โดย ... ครวู ลิ าวลั ย วัชโรทยั
1
รปู ที่มา : https://kmc.exim.go.th/detail/20190927191138/20201222140446 2
ในอดีตการทาํ ธุรกรรมทางการเงินและการลงทุน ถือเปนเรื่องที่คอนขางยากและซบั ซอนสาํ หรบั คนท่วั ไป ทั้ง เงอ่ื นไขและบรกิ ารตา งๆ นับไมถว นทีเ่ ปน อปุ สรรคตอ ความเขา ใจ และการเขา ถงึ บรกิ ารที่ไดมาตรฐาน ทําใหป จจุบัน มผี ูพฒั นานวตั กรรมทางการเงิน หรือ Financial Innovation เพือ่ แกปญ หาเหลา น้เี ปน จํานวน มาก โดยผสานความรูดา นการเงนิ (Financial) เขากบั เทคโนโลยี (Technology) จนกลายเปนธรุ กจิ FinTech ทท่ี กุ คนนา จะคนุ หูกนั ดี โดย FinTech ไดเขา มามีบทบาทในการลดตนทุนการทาํ ธุรกรรมทางการเงิน และสรางโอกาสใหค นจํานวนมาก สามารถเขาถงึ บรกิ ารทางการเงินท่ไี ดมาตรฐานมากย่งิ ขนึ้ การกา วเขา มาของ FinTech ยงั สรางความทาทาย ใหกบั ผรู ว มตลาดในแวดวงการเงนิ อน่ื ๆ เชน ผูใหบ ริการทางการเงนิ ดั้งเดมิ (Incumbent) ผทู าํ ธุรกจิ ให คาํ ปรึกษา ผูทาํ ธรุ กิจนายหนา และคนกลาง รวมไปถึงผอู อกกฎระเบยี บ (Regulator) ทตี่ อ งปรบั ตวั ใหทนั ตอ การเปลี่ยนแปลงน้ี 3
4
ยุค FinTech 1.0 : ป ค.ศ. 1866 - 1967 ซง่ึ เปน ยคุ ทน่ี บั เปนจุดเริ่มตนของการนาํ เสนอรปู แบบการใหบ รกิ ารทางการเงนิ แบบ ดจิ ิทลั โดยผใู หบ รกิ ารทางการเงินรายใหญมกี ารนาํ เสนอบัตรเครดติ (Diners’ Club ออกโดย Bank of America และ American Express) ขณะทธ่ี นาคาร Barclays ไดนําเครื่องถอนเงินสดอตั โนมตั ิ (Automated Teller Machine: ATM) ออกมา ใหลองใชเ ปนครง้ั แรก จนมีผลทาํ ใหผูบริโภคปรับเปล่ยี นทัศนคตทิ ่มี ตี อ การใหบ ริการ ทางการเงนิ ของสถาบนั การเงินนบั ต้ังแตน นั้ เปน ตนมา 5
ยคุ FinTech 2.0 : ป ค.ศ. 1987-2008 ระบบอินเทอรเ นต็ ทีเ่ ร่ิมเติบโตและเปน ทน่ี ิยมใชก นั แพรหลายมากข้นึ สง ผลใหก ารใหบรกิ าร ของกลุม สถาบนั การเงินรายใหญเ ขาสรู ะบบดจิ ทิ ลั และสามารถนําเสนอบริการธุรกรรมทาง การเงนิ ทเ่ี ปน รูปแบบอิเล็กทรอนกิ สเตม็ ข้นั เชน iBanking สอดคลอ งกบั รูปแบบของการคา ทเ่ี รม่ิ มกี ารปรับเปลย่ี นเขา สรู ะบบการคาออนไลนม ากขึน้ FinTech ในยคุ น้ีกย็ งั คงถูกคดิ คนและนําเสนอผานธนาคาร พาณิชยและสถาบันการเงิน ด้ังเดิมประเภทอืน่ ๆ เปน หลัก 6
