มนต์วิธาน

101 เมตตานิสังสะสุตตะปาโฐ เอวัมเม สตุ งั ฯ เอกัง สะมะยัง ภะคะวา สาวัตถิยัง วิหะระติ เชตะวะเน อะนาถะปณิ ฑกิ ัสสะ อาราเมฯ ตัต๎ระ โข ภะคะวา ภกิ ขู อามนั เตสิ ภกิ ขะโวติฯ ภะทันเตติ เต ภิกขู ภะคะวะโต ปัจจสั โสสงุ ภะคะวา เอตะทะโวจะ เมตตายะ ภิกขะเว เจโตวิมุตติยา อาเสวิตายะ ภาวิตายะ พะหุลีกะตายะ ยานีกะตายะ วัตถุกะตายะ อะนุฏฐิตายะ ปะริจิตายะ สุสะมารัทธายะ เอกาทะสานิสังสา ปาฏิกังขาฯ กะตะเม เอกาทะสะฯ สุขัง สุปะติ สุขัง ปะฏิพุชฌะติฯ นะ ปาปะกัง สุปินัง ปัสสะติฯ มะนุสสานัง ปิโย โหติ ฯ อะมะนสุ สานัง ปโิ ย โหตฯิ เทวะตา รักขันติฯ นาสสะ อคั คิ วา วิสัง วา สัตถัง วา กะมะติฯ ตุวะฏัง จิตตัง สะมาธิยะติ ฯ มุขะวัณโณ วิปปะสีทะติฯ อะสัมมุฬโห กาลัง กะโรติ ฯ อตุ ตะรงิ อัปปะฏวิ ชั ฌันโต พรหั มะโลกปู ะโค โหติ ฯ เมตตายะ ภิกขะเว เจโตวิมุตติยา อาเสวิตายะ ภาวิตายะ พะหุลีกะตายะ ยานีกะตายะ วัตถุกะตายะ อะนุฏฐิตายะ ปะริจิตายะ สุสะมารัทธายะ อิเม เอกาทะสานิสังสา ปาฏิกังขาติฯ อิทะมะโวจะ ภะคะวาฯ อัตตะมะนา เต ภิกขู ภะคะวะโต ภาสติ ัง อะภนิ นั ทุนติ www.kalyanamitra.org

102 หมวดท่ี ๔ สวดพทุ ธมนต์ www.kalyanamitra.org

103 สวดแจง พระวินัย ยันเตนะ ภะคะวะตา ชานะตา ปัสสะตา อะระหะตา สัมมาสัมพุทเธนะ ปะฐะมัง ปาราชิกัง กัตถะ ปัญญัตตันติ ฯ เวสาลยิ งั ปัญญัตตนั ติ ฯ กงั อารพั ภาติ ฯ สทุ นิ นงั กะลนั ทะปตุ ตัง อารัพภาติ ฯ กัส๎มิง วัตถุส๎มินติ ฯ สุทินโน กะลันทะปุตโต ปุราณะทุติยกิ ายะ เมถนุ งั ธัมมัง ปะฏเิ สวิ ตสั ม๎ ิง วตั ถสุ ๎มนิ ติ ฯ เตนะ สะมะเยนะ พุทโธ ภะคะวา เวรัญชายัง วิหะระติ นะ เฬรุปุจิมันทะมูเล มะหะตา ภิกขุสังเฆนะ สัทธิง ปัญจะมัตเตหิ ภิกขสุ ะเตหิ ฯ อัสโสสิ โข เวรญั โช พราหมะโณ สะมะโณ ขะลุ โภ โคตะโม สัก๎ยะปุตโต สัก๎ยะกุลา ปัพพะชิโต เวรัญชายัง วิหะระติ นะ เฬรุปุจิมันทะมูเล มะหะตา ภิกขุสังเฆนะ สัทธิง ปัญจะมัตเตหิ ภกิ ขสุ ะเตหิ ตงั โข ปะนะ ภะวนั ตัง โคตะมัง เอวงั กลั ๎ยาโณ กิตตสิ ัทโท อัพภุคคะโต อิติปิโส ภะคะวา อะระหัง สัมมาสัมพุทโธ วิชชาจะระณะสัมปันโน สุคะโต โลกะวิทู อะนุตตะโร ปุริสะทมั มะสาระถิ สัตถา เทวะมะนุสสานัง พุทโธ ภะคะวาติ ฯ www.kalyanamitra.org

104 โส อิมัง โลกัง สะเทวะกัง สะมาระกัง สะพรัหมะกัง สัสสะมะณะพราหมะณิง ปะชัง สะเทวะมะนุสสัง สะยัง อะภิญญา สัจฉิกัต๎วา ปะเวเทติ โส ธัมมัง เทเสติ อาทิกัล๎ยาณัง มัชเฌกัล๎ยาณัง ปะริโยสานะกัล๎ยาณัง สาตถัง สะพยัญชะนัง เกวะละปะริปณุ ณัง ปะริสุทธงั พรหั มะจะรยิ ัง ปะกาเสติ ฯ สาธุ โข ปะนะ ตะถารูปานงั อะระหะตงั ทัสสะนงั โหตตี ิ พระสูตร เอวัมเม สุตัง ฯ เอกัง สะมะยัง ภะคะวา อันตะรา จะ ราชะคะหัง อนั ตะรา จะ นาลนั ทงั อัทธานะมัคคะปะฏิปันโน โหติ มะหะตา ภิกขุสังเฆนะ สัทธิง ปัญจะมัตเตหิ ภิกขุสะเตหิ ฯ สุปปิโยปิ โข ปะริพพาชะโก อันตะรา จะ ราชะคะหัง อันตะรา จะ นาลันทัง อัทธานะมัคคะปะฏิปันโน โหติ สัทธิง อันเตวาสินา พรัหมะทตั เตนะ มาณะเวนะ ฯ ตตั ร๎ ะ สุทัง สปุ ปโิ ย ปะรพิ พาชะโก อะเนกะปะริยาเยนะ พุทธัสสะ อะวัณณัง ภาสะติ ธัมมัสสะ อะวัณณัง ภาสะติ สังฆัสะ อะวัณณัง ภาสะติ ฯ สุปปิยัสสะ ปะนะ ปะริพพาชะกัสสะ อันเตวาสี พรัหมะทัตโต มาณะโว อะเนกะปะริยาเยนะ พุทธัสสะ วัณณัง ภาสะติ ธัมมัสสะ วัณณัง ภาสะติ สังฆัสสะ วัณณัง ภาสะติ ฯ อิติหะ เต อุโภ อาจะริยันเตวาสี อัญญะมัญญัสสะ อุชุวิปัจจะนิกะวาทา ภะคะวนั ตัง ปฏิ ฐิโต ปฏิ ฐิโต อะนพุ นั ธา โหนติ ภกิ ขุสังฆัญจะ www.kalyanamitra.org

105 พระอภิธรรม (๗ คัมภรี )์ ๑. พระสังคิณี กสุ ะลา ธัมมา อะกุสะลา ธมั มา อัพยากะตา ธมั มา ฯ กะตะเม ธัมมา กุสะลา ฯ ยัสมิง สะมะเย กามาวะจะรัง กุสะลัง จิตตัง อุปปันนัง โหติ โสมะนัสสะสะหะคะตัง ญาณะสัมปะยุตตัง รูปารัมมะณัง วา สัททารัมมะณัง วา คันธารัมมะณัง วา ระสารัมมะณัง วา โผฏฐัพพารัมมะณัง วา ธัมมารัมมะณัง วา ยัง ยัง วา ปะนารัพภะ ตัสมิง สะมะเย ผัสโส โหติ อะวิกเขโป โหติ เย วา ปะนะ ตัสมิง สะมะเย อัญเญปิ อัตถิ ปะฏจิ จะสะมปุ ปันนา อะรูปโิ น ธมั มา อิเม ธัมมา กุสะลา ๒. พระวิภังค์ ปัญจักขันธา รูปักขันโธ เวทะนากขันโธ สัญญากขันโธ สังขารักขันโธ วิญญาณักขันโธ ฯ ตัตถะ กะตะโม รูปักขันโธ ฯ ยงั กญิ จิ รูปงั อะตตี านาคะตะปัจจุปปันนงั อชั ฌัตตงั วา พะหทิ ธา วา โอฬาริกงั วา สขุ มุ ัง วา หีนงั วา ปะณีตงั วา ยงั ทเู ร วา สนั ติเก วา ตะเทกัชฌัง อะภิสัญญูหิตวา อะภิสังขิปิตวา อะยัง วุจจะติ รปู กั ขนั โธ www.kalyanamitra.org

106 ๓. พระธาตุกะถา สังคะโห อะสังคะโห ฯ สังคะหิเตนะ อะสังคะหิตัง อะสังคะหิเตนะ สังคะหิตัง สังคะหิเตนะ สังคะหิตัง อะสังคะหิเตนะ อะสังคะหิตัง ฯ สัมปะโยโค วิปปะโยโค สัมปะยุตเตนะ วิปปะยุตตัง วิปปะยุตเตนะ สัมปะยุตตัง อะสงั คะหติ งั ๔. พระปุคคะละปัญญัตติ ฉะ ปัญญัตติโย ขันธะปัญญัตติ อายะตะนะปัญญัตติ ธาตุปัญญัตติ สัจจะปัญญัตติ อินทริยะปัญญัตติ ปคุ คะละปญั ญตั ติ ฯ กติ ตาวะตา ปุคคะลานงั ปุคคะละปัญญตั ติ ฯ สะมะยะวิมตุ โต อะสะมะยะวิมุตโต กุปปะธัมโม อะกปุ ปะธัมโม ปะริหานะธัมโม อะปะริหานะธัมโม เจตะนาภัพโพ อะนุรักขะนาภัพโพ ปุถุชชะโน โคตระภู ภะยูปะระโต อะภะยูปะระโต ภัพพาคะมะโน อะภัพพาคะมะโน นิยะโต อะนิยะโต ปะฏิปันนะโก ผะเลฏฐิโต อะระหา อะระหัตตายะ ปะฏปิ นั โน www.kalyanamitra.org

107 ๕. พระกะถาวัตถุ ปคุ คะโล อปุ ะลพั ภะติ สจั ฉกิ ตั ถะปะระมตั เถนาติ อามนั ตา ฯ โย สัจฉิกัตโถ ปะระมัตโถ ตะโต โส ปุคคะโล อุปะลัพภะติ สัจฉิกัตถะปะระมัตเถนาติ ฯ นะ เหวัง วัตตัพเพ ฯ อาชานาหิ นิคคะหัง หัญจิ ปุคคะโล อุปะลัพภะติ สัจฉิกัตถะปะระมัตเถนะ เตนะ วะตะ เร วัตตัพเพ โย สัจฉิกัตโถ ปะระมัตโถ ตะโต โส ปุคคะโล อปุ ะลพั ภะติ สจั ฉกิ ตั ถะปะระมัตเถนาติ ฯ มิจฉา ๖. พระยะมะกะ เย เกจิ กุสะลา ธัมมา สพั เพ เต กสุ ะละมลู า ฯ เย วา ปะนะ กุสะละมูลา สัพเพ เต ธัมมา กุสะลา ฯ เย เกจิ กุสะลา ธัมมา สพั เพ เต กุสะละมเู ลนะ เอกะมูลา ฯ เย วา ปะนะ กสุ ะละมูเลนะ เอกะมลู า สพั เพ เต ธัมมา กุสะลา ๗. พระมะหาปัฏฐาน เหตุปัจจะโย อารัมมะณะปัจจะโย อะธิปะติปัจจะโย อะนนั ตะระปจั จะโย สะมะนนั ตะระปจั จะโย สะหะชาตะปัจจะโย อัญญะมัญญะปัจจะโย นสิ สะยะปจั จะโย อุปะนสิ สะยะปจั จะโย ปุเรชาตะปัจจะโย ปัจฉาชาตะปัจจะโย อาเสวะนะปัจจะโย กมั มะปจั จะโย วปิ ากะปจั จะโย อาหาระปจั จะโย อนิ ทรยิ ะปจั จะโย www.kalyanamitra.org

