เนรมิตจิตใจ

ร^,. Dh*mm« for ttw Worttf Dhammafor เ^^' « ( a Clear Mind ^V laufl เนรมิต ปลดล็อกความเครียด ร้ทันความเสือม สร้างสุข สลัดทุกข์ หยุดโกรธ พระมหาสมขาย ฮุาบวฑโฒ www.kalyanamitra.org

เนรมิตจิตใจ *] พระมหาสมซาย ฐานวฑโฒ www.kalyanamitra.org

เนรมิตจิตใจ พระมหาสมขาย ฐานวุฬฒ บรรณาธิการอำนวยการ:พระมหาวิเซียร นาทกโร บรรณาธิการบริหาร: จรรยาพร เจริญไทย กองบรรณาธิการ ; พระทืฆายุ ถาวรจิตฺโต,พระจิรเชฎฐ์ เซฏรวโส, พงษ์สุวัฒน์ รัตตะคุ ออกแบบสืลปกรรม : กุลรดา เอกบุตร พิสูจน์อักษร ; กองบรรณาธิการมูลนิธิธรรมะคุ้มครองโลก จัดพิมฟโดย : มูลนิธิธรรมะคุ้มครองโลก ^ 18/194 หมู่ 6 ตำ บลคลองสาม อำ เภอคลองหลวง จังหวัดปทุมธานี 12120 www.dhammafonA'orld.com dhammaforworld(g>§maiLcom สิขสิทธิ้ ; มูลนิธิธรรมะคุ้มครองโลก พิมพ์ครั้งที่ 1 ;พฤศจิกายน 2557 จำ นวน : 8,000 เล่ม พิมพ์ที่ ; บริษัท รุ่งศิลฟ้การพิมพ์(1977)จำ กัด บุ::.': :/■ :■ ■ ; หางฆรรณฺาบุกริฟ้; ■ะบุ : s s s รุ่ \\บุ;^พ์ระมุหาสม่ซทย่■ฐาบุวหเฒ;บุ - เบรุมต่Mจ;บุ น์ทุ^ธานี:ม?)นิธิ^รมะคุ้มฺคฺรองโลก;:2557, /-บุ■-' ■บุ !บุพรรrทุท่ธท่าสน่ากับ&ปุระจํ่าวันบุX อง.บุ บุบุ,บุ s 'ไ' :■บุ บุบุ 294.3144 บุ บุ ;-::!\" บุบุบุ บุ .บุ;/::;/:■บุ^รพ-97^^6^78จรฺ^05/^บุ'^- s s s ■^^ www.kalyanamitra.org

Ohamma for the World มูลนิธิธรรมะคุ้มครองโลก ส^)]ความสวา)]แห่Vlfญญา การอ่าน www.kalyanamitra.org

บทบรรณาธิการ \"เนรมิตจิตใจ\" คือ หนังสือที่เรียบเรียงมาจากรายการ เทศนาธรรม \"ทันโลกทันธรรม\" และ \"ข้อคืดรอบตว\" โดย พระมหาสมขาย ฐานวุฑโฒ มิเนื้อหาเกี่ยวกับการดูแลรักษา และพัฒนาจิตใจด้วยหลักธรรมคำสอนในพระพุทธศาสนา พระอาจารย์ พระมหาสมขาย ฐานวุฑโฒ ท่านเมตตา ถ่ายทอดแนวทางการรับมือกับปัญหาที่ทำใทัเกิดทุกข์ และการ เรียนเอยู่กับความเสื่อมทางกาย แนวทางสร้างสุข หยุดโกรธแก่ กัลยาณมิตรนักอ่านทุกท่าน เพื่อให้ธรรมะเนรมิตจิตใจ สร้าง ประโยชน์สุขให้เกิดแก่^ฝ่เ ได้ดำเนินชีวิตอย่างถูกทางตาม หลักธรรมคำสอนของพระสัมมาลัมพุทธเจ้า และพร้อมสร้างบารมี ในเส้นทางวัฏสงสารต่อไป บรรณาธิการ www.kalyanamitra.org

บกนา ความเครียดเกิดขึ้นได้กับทุกดน ถ้า \"เครียดดี\" ก็เป็น แรงผลักดันให้เราตื่นตัวจนทำสิ่งที่มุ่งหวังได้สำเรีจ แต่ถ้า \"เครียด ไม่ดี\" ก็กลายเป็นหลุมพรางของความสำเร็จ เพราะเรามัวแต่ ยดติดกับความเสื่อมลาภ เสื่อมยศ ถูกนินทาว่าร้ายจนเกิดทุกข์ กัาลังใจจะถดถอยจนทำอะไรก็ไม่สำเร็จ ถ้าเรารู้หลักการดำเนินชีวิตอย่างขาวพทธ โดยใพ้!ลักธรรม ในพระพุทธศาสนาเป็นที่พึ่งที่ระลีก เราก็จะเอาชนะความเครียด รู้ทันอารมฝโกรธ และสร้างสุขที่ใจง่ายๆได้ด้วยตัวเอง ให้ธรรมะ คลายใจ ลดความอิจฉา และสร้างกำลังใจให้ตนเอง เพื่อให้เรา ใจใสใจสบายพร้อมยิ้มรับความสำเร็จทุก ๆ ด้านในภายภาคหน้า แล้วยังเป็นผู้น้าแห่งความสุขมอบกำลังใจให้ผู้อื่นต่อไ'ย่ได้อีกด้าย ฮานวุฑฺโฒ ภิกข www.kalyanamitra.org

4^ www.kalyanamitra.org

สารบญ หลุมพรางของความสำเร็จ 9 ธรรมะคลายใจ 25 กลยุทธลดความอิจฉา 35 หลักธรรมปลดล็อกจิตใจ 47 10 ขั้นตอน สลัดทุกข์หยุดโกรธ 61 นับ10ใฟ้ถีงอ 75 13 แนวทางสร้างกำลังใจให้ตนเอง 87 ผู้นำ แห่งความสุข 101 www.kalyanamitra.org

#'P. www.kalyanamitra.org

หลุมพรางขผความส์าเรจ ในสังคมป้จจุบันมีการแข่งขันกันสูง ทำ ให้เราต้องรีบเร่ง ทำ ทุกสิ่งทุกอยางเพี่อเอาขนะ สิ่งนั้นนำความเครียคอย่างมหาศาล มาให้คนทุกเพศทุกวัย ความเครียดม่อนทำลายทั้งสุขภาพจิตและ สุขภาพกาย ทั้งแตในเด็กไปจนถึงคนขรา ส่งผลให้สังคมเกิดมลพิษ ดังนั้น เราทุกคนจึงควร \"เอาฃนะความเครียด\" ขัดเกลาความคด I Q พรรมพาสฬาข ฐาบ'J*!โฒ I ^7 www.kalyanamitra.org

