๘๘ ๔.๒.๒.๓ วธิ กี ารซํา้ คํา เปน คําท่เี กิดจากการเอาคําท่ีมีรูปและความหมายเหมือนกัน มาซ้ํากันซึ่งปกติเราสามารถใชเครื่องหมาย ไมยมกๆ ภาษาเขมรมีลักษณะการใชท่ีเหมือนกันกับภาษาไทย โดยมีแบบซํ้าคํา คําเดียวและซ้ําสองคํา เชนคําวา อยูๆ ไปๆ มาๆ เชาๆ เย็นๆ ส้ันๆ ยาวๆ งายๆ สบายๆ เทาไรๆ ฟาๆ บานๆ พี่ๆ นองๆ ถูกๆ แพงๆ ลูกๆ หลานๆ สูงขึ้นๆ ตํ่าลงๆ และเย็นลงๆ เปนตน สําหรับ คาํ ศพั ทก ารซ้ําคาํ ภาษาเขมร เชนคําวา /thom-thom/ “ใหญๆ” ធំ ៗ /touc-touc/ “เล็กๆ” តូច ៗ /craən-craən/ “เยอะๆ” េ្រចន /khlaŋ-khlaŋ/ “แรงๆ” ខ�ំង /chŋaay-chŋaay/ “ไกลๆ” ឆា �យ /khləy-khləy/ “ส้ันๆ” ខី� ៗ /wɛɛŋ-wɛɛŋ/ “ยาวๆ” ែវង ៗ /khcəy-khcəy/ “ออนๆ” ខី� ៗ /cah-cah/ “แกๆ ” ចស ៗ /tum-tum/ “สุกๆ” ទុំ ៗ */kmeiŋ-kmeiŋ/ “เด็กๆ” េក�ងៗ /ŋiəy-ŋiəy/ “งา ยๆ” ងយ /lqɑɑ-lqɑɑ/ “ดีๆ” ល� ៗ /sɑɑ-sɑɑ/ “ขาวๆ” សៗ /khmaw-khmaw/ “ดาํ ๆ” េខ�ៗ /prɨk-prɨk/ “เชา ๆ” ្រពឹក /bɑɑŋ-bɑɑŋ/ “พีๆ่ ” បងៗ /pqoun-pqoun/ “นอ งๆ” បូ�នៗ /khpŭəh-khpŭəh/ “สูงๆ” ខ�ស់ ៗ /tiəp-tiəp/ “เต้ียๆ” ទប /khpŭəh-laəŋ-khpŭəh-laəŋ/ “สูงข้ึนๆ” ខ�ស់េឡង ៗ /tiəp-coh-tiəp-coh/ “ตาํ่ ลงๆ” ទចុះៗ /lŋiəc-tɨw-lŋiəc-tɨw/ “เยน็ ลงๆ” ល�ចេទ *คําวา /kmeiŋ-kmeiŋ/ “เด็กๆ” េក�ងៗ ภาษาเขมรพนมเปญ มักออกเสียง พน ลมในภาษาพูด /khmeiŋ-khmeiŋ/
๘๙ ๔.๒.๒.๔ วิธีการซอ นคํา เปนคําที่เกิดจากการนําคําต้ังแต ๒ คําขึ้นไปมาเรียงตอ กันโดยแตละคําน้ันมีความสัมพันธกันในดานความหมาย อาจมีความหมายเหมือนกัน คลายกัน ทํานองเดียวกัน หรือตรงกันขามกันก็ได ในภาษาไทย เชนคําวา บานเรือน ฆาฟน ดื่มกิน ขาทาส เล็กนอ ย ลกู หลาน นมุ นมิ่ ยาวไกล แสวงหา เรว็ ไว แกเฒา ทรพั ยส นิ ออนนุม ผดิ ถูก พักเบรก แจกฟรี บานเมือง เขียวขจี ไปมา ขจัดปดเปา ถวยโถโอชาม เย็บปกถักรอย ทั้งวันทั้งคืน ทุกขโศกโรคภัย คิดใหมทําใหม เลือกท่ีรักมักที่ชัง ชาวบานชาวเมือง กําแพงมีหูประตูมีชอง ปากนิดจมูกหนอย และ เดอื ดรอน ปด หูปด ตา เปน ตน สําหรับคําศัพทแบบวธิ ีการสรา งคําซอนภาษาเขมร เชนคําวา /phtĕəh-sɑm-baeŋ/ “บานเรือน” ផ�ះសំែបង /wɛɛŋ-chŋaay/ “ยาวไกล” ែវងឆា � /baay-tɨk/ “ขาวปลา” បាយទឹ /phək-sii/ “ด่มื กิน” ផឹកសុី /koun-caw/ “ลกู หลาน” កូនេច /cah-tum/ “แกเฒา ” ចស់ទុ /miəh-praq/ “เงินทอง” មាស្រប /krəy-krɑɑ/ “ยากจน” ្រកី្ /tɨw-mɔɔk/ “ไปมา” េទម /cook-cɨy/ “โชคชยั ” េជាគជ័ /prɨk-lŋiəc/ “เชาเย็น” ្រពឹកល /bɑɑŋ-pqoun/ “พ่ีนอง” បងបូន� /yiəy-taa/ “ตายาย” យាយ /prɨy-chəə/ “ปาไม” ៃ្រពេឈ /khpŭəh-tiəp/ “สูงตํ่า” ខ�ស់ទ /tĕəŋ sɑɑ tĕəŋ khmaw/ “ทั้งขาวท้งั ดาํ ” ទំសទំេខ /tĕəŋ yup tĕəŋ thŋay/ “ทง้ั วันท้งั คนื ” ទំងយប់ទំងៃ /tĕəŋ touc tĕəŋ thom/ “ทั้งเลก็ ท้งั ใหญ” ទំងតូចទធំ /nĕəq srok nĕəq srae/ “ชาวบา นชาวเมือง” អ�ក�សក� អក� ែ�ស /nĕəq mien nĕəq krɑɑ/ “คนรวยคนจน” អក� មាអ�ក្រ
๙๐ ๔.๒.๒.๕ วธิ กี ารกรอนคําหรือการลดคําและการตัดคํา เปนวิธีการลดพยางคบาง ที่ยาวเกินออกไป ซ่ึงผูพูดมองวาอาจเสียเวลาพูดและผูพูดใชวิธีการตัดคําหนาออก โดยมีคําเต็มเปน หลกั ภาษาเขมรเองก็มีวธิ ีการลดคําเชน คําวา เดยี วกับภาษาไทย เชน คําวา กิโลกรัม มีวิธีการลดคําเปน “โล” คําวา โทรศัพท มีวิธีการลดคําเปน “โทร” คําวา มหาวิทยาลัย มีการลดคําเปน “มหาลัย” คําวา ราชบุรี มวี ธิ กี ารลดคําเปน “ลาดลี” สาํ หรับคําศัพทวิธกี ารกรอนคาํ หรือการลดคาํ ภาษาเขมร เชน คาํ วา /phsaa/ “ตลาด” ផ្ស /saa/ ស /phtĕəh/ “บาน” ផ�ះ /tĕəh/ ទះ /craən/ “มาก” េ្រច /chəən/ េឆន /krouc/ “สม ” ្រ�ក /khouc/ ខូច /sruəl/ “สนกุ ” �ស�ល /suəl/ សូល ๔.๒.๒.๖ วธิ กี ารยืมคาํ ภาษาเขมร มีจํานวน ๕ วิธี ไดแก ๑) วิธีการยืมทั้งคําและ ทั้งเสียง ๒) วิธีการยืมเฉพาะความหมาย ๓) วิธีการยืมโดยบัญญัติศัพทขึ้นใหม ๔) วิธีการยืมโดยเพ่ิม ตวั อักษร และ ๕) วิธกี ารยืมโดยเปลยี่ นเสยี งหรืออกั ษร การยืมคาํ ภาษาตางประเทศท่มี ีใชร าชอาณาจกั รกัมพูชาพบวา มีการยืมคํามาจาก หลายประเทศ เชน การยืมคําจากภาษาบาลี-สันสกฤต ยืมคําจากภาษาไทย ยืมคําจากภาษาลาว ยืมคําจากภาษาเวียดนาม ยืมคําจากภาษาจีน ยืมคําจากภาษาอังกฤษ ยืมคําจากภาษาฝรั่งเศส และ ยืมคําจากภาษาโปรตุเกส เปนตน คําศัพทการยืมคําภาษาตางประเทศมาใชในราชอาณาจักรกัมพูชา เชน คาํ วา ซิอิ้ว เกาอี้ คอมพวิ เตอร อเี มล เซนติเมตร ประวัตศิ าสตร พระ บิดา มารดา ลาบ รําวง สอง ขาง ฉลาด ติเตียน แวนตา และกระดาษ สําหรับคําศัพทเก่ียวกับวิธีการยืมคําจากภาษาตางประเทศ เชน คําวา ๑) ยมื คําจากภาษาบาลีสนั สกฤตทีน่ าํ มาใชใ นกัมพูชา เชนคาํ วา /boq-rɑh/ “บรุ ษุ ” បុរស /yuq-ti-thɔə/ “ยตุ ิธรรม” យុតិធ� ម៌ /phuum-mi-sah/ “ภูมิศาสตร” ភូមិស�ស /prɑ-wŏət-te-sah/ “ประวตั ศิ าสตร” ្របវតិ�ស� /qaq-sɑɑ-sah/ “อักษรศาสตร” អក្សរស� /bon/ “งานพิธ”ี , “บญุ ” បុណ្ /qaa-tɨt/ “อาทิตย” អទិត
๙๑ ๒) ยมื คําจากภาษาไทยท่นี าํ มาใชในกัมพูชา เชนคาํ วา /sɑɑŋ-khaaŋ/ “สองขาง” សងខ /chlaat/ “ฉลาด” ឆា� /ti-tĕəŋ/ “ติเตยี น” ទិេតៀន /sɑm-khan/ “สําคัญ” សំខន /kdaa-khiən/ “กระดานดาํ ” ក�រេខៀ /waeŋ-taa/ “แวนตา” ែវន៉ ត /khop-khɨt/ “คบคิด” ឃុបឃិត ๓) ยมื คําจากภาษาลาวทน่ี าํ มาใชในกัมพชู า เชนคาํ วา /kɛɛn/ “แคน” ែគន /rŏəm-wŭəŋ/ “รําวง” រំ វង /laap/ “ลาบ” ឡា ๔) ยืมคาํ จากภาษาเวยี ดนาม ทนี่ ํามาใชใ นกมั พชู า เชน คําวา /tiəm/ “โรงเตยี้ ม” េតៀម /tĕəŋ/ “เทียน” េទៀន /mam/ “หม่ํา” មាុ ๕) ยมื คาํ จากภาษาจีนที่นํามาใชในกัมพูชา เชนคาํ วา /thaw-kae/ “เถาแก” េថែ /kaw-qəy/ “เกา อ”ี้ េកអ /cap-chaay/ “จับฉาย” ចប់ឆ /tɨk-sii-qiiw/ “ซีอิ๊ว” ទឹកសីុអុីវ ๖) ยืมคําจากภาษาองั กฤษทน่ี าํ มาใชใ นกัมพชู า เชนคําวา /baoy/ “บอ ย”, ”บริกร” េបា /kaac/ “การด” ក /kaa-saet/ “หนงั สอื พมิ พ” កែស /qok-sii-saen/ “ออ็ กซิเจน” អុកសុីែសន /sae/ “แชร” ែស៊រ /feih-buk/ “เฟสบกุ ” េហស� បុ៊ក /qii-mael/ “อีเมล” អីុែម៉ល /kaa-mei-raa/ “กลองถา ยรปู ” កេម៉រ
๙๒ /sou-fɔə/ “คนขับรถ” សូហ័រ� /smaat-foun/ “สมาทโ ฟน” ស�តហ�ូ /laañ/ “ไลน” ល៉ /skriip/ “สครปิ ” �សី� ប ๗) ยมื คําจากภาษาฝร่งั เศสท่นี ํามาใชในกัมพชู า เชนคาํ วา /waa-kɑɑŋ/ “ปดเทอม” វ៉ក /thay-lɑŋ/ “ไทยแลนด” ៃថឡង់ /qaa-kuy/ “แบตเตอรี”่ អគុ ๘) ยมื คาํ จากภาษาโปรตุเกสทน่ี าํ มาใชใ นกัมพชู า เชนคาํ วา /krɑ-dah/ “กระดาษ” ្រកដ /saa-buu/ “สบ”ู ស៊ប /num-paŋ/ “ขนมปง ” នំប័ុង /riəl/ “เรยี ล” េរៀល ๔.๒.๒.๗ วิธีการแผลงคํา การเติมคําจากรากศัพทเดิมและทําใหความหมาย เปล่ียนไป ซ่งึ ภาษาเขมรวิธีแผลงคาํ ไดแก คําแผลงเตมิ หนา คําแผลงเติมกลาง และการซอ นพยางค คาํ ศัพทว ิธีการแผลงคาํ ในภาษาเขมร เชนคาํ วา /bɑn-ciə/ “บญั ชา” ប�� /bɑŋ-kaət/ “บงั เกดิ ” បេងត� /kɑm-daw/ “ความรอ น” កំេដ /bɑm-raə/ “บําเรอ” បេ្រម /dɑm-rɑŋ/ “ทําใหตรง” ត្រមង /kɑm-naət/ “กําเนดิ ” កំេណ ត /cɑm-nɑɑŋ/ “ปม” , “ผกู ” ចំណង /dɑm-naə/ “ดาํ เนิน” ដំេណ រ /qɑm-naac/ “อํานาจ” អំណាច /tum-liəy/ “ทําลาย” ទមា� /bɑn-ciə-kaa/ “บญั ชาการ” ប�� ក วิธีแผลงคําของหนวยคําท่ีสามารถเติมคําอุปสรรคภาษาเขมร หรือ เรียกวา คําแผลง เชนคําวา บังเกิด บันเทิง บําเรอ ดําเนิน ซ่ึงสามารถอธิบายไดวามาจากรากศัพทเดียวกัน แตเปน บงั มกั จะหนาพยัญชนะวรรค ก และ บนั มักจะอยหู นา พยญั ชนะวรรค ต
๙๓ สาํ หรับคําศพั ทข องกระบวนการสรางคาํ ภาษาเขมร แบบวิธีการแผลงแบบคําเติม หนา การแผลงแบบคําเติมกลาง และแผลงแบบแบบเตมิ การซอ นพยางค วธิ ที าํ คาํ แผลง11๑๒ ผวู ิจัยไดสรุปวธิ ีทําคาํ แผลงในเขมรปจจบุ ัน มี ๓ วธิ ี ๑) การเติมหนว ยคําเติมหนา (Prefixation) ๒) การเตมิ หนวยคําเตมิ กลาง (Infixation) ๓) การซอนพยางค (Reduplication (Redoublement)) การเติมหนวยคําเติมหนา (Prefixation) มี (Prefixes) ท่ีอยูในพยัญชนะพวก velar, palatal, labial, dental, R และ sibilant ๑) การเติมหนวยคําเตมิ หนา (Prefixation) มี ๗ แบบ - Prefixes ที่จดั อยใู นพวก velar มีทัง้ { k-, kr-, kɑN-, kɔN-} - Prefixes ทจ่ี ัดอยูใ นพวก labial มีท้ัง { p-, pr-, bɑN-, pɔN-} - Prefixes R { r-, rɔN-,lɔN-} เขยี นดวย រ ร + นาสกิ , ល + นาสิก - Prefixes { r-, rɔN-,lɔN-} - Prefixes ที่จัดอยูในพวก palatal { c-, cr-, cɑN-, cɔN-} เขียนดวย ច, ្រ, ជ, ្រ, หรอื ចង, ចន, ចំ - Prefixes ทีจ่ ดั อยูในพวก dental - Prefix ที่จดั อยูใ นพวก sibilant { sr-, sɑN-} เขียนดวย �ស หรอื សង, សន, សំ ๒) การเติมหนวยคาํ เติมกลาง (Infixation) มี ๓ แบบ - Infixes แบบทีใ่ ชพยญั ชนะตัวเดียว -C-(Consonant) มที ั้ง{ -b-, -m-, -n-, -ŋ-} - Infix แบบ -Vm- ในกรณีนี้ -Vm- จะออกเสยี งเปน /-ɔm- -um-/ - Infix แบบ –VN(n)- ที่เขยี นดวย ◌ណំ / ◌ំន ใชท าํ แผลงมากพอๆกับแบบ -Vm- ๓) การซอนพยางค (Reduplication (Redoublement)) คือ การทําแผลงโดย ใชพยัญชนะตน ของรากศัพทม าซอนเปน Prefix ๑๒ อุไรศีร วรศะริน, “หลักการทําคําแผลงในเขมรปจจุบัน” ใน ประชุมอรรถบทเขมรรวมบทความ วิชาการของศาสตราจารยเกียรติคุณ ดร.อุไรศรี วรศะริน เน่ืองในงานพระราชทานเพลิงศพศาสตราจารยเกียรติคุณ ดร.อไุ รศรี วรศะรนิ , (กรงุ เทพมหานคร: อัมรนิ ทรพริน้ ต้ิงแอนดพลับลิชชงิ่ จาํ กดั , ๒๕๔๕),
๙๔ ตวั อยา งรากศัพทแ ละคําแผลงแบบการเตมิ หนวยคาํ เตมิ หนา ไดแก /kɨt/ “คิด” គិត /kɑm-nɨt/ “ความคิด” គំនិត /daə/ “เดิน” េដរ “ดําเนิน” ដំេណ រ /dɑm-naə/ “เต็ม” េពញ /pɨñ/ /bɑm-pɨñ/ “ทาํ ใหเต็ม” បំេពញ ตัวอยางรากศพั ทแ ละคาํ แผลงแบบการเติมหนว ยคําเตมิ กลาง ไดแก /phqaem/ “หวาน” ែផម� /bɑŋ-qaem/ “ของหวาน” បែង�ម /riən/ “เรียน” េរៀន /bɑŋ-riən/ “สอน” បេ្រង� /criəŋ/ “รอง เพลง” េ្រច� /cɑm-riəŋ/ “บทเพลง” ចេ្រម� /kaət/ “เกิด” េកត /kɑm-naət/ “กําเนิด” កំេណ ត /kdaw/ “รอน” េក /kɑm-daw/ “ทาํ ใหร อ น”,“ความรอ น” កំេដ ตัวอยางรากศพั ทแ ละคําแผลงแบบการซอนพยางค ไดแก ក /kay/ “เข่ีย” កក /kɑɑ-kay/ “คุยเขย่ี ” កូរ កកូរ /kou/ “คน” กรยิ า ងុយ /kɑɑ-kou/ “กวน” ងងុយ ងិត /ŋuy/ “งว ง” ងងិត /ŋɔɔ-ŋuy/ “งวงมาก” /ŋɨt/ “มดื ” /ŋɔɔ-ŋɨt/ “มดื มาก”