108 ฌานะปจั จะโย มคั คะปจั จะโย สมั ปะยตุ ตะปจั จะโย วปิ ปะยตุ ตะ- ปัจจะโย อัตถิปัจจะโย นัตถิปัจจะโย วิคะตะปัจจะโย อะวิคะตะปัจจะโย คำบังสกุลศพหรืออัฐิ (บังสุกุลตาย) แบบมหานิกาย อะนจิ จา วะตะ สังขารา อุปปาทะวะยะธัมมิโน, อปุ ปชั ชติ ว๎ า นริ ชุ ฌนั ติ เตสัง วูปะสะโม สุโขฯ แบบธรรมยุต อะนิจจา วะตะ สังขารา อุปปาทะวะยะธัมมิโน, อปุ ปชั ชติ ว๎ า นริ ชุ ฌนั ติ เตสัง วูปะสะโม สุโขฯ สัพเพ สัตตา มะรันติ จะ มะรงิ สุ จะ มะรสิ ะเร ตะเถวาหงั มะรสิ สามิ นตั ถิ เม เอตถะ สงั สะโยฯ คำบังสุกุลคนเป็น อะจริ งั วะตะยงั กาโย ปะฐะวิง อะธิเสสสะติ ฉุฑโฑ อะเปตะวญิ ญาโณ นริ ตั ถังวะ กะลิงคะรัง www.kalyanamitra.org

109 มาติกา กุสะลา ธมั มา อะกสุ ะลา ธัมมา อพั ยากะตา ธัมมา ฯ สุขายะ เวทะนายะ สัมปะยุตตา ธัมมา ทุกขายะ เวทะนายะ สัมปะยุตตา ธัมมา อะทุกขะมะสุขายะ เวทะนายะ สัมปะยุตตา ธมั มา ฯ วิปากา ธัมมา วิปากะธัมมะธัมมา เนวะวิปากะนะวิปากะ- ธัมมะธัมมา ฯ อุปาทินนุปาทานิยา ธัมมา อะนุปาทินนุปาทานิยา ธัมมา อะนปุ าทนิ นานปุ าทานยิ า ธัมมา ฯ สังกิลิฏฐะสังกิเลสิกา ธัมมา อะสังกิลิฏฐะสังกิเลสิกา ธัมมา อะสงั กลิ ฏิ ฐาสงั กิเลสิกา ธมั มา ฯ สะวิตักกะสะวิจารา ธัมมา อะวิตักกะวิจาระมัตตา ธัมมา อะวติ ักกาวจิ ารา ธมั มา ฯ ปีติสะหะคะตา ธัมมา สุขะสะหะคะตา ธัมมา อุเปกขา- สะหะคะตา ธัมมา ฯ ทัสสะเนนะ ปะหาตัพพา ธัมมา ภาวะนายะ ปะหาตัพพา ธมั มา เนวะทสั สะเนนะ นะภาวะนายะ ปะหาตัพพา ธัมมา ฯ www.kalyanamitra.org

110 ทัสสะเนนะ ปะหาตัพพะเหตุกา ธัมมา ภาวะนายะ- ปะหาตัพพะเหตุกา ธัมมา เนวะทัสสะเนนะ นะภาวะนายะ- ปะหาตพั พะเหตุกา ธมั มา ฯ อาจะยะคามิโน ธัมมา อะปะจะยะคามิโน ธัมมา เนวาจะยะคามิโน นาปะจะยะคามโิ น ธัมมา ฯ เสกขา ธัมมา อะเสกขา ธมั มา เนวะเสกขานาเสกขา ธมั มา ฯ ปะริตตา ธัมมา มะหัคคะตา ธัมมา อัปปะมาณา ธมั มา ฯ ปะริตตารัมมะณา ธัมมา มะหัคคะตารัมมะณา ธัมมา อัปปะมาณารัมมะณา ธัมมา ฯ หนี า ธัมมา มชั ฌมิ า ธัมมา ปะณตี า ธมั มา ฯ มิจฉัตตะนิยะตา ธัมมา สัมมัตตะนิยะตา ธัมมา อะนิยะตา ธมั มา ฯ มัคคารัมมะณา ธัมมา มัคคะเหตุกา ธัมมา มัคคาธิปะติโน ธัมมา ฯ อุปปันนา ธัมมา อะนุปปันนา ธัมมา อุปปาทิโน ธัมมา ฯ อะตีตา ธัมมา อะนาคะตา ธัมมา ปจั จุปปนั นา ธมั มา ฯ อะตีตารัมมะณา ธัมมา อะนาคะตา รัมมะณา ธัมมา ปัจจปุ ปนั นารัมมะณา ธัมมา ฯ www.kalyanamitra.org

111 อัชฌัตตา ธมั มา พะหิทธา ธมั มา อชั ฌัตตะพะหทิ ธา ธมั มา ฯ อัชฌัตตารัมมะณา ธัมมา พะหิทธารัมมะณา ธัมมา อชั ฌัตตะพะหิทธารัมมะณา ธมั มา ฯ สะนิทัสสะนะสัปปะฏิฆา ธัมมา อะนิทัสสะนะสัปปะฏิฆา ธัมมา อะนิทัสสะนาปปะฏิฆา ธัมมา วิปัสสะนาภูมิปาฐะ ปัญจักขันธา ฯ รูปักขันโธ เวทะนากขันโธ สัญญากขันโธ สงั ขารกั ขนั โธ วญิ ญาณกั ขนั โธ ฯ ท๎วาทะสายะตะนานิ ฯ จักข๎วายะตะนัง รูปายะตะนัง โสตายะตะนัง สัททายะตะนัง ฆานายะตะนัง คันธายะตะนัง ชิวหายะตะนัง ระสายะตะนัง กายายะตะนัง โผฏฐัพพายะตะนัง มะนายะตะนงั ธมั มายะตะนัง ฯ อัฏฐาระสะ ธาตุโย ฯ จักขุธาตุ รูปะธาตุ จักขุวิญญาณะธาตุ โสตะธาตุ สัททะธาตุ โสตะวิญญาณะธาตุ ฆานะธาตุ คันธะธาตุ ฆานะวิญญาณะธาตุ ชิวหาธาตุ ระสะธาตุ ชิวหาวิญญาณะธาตุ กายะธาตุ โผฏฐัพพะธาตุ กายะวิญญาณะธาตุ มะโนธาตุ มะโนวญิ ญาณะธาตุ ฯ พาวีสะตินท๎ริยานิ ฯ จักขุนท๎ริยัง โสตินท๎ริยัง ฆานินท๎ริยัง ชิวหินท๎ริยัง กายินท๎ริยัง มะนินท๎ริยัง อิตถินท๎ริยัง ปุริสินท๎ริยัง ชีวิตินท๎ริยัง สุขินท๎ริยัง ทุกขินท๎ริยัง โสมะนัสสินท๎ริยัง www.kalyanamitra.org

112 โทมะนัสสินท๎ริยัง อุเปกขินท๎ริยัง สัทธินท๎ริยัง วิริยันท๎ริยัง สะตินท๎ริยัง สะมาธินท๎ริยัง ปัญญินท๎ริยัง อะนัญญะ- ตัญญัสสามีตินท๎ริยงั อญั ญินทร๎ ยิ ัง อญั ญาตาวนิ ท๎รยิ ัง จัตตาริ อะริยะสจั จานิ ฯ ทุกขงั อะริยะสัจจงั ทกุ ขะสะมทุ ะโย อะริยะสัจจัง ทุกขะนิโรโธ อะริยะสัจจัง ทุกขะนิโรธะคามินี ปะฏิปะทา อะริยะสัจจัง พระมะหาปัฏฐาน เหตุปัจจะโย อารัมมะณะปัจจะโย อะธิปะติปัจจะโย อะนนั ตะระปจั จะโย สะมะนันตะระปจั จะโย สะหะชาตะปัจจะโย อัญญะมญั ญะปจั จะโย นสิ สะยะปัจจะโย อปุ ะนิสสะยะปจั จะโย ปุเรชาตะปัจจะโย ปัจฉาชาตะปัจจะโย อาเสวะนะปัจจะโย กัมมะปัจจะโย วิปากะปัจจะโย อาหาระปัจจะโย อินท๎ริยะ- ปัจจะโย ฌานะปัจจะโย มัคคะปัจจะโย สัมปะยตุ ตะปจั จะโย วิปปะยุตตะปัจจะโย อัตถิปัจจะโย นัตถิปัจจะโย วิคะตะ- ปจั จะโย อะวคิ ะตะปัจจะโย อุณหิสสะวิชะยะคาถา อตั ถิ อุณห๎ ิสสะ วิชะโย ธมั โม โลเก อะนตุ ตะโร สพั พะสตั ตะหติ ตั ถายะ ตัง ตว๎ งั คณั หาหิ เทวะเต ปะรวิ ัชเช ราชะทณั เฑ อะมะนุสเสหิ ปาวะเก www.kalyanamitra.org

113 พะยัคเฆ นาเค วเิ ส ภเู ต อะกาละมะระเณนะ วา สพั พัสม๎ า มะระณา มุตโต ฐะเปต๎วา กาละมาริตัง ตัสเสวะ อานุภาเวนะ โหตุ เทโว สุขี สะทา สุทธะสีลัง สะมาทายะ ธัมมัง สุจะริตงั จะเร ตัสเสวะ อานุภาเวนะ โหตุ เทโว สขุ ี สะทา ลกิ ขติ งั จนิ ตติ งั ปชู งั ธาระณงั วาจะนัง คะรุง ปะเรสงั เทสะนัง สตุ ว๎ า ตัสสะ อายุ ปะวัฑฒะตีติ ปัพพะโตปะมะคาถา ยะถาปิ เสลา วิปลุ า นะภัง อาหจั จะ ปัพพะตา สะมนั ตา อะนปุ ะรเิ ยยยุง นิปโปเถนตา จะตทุ ทสิ า เอวงั ชะรา จะ มัจจุ จะ อะธิวตั ตนั ติ ปาณิโน ขตั ติเย พราหมะเณ เวสเส สุทเท จณั ฑาละปุกกุเส นะ กิญจิ ปะรวิ ัชเชติ สัพพะเมวาภิมัททะติ นะ ตตั ถะ หตั ถีนัง ภูมิ นะ ระถานงั นะ ปัตติยา นะ จาปิ มนั ตะยทุ เธนะ สกั กา เชตุง ธะเนนะ วา ตัสม๎ า หิ ปัณฑิโต โปโส สัมปัสสัง อตั ถะมัตตะโน พุทเธ ธัมเม จะ สงั เฆ จะ ธโี ร สทั ธัง นิเวสะเย โย ธัมมะจารี กาเยนะ วาจายะ อุทะ เจตะสา อเิ ธวะ นงั ปะสังสนั ติ เปจจะ สัคเค ปะโมทะติ www.kalyanamitra.org

