✍️พรรณไม้สวนรุกขชาติมวกเหล็กจังหวัดสระบุรี

LAURACEAE หมเี หมน็ Litsea glutinosa (Lour.) C. B. Rob. ช่ือ​อ่ืน ๆ กำป​ รนบาย(ฮอง-จันทบรุ )ี ; ดอกจ​ มุ (ลำปาง); ตังส​ ไ​ี พร(พิษณุโลก); ทงั​บวน(ปต ตานี); มะเ​ยอ , ยบุ ​ เหยา(ชลบรุ ี, ภาคเหนอื ); มือเ​บาะ(มลาย-ู ยะลา); มน(ตรัง); เ​สป ยข(ู กะเหร่ียง-แมฮ องสอน); หมี(ลำปาง, อุดรธานี); หมท​ู ะลวง(จนั ทบุรี); หมเู​หมน็ (แพร); อเี​หม็น(กาญจนบุร,ี ราชบุรี) หมเี หมน็ เปน ไ​มต น สงู 15 ม. เปลือกเ​รียบส​ เี ทา ใบ​เดี่ยว เรียงส​ ลับม​ กั ​ออกเ​ปนกลมุ ​หนาแนนท​ ่ี​ ปลาย​ก่งิ รปู ร​ หี​ รือร​ ปู ไขก​ ลับห​ รือค​ อ นขางก​ ลม ปลายมนห​ รอื ก​ ลม โคนมน​หรอื แ​ หลม ขอบใ​บเ​รียบ หรือ​ เปน ​คลนื่ ​เล็กนอย ผวิ ใ​บ​ดา นบน​เกลี้ยงเ​ปน มนั ดา นลา ง​มขี​ น ดอกช​ อแ​ บบซ​ ร่ี​ ม ออกต​ าม​งา ม​ใบ ดอกแ​ ยก​ เพศ ดอกเ​พศผู กลีบร​ วมล​ ด​รปู จ​ นเ​หลือ 1-2 กลบี หรอื ไ​มมี​เลย กลีบร​ ูปข​ อบข​ นาน ขอบก​ ลบี ม​ ข​ี นเ​กสร​ เพศผู 9-20 อนั เรยี งเ​ปน ​ชั้น ๆ กานเ​กสร​มีข​ น เกสรเ​พศเมีย​เปน หมนั ดอกเ​พศเมีย กลบี ร​ วมล​ ด​รปู จ​ น​ ไมมีห​ รือเ​หลือเ​พยี งเ​ลก็ นอ ย เกสรเ​พศผูเ​ ปนหมันร​ ปู ช​ อ น รงั ไขอ​ ย​เู หนือว​ งก​ ลีบ รูปไข ผวิ เ​กล้ยี ง ผล​กลม ผล​ออ นส​ ีเขยี ว เมอ่ื แ​ กส​ ีดำ ผิวเ​ปนมัน ก​ า นผ​ ล​มข​ี น นเิ วศวทิ ยาแ​ ละก​ าร​กระจายพ​ ันธุ พบ​ขน้ึ ใ​นป​ า เ​บญจพรรณช​ ื้นแ​ ละป​ า ดิบท​ ัว่ ไป ในต​ า งประเทศพ​ บท​ ​่ีจีน อนิ เดีย ศรีลังกา ภมู ิภาค​ อนิ โดจนี อินโดนเี ซีย มาเลเซีย ฟล ปิ ปน ส อ​ อสเตรเลีย 100 พรรณไมส​ วนร​ กุ ขชาติ​มวกเหลก็

LECYTHIDACEAE กระโดน Careya sphaerica Roxb. ชือ่ ​อน่ื ๆ กะน​ อน(เขมร); ขุย(กะเหร่ยี ง-กาญจนบรุ )ี ; แซงจแิ​ หน, เสเ​จ​อ ะบะ(กะเหรย่ี ง-แมฮ อ งสอน); ปยุ (ภาคใต, ภาคเหนือ); ปยุ กระโดน(ภาคใต); ปุยขาว, ผาฮาด(ภาคเหนือ); พุย(ละวา -เชียงใหม); หกู วาง(จันทบรุ ี) ชื่อ​สามญั Tummy-wood กระโดน เปน​ไมตน สูง​ถึง 20 ม. ใบ​เด่ียว​เรียง​เวียน​สลับ​เปน​กระจุก​ท่ี​ปลาย​ก่ิง รูปไข​กลับ ปลายแหลมเ​ปน ต​ งิ่ ส​ น้ั โคนส​ อบแ​ หลมย​ าวค​ ลา ยป​ ก ขอบใ​บห​ ยกั เ​ลก็ นอ ย แผน ใ​บบ​ าง ผวิ ใ​บเ​กลยี้ งท​ งั้ สอง​ ดาน ดอกช​ อเ​ชิงล​ ด ออกท​ ป​่ี ลาย​กิง่ แตละด​ อกม​ ​ใี บ​ประดบั 3 ใบ ขนาดไ​ม​เทา กัน กลีบเ​ล้ยี ง​เชอ่ื มต​ ดิ กนั ​ รปู ร​ ะฆงั ปลายแ​ ยกเ​ปน 4 แฉก รปู ไข ปลายมน กลบี ด​ อก 4 กลบี สขี าว รปู ร​ แ​ี กมข​ อบข​ นาน ปลายก​ ลบี มน เกสรเ​พศผจ​ู ำนวนม​ าก เรยี งเ​ปน ช​ นั้ ๆ ชนั้ นอกส​ ดุ ย​ าวก​ วา ช​ นั้ ใน ท​ งั้ ช​ นั้ นอกแ​ ละช​ น้ั ในไ​มม อ​ี บั เ​รณู ชน้ั ก​ ลาง​ มอ​ี บั เ​รณู กา นเ​กสรส​ มี ว ง รงั ไขอ​ ยใ​ู ตว​ งก​ ลบี ผลแ​ บบม​ เ​ี นอ้ื ห​ ลายเ​มลด็ รปู ไขห​ รอื ก​ ลม มก​ี ลบี เ​ลย้ี งต​ ดิ อ​ ยทู ​่ี ปลาย​ผล เมลด็ ​แบนร​ ปู ข​ อบข​ นาน ผวิ เ​รยี บ นิเวศวทิ ยาแ​ ละก​ ารก​ ระจายพ​ นั ธุ พบ​ขน้ึ ​ตามป​ า เตง็ ร​ งั และป​ าเ​บญจพรรณช​ นื้ ท​ ว่ั ท​ ุกภ​ าค ในต​ างประเทศพ​ บ​ท่อ​ี า​ฟกานิ​สถาน อินเดยี ศรลี งั กา พมา ลาว กมั พชู า มาเลเซยี ​เวยี ดนาม พรรณไมส​ วนร​ กุ ขชาตมิ​ วกเหลก็ 101

102 พรรณไม​ส วนร​ ุกขชาต​มิ วกเหลก็

LEGUMINOSAE-CAESALPINIOIDEAE ประดูแ ดง Barnebydendron riedelii (Tul.) J.H.Kirkbr. ช่อื ​อืน่ ๆ วาสเุ ทพ ชื่อ​สามญั Monkey Flower Tree, Fire of Pakistan ประดแู ดง เปน ไ​มต น สงู ถ​ งึ 20 ม. เปลอื กเ​รยี บ มร​ี อยแตกช​ อ งอ​ ากาศก​ ระจายอ​ ยท​ู ว่ั ไป เรอื นยอด​ แผกวา ง ปลาย​กงิ่ ล​ ล​ู ง ม​หี ใู​บ​รูปเ​คียว​รวงง​าย ใบป​ ระกอบแ​ บบข​ นนก​ปลายค​ ู เรียง​สลับ มใี​บย​ อย 4-8 คู ใบย​ อ ยค​ ล​ู า งม​ กั ม​ ข​ี นาดเลก็ ก​ วา ค​ ท​ู อี่ ยเ​ู หนอื ข​ น้ึ ไ​ป แผน ใ​บร​ ปู ไขห​ รอื ร​ ปู ร​ท​ี งั้ สองข​ า งม​ ข​ี นาดไ​มเ​ ทา กนั ปลาย​ ทู โคน​รปู​ ล่ิม แผนใ​บ​หนา ผิวใ​บเ​กล้ยี ง​ท้งั สองด​ าน ดอก​ชอ ก​ ระจะส​ ั้น อยู​ร วมเ​ปนกลุม 3-5 ชอ กลบี เ​ล้ยี ง​ สีแดง 4 กลีบ ขนาด​ไม​เทากนั กลบี ด​ อกส​ ีแดงแ​ กมช​ มพูข​ นาดใหญ 3 กลบี กลีบเ​ล็ก 2 กลบี เกสรเ​พศผู 10 อนั เช่ือมต​ ิดกนั 9 อัน ผลเ​ปน​ฝก​แบนบ​ าง รปู ข​ อบข​ นาน ปลายแ​ ละโ​คน​แหลม โคง เ​ลก็ นอย เมลด็ แ​ บน มี 1-2 เ​มลด็ นเิ วศวิทยาแ​ ละ​การ​กระจายพ​ นั ธุ เปน​ไม​ตางประเทศ มถี​ ่นิ กำเนดิ ​ใน​อเมรกิ าก​ ลาง​และใ​ต​ ประเทศค​ อสต​ าร​ กิ า ฮอนดรู ัส บราซลิ เปรู ​นิยม​ปลูกเ​ปน ไ​มป ระดบั ข​ น้ึ ไ​ดท​ วั่ ไป พรรณไม​ส วน​รุกขชาต​ิมวกเหลก็ 103

LEGUMINOSAE-CAESALPINIOIDEAE มะคา โมง Afzelia xylocarpa (Kurz) Craib ชอื่ อ​ ื่น ๆ มะคา ใหญ( ภาคก​ ลาง); เขง, เบง(เขมร-สรุ ินทร); บิง(ซอง-จนั ทบรุ ี); ป​ น (ชาวบ​ น-นครราชสมี า); มะคา ​ หลวง, มะคาห​ ัวค​ ำ(ภาคเหนือ) มะคาโมง เปนไ​มต น สูงถ​ งึ 25 ม. ใบ​ประกอบแ​ บบข​ นนก​ปลาย​คู เรยี งส​ ลบั ใบย​ อ ยเ​รยี งต​ รงขา ม​ จำนวน 3-5 คู รปู ไข​แกมข​ อบ​ขนาน ปลายมนแ​ หลม โคน​กลม ขอบใ​บ​เรียบ แผนใ​บ​บาง ผวิ ใ​บ​เกล้ียง ดอก​ ชอแ​ ยก​แขนงอ​ อกท​ ​ปี่ ลาย​กิง่ ชอดอกย​ อย​แบบก​ ระจะ สวนต​ า ง ๆ​ในช​ อ ดอกม​ ​ีขน ใบป​ ระดบั ร​ ปู ไขก​ ลบั ฐาน​รองด​ อกร​ ูปกรวย กลีบเ​ลี้ยง 4 กลีบ กลบี บ​ นแ​ ละก​ ลีบล​ า ง​รูปข​ อบข​ นาน​ปลายมนแ​ หลม กลีบข​ า งร​ ูป​ กลมร​ ี ปลายก​ ลบี ก​ ลม โคนก​ ลบี ส​ อบแ​ คบค​ ลา ยก​ า น ขอบก​ ลบี บ​ างเ​ปน ค​ ลนื่ ทกุ ก​ ลบี ห​ อ โ​คง ม​ ข​ี น กลบี ด​ อก 1 กลบี รปู ช​ อ น ปลายก​ ลีบก​ ลมห​ รือเ​วาเ​ลก็ นอ ย โคน​มว นห​ อ ส​ อบแ​ คบเ​ปนก​ าน ดานใน​ม​ขี น ขอบก​ ลบี พ​ บั ​ ยน เกสรเ​พศผู 10 อัน ไม​สมบรู ณ 3 อัน โคนก​ านม​ ​ีขน รังไขอ​ ยเู​ หนือว​ งก​ ลีบ มี​กา น​ชู​รงั ไขม​ ข​ี น รังไขแ​ บน​ รปู ข​ อบข​ นาน มข​ี น ผลเ​ปน ฝ​ ก แ​ บน รปู ข​ อบข​ นาน เปลอื กห​ นาแ​ ขง็ สนี ำ้ ตาล เมลด็ ก​ ลมร​ ปู ร​ แ​ี กมข​ อบข​ นาน สีดำ สว นข​ องก​ า นช​ ูอ​ อวลุ เ​จรญิ เ​ปน ​เน้อื เยื่อ​สีสม รูปถ​ วยค​ ลมุ ส​ วนโ​คน​ของเ​มลด็ จำนวน 7-8 เ​มลด็ นเิ วศวทิ ยาแ​ ละ​การ​กระจายพ​ นั ธุ พบข​ ้นึ ใ​น​ปาผ​ สมผ​ ลัดใบแ​ ละป​ า ดิบแ​ ลง ใ​นภ​ าคเหนือ ภาคต​ ะวันออกเ​ฉยี ง​เหนือ ภาคต​ ะวันออก ภาค​ตะวนั ออกเ​ฉียง​ใต ภาค​ตะวันตกเ​ฉียงใ​ต ท​่รี ะดับค​ วาม​สงู ไ​ม​เ กิน 600 เมตร ใน​ตา งประเทศพ​ บ​ทพี่​ มา กมั พูชา ลาว เ​วียดนาม 104 พรรณไมส​ วน​รกุ ขชาติม​ วกเหลก็

LEGUMINOSAE-CAESALPINIOIDEAE กาหลง Bauhinia acuminata L. ชื่ออ​ ่ืน ๆ สมเส้ียว(ภาค​กลาง); ก​ าแจะ กูโด(มลาย-ู นราธวิ าส) ชือ่ ​สามญั Snowy Orchid Tree, Orchid Tree กาหลง เปน ไ​มพุม สงู 3-4 ม. ก่ิง​ออนม​ ข​ี น ใบเ​ดย่ี วเ​รียง​สลบั ร​ ปู ไข​หรอื ก​ ลม ปลาย​ใบเ​วาล​ กึ แยก​ เปน 2 แฉก ปลาย​แฉกมนแ​ หลม โคน​เวา​รปู ห​ ัวใจ ขอบใ​บเ​รียบ แผนใ​บบ​ างค​ ลาย​กระดาษ ผวิ ใ​บด​ า นบน​ เกล้ยี ง ดา นลาง​มีข​ น เสน​ใบ​ออกจากโ​คนใ​บ 10-11 เสน ปลาย​เสน ​ใบต​ รงกลางย​ ืน่ ​เลย​ออกไ​ปจากข​ อบใ​บ เห็นเ​ปน ​เสน ​ตรงกลางร​ อยเวา ห​ูใบร​ ปู ใ​บ​หอกแ​ คบ ปลายแหลมเ​ปนเ​สน ดอก​ชอ ก​ ระจะส​ ีขาว ออกท​ ีป​่ ลาย​ ก่ิง ใบ​ประดบั ​และใ​บ​ประดับย​ อ ย​รปู ใ​บ​หอก ฐาน​รองด​ อกร​ ปู กรวย ผวิ เ​กลยี้ ง​หรอื ม​ ี​ขน กลีบเ​ลยี้ ง 5 กลบี เชอื่ มต​ ิดกนั ร​ ปู ก​ ระสวย ปลายแ​ ยก​เปน ​เสน 5 เสน กลบี ด​ อก 5 กลบี รปู ร​ ​แี กมไ​ข​กลับ ไม​เทากัน ปลาย​ กลีบก​ ลม โคน​กลีบส​ อบแ​ หลมเ​ปนก​ าน​สั้น เกสรเ​พศผู 10 อัน กานเ​กสร​ไมเ​ ทา กนั ​โคน​เชือ่ มต​ ิดกนั ม​ขี น รังไข​อยู​เหนือ​วง​กลีบ ​มี​กาน​ชู​รังไข รังไข​แบน​รูป​ขอบ​ขนาน มี​ขน​ประปราย ผล​เปน​ฝก​แบน​บาง​รูป​ขอบ​ ขนานโ​คงเ​ลก็ นอ ย ป​ ลาย​มต​ี งิ่ แ​ หลม ผลแ​ ก สนี ำ้ ตาล ผวิ เ​กลยี้ ง แหงแ​ ลวแ​ ตก เมล็ดแ​ บนร​ ปู ไตถ​ งึ ก​ ลม สีนำ้ ตาล จำนวน 7-10 เ​มลด็ นิเวศวิทยาแ​ ละ​การ​กระจายพ​ ันธุ ข้ึน​ได​เ กือบท​ ุก​สภาพ​พนื้ ทีช​่ อบด​ นิ ​รว นซยุ ​สว นใหญเ​ปนพ​ ันธไุ มป​ ลกู ข​ ึน้ ก​ ระจายท​ ั่วประเทศ ใน​ ตา งประเทศพ​ บท​ ี่ศ​ รลี ังกา เ​อเชยี ต​ ะวันออกเ​ฉยี งใ​ต พรรณไมส​ วนร​ ุกขชาติม​ วกเหล็ก 105

106 พรรณไม​ส วนร​ ุกขชาต​มิ วกเหลก็

LEGUMINOSAE-CAESALPINIOIDEAE โยทะกา Bauhinia monandra Kurz ชือ่ อ​ นื่ ๆ จงโ​ค ช่ือ​สามัญ One Stamened Bauhinia, Butterfly-flower, Jerusalem-date, Orchid Tree โยทะกา เปนไ​มพ ุม​หรอื ไ​มต น ​ขนาดเลก็ สูงถ​ ึง 15 ม. กงิ่ ​ออนม​ ​ขี น ปลาย​กิง่ ห​ อ ยยอย ใบเ​ดย่ี ว เรยี งส​ ลบั รปู ไขก​ วา งห​ รอื เ​กอื บก​ ลม มเ​ี สน แ​ ขนงใ​บอ​ อกจากโ​คนใ​บ 11-13 เสน ปลายเ​วา เปน 2 แฉก ปลาย​ แฉกมนแ​ หลม โคน​ตัด​หรอื เ​วาร​ ูปห​ ัวใจ ขอบใ​บเ​รียบ เน้ือใ​บค​ ลา ยก​ ระดาษ ผิวใ​บ​ดานบน​เกลีย้ ง ดา นลา ง​ มี​ขนต​ ามเ​สน​ใบ ห​ใู บร​ ูปส​ ามเหลยี่ ม ดอก​ชอ ก​ ระจะส​ น้ั ​มขี​ น ดอกต​ มู ​รปู ก​ ระสวย กลบี เ​ลี้ยง​คลา ยกาบม​ ี​ ขน กลีบ​ดอก 5 กลบี สชี มพู​รปู ไขก​ ลบั 4 กลบี ​มจี​ ุดป​ระส​แี ดง​ขนาดเลก็ 1 กลบี ​มีร​ อยปร​ ะสแี​ ดงข​ นาดใหญ เกสร​เพศผูส​ มบูรณ 1 อัน มข​ี นาดใหญ เปนหมนั 9 อนั มขี​ นาดเลก็ โคนก​ า น​เกสร​เพศผูม​ ีข​ น รังไขอ​ ยู​ เหนือว​ งก​ ลีบ​รูปแ​ ถบ​เรียวโ​คงย​ าวเ​ทากบั ​เกสรเ​พศผ​ูอนั ท​ สี่​ มบูรณ ผลเ​ปน ฝ​ กแ​ บนร​ ูป​แถบผ​ วิ เ​รยี บ มี 10- 20 เ​มล็ด นิเวศวทิ ยาแ​ ละ​การ​กระจายพ​ ันธุ เปนไ​ม​ตา งประเทศม​ ถ​ี ่ินกำเนิด​ใน​อเมริกา ประเทศม​ าดา​กัสกา สวนใหญเ​ ปน ไ​ม​ปลูกป​ ระดบั พรรณไมส​ วน​รกุ ขชาต​ิมวกเหล็ก 107

