83

2) รายวิชาเลอื กเสรี แบง เปน 2 ประเภท คือ (1) กลุมรายวิชาเลือกเสรีเพ่ือศึกษาตอ เปนรายวิชาท่ีมีเฉพาะสาระความรู พ้ืนฐานสําหรับการศึกษาในระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ซึ่งนักศึกษาระดับมัธยมศึกษาตอนปลายท่ีจะเขา ศึกษาตอในระดับอุดมศึกษาในสาขา/คณะวิชาท่ีตองมีความรูเพิ่มเติมเฉพาะในรายวิชาที่จะใชศึกษาตอ จะตอ งลงทะเบยี นเรยี นรายวิชาดังกลา วใหครบถว น ซึง่ มีอยู 8 รายวิชา (2) กลุมรายวิชาเลือกเสรีทั่วไป เปนรายวิชาที่สถาบันการศึกษาทางไกลกําหนด ไวใหนักศึกษาทุกระดับสามารถเลือกลงทะเบียนเรียนเพิ่มเติมจากรายวิชาบังคับและรายวิชาบังคับเลือกได ตามความถนัดและความสนใจ ในระดับมัธยมศึกษาตอนตนเปนรายวิชาท่ีอยูนอกเหนือโครงสรางหลักสูตร ซงึ่ จะลงทะเบยี นเรียนในลักษณะคดิ หนวยกิต (Credit) หรอื ไมค ิดหนวยกิต (Audit) กไ็ ด สว นนักศกึ ษาระดับ มัธยมศึกษาตอนปลายสามารถเลือกเรียนตามความถนัดและความสนใจเพื่อใหมีจํานวนหนวยกิตครบตาม โครงสรางหลักสูตรหรือลงทะเบียนเรียนมากกวาโครงสรางหลักสูตรตามความถนัดและความสนใจ นอกเหนือจากจํานวนหนวยกติ ทกี่ ําหนดไวตามโครงสรางหลกั สตู รในลกั ษณะคิดหนวยกิต (Credit) หรือไม คิดหนว ยกิต (Audit) กไ็ ด (ดูรายชือ่ รายวชิ าตางๆ ในภาคผนวก) 1.3 จํานวนหนวยกิตที่ตองเรยี น ในแตล ะระดบั ไดกําหนดจํานวนหนวยกิตทีน่ ักศกึ ษาจะตอ งเรยี นเพือ่ ใหจบหลกั สูตร ดังน้ี 1.3.1 ระดับมัธยมศึกษาตอนตน ไมน อ ยกวา 56 หนว ยกิต แบง เปน วชิ าบังคับ 40 หนว ยกิต และวิชาเลือกไมนอ ยกวา 16 หนวยกติ 1.3.2 ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ไมนอยกวา 76 หนวยกิต แบงเปนวิชาบังคับ 44 หนว ยกิตและวชิ าเลอื กไมน อ ยกวา 32 หนว ยกติ 1.4 กจิ กรรมคุณภาพชวี ติ (กพช.) นักศึกษาท้ังระดับมัธยมศึกษาตอนตนและมัธยมศึกษาตอนปลาย จะตองทํากิจกรรม คุณภาพชีวิต (กพช.) ตามท่ีกําหนดไวในหลักสูตรไมนอยกวา 100 ชั่วโมง เพื่อแสดงใหเห็นวานักศึกษา สามารถพัฒนาตนเอง ครอบครัว ชุมชนและสังคม ซ่ึงจะทําใหประเทศชาติมีความมั่นคงและเจริญกาวหนา ตอไป 1.5 การเทยี บโอนผลการเรยี น สถาบันการศึกษาทางไกลเปดโอกาสใหนักศึกษาที่เคยเรียนจากสถานศึกษาอื่นมาแลว แต ยงั เรยี นไมจบหลกั สตู ร สามารถนาํ ผลการเรียนมาเทยี บโอนเพอ่ื ยกเวนการเรียนในรายวิชาที่สอบผานมาแลว ตามหลักเกณฑที่สถาบันการศึกษาทางไกลกําหนด การเทียบโอนผลการเรียนจากสถานศึกษาอื่นน้ัน สถาบันการศึกษาทางไกลกําหนดใหนักศึกษายื่นคํารองขอเทียบโอนผลการเรียนไดเฉพาะในภาคเรียนแรก ที่สมคั รเปนนกั ศกึ ษาของสถาบนั การศึกษาทางไกลเทา น้ัน 3‐34_3_สค33015_หนว ย1  หนา 5   

1.6 เวลาเรียน ในแตล ะระดบั การศึกษาใชเวลาเรียน 4 ภาคเรียน ยกเวนกรณีที่มีการเทียบโอนผลการเรียน อาจใชเวลานอ ยกวา 4 ภาคเรียนกไ็ ด แตนักศกึ ษาตองลงทะเบียนเรยี น อยางนอ ย 1 ปก ารศกึ ษา 2. วธิ ีการจดั การเรียนรู วิธีการจัดการเรียนรูในหลักสูตรสถานศึกษาของสถาบันการศึกษาทางไกลตามหลักสูตรการศึกษา นอกระบบระดบั การศกึ ษาขั้นพื้นฐาน พุทธศกั ราช 2551 มีดงั น้ี 2.1 การเรียนรูดวยตนเองจากชุดการเรียนทางไกล นักศึกษาที่เลือกเรียนโดยวิธีเรียนทางไกลกับ สถาบันการศกึ ษาทางไกลสวนใหญเ ปนผทู ่ไี มสมารถเขา เรยี นโดยวิธอี น่ื ดังน้ัน สถาบันการศึกษาทางไกลจึง ไดจัดทําชุดการเรียนทางไกลในแตละรายวิชาข้ึนสําหรับใหนักศึกษาเรียนรูดวยตนเอง ประกอบดวยส่ือที่ หลากหลาย ไดแก ชุดการเรียนทางไกล ส่ือเสียง (CD) สื่อดีวิทัศน (VCD) และการเรียนผานระบบ อินเตอรเน็ตหรือการเรียนออนไลน (e-book, e-learning ฯลฯ) หากมีปญหาในการเรียน นักศึกษาสามารถ สอบถามและปรึกษาผูอื่น หรือขอคําแนะนําจากครูที่ปรึกษาประจํารายวิชาที่สถาบันการศึกษาจัดใหใน แตล ะภาคเรยี นไดตามความจําเปน และความเหมาะสม 2.2 การเขารวมกิจกรรมประกอบการเรียนรู การศึกษาในบางรายวิชาอาจจะกําหนดใหนักศึกษา ตองเขารวมกิจกรรมตางๆ ไดแก การสัมมนา การศึกษาดูงาน การสาธิตทดลอง การฝกปฏิบัติ เปนตน นักศกึ ษาตองเขา รวมกิจกรรมประกอบการเรยี นรูใ นรายวิชาตางๆ ตามท่ีสถาบันการศึกษาทางไกลกําหนด 2.3 การเขารวมกิจกรรมสนันสนุนการเรียนรู ในแตละภาคเรียนสถาบันการศึกษาทางไกลจะจัด กิจกรรมสนันสนุนการเรียนรู เชน การปฐมนิเทศ การสอนเสริม การจัดกิจกรรมของชมรมวิชาการประเภท ตางๆ เปนตน นักศึกษาสามารถเขารวมกิจกรรมตางๆ ที่ทางสถาบันการศึกษาทางไกลหรือชมรมวิชาการจัด ขน้ึ ไดต ามความพรอมของแตละบคุ คล 2.4 การทํากิจกรรมพัฒนาคุณภาพชีวิต (กพช.) นักศึกษาในแตละระดับการศึกษาทุกคนไมวาจะ เปนระดับมัธยมศึกษาตอนตนหรือมัธยมศึกษาตอนปลาย จะตองทํากิจกรรมพัฒนาคุณภาพชีวิต (กพช.) ตามที่กําหนดไวในหลักสูตรไมนอยกวา 100 ช่ัวโมง เพื่อแสดงใหเห็นวานักศึกษาสามารถพัฒนาตนเอง ครอบครัว ชุมชนและสังคม อันเปนกระบวนการเรียนรูท่ีเก่ียวโยงกับวิถีชีวิตของนักศึกษาโดยไมจํากัด เฉพาะการเรียนเพียงภาควิชาความรู ซ่ึงสถาบันการศึกษาทางไกลกําหนดใหนักศึกษาแตละคนทํากิจกรรม พฒั นาคณุ ภาพชวี ติ 2 สว น คือ 2.4.1 การทํากิจกรรมพัฒนาคุณภาพชีวิต (กพช.) ระหวางเรียน นับต้ังแตไดรับการข้ึน ทะเบียนเปนนักศึกษาของสถาบันการศึกษาทางไกล นักศึกษาสามารถทํากิจกรรมพัฒนาคุณภาพชีวิต (กพช.) ไดต้ังแตภาคเรียนแรกจนถึงภาคเรียนสุดทายของการเรียนตามหลักสูตรในแตละระดับการศึกษา รวมกนั ไมนอ ยกวา 80 ชวั่ โมง 3‐34_3_สค33015_หนว ย1  หนา 6   

