ศึกษาภาษาเขมรตามแนวภาษาศาสตร์

๘๘ ๔.๒.๒.๓ วธิ กี ารซํา้ คํา เปน คําท่เี กิดจากการเอาคําท่ีมีรูปและความหมายเหมือนกัน มาซ้ํากันซึ่งปกติเราสามารถใชเครื่องหมาย ไมยมกๆ ภาษาเขมรมีลักษณะการใชท่ีเหมือนกันกับภาษาไทย โดยมีแบบซํ้าคํา คําเดียวและซ้ําสองคํา เชนคําวา อยูๆ ไปๆ มาๆ เชาๆ เย็นๆ ส้ันๆ ยาวๆ งายๆ สบายๆ เทาไรๆ ฟาๆ บานๆ พี่ๆ นองๆ ถูกๆ แพงๆ ลูกๆ หลานๆ สูงขึ้นๆ ตํ่าลงๆ และเย็นลงๆ เปนตน สําหรับ คาํ ศพั ทก ารซ้ําคาํ ภาษาเขมร เชนคําวา /thom-thom/ “ใหญๆ” ធំ ៗ /touc-touc/ “เล็กๆ” តូច ៗ /craən-craən/ “เยอะๆ” េ្រចន /khlaŋ-khlaŋ/ “แรงๆ” ខ�ំង /chŋaay-chŋaay/ “ไกลๆ” ឆា �យ /khləy-khləy/ “ส้ันๆ” ខី� ៗ /wɛɛŋ-wɛɛŋ/ “ยาวๆ” ែវង ៗ /khcəy-khcəy/ “ออนๆ” ខី� ៗ /cah-cah/ “แกๆ ” ចស ៗ /tum-tum/ “สุกๆ” ទុំ ៗ */kmeiŋ-kmeiŋ/ “เด็กๆ” េក�ងៗ /ŋiəy-ŋiəy/ “งา ยๆ” ងយ /lqɑɑ-lqɑɑ/ “ดีๆ” ល� ៗ /sɑɑ-sɑɑ/ “ขาวๆ” សៗ /khmaw-khmaw/ “ดาํ ๆ” េខ�ៗ /prɨk-prɨk/ “เชา ๆ” ្រពឹក /bɑɑŋ-bɑɑŋ/ “พีๆ่ ” បងៗ /pqoun-pqoun/ “นอ งๆ” បូ�នៗ /khpŭəh-khpŭəh/ “สูงๆ” ខ�ស់ ៗ /tiəp-tiəp/ “เต้ียๆ” ទប /khpŭəh-laəŋ-khpŭəh-laəŋ/ “สูงข้ึนๆ” ខ�ស់េឡង ៗ /tiəp-coh-tiəp-coh/ “ตาํ่ ลงๆ” ទចុះៗ /lŋiəc-tɨw-lŋiəc-tɨw/ “เยน็ ลงๆ” ល�ចេទ *คําวา /kmeiŋ-kmeiŋ/ “เด็กๆ” េក�ងៗ ภาษาเขมรพนมเปญ มักออกเสียง พน ลมในภาษาพูด /khmeiŋ-khmeiŋ/

๘๙ ๔.๒.๒.๔ วิธีการซอ นคํา เปนคําที่เกิดจากการนําคําต้ังแต ๒ คําขึ้นไปมาเรียงตอ กันโดยแตละคําน้ันมีความสัมพันธกันในดานความหมาย อาจมีความหมายเหมือนกัน คลายกัน ทํานองเดียวกัน หรือตรงกันขามกันก็ได ในภาษาไทย เชนคําวา บานเรือน ฆาฟน ดื่มกิน ขาทาส เล็กนอ ย ลกู หลาน นมุ นมิ่ ยาวไกล แสวงหา เรว็ ไว แกเฒา ทรพั ยส นิ ออนนุม ผดิ ถูก พักเบรก แจกฟรี บานเมือง เขียวขจี ไปมา ขจัดปดเปา ถวยโถโอชาม เย็บปกถักรอย ทั้งวันทั้งคืน ทุกขโศกโรคภัย คิดใหมทําใหม เลือกท่ีรักมักที่ชัง ชาวบานชาวเมือง กําแพงมีหูประตูมีชอง ปากนิดจมูกหนอย และ เดอื ดรอน ปด หูปด ตา เปน ตน สําหรับคําศัพทแบบวธิ ีการสรา งคําซอนภาษาเขมร เชนคําวา /phtĕəh-sɑm-baeŋ/ “บานเรือน” ផ�ះសំែបង /wɛɛŋ-chŋaay/ “ยาวไกล” ែវងឆា � /baay-tɨk/ “ขาวปลา” បាយទឹ /phək-sii/ “ด่มื กิน” ផឹកសុី /koun-caw/ “ลกู หลาน” កូនេច /cah-tum/ “แกเฒา ” ចស់ទុ /miəh-praq/ “เงินทอง” មាស្រប /krəy-krɑɑ/ “ยากจน” ្រកី្ /tɨw-mɔɔk/ “ไปมา” េទម /cook-cɨy/ “โชคชยั ” េជាគជ័ /prɨk-lŋiəc/ “เชาเย็น” ្រពឹកល /bɑɑŋ-pqoun/ “พ่ีนอง” បងបូន� /yiəy-taa/ “ตายาย” យាយ /prɨy-chəə/ “ปาไม” ៃ្រពេឈ /khpŭəh-tiəp/ “สูงตํ่า” ខ�ស់ទ /tĕəŋ sɑɑ tĕəŋ khmaw/ “ทั้งขาวท้งั ดาํ ” ទំសទំេខ /tĕəŋ yup tĕəŋ thŋay/ “ทง้ั วันท้งั คนื ” ទំងយប់ទំងៃ /tĕəŋ touc tĕəŋ thom/ “ทั้งเลก็ ท้งั ใหญ” ទំងតូចទធំ /nĕəq srok nĕəq srae/ “ชาวบา นชาวเมือง” អ�ក�សក� អក� ែ�ស /nĕəq mien nĕəq krɑɑ/ “คนรวยคนจน” អក� មាអ�ក្រ

๙๐ ๔.๒.๒.๕ วธิ กี ารกรอนคําหรือการลดคําและการตัดคํา เปนวิธีการลดพยางคบาง ที่ยาวเกินออกไป ซ่ึงผูพูดมองวาอาจเสียเวลาพูดและผูพูดใชวิธีการตัดคําหนาออก โดยมีคําเต็มเปน หลกั ภาษาเขมรเองก็มีวธิ ีการลดคําเชน คําวา เดยี วกับภาษาไทย เชน คําวา กิโลกรัม มีวิธีการลดคําเปน “โล” คําวา โทรศัพท มีวิธีการลดคําเปน “โทร” คําวา มหาวิทยาลัย มีการลดคําเปน “มหาลัย” คําวา ราชบุรี มวี ธิ กี ารลดคําเปน “ลาดลี” สาํ หรับคําศัพทวิธกี ารกรอนคาํ หรือการลดคาํ ภาษาเขมร เชน คาํ วา /phsaa/ “ตลาด” ផ្ស /saa/ ស /phtĕəh/ “บาน” ផ�ះ /tĕəh/ ទះ /craən/ “มาก” េ្រច /chəən/ េឆន /krouc/ “สม ” ្រ�ក /khouc/ ខូច /sruəl/ “สนกุ ” �ស�ល /suəl/ សូល ๔.๒.๒.๖ วธิ กี ารยืมคาํ ภาษาเขมร มีจํานวน ๕ วิธี ไดแก ๑) วิธีการยืมทั้งคําและ ทั้งเสียง ๒) วิธีการยืมเฉพาะความหมาย ๓) วิธีการยืมโดยบัญญัติศัพทขึ้นใหม ๔) วิธีการยืมโดยเพ่ิม ตวั อักษร และ ๕) วิธกี ารยืมโดยเปลยี่ นเสยี งหรืออกั ษร การยืมคาํ ภาษาตางประเทศท่มี ีใชร าชอาณาจกั รกัมพูชาพบวา มีการยืมคํามาจาก หลายประเทศ เชน การยืมคําจากภาษาบาลี-สันสกฤต ยืมคําจากภาษาไทย ยืมคําจากภาษาลาว ยืมคําจากภาษาเวียดนาม ยืมคําจากภาษาจีน ยืมคําจากภาษาอังกฤษ ยืมคําจากภาษาฝรั่งเศส และ ยืมคําจากภาษาโปรตุเกส เปนตน คําศัพทการยืมคําภาษาตางประเทศมาใชในราชอาณาจักรกัมพูชา เชน คาํ วา ซิอิ้ว เกาอี้ คอมพวิ เตอร อเี มล เซนติเมตร ประวัตศิ าสตร พระ บิดา มารดา ลาบ รําวง สอง ขาง ฉลาด ติเตียน แวนตา และกระดาษ สําหรับคําศัพทเก่ียวกับวิธีการยืมคําจากภาษาตางประเทศ เชน คําวา ๑) ยมื คําจากภาษาบาลีสนั สกฤตทีน่ าํ มาใชใ นกัมพูชา เชนคาํ วา /boq-rɑh/ “บรุ ษุ ” បុរស /yuq-ti-thɔə/ “ยตุ ิธรรม” យុតិធ� ម៌ /phuum-mi-sah/ “ภูมิศาสตร” ភូមិស�ស /prɑ-wŏət-te-sah/ “ประวตั ศิ าสตร” ្របវតិ�ស� /qaq-sɑɑ-sah/ “อักษรศาสตร” អក្សរស� /bon/ “งานพิธ”ี , “บญุ ” បុណ្ /qaa-tɨt/ “อาทิตย” អទិត

๙๑ ๒) ยมื คําจากภาษาไทยท่นี าํ มาใชในกัมพูชา เชนคาํ วา /sɑɑŋ-khaaŋ/ “สองขาง” សងខ /chlaat/ “ฉลาด” ឆា� /ti-tĕəŋ/ “ติเตยี น” ទិេតៀន /sɑm-khan/ “สําคัญ” សំខន /kdaa-khiən/ “กระดานดาํ ” ក�រេខៀ /waeŋ-taa/ “แวนตา” ែវន៉ ត /khop-khɨt/ “คบคิด” ឃុបឃិត ๓) ยมื คําจากภาษาลาวทน่ี าํ มาใชในกัมพชู า เชนคาํ วา /kɛɛn/ “แคน” ែគន /rŏəm-wŭəŋ/ “รําวง” រំ វង /laap/ “ลาบ” ឡា ๔) ยืมคาํ จากภาษาเวยี ดนาม ทนี่ ํามาใชใ นกมั พชู า เชน คําวา /tiəm/ “โรงเตยี้ ม” េតៀម /tĕəŋ/ “เทียน” េទៀន /mam/ “หม่ํา” មាុ ๕) ยมื คาํ จากภาษาจีนที่นํามาใชในกัมพูชา เชนคาํ วา /thaw-kae/ “เถาแก” េថែ /kaw-qəy/ “เกา อ”ี้ េកអ /cap-chaay/ “จับฉาย” ចប់ឆ /tɨk-sii-qiiw/ “ซีอิ๊ว” ទឹកសីុអុីវ ๖) ยืมคําจากภาษาองั กฤษทน่ี าํ มาใชใ นกัมพชู า เชนคําวา /baoy/ “บอ ย”, ”บริกร” េបា /kaac/ “การด” ក /kaa-saet/ “หนงั สอื พมิ พ” កែស /qok-sii-saen/ “ออ็ กซิเจน” អុកសុីែសន /sae/ “แชร” ែស៊រ /feih-buk/ “เฟสบกุ ” េហស� បុ៊ក /qii-mael/ “อีเมล” អីុែម៉ល /kaa-mei-raa/ “กลองถา ยรปู ” កេម៉រ

๙๒ /sou-fɔə/ “คนขับรถ” សូហ័រ� /smaat-foun/ “สมาทโ ฟน” ស�តហ�ូ /laañ/ “ไลน” ល៉ /skriip/ “สครปิ ” �សី� ប ๗) ยมื คําจากภาษาฝร่งั เศสท่นี ํามาใชในกัมพชู า เชนคาํ วา /waa-kɑɑŋ/ “ปดเทอม” វ៉ក /thay-lɑŋ/ “ไทยแลนด” ៃថឡង់ /qaa-kuy/ “แบตเตอรี”่ អគុ ๘) ยมื คาํ จากภาษาโปรตุเกสทน่ี าํ มาใชใ นกัมพชู า เชนคาํ วา /krɑ-dah/ “กระดาษ” ្រកដ /saa-buu/ “สบ”ู ស៊ប /num-paŋ/ “ขนมปง ” នំប័ុង /riəl/ “เรยี ล” េរៀល ๔.๒.๒.๗ วิธีการแผลงคํา การเติมคําจากรากศัพทเดิมและทําใหความหมาย เปล่ียนไป ซ่งึ ภาษาเขมรวิธีแผลงคาํ ไดแก คําแผลงเตมิ หนา คําแผลงเติมกลาง และการซอ นพยางค คาํ ศัพทว ิธีการแผลงคาํ ในภาษาเขมร เชนคาํ วา /bɑn-ciə/ “บญั ชา” ប�� /bɑŋ-kaət/ “บงั เกดิ ” បេងត� /kɑm-daw/ “ความรอ น” កំេដ /bɑm-raə/ “บําเรอ” បេ្រម /dɑm-rɑŋ/ “ทําใหตรง” ត្រមង /kɑm-naət/ “กําเนดิ ” កំេណ ត /cɑm-nɑɑŋ/ “ปม” , “ผกู ” ចំណង /dɑm-naə/ “ดาํ เนิน” ដំេណ រ /qɑm-naac/ “อํานาจ” អំណាច /tum-liəy/ “ทําลาย” ទមា� /bɑn-ciə-kaa/ “บญั ชาการ” ប�� ក วิธีแผลงคําของหนวยคําท่ีสามารถเติมคําอุปสรรคภาษาเขมร หรือ เรียกวา คําแผลง เชนคําวา บังเกิด บันเทิง บําเรอ ดําเนิน ซ่ึงสามารถอธิบายไดวามาจากรากศัพทเดียวกัน แตเปน บงั มกั จะหนาพยัญชนะวรรค ก และ บนั มักจะอยหู นา พยญั ชนะวรรค ต

๙๓ สาํ หรับคําศพั ทข องกระบวนการสรางคาํ ภาษาเขมร แบบวิธีการแผลงแบบคําเติม หนา การแผลงแบบคําเติมกลาง และแผลงแบบแบบเตมิ การซอ นพยางค วธิ ที าํ คาํ แผลง11๑๒ ผวู ิจัยไดสรุปวธิ ีทําคาํ แผลงในเขมรปจจบุ ัน มี ๓ วธิ ี ๑) การเติมหนว ยคําเติมหนา (Prefixation) ๒) การเตมิ หนวยคําเตมิ กลาง (Infixation) ๓) การซอนพยางค (Reduplication (Redoublement)) การเติมหนวยคําเติมหนา (Prefixation) มี (Prefixes) ท่ีอยูในพยัญชนะพวก velar, palatal, labial, dental, R และ sibilant ๑) การเติมหนวยคําเตมิ หนา (Prefixation) มี ๗ แบบ - Prefixes ที่จดั อยใู นพวก velar มีทัง้ { k-, kr-, kɑN-, kɔN-} - Prefixes ทจ่ี ัดอยูใ นพวก labial มีท้ัง { p-, pr-, bɑN-, pɔN-} - Prefixes R { r-, rɔN-,lɔN-} เขยี นดวย រ ร + นาสกิ , ល + นาสิก - Prefixes { r-, rɔN-,lɔN-} - Prefixes ที่จัดอยูในพวก palatal { c-, cr-, cɑN-, cɔN-} เขียนดวย ច, ្រ, ជ, ្រ, หรอื ចង, ចន, ចំ - Prefixes ทีจ่ ดั อยูในพวก dental - Prefix ที่จดั อยูใ นพวก sibilant { sr-, sɑN-} เขียนดวย �ស หรอื សង, សន, សំ ๒) การเติมหนวยคาํ เติมกลาง (Infixation) มี ๓ แบบ - Infixes แบบทีใ่ ชพยญั ชนะตัวเดียว -C-(Consonant) มที ั้ง{ -b-, -m-, -n-, -ŋ-} - Infix แบบ -Vm- ในกรณีนี้ -Vm- จะออกเสยี งเปน /-ɔm- -um-/ - Infix แบบ –VN(n)- ที่เขยี นดวย ◌ណំ / ◌ំន ใชท าํ แผลงมากพอๆกับแบบ -Vm- ๓) การซอนพยางค (Reduplication (Redoublement)) คือ การทําแผลงโดย ใชพยัญชนะตน ของรากศัพทม าซอนเปน Prefix ๑๒ อุไรศีร วรศะริน, “หลักการทําคําแผลงในเขมรปจจุบัน” ใน ประชุมอรรถบทเขมรรวมบทความ วิชาการของศาสตราจารยเกียรติคุณ ดร.อุไรศรี วรศะริน เน่ืองในงานพระราชทานเพลิงศพศาสตราจารยเกียรติคุณ ดร.อไุ รศรี วรศะรนิ , (กรงุ เทพมหานคร: อัมรนิ ทรพริน้ ต้ิงแอนดพลับลิชชงิ่ จาํ กดั , ๒๕๔๕),

๙๔ ตวั อยา งรากศัพทแ ละคําแผลงแบบการเตมิ หนวยคาํ เตมิ หนา ไดแก /kɨt/ “คิด” គិត /kɑm-nɨt/ “ความคิด” គំនិត /daə/ “เดิน” េដរ “ดําเนิน” ដំេណ រ /dɑm-naə/ “เต็ม” េពញ /pɨñ/ /bɑm-pɨñ/ “ทาํ ใหเต็ม” បំេពញ ตัวอยางรากศพั ทแ ละคาํ แผลงแบบการเติมหนว ยคําเตมิ กลาง ไดแก /phqaem/ “หวาน” ែផម� /bɑŋ-qaem/ “ของหวาน” បែង�ម /riən/ “เรียน” េរៀន /bɑŋ-riən/ “สอน” បេ្រង� /criəŋ/ “รอง เพลง” េ្រច� /cɑm-riəŋ/ “บทเพลง” ចេ្រម� /kaət/ “เกิด” េកត /kɑm-naət/ “กําเนิด” កំេណ ត /kdaw/ “รอน” េក /kɑm-daw/ “ทาํ ใหร อ น”,“ความรอ น” កំេដ ตัวอยางรากศพั ทแ ละคําแผลงแบบการซอนพยางค ไดแก ក /kay/ “เข่ีย” កក /kɑɑ-kay/ “คุยเขย่ี ” កូរ កកូរ /kou/ “คน” กรยิ า ងុយ /kɑɑ-kou/ “กวน” ងងុយ ងិត /ŋuy/ “งว ง” ងងិត /ŋɔɔ-ŋuy/ “งวงมาก” /ŋɨt/ “มดื ” /ŋɔɔ-ŋɨt/ “มดื มาก”