๙๕ ๔.๒.๒.๘ วิธีการใชอักษรนําหรือพยัญชนะ ห นํา มีวิธีการเขียนพยัญชนะอักษร ควบกล้ํากัน มีการเขียนพยัญชนะซอนกัน ซ่ึงพยัญชนะอักษรนํา อักษร ห นํา ภาษาเขมร มี ๕ ตัว ไดแก หว ហ� หค ហ� หม ហ� หน ហ� และ หล ហ� สาํ หรบั คําศัพทการใชอักษรนําภาษาเขมรเชน คําวา หค = េហម� = /geem/ = “เกมส” ลกั ษณะเสียงกองเพดานออ นเสยี งกักหรือ เสยี งระเบดิ /k/ หม = ហត� ់ = /mɑt/ = “หมด” ลกั ษณะเสยี งกองนาสิกริมฝป าก Bilabial /m/ หน = ហឹង� = /nɨŋ/ = “นี่,น,้ี ใช,เหรอ” ลกั ษณะเสยี งกองนาสกิ เสียงปมุ เหงือก /n/ หล = ហួង� = /luəŋ/= “หลวง” ลกั ษณะเสยี งกอ งขา งลน้ิ ปุมเหงอื ก /l/ หว = េហ�សបុ៊ក = /feih-buk/ = “เฟสบุก” ลกั ษณะเสียงไมก องรมิ ฝปาก Labiodental เสยี งเสียดแทรก /f/ออกเสียง (ฝ) และ หว ออกเสยี ง (ว) เชนคําวา คาํ วา េចហ� = /caw-waay/ = “ เจานาย” ลักษณะเสยี งกอง รมิ ฝปาก Bilabial ออก เสยี งกึง่ สระ /w/ ขอ สงั เกต ហ� /f/ /w/ แทนพยัญชนะ ฝ และ ฟ สาํ หรบั คําวา កេហ= /kaa-fei /=กาแฟ ไมอา นออกเสยี ง /kaa-ha-fei/ และไมอ า นออกเสียง หรือ /kaa ha wei/ ๔.๒.๒.๙ วิธีการใชพยัญชนะตัวสะกดซอน ปรากฏในยืมคําภาษาบาลีสันสกฤตเปน สว นใหญ ซึง่ คําในภาษาบาลี สันสกฤต จะมีการเขียนดวยตัวสะกดซอนกันสองตัว การเขียนตัวสะกดซอน โดยเขียนพยัญชนะตัวสะกดเดิม มาเขียนในรูปตัวเชิง แตจะออกเสียงเฉพาะตัวสะกดตัวแรกเทาน้ัน ตัวสะกดท่ีเขียนซอนขางใตดวยตัวเชิงจะไมออกเสียง ซ่ึงจะปรากฏในยืมคําภาษาบาลีสันสกฤต สาํ หรบั คําศพั ทเ กยี่ วกับพยญั ชนะตัวสะกดซอน ภาษาเขมร เชนคําวา /cət/ “จติ ”,“ใจ” ចិត� /rŏət/ “รัฐ” រដ័ � หรือ រដ� /phŏəp/ “บุญวาสนา” ភ័ព� หรอื ភ័ព� /pŏən/ “พนั ธ” ព័ន� /pŭən/ “ภาษ”ี ពន� /tuk/ “ทกุ ข” ទុក� /bon/ “งานพธิ ี”,“บุญ” បុណ្ /qaa-tɨt/ “วนั อาทติ ย” អទិត /khan/ “ขอบเขต”, “เขต” ខ័ណ� /kəc/ “กิจ” កិច� /mŭən-trəy/ “มนตรี” ម�នី�
๙๖ ขอสังเกต แตถาตัวตามผสมดวยสระอื่น เม่ือนํามาใชภาษาเขมรก็ใหออกเสียงสระนั้น ดว ย เชนคาํ วา /sac-caa/ “สัจจะ” សច /miət-traa/ “มาตรา” មា្ ๔.๒.๒.๑๐ วิธีการสรางคําหลักและคําเสริม มักมีความสัมพันธกันเสมอ ถาไมมี คาํ เสรมิ คําหลกั จะกลายเปนคาํ มลู ดังน้นั คาํ หลกั เปนคํามลู ที่นํามาต้ัง เพ่อื สรางคําใหมีหลายๆ พยางค สว นคาํ เสรมิ เปน การเสริมเขา มากับคําหลักจะมีความหมายหรือไมมีก็ได ข้ึนอยูกับความมุงหมายของ การเสริมคํา โดยอาจเสริมเพ่ือประกอบคําประสมหรือเสริมใหไพเพราะ เชนคําวา แรงเริง ดีเดอ กินเกิ้น สีแส หนังสือหนังหา โศกเศรา ทุเรศทุรัง โชคเชิก ฯลฯ คําศัพทเกี่ยวกับวิธีการสรางคําหลัก และคาํ เสรมิ ภาษาเขมร เชน คําวา คาํ หลัก ภาษาไทย คําหลัก คาํ เสรมิ ภาษาไทย คําเสริม /qaa-krɑq/ “ทุเรศ” អ្រក /qaa-krɑq “ทุเรศทรุ ัง” អ្រកអ្រ qaa-krəy/ /lqɑɑ/ “ด”ี ល� /lqɑɑ-lqah/ “งดงาม”,“สวยงาม” លល� ះ� /saok/ “โศก” េស /saok-saw/ “โศกเศรา” េសកេ /thlay/ /thlay-thlaa/ “คณุ คา” ៃថ�ថា “คา, แพง” ៃថ� /khlaŋ/ “แรง” ខ�ំង /khlaŋ-klaa/ “กลาหาญ” ខ�ំងក /sɑm “โชค” សំណា /sɑm-naaŋ “โชคเชิก” សំណា -naaŋ/ “เลก็ ” sɑm-nɑɑŋ/ “เล็กนอ ย” សំណង់ តូចត /touc/ តូច /touc-taac/ /khmeiŋ/ “เดก็ ” េក�ង /khmeiŋ- “เด็กเดิก” េក�ងក� /muc-tɨk/ “อาบน้าํ ” មុជទឹក khmaaŋ/ “อาบน้าํ อาบโคลน” មុជទឹក /muc-tɨk (“อาบนํ้าอาบทา ”) មុជភក់ muc-phŭəq/ “กินขา วกินนํ้า” សីុបាយសុីទឹ /sii-baay/ “กนิ ขา ว” សីុបា /sii-baay /sliəq/ “ใส” េស�� ក sii-tɨk/ “สวมใส” េស�� កពក /sliəq-pĕəq/
๙๗ /liəŋ-muk/ “ลา งหนา ” លងមុ /liəŋ-muk “ลางหนาลา งปาก” លងមុ (“ลา งหนา ลางตา”) លងមា liəŋ-mŏət/ /yup/ “ดกึ ” យប់ /yup prɑ-lup/ “ดึกดื่น” យប់្រពលប ๔.๒.๒.๑๑ วธิ ีการสรา งคาํ แยงภาษาเขมร วิธีการสรางคําแยงเกิดจากการประสม คําที่มีความหมายขัดแยงกันหรือตรงกันขามกัน หรือเรียกวา คําประสมแยง ในภาษาไทย เชนคําวา เขาออก ดชี ว่ั ไปมา หนา หลัง ถกู ผิด สั้นยาว ซายขวา สุกดิบ ซื้อขาย ดีเลว ขาวดํา เปนตาย รายดี มาก นอย บญุ บาป หนักเบา สงู ตํ่า ใกลไกล ชายหญิง หนุมสาว กลางคืน และคืนวนั เปน ตน สําหรับวิธีการ สรา งคําแยง ภาษาเขมร เชนคาํ วา /lqɑɑ +qaa-krɑq/ /lqɑɑ qaa-krɑq/ “ดเี ลว” លអ� ្រក /khoh+trəw/ /khoh trəw/ “ผิดถกู ” ខុស្រត� /wɛɛŋ+khŋaay/ /wɛɛŋ khŋaay/ “ยาวสัน้ ” ែវងខី� /sɑɑ+khmaw/ /sɑɑ khmaw/ “ขาวดาํ ” សេខ /chweiŋ+sdam/ /chweiŋ sdam/ “ซายขวา” េឆ�ងស� /broh + srey/ /broh srey/ “ชายหญงิ ” ្រប�ស�ស /ŋŏəp + rŭəh/ /ŋŏəp rŭəh/ “เปน ตาย” ងប់រស /tɨw + mɔɔk/ /tɨw mɔɔk/ “ไปมา” េទម /wɛɛŋ + chŋaay/ /wɛɛŋ chŋaay/ “ยาวไกล” ែវងឆា � /prɨk+ lŋiəc/ /prɨk lŋiəc/ “เชาเย็น” ្រពឹកល / yup + thŋay/ /yup thŋay/ “คืนวนั ” យប់ៃថ� วิธีการใชคําปฏิเสธ “ไม” ภาษาเขมร การใชคําปฏิเสธกับประโยคท่ีมีคําประสมแยง เปน กรยิ า ซงึ่ ถาตองการปฏิเสธ สองคําในประโยคความหมายของประโยคจะมีความหมายเปน “กําลัง พอดี” และ “พอประมาณ” จะไมเปนความหมายปฏิเสธโดยตรง ความหมายกลางๆ สวนที่นํามาใช กบั ประโยคกรยิ าคาํ แยง สําหรับคําศัพทกระบวนการสรางคําแบบวิธีการสรางคําประสมแยง ท่ีใชคํา ปฏิเสธ “ไม” ภาษาเขมร เชนคําวา /mɨn ŋuəp mɨn rŭəh/ “ไมเ ปน ไมตาย” មិនងបមិនរស់ /mɨn wɛɛŋ mɨn khləy/ “ไมย าวไมสั้น” មិនែវងមិនខី� /mɨn lqɑɑ mɨn qaa-krɑq/ “ไมด ีไมเ ลว” មិនលម� ិនអ្រក
๙๘ /mɨn khoh mɨn trəw/ “ไมผดิ ไมถูก” មិនខុសមិន្រត� /mɨn touc mɨn thom/ “ไมเ ลก็ ไมใหญ” មិនតូចមិនធំ /mɨn tiəp mɨn khpŭəh/ “ไมตํา่ ไมส งู ” មិនទមិនខស� ់ ๔.๒.๒.๑๒ วิธีการประสมคําคูภาษาเขมร เปนวิธีการประสมที่เกิดจากการ ประกอบคําท่ีความหมายคูหรือความหมาใกลเคียงกัน ซึ่งเกิดจากการนําคําตั้งแต ๒ คําขึ้นไปมาเรียงตอกัน โดยแตละคําน้ันมีความสัมพันธกันในดานความหมาย อาจมีความหมายเหมือนกันหรือคลายกัน ทํานอง เดียวกนั ไดแก ปากคอ หตู า มอื เทา ดีงาม ฆาฟน ขาทาส เลก็ นอ ย นุม น่ิม ภตู ผปี ศาจ แสวงหา รุงเรือง เรว็ ไว ออนนมุ รองราํ พกั เบรก แจกจา ย หลบั นอน บานเมือง ฟา ฝน เย็บปก ถกั รอย ทกุ ขโศก โรคภัย ตื้นลึก หนาบาง เดือดรอน มากมาย ทองไส พอแม ลูกหลาน ญาติมิตร รถเรือ วัวควาย ชางมา ขาว ปลา น้ําทา พูดจา ดแู ล แกไ ข และมืดคาํ่ สาํ หรบั คาํ ศัพทว ิธสี รางคําคูภาษาเขมร เชนคําวา /phtĕəh sɑm-baeŋ/ “บานเรอื น” ផ�ះសំែបង /baay tɨk/ “ขา วปลา” បាយទឹ /phək sii/ “ดมื่ กิน” ផឹកសុី /koun caw/ “ลกู หลาน” កូនេច /cah tum/ “แกเฒา ” ចស់ទុ /luy kaq/ “เงนิ ทอง”,“เงินเหรียญ” លុយកក /miəh praq/ “เงนิ ทอง” មាស្រប /krəy krɑɑ/ “ยากจน” ្រកី្ /cook cɨy/ “โชคชัย” េជាគជ័ /bɑɑŋ pqoun/ “พนี่ อง” បងបូន� /yiəy taa/ “ตายาย” យាយ /prɨy chəə/ “ปาไม” ៃ្រពេឈ /yup thŋay/ “คืนวัน” យប់ៃថ� /day cəəŋ/ “มอื เทา ” ៃដេជង /mhoup qaahaa/ “กบั ขา ว” មូ�បអហ /dec touc/ “เลก็ นอย” តិចតូច /swaeŋ rɔɔk/ “แสวงหา” ែសង� រក /caek caay/ “แจกจา ย” ែចកច /rŏəm criəŋ/ “รองราํ ” រំ េ្រច
๙๙ ๔.๒.๓ หมวดคาํ ภาษาเขมร หมวดคําภาษาเขมร สามารถจําแนกออกเปน ๑๐ ชนิด ไดแก คํานาม คําสรรพนาม คํากิริยา คําวิเศษณ คําคุณศัพท คําเชื่อมหรือคําสันทาน คําอุทาน คําลงทาย คําข้ึนตน ประโยค คําลงทายประโยค และคาํ กําหนดมดี ังนี้ ๔.๒.๓.๑ คํานามภาษาเขมร เปนคําท่ีสามารถทําหนาเปนประธานและกรรม ของประโยคได โดยอาศัยความหมายของคําเปนหลัก หรือ คําท่ีแสดงความเปนชื่อ บุคคล สัตว สิ่งของ วัตถุ ลักษณะซึ่งหมายรวมทั้งสิ่งมีชีวิตและไมมีชีวิต ทั้งที่เปนรูปธรรมและที่เปนนามธรรม ซงึ่ คําศัพทค าํ นามภาษาเขมร เชน คาํ วา /koq-maa/ “เด็ก” កុមា /niə-rii/ “ผูห ญิง” នារ /qaaw/ “เส้อื ” អ /dɑm-rəy/ “ชา ง” ដំរី /seh/ “มา ” េសះ /kaa-boup/ “กระเปา” កបូ /mŏən/ “ไก” មាន /tiə/ “เปด” ទ /wŏət-prĕəq-kaew/ “วัดพระแกว” វត�្រពះែក /qɑŋ-kɔɔ-wŏət/ “นครวดั ” អង�រវត� /sphiən/ “สะพาน” ស� /kaew/ “แกว ” ែកវ /praa-saat/ “ปราสาท” ្របា /baay/ “ขาว” បា /tɨk/ “น้าํ ” ទឹក /koun/ “ลูก” កូន /caw/ “หลาน” េច /luy/ “เงนิ ” លុយ /koo/ “ววั ” េគ
๑๐๐ ๔.๒.๓.๒ คําสรรพนามภาษาเขมร เปนคําที่ทําหนาที่ใชแทนคํานาม เพ่ือจะได ไมตอ งกลาวซาํ้ ๆกันหลายครง้ั ในการพดู ซึง่ คาํ สรรพนามในภาษาไทย เชนคําวา ขาพเจา กระผม ดิฉัน พระ เณร หลวงพ่ี หลวงตา ทานเจาคุณ โยม อาตมา เธอ คุณ นาย นางสาว ทาน เขา พวกเขา พอ แม ปู ยา ตา ยาย ลุง ปา นา อา พ่ี นอง ลูก อาจารย ครู หมอ พยาบาล คุณหญิง คุณนาย เปนตน สําหรับคําศัพทค าํ สรรพนามภาษาเขมร เชน คําวา /khñom/ “ผม”,“ดฉิ นั ” ខំុ� /kee/ “เขา” េគ /kŏət/ “ทาน” គាត /niəŋ/ “นาง” នា /niəŋ khñom/ “ดิฉนั ” នាងខ�ុ /niəŋ kañ-ñaa/ “นางสาว” នាងក� /khñom baat/ “กระผม” ខុំ�បា /nĕəq/ “คุณ” (ผูห ญิง) អក� /look/ “คุณ” (ผูช าย) េល /qəw/ “พอ ” ឪ /mae/ “แม” ែម៉ /qom/ “ปา ”,“ลงุ ” អំ៊ /miiŋ/ “นา ” មីង /bɑɑŋ/ “พ่”ี បង /pqoun/ “นอง” បូ�ន /kmuəy/, /khmuəy/ “หลาน” កួ�យ /caw/ “หลาน” (ปู ยา ตา ยาย) េច ๔.๒.๓.๓ คํากริยาภาษาเขมร เปนคาํ ท่ที าํ หนา ทีแ่ สดงลกั ษณะอาการหรือการกระทํา ของนามหรือสรรพนาม ซ่ึงคํากริยาในภาษาไทย เชนคําวา กิน นอน เดิย ยืน นั่ง หัวเราะ รอง ทาน อาบน้ํา พูด วง่ิ กระโดด เขียน มอง ซอ ม ขบั เขยี น และพิมพ เปนตน สําหรับคําศัพทคํากริยาภาษาเขมร เชนคาํ วา /ñam/ “กนิ ” ញាុ /pi-saa/ “ทาน” ពិស /tɔɔ-tuəl-tĕəŋ/ “รับประทาน” ទទួលទ /ŋuut tɨk/ “อาบนํา้ ” ងូតទឹក
๑๐๑ /cih/ “ข”ี่ ជិះ /daə/ “เดนิ ” េដរ /chɔɔ/ “ยืน” ឈរ /rŏət/ “วง่ิ ” រត់ /leeŋ/ “เลน ” េលង /criəŋ/ “รอ งเพลง” េ្រច� /rŏəm/ “รํา” រ /loot/ “กระโดด” េល /qɑŋ kuy/ “นั่ง” អងុ�យ /keeŋ/ “นอน” េគង /yum/ “รอ งไห” យំ /saəc/ “หวั เราะ” េសច /ŋuut/ “อาบ” ងូត /ni-yiəy/ “พูด” និយា ๔.๒.๓.๔ คําวิเศษณภาษาเขมร เปนคําที่ทําหนาท่ีขยายกริยาแทใหมีเน้ือความ ชัดเจนยิ่งข้ึน โดยการทําหนาที่เปนคําขยายกิริยา หรือขยายกิริยาวิเศษณดวยกันหรือขยายประโยค ใหมีความหมายชัดเจนยิ่งข้ึน และคําวิเศษณในภาษาไทย เชนคําวา เขาเดินเร็ว นองทํางานชา เขาทําอาหารอรอย เธอสวยมาก เขาพูดไพเราะ เขาแตงตัวสวย เขาวิ่งเร็ว เธอรองเพลงไพเราะ และ นอ งรอ งไหห นักมาก เปน ดน สําหรบั คาํ ศพั ทค าํ วิเศษณภาษาเขมร เชนคําวา /kmuəy ñam craən/ “หลานกนิ เยอะ” កួយ� ញាុំេ្រច /khñom keeŋ craən/ “ผมนอนเยอะ” ខំុ�េគងេ្រច /mae pi baaq daə/ “แมเ ดินลําบาก” ែម៉ពិបាេដរ /khñom rŏət lɨən/ “ฉันว่งิ เร็ว” ខុំ� រត់េលឿន /mae crɨəŋ pi-rŭəh/ “แมรองเพลงไพเราะ” ែម៉េ្រច�ពីេរ /taa daə yɨɨt/ “ตาเดนิ ชา” តេដរយឺ /kmuəy loot khpŭəh/ “หลานกระโดดสูง” កួយ� េលតខ�ស /pqoun ŋuut tɨk lɨən/ “นองอาบนาํ้ เร็ว” បូ�នងូតទឹកេលឿន /taa ni-yiəy craən/ “ตาพูดมาก” តនិយាយេ្រ /miiŋ ni-yiəy pi-rŭəh/ “นา พดู ไพเราะ” មីងនិយាយពីេរ /khñom chɔɔ baan yuu/ “ผมยืนไดน าน” ខុំ�ឈរបានយូ
