(คู่มือ) หนังสือเรียนสสวท พื้นฐานคณิตศาสตร์ ป.4 ล.1

คมู่ ือครู รายวิชาพนื้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 1 | จ�ำ นวนนับท่มี ากกวา่ 100,000 ช้ันประถมศกึ ษาปีที่ 4 เลม่ 1 ตวั อยาง 100 ตวั อยา ง 1 80 ขอ้ ควรระวัง 100 1 94 6 400 17 0 1 49 ∙∙นกั เรยี นบางคนอาจหาค่าประมาณเป็นจ�ำ นวนเต็มร้อย 85 4,700 18 6 โดยประมาณเปน็ จำ�นวนเตม็ สบิ กอ่ น เช่น 2,447 10,000 1 779 นกั เรียนอาจประมาณเปน็ จ�ำ นวนเตม็ สบิ ได้ 2,450 62 แลว้ จึงประมาณเปน็ จ�ำ นวนเต็มรอ้ ยได้ 2,500 5 ซ่ึงคา่ ประมาณเปน็ จ�ำ นวนเตม็ รอ้ ยของ 2,447 50 คอื 2,400 49 ∙∙นักเรยี นบางคนอาจประมาณเปน็ จำ�นวนเตม็ ร้อย เลขโดดในหลกั สบิ เปน 7 ซง่ึ มีคา 7 สิบ จึงเพ่ิมคา ของเลขโดดในหลกั รอยอกี 1 รอย โดยตอบเฉพาะหลักรอ้ ย เช่น 29,653 หาค่าประมาณ จาก 4 รอ ย เปน 5 รอย สวนคา ของเลขโดดในหลักสบิ และหลกั หนว ยเปน 0 เป็นจำ�นวนเตม็ ร้อยได้ 700 ดังนน้ั คา ประมาณเปน จํานวนเต็มรอยของ 27,476 คือ 27,500 ซ่ึงทั้งสองกรณนี ้ี ครคู วรอธิบายชแ้ี จงใหน้ กั เรยี นเขา้ ใจถงึ วิธกี ารประมาณและควรฝึกให้นกั เรยี นเกดิ ทักษะในการ หาค่าประมาณอย่างเพยี งพอ 5. เพอื่ ตรวจสอบความเขา้ ใจและสรปุ ความรทู้ ี่ได้ ใหน้ กั เรียนทำ�กิจกรรมหน้า 30 เป็นรายบุคคล 22  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ ือครู รายวิชาพ้ืนฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 1 | จำ�นวนนับทีม่ ากกวา่ 100,000 ช้ันประถมศึกษาปที ี่ 4 เลม่ 1 6. การสอนค่าประมาณเป็นจำ�นวนเตม็ พัน นกั เรียนตอ้ ง เข้าใจวิธกี ารหาคา่ ประมาณเปน็ จำ�นวนเต็มพนั โดยเรมิ่ จาก การแนะน�ำ ใหน้ ักเรยี นรู้จกั จ�ำ นวนเต็มพัน แล้วใหย้ กตวั อยา่ ง เพมิ่ เติม จากน้นั ใหน้ กั เรียนพจิ ารณาการหาคา่ ประมาณเปน็ จำ�นวนเต็มพันของพืน้ ทป่ี า่ ท่ีถูกไฟไหม้ และร่วมกนั อภปิ ราย เพื่อน�ำ ไปสู่วธิ ีการหาคา่ ประมาณเปน็ จ�ำ นวนเตม็ พนั ว่า ให้พิจารณาค่าของเลขโดดในหลกั รอ้ ย ถา้ นอ้ ยกว่า 5 รอ้ ย ใหค้ ่าของเลขโดดในหลักพนั คงเดมิ ส่วนค่าของ เลขโดดในหลกั ร้อย หลักสิบ และหลกั หน่วยเป็น 0 ถา้ มากกวา่ หรอื เทา่ กับ 5 ร้อย ใหเ้ พ่มิ ค่าของเลขโดดใน หลักพนั อกี 1 พนั สว่ นค่าของเลขโดดในหลักรอ้ ย หลักสบิ และหลักหนว่ ยเป็น 0 แล้วร่วมกันท�ำ กิจกรรม หนา้ 32 ครคู วรใหน้ ักเรียนฝกึ หาคา่ ประมาณเป็น จ�ำ นวนเต็มพันเพม่ิ เติม จากนน้ั ใหท้ ำ�แบบฝึกหดั 1.8 เป็นรายบคุ คล 0 9,000 9 1,000 1 4,000 22,000 67,000 (จํานวนนบั ท่นี อ ยทส่ี ุดคอื 5,500 และจาํ นวนนบั ทมี่ ากที่สดุ คือ 6,499 จาํ นวนทัง้ สองตา งกัน 999) สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  23

คู่มือครู รายวชิ าพื้นฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 1 | จ�ำ นวนนับที่มากกวา่ 100,000 ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ่ี 4 เลม่ 1 3,000 7. เพ่อื ตรวจสอบความเข้าใจและสรปุ ความรู้ท่ไี ด้ 3,000 ให้นักเรยี นทำ�กิจกรรมหนา้ 33 เปน็ รายบคุ คล 10,000 56,000 ประมาณ 8,000 บาท ไมถ ูกตอ ง เพราะในการหาคาประมาณเปน จํานวนเต็มพันใหพ จิ ารณาคา ของเลขโดดในหลักรอ ย โดยไมต อ งประมาณเปน จํานวนเตม็ รอ ยกอน จาํ นวนเงนิ ที่นอยท่สี ดุ คอื 8,500 บาท และจาํ นวนเงนิ ทีม่ ากท่ีสดุ คอื 9,499 บาท คาประมาณเปน 45,000 อาจเกดิ จากการหาคา ประมาณเปนจํานวนเตม็ พัน ไดแ ก จาํ นวนนบั ทกุ จาํ นวนตั้งแต 44,500 44,999 และ 45,001 45,499 หรือ คาประมาณเปนจาํ นวนเตม็ รอ ย ไดแ ก จาํ นวนนับทกุ จาํ นวนตง้ั แต 44,950 44,999 และ 45,001 45,049 หรือคา ประมาณเปน จํานวนเตม็ สบิ ไดแก จํานวนนบั ทุกจาํ นวนตง้ั แต 44,995 44,999 และ 45,001 45,004 24  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มอื ครู รายวิชาพื้นฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 1 | จำ�นวนนับที่มากกว่า 100,000 ชั้นประถมศกึ ษาปที ่ี 4 เลม่ 1 8. การสอนค่าประมาณเปน็ จ�ำ นวนเต็มหมนื่ จำ�นวนเต็มแสน และจำ�นวนเต็มล้าน นักเรียนต้องเข้าใจว่า วิธีการ หาค่าประมาณ ใหพ้ จิ ารณาจากเลขโดดในหลักท่อี ยู่ตดิ กัน ทางขวาของหลกั ทต่ี อ้ งการประมาณ ถ้าน้อยกวา่ 5 ให้ปัดจำ�นวนทีอ่ ยู่ทางขวาทง้ั หมดทง้ิ ซึง่ ท�ำ ใหจ้ ำ�นวนใน หลกั ทางขวาท้งั หมดเปน็ 0 ถ้ามากกวา่ หรือเทา่ กบั 5 ใหป้ ดั จำ�นวนที่อยู่ในหลกั ทางขวาท้ังหมดขน้ึ ซึง่ จะทำ�ให้ จ�ำ นวนในหลกั ที่ตอ้ งการประมาณเพิ่มข้ึนอีก 1 หมืน่ หรอื 1 แสน หรือ 1 ลา้ น และจ�ำ นวนในหลกั ทางขวาท้งั หมด เป็น 0 ครจู ดั กิจกรรมการหาคา่ ประมาณโดยใช้ข้อมลู เกีย่ วกบั จ�ำ นวนนกั ทอ่ งเท่ยี วในหนา้ 34 การสอนหาค่าประมาณเป็นจ�ำ นวนเตม็ หมน่ื ครคู วร เร่ิมจากการแนะน�ำ ให้นกั เรยี นรจู้ กั จ�ำ นวนเตม็ หมื่น แล้วให้ ยกตัวอย่างเพม่ิ เติมจากน้นั ให้นกั เรยี นพิจารณาการหา ค่าประมาณเป็นจ�ำ นวนเตม็ หม่ืนในหน้า 34-35 แลว้ รว่ มกัน สรปุ เกยี่ วกบั วิธกี ารหาค่าประมาณเป็นจำ�นวนเต็มหมื่น และร่วมกันทำ�กิจกรรมหน้า 35 ครูควรใหน้ กั เรียนฝึกหา ค่าประมาณเปน็ จำ�นวนเตม็ หมน่ื เพ่ิมเตมิ 9 100,000 100,000 0 550,000 550,000 210,000 210,000 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  25

คมู่ ือครู รายวชิ าพ้ืนฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 1 | จำ�นวนนับทม่ี ากกว่า 100,000 ชั้นประถมศกึ ษาปที ่ี 4 เลม่ 1 9. การสอนหาคา่ ประมาณเปน็ จ�ำ นวนเตม็ แสน ครคู วร เร่ิมจากการแนะน�ำ ให้นักเรยี นรจู้ ักจำ�นวนเตม็ แสนแล้วให้ ยกตวั อยา่ งเพิ่มเตมิ จากนั้นใหน้ ักเรียนพิจารณาการหา ค่าประมาณเปน็ จำ�นวนเต็มแสน แล้วร่วมกันสรปุ เก่ียวกบั วธิ กี ารหาคา่ ประมาณเปน็ จำ�นวนเต็มแสน และรว่ มกนั ทำ� กจิ กรรม ครคู วรใหน้ ักเรยี นฝกึ หาค่าประมาณเป็น จ�ำ นวนเตม็ แสนเพ่ิมเติม 1,100,000 1,100,000 500,000 500,000 10. การสอนหาคา่ ประมาณเปน็ จ�ำ นวนเตม็ ลา้ น ครคู วร เรม่ิ จากการแนะนำ�ให้นักเรียนรจู้ กั จำ�นวนเตม็ ล้าน แลว้ ใหย้ กตวั อย่างเพ่ิมเตมิ จากน้ันใหน้ กั เรยี นพิจารณา การหาคา่ ประมาณเปน็ จ�ำ นวนเต็มลา้ น แลว้ รว่ มกันสรุป เก่ยี วกบั วิธีการหาคา่ ประมาณเป็นจ�ำ นวนเตม็ ล้าน และ รว่ มกนั ท�ำ กจิ กรรมครูควรให้นักเรียนฝึกหาคา่ ประมาณ เปน็ จำ�นวนเตม็ ลา้ นเพิม่ เตมิ จากน้นั ใหท้ ำ�แบบฝกึ หดั 1.9 เป็นรายบคุ คล 1,000,000 1,000,000 26  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มอื ครู รายวชิ าพน้ื ฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 1 | จ�ำ นวนนบั ทีม่ ากกว่า 100,000 ช้ันประถมศึกษาปีที่ 4 เลม่ 1 ประมาณ 50,000 ท่นี ง่ั 11. เพื่อตรวจสอบความเขา้ ใจและสรุปความรทู้ ่ไี ด้ ประมาณ 1,200,000 ตน ให้นกั เรยี นทำ�กจิ กรรมหน้า 38 เป็นรายบคุ คล ประมาณ 36,000,000 ไร หมายเหตุ ในส่วนของส่งิ ทไี่ ดเ้ รยี นรู้ ถ้านักเรียนยกตัวอยา่ ง บา นมีราคาตัง้ แต 7,500,000 7,999,999 และ 8,000,001 8,499,999 จำ�นวนทีน่ ้อยกวา่ 500,000 คา่ ประมาณเปน็ จ�ำ นวนเต็มล้าน คาประมาณเปน จาํ นวนเต็มแสน หรือ คาประมาณเปนจาํ นวนเต็มลาน ของจำ�นวนนัน้ จะเทา่ กับ 0 ครคู วรแนะนำ�วา่ จำ�นวน ท่ีนอ้ ยกวา่ 500,000 ไมเ่ หมาะสมที่จะประมาณเปน็ จำ�นวนเต็มล้าน อยใู นดุลยพนิ ิจของครผู สู อน สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  27

