คลังธรรมเล่ม๑

เรื่อง สารบัญ [๕๏] ตัณหาลักขณกถา ว่าด้วย หน้า สัมมาลัมมันตกลา กัมมกถา ลักษณะตัณหาในทุกขสมุทัย ฅ ๓๔๘ ๓๔๙ มิจฉาทิฎเกถา การงานชอบ ฅ ๓๕๐ ลัฎ5ปมากถา ๓๕๐ การกระทำ ฅ ๓๕๑ ตัพภาวักลันติกถา ความเห็นผิด ฅ ๓๕๓ ๓๕๔ ภยกถา อุปมาบุคคลกับไม้ ฅ ๓๕๔ ๓๕๕ วัณณปสีทนกถา เหตุให้ตั้งครรภ์ ต ๓๕๖ ๓๕๖ ทุฑธภาสิตกถา (๑) ภัยแห่งรวิต ฅ ๓๕๗ ตุทธภาสิตกถา(๒) ๓๕๗ ทุทธภาสิตกถา(๓) เหตุให้มีผิวพรรณผ่องใส ฅ ๓๕๘ ชุทธภาสิตกถา(๔) ๓๕๙ พุทธภาสิตกถา(๕) พระพุทธภาษิต ๓ ๓๕๙ พุทธภาสิตกถา(๖) พระพุทธภาษิต ฅ ๓๖๐ พุทธภาสิตกถา(๗) พระพุทธภาษิต ต ๓๖๑ พุทธภาสิตกถา(๘) พระพุทธภาษิต ฅ ๓๖๑ พุทธภาสิตกถา (ส) พระพุทธภาษิต ฅ ๓๖๒ พุทธภาสิตกถา(๑๐) พระพุทธภาษิต ต ๓๖๓ พุทธภาสิตกถา(๑๑) พระพุทธภาษิต ต ๓๖๔ อุฎฐานาธิปฟ่ายกถา พระพุทธภาษิต ต ๓๖๔ สามัญญลักขณกถา พระพุทธภาษิต ฅ ๓๖๕ พระพุทธภาษิต ต เอชากถา พระพุทธภาษิต ฅ พรหมจริยเหดูกถา วัตถุประสงค์ให้ขยันหมั่นเพียร ฅ ปีติกถา สามัญลักษณะ ฅ ความหวั่นไหว ๓ เหตุให้ภิกษุประพฤติพรหมจรรย์ ต ปีติ ฅ www.kalyanamitra.org

[๕๒] คลังธรรม เรื่อง -- — - อปายูปปาทกถา ว่าด้วย หน้า นิพพานลักฃณกถา สาเหตุให้ผู้หญิงไปเกิดในอบายภูมิ ฅ ๓๖๖ ทุกกรกถา ต๖๗ ลักษณะแห่งพระนิพพาน ต ๓๖๗ วิริยุปปาทกถา ๓๖๘ สิงที่ทำได้ยากในพระพุทธศาสนา ฅ ๓๖๙ พาลภยกถา เหตุเกิดวิริยลัมโพซฌงค์ ๓ ๓๖๙ ๓๗0 พาลลักฃณกถา (๑) เหตุร้ายจากคนพาล ต ๓๗๑ พาลลักฃณกถา(๒) ลักษณะของคนพาล ฅ {นัยที่ ®) ๓๗๑ พาลลักฃณกถา(๓) ลักษณะของคนพาล ฅ (นัยที่ ๒) ๓๗๒ ลักษณะของคนพาล P1 (นัยที่ ต) ๓๗๓ มลกถา ๓๗๔ มลทินที่เป็นเหตุให้ตกนรก ต ๓๗๔ อปณณกปฏิปทากถา ๓๗๕ ข้อปฏิบัติไม่ผิด ต ๓๗๖ อภัพพปาปณิกกถา พ่อค้าอาภัพเจริญไม่ได้ ฅ ๓๗๖ ๓๗๗ อภัพพภิกชุกถา ภิกษุอาภัพบรรลุธรรมไม่ได้ ฅ ๓๗๘ วิปุลปาปณิกกถา ๓๗๙ ใJคคลกถา (๑) พ่อด้าผู้ทำการค้าเจริญ ฅ ๓๗๙ ๓๘๑ ใ คลกถา(๒) บุคคล ฅ ประเภท (นัยที่ ๑) ๓๘๒ บุคคล ฅ ประเภท (นัยที่ ๒) ๓๘๔ 1]คคลกถา(๓) บุคคล ฅ ประเภท (นัยที่ ฅ) ๓๘๕ ใ]คคลกถา(๔) บุคคล ฅ ประเภท (นัยที่ ๔) ใเคตลกถา(๕) บุคคล ฅ ประเภท (นัยที่ ๕) บุคคล ฅ ประเภท (นัยที่ ๖) ตลกถา (๖) บุคคล ฅ ประเภท (นัยที่ ๗) บุคคล ต ประเภท (นัยที่ ๘) ใ]ตตลกถา(๗) บุคคล ต ประ๓ท (นัยที่ ๙) ปุตตลกถา(๘) ฐานะของบิดามารดา ฅ ใJตตลกถา(ส) กิเลสเป็นเหตุให้สำคัญตน ต มาตาปีตกถา กิเลสกถา www.kalyanamitra.org

สารบัญ [(^od] เรื่อง ว่าด้วย หน้า คัมมกถา กรรมชั่ว ฅ ฅ๘๖ เฑวดูตกถา เทวทูต ต ๓6^ พทุาJญญกถา ฅ๘๘ เหตุให้ประสพบุญมาก ฅ ๓๘๘ สัฑธกถา ๓๘๙ ลักษณะของผู้มีศรัทธา ฅ สัป!Jริสฟ้ญญัตติกถา ข้อที่ลัตบุรุษตั้งไว้ ฅ สังฃตลักฃณกถา ลักษณะของลังขตธรรม ต ๓๙อ มหาสาลกถา ๓๙๑ ความเจริญของต้นไม้ที่อาลัยชุนเขา ฅ ๓๙๑ ลันโตชนกถา ความเจริญของคนที่อาลัยผู้มีศรัทธา ฅ ๓๙๒ อาตัปปกถา วัตถุประสงค์ของการทำความเพียร ต ติตถายตนกถา ลัทธินอกพระพุทธศาสนา ฅ ๓๙๓ อนภิลัม)Jทธกถา กถาวัตดูกถา อาการของ^ฝรู้จริงเมื่อลูกไล่เลียงถาม ต ๓๙๔ กิเลสกถา เหตุแห่งคำพูด ฅ ๓๙๕ อุโปสถกถา ลักษณะของกิเลส ฅ ๓๙๖ ๓๙๗ สมณกรณียกถา อุโบสถ ฅ โสตาฟ้นนกถา กิจที่สมณะควรทำ ๓ ๓๙๘ ปริสากถา (๑) ปริสากถา(๒) พระใสตาบัน ฅ ๓๙๙ ๔00 ลัสสาชานิลังคกถา บริษัท ฅ (นัยที่ ๑) ๔00 บริษัท ฅ (นัยที่ ๒) ลัสสาชานิคูปมากถา ลักษณะของม้าอาชาไนย ต ๔0๑ กาสิกวัตถกถา ๔0๒ อุปมาภิกษุเหมือนม้าอาชาไนย ฅ กาสิกวัตดูปมากถา ผ้าดีแคว้นกาลี ต ๔0๒ อติตติกถา ๔0๓ ดูลลภกถา อุปมาภิกษุเหมือนผ้ากาลี ต ลีงที่ทำไม่อิ่ม ต ๔0๔ ๔0๕ บุคคลหาไต้ยาก ฅ www.kalyanamitra.org

คลังธรรม เรื่อง ว่าด้วย หน้า วิฟ้ตติกถา ความวิบัติ ฅ (&0(a สัมปทากลา ความถึงพร้อม ต ๔0๖ ๔อ๗ เทสนากถา อาการที่พระพุทธเจ้าทรงส์งสอน ฅ ๔อ๗ ๔อ๘ รัฅฬัฅดยกถา คุณของพระรัตนะ ฅ ปฎิจฉันนกถา สิงที่ปีดดี เปีดไฝดี ฅ วิวฎกถา สิงที่เป็ดดี ป็ดไม่ดี ต ๔อ๙ ๔อ๙ โยธาชีวกถา คุณสมบัติของทหารองครักษ์ ต ๔๑๐ อุปมาภิกษุเหมือนทหารองครักษ์ ฅ โยธาชีฐปมากถา (£๑๑ คุณสมบัติของมิตร ๓ มิดดอังคกถา ธัมมนิยามกถา ความเป็นไปตามธรรมดา ต (£๑๑ เสฎฐธัมมกถา(๑) ธรรมเป็นเหตุให้ประเสริฐกว่าเทพและมนุษย์ ต (£๑๒ เสฎฐธัมมกถา(๒) ธรรมเป็นเหตุให้ประเสริฐกว่าเทพและมนุษย์ ต ๔๑๓ เสฎฐธัมมกถา(๓) ธรรมเป็นเหตุให้ประเสริฐกว่าเทพและมนุษย์ ต ๔๑๔ วันทนากถา การไหว้ ต ๔๑๔ ๔๑๔ ปฏิปทากถา ฃ้อปฏิบัติ ฅ ทายอังคกถา องค์แห่งทายก ฅ ๔๑๔ ๔๑๖ ปฏิคาหอังคกถา องค์แห่งปฏิคาหก ๓ มานกถา มานะที่ควรละ ต ๔๑๗ ๔๑๔ ฟิาเวดัพพธัมมกถา ธรรมที่ควรเจริญเพื่อละกิเลส ฅ ๔๑๔ อ1{1]พพกถา ขั้นตอนการบรรลุธรรม ฅ ทิพพมัคคกถา ทางสวรรค์ ฅ ๔๑๙ สรผกถา สรณะ ต ๔๒๐ สัมปคติกถา สมบัติ ฅ ๔๒๑ www.kalyanamitra.org