เคล็ดลับเอาชนะควาบเครียด คนในสมัยนีมีความเครียดกันมากขึ้น เหตุผลหนึ่งคือการ \"ตกหลุมพรางของความสำเร็จทางวัตลุ\" ทุกวันนี้คนส่วนใหญ่ มองความสำเร็จไปที่เรื่องวัตถุสิ่งของ ตำ แหน่งหน้าที่การงาน กระทั่งผลตอบแทนที่เป็นตัวเงิน คนส่วนใหญ่จึงพยายามไขว่คว้า หาวัตถุกันมากขึ้น เพื่อตอบลนองความต้องการของตัวเองที่เพิ่ม สูงขึ้น ๆ นั่นเอง หากทุกอย่างเป็นไปตามที่เราหวังไว้ความเครียดก็จะลด น้อยลง แต่ความจริงไม่ได้เป็นอย่างน้น เพราะส่วนใหญ่ความ ลมหวังมักจะมาพร้อมกับความผิดหวังเสมอ เนึ่องจากเราอาจจะ หวังมากเกินไป โดยเฉพาะการมุ่งประเด็นไปที่ความหวังทางต้าน วัตถุที่มากเกินไป จนส่งผลให้เราเกิดความเครียดมากขึ้น ยิ่งไป กว่านั้นความล้มเหลวทางด้านจิตใจก็ถูกสะสมมากขึ้นไป!,รื่อย ๆ เข่นกัน จริง ๆ แล้วคนส่วนใหญ่ที่มีความเครียดสูง มักไมไข่ คนที่ประสบความล้มเหลวแต่เป็นคนที่ประสบความสำเร็จ ขึ้ง คนเหล่านี้มักจะมีความมั่นใจว่าตัวเองจะต้องประสบความสำเร็จ เพราะเขามีชีวิตที่สมบูรณ์แบบมาก เข่น เกิดในตระกูลที่ดี เรียน หนังสือด็มาโดยตลอด ทำ กิจกรรมได้ดี เล่นกีฬาเก่ง เมื่อไม่ ค่อยพบกับความผิดหวัง เขาจึงยังไม่คุ้นเคยกับความล้มเหล่ว www.kalyanamitra.org เนรมิตจิตใจ พระะเV.าสมจาข ฐาบ-jฬ?น

เมื่อคนกลุ่มนี้ต้องออกไปเผซิญหน้ากับสถานการณ์จริง ในโลกแห่งการแข่งขัน ใต้!ปพบกับคนมากมายที่มีทักษะในการ ใขัชีวิตอยู่ในสังคม หรือมีทักษะในการทำงานมากกว่าตนเอง เขาจึงเกิดความเครืยดสูง ซึ่งสิ่งเหล่านี้ใม่เกี่ยวขัองกับความ เก่งกาจเลย แต่เปีนเรื่องของ \"EQ\" (ความฉลาดทางอารมณ์) มากกว่า \"IQ\" (ความฉลาดทางเชาวน์ปีญญา) สุดท้ายเมื่อคน กลุ่มนี้ต้องเจอกับความล้มเหลว พวกเขาจึงมักจะมีความเครืยด สูงกว่าคนอื่น ๆ เนรมิตจิตตใใจ ' ฯ ฯ ท?6มทา311\"(ทน 5\"1นๅ?1เระ 11 www.kalyanamitra.org

สาเหตุขอJความเครียด บางคนเวลามีฟ้ญหาก็จะยิ้มสู้ แต่บางคนเลือกที่จะ หลบหนีปัญหา บางคนเครียดถึงขั้นคิดฆ่าตัวตาย เพราะฉะนั้น ความเครียดจึงแตกต่างกันออกใป โดยความเครียดเกิดจากปัจจัย ใหญ่ ๆ 2 อย่าง ตังนี้ 12 ' ทรน!พาลแ'ราบ ฐานๅทไft! www.kalyanamitra.org

0จจัยกี่ 1 ยึดถิถกับอถีถ ชีวิตคนเราต้องเดินหน้าไปเรื่อย ๆ พร้อม ๆ กับเวลา ที่เคลื่อนผ่านไป พบปะเจอะเจอสิ่งต่าง ๆ มากมาย ล้มบ้าง ลุกบ้าง หยุดอยู่กับที่บ้าง แต่ชีวิตก็ดำเนินไปไต้เรือย ๆ ดังบ้น \"อย่ามัวไปกังวลกับอดีต\" ล้าเรามัวไปยึดติดกับปญหา ก็เหมือนกับเราเจอตอไม้ แล้วเอาหบ้งสติ๊กผูกดัวเราติดไร้กับตอไม้นั้น ในขณะที่เรากำล้ง เดินถอยห่างออกจากตอไม้นั้นไปเรื่อย ๆ เราก็จะถูกดึงรังไร้ด้วย หนังสติ๊กที่เราผูกไร้เอง ล้าถามว่าตอไม้นั้นทำอะไรเราไต้หรือไม่ ก็ต้องตอบว่า \"ไม่ได้\" เพราะตอไม้เปรียบดังประสบการณ์ที ผ่านไปแล้ว มันเป็นอดีตไปแล้วนั่นเอง วิธีการแก้นิญหาคือให้เราคลายหนังสติ๊กที่ผูกเอาไร้ออก คลายความยึดมั่นถือมั่นออกไป ดัวเราก็จะเบาโล่งแล้วเดินหน้า ต่อไปไดัอย่างสบาย ๆ ต่อจากนั้นเราจะเดินขมนกซมไม้แล้วมื โอกาสเจอสิ่งใหม่ ๆ อีกมากมาย โดยที่ไม่ต้องเอาดัวเองไปผูก ติดกับตอไม้ หรือปึญหาที่ผ่านไปแล้วอีก ดังบ้น เราควรลืมอดีต ที่ผิดพลาดให้หมด เนรมิตจิตใจ -| o ฐา•นๅฬ!น www.kalyanamitra.org

ยกี่ 2 กิJOลกับอนาคต บางคนพอนีกลีงอนาคตแล้วเกดความกลัว มัวกังวล กับอนาคตเพราะเอาแต่เพ้อฝืน จริง ๆ แล้วมนุษย์ทุกคนต้อง มีความฝืน แด'ว'า \"ความเพ้อฝืน\" กับ \"ความใฝ่ฝืน\" นั้น แตกต่างกัน \"ความเพ้อฝืน\" คือการคิดอะไรที่เกินตัวเกินเอื้อม คิด ลอย ๆ โดยไม่มีช่องทางแผนงานที่จะก้าวไปสู่ความสำเร็จนั้น แต่ \"ความใฝ่ฝืน\" คือการคิดลีงเป้าหมายที่เราจะสามารถก้าวไป ถึงไต้จริง แล้วนุ่งมั่นแสวงหาหนทางที่จะไปให้ถึงความใฝ่ฝืนนั้น เพราะฉะนั้น ถ้าเรากังวลกับอนาคตมากจนเกินไป เรา ก็จะกลายเป็นคนที่มัวแต่เพ้อฝันว่าจะได!น่นได้นี่ ชีวิตจะ ต้องไต้อยู่ท่ามกลางความสุข มีสิ่งอำนวยความสะดวกมากมาย มีทุกสิ่งทุกอย่างในชีวิต แต่ล้าไม่ได้อย่างที่คิดไว้ก็จะเกิด ความเครียดว่า เราทำงานเต็มที่แล้วทำไมถึงยังไม่ได้ยังไม่มี แล้วระดับของความเครียดนี้ก็จะถูกฝืงอยู่ในสมองข0งเรา โดย ชีนกับระยะเวลาที่เราเอาใจไปผูกคิด หรือปล่อยให้ความเครียด นั้นอยู่ในหัวของเรานานแค่ไหนนั่นเอง HI เนรมิตจิตใจ ' ^1ระuvtาaJJtn[^ ฐานพุ!พ www.kalyanamitra.org

