บูบู้หนุยอีกัด

150 . ยรี ายสงู ยั มาเกา (สสุ านบา้ นในไร)่

151

152

153 .

154 . ยรี ายเมอปู (สสุ านบา้ นเกาะจาํ ) .

155 .

156 .

157 .

158

159 .

160

161 . . ยรี ายแหลมตง (สสุ านบบา้ นแหลมตง)

162

163 . .

164 .

165 . .

166

167 .

168 . สสุ านบรรพชนของผม อยตู่ รงนคี รบั (พ.ศ.๒๕๖๔ บรเิ วณยรี าย เป็ นถนนสาธารณะ)

169

170 ชาวเลพงั งารอ้ งผวู้ า่ ราชการใหก้ นั ที “ยไี ร”้ . . ภมู ปิ ญั ญาชาวเล การอาศยั ทะเลเป็ นพนื ทดี าํ รงชวี ติ ชาวเลจงึ ตอ้ งอยกู่ บั ทะเลใหไ้ ดอ้ ยา่ งมี ความสขุ การทชี าวเลอยกู่ บั ทะเลไดอ้ ยา่ งมคี วามสขุ ก็เพราะชาวเลมี ภมู ปิ ญั ญาในพนื ทวี ถิ ชี วี ติ ของตน ภมู ปิ ญั ญา หมายถงึ การมชี วี ติ อยา่ งมคี วามสขุ ในพนื ทขี องตน มหี ลกั ใน การพจิ ารณาการมภี มู ปิ ญั ญา ๓ ระดบั คอื ระดบั ขอ้ มลู (DATA) ระดบั ความรู้ (Knowledge) ระดบั ภมู ปิ ญั ญา (Intellegence) ระดบั ขอ้ มลู (Data) การมเี พยี งขอ้ มลู ในเรอื งชาวเล ก็นบั เป็ นภมู ปิ ญั ญาขนั เรมิ ตน้ ขอ้ มลู ทมี มี า กอ่ นขา้ งตน้ ลว้ นเป็ นภมู ปิ ญั ญาของชาวเล คนทวั ๆ ไป จะมขี อ้ มลู ชาวเล พอเป็ นฐานปญั ญาเฉพาะของตน จงึ ไดแ้ สดงภมู ริ ขู้ องตนสผู่ รู้ บั สาร ภมู ริ ู้ ของตนไดจ้ ากความจาํ เรอื งราวชาวเล ความเขา้ ใจเรอื งราวของชาวเล เคย นําขอ้ มลู ชาวเลไปใชใ้ นโอกาสตา่ ง ๆ การเสนอสาระของชาวเล เป็ นการนํา ภมู ปิ ญั ญาของชาวเลจากการจาํ จากความเขา้ ใจ และจากการเคยนําไปใช้ ถงึ ผรู้ บั สอื ไปเป็ นสาระเพยี งชอื วตั ถทุ สี มั พนั ธก์ บั ชาวเล ชอื พฤตกิ รรมทมี ี ชาวเลพงึ มพี งึ เป็ น ชาวเลมวี ตั ถทุ สี มั พนั ธก์ บั ชวี ติ คอื ทรพั ยากรชายฝงั ทะเลและทะเล เชน่ สายขอ้ สายนําพกิ ปลงิ ทะเล ปลงิ ทราย ปลาหรา้ ปู บบู หู้ นยุ บบู อู้ กี ดั เรอื บา้ นพกั สถานทบี าฆดั สถานทจี ติ วญิ ญาณ

