเว เหมอนกงกล่าวขำงค่น แล่วประชมก่นในโรงอโยสถหริป็สถานท อนซงร่'กิไว ประกอยพข้น ทำวฅรกาทำนองเกิยวกยทอนเชำ พงเทศน์' พงสวกมนต สนทนาธ เช่นเกยวก'ยทอนกลางวนสลํข์กนไปตลอกกิน สว่างแล่ว คกุหํส์ถทำวํกิรพระ รยศล ลากล่ย์ยำน นเขนการประกอยพิข้ยูชาเย1นพิเศเแนองในว'นผาตุเยชา ซงโกย ย่ฎยฅิก่น์อย่ในประเทศไทยทวไปโกยประการฉะน. โกยประการเช่นน ทามปรกกิกนไทยชาวพทข้ทว์ไปเม้อ'!วนถงว่'\"นมาตุ ก็ย,อม'?ะ!ฅริยมฅว เพอประกอยพิข้ยซาหริอยำเข็ฌูอย่างใกอยำงหนงเขนพิ อภลกขฅกาลมาฆยูชานและทำกนมาเขนประเพณ ทงเขนประเพณทเนองกำยพระพพ ศาสนาโกยเฉพาะ และ'{'กิเข่นส่วนหนิงแห่งวฌนข้รรมซ็งเราไกำาพพระพพชิศาส ประชาชนชาวพทข้ยำประกอยพข้นชย่ฅราขใก พระพทข้ศาสนาก็ยำซอว่า?ำม ตรายนกน ิอำนยเยํ่นเเ'กร^องหมายแญหิ.งำกวา“■ม.มนยกงํก'วขอก เสกหนงแล บ

บทพึ ๕ ปร ะเทณีทำบุญตรษ มคำกสอนในนิราสเกชินของนายมว่าก ลงเดือมสี๋บี่สด'ขมตฟร้:ทม่ \\ . ซ(ั1^ง\\ไ1ม[่'ฟ ไดนุชนาฐทืใ]รารถมา พงเสียงบี่นยิงย้ดอัฎนา รอบ!เทานคเรคนิเวศวัง ๆ คามคำกลอนทยกกล่าวน้ ขอกใหเรารไก’ว่าขามฝร.?เพณเก่าข!เงเราป็ย่ป็ อย่างหนิงซ็งเราซาวไทยเกยนิยมนยัถธและทำกนสิขมา และยาเขน!]ระเพณอ'ข่าน กระทาทกว\"น้น ประเพณทกล่าวถา ณ ทนเร1ยกกนว'า ประเพณตรุษหรอประเพณทำขฌู ในทา4ประเพณเมือถาวนเช่นน กนทาหลาข?งมากกว่า เราไค้ประกอขการาานก่น ก็วยกวามกรำเกร่ามาคล!เกยแล่'ว ?งชวนก่นหยดงานเสยส'ยั ๒- ๓ ว'นเพอ สอยสวนถาผลงานทใค้ทำผาคลอดยนนเข็นอย่างไร ไก่ผลกมก่ยักวามเหนึกเหน้อย หรอไม' เสิอมลงหรอ!'*รินิ]ขน ไกกำไรหรอขากทน แลวนอมเข่ามาในค่ว ห'น เข็ามาพืฑรณาถงตยัเองว่ามอายผ่านว่ยัไปไค้อกยหนิงแลว แก่ไปยหนิาแล้ ยางเขนหล'โ!ประกนชวตของเรายางว่า'?ะไม่เย่นหมน มอะไรย่างทเย1นหลํกํย่ระก่น?ค1ใ! ไม่ว่าเหว'ย่าง เมธถาเวลาเช่นนนั้ กนทํง์ทลายทร่วมก่ยัทำการงานมาคลอดย มาร่วมก่นชแ,Iง ทเขนห่วัหนาผ้ร่ยัผก'ซอยกนหมู่มาก ก็มาแสกงรวยขอกถาการงาน ว่าไค้ผ่านมาแส่วให้ผมส่วนร่วมฐช่อ.เท'ทริา ผูทค่างกนค่างทำ ก็มารวมก

&0 ก^การทคนแค่ละคนใคทา ผายผทมภาวะคงอย่ใ.นฐ'านเขนถูกเขนหลาน กพูากนไฝ หา ผหส่กผใหญ่ ชองคน แสคงความ เคารพ นยนอย รยพงคำแนะนำ พรำสอนเขน พิเศ^ เฉพาะคราว ผ่ายผทฅำอย่ในภาวะเข็นผหส่กผใหญ่ เข,นผเฒ่าผู้แก, เมอเหนสกหลา มาเซ่นน0น กคอนรํยขยสเ^รฑปราครยแนะนาพรำสอนอำนวยพรคามเานะทคาร เมอ คนทำหลายใคัทากนอยำงนทก ๆ\"ข การทำอย่างนิไงกลายเข1นประเพณขน นอกฑกน คนทำหลาย คางมความเชอถอโน ส่ทนินิยม ทคนเหนว่าไะเขนทขคทเกาะ ของไ คโไไค เรากหนเขำข็าเพฌความคในทางน,นเพิมขนโนวนนํน เซ่น คนใทยส่วนใหญ่นข หลกซิรรมชองพระพทาศาสนา เข็นหลำแหงความประพฤคิในชวิคประรำวน คนไทย ส่วนน์นก็่ย่ระกอยกาะยญในวนเซ่นนน เมอเราไคทำยญเข็นการพิเศยในวนนกขคฤ เซ่นนน การทำยฌในวนสินข็เนน เราเรขกว่าท0าขฌครย เมอไคทำกนส่ขค มาโคยลำคำกกลายเข็นประเพณขน ประเพณทำยญิครษก็มมาควยประการฉะน ความรรง เมอ เราไค เปลยนยย่ฐิทํน เขาหาหลก สากลนิยมร่วมกยโลก แลว ประเพณนเรากนำระเลิกไค5ไเลว แต่เราก็ยงไม่เลก ท้เรายงเลิกไม่ใค ก็เพรา นิยมนวถอนนไคกลายเข่นประเพณใปแล่ว ๑ และอก!]ระการ © กิ'แพวอากาศตามกิน นนยงยงคยให้นิยมเช่นนนอยู แพราะการทำมาหาเลขงช่พของเราส่วนใ'หนิ กสิกรรมเย1นสำค!นิ) เม้อเข็นเช่นนน ในระหว่างเก็อน ๔. เกอน (แ น ก็เขนเวล งาน เย1นเวลาว่างเพยงเลกนอย กนทํงหลายสิงฉวยโอกาสประกอยการร้นเริงก ควรแก'เวลา ประเพณนเรา’สิงยงเลิกกนขากแม่ทางราชการก็ยํง์สนํยีสนนอ!! ประเพนิ นสิแขแคงเข่นประเพณตามกินนน ๆ ในเมองไทยเรานอย่ เมอ!ะถงวนตรุษไทยเรา ซิงเข็นประเพณประงำเทศกาลแต่ไม่รวม สงกรานต ซิงเราชอซเริยกกนว่าตรุษสงกรานต ในทน!ะกล่าวกงเฉพาะทำขนิ]? . เท่านนั้ ประเพณทำยุฌูตรุษของเราทแนิยมกนอ?ยู่ยํก์นิ ก็เริมต5งั้แต่วนแ เกิฃึน ๕ ถงร่นขนคำหนิง เก็อน & รวมเวลา ๓ วน เขนปรกติ แค่ในยางกน ขนมากกว่านนก็ม ทรวมเอาวนเคอน & เขามาควยน ก็เพราะรวมเอาวนยใหม่กาง งํ'นิทรคติเขามาควย แม้!มอไกแยกเอาวนยใหม่ทางสุริยคติมาทำเข็นประเพร่ต

(^๑ ขธงเดิมเรา'!'ายงคงอยู่ วนตรุยไขขเราย*ง์กงมิอย่างน ยํระเพณทำยุกุครษน เฉพา;ทเยน'ข!)งไฑยเรา มิ!)รากฏในดำนานนางนพมาศ หริชิดำรยทาวก็ริรฬาลํก่ยณ ว่า เคยม่มาแลวแค่กรงกรุงสุโชทนัเยืนราชวานัของเมิองไทยเรา พระมหากษตริข ผกรอง!]ระเทศในคร'งันนัทรงรนัเอามาเข่นพร;ราชพีว ทรงย\"าเห็กุพระราชกก็ลเนิ กนัขศาสนาเข่นการ!)ระรำ แค่เริยกคามทางราชการว่าพระราชพีริสํม์พํรํฉรฉินทํ กอ กรุงรคนโกสินทร์น เก่ยวนํทางราชการยกเอาใ!)รวมก่ขห็ริสงกรานค่ เริยกรวม ก'นัว'า พระราชพีปีตรุษสงกรานค่ แค่ของชาวยำนยงมิอย่อย่างเคิม และทำอย่ ฅาฆทองกินน่นั ๆ ใน!มิองไทยเราน พีธ'ทำขกุ]ครุยน แต่เกมมากงระเยนพีริทำยุ ยเก่าและร'นัยใหม่พร'!)มก'นั [ริยกรวมก่นว่าครุษ เยึน!)ระเพณททำ'ในว'นสินยทาง ล่นทรกค ต่อมาเราร'นัวรินยยทางสุ?ขคดํ ริงถิอเอาว่นัพระอาทํฅย่ยกขนส่ราษฺ ชิงกำหนกเบิาว่นัท ©๕ เมษายนซองย, เข่นวนัเถล่งศกเ!)ล่ขนรถ1กึกราชใหม่ตามริร้นนั อย่างนิน ส่วนย!]ฎทนชองเราก็กงเข่นอย่างทกล่าวไวขำงคนั เมิอเข่นเช่ และวนัขนย'ใหม่ ริงเกกมิเข่น ๒ ระยะ แค่เพราะทำกนัมาเข่น!)ร;เพถแสิยแล่'ว รงมิ ว่นัน์ก่ฃ่ฅกุกษเข1น ๒ ระยะขน ชิงทแท้'แลว ท่งัสองระยะนนัก็กิป็ทำยกุส่งขเก่าแ รนัยใหม่นน!อง แค่นเข่นเพยงความคิดเห็นขชิงขำพเล่าเท่านน ชงอานยืนได้ท1งั้ผดแล; ถูกทคิกเห็นเช่นนนั ก็เพราะ!]รากฎในดำรนัดำรา หริอทเกยเห็นทำกนัมาแค่ก่อนนน ห์งของราษคูริและของหลวง มสิง'ท!)ระกอยในพีริละมายกลายคลงกนัมาก ทงฃองก่น ของใช่ตลอดถงพีริการต่างๆ!นิองในนนัขฅกุกษนิ เช่น สรงนำพระ แห่พระ ช่ ยํง์สุกลอุทํศยรรขยรษ รกนำผัใหกุ่ แรกของก่น เลย งเก็ก ก่อพระเรกยทราย [เล่อยนก [เล่อยย1ลา การเล่นสนุกสนานรินเริงต่างๆ ย่งยน เลขงกุาคมิตร เข่ ก็กล่ายกลงกนท1วิใ!] ค่อมาเราได้แยก!อาครุษไวพีชิหนง สงกรานคใวพีริหนิง คร!แขนส่งยเก่า เอาสงกรานคเยืนรนัยใหม่ คูก็ก็เหมิอนกนั เมิอเราถอทํงพราหมณ ท1งพทธ พีริเนองในนํก่ขนักุกษนก็มิท1ง์ขราหมก/ทํ้งั้พุทอ แค่ทุกพิร้เรามิศาสนาเขน ส่าก'กุทสุก ท!,ยืนเช่นนิก็เพราะศาสนาเยืนหลก!)ระก่น’ริก,ไร ในทนขาขเล่ามุ่งกล่

& 'เย้) เรขกกนเย็นสามฌฺว่า ครซิใทย ทเราฅองเรยก!!ย่างนเฟอหมุาขรงาย เมอมคนคางชาคิ ค่างภาซิา ค่างลทชิพากนมลง เกสเขามานIงน,ระยรม!นเชิส คนทงกลายเหล่านํนทเปลยนมาเขนเราใกก'ก0'าอย่างเรา ทเปลขนไมไกกทาคามเกม ขชิงเขา ค่ทอยในย่านชมนมซนหมูใหญ่ เซ่น [นถนทคงอาเกอรงหวก 7๙ไคเหนพ เหล่านิน ทเรยกกนว่า คเรษผ่รงขาง ครซิรนยาง เยนทรกนทวไป เนเชิใกกมายก ไค้ชก เราร้งเรขกของเราว่าครซิไทย วนครุยของเราน0น กากนกทายญกนคงแค วนแรม ๑๙. ค็า ๑๙ คำ เกชิน ๙. และวนขนคำกนงเกอน ๙ รวม ๓ วน แคใคร ระทำเกินกว่านํนกไม่กาม ของทำขญทสำคฌกคอ ขนมรน นำขา นำนรก ขาว เกนยวแกง การทำของเกล่านกิ!]ระกวกประขนกนมาก ทำก่นรรง ๆ รง ๆ ทากวข นำใรอนงามของไทยเรา ประเนณทำยฌครย'ยำคงทำก่นอย่ในเวลาน ใน์ททว่ไฝนนคอ ก่อนถงวน ครยเล็่กนํอข กน่มสาวกิเฅรยมซอค่าน่งผำก่มก่นทำใกคเนขายขายแพง รนม่คำคกป ว่า ซอควายกนำนา ซอผำกนำฅรย ซงกมายถงแพง แล่วยกกวากยำนเรอน พร้อม ยริเวณ ขกภาชนะเซ่นโคกถากใกสะอาก ทำความสะอากยำนเร้อนและสิงของทกอย่าง คิกเขนประเพณแลำรำของท0ายญ เม่อเราไกำระเคร้ขมพร้อมแลำถงวนแรม ๑๙. คำ คินแค่เชำผก แค่ก่อนมาคงไค้ยินเสิยงชัน แค่เกขวนํคงไม่ไค้ยิน ขำนนถกแล่ เตรยมชำระกายแห่งกายกา^ยเสอผวะ, ็าทเฅรยมพีเศษ๘) ถาเข็นหนุ่ม ๆ สาว^ๆ ทํ!!งย่ร ย่ระข์น็ก่นเขนพเศยอกกาย ริกขธ4ทำยุญแล่วถอดอกใมชฝเทขน ชวนสกหลาน บิ ฑภย็านพากนไย่ยงว'กัทย่รารถนาริ;ไ!] ถงแลิวเขาในโยสถยชาพร; ทำขญเลยงพ พงพร;อนุโมทนา เลยง•กนเอง แริกของกาวช)องหวานกนืรินทํวถ.!แลิวกลิ งาน เลนการสนุกสนานตามควรแกถนนน “I รุงขนเขนวนพร; วนน ผ มศรํทํชาก็พากน รํกยาบิโขสถศล พงเทศน สนทนาชรรม สวดมนฅตามนยม'ในถินนํ้นั้ นุอย่วใทํทถปึกว',น ตลอดคนแลวกลิ!เขาน รุ่งขนก็ทำยุญ,โกยทำนบิงเด!]วก’11วาเทํทํ การเล่นสนุกสน

. ๕๓ ขางสำหรํขึหนุ่มสาว ปรง:เพณฅรุษฺยิงเหลอปึย่ทํวัใปเพย4เท่าน ส่วนประเพณอนยกไป รวม1นวนสงกรานตหมก กก็สมควรค เพราะเหมาะแก'ภาวะของถินและของยกกลนน\") ประเพณกรุ!เนยงกงอย่ ก็ย่อมแสกงถงกวามเข็นไปของกนไทยเราในทาง ต่าง ๆ แต่กรโช่ง์เกมน่นว่ามอย่างไร กลอกถงกฺวาม!ร?01ทางวฅถและทาง?กใ'? ไคเยนอย่า-รค ประเพณท'ง็หลายนเย1นผรกก'ในทางว”ณน‘ธรรมทคกทอคมาเขนสมยกิ ขชิงเราในย''?รุขํนนกวย และเราก็ไกัช่วยก่นแก้ไขปรยปรุงมาโกยลำกโ ชิงขอนก นยเช่าเกกเฑของวฌน■ธรรมไทยและเย1นวฌน-ธรรมของชาฅ ในเรองอ่นเก็ยวช่วย วฌนปึรรมน แม้ถงรโยาลชองพระขาทสมเก็งพระเ?าอย่หิว'?;ไกั พยายามเพยงไ ก็กาม หากประชาซนไม่ร่วมผิ อช่วยแส่ว ก็เข็นอย่ไม่ไก'\" เมอเราชาวไทยไช่ร่ว อร่วมใไกโแเกไช เปลยนแปสงปรยปร'ไสร่างสรร'กส่งเสริม1ขนฅามควรแส้ว ว'ฒนชรรม 4V 1\" 1 ของเรากระมนคงท่อไป.

