ทานบารมี สูตรลัดแห่งความสุข

1 www.kalyanamitra.org

2 Preface It has always been my intention to publish the Dhamma that I have preached and the Suttas that I researched during the three-month Buddhist Lent that I stayed abroad in 2556. During such time, I had the opportunity to compare the Suttas in English with the Thai version, both of which were translated from the original language of Pali. I compared the Suttas in English and Thai page by page, while providing additional comments based on my preaching and additional research. I sincerely hope that readers, both Thai and foreigners, will find this knowledge useful and apply it in their quest to gather merits. Let the enlightenment of The Lord Buddha Dharma, will appear in everyone mind. Siripun.n.o ([email protected]) The Asanha Bucha day, 2557 B.E www.kalyanamitra.org

3 คำปรารภ เปน ความตง้ั ใจมายาวนาน ทจ่ี ะรวบรวมธรรมะทเ่ี คย นำไปเทศนสอน ประกอบกับในชวงเวลาที่ไปจำพรรษาที่ ตางประเทศ พ.ศ. ๒๕๕๖ ไดมโี อกาสคนควาพระสูตรฉบับ ภาษาองั กฤษ เพ่อื นำมาเปรยี บเทยี บกบั พระสูตรภาษาไทย ซงึ่ ตางกล็ ว นแปลมาจากภาษาบาลดี วยกนั ไดแยกพระสูตรภาษาอังกฤษและไทยเทียบกันหนา ตอ หนา กับอกี สว นท่ีเปนความเห็นเพิ่มเตมิ ของผเู ขียน จาก ประสบการณการเทศนส อน และการคนควาเพิ่มเติม หวังเปนอยางย่งิ วา ผูอ านจะไดร ับสาระ ส้นั ๆ ไปใช ประโยชนในการทำทานใหยิ่งๆ ขึน้ ไป ทัง้ ชาวไทยและชาว ตา งชาติ ขอแสงสวางแหง ธรรมะแหง พระสมั มาสัมพทุ ธเจา จงบังเกิดในดวงใจของทุกๆ ทานเทอญ สิริปณุ โฺ ณ วันอาสาฬหบูชา ขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๘ พ.ศ. ๒๕๕๗ www.kalyanamitra.org

4 Contents Preface.............................................................2 1. Udaya Sutta : Breaking the Cycle..................................................6 2. Asappurisadana Sutta........................................12 3. Sappurisadana Sutta..........................................14 4. Kaladana Sutta : Seasonable Gifts...................................................18 5. Cha.lan-gada-na Sutta : Gifts endowed with six factors.............................21 6. Dakkhin. a-vibhanga Sutta....................................32 7. Vela-ma Sutta........................................................59 8. Bhojana Sutta : A Meal...................................................................82 9. Dana Sutta : Giving....................................................................86 10. Punna - kiriya - vatthu........................................94 Sponsoring Contributors.......................................110 e-book Free download............................................111 www.kalyanamitra.org

สารบัญ 5 3........................................................................คำนำ 7...................................................................๑. อทุ ยั สตู ร วาดวยติดในรส 13..................................................๒. อสปั ปุรสิ ทานสตู ร วา ดว ยทานของอสตั บุรุษและของสตั บุรษุ 15.....................................................๓. สัปปุริสทานสตู ร วาดว ยทานของสตั บุรษุ ๕ ประการ 19..................................................................๔. กาลสูตร วา ดวยกาลทาน ๕ 21......................................................๕. (ฉักก) ทานสูตร วาดวยองคแหง ทกั ษิณาทาน ๖ ประการ 28...........สตู รลดั ชดุ ที่ ๑ สรปุ แนวคดิ จากพระสูตรท่ี ๑ - ๕ 33..................................................๖. ทักขิณาวภิ ังคสูตร 59.............................................................๗. เวลามสตู ร 74...........สูตรลัดชุดท่ี ๒ สรปุ แนวคดิ จากพระสตู รท่ี๖-๗ 83....................................................๘. โภชนทานสูตรวา ดวยทายกผใู หโภชนะช่อื วา ใหฐานะ ๕ อยางแกป ฏิคาหก 87.................................................................๙. ทานสูตร 95................................................๑๐. บุญกริ ิยาวัตถสุ ตู ร 108.......สตู รลัดชุดท่ี ๓ สรปุ แนวคดิ จากพระสูตรที่๘-๑๐ 110..........................................................รายช่ือเจาภาพ 111..............................................รวมสรางปญญาบารมี www.kalyanamitra.org

6 The Virtue of Almsgiving 1. Udaya Sutta 1. Udaya Sutta1 : Breaking the Cycle The origin is Savatthi. The Blessed One putting on robes in the morning and taking bowl and robes approached the Brahmin Udaya’s house. The Brahmin Udaya filled the Blessed One’s bowl with rice. For the second time, the Blessed One putting on robes in the morning and taking bowl and robes approached the Brahmin Udaya’s house. The Brahmin Udaya filled the Blessed One’s bowl with rice. For the third time, the Blessed One putting on robes in the morning and taking bowl and robes approached the Brahmin Udaya’s house. The Brahmin Udaya filled the Blessed One’s bowl with rice and said: “It is annoying the recluse Gotama comes again and again.” [The Buddha: ] 1 The Books of the Samyutta Nikaya: Sagathavagga www.kalyanamitra.org

·Ò¹ºÒÃÁÕ ÊÙμÃÅÑ´á˧ ¤ÇÒÁÊØ¢ 7 ๑. อทุ ัยสตู ร ๑. อุทัยสูตร๒ วา ดวยติดในรส สาวัตถนี ิทาน. ครงั้ นัน้ เวลาเชา พระผมู พี ระภาคเจา ทรงนงุ แลว ทรงถือ บาตรและจวี ร เสดจ็ เขา ไปยงั ทอ่ี ยขู องอทุ ยั พราหมณ ลำดบั นน้ั อทุ ยั พราหมณเ อาขา วใสบ าตรถวายพระผมู พี ระภาคเจา จนเตม็ . แมค รง้ั ท่ี ๒ ในเวลาเชา พระผูมีพระภาคเจา ทรงนงุ แลว ทรงถือบาตรและจีวรเสด็จเขาไปยังท่ีอยูของอุทัยพราหมณ. ลำดับนั้น อุทัยพราหมณเอาขาวใสบาตรถวายพระผูมี พระภาคเจาจนเต็ม. แมครั้งที่ ๓ เวลาเชา พระผูมีพระภาคเจาทรงนุงแลว ทรงถือบาตรและจีวรเสด็จเขาไปยังที่อยูของอุทัยพราหมณ แมในคร้งั ที่ ๓ อทุ ัยพราหมณเ อาขาวใสบ าตรถวายพระผูมี พระภาคเจาเต็มแลวไดกราบทูลพระผูมีพระภาคเจาวา พระสมณโคดมนต้ี ดิ ในรส (ตดิ ใจในอาหาร) จงึ เสดจ็ มาบอ ยๆ. พระผูมพี ระภาคเจา จึงตรัสวา ๒ พระสุตตนั ตปฎก สังยตุ ตนิกาย สคาถวรรค ล.๒๕, น.๒๖๕ - ๒๖๗, มมร. (อุทยสตู ร - ฉบบั มจร.) www.kalyanamitra.org

8 The Virtue of Almsgiving 1. Udaya Sutta Over and over, the seeds all get planted; Over and over, the rain - god sprinkles rain. Over and over, the farmer farms the field; Over and over, the food grows in the realm. Over and over, beggars do their begging; Over and over, the givers give out gifts. Over and over, the giver who has given; Over and over, goes to a better place. Over and over, he tires and he struggles; Over and over, the fool goes to the womb. Over and over, he’s born and he dies; Over and over, they bear him to his grave. But one whose wisdom is wide as the earth is not born over and over, For he’s gained the path of not becoming over again. Then the Brahmin Udaya said to the Blessed One: “Good Gotama, now I understand. It’s like something overturned is put upright. Something covered is made manifest. It’s like one who was lost was shown the path. It’s like a lamp lighted for the darkness, for those who have sight to see forms. In this and other ways the Teaching is well explained. www.kalyanamitra.org

