ธรรมบท ภาคที่ 2 แปลโดยพยัญชนะ ฉบับสองภาษา (ไทย-บาลี)

(อ. พระศาสดา ตรสั แล้ว) วา่ ดกู อ่ นมหาลิ อ. ท้าวสกั กะ ผ้เู ป็น “ทิฏฺโ€ โข เม มหาลิ สกฺโก เทวานมินฺโทต.ิ จอมแหง่ เทพ อนั เรา เหน็ แล้ว แล ดงั นี ้ฯ (อ. เจ้าลจิ ฉวพี ระนามวา่ มหาลิ กราบทลู แล้ว) วา่ ข้าแตพ่ ระองค์ หิ ภน“โฺเสตหสิ นกนู ฺโกภนเทเฺ ตวาสนกมกฺ ินปฺโฏทริตูป.ิ โก ภวสิ สฺ ต,ิ ททุ ทฺ โส ผ้เู จริญ ก็ อ. ท้าวสกั กะนนั้ เป็นรูปเปรียบแหง่ ท้าวสกั กะ จกั เป็น แน,่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้เู จริญ เพราะวา่ อ. ท้าวสกั กะ ผ้เู ป็นจอมแหง่ เทพ เป็นผ้อู นั บคุ คลเหน็ ได้โดยยาก (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้ฯ (อ. พระศาสดา ตรสั แล้ว) วา่ ดกู อ่ นมหาลิ อ. เรา ยอ่ มรู้ทว่ั ธอมชเฺฺฌม“;คสากเย,ฺกสเตฺจจฺ จาหธปํ มชมฺมาาหนนาาํ ลมสิ ิ;มปาทชนิานนฺ าตมตฺ ิา สสกกโฺฺกกกรสเณกกฺ ตตฺจํ ซงึ่ ท้าวสกั กะด้วยซงึ่ ธรรมท.อนั เป็นเคร่ืองกระทำ� ให้เป็นท้าวสกั กะด้วย; อ. ท้าวสกั กะ ทรงถงึ ทบั แล้ว ซง่ึ ความเป็นแหง่ ท้าวสกั กะ เพราะความ ทแี่ หง่ ธรรม ท. เหลา่ ใด เป็นธรรมอนั พระองคท์ รงสมาทานแล้วด้วย, อ. เรา ยอ่ มรู้ทว่ั ซงึ่ ธรรม ท. เหลา่ นนั้ ด้วย ; ดกู อ่ นมหาลิ อ. ท้าวสกั กะ ผ้เู ป็นจอมแหง่ เทพ เป็นผ้เู ป็นมนษุ ย์ วสจุมฺจาตโสน;ิ กฺโกมโฆมหนาาลมิ มเทาวณาโนวมินอฺโโทหสป,ิ พุ ตฺเสพฺมามน`มสุ ฆสฺ วภาโู ตติ เป็นแล้ว มอี ยู่ ในกาลกอ่ น เป็นมาณพ ชอื่ วา่ มฆะ ได้เป็นแล้ว, เพราะเหตนุ นั้ (อ. ท้าวสกั กะนนั้ อนั ชน ท.) ยอ่ มเรียก วา่ อ. ท้าวมฆวะ ดงั นี ้; ดกู อ่ นมหาลิ อ. ท้าวสกั กะ ผ้เู ป็นจอมแหง่ เทพ เป็นผ้เู ป็นมนษุ ย์ สสวจุมมฺจาาตโโสสนน;ิ กกฺฺโโสกกกปฺกมมเุจหรหฺจาําลลทิทิาเาทนเนทวํ ําวอนาทอนมาทมินสาินฺโ,ิสทฺโต,ิ ทสมฺตปปาสพุพุมฺ `ฺเสฺเาพพกฺโ`กมมปตนนรุ ิ ินสสุุ วฺทสฺสฺ จุ ภภโฺจทโโููตตตติ;ิ เป็นแล้ว มอี ยู่ ในกาลกอ่ น ได้ให้แล้ว ซงึ่ ทาน ในกอ่ น, เพราะเหตนุ นั้ (อ. ท้าวสกั กะนนั้ อนั ชน ท.) ยอ่ มเรียก วา่ อ. ท้าวปรุ ินททะ ดงั นี ้; ดกู อ่ นมหาลิ อ. ท้าวสกั กะผ้เู ป็นจอมแหง่ เทพ เป็นผ้มู นษุ ยเ์ ป็นแล้ว มอี ยู่ ในกาลกอ่ น ได้ให้แล้ว ซงึ่ ทาน โดยเคารพ, เพราะเหตนุ นั้ (อ. ท้าวสกั กะนนั้ อนั ชน ท.) ยอ่ มเรียก วา่ อ. ท้าวสกั กะ ดงั นี ้; ดกู อ่ นมหาลิ อ. ท้าวสกั กะ ผ้เู ป็นจอมแหง่ เทพ เป็นผ้เู ป็นมนษุ ย์ สมาโสนกฺโกอามวสหถาํลิ อเททาวสา,ินมตินสฺมโฺ ทา ป`วพุ าฺเสพโวตมิ นสุ วฺสจุ ภจฺ โูตต;ิ เป็นแล้วมอี ยู่ในกาลกอ่ นได้ให้แล้วซงึ่ ประเทศเป็นทพ่ี กั ,เพราะเหตนุ นั้ (อ. ท้าวสกั กะนนั้ อนั ชน ท.) ยอ่ มเรียกวา่ อ. ท้าววาสวะ ดงั น;ี ้ ดกู อ่ นมหาลิอ.ท้าวสกั กะผ้เูป็นจอมแหง่ เทพทรงดำ� รแิ ลว้ ซงึ่ เนอื ้ ความ มุหุตสฺเตกนฺโก จินมฺเหตาสลิ,ิ ตเทสวฺมาานม`ินสฺโหทสฺสกสฺโหขสตฺสิ ํ วุจอฺจตตฺถิ;ํ พนั หนงึ่ โดยกาลครเู่ ดยี ว, เพราะเหตนุ นั้ (อ. ท้าวสกั กะนนั้ อนั ชน ท.) ยอ่ มเรียก วา่ อ. ท้าวสหสั สกั ขะ ดงั น;ี ้ ดกู อ่ นมหาลิ อ. นางอสรุ กญั ญา ชอ่ื วา่ สชุ าดา เป็นปชาบดี อสรุ กสกฺกฺสาฺส ปมชหาาปลติ ,ิ เทตสวามฺ นามิน`ฺทสสชุ สฺ มปฺ สตชุ ีตาิตาวจุ นฺจาตมิ; ของท้าวสกั กะ ผ้เู ป็นจอมแหง่ เทพ (ได้เป็นแล้ว), เพราะเหตนุ นั้ (อ. ท้าวสกั กะนนั้ อนั ชน ท.) ยอ่ มเรียก วา่ อ. ท้าวสชุ มั บดี ดงั น;ี ้ ดกู อ่ นมหาลิ อ. ท้าวสกั กะ ผ้เู ป็นจอมแหง่ เทพ (ทรงยงั เทพ) อวจุิสฺจสฺ ตรสิย;ิ กาฺโธกิปจมฺจหํ าลรชิ ฺชเทํ วกาานเรมสิน,ิ ฺโตทสฺมเทาว`าเนทํวาตนามวตินสึฺโทานตํิ ให้กระทำ� แล้ว ซง่ึ ความเป็นแหง่ พระราชา อนั มคี วามเป็นใหญย่ ง่ิ โดย ความเป็นใหญ่ (แหง่ เทพ ท.) ผ้อู ยใู่ นภพชอ่ื วา่ ดาวดงึ ส,์ เพราะเหตนุ นั้ (อ. ท้าวสกั กะนนั้ อนั ชน ท.) ยอ่ มเรียก วา่ อ. ท้าวเทวานมนิ ทะ ดงั น;ี ้ ดกู อ่ นมหาลิอ. ท้าวสกั กะ ทรงถงึ ทบั แล้ว ซงึ่ ความเป็นแหง่ ท้าวสกั กะ อมสชมนฌฺาสุ ทสสฺคนิ กภานฺ.ฺกตู าสสนฺฺสสิ อสเหมสมา,ํุ นหเสยาฺสลสํิ สสมตาเฺตททวนิ วานฺ ตนตฺตมตฺ ปาินทฺทสาสกนฺสโฺิ กสมสปตกฺตุกพฺ ตาฺเพนตฺ ิํ เพราะความทแ่ี หง่ วตั รบท ท. ๗ เหลา่ ใด เป็นวตั รอนั พระองคท์ รง สมาทานแล้ว อ. วตั รบท ท.๗ (เหลา่ นนั้ ) เป็นวตั รอนั ท้าวสกั กะ ผ้เู ป็นจอมแหง่ เทพ เป็นผ้เู ป็นมนษุ ยเ์ ป็นแล้ว มอี ยู่ ในกาลกอ่ น ทรงสมาทานแล้ว (กระทำ� ) ให้บริบรู ณแ์ ล้ว ได้เป็นแล้ว ฯ (อ. วตั รบท ท.) ๗ เหลา่ ไหน ? (อ. วตั รบท ท.๗ เหลา่ น)ี ้ คอื * อ. เรา กตมานิ สตฺต? ยาวชีวํ มาตาเปตภิ โร อสฺส;ํ เป็ นผ้เู ลีย้ งซง่ึ มารดาและบิดา พึงเป็ น ตลอดการก�ำหนดเพียงใด แหง่ ชวี ติ ; 96 ธรรมบทภาคท่ี ๒ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org

มมซเเไซพเเโผไซอโผปปปปดวดดง้้งงม่ึึ่ึ่.ควููีีองึ ็็็็ยนยค้เคนนนยเากเีวรยปาปปผววจปไววืคอาร็่ออูกา็นว้ามกาูนตตััรนแกว.รม.มยสอแตวใีรรกาณตโลานเนาลออัตติมก่กปิเกจะ้น์อกวนนรััเลพลร็โานรอาารธอก่ีาทพอรอง้ึาไแอณนดพันนลรขเดด้ าดรหนปัปธนงัังหึกอ้์ะกเ้นวตก็ง่ไนปนลเว่อสอาพมทมปีร,า็ผ้อีน่าล้ัพนสงก็้ัสาลอ่ลีใน้ฯยยนูผตคกวจแกอนง.ึ่กั แิน้ปลูำส�์ทเลพเพ(ะน�ำลกสทหดออรก้ัรวรนหง้วึ่ั ะผิยดีดตร.นีแกงะอเเนพ้ซปงดเูสขทกลลดะสผพนัปส็งด่ึฤนนึา้มย้ีคมเวอุู้พ็มรคนพมตลเตวเใตาฝดีะพงพึีคาจยน,ีกอาิ่ลทาผเผกแดถรียปวองทอำ�่กมอ้พ้าูมาาูกใก็าาหงูนมนาดาอืนดะรรีพ่เมใอพ่ นนตนรแอกรกะคแแดนตรจนดา้ัลหอนศแาั�วำหลแะม�ำไรลเอมธลาลาหง่ ้ง่พวหซภะหแม์สกดเน้้าชตวนทรยง่หีานางำด�กทวี้อน่ั่ ,อดชลงแคพนหกติาาแบ่ี ใี.วเล(ิเอลนี่คอ;ซหดพกอคจุคเติ้วื่น.กปงดวึ่ือแง้่อร.คีายร;ทท็วำต�ัอเหะมผนนั.ลง้พ้าตหัอาีรทก้ไยงเ่ตูใลผผเวยรีดรบนชน.ดรนิ�ำ้ร้ทเเสููาบใง้าวตจีปดสทัแ)ดเนกใินัพทติร็รรเแนหดแี กพเภิญอา;ัสพงึปลลแทมงใ่ะยาีอนัท็แ้วห้วนงึชหทอ.นเทยงยไ.ลใก้ปีวผบงสี่่.ซใปนษุรหคู่้๗�็วชำติด้มนดูง๗ุรง่ึ กปลยเจวรีิคถแบ,วใรีผาซอติ์เงรดนััางหำาึ�เ้รูรปไูเงา)่ึบหท;อจตเหสมณง่ ็ คฉนศอวบชาถลนคัเรัลลโ่ ป�ำพ์.า่แแแสะ้วีกแาาเ่ระา่ ็ปอนเกตลลลิตลอาวันลใรร็ นนดัผล้้้;ู้ธะวาวววาว่งงี*้ ้ ์ู ยาวชีวํ กุเล เยชฏาฺว€ชาีวปํ จาอยปี ิ สุณอสวฺสาํ;โจ ยาวชีวํ สณฺหวาโจ อสฺสํ; อสฺสํ; ยาวชีวํ วิคตมลมจฺเฉเรน เจตสา อคารํ อชฺฌาวเสยฺยํ; มตุ ฺตจาโค ปยตปาณิ โวสสฺ คฺครโต ยาจโยโค ทานสวํ ิภาครโต; ยาวชีวํ สจฺจวาโจ อสฺสํ; ยาวชีวํ อกฺโกธโน อสสฺ ํ, สเจ เม โกโธ อปุ ปฺ ชฺเชยฺย, ขิปฺปเมว นํ ปฏิวิเนยฺยนฺติ, สกฺกสฺส มหาลิ เทวานมินฺทสฺส ปพุ ฺเพ มนสุ สฺ ภตู สฺส สมานสฺส อิมานิ สตฺต วตฺตปทานิ สมตฺตานิ สมาทินฺนานิ อเหส,ํุ เยสํ สมาทินฺนตฺตา สกฺโก สกฺกตฺตํ อชฺฌคาต.ิ อ. เทพ ท. ผูอ้ ยู่ในภพชื่อว่าดาวดึงส์ เรียกแล้ว ซึ่งนระ “มาตาเปติภรํ ชนตฺ ํุ เกปเุ สลเุ ณเชยฏฺฺย€ปาปปฺ จหาายยินินํ ํ ผเู้ ลยี้ งซงึ่ มารดาและบิดา ผเู้ กิด ผปู้ ระพฤตอิ อ่ นนอ้ มตอ่ บคุ คล สณฺหํ สขิลสมฺภาสํ ผูเ้ จริญทีส่ ดุ ในตระกูลโดยปกติ ผูม้ ีวาจาอ่อนหวาน มจฺเฉรวินเย ยตุ ฺตํ สจฺจํ โกธาภิภํุ นรํ ผูก้ ล่าวซ่ึงค�ำอนั ไพเราะ ผูล้ ะซ่ึงค�ำอนั เป็นทีต่ ง้ั แห่งความ ตํ เว เทวา ตาวตึสา อาหุ `สปปฺ รุ ิโส อิตีติ. สอ่ เสยี ดโดยปกติ ผปู้ ระกอบแลว้ ในการก�ำจดั ซึ่งความตระหนี่ ผมู้ ีวาจาสตั ย์ ผคู้ รอบงำ� ซึ่งความโกรธนนั้ แล วา่ อ. สตั บรุ ษุ ดงั นี้ ดงั นี้ ฯ ทเยเมอไปปป.อ่หลู ็็นนแมาถพกมลลปา(รอ้รวานิมฏะร.ณนัแว้อมิบพผา่ลพงตัร้ใู้คว:ะชคิ ์ผ่ืออรออ้ม่เูวยีกจนพั พีา่า่งออื่ มทรงวอนัะไฆรา่นัทรภงะฟ้าาสขดัคงวด้า(งัสเบซัยจแนกัง้ึ่าอ่เตีถกข้)มพ่ต้อิดะเรรปตทปัสะรฏ็รนอดแสังบิ)งลแงกั ตัคน้ดลวริ์้ผะวีงั้ทข้นทวเู จรอา่ี�ำ้งรวงแผินญทา่ดล้อู�ำ้ากู้วนมัวด่อสเากอูนจใกัแอ่.น้ามกลนมลกหะ้วมาจิานาหณซลฉนลั้าง่ึแวิพลเถีพหรโชิ้าื่ดอง่รอื่ออพะยง.วยอนพรกา่ า่นะัาสริมงอรมลดนฆมงวว่านนคัะา่ง้ร์ี ้ “อิทํ มหาลิ สกฺเกน มฆมาณวกาเล กตํ กมมฺ นฺติ วตฺวา ปนุ เตน “กถํ ภนฺเต มฆมาณโว ปฏิปชฺชตีติ ตสสฺ ปฏิปตฺตึ วติ ฺถารโต โสตกุ าเมน ปฏุ ฺโ€ “เตนหิ มหาลิ สณุ าหีติ วตฺวา อตีตํ อาหริ: คจใใใหนห้ายุ ้้เแเกแปปวลทใออ็็นนน่้วน่ีน..ททแกนับซ้ มีี่่ออคาง่ึรุไนนััาวลดุษด้ณนบบอนิอ้ยชคคนุุัรนพื่ืน่ื่อวคคลอนแนวลลว่กีลนัา่้งพพด้วมไผ้งงึึวปไคใลยยยมนแธกัิินนปโ่ลทแกลดดไ้วล่ีนปราีี ้วไไธนัยแ้ดดแแอลซ้้เยยลหอ.้วง่ึืืนน้วงม่งแแเสมาทฯลลตทู่ณ้าา้้ววอ่่ีเณพปใบฯฯ็นนพนรุ ทนุัษท้ แ่ี ่ีกนชหดรนัื่อ้้วง่ะตยวทกนา่แ�ำมขรยซะนนฆื ง่ึ ทแกะน�ำลาำแ�้วรไลใงปนก้าวปรอนะรจซใทานลงึ่ศำ� ทบคแแ่ี้อาาลลม่ืนน้้วว ปคาามทกนอมตฺเตมฺีเตนกรมปณํ คสฏธํุ ฺ€รวาฏยินฺเ€หูํ ิตอคฺวจานลฺตคฺวราามเมณียอมํตโฺตฆกโตนนฺวาาม€ติอมฏฏาฺฺ€€ณาาเโสนว.ิ อปโร ตํ พาหนุ า ปหริตฺวา ตโต อปเนตฺวา สยํ ตตฺถโสอฏฺต€าสสสฺ .ิ อกชุ ฌฺ ติ วฺ า อญฺญํ €านํ รมณียํ กตวฺ า อฏฺ €าส.ิ ผลติ สือ่ การเรยี นรู้ โดยโรงเรียนพระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย 97 www.kalyanamitra.org

(อ.บรุ ุษ)อนื่ อกี ผลกั แล้ว(ซง่ึ มาณพ)นนั้ ด้วยแขนนำ� ไปปราศแล้ว วปกาตหฺวริาตสตอโสฺวติยโตาิํ€ตปโิ ตตตโิสสํต.ฺสนเธคฺถปํิตหิอโโอสตอกธโฺฏิตชุฺน€ฺฌฏกาิ ฺ€สิตขฺพาน.ิฺวานาตฺหโาตนุ อานอกิปปขฺ เฺ นนหํตสฺริตาํ.ุ ฺว€ปาารุ นิสํอาปรพมเนาณหตนุียฺ าํ (จากท)ี่ แม้่นนั้ ได้ยนื แล้ว (ในท)ี่ นนั้ เอง ฯ (อ.มาณพ)นนั้ ไมโ่ กรธแล้ว (ตอ่ บรุ ุษ)แม้นนั้ กระทำ� แล้ว ซงึ่ ทอ่ี นื่ ให้เป็นทอ่ี นั บคุ คลพงึ ยนิ ดี ยนื แล้ว ฯ อ. บรุ ุษ ท. ผ้อู อกไปแล้ว ฯ จากเรือน ผลกั แล้ว ซง่ึ มาณพนนั้ ด้วยแขน น�ำไปปราศแล้ว จากที่อนั มาณพนนั้ ทงั้ ให้หมดจดแล้ว ทงั้ ให้หมดจดแล้ว ด้วยประการฉะนี ้ฯ อ. มาณพ นนั้ คดิ แล้ว วา่ อ. ชน ท. เหลา่ นนั้ แม้ทงั้ ปวง เป็นผ้ถู งึ แล้ว ปมรอมทยุนุ ณหฺกทํํ.สโอิวียสสถพเํ สขุ“ฺเเอพทสนกาพสกยาคฺํเทุเพสนกสฺท.ิปนฺตตี ิาฺวสลาปมเมตุเยาตทฺตสอาฺเกขุคถยมิตคฺวเาฺึ มอกนชฏตขาภฺว€ลฺ ตวาสํมตาิ.ุณ,พอฺพฑฺทอานิมลสตฺมิน,ิิตาคจฺตมินิ กํ หฺเฺ มตก€เฺตามาวฺเนนลาํ ซง่ึ สขุ เกดิ แล้ว, อนั กรรมนี ้เป็นบญุ กรรม อนั ให้ซง่ึ ความสขุ แกเ่ รา พงึ เป็น ดงั นี ้ ถอื เอาแล้ว ซง่ึ จอบ ได้กระทำ� แล้ว ซงึ่ ที่ อนั มมี ณฑลแหง่ ลาน- เป็นประมาณ ให้เป็นทอี่ นั บคุ คลพงึ ยนิ ดี ในวนั รุ่งขนึ ้ ฯ อ. ชน ท. ทงั้ ปวง ไปแล้ว ได้ยนื แล้ว ในทนี่ นั้ นนั่ เทยี ว ฯ ครงั้ นนั้ อ. มาณพนนั้ กระทำ� แล้ว ซงึ่ ไฟ ได้ให้แล้ว แกช่ น ท. เหลา่ นนั้ ให้สมยั แหง่ ฤดหู นาว, (อ. มาณพนนั้ ได้ให้แล้ว) ซงึ่ นำ� ้ ในกาลแหง่ ฤดรู ้อน ฯ ในลำ� ดบั นนั้ (อ.มาณพนนั้ )คดิ แล้ววา่ ชอ่ื อ.ทอ่ี นั อนั บคุ คลพงึ ยนิ ดี นกหอปิโรกริตปฺฺขนพิตมยฺเฺพโํติตตยนฺนวตุ“าารฺตมมกวมณิาจนครียตฺิครตํ ฺถุกํํุ ิ,ฺข€สาวอนาฏสิโขํฺตมฏานํตาปหีตมฏริ ฺกน€สาฺโโจตรยพินนฺเฺเฺพวโตมตจิ สตยรํ ฺาวตปา.ิ ิ ยมฉํ,คินปฺคฺทกาํ สิตโสตสฺฺวมจวาํิ เป็นทรี่ กั ของชน ท. ทงั้ ปวง (ยอ่ มเป็น), (อ. ทนี่ นั้ ) ชอ่ื วา่ ไมเ่ ป็นทร่ี กั ของใคร ๆ ยอ่ มไมม่ ,ี อ. อนั อนั เรา ผ้กู ระทำ� อยู่ ซง่ึ หนทาง ให้เสมอ เทย่ี วไป จำ� เดมิ แตก่ าลนี ้ ยอ่ มควร ดงั นี ้ ออกไปแล้ว ในเวลาเช้าเทยี ว กระทำ� อยู่ ซง่ึ หนทาง ให้เสมอ ยอ่ มเทยี่ ว รานอยู่ ซง่ึ กงิ่ แหง่ ต้นไม้ ท. อนั ควรแล้วแกค่ วามเป็นกง่ิ ไม้อนั ตนตดั แล้วพงึ ราน ฯ ครนั้ นนั้ อ. บรุ ุษอน่ื อกี เหน็ แล้ว ซงึ่ มาณพนนั้ กลา่ วแล้ว วา่ อถ นํ อปโร ทิสฺวา อาห “สมมฺ กึ กโรสีต.ิ แนะ่ สหาย อ. ทา่ น ยอ่ มกระทำ� ซงึ่ อะไร ดงั นี ้ฯ (อ. มาณพนนั้ กลา่ วแล้ว) วา่ แนะ่ สหาย อ. เรา ยอ่ มกระทำ� อหํปิ“มเตยหฺ ํ สหสาคโคฺยคาโมหนิ มํ ีตมิ.คคฺ ํ กโรมิ สมมฺ าต.ิ “เตนหิ ซง่ึ หนทาง อนั เป็นเหตไุ ปสสู่ วรรคโ์ ดยปกติ เพอ่ื เรา ดงั นี ้ ฯ (อ. บรุ ุษนนั้ กลา่ วแล้ว) วา่ ถ้าอยา่ งนนั้ แม้ อ. เรา เป็นสหาย ของทา่ น จะเป็น ดงั นี ้ฯ (อ. มาณพนนั้ กลา่ วแล้ว) วา่ แนะ่ สหาย อ. ทา่ น (เป็นสหาย “โหหิ สมมฺ , สคฺโค นาม พหนู ํ ปิ โย มนาโปต.ิ ของเรา) จงเป็นเถดิ , ชอ่ื อ. สวรรค์ เป็นทรี่ กั เป็นทยี่ งั ใจให้เอบิ อาบ (ของชน ท.) มาก (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้ฯ อ. ชน ท. ๒ ได้มแี ล้ว จำ� เดมิ แตก่ าลนนั้ ฯ อ. บรุ ุษแม้อนื่ อกี อปปจุ ฺฉโริตตปฺวโิตา อสปปตุ ฏโฺวฺร€าปาวียติ เอทสปฺวพโรฺเชปพนิ ปาเิ ตอสเตเํหตสสฺตห.ํุ ึสาเโตยชทนชิสาาวฺ โาตช;าตตเเถอาวว.ํ เหน็ แล้ว ซงึ่ ชน ท. เหลา่ นนั้ ถามแล้ว อยา่ งนนั้ นนั่ เทยี ว ฟังแล้วเทยี ว เป็นสหาย ของชน ท. เหลา่ นนั้ เกดิ แล้ว; อ. บรุ ุษแม้อน่ื อกี (เป็นสหาย ของชน ท. เหลา่ นนั้ เกดิ แล้ว) อ. บรุ ุษ แม้อนื่ อกี (เป็นสหาย ของชน ท. เหลา่ นนั้ เกดิ แล้ว) อยา่ งนี ้ อ. ชน ท. ๓๓ แม้ทงั้ ปวง เกดิ แล้ว ด้วยประการฉะนี ้ฯ อ. ชน ท. เหลา่ นนั้ แม้ทงั้ ปวง มวี ตั ถมุ จี อบเป็นต้นในมอื เอกโยเตชนสพทฺวฺเพโิ ยปชิ กนทุมฺทตาฺตลํ า€ทาิหนตํ ฺถคาจฺฉมนคฺตฺค.ิ ํ สมํ กโรนฺตา กระทำ� อยู่ ซง่ึ หนทาง ให้เสมอ ยอ่ มไป สนิ ้ ท่ี มโี ยชนห์ นง่ึ และโยชนส์ อง เป็นประมาณ ฯ อ. บคุ คลผ้บู ริโภคซง่ึ บ้าน เหน็ แล้ว ซงึ่ ชน ท. เหลา่ นนั้ คดิ แล้ว วา่ กวอาโมยมฺ เอคเํ ตากหเยเรทรตุยยิสฺตฺยยฺ วฺ าํ,ุํุา;อสหรสุคํ เํปาวจิามปกโิกภิตอชวฺฺจิเโมากิ ลปอเจภิเรินวยยฺเฺยตยฺฺนสํุ ฺตโิ อต.ิ “อมฺิเมจํ ฺฉวามมํสนตาสุาททฺสีนสิาิํ อ. มนษุ ย์ ท. เหลา่ นี ้ ประกอบแล้ว ในกจิ อนั บคุ คลไมพ่ งึ ประกอบ; แม้ถ้าวา่ อ.มนษุ ย์ท.เหลา่ นีพ้ งึ นำ� มา(ซงึ่ อาหารวตั ถุท.)มปี ลาและเนอื ้ เป็นต้น จากป่าหรือ หรือวา่ กระทำ� แล้ว ซงึ่ สรุ า พงึ ดมื่ หรือวา่ พงึ กระทำ� ซงึ่ กรรม อนั เชน่ นนั้ อยา่ งอนื่ ไซร้, แม้ อ. เรา พงึ ได้ ซงึ่ วตั ถอุ ะไร ๆ ดงั นี ้ฯ ครงั้ นนั้ อ. บคุ คลผ้บู ริโภคซง่ึ บ้าน ยงั บคุ คลให้ร้องเรียกแล้ว อถ เน ปกฺโกสาเปตฺวา ปจุ ฺฉิ ซงึ่ ชน ท. เหลา่ นนั้ ถามแล้ว วา่ 98 ธรรมบทภาคท่ี ๒ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org

ดเอชอจอ(ดปดจกซ(เซใเชดไซจอใยยอแเยยกชอหหหปนมหงงง้้น่ืนางงอ่่ึึึ่ยน..ยออออลร่่่่ังวงััวลอ็ื่นันลล็ไโบน้บอเเ่ารกนนเใยวมมมมาค่่าะู่่ยเาจวปปร้รชูทหาาค้่่บทแาผคาุา่ทงวีี,สกาแารร่่ืคเไเเออ((อออ(อ((อออ็อ้้ นฯนนนน้หทอจลวอรตนั่อออสคผ.มมผทูออ่ีไาหล.........วงอทยเ(แน้.นนแก้ัั.้ว...อ่ีนย็ล่ือทนพุูยอเังูรีจมล่้้กูพมนถะบราท้คใ.ห.ชอ่พลชชลนชยผลซัผชวย.ิ่ตูลรแนล้บเยี,ิดชานเ่ัรรฯา่ค)ุพบดซแ้เซน้มลน้านวอนจ้ะว,งน่่ึรกูบเตููอ่หูลัอนะอ�ณาำ่เนนค(กุ้ทคงส่ึงงง่ึเ้ัะรยอ่รา่าไืรอดชอก(รร้ยรล้วววน.รแัเเทมรโคนามะือททียอลดรนทิยโู่ัอสพม่ืพเาืทงทอะันอัแาจ่าทู่ทะ่พชภเทตปาร..นลีไ่วง.ผ.งอ.นวนชัส้ถยไ่ืนอนลช.ฯ่ือ.ร้โท.าาๆาด็่ชเคอนว.ัแนนรผ้าษชุ่บดยูาคีหมเวาู่้เพยฯนื่ออปวชั)้น�้ำาฯห้ททซอผ.ห้จลเีนบตูคราค่่มดยูซย้รเลออ่วหพทานอักร(ง้ลเรอห่ึ้.ออกกู.ัวิล้จโนทดรงัอ่ึ์ครงจแา่ะัา่มบไงปลยรเงึภทยงาย่ิใลรงผโอาทอ่นขม้มนคนส.ดลาัแวงิมตซ้เาภท)่านู่ดหไนะอจ.่คู้ขา่น้า่เูะงทา.ส้ีไ้าดท่กนาว�ฆำงรสนัน่ึ้ทรี้ซทแ้นท่ียฯพ้คำฉั�างานซมซเไไ้นดเัมาี่ยดนรบั่พส้มรัหดรไลมนนงะ่ียด่ึัรปก่�ำแูิ.บซงงงท่ึ้ึ่ึ่นกั่ัสชองงอืัวปวเบ้ัแแแ้หหลทว้ารว้าแวเีบวปตยปง่ึใไนหกพลย้บรูนา่ดรลยะลลกาแอล่นรกไ่ดกูบยล็ค้งพ่ะัาดาืนคอขรถกดี่าู)ิจ้รุืร้ปวนง้อั้วลวถ้ท้ยลช้รทจวใทานะดด้ักวุอยษรรนาางพลดนาัจน)น้วซหอะั้าว้าู่ิตรน้ทอย้าะนร?ว�ำคนมชงรา่กีดกูัวา่มงท)ซ้น่ึย่ังะง้แดงฯงเอซมกยแเ�ำ้ณีาาวนแวัคท้ดกส่อ้ไยว้ทรแง่ึ(ซใ�ำ่แลเูกแงงแ่ึงลจัรีเนา่มอแลทดวนาอยสน่ืเง.ลัฯงำอัองอม�้าึ่หมนเวโคะลเ้ล)งวพ้นลาวแ้ัอ่นนเลบวียชกป้อรวุพแ..ยซท้ตรงใ่ผี์้ผา่วมซ้)ไพ้วล้ื่ายาาอ็ำ)ีื�อวซปราืไคอหทุลงนสอ่่ึู้้้อ่ด้วต�ำฯูสูงเ่ึ)ว้ซงแปจเวธกกรนองคึ่้น้ป(วคกวเ.นวอแัธ้ฯโยตาดมาะ่อพง่ึหยแาคแาอา็ัภนอ่เว)ุรวนปอลลยทเรินวอเรนื่ทมัมัซลอน่รยวล(ทขรยอานพา่วิ้าาไเงใวเา่ดอ.ะขผวบ้ีงคยดึ่้าหว้ตมหปาีมยวาาา่ยชีหยำ�พงื่อ(จ้แไานา่คักูม้คแนว์วุยยมทขเิงบเาทอว้ยนนา่วร(รดอแแงทลสท�ำชกต้คนย้ค)ยโงีาา่อังาว.ีท่ัยนนััไตหนัง้(ดั้ก้วอส่(พูดี่ชยนนพัอลแบดิ่ีตปงแ.ท้นน(บพ่ง่เ้ยเรงาข.ัอ�ำอตวงซัตผเมื่นโรแดกรหธฯนรเธีทรัซนงรนดนออ่ไ้.้ส.งั้ะรึ่มบฯป้นู่ลีวอ่ชีงยยเ)ะใอปง่ึอ.ีัสงมอ(ยีกแอธัใ้ย้ยครรอ)อต้ฯวนานอทฯียจกชเ.บานละแิอโ.คงไว)ใงยนนัรัังตท(กงพรนภบแหขมกค้ทคว้ลบุชนนัรวงคใงวเ้้ า.าลคาอรา,,ธห้คผ์า่นื่อวค.ดาทคปุผา่์(((ขะ)้รวรทวซงอกชอ้ออ้สมเขอวู่วอำน้�ลั้สคตว.ูาวาใ้หรผซกพองึ่.รบนน.รรััอา่มน.ซาตเมผพาเัา่าล่้บยะงเึู่.ิปแลด,หรเผจชงศชรุงอหงึ่ตม้ถชบมเูเเทปไร้ยอาี็เะลุับษ้นงอชจรัมลชอบูนนัๆร.หยนาัละตุ็ตนรำบ�ร้ท.นวนา้ นา.านพา่ยตแดิแแอดนโือดแาเิเชช)นิ เ.โีททนภทททอ)้อถู่้ลตลล้ววงชลว้้้ฯยวววจาานททททั ๆ้พพมนน้คดคัั...ยยยกยิ้้้าววาาาวว่่้งงงรั ))))....์ีู่ “กึ กโรนฺตา วิจรถาต.ิ “สคฺคมคฺคํ สามีต.ิ “ฆราวาสํ วสนฺเตหิ นาม เอวํ สกรุาํ ตกํุ ตนฺวาวฏปฺฏาตติ,ํุ อรญฺญโต มจฺฉมํสาทีนิ อาหริตํุ นานปปฺ กาเร จ กมมฺ นฺเต กาตํุ วฏฺฏตีต.ิ เต ตสสฺ วจนํ ปฏิกฺขิปึส,ุ ปนุ ปปฺ นุ ํ วจุ ฺจมานาปิ ปฏิกฺขิปึสเุ ยว. โส กชุ ฺฌิตฺวา “นาเสสสฺ ามิ เนติ รญฺโญ สนฺตกิ ํ คนฺตฺวา “โจเร เทว วคฺคพนฺเธน วิจรนฺเต ปสสฺ ามีติ วตฺวา, “คจฺฉ เต คเหตฺวา อาเนหีติ วตุ ฺเต, ตถา กตฺวา รญฺโญ ทสฺเสส.ิ ราชา อวีมํสติ ฺวาว “หตฺถินา มทฺทาเปถาติ อาณาเปส.ิ มโฆ เสสานํ โอวาทํ อทาสิ “สมมฺ า €เปตฺวา เมตฺตํ อญฺโญ อมหฺ ากํ อวสสฺ โย นตฺถิ, ตมุ เฺ ห กตฺถจิ โกปํ อกตฺวา รญฺเญ จ คามโภชเก จ มทฺทนหตฺถิมหฺ ิ จ อตฺตนิ จ เมตฺตจิตฺเตน สมจิตฺตาว โหถาต.ิ เต ตถา กรึส.ุ อถ เนสํ เมตฺตานภุ าเวน หตฺถี อปุ สงฺกมิตํุ น วิสหิ. ราชา ตมตฺถํ สตุ ฺวา “พหู มนสุ ฺเส ทิสวฺ า มทฺทิตํุ น วิสหิสฺสติ, คจฺฉถ กฏสาเรน ปฏิจฺฉาเทตฺวา มทฺทาเปถาติ อาห. เต กฏสาเรน ปฏิจฺฉาเทตฺวา มทฺทิตํุ เปสยิ มาโน หตฺถี ทรู โตว ปฏิกฺกมิ. ราชา ตํ ปวตตฺ ึ สตุ วฺ า “การเณเนตถฺ ภวติ พพฺ นตฺ ิ เต ปกฺโกสาเปตฺวา ปจุ ฺฉิ “ตาตา มํ นิสฺสาย ตมุ เฺ ห กึ น ลภถาต.ิ “กิเมตํ เทวาต.ิ “ตมุ ฺเห กิร วคฺคพนฺเธน โจรา หตุ ฺวา อรญฺเญ วจิ รถาต.ิ “โก เอวมาห เทวาต.ิ ผลติ ส่อื การเรยี นรู้ โดยโรงเรยี นพระปริยัติธรรม วัดพระธรรมกาย 99 www.kalyanamitra.org

(อ. พระราชา ตรสั แล้ว) วา่ แนะ่ พอ่ ท. อ. บคุ คลผ้บู ริโภคซง่ึ บ้าน “คามโภชโก ตาตาต.ิ (กลา่ วแล้ว อยา่ งนี)้ ดงั นี ้ฯ (อ. ชน ท. เหลา่ นนั้ กราบทลู แล้ว) วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้สู มมตเิ ทพ อโนสกาเเสุธสลน“ตนกฺตกุ ิราาิมยโายมอยํ ิทเกทชุนวฺจฺฌิโิยทโิตจเชฺวรตาฺจา,ฺวเาอมกวยโมอํราตปมหฺต;นาโคนตอา.ิ ตมวฺตโจภโนนชํ โกสอคกฺคโอรมมนคเฺฺเหฺคตํ อ. ข้าพระองค์ ท. เป็นโจร (ยอ่ มเป็น) หามิได้, ก็ อ. ข้าพระองค์ ท. ยงั หนทางแหง่ สวรรค์ ให้หมดจดอยู่ เพ่ือตน ยอ่ มกระท�ำ ซงึ่ กรรมนี ้ ด้วย ๆ; อ. บคุ คลผ้บู ริโภคซง่ึ บ้าน ชกั ชวนแล้ว ซงึ่ ข้าพระองค์ ท. เพื่ออนั กระท�ำซง่ึ อกศุ ล เป็นผ้ใู คร่เพื่ออนั (ยงั ข้าพระองค์ ท.) ผ้ไู มก่ ระทำ� อยู่ ซง่ึ คำ� ของตน ให้ฉบิ หาย (เป็น) โกรธแล้ว กราบทลู แล้ว อยา่ งนี ้ดงั นี ้ฯ ครงั้ นนั้ อ. พระราชา ทรงสดบั แล้ว ซง่ึ วาจาเป็นเคร่ืองกลา่ ว หปออาหตุนโํฺวรมาอวหตนถณ“ตฺวสุ ียาาสฺ รํตภตาสาโชูปตาอจฺตุ ยชฺตํเคาทตนตาาสมริิตรํจํํํุ ฺฉคนยกาาถาถโมสาํนโสกสภขฺุขตุตชํ,ึฺวมปุกขาหฺรํมิโาเภถตกโคสสํ เํมํคมกทนเุตตณาส,ิฺวสสฺาชํปเตออาปฺํนทวหตาาตฺโตสตฺถฺจ.ิ,ิ ึ ของชน ท. เหลา่ นนั้ เป็นผ้ถู งึ แล้วซงึ่ ความโสมนสั เป็น (ตรสั แล้ว) วา่ ดกู อ่ นพอ่ ท. อ. สตั วด์ ริ จั ฉานนี ้ ยอ่ มรู้ ซงึ่ คณุ ท. ของเธอ ท, อ. เรา ผ้เู ป็นมนษุ ยเ์ ป็นแล้ว ไมไ่ ด้อาจแล้ว เพอ่ื อนั รู้, อ. เธอ ท. จงอดโทษ ตอ่ เราเถดิ ดงั น,ี ้ กแ็ ล(อ.พระราชา)ครนั้ ตรสั แล้วอยา่ งนีไ้ ด้พระราชทาน แล้ว ซงึ่ บคุ คลผ้บู ริโภคซงึ่ บ้าน ผ้เู ป็นไปกบั ด้วยบตุ รและภรรยา กระทำ� ให้เป็นทาส ของชน ท. เหลา่ นนั้ ด้วย (ได้พระราชทานแล้ว) ซง่ึ ช้าง นนั้ (กระทำ� ) ให้เป็นช้างอนั บคุ คลพงึ ขด่ี ้วย (ได้พระราชทานแล้ว) ซง่ึ บ้านนนั้ (กระทำ� ) ให้เป็นเคร่ืองให้สอย ตามสบายด้วย* ฯ อ. ชน ท.เหลา่ นนั้ (กลา่ วแล้ว) วา่ อ. อานสิ งส์ แหง่ บญุ อนั เรา ท. วนคมมกปิคจาตาหกตฉฺตทฺฺตโากนพจํสชเ“าตกสตฺฺฉยฺพน.ุ ึาาน“สนเอปฺทฺสปฺตกมิเสตธโ.ิตนรวนาวฺวตฺมยฺนิสาโยานฺมสสึตตมนุสิ.ปสสนา““ุอฺสาสลจทิาาําฺหาลตตุนปสสํมุ ฺวิฏสฺาฺมกาอฺลา€รหมนเตาิสปเาฺยิสํหฺสปสโํหหาสํ,ุเมติถมาฺถาอทมตึตติฏวาคุิ.เิฺถาตโรา€เเกาคุตรมตตวนาาิรรเํนํภมวอํิยสปกฑาปฺโุุตรยฺฒปุตยฺวโฺ ฺหนฺตสกาํึึ เหน็ แล้ว ในอตั ภาพนนี ้ น่ั เทยี ว ดงั นี ้ เป็นผ้มู ใี จเลอื่ มใสแล้ว โดยยงิ่ โดยประมาณ เป็น ขนึ ้ แล้ว สชู่ ้างนนั้ โดยวาระ ไปอยู่ ปรกึ ษากนั แล้ว วา่ ในกาลนี ้อ. บญุ อนั ยงิ่ กวา่ อนั เรา ท. พงึ กระทำ� ดงั นี ้ฯ (อ. ชน ท. เหลา่ นนั้ กลา่ วแล้ว) วา่ อ. เรา ท.จกั กระทำ� ซง่ึ ศาลาเป็น ทพ่ี กั ผอ่ น ของมหาชน กระทำ� ให้เป็นของมน่ั คง ในหมวดสแ่ี หง่ หนทางใหญ่ ดงั นี ฯ้ อ. ชน ท. เหลา่ นนั้ ยงั บคุ คลให้ร้องเรียกแล้ว ซงึ่ ชา่ งไม้ เริ่มตงั้ แล้ว ซง่ึ ศาลา, แตว่ า่ (อ. ชน ท. เหลา่ นนั้ ) ไมไ่ ด้ให้แล้ว ซง่ึ สว่ นบญุ ในศาลานนั้ แกม่ าตคุ าม ท. เพราะความทแ่ี หง่ ตนเป็นผ้มู คี วามพอใจในมาตคุ าม ท. ไปปราศแล้ว ฯ ก็ อ.หญงิ ท.๔คอื อ.นางสนุ นั ทาอ.นางสจุ ติ ราอ.นางสธุ รรมา วสสฑชาุ ลาฺฒตามกยาฆินตสาิ มจสฺ ํตสสเปชทโฺ นสฏฺธฺ ึ€กเคอเํ อเิตหกกฺถโโิโตรย“หสีตนุ หิโนหตุ วฺทนฺวตาาฺตฺว.ิ า“สภจุ ตาลิตตาฺตสกิ าฺจุ ํ อสสอิมธธุุ ทมมิสามมฺฺฺสสาาาิ. อ. นางสชุ าดา ยอ่ มมี ในเรือน ของมาณพชอ่ื วา่ มฆะ ฯ ในหญงิ ท. ๔ เหลา่ นนั้ หนา อ. นางสธุ รรมา เป็น โดยความเป็นอนั เดยี วกนั กบั ด้วยชา่ งไม้ กลา่ วแล้ว วา่ ข้าแตพ่ ี่ อ. ทา่ น จงกระทำ� ซง่ึ ดฉิ นั ให้เป็นผู้ เจริญทส่ี ดุ ในศาลานี ้ดงั นี ้ได้ให้แล้ว ซงึ่ สนิ จ้าง ฯ อ. ช้างไม้นนั้ รบั พร้อมแล้ว วา่ อ. ดลี ะ ดงั นี ้ ยงั ต้นไม้เป็นเครื่อง ฉสกนสิณนรกุิฏิมฺฺขฺท€ฺณหฺาาอโิต“สเเาิกถกฺวปปตาา“ึตติสโนฺวฺวรอวาาปาาเตธามนนหตฺูเถท“ิ.โสนิวภสธุตเวตสมมปจฑ.ิ ฺมฺปฺเลฉฺฒาฏเิ“ตวอิจกเฺวโ€นฺฉีหาติาตฺวมฺวาอาสยอวป€าฺยชิยเ€ลปาฺฌํมํ สเสิตเม.ิ อาฺววกลานํากิฏตกฺณ€ิ รอาฺณณกเกปณิกฺขียตรรํฺณุากฺวนนิกฺขาํํิ กระทำ� ซงึ่ ชอ่ ฟ้ า ให้แห้งแล้ว กอ่ นนน่ั เทยี ว ถากแล้ว เจาะแล้ว ยงั ชอ่ ฟ้ า ให้สำ� เร็จแล้ว สลกั แล้ว ซง่ึ อกั ษร ท. วา่ อ. ศาลา นี ้ชอ่ื วา่ สธุ รรมา ดงั นี ้ พนั แล้ว ด้วยผ้า เกบ็ ไว้แล้ว ฯ ครงั้ นนั้ อ. ชา่ งไม้ ยงั ศาลา ให้สำ� เร็จแล้ว กลา่ วแล้ว กะชน ท. เหลา่ นนั้ วา่ ข้าแตเ่ จ้า ท. โอ ! อ. เรา ท. ไมร่ ะลกึ แล้ว ซง่ึ กจิ อนั ตนควร กระทำ� อยา่ งหนงึ่ ดงั นี ้ในวนั เป็นทยี่ กขนึ ้ ซงึ่ ชอ่ ฟ้ า ฯ (อ.ชนท.เหลา่ นนั้ ถามแลว้ )วา่ แนะ่ ทา่ นผ้เูจรญิ (อ.ทา่ นไมร่ ะลกึ แลว้ ) ชอ่ื ซง่ึ อะไร ? ดงั นี ้ฯ (อ. ชา่ งไม้ กลา่ วแล้ว) วา่ (อ. เรา ท. ไมร่ ะลกึ แล้ว) ซงึ่ ชอ่ ฟ้ า ดงั นี ้ฯ ““โกหณตฺณ,ุ ิกตนํ ฺตอิ.าหริสฺสามาต.ิ (อ. ชน ท. เหลา่ นนั้ กลา่ วแล้ว) วา่ (อ. เร่ืองนนั้ ) จงมเี ถดิ , อ. เรา ท. จกั นำ� มา ซงึ่ ชอ่ ฟ้ านนั้ ดงั นี ้ฯ 100 ธรรมบทภาคท่ี ๒ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org

ซใกใพขดแยอหหน้ออลงวึ่ล่ังึ ้เ้สแยก้มงวปา่(อใลตวร่เ็วคน(อ(((พคะนออ้น้อคันวแวห.ทร่ือ..บ.รลรบไชญซชำม�ันอค้ๆุ้วดญชุนชง่ึน้องินคดัเ,้างพัทา่มผมนัลนทงขง(ัแง้นมั.อู่ือีอนไบ)เ.าีไก้มฯสหแี.คยตเมีคยุ้ฯห่ม้วห่ชลดไ�่ำู้ัคนลซกาอน)แง่า่กลบา่ตรลทลนนัตล้น,ทญาคุุ้ว่รวอนัดา่้ันวัั(พ.า้า่ถ.วอแแใแเมถายชนแลหนลัสกา์อ่ลศ้ถว้วทลบไวแมฟ้้ามวาา่.งลใคุ้แล)ววานไ่หนด้วคลาดาา่่นกานังวั้เไวล้)้แจนซาัอนา่)้))าลลร(อวยีก้้ะอ,(ฯ้ใวนา่ถ.อู่อแลหนเั,ี้หาในดั.ล้้า่ขสนอทดว้้น็ววท้วาำ�.กา่ฉิา่ยแพแเา่เอกานนัรรลนลเนลบอั็็จจา้้จววน้ไ.าแทคก(ัวทใ)อีวลา.อ้ใ้แชน).นาห่้ัว.ลไอ่ฯเพ้ขกม้วรดอฟเจ้าืรงึออ้่กงใ.ัาระพแนนาน็บมเอกสเจรกีจ(ไ้อขนัราวอาว้าะะอบงลเน้ัแ)ทพไทงหกนคุรลไ.นอ่ื�ำอาด่า้ค(วไอาอนง้ มลดซนสงันันใซกใ่งสงัึ่ธนกุเน่ังหึ่ชรนรรธุรเเดา้รอะแ่รทีะร้มฯืฉิอฟททลทรยี่ ้ามนนั้.�ำำาวว� )) “อิทานิ ฉินฺนรุกฺเขน กาตํุ น สกฺกา, ปพุ ฺเพเยว ฉินฺทิตฺวา ตจฺเฉตฺวา วิชฺฌิตฺวา €ปิ ตกณฺณิกํ ลทฺธํุ วฏฺ ฏตีต.ิ “อิทานิ กึ กาตพฺพนฺต.ิ “สเจ กสฺสจิ สเคาเหปนริเิฏยฺ€สาติ เปพตฺพฺวาาต.ิ €ปิ ตา วกิ ฺกายิก- กณฺณิกา อตฺถิ, เต ปริเยสนฺตา สธุ มมฺ าย เคเห ทิสวฺ า สหสสฺ ํ ทตฺวา มเู ลน น ลภสึ .ุ “สเจ มํ สาลาย ปตฺตกิ ํ กโรถ, ทสฺสามีติ วตุ ฺเต, “มยํ มาตคุ ามานํ ปตฺตึ น ทมหฺ าติ อาหํส.ุ ((ใเซจซจอหใในาง.งกึ่ึ่ันนลชกชสถสสอท่า่มอ่ว่งึคอวว่่ฟนา่นาฟ้ร.ซนนน้ตานันั้าๆ้งึ่ช))เคุ)ถนคหยนสสาทดินัวน้งมัวว่่.ก,าศทง่ึนนอรคม,แา.ยหห.ะ(รสหลกอ่เทชนนนั้หำ�งา่ราม่�ำงึ่งเ่ึอเะลมงแ,รใกนื่ฯทไา่อ็่ืหจ(ลลมกน�ำค้้สว้เา่ดแรวนวักำ�้วงะ้ันลาลเนทมรซ้(วา่็รจซีซ�ำง่ึเ้วซฯับปแงทึ่งแึ่แง่ึ็พนพคลล่ีเลทปอร้�ำว้ร้วว่ีเ็ห้ยนอปอแซกม็า่มะทนบง่ึะงโไแี่อทลทนชรง่ ลยก่ีอแนนี่เั้้ปวู่ยล?็)ยทมนู้่วเ(อพ่.เอวีทพ,โมเา่ย่ือี่อดห่ือไู่ชยยชมลออชนู่ส่ือาม่่..นเนพทว่,ีกดนนั.่ือา้ออี)ลทรสชผ..วะง.าน้ถูาท่า)มทดงึนา่ทข;แ่ีอนงัผ้า.ข(ลนน)ั้แเอู อ้ทปวีผเต้.วงร็ซ.้นเูเ่ชเ้ับนปจง่ึรจใน้็ายาแแนหงลลารไทญททบัก้้ขวว...้่ อถ เน วฑฺฒกี อาห “อยฺยา ตมุ เฺ ห กึ กเถถ, น€เตปฺถติ,ฺวาคณพฺรฺหหาฺมถโลกกณํ อฺณญิกฺญํ, ํเมอาวตํ คสุ นามฺเตร,หอิตมฏหฺฺ€าากนํนกฺนมามฺมํ นิฏฺ€ํ คมิสสฺ ตีต.ิ ตกรธิ ึสา,ุ เวตเภิ อ“ชกสสึ สา;ุ ฺมธตูเึ อิ ทกกคุสณฺคฺมฺณตึ าโิกกนํ ฏํ,คฺ€เาเหอเสตกฺวสาอฺมิสสึ สฺ าครลาลิ ํ นานนํ ิฏวาฺ€สนานํ.เปฏฺต€าฺวนาํ กซผ(ออทพจขซทใขน้องกง่ึ่ึ..รัจู่ีี่นโงึ อคสอะทงกเรอปงดเมนกญััขี่ไรอออออ(นกจบ็มนอะาษอา้.....าาขญคุนไ่ท.นทงรชชขรดชอกคชอ�ำ้นนัา.า่ืออ้มนทงเงัลลนนัจงทอวนตงใา.ข)้แบานดแนทัง้รัทีนณย้้อฯขกัปบหคุวซ(บ.แ.ทอ่งยอ)่ชพนังคว่ึงเ่๓ตคุผมชออ้งังผาเแงชนล้ศ่คทเนูงบ๓กแาง้ผเูป่ือนพัเห้ขาล้าแหลคุ็ปน่๓วน้ลางึปลวลใาง่่็คแา่นกเเดไ๓าา่้แาววลูกจคลมปรภอปงผ้าา่บีย(ะผวฆทแ้น.อาซลนู่ดขด้า่วคจุูลป.ระ.นัง่ึาอก้แาระค้ยวอบลูดกลงรบมนฯลอ่แ.าคุขะแๆแ้าวปาคนุมนศลดดอหรคลนสลคนั่ซนะานไัแง้าง่วล้ นัมศกูู่ลเลข้งึ่เลวแน,)ทจฯ)แแาปผ่อา้ดผวนผ้ีายลผล้อจงูรซน่้ชนทัูขว้้อาาน่วร.ง่ึก่ือจองัมกน้ัซหกฯแรมวงงเฏางบ่ึรละลจยใแา่ซาแะห้ดคงุัาดสอ่หงึ่แฯผดม้ตตาคมธแุูลง่ น่าาน้งแรันลลร้กว้นขแกอรับผ้พวทรอๆลมรยะนเ่ทองึ้ซะงอวาเ่ยูท(บกงบฉ.ดงึ่านอ่�ำดหรชรพน๓แคาุนัมะิ้โงัลอ่นลงค่ัาภ๓)ดนนาฟอ้วะแซลค้าี,�งำ้ยาหง่ึผนแไไกู่นงซ่้ปจูอลดนบแิจใตงนึ่ั่รา่้ะในั่นสผบอ้มนนเหนทเทเเู่น่นัคุแา้ทหแแรรี่เียปืืนหตผออคลลียนว็ินนนนนนน่ัล้้ววว้งึ่ , เตตฺตสึ ชนา เตตฺตสึ ผลกานิ ปญฺญาเปตฺวา หตฺถิสสฺ สญฺญํ อทํสุ “อาคนฺตโุ ก อาคนฺตฺวา ยสสฺ อตฺถตผลเก นิสที ต,ิ ตํ คเหตฺวา ผลกสามิกสฺเสว ขเคาเทหนียปโตภฏิชฺน€าียเสปยหนิ, าตนสิ สฺ สปพาฺพทาปนริิกมมผฺ ลํ กปสิ ฏาฺ€มิปิกรสิกเฺมสมฺวํ ภาโร ภวิสฺสตีต.ิ หตฺถี อาคตาคตํ คเหตฺวา ผลกสามิกสฺเสว ฆรํ เนต.ิ โส ตสฺส ตํทิวสํ กตฺตพฺพํ กโรต.ิ มโฆ สาลาย อวิทเู ร เอกํ โกวลิ ารรุกฺขํ โรเปตฺวา ตสฺส มเู ล ปาสาณผลกํ อตฺถริ. สาลํ ป“สวิฏธุ ฺม€ปมฺ วาฏิ ฺน€าามกณสฺณาลิกาํ ตโอิ โวลทเกนตฺตฺว,ิ า อกฺขรานิ วาเจตฺวา เตตฺตสึ ชนานํ นามํ น ปญฺญายต.ิ ผลติ สอื่ การเรียนรู้ โดยโรงเรียนพระปรยิ ตั ิธรรม วัดพระธรรมกาย 101 www.kalyanamitra.org