2.4.2 การทํากิจกรรมพัฒนาคุณภาพชีวิต (กพช.) ในระหวางการสัมมนาสรางเสริม ประสบการณชีวิตกอนจบหลักสูตร นักศึกษาตองเขารวมสัมมนาสรางเสริมประสบการณชีวิตกอนจบ หลกั สตู รเพ่ือประเมินกิจกรรมพัฒนาคุณภาพชีวิต (กพช.) ไมนอยกวา 20 ช่ัวโมง ตามวัน เวลาและสถานที่ที่ สถาบนั การศกึ ษาทางไกลกาํ หนด 2.5 การเขาสัมมนาสรางเสริมประสบการณชีวิตกอนจบหลักสูตร สถาบันการศึกษาทางไกล กําหนดใหนักศึกษาผูท่ีเรียนอยูในภาคเรียนสุดทายกอนจบหลักสูตรทุกระดับเขารวมสัมมนาสรางเสริม ประสบการณชีวิตกอนจบหลักสูตรตามวัน เวลาและสถานที่ท่ีกําหนด เพ่ือประเมินคุณธรรมเพื่อการพัฒนา ตน คุณธรรมเพ่ือการพัฒนาการทํางาน คุณธรรมเพื่อการพัฒนาการอยูรวมกันในสังคมและกิจกรรมพัฒนา คุณภาพชีวิต (กพช.) ไมนอยกวา 20 ช่ัวโมงตามท่ีกําหนดไวในหลักสูตร รวมทั้งเพ่ือใหนักศึกษามีโอกาส รูจกั เพ่ือนรว มสถาบันเดยี วกนั และคณะครู 3. ส่อื การเรยี นรู สถาบนั การศกึ ษาทางไกลเนนใหน ักศกึ ษาแสวงหาความรูดว ยตนเองโดยใชชุดการเรยี นทางไกล ซ่ึง ประกอบดว ยสือ่ ท่หี ลากหลาย ไดแ ก 3.1 สื่อเอกสาร เปนสื่อสิ่งพิมพในรูปแบบขอตําราซึ่งบรรจุเนื้อหาสาระตามที่หลักสูตรกําหนด ซึ่ง เปนสื่อสิง่ พมิ พเ พื่อใหน ักศกึ ษาใชใ นการฝกทักษะและประสบการณจ ากการศึกษาดว ยตนเอง 3.2 ส่อื อเิ ล็กทรอนิกส แบงเปน 3.2.1 ส่ือประกอบชุดการเรียนทางไกล เปนสื่อท่ีนําเนื้อหาบางสวนในกรอบเน้ือหาสาระใน หลักสูตรของรายวิชามาจัดทําเปนส่ือเสียง (CD) และ/หรือส่ือวีดิทัศน (VCD) เพื่อใหนักศึกษามีทักษะและ ประสบการณในสวนที่สื่อส่ิงพิมพไมสามารถทําได เชน การออกเสียง การทดลองหรือการเกิดปฏิกิริยาทาง วทิ ยาศาสตร การเลนดนตรหี รือนาฏศิลป และเนื้อหาบางประเภทท่ีตองอธบิ ายดวยภาพและเสียง เปน ตน 3.2.2 ส่ือเสริมการเรียนรู เปนส่ือสําหรับการทบทวนเน้ือหาหรือขยายความเน้ือหาสาระท่ียาก ในบางรายวิชา โดยนํามาจดั ทาํ เปนสอ่ื วีดทิ ศั น (VCD) เพอื่ ใหน กั ศึกษาใชเ สริมการเรยี นรู 3.3 ส่ือบุคคล สถาบันการศึกษาทางไกลไดจัดส่ือบุคคลเพ่ือสนันสนุนการศึกษาดวยตนเองของ นักศกึ ษา คือ 3.3.1 ครูที่ปรึกษาประจํารายวิชา เปนผูเช่ียวชาญเน้ือหาในแตละรายวิชาท่ีสถาบันการศึกษา ทางไกลจัดไวเพื่อใหคําปรึกษา แนะนําและตอบปญหาในการเรียนของแตละรายวิชาในแตละภาคเรียน เมื่อ นักศึกษามปี ญหาหรอื ขอ สงสยั ในการเรียนเนอื้ หาสาระของรายวิชาตา งๆ ดวยตนเอง สามารถตดิ ตอสอบถาม หรือขอคาํ แนะนําจากครทู ปี่ รกึ ษาประจาํ รายวิชาไดตามชองทางตา งๆ ทีก่ าํ หนด 3.3.2 ครูสอนเสริม ในบางรายวิชาท่ีมีเนื้อหายาก สถาบันการศึกษาทางไกลจะจัดผูเช่ียวชาญ เนื้อหาเปนครูสอนเสริมและกําหนดการสอนเสริมในภาคเรียนที่เปดใหลงทะเบียนเรียนในรายวิชาน้ันแจง 3‐34_3_สค33015_หนวย1  หนา 7   

ใหนักศึกษาทราบ ซึ่งนักศึกษาสามารถสอบถามปญหาตางๆ ท่ีเกิดจากการศึกษาดวยตนเองในการจัด สอนเสรมิ แตละครัง้ 3.3.3 ครูแนะแนว สถาบันการศึกษาทางไกลไดจัดครูแนะแนวไวเพ่ือเปนท่ีปรึกษาและตอบ ปญหาตางๆ และใหขอมูลแกผูที่สนใจกอนที่จะสมัครเรียน ตอบปญหาขอสงสัยตางๆ ท้ังกอนเรียน ใน ระหวางเรยี น รวมท้งั ใหค าํ ปรึกษาแนะนําหลังเรียนจบแลว 3.4 ภูมิปญญาและแหลงเรียนรูตางๆ นอกจากส่ือที่สถาบันการศึกษาทางไกลจัดใหบริการแลว นักศึกษาอาจเรียนรูจากภูมิปญญาและแหลงการเรียนรูอื่นๆ ท่ีมีอยูในชุมชนและทองถ่ิน ซ่ึงจะชวยสงเสริม ใหเกิดการเรียนรูอยางมีคุณคา นาสนใจ ชวนคิด ชวนติดตาม เขาใจงาย เปนการกระตุนใหนักศึกษารูจัก แสวงหาความรอู ยางกวางขวาง ลกึ ซึ้งและตอเนื่องตลอดเวลา 4. การสนนั สนนุ การจัดการเรยี นการสอน เ พ่ื อ ใ ห ก า ร เ รี ย น ด ว ย ต น เ อ ง ต า ม วิ ธี เ รี ย น ท า ง ไ ก ล เ ป น ไ ป อ ย า ง มี ป ร ะ สิ ท ธิ ภ า พ สถาบันการศึกษาทางไกลไดจดั บรกิ ารสนนั สนุนการเรียนของนักศึกษา ดังนี้ 4.1 บริการใหยืมหนังสือเรียน สถาบันการศึกษาทางไกลไดรับงบประมาณสนันสนุนจากรัฐบาล ในการบรกิ ารใหน ักศกึ ษาสามารถติดตอขอยืมหนงั สอื เรียนไดใ นชวงตน ภาคเรียน 4.2 ครูที่ปรึกษาประจํารายวิชา สถาบันการศึกษาทางไกลไดจัดครูที่ปรึกษาประจํารายวิชาซึ่งเปน ผูเชี่ยวชาญในเนื้อหาวิชาเฉพาะ โดยเฉพาะในรายวิชาท่ียาก เชน รายวิชาภาษาอังกฤษ รายวิชาวิทยาศาสตร และรายวิชาคณิตศาสตร เปนตน สําหรับใหนักศึกษาสอบถาม ปรึกษาและขอคําแนะนํา หากนักศึกษามี ปญหาในการศึกษาชุดการเรียนดวยตนเอง โดยสถาบันการศึกษาทางไกลจะแจงรายชื่อและวิธีการติดตอกับ ครูทปี่ รกึ ษาประจํารายวิชาใหนกั ศกึ ษาทราบในชวงเปดภาคเรียน 4.3 การปฐมนิเทศ ในแตละภาคเรียนสถาบันการศึกษาทางไกลจะจัดใหมีการปฐมนิเทศนักศึกษา ใหมเ พือ่ ชีแ้ จงและทําความเขาใจวธิ กี ารเรยี นทางไกล ตลอดจนหลกั เกณฑต างๆ นกั ศกึ ษาทสี่ นใจสามารถเขา รับการปฐมนิเทศไดตามวัน เวลาและสถานที่สถาบันการศึกษาแจงใหทราบ สําหรับนักศึกษาท่ีไมสามารถ มาเขารับการปฐมนิเทศได สถาบันการศึกษาทางไกลจะจัดทํา VCD/DVD ปฐมนิเทศแจกใหเพื่อเปดชมดวย ตนเองเม่อื มีเวลาวาง 4.4 บริการแนะแนว สถาบันการศึกษาทางไกลไดจัดเจาหนาท่ีสําหรับการใหคําปรึกษา แนะนํา และตอบคําถามแกนักศึกษาและผูที่สนใจเก่ียวกับการสอนของสถาบันการศึกษาทางไกล ซ่ึงนักศึกษา สามารถรับบรกิ ารไดท างโทรศพั ทหรอื ไปสอบถามดว ยตนเอง ในวันและเวลาราชการ 4.5 บริการขอมูลตางๆทางเว็บบอรด สถาบันการศึกษาทางไกลไดจัดเว็บบอรด (www.dei.ac.th) ไวบ รกิ ารขอมลู ตางๆ เก่ียวกบั สถาบนั การศึกษาทางไกลและกิจกรรมของสถาบันฯ หนังสือและชุดการเรียน ในรูปแบบของ e-book ขอมูล ขาวและประกาศตางๆ เกี่ยวกับการเรียนการสอนและความรูทั่วไปท่ีนาสนใจ 3‐34_3_สค33015_หนว ย1  หนา 8   