๑๐๒ ๔.๒.๓.๕ คําคุณศัพทภาษาเขมร เปนคําที่ปรากฏหลังคํานาม ท่ีเปนคําประสม และทําหนาท่ีขยายคํานาม เพื่อสรางคําใหเปนคําประสมหรือนามประโยคไมสมบูรณ หรืออาจจะ อธิบายลักษณะของคํานาม และคําคุณศัพทในภาษาไทย เชนคําวา อวน ผอม ดี เลว สูง ตํ่า ดํา ขาว ส้ัน ยาว เด็ก ผูใหญ แก หลังบาน น้ําด่ืม ของกิน ท่ีนอน ผาเหลือง เส้ือดํา ความดี ความหลัง บานนอก หเู บา มา เร็ว จนรวย และ สวยงาม เปนตน สาํ หรบั คาํ ศพั ทคาํ คณุ ศัพทภาษาเขมร เชน คําวา /sɑɑ/ “ขาว” ស /khmaw/ “ดาํ ” េខ /lɨəŋ/ “เหลือง” េលឿង /krɑ-hɑɑm/ “แดง” ្រកហ /kmeiŋ/, /khmeiŋ/ “เดก็ ” េក�ង /caah/ “แก” ចស /khpŭəh/ “สงู ” ខ�ស់ /tiəp/ “เตี้ย” ទ /wɛɛŋ/ “ยาว” ែវង /khləy/ “สนั้ ” ខី� /sqaat/ “สวย” ស� /qaa-krɑq/ “ขี้เหร” អ្រក /sɑŋ-haa/ “หลอ ” សង /lqɑɑ/ “ด”ี ល� /lɨən/ “เร็ว” េលឿន /yɨɨt/ “ชา” យឺត /yuu/ “นาน” យូរ /krɑɑ/ “ยากจน” ្រ /pi-rŭəh/ “ไพเราะ” ពីេរ /yap/ “แย” យា៉ប /mɨn lqɑɑ/ “ไมดี” មិនល�
๑๐๓ ๔.๒.๓.๖ คําเช่ือมบุพบทและคําสันธานภาษาเขมร ซึ่งคําศัพทคําเช่ือมบุพบท และคําสันธานภาษาเขมร เปนคําที่ทําหนาท่ีตอหรือเชื่อมระหวางคําตางๆ หรือเร่ืองราวตางๆ ใหติดตอเปนเร่ืองเดียวกัน เชื่อมคําใหสัมพันธกัน คําเช่ือมทําหนาที่เชื่อมคํากับคํา เชื่อมประโยคกับ ประโยค เชอ่ื มขอ ความกับขอ ความ หรือขอความใหสละสลวย ซึ่งคําสันธานหรือคําเชื่อมในภาษาไทย เชน คาํ วา ถา ใกล ไกล ใน แก จน ของ ดวย โดย ก็ จึง เพ่ิง ครั้น ถา...คง เพราะ...จึง ถา...ก็ กวา...ก็ ครงั้ ...จงี เมื่อ...ก็ เพราะฉะน้นั ...จงึ เม่ือ...จึง พอ...จึง ทั้ง...และ ดังนั้น เพราะ กับ หรือ แต ท่ี ซึ่ง อัน และ เพ่ือ เปนตน สําหรับภาษาเขมร เชน េ្រព, េ្រពថ, ពីេ្រព, េដ, េដយសរ, ែដល, ជ, ...ដូេច�ះ, ឬ, េនេពលែដ, ប៉ុែន�, កុ�ង, អំឡុងេពល, ក៏េដ, សូមបីែត, នឹង,និង , ទំ និង, តំងែ, តំពី,ចំេព ,េ្រក เปนตน คําเชอื่ มบุพบทและคําสนั ธานในภาษาเขมร ไดแ ก /kraoy/ “หลงั ” េ្រក /kraoy-pii/ “หลงั จาก” េ្រកយ /baə/ “ถา” េប /taə/ “แลว ” េត /tŭəh-bəy/ “ถึงแม” េទះប /douc-cə-nih/ “ดงั น้ี” ដូេច�ះ /taŋ-pii/ “ตั้งแต” តំងព /taŋ-tae/ “ตง้ั แต” តំងែ /cɨt/ “ใกล” ជិត /chŋaay/ “ไกล” ឆា � /kraom/ “ใต” េ្រក /daoy/ “โดย” េដ /nɨy/ “แหง ” ៃន /nɨŋ/ “และ” និង /nɨŋ/ “จะ” នឹង /rɨɨ/ “หรอื ” ឬ /daəm-bəy/ “เพ่ือ” េដម្ប /təəp/ “เพิง่ ” េទប /kɑɑ/ ក៏ /prŭəh/ “ก”็ េ្រព “เพราะ” /pii-prŭəh/ “เพราะวา ” ពីេ្រព
๑๐๔ /prŭəh-thaa/ “เพราะวา” េ្រពថ /təəp-tae / “เพิ่ง” េទបែត /təəp-nɨŋ/ “เพ่งิ จะ” េទបនឹង /daoy-saa/ “เนือ่ งจาก” េដយស /daoy-saa-tae/ “เนือ่ งจากวา” េដយសរ ๔.๒.๓.๗ คําอุทานภาษาเขมร เเปนคําหรือกลุมคําท่ีเปลงออกมา เพื่อแสดง อารมณและความรูสึกตางๆ ของผูพูด มักจะเปนคําที่ไมมีความหมาย แตเนนความรูสึกและอารมณ ของผูพูดเปลงออกมา ตกใจ ดีใจ เสียใจ ซ่ึงคําอุทานในภาษาไทย เชนคําวา ยี้ เฮย แนะ นี่ โวย โธ แหม เอะ เฮอ อุย โอ โธเอย อนิจจัง คุณพระ คุณพระชวย พุทธโธ ปดโธ อ๊ัยยะ และ ตายๆ เปนตน สําหรับคาํ ศพั ทเ กย่ี วกับคาํ อทุ านภาษาเขมร เชนคาํ วา /ŋŏəp-ŋŏəp/ “ตายๆ” ងប់ /yii/ “ยี้” យី /put-thoo/ “พุทโธ” ពុេទ /ŋŏəp haəy/ “ตายแลว” ងប់េហ /thoo-thoo/ “โธ โธ” េធា /put-thoo-qaəy/ “พทุ โธเอย” ពុេទ�េអ ๔.๒.๓.๘ คําขึ้นตนประโยคภาษาเขมร เปนคําท่ีทําหนาท่ีเสริมประโยคให สมบรู ณม ากย่ิงขน้ึ อาจเปน คําขนึ้ ตนประโยคหรอื จะไมใ ชขึน้ ตนประโยคก็ได แตภาษาเขมรนิยมใชเติม หนาหรือเสริมประโยค ใชเพ่ือใหมีความสละสลวยในประโยค ในคําวา េត /taə/ แปลวา “เออ” หรือ “แลว” ซ่ึงคําวา េត /taə/ จะใชข้ึนตนประโยค ถาในประโยคไมมี េត /taə/ ก็ไมไดทําใหความหมาย เปลย่ี นแตอยางใด โดยใชไดท งั้ ในภาษาพูดและภาษาเขียน สาํ หรับการใชค าํ ขึ้นตนประโยคภาษาเขมร เชน /taə look miən prɑ-pŭən “เออ คุณมีภรยิ าหรือยงั ” េតេលកមាន្រប haəy rɨɨ nɨw/ េហយឬេន? /taə look miən koun “เออ คณุ มีลูกหรอื ยัง” េតេលកមានក haəy rɨɨ nɨw/ េហយឬេន? /taə look miən sɑŋ-saa “เออ คุณมีแฟนหรือยัง” េតេលកមានសង pŏən haəy rɨɨ nɨw/ េហយឬេន /taə mae nĕəq naa crɨəŋ pi-rŭəh/ “แลวแมข องใครรอ งเพลงไพเราะ” េតែម៉អក� ណាេ្រច�ងពីេ /taə taa nĕəq naa daə yɨɨt/ “แลว ตาของใครเดินชา ” េតតអ�កណាេដរយ /taə kmuəy naa loot khpŭəh/ “แลว หลานคนไหนกระโดดสงู ” េតកួ�យណាេលតខ�
๑๐๕ /taə pqoun naa ŋuut tɨk lɨən/ “แลวนองคนไหนอาบนํ้าเรว็ ” េតបូន� ណាងូតទឹកេលឿ /taə taa naa ni-yiəy craən/ “แลว ตาคนไหนพูดมาก” េតតណានិយាយេ្ /taə miiŋ naa ni-yiəy pi-rŭəh/ “แลวนา คนไหนพดู ไพเราะ” េតមីងណានិយាយពីេ /taə pqoun naa chɔɔ baan yuu/ “แลว นองคนไหนยืนไดน าน” េតបូ�នណាឈរបានយ /taə kmuəy naa ñam craən/ “หลานกินเยอะ” េតកួ�យណាញាុំេ្រ /taə look miən prɑ-pŭən “แลวคุณมีภรยิ าหรอื ยัง” េតេលកមាន្រប haəy rɨɨ nɨw/ េហយឬេន? /taə look miən koun “แลวคุณมีลูกหรือยัง” េតេលកមានក haəy rɨɨ nɨw/ េហយឬេន? /taə look miən sɑŋ-saa “แลวคณุ มีแฟนหรือยัง” េតេលកមានសង haəy rɨɨ nɨw/ េហយឬេន ๔.๒.๓.๙ คําลงทายประโยคภาษาเขมร เปนคําที่ทําหนาที่เสริมประโยค เพ่อื บอกทศั นคติ และ อารมณ หรือความสัมพันธระหวางผูพูดและผูฟง เปนคําท่ีไมมีความหมายแนน นอนตายตวั ท้งั นี้ขน้ึ อยกู ับอารมณแ ละทศั นะผพู ดู ซงึ่ คําศัพทข องคาํ ลงทายในภาษาไทย เชนคําวา คะ คะ คา ขา จะ จะ จา วะ วา โวย ฮะ ยะ นะ นา นะคะ นะครับ ครับ คาบ หรอก เหรอ ใชเหรอ เหลอ งนั้ เหรอ ดวย เลย แลว ไง ยงั ไง และไหม เปน ตน สาํ หรบั คําศพั ทเก่ียวกบั คาํ ลงทายภาษาเขมร เชน คาํ วา /caa/ “คะ” ច /baat/ “ครบั ” បា /məc/ “ไง” េម៉ច /mɛɛn qɑt/ “ใชเ หรอ” ែមនអត់ /tee/ “ไหม” េទ /qɑñ cəŋ/ “งน้ั เหรอ” អ�� ឹង /haəy/ “แลว ” េហយ /mleh/ “จงั ” េម៉�ះ /sɑh/ “เลย” េស /naa/ “นา” ណា /nah/ “นะ ” ណស់ /caa/ “จา ” ច /caah/ “คะ ” ចស
๑๐๖ ๔.๒.๓.๑๐ คํากําหนดภาษาเขมร เปนคําท่ีมีหนาที่ขยายคํานาน หรือ นาม ประโยคไมสมบรู ณ อาจเปน คาํ คุณศพั ทก ไ็ ด สรรพนามก็ได ซึ่งคําศัพทคํากําหนดในภาษาไทย เชนคํา วา น่ี นี้ นั่น น้นั โนน โนน ไหน ตรงนัน้ ตรงน้ี คนนี้ คนน้นั บานนี้ บานโนน นี่ของใคร นี่ของพ่ี ไหน ของผม และบา นหลังไหน เปนตน สําหรับคาํ ศพั ทคํากําหนดภาษาเขมร เชน คําวา /nih/ “นี้” េនះ /nuh/ “นน้ั ” េនា /naa/ “ไหน” ណ /nĕəq naa/ .“ใคร” អ�កណ /rɔ-bɑh nĕəq naa/ “ของใคร” របស់អ�កណ /sphiən nuh/ “สะพานนั้น” ស �នេន /kaew nĕəq naa/ “แกว ใคร” ែកវអក� ណ /praa-saat nih/ “ปราสาทนี้” ្របាសទ /baay nih/ “ขาวน้ี” បាេនះ /tɨk nĕəq naa/ “นํ้าของใคร” ទឹកអក� ណ /kɑn-laeŋ nih/ “ตรงน”้ี កែន�ងេនះ /kɑn-laeŋ nuh/ “ตรงนั้น” កែន�ងេនា /baay nĕəq naa/ “ขา วของใคร” បាអក� ណ /mnĕəq nih/ “คนน”้ี មា�កេនះ /mnĕəq nuh/ “คนนัน้ ” មា�កេនា /dɑɑp nih/ “ขวดนี้” ដបេនះ /qaaw nih/ “เสอ้ื น”ี้ អេនះ /dɑm-rəy nuh/ “ชา งนน้ั ” ដំរីេនា /phĕəq nih/ “บานน้ี” ផះ� េនះ /phĕəq nuh/ “บา นโนน ” ផះ� េនា /wŏət naa/ “วดั ไหน” វត�ណ
๑๐๗ ๔.๓ ระบบประโยคภาษาเขมรพนมเปญ ระบบประโยค เปนสาขาหนงึ่ ของไวยากรณ ซงึ่ เกย่ี วขอ งกับการศึกษาการจาํ คําในประโยค และเก่ียวกบั ความสัมพันธของคําในประโยค เรียกวา ไวยากรณ ซึ่งบรรยายถึงประโยคของภาษาและ ความสัมพันธของคําในประโยค โดยการเอาคําทั้งหลายมาวางไวดวยกันเพื่อสรางประโยค ซ่งึ ไดแกป ระโยคพนื้ ฐานและประโยคปริวรรต12๑๓ ความหมายของประโยคทัศนะของนักไวยากรณเดิมกับนักนักไวยากรณใหมมีขอแตกตาง ที่สําคัญคอื ประโยคในทัศนะของนักภาษาศาสตรร ุนเกา เนนกลุม คําทม่ี เี น้ือความสมบูรณและมีลักษณะ เปน ประโยคภาษาเขยี มมากกวา ประโยคภาษาพูด เชน ประโยค คอื ถอยทม่ี ีเนือ้ ความครบบริบรู ณ13๑๔ ประโยค คือ คําพูด ขอความที่บริบูรณตอนหน่ึงๆ ไดแก ประโยคบอกเลา ประโยคปฏิเสธ ประโยคคําถาม และประโยคคําสั่ง ประโยคมีขอความท้ังภาคประธาน และภาคแสดง มีใจความสมบูรณ ครบถวน14๑๕ ระบบประโยคแบงตามจาํ นวนเนือ้ หาได ๓ รปู แบบ คอื ประโยคความเดียว คือประโยคท่ีมีใจความเดียว คือมีบทประธานบทเดียว และบทกริยา เพียงบทเดียว ประโยคความเดียว สันธานที่ใชเช่ือมบทกรรมหรือวิเศษณเปนการเชื่อมคํา เชนคําวา “ผมมีความยินดที ี่จะตอนรับทา น และคณะสกู องบัญชาการกองทัพไทย” ประโยคความรวม คือ ประโยคที่รวมประโยคความเดยี วต้ังแต ๒ ประโยคขึ้นไปเขาดวยกนั โดยมี สันธานเปนเครื่องเช่ือม โดยมีขอสังเกต สันธานใชเชื่อมประธานหรือกริยาเปนการเชื่อมประโยค เชน คําวา “ผมมีความยนิ ดีทจ่ี ะใหการสนับสนนุ ทา นและคณะตลอดระยะเวลาท่ีอาศัยอยูใ นประเทศไทย” ประโยคความซอน หมายถึง ประโยคท่ีรวมประโยคความเดียวหนึ่งประโยค โดยประโยค หลัก แลวมีประโยคความเดียวอื่นมาเสริม ท่ีเช่ือมประโยคหลักกับประโยคยอยใหเปนประโยคความ ซอ นแบบน้ีไดแ ก จน, เพราะ, ท่ี, ซงึ่ , เมอื่ , ให, ทวา , ตาม, ราวกบั , เหมอื น, ดจุ ดงั , เสมือน, ระหวางท่ี, เพราะเหตุวา ในภาษาเขมร เชน េ្រព, េ្រពថ, ពីេ្រព, េដ, េដយសរ, ែដល, ជ, ដូច, ដូចជ, េនេពលែដ, បុ៉ែន�, កុ�ង, អំឡុងេពល, ក៏េដ, េទះប, េទះបថ, សូមបីែត, នឹង, និង, េដម្ប, ទំ, តំងែ, តំពី, ចំេព เปน ตน เปน ตัวเช่อื มในประโยค ๑๓ ปรชี า คะเนตนอก, เรื่องเดยี วกนั หนา ๑๐๙. ๑๔ พระยาอุปกิตศิลปสาร, หลักภาษาไทย, (กรุงเทพมหานคร: ไทยวัฒนาพานิช, ๒๕๑๔), หนา ๑๙๒. ๑๕ ราชบัณทิตยสถาน, พจนนกุ รมฉบบั ราชบณั ทติ ยสถาน, (กรงุ เทพมหานคร : นานมบี ุคพับลิเคชั่นส จาํ กดั , ๒๕๒๕),
๑๐๘ ประโยค หมายถึง คําตั้งแต ๓ คําข้ึนไป มาผสมกันแลวทําใหเปนประโยคที่ สมบูรณ ซงึ่ รปู ประโยคจะประกอบไปดว ย ประธาน + กิริยา + กรรม การประโยคแบงตามจํานวนเน้ือความได ๖ ชนิด คือ ๑) ประโยคบอกเลา ๒) ประโยค ปฏิเสธ ๓) ประโยคคําสั่ง ๔) ประโยคคําถาม ๕) ประโยคขอรองออนวอน และ๖) ประโยคแสดง ความตองการ ๔.๓.๑ ประโยคไมสมบูรณ คือ คําที่ติดตอกันต้ังแต ๒ ข้ึนไป ซึ่งมีความหมายเปนเรื่อง เดียวกนั แตเปน เพยี งสว นหนง่ึ ของประโยคและไมมีเนื้อความครบถวนเปนประโยคเชน นกเขา วัดบาง ประทนุ ใน ในหมอทองเหลอื ง นอนกลางวนั บอยๆ15๑๖ ประโยคไมสมบรู ณ เปนคําหรือกลมุ คาํ ต้งั แต ๒ คําขน้ึ ไป ทน่ี ํามาผสมกันแลว เปนขอความท่ีไม สมบรู ณ แตไ ดใจความ สามารถเขาใจในบรบิ ทน้ัน เปนขอ ความท่มี ีใจความเดยี วหรือบทกริยาเพียงบท เดยี ว โดยมคี ําสันธานทใี่ ชเชื่อมบทกรรมหรือวเิ ศษณ ประโยคไมสมบรู ณใ นภาษาไทย เชน คําวา รองเพลง ไพเราะ ทาํ งานเยอะ งวงนอน ไปเท่ยี ววัดพระแกว ขยันจรงิ ๆ ประโยคไมส มบูรณในภาษาเขมร เชนคําวา /pi-saa + baay/ “กนิ ขาว” ពិស + បា ពិសប /phək + tɨk/ “ดื่มนํา้ ” ផឹក + ទឹក ផឹកទឹក /phək + sraa/ “ดืม่ เหลา ” ផឹក + �ស ផឹក�ស /tɨw + phtĕəh/ “ไปบา น” េទ + ផ�ះ េទផ� /mɔɔk + phsaa/ “มาตลาด” មក + ផ្ស មកផ្ស /rɔɔk + siəw-pɨw/ “หาหนงั สือ” រក + េសៀវេភ រកេសៀវេភ /muc + tɨk/ “อาบนํา้ ” មុជ + ទឹក មុជទឹក /ñam + craən/ “กินเยอะ” ញាុ + េ្រច ញាុំេ្រច /soum + luy/ “ขอตงั ค” សំុ + លុយ សំុ លុយ /tɨw + phuu-mɨə/ “ไปพมา ” េទ + ភូម េទភូ ๑๖ เรอื งเดช ปนเขื่อนขัตยิ , ภาษาศาสตรภ าษาไทย, พมิ พค รัง้ ที่ ๓, (กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลยั มหาจฬุ าลงกรณราชวิทยาลัย, ๒๕๕๔), หนา ๒๑๙.