อ. นางสนุ นั ทา คดิ แล้ว วา่ อ. ชน ท. เหลา่ นี เ้ ม่ือกระท�ำ ซง่ึ ศาลา กวอฏปณฺฏตฺณตสฺติก;ินุกิ ํํนกกฺทึ ตกานรฺวุ ึสาโจ,ขุ ินปฺเสตตกธุ สฺตรมิสิกิ มฺ สฺ“าาอาิเมชมีตปาิ.ตนสาา,อลตมํ ฺตยกโาโนรปนิ ฺตกพาิฺยฺจตอิฺตมตกเฺ หาาหตยํิุ กระท�ำแล้ว ซงึ่ เรา ท. ให้เป็นผ้ไู มม่ ีสว่ นบญุ , แตว่ า่ อ. นางสธุ รรมา กระท�ำแล้ว ซงึ่ ชอ่ ฟ้ า เป็นผ้มู ีสว่ นบญุ เกิดแล้ว เพราะความท่ีแหง่ ตนเป็นผ้ฉู ลาด, อ. อนั แม้อนั เรา กระท�ำ ซงึ่ กศุ ลกรรมอะไร ๆ ยอ่ มควร; อ. เรา จกั กระท�ำ ซงึ่ อะไรหนอแล ดงั นี ้ฯ ครัง้ นัน้ อ. ความคิดนั่น ได้มีแล้ว แก่นางสุนันทานัน้ ว่า นสหาาโโอนปถทกสกฺขสฺราณจฺ ึเอลกตทาทธฺ เํุรโหสวส.ิฏิฺฏ“สตา,ิ ลโปํ อกาขฺ ครณตาึ นขํ นปาาเปนสียสฺ ามฺเจตี ว.ิ อ. อนั (อนั ชน ท.) ผ้มู าแล้ว สศู่ าลา ได้ ซงึ่ นำ� ้ อนั บคุ คลพงึ ดม่ื ด้วย นนั่ เทยี ว ซงึ่ นำ� ้ เป็นเครื่องอาบด้วย ยอ่ มควร, อ. เรา (ยงั บคุ คล) จกั ให้ขดุ ซงึ่ สระโบกขรณี ดงั นี ้ ฯ อ. นางสนุ นั ทานนั้ (ยงั บคุ คล) ให้กระทำ� แล้ว ซง่ึ สระโบกขรณฯี อ. นางสจุ ิตรา คิดแล้ว ว่า อ. ช่อฟ้ า อนั นางสธุ รรมา ให้แล้ว, วสนปฏนุหปุ ฺฏนาผฺ ตตสอฺทาถฺว;ิรจุาาาสิตยกมสฺฺตึ คํากาโมนาปนุเเกอรจกสฺโขตินขารฺสทฺเเณตาโลหมกสี สรีตมิ ิิสก.ิา““าฺสสสสลราาาธุํิตลมมรปาํีตมมฺิ ลอ,.ิณาานยคมฺธียเิตยตํ ปกฺวาหปณุาปิ ปิผฺ ฺณคาากนนริกิายีฺตามํํุจฺ ํ กวทปิ ฏิาินวกฺเตฏิฺนราวฺตสาตา,,ิ.ิ ํุ อ. สระโบกขรณี อนั นางสนุ นั ทา ให้กระทำ� แล้ว, อ. อนั แม้อนั เรา กระทำ� ซงึ่ กศุ ลกรรมอะไร ๆ ยอ่ มควร; อ. เรา จกั กระทำ� ซงึ่ อะไรหนอแล ดงั นี ้ฯ ครัน้ นัน้ อ. ความคิดนั่น ได้มีแล้ว แก่นางสุจิตรานัน้ ว่า อ. อนั (อนั ชน ท.) ผ้มู าแล้ว สศู่ าลา ดมื่ แล้ว ซงึ่ นำ� ้ อนั บคุ คลพงึ ดมื่ อาบแล้ว ประดบั แล้ว ซงึ่ ระเบยี บ ในกาลเป็นทไ่ี ป ไป ยอ่ มควร, อ. เรา (ยงั บคุ คล) จกั ให้กระทำ� ซง่ึ สวนแหง่ ดอกไม้ ดงั นี ้ ฯ อ. นางสจุ ติ รานนั้ (ยงั บคุ คล) ให้กระทำ� แล้ว ซง่ึ สวนแหง่ ดอกไม้ อนั บคุ คลพงึ ยนิ ดี ฯ (อ. คำ� ) วา่ ชอื่ อ. ต้นไม้อนั เข้าถงึ ซงึ่ ดอกและเข้าถงึ ซง่ึ ผล ชอื่ โน้น อปปกตตาปุ ทฺตํผฺ ปภส“กปุ เุารชมคยิจวามฺผภาเตํมลรุยาิปุวกเฺเอาคยตรปนมจสุกนณ,ฺเฺโสขฺเฑวอต“ายเอนตตสมหานิฺมาํมนจึ กินามอตฺนเฆาตวํตสรตีตกฺถาฺสฺวนิมีตเาามฺมิ เมํมนมาสากตย.ิโอิหฺุหลสสฺจเธุมโี.ิิตกวาอ,กนมตเาจยฺวมาาว ยอ่ มไมม่ ี ในสวนนนั้ โดยมาก ดงั นี ้ไมไ่ ด้มแี ล้ว ฯ สว่ นวา่ อ. นางสชุ าดา คดิ แล้ว วา่ อ. เรา เป็นลกู สาวของลงุ ของมาณพชื่อว่ามฆะด้วยนั่นเทียว เป็ นหญิงผู้รับใช้ใกล้เท้า (ของมาณพชอื่ วา่ มฆะ)ด้วย(ยอ่ มเป็น),อ.กรรมอนั อนั มาณพชอ่ื วา่ มฆะ นน่ั กระทำ� แล้ว (ยอ่ มม)ี แกเ่ รานนั่ เทยี ว, อ. กรรม อนั อนั เรากระทำ� แล้ว (ยอ่ มม)ี แกม่ าณพชอ่ื วา่ มฆะนน่ั นน่ั เทยี ว ดงั นี ้ ไมก่ ระทำ� แล้ว ซึ่งกุศลกรรมอะไร ๆ ประดับอยู่ ซึ่งอัตภาพน่ันเทียว (ยังกาล) ให้น้อมไปลว่ งวเิ ศษแล้ว ฯ แม้ อ. มาณพชอื่ วา่ มฆะ ยงั วตั รบท ท. เจด็ เหลา่ นี ้คอื ยงั การบำ� รุง สอกจฺฺจโกวมธาโนจฆนํปฺติ ิอ“ผมอราุสิมตวาปุ านิตจิอุ ํ ปุ สฏตฺ€อาฺตปนิ สํ กณุวเุ ตลวฺตาเปจชฏํทฺ€าานปมิ จจาฺเปยฉเูกิรรกวตมนิ ฺวมฺยาํํ ซงึ่ มารดาและบดิ า ยงั กรรมแหง่ บคุ คลผ้ปู ระพฤตอิ อ่ นน้อมตอ่ บคุ คลผู้ เจริญที่สดุ ในตระกลู โดยปกติ ยงั วาจาสตั ย์ ยงั วาจาอนั ไม่หยาบ ยงั วาจาอนั ไมส่ อ่ เสยี ด ยงั การกำ� จดั ซงึ่ ความตระหนี่ ยงั ความไมโ่ กรธ ให้เตม็ แล้ว ถงึ ทว่ั แล้ว ซงึ่ ความเป็นแหง่ บคุ คลผ้อู นั บณั ฑติ พงึ สรรเสริญ อยา่ งนี ้วา่ อ. เทพ ท. ผู้อยู่ในภพชื่อว่าดาวดึงส์ เรียกแล้ว ซ่ึงนระ “มาตาเปติภรํ ชนตฺ ํุ กเปเุ ลสเุ เณชฏยฺ€ฺยาปปปฺ จหาายยินินํ ํ ผู้เลี้ยงซึ่งมารดาและบิดา ผู้เกิด ผู้ประพฤติอ่อนน้อม- สณฺหํ สขิลสมฺภาสํ ตอ่ บคุ คลผเู้ จริญทีส่ ดุ ในตระกลู โดยปกติ ผมู้ ีวาจาออ่ นหวาน มจฺเฉรวินเย ยตุ ฺตํ สจฺจํ โกธาภิภํุ นรํ ผูก้ ล่าวซึ่งค�ำอนั ไพเราะ ผูล้ ะซ่ึงค�ำอนั เป็นทีต่ ง้ั แห่งความ ตํ เว เทวา ตาวตึสา อาหุ `สปปฺ รุ ิโส อิตีติ สอ่ เสยี ดโดยปกติ ผปู้ ระกอบแลว้ ในการก�ำจดั ซึ่งความตระหนี่ ผมู้ ีวาจาสตั ย์ ผคู้ รอบงำ� ซ่ึงความโกรธ นน้ั แล วา่ อ. สตั บรุ ษุ ดงั นี้ ดงั นี้ บงั เกดิ แล้วเป็นท้าวสกั กะผ้พู ระราชาแหง่ เทพเป็นในภพชอ่ื วา่ ดาวดงึ ส์ เตอาววํ ตเตึสปปภิ สสวฺสํสเนิยสภหสาากวยฺํโกกาอาเตทปตวชฺเรถฺชาวิตชฺวานาิพหฺพุตตชฺฺตวีวาิสึต.ุปนริโิพยฺพสตาเฺตนิ. ในกาลเป็นทสี่ ดุ ลงรอบแหง่ ชวี ติ ฯ อ. สหาย ท. ของมาณพชอ่ื วา่ มฆะนนั้ แม้เหลา่ นนั้ บงั เกดิ แล้ว ในภพชอื่ วา่ ดาวดงึ สน์ นั้ นน่ั เทยี ว ฯ อ. ชา่ งไม้ บงั เกดิ แล้ว เป็นเทพบตุ รชอื่ วา่ วสิ สกุ รรม เป็น ฯ วฑฺฒกี วสิ ฺสกุ มมฺ เทวปตุ ฺโต หตุ ฺวา นิพฺพตฺต.ิ 102 ธรรมบทภาคท่ี ๒ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org

ในกาลนนั้ อ. อสรู ท. ยอ่ มอยู่ ในภพช่ือวา่ ดาวดงึ ส์ ฯ ตทา ตาวตสึ ภวเน อสรุ า วสนฺต.ิ ใบปเซดเมพน้งึ่วงรั า่ืออมเะยกทปสทหคออออดิ วั่รรูาาว...แ.แะนสาทลอลโทมแ้ม้าวทยอ้สว้าลเวทุช.สปรูวด้สฯวรน็ูรสนงักัทเ์แนกฯัแหกซ.กกีหทล้ตะงอึ่ ่กเะง่สา.่รห.ไาพะนญดัอลร(เร้นดัปตทไสา่้ญะม่ืรมนรรรู รียด่งะานัแา้ททมดทื่มชล.ี่เแ�ำาแ(าท้วแเลรคนก้หาิหแ้วดิแอ่บลลง่ แซซลนัรา้่ใวทงล้่ึง่ึิวษคทน)น้น.วซรัทวั่นัำ้�)งว�ึ่ำ้ไ้ๆอสา่(ปอมวนทัขญัฯันา่ีหบรออดบวญงัคง.ุอ้วยลุพคค.ายปงังคลรแบอเระพทตลกะสรองกพึ่บพิโษรูงดยไบรึงัคทปมื่ชิษทดตุ์)อนแ.ัทื่มรทนลั์ออเใข้เรวะทหปหงอันไ.็ล้ในใซรงเนหา่ทปผดพั ้ทนจข็้พใิูไนรหบปอัะีะย้ทเงดมแแอ์ลิพเลลฯงงัย่รนคย้้ฯาววิ่ง์์ี ้ เต “อภินวา เทวปตุ ฺตา นิพฺพตฺตาติ ทิพฺพปานํ สชฺชยสึ .ุ สกฺโก อตฺตโน ปริสาย กสฺสจิ อปิ วนตฺถาย สญฺญํ อทาส.ิ อสรุ า ทิพฺพปานํ ปิ วติ ฺวา ปมชฺชสึ .ุ สกฺโก “กึ เม อิเมหิ สาธารเณน รชฺเชนาติ อตตฺ โน ปริสาย สญญฺ ํ ทตวฺ า เต ปาเทสุ คาหาเปตวฺ า มหาสมทุ ฺเท ขิปาเปส.ิ เต อวํสริ า สมทุ ฺเท ปตสึ .ุ แหง่ ภคอเู.รขังต้าน้นเชนั้ไื่อมชว้ช่ือา่ ื่อสวอเิา่.นจวริตุมิ ดตา้วปนยาขอตอาลงนอี ภุบสางัรู พเกบแิดงัหแเง่กลบิด้วญุแฯลข้วอทงอี่พสืน้ รู อทนั .มเีใหนลภา่ านยนั้ ใตฯ้ อถ เนสํ ปญุ ฺญานภุ าเวน สเิ นรุโน เหฏฺ €ิมตเล อสรุ วิมานนฺนาม นิพฺพตฺต.ิ จิตฺตปาตลิ นาม นิพฺพตฺต.ิ ปอสระรู มกชา็่ือณคอรบ.ัน้ งันเเมคกื่อิดรอแแสหลรูง่้วเทฯทพ.ช่ือแวพา่ ้แดลา้ววดใงึ นสเ์ พอรานั ะมสีพงนัคแราหมง่ โแยหชง่ นเท์สพบิ แเปล็นะ เทวาสุรสงฺคาเม ปน อสุเรสุ ปราชิเตสุ, ทสโยชนสหสฺสํ ตาวตึสเทวนครํ นาม นิพฺพตฺติ. ปยอ่รามจมกนี ็ี ใแอนล.ระะทพหศิ นัวปา่แัจงหฉ)ง่ ิมแโยหทชง่ .นปแ์สรหะบิ ง่ตพใู ยรนะอ่ ทนมิศคมทรี กันใษนัน้ ิณ,รอะแนหลง่ึวะา่ (ทองิศ. อพแดุหนั รง่แปหทรง.่ ะโฯยตชใู นนท์สบิิศ ตสสฺ ปน นครสฺส ปาจีนปจฺฉิมทฺวารานํ อนฺตรา ทสโยชนสหสฺสํ โหต,ิ ตถา ทกฺขิณตุ ฺตรทฺวารานํ. ออไแเดปนหนัั ็้เนสง่เปปศงู็กเน็โนมา็ดแลวือยลอกิารง้.ว้าอใอ,รยนพอัแนแท.รหปหปา่ะง่ง่รมนรรโะาัยตกคสดชนลรานนัาบะทส์งนั้เาฉชแม๗่ือหพเปวง่ ผา็นา่พดุะเอเรวขมแนัะชนึือ้ลนปยแง้ วครนัลปะดร้วตรดน้ วะ์ อบนััด้ยกนั้วเอสฯฉยสบพววงู แบินโาดละาแ้ยวกแลดรเลป้อะ้ว้ว็นยยสเแพครหดะรนั ่ือ้ง่วโแโงยบหยไธหกง่ชงปลนขอร์เรจะอทณ็ตดก.ีู ตํ ปน นครํ ทฺวารสหสฺสยุตฺตํ อโหสิ อารามโปกฺขรณีปฏิมณฺฑิตํ, ตสฺส มชฺเฌ สาลาย นิสสฺ นฺเทน ตโิ ยชนสตพุ ฺเพเธหิ ธเชหิ ปฏิมณฺฑิโต สตฺตรตนมโย สตฺตโยชนสตพุ ฺเพโธ เวชยนฺโต นาม ปาสาโท อคุ ฺคจฺฉิ. โ(แดวใแไวอไดนดกหิิก้ห.วด้คยาเงา่ยง่้ธปมรรนรรัรปง็แตออออันีแอแัตออห..รน..ลแบหนนัะนธังะ่ป้ตวลง่เแะรกธเเดป)้รจ้นทวงปกงา้็าวด๗นอ็แ็้วออในรฯสยเนวนปคัฉทงนัวทาวกิตฝรคยะีเิกทิบะ.าปงอัวนนั้าพทรฯอ็ายนเอีอรแ้ปา.ยกฯแ,วหนนััฬ็แนู่เอกิหงป่สเลนัปบทแาอง่็งนู้วม็ก.งรรน.ัโเเัแ(ตใ้รดีวกควไ้นอมหดนยดธิกิรทย้มณง่ื่อแะพงาแา่แแลอีงรนัีมห๗กล้ทวไแนั แกงห่้้ววห.ดเโ,ห)ลปลมทย้วง่อใ็ง่ายอนณแ.ชน.โงวอนกวยธ(คีบิเไ้กิกสว์งชปนัดาทอปาา็นอนก้แมนม.ัรรน์ัเธหีแแปเเะเเงปปปไงป่็หลนพส็ด็็นตน็น้นวงเ่งาู้คม้วนปทป)วโฬรกดิีแกิทรอรอื่ใายิมาลานองงทรรร้ณไสวงคแ้แ.อห,าหหหนฑัยลททใอลงง่่แออล.นแแอ.าหอนั กคกนังกธง่บเ(้ว้วนัโปเไงฯแมงยปัมด็ออนหเก็ชุกก้นุมนนัังว่ดนดดิวศีแเเิกาส์ปปาแกิาลาา็็ลทลานน้ทวรม้วา.ร--)-., ปสวุวณาลสฺณธวุ ชธณาชฺณ,า,ยสปฏตฺ€วฺตสีารลุ ตยนฏมยฺ€ณฏสี ฺ€ุิธสี ชมุ าตุ สฺตตาอฺตธเชรหตาส,น,ํุ ธมชตุาม.ฺตณายิยฏฏฺฺ€€สีสี ุุ มชฺเฌ €ิโต ธโช ติโยชนสตพุ ฺเพโธ อโหส.ิ อิติ สาลาย นิสสฺ นฺเทน โยชนสหสสฺ พุ ฺเพโธ ปาสาโท สตฺตรตนมโยว หตุ ฺวา นิพฺพตฺต.ิ โกวลิ ารรุกฺขสสฺ นิสสฺ นฺเทน สมนฺตา ตโิ ยชนสต- ปริมณฺฑโล ปาริจฺฉตฺตโก นิพฺพตฺต.ิ ผลิตสื่อการเรยี นรู้ โดยโรงเรียนพระปริยตั ธิ รรม วัดพระธรรมกาย 103 www.kalyanamitra.org

อ. พระวรกายเข้าไปด้วยทงั้ กง่ึ ยอ่ มเข้าไป ในกาลแหง่ ท้าวสกั กะ อปพปทปุีฆหณริปฑลโฺฑตเูโปฺฒรตกุ าตมกส.ิปาพฺาณสโณลยฏณฺสฺผ€ลิรลิโสยาปกโชวสยนิสชฺสาตนน,ิิพาฺพวนอตชติ ิสฏฺุตยฺถสฺฺ€;ิสานติ มุรฺเกโนทตาานยเลลตตฺถปปตฺ กาอปรนฺุิจนาฺนฺฉฏิสาเตลนิมสฺตวิโฺนตยณกิกชมาณฺปนเเู นุลลาา ประทบั นง่ั แล้ว บนบณั ฑกุ มั พลศลิ าใด, (อ. บนั ฑกุ มั พลศลิ าใด) ยอ่ มฟขู นึ ้ ยอ่ มเตม็ รอบ อกี ในกาลแหง่ ท้าวสกั กะเสดจ็ ลกุ ขนึ ้ แล้ว, อ. บณั ฑกุ มั พลศลิ า (นนั้ ) อนั มสี เี พยี งดนั สแี หง่ ดอกชยั พฤกษ์และ ครงั่ สดและบวั โรย อนั มโี ยชนห์ กสบิ เป็นประมาณ โดยสว่ นยาว อนั มี โยชนห์ ้าสบิ เป็นประมาณ โดยสว่ นกว้าง อนั มโี ยชนส์ บิ ห้าเป็นประมาณ โดยสว่ นหนา บงั เกดิ แล้ว ทโ่ี คนแหง่ ต้นแคฝอย ด้วยวบิ ากเป็นเครื่อง ไหลออก แหง่ แผน่ กระดานแหง่ แผน่ หนิ ฯ สว่ นวา่ อ. ช้าง บงั เกดิ แล้ว เป็นเทพบตุ ร ชอื่ วา่ เอราวณั เป็น ฯ โทสิยฑอเหฺฒยุทตฺยวโถฺ ยาโีลนชปกนกนสีฬสมฺ เตาอึยิโรกาหวนิ โณิกตเฺขริอจมนรฺฉนาามาวกนโาณเคเทลตวปานอตุ าตโฺนตมฺตภหโาหหตุ วนวตฺ ําฺตฺถว;ิีนชิ พิอตหพฺโสิตหตฺมฺวสตฺ าา..ิิ จริงอยู่ อ. สตั วด์ ริ จั ฉาน ท. ยอ่ มไมม่ ี ในเทวโลก ; เพราะเหตนุ นั้ อ. เทพบตุ รนนั้ ละแล้ว ซงึ่ อตั ภาพ ในกาลเป็นทเ่ี สดจ็ ออกไป เพอ่ื อนั ทรงเลน่ ในพระอทุ ยาน เป็นช้าง ชอ่ื วา่ เอาราวณั ตวั ประกอบแล้วด้วย ร้อยแหง่ โยชนท์ ส่ี องด้วยทงั้ กงึ่ ได้เป็นแล้ว ฯ อ. ช้างผ้เู ทพบตุ รนนั้ เนรมติ แล้ว ซงึ่ กระพอง ๓๓ ท. เพอื่ ประโยชน์ โส เตตฺตสึ ชนานํ อตฺถาย เตตฺตสึ กมุ เฺ ภ มาเปส.ิ แกช่ น ๓๓ ท. ฯ (อ. พระพองอนั หนงึ่ ๆ) เป็นกระพองมคี าวตุ สามเป็นประมาณ โยชนอปาปฺวฏมฺเาฏโณน . ติคาวตุ ปปฺ มาโณ อายามโต อฑฺฒ- โดยสว่ นกลม เป็นกระพองมโี ยชนด์ ้วยทงั้ กง่ึ เป็นประมาณ โดยสว่ นยาว (ยอ่ มเป็น) ฯ อ. ช้างผ้เู ทพบตุ รนนั้ เนรมติ แล้ว ซงึ่ กระพอง อนั ประกอบแล้ว นามสพตฺเสึ พโสยํชนมิกํชฺเกฌมุ ภฺ ํ สมกาฺกเสปฺสส.ิ อตฺถาย สทุ สฺสนํ ด้วยโยชน์ ๓๐ ชอื่ วา่ สทุ ศั น์ เพอ่ื ประโยชน์ แกท่ ้าวสกั กะ ในทา่ มกลาง แหง่ กระพอง ท. ทงั้ ปวง ฯ อ. มณฑปอนั เป็นวกิ ารแหง่ รตั นะ อนั ประกอบแล้วด้วยโยชน์ ๑๒ ตสสฺ อปุ ริ ทวฺ าทสโยชนโิ ก รตนมณฑฺ โป โหต.ิ ยอ่ มมี ในเบอื ้ งบน แหง่ กระพองนนั้ ฯ อ. ธง ท. อนั สงู โดยโยชน์ อนั เป็นวกิ ารแหง่ รตั นะ ๗ ยอ่ มตงั้ ขนึ ้ สเอวธตยิชปตุ ราฺติตโปมตสสฺอนตณรโฺสฏุริตยฺถฺฺฑ€โฺนกปตนหปฺเมุ ติจนอโมเฺ หฺฉฺตภนฺจชตร.ิกฺตงฺเต,ิฌฺกคึรร.ินิณกิตตฺตตนติกสรรุถฺปชาิกยลาสฺกสลลฺ กสทสํงโฺฺสฺทตกฺเโกสอฺตนมลรโนสิยตมฺมทีิสชนิสเฺ ตพทีนมฺโ.ิสสึติโยกเ.ุ,ิตาทยตโิพมสตฺ ยฺสสณฺพึ ชเคทนิปมีตวพุลนปสฺเฺลพตฺททุ งตฺธวฺโฺโทกาาา ในระหวา่ ง ๆ ในมณฑปอนั เป็นวกิ ารแหง่ รตั นะนนั้ ฯ อ. เสยี ง แหง่ ขา่ ยแหง่ กระดงิ่ ใด อนั อนั ลมออ่ นพดั แลว้ ยอ่ มเปลง่ ออก ราวกะ อ. เสยี งแหง่ เพลงขบั อนั เป็นทพิ ย์ อนั เจอื ด้วยเสยี งแหง่ ดนตรีอนั ประกอบแลว้ ด้วยองค์๕,อ.ขา่ ยแหง่ กระดงิ่ (นนั้ )ยอ่ มห้อยลงในทส่ี ดุ รอบฯ อ. บลั ลงั กอ์ นั เป็นวกิ ารแหง่ แก้วมณี อนั ประกอบแล้ว ด้วยโยชน์ เป็นบลั ลงั กอ์ นั เทวดาตงั้ ไว้ดแี ล้ว เพอ่ื ท้าวสกั กะ ในทา่ มกลางแหง่ มณฑป ยอ่ มเป็น, อ. ท้าวสกั กะ ยอ่ มประทบั นงั่ บนบลั ลงั กอ์ นั เป็นวกิ ารแหง่ แก้วมณนี นั้ ฯ อ. เทพบตุ ร ๓๓ ท. นงั่ แล้ว บนบลั ลงั กอ์ นั เป็นวกิ ารแหง่ รตั นะ โเเเเทเนอออออหนจวเเเเนกกกกฺจฺเํ ตฺตสสกกกกเต,ิมาสสสมตเมยนฺมมฺมฺชอฺตาฺชฺตึึึเกเสึโาาปปทกาปปสปนกยสโปุต,ิหฺขฺเฺมตเฺฺเนรกผตึเฺณตฺตมุคส.ิสาภฺิยจสุสสตฺเาาตฉโเตฺตนอยฺตฺตํ เชสสกเสนตอตโสตกฏเฺตฺตสตกฺฺต€ตฺตกาปสฺตสสเตณนโฺมตเปฺตสทฺณึฺตกปุวกฺขาปธหตมุ สรีตปปุตฺตเฺณโภโทผฺฺถายริโนามิทุชสยนิินนนตนิ ิคฺเาฺตจตโโโยจหหหฺจสสาฺฉนนนนเุโตายมฺฺฺฺตตตตนฺตวิ,ิ,ิ;,ิ,ิ ในกระพอง ของตน ฯ อ. ช้างผ้เูทพบตุ รนนั้ เนรมติ แลว้ ซงึ่ งา ท. เจด็ ๆ แหง่ กระพอง ท. ๓๓ หนา ในกระพองหนง่ึ ๆ, ในงา ท. เหลา่ นนั้ หนา อ. งาอนั หนง่ึ ๆ เป็นงายาวโดยโยชน์ ๕๐ (ยอ่ มเป็น), อ. สระโบกขรณี ท. เจด็ ๆ ยอ่ มมี ในงาหนง่ึ ๆ, อ. กอแหง่ ดอกปทมุ ท. เจด็ ๆ ยอ่ มมี ในสระ โบกขรณี สระหนง่ึ ๆ, อ. ดอกไม้ ท. เจด็ ๆ ยอ่ มมี ในกอ กอหนง่ึ ๆ, อ. ใบ ท. เจด็ ๆ ยอ่ มมี ในดอกไม้ ดอกหนง่ึ ๆ, อ. เทพธดิ า ท. เจด็ ๆ ยอ่ มฟ้ อน บนใบ ใบหนงึ่ ๆ, อ. มหรสพในเพราะอนั ฟ้ อน ท. ยอ่ มมี บนงาแหง่ ช้าง ท. ในที่มีโยชน์ ๕๐ เป็นประมาณ ท. โดยรอบ อยา่ งนีน้ นั่ เทียว ฯ อ. ท้าวสกั กะ ผ้พู ระราชาแหง่ เทพ ทรงเสวยอยู่ ซงึ่ พระยศ เอวํ มหนฺตํ ยสํ อนภุ วนฺโต สกฺโก เทวราชา วจิ รต.ิ อนั ใหญ่ ยอ่ มเสดจ็ เที่ยวไป ด้วยประการฉะนี ้ฯ แม้ อ. นางสธุ รรมา กระท�ำแล้ว ซง่ึ กาละ ไปแล้ว บงั เกิดแล้ว สธุ มมฺ าปิ กาลํ กตวฺ า คนตฺ วฺ า ตตเฺ ถว นพิ พฺ ตตฺ .ิ ในภพชื่อวา่ ดาวดงึ ส์นนั้ นนั่ เทียว ฯ 104 ธรรมบทภาคที่ ๒ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org

อ. เทวสภา อนั ประกอบแล้วด้วยร้อยแหง่ โยชน์ห้า ชื่อวา่ ตสสฺ า สธุ มมฺ า นาม ปญฺจโยชนสตกิ า เทวสภา สธุ รรมา บงั เกิดแล้ว เพื่อนางสธุ รรมานนั้ ฯ นิพฺพตฺต.ิ ได้ยินวา่ ช่ือ อ. ท่ี อื่น อนั บคุ คลพงึ ยินดีกวา่ กวา่ เทวสภา ตโต รมณียตรํ กิร อญฺญํ €านํ นาม นตฺถิ. ยอ่ มไมม่ ี ฯ อ. การฟังซง่ึ ธรรม ยอ่ มมี ในเทวสภานนั้ นน่ั เทยี ว ในวนั คอื ดถิ ที แ่ี ปด มาสสสฺ ออญฏฺ€ฺญมตีทริวํ เสรมณธมียมฺ ํ ส€ฺสานวนํ ํทิสตฺวตาฺเถ“วสธุ โมหมฺ ตาิ. ยาวชฺชตฺตนา แหง่ เดอื น อ. ชน ท. เหน็ แล้ว ซง่ึ ที่ อนั บคุ คลพงึ ยนิ ดี แหง่ ใดแหง่ หนงึ่ เทวสภา วยิ าติ วทนฺต.ิ ยอ่ มกลา่ ว วา่ ราวกะ อ. เทวสภา ชื่อวา่ สธุ รรมา ดงั นี ้ เพียงใด แช(อใใบเปนนนต่ือนังั็นนัภภเ้ก่เกก)นพพอาอสแแ(ิดิดอบาล..ชชมมว่ แข.งงมั่ื่ืออน้้สลนสนึเ้ออีใววรวกเ้ววกแนะทาา.่่.า่ิดนโยลดดวเพบนแนพช้าวนัาากบลาอา่ืองื่อววนขง้วต.งุวนดดเีรสสใ้ปรฯา่ณเางงึึหนุนจพุ็จนสสง้หนิีตัาิตท่ือสใ์์นนชลงทรนนรน.ุนนอััื่)สา้้งลาซานัวนนอชุดงอา่ทนกยนนกาัั่่สนาการ�ำดยู่รเเจนุัแะททนไะาอ่ิตอทปหทีียยทนัม้านรัแง่�ำวว�ำาเกฯเปแลทแอขแฯฯร้ลรวลนี่ยาัมะะ้ว้วปว้ทนแกซไร�ำหนซัอปซะ้งึ่ แงึ่งบ่กง่ึเฯลทกหกอแ้วใพาบนาลนลลแบงึ่้วสะละซดตุฯว้วง่ึ้วรไดนไกยปป้วชารทยแแ่ือ้ลอรล.ลวะ้ยอ้้ววา่ ยแผจแ้หมูบบบิตหง่ีบงงงัััรง่โเเเลรุโยกกกยพดชิิิดดดชนานแแแนใิม์หลลลห์ ดิต้้้้้ววาวา, สนุ ฺนทาปิ กาลํ กตฺวา คนฺตฺวา ตตฺเถว นิพฺพตฺต.ิ ตสฺสา ปญฺจโยชนสตกิ า นนฺทา นาม โปกฺขรณี นิพฺพตฺต.ิ สจุ ิตฺตาปิ กาลํ กตฺวา คนฺตฺวา ตตฺเถว นิพฺพตฺต.ิ ตสฺสาปิ ปญฺจโยชนสตกิ ํ จิตฺตลตาวนํ นาม นิพฺพตฺต,ิ ยตฺถ อปุ ปฺ นฺนปพุ ฺพนิมิตฺเต เทวปตุ ฺเต เนตฺวา โมหยมานา วิจรนฺต.ิ สชุ าตา ปน กาลํ กตฺวา เอกิสสฺ า คริ ิกนฺทราย พกสกณุ ิกา หตุ ฺวา นิพฺพตฺต.ิ อซใ(ขอดยดอดทณด(ขขชทยนง..อออื่องึ่.อ่งงงรัััั รบอ่สนนนงนเงงงวนทมองจญมำทด�ุนเเีา่ีีีนาัี่ไ้ค(((((((อฯ้้้จจ้ฯานอำออทเออออดร�หงาอ้้.วปาาร.กาส..ั(....งกรานะทแริ็อนนบนสงททนบ(ทุไวขรลนนรนยรัทาดย)้้าแะชนดุ้าาอาังว้ังาางเอ่ๆ้ดง�าำอ่ดทลววว)เางทรเงึนงงกนหมวราสเงสส้ับดสมงว�ำัานกนริิอดก)นสวน็เกนักกงอ์ดาาััเัยกปกายปย่เแยกีก,ันยแนี้ยวกกาก้ว็้ยยฯน็า่ลูะนอก่งงยลนัด่ันะะ่าู่ัิ้วางาซ้อน)วท้มะวเแกาง่ตตงดท.องึ่หาดถลรทเลดอรอรง.ยปงัีงารง้วัถตาอกร้สั่นวั.สสนะ็ืวลมอนนนวงาซใ.รลแยาชแ,ไุีแนะแาตี้,ัมสฯงนง่ึลร้อ?า่เฯานลลงแลกสพนรแ้แว.วกดาส้ยว้าวด้ำลวชว�ุเ)ลาศแลง็า)จจง)เอุ่)า้จงัวนสงอ้้ลนววอว้สวาตดิวนมวดสดิ.้)ธาาุ)่วน่นััา่ชารุาจ่้ีเอูชแุ้ร)าฯนซทเาใกวอัออหวรจยขาใดคงึ่ีดา่ี่.ยเว.ม้ห.้้า่างดา่หู่้วอรดาา่วเสเแ้หกาซยปานข็รตัฉไิตยตัรญอ็นงา้่ึนๆาปบขภนซัะว(อ่นน่.บคแ้นับาเดง้งงัิท์า่ึมาปใาจนไตแหงเังรพัิำ�นเย็มกกงทรนัเเจเัรตน่ญแข้กกูบทไิดร่ฉ.าผอน่าลลปผซ้ดิิูดแงิ่ีน�ำาแแ้เ.บยูา้้วาบงู่ึแสสลนแเลใมีเทท้ยรงัดลนปหง้ัลดว้ซ้วกเใอาเ่(่ีแเ้็วหทงัา้นกนเวงจ็ึ่กน็อปหนยนลบตณี่กิดอไมิดใ็ท.นีง่ปนาเา่นญรัทุ้.แใ้ฯฆปแ).หลนัดสนแท.ล็ททลอนะนญนถฉิขัขลทน้้ี่วนไ้ยี่ไวา่ผ,ีอมานอ้ัว้ห)่ีีนาำิ�งแน่้ใบบู้ผงมก่งงมสนนมีนอเ้งง้ไรเััูพยแจาเ้หใรปยหเเเะในสั่ป้กกนทอ่าลรน็ทา่านนดสู่เ็หใะดดิิ้กมนววทงำยท�นงสำ�อัอารแแนโแใไนียี่นทนือลลแามงลลคลวนัทีว้มนนนค้ัี่ลกกั้้ฯววาว้่?้รร่*.,ู้์ีีี ้้ สกฺโก อตฺตโน ปริจาริกาโย โอโลเกนฺโต “สธุ มมฺ า อิเธว นิพฺพตฺตา. ตถา สนุ นฺทา จ สจุ ิตฺตา จาติ ญตฺวา “สชุ าตา นุ โข กหุ ึ นิพฺพตฺตาติ จินฺเตนฺโต ตํ ตตฺถ นิพฺพตฺตํ ทิสวฺ า “อยํ พาลา กิญฺจิ ปญุ ฺญํ อกตฺวา อิทานิ ตริ จฺฉานโยนิยํ นิพฺพตฺตา, อิทานิปิ นํ ปญุ ฺญํ อกญาฺรญาาเปตตกฺวเวาเสอนิธาตเนสตสฺ ํุ าวฏสฺฏนตฺตีตกิ ,ิ ํ อตฺตภาวํ วิชหิตฺวา คนฺตฺวา “กึ กโรนฺตี อิธ วิจรสีติ ปจุ ฺฉิ. “โก ปน ตฺวํ สามีต.ิ “อหํ เต สามิโก มโฆต.ิ “กหุ ึ นิพฺพตฺโตสิ สามีติ. “อหํ ตาวตสึ เทวโลเก นพิ พฺ ตโฺ ตมหฺ ,ิ ตว สหายกิ านํ ปน นิพฺพตฺตฏฺ€านํ ชานาสีต.ิ “น ชานามิ สามีต.ิ “ตาปิ มเมว สนฺตเิ ก นิพฺพตฺตา, ปสสฺ สิ ฺสสิ เต สหายิกาต.ิ “กถาหํ ตตฺถ คมิสสฺ ามีต.ิ ผลติ ส่ือการเรียนรู้ โดยโรงเรยี นพระปรยิ ัตธิ รรม วดั พระธรรมกาย 105 www.kalyanamitra.org

อ. ท้าวสกั กะ ตรสั แล้ว วา่ อ. เรา จกั นำ� ไป ซง่ึ เจ้า ในทน่ี นั้ ดงั นี ้ เป€อนติิตสตารสฺ ฺวตาส“สิ าสกิ กฺสํหุ ฺโอถตกึ าาสินหตสสฺ“น..ิาอนฺทหฺนาํเํยทตอวํ าาตโตโรตป.ิเจฺถก“สนฺขเินนร“สณฺทตสฺ ามุิยายหฺามาีตกตโิปํีเรกสวฺตขหวรฺวาิสณายสฺ ิกิยชเําทฺเสชวชุตโตลาฺวีเตการํํ ทรงนำ� ไปแล้ว สเู่ ทวโลก ทรงปลอ่ ยแล้ว ทฝี่ ั่ง แหง่ สระโบกขรณี ชอื่ วา่ นนั ทา ตรสั บอกแล้ว แกห่ ญงิ ท. ๓ เหลา่ นอกนี ้ วา่ อ. เธอ ท. จกั เหน็ ซง่ึ นางสชุ าดา ผ้เู ป็นสหาย ของเธอ ท. หรือ ? ดงั นี ้ฯ (อ.หญงิ ท.เหลา่ นนั้ ทลู ถามแล้ว)วา่ ข้าแตเ่ ทพเจ้าอ.นางสชุ าดานนั้ (ยอ่ มอย)ู่ ณ ทไ่ี หน ดงั นี ้ฯ (อ. ท้าวสกั กะ) ตรสั แล้ว วา่ อ. นางสชุ าดา ยนื แล้ว ทฝ่ี ั่ง แหง่ สระโบกขรณี ชอ่ื วา่ นนั ทา ดงั นี ้ฯ อ. หญิง ท. แม้ ๓ เหล่านนั้ ไปแล้ว ในที่นนั้ กระท�ำแล้ว ออปโตสหฺตสฺ ภตถ,าาอโชตวงตฺตตฺฆิสภิ าโฺาเสกวปปฬมิ สึณฺสตกฺฑถตต,นฺถฺวาสปฺสคาปนเทกฺตผฺกฺวลปมาํ:สสึ ฺส.ุ“ออถิทโ,หาโนสอิสภยสฺ ตฺยาิ าวยตตสณุ รฺสูปฺฑาํ ,ํ ซง่ึ การเยาะเย้ย วา่ โอ ! อ. รูป ของแม้เจ้า, โอ ! อ. ผล ของการประดบั - ซงึ่ อตั ภาพ; ในกาลนี ้อ. ทา่ น ท. จงดู ซง่ึ จะงอยปาก ของนางสชุ าดานนั้ , อ. ทา่ น ท. จงดซู ง่ึ แข้ง ท., อ. ทา่ น ท. จงดู ซงึ่ เท้า ท., อ. อตั ภาพ ของนางสชุ าดานนั้ ยอ่ มงาม หนอ ดงั นี ้ หลกี ไปแล้ว ฯ อ. ท้าวสกั กะ เสดจ็ ไปแลว้ สสู่ ำ� นกั ของนางนกยางนนั้ อกี ตรสั แลว้ วา่ สตวสิหตสฺฺาเถชยปวฺเิกนุชาตมตฺวํสิ ากเนว“ฺโตทกหฺวิฏีตาฺต€ิ ,าสวสฺ“ตุ ทาฺเตเิฏตฺ,€สานตตฺตํมากิตํ สํตอํ คฺเปุ ถนผฺ สวฺตณมฺวเฺปฺเานฑตตต“ฺตฺวทฺวีตาิฏาิ ฺ€อปคาทุจุตเเฺฉาตกิ., อ. หญงิ สหาย ท. อนั เจ้า เหน็ แล้วหรือ ? ดงั น,ี ้ (ครนั้ เมอื่ คำ� ) วา่ (อ. หญงิ สหาย ท. อนั หมอ่ มฉนั ) เหน็ แล้ว, (อ. หญงิ สหาย ท. เหลา่ นนั้ ) เยาะเย้ยแล้ว ซงึ่ หมอ่ มฉนั ไปแล้ว, อ. พระองค์ ขอจงทรงนำ� ไป ซง่ึ หมอ่ มฉนั ทซี่ อกแหง่ เขานนั้ นน่ั เทยี ว ดงั นี ้ (อนั นางนกยาง) กราบทลู แล้ว, ทรงนำ� ไปแล้ว ซง่ึ นางนกยางนนั้ ในซอกแหง่ เขานนั้ นน่ั เทยี ว ทรงปลอ่ ยแล้ว ในนำ� ้ ตรสั ถามแล้ว วา่ อ. สมบตั ิ ของหญงิ สหาย ท. เหลา่ นนั้ อนั เจ้า เหน็ แล้วหรือ? ดงั นี ้ฯ (อ. นางนกยาง กราบทลู แล้ว) วา่ ข้าแตเ่ ทพเจ้า (อ. สมบตั ิ “ทิฏฺ€า เม เทวาต.ิ ของหญงิ สหาย ท. เหลา่ นนั้ ) อนั หมอ่ มฉนั เหน็ แล้ว ดงั นี ้ฯ (อ.ท้าวสกั กะ ตรสั แล้ว) วา่ อ. อนั แม้อนั เจ้า กระทำ� ซงึ่ อบุ ายเป็น “ตยาปิ ตตฺถ นิพฺพตฺตนปุ ายํ กาตํุ วฏฺฏตีต.ิ เหตบุ งั เกดิ ในทน่ี นั้ ยอ่ มควร ดงั นี ้ฯ (อ. นางนกยาง ทลู ถามแล้ว) วา่ ข้าแตเ่ ทพเจ้า อ. หมอ่ มฉนั “กึ กโรมิ เทวาต.ิ จะกระทำ� อยา่ งไร ดงั นี ้ฯ (อ. ท้าวสกั กะ ตรสั ถามแล้ว) วา่ อ. เจ้า จกั รกั ษา ซงึ่ โอวาท “มยา ทินฺนํ โอวาทํ รกฺขิสฺสสตี .ิ อนั อนั เรา ให้แล้วหรือ ? ดงั นี ้ฯ (อ. นางนกยาง ทลู แล้ว วา่ ข้าแตเ่ ทพเจ้า อ. หมอ่ มฉนั จกั รกั ษา “รกฺขิสฺสามิ เทวาต.ิ ดงั นี ้ฯ ครงั้ นนั้ อ. ท้าวสกั กะ ประทานแล้ว ซงึ่ ศลี ท. ห้า แกน่ างนกยางนนั้ รกฺขาอหถีตสิ ฺสวาตฺวาปปกจฺ ฺกาสมลี ิ. านิ ทตฺวา “อปปฺ มตฺตา ตรสั แล้ว วา่ อ. เจ้า เป็นผ้ไู มป่ ระมาทแล้ว (เป็น) จงรกั ษาเถดิ ดงั นี ้ เสดจ็ หลกี ไปแล้ว ฯ อ. นางนกยางนนั้ แสวงหาแล้ว ซงึ่ ปลาตวั ตายแล้ว ท. นนั่ เทยี ว นมอขคาทุนิปจทฺโเฺตชกฉตสสสฺชฺวิ.าาิ.ากวคฺโสิ กลิวตตฺสานโํ ชตลกทฺเกุชากิสาปเสตฺวลปฏ.ิาปิ ิฺฏ€านฺาเ“ห€ยมงจฺคตฺจมฏุสมเฺตย€ยจํมํนฺฉจจมโกาฺฉตเตโมลตกิจสสสฉวฺ.ิสฺ ิยเากสเฺหยาตุวา“วฺวยชีมาปีวอํสมรอคินเตจุยฺคตฺฉสฺตเฺถตโิาหกาโวฺสนตยา.ิ ิ ยอ่ มเคยี ้ วกนิ เอง จำ� เดมิ แตก่ าลนนั้ ฯ อ. ท้าวสกั กะ เสดจ็ ไปแล้ว เพอ่ื ต้องการแกก่ ารทดลอง ซงึ่ นาง นกยางนนั้ โดยอนั ลว่ งไปแหง่ วนั เลก็ น้อย เป็นราวกะวา่ ปลาตวั ตายแล้ว เป็น เป็นผ้หู งาย (เป็น) นอนแล้ว บนหลงั แหง่ หาดทราย ฯ อ. นางนกยางนนั้ เหน็ แล้ว ซงึ่ ปลานนั้ ได้คาบแล้ว ด้วยความ สำ� คญั วา่ อ. ปลาตวั ตายแล้ว ดงั นี ้ ฯ อ. ปลา ยงั หาง ให้ไหวแล้ว ในกาลเป็นทก่ี ลนื กนิ ฯ อ. นางนกยางนนั้ (รู้แล้ว) วา่ อ. ปลาตวั เป็นอยู่ ดงั นี ้ปลอ่ ยแล้ว ในนำ� ้ ฯ อ. ท้าวสกั กะนนั้ ทรงยงั กาลหนอ่ ยหนง่ึ ให้น้อมไปลว่ งวเิ ศษแล้ว คหลิตุ นฺวาปโกสานุ นเลโิปถชกสฺชํ อาิ.วคตี ฺค“นิ มนาตงเมฺคมตฏุจวฺฺฺฉ€าํโกปจตานุ ิ เลตนสสฺตสฺ ํ าฺทิสปาวฺยรุ าโต อตุ ตฺ าโน เป็นผ้หู งาย เป็น นอนแล้ว ข้างหน้า ของนางนกยางนนั้ อกี ฯ คเหตฺวา อ. นางนกยางนนั้ คาบแล้ว ด้วยความสำ� คญั วา่ อ. ปลาตวั ตาย แล้ว ดงั นี ้อกี เหน็ แล้ว (ซง่ึ ปลา) ตวั ยงั หางสว่ นปลาย ให้ไหวอยู่ ในกาล เป็นทกี่ ลนื กนิ ปลอ่ ยแล้ว (ด้วยความคดิ ) วา่ 106 ธรรมบทภาคที่ ๒ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org

อ. ปลาตวั มีชีวิต ดงั นี ้ฯ “ชีวมจฺโฉติ วิสฺสชฺเชส.ิ (อ. ท้าวสกั กะ) ทรงทดลองแล้ว สามครงั้ อยา่ งนี ้ (ตรสั แล้ว) วา่ เอวํ ตกิ ฺขตฺตํุ วีมํสติ ฺวา “สาธกุ ํ สลี ํ รกฺขสตี ิ อ. เจ้า ยอ่ มรักษา ซง่ึ ศีล ดี ดงั นี ้ ทรงยงั นางนกยางให้รู้แล้ว อตฺตานํ ชานาเปตฺวา “อหํ ตว วีมํสนตฺถาย อาคโต, ซงึ่ พระองค์ ตรสั แล้ว วา่ อ. เรา เป็นผ้มู าแล้ว เพอ่ื ต้องการแกก่ ารทดลอง สาธกุ ํ สลี ํ รกฺขส,ิ เอวํ รกฺขมานา นจิรสเฺ สว มม ตเถอซ(เเดขอซนเอ(ยขเซไเดใกดไกจพทซสลปปทปคยปมนออองงงกงยะึ่ึ่ึ่ึ่นนวลั่ััั่รงงง�ำรัััึ ง็็็ ดก็อ่วรนนนใไฟศหเ่เัสมทนนนงรงงามใ่า่ปชแจนมันดดนม้จ็ใาหผขผธบ้ัีงลไแมาวีีีก,นา้((((อ(อ(อค ร้้้สาท้คืฯอมเอ้ชาเนิ้้อออ้ดเอออออวไมููแล้อคุแเอมาขท..ป.แดรดนงี่รมใไหยม่..สทยีง....้าธลว้ีศก.(ลาคน้ดน็่ืัอ่หคกพงรจทน้ทนงทยังมั่ปู่ชลกขิาน้ั.ดไ้ทวท้ฏีลว้งลนค้่ัธานนก่หแร้(ัข้ปาซช้า)อาน่สากอีอืสเร,้ซนเั่าาา่หยอวิงผดเ�หำวลบรีเัึหญบูวนน(นแวะม:เ้ะง้้งตงีมถว่ึยนขพนเญก้้อส่ย)าปาทกู้าวสลสลงปมบทนั็นผทวเสิรดีสอ่อิงมณกะ็อก่ือขู่ัปรเ.(วน้กวา่ักทลั่ัสอาีายนแอคุั.กกทผอัีเม้ชะงกคนย็อเัา่เดอดนใกตขโาทกห.ยลแสวมธห้คดิก.รู.บทนะนเววดางไต่ืนง้ียังะ)ันะ้จอทลแัก่วอูีลญและมศรวบา่ง�ำ,เุคเยนตในวบใัไว้กมัลเนวษป.ี่ายตลโ่านผ่ซีลล่ตนนคมหุทดสขริคีอเีมงตเดง้ันร็้อว้ื้นวทท้ั่(วรนฯปากสงูนส่ึัั)วอะ้าาคสงลพน่้เเีร.ักทักลรายจังนสไัห็กพซเา.่ยา่รแ้ดนแแนง.เัำส�ลา่พป)ีทแษดมงรึาะยสผเกถ้ปะนงิ่ึดแนลมขตลียจ็ีจนตนถงนแอผล้้้าเีย,วลีอ่็เีทศรกาูกทาล้วนบ้้ัแ้าปอนวงดด่า้พกาน้ัล้รน.ั�ำกะวยูอจวผมม้ร้)วีลแาร�ำดง็ลขซไามาำ��นำ้เมียวทง(รผะ.้วนะถูสซปลแไยเร(้ขหณดงอวยยังเ่ึวรแยะดอ)เงายใดา�่ำทลนาทืกองนลึ่่ัชิสอุถอ่ศฝแอา่่งงอ่ลังงหทงดั ง้ถแัสวอ่หอา่เ้ินลเ�าวงดำนีแิลมดยย)ีลนซ้จวหมแ้นปอ้�ำงา่ัล(าีมน.ทเอมด)จ้าซ่ไหอา)ว�ำีก่งระนูึ่ห็รสสเซ้อีทา้ญนดฯวปว้รำเ.้�วนปซัาฯกอป)่ึองายใง่วลนจปังีแ่งิ่ึยบงา(้่เา่ธงัแ็หนแงหน่ึฟนษาเดิ.น่า่ลยศหงา็่ปงหนซา่นนิรตดหยลอว้ลขอ้นอังัม(นฟม่ใิวกันอ)า่าีล้งมาวง้ึ่แง่ อี)ซ่า้้้า่า้ทา.วไหาวย้ยแน้เเังกมดฟ้อนกัแบนกอรเต้แกงสึ่ดนห).้หสซรยา่ลธนัาตปงขเัเัแนว่หแ)ัก้ใต้งยัาวอดั้งนัใลงปดหงึ่ถู้่อ่อรวนลหกอตเ่ัมกรลเวนอตนนญ่่งอไศื้็จ็ อกอืองน)ลัฯมนกห้ะาเีะเงรอถา้่่ธมไ้า.านีกตฯหนีลปิงดยส้ลอืลนวิน)บฯงไลมทยิยดทุยไมา็็ันมีลนนาโ่แิ้งบา่ม้ม;อืนนหั่าคุู่่ผว(าาขแ่ลดดเแแีกใก่ชลนอวใทันรงสาีห่้เ่าค้้รขนอกทรูาลนลหี,ยต้คทอ้แ่ืูไร,วนืัอ.ัยกอซดแอแ.ล้ก้.วาปว้()ีอะว่จรลอีย้ ชองณ.นลษ่ึจ็งตอดดผลเทา่หนทแั้งยเวศ.อวด.นหบ้ วนไ.่ั้้อนอ่าฉิกวูใ(ลน�ฝำารล่ม,ลอ่.้ีปวทเอหลคศุเซยงื.านรัทอน้จาวทวแยทว่นมีถ่ีแไ้ว.หซา่ะลงคึ่ียร้งวอาาแ่รงตททรหใ.ยีทวเา่ัลกฯ่ศนอยางทนึ่รลงาต่ัไปหกนั้.ว่เเาเน้เวื้ทอคาวอล่ีัลปนกขรนั�ปปำจขห็ผน้้อด่อเนา่ว,(หักวรายปม็็ซบ่ังาแี้ยนนอกบละู.หฉ.สิดสอัพออสถดษ็อนางึ่วรหนไวเเ.รา่นรัุกัดคงเ.่ัูชชงนนทอััหดืปัยก.ักงัแอาแะรืธงอ่ขนศนนเกนนง่่เัเนค.ืเเเฉิ์มออษถออกแิลวทดลจออวรรรนัีลนนีะัไไ้ ๗้ี้้นนนน้ัดฯัิัลลยยอ้ฯะะ�าาาาาาาำวา้่งรร))))ี,้ ูู่่ สนฺตเิ ก นิพฺพตฺตสิ ฺสส,ิ อปปฺ มตฺตา โหหีติ วตฺวา ปกฺกามิ. อลภมสาานตาโตกตปปิ ฏาฺ€หาจยฺจสเยยเํนมวตมสจสุ ฺฉฺสํ ติ ลฺวภาติ วา โน วา, กาลํ กตฺวา ตสฺส สลี สสฺ ผเลน พาราณสยิ ํ กมุ ภฺ การสฺส ธีตา หตุ ฺวา นิพฺพตฺต.ิ อถสสฺ า ปณฺณรสโสฬสวสฺสทุ ฺเทสกิ กาเล สกฺโก “กหุ ึ นุ โข สา นิพฺพตฺตาติ อาวชฺเชนฺโต ทิสฺวา “อิทานิ มยา ตตฺถ คนฺตํุ วรฏตฺ ฏเตนีตหิิ เอลาฬกุ วณฺเณน ปญฺญายมาเนหิ สตฺตหิ ยานกํ ปเู รตฺวา ปาเชนฺโต พาราณสยิ ํ ปวิสติ ฺวา “เอลาฬกุ านิ คณฺหถาติ อคุ ฺโฆเสนฺโต วีถึ ปฏิปชฺชิ; มคุ ฺคมาสาทีนิ คเหตฺวา อาคเต ปน “มเู ลน น เทมีติ วตฺวา, “กถํ เทสตี ิ วตุ เฺ ต, “อหํ สลี รกขฺ กิ าย อติ ถฺ ยิ า ทมมฺ ตี ิ อาห. “สีลํ นาม สามิ กีทิสํ: กึ กาฬํ อทุ าหุ นีลาทิ- วณฺณนฺต.ิ “ตมุ ฺเห สีลํ `กีทิสนฺติ น ชานาถ, กิเมว นํ รกฺขิสฺสถ, สลี รกฺขิกาย ปน ทสฺสามีติ. “สามิ เอสา กมุ ภฺ การสฺส ธีตา `สีลํ รกฺขามีติ วิจรต,ิ เอตสิ ฺสา เทหีต.ิ สาปิ ตํ “เตนหิ มยฺหํ เทหิ สามีติ อาห. “กาสิ ตฺวนฺต.ิ “อหํ อวชิ หิตปญฺจสีลาติ อาห. “ตยุ ฺหเมว ตานิ มยา อานีตานีต.ิ สกฺโก ยานกํ ปาเชนฺโต ตสสฺ า ฆรํ คนฺตฺวา อญฺเญหิ อนาหริยํ กตฺวา เอลาฬุกวณฺเณน เทวทตฺตยิ ธนํ ทตฺวา ผลติ สื่อการเรยี นรู้ โดยโรงเรียนพระปรยิ ตั ิธรรม วัดพระธรรมกาย 107 www.kalyanamitra.org