ความเครียดนั้นเหมือนกระแสเงินสด ที่อยู่ในหัวเราได้ นานแค'ไหนมันก็จะสร้างมูลค่าเพิ่มให้ตัวเอง แล้วถ้ามูลค่าเพิ่ม มากเกินขีดจำกัด จนกระทั่งในหัวของเรามืแต่ความเครียด สติ ปึญญาก็เข้ามาไม่ได้ การแก็ใขปัญหาทุกปัญหานั้นจะต้องใข้ \"สติ\" กับ \"ปัญญา\" ถ้าเราปล่อยให้กระแสความเครียดหมุนวนอยู่ในหัว หลายรอบ ความเครียดนั้นก็จะสร้างมูลค่าเพิ่มให้ตัวมันเอง สติ ปัญญาจะลดลงจนทำให้เราไม่สามารถแก้ไขปัญหาอะไรได้เลย ก่อนอื่นเราจึงต้องดึงความเครียดออกไปให้ได้ ถ้าเรา รู้แล้วว่ามืแค' 2 เหตุผลที่ทำให้เกิดความเครียด คือ \"การยึด ติดกับอดีต\" และ \"กังวลกับอนาคต\" เราก็ควรอยู่กับปัจจุบัน เห็มไหมง่ายนิดเดียว หลักการนี้ถือเป็นยุทธการขิงพื้นที่ในใจว่า เราจะใส่อะไร ลงไปในใจบ้าง ถ้าเราใส่เรื่องเครียดลงไปในใจเราก็จะเครียด ถ้าเรา ใส่เรื่องไม่เครียดลงไปในใจ เราก็ไม่เครียด ด้งนั้น ถ้ายังไม่รู้ว่าจะ นึกถืงอะไรเมื่อเกิดปัญหา ก็ให้เรานึกถึงพระรัตนตรัยในตัวก่อน เนรมิตจิตใจ 1 c «ระมหาลม'ซาข ฐาน•(ทโร! I *3 www.kalyanamitra.org

พ^ ๆครียทที' กับ ๆครียดไบ่ที\" ทางวิทยาศาลตร์ในต่างประเทศแยกความเครียด (Stress) ออกเป็น \"เครียดดี\" กับ \"เครียดไม่ดี\" ความเครียดดี เรียกว่า \"ยูสเตรส\" (Eustress) ซึ่งเป็นความเครียดที่ทำให้เกิดการ สร้างสรรค์ เข่น เด็กนักเรียนร้สึกเครียดมากเพราะต้องสอบ เขาจึงตั้งใจอ่านหนังสือจนสอบผ่าน นี่คือความเครียดดีที่ทำให้ เกิดการตื่นตัวและเตรียมความพร้อม เพราะฉะนั้น ความเครียดประเภทนี้ทำให้เราเกิดความ ตื่นตัว ไม่ประมาท มีวิริยะอุตสาหะทำให้เกิดความมุ่งมั่นว่า เรา จะต้องเตรียมความพร้อมจนประสบความสำเร็จในที่สุด สืวนความเครียดไม่ดี เรียกว่า \"ดิสเทรส\" (Distress) ซึ่งเป็นความเครียดที่บั่นทอนจิตใจ ทำ ให้ร้สืกผิดหวัง เศร้าใจ สะเทือนใจ และเสืยสุขภาพ เข่น อกหักแล้วเครียด หรือดู ข่าวสะเทือนใจแล้วรู้สึกกับสังคมในทางไม่ดีก็เกิดความเครียด ได้เหมือนกัน 1 ^ 1 เนรมตจิตใจ 1 \\3 ' ฐานๅทโa www.kalyanamitra.org

ไม่ว่าจะเครียดดีหรือเครียดไม่ดีนั้นขึ้นอยู่กับการจัด ลำ ดับทางความคิด หรือทัศนคติของแต่ละคน เพราะเหตุการณ์ เดียวกันบางคนอาจจะเครียดแล้วดี ในขณะที่บางคนเครียดแล้ว ไม่ดีก็เป็นได้ ความเครยถส์Jผลต่อร่างกาย คนที่เกิดความเครียดสะสมอันดับแรกเลยจะเป็นโรคปวด ศีรษะ และปวดตาเรื้อรัง ปวดท้องบ่อยครั้ง เส้นเอ็นยึด ปวด เนื้อปวดตัว โดยสังเกตอาการได้จากเวลาที่เครียดเรามักจะมี อาการปากแห้ง คอแห้ง นํ้าลายเหนียว และมีกลิ่นปากเพราะ ร่างกายถูกเผาตลอดเวลา พอมีอาการมาก ๆ กล้ามเนื้อก็โดน เผาไปด้วย ในที่สุดกล้ามเนื้อของเราก็แห้งจนแข็ง พอเส้นเอ็น แข็งยึดก็จะเกิดอาการปวดไปทั่วทั้งตัว ความเครียดนั้นกระทบกับทั้งร่างกายและจิตใจ ผลกระทบ ทางจิตใจ คือเมื่อเราเครียดจะเกิดอาการตื่นเต้นง่าย ใจสั่น หงุดหงิดง่าย ใครทำอะไรนิดหน่อยก็ตีโพยตีพาย เกิดอารมณ์ แปรปรวน นอนไม่หสับ เป็นต้น เนรมิตจิตใจ พระมหาล}!โเาย ราบวฺทไรน www.kalyanamitra.org

เกศนิคแกัอาการเครียด วิธีแก้อาการเครียดมีเทคนิคง่าย ๆ คือ \"ละทิ้งอดีต ไม'หมกม่นกับอนาคต แต่มีซีวิตอยู่ก้บปัจจุบัน\" โดยมีหลัก ง่าย ๆ ดังนี้ รู้สาเMถุของควาบเครียด ก่อนอื่นเราควรรู้สาเหตุของความเครียดก่อนด้วยหลัก วิเคราะห์ \"ทุกข์ สมุทัย นิโรธ มรรค\" โดยข้อแรกเราต้อง วิเคราะห์ก่อนว้า ที่เรามีความทุกข์หรือความเครียดนั้นเกิดจาก เหตุอะไร เมื่อค้นหาเหตุได้แล้วเราจึงวิเคราะห์ต่อไปว่า เหตุต่าง ๆ นั้นมีด้นตอมาจากอะไร และเราควรจะแก้ไขอย่างไรต่อไป โดย มีหลักสำคัญว้า ให้เราสงบสติอารมณ์ อย่าให้ความเครียด เพิ่มขึ้นจากเดิมไปอีก 1 Q 1 เนรมิตจิตใจ X CJ I WltlJWIE'JiTIf),^ๆนๅฬa www.kalyanamitra.org

ชจิถเป็นบวก มีจิตเป็นบวก คือให้เรามองว่าทุกสิงทุกอย่างมีทางออก เสมอ ปัญหาทุกอย่างมีทางufTlข แล้วสร้างพฤติกรรมแบบ นักแก้ไขปัญหา ไม่คิดท้อถอยเอาแต่หลบหนีปัญหา ปัญหาทุกปัญหาไม่ได้อยู่กับเราไปตลอดฃีวิต ดังนั้น ไม่มีปัญหาใดที่แก้ไขไม่ได้ เราควรค่อย ๆ คิดหาทางออก ค่อย ๆ ปลดปล่อยความเครียดออกไป แล้วสติปัญญาจะเข้ามาแทนที่ ที่สำ คัญถ้าเกิดความเครียดขึ้น อันดับแรกเราต้องทำใจให้นิ่ง โดยทำจิตให้ผ่องใสด้วยการนั่งสมาธิ เนรมิตจิตใจ 19 www.kalyanamitra.org หรรมพาสมโทย ฐานๅฑไ»

