ตงั้ อยเู่ ฉพาะแล้ว ในโสดาปัตตผิ ล ในกาลเป็นทสี่ ดุ ลงรอบแหง่ กถา กโกอภวสคสปกสฑกตตุหถนาสติฺวกฺฺถถปาฺเฺฒมตาฺวฏุปาุตพฺร,มารเรโิกสาาอยึิโอาฏยสามรฺ€คมโสตาเฺกีหมตาปถมสคหเนฺตาฏนนมนคิํติฺตปพฺ ฺตตฺถิ หฺีคฺวาาทกิตมายตํกุาสนโนฺกอโายตทสํฏุภสสฺถทตโาิรเาฆานทมนราสยานทสปนฺเมนตมากมฺตตหํนํคเาีตฺตสาสนนิิผวฏตปฺตาิหฺเ“€วฺถหํลุสาีตุาิณเุวฺเรสรตฏํึสฺตป,ฺฏ.ฺุถาโาตวุฆ“คปีตยาอกสาริตาาเสติิกจรเิฏวนารฺเิตฺส€ตตรฺตฺวาาาฏฺฺววโเิามฺตกยขาา€,ํํี ถวายอยู่ ซงึ่ ทาน (สนิ ้ กาล มกี ง่ึ แหง่ เดอื นเป็นประมาณ อยแู่ ล้ว ในสำ� นกั ของพระศาสดา ทลู วงิ วอนแล้ว ซง่ึ พระศาสดา เพอื่ ประโยชน์ แกก่ ารเสดจ็ ไปสเู่ มอื งโกสมั พ,ี (ครนั้ เมอ่ื พระดำ� รสั ) วา่ ดกู อ่ นคฤหบดี ท. อ. ตถาคต ท. ยอ่ มยนิ ดยี ง่ิ ในเรือนอนั วา่ งแล ดงั นี ้ อนั พระศาสดา ผ้เู มอื่ ประทาน ซงึ่ ปฏญิ ญา ตรสั แล้ว, กราบทลู แล้ว วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้-ู เจรญิ (อ. เรื่องนนั้ ) (อนั ข้าพระองค์ ?) รู้ทว่ั แล้ว, อ. อนั อนั พระองค์ ท. เสดจ็ มา ด้วยขา่ วสาสน์ อนั อนั ข้าพระองค์ ท. สง่ ไปแล้ว ยอ่ มควร ดงั นี ้ ไปแล้ว สเู่ มอื งโกสมั พี ยงั บคุ คลให้กระทำ� แล้ว ซงึ่ มหาวหิ าร ท. สาม คอื อ. เศรษฐีชอ่ื วา่ โฆสกะ ยงั (บคุ คลให้กระทำ� แล้ว) ซง่ึ อารามชอื่ วา่ โฆสติ ะ อ. เศรษฐีชอื่ วา่ กกุ กฏุ ะ (ยงั บคุ คลให้กระทำ� แล้ว) ซง่ึ อารามชอื่ วา่ กกุ กฏุ ะ อ. เศรษฐีชอื่ วา่ ปาวาริกะ (ยงั บคุ คลให้กระทำ� แล้ว) ซง่ึ อารามชอ่ื วา่ ปาวาริกะ สง่ ไปแล้ว ซง่ึ ขา่ วสาสน์ เพอื่ ประโยชนแ์ กก่ ารเสดจ็ มา แหง่ พระศาสดา ฯ อ. พระศาสดา ทรงสดบั แล้ว ซง่ึ ขา่ วสาสน์ ของเศรษฐี ท. เหลา่ นนั้ สตฺถา เตสํ สาสนํ สตุ ฺวา ตตฺถ อคมาส.ิ ได้เสดจ็ ไปแล้ว ในทน่ี นั้ ฯ อ. เศรษฐี ท. เหลา่ นนั้ ต้อนรบั แล้ว ทลู ยงั พระศาสดา ให้เสดจ็ ปว“สอิหงฏิมฺฆาิชํเสสเครตฺสตฺคววฺถนิหตุเปาฺตาทฺโจ.ิรถมํฺจเีตโทคุ หิ จวฺคตตสาน,ิกิตกิ ฺตฺขํทุตฺวตฺทสาฺตเิสเฺ อสํุสเสวนกสฺ ตกิยฆฺถสฺยราฺมทาพรเึฺวํทุทาฺธตวเวปรหิฺวิหปฺาาปาเมริเณวรขุ าสวฺฑเปสฺสราเนตวย,ิเวสจาภยตรเสติกรฺวนฺสฺข.ิาุ เข้าไปแล้ว ในวหิ าร มอบถวายแล้ว สามครงั้ (ด้วยคำ� ) วา่ อ. ข้าพระองค์ ยอ่ มถวาย ซงึ่ วหิ ารนี ้ แกห่ มแู่ หง่ ภกิ ษุ มพี ระพทุ ธเจ้าเป็นประมขุ ผ้มู าแล้วจากทศิ ๔ ดงั นี ้ยอ่ มปฏบิ ตั ิ ตามวาระ ๆ ฯ อ.พระศาสดายอ่ มประทบั อยู่ในวหิ ารหนง่ึ ๆทกุ ๆวนั ,(อ.พระศาสดา) เป็นผ้ปู ระทบั อยแู่ ล้ว ในวหิ าร ของเศรษฐีใด ยอ่ มเป็น, อ. พระศาสดา ยอ่ มเสดจ็ เทยี่ วไป เพอื่ บณิ ฑะ ณ ประตแู หง่ เรือน ของเศรษฐีนนั้ นนั่ เทยี ว ฯ ก็ อ.นายมาลาการชอ่ื วา่ สมุ นะผ้เู ป็นอปุ ัฏฐากของเศรษฐี ท.สาม ทมมีฆายลฺหราตเโํ ตสกฺตสาเํ อํโเรกปตทอนอิวปุ โตสหกเณิํสสาฏร.ิฺณสโฺ€กตํิโ,นเฺถสาฏรฺสํ€เอีนตวํฺถเมอทาาปุรถหํ ฏาฺต€าิ .โโ“ภกอเหชสํตมุ กุ โาตนโมุ มนหฺ มาาหฺ มกิ;ํ เหลา่ นนั้ ได้มแี ล้ว ฯ อ. นายมาลาการนนั้ กลา่ วแล้ว อยา่ งนี ้กะเศรษฐี ท. เหลา่ นนั้ วา่ อ. ข้าพเจ้า เป็นผ้กู ระทำ� ซงึ่ อปุ การะ แกท่ า่ น ท. ตลอดกาลนาน (ยอ่ มเป็น), อ. ข้าพเจ้า เป็ นผ้ใู คร่เพื่ออนั ยงั พระศาสดาให้เสวย ย่อมเป็ น ; อ. ทา่ น ท. ขอจงให้ ซงึ่ พระศาสดา แกข่ ้าพเจ้า ตลอดวนั หนงึ่ ดงั นี ้ฯ (อ. เศรษฐี ท. กลา่ วแล้ว) วา่ แนะ่ พนาย ถ้าอยา่ งนนั้ อ. ทา่ น “เตนหิ ภเณ เสวฺ โภเชหีต.ิ (ยงั พระศาสดา) จงให้เสวย ในวนั พรุ่งเถดิ ดงั นี ้ฯ อ. นายมาลาการนนั้ (กลา่ วแล้ว) วา่ ข้าแตน่ าย อ. ดลี ะ ดงั นี ้ สกปหนฏาฺติยปตต“กิาสเเํสทณทาคฺสาธสนาุ.ิ รฺตเสาทขฺวาชชตุามาฺช.ิ ีตนตุ ิสิพฺตาโรทมสาฺธาํ วสนปตตาปุยิ ฺถมผฺาาทารเนํทาสินวคสีิมกิณสนํมฺุเฺหตปนาตปุมตฺวผฺา.ิาลมาเู ลกสากอรฺกสฏาฺสฺ€รํ ทลู นมิ นตแ์ ล้ว ซง่ึ พระศาสดา จดั แจงแล้ว ซงึ่ สกั การะ ฯ ในกาลนนั้ อ. พระราชา ยอ่ มพระราชทาน ซง่ึ กหาณะ ท. แปด อนั เป็นคา่ แหง่ ดอกไม้ แกพ่ ระนางสามาวดี ทกุ ๆ วนั ฯ อ. ทาสี ของพระนางสามาวดนี นั้ ชอื่ วา่ ขชุ ชตุ ตรา ไปแล้ว สสู่ ำ� นกั ของนายมาลาการชอื่ วา่ สมุ นะ ยอ่ มรบั ซงึ่ ดอกไม้ ท. เนอื งนจิ ฯ ครงั้ นนั้ อ.นายมาลาการกลา่ วแล้วกะทาสนี นั้ ผ้มู าแล้วในวนั นนั้ วา่ คห“ปมมตุเู ชยฺวิสสาาอสฺ สฺ ถสสาตีธมตม.ิ นิ;ฺถมฺ ําตํ นฏิตสฺิสม€ตุมฺนฺวึฺตตาโิาทตวิว,อเวสตอเสฺวชสํ,อฺชาาปนคอริติคเวํ ฺคปสปมปุนปาุผฺาลาเยฺ ผานหกิ ิาสคโหสรเหาตอยตฺถาิกฺวาหาารํ อ. พระศาสดา อนั ข้าพเจ้า นมิ นตแ์ ล้ว, ในวนั นี ้ อ. ข้าพเจ้า จกั บชู า ซงึ่ พระศาสดา ด้วยดอกไม้อนั เลศิ ท. ; อ. ทา่ น จงหยดุ กอ่ น, อ. ทา่ น เป็นหญงิ สหาย ในการเลยี ้ งดูเป็น ฟังแล้ว ซง่ึ ธรรม รบั แล้ว ซง่ึ ดอกไม้ ท. อนั เหลอื ลง จกั ไป ดงั นี ้ฯ 46 ธรรมบทภาคที่ ๒ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
แซยซตอซอ.มงงึึ่่ึ่งอ่งังั้ กดคอบ้พมอหอายาไรอ.สปกะเาู่ต.ฉนศปแไทรพมใาลาณาน้สา้งวสทวะขดะนี.นัแชุาซทเนัด้พลชง่ึ.ทท้ว้ตหวุ(่ือสย.รยตมปงี่งใัเกเเรหแ่พูคนรรหาหิ่มำละ�่ืโอาส)งแ่โา่ฟตปยภดวลอันงณา่ช้วาิก่ืนอรปนษ,ยอะซับัต์แ.ใุู่งึ่ทแซนดตพกมล.งึ่วลีผิ่กรีพธ้แวนะัะลารรมธซนรระด้รแฯง่ึมกนัพร้งัปดมกรนทุออดอะเถีธ.ท้ใ.กทาไเหศนนไจป�ำ้อมนข้าาาซแย้อางเงทึ่ลงปทู่เขงขปก้.ว็บพนชัุชุ็ดนาแชฯปชร้เวระลตุคตุรอย้ศวะรตตกนื่อามรรหุโงสอาาขุ มอา.นดนนปทนนาัไนั้้โุดณนานมย้รรรานัท้ะััับบบสเนทมทแแแุ านลลลีย. ส้้้ะฯฯวววว่ี สา “สาธตู ิ อธิวาเสส.ิ สมุ โน พทุ ฺธปปฺ มขุ ํ ภิกฺขสุ งฺฆํ ปริวิสติ ฺวา อนโุ มทนกรณตฺถาย ปตฺตํ อคฺคเหส.ิ สตฺถา อนโุ มทนธมมฺ เทสนํ อารภิ. ขชุ ฺชตุ ฺตราปิ สตฺถุ ธมมฺ กถํ สณุ นฺตีเยว โสตา- ปตฺตผิ เล อปตตฺติฏโฺ€นหคิ. เหสตาฺวาอจเฺตหู สิ ุ ทิวเสสุ จตฺตาโร กหาปเณ ปปุ ผฺ านิ คเหตฺวา คจฺฉต,ิ ตํทิวสํ อฏฺ€หิปิ ปปุ ผฺ านิ คเหตฺวา คตา. (แ(แรพใบขเดทปอมนับ้นล้าลวูรร็น.ีอว้แวรแะยะ่แสยลนันแตรลลหแ(คภอาม)่แูุ้น้วาพ่วการช.าล)ง่อีปังร่เ้้พทอข้รอพววนะ.ณซาชอ..ุาา่แรดนัด้ง่ึะนนชัเะมทคอ(กงจันอตุหใแ.เา่่นก้หาทนาจ.ตลมแหไีง้วา.า้พ้ฯหวอรม่ยสรนปัสาืมงร้อ่อ่า(แนณทดะ่ีอมฉหมกดทีนอ..้นาัอนไะ่เงัลูกวาเรมคฟ.อนปแดาไงทาร่่หังมแ็ีสนลี้ับแแฯท.มล้อต้าวขลห.อ่นสรัม)()อเ้ดวง่สัอพมคี่าหงดวงัถ.ฉณรมูวนา่าอซาเาพนัดพามมีงดก่ึะ้ฯใรีกธ่ือิไแ้ยวตไเนะรดหม(ลตยอ่ร(นรอว้้ตว้ยสันมสมดนัา.ออไอุ่ไแกงงันวรนมังมลนถสทา่ายรค่้ดเวาาี.งบอั้ปฯอ่คณูขงมัขนก็)เัมนรอนหชาุดนพะัเ้ง)นีพวชล้้นเวพรฯม�ำเดตุาร่ะยพารมอา่ืีอร(ตะสงตระอคาาื่นขสรอาคชร.วาชมุัะงัสาวานชมเซทมาถอหอาตุมาพง่ึเลูา.ปตงนัสดตทรมแข็นหไุพมะัอรแ่ีลแรชุอรมาพรหก้ลวชายนดะอ่ทงไุ่)้ชวตุาร่มงธนััมธ้ท)วงาตนร้เฉนา่าชรวจวรที ้มนนนั้ัาฯ่าาาา่้. อถ นํ สามาวตี อาห “กินฺนุ โข อมมฺ อมหฺ ากํ รฺ า ทฺวคิ ณุ ํ ปปุ ผฺ มลู ํ ทินฺนนฺต.ิ “โน อยฺเยต.ิ “อถ กสมฺ า พหนู ิ ปปุ ผฺ านีต.ิ “อฺเสุ ทิวเสสุ อหํ จตฺตาโร กหาปเณ อตฺตโน คเหตฺวา จตหู ิ ปปุ ผฺ านิ อาหรามีต.ิ “อชฺช กสมฺ า น คณฺหสีต.ิ “สมฺมาสมพฺ ทุ ฺธสฺส ธมมฺ กถํ สตุ ฺวา ธมมฺ สฺส อธิคตตฺตาต.ิ ออถแจ(ขมดนอขอเซ(เซใรหทอห้ช้.อมงงงุึ่่ึนย.าัปวนีี่ัยน้ลัรนใผนชอ้งยา่ททอกเรงหาน่้ทำต�ขาุายกะหมาน่ังคออเัย้้นมด้สจตาางียมนาร่ปาม.พ.งัร้ขาพน่ืงมัาะรางวา้แับวง้ห้อรแาขชนุฎนทตณเลงนะฯคุนญลจอชุชงา�นำก้ััวซ้้ศั้นไ้ควนาจเอนช้ััตุแ้งผิงทงึ่หซางยลตุเขตซลนตืนาท่วงสตโใ่ึอทแ่)ูตงุ้ช่ึวรด�ำ้รนหงแหั.้ด.็ม้ลพ.้าใอรออชย้ลีน้ห้าไวเแานแดยั(ยมุต้หทปพวท้อง่ึ)กใลแนัเู่ซซ้ใฤตอล�ำฉหแรร.ซเ้่หวนง่ึงึ่รตนนะัพ้า่งรลแง่ึยดทง่กฐกาแอานหว้อนวลาม้งพัาวลรูหสานด่งนะนอง้ับวาานร้ยแราคสแแดงัังนนตงึ่มั้ะคุนะลซปแนล์ส่หูขงคแอุแอนค้นงึ่�วำม้วณแี�ำชุ้ง่นทนาห้นตันงัผั่ล,อ้านธลทชมแใ่งุรงะ่่้รเะเาในัง้รนวจกตงศัมุลังัสแท้อหสทรสท้ปเโยา้วตารแลจาม้นจสัาป.้ขราดารงวัล้รสงวบฏือดหอองดลอูมหหง่ืมา้บวีผย้นาปานกนััาางมมาแซฟ้กอปอูงัวอดพเดอเนแวอ่อลน่ึงจนกลััา่ตนงั้าวนสแัรดด้ม้ผงวาือแแสาาย่ตโ้ะลด้พแแวี้)รทฉานลเงวนผศิ้งวกกลัยบรใขดส้แนัษะว่ะลแานะ้ล่ขวขแชุลงแัาลสปจ้ศซฐายืฯอซนลช้ม้วฎ้วดบจรางัพึ่าไงง้ึ่งตุวี,อ่้กะวธนมางซอแสอหจเตท.ทา่ใจรผะงล(.ึ่่ดทา�ำอหหรฟคร้.ธาแษุ้เืวนสแทเารามมจ้ญรสอัรดหงนรนทงทห.ซ้ราันกแา้อ้งมิ่ามงิคะ่งะร่ึ.นอถเบลแงยใพงทมแุกทดตา้แ่ึหงาวมเแแฯดมัื่.อถ.คจงักย้ล้อยสลแขอนเ่หซคาิดหา่งัออหา้งัดวตอนรัสงีึ่บ�ำ่มมญเ้บด.ลฯยงงธรว่ว)ิบคุทแแดากแแ่ดา์นจงนริิัโหนคลลา่ลาล้วงรวัวติานทท้มนนน้้ลลยยก้้ัววาวว่งร้ี,..้ี ้ อถ นํ “อเร เททหฏุีตฺ€ิ ทอาตสชิ ฺเชเอตตฺวฺตากํ กาลํ ตยา คหิตกหาปเณ เม “อมมฺ ตยา ปี ตํ อมตํ อมเฺ หปิ ปาเยหีติ วตฺวา, “เตนหิ มํ นหาเปหีติ วตุ ฺเต, โสฬสหิ คนฺโธทกฆเฏหิ นหาเปตฺวา เทฺว มฏฺ€สาฏเก ทาเปส.ิ สา เอกํ นิวาเสตฺวา เอกํ ปารุปิ ตฺวา อาสนํ ปญฺญาเปตฺวา เอกํ วีชนึ อาหราเปตฺวา อาสเน นิสีทิตฺวา จิตฺรวีชนึ อาทาย ปญฺจ มาตคุ ามสตานิ อามนฺเตตฺวา ตาสํ สตฺถารา เทสติ นิยาเมเนว ธมมฺ ํ เทเสส.ิ ตสฺสา ธมมฺ กถํ สตุ ฺวา ตา สพฺพาปิ โสตา- สอป“อมตตมฺถหฺฺตมฺ ุาผิ สกเลํนอฺตชปมฺกิชตาโํ คตฏิตนฺฏ€ุ ฺตหฺ€ปฺวาสึ ฏาเ.ฺุน€าตสยาตจฺถสตาพอรฺวฺพาาํ จาเกปรทิยิิลสฏฏิขติ ฺฺ€ชุ€ํ ากฺชเธมตุนมฺตมฺ มฺ รํ ํํ วนฺทิตฺวา อมหฺ ากํ กเถหีติ วทสึ .ุ มา กริ, จ €ตฺวา สณุ ิตฺวา ผลติ ส่อื การเรยี นรู้ โดยโรงเรียนพระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย 47 www.kalyanamitra.org
อ. นางขชุ ชตุ ตรานนั้ กระทำ� อยู่ อยา่ งนนั้ เป็นผ้ทู รงไว้ซง่ึ ปิฎกสาม สา ตถา กโรนฺตี อปรภาเค ตปิ ิ ฏกธรา ชาตา. เกดิ แล้ว ในกาลอนั เป็นสว่ นอน่ื อกี ฯ ครงั้ นนั้ อ. พระศาสดา ทรงตงั้ ไว้แล้ว ซงึ่ นางขชุ ชตุ รานนั้ เออปุ ตาทสอคกิถฺเาคนนํํ €สเตปธฺถสมา.ิ มฺ ก“ถเอิกตาทนคํ ฺคํ ภยิกทฺขิทเวํ มมขชุ ฺสชตุาวฺติกราานตํิ ในเอตทคั คะ วา่ ดกู อ่ นภกิ ษทุ งั้ หลาย ท., (อ. ขนั ธปัญจกะ) นใี ้ ด คอื อ. นางขชุ ชตุ รา, (อ. ขนั ธปัญจกะ) นน่ั เป็นยอด แหง่ อบุ าสกิ า ท. ผ้เู ป็นสาวกิ า ของเรา ผ้เู ป็นธรรมกถกิ า (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้ฯ อ. หญงิ ท. มรี ้อยห้าเป็นประมาณ แม้เหลา่ นนั้ แล กลา่ วแล้ว สนตํ ปฺถาเตู ชราสํ ปสฺปิ าสโมขสฺ าติ ตปกุ .ิญามฺจมสหฺ ต,าตํอโิตนฺถิโทยสตเฺ สํ เหอิ,วคมนาฺธหมํสาุ ล“อามทมฺีหิ กะนางขชุ ชตุ ตรานนั้ อยา่ งนี ้วา่ แนะ่ แม่ อ. ข้าพเจ้า ท. เป็นผ้ปู รารถนา เพอื่ อนั เฝ้ า ซงึ่ พระศาสดา ยอ่ มเป็น, อ. ทา่ น ขอจงแสดง ซง่ึ พระศาสดานนั้ แกข่ ้าพเจ้า ท., อ. ข้าพเจ้า ท. จกั บชู า ซงึ่ พระศาสดานนั้ (ด้วยวตั ถุ ท.) มขี องหอมและระเบยี บเป็นต้น ดงั นี ้ฯ (อ. นางขชุ ชตุ ตรากลา่ วแล้ว) วา่ ข้าแตแ่ มเ่ จ้า ท. ชอื่ อ. ราชตระกลู พหิ “คอนยฺตฺเยํุ น รสากชฺกกาลุ ตํ .ิ นาม ภาริยํ, ตมุ เฺ ห คเหตฺวา เป็นทหี่ นกั (ยอ่ มเป็น), (อนั ข้าพเจ้า) ไมอ่ าจ เพอื่ อนั พาเอาซง่ึ ทา่ น ท. ไปในภายนอก ดงั นี ้ฯ (อ. หญงิ ท. เหลา่ นนั้ กลา่ วแล้ว) วา่ แนะ่ แม่ อ. ทา่ น ขอจงอยา่ สตฺถา“อรนมฺตมฺ .ิ มา โน นาเสหิ, ทสฺเสเหว อมหฺ ากํ ยงั ข้าพเจ้า ท. ให้ฉบิ หาย, อ. ทา่ น ขอจงแสดงนนั่ เทยี ว ซงึ่ พระศาสดา แกข่ ้าพเจ้า ท. ดงั นี ้ฯ (อ.นางขชุ ชตุ ตรากลา่ วแล้ว)วา่ ถ้าอยา่ งนนั้ ,อ.อนั (อนั ทา่ นท.)อาจ ว€เคโสอานนฏโเฺทฺธนลฺ€ถม“เสนี กเาตุํตลนจํุา€หทฆติ ปีนฺวรตสาเทูิ ชมุกฺวถฺกหฺาโารอาอํ กจโาลําหโวคเตหกรสจ.ิาตถนฺฉเ,ิ ปคนตพฺตเฺวจฺภํตาวาตนฺตตํหกมุ ตภํสเฺ หฺเิตตถฺตฺถฉีสาิทเร,ุปตฺทํ สสํยาุตตเกฺตรณิตตเเกตฺวฺวฺณนสาาํุ เพอื่ อนั แลดู ด้วยชอ่ งมปี ระมาณเทา่ ใด ยอ่ มเป็น, อ. ทา่ น ท. กระทำ� แล้ว ซง่ึ ชอ่ ง มปี ระมาณเทา่ นนั้ ทฝ่ี า ท. แหง่ ห้องเป็นทอี่ ยู่ ท. ของทา่ น ท. ยงั บคุ คลให้นำ� มาแล้ว (ซง่ึ วตั ถุ ท.) มขี องหอมและระเบยี บเป็นต้น ยนื แล้ว ในที่ ท. เหลา่ นนั้ ๆ จงแลดดู ้วยเทยี ว เหยยี ดออกแล้ว ซง่ึ มอื ท. จงถวายบงั คมด้วย จงบชู าด้วย ซง่ึ พระศาสดา ผ้เู สดจ็ ไปอยู่ สปู่ ระตู แหง่ เรือน ของเศรษฐี ท. สาม ดงั นี ้ฯ อ.หญิง ท. เหล่านัน้ กระท�ำแล้ว อย่างนัน้ แลดูแล้ว อาคจตฺฉานฺตญตฺจถาโอโลกเตกฺวตาฺวา สวนตฺทฺถสึารุ ํ เจควจฺฉปนเู ฺตชสญํุ ฺเจจว. ซ่ึงพระศาสดา ผู้เสด็จไปอยู่ด้วยน่ันเทียว ผู้เสด็จมาอยู่ด้วย ถวายบงั คมแล้วด้วยนนั่ เทียว บชู าแล้วด้วย ฯ ครัน้ ภายหลงั ณ วนั หนง่ึ อ. พระนางมาคนั ทยิ า เสดจ็ ออกแล้ว “นอตนคชเสพจมาิมมพสิกคหวหนฺสฺาขโรฺเิทภณําิสปมาอฺธรปิสฺสเิตาอาถเุูาฺวาชชสกโมปาคฉคมตตทีตตโิทตฺถสิวติสฺถจฺทโรสฺสจ,มาินงํําจมฺ,กาพตินมทมาอมินฺเยิสวมตอปุอาตํฺวฺธวาิทตตคฏาาีมตุนฺฺาวฺถน€ฆเิสฺเาอนาาิต,ฺทาสฺ“ตยิส,อิยตกฺถิกสฺตคิทาําาานํน“,อสอฺต€ํอกชกําตฺวตินาตปคฺวาวอฺตนฺตฺตโญาสิมตโนิพรนนฺจาญปฺตสฺพฏสสนีหจตุ ฺฺโํ€ตปําปฺฉญิฺถาิมาิตาานช“นรสฺวสาํ ํํอาอานตกวคิม,ทาิสฺถตอนนโํตสฺาฺตริตฺทตนฺตลเาพฺถอจาาคฺวโมฺพีิมมหนตสาริ,ํํํํิิ จากพืน้ แหง่ ปราสาทของพระองค์ ทรงเดนิ ไปมาอยู่ เสดจ็ ไปแล้ว สทู่ ี่เป็นที่อยู่ แหง่ หญิง ท. เหลา่ นนั้ ทรงเหน็ แล้ว ซง่ึ ชอ่ งในห้อง ท. ตรัสถามแล้ววา่ อ. ชอ่ งนี ้อะไร ดงั นี ้(ครัน้ เมอ่ื คำ� ) วา่ อ.พระศาสดา เสดจ็ มาแล้ว สพู่ ระนครนี,้ อ.หมอ่ มฉนั ท. ยืนแล้ว ในที่นี ้ ยอ่ มถวายบงั คมด้วยนน่ั เทียว ยอ่ มบชู าด้วย ซง่ึ พระศาสดา ดงั นี ้ อนั หญิง ท. เหลา่ นนั้ ผ้ไู มร่ ู้อยู่ ซง่ึ ความอาฆาต อนั เป็นเครื่องผกู ในพระศาสดา แหง่ พระนางมาคนั ทิยานนั้ ทลู แล้ว ทรงด�ำริแล้ว ว่า อ.พระสมณะ ผู้โคดม ชื่อว่าเสด็จมาแล้ว สู่พระนครนี,้ อ.เรา จกั รู้ ซงึ่ กรรม อนั อนั เราพงึ ท�ำ แก่พระสมณะ ผ้โู คดมนนั้ , ในกาลนี ้ อ. หญิง ท. แม้เหลา่ นี ้ เป็นอปุ ัฏฐายิกา ของพระสมณะ ผ้โู คดมนนั้ ยอ่ มเป็น อ.เรา จกั รู้ซง่ึ กรรม อนั อนั เราพงึ ท�ำ แก่หญิง ท. แม้เหลา่ นี ้ ดงั นี ้ เสดจ็ ไปแล้ว กราบทลู แล้ว แกพ่ ระราชา วา่ ข้าแตม่ หาราชเจ้า อ.ความปรารถนาในภายนอก มอี ยแู่ กห่ ญงิ ท. มรี ้อยห้าเป็นประมาณ ผ้เู จอื ด้วยพระนางสามาวด,ี 48 ธรรมบทภาคที่ ๒ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
เซ(อเดตแใอจดดยใเอซอดผ(ซข(ยอใตอกมปมยยอกดจปสซออหนนห้งงงรหออาะร่ึึ่่ึ.น....ออออ่่่่ดัังการงินู่ีนูชัััรง็พพงด่ึ..คกนา้ทลาลเปัสกนนไะยพแจมมมมง่นต่ออ่ตษหุหมกเพบปบรจ็ำรริ�อมโี่่ทาพถใเลจทงีี่ด,ูงนราดเเไีน(ออคอออ้้รรญจญมยืะะอ้นนทหฯรปปน)ื่ทท้อนมอ้ะาาอาวมแมา่รฯร....อ.า่รออระ์งืนอ็็เ(ล่ัจนพูสมลนนนระนรู.ิัมนินมง่ันัลมงทัอแคงพ้าช(น้องงงบกแาางแพนเี่ไอแูพม้แรแยนเล)ะวี,อนื.คคนรมนนาพรัใกปลชะทลม้เยรอะล.คลไลซรท้ัอช่นีงวรทคะัปนใอน้์์ไนอพิื้ทอ้นออวาภัรก็้รเ.น้อ่ะก้เว้้.ะทดงนวรึ่วอม่พม.็ชเถหนรั.)ทน.นงนะ..ซี่)รเามอ)ๆแมชรราไเ่งา.่คเดนท่สเติรดพะอลอ์ทยหลศงทมษึ่เมีาวาปาลวอ่เองื่ออบ้อะกแ(ผจเรศงดัซม.จาพ่ืนร่นาัวอบช่่ารค็ลน์าุม่อ้าท่หือนวงดแคนัวศ.ย้นก้รกบาัันม้าูสงึ่ดาจ็์ชา่ะรพาเมสาตท่เ.เนิงลารญภเงล�จำัหขส่่าสขูรีรกสีะีคไแีลพงอ้ัอรน้ฯนทงไน้คดนิเรลู้าวท้าาสาาป่เายดาญนิศดนิดดรยมลวาก.เ็เ.ปะเนน.ััพีแกบนแแันเษา่ัอ์ชอป้นอด้า่า้้ขแสจาวาฯ้ีขจ็อเ่ช็จดซท่วงิ้นนตตลเ็รื่มอ.งึททเน้ผัาทสอลนัยยนมาด้นึเมดา้มชง่ึาทงัรทจ้าพท้กอา่ตพวท่แ้ด้ฯิลงยมดงูพูว.ปงสัพเจ็นงอ่แาื่อเซกียัตด.ง.รฐหูรวลพ่ีรยารบทป่เแาาเีอใตไรรัอลีงรงึ่ะะกงกม้ปเวชาั้ระวจ่ส้น็็นปววะหละไร.สคุนนะแา้แวยสอวกพัทส็ยผรอยื่รอ(ะนานมะไถ้นผชหจแลยวสนิก์คอดมียงะ่ทู่ะูอ้า้ถอป�ำ้ง่เไวตูรคอพไนอ้่่ัามก)ุิดัลทาคอาสมุ่่ชใ.้สลิรทปอ่พนคบนขม่ีอัะตาัมออ่งันอนมน้.งวไเัาจแงวผแดอ์นฟรณา้ใมา�ำผม์)นนดับรทเัคถทผปย่หท้มทา่ะลน้หเกทกฉัหเจแ.งจูม็แั้ะ้งพเเูจแร้�เรใเีำ์ยุไููู่ลไะมรา้งทจป้ัด่เาพาาซตเทปิลปง่ยทขแจร้ใคิาภนม(รรลเรรขงชวปยค็รแทอล่บนนา็้.็้จง่ึนงพิญัาลก่�ำัวรน(านรัะรา้ทส้ผเ่อาวิญื่อทอ่วยนกพ้ชันลรมนละฯาแงท้รแังุ)วษไรศ้้ทเไ)โ่ีไูางงมุผ้ดงแเามษ.รัคสะทีตวื่อปงฉลึนคัี่ไห้า(้หดจี่อฯยอ(รพวก้อวอหอหอูเงลจมรั้ม่ิยมพผ่วนทัซแซดอสนอำมปแ�ยน็อ่า่ฯ่ื่ะาน.งอนรเ.้รยกนัว้งาวณีลเ่ึงใู.่ึ.ไไรมรดปย็ลคแ่มูมนแาะโปไงเีงนซสใ่ััิูแมไค)ซเเด้ะเว้ด้็รดฯาา่้รรนหดผจว์ส็ลบดนรปเะีเอนลรแงาอ่ึ�ำง่ผักาปฉกงู้ยา้้คเ้าอสงูผง่สมควัา่ยแ(เ้ชทวไนลทจนผ้ง็นเูรพ่มอนๆดในวห้ดร.ทตภโส่ม)ูัูณา่ททรอ่ค้ร้ิูวลีตา-นูวนัี้คนัน้น้เทั้ือเ,า้้ีัญ้วิยญนฯควง.้วดาซ้.ง้กข.พ์ผสฯจเ,แรแทะะดองเเใน.าปเ่ยไ์นผิย้รงึ่เจ้จา็้ัรสลามเจูแิ่ืลงทอล(นผอมไี่(ไอม็ามัจน้ีเชอาในเวูท้แอสะอเ้อะถดลก็ห้้ื่อป้อก.ีวดเวรยโนขนู.ท่ร่ืบา(อ่อน่เนไัต..โไปบิ้.รคา็ะนกัตเนอมต้ิตินดันทญาปงปัควเแนรสงเนม็นท่ัเม่งพพมรนก้ดรร.อนอนไรื่อปง่แอทรห.ใ))ทาคุววืดอาเลอูนาปหัแสรรร้ผูเม.นป็ยีะพ(ลทนหยงสร่้่จชา่์าตฯสบคร�ะะีอกแำลุ้ายษสแหูเทน้ห)หพงวคียรชเกทั่งมู่ืญอัเหออทขิู่ลว.้ทรรวมลอ่ภห่กูม้ลใ.ะนอนยอั่รนรบวดกิอี่ดกาาอ้าาเ)ล.ว)้นลูวถมอืิะดัรนาอางง้ืร.์จงาเจ้รงชัุยมคนน่ืรมงา่สท้)ดะนแแานงมยางะเต�ำเงะนเเเู่ปนนนนคกมอออทาลลทียงวจจจัวใคใรรววไิไาทท่ทททีท็้ปิมนนนหนนนนนททื่ดััั่ืสลี้้้กก่ื้้อ่่�ฯฯำาำาาาาาวววา่่�้้งร......้้์์ี ้ กตปิ าเหเนว เต ชีวติ ํ น ภวสิ สฺ ตีติ. ราชา “น ตา เอวรูปํ กริสฺสนฺตีติ น สทฺทหิ, ปนุ วตุ ฺเตปิ , น สทฺทหิเยว. อถ นํ, เอวํ ตกิ ฺขตฺตํุ วตุ ฺเตปิ , อสทฺทหนฺตํ “สเจ เม น สทฺทหส,ิ ตาสํ วสนฏฺ €านํ คนฺตฺวา อปุ ธาเรหิ มหาราชาติ อาห. ราชา คนฺตฺวา คพฺเภสุ ฉิทฺทํ ทิสฺวา “อิทํ กินฺติ ปจุ ฺฉิตฺวา, ตสฺมึ อตฺเถ อาโรจิเต, ตาสํ อกชุ ฺฌิตฺวา กิญฺจิ อวตฺวาว ฉิทฺทานิ ปิ ทหาเปตฺวา สพฺพคพฺเภสุ ขทุ ฺทจฺฉิทฺทกวาตปานานิ กาเรส.ิ ขทุ ฺทจฺฉิทฺทกวาต- ปานานิ กิร ตสฺมึ กาเล อปุ ปฺ นฺนานิ. มาคนฺทิยา ตาสํ กิญฺจิ กาตํุ อสกฺกณุ ิตฺวา “สมณสฺส โคตมสฺเสว กตฺตพฺพํ กริสฺสามีติ นาครานํ ลญฺจํ ทตฺวา “สมณํ โคตมํ อนฺโตนครํ ปวิสิตฺวา จรนฺตํ ทาสกมฺมกรโปริเสหิ สทฺธึ อกฺโกสติ ฺวา ปริภาสติ ฺวา ปลาเปถาต.ิ พเอนนารโฺโยลตมิโสนกิจิคสฺฉริาํ ทมิฏตฬู ปฺ€ริ ฺโิกจวหฏิฺฉาสฺา€ิ ํนคโสโตอตตีสฏสฺถฺุโ,ิา€รสํ ิ รตเนสุ อปปฺ สนฺนา อนพุ นฺธิตฺวา “โจโรสิ โคโณสิ คทฺรโภสิ นตฺถิ ตยุ ฺหํ สคุ ต,ิ ทคุ ฺคตเิ ยว ตยุ ฺหํ ปาฏิกงฺขาติ ทสหิ อกฺโกสวตฺถหู ิ อกฺโกสนฺติ ปริภาสนฺต.ิ ตํ สตุ ฺวา อายสฺมา อานนฺโท สตฺถารํ เอตทโวจ “ภนฺเต อิเม นาครา อมเฺ ห อกฺโกสนฺติ ปริภาสนฺติ, อิโต อญฺญตฺถ คจฺฉามาต.ิ “ กหุ ึ อานนฺทาติ. “อญฺญํ นครํ ภนฺเตต.ิ “ ตตฺถ มนสุ เฺ สสุ อกฺโกสนฺเตส,ุ ปนุ กตฺถ คมิสสฺ าม อานนฺทาติ. “ตโตปิ อญฺญํ นครํ ภนฺเตต.ิ “ตตฺถ มนสุ เฺ สสุ อกฺโกสนฺเตส,ุ กหุ ึ คมิสสฺ ามาต.ิ “ตโต อญฺญํ นครํ ภนฺเตต.ิ ผลติ ส่อื การเรียนรู้ โดยโรงเรียนพระปรยิ ัตธิ รรม วดั พระธรรมกาย 49 www.kalyanamitra.org
(อ. พระศาสดา ตรสั แล้ว) วา่ ดกู อ่ นอานนท์ อ. อนั กระทำ� อยา่ งนี ้ ทอวฏปุาฺสฏปฺ กต“นอม;ิฺนามฺ ํ,นเกกนเตรฺทตปฺเนอถนปุวเาตตเทอสาอวฺมยาํ ึ นกวนาสปูตฺทพสํุ ฺเนพวอฏฺเตกฺฏอ,ฺโตกก;ิสอฺโกนยสฺตฺตนีตฺถฺต.ิตีตฺถอ.ิ “ธภิกคนรนฺเณฺตตํํุ ยอ่ มไมค่ วร; อ. อธกิ รณ์ เกดิ ขนึ ้ แล้ว ในทใ่ี ด, ครนั้ เมอ่ื อธกิ รณน์ นั้ เข้าไปสงบวเิ ศษแล้ว ในทน่ี นั้ นน่ั เทยี ว อ. อนั ไป ในทอ่ี นื่ ยอ่ มควร; ดกู อ่ นอานนท์ ก็ อ. ชน ท. เหลา่ นนั้ เหลา่ นนั้ เหลา่ ไหน ยอ่ มดา่ ดงั นี ้ ฯ (อ.พระอานนท์ กราบทลู แล้ว)วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้เู จริญอ.ชนท.ทงั้ ปวง เข้าไปถอื เอา ซงึ่ ทาสและกรรมกร ท. ยอ่ มดา่ ดงั นี ้ฯ (อ.พระศาสดา)ตรสั แล้ววา่ ดกู อ่ นอานนท์อ.เราเป็นผ้เู ชน่ กบั ด้วย ธสสสมงหเรฺคมฺนาํ“ํ เสมอทนหหํ เสาิํตโมนอํุ ฺโตภอตณิามาโอนยฺณริมฺนห, หาฺํทตตภนเฺถถาาิโวโคสนรงวพตฺคคิหาหฺเวคหูมิติํตฺวจทสิาตสุโโฺ อหูสฺสอติเีตคลณิ ทฺตาหฺณิสาถิ นาาหกหํ อตถิ ภฺถิตออาิสกาาสทรถคิพิโาเสฺภนต,ํ ช้างตวั ข้ามลงแล้ว สสู่ งคราม (ยอ่ มเป็น), เหมอื นอยา่ งวา่ อ. อนั อดกลนั้ ซงึ่ ลกู ศร ท. อนั มาแล้ว จากทศิ ท. ส่ี เป็นภาระ ของช้างตวั ข้ามลงแล้ว สู่ สงคราม (ยอ่ มเป็น) (ฉนั ใด), ชอ่ื อ. อนั อดกลนั้ ซง่ึ วาจาเป็นเคร่ืองกลา่ ว อนั อนั ชน ท. ผ้มู ศี ลี อนั โทษประทษุ ร้ายแล้ว มาก กลา่ วแล้ว ท. เป็นภาระ ของเรา (ยอ่ มเป็น) ฉนั นนั้ นน่ั เทยี ว ดงั นี ้ เมอ่ื ทรงแสดง ซงึ่ ธรรม ปรารภ ซงึ่ พระองค์ ได้ตรัสแล้ว ซงึ่ พระคาถา ท. สาม ในนาควรรควา่ อ. เรา จกั อดกลนั้ ซ่ึงคำ� อนั บคุ คลพงึ กลา่ วลว่ งเกิน เพยี งดงั “อหํ นาโคว สงฺคาเม จาปาโต ปติตํ สรํ อ. ชา้ งตวั ประเสริฐ (อดกลน้ั อย)ู่ ซ่ึงลกู ศร อนั ตกแลว้ จากแลง่ อติวากฺยํ ติติกฺขิสสฺ ํ, ทสุ สฺ ีโล หิ พหชุ ฺชโน. ในสงคราม,เพราะวา่ อ.ชนมากเป็นผมู้ ศี ลี อนั โทษประทษุ รา้ ยแลว้ ทนตฺ ํ นยนตฺ ิ สมิตึ, ทนตฺ ํ ราชาภิรูหติ, (ยอ่ มเป็น) ฯ อ. ชน ท. ยอ่ มนำ� ไป ซ่ึงพาหนะ อนั บคุ คลฝึกแลว้ ทวรนมโฺ สตสฺ เตสรฏาฺโ€ทมนนตฺ าสุ ,เฺ สส,ุ โยติวากฺยํ ติติกฺขติ. สทู่ ปี่ ระชมุ ,อ.พระราชา ยอ่ มเสดจ็ ขนึ้ เฉพาะ สพู่ าหนะอนั บคุ คล อาชานียา จ สินธฺ วา ฝึ กแล้ว อ. บุคคลใด ย่อมอดกลน้ั ซึ่งค�ำอนั บุคคลพึง- กุ ชฺ รา จ มหานาคา, อตฺตทนโฺ ต ตโต วรนตฺ ิ. กลา่ วลว่ งเกิน, อ. บคุ คลนนั้ ผฝู้ ึกแลว้ เป็นผปู้ ระเสริฐทีส่ ดุ ในมนษุ ย์ ท. (ยอ่ มเป็น), อ. มา้ อสั ดร ท. ดว้ ย อ.มา้ สินธพ ท. ตวั อาชาไนยด้วย อ. ช้างใหญ่ ท. ชนิดกุญชรด้วย ตวั อนั บคุ คลฝึกแลว้ เป็นสตั ว์ประเสริฐ (ยอ่ มเป็น), อ. บคุ คล ผมู้ ตี นอนั ฝึกแลว้ เป็นผปู้ ระเสริฐ กวา่ พาหนะมมี า้ อสั ดรเป็นตน้ นนั้ (ยอ่ มเป็น) ดงั นี้ ฯ อ. ธรรมกถา เป็นกถาเป็นไปกบั ด้วยวาจามปี ระโยชน์ ได้มแี ล้ว ธมมฺ กถา สมฺปตฺตมหาชนสฺส สาตฺถิกา อโหส.ิ แกม่ หาชนผ้ถู งึ พร้อมแล้ว ฯ อ. พระศาสดา ครนั้ ทรงแสดงแล้ว ซง่ึ ธรรมอยา่ งนี ้ (ตรสั แล้ว) วา่ ตสเอตณุ เตฺตฺหาเอี หสวตโํภตฺตวธาิสอมหสฺตุมฺมนฺตํตฺตรฺตเึ;ิ ทเนมเสวพคตทุจฺวอฺธฺฉากาตฺโนกีต“ํ สม.ิ สิาหฺสิ จนอินฺตปุ ฺต,ิ ปฺ ยอนิตฏฺนฺถฺ€ํ เอมอาธนทิกนิวรฺณทเส,ํ ดกู อ่ นอานนท์ อ. เธอ อยา่ คดิ แล้ว, อ. ชน ท. เหลา่ นนั่ จกั ดา่ (สนิ ้ กาล) มวี นั เจด็ เป็นประมาณนนั่ เทยี ว, อ. ชน ท. เหลา่ นนั้ เป็นผ้นู ง่ิ จกั เป็น ในวนั ทแ่ี ปด ; เพราะวา่ อ. อธกิ รณ์ อนั เกดิ ขนึ ้ แล้ว แกพ่ ระพทุ ธเจ้า ท. ยอ่ มไมไ่ ป ยง่ิ กวา่ วนั เจด็ ดงั นี ้ฯ อ. พระนางมาคนั ทยิ า ทรงยงั มหาชนให้ดา่ แล้ว ซง่ึ พระศาสดา อจเเออฬสู ตกกปทสิฺโมตฺสิวกาุสนคํสฺตอนราีปฺุทสต“ิยนโฺกฺถาํ ินมฺนปภฺ สุหภสตโิณรตูุขฺถาาาิ ป,รก“าํ รเอนอิสตอฏตฺสฺโกฺ€าถาฺโาสมกเํีนตสเพมิาฺยเจอปสินปุ กตนฺเฏิรตฺวํฺ€าตากฺวกนกุารปํ ิฺกสลกเฺสุ “าฏโาอรเหปมนิมิ,ฺีตตตาํีิุ ไมท่ รงอาจอยู่ เพอื่ อนั ทรงยงั พระศาสดาให้เสดจ็ หนไี ป ทรงดำ� ริแล้ว วา่ อ. เรา จกั กระทำ� อยา่ งไรหนอแล ดงั นี ้ (ทรงดำ� ริแล้ว) วา่ อ. หญงิ ท. เหลา่ นี ้ เป็นหญงิ ผ้มู คี วามอปุ ถมั ภซ์ ง่ึ พระสมณะผ้โู คดมนน่ั เป็นแล้ว (ยอ่ มเป็น), อ. เรา จกั ระทำ� ซง่ึ ความฉบิ หาย แกห่ ญงิ ท. เหลา่ นนั่ ดงั นี ้ ทรงกระทำ� อยู่ ซงึ่ การบำ� รุง ในทเ่ี ป็นทเ่ี สวยซงึ่ นำ� ้ จณั ฑ์ ของพระราชา ในวนั หนง่ึ ทรงสง่ ไปแล้ว ซง่ึ ขา่ วสาสน์ แกอ่ า (มอี นั ให้รู้) วา่ ได้ยนิ วา่ อ. ความต้องการ ด้วยไก่ ท. แหง่ ฉนั (มอี ย)ู่ , 50 ธรรมบทภาคท่ี ๒ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
อ. อา ถือเอา ซง่ึ ไก่ตวั ตายแล้ว ท. แปดตวั ซง่ึ ไก่ตวั เป็นไปกบั อาคจอฺฉฏตฺ €,ุ มตกกุ ฺกเุ ฏ อปฏฺน€ สชีวกกุ ฺกเุ ฏ คเหตฺวา ด้วยความเป็นอยู่ ท. แปดตวั จงมา, กแ็ ล อ. อา ครัน้ มาแล้ว ยนื แล้ว อาคนฺตฺวา จ โสปาณมตฺถเก €ตฺวา ไสคอคแมดใแก(กดอวอม(ใ((บคคดดมหนา่ลกกว.น.่อง่งงดีากัััน้้รร้ววเแ่ามมนนา่่หเแ่นขง่ึคาหนนดััท้้รยยมลวอื้าีีลาร้ญอออออออาเเญ้้ีาลอ่ีสขฯฯ้พพเวแมมงไจแ้ปวน..้.....ขะา.ดุปลาิทงพจรรออิ่ืื่ลงง็แนนพอแพแพก้จแวนะะแสฬูพพ้.พทรวกดอาลงต,ทรรฬรลหดดูรอะง่วรรหปุย่.ยบระง้ัอาะวดะพ่้ว.ไ��ำำงะะ่นาปอุ่ะเมันญร่ฏูบคนปุ.รหงบัทดดรรรมาักานฏอาจีาวนใฐคััสสาทะ้).งลิำำช��นังแีรไคา.คงชฐา่างอลี))รร้แลามูปา่อ้ซสไลเฯงทนาัารมสสัักรปงอวดนแวยามแง้งึ่่หว.กอทาต))คาาด่น่ืา่ไลไทคนัลหาเ้นว.ยริปคนก์ผวจตห้ว้นร้คัอ,วส(ัาา่ยแะอา้่กน่ันสวััรูเลงัอ้เแย.ทนัซงรนซทัอับแบไปสทมมกา่อ.อลเไาอ่มงิยท่ึง.ึ่ะ่.ล็จนพงไ่อกนาหลิยม.น้ไวัอเมเา่พปิย้ไกาแเนนขก่ัราา่ปญทอตพ้าทหปเ้าอว้ตแลอ่่าอ,วือแทาพ.รเิ้ไงึ.จลแาน่ไิ้งลวัวทมแัไนลคะดี่ยแปใงึงอลดา่จนเ้ยกวลท้พมแ้หวออปยวเปกวก.น้้งยวขาอ่ร้สว็ล้า..งกไตาันรงเรย้าเานอินมขปบภเ่้มูะณวจแะ(นาไมไหบดอ้วกาด�อำปไาค้),ทปกุทานยีาาไล่ม้ทยซงน้มัค.วคกง�ำแปานคัเวมดน้จา่ง่ึา่ก่ยลอูีพคาทอบลัล้นนา่ัอคีพซงนใงีงัอแรพแแ่.ด้รนรใื้ดฯวแทนน้นไ.ง่ึวะ่ืนหัรอมลงลกหขง้พรเ้ัวปลยคิีภเาปะทนัส้้(น้ก้ง้ะว้่พวาญอยแ้รอะวม็�ำนอาบน�ำง่รดีแสคงะร้กนั(นผายงไิทัานซทซนรตข�ำะอวอสวู่ปงพบ้งเอหซูรนง่ีแ่ึง่ึมัร่ีทรอาา่นนพั่่จงัแ้�ำสณแรทสไงันส่ึัาลหมคาง.รนพเละรใกลปาลทชนิูิ)ญเหเงเัหง่์เขะ้ารวกรสัปร่ต้มหวแาายีตจา้้ญแะวกอาาว็หดนวจลัลาณ้ชวาลนรขา่แขางฯยนเ้งวกิอวงดััาา่าง้วอคปตรเอซจานนดชออย)ปขนงั็แง์แผงงม่จ่ึตนทกาแ็ีนอน.ีเ่ัู�ำนอ้กแ้จ้กปสงเรู(หบทิ)ไ.มองกีมเเาาพกผ่ฬทู้ป็่จฯมไจพน.ป้าาตตนัเดบิาม้งมูร้หรฬูปกุา็รมตขปรแรรนปขทะงใ่าดาดะัสสลบัััปฏุอปตนหรรึเสลจโุู้ชแรหงงแแััา่าัะดงดรดฐฐ้เิแแแางง่นลเนทลลชนเหตม้าาวงตจลลัลไไชร้้ว้ีีววาพปปนนิตั้)กกยุ้้ข้้ฯฯุ้าาววววา้ั ,,,,,ี ้ อาคตภาวํ นิเวเทตฺวา, `ปวิสตตู ิ วตุ ฺเตปิ , อปวสิ ติ ฺวา อจปฬทู€มาปุ สํฏ.ิฺ€อาฏกฺ€สฺสสชีวจกกุ ฺก“มเุ ฏม ปหิณต,ุ ปจฺฉา อิตเรต,ิ วจนํ กเรยฺยาสีติ ลฺจํ มาคนฺทิโย อาคนฺตฺวา รฺโ นิเวทาเปตฺวา, “ปวิสตตู ิ วตุ ฺเต, “รโฺ อาปานภมู ึ น ปวิสสิ ฺสามีติ อาห. จฬู ปิอติตุ รสานฺตจกิ ฬู นปุ ฺตฏ.ิ ฺ€ากํ ปหิณิ “คจฺฉ ตาต มม โส คนฺตฺวา เปตโุนรหิเตทนินฺเนปณอฺณฏาฺ€กาโสรชีวปกหกุ ิโฺกตเุ ฏติ อาเนตฺวา “เทว อาห. ราชา “ภทฺทโก วต โน อตุ ฺตริภงฺโค อปุ ปฺ นฺโน, โก นุ โข ปเจยฺยาติ อาห. มาคนฺทิยา “มหาราช สามาวตีปมขุ า ปฺจสตา อิตฺถิโย นิกฺกมมฺ า วจิ รนฺต,ิ ตาสํ เปเสหิ, ตา ปจิตฺวา อาหริสสฺ นฺตีติ อาห. ราชา “คจฺฉ ตาสํ ทตฺวา, อฺสฺส กิร หตฺเถ อทตฺวา สยเมว มาเรตฺวา ปจนฺตตู ิ เปเสส.ิ ตาหิจฬู “มปุ ยฏํฺ€าปโากณ“าสตาปิ ธาุ ตเทํ วานติ คนฺตฺวา ตถา วตฺวา กโรมาติ ปฏิกฺขิตฺโต อาคนฺตฺวา ตมตฺถํ รฺโ อาโรเจส.ิ อแซจ(อกงก่ึ.ั พ.ป่พทกรารรรอะณรงะ.อมทสงานพรมคตานัรณ้์ิบบะ)จาะนองตานัผตงซ้พแโรู มคง่ึัสหรกาดะง่ คามวอหรนัา่งญกดทครงัิอง์ิยะทน.าททรี ้ดงห�ำ.เกงัเญหหนรน็าิงลีห้ฯแบา่ รทลทนือ้ว.ลนูั้ หแ,เหลรขหืลอ้้วารา่แือ?นตวว,นัา่าพ่่้ในรแขะก้กอาซาแงลงงึ่ แคตกนล์ผาม่ี ้อ้้วรสูห.ไมามพจรมก่รงาตะรสชะอเิง่เททงจไพปค้�าำ์ มาคนฺทิยา “กทริฏณฺ €ํํ เต มหาราช, อิทานิ ตาสํ ปาณาตปิ าตสฺส วา อกรณํ วา ชานิสสฺ ส,ิ `สมณสสฺ โคตมสฺส ปจิตฺวา เปเสนฺตตู ิ วเทหิ เทวาติ อาห. ขเแ(นหออกอ.ลงงกหา่หแนอญนลญี.้น้ัพว้ิงเิงปรแซท็ะนกง่ึ.ทรรไเ่ปาก.หาชโุ ว่ลรทาเกหา่ห.ะตนิตลเวรนหั้า่รา่ัสลนับถกแา่นัืแอล้ลนลเา้่วอี้ว้วจกาอแงซลไยลสปงึ่า่า่้วง่ไอวง)กไแยนปว่ตลู่นัา่้วั้วสเปตแทสู่ ็นานร�ำวยงะ่นา่ สแนไกั ปง่ลาไไ้วแขยปดลอท้อยแ้งว..ลินพทน้ววใรา่�ำา่หะฯนไ้ศแปอลจาอแ.้สวง.ลจนด้วฬู ซท�ำาปุสมง่ึา่ ดไัส่ฏนูากงัเำ�ฐถน่ นาททิดี ้กกัฯ.., ราชา ตถา วตฺวา เปเสส.ิ อิตโร คเหตฺวา คจฺฉนฺโต วยิ หตุ ฺวา คนฺตฺวา เต กกุ ฺกเุ ฏ ปโุ รหิตสฺส ทตฺวา มตกกุ ฺกเุ ฏ คเหตฺวา ตาสํ สนฺตกิ ํ เนตฺวา “อิเม กิร กกุ ฺกเุ ฏ ปจิตฺวา สตฺถุ สนฺตกิ ํ ปหิณถาติ อาห. “อาหร สามิ, ผลิตสอื่ การเรยี นรู้ โดยโรงเรยี นพระปรยิ ัตธิ รรม วดั พระธรรมกาย 51 www.kalyanamitra.org