LEGUMINOSAE-CAESALPINIOIDEAE ชงโค Bauhinia purpurea L. ชื่ออ​ น่ื ๆ กะเ​ฮอ, ส​ ะเปซ​ (ี กะเหรี่ยง-แมฮองสอน); เส้ียวด​ อกแ​ ดง(ภาคเหนอื ); เสย้ี วห​ วาน(แมฮอ งสอน) ช่ือ​สามัญ Orchid Tree, Purple Bauhinia, Butterfly-orchid Tree, Butterfly-tree ชงโค เปน ​ไมพ ุม​หรอื ไ​มต น สูงถ​ ึง 10 ม. เปลอื กค​ อนขา งเ​รียบส​ เี ทา ใบเ​ด่ยี ว​เรยี งส​ ลับ รูปเ​กือบ​ กลม มเ​ี สน ใ​บจ​ ากโ​คนใ​บ 9-13 เสน ปลายเ​วา เ​ปน 2 แฉก แ​ คบห​ รอื ก​ วา ง ปลายแ​ ฉกก​ ลมห​ รอื แ​ หลม โคนมน​ หรือร​ ปู ห​ ัวใจ ขอบใ​บเ​รียบ เน้อื ใ​บค​ ลายห​ นงั ผวิ ใ​บ​ดานบน​เกล้ยี ง ดานลางม​ ​ีขนป​ ระปราย หูใ​บ​ขนาดเล็ก ดอก​ชอก​ ระจะอ​ อกท​ ​ีป่ ลายก​ ง่ิ ห​ รอื ด​ าน​ขาง ม​ีดอกย​ อ ย 6-10 ดอก ดอกต​ มู ร​ ูปค​ ลา ยก​ ระบอง มส​ี ันเ​ปน ร​ ว้ิ ​ ตามยาว 4-5 อนั ปลายบ​ ิดเ​ล็กนอ ย กลีบเ​ลยี้ งค​ ลายกาบ กลีบด​ อก 5 กลบี สีชมพหู​ รือม​ วงเ​ขม รูปใ​บ​หอก​ หรอื ใ​บห​ อกก​ ลบั กลบี ด​ า นหนา ข​ นาดใหญ เกสรเ​พศผส​ู มบรู ณ 5 อนั มข​ี นาดใหญ โคนเ​ชอื่ มต​ ดิ กนั เปน หมนั 5 อนั มข​ี นาดเลก็ รงั ไขอ​ ยเ​ู หนอื ว​ งก​ ลบี ร​ ปู แ​ ถบ ม​ ข​ี นน​ มุ ค​ ลา ยก​ ำมะหย่ี มก​ี า นย​ าว ผลเ​ปน ฝ​ ก แ​ บนร​ ปู แ​ ถบ ผิวเ​กล้ียง เมอ่ื ​แกจ​ ะแ​ ตกม​ เ​ี มล็ดป​ ระมาณ 10 เมลด็ นเิ วศวทิ ยาแ​ ละ​การ​กระจายพ​ นั ธุ เปน ไ​มต​ า งประเทศม​ ถ​ี น่ิ กำเนดิ ใ​นเ​อเชยี เ​ขตรอ นป​ ระเทศภ​ ฏ​ู าน อนิ เดยี เนปาล ปากสี ถาน ศรลี งั กา พมา นิยม​ปลูกท​ วั่ ไปใ​น​เขตรอ น 108 พรรณไม​สวน​รกุ ขชาตม​ิ วกเหล็ก

LEGUMINOSAE-CAESALPINIOIDEAE เสย้ี ว​ใหญ Bauhinia malabarica Roxb. ช่ืออ​ ่นื ๆ คงั โ​ค(สุพรรณบรุ )ี ; แดงโ​ค(สระบุร)ี ; ปา ม(สวย-สรุ ินทร) ; สมเส้ยี ว(ภาคเหนือ); เส้ยี วส​ ม (นครราชสีมา) ช่อื ​สามญั Malabar Bauhinia เสีย้ ว​ใหญ เปน ไ​มต น สูงถ​ งึ 15 ม. ลำตน ​เปลา​ตรง เปลือกส​ ีเทาด​ ำ แตกเ​ปนสะเก็ดเ​ลก็ ใบ​เดย่ี ว​ เรยี งส​ ลบั รปู ไขห​ รือเ​กอื บก​ ลม ปลาย​เวา ​เปน 2 แฉก ปลาย​แฉก​กลม โคน​ตดั ห​ รือร​ ปู ห​ วั ใจ มเ​ี สนแ​ ขนง​ จากโ​คนใ​บ 9-11 เสน ขอบใ​บเ​รยี บ เนอ้ื ใ​บค​ ลา ยห​ นงั ผวิ ใ​บด​ า นบนเ​กลยี้ ง ดา นลา งเ​กลยี้ งห​ รอื เ​กอื บเ​กลย้ี ง​ ม​นี วล ดอกช​ อ ก​ ระจะส​ ้ัน​หรอื ช​ อ แ​ ยกแ​ ขนงอ​ อกต​ าม​ปลาย​กงิ่ ห​ รอื ง​ามใ​บ​ใกลป​ ลายก​ ง่ิ ดอกแ​ ยกเ​พศ กา น​ ดอกย​ อ ยม​ ข​ี น ดอกต​ มู ร​ ปู ก​ ระบองผ​ วิ ม​ ข​ี น กลบี เ​ลย้ี งเ​ชอื่ มต​ ดิ กนั เ​ปน ห​ ลอด ปลายแ​ ยกเ​ปน 3-5 แฉก กลบี ​ ดอก 5 กลบี ​สขี าว กา นก​ ลบี ด​ อกส​ ้ัน ดอกเ​พศผูม​ เ​ี กสรเ​พศผส​ู มบรู ณ 10 อนั เรียงเ​ปน 2 วง วงนอกย​ าว​ กวา ​วงใน ดอกเ​พศเมยี เกสร​เพศผู 10 อัน เปนหมนั ม​ ขี​ นาดเลก็ รงั ไขอ​ ยูเ​หนอื ว​ งก​ ลบี ​ม​ขี นห​ นาแนน ผล​ เปน ฝ​ ก ​แบนผ​ ิวเ​กลย้ี ง นิเวศวทิ ยาแ​ ละ​การ​กระจายพ​ นั ธุ พบข​ น้ึ ใ​นป​ า เ​บญจพรรณท​ วั่ ประเทศ ระดบั ค​ วามส​ งู ไ​มเ​ กนิ 300 เมตร ในต​ า งประเทศพ​ บท​ ี่ อนิ เดยี พมา ลาว กัมพูชา เวียดนาม ฟลปิ ปนส อ​ นิ โดนีเซีย พรรณไม​ส วนร​ กุ ขชาต​ิมวกเหลก็ 109

LEGUMINOSAE-CAESALPINIOIDEAE กระไดลิง Bauhinia scandens L. var. horsfieldii (Miq.) K. & S. S. Larsen ชือ่ ​อนื่ ๆ กระไดว​ อก(ภาคเหนอื ); โซกน​ ยุ (ชาวมน-ชัยภมู )ิ ; มะลมื ดำ(เชียงใหม) กระไดลิง เปน​ไมเถา​เล้ือย​เนื้อ​แข็ง​ขนาดใหญ​มี​มือ​เกาะ​ข้ึน​พาด​พัน​ตาม​เรือนยอด​ของ​ตนไม​ ไปไดไกล เถา​แบน​เหนียว​แข็ง​โคง​ไปมา​เปน​ลอน​สม่ำเสมอ​ลักษณะ​เปน​ช้ัน ๆ คลาย​บันได​กิ่ง​ออน​มี​ขน​ ประปราย กงิ่ แ​ กเ​ กลยี้ ง ใบเ​ดยี่ ว เรยี งส​ ลบั รปู ไขห​ รอื ร​ ปู พ​ ดั ปลายแหลมห​ รอื เ​วา ใบท​ เ​่ี วา ล​ กึ ม​ ล​ี กั ษณะเ​ปน 2 แฉก โคนต​ ดั ห​ รอื เ​วา ร​ ปู ห​ วั ใจ มเ​ี สน ใ​บอ​ อกจากโ​คนใ​บ 5-7 เสน ขอบใ​บเ​รยี บ เนอ้ื ใ​บค​ ลา ยก​ ระดาษ แผน ​ ใบ​ดา นบน​เกลี้ยง​เปนมัน ดา นลา ง​มขี​ นป​ ระปรายห​ รอื เ​กล้ียง หใ​ู บเ​ล็กมาก​เปน​ติ่งย​ าวร​ ว งง​าย ดอก​ชอแ​ ยก​ แขนง ออก​ทีป่​ ลาย​ก่ิงห​ รอื ซ​ อกใ​บ​ใกลป​ ลายก​ ิง่ มี​ขนป​ ระปราย แตกแขนงน​ อ ย กลีบ​เลยี้ ง 5 กลีบ เชอื่ ม​ ติดกันร​ ูปถ​ วย กลบี ด​ อก 5 กลบี สีขาวอ​ ม​เหลอื ง กานก​ ลีบด​ อก​สัน้ เกสรเ​พศผส​ู มบรู ณ 3 อัน เปนหมนั 2 อนั มข​ี นาดเลก็ รงั ไขอ​ ยเ​ู หนอื ว​ งก​ ลบี ​มก​ี า นส​ นั้ ผลเ​ปน ฝ​ ก แ​ บนร​ปู ร​ห​ี รอื ร​ปู ไขแ​ กมร​ปู ร​ ี ฝก แ​ กม​ ส​ี นี ำ้ ตาลแดง ปลายมน มีต​ ิ่งแ​ หลมส​ น้ั ๆ นเิ วศวทิ ยาแ​ ละ​การ​กระจายพ​ ันธุ พบ​ข้ึน​ใน​ปาดิบ​แลง​และ​ปา​เบญจพรรณ​ช้ืน​ทั่ว​ทุก​ภาค ใน​ตางประเทศ​พบ​ท่ี​อินเดีย ภูมิภาค​ อินโดจนี และอ​ นิ โดนีเซยี 110 พรรณไม​สวนร​ กุ ขชาติม​ วกเหลก็

LEGUMINOSAE-CAESALPINIOIDEAE สิรนิ ธรว​ ลั ลี Bauhinia sirindhorniae K. & S. S. Larsen ช่อื ​อ่ืน ๆ สามส​ ิบสองป​ ระดง(หนองคาย) สริ ินธรว​ ัลลี เปน ไ​มเ ถา​เน้ือ​แขง็ เลอื้ ยพ​ นั ​ไปไดไกล ถึง 20 ม. กงิ่ ​ออนม​ ี​ขน​สนี ้ำตาลแดง กิ่งแ​ ก​ เกลยี้ ง หใ​ู บร​ ปู ร​ แ​ี กมข​ อบข​ นานห​ รอื ค​ ลา ยร​ ปู เ​คยี ว ผวิ ด​ า นนอกม​ ข​ี น ใบเ​ดยี่ วร​ ปู ไข เรยี งส​ ลบั ปลายแหลม​ หรือเ​วา ต​ นื้ ​หรอื เ​วาเ​ปน 2 แฉกล​ ึก​ถงึ ​โคน​ใบเ​ปนส​ องใ​บ​ยอ ย ปลาย​แฉก​เรยี วแหลมห​ รอื ​รปู ​เคียว โคนใ​บ​รปู ​ หวั ใจ แผนใ​บ​คลาย​หนงั ผิวใ​บด​ า นบน​เกล้ียง ดา นลา งใ​บออนม​ ​ีขนส​ ีแดง ตามเ​สนแ​ ขนงใ​บ ใบแ​ กเ​ กล้ียง​ หรือเ​กอื บเ​กลี้ยง ดอก​ชอ แ​ ยก​แขนงม​ ​ขี นส​ ี​สนมิ ป​ กคลุมห​ นาแนน ชอ ดอกแ​ ขนงแ​ บบ​ชอ ก​ ระจุกซ​ อ น ดอก​ ตมู ​รูปไขฐ​ าน​ดอกร​ ูปถ​ ว ย​เปนห​ ลอดห​ รอื ร​ ูปกรวยแ​ คบ กลบี เ​ลีย้ งส​ ีนำ้ ตาลแดงค​ ลา ยกาบ ม​ีรอยแยกด​ าน​ หน่งึ ถ​ งึ ฐ​ าน​ดาน​ตรงขามแ​ ยกเ​ฉพาะต​ อนปลาย ผวิ ด​ า นนอก​มขี​ น กลีบด​ อก 5 กลีบ ส​ีเหลืองถ​ งึ ส​ สี ม แ​ ดง ขนาดไ​มเ​ ทา กนั รปู ใ​บห​ อกแ​ คบถ​ งึ ใ​บห​ อกก​ วา ง โคนก​ ลบี เ​รยี วเ​ปน ก​ า นก​ ลบี ด​ อก ผวิ ด​ า นในเ​กลย้ี ง ดา นนอก​ มขี​ นส​ ีนำ้ ตาลแดงห​ นาแนน เกสร​เพศผ​ูสมบรู ณ 3 อัน เปน หมัน 2 อัน รงั ไขอ​ ยูเ​หนือว​ งก​ ลีบ ร​ ปู ร​ ​ี มข​ี น ผล​ เปน ฝ​ ก แ​ บน ม​ ​ขี นส​ สี​ นิมป​ กคลมุ มี 5-7 เ​มล็ด นิเวศวทิ ยาแ​ ละก​ ารก​ ระจายพ​ นั ธุ เปน​พชื ถ​ ่นิ เ​ดียวข​ อง​ไทย ขน้ึ ​ตาม​ชาย​ปาดบิ แ​ ลง ระดับค​ วามส​ ูง 150-200 เมตร พบเ​ฉพาะ ใน​ภาค​ ตะวนั ออกเ​ฉยี ง​เหนือต​ อนบ​ น จังหวดั ห​ นองคาย นครพนม และส​ กลนคร พรรณไมส​ วน​รกุ ขชาติม​ วกเหลก็ 111

LEGUMINOSAE-CAESALPINIOIDEAE อรพิม Bauhinia winitii Craib ชือ่ ​อื่น ๆ ค้วิ นาง(ภาคก​ ลาง) อรพมิ เปน ไ​มเ ถาเ​นอื้ แ​ ขง็ ข​ นาดใหญ แตกกงิ่ ก​ า นส​ าขาเ​ลอ้ื ยไ​ปไดไ กล มม​ี อื พ​ นั ลำตน ส​ เี ทา เปลอื ก​ แตกเ​ปนร​ องต​ นื้ ไม​เปนร​ ะเบียบ กิง่ ​ออ นม​ ีข​ น ก่ิงแ​ กเ​กลย้ี ง ใบ​ประกอบแ​ บบข​ นนก​มี 2 ใบ​ยอย เรียงส​ ลับ ใบ​ยอ ยเ​รียงต​ รงขามร​ ูปไขเ​ บย้ี ว ปลายแ​ ละโ​คนมน แผน ใ​บ​คลายก​ ระดาษ ดอกช​ อก​ ระจะอ​ อกท​ ่ีป​ ลาย​ก่งิ ​ และก​ ง่ิ ​ดา นข​ าง กลีบ​เลี้ยงส​ ีนำ้ ตาล 5 กลีบ ปลายแหลม มี​ขนค​ ลา ยก​ ำมะหยี่ กลีบด​ อก 5 กลบี สีขาว 4 กลีบ สีเ​หลอื ง 1 กลีบ กลบี ย​ น ​รว งง​าย เกสร​เพศผู 10 อัน รังไขอ​ ยูเ​ หนือว​ งก​ ลีบ รูปแ​ ถม ผล​เปน ​ฝกแ​ บน​ บางย​ าว สีนำ้ ตาลอ​ มแ​ ดง ผิวเ​กลย้ี ง นิเวศวทิ ยาแ​ ละ​การก​ ระจายพ​ นั ธุ พบข​ นึ้ ใ​นป​ า ผลดั ใบแ​ ละป​ า โปรง บ​ นเ​ขาห​ นิ ปนู ในภ​ าคก​ ลางแ​ ละภ​ าคต​ ะวนั ตกเ​ฉยี งใ​ต เ​ปน พ​ ชื ถ​ น่ิ ​ เดียว​ของไ​ทย 112 พรรณไมส​ วนร​ กุ ขชาตมิ​ วกเหลก็