๑๐๙ ๔.๓.๒ ประโยคสมบูรณ ประโยคสมบูรณ หรือเรียกวา ประโยคความรวม เปนการนําคําตั้งแต ๓ คําขึ้นไปมาแตง เปนประโยคเขาดว ยกัน โดยมคี าํ เชอื่ มประธานหรือกริยาและกรรม เปนการเช่ือมประโยค ใหประโยค มีความสมบูรณ ไดแก ประธาน+กิริยา+กรรม ซ่ึงประโยคสมบูรณในภาษาไทย เชนคําวา อาหารเปน ส่ิงจําเปนสําหรับฉัน ขาวแกงและขนมจีนเปนอาหารที่ฉันชอบมาก เปนตน สําหรับคําศัพทเกี่ยวกับ ประโยคสมบูรณ ไดแก ประธาน+กิรยิ า+กรรม ในภาษาเขมร เชน คําวา /khñom + ñam + baay/ “ผม + ทาน + ขาว” ខុំ� + ញាុ + បា /maə + wiəy + koun/ “แม + ตี + ลกู ” ែម៉ + វយ+ កូន /khñom + tɨw+ phsaa/ “ฉนั + ไป + ตลาด” ខុំ� + េទ +ផ្ស /maə + muc + tɨk/ “แม +อาบ + นํ้า” ែម៉ + មុជ+ ទឹក /khñom + ñam + craən/ “ฉัน + กิน + เยอะ” ខុំ� + ញាុ + េ្រច /khñom + thwəə + tiə hiən/ “ผม + เปน + ทหาร” ខំុ� + េធ� + ទហ /mdaay+ khñom+ sqaat/ “แม + ฉนั + สวย” មា� + ខំុ� + ស� /qəw puk+ ñam +trəy/ “พอ + กนิ + ปลา” ឪពុក + ញាុ +្រត ประโยคสมบูรณมีจํานวน ๖ ชนิด ไดแก ประโยคบอกเลา ประโยคปฏิเสธ ประโยคคําส่ัง ประโยคคาํ ถาม ประโยคขอรอง และ ประโยคแสดงความตองการ ดงั นี้ ๔.๓.๒.๑ ประโยคบอกเลา เปนประโยคที่ผูพูดตองการใหผูฟงทราบประโยคท่ีมี ใจความเพือ่ บอกใหทราบ วาใครทาํ อะไร ทําทไี่ หน ทําอยางไร เปน การแจง เรื่องราวใหทราบ หรือบอก เร่ืองราวตา งๆ สําหรบั คําศพั ทเ กี่ยวกบั ประโยคบอกเลาภาษาเขมร เชนคาํ วา /khñom tɨw saa-laa riən/ “ผมไปโรงเรยี น” ខំុ�េទសេរៀន /kruu bɑŋ-riən khñom / “ครสู อนฉัน” ្រគ�បេ្រងខំុ� /krɑ-bəy sii smaw/ “กระบือกินหญา” ្រកបីសុីេស /qəw-puk coul-cət ñam trəy/ “พอ ชอบทานปลา” ឪពុកចូលចិត�ញាុំ្រ ๔.๓.๒.๒ ประโยคปฏิเสธภาษาเขมร เปนประโยคที่ผูพูดตองการปฏิเสธ ไมยอมรับ เม่ือใหผูพูดถาม ประโยคที่มีใจความไมตอบรับ มีเน้ือความตรงกันขามกับประโยคบอกเลา ในภาษาไทย เชน ไม ไมได ไมใช มไิ ด เปน ตน สําหรบั คําศัพทเกยี่ วกับประโยคปฏิเสธภาษาเขมร เชน /khñom mɨn thlŏəp pɨk-sraa tee/ “ผมไมเคยดมื่ เหลา” ខុំម� ិនធា�ប់ផឹក�េទ /khñom mɨn mɛɛn caow tee/ “ผมไมใชโ จร” ខុំ�មិនែមនេចេទ /khñom mɨn miən prɑ-pŭən tee/ “ผมไมม ีเมีย” ខុំ�មិនមាន្របពេទ /khñom mɨn baan lŭəq krɨəŋ- “ผมไมไดขายยาเสพตดิ ” ខុំម� ិនបានលក ñiən tee/ េ្រគ�ងេញ�េទ
๑๑๐ ๔.๓.๒.๓ ประโยคคาํ สง่ั เปนประโยคที่บอกใหบุคคลอืน่ ทําหรอื ไมท ําสิ่งใดสิ่งหนึ่ง มักจะละประธานไว เชน คาํ วา หา ม อยา สาํ หรบั คาํ ศัพทเก่ียวกบั ประโยคคาํ สง่ั ภาษาเขมร เชน คําวา /haam qɑŋ-kuy ləə kaw-qəy “หามนัง่ บนเกา อ้ีคณุ คร”ู ហមអង�ុយេល look kruu/ េកអីេលក្ /haam houp baay peel yup/ “หา มกนิ ขา วดกึ ” ហមហូបយ េពលយប់ /kom dɑh sbaek cəəŋ tuk tii nih/ “อยา ถอดรองเทาไวบรเิ วณนี้” កំុេដែស្បកេជ ទុកទីេនះ /srɑ-wəŋ haam baək-bɑɑ/ “เมาไมขบั ”,“เมาหา มขับ” �សវងឹ ហេបកបរ /kom thwəə sɑm-leiŋ khlaŋ/ “อยาสง เสียงดัง” កំុេធ�សំេលងខ�ំ ๔.๓.๒.๔ ประโยคคําถาม เปน ประโยคท่ีผพู ูดตอ งการถามใหผ ูฟง ตอบ ประโยคท่ีมีใจความ เปนคําถาม เพ่ือตองการคําตอบ คําท่ีเปนคําถามจะอยูตนประโยคหรือทายประโยคก็ได ประโยค คําถามที่ตองการคําตอบรับหรือปฏิเสธ มักมีคําที่ใชถามวา หรือ หรือไม ไหน ใคร อะไร ที่ไหน เมื่อไร อยา งไร เหตุใด เทา ใด สําหรบั คําศัพทเ กี่ยวกับประโยคคาํ ถามภาษาเขมร เชน คาํ วา /look miən prɑ-pŭən “คณุ มีภริยาหรือยัง” េលកមាន្រប haəy rɨɨ nɨw/ េហយឬេន? /look kruu dael bɑŋ-riən “คุณครูท่ีสอนคุณชอื่ อะไร” េលក្រគ�លបេ្រង� look kruu chmŭəh qwəy/ េលកេឈ�ះអ ? /pqoun srəy miən sɑŋ-saa “นอ งสาวมีแฟนกี่คนแลว ” បូ�ន�សីមានសង្ pon-maan nĕəq haəy/ ប៉ុនា�នអ�កេហ /niəy-yŭəq-rŏət-thə-mŭən-trəy “นายกรฐั มนตรปี ระเทศกัมพูชา នាយករដ�ម�ន�ី្របេ prɑ-teeh kɑm-pu-ciə កមុជ� ាេឈ�ះអ ? chmŭəh qwəy/ ชื่ออะไร”
๑๑๑ ๔.๓.๒.๕ ประโยคขอรองภาษา เปนประโยคท่ีผูพูดตองการออนวอน ขอรองให ผูฟงปฏิบัติตามประโยคท่ีมีขอความแสดงความตองการใหชวยเหลือในลักษณะตางๆ สําหรับคําศัพท ประโยคขอรองในภาษาไทย มกั จะมีคาํ วา โปรด เมตตา กรุณา ชวย วาน อยหู นาประโยค และมักจะมี คําวา หนอย ซิ นะ อยูทายประโยค ซึ่งคําศัพทเกี่ยวกับประโยคขอรองภาษาเขมรเขมร โดยไดขอมูล จากการสมั ภาษณผูบอกภาษา ทั้ง ๑๐ ทาน เมื่อสิงหาคม ๖๑ ซ่ึงบอกวามีประโยคแสดงความขอรอง ใชในภาษาเขมรพนมเปญดวย เชนคําวา /soum meet-taa kom ni-yiəy “ขอความกรุณาอยาพดู សូមេមត កុំនិយាយលឺេព lɨɨ peek/ เสยี งดัง” /soum mee-taa dɑh “กรณุ าถอดรองเทา ” សូមេមត េដែស្បកេជ sbaek cəəŋ/ /soum meet-taa kom cŭəq “ขอความกรุณา សូមេមត កុំជក់បារ baa-rəy/ งดสูบบหุ รี” សូមជួយលុបស “ชว ยลบขอ ความ /soum cuəy lup saa/ /soum qɑñ-cəəñ qɑŋ-kuy “ขอเชญิ นัง่ ลงบนเกาอ”ี้ សូមអេ�� ញអងុ�យេលេកអ ləə kaw-qəy/ /houp baay haəy soum cuəy “ทานขาวแลว ชว ยลา ง ហូបបាយេហ liəŋ caan phɑɑŋ/ សូមជួយលងចន จานดวย” /soum meet taa cuəy dɑh “ขอความกรุณาถอด សូមេមត�ជួេដ sbaek cəəŋ mun coul รองเทา กอ นเขา บาน” ែស្បកេជងមុនចូលផ� phtĕəh/ ๔.๓.๒.๖ ประโยคแสดงความตองการ เปนประโยคที่แสดงความอยากได อยากมี อยากเปนสิ่งใดสิ่งหน่ึง มักมีคําวา อยาก ตองการ ปรารถนา ประสงค อยูในประโยค สําหรับ คําศัพทเกี่ยวกับประโยคตองการภาษาเขมร โดยไดขอมูลจากการสัมภาษณผูบอกภาษาท้ัง ๑๐ ทาน เม่อื สงิ หาคม ๖๑ ซง่ึ บอกวามปี ระโยคแสดงความตอ งการใชในภาษาเขมรพนมเปญดว ย เชน คาํ วา /mdaay cɑŋ qaoy khñom “แมอ ยากใหฉนั เปนทหาร” មា�យចង់ឱ្យខ�ុំេធ�ទ thwəə tiə-hiən/ /khñom cɑŋ riən “ฉนั อยากเรียนตอสงู ๆ” ខំុច� ង់េរៀនខ�ស់ៗ khpŭəh khpŭəh/ /paa cɑŋ qaoy khñom riən “พออยากจะใหฉนั เรยี นเกง ” បា៉ចងឱ្យខ�ុេរៀនពូែក puu kae/
๑๑๒ /bɑɑŋ cɑŋ baan luy craən/ “พ่อี ยากมีเงนิ เยอะ” បងចង់មានលុយេ្រច “ผมอยากไดเงินเดอื นเยอะๆ” ខំុ�ចង់បាន្របាកេ្រចៗ /khñom cɑŋ baan praq khae craən craən/ ๔.๓.๓ ประโยคความซอ น ประโยคความซอน ในภาษาไทย มีคําวา เพราะ,ท่ี, ซึ่ง, เม่ือ, ให, ทวา, ตาม, ราวกับ,สู, เหมือน, ดุจดัง, เสมือน,ระหวางท่ี, เพราะเหตุวา เปนตน คําเช่ือมประโยคความซอนในภาษาเขมร เชน េ្រព, េ្រពថ, ពីេ្រព, េដ, េដយសរ, ែដល, ជ, ដូច, ដូចជ, េនេពលែដ, បុ៉ែន�, កុ�ង, អំឡុងេពល, ក៏េដ, េទះប,េទះបថ,សូមបីែត, នឹង, និង, េដម្ប, ទំ, តំងែ, តំពី, ចំេព เปน ตน ประโยคความซอ นในภาษาไทย เชน คุณแมบ ญุ เกิดรับประทานยาสมุนไพรที่ไดมาจากวัด, พอสุขและแมเกิดทานดูแลลูกๆไดดีมากๆ, คุณประกอบชอบทํางานดานการพูดและงานนายหนา, คุณต้ิกทํากับขาวเลี้ยงแขกที่มาจากจังหวัดบุรีรัมย, คุณตุยชอบรองเพลงชอบเท่ียวและชอบซื้อของ ในหา งดังๆ , คณุ นายชอบขายตามตลาดนัดและชอบทําไรทํานา, คุณอุทําความดีเคายอมมีความเจริญ กับชีวิต, คุณนอยดูแลพอแมจะมีเจริญรุงเรืองแกตัวเองและครอบครัว, การเยือนประเทศกัมพูชาใน ครั้งนี้ประเทศไทยไดรับการตอนรับเปนอยางดี, การแลกเปลี่ยนขาวสารเปนส่ิงท่ีดีของทั้งสองฝาย, และ ประเทศกมั พชู ามปี ระชากรจาํ นวนมากมายท่อี าศัยอยูในกรงุ พนมเปญ เปน ตน ประโยคความซอนภาษาเขมรนนั้ ผูวิจัยไดรวบรวมประโยคความซอนท่ีเปนภาษาราชการ ในการเย่ียมคํานับอยางเปนทางการ โดยผูสนใจสามารถนําไปประยุกตใชในงานแปลหรืองานลาม ภาษาเขมรเก่ยี วกบั ประเด็นสนทนาท่สี ําคญั ตา งๆ ระหวางการเขา เยี่ยมคาํ นบั ของผนู าํ ระดบั สูงมีดังน้ี ๔.๓.๓.๑ ประโยคความซอนภาษาราชการ เกี่ยวกับการแลกเปล่ียนการเยือน ใชคําศัพทในการกลา วตอนรับแขกผูมาเยือน ของผนู าํ ระดับสูงประเทศไทยและราชอาณาจักรกัมพูชา เชน ๑) /soum swaa-kum dael baan qɑñ-cəəñ mɔɔk kan qa-kĕəq-bɑñ-ciə- kaa-ra-thaan kɑɑŋ tŏəp phuu-mɨn thay/ “ขอตอ นรบั สกู องบญั ชาการกองทัพไทย” សូមស�គមនែដលបានអេ� �មកកនអគ�ប�� ករដ�នកងទ័ពភូមិន� …………..………………………………………………………………………… ๒) /khñom soum sɑm-daeŋ nɨw ma-noo-sɑñ-ceit-ta-naa saom-ma- nŏəh-riik-riəy yaaŋ kray-lɛɛŋ nɨŋ tɔ-tuəl swaa-kum cɑm-pŭəh wŏət-da-miən qaek qot- dɑm nɨŋ kənaq prɑ-ti-phuu dael baan qɑñ-cəəñ mɔɔk kan qa-kĕəq-bɑñ-ciə-kaa ra- thaan kɑɑŋ tŏəp phuu-mɨn thay/
๑๑๓ “ผมมีความยนิ ดีที่จะตอ นรับทานและคณะสูกองบญั ชาการกองทัพไทย” ខុំ�សូមសែម�ង នូវមេនាសេ��តនាេសមនស្សរីករយយា៉ង និងទទួល ស�គមន៍ចំេពះវត� ឯកឧត�មនិងគណៈ្របតិភ ែដលបានអេ� �ញមកក អគ�ប�� ករដ�ន ទ័ពភូមិន�ៃថ ..…………………………………………………………………………………………… ๓) /khñom miən saekdəy saom-ma-nŏəh riik-riəy yaaŋ kray-lɛɛŋ nɨŋ ciə kət-te-yŭəh dɑɑ qot-dɑŋ-qot-dɑm dael baan tɔ-tuəl swaa-kum cɑm-pŭəh qaek-qot-dɑm baan qɑñ-cəəñ mɔɔk kan qa-kĕəq-bɑñ-ciə-kaa-ra-thaan kɑɑŋ tŏəp phuu-mɨn thay/ “ผมมีความยินดีและรูสึกเปนเกียรติอยางย่ิงที่จะตอนรับทานสูกองบัญชาการ กองทพั ไทย” ខំុ�មានេសចក�ីេសមនស្សរីករយយា៉ងៃ និងជាកិត�ិយដ៏ឧត�ុង�ឧត� ែដល បានទទួលស�គម ចំេពះឯកឧត� បានអេ� �ញមកក អគប� �� ករដ�នកងទ័ពភូមិន� ..…………………………………………………………………………………………… ๔) /khnoŋ niəm rɔɔ-bɑh qa-kĕəq mee bɑñ-ciə kaa naɨy kɑɑŋ tŏəp phuu-mɨn thay khñom soum swaa-kum qaek-qot-dɑm baan qɑñ-cəəñ mɔɔk kan qa-kĕəq-bɑñ-ciə-kaa-ra-thaan kɑɑŋ tŏəp phuu-mɨn thay/ “ในนามของผบู ญั ชาการทหารสูงสุด ผมขอตอ นรบั ทานสูก องบัญชาการกองทัพไทย” កុ�ងនាមរបស អគ�េមប�� ករៃនកទ័ពភូមិន�ៃថ ខំុ�សូមស�គមន ចំេពះវត�ម ឯកឧត�ម ែដលបានអេ� �ញមកកអគ�ប�� ករដ�នកងទ័ពភូមិន� …………..…………………………………………………………………………… ๔.๓.๓.๒ ประโยคความซอ นภาษาราชการ เกีย่ วกับการกลาวแสดงความยินดีกับ ตําแหนงใหม เชนคําวา ๑) /khñom soum sɑm-daeŋ kaa qɑɑp-qɑɑ-saa-tɔɔ cɑm-pŭəh dɑm- naeŋ thməy rɔ-bɑh qaek-qot-dɑm/ “ผมขอแสดงความยนิ ดกี บั ตําแหนง ใหมของทาน” ខំុ�សូមសែម�ងកអបអរសទ ចំេពតំែណងថី� របស់ឯកឧតម� ………………………………………………………………………………………… ๒) /khñom soum sɑm-daeŋ kaa qɑɑp-qɑɑ-saa-tɔɔ cɑm-pŭəh dɑm- naeŋ thməy rɔɔ-bɑh qaek-qot-dɑm khnoŋ thaa-naq...dɑm-naeŋ ciə.../ “ผมขอแสดงความยินดีกบั ตาํ แหนง ใหมข องทานในฐานะ….ตําแหนงเปน…” តំែណងជ… ខុំ�សូមសែម�ងកអបអរសទ ចំេពតំែណងថី� របស់ឯកឧត�មកុ�ងឋន... …………………………………………………………………………………………