114 อะริยะธะนะคาถา ยสั สะ สทั ธา ตะถาคะเต อะจะลา สุปะติฏฐติ า สีลญั จะ ยัสสะ กัลย๎ าณัง อะริยะกนั ตงั ปะสงั สติ ัง สงั เฆ ปะสาโท ยสั สัตถิ อชุ ุภูตญั จะ ทสั สะนงั อะทะลิทโทติ ตงั อาหุ อะโมฆันตัสสะ ชีวิตงั ตสั ๎มา สทั ธัญจะ สลี ัญจะ ปะสาทงั ธัมมะทัสสะนัง อะนุยญุ เชถะ เมธาวี สะรัง พุทธานะ สาสะนันติ บทขัดธรรมนิยามะสูตร ยงั เว นิพพานะญาณสั สะ ญาณัง ปพุ เพ ปะวัตตะเต ตัสเสวะ วิสะยีภูตา ยายัง ธัมมะนิยามะตา อะนิจจะตา ทุกขะตา จะ สัพเพสงั จะ อะนตั ตะตา ตัสสา ปะกาสะกงั สุตตงั ยงั สมั พุทเธนะ ภาสิตงั สาธูนัง ญาณะจาเรนะ ยะถา พทุ เธนะ เทสติ ัง โยนโิ ส ปะฏปิ ตั ย๎ ตั ถงั ตงั สุตตันตัง ภะณามะ เส ธัมมะนิยามะสุตตัง เอวมั เม สุตังฯ เอกัง สะมะยงั ภะคะวา สาวัตถิยงั วิหะระติ เชตะวะเน อะนาถะปิณฑิกัสสะ อาราเมฯ ตัต๎ระ โข ภะคะวา www.kalyanamitra.org

115 ภิกขู อามันเตสิ ภิกขะโวติฯ ภะทันเตติ เต ภิกขู ภะคะวะโต ปจั จสั โสสงุ ฯ ภะคะวา เอตะทะโวจะ อุปปาทา วา ภิกขะเว ตะถาคะตานัง อะนุปปาทา วา ตะถาคะตานัง ฐิตา วะ สา ธาตุ ธัมมัฏฐิตะตา ธัมมะนิยามะตา สัพเพ สังขารา อะนิจจาติ ฯ ตัง ตะถาคะโต อะภิสัมพุชฌะติ อะภิสะเมติ อะภิสัมพุชฌิต๎วา อะภิสะเมต๎วา อาจิกขะติ เทเสติ ปัญญะเปติ ปัฏฐะเปติ วิวะระติ วิภะชะติ อุตตานีกะโรติ สัพเพ สงั ขารา อะนิจจาตฯิ อุปปาทา วา ภิกขะเว ตะถาคะตานัง อะนุปปาทา วา ตะถาคะตานงั ฐติ า วะ สา ธาตุ ธมั มฏั ฐติ ะตา ธมั มะนยิ ามะตา สพั เพ สังขารา ทุกขาติฯ ตัง ตะถาคะโต อะภิสัมพุชฌะติ อะภิสะเมติ อะภิสัมพุชฌิต๎วา อะภิสะเมต๎วา อาจิกขะติ เทเสติ ปัญญะเปติ ปัฏฐะเปติ วิวะระติ วิภะชะติ อุตตานีกะโรติ สัพเพ สังขารา ทกุ ขาติ ฯ อุปปาทา วา ภิกขะเว ตะถาคะตานัง อะนุปปาทา วา ตะถาคะตานงั ฐติ า วะ สา ธาตุ ธมั มฏั ฐติ ะตา ธมั มะนยิ ามะตา สพั เพ ธัมมา อะนัตตาติฯ ตัง ตะถาคะโต อะภิสัมพุชฌะติ อะภิสะเมติ อะภิสัมพุชฌิต๎วา อะภิสะเมต๎วา อาจิกขะติ เทเสติ ปัญญะเปติ ปัฏฐะเปติ วิวะระติ วิภะชะติ อุตตานีกะโรติ สัพเพ ธัมมา อะนัตตาติฯ อิทะมะโว จะ ภะคะวาฯ อัตตะมะนา เต ภิกขู ภะคะวะโต ภาสติ ัง อะภินนั ทนุ ติ www.kalyanamitra.org

116 ติลักขะณาทิคาถา สพั เพ สงั ขารา อะนจิ จาติ ยะทา ปญั ญายะ ปสั สะติ อะถะ นพิ พนิ ทะติ ทกุ เข เอสะ มัคโค วสิ ทุ ธยิ า สัพเพ สังขารา ทุกขาติ ยะทา ปัญญายะ ปสั สะติ อะถะ นพิ พนิ ทะติ ทกุ เข เอสะ มคั โค วสิ ทุ ธิยา สัพเพ ธัมมา อะนตั ตาติ ยะทา ปัญญายะ ปัสสะติ อะถะ นพิ พนิ ทะติ ทกุ เข เอสะ มคั โค วิสุทธิยา อปั ปะกา เต มะนสุ เสสุ เย ชะนา ปาระคามโิ น อะถายัง อติ ะรา ปะชา ตีระเมวานุธาวะติ เย จะ โข สมั มะทักขาเต ธัมเม ธมั มานุวัตตโิ น เต ชะนา ปาระเมสสันติ มจั จุเธยยงั สุทตุ ตะรงั กณั หงั ธัมมงั วิปปะหายะ สกุ กัง ภาเวถะ ปณั ฑิโต โอกา อะโนกะมาคัมมะ วิเวเก ยตั ถะ ทูระมัง ตัต๎ราภิระติมิจเฉยยะ หติ ๎วา กาเม อะกิญจะโน ปะรโิ ยทะเปยยะ อัตตานัง จิตตัก๎เลเสหิ ปณั ฑโิ ต เยสงั สมั โพธยิ งั เคสุ สมั มา จติ ตงั สุภาวิตงั อาทานะปะฏนิ สิ สคั เค อะนปุ าทายะ เย ระตา ขณี าสะวา ชตุ ิมันโต เต โลเก ปะรนิ พิ พตุ าติ www.kalyanamitra.org

117 ปะฏิจจะสะมุปปาทะปาฐะ อะวิชชาปัจจะยา สังขารา สังขาระปัจจะยา วิญญาณัง วิญญาณะปัจจะยา นามะรูปัง นามะรูปะปัจจะยา สะฬายะตะนัง สะฬายะตะนะปัจจะยา ผัสโส ผัสสะปัจจะยา เวทะนา เวทะนาปัจจะยา ตัณหา ตัณหาปัจจะยา อุปาทานัง อุปาทานะปัจจะยา ภะโว ภะวะปัจจะยา ชาติ ชาติปัจจะยา ชะรามะระณัง โสกะปะริเทวะทุกขะโทมะนัสสุปายาสา สัมภะวันติ ฯ เอวะเมตัสสะ เกวะลัสสะ ทุกขักขันธัสสะ สะมุทะโย โหติ ฯ อะวิชชายะเต๎ววะ อะเสสะวิราคะนิโรธา สังขาระนิโรโธ สงั ขาระนิโรธา วญิ ญาณะนโิ รโธ วญิ ญาณะนิโรธา นามะรปู ะ- นโิ รโธ นามะรปู ะนิโรธา สะฬายะตะนะนโิ รโธ สะฬายะตะนะ- นิโรธา ผัสสะนิโรโธ ผัสสะนิโรธา เวทะนานิโรโธ เวทะนานิโรธา ตณั หานโิ รโธ ตณั หานิโรธา อุปาทานะนิโรโธ อุปาทานะนิโรธา ภะวะนิโรโธ ภะวะนิโรธา ชาตินิโรโธ ชาตนิ โิ รธา ชะรามะระณงั โสกะปะรเิ ทวะทกุ ขะโทมะนัสสปุ า- ยาสา นิรุชฌันติ ฯ เอวะเมตัสสะ เกวะลัสสะ ทุกขักขันธัสสะ นโิ รโธ โหติ www.kalyanamitra.org

118 พุทธะอุทานะคาถา ยะทา หะเว ปาตุภะวนั ติ ธมั มา อาตาปโิ น ฌายะโต พราหมะณัสสะ อะถัสสะ กังขา วะปะยนั ติ สพั พา ยะโต ปะชานาติ สะเหตุธมั มังฯ ยะทา หะเว ปาตภุ ะวันติ ธัมมา อาตาปิโน ฌายะโต พราหมะณัสสะ อะถัสสะ กังขา วะปะยันติ สพั พา ยะโต ขะยัง ปัจจะยานัง อะเวทฯิ ยะทา หะเว ปาตภุ ะวันติ ธมั มา อาตาปิโน ฌายะโต พราหมะณัสสะ วธิ ูปะยัง ตฏิ ฐะติ มาระเสนงั สโู รวะ โอภาสะยะมนั ตะลิกขันติ ภัทเทกะรัตตะคาถา อะตีตัง นานวาคะเมยยะ นปั ปะฏกิ งั เข อะนาคะตงั ยะทะตตี มั ปะหนี นั ตงั อปั ปตั ตญั จะ อะนาคะตงั ปัจจปุ ปนั นัญจะ โย ธัมมงั ตตั ถะ ตตั ถะ วิปสั สะติ อะสงั หริ งั อะสงั กปุ ปงั ตงั วทิ ธา มะนพุ ๎รูหะเย อชั เชวะ กิจจะมาตปั ปงั โก ชญั ญา มะระณงั สุเว www.kalyanamitra.org

119 นะ หิ โน สังคะรันเตนะ มะหาเสเนนะ มัจจุนา เอวงั วหิ ารมิ าตาปงิ อะโหรตั ตะมะตนั ทติ งั ตัง เว ภัทเทกะรัตโตติ สนั โต อาจกิ ขะเต มุนตี ิ ปฐมพุทธะวะจะนะ อะเนกะชาตสิ งั สารงั สนั ธาวสิ สงั อะนพิ พสิ งั คะหะการงั คะเวสนั โต ทกุ ขา ชาติ ปนุ ัปปนุ งั คะหะการะกะ ทิฏโฐสิ ปุนะ เคหงั นะ กาหะสิ สัพพา เต ผาสุกา ภัคคา คะหะกฏู ัง วิสงั ขะตงั วิสงั ขาระคะตัง จิตตัง ตัณหานงั ขะยะมชั ฌะคาติ www.kalyanamitra.org