LEGUMINOSAE-CAESALPINIOIDEAE โสกสะปน Brownea grandiceps Jacq. ช่อื ​อนื่ ๆ โสกพ​ วง, บัวต​ นั ชอ่ื ​สามัญ Rose of Venezuela โ​สกสะปน เปนไ​มตน สูงถ​ ึง 15 ม. เรือนยอดแ​ ผก วา ง ปลายก​ ิ่งห​ อยยอ ย ใบป​ ระกอบแ​ บบข​ นนก ปลายค​ ู เรียงส​ ลบั ร​ ะนาบเ​ดียว มี​ใบ​ยอย 4-12 คู เรียงต​ รงขา มห​ รอื เ​ยอื้ งก​ นั เ​ล็กนอย ใบย​ อ ย​ทโี่​คนช​ อใ​บ​ มขี​ นาดเล็ก รปู ไข ใบ​ยอ ย​ตรงป​ ลาย​ชอ ใ​บ รปู ใ​บ​หอกห​ รือใ​บ​หอกก​ ลับ ​ปลายแหลมเ​ปน​ต่ิง โคนเ​บีย้ วส​ อง​ ขางไ​มเ​ทากัน​หรอื ร​ ปู​ ล่มิ ถ​ งึ ก​ ลม มีต​ อม 1 ตอม​ท่​โี คนเ​สน​กลางใ​บด​ า นหลงั ใ​บ ใบออนส​ นี ำ้ ตาลแ​ กมม​ ว ง​ มีปร​ ะสเี​ขียวห​ อ ยเ​ปน พ​ วง ดอก​ชอ ก​ ระจุกแ​ นน​หอยล​ งอ​ อกต​ ามป​ ลาย​กิง่ ดอกย​ อย 40-90 ดอก ใบป​ ระดบั รปู ร​ หี​ รือเ​ปนเ​สนย​ าว ใบป​ ระดบั ย​ อ ย​เปน ห​ ลอด ปลายแ​ ยกเ​ปน 2 แฉก ผวิ ด​ า นนอกม​ ​ีขน​คลา ยเ​สน ไหม กลีบเ​ล้ียง 4 กลบี สชี มพแู​ กมแ​ ดง กลีบด​ อก 5 กลบี สชี มพแ​ู กมแ​ ดง กลบี เ​ล้ียงแ​ ละก​ ลบี ด​ อกต​ ้งั อยบู​ น​ ฐาน​รองด​ อกร​ ปู ถ​ วย เกสรเ​พศผู 11 อนั เช่อื มต​ ดิ กัน​เปนส​ องม​ ดั ร​ งั ไขอ​ ยเ​ู หนือว​ งก​ ลีบ ผ​ ิวเ​กล้ยี ง นเิ วศวทิ ยาแ​ ละ​การ​กระจายพ​ นั ธุ เปน​ไมต​ างประเทศม​ ถี​ ่นิ กำเนดิ ​ใน​อเมรกิ าใตจ​ ากเ​วเนซเุ อลาถ​ ึงเ​ปรู นยิ ม​ปลูกเ​ปน ไ​มป ระดบั ​ขึน้ ​ ไดท​ วั่ ไป พรรณไมส​ วนร​ กุ ขชาติ​มวกเหล็ก 113

LEGUMINOSAE-CAESALPINIOIDEAE ตนั หยง Caesalpinia coriaria (Jacq.) Willd. ตนั หยง เปน ไ​มพ มุ สงู ถ​ งึ 5 ม. ก่ิงม​ ​ขี น ใบป​ ระกอบแ​ บบข​ นนก​สองช​ นั้ เ​รียงส​ ลบั ชอใ​บ​ยอ ย​เรยี ง​ ตรงขา มห​ รอื เ​รียงส​ ลบั จำนวน 13-17 ชอ ใบ​ยอยไ​มม​กี าน​ใบ เรียงต​ รงขามจ​ ำนวน 9-21 คู รปู ข​ อบข​ นาน ปลายก​ ลม โคนเ​บีย้ ว ขอบใ​บเ​รยี บ แผนใ​บ​บาง ผวิ ใ​บ​เกลี้ยง ดานลา ง​ใบม​ ​ตี อ มก​ ลม​สีดำ กา นแ​ ละแ​ กนใ​น​ ชอ ใ​บม​ ข​ี น ดอกช​ อ แ​ ยกแ​ ขนงส​ ขี าวแ​ กมเ​หลอื ง มก​ี ลนิ่ ห​ อม ออกท​ ซ​ี่ อกใ​บแ​ ละป​ ลายก​ ง่ิ ใบป​ ระดบั ข​ นาดเลก็ ​ รว งง​า ย มข​ี น กา นแ​ ละแ​ กนช​ อ ดอกม​ ข​ี น ฐานร​ องด​ อกร​ ปู กรวยผ​ วิ ม​ ข​ี นส​ น้ั กลบี เ​ลย้ี ง 5 กลบี รปู ร​ แ​ี กมข​ อบ​ ขนาน กลบี ห​ อ โ​คง ปลาย​กลบี ก​ ลม ขอบม​ ี​ขน กลีบด​ อก 5 กลีบ รูปช​ อ น ปลายก​ ลม โคนส​ อบแ​ หลมเ​ปน ​ กา น​ดา น​ขางข​ องก​ าน​มขี​ น กลีบ​บนท​ อี่ ยูใ​นส​ ุด​มล​ี ักษณะ แตกตางจาก​กลีบอ​ นื่ ๆ โคนก​ ลบี ​ท​คี่ ลา ยก​ านโ​คง ​ งอจ​ นถึงก​ งึ่ กลางก​ ลบี และผ​ ิวด​ านใน​ตรงกลางก​ ลบี ม​ ีข​ น​เปน ก​ ระจุกย​ าว เกสร​เพศผู 10 อัน โคน​กานม​ ​ขี น​ ยาว รังไขอ​ ย​ูเหนอื ว​ งก​ ลบี ม​ีกา น​ช​ูรงั ไขส​ ้ัน รงั ไขแ​ บนร​ ูปข​ อบข​ นาน ผล​เปน ​ฝก ​แบน รูปข​ อบข​ นาน โคงพ​ บั ​ เปนค​ ลน่ื ปลาย​กลม ม​ตี ิ่งห​ นามส​ ้นั ผลแ​ กส​ ีนำ้ ตาล แหง แ​ ลว ไ​ม​แตก นเิ วศวทิ ยาแ​ ละก​ ารก​ ระจายพ​ ันธุ เปนไ​มป​ ลูกข​ นึ้ ก​ ระจายท​ ัว่ ประเทศ ต​ างประเทศม​ ​ถี ิ่นกำเนดิ ​ใน​อเมริกาใต อ​ ินเดยี ​ตะวันตก 114 พรรณไมส​ วน​รุกขชาติม​ วกเหล็ก

LEGUMINOSAE-CAESALPINIOIDEAE กัลปพฤกษ Cassia bakeriana Craib ชื่อ​อน่ื ๆ ​กานล( เขมร-สุรินทร) ; ชัยพฤกษ( ภาคเหนอื ) ชื่อส​ ามัญ Wishing Tree, Pink Shower, Baker’s shower Tree กลั ปพฤกษ เปนไ​มต น ข​ นาดเล็ก​ถงึ ขนาดก​ ลาง สูง 5-15 ม. เรอื นยอดแ​ ผก วาง เปลือกส​ เี ทา ก่งิ ​ ออ น ใบออน และช​ อดอกม​ ข​ี น​สน้ั ​ออ นนุมส​ เี ทาห​ นาแนน ใบ​ประกอบ​แบบข​ นนกป​ ลาย​คู เรยี งส​ ลับ​ม​ใี บ​ ยอ ย 5-8 คู รูปไขแ​ กมข​ อบข​ นาน​ถึงร​ ูปข​ อบข​ นาน ดอก​ชอ ก​ ระจะ ออกต​ ามก​ ่งิ พ​ รอ ม​ใบออน ใ​บป​ ระดับร​ ูป​ ใบ​หอก กลบี เ​ล้ียง 5 กลีบ รปู ไขแ​ กม​รูปใ​บห​ อกม​ ​ีขนน​ มุ กลบี ด​ อก 5 กลีบ รูปไขแ​ กมร​ ปู ใ​บห​ อก สีชมพู​ แลวเ​ปลยี่ น​เปนส​ ีขาวใ​นเ​วลา​ตอ มา เกสรเ​พศผู 10 อัน ยาว​ไม​เทากัน แบงเ​ปน 2 กลมุ กลุม​แรกม​ ี 3 อัน ตรงกลางก​ า นช​ อ​ู บั เ​รณม​ู ก​ี ระเปาะท​ รงกลม กลมุ ท​ ส่ี องม​ ี 4 อนั และก​ ลมุ ท​ ส​่ี ามม​ ี 3 อนั มข​ี นาดเลก็ ก​ วา ก​ ลมุ ​ แรกแ​ ละไ​มม ก​ี ระเปาะท​ รงกลม รงั ไขอ​ ยเ​ู หนอื ว​ งก​ ลบี รปู เ​คยี ว มข​ี นน​ มุ ผลเ​ปน แ​ ทง ก​ ลมย​ าว มข​ี นน​ มุ ส​ เี ทา​ หนาแนน ฝก ​หนง่ึ ม​ ี 30-40 เ​มล็ด นเิ วศวิทยาแ​ ละ​การ​กระจายพ​ นั ธุ พบข​ นึ้ ใ​นป​ า โปรง แ​ ละเ​ขาห​ นิ ปนู ท​ างภ​ าคเหนอื ภาคก​ ลาง ภาคต​ ะวนั ออกแ​ ละภ​ าคต​ ะวนั ออกเ​ฉยี ง​ เหนอื ใน​ตางประเทศพ​ บ​ทพี่​ มา พรรณไมส​ วน​รุกขชาติม​ วกเหลก็ 115

LEGUMINOSAE-CAESALPINIOIDEAE ราชพฤกษ Cassia fistula L. ช่ืออ​ ืน่ ๆ ชยั พฤกษ( ภาคก​ ลาง); ก​ เุ พยะ(กะเหรี่ยง-กาญจนบรุ ี); คนู (ภาคก​ ลาง, ภาคเหนือ); ปอ ย​ ู, ปโู ย, เ​ปอโซ, ​ แมะหล​ า ​หยู( กะเหรีย่ ง-แมฮองสอน); ลมแลง(ภาคเหนอื ) ชอ่ื ส​ ามัญ Golden Shower, Indian Laburnum, Pudding-pipe Tree ราชพฤกษ เปน ​ไมต น สูงถ​ ึง 15 ม.เปลือกเ​รยี บห​ รือแ​ ตกเ​ปน สะเกด็ ส​ ีเ่ หลย่ี มส​ ีเทา ใบ​ประกอบ​ แบบข​ นนกป​ ลาย​คูเ​รยี งส​ ลบั ใบ​ยอยเ​รียงต​ รงขามห​ รอื เ​ย้อื งก​ ัน​เล็กนอย จำนวน 5 คู รูปร​ แี​ กมร​ ปู ไข ค​ใู บ​ ยอ ยต​ รงป​ ลาย​ม​ีขนาดใหญก​ วา​ตรงโ​คน ปลาย​สอบแ​ หลม โคนมนแ​ หลม ขอบใ​บเ​รียบ แผน ใ​บบ​ าง ผวิ ใ​บ​ มข​ี น ดานลา ง​มส​ี ี​ขาวนวล กาน​และแ​ กน​ใน​ชอ ใ​บม​ ีข​ น ดอกช​ อ ก​ ระจะส​ ​เี หลอื งอ​ อกต​ าม​งา ม​ใบ ชอ ห​ อ ยก​ า น​ ชอดอกส​ ้ัน ดอกย​ อ ย​มก​ี านด​ อก กา น​และ​แกนช​ อ ดอกม​ ขี​ น ฐาน​รองด​ อกร​ ปู กรวย ผิวม​ ี​ขน กลบี เ​ลี้ยง 5 กลีบ ​รูปร​ ห​ี รอื ก​ ลม กลบี ด​ อกส​ ​เี หลือง 5 กลบี รูปร​ ​ปี ลาย​กลม โคน​สอบแ​ หลมเ​ปนก​ า น เกสรเ​พศผู 10 อนั ​ ไมเ​ทากัน รงั ไขอ​ ยูเ​หนอื ว​ งก​ ลบี ​มกี​ าน​ชู​รังไข รงั ไขร​ ปู ข​ อบข​ นาน​มีข​ น ผล​เปน ฝ​ ก ​กลมต​ รง รปู ข​ อบข​ นาน ผวิ เ​กลย้ี ง ผลแ​ กส​ ีน้ำตาลด​ ำ เมล็ด​แบนร​ ูปก​ ลมร​ จ​ี ำนวน​มาก สีนำ้ ตาล มผ​ี นงั กนั้ เ​ปน​หอง ๆ นเิ วศวทิ ยาแ​ ละ​การ​กระจายพ​ นั ธุ พบ​ข้ึน​ใน​ปา​เบญจพรรณ ปาเต็ง​รัง​ท่ัวประเทศ นิยม​ปลูก​เปน​ไมประดับ​ข้ึน​กระจาย​ท่ัวประเทศ ในต​ างประเทศพ​ บท​ ี​ศ่ รีลงั กา อินเดีย มาเลเซีย จนี อยี ปิ ต เ​ขตรอนท​ ่ัวไป 116 พรรณไม​สวน​รกุ ขชาต​ิมวกเหล็ก

LEGUMINOSAE-CAESALPINIOIDEAE หางนกยูงฝ​ ร่ัง Delonix regia (Bojer ex Hook.) Raf. ช่ืออ​ น่ื ๆ นกยูงฝ​ รัง่ , อินทร(ี ภาคก​ ลาง); สม พ​ อ​หลวง(ภาคเหนือ); หงอนย​ ูง(ภาคใต) ชอ่ื ​สามัญ Flambuoyant Tree, Flame of The Forest, Peacock Flower หางนกยูงฝ​ รั่ง เปน​ไมต น สงู ถ​ งึ 15 ม. เรอื นยอดแ​ ผกวาง เปลอื กเ​รยี บส​ ีเทา ใบ​ประกอบแ​ บบ​ ขนนก 2 ชน้ั เรียงส​ ลับ ชอ ใ​บ​ยอ ยเ​รยี งต​ รงขาม 9-24 คู ใบย​ อย​ขนาดเล็ก​จำนวน​มากไ​มม​กี านใ​บ​ยอ ย รูป​ ขอบข​ นาน ปลาย​กลม โคนเ​บย้ี วเ​ล็กนอย ผิวใ​บ​เกลยี้ ง หู​ใบ​รวงง​า ย ดอกช​ อ ก​ ระจะอ​ อกต​ ามง​าม​ใบ​หรอื ​ ปลาย​กิ่ง กลีบเ​ลี้ยง 5 กลีบ รปู ข​ อบข​ นานเ​รียวแหลม ผิวด​ านในส​ ีแดง ดา นนอกส​ เี ขยี ว กลบี ด​ อก 5 กลบี ขนาด​ไม​เทากัน​สีสม​แดง​รูป​กลม โคน​กลีบ​เรียวแหลม​เปน​กาน​กลบี ​ดอก​สีแดง เกสร​เพศผู 10 อัน ​กาน​ เกสร​สีแดง​โคน​สีขาว รังไข​อยู​เหนือ​วง​กลีบ​ไมมี​กาน มี​ขน​กำมะหยี่​ประปราย ผล​เปน​ฝก​แบน​ยาว​โคง​ เลก็ นอย เปลือกแ​ ขง็ เม่อื แ​ ก​จะแ​ ตกเ​ปน 2 ซกี มี 20-40 เ​มล็ด นเิ วศวทิ ยาแ​ ละ​การก​ ระจายพ​ ันธุ เปนไ​มต​ า งประเทศ เปนพ​ ืชถ​ นิ่ เ​ดียว​ของม​ าดา​กัสกา ​นิยม​ปลกู ท​ ว่ั ไปใ​นเ​ขตรอน พรรณไมส​ วน​รกุ ขชาต​มิ วกเหลก็ 117

LEGUMINOSAE-CAESALPINIOIDEAE อะราง Peltophorum dasyrhachis (Miq.) Kurz ช่อื ​อน่ื ๆ รา ง, อะล​ าง(นครราชสมี า); กวาเ​ซก(เขมร-กาญจนบุร)ี ; คางร​ งุ , คางฮ​ งุ (พษิ ณโุ ลก); จา ข​ าม, ซา​ขม(เลย); ตา​เซก(เขมร-บรุ ีรมั ย) ; นนทร(ี ภาคก​ ลาง); ราง(สวย-สรุ นิ ทร) ; อนิ ทร(ี จนั ทบุรี) ชื่อส​ ามญั Copper Pod อะร​ าง เปน ไ​มต น สูงถ​ งึ 25 ม. กิง่ ​ออนม​ ี​ขน กง่ิ แ​ ก​เรียบ ใบป​ ระกอบแ​ บบข​ นนกส​ องช​ ัน้ ​เรยี งส​ ลับ ชอใ​บย​ อ ยเ​รียงต​ รงขา มจ​ ำนวน 3-5 คู ใบ​ยอย​ไมม ​กี า น​ใบเ​รียงต​ รงขามจ​ ำนวน 6-10 คู คู​ใบย​ อ ยต​ รงโ​คน​ อาจ​เรียงเ​ย้ืองก​ ันเ​ล็กนอ ย ใบ​ยอย​รปู ข​ อบข​ นาน ปลายก​ ลม​เวา​มข​ี นเ​ปน ก​ ระจกุ ต​ รงกลาง โคนเ​บีย้ ว ขอบ​ ใบ​เรียบ แผน​ใบบ​ าง ผวิ ใ​บ​มี​ขนท​ ั้งสองด​ าน ห​ใู บ​เปน ​เสน​คลายร​ ากไม มี​ขน ดอกช​ อ ก​ ระจะส​ เ​ี หลืองอ​ อน หอ ยล​ ง ออกท​ ซ​ี่ อกใ​บใ​กลป​ ลายก​ งิ่ กา นแ​ ละแ​ กนช​ อ ดอกม​ ข​ี นส​ นี ำ้ ตาล ใบป​ ระดบั ร​ ปู ข​ อบข​ นาน กลบี เ​ลยี้ ง​ เช่ือมต​ ิดกนั ​รปู กรวย ปลาย​แยก​เปน 5 แฉก รปู ข​ อบข​ นาน​แกม​รปู ห​ อก ปลายมน​แหลม ผิวด​ า นนอก​ม​ขี น​ สีน้ำตาล กลบี ด​ อก 5 กลีบ รปู ไขก​ ลับ ปลาย​กลม โคนส​ อบแ​ หลม เปนก​ าน ม​ีขนย​ าว​เปน แนวต​ รงกลาง​ กลีบ​ท้ังสอง​ดาน เกสร​เพศผู 10 อัน โคน​กาน​มี​ขน​ยาว​เปน​กระจุก รังไข​อยู​เหนือ​วง​กลีบ ​รูป​ร​ีแกม​ขอบ​ ขนาน มีข​ น กาน​ช​ูรงั ไขเ​ หลอื ง ผล​เปน​ฝก​แบน รปู ร​ ​ีหวั ท​ าย​แหลม ขอบบ​ างค​ ลา ย​ปก สนี ้ำตาลแดง เมลด็ ​ แบน รปู ร​ ี เ​รียงข​ วางก​ ับ​ความ​ยาวข​ องฝ​ ก นเิ วศวิทยาแ​ ละก​ ารก​ ระจายพ​ ันธุ พบ​ข้ึน​ใน​ปา​เบญจพรรณ​ทั่วประเทศ​โดยเฉพาะ​ใน​ภาค​ตะวันออก ใน​ตางประเทศ​พบ​ที่​กัมพูชา ลาว เวียดนาม มลายู อ​ ินโดนเี ซยี 118 พรรณไม​สวน​รุกขชาติ​มวกเหล็ก