๑๑๔ ๓) /khñom soum sɑm-daeŋ kaa qɑɑp-qɑɑ-saa-tɔɔ cɑm-pŭəh qaek- qot-dɑm dael tɔɔ-tuəl kaa taeŋ-taŋ .../ “ผมขอแสดงความยนิ ดที ที่ า นไดรบั การแตงตั้งใหดํารงตําแหนง...” ខុំ�សូមសែម�ងករអបអរស ចំេពះឯកឧត�ម ែដលទទួលករែតងតតំែណង… ……………………………………………………………………………………… ๔) kaa taeŋ-taŋ qaoy bɑñ-chɔɔ /soum sɑm-daeŋ kaa qɑɑp-qɑɑ-saa-tɔɔ cɑm-pŭəh qaek-qot-dɑm dael tɔɔ-tuəl chmŭəh khnoŋ dɑm-naeŋ.../ “ขอแสดงความยนิ ดีที่ทา นไดร บั การแตงตั้งใหดาํ รงตําแหนง …” សូមសែម�ងកអបអរសទ ចំេពះឯកឧត�ម ែដបាទទួលករែតងត ឱ្ប�្រេឈ�កុ�ងតំែណង... ……………………………………………………………………………………… ๔.๓.๓.๓ ประโยคความซอนภาษาราชการ เกี่ยวกับความสัมพันธทางทหารของ ประเทศไทยและราชอาณาจักรกัมพูชา เชนคําวา ๑) /kɑɑŋ tŏəp phuu-mɨn thay nɨŋ kɑɑŋ yoo-thə-pŏəl kheem-mə-raq phuu-mɨn miən kaa tum-nĕəq tum-nɔɔŋ dɑɑ cɨt snət ciə craən chnam mɔɔk haəy/ “กองทัพไทยและกองทัพกมั พูชามคี วามสัมพันธท่ีใกลช ิดมาเปนเวลาหลายป” កងទ័ពភូមិន�ៃថ និងកងេយាធពលេខមរភូមិន មានករទំនាក់ទំនងដ៏ជិតស�ិ េ្រចនឆា�ំមកេហ ……………………………………………………………………………………… ๒) /tĕəŋ pii kɑɑŋ tŏəp miən kaa tum-nĕəq tum-nɔɔŋ dɑɑ cɨt snət khnoŋ kɑm-rət twee-phiə-kii/ “ท้งั สองกองทัพมีความสัมพนั ธท ใ่ี กลช ิดในระดบั ทวิภาคี” ទំងពីរកងទ័ពមកទំនាក់ទំនដ៏ជិតសិទ� ក� ុ�ងក្រមិតេទ�ភា ……………………………………………………………………………………… ๓) /khñom sɑŋ-khɨm thaa kaa tum-nĕəq tum-nɔɔŋ tĕəŋ pii nɨŋ phdɑl kaa pŭəŋ-rɨŋ qaoy kan tae miən phiəp snət-snaal bɑn-thaem tiət/ “ผมหวังวาความสัมพันธระหวางท้ังสองกองทัพจะไดรับการเสริมสรางใหแนน แฟน ยง่ิ ขึ้นไป” ខុំ�សង្ឃឹមកទំនាក់ទំនងរវងកងទ័ពទំង នឹងផ�ល់កព្រងឹ ឱ្យកន់ែត ភាសិទ� ស� �បែន�មេទៀត ……………………………………………………………………………………… ๔) /kɑɑŋ tŏəp phuu-mɨn thay nɨŋ kɑɑŋ yoo-thə-pŏəl kheem-mə-ra- phuu-mɨn miən kaa tum-nĕəq tum-nɔɔŋ dɑɑ lqɑɑ ciə rɔɔ-yĕəq peel yuu qɑŋ-waeŋ/
๑๑๕ “กองทัพไทยและกองทพั กัมพูชามคี วามสัมพันธอันดีมายาวนาน” កងទ័ពភូមិន�ៃថ និងកងេយាធពេខមរភូមិន� មាកទំនាក់ទំនដ៏លជ� រយៈ េពលយូរអែង�ង …………………………………………………….………………………………… ๔.๓.๓.๔ ประโยคความซอนภาษาราชการ เกยี่ วกับความรวมมือทวั่ ไป เชน คําวา ๑) / tĕəŋ pii kɑɑ tŏəp miən kaa tum-nĕəq tum-nɔɔŋ dɑɑ lqɑɑ ciə rɔɔ-yĕəq peel yuu qɑŋ-waeŋ nɨw khnoŋ krup-krup wi-say/ “ท้งั สองกองทพั มีความสมั พันธอ นั ดีมายาวนานในทุกๆดาน” ទំងពីកងទ័ពមាកទំនាក់ទំនដ៏លជ� យូរអែងង� េនក�ុង្រគៗ វសិ ័យ ………………………………………..…………………………………………… ๒) /riə-ciə-naa-caq thay nɨŋ riə-ciə-naa-caq kɑm-pu-ciə miən kaa tum-nĕəq tum-nɔɔŋ dɑɑ cɨt snət krup krup tɨt-thə-phiəp nɨŋ krup kɑm-rət/ “ราชอาณาจักรไทยและราชอาณาจักรกัมพูชามีความสัมพันธอันใกลชิดในทุกๆ มติ แิ ละกระดับ” រជាណាៃថនិ ងរជាណាច្រកក មាកទំ នាក់ទំនដ៏ ជិ តសិ�ទ�្រគប ៗ ទិដ�ភាពនិង្រគប់ក្រ …………………………………………………………………………………..… ๓) /riə-ciə-naa-caq thay nɨŋ riə-ciə-naa-caq kɑm-pu-ciə miən kaa tum-nĕəq tum-nɔɔŋ dɑɑ ciə yuu qɑŋ-waeŋ cap tĕəŋ pii kaa bɑŋ-kaət kaa sthaa-pa-naa kaa tum-nĕəq tum-nɔɔŋ ciə phləw kaa khaaŋ kaa tuut kaal pii chnam.../ “ราชอาณาจักรไทยและราชอาณาจักรกัมพูชา มีความสัมพันธอันดีมายาวนาน ตัง้ แตม กี ารสถาปนาความสัมพนั ธ ทางการทูตเมื่อป… .” រជាណាៃថនិងរជាណាច្រកកមាកទំនាក់ទំនដ៏ល�ជយូរអែង�ង ចប់តំងពីករបេងកស�បកទំនាក់ទំន ជាផ�ូវកខករទូ កលពីឆា�ំ. …………………………………………………………………………………… ๔) /kɑɑŋ tŏəp phuu-mɨn thay swaa-kum cɑm-pŭəh kaa cuəy kŏəm- trɔɔ kəc sa-ha prɑ-teq-bat-kaa ciə muəy nɨŋ kɑɑŋ yoo-thə-pŏəl kheem-mə-ra phuu- mɨn yaaŋ pɨñ səmat-thə-phiəp khnoŋ wi-say.../ “กองทัพไทยมีความยนิ ดีทจ่ี ะใหความรว มมือแกกองทัพกัมพชู าอยางเต็มทใ่ี นดาน…” កងទ័ពភូមិន�ៃថស�គមន ចំេពករជួយគាំ្រទកសហ្របតិបត�ក ជាមួនិង កងេយាធពេខមរភូមិនយ� ា៉ងេពញសមត�ភកុ�ងវសិ ័យ... ……………………………………………………………………………………
๑๑๖ ๔.๓.๓.๕ ประโยคความซอนภาษาราชการ เกี่ยวกับการแลกเปลี่ยนการเยือน ของผูนําระดับสูงระหวางของประเทศไทยและราชอาณาจักรกัมพูชา ไทยและราชอาณาจักรกัมพูชา เชนคาํ วา ๑) /tĕəŋ pii kɑɑŋ tŏəp miən kaa phlah pdou kaa tŭəh-sa-naq-kəc rɔɔ-bɑh thə-naq mee dək nŏəm khaaŋ yoo-thiə/ “ท้ังสองกองทัพมีการแลกเปลี่ยนการเยือนในระดับผนู าํ ทางทหาร” ទំងពីរកងទ័មានកផា�ស់ប�ូ កទស្សនៈកិចរបស់ថា�កេមដឹកនាខេយា ……………………………………………………………………………………… ๒) /mee dək nŏəm khaayoo-thiə rɔɔ-bɑh kɑɑŋ tŏəp tĕəŋ pii miən kaa phlah pdou kaa tŭəh sa-naq-kəc yaaŋ tĕəŋ-tŏət/ “ผนู ําทางทหารของทง้ั สองกองทัพมีการแลกเปลีย่ นการเยอื นอยางสมาํ่ เสมอ” េមដឹកនាខេយារបស់កងទ័ពទំងពី មានកផា�ស់ប�ូ កទស្សនៈកិច យា៉េទៀងទត ……………………………………………………………………………………… ๓) /tĕəŋ pii kɑɑŋ tŏəp miən kəc-sa-ha-prɑt-bat-kaa rɔɔ-wiəŋ kniə krup kɑɑŋ tŏəp haəy mee bɑñ-ciə kaa thnaq khpŭəh miən kaa phlah pdou kaa tŭəh-sa- naq-kəc ciə bɑn-tɑɑ bɑn-tŏəp haəy nɨŋ thwəə qaoy thnaq prɑ-teq-bat-kaa kan tae miən phiəp snət-snaal bɑn-thaem tiət/ “ทั้งสองกองทัพมีความรวมมือระหวางกันในทุกเหลาทัพ และผูบังคับบัญชา ระดบั สูงมกี ารแลกเปลี่ยนการเยือนกันอยางตอ เนื่อง ซง่ึ ทําใหกําลังพลมีความคุนเคยกนั มากขนึ้ ” ទំងពីរកងទ័ពមានកិច�សហ្របតិបត�ិកររវងគា�្រគ េហយេមប�� ក ថា�ក់ខ�ស មានករផា�ស់ប ករទស្សនៈកិច�ជាបន�បន េហយនឹងេធ�ឱ្យថា�ក់្របតិបករ កន់ែ មានភសិទ� ស� �បែនម� េទៀត ……………………………………………………………………………………… ๔.๓.๓.๖ ประโยคความซอนภาษาราชการ เกี่ยวกับการกลาวขอบคุณในความ ชว ยเหลือ ระหวา งประเทศไทยและราชอาณาจักรกัมพูชา เชน คาํ วา ๑) /khñom soum thlaeŋ qɑm-nɑɑ-kun kɑɑŋ yoo-thə-pŏəl kheem- mə-rah-phuu-mɨn sɑm-rap kaa cuəy nɨŋ kaa kŏəm-troo kɑɑŋ tŏəp phuu-mɨn thay/ “ผมขอขอบคุณกองทัพกัมพูชาสําหรับความรวมมือและการสนับสนุนท่ีมีใหแก กองทพั ไทย” ខំុ�សូមែថ�ងអំណរគុណកងេយាធពេខមរភូមិន�ស្រមាប់កិច�សហ្របតិបត� និងករគាំ កងទ័ពភូមិន�ៃថ ………………………………………………………………………………………
๑๑๗ ๒) /khñom soum thlaeŋ qɑm-nɑɑ-kun kɑɑŋ tŏəp kheem-mə-rah- phuu-mɨn sɑm-rap kəc sa-ha-prɑ-teq-bat-kaa nɨŋ kaa kŏəm-troo kɑɑŋ tŏəp -phuu-mɨn thay/ “ผมขอขอบคุณ… กองทัพกัมพูชา…ที่ใหการสนับสนุนในดานการศึกษารวมถึง ความรวมมอื ท่ีมีใหแกกําลังพลกองทพั ไทย” ខុំ�សូមែថ�ងអំណរគុណកងេយាធពេខមរភូមិន� ចំេពះកជួយគាំ្រទ ក�ុងវិស កអប់រំ រមួ ទំកិចស� ហ្របតិបត�ិក ែដលផ�ល់ជូនឱ្យអ�ក្របតិបត�ិកររកងេយាធាភូមិន� ……………………………………………………………………………………… ๓) /kɑɑŋ tŏəp phuu-mɨn thay soum thlaeŋ qɑm-nɑɑ-kun cɑm-pŭəh kaa cuəy kəw-qəy sək-saa kraom kum-rooŋ kaa… “กองทัพไทยขอขอบคณุ ที่สนับสนุนท่นี ่งั การศกึ ษาภายใตโครงการ….” កងទ័ពភូមិន�ៃថ សូមែថ�ងអំណរគុណ ចំេពះករជផ�ល់េកអីសិក េ្រក គេ្រមក... ……………………………………………………………………………………… ๔.๓.๓.๗ ประโยคความซอนภาษาราชการ เก่ียวกับการแสดงความเสียใจตอ เหตุการณห รอื สถานการณตางๆ ทเี่ กิดข้ึนในประเทศไทยและในราชอาณาจักรกัมพชู า เชนคําวา ๑) /khñom soum sɑm-daeŋ kaa coul ruəm rum-lɛɛk tŭəh cɑm-pŭəh kaa bat-bɑŋ cii-wet… nɨŋ truəp-sɑm-bat…/ “ผมขอแสดงความเสียใจตอ การสูญเสียชวี ติ ...และทรพั ยส ิน...” ខុំស� ូមសែម�ងកចូលរួមរំែលកទុក� ចំេពះករបាត់បង់ជី… និង្រទព្យសម្ប… ……………………………………………………………………………………… ๒) /khñom miən qaa-rɑm saok-sdaay cɑm-pŭəh kaa bat-bɑŋ cii-wet rɔɔ-bɑh cŭən-ciət…pii khyɑl pyuh…/ “ผมรสู ึกเสียใจตอการสญู เสียชวี ติ ของชาว…สญั ชาต…ิ จากพายุ…” ពីខ្យល់ព្យុះ. ខំុ�មានអរម�ណ៍េសក ចំេពះករបាត់បង់ជីរបស់ជនជាត...ស�� តិ... ……………………………………………………………………………………… ๔.๓.๓.๘ ประโยคความซอ นภาษาราชการ ในการฝากความระลกึ ถึงบุคคลอื่นเชน ๑) /khñom soum phñaə suə sok tuk tɨw dɑl…chmŭəh buk-kŏəl…/ “ผมขอฝากความระลกึ ถงึ ไปยงั …ช่ือบคุ คล…” ខំុស� ូមេធ�សួរសុខទុក�េទដល...េឈ�ះបុគ�ល.. ………………………………………………………………………………………
๑๑๘ ๒) /qa-kĕəq mee bɑñ-ciə kaa naɨy kɑɑŋ tŏəp phuu-mɨn thay baan phñaə suə sok mɔɔk dɑl qaek-qot-dɑm/ “ทา นผบู ัญชาการทหารสงู สดุ ไดฝ ากความระลกึ ถึงมายงั ทา น” អគេ� មប�� កៃនកងទ័ពូម� ិន�ៃថ បាេធស� ួរសុខទុក� មកដល់ឯកឧតម� ……………………………………………………………………………………… ๔.๓.๓.๙ ประโยคความซอนภาษาราชการ เก่ียวกับการกลาวคําอําลา และ คําอวยพรอยางเปนทางการ เชน คาํ วา ๑) /khñom miən ma-noo-sɑñ-ceit-ta-naa saom-ma-nŏəh-riik-riəy yaaŋ kray-lɛɛŋ dael miən qaə-kaah baan sɑm-neh sɑm-naal ciə-muəy qaek-qot- dɑm nɨw thŋay nih/ “ผมรสู กึ ยินดเี ปนอยางย่งิ ทไ่ี ดมโี อกาสพดู คุยกับทา นในวนั น”ี้ ខុំម� ាមេនាសេ��តនាេសមនស្សរីករយយា៉ង ែដលមានឱកបា សំេណះសំណា ជាមួយឯកឧតមេនៃថ�េន ……………………………………………………………………………………… ๒) /khñom miən kdəy riik-riəy dael miən qaə-kaa phlah pdou ma-tɨq yoo-bɑl kuə qaoy cap qaa-rɑm haəy ciə qat-tha-prɑ-yaoc nɨŋ qaek-qot-dɑm nɨw thŋay nih/ “ผมรสู กึ ยินดีท่ีไดมีโอกาสแลกเปล่ียนความคิดเห็นที่นาสนใจ และเปนประโยชน กบั ทานในวนั นี้” ខំុ�មាកី� រីករយែដលមានឱក សផាស� ់ប�ូរមតិេ គួរឱ្យចប់អរម េហយជាអត�្របេយាជន៍នឹងឯកឧត�មេនៃថ …………………………………………………………………………………… ๓) /khñom soum cuun pɔɔ qaoy qaek-qot-dɑm miən so-phĕəh-moŋ- kŭəl nɨŋ cook-cɨy krup phiə-rĕəq-kəc rɔ-hout dɑl kəc-prɑ-te-bat kaa rɔɔ-bɑh qaek qot-dɑm qɑm-loŋ peel nɨw riə-ciə-naa-caq thay/ “ผมขออวยพรใหทานมีความสุขและประสบความสําเร็จตลอดการปฏิบัติหนาท่ี ของทานในไทย” ខុំ�សូមជូនពរឱ្យឯកឧត�ម មានសុភមង និងេជាគជ័យ្រគប់ភារក រហូតដល់កិច� ្របតិបត�ិក របស់ឯកឧត�ម អំឡុងេពលេនរជាណាច ……………………………………………………………………………………… ๔) /khñom soum cuun pɔɔ qaoy qaek-qot-dɑm nɨŋ kənaq prɑ-te- phuu thwəə dɑm-naə wil trɑ-laop maa-tŭəh-phuum…riə-ciə-naa-caq-kɑm-pu-ciə… daoy so-wat-the-phiəp/ “ผมขอใหท านและคณะเดนิ ทางกลับ…ประเทศ…โดยสวัสดิภาพ”