บทที ๖ ประ!เทณีทำบญสงกรานติ [เดเดือ'แห้าหน'าคิมพํนฅ พวก}เนVยสุคสุขสมุกค?'\\I ไดด!)\\เพิฅว')ฒื่ส'}กรานค์ ทำผู้ดีเข็๋ญไจใส่อ้าคาส อริ)วาอพุ))ปีร!!ไมวิ?ฑร ลวมแต่าตัวทวอ้าเอ้มสากรานต์ ดลคร1แ/เพริฅพราท'งหญิงชายา ฅามคำกลธนทกล่าวมาน แสกงใหัเห็นช'คัว่างานสงกรานคแต่ก่อนนน เขน งานเอิกเกริกย่ร?งำยขธงม่ร?ชาชนชาวไทยทํ๋ว์ไม่ รำเขนงานม่ร?งำชาฅกรํ ชัก็เห็นร?ไผ่ผิค ทิก่ข้งเย1นถงอย่างนํน ก่\"เพรา?ม่ร?ชาชนไม่มมหรสพกพ่1ม!ขอยเ ย'?รุย่นน รืงรำเย็นก่องข้าศ่ยงานน5นั้เข่นงานเอิกเกริกม่ร?รำย แฅ่ทนำมากล่าว เร้ป็งเนิองก่วขปร?เพณของศาสนา ก็เพรา?เข่น’รํฅใ'?ชองกน เมธตนนโ]ถออ?ไร อ?ใรทิก่ผา ก็ร?ล่กถงสิงนํนํ ศาสนาเข่นสิงทฅนเการพนโถอแล?รงรกภํกกเยืนชวฅ ใ'? เมอเยืนกงนไม่ว่าร?ทำอ?ไรก็มศาสนาเข'ามาแทรกกำยทุกงาน แต่ในทนร?กล่ ถงเรืองสงกรานคก่อน แล่วร?กล่าวถงม่ร?เพณทำขญในเทศกาลนทิดก่อก่นไฝ วนท ©๓ เมษายนของชั เข่นวนสงกรานค ร่งขํ้นวนท ©๔ เขนว่นเนา หรื ร่นเน่า วนท ©๔ เข่นวนเกล่งศกขนรุลศกราชใหม่ คำทำนองนไก่กล่าวคาม หลวงในยฑุชนเพรา?ส?นนตามม่รกทิของคนไทยทำไม่ เมอถงเกข้นเมษายนหร ฅรุษไม่แล่วต่างก็ร?ลกอยู่เสมอว่าร?ถงวํน์สงกรานคซิงเขนอิกวนหนงทช

๕3 รนเริ'นขนพเศษ,ในรอยฎ ก่อนกงกำหนกเลกนอยต่างก็ตระเตรยมกนั สิง'ใกท้ได้ แลฺวในกราวตรุษกใม่ตองหาขิก แต่อนใกเสิยหายไย่ก็ตํองซ่อมแม่ลงให้กขน สิงท ประกวกปร;ข่นักํนั มากนนัก็กอการทำกวามส;อากยำแเรอนและเกรืองใช้ไม่สอย ทระท่องใส่สงของไม่ทำยกุ!ในวนันนั การปคูยฅิเช่นนเข่นฝระเพณทชาวไทย นยมทำกํน์มาติงแต่โขราณแลว ม่รากฐในพงศาวการโยนกแล;:รืองแหดมธนโกรน สมยโยราณว่า เราใคร'ยใช่'รุลศํกัราชเขนหล'กเานเมขิกรงกรงศรธยุ'0ยาโยราณยำ เยนราชข้านของไทยในรซสมนัสมเกรพฺร;รามาข้ยกท้ ๑ พระเร่าอูทอง เมธประมาณ ว่าการเฝลยนยตามวิข้กำนวณของรุลศนัราชนใก้เกกขนในทินแก่นพม่า ในสมยเมธ ๕00 ยเศษล่วงมาแลำ และอำงราชวงศสผทรกุทข้กรอยกรองเมองพม่า และว่า กษตริย์พม่าพระองกท้ตงรุลศนัราชนม่เซ!]สายเขนไทยกำย กล่าวกนัว'ากษํกึริย์ พระชิงกน มิความชำนาญในโหราศาสตร์เยืนอย่างก ไก้กำหนก:อากวงอาทิตย์ยก ขนสู่ราษเผยเย็นัวนัชนย7ใหม่คง์แคน5นั้มา พอกในยแรกทกำหนกนนั เฉพาะเขนว่นัทิ ๓(2) เมยำขน ชงตาผกวามรริงแลำมิใช่วนทิ ๑๓ เมษายนทุกย แต่เมธเข่นปร ก๘รำต'ชิงเอาวนันํนัทุกย เพอมิให้ผู้ม่ระกอยพิข้ ซงมิได้รโกย ละเอยคท่องเ 'เปลยนมา วนท ๑๓ รงเขนสงกรานต'ของทุกยของประชาชนพลเมิองท1วีไป เมิอเรารขวข้การคำนวณชิย่างนน ผาเขนว'นัยใหม่ของเราแลำ เราก็หยก งานกํนัวํนันน และพอเหมาะเข1นว่นว่างงานอยู่พอควร แล;เพราะเราย์กเอากวามเชอ ขชิงเราเขนหลก ' เรารงประกชิยการยุญคามความเชอขชิงเรา เราเกยนํย็กอผนํข์กอเร่ ชงเรากอว่าเข็นยรรพยรษของเรา ' เราก็คงยุชาชิยู่คามเกิผ เรานยถอทงพราหฺฆถ่เทํง พทป็ เราก็ไก่ยชาเพิผเติม'ขน เรารกวามรรงขชิงความเชอถชินนว่าเย1นอย่างไร ำ 1^;11 )4 II .1. กละเลิกต่อสิงทเราเห็นว่าปราศ,กกเหตุผล หร้อมกวามช่กึช่องเฉพาะหนำหร้อกลอก กาลหริอเพราะเหตุการณยํง็ก'ยใหัรำต้อ'!ละIล่กไปกม แลวหนัเช่าหาสิงทเขนเหต ความนนักอขชิงพระศาสนาก็ย่วัากฎช่กขน เมิอหยกงานเราก็หนัเขาทำยุกุ!ใ แค'เกมเรายำไม่มิว่กเขึนหล่'กำ'าน,หรอ:มิแเต่ห่,างหมู่ข’า'น,นก เราก็ทำขุญคามหมู เราเรขกกนัว'า ทำยุกุ!หนำยาน นํผนฅ่พระมาฑกว'กชิงตงอยู่ไกลขำงใกล้ขำง

&๖ พร;พุทธรูปมาพ่นพร;ปร;ข้านในมณฑลพข้นนัไม่ไค้ เราก็เอาทรายหรอก เรดข ขนคงย่ร;ก!เราน'ไล้ยินแท่นเยญรา ประพรมก็วยของหอม ยชาคายทอก'! เทยนถอเอาเข็นพุทข้เรภขเ'ยืนทเคารพ ข้รรมเนิยมนแม้เม่อม่ว่กสะดวก อยู่เยืนปร;เพณ!]ระ,เทหม่ยำน แค่ยํกนเลกไปเข่นส่วนมากแล้ว เพรา;มอุ!)สรร กล่าวแล้วล้างล้น ในล้ายลหนงย่อมร;มศาลเล้า!เระล่ากำยล นิเห็นระพ่น ทำนองเกยวก!)ว'ก!)ระรำล้ายล ทํศาลเรำนร่วยืหนิงชาวยำนก็ร่วมกนทำยุญใหญ แล;ทำล้อทำยสงกรานล้นน เกิมไม่มพระสง'ฆเข่นแล้ทำเครือ3เซ่นหำทมยา ล้มแกงชนผตฆขาว รดใส่ภาชนะใหญ่โค ทกกรอยกรวตองนำไปเซ่นทหนำศาลแลว เลิยงกํน์ เข่นเสร่รพืข้ในการนน ล้อมามพระสวกมนตฉ่นัเชำล้วข เคบวนก็เลิ เขนส่วนมากแล้ว เฉพา;ทเนิองกำขสงกรานคนน เม่อเราไค้ทำยุญก่นในว สงกรานคนสยล้อเนิปึงกนมาไม่ขากสาย รนกลายเยน!)ระเพณ!!ระรำข แล้เกิมมา ย่ร;เพณนเข่น!)ระเพณ ะ!ระรำชาล้ ซนเกมน่าระไม่เก็ยว กโ]ศาสนา เท'าใคนํก์ แ ศาสนาเล้ามาดวย ะ)ระเพณทำยุฌูสงกรานล้ย1อมม่ล้วยะ!ร;การฉะน เร่องของสงกรานคนม่ล้นสายปลายเหฅุเขนมาอย่างไร ทำไมร่งม่ไล้ น’น ทำไม'รงก'องกำหนกเอาว่นนํนิ มเหตุผลล้น!!ลายเข่นอย่างไร ผัย่รารถนาระทราย โกยละเอยค ภขอ'ใหโ!)รกอ่านเร่องสงกรานล้ของพระยาอนุมานราชข้น หร่อของ เสร่ยรโกเศศฺนโแถิด ในทํ นร;ไม่กล่าวถงอก ร;กล่าวแล้เฉพา;ประเพ สงกรานคทิซาวไทยเรายำคงทำกํน์ปึยู่ทำไย่ในกินของเราเท่านน ประเพณทำยุญสงกรานต์น เม่อวำคามทแทํแลำก็คิอประเพณทำย รโ)ย,ใหม่ คามวิธคำนวณวนเกิอนยทางสุร่ยคติส่วนหนิงนนเอง ในเร่องการก ยนิเยืนไ!!คามความโกวามสามารถชองมนุยย',เรา , มนุยข'เราม่กวามรความสามารถ ในวิชาคำนวณขนเผยงไร มน!เขเราก็หาทางแก้ไข!!รโ)ปรุงขนฅาฆควรแก่ความ ความสามารถในวชานน อ'นระกำหนคเอาพ่นยุคไค้ ก็เผยงชํ๋ว็กรงหนิงกรา น1นิแต่'ชวกราว'ในทํนก็กินเวลานานค1งั้หลายรอยหลายพ่นย และเมอไค้กำหนดใหม่แล้ ทกำหนดไล้เก,าก็ไผทง ไค้ทำกนะยืนประเพณเสยแล้วก็ยำคงทำกนธย่ล

(^๓) เนีชิงกวขข้ะใร ไมเย็นการเสยหายเลย มแต่กโกยส่วนเกยว เหรา?การุทำยฌูกราว ผูทำภไส่ห้ส่ก์ฝร?ก่นํริฅใรขธงกนกราวหนง แล?เยืนหลก!]ร!กํนํริฅใรทผนคงถาวรส่ำย เพรา!อย่างนรงไม'มใครอยาก!]อกเลก ส่าม่งัเอิญใครไ!]ยอกเลกเช่าก็อารร!ถูกสํงีค ลงโทยอโแขนขา!]หนํก็อยู่ ทำเอา'ไม่ม่ใครกล่า ประเพณทำขฌฺสงกรานฅของเรา ก\"ยงคงฅกเขน!]ร!เพณ!]ร?ทำชาต่อย่ส่วย!]ร?การน?น ปร!เพณฑำยญสงกรานฅนน กำหนดเอาว'นท ๑๓,®๕ แล! ๑๕ เมษ•าขน ของยตามยปฏิทินเข่นหส่ก กาม!]รกฅก็ทำยุญกํน้สามวํน์ แฅ่ทิเคยเห็นทิเยืนอย่ ตามถินนน ๆ มกร!ทำทํน์หลายวํนึ คอมากกว่าทิกำหนกนน ก่อนถงว่นัสงกรานต ต่างกเตริยมทำยญ เช่นทำขนมรินนำยาหริป็นำพริกแส่วแต่ถนํก์ แล!ทำขอ อย่างหนิง ทเริยกกินใน ยางถินว่าขนมกวน หริอก!ล!แม ซ็งเข่น ของขากไม่ไค้ใ เทศกาลน เสริรแลำ ดาม!]รกต่ ผายชายท ไม่ต่องยุ่ง ส่วยการ เฅริยม ของทำยุ 5 ^8รุ*’ ก็ ขก้กวากขานเริป็นให้ส;อาด ทำความ ส!อาดโต!ยซาพระใหสะอากเรยขรอย ร'คเคริองขชาพร!ทิขำน ยกกวาดเซ็กถย่าน ยกกวาดขริเวณย่านทงภายในรว แล!นอกรว ถนนหนทางย่อนำทำนำ ทำนองเคยก'ยวนสาธารณสุขยกนํแลให้ เสร็รก่อนวนสงกรานค พอรุ่งเช่าว'นสงกรานฅก็พากนไป,ทำยุญทิวกไหว่พระเลขงพระ ในการต'กฃองถวายพระนน เก็กว'ด ร!นำโอใส่ต!ลุ่มมาตง สำหรขใส่ชองกาวหวาน ฅง์ต!ล่มไว1ทางหนง ตงยาตรไว'ทางหนิง ในขางว'กรดทไว’โฉพา!เข1นแยยศาลากน เร้ขกก'นร่ารำนยาตร มขนาดใหญ่ขาวพอแก'รานวนของพร!เณรในว'กนนและในการ นน ผายหญ่ง[ยืนผ้ฅก็ชองคาวหวาน ผายชายเป็นผ้ฅํก์ยาตร ในการนนม่ ธรรมเนยมว่าตองเช่าแถวเริขงตามลำส่ยทิมาถงก่อุนและหส่ง ตงตนทางทิตงยาตร ขำวพร?ก่อน หริอทางเขารำนยาตรก่อน ซงมทิหมายร้กินํเองไม'ส่องยอก ในการ เช่าแถวนน ใครร?ลาแถวไม่ไค้ ถิอเขนเส่ยมารยาท ใครผาผน มํกร?ถูกลงโท ให,กลโ]'ใ!]ตงตนมา'ใหม่ นเขนธรรมเนยมของหมู่ รู่สยกนมาโกยไม'ส่องมใคร สอนใคร เห็นอย่างกํนํ ทำตามอย่างก่น ท5งั้รู้เหตุผลกนปลายเอาไต่เองค ส่งทเขาแถวกอย หริอทิชอยเริยกว่าคิว หริปึเขาคิวในยกน เมธไกเวลา ทายกฅ