สารบัญ [๕๕] เรื่อง ว่าด้วย หน้า กาสาวารหกถา ลักษณะของผู้ควรครองผ้ากาสาวพัสตร์ ต ๔๒๑ จิตดกถา ธรรมชาติของจิต ฅ ๔๒๒ ๔๒๒ ฟ้ญญาอปริ\\jรกกถา ลักษณะของผู้มีป้ญญาไม่สมบูรณ์ ๓ ๔๒๓ ลักษณะของผู1ม่มีภัย ฅ อภยกถา ส์งที่ยาวนาน ต ๔๒๔ ทีฆกถา ๔๒๔ ลักษณะของลัตบุรุษ ฅ สัปปุริสกถา สิงที่เป็นอย่างยิ่ง ฅ ๔๒๕ ปรมกถา ๔๒๖ เหตุให!ปเกิดเป็นเทวดา ต เทวคมนฐานกถา ดิลกขณกถา ไตรลักษณ์ ต ๔๒๖ วิโสธเยกถา ซาระกรรมบถ ฅ ๔๒๗ นมหัปผลกถา ๔๒๘ อมฅาทิกถา การกระทาที่โม่มีผลมาก ฅ ๔๒๘ ธรรมเบื้องต้นในอมตธรรม ฅ ๔๒๙ ใเคคลสมัญญากถา ๔๒๙ มารฟันธนาjฅฅกถา คาเรียกบุคคล ฅ ๔๓0 1^ดดกถา ลักษณะของผู้พันจากปวงมาร ฅ ๔๓๑ ๔๓๒ สีลานิสังสกถา ประ๓ทบุตร ฅ ๔๓๓ ๔๓๔ เสฃภิกชุปริหานิกถา อานิสงส์การรักษาสืล ฅ ๔๓๗ ๔๓๘ โลกัฅถจาริกถา ทางเส์อมของเสขภิกขุ ฅ ๔๓๙ ผู้บำ เพัญประโยชน์แก่ชาวโลก ต ๔๔๑ มลกถา สนิมกร่อนใจ ต อัคคปสาทกถา ความเลื่อมใสที่มีผลเลิศ ฅ กามูปฟ้ฅดิกถา ชุดตม1jริสกถา ผู้ตกอยูในอำนาจกาม ฅ ธนวินทกกถา ลักษณะของภิกษุผู้ลุถึงจุดสูงสุด ฅ ผ้ที่หาทรัพยิ่ไต้ ต www.kalyanamitra.org

[๕๖] คลังธรรม หน้า เรื่อง ว่าด้วย dda ๔๔๒ มุนิคลา ลักษณะของมุนี ฅ ๔๔ฅ อุปมากถา ๔๔ฅ ^ขังเสดิกลา อุปมาเกี่ยวกับการทำบุญ ๓ ๔๔๔ ๔๔๔ อวัชชวาจากลา ผู้อยู่เป็นสุข ๓ ๔๔๕ ๔๔๖ ทิฏฐาดิวัตดนกลา คำ พูดที่มีโทษ ฅ ๔๔๗ ธรรมเป็นเหตุให้ล่วงพ้นคํ'ตรู ต ๔๔๗ วิเทสวาสกลา ข้อควรปฏิบัติเมื่ออยู่ต่างถิ่น ต ๔๔๔ อเสวิดิพพกลา ๔๔๙ ปรมภริยากลา คนไม่น่าคบ ต ๔๔๙ นวสดิกลา ๔๕อ ลักษณะของยอดภรรยา ต ๔๕0 มุฎเฐนัดลิกลา ๔๕๒ สถานที่ที่คนดีอยู่ไม่ได้ ฅ ๔๕ฬ ทหรามดกลา ๔๕๓ ส์งที่หาไม่ได้ในคนโหดร้าย ต ๔๕๔ อปปปญญกลา ๔๕๕ อุดดมขันดิกลา เหตุที่ไม่ตายโนวัยหนุ่มสาว ฅ ๔๕๕ ปญญวันดกลา ๔๕๖ สัปใJริสกลา ลักษณะของผู้มีปัญญาน้อย ต ๔๕๖ มิดดชีรณกลา ขันติชั้นยอด ฅ จาคกลา ลักษณะของผู้มีปัญญา ฅ คุณสมบัติของคนดี ต ฆราวาสกลา สาเหตุให้มิตรภาพเส์อมคลาย ฅ ปริญญากลา หลักความเสิยสละ ฅ สีสกลา วิเวกกถา ข้อห้ามสำหรับผู้ครองเรือน ฅ การกำหนดรู้ ฅ อุหนวัดรุกลา ลักษณะของสืล ฅ ปาคัพภิยกลา ความสงัด ต เรื่องหลอกลวง ฅ ความคะนอง ๓ www.kalyanamitra.org

สารบัญ [<รฟ้] เรื่อง วาด้วย หา4า ภาณวกถา ผู้มีปฏิภาณ ฅ ๔๕๗ ๔๕๗ ปifญจธัมมกถา ธรรมที่ทำให้เนิ่นช้า ฅ ภารกถา ภาระ ฅ ๔๕๔ เทวกถา เทพ ฅ ๔๕๙ ๔๕๙ อัตถกถา(๑) ประโยชน์ ต (นัยที่ ๑) ๔๖อ อัดถกถา(๒) ประโยชน์ ต (นัยที่ ๒) วิใมกฃกถา ฅ ๔๖0 ฟ้ญจสีลานิสังสกถา อานิสงส์การรักษาเบญจสืล ต ๔๖๑ สภาวธัมมกถา สภาวธรรม ต ๔๖๒ ภยกถา ภัย ฅ ๔๖ฅ อันตรธานกถา (๑) อันตรธาน ต (นัยที่ ๑) ๔๖ต อันตรธานกถา(๒) อันตรธาน ฅ (นัยที่ ๒) ๔๖๔ อคดูปมนิพพานกถา นิพพานลักษณะที่เปรียบภับยาแก้พิษ ฅ. ๔๖๕ มณิรต^ปมนิพพานกถา นิพพานลักษณะที่เปรียบภับแก้วมณี ฅ ๔๖๖ โลหิตอันทยูปมนิพพานกถา นิพพานลักษณะที่เปรียบกับไม้จันทน์แดง ฅ ๔๖๗ ปา]มกถา ธรรมชาติของดอกบัว ต ๔๖๘ นาวากถา ธรรมชาติของเรีอ ฅ ๔๖๙ นิยามกกถา ธรรมชาติของนายเรือ (ต้นหน) ต ๔๗อ สักกกถา ธรรมชาติของห้าวลักกะ(องค์อินทร์) ต ๔๗๑ มิคกถา ธรรมชาติของลัตร์ป่า ต ๔๗ต จากวากกลา ธรรมชาติของนกจากพราก £ท ๔๗๔ สัปปกถา ธรรมชาติของงู ฅ ๔๗๕ มณิรตนกถา ธรรมชาติของแก้วมณี ฅ ๔๗๖ www.kalyanamitra.org

[๕๘] คลังธรรม V เรอง 1 ร/ หนา ฉัดตกถา ว่าด้วย ๔๗๗ โภชนาหารกถา ๔๗๘ ปหานกถา ธรรมชาติของร่ม ฅ ๔๗๙ ๔๘อ โถกกถา(๑) ธรรมชาติของโภชนาหาร ฅ ๔๘0 โถกกถา(๒) ๔๘๑ การละกิเลส ฅ ๔๘๒ มรณกถา ๔๘๒ โลก ฅ (นัยที่ ๑) ๔๘ฅ วัฎฎกถา โลก ฅ (นัยที่ ๒) ๔๘๔ ๔๘๔ วยกถา ความตาย ต ๔๘๔ ๔๘๖ วิปถถาสกถา วงจร ต สัทธัมมกถา ๔๘๖ าเทธวจนกถา วัย ต ๔๘๗ ปริยัดดิกถา ๔๘๘ สันโตสกถา ความคลาดเคลื่อน ฅ ๔๘๘ วิรดิกถา ๔๘๙ ปรินิพพานกถา พระส์ทธรรม ฅ ๔๙๐ นิพพานทวจนกถา ๔๙๐ สมสีสีกถา พระพุทธพจนั ฅ ๔๙๑ อาดูรกถา ๔๙๒ ปริยัติ' ฅ ๔๙๒ ดูปนิสสยกถา สันโดษความยินดี ต ทานเจดนากถา เจตนางดเว้น ต ชุทธจริยากถา ปรินิพพานของพระพุทธเจ้า ๓ มัดดกถา ดูทธกถา ซื่อของพระนิพพาน ฅ พระอรหันต์ศมสิสิ ฅ ผู้เร่าร้อน ต อุปนิสัย ฅ เจตนาในการให้ ฅ พุทธจริยา ฅ ประมาณ ฅ พุทธบุคคล ฅ www.kalyanamitra.org

เรื่อง สารบัญ [๕ส] ทานส้มifดดิคลา ว่าด้วย ห'น้า ^ฑผใ]คคลกถา ทานสมบัติ ฅ ๔๙๓ ๔๙๔ ฌานปริหานิกถา บุคคลฟ้เจริญ ฅ ๔๙๔ ๔๙๔ อชุ]รกกถา เหตุเสิอมแห่งฌาน ฅ ๔๙๖ ส์งที่โม่รู้จักเต็มอิ่ม ฅ ทานกถา ทาน ฅ อปาคูปฟ้ตติกถา หมวด ๔ ๔๙๘ ทุทธเทสนาวิธิกถา ๔๙๙ สาเหตุที่ทำใ'ห้เข้าถึงอบาย ๔ ๔๙๙ ชุทธตุทานกถา ๕00 วิธีแสดงธรรมของพระพุทธเจัา ๔ ๕0๑ มัชฌิมาปฏิปทากถา ๔0๒ พุทธอุทาน ๔ ๔0๓ อริยส้จจกถา ๕0๔ อริยส้จจคิจจกถา จุดหมายของข้อปฏิบัติสายกลาง ๔ ๔0๕ ฟ้พพชิตนิสสยกถา ๕0๖ วินยมหาปเทสกถา อริยสัจ ๔ ๔0๗ ๔0๘ ตุฅตันคมหาปเทสกถา หน้าที่อันจะพึงทำต่ออริยสัจ ๔ ๕0๙ เครื่องอาสัยของบรรพข้ต ๔ ๔๑0 วิฟ้ฅติกถา ๔๑๑ หลักอ้างใหญ่ทางพระวินัย ๔ ยัญญส้มปทากถา อริยใ]คคลกถา หลักอ้างใหญ่ทางพระสูตร ๔ อริยธัมมกถา ความเรย ๔ ส้งเวชนิยกถา ยัญสมบัติที่มีผลาน้สงสัมาก ๔ ลูปารหใ]คคลกถา พระอริยบุคคล ๔ อริยธรรมที่เป็นเหตุให้เน'ทุกข์ ๔ สังเวชนียสถาน ๔ ถูปารหบุคคล ๔ www.kalyanamitra.org