๙๕ ๔.๒.๒.๘ วิธีการใชอักษรนําหรือพยัญชนะ ห นํา มีวิธีการเขียนพยัญชนะอักษร ควบกล้ํากัน มีการเขียนพยัญชนะซอนกัน ซ่ึงพยัญชนะอักษรนํา อักษร ห นํา ภาษาเขมร มี ๕ ตัว ไดแก หว ហ� หค ហ� หม ហ� หน ហ� และ หล ហ� สาํ หรบั คําศัพทการใชอักษรนําภาษาเขมรเชน คําวา หค = េហម� = /geem/ = “เกมส” ลกั ษณะเสียงกองเพดานออ นเสยี งกักหรือ เสยี งระเบดิ /k/ หม = ហត� ់ = /mɑt/ = “หมด” ลกั ษณะเสยี งกองนาสิกริมฝป าก Bilabial /m/ หน = ហឹង� = /nɨŋ/ = “นี่,น,้ี ใช,เหรอ” ลกั ษณะเสยี งกองนาสกิ เสียงปมุ เหงือก /n/ หล = ហួង� = /luəŋ/= “หลวง” ลกั ษณะเสยี งกอ งขา งลน้ิ ปุมเหงอื ก /l/ หว = េហ�សបុ៊ក = /feih-buk/ = “เฟสบุก” ลกั ษณะเสียงไมก องรมิ ฝปาก Labiodental เสยี งเสียดแทรก /f/ออกเสียง (ฝ) และ หว ออกเสยี ง (ว) เชนคําวา คาํ วา េចហ� = /caw-waay/ = “ เจานาย” ลักษณะเสยี งกอง รมิ ฝปาก Bilabial ออก เสยี งกึง่ สระ /w/ ขอ สงั เกต ហ� /f/ /w/ แทนพยัญชนะ ฝ และ ฟ สาํ หรบั คําวา កេហ= /kaa-fei /=กาแฟ ไมอา นออกเสยี ง /kaa-ha-fei/ และไมอ า นออกเสียง หรือ /kaa ha wei/ ๔.๒.๒.๙ วิธีการใชพยัญชนะตัวสะกดซอน ปรากฏในยืมคําภาษาบาลีสันสกฤตเปน สว นใหญ ซึง่ คําในภาษาบาลี สันสกฤต จะมีการเขียนดวยตัวสะกดซอนกันสองตัว การเขียนตัวสะกดซอน โดยเขียนพยัญชนะตัวสะกดเดิม มาเขียนในรูปตัวเชิง แตจะออกเสียงเฉพาะตัวสะกดตัวแรกเทาน้ัน ตัวสะกดท่ีเขียนซอนขางใตดวยตัวเชิงจะไมออกเสียง ซ่ึงจะปรากฏในยืมคําภาษาบาลีสันสกฤต สาํ หรบั คําศพั ทเ กยี่ วกับพยญั ชนะตัวสะกดซอน ภาษาเขมร เชนคําวา /cət/ “จติ ”,“ใจ” ចិត� /rŏət/ “รัฐ” រដ័ � หรือ រដ� /phŏəp/ “บุญวาสนา” ភ័ព� หรอื ភ័ព� /pŏən/ “พนั ธ” ព័ន� /pŭən/ “ภาษ”ี ពន� /tuk/ “ทกุ ข” ទុក� /bon/ “งานพธิ ี”,“บุญ” បុណ្ /qaa-tɨt/ “วนั อาทติ ย” អទិត /khan/ “ขอบเขต”, “เขต” ខ័ណ� /kəc/ “กิจ” កិច� /mŭən-trəy/ “มนตรี” ម�នី�

๙๖ ขอสังเกต แตถาตัวตามผสมดวยสระอื่น เม่ือนํามาใชภาษาเขมรก็ใหออกเสียงสระนั้น ดว ย เชนคาํ วา /sac-caa/ “สัจจะ” សច /miət-traa/ “มาตรา” មា្ ๔.๒.๒.๑๐ วิธีการสรางคําหลักและคําเสริม มักมีความสัมพันธกันเสมอ ถาไมมี คาํ เสรมิ คําหลกั จะกลายเปนคาํ มลู ดังน้นั คาํ หลกั เปนคํามลู ที่นํามาต้ัง เพ่อื สรางคําใหมีหลายๆ พยางค สว นคาํ เสรมิ เปน การเสริมเขา มากับคําหลักจะมีความหมายหรือไมมีก็ได ข้ึนอยูกับความมุงหมายของ การเสริมคํา โดยอาจเสริมเพ่ือประกอบคําประสมหรือเสริมใหไพเพราะ เชนคําวา แรงเริง ดีเดอ กินเกิ้น สีแส หนังสือหนังหา โศกเศรา ทุเรศทุรัง โชคเชิก ฯลฯ คําศัพทเกี่ยวกับวิธีการสรางคําหลัก และคาํ เสรมิ ภาษาเขมร เชน คําวา คาํ หลัก ภาษาไทย คําหลัก คาํ เสรมิ ภาษาไทย คําเสริม /qaa-krɑq/ “ทุเรศ” អ្រក /qaa-krɑq “ทุเรศทรุ ัง” អ្រកអ្រ qaa-krəy/ /lqɑɑ/ “ด”ี ល� /lqɑɑ-lqah/ “งดงาม”,“สวยงาม” លល� ះ� /saok/ “โศก” េស /saok-saw/ “โศกเศรา” េសកេ /thlay/ /thlay-thlaa/ “คณุ คา” ៃថ�ថា “คา, แพง” ៃថ� /khlaŋ/ “แรง” ខ�ំង /khlaŋ-klaa/ “กลาหาญ” ខ�ំងក /sɑm “โชค” សំណា /sɑm-naaŋ “โชคเชิก” សំណា -naaŋ/ “เลก็ ” sɑm-nɑɑŋ/ “เล็กนอ ย” សំណង់ តូចត /touc/ តូច /touc-taac/ /khmeiŋ/ “เดก็ ” េក�ង /khmeiŋ- “เด็กเดิก” េក�ងក� /muc-tɨk/ “อาบน้าํ ” មុជទឹក khmaaŋ/ “อาบน้าํ อาบโคลน” មុជទឹក /muc-tɨk (“อาบนํ้าอาบทา ”) មុជភក់ muc-phŭəq/ “กินขา วกินนํ้า” សីុបាយសុីទឹ /sii-baay/ “กนิ ขา ว” សីុបា /sii-baay /sliəq/ “ใส” េស�� ក sii-tɨk/ “สวมใส” េស�� កពក /sliəq-pĕəq/

๙๗ /liəŋ-muk/ “ลา งหนา ” លងមុ /liəŋ-muk “ลางหนาลา งปาก” លងមុ (“ลา งหนา ลางตา”) លងមា liəŋ-mŏət/ /yup/ “ดกึ ” យប់ /yup prɑ-lup/ “ดึกดื่น” យប់្រពលប ๔.๒.๒.๑๑ วธิ ีการสรา งคาํ แยงภาษาเขมร วิธีการสรางคําแยงเกิดจากการประสม คําที่มีความหมายขัดแยงกันหรือตรงกันขามกัน หรือเรียกวา คําประสมแยง ในภาษาไทย เชนคําวา เขาออก ดชี ว่ั ไปมา หนา หลัง ถกู ผิด สั้นยาว ซายขวา สุกดิบ ซื้อขาย ดีเลว ขาวดํา เปนตาย รายดี มาก นอย บญุ บาป หนักเบา สงู ตํ่า ใกลไกล ชายหญิง หนุมสาว กลางคืน และคืนวนั เปน ตน สําหรับวิธีการ สรา งคําแยง ภาษาเขมร เชนคาํ วา /lqɑɑ +qaa-krɑq/ /lqɑɑ qaa-krɑq/ “ดเี ลว” លអ� ្រក /khoh+trəw/ /khoh trəw/ “ผิดถกู ” ខុស្រត� /wɛɛŋ+khŋaay/ /wɛɛŋ khŋaay/ “ยาวสัน้ ” ែវងខី� /sɑɑ+khmaw/ /sɑɑ khmaw/ “ขาวดาํ ” សេខ /chweiŋ+sdam/ /chweiŋ sdam/ “ซายขวา” េឆ�ងស� /broh + srey/ /broh srey/ “ชายหญงิ ” ្រប�ស�ស /ŋŏəp + rŭəh/ /ŋŏəp rŭəh/ “เปน ตาย” ងប់រស /tɨw + mɔɔk/ /tɨw mɔɔk/ “ไปมา” េទម /wɛɛŋ + chŋaay/ /wɛɛŋ chŋaay/ “ยาวไกล” ែវងឆា � /prɨk+ lŋiəc/ /prɨk lŋiəc/ “เชาเย็น” ្រពឹកល / yup + thŋay/ /yup thŋay/ “คืนวนั ” យប់ៃថ� วิธีการใชคําปฏิเสธ “ไม” ภาษาเขมร การใชคําปฏิเสธกับประโยคท่ีมีคําประสมแยง เปน กรยิ า ซงึ่ ถาตองการปฏิเสธ สองคําในประโยคความหมายของประโยคจะมีความหมายเปน “กําลัง พอดี” และ “พอประมาณ” จะไมเปนความหมายปฏิเสธโดยตรง ความหมายกลางๆ สวนที่นํามาใช กบั ประโยคกรยิ าคาํ แยง สําหรับคําศัพทกระบวนการสรางคําแบบวิธีการสรางคําประสมแยง ท่ีใชคํา ปฏิเสธ “ไม” ภาษาเขมร เชนคําวา /mɨn ŋuəp mɨn rŭəh/ “ไมเ ปน ไมตาย” មិនងបមិនរស់ /mɨn wɛɛŋ mɨn khləy/ “ไมย าวไมสั้น” មិនែវងមិនខី� /mɨn lqɑɑ mɨn qaa-krɑq/ “ไมด ีไมเ ลว” មិនលម� ិនអ្រក

๙๘ /mɨn khoh mɨn trəw/ “ไมผดิ ไมถูก” មិនខុសមិន្រត� /mɨn touc mɨn thom/ “ไมเ ลก็ ไมใหญ” មិនតូចមិនធំ /mɨn tiəp mɨn khpŭəh/ “ไมตํา่ ไมส งู ” មិនទមិនខស� ់ ๔.๒.๒.๑๒ วิธีการประสมคําคูภาษาเขมร เปนวิธีการประสมที่เกิดจากการ ประกอบคําท่ีความหมายคูหรือความหมาใกลเคียงกัน ซึ่งเกิดจากการนําคําตั้งแต ๒ คําขึ้นไปมาเรียงตอกัน โดยแตละคําน้ันมีความสัมพันธกันในดานความหมาย อาจมีความหมายเหมือนกันหรือคลายกัน ทํานอง เดียวกนั ไดแก ปากคอ หตู า มอื เทา ดีงาม ฆาฟน ขาทาส เลก็ นอ ย นุม น่ิม ภตู ผปี ศาจ แสวงหา รุงเรือง เรว็ ไว ออนนมุ รองราํ พกั เบรก แจกจา ย หลบั นอน บานเมือง ฟา ฝน เย็บปก ถกั รอย ทกุ ขโศก โรคภัย ตื้นลึก หนาบาง เดือดรอน มากมาย ทองไส พอแม ลูกหลาน ญาติมิตร รถเรือ วัวควาย ชางมา ขาว ปลา น้ําทา พูดจา ดแู ล แกไ ข และมืดคาํ่ สาํ หรบั คาํ ศัพทว ิธสี รางคําคูภาษาเขมร เชนคําวา /phtĕəh sɑm-baeŋ/ “บานเรอื น” ផ�ះសំែបង /baay tɨk/ “ขา วปลา” បាយទឹ /phək sii/ “ดมื่ กิน” ផឹកសុី /koun caw/ “ลกู หลาน” កូនេច /cah tum/ “แกเฒา ” ចស់ទុ /luy kaq/ “เงนิ ทอง”,“เงินเหรียญ” លុយកក /miəh praq/ “เงนิ ทอง” មាស្រប /krəy krɑɑ/ “ยากจน” ្រកី្ /cook cɨy/ “โชคชัย” េជាគជ័ /bɑɑŋ pqoun/ “พนี่ อง” បងបូន� /yiəy taa/ “ตายาย” យាយ /prɨy chəə/ “ปาไม” ៃ្រពេឈ /yup thŋay/ “คืนวัน” យប់ៃថ� /day cəəŋ/ “มอื เทา ” ៃដេជង /mhoup qaahaa/ “กบั ขา ว” មូ�បអហ /dec touc/ “เลก็ นอย” តិចតូច /swaeŋ rɔɔk/ “แสวงหา” ែសង� រក /caek caay/ “แจกจา ย” ែចកច /rŏəm criəŋ/ “รองราํ ” រំ េ្រច

๙๙ ๔.๒.๓ หมวดคาํ ภาษาเขมร หมวดคําภาษาเขมร สามารถจําแนกออกเปน ๑๐ ชนิด ไดแก คํานาม คําสรรพนาม คํากิริยา คําวิเศษณ คําคุณศัพท คําเชื่อมหรือคําสันทาน คําอุทาน คําลงทาย คําข้ึนตน ประโยค คําลงทายประโยค และคาํ กําหนดมดี ังนี้ ๔.๒.๓.๑ คํานามภาษาเขมร เปนคําท่ีสามารถทําหนาเปนประธานและกรรม ของประโยคได โดยอาศัยความหมายของคําเปนหลัก หรือ คําท่ีแสดงความเปนชื่อ บุคคล สัตว สิ่งของ วัตถุ ลักษณะซึ่งหมายรวมทั้งสิ่งมีชีวิตและไมมีชีวิต ทั้งที่เปนรูปธรรมและที่เปนนามธรรม ซงึ่ คําศัพทค าํ นามภาษาเขมร เชน คาํ วา /koq-maa/ “เด็ก” កុមា /niə-rii/ “ผูห ญิง” នារ /qaaw/ “เส้อื ” អ /dɑm-rəy/ “ชา ง” ដំរី /seh/ “มา ” េសះ /kaa-boup/ “กระเปา” កបូ /mŏən/ “ไก” មាន /tiə/ “เปด” ទ /wŏət-prĕəq-kaew/ “วัดพระแกว” វត�្រពះែក /qɑŋ-kɔɔ-wŏət/ “นครวดั ” អង�រវត� /sphiən/ “สะพาน” ស� /kaew/ “แกว ” ែកវ /praa-saat/ “ปราสาท” ្របា /baay/ “ขาว” បា /tɨk/ “น้าํ ” ទឹក /koun/ “ลูก” កូន /caw/ “หลาน” េច /luy/ “เงนิ ” លុយ /koo/ “ววั ” េគ

๑๐๐ ๔.๒.๓.๒ คําสรรพนามภาษาเขมร เปนคําที่ทําหนาที่ใชแทนคํานาม เพ่ือจะได ไมตอ งกลาวซาํ้ ๆกันหลายครง้ั ในการพดู ซึง่ คาํ สรรพนามในภาษาไทย เชนคําวา ขาพเจา กระผม ดิฉัน พระ เณร หลวงพ่ี หลวงตา ทานเจาคุณ โยม อาตมา เธอ คุณ นาย นางสาว ทาน เขา พวกเขา พอ แม ปู ยา ตา ยาย ลุง ปา นา อา พ่ี นอง ลูก อาจารย ครู หมอ พยาบาล คุณหญิง คุณนาย เปนตน สําหรับคําศัพทค าํ สรรพนามภาษาเขมร เชน คําวา /khñom/ “ผม”,“ดฉิ นั ” ខំុ� /kee/ “เขา” េគ /kŏət/ “ทาน” គាត /niəŋ/ “นาง” នា /niəŋ khñom/ “ดิฉนั ” នាងខ�ុ /niəŋ kañ-ñaa/ “นางสาว” នាងក� /khñom baat/ “กระผม” ខុំ�បា /nĕəq/ “คุณ” (ผูห ญิง) អក� /look/ “คุณ” (ผูช าย) េល /qəw/ “พอ ” ឪ /mae/ “แม” ែម៉ /qom/ “ปา ”,“ลงุ ” អំ៊ /miiŋ/ “นา ” មីង /bɑɑŋ/ “พ่”ี បង /pqoun/ “นอง” បូ�ន /kmuəy/, /khmuəy/ “หลาน” កួ�យ /caw/ “หลาน” (ปู ยา ตา ยาย) េច ๔.๒.๓.๓ คํากริยาภาษาเขมร เปนคาํ ท่ที าํ หนา ทีแ่ สดงลกั ษณะอาการหรือการกระทํา ของนามหรือสรรพนาม ซ่ึงคํากริยาในภาษาไทย เชนคําวา กิน นอน เดิย ยืน นั่ง หัวเราะ รอง ทาน อาบน้ํา พูด วง่ิ กระโดด เขียน มอง ซอ ม ขบั เขยี น และพิมพ เปนตน สําหรับคําศัพทคํากริยาภาษาเขมร เชนคาํ วา /ñam/ “กนิ ” ញាុ /pi-saa/ “ทาน” ពិស /tɔɔ-tuəl-tĕəŋ/ “รับประทาน” ទទួលទ /ŋuut tɨk/ “อาบนํา้ ” ងូតទឹក

๑๐๑ /cih/ “ข”ี่ ជិះ /daə/ “เดนิ ” េដរ /chɔɔ/ “ยืน” ឈរ /rŏət/ “วง่ิ ” រត់ /leeŋ/ “เลน ” េលង /criəŋ/ “รอ งเพลง” េ្រច� /rŏəm/ “รํา” រ /loot/ “กระโดด” េល /qɑŋ kuy/ “นั่ง” អងុ�យ /keeŋ/ “นอน” េគង /yum/ “รอ งไห” យំ /saəc/ “หวั เราะ” េសច /ŋuut/ “อาบ” ងូត /ni-yiəy/ “พูด” និយា ๔.๒.๓.๔ คําวิเศษณภาษาเขมร เปนคําที่ทําหนาท่ีขยายกริยาแทใหมีเน้ือความ ชัดเจนยิ่งข้ึน โดยการทําหนาที่เปนคําขยายกิริยา หรือขยายกิริยาวิเศษณดวยกันหรือขยายประโยค ใหมีความหมายชัดเจนยิ่งข้ึน และคําวิเศษณในภาษาไทย เชนคําวา เขาเดินเร็ว นองทํางานชา เขาทําอาหารอรอย เธอสวยมาก เขาพูดไพเราะ เขาแตงตัวสวย เขาวิ่งเร็ว เธอรองเพลงไพเราะ และ นอ งรอ งไหห นักมาก เปน ดน สําหรบั คาํ ศพั ทค าํ วิเศษณภาษาเขมร เชนคําวา /kmuəy ñam craən/ “หลานกนิ เยอะ” កួយ� ញាុំេ្រច /khñom keeŋ craən/ “ผมนอนเยอะ” ខំុ�េគងេ្រច /mae pi baaq daə/ “แมเ ดินลําบาก” ែម៉ពិបាេដរ /khñom rŏət lɨən/ “ฉันว่งิ เร็ว” ខុំ� រត់េលឿន /mae crɨəŋ pi-rŭəh/ “แมรองเพลงไพเราะ” ែម៉េ្រច�ពីេរ /taa daə yɨɨt/ “ตาเดนิ ชา” តេដរយឺ /kmuəy loot khpŭəh/ “หลานกระโดดสูง” កួយ� េលតខ�ស /pqoun ŋuut tɨk lɨən/ “นองอาบนาํ้ เร็ว” បូ�នងូតទឹកេលឿន /taa ni-yiəy craən/ “ตาพูดมาก” តនិយាយេ្រ /miiŋ ni-yiəy pi-rŭəh/ “นา พดู ไพเราะ” មីងនិយាយពីេរ /khñom chɔɔ baan yuu/ “ผมยืนไดน าน” ខុំ�ឈរបានយូ