ทรงให้รู้แล้ว ซงึ่ พระองค์ ตรัสแล้ว วา่ อ. ทรัพย์ นี ้ เป็นทรัพย์ สอตีลตฺาานนิ ํ อชขาณนาฺฑเปานตวฺิ ากต“อฺวทาิ ํ เรตกฺขชาวี หติ ีตวิตุ ตวฺ ตยิ าฺวา ธปนก,ํ ปฺกามจฺ ิ. เพื่อความเป็นไปแหง่ ชีวิต ของเธอ (ยอ่ มเป็น), อ. เธอ จงรักษา ซง่ึ ศีล ท. ห้า กระท�ำ ให้เป็นคณุ ชาตไมเ่ ป็นทอ่ น ดงั นี ้เสดจ็ หลกี ไป แล้ว ฯ อ. ธดิ าของบคุ คลผ้กู ระทำ� ซงึ่ หม้อ แม้นนั้ เคลอ่ื นแล้ว จากอตั ภาพนนั้ ธอสีตตวุ ณาฺตภสฺณหาาตุวปเวณิฺวสาฺณุตสโาสตกีลอฺกสสสจฺสาสฺ วธติ าฺวสเรวาณรุ รกิฆาฺขอยเิตรสตรรุ ฺตูภปนาวสิพเริ ฺพนิยอตาภอฺตสิรส,ิ มูปรุ ทนเาชฺวฺนฏีสาฺ€อุคกโตปหสานสฺส.ิ เป็นธดิ า ของอสรู ผ้เู จริญทส่ี ดุ ในภพแหง่ อสรู เป็น บงั เกดิ แล้ว ในเรือนแหง่ อสรู ผ้มู เี วร ตอ่ ท้าวสกั กะ, ก็ (อ. ธดิ าของอสรู นนั้ ) เป็นผ้มู ี รูปงาม เป็นผ้มู วี รรณะเพยี งดงั วรรณะแหง่ ทอง เป็นผ้มู าตามพร้อมแล้ว ด้วยสริ ิแหง่ รูป อนั ไมท่ ว่ั ไป ได้เป็นแล้ว เพราะความทแ่ี หง่ ศลี เป็นคณุ ชาตอนั ตนรกั ษาดแี ล้ว ในอตั ภาพ ท. ๒ ฯ อ. ท้าวเวปจิตติ ผ้เู ป็ นจอมแห่งอสรู (กล่าวแล้ว แก่อสรู ท.) ออคอนสตณรฺตุจุ ฺหพฺฉนเวาลวาปหิกํวีตจาสิติ อนฺตนตตฺนิ ฺตสิปอโโฺสหานสาตรถุ ินาาหอเฺโตปตทนิ ฺเตจุถตฺวอฺฉําาวปกคิก“ปุสตํตผฺฺสายุ สทจคฺหาิาตํ มมอาิกอํทนอํนตํท“อจฺุวตาปฺฉุาสมุ วธ.ิ“เฺ ิกาหมเํ มรมสสมสฺาธมตีธตีีตติกาํิุ ผ้ทู งั้ มาแล้ว ๆ วา่ อ. ทา่ น ท. เป็นผ้สู มควร แกธ่ ดิ า ของเรา ยอ่ มเป็น หามไิ ด้ ดงั นี ้ไมใ่ ห้แล้ว ซง่ึ ธดิ านนั้ แกใ่ คร ๆ (คดิ แล้ว) วา่ อ. ธดิ า ของเรา จกั ใคร่ครวญ ซง่ึ สามี ผ้สู มควร แกต่ น ด้วยตนเทยี ว ดงั นี ย้ งั หมู่แหง่ อสรู ให้ประชมุ กนั แล้ว ได้ให้แล้ว ซงึ่ พวงแหง่ ดอกไม้ ในมอื ของธดิ านนั้ (ด้วยคำ� ) วา่ อ. เจ้า จงรบั ซงึ่ สามี ผ้สู มควร แกเ่ จ้า ดงั นี ้ฯ ในขณะนนั้ อ. ท้าวสกั กะ ทรงตรวจดอู ยู่ ซงึ่ ทแี่ หง่ ธดิ าของบคุ คล วตปฏํรฺปิสฏปวตตตรสีติยฺตมฺิ นึึ ฺเขมตเณหตลอฺวฺลสฏากกฺ€อโฺาก“สสอรุ.ิติทวสาณสฺนาฺณิ ํนมพิยนพฺาิมตคมฺตฺ นฏินฺ€ฺติตาฺวฺวนาาํ โตอํโคลอนเากฺตเนนฺวโฺ ตตาํุ ผ้กู ระทำ� ซงึ่ หม้อนนั้ บงั เกดิ แล้ว ทรงทราบแล้ว ซงึ่ ความเป็นไปทว่ั นนั้ (ทรงดำ� รแิ ล้ว) วา่ ในกาลนี อ้ . อนั อนั เรา ไปแล้ว นำ� มา ซง่ึ ธดิ าของอสรู นนั้ ยอ่ มควร ดงั นี ้ ทรงเนรมติ แล้ว ซง่ึ เพศเพยี งดงั เพศแหง่ อสรู ผ้แู ก่ เสดจ็ ไปแล้ว ได้ประทบั ยนื แล้ว ณ ทส่ี ดุ รอบแหง่ บริษทั ฯ อ. นางอสรุ กญั ญาแม้นนั้ แลดอู ยู่ ข้างนดี ้ ้วย ๆ ผ้สู กั วา่ เหน็ แล้วซงึ่ มปสาโุพหมฺพเิโสฆกสาเตนปนิิฺวนติวอสาิโอสฺตสชวฺโจอเฌิโสปุตตนรฺถิจตปโหอปุ ทโผฺ ลยทเาอกาุปนมฺปฺตํ หีนตขุ ฺเิปฺวตนิา.ํ นท“ิฏเอฺ€โมเสปตเฺตมาเมนว ท้าวสกั กะนนั้ เทยี ว เป็นผ้มู หี ทยั อนั ความรกั อนั เกดิ ขนึ ้ แล้ว ด้วยอำ� นาจ แหง่ การอยพู่ ร้อมกนั ในกาลกอ่ น อนั เพยี งดงั ห้วงนำ� ้ ใหญ่ ทว่ มทบั แล้ว เป็น (คดิ แล้ว) วา่ อ. อสรู นนั่ เป็นสามี ของเรา (จงเป็น) ดงั นี ้โยนไปแล้ว ซงึ่ พวงแหง่ ดอกไม้ ในเบอื ้ งบน แหง่ ท้าวสกั กะนนั้ ฯ อ. อสรู ท. ละอายอยู่ วา่ อ. พระราชา ของเรา ท. ไมไ่ ด้แล้ว ซง่ึ อสรู มอลหภลิตอลฺ สฺวโการุ า ออ“อนิทมจาุ หฺนฺฉาิวกโิ ลกํ รภตาิ,ิชาอลเยชอเฺชตมมฺตวาสกนํสฺ ากาธลปีตํ กุ ธฺกีตมปุ ิอสึตน.ุาจมุ ฺฉหวโตกิ ํ ผ้สู มควร แกธ่ ดิ า สนิ ้ กาล มปี ระมาณเทา่ นี ้ได้แล้ว ในกาลน,ี ้ อ. อสรู นี ้ นน่ั เทยี ว ผ้แู ก่ กวา่ ป่ ู เป็นผ้สู มควร แกธ่ ดิ า ของพระราชานนั้ (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้หลกี ไปแล้ว ฯ แม้ อ. ท้าวสกั กะ ทรงจบั แล้ว ซง่ึ นางอสรุ กนั ญญานนั้ ทม่ี อื นทิตสฺวากฺโกอปาิ กาตเํ ส หปตกฺเถฺขนฺทคิ. เหตฺวา “สกฺโกหมสมฺ ีติ ทรงบนั ลอื แล้ว วา่ อ.เรา เป็นท้าวสกั กะ ยอ่ มเป็น ดงั นี ้ทรงเหาะไปแล้ว ในอากาศ ฯ อ. อสรู ท. (รู้แล้ว) วา่ อ. เรา ท. เป็นผ้อู นั ท้าวสกั กะผ้แู ก่ ลวงแล้ว อสรุ า “วฺจิตมหฺ า ชรสกฺเกนาติ ตํ อนพุ นฺธึส.ุ เป็นแล้ว ดงั นี ้ตดิ ตามแล้ว ซง่ึ ท้าวสกั กะนนั้ ฯ อ. เทพบตุ รผ้เู ป็นสารถี ชอ่ื วา่ มาตลี นำ� มาแล้ว ซง่ึ รถชอ่ื วา่ เวชยนั ต์ €ปเาปยสามส.ิ สากต.ิฺโกลิ สงคฺ าหโก เวชยนตฺ รถํ อาหรติ วฺ า อนตฺ รามคเฺ ค พกั ไว้แล้ว ในระหวา่ งแหง่ หนทาง ฯ ตํ ตตฺถ อาโรเปตฺวา เทวนคราภิมโุ ข อ. ท้าวสกั กะ ทรงยกขนึ ้ แลว้ ซงึ่ นางอสรุ กญั ญานนั้ บนรถชอ่ื วา่ เวชยนั ตน์ นั้ ทรงมพี ระพกั ตรเ์ ฉพาะตอ่ เทพนคร ได้เสดจ็ ไปข้างหน้าแลว้ ฯ ครงั้ นนั้ ในกาลแหง่ ท้าวสกั กะนนั้ เสดจ็ ถงึ พร้อมแลว้ ซงึ่ ป่าแหง่ ไม้งวิ ้ ภีตาอคถรสุฬฺสโปสตมิ กพฺ าลวิ วนริ ํวสสึ ม.ุ ปฺ ตฺตกาเล รถสทฺทํ สตุ ฺวา อ. นกครุฑผ้ลู กู น้อย ท. ฟังแล้ว เสยี งแหง่ รถ กลวั แล้ว ร้องแล้ว ฯ 108 ธรรมบทภาคท่ี ๒ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org

อ. ท้าวสกั กะ ทรงสดบั แล้ว ซงึ่ เสยี ง ของนกครุฑผ้ลู กู น้อย ท. เตสํ สทฺทํ สตุ ฺวา สกฺโก มาตลึ ปจุ ฺฉิ “เก เอเต เหลา่ นนั้ ตรัสถามแล้ว ซง่ึ เทพบตุ รชื่อวา่ มาตลี วา่ อ. สตั ว์ ท. วิรวนฺตีต.ิ เหลา่ นนั้ เหลา่ ไหน ยอ่ มร้อง ดงั นี ้ฯ (อ. เทพบตุ รชื่อวา่ มาตลี กราบทลู แล้ว) วา่ ข้าแตเ่ ทพเจ้า “ครุฬโปตกา เทวาต.ิ อ. นกครุฑผ้ลู กู น้อย ท. (ยอ่ มร้อง) ดงั นี ้ฯ (อ. ท้าวสกั กะ ตรัสถามแล้ว) วา่ (อ. นกครุฑผ้ลู กู น้อย ท. “กกึ ารณาติ. ยอ่ มร้อง) เพราะเหตไุ ร ดงั นี ้ฯ (อ. เทพบตุ รชอ่ื วา่ มาตลี กราบทลู แล้ว) วา่ (อ. นกครฑุ ผ้ลู กู น้อย ท.) “รถสทฺทํ สตุ ฺวา มรณภเยนาต.ิ ฟังแล้ว ซง่ึ เสียแหง่ รถ (ยอ่ มร้อง) เพราะความกลวั แตค่ วามตาย ดงั นี ้ฯ นขอจอใแเ(แด(อใหมสเแไ(อซเหผแใแปพหยดนดหน้ก้ะง.าหกลมึ่..าชงูุนนนีัป่ัต็้อ่้น็วกน้ภื่อปเยทแกนร่เ่พะาวง่ีีไเงึ่สอรกบธ่ยมาักปทแาทตมอ่ชปโร่ีดนุพีะสนอออกอออแ(ดั้าอกรกคยคุะลขเรอียิย่ีรบภม่(าอนมัี่นมรอร.....็จป.ูแ็้ละอฏใท้วะคาว.วยยอณหายอั้า็ไ้ตอาอหในบ.าโทัๆิแาลปทเทางนบทรัันสู่านณ้ยแสไงทงอ่มฑ)นหกแงัรรัผ.ท้ม้ทา้รเพสไราหูมชาซรสูจ.กใัพปถดสถขล้แเ์งป่้าชวู้าย่าวนผทาง้งรนง่ท่ึทาเ่�ูำขาน้ทิำ�ดงวบัลวชสว่ทวะแทวอแทว้จสรกปท.ูสเา์แ).่านคง้าเ.ยวหูดสกตปสุลัห้พะ(สงเาขักดแรใจเ่ีนิทกนแีงญขัชคหเ้ใตดฯเ้กมิกากรััวัวเจรแงุ่้นกึซนางกหลั่อธ้.ตอ้ีปหาชนร้กรถ,ดน็สะกหก�ำทนง่่ึ)แขค,พะนกลปัๆถัไ่้ัอนกื่รอะ้์ญัปเกอะแงัะ้่าปีอลอวแ,รนีานดือย้รอส.ฯลวเนแ)ว(ลกยกไฏม้า่รงาวมบแตอทญไาบมิัน.า่รดลบม้าั้อไวงะหัดศิาญลเ.่ือบ่ทปเอ่ีตมซค้แ้มพวปรหทาเปา้ปรแมด้ยสัซพวดถ.รรทรุงรถึ่หา้รญช(็าดอนร่ื.ทตน้ร(ะีวอ่งึ่งแตแััศสกทิรดอัททตรสระง่ซื่ออะทานักตใตะยรก่ผมห้ลาวข้งาีแรกาพ.ลทรบทง่ึู่นวหแัง)ดอี่สิแรท้คงาู้ตษัช์อผาูวฉง่วล้งไอีนาแ่รนาา้ิลรยรุกงไหงาลัม้อลูวนงสเันัรู้นทัะะวแบมีป้นนวแกคนั�ำกะนาลมง้ไ่ันา้บสขชกนท้อัห)ั.แหเแน่นไแา์้วเบนอิดใซีบมัดฉ๔อนทรื่้ัอทู้กปพ,ินฯงาล้้่ลนรแลง่ษาุีกนดิแังึ่ใ้พแวส้นแพวิรวฉะ้้ววอแทว้ล(รงเไหวเฯลายงยลแาา�ำ่ล้ทาสดรยฯ(น่าตัออลส้รว้พเแ้คว์ะ้ตทจคค้าวว้์กปสวงทัซั้ครสวทมรซูลซาดิิตก่ญรงัโัอกงด่ึรร.้ทฯงรุึ่.้เกแงวต่ึลอถกทาสแะต)รอกนกัะหจ็.ซซกผะลรูก.า)ใปทง่ึลอ.าปมานญัเอวรงึ่งอทึ่้านท้เูมนซวนป้ารเวงืใฯอนดีนาาพ่ีไอาร้ปซา้.ตอ็นง)นส่ึหญหั)หีดนแ้ตอ้รยียาาวกง่ึรรสาห�ำแ,วต้ั(้นนกกัแตทหสีลางคยอ่วแารอวญ(แใัลา่รขวลทอลรไมทกก่ิพับิันเมลน่ื.าอห้วกด์าปัผก้อสวบกาขัญอ่ีไอ้่แยนวัไเว้ก้นะ็ป้ขกเูแอน.บงาะรมุมหแย์(า่กอทาาดง่รแทหก)ซาจลฯนัตือลฉมง่่า่้ิะดล้อ.าหง้อขงกัญึ่งััา่พ้้กนงนฉวัขี;ทก*นยนวแนันดึ.วง่เแบ้ร�อำแิบอดาปญาสกยลตัีส้เี)พเแพะวก้้ลกน.ฯฉจนง็รีหใล้ษกนอั่อวบยมกนังี่น่นพาึอเคเ่นงพัแรแาะปกสนรมเิ์้ทกมมา้ิาญแทอารสหลรกายา็ะแทอนหนุฑระอ่คะาาหช.งด้ะวาง่แ)กัทนดรงผกนชแแแอน่ือแก่จงล็น์ลขห้่ีสแ่แังูลลลาางลีรไไววไานทททนท้ัาวป้ปมนทนคดลยกถุ้้้้าวววาว่่ร)ี,.,.,..้้้์ี่ ้ “มํ เอกํ นิสสฺ าย เอตฺตโก ทิโช รถเวเคน วิจณุ ฺณิโต, มา นสฺส,ิ นิวตฺเตหิ รถนฺต.ิ โส สนิ ฺธวสหสฺสสฺส ทณฺฑเกน สญฺญํ ทตฺวา รถํ นิวตฺเตส.ิ ตํ ทิสวฺ า อสรุ า น“ิวชตรฺเสตกสฺโ,ิกอทอฺธสารุ เปนรนุ โตอปุ ปตฺถฏฺม€าโฺ ภย ปลายนฺโต อิทานิ รถํ ลทฺโธ ภวิสสฺ ตีติ นิวตฺติตฺวา อาคตมคฺเคเนว อสรุ ปรุ ํ ปวิสติ ฺวา ปนุ สีสํ น อกุ ฺขิปึส.ุ สกฺโกปิ สุชํ อสุรกญฺญํ เทวนครํ เนตฺวา อฑฺฒเตยฺยานํ อจฺฉราโกฏีนํ เชฏฺ€กฏฺ€าเน €เปส.ิ สา สกฺกํ วรํ ยาจิ “มหาราช มม อิมสฺมึ เทวโลเก มาตาปิ ตโร วา ภาติกภคนิ ิโย วา นตฺถิ; ยตฺถ ยตฺถ คจฺฉสิ, ตตฺถ ตตฺถ มํ คเหตฺวา คจฺเฉยฺยาสีติ. โส “สาธตู ิ ตสฺสา ปฏิญฺญํ อทาส.ิ อสรุ าตโต“อมปหฺ าฏกฺ €ําทยิพฺพจปารจิจิตฺฉฺตตปฺตกาตสฺสลิยาปปุ ปผฺ ุปนฺผกิตาโาลยต,ิ สญฺญาย ยทุ ฺธตฺถาย สกฺกํ อภิยชุ ฺฌิตกุ ามา อภิรูหสึ .ุ ตโต สสกปุ ฺโกณฺณเหาฏนฺ€ํ,าสตมโตทุ ฺเทกมุ ภฺ นณาคฺฑาานนํ ํ, อารกฺขํ อทาส,ิ ตโต ยกฺขานํ, ตโต จตนุ นฺ ํ มหาราชาน,ํ สพพฺ ปู ริ ปน เทวนครทวฺ าเรสุ วชิรหตฺถา อินฺทปฏิมา €เปส.ิ อสรุ า นาคาทโย ชินิตฺวา อาคตาปิ อินฺทปฏิมา ทรู โต ทิสวฺ า “สกฺโก นิกฺขนฺโตติ ปลายนฺต.ิ ผลิตสือ่ การเรยี นรู้ โดยโรงเรยี นพระปรยิ ตั ิธรรม วัดพระธรรมกาย 109 www.kalyanamitra.org

(อ. พระศาสดา) ตรสั แล้ว วา่ ดกู อ่ นมหาลิ อ. มาณพ ชอ่ื วา่ มฆะ สปวนปตพาตฏฺวเฺวฺเิปมพาา“ชสเสอฺชอปํ วิ;ทิมิพํเฺวํอโทุีสคลวฺธมุากํ าหถิยอเททามโปีหลลวาปฺิิโกหลมตุปมเตฺตกสโฺโฆรสตตาฺุโนถรจมํ,ชาวฺชณอปิเสํ ปเโสนกวปฺ าสามนเอารํ เสทปออ,ิํวปฺธริคมหูปอโาิํ มปทนอปฺ ปิสิสโมฏหสฺฺสาิปตารโิททีตยยํํิ ปฏบิ ตั แิ ล้ว ซงึ่ ปฏปิ ทาคอื ความไประมาท อยา่ งน;ี ้ กแ็ ล อ. มาณพชอื่ วา่ มฆะนน่ั ผ้ไู มป่ ระมาทแล้ว อยา่ งนี ้ถงึ แล้ว ซง่ึ ความเป็นใหญ่ มอี ยา่ งนี ้ เป็นรปู (ยงั เทวดา)ให้กระทำ� แลว้ ซง่ึ ความเป็นแหง่ พระราชาในเทวโลกท.๒ ชอื่ อ. ความไมป่ ระมาท นน่ั (อนั บณั ฑติ ท.) มพี ระพทุ ธเจ้าเป็นต้น สรรเสริญแล้ว, เพราะวา่ อ. การบรรลุ ซง่ึ คณุ วเิ ศษ ท. อนั เป็นโลกยิ ะ และโลกตุ ระ แม้ทงั้ ปวง ยอ่ มมี เพราะอาศยั ซงึ่ ความไมป่ ระมาท ดงั นี ้ ตรสั แล้ว ซงึ่ พระคาถานี ้วา่ อ. ทา้ วมฆวะ ทรงถงึ แลว้ ซ่ึงความเป็นแหง่ เทพผปู้ ระเสริฐทีส่ ดุ “อปปฺ มาเทน มฆวา เทวานํ เคสรฏหฺ €ิโตตํ คโต; กวา่ เทพ ท. เพราะความไมป่ ระมาท; (อ. บณั ฑิต ท.) ยอ่ มสรรเสริญ อปปฺ มาทํ ปสํสนตฺ ิ, ปมาโท สทาติ. ซึ่งความไมป่ ระมาท อ. ความประมาท, (อนั พระอริยเจา้ ท.) ติเตียนแลว้ ในกาลทกุ เมือ่ ดงั นี้ ฯ (อ.อรรถ) วา่ เพราะความไมป่ ระมาท อนั อนั ตนกระทำ� แล้วกระ โสธนตํ ตอฺถาทึอกปตปฺ ฺวมาาเทกเนตานต:ิ ออปจปฺ ลมคาาเเทมน.ภมู มิปฆปฺ วเทาเตส:ิ ทำ� ซงึ่ การยงั ประเทศแหง่ ภาคพนื ้ ท. ในอจลคามให้หมดจดให้เป็นต้น (ดงั นี ้ในบท ท.) เหลา่ นนั้ หนา (แหง่ บท) วา่ อปปฺ มาเทน ดงั นี ้ฯ (อ.อรรถ) วา่ อ.มาณพ ชอื่ วา่ มฆะ ผู้ (อนั ชน ท.) รู้ทวั่ แล้ว วา่ เทวโลอทกิ าานนิํ “รมาฆชวภาาตเวิ ปนเฺ ทาวโาตนํมโเฆสฏฺม€ตาณํ คโวโต.ทวฺ นิ นฺ ํ อ.ท้าวมฆวะ ดงั นี ้ ในกาลนี ้ ชอ่ื วา่ ถงึ แล้ว ซง่ึ ความเป็นแหง่ เทพ ผ้ปู ระเสริฐทสี่ ดุ กวา่ เทพ ท. เพราะความทแี่ หง่ ตนเป็นพระราชาแหง่ เทวโลก ท. ๒ (ดงั นี ้แหง่ บท) วา่ มฆวา ดงั นี ้ฯ (อ.อรรถ) วา่ อ.บณั ฑติ ท. มพี ระพทุ ธเจ้าเป็นต้น ยอ่ มชมเชย โถเมปนฺตสิสํ วนณฺตฺณตี :ิยนพฺตทุ .ิ ฺธาทโย ปณฺฑิตา อปปฺ มาทเมว คอื วา่ ยอ่ มสรรเสริญ ซง่ึ ความไมป่ ระมาทนนั่ เทยี ว (ดงั นี ้ แหง่ บท) วา่ ปสสํ นตฺ ิ ดงั นี ้ฯ (อ.อนั ถาม) วา่ (อ.บณั ฑติ ท. ยอ่ มสรรเสริญ ซง่ึ ความไมป่ ระมาท) ปฏิลกาภกึ ากราณรณา?ตฺตสาพ. ฺเพสํ โลกิยโลกตุ ฺตรานํ วเิ สสานํ เพราะเหตอุ ะไร ? (ดงั น)ี ้ (อ.อนั แก้) วา่ (อ.บณั ฑติ ท. ยอ่ มสรรเสริญ ซง่ึ ความไมป่ ระมาท) เพราะความที่ (แหง่ ความไมป่ ระมาทนนั้ ) เป็นเหตุ แหง่ การได้เฉพาะ ซง่ึ คณุ วเิ ศษ ท. อนั เป็นโลกยิ ะและโลกตุ ระทงั้ ปวง (ดงั น)ี ้ ฯ (อ.อรรถ) วา่ สว่ นวา่ อ.ความประมาท อนั พระอริยเจ้า ท. เหลา่ นนั้ นิจฺจํปมคราหโทิโตครนหินโิฺทติโตส. ทาต:ิ ปมาโท ปน เตหิ อริเยหิ ตเิ ตยี นแล้ว คอื วา่ นนิ ทาแล้ว เนอื งนติ ย์ (ดงั นี ้แหง่ บาทแหง่ พระคาถา) วา่ ปมาโท ครหโิ ต สทา ดงั นี ้ฯ (อ.อนั ถาม) วา่ (อ.ความประมาท อนั พระอริยเจ้า ท. ตเิ ตยี นแล้ว กกึ ารณา? สพฺพวปิ ตฺตีนํ มลู ภาวโต. ในกาลทกุ เมอื่ ) เพราะเหตอุ ะไร ? (ดงั น)ี ้ (อ.อนั แก้) วา่ (อ.ความประมาท อันพระอริยเจ้า ท. ติเตียนแล้ว ในกาลทุกเม่ือ) เพราะความที่ (แหง่ ความประมาทนนั้ ) เป็นมลู แหง่ ความวบิ ตั ทิ งั้ ปวง ท. (ดงั น)ี ้ ฯ (อ.อธบิ าย) วา่ จริงอยู่(อ.ความวบิ ตั ิ ท.) ทงั้ ปวง คอื อ.ความเป็น ปมาทมมนลสูุ กิสฺ าโทเยภวคาฺยตํ .ิ วา หิ อปายปุ ปตฺติ วา สพฺพา แหง่ บคุ คลผ้มู สี ว่ นชวั่ ในมนษุ ยห์ รือ หรือวา่ คอื อ.การเข้าถงึ ซง่ึ อบาย เป็นธรรมชาตมิ คี วามประมาทเป็นมลู นน่ั เทยี ว (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้ฯ ในกาลเป็นทสี่ ดุ ลงอบแหง่ พระคาถา อ. เจ้าลจิ ฉวี พระนามวา่ ปตฏิ ฺค€หาถิ, สาปมรปฺ ิโตยฺตสปาเรนิสามปิหพาหลูิโสลตจิ าฺฉปวนี ฺนโาสทตโายปชตาฺตตผิาเตล.ิ มหาลิ ทรงตงั้ อยเู่ ฉพาะแล้ว ในโสดาปัตตผิ ล ฯ แม้ อ.บริษทั ผ้ถู งึ พร้อมแล้ว ท. มาก เป็นพระอริยบคุ คลมพี ระโสดาบนั เป็นต้น เกดิ แล้ว ดงั นแี ้ ล ฯ อ. เร่ืองแห่งท้าวสกั กะ (จบแล้ว) ฯ สกกฺ วตถฺ ุ. 110 ธรรมบทภาคท่ี ๒ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org

๘. อ. เร่ืองแห่งภกิ ษุรูปใดรูปหน่ึง ๘. อญญฺ ตรภกิ ขฺ ุวตถฺ ุ. (อันข้าพเจ้า จะกล่าว) ฯ อ. พระศาสดา เมื่อประทบั อยู่ ในพระเชตวนั ทรงปรารภ “อปปฺ มาทรโต ภกิ ขฺ ูติ อิมํ ธมมฺ เทสนํ สตฺถา ซงึ่ ภกิ ษรุ ูปใดรปู หนง่ึ ตรสั แล้ว ซงึ่ พระธรรมเทศนา นี ้วา่ อปปฺ มาทรโต เชตวเน วิหรนฺโต อญฺญตรํ ภิกฺขํุ อารพฺภ กเถส.ิ ภกิ ขฺ ุ ดงั นีเ้ป็นต้น ฯ ได้ยินวา่ อ. ภิกษุนนั้ ทลู ยงั พระศาสดา ให้ตรัสบอกแล้ว โส กิร สตฺถุ สนฺตเิ ก ยาว อรหตฺตา กวมามฺ ยฏมฺ €นาฺโนตํ ซงึ่ กมั มฏั ฐาน เพยี งใด แตพ่ ระอรหตั ในสำ� นกั ของพระศาสดา กถาเปตฺวา อรญฺญํ ปวิสติ ฺวา ฆเฏนฺโต เข้าไปแล้ว สปู่ ่า พวกเพยี รอยู่ พยายามอยู่ ไมไ่ ด้อาจแล้ว เพอ่ื อนั บรรลุ อรหตฺตํ ปตฺตํุ นาสกฺขิ. ซง่ึ พระอรหตั ฯ อ. ภกิ ษนุ นั้ (คดิ แล้ว) วา่ อ. เรา จกั ทลู (ยงั พระศาสดา) ให้ตรสั บอก ตโต โสนิก“ฺขวมเิ สิตเฺวสาตฺวาสตฺถกุ มมฺ ฏสฺ€นาฺตนกิํ ํ กถาเปสสฺ ามีติ ซงึ่ กมั มฏั ฐาน ให้วเิ ศษ ดงั นี ้ออกไปแล้ว จากป่ านนั้ มาอยู่ สสู่ ำ� นกั อาคจฺฉนฺโต ของพระศาสดา เหน็ แล้ว ซงึ่ ไฟไหม้ป่ า อนั ใหญ่ อนั ตงั้ ขนึ ้ แล้ว เออนกฺตํ รามมณุ คฺฑฺเคปพมฺพหตนมฺตตํ ฺถกทําวอคภฺคิรึ ุยอฺหฏุ ฺ€ตินํิสทนิ ิสฺโนวฺ าอเรวญเคฺญนํ ในระหวา่ งแหง่ หนทาง ซง่ึ เฉพาะแล้ว สยู่ อดแหง่ ภเู ขาอนั โล้น ลกู หนงึ่ โดยเร็ว นง่ั แล้ว เหน็ แล้ว ซง่ึ ไฟ อนั ไหม้อยู่ ซง่ึ ป่ า ถอื เอาแล้ว ฑยฺหมานํ อคฺคึ ทิสวฺ า อารมมฺ ณํ คณฺหิ “ยถา (ซงึ่ ไฟนนั้ กระท�ำ) ให้เป็นอารมณ์ วา่ อ. ไฟนี ้ ยอ่ มเผาไปอยู่ อยํ อคฺคิ มหนฺตานิ จ ขทุ ฺทกานิ จ อปุ าทานานิ ซงึ่ ธรรมชาตเป็นเครื่องอนั ไฟเข้าถอื เอา ท. อนั ใหญด่ ้วย อนั น้อยด้วย ฑหนฺโตว คจฺฉต;ิ เอวํ อริยมคฺคญาณคฺคนิ าปิ เทยี ว ฉนั ใด ; อ. อนั แม้อนั ไฟคอื อริยมรรคญาณ เผาอยู่ ซงึ่ สงั โยชน์ ท. มหนฺตานิ จ ขทุ ฺทกานิ จ สญฺโญชนานิ ฑหนฺเตน อนั ใหญ่ด้วย อนั น้อยด้วย พงึ ไป จกั มี ฉนั นนั้ ดงั นี ้ฯ คนฺตพฺพํ ภวสิ ฺสตีต.ิ อ. พระศาสดา ประทบั นง่ั แล้ว ในพระคนั ธกฎุ ี เทยี ว ทรงทราบแล้ว สตถฺ า คนธฺ กฏุ ยิ ํ นสิ นิ โฺ นว ตสสฺ จติ ตฺ วารํ ญตวฺ า ซง่ึ วาระแหง่ จิต ของภิกษุนนั้ ตรัสแล้ว วา่ ดกู ่อนภิกษุ อ. อยา่ งนนั้ “เอวเมว ภิกฺขุ มหนฺตานิปิ ขทุ ฺทกานิปิ อปุ าทานานิ นนั่ เทยี ว อ. สงั โยชน์ ท. ทงั้ ละเอยี ด ทงั้ หยาบ อนั เกดิ ขนึ ้ อยู่ ในภายใน วยิ อิเมสํ สตฺตานํ อพฺภนฺตเร อปุ ปฺ ชฺชมานานิ ของสตั ว์ ท. เหลา่ นี ้ ราวกะ อ. ธรรมชาตเป็นเครื่องอนั ไฟเข้าถอื เอา ท. อณํถุ ลู านิ สญฺโญชนานิ, อนั ใหญ่บ้าง อนั น้อยบ้าง, อ.อนั (อนั บคุ คล)เผาแล้วซงึ่ สงั โยชน์ ท.เหลา่ นนั้ ด้วยไฟคอื ญาณ ตานิ ญาณคฺคนิ า ฌาเปตฺวา อภพฺพปุ ปฺ ตฺตกิ านิ กระท�ำ ให้เป็นธรรมชาตไมค่ วรเพื่ออนั เกิดขนึ ้ ยอ่ มควร ดงั นี ้ ภกาิกตฺขํุ ุโวนฏฺฏตอีตภิ ิมวุเตขฺวานิสโินอภฺโนาสํ วิสฺสชฺเชตฺวา ตสฺส ทรงเปลง่ แล้ว ซง่ึ พระรัศมี ทรงปรากฏอยู่ แก่ภิกษุนนั้ ราวกะวา่ วิย ปญฺญายมาโน ผ้ปู ระทบั นงั่ แล้ว ในที่มีหน้าเฉพาะ ตรัสแล้ว ซง่ึ พระคาถานี ้วา่ อิมํ คาถมาห อ. ภิกษุ ผู้ยินดีแล้วในความไม่ประมาทหรือ หรือว่า “อปปฺ มาทรโต ภิกฺขุ ปมาเท ภยทสสฺ ิ วา ผูม้ ีอนั เห็นซ่ึงภยั เป็นปกติ ในความประมาท ย่อมเผาไปอยู่ สญฺโญชนํ อณํถุ ูลํ ฑหํ อคฺคีว คจฺฉตีติ. ซึ่งสงั โยชน์ ทง้ั ละเอียดทงั้ หยาบ เพียงดงั อ. ไฟ (เผาไปอยู่ ซ่ึงธรรมชาตเป็นเครือ่ งอนั ไฟเขา้ ถือเอาทงั้ ใหญท่ ง้ั นอ้ ย) ดงั นี้ ฯ (อ.อรรถ) วา่ ผ้ยู นิ ดแี ล้ว คอื วา่ ผ้ยู นิ ดยี งิ่ แล้ว ในความไมป่ ระมาท ตตฺถ อปปฺ มาทรโตต:ิ อปปฺ มาเท รโต อภิรโต (ดงั นี)้ (ในบท ท.) เหลา่ นนั้ หนา (แหง่ บท) วา่ อปปฺ มาทรโต ดงั นี ้ อปปฺ มาเทน วีตินาเมนฺโตติ อตฺโถ. อ.อธิบาย วา่ ผู้ (ยงั กาล) ให้น้อมไปลว่ งวเิ ศษอยู่ ด้วยความไม่ ประมาท ดงั นี ้ฯ ดงั นี ้ฯ ผลติ สือ่ การเรียนรู้ โดยโรงเรียนพระปริยัตธิ รรม วดั พระธรรมกาย 111 www.kalyanamitra.org

(อ.อรรถ) วา่ ผ้เู หน็ อยู่ ซง่ึ ภยั ในความประมาท อนั มีการเข้าถงึ ภภยยํโตปปสมปฺสาสนเทสฺฺโตนภ,ฺโยตตท.าสสสฺ ํ ิววาาตอ:ิ ปุ นปิรยตปฺุตีปนํตมฺตลอิู าตทฺติกาํ ปปมมาาเททํ ซง่ึ นรกเป็นต้น, อีกอยา่ งหนง่ึ ผ้เู หน็ อยซู่ งึ่ ความประมาท โดยความ เป็นสภาพอนั บคุ คลพงึ กลวั เพราะความท่ี (แหง่ ความประมาทนนั้ ) เป็นมลู แหง่ การเข้าถงึ ท. เหลา่ นนั้ (ดงั นี ้ แหง่ บาทแหง่ พระคาถา) วา่ ปมาเท ภยทสฺสิ วา ดงั นี ้ฯ (อ.อรรถ) วา่ (ซง่ึ กิเลส) อนั เป็นเครื่องประกอบ คือวา่ อนั เป็น วฏฺเฏสญโอโฺ ญสที ชานปนนฺตส:ิมตวฺถฏฺํฏททกุสฺเวขิธนํ สสทฺธฺโึ โยชชนนํ.ํ พนฺธนํ เครื่องผกู พนั (ซง่ึ สตั ว์ ท.) กบั ด้วยทกุ ข์ในวฏั ฏะ ช่ือวา่ ซง่ึ สงั โยชน์ อนั มีอยา่ งสบิ อนั สามารถในการ (ยงั สตั ว์ ท.) ให้จมลง ในวฏั ฏะ (ดงั นี)้ (แหง่ บท) วา่ สญโฺ ญชนํ ดงั นี ้ฯ (อ.อรรถ) วา่ อนั ใหญ่ด้วย อนั น้อยด้วย (ดงั นี)้ (แหง่ บท) วา่ อณุํถูลนฺต:ิ มหนฺตจฺ ขทุ ฺทกฺจ. อณุํถูลํ ดงั นี ้ฯ อ.อรรถ วา่ อ.ไฟนี ้ ยอ่ มเผาไปอยู่ ซงึ่ ธรรมชาตเป็นเคร่ืองอนั ขเคออทุปจตฺฉฺทปฺ ํ ตกฑมีตสาหิทอฺจํ รอตฺโโคฺโตอถคฺปุช.วีานภทํิกคาฺขจฑนุ ฉฺ ํหอตฑนปตี ฺโหปฺ ต:ิ นมยฺโาถตอทาวภาอธพคยิคฺพํจเอปตฺุฉคนปตฺ คฺ ;ิติ ตฺตเอํกิ มาวํ ณหเกมนโควรตฺ ฺคนนิ ฺโโตสจฺา ไฟเข้าถือเอา อนั ใหญ่ด้วย อนั น้อยด้วย นนั้ เทียว ฉนั ใด; อ.ภิกษุ ผ้ยู นิ ดแี ล้วในความไมป่ ระมาท นนั้ ยอ่ มเผาอยู่ ซงึ่ สงั โยชน์ นน่ั คอื วา่ กระท�ำอยู่ (ซง่ึ สงั โยชน์นน่ั ) ให้เป็นธรรมชาตไมค่ วรเพื่ออนั เกิดขนึ ้ ไป ด้วยไฟคือญาณ อนั อนั ตนถงึ ทบั แล้วด้วยความไมป่ ระมาท ฉนั้ นนั้ นนั่ เทยี ว ดงั นี ้ (แหง่ บาทแหง่ พระคาถา) วา่ ฑหํ อคคฺ วี คจฉตฺ ิ ในกาลเป็นทสี่ ดุ ลงรอบแหง่ พระคาถา อ. ภกิ ษุ นนั้ ผ้นู งั่ แล้ว สอสปรพวุกหณฺกฺพตคาสฺณฺตมาํวถีตณโฺา.ิ ปปฺณตชริโํนฺวยสาาสรนาีริ เํ อนโฌาถกาเมาเปเตโสตสฺวนฺวาาาควภนณสิกฺตหฺเฺขฺวณุาตฺวยปาถฏตวาิสถนนมาฺทิสภฺคมนิ ติทฺโาสนาโหนฺสวิ อยา่ งไรเทยี ว เผาแล้ว ซงึ่ สงั โยชนท์ งั้ ปวง ท. บรรลแุ ล้ว ซง่ึ พระอรหตั กบั ด้วยปฏสิ มั ภทิ า ท. มาแล้ว โดยอากาศ ชมเชยแล้ว สรรเสริญแล้ว ซงึ่ พระสรีระ อนั มวี รรณะเพยี งดงั วรรณะแหง่ ทอง ของพระตถาคตเจ้า ถวายบงั คมอยู่ หลกี ไปแล้ว ดงั นแี ้ ล ฯ อ. เร่ืองแห่งภกิ ษรุ ูปใดรูปหน่งึ (จบแล้ว ฯ) อญญฺ ตรภกิ ขฺ ุวตถฺ ุ. ๙. อ. เร่ืองแห่งพระเถระช่อื ว่าตสิ สะผ้อู ย่ใู นนคิ มโดยปกติ ๙. นิคมวาสติ สิ ฺสตเฺ ถรวตถฺ ุ. (๒๓) (อนั ข้าพเจ้า จะกล่าว) ฯ อ. พระศาสดา เมอื่ ประทบั อยู่ ในพระเชตวนั ทรงปรารภ ซง่ึ พระ- วิหรน“อฺโตปปฺ นมิคามทตรสิ โสฺตตตฺเิ ถอรํมิ อํ าธรมพมฺฺภเทกสเถนสํ .ิสตถฺ า เชตวเน เถระชอ่ื วา่ ตสิ สะ ผ้อู ยใู่ นนคิ มโดยปกติ ตรสั แล้ว ซงึ่ พระธรรมเทศนา นี ้วา่ อปปฺ มาทรโต ดงั นเี ้ป็นต้น ฯ ดังจะกล่าว โดยพิสดาร อ. กุลบุตร คนหนึ่ง ผู้เกิดแล้ว ชสลาทนตฺฺตธสปูเฏุ อํวฺสโกฑ€มสฺโปฺ มฺฒโปึทวเอวิ โิต“หกนฺโิ ติคกมลุสตอปาาสิวตุ รตสฺฺโทตฺถตฺธิโฺเสวถตริตโิโรฺถยอุตสนวิ าทิาสปมเู รเนฺปนพาอิคยฺพปมิ.ชปฺคิิตจาฺวฺโเมฉา และเตบิ โตแล้ว ในบ้านอนั ตงั้ อยแู่ ล้วในนคิ ม อนั ไมไ่ กล จากเมอื งสาวตั ถี แหง่ หนงึ่ บวชแล้วในพระศาสนาของพระศาสดาผ้มู อี ปุ สมบทอนั ได้แล้ว ปรากฏแล้ว ว่า ช่ือ อ. พระเถระช่ือว่าติสสะผ้อู ย่ใู นนิคมโดยปกติ เป็นผ้มู คี วามปรารถนาน้อย เป็นผ้ยู นิ ดแี ล้วด้วยของทม่ี อี ยู่ เป็นผ้สู งดั แล้ว เป็นผ้มู คี วามเพยี รอนั ปรารภแล้ว (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้ฯ 112 ธรรมบทภาคท่ี ๒ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org

อ.พระเถระนนั้ ยอ่ มเทยี่ วไปเพอื่ บณิ ฑะในบ้านแหง่ ญาตนิ น่ั เทยี ว โส นิพทฺธํ ญาตคิ าเมเยว ปิ ณฺฑาย จรต.ิ เนอื งนจิ ฯ อใ(ซซซลคหยงงง่ึ่ึึ่กุ ร้ทออตู่ขันซ้สสงาันึอ(้้เง่ึขคนททม.แทภนึรใิิสส้ลื่อาันหกิพ้ทท้วนชษเญราามนใ้อุหนนอ่ื่ มทญกกทลชทแ.็็ดดนก.ุ่.ล)ทีี,,ขยก้ว(.นึทง้ั(็ดอมอวกกพ.ี,.)ีาเ.ดร็ศรพจคา้,อีพรมารบรมษคเะรเีันป้ทศรแะเฐ็เถนนัลูรน้ลมีชษรเเแ้วิคื่ื่ออมคะฐลมวพรอื่)ี้ชว่ือา่พตรยอ่ืงอผะแรสิอ่กว้นะเคูกสมลาจ่ เาล่พจะ้อาาไ่ ถ้กุามนวรนปบปะคม่ี)าเ้ ศสนิเลวถาสยานา่ฑแีบนสอ่สทลณิิกทเมู่อด้วิโมะโิกไฑ.าดกเือมปศ้ศกวิงฯพม่็ลนยละสราเญตาะปนทท้นวน็นาน่ัรรตัคิ ตตงงเถมทกกก้ินีตียรรรฯสิะะะวอกสทททยระด���ำำำะอู่ อออทงั ยนนยยยำ� ,ู่ ีีููู่่่ อนาถปิ ณฺฑิกาทีสุ มหาทานานิ กโรนฺเตสปุ ิ , ปเสนทโิ กสเล อสทสิ ทานํ กโรนเฺ ตปิ, สาวตถฺ ึ นาคจฉฺ ต.ิ ้ ภิกฺขู “อวหิยรํ ต,ิ นิคอมนตาถิสปโฺ สิณฑฺ กิอาฏุ ทฺ€สีายุ มหสามทาฏุ นฺ€าานยิ ้ กญโารตนสิฺเตสํ สฏปฺุโิ€, ปเสนทิโกสเล อสทิสทานํ กโรนฺเตปิ , เนว อาคจฉฺ ตตี ิ กถํ สมฏุ ฺ€าเปตวฺ า สตถฺ ุ อาโรจยสึ .ุ อส(อไออตดด.ยนากัรั ้้วแัสคศา่ปวยลถงว่ายัอรค้นวาาอะแ.มวมีณาลอ้ าพคจหแ้.วมีตลรรลาปิะคงกุ้วรรหศดิคซอะราลงึ่)นัโืออวสมยดี บา่นัด้ชวนวคุ?สยานา่ษุ คกญั์ดอดยทลวะกูา์งั(า่พรไคต่อนงเรึงทปนริีย้กดัน็้.ภ(นแงั ค้ลวเบหิเกมยครืนเงคุ่ษัื่นอหก้รขกคุื่ออเ้ลาาินมลาพงร่าไ,ื่อใยแหดรนหคสะงัา้ยน่ั้รอออ�ำวร้ินอว)งต.ังวงคตหัภยวาเ่ ์ถารขา่อา่ ียซย)ุ้พามกง่ึออ่พขใไอมแ.ห้อาดราลไ้แนะเั้ มหป้วเตอเธ็ม่าลน(งพ่อซร,ซีวไครง่ึปงอห่ึอ์ะอพ.รีกยอาือขรยอ่งหดะ้า่อคมพเ(งาั มถ์ผอกหนรร้รไนเูัรวะรี,จม้ะะืออเตั รรน่มทงวิถญานคั�าำา่้))ุ ์ สตฺถา ตํ ปกฺโกสาเปตฺวา “สจฺจํ กิร ตฺวํ ภิกฺขุ เอวํ กโรสตี ิ ปจุ ฉฺ ติ วฺ า, “นตถฺ ิ ภนเฺ ต มยหฺ ํ ญาตสิ สํ คโฺ ค, อหํ เอเต มนสุ เฺ ส นสิ สฺ าย อชโฺ ฌหรณยี มตตฺ ํ ลภาม,ิ `ลเู ข วา ปณีเต วา ยาปนมตฺเต ลทฺเธ, ปนุ กึ อาหารปริเยสเนนาติ นาคจฺฉามิ, ผใดขแทแยคทเเดแจเซใเดปปปปนน้อ้้ลหิงกึ่ขอ่พืกววอูรรู็็็็นนนนสแปงง้งยยวกกมง่่อรผ่ทนตเผปมาอบาขขะินเนไขอใ รู้ต้ธน�รำมม.ูหนน่รรออื่้คุอใแา.ไภา้กุมะาาดนีคม่ิมงง�ำกแใงคลภส้ิกบชเาผ้บททาแไคปวต้าีพพวลนิพษมรา้อ้แลู่พีี่่มมาลงาพ่ผาแณขุย้ลนห่วคมแแอีีออร้นมลรวูอตู้่วซาราีะกปหนยยัะกา้่ซตวซีคขืงอวอัง่ึร่ของ่ร่่ซ็ูู,ลง,เ่ึง์ทึ่อวเฯหอวาศป้ัาไอา(งดปง่ึฯรว่้างาา่มอธั็ชนรจพคาุเนก็องกูนเมวรย้ถ.มาจรงึ่รใไ์ผขรผ.่ืค่ออสปราาปรนนานะะย้้าเูมูุกนงือกยัรศจรคนาแอเนัวอ่(เอ้ยขีคดภาก์แรยยธันลงยรักมเอนัา์ิรวญ่ือละิกอัปนอ่ค้้ขอว้วผแไวถ.ลา็ษม์อเมะ้นยเขยหูันม(มว่ชเอแนงุเยกปกไ่ผวไวงนาปป่ื่อปพด.หไดอน็อะ่ั้เนไลัู่ม้น็กดผรตนง้ปชั)งร่.แมนือไ้ีใาคอบ้ั้เลนาะห)ใ่ือหลแนปเกกรดยวดดเปีดน้ลว็ว้ถถทแนทดีลา้ว็ทอนง้แังึ่นวเนรขี่อแยม่ืม.ะป(น..ล)ะน่ัอกา่ืนลเซว็;แปนเนีร้นวใน้คเนเหั้า่ผงอึ่วขาลทกเตีรขฯนั้้อวอ้พพ้ลอ.อดู้วา:้ลยีอามใาาแย้นงา่รัวรร้วฝดดงเมจคีมาตอะนยถปภทเั่งีล,คาวะค้ห้เนยโ็คนันนิกแ.้ถซะาดรวอืต(ลลา่ไณหุหาษแอยมรง่ึา่ยมวงกัุืออะนนนบง่์.ดปุย้ปคมอคลท.)แ้ช�ำอาบงรั้ค่ิงือกนีผพัหลงม.่ืออานยแว้คแตเูเเนอีนรัทนน่ัีชปปแกผา้ถลวดอิป.อ่มลู�บำต็็น่ลมรนนน้้านว้.วหรชวิในารคกุะทมทผายะชคงิรัสบื่อกยบยคัน้ี่ทยูี่อืทญอวห่ววแทแอ่แ้ินลอดินาี่อแขานาา่ลหขลาูหมย้พศวดหอนนดมค้งึ่วกตรแ)ง่เยยีังงึแง่ีแแแืเงอปเเิลปดเเนนออตคลธลลล็ววรรทน้ว็่ืมนน้ยยก้้้อ้่ัาาวาาวาาว่ว่ .,,ูู่่ ญาตหี ิ ปน เม สสํ คโฺ ค นาม นตถฺ ิ ภนเฺ ตติ วตุ เฺ ต, ปกตยิ าปิ ตสสฺ อชฺฌาสยํ ชานนฺโต “สาธุ สาธุ ภิกฺขตู ิ สาธกุ ารํ ทตฺวา “อนจฺฉริยํ โข ปเนตํ ภิกฺข,ุ ยํ ตฺวํ มาทิสํ อาจริยํ ลภิตฺวา อปปฺ ิ จฺโฉ อโหส;ิ อยญฺหิ อปปฺ ิ จฺฉตา นาม มม ตนฺติ มม ปเวณีติ วตฺวา ภิกฺขหู ิ ยาจิโต อตีตํ อาหริ: อตีเต หิมวนฺเต คงฺคาตีเร เอกสฺมึ อทุ มุ พฺ รวเน อเนกสหสสฺ า สวุ กา วสสึ .ุ ตตฺถ เอโก สวุ ราชา อตตฺ โน นวิ าสนรุกขฺ สสฺ ผเลสุ ขเี ณส,ุ ยตเํทวขาอทวสิตฏิฺวฺา€ํ โหติ องฺกโุ ร วา ปตฺตํ วา ตโจ วา, คงคฺ ายํ ปานยี ํ ปิวติ วฺ า ปรมปปฺ ิจโฺ ฉ สนตฺ ฏุ ฺโ€ หตุ วฺ า อญฺญตฺถ น คจฺฉต.ิ ตสฺส อปปฺ ิ จฺฉสนฺตฏุ ฺ€ภาวคเุ ณน สกฺกสสฺ ภวนํ กมปฺ ิ . ผลติ ส่อื การเรียนรู้ โดยโรงเรียนพระปริยตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย 113 www.kalyanamitra.org