ภาพขาวและกิจกรรมตางๆ ของสถาบันการศึกษาทางไกล โดยเฉพาะอยางย่ิงสถาบันการศึกษาทางไกลได จัดกระดานขาว (Web board) ซึ่งแบงเปนหองกิจกรรมตางๆ ไวใหนักศึกษาสามารถสอบถามและ แลกเปลี่ยนความรูและประสบการณซ่ึงกันและกันได คําถามท่ีเกี่ยวกับการจัดการเรียนการสอนของ สถาบนั การศึกษาทางไกล จะมีคณะครแู ละเจา หนา ทค่ี อยตอบอยูตลอดเวลา 4.6 การสอนเสริม ในทุกภาคเรียนสถาบันการศึกษาทางไกลจะจัดใหมีการสอนเสริมในรายวิชา ท่ียาก ไดแก รายวิชาวิทยาศาสตร คณิตศาสตรและภาษาอังกฤษ โดยเชิญวิทยากรผูเชี่ยวชาญในเน้ือหาของ แตละรายวิชามาเปนผูสอน พรอมเอกสารประกอบการสอนเสริมแจกใหโดยไมเสียคาใชจายแตอยางใด นักศึกษาที่สนใจและมีเวลาวางสามารถเขาสอนเสริมได โดยใหตอบรับการเขาสอนเสริม ซ่ึง สถาบันการศึกษาทางไกลจะแจงใหนักศึกษาทราบชวงตนภาคเรียนทางไปรษณีย ผูท่ีไมสามารถเขา สอนเสริมได สถาบนั การศึกษาทางไกลไดจ ดั ทาํ VCD/DVD บริการเพื่อนาํ ไปเปดชมเอง 4.7 บริการสื่อเสริมตางๆ นอกจากหนังสือเรียนและชุดการเรียนทางไกลแลว สถาบันการศึกษา ทางไกลไดจ ัดทาํ เอกสารเสรมิ VCD/DVD เสริมในเนือ้ หาท่เี หน็ วายากหรือจําเปนและใหบริการแกนักศึกษา ตามความเหมาะสม 4.8 การสนนั สนนุ ชมรมวิชาการ สถาบันการศึกษาทางไกลสนนั สนุนใหมีการรวมตวั ของนักศึกษา ในรูปชมรมเพ่ือจัดกิจกรรมเสริมหลักสูตรรวมกัน เชน การจัดสัมมนา การจัดทัศนศึกษา เปนตน โดยสถาบันการศึกษาทางไกลจะจัดใหมีการประชุมรวมกันระหวางสถาบันการศึกษาทางไกลและ คณะกรรมการชมรมวิชาการ เพ่ือสรุปผลการดําเนินงานในภาคเรียนท่ีผานมาและเสนอแผนการจัดกิจกรรม ในภาคเรยี นนน้ั ๆ โดยจะพิจารณาใหการสนันสนุนในดานงบประมาณและวัสดุอุปกรณท่ีจําเปน นักศึกษาท่ี เขารวมกิจกรรมกับชมรมวิชาการจะไดช่ัวโมงกิจกรรมพัฒนาคุณภาพชีวิตที่ชมรมวิชาการ รายงานให สถาบันการศึกษาทางไกลพิจารณาเมื่อส้นิ สดุ การจดั กจิ กรรมแลว 4.9 การอบรมเรื่องตางๆ ในแตละภาคเรียน สถาบันการศึกษาทางไกลจะจัดอบรมความรูและ ทักษะท่ีจําเปนสําหรับการดํารงชีวิตแกนักศึกษา เชน การอบรมความรูเรื่องคอมพิวเตอรเบื้องตน การอบรม เรื่องประชาธปิ ไตย และการอบรมเพ่อื ฝกสมาธิ เปน ตน นักศกึ ษาที่สนใจและตองการเสริมความรูและทักษะ ท่จี าํ เปนสามารถสมัครเขารว มกจิ กรรมได 4.10 จดหมายขาว ในแตละเดือนสถาบันการศึกษาทางไกลจะจัดทําจดหมายขาวและจัดสงให นกั ศกึ ษาเพ่ือเผยแพรขา วสารขอมลู ที่จาํ เปน เกี่ยวกับการเรียนของนักศึกษาโดยจะจัดสงใหทางไปรษณียและ เผยแพรในเวบ็ บอรดของสถาบันการศึกษาทางไกล 3‐34_3_สค33015_หนวย1  หนา 9   

5. การวัดผลและประเมนิ ผล สถาบันการศึกษาทางไกลไดกาํ หนดวิธกี ารวัดผลและประเมินผลการเรยี นไว ดังน้ี 5.1 การวัดผลรายวิชา 5.1.1 การวัดผลสัมฤทธิ์รายวิชาท่ีนักศึกษาลงทะเบียนเรียน ผลการเรียนของนักศึกษาจะเกิดจา การวัดผลสมั ฤทธ์ิระหวางเรียนและการวัดผลสมั ฤทธ์ิปลายภาค ซง่ึ มีรายละเอียดดงั นี้ 1) การวัดผลสัมฤทธ์ิระหวางเรียน สถาบันการศึกษาทางไกลจะจัดสงขอสอบอัตนัย หรือขอสอบท่เี ปน โจทยค ําถามใหนกั ศกึ ษาตอบจะเปนขอสอบใหทาํ ที่บาน (Take home examination) ใหทํา รายวิชาละ 6 ขอๆละ 10 คะแนน รวม 60 คะแนน โดยการเขียนบรรยายหรืออธิบายในกระดาษขอสอบที่ สถาบันการศกึ ษาทางไกลจดั สง ใหเทานนั้ หา มถา ยเอกสารหรือทาํ ในกระดาษอ่นื นักศกึ ษาสามารถคนควาหา คําตอบไดจากชุดการเรียนทางไกล เอกสารหรือแหลงความรูตางๆได โดยหามลอกกันหรือใหคนอ่ืนทํา ขอสอบให หรือลอกเฉลยคําตอบจากแหลงใดแหลงหน่ึง และจะจัดสงไปยังสถาบันการศึกษาทางไกล ภายในระยะเวลาท่ีกาํ หนด คะแนนท่ีไดจากการวัดผลสัมฤทธ์ิระหวางเรียนจะนําไปรวมกับคะแนนการวัดผล สมั ฤทธป์ิ ลายภาคเพอื่ ตัดสนิ ผลการเรยี น (ตดั เกรด) ตอ ไป 2) การวัดผลสัมฤทธปิ์ ลายภาค นักศึกษาที่ลงทะเบียนเรยี นทุกรายวชิ าในแตล ะภาคเรยี น จะตองวัดผลสัมฤทธ์ิปลายภาคตามที่สถาบันการศึกษาทางไกลกําหนด ซ่ึงสถาบันการศึกษาทางไกลจะแจง วธิ ีการสอบ วนั เวลาและสถานที่ ใหน ักศกึ ษาทราบลวงหนา ประมาณ 1 เดอื นกอ นสอบ นักศกึ ษาทีส่ อบปลายภาคไมผาน (ติด “ร”) สถาบันการศึกษาทางไกลจะใหโอกาสใน การแกต ัวอกี ครั้งหนง่ึ โดยการสอบซอ มและจะตองเขาสอบซอ มตามวนั เวลาและสถานท่ีท่ีกาํ หนด ขอสอบสําหรับการวัดผลสัมฤทธิ์ปลายภาคนั้น จะเปนขอสอบปรนัยหรือขอสอบที่ ใหนักศึกษาเลือกคําตอบท่ีถูกตองท่ีสุดจากคําตอบท่ีกําหนดให 4 คําตอบ (ก ข ค ง) รายวิชาละ 40 คะแนน นักศึกษาตองเขาสอบในหองสอบตามวัน เวลาและสถานที่ที่สถาบันการศึกษาทางไกลแจงใหทราบ และนํา คะแนนของเกณฑวัดผลสัมฤทธิ์ปลายภาคไปรวมกับคะแนนการวัดผลสัมฤทธ์ิระหวางเรียน เพ่ือตัดสินผล การเรียน (ตัดเกรด) ตอไป หากนักศึกษาไดคะแนนรวมระหวางคะแนนสอบปลายภาคกับคะแนนวัดผล สัมฤทธ์ิระหวางเรียนนอยกวา 50 คะแนน นักศึกษาจะได “ร” ตองเขาสอบซอมตามที่ไดรับแจงจาก สถาบันการศึกษาทางไกล คะแนนวัดผลสัมฤทธ์ริ ะหวางเรียน รวมกนั แลว + ไมนอ ยกวา 50 คะแนน จึงจะสอบผา น คะแนนวัดผลสัมฤทธิ์ปลายภาค 3‐34_3_สค33015_หนวย1  หนา 10   