LEGUMINOSAE-CAESALPINIOIDEAE นนทรี Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne ช่อื ​อืน่ ๆ กระถนิ ป​ า, กระถินแ​ ดง(ตราด); สารเ​งนิ (แมฮ องสอน) ชอ่ื ​สามัญ Yellow Flame, Copper Pod, Yellow Poincina นนทรี เปน ​ไมต น สงู ถ​ งึ 15 ม. ก่งิ ​มขี​ น ใบ​ประกอบแ​ บบข​ นนก​สองช​ น้ั เรยี งส​ ลับ ชอ ใ​บย​ อ ยเ​รยี ง​ ตรงขามจ​ ำนวน 7-11 คู กานแ​ ละแ​ กนช​ อใ​บม​ ีข​ น ใบย​ อยไ​มมกี​ าน​ใบ​เรียงต​ รงขา มจ​ ำนวน 13-20 คู รูปข​ อบ​ ขนาน ปลาย​กลม​เวา มข​ี นเ​ปน ​กระจกุ ส​ น้ั โคน​เบยี้ ว ขอบใ​บเ​รียบ​ม​ีขน แผน ใ​บบ​ าง ผวิ ใ​บม​ ี​ขน ดอกช​ อ ​ แยกแ​ ขนงส​ เ​ี หลอื ง ออกท​ ป​่ี ลายย​ อด ชอ ต​ ง้ั กา นแ​ ละแ​ กนใ​นช​ อ ดอกม​ ข​ี น ฐานร​ องด​ อกร​ ปู ถ​ ว ย ผวิ ม​ ข​ี นส​ นั้ กลบี เ​ลยี้ ง​เช่อื มต​ ดิ กนั ​รูป​ถวย ปลายแ​ ยก​เปน 1 ดอก รูป​ขอบ​ขนานห​ รอื ไ​ขก​ ลับ ปลาย​กลมห​ รอื ​ตดั ต​ รง ขอบก​ ลีบม​ ข​ี น โคนก​ ลีบด​ า นนอกม​ ข​ี นส​ ั้น ดา นใน​ม​ีขนย​ าว กลีบด​ อก 5 กลีบ รปู ไขก​ ลับ กลีบย​ น ปลาย​ กลีบ​กลม โคน​กลีบ​สอบ​แหลม​เปน​กาน มี​ขน​เปนแนว​ตรงกลาง​จาก​โคน​ขึ้น​ไปถึง​กลาง​กลีบ​ทั้งสอง​ดาน เกสรเ​พศผู 10 อัน โคน​กา นม​ ​ีขนย​ าว​เปน ก​ ระจุก รังไขอ​ ยเ​ู หนอื ว​ งก​ ลีบ ร​ ูปไขแ​ กมข​ อบข​ นาน กา นช​ ูร​ งั ไข​ ยาว รงั ไขแ​ ละก​ า นช​ ร​ู งั ไขม​ ข​ี น ผลเ​ปน ฝ​ ก แ​ บนร​ ปู ร​ แ​ี กมข​ อบข​ นาน ปลายแ​ ละโ​คนแ​ หลม ขอบบ​ างค​ ลา ยป​ ก ผล​แก​ส ีนำ้ ตาลด​ ำ แหง แ​ ลวไ​ม​แตก เมล็ดแ​ บนร​ ูปข​ อบข​ นาน เ​รยี งต​ ามค​ วามย​ าว​ของฝ​ ก นเิ วศวิทยาแ​ ละ​การก​ ระจายพ​ ันธุ พบข​ น้ึ ใ​นป​ า แ​ ถบช​ ายฝ​ ง ทะเลด​ า นหลงั ป​ า ชายเลน สว นใหญเ​ ปน พ​ นั ธไุ มป​ ลกู ข​ นึ้ ก​ ระจายท​ ว่ั ประเทศ ในต​ า งประเทศพ​ บท​ ี​่กมั พูชา เวียดนามใ​ต มาเลเซีย อินโดนีเซีย ฟลปิ ปน สถ​ ึงอ​ อสเตรเลียภ​ าคเหนอื และ​ ปลูกก​ ัน​ทัว่ ไปใ​นเ​ขตรอน พรรณไม​ส วน​รกุ ขชาติม​ วกเหลก็ 119

LEGUMINOSAE-CAESALPINIOIDEAE โสก Saraca indica L. ช่ือ​อื่น ๆ ชุมแสงน​ ำ้ (ยะลา); สม ส​ ุก(ภาคเหนือ); โสกน​ ้ำ(ส​รุ าษฎรธ​ าน)ี ; กาแ​ ปะหไ​ อย(มลาย-ู ยะลา); ตะโ​คลี่​ เตาะ(มลายู-ปต ตาน)ี ชื่อส​ ามญั Asoka, Asoka-tree โสก เปน ไ​มต น สงู ถ​ งึ 20 ม. เปลอื กค​ อ นขา งเ​รยี บส​ นี ำ้ ตาลด​ ำ ปลายก​ ง่ิ ห​ อ ยยอ ย ใบป​ ระกอบแ​ บบ​ ขนนกป​ ลาย​คู เรียงส​ ลับ ใบ​ยอ ย 1-7 คู รูปร​ ​ีแกม​ขอบข​ นาน​หรอื ร​ ปู ใ​บห​ อก ปลายแหลม โคน​กลม เวา ​รปู ​ หวั ใจห​ รอื ร​ ป​ู ลม่ิ ขอบใ​บเ​รยี บ แผน ใ​บค​ ลา ยห​ นงั ผวิ เ​กลยี้ งท​ ง้ั สองด​ า น เมอื่ แ​ หง ม​ ส​ี นี ำ้ ตาล ดอกช​ อ เ​ชงิ ห​ ลน่ั ใบป​ ระดบั ร​ ปู ไข รว งง​ายห​ รือต​ ิดท​ น กลบี เ​ล้ยี ง สสี ม แ​ ดง 4 กลีบ รูปไขแ​ กม​ขอบข​ นาน ปลายมน​หรือก​ ลม ไมม ​ีกลีบด​ อก เกสรเ​พศผู 6-8 อัน รงั ไขอ​ ยเ​ู หนอื ว​ งก​ ลบี ​มี​ขน ผล​เปน ​ฝกแ​ บน รปู ข​ อบข​ นานแ​ กมใ​บ​หอก ตรงป​ ลาย​มีจ​ ะงอย โคนก​ ลม​หรอื ส​ อบแ​ หลม นิเวศวทิ ยาแ​ ละ​การก​ ระจายพ​ นั ธุ พบข​ ้นึ ​ตามร​ มิ ล​ ำหว ยล​ ำธาร ริมแมนำ้ ใน​ปาดบิ แ​ ลง และป​ าดบิ ​ชนื้ ระดับค​ วาม​สงู ถ​ งึ 900 เมตร ในต​ างประเทศพ​ บ​ท​ลี่ าว เวียดนาม อินโดนเี ซีย ​มาเลเซีย 120 พรรณไมส​ วน​รุกขชาต​มิ วกเหล็ก

LEGUMINOSAE-CAESALPINIOIDEAE ข้เี หล็ก Senna siamea (Lam.) H. S. Irwin & Barneby ชื่ออ​ ื่น ๆ ขี้เหล็กแ​ กน (ราชบรุ ี); ข้เี หล็กบ​ า น(ลำปาง, สร​ุ าษฎรธ​ าน)ี ; ขี้เหล็กห​ ลวง(ภาคเหนอื ); ข้เี หลก็ ใ​หญ(ภาค​ กลาง); ผักจ​ ​ลี้ (้ี เงี้ยว-แมฮ องสอน); แมะข​ ้เี หล​ ะพ​ ะโดะ(กะเหร่ยี ง-แมฮ อ งสอน); ยะหา(มลาย-ู ปตตานี) ชอ่ื ​สามัญ Cassod Tree, Thai Copper Pod ข้ีเหล็ก เปน ไ​มตน สูงถ​ ึง 15 ม. ใบ​ประกอบแ​ บบข​ นนก​ปลาย​คเู​รียงส​ ลบั กานแ​ ละแ​ กน​ในช​ อ ใ​บ​ มี​ขน ใบ​ยอย​เรียง​ตรงขาม​จำนวน 4-6 คู รปู ​รี​แกม​ขอบ​ขนาน ปลาย​กลม​เวา​มี​ติ่ง​คลาย​ขน​แขง็ โคนมน​ แหลมถ​ งึ ก​ ลม ขอบใ​บเ​รยี บ แผน ใ​บบ​ าง ผวิ ใ​บม​ ข​ี นเ​หน็ ช​ ดั เจนด​ า นลา งใ​บ ดอกช​ อ แ​ ยกแ​ ขนงส​ เ​ี หลอื ง ออก​ ตาม​งา ม​ใบ​หรือป​ ลาย​กงิ่ กา น​และแ​ กน​ชอ ดอกม​ ขี​ น โคน​กา นด​ อกย​ อ ยม​ ​ีใบ​ประดับ รปู ไขก​ ลบั กลีบเ​ลยี้ ง 5 กลบี ผิว​ดานนอก​มข​ี น 2 กลีบด​ า นนอกม​ ี​ขนาดเลก็ ก​ ลม 3 กลีบ ด​ านในม​ ​ีขนาดใหญ รูปข​ อบข​ นาน กลบี ​ โคง ปลายมนแ​ หลม กลบี ด​ อก 5 กลบี สเี​หลอื งร​ ปู ก​ ลม ปลาย​กลบี ก​ ลม โคนส​ อบแ​ คบเ​ปน​กาน​สนั้ เกสร​ เพศผู 10 อัน กาน​เกสร​ยาว​ไม​เทากัน รังไข​อยู​เหนือ​วง​กลีบ มี​กาน​ชู​รังไข รังไข​กลม​รูป​ขอบ​ขนาน โคง​ เล็กนอย ผิว​มขี​ น ผลเ​ปน​ฝกแ​ บน รปู ข​ อบข​ นานต​ รงผ​ ิวเ​กลยี้ ง ผล​แก​สีนำ้ ตาล เมล็ด​แบนร​ ปู ไข สนี ำ้ ตาล​ ออ น จำนวน 20-30 เ​มล็ด นิเวศวิทยาแ​ ละ​การ​กระจายพ​ นั ธุ พบ​ขึ้น​ได​เกือบ​ทุก​สภาพ​ปา​ท่ี​ใน​ระดับ​ต่ำ​ทั่วประเทศ ใน​ตางประเทศ​พบ​ท่ี​เอเชีย​ตะวันออก​เฉียง​ ใต ป​ ลูกก​ นั ม​ าก​ใน​เขตรอ น พรรณไม​สวน​รุกขชาติ​มวกเหลก็ 121

LEGUMINOSAE-CAESALPINIOIDEAE มะคา แต Sindora siamensis Teijsm. ex Miq. var. siamensis ชือ่ อ​ ื่น ๆ มะคา หนาม(ภาค​กลาง, ภาคเหนือ); มะคาห​ ยุม(ภาคเหนอื ); กร​ อก​ อ ส(เขมร-พระต​ ะบอง); กอ เ​กาะ, กา ​ เกาะ(เขมร-สุรินทร) ; ก​ อกกอ(ชาวบ​ น-นครราชสีมา); แต( ภาคต​ ะวันออกเ​ฉียง​เหนอื ) มะคา แต เปนไ​มต น สูงถ​ ึง 20 ม. ก่ิงอ​ อนม​ ขี​ น ก่งิ ​แกเ​ รยี บ ใบป​ ระกอบแ​ บบข​ นนกช​ ัน้ เดยี วป​ ลาย​ คู กา น​และ​แกน​ในช​ อ ​ใบ​มข​ี น ใบ​ยอย​เรียง​ตรงขามห​ รือเ​ยอ้ื งก​ นั ​เลก็ นอยจ​ ำนวน 3 คู รปู ร​ ี ค​ูใบย​ อ ยต​ รง​ ปลายม​ ขี​ นาดใหญก​ วา​ตรงโ​คน ปลาย​กลมห​ รอื เ​วา​เล็กนอย โคนก​ ลม​หรอื มนแ​ หลม ท​ี่ขอบใ​บ​เหน็ ​เปน ​จดุ ​ คลาย​ตอ ม 2 ตอ ม แผน ใ​บห​ นา ผิวใ​บ​มขี​ น​เห็นช​ ดั เจนด​ า นลางใ​บ ดอกช​ อแ​ ยกแ​ ขนง​สเี ขยี วแ​ กม​เหลอื ง มี​ กลนิ่ ​หอม ออกท​ ี​ซ่ อกใ​บแ​ ละป​ ลายก​ ิง่ กลบี เ​ลี้ยง​เชอ่ื มต​ ดิ กนั ร​ ปู กรวย ปลายแ​ ยก​เปน 4 แฉก กลีบด​ อก 1 กลีบ​รปู ไขโ​คนม​ ี​ขนาดใหญ ปลาย​เรียวเล็กโ​คง ขอบก​ ลบี แ​ ผอ อกเ​ลก็ นอย เกสรเ​พศผู 10 อัน แยก​เปน 2 กลุม รังไข​อยู​เหนือ​วง​กลีบ รูป​กลม​รี ผล​เปน​ฝก​แบน​หนา​รูป​กลม​หรือ​กลม​แกม​ขอบ​ขนาน ผิว​มี​หนาม​ แหลม ผลแ​ ก​ส ีน้ำตาล​ดำ แหง แ​ ลวแ​ ตก เมลด็ แ​ บนห​ นา รปู ก​ ลม สดี ำ ผิว​เปนม​ ันเงา นเิ วศวทิ ยาแ​ ละก​ าร​กระจายพ​ ันธุ พบข​ น้ึ ใ​นป​ า เตง็ ร​งั และพ​ บไ​ดต​ ามช​ ายปา ท​ วั่ ประเทศ ในต​ า งประเทศพ​ บท​ ค​ี่ าบสมทุ รม​ าลาย​ ู กมั พชู า ลาว เ​วยี ดนาม 122 พรรณไมส​ วนร​ กุ ขชาตม​ิ วกเหล็ก

LEGUMINOSAE-CAESALPINIOIDEAE มะขาม Tamarindus indica L. ชอ่ื ​อนื่ ๆ ตะล​ บู (ชาวบ​ น-นครราชสมี า); มอ งโ​คลง (กะเหรี่ยง-กาญจนบุรี); มอดเล, ส​ ามอ​เกล(กะเหร่ียง- แมฮองสอน); หมากแ​ กง(เงยี้ ว-แมฮอ งสอน); อำเปย​ ล(เขมร-สุรนิ ทร) ชือ่ ส​ ามัญ Tamarind มะขาม เปนไ​มต น สงู ถ​ งึ 20 ม. เปลือกส​ ีน้ำตาลด​ ำ​แตกเ​ปน สะเกด็ กง่ิ อ​ อ นม​ ​ขี น กิง่ ​แกเ​รยี บ ใบ​ ประกอบแ​ บบข​ นนกช​ น้ั เดยี วป​ ลายค​ เ​ู รยี งส​ ลบั กา นแ​ ละแ​ กนใ​นช​ อ ใ​บม​ ข​ี น ใบย​ อ ยไ​มม ก​ี า นใ​บ เรยี งต​ รงขา ม​ จำนวน 9-16 คู รปู ข​ อบข​ นาน ปลายก​ ลมถ​ งึ ต​ ดั มต​ี ง่ิ แ​ หลมส​ นั้ โคนใ​บเ​บย้ี ว ขอบใ​บเ​รยี บ แผน ใ​บบ​ างค​ ลา ย​ กระดาษ ผิวใ​บ​เกลยี้ ง ดอกช​ อ ก​ ระจะส​ สี ม ม​กี ลนิ่ ห​ อมอ​ อกท​ ่ีป​ ลาย​ก่งิ ใบ​ประดับส​ แี ดงข​ นาดใหญ 2 ใบ รวงง​าย รูปร​ ี​แกม​ไข​ก ลับ ปลาย​กลบี ม​ ​ขี น กลบี เ​ลีย้ ง​เช่ือมต​ ดิ กัน รูปกรวย ปลายแ​ ยก 4 แฉก รูปร​ ี​แกม​ ขอบข​ นาน ปลายก​ ลบี มน​แหลมถ​ ึงก​ ลม โคน​กลบี ด​ านในม​ ขี​ น แฉกด​ านลา งม​ ีข​ นาดใหญ กลีบด​ อก 3 กลีบ ส​ีเหลือง​สม มี​ลาย​สแี ดง กลบี ​บน​มี​ขนาดเลก็ ​รูป​ชอน ปลาย​กลบี ​กลม​ตรงกลาง​แหลม โคน​กลีบ​มวน​หอ​ เปน ห​ ลอดค​ ลายก​ าน ขอบก​ ลีบพ​ บั ย​ น ผวิ ม​ ​ีขน กลบี ใ​หญ​ดานข​ า ง 2 กลบี รูปไขก​ ลับ ปลายก​ ลบี ก​ ลม มี​ ตง่ิ แ​ หลมต​ รงกลาง โคน​กลบี ส​ อบแ​ หลม โคง​งอ ขอบก​ ลีบเ​ปน​คลืน่ พบั ย​ น ผวิ ม​ ​ขี น เกสร​เพศผู 3 อนั โคน​ เชอื่ มต​ ิดกันเ​ปน ​แผน ห​ รอื เ​ปน ​หลอดแ​ บบเ​ปด รงั ไขอ​ ย​เู หนือว​ งก​ ลีบ ร​ ปู ข​ อบข​ นาน ตรงโ​คนม​ ​ขี น กา น​ เกสร​โคง ​และม​ ขี​ น ผล​เปนฝ​ ก ​กลมร​ ร​ี ปู ข​ อบข​ นาน​โคง เปลอื กผ​ ลช​ ้นั ก​ ลาง​เปน ​เนื้อ ผล​แหง ส​ ีเทา​ถึง​น้ำตาล แหง แ​ ลว ไ​ม​แตก เมล็ดแ​ บนร​ ปู ก​ ลมแ​ กม​ไขก​ ลับ ​สนี ำ้ ตาล นเิ วศวิทยาแ​ ละ​การก​ ระจายพ​ นั ธุ เปน ​ไมต​ า งประเทศม​ ี​ถิน่ กำเนิด​ในอ​ าฟร​ ิกา ปลกู ข​ ึน้ ​ได​เกือบท​ กุ ​สภาพ​พืน้ ที่ พรรณไมส​ วน​รกุ ขชาตม​ิ วกเหลก็ 123