120 หมวดท่ี ๕ บทใหพ้ รตา่ ง ๆ www.kalyanamitra.org

121 อนโุ มทนาวธิ ี บทให้พรในโอกาสต่าง ๆ (ผเู้ ปน็ ประธานเรม่ิ ตน้ ) ยะถา วารวิ ะหา ปรู า ปะรปิ เู รนติ สาคะรงั เอวะเมวะ อโิ ต ทินนงั เปตานงั อปุ ะกปั ปะติ อจิ ฉติ งั ปตั ถติ งั ตมุ หงั ขปิ ปะเมวะ สะมชิ ฌะตุ สพั เพ ปเู รนตุ สงั กปั ปา จนั โท ปณั ณะระโส ยะถา มะณิ โชติระโส ยะถา ฯ (รบั พรอ้ มกนั ) สพั พตี โิ ย ววิ ชั ชนั ตุ สพั พะโรโค วนิ สั สะตุ มา เต ภะวตั วนั ตะราโย สุขี ทีฆายโุ ก ภะวะ สพั พตี โิ ย ววิ ชั ชนั ตุ สพั พะโรโค วนิ สั สะตุ มา เต ภะวตั วนั ตะราโย สขุ ี ทฆี ายโุ ก ภะวะ สพั พตี โิ ย ววิ ชั ชนั ตุ สพั พะโรโค วนิ สั สะตุ มา เต ภะวตั วนั ตะราโย สขุ ี ทีฆายุโก ภะวะ ฯ อะภิวาทะนะสีลิสสะ นจิ จงั วฑุ ฒาปะจายิโน จัตตาโร ธมั มา วฑั ฒันติ อายุ วณั โณ สขุ งั พะลงั ฯ www.kalyanamitra.org

122 โภชะนะทานานุโมทะนาคาถา อายโุ ท พะละโท ธีโร วัณณะโท ปะฏิภาณะโท สขุ สั สะ ทาตา เมธาวี สุขัง โส อะธิคัจฉะติ อายงุ ทตั วา พะลัง วัณณัง สุขญั จะ ปะฏภิ าณะโท ทีฆายุ ยะสะวา โหติ ยตั ถะ ยตั ถูปะปชั ชะตีติ ฯ มงคลจักรวาฬน้อย (ย่อ) ระตะนัตตะยานุภาเวนะ ระตะนตั ตะยะเตชะสา ทกุ ขะโรคะภะยา เวรา โสกา สตั ตุ จุปัททะวา อะเนกา อันตะรายาปิ วนิ สั สนั ตุ อะเสสะโต ชะยะสิทธิ ธะนงั ลาภัง โสตถิ ภาคยงั สขุ งั พะลัง สริ ิ อายุ จะ วัณโณ จะ โภคงั วฑุ ฒี จะ ยะสะวา สะตะวัสสา จะ อายู จะ ชวี ะสทิ ธี ภะวันตุ เต ฯ ภะวะตุ สพั พะมังคะลัง รกั ขนั ตุ สพั พะเทวะตา สัพพะพุทธานุภาเวนะ สะทา โสตถี ภะวันตุ เต ฯ รกั ขนั ตุ สพั พะเทวะตา ภะวะตุ สัพพะมงั คะลงั สะทา โสตถี ภะวันตุ เต ฯ สัพพะธัมมานุภาเวนะ รกั ขนั ตุ สพั พะเทวะตา สะทา โสตถี ภะวนั ตุ เต ฯ ภะวะตุ สพั พะมังคะลัง สัพพะสังฆานุภาเวนะ www.kalyanamitra.org

123 อาฏานาฏิยะปะริตตัง (ย่อ) สพั พะโรคะวนิ มิ ตุ โต สพั พะสนั ตาปะวชั ชโิ ต สพั พะเวระมะตกิ กนั โต นพิ พุโต จะ ตุวงั ภะวะ ฯ สพั พตี โิ ย ววิ ชั ชนั ตุ สพั พะโรโค วนิ สั สะตุ มา เต ภะวตั วนั ตะราโย สขุ ี ทฆี ายุโก ภะวะ อะภิวาทะนะสีลิสสะ นจิ จัง วฑุ ฒาปะจายิโน จตั ตาโร ธัมมา วัฑฒันติ อายุ วัณโณ สุขัง พะลัง ฯ อัคคัปปะสาทะสุตตะคาถา อัคคะโต เว ปะสนั นานัง อัคคัง ธัมมัง วิชานะตัง อัคเค พุทเธ ปะสนั นานงั ทกั ขเิ ณยเย อะนตุ ตะเร อัคเค ธมั เม ปะสนั นานงั วิราคูปะสะเม สุเข อคั เค สงั เฆ ปะสนั นานงั ปญุ ญกั เขตเต อะนตุ ตะเร อัคคัสมิง ทานัง ทะทะตัง อคั คงั ปญุ ญงั ปะวฑั ฒะติ อัคคงั อายุ จะ วณั โณ จะ ยะโส กิตติ สขุ ัง พะลงั อคั คสั สะ ทาตา เมธาวี อคั คะธมั มะสะมาหโิ ต เทวะภโู ต มะนุสโส วา อคั คปั ปตั โต ปะโมทะตตี ิ ฯ www.kalyanamitra.org

124 มงคลจักรวาฬน้อย สัพพะพุทธานุภาเวนะ สัพพะธัมมานุภาเวนะ สัพพะสังฆา- นุภาเวนะ พุทธะระตะนัง ธัมมะระตะนัง สังฆะระตะนัง ติณณัง ระตะนานงั อานภุ าเวนะ จะตรุ าสตี สิ ะหสั สะธมั มกั ขนั ธานภุ าเวนะ ปฏิ ะกตั ตะยานภุ าเวนะ ชนิ ะสาวะกานภุ าเวนะ สพั เพ เต โรคา สพั เพ เต ภะยา สัพเพ เต อันตะรายา สัพเพ เต อุปัททะวา สัพเพ เต ทุนนิมิตตา สัพเพ เต อะวะมังคะลา วินัสสันตุ อายุวัฑฒะโก ธะนะวัฑฒะโก สิริวัฑฒะโก ยะสะวัฑฒะโก พะละวัฑฒะโก วัณณะวัฑฒะโก สุขะวัฑฒะโก โหตุ สพั พะทา ฯ ทกุ ขะโรคะภะยา เวรา โสกา สัตตุ จปุ ัททะวา อะเนกา อันตะรายาปิ วินัสสันตุ จะ เตชะสา ชะยะสทิ ธิ ธะนงั ลาภัง โสตถิ ภาคยัง สขุ งั พะลัง สริ ิ อายุ จะ วณั โณ จะ โภคัง วฑุ ฒี จะ ยะสะวา สะตะวัสสา จะ อายู จะ ชีวะสิทธี ภะวันตุ เต ฯ www.kalyanamitra.org

125 มงคลจักรวาฬใหญ่ สิริธิติมะติเตโชชะยะสิทธิมะหิทธิมะหาคุณาปะริมิตะ- ปญุ ญาธกิ ารสั สะสพั พนั ตะรายะนวิ าระณะสะมตั ถสั สะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสัมพุทธัสสะ ทวัตติงสะมะหาปุริสะลักขะณา- นภุ าเวนะ อะสตี ยานพุ ยญั ชะนานภุ าเวนะ อฏั ฐตุ ตะระสะตะมงั คะ- ลานุภาเวนะ ฉัพพัณณะรังสิยานุภาเวนะ เกตุมาลานุภาเวนะ ทะสะปาระมิตานุภาเวนะ ทะสะอุปะปาระมิตานุภาเวนะ ทะสะปะระมตั ถะปาระมติ านภุ าเวนะ สลี ะสะมาธปิ ญั ญานภุ าเวนะ พุทธานุภาเวนะ ธัมมานุภาเวนะ สังฆานุภาเวนะ เตชานุภาเวนะ อิทธานุภาเวนะ พะลานุภาเวนะ เญยยะธัมมานุภาเวนะ จะตรุ าสตี สิ ะหสั สะธมั มกั ขนั ธานภุ าเวนะ นะวะโลกตุ ตะระธมั มา- นุภาเวนะ อฏั ฐงั คกิ ะมคั คานภุ าเวนะ อฏั ฐะสะมาปตั ตยิ านุภาเวนะ ฉะฬะภิญญานุภาเวนะ จะตุสัจจะญาณานุภาเวนะ ทะสะพะละ ญาณานภุ าเวนะ สพั พญั ญตุ ะญาณานภุ าเวนะ เมตตากะรณุ า มทุ ติ า อุเปกขานุภาเวนะ สัพพะปะริตตานุภาเวนะ ระตะนัต นุภาเวนะตะยะสะระณา ตุยหัง สัพพะโรคะโสกุปัททะวะ- ทกุ ขะโทมะนสั สปุ ายาสา วนิ สั สนั ตุ สพั พะอนั ตะรายาปิ วนิ สั สนั ตุ สัพพะสังกัปปา ตุยหัง สะมิชฌันตุ ทีฆายุตา ตุยหัง โหตุ สะตะวัสสะชีเวนะ สะมังคิโก โหตุ สัพพะทา ฯ อากาสะปัพพะตะ- วะนะภมู คิ งั คามะหาสะมทุ ทา อารกั ขะกา เทวะตา สะทา ตมุ เห อะนรุ กั ขนั ตุ ฯ www.kalyanamitra.org

126 นกั ขตั ตะยกั ขะภตู านงั ปาปัคคะหะนิวาระณา ปะริตตัสสานุภาเวนะ หันตวา เตสงั อปุ ทั ทะเว ปาปัคคะหะนิวาระณา นกั ขตั ตะยกั ขะภตู านงั หันตวา เตสงั อุปัททะเว ปะรติ ตัสสานุภาเวนะ ปาปัคคะหะนิวาระณา หนั ตวา เตสัง อุปทั ทะเว ฯ นกั ขตั ตะยกั ขะภตู านงั ปะรติ ตัสสานุภาเวนะ เกณิยานุโมทะนาคาถา อคั คหิ ตุ ตงั มุขา ยัญญา สาวติ ติ ฉันทะโส มุขัง ราชา มขุ งั มะนุสสานงั นะทนี ัง สาคะโร มุขงั นกั ขตั ตานงั มขุ งั จนั โท อาทจิ โจ ตะปะตัง มขุ งั ปุญญะมากังขะมานานัง สงั โฆ เว ยะชะตัง มขุ ัง ฯ ภะณิสสามะ มะยัง คาถา กาละทานปั ปะทปี กิ า เอตา สุณันตุ สักกัจจงั ทายะกา ปญุ ญะกามโิ น ฯ แบบนี้นำ กาละทานะสุตตะคาถา ถา้ นำ วิหาระทานะคาถา เปลี่ยนท่ีขดี เสน้ ใต้เปน็ วิหาระทานะทีปกิ า www.kalyanamitra.org