ความเครียดคือควาบทาทาย อืกเทคนิคลดความเครียด คือให้เรามองว'ๆความเครียด เป็นความห้าทาย ความเครียดคือคู่แข่งของเรา ความเครียดเป็น สิ่งห้าทายความสามารถในการแกใฃปิญหาของเรา ยิ่งมีปัญหา มากเรายิ่งเก่งขึ้น เพราะฉะนั้น เราจะต้องเอาขนะให้1ดัด้วย การสู้ก้บปัญหา ^^ j เนรมิตจิตไจ www.kalyanamitra.org

Wm' ไม่เอาใจไปUJกกับ0ญหา การไม่เอาใจไปผูกกับป็ญหา คือถ้าเกิดฟ้ญหาขึ้นเราก็ ควรแก็ใขอย่างเป็นลำดับขั้นตอน แต่เมื่อใดที่เราเอาใจไปผูก กับปัญหา ก็เหมือนกับเราเอาตัวเองไปผูกติดไว้กับตอไม้ แล้ว เริ่มปรุงแต่งให้เกิดปัญหามากขึ้น เกิดความเครียดมากขึ้นจน เกิดกระแลความเครียดท่วมห้ว เพราะฉะนั้น เราดัองหยุดตัวเองให้ได้ก่อน ถ้าเรายังทำ อะไรไม่ได้ก็ให้นั่งสมาธิ ถ้าฟังซ่านมากจนนั่งสมาธิไม่ได้ก็ให้ สวดมนต์แผ่เมตตา สุดห้ายเราก็จะนั่งสมาธิได้แล้วทำใจนิ่ง ๆ จนเกิดสติปัญญาได้เอง เนรมิตจิตใจ 21 www.kalyanamitra.org vcseuvnmjrtti ฐ'!นรุฬพ

หมั่นฤแลสุขภาพกายใจ เมื่อใดที่มีความเครียดเกิดขึ้นอย่าลืมดูแลสุขภาพกายและ สุขภาพใจให้ดี ถ้าเราดูแลสองสิ่งนี้ให้ดีแล้ว ไม่ว่าเราจะมีปัญหา มากแค่ไหนก็ย่อมหาทางออกได้เนื่องจากเรามีพื้นฐานที่ดี พอมี พื้นฐานสุขภาพกายดี พื้นฐานใจดี เรื่องร้ายใด ๆ ก็ไม่สามารถ เข้ามาทำลายกายและใจของเราได้ เมื่อใดก็ตามที่มีความเครียดเกิดขึ้น อันดับแรกเราด้อง ให้อภัยตัวเองก่อน ด้วยการไม่เพิ่มความเครียดให้กับตัวเอง ไม่ซํ้าเติมหรีอต่อว่าตัวเองว่า ทำ ไมเราด้องมานั่งหมกมุ่นอยู่กับ เรื่องนี้ ทั้ง ๆ ที่ร้อยู่แล้วว่าด้องทำอย่างไร แต่ทำไมถึงปล่อยวาง ไม่ได้ เป็นด้น อันดับสองให้ใจของเราระถึกถึงบุคคลที่เราเคารพบูชา เป็นสรณะ เซ่น ระถึกถึงพระสัมมาล้มพุทธเจ้า หรีอพระมหา- เถระที่เราคุ้นเคยเคารพนับถือ เราเคารพบูชาหลวงปู (พระมงคล เทพมุนี หลวงปูสด จ้นทสโร) ก็ให้เรานำดอกมะลิไปกราบบูชา ขอพรจากท่าน แล้วนั่งสมาธิอยู่กับท่านให้!จนื่งมากขึ้น ๆ ค่อย ๆ นัอมใจให้พสังบารมีท่านมาสถิตอยู่กับเรา ^ I เนรมิตจิตใจ I ทรรมหาสนชายฐานรุฑโฒ www.kalyanamitra.org

ความเครียดจริง ๆ แล้ว 90% มาจากใจของเรา ความคิดปรุงแต่งของเรา พอเราคิดปรุงแต่งมากขี้นความเครียด ก็งอกเงยยิ่งกว่าดอกเบี้ย ดอกเบียที!หน ๆ ก็น้อยกว่าดอกเบีย ในใจของเรา เพราะฉะนั้น หากต้องการจะพิฃิตความเครียด ให้ไต้ เราต้องพิชิตใจตัวเองก่อน ร ^บี้^ ?: V ^ เนรมิตจิตใจ I 0 พ5ะ11พาคนขายฐานพุโท! I ^ www.kalyanamitra.org

www.kalyanamitra.org

รรรบะคลายใจ ก่อนที่เราจะคุยกันเรื่องการเอาชนะความเครียด เรา มาลูกันก่อนว่าความเครียดเกิดจากอะ!ร โดยหลักความเครียด มักจะเกิดจากการที่เราได้พบกับความเสื่อมลาภ เสื่อมยค ถูก นินทาว่าร้ายแล้วเกิดทุกข์นั่นเอง เนรมิตจิตใจ j ^C www.kalyanamitra.org

สาเหตุควาบเครียท ความเครียดที่เกิดจากการ \"เสีอมลาภ\" เซ่น มืหนี้ สิน กำ ลังจะตกงาน หรือธุรกิจกำลังยํ่าแย'ก็เกิดความทุกซ่!จ ส่วนความเครียดที่เกิดจากการ \"เสือมยศ\" เซ่น ยศตำแหน่ง หน้าที่การงานของเราไม่ก้าวหน้าอย่างที่หวังไว้ หรีออาจถูก ย้ายจากตำแหน่งหน้าที่ที่มีอำนาจมากไปสู่ตำแหน่งที่มีฏํๅนๅจ น้อยลง แค่นี้ก็ทำไห้เกิดความเครียดได้แล้ว บางคนเครียดถึง ขั้นปวยเข้าโรงพยาบาลเลยก็มี ความเครียดที่เกิดจาก \"คำนินทา\" เซ่น เมื่อได้ฟ้ง คนอื่นพูดถึงเราในทางไม่ดี เรารู้สึกไม่ขอบใจแล้วเกิดความเครียด รวมทั้งความเครียดที่มักจะเกิดจากสุขภาพร่างกายที่ไม่ปทตํห้าง ภัยอันตรายต่าง ๆ ที่มาคุกคามเราห้าง เป็นด้น 26 เนรมิตจิตใจ www.kalyanamitra.org »<ระมพารมข•เย ฐานๅฬพ

เมื่อต้องการจะเอาซนะความเครียด ก่อนอืนเราควร ตระหนักซัดว่าความเลื่อมลาภ เลื่อมยค นินทา ทุลข์ มันเนิน เรื่องธรรมดาที่อยู่คู่โลก ไม่มีใครหลีกเลื่ยงโต้ ไม่มีใครไต้ลาภ อย่างเดียวไปตลอดชีวิต และคนที่ไม่มีทางเสือมลาภตลอดชีวิด นั้นไม่มี ขนาดบริษัทใหญ่ ๆ ระดับโลกมั่นคงมาเนิน 100 ปี บางปีก็ไดัผลกำไรมาก บางปีก็ไต้ผลกำไรนัอย มีชีนมีลงตาม จังหวะของมัน ความเลื่อมยศก็มีขึ้นมีลงเซ่นเดียวกัน ไม่มีใครสมหวัง เรื่องยศตำแหน่งตลอดทุกครั้งยกเว้นเซามีนุญมาอทอ ซ่วท คำ นินทานั้นยิ่งหนีไม่พ้น ไม่มีใครได้รับคำซมในส่วนเดียว ดังคำ ที่ว่า \"แม้องคํพระปฏิมายังราดิน คนเดินดินหรีอจะดินคน นินทา\" เบรมตจิตใจ ๆ Trttjjทารฆโทข ฐานๆ*โ» ^ ^/ www.kalyanamitra.org