๑๐๒ ๔.๒.๓.๕ คําคุณศัพทภาษาเขมร เปนคําที่ปรากฏหลังคํานาม ท่ีเปนคําประสม และทําหนาท่ีขยายคํานาม เพื่อสรางคําใหเปนคําประสมหรือนามประโยคไมสมบูรณ หรืออาจจะ อธิบายลักษณะของคํานาม และคําคุณศัพทในภาษาไทย เชนคําวา อวน ผอม ดี เลว สูง ตํ่า ดํา ขาว ส้ัน ยาว เด็ก ผูใหญ แก หลังบาน น้ําด่ืม ของกิน ท่ีนอน ผาเหลือง เส้ือดํา ความดี ความหลัง บานนอก หเู บา มา เร็ว จนรวย และ สวยงาม เปนตน สาํ หรบั คาํ ศพั ทคาํ คณุ ศัพทภาษาเขมร เชน คําวา /sɑɑ/ “ขาว” ស /khmaw/ “ดาํ ” េខ /lɨəŋ/ “เหลือง” េលឿង /krɑ-hɑɑm/ “แดง” ្រកហ /kmeiŋ/, /khmeiŋ/ “เดก็ ” េក�ង /caah/ “แก” ចស /khpŭəh/ “สงู ” ខ�ស់ /tiəp/ “เตี้ย” ទ /wɛɛŋ/ “ยาว” ែវង /khləy/ “สนั้ ” ខី� /sqaat/ “สวย” ស� /qaa-krɑq/ “ขี้เหร” អ្រក /sɑŋ-haa/ “หลอ ” សង /lqɑɑ/ “ด”ี ល� /lɨən/ “เร็ว” េលឿន /yɨɨt/ “ชา” យឺត /yuu/ “นาน” យូរ /krɑɑ/ “ยากจน” ្រ /pi-rŭəh/ “ไพเราะ” ពីេរ /yap/ “แย” យា៉ប /mɨn lqɑɑ/ “ไมดี” មិនល�

๑๐๓ ๔.๒.๓.๖ คําเช่ือมบุพบทและคําสันธานภาษาเขมร ซึ่งคําศัพทคําเช่ือมบุพบท และคําสันธานภาษาเขมร เปนคําที่ทําหนาท่ีตอหรือเชื่อมระหวางคําตางๆ หรือเร่ืองราวตางๆ ใหติดตอเปนเร่ืองเดียวกัน เชื่อมคําใหสัมพันธกัน คําเช่ือมทําหนาที่เชื่อมคํากับคํา เชื่อมประโยคกับ ประโยค เชอ่ื มขอ ความกับขอ ความ หรือขอความใหสละสลวย ซึ่งคําสันธานหรือคําเชื่อมในภาษาไทย เชน คาํ วา ถา ใกล ไกล ใน แก จน ของ ดวย โดย ก็ จึง เพ่ิง ครั้น ถา...คง เพราะ...จึง ถา...ก็ กวา...ก็ ครงั้ ...จงี เมื่อ...ก็ เพราะฉะน้นั ...จงึ เม่ือ...จึง พอ...จึง ทั้ง...และ ดังนั้น เพราะ กับ หรือ แต ท่ี ซึ่ง อัน และ เพ่ือ เปนตน สําหรับภาษาเขมร เชน េ្រព, េ្រពថ, ពីេ្រព, េដ, េដយសរ, ែដល, ជ, ...ដូេច�ះ, ឬ, េនេពលែដ, ប៉ុែន�, កុ�ង, អំឡុងេពល, ក៏េដ, សូមបីែត, នឹង,និង , ទំ និង, តំងែ, តំពី,ចំេព ,េ្រក เปนตน คําเชอื่ มบุพบทและคําสนั ธานในภาษาเขมร ไดแ ก /kraoy/ “หลงั ” េ្រក /kraoy-pii/ “หลงั จาก” េ្រកយ /baə/ “ถา” េប /taə/ “แลว ” េត /tŭəh-bəy/ “ถึงแม” េទះប /douc-cə-nih/ “ดงั น้ี” ដូេច�ះ /taŋ-pii/ “ตั้งแต” តំងព /taŋ-tae/ “ตง้ั แต” តំងែ /cɨt/ “ใกล” ជិត /chŋaay/ “ไกล” ឆា � /kraom/ “ใต” េ្រក /daoy/ “โดย” េដ /nɨy/ “แหง ” ៃន /nɨŋ/ “และ” និង /nɨŋ/ “จะ” នឹង /rɨɨ/ “หรอื ” ឬ /daəm-bəy/ “เพ่ือ” េដម្ប /təəp/ “เพิง่ ” េទប /kɑɑ/ ក៏ /prŭəh/ “ก”็ េ្រព “เพราะ” /pii-prŭəh/ “เพราะวา ” ពីេ្រព

๑๐๔ /prŭəh-thaa/ “เพราะวา” េ្រពថ /təəp-tae / “เพิ่ง” េទបែត /təəp-nɨŋ/ “เพ่งิ จะ” េទបនឹង /daoy-saa/ “เนือ่ งจาก” េដយស /daoy-saa-tae/ “เนือ่ งจากวา” េដយសរ ๔.๒.๓.๗ คําอุทานภาษาเขมร เเปนคําหรือกลุมคําท่ีเปลงออกมา เพื่อแสดง อารมณและความรูสึกตางๆ ของผูพูด มักจะเปนคําที่ไมมีความหมาย แตเนนความรูสึกและอารมณ ของผูพูดเปลงออกมา ตกใจ ดีใจ เสียใจ ซ่ึงคําอุทานในภาษาไทย เชนคําวา ยี้ เฮย แนะ นี่ โวย โธ แหม เอะ เฮอ อุย โอ โธเอย อนิจจัง คุณพระ คุณพระชวย พุทธโธ ปดโธ อ๊ัยยะ และ ตายๆ เปนตน สําหรับคาํ ศพั ทเ กย่ี วกับคาํ อทุ านภาษาเขมร เชนคาํ วา /ŋŏəp-ŋŏəp/ “ตายๆ” ងប់ /yii/ “ยี้” យី /put-thoo/ “พุทโธ” ពុេទ /ŋŏəp haəy/ “ตายแลว” ងប់េហ /thoo-thoo/ “โธ โธ” េធា /put-thoo-qaəy/ “พทุ โธเอย” ពុេទ�េអ ๔.๒.๓.๘ คําขึ้นตนประโยคภาษาเขมร เปนคําท่ีทําหนาท่ีเสริมประโยคให สมบรู ณม ากย่ิงขน้ึ อาจเปน คําขนึ้ ตนประโยคหรอื จะไมใ ชขึน้ ตนประโยคก็ได แตภาษาเขมรนิยมใชเติม หนาหรือเสริมประโยค ใชเพ่ือใหมีความสละสลวยในประโยค ในคําวา េត /taə/ แปลวา “เออ” หรือ “แลว” ซ่ึงคําวา េត /taə/ จะใชข้ึนตนประโยค ถาในประโยคไมมี េត /taə/ ก็ไมไดทําใหความหมาย เปลย่ี นแตอยางใด โดยใชไดท งั้ ในภาษาพูดและภาษาเขียน สาํ หรับการใชค าํ ขึ้นตนประโยคภาษาเขมร เชน /taə look miən prɑ-pŭən “เออ คุณมีภรยิ าหรือยงั ” េតេលកមាន្រប haəy rɨɨ nɨw/ េហយឬេន? /taə look miən koun “เออ คณุ มีลูกหรอื ยัง” េតេលកមានក haəy rɨɨ nɨw/ េហយឬេន? /taə look miən sɑŋ-saa “เออ คุณมีแฟนหรือยัง” េតេលកមានសង pŏən haəy rɨɨ nɨw/ េហយឬេន /taə mae nĕəq naa crɨəŋ pi-rŭəh/ “แลวแมข องใครรอ งเพลงไพเราะ” េតែម៉អក� ណាេ្រច�ងពីេ /taə taa nĕəq naa daə yɨɨt/ “แลว ตาของใครเดินชา ” េតតអ�កណាេដរយ /taə kmuəy naa loot khpŭəh/ “แลว หลานคนไหนกระโดดสงู ” េតកួ�យណាេលតខ�

๑๐๕ /taə pqoun naa ŋuut tɨk lɨən/ “แลวนองคนไหนอาบนํ้าเรว็ ” េតបូន� ណាងូតទឹកេលឿ /taə taa naa ni-yiəy craən/ “แลว ตาคนไหนพูดมาก” េតតណានិយាយេ្ /taə miiŋ naa ni-yiəy pi-rŭəh/ “แลวนา คนไหนพดู ไพเราะ” េតមីងណានិយាយពីេ /taə pqoun naa chɔɔ baan yuu/ “แลว นองคนไหนยืนไดน าน” េតបូ�នណាឈរបានយ /taə kmuəy naa ñam craən/ “หลานกินเยอะ” េតកួ�យណាញាុំេ្រ /taə look miən prɑ-pŭən “แลวคุณมีภรยิ าหรอื ยัง” េតេលកមាន្រប haəy rɨɨ nɨw/ េហយឬេន? /taə look miən koun “แลวคุณมีลูกหรือยัง” េតេលកមានក haəy rɨɨ nɨw/ េហយឬេន? /taə look miən sɑŋ-saa “แลวคณุ มีแฟนหรือยัง” េតេលកមានសង haəy rɨɨ nɨw/ េហយឬេន ๔.๒.๓.๙ คําลงทายประโยคภาษาเขมร เปนคําที่ทําหนาที่เสริมประโยค เพ่อื บอกทศั นคติ และ อารมณ หรือความสัมพันธระหวางผูพูดและผูฟง เปนคําท่ีไมมีความหมายแนน นอนตายตวั ท้งั นี้ขน้ึ อยกู ับอารมณแ ละทศั นะผพู ดู ซงึ่ คําศัพทข องคาํ ลงทายในภาษาไทย เชนคําวา คะ คะ คา ขา จะ จะ จา วะ วา โวย ฮะ ยะ นะ นา นะคะ นะครับ ครับ คาบ หรอก เหรอ ใชเหรอ เหลอ งนั้ เหรอ ดวย เลย แลว ไง ยงั ไง และไหม เปน ตน สาํ หรบั คําศพั ทเก่ียวกบั คาํ ลงทายภาษาเขมร เชน คาํ วา /caa/ “คะ” ច /baat/ “ครบั ” បា /məc/ “ไง” េម៉ច /mɛɛn qɑt/ “ใชเ หรอ” ែមនអត់ /tee/ “ไหม” េទ /qɑñ cəŋ/ “งน้ั เหรอ” អ�� ឹង /haəy/ “แลว ” េហយ /mleh/ “จงั ” េម៉�ះ /sɑh/ “เลย” េស /naa/ “นา” ណា /nah/ “นะ ” ណស់ /caa/ “จา ” ច /caah/ “คะ ” ចស

๑๐๖ ๔.๒.๓.๑๐ คํากําหนดภาษาเขมร เปนคําท่ีมีหนาที่ขยายคํานาน หรือ นาม ประโยคไมสมบรู ณ อาจเปน คาํ คุณศพั ทก ไ็ ด สรรพนามก็ได ซึ่งคําศัพทคํากําหนดในภาษาไทย เชนคํา วา น่ี นี้ นั่น น้นั โนน โนน ไหน ตรงนัน้ ตรงน้ี คนนี้ คนน้นั บานนี้ บานโนน นี่ของใคร นี่ของพ่ี ไหน ของผม และบา นหลังไหน เปนตน สําหรับคาํ ศพั ทคํากําหนดภาษาเขมร เชน คําวา /nih/ “นี้” េនះ /nuh/ “นน้ั ” េនា /naa/ “ไหน” ណ /nĕəq naa/ .“ใคร” អ�កណ /rɔ-bɑh nĕəq naa/ “ของใคร” របស់អ�កណ /sphiən nuh/ “สะพานนั้น” ស �នេន /kaew nĕəq naa/ “แกว ใคร” ែកវអក� ណ /praa-saat nih/ “ปราสาทนี้” ្របាសទ /baay nih/ “ขาวน้ี” បាេនះ /tɨk nĕəq naa/ “นํ้าของใคร” ទឹកអក� ណ /kɑn-laeŋ nih/ “ตรงน”้ี កែន�ងេនះ /kɑn-laeŋ nuh/ “ตรงนั้น” កែន�ងេនា /baay nĕəq naa/ “ขา วของใคร” បាអក� ណ /mnĕəq nih/ “คนน”้ี មា�កេនះ /mnĕəq nuh/ “คนนัน้ ” មា�កេនា /dɑɑp nih/ “ขวดนี้” ដបេនះ /qaaw nih/ “เสอ้ื น”ี้ អេនះ /dɑm-rəy nuh/ “ชา งนน้ั ” ដំរីេនា /phĕəq nih/ “บานน้ี” ផះ� េនះ /phĕəq nuh/ “บา นโนน ” ផះ� េនា /wŏət naa/ “วดั ไหน” វត�ណ

๑๐๗ ๔.๓ ระบบประโยคภาษาเขมรพนมเปญ ระบบประโยค เปนสาขาหนงึ่ ของไวยากรณ ซงึ่ เกย่ี วขอ งกับการศึกษาการจาํ คําในประโยค และเก่ียวกบั ความสัมพันธของคําในประโยค เรียกวา ไวยากรณ ซึ่งบรรยายถึงประโยคของภาษาและ ความสัมพันธของคําในประโยค โดยการเอาคําทั้งหลายมาวางไวดวยกันเพื่อสรางประโยค ซ่งึ ไดแกป ระโยคพนื้ ฐานและประโยคปริวรรต12๑๓ ความหมายของประโยคทัศนะของนักไวยากรณเดิมกับนักนักไวยากรณใหมมีขอแตกตาง ที่สําคัญคอื ประโยคในทัศนะของนักภาษาศาสตรร ุนเกา เนนกลุม คําทม่ี เี น้ือความสมบูรณและมีลักษณะ เปน ประโยคภาษาเขยี มมากกวา ประโยคภาษาพูด เชน ประโยค คอื ถอยทม่ี ีเนือ้ ความครบบริบรู ณ13๑๔ ประโยค คือ คําพูด ขอความที่บริบูรณตอนหน่ึงๆ ไดแก ประโยคบอกเลา ประโยคปฏิเสธ ประโยคคําถาม และประโยคคําสั่ง ประโยคมีขอความท้ังภาคประธาน และภาคแสดง มีใจความสมบูรณ ครบถวน14๑๕ ระบบประโยคแบงตามจาํ นวนเนือ้ หาได ๓ รปู แบบ คอื ประโยคความเดียว คือประโยคท่ีมีใจความเดียว คือมีบทประธานบทเดียว และบทกริยา เพียงบทเดียว ประโยคความเดียว สันธานที่ใชเช่ือมบทกรรมหรือวิเศษณเปนการเชื่อมคํา เชนคําวา “ผมมีความยินดที ี่จะตอนรับทา น และคณะสกู องบัญชาการกองทัพไทย” ประโยคความรวม คือ ประโยคที่รวมประโยคความเดยี วต้ังแต ๒ ประโยคขึ้นไปเขาดวยกนั โดยมี สันธานเปนเครื่องเช่ือม โดยมีขอสังเกต สันธานใชเชื่อมประธานหรือกริยาเปนการเชื่อมประโยค เชน คําวา “ผมมีความยนิ ดีทจ่ี ะใหการสนับสนนุ ทา นและคณะตลอดระยะเวลาท่ีอาศัยอยูใ นประเทศไทย” ประโยคความซอน หมายถึง ประโยคท่ีรวมประโยคความเดียวหนึ่งประโยค โดยประโยค หลัก แลวมีประโยคความเดียวอื่นมาเสริม ท่ีเช่ือมประโยคหลักกับประโยคยอยใหเปนประโยคความ ซอ นแบบน้ีไดแ ก จน, เพราะ, ท่ี, ซงึ่ , เมอื่ , ให, ทวา , ตาม, ราวกบั , เหมอื น, ดจุ ดงั , เสมือน, ระหวางท่ี, เพราะเหตุวา ในภาษาเขมร เชน េ្រព, េ្រពថ, ពីេ្រព, េដ, េដយសរ, ែដល, ជ, ដូច, ដូចជ, េនេពលែដ, បុ៉ែន�, កុ�ង, អំឡុងេពល, ក៏េដ, េទះប, េទះបថ, សូមបីែត, នឹង, និង, េដម្ប, ទំ, តំងែ, តំពី, ចំេព เปน ตน เปน ตัวเช่อื มในประโยค ๑๓ ปรชี า คะเนตนอก, เรื่องเดยี วกนั หนา ๑๐๙. ๑๔ พระยาอุปกิตศิลปสาร, หลักภาษาไทย, (กรุงเทพมหานคร: ไทยวัฒนาพานิช, ๒๕๑๔), หนา ๑๙๒. ๑๕ ราชบัณทิตยสถาน, พจนนกุ รมฉบบั ราชบณั ทติ ยสถาน, (กรงุ เทพมหานคร : นานมบี ุคพับลิเคชั่นส จาํ กดั , ๒๕๒๕),

๑๐๘ ประโยค หมายถึง คําตั้งแต ๓ คําข้ึนไป มาผสมกันแลวทําใหเปนประโยคที่ สมบูรณ ซงึ่ รปู ประโยคจะประกอบไปดว ย ประธาน + กิริยา + กรรม การประโยคแบงตามจํานวนเน้ือความได ๖ ชนิด คือ ๑) ประโยคบอกเลา ๒) ประโยค ปฏิเสธ ๓) ประโยคคําสั่ง ๔) ประโยคคําถาม ๕) ประโยคขอรองออนวอน และ๖) ประโยคแสดง ความตองการ ๔.๓.๑ ประโยคไมสมบูรณ คือ คําที่ติดตอกันต้ังแต ๒ ข้ึนไป ซึ่งมีความหมายเปนเรื่อง เดียวกนั แตเปน เพยี งสว นหนง่ึ ของประโยคและไมมีเนื้อความครบถวนเปนประโยคเชน นกเขา วัดบาง ประทนุ ใน ในหมอทองเหลอื ง นอนกลางวนั บอยๆ15๑๖ ประโยคไมสมบรู ณ เปนคําหรือกลมุ คาํ ต้งั แต ๒ คําขน้ึ ไป ทน่ี ํามาผสมกันแลว เปนขอความท่ีไม สมบรู ณ แตไ ดใจความ สามารถเขาใจในบรบิ ทน้ัน เปนขอ ความท่มี ีใจความเดยี วหรือบทกริยาเพียงบท เดยี ว โดยมคี ําสันธานทใี่ ชเชื่อมบทกรรมหรือวเิ ศษณ ประโยคไมสมบรู ณใ นภาษาไทย เชน คําวา รองเพลง ไพเราะ ทาํ งานเยอะ งวงนอน ไปเท่ยี ววัดพระแกว ขยันจรงิ ๆ ประโยคไมส มบูรณในภาษาเขมร เชนคําวา /pi-saa + baay/ “กนิ ขาว” ពិស + បា ពិសប /phək + tɨk/ “ดื่มนํา้ ” ផឹក + ទឹក ផឹកទឹក /phək + sraa/ “ดืม่ เหลา ” ផឹក + �ស ផឹក�ស /tɨw + phtĕəh/ “ไปบา น” េទ + ផ�ះ េទផ� /mɔɔk + phsaa/ “มาตลาด” មក + ផ្ស មកផ្ស /rɔɔk + siəw-pɨw/ “หาหนงั สือ” រក + េសៀវេភ រកេសៀវេភ /muc + tɨk/ “อาบนํา้ ” មុជ + ទឹក មុជទឹក /ñam + craən/ “กินเยอะ” ញាុ + េ្រច ញាុំេ្រច /soum + luy/ “ขอตงั ค” សំុ + លុយ សំុ លុយ /tɨw + phuu-mɨə/ “ไปพมา ” េទ + ភូម េទភូ ๑๖ เรอื งเดช ปนเขื่อนขัตยิ , ภาษาศาสตรภ าษาไทย, พมิ พค รัง้ ที่ ๓, (กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลยั มหาจฬุ าลงกรณราชวิทยาลัย, ๒๕๕๔), หนา ๒๑๙.