ชอ่ื อ. การแกงนี ้เป็นกจิ ของเรา ท. (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้ต้อนรบั แล้ว คณฺหอสึ ิท.ุ นฺนาม อมหฺ ากํ กิจฺจนฺติ ปจฺจคุ ฺคนฺตฺวา ถอื เอาแล้ว ฯ อ. จฬู ปุ ัฏฐากนนั้ มาแล้ว สสู่ ำ� นกั ของพระราชา ผ้อู นั พระราชา อวปตุาฏุ จฺตฺโิก€มโสฺขติ.ฺเ“ตสรเมยณวโฺ ,สฺสปสฏนิมโฺตคคกิ ตฺคํ มํ สอฺสาคอนาปฺตคจฺวนิตาฺตฺวฺวาา“กึ เคปตณเสาฺหตถสึาาตตตู ิิิ ตรสั ถามแล้ว วา่ แนะ่ พอ่ อ. อะไร ดงั นี ก้ ราบทลู แล้ว วา่ (ครนั้ เมอ่ื คำ� ) วา่ อ. ทา่ น ท. แกงแล้ว จงสง่ ไป แกพ่ ระสมณะ ผ้โู คดม ดงั นี ้ เป็นคำ� สกั วา่ อนั ข้าพระองคก์ ลา่ วแล้ว นนั่ เทยี ว (มอี ย)ู่ อ. หญงิ ท. เหลา่ นนั้ มาแล้ว สหู่ นทางตอบ ถอื เอาแล้ว ดงั นี ้ฯ อ. พระนางมาคนั ทยิ า กราบทลู แล้ว วา่ ข้าแตพ่ ระมหาราชเจ้า สกโทรฺทนมหฺตาส;ิ คีตน`ิ พฺทอหาิยิทหาฺธ. า“ปสปสฺตฺถมนหาาราตชา,สนํ อตตาฺถีตติ มุ วหฺ ตุ าฺเทติส, านนํ อ. พระองค์ จงทอดพระเนตรเถดิ , อ. หญงิ ท.เหลา่ นนั้ ยอ่ มกระทำ� (แกช่ นท.)ผ้เูชน่ กบั ด้วยพระองค์หามไิ ด้ ;(ครนั้ เมอื่ คำ� )วา่ อ.ความปรารถนา ในภายนอก มอี ยู่ แกห่ ญงิ ท. เหลา่ นนั้ ดงั นี ้(อนั หมอ่ มฉนั ) กราบทลู แล้ว, อ. พระองค์ ยอ่ มไมท่ รงเชอื่ ดงั นี ้ฯ อ. พระราชา แม้ทรงสดบั แล้ว ซง่ึ คำ� นนั้ ทรงยงั คำ� นนั้ ให้อยทู่ บั แล้ว อโหสคร.ิานชฺทาิยา ตํ สตุ ฺวาปิ อธิวาเสตฺวา ตณุ ฺหีเยว เป็นผ้ทู รงนง่ิ นน่ั เทยี ว ได้เป็นแล้ว ฯ “กินฺนุ โข กริสสฺ ามีติ จินฺเตส.ิ อ. พระนางมาคนั ทยิ า ทรงดำ� ริแล้ว วา่ อ. เรา จกั กระทำ� อยา่ งไร หนอแล ดงั นี ้ฯ ก็ ในกาลนนั้ อ. พระราชา ทรงยงั วนั เจด็ ให้น้อมไปลว่ งวเิ ศษอยู่ มวาาเครนนตฺททิยาวาาปยเรนนจารสตาตชิ ฺตาตา“สิหสฺสํานมวฺนาีตํปวนิ ิตายิ เมาเอตจต.ิ าวสาสํ ลุ ปทาตสฺตาาทยตเลจ โดยวาระ ๆ ณ พนื ้ แหง่ ปราสาท ของพระเทวี ท. เหลา่ นนั่ แม้สาม คอื ของพระนางสามาวดดี ้วย ของพระนางวาสลุ ทตั ตาด้วย ของพระนาง- มาคนั ทยิ าด้วย ฯ ครงั้ นนั้ อ. พระนางมาคนั ทยิ า ทรงทราบแล้ว วา่ อ. พระราชา เคปอมหกิสิณํ อสฺ สิ ถตป“ีตอปฺ “ิํลเสคเปฺวทเฺเสทวตตานฺวตู าปิ.รกเิรสมฺวเามวคานอสฺทตาิยฺโมถาา, วทตจายิฬู €าปาิ ตปอุ าทุ สฺธาสรทาิตสตฺวนลาํํ จกั เสดจ็ ไป สพู่ นื ้ แหง่ ปราสาท ของพระนางสามาวดี ในวนั พรุ่งหรือ หรอื วา่ ในวนั มะรนื นี ้ดงั นี ้ทรงสง่ ไปแล้ว ซง่ึ ขา่ วสาสน์ แกอ่ า (มอี นั ให้ร้)ู วา่ ได้ยนิ วา่ อ. ความต้องการ ด้วยงพู ษิ แหง่ ฉนั (มอี ย)ู่ , อ. อา ถอนขนึ ้ แล้ว ซงึ่ เขยี ้ ว ท. จงสง่ ไป ซงึ่ งู ตวั หนง่ึ ดงั นี ้ฯ อ. อานนั้ กระทำ� แล้ว อยา่ งนนั้ สง่ ไปแล้ว ฯ อฉิาททฺทารโตมสํ สยาปสาชเมคสฺโฺยาปาตนาวลถฺทาคาิยทโคปจอาฺวเุกฺฉกตีหลตตฺขเฺตตนตฺวเ.ิโีหรนานํ เปเคสมสน.ิ ฏฺ€านํ หตฺถิกนฺตวีณํ อ. พระราชา ทรงถอื เอา ซงึ่ พณิ อนั ยงั ช้างให้ใครน่ น่ั เทยี ว เสดจ็ ไปอยู่ ถเฉออเกินทกสฺโฺเํทต.ิ นวฉีณิทฺทาสํยปเอมปฺ ตวํ ฺถิ.อโปหเสว.ิเสตฺวา สทู่ เ่ี ป็นทเ่ี สดจ็ ไป ของพระองค์ ฯ อ. ชอ่ ง หนง่ึ มอี ยู่ ในราง ของพณิ นนั้ ฯ อ. พระนางมาคนั ทยิ า ทรงยงั งู ให้เข้าไปแล้ว โดยชอ่ งนนั้ ทรงปิดแล้ว ซงึ่ ชอ่ ง ด้วยกลมุ่ แหง่ ระเบยี บ ฯ อ. งู ได้มแี ล้ว ในภายในแหง่ พณิ นน่ั เทยี ว สนิ ้ วนั สองและวนั สาม ฯ อ. พระนางมาคนั ทยิ า ทลู ถามแล้ว วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้สู มมตเิ ทพ ทวปตุิฏาฺเฺสโต€าม,,ทาํนค“อนคชสฺทมฺชกิยิสฺกาฺสาสมริตยาตเฺโทฺถวาคมตคนหิมฺตาปนํุรจุ ทาเฺฉทชิวิตวเสาฺวตาอ,“.ิมอน“ชสาฺชาโมปกาวตตสริิยสปุ ิาสฺโนตาิ ในวนั นี ้ อ. พระองค์ จกั เสดจ็ ไป สปู่ ราสาท ของมเหสอี งคไ์ หน ? ดงั นี ้ ในวนั เป็นทเ่ี สดจ็ ไป แหง่ พระราชา, (ครนั้ เมอ่ื พระดำ� รสั ) วา่ (อ. เรา จกั ไป สปู่ ราสาท) ของสามาวดี ดงั นี ้(อนั พระราชา) ตรสั แล้ว, (กราบทลู แล้ว) วา่ ข้าแตม่ หาราชเจ้า ในวนั นี ้ อ. สบุ นิ อนั ไมเ่ ป็นทย่ี งั ใจให้เอบิ อาบ อนั หมอ่ มฉนั เหน็ แล้ว, ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้สู มมตเิ ทพ (อนั พระองค)์ ไมท่ รงอาจ เพอ่ื อนั เสดจ็ ไป ในทน่ี นั้ ดงั นี ้ฯ (อ. พระราชา ตรสั แล้ว) วา่ อ. เรา จะไปนนั่ เทยี ว ดงั นี ้ฯ “คจฺฉาเมวาต.ิ 52 ธรรมบทภาคที่ ๒ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
เจกไทดอแกปมก้.บรลััวร็เนา่งไยะสหปบวทดพดมอดาที่บอจ.้็รวอก่งลพูะกกรยมบแั แรรนลพไฉละลทมดบาัร้นวัน้วม้แะ้งวแาสรยลวลยงซฯาาาพ่ะ้วมอ่ง่ึชมขรมาพคาะอาคไนริณอมวงน(นัันั่้กงดหร่ทเเค้รูมทีอใยิาว์อื่นยีมทบาา่ ควเนแ.ทถบวอลนัดลวู้าือ.้ะทงแาัมงนอออยลลูเบปะ.ีา้วแห้นแ็ไนภ)ล้ารมแพอร้มว้ผหณจรยแ้วอะูง่กัา่ล์า่นพรังม้วาทนเพรีกสชนะ.(ัร้ำ�ดวาขะเหศยอง้ัารมนนาแนียแั ทอชีด)ีตลรอ้รยาเ้พว่ดนังพทู่บทรงหัยีระแนรรงญงอมรงีใใ้ซทงไไห้ดิงดคงวึ่ ้มทเแอ้โส้แเผ์ หสภแ..ดล้สู ดงล่ชห้จ็วผมว้จ็วนมก้าเมู ไจะอล่รปซตบือะอมบัแงึ่เิทปทนนัฉอผล่ี๓พนทนด้ยั้วาี่ีู่ สา ยาวตตยิ ํ วาเรตฺวา “เอวํ สนฺเต, อหํปิ ตมุ เฺ หหิ สทฺธึ คมิสสฺ ามีติ วตฺวา นิวตฺตยิ มานาปิ อนิวตฺตติ ฺวา “น ชานามิ `กึ ภวสิ ฺสต’ิ เทวาติ รฺ า สทฺธิเฺ ว อคมาส.ิ ราชา สามาวตีมิสฺสกาหิ ทินฺนานิ วตฺถ- ปปุ ผฺ คนฺธาภรณานิ ธาเรตฺวา สโุ ภชนํ ภุ ฺชิตฺวา วีณํ อสุ ฺสีสเก €เปตฺวา สยเน นิปชฺชิ. เน(ปเปอ็น็นนออแท) ล..รอพ้งวอนรบกะง�ำแนูนไปลหา้วปงลเปมรงัโ็านาแดศคหสยแนัตง่ัชลททวอ่ ้ว่ี์เมิยงปนีอา็นซนัาเ้ ง่ึทปหก็่ีบหนาลารรรมุ่ราอยทแวอใกหจมกเะง่แขฯวดล้าา่อ้วอเกสยไดู่มกจ็ส้ รจเนิ ้ทะาวที่ยกนั �ำวชสแไอ่ ปอลงงอ้วแแยหลซู่ไง่ งะึ่ปพพวๆิณนังั มพสฯาาามนๆ มาคนฺทิยา อปราปรํ วจิ รนฺตี วิย หตุ ฺวา วีณาฉิทฺทโต ปปุ ผฺ คลุ ํ อปเนส.ิ สปโฺ ป ทฺวีหตีหํ นิราหาโร เตน ฉิทฺเทน นิกฺขมิตฺวา อสฺสสนฺโต ผณํ กตฺวา สยนปิ ฏฺเ€ นิปชฺชิ. ซใออสไซอไรอแมดนา.ลง่่ึึะ..ปงู่ ้ชโวทเ่้พไวพเรหสดรนาสัรนารอรญียยนงนียสะจนะ่ั.งยสีงีิรงา้ารเ้อใทาดาพททากห.ขทชกบรัียชรสสญอางแ.ะแวาบำ�ุขผพงลน่แลดน้หนิอเู้อวรวขา้มว้วกังะอมา่.ลง้เยพช(ดนัหอ่มาเขยขจนรงลันมลาออ่้้าะานมาคีฉา่ง้มแนซีมเ์อนพ้นนััทฯปตเาึ่งกยปี็ทร.น้พ่งหเ็แู่ะนอิยสปผจรญอมรน็)้ัาาไะกูนัา,.้มผมเิองเผชร้ปมอรู่เทาง้าา้มูจอ็.บีนควรทห้าีสเงงดญ์อผุหห.รอริเ้ียืสูน็หอทญิอยู่มแย(น็.อู่ิงเส;เลวปมอ่แกหยบค้า่็วมนทลตแลอ่ าร,้)ลวไ.เิมอ่าันขยท้ม้วยเ้.นเาเพหค่ซปมหอแ่ัอนเ้็งึ่ลวน่ือปมตรนัดงอรา่ือ็พอไพ่นนูอ้.วนมหยรผรนนััยด้ฟงี่ะนะู่้้อูยพูงัังรลออดนัทนอ่ารง�ำ,งซบัะชรมีคตบ้ นคงงึ่อาคุไผ์รอาคกีรมนง้ั้คสสูกนัทำัน�รค้ไ่ีลมแ้หะพสดรเ์เขมแลสมทงร้รวอืน้ดอ่ือดวะต�ำชรงา่ะรแอพ่ือจ็เิ เท?คอรนลงวไซราพปคตย้่ะ�วำางึ่ ;,์ู่ มาคนฺทิยา ตํ ทิสฺวา “เทว สปโฺ ปติ มหาสทฺทํ กตฺวา ราชานฺจ ตา จ อกฺโกสนฺตี “อยํ ทนฺธราชา อลกฺขิโก มยฺหํ วจนํ น สณุ าต,ิ อิมาปิ นิสสฺ ริ ิกา ทพุ ฺพินีตา, กินฺนาม รฺโ สนฺตกิ า น ลภนฺต;ิ กึ นุ ตมุ เฺ ห อิมสมฺ ึ มเตเยว, สขุ ํ ชีวิสฺสถ, ชีวนฺเต, ทกุ ฺขํ ปสชีวทาถสฺโท;าทนํอชสคฺชโุนตฺตมํุเยทนาวาตปวิ าฏอปฺฏาสตหปุ ีต.ิ โินวทิรวิฏนฺโฺต€,ิยา`สปิามเมาวตตยิยาา ใ(ชแนนชทห้ล่ือาาง่ั ร้โ้แงแวงพ;คลมอดซอล้นวั้ม.�ำงึ่.งทพงีอรกทหิแูิยรย่อบว่ัญะลาา่นพนร้วนงิงารท)นีส้้ชอแที่เีเง่้ปามมป.กว็เ็น้แทผนหา่ล้ลทบรูรลบั งู้วปี่นอา่แเอหอกนไล;.ดน็นอี้ว้โ้กเแยอปใหรซลู่็นซนะญ!งึ่้ววงึ่ทแไอซินงคกัล�ำ.งึ่่วน้แวทเงารีลทู้ดฯ.ผมา้ว.้งออัูทผนซนนัั่ีแ้ชูเีงึ่ภอ้หหเวั่ชปนัยังล่ชอ่็นหแเ้า่ารงตรญนาาไทค่ีสม้ิวงว.ง่กเ่กทาไชใะปมรน.ื่อวะคแเหแา่หทลา้ลออล�ำ้ยว้วงนัา่คคอนทซกุซีกวีงึ่.ค้เงึ่าค,ปขากม็�ำปนอมรโลรงผแขกมตอ่้ลชูอรนนย้ธวว่ังี ้ ราชา สปปฺ ํ ทิสฺวา มรณภยตชฺชิโต “เอวรูปํ ปิ นาม อิมํ กริสฺสนฺต;ิ อโห ปาปาหํ อิมาสํ ปาปภาวํ อาจิกฺขนฺตยิ าปิ อิมิสสฺ า วจนํ น สทฺทห;ึ ป€มํ อตฺตโน คพฺเภสุ ฉิทฺทานิ กตฺวา นิสนิ ฺนา, ปนุ มยา เปสเิ ต กกุ ฺกเุ ฏ ปฏิปหิณึส.ุ อชฺช สยเน สปปฺ ํ วิสฺสชฺชสึ ตู ิ โกเธน สมปฺ ชฺชลโิ ต วยิ อโหส.ิ แแอทกห.ว่ั ท่เง่ ใรหา่นแานญมพทท้ ริง..,ะอออรท.า.ย.พชทา่ หารกา่ ะ้ผานรน้เูะปทวาท็นา่ง.�ำสจยแดาองัลมกูจม้ว่อิตาแซวนมหง่ึดแีเง่คมีมนวตไ่รดาตะทม้ปดา.โร้วกออะยรนัท.ธใเาทสนตนี่มพพอ่แอง่ึรใลเนะค้ฉวเนั่รพทเซๆวาทง่ึีดะียดโ้วอวงั อยนวจื่นาีใ้งฯทนใยหตอ่แ้เนปมกด็นไ่ร้ว้มอไยปม่ย,ี สามาวตีปิ ปจฺ นฺนํ อิตฺถีสตานํ โอวาทํ อทาสิ “อมมฺ า อมหฺ ากํ อฺ ํ ปฏิสรณํ นตฺถิ, นรินฺเท จ เทวิยา จ อตฺตนิ จ สมเมว เมตฺตจิตฺตํ ปวตฺเตถ, มา กสฺสจิ โกปํ กริตฺถาต.ิ ผลิตส่อื การเรยี นรู้ โดยโรงเรยี นพระปรยิ ตั ิธรรม วดั พระธรรมกาย 53 www.kalyanamitra.org
อ. พระราชา ทรงเอาแล้ว ซง่ึ ธนมู สี ณั ฐานเพยี งดงั เขาสตั ว์ วตวิิสสาปฺสีชตรปฺเาํ ชฏชสสิปาร.ิ ําสสฏหนิยสฺนาฺสยถฺห€าิตปมฺวาํ าเสปสงิ ตฺคาฺวมธานาวํุ ตอสึาาปทมาเุารยวตกชยิ ติยาฺวํ าโอปเุเสรถพตฺพสฺวาารํ มเี ร่ียวแรงอนั บณั ฑติ ก�ำหนดแล้วด้วยพนั ทรงดดี แล้ว ซงึ่ สาย ทรงผกู สอดแล้ว ซง่ึ ลกู ศร มยี าพษิ อนั ดมื่ แล้ว ทรงกระทำ� แล้ว ซงึ่ พระนางสามาวดี ในเบอื ้ งหน้า (ทรงยงั ราชบรุ ุษ ท.) ให้พกั ไว้แล้ว ซง่ึ หญงิ ท. เหลา่ นนั้ ทงั้ ปวง ตามลำ� ดบั ทรงปลอ่ ยแล้ว ซงึ่ ลกู ศร ทพี่ ระอรุ ะ ของพระนางสามาวดี ฯ อ. ลกู ศรนนั้ กลบั เฉพาะแล้ว เป็นสภาพมหี น้าเฉพาะตอ่ หนทาง ออคววอิชิยยถาณุ ฺฌคํ ํอตรโิตปหสฏาชมฺวฺชิเ€าคานาานนฺคสสาิจตคา.ิตฺจภสจจ,ิิตนิฺมฉสฺ ินฺโตอิวาโุ ตฺเขตห,ิตวฺตอํสนมาิติเหิสมกฺวนตฺุสาตาสุ“ฺวเตมฺตสฺสาฺโมยาภตนามโู รตภุ ปนปาฏิชิเขฺโหวิหฺชิตนนทนีโฺโวตยนชหาฏาสภทฺปน€โิมายฏารสนโํปุมินโขิํปรีติวปเิ อ.ิตวตชฺตสินสาสิตินตลิโสฺฺวฺโตฺถปํตาาิ,;ิ แหง่ ตนมาแล้วเทยี ว เป็นราวกะวา่ เข้าไปอยู่ สพู่ ระหฤทยั ของพระราชา ได้ตงั้ อยแู่ ล้ว ด้วยอานภุ าพแหง่ เมตตา ของพระนางสามาวดนี นั้ ฯ อ. พระราชา ทรงดำ� ริแล้ว วา่ อ. ลกู สร อนั อนั เรายงิ ไปแล้ว เจาะแล้ว แม้ซงึ่ สลิ า ยอ่ มไป, แม้ อ. ทเี่ ป็นทกี่ ระทบ ในอากาศ ยอ่ มไมม่ ,ี ก็ ครัน้ เม่ือความเป็ นอย่างนนั้ (มีอย่)ู อ. ลกู ศรนน่ั กลบั แล้ว เป็นสภาพมหี น้าเฉพาะตอ่ หวั ใจ ของเรา เกดิ แล้ว ; จรงิ อยู่ แม้ อ. ลกู ศรนี ้ อนั มจี ติ ออกแล้ว อนั มสี ตั วอ์ อกแล้ว อนั มชี วี ติ ออกแล้ว ยอ่ มรู้ ซงึ่ คณุ ของสามาวดนี นั่ , อ. เรา แม้ผ้เู ป็นมนษุ ยเ์ ป็นแล้ว ยอ่ มไมร่ ู้ ดงั นี ้ฯ อ. พระราชานนั้ ทรงทงิ ้ แล้ว ซงึ่ ธนู ทรงประคองแล้ว ซง่ึ อญั ชลี ประทบั มาวตโสยิ า ธปนาํุทมฉเู ลฑฺเฑอตกุ ฺวฺกาฏุ ิกํอนิสทีฺชลิตึฺวาปอคิมฺคํ คยาฺหถมาสหา นงั่ แล้ว กระหยง่ ณ ทใ่ี กล้แหง่ พระบาท ของพระนางสามาวดี ตรสั แล้ว ซงึ่ พระคาถานี ้วา่ อ. เรา ย่อมหลงพร้อม ย่อมหลงทวั่ , อ.ทิศ ท. ทงั้ ปวง “สมฺมยุ ฺหามิ ปมยุ ฺหามิ, สพพฺ า มยุ ฺหนตฺ ิ เม ทิสา, ย่อมมืดมวั แก่เรา, ดูก่อนสามาวดี อ. เจ้า จงต้านทานไว้ สามาวติ มํ ตายสสฺ ,ุ ตฺวจฺ เม สรณํ ภวาติ. ซ่ึงเราด้วย, อ. เจ้า เป็ นที่พึ่ง ของเรา จงเป็ นด้วย ดงั นี้ อ. พระนางสามาวดีนัน้ ทรงสดับแล้ว ซึ่งพระด�ำรัส คตฺจวมฺฉปฺาสิตาสิ รอณตวสํ ตคฺสฺวจาฺฉาว“ตยจ.ิมนหํ ํ สมตุหฺวาาราช“สสารธณุ เํ ทควตาม, ํ ตสเรมณวํ ของพระราชานนั้ ไมก่ ราบทลู แล้ว วา่ ข้าแตพ่ ระองค์ผ้สู มมตเิ ทพ อ. ดีละ อ. พระองค์ จงทรงถึง ซ่ึงหม่อมฉัน ว่าเป็ นที่พึ่งเถิด ดังนี ้ (กราบทูลแล้ว) ว่า ข้าแต่มหาราชเจ้า อ. หม่อมฉัน เป็นผ้ถู งึ แล้ว ซงึ่ บคุ คลใด วา่ เป็นทพ่ี ง่ึ (ยอ่ มเป็น), แม้ อ. พระองค์ จงทรงถึง ซ่ึงบุคคลนัน้ น่ันเทียว ว่าเป็ นท่ีพ่ึงเถิด ดังนี ้ ฯ อ. พระนางสามาวดี ผเู้ป็นสาวกิ าของพระสมั มาสมั พทุ ธเจา้ อิทํ วตฺวา สามาวตี สมฺมาสมฺพทุ ฺธสาวิกา ครน้ั กราบทลู แลว้ ซึ่งคำ� นี้ กราบทลู แลว้ วา่ อ.พระองค์ “มา มํ ตฺวํ สรณํ คจฺฉ; ยมหํ สรณํ คตา, จงอย่าทรงถึง ซึ่งหม่อมฉนั ว่าเป็นทีพ่ ่ึง; อ. หม่อมฉนั เอส พทุ ฺโธ มหาราช, เอส พทุ ฺโธ อนตุ ฺตโร, เป็ นผู้ถึงแล้ว ซ่ึงบุคคลใด ว่าเป็ นที่พึ่ง (ย่อมเป็ น), สรณํ คจฺฉ ตํ พทุ ฺธํ; ตฺวจฺ เม สรณํ ภวาติอาห. ขา้ แตม่ หาราชเจา้ อ. บคุ คลนนั่ เป็นพระพทุ ธเจา้ (ยอ่ มเป็น), อ. พระพทุ ธเจา้ นน่ั เป็นผยู้ อดเยีย่ ม (ยอ่ มเป็น), อ. พระองค์ จงทรงถงึ ซึ่งพระพทุ ธเจา้ พระองค์นน้ั วา่ เป็นทีพ่ ง่ึ ดว้ ย ; อ. พระองค์ เป็นทีพ่ ง่ึ ของหมอ่ มฉนั จงเป็นดว้ ย ดงั นี้ ฯ อ. พระราชา ทรงสดบั แล้ว ซงึ่ พระดำ� รสั ของพระนางสามาวดนี นั้ ภายารมาชีตาิ วตตฺวสาสฺ าอิมวํ จคนาํถสมตุาหฺวา “อิทานาหํ อตเิ รกตรํ ตรสั แล้ววา่ ในกาลนีอ้ .เรายอ่ มกลวั ยงิ่ กวา่ ดงั นีต้ รสั แล้วซงึ่ พระคาถา นี ้วา่ อ. เรานน่ั ยอ่ มหลงทวั่ โดยยิ่ง,อ. ทิศ ท.ทงั้ ปวง ยอ่ มมืดมวั “เอส ภิยฺโย ปมยุ ฺหามิ, สพพฺ า มยุ ฺหนตฺ ิ เม ทิสา, แกเ่ รา, ดกู อ่ นสามาวดี อ. เจา้ จงตา้ นทานไว้ ซ่ึงเราดว้ ย, สามาวติ มํ ตายสฺส,ุ ตฺวฺจ เม สรณํ ภวาติ. อ. เจา้ เป็นทีพ่ ง่ึ ของเรา จงเป็นดว้ ย ดงั นี้ ฯ 54 ธรรมบทภาคที่ ๒ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
จออซซอแตจขผขพจเแเกณอเอทอกตเม(ซปรอขใ(ขมขใหนนซอลนหับ้้้้งง.า.อหากองงงกี่ึึ่ึ่กนน..บรัเัััรรูารีีปเรรงจึ่.ื่ืออล่ืงรค้อเใเธาแทฉััสสแงแะพะงจท่หฟง่หแมร้เรปพอินมหผืองงดาวโส่บรตรมหตทนาผัถแลเี่แงะร่ีัไมอออ(ออใค็งตมาดยถ้นนน้ราารเานปห้รวดอหทะ้พ้่นทลญหพ่าาวาใมอปจก.้....แ่มรูแ่ะูมอ่ยทมรสซิิตตเยอนานัส.้บสมหนันรววล็้รยูงพ่ัะงถารเจหหนะศ้มทนิงงวึ่ไั่ชายยรงหกนะพพถเดัแนดใไะพแรพแณแ่วูิดรรบะ้งธง่่าตดพเดอนแกซฉี่หทยบันอื์์ิอนห้อวะลวัทาลถบรลงรา่นลทััรขภจรรส้้เหีนยย้งนง่ึรนัรเัมรงดเะาเะนย้นง้ฉ้ะ้ะิรดวซวรว.วรออทแ�ำทฉิกอดพะนมะงงคว่แทก?ยคศรยีใพงมัรัพีารง)ีงย)ึ่่ึเลถ.เผ้าส่ทวีศยทษ.ฯาีนาิใหผ์รดดบนนซพายั์าแห์อ้่ผาวเฯชยดงพ้อร้นวีาวงึชด)นง�ดำชจา้.เุเชทกชูงง่ง่ึนสลมิ้อั่ีาร่มัลเูะ์สไ.ง้้นจเดาั่หฯ่รวี้(ทสจาบา๕ีคัภนงัาถ้า้ส่อ.จม้ดวดดซนอหนา่แหขแะไร้ทาื่วอนแพรรดโ.นแวจอี้ิกวบดนดนิอิ้งญน้ก่ึางา.ไ้ัญกาากนี้ดืวเิฯยอทญ.ง้ตทเีมาดาาามงนปยเ้้ัษน้เว.วเหนถวแง่้สนงั่หันรายจ.ฉจ้ฯเมลก่้ยงิเง็หังั?่ยยสูมต่นถนีัเอ้ทตวุญะนผั่หดง้้้ฯาซมาิตปยีฯฉปนทากแุท้ต,ท้าตราาาารสีเ้สทมรเ่าลเดจ็ง่ึซงอยอ่้ลรพจอดิอลขวอีขง.อัทสรี่อมย.งร้าสแรธ(ฯ้า�เหำ่ะวงึ่ซ์ม้(.ั็ดสงง้.นฯ.๕านึเ.วยัยัอสาขถยียบณท้มานรแกทหไคยแกนงา)ึ่พไยฉ้แทะนาั.แงถับาราว่ว้จ.งหรนาั่ห.ลัปแวรลาเอีอ้ะพลอม้่ไนตพรัง้หา่มดอ(,าคนกเวงซาหางา่ร้กมอ่ฯปเะวพ.นเนัฉ้ดทนวมยมรทรรีง่รแดฝ(มชปรนผืนอง่ึมนญเ่พร:ัอ่้หคัีส)ยะพันบระังภแัรผนาไพ็ลแลู้้เาีนาางนนยแนััทพทงม้้มรจนเรเอางห้บิรง้าิอกชื่ลนแอวสนซถรอลนผยอร่ัเวะี่้ัรน.ซ้าแฉฟะี้ค่งงสถา่(้ีทะ.ลษยง้วิต้ไง้ะ่ึ.ิมรงาวทมา่ผัจแว่ึทงคภทเลผนฯัังบอวนไิศ้ดพพพะรพวเอกลูมุยไ้นเ.กูา่กกหั้้แบว์กลวเูาิรปู.,ม.ปชิเตานรมแัรรรป์่ือดซลตลกฉา่ชาทง่ค็ษ(คโเ็ะสขทื่อะะ่นยนกห;ทล็ซดอาฉทพดนกแผ้างูว่ึาี์่รรแยชซงวเั้ดุัอาศดวร้อ้์รญแงถวเ่ึ.).พพงี้ยะัตบ.ทว่อยาเปรลฯงื่าององ่ึซจแาง่คาพาจา.)นลรตทะสงเ้ร.วนพ่ปมู้วรชงคงวิ.าพ่ึอตบ้ะ้หสดาา้วทรผรีวดะา�ำ่ธไฯ๕ข้อวง๕มตราร์แาททส่น้ร)ันดทะา่็วผบท้ศผ.าดรห�ำทะาะ่อ้ั(ซนนะ)หอกอแ,ศยรราร่แแาืลนอู้ซสเ.อรเยาู(งอกมเั.จรป่ึงมลังบงฉ่พยนานอลถหเัลาสทนงแน่ึสัไห.อ่.าาจงปอ่็ถกอธ้วบวนกีเาย่้บวส.้แทพพรรผว)รลม(มดพีหเรนช็ะ,ม้รว.าา่นงถะอะไผสงงลพฯ้พด์เเู้ใซรรวแไวา่ลากเปรองรึ่ารเไฉจยฉพา้ผ.ด้าปดสะะวาป)ิตใงรมทึ่า่ระมรหา่ย(กรีม(ยง้นัตัสหานน,ทะพุขจด็า็อๆ้นดผรทซนิ.ดญมแภบ(ทสังถอ)บ้ไรฉอออรมาาธดจ.็้้หงรทนเึ่วูัลทูวงลับ้อ่ร้กดิัล้สููู่ทปานเังท.งงงผัะทยเ้นมอาทวยพนถญาราป่้แ่ีพดวจอ้มษพว็เแอถคสส้พวรหลาั่นอู่ย.ง.ชาฉว็ว.รี้ลร้ยนา.วล้างยึ่ฉาผรซแาา์ุริฯงแถญงเรัตาผตัะบีย้(บวะ,ูจปช้ผผยใใมจมมวอนลงาล่นึ่ืัะถขยมงเึ้รราถงเ)นน้พ้แ้ทริทาางกางา้้ัหวรอนแแอหถัะวาาองแาึีอิวุ้ททนนนททททออล.กาฟคคววลลนรงนชลนไจวววายทททะป้่ี่ีนนนนนนนคดดััััล...ย.ู้้้ัฯะววาาาาาวว่่่้ง้้งงงง่ึ่ร่ึ่ึ)))))ู่;...์ีีีี อถ นํ สา ปรุ ิมนเยเนว ปนุ ปฏิกฺขิปิ ตฺวา, “เตนหิ ตฺจ สรณํ คจฺฉามิ สตฺถารจฺ , วรฺจ เต ทมมฺ ีติ วตุ ฺเต, “วโร คหิโต โหตุ มหาราชาติ อาห. โส สตฺถารํ อปุ สงฺกมิตฺวา สรณํ คนฺตฺวา นิมนฺเตตฺวา ภิกฺขสุ งฺฆสฺส สตฺตาหํ ทานํ ทตฺวา สามาวตึ อามนฺเตตฺวา ห“ิรอฏุ ฺเฺ€หาิทีหวิ รํอตคฺโถณฺหนาตหฺถีติ,ิ อาห. “มหาราช มยฺหํ อิทํ ปน เม วรํ เทหิ: ตถา กโรหิ, ยถา สตฺถา นิพทฺธํ ปฺจหิ ภิกฺขสุ เตหิ สทฺธึ อิธาคจฺฉต;ิ ธมมฺ ํ ้ สณุ ิสสฺ ามาต.ิ ้ ราชา สตฺถารํ วนฺทิตฺวา “ภนฺเต ปฺจหิ ภิกฺขสุ เตหิ สทฺธึ นิพทฺธํ อิธาคจฺฉถ, สามาวตีมิสฺสกา `ธมมฺ ํ สณุ ิสฺสามาติ วทนฺตีติ อาห. “มหาราช พทุ ฺธานํ นาม เอกสมฺ ึ €าเน นิพทฺธํ คนฺตํุ นเอกวํ ฏภฺฏิกฺตขํุ;ิ มหาชโน ปจฺจาสสึ ตีต.ิ “เตนหิ ภนฺเต อาณาเปถาต.ิ ปจฺ สตภฺถิกาฺขอสุ าตนานนฺทิ ตอฺเาถทรํายอานณิพาทเปฺธสํ .ิราโสชกตลุ โํตคปจฏฺฉฺ€ตา.ิ ย ตาปิ เทวิโย นิพทฺธํ เถรํ สปริวารํ โภเชนฺติ ธมมฺ ํ สณุ นฺต.ิ ตา เอกทิวสํ เถรสสฺ ธมมฺ กถํ สตุ ฺวา ปสีทิตฺวา ปจฺ หิ อตุ ฺตราสงฺคสเตหิ ธมฺมปชู ํ อกํส.ุ เอเกโก อตุ ฺตราสงฺโค ปฺจสตานิ อคฺฆต.ิ ตาสํ เอกํ วตฺถํปิ อทิสฺวา ราชา ปจุ ฺฉิ “กหุ ึ อตุ ฺตราสงฺคาต.ิ “อยฺยสฺส โน ทินฺนาต.ิ “เตน สพฺเพ คหิตาต.ิ “อาม คหิตาต.ิ ราชา เถรํ อปุ สงฺกมิตฺวา ตาหิ อตุ ฺตราสงฺคานํ ทินฺนภาวํ ปจุ ฺฉิตฺวา ตาหิ ทินฺนภาวฺจ เถเรน คหิตภาวจฺ สตุ ฺวา “นนุ ภนฺเต อตพิ หนู ิ วตฺถานิ, เอตฺตเกหิ กึ กริสฺสถาติ ปจุ ฺฉิ. ผลิตส่อื การเรยี นรู้ โดยโรงเรยี นพระปริยตั ิธรรม วัดพระธรรมกาย 55 www.kalyanamitra.org
(อ. พระเถระ ทลู แล้ว) วา่ ดกู อ่ นมหาบพติ ร อ. อาตมภาพ รบั แล้ว ชิณฺณ“อจมีวหฺรกาากนํ ํ ทปสสฺโหานมกิ านมิหารคาณชาฺหติต.ิ ฺวา เสสานิ (ซงึ่ ผ้า ท.) อนั เพยี งพอ แกอ่ าตมภาพ ท. จกั ถวาย (ซง่ึ ผ้า ท.) อนั เหลอื (แกภ่ กิ ษุ ท.) ผ้มู จี วี รอนั เกา่ แล้ว ดงั นี ้ฯ (อ, พระราชา ตรสั ถามแล้ว) วา่ อ. ภกิ ษุ ท. เหลา่ นนั้ จกั กระทำ� “เต อตฺตโน ปรุ าณจีวรานิ กึ กริสสฺ นฺตีต.ิ ซงึ่ จวี รอนั เกา่ ท. ของตน อยา่ งไร ดงั นฯี ้ (อ.พระเถระทลู แล้ว)วา่ อ.ภกิ ษุท.เหลา่ นนั้ จกั ถวาย(แกภ่ กิ ษุ ท.) “ชิณฺณตรจีวรกานํ ทสสฺ นฺตีต.ิ ผ้มู จี วี รอนั เกา่ แล้วกวา่ ดงั นี ้ฯ (อ. พระราชา ตรสั ถามแล้ว) วา่ อ. ภกิ ษุ ท. เหลา่ นนั้ จกั ระทำ� “เต อตฺตโน ชิณฺณจีวรานิ กึ กริสสฺ นฺตีต.ิ ซง่ึ จวี รอนั เกา่ แล้ว ท. ของตน อยา่ งไร ดงั นี ้ฯ (อ. พระเถระ ทลู แล้ว) วา่ อ. ภกิ ษุ ท. เหลานนั้ จกั กระทำ� ให้เป็น “ปจฺจตฺถรณานิ กริสสฺ นฺตีต.ิ เครื่องปลู าด ดงั นี ้ฯ (อ. พระราชา ตรสั ถามแล้ว) วา่ อ. ภกิ ษุ ท. เหลา่ นนั้ จกั กระทำ� “ปรุ าณปจฺจตฺถรณานิ กึ กริสสฺ นฺตีต.ิ ซงึ่ ผ้าเป็นเครื่องปลู าดอนั เกา่ ท. อยา่ งไร ดงั นี ้ฯ (อ. พระเถระ ทลู แล้ว) วา่ อ. ภกิ ษุ ท. เหลา่ นนั้ จกั กระทำ� ให้เป็น “ภมุ มฺ ตฺถรณานิ กริสสฺ นฺตีต.ิ เคร่ืองปลู าดซงึ่ พนื ้ ดงั นี ้ฯ (อ. พระราชา ตรสั ถามแล้ว) วา่ อ. ภกิ ษุ ท. เหลา่ นนั้ จกั กระทำ� “ปรุ าณภมุ มฺ ตฺถรณานิ กึ กริสสฺ นฺตีต.ิ ซงึ่ ผ้าเป็นเครื่องปลู าดซง่ึ พนื ้ อนั เกา่ ท. อยา่ งไร ดงั นี ้ฯ (อ. พระเถระ ทลู แล้ว) วา่ ดกู อ่ นมหาบพติ ร อ. ภกิ ษุ ท. เหลา่ นนั้ “ปาทปุ ฺฉนานิ กริสสฺ นฺติ มหาราชาต.ิ จกั กระทำ� ให้เป็นเคร่ืองเชด็ ซง่ึ เท้า ดงั นี ้ฯ (อ. พระราชา ตรสั ถามแล้ว) วา่ อ. ภกิ ษุ ท. เหลา่ นนั้ จกั กระทำ� “ปรุ าณปาทปุ ฺฉนานิ กึ กริสสฺ นฺตีต.ิ ซงึ่ ผ้าเป็นเคร่ืองเชด็ ซงึ่ เท้าอนั เกา่ ท. อยา่ งไร ดงั นี ้ฯ (อ. พระเถระ ทลู แล้ว) วา่ อ. ภกิ ษุ ท. เหลา่ นนั้ ทบุ แล้ว (กระทำ� ) ภิตฺต“ึ ขวณิลมิฺฑปฺ าิ สขฺสณนฺฑฺติกีตํ .ิโกฏฺเฏตฺวา มตฺตกิ าย มทฺทิตฺวา ให้เป็นของมที อ่ นและทอ่ นอนั เจริญ ขยำ� แล้ว ด้วยดนิ เหนยี ว จกั ฉาบ ซง่ึ ฝา ดงั นี ้ฯ (อ. พระราชา ตรสั ถามแล้ว) วา่ ข้าแตท่ า่ นผ้เู จริญ (อ. ผ้า ท.) นสสฺ น“ภฺตนีตฺเ.ิต เอตฺตกํ กตฺวาปิ อยฺยานํ ทินฺนานิ น อนั อนั บคุ คลถวายแล้วแกพ่ ระผ้เู ป็นเจ้าท.จะไมเ่ สยี หายแม้เพราะกระทำ� ซงึ่ กรรมมปี ระมาณเทา่ นหี ้ รือ ? ดงั นี ้ฯ (อ. พระเถระ ทลู แล้ว) วา่ ดกู อ่ นมหาบพติ ร ขอถวายพระพร “อาม มหาราชาต.ิ (อ. อยา่ งนนั้ ) ดงั นี ้ฯ อ. พระราชา ทรงเลื่อมใสแล้ว ทรงยงั บคุ คลให้น�ำมาแล้ว กอสปปนปสิารหตเาาายหทททสสนรมมมหฺสร“าเาปคเสเเูููอเลลลชลปฺฺฆสกาทตคํนจฺ €ฺธ€ฺฺวฆ€ิกสเเเาาเปทนาปปปคนนฺวติกตสตฺฆํ เิฺวาฺวนถฺวนปานาารฺโติกนนิสีณาสฺททนทคิินินิินณอฺนวฺนจฺนวปปตานตาตวารานฺถนาฺตฺถตนาทิาิานาฺถิ มนนรนิาสเิิูาปนลิ สปตมิปหสสจฺหนส€ฺจสฺสปสตปฺจตกตฺสฺถทาสสฺขกกิ.เสหหฺจปตฺขฺขวาสสสฺตตสตตตตสสฺฺ .ิํฺตฺุตฺถอิ ภภภํุํุสาาาาทตเเเเลลลถคคคินาภภภโนนนนาริิิ,.,ิ ซง่ึ ร้อยแห่งผ้า ท. ห้า เหลา่ อ่ืนอีก (ทรงยงั บคุ คล) ให้วางไว้แล้ว ณ ทใี่ กล้แหง่ เท้า ของพระเถระ ได้ยนิ วา่ อ. พระเถระ ได้แล้ว ซงึ่ ผ้า ท. อนั มคี า่ ร้อยห้า อนั (อนั พระราชา) ทรงวาง ถวายแล้ว ณ ทใ่ี กล้แหง่ เท้า โดยสว่ นร้อยห้า ร้อยห้าครงั้ ได้แล้ว ซงึ่ ผ้า ท. อนั มคี า่ พนั หนง่ึ อนั (อนั พระราชา ทรงวาง ถวายแล้ว ณ ทใ่ี กล้แหง่ เท้า โดยสว่ น พนั หนง่ึ พนั ครงั้ , ได้แล้ว ซงึ่ ผ้า ท. อนั มคี า่ แสนหนง่ึ อนั (อนั พระราชา) ทรงวาง ถวายแล้ว ณ ทใี่ กล้แหง่ เท้า โดยสว่ นแสนหนงึ่ แสนครงั้ ฯ ก็ ชอื่ อ. การนบั (ซง่ึ ผ้า ท. อนั อนั พระเถระ) ได้แล้ว โดย นยั มี วา่ (อ. ผ้า) ผนื หนง่ึ (อ. ผ้า ท.) สองผนื (อ. ผ้า ท.) สามผนื (อ. ผ้า ท.) สผ่ี นื (อ. ผ้า ท.) ห้าผนื (อ. ผ้า ท.) สบิ ผนื ดงั นเี ้ป็นต้น ยอ่ มไมม่ ี ฯ ได้ยนิ วา่ ครนั้ เมอ่ื พระตถาคตเจ้าเสดจ็ ปรินพิ พานแล้วอ.พระเถระ กปวิจินตรฺนฺติต“ตุจฺวยีถวโามขราาหคนกํเสติรกอพิสโทฺพฺสรกามาวิรสมิ,ิห.ิ ีตาตปเมิ รํ รจาสตินคินุ ถิพนฺเภาตฺพฺทิกตอเุิยฺขตฺวหานู า,ตุํ ฺวอ“เาอถตตโฺตรอฺเโถนโสสฺสกถนลอาชฺตปุ วมกาพฺาโโหยเทุนตตีปว;ิิ,ํ เทย่ี วไปแล้ว ตลอดชมพทู วปี ทงั้ สนิ ้ ได้ถวายแล้ว ซง่ึ บาตรและจวี ร ท. อนั มอี ยขู่ องตนนน่ั เทยี ว แกภ่ กิ ษุ ท. ในวหิ ารทงั้ ปวง ท. ฯ อ. พระนางมาคนั ทยา ทรงดำ� ริแล้ว วา่ อ. เรา ยอ่ มกระทำ� ซง่ึ กรรมใด, อ. กรรมนนั้ ไมเ่ป็นแลว้ อยา่ งนนั้ ยอ่ มเป็น โดยประการอน่ื เทยี ว, อ. เรา จกั กระทำ� อยา่ งไรหนอ แล ดงั นี ้(ทรงดำ� ริแล้ว) วา่ อ. อบุ ายนนั่ มอี ยู่ ดงั นี ้ 56 ธรรมบทภาคท่ี ๒ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
ครนั้ เมอื่ พระราชาเสดจ็ ไปอยู่ สทู่ เ่ี ป็นทท่ี รงกรีฑาในพระอทุ ยาน รฺเ อยุ ฺยานกีฬํ คจฺฉนฺเต, จฬู ปิ ตุ สาสนํ ทรงสง่ ไปแล้ว ซง่ึ ขา่ วสาส์น แก่อา (มีอนั ให้รู้) วา่ อ. อา ไปแล้ว ปหิณิ “สามาวตยิ า ปาสาทํ คนฺตฺวา ทสุ ฺสทโกสุ ฏฺสฺ€าาน-ิ ซซใซดสห้งง่ึึึ่่่วูงป้หปเยเปรรญรปีาืยอะรสิงกตนะาแูทคทลทใีปล.้วหอัง้แเนัแใหลนมหขล้วตีด่า่องมุ่้านผซงมแ้นัพงา่ึ้ หยแทรง่นทละ.นตงัขนะ้�ำป้์้าเามรวมใงนัืนงอลสภนงทาโแาคดม.ยลยลา้พนวคังวอนัจวแดกแงาหีไลม่ปง้วใเนปหดย็�้ซำนอ้ งัังง่ึมยอนเบู่นััสนี ้(ุคซเาเดปงึ่คทีย็ทไนล.ฟว.เใหกกหนัตใยร้นเ)ุัะงปตปฯทผิ ดิ�ำด้�ำาหแแแนลลลท้ก้้ัววว. เคตาลรจเตาลฏโีสกุ ฏฺเ€ตาเคมาตรฺวาานิ ววิ ราเปตฺวา ตา สพฺพา ถมเฺ ภ เวเ€ตฺวา เอกโต กตฺวา ทฺวารํ ปิ ทหิตฺวา พหิ ยนฺตกํ ทตฺวา ทณฺฑทีปกาหิ เคเห อคฺคึ ททมาโน โอตริตฺวา คจฺฉตตู .ิ เซพงึ่ ื่อเรอืออนั น.พคนัอลางัซนงท่ึ นัเ้.สยางัขทผนึ ้ ้.าเฉฯทพ.าใะหแ้เปลี้วยกแสลปู่ ้วราในสตาทมุ่ แหยง่งั นบ�ำ้คุ มคนั ลใทห.้เเปริิ่มดแแลล้้วว โส ปเตาสลาจทาฏํ อีสภุ เิรตุยเฺหมตโกฺวฏาฺ€ถาคมาเฺ ภรานเวิ เ€วติวรมุ าาเรปภติ.ฺวา วตฺถานิ แนะ่ อคารันอ้ น. กนั้ รอรม. หนญนั่ ิองะทไ.รมดีพงั รนะี เ้นขา้างไสปาหมาาแวลด้วีเปซ็ง่ึนนปารยะมมาขุ คกนั ลทา่ ิยวะอนยนัู่้วฯา่ อถ นํ สามาวตีปมขุ า อิตฺถิโย “กึ เอตํ จฬู ปิ ตาติ วทนฺตโิ ย อปุ สงฺกมสึ .ุ ทใออแ(ชอหนื่อ.นั..้แใะ่ชพเลนหแมุ่(ร้วอพมละแก.ซรา่่รลระทานงึ่้วนรรยช.นัดม้าานา้วอช)ยตผย.ว(ม้์ทมูนงใัทานรา�ำค้อา่งแภมนนนยัั ลานั เงัทอ้วยปทเนัิยรน็น.ใาบะอทหก)จ)คุก้.รเงใขครใอกห้ามลหยล้เพไอ้ทพอปา่า่ นันัยงัื่อมว้แอปบู่แปีลซยรคุใล้รงึ่วะ่นู้ะไควซกฟทโใลงึ่ยอน่ีใรอเจชบก้สหูไำ�ยนดลด้าอเา่ ด้้์แโีแงงดทแมกิลนยหป.่ก้วีแ้ิยง่ดาเทตหวเารแงัรต่้า่ลกกปลา้นาร่้วระนดะขทีซ้งกัาแ้ (ด�ำนง่ึมยอน้ใวปีลอบ่ะ่้หยยรงมแช้มผะงัแมเว่ั ห้นตั่าปลแ่ เ็ญคู้วนลกททง)้ฯ่วาิง,,.. “อมมฺ า ราชา ทฬฺหีกมมฺ ตฺถาย อิเม ถมเฺ ภ เตลปิ โลตกิ าหิ เว€าเปต,ิ ราชเคเห นาม สยุ ตุ ฺตทยุ ตุ ฺตํ ทชุ ฺชานํ, มา เม สนฺตเิ ก โหถ อมมฺ าติ เอวํ วตฺวา ตา อาคตา คพฺเภ ปเวเสตฺวา ทฺวารานิ ปิ ทหิตฺวา พหิ ยนฺตกํ ทตฺวา อาทิโต ปฏฺ€าย อคฺคึ ททนฺโต โอตริ. เแไจขหดอมง้ลโเ้งผปดา่เ้ไูอ็รยนนปา.งเนัต้ถา่ทพาิดยว.รมา่ ะผด(อนอย้เูงั ยท.นอ่ารู่ี่ยกงมีู้ไ้ฯสวามเปไารไ่ป็กมดนอ�ำ้าแ)ยหวลห่ดูน้วใาีดนมไสเดซิไปงด้ง่ึป็สน้อ,ราสตัะอรภทภ.อาาาทพนันพา่ มแแนทมลีเบ.้้วอทอือ้นั.นงัซพตเองึ่ปร้นโนั็ะนอแไพวผฟลา้ทุไู ะไมทธหทป่ญม่ีสแร้อดุากะยณอม่หู่นัาญอกใทยรคิงะแา่ รทลงทน้ๆ�วำ.ี ้ สามาวตี ตาสํ โอวาทํ อทาสิ “อมหฺ ากํ อนมตคฺเค สํสาเร วจิ รนฺตีนํ เอวํ อคฺคนิ า ฌายมานานํ อตฺตภาวานํ พทุ ฺธาเณนปิ ปริจฺเฉโท น สกุ โร, อปปฺ มตฺตา โหถาต.ิ กแ(บแสสซขสเใบหยจหอลง่ึะอาาู่าณิ อ่ลอพ้มมพงวงทงุ่ มา่ฑยพพทร,ารยอนปว่ะูะวิรศบวา.เา่นผัะดผรกพ้นนา้หะรมู้ผมีเูตรนัคปา้ท้ญนีพูาี(พ(ซ,็ชรบนบัอะงั่รังริงง่ึา้ ปรแเนะัอะนใกอหรลนภรยไภทมนัั.ลพต้ฟ้ะวกา)ู่า.มแแุนุรม)คาคภลละฏัเนัณขุลเ้หเโ้นิกไวจฐจดภหอลเ้)ษาา้าา(ปยา.มอาท่มนุ็นซสยวน้.แ่ีสวภมนงาึ่่หผว่ทนลัา่ดุ้ิกคีงกั่ผน้มูล.้อวขแแษ�าำลแงีกั้,เคุาลหรทุทแหคาแร้กวอง่ทอนหี่สง่ลันรต้�หำนั..ทันอง่ะ้เพห่นณพมภิศงอเผใรนรขงึ่้,นรื่ออต้ัในมัูะแ้ดาะดตเยรกอาบทลมไธถ,,�ำแปกงร่ีรสาือือหหะคพรเงไดุงเฝทนเมด์ง่ผอพอ้รโขแาห้้�้กำกัสเอกูา.้วาหจแแญสซมงรักไรง่ลลาคไปง่ึมัิญหิพง้หว้บเวาผเพบวนฝรมหท้กู้ท(ทีนระอง่ึา้ยอ้กถลูารนผ.;ี.แ้อ่ยลวาวแ้มาูภผลม๕ก่จูาแลุอเ้้ีพเวาูกปยาลเ้ลว.สปยร็รรบ้บนวัมด็ะใยะนภซงัอแโีจ็พนภท์))ดคิกงซึ่ลาไ,แรา�ำคยปมงษ่ึร้กวะหคไผม�ำสจแแลุนวง่เนลณว่้ลลาจใา่วาทนทนน่ั้ก้้วาววงงั์,.่ี ตา, เคเห ฌกาายจนิ ฺเต,ทตุ เวยิ ทผนลา,ํ ปรกิคาฺคจหิ กมตมฺ ตฏยิฺ€ผานลํํ มนสกิ โรนฺติโย, ปาปณุ สึ ;ุ เตน วตุ ฺตํ “อถโข สมพฺ หลุ า ภิกฺขู ปจฺฉาภตฺตํ ปิ ณฺฑปาตปฏิกฺกนฺตา, เยน ภควา, เตนปุ สงฺกมสึ ;ุ อปุ สงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสที สึ ;ุ เอกมนฺตํ นิสนิ ฺนา โข ต ภิกฺขู ภควนฺตํ เอตทโวจํุ `อิธ ภนฺเต รฺโ อเุ ทนสสฺ อยุ ฺยานคตสฺส อนฺเตปรุ ํ ทฑฺฒํ, ปจฺ อิตฺถีสตานิ กาลกตานิ สามาวตีปมขุ านิ, ผลติ ส่อื การเรยี นรู้ โดยโรงเรียนพระปรยิ ตั ิธรรม วดั พระธรรมกาย 57 www.kalyanamitra.org
ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้เู จริญ อ. คติ ของอบุ าสกิ า ท. เหลา่ นนั้ เป็นอยา่ งไร สมปฺ ตราาโสยํต.ิ ภนฺเต อุปาสิกานํ กา คติ, โก อภิ- (ยอ่ มเป็น), อ. ภพเป็นทไ่ี ปในเบอื ้ หน้าพร้อมเฉพาะ เป็นอยา่ งไร (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้ฯ (อ. พระผ้มู พี ระภาคเจ้า ตรสั แล้ว) วา่ ดกู อ่ นภกิ ษุ ท. ตสนาฺตภ`ิ สิกสนฺขกฺเเตวทตาฺถคอาปุ มาภินสิกิโกิ ฺขยาเ,วโยสอนอปฺุตนาิ ิปสอผฺกิ นลาาาโยคกาามลินโสกิโยตต,าาตปส.ินพฺนฺพาา, ในอบุ าสกิ า ท. เหลา่ นหี ้ นา อ. อบุ าสกิ า ท. เป็นโสดาบนั มอี ย.ู่ (อ. อบุ าสกิ า ท.) เป็นสกทาคามนิ ี มอี ย,ู่ (อ. อบุ าสกิ า ท.) เป็นอนาคามี มอี ยู่ดกู อ่ นภกิ ษุ ท. อ. อบุ าสกิ า ท. เหลา่ นนั้ ทงั้ ปวง เป็นผ้มู ผี ลออกแล้ว หามไิ ด้ เป็นผ้มู กี าละอนั กระทำ� แล้ว (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้ ฯ ครงั้ นนั้ แล อ. พระผ้มู พี ระภาคเจ้า ทรงทราบแล้ว ซง่ึ เนอื ้ ความนนั่ อทุ านอํถอโทุขาเภนคสวิ า เอตมตฺถํ วทิ ิตฺวา ตายํ เวลายํ อิมํ ทรงเปลง่ แล้ว ซง่ึ พระอทุ านนี ้ในเวลานนั้ วา่ อ. โลก อนั มีโมหะเป็นเครื่องผูกพร้อม ย่อมปรากฏ `โมหสมฺพนธฺ โน โลโก ภพพฺ รูโปว ทิสสฺ ติ, เป็นเพียงดงั มีรูปอนั ควร (เป็น), อ. คนพาล ผูม้ ีอปุ ธิเป็น- อปุ ธิพนธฺ โน พาโล ตมสา ปริวาริโต เครื่องผูก ผูอ้ นั ความมืดแวดล้อมแล้ว ย่อมปรากฏ สสฺสตี วิย ขายติ, ปสฺสโต นตฺถิ กิฺจนนตฺ ิ. เป็นราวกะว่าเทีย่ ง (เป็น), อ. กิเลสชาตเป็นเครื่องกงั วล ย่อมไม่มี (แก่บคุ คล) ผูเ้ ห็นอยู่ ดงั นี้ ฯ กแ็ ล (อ. พระศาสดา) ครนั้ ตรสั แล้ว อยา่ งนี ้ ทรงแสดงแล้ว ปกอวฏนโุ รฺเภุ นฏฺ เวฺตอนก;ิวฺตวมจิีตมฺ รฺจิเตนมธสฺตวมมฺาปกมฺ าโนํ รนเนวทิจฺตฏเฺจวสฺิ,เกตฏสปาฺว.ิมลาาวํ ทจิ “ริโภนนอิกฺตปฺขหาปเฺตุ วมฺวสาตขุ สฺตํปตปิาฺตาปากทหมกนุตุ ฺมฺขาฺวํํปปมาิิ ซง่ึ ธรรม วา่ ดกู อ่ นภกิ ษุ ท. ชอ่ื อ. สตั ว์ ท. เทย่ี วไปอยู่ ในวฏั ฏะ เป็นผ้ไู ม่ ประมาทแล้ว สนิ ้ กาลเนอื งนติ ย์ เป็น ยอ่ มกระทำ� ซงึ่ บญุ กรรมนนั่ เทยี ว, อ. สตั ว์ ท. เป็นผ้มู คี วามประมาท เป็น ยอ่ มกระทำ� แม้ซง่ึ กรรมอนั ลามก ; เพราะเหตนุ นั้ อ. สตั ว์ ท. เทย่ี วไปอยู่ ในวฏั ฏะ ยอ่ มเสวย ซง่ึ สขุ บ้าง ซง่ึ ทกุ ขบ์ ้าง ดงั นี ้ฯ อ. พระราชา ทรงสดบั แล้ว วา่ ได้ยนิ วา่ อ. ตำ� หนกั ของพระนาง เวเคนราาชคาจฺฉ“นสฺโาตมปาิ วอตทยิ ฑา ฺฒเคํ หํ สกมิรปฺ าฌปาณุ ยิตตํุีตินาสสตุ กฺวฺขาิ, สามาวดี (อนั ไฟ) ไหม้อยู่ ดงั นี ้แม้เสดจ็ มาอยู่ โดยเร็ว ไมไ่ ด้ทรงอาจแล้ว เพอ่ื อนั เสดจ็ ถงึ พร้อม (ซงึ่ ตำ� หนกั ) อนั อนั ไฟไมไ่ หม้แล้ว, กแ็ ล อ. พระราชา ครนั้ เสดจ็ มาแล้ว ทรงยงั ตำ� หนกั ให้ดบั แล้ว อโสกออสอปาามาณุ ตตหสมมฺปฺ ิกฺวางาอนนารํฺกวาฺตเฺนิต“ตมอคิอพปยิว“ปุนมตลารจาฺตโฺิวาสคินเภฺวยโเงเฺเสาทควฺกนตตสมเุอิโตณฺวตตนหฺวปาว,ิสําจจุ ฺโสออฺฉส“ิโานิสมโปตหสุสฺาจุกอมปฺสคาฺฉาปมิ,มรนนิยลพุจนีตฺทมกฺจฺเฺโิิยพตาตสคานาเาณคจย;าม“อหินปกาฏุ ํฺเสกรวฺต€ิวาตสฺ านตโุรีนยติฺวตนิพาํ เฺุพมภกนสาโเวิมสขถอเิสปทีฏุสมสฺนฺิตต€สฺจตอิจาฺฺววตฺเิทีตยฺจจาา,ิ ํํิ ผ้มู คี วามโทมนสั มกี ำ� ลงั อนั เกดิ ขนึ ้ แล้ว ผ้อู นั หมแู่ หง่ อำ� มาตยแ์ วดล้อมแล้ว ประทบั นง่ั แล้ว ทรงอนสุ รณถ์ งึ อยู่ ซง่ึ พระคณุ ท. ของพระนางสามาวดี ทรงดำ� ริแล้ว วา่ อ. กรรมนี ้เป็นกรรม ของใครหนอแล (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้ ทรงทราบแล้ว วา่ (อ. กรรมน)ี ้ เป็นกรรมอนั นางมาคนั ทยิ า ให้กระทำ� แล้ว จกั เป็น ดงั นี ้ทรงดำ� ริแล้ว วา่ อ. มาคนั ทยิ า ผ้อู นั เราให้สะด้งุ แล้วถามอยู่ จกั ไม่บอก, อ. เรา จกั ถาม โดยอบุ าย ค่อย ๆ ดงั นี ้ ตรัสแล้ว กะอำ� มาตย์ ท. วา่ แนะ่ ทา่ นผ้เู จริญ ท. ในกาลกอ่ น แตก่ าลนี ้ อ. เรา ลกุ ขนึ ้ แลว้ ลกุ ขนึ ้ พร้อมแลว้ เป็นผ้ทู งั้รงั เกยี จทว่ั แลว้ ทงั้รงั เกยี จรอบแลว้ เทยี ว ยอ่ มเป็น, อ. สามาวดี ยอ่ มแสวงหา ซงึ่ ชอ่ ง ของเรา เนอื งนติ ยน์ นั่ เทยี ว, อ. สามาวดนี นั้ เป็นผ้มู กี าละอนั กระทำ� แล้ว (ยอ่ มเป็น); ก็ ในกาลนี ้อ. จติ ของเรา เป็นธรรมชาตดบั แล้ว จกั เป็น, “อสเิทเุกขานนนินวุปสโนขติ ํุ เเลมทภวิสจฺสอิตาิทฺตมํ ํ ีตกน.ิมิพมฺ ฺํพกตุ ตํ นภฺตว.ิ ิสสฺ ต,ิ อ. เรา จกั ได้ เพ่ืออนั อยู่ โดยความสขุ ดงั นี ้ฯ (อ. อ�ำมาตย์ ท. ทลู ถามแล้ว) วา่ ข้าแตพ่ ระองค์ผ้สู มมตเิ ทพ อ. กรรมนี ้อนั ใครหนอแล กระท�ำแล้ว ดงั นี ้ฯ (อ. พระราชา ตรัสแล้ว) วา่ (อ. กรรมนี)้ เป็นกรรมอนั ใคร ๆ “มยิ สเิ นเหน เกนจิ กตํ ภวิสสฺ ตีต.ิ กระท�ำแล้ว ด้วยความรัก ในเรา จกั เป็น ดงั นี ้ฯ 58 ธรรมบทภาคที่ ๒ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
ใแขเพห้ลา้ื่กอ้แวรอตอซะัน่พ.่ึงทกพรพ�ำะรแรระอะละทงด้วน�คำ�ำาด,์ผรงงั้ัสูสมนนมาี(้ฯันมอค้ .ตันกิเทรกทิยารพบารมทปนอูลรี.)แ้ะลหท้วมับอ่อยวันม่าืนหฉแมอันล.่อ้วใมคยฉใรังนันๆอทาี่ใอก่ืนกลใร้หจะท้ักรทู้ทรไ�ำงมั่วแส่แอลดลา้วับ้จว, มาคนฺทิยา สมีเป €ติ า ตํ สตุ ฺวา “อญฺโญ โกจิ กาตํุ น สกฺขิสสฺ ต,ิ มยา กตํ, เทว อหํ จฬู ปิ ตรํ อาณาเปตฺวา กาเรสนิ ฺติ อาห. ขอซยยคจแอกงง่ึนออ่่ัวสใาง่ญมมใหพกหมั เป(อออ้ารปอกญรร้...รอต็ักะ.นาะง่ิพชนรพ,(ทเใทพแะนรารดนราี.นยกะรงะกนูทเะมร่กญนัร(น้่อ.ารมซาา)าในซาาชีงอ่ึคหงอชตงแึ่เาพนัมนัท้หแ่ืนามิ รทใทาวลม(้ผ,หตเคี.้ิยว(้แ่วู)อมู้ร(อรนัา้้นหซูทผ).ิใัส.ทชง้ึ่งเ่(รทูหแวซรยสิยญงญ่ งัลาา่ม้งึ่ยอ่านิม้้เวาาแู่มงจัจจอา)ตตหบ้ะ้เานาแ.ปิิง่ใคุวงขขลนั็ย้พหญนา่คออ้(วอ่้กร)งลงทาซมะชลพดตต)งึ่งัร้่ือไทา่งนพัรม)ิามวนะรจชราใม่ดแองนีงหแา้มสแลี,ง.ัมา้ลกนกาง้่วองทา้สวรไแ่เี)ม.้ปรจฯะตัพลวฯเาง้ทาแวร้า่วลเค,า์�ผำลลนัอนัฯอเแ้้ปูว่ือป.ท.ดลมร็เน้เริยงวัะใจาผนากส้าซ้เูนทีอแ้(ลงึ่ซ(เน.ับลข้อ่ืปยง่ึเ้วแ็า่ปมงสัเนหวลบ็ใกนัเตส้น็หสวคุกญอ่าดแแตคาเส้าลลว)ุรรล์นตย้้ฯะวาว)ิ ราชา “ตํ €เปตฺวา อญฺโญ มยิ สเิ นหสตฺโต นาม นตฺถิ, ปสนฺโนสมฺ ิ, วรํ เต ทมมฺ ิ เทวิ, ตฺวํ อตฺตโน ญาตคิ ณํ ปกฺโกสาเปหีต.ิ สา ญาตกานํ สาสนํ ปหิณิ “ราชา มม ปสนฺโน วรํ เทต,ิ สฆี ํ อาคจฺฉตตู .ิ ราชา อาคตาคตานํ มหนฺตํ สกฺการํ กาเรส.ิ ตํ ทิสฺวา ตสสฺ า อญฺญาตกาปิ ลญฺจํ ทตฺวา “มยํ มาคนฺทิยาย ญาตกาติ อาคจฺฉึส.ุ ทใทพออบนนนััรรคุรเงงะเไคบจยยฟรอลือรางงัั้ไ.ิใญงบดชหพหบานิคุม้ไรในร้คถแะหท่วลลแร้เ(รนา้ปทลใวงชห็้วยนร้าขงงัรทดใยดุิชทว้หร้วงัแนแรง้เบยลงลตยไยคุท้ะวงม็ัถงัครบ.ซแอบิว้ลคุเลง่ึนัอหคุ)ห้ควเนัคลปลใลเาล่ห็นมจุใน้ใหใรทวหทหนิัญ้ก้กิร้้จ.แงรามบใัลยะฯรห้ีสทวแแงั ้นบะลห�ำซงั่ด้แควุง่ งึแ่ เือลคซไหล้เวฟลงึ่ป้ลวชใ,็ก็นหนใใอป้หนเท.ทกร้เห..ลพปะลเ็ใมี่ยนรหมนุ ะแาทลกรณลอ่า่ทาา้วนนช.ลทนแัา้แเี่เหลนหทซทะลินง่ง่ึงัร้ทา่หฟแปงนอ่หนยวานนั้งงงงง่ัั ราชา เต สพฺเพ คาหาเปตฺวา ราชงฺคเณ นาภิปปฺ มาเณ อาวาเฏ ขนาเปตฺวา เต ตตฺถ นิสที าเปตฺวา ปํ สํุ ปเู รตฺวา อปุ ริ ปลาลํ วกิ ีราเปตฺวา อคฺคึ ทาเปส,ิ จมมฺ สสฺ ทฑฺฒกาเล อยนงฺคเลหิ กสาเปตฺวา ขณฺฑาขณฺฑํ หีราหีรํ กาเรส.ิ ซขอแลองึ่นั ข้งวคนพดอมมร้ว.นะยนทั่พนนเ.ราท�ำ(้ะงทมียรมรวนาั างชคทยทานัรงัรงบทงทยยคุิยรงั งังคาบบยลคุ คงุั)ใคบคนใลคุหลทใ้คเให่ีแคหล้หทีย้ย้ใง่อวหกเกด้นเขชินแือนึ้้ือลแลแด้ลวำ่�ลแ้วรแ้วลาลซ้ววะง่ึ กสเเซนนะเู่ ตง่ึือือ(้้ เอาลนน.�่ำนัือบ้้อนคุนั แนทั่คเมดเ.ลท้จือทียาดดอกว้พวดสยฯลอรมา่ีรยนีดะ)ู่ มาคนฺทิยาย สรีรโตปิ ตขิ ิเณเนว สตฺเถน อฆทุนฺธฆนนํ ฏฺอ€าาเโนรเสปุ ตฺวมาํสํ อปุ ปฺ าเฏตฺวา เตเลน ปกฺกํ ขาทาเปส.ิ ปเู ว วยิ ปจาเปตฺวา ตเมว ดผให้ถกูู ้ตงึ่อพงันค้ ขรทร้นึอ้ัง้า่ พนมนนรแั้ผ้อลใ้มู มน้วีอแวดาน้ัลวย้ยหวุทศนใ.รง่ึนอัทโ.ธครงอาวเ.าปผม็้มูนตภีอทาิกยี่กยษา่ลองุา่ นนัวีเมทก้ปี.อบั็นยดรา่้วยูปงยงั นไวกมีเา้าปส่จร็นมแารเสคปูปดว็นแรงเหหซคงนึ่ง่ รธอ่ืออรบุ งรดกามงัสลนกิาว่ ี ้ฯวาา่ อเถกทิวสํ ธมมฺ สภายํ ภิกฺขู สกทถฺธํ าสสมมฏุปฺ ฺ€นาฺนเปาสยํุ “อนนจุ ฺฉวกิ ํ วต อาวโุ ส เอวรูปาย อปุ าสกิ าย เอวรูปํ มรณนฺติ. เดใสอยปน.อ่ากู ็นกเมม่อธผาานมออ้ลนูว.ภี ทนดง่ั พิกพ.ใี)ีเ้ษปรนเรดปะ็ุ้นกอท็งัศนปามน.าผลกรีอส้นู้ะน(นั.ดองั่มีแ้คพนาั ขุลวรดภ้้เอวาใสงัิกนมมนดษอกตดี,จ็ุ้นตััา้วทมแยภย(.าลคาวนแเ้วรพาหลน่ัันจ้ดล้วนเาไ้วา่มี,มเตย้นปื่อค่วร็นัคน้ าัสว)�ำเจรถค)กาแารเรลมป่ือา้วว็นแงบา่ กลเแทคล้วกรลู า่(่หื่อวอแวงญา่.ล)ก้วิงขลด,ช้าา่ทกู ่ือตวพ.่อนรรมอนัสีะ้ะีพภแอไ(ริกรลยงะษ้ควอ่หน์ุมนวาททมอา่ง..ี สตฺถา อาคนฺตฺวา “กาย นตุ ฺถ ภิกฺขเว เอตรหิ กถาย สนฺนิสนิ ฺนาติ ปจุ ฺฉิตฺวา, “อิมาย นามาติ วตุ ฺเต, “ภิกฺขเว อิมสฺมึ อตฺตภาเว สามาวตีปมขุ านํ อิตฺถีนํ เอตํ อยตุ ฺตํ, ผลติ ส่อื การเรียนรู้ โดยโรงเรียนพระปริยัตธิ รรม วัดพระธรรมกาย 59 www.kalyanamitra.org
แตว่ า่ (อ. ความตาย) อนั ควรแล้ว แกก่ รรมอนั ตนกระทำ� แล้วใน ลอาทจฺธิกนปฺขฺตพุ ถิ ฺเพวโนตตฺวกิาตเ,ตกหม“ิกมฺ ยึ สาสฺภจนิโตฺเตปอนตเีตอตํ ยอาตุ หาฺตหิ เรมิป:วพุ ฺเพเอตกาตหํ,ิ กาลกอ่ นนน่ั เทยี ว อนั หญงิ ท. เหลา่ นนั้ ได้แล้ว ดงั น,ี ้ ผ้อู นั ภกิ ษุ ท. เหลา่ นนั้ ทลู ววิ อนแล้ววา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้เู จริญอ.กรรมอะไรอนั หญงิ ท. เหลา่ นนั่ กระทำ� แล้ว ในกาลกอ่ น, อ. พระองค์ ท. ขอจงตรสั บอก แกข่ ้าพระองค์ ท. ดงั นี ้ทรงนำ� มาแล้ว ซง่ึ เรื่องอนั ลว่ งไปแล้ว วา่ : ในกาลอนั ล่วงไปแล้ว ครัน้ เม่ือพระเจ้าพรหมทตั ทรงยงั ราชเคอตเหีเต นพิพาทรฺธาํ ณอสฏยิฺ€ํ พปฺรหจฺมฺเจทกตพฺเตทุ ฺธารชฺชภํ ุกาฺชเนรนฺตฺเ.ิ ต, บคุ คลให้กระทำ� อยู่ ซงึ่ ความเป็นแหง่ พระราชา ในเมอื งพาราณสี อ. พระปัจเจกพทุ ธเจ้า ท. แปด ยอ่ มฉนั ในพระราชวงั เนอื งนติ ย์ ฯ อ. หญงิ ท. มหี ้าร้อยเป็นประมาณ ยอ่ มบำ� รุง ซงึ่ พระปัจเจก- ตปณิจฺเคจปกหพนทุํฺจอสฺธตาตฺถาหิ, อิมฌิตวาฺถนนิโฺตยํ ํ สคมเจตาฺฉปนอชฺตปุ ฺช;ิฏิตฺ€ฺวเหอาโนกนฺต,ิส.ิ นีทเทติ.ีตสีเุร สเตอฺตกํ พทุ ธเจ้า ท. เหล่านนั้ (ฯ ในพระปัจเจกพทุ ธเจ้า ท. เหล่านนั้ หนา อ.พระปัจเจกพทุ ธเจ้าท.เจด็ ยอ่ มไปสปู่ ่าหมิ พานต์;อ.ชฏั แหง่ หญ้าหนงึ่ มีอยู่ ท่ีฝั่งแห่งแม่น�ำ้ , อ. พระปัจเจกพทุ ธเจ้ารูปหน่ึง นงั่ เข้าแล้ว ซง่ึ ฌาน (ทชี่ ฏั แหง่ หญ้านนั้ ) ฯ ครงั้ นนั้ ในวนั หนงึ่ อ. พระราชา ครนั้ เมอ่ื พระปัจเจกพทุ ธเจ้า ท. อิตฺถิโอยเถกอทาิวทสาํ ย รนาชทาิย,ํ อปทุ จกฺเจกกีฬพํ ทุ กฺเธีฬสิตุ ํุ คคเโตตส.,ุ ตา ไปแล้ว ทรงพาเอา ซงึ่ หญงิ ท. เหลา่ นนั้ เสดจ็ ไปแล้ว เพอื่ อนั ทรงเลน่ ทรงเลน่ ซงึ่ นำ� ้ ในแมน่ ำ� ้ ฯ อ. หญงิ ท. เหลา่ นนั้ เลน่ แล้ว ซง่ึ นำ� ้ ตลอดสว่ นแหง่ วนั ในทน่ี นั้ “สรสฌนวออาจิตพุฏาตสมรฺฺตฺพ€ยฺฺวนึหฺ มรตาิตากฺติาตาหฺตฺวรกโิฺวย,ฺถึาสยอําอ.ุอมิโครตปเฺมตปสหฺครหาตีติวกิจตโฺานปนาริโํีฺเเตฬณาอตรทเิติตตสสาฏจฺถาฺวรฺ,ปสุ€ตุวาริโาฺสจยาิณปทนฺตเสจจาํค€,ิิกโรฺเติทหจออูนพสาอิวกนโโิททุุหลสคพํ อฺโฑเสภฺคทุอกธา.ิาฺฒึคยฺธหทคํฺยฺครํิสํ ิตาทึ นฺวฌถฺวิสอวาํอาาิสวฺาทุ ทตายพิกกํสติ“ตรํฺเต,ุพสิส“,ิอณินฺสกฺสตปตฏีฬากุรรรฺเิม€าอาิตาาณมสมาปปุชฺวหฺีตตสาาารรํิิิุ ข้ามขนึ ้ แล้ว ผ้อู นั ความหนาวบบี คนั้ แล้วเทยี ว เป็นผ้ใู คร่เพอ่ื อนั ผงิ ซงึ่ ไฟ (เป็น) (กลา่ วแล้ว) วา่ อ. ทา่ น ท. พงึ ตรวจดู ซง่ึ ทเ่ี ป็นทก่ี ระทำ� ซง่ึ ไฟ ของเรา ท. ดงั นี ้ เทย่ี วไปอยู่ ไป ๆ มา ๆ เหน็ แล้ว ซง่ึ ชฏั แหง่ หญ้านนั้ ยนื แวดล้อมแล้ว ได้ให้แล้ว ซง่ึ ไฟ ด้วยความสำ� คญั วา่ อ. กองแหง่ หญ้า ดงั น,ี ้ ครนั้ เมอ่ื หญ้า ท. ไหม้แล้ว ตกไปอยู่ (อ. หญงิ ท. เหลา่ นนั้ ) เหน็ แล้ว ซงึ่ พระปัจเจกพทุ ธเจ้า (กลา่ วแล้ว) วา่ อ. เรา ท. เป็นผ้ฉู บิ หายแล้ว ยอ่ มเป็น อ. เรา ท. เป็นผ้ฉู บิ หายแล้ว ยอ่ มเป็น, อ. พระปัจเจกพทุ ธเจ้า ของพระราชา (อนั ไฟ) ไหม้อย,ู่ อ. พระราชา ทรงทราบแล้ว ทรงยงั เรา ท. จกั ให้ฉบิ หาย, อ. เรา ท. จกั กระทำ� ซงึ่ พระปัจเจกพทุ ธเจ้านนั้ ให้เป็น ผ้อู นั ไฟไหม้ดแี ล้ว ดงั นี ้ ทงั้ ปวง นำ� มาแล้ว ซงึ่ ฟืน ท. ข้างนดี ้ ้วย ข้างนี ้ ด้วย กระทำ� แล้ว ให้เป็นกอง ในเบอื ้ งบน แหง่ พระปัจเจกพทุ ธเจ้านนั้ ฯ อ. กองแหง่ ฟืน ใหญ่ ได้มแี ล้ว ฯ ครงั้ นนั้ อ.หญงิ ท.เหลา่ นนั้ สมุ แล้วซงึ่ กองแหง่ ฟืนนนั้ หลกี ไปแล้ว สอสพอสคุกชมมฺุฏฌฺ าตอตาสึกสสาถสาหยา.ิุ,ฺมรสปามฺสน€ตปปมทํ ฺตโกจําสํปฺกฺเออริจมูสนากกสึสลิ า.พุตมิ ตเฺ ฺตุเฺจทอํปุ ตเฺธนามตนํ หฺวิกสาราทิกปติวฺโหฺวนกเ“ตุาสนอฺวิทฺตาอ.ิาอนอนฏุอฺโาิฺิท€ตลาาสิมยฌนมเิาปากยยปนิสมถฺตตสฺมฺาฺตาตสนุ ิปีตยขุาิํํิ ด้วยความสำ� คญั วา่ อ. พระปัจเจกพทุ ธเจ้า จกั ไหม้ ในกาลนี ้ ดงั นี ้ ฯ อ. หญงิ ท. เหลา่ นนั้ เป็นผ้ไู มม่ คี วามจงใจ เป็น อนั กรรม ตดิ ตามแล้ว ในกาลนี ้กอ่ น, ก็ (อ. ชน ท.) แม้นำ� มาแล้วซงึ่ ฟืนมพี นั แหง่ เกวยี นเป็นประมาณ ท. สมุ อยู่ ซงึ่ พระปัจเจกพทุ ธเจ้า ในภายในแหง่ สมาบตั ิ ยอ่ มไมอ่ าจ เพอื่ อนั กระทำ� (ซง่ึ เหต)ุ แม้สกั วา่ อาการคอื ไออนุ่ ฯ เพราะเหตนุ นั้ ในวนั ที่ ๗ อ. พระปัจเจกพทุ ธเจ้านนั้ ลกุ ขนึ ้ แล้ว ได้ไปแล้ว ตามความสบาย ฯ อ. หญงิ ท. เหลา่ นนั้ ไหม้แล้ว ในนรก สนิ ้ พนั แหง่ ปี ท. มาก เพราะ อนฌติราเฺตยยภตสึ าา.ุปวจสติตเสตฺวสฺ า กอมิมมฺตินสสาวฺเฺสสวกนติยตกาฺตมเมามฺ นสพสฺ หเนูควิเวิปหสาฺสฌกสาาหวยเสสมสฺ เาสาเนนนิ ความทแ่ี หง่ กรรมนนั้ เป็นกรรมอนั ตนกระทำ� แล้ว ไหม้แล้ว ในเรือน อนั อนั ไฟไหม้อยู่ โดยทำ� นองนเี ้ทยี ว ในร้อยแหง่ อตั ภาพ ด้วยวบิ าก- อนั เหลอื ลง แหง่ กรรมนนั้ นน่ั เทยี ว ฯ 60 ธรรมบทภาคท่ี ๒ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
อ. กรรมนี ้ เป็นกรรมในกาลก่อน ของหญิง ท. เหลา่ นนั่ อิทํ เอตาสํ ปพุ ฺพกมมฺ นฺต.ิ ทผสใแแซเซแนหอเยไอขปเอจไดอออขอดทอถเเ(หปคปปยวดหห้ง้..หออลงงืึ่่ึ...น..ัอ่เก่ัวงููรลงาัูจ่ัอ็็็้ซงอร่้ลคนนน้เถโพถนงปงทธพยงงโด่มงร่มเถวปื่เืออสคงึ่มรจา้ว่พยหเเชนือิะวดพรอีขาร่รแลู็ถาออคออสออ(คนีอ้คคปงมคนดานวกะองเาันทะร้ะเญาานาลรมายืไอ....น.ัวิปย่รรามอรรามชฎปแบะาเย.นปพัดงะวห�ำ้้ัังนื่่ืปวแนน็ออแเง้้่ขงู่ึทมาเปนิปงื่ลอัทิจไขกพแาัอจปปอนใบปนทพัุทล็หขเงงลลนาวผดเอขพ้ัั.จต)วเวหชตตุ.ลเสม็าถยัรซใาจนานไไธจอชัอ.ุ้รญจงา้่้ว้้อมงหูนวเเา่้ะ้ดรชน้อจหหรนตวา่ืองยิดง่ึ่จูะกเฯเหขแชยอกเฯเองนะศีจปใจญนั่ตงุง,หมงิศขงวัใผิลลงหอกป่ัคาพหชุตุพลแ่กูตหป้ยดรากานนกนัันเแนญชตัุรญสพล.ออัล�ำชงจิท่ลงซตาทุ่้ัทบนสุเัอา่จางพษเัทีกลซแนชัพทรตออออค้ทท้ตุาเ้่หอุฯปธว่ึรญงีธยดงินงไ.รเ้จางห่ึาวตุมทุฐี่หนรยนกกมั็อเาจ็่ธต.ป่ืนนเญนขนาวเกพีจนซกลจะใีง่ต้ใาลธพเูฯา่แนกรมนแัเฯพรัดนเัน้น้จันผาลแ้รงน้าึ่ก้พน้หัรเิมงถตอเงร้กาห(พลรงึ่้้ากแา้วจตระหมูาว่อรยอาเนเนน็ิถทรดนุาา(ะข้ชง่วะม้(ปยิดทหฯผุาศรนวนัอสง่ัีปั.ออ่นนนเยกะีวัแกอทธาป้็้ม้นวปแือแอนกดธงู่ฯานทแััม.กเกาญอน่เลนงัา.เ(ใอั้ล็พปจลนเลงนสปจัใรุลนงหัอ่ีดเหปย้รรน้เม(รจนพวแ่ัน.ร็พเร้เ้ยใ้นัญวป้าวนรัเดนวบัรร็ฏนญหบัแ้ฉิ้นจาาเเมนกฯเหมรเะ็)มมหาทีวดปานหมรลลฐพ้กเน�ัำงึ่ฯะ้า้ิดฯใเนสซแิวงทวรพลทร็ว้ยนอีญทว้ป)ญอนาารืวท่นพรม)รคาแิสงลึ่า่มกนาัั.่าวุ.ทยะงรน็้ียาง.ซะ)น้รวพาณทฯิุลงอ่เิดบแงมุาอมยพาไขช.นศิงกงปึ่ัดเนฯฯัวกนไ้เ้คอรวมธรปะลงอนเ้ร่ัีเรวายหาาาส็ปาากอา่นูห,เนงะน)ัเิ็แ.กอ้่จวมน้แรลสวกกองัลจีสอเาร่.ปกลีาลคทามรหปครผเ้ลยม้หิันดััอาอซเทาอ่นดเขณัรทร้เาจค่นาวพน้รปมลานูาอ่กพนแบ่ตง.่ึนงาภัาม่ารนชงเรขแา็วหรยธสาโีเ่นนหัลไมิจดนทวน)น่ัแททุเกิายอ้กบนแสงัาลาปาจน้านแ้ีลกหเวนซแใลบษก.ธอะงขัลิแดะ้ตดปรวุสรหนตนังึ่ยพง้่ึลัญพง้่ึวทเยไรุอช้ษแุวุกติ็งแญแาุในจงกอ่รรกท้ยะวทถแยุอ่ช.ลรนรหพล่ปพใ้ทิหังสาวราทาว.งัอะดราก้ือห่ตมุธว้งผกวั่ะพรตรริก.แกมว่าบล่ม(งปใ�ำยค่ท้งเเัตใระัไ้บะาทกูานลกเาตเนจาอรแกแานัหซมอั่บ(ูจนรหพา่อขรลเงแระฯ้ร้�ำรทกวาาิผดีลลต่ลอา้งึ่พะีเ้เม่าน้คแาะลแงแ้ครนนลแฯจปแา้ช้วร้ลคว่นรวไานแคาลอทรีล่หา่้ลือลีว็งายลการอน้วทาตวทะ้นมั์้ผวนแเเ�ำวย้ง,่้ซมเกว้ใพวา.พพะไทปก.ทแน่้.อซซงกเนูนงังั่ึาปว้มหจ็วทุบรรน.ซารเานไย่ลรงังึ่ึ่บผ่ดนพรภ้า่ปอิบรนดราาเปรนธาเบงกึ่ท้ราน้่เาหวฉิทกนนิ็ั่อปญิกทมุยะะแ้ทนออก่ไราชเงผรากา่ีนกั่)นจส็ลัั.วปบเษววลกาน่นธอยะนกั่ียผ้รบเรูตรทมเ้ัจแาลสา่ิบบิงนะัสแแแท่พหัดุบะ้ีะขุเเวทูรุ้รียรปพปนนตยปัทจลลลทา้าวไงวยุดนอไีษใรทิรททญว็รปม็นนนนคดััลกกกกย้้้่ช.ะะำวววาว�้้งงงร่ึ).,,..,้์ี็ ้ เอวํ วตุ ฺเต, ภิกฺขู สตฺถารํ ปจุ ฺฉึสุ “ขชุ ฺชตุ ฺตรา ปน ภนฺเต เกน กมเฺ มน ขชุ ฺชา ชาตา, เกน มหาปญฺญา, เกน โสตาปตฺตผิ ลํ อธิคตา, เกน ปเรสํ เปสนการิกา ชาตาต.ิ “ภิกฺขเว ตสฺเสว รญฺโญ พาราณสยิ ํ รชฺชํ กรณกาเล เสฺวว ปจฺเจกพทุ ฺโธ โถกํ ขชุ ฺชธาตโุ ก อโหส.ิ อเถกา อปุ คฏเฺ€หาตยฺวิกาา อิตฺถี กมพฺ ลํ ปารุปิ ตฺวา สวุ ณฺณสรกํ `อมหฺ ากํ ปจฺเจกพทุ ฺโธ เอวญฺจ เอวญฺจ วิจรตีติ ขชุ ฺชา หตุ ฺวา ตสฺส วจิ รณาการํ ทสเฺ สส.ิ ตสสฺ นิสสฺ นฺเทน ขชุ ฺชา ชาตา. เต ปน ปจฺเจกพทุ ฺเธ ป€มทิวเส ราชา เคเห นิสีทาเปตฺวา ปตฺเต คาหาเปตฺวา ปายาสสสฺ ปเู รตฺวา ทาเปส,ิ อณุ ฺหปายาสสฺส ปเู ร ปตฺเต ปจฺเจกพทุ ฺธา ปริวตฺเตตฺวา ปริวตฺเตตฺวา คณฺหนฺต.ิ สา อิตฺถี เต ตถา กโรนฺเต ทิสฺวา อตฺตโน สนฺตกานิ ออาฏหฺ €. ทนฺตวลยานิ ทตฺวา `อิธ €เปตฺวา คณฺหถาติ เต ตถา กตฺวา ตํ โอโลเกส.ํุ สา เตสํ อธิปปฺ ายํ ญตฺวา `นตฺถิ ภนฺเต อมหฺ ากํ เอเตหิ อตฺโถ, ตมุ หฺ ากญฺเญว ตานิ ปริจฺจตฺตานิ, คเหตฺวา คจฺฉถาติ อาห. เต คเหตฺวา นนฺทมลู กปพฺภารํ อคมํส.ุ อชฺชปิ ตานิ วลยานิ อโรคาเนว. สา ตสสฺ กมมฺ สฺส นิสสฺ นฺเทน อิทานิ ตปิ ิ ฏกธรา มหาปญฺญา ชาตา. ป จฺ เ จ ก พุ ทฺ ธ า นํ กตออิทุปมฏสฺ ฺส€าาน นิ สฺ ส นฺ เ ท น โสตาปตฺตผิ ลํ ปตฺตา. พทุ ฺธนฺตเร ปพุ ฺพกมมฺ ํ. กสสฺ ปสมมฺ าสมพฺ ทุ ฺธสสฺ กาเล ปน เอกา อพาาทราาสณํ สคีเเสหฏตฺ ฺว€าิโน ธีตา วฑฺฒมานกจฺฉายาย อตฺตานํ อลงฺกโรนฺตี นิสที ิ. ผลติ สือ่ การเรยี นรู้ โดยโรงเรียนพระปรยิ ัตธิ รรม วัดพระธรรมกาย 61 www.kalyanamitra.org
ครงั้ นนั้ อ.ภกิ ษณุ ี ผ้ขู ณี าสพ รูปหนงึ่ ผ้มู คี วามค้นุ เคย ของธดิ าของ อคทเปปุเฏหสฺฏ€ตนฺุํภตอส€ฺวกอาถาสิกาากคสฺมฺขรเก“มฺสนุิึกทวลุาาิโานถยสาาฺทปน.ิวนตานิิสติมทสฺ ฺถอิหฏาิ.าขอฺสิ€หเยกุกิณ.ฺเาายมขีณเาเเออสากตฏโสหาฺํ€วนติธาขฺตีตาปีณว.ิาิ ยาเมสวสสปาานสยฺตาณภเิธกิกนฺหฺขเสปนุ กมฬีาเติกยจํิํ เศรษฐี นนั้ ได้ไปแล้ว เพอ่ื อนั เหน็ ซงึ่ ธดิ าของเศรษฐีนนั้ ฯ จริงอยู่ อ. ภกิ ษณุ ี ท. แม้เป็นขณี าสพ (เป็น) เป็นผ้ใู คร่เพอื่ อนั เหน็ ซงึ่ ตระกลู แหง่ อปุ ัฏฐาก ท. ในสมยั เป็นทสี่ นิ ้ ไปแหง่ วนั ยอ่ มเป็น ฯ ก็ ในขณะนนั้ อ. หญงิ ผ้กู ระทำ� ซงึ่ การรบั ใช้ บางคน ยอ่ มไมม่ ี ในสำ� นกั ของธดิ าของเศรษฐี ฯ อ. ธดิ าของเศรษฐีนนั้ กลา่ วแล้ว วา่ ข้าแตแ่ มเ่ จ้า อ. ดฉิ นั ยอ่ มไหว้ อ. ทา่ น ท. ถอื เอาแลว้ ซง่ึ กระเช้าแหง่ เครอื่ งประดบั นน่ั จงให้ แกด่ ฉิ นั กอ่ น ดงั นี ้ฯ อ. พระเถรี คดิ แล้ว วา่ ถ้าวา่ อ. เรา จกั ไมถ่ อื เอาแล้วซงึ่ กระเช้าแหง่ ทมนิสรยยิสฺ สาเอถนมารฺติ,ีฆาจปาปินตรโฺเสํตตฺสกสโตขิ “ฺวเสาปปจสนสนนสฺิรกปเายารรสอิกสฺ ิมนาิํพเปคหฺพสณตุตนฺวฺตฺหภาสิิตาฺสฺวโนวตาิพว;ิ นฺพเตสทสเฺตสยจสิฺสฺโยฺสาปตมตน.ิ ิิ;, เครอื่ งประดบั นใี ้ห้ แกธ่ ดิ าของเศรษฐนี นั้ ไซร้, อ. ธดิ าของเศรษฐี กระทำ� แลว้ ซงึ่ ความอาฆาต ในเรา จกั บงั เกดิ ในนรก; ก็ ถ้าวา่ อ. เรา จกั ให้ไซร้, อ. ธดิ าของเศรษฐี จกั บงั เกดิ เป็นหญงิ ผ้กู ระทำ� ซงึ่ การรบั ใช้ ของบคุ คล อน่ื เป็น; แตว่ า่ อ. ความเป็นคอื การรบั ใช้ ซงึ่ บคุ คลอนื่ เทยี ว เป็นสภาพ ประเสริฐกวา่ กวา่ ความร้อนพร้อมในนรก แล (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้ฯ อ. พระเถรีนนั้ อาศยั แล้ว ซงึ่ ความเอน็ ดู ถอื เอาแล้ว ซง่ึ กระเช้าแหง่ สา อนทุ ยํ ปฏิจฺจ ตํ คเหตฺวา ตสฺสา อทาส.ิ เครื่องประดบั นนั้ ได้ให้แล้ว แกธ่ ดิ าของเศรษฐีนนั้ ฯ อ. นางขชุ ชตุ ตรา เป็นผ้กู ระทำ� ซงึ่ การรบั ใช้ ของชน ท. เหลา่ อน่ื ชาตาตตส.ิ สฺ กมมฺ สสฺ นิสฺสนฺเทน ปเรสํ เปสนการิกา เกดิ แล้ว ด้วยวบิ ากเป็นเคร่ือง ไหลออก แหง่ กรรมนนั้ ดงั นี ้ฯ ในวนั หนง่ึ อกี อ.ภกิ ษุท.ยงั วาจาเป็นเครื่องกลา่ วให้ตงั้ ขนึ ้ พร้อมแล้ว ปอ“ฌสยกาานฺกยมงปาสึาฺค,เุ,ุวนเเมตลกกีปาหทนคิมิวุนขโุสขฺทาภํ ิยเินภอาปฺนิกตยาฺขฺถ,ูจฺ สชาธีตวมตมนาากมฺ ฺตคาสิอนนภอิตฺทาาปุ ฺถิยมยริโา,ิํยเปกกปลถเกมคาํ ฺกลเตสหฏุคามฺ€ฺคฏนุติอึฺา€เคทตามฺคตเเาปลนิฺวตนสาา.ิ ํุ ในโรงเป็นทกี่ ลา่ วกบั ด้วยการแสดงซง่ึ ธรรม วา่ อ. หญงิ ท. มรี ้อยห้า เป็นประมาณ มพี ระนางสามาวดเี ป็นประมขุ อนั ไฟ ไหม้แล้ว ในตำ� หนกั , อ. พระญาติ ท. ของพระนางมาคนั ทยิ า (อนั ราชบรุ ุษ ท.) ให้แล้ว ซงึ่ ไฟอนั มฟี างเป็นเชอื ้ ในเบอื ้ งบน ทำ� ลายแล้ว ด้วยไถอนั เป็น วกิ ารแหง่ เหลก็ ท., อ. พระนางมาคนั ทยิ า (อนั ราชบรุ ุษ ท.ทอดแล้ว ด้วย นำ� ้ มนั อนั เดอื ดพลา่ นแล้ว, ในชน ท. เหลา่ นหี ้ นา อ. ชน ท. เหลา่ ไหน หนอแล ชอื่ วา่ ยอ่ มเป็นอย,ู่ อ. ชน ท. เหลา่ ไหน ชอ่ื วา่ ตายแล้ว ดงั นี ้ฯ อ.พระศาสดาเสดจ็ มาแล้วตรสั ถามแล้ววา่ ดกู อ่ นภกิ ษุท.อ.เธอท. มกชวตุีวถตนฺเาาตยฺตปส,ิาตปสชฺถิน“ีวาภนฺนิกมฺติสอฺขตเินิายเาวฺนควเานย;ตฺตวเิฺวยาเกนปจาจุ“ิกมฺฉา;ิตยปฺวมาเย,ตนฺตตุ“อาฺถอ,ิมปาภปฺยเิกตมฺขตเวฺตวนาเสาอ, สฺมตสารเหตตติํิ เป็นผ้นู งั่ พร้อมกนั แล้ว ด้วยวาจาเป็นเครื่องกลา่ ว อะไร หนอ ยอ่ มมี ในกาลนี ้ ดงั น,ี ้ (ครนั้ เมอื่ คำ� ) วา่ (อ. ข้าพระองค์ ท. เป็นผ้นู ง่ั พร้อมกนั แลว้ ด้วยวาจาเป็ นเคร่ืองกล่าว) ช่ือนี ้ (ย่อมมี ในกาลนี)้ ดังนี ้ (อนั ภกิ ษุ ท. เหลา่ นนั้ ) กราบทลู แล้ว, ตรสั แล้ว วา่ ดกู อ่ นภกิ ษุ ท. อ. ชน ท. เหลา่ ใดเหลา่ หนง่ึ ประมาทแล้ว อ. ชน ท. เหลา่ นนั้ แม้เป็นอยอู่ ยู่ ตลอดร้อยแห่งปี ช่ือว่าตายแล้วนนั่ เทียว; อ. ชน ท. เหล่าใด ไมป่ ระมาทแล้ว, อ. ชน ท. เหลา่ นนั้ แม้ตายแล้ว ชอ่ื วา่ ยอ่ มเป็นอยู่ นนั่ เทยี ว; เพราะเหตนุ นั้ อ. พระนางมาคนั ทยิ า เป็นอยอู่ ยกู่ ด็ ี ตายแล้วกด็ ี ชนนีวาานมมฺต,าตติเสยิมฺสววาาตมฺนวาาามวมตาอ;คีปิมนมานฺทขุ ิยาคาหาปถิ ภาชิกจฺีวอฺขสนภเตวฺตาาีปสอิ ิปมปอฺ ติตมาฺถตปิโฺตยิ ามตมมาตรเนายปฺตวิ ิ ชอ่ื วา่ ตายแล้วนนั่ เทยี ว, อ. หญงิ ท. มรี ้อยห้าเป็นประมาณ มพี ระนาง- สามาวดีเป็ นประมขุ แม้ตายแล้ว ช่ือว่าย่อมเป็ นอย่นู นั่ เทียว; ดกู อ่ นภกิ ษุ ท. เพราะวา่ (อ. สตั ว์ ท.) ผ้ไู มป่ ระมาทแล้ว ชอื่ วา่ ยอ่ มตาย หามไิ ด้ ดงั นี ้ได้ตรสั แล้ว ซง่ึ พระคาถาท.เหลา่ นี ้วา่ 62 ธรรมบทภาคที่ ๒ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
อ.ความไม่ประมาท เป็นหนทางเครื่องถึงซ่ึงความไม่ตาย “อปปฺ มาโท อมตํปทํ, ปมาโท มจฺจโุ น ปทํ; (ย่อมเป็น), อ. ความประมาท เป็นหนทาง แห่งมจั จุ อปปฺ มตฺตา น มียนตฺ ิ; เย ปมตฺตา, ยถา มตา; (ย่อมเป็น); (อ. สตั ว์ ท.) ผูไ้ ม่ประมาทแลว้ ย่อมไม่ตาย; เอตํ วิเสสโต ญตฺวา อปปฺ มาทมฺหิ ปณฺฑิตา (อ.สตั ว์ ท.) เหลา่ ใด ประมาทแลว้ , (อ. สตั ว์ ท.) เป็นผตู้ ายแลว้ อปปฺ มาเท ปโมทนตฺ ิ อริยานํ โคจเร รตา; (ย่อมเป็น) ฉนั ใด; (อ.สตั ว์ ท. เหล่านนั้ ย่อมเป็น ฉนั นนั้ ) เต ฌายิโน สาตติกา นิจฺจํ ทฬหฺ ปรกฺกมา อ. บณั ฑิต ท. รู้แลว้ ซ่ึงเนือ้ ความนนั่ โดยความแปลกกนั ผสุ นตฺ ิ ธีรา นิพพฺ านํ โยคกฺเขมํ อนตุ ฺตรนตฺ ิ. (ตง้ั อยแู่ ลว้ ) ในความไมป่ ระมาท ยอ่ มบนั เทงิ ทว่ั ในความไมป่ ระมาท เป็นผูย้ ินดีแลว้ ในธรรมอนั เป็นอารมณ์ ของพระอริยเจ้า ท. (ย่อมเป็น); (อ. บณั ฑิต ท.) เหล่านน้ั ผูเ้ พ่งโดยปกติ ผูม้ ีความเพียรเป็นไปติดต่อ ผูม้ ีความบากบนั่ อนั มน่ั เนืองนิตย์ ผูเ้ ป็นปราชญ์ ย่อมถูกตอ้ ง ซึ่งพระนิพพาน อนั เป็ นแดนเกษมจากโยคะ อนั ยอดเยี่ยม ดงั นี้ ฯ ยซงึ่อ่ เมนตใือ้นงัค้ บอวยทาู่มฯท.อเหนั ลใหา่ นญนั้ ่ หคนือาวอา่ . บถทือเวอา่าแอลป้วปฺ มซงึ่าเโนทือ้ คดวงั านมี ้ยอ่ อมนั แใสหดญง่ ตตฺถ อปปฺ มาโทต:ิ ปทํ มหนฺตํ อตฺถํ ทีเปติ มหนฺตํ อตฺถํ คเหตฺวา ตฏิ ฺ€ต.ิ เอเอแดนเนขอชสตอปหหหอื่อ.น..ตักรีในู่ั้็คลลนดัสงธง่่อิอเขโวาา่่ทสสรแ,รรนดนักจอานนอรอภีตยลั รย็ภอมงมอนนยัั้ยวิววาง้้ เาสิกไ.เน,อ์ผเพ(จททมฉตทษค-ท้ยืมอูวรมา้้น้ั.าป่ิาวุเงอา่่ัูอคีลร้หีคขเทอนารปยยนหัวมทวระมอ..นัว้ด์นาเอละเาป.มงทไพนหงมกู�เำนมาั่มชรา้หารนล่ัม่อน้อาบาไปท่(ยแะตา่ยมเนณางน.ั่คุหทพรอ่(นนุอ่แป่อภะคมีงย่ทุทนนััลมธนั้ม้ริกช(ลวถธท้งะัว,รอเ้บ้าษาแเเปงึพปรกม.นขัพทง(ณัล็ุมนจว้ลอาานชนรซผทง)นทฑ.ไาด่าาีนงน่ึ,่ั้้ปเู.ว์ะวเงัททเคิตนกัปค้ปอตพนนโค.ี่ยว็)อ)็ล็ือ(นยนงัียนรวั้าอ้้ว.ฯกไะทู่าสอ่มอไอ.วชยดมปี่ปรภม้คนปัแ.ื่อเอ่อ�ำทปบราทกล�ำเปรวมรยปะ็ี่พวะ้น(นลว.า่ัสร็ข)แเชนา่ชมาะ่เรแท้เาหมปุมกอุวนชผ้อีคาม็ยง่ลอนยศุวมลุือปน่ว-ลอ่นงัา่คเล)งงแาทดปฺทง,มเพนวมห(ปนิ.้มาใอกาิตรส็ไง่น,ใเนาม.ะลมเหปยค่หูรหโยรผไิา่ป่ทลอ์ฎอวญอมอล(้วมู า.ราย่ยกยดดา่อ่่ะีพมใอ่เเใงยัแทดรม๓ทรไวมด(นอปหู้่มเาะ้ยาาา่เเหแีย)แแภหง่ทปร้ป่ขอ่เมลปนเธามห็อลเามนรท้็ปฉา่ศรนน่ั้ทง่ะคงา่เ้)าร็หนัปนชชยมหเงจัเมฯ้จ้็น้าใปามสนอาาน้ททดาง็งง่ึนนทิดล)กูงึ่้)).,,,,. สกลปํ ิ หิ เตปิ ฏกํ พทุ ฺธวจนํ อาหริตฺวา กถิยมานํ อปปฺ มาทเมว โอตรต,ิ เตน วตุ ฺตํ “เสยฺยถาปิ ภิกฺขเว ยานิ กานิจิ ชงฺคลานํ ปาณานํ ปทชาตานิ, สพฺพานิ ตานิ หตฺถิปเท สโมธานํ คจฺฉนฺต,ิ หตฺถิปทํ เตสํ อคฺคมกฺขายต,ิ ยทิทํ, มหนฺตตฺเตน; เอวเมว โข ภิกฺขเว เยเกจิ กสุ ลา ธมมฺ า, สพฺเพเต อปปฺ มาทมลู กา อปปฺ มาท- สโมสรณา, อปปฺ มาโท เตสํ ธมมฺ านํ อคฺคมกฺขายตีต.ิ โส ปเนส อตฺถโต สตยิ า อวปิ ปฺ วาโส นาม, นิจฺจํ อปุ ฏฺ€ิตาย สตยิ า เจตํ นามํ. พยแยวไซเ(ยคอมา่ลงึ่อออ่่่งึ .รอตอ่้ทวมมม่ือคมมา,รบตเ(งปยอวาตตถรเร็าพ.บนัะะสรงึ เมล,)รเพชรไาเุออีรซพยื่มอะซาน.ังึ่ดกวป่รเงึ่ะหอพวาา่งัรอควนิมตะนระอมา่ววะิจตนุีม้มตาา่นอฉะนัา้มตะิพม,ยัอทเทํปปใต(.พนดอ่ี(นท็พะนอาี)(้ง.ับํแรนค.ฯนดชะทพห�ำื่ีองั้น(ค)ง่รอนอดวพะิพ�ำธา่น้ีัว้น);ิรบพวยพะ(ิพปาาา่อครนวทพยนะ.วา่ิพอํนาผสา;อพนนั้มนมัูตั้อ(มาพนไีวพอนัชมนตน์ัร.้รื่อทเนปะ่ปะปํคว.ผน็ัรอภ)น้าวท่้ะมูน)ัยาอยามํีพคพอ่มบอุ่เาปรเมรไมาดจท็ะปนะถยไ้งาันภผมธรือนเ)ี้ปะามูร้แ่ีย้็คอรมเนีพกพมอ่.เาเ่,(รจรคมชอทอะช้าาารธตนั)ภ่ือะต่ือติบรบวาเอรงัไสหาา่คัสณันับมเยตยเแรเเ่รจฑปนุีอ่กยลรว้า็มนนิิตดัลก้าว่้)ุ อมตปํ ทนฺต:ิ อมตํ วจุ ฺจติ นิพฺพานํ, ตฺหิ อชาตตฺตา น ชียต,ิ น มียต,ิ ตสมฺ า อมตนฺติ วจุ ฺจต;ิ ปชฺชนฺติ อิมินาติ ปทํ, อมตํ ปาปณุ นฺตีติ อตฺโถ; อมตสฺส ปทํ อมตํปทํ, อมตสสฺ อธิคมปุ าโยติ วตุ ฺตํ โหต.ิ ผลิตส่ือการเรียนรู้ โดยโรงเรียนพระปรยิ ตั ิธรรม วัดพระธรรมกาย 63 www.kalyanamitra.org