ยคุ FinTech3.0 : ป ค.ศ. 2009ถงึ ปจจบุ ัน ซง่ึ เปนยคุ ท่มี ผี ูใหบ ริการทางการเงนิ รายใหมเ ขา สตู ลาดเปนจํานวนมาก ดงั นัน้ FinTech จึงไมไ ดถกู จํากัดอยเู ฉพาะกบั สถาบนั การเงิน เทาน้นั ขณะทใี่ นดา นผบู รโิ ภคเรม่ิ คาดหวงั ถงึ บรกิ ารทางการเงินท่แี ตกตา งไปจากเดิม ซงึ่ สภาพแวดลอ มที่เปลยี่ นแปลงดังกลา ว นํามาสูการ เตบิ โตอยางกา วกระโดดของกระแส FinTech FinTech 3.0 หรือยคุ หลงั เกิดวิกฤติ Subprime อนั มาจากภาวะฟองสบขู องสถาบันการเงินขนาดใหญแตก ทาํ ใหผบู ริโภคลดความเชอ่ื ถือ ตอ สถาบันการเงินลง และนําไปสคู วามนยิ มในการระดมทุนทางเลอื ก เชน การทาํ การระดมทุน (Crowdfunding) อยา ง Kickstarter หรอื ผานสกลุ เงนิ ดจิ ทิ ลั (Cryptocurrency) อยาง Bitcoin หลังวิกฤติ Subprime ทาํ ใหภ าคการเงนิ หันมาใชเทคโนโลยมี ากขนึ้ หลากหลายภาคธรุ กิจเร่มิ มีการปรบั ตวั สถาบนั การเงนิ หลายแหงนาํ เทคโนโลยมี าใชท ดแทนมนุษยเพ่อื ลดตนทนุ เชน Robo-advisor มาชว ยนกั ลงทนุ รายยอยวางแผนการลงทนุ แบบอตั โนมตั ิ นอกจากน้กี ารเขา มาของสมารทโฟนยังทําใหผ บู รโิ ภคสามารถเขาถงึ บรกิ ารทางการเงินไดทุกทท่ี กุ เวลา จึงการเกดิ ของผเู ลนหนา ใหมอยาง Startup ท่สี รา งแพลตฟอรม สาํ หรบั Peer-to-Peer (P2P) ใหบ คุ คลทั่วไปทําธุรกรรมการเงินโดยไมจําเปน ตองผานสถาบนั ตัวกลาง โดยมี บริการตางๆ ท้งั การโอนเงิน การใหและรับสินเช่อื และสําหรบั การซื้อขายแลกเปลยี่ นหนุ 7
8
การกาํ หนดกระบวนการท่ฟี น เทคจะนาํ มาใชจ งู ใจผรู ับบริการหรือลกู คา โดยนําเทคโนโลยที ีจ่ ําเปนและทําใหเกดิ ประสทิ ธิภาพมาก ทสี่ ุด ประกอบดว ย 1. ปญญาประดษิ ฐ (Artificial Intelligence) 2. การเรยี นรดู ว ยเครื่องจกั ร (Machine Learning) 3. วทิ ยาศาสตรขอมูลและการวิเคราะหขน้ั สงู (Data Science and Advanced Analytics) 4. บรกิ าร Cloud (Cloud services) ทั้งนี้ 3 เทคโนโลยแี รกถูกจัดประเภทกวา งๆ อยใู น “การวเิ คราะหขอ มลู ” อันเปน อนาคตขององคกรตางๆ ทีจ่ ะลดคาใชจ า ย เกยี่ วกับการวิเคราะหข อ มูลแบบ Manual หรือดวยการใชแรงงานมนุษยมหาศาล เทคโนโลยเี หลานจ้ี ะชว ยพัฒนาสินคา ตามความ ตองการของลกู คา ในการนาํ Artificial Intelligence (AI) และการเรียนรูดวยเคร่ืองจักรมาใชจรงิ ซงึ่ ฟน เทคจะตองเกบ็ ขอมลู จากการทาํ ธุรกรรม (มากทส่ี ดุ และ real-time ทส่ี ดุ เทา ที่จะเปนไปได) และจะตอ งมแี พลตฟอรมที่ เชอื่ ถอื ไดเ พอ่ื จะประสาน รวบรวม และเกบ็ ขอ มูลทัง้ หมด ซ่งึ เปน เหตผุ ลวาทาํ ไมเทคโนโลยลี ําดบั ท่สี ีอ่ นั ไดแ กแพลตฟอรมและ บรกิ าร Cloud ที่เชอื่ ถือไดจงึ มีความสําคัญ 9
10
การนําเทคโนโลยีมาใชก บั ระบบธนาคาร ซง่ึ ฟนเทคประเภทนีค้ อื Mobile Banking ท่มี ขี ึ้นเพอื่ ให ลูกคา ของธนาคารสามารถทาํ ธรุ กรรมตาง ๆ ทเ่ี ปนการบริหารจัดการเงินของตัวเองไดดวยตัวเอง ทํางานในฟง กชันเดียวกบั ที่ธนาคารแบบดง้ั เดิมทํา ทงั้ เชก็ ยอดบญั ชี โอนเงนิ จายบิล และอ่ืนๆ 11
