บูบู้หนุยอีกัด

50 ราฆาปกู ยั จ์ ญาโตะ๊ สรา้ งดว้ ยเหล็กประมาณ ๑ ฟตุ มปี ลายแหลม อกี ดา้ นเป็ ดดา้ มไมห้ รอื เหล็กยาวประมาณ ๑ - ๒ ฟตุ ไว้ เจาะทราย เจาะโคลน ขดุ หาหอย ลากลงโคลนหรอื ทรายใหก้ ระทบเปลอื กหอย ขดุ ถอนหอยออกจาก โคลน ฉมวกมอื

51 สรา้ งดว้ ยเหล็กขนาดเสน้ ผา่ ศนู ยก์ ลางราว ๑ ซม. ยาวประมาณ ๑.๕ - ๒ เมตร ปลายแหลมมเี งยี งดงั เบ็ด อกี ดา้ นเป็ นดา้ มไมส้ นั ประมาณ ๑ ฟตุ กบั ดา้ มไมก้ ลมยาว ๒ เมตร ใชพ้ งุ่ แทงปลา ปลากระเบน ปลาไหล กงุ้ มงั กร สามงา่ ม สรา้ งดว้ ยเหล็กขนาดเสน้ ผา่ ศนู ยก์ ลาง ๑ ซม. มปี ลายแหลม เหล็กปลายแหลมสองขา้ งมเี งยี งดงั เบ็ด อกี ชนดิ หนงึ ปลายเหล็กแหลมมเี งยี งทงั ๓ ปลาย เงยี งอยดู่ า้ นใน ไวพ้ งุ่ แทงปลา ปลากระเบน ฉมวกปื นยงิ เหล็กแหลม จอื แมน่ มาตา ญอื ลบั อาเย่ (แวน่ กนั นํา)

52 .

53

54 แวน้ หมเิ ด็น ชาวเลบา้ นแหลมตงประดษิ ฐด์ ว้ ยเครอื งมอื มดี และคมี วาดเสน้ วงกลมขนาดแวน่ ตาบนกระจก ใชค้ มี ตดั ลวดคบี หกั รมิ กระจกออกไปจน เป็ นกระจกเป็ นทรงวงกลมแวน่ ตา นําไปตดิ กบั กรอบไมท้ ใี ชม้ ดี ขดู เหลา เกลากลงึ ใหไ้ ดข้ นาดแวน่ ตา . เบ็ด เบ็ดราว

55

56 แห อวนปู อวนกงุ้

57

58 หยองดกั ปู

59 บบู หู้ นยุ กอ่ น ๒๐ ปี ทผี า่ นมา คลมุ ดว้ ยใบมะพรา้ ว เปลยี นมาเป็ นใบเตา่ รา้ ง เพราะเบากวา่ และคลมุ บบู หู้ นยุ ได้ มากกวา่

60

61 อรู ยั จ์ มานางา ของบบู หู้ นยุ หมกึ ทไี ดจ้ ากบบู หู้ นยุ (สมจติ ทะเลลกึ ) คอื หมกึ หอม หมกึ กระดอง หมกึ ทไี ดจ้ ากบบู หู้ นยุ

62 ปี สกั หมกึ หอม . .

63 . หมกึ กระดอง

64

65

66 หนยุ

67

68

69 (จากวกิ พิ เี ดยี หมกึ กลว้ ย) สาย สายหรา่ ย สายใบ

70

71 ใชท้ าํ โลชนั ชนเผา่ มาดกู สั ใชส้ ายใบเป็ นโลชนั และแชมพู (โลชนั ) สายนําพรกิ สายนําพรกิ