ระฃง พระท'งวดระลงมาประชมทศาลาหรอฑปึาสนสงฆ ซงเขารดสรางไวโดยเสพา? ซาวยำน รขศล พงพระสวกถวายพรพระ พอถงยทพาหุ้ ชาวยำนกค'กยาตร พชิ กเสรรพ!เด เก็กวกก็ยกคะล่มไปถวายพระตามฑตนเยืนศษขห่าน ขณะพระสน^ง ระมประกาศอะไรก็ประกาศก’นิคอนน'นิ ชาวขานก'แรกของกโเทงคาวหวาน เสรรแลว กล'ยย่านก็เม พระฉโแเลวพงอนโมทนา เข่นเสรรพิปีในคอนเช่า หรอยางท เลขงกนในวกก่อนกลโเก่าน ทรอกลโเมาก่นยำนก็ม แค่เกมมาในว่นิครุษวํนิสงกรา น ทางราชการเขกให้เล่นไพ่คองก*นิใต่ ชวระยะเวลานโแย่นการสนุกสนาน แต มาหามเล่น เพราะเยืนการพน'นประเภทหนง ซ่งรรู'ขาลไม่ปรารถนาระเพาะนิส่ยขอ คน'ให้คิก1ในการนํ้นั้ ร้งห่ามเสย ผายพวกหน่ม ๆ สาว ๆ ก็ผล'กเกรองแค่ มาเล่นนํกึขฅกุกษสงกรานค์ทํนิ เช่นช่วงชโ] สะยำ พวงมาล่ย ค คฅม เข่ นิยมก*นิในถินนนๆ เยืนการสนุกสนานร้นเริง กลางกนม่เล่นคเกราะเคาะไม้ ทรงเรา เช่าผ เช่าแม่ศร้ยาง คามถน\"คทนิยมก*นิในถินนนิๆ แต่ในขรรุยํนินห'นิไปเล่นร มากแล่ร อย่างอนก็หายไป รุ่งเช่าก็ไปทำยุนิเกนิอก ในวนสกทายของว ซ็งค่องนกกน ในวนนํ้นั้ยางกิน ม่กเลยงขาวแช่พระภกษสามเณรฑงั้วโ ขางฑก็ นิมนค'พระต่างว่กมาก’วยเมิอทำไม่พรชมกน เสร้รแล่วม้เทศนิ พ กระกกทฅงไว้เข่นประปีานในวนิน อุทิศส่วนกุศลแก'ยุรพชนทล่วงลนิไปแล่ว ค ถงญาฅม่ฅรและครยาอารารขหร้อผู้ทิม่พระคุณแก่ยำนเม่ปึง เช่นพระ เสก็รสวรรคคไปแล่ว แผ่ส่วนกุศลแก่ส*ฅวนิกายทงหลายทวหยำแล่ว สรง แห่พระ ซิกพระ ก่อพระเรดยทราย กำโพปี รดนำผู้ใหญ่ ร*ยึศลรขพรรากท่าน ก็ให้ศลโห่พรแล่ว ทหนุ่ม ๆ สาว ๆ กพาก'โเออกยำทใกล้นน เก็ยกอกไม หา'ไห้ กลอเคล่ยก่นิมาถงว่ก เช่าโขสถ รองเพลงพิยรู'านแกก่นในระหว่าง เซ่น ชายรองว่า พิษรู'านเอย มอหนิงถอพาน พานเอากอกกระทํง์งา เก่กชา แสนใก ขอให้ไต่ก'ยแม่ทองมา แล่วพวกต่างซ่องตามพรอมก*นิว่า พิษจุ ขอให้ไต่ล่งพิษรูำนเอย แล่วผ่ายหญ่งก็ซ่องแก้ยางว่า พิษรูานเอย ม

/ พานเอ'ไนก่^'ธ■กประกขุ่^ เถ1 ิก'ชากใิ‘ไกแสนไก ก็อย่า'ให้ไกัก1)กนทรขิ้อทองอย่ แล่ริพ พรอมกนเหมอนก่งกล่าวแล่ว เมอค่างคนต่างร'องกินี เขนท่สนุกสนานริน!รงเค็มรกัแล'ริกลยออกมา ปล่อยนกปล่อยปลา ปลาทว่าปล่อยนเขน!เลาทไฝช่วยกนวิกท่ก์เอามารากหนองแห'ง ถกัไม่ร'!เมาปล่อยในแม่นำใหญ่ปลาเหล่านนั้ก็ร;คายหมก การปล่อยปลาริงเท่าก่ การสงวนพน/!)ลาน\"นเอง การปล่อยนกก็มกัร;เขนนกทฅนเลยงแล;กกัขํงไว'หริอเขืน นกทเขากกร'ยไก็ร;ฆ่าแกง ขอซอไว'!เล่อยในโอกาสเช่นนนยางถินมแห'นกแห'ปลา การแห'ปลาก็คอยกพวกก่นใปฅ่กัปลาในหนองแหง่มาปล่อยแม่น่าใหญ่นนเชง แต่ยกัน รยปลาในแม่น่าใส่ภาซน;มาแห1ก่นํเขืนพืริไปแล่ริ กํงึเช่นททำเขนปร;รำของชาวพร; ปร;แกง รงึหวกัสมทรปราการนํนแล ผปรารถนาร;กก็ใปกไกในเทศกาลนํ้น์ ก็ร;ไค กูไม่แต่เย็นขว่ญ่คาเท่านน ถกัไค้ร่วมการกุศลกยเขาก็ร;ไค้ถงขว'ญใรท่ริย นอกร นนั้เมอปล่อยนกปล่อยปลาแล่ว ก็เล่นสากน่าก่นอกสนุกสนานผาก การเล่นสากน่านน ขางถินก็[ล่นก่นหนกัผออยู่ ถงเอาโคลนยายกนก็ม แต่เขาไม่ถอสาหาความก่น ก่าย ไหนแล่งรกั ก็ม่พวกกมเหล่าเมายาพาก่นํแห'นางแมวเพิอขอฝนอกท่ริข เนองในการท่าขุฌสงกรานคน ขณ;ทไย่รวมกนอยู่ท่วกันนผัเขนห'วห เช่นทายกวกั หริอคนว'กัน5น์ หริอมินิ;นนก็ท่านสมภารนนเอง คามปรกคก็มกัร;เขืนท่าน ไก'นำฝฏีท่น'ยใหม่ ซงมปร;กาศสงกรานคของหลวงมาอ่านมากูมาแร'งใหชาวยกันทราย ถงเริองท่ริสงกรานฅยนชิออ;ไร กินอ;ไร นํ่ง์หริอนอน มอ;ไรเข่นพาหน; ถออ;ไร มากลางคนหริอกลางวน แลวก็พาก่นํกากกาลล่วงหนกัว่า ยกันเมองร;เข่นอย่างนํ ควรร;เขนอย่างนน แล;ท่สำค่ญ่กอยอกเริองเกณฑผ่น ถามฝนคกในมนุยขโลกผาก นํ้าก็มาก ถกัม่ฝนตกนอย นํ้าก็ร;น'อ่ย ชก!ขืนกุกขเขืนรอน เพรา;อาชิพส'วนใหญ่ ของเราผกอยู่ก'!เการกสกรรม กอการไร่การนา เมอริอย่างนแล่ว ก็พาก'น้เฅริยม การปร;กอยอาชิพของคน ใหกัหมา;แก'กาว;ของฝนในขนน เช่น'ร;ต่องเฅริขมพช พนปึอย'างใก หว่านปลกลงในทเช่นใค แล;ร;ท่องเฅริยมพนทอย่างใก เพรา;ไค้ ใ ไ)

๖0 รล่วงหนาแลว ยางคนเขนคนช่างสงเกฅหน่อย ก็สงเกคร่ายนํนสงกราน เมิป็สงกรานค่ฅกในว่นนํน ก็สามารถกากคะเนไกร่า สินกกัป็ย่างนํนระมิใ ในถินนน ๆ และ1ใน'ขณะทเข่นระยะเวลาทำยฌสงกรานคน ผทผอายุกรยขวชพระไกั รกการขวชกิน1ในระยะนินื ยางคนก็รอให้คกเลอกทหารเสร็รก่อน ยางคนก็รืยก'ว ถงกราวกค้แลอกทหารก็สกออกสมกรเขนทหาร แค'โกยย่รกตเอาระยะเวลาน!ย่นเวลา ขวชกํน์ เพราะเมิอเสร็รการทำขญสงกรานค่แสิว ไม่มิเวลาว่างเลข คองค เครือง!!ระกอยอาช่พทนท เช่นเฅรยมวว เฅรขมควาย เครืยมไถ เฅรืขมข่าวย่ลก พอฝนลงครงแรกหลํง์สงกรานค ก็ลงมิอไถก่นเลยทเกยว รอชาไม่ไค้ คองอ ย่านคํ้งั้แฅ่ฅะวํนืยงไม่ขน กล'ยยกันเอาฌฺปึฅะร่นฅกค้นแลว คลอกสุกทำน ระไม่เห็นฅะวนขนและคะวนตกกนในย่านของฅวเลย เวนแค่ร่นพระเท่านน หรื มิฉะนนั้ก็ขกันอข่กลางนาเท่านค้เ ในการท่าขุญสงกรานคน ท่านยงสอนอิกว่า ใน นย่อมผศรื ค้อขวญ หรือมิงฃวญย่ระรำควอยู่ แค่ระอยู่อย่างไร เวลาไ ย่ฏิย้คอข่างใก เรกัของค้องย่ลุกให้คนอยู่เสมอกกัย ทำนแนะใหค้ชิญขร่ฌก ชวญอยู่หนำ ให้ลกังหนำเวลาตนนอนเชกั กลางวนขวฌูอยู่อก ใหลยฅกักก เวลากลางวน ยำคำขว”นิ)อยู่เทกั เวลาเขกันชินให้ลกังเทกัก'อนเข่านอน มากเรืองกวยก่น ระกล่าวให้สินสุกในทนไม่ไค้ ประเหณท่ายญสงกรานตน เผอกล่าวโกยย่อแลกั มิความสำคค้ออข *”๓’“©-. .ข,,อ.,เ1,หเ.’รมารวินเ-ก;อ,น.ย.่.*,เห.,ม; วนเยนเครองเฅอน 1[ร. ย.,อ.ก1เห,ร,ถ.งอายขม่ิ ของเราร่าล่วงมาแลวเท่าไร หรือร่าหมกไย่อิกยหนิงละนะ คลอกข,ทล่วงม เราไค้ทำอะไรเย่นชินเย1นอน อ'นระสามารถเขนเครืองหมายชวฅในระยะเวล ไค้ อ'นระกนมิให้?ฅใรค้องร่าเหว'ไค้ย่าง ถกัยกัไม่มนใร ระไค้คํ หลค้าย่ระกนซวตก่อไย่ หากล่วงผากกัขความประมาทม่กัเมา ก็ระไค้ล ะเลก เช่นนนั้ ฅ๎ง์ใรอย่างเห็ดเกยวลงไย่ว่า ค้องทำงานของวนนให้เสรืร ไม่ยอม ชองร่นนเหลอคกักกังต่อไย่

๖๑ ๒. ให้ชำ ระลำงกวและรกไรใหํสะอาก ทำการงาน'ใหโสร็๋รลง1ใน,ขวย’ยหนง แลว ไกเฅริยมฅวทำต่อ'ไ!] ไค้โอกาสแก้ไข!]รย!]รงการงานและกํว์เอง ไล่แสกง กวามเการพยู'ชาค่อลทวิทตน!คารพนิ!เกอ . ไกํแสกงกวามเการพก่อผัหลํกึผั ไก'สนองอุ!]การะของผมอุ!]การ; ๓. ไค้ชิอว่าช่วยกโเรกยามรกกทาง!]ระเพณ ชิงเข่นวฌน■ธรรมของไทย มาแค่โยราณ ไค้โอกาสแสกงกวามร่าเรีงก8ว!)การเลนค่าง “I ตามทมอย่ในล่นนํ้นั้ ๆ อห้ง่เข่นแขยของไทยกแห้รริงแล;เข็นโอกาสเฉพาะกราวน หรอเฉพาะเทศกาลครุย สงกรานตนเท'านนั้ การเล่นในเทศกาลเช่นน แม้ถงยางพวกระซอยกินเหลาฒายากโเ ย่าง หนกย่างเยาข'าง เล่นล่วงเกินก่นย่าง เขาก็ไม่กอสาหากวามกน เขาไม่ว่ากน แค่ถงแม่ระม่หนํก์ยาง ก็ใม่ค่าให้กงเสยทายรนแค้ไผ่ไค้ เพราะผู้เล่นก็รก ควย[หมอนก่น แค่มากกว่าปรกฅเท่านน ใมเวลา!]รกฅทำไม'ไห้ หริอไม่ทำก่น แค่ ในเทศกาลฅรุยสงกรานคเล่นก่นไห้ แม่เขาระเล่นก่นอย่างไร การทะเลาะวิวาทกน ก็ไม'มในเทศกาลนํน หากมย่างก็หลาย อุ!1รงระผสกกร\"ง และผิกระเกิกรากกน ค่างถินรรมาร่วม หริอรากผไม่ร■อรรมเนยมของทองกินน\"น ในเวลาของเทศกาลเช่นน ถ'ายํงึเอฌเร่าเมองนายอำเภอหริป็ผ้หลกผู้1ใหญ่ใน?งึหว่คนนในอำเกอนน พลคเช่า ในล่นของเขา ก็ทํองถกเขา'?ยแห' เกิคไ!]กอสาหาความเช่า กเข่นเสยหายแก'การ ค่กกรองเอาทเกยว อย่าไ!]ถิอเขาเลข เขาเคารพนยถอ?งทำเช่นนน เขาถอกํน้เ'ย็1น รารค!]ระเพณไ!]แล่วว่า ใครระนำไ!]พองร่องยงโรงศวลมไห้ ม่ระเพณทำยฌูสงกรานค เข็นผรกถในทางว่ฌนธรรมของไทขมาแค่ โยราณ เมอ''ให้แค้ไขย1ร”ย์!]รง'ให็ช่หมาะแก่กาลเทศะ ก็ย่อมหวํง์1ให้ว่าเข็นวฌนธรรม ท*งั้เข็นกเณทนำ,ให้เกิกความเรร่ญทุกเมือแล- '

บทท ๗ ประเพณีทำบุญวนวิสาบบูชา นโ)แค่วโแพ็ญเก็อนหกศกน(กอ๒๕๐๙:)ขอนหลํง์ไฝ!]ร:ผาณ๒๕๘๕.ข ในขนนว่นเพ็ญเก็อนหกกำท'?ะมในทุกๆ'ขว่นนํ้นั้ เวลาเช่าถำเราอยู่กเว วะไค้เห่นกองทหารและพลเริอนพรอมกำยชำหลวงผ่ายใน เกนไปคามถนนกำยกวาม เขนระเขยขเรยยรโ!ยค่างระมํก์ระว่งกามหนำท ยงเงาไมสองฟากถนน ในเวลาแสงแกก อ่อนส่องม่านมาสองฝากทางนโแล่า ก็มประชาชนทง์ชายทงั้หญิงท5งหนุ่มท พาก'นมายนมงอยู่เข่นกลุ่มๆเขนระยะ ค่างทอกสายคามองวองไปยงวอทอง ซ็งค ช่วยก่นลากมาในขยวนนน เมอวชทองผ่านไปถงกลุ่มซนหม่ใก คนทงหลายเหล่านน ค่างก็พาก่นแสกงกวามเการพ และกล่าวกำสรรเสริญอย่ไม่ขากเสยง นํ่ ขขวนเสก็วของพระนางเวำมหามายา อ'กรมเหสในพระเวำสทโข้ทน; ขขวนเสก กำล่งออชก'?ากนกรกขิลพสกุ ข่ายหนำไปทางนครเทวทหะ พอตกเวลานองเพล ขยวนเสก็วถงพรมแกนของนกรนน ณ ทนนมสวนลผพินมคำหนำหลวงค1งั้อย่ ณ สวนนนพระนางเวำโปรกให้พํก่ฃขวน ณ สวนนน พระนางเวำก็ประท่ยพ่กรอนอข่ นํ้นํ๋ ขณะทประทํข์อย่นน พระนางเวำประชวรพระกรรภ'วะประสคิ มหากเล็กแล ชำหลวงผ่ายในผัตามเสก็'? ก็ว'กทประสฅถวาย ประมาณววนสว่างของวํน์น1นั้ พร;นา เวำก็ประสติพระโอรส มพระล่ก์ขณะสมส่วนทุกประการ ค่อนนมา พระโอรสขอ พระนางเวำไค่พิระนามว่าเวำชายส่ทธฅถะ ไกทรงศกขาวิชาความรเหมาะแก่คู่โ ทรงเชยวชาญทางยุท'ธวิวิคามเานะทเขนหน่อเนอเซอไขกษํค์รย ทรงเชยวชานิ] รำประศาสโนยายในเานะทเขนรํช่ชทายาทชองราชย'ลลำก'กขิลพ่สก็ ทรงภิเฐกก เวำหญิงพิมพา ราชวิกาแห่งนครเทวทหะ มโอรสองกหนงนามว่าราหล ทร ราชการแทนองก'พระชนกอยู่ณีอง ๆ ทรงเยอหน่ายการกรองยานเมิอง ทรงพระ