อ. ท้าวสกั กะ ทรงใคร่ครวญอยู่ ทรงเหน็ แล้ว ซง่ึ เหตนุ นั้ อตฺตโสนกฺโอกานอภุาาวเชวฺชนมาตโํนรุกตฺขํํ สทกุิสฺขฺวาาเปตสส.ิ ฺส วีมํสนตฺถํ ทรงยงั ต้นไม้นนั้ ให้แห้งแล้ว ด้วยอานภุ าพ ของพระองค์ เพื่ออนั ทรงทดลอง ซงึ่ นกแขกเต้าผ้พู ระราชานนั้ ฯ อ. ต้นไม้ หกั ลงแล้ว เป็นต้นไม้มีตอเป็นประมาณเทียว เป็น วอาฏเฺ€ตารสกุ ป.ิโฺ ขหรนโอฺเตภ,คคฺ อาาขโกาฏณิโมุตตโฺ วตยิว หสตุ ทวฺ ฺทาํ ฉนทิ ิจทฺ ฺฉาาวเฉรทิ นโฺ ฺโทต, มีชอ่ งน้อยและชอ่ งใหญ่, ครนั้ เมอื่ ลม พดั อยู่ เปลง่ ออกอยู่ ซง่ึ เสยี ง ราวกะวา่ อนั บคุ คลเคาะแล้ว ได้ตงั้ อยแู่ ล้ว ฯ อ. ขยุ ท. ยอ่ มไหลออก จากชอ่ ง ท. ของต้นไม้นนั้ , อ. นกแขกเต้าผู้ ตอนคาิสนนที ิฺตติ.ขฺสวาาสฺทิตวฺวาฉาติทาฺเทตคหปงํฺคิ าอจยคณุํ เณฺณปตาานฺวนาียิ ํ อนปทุิกิ วมฺุขิตพฺมฺวนราขฺตา,ิ ณอสมุ วุ ฺตราฺถตชเฺถกา พระราชา จกิ กนิ แล้ว ซง่ึ ขยุ ท. เหลา่ นนั้ ดมื่ แล้ว ซง่ึ นำ� ้ อนั บคุ คลพงึ ดม่ื ในแมน่ ำ� ้ คงคา ไมไ่ ปแล้ว ในทอี่ น่ื ไมพ่ รนั่ พรงึ แล้ว ซงึ่ ลมและแดด จบั แล้ว บนทส่ี ดุ แหง่ ตอของไม้มะเดอ่ื ฯ อ. ท้าวสกั กะ ทรงทราบแล้ว ซงึ่ ความทแ่ี หง่ นกแขกเต้าผ้พู ระราชานนั้ รอปคกุกาถารุ ฺขคโถาตสเมมสปฺสิสากตกหโฺสฺ ฺวกตาาสฺวมตาาวสีตขรสตฺิ ามเํ ยอสปอโฺสรทกุนมมุทิสปหพฺตีทปฺ ํสรฺวิิตจรวาฺวฉฺ านาภชํ อาาคเวทุ ตํนมุหนฺตพฺตุ ฺวตฺวรสาําวฺทาอฺธอสมึ“วชุมกตทิํ ติเผเูอถตรฺลสนธํ รฺุโมกเตกอรมฺ กิตคอสฺวฺณุ ิมสฺาํํํ เป็ นผ้มู ีความปรารถนาน้อยอย่างยิ่ง (ทรงด�ำริแล้ว) ว่า อ. เรา ยงั นกแขกเต้าผ้พู ระราชานนั้ ให้กลา่ วแล้ว ซงึ่ คณุ แหง่ มติ รธรรม ให้แล้ว ซงึ่ พร แกน่ กแขกเต้าผ้พู ระราชานนั้ กระทำ� แล้ว ซงึ่ ไม้มะเดอื่ ให้เป็นต้น มผี ลอนั ไมต่ ายแล้ว จกั มา ดงั นี ้ เป็นหงสผ์ ้พู ระราชา ตวั หนงึ่ เป็น กระทำ� แล้ว ซงึ่ นางอสรุ กญั ญา ชอ่ื วา่ สชุ าดา ข้างหน้า ไปแล้ว สปู่ ่าแหง่ ไม้มะเดอื่ นนั้ จบั แล้ว ทกี่ ง่ิ ของต้นไม้ ต้นหนงึ่ ในทไ่ี มไ่ กล เมอื่ กลา่ ว กบั ด้วยนำ� แขกเต้าผ้พู ระราชานนั้ กลา่ วแล้ว ซงึ่ คาถานี ้วา่ อ.ตน้ ไม้ท.มใี บอนั เขยี วสดมอี ย,ู่ อ.หมไู่ ม้ท.มากอนั มผี ลมใิ ชห่ นง่ึ “สนตฺ ิ รุกฺขา หริตปตฺตา, ทมุ าเนกผลา พหู, (มอี ย)ู่ , อ. ใจ ของนกแขกเตา้ ยินดลี งแลว้ (ในตน้ ไม)้ อนั แหง้ แลว้ กสฺมา นุ สกุ ฺเข โกลาเป สวุ สสฺ นิรโต มโนติ. อนั ผุ เพราะเหตไุ ร หนอ ดงั นี้ (ดงั น)ี้ ฯ อ. สวุ ชาดก ทงั้ปวง (อนั บณั ฑติ ) พงึ ให้พสิ ดาร ตามนยั อนั มาแลว้ วเสิตสฺถํ าตสเาพรทตฺพิสพํ เฺพมํ;สว.วุ อชตาฺถตปุ กปฺํ ตนฺตวเิ กยนวิปหาิ เตตตฺถ จออาิธคตจนนเยาเนนาว, ในนวกนบิ าตนนั่ เทยี ว; ก็ อ. ความเกดิ ขนึ ้ แหง่ เนอื ้ ความนน่ั เทยี ว ในนวกนบิ าตนนั้ ด้วยในทน่ี ดี ้ ้วยเป็นตา่ งๆกนั (ยอ่ มเป็น),อ.คำ� ทเี่ หลอื เป็นเชน่ กบั ด้วยคำ� นนั้ นน่ั เทยี ว (ยอ่ มเป็น) ฯ อ.พระศาสดาครนั้ ทรงนำ� มาแล้วซงึ่ พระธรรมเทศนานีต้ รสั แล้ววา่ อภนอภอนนาาิิคพิิกกนจจฺฺขขมฺพรนฺฉเุสวาิวยฺโราตนอํทิยสฺถภสอํติาเฺพปสสิอมลปฺฺโวโฺเพมอิภสหจิมนฺฉิตสสํมตฺว,ิปนธาวาคมตฺุติยสฺคฺตมฺเิ วนุกผอสเราทเปสฺาลอเสโมชปฺหปหนิาสจิปตฺนําฺเิีตจปิฉคออฺฉินมรมหาิหตววมหเาาาตภมรน;สฺวิววตตาติาาติฺวนยตสิพาฺต,ิฺสอภฺพิ“สิมวติกํ;มสฺํอตฺขทเมอฺวนคุาวาาาฺรปมถูโสเปทนม“าวกเทตณาาอฺโมหหิสฺกถวิ;ํิํุ อ. ท้าวสกั กะ ในกาลนนั้ เป็นอานนท์ ได้เป็นแล้ว (ในกาลน)ี ้, อ. นกแขก เต้าผ้พู ระราชา (ในกาลนนั้ ) เป็นเรานนั่ เทยี ว (ได้เป็นแล้ว ในกาลน)ี ้ ดงั นี ้ ตรสั แล้ว วา่ ดกู อ่ นภกิ ษุ ท. อ. อยา่ งนนั้ ชอื่ อ. ความเป็นแหงบคุ คลผู้ มคี วามปรารถนาน้อย นนั่ เป็นแบบแผน ของเรา เป็นประเพณี ของเรา (ยอ่ มเป็น), อ. ความทแ่ี หง่ ตสิ สะผ้อู ยใู่ นนคิ มโดยปกติ ผ้เู ป็นบตุ ร ของเราได้แล้วซง่ึ อาจารย์ ผ้เู ชน่ กบั ด้วยเราเป็นผ้มู คี วามปรารถนาน้อย เป็นเรอื่ งไมน่ า่ อศั จรรย์ (ยอ่ มเป็น); ชอื่ อนั ภกิ ษุ เป็นผ้มู คี วามปรารถนาน้อย ราวกะวา่ ตสิ สะผ้อู ยใู่ นนคิ มโดยปกติ พงึ เป็น ; เพราะวา่ อ. ภกิ ษุ ผ้มู อี ยา่ งนเี ้ป็นรูป เป็นผ้ไู มค่ วร เพอื่ อนั เสอ่ื มรอบ จากมรรคและผล ท. (ยอ่ มเป็น), (อ. ภกิ ษนุ นั้ ) ยอ่ มมี ในทใี่ กล้ แหง่ พระนพิ พาน โดยแท้ นน่ั เทยี ว ดงั นี ้ตรสั แล้ว ซง่ึ พระคาถานี ้วา่ 114 ธรรมบทภาคท่ี ๒ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org

อ. ภิกษุ ผูย้ ินดีแลว้ ในความไม่ประมาทหรือ หรือว่า “อปปฺ มาทรโต ภิกฺขุ ปมาเท ภยทสสฺ ิ วา ผูเ้ ห็นซ่ึงภยั ใน ความประมาทโดยปกติ เป็นผูไ้ ม่ควร อภพโฺ พ ปริหานาย นิพพฺ านสฺเสว สนตฺ ิเกติ. เพือ่ อนั เสือ่ มรอบ (ย่อมเป็น อ. ภิกษุนนั้ ย่อมมี) ในที่ใกล้ แห่งพระนิพพานน่ันเทียว ดังนี้ ฯ จแอเอพาหนนัั ก่ืองออ่ มพอนนััอรนัรตต.ระ(เคนนอสคแบไราอื่มลรรถมบะ่ถราลรผร))อรลแุ วลบลวาท่ แุ้วา่.อลจ(แย้วาภมออ่กพหม้.หธภาโฺเารพปมิกรม็นไิษมไิดป)ดคุ,้ ร้ค(ือดผิหคอื สง้ัมอูืาวนมวานีอ่ ีาถ่้ใยาจนะยา่จะแบงเะดสลนทไงอ่ืัมะีเน้ทมปบว่ ี็ร.ิปน้ฯร)อรัรสเบลหูปสุล((นจซา่ านานง่ึ กมนันั้ท้มรห.รรนรคเหปคาแร็แนลือ(ลแผะะหห้ผไู ผมง่ลรลบือค่ ทาทววท..า่ร)) ตตถฺ อภพโฺ พ ปริหานายาต:ิ โส เอวรูโป ภกิ ขฺ ุ สมถวปิ สฺสนาธมเฺ มหิ วา มคฺคผเลหิ วา ปริหานาย อภพฺโพ, นาปิ ปตฺเตหิ ปริหายติ น อปปฺ ตฺตานิ น ปาปณุ าต.ิ นแหิพง่ พฺอ(นอา.ปุนอารสทรฺเถาส)ปววรา่ินส(พิ อนพ.ฺตภากเิินกษบนุด้านงังั้ นนยนั่ี อ้่ฯเมทมยี ว)ี ใดนงัทนใ่ี ีก้(แลห้ แง่ หบง่ากทเิ แลหสงป่ พรินระพิ คพาาถนาบ) ว้าา่ง นิพพฺ านสเฺ สว สนฺตเิ กต:ิ กิเลสปรินิพฺพานสฺสาปิ อนปุ าทาปรินิพฺพานสสฺ าปิ สนฺตเิ กเยวาต.ิ ผไดด้องูั ้เนยปใ็ี่แูนใ(้ นอนลแ.นกลชฯคิา้วนมล,อทเโปด..)็นยมเปททาสก่ีกศดตุ แนลิมาบง้เรรหรอลเลปบา่แุ็นแอลหนเ่ื ้วทง่เศปพซน็งนึ่รพะาพมครระาผะี อถอลรราใหยิหบตัญคอุ ก่.คบั ลเกมดพดิพ้ีวรแยระะลปเถโ้วฏสรดสะิ ชามัแบอื่ภกวนัท่มิ า่เาปหต็นาสทิ ชตส.้นนฯะ คาถาปรโิ ยสาเน นคิ มตสิ สฺ ตเฺ ถโร สห ปฏสิ มภฺ ทิ าหิ อรหตฺตํ ปาปณุ ิ. อเฺ ปิ พหู โสตาปนนฺ าทโย อเหส,ํุ มหาชนสสฺ มหปผฺ ลา เทสนา ชาตาต.ิ อ.เร่ืองแห่งพระเถระช่ือว่าตสิ สะผู้อยู่ในนิคมโดยปกติ นิคมวาสติ สิ สฺ ตเฺ ถรวตถฺ ุ. (จบแล้ว) ฯ อปปฺ มาทวคคฺ วณฺณนา นิฏฺ ฐิตา. อ. กถาเป็ นเคร่ืองพรรณาซ่งึ เนอื้ ความแห่งวรรค ทตุ โิ ย วคโฺ ค อนั บณั ฑติ กำ� หนดแล้วด้วยความไม่ประมาท (จบแล้ว) ฯ อ. วรรค ท่สี อง (จบแล้ว) ฯ ผลติ สื่อการเรยี นรู้ โดยโรงเรียนพระปริยตั ิธรรม วดั พระธรรมกาย 115 www.kalyanamitra.org

๓.อ.กถอาันเปบ็ นณั เ(ฑคอรติัน่ือกขงำ้�าพหพรนเรจดณ้าพารจซ้อะ่งึ มกเนแลือ้่ลาค้วว)วดา้วมยแจหติ ่งวรรค ๓. จติ ตฺ วคคฺ วณฺณนา ๑. อ. เร(อ่ือนั งขแ้าหพ่งเพจ้าระจเถะกระลช่า่อวื )วฯ่าเมฆยิ ะ ๑. เมฆยิ ตเฺ ถรวตถฺ ุ. อ. พระศาสดา เมอ่ื ประทบั อยู่ ทภี่ เู ขา ชอ่ื วา่ จาลกิ า “ผนฺทนํ จปลํ จติ ตฺ นฺติ อิมํ ธมมฺ เทสนํ สตฺถา ทรงปรารภ ซง่ึ พระเมฆยิ ะ ผ้มู อี ายุ ตรสั แล้ว ซง่ึ พระธรรมเทศนา นี ้ วา่ จาลกิ าย ปพพฺ เต วหิ รนโฺ ต อายสมฺ นตฺ ํ เมฆยิ ํ อารพภฺ ผนทฺ นํ จปลํ จติ ตฺ ํ ดงั นเี ้ป็นต้น ฯ กเถส.ิ อ. เมฆยิ สตู ร ทงั้ ปวง (อนั บณั ฑติ ) พงึ ให้พสิ ดาร เพอื่ อนั ยงั เร่ือง ตสฺส วตฺถํุ อาวภิ วนตฺถํ สพฺพํ เมฆิยสตุ ฺตํ แหง่ พระเถระชอ่ื วา่ เมฆยิ ะนนั้ ให้เป็นแจ้งยง่ิ ฯ วติ ถฺ าเรตพพฺ .ํ ก็ อ. พระศาสดา ตรสั เรียกมาแล้ว ซง่ึ พระเถระชอ่ื วา่ เมฆยิ ะ สตถฺ า ปน ตหี ิ วติ กเฺ กหิ อนวฺ าสตตฺ ตาย ตสมฺ ึ ผ้ไู มอ่ าจแล้ว เพอื่ อนั ตามประกอบ ซงึ่ ความเพยี รในอมั พวนั นนั้ เพราะ อมพฺ วเน ปธานมนยุ ุ ชฺ ิตํุ อสกฺกณุ ิตฺวา อาคตํ ความทแ่ี หงตนเป็นผู้ อนั วติ ก ท. ๓ ครอบงำ� แล้ว มาแล้ว ตรสั แล้ว วา่ เมฆิยตฺเถรํ อามนฺเตตฺวา “อตภิ าริยํ เต เมฆิย กตํ ดกู อ่ นเมฆยิ ะ อ. กรรม อนั หนกั ยงิ่ อนั เธอ ผ้ลู ะแล้ว ซง่ึ เรา ผ้ผู ้เู ดยี ว ผู้ `อาคเมหิ ตาว เมฆิย, เอกโกมหฺ ิ ยาว อฺโปิ อ้อนวอนอยู่วา่ ดกู ้อนเมฆยิ ะอ.เราเป็นผ้ผู ้เู ดยี วยอ่ มเป็นอ.ภกิ ษุบางรูป โกจิ ภกิ ขฺ ุ ทสิ สฺ ตตี ิ มํ ยาจนตฺ ํ เอกกํ ปหาย คจฉฺ นเฺ ตน; แม้อน่ื จะปรากฏ เพยี งใด, อ. เธอ (ยงั กาล) จงให้มา เพยี งนนั้ เถดิ ดงั นี ้ ไปอยู่ กระทำ� แล้ว ; อ. อนั ชอื่ อนั ภกิ ษุ เป็นผ้เู ป็นไปในอำ� นาจแหง่ จติ อยา่ งนี ้ เป็น ภิกฺขนุ า นาม เอวํ จิตฺตวสเิ กน วภตวฺเติตํุตนํุ วฏวฺฏฏฺฏตตีต;ิิ ยอ่ มไมค่ วร; ชอ่ื อ. จติ นน่ั เป็นธรรมชาตเร็ว (ยอ่ มเป็น), อ. อนั (อนั ภกิ ษ)ุ จิตฺตํ นาเมตํ ลหกุ ํ, ตํ อตฺตโน วเส ยงั จติ นนั้ ให้เป็นไป ในอำ� นาจ ของตน ยอ่ มควร ดงั นี ้ ได้ตรสั แล้ว วตฺวา อิมา เทฺว คาถา อภาสิ ซงึ่ พระคาถา ท. ๒ เหลา่ นี ้วา่ อ. บุคคลผู้มีปัญญา ย่อมกระท�ำ ซึ่งจิต อนั ด้ินรน “ผนทฺ นํ จปลํ จิตฺตํ ทรุ กฺขํ ทนุ นฺ ิวารยํ อนั กวดั แกวง่ อนั บคุ คลรกั ษาไดโ้ ดยยาก อนั บคุ คลหา้ มไดโ้ ดยยาก อชุ ํุ กโรติ เมธาวี, อสุ กุ าโรว เตชนํ, ใหเ้ป็นธรรมชาตตรง, เพยี งดงั อ. บคุ คลผกู้ ระทำ� ซงึ่ ลกู ศร (กระอยทู่ ำ� ) วาริโชว ถเล ขิตฺโต โอกโมกตอพุ ภฺ โต ซงึ่ ลกู ศร (ใหเ้ป็นธรรมชาตตรง), อ. จิตนี้ (อนั พระโยคาวจรยกขน้ึ แลว้ ปริผนทฺ ติทํ จิตฺตํ มารเธยฺยํ ปหาตเวติ. จากทีอ่ ยู่คือกามคณุ หา้ ซดั ไปแลว้ ในวิปัสสนากมั มฏั ฐาน) เพือ่ อนั ละซ่ึงบ่วงแห่งมาร ย่อมด้ินรนไปรอบ เพียงดงั อ. ปลา ตวั อนั ชาวประมงยกขึ้นแลว้ จากทีอ่ ยู่คือน้�ำ ซดั ไปแลว้ บนบก (ดิ้นรนไปรอบอยู่) ดงั นี้ ฯ (อ.อรรถ) วา่ อนั ดนิ ้ รนวเิ ศษอยู่ ในอารมณ์ ท. มรี ูปเป็นต้น (ดงั น)ี ้ ตตถฺ ผนทฺ นนตฺ :ิ รูปาทสี ุอารมมฺ เณสุ วปิ ผฺ นทฺ มาน.ํ (ในบท ท.) เหลา่ นนั้ หนา (แหง่ บท) วา่ ผนทฺ นํ ดงั นี ้ฯ (อ.อรรถ) วา่ อนั ไมต่ งั้ อยพู่ ร้อมอยู่ ในอารมณ์ หนงึ่ ราวกะ อ.เดก็ จปลนตฺ .ิ เอกอริ ิยาปเถน อสณ€ฺ หนโฺ ต คามทารโก ในบ้าน ผ้ไู มต่ งั้ อยพู่ ร้อมอยู่ ด้วยอริ ิยาบถหนง่ึ อนั ชอ่ื วา่ กวดั แกวง่ (ดงั นี ้ วยิ เอกสฺมึ อารมมฺ เณ อสณฺ€หนฺตํ จปลํ. แหง่ บท) วา่ จปลํ ดงั นี ้ฯ ( อ.อรรถ) วา่ ซงึ่ วญิ ญาณ (ดงั นี ้แหง่ บท) วา่ จติ ตฺ ํ ดงั นี ้ฯ จติ ตฺ นฺต:ิ วิฺาณํ. ก็ อ.วญิ ญาณนนั่ (อนั พระผ้มู พี ระภาคเจ้า) ตรสั แล้ว วา่ อ.จติ ดงั นี ้ ภูมิวตฺถุอารมฺมณกิริยาทิวิจิตฺตตาย ปเนตํ เพราะความที่แหง่ วญิ ญาณนนั้ เป็นธรรมชาตวจิ ิตรด้วยภมู แิ ละวตั ถุ `จิตฺตนฺติ วตุ ฺตํ. และอารมณแ์ ละวถิ จี ติ มกี ริ ิยาจติ เป็นต้น ฯ 116 ธรรมบทภาคท่ี ๒ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org

(อ.อรรถ) วา่ อนั ชอื่ วา่ อนั บคุ คลรกั ษาได้โดยยาก เพราะอนั ตงั้ ไว้ เอกสทฺมรุ ึ กขฺ สนปฺตฺป:ิ ายกาิฏรฺ€มสฺมมเพฺ ณาเเธยวกิฏทฺ€ุฏขฺ €าปทนกโโคตณทํ ุรกวฺขิยํ. ได้โดยยาก ในอารมณอ์ นั เป็นทสี่ บาย อนั หนง่ึ นน่ั เทยี ว อนั ราวกะวา่ ทนุ นฺ วิ ารยนตฺ .ิ วสิ ภาคารมมฺ ณํ คจฉฺ นตฺ ํ ปฏเิ สเธตํุ ททแอโคหนันรุุ ตงไ่กนฺวปัจข(ฺเวิติออคํานย.ดยีอ้รนว่งูััร้ยสนกเรปํอู่นถิีด้ฯ็าน)ซงัรธง่ึนมขรวี ณร้้ฯาา่ มวอ์กชอนัลานัมต้าชอสี ใอ่ืนวน่ั วนบทา่ออค่ีุอนันคันั เคลสบบรัมคุกัแอคษคไลบปาหไดปด้า้วร้มโยาดไศขยด้าแย้โวลดาก้วยกลย้เาพา(ดก(อ่ืดงัองันนนัเีพ้หีแ้แร้าหาหมง่ะง่ บคบ(ซทวทง่ึา))จมววติ ทาา่่)่ี ทรุ กฺขตฺตา ทนุ ฺนิวารยํ. ทชดดอ้่ืดวอ่ั ยวนแา่นลห(ใอ้ำ�วนห้ .ขงอึ่้ทเ้าปรง่ีว็จรนา่แถามทลก)แอ่ะปวหนน่าา่ งไ่ำ� ้มตมอก้้ตน.นรั รไะบมงทยคุ้คำ�ยงัคแอืทอ่ ลลวอม่ ผ้าว่ นก้กูใไรใหมระหะ้เ้ทใ้ปเหทปำ�็น้็ร�ำนใ้อทซทหนอ่ง่ึ้อเ่ แปนลน็ลนไกูไม้วมทศ้ค้มอร่ ทวเนี ปรก่ีนไแลรม�ำกะอื้มมเก่กบคาีาออืแวร้องยาลกแมง้ิวแหซคลงง่ึ่ซด้วขถงึ่อนา่ทอทนทอ่กาเรพนแแาลลไลยม้้ววงิ,้ อสุ กุ าโรว เตชนนตฺ :ิ ยถา นาม อสุ กุ าโร อรญญฺ โต เอกํ ทณฺฑํ อาหริตฺวา นิตฺตจํ กตฺวา กญฺชิยเตเลน มกฺขิตฺวา องฺคารกปลฺเล ตาเปตฺวา รุกฺขาฬเก อปุ ปฺ ี เฬตฺวา นีวงฺกํ อชุ ํุ วาลวิชฺฌนโยคฺคํ กโรติ, แดอคใอซซผใหห้้ลงงว่่ึึนอมืัอู ้้สศเเยะกศมีปปปอกิลัเแรักี็็เญปนนำห�กปัทล็็นธธนตญา้แธะวรราไรลมาุ รรปาจะแีคมมแแใ(กยควอชชนคหล่พางัื.อาาืงอจ่ะบจมรธตตวิตวคคุิะตดุดา่ตมา่วครดใงนิรีคา้าหลคดังผรมวช้ผแเ์้นแใฉูารนา้ลกูห่ลาเมลแบัระปค้เ้รวาเละปก้็ถอสนือดท็ะทานือนพวตำร�ม่ีงธาด่แ้อนผซคา่หร้วลยงึ่ิดเือมราปลย้วใู่มอวคอ็นใกดนู า่อชหือ�ำปศีสดก้ามเส่รา้ผปภวตแนามอ้็ยยรูานลมตน้ัถูนแั้งัคพ้ธวีกย)จะจใวร,ิเ์ขตหแิ้งครใาลอใลหญมมรสหกงนะั้เช้เอ้่ชพปรพวกานัม็ุ่ะิปนรรียตชหทแะะัธสรไ่ือลทร�ยำมรอสา้วฉแำร�านัค่นชมแนลับดเดาาล้ปช้วใวไโ้วด็ปยยานกทซต,ยอ่ปงไแ.งาึ่ปมมรสจงยาใีเกอดเปิตนศหอค่ร.งบลกะแนมือแนอืทรุลาลยีวไุษนด่ักย้้�วาวำว่ ้ กตฺวา จ ปน ราชราชมหามตฺตานํ สิปฺปํ ทสเฺ สตฺวา มหนฺตํ สกฺการสมมฺ านํ ลภต;ิ เอวเมว เมธาวี ปณฺฑิโต วญิ ฺญู ปรุ ิโส ผนฺทนาทิสภาวเมตํ จิตฺตํ ธตุ งฺคารญฺญวาสวเสน นิตฺตจํ อปคตโอฬาริก- กิเลสํ กตฺวา สทฺธาสเิ นเหน เตเมตฺวา กายิก- เจตสิกวิริเยน ตาเปตฺวา สมถวิปสฺสนาฬเก อปุ ปฺ ี เฬตฺวา อชุ ํุ อกฏุ ิลํ นิพฺพิเสวนํ กโรต,ิ อดดหซซ(ซเปดงงงึ่่ึ่ึยรงงัั ็งนัือสคคนนา่ นวโงวณัุงีี(ก ้้ลฯฯาี)่ขอใา้ ็วกด(า.มอดแแเิตรุอเศร้ลวหป(รยรทอษย็ง่ะถนา่ .เ.(บทอ)งแอนททาห้ราห.ีว.้บท�ำรคนา่ง่เถหลแรุือกบงึ่ ุ)ษราห(้าคุืออซ(ยวผง่ดนควง่ึัใา่แพ้มูาวห่งัชลลรรีปนิช้าเผ้วะ(าปัชวี)ญแ้้คูคว็ปนาหซ(วกาญแรธงงึ่่รถะะทวหกรซามาตรั.อง่อนง่ึ )มงถหสงท.นั)ปว้ชุแมากั)า่ลาเหมวหษทตาอคง่ดว.ิณซ)ไอรุสสย่ี(ปง่ึัดนวม้างอุกอแิชไงกัอขีงภาปลนชารน่แัโิ้ญแวาะยี)หรเ้ ลใลทเ(วญง่ปกน้วแศิ�ำบ็อนมหเาแทบตงตือง่ลทใ)น้ชนบน้วห.บวหนทฉหนั่ญา่กนพ)นัํกเทด่าิจวนถกดซงียัา่านัเ(้รวน้งึ่วดรละนยธวีณ้้วฯยทรมนา่ั ยขรอ่�ำาอรืเวมติทแแมิโหตั อชลลี่ยโฺไรถตนดัื้้อวววว)ุ ้ กตฺวา จ ปน สงฺขาเร สมมฺ สติ ฺวา มหนฺตํ อวชิ ชฺ ากขฺ นธฺ ํ ปทาเลตวฺ า “ตสิ โฺ ส วชิ ชฺ า ฉ อภญิ ญฺ า นว โลกตุ ฺตรธมเฺ มติ อิมํ วเิ สสํ หตฺถคตเมว กตฺวา อคฺคทกฺขิเณยฺยภาวํ ลภต.ิ วาริโชวาต:ิ มจฺโฉ วยิ . ถเล ขติ โฺ ตต:ิ หตเฺ ถน วา ปาเทน วา ชาลาทนี ํ วา อญฺญตเรน ถเล ฉฑฺฑิโต. ดดใดปซในน้งึ่งงวััหทคบนนยาี่อ�ำีีา,ท(้้ย(อนทยองัอ้.ีจเู่แนั้ว.ปทีวหอา่บอ็นรี่อง่นนโณัั ปพอยวิเกฑกทก่รูนิ ะต(ป.ติจติ ชค)ิฉณุสื่อดพาอยั าวงฺเถังึนัณรา่นาทชีโใี,นห้รอนอมุ่ (าีิกบ้อ.จแบนะ.าีวลม�ำ)ท้เ้ว:แรนุอแดอหลีนัห้ว.ิะน(งบล่ยคทพ�ำะณ้ันร่ีอรแังช�ำ้ะ้ยฑลน่ือคแู่้ิตวนัวา้มมา่แถ้ีรทยโซลาูปองัอ่)งึ่้ ออสกทม.นอะัว่ีอไภา่งลดย(ิก(อ้ำ�)ู่อษบนโั นผัใอุบาทน้มบูกกณั.คีอณัโแเม�ำนหััฑลฑนกไล้วิตมีิตต้า่..วร่)ยนอ.ยะา่.อ่.นพัุ้ลอ.่ ม.โภ.ฺฯกมึ .ไอ.ลถโได.ตกด.ฯงึ้))้ํ โอกโมกตอุพภฺ โตต:ิ “โอกปณุ ฺเณหิ จีวเรหีติ เอตฺถ อทุ กํ โอกํ,“โอกํ ปหาย อนิเกตสารีติ เอตฺถ อาลโย, อิธ อภุ ยํปิ ลพฺภต.ิ ผลิตสือ่ การเรยี นรู้ โดยโรงเรียนพระปรยิ ัติธรรม วดั พระธรรมกาย 117 www.kalyanamitra.org

อ.เนอื ้ ความนี ้ วา่ จากทอ่ี ยคู่ อื นำ� ้ คอื วา่ จากทอ่ี ยู่ อนั บณั ฑติ นบั อาลยโออาุพตกภฺิโอมโตยกตมโต:ิตฺโตอถิทุ .เฺธอโตตฺถ. โอกโมกโต อทุ กสงฺขาตา พร้อมแล้ววา่ นำ� ้ ดงั นี ้ในคำ� นี ้วา่ โอกโมกโต ดงั นี ้ฯ (อ.อรรถ) ว่า (อันชาวประมง) ยกขึน้ แล้ว ดังนี ้(แห่งบท) ว่า อพุ ภฺ โต ดงั นี ้ฯ (อ.อรรถ) วา่ อ.ปลานนั้ (อนั ชาวประมง) ยกขนึ ้ แล้ว จากทอี่ ยคู่ อื นำ� ้ อกธปเอออรุพมชทุุุรํวิผํมุภฺฺธฺ มอกนรฏโปติิทตนฺมฺท€รฺวําิกมฺติผเาถฺขนนิ นเิปลียตปฺทิมตํตขตาฺวขฺถตกิราทิฺตจิ ตโฺเโธกฺรํสํตตยาณเีตฺยกมมจมาฺส€ิธคติอจยางาุณตตฺโฺตกิฺขวฉฺโนเําุีาจถตฺนตลต.อํปสย:ิทุวคุกิสากฏยฺควภฺกํฏถริโฺโิรอิเํลากยตปลตนํภหโ;ิตนสาํ ตโฺเสจตอวํุนอิตวตุ ตฺทุวฺตํปฺตาิปกํสรนปาสิผนิเยลสฺนยฺเมตยตนเทฺ นาโโปตานตตวิ-,;ิ ํ ซดั ไปแล้วบนบกเมอื่ ไมไ่ ด้ ซง่ึ นำ� ้ ยอ่ มดนิ ้ รนไปรอบฉนั ใด,อ.จติ นีค้ อื วา่ อนั ยนิ ดยี ง่ิ แล้วในทอ่ี ยคู่ อื กามคณุ ห้า (อนั พระโยคาวจร) ยกขนึ ้ แล้ว จากทอ่ี ยคู่ อื กามคณุ ห้านนั้ ซดั ไปแล้วในวปิ ัสสนากมั มฏั ฐานเพอ่ื อนั ละ ซงึ่ วฏั ฏะอนั บณั ฑติ นบั พร้อมแล้ววา่ บว่ งแหง่ มาร ให้เร่าร้อนอยู่ ด้วยความเพยี รอนั เป็นไปในกายและเป็นไปในจติ ชอ่ื วา่ ยอ่ มดนิ ้ รนไป รอบ คอื วา่ ยอ่ มไมอ่ าจ เพอ่ื อนั ตงั้ อยพู่ ร้อม ในวปิ ัสสนากมั มฏั ฐานนนั้ ฉนั นนั้ , ครนั้ เมอ่ื ความเป็นอยา่ งนนั้ แม้มอี ยู่ อ.บคุ คล ผ้มู ปี ัญญา ไมท่ อดทงิ ้ แล้ว ซงึ่ ธรุ ะ ยอ่ มกระทำ� ซงึ่ จติ นนั้ ให้เป็นธรรมชาตตรง คอื วา่ ให้เป็นธรรมชาตควรแกก่ ารงาน โดยนยั แหง่ คำ� อนั ข้าพเจ้ากลา่ วแล้วนน่ั เทยี ว ดงั นี ้(แหง่ บาทแหง่ พระคาถา) วา่ ปริผนทฺ ตทิ ํ จติ ตฺ ํ ดงั นี ้ฯ อ. นยั อนื่ อกี วา่ อ. จติ นี ้ คอื วา่ อนั ไมล่ ะแล้ว ซง่ึ บว่ งแหง่ มาร ป€ปติ รหิํผาจนตอิตฺทปเวฺตตโ,รํ,ิ โตเสนยํ ปนโยวห.าาอรตกิโิทชพิเํลฺพมสวนาวยิ ฺตรฏเฺ.ิฏปธยสริผฺยงฺขนํ กาฺทิเเลตตส;ินวตฏสมฺฏฺมาํารอเมธวยาชิ รฺเหยเธิตเนยฺวตฺยาํํ คอื วา่ ซงึ่ กเิ ลสวฏั ตงั้ อยแู่ ล้ว ยอ่ มดนิ ้ รนไปรอบ ราวกะ อ. ปลานนั้ ; เพราะเหตนุ นั้ อ. บว่ งแหง่ มาร (อนั พระโยคาวจร) พงึ ละ, คอื วา่ อ. จติ นนั่ ยอ่ มดนิ ้ รนไปรอบ เพราะบว่ งแหง่ มาร อนั บณั ฑติ นบั พร้อมแล้ววา่ กเิ ลสวฏั ใด, อ. บว่ งแห่งมารนนั้ (อนั พระโยคาวจร) พงึ ละ ดงั นี ้ (อนั บณั ฑิตพงึ ทราบ) ฯ ในกาลเป็นทส่ี ดุ ลงรอบแหง่ พระคาถา อ. พระเถระชอ่ื วา่ เมฆยิ ะ ปตฏิ ฺค€ิโาตถ.าปอริโยเฺ สาปเนิ พหเมู ฆโสิยตตาฺเถปโนรฺนาโทสโตยาปชตาฺตติผาเตล.ิ ตงั้ อยเู่ ฉพาะแล้ว ในโสดาปัตตผิ ล, (อ. ชน ท.) มาก แม้เหลา่ อน่ื เป็นพระ- อริยบคุ คลมพี ระโสดาบนั เป็นต้น เกดิ แล้ว ดงั นแี ้ ล ฯ อ. เร่ืองแห่งพระเถระช่อื ว่าเมฆยิ ะ (จบแล้ว) ฯ เมฆยิ ตเฺ ถรวตถฺ ุ. ๒. อ. เร่ืองแห่งภกิ ษรุ ูปใดรูปหน่งึ ๒. อญญฺ ตรภกิ ขฺ ุวตถฺ ุ. (อนั ข้าพเจ้า จะกล่าว) ฯ อ. พระศาสดา เมอ่ื ประทบั อยู่ ในพระเชตวนั ทรงปรารภ ซงึ่ ภกิ ษุ เชตว“เทนนุ ฺนวิหิครคฺ นหฺโตสสฺ อลหฺ โุ ตนรตํ ิ ภอิกิมฺขํ ํุธมอฺมารเทพสฺภนํ กสเตถฺถสา.ิ รูปใดรูปหนง่ึ ตรสั แล้ว ซง่ึ พระธรรมเทศนา นี ้วา่ ทนุ นฺ คิ คฺ หสสฺ ลหโุ น ดงั นเี ้ป็นต้น ฯ ได้ยนิ วา่ อ. บ้าน อนั เป็นทอ่ี ยหู่ นาแนน่ ตำ� บลหนงึ่ ชอ่ื วา่ มาตกิ คาม ภกนถาิกเาฺขมเูโโปกกตสสฆฺวลตารนฺถวุ าตโฺสโํสนคฺตากเิคมกริ าํ โคมวชยินอเิาฺตตโวฺวหาสป.ิพอปอพรฺิ ณเหถตตฺฑกปฺตทาาเาวยิ ทสํปมกวสามสิฏตมฺสึฺ€กิ มฏ.ิุ คฺต€าาตฺโมนาํ ได้มแี ล้ว ใกล้เชงิ แหง่ ภเู ขา ในแวน่ แคว้น ของพระราชาพระนามวา่ โกศล ฯ ครงั้ นนั้ ในวนั หนง่ึ อ. ภกิ ษุ ท. มหี กสบิ เป็นประมาณ ทลู ยงั พระศาสดา ให้ตรสั บอกแล้ว ซง่ึ กมั มฏั ฐาน เพยี งใด แตพ่ ระอรหตั ในสำ� นกั ของพระ ศาสดา ไปแล้ว สบู่ ้านนนั้ เข้าไปแล้ว เพอ่ื บณิ ฑะ ฯ 118 ธรรมบทภาคที่ ๒ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org

ครัง้ นนั้ , อ. นาย ของบ้าน นนั้ ช่ือวา่ มาตกิ ะ ใด, อ. มารดา อถ เน, โย ตสสฺ คามสสฺ สามโิ ก มาตโิ ก นาม, ของนายของบ้านนนั้ นนั้ เหน็ แล้ว ซง่ึ ภิกษุ ท. เหลา่ นนั้ ยงั ภิกษุ ท. ตสสฺ มาตา ทสิ วฺ า เคเห นสิ ที าเปตวฺ า นานคคฺ รเสน เหลา่ นนั้ ให้นงั่ แล้ว ในเรือน องั คาสแล้ว ด้วยข้าวต้มและข้าวสวย ยาคภุ ตเฺ ตน ปริวสิ ติ วฺ า “ภนเฺ ต กตถฺ คนตฺ กุ ามตถฺ าติ มีรสอนั เลศิ ตา่ ง ๆ ถามแล้ว วา่ ข้าแตท่ า่ นผ้เู จริญ อ. ทา่ น ท. ปจุ ฺฉิ. เป็นผ้ใู คร่เพื่ออนั ไป ในท่ีไหน ยอ่ มเป็น ดงั นี ้ฯ ((ยออ่. ม(เเอรป.า็นภ)ทิกด.ษงั นุ เี ท้ปฯ็.นผเหู้ใลคา่ร่นเพนั้ ื่ออกันลไา่ ปวแ) ล้วส)ู่ท่ีมวาี่ควดากูม่อสน�ำมราหญาออบุ ยา่าสงกิ ไาร “ยถาผาสกุ ฏฺ€านํ มหาอปุ าสเิ กต.ิ ยใซณนงึ่่อสทมทรี่นอ่ีแใณกี.ส้ ละวมต้แงหทลหหา.อง่ าอเ๓ดทบุ ป้าาซรซส่ึกงะง่ึกิ ทชลศา่ีุเมา่ีลนปวแ็นัแน้ทหลท.่งร้ว่ีอ้๕เูแดยลวือ่้าู่ตวจนลกัถวอ้กาา่ ด๓วระา่พอท.รอน�ำร.พีไษ้ ซพรซาะรรงึ่้ ผ,ะอ้เผู ดโุป้อบเู ็ังปน.สน็นเถดจีห้เ้ากิจฉม้ราันอรทมทบ. .รลเดับหจงงั กแแัน็ นอลลจี ้้้ยะฯววู่ สา ป“วาสทสฺ มาเูวลาสฏนฺ€ิปานชํฺชิตอฺวยายฺ า ปริเยสนตฺ ิ มญเฺ ญติ ญตฺวา “สเจ อยฺยา อิมํ เตมาสํ อิธ วสสิ ฺสนฺต,ิ อหํ ตีณิ สรณานิ ปญฺจ สลี านิ คเหตฺวา อโุ ปสภกมมฺ ํ กริสสฺ ามีติ อาห. ซซงง่่ึึ กมาหอรา.สอลบภุ ดั ิกาอสษอกิ ุ กาทไนป.ี ้จไม(าปล่กรำ�ภึกบพษาากกดอนังัยนแู่ ดีล้ ้้วว(ยย) ภงั วคิกา่�ำษนาอิมจ.นกั ตเอร์)าาจใหทเพ้อ. ่ือยออทู่ านับั ศกแยัรละแ้วทล้ฯ�วำ ภิกฺขู “มยํ อิมํ นิสฺสาย ภิกฺขาย อกิลมนฺตา ภวนิสฺสรณํ กาตํุ สกฺขิสสฺ ามาติ อธิวาสยสึ .ุ ได้ถวอา.ยมแหล้าวอแบุ กา่ภสิกกิ ษาุ ทน.นั้ เหลปา่ ฏนิบนั้ ตั ฯแิ ล้ว ซงึ่ วิหาร อนั เป็นที่เป็นที่อยู่ สา เตสํ วสนฏฺ€านํ วหิ ารํ ปฏิชคฺคติ ฺวา อทาส.ิ ปอรซา.ง่ึรวกะนกนพั อระแกฤ.ภลใตอหกิะิ .ญกษเนรัปุ่ทือทร.ในเะ.นหอพ๘วลนัฤนัา่ เตเหนปปโิ็นนั็นน้ดงึ่อขสยยอวภคา่อ่งูาวตพยาดน่มูใมกู นปปี่อท(รรนยะ่ีนะอ่ทตมนั้มา่อูาปนเนัทปรผเ็ะปน้มู ชิด)ีอ;ยมุแาอ่กลยม้นวั ุ นไทแมน่ัล.ค่เ้อวทว.กยีรอลว,นัา่ วเพอเสพนอั่ือรเเนรราาาแะลวทท้าว่ .. เต ตตถฺ วสนตฺ า เอกทวิ สํ สนนฺ ปิ ตติ วฺ า อญญฺ มญญฺ ํ โอวทสึ ุ “หอิาสวกโุ สเคหอํ มวเฺยิ หหอิฏฺป€มมาหทาจนาริ รยํ าจรวิตวิ ฏํุ ทนวฺ าวรฏาฺเฏยตว,ิ; อมหฺ ากํ ไจกเข(อสใอปมน.อก็ชัทู่ น็ันค่กง่ือไี่มทบมอพาวกีราคุ่ลรนเ่ัรอน็ปคนะเเย็ปดลนงั่พอเ็ท)นียอททุโ..ใว.ทพ้ผดาธนก้แมี่เเูยรเปเททจนัะลอรีค็น้่ีย่ีแาพาธะัวผผวหยรทุา้ไ้ไูอาทูง่ทมใมธปศเยนร.เปเด่เยจงปัเกพรียทพ้อ็านะา่ือ้วายรมเลอภกตราะ่าเนัียงนัิกชาปทไเนม็,นษรแนอดนเลมนาัทียอแน้ั่ว์อบวี่บตาเไยกทใแควุ่�ำมจนแ่ยนูลัีา่รคอง่ เุว้ลงวเวลาปใซอลนจผ็อนงึ่.า้กโาูพ,เอเปจซาเชร้รอ(็เงึ่ลนะ้อาพาเกวอพเนผเั ่ือถดทมั้นัเอมู่ื.รอรียมอเาาะนหัจวฏนััแใ,ลกัใทฐลหหแอืเ้.าวปอ้)ใโ้โม;นปนป็.น้ผ๒รเร้(วเดูเดยทรโลปปดไาอ่ใี่ยามรนยรมวเาค่ายสคทไนเวนปปน็ำ�ว.ไร็ดไนนอยแาด้๒มนล)กยืั ้;,;ู่ ธรมานกพทุ ฺธสสฺ โข ปน สนฺตเิ ก ปกทมามฺ นฏปฺุ€ทานิกํํ คเหตฺวา มยํ อาคตา, พทุ ฺธา จ นาม วจิ รนเฺ ตนปิ สเ€น อาราเธตํุ น สกกฺ า, ยถาชฌฺ าสเยเนว ปนอาารโ€ตาาเตวธพตพฺภํุ ํิกสนฺขกาฺกจนาาส;ิ รที อกติ ปาพเปฺ ลพฺ ม,ํ ตเอสฺตกาายโตํ โโหขภถปว,นิสทฺสเถฺวารีหมุปิ,เฏอฺเ€สกาสฏนฺก€กาาาเเเนลล เทฺว เอกโต น ภวิสสฺ าม; ดม้วายแสลกญ้ั็วอญีกเอคายแาา่หะงแง่ หรลนะ้วฆงึ่ แงั ใลนจคกัทรก่าัน้รมเะมกท่ือล�ำราะซงฆง่ึแยงัหา่งอแวนั ิกหภ่ภาิกิกรษษุ อผุน้.ไูนั้มเรม่ดาีคงั นวทีา้.มฯมสำ�ารแาลญ้ว อปิ จ โข ปน อผาสเุ กน ภิกฺขนุ า อาคนฺตฺวา วิหารมชฺเฌ คณฺฑิยา ปหตาย, คณฺฑิสญฺญาย อาคนฺตฺวา ตสสฺ เภสชฺชํ กริสสฺ ามาต.ิ ผลติ สอ่ื การเรียนรู้ โดยโรงเรียนพระปรยิ ตั ธิ รรม วัดพระธรรมกาย 119 www.kalyanamitra.org

ครนั้ เมอ่ื ภกิ ษุ ท. เหลา่ นนั้ กระทำ� แล้ว ซงึ่ กตกิ า อยอู่ ยู่ อยา่ งนี ้ นทกสวปิหมาิฏสรุ ิเฺามฺนิ€สรํุกอเฺนมตสรปุาาชสกาทปฺเฺุขสฌภหีจุิสกิเวิฺฉอสฺาิสิตภวปาฺสํฺวิกมรสนาิวฺขีตกปฺต,ตุูติ ปฺิาอิกิ“อผทออํสยาิสาตาณฺเกหฺวยยฺตตาณ.ิตตโฺวนาิ“หฺากทสวหีนรมตุ ํติ เวฺเยนตฺตคิหุ,ฏิาตรโฺ“หน€ขํกาาฺเึตวนเอปหินสทยาตุ,ุิวฺยรฺวโาําขาเฏอคฺ€คกกนทาตทตตฺเานาิวฺววฺสตสสาา-ํิุ ในวนั หนงึ่ อ. อบุ าสกิ านนั้ ยงั บคุ คลให้ถอื เอาแล้ว (ซงึ่ เภสชั ท.) มเี นยใส และนำ� ้ อ้อยเป็นต้นผู้(อนั ชนท.)มที าสและกรรมกรเป็นต้นแวดล้อมแลว้ ไปแลว้ สวู่ หิ ารนนั้ ในสมยั เป็นทสี่ นิ ้ ไปแหง่ วนั ไมเ่หน็ แลว้ ซงึ่ ภกิ ษุ ท. ในทา่ มกลางแหง่ วหิ าร ถามแล้ว ซงึ่ บรุ ุษ ท. วา่ อ. พระผ้เู ป็นเจ้า ท. ไปแล้ว ณ ทไี่ หน หนอ แล ดงั น,ี ้ (ครนั้ เมอื่ คำ� ) วา่ ข้าแตแ่ ม้เจ้า (อ. พระผ้เู ป็นเจ้า ท.) เป็นผ้นู งั่ แล้ว ในทเ่ี ป็นทพ่ี กั ในกาลคนื และทเี่ ป็น ทพี่ กั ในกลางวนั ท. ของตน จกั เป็น ดงั นี ้ (อนั บรุ ุษ ท.) กลา่ วแล้ว, กลา่ วแล้ว วา่ อ. เรา กระทำ� แล้ว อยา่ งไร หนอ แล จกั อาจ เพอื่ อนั เหน็ ดงั นี ้ฯ ครงั้ นนั้ อ. มนษุ ยผ์ ้รู ู้ซงึ่ กตกิ าวตั ร ท. ของหมแู่ หง่ ภกิ ษุ กลา่ วแล้ว อาหํสอุถ“คณนํฺฑิยภาิกฺขปสุ หงตฺฆาสยฺส สนกฺนตกิิปวตตสิ ฺตสฺ ชนาฺตนิ นมอยนฺเสุ ยฺสตาิ. กะอบุ าสกิ านนั้ วา่ ข้าแตแ่ ม้เจ้า ครนั้ เมอื่ ระฆงั (อนั บคุ คล) เคาะแล้ว อ. พระผ้เู ป็นเจ้า ท. จกั ประชมุ กนั ดงั นี ้ฯ อ. อบุ าสกิ านนั้ (ยงั บคุ คล) ให้เคาะแล้ว ซง่ึ ระฆงั ฯ สกสกภสฏากิ ฺขฺ€คาู ณเคนณฺฑหึฑฺิ ปสินหทิกรทฺ ฺขาํมเปสิตตสุ ฺววฺ.ิาา “วกหิสาสฺ รจมิ อชผฺเฌาสกุ สํ นภวฺนสิิปสฺ ตตสึ ตี .ุ ิ อ. ภกิ ษุ ท. ฟังแล้ว ซงึ่ เสยี งแหง่ ระฆงั (คดิ แล้ว) วา่ อ. ความไม่ สำ� ราญ จกั มี แกภ่ กิ ษบุ างรูป ดงั นี ้ออกแล้ว จากทอี่ นั เป็นของตน ๆ ท. ประชมุ กนั แล้ว ในทา่ มกลางแหง่ วหิ าร ฯ อ. ชน ท. แม้สอง ชอื่ วา่ ผ้มู าแล้ว โดยหนทางเดยี วกนั ยอ่ มไมม่ ี ฯ ทจภินสินวฺฺเฺเตตาเอตทป“ุกฺวมฺวาราปมิสติ กิฺถภปาาชิกตตุนฺขเเฺ.ิาอตสุ เหกงเิอฺฆกอกฏํ ฺม€วาคนฺนฺเฺทโคมติตนฺวเาอฺาคกตํเกมปาลกจุ โเนฺฉหมิาวมก“กโตลนอหตภาํฺถควิส.จินฉสฺฺุ นตโตตฺีขํิ อ. อบุ าสกิ า เหน็ แล้ว (ซง่ึ ภกิ ษ)ุ รูปหนง่ึ ๆ นน่ั เทยี วผ้มู าอยู่ จาก ทหี่ นง่ึ ๆ คดิ แลว้ วา่ อ. ความทะเลาะ ซงึ่ กนั และกนั เป็นอาการ อนั บตุ ร ท. ของเรา กระทำ� แลว้ จกั เป็น ดงั นี ้ ไหว้แลว้ ซง่ึ หมแู่ หง่ ภกิ ษุ ถามแลว้ วา่ ข้าแตท่ า่ นผ้เู จริญ อ. ทา่ น ท. กระทำ� แล้ว ซงึ่ ความทะเลาะหรือหนอ แล ? ดงั นี ้ฯ (อ. ภกิ ษุ ท. กลา่ วแล้ว) วา่ ดกู อ่ นมหาอบุ าสกิ า อ. เรา ท. ยอ่ มไม่ “น กโรม มหาอปุ าสเิ กต.ิ กระทำ� ดงั นี ้ฯ (อ. อบุ าสกิ า กลา่ วแล้ว) วา่ ข้าแตท่ า่ นผ้เู จริญ ถ้าวา่ อ. ความ เออมวหฺํ “าอสกนเํ จาเคคโนหวตฺํ วฺภอานา,คฺเตจเอฺฉเกนกลฺตกโฏาหฺ€าสนนพตโฺเฺถตพิ,เออเอเถกกกโาตกวสอมฺอาาาคค, จตยฺฉาถตถา.;ิ ทะเลาะ แหง่ ทา่ น ท. ยอ่ มไมม่ ไี ซร้, ครนั้ เมอื่ ความเป็นอยา่ งนนั้ (มอี ย)ู่ , อ. ทา่ น ท. ทงั้ ปวง ผ้เู มอ่ื มา สเู่ รือน ของดฉิ นั ท. ยอ่ มมา โดยความเป็น อนั เดยี วกนั ฉนั ใด, อ. ทา่ น ท. ไมม่ าแลว้ ฉนั นนั้ , ผ้ผู ้เูดยี วเทยี ว เป็นผ้มู าแลว้ จากทหี่ นง่ึ ๆ (ยอ่ มเป็น) เพราะเหตไุ ร ดงั นี ้ฯ (อ.ภกิ ษุท.กลา่ วแล้ว)วา่ ดกู อ่ นมหาอบุ าสกิ าอ.เราท. นงั่ แล้วใน ธตปม.ิฏมฺฺ €“ํเ“ทปมกฺวมหรติมาฺตอหฺ มสึปุาหาาตกาส.ิ อาเิ กร“ปุ โสากชเสอฺฌิเเเกอกาตสกยิ.สํ ตฺมกาึ โตร€มาาเนสอมตนณฺติสธภที มาิตเโฺฺววมานขสยามมวณยาํ ทหี่ นง่ึ ๆ กระทำ� แล้ว ซง่ึ สมณธรรม ดงั นี ้ฯ (อ. อบุ าสกิ า ถามแล้ว) วา่ ข้า แตพ่ อ่ ท. ชอ่ื อ.สมณธรรมนนั่ อะไรดงั นีฯ้ (อ.ภกิ ษุ ท.กลา่ วแล้ว)วา่ ดกู อ่ นมหาอบุ าสกิ า อ. เรา ท. ยอ่ มกระทำ� ซงึ่ การสาธยาย ซง่ึ อาการ ๓๒ ยอ่ มเร่ิมตงั้ ซง่ึ ความสนิ ้ ไปและความเสอ่ื มไป ในอตั ภาพ ดงั นี ้ฯ (อ. อบุ าสกิ า ถามแล้ว) วา่ ข้าแตท่ า่ นผ้เู จริญ ก็ อ. อนั กระทำ� ออทตุ ฺตาหภ“กุาอึ เมวปหฺ นาจกภํปขีนตยฺเิ.วตยํ ทปฺวฏตฺ€ฺตเสึปาตกํุ าตเรมุ หฺ าสกชเฺฌมวายํวฏกฺฏาตตํิุ ซง่ึ การสาธยาย ในอาการ ๓๒ ด้วย อ.อนั เริ่มตงั้ ซง่ึ ความสนิ ้ ไปและ ความเสอ่ื มไป ในอตั ภาพด้วย ยอ่ มควร แกท่ า่ น ท. นนั่ เทยี ว หรอื หรอื วา่ (ยอ่ มควร) แม้แกด่ ฉิ นั ท. ดงั นี ้ฯ (อ. ภกิ ษุ ท. กลา่ วแล้ว) วา่ ดกู อ่ นมหาอบุ าสกิ า อ. ธรรม นนั่ “กสสฺ จิ ภควตา อวาริโต เอส ธมโฺ ม มหาอปุ าสเิ กต.ิ อนั พระผ้มู พี ระภาคเจ้า ไมท่ รงห้ามแล้ว แกใ่ คร ๆ ดงั นี ้ฯ (อ. มหาอบุ าสกิ า กลา่ วแล้ว) วา่ ถ้าอยา่ งนนั้ อ. ทา่ น ท. จงให้ ขยวย“เํ ตปนฏหฺ€ิ ปมนยํ ฺหอํปาิ จทิกฺวฺขตถฺตาสึ ตา.ิ การํ เทถ อตฺตภาเว จ ซง่ึ อาการ ๓๒ ด้วย จงบอก ซงึ่ การเร่ิมตงั้ ซงึ่ ความสนิ ้ ไปและความเสอื่ ม ไป ในอตั ภาพด้วย แม้แกด่ ฉิ นั ดงั นี ้ฯ 120 ธรรมบทภาคที่ ๒ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org