อ. ความเป็นคืออนั เมาทวั่ ช่ือวา่ ความประมาท ฯ ปมฏุมฺ€าสโทจฺจตส:ิ งฺขาปตสมฺสชฺชสนตภยิาโาว.โวสสฺ คฺคสเฺ สตํ นามํ. อ. ค�ำวา่ ปมาโท ดงั นีน้ นั่ เป็นช่ือ ของการสละลง ซง่ึ สติ อนั บณั ฑิตนบั พร้อมแล้วว่าความเป็ นแห่งบคุ คลผ้มู ีสติอนั ลืมแล้ว (ยอ่ มเป็น) ฯ (อ. อรรถ) วา่ แหง่ ความตาย (ดงั นี ้ แหง่ บท) วา่ มจจฺ โุ น ดงั นี ้ ฯ มปอปุียมตเตนมิฺโตตจจ.ิ จฺาอตหุโปนิิ ปฺ ตปชม:ิ ามตตาฺตมึโารทณนนสามสฺตจ.วิมฺจตียโุ ปนฺตนตทฺตป,ิ นีตท:ิฺตชน:ิาฺนโาอตมปุปิาโโหยชตียิตมมิครเฺโจณคว.ํ (อ.อรรถ) วา่ เป็นอบุ าย คอื วา่ เป็นหนทาง (ดงั นี ้แหง่ บท) วา่ ปทํ ดงั นี ้ฯ จริงอยู่ อ. ชนผ้ปู ระมาทแล้ว ยอ่ มไมเ่ ป็นไปลว่ ง ซง่ึ ชาต,ิ (อ.ชนนนั้ ) แม้ผ้เู กดิ แล้ว ยอ่ มแกด่ ้วยนน่ั เทยี ว ยอ่ มตายด้วย เพราะเหตนุ นั้ อ. ความประมาทชอื่ วา่ เป็นหนทางแหง่ มจั จุ ยอ่ มเป็น คอื วา่ ยอ่ มนำ� เข้าไป สคู่ วามตาย ฯ (อ.อรรถ) วา่ ก็ (อ.สตั ว์ ท.) ผ้มู าตามพร้อมแล้ว ด้วยสติ ชอื่ วา่ สวอฏชตฺรฏฺโตานสมตฺนรยิาอามาชรโาสหนมมนโนรฺตปฺนีตราิิจคนฺฉตนาินามฺนสํ;หลอิ ฺลอปอกตปปฺ ฺเฺถปฺมขิ;มตตฺตตพสฺตฺพปสฺาาม,ตฺต“ปนนสรฺสิจหมฺฉิ รินโปนกฺนนฺตจํ;ิิ ผ้ไู มป่ ระมาทแล้ว(อนั ใครๆ) ไมพ่ งึ กำ� หนดวา่ (อ.สตั วผ์ ้ไู มป่ ระมาทแล้วท.) ยอ่ มไมต่ าย คอื วา่ เป็นผ้ไู มแ่ กแ่ ละไมต่ าย ยอ่ มเป็น ดงั น,ี ้ เพราะวา่ อ.สตั ว์ ไรๆ ชอ่ื วา่ ผ้ไู มแ่ กแ่ ละไมต่ าย ยอ่ มไมม่ ,ี แตว่ า่ ชอื่ อ.วฏั ฏะ ของสตั วผ์ ้ปู ระมาทแล้ว (อนั พระพทุ ธญาณ) ไมก่ ำ� หนดแล้ว, (อ. วฏั ฏะ) ของสตั วผ์ ้ไู มป่ ระมาทแล้ว (อนั พระพทุ ธญาณ) กำ� หนดแล้ว, เพราะเหตนุ นั้ (อ.สตั ว์ ท.) ผ้ปู ระมาทแล้ว แม้เป็นอยอู่ ยู่ อชสตีวปจสนฺฉฺมปฺ ฺติกตามาตสาปฺวฺมทิเาาลตกฺขมชทณีปวตตุ นํามยิ ฺตเตตยาวฺตตวปฑายิ ิ ฺเอฒมตนตตฺตชาฺวาภามาปตา,ิ เอิ วานสขทุิปอีหมปฺปิํนียปฺ นอมฺตนปตมเิิพรฺตยิมคฺพาวตฺคุ ตฺตผฺตนตลนาปาฺตมฺตนนาิ;.ิ ชอื่ วา่ ตายแล้วนนั่ เทยี ว เพราะความที่ (แหง่ ตน) เป็นผ้ไู มพ่ ้นรอบแล้ว (จากทกุ ข์ ท.) มชี าตเิ ป็นต้น, สว่ นวา่ (อ.สตั ว์ ท.) ผ้ไู มป่ ระมาทแล้ว ยงั ลกั ษณะแหง่ ความไมป่ ระมาท ให้เจริญแล้ว กระทำ� ให้แจ้งแล้ว ชงึ่ มรรคและผล ท. พลนั ยอ่ มไมบ่ งั เกดิ ในอตั ภาพทสี่ องและทสี่ าม ท.; เพราะเหตนุ นั้ (อ.สตั วผ์ ้ไู มป่ ระมาทแล้ว ท.) เหลา่ นนั้ เป็นอยอู่ ยกู่ ด็ ี ตายแล้วกด็ ี ชอ่ื วา่ ยอ่ มไมต่ ายนน่ั เทยี ว (ดงั นี ้ แหง่ บาทแหง่ พระคาถา) วา่ อปปฺ มตตฺ า น มยี นตฺ ิ ดงั นี ้ฯ (อ.อรรถ) วา่ สว่ นวา่ อ.สตั ว์ ท. เหลา่ ใด ประมาทแล้ว, (อ.สตั ว์ ท.) วเปชโปออธอหยิตูีวโปุมพกปนติงคตฺพจสฺคฺตนิเตฺตคชิตยถา;ิฺทวาหิตฺตนกฺริ,เาฏํปติิมยฺนิ€ฺนปปุมฺ เาํปตสจํมนานิ กวมฺเณตํฉตรุาอป“ตติฺสเาฺตททอปุามฺสาํยานวปฺาา“จติสเมทชรยเสฺ“ยฺถชามิยทาปตตถวรปุมาเิม,ิาชนณตฺฌโมํเมอหนฺตตภเาทกมนตาาวาจสฺตนตตวยิตฺส;ิานฺถตฺตาเตําาตมมํปเ:ิทติมตทวสีนกเสตตายฑนํปินึลีรฺาติฺุเกาตําฒปนฺขร.ิอหปนนกสาปุิเูกฺขสฺฺธรปฺ มริสสสสาชณมตสฺฺสทตยฺชาาาฺตาิสถาตมมนตาาาวิ,ํิ เป็นผ้ตู ายแล้ว คอื วา่ เป็นผ้มู วี ญิ ญาณไปปราศแล้ว เชน่ กบั ด้วยทอ่ น แหง่ ไม้ ด้วยการเข้าไปตดั ซง่ึ อนิ ทรียค์ อื ชวี ติ (ยอ่ มเป็น) ฉนั ใด อ.สตั ว์ ท. เหลา่ นนั้ ชอ่ื วา่ ยอ่ มเป็น ฉนั นนั้ นนั่ เทยี ว เพราะความทแ่ี หง่ ตนเป็น ผ้ตู ายแล้ว ด้วยความตายคอื ความประมาท, จริงอยู่ แม้ อ. จติ ดวงหนง่ึ วา่ อ. เรา ท. จกั ถวาย ซงึ่ ทาน อ. เรา ท. จกั รกั ษา ซงึ่ ศลี อ. เรา ท. จกั กระทำ� ซงึ่ อโุ บสถกรรม ดงั นี ้ ยอ่ มไมเ่ กดิ ขนึ ้ (แกส่ ตั ว์ ท.) แม้เหลา่ นนั้ ผ้เู ป็นคฤหสั ถ์ กอ่ น, แม้ อ. จติ ดวงหนง่ึ วา่ อ.เรา ท. (ยงั วตั ร ท.) มีวตั รเพื่ออาจารย์และอปุ ัชฌาย์เป็ นต้น จกั ให้เต็ม อ. เรา ท. จกั สมาทาน ซง่ึ ธดุ งค์ ท. อ.เรา ท. ยงั ภาวนา จกั ให้เจริญ ดงั นี ้ ยอ่ มไมเ่ กดิ ขนึ ้ (แกส่ ตั ว์ ท. เหลา่ นนั้ ) แม้ผ้เู ป็นบรรพชติ ราวกะ (อ.จติ ดวงหนงึ่ ไมเ่ กดิ ขนึ ้ อยู่ แกส่ ตั ว์ ท.) ผ้ตู ายแล้ว, อ.สตั ว์ ท. เหลา่ นนั้ เป็นผ้มู กี ารกระทำ� ตา่ งๆ อะไร จากสตั วผ์ ้ตู ายแล้วเทยี ว ยอ่ มเป็น, เพราะเหตนุ นั้ (อ.พระดำ� รสั ) วา่ เย ปมตตฺ า ยถา มตา ดงั นี ้ (อนั พระ- ผ้มู พี ระภาคเจ้า) ตรสั แล้ว (ดงั นี ้แหง่ บาทแหง่ พระคาถา) วา่ เย ปมตตฺ า ยถา มตา ดงั นี ้ (อ.อรรถ) วา่ รู้แล้ว ซง่ึ เนอื ้ ความนนั่ โดยความแปลกกนั วา่ เอตํ นตวฺถเิ สิ, สอโปตปฺ มตญฺตตสวฺ สฺ าตอ:ิ ตฺถปีตมิตฺตเอสตฺสํ ววิเฏสฺ ฏสโโตต อ. การแลน่ ออกไป จากวฏั ฏะ ยอ่ มไมม่ ี แกส่ ตั วผ์ ้ปู ระมาทแล้ว, ชนาิสนฺสิตรณฺวาํ . (อ. การแลน่ ออกไป จากวฏั ฏะ) ยอ่ มมี แกส่ ตั วผ์ ้ไู มป่ ระมาทแล้วดงั นี ้ (ดงั นี ้แหง่ บาทแหง่ พระคาถา) วา่ เอตํ วเิ สสโต ญตวฺ า ดงั นี ้ฯ 64 ธรรมบทภาคท่ี ๒ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
(อ. อนั ถาม) วา่ ก็ อ. ชน ท. เหลา่ ไหน ยอ่ มรู้ ซง่ึ ความแปลกกนั นนั่ “เก ปน เอตํ วเิ สสํ ชานนฺตีต.ิ ดงั นี ้ฯ (อ. อนั แก้) วา่ อ. บณั ฑติ ท. (ตงั้ อยแู่ ล้ว) ในความไมป่ ระมาท อปปฺ มาทมหฺ ิ ปณฺฑติ าต:ิ เย ปณฺฑิตา เมธาวิโน สปปฺ ญฺญา อตฺตโน อปปฺ มาเท €ตฺวา อปปฺ มาทํ (ยอ่ มรู้ ซงึ่ ความแปลกกนั นน่ั ) ดงั นี ้ (อ. อธบิ าย) วา่ อ. บคุ คลผ้ฉู ลาด ท. วฑฺเฒนฺต,ิ เต เอตํ วเิ สสการณํ ชานนฺต.ิ คอื วา่ อ. บคุ คลผ้มู ปี ัญญา ท. คอื วา่ อ. บคุ คลผ้เู ป็นไปกบั ด้วยปัญญา ท. เหลา่ ใด ตงั้ อยแู่ ล้ว ในความไมป่ ระมาท ของตน ยงั ความไมป่ ระมาท ให้เจริญอย,ู่ อ. บณั ฑติ ท. เหลา่ นนั้ ยอ่ มรู้ ซง่ึ เหตอุ นั แปลกกนั นนั่ (ดงั นี ้ แยแอลหนอ่ั ้วมงบ่ บทบณั งาัน้ั รฑทเ่าทพ(ติเอรงิริงพ.ทะอทคงวึั่รวท่ัราแถรถลคา)า้บวอื))วววยาฯ่า่ า่อ่ เอมปป็เนอปปฺผ.็นบ้มมู ณัหีาในเนฑทค้าติ อวปานั ทมยโ.มไมิ ้มทแป่เยนหร้มลตะฺ แาม่ิ ลนดา้วนทังั้ นคขีอื้ฯอควงรา่ ตนั้ เนรปู้แ็นลนผ้วนั้ทู้องัย้(ยดา่ นิงงั นนดีีี ้ อปปฺ มาเท ปโมทนฺตตี ;ิ เต เอวํ ญตฺวา ้ ตสมฺ ึ อตฺตโน อปปฺ มาเท ปโมทนฺติ ปหํสติ มขุ า ตฏุ ฺ€ปหฏฺ€า โหนฺต.ิ วทปอมคา่อน.สัืรี ยะวอตเปอาม่่นปัิอ็มนาบัฏ.ทเผขปณัฐอ้ยอู็อานรฑนงิ ยนรพดดถติา่ รงัยีงวนะนนาง่ิ่๔พบัี(แ้ี แท้เพุลอจหธร้ว.รเ้เงอ่ิญจปใบบม้า็นนแาณแัแโตลทลลพฑ้น้ะวแ้วธพดตหิวซปิ ้รวา่ง่งึ่ักะยธพทคปขร.รวยัจิระามเเธใคจมหนรอกาไลรนโัมถพมาล่ เาป่ทนปุก๓)ธร็นตันุว้ะเ๗จารอ่มธ้าบอาปาแรรนัรทรรลมเะิยมนะทณกาสนังิ้านา์ทรขวมํเวโั่กอปออีคอข็งนนัยยจพอตผา่เู่งรงร้ยาู่พะงนใิรอรดนะดตร๙้วคพิยแีายวเลทุดจธา้วธ้รางดมั เรนค้วจไทมมียอ้ืฯา้ .่ อริยานํ โคจเร รตาต:ิ เต เอวํ อปปฺ มาเท ปโมทนตฺ า ตํ อปปฺ มาทํ วฑฒฺ ติ วฺ า อริยานํ พทุ ธฺ ปจเฺ จก- พสตทุ ฺตฺธตสฺาตวสึ กโพานธํิปกโฺขคิยจธรมสเฺงมฺขาเนตววจิเธตสุ ตโลปิ กฏตฺุ€ฺตานรธามทเฺิเมภเทจ รตา อภิรตา โหนฺตีติ อตฺโถ. อ(อผแอห้นเนััู พ.องอ่อง่หรนนััโรมดบบถวยณั)ณั ดปฑสฑกวอติตา่ติ งนินแดบัอหบ้ัวพ.ยง่พบรฌร้อบ้ทอามณ)ัมนแวแฑลา่ ล้วติ เ้ววแตวา่มา่สท้มฌวม.อีปิ าายัสบเยาห่ สตโัิงลนนสแิ า่ าอปนดแงดนังั้ลดคนะ้วอืี ้มฯคยดรอื ้วรวดคยา่ ้วอแยาลผลระ้มัไูกัผมมขลป่ ณณดร้ะวปปูู มยนนาชชิิ ท(ฌฌดแาางลั นนน้วี ้ เต ฌายิโนติ: เต อปฺปมตฺตา ปณฺฑิตา ว“อิปฏสฺ €ฺสสนมามาปคฺคตผฺตลิสสงงฺขฺขาาเตเตนน อารมฺมณูปนิชฺฌาเนน ลกฺขณปู นิชฺฌาเนน จาติ ทพุ ฺพิเธนปิ ฌาเนน ฌายิโน. บอซเอด(ปดง้นนว่ึััร็งนัผรยเมนปลรลคนั่((ูปี็ซนุน้ออวคงึ่แไ..านั้องพวปหมแอรา่ทรงเ่ลรอรพะบวั่ถ้วรอนัอยแีาถ)ห.เรลรทป)ยหผข้ว็แนดุตัอวลวหไซาต่งา่ป(ง่งบึ่ดนดิพทคผงรุตนัั้รววัุ่ษ้นมูผอใ่ะแาดีา้มูค้แมลดตจคีาห้วเ้ว(าำ�พถวอง่ยมเาบายีดเนัคนพม)รทมิบวอืรเ)าพคุ้จอวงแวมคนากยี่มั ตา่บลไรติแก่มอาส)ยลนากมน่ัา้์วพรจิ บเตีเอปจฺพงึดนดั่ตอ็บนํงรั้ขวกกิรานไยอทไประาีปคงล้ ไใฬชบดมเวนุอฉื่ หฺดงราุัย่กวพุษนม้วปอ่าา่ ายี,เหยด้ฯรพะเแ้ยกวรยี ล่ียยออเ่กฺรพะวคน.มยีแเวกอปางราใาน็ันงใมนรดมขไไรบดปอมอีะาแงังใยบห่ นกตนบา่รวบีอจ่รงุ้รา่ ุษนนนตลิัั่ฯงีุ้ สาตตกิ าต:ิ สอตภตินํ ิกฺขมปนวโตตฺตกายปิกฏเจฺ€ตาสยกิ วริ ยิยาาว. อรหตฺตปปฺ ตฺตา นิจจฺ ํ ทฬฺหปรกกฺ มาติ ยนฺตํ ปรุ ิสตฺถาเมน ปรุ ิสวริ ิเยน ปรุ ิสปรกฺกเมน ปตฺตพฺพํ, น ตํ อปาปณุ ิตฺวา วิริยสสฺ สณฺ€านํ ภวสิ ฺสตีติ เอวรูเปน วิริเยน อนฺตรา อโนสกฺกิตฺวา นิจฺจํ ปวตฺเตน ทฬฺเหน ปรกฺกเมน สมนฺนาคตา. คดนอวเตอบิ้้.อวอนืั้ากยาวงหแคากบอิ นลอ(อรออรืา้ว..าฯถิย.ญกผอบกู(ผใอใลนฯันาตณัลน.กณว้ทอกบฑนาิชงา.ทรฯจิสตรอิื่ทถวถฉวี่ ช.กูา่ทกูาย่ัสอ่ืตยต.)อผว้ออ้อ่ผาง่สใุงม้งเูนกคนปคกาทบ็อืตอฺนื รร.ทวิปะถอดสบิวทกรู.งัอา่าาำ�กตนงกชใ้าอ)เีผห้ญหรงน(้สุแถอลค์ีจ้ฯนกนูาั่อื ้งผนตพตฺว้เู้อนบิัรซมิ้ ะงหางดึ่อื่ คผพกนงกั ้อมืูฯนรารญะพีะีใ้อนนทนรา.พะิมกำ�ีณ้ภใพา(รอหรารคานค้ถแัคนอื จกบู)ท้งอตณทั .ด.้อรซสฑก้วงงงึ่่ีายพชติพทรกอื่รร.ถะาวพะสกูปรา่นองึตถกรทพิง้กอะูาเรพหสงตราคถาล้งอบนคกอืูา่ง)์ ผุสนฺตตี :ิ เอตฺถ เทฺว ผสุ นา ญาณผสุ นา วิปากผสุ นา. ตตฺถ จตฺตาโร มคฺคา ญาณผสุ นา นาม. จตฺตาริ ผลานิ วิปากผสุ นา นาม. เตสุ อิธ วปิ ากผสุ นา อธิปเฺ ปตา. อริยผเลน นิพฺพานํ สจฺฉิกโรนฺตา ธีรา ปณฺฑิตา วิปากผสุ นาย นิพฺพานํ สจฺฉิกโรนฺติ. ผลิตสื่อการเรียนรู้ โดยโรงเรยี นพระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย 65 www.kalyanamitra.org
(อ.อรรถ) วา่ อ. โยคะ ท. สี่ เหลา่ ใด ยงั มหาชน ยอ่ มให้จมลง โวลฏกฺเฏิยโโยลคโตอกตุ สเฺฺตขีทรมาธเํมอปเฺนนมฺตุตหิ,ตฺิ เรสเนตฏฺตฺห€:ิติ เฺตยเาขจมตอํ ฺตนานตุ โิพฺตรโรฺภยนยคฺตํ า.ิ มสหพาฺเพชนหํิ ในวฏั ฏะ, อนั เป็นแดนเกษม คอื วา่ อนั มภี ยั ออกแล้ว จากโยคะ ท.เหลา่ นนั้ ชื่อว่าอนั ยอดเย่ียม เพราะความท่ีแห่งพระนิพพานเป็ นธรรมชาต ประเสริฐทสี่ ดุ กวา่ ธรรมอนั เป็นโลกยิ ะและโลกตุ ระ ท. ทงั้ ปวง ดงั นี ้ (แหง่ บาทแหง่ พระคาถา) วา่ โยคกเฺ ขมํ อนตุ ตรํ ดงั นี ้ ฯ ในกาลเป็นทส่ี ดุ ลงรอบแหง่ เทศนา (อ. ชน ท.) มาก เป็นพระ เทสนาปริโยสาเน พหู โสตาปนฺนาทโย อเหสํ.ุ อริยบคุ คลมพี ระโสดาบนั เป็นต้น ได้เป็นแล้ว ฯ เทสนา มหาชนสสฺ สาตฺถิกา ชาตาต.ิ อ. เทศนา เป็นเทศนาเป็นไปกบั ด้วยวาจามปี ระโยชน์ เกดิ แล้ว แกม่ หาชน ดงั นแี ้ ล ฯ อ. เร่ืองแห่งพระนางสามาวดี สามาวตวี ตถฺ ุ. (จบแล้ว) ฯ ๒. อ. เร่ืองแห่งเศรษฐชี ่อื ว่ากมุ ภโฆสกะ ๒. กุมภฺ โฆสกวตถฺ ุ. (อนั ข้าพเจ้า จะกล่าว) ฯ อ. พระศาสดา เมอื่ ประทบั อยู่ ในพระเวฬวุ นั ทรงปรารภ ซง่ึ เศรษฐี วิหรน“อฺโตุฏฺ ฐกามุ นภฺ วโโฆตสตกิ เสอฏิมฺ€ํ ึ ธอมามฺรพเทฺภสนกํเถสสต.ิฺถา เวฬวุ เน ชอื่ วา่ กมุ ภโฆสกะ ตรสั แล้ว ซง่ึ พระธรรมเทศนานี ้ วา่ อฏุ ฺฐานวโต ดงั นี ้ เป็นต้น ฯ ดงั จะกลา่ วโดยพสิ ดาร อ. อหวิ าตกโรค ยอ่ มเกดิ ขนึ ้ ในเรือน อปสหพ€มิวฺพาํรปตตตาจสกริชฺฉจมฺโคารฺฉึ โหาคอเนคนปุ คหปฺคตอสนราปุาฺเสนมปฺ ฺม,ิกชึมาฺชม;กตหรฺข.ินิ ิกฺตรํ ,ิาอชาตคทโหึตกเตสฺวทฏาฺา€สยิโกานวมมฺ เคกคารเโาหว, ของเศรษฐีในเมอื งราชคฤห์ ในนครชอ่ื วา่ ราชคฤห์ ฯ ครนั้ เมอ่ื โรคนนั้ เกดิ ขนึ ้ แล้ว อ. สตั วด์ ริ จั ฉาน ท. กระทำ� ซง่ึ แมลงวนั ให้เป็นต้น เพยี งใด ซงึ่ โค ท. ยอ่ มตาย กอ่ น, ในลำ� ดบั นนั้ อ. ทาสและ- กรรมกร ท. (ยอ่ มตาย), อ. เจ้าของแหง่ เรือน ท. (ยอ่ มตาย) ในกาล ภายหลงั แหง่ ชนทงั้ ปวง ; เพราะเหตนุ นั้ อ. โรคนนั้ จบั แล้ว ซงึ่ เศรษฐีด้วย ซงึ่ ภรรยาด้วย คณฺหติ.สฺมา โส โรโค สพฺพปจฺฉา เสฏฺ€ิ จฺ ภริยจฺ ในกาลภายหลงั แหง่ ชนทงั้ ปวง ฯ อ. ชน ท. เหลา่ นนั้ ผ้อู นั โรคถกู ต้องแล้ว แลดแู ล้ว ซงึ่ บตุ ร ผ้ยู นื แล้ว ชจอปลกีตวิสรภลิตฺตฺสนาํโยปาุเฺตรตกฬิตณุ,ิเปคฺวีสโฺเรเาฺณปธคตอชนยผหฺวปีุวฺยโฏุิํนกปฺาฺ€เฺโฏนสนาติโอตีฺเตยนม.ิฺเป,ตปเฺ นุหหนตุภาิิทฺตคิตหตํ นฺตอิตํ ฺตึ โสฺวฺวนภนาอาโินาฺตล,€หฺทเิอเปกกํสิตมิ ตตฺุวหฺ ฺาว€าา,าติ“กปตตํ ํ าลาโอยตอาอสถตโทุกาุลาฺธฏเอกรฺ€ิมตชิตตาสีวถฺฺววเฺมนติาาาํึ ในทใ่ี กล้ มนี ยั นต์ า ท. อนั เตม็ แล้วด้วยนำ� ้ ตา กลา่ วแล้ว กะบตุ รนนั้ วา่ แนะ่ พอ่ ได้ยนิ วา่ ครนั้ เมอื่ โรคนี ้เกดิ ขนึ ้ แล้ว (อ. ชน ท.) ทำ� ลายแล้ว ซง่ึ ฝา หนไี ปแล้ว ยอ่ มได้ ซงึ่ ชวี ติ , อ. เจ้า ไมแ่ ลดแู ล้ว ซง่ึ เรา ท. หนไี ปแล้ว โดยประการใด โดยประการนนั้ เป็นอยอู่ ยู่ มาแล้ว อกี , อ. โกฏแิ หง่ ทรพั ย์ ท. ๔๐ อนั เรา ท. ฝังตงั้ ไว้แล้ว ในทโ่ี น้น, ขดุ ขนึ ้ แล้ว ซง่ึ โกฏแิ หง่ ทรพั ย์ ท. เหลา่ นนั้ พงึ สำ� เร็จ ซง่ึ ชวี ติ ดงั นี ้ฯ 66 ธรรมบทภาคที่ ๒ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
ซไกหงลึ่ วฝบั ้แามอลหา.้วบนแซลตไีุ งึ่ป้วรมแนาสลนัรทู้่ ้วดฟเี่ าปไังปแ็นแลแทละล้อวี่บ้วยซดิ สขู่งึ่าชค่อู ทฏังำ� .มแขผาหอ้กูรงง่ ลดภมวาั เาู แขแรลาลด้วะอาตบแยอ่ดลิแู่ ภะาลยับ้วฯคดิใอืนาคททวนี่.าเนมัห้ ตลสาา่นิ ้ยนปนทัี้ ทำ�ร.้ลอสางบิยไหสแ้อลอย้วงู่ โส เตสํ วจนํ สตุ ฺวา โรทมาโน มาตาปิ ตโร วนฺทิตฺวา มรณภยภีโต ภิตฺตึ ภินฺทิตฺวา ปลายิตฺวา ปพฺพตคหนํ คนฺตฺวา ทฺวาทส วสสฺ านิ ตตฺถ วสติ ฺวา มาตาปิ ตวุ สนฏฺ€านํ ปจฺจาคจฺฉิ. เแปห็นง่ ผบค้มูรุ รุษผีนั้ มนนแนัน้ั้ลเปะอ็นห.ผนใ้ไูควปดรแอๆลนั ้วงรใ้อูพนกรก้ขอานึมล้ แแแลลห้ว้วง่ ตฯซนง่ึ เบปร็ุนุษเดนก็นั้ มหาาแมลไิ ้วด้ ใเนพกราาละคแหวาง่ มตทน่ี อถ นํ ทหรกาเล คนฺตฺวา ปรุฬฺหเกสมสฺสกุ าเล อาคตตฺตา น โกจิ สญฺชานิ. หจอมอซงบึ่..ัาากโรเแรรขดาลอาคมรุา้ว.มรแทขบับิไลดุรซดรุจัพะขุษง้ึ่้าบคยนึเ้งนรดิ์ดิแานัพ้าลแองึ้ลวไนัทพเป้วปบ.ซงึ แ็นใเวรุง่ึ ลบหุษทา่อ้ว้ียไยรผอวดัพ้สู่ถู้แ.ดเยทู่งึลบใงั แ์คี่แ้วนียจลหรีนรกั้้วฯ้งู่แๆ;ใซทลชงึ่ยร้ก้สวยัพอ่ รอาซมะยยกงึ่ไร์ ไค้รดูพซห้ววครราน้ย้อ,นมอสมอหทา.นซม่ีแอชงึ่ง่ึหา.นเรง่รขถเทาทรดุแรา.หขัพห(านึคง่้ยกมสแดิ์เริไปลญัแะด็้นวทล้,ญท้ว�ำถารด)แ้าัพอลงัววนนัย้าาว่่ ์ี ้ โส มธานตสาปฺสิ ตหอู โิ รคภทาินวฺนํ สญญตฺญฺวาาวเสจนินฺเตสธิ น“ฏมฺ€ํานนํ คนฺตฺวา โกจิ สญฺชานาต,ิ สจาหํ ธนํ อทุ ฺธริตฺวา วลญฺชิสฺสามิ, “เอเกน ทคุ ฺคเตน นิธิ อทุ ฺธริโตติ มํ คเหตฺวา วิเหเ€ยฺยํ;ุ ยนฺนนู าหํ ภตึ กตฺวา ชีเวยฺยนฺต,ิ จหออก..ัรือทใใหคา่คค(ด้อรนรรซงั .ัังนน้้งึ่ๆจบนภนีกั้ถรุนัผต้นัั้กุษงึ้มูรอรแนแีคอะ.ลนัล้ทนว.้วะา�ำาถบคซมยาซรุง่ึา่ตจมุษงึ่ถจ้้อากแ้นนางงลางนนัก้ท้รวอาดง.)รนานังัเวดหนนงุ่เา่ ป้วน็แี ้อฯ็ยชนลแย่ือบ้ทวลา่ ้คุ่ีวอองซคย.หซงึ่ ลขู่กงึ่นผอบผาง้่ึา้งรกูรุเขงนุษกราอะา่านนงยทนัเ้ผจ�ำรอ้กาซาืนะงลง่ึหไทกรา่ฯน.าวดไง่ึ รแซงัรลนรถับ้้,วีา้จฯอมว้า.า่องเยรถมาู้่าีอววทยาา่่ .ู่ อเถกํ ปิ โลตกิ ํ นิวาเสตฺวา “อตฺถิ โกจิ ภตเิ กน อตฺถิโกติ ปจุ ฺฉนฺโต ภตกวีถึ ปาปณุ ิ. อถ นํ ภตกา ทิสวฺ า “สเจ อมหฺ ากํ เอกํ กมมฺ ํ กริสสฺ ส,ิ ภตฺตเวตนํ ทสฺสามาติ อาหํส.ุ “กึ กมมฺ ํ นามาต.ิ เจถจมจป้งงงาีช็นตผเว้าท้เา่กมูง(วี่ยอแลอวซ.ลซาบ.งึ่ชง่ึะเขอทเนปม้กาก็า่้นาววทไนเทตียป.ป้ี่ไนมก็ยนปวลอ่ตจา่ทา่ม้นงว.เหอแ,พแ(างุยนื่ลออจอ่ะ่ซ้ปว.ไมพง่ึ)ซรทขเอ่วะรป้าา่้า่โ;็นยวนทออสช)...,วนทแกอทย์แ.น.าา่เกถระ่จนท่หงิดแงา่าญเมลนทนด่กุ้าทียคงั ขทน.มือนึ.แ้ีก(้ดแแมจซางัลห้งรงึ่อน้วงล่ปโ.ีคส้กุฯลทใตัขนกุา่ ทวนึแนเ้ ์พว.ล,ลทอาะอา.ห.กเจ.นทชาง้ะรเาา่ลวเเนตกุลททือขาียทนนนึ.ว้).ี ้ “ปโพธนโจนกมมฺ ํ: สเจ อสุ ฺสหส;ิ ปาโตว อโยฏุ ฺเ€ชาถย, ห“ตตาฺถติอาสฺสอาฏุ ทฺ€ีนหํถ สกฏานิ สนฺนยฺหถ, โคเณ อมมฺ า ตณิ ตฺถาย คมนเวลายํ, ตุมฺเหปิ ออาุโฏรฺ €เจหหถีต.ิ ยาคํุ ปจถ ภตฺตํ ปจถาติ วิจริตฺวา อ. บรุ ุษนนั้ รับพร้อมแล้ววา่ อ. ดีละ ดงั นี ้ฯ โส “สาธตู ิ สมปฺ ฏิจฺฉิ. เสพด่ือบั ปคคอแร.ลรระัังงบ้้้วโนนยรุ ซนนััุษช้้ งึ่ นนเใสอ์แนัน้ ีย.กวไง่กชนัดขาน้หกรอนรองทะงึ่ยบท.ู่รุอใ�ำุไษน.แดนทลพ้ใ้นัี่หวใ้รก้ะแซฯลรลงึ่ ้า้วกฯชาาซรงงึ่ พาเรรนือะนนนนั้าหมทลวกุ า่งั ๆพหนิมวนง่ึัพิสๆแากร่บไรุ ดุษ้ทนรนั้ง อถสสฺ สนฺตเิ ก วสนตฺถาย เอกํ ฆรํ อทํส.ุ โส เทวสกิ ํ ตํ กมมฺ ํ อกาส.ิ อถสฺส เอกทิวสํ ราชา พิมพฺ ิสาโร สทฺทมสฺโสส.ิ โอด.ยเปสกกยี ็ อตงน.ิ ไพนั่ ดร้เะเปปร็น็านแชเลสา้วยีน;งนั้ ขเพอเปรง็านบะผรุ เุ้ษทูหรตงผนุ ท้มู นั้รีทาอรบัพ.ซยพง่ึ ์มเรสะายี รกงารช(้อยางอ่นขมนั้อเงปตส็นรตััส)วแด์ทลงังั้ว้ นปีวว้ ฯา่ง โส ปน สพฺพรวญฺญู อโหส;ิ ตสมฺ า “มหาธนสสฺ ปรุ ิสสเฺ สโส สทฺโทติ อาห. ผลิตสอื่ การเรียนรู้ โดยโรงเรยี นพระปริยัติธรรม วดั พระธรรมกาย 67 www.kalyanamitra.org
ครัง้ นนั้ อ.นางสนมคนหนง่ึ ผ้ยู ืนแล้วในที่ใกล้ ของพระราชานนั้ จปยินํหวฺเิณาตอติ.ตถฺวํสาวฺสา “นคสจนกฺฉฺตเถเิ กตสาฺส€ตติต,ิ าเออตเิมอํ ํกามชายนาปารหิจีตาาริ ิตกเําุอวกฏํ“รฺฏปาตชรุ ิีตสาิํ คดิ แล้ว วา่ อ. พระราชา จกั ไมต่ รัส ซง่ึ พระด�ำรัสใดหรือ หรือวา่ นนั้ , อ. อนั อนั เรารู้ซง่ึ บรุ ุษนี ้ ยอ่ มควร ดงั นี ้ สง่ ไปแล้ว ซง่ึ บรุ ุษ คนหนงึ่ (ด้วยค�ำ) วา่ แนะ่ พอ่ อ. ทา่ น จงไป อ. ทา่ น จงรู้ ซงึ่ บรุ ุษนน่ั ดงั นี ้ฯ อ. บรุ ุษนนั้ ไปแล้ว โดยเร็ว เหน็ แล้ว ซง่ึ บรุ ุษนนั้ มาแล้ว ภตกโาสนํ เวภเตคกินารคโนกฺตกฺวาปณตมํ นทสุิสฺโวฺ สา อเอาโคสนตฺติ ฺวอาาโ“รเเอจโสก.ิ บอกแล้ว วา่ อ. บรุ ุษนน่ั เป็นมนษุ ย์ผ้กู �ำพร้า ผ้กู ระท�ำซงึ่ การรับจ้าง ของนายจ้าง ท. คนหนง่ึ (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้ฯ อ. พระราชา ทรงสดบั แล้ว ซงึ่ คำ� ของบรุ ุษนนั้ เป็นผ้นู ง่ิ เป็น ทิวเสรปาิ ชาตตติยสทฺสิวเสปวิจนตํ สสฺสตุ ฺวาสทตฺทณุ ํ ฺหสตีุ ฺวหาตุ ฺวตาเถทวตุายิห-. ทรงสดบั แล้ว ซง่ึ เสยี ง ของบรุ ุษนนั้ แม้ในวนั ทสี่ อง แม้ในวนั ทส่ี าม ตรสั แล้ว อยา่ งนนั้ นน่ั เทยี ว ฯ อ. นางสนมแม้นนั้ คดิ แล้ว อยา่ งนนั้ นน่ั เทยี ว สง่ ไปแล้ว (ซงึ่ บรุ ุษ) เภวป`ปกฏวนุ ปเฺฏติสปณพตสตปฺ ีตาฺพฺวมนุ ปา.ินเํ มิ,สุ ต`โฺ มป“ฺถสกหริจปากเาธณอารนโริกมสสเาณนตสฺ สุิ นโฺต;วสปเจตถรุยนิิวสถํ สาวเฺสสตุจสตุภฺเินโตสฺวาฺเ,ตาวปตโจติสฺวินทาฺนเฺโตทเสอตสติปิ ทํนุ “ฺทรวปาทหปฺาชตตนตุาิ;,ิ ํํุ บอ่ ย ๆ, (ครนั้ เมอื่ คำ� ) วา่ อ. มนษุ ยผ์ ้กู ำ� พร้า ดงั นี ้ (อนั บรุ ุษนนั้ ) กลา่ วแล้ว, คดิ แล้ว วา่ อ. พระราชา แม้ทรงสดบั แล้ว ซงึ่ คำ� วา่ อ. บรุ ุษ นนั่ เป็นมนษุ ยผ์ ้กู ำ� พร้า (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้ ยอ่ มไมท่ รงเชอ่ื , ยอ่ มตรสั วา่ อ. เสยี งนน่ั เป็นเสยี ง ของบรุ ุษ ผ้มู ที รพั ยม์ าก (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้บอ่ ย ๆ; อนั เหตุ ในเร่ืองนี ้ พงึ ม;ี อ. อนั อนั เรารู้ซง่ึ บรุ ุษนน่ั ตามความเป็นจริง อยา่ งไร ยอ่ มควร ดงั นี ้ฯ อ. นางสนมนนั้ กราบทลู แล้ว กะพระราชา วา่ ข้าแตพ่ ระองค์ ปธีตเวรเํ สรสาสาชสฺอาาารมทาตีตชาสิ.ายสฺนาํ อคานหฺตฺว“เาทว เออหตํ ํ สหธสนฺสํ ํ ลภรามชากนุลาํ ผ้สู มมตเิ ทพ อ. หมอ่ มฉนั ได้อยู่ ซงึ่ พนั แหง่ ทรพั ย์ พาเอา ซงึ่ ธดิ า ไปแล้ว สหสสฺ ํ ทาเปส.ิ ยงั ทรพั ยน์ น่ั จกั ให้เข้าไป สรู่ าชตระกลู ดงั นี ้ฯ อ. พระราชา (ทรงยงั บคุ คล) ให้พระราชทานแล้ว ซง่ึ พนั แหง่ ทรพั ย์ แกน่ างสนมนนั้ ฯ อ. นางสนมนนั้ พาเอาแล้ว ซงึ่ ธดิ านนั้ ยงั ธดิ า ให้นงุ่ แล้ว ซง่ึ ผ้า มนปอิธิวควาสิฺคเติสปวสฺวาสิฏตาสฺฺวิปตมาน“ํิตฺนอคฺวมาเาตหมฺ าตวยคฺวิยมามิสยภสฺสํ ตาธทมีตกมฺธารวึคํตีถฺคิึ ปเรอาฏอกชิปาํคเคหนนมห.ฺนฺตลโาฺวตนี าธเอนาตเกิกอากฺุขกหํมํ ทวิตตฆฺวฺวีหฺถารํํํ อนั มคี วามเศร้าหมองเป็นธาตุ ผนื หนงึ่ ออกไปแล้ว จากพระราชวงั กบั ด้วยธดิ านนั้ ผ้รู าวกะวา่ เดนิ ไปแล้วสหู่ นทาง ไปแล้ว สถู่ นนอนั เป็นที่ อยขู่ องนางจ้าง เข้าไปแล้ว สเู่ รอื น หลงั หนงึ่ กลา่ วแล้ว วา่ แนะ่ แม่ อ. เรา ท. เป็นผ้เู ดนิ ไปแล้วสหู่ นทาง (เป็น) พกั ผอ่ นแล้ว ในเรือนนี ้สนิ ้ วนั หนงึ่ และ วนั สอง จกั ไป ดงั นี ้ฯ (อ. หญงิ นนั้ กลา่ วแล้ว) วา่ แนะ่ แม่ อ. ประชมุ แหง่ มนษุ ย์ วสติ ํ,ุ“อเอมตฺมํ กมุ พภฺ โหฆนู สิ กสฆสฺ รมเคานหสุํ กตาจุ นฺฉิํ,, ตนตฺถสคกจฺกฺฉาถาอติธ.ิ ในเรือน ท. มาก, (อนั ทา่ น ท.) ไมอ่ าจ เพอ่ื อนั อยู่ ในเรือนน,ี ้ อ. เรือน ของนายกมุ ภโฆสกะ นนั่ เป็นเรือนวา่ ง (ยอ่ มเป็น), อ. ทา่ น ท. จงไป ในเรือนนนั้ ดงั นี ้ฯ อ. นางสนมนนั้ ไปแล้ว ในเรือนนนั้ กลา่ วแล้ว วา่ ข้าแตน่ าย เปปอาฏกโิกาตสฺขหวาิตทฺตฺวคาีหตมปํ ติิสฺถสฺอาิธ“มสคาวานตสมฺติสิ ิ ฺสฺวนาาิกมอฺขาชม“ตฺเสิตชิ าํกุ วมทตนิ ิวฺวสาอมมิจตเยตฺฉฺตํิน.ํ ปมวนุ คสปฺคติ ปฺ กิฺวนุาาํ อ. ดฉิ นั ท. เป็นผ้ไู ปสหู่ นทาง (เป็น) จกั อยู่ ในทนี่ ี ้สนิ ้ วนั หนง่ึ และวนั สอง ดงั นี ้แม้ผ้อู นั นายกมุ ภโฆสกะนนั้ ห้ามแลว้ บอ่ ย ๆ (กลา่ วแลว้ ) วา่ ข้าแตน่ าย อ. ดฉิ นั ท. อยแู่ ล้ว (สนิ ้ กาล) มวี นั หนงึ่ เป็นประมาณ ในวนั นี ้ จกั ไป ในเวลาเช้าเทยี ว ดงั นี ้ไมป่ รารถนาแล้ว เพอ่ื อนั ออกไป ฯ อ. นางสนมนนั้ อยแู่ ล้ว ในเรือนนนั้ นนั่ เทยี ว กลา่ วแล้ว วา่ ภออรหุ นฺชสฺเฺ ิสตาฺสคาปมมจนตีติสเวติสฺ ลวฺเาถาตุมยวฺเีตติ,“สววปาตสนมฺุวิตปิาฺว,ปฺตานวุ “ํอนลนปิวํ ิพุนานอปทํหฺธิวิตเทเมฺวสตวาฺว, าปจยติตาสฺวหฺสาิ, ข้าแตน่ าย อ. ทา่ น ให้แล้ว ซงึ่ คา่ กบั ข้าว ของทา่ น จงไป, อ. ดฉิ นั จกั หงุ ต้ม เพอ่ื ทา่ น ดงั นี ้ ในเวลาเป็นทไ่ี ปสปู่ ่า แหง่ นายกมุ ภโฆสกะนนั้ ในวนั รุ่งขนึ ้ , (ครนั้ เมอ่ื คำ� ) วา่ อ. อยา่ เลย อ. เรานน่ั เทยี ว หงุ ต้มแล้ว จกั กนิ ดงั นี ้(อนั นายกมุ ภโฆสกะ) กลา่ วแล้ว , รบเร้าแล้ว บอ่ ย ๆ, 68 ธรรมบทภาคท่ี ๒ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
กอเใโซผปดห้ง่ึนรมัู ็ยน้โะเบาปภททตแ็รำน�ช้�ำนิลสนนทแ้ดวทุอะลร้วงธจัพ้วแยท์ิดายห.ีดก์กง่ด้วปก(จว้วซย่าาา่ายง่ึรอกหฯทนนัรงซุรนั่ะตอัพง่ึ เห้มแนทัยวกตีย์ใา่นงนวงแรทรแ(าลัซบ.หช)ะง่ึแต*ง่ กอลรรบั้าะา้วกหอนนลทูนาัตน่ั ร.อไลเวดทนัาตั้ใสียดนหถอว้าแุ ทงลยห้ว.กย)งุมุแงัสมตกบภาีข้มน่คุมโ้าแฆาควยลสสลก้วอกาใมุ นัหระภอ้มนนซโนัฆีรน�ำัง่ึ้ สบมขสใดห้ากราิส้ีดวะแแนส้ทุลลวนกยุ้้ัธวว้ ิ์ เตน ทินฺเน คหิตมตฺตเกเยว กตฺวา อนฺตราปณโต โภชนานิ เจว ปริสทุ ฺธตณฺฑลุ าทีนิ จ อาหราเปตฺวา ราชกเุ ล ปจนนิยาเมน สปุ ริสทุ ฺธํ โอทนํ สาธรุ สานิ จ เทฺว ตีณิ สปู พฺยญฺชนานิ ปจิตฺวา ตสฺส อรญฺญโต อาคตสฺส อทาส.ิ ผขใน้้าบู เแรริโตืออคภน่น.รคาังนน้แนยาลีน้ นัย้้วน่ั ถอกเทงึ.มุ (ทียภอดวั่ว.โแิฉฆสลนั ส้วนนิ ้ กซวาทงะึ่นงั คส.หนวนนนาัเ้ มปมง่ึ ร็นแนเัปบลนัผ้็นพะ้)เู แหรว้หอนนั รงม่ ็สดู้แบแอเลคุหลง้วคน้วดลื่อวงัผยซา่น้มู แงึ่ ีอจี้นฯลต.ิ้วาดอยอ่ีลกยนะมุอ่ กดภมลงัโเปาฆ่นว็นีส้แฯกละจ้วนะวมนัา่้ ี อถ นํ ภญุ ฺชิตฺวา มทุ จุ ิตฺตตํ อาปนฺนํ ญตฺวา “สามิ กิลนฺตมหฺ เอกาหทฺวีหํ อิเธว โหมาติ อาห. โส “สาธตู ิ สมปฺ ฏิจฺฉิ. แเใยแกกเแนนออขใวพนนกอก.ยอมลุ่มนงั่่ั้น่ือทภแดง่่นเมา่้า่ภเผรอทนลี่ไงาวซฉิาปอค((อออ(้โาูอหอนนออั้ียยแาฆวงยึ่นั..น.รรัเน.น..เยนลีหวใักงะพ้นส้ชงเึ่นนตยนน้้กพนสนวนาั่ชมุกาืๆอรเา้าอ่าามมุนิตนมัเุราาฯงภ้ะ้กงยทยมงปาสภะียวสยกนอโเกอสิียกะอไสดนอฆันงซนโนักนยัมมุ.น้เว.ฆมุ้นาแเงึ่มมหสนุา่มนล(อ่ภมใศเภลสห(กงนกตาดนคกกา็มาภโน้ยัวโนกนลงะไนุฆัก็งจลทนฆร้ีอโนัรสะนาั่้นงึ่สซซัน้หา้่้ฆสี่นอยสตเนแนวนดนงนงวึ่ึ่ักพเน้กยีน)ู่กแลสดม้ันปทัแมงน่ัั้มลม่ื่อุะหดนแ่ัละะลแื่นอกา่รนเนา่นอ้้มงอทสวัเ้ะวลนนีกะนัวทด้น้ัฯนนนัั้ท))ย้ตใ้อ้ียวาลแน้วีวยทนวีหอ.ลงูว้ยหลา่,าส่ยัยนากว่.้้เเยางก,้วงวุวสขนมิอ่ลยแม้แออ่ดูเรแแลมุ้้นาตมพวีด้า่วนลูแ.กยงลัลาภแดนดัวาั่ไ้อะรลว่นท้ใู่้โวเวตป้โแเงาแพยนน้ัทวีขด).ฆทใ้นน่ลฯะซลน็อ้เค่นาดอวษก็.รส้ีวงวึ่า้ว้แฯมา่ภีืกงัหออสขแา่กยแตน.้วนาอนามแซะลฯใอนด่ีา(่ยวง้นน้นม่งในุใึ่ฯ้ซ.วฉิาสสนนใจดนะ่ักนังึ่้อต้ตยนัวาิตทวแฉิเาทต.้ิเชยมนัอมี่นลจฯนัอต.ดัือเอรนะเัก่น.ัตโีท้แยอปุ่กงนักเดอด่อียหล็.ข.นนรอยจอ่ฉินง้วทนึละๆ้ผแรทกนันทนัทซากุ่่ออ้สูลฯอ�ำี.งนำ่ึ�้ขย.)ยณ้กัขนวยท์นเนัออ่้วารก่อไูใี่แยีขาอมด่ดา้นเงลหาก่มมแ้อนัใไไนเเ่งา่งปมหริดมมงาาเีเไเื้อวห้นทแแแแแตอ่ร่ือแ่ นอไลลลลลลีายาคียไดปนยย้้้้้ือจววววววงร้,่ีู่ ้ อถสฺส สายมปฺ ิ ปนุ ทิวเสปิ มธรุ ภตฺตํ ปจิตฺวา อทาส.ิ มทุ จุ ิตฺตญฺจสฺส ญตฺวา “สามิ กตปิ าหํ อิเธว วสสิ ฺสามาติ ตตฺถ วสมานา ตขิ ิเณน สตฺเถน ตสฺส มญฺจฏฺ€านํ เหฏฺ€าอฏนิยํ ตหํ ตหํ ฉินฺทิ. มญฺโจ, ตสฺมึ อาคนฺตฺวา นิสนิ ฺนมตฺเตเยว, เหฏฺ €า โอลมพฺ ิ. โส “กสฺมา อยํ มญฺโจ เอวํ ฉิชฺชิตฺวา คโตติ อาห. “สามิ ทหรทารเก นิวาเรตํุ น สกฺโกมิ, อาคนฺตฺวา เอตฺเถว สนฺนิปตนฺตีต.ิ “อมมฺ อิทํ เม ทกุ ฺขํ ตมุ เฺ ห นิสสฺ าย ชาตํ, อหญฺหิ ปพุ ฺเพ กตฺถจิ คจฺฉนฺโต ทฺวารํ ปิ ทหิตฺวา คจฺฉามีต.ิ “กึ กโรมิ ตาต, วาเรตํุ น สกฺโกมีต.ิ สา อิมินาว นิยาเมน เทฺว ตโย ทิวเส ฉินฺทิตฺวา เตน อชุ ฺฌายิตฺวา ขียิตฺวา วจุ ฺจมานาปิ ตเถว วตฺวา ปนุ เอกเทฺวรชฺชเุ ก €เปตฺวา เสเส ฉินฺทิ. จทอผ(ม้ะยอูี่นีอกา่นัอยรงทออใ(นะ)่ไอูน..า่รทอ.ยวศนไน�ำ.อั่ดนีรนทนษ้ม,าาอทนี่ทอัยเะง้ยป.ส.งกัไ้ค็า่นปดดนมุกรง้วเฉินัมไภรด้ปรงะนัเนโง็ัม,นทฆตนนัอย้ื่แใ�ำสกี นน้อ่ลฯแกไกาก้มวลปละยาไ้โวแนา่กมดลลวนมัุอ่นย้ ้ใวแภาคีห้ลอทจโล้วเ้ฆวป.่ีภากุเ)็สพนมเาขรกวคผเื่อนึา้ปะา่้มพอูแ็นนจนัิใลืนแน้ัอ้ชกั้หวนฯนเ่ัเไ้าจปะ่ปเม้็าพกดนขลใีผยอ่ซนอ้า่สวูง่ึ งทวอกกเั ดแี่.ไวนั หก็แลา่ ดกน้มผนวฉิบั้้งคัู่แ,นัแด้หนุวอล้วา่ง่เ.้จวคยเนตเะเยรอขกนีย่ัา.า่ทรเงทะเเ.ท,ปปเยีทร.็็วนนฯ�ำา ปต.ิ ตํทิวสํ ตสมฺ ึ นิสนิ ฺนมตฺเตเยว, สพฺพํ €านํ ภมู ิยํ สีสํ ชนฺนเุ กหิ สทฺธึ เอกโต อโหส.ิ นิปชโฺชสนมอญฏุ ฺฺจ€สายสฺ า“ปกิ ึ กโรมิ, อิทานิ กหุ ึ คมิสสฺ ามิ, อาห. ตมุ เฺ หหิ อสฺสามิโก กโตมหฺ ีติ “ตาต กึ กโรมิ, ปฏิวิสฺสกทารเก วาเรตํุ น สกฺโกมิ, ผลิตส่ือการเรยี นรู้ โดยโรงเรียนพระปริยตั ธิ รรม วัดพระธรรมกาย 69 www.kalyanamitra.org