72 . บบู อู้ กี ดั เป็ นเครอื งมอื ประมงขนาดกลาง ใชด้ กั ปลา บบู อู้ กี ดั (สมจติ ทะเลลกึ ใหข้ อ้ มลู ) ประกอบดว้ ยฐานไมก้ ลมเปอฮา ๓ ตน้ ยาว ๒ - ๓ เมตร มไี มร้ อด ปลอ๊ ย ๔ ตน้ วางขวางทบั เปอฮา กอ่ น ๒๐ ปี ทผี า่ นมา ชาวเลใชไ้ มไ้ ผจ่ กั สานเป็ นตานกเปลา้ โคง้ ดา้ นบน ยาวลงฐานไมก้ ลมเปอฮา มชี อ่ งทางประตปู ลาเขา้ ถกั เป็ นทรงกลมยาวราว ๑ เมตร แคบลงจนเกอื บปลาย เกอื บตดิ กนั เรยี กสว่ นนวี า่ อรู ยั มานางา เป็ นสว่ นตรงึ ปิ ดปากบบู ู้ บบู อู้ กี ดั (สมจติ ทะเลลกึ ใหข้ อ้ มลู ) ประกอบดว้ ยฐานไมก้ ลมเปอฮา ๓ ตน้ ยาว ๒ - ๓ เมตร มไี มร้ อด ปลอ๊ ย ๔ ตน้ วางขวางทบั เปอฮา กอ่ น ๒๐ ปี ทผี า่ นมา ชาวเลใชไ้ มไ้ ผจ่ กั สานเป็ นตานกเปลา้ โคง้ ดา้ นบน ยาวลงฐานไมก้ ลมเปอฮา มชี อ่ งทางประตปู ลาเขา้ ถกั เป็ นทรงกลมยาวราว ๑ เมตร แคบลงจนเกอื บปลาย เกอื บตดิ กนั เรยี กสว่ นนวี า่ อรู ยั มานางา เป็ นสว่ นตรงึ ปิ ดปากบบู ู้

73 . สว่ นทเี ป็ นงา=อรู ยั จ มานางา

74

75 บบู อู้ กี ดั ของชาวเลเกาะลนั ตา ทมี ลี วดลายตานกเปลา้ มลี กั ษณะคลา้ ยกนั มากกบั บบู ขู้ องชนเผา่ มงั ยนั แตต่ รงสว่ นอรู ยั มานางา ของชนเผา่ มงั ยนั จะกวา้ งมากกวา่ บบู ขู้ องชาวเลเกาะลนั ตา

76 การจกั สานไมไ้ ผเ่ ป็ นลายตานกเปลา้ ใหเ้ ป็ นตวั ของบบู อู้ กี กดั จะจกั สานบนพนื ราบมลี กั ษณะแบบเดยี วกบั บบู ขู้ องชนเผา่ มงั ยนั (หศั ธยา ชา้ งนํา ใหข้ ม้ ลู ) ชาวเลไดเ้ ปลยี นชนิ สว่ นไมไ้ ผจ่ กั สานตานกเปลา้ เป็ นลวดถกั พนั ใหม้ ตี าขนาดเดยี วกบั ตานกเปลา้ จงึ จาํ เป็ นตอ้ งมโี ครงไมเ้ พมิ ขนึ ดงั ที สมจติ ทะเลลกึ (ใหข้ อ้ มลู เมอื ๑๔ กนั ยายน ๒๕๖๔) วา่ ๑. เปอฮา เป็ นไมข้ าบบู ู้ เหมอื นกอ่ น ใชไ้ มเ้ สม็ดแดง เสม็ดชุน ๒. ปลอ๊ ย เป็ นไมร้ อดวางบนเปอฮา เหมอื เดมิ ใชไ้ มเ้ สม็ดแดง เสม็ดขาว เป้ ง ๓. เหรห้ มา้ ด เป็ นไมร้ าวขา้ ง ขา้ งซา้ ย ขา้ งขวา ใชไ้ มเ้ สม็ดแดง เสม็ดขาว ๔. โกะ๊ เป็ นไมโ้ คง้ จาํ นวน ๔ ทอ่ น โกะหนา้ โกะกลาง โกะ๊ หลงั 5 ไมโ้ คง้ หนา้ =สกิ ู