๑๐๙ ๔.๓.๒ ประโยคสมบูรณ ประโยคสมบูรณ หรือเรียกวา ประโยคความรวม เปนการนําคําตั้งแต ๓ คําขึ้นไปมาแตง เปนประโยคเขาดว ยกัน โดยมคี าํ เชอื่ มประธานหรือกริยาและกรรม เปนการเช่ือมประโยค ใหประโยค มีความสมบูรณ ไดแก ประธาน+กิริยา+กรรม ซ่ึงประโยคสมบูรณในภาษาไทย เชนคําวา อาหารเปน ส่ิงจําเปนสําหรับฉัน ขาวแกงและขนมจีนเปนอาหารที่ฉันชอบมาก เปนตน สําหรับคําศัพทเกี่ยวกับ ประโยคสมบูรณ ไดแก ประธาน+กิรยิ า+กรรม ในภาษาเขมร เชน คําวา /khñom + ñam + baay/ “ผม + ทาน + ขาว” ខុំ� + ញាុ + បា /maə + wiəy + koun/ “แม + ตี + ลกู ” ែម៉ + វយ+ កូន /khñom + tɨw+ phsaa/ “ฉนั + ไป + ตลาด” ខុំ� + េទ +ផ្ស /maə + muc + tɨk/ “แม +อาบ + นํ้า” ែម៉ + មុជ+ ទឹក /khñom + ñam + craən/ “ฉัน + กิน + เยอะ” ខុំ� + ញាុ + េ្រច /khñom + thwəə + tiə hiən/ “ผม + เปน + ทหาร” ខំុ� + េធ� + ទហ /mdaay+ khñom+ sqaat/ “แม + ฉนั + สวย” មា� + ខំុ� + ស� /qəw puk+ ñam +trəy/ “พอ + กนิ + ปลา” ឪពុក + ញាុ +្រត ประโยคสมบูรณมีจํานวน ๖ ชนิด ไดแก ประโยคบอกเลา ประโยคปฏิเสธ ประโยคคําส่ัง ประโยคคาํ ถาม ประโยคขอรอง และ ประโยคแสดงความตองการ ดงั นี้ ๔.๓.๒.๑ ประโยคบอกเลา เปนประโยคที่ผูพูดตองการใหผูฟงทราบประโยคท่ีมี ใจความเพือ่ บอกใหทราบ วาใครทาํ อะไร ทําทไี่ หน ทําอยางไร เปน การแจง เรื่องราวใหทราบ หรือบอก เร่ืองราวตา งๆ สําหรบั คําศพั ทเ กี่ยวกบั ประโยคบอกเลาภาษาเขมร เชนคาํ วา /khñom tɨw saa-laa riən/ “ผมไปโรงเรยี น” ខំុ�េទសេរៀន /kruu bɑŋ-riən khñom / “ครสู อนฉัน” ្រគ�បេ្រងខំុ� /krɑ-bəy sii smaw/ “กระบือกินหญา” ្រកបីសុីេស /qəw-puk coul-cət ñam trəy/ “พอ ชอบทานปลา” ឪពុកចូលចិត�ញាុំ្រ ๔.๓.๒.๒ ประโยคปฏิเสธภาษาเขมร เปนประโยคที่ผูพูดตองการปฏิเสธ ไมยอมรับ เม่ือใหผูพูดถาม ประโยคที่มีใจความไมตอบรับ มีเน้ือความตรงกันขามกับประโยคบอกเลา ในภาษาไทย เชน ไม ไมได ไมใช มไิ ด เปน ตน สําหรบั คําศัพทเกยี่ วกับประโยคปฏิเสธภาษาเขมร เชน /khñom mɨn thlŏəp pɨk-sraa tee/ “ผมไมเคยดมื่ เหลา” ខុំម� ិនធា�ប់ផឹក�េទ /khñom mɨn mɛɛn caow tee/ “ผมไมใชโ จร” ខុំ�មិនែមនេចេទ /khñom mɨn miən prɑ-pŭən tee/ “ผมไมม ีเมีย” ខុំ�មិនមាន្របពេទ /khñom mɨn baan lŭəq krɨəŋ- “ผมไมไดขายยาเสพตดิ ” ខុំម� ិនបានលក ñiən tee/ េ្រគ�ងេញ�េទ

๑๑๐ ๔.๓.๒.๓ ประโยคคาํ สง่ั เปนประโยคที่บอกใหบุคคลอืน่ ทําหรอื ไมท ําสิ่งใดสิ่งหนึ่ง มักจะละประธานไว เชน คาํ วา หา ม อยา สาํ หรบั คาํ ศัพทเก่ียวกบั ประโยคคาํ สง่ั ภาษาเขมร เชน คําวา /haam qɑŋ-kuy ləə kaw-qəy “หามนัง่ บนเกา อ้ีคณุ คร”ู ហមអង�ុយេល look kruu/ េកអីេលក្ /haam houp baay peel yup/ “หา มกนิ ขา วดกึ ” ហមហូបយ េពលយប់ /kom dɑh sbaek cəəŋ tuk tii nih/ “อยา ถอดรองเทาไวบรเิ วณนี้” កំុេដែស្បកេជ ទុកទីេនះ /srɑ-wəŋ haam baək-bɑɑ/ “เมาไมขบั ”,“เมาหา มขับ” �សវងឹ ហេបកបរ /kom thwəə sɑm-leiŋ khlaŋ/ “อยาสง เสียงดัง” កំុេធ�សំេលងខ�ំ ๔.๓.๒.๔ ประโยคคําถาม เปน ประโยคท่ีผพู ูดตอ งการถามใหผ ูฟง ตอบ ประโยคท่ีมีใจความ เปนคําถาม เพ่ือตองการคําตอบ คําท่ีเปนคําถามจะอยูตนประโยคหรือทายประโยคก็ได ประโยค คําถามที่ตองการคําตอบรับหรือปฏิเสธ มักมีคําที่ใชถามวา หรือ หรือไม ไหน ใคร อะไร ที่ไหน เมื่อไร อยา งไร เหตุใด เทา ใด สําหรบั คําศัพทเ กี่ยวกับประโยคคาํ ถามภาษาเขมร เชน คาํ วา /look miən prɑ-pŭən “คณุ มีภริยาหรือยัง” េលកមាន្រប haəy rɨɨ nɨw/ េហយឬេន? /look kruu dael bɑŋ-riən “คุณครูท่ีสอนคุณชอื่ อะไร” េលក្រគ�លបេ្រង� look kruu chmŭəh qwəy/ េលកេឈ�ះអ ? /pqoun srəy miən sɑŋ-saa “นอ งสาวมีแฟนกี่คนแลว ” បូ�ន�សីមានសង្ pon-maan nĕəq haəy/ ប៉ុនា�នអ�កេហ /niəy-yŭəq-rŏət-thə-mŭən-trəy “นายกรฐั มนตรปี ระเทศกัมพูชา នាយករដ�ម�ន�ី្របេ prɑ-teeh kɑm-pu-ciə កមុជ� ាេឈ�ះអ ? chmŭəh qwəy/ ชื่ออะไร”

๑๑๑ ๔.๓.๒.๕ ประโยคขอรองภาษา เปนประโยคท่ีผูพูดตองการออนวอน ขอรองให ผูฟงปฏิบัติตามประโยคท่ีมีขอความแสดงความตองการใหชวยเหลือในลักษณะตางๆ สําหรับคําศัพท ประโยคขอรองในภาษาไทย มกั จะมีคาํ วา โปรด เมตตา กรุณา ชวย วาน อยหู นาประโยค และมักจะมี คําวา หนอย ซิ นะ อยูทายประโยค ซึ่งคําศัพทเกี่ยวกับประโยคขอรองภาษาเขมรเขมร โดยไดขอมูล จากการสมั ภาษณผูบอกภาษา ทั้ง ๑๐ ทาน เมื่อสิงหาคม ๖๑ ซ่ึงบอกวามีประโยคแสดงความขอรอง ใชในภาษาเขมรพนมเปญดวย เชนคําวา /soum meet-taa kom ni-yiəy “ขอความกรุณาอยาพดู សូមេមត កុំនិយាយលឺេព lɨɨ peek/ เสยี งดัง” /soum mee-taa dɑh “กรณุ าถอดรองเทา ” សូមេមត េដែស្បកេជ sbaek cəəŋ/ /soum meet-taa kom cŭəq “ขอความกรุณา សូមេមត កុំជក់បារ baa-rəy/ งดสูบบหุ รี” សូមជួយលុបស “ชว ยลบขอ ความ /soum cuəy lup saa/ /soum qɑñ-cəəñ qɑŋ-kuy “ขอเชญิ นัง่ ลงบนเกาอ”ี้ សូមអេ�� ញអងុ�យេលេកអ ləə kaw-qəy/ /houp baay haəy soum cuəy “ทานขาวแลว ชว ยลา ง ហូបបាយេហ liəŋ caan phɑɑŋ/ សូមជួយលងចន จานดวย” /soum meet taa cuəy dɑh “ขอความกรุณาถอด សូមេមត�ជួេដ sbaek cəəŋ mun coul รองเทา กอ นเขา บาน” ែស្បកេជងមុនចូលផ� phtĕəh/ ๔.๓.๒.๖ ประโยคแสดงความตองการ เปนประโยคที่แสดงความอยากได อยากมี อยากเปนสิ่งใดสิ่งหน่ึง มักมีคําวา อยาก ตองการ ปรารถนา ประสงค อยูในประโยค สําหรับ คําศัพทเกี่ยวกับประโยคตองการภาษาเขมร โดยไดขอมูลจากการสัมภาษณผูบอกภาษาท้ัง ๑๐ ทาน เม่อื สงิ หาคม ๖๑ ซง่ึ บอกวามปี ระโยคแสดงความตอ งการใชในภาษาเขมรพนมเปญดว ย เชน คาํ วา /mdaay cɑŋ qaoy khñom “แมอ ยากใหฉนั เปนทหาร” មា�យចង់ឱ្យខ�ុំេធ�ទ thwəə tiə-hiən/ /khñom cɑŋ riən “ฉนั อยากเรียนตอสงู ๆ” ខំុច� ង់េរៀនខ�ស់ៗ khpŭəh khpŭəh/ /paa cɑŋ qaoy khñom riən “พออยากจะใหฉนั เรยี นเกง ” បា៉ចងឱ្យខ�ុេរៀនពូែក puu kae/

๑๑๒ /bɑɑŋ cɑŋ baan luy craən/ “พ่อี ยากมีเงนิ เยอะ” បងចង់មានលុយេ្រច “ผมอยากไดเงินเดอื นเยอะๆ” ខំុ�ចង់បាន្របាកេ្រចៗ /khñom cɑŋ baan praq khae craən craən/ ๔.๓.๓ ประโยคความซอ น ประโยคความซอน ในภาษาไทย มีคําวา เพราะ,ท่ี, ซึ่ง, เม่ือ, ให, ทวา, ตาม, ราวกับ,สู, เหมือน, ดุจดัง, เสมือน,ระหวางท่ี, เพราะเหตุวา เปนตน คําเช่ือมประโยคความซอนในภาษาเขมร เชน េ្រព, េ្រពថ, ពីេ្រព, េដ, េដយសរ, ែដល, ជ, ដូច, ដូចជ, េនេពលែដ, បុ៉ែន�, កុ�ង, អំឡុងេពល, ក៏េដ, េទះប,េទះបថ,សូមបីែត, នឹង, និង, េដម្ប, ទំ, តំងែ, តំពី, ចំេព เปน ตน ประโยคความซอ นในภาษาไทย เชน คุณแมบ ญุ เกิดรับประทานยาสมุนไพรที่ไดมาจากวัด, พอสุขและแมเกิดทานดูแลลูกๆไดดีมากๆ, คุณประกอบชอบทํางานดานการพูดและงานนายหนา, คุณต้ิกทํากับขาวเลี้ยงแขกที่มาจากจังหวัดบุรีรัมย, คุณตุยชอบรองเพลงชอบเท่ียวและชอบซื้อของ ในหา งดังๆ , คณุ นายชอบขายตามตลาดนัดและชอบทําไรทํานา, คุณอุทําความดีเคายอมมีความเจริญ กับชีวิต, คุณนอยดูแลพอแมจะมีเจริญรุงเรืองแกตัวเองและครอบครัว, การเยือนประเทศกัมพูชาใน ครั้งนี้ประเทศไทยไดรับการตอนรับเปนอยางดี, การแลกเปลี่ยนขาวสารเปนส่ิงท่ีดีของทั้งสองฝาย, และ ประเทศกมั พชู ามปี ระชากรจาํ นวนมากมายท่อี าศัยอยูในกรงุ พนมเปญ เปน ตน ประโยคความซอนภาษาเขมรนนั้ ผูวิจัยไดรวบรวมประโยคความซอนท่ีเปนภาษาราชการ ในการเย่ียมคํานับอยางเปนทางการ โดยผูสนใจสามารถนําไปประยุกตใชในงานแปลหรืองานลาม ภาษาเขมรเก่ยี วกบั ประเด็นสนทนาท่สี ําคญั ตา งๆ ระหวางการเขา เยี่ยมคาํ นบั ของผนู าํ ระดบั สูงมีดังน้ี ๔.๓.๓.๑ ประโยคความซอนภาษาราชการ เกี่ยวกับการแลกเปล่ียนการเยือน ใชคําศัพทในการกลา วตอนรับแขกผูมาเยือน ของผนู าํ ระดับสูงประเทศไทยและราชอาณาจักรกัมพูชา เชน ๑) /soum swaa-kum dael baan qɑñ-cəəñ mɔɔk kan qa-kĕəq-bɑñ-ciə- kaa-ra-thaan kɑɑŋ tŏəp phuu-mɨn thay/ “ขอตอ นรบั สกู องบญั ชาการกองทัพไทย” សូមស�គមនែដលបានអេ� �មកកនអគ�ប�� ករដ�នកងទ័ពភូមិន� …………..………………………………………………………………………… ๒) /khñom soum sɑm-daeŋ nɨw ma-noo-sɑñ-ceit-ta-naa saom-ma- nŏəh-riik-riəy yaaŋ kray-lɛɛŋ nɨŋ tɔ-tuəl swaa-kum cɑm-pŭəh wŏət-da-miən qaek qot- dɑm nɨŋ kənaq prɑ-ti-phuu dael baan qɑñ-cəəñ mɔɔk kan qa-kĕəq-bɑñ-ciə-kaa ra- thaan kɑɑŋ tŏəp phuu-mɨn thay/

๑๑๓ “ผมมีความยนิ ดีที่จะตอ นรับทานและคณะสูกองบญั ชาการกองทัพไทย” ខុំ�សូមសែម�ង នូវមេនាសេ��តនាេសមនស្សរីករយយា៉ង និងទទួល ស�គមន៍ចំេពះវត� ឯកឧត�មនិងគណៈ្របតិភ ែដលបានអេ� �ញមកក អគ�ប�� ករដ�ន ទ័ពភូមិន�ៃថ ..…………………………………………………………………………………………… ๓) /khñom miən saekdəy saom-ma-nŏəh riik-riəy yaaŋ kray-lɛɛŋ nɨŋ ciə kət-te-yŭəh dɑɑ qot-dɑŋ-qot-dɑm dael baan tɔ-tuəl swaa-kum cɑm-pŭəh qaek-qot-dɑm baan qɑñ-cəəñ mɔɔk kan qa-kĕəq-bɑñ-ciə-kaa-ra-thaan kɑɑŋ tŏəp phuu-mɨn thay/ “ผมมีความยินดีและรูสึกเปนเกียรติอยางย่ิงที่จะตอนรับทานสูกองบัญชาการ กองทพั ไทย” ខំុ�មានេសចក�ីេសមនស្សរីករយយា៉ងៃ និងជាកិត�ិយដ៏ឧត�ុង�ឧត� ែដល បានទទួលស�គម ចំេពះឯកឧត� បានអេ� �ញមកក អគប� �� ករដ�នកងទ័ពភូមិន� ..…………………………………………………………………………………………… ๔) /khnoŋ niəm rɔɔ-bɑh qa-kĕəq mee bɑñ-ciə kaa naɨy kɑɑŋ tŏəp phuu-mɨn thay khñom soum swaa-kum qaek-qot-dɑm baan qɑñ-cəəñ mɔɔk kan qa-kĕəq-bɑñ-ciə-kaa-ra-thaan kɑɑŋ tŏəp phuu-mɨn thay/ “ในนามของผบู ญั ชาการทหารสูงสุด ผมขอตอ นรบั ทานสูก องบัญชาการกองทัพไทย” កុ�ងនាមរបស អគ�េមប�� ករៃនកទ័ពភូមិន�ៃថ ខំុ�សូមស�គមន ចំេពះវត�ម ឯកឧត�ម ែដលបានអេ� �ញមកកអគ�ប�� ករដ�នកងទ័ពភូមិន� …………..…………………………………………………………………………… ๔.๓.๓.๒ ประโยคความซอ นภาษาราชการ เกีย่ วกับการกลาวแสดงความยินดีกับ ตําแหนงใหม เชนคําวา ๑) /khñom soum sɑm-daeŋ kaa qɑɑp-qɑɑ-saa-tɔɔ cɑm-pŭəh dɑm- naeŋ thməy rɔ-bɑh qaek-qot-dɑm/ “ผมขอแสดงความยนิ ดกี บั ตําแหนง ใหมของทาน” ខំុ�សូមសែម�ងកអបអរសទ ចំេពតំែណងថី� របស់ឯកឧតម� ………………………………………………………………………………………… ๒) /khñom soum sɑm-daeŋ kaa qɑɑp-qɑɑ-saa-tɔɔ cɑm-pŭəh dɑm- naeŋ thməy rɔɔ-bɑh qaek-qot-dɑm khnoŋ thaa-naq...dɑm-naeŋ ciə.../ “ผมขอแสดงความยินดีกบั ตาํ แหนง ใหมข องทานในฐานะ….ตําแหนงเปน…” តំែណងជ… ខុំ�សូមសែម�ងកអបអរសទ ចំេពតំែណងថី� របស់ឯកឧត�មកុ�ងឋន... …………………………………………………………………………………………