เทคโนโลยเี พอื่ การระดมทนุ หรือ คราวดฟนดงิ แพลตฟอรม เปนแพลตฟอรม ตวั กลางระหวางผูประกอบการและนกั ลงทุนผาน เวบ็ ไซด ชว ยอาํ นวยความสะดวกในเรอื่ งการสมคั รขอระดมทนุ ตรวจสอบเครดิตและอนุมัติ โดยมีจดุ ประสงค คอื เพอื่ ใหเกดิ การขอและใหเ งินทนุ แทนท่ีผปู ระกอบการจะตองไปขอกูสนิ เช่อื จากธนาคาร ก็สามารถระดมทุนจากนักลงทุน หลาย ๆ คนได โดยนกั ลงทุนสามารถเลือกลงทุนในธรุ กิจทนี่ าสนใจผา นแพลตฟอรมดงั กลาวได ตวั อยา ง ผูใหบริการ เชน “เพยี ร พาวเวอร (Peer Power)” ซ่ึงใหบ รกิ ารสินเช่อื SME ออนไลน จดั อยูในฟนเทคประเภทน้ี โดยการระดมทุนผา นแพลตฟอรม ของ เพียร พาวเวอร จะอยูในรูปแบบของหุนเพ่ืการระดมทุนทีใ่ หผ ลตอบแทนเปนดอกเบี้ย 12
สกุลเงินดิจิทัล หรือ คริปโทเคอรเรนซี เปนสกุลเงินที่ใชกันอยางแพรกลายบนโลกอินเทอรเน็ต เกิดขึ้นจากการนํา กลไกทางคณติ ศาสตรท่ีกําหนดจํานวนไวจํากดั ซึ่งตอ งใหเ คร่ืองพวิ เตอรมาถอดรหัส เพ่ือสกัดเงินออกมาในรูปแบบ สกุลเงินดิจิทัล เชน Bitcoin, Ethereum, Ripple, Bitcoin Cash, และ Litecoin เปน ตน สกุลเงินดิจทิ ัลกําลังไดร บั การยอมรับอยางแพรห ลายมากขน้ึ ในปจจบุ นั ดวยการโอน จาย แลกเปล่ียนท่ีสะดวก ตนทุน ตาํ่ และโปรง ใส 100 % ผา นการโอนไปยงั เครอื ขา ยสกลุ เงินตา ง ๆ ดว ย เทคโนโลยบี ลอ็ กเชน (Blockchain) ขอดี ทําใหมีนักลงทุนเขามาสูวงการขุดสกุลเงินดิจิทัลกันเปนจํานวนมาก แตอยางไรก็ตามสกุลเงินดิจิทัลก็มีความผัน ผวนทางมลู คาเปนอยา งมากคลายกบั ทนุ นักลงทุนในวงการนี้ จงึ นยิ มนาํ ไปเทรดแลกเปล่ียน เพอื่ เพ่มิ กําไรเปน สวนใหญ 13
14
ระบบการจายเงนิ ทดี่ าํ เนนิ การดว ยเทคโนโลยี เปน ระบบตัวแทนการใชจา ย ทผี่ ใู ชต อ งเปดบัญชกี ับ ทางแพลตฟอรม จึงจะสามารถใชง านได ตัวอยาง เชน ระบบ E-Wallet ตาง ๆ เชน Pay Pal, True Wallet, AIS MPay หรือเครดิตการด ซึ่ ง ร ะ บ บ Payment จ ะ ต า ง จ า ก Mobile Banking ตรงที่เจาของแพลตฟอรมไมใชธ นาคาร และใหบรกิ ารเฉพาะการใชจ ายเทา น้ัน 15
ซอฟตแวรสําหรับองคกร เปนเทคโนโลยีที่จะชวย ผูประกอบการในเรื่องการจัดการทางดานการเงิน ไดแก การจัดการบัญชี ระบบจายเงินเดือน-ภาษีและการจัดการ พนักงาน รวมไปถงึ การครอบคลุมถึงสวสั ดกิ ารดานการเงนิ โดยเทคโนโลยีดังกลาวจะชว ยลดเวลา และทรัพยากรท่ตี อง ใชง าน ทําใหประสิทธภิ าพของกระบวนการภายในองคก รดี ข้ึน ตวั อยาง ผใู หบ ริการ เชน SAP, Oracle เปน ตน 16