นักศึกษาจะตองไดคะแนนจากการวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนไมนอยกวารอยละ 50 จงึ จะผา นรายวชิ า คะแนนรวมที่ไดใหมคี า ระดบั ผลการเรียน ดังนี้ • ถา ไดคะแนนรอ ยละ:- 80 -100 ไดเกรด 4 = ดีเยีย่ ม 75 -79 ไดเ กรด 3.5 = ดมี าก 70 -74 ไดเ กรด 3 = ดี 65 -69 ไดเ กรด 2.5 = คอน 60 -64 ไดเ กรด 2 = พอใช 55 -59 ไดเกรด 1.5 = นาพอใช 50 -54 ไดเ กรด 1 = ออ น • ถาไดคะแนนรอยละ 50 ไดเกรด 0 = ไมผานหรอื ตก “ไมผ านรายวชิ า” หมายถึง นกั ศึกษาไดคะแนนจากการสอบวัดผลสัมฤทธิ์ปลายภาค นอยกวารอยละ 50 ใหมีคาระดับผลการเรียน 0 หมายถึง ไมผานหรือตก ใหนักศึกษาลงทะเบียนรายวิชานั้น ใหมตอ ไป 3‐34_3_สค33015_หนว ย1  หนา 11   

แผนภูมิท่ี 2 สรปุ การวัดผลสมั ฤทธ์แิ ตละรายวชิ า รายวชิ าละ 100 คะแนน การวัดผลสัมฤทธิร์ ะหวางเรยี น การวัดผลสมั ฤทธ์ิปลายภาค 60 คะแนน 40 คะแนน คะแนนท่ไี ด คะแนนท่ีได ขาดสอบ นาํ คะแนน มารวมกนั ไดค ะแนนต้งั แต ไดค ะแนนนอ ยกวา เขาสอบซอม  ขาดสอบ 50 คะแนนขึ้นไป  50 คะแนน  ตัดเกรด  ติด “ร”  นาํ คะแนน มารวมกัน ไดค ะแนนตง้ั แต ไดคะแนนนอ ยกวา 50 คะแนนขนึ้ ไป  50 คะแนน  ตดั เกรด “1” ตัดเกรด “0” ไดเ กรด “0” 3‐34_3_สค33015_หนว ย1  ลงทะเบยี นเรียนใหม ลงทะเบียนเรียนใหม ในภาคเรยี นถดั ไป ในภาคเรยี นถัดไป   หนา 12 

นกั ศกึ ษาทุกระดับสามารถเลอื กลงทะเบียนเรยี นรายวชิ าเลือกประเภทรายวชิ าเลือก เสรที วั่ ไป นอกเหนือจากจาํ นวนหนว ยกติ ทบี่ งั คบั ตามโครงสรา งหลกั สูตรแบบตอ งการผลการเรียน (Credit) หรือไมตองการผลการเรียน (Audit) กไ็ ด การเรียนแบบไมตอ งการผลการเรียน (Audit) นกั ศกึ ษาตองเรยี น ดวยตนเองและเขา สอบตามกาํ หนด การวดั ผลสัมฤทธิจ์ ากการลงทะเบียนเรยี นแบบไมต องการผลการเรยี น (Audit) จะใหผ ลการเรียนเปน 2 อยา ง คือ “พ” หมายถงึ นักศึกษาไดค ะแนนจากการวดั ผลสัมฤทธิ์ตามเกณฑสถาบนั การศกึ ษา ทางไกลกําหนด ไมนอยกวา รอ ยละ 50 ยอมาจาก “พอใจ” (Satisfactory) “ ม” หมายถึง นักศึกษาไดค ะแนนจากการวัดผลสมั ฤทธต์ิ ามเกณฑส ถาบันการศกึ ษา ทางไกลกําหนด ไมนอ ยกวารอยละ 50 ยอ มาจาก “ไมพ อใจ” (Unsatisfactory) ผลการเรียนจากการลงทะเบียนเรียนแบบไมตองการผลการเรียน (Audit) นี้ จะไม นาํ ไปคดิ รวมเปน คะแนนเฉลย่ี ตลอดหลกั สตู ร (GPAX) 5.1.2 จากการเทียบโอนผลการเรยี น การเทียบโอนผลการเรียน หมายถึง นักศึกษาเคยมีผลการเรียนจากสถาบันการศึกษาอื่น แตยังไมจบระดับ ผลการเรียนท่ีย่ืนขอเทียบโอนไดตองมีผลการเรียน “ผาน” (ไมใชเกรด “0” ติด “ร” หรือ “มส”) จากสถานศึกษาเดิม โดยนกั ศกึ ษาสามารถยื่นขอเทยี บโอนผลการเรียนไดในภาคเรยี นแรกท่ีสมัครเปน นักศึกษาเทา น้ัน คณะกรรมการเทียบโอนผลการเรียนของสถาบันการศึกษาทางไกลจะเปนผูพิจารณาวา นักศึกษาจะสามารถเทียบโอนผลการเรียนไดตามเกณฑการเทียบโอนท่ีกําหนดหรือไม หากสามารถ เทียบโอนผลการเรียนได นักศึกษาจะไดร ะดบั ผลการเรยี นตามผลการเรยี นของสถานศกึ ษาเดมิ 5.2 การประเมนิ ชั่วโมงกจิ กรรมพฒั นาคณุ ภาพชวี ติ (กพช.) การทํากิจกรรมพัฒนาคุณภาพชีวิต (กพช.) ที่นักศึกษาตองทําดวยตนเองไมนอยกวา 80 ชั่วโมง มีวิธีการนับช่ัวโมงของการทํากิจกรรม ดงั น้ี 5.2.1 พิจารณานับจํานวนช่ัวโมงตามหลักฐานท่ีองคกรหรือหนวยงานของรัฐและเอกชนออก หลกั ฐานหรือวฒุ บิ ตั รให 5.2.2 กิจกรรมใดที่ไมมีหลักฐานหรือวุฒิบัตร หรือไมสามารถระบุจํานวนชั่วโมงได ให นักศึกษาระบุวัน/เดือน/ปท่ีกิจกรรมพัฒนาคุณภาพชีวิตในใบรับรองการเขารวมกิจกรรมและใหนับจํานวน ชวั่ โมงตามชวั่ โมงท่ีปฏิบัตจิ ริง แตไ มเกนิ 7 ช่วั โมงตอวัน โดยใหประธานหมูบานหรือผูนําหรือผูรวมในการ ทาํ กจิ กรรมนั้นลงชอื่ รบั รองตามแบบ พช กพช 2 5.2.3 การนับจํานวนช่ัวโมงในการปฏิบัติกิจกรรมท้ังสองประเภท ใหนับตั้งแตเร่ิมตนการ ปฏิบัติกิจกรรม จนกระทง่ั การปฏบิ ตั ิกิจกรรมน้ันส้นิ สุด 3‐34_3_สค33015_หนวย1  หนา 13   