(อ. เร่ืองนนั้ ) จงมเี ถดิ , อ. ทา่ น อยา่ คดิ แล้ว, อ. ทา่ น จกั ไป ในทไ่ี หน คนมิปิสชโสฺสฺชหโาสนตีตกุเ,ิ อากธสีตปํ มรสกําเฺ โสอรหาจสมีตินยนิฺติตฺเยอตฺวิ,าตาหฺวอ.า“อิม“ิธาอายมคฺมจฺฉเตวสวลาามภยีตาิ ตอกิ ากสหุหสฺ .ึ ในเวลานี ้ ดงั นี ้ เรียกมาแล้ว ซง่ึ ธดิ า กลา่ วแล้ว วา่ แนะ่ แม่ อ. เจ้า จงกระทำ� ซงึ่ โอกาสเป็นทนี่ อน เพอื่ พชี่ าย ของเจ้า ดงั นี ้ฯ อ. ธดิ านนั้ นอนแล้ว ณ ข้าง ๆ หนง่ึ กลา่ วแล้ว วา่ ข้าแตน่ าย อ. ทา่ น จงมา ในทน่ี เี ้ถดิ ดงั นี ้ฯ อ. นางสนมแม้นอกนี ้ ยอ่ มกลา่ ว กะนายกมุ ภโฆสกะนนั้ วา่ วทเิวทสตอกโอ.ิ สิตถมุ เฺ ราารนวติปกํิาานยสมํปนา“โฺถตคสรวาจททมฺฉิ.ฺธกปึ าตจุ สาเฺฉ.ิอติ ก“มภกคึ ินฺเอิยจมามฺ นสิทปโรฺธชทึฺชสนิตตี ิปฺว.ิ ชาฺชาตตํิ แนะ่ พอ่ อ. ทา่ น จงไป อ. ทา่ น จงนอน กบั ด้วยน้องหญงิ ดงั นี ้ฯ อ. นายกมุ ภโฆสกะนนั้ นอนแล้ว บนเตยี งเดยี วกนั กบั ด้วยธดิ านนั้ ได้กระทำ� แล้ว ซง่ึ ความเชยชดิ ในวนั นนั้ นน่ั เทยี ว ฯ อ. กมุ าริกา ร้องไห้ทวั่ แล้ว ฯ ครงั้ นนั้ อ. มารดา ถามแล้ว ซง่ึ ธดิ านนั้ วา่ แนะ่ แม่ อ. เจ้า ยอ่ มร้องไห้ เพราะเหตไุ ร ดงั นี ้ฯ (อ. ธดิ านนั้ กลา่ วแล้ว) วา่ ข้าแตแ่ ม่ อ. เรื่องชอ่ื นี ้เกดิ แล้ว ดงั นี ้ฯ ตภํตชฺตา““าอโมรหํม,าตตมฺ อุ ริมํ อินออิทกามนปามฺ ิสฺน,.ิาเมอกกึ ํ ชปสาากตทฺกนปาฺตร.ิิจการาิกตํํ,ุ ลทตฺธยํุาวปฏิ ฺฏเตอีตกํิ (อ. มารดา กลา่ วแล้ว) วา่ แนะ่ แม่ (อ. เรื่องนนั้ ) จงมเี ถดิ , (อนั เรา)อาจเพอ่ื อนั กระทำ� อยา่ งไรได้,อ.อนั แม้อนั เจ้าได้ ซง่ึ ผวั คนหนงึ่ ยอ่ มควร, อ. อนั แมอ่ นั นายกมุ ภโฆสกะนนั้ ได้ ซงึ่ หญงิ ผ้รู บั ใช้ใกล้เท้า คนหนง่ึ ยอ่ มควร ดงั นี ้ ได้กระทำ� แล้ว ซงึ่ นายกมุ ภโฆสกะนนั้ ให้เป็น ลกู เขย ฯ อ. ชน ท. เหลา่ นนั้ อยแู่ ล้ว อยพู่ ร้อมแหง่ บคุ คลพร้อมเพรียงกนั ฯ เต สมคฺคสวํ าสํ วสสึ .ุ อ. นางสนมนนั้ สง่ ไปแล้ว ซงึ่ ขา่ วสาสน์ แกพ่ ระราชา โดยอนั ลว่ ง “กเทภรวีตยาตกสตว,ิ า.ิ ีถติยสํ กสฺ ฉตณปิ เอาํ ตหฺตกจโโฺจรกเนยฺตนน,ุามยรสทฺสณโฺ ฺโปฑนติสฆโาฆเสรสนนํ ฉํ โกเณปาเเสรนตสิุ ไปแหง่ วนั เลก็ น้อย วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้สู มมตเิ ทพ อ. พระราชา ขอจง (ทรงยงั ราชบรุ ุษ) ให้กระทำ� ซงึ่ การป่าวร้อง วา่ อ. ชน ท. จงกระทำ� ซงึ่ มหรสพ ในถนนอนั เป็นทอ่ี ยแู่ หง่ นายจ้าง, ก็ อ. มหรสพ อนั บคุ คล ใด ยอ่ มไมก่ ระทำ� ในเรือน, อ. สนิ ไหม ชอื่ มปี ระมาณเทา่ นี ้ (ยอ่ มม)ี แกบ่ คุ คลนนั้ ดงั นี ้ดงั นี ้ฯ อ. พระราชา (ทรงยงั ราชบรุ ุษ) ให้กระทำ� แล้ว อยา่ งนนั้ ฯ ราชา ตถา กาเรส.ิ ครงั้ นนั้ อ. แมย่ าย กลา่ วแล้ว กะนายกมุ ภโฆสกะนนั้ วา่ แนะ่ พอ่ ฉโณอกถตนฺตํพฺโสพสวฺสุชอาาโตห, ก“ตึ ากตโรมภาตตก.ิวีถิยํ ราชาณาย อ.มหรสพเป็นมหรสพ(อนั เราท.)พงึ กระทำ� ตามอาชญาของพระราชา ในถนนอนั เป็นทอี่ ยแู่ หง่ นายจ้างเทยี ว เกดิ แล้ว, อ. เรา อ. จะกระทำ� อยา่ งไร ดงั นี ้ฯ (อ.นายกมุ ภโฆสกะกลา่ วแล้ว)วา่ ข้าแตแ่ มอ่ .ข้าพเจ้าแม้กระทำ� อยู่ กริสฺส“อามมีตมฺ .ิ อหํ ภตึ กโรนฺโตปิ ชีวติ ํุ น สกฺโกมิ, กึ ซง่ึ การรบั จ้าง ยอ่ มไมอ่ าจ เพอ่ื อนั เป็นอย,ู่ อ. ข้าพเจ้า จกั กระทำ� อยา่ งไร ดงั นี ้ฯ (อ. แมย่ าย นนั้ กลา่ วแล้ว) วา่ แนะ่ พอ่ (อ. ชน ท.) ชอ่ื วา่ ผ้อู ยอู่ ยู่ เรเกอกนโฺํจ“วิตอาาปุ ตอเาทาเฺณวยฆนรากาหมวอาาจุ กสปฺจาํเิตตณวํุํุ สนอนสาฺตกลหาฺกพราานฺภต,าา.ิม,คอจอิณฺฉิณโตํปติ านคตาณมฺหกโุนเยตฺตนจ,ิ ิ อยคู่ รองซงึ่ เรือน ยอ่ มรบั เอา แมซ่ ง่ึ หน,ี ้ อ. อาชญา ของพระราชา (อนั ใคร ๆ) ไมพ่ งึ ได้ เพอ่ื อนั ไมก่ ระทำ� , (อนั เรา ท.) อาจ เพอื่ อนั พ้น ชอ่ื จากหนี ้ ด้วยอบุ าย อยา่ งใดอยา่ งหนง่ึ , แนะ่ พอ่ อ.เจ้า จงไป อ.เจ้า จงนำ� มา ซงึ่ กหาปณะหนง่ึ หรือ หรือวา่ ซง่ึ กหาปณะ ท. ๒ จากทไี่ หน ๆ ดงั นี ้ฯ อ. นายกมุ ภโฆสกะนนั้ ยกโทษอยู่ ตเิ ตยี นอยู่ ไปแล้ว ยอ่ มนำ� มา โสกกหาฏสาิธนปโสนสํเาณฏปฺ€หนอาติณชุนํ ฺฌโิฉ.ตกณาหยํ าเนอปกฺโกตณตเมฺวํ าวขรียปกนโฺนหฺุโตาปกตณคเปิปนํ าเฺตสอหฺวตาจาหฺวฺจารเจยตตน.ิ อฺตตาตฺตฬเถโีสนว- ซง่ึ กหาปณะหนง่ึ นน่ั เทยี ว จากทแ่ี หง่ ทรพั ยม์ โี กฏสิ สี่ บิ เป็นประมาณ ฯ อ. นางสนมนนั้ สง่ ไปแล้ว ซง่ึ กหาปณะนนั้ แกพ่ ระราชา กระทำ� แล้ว ซงึ่ มหรสพ ด้วยกหาปณะ ของตน ส่งไปแล้ว ซงึ่ ข่าวสาส์น อยา่ งนนั้ นนั่ เทยี ว โดยอนั ลว่ งไปแหง่ วนั เลก็ น้อย อกี ฯ 70 ธรรมบทภาคที่ ๒ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
ยขอบยแ(นสทนหแทแซอจสผ(อแวอแซแอ(เแถนหทยทตา้่ง้ออกนมกลกสงง่ึ่ึ.ย...งา่มมูัรนงรนองั่ั่ัั้อ่น็ี่รอทกพืเทอง้ปมม้เทคม่ง่่่ชนพพเวา่ะ่นยคมเเพงจรมวตททแขใรรไก่ีไนรบมมแาว่ารอร((อคค((อออออออวยตา้เ?หาคศัพมย้ะัอลเาออออะดัีียยพนงะะลยลตรรแุก........ปรรงัเินททรว้แมีกดห่เยว....ลุววทรรษ้วััก่ืงงอวเับล็ินซไปน้้นใะจทพตพ�ำห.าาบเี์มงพตัดันนวดแ,พนพ้มอดุ็)ดผหรวงน่ึวพราุีนนน)งนชชพ้พ่วญรซงร(า้นรถลทุงบุรนนัมยััษ้ยนาาง่น้ัยผภรองัู้้เัาอม่ือนผ่ัะาาาแุะาษพ่ีกนะงึ่ปด้น์รวาะ้ย.ืนน้ืืเนอฯงกซไนไ.าูัิงโข้าอยร)ใอรฉลนเูระรอ็ทอี,รยงปมรันีฆยสกขที้ยแน้งแึ่นมาุ้ฯาฯบอ,อาเ้าท.้นกมพัิอบวะาาน.อ..กสทพ้ามอก่่นไมุลชกลีชยสนขัออ)กชภ.งฯคุมุ้เย.ชจงีมาป.หพพีมงุซ่พ.้มรรจ้้้หามวพภาามุววกย.าใา(คโ(คาบกเบัเภือไะาคารร้ขงรึ่พหภากฆอทรรรพลนะเภโ่รูป์ผณคะฯมลอุะะไตยทเเรโุหร(อาฆะขวสท้ลราะรโตนรรปนสน้อปฆัรโุทสซษูแรเัรบ้แง้ภแ้ฆร�ะำาร่้นา็งองพารฆหรา่็สะเร่งนาัีกซนานง่ึลทแัมรส้นาส้อบลอฝคแราโงองัแควสสรต,กไ้(ลชสง้งทึ่ะ้ฆลตูชวนจอัถ่ีสง้มสกชะเยลวานอร้า.ุปแสล)์แกยธไะรุากนกคู้้.าวกุน.ัษาตนแด้าะุงส่่ตชวูร.พล้ไีกง่วยลริดอะงนยัดอเะเ์นัไมหลนร�้แำาทอไกย้นอเิรขซวเพ้ชกรอวตซ.คาปทอ่ดนงั.ัทจปัสผ้ะ้บไแวนหนอัยะ)่ะบยซรงึ่�ำน)ก้ยงนึ่ยรรรม้.ดงแทั้าไพแปซูแลกงขมนรรุ)งมา่่งึ่เาั่สซแาลวนา่ปอก่ี้วลเยำรุแส�ลษ้าง้่ึลชหาบ่วรผผขฯรงละนปัมาทลงาแ่ึง่ว้ัเมาี่ราแ้แนวา้ชสาะ้้นนิวว่ื)อ้้รวออปอจนวเ็ููพรไแุฯ้ลาแวาน.ล้ทลหรูกบพดาสาดรุ)งษว็แหไนว.งับนััลองน่ึบ้แ้ลรว้ัวกบ้ฯหว.หยแต(บาเา่ทัาง่นรอวหา้)ะท.วนซ้ลนผใซอวรทลทฯ้จสลซอแนกกสมไุขา่ลกมเู.รหะ่าทดา้ง้ึ่รวอาง.ชึ่�ูำอเรลซฉาู่บรัง้งลั่่ึกวม้มม์นุุาอามจพะกแ้องิไกรงง.ัมกัื่.อพว.หนงึ่แพ้ดแช้ดวลดง้(แแสูภภทนาลไนสวหิออ่หทากแเวทาลายมา้หดเลา้วาางล่ลบจั้ง่ยัโวโวารน่ัี.าหซา่ลา.แหโด้้ยี่อว์้้อฯนย,ะฆฆีป้วนวไร้าวอซ)แยวดรจุปกมป้ง่ึลลวดโปอบางก)ััวขแแยกุ้ีษารกะงลสส.ึ่กวก้กซัยมฯณุ้นลนวปาณ่.งยมััจุอแลละา่าท้ม้หยวกกมงทุึ่หถอวททนนวภวี้เานั้ว้ณลมก(ภงรวว้้ะา่นปวีะมทาะะา่นคงึภลัาูงงา่าร่ซีนกขะั้โอดกวร้้าโนอ็า่ปแนาพ(ัแืนอ.ะปฆนิด้ลทงฆโ่ึาะรย้.ซณลว(ดีกยฆลซลีณเเนยทตะยณพแวแท่ด.ท้สอทค่ไยสขงเถึ่ปา่ง้ัก้วงจึ่วจ้์ทเปสงาง.นนลัมเค้�งกำรั.ข็าก.เวกุขิดะนทว)นบะห้มงุไพคาย้น�กะำซแแวเะ่สอแ้แ�ะำยคะาา่ปีปมา่ตไรุล้ภมรกดอด)งระ่ึลลทีทงตลแาแอ่แทม้าุ็นษฯทท่ื้แนาอนะาพ่้ขกมงนีุ้โ้มว(งั้ววมอมา่ตว.พ่สมม.ป่ีหย,ฆอ..ง้นรคาน้ยลรภนนืออั้).ขทพ่เเวว้เแรเาอยรอพ่แง่ออีะห์หสกีใคาป่้เยอผผโมะาง่(้.ถาลชเฯรวลช่มูมปนรรย.ย(วฆ็ก�ลหลำดียห้้โอนงา่ถเะููรขี้ค้งึนจาัวะาน็ง้ัแออเจทนา่อ่ละงาททา่่ลถวงสัางแอผวปอ)อกก�ชำัเลนงีกรม่ีนนนนนงตกัคลอาานา่่่กล้า็งใงจไววูวมานินทญ้วี้ิมมนนนนนนหนนนนคค์ัััััผยกย้็้ฯะฯฯวาาา่่้้้้้งงรัี))!)ี,.้้้์์ีีูู่่ ้ ปนุ ราชา “ฉณํ กโรนฺต,ุ อกโรนฺตานํ เอตฺตโก ทณฺโฑติ อาณาเปส.ิ ปนุ ปิ โส ตาย ตเถว วตฺวา นิปปฺ ี ฬิยมาโน คนฺตฺวา ตโย กหาปเณ อาหริ. สา เตปิ กหาปเณ รญฺโญ เปเสตฺวา ปนุ กตปิ าหจฺจเยน สาสนํ ปหิณิ “อิทานิ ปรุ ิเส เปเสตฺวา อิมํ ปกฺโกสาเปตตู .ิ ราชา เปเสส.ิ ปรุ ิสา ตตฺถ คนฺตฺวา “กมุ ฺภโฆสโก นาม กตโรติ ปจุ ฺฉิตฺวา ปริเยสนฺตา ตํ ทิสวฺ า “เอหิ อมโฺ ภ, ราชา ตํ ปกฺโกสตีติ อาหํส.ุ โส ภีโต “น มํ ราชา ชานาตีตอิ าทีนิ วตฺวา คนฺตํุ น อิจฺฉิ. อถ นํ พลกฺกาเรน หตฺถาทีสุ คเหตฺวา อากฑฺฒสึ .ุ สา อิตฺถี เต ทิสวฺ า “อเร ทพุ ฺพินีตา ตมุ เฺ ห มม ชามาตรํ หตฺถาทีสุ คเหตํุ อนนจุ ฺฉวิกาติ ตชฺเชตฺวา “เอหิ ตาต, มา ภายิ, ราชานํ ทิสฺวา ตว หตฺถาทิคาหกานํ หตฺเถเยว ฉินฺทาเปสสฺ ามีติ ธีตรํ อาทาย ปรุ โต คนฺตฺวา ราชเคหํ ปตฺวา เวสํ ปริวตฺเตตฺวา สพฺพาลงฺการปฏิมณฺฑิตา เอกมนฺตํ อฏฺ €าส.ิ อิตรมปฺ ิ ปริกฑฺฒิตฺวา อานยสึ เุ ยว. อถ นํ วนทฺ ติ วฺ า €ติ ํ ราชา อาห “ตวฺ ํ กมุ ภฺ โฆสโก นามาต.ิ “อาม เทวาต.ิ “กกึ ารณา มหาธนํ วญฺเจตฺวา ขาทสีต.ิ “กโุ ต เม เทว ธนํ, ภตึ กตฺวา ชีวามีต.ิ “มา เอวํ กริ, กึ อมเฺ ห วญฺเจสตี .ิ “น วญฺเจมิ เทว, นตฺถิ เม ธนนฺต.ิ อถสสฺ ราชา เต กหาปเณ ทสฺเสตฺวา “อิเม กหาปณา กสสฺ าติ อาห. โส สญฺชานิตฺวา “อโห นฏฺโ€มหฺ ิ; กถํ นุ โข อิเม รญฺโญ หตฺถํ ปตฺตาติ ผลติ ส่อื การเรียนรู้ โดยโรงเรียนพระปรยิ ัติธรรม วัดพระธรรมกาย 71 www.kalyanamitra.org
แลดอู ยู่ ข้างนดี ้ ้วย ๆ เหน็ แล้ว ซง่ึ หญงิ ท. เหลา่ นนั้ แม้สอง ผ้ทู งั้ ประดบั คออิิมโพตาฺภหจทิิโฺวตารรจมฺโเู อลาโล€เปกิตโนยาฺโชติตทาิสตหฺวาิ าภเทวฺ“วิตภปพิาฺพริยมนํณฺติฺฑวตจิตทิินปํฺเสตากสธม.ิ ิตมฺ าํ, แล้วทงั้ ตกแตง่ แล้ว ผ้ยู นื แล้ว ณ ทใ่ี กล้แหง่ ประตแู หง่ ห้อง คดิ แล้ว วา่ อ. กรรม นี ้ หนกั หนอ, อนั หญงิ ท. เหลา่ นี ้ เป็นผ้อู นั พระราชาทรง ประกอบแล้ว พงึ เป็น ดงั นี ้ฯ ครงั้ นนั้ อ. พระราชา ตรสั แล้ว กะนายกมุ ภโฆสกะนนั้ วา่ แนะ่ ทา่ น- อาห.อ“นถิสสฺ นโยํ ราชา “วเทหิ โภ กสฺมา เอวํ กโรสีติ ผ้เู จริญ อ. เจ้า จงกลา่ ว อ. เจ้า ยอ่ มกระทำ� อยา่ งนี ้เพราะเหตไุ ร ดงั นี ้ฯ เม นตฺถิ เทวาต.ิ (อ. นายกมุ ภโฆสกะ กราบทลู แล้ว) วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้สู มมตเิ ทพ อ. บคุ คลผ้เู ป็นทอ่ี าศยั ของข้าพระองค์ ยอ่ มไมม่ ี ดงั นี ้ฯ (อ. พระราชา ตรสั แล้ว) วา่ อ. บคุ คล ผ้เู ป็นทอี่ าศยั ผ้เู ชน่ กบั ด้วยเรา “มาทิโส นิสสฺ โย น วฏฺฏตีต.ิ ยอ่ มไมค่ วรหรือ ? ดงั นี ้ฯ (อ. นายกมุ ภโฆสกะ กราบทลู แล้ว) วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้สู มมตเิ ทพ “กลฺยาณํ เทว, สเจ เม เทโว นิสสฺ โย โหตีต.ิ อ. ความดี (ยอ่ มเป็น), ถ้าวา่ อ. พระองคผ์ ้สู มมตเิ ทพ เป็นทอ่ี าศยั ของข้าพระองค์ จะเป็นไซร้ ดงั นี ้ฯ (อ. พระราชา ตรสั แล้ว) วา่ แนะ่ ทา่ นผ้เู จริญ อ. เรา (เป็นทอ่ี าศยั ) “โหมิ โภ, กิตฺตกํ เต ธนนฺต.ิ จะเป็น, อ. ทรพั ย์ ของเจ้า มปี ระมาณเทา่ ไร ดงั นี ้ฯ “จตฺตาฬีส โกฏิโย เทวาต.ิ (อ. นายกมุ ภโฆสกะ กราบทลู แล้ว) วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้สู มมตเิ ทพ อ. โกฏิ ท. สสี่ บิ (มอี ย)ู่ ดงั นี ้ฯ (อ.พระราชาตรสั ถามแล้ว)วา่ อ.อนั (อนั เจ้า)ได้ ซง่ึ อะไรยอ่ มควร “กึ ลทฺธํุ วฏฺฏตีต.ิ “สกฏานิ เทวาต.ิ ดงั นี ้ฯ (อ. นายกมุ ภโฆสกะ กราบทลู แล้ว) วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้สู มมตเิ ทพ (อ. อนั อนั ข้าพระองคไ์ ด้) ซง่ึ เกวยี น ท. (ยอ่ มควร) ดงั นี ้ฯ อ. พระราชา ทรงยงั ราชบรุ ษุ ให้เทยี มแล้ว ซงึ่ เกวยี น ท. มรี ้อยมใิ ชห่ นง่ึ “ตเเก“กปตสภนสาสหฏนตนเฺสสฺิณฺร€ฺถฺเจรตตฏิ ิติาิฺวฺ€เชฺวเาทาสทาาปอเวทวนสิมาาตฺธสฺรสตตึําถมฺิ,อิ ช€ิมธึเส“เคนนํปกตนหวกํึตปฺถตุควสอฺวุรุาฺเเตาปาติรสสหาน,,ํโินสรนสตเาินอฺสสเฺตตมปสฺสกิฺตหตกสานํกนฺวากฺนําตฺเฏตคธิปํุ าธีตนนาวนนรตรฺฏติํนาฺาฺวฏชฺตเาตสปงติ โีตฺกคตสย,ฺิกเฺวสฺปชณวาา“าจุนเสเรฺฉปฺทท“กนิตอิตตตฺรกฺวตาฺวฺฺววาาตสฺถาาาร,ํิํึ ทรงสง่ ไปแล้ว ทรงยงั ราชบรุ ุษให้นำ� มาแล้ว ซงึ่ ทรพั ยน์ นั้ ทรงยงั ราชบรุ ุษ ให้กระทำ� แล้ว ให้เป็นกอง ทเ่ี นนิ ของพระราชา (ทรงยงั ชน ท.) ผ้อู ยใู่ น เมอื งราชคฤหโ์ ดยปกติ ให้ประชมุ กนั แล้ว ตรสั ถามแล้ว วา่ อ. ทรพั ย์ มี ประมาณเท่านี ้ ของใคร ๆ มีอยู่ ในพระนครนีห้ รือ ดังนี,้ (ครนั้ เมอ่ื คำ� ) วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้สู มมตเิ ทพ (อ. ทรพั ยม์ ปี ระมาณเทา่ นี ้ ของใคร ๆ) ยอ่ มไมม่ ี ดงั นี ้ (อนั ชน ท.) (กราบทลู แล้ว), (ตรสั แล้ว) วา่ ก็ อ. อนั (อนั เรา) กระทำ� ซงึ่ อะไร แกบ่ รุ ษุ นนั้ ยอ่ มควร ดงั น,ี ้ (ครนั้ เมอ่ื คำ� ) วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้สู มมตเิ ทพ (อ. อนั อนั พระองคท์ รงกระทำ� ) ซงึ่ สกั การะ แกบ่ รุ ุษนนั้ (ยอ่ มควร) ดงั นี ้ (อนั ชน ท.) กราบทลู แล้ว, ทรงตงั้ ไว้แล้ว ซง่ึ นายกมุ ภโฆสกะ นนั้ ในตำ� แหนง่ แหง่ เศรษฐี ด้วยสกั การะ อนั ใหญ่ พระราชทานแล้ว ซง่ึ ธดิ า ของนางสนมนนั้ แกน่ ายกมุ ภโฆสกะนนั้ เสดจ็ ไปแล้ว สสู่ ำ� นกั ของพระศาสดา กบั ด้วยนายกมุ ภโฆสกะนนั้ ถวายบงั คมแล้ว กราบทลู แล้ว วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้เู จริญ อ. พระองค์ ท. ขอจงทอดพระเนตร ซงึ่ บรุ ุษน,ี ้ อ. บรุ ุษชอ่ื วา่ ผ้มู ปี ัญญาเป็นเคร่ืองทรงจำ� ผ้มู อี ยา่ งนเี ้ป็นรูป €นภสโหปมตาินโกปฺึโตฺโตโเฏตก,อร,ิจปตตวธฺิฉช,ิรฺวีตูโาาาอปกาเนพุปปปิติฺพชตธสโฺวณีวีติลฺวสฺ านามิฺลฺโมาาจวตตวยยิ ิตํนาปธามาปนทกนมยิ โินาํลารฺนปอนตํ าากตกิอ;หวฺโํฺถิมการนิ,ินาสิวเาาอจปาเสเตปตสฺมนฺตฺวตติมาาาฺวฺวมฬาาาเนสีสมฏโภสอกฺต€ตธปฏุิฏฺตนกฺิาว€ํ วภเิภายีถวาเโนนิยาววํํ ยอ่ มไมม่ ,ี (อ. บรุ ุษนนั้ ) เป็นผ้มู สี มบตั อิ นั บคุ คลพงึ เสวยมโี กฏสิ ส่ี บิ เป็นประมาณ แม้เป็นอยู่ ยอ่ มไมก่ ระทำ� ซงึ่ อาการอนั เยอ่ หยง่ิ แล้วหรือ หรือวา่ (ซง่ึ อาการ) สกั วา่ อสั มมิ านะ, (อ. บรุ ุษน)ี ้ เป็นราวกะวา่ ชน ผ้กู ำ� พร้า (เป็น) นงุ่ แล้ว ซง่ึ ผ้าเกา่ กระทำ� แล้ว ซง่ึ การรบั จ้าง ในถนนอนั เป็นทอ่ี ยแู่ หง่ นายจ้าง เป็นอยอู่ ยู่ อนั หมอ่ มฉนั รู้แล้ว ด้วยอบุ ายชอื่ น,ี ้ กแ็ ล (อ. บรุ ุษนนั้ อนั หมอ่ มฉนั ) ครนั้ รู้แล้ว ยงั บคุ คลให้ร้องเรียกแล้ว ยงั บรุ ุษนนั้ ให้รบั พร้อมแล้วซง่ึ ความทแี่ หง่ ตนเป็นผ้เู ป็นไปกบั ด้วยทรพั ย์ ยงั บคุ คลให้นำ� มาแล้ว ซงึ่ ทรพั ยน์ นั้ ตงั้ ไว้แล้ว ในตำ� แหนง่ แหง่ เศรษฐี แม้ อ. ธดิ า อนั หมอ่ มฉนั ให้แล้ว แกบ่ รุ ุษนนั้ ; 72 ธรรมบทภาคที่ ๒ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
ผ้มู อี ยขา่้างแนตเีพ่้ป็รนะรอูปงคเปผ์ ็น้เู จผร้อูิญนั หมออ่ .มฉบนั รไุ มุษเ่ คยผเห้มู น็ปี แัญล้ญว า(ยเปอ่ ็นมเเคป็รน่ือ)งดทงรั นงจี ้ ฯำ� ภนฺเต มยา เอวรูโป ธีติมา น ทิฏฺ€ปพุ ฺโพติ อาห. เมปกแชปหื่อ็หร็นะงว่าอกโา่บอชอจยอเ.พ.่ืรอป่บู เตพิ็ปแนอแร็หรอน.ชละคง่นอตั้ีววศบว.ด้ตินาราุ้ชวอสุษยมยวีกนัดอ่ติธสรปามใรขะุน(รรบทขทมอะกบีอร�ำกนาั งงคแ(ลอสมยบนลัแ้บดอีก่คุ้วหยบมแัรคง่อร่ลแเลตปมม้ลว)นซ็นนเ้วดผบง่ึเ)้ปนัว้;ก้เูซยีป็ยนเางกดึ่ป็นธพผร็เ็นอบรร้อมูรัรบยเะย.ีคีหมดอ่จูนวกต้ยำ�าา(รใุรยง่มูรยนอสัมหอ่เอ่โยสนมลรมมา่อน่ืือักกี้เไงมปนรมนต็จรนดีม่ี้รม้าชห้)วสัีกอ;ใอื่ยรแนทนัืวอนลโราเ่วน้ปว่ัลพัเา่ป็เนกยทวซ็นขอาน์่ยีงึ่ ชอื่นกนว่ัดวีง,ดาเตมกิูท้รวออ่อียีไยนนยถัว;ู่ ตํ สตุ ฺวา สตฺถา “เอวํ ชีวนฺตสฺส ชีวิตํ ธมมฺ ิกชีวิตํ นาม มหาราช; โจริกาทิกมมฺ ํ ปน อิธ โลเก เจว ปี เฬติ หเึ สต,ิ ปรโลเก จ, ตโตนิทานํ สขุ ํ นาม นตฺถิ; ปรุ ิสสสฺ หิ ธนปาริชญุ ฺญกาเล ภตึ วา กสึ วา กตฺวา ชีวิตเมว ธมมฺ ิกชีวิตนฺนาม; อ(ผตผผโ้้นถตู้ใัรููดัคสงึงหัย้ พแอรกมท่คลยร็ดว้้อวรแู่ าจอวซมลรด.ญงึ่้แวรพลคอดร้ทวใวบ้วะนด.าแ)ยค้ควมลาปยวเ้วถัปญคามา็นมวีกนญาใไาีหม(ม้วยาโญอ่ดา่เแเพปยยล่็ียนปู่ท้วรตรวกทา้นารศ.ระผจท้ถูยาผ�ำงึอ่ก้ทเูพโปมสด.ร็)เนต้ยอจิอมปรยิญผแมกอู่้มูลีกตนย้ีอวาิน่ัู่ดยยเ้า่วทแเงยปียลนส็วะนผีเต้วปอู้สาิ็(ยน�ำแจโู่รรกผาดูปว้เ่บมูยปมคุีกธ็นแดครรตลงรรัล้มมนน้ว)ี ้ เอวรูปสสฺ หิ วิริยสมปฺ นฺนสฺส สตสิ มปฺ นฺนสฺส กายวาจาทีหิ ปริสทุ ฺธกมมฺ สฺส ปญฺญาย นิสมมฺ การิโน อ. ยศ ยอ่ มเจริญยิ่ง (แกบ่ คุ คล) ผมู้ คี วามเพยี รเป็นเหตลุ กุ ขนึ้ ดว้ ย กายาทีหิ สญฺญตสสฺ ธมมฺ ชีวติ ํ ชีวนฺตสฺส ผูม้ ีสติดว้ ย ผูม้ ีการงานอนั สะอาดดว้ ย ผูใ้ คร่ครวญแลว้ - สตอิ วิปปฺ วาเส €ิตสสฺ อิสฺสริยา วฑฺฒนฺตเิ ยวาติ วตฺวา อิมํ คาถมาห “สอจุ ฏุ ิกฺ€มาฺมนสวโสฺ ต สตีมโต นิสมฺมการิโน กระทำ� โดยปกตดิ ว้ ย ผสู้ ำ� รวมแลว้ ดว้ ย ผเู้ป็นอยโู่ ดยธรรมโดยปกตดิ ว้ ย สญฺญตสสฺ จ ธมฺมชีวิโน ผูไ้ ม่ประมาทแลว้ ดว้ ย ดงั นี้ ฯ อปปฺ มตฺตสสฺ ยโสภิวฑฺฒตีติ. เหลา่ (นอนั.้ อหรนรถา)(แวหา่ ง่ บผท้มู )ีคววา่ามอเุฏพฺ ฐียารนเปว็นโเตหตดลุงั นกุ ีข้ฯนึ ้ (ดงั นี ้ ในบท ท.) ตตฺถ อุฏฺ ฐานวโตต:ิ อฏุ ฺ€านวิริยวนฺตสสฺ . แเสปหต็นง่มี ตบ((โ้ออนทต..)ออดวอรรงัรรา่นั นถถมส))ี ้ฯีโุจวทกิ วา่ษมา่ อผมฺ อ้มู สผกา้ถูสฺแตงึลาดพ้วมงัรพ้นอครีม้้ฯอือแมวลา่แ้วลด้อว้วนั ย(มดส้ีวคตยวิ กา(มรดรผงัมิดนอที ้ อ.แ)กหมแง่ลีกบ้วาทย)ก(ดรงรัวมนา่ ี ้ สตมี โตต:ิ สตสิ มปฺ นฺนสสฺ . นิรปราเธหิ สุจิกมฺมสฺสาติ: นิทฺโทเสหิ กายกมมฺ าทีหิ สมนฺนาคตสสฺ . กหหแจหก�ำัารือหกมง่ บววนี(อา่าด่ทด.งวั)แออนา่วลร.ีผรา่้ค้วถลรนก)ัน้ ริอสซวเะยมง่ึมา่ ทเา่่ือมฺหผ�ำงก้ตอกพูนรยุาิจีร้ จรู่มา(ซกิัโรกนนงึ่ณมรี ก้(ีไะอาาซทนดแัรร�ำ้ลงงเ,ั รอาน้วอายนี .)้คฯ)่เูทกรืองัา้รวปซะา่จวงึ่ทกักงใ�ำคกาแทรรรล่ะคเ.้ยวทรรียอว�ำาวญยวยอา่กแายงะลซนา่ ้วง่ึงี ้,โนอรอ(ีค้ยอ.ดผา่.งัหงลน(มนชดีห้อีื่อ้งัรวืนนอา่ )ีี ้ นิสมมฺ การิโนต:ิ “เอวญฺเจ ภวิสฺสต,ิ เอวํ ้ กริสฺสามีติ วา “อิมสมฺ ึ กมฺเม เอวํ กเต, อิทนฺนาม ภวสิ สฺ ตีติ วา เอวํ นิทานํ สลฺลกฺเขตฺวา โรคตกิ ิจฺฉนํ วยิ สพฺพกมมฺ านิ นิสาเมตฺวา อปุ ธาเรตฺวา กโรนฺตสสฺ . เโอมซปดงึ่ยกี ็นยชาคู่ ตสีวยร(้อิตนมเอป.่�ำงอ็สนดซเรำ�สต้งร่ึวเ้มนถเรยร็จ)อืกอ(อวดนร(ยา่ดรงั ู่มนงซัผผนีทง้่ึ้เูสู้ แวชี.้ำ�แ้ห)นวี รหงติ่แวมบง่มลดีกบท้แว้วาท)ลยร(้)ววไกซถาว่ าง่ึคมา่แกรอื กลีเธรวทาะรา่มยี่รมกโมฺวผากไ้มทชูรงปรดชี.ีวเ)ัก้วอพ่โิ ษยนงมอ่ื อตาีเภวอดาซกิชกชงงั่ึ ษกงแนโั่ คเลารีป้ฯเร้ว็โนปมด็ต(นแยโ้นดตลธย้นะร(ทรทสมวผำ�ตู าเ้มูคกรร็จอิใืรชทอรวมผ่ย.า่ )ูู้่ สญญฺ ตสฺสาต:ิ กายาทีหิ สญฺญตสฺส นิจฺฉิทฺทสฺส. ธมมฺ ชีวโิ นต:ิ อาคาริกสฺส ตลุ ากฏุ าทีนิ วชฺเชตฺวา กสโิ ครกฺขาทีหิ อนาคาริกสสฺ เวชฺชกมมฺ ทตู - กมมฺ าทีนิ วชฺเชตฺวา ธมเฺ มน สเมน ภิกฺขาจริยา ชีวิตํ กปเฺ ปนฺตสฺส. ผลิตสือ่ การเรยี นรู้ โดยโรงเรียนพระปริยตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย 73 www.kalyanamitra.org
(อ.อรรถ) วา่ ผ้มู ีสตอิ นั ไมอ่ ยปู่ ราศแล้ว (ดงั นี ้ แหง่ บท) วา่ อปปฺ มตฺตสฺสาต:ิ อวปิ ปฺ วตุ ฺถสตโิ น. อปปฺ มตฺตสฺส ดงั นี ้ฯ (อ.อรรถ) วา่ อ.ยศ อนั บณั ฑิตนบั พร้อมแล้ววา่ ความเป็นใหญ่ เจว ยโกสิตภฺติววิ ฑณฺฒฺณตภีตณ:ิ นสงฺขอาิสโสฺตริยจโภยคโสสมวมฺ ฑานฺฒสตงีตฺข.ิาโต และโภคะและความนบั ถือด้วยดีด้วยนนั่ เทียว อนั บณั ฑิตนบั พร้อม แล้ วว่าเกี ยรติและการกล่าวซึ่งคุณอันบุคคลพึงพรรณนาด้ วย ยอ่ มเจริญ ดงั นี ้ (แหง่ บท) วา่ ยโสภิวฑฺฒติ ดงั นี ้ฯ ในกาลเป็นทสี่ ดุ ลงรอบแหง่ พระคาถา อ. นายกมุ ภโฆสกะ ตงั้ อยู่ เปอตวฏิํ ฺค€มหาหถิ. าาอชปนรฺเิโสยสฺ สปาิ เสพนาหตู กฺถโมุิสกภฺาตโาเฆทปสสตโนฺตกาผิ ลชาาโทตสีนาตติ า.ิปปาตปฺตณุ ิผเสึ ล.ุ เฉพาะแล้ว ในโสดาปัตตผิ ล ฯ (อ. ชน ท.) มาก แม้เหลา่ อน่ื บรรลแุ ล้ว (ซงึ่ อริยผล ท.) มโี สดาปัตตผิ ลเป็นต้น ฯ อ. เทศนา เป็นเทศนาเป็นไปกบั ด้วยวาจามปี ระโยชน์ เกดิ แล้ว แกม่ หาชน อยา่ งนี ้ดงั นแี ้ ล ฯ อ. เร่ืองแห่งนายกมุ ภโฆสกะ กุมภฺ โฆสกวตถฺ ุ. (จบแล้ว) ฯ ๓. อ. เร่ืองแห่งพระเถระช่อื ว่าจฬู ปันถกะ ๓. จฬู ปนฺถกตเฺ ถรวตถฺ ุ. (อนั ข้าพเจ้า จะกล่าว) ฯ อ. พระศาสดา เมอื่ ประทบั อยู่ ในพระเวฬวุ นั ทรงปรารภ ซงึ่ พระเถระ เวฬวุ “เอนฏุ ฺฐวาิหเนรนนฺโปตปฺ จมฬู าปเทนนฺถกาตตฺเิ ถอรมิํ อํ าธรมพมฺฺภเทกสเถนสํ ส.ิ ตถฺ า ชอื่ วา่ จฬู ปันถกะตรสั แล้วซงึ่ พระธรรมเทศนานีว้ า่ อฏุ ฐาเนนปปฺ มาเทน ดงั นเี ้ป็นต้น ฯ ได้ยนิ วา่ อ. ธดิ า ของตระกลู แหง่ เศรษฐีผ้มู ที รพั ย์ ในเมอื งราชคฤห์ อหมข“เสวออสตณเตาุ วจสิตวิฺวมฺฑสฺิยาารเฺ าาปาาหมชิมรขตปมกคณาหิู อฺ“ขเติอหฺตฑิย.ิ เมฺตมมมิกกเฺสโาาํหนิรตตนหาฺตาิธปภมนทิโตอํมูอยเาิทสโิมิกพเรฏํสสสฺพฺกเ€สฺฺมนนกกิรอึวิสมมลุ ิมฺสทสมฺ€ํ ปฺสนามํ สาเฺตตโนทธสทชฺติ;ีตฺธาาสตึาทนเํวานสวิเยสยฺสทยสฺนยปสชกนฺุถปํฺาฺกปฺวตนตาอรุคํิ ิสิสฺตปุ นกฺสโกวรภฺตลตินตสาีตลฺวฺวเเฺตติ ลลาาาาํ,,ิุ ผ้อู นั มารดาและบดิ า ท. รกั ษาอยู่ เกนิ เปรียบ ในเบอื ้ งบนแหง่ พนื ้ แหง่ ปราสาท อนั ประกอบแลว้ ด้วยชนั้ เจด็ ในกาลแหง่ ตนเป็นผ้ถู งึ แลว้ ซงึ่ วยั เป็นหญงิ โลเลในบรุ ุษ เพราะความทแี่ หง่ ตนเป็นผ้มู วั เมาแล้วด้วยความ เมาในความเป็นแหง่ หญงิ สาว เป็น กระทำ� แลว้ ซง่ึ ความเชยชดิ กบั ด้วยทาส ของตนนน่ั เทยี ว กลวั แล้ว วา่ อ. ชน ท. แม้เหลา่ อน่ื พงึ รู้ ซงึ่ กรรมนี ้ ของเรา ดงั นี ้กลา่ วแล้ว อยา่ งนี ้วา่ อนั เรา ท. ไมอ่ าจ เพอื่ อนั อยู่ ในทนี่ ,ี ้ ถ้าว่า อ. มารดาและบิดา ท. ของดิฉัน จกั รู้ ซงึ่ โทษนีไ้ ซร้, อ. มารดาและบดิ า ท. จกั กระทำ� ซง่ึ ดฉิ นั ให้เป็นผ้มู ที อ่ นและทอ่ นอนั เจรญิ อ. เรา ท. ไปแล้ว สปู่ ระเทศอนั ตา่ ง จกั อยู่ ดงั นี ้ฯ อ. ชน ท. เหลา่ นนั้ ถอื เอาแล้ว ซงึ่ ทรพั ยอ์ นั เป็นสาระในมอื ในเรือน คนนิกฺขฺตมเฺวตาิตฺววเาคส“เสิ ยหฺสตาฺถหมวตาาตฺถสิตอาตรโฺุถภํ ปวคิาเอหอคตมฺวํสฺเา.ุ อหตุ ิ ฺตอเชรานนทนฺวฏาฺ€เารนนํ ออกไปแล้ว โดยประตู ด้านเหนอื (กลา่ วแล้ว) วา่ อ. เรา ท. ไปแล้ว สทู่ เี่ ป็นทอ่ี นั ชน ท. เหลา่ อนื่ ไมร่ ู้ จกั อยู่ ในทใ่ี ดหรือ หรือวา่ ในทน่ี นั้ ดงั นี ้ แม้ทงั้ สอง ได้ไปแล้ว ฯ 74 ธรรมบทภาคท่ี ๒ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
เมอื่ ชน ท. เหลา่ นนั้ อยอู่ ยู่ ในทเี่ ดยี วกนั อ. สตั วผ์ ้เู กดิ แล้วในครรภ์ เตสํ เอกสมฺ ึ €าเน วสนฺตานํ สํวาสมนฺวาย ตงั้ อยเู่ ฉพาะแล้ว ในท้อง ของหญิงนนั้ เพราะอาศยั ซง่ึ การอยู่ ตสฺสา กจุ ฺฉิสมฺ ึ คพฺโภ ปตฏิ ฺ€าส.ิ พร้อมกนั ฯ สา คพฺภปริปากมาคมมฺ เตน สทฺธึ มนฺเตสิ อ. หญิงนนั้ อาศยั แล้ว ซง่ึ ความแก่รอบแหง่ ครรภ์ ปรึกษาแล้ว “คพฺโภ เม ปริปากํ คโต, าตพิ นฺธวุ ิรหิเต กบั ด้วยสามีนนั้ วา่ อ. ครรภ์ ของดฉิ นั ถงึ แล้ว ซง่ึ ความแก่รอบ, ท€ากุ เฺขนาวหํ,คพกฺภลุ วเฏุ คฺ€หาเนมํว นาม อภุ ินฺนํปิ อมหฺ ากํ ถจดขถขเดอเเสดซ(แใเแใเนดญจหไไ(ชปดพปอยปปดนน้องหมื่ะกอึ่ยาาัอท่งงงงูนรัััั่ั ็็็า.อนิ่้เนนรมืนแรรงอนนนนไวม้กา่ง่นงคี่เเตาปะะหมปไภทผลา่ีแตวงผีีีีตแรรอนอ((อออออ(อ(ัก้้้้ปะใ้หหแิใ็ฯญ้้เไออออา่ื่นเะีลวยอูร้รลูเนใหอ........ปลหเคกใรลแววรกจะท้....งปนววท้วหหสห็ง้ิ(.เส้เบสือัวเนยลาาใ่่ะชก้ดงิ็รดปช�ชำอนปวชน่ี้อเาสเชญญฯใาาอเก่้่ืงงูาแออ)วนรปล็ูงั็นนนนแรันันนนอ้ัยมน,ผใ(มมาแแ้น.ลาลูยงพน็ือซิิน(งงอนสสลพ้ทออยชร่มูเูีชนหหีนทท้ตแนวัาทท่ขนนีกงนึ่ว้ทจเเะน้ัาหชู้่อ.่ือวา่.ฯ่ือรีแโรนงง่่พัง่ีแนไกงััชัอ้ก..ิด้นน้ัั้หกมแัฯุ่ด.สื่งอืงอเอ้้กนป)หหอมกปหใ่นร่ือช(งพสขแไหไถวีนนอยอแส(ยขดท้นนนค,คลาสนตวรง่ปปนก้อลอา่อาง่งสกนหเอัอู่อ,งาังตาขอิด่ทท้รหนนัฉท้ลงรต้งมทเวงงอนแว่บงันใงง่งว.อหง้นแาาะแพนทน)(า่.รถนใ.แทนเส.หแีอเอเงงง)ลโล้ฯหหเยะนวานารจั่เเ(มทเาลทตปามยเัลกงท่เนรทปัห้ปวาาะ่กแรดงลง่ฯัทงหมเ้ื่อว็รสาา้่ีนชแวผว็านาทบแกนหวลน.รลไลูาีย่กวียนจแงส)์ตผล้)ัแนรคทปนูึัวลกผนัีย้าน่้ณนัเนวัา่ว)้ลกวั้ก้ทาผวลเหวู้์า่้้ดฯนวุ.วไษมนูว)ก)เทนั,้ผสทมไว้์้น้ผซอจเาูฑวทตา่แงัเอีโนกตแัากปวิดอ้า)้)ฯเเูคู่้ซ.งรีนงเ.ูนผนทัียกนุกิ้.ตรกนา่ร้กิอด่งแ,.ขใกงเึ่สยกว้กืนัอูดพนีอษ่วกะ�ำริด้น)นส้ัหิะ่ดคก้แลอสาตลา่อากรรานทงมยนรัั่าใแ้นเพ่นูแ้วัาลกแอแ.วะัต้ะมดิบ(.ันรนัรหทเแ่�ำูใาเใาลยล้้ลใตาลชนาอวทืงึทออมทเตวีผเนีนแมหญซ.น้้้วรงอ่้ใไวถวีวฯวนก่น�ำ่ัาน์�ำไ้ผใียเาูกลมกางห่ึฟเผเง่คล)ิตมขใปิดดแไปาแ่,ใ้เรมูเวท้ต่อ้้วานซนเ่พัปทูงวร่ลนืกว็ลเยทแอล,นจดชแขลกปนุรรงแ่ึคงไา(ียแา่ิสา้ิภ้ลวดว.นรคื่องะซลอภั็ทมนแขลอเนนอรนลวิด้ญว(านพจแเอ้กืองอ่ึงว์์ล้าเ่รีว.ซพ.(้)นวี้าอยหใคะอเ้บฯลี(ซลย,ูภร.ัน้รเว้แงึ่ใรนนโรรั่อป.หไาน้น็กกจ�ำังึ่วนตอุ่นเ์อคากดอเาวปเเ็ร.เะค)ลปไนามโรแใพมรรน.่ัทท่�เำะ.ยา่าปดทจเเครว็รนกื�ำงอลัผานห)ใรไครเีย่ีเมะสาสคาย่.ว)ทเรน้ม้วรทนาความูฯตลวแรว(ไอเ็นาา่วนนูดแา่อียะอวอ่รื.แวรอมีจานห�ุำทมทมนัมืนอฯัยหาั.คนอวัรา่.้าหมพินตถม่ดีซง่.ีน.มทเ้แน้อภสอนจ.วน)ง่งวึทหอดงึงีึ่ับอจภลเีแ่ีแหนาะอดัส์ต้งพ่ึ้ีนไแภกนจั่ีแญเง้แัจฬ.ูหอะโหมรไปพางมำ�งัรมนรแ็กบหัรเดรมเงรบ.งน่้ปปปะเง่กิดงอกีใื่อ้รลทีกไไยรงง่ต้ยส้ทอดเแกนฯดิัััียลนนนียปปมิด็อ้จ้�ทวำรรฯงาัรเ่ปู้ื่มนงาลูัากาววาัถถถนะแจแแแแรหัะสนานร้นนืนกก่อออกทกกกลลลลลาอไรรวนักทที้ปนนนนนืนีตั้ัััลกกก้้้้้อูฯะะะ�ววววาวำ่้้้ง)-..ิ คจฺฉามาต.ิ โส “สจาหํ ตตฺถ คมิสสฺ ามิ, ชีวิตํ เม นตฺถีติ ภเยน “อชฺช คจฺฉาม เสฺว คจฺฉามาติ ทิวเส อตกิ ฺกาเมส.ิ สา จินฺเตสิ “อยํ พาโล อตฺตโน โทสมหนฺตตาย คนฺตํุ น อสุ สฺ หต,ิ มาตาปิ ตโร นาม เอกนฺตหิตาว, อยํ คจฺฉตุ วา มา วา, อหํ คมิสสฺ ามีต.ิ สา, ตสมฺ ึ เคหา นิกฺขนฺเต, เคหปริกฺขารํ ปฏิสาเมตฺวา อตฺตโน กลุ ฆรคมนภาวํ อนนฺตร- เคหวาสนี ํ อาโรเจตฺวา มคฺคํ ปฏิปชฺชิ. โสปิ ฆรํ อาคนฺตฺวา ตํ อทิสวฺ า ปฏิวสิ สฺ เก ปจุ ฺฉิตฺวา “กลุ ฆรํ คตาติ สตุ ฺวา เวเคน อนพุ นฺธิตฺวา อนฺตรามคฺเค สมปฺ าปณุ ิ. ตสฺสาปิ ตตฺเถว คพฺภวฏุ ฺ€านํ อโหส.ิ โส “กึ อิทํ ภทฺเทติ ปจุ ฺฉิ. “สามิ เอโก ปตุ ฺโต ชาโตต.ิ “อิทานิ กึ กริสฺสามาต.ิ “ยสฺสตฺถาย มยํ กลุ ฆรํ คจฺเฉยฺยาม, ตํ กมมฺ ํ อนฺตรามคฺเคว นิปผฺ นฺนํ, ตตฺถ คนฺตฺวา กึ กริสสฺ าม, นิวตฺตามาติ เทฺว เอกจิตฺตา หตุ ฺวา นิวตฺตสึ .ุ ตสเฺ สว ทารกสสฺ ปนฺเถ ชาตตฺตา “ปนฺถโกติ นามํ กรสึ .ุ ตสสฺ า นจริ สเฺ สว อปโรปิ คพโฺ ภ ปตฏิ ฺ€ห.ิ สพฺพํ ปรุ ิมนเยเนว วิตฺถาเรตพฺพํ. ตสฺสาปิ ทารกสฺส ปนฺเถ ชาตตฺตา ป€มํ ชาตสสฺ “มหาปนฺถโกติ นามํ กตฺวา ปจฺฉา ชาตสฺส “จฬู ปนฺถโกติ นามํ กรึส.ุ เต เทฺวปิ ทารเก คเหตฺวา อตฺตโน วสนฏฺ€านเมว คตา. ผลติ สอ่ื การเรียนรู้ โดยโรงเรยี นพระปริยตั ิธรรม วดั พระธรรมกาย 75 www.kalyanamitra.org