127 กาละทานะสุตตะคาถา กาเล ทะทนั ติ สะปญั ญา วะทัญญู วีตะมัจฉะรา กาเลนะ ทนิ นงั อะริเยสุ อุชภุ เู ตสุ ตาทสิ ุ วิปปะสนั นะมะนา ตสั สะ วิปุลา โหติ ทกั ขณิ า เย ตัตถะ อะนุโมทันติ เวยยาวัจจงั กะโรนติ วา นะ เตนะ ทักขิณา โอนา เตปิ ปญุ ญสั สะ ภาคิโน ตสั มา ทะเท อปั ปะฏวิ านะจติ โต ยตั ถะ ทนิ นงั มะหปั ผะลงั ปญุ ญานิ ปะระโลกสั มงิ ปะติฏฐา โหนติ ปาณนิ ันติ ฯ ติโรกุฑฑะกัณฑะปัจฉิมภาค อะทาสิ เม อะกาสิ เม ญาติมติ ตา สะขา จะ เม เปตานงั ทักขิณงั ทัชชา ปพุ เพ กะตะมะนสุ สะรงั นะ หิ รณุ ณงั วา โสโก วา ยา วัญญา ปะริเทวะนา นะ ตัง เปตานะมัตถายะ เอวงั ติฏฐนั ติ ญาตะโย อะยญั จะ โข ทักขณิ า ทนิ นา สังฆมั หิ สปุ ะติฏฐติ า ทีฆะรัตตงั หิตายสั สะ ฐานะโส อปุ ะกปั ปะติ โส ญาติธัมโม จะ อะยัง นิทสั สโิ ต เปตานะ ปูชา จะ กะตา อุฬารา พะลญั จะ ภกิ ขนู ะมะนปุ ปะทนิ นงั ตมุ เหหิ ปุญญัง ปะสตุ ัง อะนัปปะกันติ ฯ www.kalyanamitra.org

128 เทวะตาทิสสะทักขิณานุโมทะนาคาถา ยัสมงิ ปะเทเส กัปเปติ วาสัง ปณั ฑิตะชาตโิ ย สีละวนั เตตถะ โภเชตวา สญั ญะเต พรหั มะจารโิ น ยา ตัตถะ เทวะตา อาสุง ตาสงั ทกั ขิณะมาทเิ ส ตา ปูชติ า ปชู ะยนั ติ มานติ า มานะยันติ นงั ตะโต นงั อะนกุ มั ปนั ติ มาตา ปตุ ตังวะ โอระสัง เทวะตานกุ มั ปโิ ต โปโส สะทา ภัทรานิ ปัสสะติ ฯ เทวะตาภิสัมมันตะนะคาถา ยานธี ะ ภตู านิ สะมาคะตานิ ภุมมานิ วา ยานิ วะ อนั ตะลกิ เข สัพเพ วะ ภตู า สมุ ะนา ภะวนั ตุ อะโถปิ สกั กัจจะ สณุ ันตุ ภาสิตงั สภุ าสิตงั กิญจปิ ิ โว ภะเณมุ ปญุ เญ สะตปุ ปาทะกะรงั อะปาปัง ธมั มูปะเทสงั อะนกุ าระกานัง ตัสม๎ า หิ ภูตานิ สะเมนตุ สพั เพ เมตตัง กะโรถะ มานสุ ิยา ปะชายะ ภเู ตสุ พาฬหงั กะตะภตั ตกิ ายะ ทิวา จะ รัตโต จะ หะรันติ เย พะลิง www.kalyanamitra.org

129 ปจั โจปะการัง อะภกิ ังขะมานา เต โข มะนุสสา ตะนกุ านุภาวา ภูตา วิเสเสนะ มะหิทธกิ า จะ อาทสิ สะมานา มะนเุ ชหิ ญาตา ตสั ม๎ า หิ เน รักขะถะ อัปปะมัตตา ฯ อาทิยะสุตตะคาถา ภุตตา โภคา ภะฏา ภจั จา วิติณณา อาปะทาสุ เม อทุ ธคั คา ทักขิณา ทินนา อะโถ ปัญจะ พะลี กะตา อปุ ัฏฐติ า สลี ะวนั โต สญั ญะตา พรหั มะจารโิ น ยะทัตถัง โภคะมิจเฉยยะ ปณั ฑโิ ต ฆะระมาวะสัง โส เม อตั โถ อะนปุ ปตั โต กะตงั อะนะนตุ าปิยงั เอตัง อะนุสสะรัง มัจโจ อะริยะธมั เม ฐิโต นะโร อิเธวะ นัง ปะสงั สนั ติ เปจจะ สัคเค ปะโมทะตีติ วิหาระทานะคาถา สีตงั อณุ หัง ปะฏหิ ันติ ตะโต วาฬะมคิ านิ จะ สริ ิงสะเป จะ มะกะเส สสิ เิ ร จาปิ วฏุ ฐิโย ตะโต วาตาตะโป โฆโร สญั ชาโต ปะฏหิ ญั ญะติ เลนตั ถญั จะ สขุ ตั ถญั จะ ฌายติ งุ จะ วปิ ัสสิตุง วหิ าระทานงั สังฆสั สะ อัคคงั พทุ เธหิ วัณณติ งั www.kalyanamitra.org

130 ตสั ๎มา หิ ปณั ฑโิ ต โปโส สมั ปสั สงั อตั ถะมตั ตะโน วิหาเร การะเย รมั เม วาสะเยตถะ พะหุสสเุ ต เตสัง อันนัญจะ ปานญั จะ วตั ถะเสนาสะนานิ จะ ทะเทยยะ อชุ ุภเู ตสุ วปิ ปะสนั เนนะ เจตะสา เต ตัสสะ ธมั มงั เทเสนติ สพั พะทกุ ขาปะนทู ะนงั ยงั โส ธมั มะมธิ ัญญายะ ปะรนิ ิพพาตะยะนาสะโวติ ฯ www.kalyanamitra.org

131 หมวดท่ี ๖ ปกิณกะศาสนพิธี สำหรบั พระภกิ ษุ และพุทธศาสนิกชนทั่วไป www.kalyanamitra.org

132 คำพินทุผ้า พินทุกัป หมายถึง การทำพินทุ(จุด) ที่ผ้าด้วยรูปวงกลมเป็นต้นที่มุมจีวร ดา้ นใดดา้ นหนง่ึ ตามพระวนิ ยั (๓ จดุ ) วิธีทำ จบั ชายผา้ มมุ ใดมมุ หนง่ึ ขน้ึ มา ประนมมอื ขน้ึ แลว้ ตง้ั นะโมฯ ๓ หน จบั ปากกาจรดลงไปทผ่ี า้ พรอ้ มกบั กลา่ วคำพนิ ทผุ า้ ๓ ครง้ั ดงั ตอ่ ไปน้ี อมิ งั พนิ ทกุ ปั ปงั กะโรมิ (จุดท่ี ๑) ทตุ ยิ ัมปิ อมิ งั พนิ ทกุ ปั ปงั กะโรมิ (จุดท่ี ๒) ตติ ยิ มั ปิ อมิ งั พนิ ทกุ ปั ปงั กะโรมิ (จุดท่ี ๓) คำกลา่ วบรกิ รรมขณะใชป้ ากกาหรอื ดนิ สอดำทำจดุ ทผ่ี า้ ไตรจวี ร คำอธิษฐานผ้า บาตร, อิมัง ปัตตัง อะธิฏฐามิ สังฆาฏิ, อิมัง สังฆาฏิง อะธิฏฐามิ จีวร, อิมัง อตุ ตะราสังคัง อะธิฏฐามิ สบง, อิมงั อนั ตะระวาสะกัง อะธฏิ ฐามิ ผา้ อาบนำ้ ฝน, อิมัง วัสสกิ ะสาฏกิ ัง อะธฏิ ฐามิ คำกลา่ วอธษิ ฐานกอ่ นการนำอฏั ฐบรขิ ารมาใช้ www.kalyanamitra.org

133 คำเสียสละผ้า อทิ ัง เม ภันเต จวี ะรัง รัตตวิ ปิ ปะวตุ ถงั , อัญญตั ระ ภิกขุสัมมะติยา นิสสคั คิยัง, อมิ าหัง อายัสมะโต นิสชั ชามิ, (ถา้ ท้งั ๒ ผนื วา่ ทวจิ วี ะรงั ถ้าท้ัง ๓ ผนื ว่า ตจิ ีวะรัง) จวี ร เปน็ นสิ สคั คยี ะ เพราะอยปู่ ราศจากเขตลว่ งราตรหี รอื ทเ่ี รยี ก กนั ว่า “ผ้าขาดครอง” คำกลา่ วสละกรรมสทิ ธใ์ิ นผา้ จวี ร คำคืนผ้า อมิ งั จีวะรัง อายสั มะโต ทมั มิ คำกลา่ วขอคนื กรรมสทิ ธแ์ิ กเ่ จา้ ของผา้ จวี ร คำวิกัปป์ผ้า อมิ งั จวี ะรงั ตุยหัง วิกัปเปมิ หลายผืนว่า อมิ านิ จีวะรานิ ตยุ หงั วิกปั เปมิ คำกลา่ วขอมอบกรรมสทิ ธใ์ิ หส้ หธรรมกิ เกบ็ ผา้ จวี รไวช้ ว่ั คราว www.kalyanamitra.org

134 คำถอนผ้า อิมัง จีวะรัง มัยหงั สนั ตะกัง ปะรภิ ญุ ชะ วา วสิ ชั เชหิ วา ยะถาปัจจะยัง วา กะโรหิ (ถา้ ผถู้ อนออ่ นกวา่ วา่ ) อมิ งั จวี ะรงั มยั หงั สนั ตะกงั ปะริภญุ ชะถะ วา วสิ ชั เชถะ วา ยะถาปัจจะยัง วา กะโรถะ คำกลา่ วถอนกรรมสทิ ธใ์ิ นผา้ จวี รออกจากตน คำอธิษฐานเข้าพรรษา อิมัสมิง อาวาเส อิมัง เตมาสัง วัสสัง อุเปมิ (ว่า ๓ จบ) คำปวารณาออกพรรษา สังฆัมภันเต ปะวาเรมิ ทิฏเฐนะ วา สุเตนะ วา ปะริสังกายะ วา วะทันตุ มัง อายัสมันโต อะนุกัมปัง อุปาทายะ ปัสสันโต ปะฏิกกะรสิ สามิ ฯ ทุติยัมปิ ภันเต สังฆัง ปะวาเรมิ ทิฏเฐนะ วา สุเตนะ วา ปะริสังกายะ วา วะทันตุ มัง อายัสมันโต อะนุกัมปัง อุปาทายะ ปัสสันโต ปะฏกิ กะริสสามิ ฯ www.kalyanamitra.org