เทคโนโลยที ี่จะชว ยจดั การทางดา นลงทนุ ในปจ จุบนั จะเหน็ ไดว า มแี พลตฟอรมการลงทนุ ท่ี หลากหลายมากขน้ึ เชน แอปพลิเคชนั ลงทุน ไดแก กองทุนสว นบคุ คล (Private Fund) , ทองคํา, กองทนุ รวม (Mutual Fund) เปนแพลตฟอรม ที่ใช AI มาใชเ รยี นรพู ฤตกิ รรมการลงทนุ แบบตาง ๆ และมาชวยในการวเิ คราะหหนุ การนําเทคโนโลยีอยา ง Robo-Advisor มาชว ยในการจดั พอรต การลงทนุ (Asset Allocation) ตวั อยาง ผใู นบริการ เชน Wealthfront เปน บรษิ ทั ใหบ ริการดานการลงทนุ อตั โนมัติ และ Betterment เปน บรษิ ทั ทปี่ รกึ ษาทางการเงนิ ของอเมริกาซ่งึ ใหบ รกิ ารใหค าํ ปรกึ ษาดานหนุ ยนตแ ละการจัดการเงนิ สด 17
การใชเทคโนโลยีทางการเงินดานประกันภัย ประกันชีวิต เขามาชวยในดานการคํานวณเบี้ย ประกัน ผลตอบแทน ความเส่ียง รวมถึง อัตราสวนลดอยางเปนเหตุเปนผล ชวยใหท้ัง ผูซื้อและผูเสนอขายประกันภัย/ประกันชีวิต บริหารจดั การระบบประกันไดง ายขน้ึ 18
19
2109
21
FinTech 22
FinTech 23
24
FinTech 25
FinTech 26
27
FinTech แบงประโยชน ตามกลุม ผใู ชง านได ดงั น้ี 1. บคุ คลทัว่ ไป ไดประโยชนจ ากเทคโนโลยที างการเงนิ ในลกั ษณะการขยายโอกาสการเขาถงึ บริการทางการเงิน ที่ทําใหค นท่ี ไมม บี ญั ชีธนาคารสามารถใชจ ายทําธุรกรรม รวมถงึ สามารถขอสินเช่อื ลงทนุ ไดด ว ยตนเอง 2. สถาบันการเงิน ใชป ระโยชนจากเทคโนโลยีทางการเงนิ ไดด วย การสรา งระบบธนาคารยอย ๆ แบบ Mobile Banking ลงมา ใหอยใู นโทรศพั ทมือถอื เปน อกี ชองทางในการเขาถงึ ลูกคา และเกบ็ ขอ มลู ธรุ กรรมตา งๆของลกู คา ไดง า ยขน้ึ 28
FinTech แบงประโยชน ตามกลุมผูใชง านได ดงั นี้ 3. ผใู หบ รกิ าร E-Commerce ใชป ระโยชนไดท้งั ในรปู แบบของระบบ Payment จากการเชอ่ื มตอ API Data และ Banking Technology ทาํ ใหคาขายในออนไลนง ายขนึ้ จากการจายเงนิ ผา นแพลตฟอรม ออนไลนด งั กลา ว 4. นักลงทนุ เทคโนโลยีทางการเงนิ เอ้ือตอ การลงทนุ ทัง้ ในรูปแบบตลาด Cryptocurrency, Insurtech และ Crowdfunding Platforms ซ่ึงถือเปน โอกาสสําหรบั นักลงทนุ ทอ่ี ยากลองลงทุนในรูปแบบใหม ๆ 29
FinTech แบงประโยชน ตามกลุมผใู ชง านได ดงั น้ี 5. ผปู ระกอบการ สามารถเขาถึงแหลงเงินทุนไดง า ยขึ้น ผาน Crowdfunding Platforms รวมถึง สามารถจัดการ บริหารระบบตาง ๆ ในองคกรไดดีย่ิงข้ึน จากเทคโนโลยีซอฟตแวร ที่พัฒนามาเพ่ือใชกับองคกร โดยเฉพาะ 30
31