5.3 การประเมินผลในการสัมมนาสรางเสริมประสบการณชีวิตกอนจบหลักสูตร จะนับจํานวน ช่ัวโมงของการทํากิจกรรมจากการที่นักศึกษาเขารวมสัมมนา ซ่ึงจะตองมีจํานวนไมนอยกวา 20 ช่ัวโมง รวมทั้งประเมินผลจากการปฏิบัติตามกฎกติกาท่ีกําหนดและพรอมกิจกรรมท่ีไดรับมอบหมาย ซ่ึงเปนการ ประเมนิ คณุ ธรรมสว นหน่ึงและประเมินชั่วโมงกิจกรรมพัฒนาคุณภาพชีวติ (กพช.) อีกสวนหน่งึ กจิ กรรม ใหน กั ศึกษาเขยี นผลการเรยี นในรายวิชาทน่ี ักศึกษาลงทะเบียนเรียนมาแลว ซง่ึ ตงั้ แตภ าคเรยี นแรกที่ นกั ศึกษาสมัครเปนนกั ศกึ ษา ระบปุ ระเภทรายวิชา จาํ นวนหนว ยกติ และเกรดทไี่ ด โดยใหต อ ทายดว ยรายวิชา ในภาคเรยี นนวี้ านักศกึ ษาลงทะเบยี นเรยี นรายวชิ าอะไรบาง จาํ นวนกห่ี นวยกิตและสรุปรวมวา นกั ศกึ ษา ลงทะเบยี นทง้ั หมดกห่ี นว ยกติ และจะสามารถสาํ เรจ็ การศึกษาในภาคเรียนน้ีหรือไมห ากสอบผา นทุกรายวชิ า ในแบบฟอรม หนา ถดั ไป 3‐34_3_สค33015_หนว ย1  หนา 14   

ผลการเรียน ของ ...............................................................................รหสั ประจําตัว ...................................................... ระดับมธั ยมศกึ ษาตอนปลาย ภาคเรยี น ชื่อรายวิชา รหัส จํานวน เกรด ท่ี รายวชิ า หนว ยกิต ทไ่ี ด ขา พเจาจะ รวม 3‐34_3_สค33015_หนว ย1  สําเรจ็ การศกึ ษาในภาคเรยี นนี้ ไมส าํ เร็จ   หนา 15 

หนวยการเรยี นรทู ี่ 2 ประมวลองคความรูและประสบการณ ความรูในรายวชิ าตางๆ ท่นี กั ศกึ ษาไดเรยี นตามหลักสูตรสถานศกึ ษาของสถาบนั การศกึ ษา ทางไกลตามหลกั สูตรการศกึ ษานอกระบบระดบั การศกึ ษาขัน้ พ้ืนฐาน พทุ ธศกั ราช 2551 โดยมีจุดมุงหมาย ใหน กั ศกึ ษาทผี่ านการศึกษาในแตละระดบั มีคุณลักษณะอันพงึ ประสงค ดงั ตอ ไปน้ี 1. มคี ณุ ธรรม จริยธรรม คา นิยมทดี่ ีงามและสามารถอยูรว มกนั ในสังคมอยา งสันตสิ ุข 2. มีความรูพ ้ืนฐานสาํ หรบั การดาํ รงชวี ิตและการเรยี นรูอยางตอ เนอ่ื ง 3. มีความรเู กย่ี วกับการประกอบสัมมนาอาชพี ท่ีสอดคลอ งกับความสนใจ ความถนดั ของ ตนเองและสภาพความเปลี่ยนแปลงของสังคม 4. มีทกั ษะการดําเนินชวี ิตที่ดีและสามารถจดั การกบั ชีวิตเพอ่ื ใหดํารงอยใู นชุมชนและ สังคมไดอยางมคี วามสุขตามปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพยี ง 5. มีความเขาใจประวัติศาสตรช าตไิ ทย ภมู ใิ จในความเปน ไทย โดยเฉพาะภาษา ศลิ ปะ วฒั นธรรม ประเพณี กฬี า ภมู ปิ ญ ญา ความเปน พลเมืองดี ปฏบิ ัตติ นตามหลักธรรมของ ศาสนา ยึดม่นั ในวถิ ชี วี ติ และการปกครองในระบอบประชาธิปไตยอันมี พระมหากษัตรยิ ทรงเปน ประมขุ 6. มจี ติ สํานึกในการอนรุ ักษแ ละพฒั นาทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ ม 7. เปน บคุ คลแหง การเรยี นรู มที กั ษะในการแสวงหาความรู สามารถเขาถงึ แหลงเรียนรู และบูรณาการความรมู าใชในการพฒั นาตนเอง ครอบครัว ชุมชน สังคมและ ประเทศชาตไิ ดอยา งเหมาะสม รายวิชาบังคบั เปน รายวิชาหลักท่นี ักศกึ ษาทกุ คนตอ งเรยี นเพอื่ เปนพน้ื ฐานสาํ รับการ เรียนรายวิชาอื่นซึ่งมีองคความรูและประสบการณท่ีเปนประโยชนสําหรับการนําไปใชในการดํารงชีวิต ประจําวันไดเพื่อชวยใหนักศึกษาไดทบทวนเนื้อหาสาระในรายวิชาท่ีเรียน สถาบันการศึกษาทางไกลจึงได ประมวลองคค วามรูและประสบการณเกี่ยวกับเน้ือหาสาระวิชาเรยี นไวใน 7 กลุม รายวิชา ดังตอไปนี้ 1. กลุมรายวิชาภาษาไทย 2. กลมุ รายวิชาวทิ ยาศาสตร 3. กลมุ รายวชิ าคณติ ศาสตร 4. กลมุ รายวชิ าภาษาองั กฤษ 5. กลมุ รายวชิ าการประกอบอาชีพ 6. กลมุ รายวิชาพัฒนาสังคมและชุมชน 3-34_4_สค33015_หนวย2 หนา 16 

7. กลมุ รายวิชาสขุ ศกึ ษา-พลศกึ ษา ประมวลองคความรแู ละประสบการณใ นกลมุ รายวิชาดงั กลา ว มีดังตอไปนี้ กลมุ ท่ี 1 กลมุ รายวิชาภาษาไทย เรื่องท่ี 1 การฟง การดู การพูด และการอาน 1. หลกั เบือ้ งตนของการฟง และการดู การฟงและการดมู คี วามสําคญั สําหรบั การสอ่ื สารในชวี ิตประจาํ วนั ซงึ่ มีความหมายและ หลกั การทส่ี ําคัญ ดงั นี้ 1.1 ความหมายของการฟง และการดู การฟงและการดู หมายถึง การที่มนษุ ยร ับรเู รื่องราวตางๆ จากแหลงของเสียงหรอื ภาพ หรือเหตกุ ารณ ซง่ึ เปน การฟง จากผพู ดู โดยตรง หรอื ฟงและดผู านอุปกรณ หรอื สง่ิ ตา งๆ แลวเกดิ การ รับรแู ละนําไปใชประโยชนไ ด โดยตอ งศกึ ษาจนเกิดความถูกตอ ง วองไว ไดป ระสทิ ธภิ าพ 1.2 หลกั การฟง และการดูที่ดี มีดงั น้ี 1.2.1 ตอ งรูจ ดุ มงุ หมายของการฟง และดู และตองจดบนั ทกึ เพ่ือเตือนความจํา 1.2.2 ตอ งฟงและดูโดยปราศจากอคติ เพ่ือการวิเคราะหว จิ ารณที่ตรงประเด็น 1.2.3 ใหความรวมมือในการฟง และดูดว ยการรวมกิจกรรม 2. หลกั การฟงเพือ่ จบั ใจความสาํ คญั การฟงเพือ่ จบั ใจความสําคัญ เปนการฟง เพ่อื ความรู ผฟู ง ตองตัง้ ใจฟง และพยายามสรุป เน้ือหาสําคัญ ดังน้ี 2.1 ตง้ั ใจฟง มสี มาธดิ ี ติดตามเรอ่ื ง 2.2 ฟงใหเขา ใจและลําดับเหตกุ ารณใหด ีวา เรอ่ื งทีฟ่ ง เปน เรอ่ื งของอะไร ใครทําอะไร ที่ไหน อยา งไร 2.3 แยกใหอ อกวา ตอนใดเปน ใจความสาํ คัญ ตอนใดเปน สว นขยาย 2.4 บนั ทึกขอ ความสาํ คัญจากเรอื่ งทีฟ่ ง 3. การสรุปความ จบั ประเดน็ สาํ คญั ของเรอ่ื งทีพ่ ูด การส่อื สารระหวางผพู ดู และผูฟง ทีด่ ี เพือ่ ใหส ามารถสรุปความจับประเดน็ ทีส่ ําคัญของเร่ืองทพี่ ูดได ผูพูดและผฟู งตองมกี ารดําเนนิ การดังน้ี 3.1 ผพู ดู จะตอ งทราบรายละเอยี ดของผูฟง (เพศ อายุ การศกึ ษา อาชีพ ฯลฯ เปน เบอื้ งตนเพอื่ มากาํ หนดเน้ือหาสาระท่ีจะพดู ใหเ หมาะสมกบั ผฟู ง 3-34_4_สค33015_หนวย2 หนา 17 