135 ตะติยัมปิ ภันเต สังฆัง ปะวาเรมิ ทิฏเฐนะ วา สุเตนะ วา ปะริสังกายะ วา วะทันตุ มัง อายัสมันโต อะนุกัมปัง อุปาทายะ ปสั สันโต ปะฏิกกะริสสามิ ฯ คำขอขมาโทษพระเถระ (แบบทว่ั ไปทแ่ี กไ้ ขใชอ้ ยใู่ นปจั จบุ นั ) (ผู้ขอ) เถเร ปะมาเทนะ ทวารตั ตะเยนะ กะตัง สัพพงั อะปะราธงั ขะมะถะ เม ภนั เต (ถา้ ขอหลายรปู เปลย่ี น ขะมะถะ เม เปน็ ขะมะตุ โน) (ผู้รับ) อะหงั ขะมามิ ตะยาปิ เม ขะมิตพั พงั (ถา้ ผขู้ อมหี ลายรปู เปลย่ี นตะยาปเิ ปน็ ตมุ เหหปิ )ิ (ผขู้ อ) ขะมามิ ภันเต (ถ้าขอหลายรปู เปล่ียน มิ เป็น มะ) คำลาสิกขา สิกขัง ปัจจกั ขามิ คิหตี ิ มงั ธาเรถะ ฯ กระผมลาสกิ ขา ขอทา่ นทัง้ หลาย จงจำกระผมไว้ว่า เ ป ็ น คฤหสั ถ์ ณ บดั น้ี ฯ (วา่ ๓ คร้ัง) ลักษณะการปลงอาบัติที่ถูกต้อง ภิกษุต้องอาบัติอย่างใดอย่างหนึ่งแล้ว ให้รีบแสดงเสีย อย่าแช่ไว้ในอาบัติ การปลงอาบัติที่ถูกต้องเพื่อให้อาบัติตกนั้น www.kalyanamitra.org

136 ตอ้ งกำนด ดงั นก้ี อ่ นคอื ๑.ถ้านั่งชิดกันเกินไปแสดงอาบัติไม่ตก ต้องนั่งให้มนุษย์ แลสตั วเ์ ดนิ ผา่ นไดจ้ งึ จะแสดงอาบตั ติ ก ๒. เวลาแสดงอาบตั ิ พระอ่อนพรรษายกมอื สงู พระแก่พรรษา ยกมือต่ำกว่าผู้อ่อนพรรษา แสดงอาบัติด้วยกันไม่ตก พระแก่ พรรษาต้องยกมือสูงพระอ่อนพรรษยกมือต่ำและน้อมกาย เข้าหา ดว้ ย จึงแสดงอาบัติตก ๓. ภกิ ษอุ ปุ สมบทคนละอุปชั ฌาย์ คนละสีมา แต่บวชวนั เดอื น ปี เวลานาทีเดียวกัน เวลาปลงอาบัติด้วยกัน ถ้า “ภันเต” ก็ว่า “ภันเต” ด้วยกัน ถ้าว่า “อาวุโส” ก็ว่า “อาวุโส” ด้วยกัน เพราะอปุ สมบทเสมอกนั ๔. การหม่ ผา้ นน้ั ตอ้ งใหเ้ หมอื นกนั จงึ จะแสดงอาบตั ติ ก ๕. ถ้านั่งอยู่คนละอาสนะ แสดงอาบัติด้วยกันไม่ตก ตอ้ งนง่ั ทเ่ี สมอกนั จงึ จะแสดงอาบตั ติ ก ๖. หากภิกษุในอาวาสเดียวกัน ตอ้ งอาบตั ิเดยี วกัน แสดงอาบตั ิ ด้วยกันไม่ตก ต้องส่งภิกษุในอาวาสนั้น ๑ องค์ หรือ ๒ องค์ ไปแสดงอาบตั ิท่ีอาวาสอ่นื ก่อน เมอื่ กลบั มาแลว้ ใหแ้ สดงกันต่อ ๆ ไป อาบตั นิ น้ั จงึ จะตกและบรสิ ทุ ธไ์ิ ด้ (จากหนงั สอื พระปาฏโิ มกขแ์ ปล นพิ นธข์ องสมเดจ็ พระวนั รตั น์ (แดง สลี วฒฑฺ โน) www.kalyanamitra.org

137 วิธีแสดงอาบัติ เมื่อจะปลงอาบัตินิยมกราบพระประธานหรือพระสถูปเจดีย์ก่อน ต่อจากนั้นภิกษุผู้อ่อนพรรษากว่า พึงกราบภิกษุผู้แก่พรรษา แลว้ เรม่ิ ปลงอาบตั ติ ามลำดบั ดงั น้ี (พรรษาอ่อนว่า) สพั พา ตา อาปัตตโิ ย อาโรเจมิ (ว่า ๓ หน) สพั พา คะรลุ ะหกุ า อาปตั ติโย อาโรเจมิ (ว่า ๓ หน) อะหงั ภนั เต สัมพะหุลา นานาวตั ถุกาโย อาปตั ตโิ ย อาปัชชิง ตา ตมุ หะ มเู ล ปะฏเิ ทเสมิ (พรรษาแกร่ บั วา่ ) ปัสสะสิ อาวุโส ตา อาปัตติโย (พรรษาอ่อนว่า) อกุ าสะ อามะ ภันเต ปสั สามิ (พรรษาแกร่ บั วา่ ) อายะติง อาวุโส สังวะเรยยาสิ (พรรษาอ่อนว่า) สาธุ สฏุ ฐุ ภนั เต สังวะริสสามิ ทุตยิ ัมปิ สาธุ สุฏฐุ ภันเต สงั วะริสสามิ ตะติยัมปิ สาธุ สุฏฐุ ภันเต สังวะริสสามิ นะ ปเุ นวัง กะริสสามิ นะ ปเุ นวงั ภาสิสสามิ นะ ปเุ นวัง จนิ ตะยิสสามิ (จบพรรษาอ่อน) (พรรษาแก่ว่า) สพั พา ตา อาปัตติโย อาโรเจมิ (ว่า ๓ หน) www.kalyanamitra.org

138 สพั พา คะรลุ ะหุกา อาปตั ติโย อาโรเจมิ (ว่า ๓ หน) อะหัง อาวุโส สัมพะหลุ า นานาวตั ถกุ าโย อาปตั ติโย อาปัชชิง ตา ตยุ หะ มเู ล ปะฏิเทเสมิ (พรรษาออ่ นรับวา่ ) อุกาสะ ปัสสะถะ ภันเต ตา อาปตั ตโิ ย (พรรษาแก่ว่า) อามะ อาวโุ ส ปสั สามิ (พรรษาอ่อนรบั วา่ ) อายะติง ภันเต สังวะเรยยาถะ (พรรษาแก่ว่า) สาธุ สฏุ ฐุ อาวุโส สงั วะริสสามิ ทตุ ิยัมปิ สาธุ สุฏฐุ อาวโุ ส สังวะริสสามิ ตะติยัมปิ สาธุ สฏุ ฐุ อาวุโส สังวะรสิ สามิ นะ ปุเนวงั กะริสสามิ นะ ปเุ นวัง ภาสิสสามิ นะ ปเุ นวงั จนิ ตะยสิ สามิ ฯ แบบกรรมวาจาสวดให้ผ้ากฐิน นะโม ตสั สะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสมั พุทธัสสะ, นะโม ตสั สะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสมั พุทธัสสะ, นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมั มาสมั พุทธสั สะ, สุณาตุ เม ภันเต สังโฆ, อิทัง สังฆัสสะ กะฐินะทุสสัง อปุ ปนั นงั , ยะทสิ งั ฆสั สะ ปตั ตะกลั ลงั , สงั โฆ อมิ งั กะฐนิ ะทสุ สงั อายัสมะโต (อิตถันนามัสสะ) ทะเทยยะ, กะฐินัง อัตถะริตุง, เอสา ญัตต.ิ www.kalyanamitra.org

139 สุณาตุ เม ภันเต สังโฆ, อิทัง สังฆัสสะ กะฐินะทุสสัง อปุ ปนั นงั , สงั โฆ อมิ งั กะฐนิ ะทสุ สงั อายสั มะโต (อติ ถนั นามสั สะ) เทติ, กะฐินัง อัตถะริตุง, ยัสสายัสมะโต ขะมะติ, อิมัสสะ กะฐนิ ะทุสสัสสะ, อายสั มะโต (อติ ถนั นามัสสะ) ทานัง, กะฐนิ ัง อตั ถะรติ ุง, โส ตณุ หัสสะ, ยัสสะ นกั ขะมะติ โส ภาเสยยะ. ทินนัง อิทัง สังเฆนะ, กะฐินะทุสสัง อายัสมะโต (อิตถันนามัสสะ) กะฐินัง อัตถะริตุง ขะมะติ สังฆัสสะ ตัสมา ตุณหี, เอวะเมตงั ธาระยามิ ในวงเล็บ อติ ถันนามสั สะ นั้นให้ใสช่ ือ่ ผ้คู รองกฐนิ แทน คำอธิษฐานผ้ากฐิน สังฆาฏิ, อมิ ายะ สงั ฆาฏิยา กะฐินัง อัตถะรามิ (๓ หน ) จีวร, อมิ ินา อุตตะราสงั เคนะ กะฐนิ งั อตั ถะรามิ (๓ หน) สบง, อิมนิ า อันตะระวาสะเกนะ กะฐินัง อตั ถะรามิ (๓ หน) คำอนุโมทนากฐิน อัตถะตัง อาวุโส สังฆัสสะ กะฐินัง ธัมมิโก กะฐินัตถาโร อะนโุ มทะถะ (๓ หน ) บทนี้สำหรับท่านผู้ครองกฐินมีพรรษาแก่กว่าภิกษุอื่นที่มี พรรษามากกวา่ ทา่ นผคู้ รองกฐนิ อยใู่ นทน่ี น้ั ใหเ้ ปลย่ี น คำวา่ อาวโุ ส เปน็ ภนั เต แล้วใหพ้ ระสงฆท์ ัง้ ปวงเปล่งวาจาอนโุ มทนาตอ่ ไปวา่ www.kalyanamitra.org

140 อัตถะตัง ภันเต สังฆัสสะ กะฐินัง ธัมมิโก กะฐินัตถาโร อะนโุ มทามะ (๓ หน ) บทนี้ สำหรับผู้อ่อนพรรษากว่าท่านผู้ครองกฐินกล่าว ถ้ามีภิกษุที่แก่พรรษากว่าท่านผู้ครองกฐินอยู่ในที่นั้น กี่รูปก็ตามให้ผู้แก่เหล่านั้นเปลี่ยน คำว่า ภันเต เป็น อาวุโส หรือจะให้ว่าพร้อมกันเฉพาะผู้แก่เสียคราวหนึ่งก่อน ๓ จบ แลว้ จงึ ให้ผอู้ ่อนกวา่ ว่าอกี คราวหนง่ึ ๓ จบก็ได้ คำบอกสัตตาหะ สตั ตาหะกะระณียัง กิจจงั เม อตั ถิ ตสั มา มะยา คันตพั พัง อมิ สั มิง สัตตาหพั ภันตะเร นิวตั ติสสามิ. คำกลา่ วบอกลาไปกจิ จำเปน็ ภายในพรรษาไดเ้ จด็ วนั วิธีอปโลกน์สำหรับกฐินราษฎร์ พธิ อี ปโลกนส์ ำหรบั กฐนิ ราษฎร์ มนี ยั เชน่ เดยี วกบั พระกฐนิ หลวง ต่างกันเพียงคำปรารภเบื้องต้นในระหว่างเจ้าภาพเท่านั้น แตเ่ พอ่ื ความสะดวกจงึ ขอนำมากลา่ วในทน่ี ด้ี งั ตอ่ ไปน้ี เมื่อทายกกล่าวคำถวายจบ และพระสงฆ์ทั้งปวงรับ “สาธุ” แล้ว เป็นหน้าที่ของเจ้าอาวาสหรือภิกษุผู้สามารถ พึงตั้งพัดขึ้นเป็นรูปที่ ๑ กล่าวคำอปโลกน์ ไม่ต้องตั้งนะโม พระสงฆน์ อกนน้ั ยงั คงประนมมอื อยเู่ ชน่ เดมิ คำอปโลกนว์ า่ www.kalyanamitra.org