๑๑๔ ๓) /khñom soum sɑm-daeŋ kaa qɑɑp-qɑɑ-saa-tɔɔ cɑm-pŭəh qaek- qot-dɑm dael tɔɔ-tuəl kaa taeŋ-taŋ .../ “ผมขอแสดงความยนิ ดที ที่ า นไดรบั การแตงตั้งใหดํารงตําแหนง...” ខុំ�សូមសែម�ងករអបអរស ចំេពះឯកឧត�ម ែដលទទួលករែតងតតំែណង… ……………………………………………………………………………………… ๔) kaa taeŋ-taŋ qaoy bɑñ-chɔɔ /soum sɑm-daeŋ kaa qɑɑp-qɑɑ-saa-tɔɔ cɑm-pŭəh qaek-qot-dɑm dael tɔɔ-tuəl chmŭəh khnoŋ dɑm-naeŋ.../ “ขอแสดงความยนิ ดีที่ทา นไดร บั การแตงตั้งใหดาํ รงตําแหนง …” សូមសែម�ងកអបអរសទ ចំេពះឯកឧត�ម ែដបាទទួលករែតងត ឱ្ប�្រេឈ�កុ�ងតំែណង... ……………………………………………………………………………………… ๔.๓.๓.๓ ประโยคความซอนภาษาราชการ เกี่ยวกับความสัมพันธทางทหารของ ประเทศไทยและราชอาณาจักรกัมพูชา เชนคําวา ๑) /kɑɑŋ tŏəp phuu-mɨn thay nɨŋ kɑɑŋ yoo-thə-pŏəl kheem-mə-raq phuu-mɨn miən kaa tum-nĕəq tum-nɔɔŋ dɑɑ cɨt snət ciə craən chnam mɔɔk haəy/ “กองทัพไทยและกองทัพกมั พูชามคี วามสัมพันธท่ีใกลช ิดมาเปนเวลาหลายป” កងទ័ពភូមិន�ៃថ និងកងេយាធពលេខមរភូមិន មានករទំនាក់ទំនងដ៏ជិតស�ិ េ្រចនឆា�ំមកេហ ……………………………………………………………………………………… ๒) /tĕəŋ pii kɑɑŋ tŏəp miən kaa tum-nĕəq tum-nɔɔŋ dɑɑ cɨt snət khnoŋ kɑm-rət twee-phiə-kii/ “ท้งั สองกองทัพมีความสัมพนั ธท ใ่ี กลช ิดในระดบั ทวิภาคี” ទំងពីរកងទ័ពមកទំនាក់ទំនដ៏ជិតសិទ� ក� ុ�ងក្រមិតេទ�ភា ……………………………………………………………………………………… ๓) /khñom sɑŋ-khɨm thaa kaa tum-nĕəq tum-nɔɔŋ tĕəŋ pii nɨŋ phdɑl kaa pŭəŋ-rɨŋ qaoy kan tae miən phiəp snət-snaal bɑn-thaem tiət/ “ผมหวังวาความสัมพันธระหวางท้ังสองกองทัพจะไดรับการเสริมสรางใหแนน แฟน ยง่ิ ขึ้นไป” ខុំ�សង្ឃឹមកទំនាក់ទំនងរវងកងទ័ពទំង នឹងផ�ល់កព្រងឹ ឱ្យកន់ែត ភាសិទ� ស� �បែន�មេទៀត ……………………………………………………………………………………… ๔) /kɑɑŋ tŏəp phuu-mɨn thay nɨŋ kɑɑŋ yoo-thə-pŏəl kheem-mə-ra- phuu-mɨn miən kaa tum-nĕəq tum-nɔɔŋ dɑɑ lqɑɑ ciə rɔɔ-yĕəq peel yuu qɑŋ-waeŋ/

๑๑๕ “กองทัพไทยและกองทพั กัมพูชามคี วามสัมพันธอันดีมายาวนาน” កងទ័ពភូមិន�ៃថ និងកងេយាធពេខមរភូមិន� មាកទំនាក់ទំនដ៏លជ� រយៈ េពលយូរអែង�ង …………………………………………………….………………………………… ๔.๓.๓.๔ ประโยคความซอนภาษาราชการ เกยี่ วกับความรวมมือทวั่ ไป เชน คําวา ๑) / tĕəŋ pii kɑɑ tŏəp miən kaa tum-nĕəq tum-nɔɔŋ dɑɑ lqɑɑ ciə rɔɔ-yĕəq peel yuu qɑŋ-waeŋ nɨw khnoŋ krup-krup wi-say/ “ท้งั สองกองทพั มีความสมั พันธอ นั ดีมายาวนานในทุกๆดาน” ទំងពីកងទ័ពមាកទំនាក់ទំនដ៏លជ� យូរអែងង� េនក�ុង្រគៗ វសិ ័យ ………………………………………..…………………………………………… ๒) /riə-ciə-naa-caq thay nɨŋ riə-ciə-naa-caq kɑm-pu-ciə miən kaa tum-nĕəq tum-nɔɔŋ dɑɑ cɨt snət krup krup tɨt-thə-phiəp nɨŋ krup kɑm-rət/ “ราชอาณาจักรไทยและราชอาณาจักรกัมพูชามีความสัมพันธอันใกลชิดในทุกๆ มติ แิ ละกระดับ” រជាណាៃថនិ ងរជាណាច្រកក មាកទំ នាក់ទំនដ៏ ជិ តសិ�ទ�្រគប ៗ ទិដ�ភាពនិង្រគប់ក្រ …………………………………………………………………………………..… ๓) /riə-ciə-naa-caq thay nɨŋ riə-ciə-naa-caq kɑm-pu-ciə miən kaa tum-nĕəq tum-nɔɔŋ dɑɑ ciə yuu qɑŋ-waeŋ cap tĕəŋ pii kaa bɑŋ-kaət kaa sthaa-pa-naa kaa tum-nĕəq tum-nɔɔŋ ciə phləw kaa khaaŋ kaa tuut kaal pii chnam.../ “ราชอาณาจักรไทยและราชอาณาจักรกัมพูชา มีความสัมพันธอันดีมายาวนาน ตัง้ แตม กี ารสถาปนาความสัมพนั ธ ทางการทูตเมื่อป… .” រជាណាៃថនិងរជាណាច្រកកមាកទំនាក់ទំនដ៏ល�ជយូរអែង�ង ចប់តំងពីករបេងកស�បកទំនាក់ទំន ជាផ�ូវកខករទូ កលពីឆា�ំ. …………………………………………………………………………………… ๔) /kɑɑŋ tŏəp phuu-mɨn thay swaa-kum cɑm-pŭəh kaa cuəy kŏəm- trɔɔ kəc sa-ha prɑ-teq-bat-kaa ciə muəy nɨŋ kɑɑŋ yoo-thə-pŏəl kheem-mə-ra phuu- mɨn yaaŋ pɨñ səmat-thə-phiəp khnoŋ wi-say.../ “กองทัพไทยมีความยนิ ดีทจ่ี ะใหความรว มมือแกกองทัพกัมพชู าอยางเต็มทใ่ี นดาน…” កងទ័ពភូមិន�ៃថស�គមន ចំេពករជួយគាំ្រទកសហ្របតិបត�ក ជាមួនិង កងេយាធពេខមរភូមិនយ� ា៉ងេពញសមត�ភកុ�ងវសិ ័យ... ……………………………………………………………………………………

๑๑๖ ๔.๓.๓.๕ ประโยคความซอนภาษาราชการ เกี่ยวกับการแลกเปลี่ยนการเยือน ของผูนําระดับสูงระหวางของประเทศไทยและราชอาณาจักรกัมพูชา ไทยและราชอาณาจักรกัมพูชา เชนคาํ วา ๑) /tĕəŋ pii kɑɑŋ tŏəp miən kaa phlah pdou kaa tŭəh-sa-naq-kəc rɔɔ-bɑh thə-naq mee dək nŏəm khaaŋ yoo-thiə/ “ท้ังสองกองทัพมีการแลกเปลี่ยนการเยือนในระดับผนู าํ ทางทหาร” ទំងពីរកងទ័មានកផា�ស់ប�ូ កទស្សនៈកិចរបស់ថា�កេមដឹកនាខេយា ……………………………………………………………………………………… ๒) /mee dək nŏəm khaayoo-thiə rɔɔ-bɑh kɑɑŋ tŏəp tĕəŋ pii miən kaa phlah pdou kaa tŭəh sa-naq-kəc yaaŋ tĕəŋ-tŏət/ “ผนู ําทางทหารของทง้ั สองกองทัพมีการแลกเปลีย่ นการเยอื นอยางสมาํ่ เสมอ” េមដឹកនាខេយារបស់កងទ័ពទំងពី មានកផា�ស់ប�ូ កទស្សនៈកិច យា៉េទៀងទត ……………………………………………………………………………………… ๓) /tĕəŋ pii kɑɑŋ tŏəp miən kəc-sa-ha-prɑt-bat-kaa rɔɔ-wiəŋ kniə krup kɑɑŋ tŏəp haəy mee bɑñ-ciə kaa thnaq khpŭəh miən kaa phlah pdou kaa tŭəh-sa- naq-kəc ciə bɑn-tɑɑ bɑn-tŏəp haəy nɨŋ thwəə qaoy thnaq prɑ-teq-bat-kaa kan tae miən phiəp snət-snaal bɑn-thaem tiət/ “ทั้งสองกองทัพมีความรวมมือระหวางกันในทุกเหลาทัพ และผูบังคับบัญชา ระดบั สูงมกี ารแลกเปลี่ยนการเยือนกันอยางตอ เนื่อง ซง่ึ ทําใหกําลังพลมีความคุนเคยกนั มากขนึ้ ” ទំងពីរកងទ័ពមានកិច�សហ្របតិបត�ិកររវងគា�្រគ េហយេមប�� ក ថា�ក់ខ�ស មានករផា�ស់ប ករទស្សនៈកិច�ជាបន�បន េហយនឹងេធ�ឱ្យថា�ក់្របតិបករ កន់ែ មានភសិទ� ស� �បែនម� េទៀត ……………………………………………………………………………………… ๔.๓.๓.๖ ประโยคความซอนภาษาราชการ เกี่ยวกับการกลาวขอบคุณในความ ชว ยเหลือ ระหวา งประเทศไทยและราชอาณาจักรกัมพูชา เชน คาํ วา ๑) /khñom soum thlaeŋ qɑm-nɑɑ-kun kɑɑŋ yoo-thə-pŏəl kheem- mə-rah-phuu-mɨn sɑm-rap kaa cuəy nɨŋ kaa kŏəm-troo kɑɑŋ tŏəp phuu-mɨn thay/ “ผมขอขอบคุณกองทัพกัมพูชาสําหรับความรวมมือและการสนับสนุนท่ีมีใหแก กองทพั ไทย” ខំុ�សូមែថ�ងអំណរគុណកងេយាធពេខមរភូមិន�ស្រមាប់កិច�សហ្របតិបត� និងករគាំ កងទ័ពភូមិន�ៃថ ………………………………………………………………………………………

๑๑๗ ๒) /khñom soum thlaeŋ qɑm-nɑɑ-kun kɑɑŋ tŏəp kheem-mə-rah- phuu-mɨn sɑm-rap kəc sa-ha-prɑ-teq-bat-kaa nɨŋ kaa kŏəm-troo kɑɑŋ tŏəp -phuu-mɨn thay/ “ผมขอขอบคุณ… กองทัพกัมพูชา…ที่ใหการสนับสนุนในดานการศึกษารวมถึง ความรวมมอื ท่ีมีใหแกกําลังพลกองทพั ไทย” ខុំ�សូមែថ�ងអំណរគុណកងេយាធពេខមរភូមិន� ចំេពះកជួយគាំ្រទ ក�ុងវិស កអប់រំ រមួ ទំកិចស� ហ្របតិបត�ិក ែដលផ�ល់ជូនឱ្យអ�ក្របតិបត�ិកររកងេយាធាភូមិន� ……………………………………………………………………………………… ๓) /kɑɑŋ tŏəp phuu-mɨn thay soum thlaeŋ qɑm-nɑɑ-kun cɑm-pŭəh kaa cuəy kəw-qəy sək-saa kraom kum-rooŋ kaa… “กองทัพไทยขอขอบคณุ ที่สนับสนุนท่นี ่งั การศกึ ษาภายใตโครงการ….” កងទ័ពភូមិន�ៃថ សូមែថ�ងអំណរគុណ ចំេពះករជផ�ល់េកអីសិក េ្រក គេ្រមក... ……………………………………………………………………………………… ๔.๓.๓.๗ ประโยคความซอนภาษาราชการ เก่ียวกับการแสดงความเสียใจตอ เหตุการณห รอื สถานการณตางๆ ทเี่ กิดข้ึนในประเทศไทยและในราชอาณาจักรกัมพชู า เชนคําวา ๑) /khñom soum sɑm-daeŋ kaa coul ruəm rum-lɛɛk tŭəh cɑm-pŭəh kaa bat-bɑŋ cii-wet… nɨŋ truəp-sɑm-bat…/ “ผมขอแสดงความเสียใจตอ การสูญเสียชวี ติ ...และทรพั ยส ิน...” ខុំស� ូមសែម�ងកចូលរួមរំែលកទុក� ចំេពះករបាត់បង់ជី… និង្រទព្យសម្ប… ……………………………………………………………………………………… ๒) /khñom miən qaa-rɑm saok-sdaay cɑm-pŭəh kaa bat-bɑŋ cii-wet rɔɔ-bɑh cŭən-ciət…pii khyɑl pyuh…/ “ผมรสู ึกเสียใจตอการสญู เสียชวี ติ ของชาว…สญั ชาต…ิ จากพายุ…” ពីខ្យល់ព្យុះ. ខំុ�មានអរម�ណ៍េសក ចំេពះករបាត់បង់ជីរបស់ជនជាត...ស�� តិ... ……………………………………………………………………………………… ๔.๓.๓.๘ ประโยคความซอ นภาษาราชการ ในการฝากความระลกึ ถึงบุคคลอื่นเชน ๑) /khñom soum phñaə suə sok tuk tɨw dɑl…chmŭəh buk-kŏəl…/ “ผมขอฝากความระลกึ ถงึ ไปยงั …ช่ือบคุ คล…” ខំុស� ូមេធ�សួរសុខទុក�េទដល...េឈ�ះបុគ�ល.. ………………………………………………………………………………………

๑๑๘ ๒) /qa-kĕəq mee bɑñ-ciə kaa naɨy kɑɑŋ tŏəp phuu-mɨn thay baan phñaə suə sok mɔɔk dɑl qaek-qot-dɑm/ “ทา นผบู ัญชาการทหารสงู สดุ ไดฝ ากความระลกึ ถึงมายงั ทา น” អគេ� មប�� កៃនកងទ័ពូម� ិន�ៃថ បាេធស� ួរសុខទុក� មកដល់ឯកឧតម� ……………………………………………………………………………………… ๔.๓.๓.๙ ประโยคความซอนภาษาราชการ เก่ียวกับการกลาวคําอําลา และ คําอวยพรอยางเปนทางการ เชน คาํ วา ๑) /khñom miən ma-noo-sɑñ-ceit-ta-naa saom-ma-nŏəh-riik-riəy yaaŋ kray-lɛɛŋ dael miən qaə-kaah baan sɑm-neh sɑm-naal ciə-muəy qaek-qot- dɑm nɨw thŋay nih/ “ผมรสู กึ ยินดเี ปนอยางย่งิ ทไ่ี ดมโี อกาสพดู คุยกับทา นในวนั น”ี้ ខុំម� ាមេនាសេ��តនាេសមនស្សរីករយយា៉ង ែដលមានឱកបា សំេណះសំណា ជាមួយឯកឧតមេនៃថ�េន ……………………………………………………………………………………… ๒) /khñom miən kdəy riik-riəy dael miən qaə-kaa phlah pdou ma-tɨq yoo-bɑl kuə qaoy cap qaa-rɑm haəy ciə qat-tha-prɑ-yaoc nɨŋ qaek-qot-dɑm nɨw thŋay nih/ “ผมรสู กึ ยินดีท่ีไดมีโอกาสแลกเปล่ียนความคิดเห็นที่นาสนใจ และเปนประโยชน กบั ทานในวนั นี้” ខំុ�មាកី� រីករយែដលមានឱក សផាស� ់ប�ូរមតិេ គួរឱ្យចប់អរម េហយជាអត�្របេយាជន៍នឹងឯកឧត�មេនៃថ …………………………………………………………………………………… ๓) /khñom soum cuun pɔɔ qaoy qaek-qot-dɑm miən so-phĕəh-moŋ- kŭəl nɨŋ cook-cɨy krup phiə-rĕəq-kəc rɔ-hout dɑl kəc-prɑ-te-bat kaa rɔɔ-bɑh qaek qot-dɑm qɑm-loŋ peel nɨw riə-ciə-naa-caq thay/ “ผมขออวยพรใหทานมีความสุขและประสบความสําเร็จตลอดการปฏิบัติหนาท่ี ของทานในไทย” ខុំ�សូមជូនពរឱ្យឯកឧត�ម មានសុភមង និងេជាគជ័យ្រគប់ភារក រហូតដល់កិច� ្របតិបត�ិក របស់ឯកឧត�ម អំឡុងេពលេនរជាណាច ……………………………………………………………………………………… ๔) /khñom soum cuun pɔɔ qaoy qaek-qot-dɑm nɨŋ kənaq prɑ-te- phuu thwəə dɑm-naə wil trɑ-laop maa-tŭəh-phuum…riə-ciə-naa-caq-kɑm-pu-ciə… daoy so-wat-the-phiəp/ “ผมขอใหท านและคณะเดนิ ทางกลับ…ประเทศ…โดยสวัสดิภาพ”