เมอ่ื ชน ท. สองเหลา่ นนั้ อยอู่ ยู่ ในทน่ี นั้ อ. ทารกชอ่ื วา่ มหาปันถกะ วท`อทาายรนตฺยเฺเเกกตโตกาส“ตํจสิ ตนฬู ตุวตตปทฺวฺถิฺถาตนีตาฺตวม.ิ ิสามน`ตอหฺตรยําาฺยปนปิกิ ตํ,จุาามฺตฉตหิิ ิ “วาอ“ทปอมนนยมฺ ฺตฺถฺย,ิกโอทกกาจอรเฺฺจโยิกฺยอิกทอมาาหฺตรเฺิากกจาํ ฟังแล้ว ซงึ่ ทารก ท. เหลา่ อนื่ ผ้กู ลา่ วอยู่ วา่ อ. อา อ. ลงุ ดงั นดี ้ ้วย วา่ อ. ป่ ู อ. ยา่ ดงั นดี ้ ้วย ถามแล้ว ซง่ึ มารดา วา่ ข้างแตแ่ ม่ อ. ทารก ท. เหลา่ อนื่ ยอ่ มกลา่ ว วา่ อ. ป่ ู ดงั นี ้ยอ่ มกลา่ ว วา่ อ. ยา่ ดงั น,ี ้ อ. ญาติ ท. ของเรา ท. ยอ่ มไมม่ ี แลหรือ ? ดงั นี ้ฯ (อ. มารดา กลา่ วแล้ว) วา่ แนะ่ พอ่ เออ อ. ญาติ ท. ของเรา ท. อรามชหฺ ค“าหอกนาํ มคพเหรู ตปาตานตกโอวามตหฺ ธ.ิ านกเสํ ฏเฺอ€ีตนฺถามาอตยกฺยาโก, นตตตฺถฺถิ, ยอ่ มไมม่ ี ในทนี่ ,ี ้ แตว่ า่ อ. ตา ของเจ้า ท. ชอ่ื วา่ ธนเศรษฐี (ยอ่ มม)ี ในเมอื งชอื่ วา่ ราชคฤห,์ อ. ญาติ ท. ของเรา ท. ในเมอื งราชคฤหน์ นั้ เป็นผ้มู าก (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้ฯ (อ. มหาปันถกะ กลา่ วแล้ว) วา่ ข้าแตแ่ ม่ อ. เรา ท. ยอ่ มไมไ่ ป “กสมา ตตฺถ น คจฺฉาม อมมฺ าต.ิ ในเมอื งราชคฤหน์ นั้ เพราะเหตไุ ร ดงั นี ้ฯ อ. หญงิ นนั้ ไมบ่ อกแล้ว ซง่ึ เหตแุ หง่ การมา แหง่ ตน แกบ่ ตุ ร มปททาสํสตุ รเฺํฺเสตกสสาสขาสฺุ าาปทออมนุติสตาปฺตฺสวิ ตยิปนฺโ.ินฺตนุ ก,ิํ อิลกาเเมคเถอนมนหฺตนฺเิทติ,กาสากน,ุ รึิณโนสํ ทาปมมาตุริกากฺตตํ าสาอนปสฺาํิหตอโรอก“ยเอถฺยทิเตมกิสฺวกฺวามลุา,ํํ ครนั้ เมอื่ บตุ ร ท. กลา่ วอยู่ บอ่ ย ๆ กลา่ วแล้ว กะสามี วา่ อ. ทารก ท. เหลา่ นี ้ ยงั ดฉิ นั ให้ลำ� บากอยู่ เกนิ เปรียบ, อ. มารดาและบดิ า ท. เหน็ แล้ว ซง่ึ เรา ท. จกั เคยี ้ วกนิ ซงึ่ เนอื ้ หรือ ?, อ. ทา่ น จงมา อ. เรา ท. จกั แสดง ซง่ึ ตระกลู แหง่ ตา แกท่ ารก ท. ในกาลนี ้ดงั นี ้ฯ (อ.สามนี นั้ กลา่ วแล้ว)วา่ อ.เราจกั ไมอ่ าจเพอ่ื อนั มใี นทพ่ี ร้อมหน้า, รอนายยชฺยิสคกสฺ““เทหอสกาฺวํหามลุ ปํธปเีติมุ ต.ิ สวฺวมาทชมฺ นเฏยขฺุนา€านํุครวทภฏทฺวเฺวาฏกาติรตนเเรํุกีตจ.ิินเอกออิสสาุปกทฺสาฺขาาเิสยยสฺสนาามลอิ,านทยปุเาตพรุ วกฺเสพปาสึ นนน.ุ ํ แตว่ า่ อ. เรา จกั นำ� ไป ซง่ึ ทารก ท. เหลา่ นนั้ ดงั นี ้ฯ (อ. ภรรยานนั้ กลา่ วแล้ว) วา่ อ. ดลี ะ อ. อนั อนั ทารก ท. เหน็ ซงึ่ ตระกลู แหง่ ตา ด้วยอบุ ายอยา่ งใดอยา่ งหนง่ึ นน่ั เทยี ว ยอ่ มควร ดงั นี ฯ้ อ. ชน ท. แม้สอง พาเอาแล้ว ซง่ึ ทารก ท. ถงึ แล้ว ซงึ่ เมอื งราชคฤห์ โดยลำ� ดบั อยแู่ ล้ว ในศาลาหลงั หนง่ึ ใกล้ประตแู หง่ พระนคร ฯ อ. มารดาของทารก (ยงั บคุ คล) ให้บอกแล้ว ซงึ่ ความทแี่ หง่ ตนเป็น มาตาทปาิ ตรกนู มํ าอตาาโรจเทาฺวเปสท.ิ ารเก คเหตฺวา อาคตภาวํ ผ้พู าเอา ซง่ึ ทารก ท. สอง มาแล้ว แกม่ ารดาและบดิ า ท.ฯ อ.มารดาและบดิ า ท. เหลา่ นนั้ ฟังแล้ว ซงึ่ ขา่ วสาสนน์ นั้ เปมผ€ปาาหตุ เตสสฺาโํ,ุตกุปเนตเฏรฺตอฺา€นตูตธาต.ิฺติกนํธกาํ ีตน,สาคฺนานาสนฺภตมนฺวตู ํ าสปสกธตพุุ นฺกฺวฺพาาํ าชีวคเ“นนตสเาฺหตหํสม,ตุิ าฺวเอราทนมาตหฺ รวฺถาเเิจิ;กทกรเฺวํนตปฺตปจิอากนมนฺขหฺชํปุ นอาเนถกิธาํ (กลา่ วแล้ว) วา่ (แหง่ ชน ท.) ผ้เู ทยี่ วไปอยู่ ในสงสารหนา (อ. ชน ท.) ช่ือว่าผ้ไู ม่เคยเป็ นบตุ รเป็ นแล้ว ช่ือว่าผ้ไู ม่เคยเป็ นธิดาเป็ นแล้ว ยอ่ มไมม่ ี ; อ. ชน ท. สองเหลา่ นนั้ เป็นผ้มู คี วามผดิ ใหญ่ ตอ่ เรา ท. (ยอ่ มเป็น), อนั ชน ท. สองเหลา่ นนั้ ไมอ่ าจ เพอ่ื อนั ยนื ในคลองแหง่ จกั ษุ ของเรา ท., อ. ชน ท. แม้สอง ถอื เอา ซงึ่ ทรพั ย์ ชอื่ มปี ระมาณเทา่ นี ้ ไปแล้ว สทู่ อี่ นั สำ� ราญ จงเป็นอยเู่ ถดิ , แตว่ า่ (อ. ชน ท. สอง) จงสง่ ไป ซงึ่ ทารก ท. ในทนี่ ี ้ดงั นี ้ฯ อ. ชน ท. สองเหลา่ นนั้ ถอื เอาแล้ว ซงึ่ ทรพั ย์ อนั อนั มารดาและ ทตู านเตเฺ เตวหิ หเปตสฺเถติ ํ ทธนตํฺวคาเหปตหฺวิณาึสท.ุ ารเก อาคต- บดิ าท.เหลา่ นนั้ สง่ ไปแล้วให้แล้วซงึ่ ทารกท.ในมอื ของทตู ผ้มู าแล้วท. นนั่ เทยี ว สง่ ไปแล้ว ฯ อ. ทารก ท. เตบิ โตอยู่ ในตระกลู แหง่ ตา ฯ ทารกา อยฺยกกเุ ล วฑฺฒนฺต.ิ 76 ธรรมบทภาคท่ี ๒ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
ในทารก ท. สองเหลา่ นนั้ หนา อ. จฬู ปันถกะ เป็นเดก็ ย่ิง เตสุ จฬู ปนฺถโก อตทิ หโร, มหาปนฺถโก ปน (ยอ่ มเป็น), สว่ นวา่ อ. มหาปันถกะ ยอ่ มไป เพ่ืออนั ฟัง ซง่ึ ธรรมกถา อยฺยเกน สทฺธึ ทสพลสฺส ธมมฺ กถํ โสตํุ คจฺฉต.ิ พอขอ.งึ จงอพิตนอเมรญุ.นะ่ือ้มอทามตมหศหไาพาซปปปลงึ่ แันกันลกรถถ้วบัะกกผใะดะนมน้นวบไนัยน้ัซ้ รตรร้กไ,าพปลอชฯอา่.าวยกแฯู่รลสะ้ผวสู่ มำ� กนพะกั งตึ บาขวอชวงา่พดรงัถะน้าศีว้ฯาา่ สดอา. เนืองนิจ ตสสฺ นิจฺจํ สตฺถุ สนฺติกํ คจฺฉนฺตสฺส, ทา่ น ท. ปพฺพชฺชาย จิตฺตํ นมิ. โส อยฺยกํ อาห “สเจ มํ อนชุ าเนยฺยาถ, อหํ ปพฺพเชยฺยนฺต.ิ ไข(ดดแ(ซเคด้ามงึ่งงปัั ้แแรคนน้็แนันตล้�ำีีห(้้)ฯ้พ่อวอเง่มเน.ะรโปห่ืะอลไ�ำ็นอรรกไพตืปงอ,ผทารอค้ใแูนงะั้.ผ?์คลสกดนั้เู้ร้วจนิดา�ำ้เรพร(งรั ิญยบกันสื่อซอ่ลวีอ)ง้่ึพมช(า่นมัอรวเแวบหปะนัแห่าเ็าวนพลจง่ปช้้)าวรเ;ัขจนะด)ถใ้้าาศถู้ากนาเกวอว่อสปสา่า่.ะ�ำน็นอทดนนคค.าานักัแ้เฤรว)จนกาห้าขตะ่นมสบยอรพีเ้สู่อ่เังสดจปอ่ พำ�มแีร็นนิญรอลหอะกั้าอวลอ.แจ,.ากงไกนคขซท่เเรรอรจ์ าขาา้,ท้างอรอบกพ.กง.ทวเขร(กจา่ลยูะ้า้าลกออแพ่ศจาา่ลมันารงรวะ้สวเทบบแปอด่าล็ววงวนานค้ชชวา่ ),์ “กึ วเทสิ ตาต, สกลโลกสฺสาปิ เม ปพฺพชิตโต ตว ปพฺพชฺชา ภทฺทกา; สเจ สกฺโกส,ิ ปพฺพชาหีติ ตํ สตฺถุ สนฺตกิ ํ เนตฺวา, “กึ คหปติ ทารโก เต ลทฺโธติ วตุ ฺเต, “อาม ภนฺเต อยํ เม นตฺตา ตมุ หฺ ากํ สนฺตเิ ก ปพฺพชิตกุ าโมติ อาห. (รยูปงั ใทดออาร..รูปกพหพนรนระนั้ะงึ่ศ)เใถาใหสรห้ระด้บู้ทาวว่ับชทแอแลรกลง้วแ้ยววลงั ฯา่้วภอิกซ.ษงึ่เุธตผอจ้มู ปยีอังัญนั ทเจาทกรี่ยกกวนมั ไปีม้จเฏังพใฐื่อหา้บบนณิวชแฑเกถะ่ทิดเปาด็รนกงั วนนตั ีนั้ฯ้ร สตฺถา อญฺญตรํ ปิ ณฺฑจาริกํ ภิกฺขํุ “อิมํ ทารกํ ปพฺพาเชหีติ อาณาเปส.ิ เถโร ตสฺส ตจปญฺจกกมมฺ ฏฺ€านํ อาจิกฺขิตฺวา ปพฺพาเชส.ิ ซซมงง่ึ่ึากพกรรอรมะ.มอีกสราาหลใมตัฝนเณนกฯอารรนัชกอื่เตรวะม็า่ ทมร�อำหไบาวปแ้ใันลน้ถวใจกไโะดดน้แยนั้ลอ้วบุเราซียยงึ่นกอเอานั ารแแอยลปุ บ้วสคมซาบง่ึยพทระกบพรรทะุรทธลพ�ำแุ อจลนย้ว์ู่ โส พหํุ พทุ ฺธวจนํ อคุ ฺคณฺหิตฺวา ปริปณุ ฺณวสโฺ ส อปุ สมปฺ ทํ ลภิตฺวา โยนิโสมนสกิ าเร กมมฺ ํ กโรนฺโต อรหตฺตํ ปาปณุ ิ. อเไยดยรปนงงักััูาแจจ่อเ)ลกฬฬูู นอ(้วิดอปปอ.มแ.สัันนาหลสเู่พจถถาศ้วำ�หรกกเรแนศะระะษตกืัรอเนถฐฌ่ษพหขนัีรน้ งึฐนอาะนัใีจ้งนอนหถเงแนศั้กบ้้าใลรหลดวษว้้บา่ชว(ฐา่ยวยเวดีผพแงัสชอ้เงักูลื่อปเขุ .นถา้อว็อนีิลดท)้นัฯนัต)า่ใวดาเนหกา่ งัใใ้ิดนนหทขแีซล้้น้า.ฯลงำ่ึ�้แอ้พวสดตมแงึขบุั ท่ไตอนนปา่ผ่นีนั้นล้ ลญุ ว่แผกง้ากเูลจควต่จา่ เิรดิไวฬูศิ(ซแแญษปรลล้ัน,อ้้ววอยถออ.่กู.ยวทะดอา่า่ า่้งาวนนตยด(ีอมสง้ัวทนนัขุาา่ .ี ้ โส ฌานสเุ ขน ผลสเุ ขน วีตนิ าเมนฺโต จินฺเตสิ “สกฺกา นุ โข อิมํ สขุ ํ จฬู ปนฺถกสสฺ ทาตนุ ฺติ ปต“มโพตหฺพาาเสเอชฏยยฺ€ฺยฺยิ กนเฺตสสเ.ิ ฏจฺ€ิสอสฺ นชุ าสเนนฺตยกิฺยําถ,คนฺตอฺวหาํ เอวมาห จฬู ปนฺถกํ “ปพฺพาเชถ นํ ภนฺเตต.ิ เถขเใหหนอาลลศงมทาา่่ีลออเไออนนาพ่ดย...ทนนนั่ั้รยู้่จพา.พนิแฯทฬูโเะรปวรดล.ะเปะหา็่(นยเัยนเถตวงบถออ่ถรนา่าุ่ .รตุมะกยนัะ้เรเอศะนเป)มอ.แรย็น่ันข.ษื่อมงทัเ)อเศทฐ้จศนาดงีกึียฬูรนรัธงผ้ั ษษกวนิปด้เูบลฐาัีานฯ้ยีอนทวื่ตผถอ่ชมน.ั้าหู้กมแใมเนยะสลลหีไอด่ะซ้วลปใมอแีงึ่เา่หทแาลจอน้บลยีย้วนฬู นั่้วววญุปเใพชน(ัเนเายปแอ่ืปพตถ็ลออ่น็นรก้นวมัซะคบะกงศ่ึเนนตปุกใลาเ็หรานันสขา่้ ้รตวดล)บขงัาดา้วอวอา่งัชไงผยนดธ(ู้เ่แูอ้ี(ิเดฉ้อกป.าพน็ททั่นคาชาาแนะรนรลกกแไ้วหทลททน้.ฯว).. เอเตเสฏปฺ€ตุี ฺตกาิรติ สาสเน สปุ ปฺ สนฺโน “กตรธีตาย โว วตฺตํุ ลชฺชต;ิ ปจุ ฺฉิยมาโน จ “ปลาตธีตายาติ ตสมฺ า สเุ ขเนว เตสํ ปพฺพชฺชํ อนชุ านาต.ิ เถโร จฬู ปนถฺ กํ ปพพฺ าเชตวฺ า สเี ลสุ ปตฏิ ฺ€าเปส.ิ โสปิ ปพฺพชิตฺวาว ทนฺโธ อโหส.ิ เถโร ตํ อนสุ กิ ฺขนฺโต อิมํ คาถมาห ผลิตสอ่ื การเรยี นรู้ โดยโรงเรยี นพระปริยตั ิธรรม วดั พระธรรมกาย 77 www.kalyanamitra.org
กลา่ วแล้ว ซงึ่ คาถานี ้วา่ อ. ดอกบวั ชือ่ วา่ โกกนทุ มีกล่ินอนั ดี บานแลว้ ในเวลาเชา้ “ปทฺมํ ยถา โกกนทุ ํ สคุ นธฺ ํ เป็นดอกไมม้ ีกล่ินไมไ่ ปปราศแลว้ พงึ เป็น ฉนั ใด, อ. เธอ ปาโต สิยา ผลุ ฺลมวีตคนธฺ ํ, จงเหน็ ซึ่งพระองั คีรส ผรู้ ่งุ เรืองอย,ู่ เพยี งดงั วา่ พระ อาทิตย์ องฺคีรสํ ปสสฺ วิโรจมานํ, สอ่ งแสงอยู่ ในอากาศเป็นทีเ่ หน็ ซ่ึงรูปในระหวา่ ง (ฉนั นนั้ ) ดงั นี้ ฯ ตปนตฺ มาทิจฺจมิวนตฺ ลิกฺเขติ. อ. พระจฬู ปันถกะนนั้ ไมไ่ ด้อาจแล้ว เพอื่ อนั เรียนเอา ซงึ่ คาถา ๆ นาสกอ“กฺขิมสิ.ํ มฺ าเอตก.ิ ํ คาถํ จตหู ิ มาเสหิ อคุ ฺคณฺหิตํุ หนง่ึ นี ้โดยเดอื น ท. สี่ ฯ (อ. อนั ถาม) วา่ (อ. พระจฬู ปันถกะนนั้ ไมไ่ ด้อาจแล้ว เพอ่ื อนั เรยี นเอา ซง่ึ คาถา ๆ หนงึ่ นี ้ โดยเดอื น ท. ส)่ี เพราะเหตไุ ร ? ดงั นี ้ฯ (อ. อนั แก้) วา่ ได้ยนิ วา่ ในกาลแหง่ พระสมั มาสมั พทุ ธเจ้า อปทฺุเทฺ โสสวคาหกณิร กากหเสตุลสฺฺวปาปสมริหมฺอาาสสฺเมกพฺตฬรทุึ สฺธฺสกอกาเาลส.ิ ทปนพฺธฺพภชิกิตฺขฺวโุ นา พระนามวา่ กสั สปะ อ. พระจฬู ปันถกะนนั้ บวชแล้ว เป็นผ้มู ปี ัญญา เป็น ได้กระทำ� แล้ว ซงึ่ การหวั เราะและการเยาะเย้ย ในกาลเป็นทเี่ รียนเอาซง่ึ อเุ ทส ของภกิ ษผุ ้เู ขลา รูปใดรูปหนง่ึ ฯ อ. ภกิ ษนุ นั้ ละอายแล้ว ด้วยการหวั เราะนนั้ ไมเ่ รียนเอาแล้ว คตมคณสหาสสฺิตฺหาโเคติสอหนนอิมิตตเภปมกิสกิกทวฺกชมฺขํ,นฺฌเฺุ มฺตคาอเนาาตยปุ .ถนมรํอุปกอยปารคุิํปสรฺคิห.ิทปเาํหพเตสฺพอนํุคชุ วิตฺคาลฺวณยชามฺหฺชวนินโตฺตฺตทสสเนนฺสฺสฺโว,ธ, จอนตชทุสฺตาฺเฺสาโทตตโสร,ิ.ํ ซงึ่ อเุ ทสนนั่ เทยี ว ไมไ่ ด้กระทำ� แล้ว ซง่ึ การสาธยาย ฯ อ.จฬู ปันถกะนีบ้ วชแล้วเทยี วเป็นคนเขลาเกดิ แล้วเพราะกรรมนนั้ (ดงั น)ี ้, เมอื่ พระจฬู ปันถกะนนั้ เรียนเอาอยู่ ซงึ่ บทในเบอื ้ งบน ๆ อ. บทอนั พระจฬู ปันถกะทงั้ เรียนเอาแล้ว ๆ ยอ่ มหายไป ฯ เมอื่ พระ- จฬู ปันถกะนนั้ พยายามอยู่ เพอ่ื อนั เรียนเอา ซง่ึ คาถานนี ้ น่ั เทยี ว อ. เดอื น ท. ส่ี ก้าวลว่ งแล้ว ฯ ครงั้ นนั้ อ. พระมหาปันถกะ (กลา่ วแล้ว) วา่ ดกู อ่ นจฬู ปันถกะ พนนสาิกทุ สสฺขฺธเมกอสนฺโถากสสอเนน,ิภอํ ปิโพมตพสฺโหตพฺพเิ นาิ ,ชปเิตหนจกนวฺถติจหิ โหฺูจคกาิํหิรมปาิภานเา“สจวกนหฬูํ ถิกินปํฺกเนมฑอปฺถตกฺฒตกฺถํ ฺเิ.ถกคตํ ตา.ิปจถฺวาฬูํํปเิปปอนคสิมเฺถฺสหสโสมฺตก,ิ ํึุ อ. เธอ เป็นผ้ไู มส่ มควร ในศาสนานี ้ (ยอ่ มเป็น), อ. เธอ ยอ่ มไมอ่ าจ เพอื่ อนั เรียนเอา แม้ซงึ่ คาถา ๆ หนงึ่ โดยเดอื น ท. ส,่ี ก็ อ. เธอ ยงั กจิ แหง่ บรรพชติ จกั ให้ถงึ ซงึ่ ทส่ี ดุ อยา่ งไร, อ. เธอ จงออกไป จากทนี่ ี ้ดงั นี ้ คร่าออกแล้ว ซงึ่ พระจฬู ปันถกะนนั้ จากวหิ าร ฯ อ. พระจฬู ปันถกะ ยอ่ มไมป่ รารถนา ซง่ึ ความเป็นแหง่ คฤหสั ถ์ เพราะความรกั ในพระพทุ ธ ศาสนา ฯ ก็ ในกาลนนั้ อ. พระมหาปันถกะ เป็นพระภตั ตเุ ทสก์ ยอ่ มเป็น ฯ ปอออชีวฏมปุุจุ โฺฺพฉฺ€สกาิ.ต“งวปยฺกนสโามกํฺมสิตมิฺจนฺวาคมาฺจารนตภฺตฺตกจ“ฺวกาาฺโานจิตเทลิฺตสสกพภมพตาลิกหหฺถํฺขาําภุ สุปรนตํนมฺเวาฺถตาปนนโลฺทเกูีตชสาิต.ิ ตภคตฺวฺวตนฺถาาฺตฺธุ วทุสเิ ธฺเนลทมมฺตปสมฺเิหนโกํกามปภาสโนิกทตุหฺฺถขาฺวตตูกยา.ิ ํิ อ. หมอชวี ก ผ้โู กมารภจั ถอื เอาแล้ว ซงึ่ ระเบยี บและของหอมและเครื่อง ลบู ไล้ อนั มาก ไปแล้ว สอู่ มั พวนั บชู าแล้ว ซงึ่ พระศาสดา ฟังแล้ว ซง่ึ ธรรม ลกุ ขนึ ้ แล้ว จากอาสนะ ถวายบงั คมแล้ว ซงึ่ พระทศพล เข้าไปหาแล้ว ซึ่งพระมหาปันถกะถามแล้วว่าข้าแต่ท่านผู้เจริญ อ. ภกิ ษุ ท. ในสำ� นกั ของพระศาสดา มปี ระมาณเทา่ ไร ดงั นี ้ฯ (อ. พระมหาปันถกะ กลา่ วแล้ว) วา่ อ. ร้อยแหง่ ภกิ ษุ ท. มหี ้า เป็นประมาณ ดงั นี ้ฯ (อ. หมอชวี ก กลา่ วแลว้ ) วา่ ข้าแตท่ า่ นผ้เูจรญิ ในวนั พรงุ่ อ. ทา่ น ท. อาทา“เยสวฺ อมหฺภานกฺเตํ นิเพวสทุ เฺธนปปฺ ภมิกขุ ฺขาํ นคิ ณปฺหถฺจาภติก.ิ ฺขสุ ตานิ พาเอาแล้ว ซง่ึ ร้อยแหง่ ภกิ ษหุ ้า ท. มพี ระพทุ ธเจ้าเป็นประมขุ จงรบั ซงึ่ ภกิ ษา ในนเิ วศน์ ของกระผม ท. ดงั นี ้ฯ อ. พระเถระ กลา่ วแล้ว วา่ ดกู อ่ นอบุ าสก อ. ภกิ ษุ ผ้เู ขลา ชอ่ื วา่ สอวมิรฺปุฬต“ฏอฺหํ ิจุปิธฺฉสามาสตฺุโมมฺวกีตา, ิ จเจตถูฬฬูํ โปปรน€นฺเถฺถอปโโาตกกหฺว.าจนินเาฺเสตมสสาิ นทํ นฺโธนิมนภฺติกนฺขํุ จฬู ปันถกะ เป็นผ้มู ธี รรมไมง่ อกงามแล้ว (ยอ่ มเป็น), อ. อาตมา ยอ่ มรบั พร้อม ซงึ่ การนมิ นต์ เพอ่ื ภกิ ษุ ท. ผ้เู หลอื เว้น ซง่ึ ภกิ ษนุ นั้ ดงั นี ้ฯ อ. พระจฬู ปันถกะ ฟังแล้ว ซง่ึ คำ� นนั้ คดิ แล้ว วา่ 78 ธรรมบทภาคท่ี ๒ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
ซจมขอองก่ึ.ัปี บงเรปคเะญุอร็นมวา.าาทโมณพด.ดครมยเ้ทวดิะคีทยา่เวถานศใานรีาน้มะเยสปเไอร่น็มนามาม่ตเรนม้ีแบันแี,่ือ้หพหจรง่รง่ับอกั้คอพ.เพมวปี่ชาร็าน้เอมกรยอมรสาะยงทขู่สดเอำ� ยปัซงั ง็นนง่ึซเใรกีงคนึ่้ฯาเาฤกรราหานเปลสั ใิม็นหนถน้ีเ์ธ้ปตอร็นเ.์รปมผป็น้มูชรเพะใาี นโื่อตกยภภแรชาตะิกนยทกษน์อ�ำแุ อะอลทไกย้วร.,ู่ “เถโร เอตตฺ กานํ ภกิ ขฺ นู ํ นมิ นตฺ นํ สมปฺ ฏจิ ฉฺ นโฺ ต มํ พาหิรํ กตฺวา สมปฺ ฏิจฺฉต,ิ นิสฺสํสยํ มยฺหํ ภาตกิ สสฺ มยิ จิตฺตํ ภินฺนํ ภวิสฺสต;ิ กึ อิทานิ มยฺหํ อิมินา สาสเนน, คหิ ี หตุ ฺวา ทานาทีนิ ปญุ ฺญานิ กโรนฺโต ชีวิสฺสามีต.ิ ในเวใลนาวเชนั ้ารเุ่งทขียนึ ้ ว ฯอ. พระจฬู ปันถกะนนั้ ได้ออกไปแล้ว เพื่ออนั สกึ โส ปนุ ทิวเส ปาโตว วิพฺภมิตํุ ปายาส.ิ เเเอถซดสปพง่ึ.วกู ็ดน่ือมา่อจ็อพทยืดนอคอ(จนอับ่ีไ่ีชน..จรปง.สางังันั่ฬู้พกพคยนกึพขเปรรทรมนัอะม้รดันะียแจะยง้อวศถวฬพลจูอ่อยยาก้ฬวูปมร.เู่สะหะันปคฯใทดพจตกกถันรราฬูร่นา็ุลกงถอะอป้ะเนซัทก้ศ.หอั้นมุ ะรเาไดน็กธถแงปสงแัอตหกกอดนลรรซะง่ยจาี้วว้าปฯงึู่่ะฯจบขเรไหตด้ปาะทซน็รอูพตลูังส่ึแใยูรแเนแลหะู่ไล้ลทวดอซต้ว้ว่ีไ้ปงงึ่นุซ)หคโรงีึ่ลน้กว์,ะพกา่ะทเรใสพอะนบั ขใด.ศรเยน้าวะจ็าืนแกลขสจไ้ตปแาาาดฬู พลลนพ่แาป้วอลีรร้ันดเะะน้ัวขงถัอใอ้ขานกกงงไจีปลคะกค้ฯดั ้นเห์่อ์ผฝเ้ฉ้นนันเูจ้าจพกทแะรลไาววาิญป้ะาาว่่ง สตฺถา ปจฺจสู กาเลเยว โลกํ โวโลเกนฺโต อิมํ การณํ ทิสวฺ า ป€มตรํ คนฺตฺวา จฬู ปนฺถกสสฺ คมนมคฺเค ทฺวารโกฏฺ€เก จงฺกมนฺโต อฏฺ€าส.ิ จฬู ปนถฺ โก คจฉฺ นโฺ ต สตถฺ ารํ ทสิ วฺ า อปุ สงกฺ มติ วฺ า วนฺทิ. อถ นํ สตฺถา “กหํ ปน ตฺวํ จฬู ปนฺถก อิมาย เวลาย คจฺฉสตี ิ อาห. “ภาตา มํ ภนฺเต นิกฺกฑฺฒต,ิ เตนาหํ วพิ ฺภมิตํุ คจฺฉามีต.ิ ฝอบขแทซดใอไปบมน่งวอ่ึ..างรันรนั ผม่สดนงะปพงเดอ้าธยเท�ำาลี,รร(า้ธาเองอนักแะ้ะาอสลอคพาล.โ่หนกัมเนแยน(รพป้รวตแัขแมละันชะ็้ีนรล้อ(ถล้อีอวจนดเะ้สผวมง์้วนยัฬู้ว์ศอ้เมสมูู่่ือย)่รูบะปาดีำ�พีหเากซบใไสคุสั้นวนนดง่ึรานืนร้ดคดยถผกิกสัล้งัาอขาลจ็ฤ้รกานำ�เนอัรฉไปทเตะนี(ขทมงปก้ดอพใลูธรกัเอ)ร่าาแหธันสัิ์าางวงดขล้อนแดะบลาเ่ อ้(ารวอตลง่ัแบคูดุดราษงแนั้วอ่ลโ้้ควแวเชสลแห)ร้ทวยยลลหเ้เา่ลูววมพิศ้พรคว)ฯร,้า่วือดอณรซวรอดกดนาะจนาังึ่.้วํะรกดพมูรดเมยธาโเ่อ�ขำรเรชหีใอกบปอระอนนหต็งัทสนจแบงจเรจไุทบ)ลหณมูฬูแแฬรูกั ่ีหือ้แหมผลป้ปํรดนลง้ว้ง่อูอัว;นันหง้ค้า่วัาทนชัถนถอน,มฤีวรพอกีก้.้าหงจขกุ นผัดี่ชะะพงแสั้นาอเอูกเูมปหาชธปถยนนนั่อััี้็อื่อใง่น์,รคนหพนเทพะอสอรจมทรล่ีศทร.่จาด.ะฬูนแ่่ีูบะูีเรบอังบจ็อธนหคษปีมคอ้นไรองนังน่ั่ันปะาลกรคง่ั ภเจเธพดถำ�แแแท์ทถิกกกั้อกลลลวชยีริดษฏมุยย้้้ะววาววง,ุีีู่ “จฬู ปนฺถก ตว ปพฺพชฺชา นาม มม สนฺตเิ ก, ภาตรา นิกฺกฑฺฒิโตปิ กสมฺ า มม สนฺตกิ ํ นาคจฺฉิ; เอหิ, กินฺเต คหิ ิภาเวน, มม สนฺตเิ ก ภวสิ ฺสสตี ิ จกฺกงฺกิตตเลน ปาณินา ตํ สริ สิ ปรามสติ ฺวา อาทาย คนฺตฺวา คนฺธกฏุ ิปมเุ ข นิสีทาเปตฺวา “จฬู ปนฺถก ปรุ ตฺถาภิมโุ ข หตุ ฺวา อิมํ ปิ โลตกิ ํ `รโชหรณํ รโชหรณนฺติ ปริมชฺชนฺโต อิเธว โหหีติ อิทฺธิยา อภิสงฺขตํ ปริสทุ ฺธํ ปิ โลตกิ ํ ทตฺวา, กาเล อาโรจิเต, ภิกฺขสุ งฺฆปริวโุ ต ชีวกสฺส เคหํ คนฺตฺวา ปญฺญตฺตาสเน นิสีทิ. เรดแนใ(เปปอหโหงงัั่ช็็.นน้เนลง่ จหทผขผบีูแเใ้รรอ่้มอ้านาิญคมณนเงเเ่ือล้ลศรกหแแํพำ�่ิมำ�ดร่าลมดห้ราอต)งั้วบดงะ่ัหยนงัอ้ผจอนจฯอมแู่ี.้้าฬฯูานดัยล้อเศปร้กู่วงออยััแน่า.บแซล)ถพซพลแง้่ึวเกงึ่รป้ควรลผะะอ็ะน้วว้จานจยซาขเฬูนฬัูา่ก้มเง่ึอกปงปอ่าสงินนลันตัผันเนิ ้ศเีบูืนภถถ้ปเไรกคปกกนา้ราิดะลพะีแยนัห้ แ�ำลนบมคลอะี(ดอ้ิ้วยคด(ลแงย,ู่้ววแะแลออ่ซายลแล้ว.มง่ึมบลด้วทสเวเ้รวอูปสอ่ไงาั่ิกย็ดน่อืขนรซู่อ้เาม)รแปง่ึ,.รมไหป็นปทแ)ทง่กแอซต่ผ.ตลนวง่ึว่้าไอิ้วพยา่แา่มเนกัหงัรเ่ฯทว่า(มะงร่ อปิผอี่ยโีใ.ชผ้นัาาสงหเืนหททกสกรน่อนอ่ิตนา่ ณนนนนัยอา้ ํ์ี ้ จฬู ปนฺถโกปิ สรุ ิยํ โอโลเกนฺโต ตํ ปิ โลตกิ ํ “รโชหรณํ รโชหรณนฺติ ปริมชฺชนฺโต นิสที ิ. ตสฺส ตํ ปิ โลตกิ ขณฺฑํ ปริมชฺชนฺตสฺส กิลฏิ ฺ€ํ อโหส.ิ ตโต จินฺเตสิ “อิทํ ปิ โลตกิ ขณฺฑํ อตวิ ิย ปริสทุ ฺธํ, อิมํ ปน อตฺตภาวํ นิสฺสาย ปรุ ิมปกตึ ชหิตฺวา ปเอฏวฺ€ํ เปกนิลฺโฏิ ตฺ€ํ ชาตํ, อนิจฺจา วต สงฺขาราติ ขยวยํ วิปสสฺ นํ วฑฺเฒส.ิ ผลิตสอื่ การเรียนรู้ โดยโรงเรียนพระปรยิ ัติธรรม วดั พระธรรมกาย 79 www.kalyanamitra.org
อ. พระศาสดา ทรงทราบแล้ว วา่ อ. จติ ของจฬู ปันถกะ ขนึ ้ แล้ว ปปโสองนตฺกภฺวฺิลาสาฏิเสตาตฺ€ยํฺถํ มา“รจาราวชฬ“ูนคิสจรรปรฺฬสููโชนปชปาชฺฺถฺเทนิตกชฺโหถนตยกตฺุตฺวสฺวิตาาฺสอฺวมตํ าจอฺถิตปิมิ,เอฺตสุราตํโเตํวตคฺปิ าสปํ ถหิสฺโนากลรนิสารตํ ิ;หินอกิออีตฺภขโาพนิณารฺภุฬสฺฑวนิฺหตเฺตนวมฺวเิฺตยวาริ สวู่ ปิ ัสสนา ดงั นี ้ตรสั แล้ว วา่ ดกู อ่ นจฬู ปันถกะ อ. เธอ อยา่ กระทำ� แล้ว ซงึ่ ความหมายรู้วา่ อ. ทา่ นแหง่ ผ้าเกา่ นนี ้ น่ั เทยี ว เป็นผ้าเศร้าหมองแล้ว เป็นผ้าอนั ธลุ ยี ้อมแล้ว (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้ ก็ (อ. ธลุ ี ท.) มธี ลุ คี อื ราคะ เป็นต้น มอี ยู่ ในภายใน ของเธอ, อ. เธอ จงนำ� ไป ซงึ่ ธลุ ี ท. เหลา่ นนั้ ดงั นี ้ ทรงเปลง่ แล้ว ซงึ่ พระรสั มี เป็นผ้มู พี ระรูปปรากฏอยู่ ราวกะวา่ ประทบั นงั่ แล้ว ข้างหน้า เป็น ได้ตรสั แล้ว ซง่ึ พระคาถาท.เหลา่ นี ้วา่ อ. ราคะ (อนั เรา ยอ่ มเรียก) วา่ ธลุ ี, ก็ แตว่ า่ (อ. ราคะ อนั เรา) “ราโค รโช, น จ ปน เรณุ วจุ ฺจติ; ยอ่ มไมเ่ รียกวา่ ละออง; (อ. คำ� ) นน่ั วา่ ธลุ ี ดงั นี้ เป็นชือ่ ราคสเฺ สตํ อธิวจนํ `รโชติ ; ของราคะ (ยอ่ มเป็น); อ. ภิกษุ ท. เหลา่ นน้ั ละขาดแลว้ เอตํ รชํ วิปปฺ ชหิตฺว ภิกฺขโว ซ่ึงธลุ ีคือราคะนนั่ ยอ่ มอยู่ ในพระศาสนา (ของพระพทุ ธเจา้ ) วิหรนตฺ ิ เต วิคตรชสสฺ สาสเน. ผมู้ ีธลุ ีคือราคะไปปราศแลว้ ฯ อ. โทสะ (อนั เรา ยอ่ มเรียก) โทโส รโช, น จ ปน เรณุ วจุ ฺจติ; วา่ ธลุ ี, ก็ แตว่ า่ (อ. โทสะ อนั เรา) ยอ่ มไมเ่ รียก วา่ ละออง; โทสสเฺ สตํ อธิวจนํ `รโชติ ; (อ. คำ� ) นนั่ วา่ ธลุ ี ดงั นี้ เป็นชือ่ ของโทสะ (ยอ่ มเป็น); เอตํ รชํ วิปปฺ ชหิตฺว ภิกฺขโว อ. ภิกษุ ท. เหลา่ นนั้ ละขาดแลว้ ซ่ึงธลุ ีคือโทสะ นนั่ ยอ่ มอยู่ วิหรนตฺ ิ เต วิคตรชสสฺ สาสเน. ในพระศาสนา (ของพระพทุ ธเจา้ ) ผมู้ ีธลุ ีคือโทสะไปปราศแลว้ ฯ โมโห รโช, น จ ปน เรณุ วจุ ฺจติ; อ. โมหะ (อนั เรา ยอ่ มเรียก) วา่ ธลุ ี, กแ็ ตว่ า่ (อ. โมหะ อนั เรา) โมหสเฺ สตํ อธิวจนํ `รโชติ; ยอ่ มไมเ่ รียก วา่ ละออง; (อ. คำ� ) นน่ั วา่ ธลุ ี ดงั นี้ เป็นชือ่ เอตํ รชํ วิปปฺ ชหิตฺว ภิกฺขโว ของโมหะ (ยอ่ มเป็น); อ. ภกิ ษุ ท. เหลา่ นน้ั ละขาดแลว้ ซง่ึ ธลุ คี อื วิหรนตฺ ิ เต วิคตรชสสฺ สาสเนติ. โมหะนนั่ ยอ่ มอยู่ ในพระศาสนา (ของพระพทุ ธเจา้ ) ผมู้ ีธลุ ีคือ โมหะไปปราศแลว้ ดงั นี้ ฯ ในกาลเป็ นที่สุดลงรอบแห่งพระคาถา อ. พระจูฬปันถกะ อรหตสคฺตหาํถปาปปาฏปริสิโณุ มยสิภฺ. าิทเานหิเยจวฬู สปสฺ นฺถตโีณกิ สห ปฏิสมฺภิทาหิ บรรลุแล้ว ซง่ึ พระอรหตั กบั ด้วยปฏสิ มั ภทิ า ท. ฯ ปิ ฏกานิ อาคมสึ .ุ อ. ปิฎก ท. สาม มาแลว้ แกพ่ ระจฬู ปันถกะนนั้ กบั ด้วยปฏสิ มั ภทิ า ท. นนั่ เทยี ว ฯ ได้ยนิ วา่ ในกาลกอ่ น อ. พระจฬู ปันถกะนนั้ เป็นพระราชา เป็น ทรง กสโารฏนเโฺโกสตน, กนิรนลาลปฏาพุ ฏนฺเพฺโตตํ ปรุเาสชฉฺเทาิ. มหุ ตุ ฺวฺจานฺเต,นคปรปริสททุกฺฺเขธิณนํ กระทำ� อยู่ ซง่ึ การปทกั ษิณซงึ่ พระนคร ครนั้ เมอื่ พระเสโท ไหลออกอยู่ จากพระนลาฏ ทรงเชด็ แล้ว ซงึ่ ทส่ี ดุ แหง่ พระนลาฏ ด้วยผ้าสาฏก อนั หมดจดรอบแลว้ ฯ อ. ผ้าสาฏก เป็นผ้าเศร้าหมองแล้ว ได้เป็นแล้ว ฯ สาฏโก กิลฏิ ฺโ€ อโหส.ิ 80 ธรรมบทภาคท่ี ๒ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
อ. พระราชานนั้ ทรงได้เฉพาะแลว้ ซงึ่ อนจิ จสญั ญา วา่ อ. ผ้าสาฏก โส “อิมํ สรีรํ นิสฺสาย เอวรูโป ปริสทุ ฺโธ สาฏโก อนั หมดจดรอบแล้ว อนั มีอยา่ งนีเ้ป็นรูป อาศยั แล้ว ซงึ่ สรีระนี ้ ปกตึ ชหิตฺวา ปกฏิลิลฏิ ฺภโ€ิ, ชาโต, อนิจฺจา วต สงฺขาราติ แนไลมกะนั่ เ่แ่พเททลรแี่ยีย้ะวมงวท้หอซศเน.ปง่ึพหอ็ปนลมกปอดฯตัจชงัิจวีนเยักีป้ ็ขผน, ้อโูผกเง้าพมพเราศรารระะภ้าจเจัหหฬู แมตปลอนุันนงนัถ้ ้แอกลมอะ้วเขน.้านัเ้ไผกป้เาิดกแเแปิลดล็้วนแ้วลเซค,้วง่ึ รนอื่ฯอำ�.้งเพนสอ�ำ่ื งั ไทขปกัาซษรง่ึ ิณธทลุา.ี อนิจฺจสญฺญํ เตน การเณนสฺส รโชหรณเมว ปจฺจโย ชาโต. ชีวโกปิ โข โกมารภจฺโจ ทสพลสฺส ทกฺขิโณทกํ อปุ นาเมส.ิ มอ.ีอภยิก่ออู มษ..ิใุชพพยห่ รรอ่ ะระมือศมไาหมดสาม่งั ดปนี ใาันี น้ทถว(รตกหิงะรปาัสิรดแกแมลรลิใา้ว้ชวบ)ห่ ซทวรงึ่ลูืา่อบแดาลดตงั้วกู นร่อีวด้นฯา่้วชยีวขพก้ารแะอตห.พ่ ตั ภรถะิก์ อษฯงุ คใ์ผน้เูวจิหราิญร สตฺถา “นนุ ชีวก วหิ าเร ภิกฺขุ อตฺถีติ หตฺเถน ปตฺตํ ปิ ทหิ. “นนุ ภนฺเต วิหาเร นตฺถิ ภิกฺขตู ิ มหาปนฺถโก อาห. หออ..รืหอเธวมออา่ อ.ซจชพง่ึ งีวครไกะปวศสาอมงา่ ไ.สทปเดี่แธแาหอลง่ ้วตจภรงซิกัสรงึ่ษู้ แบซุ ลทรุง่ึ ุ้ษวค. วใ(วนาดา่ มว้วหิทยดาคี่แกู รห�ำ่อย)ง่นอ่ วภชมา่ิกีวไแษกมนุม่ ทอะ่ ี .พด. ใงันภนนาิกวีย้ฯษิหถุา้มารมอีอีอยยยาู่่ งดหู่ นงัรืนนัอ้ ี ้ สตฺถา “อตฺถิ ชีวกาติ อาห. ชีวโก “เตนหิ ภเณ คจฺฉ วหิ าเร ภิกฺขนู ํ อตฺถิภาวํ วา นตฺถิภาวํ วา ชานาหีติ ปรุ ิสํ เปเสส.ิ ยบขบยจซองกึ่งอั่ัาาพองปงมงเพมัพนักรใรนะพวาแรวกกะขหวกยทาณนัง่ อ่ยศยภ�ำะมอท่่อิกนซกมงัมษ้ซนงัึ่สล้กกุง่ึคนิาอ่ร้กรววะนัะอาาใทไรท.หวมม�ำสา่้�ำเทเ่ตาพชซ่ีแอธม็ น่รงึ่ห.ยซแะกกง่ภา่ึงลจรบภัยกิก้ฬวรู ิก;รมษอปดษรคุ่ืนัน้ม(วทุืออทถยๆค.ก..กภือใดาใะนิกนกร้พววษยวายริห้อิหุ(ระปคทามเจารยรดิ.ร,ฬะู ็บแมนกยอปลซีอนั่าอ่.ัน้ว่ึงยรเมถภท)จฉู่ไแกิกีียะวมกะษนววรม่ ่พ),า่ีุี้:ฯ่ีชทดออาเง.ัอน..ยน.บรภนภี,ม้าิกนิกัอ้พิตงษษ.พดี่ชแุุเลวางัรททนกย้วา..ี ้ ตสฺมึ ขเณ จฬู ปนฺถโก “มยฺหํ ภาตโิ ก `วิหาเร ภิกฺขู นตฺถีติ ภณต,ิ วหิ าเร ภิกฺขนู ํ อตฺถิภาวมสฺส ปกาเสสฺสามีติ สกลํ อมพฺ วนํ ภิกฺขนู ญฺเญว ปเู รส:ิ เอกจฺเจ ภิกฺขู จีวรกมมฺ ํ กโรนฺต,ิ เอกจฺเจ รชนกมมฺ ํ กโรนฺต,ิ เอกจฺเจ สชฺฌายํ กโรนฺต;ิ เอวํ อญฺญมญฺญํ อสทิสํ ภิกฺขสุ หสฺสํ มาเปส.ิ บด้วอยกภอแิกล. ้ษวบุ แทรุ กุษ.่หดนมงันั้ นอชี ้เฯหีวกน็ แวลา่ ้วข้าซแงึ่ ตภเ่ ิกจ้ษาุ อท. อ. มั มพาวกนั ทใงนั้ สวนิิห้ าเตร ม็ กรลอบบั แแลล้้วว โส ปรุ ิโส วหิ าเร พหู ภิกฺขู ทิสวฺ า นิวตฺตติ ฺวา “อยฺย สกลอมพฺ วนํ ภิกฺขหู ิ ปริปณุ ฺณนฺติ ชีวกสสฺ อาโรเจส.ิ (อ. พระธรรมสงั คาหกาจารย์ กลา่ วแล้ว) วา่ แม้ อ. พระเถระแล เถโรปิ โข ตตฺเถว ชือ่ ว่าปันถกะ เนรมิตแลว้ ซึ่งตน พนั ครงั้ นงั่ แลว้ ในอมั พวนั สหสสฺ กฺขตฺตมุ ตฺตานํ นิมฺมินิตฺวาน ปนถฺ โก อนั อนั บคุ คลพึงยินดีนน้ั นน่ั เทียว เพียงใด แต่การประกาศ นิสีทิ อมฺพวเน รมฺเม ยาว กาลปปฺ เวทนาติ. ซึ่งกาล ดงั นีฯ้ ดสว่งูั หินาีค้ดรรงั งจั้นนงีกน้ัฯ้ ลอา่ ว. พวา่ระอศ.าพสรดะาศาตสรสดั แาลย้วอ่ มกระบับสรุ ุษง่ั หนานั้ ชวอ่ื า่ซง่ึอพ.รทะาจ่ นฬู ปไันปถแกล้ะว อถ สตฺถา ตํ ปรุ ิสํ อาห “วหิ ารํ คนฺตฺวา `สตฺถา จฬู ปนฺถกํ นาม ปกฺโกสตีติ วเทหีต.ิ จขฬูาปนันแคลถรนั้วก้ เะวมา่อ(่ื ยอคอ่ .ำ� มเอรเยาปา่็เนงป)น็นดนั้ผงั ้ชูนออื่นีั ้ฯวบา่ รุจษุ ฬู นปนั้ันถไปกแะล(้วยอ่กมลเา่ปว็นแ)ลอ้ว.อเร.าพเปนั ็นแหผ้งชู่ ปอื่ าวกา่ เตน คนฺตฺวา ตถา วตุ ฺเต, “อหํ จฬู ปนฺถโก อหํ จฬู ปนฺถโกติ มขุ สหสสฺ ํ อฏุ ฺ€หิ. ไ(ยดอ่้ยมนิ อเวป.า่ ็นบ)รุอดุษ.งั นนนัภ้ี ้ฯกิ ไษปุแลท้ว. อแกี ม้ทกรงั้ าปบวทงลู แเปล็้นวผว้ชู า่ อ่ื วขา่ ้าจแฬู ตปพ่ ันรถะอกงะคนผ์นั่ ้เูเจทรยีิญว โส ปรุ ิโส ปนุ คนฺตฺวา “สพฺเพปิ กิร ภนฺเต จฬู ปนฺถกาเยว นามาติ อาห. ผลิตสื่อการเรยี นรู้ โดยโรงเรียนพระปริยตั ิธรรม วดั พระธรรมกาย 81 www.kalyanamitra.org
(อ. พระศาสดา ตรสั แล้ว) วา่ ถ้าอยา่ งนนั้ อ. ทา่ น ไปแล้ว, อ. ภกิ ษุ ใด วทต,ิ“เตตนํ หหิตคฺเถนฺตคฺวณา,ฺห,โยอวเปสส€มาํ อ`นอฺตหรํ ธจาฬู ยปิสนสฺ ฺถนโฺตกีตต.ิ ิ ยอ่ มกลา่ ว ว่ อ. เรา เป็นผ้ชู อ่ื วา่ จฬู ปันถกะ (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้กอ่ น, จงจบั ซง่ึ ภกิ ษนุ นั้ ทม่ี อื , อ. ภกิ ษุ ท. ผ้เู หลอื ลง จกั หายไป ดงั นี ้ฯ อ. บรุ ุษนนั้ ได้กระทำ� แล้ว อยา่ งนนั้ ฯ ปก“ชิรฏีวิสกกฺสตโชเสเาถถสตีวนตาโโีตจโวิฺถรรกตฬ.ิูเาทสถปเตสวงาตนฺโหีถภนขฺถสอานเตกหภกาปฺตสอสาตทรกุสฺกสสฺฺวํิเิจสา.ิมาฺจสปนตนป.ิอตฺตทรนสฺตานิโโทุํยฺโมภคฺธตสทึณาิกนอเฺขนฺหํคูต,มรออุณาอกชนสยาีวสฺต.ิสนกโีร.ิหฺเํธตาอยวอาสึ ยินม.ุ โุนมฺตเทตีณนสิํิ ในขณะนนั้ นน่ั เทยี ว อ. ภกิ ษุ ท. มพี นั เป็นประมาณ หายไปแล้ว ฯ อ. พระเถระ ได้ไปแล้ว กบั ด้วยบรุ ุษนนั้ ฯ อ. พระศาสดา ตรสั เรียกมาแล้ว ซงึ่ หมอชวี ก ในกาลเป็นทสี่ ดุ ลง รอบแหง่ กจิ ด้วยภตั รวา่ ดกู อ่ นชวี กอ.เธอจงรบั ซงึ่ บาตรของจฬู ปันถกะเถดิ , อ. จฬู ปันถกะนี ้จกั กระทำ� ซง่ึ การอนโุ มทนา แกเ่ ธอ ดงั นี ้ฯ อ. หมอชวี ก ได้กระทำ� แล้ว อยา่ งนนั้ ฯ อ. พระเถระ บนั ลอื อยู่ บนั ลอื เพยี งดงั สหี ะ เป็นราวกะวา่ สหี ะหนมุ่ (เป็น)ยงั ปิฏกท.สามให้กระฉอ่ นแล้วได้กระทำ� แล้วซง่ึ การอนโุ มทนาฯ อ. พระศาสดา เสดจ็ ลกุ ขนึ ้ แล้ว จากอาสนะ ผ้อู นั หมแู่ หง่ ภกิ ษุ คทคปสนนุตรสภฺฺฺตธวเฺ สิากคสฺวนฏาุตน,กิปฺถฺธสมามวหี ฺมภาเุ เขฏสสิกอฺิ€ตยฺขฏุาหฺํยู ฺ€นํิ€าอํคตยปุ กฺวนาคเวาฺสธถโตกนตตฺเุฏตา.ฺวภาึ ิกฺขภทภสุ ิกสปิกงฺขฺสฺขฺวฆสุสเิุิสสตงงิตสฺฺฆ,ฺฆฺวปําอริอวฏุ โุยฺุส€ทตฺโาคุกยยโฺเขตาชวิเสวติหณนาฺวาทนาารํํ แวดล้อมแล้ว เสดจ็ ไปแล้ว สวู่ หิ าร, ครนั้ เมอ่ื วตั ร อนั ภกิ ษุ ท. แสดงแล้ว, เสดจ็ ลกุ ขนึ ้ แล้ว จากอาสนะ ประทบั ยนื แล้ว ทห่ี น้ามขุ แหง่ พระคนั ธกฎุ ี ประทานแล้ว ซง่ึ พระโอวาทแหง่ พระสคุ ต ตรสั บอกแล้ว ซงึ่ กมั มฏฐาน แก่หมู่แห่งภิกษุ ทรงส่งไปแล้ว ซึ่งหมู่แห่งภิกษุ เสด็จเข้าไปแล้ว สพู่ ระคนั ธกฎุ ี อนั อนั บคุ คลอบแล้วด้วยของหอมอนั บคุ คลพงึ ยนิ ดดี ้วยดี เสดจ็ เข้าถงึ แล้ว ซงึ่ สหี ไสยา โดยพระปรศั เบอื ้ งขวา ฯ ครงั้ นนั้ อ.ภกิ ษุ ท. ประชมุ กนั แล้ว ข้างนดี ้ ้วย ข้างนดี ้ ้วย ออนครตชคุณิกุ ฺตฺฌฺคฺกกกณฑอาถมถสฺฒํฺหพฺ ยอาสิ;ลํเาาปสรยอาตภณชณํุสึ าฺหุิยน“นสาอนมาฺโเสวปตยโกุรสิฺกโภกจฺขิกตติตฺขม,ิ หฺูตูหิาอ`าทิโปตนวมนิยฺโาฺถจธเิโโสนตกหอิสจยิทีจนิตฬูสเฺตอฺวโปิมกานํสวฺถหิรสกคิตาตสาฺวรฺสฺถถาาํุ ในสมยั เป็ นที่สิน้ ไปแห่งวนั เป็ นราวกะวา่ อนั บคุ คลแวดล้อมแล้ว ด้วยมา่ นอนั เป็นวกิ ารแหง่ ผ้ากมั พลสแี ดง (เป็น) นง่ั แล้ว ปรารภแล้ว ซง่ึ กถาอนั แสดงซง่ึ คณุ ของพระศาสดา วา่ ดกู อ่ นทา่ นผ้มู อี ายุ ท. อ. พระมหาปันถกะ ไมร่ ู้อยู่ซง่ึ อธั ยาศยั ของพระจฬู ปันถกะ ยอ่ มไมอ่ าจ เพอ่ื อนั ยงั พระจฬู ปันถกะให้เรียนเอา ซงึ่ คาถา ๆ หนง่ึ โดยเดอื น ท. ส,่ี คร่าออกแล้ว จากวหิ าร (ด้วยความคดิ ) วา่ อ. จฬู ปันถกะนี เ้ ป็นคนเขลา (ยอ่ มเป็น) ดงั น;ี ้ แตว่ า่ อ. พระสมั มาสมั พทุ ธเจ้า ได้ประทานแล้ว ซง่ึ พระอรหตั กบั อเออรากหคสตตสฺมฺตามินํ มฺ ิ;ฺเาอสทอวมาโสพฺ ห;ิทุ ตฺโอธพีณนปทฺุติ นฺธรปาาอิภนฏตตํกฺตฺเาตพโนนลิ สนอหนฺนสตุาหปมฺตฏริสธปมมฏมมฺภฺ ิสหริทมานาภฺชฺตหิทตนิเาายฺตหยวิ.ิ ด้วยปฏสิ มั ภทิ า ท. ในระหวา่ งแหง่ ภตั ร หนง่ึ นนั่ เทยี ว เพราะความท่ี แหง่ พระองคเ์ ป็นพระธรรมราชาผ้ยู อดเยย่ี ม; อ. ปิฏก ท. สาม มาแล้ว กบั ด้วยปฏสิ มั ภทิ า ท. นน่ั เทยี ว; โอ ! ชอื่ อ. กำ� ลงั ของพระพทุ ธเจ้า ท. เป็นกำ� ลงั ใหญ่ (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้ฯ ครัง้ นนั้ อ. พระผ้มู ีพระภาคเจ้า ทรงทราบแล้ว ซง่ึ ความเป็นไป “สพปอรุานชตรฺธฺชุปฺติอติ ตทถฺวฺวปุามาฏภยฺฏคาํวรนาตคิวฺตานธกเมฺตสมมฺํุตฺพสวฺวลฏภาสฺฏาทยติสํีตวํ อิชิ ิมฺพชํลุทุ สตกฺธคุ ถํเตสาวมยปยิ ฺยหวาาตกยปฺตาํ สึยอกุพฏุลู นฺต€จฺธาฺวีวนยารํํ ทวั่ แหง่ วาจาเป็นเคร่ืองกลา่ ว นี ้ในโรงเป็นท่ีกลา่ วกบั ด้วยการแสดง ซงึ่ ธรรม (ทรงด�ำริแล้ว) วา่ อ. อนั อนั เราไป ในวนั นี ้ ยอ่ มควร ดงั นี ้ เสดจ็ ลกุ ขนึ ้ แล้ว จากพทุ ธไสยา ทรงนงุ่ แล้ว ซง่ึ ผ้าชนั้ สองอนั บคุ คล ย้อมดีแล้ว ทรงรัดแล้ว ซง่ึ ประคตเอว อนั ราวกะวา่ สายแหง่ ฟ้ า ทรงหม่ แล้ว ซงึ่ มหาบงั สกุ ลุ จีวรของพระสคุ ต อนั เชน่ กบั ด้วยผ้า กมั พลสีแดง 82 ธรรมบทภาคท่ี ๒ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