·Ò¹ºÒÃÁÕ ÊμÙ ÃÅÑ´áË§¤ÇÒÁ梯 9 ๑. อทุ ัยสูตร กสกิ รยอ มหวานพชื บอ ยๆ ฝนยอมตกบอ ยๆ ชาวนายอ มไถนาบอยๆ แวนแควน ยอมบรบิ ูรณดว ยธัญชาติบอยๆ ยาจกยอมขอบอ ยๆ ทานบดีก็ใหบ อยๆ ทานบดใี หบอ ยๆ แลว ก็เขาถงึ สวรรคบ อยๆ ( ผูตองการนำ้ นมยอ มรีดนมบอยๆ ลูกโคยอมเขา หาแมโ คบอยๆ ) บุคคล ยอ มลำบากและด้นิ รนบอยๆ คนเขลายอมเขาถึงครรภบอยๆ สตั วย อมเกิดและตายบอ ยๆ บคุ คลท้ังหลายยอมนำซากศพไปปาชาบอ ยๆ สว นผมู ปี ญ ญาถงึ จะเกดิ บอ ยๆ กเ็ พอ่ื ไดม รรคแลว ไมเ กดิ อกี ดังนี.้ เมอ่ื พระผมู พี ระภาคเจา ตรสั อยา งนแ้ี ลว อทุ ยั พราหมณไ ด กราบทูลพระผูมพี ระภาคเจาวา ขา แตพระโคดม ภาษติ ของ พระองคแจมแจงนัก ขาแตพระโคดม ภาษิตของพระองค แจมแจงนัก พระองคทรงประกาศธรรมโดยอเนกปริยาย ดจุ หงายภาชนะทค่ี วำ่ เปด ของทป่ี ด บอกทางแกค นหลงทาง สองประทีปในทมี่ ืด ดว ยหวังวาคนมีจกั ษุ จกั มองเห็นรปู ได www.kalyanamitra.org

10 The Virtue of Almsgiving 1. Udaya Sutta Now I take refuge in good Gotama, in the Teaching and the Community of bhikkhus. I am a lay disciple who has taken refuge from today until I die.” www.kalyanamitra.org

·Ò¹ºÒÃÁÕ ÊÙμÃÅ´Ñ á˧ ¤ÇÒÁÊØ¢ 11 ๑. อทุ ัยสูตร ขา แตท า นพระโคดม ขา พระองคข อถงึ พระผมู พี ระภาคเจา กับพระธรรมและพระภิกษุสงฆวาเปนสรณะ ขอพระองค ทรงจำ ขา พระองคว า เปน อบุ าสกผถู งึ พระรตั นตรยั เปน สรณะ จนตลอดชวี ิต ตง้ั แตว นั น้ีเปนตนไป. www.kalyanamitra.org

12 The Virtue of Almsgiving 2. Asappurisadàna Sutta 2. Asappurisadàna Sutta Bhikkhus, these five are unworthy gifts. What five ? Giving disrespectfully, giving without heart and thought, not giving with one’s own hand, giving something which is to be discarded and giving with the view that there are no results for giving. Bhikkhus, these five are unworthy gifts. Bhikkhus, these five are worthy gifts. What five ? Giving respectfully, giving with heart and thought, giving with one’s own hand, giving something which is not to be discarded and giving with the view that there are results for giving. Bhikkhus, these five are worthy gifts. www.kalyanamitra.org

·Ò¹ºÒÃÁÕ ÊμÙ ÃÅÑ´á˧ ¤ÇÒÁÊØ¢ 13 ๒. อสปั ปุริสทานสตู ร ๒. อสปั ปุริสทานสูตร๓ วาดวยทานของอสตั บรุ ุษและของสตั บุรุษ ดูกอ นภกิ ษุท้ังหลาย อสัปปรุ ิสทาน ๕ ประการน้ี ๕ ประการเปนไฉน คอื อสัตบรุ ษุ ยอมใหโดยไมเ คารพ๔ ๑ ใหโ ดยไมออ นนอม๕ ๑ ไมใหดว ยมือตนเอง๖ ๑ ใหของทเี่ ปนเดน๗ ๑ ไมเห็นผลทจี่ ะพึงมาถึงให ๑ ดกู อ นภกิ ษุท้ังหลาย อสัปปรุ สิ ทาน ๕ ประการนีแ้ ล. ดกู อ นภกิ ษทุ ั้งหลาย สปั ปุรสิ ทาน ๕ ประการนี้ ๕ ประการเปน ไฉนคอื สตั บุรุษยอมใหโ ดยเคารพ ๑ ใหโ ดยออ นนอม ๑ ใหด วยมือตนเอง ๑ ใหข องไมเปน เดน ๑ เห็นผลที่จะมาถึงให ๑ ดูกอ นภกิ ษุท้งั หลาย สัปปุริสทาน ๕ ประการนี้แล. ๓ พระสุตตนั ตปฎก อังคุตตรนิกาย ปญจกนิบาต, ล.๓๖, น.๓๑๓, มมร. ๔ ไมเ คารพ คือ ไมทำใจใหสะอาด แลว ใหทาน ๕ ใหด วยอาการไมยำเกรงโดยความไมเคารพ. ๖ ไมใ ชม อื ของคนอน่ื ใหต ามคำสง่ั ใหด ว ยมอื ของตนเองเทา นน้ั ดว ยคดิ วา ชอ่ื วา เวลาทเ่ี ราทอ งเทย่ี วไปในสงสารอนั ไมม เี บอ้ื งตน และเบอ้ื งปลายแลว ไดใ ชม อื และเทา นน้ั ไมม ปี ระมาณเลย เราจกั ทำความหลดุ พน ไปจากวฏั ฏะ ความออกไปจากภพดงั น.้ี ๗ ไมใ หส งๆ ไป. อีกอยา งหนึง่ ใหเหมอื นประสงคจะท้งิ . www.kalyanamitra.org

14 The Virtue of Almsgiving 3. Sappurisadana Sutta 3. Sappurisadana Sutta8 : A Person of Integrity’s Gifts “These five are a person of integrity’s gifts. Which five? A person of integrity gives a gift with a sense of conviction. A person of integrity gives a gift attentively. A person of integrity gives a gift in season. A person of integrity gives a gift with an empathetic heart. A person of integrity gives a gift without adversely affecting himself or others. “Having given a gift with a sense of conviction, he- wherever the result of that gift ripens - is rich, with much wealth, with many possessions. And he is well - built, handsome, extremely inspiring, endowed with a lotus - like complexion. “Having given a gift attentively, he - wherever the result of that gift ripens - is rich, with much wealth, with many possessions. And his children, wives, slaves, servants, and workers listen carefully to him, lend him their ears, and serve him with understanding hearts. 8 AN 5.148 PTS: A iii 172: translated from the Pali by Thanissaro Bhikkhu www.kalyanamitra.org

·Ò¹ºÒÃÁÕ ÊÙμÃÅ´Ñ á˧ ¤ÇÒÁ梯 15 ๓. สปั ปรุ สิ ทานสูตร ๓. สปั ปุรสิ ทานสูตร๙ วา ดว ยทานของสตั บุรุษ ๕ ประการ ดูกอ นภิกษุทงั้ หลาย สัปปรุ สิ ทาน ๕ ประการน้ี ๕ ประการเปน ไฉน คอื สตั บรุ ษุ ยอ มใหท านดวยศรทั ธา ๑ ยอมใหทานโดยเคารพ ๑ ยอ มใหท านโดยกาลอันควร ๑ เปน ผูม ีจิตอนเุ คราะหใหท าน ๑ ยอ มใหท านไมก ระทบ๑๐ตนและผอู ่ืน ๑ ดูกอ นภิกษทุ ง้ั หลาย สตั บุรุษ ครน้ั ใหท านดว ยศรทั ธาแลว ยอ มเปน ผมู ง่ั คง่ั มที รพั ยม าก มโี ภคะมากและเปน ผมู รี ปู สวยงามนา ดู นา เลอ่ื มใส ประกอบ ดว ยผวิ พรรณงามยิ่งนัก ในท่ที ่ที านนนั้ เผล็ดผล (บงั เกิดขนึ้ ) ครน้ั ใหท านโดยเคารพแลว ยอ มเปน ผมู ง่ั คง่ั มที รพั ยม าก มโี ภคะมากและเปน ผมู บี ุตร ภรรยา ทาส คนใชห รอื คนงาน เปน ผเู ชอ่ื ฟง เงย่ี โสตลงสดับคำสงั่ ตัง้ ใจใครรู ในทีท่ ี่ทานนั้น เผลด็ ผล ๙ พระสุตตนั ตปฎก อังคุตตรนิกาย ปญ จกนิบาต, ล.๓๖, น.๓๑๔, มมร. ๑๐ ไมกระทบ คือ ไมล บหลคู ุณท้ังหลาย. www.kalyanamitra.org

16 The Virtue of Almsgiving 3. Sappurisadana Sutta “Having given a gift in season, he - wherever the result of that gift ripens - is rich, with much wealth, with many possessions. And his goals are fulfilled in season. “Having given a gift with an empathetic heart, he- wherever the result of that gift ripens - is rich, with much wealth, with many possessions. And his mind inclines to the enjoyment of the five strings of lavish sensuality. “Having given a gift without adversely affecting himself or others, he - wherever the result of that gift ripens- is rich, with much wealth, with many possessions. And not from anywhere does destruction come to his property- whether from fire, from water, from kings, from thieves, or from hateful heirs. “These five are a person of integrity’s gifts.” www.kalyanamitra.org