141 “ผ้ากฐินทาน กับทั้งผ้าอานิสงส์บริวารทั้งปวงนี้ เป็นของ ....…ประกอบดว้ ยสทั ธาปะสาทคิ ณุ พรอ้ มดว้ ยญาตสิ ายโลหติ มติ ร สหาย และท่านทเ่ี คารพนับถือนำมาถวายแดพ่ ระภกิ ษุสงฆ์ ผอู้ ยู่ จำพรรษากาลถว้ นไตรมาสในอาวาสน้ี กแ็ ลผา้ กฐนิ ทานน้ี เปน็ ของ บริสทุ ธิ์ ดจุ เลื่อนลอยมาโดยนภากาศ และแลว้ แล้วตกลง ในทา่ ม กลางสงฆ์ จะไดจ้ ำเพาะเจาะจงพระภกิ ษรุ ปู ใดรปู หนง่ึ หามไิ ด้ โดย มีพระบรมพุทธานุญาตไว้ว่า ให้พระสงฆ์ทั้งปวง พร้อมกันยอม อนญุ าตใหแ้ ก่พระภิกษุรปู หนึ่ง เพ่ือกระทำกฐนิ ัตถารกิจ และมีคำ พระอรรถกถาจารย์ ผรู้ พู้ ระบรมพทุ ธาธบิ ายสงั วรรณนา ไวว้ า่ พระ ภกิ ษรุ ูปใด กอปรดว้ ยสลี สตุ าทคิ ณุ มีสตปิ ัญญา สามารถรธู้ รรม ๘ ประการ มบี ุพพกรณ์ เปน็ ตน้ พระภิกษุ รปู น้ันสมควรรบั ผา้ กฐิน ทานนี้ได้ บัดน้ีพระสงฆท์ ัง้ ปวงเห็น สมควรแกพ่ ระภกิ ษรุ ปู ใด จง พรอ้ มกนั ยอมอนญุ าตใหแ้ กพ่ ระภกิ ษุ รปู นน้ั เทอญ” เมอื่ รูปที่ ๑ กล่าวจบแลว้ พระภกิ ษุท้งั ปวงยังไม่ตอ้ งรับ “สาธุ” แต่ยังคงประนมมืออยู่อย่างนั้น ภิกษุรูปที่ ๒ ตั้งพัดขึ้น กล่าวคำ อปโลกนเ์ ปน็ รปู ท่ี ๒ โดยไมต่ อ้ งตง้ั นโม ดงั น้ี “ผ้ากฐินทาน กับทั้งผ้าอานิสงส์บริวารทั้งปวงนี้ ข้าพเจ้า พจิ ารณาเหน็ สมควรแก…่ เปน็ ผมู้ สี ตปิ ญั ญาสามารถ เพอ่ื จะกระทำ กฐนิ นตั ถารกจิ ใหถ้ กู ตอ้ งตามพระบรมพทุ ธานญุ าตได้ ถา้ พระภกิ ษุ รปู ใดเหน็ ไมส่ มควรจงทกั ทว้ งขน้ึ ในทา่ มกลางสงฆ์ ถา้ เหน็ สมควร www.kalyanamitra.org

142 แลว้ จงให้สัททสัญญาสาธกุ ารขน้ึ พร้อมกนั ณ กาลบัดน้ี เทอญ” หมายเหตุ ๑. บอกชอ่ื เจ้าภาพหรอื คณะเจา้ ภาพ ๒. บอกชอ่ื ผคู้ รองผา้ กฐนิ คำอปโลกน์กฐิน (อีกแบบ) แบบ ๒ รปู รูปท่ี ๑ ผ้ากฐินทานกับทั้งผ้าอานิสังสบริวารทั้งปวงนี้ เปน็ ของ……………..พรอ้ มดว้ ย……………ผปู้ ระกอบดว้ ยศรทั ธา อตุ สาหะพรอ้ มเพรยี งกนั นำมาถวาย แดพ่ ระภกิ ษสุ งฆผ์ อู้ ยจู่ ำพรรษา ถ้วนไตรมาสในอาวาสนี้ กแ็ ลผา้ กฐนิ ทานนเ้ี ปน็ ของบรสิ ทุ ธ์ิ ดจุ เลอ่ื นลอยมาโดยนภากาศ แล้วแลตกลงในที่ประชุมสงฆ์ จำได้จำเพาะเจาะจงลงว่าเป็นของ พระภกิ ษรุ ปู ใดรปู หนง่ึ กห็ ามไิ ด้มพี ระบรมพทุ ธานญุ าตไวว้ า่ ใหพ้ ระ สงฆ์ทั้งปวงยอมอนุญาตให้แก่ภิกษุรูปหนึ่ง เพื่อจะทำซึ่ง กฐนิ ตั ถารกจิ ตามพระบรมพทุ ธานญุ าต และมคี ำพระอรรถกถาจารย์ ผูร้ ้พู ระบรมพุทธาธิบายสังวรรณนาไว้วา่ ภกิ ษรุ ปู ใดประกอบด้วย www.kalyanamitra.org

143 ศีลสตุ าธิคณุ มีสตปิ ญั ญาสามารถ ร้ธู รรม ๘ ประการ มบี ุพกจิ เป็น ตน้ ภกิ ษรุ ปู นน้ั จงึ สมควร เพอ่ื จะกระทำกฐนิ ตั ถารกจิ ตามพระบรม พทุ ธานญุ าตได้ บัดนี้ พระสงฆ์ทั้งปวง จะเห็นสมควรแก่ภิกษุรูปใด จงพรอ้ มกนั ยอมอนญุ าตใหแ้ กภ่ กิ ษรุ ปู นน้ั เทอญ (ไมต่ อ้ งสาธ)ุ รปู ท่ี ๒ ผา้ กฐนิ ทาน กบั ทง้ั ผา้ อานสิ งั สบรวิ ารทง้ั ปวงน้ี ขา้ พเจา้ พจิ ารณา เหน็ สมควรแก…่ …………..เปน็ ผมู้ สี ตปิ ญั ญาสามารถ เพอ่ื กระทำ กฐนิ ตั ถารกจิ ใหถ้ กู ตอ้ งตามพระบรมพทุ ธานญุ าตได้ ถา้ พระภกิ ษรุ ปู ใดเหน็ ไมส่ มควรจงทกั ทว้ งขน้ึ ในทา่ มกลางระหวา่ งสงฆ์ (หยดุ นดิ หนง่ึ ) ถา้ เหน็ สมควรแลว้ ไซรจ้ งใหส้ ทั ทสญั ญาสาธกุ ารขน้ึ ใหพ้ รอ้ ม กนั เทอญ พระสงฆ์ “สาธ”ุ พร้อมกนั www.kalyanamitra.org

144 คำขอขมาโทษพระเถรานุเถระทั่วไป เถเร ปะมาเทนะ ท๎วารตั ตะเยนะ กะตัง สพั พงั อะปะราธงั ขะมะตุ โน ภันเต. (พระเถระตอบว่า) อะหัง ขะมามิ, อายัสม๎ ันเตหิปิ เม ขะมติ ัพพัง (พระอนุเถระตอบรับว่า) ขะมามะ ภันเต. บทนีส้ ำหรบั ผขู้ อขมาโทษหลายรูป ถา้ รูปเดยี วใหเ้ ปล่ยี นตาม ภาษานิยมคือคำว่า ขะมะตุ โน ภันเต เปลี่ยนเป็น ขะมะตุ เม ภันเต คำว่า อายัส๎มันเตหิปิ เม ขะมิตัพพัง เปลี่ยนเป็น อายัสม๎ ันตาหิปิ เม ขะมิตพั พัง คำว่า ขะมามะ ภนั เต เปลีย่ นเปน็ ขะมามิ ภนั เต คำวา่ เถเร ปะมาเทนะ สำหรบั พระเถระ ๑๐ พรรษาข้นึ ไป ถ้าต่ำกว่า ๑๐ พรรษาลงมาเปล่ยี นปน็ อายัสม๎ นั เต ปะมาเทนะ. www.kalyanamitra.org

145 อธิบายระเบียบสวดมนต์ในพิธีต่าง ๆ งานพธิ ตี า่ ง ๆ ทีเ่ ก่ียวเน่อื งกบั ศาสนพธิ ี โดยเฉพาะทม่ี ีการสวด พระพทุ ธมนตน์ น้ั แบง่ ออกเปน็ ๒ ประเภท คอื งานพธิ ที เ่ี ปน็ พธิ ี มงคล ๑ งานพธิ ีที่เปน็ พธิ อี วมงคล ๑ งานพิธีท่เี ป็นมงคลนน้ั เชน่ งานทำบญุ ฉลองอายหุ รอื ฉลองอาคารบา้ นเรอื น ทถ่ี อื กนั วา่ ทำงาน พธิ เี พอ่ื ใหเ้ ปน็ สริ สิ วสั ดมิ งคล งานพธิ ที เ่ี ปน็ อวมงคลนน้ั ไดแ้ ก่ งาน ทำบญุ อทุ ิศแก่คนตาย เชน่ ทำบุญ ๗ วัน ๕๐ วัน หรอื ๑๐๐ วนั โดยมไิ ดม้ งุ่ ใหเ้ ปน็ สริ สิ วสั ดมิ งคล ในงานพธิ มี งคลและพธิ อี วมงคลดงั กลา่ ว มพี ธิ นี ยิ มสวดมนตไ์ ม่ เหมอื นกนั คอื งานพธิ มี งคลมรี ะเบยี บสวดอยา่ ง ๑ งานพธิ อี วมงคล มรี ะเบยี บสวดอีกอยา่ ง ๑ จักอธิบายไว้พอเปน็ ตวั อยา่ งดังตอ่ ไปนี้ ๑. ระเบียบสวดมนต์งานพิธีมงคล ถ้าเป็นงานทำบุญฉลองอายุ มีนิยมให้สวด ธัมมมะจักกัปปะ วตั ตะนะสตุ ตะ และเจด็ ตำนานยอ่ ตอ่ ทา้ ยมพี ธิ โี ดยละเอยี ดดงั น้ี เมอ่ื ทายกอาราธนาพระปรติ รจบแลว้ พระภกิ ษรุ ปู หนง่ึ (นยิ มรปู ท่ี ๓) ตั้งพัดขัดชุมนุมเทวดาขึ้น ผริตวานะ เมตตัง สะเมตตา ภะทนั ตา ฯเปฯ ธมั มสั สะวะนะกาโล อะยมั ภะทนั ตา วางพดั ไวแ้ ลว้ พระเถระผเู้ ปน็ ประธานนำสวดตอ่ ไปตามลำดบั ดงั น้ี คอื www.kalyanamitra.org