(อ. ภิกษุ ท. กลา่ วแล้ว) วา่ ดกู ่อนมหาอบุ าสกิ า ถ้าอยา่ งนนั้ “เตนหิ อคุ คฺ ณหฺ มหาอปุ าสเิกติ สพพฺ ํ อคุ คฺ ณหฺ าเปส.ํุ อ. ทา่ น จงเรียนเอาเถิด ดงั นี ้ (ยงั อบุ าสกิ า) ให้เรียนเอาแล้ว ซง่ึ สมณธรรมทงั้ ปวง ฯ บเดเรห้วร่ิมลรยตลา่ องันมแุ้ แ.ลนัา้ล้วแนอ้วลนั่บซุ ซ้วงเ่ึาทงึ่มสแคยีรกิกวรวาคา่อฯมนบุ ทสนักา้ .นิส็้๓อไกกิ ป.ราปแดะนล้ฏวทนั้ะยสิ�ำคโมแัซดวลภง่ึายผ้วทิมมลาเสรซทรทอ่ืงึ่ ค..มก๓น๔ไาปน่ัรดดสเ้วใท้วานยยียธตวกยอนอ่าฯ.นยจโลกำ� เกวใดนา่ยิ มิ ออกาภวแกา่ญติ ภาก่ ญรกิาษลา๓นุ ทท๒นั้ .. ตอตโยฺตนสมาิคฺเขคตยโตตวีณยปํ ิ ฏปจฺ€ฏาฺ€ผยเลปาทตนวฺฺวิตาตฺปสึเาตาปหกณุ ิาิ.เภรมิกคสฺขฺเชหู คฌฺิ เนปาวยเุ รํ ตจกรสตเมฺสวฺ วาา จตสฺโส ปฏิสมภฺ ิทา โลกิยอภิญฺญา จ อาคมสึ .ุ ตเ(เอวหปอา่นัร็.ลนวบอา่จผผตุอ.นด้เูลร.พปนัแู้)็ทอรนล;ะ.บุส้ไวผปขากั ้เูอสกปดวง็้ากิ่บัวนเฌรยาเดาจนจ้วา้ากนัับยน้ ษทรโแรทอ.ุอลลอสเนัะแุหกะวเลลปแปิ้ว็าเ่ลนัสปน้ใวท็สนนี ้ิพแนกผจมยาา้เูา้ปทล์ก็ไใงยนัส้รคปอ่ไขุ รวปหมอ่คงนกไนั รมอบัเเวปกม่ ดญ็แนิดี้วลผอแแย้เยูลกดปโู้่มว่พง็ันนวแหรไา่ตีะป้ะใผม่คกอ้เ(ูรบรัปย.ร่คด็่คอนรธ้ววมแเรยจญลรเ้ราปมะาแ็ นผคลทน)ล้ะว.,ี ้ สา มคฺคผลสขุ โต มอมฏุ ฺ€าปยตุ ฺเตทหิพิฺพอจยกํ ฺขธนุ มาโฺ มโออโลธิ เกตฺวา “กทา นุ โข คโตติ อปุ ธาเรนฺตี “สพฺเพปิ เม สราคา สโทสา สโม หา, ฌานวิปสฺสนามตฺตํ เตสํ นตฺถิ; ม(ดแยนซใอยออแแหหมหมง.ึ่น.ออ่่ังนีััป้ ร้นถน้้ซมมง่ซเวอืรอปๆงึง�บำีึ่ตงึ่ัไไ้อะ้าว็เพเนมมบยตุสถจ.หกพา่ รทไไ่่งัคนุงรใอุ)าา้ื่อดดอขดฉี่สปาคุรรท้้ย้ทมาสนอับมนลซๆอก่วั.แนซนัเาสผิิใง่ึตถมษลงะ่ึขชยเ้ยอเูัอ้ิมดป้บไวปิอณอ่หานัม็็มแนนัคุนงจดหนทาม่หอเเีอทค�ำทงปารัึ่าง่ีงน่ัยเ่ีสมลนาี่ส็รนนดพดดมหู่อ)บผีอบ้ท้วมิงรัฯีอนร้ัเบูทาะมนาสย่ีปือยแเยอย.ถีอบี็ป้หนตา่รเวยย็าหนหงนทยก่ใาย่อู่ตตน็ทยคัอ่อ่ีสายดมา่่ีแสมลใัแรงบแงัแชคง่คโลลบนนไลาหอภรม้รว้ยนาีัวง่คๆ้่้บ(วชม่ใยบหรญยใวค(นีหวตุรดจดหา่งัรแญืะออรร้้,วว่ภรคกือมวยื(อยยแทอิกรอ่พหา่ี่รูหคลว..ษ.)รสนว้ญยว�ำนขทะุา่ยอออท)งัออผา่แวปอุ่ขัแน.งว้นา่เลูอมอเใลนปเา่ร้แวห.ลง็อไาิสนทล้มอนดขิศ.พยัวเ.ม้นามั่งจงัั่ตพา่รอรีนแแ้ดบาีแะ่ารับยดตลีอะงหัผคุ้งแ่เทู้งัวทน่ผ.้เหง่หูคลนป้.เีาู่พถรเ้ลน็ปๆ้ว็ีสนนือ้เวรเเ็พแนหหหนหเะผาซลเจงึลนน็็้อาจนยเูงึ่้้เวาจดา้่สาครวแแแอรน้หตนัวแลลลียวิ้ทญทนตัลถยั้้้ะวาววว่้ ..ุ กินฺนุ โข มยฺหํ ปตุ ฺตานํ อรหตฺตสฺส อปุ นิสฺสโย อตฺถิ นตฺถีติ อาวชฺเชตฺวา “อตฺถีติ ทิสฺวา “เสนาสนสปปฺ ายํ นุ โข อตฺถิ นตฺถีติ อาวชฺเชตฺวา เสนาสนสปปฺ ายํปิ ทิสวฺ า “ปคุ ฺคลสปปฺ ายํ นุ โข น ลภนฺตีติ อาวชฺเชตฺวา ปคุ ฺคลสปปฺ ายํปิ ทิสวฺ า “อาหารสปปฺ ายํ นุ โข น ลภนฺตีติ อปุ ธาเรนฺตี “อาหารสปปฺ ายํ เนสํ นตฺถีติ ทิสวฺ า ตนโาตนคฺคปรฏสฺ €ญาฺยจ นานาวธิ ํ ยาคํุ อเนกปปฺ การํ ขชฺชกํ โภชนํ สมฺปาเทตฺวา ภิกฺขู นิสีทาเปตฺวา ทกฺขิโณทกํ ทตฺวา “ภนฺเต ตมุ หฺ ากํ ยํ ยํ รุจฺจต,ิ ตํ ตํ คเหตฺวา ปริภุญฺชถาติ นิยฺยาเทสิ. เต ยถารุจิยา ยาคอุ าทีนิ คเหตฺวา ปริภญุ ฺชนฺต.ิ เป็นธเรมร่ือมภชิกาษตุมทีอ.าเรหมลณา่ ์เนดนั้ียวไดไ้ดอ้ยเปู่ ็นซงึ่แอลา้วหฯารอนั เป็นที่สบาย อ. จิต เตสํ สปปฺ ายาหารํ ลภนตฺ านํ จติ ตฺ ํ เอกคคฺ ํ อโหส.ิ ใไเสใอกมหน.สู่ ิด้น่กเ�ำจแกาานอรลลานิกญั.้วรนนร;ขแภี้น่ัู้ตอลถิกอเล้้งทาษ.บอพวียุรดา่เรวรรทะซลาคอ.ศงึ่ แุ.ดิมาเทลแเสหรร้ว.ลรดลาค้ซาา่ผวแทง่ึน้า่มูดลพ.นัีโก้งัะรอไนาผะมมล!ีฯอล้ไ่ อฝีจดร.นิตห้แจมอตลั กัห้อนัวกไานัอดบัซอม้ยมงึ่บุ ดแู่ีอีแอา้ลวาลาส้ยรว้หวกิมปาาณปฏรแเอวิสกป์เนดัาม็ั่เนรรียเภปทาณว็ิท่ีนพาาททง่ึยแ.ที่สงขัลวบ.้อวหปิตงาาัเสอ่ยจรมสกไกัาซิไนาไทดรปลา้้.;, เต เอกคฺเคน จิตฺเตน วิปสฺสนํ วฑฺเฒตฺวา นจิรสฺเสว สห ปฏิสมภฺ ิทาหิ อรหตฺตํ ปตฺวา จินฺตยสึ ุ “อโห มหาอปุ าสกิ า อมหฺ ากํ ลปภติมฏิ ฺหฺ€าา, ชาตา; สเจ มยํ สปฺปายาหารํ น น โน มคฺคผลปฏิเวโธ อภวิสฺส; อิทานิ วุตฺถวสฺสา ปวาเรตฺวา สตฺถุ สนฺตกิ ํ คมิสฺสามาต.ิ ผลติ ส่ือการเรยี นรู้ โดยโรงเรียนพระปรยิ ตั ธิ รรม วัดพระธรรมกาย 121 www.kalyanamitra.org

อ. ภกิ ษุ ท. เหลา่ นนั้ อำ� ลาแล้ว ซง่ึ มหาอบุ าสกิ า วา่ อ. เรา ท. อว“ปตานุปฺวปาจุเมิตฺฉหภึสปาน.ุฏอ“เฺปุินตสาิวตอสตฺถมกิฺตาเฺา.ิหรํ ทฏฺ€กุ ามมหฺ าติ มหาอปุ าสกิ ํ เป็นผ้ใู คร่เพอื่ อนั เหน็ ซง่ึ พระศาสดา ยอ่ มเป็น ดงั นี ้ฯ โ“อสโลาเธกุ ยยฺอายถฺยาาตติ ิ พเหตนู ิ อปนิยคุ วนจนฺตาฺวนาิ อ. มหาอบุ าสกิ า (กลา่ วแล้ว) วา่ ข้าแตพ่ ระผ้เู ป็นเจ้า ท. อ. ดลี ะ ดงั นี ้ ตามสง่ แล้ว ซงึ่ ภกิ ษุ ท. เหลา่ นนั้ กลา่ วแล้ว ซงึ่ คำ� อนั เป็นทร่ี กั ท. มาก วา่ ข้าแตท่ า่ นผ้เู จริญ อ. ทา่ น ท. พงึ แลดู ซงึ่ ดฉิ นั ท. แม้อกี ดงั นี ้ กลบั เฉพาะแล้ว ฯ อ. ภกิ ษุ ท.แม้เหลา่ นนั้ แล ไปแล้ว สเู่ มอื งสาวตั ถี ถวายบงั คม อวเปก“อนขนปาจุฏมวหฺทฺจาิยนสิาิตกเาตีกยริ ฺวิเลํยทปาํามิาปตภจิมปฏฺวเตินหฺอนาิยตฺโฺเากียตขาว;อมํ,เ,าททนรนํยยาฺตอภฺยสามํ ิกาปจตีตหฺนฺขตวฺินาิสูาิตปียกนิ ิจสณํ`สํ ฺนอินฺสาโหฺฑาฺตาหวิเเิตภกต“คมฺถนวกน,ณุาึตจฺเตตยฺจกกค,กิถิถิลนโมาํภนมปฺตจากิิกิตณฺวินตถฺขาเฺถตาอฺฑยเาติววสึเตรํกน.ุูปิสขอนานวตมาเมตุนฺหฺถนปฺตากาาียมนาารรํ,ํํ แล้ว ซง่ึ พระศาสดา นง่ั แล้ว ณ ทส่ี ดุ แหง่ หนง่ึ ผู้ (อนั พระศาสดา) ตรสั แลว้ วา่ ดกู อ่ นภกิ ษุ ท. (อ. ยนตค์ อื สรรี ะ มจี กั รสี่ มที วารเก้า อนั เธอ ท.) พงึ อดทนได้ แลหรือ, (อ. ยนตค์ อื สรีระ มจี กั รส่ี มที วารเก้า อนั เธอ ท.) พงึ ให้เป็นไปได้ แลหรือ, หนง่ึ อ. เธอ ท. ไมล่ ำ� บากแล้ว ด้วยก้อนข้าวหรือ ? ดงั นี ้ (กราบทลู แล้ว) วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้เู จริญ (อ. ยนตค์ อื สรีระ มจี กั รส่ี มที วารเก้า อนั ข้าพระองค์ ท.) พงึ อดทนได้, ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้เู จริญ (อ. ยนตค์ อื สรีระ มจี กั รสี่ มที วารเก้า อนั ข้าพระองค์ ) พงึ ให้เป็นไปได้, หนง่ึ อ. ข้าพระองค์ ท. ไมล่ ำ� บากแล้ว ด้วยก้อนข้าวนน่ั เทยี ว, เพราะวา่ อ. อบุ าสกิ า คนหนงึ่ ชอ่ื วา่ มาตกิ มารดา ทราบแล้ว ซงึ่ วาระแหง่ จติ ของข้าพระองค์ ท. (ครนั้ เมอื่ เหตนุ )ี ้ วา่ โอ ! หนอ อ. มหาอบุ าสกิ า พงึ จดั แจง ซงึ่ อาหาร ชอ่ื มอี ยา่ งนเี ้ป็นรูป แกเ่ รา ท. ดงั นี ้ (อนั ข้าพระองค์ ท.) คดิ แล้ว, จดั แจงแล้ว ซงึ่ อาหาร อนั อนั ข้าพระองค์ ท. คดิ แล้วอยา่ งไร ได้ถวายแล้ว ดงั นี ้กลา่ วแล้ว ซง่ึ กถาอนั แสดงซงึ่ คณุ ของมหาอบุ าสกิ านนั้ ฯ อ. ภกิ ษุ รูปใดรูปหนง่ึ ฟังแล้ว ซง่ึ กถาอนั แสดงซง่ึ คณุ ของมหา กคอเอคคมิปาลุาเนหปมนาฺตวตจสํฺุโอกุหิ ฺวตฺฉกิาาาปิตาโรฺมตฺวปวจาฺวตหิฏ“ินาภโาิชหฺตรรคนตุิตเํวชฺคภฺเฺวจติหสตกิกาินามวํฺขฺตรมฺนมุํ ติตชานปํตสํฺชสุ วสติตสฺคฏิสฺฺถชํนุ ําฺ€าาุนิกเมทนปฺขํ ิวาเมคสสเสตคสิตณุยนก,ิมฺวฺยฺตฺขกิสาจาเิิสถสฺกินตอสฺําอฺ.ิเหามตนสมสีตปตุุิ;กิฺจิ ฺวพุมอ“าฺเอมฺ สโพหยฏมตนตํฺ€ฺถคตาวกาฺเนคตตฺถิรรํํํ อบุ าสกิ านนั้ เป็นผ้ใู ครเ่ พอื่ อนั ไป ในทน่ี นั้ เป็น เรยี นเอาแลว้ ซง่ึ กมั มฏั ฐาน ในสำ� นกั ของพระศาสดา ทลู ลาแล้ว ซง่ึ พระศาสดา วา่ ข้าแตพ่ ระองค์ ผ้เู จริญ อ. ข้าพระองค์ จกั ไป สบู่ ้าน นนั้ ดงั นี ้ออกแล้ว จากพระเชตวนั ถงึ แล้ว ซงึ่ บ้านนนั้ โดยลำ� ดบั คดิ แล้วในวนั แหง่ ตนเข้าไปแล้วสวู่ หิ ารวา่ ได้ยนิ วา่ อ. อบุ าสกิ านี ้ ยอ่ มรู้ (ซงึ่ เหต)ุ อนั ๆ บคุ คลอนื่ คดิ แล้ว ๆ, ก็ อ. เรา ผ้เู หนด็ เหนอ่ื ยแล้ว ในหนทาง จกั ไมอ่ าจ เพอ่ื อนั กวาด ซง่ึ วหิ าร; โอ ! หนอ อ. อบุ าสกิ า พงึ สง่ ไป ซง่ึ มนษุ ย์ ผ้ปู ฏบิ ตั ซิ งึ่ วหิ าร แกเ่ รา ดงั นี ้ฯ อ.อบุ าสกิ านง่ั แล้วในเรอื นเทยี วใครค่ รวญอยู่ร้แู ล้วซงึ่ เนอื ้ ความนนั้ เสปกตเฺขสฺวรออสาปิปุต.ิ าาโ“นรสคปกกิจิํ าฺฉกตปเวฺวคาิหาเนหาียรเปํํ นเปสิสปฏยินิ วิชฺยฺนิตคาาุกตฺควาิติ โจฺวมอินาาฺเ“ตวอชสเโอฺเ.ิ ชหหนีตฺติ วี ตมตมนตสุ เมฺสฺถํํ สง่ ไปแล้ว ซงึ่ มนษุ ย์ (ด้วยคำ� ) วา่ อ. เจ้า จงไป, อ. เจ้า ปฏบิ ตั แิ ล้ว ซงึ่ วหิ าร จงมา ดงั นี ้ฯ อ. ภกิ ษุ แม้นอกนี ้ เป็นผ้ใู คร่เพอื่ อนั ดมื่ ซงึ่ นำ� ้ อนั บคุ คลพงึ ดม่ื (เป็น) คดิ แล้ว วา่ โอ ! หนอ อ. อบุ าสกิ า กระทำ� แล้ว ซง่ึ นำ� ้ อนั บคุ คลพงึ ดมื่ อนั บคุ คลปรุงแล้วด้วยนำ� ้ ตาลกรวด พงึ สง่ ไป แกเ่ รา ดงั นี ้ฯ อ. อบุ าสกิ า สง่ ไปแล้ว ซงึ่ นำ� ้ อนั บคุ คลพงึ ดม่ื อนั บคุ คลปรุงแล้ว อปุ าสกิ า ตํ เปเสส.ิ ด้วยนำ� ้ ตาลกรวดนนั้ ฯ (อ. ภกิ ษนุ นั้ ) คดิ แล้ว วา่ อ. อบุ าสกิ า จงสง่ ไป ซง่ึ ข้าวต้มอนั สนทิ เปเส“ตปตู นุ ิ ทจิวินเสฺเตสป.ิ าโอตปุ วาสสกิ นิ าิทฺธตยถาาคํุ อกเมาส.ิอตุ ฺตริภงฺคํ ซง่ึ แกงออ่ ม แกเ่ รา ในเวลาเช้าเทยี ว ในวนั รุ่งขนึ ้ ดงั นี ้ ฯ อ.อบุ าสกิ า ได้กระทำ� แล้ว อยา่ งนนั้ ฯ อ.ภกิ ษุ นนั้ ดม่ื แล้ว ซงึ่ ข้าวต้ม คดิ แล้ว วา่ โอหนอ เปเสโยสฺยายตาิ คจํุ ินปฺเิตวิตสฺว.ิ าอ“ปุ อาโสหกิ าวตตปํ เิ มเปเเสอสว.ิรูปํ ขชฺชกํ อ.อบุ าสกิ า พงึ สง่ ไป ซง่ึ ของอนั บคุ คลพงึ เคยี ้ ว มอี ยา่ งนเี ้ป็นรูป แกเ่ รา ดงั นี ้ฯ อ. อบุ าสกิ า สง่ ไปแล้ว ซง่ึ ของอนั บคุ คลพงึ เคยี ้ ว แม้นนั้ ฯ 122 ธรรมบทภาคที่ ๒ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org

อ.ภิกษุนนั้ คดิ แล้ว วา่ อ.อบุ าสกิ านี ้ สง่ ไปแล้วซงึ่ วตั ถุ โส จนิ เฺ ตสิ “อยํ อปุ าสกิ า มยา สพฺพํ จินฺตติ - อนั เราคดิ แล้ว ทงั้ คดิ แล้ว ๆ ทงั้ ปวง, อ. เรา เป็นผ้ใู คร่เพ่ืออนั เหน็ คจินฺคฺตรสติ โํ ภเปชนเสํ สค;ิ าอหหาํ เเปอตตฺวํ ทาฏฺ€กุสายโเมม,วอโหอาวคตจฺเเฉมยฺยนาาตน.ิ ซง่ึ อบุ าสกิ านนั่ ยอ่ มเป็น, โอ หนอ อ. อบุ าสกิ า ยงั บคุ คลให้ถอื เอาแล้ว ปอปุจฺจาสาสกิ สึาตีต“ิ มโภมชนปํ ตุ คฺโาตหามเปํ ตทฺวฏาฺ€วกุ หิ าาโรมํ คนคฺตมฺวนาํ เม ซง่ึ โภชนะมีรสอนั เลศิ ตา่ ง ๆ เพื่อเรา พงึ มาเองนนั่ เทียว ดงั นี ้ ฯ อทาส.ิ ตสฺส อ.อบุ าสกิ า คดิ แล้ววา่ อ.บตุ รของเราเป็นผ้ใู คร่ เพ่ืออนั เหน็ ซง่ึ เรา ยอ่ มเป็น ยอ่ มหวงั เฉพาะ ซงึ่ การไปแหง่ เรา ดงั นี ้ ยงั บคุ คล วดมซขดออมอดถนเจนอด(พสออกช(ใตอซดซกดยขใหออนหา้้้่งงบนอาื่างกอาง่ึ่่ึึ...น.บรั่สหุ่ััังงงงกรนูนาูััััััังึ้้ภภ.นลัโเ้นทาทถัสแแวนนนนมอใตไา�ำา่อหเดจออิิภกกราขป่บหา่อืตตีอสถชาก่ี่อนนีีีีคนักิน้ร้ตอคอคเว.้้้้บุาฯ้ถอษษาปก้ิกนถ.กทเบนทพลิ่่าฯุดบนิฯักมั.ยอร.ภอุปคด้รนอทาพ็ภา่ืนลนษามุุงึนนนาัลาู่า่คัรขะ)ุงภ้า.้ฉภิกดิสาิถมนมุ่ัี่ซกซิ,รา่ผสวอทะนแเุนนไแผัันคออร้้แณนเัษัมกอิแิชกงะุวเเแษร่ึงวแ่ึ้มกดอ.ริูดล้.ลผรพูทลง.ันเลย.)ลอ้ปานอษื่แลดาุ้ลหานูุทางซ้งฑ้พ้ัๆวาวยเคูี้ยภกรวผ้นอกคง้วล้จวรคกวแนูภุนตนงช่ึา)ั)่อา่จดริ้ะวคลมิกทะ.ทล้วนอววอัลวรจ่อน์ผอี้ื่ซิอกนุะยัะมวก้แทั้อิากา์่ญ)าา่ษ่นาว.่้ง.ัวัิเต้ดนนเคงู้ศึ่วัษทเอ่า่กรลคมธี่วมจวค.วาา่ไหกไยุ้โนผฯขูาง่งยดัอยพิาา้บม่วดุัอมนมดแิเา่ภแรรวดิซขลอตาน้่ขปผอมูนนอัสแบ่อุ่ดิอ้ญกเลรูสซอน่ล่ั้ยงมชา่ึ้มแ้า็้่อาอปดุีรงมนูลๆีกยดม้ะา้กนจอู่ังม้วอ่ึา้วแผนูบวลอแบ็รอ้.ะว้;วเนอเกิจอส่เาศดตคิวน่อท้จแวคปอูซปตแม้กร้ตยะวยา.ไ(คุยดลอมกิา่ขอกอดิา่นู็่ืา็ปพงอา่วรกึ่นลนงพ่ลส,ว่พู่เาค่้ดา.อ่วาไไ.บรุส่อนพงอ้แลาอผว่ซ่งทาิ่่งรดปซมจรแดวลยดงของแดันขาดบลว้อุนื่อชะกงวึู่ะงังบออตงลิึ่แั้นงาอแ่้ภอังมนััออสกอูา่้จภอออ.วแ่ือนาเปาันผน้.พขบวลุ้คนลุหยทีื่น้ตไง.ั.ซ่อกิิต้วลงส.นิก้ักไเวูีอ้รีมไคว้ราีวต้่ดูฯอ้.ฯปเางอคึ่ซ่น้า้ขทวกิยาดษงรอะงแรวใสฯลสค่อเม็นกุูัรนนทร์ตัเผนวอ,อบวฯา้นางอา่รมัไยาุ่้รอ,กิว่นวูมอาั่อ้อ่ืเขา่ปอนกเตนัง.ูบรเงุคุ้ทา้ม(ู่รนหิรื่จเตอาจไ.นอในับคออนสังะาพนแคดาแม(ยอี่นี้นนร.กาาิเอ.อียอ).จอ์พอวคเุถล้สภลปดทลิกเรูญยงอ่่นจรัรมยนทัเร้.นคา่องัน้่บ.ักุ้า็คาว้อ่าปอกิงภวอ่อิ�กาำัน่มูทกัาอ่าอ่ีนอมดไมิงนะาเล็ไมนลื่าแนบนุหิษกใอผรจพไา่ธสดมยาซสน.แัเถยอบจีหา่้ดมลอกแท้้ษ.หนอากรอั้มูุนส่ถูกมรรถู่ลก๊ิหาหว.อะ้่้าถ้ืาอ่ืนวรอ้ถ่สลดะบา่,ุไตุนาล�ำวน้ัวาามแงอร้นรมงึป้.านเกิใวงกนัาาแนาไนุม่หมืนอเัอลจบซยดุ้วีไนรยอม;รดนไาวยสมกนัน้้ัห้ัปญ.ถูาวงาอ่ึซ่่ดา้ม้างัถ.ทอ้่ถแนกีดแกิ้อดขยซก้ขจนสามฯนงจึ่งด้ัอ่(ลาซกามซ่ีินผงรนัลงา้ับซปองุึ่้อร่ฉซามกิักกอนิาเัีวม้จวาะงฉิึ่็น้(ึ่้งรก้ปูีกเาวงช่ึงวงรมฯ้่ึนาาไัหกอแา.่ีทราจทกัภ(แนั็้ีเบผรอภะปน่อพเอา่่ืส้วฯื่ออลทนเ.วรแหฯา่ไะล�ำกอก้ิปก(.จาูนหทิ่กเการิก้ไ.พงมวอ่ีนกออนพ้ทแตเว.็าลอมบะัษนรษอาละูปอวอเเอณ่.ด่ภ.รีลรว�ำ)ืรเอุ.า่ร้ดศกพ่นวอย็นุาั่.แระนุอยปอทยนยยกา้าู่อิวกาภวดาลา่กาูดยีื่ออ่ลศไอดนบุ่าะ่ัถ้งอั่อนอผัุู่่ซทบแดษุ้้งิกสาัม่่องดด้ซั่อมูมวหงเาแทจจงช้ยนัมาุยจงชึู่ลนอางงวัหัุษนนด้นง่น)ง่ึนกนกสููัปบเกถนวสลัังน่ีไบกปัสื่้าอั่แคว.ปีาตโาีนัุ้หนพเเน่่ออตดัคีัอ้้าลอกาิงลกว้ไีิวววตจ้็วุวรรมทน้ไุปมนนนนนดั)ยยถกยาอิ่้่ฯฯฯฯฯฯาาาาาาวาา่่่้งรรรร.,,,ีูุู่่ ้ โส กตภตฺตกิจฺโจ “มาตกิ มาตา นาม ตฺวํ มหาอปุ าสเิ กติ ปจุ ฺฉิ. “อาม ตาตาต.ิ “อปุ าสเิ ก ตฺวํ ปรจิตฺตํ ชานาสตี ิ. “กึ มํ ปจุ ฺฉสิ ตาตาต.ิ “มยา จินฺตติ จินฺติตํ สพฺพมกาส,ิ เตน ตํ ปจุ ฺฉามีต.ิ “ปรจิตฺตชานนภิกฺขู พหู ตาตาต.ิ “นาหํ อญฺเญ ปจุ ฺฉามิ, ตวุ ํ ปจุ ฺฉามิ อปุ าสเิ กต.ิ เอวํ สนเฺ ตปิ, อปุ าสกิ า “ปรจติ ตฺ ํ ชานามตี ิ อวตวฺ า “ปรจิตฺตํ ชานนฺตา นาม เอวํ กโรนฺติ ปตุ ฺตาติ อาห. โส “ภาริยํ วตทิ ํ กมมฺ ํ; ปถุ ชุ ฺชนา นาม โสภนํปิ อโสภนํปิ จินฺเตนฺต;ิ สจาหํ อยตุ ฺตํ จินฺตยิสฺสามิ, สห ภณฺฑเกน โจรํ จฬู าย คณฺหนฺตี วิย มํ วิปปฺ การํ ปาเปยฺย; มยา อิโต ปลายิตํุ อาวหฏฺ.ฏต“กีตหิ ํ จินฺเตตฺวา “อปุ าสเิ ก อหํ คมิสสฺ ามีติ อยฺยาต.ิ “สตฺถุ สนฺตกิ ํ อปุ าสเิ กต.ิ “วสถ ตาว ภนฺเต อิธาต.ิ “น วสสิ ฺสามิ อปุ าสเิ ก คมิสฺสาเมวาติ นิกฺขมิตฺวา สตฺถุ สนฺติกํ อคมาส.ิ อถ นํ สตฺถา “กึ ภิกฺขุ น ตฺวํ ตตฺถ วสสตี ิ ปจุ ฺฉิ. “อาม ภนฺเต, น สกฺกา ตตฺถ วสติ นุ ฺต.ิ “กกึ ารณา ภิกฺขตู .ิ “ภนฺเต สา อปุ าสกิ า จินฺตติ จินฺตติ ํ สพฺพํ ชานาต;ิ `ปถุ ชุ ฺชนา จ นาม โสภนํปิ อโสภนํปิ จินฺเตนฺต;ิ สจาหํ กิญฺจิ อยตุ ฺตํ จินฺเตสสฺ ามิ, สห ภณฺฑเกน โจรํ จฬู าย คณฺหนฺตี วิย มํ วิปปฺ การํ ปาเปสสฺ ตีติ จินฺเตตฺวา อาคโตมหฺ ีต.ิ ผลิตส่ือการเรยี นรู้ โดยโรงเรียนพระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย 123 www.kalyanamitra.org

(อ. พระศาสดา ตรสั แล้ว) วา่ ดกู อ่ นภกิ ษุ อ. อนั อนั เธอ อยู่ ในทน่ี นั้ “ภิกฺขุ ตตฺเถว ตยา วสติ ํุ วฏฺฏตีต.ิ นน่ั เทยี ว ยอ่ มควร ดงั นี ้ฯ (อ.ภกิ ษนุ นั้ กราบทลู แล้ว)วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้เู จริญอ.ข้าพระองค์ “น สกฺโกมิ ภนฺเต, นาหํ ตตฺถ วสสิ สฺ ามีต.ิ ยอ่ มไมอ่ าจ, อ. ข้าพระองค์ จกั ไมอ่ ยู่ ในทน่ี นั้ ดงั นีฯ้ (อ. พระศาสดา ตรสั ถามแล้ว) วา่ ดกู อ่ นภกิ ษุ ถ้าอยา่ งนนั้ อ. เธอ “เตนหิ ตฺวํ ภิกฺขุ เอกเมว รกฺขิตํุ สกฺขิสสฺ สตี ิ. จกั อาจ เพอื่ อนั รกั ษา ( ซง่ึ ธรรมชาต) อยา่ งหนง่ึ นน่ั เทยี่ ว หรือ ดงั นี ้ฯ (อ. ภกิ ษนุ นั้ ทลู ถามแล้ว) วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้เู จริญ (อ. ข้าพระองค์ “กึ ภนฺเตต.ิ จกั อาจ เพอ่ื อนั รกั ษา ซงึ่ ธรรมชาต) อะไร ดงั นี ้ฯ (อ. พระศาสดา) ตรสั แลว้ วา่ อ. เธอ จงรกั ษา ซงึ่ จติ ของเธอนน่ั เทยี ว, คอจินตาถฺฺตตมยโ“นตาิ, วห จจิตจิติตฺตฺตฺตํ เเมมนววาเมรตนกํิคฺขฺค,ทณจนุ ิตฺฺนหฺติค, ํฺคมหานนฺตาเิอมตวํตฺฺวํ าทกรุ ิกอฺขิมฺจํ,ํิ ชอ่ื อ. จติ นนั่ เป็นธรรมชาตอนั บคุ คลรกั ษาได้โดยยาก (ยอ่ มเป็น), อ. เธอ จงขม่ ซง่ึ จติ ของตน นน่ั เทยี ว, อ. เธอ อยา่ คดิ แล้ว ซงึ่ เหตอุ ะไร ๆ อนื่ ,ชอ่ื อ.จติ นนั่ เป็นธรรมชาตอนั บคุ คลขม่ ได้โดยยาก(ยอ่ มเป็น)ดงั นี ้ ตรสั แล้ว ซงึ่ พระคาถานี ้วา่ อ. การฝึก ซึ่งจิต อนั บคุ คลขม่ ไดโ้ ดยยาก อนั เกิดและดบั เร็ว “ทนุ นฺ ิคฺคหสสฺ ลหโุ น ยตฺถ กามนิปาติโน อนั มอี นั ตกไปตามความใคร่ ในอารมณอ์ ยา่ งใดอยา่ งหนงึ่ เป็นปกติ จิตฺตสฺส ทมโถ สาธ,ุ จิตฺตํ ทนตฺ ํ สขุ าวหนตฺ ิ. เป็นคณุ ยงั ประโยชนใ์ หส้ ำ� เร็จ (ยอ่ มเป็น), (เพราะวา่ ) อ. จิต อนั บคุ คลฝึกแลว้ เป็นธรรมชาตนำ� มาซึ่งความสขุ (ยอ่ มเป็น) ดงั นี้ ฯ (อ. วเิ คราะห์ ในบาทแหง่ พระคาถา วา่ ทนุ นฺ คิ คฺ หสสฺ ลหโุ น ตทยตสนุ ฺถฺสฺนติคทตฺคกนฺุถหตฺนํ,ฺถิคจลฺค“ิเหทจหํิตุวสอฺตสฺ ปุํ นปฺ ิปลชนาหฺชาตโุ ตเนนมิ.สตจลียํ สตนสฺ ทถฺ ิร.กุุชฺเฺฌขกนตาิมนนจิปิคาาฺคตตยิ โิ ฺหนลตตหีต,:ิุ ิ ดงั น)ี ้ นนั้ (อนั บณั ฑติ พงึ กระทำ� ) ชอื่ อ. จติ นนั่ (อนั บคุ คล) ยอ่ มขม่ ได้ โดยยาก เพราะเหตนุ นั้ (อ.จติ นนั่ ) ชอ่ื วา่ อนั บคุ คลขม่ ได้โดยยาก, (อ.จติ นนั่ )ยอ่ มเกดิ ขนึ ้ เร็วด้วยยอ่ มดบั เร็วด้วยเพราะเหตนุ นั้ (อ.จติ นน่ั ) ชอ่ื วา่ เกดิ และดบั เรว็ ,ซง่ึ จติ นนั้ อนั บคุ คลขม่ ได้โดยยากอนั เกดิ และดบั เรว็ ฯ (อ.อรรถ) วา่ อนั มอี นั ตกไปในอารมณอ์ ยา่ งใดอยา่ งหนง่ึ นน่ั เทยี วเป็นปกติ (ดงั น)ี ้ (แหง่ บาทแหง่ พระคาถา) วา่ ยตถฺ กามนปิ าตโิ น ดงั นี ฯ้ (อ.อธบิ าย) วา่ จรงิ อยู่อ.จติ นน่ั ยอ่ มไมร่ ู้ ซงึ่ ฐานะอนั ตนพงึ ได้หรอื ออวเตวนจาุิจรถวิยฺจฺฉามตยตเอก,ิคชตุ,ิ ตาตฺเฺตตคํตภฏตสหึฺาห€ตฺสิ โาิโฺถวทอนลเนโํอสลภตฺตววาเติตภกราธฺเพูปตา.ุถฺพสโิอววสฺนฏยฺ€ตุนาจโฺติปคนยิตฏตตถํฺตฺ€ตฺตาสาีตํวนสฺ ินาํ ยนทวตวิพามยอฺถฺพโํ;ลถิเภนกสยิตาวสตมพนาฺถชนํธฺพยาุิปฏนตจฺา€โฺเาตหตาถตนหีตตูวิ,ํิิิ หรือวา่ ซง่ึ ฐานะอนั ตนไมพ่ งึ ได้ ซง่ึ ฐานะอนั สมควรแล้วหรือ หรือวา่ ซงึ่ ฐานะอนั ไมส่ มควรแล้ว,ยอ่ มไมแ่ ลดู ซง่ึ ชาติ นนั่ เทยี ว ยอ่ มไมแ่ ลดู ซง่ึ โคตร ยอ่ มไมแ่ ลดู ซงึ่ วยั , (อ.ตน) ยอ่ มปรารถนา (เพอื่ อนั ตกไป) ในอารมณใ์ ด ๆ นน่ั เทยี ว, ยอ่ มตกไป ในอารมณน์ นั้ ๆ นนั่ เทยี วเพราะ เหตนุ นั้ (อ.จติ นน่ั อนั พระผ้มู พี ระภาคเจ้า) ยอ่ มตรสั วา่ มอี นั ตกไปตาม ความใคร่ในอารมณอ์ ยา่ งใดอยา่ งหนงึ่ เป็นปกติ ดงั น,ี ้ อ.การฝึก ซงึ่ จติ อนั มอี ยา่ งนเี ้ป็นรูป นนั้ เป็นคณุ ยงั ประโยชนใ์ ห้สำ� เร็จ (ยอ่ มเป็น) คอื วา่ อ.ความท่ี(แหง่ จติ นนั้ )เป็นธรรมชาตอนั บคุ คลฝึกแล้วด้วยอรยิ มรรคท.๔ คือวา่ (อ. จิตนนั้ ) เป็ นธรรมชาตมีอนั เสพผิดออกแล้ว ย่อมเป็ น โดยประการใด อ.ความที่ (แหง่ จติ นนั้ ) เป็นธรรมชาตอนั บคุ คลกระทำ� แล้ว โดยประการนนั้ เป็นคณุ ยงั ประโยชนใ์ ห้สำ� เร็จ (ยอ่ มเป็น) ฯ (อ.อนั ถาม) วา่ (อ.การฝึก ซง่ึ จติ เป็นคณุ ยงั ประโยชนใ์ ห้สำ� เร็จ นอาิพวฺพหกิเตสกึ ีตวาน.ิรณํ กา?ตํ อมิทคํ ฺคหผิ ลจสิตขุ ฺตํ ํ ปทรนมฺตตํฺถนสิพขุ าฺพวาหนํ สขุทนฺตจฺ ํ ยอ่ มเป็น) เพราะเหตอุ ะไร ? (ดงั น)ี ้ (อ.อนั แก้) วา่ เพราะวา่ อ.จติ นี ้ อนั บคุ คลฝึกแล้ว เป็นธรรมชาตนำ� มาซง่ึ ความสขุ (ยอ่ มเป็น) คอื วา่ อนั บคุ คลฝึกแล้ว คอื วา่ อนั บคุ คลกระทำ� แล้ว ให้เป็นธรรมชาตมอี นั เสพผดิ ออกแล้วยอ่ มนำ� มาซงึ่ ความสขุ อนั เกดิ แล้วแตม่ รรคและผลด้วย ซง่ึ ความสขุ คอื พระนพิ พานอนั เป็นประโยชนอ์ ยา่ งยง่ิ ด้วย (ดงั น)ี ้ ดงั นี ้ฯ 124 ธรรมบทภาคที่ ๒ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org

ในกาลเป็นทส่ี ดุ ลงรอบแหง่ เทศนา อ. บริษทั ผ้ถู งึ พร้อมแล้ว ท. เทสนาปริโยสาเน สมปฺ ตฺตปริสา พหู โสตา- มาก เป็นพระอริยบคุ คลมพี ระโสดาบนั เป็นต้น ได้เป็นแล้ว, อ. เทศนา ปนฺนาทโย อเหส,ํุ มหาชนสฺส สาตฺถิกา เทสนา ชาตา. เป็นเทศนาเป็นไปกบั ด้วยวาจามปี ระโยชน์ เกดิ แล้ว แกม่ หาชน ฯ ไไทมดร้ไค่งปสดิ (ออแง่อแ..ลไ.ลปภ้วภพ้วแิกิกใรซลษนะษ้งึ่วุศนทุนเหา(นัี่น้นัด้สตนั้้)วไดอุ ดยไฯาะม้แพไค่ลรรค้ดิวะๆรดแันซ้ อล�ำปง่ึ ่ืน้รวพรัสะชจร)ะทื่องวโอาซา่อยนง่ึ วดคู่แาใกูวลนทา่อ้วทมนจ่ีนคภาซนั้กดิงึ่ิกนโสษใอน่ั ำ�นุวเอนทภา.กั ทียาเยธวขอนนอดอีงจง้ั พกนแงไรกีอ้ปฯะ่ภะศิกอไารษ.สๆเุนดธนัฯอา้ สตฺถา ตสสฺ ภิกฺขโุ น อิมํ โอวาทํ ทตฺวา “คจฺฉ ภิกฺขุ อญฺญํ กิญฺจิ อจินฺตยิตฺวา ตตฺเถว วสาหีติ ปหิณิ. โส ภิกฺขุ สตฺถุ สนฺตกิ า โอวาทํ ลภิตฺวา ตตฺถ อคมาส.ิ กิญฺจิ พหิทฺธา จินฺตนํ นาม น จินเตส.ิ จซอดงึ่.ั พแบจรแตุ ะงมรแเ้ขถลออร้ว.ะงเมซรกงหึ่าอ�ำาไหาอดหนบุ ้แาดาลรสแอ้วกิลนั า้ซวเปง่ึ ต็อดนร้าวทวจยจสี่ าญดบรอูายายยณ์ ู่ผดไข้ใูด้วหอ้ถย้งซวจตง่ึากัโนยษอนแวุ ลนั่อา้วเทนั ทเแปียมก็วนาพ่ ทแวรลพิ ะา่ ้วยเถ์ใอรเนหะีกกนน็ าดแนั้ลงลั นน้ฯวีี ้้ มหาอปุ าสกิ าปิ ทิพฺเพน จกฺขนุ า โอโลเกนฺตี เถรํ ทิสฺวา “อิทานิ โอวาททายกํ อาจริยํ ลภิตฺวา ปนุ าคโต มม ปตุ โฺ ตติ อตตฺ โน ญาเณเนว ปริจฉฺ นิ ทฺ ติ วฺ า ตสฺส สปปฺ ายาหารํ ปฏิยาเทตฺวา อทาส.ิ แอดใเซซอวรกนะเิงมง.ึ่่ึ.งั ศมิดมลพกน้เมษหหแหกึอ่ีรอ้ หาลลอาะตน.ใออ้าอา่ยวาคบบออุพุรมู่รหในื่บาุาใ่ครดแนนสสตะัา้ลรวกอิเอกิวส้ยไวถาญดัตาตักิครโน้นเาภภดะวอปี ีซ้นยาา้า็ยนเเง่ึมพวปพนัป่เู้แรปน็ัส้น็นอนลว็นเขุไผทีกย้า่วทล้ดผอ้ถู่อ.แก็่ีพ้แ้นเัูงึหนปหนอแง่ึลแเ็ง่,้.รกนอล้มวมอือข้ิดวยท้เกหตัอหซแนพี่็เาภงมซงต่ึลนั่งึ่อเาโง่ึ่ือมห่่เารเภบุปกพทาเอรร็ชาารนอีืยอร่ืนราสนคเนแวัวแกแกิะลแา่หลไิดลาอ้ลวดนย่(นแ่นนัใยะเ้ออ่เลปนีไเปผ้งัอนปป้็วกน็กลเนก็ดป,นพอ่ผาไแ้็วนทนป้ลรเูอคลยป้อผี่สจ).ดิ้็อวน้มาเบู ปแใเตักทอใราน็ลหนภภหพ่ีายยอ้วาท้พานงึู่่ตัมพอพี่้อบใภวิาไนหงม่ึยเรา่าดปศขรนสอ่ไพ็้นอลยปัมงงึ่โดงแแแุสลอเปเังลลลวา่รท็นน้้้ฯววาวงร!.ี ้ โส สปปฺ ายโภชนํ ลภิตฺวา กตปิ าเหเนว อรหตฺตํ ปตวฺ า มคคฺ ผลสเุ ขน วตี นิ าเมนโฺ ต “อโห มหาอปุ าสกิ า ปมยตฺหฺโตํ มปหฺ ตีตฏิิ ฺ€จาินฺชเตาตตฺวาา, อหํ อิมํ นิสฺสาย ภวนิสสฺ รณํ “อิมสฺมึ ตาว เม อตฺตภาเว ปออปตุตฺตธฏิ าฺภ€เาารเนชวฺโสาตตุ า,อเอสยกํสํ นูาเอรปตตฺตปฏิ ภนฺ€าาเวมสตสภํํสตู รปนอพนฺุตสฺุสพฺสฺสาร,ิ.อโนญฺเญวสาปุติ ิ แเเปปห็็นนง่ ออ(ตั.ยเมปภงั ห็นบาาพหคุออญคบุ นัลาิงหส)มกิยีจใาอ่หิตแน้ปอมดนัล้น้วเงนัน้ยล่ือองเงแตัปเลภ็ฉน้วาพหพญาซหะง่ึงิ แนพผลงึ่้บูร้วะำ�ฯเเรถอ(รใซะนง่ึนบเทนั้รุ ้าุษจขากอทงช.พ)ีวรติ ะเหเถใลนราะ่ร้นออ่ืนนยั้ สาปิ เอกนู อตตฺ ภาวสเต ตสสฺ ปาทปริจาริกา หตุ วฺ า อญฺเญสุ ปฏิพทฺธจิตฺตา หตุ ฺวา ตํ ชีวิตา โวโรปาเปส.ิ ขซอง่ึ กงมรอรห.มาออพบุ นั ารหสะนเกิ ถกาั รนะดนั้ งั นคเดีิห้ฯแน็ ลแ้วล้ววา่ โอซงึ่ !โอท.ษมมหิใาชอค่ บุ ณุ าสกิ มานีปี ้รไดะ้มกราะณทเำ� ทแา่ลน้วี ้ เถโร ตสสฺ า เอตฺตกํ อคณุ ํ ทิสฺวา “อโห อยํ มหาอปุ าสกิ า ภาริยํ กมมฺ ํ อกาสีติ จินฺเตส.ิ ดววแออ(ใเเหปปนาา่่ห.นงัั ็็กรนนนกง่หืออิจอผ่อีพ้แวยโ.แ้ดบเูนอาร่มอ่ใปหะ)ีตหตคุ้็นนง่อรอรนไไดบท่คมรด.อ้ขวรหี่พร้ถ่เหมรอยปวนังึงึ่าพ็งญหอแนอขตมเชตลัาร.อแ์อิไอิตา้อวภลงดยบแุบุเ้าว้ว่บู(รหแาซพาา่ารสง่หงสึ่เหรใดพทปกิง่ลนิกนงอั็บสร่ีานแุากนง.่ึะดนุตอุลแาีเ้น);ี้บวรุลถล้ งั่้าดวรแเรซแขสะปใงมัะง่ึอลน็นนกิน้ลอค้งวกาีนัผ้้กนึวัเน่อร้าเูตใเรปีานป้ม้นูแเา็็มนลนเเเมปถปร้่ือวทอแื็อ็งึนนใไี่พดลแนซคดแผีต้ง่ึวลงึ่้เห้รเเูใทคตปป้่วคง่ห็็วียลนซนหพรญาวงอวึ่ทแรรมทญือดะ่พลี่ ใบข่ีสอห้รวงค่ึย้รออรดุขนรร่ิงหงยอล่ใคอขเนันงแหซรุแรนึ ้เตหกางวร่ึรลคื์าอาญง่ เไเวอลหกปคดหอาตัแน็ิดดนิ้มรรยมภ้อูแแืแอแเู่้ปอาแลลลลวว็พนนัล้้้้าววา่วว่ มหาอปุ าสกิ าปิ เคเห นิสนิ ฺนาว “กินฺนุ โข มยฺหํ ปตุ ฺตสฺส ปพฺพชิตกิจฺจํ มตฺถกํ ปตฺตํ โนติ อปุ ธารยมานา ตสสฺ อรหตฺตปปฺ ตฺตึ ญฺตฺวา อตุ ฺตรึ อปุ ธารยมานา “มม ปตุ ฺโต อรหตฺตํ ปตฺวา `อโห วโจนตินตฺเติ ตเอมฺวปุ าธ`อาอเยตรํนีเตฺโอตปปุิ านเสอุ กิกโขานู อเตมมฺตหภอตยาี วํ สปปตตตํ ิฏฏิ อฺ€ฺ€นาาสุ ภสฺ ตู รชปิ;าพุตฺพาตาิ ผลิตสือ่ การเรียนรู้ โดยโรงเรยี นพระปรยิ ตั ิธรรม วัดพระธรรมกาย 125 www.kalyanamitra.org

ก็ อ. เรา แล เป็น โดยความเป็นอนั เดยี วกนั กบั ด้วยบรุ ุษ ท. เหลา่ อน่ื ออเจอินคหกฺเณุํ โตตํสโทีตหขิสิตุ อวฺฺวาปญานฺญ`เออาโตหสเํอ;ิ ชกภีวนู าติ อราิยตํฺตโวภกโามรวเมฺ ปสํ สเต,กึ ตอํ ยออํญปุ เมฺเาญสเกหิ อาิตยสฺตาทกตฺธํ ิึ ปลงลงแล้ว ซงึ่ พระเถระนน่ั จากชวี ติ ในร้อยแหง่ อตั ภาพอนั หยอ่ น ด้วยอัตภาพหน่ึง, อ.พระเถระนี ้ เห็นแล้ว ซ่ึงโทษมิใช่คุณ มีประมาณเทา่ นี ้ ของเรา คดิ แล้ว วา่ โอ ! อ. กรรม อนั หนกั อนั อบุ าสกิ า กระท�ำแล้ว ดงั นี ้ดงั นี;้ (อ. มหาอบุ าสกิ า) ใคร่ครวญอยู่ วา่ อ.อปุ การะ เป็นสภาพ สโอมนปวปตุิสยตุ โมิรนาิกฺตปา“ํฺนสนนโเฺสาอรอตฏวตตฺถฺ€สกฺติเา“อฺสตมเอภนวปหตุาปพุวนฺตาําอฺโรุชพทโึปุีวขปติตกวอิรเิทาสนสิจโาํสสุเราอนสาฺสรปุตํิเกรรธฺวิตาทากายฺวสรินโายตสํหฺนมตรอตุํ;นาิ“ปฺุวสฺตนาธอตยิาาโญเิาเหเมรอตถมกตฺวามสมโาอตตมฺยติปึาฺตตุอชอภเฺตตุีวคาามสิตฺตเหเมหฺสวาร.ึ อนั เราผ้แู ลน่ ไปพร้อมอยู่ ในสงสาร กระท�ำแล้วในก่อน แก่บตุ ร ของเรา ยอ่ มไมม่ ีนน่ั เทียว หรือหนอแล ดงั นี ้ ระลกึ ตามแล้ว ซง่ึ อตั ภาพท่ีร้อย อนั ย่ิงกวา่ ร้อยแหง่ อตั ภาพอนั หยอ่ นด้วยอตั ภาพ หนง่ึ นนั้ รู้แล้ววา่ อ.การให้ซง่ึ ชีวิต อนั เราเป็นหญิงผ้บู �ำเรอซงึ่ เท้า ของพระเถระนนั่ เป็น ให้แล้ว ในท่ีเป็นท่ีปลงลงจากชีวิต แหง่ หนง่ึ ในอตั ภาพท่ีร้อย โอ อ.อปุ การะใหญ่ อนั เรากระท�ำแล้ว แก่บตุ ร ของเรา ดงั นี ้ นงั่ แล้วในเรือนเทียว กลา่ วแล้ววา่ อ.ทา่ น ท. ขอจง ใคร่ครวญให้วเิ ศษย่ิง ดงั นี ้ฯ อ.พระเถระนนั้ ฟังแล้ว ซง่ึ เสียงด้วยโสตธาตอุ นั เป็นทิพย์ ปมอปสชีวตตหรญิตินฺตมิาฺหสิพอมโํ ํสสฺปฺุพโอนาากตสทยเฺตหถกิิพิ.ทภตาตฺุพินายฺวฺวาวฺนาายํภอาโอตปุสอวนสกตนํ สสฺุ าธปุ สฺาโาทารรตทิสิตตยุ วฺิเฺวตสาาากฺเสถสตาวทปตย“ฺทอตพุ โํฺถจฺโหสพตตุนตสู ตฺวิพิุามาฺพยมมวาจเินคินสอธฺคฺเเอตสาตผิมตตตฺตเลายฺฺุววโนสยาาาุ ระลกึ ตามแล้ว ซง่ึ อตั ภาพทีร้อยให้วิเศษ เหน็ แล้ว ซง่ึ ความท่ี แหง่ ชีวิต ของตน เป็นธรรมชาตอิ นั อบุ าสกิ านนั้ ให้แล้วในก่อน ในอตั ภาพนนั้ คดิ แล้ววา่ โอ อ.อปุ การะ เป็นสภาพอนั มหาอบุ าสกิ า นีก้ ระท�ำแล้วในก่อนเเก่เรา ได้เป็ นแล้ว ดังนี ้ เป็ นผู้มีใจ เป็นของแหง่ ตน เป็น กลา่ วแล้วซงึ่ ปัญหาในมรรคและผล ท. สี่ แกม่ หาอบุ าสกิ านนั้ ในทน่ี นั้ นน่ั เทยี ว ปรินพิ พานแล้ว ด้วยอนปุ าทเิ สส นิพพานธาตุ ฯ อ. เร่ืองแห่งภกิ ษรุ ูปใดรูปหน่งึ (จบแล้ว) ฯ อญญฺ ตรภกิ ขฺ ุ วตถฺ ุ. ๓. อ. เร่ือง แห่งภกิ ษผุ ้กู ระสนั ขนึ้ แล้ว ๓. อุกกฺ ณฺฐิตภกิ ขฺ ุวตถฺ ุ. (๒๖) (อนั ข้าพเจ้า จะกล่าว) ฯ อ. พระศาสดา เมอ่ื ประทบั อยู่ ในเมอื งสาวตั ถี ทรงปรารภ ซง่ึ ภกิ ษุ วิหรน“สฺโตุททุ ทฺ อสญนฺญฺตติ รํอิมอํกุ ธฺกมณมฺ ฺ€เติทภสินกฺขํ สํุ ตอฺถาราพฺภสากวตเถฺถสิย.ิ ํ ผ้กู ระสนั ขนึ ้ แล้ว รูปใดรูปหนงึ่ ตรสั แล้ว ซง่ึ พระธรรมเทศนา นี ้ วา่ สทุ ทุ ทฺ สํ ดงั นเี ้ป็นต้น ฯ ได้ยนิ วา่ ครนั้ เมอ่ื พระศาสดา ประทบั อยอู่ ยู่ ในเมอื งสาวตั ถี ออมาตจุ หฺฺตจ.ิตโสนกุตาฺถกโรมลุิ ,ปุกกิรเอเถกสรําํเวมอตปุ ฺถทสิยกุงํ ฺกฺขวมโหิติตรฺวนมาฺเจุต“ฺจ,ภนเนอาโฺเกตการเอสํ หฏกฺํ€เถทิปถกุตุ าฺขฺโตตาิ อ. บตุ รของเศรษฐี คนหนงึ่ เข้าไปหาแล้ว ซงึ่ พระเถระผ้เู ข้าถงึ ซงึ่ ตระกลู ของตน กลา่ วแล้ว วา่ ข้าแตท่ า่ นผ้เู จริญ อ. กระผม เป็นผ้ใู คร่เพอ่ื อนั พ้น จากทกุ ข์ (ยอ่ มเป็น), อ. ทา่ น ท. ขอจงบอก ซง่ึ อาการเป็นเหตพุ ้น จากทกุ ข์ อยา่ งหนงึ่ แกก่ ระผม ดงั นี ้ฯ 126 ธรรมบทภาคท่ี ๒ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org