3.2 ผพู ดู ตองมวี ัตถปุ ระสงคท ่ีจะพดู จะเปนการพูดทางวชิ าการ เพอ่ื ความบันเทิง หรอื เพอ่ื ส่ังสอน เปน ตน 3.3 เนอ้ื หาสาระ ผพู ดู อาจเพยี งกาํ หนดเพียงหัวขอ แตเ มื่อพดู จริงจะตอ งอธบิ ายเพิม่ เตมิ อาจจะเปน ตวั อยาง อาจเปน ประสบการณ ทจี่ ะเลา ใหผฟู ง ไดฟ ง ผฟู ง จะฟง และสรุปจากสาระสาํ คญั จากการฟงได หากผพู ดู พดู ไดม ีสาระสําคญั และมีการเตรยี มตวั ท่ีจะพดู มาอยา งดี 4. มารยาทในการพดู การพดู ท่ีดไี มว า จะเปนการพูดในโอกาสใด ผูพ ูดจะตองคํานงึ ถงึ มารยาทในการพดู ซง่ึ จะ ชว ยสรา งความชืน่ ชมจากผฟู ง มีผลใหการพูดแตล ะคร้งั ประสบความสําเรจ็ ตามวตั ถปุ ระสงคท่ตี ัง้ ไว มารยาทใน การพูดสรปุ ไดดังนี้ 4.1 เรือ่ งทพ่ี ดู น้นั ควรเปนเรอื่ งที่ทงั้ สองสนใจรว มกนั หรืออยูในความสนใจของคน ท่วั ไป 4.2 พดู ใหต รงประเด็นจะออกนอกเรอ่ื งบา งกเ็ พียงเล็กนอ ย 4.3 ไมถ ามเรื่องสวนตวั ซงึ่ จะทําใหอกี ฝายหนึง่ รสู กึ อึดอัดใจ หรอื ลําบากใจในการ ตอบ 4.4 ตอ งคํานงึ ถึงสถานการณแ ละโอกาส เชน ไมพูดเร่ืองเศรา เร่ืองทน่ี ารังเกยี จ ขณะ รับประทานอาหารหรอื งานมงคล เปนตน 4.5 สรา งบรรยากาศทดี่ ี ย้มิ แยม แจมใสและสนใจเร่ืองท่ีกาํ ลังพูด 4.6 ไมแ สดงกิรยิ าอนั ไมส มควรในขณะทพ่ี ดู เชน ลวง แคะ แกะ เกา สว นใดสว นหน่ึง ของรางกาย 4.7 หลีกเลี่ยงการกลาวรา ย การนินทาผูอน่ื ไมย กตนขม ทาน 4.8 พดู ใหม ีเสียงดงั พอไดยนิ กันท่วั ไมพ ูดตะโกน หรือเบาจนกลายเปนกระซิบ กระซาบ 4.9 พดู ดว ยถอยคําวาจาที่สภุ าพ 4.10 หากนาํ คาํ กลาวหรือมกี ารอา งอิงคาํ พดู ของผูใดควรระบนุ ามหรอื แหลงท่มี า เพอ่ื ให เปนเกยี รติแกบ ุคคลท่กี ลาวถงึ 4.11 หากพดู ในขณะทีผ่ พู ูดกาํ ลังพูดอยูควรกลา วขอโทษ 4.12 ไมพ ดู คยุ กนั ขา มศีรษะผพู ดู 3-34_4_สค33015_หนว ย2 หนา 18 

5. หลักการอา นจับใจความสาํ คญั การอานจะเกดิ ประโยชนสงู สดุ แกผอู า นไดนนั้ ผูอานจะตอ งจับใจความสําคัญของเร่ืองที่ อา นใหไ ดแ ลว นาํ ไปปฏบิ ตั ิ ใจความสาํ คัญ หมายถงึ ขอ ความทเ่ี ปนแกนหรอื หวั ใจของเร่ือง การจับใจความสําคัญในการอานก็คือ การเอาขอความหรือประโยคท่ีเปนหัวใจของเรื่อง น้นั ออกมาใหได เพราะใจความสําคัญของเร่ือง จะเปนใจความหลกั ของแตละบท แตละตอน หรือแตละเร่ือง ใหรวู า แตล ะบทตอนนนั้ กลาวถึงเร่อื งอะไรเปน สาํ คัญ ดังน้ัน การจบั ใจความสาํ คญั ของเร่อื งที่อา น จะทําใหมี ความเขาใจในเรอื่ งนนั้ ๆ อยางแจมแจง หลกั เบ้อื งตน ในการจับใจความของสาระที่อาน คือ การเขาใจความหมาย ความหมายมี หลายระดับนบั ตง้ั แตร ะดับคํา สาํ นวน ประโยค และขอ ความ คําและสํานวนเปน ระดบั ภาษาท่ตี อ งทําความ เขาใจเปน อนั ดับแรก เพราะนําไปสูค วามเขา ใจความหมายของประโยคและขอความ เรื่องท่ี 2 หลกั การเขียน การใชภาษาในการเขยี น 1. หลกั การเขียน การเขียนเพ่ือสือ่ ความหมายใหผ อู ืน่ เขาใจตามท่ีตอ งการน้นั มีความจาํ เปนตองระมดั ระวังให มากเกยี่ วกับการใชภ าษา ควรใชถอ ยคําท่ีคนอา น อา นแลว เขา ใจทนั ที เขียนดว ยลายมอื ที่ชดั เจนอา นงา ยเปน ระเบียบและผเู ขยี นจะตอ งใชภ าษาใหถูกตองตามหลักการเขยี น ใชค าํ ใหเ หมาะสมกบั กาลเทศะและบุคคล ดวยจงึ จะถือวา ผูเ ขียนมีหลกั การใชภ าษาไดดีมปี ระสทิ ธภิ าพ การเขยี นมหี ลักทค่ี วรปฏิบตั ดิ ังตอไปน้ี 1.1 เขียนใหช ดั เจน อา นงา ย เปนระเบยี บ 1.2 เขียนใหถูกตอง สะกด การันต วรรณยกุ ต 1.3 ใชถอ ยคําท่สี ภุ าพ เหมาะสมกบั กาลเทศะ และบุคคล 1.4 ใชภาษาทงี่ า ยๆ สนั้ ๆ กะทัดรัด สอ่ื ความหมายเขาใจไดดี 1.5 ใชภาษาเขยี นท่ีดี ไมค วรใชภ าษาพดู ภาษาโฆษณาหรอื ภาษาทไี่ มไ ดมาตรฐาน 1.6 ควรใชเคร่อื งหมายวรรคตอนใหถ ูกตอ ง เชน เวน วรรค ยอหนา ฯลฯ 1.7 เขยี นใหสะอาด 2. การใชภาษาในการเขยี น การใชภาษาในการเขียน มหี ลักการดงั น้ี 2.1 เขียนใหอา นงา ย และเขา ใจงา ย 2.2 เขียนสะกด การนั ต วรรณยกุ ตใหถ ูกตอ ง 3-34_4_สค33015_หนวย2 หนา 19 

2.3 การเขยี นใหไ ดใ จความดี ชดั เจน ไมรบกวน เขา ใจยาก 2.4 ใชภาษางา ยๆ ส้ันกะทดั รดั ไดค วามดี ไมเขียนเยนิ่ เยอ ฟุมเฟอยเกินจําเปน 2.5 ใชภ าษาใหถกู แบบแผนการใชภ าษา หลกี เลย่ี งใชค าํ หรอื สาํ นวนมาปะปนกับ ภาษาตางประเทศหรือภาษาทใี่ ชในสอื่ มวลชน 2.6 ใชถ อยคาํ ทีส่ ภุ าพ ไพเราะ เหมาะสม มคี วามหมายดี ไมใ ชคําท่ตี าํ่ กวา มาตรฐาน หรือใช ภาษาเขยี นปนภาษาพดู 3. การเขยี นเพอ่ื การส่อื สาร 3.1 การเขียนจดหมาย การเขียนจดหมายเปนการสื่อสารโดยตรงระหวางบุคคลหรือระหวางหนวยงานตางๆ ชวยทําใหระยะทางไกลเปนใกล เพราะไมวาบุคคลหรือหนวยงานจะหางไกลกันแคไหนก็สามารถใช จดหมายสงขาวคราวและแจงความประสงคไดตามความตองการ การสงสารหรือขอความในจดหมายตอง เขยี นใหแ จมแจงชดั เจนเพือ่ จะไดเ ขา ใจตรงกันทัง้ สองฝา ย 3.1.1 องคประกอบและรูปแบบของจดหมาย ผูเรยี นคงเคยเขียนจดหมายหรอื อานจดหมายมาบา งแลว คงจะสงั เกตเหน็ วา จดหมายนั้น ไมวาประเภทใด จะตองประกอบดว ยสิง่ ตางๆ ดงั นี้ 1) ทีอ่ ยขู องผูเขียน เร่มิ กึ่งกลางหนา ระหวา งเสนคั่นหนากบั รมิ ของขอบกระดาษ 2) วัน เดอื น ป ท่เี ขยี นจดหมาย ใหเ ย้ืองมาทางซา ยของตาํ แหนงทเ่ี ขยี นที่อยู เลก็ นอย 3) คาํ ขน้ึ ตน หางจากขอบกระดาษดา นซา ย 1 นิ้ว 4) เนื้อหา ขึ้นอยูกับยอหนาตามปกติ อาจจะอยูหางจากขอบกระดาษดานซาย 2 นว้ิ 5) คาํ ลงทายอยแู นวเดยี วกับทอ่ี ยูของผเู ขยี น 6) ชอื่ ผเู ขยี น อยูใ ตคาํ ลงทา ย ล้ําเขา ไปเลก็ นอย 3.1.2 ประเภทของจดหมาย จดหมายแบง ออกเปน 4 ประเภท คอื จดหมายสวนตัว จดหมายกจิ ธรุ ะจดหมายธรุ กจิ และจดหมายราชการหรือหนังสือราชการ 1) จดหมายสวนตัวคือ จดหมายท่ีบุคคลซ่ึงรูจักคุนเคยกันติดตอกันดวย วัตถุประสงคที่เปนการสวนตัว เชน เพ่ือสงขาวคราว ถามทุกขสุข เลาเร่ืองราว ฯลฯ เปนการติดตออยางไม เปนทางการ เชน จดหมายเลาเรื่องราวทุกขสุข จดหมายแสดงความรูสึกยินดี เสียใจ ขอบคุณหรือขอโทษใน กรณีตางๆ เปนตน 3-34_4_สค33015_หนว ย2 หนา 20 