ยิ่งเป็นคนทื่อยู่สูงเป็นที่รู้จักของคนหมู่มาก หรือเป็น ถึงผู้นำประเทศ นายกรัฐมนตรี ประธานาธิบดี หรือผู้นำ โลกกยิงจะมีทังคนซอน และคนไม่ขอบมากมายตามโปด้วย เพราะฉะนั้น นี่คือธรรมดาของโลก รวมทงความทุกข์ ความ ป็วยไข้ กระทั่งภัยอันตรายที่คุกคามในรูปแบบต่าง ๆ ไม่ว่า ใครก็มีสิทธึ๋เจอด้วยกันนั้งนั้น \"ความเสิอม'' รรรมถาขผโลก เริ่มต้นเราต้องเข้าใจความจริงก่อนว่า สิ่งที่เรากำลัง ประสบอยู่นั้นเป็นของคู่โลกที่ไม่มีใครหลทเลี่ยงไต้ทัน พอเข้าใจ อย่างนีแล้วเราจะได้เลิกเพิมความเครียดใทักับตัวเฐงด้วยการ เอาแต่พูดว่า \"ทำไมถึงต้องเป็นเรา\" แล้วเลิกรู้สึกว่าตัวเอง เป็นคนโซคร้ายที่สุดในโลก เพราะดีดอย่างนี้แล้วก็จะทำให้ยิ่ง กลัดกลุ้มใจ 28 เนรมิตจิตใจ www.kalyanamitra.org ท',ะพา31ท!า!) ฐาฆวุฬa

พอเราเข้าใจว่า มันเป็นธรรมดาอย่างนี้เอง ใคร ๆ ก็ ต้องเจอกับความทุกข้เหล่านี้ด้วยกันทั้งนั้น เราเจอแบบนี้ คนอื่น เจอแบบนั้น ความทุกข์มันมีหลากหลายรูปแบบแตกต่างกัน!ป พอคิดได้อย่างนี้เราจะเริ่มทำใจไต้ ใจจะคลายลงระดับหนี้ง พอใจโปร่งโล่งขึ้นไม่นานใจก็จะมีอานุภาพในการแก้ไขป็ญหาได้ดี ยิ่งขึ้น จากนั้นให้เราหาโอกาสลวดมนต์ นั่งสมาธิ เครียดเมื่อใด หรือกลุ้มใจเมื่อใดก็มีทางออก คือสวดมนต์ทำวัตรเข้า-วัตรเย็น สัก 15-20 นาที พอใจสบายใจก็จะโปร่งโล่งขึ้น แล้วให้เรา นั่งสมาธิต่อไป เนรมิตจิตใจ , ^Q www.kalyanamitra.org

ใจคนใ?นแปลก เมื่อใดก็ตามที่เราได้'นั่งสมาธิเอาใจมา ตั้งไว้ที่ศูนย์กลางกายฐานที่ 7 (ซึ่งอยู่ตรงตำแหน่งกี่งกลางลำตัว สูงจากระดับสะดือ 2 นิ้วมือ) พอเอาใจอยู่นิ่ง ๆ ตรงนี้เมื่อใด ใจของเราจะคลายตัว ไม่ว่าเครียดมากหรือเครียดน้อยก็คลายลง แล้วใจเราก็สบายขึ้น แม้ในเวลาปกติที่เราไม่ได้เจอกับวิกฤตอะไรมากมาย แต่ มันก็มีความเครียดเกิดขึ้นเหมือนกัน เข่น จากหน้าที่การงานที่ กดตันเข้ามาบ้างบางเวลา เพราะความเสื่อมลาภนั่นไม่ได้มีแต่ ความเสื่อมใหญ่โต แต่ยังมีความเสื่อมเล็ก ๆ น้อย ๆ ที่ผ่าน เข้ามาในฃีวิตเรา'ดก ๆ วัน เหตุเพราะความเสื่อมนั่นอยู่คู่โลก คนทุกคนล้วนมีความเครียดอยู่ในใจทุกวัน แล้วพอเจอบ้ญหา ต่าง ๆ หนักเข้ามันก็เกิดความเครียดหนัก ๆ ขึ้นมา -ร-;-CM = , เบรรตจิตใจ 30 พไรยพาสมจาย ฐานๅฬพ www.kalyanamitra.org

t.แร ถ้าเราสวดมนต์นั่งสมาธิอย่างลมํ่าเลมอ เอาใจมาจรดที่ ดูนย์กลางกาย ใจก็จะคลายตัวโปร่งโล่งเบาสบาย แม้กับบางคน ที่มีความเครียดใม'มาก จนบางทีอาจยังใม่ร้สึกตัวเองว่าเครียด ด้วยซํ้าใป แต่พอเขาได้เอาใจมาจรดที่ศูนยักลางกายโดยทำจน ขำ นาญเพียง 5-10 นาที จนใจเริ่มคลายตัว ก็จะสัมผัสได้เลย ว่า เมื่อสักครู่ใจของเรามันกระด้างเขม็งเกลียว แต่พอใจจรด นั่งที่ศูนยักลางกายมันเกิดการคลายใจ แล้วเบาสบายจนรู้สึกว่า ใจเรานุ่มนวลเพราะความเครียดหายไป จากนั่นสิ่งที่มาแทนที่ คือ \"ความสุข\" เนรมิตจิตใจ ! 0 ร พะยทาสมจาพ ฐาใj-jwIbj ^ J. www.kalyanamitra.org

อานุภาพใจสร้าJสถิขญญา \"กำลังใจ\" ทำ ให้เราสามารถปฏิบัติหน้าที่ได้ดี สามารถ ใช้สติป้ญญาโนการแก้ไขปัญหาได้อย่างเต็มที่ ถ้าใจเครียดเกร็ง พอเราจะทำอะไรก็ไม่ได้ผสดีเท่าที่ควร แต่ถ้าใจโปร่งสบาย ใจ จะมีอานุภาพ บุญก็หล่อเลี้ยง สติปัญญาเกิดจนสามารถคลี่คลาย ปัญหาทุกอย่างได้ดี พอปัญหาทุกอย่างคลี่คลายกลายเป็นวงจรบวกทำให้แรง กดดันลดลง ใจเราก็ยิ่งโปร่งสบายมากขึ้น บุญหล่อเลี้ยงมากขึ้น สามารถใช้สติปัญญาได้อย่างเต็มที่มากขึ้น แล้วทุกอย่างจะดีขึ้น ตามลำดับ เพราะฉะนั้น เราฃาวพุทธทุกคนถือว่ามีบุญมาก โซคดี มากที่เรามียาวิเคษอยู่กับตัว คือ \"การปฏิบัติธรรม\" ที่พระ สัมมาส้มพุทธเจ้าตรัสสอนเราไว้ ดังนั้น เมื่อเราเจออุปสรรคปัญหาก็อย่ามัวเครียด แต่ให้รู้ ว่าสิ่งเหล่านั้นคือของคู่โลกที่ใคร ๆ ก็ต้องเจอ แล้วใช้วิธคลี่คลาย ด้วยสติ ปัญญา และสมาธิ ให้ประสบความสุขและความสำเร็จ ในชีวิตถ้วนหน้ากัน 0^ s เนรมิตจิตใจ ^ ะพ1า3บไ(าย5ในๅฬ«น www.kalyanamitra.org