คมู่ อื ครู รายวิชาพนื้ ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 1 | จำ�นวนนบั ท่มี ากกว่า 100,000 ช้นั ประถมศึกษาปที ี่ 4 เลม่ 1 12. การสอนการนำ�คา่ ประมาณไปใช้ ควรสอนใหน้ กั เรยี น เกิดความตระหนกั ว่า การเลือกใช้ค่าประมาณเป็นจ�ำ นวน เต็มใด จะตอ้ งเลือกให้เหมาะสมกับสถานการณน์ นั้ ๆ ครูอาจจัดกจิ กรรมโดยใหพ้ จิ ารณาสถานการณท์ ม่ี ีการนำ� ค่าประมาณไปใช้ และสถานการณท์ ี่ไม่ควรใช้ค่าประมาณ ในหน้า 39-41 และครคู วรยกตัวอยา่ งสถานการณ์ท่มี ีการน�ำ ค่าประมาณไปใชแ้ ละสถานการณท์ ไี่ มค่ วรใช้ค่าประมาณ เพมิ่ เติม จากนัน้ ใหท้ �ำ แบบฝึกหดั 1.10 เป็นรายบุคคล 28  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มอื ครู รายวชิ าพน้ื ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 1 | จ�ำ นวนนับท่มี ากกวา่ 100,000 ช้นั ประถมศึกษาปีที่ 4 เล่ม 1 13. เพื่อตรวจสอบความเข้าใจและสรุปความร้ทู ไี่ ด้ ใหน้ ักเรยี นท�ำ กิจกรรมหน้า 42 เป็นรายบุคคล 18,000,000 21,000,000 120 มีนาคม 700,000 เมษายน 600,000 อยูใ นดุลยพนิ จิ ของครูผสู อน สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  29

คู่มอื ครู รายวชิ าพื้นฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 1 | จ�ำ นวนนับท่มี ากกว่า 100,000 ชนั้ ประถมศกึ ษาปีท่ี 4 เลม่ 1 รว่ มคดิ ร่วมทำ� รว่ มคิดร่วมทำ�เปน็ กจิ กรรมทใี่ ห้นักเรยี นน�ำ ความรู้ที่ได้ จากการเรยี นในบทเรียนนม้ี าช่วยกันแกป้ ัญหา ครูควรนำ� สนทนาและรว่ มกนั อภิปรายเกยี่ วกบั สถานการณท์ ีก่ �ำ หนด 30  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ อื ครู รายวิชาพ้นื ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 1 | จำ�นวนนับท่มี ากกว่า 100,000 ช้ันประถมศึกษาปที ่ี 4 เลม่ 1 ตัวอย่างข้อสอบ บทที่ 1 จำ�นวนนบั ท่มี ากกวา่ 100,000 จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ท่ี 1 นกั เรยี นสามารถใชต้ ัวเลขฮินดูอารบกิ ตัวเลขไทย และตัวหนังสือแสดงจ�ำ นวนนับ ท่ีมากกวา่ 100,000 ตอบค�ำ ถามต่อไปน้ี 1. หกล้านหนง่ึ แสนสามหม่นื สอง เขียนเป็นตวั เลขฮนิ ดอู ารบิกและตัวเลขไทยไดอ้ ยา่ งไร 2. 8,409,053,678 เขยี นเป็นตัวหนงั สือได้อยา่ งไร 3. “กอ้ งเขียนตัวหนังสอื แสดงจำ�นวน 15,600,218,950,000 ได้เปน็ สิบหา้ ล้านหกแสนสองรอ้ ยสบิ แปดลา้ น เกา้ แสนหา้ หมน่ื ” ก้องเขียนตัวหนงั สอื แสดงจ�ำ นวนได้ถูกตอ้ งหรือไม่ ถา้ ไมถ่ ูกตอ้ ง ให้เขยี นให้ถกู ต้อง 4. “ปี 2560 ประเทศไทยมชี าวตา่ งชาติเดินทางเขา้ มาทอ่ งเที่ยวทงั้ ส้นิ 35,381,210 คน กอ่ ใหเ้ กดิ รายไดร้ วม 1,824,042 ล้านบาท” จากข้อความ จะเขียนตัวเลขหรอื ตัวหนงั สือแสดงจำ�นวนต่อไปนไ้ี ด้อย่างไร เรียบเรยี งจาก : http://www.362degree.com 1) ตวั หนังสอื แสดงจ�ำ นวนนกั ทอ่ งเท่ียวชาวตา่ งชาติ (หนว่ ยเปน็ คน) 2) ตวั เลขไทยแสดงรายไดจ้ ากนกั ทอ่ งเทย่ี วชาวต่างชาติ (หนว่ ยเป็นบาท) สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  31

คมู่ ือครู รายวชิ าพ้นื ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 1 | จ�ำ นวนนบั ทมี่ ากกว่า 100,000 ชั้นประถมศึกษาปที ่ี 4 เลม่ 1 จดุ ประสงค์การเรียนรู้ที่ 2 นักเรียนสามารถบอกหลัก คา่ ประจำ�หลกั และเขยี นตัวเลขแสดงจำ�นวนในรูปกระจาย ตอบค�ำ ถามตอ่ ไปน้ี 1. 3,575,901 เลขโดดท่ขี ดี เส้นใตอ้ ยใู่ นหลักใด และมีค่าเทา่ ใด 2. 81,947,635 คา่ ของเลขโดดในหลกั ล้านนอ้ ยกวา่ ค่าของเลขโดดในหลักหมนื่ ใชห่ รอื ไม่ เพราะเหตุใด 3. 57,604,036 เขียนตัวเลขแสดงจ�ำ นวนในรูปกระจายไดอ้ ย่างไร 4. 100,000,000 + 3,000,000 + 400,000 + 200 + 20 + 9 เป็นการเขียนตวั เลขแสดงจำ�นวนใน รูปกระจายของจำ�นวนใด 5. จ�ำ นวนตอ่ ไปนี้ 9,427,865 18,294,356 2,631,540 832,147 จำ�นวนใดที่เลขโดดในหลักแสนมคี ่ามากท่ีสุด 6. ปนิ่ น�ำ เลขโดด 0 1 2 3 4 5 6 7 8 และ 9 มาเขียนเรียงกนั โดยใช้ตวั เลขไมซ่ ำ้�กันเพอ่ื แสดง จำ�นวนทม่ี ากท่ีสุด 1) จ�ำ นวนทไี่ ด้เป็นจ�ำ นวนกหี่ ลัก 2) หลกั ทีอ่ ยู่ซ้ายสดุ คอื หลักใด มีค่าประจ�ำ หลกั เทา่ ใด 3) เลขโดดท่อี ยูใ่ นหลกั ซา้ ยสุดมีค่าเปน็ เท่าใด 32  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ ือครู รายวิชาพื้นฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 1 | จำ�นวนนับที่มากกวา่ 100,000 ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 เล่ม 1 จุดประสงค์การเรยี นร้ทู ี่ 3 นักเรียนสามารถเปรยี บเทยี บและเรยี งลำ�ดับจำ�นวนนบั ท่ีมากกว่า 100,000 จากสถานการณ์ตา่ ง ๆ ตอบคำ�ถามโดยใชข้ อ้ มูลตอ่ ไปน้ี ปที ี่ผ่านมา บริษทั ทง้ั สี่บรษิ ัทมีรายได้จากการขายสนิ ค้าชนดิ เดยี วกนั ดงั น้ี บรษิ ัท AA 978,245,065 บาท บริษัท BB 2,159,501,171 บาท บริษทั CC 1,276,499,753 บาท บรษิ ทั DD 1,279,302,060 บาท 1. เขยี นตัวเลขแสดงการเปรียบเทียบรายได้ของบริษทั AA กบั บริษทั BB โดยใชเ้ ครือ่ งหมาย > 2. เขยี นตัวเลขแสดงการเปรียบเทยี บรายไดข้ องบรษิ ัท CC กบั บรษิ ัท DD โดยใชเ้ ครอ่ื งหมาย < 3. เรยี งลำ�ดบั บริษัทตามรายได้จากมากไปนอ้ ยไดอ้ ยา่ งไร 4. ถา้ บรษิ ัท JJ ขายสนิ คา้ ชนดิ เดียวกนั และเมอ่ื เปรยี บเทียบรายไดจ้ ากทง้ั หา้ บรษิ ัท พบว่า รายได้ของ บริษทั JJ มากเปน็ อันดับ 3 รายได้ของบรษิ ัท JJ ทม่ี ากท่สี ุดและน้อยทสี่ ุดท่เี ปน็ ไปได้ เปน็ เท่าใด สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  33