๑๑๙ ខុំ�សូមជូនពរឱ្យឯកឧតម និងគណៈ្របតិភូេធ�ដំេណ រវលិ ្រតឡបមាតុភូម... រជាណាច្រកក...េដយសុវត�ិភ …………………………………………………………………………………… ๔.๓.๓.๑๐ ประโยคความซอนภาษาราชการ เกี่ยวกับการขอทราบความคิดเห็น ตา งๆ ทีเ่ กิดข้นึ ในประเทศไทยและราชอาณาจักรกัมพชู า เชน คําวา ๑) taə-qaek-qot-dɑm wiəy-dɑm-lay-sthaa-na-phiəp-bac-co-bɑn yaaŋ məc dae/ “ทานประเมนิ สถานการณป จจุบันไวอ ยางไร” េតឯកឧតម� វយតំៃលស�នភាពបច�ុប្បនេម៉ចែដរ? ……………………………………………………………………………………… ๒) /taə qaek-qot-dɑm miən tŭəh-snaq cɑm-pŭəh rɨəŋ nih yaaŋ məc dae/ “ทานมมี มุ มองตอ เรอื่ งนอ้ี ยางไร” េតឯកឧតម� មានទស្សនចំេពេរឿងេនះ យា៉េម៉ចែដរ? ……………………………………………………………………………………… ๓) /taə riə-ciə-naa-caq kɑm-pu-ciə rɨɨ kɑɑŋ tŏəp rɔɔ-bɑh qaek-qot- dɑm nɨŋ dɑh-sraay cɑm-pŭəh rɨəŋ nih yaaŋ məc dae/ “ราชอาณาจักรกัมพชู า หรอื กองทัพของทานจะแกไขเรือ่ งนอ้ี ยา งไร” េតរជាណាច្រកជ ឬ កងទ័ពរបស់ឯកឧត�ម នឹងេដ�សយចំេពះេរ េនះយា៉ងេម៉ចែដ? …………………………………………………………………………………… ๔.๔ การเปรียบเทียบการใชค ําศัพทภาษาพูดกบั ภาษาเขียน ภาษาพดู บางทเี รยี กวา “ ภาษาปาก ” หรือภาษาเฉพาะกลุม เชนคําวา ภาษากลุมวัยรุน ภาษาพูดไมเครงครัดในหลกั การใชภาษา บางคร้ังฟงแลวไมสุภาพ มักใชพูดระหวางผูที่สนิทสนม หรือ ผูท่ีไดรับการศึกษานอย ในภาษาเขียนบันเทิงคดีหรือเร่ืองส้ัน ผูแตงนําภาษาปากไปใชเปนภาษาพูด ของตัวละคร เพื่อความเหมาะสมกบั ฐานะตวั ละคร ภาษาเขียน มีลักษณะเครงครัดในหลักภาษา มีท้ังระดับเครงครัดมาก การใชภาษาเขียน จะใชภาษาระดับก่ึงทางการ และระดับทางการ ในวรรณกรรมมีการใชภาษาเขียน ๓ แบบ คือ ๑) ภาษาเขียนแบบจินตนาการ เชนคําวา ภาษาการประพันธทั้งรอยแกว และรอยกรอง ฯลฯ
๑๒๐ ๒) ภาษาเขียนแบบแสดงขอคิดเห็น เชนคําวา การเขียนบทความ สารคดี ฯลฯ ๓) ภาษาเขียนแบบ ประชาสมั พันธ เชนคาํ วา การเขยี นคาํ ขวัญ หรอื คาํ โฆษณา ๑๗ ๔.๔.๑ ภาษาพดู กับภาษาเขยี น การเปรยี บเทยี บการใชคําศพั ทภ าษาพูดกับภาษาเขยี น เชนคําวา ๑. ภาษาพูด /daə-leeŋ/ “เทย่ี ว” េដរេលង ภาษาเขียน /tŭəh-sa-na-cɑɑ/ “เท่ียว”,“ทัศนาจร” ទស្នចរណ៍ ๒. ภาษาพดู /daə-leeŋ/ “เทย่ี ว” េដរេលង ภาษาเขียน /tŭəh-sa-na-kəc/ “เยือนอยางเปนทางการ” ទស្សនៈកិច ๓. ภาษาพูด /luy/ “เงิน” លុយ ภาษาเขียน /tha-wi-kaa/ “เงิน”(งบประมาณ) ថវកិ ๔. ภาษาพดู /kaa/ “แตงงาน” ក ពិធីមងល� ក ภาษาเขียน /pi-thii-mŭəŋ-kŭəl-kaa/ “พิธมี งคลสมรส” ๕. ภาษาพูด /riəp-kaa/ “แตง งาน” េរៀបក ภาษาเขยี น /qaa-piə-pi-piə/ “พิธีมงคลสมรส” អពហ៍ពិព ๖. ภาษาพูด /ñam/ “กิน” ញាុ ภาษาเขยี น /tɔ-tuul-tĕəŋ/ “รับประทาน” ទទួលទ ๗. ภาษาพูด /houp/ “กนิ ” ហូប ภาษาเขยี น /pi-saa/ “รับประทาน” ពិស ๘. ภาษาพดู /qəy/ “อะไร” អី ภาษาเขยี น /qwəy/ “อะไร” អី� ๑๗ https://www.slideshare.net/monnawan/ss-10332668 [๖ มิถนุ ายน ๒๕๖๑]
๑๒๑ ๙. ภาษาพูด /sqəy/ “อะไร” សី� ภาษาเขียน /qwəy/ “อะไร” អី� ๑๐ ภาษาพดู /ruəm-day/ “รวมมือ” រមួ ៃដ ภาษาเขียน /sa-ha-kaa/ “ความรวมมือ” សហក ๑๑ ภาษาพดู /thwəə-kaa/ “การทาํ งาน” េធ�ក ภาษาเขียน /brɑ-te-bat-kaa/ “การปฏบิ ัตงิ าน” ្របតិបត�ិក ๑๒ ภาษาพูด /tii-prək-saa/ “ท่ปี รกึ ษา” ទី្របឹក ภาษาเขียน /thiə-rĕəq-thiə-rii/ “ทป่ี รึกษาการทตู ” ធារក្សធ ្របធានរ ๑๓ ภาษาพดู /prɑ-thiən-ruəm/ “ประธานรวม” សហ្របធ ภาษาเขียน /sa-ha-prɑ-thiən/ “ประธานรว ม” េពញកមា�ំ ๑๔ ภาษาพูด /pɨñ kɑm-laŋ/ “เต็มแรง” េពញសមត�ភា ภาษาเขียน /pɨñ səmat-thpiəp/ “เตม็ ความสามารถ” លុយសិក្ ๑๖ ภาษาพูด /luy sək-saa/ “ทนุ เลา เรียน” អហរូបករ ภาษาเขยี น /qaa-haa-ruup-pa-kɑɑ “ทนุ การศึกษา” សុីេញ៉ ចុះហតេ� លខ ๑๗ ภาษาพดู /sii-ñei/ “เซ็นชอื่ ” ្របតិបត�ិក ภาษาเขยี น /coh-hat-tha-lee-khaa/ “ลงนาม” កិចស� ហ ្របតិបត�ិក ๑๘ ภาษาพดู /prɑ-te-bat-kaa/ “ปฏิบัตกิ าร” ภาษาเขียน /kəc-sa-ha-prɑ- “ความรว มมือใน ្រគប់យា ปฏิบตั กิ าร” ្រគប់វិស័ te-bat-kaa/ “ทกุ อยา ง” ๑๙ ภาษาพูด /krup yaaŋ/ “ทุกมิติ”,“ทกุ ดาน” ภาษาเขียน /krup wi-say/
๑๒๒ ๒๐ ภาษาพดู /prɑ-cum/ “ประชุม” ្របជុ ภาษาเขยี น /kəc prɑ-cum/ “ประชมุ ” កិច�្របជុ ๒๑ ภาษาพูด /tuu-niə-tii/ “หนาท”่ี តួនាទ ภาษาเขียน /phiə-rə-kəc/ “ภารกิจ” ភារកិច ๒๒ ภาษาพูด /srɑ-lañ/ “รัก” �សឡាញ ภาษาเขียน /kdei snae-haa/ “ความรัก” កីេ� សហ� ๒๓ ภาษาพูด /tiə-hiən/ “ทหาร” ទហ ภาษาเขยี น /yoo-thiə/ “ทหาร” េយា ๒๔ ภาษาพดู /nĕəq yiəm/ “ยาม” អ�កយា ภาษาเขยี น /sɑn-teq-sok/ “เจาหนาที่รักษา សនិ�សុខ ความปลอดภัย” ๔.๔.๒ ภาษาเขยี น (ภาษาราชการ) ๔.๔.๒.๑ การใชภาษาเขียนหรือภาษาราชการ เก่ียวกับคําศัพทและประโยค ภาษาราชการ ดานความสมั พันธและความรวมมือไทยกับราชอาณาจกั รกมั พชู า เชนคําวา /qɑŋ-kaa sa-ha prɑ-cɨə-cɨət/ “องคการสหประชาชาต”ิ អង�ករសហ្របជា /sa-ha-prɑ-te-bat-kaa “ความรวมมือระหวางประเทศ” សហ្របតិបត�ិក qɑn-ta-ra-ciət/ អនរ� ជាត /kəc sa-ha-prɑ-te-bat-kaa ləə krup wi-say/ “ความรว มมือทุกมติ ”ิ កិចស� ហ្របតិបត�ិក េល្រគប់វិស័ /kəc sa-ha prɑ-te-bat-kaa “ความรว มมือดานการปองกัน កិចស� ហ្របតិបត�ិក ləə wi-say kaa-piə-ciət/ ประเทศ” េលវសិ ័យករពរជ /kəc sa-ha prɑ-te-bat-kaa “ความรวมมือดา นการทหาร” កិច�សហ្របតិបត�ិក ləə wi-say yoo-thiə/ េលវសិ ័យេយា
๑๒๓ /kəc sa-ha prɑ-te-bat-kaa “ความรว มมือดานการทอง កិចស� ហ្របតិបត�ិក ləə wi-say teeh-sa-ha/ เทยี่ ว” េលវសិ ័យេទសចរណ៍ កិចស� ហ្របតិបត�ិក /kəc sa-ha prɑ-te-bat-kaa “ความรว มมือดา น េលវសិ ័យឧស្សោហក ləə wi-say qoh-saa-ha-kam/ อุตสาหกรรม” /kəc sa-ha prɑ-te-bat-kaa “ความรว มมือดานการเกษตร” កិចស� ហ្របតិបត�ិក ləə wi-say ka-se-kam/ េល វសិ ័យកសិកម� /kəc sa-ha prɑ-te-bat-kaa “ความรวมมือดานสาธารณสุข” កិច�សហ្របតិបត�ិក ləə wi-say soq-khaa- េលវសិ ័យសុខភិប phi-baal/ /kəc sa-ha prɑ-te-bat-kaa “ความรวมมือดา นพาณิชย” កិច�សហ្របតិបត�ិក េលវសិ ័យពណិជ�កម ləə wi-say piə-nəc-ce-kam/ ๔.๔.๒.๒ การใชคําศัพทภาษาราชการ เกี่ยวกับการแบงเขตการปกครองใน ราชอาณาจกั รกมั พชู า เชน /rɨəc-cə-thɨə-nee/ “ราชธาน”ี រជធា /kroŋ/ “กรุง” ្រក� /khaet/ “จงั หวัด” េខត� /srok/ “อําเภอ” �សក� /khan/ “เขต” ខណ� /khum/ “ตาํ บล” ឃុំ /sɑŋ-kat/ “แขวง” សង�ត /phuum/ “หมบู าน” ភូមិ ๔.๔.๒.๓ การใชคําศัพทภาษาราชการ เกี่ยวกับกระทรวงและหนวยงานราชการ ราชอาณาจักรกัมพชู า เชน /prĕəq ma-ha-ka-sat/ “พระมหากษตั รยิ ” ្រពះមហក្ /rŏət-sphiə/ “รฐั สภา” រដស� ភ /prɨt-sphiə/ “วุฒสิ ภา” ្រពទ�សភ /qa-kĕəq lee-khaa-ra-thaan “ปลดั กระทรวง” អគ�េលខដអចិៃ�ន�យ៍ qa-cən-tray/ “รัฐมนตรี” រដ�ម�នី� /rŏət-thə-mŭən-trəy/
๑๒๔ /rŏət lee-khaa-thi-kaa/ “รฐั มนตรีชว ย” រដ�េលខធិក ឧបនាយករដ�ម�ន� /qop-paq niə-yŭəq rŏət-tha- “รองนายกรัฐมนตรี” នាយករដ�ម�ន� mŭən-trəy/ ទីសីក� រគណៈរដ�ម�ន� /niə-yŭəq rŏət-thə-mŭən-trəy/ “นายกรฐั มนตรี” ្រកសួងកសិកម� រុក�្របម និង េនស /tii sdəy kaa knaq rŏət-tha- “สํานักงานคณะรัฐมนตรี” ្រកសួងមុខងរសធ mŭən-trəy/ /krɑ-suəŋ ka-seq-kam ruk- “กระทรวงเกษตร ្រកសួងពណិជ�ក khaa prɑ-mañ nɨŋ nee-saat/ ปา ไมแ ละประมง” ្រកសួងធម�ក និង “กระทรวงกิจการ សស /krɑ-suəŋ muk-ŋiə- สาธารณะ” ្រកសួងវប្បធ និងវចិ ិ្រ saa-thiə-ra-naq/ សិល្ប “กระทรวงพาณชิ ยกรรม” ្រកសួងេសដ�កិច និងហិរ�� /krɑ-suəŋ piə-nəc cə-kam/ វតុ� “กระทรวงธรรมการ ្រកសួងអប់រំ យុវជន និ /krɑ-suəŋ thŏəm-ma-kaa nɨŋ และศาสนา” កីឡ saəh-sa-naa/ ្រកសួងបរិស “กระทรวงวัฒนธรรม ្រកសួងករបរេ និង /krɑ-suəŋ wŏəp-pə-thɔə nɨŋ และวิจิตรศลิ ป” សហ្របតិបត�ិក wi-cət səl-la-paq/ អនរ� ជាត “กระทรวงเศรษฐกิจ และ ្រកសួងសុខភិ /krɑ-suəŋ seit-ta-keq nɨŋ การคลัง” heq-rañ-wŏət-thoq/ “กระทรวงศกึ ษาธกิ าร /krɑ-suəŋ qɑp-rum yuq-wə- เยาวชนและกีฬา” cŭən nɨŋ kəy-laa/ “กระทรวงส่งิ แวดลอ ม” /krɑ-suəŋ ba-req- thaan/ “กระทรวงการตางประเทศ” /krɑ-suəŋ kaa bɑɑ-rə-təəh nɨŋ และ “ความรว มมอื ระหวาง sa-ha prɑ-te-bat-kaa qɑn-tra- ประเทศ” ciət/ “กระทรวงสาธารณสุข” /krɑ-suəŋ soq-khaa-phi-baal/ /krɑ-suəŋ qoh-saa-ha-kam nɨŋ “กระทรวงอตุ สาหกรรม ្រកសួងឧស្សោហកម� səl-la-pa-kam/ และ หตั ถกรรม” សិលប្បកម ្រកសួងព័ត៌ម /krɑ-suəŋ pcə-rə-miən “กระทรวงการขาว” ្រកសួងមហៃ /krɑ-suəŋ mɔ-haa-phtɨy/ “กระทรวงมหาดไทย”
๑๒๕ /krɑ-suəŋ yut-te-thɔə/ “กระทรวงยตุ ิธรรม” ្រកសួងយុត�ិធម /krɑ-suəŋ kaa ŋiə nɨŋ bɑn-doh “กระทรวงแรงงาน ្រកសួងករងរ bɑn-daal wi-ciə-cii-cĕəh/ และอบรมวชิ าชพี ” បណុ� ះបណា�វជិ ា�ជីវ /krɑ-suəŋ riəp cam daen dəy “กระทรวงจัดการพฒั นาท่ีดนิ ្រកសួងេរៀបចំែដនដ nɔɔ-kɔɔ-ruu-pa-nii-ya-kam nɨŋ sɑm-nɑɑŋ/ การผงั เมือง และการกอสรา ง” នគរបូ នីយកម� និងសំណង់ /krɑ-suəŋ rae nɨŋ thaam- “กระทรวงแรแ ละพลังงาน” ្រកសួងែរ៉ និ ថាមព ma-pŏəl/ /krɑ-suəŋ kaa-piə-ciət/ “กระทรวงกลาโหม” ្រកសួងករពរ /krɑ-suəŋ tum-nĕəq tum-nɔɔŋ “กระทรวงประสานงาน ្រកសួងទំនាក់ទំ rŏət sa-piə prɨt-sa-piə nɨŋ รฐั สภาวฒุ ิสภาและตรวจ រដ�សភា្រពឹទ� qa-ti-kaa-keq/ ราชการแผน ดิน” និងអធិករកិច /krɑ-suəŋ phaen kaa/ “กระทรวงแผนการ” ្រកសួងែផនក /krɑ-suəŋ pray-sa-nii nɨŋ tuu- “กระทรวงไปรษณยี ្រកសួងៃ្របសណីយ៍ន rĕəq-kĕəq-ma-niə-kum และโทรคมนาคม” ទូរគមនាគមន /krɑ-suəŋ saa-thiə-rə-naq-kaa “กระทรวงโยธาธกิ าร ្រកសួងសធារណករ nɨŋ dək coñ-cuun/ และคมนาคม” ដឹកជ�ូ� ន ្រកសួងសង�មកិច� អតីតយុទ /krɑ-suəŋ sɑŋ-kum-ma-kəc “กระทรวงกจิ การสงั คมทหาร ជន និងយុវនីតិសម្ប qa-dət yut-tha-cŭən nɨŋ yuq- ผานศกึ และการฟน ฟเู ยาวชน” wa-nii-ti-sɑm-pa-tiə/ /krɑ-suəŋ teeh-sa-cɑɑ/ “กระทรวงการทองเทย่ี ว” ្រកសួងេទសចរណ /krɑ-suəŋ thŭən-tĕən tɨk nɨŋ “กระทรวงทรัพยากรน้าํ ្រកសួងធនធានទ qot-thoq-ni-yum/ และอุตุนิยม” និង ឧតុ�និយម ្រកសួងកិច�ករន /krɑ-suəŋ kəc-kaa niə-rii/ “กระทรวงกจิ การสตรี” តុលក /thoq-laa-kaa/ “ศาล” គណបក្ /ka-naq-paq/ “พรรค” បក្ស្របឆ /pəq-prɑ-chaŋ/ “พรรคฝา ยคา น”