171 ทงั ผสู้ อื สารและผรู้ บั สาร มขี อ้ มลู (DATA) ทสี มั พนั ธก์ บั ชาวเลในระยะของ ความคดิ การรบั รู้ (Perception) ทผี สู้ อื สารและผรู้ บั สารตา่ งมฐี านความคดิ ระยะความพรอ้ ม (Readiness) และประสบการณ์ (Experience) ทางกาย ทางอารมณ์ ทางสงั คม และทางสตปิ ญั ญา ทปี ระสาทสมั ผสั พนื ฐานคอื ตา หู จมกู ลนิ กายและจติ ใจ (อายตนะ๖) พงึ มใี นภาวะปรกติ เมอื ใดทกี ารรบั รู้ (Perception) เปลยี นไปเป็ นระดบั มโนภาพ (Conception) และลว่ งพน้ ไปถงึ ระดบั มโนคติ (Idial) แลว้ ทงั ผสู้ อื สารและผรู้ บั สารก็เขา้ สู่ ภมู ปิ ญั ญาระดบั ความรู้ ระดบั ความรู้ (Knowledge) เมอื ใดทกี ารรบั รู้ (Perception) เปลยี นไปเป็ นระดบั มโนภาพ (Conception) และลว่ งพน้ ไปถงึ ระดบั มโนคติ (Idial) แลว้ ทงั ผสู้ อื สารและผรู้ บั สารก็เขา้ สู่ ภมู ปิ ญั ญาระดบั ความรู้ ระดบั ภมู ปิ ญั ญา (Intellegence) เมอื ใดทกี ารรบั รู้ (Perception) เปลยี นไปเป็ นระดบั มโนภาพ (Conception) และลว่ งพน้ ไปถงึ ระดบั มโนคติ (Idial) แลว้ มคี วามคดิ ดา้ นการวเิ คราะห์ การ สงั เคราะหแ์ ละการประเมนิ คา่ ผสู้ อื สารนนั ก็สอื สารในระดบั ภมู ปิ ญั ญา และ ทาํ ใหม้ องเห็นภมู ปิ ญั ญาของชาวเล หรอื ถา้ ชาวเลสาธยายดว้ ยการ วเิ คราะห์ การสงั เคราะห์ และการประเมนิ คา่ ไดด้ ว้ ย จงึ เรยี กไดว้ า่ ชาวเลนนั เป็ นผมู้ ภี มู ปิ ญั ญา ทงั ผสู้ อื สารและชาวเลสามารถสอื ความไดด้ ว้ ยการ วเิ คราะห์ การสงั เคราะห์ และการประเมนิ คา่ ทกี ระทาํ ไดด้ ว้ ยตนเองจนเป็ น ผลสาํ เร็จ ก็เป็ นภมู ปิ ญั ญาของผนู้ นั หากพฤตกิ รรมเหลา่ นนั เป็ นกจิ ของ ชาวเลเป็ นผกู้ ระทาํ ดว้ ย กจิ ทเี ป็ นผลสบื เนอื งไป ก็จกั เป็ นภมู ปิ ญั ญาของ ชาวเล ภมู ปิ ญั ญาชาวเลในระดบั ภมู ปิ ญั ญา

172 ๑. ภมู ปิ ญั ญาชาวเลดา้ นอาหาร ๑.๑ การเอาทรายออกจากตวั หอยเพอื นําหอยไปเป็ นอาหาร ชาวเลจบั หอยใสร่ าฆา จะนําราฆาแขวนใหถ้ กู นําทะเล หอยจะคายทราย ออก มหี อยชกั ตนี เป็ นตวั อยา่ ง

173

174

175 ๑.๒ การตม้ ปใู หม้ หี ลงั แดง ในชว่ งทปี ถู กู ความรอ้ น เนอื ปจู ะคายนําออก นําโปรตนี ทอี อกมาจะขงั ไว้ ในกระดอง หากวางปตู ะแคงหรอื ควาํ ไว้ นําโปรตนิ ปกู ็จะไหลทงิ การ หงายปไู ว้ เปลอื กหลงั ปกู ็จะมสี แี ดงเพมิ ขนึ จงึ เรยี กวา่ กนั ปหู ลงั แดง จงึ ได้ ประโยชนท์ างโภชนาการ ๑.๓ การนําปลงิ ทะเลปรงุ เป็ นอาหาร ชาวเลเจาะดา้ นหวั ปลงิ รดี เครอื งในออกทงิ ลวกปลงิ ถงึ ระดบั นําเดอื ด เอาไปฝงั ทรายเปี ยก เพอื ใหส้ ว่ นนอกหลดุ ออกงา่ ย เพยี งนําไปลา้ ง สว่ นผวิ ดา้ นนอกก็หลดออก ๑.๔ การตม้ หอยใหเ้ ปิ ดอา้ ชาวเลจะตม้ นําเดอื ด เทหอยลงในนําเดอื ด หอยจะเปิ ดฝาออกหนนี ํารอ้ น ตนี หอยจะโผลอ่ อกนอกปากเปลอื กหอยเพอื หนนี ํารอ้ น แตเ่ พราะนํารอ้ น มากจงึ ลวกหอยใหห้ ยดุ อยเู่ พยี งนนั ๑.๕ การใชย้ กู ก เป็ นยา