2) จดหมายกิจธุระ คือจดหมายติดตอระหวางบุคคลกับบุคคลหรือบุคคลกับ หนว ยงานดวยเรื่องที่มใิ ชเร่อื งสว นตัว แตเปนเร่ืองที่เก่ียวงาน เชน การสมัครงาน การติดตอสอบถาม การขอ ความรว มมอื ฯลฯ ภาษาท่ีใชจึงตองสภุ าพและกลา วถึงแตธุระเทาน้นั ไมม ขี อ ความที่แสดงความสัมพันธเปน การสวนตวั ตอกัน 3) จดหมายธุรกิจ คือจดหมายติดตอในเร่ืองเก่ียวกับธุรกิจ เชน การเสนอขาย สินคา การขอทราบรายละเอียดเพม่ิ เติมเก่ยี วกับสนิ คาหรือบริการ การสั่งซ้ือสินคา การติดตามทวงหน้ี ฯลฯ จดหมายกจิ ธุระและจดหมายธุรกิจ มีลกั ษณะการตดิ ตอ ทเ่ี ปนทางการมากกวา จดหมายสว นตัว จึงตองใชคําที่ สภุ าพ งา ย และมเี นื้อความกะทดั รัด เขาใจไดต รงกนั ทัง้ ผเู ขียนและผอู า น 4) จดหมายราชการ คือ จดหมายที่ติดตอกันของหนวยงานราชการ ขอความใน หนังสือราชการถือเปนหลักฐานราชการและมีศักยภาพผูกมัดถาวร จดหมายราชการจะมีเลขท่ีของหนังสือ ตามระเบยี บของงานสารบรรณ 3.2 การเขยี นแสดงความคดิ เหน็ การเขยี นแสดงความคดิ เหน็ หมายถึง การเขียนท่ีประกอบดว ยขอมูลอันเปน ขอ เท็จจรงิ กับการแสดงความคดิ เห็นตอ เรื่องใดเร่ืองหนึ่ง ความคดิ เหน็ ควรจะมีเหตผุ ล และเปน ไปในทางสรางสรรค 3.2.1 หลกั การเขยี นแสดงความคิดเห็น 1) การเลอื กเรอื่ ง ผูเขยี นควรเลอื กเร่อื งทเ่ี ปนท่สี นใจของสงั คมหรือเปน เรือ่ งท่ี ทันสมัย อาจเกีย่ วกบั เหตกุ ารณทางการเมอื ง เศรษฐกจิ สังคม การศกึ ษา ศาสนา ศลิ ปะ วทิ ยาศาสตร หรอื ขาว เหตุการณประจาํ วันทั้งน้ผี เู ขยี นควรมีความรู และความเขา ใจเรื่องที่ตนจะแสดงความคดิ เหน็ เปนอยา งดี เพือ่ จะแสดงความคดิ เห็นไดอ ยา งลกึ ซงึ้ 2) การใหข อเท็จจรงิ ขอมูลที่เลือกมาน้ัน จะตอ งมีรายละเอยี ดตา งๆ เชน ทม่ี าของ เรือ่ งความสาํ คญั และเหตกุ ารณ เปน ตน 3) การแสดงความคดิ เห็น ผูเขยี นอาจแสดงความคิดเหน็ ตอ เรื่องได 4 ลกั ษณะ คือ (1) การแสดงความคิดเห็นในลกั ษณะตงั้ ขอ สงั เกต (2) การแสดงความคดิ เห็น เพอื่ สนับสนุน ขอเทจ็ จรงิ (3) การแสดงความคิดเหน็ เพอื่ โตแ ยง ขอ เทจ็ จรงิ (4) การแสดงความคิดเหน็ เพอ่ื ประเมนิ คา 4) การเรยี บเรยี ง (1) การต้ังช่อื ควรตง้ั ชื่อเรื่อง ใหเ ราความสนใจผูอ าน และสอดคลองกับเน้อื หา ทจี่ ะเขยี น (2) การเปดเร่อื ง ควรเปด เร่อื งใหน า สนใจชวนใหผอู านติดตามเร่อื งตอไป 3-34_4_สค33015_หนว ย2 หนา 21 

(3) การลําดับเร่ือง ควรลําดับใหมีความตอเนื่องสอดคลองกันต้ังแตตนจนจบ ไมเ ขยี นวกไปวนมา (4) การปดเรื่องใชหลักการเดียวกับการเขียนสรุปและควรปดเรื่องใหผูอาน ประทบั ใจ 5) การใชภาษา ควรใชภาษาอยางสละสลวย ชัดเจน ไมเย่ินเยอ ใชสํานวนโวหาร อยางเหมาะสมกับเรื่อง ใชถอยคําที่ส่ือความหมายไดตรงตามอารมณ และความรูสึกของผูเขียน ทั้งนี้พึง หลกี เลีย่ งการใชถอ ยคําที่แสดงอารมณร ุนแรง และควรใชถอ ยคําในเชิงสรา งสรรคดว ย 3.3 การเขียนโตแ ยง การเขยี นโตแ ยง เปน การเขียนแสดงความคดิ เห็นลักษณะหนึง่ โดยมุง ทจ่ี ะโตแยง ขอ เทจ็ จรงิ หรอื เหตุการณที่เกิดข้ึน ตลอดจนโตแ ยงความคิดเห็นของผูอน่ื ดวยความคดิ เหน็ ในการสรา งสรรค วิธกี ารเขียนโตแยง ตอ งตง้ั ประเดน็ วาจะโตแ ยง ในเรอ่ื งใดกช็ ใี้ หเ ห็นจดุ ดวยของเรือ่ งทีจ่ ะ โตแ ยง พรอ มทง้ั หาเหตผุ ลมาสนบั สนนุ ความคดิ ของตนแลว เรยี บเรียงใหเ ปน ภาษาของตนเองที่เขา ใจงาย และใชคําท่ีมพี ลังในการกระตุนใหเกิดความคดิ เห็นคลอยตาม ขอ ควรระวงั ในการเขยี นโตแยง ไมควรเขยี นใหเ กดิ ความแตกแยก ควรใชเหตุผล และ ควรเขยี นเชิงสรา งสรรค มารยาทในการเขยี นโตแ ยง ตอ งจรงิ ใจ ใชภ าษาสุภาพ 3.4 การเขียนคําขวัญ คาํ ขวญั คือ ขอความส้ันๆ เขยี นดว ยถอ ยคาํ ท่ีเลอื กสรรเปน พเิ ศษเพอ่ื ใหป ระทบั ใจผฟู ง จูง ใจใหคดิ หรอื ปฏิบัติ เชน คําขวญั วนั เดก็ 3.5 การเขียนคําโฆษณา การเขียนคําโฆษณา เปน การใชภาษาเพอื่ ทําใหผ อู านเกดิ ความสนใจสง่ิ ท่ผี ูเขียนนําเสนอ การเขยี นโฆษณามีกลวธิ ีตา งๆ ท่คี วรศึกษาเพอ่ื พัฒนาทกั ษะการคิดและการเขียน เปน การเขยี นทใี่ ชใ นวงการ ธรุ กจิ การคา การใชถ อยคาํ มลี ักษณะดึงดดู ความสนใจจากผูบ ริโภค เพอ่ื ใหจดจาํ สินคาไดงายซ่ึงจาํ เปน กบั กิจการในการขยายตวั ทางการคาของธรุ กิจบริษทั นน้ั ๆ 3.6 การเขียนรายงานการคน ควา การเขยี นรายงานเปน การเขยี นเรื่องทางวชิ าการท่ีไดศ ึกษาคนความาเปน อยางดี และ เรียบรอ ยอยา งมรี ะเบยี บแบบแผน ทําใหเ กดิ ความรคู วามเขา ใจเรือ่ งที่ศกึ ษาดยี ิ่งขน้ึ สวนประกอบของรายงาน มี 3 สว น คอื 3.6.1 สว นนํา กลาวถึง วตั ถุประสงค และขอบเขตรายงานเรอ่ื งน้ี 3-34_4_สค33015_หนว ย2 หนา 22 