[๖0] คลังธรรม เรอง ว่าด้วย หน้า สติฟ้ฎฐานกถา สติปัฏฐาน ๔ ๔๑!ร] ๕๑ฅ ภัสสสมาจารกถา มารยาทในการใฐด ๔ ๔๑๔ วิธีหาความสุขแบบโลก ๔ ลุ[ฃัลลิกานุโยคกถา กรรมกิเลส ๔. ๔๑๔ ก้มมกิเสสกถา มิตรเทียม ๔ ๔๑๔ มิดดปฎิฐปกกถา อญญทัดฤหรกถา คนปอกลอกมิลักษณะ ๔ ๔๑๖ ๔๑๖ วจีปรมกถา คนดีแต่พูดมิลักษณะ ๔ อนุปียภาณีกถา คนหัวประจบมีลักษณะ ๔ ๔๑๗ อม่ายสหายกถา คนซักซวนไปในทางฉิบหายมิลักษณะ ๔ ๔๑๔ ล[ุ หทมิดดกถา มิตรแท้ ๔ ๔๑๙ อุม่การมิดดกถา ๔๑๙ สมานลุ[ขนุกขมิดดกถา มิตรมีอุปการะมิลักษณะ ๔ ๔๒0 มิตรร่วมสุขร่วมทุกข์มีลักษณะ ๕ อัดถักขายีมิดดกถา มิตรแนะประโยชน์มีลักษณะ ๔ ๔๒๑ อนุถัมม่กมิดดกถา มิตรมีความรักใคร่มีลักษณะ ๔ ๔๒๑ โภควิภาคกถา หลักการแปงทรัพย์เป็น ๔ ส่วน ๔๒๒ จอุโลกม่าลกถา ท้าวโลกบาล ๔ ๔๒๓ สัมมัม่ม่ธานกถา อิทธิม่าทกถา ความเพียรชอบ ๔ ๔๒๔ ฌานกถา อิทธิบาท ๔ ๔๒๖ สมาธิภาวนากถา รูปฌาน ๔ ๔๒๗ อัม่ม่มัญญากถา อานิสงส์ของสมาธิภาวนา ๔ ๔๒๘ อเม่ฌานกถา อัปปมัญญา ๔ ๔๒๙ อฟ้สเสนกถา อรูปฌาน ๔ ๔๓อ ธรรมดุจพนักพิงของภิกษุ ๔ ๔๓๑ www.kalyanamitra.org

เรื่อง สารบัญ [๖๑] อริยวังสกถา ว่าด้วย หน้า ปธานกถา ญาณกถา (๑) ธรรมเนียมปฏิบัติของพระอริยะ ๔ ๕๓๑ ญาณกถา(๒) ๕๓๒ ปธานคีอความเพียร ๔ ๕๓๓ โสตาฟ้ตติยังคกถา ๕๓๔ โสตาฟ้นนังคกถา ญาณ ๔ {นัยที่ ๑) ๕๓๕ ญาณ ๔ (นัยที่ ๒) ๕๓๕ สามัญญผสกถา องค์แห่งการบรรลุโสดาปัตติผล ๔ ๕๓๖ ๕๓๗ ธาดูกถา องค์แห่งพระโสดาบัน ๔ ๕๓๗ สามัญญผล ๔ ๕๓๘ อาหารกถา ธาตุ ๔ ๕๓๙ ๕๔0 อคติคมนกถา อาหาร ๔ ๕๔๑ ๕๔๒ ตัณชุปปาทกถา การถึงอคติ ๔ ๕๔๓ ปฏิปทากถา(๑) ๕๔๔ ปฏิปทากถา(๒) เหตุเกิดตัณหา ๔ ๕๔๔ ๕๔๕ ธัมมปทกถา ปฏิปทา ๔ (นัยที่ ๑) ๕๔๖ ธัมมสมาทานกถา ปฏิปทา ๔ (นัยที่ ๒) ๕๔๗ ธัมมฃันธกถา ๕๔๘ บทธรรมที่บัณฑิตไม่ละเลย ๔ ๕๔๘ พลกถา ๕๔๙ ธรรมสมาทาน ๔ อธิฎฐานกถา ฟ้ญหาพยากรณกถา ธรรมขันธ์ ๔ พละ ธรรมเป็นกำลัง ๔ ยัมมกถา สัจฉิกรณียยัมมกถา อธิษฐานธรรม ๔ โอฆกถา หลักการตอบปัญหา ๔ โยคกถา กรรม ๔ ลัจฉิกรณียธรรม ๔ โอฆะ กิเลสตุจห้วงนํ้า ๔ โยคะ กิเลสเครื่องประกอบ ๔ www.kalyanamitra.org

[๖๒] คลังธรรม เรื่อง วาด้วย หน้า วิสังโยคกถา วิส์โงโยคะ เครื่องพรากจากโยคะ ๔ ๕๕0 คันถคลา ๕๕๑ คันถะ ๔ ๕๕๒ ^ปาทานกลา ๕๕๒ อุปาทาน ๔ ๕๕๓ โยนิกลา ๕๕๔ คัพภาวักคันติกลา กำ เนิด ๔ ๕๕๕ ๕๕๖ คัดดฟิาวปฎิลาภกลา ลักษณะการถือกำเนิดของมนุษย์ ๔ ๕๕๘ ทักขิณาวิธุ[ทธิกลา ๕๕๘ สังคหวัดฤกลา ลักษณะการได้อัตภาพ ๔ ๕๕๙ ๕๕๙ อนริยโวหารกลา(๑) ความบริสุทธึ๊!ม่บริรุทธึ๊แห่งทักษิณา ๔ ๕๖อ อนริยโวหารกลา(๒) ๕๖๑ อนริยโวหารกลา(๓) ลังหควัตอุ ๔ ๕๖๑ อริยโวหารกลา(๑) อนริยโวหาร ๔ (นัยที่ ๑) อริยโวหารกลา(๒) อนริยโวหาร ๔ (นัยที่ ๒) อริยโวหารกลา(๓) อนริยโวหาร ๔ (นัยที่ ต) อริยโวหาร ๔ (นัยที่ ๑) สมผกลา อริยโวหาร ๔ (นัยที่ ๒) อริยโวหาร ๔ (นัยที่ ๓) บุคคลผู้เปีนสมณะ ๔ www.kalyanamitra.org

คลังธรรม หมวด ๑ www.kalyanamitra.org

หมวด ๑ โอวาทปาติโมกขกลา ว่าด้วยหลักพทธศาสน์ ที่มา ะ ปาติโมกขุทเทส มหาปหานสูตร ที.ม.๑0/๙0, อานํนหเถรปัญหวัตลุ พุทธวรรค ชุ.ธ. ๒๕/๑๘ฅ-๑๘๕ อุดมการณ์ ฃนุตื ปรมํ ตโป ฅึติคุขา นิพพาน ปรมํ วทนุติ ทุทุธา น หิ ปพพชิโต ปฐปฆาติ สมโณ โหติ ปรํ วิเหรยนุโต ฯ แปล ความอดทนคือความอดกลั้นเป็นตบะ(ธรรมสำหรับเผา บาป)ที่ยอดยิ่ง ท่านผู้รู้ทั้งหลายกล่าวสรรเสริญพระ นิพพานว่าเป็นธรรมที่ยอดยิ่ง ผู้ที่ยังฆ่าผู้อื่นไม่ซื่อว่า เป็นบรรพชิด ผู้ที่ยังเบียดเบียนผู้อื่นอยู่ไม่ซื่อว่าเป็น สมณะเลย ฯ หลักการ สพพปาปสส อกรณํ ภูสลสสูปสมุปทา สจิตุตปริโยฑปนํ เอตํ ทุฑธาน สาสนํ ฯ www.kalyanamitra.org

b คลังธรรม [พระธรรมกิตติวงส์ แปล การไมทาบาปทั้งปวง ๑. การทำความดีให้ถึงพร้อม ๑ การทำจิตของตนให้ผ่องแผ้ว ๑ นี้เป็นคำสอนของ พระพุทธเจ้าทั้งหลาย ฯ วิธีการ อยูปวาโท อยูปฆาโต ปาติโมณฃ จ สํวโร มดฅผผุตา จ ภดตสุมึ ปนุตญอ สยนาสนํ อธิจิตุเต จ อาโยโค เอตํ พุทธาน สาสนํ ฯ แปล : การไม่ว่าร้ายใคร ๑ การไม่ทำร้ายใคร ๑ การสำรวม ในพระปาติโมกข์ ๑ การรู้จักประมาณในอาหาร ๑ การ นอนการนั่งในที่สงัด ๑ การประกอบความเพียรใน อธิจิต ๑ นี้เป็นคำสอนของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย ฯ สัฑธัมมคไรวกถา ว่าด้วยการเคารพพระสัทธรรม ที่มา : (พรหมภาษิต) คารวสูตร พรหมส์งยุต สํ.ส.๑๕/๑๗ฅ ตสฺมา หิ อฤตกาเมน มหฤตมภิกงฺขตา สทุธนุโม ครุกาตพุโพ สรํ พุทธาน สาสนํ ฯ แปล : เพราะเหตุนั้นแล บุคคลผู้รักตนเมื่อจำนงความยิ่ง ใหญ่ก็พีงระลึกถึงคำสอนของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย ทำ ความเคารพพระสัทธรรมเถิด ฯ www.kalyanamitra.org

นละคณะ] หมวด ๑ ๓ พุทธรัตนกถา ว่าด้วยรัตนะคือพระพทธเจ้า ที่มา : รตนสตร ขฺ.ขฺ. ๒๕/ต V 11 ยงฺกิญจิ วิตุตํ อิธ วา ชุรํ วา สฤเคสุ วา ยํ รดน ปณีดํ น โน สมํ อดฺถิ คลาคเคน อิทฝปี า]ทฺเธ รคนํ ปณีดํ ฯ แปล ทรัพย์เครื่องปลื้มใจอย่างใดอย่างหนึ่งในโลกนี้ก็ดี ใน โลกอี่นก็ดี หรีอรัตนะที่ประณีตในสรวงสวรรค์ ที่จะ เสมอด้วยพระตถาคตเจ้าไม่มีเลย พระพุทธรัตนะนี้ เท่านั้นเป็นรัตนะที่ประณีต ฯ ธัมมรัตนกถา ว่าด้วยรัตนะคือพระธรรม ที่มา : รตนสตร ขุ.ขฺ. ๒๕/๔ ฃ่ 11 ขยํ วิราคํ อมตํ ปณึฅํ ยทชุณคา สกยาานี สมาหิโค น เคน ธมฺเมน สมดลิ คิญอิ อิทมฺปี ธมเม รคนํ ปณีดํ ฯ www.kalyanamitra.org