176 ตม้ ยกู กสด ๆ ใชน้ ําใหด้ มื เป็ นยาสมนุ ไพรแกต้ าลขโมยทงั ของเด็กและ ผใู้ หญ่ ใชเ้ ป็ นยาสมนุ ไพรแกด้ ซี า่ น (นารี วงสายชล และสมจติ ร ทะเลลกึ ใหข้ อ้ มลู เมอื ๙ ตลุ าคม ๒๕๖๔) ดา้ นหนา้ ของยกู ก ใชต้ า่ งมดี ขดู ผวิ ปลงิ เลออกทงิ ทาํ ใหผ้ วิ ปลงิ เลเป็ นสี ขาว (นารี วงสายชล ใหข้ อ้ มลู เมอื ๙ ตลุ าคม ๒๕๖๔) ๒. การใชย้ าสมนุ ไพร จะแสดงใหเ้ ห็นภมู ปิ ญั ญาของชาวเลทไี ดใ้ ชย้ า สมนุ ไพรทกุ ขนาน ๒.๑ การแกพ้ ษิ ถกู แทงจากสตั วท์ ะเล

177 ๒.๑.๑ แกพ้ ษิ ปลาดกุ ทะเลแทง ๒.๒.๒ แกพ้ ษิ จากหนามกระเบน (จงหมง้ ) ๒.๒.๓ ๒.๒ การแกเ้ รมิ ดว้ ยผลลกู รกั เล (พรสดุ า ประโมงกจิ ) ๒.๓ การใชน้ ําตม้ ยกู ก เป็ นยาสมนุ ไพรแกต้ าลขโมยและแกด้ ซี า่ น (นารี วง สายชล และสมจติ ร ทะเลลกึ ) ๒.๔ แกเ้ ห็บเขา้ หู ดว้ ยการตาํ ยาเสน้ กบั ใบผกั บงุ้ ทะเล ใชน้ ําหยอดหใู หเ้ ห็บ ออก (สมคดิ ) ๖. การสรา้ งบบู ู้ ๖.๑ การรจู้ กั ธรรมชาตขิ องปลา ทจี ะวา่ ยนําไปขา้ งหนา้ จงึ ทาํ ปากบบู เู้ ป็ น งา ปลาก็พงุ่ ตวั เขา้ ทแี คบ และหลดุ เขา้ ไปในบบู ู้ ๖.๒ อารยั จ มานางา (ชอ่ งทางงา) สามารถใหป้ ลาวา่ ยขา้ มเขา้ ไปได้ แตง่ า จะมเี หล็กแหลม แมเ้ ป็ นชอ่ งทางทปี ลาจะออกได้ แตป่ ลาก็จะไมด่ นั ออกไป สวนทางงาบบู ู้ ๖.๓ ๗. การจกั สานใบปาหนนั ๘. การใชท้ รพั ยกรทางทะเลเป็ นวสั ดชุ ว่ ยงาน ๗.๑ ใชย้ กู ก ตา่ งมดี ขดู ผวิ ปลงิ เล (นารี วงสายชล) ขอ้ เสนอแนะ

178 ๑. ภาษาชาวเล ๒.๑ ควรจดั ทาํ ดรรชนคี าํ ใหส้ ามารถเชอื มโยง (Link) ถงึ ความหมายและ เนอื เรอื งได้ ๒.๒ ควรจดั ทาํ พจนานกุ รมชาวเล ประกอบภาพ เพอื ใหเ้ กดิ ความเขา้ ใจ ”คาํ ” ตรงกบั “ภาพ” ๒.๓ ๒. ยาสมนุ ไพรชาวเล ๒.๑ ควรเก็บรวบรวมการใชย้ าสมนุ ไพรของชาวเลไวท้ กุ ขนาน ๒.๒ ยาสมนุ ไพรทางดา้ นเวชบาํ บดั ควรมกี ารตรวจสอบคณุ สมบตั ใิ นทาง เคมี และทดลองใชใ้ หม้ ผี ลในการรกั ษาบาํ บดั โรค ๒.๓ บรรณานกุ รม ( ^ มใี นบรรณานกุ รม) ตวั อยา่ ง :- “Urak Rawoi Phuket Thailand (อรู กั ลาโวจ)” สมหมาย ปิ นพทุ ธศลิ ป์ คน้ จาก มอภ.จห.๑๕๔๖๒ เมอื เดอื นกนั ยายน ๒๕๖๔ . นามานกุ รม ( ^ มใี นนามานกุ รม)