บางครั้งบางเรื่องเราดวบคุมไม่ได้ เพราะฉะนั้น อะไร จะเกิดก็ให้มันเกิด แล้วให้ทำใจว่าสุดท้ายนี้ไม่ว่าอะไรจะเกิดฃึน กับเรา เมื่อถึงคราวเราทิ้งกายนี้ไปแล้วเราจะไปเกิดที่ใด อยูใน ภาวะแบบไหนเราเป็นคนกำหนดเอง เพราะขึ้นอยู่กับว่าเรา ออกแบบชีวิตไว้อย่างไร สร้างบุญสร้างบารมีไว้มากมายเพียงใด พอเราตายไปสิ่งที่เป็นฟ้ญหาติดค้างอยู่นั้นไม่ได้ติดตัวเราไป ด้วยเลย แต่ว่าสิ่งที่เราจะไปเจอในภพหน้านั้นคือสิ่งที่เราได้ทำ ไว้ตอนที่เรายังมีชีวิตอยู่นั่นเอง --๙ K เนรมิตจิตใจ 00 ทระนหาลมขาย ฐานรุทโฌ ^ www.kalyanamitra.org

๙ c 4^ i? www.kalyanamitra.org

กลยุทรลถความอิจอา เคยรู้สึกอิจฉาใคร'บางคนที่เขาเก่งกว่า รวยกว่า หล่อ กว่า สวยกว่า หรือประสบความสำเร็จมากกว่าหรือไม่ จริง ๆ แล้วไม่มีใครอยากเป็นตัวอิจฉา แต่บางครั้งเหตุการณ์นี้ก็เกิดฃี้น ในใจของเราอย่างช่วยไม่ได้ เนรมิตจิตใจ 35 www.kalyanamitra.org YlIBมหา(ใมขาย ดูานวฺฬ!&เ

ความร้สีก๓นลบในส์Jคบวัตกุนิยม เรื่องของความอิจฉาริษยา บางทหลายคนปฏิเสรว่าตัวเอง ไม่เคยเป็น แต่ความจริงแล้วสังคมเรามีความเปลี่ยนแปลง สมัย ก่อนในยุคเกษตรกรรม เป็นสังคมที่อยู่กันแบบง่าย ๆ ไม่ขับซ้อน ความแตกต่างกันทางตัานวัตถมีไม่มาก แต่ต่อมามีการปฏิวัติ อุตสาหกรรมเกิดขี้น จึงกลายเป็นลักษณะของสังคมวัตถุนิยม คือมีการสร้างวัตถุที่มีความแตกต่างกันในรายละเอียดอย่างมาก ยกตัวอย่างง่าย ๆ ที่มองเห็นได้ขัด เมื่อก่อนเราเดินทาง ไปไหนมาไหนโดยใขัเกวียนกับม้าเป็นยานพาหนะ ไม่มีเกวียน ยี่ห้อเฟอร์รารี (Ferrari) ไม่มีเกวียนรุ่นท็อป (Top) อย่างมาก ก็มีแค'ม้าสีขาวกับม้าสืนํ้าตาล มีแค่ม้าสวยกับม้าไม่สวย ซื่งมี ข้อเปรียบเทียบน้อย แต่พอยุคสมัยเปลี่ยนไปยานพาหนะของ คนเราก็เปลี่ยนไปด้วย มีทั้งรถญี่ป่น รถยุโรป ไปจนถึงรถราคา แพง ๆ 3-40 ล้านบาทอย่างซูเปอร์คาร์ Q^ เนรมิตจิตใจ »^^3 ทรรฆ*ทลมขายฐ-ทfjทโร' www.kalyanamitra.org

ในสังคมวัตถุนิยมทำให้สิ่งต่าง ๆ แตกต่างกัน ถ้าเรามัว แต่สนใจรายละเอียดจนลืมนึกถึงประโยซ'นใซ้สอยเป็นหลักก็จะ เกิดการเปรียบเทียบขึ้นในใจลึก ๆ ข้อเปรียบเทียบต่าง ๆ 'นั้น จะขยายวงกว้างตอนที่เราเริ่มใช้สื่อออนไลน์ (Social Media) คือพอมีการแซร์ข้อความเริ่องราวต่าง ๆ เราก็จะเห็นว่าคน'นั้น ซื้อรถคันใหม่บ้าง คนโน้นมีความกัาวหน้าในชีวิตบ้าง จากผลสำรวจในประเทศเยอรมนึพบว่า ผู้คนคิดว่า Social Media นี่เองที่ทำให้พวกเขาเกิดความรู้สึกด้านลบ และอิจฉาเพื่อน ๆ พอใครโพสต์รูปที่บ่งบอกถึงความสุขความ สำ เร็จในชีวิต คนอื่น ๆ ก็มักจะเกิดความรู้สึกอิจฉาขึ้นโม่มาก ก็น้อย คนที่ใมมอย่างเขาก็รู้สึกอยากได้อยากมีบ้าง ผลวิจัยนี้ยังระบุอีกด้วยว่า เฟซบุ๊ก (Facebook) เป็น แหล่งบ่มเพาะความรู้สึกไมพงปรารถนา ที่ทำ ให้ผู้ใข้ตกอยู่ใน วังวนของความริษยาได้ เพราะฉะนั้น เราด้องละความอิจฉา ในตัวด้วยการแกันึญหาที่ด้นเหตุ เนรมิตจิตใจ 0 พระ;มพาะ!มtาย ฐานวฺฬฒ 1 ^J www.kalyanamitra.org

ข้อเสียของความอิจฉานอกจากไม'ส่งผลดีต่อความสัมพันธ์ แล้ว ยังส่งผลเสียหายต่อการสื่อสาร และทำให้ตัวเราเองรู้สึก แย่ จนบางทีส่งผลกระทบไปถึงสุขภาพร่างกายเลยทีเดียว เข่น บางคนอิจฉามากจนกระทั่งเกิดอาการท้องมวน รู้สึกแน่นหน้าอก อึดอัดไปหมด เป็นตัน สรุปว่าความอิจฉานี้ไม'มีอะไรดีเลย เทคนิค 9 ประการ ลถควานอิจอา ประการท 1 เน้เาคอาธมณิ พอเกิดการเปรียบเทียบขึ้นโนใจเมื่อใดก็ใหัเราเฝ็าดู อารมณ์นั้น ดูการดำเนินไปของอารมณ์นั้น แล้วลองดูสิว่า การ ที่เราเผฃิญหน้ากับความรู้สึกเปรียบเทียบ อิจฉา อยากได้อยาก มี ดีกว่าเราจะไปกดอารมณ์เหล่านั้นเอาไว้จริงหรือไม่ จากนั้นก็ให้ฝ็กเอาฃนะความเป็นอัตตาของตัวเอง มอง ทุกอย่างด้วยสติปีญญา แล้วเราจะเริ่มเข้าใจว่า อารมณ์เหล่านั้น เข้ามาอย่างไร มีผลกระทบต่อจิตใจเราอย่างไร และมีผลกระทบ ต่อร่างกายเราอย่างไร โดยเราต้องเผชิญหน้าอย่างมีป้ญญา เฝัามองอารมณ์ ที่เกิดขึ้นโดยไมคดปรุงแต่งต่อไปอึก การเผชิญหน้านี้จะทำให้ อารมณ์ในทางลบค่อย ๆ จางลงไปเอง เพราะความอิจฉาไม่ใข่ ความผิดร้ายแรง ใครก็เกิดความรู้สึกอิจฉาได้หากยังไม่หมดกิเลส 0Q เนรมิตจิตใจ *3Cj wvMiwia^ขาย ฐานๅฬฒ www.kalyanamitra.org