๔ คลังธรรม [พระธรรมกิตติวงส์ แปล : ธรรมชาติอะไร *1 ที่เสมอด้วยพระธรรมอันประณีต เป็นที่เนกิเลส เป็นที่สำรอกกิเลส เป็นอมตะ อันพระ ศากยมุนีผู้ทรงมีพระทัยมั่นคงทรงบรรลุแล้วไม่มีเลย พระธรรมรัตนะนี้เท่านั้นเป็นรัตนะที่ประณีต ฯ สังฆรัตนกถา ว่าด้วยรัตนะคือพระสงฆ์ ที่มา : รตนสตร ขุ.ข. ๒๘๖ จจ m 1]คคลา อฎุ€ สดํ ปสฎฺ จตุตาริ เอฅานิ ยุคานิ โหนติ เต ทกฃิเณยุยา อ[ุ คตสส สาวกา เอเตอุ[ ทินฺนานิ มหปุผลานิ อิทมุปี mm รตน ปณืตํ ฯ แปล : พระอริยบุคคล ๘ จัดเป็น ๔ คู่ ที่สํตบุรุษทั้งหลาย สรรเสริญแล้ว เป็นสาวกของพระสุคตเจ้า ผู้ควรแก่ ทักษิณาทาน ทานที่บุคคลถวายแล้วแก่ท่านเหล่านั้น ย่อมมีผลานิสงส์มาก พระสังฆรัตนะนี้เท่านั้นเป็นรัตนะ ที่ประณีต ฯ www.kalyanamitra.org

และคณะ] หมวด ๑ ๕ เขมสรณคลา ว่าด้วยที่พึ่งอันเกษม ที่มา : อัคคิทัตตพราหมณวัตถ ทุทธวรรค ชุ.ธ. ๒๕/๑๙©,๑๙๒ โย จ ธผจ รมฺมผจ สงฆญจ สรณํ คโต จตุฅาริ อริยสจจานิ สมฺมปฺปณณาย ปสสติ ฯ เอตํ โข สรณํ พมํ เอดํ สรณตุฅมํ ฯ แปล ถึงพระพุทธ พระธรรม และพระสงฆ์เนินสรณะ ที่พึ่ง และเห็นอริยสัจ๔ ด้วยปัญญาอันชอบ สรณะของ ผู้นั้นนี้เนินสรณะอันเกษม เนินสรณะอันสูงสุด ฯ อัคคทานานิสังสกถา ว่าด้วยอานิสงส์ทานอันเลิศ ที่มา : อัคคัปปสาทสูตร ปัญจมวรรค ติกนิบาต ชุ.อิติ. ๒๕/๙© อตุคสฺมึ ทาฬํ ททฅํ อคคํ ijqcu ปวฑฒติ อคุคํ อาคู จ วณโณ จ ยโส กิตุติ อุ[ขํ พส์ ฯ แปล : เมื่อถวายทานในวัตถุอันเลิศ (พระรัตนตรัย) บุญอัน เลิศย่อมเจริญเรื่อยไป อายุ วรรณะ ยศ เกียรติ สุข และพละอันเลิศกีเจริญเรื่อยไป ฯ www.kalyanamitra.org

b คลังธรรม [พระธรรมกิตติวงส์ กาลทานกถา ว่าด้วยทานที่ถวายตามกาล ที่มา : กาลทานสูตร สุมนวรรค ปฐมปัณณาสก์ องุ.ปฌฺจก. ๒๒/ต๖ คา&ล ททนุติ สปฺปผผา วทผญ วีดมจุฉรา กาเลน ทินนํ อริเยสุ อุสุฎ*ตสุ ตาทิสุ วิฟ่ปสนุนมนา ฅสุส วีljลา โหติ ทกฃิณา ฯ แปล : ซนเหล่าใดเป็นผู้มีปัญญา รู้ความประสงค์ ปราศ จากความตระหนี่ มีใจเลื่อมใสแล้วโนพระอริยเจ้า ทั้งหลายซึ่งเป็นผู้ตรง คงที่ บริจาคทานที่ถวายตามกาล ในกาลสมัย ทักษิณาของเขาย่อมมีผลไพบูลย์ ฯ โภชนทานกลา ว่าด้วยการถวายอาหาร ที่มา : โภชนสูตร สุมนวรรค ปฐมปัณณาสก์ อง..ปฌฺจก. ๒๒/ต๗ อายุโท พลโท ธีโร วณณโท ปฏิภาณโท สุฃสุส ทาตา เมธาวี สุฃํ โส อธิคสุฉติ ฯ แปล ปราชญ์ผู้มีปัญญาให้อายุย่อมได้อายุ ให้พละย่อมได้ พละ ให้วรรณะย่อมได้วรรณะ ให้ปฏิภาณย่อมได้ปฏิภาณ ให้สุขะย่อมได้สุขะ ฯ www.kalyanamitra.org

และคณะ] หมวด ๑ ๗ วิหารทานกถา ว่าด้วยการถวายวิหาร (ที่อยู่อาส์'ย) ที่มา : เสนาสนขันธกะ วิ.จุลฺ. ๗/๕ฅ เลณตฺลญจ ^ขดลญจ ฌายิชุญจ วิปสสิชุ๊ วิหารฑานํ สงฺฆสส อคคํ พุทุเธหิ วณณิตํ ฯ แปล การถวายวิหาร {ที่อยู่อาสัย) แก่สงฆ์เพื่อหลีกเร้น เพื่อความสุข เพื่อเพ่งพิจารณา และเพื่อเห็นแจ้ง พระพุทธเจ้าทรงสรรเสริญว่าเflนทานที่ดีเลิศ ฯ ปุญญนิธิคฝืา ว่าด้วยชุมทรัพย์คือบุญ ที่มา : นิรกัณฑสูตร ชุ.ชุ. ๒๕/๖,๔ ยสฺส ทาฌน สีเลน สญผเมน ทเมน จ นิธิ อุ[นิหิโค โหติ อิตฺถิยา ปุริสสุส วา เอใส นิธิ อุ[นิหิโฅ อเชยุใย อพุคานิใก ปหาย คมนิเยอุ[ เอตํ อาทาย คชุฉติ ฯ แปล ชุมทรัพย์คือบุญอัน^ดจะเป็นสตรีหรือบุรุษก็ตามฝืงไร้ ดีแล้ว ด้วยทาน «คืล ความสำรวม และความสิกตน ชุมทรัพย์นั้นซื่อว่าฝืงไร้ดีแล้ว ใครๆไม่อาจผจญได้ เป็น www.kalyanamitra.org

คลังธรรม [พระธรรมกิตติวงส์ ของติดตามตนไปได้ บรรดาทรัพย์สมบัติที่บุคคลจะด้อง ละทิ้งไป (ยังปรโลก) บุคคลจะนำไปได้ก็เพียงชุมทรัพย์ คือบุญนี้เท่านั้น ฯ ติโรอุฑฑกถา ว่าด้วยการทำบุญอุทิศให้ผู้ตาย ที่มา : ติโรqฑฑสูตร ชุ.ชุ. ๒๙ต เอวํ ททนฺติ ผาตินํ เย โหน.ติ อบุกมปคา ธุ[จี ปณีตํ กาเลน กป!เยํ ปานโภชนํ อิทํ โว ผาตินํ โหดู ลุ[ฃิตา โหบุติ ผาดโย ฯ แปล : เหล่าซนผู้มีความเอ็นดูพากันให้ข้าวและนํ้าที่สะอาด ประณีต อันเป็นของสมควรแก่ญาติทั้งหลายตามกาล ด้วยเจตนาอุทิศอย่างนี้ว่า ขอผลทานนี้จงสำเร็จแก่ญาติ ทั้งหลาย ขอญาติทั้งหลายจงเป็นสุข ๆ เถิต ฯ ที่มา : ติโรกุฑฑสูตร ชุ.ชุ. ๒๙๗ ยถา นิบุนํ ปวต.ตติ อุนนเต อุทคํ เปตานํ รุปกป.ปติ ฯ เอวเมว อิโต ทิบุนํ แปล นํ้าฝนที่ตกลงในที่ดอนย่อมไหลไปล่ที่ลุ่ม ฉันใด ผลทานที่ให้แล่วแต่มนุษย์โลกนี้• ก็ย่อมสำเร็จแก่ผู้ล่วงลับ ไปแล้วฉันนั้น ฯ www.kalyanamitra.org

และคณะ] หมวด ๑ ที่มา : ติโรคุฑฑสูตร ชุ.ชุ. ๒๕/๙ อทาสิ เม อกไสิ เม ณาติมิตตา สฃา จ เม เปตานํ ทฤฃิณํ ทชุชา เพ กตมชุสฺสรํ ฯ แปล : เมื่อมาระลึกถึงอุปการคุณที่ท่านทาไว้ในหนหลังว่า 'ผู้นี๋ได้เคยให้สิงนี้แก่เรา ผู้นี้!ด้เคยทำสิงนี้แก่เรา ผู้นี้เคย เรนญาติของเรา ผู้นี้เคยเป็นมิตร ผู้นี้เคยเป็นเพี่อนเรา'ดังนี้ ก็ควรให้ทักษิณาทานเพี่อผู้ล่วงลับไปแล้ว (เหล่านั้น) ฯ ที่มา : ติโรกฑทสูตร ชุ.ชุ. ๒๕/๑๑ อยญจ โข ทฤขิณา ทิชุนา สงฆมหิ ชุปติฎฮิตา ฑืฆรตตํ หิตายชุส «านโส อุปกปปติ ฯ แปล : ก็ทักษิณาทานนี้แลเป็นอันตั้งใจถวายไว้ดีแล้วในสงฆ์ ย่อมสำเร็จผลเพี่อประโยชน์เกื้อกูลแก่ผู้ล่วงลับไปแล้วนั้น โดยฉับพลันตลอดกาลนาน ฯ ที่มา : ติโรคุฑฑสูตร ชุ.ชุ. ๒๕/๑๒ ใส ผาติธมโม จ อยํ นิทสสิโต เปตาน ชุJชา จ กตา อุฬารา พลผฺจ ภิก^นมชุปฺปทิชุนํ คุมเหหิ 1]ผฺล3 ปชุดํ อนปุปกํ ฯ แปล : ท่านทั้งหลายได้แสดงญาติธรรมนี้!ห้ปรากฏแล้ว ได้ทำ การบูชาที่ยิ่งใหญ่เพี่อหมู่ญาติผู้ล่วงลับไปแล้ว ได้เพี่ม เสริมกำลังแก่ภิกษุทั้งหลายแล้ว ซื่อว่าขวนขวายบุญไม่ น้อยเลย ฯ www.kalyanamitra.org