·Ò¹ºÒÃÁÕ ÊÙμÃÅÑ´á˧ ¤ÇÒÁ梯 17 ๓. สัปปรุ สิ ทานสูตร ครน้ั ใหท านโดยกาลอนั ควรแลว ยอ มเปน ผมู ง่ั คง่ั มที รพั ย มาก มโี ภคะมาก และยอ มเปน ผมู คี วามตอ งการทเ่ี กดิ ขน้ึ ตาม กาลบรบิ ูรณ ในท่ีทีท่ านน้ันเผลด็ ผล ครั้นเปนผูมีจิตอนุเคราะหใหทานแลว ยอมเปนผูมั่งคั่ง มที รัพยม าก มีโภคะมาก และเปน ผูมจี ิตนอ มไปเพ่ือบรโิ ภค กามคณุ ๕ สงู ยิ่งขึน้ ในที่ทท่ี านน้ันเผล็ดผล ครน้ั ใหท านไมก ระทบตนและผอู ืน่ แลว ยอ มเปน ผูมงั่ คง่ั มีทรัพยมาก มีโภคะมาก และยอมเปนผูมีโภคทรัพย ไมมีภยนั ตรายมาแตท ไ่ี หนๆ คอื จากไฟ จากนำ้ จากพระราชา จากโจร จากคนไมเ ปน ทร่ี กั หรอื จากทายาท ในทท่ี ท่ี านนน้ั เผลด็ ผล ดกู อนภกิ ษทุ ง้ั หลาย สปั ปุรสิ ทาน ๕ ประการนแ้ี ล. จบสัปปรุ สิ ทานสตู ร www.kalyanamitra.org

18 The Virtue of Almsgiving 4. Kaladana Sutta 4. Kaladana Sutta : Seasonable Gifts “There are these five seasonable gifts. Which five? OOoOOOrnnnnnceeeeehaggsggreiiiidvvvvteeeesinssssthfttitrnoooeontaoofiimtrnnsnoeeeteffwgworthoufchoiioonftassmgemisoeaifwrniwl.flhe.iaeo.yld.ar&e virtuous. These are the five seasonable gifts www.kalyanamitra.org

·Ò¹ºÒÃÁÕ ÊÙμÃÅ´Ñ áË§¤ÇÒÁ梯 19 ๔. กาลทานสูตร ๔. กาลทานสตู ร๑๑ วา ดว ยกาลทาน ๕ ดกู อ นภิกษุทง้ั หลาย กาลทาน ๕ ประการนี้ ๕ ประการเปนไฉน คือ ทายกยอมใหทานแกผูมาสูถ่ินของตน ๑ ทายกยอมใหทานแกผูเตรยี มจะไป ๑ ทายกยอ มใหทานแกผ เู ปน ไข ๑ ทายกยอ มใหทานในสมยั มีภกิ ษาหาไดย าก ๑ ทายกยอมใหขาวอยางดี และผลไมใ หมแกผ ูมศี ีล ๑ ดกู อ นภกิ ษทุ ้งั หลาย กาลทาน ๕ ประการนแี้ ล. ๑๑ พระสุตตันตปฎก อังคุตตรนิกาย ปญจกนิบาต, ล.๒๒, น.๕๗, มจร. ฉบบั มจร. จะตา งกบั ฉบบั มมร. ทข่ี อ ๓ ทายกยอ มใหท านในสมยั ขา วแพง ๑ ขอ ๔. ทายกยอมใหข าวใหมแ กผมู ีศีล ๑ ขอ ๕. ทายกยอมใหผ ลไมใ หมแกผ ูม ีศลี ๑ www.kalyanamitra.org

20 The Virtue of Almsgiving 5. Cha.langadana Sutta 5. Cha.langadana Sutta : Gifts endowed with six factors At one time The Blessed One was abiding in the monastery offered by Anathapiooika in Jeta’s grove in Savatthi. At that time Velukandaki Nandamata was offering gifts endowed with six factors to the Community of bhikkhus headed by Sariputta and Maggallana. The Blessed One with his purified heavenly eye, which is beyond human saw Velukandaki Nandamata offering gifts endowed with six factors to the Community of bhikkhus headed by Sariputta and Moggallana and addressed the bhikkhus.- Here, bhikkhus, Velukandaki Nandamata is offering gifts endowed with six factors to the Community of bhikkhus headed by Sariputta and Moggallana. Bhikkhus, what are gifts endowed with six factors ? www.kalyanamitra.org

·Ò¹ºÒÃÁÕ ÊÙμÃÅ´Ñ áË§¤ÇÒÁÊØ¢ 21 ๕. ( ฉกั ก ) ทานสูตร ๕. ( ฉักก ) ทานสูตร๑๒ วาดวยองคแ หง ทกั ษณิ า๑๓ทาน ๖ ประการ สมัยหน่ึง พระผูมีพระภาคเจาประทับอยู ณ พระวิหาร เชตวันอารามของทานอนาถบิณฑิกเศรษฐี ใกลพระนคร สาวตั ถี กส็ มยั นัน้ แล อุบาสกิ าชื่อนันทมารดา ชาวเมืองเวฬุ- กณั ฑกะ ถวายทกั ษณิ าทานอนั ประกอบดว ยองค ๖ ประการ ในภิกษุสงฆม ีพระสารีบตุ รและพระโมคคัลลานะเปน ประมขุ พระผูมีพระภาคเจาไดทรงเห็นอุบาสิกาชื่อนันทมารดา ชาวเมืองเวฬุกัณฑกะถวายทักษิณาทาน อันประกอบดวย องค ๖ ประการ ในภกิ ษสุ งฆม พี ระสารบี ตุ รและพระโมคคลั ลานะ เปนประมุข ดวยทิพยจักษุอันบริสุทธิ์ ลวงจักษุของมนุษย แลวตรสั กะภกิ ษุทง้ั หลายวา ดูกอนภิกษุท้งั หลาย อบุ าสิกาชื่อนันทมารดา ชาวเมอื ง เวฬกุ ณั ฑกะนน้ั ถวายทกั ษณิ าทานอนั ประกอบดว ยองค ๖ ประการ ในภิกษุสงฆมีพระสารีบุตรและพระโมคคัลลานะเปนประมุข ก็ทักษิณาทาน อันประกอบดวยองค ๖ ประการเปน อยา งไร ? ๑๒ พระสตุ ตนั ตปฎ ก องั คตุ ตรนกิ าย ฉกั กนบิ าต, ล.๓๖, น.๖๒๘ - ๖๒๙, มมร. ๑๓ คำวา ทกั ษณิ า นนั้ แปลตาม ศพั ทว า เหตุทใ่ี หถงึ ความเจรญิ ใชเ ปน ชื่อ ของการทำบญุ อทุ ศิ ใหผตู าย www.kalyanamitra.org

22 The Virtue of Almsgiving 5. Cha.langadana Sutta Here, bhikkhus, there are three factors to the giver and three factors to the acceptor. Bhikkhus, what are the three fators of the giver ? Even before giving the giver has a pleasant mind, while giving the mind is pleased and having given the mind is pleased. These are the three factors of the giver. What are the three factors of the acceptor ? Here bhikkhus the acceptor is free of greed, free of anger and free of delusion. Bhikkhus, these are the three factors of the acceptor. Bhikkhus, thus it becomes a gift endowed with six factors. www.kalyanamitra.org

·Ò¹ºÒÃÁÕ ÊμÙ ÃÅ´Ñ áË§¤ÇÒÁ梯 23 ๕. ( ฉกั ก ) ทานสูตร ดกู อนภิกษทุ งั้ หลาย องค ๓ ของทายก องค ๓ ของ ปฏิคาหก องค ๓ ของทายกเปน ไฉน ? ดูกอนภิกษุทง้ั หลาย ทายกกอ นใหทาน เปน ผดู ใี จ ๑ กำลังใหทานอยยู อ มยงั จติ ใหเล่อื มใส ๑ คร้นั ใหทานแลว ยอ มปลม้ื ใจ ๑ นอี้ งค ๓ ของทายก องค ๓ ของปฏคิ าหกเปนไฉน ? ดกู อ นภกิ ษทุ ง้ั หลายปฏคิ าหกในศาสนานเ้ี ปน ผปู ราศจาก ราคะหรอื ปฏบิ ัตเิ พ่ือกำจดั ราคะ ๑ เปนผปู ราศจากโทสะ หรอื ปฏบิ ตั ิเพื่อกำจดั โทสะ ๑ เปน ผูปราศจากโมหะ หรอื ปฏบิ ัตเิ พอื่ กำจัดโมหะ ๑ น้ีองค ๓ ของปฏคิ าหก องค ๓ ของทายก องค ๓ ของปฏิคาหก ยอมมีดว ย ประการดังน้ี www.kalyanamitra.org

24 The Virtue of Almsgiving 5. Cha.langadana Sutta Bhikkhus, it is not easy to account for the merits of a gift endowed with these six factors as, it is a yield of merit, a yield of good, a bringer of pleasantness and heavenly bliss that is conducive to agreeability and pleasantness of such a measure. It becomes a mass of pleasantness that is immeasurable. As the water in the great ocean cannot be measured as it is a hundred vessels full of water, or a thousand vessels full of water or a hundred thousand vessels full of water, yet it becomes a mass of water that is immeasurable. In the same manner bhikkhus, it is not easy to account for the merits of a gift endowed with these six factors as, it is a yield of merit, a yield of good, a bringer of pleasantness and heavenly bliss that is conducive to agreeability and pleasantness of such a measure. It becomes a mass of pleasantness that is immeasurable. www.kalyanamitra.org