LEGUMINOSAE-MIMOSOIDEAE กระถนิ ณ​ รงค Acacia auriculaeformis A. Cunn. ex Benth. ช่อื ​สามญั Wattle, Australian Babul, Ear-pod Wattle, Northern Black Wattle กระถนิ ณ​ รงค เปนไ​มต น สงู ถ​ งึ 12 ม. กงิ่ เ​รียบ ใบเ​ห็นเ​ปน ​ใบ​เดย่ี ว​ทีเ่ กิดจ​ ากก​ าร​เปล่ียนแปลง​ ของ​กานช​ อ ใ​บแ​ ละ​แกนช​ อ ใ​บ แบบข​ นนกส​ องช​ ัน้ ท่แี​ ผข ยายอ​ อกมา​ทำหนาท​่ีแทน​แผน ใ​บ เรียงส​ ลบั รปู ​ เคยี ว ปลายแหลม ตรงป​ ลายม​ ส​ี ว นข​ องใ​บท​ ต​ี่ ายแ​ ลว ส​ นี ำ้ ตาล (sphacelate) โคนร​ ป​ู ลม่ิ ขอบใ​บเ​รยี บ ตรง​ โคน​ใบ​ดาน​หน่ึง​มี​ตอม รูป​รี​ถึง​กลม ตรงกลาง​ตอม​เปน​รู แผน​ใบ​เหนียว​คลาย​หนัง ผิว​ใบ​เกล้ียง​ทั้งสอง​ ดา น เสน ใ​บอ​ อกจาก​โคน​ใบจ​ ำนวน 4-5 เสน ขนาน​กันไ​ปตาม​รปู ใ​บ ไปบ​ รรจบก​ ันท​ปี่ ลาย​ใบ ดอกช​ อเ​ชงิ ​ ลด​สี​เหลือง ม​กี ล่ิน​หอมอ​ อน ๆ ออกท​ ง​่ี าม​ใบจ​ ำนวน 1-2 ชอ ดอกย​ อยจ​ ำนวน​มาก กลบี เ​ลีย้ งส​ ีเขยี วอ​ ม​ เหลอื ง เชอ่ื มต​ ิดกนั ร​ ูปร​ ะฆงั ปลายแ​ ยก​เปน 5 แฉก รปู ส​ ามเหลีย่ ม ผิวเ​กล้ียง กลบี ด​ อกเ​ชอ่ื มต​ ิดกนั ร​ ปู ​ ระฆงั ปลายแ​ ยกเ​ปน 5 แฉก ลกึ ป​ ระมาณ​ครึ่งห​ นงึ่ ข​ องค​ วาม​ยาวข​ องก​ ลีบด​ อก ปลายแ​ ฉกแ​ หลม หอ ยล​ ง ผวิ ด​ า นนอกม​ ข​ี นส​ นั้ ป​ กคลมุ เกสรเ​พศผจ​ู ำนวนม​ าก สเ​ี หลอื ง รงั ไขอ​ ยเ​ู หนอื ว​ งก​ ลบี ร​ปู ร​ ี มข​ี นค​ ลา ยเ​สน ไหม​ ปกคลมุ ห​ นาแนน ผล​เปน​ฝกแ​ บน มวนเ​ปนว​ งกลม ปลายฝ​ ก แ​ หลมม​ วนง​อค​ ลาย​ขอ ผล​แก​สีน้ำตาล แหง​ แลว แ​ ตก เมล็ดแ​ บนร​ ปู ร​ ถ​ี ึง​กลม สีน้ำตาลด​ ำ มีเ​สนใย​ทเี่ กิดจ​ าก​กานช​ อ​ู อวลุ ส​ ีสมง​อพ​ ับไ​ปมา นเิ วศวทิ ยาแ​ ละ​การ​กระจายพ​ นั ธุ เปน ไ​มต​ างประเทศ มถี​ น่ิ กำเนดิ ​ในอ​ อสเตรเลยี ปาปว น​ ิวก​ นี ี และป​ ลูกข​ ึ้นไ​ดท​ ั่วประเทศ 124 พรรณไมส​ วน​รกุ ขชาต​ิมวกเหล็ก

LEGUMINOSAE-MIMOSOIDEAE สีเสียด​เหนือ Acacia catechu (L. f.) Willd. ช่ือ​อืน่ ๆ สะเ​จ(เงยี้ ว-แมฮองสอน); สีเสียด, สีเสยี ดแกน (ราชบุร)ี ; สเี สียดเ​หลือง(เชยี งใหม); เบ(กะเหรยี่ ง- แมฮองสอน) ชื่อส​ ามัญ Cutch Tree, Catechu Tree สเี สียดเ​หนือ เปน​ไมต น สงู ถ​ งึ 15 ม. กิง่ อ​ อนม​ ​ีขน กิ่งแ​ กเ​รยี บ มหี​ นามแ​ บน ปลายโ​คง ​ลงเ​ปนค​ ู​ รวง​งาย ใบ​ประกอบ​แบบ​ขนนก​สอง​ชั้น เรียง​สลับ ชอ​ใบ​มี​ขน​และ​ตอม ชอ​ใบ​ยอย​เรียง​ตรงขาม​จำนวน 11-22 คู ใบย​ อยเ​รยี งต​ รงขา มจ​ ำนวน 25-45 คู รูปข​ อบข​ นาน​แกม​รูปห​ อก ปลายแหลม โคนเ​บยี้ ว ขอบใ​บ​ เรียบ แผนใ​บบ​ างค​ ลา ย​กระดาษ ผวิ ใ​บ​เกลย้ี ง​ทง้ั สองด​ าน ดอก​ชอ เ​ชงิ ล​ ดส​ ีขาวแ​ กมเ​หลอื ง ออกท​ ี่​งา ม​ใบ 1-2 ชอ กา นแ​ ละแ​ กนช​ อ ดอกม​ ข​ี น กลบี เ​ลย้ี งเ​ชอ่ื มร​ปู ถ​ ว ยป​ ลายแ​ ยกเ​ปน 5 แฉก รปู ส​ ามเหลยี่ ม ผวิ ด​ า นนอก​ มข​ี น กลีบด​ อกเ​ช่อื มต​ ดิ กนั ร​ ปู กรวย ปลายแ​ ยกเ​ปน 5 แฉก ปลายมน​แหลม มขี​ น เกสร​เพศผจ​ู ำนวนม​ าก รงั ไข​อยู​เหนือ​วงก​ ลบี ​รปู ​ขอบข​ นาน มกี​ านช​ ​รู งั ไข ผลเ​ปนฝ​ กต​ รงแ​ บน​บาง ฝก แ​ กส​ นี ำ้ ตาลด​ ำ แหง แ​ ลวแ​ ตก​ ตาม​รอยตะเข็บด​ า น​ขา ง เมล็ด​แบนบ​ าง รูปร​ ​ีถงึ ก​ ลม​เบ้ยี ว สนี ้ำตาล จำนวน 5-7 เมล็ด มกี​ า น​ออวุลเ​ปน ​ เสน ต​ ิดอยู นเิ วศวิทยาแ​ ละก​ าร​กระจายพ​ นั ธุ พบข​ นึ้ ใ​นป​ า เ​บญจพรรณ ปา โปรง ใ​นภ​ าคเหนอื ภาคต​ ะวนั ออกเ​ฉยี งเ​หนอื ภาคต​ ะวนั ออก ทนทาน​ ตอค​ วาม​แหง แลง ข้ึนไ​ด​ใน​ดนิ แ​ ทบท​ ุกชนิด ในต​ า งประเทศพ​ บ​ทส่​ี ิกขมิ เบงกอล อัสสมั พมา อ​ นิ เดยี พรรณไม​สวน​รกุ ขชาติ​มวกเหล็ก 125

LEGUMINOSAE-MIMOSOIDEAE มะกลำ่ ​ตน Adenanthera pavonina L. var. microsperma (Teijsm. & Binn. ) I. C. Nielsen ช่ือ​อ่ืน ๆ มะกล่ำต​ าไก( ภาคเหนือ); บนซ​ (ี สตูล); ไพ(ภาคใต) ชอื่ ​สามญั Redwood, Coralwood, Red Sandalwod, Bead Tree มะกล่ำต​ น เปนไ​มตน สงู ถ​ งึ 15 ม. ใบป​ ระกอบแ​ บบข​ นนกส​ องช​ ้ัน เรยี งส​ ลับ ชอ ใ​บย​ อยจ​ ำนวน 3-4 คู เรียงต​ รงขา มห​ รอื เ​ยอื้ งก​ ัน​เล็กนอย ใบ​ยอย​เรียงส​ ลับจ​ ำนวน 9-13 ใบ รปู ร​ ี ปลายก​ ลม โคน​เบ้ียว ขอบใ​บเ​รยี บ แผน ใ​บบ​ าง ผวิ ใ​บม​ ข​ี นท​ งั้ สองด​ า น ดอกช​ อ ก​ ระจะส​ เ​ี หลอื งแ​ กมข​ าวอ​ อกท​ ง​ี่ า มใ​บบ​ รเิ วณป​ ลาย​ กิง่ กลีบเ​ลย้ี งเ​ชื่อมต​ ดิ กนั ร​ ปู ถ​ วย ปลายแ​ ยกเ​ปน 5 แฉก ผวิ ด​ า นนอก​ม​ีขนส​ ้นั กลบี ด​ อก 5 กลบี รูปร​ ​แี กม​ ขอบข​ นาน ปลายแหลม เกสรเ​พศผ​จู ำนวน 10 อัน อบั เ​รณร​ู ปู ร​ ี มีรย​ างค​เปนต​ อมแ​ บน ยนื่ ​เลย​ออกไปต​ รง​ ปลาย รงั ไขอ​ ยเ​ู หนอื ว​ งก​ ลบี ​รปู ข​ อบข​ นาน กา นช​ ร​ู งั ไขส​ นั้ ผลเ​ปน ฝ​ ก แ​ บน บดิ โ​คง ผลแ​ กส​ นี ำ้ ตาล แหง แ​ ลว ​ แตก เมลด็ แ​ บน กลางเ​มลด็ ​นูน​สงู รปู ก​ ลมแ​ กมร​ ูปห​ ัวใจ นเิ วศวทิ ยาแ​ ละก​ าร​กระจายพ​ ันธุ พบข​ ้นึ ​ใน​ปาดบิ ปา เ​บญจพรรณ พื้นทเ​่ี ปดโลง บริเวณช​ ายปา ระดับค​ วาม​สงู 40-400 เมตร ใน​ ภาคเหนอื ภาคต​ ะวนั ออก ภาคก​ ลาง ภาคต​ ะวนั ออกเ​ฉยี งใ​ต ภาคต​ ะวนั ตกเ​ฉยี งใ​ต ภาคใต ในต​ า งประเทศ​ พบท​ อ่​ี นิ โดนีเซีย พมา จนี ​ตอนใต ภูมภิ าคอ​ ินโดจีน มลายู​ภาคใต อนิ เดีย อาฟร​ ิกาเ​ขตรอน 126 พรรณไม​สวนร​ กุ ขชาตม​ิ วกเหล็ก

LEGUMINOSAE-MIMOSOIDEAE กระถิน Leucaena leucocephala (Lam.) de Wit ชือ่ ​อน่ื ๆ กระถนิ ไ​ทย, กระถินบ​ าน(ภาคก​ ลาง); กะเ​ล็ดโ​คก, กะเ​ส็ดบ​ ก(ราชบุร)ี ; ตอเบา, สะตอเ​ทศ, สะตอเบา(ภาคใต) ; ผักก​ าน​ดนิ (เชียงใหม) ; ผกั หนองบ​ ก(ภาคเหนอื ) ชอ่ื ​สามญั White Popinac, Lead Tree, Horse-tamarind, Jumbie-bean, Leucaena กระถิน เปนไ​มพมุ ห​ รอื ไ​มต น สงู ถ​ งึ 10 ม. ก่งิ ​มขี​ น ใบป​ ระกอบแ​ บบข​ นนก​สองช​ ัน้ เรียงส​ ลบั ชอ​ ใบม​ ี​ขนแ​ ละต​ อมร​ ปู ข​ อบข​ นาน ชอใ​บย​ อยเ​รียงต​ รงขามจ​ ำนวน 6-7 คู กานแ​ ละแ​ กน​ในช​ อใ​บย​ อ ยม​ ีข​ น ใบ​ ยอย​เรียงต​ รงขามจ​ ำนวน 11-18 คู รปู ห​ อก ปลายแหลม โคน​เบีย้ ว ขอบใ​บเ​รยี บ มีข​ น แผนใ​บ​บาง ผวิ ใ​บ​ เกล้ียง ดอก​กระจุกก​ ลมส​ ีขาว ออก​ที​่งา ม​ใบ​ใกลป​ ลายก​ ิ่งจ​ ำนวน 1-3 ชอ ดอกย​ อ ย​จำนวนม​ าก ไมมีก​ า น​ ดอก กลีบเ​ลี้ยงเ​ชอ่ื มต​ ดิ กนั ร​ ูปกรวย ปลายแ​ ยกเ​ปน 5 แฉก ​รปู ส​ ามเหลย่ี ม​ปลายแ​ ฉก​แหลม ม​ีขน เกสร​ เพศผู 10 อนั รงั ไขอ​ ย​เู หนือว​ งก​ ลบี ​รูปร​ ี ปลายม​ ​ขี น มก​ี า นช​ ู​รังไข ยอดเ​กสรเ​ปนร​ เ​ู ปด รปู ส​ ามเหลี่ยม ผล​ เปน ฝ​ ก​แบนต​ รง ปลายแหลม เปนต​ งิ่ โคนส​ อบ ผลแ​ ก​ส ีนำ้ ตาล แหง แ​ ลว แ​ ตก เมลด็ ​แบนห​ นา รปู ร​ ี จำนวน 19-27 เมล็ด ส​ นี ำ้ ตาล​ดำ นเิ วศวทิ ยาแ​ ละ​การ​กระจายพ​ ันธุ พบ​ขนึ้ ไ​ดท​ ัว่ ไปใ​นท​ กุ ​สภาพภ​ มู ิอากาศ ทนค​ วาม​แหงแลงไ​ดด​แี ละเ​ติบโตเ​รว็ เปนไ​มต​ า งประเทศ​ นำเ​ขา มาต​ งั้ แตส​ มยั ส​ โุ ขทยั และป​ ลกู ข​ น้ึ ไ​ดท​ ว่ั ประเทศ มถ​ี นิ่ กำเนดิ ใ​นท​ วปี อ​ เมรกิ าแ​ ละห​ มเู กาะใ​นม​ หาสมทุ ร​ แปซิฟก พรรณไมส​ วนร​ ุกขชาตม​ิ วกเหลก็ 127

128 พรรณไม​ส วนร​ ุกขชาต​มิ วกเหลก็

LEGUMINOSAE-MIMOSOIDEAE จามจรุ ี Samanea saman (Jacq.) Merr. ช่อื ​อ่ืน ๆ กา มกราม, กามกงุ , กามปู(ภาคก​ ลาง); ฉำฉา, ลัง, สารสา, สำสา(ภาคเหนอื ); ตดุ ต(ู ตาก); เ​สค ุ, เสค​ ู( กะเหรีย่ ง- แมฮ องสอน) ชื่อส​ ามญั East Indian Walnut, Rain Tree, Cow-tamarind, French-tamarind, Monkeypod จามจุรี เปน ไ​มตนข​ นาดใหญ สงู ถ​ ึง 20 ม. เปลอื กส​ นี ำ้ ตาลแ​ กมเ​ทา แตกเ​ปน ​แผนเ​รือนยอดแ​ ผกวางร​ ูป​ รม ก่งิ อ​ อนม​ ข​ี น ใบ​ประกอบแ​ บบข​ นนกส​ องช​ ้นั เรยี งส​ ลบั มตี​ อม​รูปก​ ลม​อย​ใู ต​รอยแยกข​ องก​ า น​ชอใ​บย​ อย ชอใ​บ​ ยอ ย​เรยี งต​ รงขา มจ​ ำนวน 4-5 คู ม​ตี อมร​ ูปก​ ลม​ถงึ ร​ ี อยู​ใต​รอยแยกข​ องใ​บ​ยอย กานแ​ ละแ​ กนใ​น​ชอใ​บม​ ข​ี น ใบ​ยอ ย​ เรยี งต​ รงขามจ​ ำนวน 5-6 คู รปู ข​ อบข​ นานเ​ปนเ​หลย่ี มแ​ กมร​ ปู ไขถ​ ึงไ​ขก​ ลับ คใ​ู บย​ อ ยต​ รงป​ ลายม​ ​ีขนาดใหญ ปลาย​ กลมมน มตี​ ิ่งแ​ หลม โคนเ​บ้ียว ขอบใ​บเ​รียบ แผนใ​บ​บาง ผวิ ใ​บด​ านบนม​ ี​ขนบ​ ริเวณเ​สนใ​บ ดานลาง​มขี​ นป​ กคลุม​ ทว่ั ไป โดยเฉพาะบ​ รเิ วณเ​สน ใ​บ ดอกช​ อ ก​ ระจกุ แ​ นน ส​ ชี มพู ออกท​ ง​ี่ า มใ​บใ​กลป​ ลายก​ ง่ิ 1-2 ชอ มข​ี นป​ กคลมุ ห​ นาแนน ใน​หนง่ึ ช​ อ ดอกม​ ดี​ อกใ​หญ​ท่ีสดุ ห​ นง่ึ ด​ อก อยูต​ รงกลาง ไมม ​ีกา นด​ อก กลีบเ​ลีย้ งเ​ชอ่ื มต​ ดิ กัน​เปน ห​ ลอด ปลาย​แยก​ เปน 7-8 แฉก เปน ซ​ ่ี​สัน้ ๆ กลีบห​ นา ผิวด​ านนอก​มีข​ น กลบี ด​ อกเ​ชื่อมต​ ิดกนั เ​ปน ​หลอดป​ ลายแ​ ยกเ​ปน 6 กลีบ รูป​ ขอบข​ นาน ปลายแหลม ตรงป​ ลายม​ ​ีขน เกสร​เพศผ​ูจำนวน​มาก โคนเ​ชื่อมต​ ดิ กนั ​เปน ​หลอดย​ าว​กวา ​หลอดข​ องก​ ลีบ​ ดอก รงั ไขอ​ ยู​เหนือว​ งก​ ลบี ​รปู ข​ อบข​ นาน ม​ีจาน​ฐาน​เปน พร​ู องรบั 3-4 พ ู ดอกเ​ล็กด​ า นข​ า ง​มี​กา นด​ อกย​ อ ย กลีบ​ เลี้ยง​เช่ือม​ติดกัน​รูปกรวย​ปลาย​แยก​เปน 5 แฉก กลีบ​ดอก​สีชมพู​เช่ือม​ติดกัน​รูปกรวย ปลาย​แยก​เปน 5 แฉก ปลายแหลม มขี​ น เกสรเ​พศผจ​ู ำนวน​มาก โคน​เชอื่ มต​ ดิ กัน​เปน ​หลอดส​ ัน้ ก​ วา​หลอดข​ องก​ ลบี ด​ อก รงั ไขอ​ ยูเ​ หนอื ว​ ง​ กลีบ​รูปข​ อบข​ นาน ผลเ​ปนฝ​ กแ​ บน รูปข​ อบข​ นาน ฝกต​ รงห​ รือโ​คงเ​ลก็ นอ ย ผล​แก​ส ีดำ แหงแ​ ลว ไ​มแ​ ตก เมล็ด​แบน​ รูปร​ ี. นิเวศวทิ ยาแ​ ละ​การ​กระจายพ​ นั ธุ ชอบ​ขึ้น​ริมแมน้ำ​ลำคลอง ริมถนน​สอง​ขางทาง และ​พ้ืนที่​ท่ี​น้ำทวม​ถึง​ท่ัวประเทศ ​เปน​ไม​ตางประเทศ​มี​ ถิน่ กำเนิด​ในอ​ เมริกาใตแ​ ถบป​ ระเทศเ​มก็ ซโิ ก เอลซลั วาดอร กวั เตมาลา ฮอนดรู ัส น​ ิคาราก​ วั ​เวเนซ​เู อล​ า พรรณไมส​ วนร​ ุกขชาต​ิมวกเหล็ก 129