\\ ๖๓ คนอย่างพระปึงกไม่สมควรร;ม-อำนๆ7ก็วขการข่มข่ผอน กนธย''นพรรธงคไม่สมค ระมงมเหนอกรามยาก'}นข!)4กนฃึน กนอย่างพระองกไม่สมควรระผกวามสุข เหนอ กวามทุกขยากของล้อน ทรงทรายกวาม'}ริงว่า นิเกํกมาตายกํน็แท้ ๆ แม่พระองกห็ไ พน ร่งฅกสินพระทโ ยอมสละกวามเยนร่กรพรรก ชงปึย่ในเงอมพระหฅถแล่ว ทรง สละราชสมย้ติพระชายาและพระโอรสชง!]ระสตใหม่ เสก็รออกผนวชถอเพศเข่นนํก ยวชองกหนิงเช่นนโขวชทงหลายในยกนน ผนวชแล่ว ทรงผกพระองคฅามลทอนิยม ในสมโนนรนทวถง เห็นว่า'ไม่มสาระ ร่งห่นมาล่นกว่าล่วยพระองคเอง ก่วยความ เพขรความพยายามอย่างใหญ่หลวง หานโยวชอนเท่ยยไม่ได้ในยกเกยวกโนน นิ!!แค่ สูติ โว”'นิ!]ระ มา!]ระมาณ ๓&V ในขนน ว'นเพ็ญ [กอนหกอย่าง'ยนิ วโน เวลาเช่าตรู่ เราระได้เห็นนโยวชองก'หนง กำล่ง์เกนรงกรมอย่ ณ ขรเวณใด้ร่มร้ง์ใกล้ผงแม่นำเ ชรา กำยลอุรุเวลาเสนานิกม กรุงราชกๆห แคว'นมคอ พอสว่างกก็!]ระทโพโพระวร กายอย่ภายใด้ร่มไทรว่นันน พอกนางสุชากา ลกสาวท่านมนฅร่กำยลอุรุเวลาเต การระท่าผล่ยวงสรวงเทพเรา ชงสิงอย่ในพระไทรนนฅามทนางเชอ นางรงใหสาว'ใช้ ร่ขปึชกไ!]ยกกวากสถานท่ภาขใด้ตนไทรนน นางสาว'ใชัรยกำนายสาวแล่ว ร่ขมา โกยขม่ขม”น์ พอถงภายใด้ร่มไทรได้เห็นนโยวชสิทอ่ฅถะ!]ระทโอยู่ ณ ทนน ได้พิรารณาให้ถล่วน สำกโ)ว่าเขนเทพยกามาคอยรโพลกรรม นางดใรเกก'ขนพอง สยองเกลา ระรนระรานกล'ขมาเร่ยนใหนายสาวทราย ผายนางสซากา พอไล่ทราย ค”ง์นนั้ ห็สำคโ!)ว่าร?งกงท่สาว'ใช้ยอก ร่งขกถากทองทรองขาวมธุย่ายาส ให็นาง สาวใช่ทนศรษะไ!เพร่อมก่โนาง เมิอถงนางได้เห็นสำคญเหมอนกงหมายใรมา รง ถากทองมอ!]ายาส คกกลานเขาใกล้ยกขนทูลถวายทงถาค แล่วกลานกลอยถอยชอก มา ล่วขกวามเก็มฅํ้นว่าไล่ยวงสรวงสมมโนรถแล่วกสยล่าน ผาขนภัพรตสิทอ”'ฅ์ถะ รโแลิวเสกรลงสรง แล1วกลโขนเสวยมธุ!]ายาส เสวยเสร็รแลว ทรงนำถากทองไ!] ลอยในแม่นำเนรโ!ชรา แล่วพ่กร่มอยู่ถเขร่เวถเนน ทรงรำพ็งถงหล'กอรรมททร กวด้เขนลำกโมานนั้ ก็ไล่กวามมนพระทยไ!]คามลำคยเช่นก่น ถงเวลาข่ายลมตก สรงนาแล่ว ทรงลากหญ่ากาทกวงไผัโหใข ข่ระทโนงควยตงพระทโเยนราทูรงกมหา

๖ (ร. ปอานรริขาว่า แห้เนิอหนำเข็นกระดกในกายฅวเรา ร?แตกทำลายโปกตาม ถาวนน ได้ร้สร‘อรรม ระไม่ยอมลกรากท ฅ่ป็นํน ทรงดำพระทขทคสอยถาธรรมชาดธง^ค'1 ในเวลาพลขกำ ทรงช้าน?มารพร๎อมทำเสนาได้ควยยารมชรรม ในเวลา!]จ'มยามต ยรรล!]พเพนิวาสก]าน ทรงทรายปร?ว่ฅการณหนหลาของพร?องกํใกตลอด ในเว มชฌิมยาม ทรายรรลรต!]!เาฅญาณ ทรงทรายประว?)การณของโลกและของคนชิน ในเวลาข่รฉมยาม ทรายรรลอาสวํกขยญาณทราทำอาสว?1ให้Iเราศร'ากสํนิคาน ม่ริต ยริสุทริ พรอมท่าทรายสิรีอรรมโดยแรงช”ดํ ล่วงความขกชองกำยประการทํงปวง ร เรำ]กว่าฅร'สรอนุตรสโเมาล่มโพริญาณ เขนอํนกล่าวได้ว่า น'กพรตสิฑอํฅ์ถะ ได้ ฅร่ส์ร้สิรีธรรมแล่ว ฅํ้าแต่ว่นนน นํกพรตสิทอตึก? กึไกํเนมีตกนามว่า พุทโอ พระสมมาล่มพทธเรา หรือ •นุทโอ พร?พุทอเรา มารนย”ด้น ต่อรากนนมา พร?พุทธเร่าไต่ทรงประกาศสิรีธรรม ใน!]ร?ชุมชนหมู่ใหญ่โกยไผ่เลอกชาติชนว ใด0)ทาสิน ม’ผเลิอมใส สม\"ครเข่าร”!]เอาหล”กสิรีธรรม เข่นหลกแห่งกวาม!]ร;พฤต ในชวต!]ร;รำว\"น ทรงประติษจานพระพทข้ศาสนา ทรงประกอยยริยํทึทา (ร. คอ ภิก ภิกษุณ อุขาสก อขาสิกา ข้าสาอชนให้ดำราอข่ในทางสวรรคแล?นิพพาน ทรงวาง หล'กท่เรยกว่าพระพทธศาสนาไว้ ๓ ประการ คอ ®.ไม'ทำชำพุกอย่าง ๒. ดํอาทำก ๓. ทำรฅใรให้ขริสุทริ!]ราศรากความร'กความซ่าความหลาหรือนยแต่!]ระสูติได้ ๘๐ นํข์แต่ว่ว้เตร่สรมาอกประมาณ (ร.& ข ในขิท (ร.๕. น์นํ วํน์เพํญเกิอน อย่างเกยวก'นอก ในเซาว'นน'น เราระไกโหนพระพทธเร่าพรอมกำขภิกษุสงฆพุทธสาวก ประมาณ & 0๐ อาค เกนเรืยงแถวเวว้แข่นระย?พอกนมอุระเกนผ่านได้ เกนออกราก สวนมะม่วงแห่งหนิาชานเมิอาปาวา ข่ายหนำตรงไปยาย่านนายรุนท กรรม แล่วนงณทซีงเขาร่ด้ไว้ ไกว้สวยภิณฑยาฅณทนน เสรืรภฅรติร ทรงอนโม ยรฉมยณฑยาฅทานเขนพิเศษแล่ว โปรกให้ภิกษุสาฆพ่กไต่ตามอ่ธขาศ'ข ผ่ายพร พทอ!รำก,ขพร?อานนทพุทธอปรูำกพร่อมก'ยภิกษอิน เสกรออกรากขำนนายรนทํ หนำมุ่งตรงมายงเมองกุสินารา แขวงมลละ เพรา?เหฅทข้ง์เย็1นหนำแล่งอากาศ รอน และเพราะทรงพระชราแล?เพราะประชวร ราตอาแวะพ'กตามร่มไม้ในระยะทาง

คลขิกมา ฅกเยนกเสก'เถาเมใเากสินารา เสก็รเขาไปพ'’กึใค้ร่มรา ในสวนหลาง เมธ พร?อานนทรททปร“ทย-ถวาท:ร!]ยรอ!)แลว โปรกไหพร:ขิานนทไปแ^ข่าวทผนขิงค้ มาพกแล:,?:เสก'}นพพาน ณ สวนหลวานกวย พอกเขนเวลาทคณ:มฺล์ละกำลาปร:ชุม กนขิ?) ณ ร'รู'สภาแห่งมลลรรู' เผอไกทราย1ข่าวเช่นนน ค่างพาก่นตกค;ล่างนไ หมก แลวใหขยายเวลาประชุมออกไปรนฤาสว่า,3 เพิอปรกยา[ริอาท'!:คอาถวายความ อุปถมภแก่พร;พุทธเข่าแล;คฌ:สาฃ ในเยอาก่นไค้ข่ก็เข่าหนาททกแผนกพรชิมทำ แพทยผเชิขวชาญ ถวายการพยาขาลอย่าาใกค้ซิก รกให้ประชาชนไค้เผาเข่นครา สกทายเฅรยมการเนอาก่วยพร;พทธสรรค่พ ซา'?;มในวํนิราขํ้น ผืายพร;พทธเรา แม้ ประชวรและพระยรรทผเข่นอนฐรูำนไสยาเช่นน2นิแล่วก็คาม ก็ขาทรงแสกงธรรมมใค้ ขากสายในยรฉีมยามรวนร;เสก็'?นิพพาน ขำไก่แสกาธรรมโปรกสภํฑ์ทปริพพาซก ให่ยวชในธรรมวนํย์แล;ไก่ย่รรลมรรคผลเขนอเสกขยกคล สกีฃิสาวกอาค'สกทำข ไค้ ฅรสธรรมยริยายเข่น?*!รฉีผวาราว่า ชิปปมาเทน สมปาเทถ ท่านทาหลายอย่าลิมทํว์นะ เพยา[ท่านก็ห่ยพร;โอรู' หล่ขัพร;ณกร ทรงเรริญฌานขริกรรมเขนอนโลมปฏิโลมคาม พุทธวสํย ทรงออกรากฌานแล่ว่เสก็รก'?เข*นิธปรินิพพานก'วยอนปาทเสสในค่อนร่าวนน1นิ กวาประทปของโลกไค้กยไปแล่ว ความเยอกเย็นของโลกไก่ร;าขีก่ยฺหายไปแล่ว พร พทธเข่าไค้นิพพานแล่วณราฅรแห่าว่นึเพ็ญเก็อน ๖ นน นยแค่นนมาถาวนเพฌเก็ช ๗ ซามาถาในวนเพ็ญเก็อน 0?) ทแล่วมาในข ๒๕©๒ นิ ข่าเข่นวนทกรข ๒(ะ®๒ ยพอก็ โกยทาาข่นทรกฅนิยมฉะน พระพทธเข่าทนิพพานไปแล่ว ๒๕©๒ ขน เข่นอาคททางประว้ฅกาสกริ ยอมร”ป นํย่ถอ ว่า เย็น ยกคลควรริาใน ประวกิกึาสตริทำ ฆโยราฌคก รํข์รอาคอากนั เช่น ศลาฑรกทสวนลมพินิว่า พระโกฅมพทขะ ไก่ตรส\"ริแล่วณ ทน และ’?ารกทฅำย กาเซยยรรย่นว่า พระสากยมนิพทธะ ไกนิพพานแล่วณทน สถานทเหล่านขำเข่น สาเวชนิยสถานของสาซชนขิข่ ผู้ปรารถนาไปสํกึการยซา ก็สามารถไปไค้ไผ่ยากนํกึ พร;พทชิเข่าทเย็นยกกลไค้นิพพานแล่ว แค่พร:พุทธเข่าทเข่น'ธมมะ ยาไม่นิพพาน ขํร่อข่ฌ็1นสรณะขอากนทา,หลายอยู่คลอกกาล เพราะพระพุทธเข่ากรสใวัก่อนหนานิพพาน เลกนอยวา กกรขิานนท ธรรมก็กฺ านิกึเกก ทเราแสกงแล่ว่ยฌญก็แล่ว ร:เข่นกึาสกา

๖๖ เมอเราล่วงไปแลว และในทอนอกว่า กกรวกกล ^ผใกเหนธรรม ผนนเหนเรา. พร2 พทธกำรสนแสกงให้เหึนชกว่า พระธรรมคำสอนของพระอรค เข็นฅวแทนพระชิงล พระธรรมคอพระพทธเคำ พระพทธเใคำกคอพระธรรม พระธรรมยงอย พระพทธเฑกยง อยู่ และอยู่ใหคนทงหลายยกถอเข็นสรณะไกํ เย1นขฌขนกาลแท\") ทพระพทธเคำม่ระสก ฅรสร และนพพาน ในกถเกขว ' ก่น คอวนเพฌเกอนหกทํงสามกาล เฉพาะข็ระกาเข,นยพิเศข คอเย,นยทครย ๒๕๐ เฅมขรขรณนํขแกํวนนิพพานมา ร้ง,?0กํเข็นอภิลกขิกกาลเข1นขครยรอยท ๒๕ หรอ ๒๕ พทธคกวรรข ผทเก่กมาในโลกกยากท,?ะพขเหนและไกัโอกาสฉลองในคราวน เพราะ ถาเก่กใหม่ยงเข็นเกํกกไม่เกยงสา หริ!แภิคนานแก่มากไฝก็ทฬพลภาพ หริอมกำลง แข็งแรงก แค่ไม่ใค้นโถอหริอนโถชิแค่ไม'ทำคาม หริชิทำคามก็ทำส้ก่แค'ว่าทำ แฅ่ค่อหนำคน ลโ!หลงไม่ทำ โกยอาการอย่างน แม่พขย ๒๕00 ก็เหมอนไม่ไ เพรา:ไม่ทำใหการพยนํ้น็เข่นย่ร:โยชน์แก'คนขัน ย่อมเย1นกํง์ไก่พขพลอย ฉะนํน เมิอเข่นเช่นม่ทเกกแลโค่งอ!]ในวโทพอเหมา: ทํงืเคขงสาแล1ว ทํงไม่ทฺ ภาพ ก็กวรถชโอกาสนฉลอง 10๕ พทอศฅวรรษให้ไค้ ถาไม'ไค้ฉลองในคราวนแลโ ก็ร:คโงรอไย่อิกรโย!] ซงฃโพเรโค้ดว'าทกคนทเกดมาแล:ยงมิช่วคอขู่ในว'นครย ๒๕00 น เห็นร:ไม่ไกโขู่ฉลองในว่นนนแน่ เพรา:ฉะนน เม่อไม่ไคฉล แลโเขนหมดโอกาสแน่แล:แถมร:เสยทเอาดโย คามย่รกกเราซาวพทอ ก็พาก่นทำยญวนวสาช:ก่นํมาทก'ย แค่เฉพา:ขนเข ยพิเศษ เราคองทำยญเข่นพิเศษ กิอฅ1องทำ1ให้ถงองค้พร:พุทอเรา ทำอย่างไรริ ฅโงย่ร:พฤติคามหลกอรรมทกล่าวนอาศโพร:คำรสทดรํสแก'ภิกษว่า กกรภิกษทง จ1 ^ จ จ 1 ม่ก่1 หลาย ภิกษุ ภิกษณ อยาสก อยาสกา ย่ร:พฤติธรรมสมควรแก่อรรม ย่ฎยัฅ ยงแลโ ซอว่าไคยชาพระคถาคฅดวขขชาขิย่างยิง เพรา:ฉะนน เราทงหลายทเขนชาว พทปึ ผาร่วมกนยชาพร:พทอเ'รโเขนพิเศษเถิก กิอขชาทงอามิสทงั้ปึรรม แค กโยอามิสนนคโงเขนผู้ธารแล:สามารถอขู่กโยโนก็ทำไค้ อยู่ ทไหนกทำไค้ ชวทกอย่าง ทำกิคามสามารถ และทำใรให้ย่ราศรากโลภโกรธหลง แม่ไม่มากเพย

๓ วน หรอ®) ว่นก็เข่นกิแห้ว , ห้า'ขิงไก'คลอคชวิฅเลยก็ยิงกนก ขซนให้เข่นท!]ระรกย เขนสถิติว่า ในวนฉลธง ๒& พทปึศฅวรรษนน ไม่!]รากฏเลขว่าไห้ม!]คกลประพร)ติ ล่วงศล ซั. ขอใกห้อหนิง แติอย่าใฝสรางสถิติเขา ขอทเราระร■ไกแน่ ก็กอเราชาวพทป ทุกคน ฅงอยู่ในภม่ใก ค่างร่วมกน!]ระพ!)กิคนคามภมินน ให้กล่าวไกัห้วขใรกนเปึง ว'า เข่นผู้!]ระพ!)ฅ■ธรรม คนเองก็ระไคความชนใรว่า คนไก่ยชา พระพทชเราแ ห้วยการยชาอย่างขิงแล