คมู่ ือครู รายวิชาพ้นื ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 1 | จำ�นวนนบั ทมี่ ากกวา่ 100,000 ชั้นประถมศกึ ษาปที ี่ 4 เลม่ 1 จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ที่ 4 นกั เรยี นสามารถหาค่าประมาณของจำ�นวนนับและนำ�ไปใชส้ ถานการณ์ต่าง ๆ ตอบค�ำ ถามโดยใช้ขอ้ มูลตอ่ ไปน้ี จ�ำ นวนผู้ปว่ ยด้วยโรคต่าง ๆ ในปี พ.ศ. 2559 โรค จำ�นวน (คน) ความผิดปกติทางอารมณ์ 37,444 79,910 มอื เทา้ ปาก ภาวะแปรปรวนทางจิตและพฤติกรรม 4,536,752 2,295 ฉีห่ นู ไขห้ วัดใหญ่ 169,362 ท่มี า : ระบบฐานขอ้ มูลด้านสงั คมและคุณภาพชีวติ 1. หาค่าประมาณเป็นจ�ำ นวนเตม็ สิบ และค่าประมาณเปน็ จ�ำ นวนเตม็ รอ้ ยของจำ�นวนผู้ป่วยโรคฉ่หี นู 2. คา่ ประมาณเป็นจ�ำ นวนเตม็ หม่ืน กบั ค่าประมาณเปน็ จำ�นวนเตม็ แสนของจำ�นวนผปู้ ว่ ยโรคไขห้ วัดใหญ่ คา่ ประมาณใดใกล้เคยี งขอ้ มูลจริงมากกว่ากนั 3. จ�ำ นวนผูป้ ่วยด้วยโรคใด ท่ไี มค่ วรบอกด้วยคา่ ประมาณเป็นจำ�นวนเตม็ หมื่น เพราะเหตุใด 4. โตง้ กลา่ ววา่ “ปี พ.ศ. 2559 มผี ้ปู ่วยโรคภาวะแปรปรวนทางจติ และพฤติกรรมประมาณ 4 ลา้ นคน” เขากลา่ วไดถ้ ูกตอ้ งหรือไม่ เพราะเหตใุ ด 5. จ�ำ นวนผ้ปู ่วยโรคมอื เทา้ ปาก มปี ระมาณกเ่ี ทา่ ของจ�ำ นวนผ้ปู ว่ ยโรคความผิดปกติทางอารมณ์ 34  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คูม่ ือครู รายวชิ าพ้นื ฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 1 | จำ�นวนนับท่มี ากกว่า 100,000 ชั้นประถมศึกษาปที ่ี 4 เล่ม 1 เฉลยตวั อยา่ งขอ้ สอบ บทท่ี 1 จำ�นวนนับทีม่ ากกวา่ 100,000 จุดประสงค์การเรยี นร้ทู ่ี 1 1. 6,130,002 และ ๖,๑๓๐,๐๐๒ 2. แปดพันส่รี ้อยเก้าล้านหา้ หมนื่ สามพันหกร้อยเจ็ดสบิ แปด 3. ก้องเขียนไม่ถูกตอ้ ง ทถี่ กู ตอ้ งคือ สิบห้าลา้ นลา้ นหกแสนสองรอ้ ยสบิ แปดล้านเก้าแสนห้าหม่นื 4. 1) สามสิบห้าล้านสามแสนแปดหมนื่ หนง่ึ พนั สองรอ้ ยสบิ 2) ๑,๘๒๔,๐๔๒,๐๐๐,๐๐๐ จุดประสงคก์ ารเรียนร้ทู ่ี 2 1. อยใู่ นหลักแสน มคี า่ 500,000 2. ไมใ่ ช่ เพราะ เลขโดดในหลักล้านคือ 1 มคี า่ 1,000,000 และเลขโดดในหลกั หมน่ื คือ 4 มคี า่ 40,000 ดังนนั้ ค่าของเลขโดดในหลักล้านมากกว่าค่าของเลขโดดในหลกั หมนื่ 3. 57,604,036 = 50,000,000 + 7,000,000 + 600,000 + 4,000 + 30 + 6 4. 103,400,229 5. 832,147 6. 1) 10 หลกั 2) หลกั พันลา้ น มคี ่าประจ�ำ หลัก 1,000,000,000 3) เลขโดดในหลกั ซ้ายสุดคอื 9 มีค่า 9,000,000,000 จดุ ประสงค์การเรยี นรทู้ ่ี 3 1. 2,159,501,171 > 978,245,065 2. 1,276,499,753 < 1,279,302,060 3. บรษิ ทั BB บริษัท DD บริษทั CC บริษัท AA 4. รายได้ทีม่ ากทส่ี ดุ ท่เี ป็นไปไดค้ อื 1,279,302,059 บาท รายได้ท่ีน้อยทสี่ ดุ ท่ีเปน็ ไปได้คือ 1,276,499,754 บาท จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ที่ 4 1. ค่าประมาณเป็นจ�ำ นวนเต็มสิบ และค่าประมาณเปน็ จ�ำ นวนเตม็ รอ้ ยของ 2,295 คือ 2,300 2. ค่าประมาณเป็นจำ�นวนเตม็ หมื่นใกล้เคยี งขอ้ มูลจรงิ มากกว่า 3. จ�ำ นวนผู้ป่วยโรคฉห่ี นู เพราะถ้าประมาณจ�ำ นวนผปู้ ว่ ยโรคฉห่ี นเู ป็นจ�ำ นวนเตม็ หม่ืน จะได้ 0 คน ซงึ่ อาจทำ�ใหเ้ ขา้ ใจไดว้ ่าไม่มีผู้ปว่ ยโรคฉ่ีหนู 4. ไม่ถกู ตอ้ ง เพราะถ้าประมาณจำ�นวนผู้ปว่ ยโรคภาวะแปรปรวนทางจติ และพฤตกิ รรมเปน็ จ�ำ นวนเต็มลา้ น จะได้ 5 ลา้ นคน 5. จำ�นวนผ้ปู ว่ ยโรคมือ เทา้ ปาก มปี ระมาณ 8 หมืน่ คน และจ�ำ นวนผู้ปว่ ยโรคความผิดปกติทางอารมณ์ม ี ประมาณ 4 หมื่นคน ดงั นัน้ จ�ำ นวนผ้ปู ว่ ยโรคมอื เทา้ ปาก มปี ระมาณ 2 เทา่ ของจ�ำ นวนผู้ปว่ ย โรคความผิดปกตทิ างอารมณ์ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  35

คู่มือครู รายวิชาพืน้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนบั ทมี่ ากกว่า 100,000 ชนั้ ประถมศกึ ษาปที ่ี 4 เลม่ 1 บ2ทท่ี การบวกและการลบจ�ำ นวนนบั ทีม่ ากกวา่ 100,000 จุดประสงค์การเรยี นรู้ และสาระส�ำ คญั จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้ สาระส�ำ คญั นกั เรียนสามารถ 1. หาผลบวกและผลลบของจำ�นวนนบั ท่ีมากกว่า 100,000 ∙∙การหาผลบวกจ�ำ นวนทีม่ ีหลายหลัก ท�ำ ไดโ้ ดยนำ�จ�ำ นวนที่ และแสดงวธิ ีทำ� พรอ้ มทัง้ ตระหนกั ถึงความสมเหตุสมผล อยู่ในหลักเดยี วกนั มาบวกกัน ถา้ ผลบวกในหลักใดครบสบิ หรือมากกว่าสบิ ให้ทดจ�ำ นวนทค่ี รบสบิ ไปรวมกับผลบวก ในหลกั ถดั ไปทางซา้ ย ∙∙การหาผลลบจำ�นวนท่ีมีหลายหลัก ท�ำ ไดโ้ ดยนำ�จำ�นวนท่ีอยู่ ในหลกั เดยี วกันของตวั ตงั้ ลบด้วยจำ�นวนท่ีเปน็ ตวั ลบ ถ้าใน หลกั ใดตัวต้งั นอ้ ยกวา่ ตวั ลบ ใหก้ ระจายตวั ตง้ั ในหลกั ถดั ไป ทางซา้ ยรวมกับตัวตงั้ ในหลกั น้ันก่อนแล้วจึงหาผลลบ 2. หาผลบวก หรอื ผลลบของจำ�นวนนับทม่ี ากกว่า การหาผลบวกหรือผลลบของจ�ำ นวนทมี่ หี ลายหลักโดยใช้ 100,000 โดยใชค้ ่าประมาณ คา่ ประมาณ อาจท�ำ ได้โดยประมาณจ�ำ นวนใดจำ�นวนหนง่ึ หรือจำ�นวนท้งั หมดใหเ้ ป็นจ�ำ นวนเตม็ สบิ เต็มรอ้ ย เตม็ พนั เตม็ หม่ืน ... แล้วจึงน�ำ มาบวกหรอื ลบกัน 3. หาค่าของตัวไม่ทราบคา่ ของประโยคสัญลักษณ์การบวก การหาคา่ ของตวั ไม่ทราบค่าของประโยคสญั ลกั ษณ์การบวก และประโยคสญั ลักษณก์ ารลบ และประโยคสัญลักษณ์การลบ อาจทำ�ไดโ้ ดยใชค้ วามสัมพันธ์ ของการบวกและการลบ 4. วิเคราะห์และแสดงวธิ ีหาค�ำ ตอบของ โจทย์ปญั หาการบวก การแกโ้ จทย์ปัญหาการบวก และโจทยป์ ัญหาการลบ อาจเรม่ิ โจทย์ปญั หาการลบของจำ�นวนนบั ที่มากกว่า 100,000 จากทำ�ความเขา้ ใจปญั หา วางแผนการแกป้ ัญหา ด�ำ เนินการ ตามแผน และตรวจสอบความสมเหตุสมผลของค�ำ ตอบ 5. สร้างโจทยป์ ญั หาการบวก โจทยป์ ญั หา การลบของ การสรา้ งโจทยป์ ญั หาการบวก โจทยป์ ญั หาการลบ จำ�นวนนบั ท่มี ากกวา่ 100,000 ต้องพจิ ารณาสถานการณท์ ่ีสรา้ งขึ้นให้สมเหตสุ มผล สอดคล้องกับความเป็นจริง 36  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มอื ครู รายวิชาพื้นฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนบั ท่ีมากกว่า 100,000 ช้ันประถมศกึ ษาปที ่ี 4 เล่ม 1 ตารางวิเคราะหเ์ นื้อหากับทกั ษะและกระบวนการทางคณิตศาสตร์ และเวลาทใ่ี ช้ในการจัดกิจกรรม หวั ขอ้ เนอ้ื หา เวลา ทกั ษะและกระบวนการทางคณติ ศาสตร์ (ชวั่ โมง) เตรยี มความพรอ้ ม jklmn 1 2 .1 การบวก การลบ ----- ∙∙ การบวก 3 ∙∙ การลบ -  - ∙∙การบวก การลบโดยใชค้ า่ ประมาณ 2.2 การค�ำ นวณโดยใช้เครอ่ื งคิดเลข 1 -  - 2.3 การหาคา่ ของตัวไม่ทราบค่า 3  - ∙∙การหาคา่ ของตวั ไม่ทราบค่าจากประโยคสัญลกั ษณ์ การบวก 3  - ∙∙การหาคา่ ของตวั ไม่ทราบค่าจากประโยคสญั ลักษณ์ 1 การลบ 1  ∙∙การหาเลขโดดในหลกั ต่าง ๆ  - 2.4 โจทยป์ ญั หา ∙∙ การวิเคราะหโ์ จทย์และหาค�ำ ตอบคา่ ประมาณ เป็นจำ�นวนเต็มรอ้ ย ∙∙ การแสดงวิธที ำ� 2.5 การสรา้ งโจทย์ปัญหา ร่วมคิดรว่ มท�ำ ทกั ษะและกระบวนการทางคณติ ศาสตร์ j การแก้ปัญหา k การสอ่ื สารและการส่อื ความหมายทางคณิตศาสตร์ l การเชอื่ มโยง m การให้เหตุผล n การคิดสรา้ งสรรค์ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  37

คู่มอื ครู รายวิชาพ้ืนฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนบั ที่มากกว่า 100,000 ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ี่ 4 เลม่ 1 คำ�ใหม่ เครอ่ื งคดิ เลข การประมาณผลลพั ธ์ ความรู้หรือทกั ษะพน้ื ฐาน 1. จำ�นวนนบั ท่มี ากกวา่ 100,000 2. การหาคา่ ประมาณเปน็ จ�ำ นวนเต็มสิบ เตม็ รอ้ ย เต็มพนั ... 3. การบวก และการลบจ�ำ นวนนบั ไมเ่ กิน 100,00 สื่อการเรยี นรู้ ลกู คดิ เคร่อื งคดิ เลข แหล่งเรียนรู้ 1. หนังสอื เรียนหน้า 46–103 2. แบบฝกึ หัดหนา้ 20–43 เวลาทใ่ี ชจ้ ดั การเรียนรู้ 13 ชัว่ โมง 38  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ ือครู รายวชิ าพื้นฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนบั ท่มี ากกว่า 100,000 ชนั้ ประถมศึกษาปที ี่ 4 เล่ม 1 แนวการจัดการเรียนรู้ การเตรยี มความพร้อม 1. ครกู ระตุ้นความสนใจของนักเรียนเก่ยี วกบั การใชจ้ �ำ นวนนบั ท่ีมากกว่า 100,000 ในชีวติ จรงิ โดยใชข้ ้อมลู ในหนังสอื เรยี น หน้าเปิดบท ตั้งเป็นประเด็นค�ำ ถาม เชน่ ∙∙พ.ศ. 2558 รถยนต์ย่หี ้อใดขายไดม้ ากที่สดุ จ�ำ นวนกคี่ ัน ∙∙จ�ำ นวนรถยนต์ท้ังห้ายี่ห้อท่ีขายไดใ้ น พ.ศ. 2559 มีประมาณก่ีคัน จากน้ันสนทนาเก่ียวกบั การน�ำ ความรู้ เร่ือง การบวก การลบจำ�นวนนับท่ีมากกวา่ 100,000 ไปใช้ในชวี ิตจริง โดยใชค้ �ำ ถาม จากหน้าเปดิ บท ซ่งึ นักเรียนอาจจะยังหาคำ�ตอบไม่ได้และครยู งั ไมต่ อ้ งเฉลยคำ�ตอบในเวลานี้ แต่ควรใหน้ ักเรยี นกลบั มาหา ค�ำ ตอบอีกครั้งหลังจากเรียนจบบทนแี้ ล้ว สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  39