LEGUMINOSAE-MIMOSOIDEAE เห​รยี ง Parkia timoriana (DC.) Merr. ชอ่ื ​อื่น ๆ กะเหรยี่ ง, เรยี่ ง, ส​ ะเหร่ยี ง(ภาคใต); นะกงิ , นะร​ ิง(มลายู-ภาคใต) เหร​ ยี ง เปน ไ​มต น ข​ นาดใหญ สงู ถ​ งึ 50 ม. ลำตน เ​ปลาต​ รง โคนต​ น ม​ พ​ี พู อน เปลอื กเ​รยี บส​ เี ทาแ​ กม​ แดง กิ่ง​กาน​มี​ขน​ปกคลุม​ประปราย ใบ​ประกอบ​แบบ​ขนนก​สอง​ช้ัน เรียง​สลับ​มี​ตอม​รู​ปมน​อยู​เหนือ​โคน​ กา นใ​บ ชอใ​บ​ยอยแ​ ขนงด​ า นข​ าง 18-33 คู ชอ ใ​บแ​ ขนงแ​ ตละช​ อ มี​ใบ​ยอ ย 40-70 คู ใบ​ยอยร​ ปู ข​ อบข​ นาน​ แคบ โคง​เลก็ นอ ย ปลายแหลม โคนย​ ่ืนเ​ปน ต​ ง่ิ เ​ลก็ นอย ดอกช​ อก​ ระจุกก​ ลม​คลาย​ลูกตุม กา นช​ อ ดอกย​ าว ดอก​ยอย​มี​ท้ัง​ดอก​เพศผู​อยู​ดานลาง​และ​ดอก​สมบูรณ​เพศ​อยู​ตอน​บน​ของ​ชอดอก กลีบ​เลี้ยง​ของ​ดอก​ สมบูรณเ​ พศเ​ชอื่ มต​ ดิ กนั ​เปนห​ ลอด ปลายแ​ ยกเ​ปน 5 แฉก​สัน้ กลีบด​ อกเ​ช่ือมต​ ดิ กนั เ​ปนห​ ลอด ยาวพ​ น ​ กลีบเ​ลี้ยงเ​ลก็ นอ ย เกสรเ​พศผู 10 อนั กา น​เกสรเ​ช่ือมต​ ิดกนั ​เปนห​ ลอด รงั ไขอ​ ยู​เหนอื ว​ งก​ ลบี ผล​เปนฝ​ ก ​ แบนร​ ูปแ​ ถบ ฝกต​ รงไ​ม​บิดเ​วยี น ​เมล็ดไ​มน​ ูนช​ ัดเจน นิเวศวทิ ยาแ​ ละก​ ารก​ ระจายพ​ นั ธุ พบ​ขน้ึ ​ตาม​ชายป​ าดิบชนื​้ ระดับน​ ำ้ ทะเลไ​มเ​กนิ 100 เมตร ทว่ั ภ​ าคใต ต​ า งประเทศพ​ บใ​นอ​ ินเดีย​ ถึงน​ ิวกนิ ี 130 พรรณไม​สวนร​ กุ ขชาต​มิ วกเหล็ก

LEGUMINOSAE-MIMOSOIDEAE แดง Xylia xylocarpa (Roxb.) W.Theob. ชอื่ อ​ ืน่ ๆ กรอ ม(ชาวบ​ น-นครราชสมี า); คว​ า ย(กะเหรยี่ ง-เชียงใหม, กาญจนบรุ )ี ; ไคว, เ​พร( กะเหร่ียง- แมฮ อ งสอน); จะล​ าน, จา​ลาน(เงีย้ ว-แมฮอ งสอน); ตะกรอม(ชอง-จนั ทบุรี); ปราน(สว ย-สรุ นิ ทร); ไปรน(ศรีสะเกษ); บา น(ละวา -เชยี งใหม) ; เพย (กะเหรี่ยง-ตาก); สะก​ รอม(เขมร-จันทบุรี) ช่อื ​สามัญ Iron Wood แดง เปน ​ไมตน สูง​ถงึ 20 ม. เปลือกเ​รยี บส​ ีเทา กิง่ ​มขี​ น ใบ​ประกอบแ​ บบข​ นนก​สองช​ นั้ เรยี งส​ ลับ หู​ใบ​เปน​เสน ตรง​ปลาย​ชอ​ใบ​มี​ชอ​ใบ​ยอย 1 คู ระหวาง​รอยแยก​ของ​กาน​ชอ​ใบ​ยอย​มี​ตอม และ​ระหวาง​ รอยแยกข​ องก​ านใ​บ​ยอย​ตรงป​ ลายม​ ี​ตอ ม 1-2 คู กา นแ​ ละแ​ กน​ใน​ชอใ​บ​มขี​ น ใบย​ อยเ​รยี งต​ รงขา มจ​ ำนวน 4-5 คู รูปร​ แี​ กมร​ ูปไข ปลายมน​หรอื แ​ หลม โคนแ​ หลมห​ รอื ก​ ลม ขอบใ​บเ​รยี บ แผน ใ​บ​บางค​ ลา ย​กระดาษ ผวิ ใ​บม​ ีข​ น โดยเฉพาะผ​ วิ ใ​บด​ านลา ง ม​ีขนส​ ีนำ้ ตาล​หนาแนน ดอก​ชอก​ ระจกุ แ​ นน ส​ ขี าว มกี​ ลนิ่ ห​ อม ออกท​ ี่​ งาม​ใบต​ รงป​ ลายก​ ่ิง 1-2 ชอ ดอกย​ อ ย​ไมม ี​กา น​ดอก แตละด​ อกม​ ใ​ี บ​ประดบั ร​ ปู ช​ อ น กลีบเ​ลี้ยง​เช่อื มต​ ดิ กัน​ รปู กรวยป​ ลายแ​ ยก​เปน 5 แฉก ร​ ูปส​ ามเหลี่ยม​แกมร​ ปู ไข ปลายแหลม ผิวด​ านนอกม​ ​ีขน กลบี ด​ อก 5 กลบี รปู ข​ อบข​ นาน​แกมร​ ูปห​ อก มข​ี น เกสรเ​พศผู 10 อนั ส้นั ย​ าวอ​ ยางล​ ะ 5 อัน รงั ไขอ​ ย​เู หนือ​วงก​ ลีบ ​รปู ร​ ี มีข​ น ผล​เปน ​ฝก แ​ บนร​ ูปร​ โ​ี คง เปลือกผ​ ล​แขง็ ห​ นา ผลแ​ ก​สนี ำ้ ตาล แหง แ​ ลวแ​ ตก เมลด็ แ​ บนบ​ าง รูปร​ ี นเิ วศวทิ ยาแ​ ละก​ าร​กระจายพ​ ันธุ พบ​ข้ึน​ใน​ปาดิบ​แลง ปา​เบญจพรรณ และ​ปาเต็ง​รัง​ท่ัวประเทศ ใน​ตางประเทศ​พบ​ที่​พมา ลาว กัมพูชา ​เวียดนาม พรรณไมส​ วน​รกุ ขชาต​ิมวกเหล็ก 131

LEGUMINOSAE-MIMOSOIDEAE มะขามเทศ Pithecellobium dulce (Roxb.) Benth. ช่ืออ​ นื่ ๆ มะขามข​ อ ง(แพร) ชื่อ​สามัญ Madras Thorn, Manila Tamarind มะขามเทศ เปน ไ​มต น สูงถ​ ึง 20 ม. กง่ิ อ​ อ นม​ ีข​ น ก่งิ แ​ กเ​ รียบ มี​ชอ งอ​ ากาศ​รูปก​ ลมร​ ก​ี ระจายท​ วั่ ไป ใบ​ประกอบแ​ บบข​ นนก​สองช​ น้ั เรยี งส​ ลบั ห​ รืออ​ อกจากจ​ ดุ เ​ดียวกนั 1-2 ชอ ห​ูใบ​เปน ห​ นาม ปลาย​กา น​ชอ ​ ใบม​ ี​ชอ ใ​บ​ยอ ย 1 คู และม​ ต​ี อ มก​ ลม ดา นลาง​ม​ีหนามแ​ หลม โคน​หนามแ​ ผก วางเ​ปน ร​ ปู ส​ ามเหลย่ี ม ชอใ​บ​ ยอย​มี​ตอ มแ​ ละห​ นามเ​หมือนท​ ​ปี่ ลาย​กาน​ชอใ​บ กา น​และแ​ กน​ใน​ชอ ใ​บม​ ข​ี น ใบย​ อ ย 1 คู เรียงต​ รงขา ม รูป​ รแ​ี กมร​ปู ไขถ​ งึ ไ​ขก​ ลบั ปลายก​ ลมห​ รอื เ​วา เ​ลก็ นอ ย โคนแ​ หลมถง​ึ มน ขอบใ​บเ​รยี บ แผน ใ​บบ​ างค​ ลา ยก​ ระดาษ ผวิ ใ​บเ​กลยี้ ง ดอกช​ อ แ​ ยกแ​ ขนงส​ ขี าวอ​ อกท​ ป​ี่ ลายก​ ง่ิ ชอ ดอกย​ อ ยแ​ บบก​ ระจกุ แ​ นน กา นแ​ ละแ​ กนใ​นช​ อ ดอก​ ม​ขี น ดอก​ยอ ย​ไมม ี​กานด​ อก ใบป​ ระดับข​ นาดเลก็ กลีบเ​ล้ียงเ​ชอ่ื มต​ ดิ กัน​รูปถ​ ว ย ปลาย​แยก​เปน 5 แฉก รูป​สามเหลี่ยม​ผิว​ดานนอก​มี​ขน กลีบ​ดอก​เชื่อม​ติดกัน​รูปกรวย ปลาย​แยก​เปน 5 แฉก รูป​ขอบ​ขนาน​ ปลายแหลม ผวิ ด​ า นนอกม​ ข​ี นส​ นั้ เกสรเ​พศผจ​ู ำนวนม​ าก โคนเ​ชอื่ มต​ ดิ กนั เ​ปน ห​ ลอดย​ าวเ​ทา กบั ห​ ลอดข​ อง​ กลีบด​ อก รังไขอ​ ยเู​ หนอื ว​ งก​ ลบี ​รปู ร​ ี ม​ ขี​ นป​ กคลมุ ห​ นาแนน ม​ีกา นช​ รู​ งั ไข ผลเ​ปน ฝ​ ก แ​ บน โคง​เปน ว​ งกลม ผลแ​ ก​เปน​สนี ้ำตาล แหง แ​ ลว แ​ ตก เมล็ด​แบนร​ ูปก​ ลม​รี สนี ำ้ ตาลด​ ำ ก​ าน​ออวลุ เ​ปน ​เสน ย​ าวแ​ ผขยายค​ ลุม​ เมล็ดด​ านลาง นเิ วศวทิ ยาแ​ ละ​การก​ ระจายพ​ ันธุ ชอบข​ น้ึ ใ​นพ​ นื้ ท​ โ่ี ลง ท​ ง้ั ทช​ี่ น้ื แ​ ละแ​ หง แลง ปลกู ข​ นึ้ ไ​ดท​ วั่ ไป เปน ไ​มต​ า งประเทศม​ ถ​ี น่ิ กำเนดิ ใ​นท​ วปี ​ อเมริกา แถบป​ ระเทศเ​ม็กซโิ ก เอลซลั วาดอร กัวเตมาลา ฮอนดรู สั น​ ิคารา​กัว เ​วเนซูเ​อ​ลา 132 พรรณไมส​ วน​รุกขชาต​มิ วกเหลก็

LEGUMINOSAE-PAPILIONOIDEAE ทองกวาว Butea monosperma (Lam.) Taub. ชอ่ื อ​ น่ื ๆ ทองธ​ รรมชาติ, ทองพ​ รมช​ าติ(ภาคก​ ลาง); ก​ วาว, ก​ า ว(ภาคเหนอื ); จอมทอง(ภาคใต) ; จา(เขมร-สรุ นิ ทร); จาน(อุบลราชธานี); ทองต​ น (ราชบุรี) ช่ือส​ ามญั Flame of the Forest, Bastard Teak, Bengal Kino Tree, Kino Tree, Tissoo, Pulas ทองกวาว เปนไ​มต น สูงถ​ งึ 15 ม. กงิ่ ม​ ข​ี น ใบ​ประกอบแ​ บบข​ นนก ม​ใี บย​ อ ย 3 ใบ เรียงเ​วียน ห​ู ใบร​ ูปแ​ ถบห​ รือใ​บห​ อก กา น​และแ​ กนช​ อใ​บม​ ีข​ น ใบย​ อย​ดา นข​ า งเ​รยี งต​ รงขา มร​ ปู ไข ใบ​ยอย​ตรงป​ ลายร​ ูป​ กลม ปลาย​กลม​หรอื แ​ หลม โคน​กลมห​ รือร​ ปู​ ลิม่ ขอบใ​บเ​ปน ค​ ลื่นเ​ล็กนอ ย แผน ใ​บห​ นาเ​หนียวค​ ลา ย​หนัง ผวิ ใ​บม​ ข​ี นท​ ง้ั สองด​ า น ห​ใู บ​ยอ ยเ​ปน ข​ นแ​ ขง็ ดอก​ชอ ก​ ระจะห​ รอื ช​ อ แ​ ยกแ​ ขนงอ​ อก​ตามง​า มใ​บใ​กล​ป ลายก​ ง่ิ ดอกย​ อย​หรือช​ อดอกย​ อ ยเ​รียงเ​ปน ก​ ระจกุ กา น​และแ​ กนใ​นช​ อดอกม​ ข​ี นห​ นาแนน กลีบเ​ล้ียง​เช่ือมต​ ดิ กนั ​ รปู ร​ ะฆังป​ ลายแ​ ยก​เปน 4 แฉก ไม​เทากนั ผิวม​ ขี​ นท​ ง้ั สองด​ าน กลีบด​ อกร​ ปู ด​ อกถ​ ่วั ​สสี ม กลีบก​ ลางร​ ูปไข กลบี ค​ ล​ู าง​รูปร​ ี กลบี ค​ ​ูขางร​ ปู ร​ โี​คง ทุก​กลบี ม​ ​ีขน โคนก​ ลีบเ​ปน ​ต่ิงแ​ ละม​ ​กี า น​กลบี เกสรเ​พศผู 10 อัน แยก​ เปน 2 มัด (9+1) โคนก​ า นม​ ี​ขน รังไขอ​ ย​ูเ หนือ​วงก​ ลีบ ร​ ปู แ​ ถบ มกี​ าน​ชร​ู งั ไข ทัง้ ก​ าน​และร​ งั ไขม​ ขี​ น ผลเ​ปน ​ ฝก​แบนบ​ างร​ ูปข​ อบข​ นาน ผิวม​ ขี​ น มี​เมลด็ อ​ ยตู​ รงป​ ลาย 1 เมลด็ ​คอ นขางก​ ลม นเิ วศวิทยาแ​ ละ​การ​กระจายพ​ ันธุ พบ​ข้ึน​ใน​ปา​เบญจพรรณแ​ ละป​ า เตง็ ร​ งั ท​ ่ัวประเทศ ระดบั ค​ วาม​สงู 80-300 เมตร ใน​ตางประเทศ​ พบท​ ่ีอ​ นิ เดยี ภ​ มู ภิ าค​อนิ โดจนี ​ศ​ รลี ังกา พรรณไมส​ วนร​ กุ ขชาติ​มวกเหลก็ 133

134 พรรณไม​ส วนร​ ุกขชาต​มิ วกเหลก็

LEGUMINOSAE-PAPILIONOIDEAE กระพ​ ี้จ​ ่ัน Millettia brandisiana Kurz ชอ่ื อ​ ่ืน ๆ จ่ัน, พจี้​ ั่น(ทวั่ ไป); ปจ​ ่นั (ภาคเหนือ) กระพจ​้ี ่นั เปนไ​มตน สูงถ​ งึ 20 ม. เปลือกค​ อนขา งเ​รียบ สเี ทาอ​ มน​ ำ้ ตาล ใบป​ ระกอบแ​ บบข​ นนก​ ปลายค​ ่ี เรยี งส​ ลบั ใบย​ อ ย 7-10 คู เรยี งต​ รงขา ม รปู ข​ อบข​ นานห​ รอื ร​ปู ข​ อบข​ นานแ​ กมร​ปู ใ​บห​ อก ปลายแหลม​ หรือ​ทู โคนมน​หรือ​แหลม แผน​ใบ​บาง ดานบน​มี​สีเขียว​เขม ดานลาง​มี​สีซีดจาง ใบ​แก​เกล้ียง​หรือ​มี​ขน​ ประปรายต​ าม​เสน​กลาง​ใบด​ า นลา ง ดอก​ชอ แ​ ยกแ​ ขนง ออกต​ าม​งาม​ใบแ​ ละป​ ลาย​กิง่ ดอกย​ อยจ​ ำนวน​มาก กลีบเ​ลยี้ งส​ ีมว งด​ ำ​เช่อื มต​ ิดกนั ร​ ปู ร​ ะฆัง ปลาย​แยกเ​ปน 5 แฉก รปู ส​ ามเห​ล่ยี ม กลีบ​ดอก 5 กลีบ สีมว ง​ หรอื ม​ ว งอ​ มช​ มพู รปู ด​ อกถ​ วั่ กลบี ก​ ลางร​ ปู ไข กลบี ด​ อกค​ ข​ู า งร​ ปู ข​ อบข​ นาน แกมร​ ปู ไขก​ ลบั กลบี ด​ อกค​ ล​ู า ง​ เช่ือมต​ ดิ กันร​ ูปเ​รอื เกสรเ​พศผู 10 อนั กานช​ ู​อบั เ​รณ​เู ชือ่ มต​ ิดกัน 9 อนั รังไขอ​ ย​ูเหนือว​ งก​ ลบี ​รูปแ​ บนย​ าว มี​ขนส​ ขี าว ผล​เปนฝ​ ก แ​ บนป​ ลายแหลมเ​ปน​ต่งิ เ​มือ่ แ​ หง แ​ ลวแ​ ตก นิเวศวทิ ยาแ​ ละก​ าร​กระจายพ​ ันธุ พบข​ น้ึ ใ​นป​ า เตง็ ร​ งั แ​ ละป​ า เ​บญจพรรณท​ แ​ี่ หง แลง ท​ างภ​ าคเหนอื ภาคก​ ลาง และภ​ าคต​ ะวนั ตกเ​ฉยี ง​ ใต ในต​ า งประเทศพ​ บ​ทพี่​ มา พรรณไม​ส วน​รกุ ขชาติ​มวกเหล็ก 135