บทท ๘’ ประเหเหิทัาบุญว่นอฐมิ นโแต่วนวสาขขซาไม่ ๘ ร่น ค!!ว'นแรม ๘ กำเก!เนหกของข่ โนร่นแรม ๘ นเย็นร่นคล้ายร่นถวายพระเพลิงพระพทปีสร่ระ เม!เครง๒๕©๒ขล้วงมาแล้ ฉะน\"นพวกเราชาวพุทขลิงร่วมก่นัม่ระกอยการยุนุ!กคล ทำยชาใหญ่เข่นพิเศ เข่นม่ระเพณสิยมานานแล้วเช่นเกิยวกโร่นิวิสาขยชา ถาเรา}!ะประคอง?ฅข'องเรา'ให อย่ก่ขความสงยนิง แลวระล็กย่ธนหล*งึรากวนนไม่ม่ระมาญ๒๕©๒ข ร่นแรม ๘ กำเกํยวก่นน เราระเห็นภาพมกุฎพ'นอนเรกิย ชงเข่นเนินสง คงอข่ทางท่ศกะร่นอ ของนครกสินารา ขนเนินสงนน ม่ริฅกาอ่าร ชิงสร่างขั้นใหม่อย่างวิรฅขรรรง ยน กาอารนน เราระไกิเห็นพระลองเหล็กยกทองท่ขยรรรุพร;พทอสรระ ซงเสก็ นิพพานแลวไกิ®)วน ในยร่เวณน’น เราระไกิเห็นมหาชนหมู่ใหญ่ ท่งืพระท5งั้คฤ ทกเพศทุกวขทุกชาฅซนวรรณะ ค่างกเกินไม่มาก่นอย่ขวกไขว่ ย่างห็เศร ร่องไห้นาฅานองหนา ย่างก็มท่าทางอนสงขเขอกเข็น ย่างก'ขวน'ขวาขทำอร;นนั้กุ เ ออกอข่ ณ ยร่เวณนนเข่นระเย็ขยเร่ยขร่อขใม่ส่ยสน เพราะทกคนค่างห็ม่งหน การยชาพระสร่ระในคอนข่าย ร่นนนเราระใกิเห็นภิกษุสงฆพทอสาวกหม่ใหก] ม่พรี เถระกิเฒ่าเย็นหวหนำพาก่นเกินทางอย่างร่ยรอนมาสู่ยรเวณนน พอท่านย นนั้ คนฑง์หลายฑงพระท่งคๆห็สึถ เมอไกิเห็นท่านแล้วค่างก็พาก'โ ขม่ฃมน ครงเช่าคอนรยท่านกํวยความเคารพเย่นอย่างก ท่านกิเฒ่าซงเ'ข คอท่านพระมหาก'สสม่ ชิงเข่นพระเถระกิใหญ่ในสํงึฆมณฑลในเวลา1เนิ ทต่ย ถวายพระเพลิงมารนถงวนน ก็เพราะท่านกินแหละ ท่านไม่ใกอย่ร่วมในร่ พทชเรานิพพาน แต่เพราะท่านเขนพระเถระทเคารพของภิกษสงตุ/, กำรงคนยิข่ในจุา ล้ง์รึเยกร สํง์ฆม่รนายก ซงต่องรอไร่รนท่านมาถง เผอท่านถงแล้ว การแทยผายาทเย็นกรงสุกทโยแล้ว รงได้กำเนินการถวายพร;เพสิงค่ดู’]11]

0ป็เ ในมหาปรนหพานสูตร ทํ‘ขนกาย มหาวรรค พรรณนากวาม!นองกวยเริ!เง น่ใว้ว่า ในว'นทพระพุทชเร่าระนิพพาน ขณะท่กำลงปร;ชวรหน'ก้อย่นนทรงอกกล'น ทุกขเวทนากำยขนฅปีรรม ทรงแสองชรรมโ!]รกผทมา!ผาทำหนำ และโปรกให้ ท่านพระอานนทพุท•ฎอุปรู''ากทลถามถรซ่ธซ่องใ'?ไกำเกประการ หากระม เมอนพพาน แท่วกระไม'มโอกาส ในวาระห■แง ท่านพระอานนท'; ไกทลถามถงการอย่างขนเสร็ร สนแลำ รงฑลถามถิงการท1ระท่องฝฏีข้คในพร;พทขสรระเมิอนิพพานแท่'วว่า ควรระ ปฏย่คอย่างไร ครำว่า อย่าเลขพระอานนท่ เร่เอและภกยุทงั้หลาป ท่องเขนห่ เรืองการศพของพระองกเลข ครสเคอนพระอานนทว่า พวกเชอรงเพิขรพยายามยำเพญ ประโยชนคนประโขซนทำนให้สำเร็รคำยกเถิก รงหมนขกเกลากิเลสให้หมกสินไย่ เถิก ทรงแสกงให้พระอานนทคลายความหนำใรว่า กษ่กรย่พราหมณ์คหขกิผัฉลาก และสามารถ ท่เลิอม'ไสในพระองค์’ เขาระช่วยกนร'กการเอง ท่านพระอานนท่ ไกัช่ธงรืงทลถามว่า เขาระร'กการกนอย่างไร ฅรสว่า เขาระร,กตามอย่างพระขรมศพ ซยกวขสาล ซอนผาซยสาลอก ทาอยางน ๕๐๐ชน ยกพระศพขรรรุพระลองเหลก แซ่นำหอม ยกผ่าเซ่ฌูขนประคยรูำนณรำกาชารณพระเมรุมาศ ถวายพระเพลง กลางเผิอง เก็ยพระอ'เพระองการ นำ'ไฝสร่างพระสถูปยรรรไ'วัณทาง ๕ แพร่ง เพอ มหาชนผ้มกวามเคารพนำเถอไกขชาสำการะคามพอใร ซ่อนระเข1นขญกุศลแก'ประชุม ชนผเก่กมาในภายหลำ กกรอานนท เขาร่ำพระศพพระเร่าร่ำรพรรกิอย่างน เขอรงเขา ใรเถิก กยำรืขพราหมณ์กหยกเขาระรำการศพของเราอย่างน แท่วทรงแสกงถูปารห ยกกล คอผัควรสร่างอนุสาวรืขให้ ม๕ประเภทกิอ ๐. พระสมมาสำพุทขเร่ ๒. พระย่นรกพทรีเร่า ๓. พระสาวกของพระพุทชเร่า และ'๕.. พระเราร'กรพรรก ผัทรงชรรม ยกกล๕ประเภทน ควรมข้นุสาวรืย่ใวัเย่นทสกการยชา ยำไม่ทนเสกรนิพพาน คณะมลลกษ่คัรืย่ แห่งนกรกสินาราก็ย่รืกยาพระ อานนท'กำทท่านกากไว้ ท่านร่งถวายคำปรืกยาตามพระพุทราชยาข คณะมล์ลุะผั เยนเร่าการ ร่ำการพระพทชสรระร่วมก่ำพระสง'ฆ มท่านพระอนรุท{ และท่า

๗0 หระอ,านนทเข่นตน เกมติงใหะถวายพระเพลิงในวนรุ่งขน แตทานพระมหาคลสป ซิงเย่นพระมหาเถุระผใหญ่พทปียรษทยกเยินส่งัฆปาโมกข ในเวลาน'น มไก0ยูในห น่นั รงรำเย่นติ!)งรอการถวายพระเพลิงไวก่อน รนกว่าท่านระไก้มาถงกงก ขางตินํ คณะม่ลึละรงประกษร[านพระศพไวสำการยูชาเย่นสาชุกพันํกยำรย ถง 05 วน ๗ คน ถุงวนแรม ๘ คำหส่งึว่นวิสาขะรงไกำวายพระเพลิง วนแรม ๘ กา!คอน 05) ท่แลิวน ก็คส่ายวนนํน เม!]ถวายพระเพลิงแลว คณะมลละ?งประพรมรตกาชาร ก'วขนำห'อม ไฟกำสนิทแส่: เก'ยรวยรวมพระยรมสารรกขาฅุแลพระองการไว เซีญ ไปประกำร]านณส่ณ์รูาคารภายในเมอง ทำพิขฉลองเฅรยมการยรรรุค่อไป ในระหว่างน3น์ เมธข่าวพท'ธปรนิพพานไก'แพร'ไปในท่านเล็กเมองนำเย พระ เรำแผ่นกนและพราหมณผเย1นอวิยกแห่งนครนน ๆ ม่มคขแล;โกศลเข่นราน ค่างก รำส่งทฅานทฅพรำมกำขกองท'พยกมาเข่นขยวนใหญ่ เพิอขอส่วนแย่งพระ รกขาฅุ โกยอ่างเอาความเล็อมใสขนตน ทงมอยอำนารเต็มแก่ทคานทตเหล่านน ส่าคณะมํล์ละไม'ขอมแท่งให้กำยก ก็ให้ยินคำขากยกพลเข่าประชิกทำส เมธทฅานุทฅยกมาถง แอ่งราชสาสน*,'และพร'าหมณสาสนํแลำ ชนแรกคณะผลละ ตงข่อแยง ไม'ยอมแย่งทำเกยว อ่างว่าพระพทขเอ่าทรงพระกรุณาแก'คณ เยนพิเศษโกยเตพาะ โกยไก'ทรงพระอุตสาหะเสฺก็รพระพท-ฐกำเนินทงทกำส่งประชวร หนำ มาเสดรกขข์นํธนิพพานณ เมองกุสิ'นาราน แก้ท่านพ^;อานนท'ร;ไก้ทลวิงวอน ทำทานว่า นครกสินาราเยินเมองเล็กเมองนำข ไม่สมควรระนิพพานณเมธงน พระองก็ก็’ไม่ทรงอนุว'ตนตาม คงทรงยินยนความสมควร และเสก็รนิพพาน ณ เมองน กงพระพทขประสงค คณะมลละรงกอว่า เขืนลาภอ่นํประเสริเของคณ; มลละโกยเฉพาะ ไม่ขอมแย่งแก่เ'อ่านกรเหล่านิ ในนครกสินารานนั้ ม่พราหมณ์เฒ่ากนหนง ชอโทณพราหมณ์ อารารยผู้ใหญ่ เยินท่เคารพนำถธของประซุมชนก5งั้ตินํแค่คณะม่ลละ พิรารณาเห็น ส่าไม่ขอมแย่ง เขาต'!]งแข่งเอาดำยกำล่ง ระเกก!ยินสงครามใหญ่ ไม่ยิ เลข รงไก้หาโอกาสทำทำงถ่วงเวลา เพอให้ม่มามากและพรอมถุน ขอใหำท- *

(1) ซิ นุทูคเหลานนั มนัใรแล?เหนใ’?กวย ■อ่างเอาพร?พท-จกุเาแข่นหล\"กัสรณะ กล่าวคำเย็น เอกภาพยสุนทรกถาว่า ท่านท”งหลาย ! เม้อพร?พทจเรนัขงทรงพร?ชนผอย่ ทรง ย่รเพกุกเสม!เท่ธ!!ร?ชุมชน ทรงพ?เพร?ทขใน'ขนท'อรรม คอความชิกกวามทน ทรง!]ร?พฤตพร?องคใน’ขนักปีรรม เมิอถกอนัจพาลกล่าวรนังรายหขายหยามกทรง อกกลนัไก้ไผ่ท่ากอย แล;ยงทรงช'กรูงอนํขิพาลใหนัล่กัรนัยกลายเย1นก้ ทรง ย่ระชุมชนในข่นัค่ขรรม เราท่งหลายก็ล่'วนมกวามเคารพน\"ขัถอในพร;พทจเร่า แม พระขรมสารรกขากทขอส่วนแข่งนเล่า เราท”งหลายก็ร?เชฌเอาไ!]เพอ ส'กัการขชา ไฉนเล่า ท่านฑงหลายร?มาท;เลา?วิวาท!]ร\"ห'ก!]ร?หารก่น กนัขอ่างเอาพระยรมสาร ริกขากุยงหนาเล่า ท่านทงหลายก็สมยรฌ์ควยสค่ข่นุ[กุ]า รู้ควรแล?ไม'คว รู้ซอยลองคิกกท่หรอว่า เราท?เลาะวิวาทก่นั เพราะเหกนเขนการสมควรแลวหริอ ? ทูทานุฑทไท้พงกง่นนแลนั กลย,ไค้สฅม้ความสลกใ’? ย'!เยงสงคราม ไว้ไก, .โทถเพราหฺมณเห็นเขนท รงสำทกัขอ'เวลาเพยงเพอใหนักรก'ๆง ๆ ทมกวาม เคารพนํย์ถอพระพทจเรนัทยงไม่มาขอให้ใก้มาพรนัมก’น ไ'ก้มเรกันครค่าง ๆ ส่งทฅา นุทฅมา ๘ นกรกนัยก่น โทณพราหมณ เห็นสมควรแลนั รง!]ร?ชุม!]รกษาร่ยมก รกการแย่งส่วนพร?ขรมจากุ แก่เรนันครเหล่าน่นั ส่วนล?เท่าๆกน ทฅานุท นครเหล่านน ค่างก็อ”ฌุเข็ฌพร?ขรมสาริริกขากเย1นกระขวนใหญ่กล่ยไ!]ย”ง์นครของ ฅน ๆ สมไร'ภชเขนงานเๆ.หฌริ,,,ู,*ล่่ส'0ร.า,,,ง.พ,,,ร, ะสIถ!]ยร*รร*ุ' เว ณ ทาง ๕' แพรง ผ่กามเข;ยงอยาง พร?อ้รู'ของพร?เราร่กัรพรรคิ ส่วนโทณพราหมถ่เ'ไก ท?นาน ทอง ท กวง พร?ยรมขาก เยนรางว่ล รงนำทะนานทองน1นั้ใย่สร'กังพระสก1!]ขรรรุไว้เรขกว่ากุมพสถ!] พอแย่ง ไ!]!สร็รแลนั โม'ริยกษํกริยผครองนครยย่ผล่วนั ไกํทรายข่าวพุทฃึม่รินิพพาน ก็รกส่ง ฑฅานทุกมาขอแย่งส่วนพร?ยรมจากุย,กังท่ง์คากไร แค่ทรายว่าไท้แข'งกนัเสรินริยยรน ไ!]ก่อนแลนั ริงใม'กล่าเอาพระจากุข่ง์หนาเข'แเยงชง รงขอแข่งส่วนพระขิงการทข เหลออย่ นำโ!]สรนังพระสถย่ยรรรุไว้เยี1นทสกการยชาของย่ระชุมชนค่อไย่ ร่นกล่กัย ร่นถวาย พระเพล่งพร?พุฑจ สรร?น เย1นวนสำคนุ]วนหนิงของ ชาวผทจ ชาวพฑปึริงถิอโอกาสนย่ร?กอยยุญกุสล[ขนย่ร?เพญ่สยมา และไท้

ไขเปลยนแปลงไม่คามถาลเทศ; ทยงเย่น!เย่ในยํก้น ก!)ระกอยพ'0เช่นเกยวกน กขวํน์วิสาขขซา ทต่างกนยาง ก็กอในานวิสาขยชา เรา,?;ไค้พงเทศน์[รองพุทข ย่ร;ว้ฅฅอนสำกณู เช่น เริองประสฅิ กรสร แล;นิพพาน แต่ว'นอ'จ'มนเรา'?;ไค เทศนิเรอง!)ร;ว้ฅิพร;พทธศาสนา[ขนสำคฌ แสกงกวามเข1นมาของพร;พุทธศาสนา ค้นเด่พุทธป?นิพพานมา'?นคราย[ท่ากงย’?'?ยิน เพิอเย1นอนสสต่จาน ปลูก เชอกวามเลิอมใสในพร;พทปีคุณ พร;ธ่รรมคุณ พร;สงฆคุณ ให้แน่ เมิอหยงทรายแน่'ชกแล้ว น่อผมาเขนหลกแห่งความปร;พ!]คิในช่วิคปร กน เกอกุลแก'หลกธรรม'??ขาแล;ชนขธรรม!นิยมปร;เพณ ซงเย1นวฒนธรรมของ ชาค้กวยปร;การฉ;นแล ๆ