·Ò¹ºÒÃÁÕ ÊÙμÃÅ´Ñ á˧ ¤ÇÒÁ梯 25 ๕. ( ฉักก ) ทานสตู ร ดูกอนภิกษุทั้งหลาย ทักษิณาทานที่ประกอบดวยองค ๖ ประการ ยอ มมีดวยประการอยา งนแี้ ล การถือประมาณ บญุ แหงทักษณิ าทานท่ปี ระกอบดว ยองค ๖ ประการอยา งนี้ วา หว งบุญหว งกุศลมีประมาณเทา นีน้ ำสขุ มาให มอี ารมณ เลิศ มีสุขเปนผล เปนไปเพื่อสวรรค ยอมเปนไปเพื่อสิ่ง นาปรารถนา นาใคร นาพอใจ เพอื่ ประโยชนเ ก้อื กูลเพ่ือสุข ดังนี้ ไมใชทำไดงาย โดยที่แทบุญแหงทักษิณาทานนั้น ยอ มถงึ การนบั วา เปน หว งบญุ หว งกศุ ลทจ่ี ะนบั ไมไ ด ประมาณ ไมได เปน กองบุญใหญทีเดียว เปรยี บเหมอื นการถอื เอาประมาณแหง นำ้ ในมหาสมทุ รวา เทา น้ี อาฬหกะ๑๔ เทา นี้รอ ยอาฬหกะ เทา นี้พันอาฬหกะ หรอื เทา นแ้ี สนอาฬหกะไมใ ชท ำไดง า ย โดยทแ่ี ทน ำ้ ในมหาสมทุ ร ยอ มถงึ การนบั วา เปน หว งน้ำท่จี ะนบั ไมได ประมาณไมได เปนหว งนำ้ ใหญทีเดยี วฉะนนั้ . ๑๔ เปนภาษาบาลี อาฬหกะ ชื่อของตวงชนิดหนึง่ www.kalyanamitra.org

26 The Virtue of Almsgiving 5. Cha.langadana Sutta Even before giving the mind is pleased, while giving is pleased, Having given is pleased, this is the accomplishment in giving a gift. The restrained, leading a holy life, free of greed, hate and delusion Are the field for offering gifts. By oneself cooked and offering with one’s own hands One’s belongings offered to others is of great fruit. The wise offering with faith and released mind Are reborn in a world of pleasantness without troubles. www.kalyanamitra.org

·Ò¹ºÒÃÁÕ ÊμÙ ÃÅ´Ñ áË§¤ÇÒÁÊØ¢ 27 ๕. ( ฉกั ก ) ทานสูตร ทายกกอนแตจ ะใหทาน เปน ผูดใี จ กำลงั ใหท านอยยู อมยังจิตใหเ ล่อื มใส ครัน้ ใหท านแลว ยอมปลืม้ ใจ นีเ้ ปน ยญั สมบัติ ปฏคิ าหกผูส ำรวมประพฤติพรหมจรรยทงั้ หลาย คอื ทานผปู ราศจากราคะ ปราศจากโทสะ ปราศจากโมหะ ไมมีอาสวะ ยอมเปน เขตถงึ พรอ มแหงยญั ๑๕ ทายกตอ นรบั ปฏิคาหกดวยตนเองถวายทาน ดว ยมอื ตนเอง ยัญนนั้ ยอมมผี ลมากเพราะตน (ทายกผูใหทาน) และเพราะผูอ ่ืน (ปฏคิ าหก) ทายกผูม ปี ญ ญามศี รัทธาเปน บัณฑิตมีใจ พนจากความตระหน่ี คร้ันบำเพญ็ ทานอยา งนแ้ี ลว ยอ มเขาถงึ โลกที่เปนสุขไมมคี วามเบยี ดเบียน. จบทานสตู ร ๑๕ คำวา ยญั มคี วามหมายหลายอยา ง ในทน่ี ห้ี มายถงึ การทำสงั คมสงเคราะห, อนุเคราะหพระภกิ ษสุ ามเณรผปู ระพฤติธรรม เราจะย่ิงปลมื้ ปติ เพราะไดใ ห อายพุ ระพทุ ธศาสนา, (ในอรรถกถา ความบรบิ รู ณแ หง ทาน ชอ่ื วา ยญั สมั ปทา.) www.kalyanamitra.org

28 The Virtue of Almsgiving สูตรลดั ชุดที่ ๑ ๑-๕สรปุ แนวคิดจากพระสตู ร เหตทุ ต่ี อ งทำทาน (๑. อทุ ยั สตู ร), วธิ กี ารทำทาน (๒. อสปั ปรุ สิ - ทานสตู ร, ๓. สปั ปรุ สิ ทานสตู ร, ๔. กาลทานสตู ร), องคป ระกอบใน การทำทานของ ฝา ยทายก และ ฝา ยปฏคิ าหก (๕. (ฉกั ก) ทานสตู ร) ๑. อุทัยสตู ร (ฉบบั มมร.๑๖) หรอื ชือ่ อุทยสูตร (ฉบับ มจร.๑๗) แตเนอ้ื หาเหมือนกัน พระสูตรนี้ พระศาสดา ตรัสกับอุทัยพราหมณ ถึง เหตุที่ ตองทำบุญบอ ยๆ ธรรม ๑๖ ประการในโลก ทลี่ ว นเกดิ ขึน้ บอ ยๆ รวมกระทั่ง การเกดิ และตายของสตั วโ ลก แตผ มู ปี ญ ญาถงึ จะเกดิ บอ ยๆ กเ็ พอ่ื แสวงหาหนทางหลดุ พน เขา สพู ระนพิ พาน พน จากการเวยี นวา ย ตายเกิดอีกตอไป ๒. อสปั ปรุ ิสทานสตู ร พระสูตรนี้กลาวถึงการทำทานของอสัตบุรุษ (คนไมดี) วา ลกั ษณะการทำทาน ๕ ประการ สวนสัตบุรุษ (คนดี มีศีลธรรม) มีลักษณะการทำทาน ๕ ประการ แตตรงกนั ขา มกนั พระสูตรนี้ใชอธิบายขยายความในตอนทายของ ปายาสิ- ราชญั ญสตู ร ทก่ี ลา วถงึ การทำทานของพระเจา ปายาสิ เขา ลกั ษณะ การทำทานแบบอสตั บรุ ษุ สง ผลใหล ะโลกแลว ไปบงั เกดิ ในสวรรค ชน้ั ตน ชนั้ จาตมุ หาราชกิ า มีเสรีสกะวิมานอันวางเปลา ๑๖ มหาวทิ ยาลยั มหามกฏุ ราชวทิ ยาลัย ๑๗ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เปนสถาบันการศึกษา ระดับอุดมศกึ ษาในกำกบั ของรฐั ของคณะสงฆไ ทย www.kalyanamitra.org

·Ò¹ºÒÃÁÕ ÊμÙ ÃÅ´Ñ áË§¤ÇÒÁ梯 29 สรุปแนวคิดจากพระสูตร ๑-๕ สว นการทำทานของอุตตรมาณพ บรวิ ารของพระเจา ปายาสิ เขาลักษณะการทำทานแบบสัตบุรุษ สงผลใหละโลกแลวไป บงั เกิดในสวรรคชน้ั สูงกวา คือ ชน้ั ดาวดงึ ส ๓. สปั ปรุ สิ ทานสูตร พระสูตรนี้ กลาวถึงการทำทานของสัตบุรุษ ที่มีลักษณะ อีก ๕ ประการ (ประการแรก การทำทานดว ยศรทั ธา ซ้ำกบั อสัปปุริสทานสูตร) และไดบอกอานิสงสของการทำทานแตละ ประเภท แตไ มไ ดบ อกวธิ กี ารทำทานแตล ะประเภทเอาไว ใหอ า น เพิ่มเติมจากหนังสือ การทำบุญใหทานที่สมบูรณแบบ ของ พระเผดจ็ ทตั ตชโี ว๑๘ หากพิจารณาโดยแยบคายแลว เราสามารถประกอบเหตุ ทง้ั ๕ ประการไดพ รอ มกนั ในการทำทานคราวเดยี วกนั เพราะ ทุกขอ เปน เรื่องกายกรรม และมโนกรรมของทายกเอง เม่อื เรา ทำไดค รบ เราก็จะไดอานิสงสท้ัง ๕ ขอ พรอ มกนั ทีเดยี ว ๔. กาลทานสูตร พระสตู รนจี้ ะใชข ยายความ สปั ปรุ ิสทานสตู ร ขอ ๓ การให ทานโดยกาลอนั ควร มขี อแตกตา งกัน ระหวา งพระสตุ ตันตปฎก ฉบับ มจร. กับ ฉบับ มมร. บา งขอ แตโดยสรุป ฉบบั มจร. ครอบคลุมมากกวา คำถามของผูฟงธรรมทานหนึ่งถามวา กาลทานในขอที่วา ทายกยอมใหทานในสมัยขาวยากหมากแพง หรือยุคเศรษฐกิจ ตกต่ำนั้น จริงๆ เศรษฐกจิ ตกต่ำควรเกบ็ เงินไวไ มใ ชหรอื คำตอบ เพราะเราคดิ แคใ นปจ จบุ นั ไมไ ดค ดิ ไปถงึ ในอนาคต, การตอบเรอ่ื งนใ้ี หช ดั เจนตอ งแยกตอบแบบเปรยี บเทยี บทางโลก กบั ทางธรรม ๑๘ ปจจุบันไดเลื่อนสมณศักดิ์เปน พระราชภาวนาจารย รองเจาอาวาส วัดพระธรรมกาย www.kalyanamitra.org