๑๑๙ ខុំ�សូមជូនពរឱ្យឯកឧតម និងគណៈ្របតិភូេធ�ដំេណ រវលិ ្រតឡបមាតុភូម... រជាណាច្រកក...េដយសុវត�ិភ …………………………………………………………………………………… ๔.๓.๓.๑๐ ประโยคความซอนภาษาราชการ เกี่ยวกับการขอทราบความคิดเห็น ตา งๆ ทีเ่ กิดข้นึ ในประเทศไทยและราชอาณาจักรกัมพชู า เชน คําวา ๑) taə-qaek-qot-dɑm wiəy-dɑm-lay-sthaa-na-phiəp-bac-co-bɑn yaaŋ məc dae/ “ทานประเมนิ สถานการณป จจุบันไวอ ยางไร” េតឯកឧតម� វយតំៃលស�នភាពបច�ុប្បនេម៉ចែដរ? ……………………………………………………………………………………… ๒) /taə qaek-qot-dɑm miən tŭəh-snaq cɑm-pŭəh rɨəŋ nih yaaŋ məc dae/ “ทานมมี มุ มองตอ เรอื่ งนอ้ี ยางไร” េតឯកឧតម� មានទស្សនចំេពេរឿងេនះ យា៉េម៉ចែដរ? ……………………………………………………………………………………… ๓) /taə riə-ciə-naa-caq kɑm-pu-ciə rɨɨ kɑɑŋ tŏəp rɔɔ-bɑh qaek-qot- dɑm nɨŋ dɑh-sraay cɑm-pŭəh rɨəŋ nih yaaŋ məc dae/ “ราชอาณาจักรกัมพชู า หรอื กองทัพของทานจะแกไขเรือ่ งนอ้ี ยา งไร” េតរជាណាច្រកជ ឬ កងទ័ពរបស់ឯកឧត�ម នឹងេដ�សយចំេពះេរ េនះយា៉ងេម៉ចែដ? …………………………………………………………………………………… ๔.๔ การเปรียบเทียบการใชค ําศัพทภาษาพูดกบั ภาษาเขียน ภาษาพดู บางทเี รยี กวา “ ภาษาปาก ” หรือภาษาเฉพาะกลุม เชนคําวา ภาษากลุมวัยรุน ภาษาพูดไมเครงครัดในหลกั การใชภาษา บางคร้ังฟงแลวไมสุภาพ มักใชพูดระหวางผูที่สนิทสนม หรือ ผูท่ีไดรับการศึกษานอย ในภาษาเขียนบันเทิงคดีหรือเร่ืองส้ัน ผูแตงนําภาษาปากไปใชเปนภาษาพูด ของตัวละคร เพื่อความเหมาะสมกบั ฐานะตวั ละคร ภาษาเขียน มีลักษณะเครงครัดในหลักภาษา มีท้ังระดับเครงครัดมาก การใชภาษาเขียน จะใชภาษาระดับก่ึงทางการ และระดับทางการ ในวรรณกรรมมีการใชภาษาเขียน ๓ แบบ คือ ๑) ภาษาเขียนแบบจินตนาการ เชนคําวา ภาษาการประพันธทั้งรอยแกว และรอยกรอง ฯลฯ

๑๒๐ ๒) ภาษาเขียนแบบแสดงขอคิดเห็น เชนคําวา การเขียนบทความ สารคดี ฯลฯ ๓) ภาษาเขียนแบบ ประชาสมั พันธ เชนคาํ วา การเขยี นคาํ ขวัญ หรอื คาํ โฆษณา ๑๗ ๔.๔.๑ ภาษาพดู กับภาษาเขยี น การเปรยี บเทยี บการใชคําศพั ทภ าษาพูดกับภาษาเขยี น เชนคําวา ๑. ภาษาพูด /daə-leeŋ/ “เทย่ี ว” េដរេលង ภาษาเขียน /tŭəh-sa-na-cɑɑ/ “เท่ียว”,“ทัศนาจร” ទស្នចរណ៍ ๒. ภาษาพดู /daə-leeŋ/ “เทย่ี ว” េដរេលង ภาษาเขียน /tŭəh-sa-na-kəc/ “เยือนอยางเปนทางการ” ទស្សនៈកិច ๓. ภาษาพูด /luy/ “เงิน” លុយ ภาษาเขียน /tha-wi-kaa/ “เงิน”(งบประมาณ) ថវកិ ๔. ภาษาพดู /kaa/ “แตงงาน” ក ពិធីមងល� ក ภาษาเขียน /pi-thii-mŭəŋ-kŭəl-kaa/ “พิธมี งคลสมรส” ๕. ภาษาพูด /riəp-kaa/ “แตง งาน” េរៀបក ภาษาเขยี น /qaa-piə-pi-piə/ “พิธีมงคลสมรส” អពហ៍ពិព ๖. ภาษาพูด /ñam/ “กิน” ញាុ ภาษาเขยี น /tɔ-tuul-tĕəŋ/ “รับประทาน” ទទួលទ ๗. ภาษาพูด /houp/ “กนิ ” ហូប ภาษาเขยี น /pi-saa/ “รับประทาน” ពិស ๘. ภาษาพดู /qəy/ “อะไร” អី ภาษาเขยี น /qwəy/ “อะไร” អី� ๑๗ https://www.slideshare.net/monnawan/ss-10332668 [๖ มิถนุ ายน ๒๕๖๑]

๑๒๑ ๙. ภาษาพูด /sqəy/ “อะไร” សី� ภาษาเขียน /qwəy/ “อะไร” អី� ๑๐ ภาษาพดู /ruəm-day/ “รวมมือ” រមួ ៃដ ภาษาเขียน /sa-ha-kaa/ “ความรวมมือ” សហក ๑๑ ภาษาพดู /thwəə-kaa/ “การทาํ งาน” េធ�ក ภาษาเขียน /brɑ-te-bat-kaa/ “การปฏบิ ัตงิ าน” ្របតិបត�ិក ๑๒ ภาษาพูด /tii-prək-saa/ “ท่ปี รกึ ษา” ទី្របឹក ภาษาเขียน /thiə-rĕəq-thiə-rii/ “ทป่ี รึกษาการทตู ” ធារក្សធ ្របធានរ ๑๓ ภาษาพดู /prɑ-thiən-ruəm/ “ประธานรวม” សហ្របធ ภาษาเขียน /sa-ha-prɑ-thiən/ “ประธานรว ม” េពញកមា�ំ ๑๔ ภาษาพูด /pɨñ kɑm-laŋ/ “เต็มแรง” េពញសមត�ភា ภาษาเขียน /pɨñ səmat-thpiəp/ “เตม็ ความสามารถ” លុយសិក្ ๑๖ ภาษาพูด /luy sək-saa/ “ทนุ เลา เรียน” អហរូបករ ภาษาเขยี น /qaa-haa-ruup-pa-kɑɑ “ทนุ การศึกษา” សុីេញ៉ ចុះហតេ� លខ ๑๗ ภาษาพดู /sii-ñei/ “เซ็นชอื่ ” ្របតិបត�ិក ภาษาเขยี น /coh-hat-tha-lee-khaa/ “ลงนาม” កិចស� ហ ្របតិបត�ិក ๑๘ ภาษาพดู /prɑ-te-bat-kaa/ “ปฏิบัตกิ าร” ภาษาเขียน /kəc-sa-ha-prɑ- “ความรว มมือใน ្រគប់យា ปฏิบตั กิ าร” ្រគប់វិស័ te-bat-kaa/ “ทกุ อยา ง” ๑๙ ภาษาพูด /krup yaaŋ/ “ทุกมิติ”,“ทกุ ดาน” ภาษาเขียน /krup wi-say/

๑๒๒ ๒๐ ภาษาพดู /prɑ-cum/ “ประชุม” ្របជុ ภาษาเขยี น /kəc prɑ-cum/ “ประชมุ ” កិច�្របជុ ๒๑ ภาษาพูด /tuu-niə-tii/ “หนาท”่ี តួនាទ ภาษาเขียน /phiə-rə-kəc/ “ภารกิจ” ភារកិច ๒๒ ภาษาพูด /srɑ-lañ/ “รัก” �សឡាញ ภาษาเขียน /kdei snae-haa/ “ความรัก” កីេ� សហ� ๒๓ ภาษาพูด /tiə-hiən/ “ทหาร” ទហ ภาษาเขยี น /yoo-thiə/ “ทหาร” េយា ๒๔ ภาษาพดู /nĕəq yiəm/ “ยาม” អ�កយា ภาษาเขยี น /sɑn-teq-sok/ “เจาหนาที่รักษา សនិ�សុខ ความปลอดภัย” ๔.๔.๒ ภาษาเขยี น (ภาษาราชการ) ๔.๔.๒.๑ การใชภาษาเขียนหรือภาษาราชการ เก่ียวกับคําศัพทและประโยค ภาษาราชการ ดานความสมั พันธและความรวมมือไทยกับราชอาณาจกั รกมั พชู า เชนคําวา /qɑŋ-kaa sa-ha prɑ-cɨə-cɨət/ “องคการสหประชาชาต”ิ អង�ករសហ្របជា /sa-ha-prɑ-te-bat-kaa “ความรวมมือระหวางประเทศ” សហ្របតិបត�ិក qɑn-ta-ra-ciət/ អនរ� ជាត /kəc sa-ha-prɑ-te-bat-kaa ləə krup wi-say/ “ความรว มมือทุกมติ ”ิ កិចស� ហ្របតិបត�ិក េល្រគប់វិស័ /kəc sa-ha prɑ-te-bat-kaa “ความรว มมือดานการปองกัน កិចស� ហ្របតិបត�ិក ləə wi-say kaa-piə-ciət/ ประเทศ” េលវសិ ័យករពរជ /kəc sa-ha prɑ-te-bat-kaa “ความรวมมือดา นการทหาร” កិច�សហ្របតិបត�ិក ləə wi-say yoo-thiə/ េលវសិ ័យេយា

๑๒๓ /kəc sa-ha prɑ-te-bat-kaa “ความรว มมือดานการทอง កិចស� ហ្របតិបត�ិក ləə wi-say teeh-sa-ha/ เทยี่ ว” េលវសិ ័យេទសចរណ៍ កិចស� ហ្របតិបត�ិក /kəc sa-ha prɑ-te-bat-kaa “ความรว มมือดา น េលវសិ ័យឧស្សោហក ləə wi-say qoh-saa-ha-kam/ อุตสาหกรรม” /kəc sa-ha prɑ-te-bat-kaa “ความรว มมือดานการเกษตร” កិចស� ហ្របតិបត�ិក ləə wi-say ka-se-kam/ េល វសិ ័យកសិកម� /kəc sa-ha prɑ-te-bat-kaa “ความรวมมือดานสาธารณสุข” កិច�សហ្របតិបត�ិក ləə wi-say soq-khaa- េលវសិ ័យសុខភិប phi-baal/ /kəc sa-ha prɑ-te-bat-kaa “ความรวมมือดา นพาณิชย” កិច�សហ្របតិបត�ិក េលវសិ ័យពណិជ�កម ləə wi-say piə-nəc-ce-kam/ ๔.๔.๒.๒ การใชคําศัพทภาษาราชการ เกี่ยวกับการแบงเขตการปกครองใน ราชอาณาจกั รกมั พชู า เชน /rɨəc-cə-thɨə-nee/ “ราชธาน”ี រជធា /kroŋ/ “กรุง” ្រក� /khaet/ “จงั หวัด” េខត� /srok/ “อําเภอ” �សក� /khan/ “เขต” ខណ� /khum/ “ตาํ บล” ឃុំ /sɑŋ-kat/ “แขวง” សង�ត /phuum/ “หมบู าน” ភូមិ ๔.๔.๒.๓ การใชคําศัพทภาษาราชการ เกี่ยวกับกระทรวงและหนวยงานราชการ ราชอาณาจักรกัมพชู า เชน /prĕəq ma-ha-ka-sat/ “พระมหากษตั รยิ ” ្រពះមហក្ /rŏət-sphiə/ “รฐั สภา” រដស� ភ /prɨt-sphiə/ “วุฒสิ ภา” ្រពទ�សភ /qa-kĕəq lee-khaa-ra-thaan “ปลดั กระทรวง” អគ�េលខដអចិៃ�ន�យ៍ qa-cən-tray/ “รัฐมนตรี” រដ�ម�នី� /rŏət-thə-mŭən-trəy/

๑๒๔ /rŏət lee-khaa-thi-kaa/ “รฐั มนตรีชว ย” រដ�េលខធិក ឧបនាយករដ�ម�ន� /qop-paq niə-yŭəq rŏət-tha- “รองนายกรัฐมนตรี” នាយករដ�ម�ន� mŭən-trəy/ ទីសីក� រគណៈរដ�ម�ន� /niə-yŭəq rŏət-thə-mŭən-trəy/ “นายกรฐั มนตรี” ្រកសួងកសិកម� រុក�្របម និង េនស /tii sdəy kaa knaq rŏət-tha- “สํานักงานคณะรัฐมนตรี” ្រកសួងមុខងរសធ mŭən-trəy/ /krɑ-suəŋ ka-seq-kam ruk- “กระทรวงเกษตร ្រកសួងពណិជ�ក khaa prɑ-mañ nɨŋ nee-saat/ ปา ไมแ ละประมง” ្រកសួងធម�ក និង “กระทรวงกิจการ សស /krɑ-suəŋ muk-ŋiə- สาธารณะ” ្រកសួងវប្បធ និងវចិ ិ្រ saa-thiə-ra-naq/ សិល្ប “กระทรวงพาณชิ ยกรรม” ្រកសួងេសដ�កិច និងហិរ�� /krɑ-suəŋ piə-nəc cə-kam/ វតុ� “กระทรวงธรรมการ ្រកសួងអប់រំ យុវជន និ /krɑ-suəŋ thŏəm-ma-kaa nɨŋ และศาสนา” កីឡ saəh-sa-naa/ ្រកសួងបរិស “กระทรวงวัฒนธรรม ្រកសួងករបរេ និង /krɑ-suəŋ wŏəp-pə-thɔə nɨŋ และวิจิตรศลิ ป” សហ្របតិបត�ិក wi-cət səl-la-paq/ អនរ� ជាត “กระทรวงเศรษฐกิจ และ ្រកសួងសុខភិ /krɑ-suəŋ seit-ta-keq nɨŋ การคลัง” heq-rañ-wŏət-thoq/ “กระทรวงศกึ ษาธกิ าร /krɑ-suəŋ qɑp-rum yuq-wə- เยาวชนและกีฬา” cŭən nɨŋ kəy-laa/ “กระทรวงส่งิ แวดลอ ม” /krɑ-suəŋ ba-req- thaan/ “กระทรวงการตางประเทศ” /krɑ-suəŋ kaa bɑɑ-rə-təəh nɨŋ และ “ความรว มมอื ระหวาง sa-ha prɑ-te-bat-kaa qɑn-tra- ประเทศ” ciət/ “กระทรวงสาธารณสุข” /krɑ-suəŋ soq-khaa-phi-baal/ /krɑ-suəŋ qoh-saa-ha-kam nɨŋ “กระทรวงอตุ สาหกรรม ្រកសួងឧស្សោហកម� səl-la-pa-kam/ และ หตั ถกรรม” សិលប្បកម ្រកសួងព័ត៌ម /krɑ-suəŋ pcə-rə-miən “กระทรวงการขาว” ្រកសួងមហៃ /krɑ-suəŋ mɔ-haa-phtɨy/ “กระทรวงมหาดไทย”

๑๒๕ /krɑ-suəŋ yut-te-thɔə/ “กระทรวงยตุ ิธรรม” ្រកសួងយុត�ិធម /krɑ-suəŋ kaa ŋiə nɨŋ bɑn-doh “กระทรวงแรงงาน ្រកសួងករងរ bɑn-daal wi-ciə-cii-cĕəh/ และอบรมวชิ าชพี ” បណុ� ះបណា�វជិ ា�ជីវ /krɑ-suəŋ riəp cam daen dəy “กระทรวงจัดการพฒั นาท่ีดนิ ្រកសួងេរៀបចំែដនដ nɔɔ-kɔɔ-ruu-pa-nii-ya-kam nɨŋ sɑm-nɑɑŋ/ การผงั เมือง และการกอสรา ง” នគរបូ នីយកម� និងសំណង់ /krɑ-suəŋ rae nɨŋ thaam- “กระทรวงแรแ ละพลังงาน” ្រកសួងែរ៉ និ ថាមព ma-pŏəl/ /krɑ-suəŋ kaa-piə-ciət/ “กระทรวงกลาโหม” ្រកសួងករពរ /krɑ-suəŋ tum-nĕəq tum-nɔɔŋ “กระทรวงประสานงาน ្រកសួងទំនាក់ទំ rŏət sa-piə prɨt-sa-piə nɨŋ รฐั สภาวฒุ ิสภาและตรวจ រដ�សភា្រពឹទ� qa-ti-kaa-keq/ ราชการแผน ดิน” និងអធិករកិច /krɑ-suəŋ phaen kaa/ “กระทรวงแผนการ” ្រកសួងែផនក /krɑ-suəŋ pray-sa-nii nɨŋ tuu- “กระทรวงไปรษณยี  ្រកសួងៃ្របសណីយ៍ន rĕəq-kĕəq-ma-niə-kum และโทรคมนาคม” ទូរគមនាគមន /krɑ-suəŋ saa-thiə-rə-naq-kaa “กระทรวงโยธาธกิ าร ្រកសួងសធារណករ nɨŋ dək coñ-cuun/ และคมนาคม” ដឹកជ�ូ� ន ្រកសួងសង�មកិច� អតីតយុទ /krɑ-suəŋ sɑŋ-kum-ma-kəc “กระทรวงกจิ การสงั คมทหาร ជន និងយុវនីតិសម្ប qa-dət yut-tha-cŭən nɨŋ yuq- ผานศกึ และการฟน ฟเู ยาวชน” wa-nii-ti-sɑm-pa-tiə/ /krɑ-suəŋ teeh-sa-cɑɑ/ “กระทรวงการทองเทย่ี ว” ្រកសួងេទសចរណ /krɑ-suəŋ thŭən-tĕən tɨk nɨŋ “กระทรวงทรัพยากรน้าํ ្រកសួងធនធានទ qot-thoq-ni-yum/ และอุตุนิยม” និង ឧតុ�និយម ្រកសួងកិច�ករន /krɑ-suəŋ kəc-kaa niə-rii/ “กระทรวงกจิ การสตรี” តុលក /thoq-laa-kaa/ “ศาล” គណបក្ /ka-naq-paq/ “พรรค” បក្ស្របឆ /pəq-prɑ-chaŋ/ “พรรคฝา ยคา น”