คู่มอื ครู รายวิชาพนื้ ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 2 | การบวกและการลบจำ�นวนนับทม่ี ากกว่า 100,000 ช้ันประถมศึกษาปที ี่ 4 เลม่ 1 2. ตรวจสอบความรู้พื้นฐานของนกั เรียนเก่ยี วกบั การบวก วธิ ีทาํ 5216 + วิธีทาํ 67034 การลบจำ�นวนนับไมเ่ กนิ 100,000 และคา่ ประมาณ โดยท�ำ กิจกรรมหน้า 46 ถา้ พบนักเรียนที่ความรพู้ ื้นฐาน 38378 9765 ยงั ไมเ่ พยี งพอ ควรทบทวนก่อน แล้วใหท้ �ำ แบบฝกึ หัด 2.1 43594 57269 เปน็ รายบุคคล ๔๓,๕๙๔ ๕๗,๒๖๙ เพื่อสรา้ งเสรมิ ทกั ษะการบวก การลบ และการแก้ปัญหา ครอู าจให้นักเรยี นท�ำ กิจกรรมเสรมิ ดังนี้ กจิ กรรม “รวมใหไ้ ด้ 21 และ 99” 70,000 92,932 ใช้ตวั เลขแสดงจำ�นวนท่กี �ำ หนดใหท้ างขวา เติมในวงกลม 13,123 แต่ละวงใหค้ รบ 3 จ�ำ นวน โดยไม่ซำ�้ กัน แล้วใหไ้ ดผ้ ลบวก ตามทีก่ ำ�หนด มหี ลายคําตอบ 1) ผลบวกในแต่ละวงเปน็ 21 440,000 3,600,000 50,000,000 4 1 2 3 ๖๖,๐๐๐ บาท 6 5 9 11 ๓๐,๐๐๐ บาท 7 12 13 14 8 10 2) ผลบวกในแต่ละวงเป็น 99 4 13 6 14 3 9 13 17 5 21 25 41 49 1 7 29 53 57 61 12 8 2 9 33 11 10 37 45 21 17 57 29 61 25 9 33 41 หมายเหตุ ครอู าจแนะน�ำ แนวคิดในการหาค�ำ ตอบ เช่น 53 37 13 45 กิจกรรม รวมให้ได้ 21 ในวงทม่ี ี 8 ก็ใหห้ าจ�ำ นวนอกี 2 จ�ำ นวนทร่ี วมกนั ได้ 13 49 40  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ค่มู อื ครู รายวิชาพืน้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 2 | การบวกและการลบจำ�นวนนับที่มากกว่า 100,000 ช้นั ประถมศกึ ษาปที ่ี 4 เล่ม 1 666 0 0 2.1 การบวกและการลบ 66,600 จดุ ประสงค์การเรียนรู้ 145800 นกั เรียนสามารถหาผลบวกและผลลบของจ�ำ นวนนบั 145,800 ทีม่ ากกวา่ 100,000 และแสดงวิธีท�ำ พรอ้ มทงั้ ตระหนักถงึ ความสมเหตุสมผล สือ่ การเรียนรู้ ลกู คดิ แนวการจดั การเรียนรู้ 1. ใหน้ กั เรยี นท�ำ กจิ กรรมเกย่ี วกบั การซอ้ื ขายทองรปู พรรณ หนา้ 47 โดยใหน้ ักเรยี นสังเกตลูกคดิ ท่รี ะบายสกี ับผลบวก ทไ่ี ดใ้ นแตล่ ะหลักว่ามคี วามสมั พันธ์กันอย่างไร จากนั้น ร่วมกันอภิปรายเพ่ือนาไปสูข่ ้อสรปุ ท่ีว่า การบวกจำ�นวน 2 จ�ำ นวน ใช้วธิ ีบวกจ�ำ นวนในหลักเดียวกันเข้าด้วยกนั จากนัน้ ให้นกั เรียนรว่ มกันท�ำ กิจกรรมหน้า 48 เพื่อฝึก การบวกจำ�นวนนบั ทม่ี ากกวา่ 100,000 ทไี่ ม่มีการทด โดยครแู นะน�ำ การเขยี นแสดงการบวกในแนวตัง้ ใหเ้ ขยี น ตัวเลขในหลักเดยี วกันอยูต่ รงกัน แลว้ น�ำ จำ�นวนที่อยู่ใน หลกั เดียวกันมาบวกกัน 189848 1239938 นอ ย 32280000 1207000 ชาย 33487000 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  41

คู่มือครู รายวชิ าพ้นื ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 2 | การบวกและการลบจำ�นวนนบั ทีม่ ากกวา่ 100,000 ชัน้ ประถมศึกษาปที ี่ 4 เล่ม 1 135605 2. ครูจัดกจิ กรรมเกีย่ วกับการบวกจำ�นวนนับ 2 จำ�นวน 895141 ท่ีมกี ารทด โดยใชส้ ถานการณ์เกีย่ วกับจ�ำ นวนรถยนต์ 1030746 ที่จดทะเบียนในจังหวดั บึงกาฬและจงั หวัดเลย หนา้ 49 มาอธิบายวธิ หี าผลบวกทมี่ กี ารทด โดยครูแนะนำ�ใหน้ ักเรยี น 9018594 ใช้หลักการเดียวกบั การหาผลบวกของจ�ำ นวนนบั ไมเ่ กิน 27712429 100,000 ทีม่ ีการทด ซง่ึ เรยี นมาแลว้ ในช้นั ป.3 กลา่ วคือ 36731023 นำ�จ�ำ นวนทีอ่ ยู่ในหลกั เดยี วกันมาบวกกัน ถา้ ผลบวกใน หลกั ใดครบสบิ หรือมากกว่าสิบ ให้ทดจำ�นวนท่คี รบสบิ ไป รวมกับผลบวกในหลกั ถัดไปทางซา้ ย จากนนั้ ใหน้ ักเรยี น รว่ มกนั ท�ำ กิจกรรม แล้วทำ�แบบฝึกหัด 2.2 เปน็ รายบุคคล 3. เพื่อตรวจสอบความเขา้ ใจและสรุปสิ่งทไ่ี ด้เรียนรู้ ให้นักเรียนท�ำ กจิ กรรม หน้า 50 เป็นรายบคุ คล กจิ กรรมเสรมิ เพ่อื ฝึกทักษะการบวก การลบจ�ำ นวนนบั ใหน้ กั เรยี น ทำ�กจิ กรรม “ทำ�ใหเ้ ทา่ กัน” โดยเติม 1 2 3 4 5 6 7 8 หรอื 9 ในช่องสเ่ี หล่ยี ม ใหผ้ ลบวกของจ�ำ นวนในแนวนอน เท่ากบั ผลบวกของจำ�นวนในแนวตงั้ และผลบวกที่ไดใ้ น แตล่ ะชุดไม่ซ้ำ�กนั ตวั อยา่ งคำ�ตอบ เชน่ 4 4 2 354613 3574705 512 531 451 30184 7164894 10739599 3 2 3 384797 ๑๐,๗๓๙,๕๙๙ ผลบวกเปน็ 8 ผลบวกเป็น 9 ผลบวกเปน็ 10 ๓๘๔,๗๙๗ 69384260 4 6 4 2256000 82625350 623 543 562 49783795 152009610 52039795 5 2 3 ๑๕๒,๐๐๙,๖๑๐ ๕๒,๐๓๙,๗๙๕ ผลบวกเปน็ 11 ผลบวกเปน็ 12 ผลบวกเปน็ 13 นําจํานวนทอี่ ยูในหลกั เดยี วกันมาบวกกนั ถาผลบวกในหลักใดครบสบิ หรือมากกวาสบิ ใหท ดจาํ นวนที่ครบสิบไปรวมกบั ผลบวกของจาํ นวนในหลักถดั ไปทางซา ย หรืออาจแสดง วธิ ีการหาคาํ ตอบดว ยการหาผลบวกในแนวตั้ง ดงั น้ี 695308 21861 717169 42  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มอื ครู รายวชิ าพื้นฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนับท่ีมากกวา่ 100,000 ชั้นประถมศกึ ษาปีที่ 4 เล่ม 1 53320 4. ใหน้ กั เรยี นทำ�กจิ กรรมเกย่ี วกบั การรับซื้อผลผลิตทาง 53,320 การเกษตร หนา้ 51 โดยใหร้ ะบายสลี กู คดิ เพอ่ื หาค�ำ ตอบ แลว้ สงั เกตผลลบท่ไี ดใ้ นแตล่ ะหลกั ว่ามีความสมั พนั ธ์กนั อยา่ งไร จากนัน้ อภิปรายร่วมกันจนไดข้ ้อสรปุ วา่ การลบ จ�ำ นวนท่ีมหี ลายหลกั ใชว้ ิธกี ารนำ�จำ�นวนในหลกั เดียวกนั ของตวั ตง้ั ลบด้วยจำ�นวนในหลักเดยี วกนั ของตวั ลบ จากนน้ั ใหน้ ักเรียนรว่ มกัน ทำ�กิจกรรม หน้า 52 เปน็ รายบคุ คล 53300 112500 112,500 151000 807162 2510573 110300 2400273 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  43

คมู่ อื ครู รายวิชาพน้ื ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 2 | การบวกและการลบจำ�นวนนับที่มากกว่า 100,000 ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ่ี 4 เลม่ 1 1345000 5. ครจู ัดกิจกรรมเกีย่ วกบั การลบจำ�นวนนับ 2 จำ�นวน 489500 ท่ีมีการกระจาย โดยใช้สถานการณเ์ กีย่ วกบั ราคา 855500 รถจักรยานยนตแ์ ละรถยนต์ หน้า 53 โดยครแู นะน�ำ ว่า การหาผลลบของจ�ำ นวนนับทม่ี ากกว่า 100,000 9679400 ใชห้ ลักการเดยี วกบั การหาผลลบจ�ำ นวนนับที่ไมเ่ กิน 5797900 100,000 ทีม่ กี ารกระจาย และการลบจ�ำ นวนนบั 3881500 2 จำ�นวนในแนวตง้ั ทำ�ไดโ้ ดย เขยี นตวั เลขใหห้ ลกั เดียวกันอยตู่ รงกนั แล้วหาผลลบทลี ะหลกั โดยน�ำ จำ�นวนทเี่ ปน็ ตวั ตงั้ ลบด้วยจ�ำ นวนทเ่ี ปน็ ตวั ลบ ถา้ ในหลกั ใดตัวตง้ั นอ้ ยกวา่ ตวั ลบ ให้กระจายตัวต้ัง ในหลักถดั ไปทางซ้ายมารวมกบั จำ�นวนในหลักนน้ั ก่อน แลว้ จงึ หาผลลบ จากนั้นใหน้ กั เรียนร่วมกันหาผลลบ หนา้ 53 แลว้ ท�ำ แบบฝกึ หัด 2.3 เป็นรายบคุ คล 6. เพือ่ ตรวจสอบความเขา้ ใจ และสรปุ ความรทู้ ไ่ี ด้ ให้นกั เรียนท�ำ กิจกรรม หน้า 54 เป็นรายบคุ คล 657489 7361745 43267 4751832 2609913 614222 ๒,๖๐๙,๙๑๓ ๖๑๔,๒๒๒ 908765431 34105637 98765432 5078247 809999999 29027390 ๘๐๙,๙๙๙,๙๙๙ ๒๙,๐๒๗,๓๙๐ หาผลลบทีละหลกั โดยนาํ จํานวนทีเ่ ปนตัวต้ังลบดวยจาํ นวนที่เปน ตัวลบ ถาในหลกั ใดตวั ต้ังนอยกวา ตัวลบ ใหกระจายตัวตั้งในหลักถดั ไปทางซา ย มารวมกับ ตัวต้ังในหลักน้ันกอ นแลวจึงหาผลลบ หรอื อาจแสดงการหาผลลบในแนวต้ัง ดงั นี้ 247086 53412 193674 44  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ ือครู รายวชิ าพื้นฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 2 | การบวกและการลบจำ�นวนนบั ทมี่ ากกว่า 100,000 ช้นั ประถมศกึ ษาปที ่ี 4 เลม่ 1 จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ นกั เรียนสามารถหาผลบวก หรอื ผลลบของ จ�ำ นวนนบั ท่มี ากกวา่ 100,000 โดยใชค้ า่ ประมาณ สื่อการเรียนรู้ - แนวการจัดการเรียนรู้ 1. การหาผลบวก ผลลบโดยใชค้ ่าประมาณ อาจจัดกจิ กรรม โดยใหน้ ักเรียนพิจารณาตวั อย่าง หน้า 55 แลว้ รว่ มกนั อภิปรายเพื่อหาขอ้ สรุปเก่ยี วกบั การหาผลบวกโดยใช้ คา่ ประมาณวา่ การเลอื กใช้คา่ ประมาณเปน็ จ�ำ นวนเตม็ ใด ขึ้นอยู่กบั ความสะดวกในการคดิ ค�ำ นวณและความละเอียด ของการนำ�ไปใช้ เราสามารถน�ำ การหาผลบวก ผลลบโดย ใช้ค่าประมาณไปใชพ้ ิจารณาความสมเหตุสมผลของคำ�ตอบ ทไี่ ด้ จากน้ันให้นกั เรยี นร่วมกันทำ�กจิ กรรมหนา้ 56-57 แล้วท�ำ แบบฝกึ หัด 2.4 เปน็ รายบุคคล 1,790,000 840,000 1,790,000 840,000 950,000 950,000 1,800,000 72,420,482 800,000 1,800,000 800,000 1,000,000 75,700,000 3,300,000 1,000,000 75,700,000 3,300,000 72,400,000 72,420,482 72,400,000 2,000,000 1,000,000 2,000,000 1,000,000 1,000,000 1,000,000 154,061,023 949,800 147,000,000 7,000,000 147,000,000 7,000,000 154,000,000 154,000,000 1,789,500 1,800,000 และ 839,700 840,000 154,061,023 และ 1,800,000 840,000 = 960,000 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  45