179 ตวั อยา่ ง :- นารี วงศาชล เพศหญงิ เกดิ พ.ศ. ภมู ลิ าํ เนาจงั หวดั กระบี อยทู่ ี โทร.๐๘ เหละหนา วารกี ลุ เพศหญงิ เกดิ พ.ศ. ๒๔๙๑ บา้ นเลขที ๔๓ ม.๕ ต.เกาะศรี บอยา อ.เหนอื คลอง จ.กระบี ทศั ธยา ชา้ งนํา เพศชาย เกดิ ภมู ลิ าํ เนาศาลาดา่ น กระบี อยทู่ ี โทร. ภานวุ ฒั น์ ชา้ งนํา เพศชาย เกดิ ภมู ลิ าํ เนาศาลาดา่ น กระบี อยทู่ ี โทร. พรสดุ า ประโมงกจิ เพศหญงิ เกดิ เพศชาย เกดิ ภมู ลิ าํ เนาศาลาดา่ น กระบี อยทู่ ี โทร. สมจติ ร ทะเลลกึ เพศชาย เกดิ ภมู ลิ าํ เนาศาลาดา่ น กระบี อยทู่ ี โทร. . ดรรชนี (คาํ ชาวเล มใี นดรรชน)ี ตวั อยา่ ง :- กยู อยจ -หอยลนิ แวน้ หมเิ ด็น เพศชาย เกดิ พ.ศ.๒๔๙๗ ภมู ลิ าํ เนาเกาะ กยู อย ฮาตู -หอยลนิ ผี พพี ี กระบี อยทู่ ี ๒๔ หมทู่ ี ๘ บา้ นแหลมตง เกาะพพี ี ตาํ บลอา่ วนาง อาํ เภอเมอื งกระบี จงั หวดั กระบี ๘๑๒๑๐ แวน้ หมเิ ด็น เพศชาย เกดิ พ.ศ.๒๔๙๗ ภมู ลิ าํ เนาเกาะ พพี ี กระบี อยทู่ ี ๒๔ หมทู่ ี ๘ บา้ นแหลมตง เกาะพพี ี ตาํ บลอา่ วนาง อาํ เภอเมอื งกระบี จงั หวดั กระบี ๘๑๒๑๐ โกะ๊ -ไมโ้ คง้ ในลอบดกั ปลา นารี วงศาชล เพศหญงิ เกดิ พ.ศ. ภมู ลิ าํ เนาจงั หวดั กระบี งเู ตะ -เก็บ แวน้ หมเิ ด็น เพศชาย เกดิ พ.ศ.๒๔๙๗ ภมู ลิ าํ เนาเกาะ พพี ี กระบี อยทู่ ี ๒๔ หมทู่ ี ๘ บา้ นแหลมตง เกาะพพี ี ตาํ บลอา่ วนาง อาํ เภอเมอื งกระบี จงั หวดั กระบี ๘๑๒๑๐