(อ. พระเถระ) กลา่ วแล้ว วา่ ดกู ่อนทา่ นผ้มู ีอายุ อ. ดีละ ; “สาธาวโุ ส; สเจสิ ทกุ ฺขา มจุ ฺจิตกุ าโม, สลากภตฺตํ ถ้าวา่ อ. ทา่ น เป็นผ้ใู คร่เพ่ืออนั พ้น จากทกุ ข์ ยอ่ มเป็นไซร้, อ. ทา่ น เทหิ ปกฺขิกภตฺตํ เทหิ วสฺสาวาสกิ ํ เทหิ จีวราทโย จงถวาย ซง่ึ ภตั รอนั บคุ คลพงึ ถวายตามสลาก จงถวาย ซง่ึ ภตั รอนั ปจฺจเย เทหิ อตฺตโน สาปเตยฺยํ ตโย โปกตุ ฏฺตฺ€ทาาเสรํ ออซกเไอเแกอออซใแ(ผอยซดสแอ๑ซบพถอดน้ง..รลลมงงง่ึ่่ึึ่ึ...ย.อร่อว่งู๐ัคุ รนร้ัปะเทสสะกน้้ดน้วกดววมา่ยเอคปาะบทหดัพทญมรตารังีีลร,ีลหต่นะู็ไอแอ(อ(อออ(ัก้ลอฯนญุำณ�ัพอลงนลชออะั�มำรถบคะะมนล.....หน.ลพัแน(.ะผงึ่า..่แีย(นคุ่ว้บต้ัคะอซงึ่าฯา่ภอดลงพึเีบพนอมหพาด์สอ้บวีถฯงิบวึ่ดรตุถ้น้จใิบกัยวงทัขมารนรตัุงก่งรวนร่ัััน้ตแรนุ้(พรจนตวุง)ภะะษอ่จออุภ.ตทนะอซนรระอลขเดอรเาะถเรีอฯรกราิม.ง๓มขเนุลแ้ิถก่ีัีง)่ึรรหข้อนภ้วัยถขกงมรัาตผรภษอกหัขคบกภื่อยีรษอษนนงก้อกธใรยิมรน้ซทนะูิธง)รุงอรว่คงกแิเนงะุะรนถลีง่ึงร์างึ่แศีรเบ้พระรดฯร้เรษงล�ำกกศทะเใปาศาชน่มัขศรลงกใ,ท้มรศญรุเูห้)จวรลผ)ุมซรัว�มำอื่นไกอีลษศ้ะนรอวล�ำระ้งษวเใามแม่งกใ่ึแษอษงฯศปษ.รีซแวทฐา่นถ้นวทซ้(บลรภรฐาพลปุษ็ซา์วาฐี่กวงลึ่นนำแ�กฐวรงพ่ึูป้.ีแวตุ้นจวัิกชสบตีงัแึงึ่นร้มลวีาวฐานนสั๕,ร้ลหระงกบนฌซัษลนถญ้ลถุียนิ้วนั(ะนว่นั้แ้ถทว้อนซงเชร่ึ้ซญ)ุ้วนาุุนาพดยนัาป(ัน)ลกะวำ้�องื่อ่ึซง่ึ()แงึ่ขอเวอียส็นทังัุ้รนรปาท้กะ(พยกกง๓ใ่ึหารอ่วถยนระ์รับสู่ธ็ยภนเรผนป�ำูอ่ปริไจังาบ่ม่งาปไา่ศี�ำรผถรพซป้จ้ะัรภชกพูฯมรจพทห็มนงพัซมบานน้้ดามงรแูึ่เงรื่รกแอกจินไรงัรนอถสีแงก่ึอ้ย้ร)ปกรอัมแอกู้มีอลละวษปยะั้ชนภัื่นนอมรลรงยึ่้าอา้ม่ลอรอ้ปาพุ่าค่ว่พอ่ืระนุว้ขมาตาอวั่ะจน้ัวทอนดนแมวัเอสวใทงุนทงุอันปรกอัแบแา้น้ยนล.วทรนนยนัยมอธอ)อธง็ตรลล.อนวพ้ยิ่งตวปุมิ่าอง่ีนย่ศมีัตกดบยเนีกั้้้้นว(วบชอ)จทารนมพีกจ่ิงุทซาานง์ขัทบ)กะแ้อกปามุร(ผแคีนวสวซ่ึงวาพอ่ววกชอพรคลุ.ัดพวัชล้ลรวา่วมสูงา่นนี่ึะาา่่งวอ่ืวเ้น้ัทาวค่ฯทุเงซั้รฌาย่วบกำ�ศทภีาอร่าปใา่บน,ไธาลง่ึ่ด์สนาณรญขขขขำุส�)็าฯิกดจนาอปศนีญบุพอษร้้้้แบ้วั่พาาาาสยฯู่้ษยแง.ัาตญนงะ.อลญุนงแแแแึฐำแ�รุจบนล์สุา้รอนอแ้นถัว.ะนตตตตีอห(้หบหงู้ปภนีวนวนนข้ั.ลพวยรนกทททท่่่่ััานง่ตมุชฯกานิกีบอัทาะ้ทอ่ดุกดาาาา่่่่งึ่กเขรีอ(รษโนัยง(ถา่ศ้้มธอวิจนนนนยดงัะอซอลจยภเแุนผศิดยนีนลออกัไ่ยทผผผผงงนึ่าั่งห่ใูไิกก้มทาูตทศมีิน้้้้ดลภันถดเเเเ�ููููวำภ้จฯรษส่ภจจจจค่รนลีครำด�แแ้แวพิวืกเงอกินงรรรรทิปกุัพนดวนวิลลลรางัษษวริิิิญญญญไทา็รษรับบนนน.ัยยยั้้้ะัววววา?ุ่้))))ุ.;,ุ้์ี ้ กตฺวา เอเกน กมมฺ นฺตํ ปโยเชหิ เอเกน โปเสหิ เอกํ พทุ ฺธสาสเน เทหีติ อาห. โส “สาธุ ภนฺเตติ วตุ ฺตปฏิปาฏิยา สพฺพํ กตฺวา ปนุ เถรํ ปจุ ฺฉิ “อิโต อตุ ฺตรึ อญฺญํ กึ กโรมิ ภนฺเตต.ิ “อาวโุ ส ตีณิ สรณานิ ปญฺจ สีลานิ คณฺหาหีต.ิ ตานิปิ คเหตฺวา ตโต อตุ ฺตรึ ปจุ ฺฉิ. “เตนหิ ทส สีลานิ คณฺหาหีต.ิ โส “สาธุ ภนฺเตติ คณฺหิ. โส เอว อนปุ พุ ฺเพน ปญุ ฺญกมมฺ สสฺ กตตฺตา อนปุ พุ ฺพเสฏฺ€ปิ ตุ ฺโต นาม ชาโต. “อิโต อตุ ฺตรึปิ กาตพฺพํ ปญุ ฺญํ อตฺถิ ภนฺเตติ ปนุ ปจุ ฺฉิตฺวา, “เตนหิ ปพฺพชาหีติ วตุ ฺเต, นิกฺขมิตฺวา ปพฺพชิ. ตสฺเสโก อาภิธมมฺ ิโก ภิกฺขุ อาจริโย อโหส,ิ เอโก วินยธโร อปุ ชฺฌาโย. ตสฺส ลทฺธปู สมปฺ ทสฺส อาจริโย อตฺตโน สนฺตกิ ํ อาคตกาเล อภิธมเฺ ม ปญฺหํ กเถสิ “พทุ ฺธสาสเน นาม อิทํ กาตํุ วฏฺฏต,ิ อิทํ กาตํุ น วฏฺฏตีต.ิ อปุ ชฺฌาโยปิ สสฺ อตฺตโน สนฺตกิ ํ อาคตกาเล วินเย ปญฺหํ กเถสิ “พทุ ฺธสาสเน นาม อิทํ กาตํุ นวฏฺฏกปตป,ิฺ ตีตอ.ิิทํ กาตํุ น วฏฺฏต;ิ อิทํ กปปฺ ต,ิ อิทํ จใเแปนตา็นพกว่ ผทา่รอ้ะใูกุ.คอพข.รภทุ์ใ่เนทิกพธี่วเษศ่ือปฏัาุอน็นฏสนันั้ทนะพ่ีเ,าห้นคอนยดิ .ี,้ียจแอ(ดาลอนั ก้อวนั อทอเรนกัวกุ าา่ซเข)รง์ึ่ าตมโ(องเัเือ้ปปอข็็นนย!อ)แ่คู งอลฤเเร.้วปหา็นสักนในถผรนั่ ร้์เบู เเรมทปืวอ็ียชนนนวแยีอล้ ยอ่้าหวอ่มจนมค(กัเยไพว;มอ่ ร่ือป่มออดรเ.นังปัาน็พเกนรี้ฏ้น)ฯา, โส จนฺเตสิ “อโห ภาริยํ อิทํ กมมฺ ํ; อหํ ทกุ ฺขา มนมจยุ จฺปาติญกคุ ฺญาหิ โินมายาปตพภ,ิ พฺวเคติชเโิํุหตว,ฏ€อฺฏตธิ ตฺวจาีต.ิเวมฏฺหฏตทถฺ กุ ปฺขปฺาสมาจุรณฺจิตฏํฺุ€สานกฺเกมาว, ผลติ สือ่ การเรยี นรู้ โดยโรงเรียนพระปรยิ ตั ิธรรม วดั พระธรรมกาย 127 www.kalyanamitra.org

อ.ภกิ ษนุ นั้ กระสนั ขนึ ้ แลว้ ไมย่ นิ ดยี งิ่ แลว้ ยอ่ มไมก่ ระทำ� ซง่ึ การสาธยาย ธสอมโชหฺฌนสิสโาส.ิ นยฺถํตตโนตคตปกฺโฏโตรฺ€ตา,ิยอออาทุกุลกฺเฺสทณยิ สา€ฺํ โิภตนิภอโู คตนณภริฺหโตากตจท,ิ ฺฉวฺ ปุตกตรฺิโิสกสึ ิณากลฺโาโณู เขร ในอาการ ๓๒, ยอ่ มไมเ่ รียนเอา ซง่ึ อทุ เทส, เป็นผ้ผู อม เป็นผ้เู ศร้าหมอง เป็ นผ้มู ีตวั อนั สะพร่ังแล้วด้วยแถวแห่งเอ็น เป็ นผ้อู นั ความเป็ นแห่ง บคุ คลผ้เู กยี จคร้านครอบงำ� แล้ว เป็นผ้เู กลอ่ื นกลน่ แล้วด้วยหดิ ด้าน ได้เป็นแล้ว จำ� เดมิ แตก่ าลนนั้ ฯ ครงั้ นนั้ อ. ภกิ ษหุ นมุ่ และสามเณร ท. ถามแล้ว ซง่ึ ภกิ ษนุ นั้ วา่ อปป€ิตาณจุ ฏลฺฉฺฑฺส€ึสอายิโุถ.ุ รเานคภาิภภนโู€ิภตํิโโูตตวทกหจนรกฺสฉิสิโาปุสนิ มรฺนิกเฏณิณฺ€ลราฺโโาูณเขน, น“ธอกิสมาินนิ นวฺเฺโิสตโุ นสนวฺถตกกคอึตโตนหตฺโฺตตสฺวํิิ ดกู อ่ นทา่ นผ้มู อี ายุ อ. ทา่ น เป็นผ้ยู นื แล้ว ในทแ่ี หง่ ตนยนื แล้วเทยี ว เป็นผ้นู ง่ั แล้ว ในทแ่ี หง่ ตนนง่ั แล้วเทยี ว เป็นผ้อู นั โรคผอมเหลอื งครอบงำ� แล้ว เป็นผ้ผู อม เป็นผ้เู ศร้าหมอง เป็นผ้มู ตี วั อนั สะพรงั่ แล้วด้วยแถวแหง่ เอน็ เป็นผ้อู นั ความเป็นแหง่ บคุ คลผ้เูกยี จคร้าน ครอบงำ� แลว้ เป็นผ้เูกลอื่ น กลน่ แลว้ ด้วยหดิ ด้าน ได้เป็นแล้ว เพราะเหตไุ ร, อ. กรรมอะไร อนั ทา่ น กระทำ� แล้ว ดงั นี ้ฯ (อ. ภิกษุนนั้ กลา่ วแล้ว) วา่ ดกู ่อนทา่ นผ้มู ีอายุ ท. อ. เรา ปอาวจตรตฺ“ิยอึ อปุกุ าชฺกโฺฌรณเจาฺ€สยิโ.ติ าเมตหฺติํตอสอาสฺาวทอโุ าสายจตร.ิ ิยสปุต“ชฺถกฌฺ ุกึ าาสยรนณาฺตนากิ ํ ตํ อ.ิ าอจโคสกิ มขฺ ํสสึ ต..ุุ ํ เป็นผ้กู ระสนั ขนึ ้ แล้ว ยอ่ มเป็น ดงั นี ้ฯ (อ. ภกิ ษหุ นมุ่ และสามาเณร ท. ถามแล้ว) วา่ (อ. ทา่ น เป็นผ้กู ระสนั ขนึ ้ แล้ว ยอ่ มเป็น) เพราะเหตไุ ร ? ดังนี ้ ฯ อ. ภิกษุ นัน้ บอกแล้ว ซึ่งความเป็ นไปท่ัว นัน้ ฯ อ. ภิกษุหนมุ่ และสามเณร ท. เหลา่ นนั้ บอกแล้ว แก่อาจารย์และ อปุ ัชฌาย์ ท. ของภิกษุนนั้ ฯ อ. อาจารย์และอปุ ัชฌาย์ ท. พาเอา ซง่ึ ภิกษุนนั้ ได้ไปแล้ว สสู่ �ำนกั ของพระศาสดา ฯ อ. พระศาสดา ตรสั แล้ว วา่ ดกู อ่ นภกิ ษุ ท. อ. เธอ ท. เป็นผ้มู าแล้ว ภอยิกํฺขตูสภ.ิติกฺถ“ฺขอาุ ามต“กมุ ภึ หฺ นภาฺเกิกตํฺขตสเ.ิ วา“สกเกึอนาารคอณตกุ ตาฺกตฺถณา.ิ ตฺ€โิิ ตอตาิ. ห“.เอ“ภวํนกฺเติร ยอ่ มเป็น เพราะเหตไุ ร ดงั นี ฯ้ (อ. อาจารยแ์ ละอปุ ัชฌาย์ ท. กราบทลู แล้ว) วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้เู จริญ อ. ภกิ ษุ นี ้ กระสนั ขนึ ้ แล้ว ในศาสนา ของพระองค์ ท. ดงั นี ้ฯ (อ. พระศาสดา ตรสั ถามแล้ว) วา่ ดกู อ่ นภกิ ษุ ได้ยนิ วา่ อ. อยา่ งนนั้ หรือ ? ดงั นี ้ ฯ (อ. ภกิ ษนุ นั้ กราบทลู แล้ว) วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้เู จริญ พระเจ้าข้า (อ. อยา่ งนนั้ ) ดงั นี ้ฯ (อ. พระศาสดา ตรสั ถามแล้ว) วา่ (อ. เธอ เป็นผ้กู ระสนั ขนึ ้ แล้ว ยอ่ มเป็น) เพราะเหตไุ ร ดงั นี ้ฯ (อ. ภิกษุนัน้ กราบทูลแล้ว) ว่า ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ สหสเมฺวนตุ าฺนฺวอหา“ิฏาอํฺจ€`หอราสิํโิธนกยภมเฺกนมอกาฺเภาตหสิธทตทึมกฺุถกุมฺภฺขปฺขกนาาปฺถฺเตํสมกตาจุมเร.ิถฺจณจุ สิตฺจฏ,ิกุิตฺ€าํ,ุอาโมปุนชเคมฺฌหิปวีาพโนฺพยตภชฺถวิโวติิส,ิน,คสฺ ยติหากมสินถีตฺสาํ;ิ อ. ข้าพระองค์ เป็นผ้ใู คร่เพอื่ อนั พ้น จากทกุ ข์ (เป็น) เป็นผ้บู วชแล้ว (ยอ่ มเป็น), อ. อาจารย์ ของข้าพระองคน์ นั้ กลา่ วแล้ว ซง่ึ วาจาเป็นเคร่ือง กลา่ วซง่ึ อภธิ รรม, อ. อปุ ัชฌาย์ (กลา่ วแล้ว) ซง่ึ วาจาเป็นเคร่ืองกลา่ ว ซงึ่ วนิ ยั ;ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้เู จริญอ.ข้าพระองคน์ นั้ ได้กระทำ� แล้วซง่ึ ความ สนั นษิ ฐาน วา่ อ. ทเ่ี ป็นทเ่ี หยยี ดออกซงึ่ มอื ของเรานน่ั เทยี ว ยอ่ มไมม่ ี ในพระพทุ ธศาสนาน,ี ้ (อนั เรา) เป็นคฤหสั ถ์ เป็นอาจ เพอ่ื อนั พ้น จากทกุ ข,์ อ. เรา เป็นคฤหสั ถ์ จกั เป็น ดงั นี ้ดงั นี ้ฯ (อ. พระศาสดา ตรสั แล้ว) วา่ ดกู อ่ นภกิ ษุ ถ้าวา่ อ. เธอ จกั อาจ อจิตวเฺตสเ“สมสาวเนจํ รตรกกฺวฺขํฺขิตนภํุ กิกสิจฺขกฺจุ ฺํขิสเนอสฺ ตกสฺถเตี มีต.ิ ว.ิ ““สกกรึ กฺขฺขิสภิตสฺ นํุาฺเมตสิตกภ,ิ ฺขนิสฺเ“ตสฺ ตตสว.ิ,ิ เพอ่ื อนั รกั ษา (ซงึ่ ธรรมชาต) อยา่ งหนง่ึ นนั่ เทยี วไซร้, อ. กจิ คอื อนั รกั ษา (ซงึ่ ธรรมชาตท.)อนั เหลอื ลงยอ่ มไมม่ ีดงั นีฯ้ (อ.ภกิ ษนุ นั้ ทลู ถามแล้ว)วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้เู จริญ (อ. ข้าพระองค์ จกั อาจ เพอื่ อนั รกั ษา ซงึ่ ธรรมชาต) อะไร ดงั นี ้ ฯ (อ. พระศาสดา ตรสั ถามแล้ว) วา่ อ. เธอ จกั อาจ เพอ่ื อนั รกั ษา ซงึ่ จติ ของเธอนน่ั เทยี วหรือ ? ดงั นี ้ฯ (อ. ภกิ ษนุ นั้ กราบทลู แล้ว) วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้เู จริญ อ. ข้าพระองค์ จกั อาจ ดงั นี ้ฯ 128 ธรรมบทภาคท่ี ๒ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org

จตงรั รสั กั แ(ษลอา้ว.พซซรงึ่ง่ึะจพศติ ราะขสคอดางาถต)านปนนรีะ้วน่ั ทา่เทานยี วแ,ล(้วอซนั ง่ึเธพอร)ะอโอาวจาเทพนอ่ื ีอว้ าน่ั ถพ้า้นอจยาา่ กงทนกนุั้ ขอ์.ดเธงั นอี ้ “เตนหิ อตฺตโน จิตฺตเมว รกฺขาหิ, สกฺกา ทกุ ฺขา มจุ ฺจิตนุ ฺติ อิมํ โอวาทํ ทตฺวา อิมํ คาถมาห อ. บคุ คลผมู้ ปี ญั ญา พงึ รกั ษา ซง่ึ จิต อนั บคุ คลเหน็ ไดโ้ ดยยากดว้ ยดี “สทุ ทุ ฺทสํ สนุ ิปณุ ํ ยตฺถกามนิปาตินํ อนั ละเอียดดว้ ยดี อนั มีอนั ตกไปตามความใคร่ในอารมณ์- จิตฺตํ รกฺเขถ เมธาวี, จิตฺตํ คตุ ฺตํ สขุ าวหนตฺ ิ. อย่างใดอย่างหน่ึงเป็นปกติ, (เพราะว่า) อ. จิต อนั บคุ คล- คมุ้ ครองแลว้ เป็นธรรมชาตนำ� มาซึ่งความสขุ (ยอ่ มเป็น) ดงั นี้ ฯ ซเค(ยซเเต(อ(ดซมผปปหแดด้้สงว่ึ่ึึ่นอ่งงัวูีพก็็หลงงนนััโาคจายมไไรสนนง่มา่ธผมมิตปววะอ( ((ใ(บดีี))น้รเออออเาู้้าคน่โานาจปรา((าสนรั....จ้มวกจรแแ็ออออม่ันถปทนดาหิ ญราหหสรรรรชเัเตแไแมเาในลพรทรรรพงงุ่่ปข,านหลบตีปถถถถาเบบี่ือยตออื่ใสป้งว่ฐิผน))))ัรนาทออวน(ัน็วพ่นะวลาเแววทนอน,ั)นั�ปำเา่โรนทวา,่ทหา่กแ�ำยรรว็มวะนา่อ่ีส(ะ.งก่ัักอหนิาา่อด่ชคาอตบนัอดเษุนษันงา่นัซแา.พส้หอนลทันลอพาจบงถาม์ึ่ลชุ.นรนไซะ.ง)บคแตรไ้คาุีอบวดนาซรงาเิดป่ึะวหคว)นุอค้แนัะมอจงคึุ่้คา่เาคงุ่ณทวีจยพตลตปวิบีคแมจาใไา่ล.ิต็สด่าเ่มึลนงมแลนํ)ถขิตหสผดุไท้จวหแผรดอ,อแ่าม้ขมน็ุูดงัร้ติเล้งทุ)ง่ลอูาวแาเนป้พีไหคตอปเ้รวยวนดตฺัดกกทฺทัีญร็นม้รแ.,ฯา่นด้แธ(ูโ่มํจาศืสอยอดแรลณญพีลยยะิหคตนํไอ่.กมยะ้อยว่ดเา์ตอมือาานาเห้มเเฺยผมลอท่งัชหยวข(่ถฺพีตเา้ลคนซไมศนา่ปา่ลถอมึกงนุองื่ึแีก็ถนง้นาอ่ผฯ.ไม่อฐดวนัใดล้งึเาอาด้นัม)ู,าดีา่ันงมั้วะมภ้ื่นแหอลีปเนนอยบซธนปอมิกน.ะัรีะแญยบคด็เง้ึ่าุคิ.นพื้ษอเปิปบลคา่อคืออุวีทญค(เ็พอุนคงุ.าทวดคีวียฯ.เลดหันค)ตาพานธาา่ลศงดั งคันมลนทอคนมนผันิรนอ้นุ้มผงึ่ะฉ้รีอ)วีชูอ่าํจ้ี้ายอฉ้(ดูิทบนครฯาัเนงบใมปลรอ่แเตงธัคห.รนอปริย็านมนพลอเิ้มุารบ็ยป(ดนบ้ีนไวาลงย้ชดคฯ็ทา่เปนปคุลแห�แำทุม่ืองังรตกนทคกมลลยรยอีวนิใ้ืบนัน้ตล.้อัชววาาว่่ิงง้ี))้ ิ่ ตตฺถ สุททุ ทฺ สนฺต:ิ สฏุ ฺ€ุ ททุ ฺทสํ. สุนิปุณนฺต:ิ สฏุ ฺ€ุ นิปณุ ํ ปรมสณฺหํ. ยตถฺ กามนปิ าตนิ นตฺ :ิ ชาตอิ าทนี ิ อโนโลเกตวฺ า ลนภิปิตตพนฺสพีลา.ํลภิตพฺพยตุ ฺตายตุ ฺตฏฺ€าเนสุ ยตฺถ กตฺถจิ จติ ตฺ ํ รกเฺ ขถ เมธาวีต:ิ อนฺธพาโล ทมุ เฺ มโธ อตฺตโน จิตฺตํ รกฺขิตํุ สมตฺโถ นาม นตฺถิ, จิตฺตวสโิ ก หตุ วฺ า อนยพยฺ สนํ ปาปณุ าต;ิ เมธาวี ปน ปณฑฺ โิ ตว จิตฺตํ รกฺขิตํุ สกฺโกต;ิ ตสฺมา ตฺวํปิ จิตฺตเมว โค เปหิ; อิทํ หิ จิตฺตํ คตุ ฺตํ สขุ าวหํ มคฺคผลนิพฺพานสขุ านิ อาวหตีต.ิ เทสนาปริโยสาเน โส ภกิ ขฺ ุ โสตาปตตฺ ผิ ลํ ปาปณุ ,ิ อฺเปิ พหู โสตาปนฺนาทโย อเหสํุ, เทสนา มหาชนสสฺ สาตฺถิกา อโหสีต.ิ อ. เร่ืองแห่งภกิ ษุผู้กระสันขนึ้ แล้ว (จบแล้ว) ฯ อุกกฺ ณฺฐิตภกิ ขฺ ุวตถฺ ุ. ๔. อ. เร่ืองแห่งพระเถระช่ือว่าสังฆรักขติ ผู้เป็ นหลาน ๔. ภาคเิ นยยฺ สงฆฺ รกขฺ ติ ตเฺ ถรวตถฺ ุ. (อันข้าพเจ้า จะกล่าว) ฯ ผซซไทซด้งง่ึึ่่ึมูงรู ้กพภพีองริรกคฺปไออ ุระะดษะม..สทอ้ยธุมํ�ำรพเินรนหแบชอรร้วอล่ือตัทกะม่า้งววอศจโชเ่าดนัทซราาสอยงึ่ไํสศยดงดัช.วดผนฆ้งัแ่ือนั้านูนาลรกเ้ขอลีัเก้วุ้ลปอเยก็ขม็บนงเขทนิตป่ืพอุตตอี่ส้อ็นปร้รนดงุยตะผรพนเฯ้ะรชูถครันั่สท่ือขระนเแบวัอะทศหลา่งอีย(้าสวพนแยวสงักึ่รงู่ ฆฯะดซ่บใเรงึ่าตนุถใักพนรรพขนะรเริตมะอนนัะ้ เธืออนั)ถเ้ รชงกฯรรตสะแมไวาลดเเนัวทป้้วแัต็ศนลถทน้วบีรบางรวฟปซรนชัลงง่ึรีแแบแุา้ ลลลรตุวภ้้้่วววาร “ทรู งคฺ มํ เอกจรนฺติ อิมํ ธมมฺ เทสนํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต สงฺฆรกฺขิตํ นาม ภิกฺขํุ อารพฺภ กเถส.ิ สาวตฺถิยํ กิเรโก กลุ ปตุ ฺโต สตฺถุ ธมมฺ เทสนํ สตุ ฺวา นิกฺขมิตฺวา ปพฺพชิโต ลทฺธปู สมปฺ โท สงฺฆรกฺขิตตฺเถโร นาม หตุ ฺวา กตปิ าเหเนว อรหตฺตํ ปาปณุ ิ. ตสฺส กนิฏฺโ€ ปตุ ฺตํ ลภิตฺวา เถรสฺส นามํ อกาส.ิ ผลติ ส่ือการเรยี นรู้ โดยโรงเรียนพระปรยิ ตั ธิ รรม วัดพระธรรมกาย 129 www.kalyanamitra.org

อ. บตุ รนนั้ เป็นผ้ชู อื่ วา่ สงั ฆรกั ขติ ผ้เู ป็นหลาน เป็น ผ้ถู งึ แล้วซง่ึ วยั ลสเจอโออเสอถถอิาปภตนุาลโรรคคฺตฺฺฏิตลเลสสฺตนฺจหโฺว€เกฺฺสสสกตฺตาฺาฉตฺตเนขฺเวฺวนฺถรปภฺโตาาสํฺโตตา,ฺส“วตฺมเคฺวอเอานถึาวเฏินกทนฺตเุตฺ€ครํิสยิวิเอฺหถากอยีทฺาอวน“ตวมาสฏิ.ิหฏสสฺฺถตสงฺกฺ€า€ตฆฺฺํโรนาหารปสฺตาํรํรนตอกพมหอาํฺถขนฺปฺคพปเตุ “นโมิาฺฺเตอชถชฺตสคคฺฌํุปิตฺิวมเเนตฺชวสาทฺมาาเาฺฌยฺสฺวยเมชมปปสํวฺาิชยวณตฺสอ,ยิตฺสหหฺวุปวฺํฑฺสฺตวํุาิหลคเาวาฺามปาทานวอยรสาฺธาฺตํ สวฺภูคสปฺภวปปยกิมิสวสาวาจปวสิสฺนสิสมโิสรปฺา“ฺทสมาฺสฺปนติเฏตมตทคตอฺโฺวโโฺเีีทฺีตคตตตตกกกาํํํิิิ บวชแล้ว ในสำ� นกั ของพระเถระ ผ้มู อี ปุ สมบทอนั ได้แล้ว เข้าไปจำ� แล้ว ซงึ่ พรรษา ในอาวาสใกล้บ้าน แหง่ ใดแหง่ หนงึ่ ได้แล้ว ซง่ึ ผ้าสาฎก อนั บคุ คลพงึ ถวายแก่ภิกษุผ้อู ยตู่ ลอดพรรษา ท. สองผืน คือ (ซง่ึ ผ้าสาฎก) ผนื หนงึ่ มศี อกเจด็ เป็นประมาณ (ซงึ่ ผ้าสาฎก) ผนื หนงึ่ มศี อกแปดเป็นประมาณกำ� หนดแล้ววา่ (อ.ผ้า)มศี อกแปดเป็นประมาณ จกั มี แก่พระอปุ ัชฌาย์ ของเรา ดงั นีค้ ดิ แล้ว วา่ (อ. ผ้า) มศี อกเจด็ เป็นประมาณ จกั มี แกเ่ รา ดงั นี ผ้ ้มู กี าลฝนอนั อยแู่ ลว้ มาอยู่(ด้วยความหวงั ) วา่ อ. เรา จกั เหน็ ซง่ึ พระอปุ ัชฌาย์ ดงั นี ้ เทย่ี วไปอยู่ เพอ่ื บณิ ฑะ ในระหวา่ งแหง่ หนทาง มาแล้ว, ครนั้ เมอื่ พระเถระ ไมม่ าแล้ว สวู่ หิ าร นนั่ เทยี ว, เข้าไปแล้ว สวู่ หิ าร กวาดแล้ว ซง่ึ ทเี่ ป็นทพี่ กั ในกลางวนั ของพระเถระ ยงั นำ� ้ เป็นเคร่ืองล้างซงึ่ เท้า ให้เข้าไปตงั้ ไว้แล้ว ปลู าดแล้ว ซง่ึ อาสนะ นง่ั แลดอู ยแู่ ล้ว ซงึ่ หนทางเป็นทมี่ า ฯ ครงั้ นนั้ (อ. ภกิ ษนุ นั้ ) รู้แล้ว ซงึ่ ความเป็นคนื อนั มา แหง่ พระเถระนนั้ อ€นปทเฏิตสตปฺที€ฺวฺตตาาอาจฺวสเถีวาปป.ิรสต“ําสฺภฺปวเทนาฏอฺเิคตาโตธคฺความอเหิตลิมนตฺววํภปาณฺวาารวฺฏิตภ“ํ ํํนุ สิสอาฺชตีทาฏถฺวทถกาาาํตยภปอิ นาจวเตฺจฺเวนตีชคฺวุ ตตาิตฺคฺวิ ฺวมาเวาถนีชปรํ ยําปกมทตาามนฺวโเูนาียลํ กระทำ� แล้ว ซงึ่ การต้อนรบั รบั เฉพาะแล้ว ซงึ่ บาตรและจวี ร ยงั พระเถระ ให้นง่ั แล้ว (ด้วยคำ� ) วา่ ข้าแตท่ า่ นผ้เู จริญ อ. ทา่ น ท. ขอจงนง่ั เถดิ ดงั นี ้ ถอื เอาแล้ว ซงึ่ ขวั้ แหง่ ตาล พดั แล้ว ถวายแล้ว ซงึ่ นำ� ้ อนั บคุ คลพงึ ดมื่ ล้างแล้ว ซงึ่ เท้า ท. นำ� มาแล้ว ซง่ึ ผ้าสาฎกนนั้ วางไว้แล้ว ณ ทใ่ี กล้แหง่ เท้า กลา่ วแล้ว วา่ ข้าแตท่ า่ นผ้เู จรญิ อ. ทา่ น ท. ขอจงใช้สอย ซงึ่ ผ้าสาฎกนเี ้ถดิ ดงั นี ้ได้ยนื พดั อยแู่ ล้ว ฯ ครงั้ นนั้ อ. พระเถระ กลา่ วแล้ว กะภกิ ษนุ นั้ วา่ ดกู อ่ นสงั ฆรกั ขติ ปปเลมทรริิโปฺธภจกณุอคีวาถฺณํรลํ,โํ,กตนตโรํ ฺวถตปเเมาถฺวฏตวโเฺม€ร.ิ าวปยอริภา“โหุหอปยตรชฺ ิภ“ํุาสุตตงส.ิมฺุฆฺชงหฺารฺฆกตารกฺข.ิ กเิตฺขมิตว“,ภมสนยลปฺเฺหตลฺรํ ิปกฺขณุมจิโยีวฺณตาร,ํํ อ. จวี ร ของเรา เตม็ รอบแล้ว, อ. เธอนนั่ เทยี ว จงใช้สอยเถดิ ดงั นฯี ้ (อ. ภกิ ษนุ นั้ กลา่ วแล้ว) วา่ ข้าแตท่ า่ นผ้เู จริญ อ. ผ้าสาฎกนี (้ อนั กระผม) กำ� หนดแล้ว เพอ่ื ทา่ น ท. นน่ั เทยี ว จำ� เดมิ แตก่ าล (แหง่ ผ้าสาฎกน)ี ้ อนั กระผมได้แล้ว, อ. ทา่ น ท. ขอจงกระทำ� ซงึ่ การใช้สอยเถดิ ดงั นฯี ้ (อ. พระเถระ กลา่ วแล้ว) วา่ ดกู อ่ นสงั ฆรกั ขติ (อ. ข้อนนั่ ) จงมเี ถดิ , อ. จวี ร ของเรา เตม็ รอบแล้ว, อ. เธอนน่ั เทยี ว จงใช้สอยเถดิ ดงั นี ้ฯ (อ.ภกิ ษนุ นั้ กลา่ วแล้ว)วา่ ข้าแตท่ า่ นผ้เู จริญอ.ทา่ นท.จงอยา่ กระทำ� อปส€กมภิโปเทุยวพตถสิฺฺธหชฺพวนึสฺฺฌ“ํ ชฺตภาปิตาสมจนมรโกสฺินหฺเีตยิโตาาภฺเป.ิ ตเปลคผฺ สิ ป,ํมลิ รเําอถิโ“ภกสโอรโคทภหเรอํฺธวนํนวิวิสฺเํนเตหิฺสถ,าอตกรริจสีตโกิโกรฺฉฺสก.ิาถึ ิ.,ตอ,เกุมถคเเาอหิตอโวมิกุวมสนํํปาเฺม,ํ,หิเณโลหตสอมิสภิมสฺยภาสวเาาปวมฺีชปคนรยึนุิเิภ,นมปตุสมยาปฺคฺเทยโฺโตนหินุยฺธา,ํึี อยา่ งน,ี ้ (ครนั้ เมอ่ื ผ้าสาฎก) อนั ทา่ น ท. ใช้สอยแล้ว อ. ผลอนั ใหญ่ จกั มี แกก่ ระผม ดงั นี ้ ฯ ครงั้ นนั้ เมอื่ ภกิ ษนุ นั้ แม้กลา่ วอยู่ บอ่ ย ๆ อ. พระเถระ ไมป่ รารถนาแล้ว ซงึ่ ผ้าสาฎกนนั้ ฯ อ. ภกิ ษนุ นั้ ผ้ยู นื พดั อยแู่ ล้วเทยี ว คดิ แล้ว อยา่ งนี ้วา่ อ. เรา เป็นหลาน ของพระเถระ (เป็น) ในกาล(แหง่ เรา)เป็นคฤหสั ถ์ เป็นสทั ธวิ หิ ารกิ (ยอ่ มเป็น)ในกาล(แหง่ เรา) บวชแล้ว, แม้ครนั้ เมอื่ ความเป็นอยา่ งนนั้ (มอี ย)ู่ อ. พระอปุ ัชฌาย์ เป็นผู้ ไมป่ รารถนาเพอ่ื อนั กระทำ� ซง่ึ การใช้สอย กบั ด้วยเรา (ยอ่ มเป็น), ครนั้ เมอ่ื พระอปุ ัชฌายน์ ี ้ ไมก่ ระทำ� อยู่ ซงึ่ การใช้สอย กบั ด้วยเรา อ. ประโยชนอ์ ะไร ของเรา ด้วยความเป็นแหง่ สมณะ, อ. เรา เป็นคฤหสั ถ์ จกั เป็น ดงั นี ้ฯ ครงั้ นนั้ อ.ความคดิ นน่ั ได้มแี ลว้ แกภ่ กิ ษนุ นั้ วา่ อ.การอยคู่ รองซงึ่ เรอื น ก“อินฏฺนฺ€อุ หถโตขสฺถฺสสกเอาตฏตฺวกทาํโวหคกิ สหิ ฺกิ ิภีณโู ติต“ทฺวาชสุ ีวสฺเสิอณสฺกฺ€ําเามอปีตฬิ โ;ิิยกํ ตคโตณฆฺหราจิสวินฺสาฺเาโตมสสิ,,ิ เป็นสภาพอนั บคุ คลพงึ ให้ตงั้ ไว้ด้วยดโี ดยยาก (ยอ่ มเป็น), อ. เรา กระทำ� แล้ว ซง่ึ กรรมอะไรหนอแล ผ้เู ป็นคฤหสั ถเ์ ป็นแล้ว จกั เป็นอยู่ ดงั น;ี ้ ในลำ� ดบั นนั้ (อ. ภกิ ษนุ นั้ ) คดิ แล้ว วา่ อ. เรา ขายแล้ว ซง่ึ ผ้าสาฎก มศี อกแปดเป็นประมาณ จกั ถอื เอา ซง่ึ แมแ่ พะ ตวั หนง่ึ , 130 ธรรมบทภาคท่ี ๒ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org

(ซจซงกึ่ั ง่ึตคล้นลชกู ทอ่ือ)นุดตอวัซท.คงึ่.ลบแใอตุหมดร้มแ่ แพคาลกนะ้วหจๆทนกั จ.ง่ึนกั,�ำยกมอ่ รามะทคซ�ำลง่ึ อปใหดช้เาปบพ็นดลตีนั้นค,ทนนุอห.,นองึ่เ.ร,เารอนา.นั้กปรชะขาทาบย�ำดแแีนลลนั้้วว้ เอฬิกา นาม ขิปปฺ ํ วชิ ายนฺต,ิ สฺวาหํ วิชาตํ วชิ าตํ วกิ ฺกีณิตฺวา มลู ํ กริสสฺ ามิ, มเู ล พหู กตฺวา เอกํ ปชาปตึ อาเนสฺสามิ, สา เอกํ ปตุ ฺตํ วชิ ายิสสฺ ต,ิ พลอซดง่ึ.งงุัาช,นเเอธอื่อีค้ไอา.มรเขรันอ่จซ้อาางงึ่เงเมนบจมลื่ออ�ำตอุ่ืงุ มยคมรขดาู่าวเอ้พวาจซงยมื่อกัเงึ่ รกอเบซาปลนัตุง็่ึ นา่ทแภรวอกรรแกงย่บรกไะย่าตุวภ่เาง้รพรรดนารร้นว้ันยอ้กยนัา้ม่อข(นขยจอมอ,งักั งีอบงทอเรเยตุ.ริงา้ ู่)ารเใใรในนหาจอรร้นกัะ.อจมหง่ั ยกั แวเาแนรลา่ หา�ำง้เวพไแง่ ปลหบื่อก้อง่อนซรห,นัยะง่ึ นไบทาทหน�ตุำาวนแรง้ น้อลซวน้ัยวา่้ง่ึ อถสสฺ มม มาตลุ สสฺ นามํ กตฺวา จฬู ยานเก นิสที าเปตฺวา มม ปตุ ฺตจฺ ภริยจฺ อาทาย มาตลุ ํ วนฺทิตํุ อาคมิสฺสามิ, อาคจฺฉนฺโต อนฺตรามคฺเค มม ภริยํ วกฺขามิ `อาเนหิ ตาว เม ปตุ ฺตํ, วหิสสฺ ามิ นนฺต,ิ สา `กินฺเต ปตุ ฺเตน, เอหิ ยานกํ ปาเชหีติ วตฺวา ปตุ ฺตํ คเหตฺวา `อหํ เนสฺสามิ นนฺติ สนฺธาเรตํุ อสกฺโกนฺตี จกฺกปาเท ฉฑฺเฑสฺสต,ิ ข(สพดออส่งูรั .้อนงรีเมรีเค้รจระารากซั ัน)้งตึ่ แขบเีมกกอซตุ ล่ื่เองง่ึรรบา่คหนาวตวุลนั้แหารงั,ลมนาอด้วมเนั.้้วปไิ ย็บดกนด้จนตุะอ้กัาภนรั่ยมนไเรา่ทปรแนัง้ยีย,หนวาเง่นัป,้คนป็นอรนัฏ้ ัน.ผ้(กัม้เเอูวธมีอนดา่ัอื่อยงเั คธ)ู่อนไอมว.ี ้ฯาใไ่อดหเมธ.้อ้ฉเอปาิบล็จนหไ้อแอดาล้ยใย้วหขา่แ้งแนึเล้พนลเ้วฉอื่้นัว้ อพเปนัซา(็นทะงึ่มบรแแีองลลตุยไ้้วววร)ู่ ้ อถสสฺ สรีรํ อภิรุหิตฺวา จกฺกํ คมิสสฺ ต,ิ อถ นํ `ตฺวํ มม ปตุ ฺตํ เนว มยฺหํ อทาส,ิ นํ สนฺธาเรตํุ นาสกฺขิ, นาสโิ ตสิ ตยาติ วตฺวา ปโตทยฏฺ€ยิ า ปิ ฏฺ€ึ ปหริสฺสามีต.ิ ขททอออ..ี่งศั้ ปโงีรเทพษธวออษงอร.ะ.ะอพอภเ(ะไถยรนัมิกไะรอ่รอไ่ษเะมถดนัขุนร้ดเอภปะนั้้วอง็ิกนยพาใษค)คขจรุนรดิวเัแะ้ พ่คนแัอลเ้ ถรรห้ยววารคงู่่ญะะตดิอเแเพอาหแยกยื่อลลตา่ ่ ู่อ้ใวงอุวฯนนนั ะา่ ๆเีใไ้รหอรย่ือก.้ ืนงหลเซนพรนา่ ง่ึาี ด้ัวอดกแอเงัาปแลนยร็นล้วปเ่ีู ้ทฯผรดว้ียูะองาั่วหนนั าดีสต้รรกูงั้ีแูแฆ่อลแลนร้้กววกั ส่มข(งัซาตซิ ฆงึ่ตงึ่ ศรตเคุ รักีรแีา่ือษขลมงิต้ะว), โส เอวํ จินฺเตนฺโต €ตฺวา วีชยมาโนว เถรสฺส สสี ํ ตาลวณฺเฏน ปหริ. เถโร “กินฺนุ โข อหํ สงฺฆรกฺขิเตน สีเส ปหโตติ อปุ ธาเรนฺโต เตน จินฺตติ จินฺตติ ํ สพฺพํ ตฺวา “สงฺฆรกฺขิต มาตคุ ามสสฺ ปหารํ ทาตํุ นาสกฺขิ, เอตฺถ มหลฺลกตฺเถรสฺส โก โทโสติ อาห. ไดทดงรั ้ยนาินบีอ้ทวแ.ิงา่้ลภแ้ว(กิลอ,ษ้ว.อนุเซร.นั้ง่ื่ึอขปง(ควั)้รแดิะอหแโนั ยลง่ (ชต้วอ)นานั ลว์อเา่ะรเาไรโร่ิ)อมคแ!ขดิลออ้แว.งลเเเรร้พวาา่ือๆเอปดอนั็้นวนั หยผพนค้ฉู รีไบวิ ะปาหอมาปฯุ เยัชปแ็ฌนลแ้วาหยยง่์ อ่ขสมอมเงปณเ็รนะา, โส “อโห นกฏึ ฺโ€เมมหฺ ิ, าตํ กิร เม อปุ ชฺฌาเยน จินฺตติ จินฺตติ ํ, สมณภาเวนาติ ตาลวณฺฏํ ฉฑฺเฑตฺวา ปลายิตํุ อารทฺโธ. พดอ.กูาภเ่ออิกนคอาษ.ภรมังพุ้ริกานูปรษแะนั้หลุศทน้อวา.ง่ึ.สสภอดอสู่ .ิกานัำ� ษเเนทธธุหรกัอองนเขททหมุ่ อ.น.็แไงแเดลพปล้แะ็รน้วสละผ้าวซศ้มูมหง่ึาภาเรสณืแกอิดลษรา?้วุ ททฯดย..งั อ่ตเนหมดิี ล้ฯเตา่ปาน็นมนั้ แเตพลร้วรสั าซถะงาึ่ เภหมแติกลษอุ ้วะุ นไวรนัา่้ , อถ นํ ทหรสามเณรา อนพุ นฺธิตฺวา อาทาย สตฺถุ สนฺตกิ ํ อาคมสึ ,ุ สตฺถา เต ภิกฺขู ทิสวฺ า “กึ ภิกฺขเว อาคตตฺถ, เอโก โว ภิกฺขุ ลทฺโธติ ปจุ ฺฉิ. ผย(อ้อ่กู .มระอเ(ปอสย็.นนัา่ ภขงดนกนิึ ้ งั ษนัแ้นลุ)ี ้ทฯ้ว;. หกอนร.าี บไขป้ทาอพลู ยแรู่ละเ้อวป)็งนควผ์า่ ้มู ทขา.้าแแลพต้วาพ่ เสอระสู่าอแ�ำงนลค้วกั ผ์ ้เูขซจอรง่ึ ิญภงพิกรพษะรุหอะนงเจคมุ่ ้า์ ขทน้า.ี ้ “อาม ภนฺเต; อิมํ ทหรํ อกุ ฺกณฺ€ิตฺวา ปลายนฺตํ คเหตฺวา ตมุ หฺ ากํ สนฺตกิ ํ อาคตมหฺ าต.ิ ผลิตส่อื การเรียนรู้ โดยโรงเรยี นพระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย 131 www.kalyanamitra.org

(อ. พระศาสดา ตรสั ถามแล้ว) วา่ ดกู อ่ นภกิ ษุ ได้ยนิ วา่ อ. อยา่ ง “เอวํ กิร ภิกฺขตู .ิ “อาม ภนฺเตต.ิ นนั้ หรือ ? ดงั นี ้ฯ (อ. ภกิ ษนุ นั้ กราบทลู แล้ว) วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้เู จริญ พระเจ้าข้า (อ. อยา่ งนนั้ ) ดงั นี ้ฯ (อ. พระศาสดา ตรสั แล้ว) วา่ ดกู อ่ นภกิ ษุ อ. กรรม อนั หนกั นก`ตวอโากมฺุวาสํมฺกมฺต`อณอ“มากราปกฺ€หิมรนาิโพาทตตสฺโตทฺุธฺถนสีติวฺธํตีตว.ิ ิรสาิ.ิเิยตฺส“สววอทฺสากุภาฺกเิกสเอปณฺข`ากสตุสฺ€สกํุเเโิ ฺสนอทตนวสาพาํคฺมสทุ ภาิกปฺธมาฺขสพภรีติ;สฺิยฺพนิ ํกชฺเตปวิมิตกตาตฺุตวม.ิ าฺโฺถมฺ ต`ํํอ“เอมกนกวกอึาาตํทคตาํ,ภริสาฺตาณนมสารินนีตฺสยาํํิุ อยา่ งนี ้ อนั เธอ กระทำ� แล้ว เพอ่ื ประโยชนอ์ ะไร, อ. เธอ เป็นบตุ ร ของพระพทุ ธเจ้า พระองคห์ นงึ่ ผ้มู คี วามงามเพยี รอนั ปรารภแล้ว (เป็น) บวชแล้ว ในศาสนา ของพระพทุ ธเจ้า ชอ่ื วา่ เชน่ กบั ด้วยเรา มใิ ชห่ รือ ? ไมไ่ ด้อาจแล้ว เพอื่ อนั ยงั บคุ คลให้เรียก ซง่ึ ตน วา่ อ. พระโสดาบนั ดงั นี ้ หรือ หรือวา่ วา่ อ. พระสกทาคามี ดงั นี ้ วา่ อ. พระอนาคามี ดงั นี ้ หรือ หรือวา่ วา่ อ. พระอรหนั ต์ ดงั นี ้; อ. เธอ ได้กระทำ� แล้ว ซงึ่ กรรม อนั หนกั อยา่ งนี ้เพอ่ื ประโยชนอ์ ะไร ดงั นี ้ฯ (อ. ภกิ ษนุ นั้ กราบทลู แล้ว) วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้เู จริญ อ. ข้าพระองค์ เป็นผ้กู ระสนั ขนึ ้ แล้ว ยอ่ มเป็น ดงั นี ้ ฯ (อ. พระศาสดา ตรสั ถามแล้ว) วา่ อ. เธอ เป็นผ้กู ระสนั ขนึ ้ แล้ว ยอ่ มเป็น เพราะเหตอุ ะไร ดงั นี ้ฯ อ. ภกิ ษนุ นั้ กราบทลู แล้ว ซง่ึ ความเป็นไปทวั่ นนั้ ทงั้ ปวง จำ� เดมิ ภยสาตนวฺถฺเตุโเสตถิอรสาวอโฺสสารสฺหเจา.ตตวาาฺวลสาวกิ ณ“สอาฺเิมฏฏินนกาานปํ กหาาลรรทเาณฺธทสนพิวสฺพโํตปตลปําปฏโตวฺ€สตาฺมฺตยิึ แตว่ นั แหง่ ผ้าสาฎกอนั บคุ คลพงึ ถวายแกภ่ กิ ษผุ ้อู ยตู่ ลอดพรรษา ท. (อนั ตน) ได้แล้ว เพยี งใด แตอ่ นั ตี ซงึ่ พระเถระ ด้วยขวั้ แหง่ ตาล แกพ่ ระศาสดา กราบทลู แล้ว วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้เู จริญ อ. ข้าพระองค์ เป็นผ้หู นไี ปแล้ว เพราะเหตุ นี ้ยอ่ มเป็น ดงั นี ้ฯ ครงั้ นนั้ อ. พระศาสดา ตรสั แล้ว กะภกิ ษนุ นั้ วา่ ดกู อ่ นภกิ ษุ วรนาตาคฺวเมโาอทตถสํ อโมิมทนหํ เู ํรพคสนาโตหฺธถฺถนมนาาาฺตหํปิ“มเออจุ หาฺจรนิ มภตมฺ ิกฺถณฺขายุํ มสวามาปฺยจฏมินิจิตฺตฺฉํุยกวิ,ชฏฺาฏจติตตกิ ฺตีตํ,ํิ อ. เธอ จงมา อ. เธอ อยา่ คดิ แล้ว, ชอ่ื อ. จติ นน่ั เป็นธรรมชาตรบั พร้อม ซงึ่ อารมณ์ แม้อนั มอี ยู่ ในทไ่ี กล (ยอ่ มเป็น), อ. อนั (อนั ภกิ ษ)ุ พยายาม เพอื่ ประโยชนแ์ กอ่ นั พ้น จากเครื่องผกู คอื ราคะและโทสะและโมหะ ยอ่ มควร ดงั นี ้ตรสั แล้ว ซงึ่ พระคาถานี ้วา่ อ. ชน ท. เหล่าใด จักส�ำรวม ซ่ึงจิต อนั ไปในที่ไกล “ทูรงฺคมํ เอกจรํ อสรีรํ คหุ าสยํ อนั เทีย่ วไปดวงเดียว อนั ไมม่ ีสรีระ อนั มีถำ�้ เป็นทีอ่ าศยั , เย จิตฺตํ สญฺญเมสฺสนตฺ ิ, โมกฺขนตฺ ิ มารพนธฺ นาติ. อ. ชน ท. เหลา่ นนั้ จะพน้ จากเครือ่ งผกู แหง่ มาร ดงั นี้ ฯ (อ. อนั วนิ จิ ฉนั ) (ในบท ท.) เหลา่ นนั้ หนา (แหง่ บน) วา่ ทรู งคฺ มํ ดงั นี้ สปนรุ ตฺตฺถตํปิมิตาถฺอทาิททรมิสรู มฺงาคฺภณมาํ เนคสตฺ นม:ิ ปฺ จคฏติ มิจตฺ ฺฉนสตาสฺ คีตมิหนิ ทมํ รู กงนฺกคฺ าฏมมสํ นตุ นาตฺ ตมมฺถติ,ชตฺ าทกตเูปํ รํ.ิ เป็นต้น (อนั บณั ฑติ พงึ ทราบ) : ก็ ชอื่ อ. การไปและการมา แหง่ จติ โดยสว่ นแหง่ ทศิ มที ศิ อนั มใี นเบอื ้ งหน้าเป็นต้น แม้มคี วามหลบั แหง่ ลงิ เป็นประมาณ ยอ่ มไมม่ ,ี (อ. จติ นน่ั ) ยอ่ มรบั พร้อม ซงึ่ อารมณ์ แม้อนั มอี ยู่ ในทไี่ กล เพราะเหตนุ นั้ (อ. จติ นน่ั ) ชอื่ วา่ เป็นธรรมชาตไปในทไ่ี กล เกดิ แล้ว ฯ อน่ึง อ. จิตเจ็ดและแปดดวง ท. ชื่อว่าอนั สามารถเพ่ืออนั เนออปุิรกุทปฺ กฺเสตธฺขตฺตเณปฺตกิ นุฏาฺเเ€อลจอเิตกปุ ฺตกเปฺ อาเมชนเกวฺชิ กิตเํุอมปปุวนสปฺ มชจเตฺชอิตตฺถกฺตาีตโํนติ เิ ออกกปุ จณปฺนรํชาฺณนฺมชิกาตมพ,ิ ทนชตฺธตาสาตฺถฺมนิํ.,ิึ เป็นธรรมชาตเนอื่ งกนั แล้วโดยความเป็นชอ่ (เป็น) โดยความเป็นอนั เดยี วกนั เกดิ ขนึ ้ ในขณะเดยี วกนั ยอ่ มไมม่ ,ี อ. จติ ดวงหนงึ่ ๆ นนั่ เทยี ว ยอ่ มเกดิ ขนึ ้ ในกาลเป็นทเ่ี กดิ ขนึ ้ ,ครนั้ เมอ่ื จติ นนั้ ดบั แล้วอ.จติ ดวงหนงึ่ ๆ นนั้ เทยี ว ยอ่ มเกดิ ขนึ ้ อกี เพราะเหตนุ นั้ (อ. จติ นนั่ ) ชอื่ วา่ เป็นธรรมชาต เทยี่ วไปดวงเดยี ว เกดิ แล้ว ฯ อ. ทรวดทรงแหง่ สรีระหรือ หรือวา่ อ. ประเภทแหง่ สี อนั มปี ระการ วา นจตติ ฺถตฺ ีตสิ สฺ อสสรรีรีรสํ ณนา€ฺ มานชํ วาาตนํ. ลี าทปิ กาโร วณณฺ เภโท มสี เี ขยี วเป็นต้น ของจติ ยอ่ มไมม่ ี เพราะเหตนุ นั้ (อ. จติ นนั่ ) ชอ่ื วา่ เป็น ธรรมชาตไิ มม่ สี รีระ เกดิ แล้ว ฯ 132 ธรรมบทภาคท่ี ๒ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org