๑๒๖ ๔.๔.๒.๔ การใชคําศัพทภ าษาราชการเกี่ยวกับยศทหารกองทัพไทยและยศทหาร กองทัพของราชอาณาจักรกัมพชู า ซง่ี ระดบั ช้นั ยศทหารบก ไดแ ก /pŏəl tiə-hiən/ “ระดบั พลทหาร” ពលទហ /niəy tiə-hiən rɔɔŋ/ “ระดบั นายทหารชน้ั ประทวน” នាយទហ /pŏəl lə-baal trəy/ “สิบตร”ี ពលបាល្រ /pŏəl lə-baal too/ “สิบโท” ពលបាលេ /pŏəl lə-baal qaek/ “สิบเอก” ពលបាលឯ /prɨn-tə-baal baal trəy/ “จาสิบตร”ี ្រពឹន�បាល្ /prɨn-tə-baal too/ “จาสบิ โท” ្រពឹន�បាល /prɨn-tə-baal qaek/ “จา สบิ เอก” ្រពឹន�បាល /niəy cɑm-nɑŋ/ “จาสบิ เอกพเิ ศษ” នាយចំណង /niəy tiə-hiən sa-kam/ “ระดบั นายทหารสัญญาบตั ร” នាយទហនស /qa-nuq sei-nəy trəy/ “รอ ยตรี” អនុេសនីយ៍្រត /qa-nuq sei-nəy too/ “รอ ยโท” អនុេសនីយ៍េទ /qa-nuq sei-nəy qaek/ “รอยเอก” អនុេសនីយ៍ឯក /wɔɔ-rĕəq sei-nəy trəy/ “พันตรี” វរេសនីយ៍្រត /wɔɔ-rĕəq sei-nəy too/ “พนั โท” វរេសនីយ៍េទ /wɔɔ-rĕəq sei-nəy qaek/ “พนั เอก” វរេសនីយ៍ឯក /niəy tiə-hiən cŭən khpŭəh/ “นายทหารชนั้ สงู ” នាយទហនជាន់ /qot-dɑm sei-nəy trəy/ “พลจตั วา”,“พนั เอกพิเศษ” ឧត�មេសនីយ៍្រត /qot-dɑm sei-nəy too/ “พลตรี” ឧតម� េសនីយ៍េទ /qot-dɑm sei-nəy qaeq/ “พลโท” ឧត�មេសនីយ៍ឯក /qot-dɑm sei-nəy “พลเอก”,“สี่ดาวทอง” ឧត�មេសនីយ៍ផា�យសបួន /phkaay miəh buən/ /qot dɑm sei-nəy “นายพลหา ดาวทอง”,“จอมพล” ឧតម� េសនីយ៍ផា�យមាស្ phkaay miəh pram/ /qot dɑm sei-nəy “จอมพล” ឧត�មេសនីយ៍ផា�យផុតេល phkaay miəh phot leek/
๑๒๗ ๔.๔.๒.๕ การใชคําศัพทภาษาราชการเกยี่ วกบั ยศทหารเรอื ไดแก /caq-krɑ-baal trəy/ “จาตรี” ច្រកប្រត /caq-krɑ-baal too/ “จาโท” ច្រកបាល /caq-krɑ-baal qaek/ “จาเอก” ច្រកបាល /prɨt-niə wii trəy/ “พนั จา ตร”ี ្រពឹននាវ្រត /prɨt-niə wii too/ “พันจา โท” ្រពឹន�នាវី /prɨt-niə wii qaek/ “พนั จาเอก” ្រពឹន�នាវី /niəy caq-kra-baal/ “วาที่เรือตร”ี នាច័្រកប /qa-nuq niə wii trəy/ “เรอื ตรี” អនុនាវ្រត /qa-nuq niə wii too/ “เรือโท” អនុនាវេទ /qa-nuq niə wii qaek/ “เรือเอก” អនុនាវឯក /wɔɔ-rĕəh niə wii trəy/ “นาวาตร”ี វរនាវ្រត /wɔɔ-rĕəh niə wii too/ “นาวาโท” វរនាវេទ /wɔɔ-rĕəh niə wii qaek/ “นาวาเอก” វរនាវឯក /qot-dɑm niə wii trəy/ “พลเรอื จตั วา”,“นาวาเอกพเิ ศษ” ឧត�មនាវី្រ /qot-dɑm niə wii too/ “พลเรอื ตรี” ឧតម� នាវីេ /qot-dɑm niə wii qaek/ “พลเรอื โท” ឧត�មនាវីឯ /niəy-qot dɑm niə wii/ “พลเรอื เอก” នាយឧត�មនា ๔.๔.๒.๖ การใชคําศัพทภ าษาราชการเกย่ี วกับ ยศทหารอากาศ ไดแก /pŏəl lə-baal trəy/ “จาอากาศตรี” ពលបាល្រ /pŏəl lə-baal too/ “จา อากาศโท” ពលបាលេ /pŏəl lə-baal qaek/ “จา อากาศเอก” ពលបាលឯ /prɨn-tə-baal trəy/ “พนั จา อากาศตร”ี ្រពឹន�បាល្ /prɨn-tə-baal too/ “พันจาอากาศโท” ្រពឹន�បាល
๑๒๘ /prɨn-tə-baal qaek/ “พนั จา อากาศเอก” ្រពឹន�បាល /niəy cɑm-nɑŋ/ “วาท่เี รอื อากาศตร”ี នាយចំណង /qa-nuq sei-nəy trəy/ “เรอื อากาศตรี” អនុេសនីយ៍្រត /qa-nuq sei-nəy too/ “เรอื อากาศโท” អនុេសនីយ៍េទ /qa-nuq sei-nəy qaek/ “เรืออากาศเอก” អនុេសនីយ៍ឯក /wɔɔ-rĕəq sei-nəy trəy/ “นาวาอากาศตรี” វរេសនីយ៍្រត /wɔɔ-rĕəq sei-nəy too/ “นาวาอากาศโท” វរេសនីយ៍េទ /wɔɔ-rĕəq sei-nəy qaek/ “นาวาอากาศเอก” វរេសនីយ៍ឯក /qot-dɑm sei-nəy trəy/ “พลอากาศจัตวา”,“น.อ.พเิ ศษ” ឧត�មេសនីយ៍្រត /qot-dɑm sei-nəy too/ “พลอากาศตรี” ឧត�មេសនីយ៍េទ /qot-dɑm sei-nəy qaek/ “พลอากาศโท” ឧត�មេសនីយ៍នាវីឯ /niəy qot-dɑm sei-nəy/ “พลอากาศเอก” នាយឧត�េសនីយ៍ นอกจากนน้ั ยศทหารชน้ั นายรอย-ชั้นนายพันสามารถใชภ าษาพูด ในคําวา /saq/ แปลวา “ศักดิ์” ស័កិ� ไดแ ก /saq muəy/ “รอ ยตรี”,“เรือตร”ี ,“เรืออากาศตร”ี ស័កិ� ๑ /saq pii/ “รอยโท”,“เรอื โท”,“เรอื อากาศโท” ស័កិ� ๒ /saq bəy/ “รอยเอก”,“เรือเอก”,“เรอื อากาศเอก” ស័កិ� ๓ /saq buən/ “พนั ตรี”,“นาวาตรี”,“นาวาอากาศตร”ี ស័កិ� ๔ /saq buən kɑn-lah/ “พนั โท”,“นาวาโท”,“นาวาอากาศโท” ស័កិ� ๔.๕ /saq pram/ “พันเอก”,“นาวาเอก”,“นาวาอากาศเอก” ស័កិ� ๕ ยศทหารชัน้ นายพลสามารถใชภ าษาพดู ในคําวา /phkaay/ แปลวา “ดาว” ផា� ไดแก /phkaay muəy/ “พลจตั วา”,“พลเรือจตั วา”,“พลอากาศจัตวา” ផា� ๑ /phkaay pii/ “พลตร”ี ,“พลเรือตรี” ,“พลอากาศตรี” ផា� ๒ /phkaay bəy/ “พลโท” ,“พลเรือโท”,“พลอากาศโท” ផា� ๓ /phkaay buən/ “พลเอก” ,“พลเรือเอก”,“พลอากาศเอก” ផា� ๔ /phkaay pram/ “จอมพล” ផា� ๕
๑๒๙ /puəq/ ๔.๔.๒.๗ การใชคําศพั ทภาษาราชการเกีย่ วกับหนวยทหารภาษาเขมร เชน คาํ วา /krom/ “หม”ู ពួក “ชุด” ្រក� /kɑɑŋ qa-nuq sei-naa touc, “หมวด” កងអនុេសនាតូ,កងតូច kɑɑŋ touc/ “กองรอย” កងអនុេសនាធ /kɑɑŋ qa-nuq sei-naa thom/ /kɑɑŋ wɔɔ-rĕəq sei-naa touc/ “กองพนั ” កងវរេសនាតូ /kɑɑŋ la-baat/ “กองลาดตระเวน” កងល្ប /kɑɑŋ wɔɔ-rĕəq sei-naa thom/ “กรม” កងវរេសនាធ /kɑɑŋ pŏəl touc/ “กองพลนอย” កងពលតូច /kɑɑŋ pŏəl thom/ “กองพลนอย” កងពលធំ /kɑɑŋ yoo taə phuu mi piəq/ “ภูมิภาคทหาร” កងេយាធភូមិភ /kɑɑŋ tŏəp caəŋ kɔɔk/ “ทหารบก” កងទ័ពេជងេគា /kɑɑŋ tŏəp cəəŋ tɨk/ “ทหารเรือ” កងទ័ពេជងទឹក /kɑɑŋ tŏəp cəəŋ qaa kaah/ “ทหารอากาศ” កងទ័ពេជងអក /qa-kĕəq see-naa-thii-kaa-ra- “สํานักงานเสนาธกิ าร” អគេ� សនាធិករដ thaan/ អគ�ប�� ករដ /qa-kĕəq-bañ-ciə-kaa-ra-thaan/ “กองบัญชาการทหารสูงสุด” ្រកសួងករពរ “กระทรวงกลาโหม” មូលដ�នកងនាចរណ៍ /krɑ-suəŋ kaa-piə-ciət/ “ฐานทพั เรือ” មូលដ�នកងទ័ពេជងទឹ /muul-lə-thaan kɑɑŋ niə-wii “ฐานทัพเรือ” -cɑɑ/ /muul-lə-thaan kɑɑŋ tŏəp caəŋ tɨk/ /muul-lə-thaan kɑɑŋ qaa-kaah- “ฐานทัพอากาศ” មូលដ�នកអករណ៍ sa-cɑɑ/ មូលដ�នកងទ័ពេជងអ /muul-lə-thaan kɑɑŋ tŏəp caəŋ “ฐานทัพอากาศ” អយ្យករេ qaa-kaah/ ទីប�� ករទហន� /qay kaa yoo-thiə/ “อัยการทหาร” /tii bañ-ciə-kaa tiə-hiən srok/ “กองบัญชาการทหาร ទីប�� ករតំបន ประจาํ อาํ เภอ” ្របតិបតិ�ករស /tii bañ-ciə-kaa dɑm-bɑn prɑ-te- “กองบัญชาการทหาร កងករពរ្រពំ bat-kaa sək/ ประจาํ จงั หวดั ” “หนวยปอ งกันชายแดน” /kɑɑŋ kaa piə prɑm-daan/
๑๓๐ /tŏəp pi seih/ “สงครามพเิ ศษ” ទ័ពពិេសស /bɑn-dɨt sə-phiə yoo-thiə/ “รร.เสนาธกิ ารทหาร” បណិ� តសភាេយ /qa-kĕəq lee-khaa thi kaa rə- “สาํ นกั ปลัด” អគេ� លខធិករដ thaan/ /tii sdəy kaa krɑ-suəŋ kaa-piə- “ท่วี า การกระทรวงกลาโหม” ទីសីក� រ្រកសួងករព ciət/ ๔.๔.๒.๘ การใชคําศัพทภาษาราชการเกยี่ วกบั เหลา ทหารภาษาเขมร เชน /tiə-hiən thmaə cəəŋ/ “ทหารราบ” ទហនេថ�រេជ /tiə-hiən rŭət krɑh, “ทหารมา” ទហនរថេ្ , rŭət piəh daek/ រថពសែដ /tiə-hiən kam-phləəŋ thom/ “ทหารปนใหญ” ទហនកំេភ� /tiə-hiən kɑm-phləəŋ thom nɨŋ “ทหารปน ใหญและ ទហនកំេភ�ងធំ kaa piə daen qaa-kaah/ ปองกันภัยทางอากาศ” ករពរែដនអ /tiə-hiən ciəŋ, wi-swaq- “ทหารชาง” ទហន, kam yoo-thiə/ វសិ ក� ម�េយា /tiə-hiən bañ-cŭən saa/ “ทหารสือ่ สาร” ទហនប��ូន /tiə-hiən dɨk cəñ-cŭən/ “ทหารขนสง ” ទហនដឹកជ�� /tiə-hiən sap-piə-wut/ “ทหารสรรพวธุ ” ទហនសព� /tiə-hiən cɑl-la-nuu-pa-thɑm, “ทหารพลาธิการ” ទហនចលបត�មផ� �ត់ផង� ់ phkŭət phkŭəŋ/ “ทหารสารวัตร” អវុធហត�ជា /qaa-wut-hat ciət/ /tum-nĕəq-tum-nɔɔŋ “ทหารสารบรรณ” ទំនាក់ទំនងេយ yoo-thiə/ “ทหารรฐั ธรรมนญู ” ទហនច្ /tiə-hiən cbap/ / tiə-hiən hi-rañ-wŏət-thoq/ “ทหารการเงนิ ” ទហនហិរ��វត /səl-la-paq nɨŋ trae tŏəp/ “ทหารดุริยางค” សិល្បៈនិងែ្រតទ /yoo-thiə pɔə-rə-miən/ “ทหารการขาว” េយាធាព័មា /tiə-hiən soq-khaa-phi-baal/ “ทหารแพทย” ទហនសុខភ /phuu-mi-saah yoo-thiə/ “ทหารแผนท”่ี ភូមិស�ស�េយ
๑๓๑ ๔.๔.๒.๙ การใชคําศัพทภาษาราชการ เกี่ยวกับหนว ยงานปกครองระดับจังหวัดเชน /saa-laa khaet/ “ศาลากลางจงั หวัด” សលេខ /qa-phi-baal khaet/ “ผวู า ราชการจงั หวดั ” អភិបាលេខត /caw-way khaet/ “ผูวาราชการจงั หวัด” េចហ�យេខ /qa-phi-baal khaet rɔɔŋ/ “รองผวู า ราชการจังหวดั ” អភិបាលេខត�រ /mŭən tii/ “สํานักงาน” មនីរ� /saa-laa srok/ “นายอาํ เภอ” សល�ស /caw-way-srok/ “นายอําเภอ” េចហ�យស� /qa-phi-baal srok rɔɔŋ/ “รองนายอาํ เภอ” អភិបាល�ស�ករ /lee-khaa-thi-kaa srok/ “ปลัดอําเภอ” េលខធិករស� “กองกํากับการตาํ รวจ” សង� ករដ �ននគរបាលេ /snɑɑŋ-kaa-ra-thaan nɔɔ-kɔɔ-baal khaet/ ๔.๔.๒.๑๐ การใชคาํ ศัพทภาษาราชการ เก่ยี วกับการใชคาํ ศัพทศ าลภาษาเขมร เชน /thoq-laa-kaa/ “ศาล” តុលក /thoq-laa-kaa kɑm-puul/ “ศาลฎกี า” តុលករកំព /saa-laa qut-thɔɔ/ “ศาลอทุ รณ” សលឧទ�រ /saa-laa qo-krət/ “ศาลอาญา” សលឧ្រក /saa-laa dɑm-bouŋ/ “ศาลช้นั ตน” សលដំប /thoq-laa-kaa rŏət-thə-baal/ “ศาลปกครอง” តុលកររដ� /thoq-laa-kaa yoo-thiə/ “ศาลทหาร” តុលករេ /thoq-laa-kaa sək/ “ศาลทหาร” តុលករស /thoq-laa-kaa rŏət ba- “ศาลแพง” តុលកររដ�ប្បេ wei-nii/ /krɑ-laa bañ-cii/ “เสมียนศาล” ្រកប�� ី /caw krɑm/ “ผพู พิ ากษา” េច្រក /prĕəq-riək-qaac-ŋaa/ “อยั การ” ្រពះរជអ /mee-thiə-wii / “ทนายความ” េមធាវ /cbap prum-ma-thŭən/ “กฎหมายอาญา” ច្បោប់្រពហ�
๑๓๒ ๔.๔.๒.๑๑ การใชคาํ ศพั ทภาษาราชการเก่ียวกับคาํ ศพั ทการทตู ภาษาเขมร เชน /qaek-qa-kĕəq-riək- “เอกอคั รราชทูต” ឯកអគរ� ជទូ cə-tuut/ “ที่ปรกึ ษาฝายพานชิ ย” អគ�ទី្របឹក្សោែផ�កពណិ /qa-kĕəq tii prək-saa phnaek piə- “ที่ปรกึ ษาฝา ยกงสุล” អគ�ទី្របឹក្សោែផ�កកុងស nəc-cə-kam/ “ทป่ี รกึ ษาฝา ยแรงงาน” អគទ� ី្របឹក្សោែផ�កកម qa-kĕəq tii prək-saa phnaek koŋ “เลขานุการเอก” េលខនុករ sul/ qa-kĕəq tii prək-saa phnaek kam- ma-kɑɑ/ /lee-khaa-nuu-kaa qaek/ /lee-khaa-nuu-kaa too “เลขานุการโท” េលខនុករ /lee-khaa-nuu-kaa trəy/ “เลขานุการตรี” េលខនុករ្ /smiən/ “เสมยี น” េស��ន /nĕəq bɑk-prae/ “ลา ม” អក� បកែ្រ /phiə-rĕəq-thiə-rii/ “ผแู ทนทางการทูต” ភារធា /qop-pa-tuut/ “อปุ ทตู ” ឧបទូត qa-kĕəq tii prək-saa / “อปุ ทตู ” អគទ� ី្របឹក /nĕəq baək-bɑɑ-rŭət-yŭən/ “คนขับรถ” អក� េបកបររថយន� /sou-phaə/ “คนขับรถ” សូហ័រ� /sɑn-te-sok/ “ยาม” , “รปภ.” សនិស� ុខ /mee phtĕəh/ “แมบา น” េមផ�ះ /kaa-re-yaa-lay sei-naa-nu- “สนง.ทูตทหาร” ក រិយាល pŏən-yoo-thiə/ េសនានុព័ន�េយ /sei-naa-nu-pŏən yoo-thiə/ “ทตู ทหาร” េសនានុព័ន�េយ /qa-nuq-pŏən-yoo-thiə/ “ผูชวยทตู ทหาร” អនុព័នេ� យា ๔.๔.๒.๑๒ สําหรับคําศพั ทภาษาราชการเกีย่ วกับระบบการศึกษาภาษาเขมร เชน /saa-laa mat-tɨy/ “รร.อนบุ าล” សលមេត� /səh mat-tɨy / “นกั เรยี นอนบุ าล” សិស្សមេត�យ /kruu mat-tɨy/ “ครอู นุบาล” ្រគ�មេត�យ /saa-laa pa-thɑm-sək-saa, saa-laa “รร.ประถมศึกษา” សលបឋមសិ, \"សលក្រមិត១\" kɑm-rɨt tii muəy/ /səh-pa-thɑm-sək-saa/ “นกั เรียนประถมศึกษา” សិស្សបឋមសិក /kruu pa-tɑm-səq-saa/ “ครูประถมศึกษา” ្រគបឋមសិក្