180 จานยุ - หอยทา้ ยเวยี น แวน้ หมเิ ด็น เพศชาย เกดิ พ.ศ.๒๔๙๗ ภมู ลิ าํ เนาเกาะ จอื แมน่ -กระจก พพี ี กระบี อยทู่ ี ๒๔ หมทู่ ี ๘ บา้ นแหลมตง เกาะพพี ี จอื แมน่ มาตา ญอื ลบั อาเย่ - ตาํ บลอา่ วนาง อาํ เภอเมอื งกระบี จงั หวดั กระบี ๘๑๒๑๐ แวน่ ตาดาํ นํา จอื แมน่ มาตา -แวน่ ตา ทศั ธนา ชา้ งนํา เพศชาย เกดิ ภมู ลิ าํ เนาจงั หวดั กระบี ซโี ป๊ ย -หอย ทศั ธนา ชา้ งนํา เพศชาย เกดิ ภมู ลิ าํ เนาจงั หวดั กระบี ทศั ธนา ชา้ งนํา เพศชาย เกดิ ภมู ลิ าํ เนาจงั หวดั กระบี สมคดิ ศรศี กั ดา เพศชาย เกดิ 2514 ภมู ลิ าํ เนาจงั หวดั สรุ าษฎรธ์ านี อยทู่ ี 372 ม.1 บา้ นโตะ๊ บาหลวิ ต.ศาลาดา่ น อ.เกาะลนั ตา จ.กระบี โทร. ซูโหด้ ซนี า -ชอื หาดแหลมตง ทศั ธนา ชา้ งนํา เพศชาย เกดิ ภมู ลิ าํ เนาจงั หวดั กระบี ซูโหด้ ซนี า -ตน้ นนทรี ทศั ธนา ชา้ งนํา เพศชาย เกดิ ภมู ลิ าํ เนาจงั หวดั กระบี ญอื ลบั -ดาํ ดงิ ลงไปในนํา ทศั ธนา ชา้ งนํา เพศชาย เกดิ ภมู ลิ าํ เนาจงั หวดั กระบี ญอื ลบั อาเย่ -ดาํ นํา ทศั ธนา ชา้ งนํา เพศชาย เกดิ ภมู ลิ าํ เนาจงั หวดั กระบี บาฆดั -แหลง่ ทาํ มาหากนิ รงุ่ อรณุ ตะกมิ จิ เพศหญงิ เกดิ พ.ศ. อยทู่ ี เกาะปู ต.ศรี บอยา อ.เหนอื คลอง กระบี โทร.0987917770 บบู ู้ -ลอบดกั ปลา รงุ่ อรณุ ตะกมิ จิ เพศหญงิ เกดิ พ.ศ. อยทู่ ี เกาะปู ต.ศรี บอยา อ.เหนอื คลอง กระบี โทร.0987917770 บลู ดั -ดวงจนั ทร์ แวน้ หมเิ ด็น เพศชาย เกดิ พ.ศ.๒๔๙๗ ภมู ลิ าํ เนาเกาะ พพี ี กระบี อยทู่ ี ๒๔ หมทู่ ี ๘ บา้ นแหลมตง เกาะพพี ี ตาํ บลอา่ วนาง อาํ เภอเมอื งกระบี จงั หวดั กระบี ๘๑๒๑๐ เปอฮา -ขาไซ รงุ่ อรณุ ตะกมิ จิ เพศหญงิ เกดิ พ.ศ. อยทู่ ี เกาะปู ต.ศรี บอยา อ.เหนอื คลอง กระบี โทร.0987917770 มาตา -ตา ทศั ธนา ชา้ งนํา เพศชาย เกดิ ภมู ลิ าํ เนาจงั หวดั กระบี มาตา เลอมู -หอยตาววั แวน้ หมเิ ด็น เพศชาย เกดิ พ.ศ.๒๔๙๗ ภมู ลิ าํ เนาเกาะ พพี ี กระบี อยทู่ ี ๒๔ หมทู่ ี ๘ บา้ นแหลมตง เกาะพพี ี ตาํ บลอา่ วนาง อาํ เภอเมอื งกระบี จงั หวดั กระบี ๘๑๒๑๐ มยี า -หอยเข็ม แวน้ หมเิ ด็น เพศชาย เกดิ พ.ศ.๒๔๙๗ ภมู ลิ าํ เนาเกาะ พพี ี กระบี อยทู่ ี ๒๔ หมทู่ ี ๘ บา้ นแหลมตง เกาะพพี ี ตาํ บลอา่ วนาง อาํ เภอเมอื งกระบี จงั หวดั กระบี ๘๑๒๑๐ มยี า -หา แวน้ หมเิ ด็น เพศชาย เกดิ พ.ศ.๒๔๙๗ ภมู ลิ าํ เนาเกาะ พพี ี กระบี อยทู่ ี ๒๔ หมทู่ ี ๘ บา้ นแหลมตง เกาะพพี ี ตาํ บลอา่ วนาง อาํ เภอเมอื งกระบี จงั หวดั กระบี ๘๑๒๑๐ ยา่ นสม้ -เถาวลั ยใ์ ชท้ าํ โกะ๊ รงุุ่ รตั น์ ทองสกลุ เพศหญงิ เกดิ พ.ศ.๒๕๑๕ ภมู ลิ าํ เนา จงั หวดั พงั งาน ปฏบิ ตั งิ านในสาขาวชิ าภาษาไทย