136 พรรณไม​ส วนร​ ุกขชาต​มิ วกเหลก็

LEGUMINOSAE-PAPILIONOIDEAE ประดู​บ าน Pterocarpus indicus Willd. ช่ือ​อน่ื ๆ ประดลู าย, ประดกู​ ิ่ง​ออน, องั สนา(ภาคก​ ลาง); ดบู​ าน(ภาคเหนือ); ส​ ะโน(มลาย-ู นราธวิ าส) ชือ่ ส​ ามัญ Red Sandalwood, Burmese Rosewood, Andaman Redwood, Amboyna Wood ประดบ​ู าน เปน ​ไมตน สูงถ​ งึ 20 ม. เปลือกค​ อ นขางบ​ างส​ ีน้ำตาลด​ ำ​แตกเ​ปน​รอ งต​ ืน้ ​หรอื เ​ปน​แผน ​ ขนาดเล็ก สับเ​ปลือกม​ ​นี ำ้ ยางส​ แี ดง กิ่งเ​รยี บ ปลาย​หอ ยยอ ยล​ ง ใบป​ ระกอบแ​ บบข​ นนก​ชนั้ เดียวป​ ลาย​คี่ เรยี งส​ ลับ ใบ​ยอ ย 5-9 ใบ เรียงส​ ลับ รูปไขแ​ กม​ขอบข​ นาน ปลายแหลมเ​ปน ​ตง่ิ โ​คนก​ ลม​หรือต​ ัด ขอบใ​บ​ เรยี บ แผน​ใบบ​ างค​ ลา ยก​ ระดาษ ผวิ ​ใบ​ดา นบน​เกลยี้ ง ดา นลางม​ ข​ี น​เหน็ ​ชดั เจน​ท​เี่ สนใ​บ ดอก​ชอ ​แยก​แขนง​ ออก​ที่​งาม​ใบ​ใกล​ปลาย​กิ่ง มี​กลิ่น​หอม ดอก​ยอย​จำนวน​มาก กลีบ​เลี้ยง​เช่ือม​ติดกัน​รูป​ระฆัง​โคน​เบี้ยว ปลาย​แยกเ​ปน 5 แฉก ผิวม​ ข​ี น 2 แฉก ดานบนม​ ข​ี นาดใหญป​ ลายม​นกล​ ม กลบี ด​ อกร​ ปู ด​ อกถ​ ัว่ ​สเี​หลือง​ เขม กลบี ก​ ลางร​ ปู ก​ ลมห​ รือไ​ขก​ ลบั กลีบค​ ​ขู า งร​ ูปไขก​ ลบั ก​ ลีบค​ ู​ลาง​รูปข​ อบข​ นาน เกสรเ​พศผู 10 อัน แยก​ เปน 2 มดั (9+1) รงั ไขอ​ ย​ูเหนอื ว​ งก​ ลบี ​รปู ร​ แี​ กม​รูปไข มขี​ น​ขาว ผลแ​ บนร​ ูปก​ ลม​มีป​ ก นเิ วศวิทยาแ​ ละก​ ารก​ ระจายพ​ นั ธุ พบข​ ึน้ ใ​นป​ า ​เบญจพรรณท​ างภ​ าคใต และป​ ลกู ป​ ระดบั ท​ ่วั ไป ในต​ างประเทศพ​ บท​ ่​พี มา พรรณไม​สวนร​ ุกขชาติ​มวกเหลก็ 137

138 พรรณไม​ส วนร​ ุกขชาต​มิ วกเหลก็

LEGUMINOSAE-PAPILIONOIDEAE ประดู​ปา Pterocarpus macrocarpus Kurz ชอ่ื อ​ ืน่ ๆ ประดู; จต​ิ อ ก(เง้ยี ว-แมฮอ งสอน); ฉะนอง(เชยี งใหม); ด,ู ดป​ู า (ภาคเหนือ); ต​ ะเลอ, เตอะเลอ(กะเหรย่ี ง- แมฮองสอน); ประดูเสน(ราชบรุ ี, สระบุร)ี ; ทะนง(สุรนิ ทร) ชื่อส​ ามญั Burmese Ebony, Burma Padouk, Nara ประดู เปน ไ​มต น ข​ นาดใหญ สงู ถ​ งึ 30 ม. เปลอื กห​ นาส​ นี ำ้ ตาลด​ ำแ​ ตกเ​ปน ร​อ งล​ กึ ห​ รอื เ​ปน แ​ ผน หนา สบั เ​ปลอื กม​ น​ี ำ้ ยาง​สแี ดง กงิ่ ม​ ขี​ น ใบป​ ระกอบแ​ บบข​ นนกช​ ้ันเดยี วป​ ลายค​ ่ี เรียงส​ ลบั กา น​และแ​ กนช​ อใ​บม​ ​ี ขน ใบย​ อย 7-9 ใบ เรยี งส​ ลับ รปู ข​ อบข​ นานห​ รือร​ ปู ไข ปลายแหลมเ​ปน ​ต่งิ โคนม​นกล​ ม​หรอื ต​ ดั ขอบใ​บ​ เรยี บ แผน ใ​บบ​ าง ผวิ ใ​บด​ า นบนเ​กลย้ี งเ​ปน มนั ดา นลา งม​ ข​ี น ดอกช​ อ ก​ ระจะอ​ อกท​ ง​ี่ า มใ​บ ดอกย​ อ ยจ​ ำนวน​ มาก กานแ​ ละแ​ กน​ในช​ อดอกม​ ข​ี น กลบี เ​ล้ียง​เช่อื มต​ ิดกันร​ ปู ร​ ะฆงั ป​ ลาย​แยกเ​ปน 5 แฉก รปู ส​ ามเหล่ยี ม ผวิ ม​ ข​ี นท​ งั้ สองด​ า น กลบี ด​ อกร​ ปู ด​ อกถ​ วั่ ส​ เ​ี หลอื งอ​ อ น กลบี ก​ ลางร​ ปู ก​ ลมห​ รอื ไ​ขก​ ลบั กลบี พ​ บั จ​ บี โคนส​ อบ​ แหลมเ​ปน ​กา นก​ ลบี กลีบค​ ​ขู างร​ ปู ไขก​ ลบั เ​บย้ี ว กลีบค​ ูล​ า ง​รปู ข​ อบข​ นาน เกสร​เพศผู 10 อัน แยกเ​ปน 2 มัด (9+1) รงั ไขอ ย​ ู​เหนือว​ งก​ ลบี รปู ไข มขี​ นย​ าว กา น​ชู​รงั ไขส​ ัน้ ยอดเ​กสร​เปน ต​ ุม ​ขนาดเล็ก ผล​เปน ​ฝก ​แบนร​ ูป​ กลม​ม​ีปก นเิ วศวิทยาแ​ ละก​ าร​กระจายพ​ ันธุ พบข​ ึ้นใ​นป​ า เต็งร​ งั แ​ ละป​ าเ​บญจพรรณท​ ว่ั ประเทศ ในต​ า งประเทศพ​ บท​ ี่​พมา ลาว พรรณไม​สวนร​ กุ ขชาต​มิ วกเหล็ก 139

LEGUMINOSAE-PAPILIONOIDEAE ทองหลาง​ลาย Erythrina variegata L. ช่อื ​อืน่ ๆ ทองหลางด​ าง(กรงุ เทพฯ); ทองบ​ าน, ทองเผอื ก(ภาคเหนือ) ชือ่ ส​ ามญั Indian Coral Tree, Variegated Coral Tree, Variegated Tiger’s Claw ทองหลางล​ าย เปน ไ​มตน สงู ถ​ งึ 10 ม. กิ่ง​มห​ี นาม ใบป​ ระกอบแ​ บบข​ นนก ใบย​ อ ย 3 ใบ เรียง​ เวียน กาน​และ​แกน​ชอ​ใบ​มี​ขน​รูป​ดาว รวง​งาย ใบ​ยอย​เรียง​ตรงขาม​รูปไข​หรือ​รูป​เหลี่ยม​ขนม​เปยกปูน ปลายมน​แหลม โคนก​ ลม ตดั ห​ รือเ​วา ​เลก็ นอ ย ขอบใ​บเ​รยี บ แผนใ​บบ​ าง ผวิ ใ​บเ​กลย้ี ง มแ​ี ถบส​ เ​ี หลืองต​ าม​ แนวเ​สน ใ​บ หใ​ู บร​ ปู แ​ ถบโ​คง ร​ว งง​า ย หใ​ู บย​ อ ยเ​ปน ต​ อ มก​ ลม ดอกช​ อ ก​ ระจะอ​ อกท​ ป​่ี ลายก​ งิ่ ดอกย​ อ ยจ​ ำนวน​ มาก ทัง้ ก​ า น​และแ​ กนใ​นช​ อดอกม​ ​ีขนร​ ูปด​ าว รว งง​าย ใบ​ประดับร​ ูปข​ อบข​ นาน กลีบเ​ลี้ยงเ​ปน กาบ ปลาย​ แยก​เปน 5 แฉก​เลก็ ค​ ลา ยข​ น​แขง็ ผวิ ด​ านนอก​มข​ี นแ​ ละ​ริ้ว​สีเขม กลบี ด​ อก​รูป​ดอก​ถั่ว​สแี ดงส​ ม กลบี ก​ ลาง​ รปู ร​ แี​ กม​รูปห​ อกก​ ลบั ผวิ เ​กลีย้ ง โคน​พบั แ​ ละแ​ ผอ อกต​ รงป​ ลาย กลบี ค​ ​ขู างร​ ปู ไขก​ ลบั กลบี ค​ ลู​ า ง​รปู ไขโ​ คง ไมต​ ดิ กนั เกสรเ​พศผู 10 อนั โคนเ​ชอื่ มต​ ดิ กนั เ​ปน ห​ ลอด รงั ไขแ​ บนอ​ ยเ​ู หนอื ว​ งก​ ลบี ​รปู แ​ ถบ ยอดเ​กสรเ​ปน ​ ตมุ ผล​เปน​ฝก ร​ ปู แ​ ถบเ​ปน​ขอ มกี​ าน​ยาว​เมลด็ ​รปู ข​ อบข​ นาน​สีแดง นเิ วศวิทยาแ​ ละก​ าร​กระจายพ​ ันธุ ชอบข​ นึ้ ใ​นทแ​่ี ลง ใ​นภ​ าคเหนอื ภาคต​ ะวนั ออกเ​ฉยี งใ​ต ภาคก​ ลาง ในต​ า งประเทศพ​ บท​ อ​ี่ นิ เดยี และ​ เขตรอ นท​ ว่ั ไป 140 พรรณไม​สวนร​ ุกขชาต​ิมวกเหล็ก

LEGUMINOSAE-PAPILIONOIDEAE ขะเ​จาะ Millettia leucantha Kurz var. latifolia (Dum) Phan Ke Loc ขะเ​จาะ เปน ​ไมต น สงู ถ​ งึ 15 ม. ก่ิงอ​ อนใ​บออ น ชอ ดอกแ​ ละผ​ ลม​ ​ีขนส​ ้ัน​ประปราย ใบป​ ระกอบ​ แบบข​ นนกป​ ลายค​ ี่ เรยี งเ​วยี น ม​หี ​ูใบ​รูปแ​ ถมแ​ กม​รปู ข​ อบข​ นาน ใบย​ อ ย 5-7 ใบ เรยี งต​ รงขาม รูปไขห​ รือ​ รูปไขก​ ลับ ปลาย​ทู โคนมนถ​ ึงแ​ หลม แผนใ​บ​คลา ย​กระดาษ ผวิ ใ​บม​ ีข​ น​ประปราย ดอกช​ อก​ ระจะอ​ อกต​ าม​ งาม​ใบแ​ ละป​ ลายก​ ง่ิ ดอกย​ อ ยร​ ปู ถ​ ัว่ ส​ ขี าวห​ รือเ​หลอื งอ​ อ น กลีบเ​ลย้ี ง​เชือ่ มต​ ดิ กัน​รูปถ​ ว ย ปลาย​แยก​เปน 4 แฉก กลีบด​ อก 5 กลบี กลบี ก​ ลางร​ ปู ไข กลีบด​ อกค​ ​ูขา งร​ ูปข​ อบข​ นาน แกม​รูปไขก​ ลับ กลบี ด​ อกค​ ​ูลา งเ​ชื่อม​ ตดิ กนั ร​ ปู เ​รอื เกสรเ​พศผู 10 อัน กา นช​ ู​อับเ​รณเู​ช่ือมต​ ิดกนั เ​ปน แ​ ผน ​หมุ ​รังไขไ​ ว​ภายใน รงั ไข​อ ยเ​ู หนือ​วง​ กลบี รูปแ​ ถบ ม​ ี​ขน ผล​เปนฝ​ ก ​รูปใ​บห​ อกก​ ลบั ถ​ งึ ร​ ูปแ​ ถบแ​ กม​รูปไขก​ ลับ เมอ่ื แ​ หงแ​ ลวแ​ ตกส​ องแ​ นว มี 3-5​ เมลด็ นิเวศวิทยาแ​ ละ​การ​กระจายพ​ นั ธุ พบ​ขึ้น​ใน​ปา​เบญจพรรณ​ทาง​ภาคเหนือ และ​ภาค​ตะวันตกเฉียงเหนือ ใน​ตางประเทศ​พบ​ที่​ลาว​ กัมพูชา พรรณไมส​ วน​รกุ ขชาตม​ิ วกเหลก็ 141

142 พรรณไม​ส วนร​ ุกขชาต​มิ วกเหลก็

LEGUMINOSAE-PAPILIONOIDEAE รตั จันทน Pterocarpus santalinus L.f. ชือ่ ​อน่ื ๆ ประดร​ู ัตจันทน ชือ่ ส​ ามญั Red Sandalwood, Red Sanders Tree, Red Sanders, Red Sanderswood, Red Saunders รัตจนั ทน เปน​ไมต น สงู ถ​ ึง 15 ม. ลำตน​เปลาต​ รง เปลือกห​ นา​แตกเ​ปน ร​ อ ง สบั เ​ปลือกม​ น​ี ำ้ ยาง​ สแี ดง ใบป​ ระกอบแ​ บบข​ นนก​ปลาย​คี่ เรยี งส​ ลบั มใี​บย​ อ ย 3-5 ใบ เรยี งเ​ยอ้ื งก​ ัน​รปู ร​ ก​ี วา งห​ รือก​ ลม ปลาย​ เวา โคนมน ขอบใ​บเ​รียบ แผนใ​บเ​หนียวค​ ลาย​หนงั ผิวใ​บ​ดานบนเ​กลีย้ ง​เปนมัน ดานลา งม​ ี​ขนส​ ีซดี ดอก​ สี​เหลืองร​ ปู ด​ อกถ​ ่วั อ​ อกเ​ปน ​ชอ แ​ บบก​ ระจะ ตามง​า มใ​บแ​ ละป​ ลายก​ ่งิ มี​กลิ่นห​ อมอ​ อ น ๆ กลบี เ​ลี้ยงส​ ีเขยี ว​ แกมแ​ ดงเ​ชอ่ื มต​ ิดกนั เ​ปน ห​ ลอดป​ ลายแ​ ยกเ​ปน 5 แฉก​สั้น ร​ ูปส​ ามเหล่ียม ผิวด​ า นนอกม​ ​ีขน กลบี ด​ อกส​ ​ี เหลือง 5 กลีบ ขอบก​ ลีบย​ น เกสรเ​พศผู 10 อนั ยาว​ไม​เทากนั โคน​เชอ่ื มต​ ดิ กนั รงั ไขอ​ ย​ูเหนอื ว​ งก​ ลบี ​รปู ​ รแ​ี บน​มขี​ นป​ กคลมุ ผลเ​ปนฝ​ ก ​กลมแ​ บนม​ ป​ี ก​โดยร​ อบ เสนผ​ า ​ศูนยกลาง​ประมาณ 3-4 ซม. มี 1 เ​มลด็ นเิ วศวทิ ยาแ​ ละ​การ​กระจาย​พนั ธุ เปน ​ไม​ตางประเทศ มถ​ี นิ่ กำเนิด​ในเ​อเชยี ​เขตรอ นป​ ระเทศอ​ ินเดีย พรรณไมส​ วนร​ ุกขชาติ​มวกเหลก็ 143

LOGANIACEAE พญา​มลู เ​หลก็ Strychnos lucida R. Br. ช่อื ​อน่ื ๆ พญามือเหล็ก(ภาค​กลาง); ยาม​ ือเ​หล็ก(กระบ่)ี ; เสยี้ วด​ ูก(ภาคเหนอื ) ชอื่ ​สามัญ Strychninebush พญา​มูลเ​หล็ก เปน​ไมต นข​ นาดเลก็ ห​ รือไ​มพุมร​ อเ​ลื้อย สูงถ​ งึ 12 ม. ลำตน​และก​ ิ่งแ​ ก​มห​ี นาม​อว น​ สน้ั ไมมีม​ อื เ​กาะ ใบ​เด่ียวเ​รียงต​ รงขา ม รูปไข รูปร​ ห​ี รือก​ ลม ปลายท​ ู โคนมนห​ รอื ร​ ป​ู ลมิ่ ขอบใ​บเ​รียบ แผน​ ใบค​ ลา ยก​ ระดาษ ผวิ ใ​บเ​กลย้ี งท​ ง้ั สองด​ า นห​ รอื ม​ ต​ี มุ เ​ลก็ ท​ ผ​่ี วิ ด​ า นลา งใ​บ เสน ใ​บอ​ อกจากโ​คนใ​บ 3 เสน ดอก​ ชอ ก​ ระจกุ แ​ ยกแ​ ขนง ออกต​ าม​ปลาย​กงิ่ ห​ รือง​า มใ​บ กลีบเ​ล้ียง 5 กลีบ รูปไข กลีบด​ อก 5 กลีบ​สีเขียวแ​ กม​ ขาว เช่ือมต​ ิด​เปน ห​ ลอดป​ ลาย​แยกเ​ปน 5 แฉก เกสรเ​พศผู 5 อนั ตดิ อ​ ยทู ห่ี​ ลอดด​ อก รงั ไขอ​ ยูเ​หนือว​ งก​ ลบี ​ รปู ก​ ลม ผลก​ ลม​เปลอื กบ​ าง เมื่อ​สกุ ม​ ีส​ แี ดงห​ รือส​ ม นิเวศวิทยา​และ​การ​กระจายพ​ นั ธุ พบข​ นึ้ ใ​นป​ า เตง็ ร​ งั ปา ดบิ แ​ ลง ทงุ หญา บนเ​ขาห​ นิ ปนู ในภ​ าคเหนอื ภาคก​ ลาง และภ​ าคต​ ะวนั ออก ใน​ตา งประเทศพ​ บท​ อี​่ อสเตรเลีย อนิ โดนีเซยี ต​ ิมอร 144 พรรณไม​ส วนร​ ุกขชาติ​มวกเหล็ก