ยซอวเไเคจเ(ปคแยมา่งึ่นอ่อาัื ็หรนใจ่กหมเื่จอหงก่ิทตใวรเ((องติบห้อิดปออือี่อัฏผ.้เ็ตาฺยข..นวปาจกออฏูถทู่นาึ็่ศํกนัไ้ดรรเแ�ำะแป้พแยธกัอรรหงคัอหรทลถถริื่อ.นง่เือรหันง่้ะว))วกั่อมมีมพญ้ทฯเิดวนัชาปเหร�ำา่วาแพิงเร็ ะนากาต่เลรท(คพภิดไ(ไอ้าวซ.มเปารตูขพ.ะ(คงึ่ชฟถาฯ่ใอนึสเ้้รจอืะนหานงุ.่ีาิตซชค)ตแชภอะทา่)นววก่ือนุ.คูมนค.าา่่กว)นัวใแิ้สมฤา่ิเหโาเลทลาหหหมถ(้มเ้ว.อสมปสัลล�)ำก้ไ็.อถ,นาม่งขฺ(นดพั์ใจเธกม่ทนหดงิตไัรร็ีแ.นม้ลฺเตรออนหหหอ)มีเ่า่ม.ิ้น่ักรงล่ันมนชแืจอเ)(ิดา่บคาาแนัห้ิตหขคชหตรรัณง่นนึน่ืื่อออืพง้อ่สีหทฑวงห่ึ้งนันตอลมผา่งัร้ิตตคาิะฺธปเืวอกู ปศนือนขดนววค็ยนสาัสัชบา่งาอือดแ�ำอธ่ือพอ.กดรงลบอรว.ิชเรแวร้บงัยา่ลรุ้ อห่ือมมซนุษจ่รูสงมว่ชงแึ่รีกั้บซฯา่หพาทลแสง่ึทจต(้ทชวล.�ำกด)กัมิ้ติยัหวริเงัพลวคีถรวรวนทู้ปมืนสออ่�ืาำา่้ี).้ คหุ า นาม จตมุ หาภตู คหุ า, อิทจฺ หทยรูปํ นิสฺสาย ปวตฺตตีติ คหุ าสยํ นาม ชาตํ. เย จิตฺตนฺติ: วา เย เกจิ ปรุ ิสา วา อติ ถฺ ี วา อคปุ หปฺ ฏชฺ€ฺชาิตวํุ า ปพพฺ ชติ า อนปุ ปฺ ชฺชนกกิเลสสฺส อเทนฺตา สติสมฺโมเสน อุปฺปนฺนกิเลสํ ปชหนฺตา จิตฺตํ สฺเมสฺสนฺติ สฺตํ อวิกฺขิตฺตํ กริสฺสนฺติ. โมกขฺ นฺติ มารพนฺธนาต:ิ สพฺเพ เต กิเลส- พนฺธนาภาเวน มารพนฺธนสงฺขาตา เตภมู ิกวฏฺฏา มจุ ฺจิสฺสนฺตีต.ิ ดเเผปป้เงูั ็็ปนนน็นพเีแใ้ทหนลรศะลกฯนอาาารนลิยเเปบบป็นร็คนุ รไคทปลล่ีสแุกมดลุบั ้ีพลวดงรซ้วระง่ึยอโโวสสบาดดแจาาหาบปงมันเัตีปทเตรปศผิะ็นนโลายต,อ้ชน(อ.นพ.์ เชรกะนไิดเดทถแ้มร.ล)ีแะ้วมลชา้่ือว,กวา่แอแสม.กงั้เ่มหฆเทหลรัศกา่าอชขนื่นนิตา เทสนาปริโยสาเน ภาคเิ นยฺยสงฺฆรกฺขิตตฺเถโร โสตาปตฺตผิ ลํ ปาปณุ ิ, อฺเปิ พหู โสตาปนฺนาทโย ชาตา, มหาชนสสฺ สาตฺถิกา เทสนา อโหสตี .ิ อ. เร่ืองแหงพระเถระช่อื ว่าสงั ฆรักขติ ผ้เู ป็ นหลาน ภาคเิ นยยฺ สงฆฺ รกขฺ ติ ตเฺ ถรวตถฺ ุ. (จบแล้ว) ฯ ๕. อ. เร่ืองแห่งพระเถระช่ือว่าจติ หตั ถ์ ๕. จติ ตฺ หตถฺ ตเฺ ถรวตถฺ ุ. (อันข้าพเจ้า จะกล่าว) ฯ อช่ือนซวง่ึอ กพ.ฐริตะพเจถรติ ะรตฺะศชาส่ือสสฺ วดา่ดาจงั ิตนเหมีเ้ปตัื่อ็นถปต์ ร้นะตทรฯัสบั แอลย้วู่ ใซนงึ่ พพรระะเธชรตรวมนัเทศทนรางปนรีา้ รวภา่ เชตว“เอนนววิหฏรฺ ฐนิตฺโตจติ จตฺ ิตสฺตฺสหาตตฺถิตฺเอถิมรํ ํ ธมมฺ เทสนํ สตฺถา นาม อารพฺภ กเถส.ิ บกขใฉไใแดนนอสลนับี ้ยฝกงวา่แคืนพางวูงลอกไนั้หลแดแร้.ว็(และแ้าลใภคยลน้ผอวห้ใวกินดิิ้วน้สเยูงษ่วแวปณพถเมู่า่า่ลุ็ขนทซายรั้้วาเท.เดะง่ึชอ)จไเ่ีสโนอหญปเิ้.าคปวดุานลัแ้็า่ตเกนททแาถ่ลวัลนุแทหิต.้อดิวหลนบั่ีใง่ยแ.้ สอาสหตุ์นมเเอยว.ู่หซ่รนรแ่ีเหิ.ทาไนงง่ึ็งึ่ทปาวาาภ่แผ้จฯรแตนอัล้ตัอดูกัล้นวถัไรยงรัไ้ปวอตุซับนดใู่ อแนงันงั่ึ้ีแ้้เนกัลอผ(เเขลซปลม้เุ้วยอู้้าวห็ง่ึบนือแ่นูัไสวลซตปุงเลคสตู่ัดืองึ่รส้แววำ�ภนถนลาลใานน)ุตัังนว้้วมกัจขรตัสทผหาอถจ้กอสขัาู่ ิวกงีนงอมวป่ัู แภภบโา่่คงกาลดิกตภัอรวละิยโษารากิเาภคมหปหุษง(ควหน็ทอกาุาเวทิรแน.ตัถปมบ.ลดิิภยลใกบีไ้วคนิกอ่อ่หรดคนสษมะยวนงััซ้ ำ�หห้แนแมุแงึ่ ทนลานลลีีโ้ฯค.กย้้ัฯ้วววงึ่) เอโก กอิรรฺสาํ วตฺถปีววาิสสติี ฺวากลุ ปตุ มฺโตชฺฌนนฺตฏกิฺ€กโคาณเลํ ปริเยสนฺโต “อขวปุ สปฺ ฺสิ ปํ าสอายปีฺยฬาิโนตํ โคณํ ทิสฺวา ยเู ถ วสิ สฺ ชฺเชตฺวา สนฺตเิ ก อาหารมตฺตํ ลภิสสฺ ามีติ วิหารํ ปวสิ ติ ฺวา ภิกฺขนู ํ สนฺตกิ ํ คนฺตฺวา วนฺทิตฺวา เอกมนฺตํ อฏฺ€าส.ิ ตสมฺ ึ โข ปน สมเย ภิกฺขนู ํ อวกฺการปาตยิ ํ ภตุ ฺตเาตวเสตสํ กฉําภตตกฺตปีํฬโิตหํ ตท.ิ ิสฺวา “อิงฺฆ ภตฺตํ คเหตฺวา ภุ ชฺ าติ วทสึ .ุ ผลิตสอ่ื การเรียนรู้ โดยโรงเรียนพระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย 133 www.kalyanamitra.org

ก็ อ. แกงและกบั อนั มิใช่หนึ่ง ย่อมเกิดขึน้ ชื่อในกาล พทุ ธฺ กาเล จ นาม อเนกสปู พยฺ ชฺ นํ อปุ ปฺ ชชฺ ต.ิ แหง่ พระพทุ ธเจ้า ฯ อ. กลุ บตุ รนนั้ รบั แล้ว (ซง่ึ ภตั ร) อนั สกั วา่ เป็นเครื่องยงั อตั ภาพ อปิชวฺชิตฺวโสอายตหฺยโตาตฺเถยนาิมปโนธนฺตวมนิตตฺวฏฺตฺา€ํานคภํเิกหอฺขตคู ฺวมาวํสนตู ภฺท.ิ ุิตฺวชฺ าิตฺว“กาึ ปภานนฺเตียํ ให้เป็นไปจากถาดนนั้ บรโิ ภคแล้วดมื่ แล้วซงึ่ นำ� ้ อนั บคุ คลพงึ ดม่ื ล้างแล้ว ซงึ่ มอื ท. ไหว้แล้ว ซง่ึ ภกิ ษุ ท. (กลา่ วแล้ว) วา่ ข้าแตท่ า่ นผ้เู จริญ ในวนั นี ้ อ. พระผ้เู ป็นเจ้า ท. ได้ไปแล้ว สทู่ เ่ี ป็นทน่ี มิ นต์ หรือ ดงั นี ้ฯ (อ. ภกิ ษุ ท. กลา่ วแล้ว) วา่ ดกู อ่ นอบุ าสก (อ. การนมิ นต)์ ยอ่ มไมม่ ี ลภน“ฺตนีตต.ิ ฺถิ อปุ าสก, ภิกฺขู อิมินาว นีหาเรน นิพทฺธํ (ในวนั น)ี ้, อ. ภกิ ษุ ท. ยอ่ มได้ เนอื งนติ ย์ โดยทำ� นองนเี ้ทยี ว ดงั นี ้ฯ อ. กลุ บตุ รนนั้ (คดิ แล้ว) วา่ อ. เรา ท. ลกุ ขนึ ้ แล้ว ลกุ ขนึ ้ พร้อมแล้ว ยอกภิเามวมจิสมฺ ิ.สฺโํ สกากิรมโีตร“นนมิ ฺติพยจาํทินปฺธอิฺเํ ตฏุ เฺภต€อาฺวุวยาํ ชฺมนภธสฺติกรุ มพ,ิฺขฏฺุยูกฺอ€ึ าเปุ มฺชยสนงคภฺกรหิตมติภฺตฺติตํานิฺวเาฺทนวนิวปํ,ลพนภิพฺพภาทิกชมฺฺชขฺธ,ํํุ แม้กระทำ� อยู่ ซง่ึ การงาน เนอ่ื งนติ ย์ ตลอดคนื และวนั ยอ่ มไมไ่ ด้ ซงึ่ กบั และข้าวสวยอนั อร่อย อยา่ งน,ี ้ ได้ยนิ วา่ อ. ภกิ ษุ ท. เหลา่ นี ้ ยอ่ มฉนั เนอื งนจิ , อ. ประโยชนอ์ ะไร ของเรา ด้วยความเป็นแหง่ คฤหสั ถ,์ อ. เรา เป็นภกิ ษุ จกั เป็น ดงั นี ้เข้าไปหาแล้ว ซง่ึ ภกิ ษุ ท. ขอแล้ว ซงึ่ การบวช ฯ ครงั้ นนั้ อ. ภกิ ษุ ท. (กลา่ วแล้ว) วา่ ดกู อ่ นอบุ าสก อ. ดลี ะ ดงั นี ้ อถ นํ ภิกฺขู “สาธุ อปุ าสกาติ ปพฺพาเชสํ.ุ ยงั กลุ บตุ รนนั้ ให้บวชแล้ว ฯ อ. กลุ บตุ รนนั้ ผ้มู อี ปุ สมบทอนั ได้แล้ว ได้กระทำ� แล้ว ซง่ึ วตั รและ เกอมกตาปิ สโโาภสส.ิหิกจฺขลฺจาทเยยฺธพนปู ทุ สจฺธมารถิตนปฺ ลู ฺวํโสทารีโอรปุชสปฺีวอพิเนโตฺพหฺเนนปสุ ,น;ิกาตครํโหิ ตีลาจวภภตินวฺสตฺเตสิ กปสฺสฺกฏิาาิวมเตร“ีตนฺตก.ิ ํึ วตั รตอบ อนั เป็นอปุ การะแกภ่ กิ ษทุ งั้ ปวง ฯ อ. ภกิ ษนุ นั้ เป็นผ้มู สี รีระอนั อ้วน ได้เป็นแล้ว โดยอนั ลว่ งไปแหง่ วนั เลก็ น้อย เพราะลาภและสกั การะ อนั เกดิ ขนึ ้ แล้ว แกพ่ ระพทุ ธเจ้า ท., ในลำ� ดบั นนั้ (อ. ภกิ ษนุ นั้ ) คดิ แล้ว วา่ อ. ประโยชนอ์ ะไร ของเรา ด้วยการ เทย่ี วไปแล้ว เพอื่ ภกิ ษา เป็นอย,ู่ อ. เรา เป็นคฤหสั ถ์ จกั เป็น ดงั นี ้ฯ อ. ภกิ ษนุ นั้ สกึ แล้ว ได้เข้าไปแล้ว สเู่ รอื น ฯ เมอื่ กลุ บตุ รนนั้ กระทำ� อยู่ กปวอิพิมโนุ รฺภินานคปโโมาฺตสสนิ.พสฺตฺพสฺ ทวฺว,ชิพกกุาิตกฺภตฺเขตกิปมปนาปิ าิตเ,พาหลฺวเฺพําหสชปเวนิม.นเีตควโนิณหภาํสิกเรปมฺขีรภาตนูํ ววฺวํ สิสิมาอ.ิฺสิลปุ าากปตมยานสุ ีติ,รสฺ โิ กอตเกุโคอตจฺกเโินหณหฺเ“สตกฺ€ก.ิิตตึ มฺฺววเมมฺาาํ ซงึ่ การงาน ในเรือน อ. สรีระ เหยี่ วแห้งแล้ว โดยวนั เลก็ น้อยนนั่ เทยี ว, ในลำ� ดบั นนั้ (อ. กลุ บตุ รนนั้ ) คดิ แล้ว วา่ อ. ประโยชนอ์ ะไร ของเรา ด้วยความทกุ ข์ น,ี ้ อ. เรา เป็นสมณะ จกั เป็น ดงั นี ม้ าแล้ว บวชแล้ว อกี ฯ อ. ภกิ ษนุ นั้ ยงั วนั เลก็ น้อย ให้น้อมไปลว่ งวเิ ศษแล้ว กระสนั ขนึ ้ แล้ว สกึ แล้ว อกี ฯ แตว่ า่ (อ.กลุ บตุ รนนั้ )เป็นผ้กู ระทำ� ซงึ่ อปุ การะแกภ่ กิ ษุ ท. ได้เป็นแล้ว ในกาลแหง่ ตนบวชแล้ว ฯ อ. กลุ บตุ รนนั้ กระสนั ขนึ ้ แล้ว โดยวนั เลก็ น้อยนนั่ เทยี ว แม้อกี ปคหิพิภฺพโอาชสเถฺชวํนน,ปยํ ปนาุ ภจปพิกิ.ิ ฺพฺขูชกอิสตปุสฺ ปิ กาามาเรีตหวิ เเนสควนนฺตปอฺวกนุุาฺกปณภพฺ€ิกฺพิตฺขฺวาู าชวยนสึ“ฺทก,ุ ิตึ ฺวเมา (คดิ แล้ว) วา่ อ. ประโยชนอ์ ะไร ของเรา ด้วยความเป็นแหงคฤหสั ถ,์ อ. เรา จกั บวช ดงั นี ้ไปแล้ว ไหว้แล้ว ซงึ่ ภกิ ษุ ท. ขอแล้ว ซงึ่ การบวช ฯ ครงั้ นนั้ อ. ภกิ ษุ ท. ยงั กลุ บตุ รนนั้ ให้บวชแล้ว อกี ด้วยอำ� นาจแหง่ อปุ การะ ฯ อ. กลุ บตุ รนนั้ บวชแล้ว สกึ แล้ว หกครงั้ อยา่ งนี ฯ้ อ. ภกิ ษุ ท. (กลา่ ว ต“จสิตฺสฺตเอหวตภํ ฺถิกตโฺขสฺเูถโร“ฉตเอกิ สฺขนตาฺตมจํุ ํ ิตปกฺตพรวึสสฺพ.ุโิ ชกิตฺวาหตุ อฺวาปุ ปฺ พวฺพจิ ชริโตตีต.ิ แล้ว) วา่ อ. ภกิ ษนุ น่ั เป็นผ้เู ป็นไปในอำ� นาจแหง่ จติ เป็น ยอ่ มเทยี่ วไป ดงั นี ้กระทำ� แล้ว (ซง่ึ คำ� ) วา่ อ. พระเถระชอื่ วา่ จติ หตั ถ์ ดงั นี ้ให้เป็นชอื่ ของภกิ ษนุ นั้ ฯ เมอื่ นายจติ หตั ถน์ นั้ เทย่ี วไปอยู่ ไป ๆ มา ๆ อยา่ งนนี ้ น่ั เทยี ว คอเคโณหหฺหํสโติส.ิสคสสฺ นเฺ าสสฺตมวตฺวํีตฺตาิเอมปคภรพณวาาฺภปฺฑเํ รรกปํ ํ อาววร€จิ สิเรป.ินฺตฺตฺวโสาตฺเส“วกอ,สตภิ ภฺตณโรนิยฺฑาํ คพฺภินี อ. ภรรยา เป็นหญงิ มคี รรภ์ ได้เป็นแล้ว ฯ อกาาทสาายวํ อ.นายจติ หตั ถน์ นั้ ถอื เอา ซง่ึ ภณั ฑะคอื ไถ ไปแล้ว จากป่า สเู่ รือน ในวาระ ที่ ๗ วางไว้แล้ว ซง่ึ สง่ิ ของ ได้เข้าไปแล้ว สหู่ ้อง (ด้วยความคดิ ) วา่ อ. เรา จกั ถอื เอา ซง่ึ ผ้ากาสาวะ ของตน ดนั นี ้ฯ 134 ธรรมบทภาคที่ ๒ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org

ในขณะนัน้ อ.ภรรยา ของนายจิตตหัตถ์นัน้ นอนประพฤติ ตสฺมึ ขเณ ตสสฺ ภริยา นิปชฺชิตฺวา นิทฺทายต.ิ หลับอยู่ ฯ ออ..ปร่าาออองก...อนอผันำ� ้้า้าภลพแสารอลายร้งวฎยข,ไกาหึนอ้นอล.นัฟันอฯ้ ภัอนกรปรอเยสรยาาียู่ จนกดานัฎส้ กนีกอปง่นุัยาแอู่กลย,้วู่อฯแไ.จปกมป่นกู ราาปยศรจแะิตลพห้วฤัตตฯถดิ ์งนั คัน้ รืดครราืดวอกยะ,ู่ ตสสฺ า นิวตฺถสาฏโก อปคโต. มขุ โต ลาลา ปคฺฆรต,ิ นาสา ฆรุ ุฆรุ ายต,ิ มขุ ํ วิวฏํ, ทนฺตํ ฆํสต.ิ สา ตสสฺ อทุ ฺธมุ าตกสรีรํ วิย อปุ ฏฺ€าส.ิ เยเตพป้อล็น่ือมออธดแอรนั ลก.รนต้วามางัดล้ชยอ้วมาจยยตีปิตดู่นเิร้ตปว�ำะ้ ็ยหนฝมดตัทาาีดถณกุ ์นขใเน์ัทนพ้ า่ยคนั คนอ่วอดิ ีาม้ยแมดเทู่ ปลเงั่ีทป็้วนน้็อวนี ้าง่แจอเหทบัอ.เง่ีย.รแรภาวล่าิก้วงษบนอุวีทอ้ เชกี่ชปเแไาพ็นปลยรธ้แวแารลหะร้วอไมง่ มจผาชไ่า้ศาาดกอยัต้อเนัซไิรามืงึ่บอจรเ่นคุทแ่าคลง่ียนล้ฯวงี ้ โส “อนิจฺจํ ทกุ ฺขํ อิทํ, อหํ เอตฺตกํ กาลํ ปพฺพชิตฺวา อิมํ นิสฺสาย ภิกฺขภุ าเว สณฺ€าตํุ นาสกฺขินฺติ กาสาวโกฏิยํ คเหตฺวา อทุ เร พนฺธนฺโตว เคหา นิกฺขมิ. (ทวซอใซดผพคอเนา้่งนปึ่ึ่.งปัดงิู่ีทงัึ เเก็ธเนมหน้จแรอกแิดา้ะีารผีตลคง้ลนละพฯา้้มูวุรยี หะ่นนันวฤคีด้ออผวหีนา่ีตวน้้อะ้าปู่ญานั่เหินังไก้ปรมรหเละิองไ็ทนเปากพดเบ.ั ียนปมหอแาอฤือไว็าไินนฬป.ลดตยดแย้อวแผรหกิู้่ม้จอล้แูมลณัพย่ทิตน้วลเบีัอนัหารณต,ใอนัจยาเแน็หอปยดี)บลรแ็ต.ันอู่งะัสข้วแลเถปน.ลผอาซ้ลวเเ็์นนม้ีจปมึกงซูง้ึ่้ว้ีน็าผนงีนึ่เอีว้หไขน้าานา่ัผาปจน้ก้าาอย้มศู้ง้แาาไยนยจัลอปลอียัเวจฉอิต่บนกุ้วก.ัซแตินมพตขครุลลึ่งตดาะไาหนึกค้บัว้มหยลงัะตัสรลแนมต่ักึตรอถเ่พูลีถีอร้มอ่จ.์ตน้แวืงนึ์อสาวิตอแีกยนัศนนา้ัหิ้ตนัล้เ่อยมัจมา้หวบมซ้ีารเซาขตยัผงหณ่ึัแองึ่กอ้ืนเถจูลน็ธปยเฑรงำ์น�แ้ปดิวแ็รนจ่เูเ็ิลตดนจัมาดนล้อา้้้วาวพ้อมิวกยกยนัแึงเเอปู่ยลใหหนบตเ่ซยนาาอ่่กนน็็�ำกณ่างั่ึ่้วเเมลทฝาแแรธงแฑไืีนยอลิดาลลียลปนนนดตด้้ิั้วววาว้ ,ี ้ อถสสฺ อนนฺตรเคเห €ิตา สสสฺ ุ ตํ ตถา คจฺฉมานํ ทิสวฺ า “อยํ ปฏิกฺกนฺโต, อิทาเนว อรญฺญโต อาคจฺฉนฺโตว กาสาวํ อทุ เร พนฺธิตฺวา นิกฺขนฺโต วหิ าราภิมโุ ข คจฺฉต;ิ กินฺนุ โขติ เคหํ ปวิสติ ฺวา นิทฺทายมานํ ธีตรํ ปสสฺ ติ ฺวา “โส อิมํ ทิสฺวา วปิ ปฺ ฏิสารี หตุ ฺวา คโตติ ญตฺวา ธีตรํ ปหริตฺวา ท“อิสฏุ วฺ ฺเา€หิ กาฬกณฺณิ, สามิโก เต ตํ นิทฺทายมานํ วปิ ปฺ ฏิสารี หตุ ฺวา คโต; นตฺถิ โส อิโต ปฏฺ€าย ตยุ ฺหนฺติ อาห. ดอซขอบยดจเ(พปยอ้งง่ึ..งงวััรร็สศอ่นหกทจนระยาีรมลธงาอลา่ีอออ(ออ(อ้ษมฯยอรรเแอุนรกี�ำ...ป..รงบีนะัภหนล.ภภนใไ็กม.น้ปวนหัรนนวัาิิ้นกการภชร)ช้ยาบตะจาษษซยจิกาอดยขจผ์แวยฯง่ึากตัุุษช.จงัอิตมชหพทโจขมไิ่ืนอติสุงต,ใองิ่าต่มรทาหหทีวทด้อออ้หนงฯหเ่อ.้่าบตา่ัทา.น.ปมุตัตัีกจนถปวจค่ียาดกถกถชินต์งัยวตเโง้าว์แล์นหหดนาจหัตยร้มา่เนัยลสมลติะ้ปัตเผิป้วนกปนวีกิ่ตเา็้ลนถแฎฯปล็นันันว้ไนหไ์ลธ็นสิาป่นาปเเตันั้ฯร้ววลชรมันัแ้แรถเแะ)ก็น่ภดหมลอ์นลหนกทนิิวง่้.ชว้วยนนั้ก้อบสัา่าไ)าังงึ่บาปยมดตนวไรกอรน้ทณหวาเิ่ดไาลรป.นยั่ป.ว้วเยล็ะขา่นด้แแเยขเ้าจวโทุแรทขผนิลคดอแแิาตลียอ้น่กวุไวงยตล้หววปงาสขห้วทว่ททมัต์าดนวัินซา่.อา่มถา่นงเัง่ึเยกลนนปจน์ีนภนผซอ่ลก็็เกุันี้ขนเิกัูัน(คึ่้งม้า่้จนจ้ไฯาเษครวเรคม้กจอแัาปิอญุวรอ่ตกะยมั็นยใาื่อหทาแมน่ี)หวู่มองจม์.ดนีแแ้ั่า่บล.เ่ใตตงเัปบทัวนทขเน็ทท่่อพนชาซอ่อกยีีเ.่ี่ีไไ้น่ือแททแง่ึ.าแวหหรมอลลหาลีย่่านนทนนนี้ดั้ฯววว่งง.,,ี ้ “อเปหิ อเปหิ อมมฺ , กโุ ต ตสสฺ คมน,ํ กตปิ าเหเนว ปนุ อาคมิสสฺ ตีต.ิ โสปิ “อนจิ จฺ ํ ทกุ ขฺ นตฺ ิ วตวฺ า คจฉฺ นโฺ ต คจฉฺ นโฺ ตว โสตาปตฺตผิ ลํ ปาปณุ ิ. โส คนฺตฺวา ภิกฺขู วนฺทิตฺวา ปพฺพชฺชํ ยาจิ. “น สกฺขิสสฺ าม มยํ ตํ ปพฺพาเชตํ,ุ กโุ ต ตยุ ฺหํ สมณภาโว, สตฺถกนิสาทนปาสาณสทิสํ ตว สสี นฺต.ิ “ภนเฺ ต อทิ านิ มํ อนกุ มปฺ าย เอกวารํ ปพพฺ าเชถาต.ิ เต ตํ อปุ การวเสน ปพฺพาชยสึ .ุ โส กติปาเหเนว สห ปฏิสมฺภิทาหิ อรหตฺตํ ปาปณุ ิ. ผลติ สอ่ื การเรยี นรู้ โดยโรงเรียนพระปริยตั ธิ รรม วัดพระธรรมกาย 135 www.kalyanamitra.org

อ. ภกิ ษุ ท. แม้เหลา่ นนั้ กลา่ วแล้ว กะภกิ ษชุ อ่ื วา่ จติ หตั ถน์ นั้ วา่ ตฺวเมเวตปิชาตเํนอยาฺยหาํสสุ ,ิ“อาอวิมโุ สสมฺ จึ ิตเฺตตหตวฺถาเตรว จคิรามยนิตสนมฺตยิ.ํ ดกู อ่ นจติ หตั ถ์ ผ้มู อี ายุ อ. ทา่ นนน่ั เทยี ว พงึ รู้ ซง่ึ สมยั เป็นทไ่ี ป แหง่ ทา่ น, อนั ทา่ น ประพฤตชิ ้าแล้ว ในวาระนี ้ดงั นี ้ฯ (อ. ภกิ ษชุ อื่ วา่ จติ หตั ถน์ นั้ กลา่ วแล้ว) วา่ ข้าแตท่ า่ นผ้เู จริญ โน ส“สํภคนฺโฺเคต ฉสินสํ ฺโคนฺค, สอฺสิทานอติ อฺถคิภมาวนกธามเมฺลา คชตามตหฺม,หฺ าโตส.ิ อ. กระผม ท. เป็นผ้ไู ปแล้ว ในกาลคอื ความที่ แหง่ ความเกย่ี วข้อง มอี ยู่ ยอ่ มเป็น, อ. ความเกยี่ วข้อง นนั้ อนั กระผม ท. ตดั ได้แล้ว, ในกาลนี ้ อ. กระผม ท. เป็นผ้มู อี นั ไมไ่ ปเป็นธรรม เป็นผ้เู กดิ แล้ว ยอ่ มเป็น ดงั นี ้ฯ อ. ภกิ ษุ ท. ไปแล้ว สสู่ ำ� นกั ของพระศาสดา กราบทลู แล้ว วา่ ออภมเฺตู หภํ หวิกิทฺขเตูอีตวสํิ ตวอตฺถุ าฺโุ หตสํสเน.ุอฺตวสกิํ ตนํ ฺถาคมานฺตกฺวเถาติ“ภอนฺเตฺํ พอฺยยาํ กภโิกรตฺขิุ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้เู จริญ อ. ภกิ ษุ นี ้ผ้อู นั ข้าพระองค์ ท. กลา่ วแล้ว อยา่ งนี ้ ยอ่ มกลา่ ว ชอ่ื อยา่ งนี ้ ยอ่ มพยากรณ์ ซงึ่ พระอรหตั ผลอนั บคุ คลพงึ รู้ทวั่ ยอ่ มกลา่ ว ซงึ่ คำ� อนั ไมม่ แี ล้ว ดงั นี ้ฯ อ. พระศาสดา ตรสั แล้ว วา่ ดกู อ่ นภกิ ษุ ท. เออ อ. บตุ ร ของเรา วออตนกฺวาวาฏส“ฺอ,ิ€อติาิมจมอาติ ิทตฺ เากทนาภฺวิสเิลกฺสคฺขาสเถวทปาธฺ ุ มอมฺฺ ภมํ อามสชจฺ าิ นนปปกาุตาปฺโเลต ฺจคมปอนหตาีนคฺตมนโนนฺตํิ ได้กระทำ� แล้ว ซง่ึ การไปและการมา ในกาลแหง่ ตน เป็นผ้มู จี ติ อนั ไมต่ งั้ ลงแล้ว ในกาลเป็นทไี่ มร่ ู้ ซง่ึ พระสทั ธรรม, ในกาลนี ้อ. บญุ ด้วย อ.บาปด้วยอนั บตุ รของเรานนั้ ละได้แลว้ ดงั นีไ้ ด้ตรสั แลว้ ซงึ่ พระคาถาท.๒ เหลา่ นี ้วา่ อ. ปัญญา ยอ่ มไมเ่ ตม็ รอบ (แกบ่ คุ คล) ผมู้ ีจิตอนั ไมต่ งั้ ลงแลว้ “อปนริปวฏลฺ ฺ€วติปจสิตาฺตทสสสฺฺส สทฺธมฺมํ อวิชานโต ผไู้ มร่ ูแ้ จง้ อยู่ ซ่ึงพระสทั ธรรม ผมู้ ีความเลือ่ มใสอนั เลือ่ นลอย, ปฺา น ปริปรู ติ, อ. ความกลวั ยอ่ มไมม่ ี (แกบ่ คุ คล) ผมู้ ีจิตอนั ราคะไมร่ ว่ั รดแลว้ อนวสสฺ ตุ จิตฺตสสฺ อนนวฺ าหตเจตโส ผมู้ ีใจอนั โทสะไมต่ ามกระทบแลว้ ผมู้ ีบญุ และบาปอนั ละไดแ้ ลว้ ปุ ฺปาปปหีนสสฺ นตฺถิ ชาครโต ภยนตฺ ิ. ผตู้ ืน่ อยู่ ดงั นี้ ฯ (อ. พระศาสดา) ยอ่ มทรงแสดง วา่ ชอ่ื อ. จติ นนั่ ของใคร ๆ วนอิยสิพสฺ ทปขตฺธิลฏตํ ฺฺลเฺถ€าวอตา€นสปถิีเวตสาฏกวฺมุฐรกํภฺิตทณจมติฑวพฺฺ าตฺปํ สวปุ ยิฺสนผฺ าํตถตวฺถสุ ิยิิ;ร“าจกสโิตตยมิ ฺตฺถหฺ ํจนิ ิปโานกนเมฏสตติ ปณขํ กาคุ ฺ€ณสฺคาฺสโโตุ ลกจ,ิ ิ อนั เนอื งนติ ยห์ รอื หรอื วา่ อนั มนั่ คง ยอ่ มไมม่ ;ี ก็ อ. บคุ คลใด ยอ่ มไมต่ งั้ อยู่ ด้วยดีในภาวะไหนๆราวกะอ.ฟักเขยี วอนั บคุ คลตงั้ ไว้แล้วบนหลงั แหง่ ม้า ราวกะ อ. ตออนั บคุ คลปักไว้แล้ว ทก่ี องแหง่ แกลบ ราวกะ อ. ดอกกระทมุ่ บนศรี ษะอนั ล้าน, (อ. บคุ คลนนั้ ) เป็นเสวก ยอ่ มเป็น ในกาลบางคราว เป็นอาชวี ก นนคิามณ;กโฺ €ทากจทิ าจเสิ ตวาโกปโส,โหเอตวิรูโปกทปาคุ จคฺ ิ โลอาอชนีววโฏกฺ€ติ กจทติ าโฺ ตจิ (ยอ่ มเป็น) ในกาลบางคราว เป็นนคิ รนถ์ (ยอ่ มเป็น) ในกาลบางคราว เป็นดาบส (ยอ่ มเป็น ในกาลบางคราว, อ. บคุ คล ผ้มู อี ยา่ งนเี ้ป็นรูป ชอ่ื วา่ เป็นผ้มู จี ติ อนั ไมต่ งั้ ลงแล้ว (ยอ่ มเป็น); อ.รูปาวจร อนั เป็นกามาวจรกด็ ี อนั ตา่ งด้วยปัญญามปี ัญญา วปอธรูปามปมาฺรฺิปอวเตภจลรุูาสทยรลฺ ฺสามํวปทนาอนอิเรสิมภิปานทํ ทยรูธฺวสิส,าตฏทปสฺาฺ €ิฺธตยิตปมกีตวจมฺโุิาติตํทฺวฺปตอีเปราสชิปตฺสานลฺร.ินูปวปนปาสรฺตวสิปตจสารฺูตรฺสทตาตสร,ิ ฺสตูปฺปกาึสราิวตกโมจพฺาตารมสธโวาลิทปจวกฺธรกจตุาตฺขรตฺยาาิยรปปย--ิิ อนั เป็นรูปาวจรเป็นต้นก็ดี ยอ่ มไมเ่ ตม็ รอบ แก่บคุ คลนนั้ ผ้มู ีจิต อนั ไมต่ งั้ ลงแล้ว ผ้ไู มร่ ้อู ยู่ ซงึ่ พระสทั ธรรม นี ้ อนั ตา่ งด้วยโพธปิ ักขยิ ธรรม ๓๗ ประการ ชื่อวา่ ผ้มู คี วามเลอ่ื มใสอนั เลอื่ นลอย เพราะความท่ี แหง่ ตน เป็นผ้มู ีศรัทธาอนั นิดหนอ่ ยหรือ หรือวา่ เพราะความท่ี แหง่ ตนเป็นผ้มู ีศรัทธาอนั คลอนแคลน, (เมื่อปัญญา) แม้อนั เป็น กามาวจร ไมเ่ ตม็ รอบอยู่ อ. ปัญญาอนั เป็นรูปาวจรและอรูปาวจร และโลกตุ ระ จกั เตม็ รอบ แตท่ ่ีไหนเทียว (ดงั นี)้ 136 ธรรมบทภาคที่ ๒ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org

(อ.อรรถ) วา่ ผ้มู ีจิตอนั ไมช่ มุ่ แล้วด้วยราคะ (ดงั นี)้ (แหง่ บท) วา่ อนวสฺสุตจติ ตฺ สสฺ าต:ิ ราเคน อตนิ ฺตจิตฺตสฺส. อนวสฺสุตจติ ตฺ สฺส ดงั นี ้ฯ อ.ความท่ี แห่งจิต เป็ นธรรมชาต อันโทสะ กระทบแล้ว อนนฺวาหตเจตโสติ “อาหตจิตฺโต ขีลชาโตติ ออิธาคตปฏนฺ€า“เโนทเสโนทเสอนปปฺ ฏจิตหิ ฺตตสจฺสติ ตฺ ปสหฺสตาภตาิ โอวตฺโถว.ตุ ฺโต, (อนั พระผ้มู พี ระภาคเจ้า) ตรสั แล้ว ในที่ (แหง่ บาลปี ระเทศ) อนั มาแล้ว วา่ มจี ติ อนั โทสะกระทบทว่ั แล้ว ผ้มู คี วามกระด้างเกดิ แล้ว ดงั นี ้(ในบท) วา่ อนนฺวาหตเจตโส ดงั นี,้ แตว่ า่ อ.เนือ้ ความ วา่ ผ้มู ีจิต อนั โทสะ ไมก่ ระทบแล้ว ดงั นี ้ (ในบท) วา่ อนนฺวาหตเจตโส ดงั นี ้ นี ้ (อนั บณั ฑิต พงึ ทราบ) ฯ (อ.อรรถ) วา่ ผ้มู ีบญุ อนั ละได้แล้วด้วยนนั่ เทียว ผ้มู ีบาป ปุญญฺ ปาปปหนี สฺสาต:ิ จตตุ ฺถมคฺเคน ปหีน- ปุ ฺ สสฺ เจว ปหีนปาปสสฺ จ ขีณาสวสฺส. อนั ละได้แล้วด้วย ด้วยมรรคท่ี ๔ คือวา่ ผ้มู ีอาสวะสนิ ้ แล้ว (ดงั นี)้ (แหง่ บท) วา่ ปุญญฺ ปาปปหนี สสฺ ดงั นี ้ฯ (อ.อรรถ) วา่ อ.ความไมม่ ีแหง่ ความกลวั เป็นราวกะวา่ นตถฺ ิ ชาครโต ภยนตฺ :ิ ขณี าสวสสฺ ชาครนตฺ สเฺ สว อนั พระผ้มู ีพระภาคเจ้า ตรัสแล้ว (เพ่ือบคุ คล) ผ้มู ีอาสวะสนิ ้ แล้ว ภยาภาโว กถโิ ต วยิ , โส ปน สทธฺ าทหี ิ ชาครธมเฺ มหิ ผ้ตู ่ืนอยนู่ นั่ เทียว (ยอ่ มเป็น), ก็ อ.บคุ คลผ้มู ีอาสวะสนิ ้ แล้วนนั้ ชื่อวา่ สมนฺนาคตตฺตา ชาคโร นาม; ตสมฺ า ชาครนฺตสฺสาปิ เป็นผ้ตู ่ืน เพราะความที่แหง่ ตนเป็นผ้มู าตามพร้อมแล้ว ด้วยธรรม อชาครนตฺ สสฺ าปิ กเิ ลสภยํ นตถฺ ิ กเิ ลสานํ อปจจฺ าวตตฺ นโต, เป็ นเครื่องตื่น ท. มีศรัทธาเป็ นต้น (ย่อมเป็ น), เพราะเหตุนัน้ น หิ ตํ กิเลสา อนุพนฺธนฺติ เตน เตน มคฺเคน อ.ภยั คือกิเลส ชื่อวา่ ยอ่ มไมม่ ี (แก่บคุ คลผ้มู ีอาสวะสนิ ้ แล้ว) ปหนี านํ ปนุ อนปุ คมนโต, เตนาห “โสตาปตตฺ มิ คเฺ คน ผ้ตู น่ื อยกู่ ด็ ี ผ้ไู มต่ นื่ อยกู่ ด็ ี เพราะอนั ไมก่ ลบั มา แหง่ กเิ ลส ท., จริงอยู่ เย กเิ ลสา ปหนี า, เต กเิ ลเส น ปเุ นติ น ปจจฺ าคจฉฺ ต;ิ อ.กิเลส ท. ชื่อวา่ ยอ่ มตดิ ตาม ซง่ึ บคุ คลผ้มู ีอาสวะสนิ ้ แล้วนนั้ สกทาคามิอนาคามิอรหตฺตมคฺเคน เย กิเลสา ปหีนา, หามิได้ เพราะอนั ไมเ่ ข้าไปหา (ซง่ึ กิเลส ท.) อนั ตนละได้แล้ว เต กิเลเส น ปเุ นติ น ปจฺจาคจฺฉตีต.ิ ด้วยมรรคนนั้ ๆ อกี , เพราะเหตนุ นั้ (อ.พระผ้มู พี ระภาคเจ้า) ตรสั แล้ว วา่ อ.กิเลส ท. เหลา่ ใด (อนั ตถาคต) ละได้แล้ว ด้วยโสดาปัตตมิ รรค, (อ.ตถาคต) ยอ่ มไมม่ า อกี ยอ่ มไมก่ ลบั มา สกู่ เิ ลส ท.เหลา่ นนั้ , อ.กเิ ลส ท.เหลา่ ใด (อนั ตถาคต)ละได้แล้วด้วยสกทาคามิมรรค- และอนาคามิมรรคและอรหตั มรรค, (อ.ตถาคต) ยอ่ มไมม่ า อีก เแยทหอ่ ศงม่ นพไอามร.เะก่ ปคลเ็นทาบั ไถศมปานาก)าบัวา่ดสเ้วนปกู่ ย็เินตลผเถฺสทลิ ศไชนทดา้าม.คเีแปรเล็นหโ้วตลไปแา่ ภกนกยบั่มนั้ ํดหด้วางัดยชนงั วนนี ้ฯาีฯจ้ า(ดมงัีปนร)ีะ้ โย(แชหนง่์ บเาปท็น- เทสนา มหาชนสสฺ สาตฺถิกา สผลา อโหส.ิ เอใเปปหปุ ็็นน้ตนคสงัสิค้ ขภฤยัรนึหา้ัแง้ พพนหสั นงรัถห่้ ้พอ์ใยเมนรปาะแว็บนอนัลหร้สหวหนนินต้วัอวงาึ่่ าดผ(รย้มกูู ะออ่อ่อี ทมยน.าเ่ทปภง๗า่็นนิกนเบี)ษ้ปผ,ว็ุน้มู ชอรีอแ.ูปทาลก.ย้วผลุ ุ ้ทอูสบยน.ันิตุ้งัชกวรวื่อเิาาลผรจอสะ้ถูา. เงึกททปพิเ..็ลนร๗ใ้สเอหคมด้ทขรแงัื่นอุ่.นลงเมห้ีวก้วัฯลดลแ้า่วลา่ นย้ววี ้ อเถกทิวสํ ภิกฺขู กถํ เอสวมรฏุ ูโฺป€าเปสอํุ ร“หภตาฺตริยปุ านิสวตฺสิเยม- อาวโุ ส กิเลสา นาม, สมปฺ นฺโน กลุ ปตุ ฺโต กิเลเสหิ อาลลุ โิ ต สตฺต วาเร คหิ ี หตุ ฺวา สตฺต วาเร ปพฺพชิโตต.ิ ใยดเ(อเปกปคยน.กอบ่ัูร็อร่นกเะอ่มดื่อธมผทาน้มออวง้เลนูบภัยก.ปี ทนง่ักิน็กลพในพ.ี)ษน้งา่ัา่ร)เรดแ;รวกุปะ้อทแลงั็ศานมนขส.้วลาผอกดีอสน้้น(ู งน.ัองบดีงั่้ภซนอแัพนาดงิกึ่ยลภรพงัธท้ษ้าอ่วิกนทรุงรมุษรี,นธง้ทกมดุสนอั้(.นทั้วคดนาแ.ดยเสรบนั่ัหลเ้ววันนห้เแ้ลวยทาเ์ลลา่มจกยีด้า่ตวนา่ือวา้วนรนเัรคย้ซปัสชนัเ้ว�ำง่ึ็สอนื่ถเ)าค)สดาเจกวอคดจ็มาถรา.รจ็ไเ้าแามป่ือปกไบวล็เนปงเิ าป่้ลทวกเอแ็คสนลูลลนั(รวไแา่อ้ทื่วอสปา่ลว.ง.มท้)วสกเคดขว,่ัปลโู่ ้วารแช(ก็ูนา่ตงรพหื่อ่อวสเแรนรง่ปนภัสอกะว็ีภนา้ะแ่ขอาพไทิก(ลณจงรยหษ้่ีกวคาอ่ะหย)ลเุ์ ปมนนาวา่ทท็บมนนัอา่ว้ ..ี สตฺถา เตสํ กถาปวตฺตึ สตุ ฺวา ตํขณานรุ ูเปน คมเนน ธมมฺ สภํ คนฺตฺวา พทุ ฺธาสเน นิสนิ ฺโน “กาย นตุ ฺถ ภิกฺขเว เอตรหิ กถาย สนฺนิสนิ ฺนาติ ปจุ ฺฉิตฺวา, “อิมาย นามาติ วตุ ฺเต, “เอวเมว ภิกฺขเว กิเลสา นาม ภาริยา; ผลิตสอื่ การเรียนรู้ โดยโรงเรียนพระปรยิ ัตธิ รรม วดั พระธรรมกาย 137 www.kalyanamitra.org

ถ้าวา่ อ.กเิ ลสท.เหลา่ นน่ั เป็นสภาพมรี ปู เป็นเป็นสภาพอนั ใครๆอาจ กปโภอาเกวยาฺกสโฺยถสเาํ,ุจาสจ;มกเเนอปฺ ฺกเสนวตําฺนฬํนรปูปํ ริุอโิสนตาภสิ ชหเมาวตุ พฺเยนฺวาฺยายธ;ฺยํ,กํพอตฺรามฺถหโจาลฺมทิ เโลปิสลนกํปโกิฺตฺขิป,ิ ิออตตนวํุ ินเาสสเีจกมเโสฺกเกตสา,ุ เพอ่ื อนั ใสเ่ ข้า ในทไี่ หน ๆ พงึ เป็นไซร้, อ. จกั รวาล เป็นทแี่ คบยงิ่ (ยอ่ มเป็น), อ. พรหมโลก เป็นโลกตำ่� ยงิ่ (ยอ่ มเป็น), อ. โอกาส ของกเิ ลส ท. เหลา่ นนั้ ไมพ่ งึ ม,ี อ. กเิ ลส ท. เหลา่ นน่ั ยงั บรุ ุษผ้อู าชาไนย ผ้ถู งึ พร้อมแล้ว ด้วยปัญญาชอื่ แม้ผ้เูชน่ กบั ด้วยเรายอ่ มให้ขนุ่ มวั ได้,อ.วาจาเป็นเครอ่ื งกลา่ ว อะไร (ในชน ท.) ผ้เู หลอื ลง ; จริงอยู่ อ. เรา เป็นผ้เู คย อาศยั แล้ว ซง่ึ ข้าวฟ่างและลกู เดอื ย นิสฺสาอยหฉหฺ ิ อวฑาฒฺ เรนาปฬพมิ ฺพตตฺชํิตวฺวรากโจอรปุกํปฺ กพณุ ฺพ€ฺ ชกิตทุ ปทฺ พุาลฺโพตจฺ .ิ มที ะนานด้วยทงั้ กงึ่ เป็นประมาณด้วย ซงึ่ จอบเหยี ้ นด้วย บวชแล้ว สกึ แล้ว สนิ ้ วาระ ท. ๖ (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้ฯ (อ. ภกิ ษุ ท. เหลา่ นนั้ ทลู ถามแล้ว) วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้เู จริญ ภนฺเต“ตกท.ิ า ภนฺเตต.ิ “สณุ ิสสฺ ถ ภิกฺขเวต.ิ “อาม (อ. พระองค์ เป็นผ้มู อี ยา่ งนนั้ เป็นรูป ได้เป็นแล้ว) ในกาลไร ดงั นี ้ ฯ (อ.พระศาสดาตรสั แล้ว)วา่ ดกู อ่ นภกิ ษุ ท.อ.เธอท.จกั ฟังหรือ?ดงั นีฯ้ (อ. ภกิ ษุ ท. เหลา่ นนั้ กราบทลู แล้ว) วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้เู จรญิ พระเจ้าข้า (อ. ข้าพระองค์ ท. จกั ฟัง) ดงั นี ้ฯ (อ.พระศาสดาตรสั แล้ว)วา่ ถ้าอยา่ งนนั้ อ.เธอท.จงฟังดงั นีท้ รงนำ� เกวจเเพพมอสสตฺรากสติหหฺวฏํออาฺวฺมิร“ฺข€ตเาฑกทตาาปฺถปฺฒตทนนกิ,พฺเิ.ํหฺกนตววฺพิกสการชทสฺุสฬารกฺชชณเฺุทาโิมลํจฺชราตาตรํเอปถฺโลกฺตตกทุาพพนสาตฺธฺพีชมเริวรํกชอิเตรนยมสิตตกฺวฺเาติฺวีตาตโจจาฺวํ,นอรนาโกสาภากอหทฺุสฬมูตฏรฺตีทิมิยํ ฺิ:จ€ิาาตพอลฺตีชตมกปตํํอีเาณุณพนิตปเุ วสฺตีชฺ€ฺฑพปฺปํากิิโพาตยหทุต€รฺพฺวิมฺทาเปา“ชณาวเนิตตลนคสาวฺฺววโเฺเมหตตกยิาาํึ มาแล้วซง่ึ เรื่องอนั ลว่ งไปแล้ววา่ :ในกาลอนั ลว่ งไปแล้วครนั้ เมอื่ พระเจ้า พรหมทตั (ทรงยงั บคุ คล) ให้กระทำ� อยู่ ซงึ่ ความเป็นแหง่ พระราชา ในเมอื งพาราณสี (อ. บรุ ุษคนหนงึ่ ) ชอ่ื วา่ กทุ ทาลบณั ฑติ บวชแล้ว บวชในลทั ธอิ นั มใี นภายนอก อยแู่ ล้ว ในป่าหมิ พานต์ สนิ ้ เดอื น ท. ๘ ครนั้ เมอ่ื ภาคพนื ้ ชมุ่ แล้ว ในสมยั แหง่ ภาคพนื ้ อนั ฝนย้อมแล้วแล (คดิ แล้ว) วา่ อ. ข้าวฟ่างและลกู เดอื ย มที ะนานด้วยทงั้ กงึ่ เป็นประมาณด้วย อ.จอบเหยี ้ นด้วยมอี ยู่ในเรือนของเรา,อ.พชื แหง่ ข้าวฟ่างและลกู เดอื ย อยา่ ฉบิ หายแล้ว ดงั นี ้สกึ แล้ว ไถแล้ว ซง่ึ ทแ่ี หง่ หนงึ่ ด้วยจอบ หวา่ นแล้ว ซง่ึ พชื นนั้ กระทำ� แล้ว ซงึ่ รวั้ ถอนขนึ ้ แล้ว ในกาล (แหง่ พชื นนั้ ) แกแ่ ล้ว เกบ็ ไว้แล้วซงึ่ พชื มที ะนานเป็นประมาณ เคยี ้ วกนิ แล้ว ซง่ึ พชื อนั เหลอื ฯ อ. กทุ ทาลบณั ฑติ นนั้ (คดิ แล้ว วา่ ในกาลนี ้ อ. ประโยชนอ์ ะไร ปพฺพโชสิสสฺ “ากมึ ีติ เมนทิกาฺขนมิ ิตฺวาเคปเหพนฺพ,ชิ. ปุน อฏฺ €มาเส ของเรา ด้วยเรือน, อ. เรา จกั บวช สนิ ้ เดอื น ๘ ท. อกี ดงั นี ้ออกไปแล้ว “สกหอณตุตุ หฺตฺวฺ€ํ าอกสิมวทุ ตาินปฺทฺตเาพารวลฺพปวชพาิโฺจเฺพตรนช,ีหิตอนาฺวิมเิสรกาํสฺนตาฺถกยสจณุ ติเนทสฺ€ฺตาวกตเฬมทฺุติมฺทตปนาวฺตลํนาํํ เฉรวฑวนารฺเิสคเกฑรสฺหิ โสาจี จสฺยรหินกาตุมฺเคตฺวีตหิสจฺาิ.ีิ บวชแล้ว ฯ อ. กทุ ทาลบณั ฑติ นนั้ อาศยั แล้ว ซงึ่ ข้าวฟ่างและลกู เดอื ย มที ะนานเป็นประมาณด้วย ซงึ่ จอบเหยี ้ นด้วย เป็นคฤหสั ถ์ เป็น สนิ ้ วาระ ท. ๗ บวชแล้ว สนิ ้ วาระ ท. ๗ โดยทำ� นอง นเี ้ทยี ว แตว่ า่ คดิ แล้วในวาระที่๗วา่ อ.เราอาศยั แล้วซง่ึ จอบเหยี ้ นนีเ้ ป็นคฤหสั ถ์เป็น เป็นผ้บู วชแล้ว สนิ ้ วาระ ท. ๗ (ยอ่ มเป็น), อ. เรา จกั ทงิ ้ ซงึ่ จอบเหยี ้ นนนั้ ในทไ่ี หน ๆ นน่ั เทย่ี ว ดงั นี ้ฯ อ. กทุ ทาลบณั ฑติ นนั้ ไปแล้ว สฝู่ ่ังแหง่ แมน่ ำ� ้ คงคา คดิ แล้ว วา่ ตโอถตารโิตสนฺวํ าคฉคงฑณฺคฺเาฑฺเตหสีรยฺสํ ฺยาํ;มคยีตนถิฺตาฺวจสาินฺสฺเต“ปปตตตฺวาติิตฏฏฺฺ€€าานนํํ นปปสสสฺ ฺสนาฺโมติ, อ. เรา เมอ่ื เหน็ ซงึ่ ท่ี แหง่ จอบตกไปแล้ว ข้ามลงแล้ว พงึ ถอื เอา; อ. เรา จะไมเ่ หน็ ซง่ึ ทแี่ หง่ จอบนนั้ ตกไปแล้ว โดยประการใด, อ. เรา จกั ทงิ ้ ซงึ่ จอบนนั้ โดยประการนนั้ ดงั นี ้ 138 ธรรมบทภาคที่ ๒ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org