181 มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ภเู ก็ต ยยี ะ -ไมค้ าํ กาญจนา จนั ทรจ์ าํ รสั เพศหญงิ เกดิ 2516 ภมู ลิ าํ เนาบา้ น หวั แหลมเกาะลนั ตากระบี อยทู่ ี 128 ม.1 ต.เกาะลนั ตา ใหญ่ อ.เมอื งกระบี จ.กระบี ยรี ยั จ -ป่ าชา้ , เหรว, สสุ าน กาญจนา จนั ทรจ์ าํ รสั เพศหญงิ เกดิ 2516 ภมู ลิ าํ เนาบา้ น หวั แหลมเกาะลนั ตากระบี อยทู่ ี 128 ม.1 ต.เกาะลนั ตา ใหญ่ อ.เมอื งกระบี จ.กระบี รอื กยั -หอยเข็ม แวน้ หมเิ ด็น เพศชาย เกดิ พ.ศ.๒๔๙๗ ภมู ลิ าํ เนาเกาะ พพี ี กระบี อยทู่ ี ๒๔ หมทู่ ี ๘ บา้ นแหลมตง เกาะพพี ี ตาํ บลอา่ วนาง อาํ เภอเมอื งกระบี จงั หวดั กระบี ๘๑๒๑๐ เรหมา้ ด -ไมร้ าวขา้ ง นารี วงศาชล เพศหญงิ เกดิ พ.ศ. ภมู ลิ าํ เนาจงั หวดั กระบี หนยุ -หมกึ สมคดิ ศรศี กั ดา เพศชาย เกดิ 2514 ภมู ลิ าํ เนาจงั หวดั สรุ าษฎรธ์ านี อยทู่ ี 372 ม.1 บา้ นโตะ๊ บาหลวิ ต.ศาลาดา่ น อ.เกาะลนั ตา จ.กระบี โทร. อาเย่ -นํา ทศั ธนา ชา้ งนํา เพศชาย เกดิ ภมู ลิ าํ เนาจงั หวดั กระบี อกี ดั -ปลา แวน้ หมเิ ด็น เพศชาย เกดิ พ.ศ.๒๔๙๗ ภมู ลิ าํ เนาเกาะ พพี ี กระบี อยทู่ ี ๒๔ หมทู่ ี ๘ บา้ นแหลมตง เกาะพพี ี ตาํ บลอา่ วนาง อาํ เภอเมอื งกระบี จงั หวดั กระบี ๘๑๒๑๐ อรู ยั จ มานางา -ประตชู อ่ งทาง กาญจนา จนั ทรจ์ าํ รสั เพศหญงิ เกดิ 2516 ภมู ลิ าํ เนาบา้ น หวั แหลมเกาะลนั ตากระบี อยทู่ ี 128 ม.1 ต.เกาะลนั ตา ปลาเขา้ ลอบ ใหญ่ อ.เมอื งกระบี จ.กระบี .

182 โกมาต แป้ นเกดิ วฒั นธรรมจงั หวดั กระบี : ทปี รกึ ษา ศริ ทิ พิ ย์ แป้ นคง กลมุ่ สง่ เสรมิ ศาสนา ศลิ ปะวฒั นธรรม : ทปี รกึ ษา

183 ผศ.สมหมาย ปิ นพทุ ธศลิ ป์ : ทปี รกึ ษา ดร.อรณุ รตั น์ สรรเพ็ชร : ดาํ เนนิ การ ฉนั ทช์ นติ สรรเพ็ชร : ศลิ ปกรรม .

184 ผรู้ กั ษาวฒั นธรรมคอื ผรู้ กั ษาชาติ พระราชดาํ รสั พระบาทสมเด็จ พระบรมชนกาธเิ บศร มหาภมู พิ ลอดลุ ยเดชมหาราช บรมนาถบพติ ร

185

186 เกาะพพี ี แหลง่ บาฆดั พนี อ้ งชาวเล