คมู่ อื ครู รายวชิ าพื้นฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนบั ท่ีมากกว่า 100,000 ชัน้ ประถมศึกษาปีที่ 4 เลม่ 1 2. เพือ่ ตรวจสอบความเข้าใจ ให้นกั เรียนท�ำ กิจกรรม หน้า 58 เปน็ รายบุคคล 653,472 650,000 และ 48,736 50,000 แต 650,000 50,000 = 600,000 ดงั นัน้ 653,472 48,736 600,000 653,472 48,736 = 604,736 3,687,934 3,700,000 และ 1,421,365 1,400,000 แต 3,700,000 1,400,000 = 5,100,000 ดังนน้ั 3,687,934 1,421,365 5,100,000 3,687,934 1,421,365 = 5,109,299 อยูใ นดลุ ยพินจิ ของครผู สู อน อยใู นดลุ ยพินจิ ของครผู ูสอน 46  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ อื ครู รายวชิ าพนื้ ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 2 | การบวกและการลบจำ�นวนนบั ที่มากกว่า 100,000 ช้นั ประถมศึกษาปที ี่ 4 เลม่ 1 4,399,828 2.2 การค�ำ นวณโดยใชเ้ ครื่องคิดเลข 74,818,379 การสอนการคำ�นวณโดยใชเ้ ครอ่ื งคิดเลข เพ่อื ให้ 5,338,088 ความรู้และทกั ษะพ้ืนฐานในการใช้เคร่ืองคิดเลขสำ�หรับชว่ ยหา 567 คำ�ตอบ (ในบางกรณ)ี หรอื ตรวจสอบความถูกตอ้ งของค�ำ ตอบ 13,312,592 สื่อการเรยี นรู้ 778,514 54,726,408 ∙∙เครื่องคิดเลขทว่ั ไป 4,682 ∙∙เคร่อื งคิดเลขวิทยาศาสตร์ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  47 แนวการจัดการเรยี นรู้ 1. การสอนการค�ำ นวณโดยใช้เคร่ืองคดิ เลข ครูแนะนำ� เครื่องคดิ เลขทั่วไป และเครอ่ื งคดิ เลขวทิ ยาศาสตร์ ให้ นักเรียนรูจ้ ักป่มุ ต่าง ๆ และวิธกี ารใชง้ านเบ้อื งต้น โดยใช้ ขอ้ มลู จากหน้า 59 ซ่งึ เครื่องคิดเลขแตล่ ะเครอื่ งอาจ มปี มุ่ และวิธีการใช้งานทแ่ี ตกตา่ งกนั ข้ึนอยู่กับจุดประสงค์ การใช้งาน ยี่ห้อ ร่นุ ในทีน่ ีจ้ ะเน้นการค�ำ นวณโดยใช้ เคร่ืองคดิ เลขแบบทัว่ ไป จากนนั้ ใหน้ ักเรียนรว่ มกนั ท�ำ กจิ กรรมหนา้ 60 หมายเหตุ เครอ่ื งคิดเลขทว่ั ไป จะแสดงผลลพั ธต์ ามล�ำ ดบั ของการกดปุม่ การดำ�เนินการ เชน่ 7+7÷7 + 7 × 7-7 ผลลพั ธท์ ีไ่ ดเ้ ปน็ 56 แตเ่ ครือ่ งคิดเลขวิทยาศาสตร์ จะแสดงผลลพั ธ์ตามข้อ ตกลงทางคณติ ศาสตร์ ผลลพั ธท์ ี่ได้เป็น 50

ค่มู อื ครู รายวชิ าพืน้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนับท่ีมากกวา่ 100,000 ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 เล่ม 1 963 2. การใช้เครื่องคดิ เลขหาผลลพั ธข์ องโจทย์การบวก ลบ 10,479 คูณ หารระคน ใหน้ กั เรยี นทำ�กจิ กรรม หน้า 61 โดยใช้ เครื่องคิดเลขหาผลลัพธต์ ามโจทย์ทก่ี �ำ หนดและกดปุ่มที่ 37,546 เครื่องคิดเลขตามล�ำ ดบั ข้อควรระวงั โจทย์หน้า 61 ขอ้ 3 ถ้านักเรยี น กดตวั เลข และปุ่มการด�ำ เนินการตามล�ำ ดบั ทโ่ี จทยแ์ สดง ผลลพั ธท์ ่ไี ด้ จะไมถ่ กู ต้อง ครูแนะนำ�ให้นักเรยี นคำ�นวณในวงเล็บก่อน แลว้ น�ำ ผลการคำ�นวณทีไ่ ดม้ าบวกกบั จ�ำ นวนทเี่ หลอื 3. ครแู ละนักเรยี นร่วมกนั หาผลลัพธ์ตามโจทย์ หน้า 62 โดยครแู นะนำ�การใชป้ มุ่ จดจำ�ผลลพั ธ์จากการค�ำ นวณ จากน้นั ให้นักเรียนร่วมกันท�ำ กิจกรรมหน้า 63 แลว้ ท�ำ แบบฝกึ หดั 2.5 เปน็ รายบคุ คล 24,786 52,693,481 37,411,760 33,046 60,698 48  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 5,288,073 386 910 72,413 779 8,311 187,061

คู่มอื ครู รายวิชาพน้ื ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนบั ท่ีมากกวา่ 100,000 ชน้ั ประถมศกึ ษาปีที่ 4 เลม่ 1 3,368,396 4. เพื่อตรวจสอบความเขา้ ใจ ให้นกั เรยี นทำ�กิจกรรม 4,566,834 หน้า 64 เปน็ รายบคุ คล 254 97,108,791 657,050 6,525 2,539 999,394 223,824 387,889 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  49

คมู่ ือครู รายวชิ าพน้ื ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนับทีม่ ากกว่า 100,000 ชน้ั ประถมศึกษาปที ่ี 4 เล่ม 1 2.3 การหาค่าของตัวไม่ทราบค่า จุดประสงค์การเรยี นรู้ นักเรียนสามารถหาคา่ ของตัวไม่ทราบคา่ ในประโยค สัญลักษณแ์ สดงการบวก และประโยคสัญลกั ษณ์ แสดงการลบของจำ�นวนนบั ทม่ี ากกวา่ 100,000 สื่อการเรียนรู้ เคร่ืองคิดเลข แนวการจัดการเรียนรู้ 1. การหาคา่ ของตัวไมท่ ราบคา่ ในประโยคสญั ลกั ษณ์ การบวก ครใู ช้การถาม-ตอบ ทบทวนความสมั พันธร์ ะหวา่ ง การบวกกับการลบ โดยใชจ้ ำ�นวนที่นักเรียนสามารถคิด 750,000 1,000,000 250,000 1,200,000 คำ�นวณในใจได้ จากน้ันครูก�ำ หนด แทน จำ�นวนนับ และ + = ให้นักเรยี นบอกความ สมั พนั ธร์ ะหวา่ งการบวกกบั การลบ โดยครูอาจใช้ค�ำ ถาม กระตนุ้ แล้วรว่ มกันอภปิ รายจนได้ข้อสรปุ วา่ ผลบวกของ 1,200,000 จ�ำ นวนนับ 2 จ�ำ นวน เมอื่ ลบดว้ ยจ�ำ นวนใดจำ�นวนหนงึ่ 300,000 ผลลบท่ไี ด้จะเทา่ กับจำ�นวนอีกจำ�นวนหน่งึ จากนน้ั ใหร้ ว่ มกัน ท�ำ กิจกรรม หน้า 65 พรอ้ มทง้ั แนะนำ�วา่ ในประโยค สญั ลักษณ์ แทนตวั ไม่ทราบค่า 2. ครกู ำ�หนดประโยคสัญลักษณท์ ี่มีตวั ไม่ทราบค่า แล้วใช้ การถาม-ตอบประกอบการอธบิ าย เพื่อหาค่าของตวั ไม่ทราบคา่ โดยใช้ความสมั พันธ์ระหวา่ งการบวกกับการลบ เชน่ 1) 250,000 + = 400,000 จะได้ = 400,000 - 250,000 แสดงว่า = 150,000 2) + 1,300,000 = 2,000,000 จะได้ = 2,000,000 - 1,300,000 แสดงว่า = 700,000 จากน้นั ให้รว่ มกันพิจารณาการหาคำ�ตอบจากโจทย์หนา้ 66 โดยครูใช้ค�ำ ถามกระตนุ้ 50  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครู รายวิชาพ้นื ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 2 | การบวกและการลบจำ�นวนนบั ทมี่ ากกว่า 100,000 ช้ันประถมศกึ ษาปีที่ 4 เล่ม 1 3. ครูใช้การถามตอบประกอบการอธบิ ายตวั อย่างหน้า 67 แล้วรว่ มกันท�ำ กจิ กรรมหน้า 67 ถงึ 68 โดยใชเ้ คร่ืองคิดเลข ตรวจสอบความถูกตอ้ ง จากน้ันใหท้ �ำ แบบฝกึ หัด 2.6 เปน็ รายบคุ คล 4. เพ่อื ตรวจสอบความเข้าใจและสรปุ ความรู้ทีไ่ ด้ ใหน้ กั เรียน ทำ�กจิ กรรมหน้า 69 เป็นรายบคุ คล 1,346,531 2,128,881 ๒,๑๒๘,๘๘๑ 2,128,881 + 1,346,531 = 3,475,412 จากความสัมพันธร ะหวางการบวกกับการลบ จากความสมั พันธร ะหวา งการบวกกบั การลบ จากความสัมพันธร ะหวา งการบวกกบั การลบ จะได = 924,136 632,428 จะได = 789,377 724,362 จะได = 859,689 632,168 ดังนั้น แทน 291,708 ดังนน้ั แทน 65,015 ดงั น้นั แทน 227,521 ๒๙๑,๗๐๘ แทน ๖๕,๐๑๕ แทน ๒๒๗,๕๒๑ จากความสมั พนั ธร ะหวางการบวกกับการลบ จากความสัมพันธร ะหวา งการบวกกบั การลบ จากความสมั พนั ธระหวางการบวกกับการลบ จะได = 6,498,124 3,142,687 จะได = 45,243,120 6,812,364 จะได = 2,537,958 312,732 ดงั นั้น แทน 3,355,437 ดังนัน้ แทน 38,430,756 ดังนนั้ แทน 2,225,226 ๓,๓๕๕,๔๓๗ แทน ๓๘,๔๓๐,๗๕๖ แทน ๒,๒๒๕,๒๒๖ จากความสมั พนั ธระหวางการบวกกับการลบ จะได = 935,765 125,827 ดังนั้น แทน 809,938 ๘๐๙,๙๓๘ ใชความสมั พนั ธร ะหวางการบวกกับการลบ จาก + 256,000 = 1,350,000 จะไดวา = 1,350,000 256,000 = 1,094,000 ดังนนั้ แทน 1,094,000 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  51