ผกู แล้ว ซงึ่ พืช มีทะนานเป็นประมาณ ด้วยผ้าเก่า ผกู แล้ว ซง่ึ ผ้า นาฬิมตฺตํ พีชํ ปิ โลตกิ าย พนฺธิตฺวา ปิ โลตกิ ํ ใเแทเสกนลี่ฝ่ายี เด่ังบงแแูทือ้๓หลี่แง้ง่วผบคแน่นไรมมังแแ้้นเ่หหวห�ำ้ง่า่ง่ คน็ จศองแอรคนัลีษบา้เวะรจาซหบังึ่ชลเทแนหบั ล่ีแะวแ้วหแี่ยลง่ลง้วซจไ้วง่ึปอจซอบแอง่ึนัลนนบเ้วนัรย้ั าตทนก่ีชด์ตใไน้นาาปมแะแแทมอลลน.น่ั ้ว้วเ�ำ้เปวคได็ดนียงงั ้กปคนนราแลีเ้ะปลาท็้นยว�ำกตแลย๓้นลบืนั ้วฯแแคลลซร้้ววังงึ่้ กทุ ฺทาลผเล พนฺธิตฺวา กทุ ฺทาลํ อคฺคทณฺฑเก คเหตฺวา คงฺคาตีเร €ิโต อกฺขีนิ นิมมฺ ิเลตฺวา อปุ ริสเี ส ตกิ ฺขตฺตํุ อาวชฺชิตฺวา คงฺคาย ขิปิ ตฺวา นิวตฺตติ ฺวา ตโอกิ โฺขลตเกฺตตํุ ฺวสาทปฺทตมติกฏาฺส€า.ิ นํ อทิสฺวา “ชิตํ เม ชิตํ เมติ เดเ(ทซเผตสปยส้งึ่มงรรูั็ดอ่นดเังสนิใสจม็เยจ็ชถี,สกใอข้ยีเงมัม่นปอายี้า.็งปา็มอ.มิตงนขพรแนไเ.แลณ)ระมร,รลนัลง้ื่เเอะสเ่เ้ะสแวท้ปวปงรวฯ่นลยี็ศ็นนานน้วทนัวงอ้ชทน่ัวผา่รนัสายาี่่้วมูงชนแตอ่งูาั่ยใอา่ือมพ.งนนัั.้้งัแออน่รเรกอลธพะยนเัำ�าา้ะ้สอวทแร่ชูเลไเดรยะัพลยบร(นาจ็รใด้วออ่ื่รุดหีาไ้้ใวุมปษชอป้งชเันยอนรรใน.าแ้ทะอคบหิะีลโเ้งส่ีฯว้อตแยร้ผวดาุวาาลชงั้้ทูาม่บแแน้วสกรหคลอแ์สู่ชงรอง้ก่นดิวั�ำเอ่ืะแนัปอ่เ)นขทรด็นเซันาอวกัร�ำนทงึ่ใงาา่ชแครหพขในลงอชหา่ญอรส้ะวยะน้นัเงนแข่รกะเลซ้าาารใใแทุน้วงชไึ่านกลปกทาอลเไ้ชวสามาดน้ทัฝนรงลือ้ทเดั่.งยบระบงรยแงาั�่ำแวงพณันอห่ยสชลเิ าศมีเง่ดีซน้้ฑวปรแษเบง่ึัะป็าิตนมดศแแแ็ณนนตน่งลลัตลั ้นนนัส้้้ฯ�ววำว้ร้ ูีี ้ ตสฺมึ ขเณ พาราณสี ราชา ปจฺจนฺตํ วปู สเมตฺวา อาคนฺตฺวา นทีตีเร ขนฺธาวารํ นิวาเสตฺวา นหานตฺถาย นทึ โอตณิ ฺโณ ตํ สทฺทํ อสโฺ สส.ิ ราชนู ฺจ นาม “ชิตํ เม ชิตํ เมติ สทฺโท อมนาโป โหต.ิ โส ตสฺส สนฺติกํ คนฺตฺวา “อหํ อิทานิ อมิตฺตมทฺทนํ กตฺวา `ชิตํ เมติ อาคโต, ตฺวํ ปน `ชิตํ เม ชิตํ เมติ วิรวส,ิ กึ นาเมตนฺติ ปจุ ฺฉิ. ซใอชสเปหนงึ่.ว่ ็น้โสนคะจค�ำแววอ รเวา่าล.รทาม้็วจก.มอ,ชทุผ(ช.นยอ้ทมูนะอ่.โาีใะจมนลโซอรจเภบง่ึคปนัรโาณั็ือคพจนยครือ)รฑนคะวคดิตอืออาวงั กมคงานกค,มโวีร้อลก์ไาาโม.ภลลมบคท่าภ่โทวลวรอนลูางแภนันัแม้ชลนเลนช้ปวนัจ้้ว็นะนกซันแะวไงไึ่นั่ลปอมา่คเ้วนัใทช่าอนออถนีย.ีกภนัาะวพนานพเรยน่ัซีปร้ะวใงเึ่็ะนอทา่นขอคง้ียางคณุพวอค์ นัร์ททยะขรรงั อ้งงาปยงชชพรอ่คนนะรม์ ะะะโอเยแแอปีกชลลง็นนค้้วว;,์์ กทุ ฺทาลปณฺฑิโต “ตฺวํ พาหิรเก โจเร ชินิ, ตยา ชิตํ ปนุ อชิตเมว โหต;ิ มยา ปน อชฺฌตฺตโิ ก โลภโจโร ชิโต, โส ปนุ มํ น ชินิสสฺ ต;ิ ตสเฺ สว ชโย สาธตู ิ วตฺวา อิมํ คาถมาห อ. ความชนะใด ยอ่ มกลบั แพ้ อ. ความชนะนน้ั เป็นความชนะ อนั ดี “น ตํ ชิตํ สาธุ ชิตํ, ยํ ชิตํ อวชียติ; (ย่อมเป็น) หามิได;้ อ. ความชนะใด ย่อมไม่กลบั แพ้ ตํ โข ชิตํ สาธุ ชิตํ, ยํ ชิตํ นาวชียตีติ. อ. ความชนะนน้ั แล เป็นความชนะ อนั ดี (ย่อมเป็น) ดงั นี้ ฯ นยงัง่ั กแสลใ้ณนิวขโมดณีนยะ�ำ้บนเปลั นั้็ลนนงัอน่ักาเ์รทใมนียณอวา์อกใ.หาก้ศบทุ งัฯทเกาิดลแบลณั ้วฑผิต้มู แีคลณุ ดวอู เิ ยศู่ษซองึ่ แนั มบน่ ร�ำร้ ลคแุงคล้าว ตํขณํเยว คงฺคํ โอโลเกนฺโต อาโปกสิณํ นิพฺพตฺเตตฺวา อธิคตวิเสโส อากาเส ปลลฺ งฺเกน นิสีทิ. เททอเสปนัรร็ดนงงมจ็ขสแออองั่ มอดหค...แาบง่ัพง่ั แลพแพรอ้ลวะบรลรย้ะวร้วระซาา่ริษรงึ่ช(างากดัทานชช้าวเานัท้ปารยร็ผบขนอคง้ปูอวนสบัวชงรดาวรพะซิมษบา่ัผทรงึ่งปแัทนะคบัลรมวรวอ้ะวชาีโายสยซชแมแู่งชงาล่ึ ทคลธนน้วรี่แ้์)ว์เนัร้กปหใวมน็บังน่ดา่กปพปงัถดอรนรรา้วะะ.ะี ้ยขเทรมเทหอารราศชงางมณมใเาแู่หกจหนหน็ลกัานั้ง่ ้แบยเเพคไปลดรึุดียลุ็ษ้วนเ้เองปผฯทซา็น้ผูรง่ึ แงแนพซมไลงวึ่หร้อ้ควชะวื่นนแว้แอาลลคมีก้้ฯววร ราชา มหาปรุ ิสสสฺ ธมมฺ กถํ สตุ ฺวา วนฺทิตฺวา ปพฺพชฺชํ ยาจิตฺวา สทฺธึ พลกาเยน ปพฺพชิ. โยชนมตฺตา ปริสา อโหส.ิ อปโรปิ สามนฺตราชา ตสสฺ ปพฺพชิตภาวํ สตุ ฺวา “ตสสฺ รชฺชํ คณฺหิสฺสามีติ อาคนฺตฺวา ตถา สมิทฺธํ นครํ สุ ฺ ํ ทิสวฺ า ผลติ สอื่ การเรียนรู้ โดยโรงเรียนพระปรยิ ตั ิธรรม วดั พระธรรมกาย 139 www.kalyanamitra.org

ทรงดำ� ริแล้ว วา่ อ. พระราชา ผู้ ทรงทงิ ้ แล้ว ซงึ่ พระนคร อนั มอี ยา่ ง ปวคจโอสินเพหรติฺเฺพเตตกฺวสเส“ชตอฺวเาตตอฺชาเฺว€ตพฺฺตตวําารเโยฺรเนูยปนหาํรวชปฺมจตานพนิตโตชปลิโฺวคฺพาฺถกนพกาโรชีหฺพนปุํ สึ คาสอชโฉ.ุคเนปสิสรฑโฺตนฺสสฺรภอฺเิโฺวฑโตโเมสมคหาิ,ตสหสฺวมตาป.ิมอาฉปยฺตพโหฑารุหฺพปาิโปฺเสสปรฑชพิ .ิาริุ.ตฺพปชิสฺวพชาํ าพโนฺพนอฺฺโรเชปตุหอิตสตฺมรํุปงฺตจาวฺกพชกรฏมิยาฺพํฺฏิตวชตชาฺวสึ นนีตสา.ุ ํิํ นเี ้ป็นรูป ผนวชอยู่จกั ผนวช ในฐานะ อนั ตำ�่ ช้า หามไิ ด้, อ. อนั แม้อนั เรา บวช ยอ่ มควร ดงั นี ้เสดจ็ ไปแล้ว ในทน่ี นั้ เสดจ็ เข้าไปหาแล้ว ซง่ึ มหาบรุ ษุ ทรงขอแล้ว ซงึ่ การบวช ผ้เู ป็นไปกบั ด้วยบริษทั ผนวชแล้ว ฯ อ. พระราชา ท. ๗ ผนวชแล้ว โดยทำ� นองนนั่ นน่ั เทยี ว ฯ อ. อาศรม เป็นอาศรมอนั ประกอบแล้วด้วยโยชน์ ๗ ได้เป็นแล้ว ฯ อ. พระราชา ท. ๗ ทรงทงิ ้ แล้ว ซง่ึ โภคะ ท. ทรงพาเอาแล้ว ซง่ึ ชน มปี ระมาณเทา่ นี ้ ผนวชแล้ว ฯ อ. มหาบรุ ุษ อยแู่ ล้ว อยดู่ ้วยสามารถ แห่งพรหมจรรย์ เป็ นผ้เู ข้าถึงซงึ่ พรหมโลก ได้เป็ นแล้ว (ดงั นี)้ ฯ อ. พระศาสดา ครนั้ ทรงนำ� มาแล้ว ซง่ึ พระธรรมเทศนา นี ้ ตรสั แล้ว ภตทาราิยสาตตกฺถิทุ อาฺทาาหอล.ิมปํ ณธมฺฑมฺ ิโตเทสอนโหํ สอ.ิาหกริเิลตสฺวาา “นอาหเํมเภติกเฺขอเววํ วา่ ดกู อ่ นภกิ ษุ ท. อ. เรา เป็นกทุ ทาลบณั ฑติ ได้เป็นแล้ว ในกาลนนั้ , ชอ่ื อ. กเิ ลส ท. เหลา่ นนั้ เป็นสภาพหยาบ อยา่ งนี ้ (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้ ฯ เร่ืองแห่งพระเถระช่ือว่าจติ หตั ถ์ (จบแล้ว) ฯ จติ ตฺ หตถฺ ตเฺ ถรวตถฺ ุ. ๖. อ. เร่ือง แ(อหนั ่งขภ้ากิ พษเผุจ้มู้าวี จปิ ะัสกสลน่าวา)อฯนั ปรารภแล้ว ๖. อารทธฺ วปิ สฺสกภกิ ขฺ ุวตถฺ ุ. (๒๙) อ.พระศาสดาเมอื่ ประทบั อยู่ในเมอื งสาวตั ถีทรงปรารภซงึ่ ภกิ ษุท. วิหรน“กฺโตุมอภฺ าปู รมทฺธนวฺติปิ สอสฺ ิมเกํ ภธมิกฺมฺขูเอทาสรนพํ ฺภสกตเฺถถาส.ิสาวตฺถิยํ ผ้มู วี ปิ ัสสนาอนั ปรารภแล้ว ตรสั แล้ว ซงึ่ พระธรรมเทศนา นี ้ วา่ กมุ ภฺ ปู มํ ดงั นเี ้ป็นต้น ฯ ได้ยินว่า อ. ภิกษุ ท. มีร้อยห้าเป็ นประมาณ ในเมืองสาวตั ถี กอยคราิสวมฺสสํสาอา.ุ มรวหาตตตฺถิฺติยาโํ ยกชกมนิรมฺ สฏตปฺ€มาคนฺคจฺ ํ สํ ตคาคนเฺตหภฺวติกาฺวฺขาูเอสกต“ํ ฺถสมุมหสณานธคฺตมาเิ มฺมกํํ เรียนเอาแล้ว ซง่ึ กมั มฏั ฐาน เพียงใด แต่พระอรหตั ในส�ำนกั ของพระศาสดา (ปรกึ ษากนั แล้ว) วา่ อ. เรา ท. จกั กระทำ� ซงึ่ สมณธรรม ดงั นี ้ ไปแล้ว สิน้ หนทางมีร้ อยแห่งโยชน์เป็ นประมาณ ได้ไปแล้ว สู่บ้านใหญ่ ตำ� บลหนง่ึ ฯ ครงั้ นนั้ อ. มนษุ ย์ ท. เหน็ แล้ว ซง่ึ ภกิ ษุ ท. เหลา่ นนั้ ยงั ภกิ ษุ ท. นว“กตุิสตฺเที ตถฺ อา,เถภปนตเฺ ฺวตเนาคจฉฺ มถปนาณตสุ ิีสฺเตปาหจุ ิ ฉฺ ิตทวฺ ิสยาวฺ,าาค“ยอุ ถาปาทผีหาฺิ สกุตปฏฺตรฺ€ิวาาิสสนติเนนฺวตฺสาิุ ให้นง่ั แล้วบนอาสนะอนั ตนปลู าดแล้วท.องั คาสแล้ว(ด้วยอาหารวตั ถุท. มขี ้าวต้มเป็นต้น อนั ประณตี ถามแล้ว วา่ ข้าแตท่ า่ นผ้เู จริญ อ. ทา่ น ท. จะไปในทไ่ี หนดงั น,ี ้ (ครนั้ เมอื่ คำ� )วา่ (อ.เราท.จะไป)สทู่ มี่ คี วามสำ� ราญ อยา่ งไร ดงั นี ้ 140 ธรรมบทภาคที่ ๒ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org

(อนั ภิกษุ ท. เหลา่ นนั้ ) กลา่ วแล้ว, วงิ วอนแล้ว วา่ ข้าแตท่ า่ น “ภนฺเต อิมํ เตมาสํ อิเธว วสถ, มยํปิ ตมุ หฺ ากํ ผ้เู จริญ อ. ทา่ น ท. จงอยู่ ในทนี่ นี ้ น่ั เทยี ว ตลอดประชมุ แหง่ เดอื นสามน,ี ้ สนฺตเิ ก สรเณสุ ปอตธิวฏิ าฺ€สานยํ สีลานิ รกฺขิสสฺ ามาติ ใมททแนม.บีอั ช้ยใอฏัแน่อู .หแส.ใขหง่ำ�ภน้ภานง่ิทกพปิกกัษ่ีอ่ษเานัจุขนทุ้าไอทีเ.ม้ถง.ทเไ่ทิดหเก.หา่ลลดตนลา่ ,งังันา้่ นอทนนัข้ีย.้สน้ัา้เู่เดง่แฉขกไงัต้พาปนลไท่าแีปา่้า่ะทลวแนแร้วแลลาผล้วฯ้บ้วเู้วจแสใรวลชู่นิญา่้วฏัสแอรซณอห.ง่ึ .กง่ชะปาฏั ่ทราทแยา่ .หนนงั จง่นัค้ ปกั �ำฯ่ทรานัก.ิมใษหนขาญตอซ์ใจ่เหทง่ึง้ศออียีลยยวูู่่ ยาจิตฺวา เตสํ วทิ ิตฺวา “อวิทเู ร €าเน มหนฺโตว วนสณฺโฑ อตฺถิ, เอตฺถ วสถ ภนฺเตติ วตฺวา อยุ ฺโยเชส.ํุ เต ภิกฺขู ตํ วนสณฺฑํ ปวสิ สึ .ุ อใซอคดนง่ึ.ยงรั บวันนแู่้ พนัตีเุลแ้ขมรร้รวม้าะุ่่ือองแ้มใผขพ.ลอน้ลนเึู้ระป.ทงเะพ็มทนแี่ภนผี่นลาวเีิก้เู้จต้แ้ดอวปษ้าลล็งานนุ้ชอวเทงทั่ าจดแสผ..้ยาคล้ช่อููเืนผ้ทวทฏัยข้มหู.่ียนึทู่แบ้ อีศนวหเบันฉยไีลงึ่ง่แภปพอู่ปใลาแ่ยนาถา้วคละู่งวึ ใใพน้วแโนันนดนืนัล้้นชทเย้นวพฏีัค่ีน้จลนั่่ือดแิีอกัำ�้อเบหแยดทไ.ปลณิงู่่บียัอป้บววแในฑั่ านนวลอะอตา่ว้วีก้นันนันอใเนฯพไซนั.้รมงึ่ภพรา้ชุ่งารไท(ฏัะยแคม.ผแนใดิค่พ้นหเูแ่แวปาแง่ทรล็นเปหแอ้้วเด่ างล่จา)งับ้้วแานน้แาลวทีนีลก้้ฯาว่้ .็ ตสมฺ ึ วนสณฺเฑ อธิวตฺถา เทวตา “สีลวนฺโต อยฺยา อิมํ วนสณฺฑํ อนปุ ปฺ ตฺตา; อยตุ ฺตํ โข ปน อมหฺ ากํ อยฺเยสุ อิธ วสนฺเตสุ ปตุ ฺตภาตกิ ํ คเหตฺวา รุกฺเข อภิรุยฺห วสติ นุ ฺติ โอตริตฺวา ภมู ิยํ นิสที ิตฺวา จินฺตยสึ ุ “อยฺยา อิมสฺมึ €าเน อชฺเชกรตฺตึ วสติ ฺวา อทฺธา เสวฺ คมิสสฺ นฺตีต.ิ ภิกฺขปู ิ ปนุ ทิวเส อนฺโตคาเม ปิ ณฺฑาย จริตฺวา ปนุ ตเมว วนสณฺฑํ อาคมสึ .ุ ยจมแลกอั่ีเด้วไมปือมอเนพ.าดเใื่อทน้วออวยวีกนัดนัท,ฉาพงั้นัใทกรนใุ่ง่ึ.งนว(เคปวนั ด็ดินันนงั แพปีน้ ลรอรี ุ้้่วงะ.อ)มจกวยากัา่าแู่ณเรอลปไ้.ว็โนปหด,มยทจเแพ่อูี่ภกั หบุราไาง่มาคะภยม่พเิกหี,ืนน้ษตนี(้ฯุอนเุน่ัป.นัเ้็นทภ(ผียอิก้อูว.ษนั หุ ใ(มตทคแู่ลร.)หๆอง่เดนหภกิมน็ิกานจษลตะุ))์ เทวตา “ภิกฺขสุ งฺโฆ สวฺ าตนาย เกนจิ นิมนฺตโิ ต ภวิสสฺ ต,ิ ตสมฺ า ปนุ อาคจฺฉต,ิ อชฺช คมนํ น ภวสิ ฺสต,ิ เสฺว คมิสฺสนฺติ มฺเติ อิมินา อุปาเยน อฑฺฒมาสมตฺตํ ภมู ิยเมว อจฺฉึส.ุ ข(เคหนึ ้รน็ เนั้ฉจใเพะมนอ่ืาลจทะำ� กแัา่ดนลอบั ้ผยวน้เูู่ นจนั้ใรง่ันิญบอทน.ี่นทตีน)เ้ ท้นนอ่ั วยไเดทมอู่ า้ียยไว่มู ใทคน่ ต.ทวลรคน่ี อแนดิี ้ดลนแั่ ้วปลเ;ทร้วยะี ชววแมุ า่ ลแหอแง่ม.เ้ ดทอือ.า่ นอนนสัผา้เู อจมนัริญเรนาี,้ ททก..็ ตโต จินฺตยสึ ุ “ภทนฺตา อิมํ เตมาสํ อิเธว มฺเ วสสิ ฺสนฺติ, อิเธว โข ปน วสนฺเตสุ อมหฺ ากํ รุกฺเข อภิรุหิตฺวา นิสีทิตํปุ ิ อยตุ ฺตํ; บแ(ดเผหยห้้มวูนอ่ลยง่ศีภมอา่นรีอแอานมเษนั่ป.คม.นี โ้็เะใ้พนเรทษุหอทคน)ือย้ีย้;หนัวต.ทวดอ์ดนขล.้ว.ใาาีไทอมยนอปดด่ีเโีนทัทปแใรปยน็คสี่ล.น(รอ่ท้อจดวุะทเมเหาดี่นัแชปี่ มค้วลหมเุ็นรพแยวา่งแ่าทลราทนหพี่ทะเเี่ดงนั่อเ้ปโกั.พเงรัดา็ในกคนอ่ืเแนอืรทรไอีลิ่นกม้ะอฯจี่นั้ลวสทแเงปาาลำ�ก็นงม้แซ(วรคยตมลง่ึ นืง้นับเ้วพแภททตุเล(ก่ืิอ..ปซระด็ษอนแงึ่ท้วนวัุเไลเปี่ปยธิปแะ็ทนี)ท็สนพเ.ทหอว่ั)ทด่ีนแกละุ พงี่้อลไขา่ใกรัง้ว์นหซใชๆ้นฟงึ่แัน้าขซกัเกงยยอหาภ่ลงังลกกาภิเซราท่ศงษกิงาึ่นว.พเุษนัทสนั้ ุน.ยีททททฯฯงงั่ .... เตมาสํ ปตุ ฺตภาตเิ ก คกเหิตจฺ ฺวิ ากตภฺวมูาิยอํ นิเมิสีทภนิกฏฺขฺ-ู €านานิปิ อมหฺ ากํ ทกุ ฺขานิ; ปลาเปตํุ วฏฺฏตีต.ิ ตา เตสุ เตฉสินุ ฺนสรตสี าฺตนฏิ ฺิ€านกทพิวนาฺธฏาฺ€นาิ เนสทุ สฺเเสจตวํุ จงฺกมนโกฏีสุ จ อมนสุ สฺ สทฺทจฺ สาเวตํุ อารภสึ .ุ ภิกฺขนู ํ ขิปิ ตกาสาทโย โรคา ปวตฺตสึ .ุ แดยกอ่กู มผ่่อมเนอส,ท.ยี อา่ด.นแภโทผริก้คงมู ษไีอแุอกายท่(ทยุา่ .อ่นอม.ดเเหสงั อนยีละีแ่้ากไทนรลงา่ัน้)วยแแอ่ ลกถม้ว่ผาเมสวมายี่ ดแดองัลแ.น้วทโี ร้กงคลซจา่ แึ่างวมกกแ่ทันล(ยา่้แวอน่ ลวมะา่เสอกย.ี ันดอแะทวไง่าร) เต อฺ มฺํ “ตยุ ฺหํ อาวโุ ส กึ รุชฺชต,ิ ตยุ ฺหํ กึ รุชฺชตีติ ปจุ ฺฉิตฺวา “มยฺหํ ขิปิ ตโรโค, มยฺหํ กาโสติ วตฺวา ผลติ สอื่ การเรียนรู้ โดยโรงเรียนพระปรยิ ตั ิธรรม วดั พระธรรมกาย 141 www.kalyanamitra.org

ดกู อ่ นทา่ นผ้มู อี ายุ ในวนั นี ้อ. ผม ได้เหน็ แล้ว ซงึ่ ซากศพผ้มู ศี รี ษะ ทยสอทตนุิวาฺตฺทฺตฏก“กิสฺอ€มํํ,าาคิทเวอมนํโุ หสิส€ํฺสาอานมรมอํ,นตหาสฺุตตอํ สฺฏิ.ิมฺส€อหฺ าทชาเฺทฺชกนํํ ออจสิธกงโฺ ฺกพสอมสนผน,ึฺธาโํ กสฏกุปอํิยรทิวํ โฺทชหสฺเตฉชํ,ิ,ินตฺนสพอตสฺพหีสฺถ-ํํุ อนั ขาดแล้ว ในทสี่ ดุ แหง่ ทเ่ี ป็นทจ่ี งกรม, อ. ผม ได้เหน็ แล้ว ซงึ่ ซากศพ ในทเ่ี ป็นทพ่ี กั ในกลางคนื , อ. ผม ได้ฟังแล้ว ซงึ่ เสยี งแหง่ อมนษุ ย์ ในทเี่ ป็นทพี่ กั ในกลางวนั , อ. ทน่ี ี ้เป็นทค่ี วรแล้วแกค่ วามเป็นทอี่ นั เรา ท. พงึ เว้นรอบ (ยอ่ มเป็น), อ. ความไมส่ ำ� ราญ ยอ่ มมี แกเ่ รา ท. ในทนี่ ,ี ้ อ. เรา ท. จกั ไป สสู่ ำ� นกั ของพระศาสดา ดงั นี ้ฯ อ. ภกิ ษุ ท. เหลา่ นนั้ ออกแล้ว ไปแล้ว สสู่ ำ� นกั ของพระศาสดา €วเอนอานผวนฺทสารนสกิตู“เอปตอฺตกฺุขฺวถาาํิาิสนเมนตสฺนิ ิกํถโเเภหอฺขภฉาสกรมตตนฑตวม,ิิต.ิฺเฺฺถเาตฑนฺวรา:าฺตมตเอํตฺวมฺออาานมนณนหหฺปุิสาาพตุที“นกกมมุสฺึเิ พํึยหฺ.ุอภนตํ ปาุิกสกฏฺขสมฺํ`ฺเ€ววตึหชสฺถนฺเน€ตชุ ฺตาฺตสตสเ,ิ กิมฺนพนํเึฺตฺพต€กิอยนวาําตุสเคนคเฺตนนอตกฺตวฺตวามสารฺวตูปิทนติาิ.ํ ํํํุ โดยลำ� ดบั ถวายบงั คมแล้ว นง่ั แล้ว ณ ทสี่ ดุ แหง่ หนงึ่ ฯ ครัง้ นัน้ อ. พระศาสดา ตรัสแล้ว กะภิกษุ ท. เหล่านัน้ ว่า ดกู อ่ นภกิ ษุ ท. อ. เธอ ท. จกั ไมอ่ าจ เพอื่ อนั อยู่ ในท่ี นนั้ หรือ ? ดงั นี ้ฯ (อ. ภกิ ษุ ท. เหลา่ นนั้ กราบทลู แล้ว) วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้เู จริญ พระเจ้าข้า (อ. อยา่ งนนั้ ) : อ. อารมณอ์ นั เป็นทต่ี งั้ แหง่ ความกลวั ท. อนั มอี ยา่ งนเี ้ป็นรูป ยอ่ มปรากฏ แกข่ ้าพระองค์ ท. ผ้อู ยอู่ ยู่ ในทนี่ นั้ , เพราะเหตนุ นั้ อ. ความไมส่ ำ� ราญ อนั มอี ยา่ งนเี ้ป็นรปู ยอ่ มม,ี ด้วยเหตนุ นั้ อ.ข้าพระองค์ ท. (คดิ แล้ว) วา่ อ. ทนี่ ี ้ เป็นทคี่ วรแล้วแกค่ วามเป็นที่ อนั เรา ท. พงึ เว้น (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้ทงิ ้ แล้ว ซงึ่ ทนี่ นั้ เป็นผ้มู าแล้ว สสู่ ำ� นกั ของพระองค์ ท. (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้ฯ (อ. พระศาสดา ตรสั แล้ว) วา่ ดกู อ่ นภกิ ษุ ท. อ. อนั อนั เธอ ท. ไป “ภิกฺขเว ตตฺเถว ตมุ หฺ ากํ คนฺตํุ วฏฺฏตีต.ิ ในทนี่ นั้ นนั่ เทยี ว ยอ่ มควร ดงั นี ้ฯ (อ.ภกิ ษุท.กราบทลู แล้ว)วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้เูจรญิ (อนั ข้าพระองค์ท.) “น สกฺกา ภนฺเตต.ิ ไมอ่ าจ ดงั นี ้ฯ (อ. พระศาสดา) (ตรสั แล้ว) วา่ ดกู อ่ นภกิ ษุ ท. อ. เธอ ท. ไมถ่ อื เอา อาวธุ “ํภิกคฺขเหเวตฺวตามุ เฺคหจฺฉอถาาวตธุ ํ.ิ อคเหตฺวา คตา, อิทานิ ซงึ่ อาวธุ เป็นผ้ไู ปแล้ว (ยอ่ มเป็น), ในกาลนี ้อ. เธอ ท. ถอื เอา ซงึ่ อาวธุ จงไปเถดิ ดงั นี ้ฯ (อ. ภกิ ษุ ท. ทลู ถามแล้ว) วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้เู จรญิ (อ. ข้าพระองคท์ . “กตราวธุ ํ ภนฺเตต.ิ ถอื เอา) ซง่ึ อาวธุ ชนดิ ไหน (จะไป) ดงั นี ้ฯ (อ. พระศาสดา) ตรสั แล้ว วา่ อ. เรา จกั ให้ ซงึ่ อาวธุ แกเ่ ธอ ท., คเหตสฺวตาฺถาคจ“ฺฉอถหาํ ตโวิ วตอฺวาาวธุ ํ ทสสฺ ามิ, มยา ทินฺนาวธุ ํ อ. เธอ ท. ถอื เอา ซงึ่ อาวธุ อนั อนั เราให้แล้ว จงไปเถดิ ดงั นี ้ ตรสั แล้ว ซง่ึ เมตตสตู ร ทงั้ สนิ ้ วา่ (อ.หมวดสามแหง่ สิกขา) นน้ั ใด (อนั พระอริยเจา้ ) บรรลแุ ลว้ “กรณียมตฺถกสุ เลน, ยนตฺ ํ สนตฺ ํ ปทํ อภิสเมจฺจ, ซ่ึงบท อนั สงบแลว้ (กระทำ� แลว้ ), (อ.หมวดสามแหง่ สิกขานนั้ ) สกฺโก อชุ ู จ สหุ ชุ ู จ สวุ โจ จสสฺ มทุ ุ อนติมานีติ (อนั กลุ บตุ ร) ผฉู้ ลาดในประโยชน์ พงึ กระทำ� ,(อ.กลุ บตุ รนน้ั ) เป็นผอู้ งอาจ(ดว้ ย) เป็นผซู้ ือ่ ตรงดว้ ยดดี ว้ ย เป็นผอู้ นั บคุ คลพงึ กลา่ ว- ไดโ้ ดยงา่ ยดว้ ย เป็นผอู้ อ่ นโยน(ดว้ ย) เป็นผไู้ มม่ ีความถือตวั เกิน (ดว้ ย)(พงึ เป็น) ดงั นเี้ ป็นตน้ ทรงสง่ ไปแล้ว (ด้วยพระดำ� รสั ) วา่ ดกู อ่ นภกิ ษุ ท. อ. เธอ ท. สาธยายอยู่ เตอวสอสตหิานชกํ สปาฺฌลฺโวํตรจุนํเสาสตวฺฉสกเยฺสิหมึสณปลมาตส,ุวจารฺฑฺตตนฺจํนสํวฺถสคุคาปนตุาณฺควตวรฺตสปมฺตํฺเเิ ณํฑสตนสวกยฺวนํมฺฑวเาฺยนสพฺถเโทาตณฺทตากถวหิตฺวฺฑตาตานฺวตฺวาํพาําิป“หปภวออิวฏนเิสิกมยุหิฺาิก€สฺึขฺโปตาาฺขยเป.ุเยฺตจุมวรเตฺฉชจิตฺตสิตึสอฺวจ.ิ,ฺตุิมาีวํสํ ครชปอตปณฺฌนมฏุฏสปุเฺิลาิคหชยพภฺุคฺฌนิตฺเหพพฺตาฺวณหนยาาํํิ ซงึ่ เมตตาสตู รนี ้จำ� เดมิ แตช่ ฏั แหง่ ป่า ในภายนอก แหง่ วหิ าร พงึ เข้าไป สภู่ ายในแหง่ วหิ ารเถดิ ดงั นี ้ฯ อ. ภกิ ษุ ท. เหลา่ นนั้ ถวายบงั คมแล้ว ซงึ่ พระศาสดา ออกแล้ว ถงึ แล้ว ซงึ่ ชฏั แหง่ ป่า นนั้ โดยลำ� ดบั สาธยายอยู่ สาธยายโดยความเป็น คณะเดยี ว ในภายนอกแหง่ วหิ าร เข้าไปแล้ว สชู่ ฏั แหง่ ป่า ฯ อ.เทวดาท.ในชฏั แหง่ ป่าทงั้ สนิ ้ กลบั ได้แล้วซง่ึ จติ อนั ประกอบแล้ว ด้วยเมตตา กระทำ� แล้ว ซง่ึ การต้อนรบั ซงึ่ ภกิ ษุ ท. เหลา่ นนั้ ถามโดย เออื ้ เฟือ้ แล้ว ซงึ่ การรบั เฉพาะซงึ่ บาตรและจวี ร, ถามโดยเออื ้ เฟือ้ แล้ว ซงึ่ การนวดซง่ึ กาย, 142 ธรรมบทภาคท่ี ๒ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org

ใกอน.ระทพที่นน�ำนัม้ แแลๆห้วง่ แจกกั ่ภซรงึ่ิกไกดษา้เุ ปรท็อน.าแรลเักห้วขลฯาา่ นนั้ ใ,หเ้เปป็น็นผส้นูภง่ั าพพรอ้อนั มตกนนั จแดั ลแ้วจงรดาีแวกล้ะว เตสํ ตตฺถ ตตฺถ อารกฺขํ สสุ วํ หิ ิตํ กรึส,ุ จกฺกธปุ นํ วิย สนฺนิสนิ ฺนา อเหส.ํุ ซขไเอ(ปดมอง่ึนั ็้นวมค่งเยทปภวนั่อช็มพี่านิกคื่อ.มนกัวษงภใสสิกุอ(นิกทนาิกิย้.กษร.าไอ่ ลแเปเรุมสหาห)ทแเียงลง่ป.ลวงาด่็วะนนัเแนหนิา่ค)หนัลเท้วดง่หา่.าอชเงันปนมนย่ือมีย็นนัเงี้ันส้วฯจธษุ่ืออตนิรเมพย.รง่ั มใ์แไรหปาชไลอ้ขมะ้าตวั ้าใไ่อตภนมดใรมาล้ตนมรีอพงถนทีแาแนวลี่เรลปาย่ี้ว้ม้ว็แนงั ณเวตทปใใปินกน็์อี่พนัสไวทนักเัปปิสช่ีไเใดหัสน่นนียสนกากเนวบพัลใาๆดยราหา้งอว่้เเฯะรจคยมิ่มอรืนภเิตอญรปแารง.็ัน้ลชแถแจะนลลวฯทิต้้ะาวว่ ี่ กตฺถจิ อมนสุ สฺ สทฺโท นาม นาโหส.ิ เตสํ ภิกฺขนู ํ จิตฺตํ เอกคฺคํ โหต.ิ อจิตตฺตฺตํภเตาโโอวรตตาฺตเรฏิ นตฺ€ฺวาาามนทอิวตาภฏฺติชฺน€ฺชาิ นเนตขสยฺเถุวนนยิสํ นิปฺนฏาฺ€อเปถวตาิปฺววสารสฺ ตน“ฺเถอานยยํ กลุ าลภาชนสทิโสติ วิปสฺสนํ วฑฺฒยสึ .ุ ดซแภทนเใซพนงมง่ึ่ึกนรูาั้ พรพง้ทชป่อปาทรรนี่นมอรระะะระะา.ภีหอราคทรอศัพริกบนาภบนมัรั ษ้รแาถถแอเียะุลเปาทวลนฉสัืน้็วา่้นว.นมมพัแซอไวีวีลมม้ตาวงึ่.ิกร้วอคาม่ะา่รราัสสณยวนั่รเมาาั่แคระใมงหพียงหขนนทง่กทุกอรนัด(่ีแ้้มธองยนนิหทเาภยอ่จนั่เง่.แแิกมห้าวเลหดทษเนปิ ้ปวป้งว่ียีุยัส็โยนรวซวยสทะท)งน่ึชชนท.งดัภ้นื่อ่ันพาบังัิกเ์เอรนนทปษะเ.ี็ง่ัีย้นหรทอุผแูปทวคตลัร้รูล.งณาุภ่า้วอแเเวนาหพนชผักใพัน้ลปารนไ่ะปาตาน่รพวะานแอิีา่เร้กอปลนนปััะท้ ฏร็้วนภครรรอตะเนถิักงซยชรทเวงษึ่ธัสนู่่ปบัพา่กตุแทกลแนฎรุรล.บั่ตงะสัง่ัเีเ้วหแทดรแกแัศ้ลลลียวลไวปม้ย้้าวาววว่่ ี สมมฺ าสมพฺ ทุ ฺโธ คนฺธกฏุ ิยํ นิสนิ ฺโนว เตสํ วปิ สฺสนาย อารทฺธภาวํ ตฺวา เต ภิกฺขู อามนฺเตตฺวา “เอวเมว ภิกฺขเว อยํ อตฺตภาโว นาม ภิชฺชนตฺเถน อถาวรตฺเถน กลุ าลภาชนสทิโส เอวาติ วตฺวา โอภาสํ ผริตฺวา โยชนสเต €โิ ตปิ เตสํ อภิมเุ ข นิสนิ ฺโน วยิ ฉพฺพณฺณรสฺมิโย วิสสฺ ชฺเชตฺวา ทิสสฺ มาเนน รูเปน อิมํ คาถมาห (อ. กลุ บตุ รผเู้ ป็นบณั ฑิต) รแู้ ลว้ ซง่ึ กายนี้ อนั มหี มอ้ เป็นเครือ่ งเปรียบ “กมุ ฺภูปมํ กายมิมํ วิทิตฺวา กนั้ แลว้ ซงึ่ จิตนี้ (กระทำ� ) ใหเ้ ป็นธรรมชาตมนี ครเป็นเครือ่ งเปรียบ นครูปมํ จิตฺตมิทํ ถเกตฺวา พงึ รบ ซง่ึ มาร ดว้ ยอาวธุ คอื ปญั ญาดว้ ย พงึ รกั ษา (ซง่ึ ธรรมอนั ตน) โยเธถ มารํ ปฺ าวเุ ธน ชนะแลว้ ดว้ ย เป็นผูไ้ ม่ติดอยู่ พึงเป็นดว้ ย ดงั นี้ ฯ ชิตฺจ รกฺเข อนิเวสโน สิยาติ. กเไไปอปมมนัุมร็นค่่มะชภฺ ไชวอ่ืีก(ปปูรอมุว�ำแตา่.มแลอกเลหชํรัง่กดอน่ง่รแางดัสถกลลนก)ว่บั ะนีวนา้ดฯมาา่ลม้วีกนเยรีผพ้�ำูแภม(ียลลาดเง้ังปวชงั นอ็นนนซนัันะ้งตีึ่)้ อกโ้น(ทโนัาใดอนเยษปยนั บ็ปนนคชทีวรื่อว้คกะิาวือทาทมา่ ว.รมุษ)ทา่แีหี่หรเอ้ห(ามง่นัแลดย้อหบาน่ิแเง่ณปันเลกห็นนั้ว้ฑานเหยคยิตี นนวรน่ืาอเนับั้พง)เพ(พเรแปารเรหป้รอาะี็ง่ยนะมอบบอสแรทรครภลร)ถ้ือถวาววววพว่าาาา่่า่่- ตตถฺ กมุ ภฺ ปู มนตฺ :ิ อพลทพุ พฺ ลตเฺ ถน อนทธฺ นยิ ตาย ตาวกาลกิ ตฺเถน อิมํ เกสาทิสมหุ สงฺขาตํ กายํ กมุ ภฺ ปู มํ กลุ าลภาชนสทิสํ วทิ ิตฺวา. นครูปมํ จิตฺตมิทํ ถเกตฺวาต:ิ มอนัีคปอู อนัระ.ลอกกึ รอรบถเแปวล็นา่้วนดชค้วื่อรยอปอนั .รนบะคตคุ รแคู ลลเปะแ็ปนว้ ดนอลมค้อรยมมอ่ น่ัแมลคเ้วงปด็นใ้วน,ยภกา�ำยแนพองก เเปป็็นนนนคครร-- นครํ นาม พหิทฺธา ถิรํ โหติ คมฺภีรปริขํ ปาการปริกฺขิตฺตํ ทฺวารฏฺฏาลกยตุ ฺตํ, ผลติ ส่อื การเรยี นรู้ โดยโรงเรียนพระปรยิ ัติธรรม วดั พระธรรมกาย 143 www.kalyanamitra.org

(อ.นครนนั้ ) เป็นนครอนั บคุ คลจดั แจงดแี ล้ว ในภายใน เป็นนคร อกปปอโนอจิานตเคฏลรคฺตฺตเิหคสรฺ นโรอตณมนาฺต€นาาาปโิํฺววฺโวตรตณาเุวํปิวธิยเยิสนํ อโยสฺ กปวเตนตคโสธปิวตํําจถวุิสสธจตฺฉิภติสฺ า“ิตํนปตวํุนรฺตมฺตหลิฺตาาํค;ิทมเํุมอรถฺคินปฺสเยเิรยวิอากสฺยํ ชนวนวฺโฺสานฺฌีถกเคตามาิจนรมํิจวนตสฺตกอาปกุทาติเตปลปฺฺกิสอิฺโสณถสกํรํิย.งิาปกปฺฑฺฆเมพพตฏริโาคนฺวตหฺพิพฏฺคาิทตากมฺธกํหสถอเาลุอนยมเาปากฺโนวปฺโตสตตุจเุ นธชฺวฺโรฺนนตตฺชจาาํํ อนั ถงึ พร้อมแล้วด้วยแพร่งคอื หมวดสแ่ี หง่ ถนน เป็นนครมรี ้านตลาด ในระหวา่ ง (ยอ่ มเป็น), อ.โจร ท. ในภายนอก มาแล้ว สนู่ ครนนั้ (ด้วยความคดิ ) วา่ อ.เรา ท.จกั ปล้น ดงั นี ้ ไมอ่ าจอยู่ เพอ่ื อนั เข้าไป ผ้รู าวกะวา่ กระทบแล้ว ซง่ึ ภเู ขา (อนั ภเู ขานนั้ ) กระทบกลบั แล้ว ยอ่ มไป (ฉนั ใด), อ.กลุ บตุ ร ผ้เู ป็นบณั ฑติ กนั้ แล้ว ซงึ่ จติ อนั ประกอบแล้ว ด้วยวปิ ัสสนา ของตน กระทำ� ให้เป็นธรรมชาตมน่ั คง ชอ่ื วา่ ให้เป็น ธรรมชาตเชน่ กบั ด้วยนคร ห้ามอยู่ ซง่ึ กเิ ลส อนั อนั มรรคพงึ ฆา่ นนั้ นนั้ ชอ่ื วา่ พงึ รบ คอื วา่ พงึ ประหาร ซง่ึ มารคอื กเิ ลส นนั้ ด้วยอาวธุ คอื ปัญญา อนั สำ� เร็จด้วยวปิ ัสสนาด้วย อนั สำ� เร็จแล้วด้วยอริยมรรคด้วย ราวกะ (อ.โจร) ผ้ยู นื แล้ว ในนคร (รบอย)ู่ ซง่ึ หมแู่ หง่ โจร ด้วยอาวธุ อนั มปี ระการ ตา่ งๆ มอี าวธุ มคี มข้างเดยี วเป็นต้น ฉนั นนั้ นนั่ เทยี ว ดงั นี ้(แหง่ บาทแหง่ พระคาถา) วา่ นครูปมํ จติ ตฺ มทิ ํ ถเกตวฺ า ดงั นเี ้ป็นต้น ฯ (อ.อรรถ) วา่ (อ.กลุ บตุ ร) เมอื่ ส้องเสพ (ซงึ่ สปั ปายะ ท.) มอี าวาส สอธสอมานงมฺขวมฺาาาาลปสชสเโสฺตรติ สยวฺตญปนึ ภปฺสจฺสสเามปวมยมฺยปฺรอาสฺยากปตุ น.ยเฺสชุ ฺโขาฺปชตทติตปฺ ีน:ิฺวาิายรชกโิตภฺเตขํชอโยนอตาฺยปุเสส.ปปฺววปฏฺุาอนฺทา€นฺโยาติติเยวปํ สคุตโคสฺอรนุนณลทุ สฺตฺธวปจรสปิ นิตปฺยิ สฺตฺเาาตฺสรยตนนา-:ิ ํ เป็นทส่ี บายและฤดเู ป็นทสี่ บายและโภชนะเป็นเคร่ืองสบายและบคุ คล เป็นทสี่ บายและการฟงั ซง่ึ ธรรมเป็นเหตสุ บายเป็นต้น เข้าแลว้ ซง่ึ สมาบตั ิ ในระหวา่ งๆ ออกแล้ว จากสมาบตั นิ นั้ พจิ ารณาอยู่ ซงึ่ สงั ขาร ท.ด้วย จติ อนั หมดจดแล้ว ชอื่ วา่ พงึ รกั ษา (ซงึ่ ธรรมอนั ตน) ชนะแล้ว คอื วา่ ซงึ่ วปิ ัสสนาอยา่ งออ่ น อนั ตนให้เกดิ ขนึ ้ เเล้ว (ดงั น)ี ้ (แหง่ หมวดสองแหง่ บทวา่ ) วา่ ชติ ญจฺ รกเฺ ข ดงั นฯี ้ (อ.อรรถ) วา่ เป็นผ้ไู มม่ คี วามอาลยั พงึ เป็น (ดงั น)ี ้ (แหง่ หมวดสองแหง่ บท) วา่ อนเิ วสโน สยิ า ดงั นี ้ฯ อ.อธบิ ายวา่ อ.นกั รบ กระทาํ แล้ว ซงึ่ ซ้มุ เป็นทพี่ กั แหง่ พล อปมหอามตทุววสิิตฺวฺทธุาติ“ฺเตํตยฺวิ หคถาสอิาเนชวหสฺนสิิตตนทฺสาํฺวาเฺธมาหชมึ ิตินยโฺวาสปยชาุ ตถิโนฺุฌธิิเภลนชุนสฺโิติกตองชฺ ํ ฺขฺคาิตมวราฉฺวกเุมิตาาธฺขสฺวโตตาปเี วส;ิิ วายติวพปาชฺุวลตฺฌาโเิกปนตสิฏปฺโนฺพ€ตาฺนกสลํยโิโปตกฺหกรฏิตตเสฺ€ฺฺวววนกาาาํํ ในประเทศอนั เป็นศรี ษะแหง่ สงคราม รบอยู่ กบั (ด้วยศตั รู ท.) ผ้มู ใิ ชม่ ติ ร เป็นผ้หู วิ แล้วหรือ หรือวา่ เป็นผ้กู ระหายแล้ว เป็น ครนั้ เมอ่ื เคร่ืองผกู สอด เป็นของหยอ่ น (มอี ยหู่ รือ) หรือวา่ ครนั้ เมอ่ื อาวธุ ตกไปแล้ว เข้าไปแล้ว สซู่ ้มุ เป็นทพี่ กั แหง่ พล พกั ผอ่ นแล้ว บริโภคแล้ว ดม่ื แล้ว ผกู สอดแล้ว ถอื เอาแล้ว ซงึ่ อาวธุ ออกไปเเล้ว รบอยู่ อกี ยอ่ มยา่ํ ยี ซง่ึ เสนาของบคุ คลอน่ื ยอ่ มชนะ(ซงึ่ ประเทศอนั ตน)ไมช่ นะแล้วยอ่ มรกั ษาไว้ (ซงึ่ ประเทศอนั ตน) ชนะเเล้ว; ก็ ถ้าวา่ อ.นกั รบนนั้ พกั ผอ่ นอยู่ อยา่ งนี ้ ในซ้มุ เป็นทพ่ี กั แหง่ พล อสกสอเสองิสสเมมวลขฺ ฺสฺสมาฺ เสามปาาโสเมสรเเวตตททาฺต.ิตนรสภํึมหิฺโติกสมิฺ ชฺขมสสินุสนาทุาอเปโปฺ จฺธตตจชฏจ;ิฺเฺชริลฉิตกิตพทยฺเขฺตสฺวลฺยฺธติ าเนโํ,จํุกสฏตรกฺตช€โปโฺตเฺชรกปกนุณํตนุวิฏวุปปอเฺิป€โรตปฺุอสาหสตฺวนุ ยตฺสรํํ ิมฺถนวสคสคํสิ มสคฺงตฺสทุาฺขปํมปฺธาปฏนกเจตนุลิรฺโเิตฺตาปตรฺเเเิยปฺตภมฺยนนนนตุว;ํํ ยนิ ดอี ยู่ ซงึ่ ซ้มุ เป็นทพ่ี กั เเหง่ พลนนั้ พงึ อยไู่ ซร้, พงึ กระทาํ ซง่ึ ความเป็น แหง่ พระราชา ให้เป็นธรรมชาตไปแล้วในมอื ของบคุ คลอน่ื ชอ่ื ฉนั ใด; อ.ภกิ ษุเข้าแล้ว ซงึ่ สมาบตั ิบอ่ ยๆออกแล้วจากสมาบตั นิ นั้ พจิ ารณาอยู่ ซง่ึ สงั ขาร ท. ด้วยจติ อนั หมดจดแล้ว ยอ่ มอาจ เพอ่ื อนั รกั ษา ซงึ่ วปิ ัสสนา อยา่ งออ่ น อนั ตนได้เฉพาะแล้ว ยอ่ มชนะ ซงึ่ มารคอื กเิ ลส ด้วยการได้ เฉพาะซงึ่ มรรคอนั ยง่ิ ; ก็ ถ้าวา่ อ.ภกิ ษนุ นั้ ยอ่ มยนิ ดี ซง่ึ สมาบตั นิ น่ั เทยี ว ยอ่ มไมพ่ จิ ารณา ซง่ึ สงั ขาร ท. บอ่ ยๆ ด้วยจติ อนั หมดจดแล้วไซร้, 144 ธรรมบทภาคที่ ๒ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org

ซเยซเปพงอง่ึึ่่ ็สนรคมามธวไะมาราเรอบ่มหมาตัอตจอิานุในัลเหนพั้ตยั้เอ่ืปน(อ(็นอพในั .นทงึภกอสี่รริกักยมะษษ่ทูาไุ)ำ�บามเพต่ัซเมปงงนิึ่ึ ื่อ็อพนนัร้นักัผัก)รอ้ไู้ษดตู มยลงัาู่ต่นอใดิ(นดี ้ซ(อสซองึ่ ยงมึ่นัธมู่ารบพรบรรณังึมตัคเ)นิฑปแ็ลนัอนิต้ ะนั คผคพคอลืืองึ ววทวฉรา่ า่รแนั าไลนกมบ้วนรัพ้่)แะนงึฯกทน่ัก่ค�ำเรทวแะยีาลทวม้วำ� ; มคฺคผลปฏิเวธํ กาตํุ น สกฺโกติ; ตสฺมา รกฺขิตพฺพยตุ ฺตกํ รกฺขนฺโต อนิเวสโน สยิ า สมาปตฺตึ นิเวสนํ กตฺวา ตตฺถ น นิเวเสยฺย อาลยํ น กเรยฺยาติ อตฺโถ. ด้วยป(ออร.พ.ะพกรระาะศรศฉาาสะสนดดีา้ฯาตทรัสรงแแลส้วด)งวแา่ ลอ้ว.เธซอง่ึ ทธร.รจมงกแรกะท่ภ�ำิกษอุ ยทา่ .งเนหีด้ลงัา่ นนี น้ัฯ้ “ตมุ เฺ ห เอวํ กโรถาติ เอวํ สตฺถา เตสํ ภิกฺขนู ํ ธมมฺ ํ เทเสส.ิ มดซนง้ึ่วงา่ั พแยแรลลปใ ะ้น้ววฏสกิสรดาีรมใังัละ นนภเมปทีแิท้ ็วีนี่แลารทห รฯสณ่ีง่ ท ตดุ .ะนลเพงนแยีสง่ั หงแรงด่รลเเงัท้วสวเศรรทินญรียณาวอะอยแ.ู่ หบภง่รกิชทรษลมอุแงุเทชลข.ย้วอมองยรีพ้อซู่รยง่ึะพหตถ้ารถวเะาปาอค็ยนรตบปหเจงรัตั ะ้คามเมทากอยีณบัยวู่ เทสนาวสาเน ปฺจสตา ภิกอฺขรู หตนฺติสํนิ ฺนฏปฺ€ตาฺวเนา นิสินฺนาว สห ปฏิสมฺภิทาหิ ตถาคตสฺส สุวณฺณวณฺณํ สรีรํ วณฺเณนฺตา โถเมนฺตา วนฺทนฺตาว อาคจฺฉึสตู .ิ อ. เร่ืองแห่งภกิ ษุผู้มีวปิ ัสสนาอันปรารภแล้ว อารทธฺ วปิ สสฺ กภกิ ขฺ ุวตถฺ ุ. (จบแล้ว) ฯ ๗. อ. เร่ืองแห่งพระเถระช่ือว่าตสิ สะผู้มีตวั อันเน่า ๗. ปตู คิ ตตฺ ตสิ สฺ ตเฺ ถรวตถฺ ุ. (อันข้าพเจ้า จะกล่าว) ฯ เปเไผ(ใฟไอแดซนทปปขนดดต้งึ่ดรัว.ุีิงง็็้้นอนวผ้้พเะเพแกยแขปกา่ต้งมตารแลลรหนึ็ออออค( ไิดพ้นอะอ่า่เอะล้อด้ววน.แร..ป.ขศณมแมรเ้ว.้งยัจส็ลถ้อฯะนึามนลชม้นซพินรรภ้ิฯวงสรเตเ้แผ่ือวีเถอนีีถงปรัึ่ํะแ้วริกนค่อลลวอะฯวธว็.่ัระฯนชา่ลษา้ใรมา่ทดวม.รตะพศื่อนะ่ือระพุำ)โ�งัคยแร้อาวบเกนมดอขเงทสลระปรสกา่ํ.าวทานน.กัยะนิ.ก้ันเอื็้ต้ด่พลนช)มถเถล่.ุกงพาดถเแเสิอปาปรรมแาอมำ�ปลุโร้รลนะสะัรอยด็ละเ่ือ.ีสบนะเ้วะเตนเหะมเใปนถปบกัะเทัอมมตุดนผอ่นถัเ็ล็น้นรัาผนผปว้ธาื่รอ้งมสมัแูระ่าล้้็มเยสณิูัานวเนปะเตชำ�ีนตปนปิหววอผเี่ปชไีเนรน่็กทป้วน็ัันนะัปนน้ปปุ้อาู้ระื่อ็กอักก.ม็นะอผรนสยทอวฯผน็ทบััิมเก้นชี่ืไูเมใ่ตมูาย่ปบั้ขอเูมคเาวดั่เอน่อต้บป็่นนูีเนปอนอณัแๆม้่รมงกวีเ็สิท็นา่ตยื่งมในอลน,ยฯีทลคสอพออู่่ต้อ้ืตอวงอขี่พด็ตรนะัม.ร้ห.่งอนใยนฯโพรงผ่ึไะมนๆสร่แมมัดสมก้ศมนูัเเคาีเไล้ไแมแมรปรมามีตธวมะะ่ลา็ลลเีถนือส์ตผุัปไอว่ัดพช่ง้ว้วด็ดง่ัวด็อกถัานแกอู่งนึกส้เเาจนกีัปเหตงซกขอปราทใอโาเเอฏง่่ึะิีดย็นวนนหดปถ.ดยพมเไบิขตัว็แบผา่ญยวขดนู่มรตนัึเถล้าชอาู้ป้เเะเผปผี่ิพปด้แเปยีอวื่งไไธก้็ปลานด็พ็ดลวงื่อนแันทร็ตฯมนเ้นาเ้้่เปรวลอรแปปปรปิะปตะมีน้วืนลัรง้็็ใต้อรนนคเรสิปเะถน้นั่วปะมะูนทแแนสซรมรมเสมฏเลลฯศเแทหะปง่ึาถาราา้้วิบวนอ็ลนียนรนีรรณณณภน้ตกััะฯะฯวาว-ง่ึ้ ิ “อจริ ํ วตยํ กาโยติ อิมํ ธมมฺ เทสนํ สตฺถา สาวตฺถิยํ วิหรนฺโต ปตู คิ ตฺตตสิ สฺ ตฺเถรํ อารพฺภ กเถส.ิ เอโก กิร สาวตฺถีวาสี กลุ ปตุ ฺโต สตฺถุ สนฺตเิ ก ธมมฺ กถํ สตุ ฺวา สาสเน อรุ ํ ทตฺวา ปพฺพชิโต ลทฺธปู สมปฺ โท ตสิ สฺ ตฺเถโร นาม อโหส.ิ คจฺฉนฺเต คจฺฉนฺเต กาเล, ตสฺส สรีเร โรโค อทุ ปาทิ. สาสปมตฺตโิ ย ปิ ฬกา อฏุ ฺ€หสึ .ุ ตา อนปุ พุ ฺเพน มคุ ฺคมตฺตา กาฬายมตฺตา โปกภลิชฏฺชฺ€สึ มิ .ุ ตฺตา อามลกมตฺตา เพลวุ มตฺตา หตุ ฺวา สกลสรีรํ ฉิทฺทาวฉิทฺทํ อโหส.ิ ปตู คิ ตฺตตสิ สฺ ตฺเถโรเตฺววสสฺ นามํ อทุ ปาทิ. อโหสอ.ิ ถนสวิ สฺ าสอปนรปภาารเุปคนอํ ฏปฺ€พุ นี พฺ ิ โภลหชิ ชฺติ สึม.ุกโขฺ สติ ํ อปปฺ ฏชิ คคฺ โิ ย อโหส.ิ ชาลปวุ สทสิ ํ สทธฺ ิวหิ าริกาทโย ปฏชิ คคฺ ติ ํุ อสกโฺ กนตฺ า ฉฑฑฺ ยสึ .ุ โส อนาโถ หตุ ฺวา นิปชฺชิ. ผลติ สือ่ การเรียนรู้ โดยโรงเรียนพระปริยัตธิ รรม วัดพระธรรมกาย 145 www.kalyanamitra.org