ประการท 2 รักและยอบรับตัว!อJ บางคเงเราอาจเผลอมองว่าตัว!.ราด้อยกว่าคนอื่นแล้ว เกิดการเปรียบเทียบขึ้น จริง ๆ แล้วในโลกนี้ทุกคนมีจุดดีจุดแข็ง แตกต่างกัน และทุกคนมีความงดงามในตัวเอง ไม่ว่าเราจะ สงตรดำขาวหรือมีลักษณะทางร่างกายอย่างไร ทุกคนล้วนมี ะ ^ ๘. ะ! '.!.- ,' q\"? f- ความงดงามอย่เนนนหมด มนเบนความงดงามทซ่อนอยู่ นันคอ ความงดงามด้านจิตใจ รูปลักษณ์ภายนอกที่แตกต่างกัน ก็ไม' สามารถทดแทนความงามด้านจิตใจที่อยู่ภายในของแต่ละคนได้เลย ถ้าเรามองลกลงไปถึงคูนย์กลางกายของแต่ละคน ข้างใน นั้นคือความงดงามของกายที่สมบูรณ์แบบ คือ \"ธรรมกาย\" ซึ่ง ทุกกายในโลกมีเหมือนกัน เพราะฉะนั้น ถ้าเรามองให้ลีกและ รู้จักรักตัวเอง รู้จักพอใจในสิ่งที่ตัวเองเป็น มองให้เห็นถึงคุณค่า ในตัวเราว่ามีจุดเด่นจุดดีอะไรบ้าง แนวโบ้มที่เราจะเปรียบเทียบ ตัวเองกับผู้อื่นก็จะลดบ้อยลง เนรมิตจิตใจ 0Q www.kalyanamitra.org

ประการท 3 หยุถเปรียบเทียบ หยุดเปรียบเทียบ เพราะการเปรียบเทียบเสมือนเมล็ด- พันธุ และความอิจฉาริษยาเสมือนดอกผล เพราะฉะนั้น ก่อนอื่น เราต้องไม่เปรียบเทียบตัวเองกับใคร แล้วมองให้เห็นเนื้อแท้ของ สิ่งต่าง ๆ และเนื้อแท้ของตัวเอง มองให้เห็นคุณค่าในความ แตกต่างกัน ความแตกต่างของมนุษย์เป็นกฎธรรมขาติ และมืความ งดงามอยู่ในนั้น ถ้าเรามัวแต่เปรียบเทียบก็จะไม่มืที่สิ้นสุด เพราะ ยังมืคนที่เขาดีกว่า เก่งกว่า สวยหล'อกว่าอยู่อืกมากมาย A^ เนรมิตจิตใจ v_/ ท-.รมพา{พซาย ฐาน-}ซโทเ www.kalyanamitra.org

ประการที่ 4 ค้นหาสิงที่บาคุกคาชใา จริง ๆ แล้วคนเรามักมีอะไรบางอย่างที่ทำให้รูสีก หวั่นไหว หรือรู้สึกไม่ปลอดภัย เราควรค้นหาแล้วถามตวเองให้ ไค้ว่า อะไรกันแน่ที่ทำให้เรารู้สึกหวั่นไหว หรือรู้สึกไม่ปลอดภัย เข่น เราเห็นคนอื่นถือกระเปาราคาแพงเดินเจ้ามาในแวดวงที่เรา อยู่ เราเกิดความรู้สึกไม่มั่นใจเพราะเราไมมอย่างเขา หรือพอ เราออกไปสู่สังคมแล้วเห็นคนอื่นใจ้รถหรูราดาแพง ๆ กันหมด เราจึงเกิดความรู้สึกไม่มั่นใจฃี้นมา แล้วประเด็นไหนกันแน่ที่เรากสัว อะไรกันแน่ที่เรา คิดว่าทุกคนควรมีควรไค้ เมื่อรู้แล้วก็ให้เร่งตัดสินใจที่จะเอาซนะ ภัยคุกคามนั้นให็ได้ ด้วยการวางแผนหาหนทางมองสถานการณ์ จากจิตใจที่เจ้มแข็งและมั่นคง ไมไข่จิตใจที่หวาดกลัวและหวันไหว ยกตัวอย่าง ภรรยาเจ้าของบริษัทเฟซบ๊ก (Facebook) ทุกวันนี้เธอยังขับรถญี่ปนเพราะเธอมั่นใจในตัวเอง กระทั่ง มหาเศรษฐีในประเทศไทยบางท่านก็ยังใขัรถญี่ปุนอยู่เซ่นกัน ในขณะที่บางคนไปกัหนี้ยืมสินมาซื้อรถยุใรปราคาแพง ๆ ใจ้ เพราะฉะนั้น เราต้องค้นหาสิ่งที่มาคุกคามจิตใจเราให้พบ แล้ว เราจะรู้ว่าเราสามารถมองสิ่งเหล่านั้นด้วยมุมมองที่เจ้มแข็งได้ เนรมิตจิตใจ A1 พใะมพา?พาย ฐายพุโฒ TT X www.kalyanamitra.org

ชระการที่ 5 จกบ่นทกความคิถขอาทิวเผ การจดปันทึกความคิดของตัว!,อง คิอเทคนิคทื่ทำให้เรา เข้าใจเรื่องราวความคิดต่าง ๆ ของตัวเองได้ดี ท้าเรามัวแต่คิด ก็จะยิ่งฟังข่านใปกันใหญ่ คือเมื่อใดก็ตามที่เรามองความคิดออก ก็ให้ลงมือจดปันทึกทันที โดยเวลาที่จดปันทึกนั้นเราไม่ต้องใปคิดอะใรมาก นิก อะไรได้ก็ให้เขียนลงไปเลย เขียนเรียงลำดับความคิดออกมายาว ๆ แล้วค่อยมาจัดหมวดหมู่ในภายหลัง ท้าเรานึกขี้นมาได้ว่าเราจะ แกไขอะไรตรงจุดไหน ก็ให้เราลากเส้นออกมาแล้วเขียนลิ่งที่จะ แก็ไขไว้ข้าง ๆ ข้อความแรก นี่คือขั้นตอนแรกที่จะทำให้เราเริ่ม ถอดความคิดออกมาเป็นตัวอักษร การเขียนปันทีกนี้ลำคัญมาก เพราะจะทำให้เราลำดับความคิดของตัวเองได้อัดเจมยิ่งขึ้ม 42 เนรมิตจิตใจ www.kalyanamitra.org พรร่ร!\",ทส!'ราย ฐาใ

ชระการท 6 อยู่ไนโลกความเป็นจรJ ในโลกของความเป็นจริง ถ้าเราเกิดข้อเปรียบเทียบที่ ทำ ให้ร้สีกว่าตัวเองด้อยกว่าเขา ให้เราลองถามตัวเองว่าสิงนัน เป็นภัยคุกคามเราจริงหรือไม่ แล้วความรู้สีกเข่นนี้เป็นบวกหรือ ลบ และให้คุณหรือโทษแก'เรา มีผลต่ออะไรในชีวิตเราหรือไม่ ความจริงแล้วข้อเปรียบเทียบต่าง ๆ เหล่านั้นไม่ได้มีผล ต่อความเจริญก้าวหน้าของเราเลย แต่กลับมีผลลบทางด้านจิตใจ ซองเรา คือเกิดความรู้สึกไม่ดีที่ทำให้เกิดอารมณ์อิจฉาริษยา เมื่อรู้อย่างนี้แล้วเราก็จะน้กออกว่าไม่มีเหตผลใดเลยที่ เราควรจะยืดถือความคิดต่าง ๆ เหล่านั้นเอาไว้ แล้วปลดปล่อย มันไปได้ง่ายขี้น เพราะคุณค่าในตัวเรายังอยู่ครบแม้เราจะใข้รถ ราคาถูกกว่า หรือกระเป๋าราคาถูกกว่าคนอื่น ๆ ก็ตาม เนรมิตจิตใจ A0 พรร •เย ^ www.kalyanamitra.org