30 The Virtue of Almsgiving ในทางโลก ผูที่อยากทำธุรกิจใหประสบความสำเร็จอยาง รวดเร็ว จะตองใชห ลักท่วี า ทำธุรกจิ สวนกระแสตลาด ภาษา องั กฤษใชค ำวา High Risk High Return, เสยี่ งมากกม็ ีโอกาส ประสบความสำเร็จมาก ไมท ำตามคนอื่น ในทางธรรม คนทกี่ ลาทำบญุ ในชว งเศรษฐกิจไมด ี แสดงวา เปนคนที่มีความมั่นใจในบุญ ในเรื่องกฎแหงกรรม ไมมีความ คลอนแคลน, กลาเสี่ยงทำบุญโดยไมมีความหวาดหวั่น, เวลา ผลบุญสงผล คนประเภทนีก้ จ็ ะรวยกอนคนอ่ืน ลองคดิ ดกู จ็ ะเหน็ วา เวลาเศรษฐกจิ ตกตำ่ มคี นทไ่ี ดร บั ผลกระทบ อยู ๓ ประเภท ๑. คนที่เดือดรอนทุกครั้ง เพราะไมมีเงินออมและการงาน ไมม่นั คง, ขายแรงงานรายวนั ๒. คนที่ไมเดือดรอนเพราะมีเงินออมเพียงพอในการดำรง ชวี ติ และมลี ทู างหรอื มสี ายสมั พนั ธท จ่ี ะทำธรุ กจิ อน่ื หรอื ทำงานอน่ื ในประเทศหรือตางประเทศ ๓. คนทร่ี วยขน้ึ ทำไมถงึ รวยขน้ึ เพราะไปทำงานหรอื ธรุ กจิ ทม่ี ผี ลกระทบทางบวก เชน มที า นหนง่ึ ประกอบธรุ กจิ สง สนิ คา ไป ขายตางประเทศรับเงินเปนดอลลาร เมื่อรัฐบาลประกาศลดคา เงนิ บาท ทำใหเ งนิ ดอลลา รแ ลกเปนเงินบาทไดมากกวาเดมิ ลองถามตวั เราเองวา เราอยากอยูในกลุมไหน ทุกคนลวน อยากเปน ประเภทท่ี ๓ ทง้ั สน้ิ การจะไดผ ลอยา งน้ี กต็ อ งประกอบ เหตุทีส่ มกัน คอื กลา ใหทานในสมัยขา วยากหมากแพง หรือยคุ เศรษฐกจิ ตกตำ่ , เศรษฐกจิ มวี ฏั จกั ร มขี น้ึ มลี งเปน ชว งๆ, ถา เรากลา ทำทานสวนกระแส เราอาจจะลำบากบา งในปจ จบุ นั แตเ ศรษฐกจิ ตกตำ่ ครั้งตอไป เราก็ไมเดือดรอนแลว แถมรวยกวาเดมิ www.kalyanamitra.org

·Ò¹ºÒÃÁÕ ÊμÙ ÃÅÑ´áË§¤ÇÒÁÊØ¢ 31 สรปุ แนวคิดจากพระสูตร ๑-๕ ศึกษาเพิ่มเติมจาก กุลสูตร๑๙ วาดวยเหตุที่ทำใหตระกูล คับแคน เพื่อเปรียบเทียบคำถามในทำนองเดียวกัน ในสมัย พุทธกาล เราเคยทราบกันวาการทอดกฐิน จัดเปนกาลทาน แตใน กาลทานสตู ร กลบั ไมม กี ฐนิ ทเ่ี ปน เชน นเ้ี พราะไมไ ดก ลา วโดยตรง โดยภิกษุท่กี รานกฐิน จะไดอ านิสงส ๕ ขอ คอื ๑) เท่ียวไปไหนไมตอ งบอกลา ๒) ไมต อ งถือไตรจวี รไปครบ ๓) ฉนั คณะโภชนไ ด ๔) ทรงอติเรกจีวรไดตามปรารถนา ๕) จีวรอันเกดิ ขึ้นนน้ั จะไดแ กพวกเธอ ซ่ึงอานิสงสใ นขอ ๑ เท่ยี วไปไหนไมต อ งบอกลา จะตรงกบั กาลทานสตู รขอ ๒ ทายกยอ มใหท านแกผ เู ตรยี มจะไป จงึ ถอื วา กฐินเปนกาลทาน๒๐ดวยเหตุนี้ หรือจะถือวาระยะเวลาในการ ทอดกฐนิ ถูกจำกดั เวลาแค ๑ เดอื น ตง้ั แตวันออกพรรษากไ็ ด ๕. (ฉกั ก) ทานสูตร หมวด ๖ ฉกั กนิบาต องคป ระกอบในการทำทานของฝา ยทายก และฝา ยปฏคิ าหก ๓ อยางเปนของทายก (ญาติโยม ท่ีถวายทาน) ๓ อยา งเปน ของปฏคิ าหก (ผรู ับ คอื พระสงฆ) นอกจากบคุ คลเปน ผมู ีความบรสิ ุทธ์ิทง้ั ๒ ฝา ยแลว ตาม ทักขิณาวิภังคสูตร ทายกนอกจากมีศีล เปนผูบริสุทธิ์แลว ยังตองดีใจกอนให, เลื่อมใสขณะใหและปลื้มใจหลังใหทานแลว ปฏิคาหก นอกจากมีศีลบรสิ ุทธแิ์ ลว ยังตอ งหมน่ั ขจดั กิเลสในใจ ราคะ, โทสะและโมหะ อีกดว ย ๑๙ พระสตุ ตันตปฎก สังยุตตนิกาย สฬายตนวรรค, ล.๑๘, น.๔๑๒, มจร., หรอื ล.๒๙, น.๒๐๗, มมร. ๒๐ กาลทาน (อา นวา กาละทาน) แปลวา ทานท่ถี วายตามกาล, ทานท่ีทรง อนญุ าตใหร บั ไดต ามกาล คำวา กาลทาน หมายถงึ ทานหรอื สง่ิ ของทม่ี กี ำหนด ระยะเวลาถวายภิกษุสงฆ ซ่งึ เปนระยะเวลาที่พระพทุ ธเจา ทรงอนุญาต www.kalyanamitra.org

32 The Virtue of Almsgiving 6. Dakkhịna-vibhanga Sutta 6. Dakkhịna-vibhanga Sutta : The Exposition of Offerings 1. THUS HAVE I HEARD. On one occasion the Blessed One was living in the Sakyan country at K2.apTilahveantthMuaihna-Npigarjao-dphaat’-is GPaortak.m-i took a new pair of cloths and went to the Blessed One.21 21 Maha- paja- pat-i Gotam-i was the younger sister of Queen Maha- ma- ya-, AthfeterBMudadhha-am’sa-myoa-th’serd,eaanthd, was also the wife of King Suddhodana. she became the Buddha’s foster mother. The present sutta takes place at an early point in the Buddha’s ministry, on one Mofahhia-s preatjua-rnpavti-isitpsletoadheids native city. After King Suddhodana’s death, with the Buddha to admit women i1Bn0hto/iiki.k2thh5eu3nS-i- Sa5na6gnhg(sahe,ae,atnN~hdea- her acceptance marked the beginning of the Order of Nuns. The story is found at Vin Cv Kh aํ moli, The Life of the Buddha, pp.104 - 7). pAAanjat-ihinnGteorSetuasctmiint-itgoaaosnfaacChidrttoeanvvisoivmuetkinalatyMhisoBnusaudstdttaheirwsyta. saTnbhdreousrgeuhftettartsodmteopyitcnhtoseticMBeahbhikya-kVhpueannja--.i btnSheoaetennfghohautahvneedaisenfirxgsiifstotitfehditwshteeaortreBicthhaaielknkbtehihmxuikinesk-ithitnShugaenn-ir.sgeuThatahltiatuyss,hwoytahewsetsstBhMpheoaikkhcekaa-hnnuopinfna-iijMca-Saaalphnaaa-gtc-ihpcataoojua-chnopatuavoldet-fi was still a lay woman. We might resolve the discrepancy (unnoticed by the commentator) by supposing that Bthheikkohruignin-i aSl adnisgchoaurtsoebwrinags later modified after the founding of the the latter into the scheme of offerings to the Sangha. www.kalyanamitra.org