เสดจ็ ออกแล้ว จากพระคนั ธกฎุ ีอนั บคุ คลอบแล้วด้วยของหอม สุรภิคนฺธกุฏิโต นิกฺขมฺม มตฺตวรวารณสีห- อนั บคุ คลพงึ ยินดีด้วยดี เสดจ็ ไปแล้ว สโู่ รงเป็นท่ีกลา่ วกบั ด้วยการ วิกฺกนฺตวิลาเสน อนนฺตาย พุทฺธลีฬฺหาย แสดงซง่ึ ธรรม ด้วยพทุ ธลลี า อนั มีที่สดุ หามิได้ โดยการเยือ้ งกราย ธมฺมสภํ คนฺตฺวา อลงฺกตมณฺฑลมาลมชฺเฌ เพียงดังการเยือ้ งกรายแห่งช้างตัวประเสริฐตัวซับมันแล้วและ สปุ ญฺญตฺตปวรพทุ ฺธาสนํ อารุยฺห ฉพฺพณฺณา ราชสหี ์ เสดจ็ ขนึ ้ แล้ว สพู่ ทุ ธอาสนอ์ นั ประเสริฐอนั บคุ คลปลู าดดแี ล้ว พทุ ฺธรํสโิ ย วสิ สฺ ชฺเชนฺโต อณฺณวกจุ ฺฉึ โขภยมาโน ในท่ามกลางแห่งโรงกลมอันบุคคลประดับแล้ว ทรงเปล่งอยู่ วิย ยคุ นฺธรมตฺถเก พาลสรุ ิโย วยิ อาสนมชฺเฌ ชใใซหนื่องึ่ ้พกทวรา่ร่าะะยมเรคุพกัศนั ื่อลมธมาีแรองหฯแยง่ หู่พร่งารอะวพากสะทุ นธอเะ.จพ้ารระาทอว.กาทะอิตนั ย(มอ์อีว.นั รอลรณอ่มน)ะหเยหกังนทือ้อปยงรอแะดหทแ่บงั หหนง่้วง่ัภงแเู นลข้�าำว้ นิสที ิ. (เปม็ีนอยผก้)ู่นู ็ ิ่ง ไคอดร.้หเัน้ปมเ็นมแู่ แื่อหลพง่ ้วภระฯิกสษมั ุ มาตสดั มั ขพาทุดธแเลจ้ว้า ซเปง่ึ ็นวาผจ้สู ากั เวปา่็นเเสคดรจ็ื่อมงกาแลลา่ ้วว สมมฺ าสมพฺ ทุ ฺเธ ปน อาคตมตฺเต, ภิกฺขสุ งฺโฆ กถํ ปจฺฉินฺทิตฺวา ตณุ ฺหี อโหส.ิ อคครอกบอูปน..่อัวราันหอางน้เสพมอเ่คน,อมยีนเววงึ่.คื่องโกายแายเมพรนรหอ่ยาคพรง่มงั ะ(ะกในวทไนนศามาง่ัรอพจารแม่งงไาสลดรี,อแเะ้ดว�ำปอหหพรา็.นรง่ไิแทุือมมภเลธคทก่ือ้ิกวหเรลจหร)ษ่ือร้งาา่รือุงวแืวอทกวา่อล.าล่แนั ดอเา่หมเอหูแ.วด้รต.ลลืชอบลใเา่้วแวสหรอนา่หิษ้ียตดี ้ง่ซังทแงัก้พแึ่ขงมอปั หรบนนึ้.ท้ปะง่์ีพรงั้พแ้กิยษปครหทาุ้อ่อัวทวรง่ธมมางจอเมงแจาาผดาค้ลามย้้เูมว้วปะ,ุ ยค็แนนอเจพกุหกอไ.กัคปรง่ิงนภไภะแากเมปิกมหหิกบัก่ ษรแง่ษฤดลียเลุทุแ้ทวา่บท้วมั้ยยาว,.,้ สตฺถา มทุ เุ กน จิตฺเตน ปริสํ โอโลเกตฺวา “อยํ ปริสา อตวิ ยิ โสภต,ิ เอกสสฺ าปิ หตฺถกกุ ฺกจุ ฺจํ วา ปาทกกุ ฺกจุ ฺจํ วา อกุ ฺกาสติ สทฺโท วา ขิปิ ตสทฺโท วา นตฺถิ, สพฺเพปิ เม พทุ ฺธคารเวน สคารวา พทุ ฺธเตเชน ตชฺชิตา, มยิ อายกุ ปปฺ มปฺ ิ อกเถตฺวา นิสนิ ฺเน, เกจิ ป€มํ กถํ สมฏุ ฺ€าเปตฺวา น กเถสสฺ นฺติ, มพกไพนัาร้เอแแรลมาลชะ้้ววื่ออตนัดซรอ้เงึ่วสั ร.ภยถาิกวาธาพมษรจแงึุรารลมทู้เ,้วปเ.นอ็นวีย.ดา่เคม้เวรรแยดาื่อหพกนู งง่อร่น่ักกะนเลาสทภา่รรุียกิวยเวสษงั ยีอวุ จทางะกั เจ.ไพกราอยีลเ.ปหงา่ ็เดนวนธงกัเออคเ่อสรทนยีย่ือ.งอ่งแดเกมปหงั ลม็นนง่ า่ีพผี ้วใต้รนูในหรหง่ั กัสมพ้ตาเรงรัล้้ีออขยนมนนึกั้ ี,้ อหเมกวถาปส€มมฏุ ํ ฺ€กาเปถนสฺสวตามฺตีนติฺนมามธเุ รน มยา ชานิตพฺพํ, พฺรหฺมสเรน ภิกฺขู อามนฺเตตฺวา “กาย นตุ ฺถ ภิกฺขเว เอตรหิ กถาย สนฺนิสนิ ฺนา, แ(อใกอไใอนดนมน.นั น้ักเร้ใงึ่แจปะนาภล็ฬกูนลอหกิก้วแ็ปนแ.าวษลัลลนนา่ีเ้ดุร้งกวอนถ่ัท้าวอน่.เดก.ยทนวเนั่งะัปวเยีานหเ็านวจทเี,ลจป้า(ทีย(ออา่า็เคน่ีพวปย.นเรคป;็งาึ่น่นััน้็้นนงจเ)ขเเคเเมดฬูขอคกรย่ืีอปลงื่อรรวคจื่ันอาางฬู�ำกบงถห(ก)ลกปทยาวละา่ัมนลอู่ า่)วา่ไิมแถดว(อลกเอ)้,ปเะ้วะป.็แไนช,นข็นรมื่อ้)าตนัค้้อในพรในนนั เันสีรก้เปเข(ะแกธา็ยนลอลอาลอ่ผาง้ลวกทมเ้คเูนอท่ก.วม์นยีนีทกิด้า่ี วน.รั่แใอะดเนลเป.ททกู้วก็(เนียำ�ไ่รอาด(คผาวนลย้เ้้านูปภเนอ่หงป็งั่นิกมี)ไา็้พนวแษเมดท้รแปลุ้ิไอพ็งล่ี้ัวนทดมน้)วง่ึ้),;.ี ้ กา จ ปน โว อนตฺ รา กถา วปิ ปฺ กตาติ ปจุ ฉฺ ติ วฺ า, “อิมาย นามาติ วตุ ฺเต, “น ภิกฺขเว จฬู ปนฺถโก อิทาเนว ทนฺโธ, ปพุ ฺเพปิ ทนฺโธว; น เกวลญฺจสสฺ าหํ อทิ าเนว อวสสฺ โย ชาโต, ปพุ เฺ พปิ อวสสฺ โย อโหสเึ ยว; ดเทซจงึ่งลัู้าจนวขฬูี,งิอ้อวปผนงอั้นอูง่ึ แนถนั ใหแกนภง่ละกิกข้วนาษมุ ทีล้ทุ รกทรง่อัพ.นนใยผ�ำห้์อใูมอ้เคนปั.าร็เแเน่ปรลเเา็นจพ้ว้าไโื่อลดซขอ้ง่ึกกอนัเิยรงรฟะ)่ืะอทัง,ง�ำอใแซนแนัหงึ่ ลกลง่เ้นวาขว่ ลือมงุซ้ ไนคทงึ่ ปีจวร้(แาัฬพอู ลม.ปย้วนเ์ัอนรวนันัา้ถา่ เกยปโะดอ่็นนยมโีพล้กใหกิสระ้ตเดุ ปทรา็นะ�ำร วอิติทฺถาาปนรพิุ โตเฺ พโลปโกสนุตตาฺหตกุ ํรากเอมุฏมิ หุมํ ิ โฺพลภสกิกยิฺสฺขกาหู ฏุติ มุิยพฺาสจวสฺิโตตฺวสาอา,มตกิีตํํ อกาส,ึ ตมตฺถํ อาหริ: ผลติ สื่อการเรยี นรู้ โดยโรงเรยี นพระปรยิ ัตธิ รรม วัดพระธรรมกาย 83 www.kalyanamitra.org
ในกาลอนั ลว่ งไปแล้ว อ. มาณพ คนหนง่ึ ผ้อู ยใู่ นเมอื งชอ่ื วา่ ธปปอคมนนนามฺทฺตฺตปนกอเฺวราิตฺเรติกีเจฺตวมสอาิ มฺปิตพสอาปวิฺโิคาุ ทกยิรคฺุคีนาฺคณณิ หหฺหสณตุอิตนีสฺวาตํุ พคาจฺถรฺพรนาวิยกยปาสิจสสฺทฺจสี ิสาฺจกเนานอฺโกปิฺนโอกตาํ กปุโ.ิ มมโกรากมาตณฺขรา;ิ โสณโกฺสวทวาตกนจอกสฺธรโิฺยกตตหสสาาสนสฺลิย,ิ ํํ พาราณสโี ดยปกติ ไปแล้ว สเู่ มอื งตกั สลิ า เป็นอนั เตวาสกิ โดยธรรม ของอาจารยผ์ ้ทู สิ าปาโมกข์ เพอ่ื ต้องการแกอ่ นั เรียนเอาซง่ึ ศลิ ปะ เป็น เป็นผ้กู ระทำ� ซง่ึ อปุ การะ แกอ่ าจารย์ เกนิ เปรียบ ได้เป็นแล้ว ในระหวา่ ง แหง่ ร้อยแหง่ มาณพ ท. ห้า, ยอ่ มกระทำ� ซง่ึ กจิ ทงั้ ปวง ท. มกี ารนวดซงึ่ เท้าเป็นต้น ; แตว่ า่ อ. มาณพนนั้ ยอ่ มไมอ่ าจ เพอ่ื อนั เรียนเอา ซงึ่ ศลิ ปะ อะไร ๆ เพราะความทแี่ หง่ ตนเป็นคนเขลา ฯ อ. อาจารย์ (คดิ แล้ว) วา่ อ. มาณพนี ้เป็นผ้มู อี ปุ การะมาก แกเ่ รา นนฺตอิ าวจารยิโยมน“ฺโอตยปํิ มกมิฺจพิ หสปุ กิ กฺขาาโเรป,ตสํุ กิ นฺขาเสปกสฺโฺสกาตม.ิ ิ (ย่อมเป็ น), อ. เรา ยงั มาณพนนั้ จกั ให้ศกึ ษา ดงั นี ้แม้พยายามอยู่ ยอ่ มไมอ่ าจ เพอ่ื อนั ยงั มาณพให้ศกึ ษา ซงึ่ ศลิ ปะอะไร ๆ ฯ อ. มาณพนนั้ อยแู่ ล้ว สนิ ้ กาลนาน ไมอ่ าจอยู่ เพอื่ อนั เรียนเอา ออปสาณปกฺฑจฺโุอโกสิตฺฉานิ.ภจฺโราจติโวิรยมํ สฺสวอจสกุ ินติฺกปฺเฺวณตจาสฺจฺ€ิติาสฺวเาอสึ “กอา“มํยคํิ,มคิสามฺสถายํปมฺหิ ีตํ ิ อคุ ฺคอณาจฺหริิตยํํุ แม้ซง่ึ คาถา ๆ หนงึ่ กระสนั ขนึ ้ แล้ว อำ� ลาแล้ว ซง่ึ อาจารย์ วา่ อ. กระผม อปุ การโก, จกั ไป ดงั นี ้ฯ อ. อาจารย์ คดิ แล้ว วา่ อ. มาณพนี ้เป็นผ้กู ระทำ� ซงึ่ อปุ การะ แกเ่ รา (ยอ่ มเป็น), อ. เรา ยอ่ มหวงั เฉพาะ ซง่ึ ความเป็นแหง่ บณั ฑติ แกม่ าณพ นนั้ , แตว่ า่ อ.เรายอ่ มไมอ่ าจเพอ่ื อนั กระทำ� ซงึ่ ความเป็นแหง่ บณั ฑติ นนั้ ; ทปสจฺจสฺ ปุานมกีตาจโ.ิ รนํ กกาาตตพํุ ฺโสพก, ฺโกเมอิ;กมอสวสฺ สสฺ ํ มนมฺตยํ าพนอฺธิมิตสฺวฺสา อ. อปุ การะตอบ อนั เรา พงึ กระทำ� แกม่ าณพนแี ้ นแ่ ท้, อ. เรา ผกู แล้ว ซงึ่ มนต์ บทหนงึ่ จกั ให้ แกม่ าณพนนั้ ดงั นี ้ฯ อ. อาจารยน์ นั้ นำ� ไปแลว้ ซง่ึ มาณพนนั้ สปู่ ่า ผกู แลว้ ซงึ่ มนต์ บทนี ้วา่ กมฆ“ปชพอีวตครเนาฏิสิวฺวฺคฺธมสสฺาตโปิตส;ิสฺตปรฺวป,ิิพาอาตคเฺพหปํฺณุ ยํปอติํารํ ฺวยอากทตตุคฺตีตตํฺคํํิฺวชณ“สาเาปนปิฺนวหตปตฺุาาฺวํ“ฺเมเฺคตาปินจ,าน“ฺฉฆ“ยฺโชทตปเตาฏนลินอสฺเาธาิมิ ยนมํเฆตตีตอเีตมติเฏนนินิ สาอฺตกอม,ิ ปาํสิมกจุจตํ กึนิกวฺฉกาิสาฺขิตฺมขรยสฺิตณฺวตนาาฺวาฺมฺตตยาา,ํํํุ ฆเฏสิ ฆเฏส,ิ กกึ ารณา ฆเฏส;ิ อหปํ ิ ตํ ชานามิ ชานามิ อ. ทา่ น ยอ่ มพยายาม ๆ, อ. ทา่ น ยอ่ มพยายาม เพราะเหตไุ ร, แม้ อ. เรา ยอ่ มรู้ ซง่ึ เหตนุ นั้ , อ. เรา รู้อยู่ ดงั นี ้ ยงั มาณพให้เรียนเอาอยู่ ยงั มนตใ์ ห้เป็น ไปรอบแล้ว ร้อยครงั้ มใิ ชห่ นง่ึ ถามแล้ว วา่ อ. มนตน์ นั้ ยอ่ มปรากฏ แกเ่ ธอหรือ ดงั น,ี ้ บอกแล้ว วา่ อ. ศลิ ปะ อนั ชอื่ อนั คนเขาลา กระทำ� แล้ว ซงึ่ ความพยายาม กระทำ� แล้ว ให้คลอ่ งแคลว่ ยอ่ มไมเ่ ลอื นหาย ดงั นี ้ ให้แล้ว ซงึ่ เสบยี งในหนทาง กลา่ วแล้ว วา่ อ. เธอ จงไป อ. เธอ อาศยั แล้ว ซงึ่ มนตน์ ี ้จกั เป็นอย,ู่ แตว่ า่ อ. เธอ พงึ กระทำ� ซง่ึ การสาธยาย เนอื งนจิ เพอ่ื ประโยชนแ์ ก่ วตฺวาอปตลํ าอยยุ นฺโยตเฺถชาสย.ิ ปนสสฺ นิจฺจํ สชฺฌายํ กเรยฺยาสีติ อนั ไมเ่ ลอื นหาย แหง่ มนตน์ นั้ ดงั นี ้สง่ ไปแล้ว ซง่ึ มาณพนนั้ ฯ ครงั้ นนั้ ในกาลแหง่ มาณพนนั้ ถงึ พร้อมแล้วซงึ่ เมอื่ งพาราณสี สกิ ฺขิตอฺวถาสสฺ อาพคาโรตาตณิ มสสีาตมาปฺ ตมฺตหกาาสเกลฺก“าปรสตุ มฺโตมฺ าเมนมกสาปิ สปฺ .ิํ อ. มารดา ได้กระทำ� แล้ว ซงึ่ สกั การะและสมั มานะใหญ่ (ด้วยความ ยนิ ด)ี วา่ อ. บตุ ร ของเรา ศกึ ษาแล้ว ซงึ่ ศลิ ปะ มาแล้ว ดงั นี ้ฯ ในกาลนนั้ อ.พระราชาผ้เู ป็นใหญ่ในพระนครชื่อวา่ พาราณสี อกอรตาุจยฺตฺจกโตนนมทกมฺ าํ านกทิีสพปุจฺ าิโรกากฺ จณมาิ มฺ สยโํีรตทาอ,ิโชทสาิสตฺวิ าป“จอ“อฺจตตเฺถวฺติ กโฺขนนนฺโุ ตวชโฺชขอนตฺนฺตาโเมมน ทรงพิจารณาวา่ อ.โทษ อะไร ๆ ในกรรม ท. มีกายกรรมเป็นต้น ของเรา มีอยหู่ รอหนอแล ดงั นี ้ ไมท่ รงเหน็ แล้ว ซง่ึ กรรมอะไร ๆ อนั ไมเ่ ป็นเหตพุ อพระทยั ของพระองค์ ทรงด�ำริแล้ววา่ ชื่อ อ.โทษ ของตน ยอ่ มไมป่ รากฏแก่ตน, 84 ธรรมบทภาคท่ี ๒ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
ยอ่ มปรากฏ แก่ชน ท. เหลา่ อื่น, อ.เรา จกั ถือเอารอบ (ซงึ่ ความ ปเรสํ ปญฺญายติ; นาครานํ ปริคฺคณฺหิสสฺ ามีติ ดโขยจขโเซอเดเบปปดด้อองก.่ึอั่วงั ็็กียนนยยอนยงงกมาดอธผไเเาี,เลเถถ้รรรปพร้ปหบเุอูืเ้้อาา่าาบรจ็ทศานนัาวววนมียรรว่ัอยาซา่,พ่ จไนอท)ทนอังึ่ซรานัแ.ค.นัใะรออ้ลตคเณ,ุร.ไ.แหดเเ้วจามนรอรรห้วลชางาเ่.พยง่ชปขดาเ่าๆปงึช็วยนอน้ผนวยก็นานงงั้ยนตัูธง้ัินทจบเผไผกบรงัรม้าใ.ๆ้ค้อุูรมูอารคุนเรก่มคยรปียพ้คูแเฯลมไ็ลใู่ดวนแู่ลรลซนา่ใละงลัเใ้วรหวคทพหนาช้้ว,แ้กร.เ้กรนีใ้ยอ่ือลรใะนรเมมะนน็.้งสวะนอมากทีอทเดคบุซนวยลทำา�ำ�จ็รลงึ่าษยุุอชา่อ.เคยาทืวนยญยย�ำเอ่่ียูย่์ูยเทา(ปนัขวาน็ซซทแ.ท็ไนอไวงงึ่่ึล.มป.คงคสะจทเ่มแวดวภมปจพกัาลรนางั็าีคนงงมลก้มวนษุพเ�ำดธเีเลปเียปป้วมปร�ำ็ตา่น็็์ผา่รน็รนีปนวาเม้ิแนูแสตแวรมลหง่ัะ้หาด่ดนอแบ้ผวง่กงจ็่.งันพอ้พรเูพานอยลิวโ.รรรวรเภีเออ่วขะ้ตระปะา่ กคทมรอาร็าร่นาแแรเางางชปตาชฝลลชชทา็้มนนื่้อ้ๆาาาวว). จินฺเตตฺวา สายํ อญฺญาตกเวเสน นิกฺขมิตฺวา “สายมาสํ ภญุ ฺชิตฺวา นิสนิ ฺนมนสุ สฺ านํ กถาสลลฺ าโป นาม นานปปฺ การโก โหต;ิ สจาหํ อธมฺเมน รชฺชํ กาเรมิ, `ปาเปน อธมมฺ ิกรญฺญา ทณฺฑพลอิ าทีหิ หตมหฺ าติ วกฺขนฺติ; สเจ ธมเฺ มน กาเรมิ, `ทีฆายโุ ก โน โหตุ ราชาตอิ าทีนิ วตฺวา มม คณุ ํ กเถสฺสนฺตีติ เตสํ เตสํ เคหานํ ภิตฺติอนสุ าเรน วิจริ. ใเโหดนลรยะา่อใหนโุนวมนั้ขา่ งงณไคดแ์เะ้ดปหนียงร่ นัเ้ะวรทกืออนนบัั .นยโทจืนนั่.รแเสผทลอ้ขูีย้งวดุวเทพซฯี่เงึ่อ่ืงอปาอโุ แรม.ะหงพโง่ยครเช์ะรนือรทาแ์น.ชกาฯก่ยาอ่ทรมรเขงท้เาห�ำไปน็ลแาสลยเู่ ้รวือซซนงึ่ง่ึ อทโจโุ.มรสงอทคง.์ ตสมฺ ึ ขเณ อมุ มฺ งฺคโจรา ทฺวนิ ฺนํ เคหานํ อนฺตเร อมุ มฺ งฺคํ ภินฺทนฺติ เอกอมุ มฺ งฺเคเนว เทฺว เคหานิ ปวสิ นตฺถาย. ราชา เต ทิสวฺ า เคหจฺฉายาย อฏฺ€าส.ิ อเใซพนงึ่.ทรภกาา่าณัอะนล.เฑมเหยปะาตอ่็นณอุมททะพพ.่ี ไแยรทห,า�ำง่ยตแลโา่ืนมจาม้แรยอลซทอ.้วง่ึเ..รอทเาหเโุ มา่มลน่ืองา่รสคู้อนยา์แยอ่นั้ธลู่มย้ฯวพอายย.จเารงึ ายซเขางึ่ ้ามมรไ้นูอปอตยส.ท์นู่ เู่ รา่นั้ซือนง่ึนกเยแหลอ่ลตา่ม้วนุวพแนั้ ยจลางึ้วแยดลางัวมนดา่ ีู้ เตสํ อมุ มฺ งฺคํ ภินฺทิตฺวา เคหํ ปวสิ ติ ฺวา ภณฺฑานํ โอโลกนกาเล มาณโว ปพุชฺฌิตฺวา ตํ มนฺตํ สชฺฌายนฺโต “ฆเฏสิ ฆเฏสิ, กึการณา ฆเฏสิ; อหํปิ ตํ ชานามิ ชานามีติ อาห. กจทอไทดก.ลัรร้เงงใวเัสกสรหแออดาำ�ด้ฉล..หจ็บัิ้ทบวโพนเแจข.หดรหล้ราเาะจป้นวไยทรบัป็นีไา.แปซแผชใเลง่ึลแ้หอาูนเ้ว้ลวสลนักท้วยีา่สมา(รนซงลพู่าโงงนึ่ัดน้ณเรคขหยะีอวฟ้พน็ทนางดังนแ่ีมมมิเแงัวลีรเาีหนล้ ศ้ปูแ้วณ้วีน็้นนล้าทซพ้์ไ;ซวพปง่ึิงงน่ึ้ ยโแทมรอจ้ออ่ลวนั่กร้)มมวตนทแเน์แีป้แล.นัหผ็้นมะเ้งสู่ห,(้มซชากลอนงีหึ่ธลา่ผ.ยนา่น้ามทา้วานอัยแ้า.พนัลอณรผผ้วยต้อ้้อพหูู)ู่นมยนนซวนนใู่ีงาไีึ่่น้งุ่นยป่ัมแพไงเัอนดลทรเยตร้ย้ะวียาดู่ด์นนิว้้ววควททยยฯา่ร.. เต ตํ สตุ ฺวา “อิมินา กิรมหฺ ญาตา, อิทานิ โน นาเสสฺสตีติ นิวตฺถวตฺถานิปิ ฉฑฺเฑตฺวา ภีตา สมมฺ ขุ สมมฺ ขุ ฏฺ€าเนเนว ปลายสึ .ุ ราชา เต ปลายนฺเต ทิสฺวา อิตรสสฺ จ มนฺตํ สชฺฌายนฺตสสฺ สทฺทํ สตุ ฺวา นาครานํ ปริคฺคณฺหิตฺวา นิเวสนํ ปาวสิ ;ิ จใซอนง่ึ.งมไเบปราืุอรกณุษอน็ .พนคอคผโนันุ้รม้เูันห้รองีเยคน.มน์ึ่เงื่อ(จเอร้อานแัาาจโตตแจงร่เลรนีช้ว้�ำทาสมเ.ซ)วทางึ่า่ทียศงซำ�วลิแงึ่ลปลมาต้วะายรณแมัสลอพาแ้ว.แพนลใล้นรัวน้ ้ะวเดรรวจืาองั ่าาชนนกาี ้ฯชแเมอ่ืนทือโ่ะนรงพง้นตรนก้ัอใสานงยลิเถรานียนอกมโ.แนีเอจล้นย้้วา,,ู่ วภิ าตาย ปน รตฺตยิ า ปาโตว เอกํ ปรุ ิสํ ปกฺโกสติ ฺวา อาห “คจฺฉ ภเณ อสกุ วีถิยํ อสกุ สฺมึ นาม เคเห อมุ มฺ งฺโค ภินฺโน, ตตฺถ ตกฺกสลิ โต สปิ ปฺ ํ อคุ ฺคณฺหิตฺวา อาคตมาณโว อตฺถิ; ตํ อาเนหีต.ิ ซง่ึ ทา่ อน. บดงรัุ ุนษีน้นนั้�ำมไาปแแลล้ว้วซกงึ่ ลมา่าวณแพล้วฯวา่ อ. พระราชา ยอ่ มรับสงั่ หา โส คนฺตฺวา “ราชา ตํ ปกฺโกสตีติ วตฺวา มาณวํ อาเนส.ิ ครัง้ นนั้ อ. พระราชา ตรัสแล้ว กะมาณพนนั้ วา่ อถ นํ ราชา อาห ผลิตสอื่ การเรียนรู้ โดยโรงเรยี นพระปรยิ ัตธิ รรม วัดพระธรรมกาย 85 www.kalyanamitra.org
แนะ่ พอ่ อ. เธอ เป็นมาณพผ้เู รียนเอาแล้วซงึ่ ศลิ ปะมาแล้ว อาคต“ตมฺวาํณโตวาตต.ิ “อตามกฺกเทสลิวาโตต.ิ สปิ ปฺ ํ อคุ ฺคณฺหิตฺวา จากเมอื งตกั สลิ า (ยอ่ มเป็น) หรือ ดงั นี ้ฯ (อ. มาณพ กราบทลู แล้ว) วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้สู มมตเิ ทพ พระเจ้าข้า (อ. อยา่ งนนั้ ) ดงั นี ้ฯ (อ. พระราชา ตรสั แลว้ ) วา่ อ. เธอ จงให้ ซงึ่ ศลิ ปะนนั้ แม้แกเ่ รา ท. นิสที “ิตอฺวมาหฺ คากณํปฺหิ าตตํ .ิ สปิ ปฺ ํ เทหีติ. “สาธุ เทว สมาสเน ดงั นี ้ ฯ (อ. มาณพ กราบทลู แล้ว) วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้สู มมตเิ ทพ อ. ดลี ะ อ. พระองค์ ประทบั นงั่ แล้ว บนอาสนะอนั เสมอ จงทรงเรยี นเอาเถดิ ดงั นี ้ฯ ครงั้ นนั้ อ. พระราชา ทรงกระทำ� แล้ว อยา่ งนนั้ ทรงเรียนเอาแล้ว “อยนอฺเถต อนาํ จรราิยชภาาโคตตถิาสหกสตสฺ ฺวํ อาทาตสํ .ิ มนฺตํ คเหตฺวา ซงึ่ มนตน์ นั้ กะมาณพนนั้ ได้พระราชทานแล้ว ซงึ่ พนั แหง่ ทรพั ย์ (ด้วยพระดำ� รสั ) วา่ อ. สว่ นนี ้เป็นสว่ นแหง่ อาจารย์ ของเธอ (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้ฯ ในกาลนนั้ อ.เสนาบดีกลา่ วแล้วกะนายภษู ามาลาของพระราชาวา่ มสสฺ ตํุ ทการิสเสสฺ นสาีตป.ิ ต“ิเรสวฺ โฺ วา กปปรปฺ เสกวฺํ อาวหาต“ิ.กทา รฺโ อ. เธอ จกั กระทำ� ซงึ่ พระมสั สุ ของพระราชา) ในวนั พรุ่งหรือ หรือวา่ ในวนั มะรืนนี ้ดงั นี ้ฯ อ. เสนาบดนี นั้ ให้แล้ว ซงึ่ พนั แหง่ ทรพั ย์ แกน่ ายภษู ามาลานนั้ เ“หสกตุ นึ ฺวาสาโปาสมตีติตขภิรสุ ํ วสฺ วสิ ตุ อฺสสฺเตสตหวิ,ิ,สิยสฺ “อรํ หทปํ ตโฺ หรฺวาํสาชติ า“มฺวกตสาิจ.ิ ฺสฺจกุคํ มลโนมฺนําอกฬตโึ รฺถนฉีตฺโินิตวฺทติตฺววฺวาิยา, กลา่ วแล้ว วา่ อ. กจิ ของเรา ท. มอี ยู่ ดงั น,ี ้ (ครนั้ เมอ่ื คำ� ) วา่ ข้าแตน่ าย อ. กจิ อะไร ดงั นี ้(อนั นายภษู ามาลา) กลา่ วแล้ว, (กลา่ วแล้ว) วา่ อ. เธอ เป็นราวกะวา่ กระทำ� อยู่ ซงึ่ กรรมคอื การปลงซงึ่ พระมสั สุ ของพระราชา เป็น สะบดั แล้ว ซง่ึ มดี โกน เกนิ เปรียบ ตดั แล้ว ซง่ึ ก้านแหง่ พระศอ เป็นสนาบดี จกั เป็น, อ. เรา เป็นพระราชา (จกั เป็น) ดงั นี ้ฯ อ. นายภษู ามาลานนั้ รบั พร้อมแล้ว วา่ อ. ดลี ะ ดงั นี ้ยงั พระมสั สุ ปคคคเนลหหนฺโํสตธโา.ิ ทสฺวฬาเึก“นสฉ“าินมขธฺทโุสตูริตสฺ ิ ํุํุ สโเวมตถฏปเฺกฺมฏํฏตตจิ ฺวีตกฉฺ าณุิติ ขวฺ ปฺ€ารุ ธนุํ ารปโเรหอ,โฺ ํสกติมเอฺวนมกาสฺตปสฺํ ปฺนกุ€หลตรณาาฺวฏเาทรนเวิ นขฺเเตสวรุ ํ ให้เปียกแลว้ ด้วยนำ� ้ อนั เจอื ด้วยของหอม ในวนั เป็นทกี่ ระทำ� ซง่ึ พระมสั สุ ของพระราชา สะบดั แล้ว ซง่ึ มดี โกน จบั แล้ว บนทสี่ ดุ แหง่ พระนลาฏ (คดิ แล้ว) วา่ อ. มดี โกน เป็นมดี มคี มอนั ร่อย หนอ่ ยหนงึ่ (ยอ่ มเป็น), อ.อนั (อนั เรา)ตดั ซงึ่ ก้านแหง่ พระศอโดยการประหารครงั้ เดยี วนนั่ เทยี ว ยอ่ มควร ดงั นี ้ยนื แล้ว ณ ทสี่ ดุ แหง่ หนง่ึ สะบดั แล้ว ซง่ึ มดี โกน อกี ฯ ในขณะนนั้ อ. พระราชา ทรงระลกึ ถงึ แล้ว ซงึ่ มนต์ ของพระองค์ ปชกมาโจาุ รนทฺจนาสึมตฺโม.ตุเสู ลิโมฺ สช“ึ อฆา“ขเุนชเรเฏาาณนนสมิาีตนรตฆาิิปชิอเชฏามาฺชสํหอิ.,ิร.ตากฺตนชกึโาหนาตาริปมภณิ ตนีโาตสฺตฺสํ ขฆสรุรเนํ ิฏตลภสฺวามูา;ิ ฏิยอโสํ ตขหชิปํปเฺฌิสติ ทาฺวตยาาํํ เมอื่ ทรงกระทำ� ซง่ึ การสาธยาย ตรสั แล้ว วา่ อ. ทา่ น ยอ่ มพยายาม ๆ, อ. ทา่ น ยอ่ มพยายาม เพราะเหตไุ ร , แม้ อ. เรา ยอ่ มรู้ ซงึ่ เหตนุ นั้ อ. เรา รู้อยู่ ดงั นี ้ ฯ อ. เหงอ่ื ท. ไหลออกแลว้ จากหน้าผาก ของนายภษู ามาลา ฯ อ. นายภษู ามาลานนั้ (คดิ แล้ว) วา่ อ. พระราชา ยอ่ มทรงรู้จกั ซง่ึ เรา ดงั นี ้ กลวั แล้ว โยนไปแล้ว ซง่ึ มดี โกน ทภี่ าคพนื ้ หมอบลงแล้ว ด้วยอก ณ ทใี่ กล้แหง่ พระบาท ฯ ชอื่ อ. พระราชา ท. เป็นผ้ทู รงฉลาด ยอ่ มเป็น, เพราะเหตนุ นั้ “อเร รทาฏุ ชฺ€านโนหาปนิตาม`นเมฉํกราาชาโหชนาฺตนิ,าตเตตี นิ สนฺํ เํ อกวโรมสาตี ห.ิ อ. พระราชา ตรสั แล้ว อยา่ งนี ้ กะนายภษู ามาลานนั้ วา่ แนะ่ นาย ภษู ามาลาผ้อู นั โทษประทษุ ร้ายแล้ว โว้ย อ. เจ้า ยอ่ มกระทำ� ซง่ึ ความ หมายรู้ วา่ อ. พระราชา ยอ่ มไมท่ รงรู้จกั ซง่ึ เรา ดงั นหี ้ รือ ? ดงั นี ้ฯ (อ. นายภษู มาลา กราบทลู แล้ว) วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้สู มมตเิ ทพ “อภยํ เม เทหิ เทวาต.ิ อ. พระองค์ ขอจงพระราชทาน ซงึ่ อภยั แกข่ ้าพระองคเ์ ถดิ ดงั นี ้ฯ (อ.พระราชาตรสั แล้ว)วา่ (อ.เรอื่ งนนั้ )จงมเี ถดิ ,อ.เจ้าอยา่ กลวั แล้ว, “โหต,ุ มา ภายิ, กเถหีต.ิ อ. เจ้า จงกลา่ ว ดงั นี ้ฯ (อ. นายภษู ามาลา กราบทลู แล้ว) วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้สู มมตเิ ทพ กหโตุ รฺวนา“ฺโเตสตนํ เวสาิยปนตาคปิ ลตเนมึ การฬเิสทึ สฺ วฉาินมสฺทีตห;ิสอฺสตาํสหทฺมาตึตฺวม.ิ าเต`ร,อโฺหํ รมาสชสฺาํุ อ. เสนาบดี ให้แล้ว ซง่ึ พนั แหง่ ทรพั ย์ แกข่ ้าพระองค์ กลา่ วแล้ว วา่ อ. เธอ เป็นราวกะวา่ กระทำ� อยู่ ซง่ึ พระมสั สุ ของพระราชา (เป็น) จงตดั ซงึ่ ก้าน แหง่ พระศอ; ครนั้ เมอื่ พระราชานนั้ สวรรคตแล้ว, อ. เรา เป็นพระราชา เป็น จกั กระทำ� ซง่ึ เธอ ให้เป็นเสนาบดี ดงั นี ้ดงั นี ้ฯ 86 ธรรมบทภาคที่ ๒ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
อรช้อ่ือนั งเอเรรอา.ีย.วกพตัไแดรถละ้แอุ ้วรละา้ไวชซรางึ่ อเเทพสนั รนรเธงาาสอะบดอดไบาัมี ศแไ่(ดยัตล้แ้รวัสลซซ้แวงึ่ง่ึ ลอคจ้วาา�ำ)จกนาสนวั้รา่ำ� ย(นท์ ดกัรดกูงขงัด่ออน�นำงีร้เเิสแรทลานร,้วาง)บยวงดั า่บี คุอผ้ค.เู จชลรีวใิญหติ ้ ราชา ตํ สตุ ฺวา “อาจริยํ เม นิสสฺ าย ชีวิตํ ลทฺธนฺติ เสนาปตึ ปกฺโกสาเปตฺวา “อมโฺ ภ เสนาปติ กึ นาม ตยา มม สนฺตกิ า น ลทฺธํ, ไเซจอซดพดงงง่ึ่ึ.งั ้รพอเอนพสาอารีใอร้นะฯจะกนะ.อามราไศกาบาปราาาศชยดณสลจยทั์ีนตดนาพานัก้ราีนน้ซัสแองนแ่ึัเ้แวปท.ลลน่็ใน้า่วจน้วเแนอรากซคาวากงาึ่วา่จดแตล้นายงวัข�ำนรอน่น่ข้แานัย้มีอแแห้์ผเไงตทคน้ปทูมเอ่รวรง่็นิศอ่้งนาาแจากาจหดปฬจูราง่งะัาปรเนทสโยเันทมพี�ำน์้ทถรอกแื่อางรก.ขลอบยงะช้์วยนังัด(ีวไบไงัเี ดติดหแบซคุ ้้เเกน็ง่ึคุปคอปส่อ็ค็นนลันกาัซลใแขแจกงห่ึใ้ลาลาาเห้ร้พวธ้วร้ร้อเอยเใะน(งจนใ,์นรเ้านรกเอนั้อทีกยาไนั .ดศากฯลใล้แแแนหเนธลลลนัญ้ ้้้อ)ีววว้),่ อทิ านิ ตปํพทฺพฏาฺ€เชํุ ตนฺวาสกโอฺ กามจ,ิ ริมยมํ ปรฏกฺฺโ€กาสนากิเปขฺ มตาฺวตาิ “ตอํ าจรรฏิยฺ€า ตํ นิสฺสาย มยา ชีวติ ํ ลทฺธนฺติ วตวฺ า มหนฺตํ สกฺการํ กริตฺวา ตสฺส เสนาปตฏิ ฺ€านํ อทาส.ิ โส ตทา จฬู ปนถฺ โก อโหส,ิ สตถฺ า ทสิ าปาโมกขฺ า- จริโยต.ิ ยอดเตพตข.งรงรััรล้ััจสสนอพาฬูแแีม,แใอ้รเลลนทปแะม.้้วววัียศล้นใพนั้นววาถววร,หสกา่าก่ไะดดนาะศดตล้าเง่ึนาปกูรอนนัส็้เัสน่อีกนัป้ดแนแ็นาใลลภหท้วอ้วิกค้่ีตพค.ษรองรัง่ึ้ันซ้ยุัอน้เทงเึ่ขา่รยทมเ.าองเรู่ร่ือฉนแื่งองวพพมี,นง้เาอ้ปรใา�ำจนะ็นะัมนาจกแลาทเฬูปลาวแ่่ีพ็้ลวปงนลงึ่ไกั้นวเปค่อใถแรนนขซก่ือลอขงึ่ะ้งอวเงมุ กร.จเท่ือลกฬจูใรงาิ่ดฬนูัปพอวแจปันันยลฬูันล์อถ้วกว่ถนกัวงเดกะาเ่ สปไนงัะปฏ็นนนั้แฐเโีปโ้ิลลชตอ็น้วากงัเ้ ปคดขิย็นนนนึกะ้!ี ้ สตฺถา อิมํ อตีตํ อาหริตฺวา “เอวํ ภิกฺขเว ปพุ ฺเพปิ จฬู ปนฺถโก ทนฺโธว อโหส,ิ ตถาปิ สฺส อหํ อวสฺสโย หตุ ฺวา ตํ โลกิยกฏุ มุ เฺ พ ปตฏิ ฺ€าเปสนิ ฺติ วตฺวา, ปเุ นกทิวสํ “อโห สตฺถา จฬู ปนฺถกสฺส อวสฺสโย ชาโตติ กถาย สมุฏฺ €ิตาย, จูฬกเสฏฺ €ิชาตเก อตีตวตฺถํุ กเถตฺวา อ.บคุ คลผูม้ ีปัญญา ผูเ้ ห็นแจ้งโดยปกติ ยงั ตน ย่อมใหต้ งั้ “อปปฺ เกนปิ เมธาวี ปาภเตน วิจกฺขโณ ข้ึนพร้อม ดว้ ยทรพั ย์อนั เป็นตน้ ทนุ แมน้ อ้ ย เพียงดงั สมฏุ ฺ€าเปติ อตฺตานํ อณํุ อคฺคึว สนธฺ มนตฺ ิ (อ.บคุ คล) ก่ออยู่ ซ่ึงไฟ อนั นอ้ ย ดงั นี้ ฯ เย(ไใข(ปใยดหองัน็อ่้น้กเชงปกมโรเาดแ็ศลานะดเมปกลูรกทเกจ็้ษใ่อนนิย�ำ้นานฐี)แ)ะ้ใข,กีชภลหใอานื่อ้้วิกตใงลกวนษงั)้กา่าลกุซ่อจทแลงาง่ึ นฬูห.นพลจอง่กีอรกฬู้น้ข.อะ.่อปเน่ัมุเมรนรันเทแาาแท,ถมรลเเียกัปพป้้ใว(ว็็อนะนนยน.หก์อ(ททดีาานั้ี่พี่พ้เวลมรเใงงึึ่ยปนาหิไไข็พดน้นัเด้ อป้,รโ้ยเ็งละปนเอ่จด็ปกนเมฬจู็�ำตุนแ้การปรจลขัสระันฬู้วะอ)ถนทปงใกวนั่นั�ำนา่ะเกถแทนากซหอียีล้เงะ่ึง่.วปนจข็;นอฬูีไมุ้หดผนดัปทน้เ้เูงเัันปรกตงึ่นัพ็ถนิดอวี ้ยกาแแ.ทเ์อสะลลรรนนักิ้้ววางี ้ คาถํ วตฺวา “น ภิกฺขเว อิทาเนวาหํ อิมสฺส อวสฺสโย ชาโต, ปพุ ฺเพปิ อวสสฺ โย อโหสเิ มว; ปพุ ฺเพ ปนาหํ จกอฬิมูุฏํปุมโนฺพลฺถกสโิยฺสกกาฏุตมุิอพฺโหวสสตฺส,ิฺวสาาม“ิกตํ ทอากปาิ ส,ึ อิทานิ โลกตุ ฺตร- จูฬกนฺเตวาสิโก นกั ษสัตว่รน(ใวนา่ กอา.ลเศนรนั้ษ)ฐเปีช็่ือนวเรา่ าจนฬู นั่ กเะทียผว้ฉู ล(ไาดด้เปผ็น้เู ฉแียลบ้วแใหนลกมาลผน้ฉู ี)้ลดางั ดนใีน้ฯ อหเมจวฬู ากตเิ สชฏาฺต€ีกปํ สนโมปธาณเนฺฑสิโต.ิ พฺยตฺโต นกฺขตฺตโกวิโท ผลิตส่อื การเรยี นรู้ โดยโรงเรยี นพระปริยตั ธิ รรม วัดพระธรรมกาย 87 www.kalyanamitra.org
ในวนั หนง่ึ อกี อ. ภกิ ษุ ท. ยงั วาจาเป็นเครอ่ื งกลา่ ว ให้ตงั้ขนึ ้ พร้อมแลว้ ช“ปคอาเตหาโฏิ ตวตฺป€โุตํุ สิโเุ .ิตนอ,กจสทฬูกิวปฺโอสกิทนํนฺาถฺโนโตกธิ ปมโิ ลมฺ จกสวตตุิรภหูิยฺตาิ ํรยธํมอมภาโมฺนเิกสกสฺขหฏุสฺู ิ มุชกฺชพฺจถิตตสํ ฺวปุสฺสาปฺมทฏอุ สฺํร€หาาคมเตปาิโฺเตสกถํํุ ในโรงเป็นทก่ี ลา่ วกบั ด้วยการแสดงซงึ่ ธรรม วา่ ดกู อ่ นทา่ นผ้มู อี ายุ ท. อ. พระจฬู ปันถกะ แม้ไมอ่ าจอยู่ เพอ่ื อนั เรียนเอา ซงึ่ คาถา มบี ทสเ่ี ป็น ประมาณ โดยเดอื น ท. สี่ ไมส่ ละแล้ว ซงึ่ ความเพยี ร ตงั้ อยเู่ ฉพาะแล้ว ในพระอรหตั , เป็นเจ้าของ แหง่ ขมุ ทรพั ยค์ อื ธรรมอนั เป็นโลกตุ ระ เกดิ แลว้ ในกาลนี ้ดงั นี ้ฯ อ. พระศาสดา เสดจ็ มาแล้ว ตรัสถามแล้ว วา่ อกู อ่ นภกิ ษุ ท. โวอกลตุิมถกฺเาํ ตคุตยส,าฺตตถ“รถฺสภมธานิกามฺนหฺขฺมอิสเวสานิ คฺสฺนนาตฺมตวฺ มิ าสปาจุ“สมกฺฉาิโาิตกสยฺวเนาน,ตุ โถฺอ“หอาตริมภิทเากิยฺธยขฺววเาริวติโยิ นเาวอภมตติกาฺรวหตฺขาิิุ อ. เธอ ท. เป็นผ้นู ง่ั พร้อมกนั แล้ว ด้วยวาจาเป็นเครื่องกลา่ ว อะไร หนอ ยอ่ มมี ในกาลนี ้ ดงั น,ี ้ (ครนั้ เมอื่ คำ� ) วา่ (อ. ข้าพระองค์ ท. เป็นผ้นู ง่ั พร้อมกนั แล้ว ด้วยวาจาเป็นเครื่องกลา่ ว) ชอ่ื นี ้ (ยอ่ มมี ในกาลน)ี ้ ดงั นี ้ (อนั ภกิ ษุ ท. เหลา่ นนั้ ) กราบทลู แล้ว, ตรสั แล้ว วา่ ดกู อ่ นภกิ ษุ ท. อ. ภกิ ษุ ผ้มู คี วามเพยี รอนั ปรารภแล้ว ในศาสนา ของเรา เป็นเจ้าของ แหง่ ธรรมอนั เป็นโลกตุ ระ ยอ่ มเป็นนน่ั เทยี ว ดงั นี ้ตรสั แล้ว ซง่ึ พระคาถา นี ้วา่ อ. หว้ งน้�ำ ย่อมไม่ทว่ มทบั ซ่ึงเกาะใด อ. บคุ คลผมู้ ีปัญญา “อฏุ ฺ€าเนนปปฺ มาเทน สฺ เมน ทเมน จ พึงกระท�ำ ซ่ึงเกาะ (นนั้ ) ดว้ ยความเพียรเป็นเหตลุ กุ ขึ้นดว้ ย ทีปํ กยิราถ เมธาวี, ยํ โอโฆ นาภิกีรตีติ. ด้วยความไม่ประมาทด้วย ด้วยความส�ำรวมด้วย ดว้ ยการฝึกดว้ ย ดงั นี้ ฯ อ.อรรถ วา่ (อ. บคุ คล) ผ้มู าตามพร้อมแล้ว ด้วยปัญญามโี อชะ ออสสสออิรตเตีลตมมหฺสคโิยินหถตงามตฺน.ิฺขฺตตภฺากอาผถคฺีเาวเรลตโรปิ ตทณทนปฺสีปปีภวํสํ ํ าเาู ตสกรเสกมหสสยยธิาิงรริาาฺคขฺจาวถาเถตรีเเมตาหู อกตนนิ ิมเ;ิรธอสยอ“มปฺมวฺยตอเฺปรึฺิ มฺตินิยมอหกโฺทสนาตาิงฺรเขตฺทิิยทธาํุลทุนมเตลฺมสโฺ จปนภมกเนตตชปฺกนปุอปฏิเุตณาฺฏุ€ฏิ รฺา€ฺย€ิสฺานฺยตจเทุ ภนาาาาฺธนตตตูยยิ-ํิิ อนั เกดิ แตธ่ รรม ชอื่ วา่ ผ้มู ปี ัญญา พงึ กระทำ� คอื วา่ ควรกระทำ� คอื วา่ พงึ อาจ เพอื่ อนั กระทำ� ซงึ่ เกาะคอื พระอรหตั ผล อนั เป็นทพ่ี ง่ึ ของตนเป็นแล้ว ในสาครคอื สงสาร อนั ลกึ ยง่ิ โดยความเป็นแหง่ ทพ่ี ง่ึ อนั สตั วไ์ ด้โดยยากยงิ่ นี ้ด้วยธรรม ท. สี่ อนั เป็นเหตเุ ป็นแล้ว เหลา่ นี ้คอื ด้วยความเพยี รเป็น เหตลุ กุ ขนึ ้ อนั อนั บณั ฑติ นบั พร้อมแล้ววา่ ความเพยี รด้วย ด้วยความไม่ ปด้วรยะมควาาทมสอำ� รนั วอมนั อบนั ณั อนฑั บติ ณันบัฑพติ รน้อบั มพแรล้อ้วมวแา่ ลค้วววาา่ มศไลี มคอ่ อื ยคปู่ วราามศบจราสิ กทุ สธตส์ิ ดิดี่ ้ว้วยย ด้วยการฝึ กซ่ึงอินทรีย์ด้วย ดังนี ้ (ในบท ท.) เหล่านัน้ หนา (แหง่ หมวดสองแหง่ บท) วา่ ทปี ํ กยริ าถ ดงั นี ้ฯ (อ. อนั ถาม) วา่ (อ.บคุ คล ผ้มู ปี ัญญา พงึ กระทำ� ซงึ่ เกาะ) อนั เชน่ ไร ? อกิรเลหโตกสฺตีทโฆํ ิสโ?ํออเฆภยนิกํีริตวิกํุโอีรโิวตฆทินุ ฺธฺตํเน.ิสาตภํุ นิกีรสตกีตฺโ:ิ กตย;ิ ํ นจหติพุ สฺพกิโธฺกปาิ (ดงั น)ี ้ (อ.อนั แก้) วา่ อ.ห้วงนำ� ้ ยอ่ มไมท่ ว่ มทบั ซง่ึ เกาะใด (อ.บคุ คลผ้มู ี ปัญญา พงึ กระทำ� ซง่ึ เกาะนนั้ ) ดงั นี ้(อ.อธบิ าย) วา่ อ. ห้วงนำ� ้ คอื กเิ ลส แม้มอี ยา่ งส่ี ยอ่ มไมอ่ าจ เพอ่ื อนั ทว่ มทบั คอื วา่ เพอื่ อนั กำ� จดั ซงึ่ เกาะใด (อ.บคุ คลผ้มู ีปัญญา พึงกระท�ำ ซง่ึ เกาะนนั้ ), จริงอยู่ อ.พระอรหตั อนั โอฆะ ไมอ่ าจ เพอ่ื อนั ทว่ มทบั ดงั นี ้(อนั บณั ฑติ พงึ ทราบ) ฯ ในกาลเป็นทส่ี ดุ ลงแหง่ พระคาถา (อ. ชน ท.) มาก เป็นพระ- เทสนคาาถสามวปฺสตาเฺตนปรพิสหายู โสสตาาตปฺถนิกฺนาาชทาโยตาตอ.ิ เหสํ,ุ เอวํ อริยบคุ คลมพี ระโสดาบนั เป็นต้น ได้เป็นแล้ว, อ. เทศนา เป็นเทศนา เป็นไปกบั ด้วยวาจามปี ระโยชน์ เกดิ แล้ว แกบ่ ริษทั ผ้ถู งึ พร้อมแล้ว อยา่ งนี ้ ดงั นแี ้ ล ฯ อ. เร่ือง แห่งพระเถระช่อื ว่าจฬู ปันถกะ จฬู ปนฺถกตเฺ ถรวตถฺ ุ. (จบแล้ว) ฯ 88 ธรรมบทภาคที่ ๒ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