1. ธนาคารหรือสถาบนั การเงนิ แมเทคโนโลยีทางการเงิน จะมหี ลายประเภทเพอ่ื ตอบสนองความตอ งการในการบรหิ ารจัดการการเงนิ แตไมไดม ีทไ่ี หนรับฝากเงนิ เหมอื นที่ธนาคารทาํ การไดรบั เงนิ สดจากเทคโนโลยที างการเงนิ นน้ั เปน ไปไดยาก ดังน้นั ธนาคารไมไ ดม ีบทบาทลดลงจากการเขามา ของเทคโนโลยีทางการเงนิ พรอมกนั นนั้ ธนาคารก็ยายตัวเองลงไปอยใู นโทรศพั ทม ือถือทใ่ี กลชิดกบั ผใู ชมากข้นึ ไดด ว ยเทคโนโลยี เชน กนั การทสี่ าขาของธนาคารปดตวั ลง อาจมีผลกระทบตอ คนทาํ งานดา นปฏบิ ัติการในธนาคาร แตหากมองในแงส ถานะและความ ม่ันคงของธนาคารแลว นอ่ี าจเปน ขอดมี ากกวา กไ็ ด ธนาคารเองกเ็ ปนหน่งึ ในผไู ดรบั ประโยชนจ ากเทคโนโลยีทางการเงนิ ดังนั้นจงึ ไมนา แปลกใจทีธ่ นาคารขนาดใหญห ลายแหง ท่วั โลก จะ เลือกหนุนหลงั ธุรกจิ ท่พี ัฒนาเทคโนโลยที างการเงิน เพราะเปนโอกาสดีทีจ่ ะไดใชประโยชนจากเทคโนโลยโี ดยไมต องลงมือพฒั นาเอง 32
2. หา งสรรพสินคา เม่ือมีการซอื้ ขายออนไลนแบบครบขัน้ ตอนในแพลตฟอรม เกิดขน้ึ ดวยความชวยเหลอื จากเทคโนโลยที างการเงนิ การซ้ือขายสินคาทต่ี อ งเดนิ ทางออกไป เพื่อคน หาจงึ มคี วามจําเปน ลดลง รวมถงึ ขณะนี้ประเทศไทยมีอัตราการใช จา ยออนไลนส ูงทส่ี ุดในเอเชยี หางสรรพสินคาจงึ เปน สว นหนงึ่ ท่อี าจไดรบั ผลกระทบ แตพ ฤติกรรมของผูบรโิ ภคที่ ชอบซื้อของที่ไดสัมผัสดว ยมือ มองเหน็ ดว ยตา รวมถงึ ตองการทนี่ ัง่ เลน พบเจอกบั เพ่อื นกย็ ังมอี ยเู ชนกนั 33
34
35
36
37
38
39
1) การยนื ยันตัวตนในการทําธรุ กรรมการเงินผานเทคโนโลยี Biometric (Biometric Technology) เปนการนําเอาเทคโนโลยีมาใชในการจําแนกอัตลักษณ ทางกายภาพของบุคคล เชน ใบหนา ลายนิ้วมือ หรือ อัตลักษณทางพฤติกรรมของบุคคล เชน การพูด การเขียน เพอื่ ระบุพิสูจนห รอื ยืนยนั ตวั ตนบคุ คล รูปที่มา : https://www.spaceo.ca/biometrics-authentication-types-technology-trends/ 40
2. สังคมไรเ งนิ สด (Cashless Society) การนําเอาเทคโนโลยี QR Payment มาใชใ นการชาํ ระเงิน เพิ่มความสะดวกในการลดการใชเงินสด และทําใหการเขาถึง บริการทางการเงนิ ทีท่ ่ัวถงึ เชน บรกิ ารพรอมเพย การจา ยดว ย QR CODE รปู ท่ีมา : https://paymentexpert.com/2019/05/15/motion-pay-partner-with-unionpay-to-offer-qr-code-payments-in-canada/ 41