๑๒๖ ๔.๔.๒.๔ การใชคําศัพทภ าษาราชการเกี่ยวกับยศทหารกองทัพไทยและยศทหาร กองทัพของราชอาณาจักรกัมพชู า ซง่ี ระดบั ช้นั ยศทหารบก ไดแ ก /pŏəl tiə-hiən/ “ระดบั พลทหาร” ពលទហ /niəy tiə-hiən rɔɔŋ/ “ระดบั นายทหารชน้ั ประทวน” នាយទហ /pŏəl lə-baal trəy/ “สิบตร”ี ពលបាល្រ /pŏəl lə-baal too/ “สิบโท” ពលបាលេ /pŏəl lə-baal qaek/ “สิบเอก” ពលបាលឯ /prɨn-tə-baal baal trəy/ “จาสิบตร”ี ្រពឹន�បាល្ /prɨn-tə-baal too/ “จาสบิ โท” ្រពឹន�បាល /prɨn-tə-baal qaek/ “จา สบิ เอก” ្រពឹន�បាល /niəy cɑm-nɑŋ/ “จาสบิ เอกพเิ ศษ” នាយចំណង /niəy tiə-hiən sa-kam/ “ระดบั นายทหารสัญญาบตั ร” នាយទហនស /qa-nuq sei-nəy trəy/ “รอ ยตรี” អនុេសនីយ៍្រត /qa-nuq sei-nəy too/ “รอ ยโท” អនុេសនីយ៍េទ /qa-nuq sei-nəy qaek/ “รอยเอก” អនុេសនីយ៍ឯក /wɔɔ-rĕəq sei-nəy trəy/ “พันตรี” វរេសនីយ៍្រត /wɔɔ-rĕəq sei-nəy too/ “พนั โท” វរេសនីយ៍េទ /wɔɔ-rĕəq sei-nəy qaek/ “พนั เอก” វរេសនីយ៍ឯក /niəy tiə-hiən cŭən khpŭəh/ “นายทหารชนั้ สงู ” នាយទហនជាន់ /qot-dɑm sei-nəy trəy/ “พลจตั วา”,“พนั เอกพิเศษ” ឧត�មេសនីយ៍្រត /qot-dɑm sei-nəy too/ “พลตรี” ឧតម� េសនីយ៍េទ /qot-dɑm sei-nəy qaeq/ “พลโท” ឧត�មេសនីយ៍ឯក /qot-dɑm sei-nəy “พลเอก”,“สี่ดาวทอง” ឧត�មេសនីយ៍ផា�យសបួន /phkaay miəh buən/ /qot dɑm sei-nəy “นายพลหา ดาวทอง”,“จอมพล” ឧតម� េសនីយ៍ផា�យមាស្ phkaay miəh pram/ /qot dɑm sei-nəy “จอมพล” ឧត�មេសនីយ៍ផា�យផុតេល phkaay miəh phot leek/

๑๒๗ ๔.๔.๒.๕ การใชคําศัพทภาษาราชการเกยี่ วกบั ยศทหารเรอื ไดแก /caq-krɑ-baal trəy/ “จาตรี” ច្រកប្រត /caq-krɑ-baal too/ “จาโท” ច្រកបាល /caq-krɑ-baal qaek/ “จาเอก” ច្រកបាល /prɨt-niə wii trəy/ “พนั จา ตร”ี ្រពឹននាវ្រត /prɨt-niə wii too/ “พันจา โท” ្រពឹន�នាវី /prɨt-niə wii qaek/ “พนั จาเอก” ្រពឹន�នាវី /niəy caq-kra-baal/ “วาที่เรือตร”ี នាច័្រកប /qa-nuq niə wii trəy/ “เรอื ตรี” អនុនាវ្រត /qa-nuq niə wii too/ “เรือโท” អនុនាវេទ /qa-nuq niə wii qaek/ “เรือเอก” អនុនាវឯក /wɔɔ-rĕəh niə wii trəy/ “นาวาตร”ี វរនាវ្រត /wɔɔ-rĕəh niə wii too/ “นาวาโท” វរនាវេទ /wɔɔ-rĕəh niə wii qaek/ “นาวาเอก” វរនាវឯក /qot-dɑm niə wii trəy/ “พลเรอื จตั วา”,“นาวาเอกพเิ ศษ” ឧត�មនាវី្រ /qot-dɑm niə wii too/ “พลเรอื ตรี” ឧតម� នាវីេ /qot-dɑm niə wii qaek/ “พลเรอื โท” ឧត�មនាវីឯ /niəy-qot dɑm niə wii/ “พลเรอื เอก” នាយឧត�មនា ๔.๔.๒.๖ การใชคําศัพทภ าษาราชการเกย่ี วกับ ยศทหารอากาศ ไดแก /pŏəl lə-baal trəy/ “จาอากาศตรี” ពលបាល្រ /pŏəl lə-baal too/ “จา อากาศโท” ពលបាលេ /pŏəl lə-baal qaek/ “จา อากาศเอก” ពលបាលឯ /prɨn-tə-baal trəy/ “พนั จา อากาศตร”ี ្រពឹន�បាល្ /prɨn-tə-baal too/ “พันจาอากาศโท” ្រពឹន�បាល

๑๒๘ /prɨn-tə-baal qaek/ “พนั จา อากาศเอก” ្រពឹន�បាល /niəy cɑm-nɑŋ/ “วาท่เี รอื อากาศตร”ี នាយចំណង /qa-nuq sei-nəy trəy/ “เรอื อากาศตรี” អនុេសនីយ៍្រត /qa-nuq sei-nəy too/ “เรอื อากาศโท” អនុេសនីយ៍េទ /qa-nuq sei-nəy qaek/ “เรืออากาศเอก” អនុេសនីយ៍ឯក /wɔɔ-rĕəq sei-nəy trəy/ “นาวาอากาศตรี” វរេសនីយ៍្រត /wɔɔ-rĕəq sei-nəy too/ “นาวาอากาศโท” វរេសនីយ៍េទ /wɔɔ-rĕəq sei-nəy qaek/ “นาวาอากาศเอก” វរេសនីយ៍ឯក /qot-dɑm sei-nəy trəy/ “พลอากาศจัตวา”,“น.อ.พเิ ศษ” ឧត�មេសនីយ៍្រត /qot-dɑm sei-nəy too/ “พลอากาศตรี” ឧត�មេសនីយ៍េទ /qot-dɑm sei-nəy qaek/ “พลอากาศโท” ឧត�មេសនីយ៍នាវីឯ /niəy qot-dɑm sei-nəy/ “พลอากาศเอก” នាយឧត�េសនីយ៍ นอกจากนน้ั ยศทหารชน้ั นายรอย-ชั้นนายพันสามารถใชภ าษาพูด ในคําวา /saq/ แปลวา “ศักดิ์” ស័កិ� ไดแ ก /saq muəy/ “รอ ยตรี”,“เรือตร”ี ,“เรืออากาศตร”ี ស័កិ� ๑ /saq pii/ “รอยโท”,“เรอื โท”,“เรอื อากาศโท” ស័កិ� ๒ /saq bəy/ “รอยเอก”,“เรือเอก”,“เรอื อากาศเอก” ស័កិ� ๓ /saq buən/ “พนั ตรี”,“นาวาตรี”,“นาวาอากาศตร”ี ស័កិ� ๔ /saq buən kɑn-lah/ “พนั โท”,“นาวาโท”,“นาวาอากาศโท” ស័កិ� ๔.๕ /saq pram/ “พันเอก”,“นาวาเอก”,“นาวาอากาศเอก” ស័កិ� ๕ ยศทหารชัน้ นายพลสามารถใชภ าษาพดู ในคําวา /phkaay/ แปลวา “ดาว” ផា� ไดแก /phkaay muəy/ “พลจตั วา”,“พลเรือจตั วา”,“พลอากาศจัตวา” ផា� ๑ /phkaay pii/ “พลตร”ี ,“พลเรือตรี” ,“พลอากาศตรี” ផា� ๒ /phkaay bəy/ “พลโท” ,“พลเรือโท”,“พลอากาศโท” ផា� ๓ /phkaay buən/ “พลเอก” ,“พลเรือเอก”,“พลอากาศเอก” ផា� ๔ /phkaay pram/ “จอมพล” ផា� ๕

๑๒๙ /puəq/ ๔.๔.๒.๗ การใชคําศพั ทภาษาราชการเกีย่ วกับหนวยทหารภาษาเขมร เชน คาํ วา /krom/ “หม”ู ពួក “ชุด” ្រក� /kɑɑŋ qa-nuq sei-naa touc, “หมวด” កងអនុេសនាតូ,កងតូច kɑɑŋ touc/ “กองรอย” កងអនុេសនាធ /kɑɑŋ qa-nuq sei-naa thom/ /kɑɑŋ wɔɔ-rĕəq sei-naa touc/ “กองพนั ” កងវរេសនាតូ /kɑɑŋ la-baat/ “กองลาดตระเวน” កងល្ប /kɑɑŋ wɔɔ-rĕəq sei-naa thom/ “กรม” កងវរេសនាធ /kɑɑŋ pŏəl touc/ “กองพลนอย” កងពលតូច /kɑɑŋ pŏəl thom/ “กองพลนอย” កងពលធំ /kɑɑŋ yoo taə phuu mi piəq/ “ภูมิภาคทหาร” កងេយាធភូមិភ /kɑɑŋ tŏəp caəŋ kɔɔk/ “ทหารบก” កងទ័ពេជងេគា /kɑɑŋ tŏəp cəəŋ tɨk/ “ทหารเรือ” កងទ័ពេជងទឹក /kɑɑŋ tŏəp cəəŋ qaa kaah/ “ทหารอากาศ” កងទ័ពេជងអក /qa-kĕəq see-naa-thii-kaa-ra- “สํานักงานเสนาธกิ าร” អគេ� សនាធិករដ thaan/ អគ�ប�� ករដ /qa-kĕəq-bañ-ciə-kaa-ra-thaan/ “กองบัญชาการทหารสูงสุด” ្រកសួងករពរ “กระทรวงกลาโหม” មូលដ�នកងនាចរណ៍ /krɑ-suəŋ kaa-piə-ciət/ “ฐานทพั เรือ” មូលដ�នកងទ័ពេជងទឹ /muul-lə-thaan kɑɑŋ niə-wii “ฐานทัพเรือ” -cɑɑ/ /muul-lə-thaan kɑɑŋ tŏəp caəŋ tɨk/ /muul-lə-thaan kɑɑŋ qaa-kaah- “ฐานทัพอากาศ” មូលដ�នកអករណ៍ sa-cɑɑ/ មូលដ�នកងទ័ពេជងអ /muul-lə-thaan kɑɑŋ tŏəp caəŋ “ฐานทัพอากาศ” អយ្យករេ qaa-kaah/ ទីប�� ករទហន� /qay kaa yoo-thiə/ “อัยการทหาร” /tii bañ-ciə-kaa tiə-hiən srok/ “กองบัญชาการทหาร ទីប�� ករតំបន ประจาํ อาํ เภอ” ្របតិបតិ�ករស /tii bañ-ciə-kaa dɑm-bɑn prɑ-te- “กองบัญชาการทหาร កងករពរ្រពំ bat-kaa sək/ ประจาํ จงั หวดั ” “หนวยปอ งกันชายแดน” /kɑɑŋ kaa piə prɑm-daan/

๑๓๐ /tŏəp pi seih/ “สงครามพเิ ศษ” ទ័ពពិេសស /bɑn-dɨt sə-phiə yoo-thiə/ “รร.เสนาธกิ ารทหาร” បណិ� តសភាេយ /qa-kĕəq lee-khaa thi kaa rə- “สาํ นกั ปลัด” អគេ� លខធិករដ thaan/ /tii sdəy kaa krɑ-suəŋ kaa-piə- “ท่วี า การกระทรวงกลาโหม” ទីសីក� រ្រកសួងករព ciət/ ๔.๔.๒.๘ การใชคําศัพทภาษาราชการเกยี่ วกบั เหลา ทหารภาษาเขมร เชน /tiə-hiən thmaə cəəŋ/ “ทหารราบ” ទហនេថ�រេជ /tiə-hiən rŭət krɑh, “ทหารมา” ទហនរថេ្ , rŭət piəh daek/ រថពសែដ /tiə-hiən kam-phləəŋ thom/ “ทหารปนใหญ” ទហនកំេភ� /tiə-hiən kɑm-phləəŋ thom nɨŋ “ทหารปน ใหญและ ទហនកំេភ�ងធំ kaa piə daen qaa-kaah/ ปองกันภัยทางอากาศ” ករពរែដនអ /tiə-hiən ciəŋ, wi-swaq- “ทหารชาง” ទហន, kam yoo-thiə/ វសិ ក� ម�េយា /tiə-hiən bañ-cŭən saa/ “ทหารสือ่ สาร” ទហនប��ូន /tiə-hiən dɨk cəñ-cŭən/ “ทหารขนสง ” ទហនដឹកជ�� /tiə-hiən sap-piə-wut/ “ทหารสรรพวธุ ” ទហនសព� /tiə-hiən cɑl-la-nuu-pa-thɑm, “ทหารพลาธิการ” ទហនចលបត�មផ� �ត់ផង� ់ phkŭət phkŭəŋ/ “ทหารสารวัตร” អវុធហត�ជា /qaa-wut-hat ciət/ /tum-nĕəq-tum-nɔɔŋ “ทหารสารบรรณ” ទំនាក់ទំនងេយ yoo-thiə/ “ทหารรฐั ธรรมนญู ” ទហនច្ /tiə-hiən cbap/ / tiə-hiən hi-rañ-wŏət-thoq/ “ทหารการเงนิ ” ទហនហិរ��វត /səl-la-paq nɨŋ trae tŏəp/ “ทหารดุริยางค” សិល្បៈនិងែ្រតទ /yoo-thiə pɔə-rə-miən/ “ทหารการขาว” េយាធាព័មា /tiə-hiən soq-khaa-phi-baal/ “ทหารแพทย” ទហនសុខភ /phuu-mi-saah yoo-thiə/ “ทหารแผนท”่ี ភូមិស�ស�េយ

๑๓๑ ๔.๔.๒.๙ การใชคําศัพทภาษาราชการ เกี่ยวกับหนว ยงานปกครองระดับจังหวัดเชน /saa-laa khaet/ “ศาลากลางจงั หวัด” សលេខ /qa-phi-baal khaet/ “ผวู า ราชการจงั หวดั ” អភិបាលេខត /caw-way khaet/ “ผูวาราชการจงั หวัด” េចហ�យេខ /qa-phi-baal khaet rɔɔŋ/ “รองผวู า ราชการจังหวดั ” អភិបាលេខត�រ /mŭən tii/ “สํานักงาน” មនីរ� /saa-laa srok/ “นายอาํ เภอ” សល�ស /caw-way-srok/ “นายอําเภอ” េចហ�យស� /qa-phi-baal srok rɔɔŋ/ “รองนายอาํ เภอ” អភិបាល�ស�ករ /lee-khaa-thi-kaa srok/ “ปลัดอําเภอ” េលខធិករស� “กองกํากับการตาํ รวจ” សង� ករដ �ននគរបាលេ /snɑɑŋ-kaa-ra-thaan nɔɔ-kɔɔ-baal khaet/ ๔.๔.๒.๑๐ การใชคาํ ศัพทภาษาราชการ เก่ยี วกับการใชคาํ ศัพทศ าลภาษาเขมร เชน /thoq-laa-kaa/ “ศาล” តុលក /thoq-laa-kaa kɑm-puul/ “ศาลฎกี า” តុលករកំព /saa-laa qut-thɔɔ/ “ศาลอทุ รณ” សលឧទ�រ /saa-laa qo-krət/ “ศาลอาญา” សលឧ្រក /saa-laa dɑm-bouŋ/ “ศาลช้นั ตน” សលដំប /thoq-laa-kaa rŏət-thə-baal/ “ศาลปกครอง” តុលកររដ� /thoq-laa-kaa yoo-thiə/ “ศาลทหาร” តុលករេ /thoq-laa-kaa sək/ “ศาลทหาร” តុលករស /thoq-laa-kaa rŏət ba- “ศาลแพง” តុលកររដ�ប្បេ wei-nii/ /krɑ-laa bañ-cii/ “เสมียนศาล” ្រកប�� ី /caw krɑm/ “ผพู พิ ากษา” េច្រក /prĕəq-riək-qaac-ŋaa/ “อยั การ” ្រពះរជអ /mee-thiə-wii / “ทนายความ” េមធាវ /cbap prum-ma-thŭən/ “กฎหมายอาญา” ច្បោប់្រពហ�

๑๓๒ ๔.๔.๒.๑๑ การใชคาํ ศพั ทภาษาราชการเก่ียวกับคาํ ศพั ทการทตู ภาษาเขมร เชน /qaek-qa-kĕəq-riək- “เอกอคั รราชทูต” ឯកអគរ� ជទូ cə-tuut/ “ที่ปรกึ ษาฝายพานชิ ย” អគ�ទី្របឹក្សោែផ�កពណិ /qa-kĕəq tii prək-saa phnaek piə- “ที่ปรกึ ษาฝา ยกงสุล” អគ�ទី្របឹក្សោែផ�កកុងស nəc-cə-kam/ “ทป่ี รกึ ษาฝา ยแรงงาน” អគទ� ី្របឹក្សោែផ�កកម qa-kĕəq tii prək-saa phnaek koŋ “เลขานุการเอก” េលខនុករ sul/ qa-kĕəq tii prək-saa phnaek kam- ma-kɑɑ/ /lee-khaa-nuu-kaa qaek/ /lee-khaa-nuu-kaa too “เลขานุการโท” េលខនុករ /lee-khaa-nuu-kaa trəy/ “เลขานุการตรี” េលខនុករ្ /smiən/ “เสมยี น” េស��ន /nĕəq bɑk-prae/ “ลา ม” អក� បកែ្រ /phiə-rĕəq-thiə-rii/ “ผแู ทนทางการทูต” ភារធា /qop-pa-tuut/ “อปุ ทตู ” ឧបទូត qa-kĕəq tii prək-saa / “อปุ ทตู ” អគទ� ី្របឹក /nĕəq baək-bɑɑ-rŭət-yŭən/ “คนขับรถ” អក� េបកបររថយន� /sou-phaə/ “คนขับรถ” សូហ័រ� /sɑn-te-sok/ “ยาม” , “รปภ.” សនិស� ុខ /mee phtĕəh/ “แมบา น” េមផ�ះ /kaa-re-yaa-lay sei-naa-nu- “สนง.ทูตทหาร” ក រិយាល pŏən-yoo-thiə/ េសនានុព័ន�េយ /sei-naa-nu-pŏən yoo-thiə/ “ทตู ทหาร” េសនានុព័ន�េយ /qa-nuq-pŏən-yoo-thiə/ “ผูชวยทตู ทหาร” អនុព័នេ� យា ๔.๔.๒.๑๒ สําหรับคําศพั ทภาษาราชการเกีย่ วกับระบบการศึกษาภาษาเขมร เชน /saa-laa mat-tɨy/ “รร.อนบุ าล” សលមេត� /səh mat-tɨy / “นกั เรยี นอนบุ าล” សិស្សមេត�យ /kruu mat-tɨy/ “ครอู นุบาล” ្រគ�មេត�យ /saa-laa pa-thɑm-sək-saa, saa-laa “รร.ประถมศึกษา” សលបឋមសិ, \"សលក្រមិត១\" kɑm-rɨt tii muəy/ /səh-pa-thɑm-sək-saa/ “นกั เรียนประถมศึกษา” សិស្សបឋមសិក /kruu pa-tɑm-səq-saa/ “ครูประถมศึกษา” ្រគបឋមសិក្