๑๐ คลังธรรม [พระธรรมกิตติวงส์ เทวตาทิสสกถา ว่าด้วยการทำบุญอุทิศแก่เทวดา ที่มา ะ ปาฏลิคามิยสูตร ปาฏลิคามิยวรรค ชุ.อุ. เอ๕/๗๖ ยสุมึ ป&ทเส คฟ่เปติ วาสํ ปณฑิดชาติโย สีลวนุเดดฺล โภเชดวา สญผเด พรหมอาริโน ยา ดดถ เทวดา อาสุ ดาสํ ทกขิณมาทิเส ฯ แปล ะ นรซนผู้เป็นบัณฑิตอาสัยอยู่ในถิ่นที่ใด ควรเชื้อเชิญ ท่านผู้มีสืล สำ รวมอินทรีย์ ประพฤติพรหมจรรย์ใน ถิ่นนั้นให้บริโภค และควรอุทิศทักษิณาทานให้แก่เหล่า เทวดาที่สถิตอยู่ในสถานที่นั้นด้วย ฯ ดา ชุเชิดา ชุเชยนุติ มานิดา มานยนุติ นํ ดโฅ นํ อนุคมปนุติ มาดา ปุดตํว โอรสํ ฯ แปล บรรดาท่านผู้มีสืลและเหล่าเทวดาทิได้รับการบูชาแล้ว ย่อมบูชาผู้นั้นตอบ ที่โด้รับการนับถือแล้วย่อมนับถือตอบ จากนั้นก็จะคอยอนุเคราะห์ช่วยเหลือผู้นั้น เหมือนกับ มารดาคอยอนุเคราะห์บุตรธิดาฉะนั้น ฯ www.kalyanamitra.org

และคณะ] หมวด ๑ ๑๑ ทานานิสังสกถา ว่าด้วยอานิสงส์แห่งทาน (นัยที่ ๑) ที่มา : กิงททสูตร เทวดาส์งยุต สํ.ส.๑๕/(ฟ้อ อนุนโฑ พลโท โหติ วตถโท โหติ วณฺณโท ยานโท อ[ุ ขโท โหติ ทีปโท โหติ จกขโท ฯ แปล อาหารที่อว่าให้กำลัง ^ห้ผ้าซื่อว่าให้วรรณะ ผู้ ให้ยานพาหนะซื่อว่าให้ความสุข ผู้ให้ประทีปโคมไฟซื่อ ว่าให้ดวงตา ฯ ทานานิสังสกถา ว่าด้วยอานิสงส์แห่งทาน (นัยที่ ๒) ที่มา : ^งททสูตร เทวตาสังยุต สํ.ส.๑๕/(ฟ้อ โส จ สพพทโท โหติ โย ททาติ รุปสุสยํ อมตนุทโท จ โส โหติ โย ธมุมมนุสาสติ ฯ แปล บุคคลใดให้ที่พักอาลัย บุคคลนั้นซื่อว่าให้ทุกสิง ส่วน บุคคลใดพราสอนธรรมให้ บุคคลนั้นซื่อว่าให้อมตะคือ สิงทีไม่ตาย ฯ www.kalyanamitra.org

๑๒ คลังธรรม [พระธรรมกิตติวงส์ อันนทานกถา ว่าด้วยอานิสงส์การถวายอาหาร ที่มา : อันนสูตร เทวตาอังยุต อั.ส. ๑๕/๔ต เย นํ ททนฅิ สทธาย วิปุปสฬเนน เจตสา ฅเมว อนนํ ภชดิ อสุมึ โลเก ปรมหิ จ ฯ ฅสุมา วิเนยุย มจุเฉรํ ทชุชา ฑานํ มลาภิฎ ใเณณานิ ปรโลกสุมึ ปติ!]ฮา โหนติ ปาณิฟ้ ฯ แปล ซนเหล่าใดมีใจผ่องใสให้อาหารนั้นด้วยศรัทธา อาหาร นั้นเองย่อมคํ้าขูเขาทั้งในโลกนี้และโลกหน้า เพราะเหตุนั้น พึงกำจัดความตระหนี่เสีย ข่มความตระหนี่ที่เป็นตัวมลทิน ให้!ด้แล้วให้ทานเถิด เพราะบุญทั้งหลายเป็นที่พึ่งของ เหล่าสัตว์ในโลกหน้า ฯ มรณกถา ว่าด้วยความตาย (นัยที่ ๑) ที่มา : มหาปรินิพพานสูตร ที.ม.๑๑/๑๘๕ ยลารัเ ตุมภการลุ[ส กดํ มฅติกภาชนํ \"ยุททกญจ มหนุฅญจ ยฌจ ปคุกํ ยญจ อามกํ สพฟ เภทปริยนุตํ เอวํ มจจานชีวิตํ ฯ www.kalyanamitra.org

นละคณะ] หมวด ๑ ๑๓ แปล ภาชนะดินที่ช่างหม้อปีนไว้ ไม่ว่าขนาดเล็กใหญ่ ไม่ ว่าสุกหรือดิบ ทั้งหมดล้วนมีความแตกเป็นที่สุด ฉันใด ชีวิตของฉัตวโลกทั้งหลายก็มีความแตกดับเป็นที่สุด ฉันนั้น ฯ มรณกถา ว่าด้วยความตาย (นัยที่ ๒) ที่มา : อตตราเถรีวัตถุ ชราวรรค ข.ธ.๒๕/๑๔๔ ปริชิณณมิทํ ฐปี โรคนิทธํ ปภงุสุณํ ภิชุชติ \\|ติ สนเทโห มรณนุตํ หิ ชีวิตํ ฯ แปล ร่างกายนี้แก่แล้ว เป็นรังของโรค ทรุดโทรมผุพงไป ร่างกายอันเร่อยเน่าย่อมแตกดับไป เพราะชีวิตมีความ ตายเป็นที่สุด ฯ จถุ!Jคคลคฝืา ว่าด้วยบุคคล ๔ ประ๓ท ที่มา : มหาปรินิพพานสูตร ที.ม.๑©/๑๙๗ ททโฅ 1]ญณํ ปวฑุฒติ สํยมโด เวรํ น จียติ กสโล ว ชหาติ ปาปกํ ราคโทสโมหกขยา นิพุทุโค ฯ www.kalyanamitra.org

๑๔ คลังธรรม [พระธรรมกิตติวงส์ แปล : บุญย่อมเพิ่มใ51นขึ้นแก่^ห้ทาน เวรย่อมไม่ก่อเกิด แก่ผู้สำรวมระวัง ผู้ฉลาดเท่านั้นย่อมละบาปได้ ผู้ซื่อว่า ดับเย็นเพราะราคะ โทสะ โมหะเนไป ฯ ฟ้จฉิมโอวาทกลา ว่าด้วยพระปัจฉิมโอวาท ที่มา : มหาปรินิพพานสูตร ที.ม.๑0/๒๑๔ หนฑทานิ ภิคุฃท อามนุตยามิ โว วยธมมา สงขารา อปฺปมาเทน สนุปาเทล ฯ แปล : ภิกษุทั้งหลาย บัดนี้เราขอเตือนท่านทั้งหลายว่า ดังขาร มีความเส์อมไปเนินธรรมดา ท่านทั้งหลายจงทำประโยชน์ดนและประโยชน์ ผู้อื่นให้บริบูรณ์ด้วยความไม่ประมาทเกิด ฯ นฆราวาสกถา ว่าด้วย^ฝอาจครองเรือนให้ดีได้ ทีมา : สิงคาลกสูตร ที.ปา. ๑๑/๒๕ฅ น ทิวา อุ[ปุปสีเลน รตุตินุฎฮานเทสุสินา นิจจํ มตเคน โสลแฑน สกกา อาวสิดู๊ ฆรํ ฯ คนที่ชอบนอนตอนกลางวัน เกลียดการลุกขึ้นตอน กลางคืน เมาสุราประจำ เนินนักเลง ไม่อาจครองเรือน www.kalyanamitra.org

และคณะ] หมวด ๑ ๑๕ คสีตปุคคลกลา ว่าสืวยเรื่องของคนเกียจคร้าน ที่มา : สิงคาลกสูตร ที.ปา.๑๙๒(ร:ต อดิสีดํ อดิ^ฉเหํ อดิสายมิทํ อชุ อิดิ วิสฺสฎุ€คมมนุเต อดลา ออเจนุติ มาณ&ว ฯ แปล ผลประโยชน์ทั้งหลายย่อมฝานเลยคนที่ชอบอ้างว่า หนาวเกินไป ร้อนเกินไป เวลานี้สายเสียแล้ว ด้งนี้ เป็นต้น แล้วทั้งงานทิ้งการเสีย ฯ ปุริสกิจจกถา ว่าด้วยกิจของลกผ้ชาย ฃ •ม ที่มา : สิงคาลกสูตร ที.ปา.๑๙๒๕ฅ ใย จ สีฅผอ อุณหผจ ติณา ภิยุโย น มผผติ กรํ า^ริสกิจจานิ ใส อ[ุ ขา น วิหายติ ฯ แปล : ไม่ส์าด้'ญความหนาวและความร้อนเกินไปกว่าหญ้า ทำ กิจของชายชาญไป ย่อมไม่คลาดจากความสุข ฯ www.kalyanamitra.org