๔. อ. เ(รอ่ือันงขแ้าหเ่จงน้าักจษะักตลรข่าวอ)งคฯนพาล ๔. พาลนกขฺ ตตฺ วตถฺ ุ. (๑๘) ปซง่ึมนากัอทษ.มัตนพรขรุยะอุญศงคชาฺ สนนดพฺตาาิ ดลงั นเมีเต้ปื่อร็นปัสตรแะ้นลท้วฯบั อยซู่ง่ึ พในระพธรระรเมชตเทวศนั นาทรงนปีร้ ารวภา่ “ปมาทมนุยุญชฺ นฺตตี ิ อิมํ ธมมฺ เทสนํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต พาลนกฺขตฺตํ อารพฺภ กเถส.ิ ดอชซอคออ้.ื่งึ่น.ืัวอวยชซมอชานเง่ึอ.ิในถจบชน.้าทาข่คุกทัดอ.อชษค.้นวัเงนหลตัยเมสหลรผนดิใตัขา้ล่มูชทน่ัังอบนา่ีใข่จ.เงนรุันจทอ้คะุษดนังียผ้นกชสี้วเฯูพื่อลปตยั หวา่า็บนืนรลา่วรุืพแอผโุษ(ลวด้อาดเู ห้า่วล้นวัยคน็ยบพตทือแโคุผลิสคี่ปซลค้มูอดม้ง่ึรวลดีปบะาซยั)วัตญรรงึ่ดปนัรใู้่วาญเพคทจยวรชี่ปด็ราไ้ิตอรทๆดะงร้ยแตคใาลยลนินมูือะ้วอ่เยวซพอมอ่ใ่าง่ึารทนเมญายทเาะกมอ่ียแานลอืยตวลใกังาู่่ไน้หิวสษวปยสราตักืออ่วซมซรลหตัมงึ่งึ่ัยา่วถรสไหวือามีนรฯอนจีวรม่นั่ ยะาา่ึ่งี,,ู่ เอกสมฺ ึ หิ กิร สมเย สาวตฺถิยํ พาลนกฺขตฺตํ นามตสสงมฺฺฆึฏุ ฺ€นํ.กฺขตฺเต พาลา ทมุ เฺ มธิโน ชนา ฉาริกาย เจว โคมเยน จ สรีรํ มกฺเขตฺวา สตฺตาหํ อสพฺภิวาจํ ภณนฺตา วิจรนฺต,ิ กญฺจิ ญาตึ วา สหุ ชฺชํ วา ปพฺพชิตํ วา ทิสฺวา ลชฺชนฺตา นาม นตฺถิ, ทฺวาเร ทฺวาเร €ตฺวา อสพฺภํ ภณนฺต.ิ (ไนหไแยแใขซมมนลกออ่รนั่ งึ่ อเื่่เอะง่พมทเสมทขชอวหรกกอรดือ้านา่กียพัะ.็็แลจ็งวซแวศใยมลสสีกเงน่ึลขทา)์นตวาไก้้กสวาออป.ยวลษุหไานด.ัเตัจอปปยาเฯลอาอหถาด็ป์แนนนัทกรี,ลวลณตวินยตั.เ้อา่นั้้วรนา่นสไนะ.ือเมอไจาใสนอันขด้.หอ่ว็ดตพู่้รา้แ้กถาอแิยาแรลยดจงึรมมสะต้วทพอ่งัิอย้เนากนพ่ม.รอยสทว้ค�ำอี,รงส่เู้ากปเ่ีลหมระพง่วตรงัอแลไทกกื่อะล,ปลงา่ .ตบัออค้วนทอเแนูัด์ผหซนใั..ดห้ ฟน้วเูลงึ่้วมงจ่ชนััวงก(า่เยรยีโรหนิเง่ึนซิกญืหอจงัาบงนึ่ัฏนอ็ด้มรทาวนาิหนแู่อขทสา.หน้่ัาหนัอจ.้ง่หาเเเงง่ไาทปหรฯพรปมภอื็อยีวนลรนแิกนัวตัาะ่ปลษุษมหถนเผร้พวยุิใ้รุะมนูั้จชอ์ื่ืทอซมทีพงข่หว.ง่ึ.าถ)มรอมา่ขเณะือหีงมแาู่่ ภใเสลหวีขซอนาายต่ั้สงาง่่ึาวคนภอ่บบวาแหิ นเัมตกสิ้ราุลจาุ้ษษ์มมนท้้ๆาวรุี มนสุ สฺ า เตสํ อสพฺภํ โสตํุ อสกฺโกนฺตา ยถา พลํ อฑฺฒํ วา ปาทํ วา กหาปณํ วา เปเสนฺต,ิ เตสํ เตสํ ฆรทฺวาเร ลทฺธํ ลทฺธํ คเหตฺวา ปกฺกมนฺต.ิ ตทา ปน สาวตฺถิยํ ปญฺจโกฏิมตฺตา อริยสาวกา โหนฺต,ิ เต สตฺถุ สาสนํ เปสยสึ ุ “ภควา ภนฺเต สตฺตาหํ ภิกฺขสุ งฺเฆน สทฺธึ นครํ อปวสิ ติ ฺวา วหิ าเรเยว โหตตู ิ, ตญฺจ ปน สตฺตาหํ ภิกฺขสุ งฺฆสฺส วหิ าเรเยว ยาคภุ ตฺตาทีนิ สมปฺ าเทตฺวา สยมปฺ ิ เคหา น นกิ ขฺ มสึ .ุ อขขนผดเยยไหมอ้้อ.อง่มวูังั่ ลใ่หงแวยงมีปหอา่คนลัมเเั(อกญ้หรนแปเ้นวแู่.็ิยมท็ลตนันญ้พคหสื่อ้ณ.วนุ,รง่าาขาเนันัเภ้จวลพ้นอ้ทาพเทกม็ดิก.ิรมพแทรื่อี่สอะื่ษามทนใรข.อนดุศคมะุ้นอ.อตนักอแัาอรเ.นัง์แเษ้เหสห.หงปสขลใๆตลขัดคง่็้หาูดน้วท้ราหา่์าพ้เจ็ยกน.พขนสรเอ่ิรเน้ัซาขร้ปงึ่ทะินยิม้ะไ้ง่ึา็อสน.ตาทปไหอ)ไงดมกรมุรรปแงมคสัลางรีอล่คลแู่์แงวสสาฟยทะ้์วรหลกบทดภู่ออาั่ง.้วะง่สท.บบัางอากภวพู่ไนยลวแูยแย้าาม่ิกาล่ใีเรแลู่ว้ถปนอ่ษว้ะต้ลลวอ็งึนอนแุ้อ่ว.ว่ซแใกหรคในงกงึ่ลมูปวคแง่แรววริ้วซีพา่พลิยรนลาัถ(ซงึ่้รายว้ทจรวขงวว่ึๆะะแอ่าี่้อาขาาจโ,พนปอมดแอจยาาอทุดคนักเงตยากแป.ธชรมเายลพเ่ ็ปอรนเนขร้แิใาวจรื็อ.น้คช)ากก้ะาท,นซอพขเ่ืออ่พยเค.งึ่รปออรดงิ่งยรผิทร็ะงนนคั,ะื่งสอ้ัเูาสอปป์นแผอางน็ตงันว้ตงกเีูร้คใฯจกบคะพกลห์รม์รุาไา่ิททญญทุษปลขุว...่ ภิกฺขสุนงกฺฆฺขํตฺเนติมปนนฺเตปตรฺวิโายสนเิ ตค,รอํ ฏปฺ€เเวมเสทติวฺวเสา พทุ ฺธปปฺ มขุ ํ มหาทานํ ทตฺวา เอกมนฺตํ นิสนิ ฺนา “ภนฺเต อตทิ กุ ฺเขน โน สตฺต ทิวสา อตกิ ฺกนฺตา, พาลานํ อสพฺภํ สุณนฺตานํ กณฺณา ภิชฺชนาการปปฺ ตฺตา วิย โหนฺต,ิ โกจิ กสสฺ จิ น ลชฺชติ, เตน มยํ ตมุ หฺ ากํ อนฺโตนครํ ปวสิ ติ ํุ น ทมหฺ า, มยํปิ เคหโต น นิกฺขมิมหฺ าติ อาหํส.ุ สตฺถา เตสํ กถํ สตุ ฺวา “พาลานํ ทมุ เฺ มธานํ กิริยา เอวรูปา โหต,ิ ผลติ สอื่ การเรียนรู้ โดยโรงเรยี นพระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย 89 www.kalyanamitra.org
สว่ นวา่ (อ.ชนท.)ผ้มู ปี ัญญารกั ษาแล้วซงึ่ ความไประมาทราวกะ อคมาถตาเมมหอธาาภนวาิพิโสนฺพิ าปนนสมธปฺ นตสฺตาึ รํปวาิยปณุ อนปฺตปฺ ีตมิ าวทตํ ฺวรากฺขอิติมฺวาา (อ. บคุ คล รกั ษาอย)ู่ ซง่ึ ทรพั ยอ์ นั เป็นสาระ ยอ่ มบรรลุ ซง่ึ สมบตั คิ อื อมตมหานพิ พาน ดงั นี ้ได้ตรสั แล้ว ซงึ่ พระคาถา ท. เหลา่ นี ้วา่ อ. ชน ท. ผเู้ ป็นพาล ผมู้ ีปัญญาทราม ยอ่ มตามประกอบ “ปมาทมนยุ ุ ฺชนตฺ ิ พาลา ทมุ ฺเมธิโน ชนา, ซ่ึงความประมาท สว่ นวา่ อ. บคุ คลผมู้ ีปัญญา ยอ่ มรกั ษา อปปฺ มาทฺจ เมธาวี ธนํ เกสาฏมฺ€รวํ ติสรนกถฺฺขวตํ;ิ. ซ่ึงความไมป่ ระมาท เพยี งดงั (อ. บคุ คล รกั ษาอย)ู่ ซ่ึงทรพั ย์ มา ปมาทมนยุ ุ ฺเชถ, มา อนั ประเสริฐที่สุด ฯ อ. ท่าน ท. จงอย่าตามประกอบ อปปฺ มตฺโต หิ ฌายนโฺ ต ปปโฺ ปติ วิปลุ ํ สขุ นตฺ ิ. ซ่ึงความประมาท, จงอยา่ ตามประกอบ ซ่ึงความสนิทสนมดว้ ย อำ� นาจแหง่ ความยนิ ดใี นกาม; เพราะวา่ (อ. บคุ คล) ผไู้ มป่ ระมาทแลว้ ผเู้ พง่ อยู่ ยอ่ มบรรลุ ซึ่งความสขุ อนั ไพบลู ย์ ดงั นี้ ฯ (อ. อรรถ) วา่ ผ้มู าตามพร้อมแล้ว ด้วยความเป็นแหง่ ชนพาล คอื วา่ โลกปตรตโลฺถกตพฺถํ าลอาชตาน:ิ นฺตพาา.เลยฺ น สมนฺนาคตา อิธ ผ้ไู มร่ ู้อยู่ ซงึ่ ประโยชนใ์ นโลกนแี ้ ละโลกอน่ื (ดงั นี ้ในบท ท.) เหลา่ นนั้ หนา (แหง่ บท) วา่ พาลา ดงั นี ้ฯ (อ.อรรถ)วา่ ผ้มู ปี ัญญาออกแล้ว(ดงั นีแ้ หง่ บท)วา่ ทมุ เฺ มธโิ นดงั นีฯ้ วอีตปนิสาทฺสเนมุมฺตนเฺ มาฺตธ.ิ ิโนปมตา:ิ ทนํ ิปอปฺ นยุ ฺุ ชฺา.นฺตเติ ปปมมาาเทเทนอาทกีนาลวํํ อ.ชนพาล ท. เหล่านัน้ ไม่เห็นอยู่ ซ่ึงโทษ ในความประมาท ยอ่ มตามประกอบ ซง่ึ ความประมาทคอื วา่ ยงั กาล ยอ่ มให้น้อมไปลว่ งวเิ ศษ ด้วยความประมาท ฯ (อ.อรรถ) วา่ สว่ นวา่ อ.บณั ฑติ ผ้มู าตามพร้อมแล้ว ด้วยปัญญา ปวิยณฺฑอเมปิโตปธฺ ามวกาีตทลุ :ิวํ ํสรธกามฺขนโฺตคุ ม:ิตชํ ปเสฺฏฺ€าํ ยอตุ สฺตมมนํ ฺนสาตคฺตโตรตนปธนนํ มีโอชะอนั เกิดแต่ธรรม ย่อมรักษา ซึ่งความไม่ประมาท ราวกะ (อ. บคุ คล รกั ษาอย)ู่ ซงึ่ ทรพั ยค์ อื รตั นะเจด็ อนั ประเสรฐิ ทสี่ ดุ คอื วา่ อนั สงู สดุ อนั ไปตามแล้วซง่ึ วงศแ์ หง่ ตระกลู (ดงั นี แ้ หง่ บท)วา่ เมธาวี ดงั นเี ้ป็นต้น: อ.อธบิ าย วา่ เหมอื นอยา่ งวา่ (อ.ชน ท.) เมอื่ เหน็ ซงึ่ อานสิ งส์ ปรธ“ปออกเปาานปฺขปปปฺ ตปฺ ณยุุมณอีตมถาาาิิสตาเนตทอฺสฺโิสิตตาหอํสฺโมติาปถํ สิน“.€ปอฺโิสมสสตุ ปสํชสฺ ฺตํฺฌรนมวโปฺตาลชิํ สนาฺชกธสฺ าานคนตทํมฺโํีนตนฉนริ ิสมกธอปฺสฺขนคภฏานํฺคิเยิลฺตสํ ภฺ;ิฏกฺต€เาาํอโิ มสววมคสเยิํ ธคณุมปอสฺคปฺณสปฺสผามปฺาฺลฑเปฺทมมาิโตทตตาาปีนทีฺตตติิํิิึ ในทรัพย์ ว่า อ.เรา ท. อาศยั แล้ว ซง่ึ ทรัพย์ อนั สงู สดุ จกั ถึง ซง่ึ สมบตั คิ อื กามคณุ ยงั หนทางอนั เป็นทไี่ ปสโู่ ลกอนื่ จกั ให้หมดจด ดงั นี ้ ชอ่ื วา่ ยอ่ มรกั ษา ซง่ึ ทรพั ยน์ นั้ ฉนั ใด , แม้ อ.บณั ฑติ เหน็ อยู่ ซง่ึ อานสิ งส์ ในความไมป่ ระมาท วา่ อ.บคุ คล ผ้ไู มป่ ระมาทแล้ว ยอ่ มได้เฉพาะ (ซงึ่ ฌาน ท. ) มปี ฐมฌานเป็นต้น ยอ่ มบรรลุ (ซง่ึ อริยทรพั ย์ ท. ) มมี รรค และผลเป็นต้น ยงั วชิ ชา ท. สาม ยงั อภญิ ญา ท. หก ยอ่ มให้ถงึ พร้อม ดงั นี ้ชอื่ วา่ ยอ่ มรกั ษา ซง่ึ ความไมป่ ระมาท ราวกะ (อ. บคุ คล รกั ษาอย)ู่ ซงึ่ ทรพั ย์ อนั ประเสริฐทสี่ ดุ ฉนั นนั้ ดงั นี ้ฯ (อ. อรรถ) วา่ เพราะเหตนุ นั้ อ. ทา่ น ท. จงอยา่ ตามประกอบ มา ปมมาาเทปนมากทานลตฺ ํ :ิ วตตี สนิ มฺ าามตยมติุ ถเฺฺ ห. มา ปมาทมนยุ ุ เฺ ชถ ซึ่งความประมาท คือว่า อย่ายังกาลให้น้อมไปล่วงวิเศษแล้ว ด้วยความประมาท (ดงั นี ้แหง่ บท) วา่ มา ปมาทํ ดงั นี ้ฯ (อ. อรรถ) วา่ อ.ทา่ น ท. จงอยา่ ตามประกอบ คอื วา่ อยา่ คดิ แล้ว จรตินิสฺตงยมฺขิตาาฺถตํกมาาตมณรปตฺหฏสิ าิลนสภถฺนิตวฺถฺถน.วตฺํปิ:ิ มวาตฺถกุอานมุยกุิเลฺเสชกถาเมมสาุ คอื วา่ อยา่ ได้เฉพาะแล้ว แม้ซงึ่ ความสนทิ สนมด้วยอำ� นาจแหง่ ตณั หา อนั บณั ฑติ นบั พร้อมแล้ววา่ ความยนิ ดี ในวตั ถกุ ามและกเิ ลสกาม ท. (ดงั นี ้แหง่ บาทแหง่ พระคาถา) วา่ มา กามรตสิ นถฺ วํ ดงั นี ้ฯ (อ.อรรถ) วา่ เพราะวา่ อ.บคุ คล ชอ่ื วา่ ผ้ไู มป่ ระมาทแล้ว ฌปาาปยณอุ นปฺาโตปฺตีตม.ิ ตปโฺ ุคตฺคหโลตี :ิ อวปุิปฏุลฺ€ํ ติ สโอตฬติ าายรํ หินอิพปฺพปฺ ามนตสฺโตุขํ เพราะความทแี่ หง่ ตนเป็นผ้มู สี ตอิ นั เข้าไปตงั้ ไว้แล้ว ผ้เู พง่ อยู่ ยอ่ มบรรลุ ซงึ่ ความสขุ คอื พระนพิ พาน อนั ไพบลู ย์ คอื วา่ อนั โอฬาร ดงั นี ้(แหง่ บท) วา่ อปปฺ มตโฺ ต หิ ดงั นเี ้ป็นต้น ฯ 90 ธรรมบทภาคท่ี ๒ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
เแปก็น่มพหอ ใรน.าะชเกทอนารศลิยดนเบงัปานคุ็ นเีคป้แท็ลนล่ีสมเุดทฯีพศลรนงะราโสอเปดบ็นาแบไหปนั ่งกเพปบั ร็นดะ้ตวค้ยนาวถไาดาจ้เาปม(็นอีปแ.รละ้วชโยนฯชนท์ เ.ก) ิดมแาลก้ว คาถาปริโยสาเน พหู โสตาปนฺนาทโย อเหสํ.ุ มหาชนสสฺ สาตฺถิกา เทสนา ชาตาต.ิ อ. เร่ืองแห่งนักษัตรของคนพาล (จบแล้ว) ฯ พาลนกขฺ ตตฺ วตถฺ ุ. ๕. อ. เร่ือ(องแันหข่ง้าพพรเะจเ้าถรจะะชก่อื ลว่า่าวม)หฯากสั สปะ ๕. มหากสฺสปตเฺ ถรวตถฺ ุ. (๑๙) ปซงึ่มพารอทะ.ํเอถพรปะรปฺ ชะม่ือศวาาา่เสทมดหนาาดกเงัสัมนส่ือีเ้ปปป็ะนระตตท้นรบั ัสฯอแยลู่ ้วใซนง่ึพพรระะเชธตรรวมนั เทศทนรงาปนราี ้ รวภา่ “ปมาทํ อปปฺ มาเทนาติ อิมํ ธมมฺ เทสนํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต มหากสสฺ ปตฺเถรํ อารพฺภ กเถส.ิ ผอใผดห้้กยไนิูู ้มเ้าอู่แจวป่ยลรกริ่ญูะใละภนบแัมดเูถแลขางั�ำล้้วทาจช้วเแะป่ือจลก็าวนน้วลกา่ตง่ัดา่บปแ้น้ววิณปิลยโดผดดฑอูลผ้ยวบย้ิยเพู เาคแ่ทูจิสตลลี่กยัดใอ่ื้วษวนานไุรกปอาผซแลนั้ง่ึเูลกภเส้วปใิดาตัน็นยใขววนหทนึ์้นัเลิพมหง(ทั ยือใแน.น์งหฯงึ่ รทง่ าภผ่ี ชท้ตปูั ค.รรอ)ฤะ.ยหมมงั ์ีนาอเพท�ำา้ พแโ่ือแลลรบลกะะ้วณิ กเแดถสฑผ้วรณิ น่ยะะ เอกสมฺ ึ หิ ทิวเส เถโร ปิ ปผฺ ลคิ หุ ายํ วิหรนฺโต ราชคเห ปิ ณฺฑาย ริตฺวา ปจฺฉาภตฺตํ ปิ ณฺฑปาต- ปฏิกฺกนฺโต อาโลกํ วฑฺเฒตฺวา ปมตฺเต จ อปปฺ มตฺเต จ อทุ กป€วปิ พฺพตาทีสุ จวนเก อปุ ปชฺชนเก สตฺเต ทิพฺเพน จกฺขนุ า โอโลเกนฺโต นิสที ิ. ไซหทแเขอแคมหหอง่ึ.นรลอป่กงงงง่่ออ่ืทเาสสสัฏอธนจรสตตััิส.แอาพปววนลบ(์์รทะธยทแะท.ิใใเอ่ผศ,.ลพ.นน้มเูา้ยววื่อปทแอสเอ่น็ั้อปอมน.ดมว็นนั้งนอบาา่ออขีก)นั้ปตุ ย,อนัดรพรร่อูงะรงัะดร้ขมูท.นทะงัอา�ำีซบัพน้ งกรทง่ึนีเทุดส้ัสรตรงั่ธาสางตัแรซญใปัสลวยคง่ึ ์ไ้แวะอ่ากรมลใณทม่คานย่้วแ.รอรพงักลวยวกมรเ�ำญด่าู่ห�ำะาดหอูหเลร้อวชชนยดนา่ยยื่อตดู่านดธู่วแอนรซัดนไั้ ลม.ร้ง่ึเวทมะกกไ่ยซเดยีบเปาาจงป่ึ ้วแ็รรดินสกั็นจจล(าอตษทั เตตุุ้วคาวรุ ,แแิิ งก์ผรทอลลดื่อ(้าถู.นัอะะำ�งรือเนรักกอมปใเิแใาาอหย็ิในลครรช้าู่ร้วอทออรู้ว่แแ)ะิบบพุุิสลลวๆไตตยย้้ัััาวว่ร)์ิิ สตฺถา เชตวเน นิสนิ ฺนโกว “เกน นุ โข วิหาเรน อชฺช มม ปตุ ฺโต กสฺสโป วิหรตีติ ทิพฺเพน จกฺขนุ า อปุ ธาเรนฺโต “สตฺตานํ จตุ ปู ปาตํ โอโลเกนฺโต วิหรตีติ ญตฺวา “สตฺตานํ จุตูปปาโต นาม พทุ ฺธญาเณนาปิ อปริจฺฉินฺโน, มาตกุ จุ ฺฉิยํ ปฏิสนฺธึ คเหตฺวา มาตาปิ ตโร อชานาเปตฺวา จวนกสตฺตานํ ปริจฺเฉทํ กาตํุ น สกฺกา. เต ชานิตํุ ตว อวิสโย, (โอนยด.งั่ อ่ยแอมปลอนั เ้รว.ประู้็ในกอวน)าสิ.ทรยัดอ่ีมทงันัีหงัน้ขเปนหอี ้ ว้ทางน็ งเพรธงอ(รซแ้อเงผ่ึ ปมเสปไ่็นปตเั็นปวแวส็สิน์ลภยทั้วาต.พ)รซมัสขผง่ึ ปีแพ้อเู รคลงะร้ลวพมะ่ือรารซัศณนะงึ่ มพอพนียทุร้อเะดู่ยธปค้็เวนจายร(้ายถาผอา่วม้นเูกกทเีะป้ิดว.็วนา่ขา่)นึ,้นปอนั่ สยรเว่ะทดู่ นท้ีวยวบัยาว่ อปปฺ มตฺตโก ตว วิสโย, สพฺพโส ปน จวนฺเต จ อปุ ปชฺชนฺเต จ ชานิตํุ ปสสฺ ติ ํุ พทุ ฺธานเมว วสิ โยติ วตฺวา โอภาสํ ผริตฺวา สมมฺ เุ ข นิสนิ ฺโน วิย หตุ ฺวา อิมํ คาถมาห ผลติ สือ่ การเรยี นรู้ โดยโรงเรยี นพระปรยิ ตั ิธรรม วดั พระธรรมกาย 91 www.kalyanamitra.org
อ. บณั ฑิต ยอ่ มบรรเทา ซึ่งความประมาท ดว้ ยความไมป่ ระมาท “ปมาทํ อปปฺ มาเทน ยทา นทุ ติ ปณฺฑิโต, ในกาลใด, (ในกาลนน้ั ) (อ. บณั ฑิตนนั้ ) ขนึ้ แลว้ สปู่ ัญญา- ปฺ าปาสาทมารุยฺห อโสโก โสกินึ ปชํ เพยี งดงั ปราสาท ผไู้ มม่ ีความเศรา้ โศก (ยอ่ มพิจารณาเหน็ ) ปพพฺ ตฏฺโ€ว ภมุ ฺมฏฺเ€ ธีโร พาเล อเวกฺขตีติ. ซึ่งหมสู่ ตั ว์ ผมู้ ีความเศรา้ โศก อ. นกั ปราชญ์ ยอ่ มพิจารณาเหน็ (ซ่ึงชน ท.) ผเู้ ป็นพาล เพยี งดงั อ. บคุ คลผยู้ ืนแลว้ บนภเู ขา (พิจารณาเหน็ อยู่ ซึ่งชน ท.) ผยู้ ืนแลว้ บนภาคพนื้ ดงั นี้ ฯ (อ.อรรถ) วา่ อ.นำ� ้ อนั ใหม่ อนั ไหลเข้าไปอยู่ สสู่ ระโบกขรณี ยงั นำ� ้ โทนปอออปวอสิยถตุทปิพโฏณกวฺตติปฺปพทฺสฑโโตฺวทจชสอกลนิโตากฺํชตาํลฺ ฺถฺปขรมปตมุยสุยเปูารุาตอรฺหงทานนยนปฺถฺขนโานฺุโณเปาฺ ตุกทฺนตโปมฺจทนสอตปํหาตกกปตีมทีนาํินปทฺปป:ิาลโยสึลสโิพมกงทากยปฺฺขฺโพปาฺยขสถชณทฏจนเลาําภเิปกอํฺตวฺลปพตฺจขทํนเตาสฺรคฺฺวจุนานาสูาหตาคุนยามยทุานฺตฺคทตตฺโนนตอตโตํิอสิกปิตสเํโนโฺวาเฺกฺเสสตสถีนหยปกฺขโกสณนํรฺุกทขมราตสฺ ณตตาจิยส;ิ ทิิวาํึออสมปปปนปปอเนโฺาอวสทจาปฺุรสนีหวสิิสสฺกฉตฺหสเรนทมาุาวฺวีนตตทฺตสิกจฺฺธาว-ิ.;ิ ํํํํํ อนั เกา่ ให้กระเพอื่ มแล้ว ไมใ่ ห้แล้ว ซง่ึ โอกาส แกน่ ำ� ้ อนั เกา่ นนั้ ยอ่ มรนุ ไป คอื วา่ ยอ่ มนำ� ออก (ซงึ่ นำ� ้ อนั เกา่ นนั้ ) (กระทำ� ) ให้เป็นนำ� ้ ไหลไปอยู่ โดยทส่ี ดุ ของตน ชอ่ื ฉนั ใด; อ.บณั ฑติ พอกพนู อยู่ ซงึ่ ลกั ษณะ แหง่ ความไมป่ ระมาท ไมใ่ ห้แล้ว ซงึ่ โอกาส แกค่ วามประมาท ชอ่ื วา่ ยอ่ มบรรเทา คอื วา่ ยอ่ มนำ� ออก ซงึ่ ความประมาทนนั้ ด้วยกำ� ลงั แหง่ ความไมป่ ระมาทในกาลใดฉนั นนั้ นน่ั เทยี ว,ในกาลนนั้ อ.บณั ฑติ นนั้ ผ้มู คี วามประมาทอนั บรรเทาแล้ว ยงั ข้อปฏบิ ตั ิ อนั สมควร แกป่ ัญญา เพยี งดงั ปราสาทนนั้ ให้เตม็ อยู่ ขนึ ้ แล้ว สปู่ ัญญาเพยี งดงั ปราสาท อนั บณั ฑติ นบั พร้อมแล้ววา่ จกั ษอุ นั เป็นทพิ ย์ อนั ชอ่ื วา่ หมดจดรอบแล้ว เพราะอรรถวา่ ขนึ ้ ไปลว่ งแล้ว ด้วยข้อปฏบิ ตั นิ นั้ ราวกะ (อ. บคุ คล ขนึ ้ อย)ู่ สปู่ ราสาท ด้วยบนั ได ชอื่ วา่ ผ้ไู มม่ คี วามเศร้าโศก เพราะความทแ่ี หง่ ตน เป็นผ้มู คี วามเศร้าโศกเพยี งดงั ลกู ศรอนั ละได้แล้ว ยอ่ มพจิ ารณาเหน็ คอื วา่ ยอ่ มเหน็ ซงึ่ หมสู่ ตั ว์ คอื วา่ ซง่ึ หมแู่ หง่ สตั ว์ ผ้ชู อ่ื วา่ มคี วามเศร้าโศก เพราะความทแ่ี หง่ ตนเป็นผ้มู คี วามเศร้าโศกเพยี งดงั ลกู ศรอนั ละไมไ่ ด้แล้ว ผ้เู คลอื่ นอยดู่ ้วย ผ้เู กดิ ขนึ ้ อยดู่ ้วย ด้วยจกั ษอุ นั เป็นทพิ ย์ (ดงั นี ้ในบท ท.) เหลา่ นนั้ หนา (แหง่ บท) วา่ นทุ ติ ดงั นเี ้ป็นต้น ฯ (อ. อันถาม) ว่า (อ.นักปราชญ์ ย่อมพิจารณาเห็น ซ่ึงชน ท. พปธมีโทาุารสเฺธลานยทปถิฏจปฺาณ€วโิรนฺฑติเวกฺเิโตเ?ตึณภจมูปมอ€ิยพิเปุหํตฺพปาตข€ชอีณเิฏฺชตกฺโนาิจ€ฺเสฺเวตฉอโวนปจุ รภอิปออมุกเาสวิจมฺ สมกฺเฏาฉฺขจฺุเเนตท€ฺฉติ;ิน:ิวอตฺนาเถววปฏากฺพฏฺขฺพโพต€สโิตีตีเปตช-.ิิ ผ้เู ป็นพาล) ราวกะ อ. อะไร ? (ดงั น)ี ้ (อ.อนั แก้) วา่ (อ.นกั ปราชญ์ ยอ่ มพจิ ารณาเหน็ ซง่ึ ชน ท. ผ้เู ป็นพาล) เพยี งดงั อ. บคุ คลผ้ยู นื แล้ว บนภเูขา(พจิ ารณาเหน็ อยู่ซง่ึ ชนท.)ผ้ยู นื แลว้ บนภาคพนื ้ ดงั นี :้ (อ.อธบิ าย) วา่ อ.บคุ คลผ้ยู นื แล้วบนยอดแหง่ ภเู ขา (ยอ่ มพจิ ารณาเหน็ ซง่ึ ชน ท.) ผ้ยู นื แล้ว บนภาคพนื ้ (โดยไมย่ ากหรือ) หรือวา่ (อ.บคุ คล) ผ้ยู นื แล้ว ในเบอื ้ งบนแหง่ ปราสาท ยอ่ มพจิ ารณาเหน็ (ซง่ึ ชน ท. ) ผ้ยู นื แล้ว ทบ่ี ริเวณแหง่ ปราสาท โดยไมย่ าก (ฉนั ใด); อ.นกั ปราชญ์ฺ คอื วา่ อ.บณั ฑติ คอื วา่ อ.พระมหาขณี าสพ แม้นนั้ ยอ่ มพจิ ารณา (ซง่ึ ชน ท.) ผ้มู พี ชื แหง่ วฏั ฏะอนั ถอนขนึ ้ ไมไ่ ด้แล้ว ชอื่ วา่ ผ้เู ป็นพาล ผ้เู คลอื่ นอยดู่ ้วย ผ้เู กดิ ขนึ ้ อยดู่ ้วย โดยไมย่ าก ฉนั นนั้ ดงั นี ้ ในกาลเป็นทสี่ ดุ ลงรอบแหง่ พระคาถา(อ.ชนท.)มากกระทำ� ใหแ้ จง้ แลว้ สจฺฉิกคราึสถตู า.ิ ปริโยสาเน พหู โสตาปตฺติผลาทีนิ (ซง่ึ อริยผล ท.) มโี สดาปัตตผิ ลเป็นต้น ดงั นแี ้ ล ฯ อ. เร่ืองแห่งพระเถระช่อื ว่ามหากสั สปะ (จบแล้ว) ฯ มหากสสฺ ปตเฺ ถรวตถฺ ุ. 92 ธรรมบทภาคที่ ๒ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
๖. อ. เร่ืองแห่งภกิ ษุผู้เป็ นสหายกัน ๒ รูป ๖. เทวฺ สหายกภกิ ขฺ ุวตถฺ ุ. (๒๐) (อันข้าพเจ้า จะกล่าว) ฯ อซง่ึปภปฺ ิกอ มษ.ตุ ทโฺพ.ตรผะ้ปเู ศปม็านสตสดเฺหตาาสยุ เกดมนั งั่ือน๒ปีเ้ปรระ็ูนปทตตบั ้นรอัสฯยแู่ ลใ้วนซพง่ึ รพะรเชะธตรวรนั มเททศรนงปารนาี ร้วภา่ “อปปฺ มตโฺ ต ปมตเฺ ตสูติ อิมํ ธมมฺ เทสนํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต เทฺว สหายเก ภิกฺขู อารพฺภ กเถส.ิ ณโดกอชยสเยแไใเเหตใปดซใเรปขพปดนนน้ลื่อง่ึยออร่่ส่อวกู่าูรีย้็า้นื่อกรพะสภกะยมะทมมา่�ำส่อนไดตทเรมา�ำสกิกนรเปิไน่ีมสกกอออไอแอออคอเระป้ลนะดออ�ำดาราษก.ั.มดลรแื....ทุย.อั.รทอ้ะรแ้างทกมภัยะ่ือ้ภุลาแ่อนา่ภภา�ำภซกทแรภหอททกินนเิขพ้วภงวนหิกนัเนกแหดณิขง่ึลิากิ�ำก.งิ่กษปร�ำอ.สนว่ัิกรษผง่สเษล้อรไสตงัวัภแษอพ็ษษปา่นงะุอรนห๒เด้ษแ้ซเนูมวุนงแุทลู่ทงิก็พุกนซพรอุนนุกร้ทนกทงพึ่ีุมน้ณรนวั่ีเดะี้ยษูซีปงย้ทกึ่อรอเบสทไัุปี่นั่กบงึ่.้นรนหักเะวงงป่ึัน้จุก.หน.ธ็ไมยถธะานนอซซออฯสนมศฯลัดมคีกรนนอเอร่ศร้ณ(น๒งงงึ่ทึ่ั่กยภม้จีามคา่รวป่รนนะ้ัีกผฯมภงถอ่ึา้น้้่ีมอา่นสายดาณิกิฏธัผ(ร้อดนสไูย่าไิกงยียนดแปนรัษา้ม้ฐเูม้้ผนนวดีจเ่นูธพษกรตง้ลัู่รใตาหทหฏาปุ่้ยขฟ่ไูแรงเามกี,หถีก้ยวุันล้นพมลขน.ิสรลอกกรลทัง)าผนจญถออมออเเใะป่ลมางร้่ัาาววล.ใขพอ่คซวนาดอกเมงตมดนลงิารน่ห่ภ้ห)านฯาแงรรึ่บอปนนคัะนายแนส้ลอัไนิทผาาโลยแล้.ัใมคุืนทีบจปลาอำ�อน.้ั่บะนัลิ้งาบา่หนวภฉค้มาภแแนวควุแว.วแ้เวน้นงอัทททิเมผลลาลิกกทผกาล่ิคา่ัลยคขนั้นทอ้ท้.ียแ้ษิงะว้ผษใยซู่ีว้หมลวอ่้ามขนมแาแ่ตลว้วอปางู่ึุุผรนดีมไกขอนแเนสมเลลน้ไัภอวู่มปป.้จรรโูกองึู่อเางปลี้้ว่ชวูวัอ้ปเกีะิกยแหรพปย่อลงจ้อฯวฯิหลฌ้ย็กอมจาษนนลยภใ็นนอร่นูดฝับว่าเอ่ลรวนา้าวะหมเอ่ิุนปิกง่ึยผซทแงนรอาะดมอไทสพยมย็ร้อษนวองั่ึู่นูจมยา่ท้าอยนไืแอาหู่าทพุเิดหนนังุผแนมน่�ำศันอู่�มำลม้;อไทธแกลร้ตลผอเทูนคั่ามมษย้้อวทผขเงะลนอบบ้ั้ัวงมยูัจน.ว้ลา่้อ่า้ยแาศ่ี้ไหูฯวต.อ้าู่รีอนงมแกาไุฯลด่กูแาสอน่ยอนซปซาลขจนั่ทป่้้สวลวคลี่หงึ่แู่นงยัึ่งี่ึน้แซึวเ.้ยรด้้ำา่เ�(วลกรสทุเลปเงึ่ดยะลวภืเบาอขฉ้(วซม(ัมกีย็พ้้มวยอ่กวนอแุอ้าพิกรใงึ่มรวณอยไ่ือม่าขล.นเนนรไั?ฟษาะชปฏมัปทคนล้อึวฯเง่ัทปะื้ธเนุหปน่ทสเแดฐบนแแแแวแัุ่แรปา่า็นกนป่าลาาู่ลลลลลงรลัือใว็นนท้ ่บมมม่ันหนนุ้)้้้้้้ฯวววววาาวว่ง)),.้ี ้ เต กิร สตฺถุ สเตนสฺตุเิ กเอโกกมสมฺ กฏาฺ€ลาสนฺเํสควเหทตารฺวูนาิ อรฺกวหิ ารํ ปวิสสึ .ุ อาหริตฺวา องฺคารกปลฺลํ สชฺเชตฺวา วิสพิ ฺเพตฺวา ทหรสามเณเรหิ สทฺธึ สลลฺ ปนฺโต ป€มยามํ นิสีทติ. เอโก อปปฺ มตฺโต สมณธมมฺ ํ กโรนฺโต อิตรํ โอวทติ “อาวโุ ส มาเอวํ กริ, ปมตฺตสฺส หิ จตฺตาโร อปายา สยนฆรสทิสา, พทุ ฺธา นาม สาเถยฺเยน อาราเธตํุ น สกฺกาติ. โส ตสโฺ สวาทํ น สณุ าต.ิ อิตโร “นายํ วจนกฺขโมติ ตํ อปตฺเถตฺวา อปปฺ มตฺโต สมณธมมฺ ํ อกาส.ิ อลสตฺเถโรปิ ป€มยาเม วิสพิ ฺเพตฺวา อิตรสสฺ ปนสสจงนมิปวฺกสิฺตณชมติเิฺชธกิตฺวิตมฺวาฺวมฺาากํนกมสคิปายมฺ พชตนฏฺฺภชํฺุต€ิตํนาฺถฺวนาาปวํยฏวสฺิฏฏอคปุ ฺ€ตรเตกหีต.ิาติ ฺวเฺวลตาํ ปฺวปาววิฏออิสฺฏุโต€ติฺ€ฺตสฺวาโ;ิายนกว“ึ มสรตพหนฺตาทุฏกนิฺฺธ€สฺุทาานนติิวํํํ อิตโรปิ มชฺฌิมยาเม วสิ สฺ มิตฺวา ปจฺฉิมยาเม ปจฺจฏุโสฺ€ายเอวสํ มอณปปฺธมมตมฺ ฺโํ ตกโรวตหิ .ิ รนฺโต นจิรสฺเสว สห ปฏิสมภฺ ิทาหิ อรหตฺตํ ปาปณุ ิ. อิตโร ปมาเทเนว วีตนิ าเมส.ิ เต วตุ ฺถวสฺสา สตฺถุ สนฺตกิ ํ คนฺตฺวา สตฺถารํ วนฺทิตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทสึ .ุ อกออ...บั ภกเธิกดิจอ้ษวแยุหทผภอง่้ป.ู บิก.รผษระ้รไูุมพมทาป่ชพ.ทิตรรแะ๒ะลมศข้วาอาเหทสงกเลแดรธาา่ลาอนบ้วนัทท้ กลู.รตแทะถรลรทงึัส้วงแ�ำถกลวแาร้า่วละม้วทแซ�ำลงึ่ซแ้วทง่ึ ลี่สส้ววมดุ า่ ณแดธลกูรซหร่อง่ึ รมปนือฏภแิสิกดลนษังั หนถุ รีาืท้อฯร,. สตฺถา เตหิ สทฺธึ ปฏิสนฺถารํ กตฺวา “กจฺจิ ภิกฺขเว อปปฺ มตฺตา สมณธมมฺ ํ กริตฺถ, กจฺจิ โว ปพฺพชิตกิจฺจํ มตฺถกํ ปตฺตนฺติ ปจุ ฺฉิ. ปมตฺโต ภิกฺขุ อาห ผลิตสื่อการเรยี นรู้ โดยโรงเรยี นพระปรยิ ัติธรรม วดั พระธรรมกาย 93 www.kalyanamitra.org
ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้เู จริญ อ. ความไมป่ ระมาท แหง่ ภกิ ษนุ น่ั (จกั ม)ี ปฏฺ€า“กยโุ ตนิปภชนฺชิตฺเตฺวา เอนติทสฺทฺสายนอปฺโตปฺ มวาีตโทิน,าเมคสตีตก.ิาลโต แตท่ ไ่ี หน,อ. ภกิ ษนุ นั้ นอนแล้ว ประพฤตหิ ลบั อยู่ (ยงั กาล) ให้น้อมไป ลว่ งวเิ ศษแล้ว จำ� เดมิ แตก่ าลแหง่ ตนไปแล้ว ดงั นี ้ฯ (อ. พระศาสดา ตรสั ถามแล้ว) วา่ ดกู อ่ นภกิ ษุ ก็ อ. เธอเลา่ ? ดงั นี ฯ้ อองนคฺ ิทา““ฺทรตอกาฺวหปยํ ํนลปภลฺฺโนตนํ ฺสเภวตชีติกเฺ ชนิสฺขตาตูกวฺเ.ิามาลสปสนิ €ฺเฺตมสย.ิ วามํทวาสิ รพิูนพฺิ นโฺ ตอานหสิ รที ิตติ ฺววฺ าา (อ.ภกิ ษนุ นั้ กราบทลู แล้ว)วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้เู จริญอ.ข้าพระองค์ นำ� มาแล้ว ซงึ่ ฟืน ท. ตอ่ สมยั อนั เป็นไปกบั ด้วยกาลนนั่ เทยี ว จดั แจงแล้ว ซง่ึ กระเบอื ้ งเป็นเครอ่ื งรองรบั ซง่ึ ถา่ นเพลงิ นง่ั ผงิ อยแู่ ล้ว ตลอดยามทห่ี นงึ่ ไมป่ ระพฤตหิ ลบั อยู่ (ยงั กาล) ให้น้อมไปลว่ งวเิ ศษแล้ว ดงั นี ้ฯ ครงั้ นนั้ อ. พระศาสดา ตรสั แล้ว กะภกิ ษุ นนั้ วา่ อ. เธอ ผ้ปู ระมาท ก`ทอโพุ ปรฺพสฺปอลิ:มถสตโฺ สฺโนตตํฺววมํสิยฺหต,มีตฺถิมาว“ทตปสฺวุตํิ,ฺตปสอมฺปสตฺปฺโตมสตนกฺตฺาตํลิเกํปวนีตชนิ วาจปเฺฉมมินตตฺโฺวฺนตาํ แล้ว ยงั กาล ให้น้อมไปลว่ งวเิ ศษแล้ว ยอ่ มกลา่ ว วา่ อ. ข้าพระองค์ เป็นผ้ไู มป่ ระมาทแล้ว ยอ่ มเป็น ดงั น,ี ้ อนง่ึ อ. เธอ ยอ่ มกระทำ� ซงึ่ บคุ คล ผ้ไู มป่ ระมาทแล้ว ให้เป็นผ้ปู ระมาทแล้ว : อ. เธอ เป็นผ้รู าวกะวา่ ม้าตวั มี กำ� ลงั อนั โทษประทษุ ร้ายแล้ว ตวั มเี ชาวอ์ นั ขาดแล้ว ในสำ� นกั แหง่ บตุ ร ของเรา (ยอ่ มเป็น), สว่ นวา่ อ. บตุ รของเรานน่ั เป็นผ้รู าวกะวา่ ม้าตวั มเี ชาวอ์ นั เร็ว อิมํ คเาอถสมาปหน ตว สนฺตเิ ก สฆี ชวสฺโส วยิ าติ วตฺวา ในสำ� นกั ของเธอ (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้ตรสั แล้ว ซง่ึ พระคาถานี ้วา่ (คร้ันเมื่อสตั ว์ ท.) ประมาทแล้ว หลบั แล้ว อ. บุคคล- “อปปฺ มตฺโต ปมตฺเตสุ สตุ ฺเตสุ พหชุ าคโร ผูม้ ีปัญญาดี ผูไ้ ม่ประมาทแลว้ ผูต้ ืน่ โดยมาก ย่อมละไป อพลสฺสํว สีฆสโฺ ส หิตฺวา ยาติ สเุ มธโสติ. (ซ่ึงบคุ คลผมู้ ีปัญญานอ้ ยนนั้ ) เพยี งดงั อ. มา้ ตวั เร็ว (ละไปอย)ู่ ซ่ึงมา้ ตวั มีก�ำลงั หามิได้ ดงั นี้ ฯ (อ.อรรถ) ว่า ผ้ชู ื่อว่าถึงพร้อมแล้วด้วยความไม่ประมาท อปปฺ ตมตาทฺถสมปฺ อนปฺโนฺปมขตีณฺโตาตสโิ;ว. สติเวปุลฺลปตฺตตาย เพราะความท่ีแห่งตนเป็ นผ้ถู ึงแล้วซงึ่ ความไพบลู ย์แห่งสติ คือว่า ผ้มู อี าสวะสนิ ้ แล้ว (ดงั นี ใ้ นบท ท.) เหลา่ นนั้ หนา (แหง่ บท) วา่ อปปฺ มตโฺ ต ดงั นี ้ฯ ปมตเฺ ตสูต:ิ สตโิ วสสฺ คฺเค €ิเตสุ สตฺเตส.ุ (อ.อรรถ) วา่ ครนั้ เมอ่ื สตั ว์ ท. ตงั้ อยแู่ ล้ว ในการสละลงซง่ึ สติ (ดงั น)ี ้ (แหง่ บท) วา่ ปมตเฺ ตสุ ดงั นี ้ฯ นิทฺทสายุตนเฺ ตฺเตสสูตเุ ย;ิ ว.สตชิ าคริยาภาเวน สพฺพิริยาปเถสุ (อ.อรรถ) วา่ (ครนั้ เมอ่ื สตั ว์ ท.) ชอื่ วา่ ประพฤตหิ ลบั อยู่ ในอริ ิยาบถ ทงั้ ปวง ท. เพราะความไมม่ แี หง่ ธรรมเป็นเคร่ืองตนื่ คอื สตนิ นั่ เทยี ว (ดงั น)ี ้ (แหง่ บท) วา่ สตุ เฺ ตสุ ดงั นี ้ฯ พหชุ าคโรต:ิ มหนฺเต สตเิ วปลุ ฺลชาคริเย €ิโต. (อ.อรรถ) วา่ ผ้ตู งั้ อยแู่ ล้ว ในธรรมเป็นเครื่องตนื่ คอื ความไพบลู ย์ แหง่ สติ อนั ใหญ่ (ดงั น)ี ้ (แหง่ บท) วา่ พหชุ าคโร ดงั นี ้ฯ สนิ ฺธวอาพชลาสนสฺิโยวํ าตว:ิยิ ก. ณุ €ฺ ปาทฉนิ นฺ ชวํ ทพุ พฺ ลสสฺ ํ สฆี ชโว (อ.อรรถ) วา่ ราวกะ อ.ม้าสนิ ธพตวั อาชาไนย ตวั มเี ชาวอ์ นั เร็ว (ละไปอย)ู่ ซงึ่ ม้าตวั มกี ำ� ลงั อนั โทษประทษุ ร้ายแล้ว ตวั มเี ชาวอ์ นั ขาด แล้วโดยความเป็นม้ามเี ท้าอนั ด้วน (ดงั น)ี ้ (แหง่ บท) วา่ อพลสสฺ วํ ดงั นี ้ฯ หอวคาิ คฺคเอเํสมกุเนคํมปณสธิ ตุโฺหสฺตอาตํตธ:ิิคค,ิ เเมหเออนตตุวํปฺุตํ ิ วมตาหปยาิตมวฺวนฺโาอฺเตายเคายเตวมต:ิ,นถมสารนหเุ มูปฺทิตํ ธปฺวโาสปฺยคุ เาสฺคอตฺมลก;ิ ํํึ (อ.อรรถ) วา่ อ.บคุ คลผ้มู ปี ัญญาอนั สงู สดุ ยอ่ มละไป ซง่ึ บคุ คล ผ้มู อี ยา่ งนนั้ เป็นรูป ด้วยนกิ ายเป็นทมี่ าบ้าง ด้วยมรรคและผลเป็นท่ี บรรลบุ ้าง (ดงั นี ้) (แหง่ บท) วา่ สเุ มธโส ดงั น:ี ้ (อ.อธบิ าย) วา่ ก็ ครนั้ เมอื่ บคุ คลผ้มู ปี ัญญาน้อย พยายามอยู่ เพอ่ื อนั เรียนเอา ซง่ึ สตู รสตู รหนงึ่ นน่ั เทยี ว อ.บคุ คลผ้มู ปี ัญญาดี ยอ่ มเรียนเอา ซงึ่ วรรควรรคหนงึ่ , (อ.บคุ คล ผ้มู ปี ัญญาด)ี ยอ่ มละไป ด้วยนกิ ายเป็นทม่ี า อยา่ งนี ้กอ่ น , 94 ธรรมบทภาคที่ ๒ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
ซผพอ(นเทซรซ้งงย้มึ่่ึพอูี่จียิ ง่ึธทา่ยปาีกนัอรเงี่รนัใญปเ(ใอ รรนณอนอนมน็ิัยนน้:ีาญ.กก้อบาผง่ึทอแใลาอนันาคลุนลพี่าลยคดเวค้วงง่ึปกัเทู่รฏีัวปลซ็ใ(นนั.น้อ็ฏันผงนึ่)โเเก.้ะมกลมขูทบมซอมั้ลากปอี่ืส่ีคงีโุึ่นัมไาตสกบุัญดุคปองฏัรมดัคลุยลนคแัญะฐมางคอผ่ลชนืารทปฏาล้มัมู้นวแอนด.ัตผฐแปีอลงเ)้ียามสลตูกแนัญื่ะนงทน้ัป่หูี่าผิทกยกญเอั่ีงญร่ลเ่ีใปอเิป่พะหอลเา็นม็ญทปนก้รเสดสปทล็ะำ�ทนไท)าีา็แปคนะพี่พ่ีนตธงัลล้ไาอธกปัย้้กอปนั้วถะรยใาวใยรานจนู่คดยงมแกาดกออืงัมท(พไก้ลอวนปยลว้ใ.ยวย.าาน่นาีแ่แูใ้าฏังมหงชกลนลทั่ยคฏว้รสนา้วเงิานนืร้ัทฯะลในิมค้ซหนนทยอีไอแงึ่ปรมนนว.่ััทบ)ลยือดแอเืเ.ปคทะุู่ม้วล็ฯผหคนเยียา้วพนลวลสรกยอ่ืือนเ่ัวผ่ปออ่ดวบนเ้มู็ทนมนอา่ังัเรปีบสยนีท.กกรบัญลอวทืู่บีรร่ี้้คุดงะะแุเ่ีรญปตคทท้ลวร็้นนลลย้าำวำ�� ุ เวสวตาาพเยยฺพทมวมกิวน,นิเาลฺเจฺทตฏเปสฺเ€ยสาญวเุนเมฺเขํญธเกวปโสามตปมฺ ฺวปปนฏาพุ วฺ€ฺพิสารนติตภนวฺวฺตาํ าเฏิ คอฺ€โปกคุลาิ มฺคกนปฺมเตุทหเฏรฺติวตนฺา€รฺวธาฏากมฺน€ตาํฺเมํนสสราชตมหนฺฌฺตมฺติิฏสฺถาฺก€นยคาาฺโนเนตตตฺ-ํํุ กโรต.ิ เอวํ อธิคเมน ฉหฑิตฺฺวเฑาตยฺวาาติ:วฏฺฏวฏโตฺ เฏนิสปฺสนรนฺโตตํ มนฺทปญฺญํ หิตฺวา ยาตเิ ยวาต.ิ คาถาปริโยสาเน พหู โสตาปตฺติผลาทีนิ ปาปณุ ึสตู .ิ อ. เร่ืองแห่งภกิ ษุผู้เป็ นสหายกัน ๒ รูป เทวฺ สหายกภกิ ขฺ ุวตถฺ ุ. (จบแล้ว) ฯ ๗(อ. ันอข. ้าเรพ่ือเงจแ้าหจ่งะทกาั ลว่าสวัก)กฯะ ๗. สกกฺ วตถฺ ุ. (๒๑) ใตนรกสั ฎแู อลา.้ควาซรพงึ่ศพราระละศาธารรสทมดรเทางศปนรเาามรน่ือภีท้วาร่ ซงองึ่อทปา้าปฺศวมัยสาซกั เ่ึงกทเะมนือมผงฆ้เพู ววรสาะารดลางัีชปนารเี ้แปะ็หนทง่ตับเ้นทอพยฯู่ “อปปฺ มาเทน มฆวาติ อิมํ ธมมฺ เทสนํ สตฺถา เวสาลึ นิสฺสาย กฏู าคารสาลายํ วิหรนฺโต สกฺกํ เทวราชานํ อารพฺภ กเถส.ิ ถวยหอ(ยผขด(แณแปยซา้่อหห.ออว่่มงูรัรงึ่อ่ืนอาะงขมมงง่่ีพททมพ้ยททหวาีทตคออด้ส้่ีรฯาพปา่บแบิรนศัะร.รงดรั.วุ ระตรงัังสจงภันงอ่ึ้สแะเะนตคทพ;่ะยจนหาไักัส้ทนถัมมกร้้คราซู่งเ;่กมัใบาัแาะจลหทแ่ลงึ่เนะมอบลจค้ออาส่ลานจิร)เ้.าาตวง;ยง้มมวลฉงอ่ึซสคโเแเ)ู่เท.ืิบอวจหดงึ่จจอม์ัผลซเีนทงร้ตัยน็ฉ้าจา.้พเูงเงึ่้นโัา้จพิาล้แไววพเดทุดวลเรหลีขลจิสิทรยริส้ญธกทจิ้นอ็าฉวดาระสเรกฉัรลงงวแจาผาพว่องวกทดีี้พรลา้บจมูฯนส(ี.ะร้า�ำ้พยวรกทัีพทดแะวรอะแอ่รหทลู้หิบราแัสนะ.นลทมรและูวลง่นแกัืาาหอรลตภเสทถ้วลากมจงมห้รวรากาัิศม้เ้วืะาอวัสนหวคมกใวลซวา่)่อาดน็?เาะ่ซ,งาจ่ิม่ึกจแมม,คแง่ึฉซด้ผรหาลหเลำ�หะงอึ่ว้งัเทอูาน้าปวพเทีน.าหปล.ศขล็น่ันพ�ำรีล้รนิร้านฯ,ิะืจอพพะริไนอักาย้สะปใอทวรร.ะใหอ่มนัา่ะะมเบนัพพคฝผ้มเามสส้แสนปยรรร้าูมปตมมาััหะะั็นกอั่งั่้นแวสรผผรมมแง่เกมลสัาส่ข้้มมมะัเููลาาะ้ไทวมม้หาพพทพีี้สสมวปพหไบรรรมมัััททบุ่ัปญือา*ะะตัณโพพธรเนลหภภดอใิหฝงเททุุ้ิหั่นาางจยนัทาาธธคค้ทแยญาสอแสพรเเเเนอี่่สลาแว่ลจจตจจูร่ บ้มนนดัลุ้้้้้ะาวาาวา้ร; เวสาลยิ ํ หิ มหาลิ นาม ลจิ ฺฉวี วสต.ิ โส ตถาคตสสฺ สกฺกปญฺหสตุ ฺตนฺตเทสนํ สตุ ฺวา “สมมฺ าสมพฺ ทุ ฺโธ สกฺกสฺส สมปฺ ตฺตึ มหตึ กตฺวา กเถต;ิ ทิสวฺ า นุ โข กเถติ อทุ าหุ อทิสฺวา, ชานาติ นุ โข สกฺกํ อทุ าหุ โน; ปจุ ฺฉิสฺสามิ นนฺติ จินฺเตส.ิ อถโข มหาลิ ลจิ ฺฉวี, เยน ภควา, เตนปุ สงฺกมิ; อปุ สงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสที ิ; เอกมนฺตํ นิสนิ ฺโน โข มหาลิ ลจิ ฺฉวี ภควนฺตํ เเทอวตาทนโมวจินฺโท“ตท.ิ ิฏฺ โ€ โข ภนฺเต ภควตา สกฺโก ผลิตสอ่ื การเรยี นรู้ โดยโรงเรียนพระปรยิ ัตธิ รรม วัดพระธรรมกาย 95 www.kalyanamitra.org
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
- 155
- 156
- 157
- 158
- 159
- 160
- 161
- 162
- 163
- 164
- 165