๑๓๓ /qa-nuq-wɨt-tha-yaa-lay/ “รร.มธั ยม ม.๑-ม.๓” អនុវទិ ្យោល /saa-laa kɑm-rɨt tii pii/ \"សលក្រមិ២\" /səh miət-tha-yum sək-saa/ “นักเรียนมธั ยม” សិស្សមធ្យមសិ /saah-straa-caa/ “อาจารย” ស�ស�ច /wɨt-tha-yaa-lay saa-laa kɑm-rɨt “รร.มัธยม ม.๔-ม.๖” វទិ ្យោល \"សលក្រទី៣\" tii bəy/ “มหาวิทยาลัย” សកលវទិ ្យោល /sə-kɑl-wɨt-tha-yaa-lay/ /ma-haa-wɨt-tha-yaa-lay “คณะ” មហវិទ្យោ /nih-sət/ “นิสิต” និសិ្ស /qot-dɑm-sək-saa/ “อุดมศกึ ษา” ឧត�មសិក្ /sthaa-ban/ “สถาบัน” ស�ប័ ๔.๔.๒.๑๓ สําหรับคําศัพทภาษาราชการเก่ียวกับ คําสงฆศัพท เปนคําท่ีใชสําหรับ พระภิกษุสงฆ เชนคําวา /kə-naa/ “ครับ, คะ, จา” កណ /kɔɔ-naa/ “ครบั , คะ, จา ” កូណ /soum thwaay bɑŋ-kum/ “สวสั ดี” សូមថា�យបង� /qɑɑ-prĕəq-kun/ “ขอบคณุ ” អរ្រពះគុ /prĕəq-deic-cə-kun/ “คณุ ” ្រពះេតជគុ /qat-tmaa/ “อาตมา” អត /qat-tmaa-phiəp/ “อาตมาภาพ” អត� /yom/ “โยม” េញា /cɑm-raen-pɔɔ/ “เจรญิ พร” ចេ្រមនព /qoq-baa-sɑq/ “อุบาสก” ឧបាស /qoq-baa-seq-kaa/ “อบุ าสกิ า” ឧបាសិ /chan/ “ฉนั ภัตตาหาร” ឆាន /səŋ/ “จาํ วดั ” សឹង /ni-mŭən/ “นมิ นต” និមន� /qaa-piət/ “อาพาธ” អព /kŭəŋ/ “นง่ั ” គង់ /miən thee-ra-dəy-kaa/ “พดู ” មានេថរដក

๑๓๔ /khñal/ “โกรธ” ខ�ល /prĕəq-niəm/ “ชื่อ” ្រពះន /cɑŋ-han/ “อาหารเชา” ចង �ន /phee-sac-cĕəq/ “เครือ่ งดื่ม” េភសជៈ� /soq-kŭət/ “มรณภาพ” សុគត /prɑ-keen/ “ประเคน” ្របេគ /tee-sə-naa/ “เทศนนา” េទសន /prĕəq wŏəh-saa/ “อาย”ุ ្រពះវស /srɑŋ tɨk/ “อาบน้าํ ” �សង់ទឹក /pac-cay/ “เงนิ ” បច័�យ ๔.๔.๒.๑๔ คําศัพทภาษาราชการเกี่ยวกับคําราชาศัพท เปนคําท่ีใชสําหรับ พระมหากษัตรยิ  เชนคําวา /prĕəq sei/ “พระเศียร” ្រពះសិ /trŭəŋ taən/ “ทรงตืน่ ” ្រទង់េត /trŭəŋ kraot/ “ทรงพิโรธ” ្រទង់េ្រ /trŭəŋ khñal/ “ทรงพิโรธ” ្រទង់ខ� /prĕəq kaay/ “พระวรกาย” ្រពះក /trŭəŋ prɑ-haa/ “ทรงประหาร” ្រទង់្ររ /trŭəŋ cən-daa/ “พระราชดาํ ร”ิ ្រទង់ចិន /prĕəq tɛɛn-bɑn-tum/ “พระแทน บรรทม” ្រពះែទនបន� /prĕəq ha-rɨk-pɨy/ “พระหฤทัย” ្រពះហឫទ័ /trŭəŋ qaa-piət/ “ทรงประชวร” ្រទង់អ /trŭəŋ prɑ-chuən/ “ทรงประชวร” ្រទង់្របឈ /trŭəŋ criəp/ “ทรงทราบ” ្រទង់្រ /trŭəŋ phtum/ “ทรงบรรทม” ្រទង់ផ� /trŭəŋ ptum skɑl/ “ทรงบรรทม” ្រទង់ផ�ំស�ល /trŭəŋ miən prĕəq bɑn-tuul/ “ทรงตรสั ” ្រទង់មាន្រពះបន /prĕəq ha-tɨy-yah/ “พระหฤทยั ” ្រពះហទយ /trŭəŋ trah/ “ทรงตรัส” ្រទង់្រត /prĕəq tii-naŋ/ “พระที่นง่ั ” ្រពះទីន័

๑๓๕ /prĕəq dɑm-naaq/ “พระตําหนกั ” ្រពះដំណា /prĕəq qaot/ “พระโอษฐ” ្រពះឱស /prĕəq phĕəq/ ្រពះភ�ក /trŭəŋ tɔɔt/ “พระพักตร” ្រទង់ទ /trŭəŋ kɑn-saeŋ/ “ทรงทอดพระเนตร” ្រទង់កែន្ /trŭəŋ saoy/ ្រទង់េស /trŭəŋ sɑp prĕəq “ทรงกนั แสง” ្រទង់សព�្រពះរជហឫ rĕəc-cha-rɨk-tɨy/ “ทรงเสวย” “ทรงพอพระทยั ” การเปรียบเทียบการใชคําศัพทภาษาพูดกับภาษาเขียนของพนมเปญ การใชภาษาเขมร มีวิธีการเลือกใชคําที่สัมพันธกับระดับของบุคคล และระดับของภาษา เหมาะสมกับระดับบุคคล ชาวเขมรใชคําราชาศัพทเพื่อแสดงการยกยองเทิดทูนพระมหากษัตริยและพระภิกษุ การใชคําสงฆ ศพั ทเพอื่ แสดงการยกยอง เคารพ นับถือ กราบไหวบูชา เนื่องจากถือวาพระมหากษัตริยและพระภิกษุ เปนบุคคลชั้นสูง เปนผูท่ีมีฐานะศักดิ์สูงกวาบุคคลธรรมดา ภาษาท่ีใชมักจะเปนคําบาลีและสันสกฤต นอกจากนน้ั ยงั มกี ารแบงระดับการใชภาษาของบุคคลทั่วไป ซึ่งบางคําเปนภาษาทางการโดยใชภาษา ทม่ี ีลกั ษณะภาษาระดับสงู และจะใชถอยคาํ ทส่ี ภุ าพกวา กบั บุคคลท่ัวไป สําหรับตัวอยางการใชคําศัพทและตัวอยางประโยคทั้งหมด ผูวิจัยไดรวบรวมจาก ประสบการณจริงของตัวผูวิจัยเองในฐานะที่ขาพเจาไดปฏิบัติภารกิจการเปนลามภาษาเขมรจริง และ มกี ารใชประโยคที่ใกลเคียงกันเชนนี้เสมอมา และอาจแตกตางกันบางข้ึนอยูกับสถานการณนั้นในหวง เวลานั้นๆ วามีการเปล่ียนแปลงสถานการณการเมือง การปกครอง สังคม เศรษฐกิจ ขนบธรรมเนียม ศิลปวัฒนธรรมและประเพณีอะไรบาง เชน มีการเลือกตั้ง มีการเปลี่ยนตําแหนงของผูบริหารตางๆ หรือมีการแลกเปล่ียนการเยือน การแลกเปล่ียนที่น่ังการศึกษาระหวางประเทศ เปนตน ทั้งนี้ท้ังนั้น ผวู จิ ยั อาจปรับเปล่ยี นเนอ้ื หาและถอ ยคําที่สละสลวย เพื่อยดึ มัน่ ในความมั่นคงของบานเมือง กอใหเกิด เสถียรภาพ ความรวมมือและความสัมพันธที่ดีระหวางประเทศไทยกับกัมพูชา โดยผูวิจัยไดรวบรวม คาํ ศัพทแ ละประโยคตา งๆ เปน ขอมลู เพือ่ ใชใ นงานลา มและงานแปลภาษาเขมร ป ๒๕๔๙ ถึง ปจจุบนั

บทท่ี ๕ สรปุ อภปิ รายและขอเสนอแนะ ๕.๑ สรปุ ผลการวจิ ัย ตามท่ีผูวิจัยไดศึกษาเรื่อง “ศึกษาภาษาเขมรตามแนวภาษาศาสตร “A Linguistics Study of Khmer” มีวัตถุประสงคเพ่ือศึกษาระบบเสียงภาษาเขมรพนมเปญ ระบบคําภาษาเขมร พนมเปญ ระบบประโยคภาษาเขมรพนมเปญ และเพื่อศึกษาเปรียบเทียบการใชคําศัพทภาษาพูดและ ภาษาเขียนนั้น โดยผูวิจัยไดคัดเลือกประชากรผูบอกภาษาและไดสัมภาษณผูบอกภาษา จํานวน ๑๐ ทา น อายมุ ากกวา ๕๐ ปข ้นึ ไป ท่ีเปนชาวพนมเปญและที่อาศัยอยูในพื้นท่ีกรุงพนมเปญเมืองหลวง ของราชอาณาจักรกัมพูชา การศึกษาไดดําเนินการเชิงคุณภาพ ความสําคัญของภาษาเขมรในฐานะ เปน ภาษาราชการและมีความสาํ คัญมากตอราชอาณาจกั รกัมพูชา เพราะชาวกัมพูชาใชภาษาเขมรเปน ภาษาราชการ และเปนภาษาประจําชาติ ซ่ึงชาวกัมพูชาไดใชภาษาเขมรในการศึกษาและใชใน การติดตอสื่อสาร การเรียนรูท้ังภาษาพูดและภาษาเขียน ท่ีใชในการติดตอสื่อสารซึ่งกันและกัน ระหวา งชาวกัมพูชาดวยกันทั้งภายในประเทศและตางประเทศ ภาษาเขมรจึงมีความสําคัญสําหรับคน กัมพูชาทุกคน ซง่ึ ผลการวิจัยในการศกึ ษาภาษาเขมรตามแนวภาษาศาสตรม ดี งั น้ี ระบบเสียงภาษาเขมร จากการศึกษาระบบภาษาเสียงเขมรตามแนวภาษาศาสตร ผลการวิจัยพบวา ทําใหไดทราบผลการศึกษาหนวยเสียงพยัญชนะและสระภาษาเขมร ซ่ึงมีจํานวน ๓๓ รูป ๒๒ หนวยเสียง คือ /p/, /t/, /c/, /k/, /q/, /ph/, /th/, /ch/, /kh/, /d/, /b/, /f /, /s/, /h/, /m/, /n/, /ñ/, /ŋ / , /r/ และ /l/ มีหนวยเสียงพยัญชนะก่ึงสระหรืออัฒสระ มีจํานวน ๒ หนวยเสียง คือ /w/ และ /y/ คําคูเทียบ เสียงพยัญชนะภาษาเขมรท้ังหมด มีจํานวน ๒๑ คูเทียบเสียง ไดแก คําคูเทียบเสียงพยัญชนะภาษาเขมร มีจํานวน ๑๐ คูเทียบเสียง ไดแก/kɑɑ/=/kɔɔ/,-/khɑɑ/=/khɔɔ/,-/cɑɑ/=/cɔɔ/,-/chɑɑ/=/chɔɔ/, /dɑɑ/=/dɔɔ/,- /thɑɑ/=/thɔɔ/, /tɑɑ/=/tɔɔ/, /nɑɑ/=/ñɔɔ/, /phɑɑ/=/phɔɔ/, /lɑɑ/=/lɔɔ/ นอกจากนน้ั ยงั มีคาํ คเู ทียบเสียงทีม่ า จากการเตมิ ฟนหนู มีจาํ นวน ๗ คเู ทียบเสียง ไดแก ង៉/ŋɑɑ/, ញ៉ /ñɑɑ/, ម៉ /mɑɑ/,យ៉ /yɑɑ/, រ៉/rɑɑ/, វ៉/wɑɑ/ และ ប៉ /pɑɑ/ คําคูเทียบเสียงจากการการเติมตรีศัพท มีจํานวน ๔ คูเทียบเสียง ไดแก ស៊ /sɔɔ/,ហ៊ /hɔɔ/, អ៊ /qɔɔ/ และ ប៊ /bɔɔ/ หนวยเสียงสระภาษาเขมรแบงออกเปน ๔ แบบ มีจํานวน ๓๑ หนวยเสียง ประกอบดวย หนวยเสียงสระเด่ียวเสียงส้ัน มีจํานวน ๘ หนวยเสียง คือ /i/, /e/, /ɨ/, /ə/, /a/, /ɑ/, /u/, /o/ หนวยเสียงสระเด่ียวเสียงยาว มีจํานวน ๑๐ หนวยเสียง คือ /ii/, /ee/, /ɛɛ/, /ɨɨ/, /əə/, /aa/, /ɑɑ/,

๑๓๗ /uu/, /oo/, /ɔɔ/ หนวยเสียงสระประสมเสียงส้ัน มีจํานวน ๓ หนวยเสียง คือ /ĕə/,/ŭə/,/ŏə/ หนวย เสียงสระประสมเสียงยาว มีจํานวน ๑๐ หนวยเสียง คือ /iə/, /ei/, /ɨə/, /əɨ/, /ae/, /aə/, /ɑo/, /ŭə/, /ou/, /ɔə/ สําหรับคําคูเทียบเสียงสระมีจํานวน ๑๑ หนวยเสียง มีไดแก คําคูเทียบเสียงสระเดี่ยวเสียง สน้ั คกู บั หนวยเสยี งสระเดี่ยวเสียงยาว มีจํานวน ๘ คูเสียงไดแก /i/-/ii/, /ɨ/-/ɨɨ/, /u/-/uu/, /e/-/ee/, /ə/-/əə/, /o/-/oo/, /a/-/aa/, /ɑ/-/ɑɑ/ และคําคูเทียบเสียงสระประสมเสียงสั้นคูกับหนวยเสียงสระประสมเสียง ยาว มีจํานวน ๓ คเู สยี งไดแก /ĕə/-/ei/, /ŭə/-/uə/, /ŏə/-/ou/ สาํ หรบั เสียงคําควบกลํ้าพยัญชนะ มีจํานวน ๘๕ หนวยเสียง และเสียงพยัญชนะสะกด มีจํานวน ๑๓ มาตรา คือ /k/, /ŋ/, /t/,/p/, /n/, /m/, /y/, /w/, /q/, /c/, /ñ/, /l/, /s/, และ /h/ ผูวิจยั ไดศกึ ษาเปรียบเทียบเสียงพยัญชนะควบกล้ํา โดยใชขอมูลจาก อัญชนา จิตสุทธิญาณ ชองที่ (๑) กับขอมูลของผูบอกภาษาหรือเจาของภาษา ในชองที่ (๒) ซึ่งมีเสียงพยัญชนะควบกลํ้า กลุมเสียง /ɑɑ/ กลํ้ากับพยัญชนะกลุมเสียง /ɔɔ/ ที่เปนพยัญชนะทายวรรคและเศษวรรค ๘ ตัว คือ ង� /ŋɔɔ/ �� /ñɔɔ/ ន� /nɔɔ/ ម� /mɔɔ/ យ្ /yɔɔ/ �រ /rɔɔ/ ល� /lɔɔ/ และ វ �/wɔɔ/ จะตองออกเสียงตามพยัญชนะกลุม เสียง /ɑɑ/ ไดแก เสียงพยญั ชนะควบกล้ํา ชอง (๑) ชอง (๒) คําแปล ภาษาเขมร /chɑɑ+ ŋɔɔ/ /chŋañ/ [chəŋañ] “อรอย” ឆា ញ់ /khɑɑ+ñɔɔ/ /khñom/ [khəñom] “ผม,ฉัน” ខុំ� /kɑɑ+nɔɔ/ /knoŋ/ [kənoŋ] “ใน” កុ�ង /thɑɑ+mɔɔ/ /thmɑɑ/ [thəmɑɑ] “หนิ ” ថ� /khɑɑ+yɔɔ/ /khyɑl/ [khəyɑl] “ลม” ខ្យល /cɑɑ+rɔɔ/ /craən/ [craən] “มาก” េ្រច /phɑɑ+lɔɔ/ /phlaa/ [phlaa] “ผลไม” ែផ� /sɑɑ+wɔɔ/ /swaa/ [səwaa] “ลิง” ស ผลการเปรียบเทียบเสียงพยัญชนะควบกลํ้าของ ชอง (๑) กับของใหขอมูล ชอง (๒) นั้น ผูว จิ ัยไดเ กบ็ ขอ มูลจากเจาของภาษาพบวา ท้ังสองชองมีความแตกตางกันเพียงเล็กนอย โดยพยัญชนะ ตนควบกลํ้าในภาษาเขมรที่มีเสียงแทรกระหวางเสียงพยัญชนะควบกล้ําจะออกเสียงควบกลํ้าคลายๆ มีเสียง [ə] แทรกระหวางพยัญชนะทั้งสอง หากบันทึกเสียงน้ีอยางละเอียด จะเปน [chəŋañ] - /chŋañ/, [khəñom] - /khñom/, [kənoŋ] - /knoŋ/, [thəmɑɑ] - /thmɑɑ/, [khəyɑl] - /khyɑl/, [səwaa] - /swaa/ สําหรับเสียงควบกลํ้าที่เกิดจากเสียงพยัญชนะสองเสียงจะมีการออกเสียงรวมกันเปนเสียง เดยี วกนั ในคําวา [craən] -/craən/ , [phlaa] -/phlaa/ จะออกเสียงควบกล้ําตามปกติ โดยไมมีเสียง /ə/ แทรกระหวางเสียงพยัญชนะตน ควบ ซ่ึงผูวิจยั มองวาท้ังสองชอง มกี ารออกเสียงพยัญชนะควบกล้ําแตกตาง กันเพียงเล็กนอ ย และเสียงพยัญชนะควบกลํ้ามีเสียง [ə] แทรกระหวางเสียงพยัญชนะควบกลํ้าเปนเสียงท่ี