บทที ๙ ประเพณีบวชนาด เรืองทีระกล่าวต่อใ!]นเย่นเรืองเก่า ' แค่เก็ยเอามาเล่าใหม่ แด้ท เรองเก่า ชิงเราชาวททอขำซ่า ๆ กน มาอย่างนแหละ ถาม,ใกรถามเข่า เรา สฺงสํย์ใม่ใทุ้ เช่นมิใกรมาถามว่า ท่าไมรงด้องขวซด้วยเล่า ไม่ยวชไม่ได เท่าน '■กกย็ยาากกททใ่ครใรกะรครอะยกใอหยด1ใรหงดปรรงะปเดระนเกน และแตลระงตใร'?งทใีรถาผมัถไาดม้ได้ เฉพเาฉะพตาวะหค้วหเ้ขขเนขยน เองชธสารภาพอย่างชนฅาว่า คอยไม่ตรงใรผัถามแน่ แค่ถงอย่างนนก็ระขอดอ ดามประเดน ขอผ้อ่านไห้โปรดช่วยคดให้ด้วย และใด้ดรงป^ะเกนให้ทท่าน ประสงค และ,ให้ครงดามหล่กด้วย ทท่านถามว่า ทำไมชิงย่องขวชนํน ขอคอย เพราะย่องการกวามสงขใร - ทถามว่า ยวซก่นทำไม ซ่อนขอดอยว่า ยวชเพอหา ความสงยใรฺ ถ'าระมิคำด้ย่ด้านเย1นอย่างอน ก็ขอค่กยทเสยทีเทียวว่า คองย รงระไย่ความสงขใรอย่างนโเ เรืองการยวชน มิก่นทกลทชิศาสนา ได้ความดามเรืองท่เล่าและรกรำ ก่นสข ๆ มาว่า คร'งัดกย่ายรรพโพน มิคนรำพวกหนง พอโรสละฅวออกไปอย โ(ๆ!ๆเทียว อาศ่ยย่าเย่ลยวหรือถ1าเฃาทเย่นทอย่อาก็ย สกแาคนกว'าหาทางสงยโร ได้กวาผรความเข'าใร รนพอใรตนเองแลว ขอมสละชวดของฅน สงสอนหมู่ชน ให้ค1งั้อย่ในความสงยและมิ■ธรรม เพอความอยู่เย็นเย่นสุขของสงกมผนุแย่ ช'กร คนท5งั้หลายให้ประพฤตธรรม - อาส'ไ)ของรำเย่นแก่'ชิชิต เพยงเทีอให้ชิว่ ไห้วนหนง ๆ เท่านนั้ หากไม,มิอาหารอย่างอนทีหมู่มนุแย่เขาก่นกน ก็ชิาส่ยล รากใมิเย่นเกร้องเลยงชพไย่มอหมิ' ๆ ขอแค่เพบงให้มชิก่ตอยู่สงสอนกนในหลาย เท่านน ต่อมามิผ้น่ยมตาม พาก'นออกยรซเย่นการเฉพาะฅวย่าง เขนหมู่คณะย่ ฅ1งั้สำนกอยู่ตามย่าคามเขา สกษาหากวามรู้รนพอในเล่ว่ ฅํ้งั้คนเย่นกรูอารารย่

๓)๔ สงสอน!]ร;ชาชนในหลกธรรมยำง ในก็ล!]วิทยาค่าง*)ยาง ยางคนเทยวรารก ไปไม่•อยู่เข่นท้ 1เฏิยํคิคนในทำนชิงน รนกว่าชิวิฅร:ถงความแฅกกย ไ! ของร่างกาย ในพร;สตรต่าง ๆทมมา'ในค''มก ร\"พระไดรยฏกพรรณนาความช’ชินไ'วิว,า ฆ เกึรษชุกฤหขก็ตลอกถงพร;ราชาธิขก็ ก็เคยนิยมออกยวชเหมอนก่น รนถงกลายเข ธรรผเนิยมว่า พร;ราชาธิยก็ไค้โ!]รกให้ช่างกลยก!]ร;รำพร:อง/ กอยฅร เส'นิพร:เราของพร;องก็ ถ'า!]รากฏว่าหงอกเผิอ'ไก กรายทูลให้ทรงทราย แล โย่รกให้เอาแหนยทชิงเรวิฌู่'เส'นิพร:เร็าเส'นินนออก มาถวายให้ทชิกพร ทรง!]ร:รก/เช่นนํนิแล'ว ก็ทรงฅร:เกริยมเวนกนราชสมยํคแก่!)ร:ชาชน หริชิแก' พร;โอรสทสามารถ ส่วนพร;องก็ก็ทรงสล:ราชสมขฅิพรอมทิงืพร:ราชโอรฺสพร';ธกา พร;อ'กรมเหสพรอมทํงพร:!)ร;ขรวง/ เสก็'เออกผนวช เสก็'?ไ!)!)ร:ทํยึอย่ฅา ตามเขา เช่นนกยวชทงหลาย วธนก็เลยกลายเขนธรรม!นิยมชน ค่อมาเมอม ผ้ทพอใรท'?;!)ร:พร]ฅิเช่นนน ถง'?:ไม่แก่แล:ผมก็ยงไม่หงอกก็ออกขวชก่นั เย็1นการออกขวชเพรา;เยอหน่ายการกรองเริอน ขวชเพ็ขิยำเพ็ญ!]ร;โยซนสขขอ ข1ร:ชมชน การย'วชริงเข็นธรรมเนิยมสิขมา พร;พุทธเร่าของชาวพุทธ พร:ชิงก็แม้ยงมแก่เม่าชรา แค่ก็ หน่ายการกรองเริอน ก็เสก็')ออกคามเริองอย่างนนั้เหมอนก่น แค่ความหวงของ พร;องก ทรงม้พร;!]ร;สง/ร;ทรงกนกว่าหากวามรวิง ชิงเรยกว่า ส'!ธรรม อน เก็ยวกยํช่วิคของพร:ชิงก็แล:สควโลกทงหลายกวย พร;องก็ก็เสก็รออกขวช ก็อเพอพนความแก,กวามเรยกวามคาย พร:องก,ออกซวชหาอยายเพอม่ให้ค่องเข็น อย'างนนอกต่อไข1 เมอไคทรงยำเพ็ญต:ข:วิธแล;โขกวิธ คามทกณาราร/เว่า ในสมยสํ่ง์สอนก่นอยู่ รนรยลทธิของอาทร/เหล่านนแล'ว แค่ก็มให สํรํธรรมสมพร:!)ร:สงค์, ริงฑรงห่นิเข'าก'นิกว่าตามล่าพงพร;องก็ ค่วยทรงชิ หล\"ก็วิชาทไก''ทรงกึกขาผาเกมเข่นรู''าน ในทสุกก็ทรงขขสรธรรม อโแขนอยา นำพร;องก็ให้ถงกวามเขนผ้พนเกิกแก่/ขคาย ทรงพอพร:ทํย์ว่า'รล: ท'รงทกสชิขร

๓)(^ แน.ชกแก่พระทํยฺแลว ติงแค่น'น ก็ทรงติงพระทยล้งึสป็นฝระชาชน ทํงเย่นพ ศาสนาชิน ชิงมมหาชนฑกชาติชํ:นวรรณะนิยมนํยึถอร0ขัปกขํฅก\"นิสยมารนถงทุกวํน์ เมชิพระพุทธศาสนาแผ่เช่ามาถงซนชาติไทย เม,อครํชิพวกเราไค้ต1งห แหล่งลงแล้วในแหลมไทยน พวก!รากลุ่มหนิงใค้ติงติชิ!ย่นชิสระ ติงราช ทกรุงสุโขทย ประเทศไทยย่รรยํนิก็ไค้ติงเย1นหล'ห้ๅสิขมาแค่คร่งนนั ในยคนนพระเรา แผ่นกินผู้!ขน!]ร?มุข-ข!เงชาติ ไติยป็มร่11นโ)ถอพระพทธศาสนา1โนล่ท์ธิเถรวา ลุทธหนยาน อน์เย่นล'ทปีผ่ายใติของชมพทวิฝโยราณโนน ชิงเชอกนว่าเย1นนิกาย ทสขเนธงมาแค่พระพุทธเราโกยครง และคงร'ห้าษาหล่ห้า[ห้มของพระพทธเราไว้ไค้ พระเร่า แผ่นกน''ผครอง ฝระเทศ ก'ยประชาชนขชิง พระชิงก*,ร่วมก่นอปถมติ'\\ยำรง พระพุทธศาสนา เช่นโปรกใติพระติงฆ'สามเณรพทธสาวก กึกษาคํผภร่พระ ยฎกพทธวรนะ และโปรกให้สงสชินประชาชน ปรากฏิฅามประวํฅศาสคร่ว่า พ่ป็ขนรามกำแหง พระมหากษคร่ย่ในรา'ชวงศพระร่วง กรงสโขทย ไค้ตรงสอน ประชาชน กํวยพระชิงกเองในว'นปรกติ แค่ในว'นพระโปรคให้พระสงฆ'เทศนิสอน ประชาชน ในพระแท่นอ'น!กยวก่นนน ในยกน1นมประชาชนออกขวซก่นมาก แค่ เยนการชิ!เกยวช!ย่นการเฉพาะค่ว และม'กระยวชเมขิอายย่างเช่าวขชรา เมอม คนยวชก่นมากขํ้น คนท^หลายก็พาก่นสร่างวควาอารามขนพอให้เยนทพํก์ของเขวช และปรากกว่า พระมหากษ่ฅร่ขในราชวงศ\"พระร่วงยางพระองคใติทรงสละราชสมยติ เสก็’?อธกทรงผนวช ทรงศกษากํมัภร่พระใครย7ฎกพทธวฺรนะรนแตกฉาน รนก ไห้ทรงพระราชนิพนธ'หนิงัสิอสอนพระพทธศาสนาไว้ 1 ทเรยกก่นว่าไครภูมิพระร่วง ช่อน ก่อนแค่นข์นไย่ ประเพณยวชมห้าระนิยมยวชไม่สก แค่เมอมพระมหากษํค้ร่ย่ ในราชวงศ'พระร่วง ทรงสละราชสมยํฅิเสก็รออกผนวชควยพระราชศรทข้าเยินพิเศษ เฉพาะคราว แล้วทรงลาผนวชกลโ)ออกมาครองราชสมย้กิอิกคามเติม ขาราช ยร่พารและประชาชนทพากนออกยวชคามเสก็'* ก็น่าระพลอยสกโคขเสกรเช่าห้วย ฅํ้งั้แท่นนเมาการยวชชํ่ว์คราวก็กส''1ยเอ,นประเพก็เสยมา และกลายเย่นยวชเมออา ครยยวชตามวนํย์นิยมก่นิ ในครงแผ่นคนสมเก็รพระยรมไทรโลกนาถกรองกรงกึ ธยธยา!ยราณ และสิขมา’*นครายเท่าทุกวํนิน

๓) ๖ ประเพณการถอขวซ เยนอยาขนำลทไ]ศาสนาของลทชิศาสนานน ๆ ให้ องขนสขค่อไฝใกั กวขเหคนศาสนาค่าง ๆ ^งมประเพณขวซอยูกวย เฉพาะพระพ ทซิ ^ศาสนาน0น กลาวไกว่าประเพณขวซเขนวิธสยอายศาสนาโกขแทั ในเม!)งไทยเราน ,“ , ^^ แฅ่เกิมม่าถ!)กนว่าคนทเขีนซาย ค2องขวซเมขอายครบยวซพระ ประเพณิยวซทไทย เราถอสขมานํน เริมฅนเมออาย ๗ ‘ใ} พ่อแม่หร้อผปกครองเกก คองนำลกหถานของ คนไฝฝากว'คเทอเล่าเริยนศกยา ในนนเองทริอในย7ค่อมาเมอเกกนนมอา?-! ๙ ทรอ ©๑ ย พ่อแม่โะ ไต้ทำพิธโกนรุกให้แก่ลูก ในคราวเกยวก'นนนั้ เด็กชายก่องยว เณรก่วช ล่าเข่นหญิงใน.กราวโกนรฺกก่องร'ขก็ล พิธนริงเทำกยเย่นวิธปฏิ เชนพุทธมามฝกน;าเ,ข1*ณ'คร1าวเ,ฝกยว*:ก,,,น1วลน่ น การยวชเณรนน^.ต,า.เม^ย?่*ร.,ก^/เก!ช;ว,ซ!อ\"ย,ย^่, ระมา 05) ว'น ระมากกว่านน ก็ไม่เกนเก!เนหนง เพรา;เด็กย่งเล็กน\"กึก่อน\"นเด็กระเล่าเ ศกยาหาความรฅอไป ใต้รโเความรพอแล่วควรแก'อกภาพแล่ว ระ'ลาออกรากว กลยเขาย็านช่วยพ่อแม่ทำงานอาชพ หริอระขวชเณรเรยน'วิชากวามรพระพุท'8ศาสน ต่อ1ไว่ปาก็1ว่ว่ใต้ แวก่ว่่ก่องเริขนว่ว่ห1น*ง์สอเริ1ยนเลขให้..เขำใรกก่อน 1ว่1วิเม,่^ป็อายครขยวชพร แล่วิก็กล่ข์มายวชพระก่นตามปรกก การยวชพร;นน ตามปรกตกขวชพรรยาเกยว แก่ล่าม่ศร\"ร้าธาระขวชไปเท่าไรก็ไต้ แต่หล่กใหญ่ม่อข่ว่า ยวชก่องเริ เริขนไม่ใต้ ขวซแล่วก่อ.งเริยน ระเรยนผากหริอเริขนน'อข ก็ก่องเริขนก่อน นชยก่องทำกิใช่วยศาสนา เช่นร\"ร้าษาสถานติหริธก่อสร่างสถานติในวกวาอ อย่นน หริอ1ในทอนทม่คนรองขอ ถาไม่ท่าอะไรให้เขึนประโยชนิแก่พระศาสนาแล่ ก็ไม่มใครนิขมน\"ข์ถอ ■\"แล;หามปรกติกนทยวชเปล่า ๆ เช่นน”น ก็ใม่ค่อยระม่นํก่ ท กนอย่างนเย่นประเพณสขมารนถงในขางถินถอกนรน มคำพกกนว่า ล่าไม่ไต้ขว แล่วระเย่นกนกย ตรงกนขำม ล่า1ไก่ขวชแล่วเขนคนสุก ม่ภาษาเริยกคนทยว ออกมาว่า ฑิต ออกเสยงว่า หิด เช่นฑหม่ •ติห'เสม . เขนก่ร้เ ทยิงไปกว่านน คนไม่ได้ขวช ระไปขอลูกสาวใครเขาไม่ค่อยให้ กนทอขากม่เม่ขแต่ไม่ ก็รำต'องยวซ เรยกก่นว่า ยวชเอาฑิห อย่างนก็ม่ นิยมก่นมาอย่างน

ต่) ๗ ถา!ะถามว่า •ทำไมเขา!งนิยมกนเช่นน์น เมิอไกัหิ!ารณากูโกยรอยกอย แดว ก!:เหนไค้โกยชกเ!นว่า เพรา;การถอเซ่นนํนเย่นอยายชํกึ!งใหกนนิยมถอ ศาสนาอย่าง © เขนอุยายชก1งให1กินเล่าเรยนอย่าง © โนช(ๆนินใน'กินเซ่นนน โรงเรขนเหมอนขิย่าง'ในข!!ยํน์น หํองปึากึยว่กัเย,นฑเรยน อาศยพร;เข1นคร เข่นอ่น ผูกขนกนไขเในฅวกวข ใกอย่างหนิงก็เข่นอ่นัไค้อิกอย่างหนงห่วย เตรา สอนหงวิซากนงสอ วิชาเลข ตลอดถงวิชาชิตต่าง ยุ เช่นการช่างต่างย่ระ คลอดถงวิชาตกร;ยกร;ยองควยการเล่นแร'แย่ร‘ธาตุก็อย่ในวก ในยุกน1นั้ว่คเข่นท รวมของวิชาการทุกอย่าง ส่ายวชไผ่สิกกปึย่เยนครเา!ารขเขาห่อไ!] ส่าฃึย่ไม'ไค้ก็ ส^กออกมา!]ร:กอข1อาชชิหกามถนำ์1ก'์ห่อไ!] แห่โกย!ข]รโก,หทำกามกร:ก^ด1 คขิอ^ถ่ายทอกก่น โกยวิธทำกามอย่างต่อแม่ เข่นธนว่าการยวชในยคนน ไกความร'ทุกสาขา ค ตทธศกยา ไกัวิสามํฌูก็กยาแล;อาชิวกึกยา ไก่!รยศกยา ไก่ความ!]ร:พ ม่ร:ตฤคชอย ไก่ความสามารถใช้ความร้ให้เยน!]ร:โยชนแก่กนแล:คนอน ไ ขดศกยา คอเตา;กายให้ม่ตลานามย แล;เหา:!หใ!ใหํหนํกึแน่นมิความอกทนขย่น ข้นแข็ง ร■แพ้ร1ชนะ ร■ควรรไม'ควร ผู้มิก่รูชอข รช่วรด หลอกถงไก้หํคึถก็กย สามารถทำงานอโแขนอาชิตไค้เลยงฅนไค้ หรออย่าง'ย่อยก็ร่กัยาย่านห้ายา ชำรกทรุกโทรมเร็วเกินควร ร!กซ่อมแซมสิงของเครองใชของกน มิให้ห่องหมก เย1ล(นยอ่ งเก^ว่ินควรนก เพรา;ชิร:-''น^นการยวชในยุ^กนน!งไค้ถ0อ—ก/ะ'น1 ถงอย่ร-' างนน 1V ^ 2- ^ำ ผ้มิศรทขา!]รารถนา! ฝร:เหณยวขทยงเหลออย่ย่ก์น มิธรรมเนยมกง-์^ น ขวช เมิอมิอายกรยยวชแลํว ค้!]กครองของผู้ขวช หง!ก์สกการ: มกอกไม้ข เขนคน นำลกหลานผ้!:ขวชนนไ!]ยงว*ก์ใกวํน์หน็งทหน!]รารถนา!:ให้ลูกหลานยวช เข่วไย!หาตร;เถร;'ผัทตน!:ถชิเอาเขนธา!ารย่ หรอเข่นพร;อุยชฌาข;มอยผู้!; แก'ท่าน เมิอท่านสอยสวนเของกนเสร!แย่วิ เทํนสมควรท่านก็รขอนเ ท่าน!:ให้ผัยวซรํย์ศล & ผกห'กวิชิยวซ ซงเรยกก่นว่า หดขานนาก เห็นว่าทำไค้ แน่แส่ว วิงกำหนกวนยวชให้ ต1งั้แต่วาระทผู้ยวชร'ขกึล & ผู้ขว'ช!:มิชิอว่านา นากห่องฃึย่ก่ก ผกหดขานนาค แล:ผกหดเรองของตร: เช่นห'ก ยน เกิน นง์