คู่มือครู รายวชิ าพนื้ ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนับที่มากกวา่ 100,000 ชัน้ ประถมศกึ ษาปีท่ี 4 เลม่ 1 5. การหาคา่ ของตัวไมท่ ราบคา่ จากประโยคสญั ลักษณ์ การลบ ครใู ช้การถาม-ตอบ ทบทวนความสัมพนั ธร์ ะหว่าง การบวกกับการลบ โดยใช้จ�ำ นวนทนี่ ักเรียนสามารถคิด ค�ำ นวณในใจได้ จากนนั้ ครูก�ำ หนด แทน จำ�นวนนับ และ - = ให้นกั เรยี นบอก ความสมั พนั ธ์ระหว่างการบวกกบั การลบ โดยครอู าจใช้ คำ�ถามกระตนุ้ แล้วรว่ มกันอภปิ รายจนไดข้ อ้ สรุปว่า ผลลบของจำ�นวนนับ 2 จำ�นวน เมอื่ บวกดว้ ยจ�ำ นวนใด จ�ำ นวนหนึง่ ผลบวกทไ่ี ดจ้ ะเท่ากบั จำ�นวนอกี จ�ำ นวนหนึง่ แล้วใหร้ ว่ มกนั ท�ำ กจิ กรรมหน้า 70 จากน้ัน ครูกำ�หนด ประโยคสญั ลักษณท์ ่มี ตี วั ไมท่ ราบคา่ แล้วใช้การถาม-ตอบ ประกอบการอธิบาย เพื่อหาคา่ ของตัวไม่ทราบค่า โดยใช้ ความสมั พนั ธ์ระหว่างการบวกกบั การลบ เชน่ 1) 500,000 - = 200,000 จะได้ 500,000 - 200,000 = หรอื = 500,000 - 200,000 2) - 3,500,000 = 1,500,000 จะได้ = 3,500,000 + 1,500,000 52  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ ือครู รายวชิ าพื้นฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนบั ท่มี ากกว่า 100,000 ชน้ั ประถมศึกษาปีท่ี 4 เล่ม 1 6. ครูใช้การถามตอบประกอบการอธบิ ายตัวอยา่ ง หนา้ 71 แลว้ รว่ มกนั ทำ�กจิ กรรมหน้า 72 โดยใชเ้ ครื่องคิดเลขตรวจ สอบความถูกต้อง จากนั้นท�ำ แบบฝึกหัด 2.7 เป็นรายบคุ คล 5,769,567 + 1,647,890 5,769,567 + 1,647,890 7,417,457 ๗,๔๑๗,๔๕๗ 7,417,457 1,647,890 = 5,769,567 จากความสัมพนั ธระหวางการบวกกับการลบ จะได = 825,364 203,241 ดังนั้น แทน 622,123 ๖๒๒,๑๒๓ จากความสัมพนั ธร ะหวางการบวกกับการลบ จะได = 1,147,197 + 1,250,800 ดังนน้ั แทน 2,397,997 ๒,๓๙๗,๙๙๗ จากความสัมพนั ธระหวางการบวกกบั การลบ จะได = 583,645 + 632,694 ดงั นั้น แทน 1,216,339 ๑,๒๑๖,๓๓๙ จากความสัมพนั ธร ะหวางการบวกกับการลบ จะได = 3,924,021 1,543,724 ดังนั้น แทน 2,380,297 ๒,๓๘๐,๒๙๗ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  53

คู่มือครู รายวชิ าพื้นฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนบั ทมี่ ากกวา่ 100,000 ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ่ี 4 เลม่ 1 7. เพ่อื ตรวจสอบความเข้าใจและสรปุ ความรู้ท่ไี ด้ ให้นักเรยี นทำ�กิจกรรมหนา้ 73 เปน็ รายบคุ คล จากความสมั พนั ธร ะหวา งการบวกกับการลบ จากความสมั พนั ธร ะหวา งการบวกกับการลบ จะได = 736,293 426,180 จะได = 7,632,768 + 6,134,021 ดังนนั้ แทน 310,113 ดังน้ัน แทน 13,766,789 แทน ๓๑๐,๑๑๓ แทน ๑๓,๗๖๖,๗๘๙ จากความสัมพนั ธระหวางการบวกกบั การลบ จากความสมั พันธระหวา งการบวกกบั การลบ จะได = 1,365,423 + 312,032 จะได = 7,627,482 2,205,321 ดงั นนั้ แทน 1,677,455 ดังน้นั แทน 5,422,161 แทน ๑,๖๗๗,๔๕๕ แทน ๕,๔๒๒,๑๖๑ ใชค วามสมั พันธระหวางการบวกกับการลบ จาก 541,000 = 41,000 จะไดวา = 541,000 41,000 = 500,000 ดังน้ัน แทน 500,000 54  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ค่มู ือครู รายวชิ าพืน้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนับทม่ี ากกว่า 100,000 ชนั้ ประถมศึกษาปที ี่ 4 เล่ม 1 8. การหาเลขโดดในหลกั ต่าง ๆ จากการเขียนแสดงการบวก แนวต้งั ครูอาจแนะน�ำ ใหน้ ักเรียนนำ�ความสมั พันธ์ระหวา่ ง การบวกกับการลบมาใช้ในการหาเลขโดดใน โดยเขยี น ความสัมพันธจ์ าก ตัวตั้ง - ตัวบวก = ผลบวก ซึ่งถ้ามี จ�ำ นวนใดจำ�นวนหนงึ่ เป็นตัวไมท่ ราบค่าจะได้ความสัมพันธ์ ดังน้ี ∙∙ตัวตง้ั + ตัวบวก = หรือ = ตวั ตัง้ + ตัวบวก ∙∙ตัวตงั้ + = ผลบวก หรอื = ผลบวก - ตวั ต้ัง ∙∙ + ตัวบวก = ผลบวก หรือ = ผลบวก - ตวั บวก จากนน้ั ครใู ช้การถาม-ตอบ ประกอบการอธิบายการหา เลขโดดใน หน้า 74 ข้อควรระวัง การหาเลขโดดในแต่ละหลักของโจทย์การบวก แนวต้ัง จะตอ้ งไม่ลืมตัวทดท่ีไดจ้ ากการหาผลบวกของหลัก ท่อี ยู่ตดิ กนั ทางขวา สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  55

คู่มอื ครู รายวชิ าพืน้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนับท่ีมากกว่า 100,000 ช้ันประถมศึกษาปที ่ี 4 เล่ม 1 9. การหาเลขโดดในหลกั ตา่ ง ๆ จากการเขยี นแสดงการลบ แนวตง้ั ครูอาจแนะน�ำ ให้นกั เรยี นนำ�ความสมั พันธร์ ะหว่าง การบวกกับการลบมาใช้ในการหาเลขโดดใน โดยเขียน ความสมั พันธ์จาก ตวั ต้ัง - ตัวลบ = ผลลบ ซ่ึงถ้ามีจ�ำ นวนใด จ�ำ นวนหนงึ่ เปน็ ตัวไมท่ ราบค่าจะได้ความสัมพนั ธ์ ดงั นี้ • ตวั ต้งั - ตวั ลบ = หรอื = ตวั ตัง้ - ตวั ลบ ∙∙ตัวตัง้ = ผลลบ หรอื = ตวั ต้ัง - ตวั ลบ ∙∙ - ตัวลบ = ผลลบ หรือ = ผลลบ + ตวั ลบ จากนน้ั ครใู ชก้ ารถาม-ตอบ ประกอบการอธิบายการหา เลขโดดใน หน้า 75 10. ให้นักเรยี นรว่ มกันท�ำ กิจกรรมหน้า 76 โดยโจทย์ บางข้อทเี่ ปน็ โจทยก์ ารลบ นกั เรยี นอาจไม่ถนัดใชก้ ารลบ ครูอาจแนะนำ�ใหใ้ ช้การแปลงจากโจทยก์ ารลบเป็นโจทย์ การบวก โดยอาศยั ความสัมพันธร์ ะหวา่ งการบวกกบั การลบ เช่น 578 0 2 5 06 58 50 38 31 38 31 22 16 2 5 06 02 578 0 96 โจทยก์ ารลบ โจทย์การบวก 45 98 62 แลว้ หาเลขโดดในหลักตา่ ง ๆ โดยใชว้ ิธกี ารเช่นเดียวกบั 59 24 การหาเลขโดดในหลักตา่ ง ๆ ของโจทยก์ ารบวก จากนั้น ให้นกั เรียนทำ�แบบฝกึ หัด 2.8 เปน็ รายบคุ คล 75 ขอ้ ควรระวงั การหาเลขโดดในแตล่ ะหลกั ของโจทย์ การลบ แนวตัง้ ตอ้ งไม่ลืมวา่ ถา้ มีการกระจายจ�ำ นวนจากหลักทีอ่ ยู่ ติดกันทางซา้ ยตอ้ งลบตัวตงั้ ออก 1 4 89 58 35 30 47 56  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครู รายวิชาพ้นื ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนบั ที่มากกวา่ 100,000 ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ี 4 เลม่ 1 11. เพื่อตรวจสอบความเข้าใจและสรุปความรู้ที่ได้ ใหน้ ักเรยี นท�ำ กจิ กรรมหนา้ 77 เป็นรายบคุ คล 86 37 24 03 71 58 9 71 2 21 4 63 219 34 94 1 11 1) เลขโดดทเ่ี ตมิ ในหลกั หนวยหาไดจ าก + 5 = 11 หนว ย หรือ 1 สิบ กับ 1 หนวย ดังนัน้ คือ 6 และทด 1 สิบไปทีห่ ลกั สิบ 76 3 2) เลขโดดที่เตมิ ในหลักสบิ หาไดจาก + 2 + 1 = 10 สบิ หรอื 1 รอย กับ 0 สบิ ดังนั้น คอื 7 และทด 1 รอยไปทหี่ ลกั รอย 3 3) เลขโดดทเ่ี ติมในหลกั รอยหาไดจ าก 4 + 8 + 1 = 13 รอ ย หรือ 1 พัน กับ 3 รอย ดงั นน้ั คือ 3 และทด 1 พันไปท่ีหลกั พัน 4) เลขโดดทีเ่ ติมในหลกั พันหาไดจ าก 1 + + 1 = 5 พัน ดงั นัน้ คอื 3 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  57