ประการท 7 หากุดแพํขอาถัวเองให้ทอ ทุกคนมีจุดเด่นจุดด้อยของตัวเอง เซ่น เราอาจจะเรียน ไม่เก่งแต่เล่นดนตรีเก่ง บางครั้งเราทำงานอะไรได้ดีแต่เรากลับ มองว่าคนอื่นก็ทำได้เหมือนกันกับเรา เราจึงลืมชื่นขมความสำเรีจ หรือความสามารถเล็ก ๆ น้อย ๆ ของตัวเอง ให้เราลองหัน มาชื่นขมตัวเองทั้งความสามารถและความสำเร็จเล็ก ๆ น้อย ๆ ของเรา แล้วเราจะรู้ว่าตัวเราทั้นมืคุณค่ามากแค่ไหน ประการท 8 หันเหควาบสนใจ ให้ลองหันเหความสนใจไปที่อื่น โดยไม่โฟกัสกับตัวเอง มากจนเกินไป เซ่น เราอาจจะออกไปวิ่งออกกำลังกาย ว่ายนํ้า กินอาหารนอกบ้าน หรือทำกิจกรรมต่าง ๆ ให้รู้สึกผ่อนคลาย เพื่อที่เราจะได้หันเหตัวเองออกจากอารมณ์ความรู้สึกด้านลบ ความรู้สึกอิจฉาก็จะเบาบางจางหายลงไปเอง ประการท 9 กามถัวเอากืาความ(ๆองทารจรัJ ๆ กลยุทธ์ลดความอิจฉาประการสุดห้าย คือให้เราลองถาม ตัวเองว่า ความรู้สึกสนใจต่ออารมณ์ด้านลบต่าง ๆ เหล่านั้นเป็น สิ่งที่เราต้องการจริง ๆ หรือไม่ ความจริงแล้วเราอยากอิจฉา เขาหรือไม่ หรือว่าเราควรเข้าไปแสดงความชื่นขมยินดีกับคน อื่นเมื่อเขาประสบความสำเร็จ 44 เนรมิตจิตใจ www.kalyanamitra.org «รรมพา3พ)า[)ฐวบรุฬ®

แล้วลองดูสิว่า อะไรที่ทำให้เขาเจริญก้าวหน้าและประส'บ ความสำเร็จ ทั้ง ๆ ที่ความสามารถของเราก็ไม่น้อยไปกว่าเขา เข้าไปพูดคุยและขอคำแนะนำต่าง ๆ จากเขา นี่เองคือสิ่งที่เรา จะได้เรียนเอย่างแห้จริง และอย่างน้อยเมื่อเราเปีดใจส้มพันธภาพ ของเพื่อนก็จะยังคงอยู่ต่อไป จริง ๆ แล้วความรู้สึกต่าง ๆ เข้ามาหาเราได้ทีละ อย่าง ล้าความรู้สึกไหนเข้ามาหาเราก่อน เราก็จะถูกครอบงำ ด้วยความรู้สึกนั้น เข่น ล้าเรารู้สึกอิจฉาเขาก่อน เราก็จะรู้สึก ยินดีกับเขาได้ยาก เพราะฉะนั้น ให้ริบแสดงความยินดีกับเขา ไปก่อน ความอิจฉาจะได้ไม่เข้ามาในใจเรา เนรมิตจิตใจ 45 www.kalyanamitra.org viiBjjvnauขาย ฐๆ'นๅฑโฒ

www.kalyanamitra.org

แล้กรรรมปลถล็อกจิตใจ เรามักจะ!ด้ยินคำว่า \"อิจฉาริษยา\" ใรนมาคู่กันเสมอ จริง ๆ แล้ว \"อิจฉา\" หมายความว่า พอเราเห็นคนอื่นไล้ดีก็ ปรารถนาอยากไล้อย่างเขา แต่ถ้าเกิดความ \"ริษยา\" แล้วเรา จะรู้สึกไม่อยากให็ใครไล้ดี เห็นใครไล้ดีแล้วทนไม่ไล้ ถ้าเปรียบ เทียบกันแล้วระดับของความริษยานั้นหนักกว่าความอิจฉามาก แต่อย่างไรเสึยทั้งความอิจฉาและริษยาก็ไม่ดี และควรไดัรับการ แก็ไขทั้งนั้น เนรมิตจิตใจ A ^ ทระนทาสนราบ 5าน-^ฬร! ๆ1^/ www.kalyanamitra.org

ยาดกว่าด้วยโทษขผควาบอิจฉาริษยา ในครั้งพุทธกาล มีหมู่บ้านขาวประมงตั้งอยู่ที่ซานแคว้น โกศล มีซาวประมงอาศัยอยู่ประมาณ 1 พันครอบครัว อยู่มา วันหนึ่งมีหญิงคนหนึ่งเกิดตั้งครรภ์ ปรากฏว่าทั้งหมู่บ้านถูก ไฟไหม้ถึง 7 ครั้ง เสียค่าปรับให้แก'พระราซาอีก 7 หน เกิด เรื่องราวร้าย ๆ สารพัดจนทุกคนในหมู่บ้านคิดว่า ต้องมีคน กาลกิณีเกิดขึ้นในหมู่พวกเขาแน่ ๆ พวกเขาจึงทดลองแยก ครอบครัวต่าง ๆ ออกเป็น 2 กลุ่ม ปรากฏว่ากลุ่มที่หญิงมี ครรภ์คนนี้อยู่ไต้รับแต่ปัญหา แต่ไม่มีปัญหาใดเกิดขึ้นกับอีก กลุ่มหนึ่งเลย พวกเซาค่อย ๆ แยกครอบครัวออกเป็นกลุ่มย่อยไป เรื่อย ๆ จนสุดท้ายพบว่า ปัญหามาจากครอบครัวซองหญิง มีครรภ์คนนี้ ซาวบ้านจึงไล่หญิงมีครรภ์ออกจากหมู่บ้าน นาง ต้องออกร่อนเร่พเนจรกระทั้งคลอดลูกก็ยังไต้รับความลำบาก สารพัด พอลูกเดินไต้และโตพอที่จะซ่วยเหลือตัวเองไต้นางจึง บอกกับลูกว่า \"ลูก...แม่ลำบากกับเจ้ามามากมายเหลือเกิน แล้ว เจ้าเอาชามดินเผาไปขอทานเองเถิด\" เด็กน้อยจึงต้อง ออกร่อนเร่พเนจรเอง เก็บซองเหลือกินให้พอประทังซีวิตไปวัน ๆ เนรมิตจิตใจ พระมหาลน'ชาย 5านาทโฌ www.kalyanamitra.org

กระทั่งวันหนึ่ง พระลารีบุตรออกบิณฑบาต แล้วได้พบ เด็กน้อยคนนี้กำลังเก็บเม็ดข้าวที่เหลือทิ้งติดจาน เขากินข้าวที ละเม็ดด้วยความหิวโหย พระสารีบุตรเกิดความลงลารจึงพาเด็ก น้อยกลับไปที่วัดแล้วให้บวชเป็นสามเณรได้ขื่อว่า \"โลสกะติสสะ\" เนรมิตจ็ตใจ 49 www.kalyanamitra.org «รร ย จูานใฑโa