๑๖ คลังธรรม. [พระธรรมกิตติวงส์ โภคสันนิจยกฝืา ว่าสืวยการสะสมทรัพย์ ที่มา : สิงคาลกสตร ที.ปา. ๑๑/๒๖๕ โภเค สํหรมานสุส ภมรณสว โภคา สฬุนิอยํ ยนุดิ วมมิโก3ปจียติ ฯ แปล ะ เมื่อบุคคลออมทรัพย์อยู่ เหมือนผึ้งสร้างรัง ทรัพย์ ย่อมถึงการสะสมอย่ เหมือนจอมปลวกอ'นพวกปลวก ก่อขึ้น ฯ ปริโภคกถา ว่าด้วยการใช้สอยทรัพย์ ที่มา : สิงคาลกสูตร ที.ปา.๑๑/๒๖๕ ทุวึหิ กมมํ ปโยชเย เอเคน โภเค ฦญเชยฺย อาปทาสุ[ ภวิสุสติ ฯ จ ถผจ นิธาเปยย แปล ทรัพย์ส่วนหนึ่งพึงบริโภคใช้สอย สองส่วนพึงใช้ ประกอบการงาน ส่วนที่ส์พึงเก็บออมไร้ จักได้มืใซใน คราวจำเป็น ฯ www.kalyanamitra.org

และคณะ] หมวด ๑ ๑๗ อดีตาฑิกถา ว่าด้วยเรื่องอดีตเป็นต้น ทีมา : ภัทเทกรัตดสูตร วิภังควรรค ม.อุ. ๑๔/๒๗๒ อดีดํ นานวาคเมยย นปฺปฏิกงเข อนาคต ยทตีฅมฺปหีนนุดํ อปปตุฅผฺจ อนาคดํ ฯ แปล : ไม่ควรคำนึงถึงสิงที่ล่วงไปแล้ว ไม่ควรมุ่งหวังสิงที่ยัง ไม่มาถึง สิงใดล่วงไปแล้ว สิงนั้นก็เปีนอันละไปแล้ว และสิงที่ยังไม่มาถึงก็เปีนอันยังไม่มาถึง ฯ มัจจุราชกถา ว่าด้วยความตาย ที่มา : ภัทเทกรัตดสูตร วิภังควรรค ม.อุ.๑๔/๒๗๒ อชุเชว กิจจมาฅปป๋ โก ชลเณา มรลร ธุ[เว นหิ โน สงครนุเดน มหาเสเนน มจจุนา ฯ แปล : พึงทำกิจที่ควรทำเสียแต่วันนี้ ใครเล่าจะรู!ด้ว่าความ ตายจะมาถึงในวันพรุ่งนี้ มัจจุราชผู้มีพวกฟ้องมากหา ได้ผ่อนผันความตายให!ม่ ฯ www.kalyanamitra.org

๑๘ คลังธรรม [พระธรรมกิตติวง(^ อ้จเจนติกถา ว่าด้วยกาลเวลาที่ผ่านไป ที่มา : อัจเจนติสูตร เทวดาส์งยุต ลั.ส.๑๕/๕ อจเจนุดิ คาลา ดรยนุดิ รดฺดิโย วโยคูณา อบุlJพพํ ชหนุติ เอตํ ภยํ มรฒ เปกขมาโน ใ^ญณานิ กยิราถ อุ[ขาวหานิ ฯ แปล กาลเวลาก็ล่วงไป คืนวันก็ฝานไป ชั้นแห่งวัยก็ละ ลำดับไปเรื่อย ๆ มองเห็นภัยในมรณะอยู่ฉะนี้แล้ว ก็พึง ทำ บุญอันจะนำสุขมาให้เข้าไว้เถิด ฯ สุสสันติกถา ว่าด้วยผ้ซบผอม ฃ ฆิ ที่มา : อรัญญสูตร เทวดาลังยุต ลั.ส.๑๕/๑อ อนาคตปปชปปาย อติฅลุ[สานุโสจนา เอเคน พาลา อุ[ลุ[สนติ นโฬว หริโค ลูโค ฯ แปล : เพราะมัวแต่ปรารถนาถึงส์งที่ยังมาไฝถึง เพราะเอา แต่เศร้าลรอยถึงแต่เรื่องที่ฝานไปแล้ว ^ง่เขลาทั้งหลาย จึงซีดเข้ยว เหมือนต้นอ้อสดที่ถูกถอนขึ้นมาทิ้งไว้กลาง แดด ฯ www.kalyanamitra.org

นละคณะ] หมวด ๑ ๑$ ปุญญวัฑผนคฝืา ว่าด้วยวิธีพอกพูนบุญ ทีมา : วนโรปสูตร เทวดาส์งยุต ฟ้.ส. ๑๕/๔๗ อารามโรปา วนโรปา เย ชนา เสดุการกา ปปผอ อุทปานผุจ เย ททนดิ ดุปสสยํ เตสํ ทิวา จ รดุโต จ สทๅ ปวฑฒติ ฯ แปล : ซนเหล่าใดสร้างอาราม (สวนป่า) ปลูกต้นไม้ สร้าง สะพาน สร้างประปา สร้างปอนํ้า และใฟ้ที่พักอาส์'ย บุญของซนเหล่านั้นย่อมพอกพูนทุกเมี่อทั้งกลางวนและ กลางคืน ฯ สึลาฑิกดา ว่าด้วยสืลเปีนต้น ที่มา : ชราสตร เทวตาลํโงยุต สิ.ส.๑๙๕๑ สีลํ ยาว ชรา สาธุ สทฺธา สาธุ ปติฎฮิฅา ปณณา นรานํ รตนํ ใเณล3 โจเรหิ พูหรํ ฯ แปล คืลยังประโยซ'นให้สำเร็จตราบเท่าซรา ศรัทฺธาตั้งมั่น แล้วยังประโยซนํเให้สำเร็จ ปัญญาเป็นรัตนะของคน ทั้งหลาย บุญยันโจรลักไปไม่ไต้ ฯ www.kalyanamitra.org

ls)o คลังธรรม [พระธรรมกิตติวงส์ มิดตกลา ว่าด้วยมิตร ที่มา : มิตตสูตร เทวตาลังยุต สํ.ส. ๑๕/๕ต สฅฺโถ ปสวโต มิฅุตํ มาตา มิตุตํ สเก ฆเร สหาโย อตฺถชาตสส โหติ มิตตํ ว่นปุใ^นํ สยํ กดาฬิ ปุผุผานิ ตํ มิดุดํ สมฺปรายิกํ ฯ แปล หมู่เกวียนเป็นมิตรของคนเดินทาง มารดาเป็นมิตร ในเรือนตน สหายเป็นมิตรของผู้มิธุระเกิดขึ้นเนือง ๆ บุญที่ตนทาไว้ดีแล้วเป็นมิตรในภพหน้า ฯ ทุติยกถา ว่าด้วยเพื่อน ที่มา : ทุติยสูตร เทวตาลังยุต ลั.ส.๑๕/๕๙ สทุธา ชุติยา ปุริสสุส โหติ ปณผา เจฟ้ ปสาสติ นิพพานาภิรโต มชุโจ สพพชุกขา ปชุจจติ ฯ แปล : ศรัทธาเป็นเพี่อนของคน ปัญญาย่อมปกครองคนนั้น คนผู้ยินดีในพระนืพพานย่อมฟันจากทุกข์ทั้งปวงได้ ฯ www.kalyanamitra.org

และคณะ] หมวด ๑ ๒๑ นามกถา ว่าด้วยเรื่องซื่อ ทีมา : นามสูตร เทวดาส์งยุต ฟ้.ส. ๑๕/๖๑ นาร3 สพพํ อนุธภวิ นามไ ภิยฺโย น วิชุชติ นามสุส เอกธมมสฺส สพุเพว วสมนุาf) ฯ แปล ซื่อย่อมครอบงำสิงทั้งปวง สิงทั้งปวงที่ยิ่งขึ้นไปกว่า ซื่อย่อมไม่มี สิงทั้งปวงเป็นไปตามอำนาจของธรรมอย่าง หนึ่งคือซื่อ ฯ จิตตวสกถา ว่าด้วยอำนาจจิต ที่มา : จิดตสูตร เทวตาส์งยุต สํ.ส.๑๕/ร)๒ จิตฺเตน นียติ โลโก จิตเคน ปริกิสสติ จิตตสุส เอกธมมสุส สพุเพว วสมนุวคู ฯ แปล โลกอันจิตนำไป อันจิตเสีอกไสไป โลกทั้งหมดเป็นไป ตามอำนาจแห่งธรรมอันหนึ่งคือจิต ฯ www.kalyanamitra.org

๒๒ คลังธรรม [พระธรรมกิตติวงส์ โลกกถา ว่าด้วยเรื่องโลก ที่มา : ปีหิตสูตร เทวดาส์งยุต ส์.ส. «๕/๖๘ มชุธุนา ปีหิโต โลโก ชุกเข โลโก ปติฎฺเโฅ ฅณุหาย อุฑฑิโต โลโก ชราย ปริวาริโต ฯ แปล โลกอันมฤตยูป็ดไว้ โลกตั้งอยู่แล้วบนกองทุกข์ โลก อันตัณหาดักไว้ อันชราล้อมไว้แล้ว ฯ โกธกถา ว่าด้วยความโกรธ ที่มา : ฆัตวาสูตร เทวตาส์งยุต สํ.ส.๑๕/๗๑ โกธํ ฆตวา ธุ[ฃํ เสติ โกธํ ฆตวา น โสจติ ฯ แปล ฆ่าความโกรธได้ย่อมอยู่เป็นสุข ฆ่าความโกรธได้ย่อม ไม่เศร้าใจ ฯ www.kalyanamitra.org

นละคณะ] หมวด ๑ ๒๓ {[ญญาณกฝืา ว่าด้วยศรีสง่า ทีมา : รถสูตร เทวดาส์งยุต ฟ้.ส. ๑๕/๗เอ ธโช รถสส ปญผาณํ เโม ปผผาณมดคิโน ราชา รฏฺฮสส ปญผาณํ ภตุดา ปผุผาณมิดลิยา ฯ แปล : ธงเป็นศรีสง่าของรถ ควันเป็นเครื่องปรากฏของไฟ พระราชาเป็นศรีสง่าของราษฎร สามีเป็นศรีสง่าของ สตรี ฯ เสฏฐชืวิตกถา ว่าด้วยชีวิตประเสริรุ ทีมา : วิตตสูตร เทวตาส์งยุต สํ.ส. ๑๕/๗ต สทุธีธ วิดุดํ 1^ริสสฺส เสฎฮํ ธมโม ^จิฉเโณ สุ[ขมาวหาติ สจจํ หเว สาสุฅรํ รสานํ ปณณาชึวึ ชีวิตมาชุ เสแรํ ฯ แปล : ศรัทธาเป็นทรัพย์เครื่องปลื้มใจอย่างประเสริฐของคน ในโลกนี้ ธรรมที่บุคคลประพฤติดีแล้วย่อมนำสุขมาให้ ส์โจจะเท่านั้นเป็นรสที่ดียิ่งกว่ารสทั้งหลาย คนที่ดำรง ชีวิตอยู่ด้วยปัญญา ท่านกล่าวว่ามีชีวิตประเสรีฐ ฯ www.kalyanamitra.org