คมู่ ือครู รายวชิ าพ้ืนฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนบั ทม่ี ากกวา่ 100,000 ช้ันประถมศกึ ษาปีท่ี 4 เลม่ 1 2.4 โจทย์ปัญหา จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้ นักเรียนสามารถวิเคราะหแ์ ละหาคำ�ตอบของโจทย์ ปัญหาการบวก โจทย์ปญั หาการลบของจ�ำ นวนนบั ทมี่ ากกว่า 100,000 สือ่ การเรียนรู้ - แนวการจดั การเรยี นรู้ การวเิ คราะหโ์ จทยแ์ ละหาค�ำ ตอบครูอาจจดั กิจกรรม ดังนี้ 1. ใช้การซักถามเพอื่ ทบทวนการแก้โจทย์ปญั หา ซ่งึ ใช้กระบวนการแกป้ ัญหา ตามข้นั ตอน ดังนี้ ข้ันท่ี 1 ทำ�ความเขา้ ใจปัญหา ขัน้ ท่ี 2 วางแผนแกป้ ัญหา ขัน้ ที่ 3 ดำ�เนนิ การตามแผน ขัน้ ท่ี 4 ตรวจสอบหรือมองย้อนกลับ ครูควรใช้การซกั ถามเพ่อื เน้นยำ้�ใหน้ ักเรยี นแปลความ หมาย ตคี วามจากโจทยป์ ัญหา พร้อมทั้งแนะน�ำ ให้เขยี นภาพ ประกอบ เพือ่ เชอ่ื มโยงไปสู่การด�ำ เนนิ การทางคณิตศาสตร์ แตไ่ มค่ วรแนะน�ำ ใหน้ ักเรียนจากคำ�สำ�คญั ท่ีปรากฏในโจทย์ เพราะอาจทำ�ให้เลอื กใชก้ ารด�ำ เนนิ การทางคณิตศาสตร์ที่ ไมถ่ ูกต้อง เช่น ∙∙แบงคอ์ ่านหนงั สือได้ 15 หน้า ต่อมาอ่านเพม่ิ อีก 10 หนา้ แบงคอ์ ่านหนงั สอื ไดท้ ง้ั หมดกี่หน้า (แบงค์อา่ นไดท้ ัง้ หมด 15 + 10 = 25 หนา้ ) ∙∙แบงค์ตงั้ ใจจะอ่านหนงั สอื ให้ได้ 35 หน้า แบงค์ อ่านไปแลว้ 20 หน้า ต้องอา่ นเพิม่ อกี กี่หน้า จงึ จะครบตามทตี่ ัง้ ใจ (ต้องอา่ นเพ่ิมอีก 35 – 20 = 15 หนา้ จึงจะครบ ตามท่ตี ้ังใจ) ครูควรยกตัวอยา่ งสถานการณอ์ นื่ เพิม่ เตมิ เพื่อให้ นักเรียนตระหนกั ถงึ ขอ้ ผิดพลาดที่อาจเกิดขึ้นจากการจ�ำ ค�ำ ส�ำ คัญ 58  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครู รายวชิ าพ้นื ฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 2 | การบวกและการลบจำ�นวนนบั ที่มากกว่า 100,000 ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ี่ 4 เล่ม 1 2. ครใู ชก้ ารถาม-ตอบ ประกอบการพจิ ารณาการวเิ คราะห์ และหาค�ำ ตอบของโจทยป์ ญั หาหนา้ 78-81 ท้ังนี้ครูควร ฝกึ ให้นกั เรียนเขยี นภาพประกอบวิธีคดิ โดยใช้ bar model ในการตรวจสอบความถูกตอ้ งของค�ำ ตอบ ควรย�ำ้ ให้ตรวจ สอบกบั โจทย์ทุกคร้ัง ถ้าค�ำ ตอบนั้นมคี วามสอดคล้องกับ เงื่อนไขของโจทย์แสดงวา่ เปน็ คำ�ตอบทถ่ี กู ตอ้ ง แตไ่ มค่ วร น�ำ ค�ำ ตอบที่ได้แทนในประโยคสัญลกั ษณ์ท่สี รา้ งข้ึน เพราะ ประโยคสญั ลกั ษณท์ ีส่ รา้ งขึ้นอาจไม่ถกู ต้อง หมายเหต ุ ครูควรศึกษาวิธีการเขียนรูปแสดงวิธีคิดโดยใช้ bar model และวิธีการอธิบายความสมั พันธ์ ของรปู ท่ีสร้างขนึ้ การสอนแกโ้ จทยป์ ญั หา โดยใชบ้ าร์ โมเดล (Bar Model) สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  59

คมู่ อื ครู รายวิชาพ้นื ฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 2 | การบวกและการลบจำ�นวนนับทีม่ ากกวา่ 100,000 ชนั้ ประถมศกึ ษาปที ่ี 4 เล่ม 1 3. ครูและนักเรยี นรว่ มกันพจิ ารณาตัวอยา่ งหน้า 82 จากนั้นรว่ มกันทำ�กจิ กรรมหน้า 83 แล้วให้ท�ำ แบบฝึกหัด 2.9 เป็นรายบคุ คล บานราคา 2,500,000 บาท ตองหาเพิม่ มีเงนิ อยแู ลว 1,845,000 บาท 2,500,000 1,845,000 = พัชราตอ งหาเงินมาเพม่ิ อยา งนอยท่ีสดุ 2,500,000 1,845,000 = 655,000 บาท จงึ จะซอื้ บานได ๖๕๕,๐๐๐ บาท เขื่อนภูมพิ ล 9,510,000,000 ลบ.ม. 3,952,000,000 ลบ.ม. เข่ือนสริ ิกติ ์ิ 9,510,000,000 + 3,952,000,000 = เขอ่ื นภูมพิ ลมคี วามจุ 9,510,000,000 + 3,952,000,000 = 13,462,000,000 ลกู บาศกเ มตร ๑๓,๔๖๒,๐๐๐,๐๐๐ ลูกบาศกเมตร 60  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ ือครู รายวิชาพ้นื ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนบั ท่ีมากกวา่ 100,000 ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 เล่ม 1 4. การวเิ คราะห์โจทยแ์ ละหาคำ�ตอบของโจทยป์ ญั หา หนา้ 84-85 ซึ่งเป็นสถานการณป์ ญั หาเกีย่ วกบั การบวก การลบทต่ี อ้ งการหาค่าของตัวไมท่ ราบค่า ครคู วรทบทวน ต�ำ แหนง่ ของตวั ไม่ทราบค่า ( ) ในประโยคสญั ลักษณ์ เช่น ∙∙250,000 + = 568,000 ∙∙ + 156,000 = 785,367 ∙∙634,800 - = 485,000 ∙∙ - 450,000 = 267,000 จากนน้ั ให้หาคา่ ของตัวไมท่ ราบค่า โดยใชค้ วามสัมพนั ธ์ ระหวา่ งการบวกกับการลบ การสอนการวิเคราะหแ์ ละหาคำ�ตอบของโจทย์ปญั หา ใชข้ ้นั ตอนการแกป้ ัญหาเชน่ เดียวกับการวิเคราะหแ์ ละหา ค�ำ ตอบของโจทยป์ ัญหาทผ่ี า่ นมาก่อนหนา้ น้ี โดยอาจแสดง วิธคี ดิ โดยใช้การวาดรปู เชน่ bar model แลว้ เขียนประโยค สัญลกั ษณ์ทมี่ ตี ัวไมท่ ราบค่า และหาคา่ ของตัวไมท่ ราบคา่ โดยใชค้ วามสัมพนั ธ์ระหวา่ งการบวกกับการลบ ครูควรย้ำ�ให้ นักเรยี นตรวจสอบความถกู ตอ้ งของค�ำ ตอบทุกครง้ั ครแู ละนกั เรยี นรว่ มกนั วิเคราะห์โจทยแ์ ละหาค�ำ ตอบ หนา้ 84-85 และตวั อย่างหนา้ 86 จากน้ัน ให้นักเรยี น ร่วมกันท�ำ กจิ กรรมหนา้ 87-88 แลว้ ทำ�แบบฝึกหดั 2.10 เปน็ รายบุคคล สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  61

คู่มือครู รายวชิ าพื้นฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 2 | การบวกและการลบจำ�นวนนบั ท่มี ากกวา่ 100,000 ชั้นประถมศึกษาปที ่ี 4 เล่ม 1 ปรมิ าณนํ้าทมี่ รี วมกับน้ําฝนท่ีจะตก 3,410,241 ลบ.ม. มีนาํ้ 975,302 ลบ.ม. ปริมาณนํา้ ฝนท่ีคาดการณไว 975,302 + = 3,410,241 หรือ = 3,410,241 975,302 = 2,434,939 ดงั นนั้ ปรมิ าณนํา้ ฝนท่คี าดการณไว 2,434,939 ลกู บาศกเมตร ๒,๔๓๔,๙๓๙ ลกู บาศกเ มตร รายไดร วมของพอและแม 830,236 บาท รายไดของพอ รายไดของแม 245,581 บาท 245,581 + = 830,236 หรือ = 830,236 245,581 = 584,655 ดังนั้น ปทีแ่ ลวแมม ีรายได 584,655 บาท ๕๘๔,๖๕๕ บาท ยอดการผลิตท้งั หมด 356,000 คนั ผลติ ไวแลว ผลติ เพมิ่ 58,400 คัน + 58,400 = 356,000 58,400 = 297,600 หรือ = 356,000 ดังนนั้ เดิมโรงงานผลิตรถยนต 297,600 คนั ๒๙๗,๖๐๐ คัน ราคาบาน จา ยแลว 2,455,900 บาท จา ยเพ่ิมอีก 1,576,000 บาท 2,455,900 = 1,576,000 หรอื = 1,576,000 + 2,455,900 = 4,031,900 ดงั นนั้ พอ ซ้ือบา นราคา 4,031,900 บาท ๔,๐๓๑,๙๐๐ บาท 62  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ อื ครู รายวิชาพ้นื ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนับที่มากกวา่ 100,000 ชัน้ ประถมศกึ ษาปีที่ 4 เลม่ 1 5. เพื่อตรวจสอบความเข้าใจของนักเรียน ใหน้ ักเรยี น ท�ำ กจิ กรรม หนา้ 89 - 90 เปน็ รายบุคคล พ.ศ. 2558 29,881,091 คน พ.ศ. 2557 5,071,404 คน 29,881,091 = 5,071,404 หรือ 29,881,091 5,071,404 = ดังน้นั พ.ศ.2557 มนี ักทอ งเทย่ี วตางชาติมาเทีย่ วในประเทศไทย 29,881,091 5,071,404 = 24,809,687 คน ๒๔,๘๐๙,๖๘๙ คน ประถมศึกษา 4,656,457 คน มัธยมศึกษา 2,379,085 คน 4,656,457 = 2,379,085 หรือ 4,656,457 2,379,085 = ดงั น้นั พ.ศ.2558 มนี ักเรียนระดับมธั ยมศึกษา 4,656,457 2,379,085 = 2,277,372 คน ๒,๒๗๗,๓๗๒ คน พ.ศ. 2558 36,731,023 คนั พ.ศ. 2557 895,843 คนั 36,731,023 = 895,843 หรอื 36,731,023 895,843 = ดงั นน้ั พ.ศ. 2557 มีรถจดทะเบียนสะสม 36,731,023 895,843 = 35,835,180 คัน ๓๕,๘๓๕,๑๘๐ คัน สง ออก 7,548,573 ลา นบาท นาํ เขา 643,848 ลานบาท 7,548,573 = 643,848 หรือ 7,548,573 643,848 = ดังนน้ั พ.ศ. 2559 ประเทศไทยนาํ เขา สินคา มูลคา 7,548,573 643,848 = 6,904,725 ลานบาท ๖,๙๐๔,๗๒๕ ลานบาท สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  63

คู่มอื ครู รายวิชาพนื้ ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนบั ทมี่ ากกว่า 100,000 ชน้ั ประถมศกึ ษาปีท่ี 4 เลม่ 1 การสอนการเขยี นแสดงวิธีทำ�โจทยป์ ญั หาการบวก และโจทย์ปญั หาการลบ อาจจัดกิจกรรม ดงั นี้ 1. ครแู ละนกั เรียนร่วมกนั วเิ คราะห์โจทย์ แสดงวธิ ีคิด และแสดงวิธีทำ�พร้อมตรวจสอบความถูกต้องของค�ำ ตอบ จากตัวอย่างที่ 1 หนา้ 91 และตัวอยา่ งท่ี 2 หน้า 92 64  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มอื ครู รายวิชาพนื้ ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 2 | การบวกและการลบจำ�นวนนับทมี่ ากกวา่ 100,000 ชั้นประถมศกึ ษาปีที่ 4 เล่ม 1 2. ให้นกั เรยี นรว่ มกันทำ�กิจกรรม หนา้ 93-94 แล้วทำ�แบบฝกึ หดั 2.11 เป็นรายบุคคล ป.3 789,717 คน 10,748 คน ป.4 789,717 + 10,748 = 789717 คน + นกั เรยี นชน้ั ป.3 มี 10748 คน นกั เรยี นช้ัน ป.4 มมี ากกวาชัน้ ป.3 นักเรียนชั้น ป.4 มี 800465 คน ๘๐๐,๔๖๕ คน 810,165 คน พ.ศ. 2556 800,465 คน สว นตาง พ.ศ. 2557 810,165 800,465 = พ.ศ. 2556 มีนักเรยี นชั้น ป.4 810165 คน พ.ศ. 2557 มีนกั เรยี นชนั้ ป.4 800465 คน จาํ นวนนกั เรยี นตางกัน 9700 คน พ.ศ. 2557 นกั เรียนชนั้ ป.4 ลดลงจาก พ.ศ. 2556 จาํ นวน 9,700 คน ๙,๗๐๐ คน 149,600,000 57,910,000 = โลกอยหู า งจากดวงอาทิตยประมาณ 149600000 กิโลเมตร กิโลเมตร ดาวพุธอยหู า งจากดวงอาทิตยป ระมาณ 57910000 กโิ ลเมตร ดาวพุธอยูหางจากโลกประมาณ 91690000 ๙๑,๖๙๐,๐๐๐ กโิ ลเมตร จนี 1,312,598,450 คน ไทย 65,931,550 คน 65,931,550 + 1,312,598,450 = 65931550 + คน 1312598450 คน ราชอาณาจักรไทยมีประชากร 1378530000 คน ประชากรราชอาณาจักรไทยนอ ยกวาสาธารณรัฐประชาชนจนี สาธารณรัฐประชาชนจนี มีประชากร ๑,๓๗๘,๕๓๐,๐๐๐ คน สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  65