77 6 ไมโ้ คง้ ทา้ ย=ลเี กอ 7 ไมค้ าํ =ยหี ยะ้ 8 ไมท้ าํ งา=อรู ยั จ มานางา ไมท้ ใี ชเ้ ป็ นชนิ สว่ นบบู อู้ กี ดั หวายพวน เจรญิ งอกงามขนึ เองในธรรมชาติ แตเ่ ป็ นแหลง่ ทมี เี อกสารสทิ ธิ ตน้ หวายพวนมใี บใชเ้ ป็ นจากมงุ หลงั คาและกนั ฝาเพงิ พกั ของชาวเล มอี ายใุ ชง้ านราว ๒ ปี เพราะไมไ่ ด้ แชน่ ําใหแ้ ป้ งในใบออก จงึ กลายเป็ นอาหารของมอด และถกู นําทาํ ใหผ้ สุ ลายตวั เร็ว ชาวเลจงึ ตอ้ ง เปลยี นหลงั คาอยบู่ อ่ ยครงั

78 ใชเ้ ป็ นโกะ๊ (ไมโ้ คง้ ) จาํ นวน ๓ - ๕ ทอ่ น และโกะ๊ ปิ ดทา้ ยบบู ู้

79

80 ยา่ นมสู งั ใชเ้ ป็ นโกะ๊ ไมโ้ คง้ ในบบู ู้

81

82

83 จาก ใบจากออ่ น ใชเ้ ป็ นใบจากมวนสบู .

84

85 ลกู ออ่ นเป็ นอาหาร

86 ใบใชม้ งุ จากกนั จาก (เหละหนา วารกี ลุ ใหข้ อ้ มลู ) คนพนื เมอื ง ใชใ้ บจากหอ่ ขนมจาก

87 ฮวู รี งี อย (หวายเหมยี ) ไวเ้ ย็บจากมงุ หลงั คา

88

89 ไมเ้ สม็ดขาว เจรญิ งอกงามอยพู่ นื ทปี ่ าชายเลนทนี ําไมท่ ว่ มขงั มกั แยใู่ นแหลง่ ทมี เี อกสารสทิ ธิ ใชเ้ ป็ นเปอฮา ๓ ทอ่ น เปลอื กเสม็ด ใชค้ ลกุ นํามนั ยางนา ใชเ้ ป็ นไต้ ทงั คบเพลงิ กอ่ ไฟ เป็ นตะเกยี งใหแ้ สงสวา่ งในยามคาํ คนื ใชผ้ สมกบั ยางไมห้ ลายชนดิ เพอื ปิ ดชอ่ งกราบเรอื กนั นํารวั เขา้ เรอื ใตต้ น้ เสม็ดขาว เมอื ฝนแรก จะมเี ห็ดเหม็ด ใชป้ รงุ เป็ นอาหารรสขมไดห้ ลายชนดิ เป็ นแกงกะทิ ผกั เกร็ด

90 ปเู หด้ นเู ดอ (เตา่ รา้ ง) เจรญิ งอกงามอยใู่ นแหลง่ เอกสารสทิ ธิ ชาวเลใชใ้ บคลมุ บบู หู้ นยุ

91 ใชล้ าํ ดน้ ผา่ เป็ นไมฟ้ าก .

92

93 . ปี แน (หมาก) . ตน้ ใชท้ าํ ฟาก . ใชท้ าํ ฟากในเรอื พาย หลาโอน

94

95 . เป้ ง

96 เจรญิ งอกงามในป่ าชายเลน ใชท้ าํ ฟาก

97 ใชเ้ ป็ นปลอ๊ ย (ไมข่ า้ ง) ยหี ยะ้ (ไมค้ าํ ) เหรห้ มา้ ดบบู หู้ นยุ (ไมร้ อด) (ทศั ธยา ชา้ งนํา ใหข้ อ้ มลู ) ไมไ้ ผ่ ใชข้ ดั แตะเป็ นฝาบา้ น

98 .

99 . ฝาขดั แตะทผี รา (หงิ ในบา้ น) ลายฝาขดั แตะทนี นิ มมากคอื ลายลกู แกว้ . . ไมเ่ พยี งชาวเลในไทยทใี ชล้ ายลกู แกว้ ชาวเลในฟิ ลปิ ปิ นส์ ก็มใี ชไ้ มไ้ ผล่ ายลกู แกว้ . การวางบบู ู้ ชาวเลชว่ ยกนั หามบบู อู้ กี ดั บรรทกุ เรอื ออกไปแหลง่ บากดั