3) การปลอ ยสินเชื่อดจิ ทิ ลั (Digital Lending) สินเช่ือดิจทิ ลั หมายถงึ กระบวนการใหก ยู มื เงิน (รับสมคั ร/ปลอยสนิ เช่อื ) ทม่ี กี ารบริหาร จัดการหรือดําเนินงานผานชองทางดิจิทัล ในทางปฏิบัติผูใหกูจะนําเทคโนโลยีในรูปแบบ ตา ง ๆ มาปรบั ใชในกระบวนการใหบ ริการสนิ เชื่อ ในการปลอยสินเช่ือท่ียอดการขอสินเช่ือไมมากนัก จะเจาะกลุมไปที่กลมุ ผูมีรายไดนอย ซง่ึ จะอาศัยขอ มูลจากสถาบันการเงินและสามารถนําขอมูลอืน่ ๆ (Alternative Data) เชน ประวัติการจายคานํ้า คาไฟ คาโทรศัพท มาประกอบการวิเคราะหความสามารถในการชําระ หนี้ไดแมนยํามากข้ึน โดยลูกคาหลักมักจะเปนกลุมบุคคลที่เขาไมถึงบริการทางการเงิน (Unbanked) เชน ไมมีประวัติการผอนกับธนาคารเลย เชน อาชีพอิสระ พนักงานในธุรกิจ SME หรอื บริษัทขนาดเลก็ เปนตน อกี หน่งึ เทรนดที่นาจบั ตาคือ 2p2 lending ที่ใหบ ุคคลท่วั ไปสามารถลงทนุ ปลอ ยกู แก บุคคลธรรมดาไดอยา งสะดวก และมีหลกั ประกนั ทป่ี ลอดภยั เชน www.finnotech.co.th รปู ทม่ี า : https://today.line.me/th/v2/article/Rkp7gZ 42
4. การเขา ถึงความตองการใหมข องผใู ชบรกิ าร (Solution to support Financial Literacy) บรกิ าร Fintech จะถกู พฒั นาขึ้นกเ็ พ่ือตอบสนองความตอ งของผคู นหรือแกป ญ หา Pain Point ของลูกคา ยงิ่ ผูใชบรกิ ารมี ความสนใจตระหนักรูเกยี่ วกบั การทาํ งานของระบบการเงินมากขึน้ เทาไร กย็ ่ิงมโี อกาสทีจ่ ะเกดิ ความตอ งการใหม ท่จี ะมบี ริการ Fintech มาตอบสนองและสง เสรมิ ใหผูพ ฒั นาออกแบบบริการทางการเงินใหม จากการสาํ รวจพบวา ผูบริโภคมีความสนใจบริการทางการเงนิ ใน 5 หวั ขอ ไดแก 1) การวางแผนการเงินและทําบัญชรี ายรับ รายจา ย 2) การออมเงินและการลงทนุ เพ่อื สรางผลตอบแทน 3) การขอสนิ เชื่อ 4) ประกันชีวติ 43
รปู ที่มา : https://www.kalpratech.com/block-chain/ 5. Blockchain Technology and Distributed Ledgers การนาํ เอาเทคโนโลยีการบนั ทึกขอมลู แบบกระจายศูนย (Distributed Ledger/Data Base) ท่ีมกี ารเขา รหสั และ การกําหนดสิทธกิ ารเขา ถึงขอมลู เพ่อื เพิ่มความปลอดภยั และความนา เชอ่ื ถือตอ การแกไข ทาํ ซา้ํ และไมมีใครมีอาํ นาจ เบ็ดเสร็จในการควบคุม 44
(1) การสนบั สนนุ การสรา งนวตั กรรมทางการเงนิ ผานกลไก Regulatory Sandbox* ทีเ่ ออื้ ใหผใู หบริการ ทางการเงนิ ทั้งสถาบันการเงนิ และท่ีไมใ ชส ถาบันการเงิน สามารถ พฒั นาบริการดวยเทคโนโลยสี มัยใหมแ ละใหบรกิ ารได รวดเรว็ ข้ึน โดยเร่มิ จากการ ทดสอบการใหบ รกิ ารในขอบเขตจํากดั เพื่อใหสามารถควบคมุ ความเส่ยี งได และมีการ ติดตามประเมินผลจาก ธปท. อยา งใกลช ิดกอ นนําออกใหบริการในวงกวา ง * Regulatory Sandbox หมายถึง การทดสอบบรกิ ารทางการเงิน ทนี่ าํ นวตั กรรม FinTech มาใชภายใตส ภาพแวดลอมของการ ประกอบธรุ กจิ และการใหบ ริการทีจ่ าํ กัด โดยการทดสอบอยูภายใตการกํากับดูแลของธนาคารแหง ประเทศไทย (ธปท.) 45
Search