·Ò¹ºÒÃÁÕ ÊÙμÃÅ´Ñ á˧ ¤ÇÒÁÊØ¢ 33 ๖. ทกั ขณิ าวภิ งั คสตู ร ๖. ทักขิณาวภิ งั คสตู ร๒๒ ขาพเจา ไดสดับมาอยางนี้ :- ๑. สมัยหน่งึ พระผูม พี ระภาคเจา ประทับอยูท่พี ระวิหาร นโิ ครธาราม เขตพระนครกบิลพัสดุ ในสกั กชนบท. ๒. สมัยนั้นแล พระนางมหาปชาบดีโคตมี ทรงถือผา คูหนึง่ เขา ไปเฝาพระผูมีพระภาคเจายงั ท่ปี ระทบั ๒๒ พระสุตตันตปฎก มัชฌิมนิกาย อุปริปณณาสก, ล.๒๓, น.๓๙๑, มมร. (หรือ ล.๑๔, น.๔๒๔, มจร.) ตน ฉบับใชคำวา ทักษณิ าวิภังคสตู ร ซ่ึงนาจะ คลาดเคลอ่ื น เพราะตอนทา ยพระสตู รและอรรถกถาใชค ำวา ทกั ขณิ าฯ เปรยี บเทยี บกบั ฉบบั มจร., ฉบบั บาลสี ยามรฐั และฉบบั ภาษาองั กฤษกใ็ ชท กั ขณิ าวภิ งั คสตู ร www.kalyanamitra.org

34 The Virtue of Almsgiving 6. Dakkhịna-vibhanga Sutta A second time and a third time she said to the Blessed One: “Venerable sir,...accept it from me out of compassion.” A second time and a third time the Blessed One told her: www.kalyanamitra.org

·Ò¹ºÒÃÁÕ ÊÙμÃÅÑ´áË§¤ÇÒÁ梯 35 ๖. ทกั ขณิ าวภิ ังคสตู ร แลวถวายอภวิ าทพระผูมพี ระภาคเจา ประทับน่งั ณ ท่คี วร สวนขางหนึ่ง พอประทับนั่งเรียบรอยแลว ไดกราบทูล พระผมู พี ระภาคเจา ดงั นว้ี า ขา แตพ ระองคผ เู จรญิ ผา ใหมค นู ้ี หมอมฉันกรอดาย ทอเอง ตั้งใจอุทิศพระผูมีพระภาคเจา ขอพระผูมีพระภาคเจาทรงอาศัยความอนุเคราะห โปรดรับ ผา ใหมท้ังคขู องหมอ มฉนั เถดิ . เม่อื พระนางกราบทูลแลวอยางนี้ พระผมู พี ระภาคเจาได ตรัสดังนีว้ า ดูกอนโคตมี พระนางจงถวายสงฆเ ถดิ เมอื่ ถวาย สงฆแลว จักเปนอันพระนางไดบูชาทั้งอาตมภาพและสงฆ พระนางมหาปชาบดีโคตมีไดกราบทูล พระผูมีพระภาคเจา ดงั นว้ี า ขาแตพระองคผ เู จริญ ผา ใหม คูน้ี หมอ มฉนั กรอดาย ทอเอง ตง้ั ใจอทุ ศิ พระผมู พี ระภาคเจา ขอพระผมู พี ระภาคเจา ทรงอาศัยความอนเุ คราะห โปรดรับผาใหมท ัง้ คูนข้ี องหมอ ม ฉนั เถิด แมในครั้งท่ี ๒ แมในคร้งั ที่ ๓ แล พระผูมีพระภาคเจา กต็ รัสกะพระนาง แมใ นคร้งั ที่ ๒ แมในครั้งท่ี ๓ ดังนีว้ า www.kalyanamitra.org

36 The Virtue of Almsgiving 6. Dakkhịna-vibhanga Sutta “Give it to the Sangha, Gotam-i. When you give it to the Sangha, both I and the Sangha will be honoured.” 3. Then the venerable A- nanda said to the Blessed One: p“pVaaetir-inGoefroactbalolmeth-i sshiraf,rsolmebteeMthnaehveaB-rlypeashjsae-elpdpfauOtl-i tnoGeothtaaecmcBe-i.lpeMtssatehhdea-Onpneaewja-, venerable sir. As his mother’s sister, she was his nurse, his foster mother, the one who gave him milk. She BsTpuahlecjeask-slBeepdldaetstO-ihseenGdeoBttOlhaenamsets-ieM,tdoavoehOan-hneapersaawjbab-hleepeeannst-iihrv.GiesoIrtyotawimshne-iolpmhwfauoisnlthggteoortnoMdeiatefhhodear-. GrIteofiustagmeow-itoianbgthstetaoiBntsuhdefdrohBmale, skthsilleeindgDOhliavnmiengmthaba,etianMngdsa,hthaf-reopmSaajat-nagkphianatg-.i what is not given, from misconduct in sensual pleasures, from false speech, and from wine, liquor, and intoxicants, which are the thbaatsiMs aohfa-nepgaljia-gepnacte-i .GItotiasmo-iwpinogssteossthees Blessed One unwavering confidence in the Buddha, the Dhamma, and the Sangha, and that she possesses www.kalyanamitra.org

·Ò¹ºÒÃÁÕ ÊμÙ ÃÅ´Ñ áË§¤ÇÒÁÊØ¢ 37 ๖. ทักขิณาวภิ งั คสูตร ดูกอนโคตมี พระนางถวายสงฆเถิด เมื่อถวายสงฆแลว จักเปนอนั พระนางไดบชู าทัง้ อาตมภาพและสงฆ. ๓. เม่อื พระผูมพี ระภาคเจาตรัสอยา งนี้ ทา นพระอานนท ไดก ราบทลู พระผมู พี ระภาคเจา ดงั นว้ี า ขา แตพ ระองคผ เู จรญิ ขอพระผูมีพระภาคเจา โปรดรับผาทั้งคู ของพระนาง มหาปชาบดโี คตมเี ถดิ พระนางมหาปชาบดโี คตมี มอี ปุ การะ มาก เปนพระมาตุจฉาผูทรงบำรุงเลี้ยง ประทานพระขีรรส แดพระผูม พี ระภาคเจา เมือ่ พระชนนีสวรรคตแลว ไดโ ปรด ใหพ ระผมู ีพระภาคเจา ทรงดื่มเตาพระถัน แมพระผูมีพระภาคเจาก็ทรงมีอุปการะมากแกพระนาง มหาปชาบดีโคตมี พระนางทรงอาศัยพระผูมีพระภาคเจา จึงทรงถงึ พระพุทธะ๒๓ พระธรรม พระสงฆ เปน สรณะไดท รง อาศัยพระผูมีพระภาคเจาจึงทรงงดเวนจากปาณาติบาต จากอทินนาทาน จากกาเมสุมิจฉาจาร จากมุสาวาท จาก ฐานะเปนท่ตี ้งั แหง ความประมาทเพราะดม่ื นำ้ เมาคือสุราและ เมรัยได ทรงอาศัยพระผูมีพระภาคเจา จงึ ทรงประกอบดวย ความเลื่อมใสอยางไมหวั่นไหวในพระพุทธะ พระธรรม พระสงฆ ทรงประกอบดว ยศลี ที่ พระอรยิ ะมุงหมายได ๒๓ ตนฉบับใช พุทธะ www.kalyanamitra.org

38 The Virtue of Almsgiving 6. Dakkhịna-vibhanga Sutta the virtues loved bMyahnao- bpleaja-onpeast-i.24GoIttaism-iowisinfrgeetofrtohme Blessed One that doubt about suffering, about the origin of suffering, about the cessation of suffering, and about the wayleading to vtheerycheesslpaftuiol ntooMf ashuaf-feprainjag-.pTaht-ieGBolteasmse-i.d” One has been 4. “That is so, A- nanda, that is so! When one person, owing to another, has gone for refuge to the Buddha, the Dhamma, and the Sangha, I say that it is not easy for the former to repay the latter by paying homage to him, rising up for him, according him reverential salutation and polite services, and by providing robes, almsfood, resting places, and medicinal requisites. “When one person, owing to another, has come to abstain from killing living beings, from taking what is not given, from misconduct in sensual pleasures, from false speech, and from wine, liquor, and intoxicants, which are the basis of negligence, I say that it is not easy for the former to repay the latter by paying homage to him... and medicinal requisites. 24 These are the four factors of sMtraehaam- p-aeja-ntprya.t-iTGhuostaimt i-is clear that at the time this sutta takes place, was already a stream - enterer. www.kalyanamitra.org