ต่)?ง นชิน กิน กิม ทำ พก คค น่ง ห่ม กิน ถ่าย [ย1นกน เร้องเหถ่าน ผูยวช รำฅห้!งผกห่กให้เย1นก'ชินทํงน‘น เพราะเมอขาชแล'ว ฅ็องทำไก้ทเกยว ไม รอยวชแลวรงผกห'ก เช่นนํนไม'สมควรเลย เพราะพระวิน่ยกมิไก'ยกเวนให้ทำผก คองอายฅิเขนโทษท1งํ๋นน เช่นกิน ใ!เกินอย่างกร]ห'สกเขา ไม่กินอย่างพระกท อายัฅิ เย1นโทษ เพราะอย่างนกิรำคองผกห่กให้เขนก่อนสงกำหนกยวช ผปก รํก์การ'ไห่พระเขนผปลงผมนาก ทำขว'ญนาค แล่วแห'ไปวํก์ มอยพระสงซรกการ ยวชก่อไ!] เมอยวชแล่ว ผู้!]กครองเกิมระ'?'กการฉลองใศอกครงศนิง เขึนส เรองยวชทนิขมทำก’น้อย่ในยํกน ประเพณการขวชน เมอพิรารณาดโกยรอยคอยแล่ว ระเห็นใ(ๆว่า ประเพ ขวชนเขนข่อเกิกแห'งร่ฌนอรรมและคลอรรมรริขอรรมคลอกถงศิลปวทยาการค่าง หลาขอย่างหลายประการ แค่ละอย่าง 'ๆ กิล่วนแค'เย1นประโยชนนิเก'สงคมมนษย นน ทงเย1นอย่างกิควย ประเพณยวชขงม่อย่เพยงใก พระพทอศาสนาก็ขงม่อย นน ทงเขนมลให้เกิ กวร์มนอรรมไทยอกโสกหนิงควย \\

/ บทท ๑๐ / ประเทณีทำขว่ญนาค * เม็อไต่กล่าวถงการขวซนาคมาแลำในยทก่อน ในยทน1นั้ไต่ตกกำงไว้ว่าใน พิชินํน มพิชิป็นหนิรท้เนึชิงต่วยการยวชนาคนํน คอประเพณการทำขว'ฌนา ยทนนไม่สามารถ'?ะกล่าวให้สนกระแสกวามไต่\" 1งไต่งกไว’\" แต่ครน'!ะไม่กล่ เลข ก็'?ะเสิยกวามในประเพณืนํนไย่ เพรา;เราต่งหลายยงนิยมทำก่น เม!]เย1นเช ก็1ะขอกล่าวเพยงเพอให้ทรายเตหผลตนปลายขชิงเร้องน5นิ พอเขนเคร้องย่ร;เทอง ยญฌาของผัอ่าน หรอผ้ไห้เหนพิชินนก่ป็ไป ในการอวยพรแก'กนแค;กนนน เรานิยมเริยกกนหลายอย่าง แก่มอย่าง หนิงเราเร้ยกก\"นว์า ทำขวญ หร้อยางถินก็เรยกว่า ส่ฃวญ กำเย1นการแห้รำยให้กลาย เขนก็ ก็เร้ยกกํน์ว่า เร้ยกขว่ญ เพรา; เมอกราวตกใ'?มาก'?นท เร้ยกกำว่าขว่ญย่น หร้อเสยขว่ญ ในคราวเช่นน1นิ เราเร้ยกกำว่าขว่ญหนิก็ผอ เพอใหขวฌูกล่ำมา กำเนอก”ยฅว่ต่อไป เราก็ต่อง ปร;กอยพิชิรํยมิงชิงขวญ ถาเขนไปใน เร้ยกก0ำว่า ทำขวำไ!หร้อส่ขว'ญ แต่การสู่ขวํญน๎นิ มกนิยมทำในกราวตอนรำ ห้ก มาถงก'นัควขกวามสวสก็ หร้อทำแก,แขกผ้ม็เก็ขรติมาสู่กินของอกกินหน็ง ความ ประสงค'ในเร้องน ก็เพอชำระผ้ทฑกไปนานนน หรอผัมา1ใหม่น'นให้เขนผัยริสทรืก่อน ร้งควรเขำอย่ร่วมกำไต่\" คลำยกโเพานางมโนรา ทำพชิรกนาแก'นางมโนรา!มิป็กลำ รากเมองมนุษย ฉงนน เพป็ชำร;กลินสายของมนุษยใหหายเหม็นก่อน ในพชิยวชนากของเรา ม็พิชอย่างหนิงซงแทรกอยู่ในพชยวชนาคน1นิ ศอ พึชิทำขว่ฌ์นาก- พชินย’งมนิยมทำก่นอยู่เย็1นปร'กฅทงในกรุงและนอกกรุ เมอก่อนวนยวชวนหนง หร้อก่อนยรชในว่ำเก็ยวก่นนนก็ไต่\" เช่นทำขวโใแชำ ย เย็่นก็,ใด\" หามปรกติ เร่าการคอเต่าของนาศ สำนากไปว่กเพอพระไห้ทำภณฑุกรรม

๘0 ถ!ฟลงผมนาค ในการปลงผมนาคน เรามกทำก่นเอง โกยไหพอแม่รกมกโกนกอน แลว ช่างโกนผมใงโกนท่อไย่ แค่ความ,?รงเย1นเรองข!)งพระ ทมอยใพพระกเพน^ เข1นเพราะคามซิรรมเนยมเคิม ในขณะท่พระปลงผมนํน ท่านสอนกรรม]ำนไย่ควย คนท เข่นพระอรหนค่ไนขณะนินไย่ กม เสรนเลวณาคท่งทลายกช่วยกนอา และอายกนอย่างนง ๆ น ๆทเคยว เมออายนาช่าระกายเรยยรอยแล2ว นาคนงชาว ห่มขาว สมาทานอโยสถคล คอนนเนของนาคโะ^กกระยวนแห่มาร'ยนาคกล,ยยาน หริอก.ลโ]โรงพิชมณฑล เมอถงแล่ว นาคเขานํงในทโ,คไวโกยเนพาะเพอการนํน เครืองยายคริแว่นเท่ขนเครืองทำขว่ฌครยควน ไคเวลาฌาค่มีครมาประชุมกน ฌ ผใหฌ่หริอผท่ไค่รโเซฌมาเยนพเคยนเข่นผย่ระกอยพิชท่าขว่ญ แค'ยคน หนำท่ของหมอท่าขว0ฌไปแลว แก่แมํเช่นนนท่านผู้ใหญ่ ผายเท่าของน ประว่ากำกยอย่คลอคเวลา ค}นเหฅของการท0ำ'ขวฌโคขทโ^ไย่นน,ท่านกล่าว^ไวหลายอย่างหลายประการ แค่เมอสรปลงแล่ว คงไคความคามแนวท่สมเกโกรมพระยาคำรงราชานภาพ ทรง สนนํยรูำนไว ว'■เก่งน ประเพณทำ1ขว\"ญ เหน1ะมิมาเก่าแก่แก่กิกกํ-ายรรพ' เกิด ความเชิอว่ายรรกากนทเกิดผา ม-ธรรมชาติอน์หน'แรยกว่า ฃว่า!) ย่ระว่าสำหริ!) รกยาตำทุกกน กำขว'ญของโกร!!ย่กยค่ำกินน ก็ผกวามสุขความสำราญอย่เยืน กำชวญของใครหลยลหนทิงไย่เสย'กกตำกินน ก็มำมิอ่นเขนเช่นเกิดเรฺยไ ฃว่ญทำนองเย1นกิเลยงทรุ่นราวกราวเดขวกํน์กํยีตวคนเช่าข!)งฃว่ญ เวล ทารก ขวญก็ม่กัขฅนเด่นตกใ'!เหมิอนทารก มิเหตุอะไรน่ากล่ำสำ]หน่อย หน่กระเริกกร;เริงไย่อยู่คามยาคามดง รนหายตกใหหเกสํ1)คนมาส่ร่า3เดิม เมอ ค่ำกนเกิยใหญ่ขน ขว่ฌก็ค่อยหกหนำแน่นมิสติข่ญญายิงขํ้นตาม เ'ขนผู้หล”กผู้ใหญ่พ่อเหย2าแม่!'รอน ฃวญก็เขนผู้ใหญ่ใย่กํว!]เหมอน กกิของการทำขริญ์นน พ่เกราะหฅามขทยาทกำเชิญขาญของโขราณ ต เหมอนมเหตุการถเสาคญอนใกเกดแกยุคคลผใด ซงอากะเข่นคถเหรอเข่นโท!}แก่ตา กินนั้แกํว ผู้หลำผู้ใหญ่ในหมู่ญาติมิตร ก็ขอกกลำวให้ขาำบูจุเองผู

๘๑ โยนวงวอนใหํขว่ญืช่วขปึภขาลขำรงผันํน ให้ไก็ยรรลถงกุกแเละย่ร;โขชนํท มุงหมาย ลก,ษณะการทำขว'นิ]นน ท่านผู้หล*!ก์ผู้ใหญ'ก็'?”กอาหารอ'นัย่ระณฅ ฅกแ Iส่ในภาชนะท่งกงาม เริขกว่ายายศริเขนทำนองเซ่นขว่ญ่ เขกมาก\"งกรงหนำผัทเขน เราขปึง'ริ!ว{ยู แล*วพวกญาติมฅรท่ย่ระชมก่น รงสมมติให้ผัทสงอายุกนหนิง เขึนผ เชญขวญทํโ!เฅอนวงวอนก็วยล่อยคำอ่อนหวาน ขอ1ให้เชิญขว่ญมาอย่!เระ 'ผ-ุ;นญน่’ “.กรนเสรรแลวเอาเกรองกระขาห0^าร.ท^ก,ก,แ,1'กง'1มา*[ๅ*นย.าย.ศแร!.ม,อย[า.ห'รผ'^เ.ข^.่.นเรรา้ชอง ขวญนนยริโภค เท่าของการทำขวญมอย่เพยงเก่าน แท่การพิชิทำฃวญท่ทำก ท่าง ๆ เท่มโน่นย*างนย*าง คามความน่ยมในถนนน ๆ ทางภาคพายพ ภากอกร ภาคฅะวโเออกเฉยงเหนิอขธงเมองไทยเราน ย่งักงทำใกล้เกํยงก*ยึทกล่าวมาน มเพิ เท่มชนแท่รุกชิย่เทํยนยชารํค์นฅรยก่อนท่ระเข็ญขว'ญ และเมอเชิญขวํญ์แล ผุใหญ่ ช่วยก่นเอา•ท่ายผก'ขอมอ ให้ผู้เย็1นเ,Vาของขว'ญ่ เข1นสว่สคิมงคลก็วยอกอย่ วิธทำ1ในหวเมองซ่างโต*ลงมา รนถงในกรุงเทพ ๆ น ขำถอเกลึกในเหตุอนท่อไย เข่นกนว่าล่าทารกไย่หกล้มทกนท่า กล*ยึมาถงเริอนเกิกอาการกวรํชนรุมเขนไข้ ผ้ห ผ้ใหญ,ก็ม'กร;ไย่ก็ก้ขว่ญั ชิงเข*าใโว่าไกัทิงร่างไย่เสยแท่ในขณะกกใโเมิอเกึกหกล้ นนั้ แล้วเอาทํขึพก*ก์ขว่ญ์ใส่ลงในขนพากล*!)มาเรอน แล้วโงมาทำขวญทเกึกหกล ส่วนการพิชิทำขวนิ]น5นํ๋ ทำกนเขนสองอย่าง ทำก่นในกรำเริอนอย่างเงยย\") อย่าง ๑ ท่อหนำ•ธารกำนํล์ มการย่ระชุมสมาคมโ!นอยาง© ล่าทำในกรวเรอนอย่างเงยย*) ก็ เพยงเอาเกริองกระยาหารรำใส่ชาม ตกแท่งเริยกว่ายายศริย่ากชามผาตง สมมท่ให้ ผัสงอายเชิญํขวญแล้ว ผกขอม่ธให้เร้าของขว่ญ่ ทำนองเกึยวกยท่ทำ พาย่พ ภากอกร และภากกะวนออกเสยงเหนอแห่งเมองไทยน ล่าทำขวญ่เขนงา ย่ระชมชน ก็รคการ[ยนการใหญ่กริกกรนทำยายศริไม'ตองผเคริองย่ระก็ย์ย่ระกา เอา เกริองกระยาหารใส่โตกถากภาชนะเสยท่างหาก มแว่นเวขนเทขนกามวิปึพราหมณ และมฆ'องสำหรํยลนเอาไชย เมิอผู้เ'ขนเ,รำของ'ขวญนง1ในมงคลพธฅรงยายศริ ผู้เข็ ขวฌูรุกชิย่เท่ยนยชาพระร”กนตรำ และว่ากำเชิญขวญกรงหนิงแล้ว ให ซ่ยัก74หนง รนกรยสามลาแล*วใหพราหมล่เวยนเทยนตามวธขป็งพราหมณท่อไย่