๒๔ คลังธรรม [พระธรรมกิตติวงส์ ธัมมเตกถา ว่าด้วยผู้ดำรงอยู่ในธรรม ที่มา : ภีตาสดร เทวดาลังยุต ลั.ส. «>๙๗๕ พทุนนปานํ ฆรมาวสนโต สทุโธ ทุดู สํวิภาคี วทณณ เอเตทุ ธมฺเมทุ ฮิโต จฎทุ ธมเม ฮิโต ปรใลกํ น ภาเย ฯ แปล ผู้อยู่ครองเรือนที่มีข้าวและนํ้ามาก ตั้งอยู่ในธรรม ๔ ประการนี้ คือ เป็นผู้มีศรัทธา เป็นผู้อ่อนโยน เป็นผู้ ชอบจำแนกทาน เป็นผู้รูใจผู้ฃอ (ผู้โอบอ้อมอารื) ซื่อว่า ดำ รงอยู่ในธรรมแล้ว อย่ากลัวปรโลก ฯ นชีรติกถา ว่าด้วยสิงไม่เส์อมสินไป ที่มา : นซีรติสูดร เทวดาลังยุด ลั.ส. «>๙๗๖ รูปื ชีรติ มชุจานํ นามโคตตํ น ชีรติ ฯ แปล : รูปร่างของลัตว์ทั้งหลายย่อมเส์อมเนไป ซื่อและ โคตรสกุลย่อมไม่เส์อมเนไป ฯ www.kalyanamitra.org

นละคณะ] หมวด ๑ ๒๕ ปริฟ้นลกลา ว่าด้วยอันตรายแห่งธรรม ที่มา : นซีรติสูตร เทวดาส์งยุต สํ.ส.๑๕/๗๖ โลโภ ธมมานํ ปริปนโถ ฯ แปล : ความโลภเป็นอันตรายต่อธรรมทั้งหลาย ฯ วสกถา ว่าด้วยอำนาจ ที่มา : อิสสริยสูตร เทวตาส์งยุต ฟ้.ส.๑๕/๗๗ วโส อิสสริยํ ใสเก อิตถี ภณฺฑานตุฅมํ โกโธ สตุถมลํ โถเก โจรา โลกสมิมพุชุทา ฯ แปล : อำ นาจเป็นใหญ่ในโลก สตรีเป็นส์งลํ้าค่ากว่าส์ง ทั้งหลาย ความโกรธเป็นมลทินของสัสตรา (คือปัญญา) ในโลก โจรเป็นผ้ก่อความพินาศในโลก ฯ www.kalyanamitra.org

๒๖ คลังธรรม [พระธรรมกิตติวงส์ นฑเทกถา ว่าด้วยไม่พึงขายตัว ที่มา : กามสูตร เทวตาส์งยุต สํ.ส. ๑(ระ/๗๘ อตุตานํ น ทเท โปใส อตุตานํ น ปริจจเช ฯ แปล : เป็นคนไม่ควรให้ตัว (คือยอมตัวเป็นทาส) ไม่ควร ปล่อยตัว ฯ สัทธาสิริกถา ว่าด้วยศรัทธาและสิริ ที่มา : ปาเถยยสูตร เทวตาส์งยุต สิ.ส.๑๙๗๙ สทธา พนุธติ ปาเถยฺยํ สิริ โภคในมาสโย ฯ แปล : ศรัทธาย่อมรวบรวมเสบียง (คือกุศล) ไว้ สิริ (คือ อิสสริยะ) เป็นที่มานอนแห่งโภคะทั้งหลาย ฯ อิจฉากถา ว่าด้วยความอยาก ที่มา : ปาเถยยสูตร เทวตาสิงยุต สิ.ส.๑๙๗๙ อิจฉา นรํ ปริอิสสติ อิจฉา โลกสฺมิ ชุชุชหา อิจฺฉาพทธา า^ฤ สดุตา ปาเสน สกุณี ยถา ฯ www.kalyanamitra.org

และคณะ] หมวด ๑ |0)๗ แปล : ความอยากย่อมเสิอกไสนรซนไป ความอยากละได้ ยากในโลก สัตวโลกเป็นอันมากติดอยู่ในความอยาก ถูกความอยากผูกไว้ เหมือนนกติดปวงฉะนั้น ฯ สมณคลา ว่าด้วยสมณะ ทมา : อรณสูตร เทวตาส์งยุต สํ.ส. ๑๕/๘๑ สมณีธ อรณา โลเก สมณานํ วุสิตํ น นสฺสติ สมฌา อิจฉํ ปริชานนุติ สมณานํ โภชิสิยํ สฑๅ ฯ แปล : สมณะทั้งหลายไม่เป็นข้าอักในโลก พรหมจรรย์ที่เหล่า สมณะอยู่จบแล้วย่อมไม่เส์อม สมณะทั้งหลายย่อม กำ หนดรู้ความอยากได้ ความเป็นไทย่อมมืแก่เหล่า สมณะทุกเมี่อ ฯ ปริพาชกลา ว่าด้วยการบวช ทีมา : ตายนสูตร เทวปุตตส์งยุต สํ.ส. ๑๕/๘๙ กยิรา เจ กยิราเถนํ ฑฬฺหเมนํ ปรคุกเม สิถิโล หิ ปริพฺพาใช กิยุโย อากิรเด รชํ ฯ www.kalyanamitra.org

๒๘ คลังธรรม [พระธรรมกิตติวงส์ แปล : ถ้าจะพึงทำความเพียร พึงรีบทำความเพียรนั้นเถิด พึงบากบั่นทำความเพียรนั้นให้มั่นคง เพราะว่าการบวช ที่ปฏิบัติย่อหย่อนรังแต่จะโปรยธุลีกิเลสลงมากยิ่งขึ้น ฯ ชุกกฎสุกตกถา ว่าด้วยความชั่วและความดี ที่มา : ตายนสูตร เทวปุตตส์งยุต ฝ.ส.๑๕/๔๙ อกตํ ทุฤกฎํ เสยฺโย ปจฉา ตปฺปติ ทุกกฎํ กตญจ ธุ[กฅํ เสยฺโย ยํ กดวา นาทุฅปุปติ ฯ แปล : ความชั่วไม่ทำเลียเลยติกว่า เพราะว่าความชั่ว ย่อมทำให้เติอดร้อนในภายหลัง ส่วนกรรมใดทำแล้วไม่ เดือดร้อนในภายหลัง กรรมนั้นเป็นกรรมติ ทำ แล้ว ประเสริฐกว่า ฯ สามัญญกถา ว่าด้วยภาวะของสมณะ ที่มา : ตายนสูตร เทวปตตส์งยุต ฝ.ส. ๑๕/๘๙ ธุโส ยถา ทุคุคหิโต หตถเมวาทุกนุตติ สามณณํ ทุปุปรามฎฮํ นิรยายูปกฑฺฒติ ฯ www.kalyanamitra.org

และคณะ] หมวด ๑ lag แปล : หญ้าคมบางที่จับไม่ดีย่อมบาดมือเอาฉันใด ภาวะของ สมณะที่ปฏิบัติไม่ดีย่อมฉุดคร่าเข้าไปในนรกฉันนั้น ฯ โสตฝืกฝืา ว่าด้วยความสวัสดี ทีมา : สุพรหมสูตร เทวปุตตส์งยุต ฟ้.ส. ๑๕/๙๘ นาผุผตร โพชุฌงฺคตปสา นาผผดร อินฑุริยสํวรา นาฌณตุร สพพนิสุสคุคา โสตถึ ปสสามิ ปาณินํ ฯ แปล เราไม่เห็นความสวัสดีของเหล่าสัตว์(ว่าจะมีได้) นอก จากโพซฌงค์ภาวนาและตบะ นอกจากความสำรวม อินทรีย์ทั้งหลาย นอกจากความปล่อยวางความชั่ว ทั้งปวง ฯ สันติเปคขคลา ว่าด้วยผู้บุ่งส์นดี ที่มา : อุตตรสูตร เทวปุตตส์งยุต สิ.ส.๑๕/๑00 คุปนียดิ ชีวิตมปฺปมาคุ๊ ชเปนีตสฺส น สนฺดิ ตาณา เอตํ ภยํ มรเณ ฝคุขมาโน โลกามิสํ ปชเห สนุติเปกโข ฯ www.kalyanamitra.org

cno คลังธรรม [พระธรรมกิตติวงส์ แปล ชีวิตซึ๋งมีช่วงอายุส์นถูกชรานำไปเรื่อย เมื่อชีวิตถูก ชรานำไป ไม่มีเครื่องป้องกันเลย ผู้เล็งเห็นมรณภัย ดังนี้อยู่ พึงละโลกามิสเสิย มุ่งดันติเถิด ฯ สุทธิกถา ว่าด้วยความบริสุทธิ้ ที่มา : อนาถปีณฑิกสูตร เทวยุตตส์งยุต ฟ้.ส.๑๙๑0๑ กมมํ วิชุชา จ ธมโม จ สึลํ ชีวิตตตมํ เอเดน มชุจา ลุ[ชุฌนุติ น โคตุเตน ธเนน วา ฯ แปล : ดัตว์ทั้งหลายย่อมบริสุทธึ๊!ด้ด้วยธรรม ๕ ประการ คือ กรรม วิชชา ธรรม คืล และชีวิตที่สูงสุด หาบริสุทธิ้ ด้วยโคตรหรือด้วยทรัพย1ม่ ฯ ปติฎฐากลา ว่าด้วยที่พึ๋งในปรโลก ที่มา : เสรีสูตร เทวยุตตส์งยุต สํ.ส.๑๙๑0๔ ตสุมา วิเนยย มจเฉรํ ทชุชา ฑานํ มลาภิฎ มุ่ณฌานิ ปรโลกสุมึ ปติฎจา โหนติ ปาณินํ ฯ แปล : เพราะเหตุนั้น พึงกำจัดความตระหนี่เสิย ครอบงำ มลทินคือความตระหนี่โว้ ให้ทานกันเถิด เพราะว่าบุญ ทั้งหลายย่อมเป็นที่พึ๋งของเหล่าดัตวิในปรโลกได้ ฯ www.kalyanamitra.org