·Ò¹ºÒÃÁÕ ÊμÙ ÃÅ´Ñ áË§¤ÇÒÁ梯 39 ๖. ทักขิณาวิภงั คสูตร ทรงอาศัยพระผูมีพระภาคเจา จึงเปนผูหมดความสงสัย ในทกุ ข ในทกุ ขสมทุ ยั ในทกุ ขนโิ รธ ในทกุ ขนโิ รธคามนิ ปี ฏปิ ทาได ขาแตพระองคผูเจริญ แมพระผูมีพระภาคเจา ก็ทรง มีพระอปุ การะมากแกพ ระนางมหาปชาบดโี คตม.ี ๔. พ.๒๕ ถกู แลว ๆ อานนท จรงิ อยู บคุ คลอาศยั บคุ คลใดแลว เปนผถู งึ พระพุทธะ พระธรรม พระสงฆ เปนสรณะได เราไม กลา วการทบ่ี คุ คลนต้ี อบแทนตอ บคุ คลนด้ี ว ยดี เพยี งกราบไหว ลุกรับ ทำอัญชลี ทำสามีจิกรรมดวยเพิ่มใหจีวร บิณฑบาต เสนาสนะ และคิลานปจ จยเภสชั บริขาร. บคุ คลใดอาศยั บคุ คลใดแลว งดเวน จากปาณาตบิ าต จาก อทนิ นาทาน จากกาเมสุมิจฉาจาร จากมุสาวาท จากฐานะ เปน ทต่ี ง้ั แหง ความประมาทเพราะดม่ื นำ้ เมาคอื สรุ าและเมรยั ได เราไมกลาวการที่บุคคลนี้ตอบแทนตอบุคคลนี้ดวยดี เพียง กราบไหว ลกุ รบั ทำอญั ชลี ทำสามจี ิกรรม ดว ยเพมิ่ ใหจ ีวร บณิ ฑบาต เสนาสนะ และคิลานปจจยเภสชั บรขิ าร. ๒๕ พ. หมายถึง พระสัมมาสัมพุทธเจา www.kalyanamitra.org

40 The Virtue of Almsgiving 6. Dakkhịna-vibhanga Sutta “When one person, owing to another, has come to possess unwavering confidence in the Buddha, the Dhamma, and the Sangha, and to possess the virtues loved by noble ones, I say that it is not easy for the former to repay the latter by paying homage to him...and medicinal requisites. “When one person, owing to another, has become free from doubt about suffering, about the origin of suffering, about the cessation of suffering, and about the way leading to the cessation of suffering, I say that it is not easy for the former to repay the latter by paying homage to him...and medicinal requisites. A5-.na“nTdhae.r2e6 are fourteen kinds of personal offerings, One gives a gift to the Tatha- gata, accomplished and fully enlightened; this is the first kind of personal offering. One gives a gift to a paccekabuddha; this is the second kind of personal offering. One gives a gift to an arahant disciple of the Tatha- gata; this is the third kind of personal offering. 26 MA: The Buddha undertakes this teaching because the sutta began with a personal gift presented to him, and he wishes to make clear the comparative value of personal gifts and gifts offered to the Sangha. www.kalyanamitra.org

·Ò¹ºÒÃÁÕ ÊμÙ ÃÅ´Ñ áË§¤ÇÒÁ梯 41 ๖. ทกั ขิณาวิภังคสตู ร บคุ คลอาศยั บคุ คลใดแลว เปน ผปู ระกอบดว ยความเลอ่ื มใส อยา งไมห วน่ั ไหวในพระพทุ ธะ พระธรรม พระสงฆ ประกอบ ดวยศีลที่พระอริยะมุงหมายได เราไมกลาวการที่บุคคลนี้ ตอบแทนบุคคลนี้ดวยดี เพียงกราบไหว ลุกรับ ทำอัญชลี ทำสามจี กิ รรม ดวยเพมิ่ ใหจีวร บณิ ฑบาต เสนาสนะ และ คลิ านปจ จยเภสชั บริขาร บุคคลอาศัยบุคคลใดแลว เปนผูหมดความสงสัยในทกุ ข ในทกุ ขสมทุ ยั ในทุกขนโิ รธคามนิ ีปฏปิ ทาได เราไมกลาวการทีบ่ ุคคลน้ตี อบแทนบคุ คลนีด้ ว ยดี เพียง กราบไหวลกุ รับ ทำอญั ชลี ทำสามีจกิ รรม ดว ยเพ่มิ ใหจวี ร บิณฑบาต เสนาสนะ และคลิ านปจ จยเภสัชบรขิ าร. ๕. ดกู อ นอานนทกท็ กั ษณิ า๒๗เปน ปาฏปิ คุ คลกิ มี๑๔อยา งคอื ใหท านในตถาคตอรหันตสัมมาสมั พุทธเจา นีเ้ ปน ทกั ษิณาปาฏิปคุ คลิกประการท่ี ๑. ใหทานในพระปจเจกสมั พทุ ธะ๒๘ นีเ้ ปน ทกั ษณิ าปาฏิปุคคลกิ ประการที่ ๒ ใหทานในสาวกของตถาคตผูเปนพระอรหันต นี้เปน ทักษิณาปาฏปิ คุ คลิกประการที่ ๓ ๒๗ อา งแลว ๑๓, น.๒๑ ๒๘ คำท่ีใชโ ดยทว่ั ไป พระปจเจกพุทธเจา www.kalyanamitra.org

42 The Virtue of Almsgiving 6. Dakkhịna-vibhanga Sutta One gives a gift to one who has entered upon the way to the realisation of the fruit of arahantship; this is the fourth kind of personal offering. One gives a gift to a non - returner; this is the fifth kind of personal offering. One gives a gift to one who has entered upon the way to the realisation of the fruit of non - return; this is the sixth kind of personal offering. One gives a gift to a once - returner; this is the seventh kind of personal offering. One gives a gift to one who has entered upon the way to the realisation of the fruit of once - return; this is the eighth kind of personal offering. One gives a gift to a streamenterer; this is the ninth kind of personal offering. One gives a gift to one who has entered upon the way to the realisation of the fruit of stream - entry;29 this is the tenth kind of personal offering. 29 MA and fMolTlo.weexrplwaihnothhaatsthgiosnteermforcraenfubgeelotoostehley extended to include even a lay Triple Gem, as well as lay people and monks intent on fulfilling the moral training and the practice of concentration and insight. In the strict technical sense it refers only to those possessing the supramundane path of stream - entry. www.kalyanamitra.org

·Ò¹ºÒÃÁÕ ÊÙμÃÅ´Ñ áË§¤ÇÒÁ梯 43 ๖. ทักขณิ าวภิ ังคสูตร ใหท านในทานผูปฏิบตั เิ พือ่ ทำอรหัตผลใหแจง นเ้ี ปนทกั ษณิ าปาฏิปุคคลกิ ประการที่ ๔. ใหทานแกพ ระอนาคามี น้เี ปน ทักษิณาปาฏิปุคคลกิ ประการที่ ๕. ใหทานในทา นผปู ฏบิ ตั ิเพ่อื ทำอนาคามิผลใหแจง นเ้ี ปน ทกั ษณิ าปาฏปิ คุ คลิกประการท่ี ๖ ใหทานแกพระสกทาคามี นีเ้ ปน ทกั ษิณาปาฏิปุคคลกิ ประการที่ ๗. ใหทานในทา นผปู ฏิบตั ิเพอ่ื ทำสกทาคามิผลใหแ จง นี้เปนทักษิณาปาฏิปุคคลิกประการที่ ๘ ใหทานในพระโสดาบัน น้เี ปนทักษณิ าปาฏิปุคคลิกประการท่ี ๙. ใหทานในทา นผูป ฏบิ ตั เิ พอ่ื ทำโสดาปต ติผลใหแจง น้เี ปน ทักษณิ าปาฏปิ ุคคลกิ ประการท่ี ๑๐ www.kalyanamitra.org

44 The Virtue of Almsgiving 6. Dakkhịna-vibhanga Sutta One gives a gift to one outside [the Dispensation] who is free from lust for sensual pleasures;30 this is the eleventh kind of personal offering. One gives a gift to a virtuous ordinary person; this is the twelfth kind of personal offering. One gives a gift to an immoral ordinary person; this is the thirteenth kind of personal offering. One gives a gift to an animal; this is the fourteenth k6i.n“dHoefrepine,rsA-onnaalnodffae,ribnyg.giving a gift to an animal, the offering may be expected to repay a hundredfold.31 By giving a gift to an immoral ordinary person, the offering may be expected to repay a thousandfold. By giving a gift to a virtuous ordinary person, the offering may be expected to repay a hundred- thousandfold. By giving a gift to one outside [the Dispensation] who is free from lust for sensual pleasures, the offering may be expected to repay a hundred - thousand times a hundred - thousandfold. 30 This is a non - Buddhist contemplative who attains the jha- nas and the mundane kinds of direct knowledge. 31 MA: In a hundred existences it gives long life, beauty, happiness, strength, and intelligence, and it makes one free of agitation. The following attainments should be understood accordingly. www.kalyanamitra.org