146 ต้นตำนาน ๑. นะมะการะปาฐะ คือ นโม ฯเปฯ ๓ จบ ๒. สะระณะคะมะนะปาฐะ คือ พทุ ธงั สะระณงั คัจฉามิ ฯเปฯ ตะตยิ ัมปิ สังฆงั สะระณงั คจั ฉามิ. ๓. นะมะการะสทิ ธคิ าถา คือ โย จกั ขมุ า โมหะมะลาปะกฏั โฐ ฯเปฯ สพั พันตะรายา จะ วินาสะเมนตุ. ๔. นะโมการะอัฏฐะกะถา คือ นะโม อะระหะโต สัมมา- สัมพทุ ธสั สะ มะเหสโิ น ฯเปฯ นะโมการัสสะ เตเชนะ วธิ ิมหิ โหมิ เตชะวา หยดุ สวดไวเ้ พยี งน้ี แลว้ พระภกิ ษรุ ปู ทต่ี ง้ั พดั ขดั เรม่ิ ขดั เย สนั ตา สันตะจิตตา ติสะระณะสะระณา เอตถะ โลกันตะเร วา ฯเปฯ อะนีฆา สุมะนา โหนตุ สะหะ สัพเพหิ ญาติภิ แล้วขัด ธัมมะจักกัปปะวัตตะนะสุตตะ ต่อไปว่า อะนุตตะรัง อะภิสัมโพธิง สัมพุชฌิตวา ตะถาคะโต ฯเปฯ เวยยากะระณะ- ปาเฐนะ สังคตี ันตมั ภะณามะ เส. วางพัดไว้ พระเถระผู้เป็นประธานนำสวด ธัมมะ- จักกัปปะวัตตะนะสุตตะ ข้นึ ตน้ บทว่า เอวัมเม สุตงั รองประธาน และพระภกิ ษนุ อกน้รี บั เอกงั สะมะยงั ภะคะวา ฯเปฯ ตอ่ กันไปจน ถึง อิทัง โข ปะนะ ภิกขะเว ทุกขะนิโรธะคามินี ปะฏิปะทา อะริยะสัจจัง อะยะเมวะ อะริโย อัฏฐังคิโก มัคโค เสยยะถีทัง? www.kalyanamitra.org

147 สัมมาทิฏฐิ สัมมาสังกัปโป สัมมาวาจา สัมมากัมมันโต สัมมาอาชีโว สมั มาวายาโม สัมมาสะติ สมั มาสะมาธิ ลงพร้อมกัน ทต่ี รงน้ี แลว้ ประธานขน้ึ ตน้ วา่ อทิ งั ทกุ ขงั นอกนร้ี บั ตอ่ พรอ้ มกนั วา่ อะริยะสัจจันติ เม ภิกขะเว ฯเปฯ สวดไปจนถึง ปะวัตติเต จะ ภะคะวะตา ธัมมะจักเก ภุมมา เทวา สัททะมะนุสสาเวสุง เอตัมภะคะวะตา ฯเปฯ พรหมุนา วา เกนะจิ วา โลกัสมินติ. ลง พร้อมกันที่ตรงนี้เป็นวาระที่ ๒ แล้วประธานขึ้นต้นบทต่อไปว่า ภุมมานัง นอกนี้รับพร้อมกันว่า เทวานัง สัททัง สุตวา ฯเปฯ สวดไปจนถงึ พรหมนุ า วา เกนะจิ วา โลกสั มนิ ติ ลงพรอ้ มกนั ทต่ี รงน้ี เป็นวาระที่ ๓ แล้วประธานขึ้นบทต่อไปว่า อิติหะ เตนะ นอกนี้รับพร้อมกันว่า ขะเณนะ เตนะ มุหุตเตนะ ฯเปฯ สวดต่อไปจนจบ คือ อัญญาโกณฑญั โญเตววะ นามัง อะโหสีติ. ประธานนำสวดเจ็ดตำนวนย่อต่อไป ดังนี้ ๑. มังคะละสุตตะ ขึน้ อะเสวนา จะ พาลานัง ฯเปฯ ลงตันเตสัง มงั คะละมตุ ตะมนั ต.ิ ๒. ระตะนะสตุ ตะ ข้นึ ยังกญิ จิ วติ ตัง อธิ ะ วา หรุ ัง วา ฯเปฯ ถึง เยสุปปะยุตตา มะนะสา ทัฬเหนะ ฯเปฯ อิทัมปิ สังเฆ ระตะนัง ปะณีตัง เอเตนะ สัจเจนะ สุวัตถิ โหตุ แล้วข้ามไปขึ้น ขีณัง ปุราณัง นะวัง นัตถิ สัมภะวัง วิรัตตะจิตตายะติเก ภะวัสมิง เต ขีณะพีชา อะวิรุฬหิฉันทา นิพพันติ ธีรา ยะถายัมปะทีโป อิทัมปิ สงั เฆ ระตะนงั ปะณตี งั เอเตนะ สัจเจนะ สุวัตถิ โหตุ. www.kalyanamitra.org

148 ๓. กะระณยี ะเมตตะสตุ ตะ ขน้ึ เมตตญั จะ สพั พะโลกสั มงิ ฯเปฯ นะ หิ ชาตุ คัพภะเสยยัง ปนุ ะเรตตี ิ ๔. ขันธะปะริตตะ ขึ้น อัปปะมาโณ พุทโธ ฯเปฯ นะโม สตั ตันนงั สัมมาสัมพทุ ธานัง. ๕. ธะชัคคะสัตตะ ขน้ึ อติ ปิ ิ โส ภะคะวา ฯเปฯ สะวากขาโต ภะคะวาตา ธัมโม ฯเปฯ สุปฏิปันโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ ฯเปฯ อะนตุ ตะรงั ปุญญกั เข ตตงั โลกสั สาติ ๖. อาฏานาฏยิ ะปะรติ ตะ ขน้ึ วปิ สั สสิ สะ นะมตั ถุ จกั ขมุ นั ตสั สะ สิรีมะโต ฯเปฯ วิชชาจะระณะสัมปันนัง พุทธัง วันทามะ โคตะมนั ติ ๗. องั คลุ มิ าละปะรติ ตะ ถา้ เปน็ งานคฤหสั ถ์ ขน้ึ ยะโตหงั ภะคนิ ิ ถ้าเป็นงานบรรชิตขึ้น โพชฌังโค สะติสังขาโต ฯเปฯ เอเตนะ สจั จะวัชเชนะ โสตถิ เต โหตุ สัพพะทา แล้วสวดท้ายเจ็ดตำนานย่อ ดังนี้ ๑. นัตถิ เม สะระณัง อญั ญัง พทุ โธ เม สะระณัง วะรงั ฯเปฯ เอเตนะ สัจจะวัชเชนะ โหตุ เต ชะยะมังคะลัง แล้วสวด ยังกิญจิ ระตะนัง ต่อไปไม่ตอ้ งลง คอื ยังกญิ จิ ระตะนงั โลเก ฯเปฯ ตัสมา โสตถี ภะวนั ตุ เต ๒. เทวะตาอยุ โยชะนะคาถา คอื ทกุ ขปั ปตั ตา จะ นทิ ทกุ ขา ฯเปฯ คจั ฉนั ตุ เทวะตะคะตา www.kalyanamitra.org

149 ๓. สัพเพ พุทธา พะลปั ปตั ตา ฯเปฯ รักขัง พันธามิ สัพพะโส ๔. ภะวะตุ สัพพะมงั คะลงั ฯเปฯ สัพพะสงั ฆานภุ าเวนะ สะทา โสตถี ภะวันตุ เต ๕. นักขัตตะยกั ขะภตู านัง ฯเปฯ หันตวา เตสงั อปุ ัททะเว ๒. ระเบียบสวดมนต์ในงานพิธีมงคลอื่นๆ นอกจากงานทำบุญฉลองอายุแล้ว นิยมสวดแต่เจ็ดตำนวน เปน็ พืน้ การสวดมนต์เจด็ ตำนานมนี ยิ มใชอ้ ยู่ ๓ แบบ คอื ๑. สวดเจด็ ตำนานอย่างเต็มที่ ๒. สวดเจด็ ตำนานอยา่ งปานกลาง ๓. สวดเจด็ ตำนานอย่างยอ่ มรี ะเบยี บสวดตามลำดบั ดงั น้ี ๓. ระเบียบสวดเจ็ดตำนานอย่างเต็มที่ เมอ่ื ทายกอาราธนาพระปรติ รจบแลว้ พระภกิ ษรุ ปู หนง่ึ (นยิ มรปู ท่ี ๓) ตั้งพัดขัดชุมนุมเทวดา ขึ้น ผะริตวานะ เมตตัง สะเมตตา ภะทันตา ฯเปฯ ธัมมัสะวะนะกาโล อะยัมภะทันตา วางพัดไว้ แลว้ พระเถระผเู้ ปน็ ประธานนำสวดตอ่ ไปตามลำดบั ดงั ตอ่ ไปน้ี www.kalyanamitra.org

150 ต้นเจ็ดตำนาน ๑. นะมะการะปาฐะ คือ นะโม ฯเปฯ ๓ จบ ๒. สะระณะคะมะนะปาฐะ คือ พุทธัง สะระณัง คัจฉามิ ฯเปฯ ตะติยัมปิ สังฆัง สะระณัง คัจฉาม.ิ ๓. นะมะการะสิทธคิ าถา คือ โย จกั ขุมา โมหะมะลาปะกัฏโฐ ฯเปฯ สพั พันตะรายา จะ วินาสะเมนตุ (หรือใชบ้ ท สมั พุทเธ ฯ) ๔. นะโมการะอัฏฐะกะคาถา คือ นะโม อะระหะโต สมั มาสมั พทุ ธสั สะ มะเหสโิ น ฯเปฯ นะโมการสั สะ เตเชนะ วธิ มิ หิ โหมิ เตชะวา สวดเจ็ดตำนานต่อไป ๑. มังคะละสุตตะ ขึ้น เอวัมเม สุตัง เอกัง สะมะยัง ภะคะวา ฯเปฯ ตนั เตสัง มังคะละมุตตะมนั ติ. ๒. ระตะนะสุตตะ ขึ้น ยานีธะ ภูตานิ สะมาคะตานิ ฯเปฯ ตะถาคะตัง เทวะมะนุสสะปูชิตงั สังฆงั นะมัสสามะ สวุ ตั ถิ โหตุ. ๓. กะระณียะเมตตะสุตตะ ขึ้น กะระณียะมัตถะกุสะเลนะ ยนั ตงั สันตงั ปะทัง อะภสิ ะเมจจะ ฯเปฯ กาเมสุ วิเนยยะ เคธัง นะ หิ ชาตุ คัพภะเสยยงั ปนุ ะเรตตี .ิ ๔. ขันธะปะรติ ตะ ขึ้น วริ ูปักเขหิ เม เมตตัง เมตตัง เอราปะเถหิ เม ฯเปฯ นะโม สัตตนั นงั สัมมาสมั พุทธานงั www.kalyanamitra.org