และคณะ] หมวด ๑ 05๑ ปุญญปาปคฝืา ว่าด้วยเรื่องบุญและบาป ที่มา ป็ยสูตร โกสลส์งยุต ส.ร)&/©0(รเ อุโภ 1^ผผผุจ ปาปญจ ยํ มจฺโจ กุแด อิร ตํ หิ ตสุส สกํ โหติ ฅณฺจ อาทาย คชุฉติ ดล!จสส อบุคํ โหติ ฉายาว อนุปายินี ฯ แปล : บุญและบาปทั้งสองอย่างที่คนทำไวในโลกนี้ย่อมเป็น สมบัติส่วนตัวเขา เขาย่อมนำติดตัวไปตัวยได้ บุญและ บาปนั้นย่อมติดตามเขาไปเหมือนเงาตามตัว ฯ มัจจุเสนากถา ว่าด้วยกองทัพมัจจุราช ที่มา : ปัพพโตปมสูตร โกสลส์งยุต สํ.ส.๑๕/๑ฅ๖ ฃตติเย พราหมเณ เวสุเส ลุ[ทุเท จณฑาล!เฤคูเส น กิณจิ ปริวชุเชติ สพพเมวาภิมทุทติ ฯ แปล ความแก'และความตายย่อมไม่เว้นใหใคร ๆ ไม่ว่าจJ เป็นกษัตริย์ พราหมณ์ แพศย์ ศูทร หรือคนกวาตขย; ย่อมเหยียบยาไปเสียสินทุกคน ฯ www.kalyanamitra.org

๓๒ คลังธรรม [พระธรรมกิตติวงส์ มนุสสายุกถา ว่าด้วยเรื่องอายุของมนุษย์ ที่มา : ปฐมอายุสูตร มารส์งยุต สํ.ส.๑๙«๔๕ อปฺปมาคู ม'คูสุสานํ หิเฬคูย 14 สุโปริโส จเรคูยาทิตุตสีโสว นตถิ มชุคูสุส นาคโม ฯ แปล อายุของมนุษย์นี้เนนัก คนดีพึงรังเกียจอายุที่เนนั้น พึงประพฤติตัวเหมือนคนที่ถูกไฟไหม้ดีรษะ ไม่มืเสียละที่ มัจจราชจะไม่มาเยือน ฯ สัมมดิกถา ว่าด้วยเรื่องสมมติ ที่มา : วจราสูตร ภิกขุนีส์งยุต สํ.ส. ©๙๑๗๑ ยถา หิ องคสมฺภารา โหติ สทฺโท รโถ อิสิ เอวํ ฃนุเธสุ สนุเตสุ โหสิ สตฺโตสิ สมุมสิ ฯ แปล : เพราะร้นส่วนทั้งหลายถูกยืดตรึงกันไว้ จึงมืเสียง เรึยกว่า \"รถ\"ได้ ฉันใด เมื่อขันธ์ทั้งหลายยังคุมติดกันอยู่ กียังมืสมมติว่า \"สี'ตว์\" ฉันนั้น ฯ www.kalyanamitra.org

และคณะ] หมวด ๑ cncn ทุกฃกถา ว่าด้วยเรื่องทุกข์ ทมา : วซิราสูตร ภิกชุนีส์งยุต ฟ้.ส. ๑(ะ/®๗๑ ทุกฃฌว หิ สมโภติ ทุคุฃํ ติฏฮติ ทติ จ นาญณตุร ทุกขา สมโภติ นาณณตุร ทุกขา นิ'เชุฌติ ฯ แปล ทุกข์เท่านั้นเกิดขึ้น ทุกข์เท่านั้นตั้งอยู่และเส์อมไป นอกจากทุกข์แล้ว ก็ไม่มีอะไรเกิดขึ้น ไม่มีอะไรดับ ฯ สุภาสิตวิฑูกถา ว่าด้วยผู้รู้คำสุภาษิต ทมา : ปัจจนีกสูตร พราหมณส์งยุต สํ.ส. ๑(ะ/๒0๒ โย จ วิฌยุย สารมฺภํ อปปสาทณจ เจตใส อาฆาตํ ปฎินิสุสชุช ส เว ชญฌา ลุ[ภาสิตํ ฯ แปล ะ บุคคลใดกำจัดความแข่งดีและความไม่เลื่อมใสแท่งใจ เสิยได้ ถอนความอาฆาตได้แล้ว บุคคลนั้นแลพึงรู้คำ สุภาษิดได้ ฯ www.kalyanamitra.org

๓๔ คลังธรรม [พระธรรมกิตติวงส์ มาตาปีตุโปสกกลา ว่าด้วยผู้แยงบิดามารดา ที่มา : มาตุโปสกสูตร พราหมณส์งยุต ลั.ส. ๑๕/เออ๕ โย มาตรํ ปีตรํ วา มจฺโจ ธม.เมน โปสติ ตาย นํ ปาริจริยาย มาตาปีดูธุ[ ปณฺฑิตา อิเธว นํ ปสํสน.ติ เปจจ สค.เค ปโมทติ ฯ แปล : บุคคลใดเลี้ยงมารดาบิดาโดยชอบ เพราะการบำรุง เลี้ยงมารดาบิดานั้น ผ้ร้ทั้งหลายย่อมสรรเสริญเขาใน โVลกนีA้t เขาละจากโรล'กนี^1้^!ปI แล«/วย่I อมบ«ั/นเทAิงบนสวรรคe์* ฯ สุภาสิตกถา ว่าด้วยวาจาสุภาษิต ที่มา : สุภาสิตสูตร วังสืสส์งยุต สิ.ส. ๑๕/๒๑ฅ ตเมว วาจํ ภาเสย.ย ยายต.ตานํ น ตาปเย ปเร จ น วิหึเสย.ย สา เว วาจา อุ[ภาสิตา ฯ แปล : พึงกล่าวแต่วาจาที่ไฝทำให้ตนเดือดร้อน และไม่ เบียดเบียนผู้อื่น วาจานั้นแลจัดเป็นวาจาสุภาษิต ฯ www.kalyanamitra.org

และคณะ] หมวด ๑ ๓๕ สัจอกดา ว่าด้วยคำส์'ตย์ ที่มา : สภาสิตสูตร วังคีสสิงยุต สิ.ส.๑๕/๒๑ฅ สจจํ ท อมดา วาจา &อส ธมโม สนนุฅโน สจุเจ อดฺเล จ ธมฺเม จ อาใ] สนโต ปฅิฏจิฅา ฯ แปล : คำ ส์'ตย์แลเป็นวาจาไม่ตาย ธรรมฃ้อนี้เป็นของเก่า สัตบุรุษทั้งหลายเป็นผู้มั่นคงอยู่ในคำส์'ตย์ ทั้งที่เป็น ประโยซ\"น์และถูกธรรม ฯ สติกถา ว่าด้วยเรื่องสติ ที่มา : มณิภัททสูตร ยักขสิงยุต สิ.ส. ๑๕/๒ฅ๘ สติมโฅ สทา ภฑฺ\"ทํ สติมา อุ[ขเมธติ ฯ แปล ความเจริญย่อมมีแก่ผู้มืลติทุกเมื่อ ผู้มีสติย่อมพบแต่ ความสุข ฯ www.kalyanamitra.org

๓๖ คลังธรรม [พระธรรมกิตติวงส์ {[ญญาลาภคฝืา ว่าด้วยการได้ปัญญา ที่มา : อาฬวกสูตร ยักขลังยุต ลั.ส.๑๕/๒๔๖ สทุทหาโน อรหตํ ธมฺมํ นิพพานปตติยไ สุ[สุลู[สํ ลภเต ปญณํ อปปมดุโต วิจฤขโณ ฯ แปล : บุคคลผู้เซื่อธรรมของพระอรหันต์เพื่อบรรลุพระนิพพาน ฟังด้วยดี ไม่ประมาท มีปัญญาประจักษ์ ย่อมได้ปัญญา ฯ อนุสสตานิสังสกถา ว่าด้วยอานิสงส์อนุสติ ที่มา : อซัคคสูตร ลักกลังยุต ลั.ส.๑๕/๒๔๙ เอวํ พุทธิ สรนุตานํ ธมมํ สงฆญจ ภิคขโว ภยํ วา ฉนุภิตดุตํ วา โลมหํโส น เหสสติ ฯ แปล ภิกษุทั้งหลาย เมื่อบุคคลมาระลึกถึงพระพุทธ พระ ธรรม และพระสงฆ์อย่างนี้ ความกลัว ความครั่นคร้าม และอาการขนลุกขนพองจักไม่มี ฯ www.kalyanamitra.org

และคณะ] หมวด ๑ ๓Gfi> ปรมขันติคฝืา ว่าด้วยขันติชั้นยอด ที่มา : สุภาสิตชยสูตร สิ'กกสิงยุต สิ.ส.๑๕/๒๕๑ โย หท พลวา สนุโต ใาพพลลุ[ส ติติกฃติ ตมาทุ ปรมํ ฃนุตี นิชุจํ ขมติ ชุพุพโล ฯ แปล : ^ดแลฟ็นคนแข็งแรงสามารถอดกลั้นต่อคนอ่อนแอได้ ความอดกลั้นนั้นบัณฑิตทั้งหลายกล่าวว่าเป็นขันติอย่าง เยี่ยม เพราะว่าคนอ่อนแอจำด้องอดทนกันราไป ฯ กัลยาณปาปกถา ว่าด้วยการทำดีทำชั้ว ที่มา : สมุททกสูตร สิ'กกสิงยุต สิ.ส.๑๙๒๕๖ ยาทิสํ วปเต พีชํ ตาทิสํ ลภเต ผลํ กลุยาณการี กลยาณํ ปาปการี จ ปาปกํ ฯ แปล : ผู้มีปกติทำดีย่อมได้ดี และผู้มีปกติทำชั่วย่อมได้ชั่ว เหมือนคนปลูกพืชเซ่นใด ย่อมได้รับผลเซ่นนั้น ฯ www.kalyanamitra.org