คู่มือครู รายวชิ าพืน้ ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนบั ที่มากกวา่ 100,000 ช้นั ประถมศึกษาปที ี่ 4 เลม่ 1 3. เพ่อื ตรวจสอบความเขา้ ใจและสรปุ ความรู้ท่ไี ด้ ให้นักเรยี นทำ�กิจกรรม หนา้ 95-96 เปน็ รายบคุ คล เงินทต่ี อ งการเกบ็ ทัง้ หมด 3,650,000 บาท เกบ็ ไดแ ลว 1,800,000 บาท เงนิ ท่ีตองหาเพมิ่ 3,650,000 1,800,000 = ตองการเก็บเงินเพ่ือลงทนุ คา ขาย 3650000 บาท บาท เกบ็ เงนิ ไดแลว 1800000 บาท ตอ งหาเงนิ เพ่มิ 1850000 ๑,๘๕๐,๐๐๐ บาท 10,969,370 ตนั พ.ศ. 2557 1,173,607 ตัน พ.ศ. 2558 10,969,370 1,173,607 = 10969370 ตนั 1173607 ตัน พ.ศ. 2557 ประเทศไทยสง ออกขา ว 9795763 ตนั พ.ศ. 2558 ประเทศไทยสง ออกขา วนอยกวา พ.ศ. 2557 พ.ศ. 2558 ประเทศไทยสง ออกขาว ๙,๗๙๕,๗๖๓ ตัน พ.ศ. 2559 65,391,550 คน พ.ศ. 2549 3,102,855 คน 65,391,550 3,102,855 = พ.ศ. 2559 ประเทศไทยมปี ระชากร 65391550 คน คน เพิม่ ขึ้นจาก พ.ศ. 2549 3102855 คน พ.ศ. 2549 ประเทศไทยมปี ระชากร 62288695 ๖๒,๒๘๘,๖๙๕ คน ใชว ิธีเขยี นภาพแสดงแนวคดิ จะได 63,860,000 ลติ ร ดเี ซล เบนซนิ 33,830,000 ลิตร เขียนเปนประโยคสัญลักษณ จะได 63,860,000 33,830,000 = ดังนั้น ประเทศไทยใชน้าํ มันเบนซินเฉล่ียวันละ 63,860,000 33,830,000 = 30,030,000 ลติ ร 66  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ค่มู ือครู รายวิชาพนื้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 2 | การบวกและการลบจำ�นวนนบั ที่มากกวา่ 100,000 ชนั้ ประถมศึกษาปีที่ 4 เลม่ 1 อยูในดลุ ยพนิ ิจของครูผูสอน 2.5 การสรา้ งโจทยป์ ญั หา จุดประสงค์การเรียนรู้ นักเรียนสามารถสร้างโจทยป์ ญั หาการบวก โจทย์ ปญั หาการลบของจ�ำ นวนนบั ทม่ี ากกว่า 100,000 สอื่ การเรียนรู้ เครื่องคิดเลข แนวการจดั การเรยี นรู้ การสอนการสร้างโจทย์ปัญหาและหาคำ�ตอบของ โจทยป์ ัญหาการบวก โจทย์ปัญหาการลบ ซ่งึ การสรา้ ง โจทยป์ ัญหานนั้ สามารถสร้างได้จากสิง่ ต่าง ๆ ที่ก�ำ หนดให้ ดังน้ี 1. การสร้างโจทยป์ ญั หาจากประโยคสัญลกั ษณ์ ครคู วร เน้นใหน้ กั เรียนสร้างโจทยโ์ ดยใช้คำ�หรอื ข้อความทสี่ อดคล้อง กบั การด�ำ เนนิ การและตอ้ งพจิ ารณาถงึ ความสมเหตสุ มผล ของสถานการณ์กับจ�ำ นวนทโ่ี จทย์ก�ำ หนด ครูอาจยกตัวอยา่ ง โจทย์ปัญหาที่สรา้ งจากประโยคสญั ลกั ษณ์ 2,359,000 + 1,500,000 = “พอ่ เลยี้ งปลาในสระเปน็ ปลาตวั ผู้ 2,359,000 ตวั ปลาตวั เมีย 1,500,000 ตวั พอ่ เลีย้ งปลาท้ังหมดกีต่ วั ” แลว้ ใหน้ ักเรยี นร่วมกนั อภปิ รายถึงความเหมาะสมและ ความสมเหตสุ มผลของโจทยป์ ญั หา ซง่ึ นกั เรยี นอาจพจิ ารณา ว่าไม่สมเหตุสมผลโดยให้เหตุผลวา่ เราไมส่ ามารถนบั ปลา ในสระได้เปน็ ลา้ น ๆ ตวั และเป็นเรือ่ งยากทจี่ ะระบุของเพศ ปลาในสระได้ จากนัน้ ให้นักเรียนร่วมกันทำ�กจิ กรรม หน้า 98 อยใู นดลุ ยพินิจของครผู สู อน สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  67

คูม่ ือครู รายวิชาพนื้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนบั ท่มี ากกวา่ 100,000 ชนั้ ประถมศึกษาปีท่ี 4 เล่ม 1 2. การสร้างโจทยป์ ญั หาจากภาพ ครูควรใหน้ กั เรยี นพิจารณา ภาพและจำ�นวนที่ก�ำ หนด แล้วเชือ่ มโยงให้เป็นเรอ่ื งราว โดยอาจเพ่มิ ข้อความหรือจ�ำ นวนได้ตามความเหมาะสม ครูอาจน�ำ สนทนาเก่ียวกับค�ำ หรือขอ้ ความท่ีแสดงถึงการบวก การลบ จากน้ันครูใหน้ ักเรยี นช่วยกันสร้างโจทยป์ ญั หา การบวกโจทย์ปัญหาการลบจากภาพ หนา้ 99 แล้วนำ�มาร่วม กันอภิปรายถงึ ความเป็นไปได้ ความเหมาะสม และความสม เหตสุ มผลของโจทยป์ ัญหาท่ีสร้าง จากนน้ั นกั เรยี นรว่ มกนั ทำ� กจิ กรรมหน้า 100 แล้วท�ำ แบบฝกึ หัด 2.12 เปน็ รายบคุ คล อยใู นดุลยพินจิ ของครูผูสอน อยใู นดุลยพินจิ ของครผู ูสอน 68  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ อื ครู รายวชิ าพ้ืนฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนับที่มากกว่า 100,000 ชนั้ ประถมศกึ ษาปีท่ี 4 เลม่ 1 3. เพอ่ื ตรวจสอบความเขา้ ใจและสรปุ ความรทู้ ไ่ี ด้ ใหน้ กั เรยี น ทำ�กจิ กรรม หนา้ 101 เป็นรายบคุ คล อยูใ นดลุ ยพินิจของครผู ูส อน อยูใ นดลุ ยพินิจของครผู สู อน อยใู นดลุ ยพินจิ ของครผู สู อน 1) ถาเปน การสรา งโจทยป ญหาจากประโยคสัญลักษณ ตอ งคํานงึ ถึงความเหมาะสม ของคาํ หรือขอความที่สอดคลอ งกบั การดําเนนิ การ และตระหนกั ถงึ ความสมเหตุสมผลของสถานการณก ับจํานวนที่กาํ หนด 2) ถา เปน การสรางโจทยปญหาจากภาพ ตอ งคํานึงถงึ ความเหมาะสมของจาํ นวน หรือขอความท่ีสอดคลอ งกับภาพท่กี าํ หนด และตระหนกั ถงึ ความสมเหตุสมผล ของจาํ นวนหรอื สถานการณก ับภาพทก่ี ําหนด สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  69

คู่มือครู รายวชิ าพนื้ ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนับทีม่ ากกว่า 100,000 ช้นั ประถมศึกษาปีท่ี 4 เลม่ 1 รว่ มคิดร่วมทำ� ร่วมคิดร่วมทำ�เปน็ กิจกรรมทมี่ งุ่ ให้นกั เรยี นใชค้ วามรู้ เกี่ยวกบั การบวก การลบจำ�นวนนับทีม่ ากกวา่ 100,000 และเรื่องอ่ืน ๆ ทเ่ี รยี นแล้วมาแกป้ ญั หาผา่ นกจิ กรรม “รับเหมาสร้างบา้ น” โดยรว่ มกนั ทำ�กิจกรรมเป็นกลุ่ม กลมุ่ ละ 3 - 4 คน แล้วน�ำ เสนอผลงาน ครูและเพื่อน ในช้ันรว่ มกันอภิปรายและแสดงความคิดเห็นในประเดน็ ตา่ ง ๆ เช่น เมือ่ หักค่าใช้จา่ ยแลว้ คา่ รบั เหมาท่ีเหลอื คมุ้ คา่ กับเวลาทีใ่ ช้ในการก่อสรา้ งหรอื ไม่ เพราะเหตใุ ด อยใู นดุลยพินจิ ของครูผูสอน 70  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ค่มู ือครู รายวชิ าพืน้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 2 | การบวกและการลบจำ�นวนนบั ทม่ี ากกว่า 100,000 ช้ันประถมศึกษาปที ี่ 4 เล่ม 1 ตวั อย่างขอ้ สอบ บทท่ี 2 การบวก การลบจ�ำ นวนนับที่มากกว่า 100,000 จดุ ประสงค์การเรียนรูท้ ี่ 1 หาผลบวกและผลลบของจำ�นวนนบั ทม่ี ากกว่า 100,000 และแสดงวธิ ีทำ� พรอ้ มทงั้ ตระหนกั ถึงความสมเหตสุ มผล แสดงวธิ หี าผลลพั ธ์ 2. 998,697 + 19,307,458 1. 2,652,575 + 386,274 3. 420,237 + 395,986 4. 6,045,273 + 378,684 จดุ ประสงค์การเรียนรทู้ ี่ 2 หาผลบวก หรือผลลบของจำ�นวนนบั ที่มากกวา่ 100,000 โดยใช้คา่ ประมาณ หาผลลัพธ์โดยใช้คา่ ประมาณ 1. 82,651,587 + 3,297,529 ค่าประมาณเป็นจำ�นวนเตม็ ล้านของ 82,651,587 คอื ................................................................................ คา่ ประมาณเป็นจำ�นวนเต็มล้านของ 3,297,529 คือ ............................................................................... ดงั นน้ั 82,651,587 + 3,297,529 มีผลลพั ธ์ประมาณ ................................................................................. 2. 4,601,895 - 216,947 คา่ ประมาณเปน็ จ�ำ นวนเต็มหมืน่ ของ 4,601,895 คอื ................................................................................. คา่ ประมาณเป็นจ�ำ นวนเต็มแสนของ 216,947 คอื .................................................................................. ดังนน้ั 4,601,895 - 216,947 มผี ลลพั ธ์ประมาณ ...................................................................................... สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  71