LYTHRACEAE ตะแบกน​ า Lagerstroemia floribunda Jack ชอื่ ​อ่นื ๆ กระแบก(สงขลา); ตะแบกป​ ร(ี้ เขมร); ตะแบกไ​ข( ราชบรุ ,ี ตราด); บาง​อต​ ะมะกอ(มลายู-ยะลา, ปตตานี); บา​งอย​ าม(ู มลาย-ู นราธวิ าส); เ​ปอยด​ อ ง, เ​ปอ ยน​ า(ลำปาง); ​เปอยห​ างด​ าง(แพร) ตะแบกน​ า เปน​ไมต น สงู ถ​ งึ 30 ม. โคน​ตนเ​ปน พ​ พู อน เปลือกเ​รียบส​ ีเทาห​ รอื ส​ ีเทาแ​ กม​ขาว ลอก​ หลดุ เ​ปน ​แผนบ​ าง ๆ ม​รี อยแผลเปนห​ ลุมต​ นื้ ๆ ตลอดล​ ำตน ก่ิง​กา นม​ ​สี ันค​ ม ใบเ​ดี่ยวเ​รยี งต​ รงขา มห​ รือ​ เยอื้ งก​ นั เ​ลก็ นอ ย รปู ใ​บห​ อก​รปู ร​แ​ี กมร​ ปู ใ​บห​ อก ปลายมนม​ ต​ี งิ่ แ​ หลมเ​ลก็ โคนมนข​ อบใ​บม​ กั ห​ อ ข​ นึ้ ใบออ น​ สีแดง​ มี​ขน​รูป​ดาว​ปกคลุม ใบ​แก​ผิว​ใบ​เกลี้ยง​ทั้งสอง​ดาน ดอก​ชอ​แยก​แขนง​ต้ังข้ึน​ท่ี​ปลาย​กิ่ง ดอก​ตูม​ คลา ยร​ ปู ล​ กู ขา ง กลบี เ​ลยี้ งเ​ชอ่ื มต​ ดิ กนั ร​ ปู ถ​ ว ยป​ ลายแ​ ยกเ​ปน 5-6 แฉก ผวิ ด​ า นนอกม​ ข​ี นแ​ ละม​ ส​ี นั น​ นู พ​ าด​ ตามยาว กลบี ด​ อกส​ มี ว งอ​ มช​ มพต​ู อ มาเ​ปลยี่ นเ​ปน ส​ ขี าวห​ รอื เ​กอื บข​ าวเ​มอื่ ก​ ลบี ด​ อกใ​กลร​ ว ง มจ​ี ำนวนเ​ทา กบั ​ แฉกข​ องก​ ลบี เ​ลย้ี ง กลบี ด​ อกบ​ างย​ บั ย​ น เปน แ​ ผน ก​ ลม ขอบก​ ลบี ม​ กั ม​ ค​ี รยุ โคนก​ ลบี เ​รยี วล​ งเ​ปน เ​สน ค​ ลา ย​ กา น​กลบี ด​ อก เกสร​เพศผูจ​ ำนวน​มาก​มี 2 ขนาด รงั ไขอ​ ยูเ​ หนอื ว​ งก​ ลบี ​ม​ขี นป​ กคลุม ผลแ​ บบผ​ ล​แหง แ​ ลว​ แตกร​ ูปไขผ​ ิวด​ านนอกม​ ี​ขน​ส้ัน ๆ ประปราย นิเวศวิทยาแ​ ละ​การก​ ระจายพ​ นั ธุ พบข​ นึ้ ใ​นป​ า เ​บญจพรรณท​ ค​ี่ อ นขา งช​ มุ ชน้ื ใ​นภ​ าคเหนอื ภาคต​ ะวนั ออกเ​ฉยี งเ​หนอื ภาคก​ ลาง สว น​ ภาคต​ ะวันออก​และภ​ าคใต​ข นึ้ อย​ูใ น​ปาดงดบิ ปา น​ ำ้ ทวม และต​ ามท​ องนา​ทัว่ ๆ ไป ในต​ า งประเทศ​พบท​ ​ี่ กมั พูชา เวียดนาม ​มาเลเซีย พรรณไม​สวนร​ ุกขชาตม​ิ วกเหล็ก 145

LYTHRACEAE อินทรชิต Lagerstroemia loudonii Teijsm. & Binn. ช่ือ​อน่ื ๆ เกรียบ, ตะเ​กรียบ(ชอง-จันทบรุ )ี ; ตะแบกข​ น(นครราชสีมา); เสลาใ​บใ​หญ( ประจวบครี ีขนั ธ, สระบรุ ี) ​อนิ ทรชติ เปนไ​มตน สูงถ​ งึ 20 ม. เปลอื กส​ ีเทาด​ ำ แตกเ​ปน ​รองย​ าว ปลาย​กิ่ง​หอยยอย สวนต​ าง ๆ มข​ี นส​ เ​ี หลอื งป​ กคลมุ ใบเ​ดยี่ วเ​รยี งต​ รงขา ม เรยี งส​ ลบั หรอื เ​ยอื้ งก​ นั เ​ลก็ นอ ย รปู ข​ อบข​ นานห​ รอื ร​ ปู ร​ แ​ี กม​ รูปข​ อบข​ นาน ปลายแหลมเ​ปน​ต่งิ โคนแ​ หลมมนห​ รอื เ​วา ผวิ ใ​บด​ านลา ง​มสี​ ีซีดก​ วา ด​ านบน ใบออ นม​ ขี​ น​รปู ​ ดาวส​ เ​ี หลอื งป​ กคลมุ ท​ งั้ สองด​ า น เมอื่ แ​ กด​ า นบนจ​ ะเ​กลยี้ งห​ รอื ม​ ข​ี นต​ ามเ​สน ก​ ลางใ​บ ดอกช​ อ แ​ ยกแ​ ขนงอ​ อก​ ทป​ี่ ลายก​ งิ่ ห​ รอื ต​ ามง​า มใ​บ ดอกต​ มู ค​ อ นขา งก​ ลมโ​คนเ​รยี วแหลม ก​ า นช​ อ ดอก กา นด​ อกย​ อ ยแ​ ละก​ ลบี เ​ลยี้ ง​ มข​ี นน​ มุ ส​ เ​ี หลอื งป​ กคลมุ ท​ วั่ ไป กลบี เ​ลยี้ งร​ ปู ถ​ ว ยม​ ส​ี นั น​ นู ตามทางย​ าวข​ น้ึ ม​ าเ​พยี งเ​ลก็ นอ ยไ​มช​ ดั เจน ปลาย​ แยก​เปน 6-8 แฉก รปู ​สามเหลี่ยมป​ ลายก​ ลีบด​ านใน​มีข​ น กลีบ​ดอก​สมี วง​รปู ไข​กลบั โคนก​ ลบี ​เรียวเลก็ คลายก​ าน​กลบี ด​ อก กลบี ย​ น ป​ ลาย​กลีบเ​ปน​ร้วิ เกสร​เพศผ​จู ำนวนม​ าก มี 2 ขนาด 5-8 อนั จ​ ะย​ าวแ​ ละห​ นา รงั ไขอ​ ยเ​ู หนอื ว​ งก​ ลบี ร​ ปู ก​ ลม​มข​ี นย​ าว ผลร​ ปู ร​ห​ี รอื เ​กอื บก​ ลม กลบี เ​ลยี้ งต​ ดิ ท​ น ผวิ เ​กลยี้ งห​ รอื เ​กอื บเ​กลยี้ ง เมอื่ แ​ กจ​ ะแ​ ตก 4-6 ซกี นเิ วศวทิ ยาแ​ ละ​การก​ ระจายพ​ ันธุ พบ​ข้นึ ​ท่ัว​ไปตาม​ปาเ​บญจพรรณ ปา ดงดบิ และป​ าช​ ายหาดท​ าง​ภาคต​ ะวันออก​เฉยี งเ​หนอื ภาค​ ตะวันออกแ​ ละภ​ าคก​ ลาง ใน​ตางประเทศพ​ บ​ท​่ีกมั พูชา ลาว 146 พรรณไม​สวน​รุกขชาติ​มวกเหล็ก

LYTHRACEAE อินทนิลนำ้ Lagerstroemia speciosa (L.) Pers. ชอื่ อ​ ืน่ ๆ ฉ​ว งม,ู ฉองพ​ นา(กะเหรีย่ ง-กาญจนบรุ ี); ตะแบกด​ ำ(กรุงเทพฯ); บางอ​ บะซา(มลายู-ยะลา, นราธิวาส); ​ บาเย, บาเ​อ(มลาย-ู ปตตานี); อินทนลิ (ภาคก​ ลาง, ภาคใต) ชอื่ ส​ ามัญ Pride of India, Queen’s Crape Myrtle อนิ ทนิลนำ้ เปนไ​มต น สงู ​ถึง 25 ม. เรอื นยอด​แผกวา ง​เปน พ​ ุม ​กลม เปลอื กค​ อ นขา ง​เรยี บ​สนี ำ้ ตาล​ ออ นห​ รอื ส​ เี ทา ใบเ​ดย่ี วเ​รยี งต​ รงขา ม เรยี งส​ ลบั หรอื เ​ยอ้ื งก​ นั เ​ลก็ นอ ย รปู ข​ อบข​ นานห​ รอื ร​ ปู ร​แ​ี กมข​ อบข​ นาน ปลายแหลมห​ รือมน โคน​กลม แผนใ​บ​หนาค​ ลายห​ นัง ผิวใ​บ​เกลีย้ ง​ท้งั สองด​ าน ดอก​ชอแ​ ยกแ​ ขนงต​ ง้ั ข้นึ ดอกต​ มู ค​ อ นขา งก​ ลม สว นบ​ นสดุ จ​ ะม​ ต​ี มุ ก​ ลมเ​ลก็ ๆ ตดิ อยต​ู รงกลาง กลบี เ​ลย้ี งเ​ชอ่ื มต​ ดิ กนั ร​ปู ร​ะฆงั ปลาย​ แยก​เปน 6 แฉก ผิวด​ านนอกส​ สี ันน​ นู ต​ ามยาวแ​ ละม​ ี​ขนส​ ัน้ ​ประปราย กลบี ด​ อก 6 กลีบ สีมวง หรอื ส​ มี ว ง​ อมช​ มพห​ู รอื ช​ มพล​ู ว น ​รูปเ​กอื บก​ ลม​โคนก​ ลีบเ​รียวยาวเ​ปน​กา น​กลีบด​ อก เกสร​เพศผู​จำนวน​มาก มีข​ นาด​ ยาวไ​ลเ ลย่ี กนั รงั ไขอ​ ย​ูเหนือว​ งก​ ลบี ​รปู ก​ ลม ผวิ เ​กล้ยี ง ผลก​ ลม กลีบเ​ลย้ี งต​ ิดท​ น ผวิ เ​กลย้ี ง เม่อื แ​ ก​จะ​ แตกเ​ปน 6 ซีก นิเวศวิทยาแ​ ละก​ าร​กระจายพ​ ันธุ พบ​ขึ้น​ตาม​ท่ีราบลุม​ท่ัว ๆ ไป​และ​บริเวณ​ริมฝง​แมน้ำ​ใน​ปา​เบญจพรรณ​ชื้น​และ​ปาดงดิบ​ทาง​ ภาคเหนอื ภาคต​ ะวันออกเ​ฉียงเ​หนือ ภาค​กลาง ภาคต​ ะวันออก และพ​ บ​มาก​ในป​ าดงดิบท​ างภ​ าคใต ใน​ ตางประเทศพ​ บ​ทพ่ี​ มา เวยี ดนาม กัมพชู า มาเลเซีย ​ฟล ิปปน ส พรรณไมส​ วนร​ ุกขชาต​มิ วกเหล็ก 147

LYTHRACEAE สมอร​ อ ง Lagerstroemia subangulata (Craib) Furtado et Montien ชื่อ​อื่น ๆ ขอี้ าย(ราชบุรี); เขีย้ วเ​นือ้ (สระบุรี); ตะแบกต​ ัวเมีย, สมอร​ ดั (ภาค​กลาง, บรุ ีรมั ย, นครราชสมี า); ตะแบก​ หมู(ลพบุร)ี สมอร​ อง เปน ​ไมตน สงู ถ​ ึง 25 ม. เปลือกส​ ีน้ำตาลด​ ำ แตกเ​ปนร​ อ งต​ ามยาว เรอื นยอดท​ รงกลม ใบ​เดี่ยว​เรียงต​ รงขาม รปู ไขแ​ กม​รปู ร​ หี​ รอื ร​ ปู ร​ ี ปลาย​เรยี วแหลม มต​ี ่ิงแ​ หลมห​ รอื ท​ ต​ู รงป​ ลาย โคนมน​หรือ​ กลม ขอบใ​บเ​ปน ค​ ลนื่ ใบออ นม​ ข​ี นท​ งั้ สองด​ า น ใบแ​ กเ​ กลย้ี งห​ รอื เ​กอื บเ​กลย้ี ง ดอกช​ อ แ​ ยกแ​ ขนงย​ าว 10-40 ซม. ออกท​ ปี่​ ลาย​ก่ิง มีข​ นส​ ีเทาข​ าวป​ กคลมุ ชอ แ​ ขนงจ​ ะโ​คง​ขึ้น ดอกต​ มู ร​ ปู ล​ กู ขา ง กลีบเ​ลี้ยง​เชอื่ มต​ ดิ กัน​ ปลาย​แยก เปน 6 แฉก ปลายแหลม ผิวเ​ปน​รองแ​ ละส​ นั ​ตามยาว​มข​ี นป​ กคลมุ กลีบด​ อกส​ มี วงร​ ูปใ​บ​หอก​ กลับห​ รือร​ ปู ใ​บ​หอก โคน​กาน​สอบแ​ หลม ขอบก​ ลีบเ​ปนค​ ลน่ื เกสรเ​พศผจู​ ำนวน​มาก ขนาด​ไม​เทากัน 6 อัน มข​ี นาด​ยาว รังไขอ​ ยู​เหนือว​ งก​ ลีบ​รูปร​ ี​แกมข​ อบข​ นาน ผลแ​ หงร​ ูปก​ ลมร​ ี กลีบเ​ลี้ยงต​ ิดท​ น ผิวเ​กลี้ยง เมอื่ ​ แกจ​ ะแ​ ตก 3-4 ซกี นเิ วศวทิ ยาแ​ ละ​การ​กระจายพ​ ันธุ พบข​ น้ึ ใ​น​ปาดบิ แ​ ลง บ​ รเิ วณร​ มิ ล​ ำหว ย ในภ​ าค​กลาง ภาค​ตะวันตกเ​ฉยี ง​ใตแ​ ละภ​ าค​ตะวนั ออก 148 พรรณไม​สวนร​ กุ ขชาตม​ิ วกเหลก็

LYTHRACEAE เทียนกิ่ง Lawsonia inermis L. ชอื่ ​อ่นื ๆ เทียนขาว, เทยี นแดง, เทยี นข​ าวเปลอื ก, เทียนไ​ม(ภาค​กลาง) ชือ่ ​สามญั Henna Tree, Egytian Privet เทียนกิง่ เปน ไ​มต น ​ขนาดเลก็ ​สงู 3-5 ม. กิ่ง​ออ นเ​ปน เ​หล่ียม กง่ิ แ​ กก​ ลม ใบ​เดี่ยว​เรียงต​ รงขา ม​ หรือ​เยื้อง​กัน​เล็กนอย รูป​รี​หรือ​รูป​รี​แกม​ไข​กลับ ปลายแหลม​หรือมน โคน​รู​ปลิ่ม ขอบ​ใบ​เรียบ แผน​ใบ​ คอ นขา งห​ นา ผวิ ใ​บเ​กลยี้ งท​ งั้ สองด​ า น ดอกช​ อ แ​ ยกแ​ ขนง สแี ดงห​ รอื ส​ เ​ี หลอื งแ​ กมข​ าว ออกท​ ป​ี่ ลายก​ งิ่ ดอก​ ยอย​จำนวน​มาก มก​ี ล่นิ ห​ อม โดยเฉพาะก​ ลีบด​ อกส​ ขี าว กลบี เ​ลีย้ ง​เชือ่ มต​ ดิ กนั ร​ ูปถ​ วย ปลายแ​ ยก​เปน 4 แฉก รูปไขห​ รือส​ ามเหล่ยี ม กลีบด​ อก 4 กลบี รปู ไต กลีบพ​ บั ย​ น เกสรเ​พศผู 8 อนั ติดอ​ ยทู ป​่ี ลายห​ ลอด​ กลีบเ​ล้ยี งเ​ปน ​คู ๆ ตรงขา มก​ บั ​กลีบเ​ลย้ี ง รงั ไขอ​ ยเ​ู หนอื ว​ งก​ ลีบ​รูปถ​ ว ย ยอดเ​กสรก​ ลม​ขนาดเล็ก ผล​เมอื่ ​ แหง แ​ ลวแ​ ตกร​ ูปก​ ลมแ​ ปน ผวิ เ​ปน 3 พู มสี​ วนก​ าน​เกสรเ​พศเมีย​ตดิ อยตู​ รงป​ ลาย และก​ ลีบเ​ล้ยี ง​ตดิ อ​ ยูท่​ี โคนผ​ ล เมลด็ ​จำนวนม​ าก รปู ป​ ร าม​ ดิ ​กลับ นเิ วศวทิ ยาแ​ ละ​การ​กระจายพ​ ันธุ พบข​ ้นึ ​ในพ​ ้ืนท่ี​คอ นขางแ​ หง แลง ใ​นภ​ าคต​ ะวันออกเ​ฉียง​ใต ภ​ าคใต สว นใหญเ​ปน​ไมป​ ลูกป​ ระดบั ในต​ างประเทศพ​ บ​ที่​อาฟร​ กิ า​เขตรอ น เอเชยี อ​ อสเตรเลีย พรรณไมส​ วนร​ ุกขชาตม​ิ วกเหลก็ 149