๑๓๓ /qa-nuq-wɨt-tha-yaa-lay/ “รร.มธั ยม ม.๑-ม.๓” អនុវទិ ្យោល /saa-laa kɑm-rɨt tii pii/ \"សលក្រមិ២\" /səh miət-tha-yum sək-saa/ “นักเรียนมธั ยม” សិស្សមធ្យមសិ /saah-straa-caa/ “อาจารย” ស�ស�ច /wɨt-tha-yaa-lay saa-laa kɑm-rɨt “รร.มัธยม ม.๔-ม.๖” វទិ ្យោល \"សលក្រទី៣\" tii bəy/ “มหาวิทยาลัย” សកលវទិ ្យោល /sə-kɑl-wɨt-tha-yaa-lay/ /ma-haa-wɨt-tha-yaa-lay “คณะ” មហវិទ្យោ /nih-sət/ “นิสิต” និសិ្ស /qot-dɑm-sək-saa/ “อุดมศกึ ษา” ឧត�មសិក្ /sthaa-ban/ “สถาบัน” ស�ប័ ๔.๔.๒.๑๓ สําหรับคําศัพทภาษาราชการเก่ียวกับ คําสงฆศัพท เปนคําท่ีใชสําหรับ พระภิกษุสงฆ เชนคําวา /kə-naa/ “ครับ, คะ, จา” កណ /kɔɔ-naa/ “ครบั , คะ, จา ” កូណ /soum thwaay bɑŋ-kum/ “สวสั ดี” សូមថា�យបង� /qɑɑ-prĕəq-kun/ “ขอบคณุ ” អរ្រពះគុ /prĕəq-deic-cə-kun/ “คณุ ” ្រពះេតជគុ /qat-tmaa/ “อาตมา” អត /qat-tmaa-phiəp/ “อาตมาภาพ” អត� /yom/ “โยม” េញា /cɑm-raen-pɔɔ/ “เจรญิ พร” ចេ្រមនព /qoq-baa-sɑq/ “อุบาสก” ឧបាស /qoq-baa-seq-kaa/ “อบุ าสกิ า” ឧបាសិ /chan/ “ฉนั ภัตตาหาร” ឆាន /səŋ/ “จาํ วดั ” សឹង /ni-mŭən/ “นมิ นต” និមន� /qaa-piət/ “อาพาธ” អព /kŭəŋ/ “นง่ั ” គង់ /miən thee-ra-dəy-kaa/ “พดู ” មានេថរដក
๑๓๔ /khñal/ “โกรธ” ខ�ល /prĕəq-niəm/ “ชื่อ” ្រពះន /cɑŋ-han/ “อาหารเชา” ចង �ន /phee-sac-cĕəq/ “เครือ่ งดื่ม” េភសជៈ� /soq-kŭət/ “มรณภาพ” សុគត /prɑ-keen/ “ประเคน” ្របេគ /tee-sə-naa/ “เทศนนา” េទសន /prĕəq wŏəh-saa/ “อาย”ุ ្រពះវស /srɑŋ tɨk/ “อาบน้าํ ” �សង់ទឹក /pac-cay/ “เงนิ ” បច័�យ ๔.๔.๒.๑๔ คําศัพทภาษาราชการเกี่ยวกับคําราชาศัพท เปนคําท่ีใชสําหรับ พระมหากษัตรยิ เชนคําวา /prĕəq sei/ “พระเศียร” ្រពះសិ /trŭəŋ taən/ “ทรงตืน่ ” ្រទង់េត /trŭəŋ kraot/ “ทรงพิโรธ” ្រទង់េ្រ /trŭəŋ khñal/ “ทรงพิโรธ” ្រទង់ខ� /prĕəq kaay/ “พระวรกาย” ្រពះក /trŭəŋ prɑ-haa/ “ทรงประหาร” ្រទង់្ររ /trŭəŋ cən-daa/ “พระราชดาํ ร”ิ ្រទង់ចិន /prĕəq tɛɛn-bɑn-tum/ “พระแทน บรรทม” ្រពះែទនបន� /prĕəq ha-rɨk-pɨy/ “พระหฤทัย” ្រពះហឫទ័ /trŭəŋ qaa-piət/ “ทรงประชวร” ្រទង់អ /trŭəŋ prɑ-chuən/ “ทรงประชวร” ្រទង់្របឈ /trŭəŋ criəp/ “ทรงทราบ” ្រទង់្រ /trŭəŋ phtum/ “ทรงบรรทม” ្រទង់ផ� /trŭəŋ ptum skɑl/ “ทรงบรรทม” ្រទង់ផ�ំស�ល /trŭəŋ miən prĕəq bɑn-tuul/ “ทรงตรสั ” ្រទង់មាន្រពះបន /prĕəq ha-tɨy-yah/ “พระหฤทยั ” ្រពះហទយ /trŭəŋ trah/ “ทรงตรัส” ្រទង់្រត /prĕəq tii-naŋ/ “พระที่นง่ั ” ្រពះទីន័
๑๓๕ /prĕəq dɑm-naaq/ “พระตําหนกั ” ្រពះដំណា /prĕəq qaot/ “พระโอษฐ” ្រពះឱស /prĕəq phĕəq/ ្រពះភ�ក /trŭəŋ tɔɔt/ “พระพักตร” ្រទង់ទ /trŭəŋ kɑn-saeŋ/ “ทรงทอดพระเนตร” ្រទង់កែន្ /trŭəŋ saoy/ ្រទង់េស /trŭəŋ sɑp prĕəq “ทรงกนั แสง” ្រទង់សព�្រពះរជហឫ rĕəc-cha-rɨk-tɨy/ “ทรงเสวย” “ทรงพอพระทยั ” การเปรียบเทียบการใชคําศัพทภาษาพูดกับภาษาเขียนของพนมเปญ การใชภาษาเขมร มีวิธีการเลือกใชคําที่สัมพันธกับระดับของบุคคล และระดับของภาษา เหมาะสมกับระดับบุคคล ชาวเขมรใชคําราชาศัพทเพื่อแสดงการยกยองเทิดทูนพระมหากษัตริยและพระภิกษุ การใชคําสงฆ ศพั ทเพอื่ แสดงการยกยอง เคารพ นับถือ กราบไหวบูชา เนื่องจากถือวาพระมหากษัตริยและพระภิกษุ เปนบุคคลชั้นสูง เปนผูท่ีมีฐานะศักดิ์สูงกวาบุคคลธรรมดา ภาษาท่ีใชมักจะเปนคําบาลีและสันสกฤต นอกจากนน้ั ยงั มกี ารแบงระดับการใชภาษาของบุคคลทั่วไป ซึ่งบางคําเปนภาษาทางการโดยใชภาษา ทม่ี ีลกั ษณะภาษาระดับสงู และจะใชถอยคาํ ทส่ี ภุ าพกวา กบั บุคคลท่ัวไป สําหรับตัวอยางการใชคําศัพทและตัวอยางประโยคทั้งหมด ผูวิจัยไดรวบรวมจาก ประสบการณจริงของตัวผูวิจัยเองในฐานะที่ขาพเจาไดปฏิบัติภารกิจการเปนลามภาษาเขมรจริง และ มกี ารใชประโยคที่ใกลเคียงกันเชนนี้เสมอมา และอาจแตกตางกันบางข้ึนอยูกับสถานการณนั้นในหวง เวลานั้นๆ วามีการเปล่ียนแปลงสถานการณการเมือง การปกครอง สังคม เศรษฐกิจ ขนบธรรมเนียม ศิลปวัฒนธรรมและประเพณีอะไรบาง เชน มีการเลือกตั้ง มีการเปลี่ยนตําแหนงของผูบริหารตางๆ หรือมีการแลกเปล่ียนการเยือน การแลกเปล่ียนที่น่ังการศึกษาระหวางประเทศ เปนตน ทั้งนี้ท้ังนั้น ผวู จิ ยั อาจปรับเปล่ยี นเนอ้ื หาและถอ ยคําที่สละสลวย เพื่อยดึ มัน่ ในความมั่นคงของบานเมือง กอใหเกิด เสถียรภาพ ความรวมมือและความสัมพันธที่ดีระหวางประเทศไทยกับกัมพูชา โดยผูวิจัยไดรวบรวม คาํ ศัพทแ ละประโยคตา งๆ เปน ขอมลู เพือ่ ใชใ นงานลา มและงานแปลภาษาเขมร ป ๒๕๔๙ ถึง ปจจุบนั
บทท่ี ๕ สรปุ อภปิ รายและขอเสนอแนะ ๕.๑ สรปุ ผลการวจิ ัย ตามท่ีผูวิจัยไดศึกษาเรื่อง “ศึกษาภาษาเขมรตามแนวภาษาศาสตร “A Linguistics Study of Khmer” มีวัตถุประสงคเพ่ือศึกษาระบบเสียงภาษาเขมรพนมเปญ ระบบคําภาษาเขมร พนมเปญ ระบบประโยคภาษาเขมรพนมเปญ และเพื่อศึกษาเปรียบเทียบการใชคําศัพทภาษาพูดและ ภาษาเขียนนั้น โดยผูวิจัยไดคัดเลือกประชากรผูบอกภาษาและไดสัมภาษณผูบอกภาษา จํานวน ๑๐ ทา น อายมุ ากกวา ๕๐ ปข ้นึ ไป ท่ีเปนชาวพนมเปญและที่อาศัยอยูในพื้นท่ีกรุงพนมเปญเมืองหลวง ของราชอาณาจักรกัมพูชา การศึกษาไดดําเนินการเชิงคุณภาพ ความสําคัญของภาษาเขมรในฐานะ เปน ภาษาราชการและมีความสาํ คัญมากตอราชอาณาจกั รกัมพูชา เพราะชาวกัมพูชาใชภาษาเขมรเปน ภาษาราชการ และเปนภาษาประจําชาติ ซ่ึงชาวกัมพูชาไดใชภาษาเขมรในการศึกษาและใชใน การติดตอสื่อสาร การเรียนรูท้ังภาษาพูดและภาษาเขียน ท่ีใชในการติดตอสื่อสารซึ่งกันและกัน ระหวา งชาวกัมพูชาดวยกันทั้งภายในประเทศและตางประเทศ ภาษาเขมรจึงมีความสําคัญสําหรับคน กัมพูชาทุกคน ซง่ึ ผลการวิจัยในการศกึ ษาภาษาเขมรตามแนวภาษาศาสตรม ดี งั น้ี ระบบเสียงภาษาเขมร จากการศึกษาระบบภาษาเสียงเขมรตามแนวภาษาศาสตร ผลการวิจัยพบวา ทําใหไดทราบผลการศึกษาหนวยเสียงพยัญชนะและสระภาษาเขมร ซ่ึงมีจํานวน ๓๓ รูป ๒๒ หนวยเสียง คือ /p/, /t/, /c/, /k/, /q/, /ph/, /th/, /ch/, /kh/, /d/, /b/, /f /, /s/, /h/, /m/, /n/, /ñ/, /ŋ / , /r/ และ /l/ มีหนวยเสียงพยัญชนะก่ึงสระหรืออัฒสระ มีจํานวน ๒ หนวยเสียง คือ /w/ และ /y/ คําคูเทียบ เสียงพยัญชนะภาษาเขมรท้ังหมด มีจํานวน ๒๑ คูเทียบเสียง ไดแก คําคูเทียบเสียงพยัญชนะภาษาเขมร มีจํานวน ๑๐ คูเทียบเสียง ไดแก/kɑɑ/=/kɔɔ/,-/khɑɑ/=/khɔɔ/,-/cɑɑ/=/cɔɔ/,-/chɑɑ/=/chɔɔ/, /dɑɑ/=/dɔɔ/,- /thɑɑ/=/thɔɔ/, /tɑɑ/=/tɔɔ/, /nɑɑ/=/ñɔɔ/, /phɑɑ/=/phɔɔ/, /lɑɑ/=/lɔɔ/ นอกจากนน้ั ยงั มีคาํ คเู ทียบเสียงทีม่ า จากการเตมิ ฟนหนู มีจาํ นวน ๗ คเู ทียบเสียง ไดแก ង៉/ŋɑɑ/, ញ៉ /ñɑɑ/, ម៉ /mɑɑ/,យ៉ /yɑɑ/, រ៉/rɑɑ/, វ៉/wɑɑ/ และ ប៉ /pɑɑ/ คําคูเทียบเสียงจากการการเติมตรีศัพท มีจํานวน ๔ คูเทียบเสียง ไดแก ស៊ /sɔɔ/,ហ៊ /hɔɔ/, អ៊ /qɔɔ/ และ ប៊ /bɔɔ/ หนวยเสียงสระภาษาเขมรแบงออกเปน ๔ แบบ มีจํานวน ๓๑ หนวยเสียง ประกอบดวย หนวยเสียงสระเด่ียวเสียงส้ัน มีจํานวน ๘ หนวยเสียง คือ /i/, /e/, /ɨ/, /ə/, /a/, /ɑ/, /u/, /o/ หนวยเสียงสระเด่ียวเสียงยาว มีจํานวน ๑๐ หนวยเสียง คือ /ii/, /ee/, /ɛɛ/, /ɨɨ/, /əə/, /aa/, /ɑɑ/,
๑๓๗ /uu/, /oo/, /ɔɔ/ หนวยเสียงสระประสมเสียงส้ัน มีจํานวน ๓ หนวยเสียง คือ /ĕə/,/ŭə/,/ŏə/ หนวย เสียงสระประสมเสียงยาว มีจํานวน ๑๐ หนวยเสียง คือ /iə/, /ei/, /ɨə/, /əɨ/, /ae/, /aə/, /ɑo/, /ŭə/, /ou/, /ɔə/ สําหรับคําคูเทียบเสียงสระมีจํานวน ๑๑ หนวยเสียง มีไดแก คําคูเทียบเสียงสระเดี่ยวเสียง สน้ั คกู บั หนวยเสยี งสระเดี่ยวเสียงยาว มีจํานวน ๘ คูเสียงไดแก /i/-/ii/, /ɨ/-/ɨɨ/, /u/-/uu/, /e/-/ee/, /ə/-/əə/, /o/-/oo/, /a/-/aa/, /ɑ/-/ɑɑ/ และคําคูเทียบเสียงสระประสมเสียงสั้นคูกับหนวยเสียงสระประสมเสียง ยาว มีจํานวน ๓ คเู สยี งไดแก /ĕə/-/ei/, /ŭə/-/uə/, /ŏə/-/ou/ สาํ หรบั เสียงคําควบกลํ้าพยัญชนะ มีจํานวน ๘๕ หนวยเสียง และเสียงพยัญชนะสะกด มีจํานวน ๑๓ มาตรา คือ /k/, /ŋ/, /t/,/p/, /n/, /m/, /y/, /w/, /q/, /c/, /ñ/, /l/, /s/, และ /h/ ผูวิจยั ไดศกึ ษาเปรียบเทียบเสียงพยัญชนะควบกล้ํา โดยใชขอมูลจาก อัญชนา จิตสุทธิญาณ ชองที่ (๑) กับขอมูลของผูบอกภาษาหรือเจาของภาษา ในชองที่ (๒) ซึ่งมีเสียงพยัญชนะควบกลํ้า กลุมเสียง /ɑɑ/ กลํ้ากับพยัญชนะกลุมเสียง /ɔɔ/ ที่เปนพยัญชนะทายวรรคและเศษวรรค ๘ ตัว คือ ង� /ŋɔɔ/ �� /ñɔɔ/ ន� /nɔɔ/ ម� /mɔɔ/ យ្ /yɔɔ/ �រ /rɔɔ/ ល� /lɔɔ/ และ វ �/wɔɔ/ จะตองออกเสียงตามพยัญชนะกลุม เสียง /ɑɑ/ ไดแก เสียงพยญั ชนะควบกล้ํา ชอง (๑) ชอง (๒) คําแปล ภาษาเขมร /chɑɑ+ ŋɔɔ/ /chŋañ/ [chəŋañ] “อรอย” ឆា ញ់ /khɑɑ+ñɔɔ/ /khñom/ [khəñom] “ผม,ฉัน” ខុំ� /kɑɑ+nɔɔ/ /knoŋ/ [kənoŋ] “ใน” កុ�ង /thɑɑ+mɔɔ/ /thmɑɑ/ [thəmɑɑ] “หนิ ” ថ� /khɑɑ+yɔɔ/ /khyɑl/ [khəyɑl] “ลม” ខ្យល /cɑɑ+rɔɔ/ /craən/ [craən] “มาก” េ្រច /phɑɑ+lɔɔ/ /phlaa/ [phlaa] “ผลไม” ែផ� /sɑɑ+wɔɔ/ /swaa/ [səwaa] “ลิง” ស ผลการเปรียบเทียบเสียงพยัญชนะควบกลํ้าของ ชอง (๑) กับของใหขอมูล ชอง (๒) นั้น ผูว จิ ัยไดเ กบ็ ขอ มูลจากเจาของภาษาพบวา ท้ังสองชองมีความแตกตางกันเพียงเล็กนอย โดยพยัญชนะ ตนควบกลํ้าในภาษาเขมรที่มีเสียงแทรกระหวางเสียงพยัญชนะควบกล้ําจะออกเสียงควบกลํ้าคลายๆ มีเสียง [ə] แทรกระหวางพยัญชนะทั้งสอง หากบันทึกเสียงน้ีอยางละเอียด จะเปน [chəŋañ] - /chŋañ/, [khəñom] - /khñom/, [kənoŋ] - /knoŋ/, [thəmɑɑ] - /thmɑɑ/, [khəyɑl] - /khyɑl/, [səwaa] - /swaa/ สําหรับเสียงควบกลํ้าที่เกิดจากเสียงพยัญชนะสองเสียงจะมีการออกเสียงรวมกันเปนเสียง เดยี วกนั ในคําวา [craən] -/craən/ , [phlaa] -/phlaa/ จะออกเสียงควบกล้ําตามปกติ โดยไมมีเสียง /ə/ แทรกระหวางเสียงพยัญชนะตน ควบ ซ่ึงผูวิจยั มองวาท้ังสองชอง มกี ารออกเสียงพยัญชนะควบกล้ําแตกตาง กันเพียงเล็กนอ ย และเสียงพยัญชนะควบกลํ้ามีเสียง [ə] แทรกระหวางเสียงพยัญชนะควบกลํ้าเปนเสียงท่ี
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
- 155
- 156
- 157
- 158
- 159
- 160
- 161
- 162
- 163
- 164
- 165
- 166
- 167
- 168
- 169
- 170
- 171
- 172
- 173
- 174
- 175
- 176
- 177
- 178
- 179
- 180
- 181
- 182