๘1®ปี และมิย,ผาทยํประโคมในเวลาเวยนเทขน กกกอง1นเสรึท’วขนเทยน นกเย1นวริทำขว ทเข่นงานหลวง ถาเยนภารสมโภชIV)นๆข ทำพริพราหมณอย่างเกยว ไม่มวาเข็ ขว่ฌ แก่ฆิใช่สมโภชเร่านาย กอกว้เช่นทำซว่ญรก หริอฆวชนาคมหากเลก ช ทำกนเข่นระเขยข!]ระเพณเชลยศ,กก กำเชิญขวญนน แก่เค้มกงเขนม่อยกำแม่วแค่'ผทว่าระนกเหนเข่ ควร ยางคนก็ว่าเข่นอย่างสามญ ขางคนทม!]ลุภาณก็อา'(ว่าไคไพเราะถกใ,!ผู้พง ร เกํกกวามนึยมและเลอกหาค้ทระเชิญขว่ญขน ต่อผาผวาใม่ผปฏิภาณกงเช่นนน ก่องท่องรำไปว่า ริงเก็กมผแก่งหริอกำหนครกรำเอาตามทผัว่าไค้ไพเราะน รำไว ก่วยเหตนกำกลอนเชิญขวํภฺเริงม่ขํ้น แก่ม่ผาซว้นานน่ยก่วยรอยริริ ผืายเหนอและผายใก่ของเมองไทยเรานมหลายอย่าง ทงกำสำหรโแชิญชวํญ์ม และฃว่ญ์ปศุสตวและขวญสิงของยางอย่าง ฆช่าวกลาและเก'ริองยศศ'’กึกเข่นก่น ให้เห็นว่ากนแค่ก่อนเชอว่าขรรกาสิงทผวญญาณ และไม่ม่วิญญาณย่อมมิฃว่ญ์ ม ใช่แค่มนขย่แท่านน-ส่วนสิงของเช่นเสาเริอนและ'ข่าวกล่า ถงไม่มวิญญาณ รกก็ เรายาเ'(าทุ่งเร่าท่าขำรงรกยา การท่าขว่ญสิงของ ก็กิอยวง นนเอง แค่เมอว่าทํแท้ ทำฃวญมนุษยกยทำ'ฃวญสํฅ์ว่แเละสิงของนน ผิกกํนในช สำกํญ เพราะท่าขว่ญมนุ!)ย ม่งหมาย’ใหํสวสํก็มงคลแก'ผู้อนกล่าวกํชิใหโ ของขวํญ แก่ท่าขวญสฅว็และสิงของ เข่นการมุ่งหมายให่สวสกผงกลแก ของสกว หริอสิงของนน ควยเหตน'ริงเหนว่า ประเพณเก็มิ'(ะม่แก่ ท่า'ขวญมนษข'ส่ว ทำขวญสฅว่และสิงของระ!,ขืนของเก็กขนใหม่โกขอนโลมก่อไปในชนหม่งึ ทกล่าว เข็นการส่นันิษรูำน อารมใค้ท่งก็กและถกขอท่านผัรโปรกพืรารณาก่อไป ลช่าษณะการท่าขว่ญเท่าทเข1นอยู่โกยทวไปนน ม่เกริองขายก็ริและกระข หารร'กใส'โตกพานคงไว้เย1นพเศษ มแว่นเวขนเกยน ขน ใยพล ตาม•ธรรมเนยม ครขม่วนแม่ว มหมอทำชว่ญ ม่พราหมณกไ!พวกอก ๒-๓ กน เช่าร่วมพริ เฉพาะหมอทำขว่ญเท่านไก็ไค การทำขวญตามม่กํษณะกำกลอนกล่าวท่า ความทํกำหนก ใค้ใรกวามเขน ๘ ระยะ ก็อระยะท ๑. กล่าวกำเชิญเฑวกา ๒. ไห

๘๓ ครู หรอตอนแรกไหว'พระ ตอน ๒ เชิญเทวกา แค่ตามย่รกฅก็ท่าย่น ๆ กนอย่ ๓. ว่าก'วิยกำเนิกของผ้ยวช ๔. ว่าค'วิยชอนาก ๕. ว่าก'วิยสอนนาค ๖. ว่าก'วิย ยายศร ด). ว่ากวิขคำเชิญ-ขวญ ๘. ให้ศลให'พรนาก ตาม!)รกติหมอทำขว'ญตอง เขนคนสงอายุ?งเยนการสมควร การทำ1ขว'ญนาคนํน เท่าททำก่นอย่มสำนวนไผ เห1มอนกน ทงนก็เข่น’ใ!)คามปฏิภาณโวหารของหมอทำขวญนนเอง ถาขาพเรำระ พกให้สนกระแสความก็ระเกนเวลารงยุติไ/ แต่ขอยกคำเชิญขวญเชลยศชิด สำนวน ของท่านวกถนน ชิงเข่นสำนวนทไพเราะชิ)โ'(นชิผากล่าวไว้เย1นยางตอน เซ่นตอนสอน นากว่ากงน ''พ่อนาคเอ๋ย ยารมของพ่อไดสร'วิงสมมาผากแล'วิ นำ?ตของพ่อผ่องแผ ยินกนชิ ขญญายชิพระไตรลกษณรงย่ระกอยเกก พ่อเห็นว่าฆราวาสนไม่!)ระเสร^ แสนเทวศ ยรรพชิตนแลว่เศษสง่างาม พ่อ?งผากเผยรพยาขามไม่หย่อนหยุด ระ โกร1เขนหน่อเนอเชอชินยุตร,ในพระศาสนา ก'วิยกุศลศรทชิาไม่หวากหวน พ่อเห็น ว่าอานึสงสในพรหมรรรย่เขนรอผยุญ รงยกหน่วงเอาพระผุทชิคุณเข่นขนไก เออเพอชาลชิ!)ลิโพชิ ก'วิยยรรพชานเข่นมหาย่ระโยชนอย่างวิเศษ อารขาผเขิธน สชิขารเขตให้พนภชิ กาส่าวพ่สต/เล่าก็เข่นชิงซยเฉลิมโลก ระคชิทุกข็ให้สิ แสนเทวศ เข'าส่ศวชิค!)ระเทศมหานิพพาน ” อกตอนหนิงว่า “แค่ก่อนขวญเรํวิเคยสุ่มหลงดวยโลกยเกกกำก่กย่ อาลชิในสมยัต่ทุกสิงสรรพธนอเกผ ขว่ญเร'วิเอ่ยเข็ญผาเชยชมเกรองสมณยรกขาร เข็ญขวญพ่อมาในวนน รงมาสลิต!)ระ?วกาย นิราศโรคนตราขท5ง์ม่วงหมก พ่อรง กำหนดสลิฅตํ้'งั้อย่าเครึก!ฅร่ ย่นทิวเส วนรุ่งพรุงนพ่อระยรรพซา รงระวงองก ให้หนชิแน่น” ^ อกตอนหนิง ชงเย็นตอนสุกท่ายให้ศลให้พรนาคว่ากชิน “ขอให้พ่อนาค ผ้ใรย่ราชฌ่รงย่รากฎ เขนพระส่งฆราชเริองพระยศยิงยุคคล ลาภสชิกา ไหลล่นรนเหลอแหล่ ไหลมากชิกระแสนทิอาร ทงศฤงคารย?วารรงมงีกง อายุ วณโณ สุขํงื ผลชิ ขอเรรญผรชิรรมทง ๕ ท่ฃายุรงมแก่ตํว์เรชิ วรรณะเล่าให

^๔ ผ่องใสสง่างาม อรขทร่พย6สมขฅกามส่ง,?ง^าเรญ ใหเพลกโหเพลฉโรย''1ยถ กำลงยศอย่ารหย่อน ไฟราคะรอนอย่ารไหม ความหกขอยารใท ความไ อย่ารม ไห่ลนฃองขนสามท โห่รองเอาซข ” ข๎าพเง่านำมา,ใกํเพยงเท่านเอง คามเวลาทมอขู แค่กคกว่าทานหงห กํคงไค่ย่นไกพงมาก่นอย่ย่อย ๆ แลว ซิงแสกงโห่เหนไกว่า เราทํงหลายยงนย ประเพณนกํนอย่โกยทวใป แค่เรากํงหลายก่ไกแกไขกกแปลงมาโกยกำค่ย เพอ ความทรงอย่แห่งประเพณ ประเพณทำขว่ญนาคย่อมมกวขประการฉะย่แล อ. ทำขวํญนาคเชลยสิกด ขฮาทำนวดถนน * ) โยพทโอ อ',นิว่าสมเก็๋รพระสรรเพชณ็พุทอปึงคอนทรงพ^ สามสิยย่ระการ พระคณนามเของฅนิแยืนย่ระอานกอ พระอรหา สนฺนิสินโน พระองก ทรงสถิตนงเหนิอรฅนย่ลลากอ'นิวิ?ฅร อ่นิเติคก่ยยุญร]ทอยารม วรโพอมเลใน ควงไมศร้มหาโพอพร]กษมณฑล มารํ สเสนํ ย่งพระยามารแลพวกพลมาร'ให้แพ้พ่า หน่ายหนิ กํวยกระแสพระสมติงศขารมิทสร้างสมพระปึงคใก ฅํ ย่ณมามิ พุทฺอํ นโมเศขรสิโรกม'ให1วัว,นัทนิขยู'ชา กายกายวารามโน?านงพระองกนน อยํ ชมฺโม อนิง พระนว'โลกเทรอรรมเข้าเกาฝระการ สิยทงพระปริข?แยืนปริโยสานอย่างขิง น่ขฺยานิโก ระนำสรรพม'มุเย-ย'ชายหญิง1ใหโสวยสุข กโชาติชราพยาอมรณทุกข้ใหัสนโศก ส่ศว'งกะย่าโมกข้วิมานเมอง ฅํ ฝณมามิ อมฺมํ ข้าขอถวายทศนํข์ย่ระนม!นิอง เก็ยร ต่างสวรรณยุษยงย่ระ’?งเ?ยนแร่ม?ารํส สํโฃ อนิงอ'โฎางกฃิรยสงฆ์บรรพย สาวกเวไนย วิสุทฺโอ ทรงศลผ่องใสวิสทอเสวก สนฺตินฺทฺรโย สารวมอนทร้ข เอยมเอกสงยงาม ย่อมย่ระพโ]ทิต,องตามพุฑอย้ญ-ผู้ติ วรทกฺขิเณขฺ'โย กวรระน ชงศร้ท์อาโสมนํสสนอ-3ผล แห่งอมรเมองยนแลมน.ย/ ต่ ปณมามิ สํฃํ นโมกายมนินทรยวิสุทวิอทกึถวายทายยูช'นยืนข้าในพระ'ใฅรรํตินิ กํวขเกชาความ สํติยืทถอมน รงมาคุ้มกรองยองก่นสรรพภ้ข?ญไรรอน ข?ติเสยชงอกศลนิวรณ

{ง (X หามมรรกผล ฃาพเราระขอกล่าวสารพูฑปีภาษตหงคล แก่พ่อนๆคผัเแสวงผล1ใ.น อรรพซา ขอพระเกชพร;คุณรงตกแก่งรืงวาราข้าพ!รำไหประสํทปี ระอวยสรรพ อุทิศประการใ(ๆ ขอ'ไห้มแต่!ดโชช่ยทกสงสน เหมิอนโอษ/องคอมรึนทรโกสย่ 4’ - \".4ก็ ; •ง่ ประสทปีพระพรไห'พระผุสกรอมนาง พระพรนํนไม่เสอมสร่างสญหาย ขาพเรำ’ร\" อวยพรทำหลายขอให!หมอนฉะนํน แลำระขออ'ญเช่ญเทพเทว่ญทกชํนพ่า มพระ อศวรเรำ\"โลกา!ย่นประปีาน ทรงโกอุศภราชเยนพระยานอย่างยง เช่ญพระขํน์ชิกุมาร มิงโอรสราช ทรงมยุรเข่นพาหนะอาสนอุกมก เช่ญพระยรมร่กรกอุษณอุทปี!ร้องศร ทรงครุฑโยกขนเวหาเหิ,น ไม่ม่ผัระล่วงเก่นประมาทหมน เช่ญองคอมรนทร!รำ เวชย'นก พระเวศุกรรมก'ขพระมากล เทพย!ราในรโรราศทุกแหล่งหลำ พระอาทิกข เทวาอโ!!รองเกช อ'นทรงยานริก่นประเวสเทิยว!วยนวง ขอ!ช่ฌมาช่วยชดำรงเข่น 11 พืปีกรรม มารโ!อาอานสงสไนยรรพชากรรมทิเก่กผล ไหโรริญทิพยโสภณ พูนสว'สก แลำรงมรฅโสมน'สศริท์ข้ากำยช่วยแนะนานิเทขศอมอย!กรองกุศล เหตุแก'หมู่ฌาฅของพ่อนาก ซ้งลํมกายหายรากไฝทนไทหกใขด้โสวยทิพยสุข ขำยํก์ยาฝ ควยส่วนกุศลผลลาภทิอนุโมทนา .ขำแต่เทพยกาทงหลายเอย เชิญมาส่ทิสโมสรสโ!นิขาก ควยถอยคำขำ ประกาศอ'ญเชิญชวน อน!นกข'มัยารมนควรระกำนโ) กำยกองในเยยงอย่างแยขฉยโ) พทปีประเพณ เมอกรำสม!ก็รพระชินสํหศาสดาราร/ ระสำเร์รโพรืญาณกำข ขรรพชารริยาว'กร ชนแต่ว่าสมย้กยรมรอมรโรพรรดมากง!!ลำ พระทลกระหม่อม แกำก็ไม่!ออ!พอ อุปมาเหมอนกยอยากเย่อ!พอฝอยข้องอยู่ใน!ยํ้องพระยาท อก พระพิมพาราหุลราชโอรส พระองก็ก็ย่ลง!ปลองปลดสละละ ก่งพระทโหมาย เยนพระระโปรดส่ฅว พระองก่ออกยวชรงใดํก่รสสมประสงค ตามรารทพทปีพงศ ประเพณ เทพย!รำทุกรากึอินท/พรหม ชวนกินีแซ่'ซ่องนิยมนม'สก'ารย'ชา เหตุ ดำนน ร้งรำงย่าวเทวดากามแยยอย่าง กุลอุฅรทิยวชเล่าก่นโ!ขำไนพิขิทางมหา ภ!นกษกรมณ

อ (ขน) พ่อนาคเข'ย ยารม'ฃบิงพ่อไข้สร''างสมอยรมมามากแลว น่า?ฅ ย่อ-5แย่วยนก่นโ .ยญญาย่งยระไตรลกษณ?งประกอยเถิก พ่อเหนว่าฆราวาศน ไม่ประเสริจุ'แสนเทวศ ' ยรรพชิตนมผลวิเศษสง่างาม พ่อวิงพากเพ่ยรพยาย ไม่หย่อนหยก ระใคร่เข่นหน่อเน่อเชอชินยตรในพระศาสนา กโยกุศลศรท ไม่หวาคหว่นํ พ่อเห็นว่าอานิสงสในพรหม,?รรย่เข่น'?อมยฺญรงยกหน่วงเอา พระพทธคุณ!ยึนยํนิไก ไม่เอ'ขเพขอาลยปลิโพธ กโยยรรพชานเข่นมหาประโยชน อย่างวิเศษ อารขาณขอนสงขารเซฅให้พนภโ) กาสาวพ่ส์ฅรเล่าก็เข่น!)งช เฉลิมโลก ระกโทุกขให้สินโศกแสนเทวศ เขาส่ศิว่งักประเทศมหานํพพ พ่อนาคเอ่ย ขากทยคคลระมอภนิหารเหม่อนตโเร่า มิแต่ระมโเมาไปกโยกามฉํนิท ปึน์วิมโสาชย่ต่ข่ญญานนไม่ย่งเถิค วิงเห็นว่าพโนิแลประเสริรุ'เลิศกว่ายคคลทงหม พ่อไกออกยวชอุปสมขทกรโน เชิญเทพยกาทุกราศมาช่วยข่องก'นสรรพอโเตร อย่าไก่มากลำกลาขย่งัเถิกม ให้สําเร็รในการพิวิยรรพชากร เหมอนห ขโพเรโประสิทธิไว้ในครโน ให้ลน1ฆโงเช่าสามท ให้รโงอรชชโ ๆ ■©๒'’ ศร ศร สิทธิวิเศษ ท่านทศาย่าโมกขสโเกตประกอยกุกษ เอิกเกริก ทำการกุศลรวิ เทพย[ราทุกราศพรอมสะพรง หมู่ญาติก็ชวนกนผาน์ง์แน่นนโ! อเนกนโ ม?ตอนเลอผใสศรทชากโย ชวนก่นมาช่วยชินโมทนาท่านท1ง็หลายนํ ถโนหนำ ช่าพเ?โขออภ'ยกโขคำยราณท่านกล่าวไว้นํ้นั้ผมาก ว่าพระยานาคฝ ถิฅติศพัก่ก็เล่าลอสนนกโง แต่ความชินนไม่ถกต่โงตามพระพทปึกุกา กโขคํ มหาวรรคนนั้ท่านว่า พระยานาคตนหนงมศรโ)ชานิมิตกายาเหมอนผนยย มา ยรชในพระพุทชศาสนา กรนนานมาผู้เยนเช่โประมาท รย่นึมิตนนก็เคลอนคลาคกลโ กลายเยนพระยานาก - สมเก็รพระพุทชองก่ผ้สว่ส์ก่ภาคทรายพระโสฅ วิงมิ พระพุทธกุกาโปรกประทาน นาม-ช่อว่าสตว่เคยรฉานมชาต่อโเก่าชำ ห้ามมิให้โา พระศาสนาตถาคต ความในมหาวรรคหมกแต่เท่าน็ ทงั้อรรถกถายาลิก็กห คำทว่าพระยานาคฝากชอนนก็มิไกโ)รากฏคมภรใก ท่านทํ้งั้ปวงพงเช่าใรเ3 ะนเ นามซอว,'าเช่านาคนนั้เถิกแต่กุลยุฅร เพราะเหตุว่าท่านสมมติเมอระยาช แต่