·Ò¹ºÒÃÁÕ ÊÙμÃÅ´Ñ á˧ ¤ÇÒÁÊØ¢ 45 ๖. ทักขิณาวภิ ังคสูตร ใหทานในบุคคลภายนอกผูปราศจากความกำหนัดในกาม นี้เปน ทกั ษณิ าปาฏปิ ุคคลกิ ประการท่ี ๑๑. ใหท านปถุ ุชนผมู ศี ีล นี้เปน ทักษิณาปาฏปิ คุ คลกิ ประการที่ ๑๒. ใหทานในปุถุชนผทู ุศีล น้ีเปนทักษณิ า ปาฏิปคุ คลกิ ประการท่ี ๑๓. ใหท านในสตั วเ ดยี รจั ฉาน นีเ้ ปน ทักษณิ าปาฏปิ ุคคลกิ ประการท่ี ๑๔. ๖. ดูกอนอานนท ใน ๑๔ ประการนนั้ บคุ คลใหท านในสตั วเ ดยี รจั ฉาน พงึ หวงั ผลทกั ษณิ าไดร อ ยเทา ๓๒ ใหทานในปุถชุ นผทู ุศลี พงึ หวังผลทกั ษณิ าไดพนั เทา ใหทานในปถุ ุชนผูมีศลี พงึ หวังผลทักษิณาไดแสนเทา . ใหท านในบุคคลภายนอกผปู ราศจากความกำหนัดในกาม พงึ หวงั ผลทกั ษณิ าไดแ สนโกฏเิ ทา. ๓๒ ใหท านกับสัตวเดรจั ฉานมอี านสิ งส 100 เทา หมายความวา มอี านสิ งส ตามสงผล 100 อัตภาพ หรอื 100 ชาติ ดงั นัน้ คำวา เทา หมายถึง อตั ภาพ หรอื ชาติ (ซ่ึงหมายถงึ แดนเกิด) น่นั เอง www.kalyanamitra.org

46 The Virtue of Almsgiving 6. Dakkhịna-vibhanga Sutta “By giving a gift to one who has entered upon the way to the realisation of the fruit of stream - entry, the offering may be expected to repay incalculably, immeasurably. What, then, should be said about giving a gift to a stream - enterer ? What should be said about giving a gift to one who has entered upon the way to the realisation of the fruit of once - return...to a once - returner...to one who has entered upon the way to the realisation of the fruit of non - return...to a non - returner...to one who has entered upon the way to the realisation of the fruit of arahantship... to an arahant...to a pgaifctcteokaabTuadtdhha-aga?taW, haactcosmhopulilsdhbeed said about giving a and fully enlightened ?33 33 MA says that although the results of giving in each of these cases is incalculable, there is still an ascending gradation in their incalculability, similar to the ascending incalculability of the waters in a great river, etc., up to that of the waters in the ocean. Perhaps the “incalculable, immeasurable” value of these gifts consists in their becoming a supporting condition for attainment of the paths, fruits, and Nibba- na. www.kalyanamitra.org

·Ò¹ºÒÃÁÕ ÊÙμÃÅ´Ñ á˧ ¤ÇÒÁ梯 47 ๖. ทกั ขิณาวภิ งั คสูตร ใหท านในทา นผปู ฏิบตั ิเพอื่ ทำโสดาปต ตผิ ลใหแ จง พงึ หวงั ผลทกั ษณิ าจะนบั ไมได จะประมาณไมไ ด จะปวยกลา ว๓๔ไปไยในพระโสดาบัน ในทานผปู ฏบิ ตั ิเพอ่ื ทำสกทาคามผิ ลใหแ จง ในพระสกทาคามี ในทา นผูป ฏบิ ตั ิเพอ่ื ทำอนาคามผิ ลใหแจง ในพระอนาคามี ในทานผูป ฏิบัตเิ พอื่ ทำอรหตั ผลใหแ จง ในสาวกของตถาคตผเู ปน พระอรหันต ในปจ เจกสัมพทุ ธะและในตถาคตอรหันตสมั มาสมั พุทธเจา . ๓๔ ปว ยกลา ว เสยี เวลาพดู www.kalyanamitra.org

48 The Virtue of Almsgiving 6. Dakkhịna-vibhanga Sutta S7.an“gThhae,rAe- are seven kinds of offerings made to the nanda. Obhniekkhguivne-iss] a gift to a Sangha of both [bhikkhus and headed by the Buddha; this is the first kind of offering made to the Sangha.35 NbOhinbiekbka-hgnuiavne;-issth] aisagfitsieftrthtoteheaseTScaoatnnhdga-hkaginaodtfaobfhoatohsffe[barihtntiagkiknmheudasdefainntaodl the Sangha. One gives a gift to a Sangha of bhikkhus; this is the third kind of offering made to tohfebShaiknkghhuan.-is; One gives a gift to a Sangha this is the fourth kind of offering made to the Sangha. One bghivikekshuan-igsiftf,orsamyiengf:ro‘mAppthoeintSasongmhaa’n; ythbishiikskhthues and fifth kind of offering made to the Sangha. One gives a gift, saying: ‘Appoint so many bhikkhus for me from the Sangha’; this is the sixth kind of offering made to the Sangha. One gives a gift, saying: ‘Appoint so many bhikkhun-is for me from the Sangha’; this is the seventh kind of offering made to the Sangha. 3M5 ahMa-Ap:aTja-hpearet-i is no gift equal in measure to this gift. This is the kind of gift would be giving by offering the pair of cloths to the Sangha. www.kalyanamitra.org

·Ò¹ºÒÃÁÕ ÊμÙ ÃÅ´Ñ áË§¤ÇÒÁÊØ¢ 49 ๖. ทักขิณาวภิ งั คสตู ร ๗. ดกู อนอานนท กท็ ักษณิ าทีถ่ งึ แลว ในสงฆม ี ๗ อยาง คอื ใหท านในสงฆ ๒ ฝา ย มพี ระพุทธเจาเปน ประมุข นเี้ ปน ทกั ษิณาที่ถงึ แลวในสงฆประการที่ ๑. ใหท านในสงฆ ๒ ฝา ย ในเม่อื ตถาคตปรนิ พิ พานแลว นเ้ี ปน ทกั ษิณาทถี่ ึงแลว ในสงฆทั้ง ๒ ฝาย ในเมือ่ ตถาคตปรนิ พิ พานแลว นี้เปนทักษิณาที่ถึงแลวในสงฆป ระการท่ี ๒. ใหท านในภกิ ษุสงฆ นเี้ ปนทักษิณาที่ถงึ แลว ในสงฆประการท่ี ๓. ใหทานในภิกษณุ ีสงฆ น้ีเปน ทกั ษณิ าที่ถึงแลวในสงฆป ระการที่ ๔. เผดยี ง๓๖สงฆว า ขอไดโ ปรดจดั ภกิ ษแุ ละภกิ ษณุ จี ำนวนเทา น้ี ขึน้ เปนสงฆแกข า พเจา แลว ใหทาน นี้เปน ทกั ษิณาทถ่ี ึงแลว ในสงฆป ระการท่ี ๕ เผดียงสงฆว า ขอไดโ ปรดจัดภิกษจุ ำนวนเทานี้ ขน้ึ เปน สงฆแกข า พเจา แลว ใหทาน น้ีเปนทักษิณาทถี่ งึ แลว ในสงฆป ระการที่ ๖ เผดียงสงฆวา ขอไดโ ปรดจัดภกิ ษณุ จี ำนวนเทาน้ี ข้นึ เปน สงฆแกข า พเจา แลว ใหทาน นเี้ ปนทกั ษิณาทีถ่ ึงแลวในสงฆประการที่ ๗. ๓๖ ก. บอกใหร,ู บอกนมิ นต, ใชว า ประเดยี ง ก็ม.ี www.kalyanamitra.org

50 The Virtue of Almsgiving 6. Dakkhịna-vibhanga Sutta 8. “In future times, A- nanda, there will be members of the clan who are ‘yellow - necks,’ immoral, of evil character.37 People will give gifts to those immoral persons for the sake of the Sangha. Even then, I say, an offering made to the Sangha is incalculable, immeasurable.38 And I say that in no way is a gift to a person individually ever more fruitful than an offering made to the Sangha.39 9. “There are, A- nanda, four kinds of purification of offering. What four? 37 MA: “Members of the clan” (gotrabhuno) are those who are monks merely in name. They will go about with a piece of yellow cloth tied around their necks or arms, and will support their wives and children by engaging in trade and farming, etc. 38 The gift is incalculable and immeasurable in value because it is offered, by way of the intention of the donor, not to the “yellow - necks” as individuals but to the Sangha as a corporate whole. Thus the recipient body includes all the virtuous bhikkhus of the past, even those who have long passed away. 39 MA states that a gift offered to an immoral bhikkhu taken to represent the entire Sangha is more fruitful than a gift offered on a personal basis to an arahant. But for the gift to be properly presented to the Sangha, the donor must take no account of the personal qualities of the recipient but must see him solely as representing the Sangha as a whole. www.kalyanamitra.org