3.6.2 สว นเนอ้ื เร่อื ง กลา วถงึ สาระสําคัญของเรอื่ งอยา งละเอยี ด ทาํ ใหผูอานมคี วามเขาใจ วา ใครทําอะไรทีไ่ หน เม่อื ไร ทาํ ไม และมขี ัน้ ตอนในการทําอยา งไร 3.6.3 สวนสรุป กลา วถงึ ผลของการดาํ เนนิ งาน รวมทงั้ ขอ เสนอแนะ หรอื ความคดิ เสริม อนั เปนผลจากการกระทํานนั้ ดวย 3.7 การกรอกแบบพมิ พแ ละใบสมัครงาน แบบรายการ แบบพมิ พ แบบฟอรม หมายถงึ เอกสารทที่ ําขึ้นโดยพิมพขอ ความไว บางสวน และเวน ทว่ี างไวบ างสวนสาํ หรบั ใหผูท ีเ่ กย่ี วของกรอกขอ ความลงไปในท่ีวางซ่งึ เวนไวน้นั ประโยชนข องแบบรายการ มดี งั น้ี 3.7.1 ประโยชนสําหรับผูกรอก แบบรายการชวยใหผูกรอกไมตองเขียนขอความที่ยืด ยาวตางๆ ลงไปท้ังหมด จะเขียนแตเฉพาะรายละเอียดที่ผูจัดทําแบบรายการตองการเทานั้น ทําใหเกิดความ สะดวกรวดเรว็ 3.7.2 ประโยชนสําหรับผูจัดทํา แบบรายงานชวยใหสามารถเก็บขอมูลท่ีตองการได รวดเรว็ เปน ระเบียบสะดวกทจ่ี ะนาํ ขอมูลนัน้ กลบั มาใชอกี รวมทง้ั ใชเปนหลกั ฐานเอกสารไดดวย ความสําคญั ของการกรอกแบบรายการ การกรอกแบบรายการมีความสําคัญมากเพราะแบบรายการใชเปนหลักฐานเอกสารได แบบรายการที่กรอกแลว มีผลผูกพันทางกฎหมาย ซ่ึงผูกรอกจะตองรับผิดชอบแบบรายงานบางอยาง เชน สญั ญาซอ้ื ขาย สัญญาค้าํ ประกนั ฯลฯ อาจมีผลผูกพันตอ ทรพั ยส นิ เงินทองจํานวนมาก ขอควรระวัง ในกรณีที่แบบรายการตองลงลายมือช่ือ หามลงนามในแบบรายการท่ียัง เขยี นหรอื พมิ พข อความไมครบถวน หรือขอ ความทยี่ งั ไมเ ขา ใจชัดเจนเด็ดขาด ไมวา ในเร่ืองใด เรื่องที่ 3 หลกั การใชภ าษา 1. ความสาํ คญั ของภาษา ภาษามีความสาํ คัญ ดังนี้ 1.1 ภาษาเปนเครอื่ งมือในการติดตอ สอื่ สาร 1.2 ภาษาเปน เครอ่ื งมอื ในการแสวงหาความรู ความคิด และความเพลิดเพลนิ 1.3 ภาษาเปน เครือ่ งมือในการประกอบอาชพี และการปกครอง 1.4 ภาษาชว ยบนั ทึกถายทอดและจรรโลงวฒั นธรรมใหดาํ รงอยู 3-34_4_สค33015_หนวย2 หนา 23 

2. ลกั ษณะเดนของภาษาไทย ภาษาไทยมลี กั ษณะเดน ดังน้ี 2.1 ภาษาไทยมีตวั อักษรเปน ของตนเอง 2.2 ภาษาไทยแทมพี ยางคเดยี วหรือเปน ภาษาคาํ โดดและเปน คําที่มอี สิ ระในตวั เราไมตอ ง เปล่ยี นรปู คาํ เมือ่ นาํ ไปใชใ นประโยค เชน กนิ นก บา น ฯลฯ 2.3 ภาษาไทยแทมตี วั สะกดตามมาตรา 8 มาตรา คือ กก กค กบ กง กน กม เกย เกอว 2.4 คาํ คําเดยี วกนั ในภาษาไทย ทาํ หนาท่หี ลายหนาท่ีและ มหี ลายความหมาย เชน ไกข นั ขัน อารมณขนั ขันตกั นํา้ 2.5 ภาษาไทยเปนภาษาเรยี งคาํ ถา เรียงคําสลับกนั ความหมายจะเปล่ียนไป เชน สดุ าเปนนอ งเพือ่ นไมใ ชเ พ่อื นนอ ง 2.6 ภาษาไทยมคี าํ ถามแลวจาํ นวนนบั เชน หนงั สือ 2 เลม 2.7 ภาษาไทยเปน ภาษาดนตรี มกี ารเปลี่ยนระดับเสยี งได หรอื เรียกวา “วรรณยกุ ต” 2.8 ภาษาไทยมคี าํ พอ งรปู พองเสยี ง พอ งเสียง หมายถึง คําทีม่ เี สยี งเหมอื นแตความหมายและการเขยี นตา งกนั เชน การ กาล การณ ฯ พองรูป หมายถึง คําที่มีรูปเหมือนกันแตออกเสียงและความหนาตางกัน เชน โคลง โค-ลง 2.9 ภาษาไทยมกี ารสรา งคํา 2.10 ภาษาไทยมีคาํ สรอยเสรมิ บท เพอื่ ใชพ ูดเปล่ียนเสยี งลื่น สะดวกปากมจี ังหวะนา ฟง เชน เออออหอหมก บา บอคอแตก 3. ถอ ยคาํ สํานวน สุภาษติ คาํ พังเพย ถอ ยคําสาํ นวน หมายถึง ถอยคําท่ีเรยี บเรยี ง บางทกี ็ใชว า สาํ นวนโวหารใชใ นการ เปรยี บเทียบ เปรยี บเปรย พดู กระทบ พดู เลน หรือพูดเตอื นสตใิ หไ ดค ดิ บา ง 3.1 สาํ นวนลกั ษณะ ดงั นี้ 3.1.1 สํานวนไทยมลี กั ษณะทม่ี ีความหมายโดยเนน เชน กนิ ดนิ กนิ โตะ ฯลฯ 3.1.2 สาํ นวนไทยมีลกั ษณะมคี วามหมายเพอื่ ใชตีความ เชน เกลอื เปนหนอนกนิ ปูรอ นทอง ฯลฯ 3.1.3 สํานวนไทยมีลักษณะเปนความเปรียบเทียบหรือคําอุปา เชน ใจดีเหมือนอีกาเบาเหมือน ปุยนุน 3-34_4_สค33015_หนวย2 หนา 24 

3.1.4 สาํ นวนไทย เปนคาํ คมหรอื คาํ กลา ว เชน หนาชนื่ อกตรม หาเชากนิ คํา่ ฯลฯ 3.1.5 สํานวนไทย เปนโวหารมเี สียงสัมผสั คลอ งจองกนั หรือบางทีก็ยาํ้ คาํ เชน ขาวแดง แกงรอน จับมอื ถือแขน ฯลฯ 3.2 คาํ พงั เพย มีความหมายลึกซ้งึ กวาสํานวน เปน ถอ ยคําท่กี ลา วขนึ้ เปนกลางๆ มีลกั ษณะติ ชมหรอื แสดงความเหน็ อยใู นตวั มคี วามหนาเปนคติสอนใจ เชน ชโ้ี พรงใหกระรอก ปลกู เรือนตามใจผอู ยู ฯลฯ 3.3 สุภาษิต หมายถงึ คํากลาวดี คําพดู ทถี่ อื เปนคติ เพื่ออบรมสัง่ สอนใหท ําความดี ละเวน ความชว่ั เชน ทาํ ดีไดด ี ทําชว่ั ไดช ว่ั ตนเปน ท่ีพ่งึ แหง ตน ฯลฯ เรอ่ื งท่ี 4 การใชพ จนานกุ รมและสารานุกรม 1. ความสาํ คัญของพจนานกุ รม พจนานกุ รมเปน หนังสอื อางองิ ท่สี าํ คัญและจาํ เปน แบบฉบับของการเขียนหนงั สือไทย ในทางราชการและโรงเรยี น เพ่อื ใหก ารเขยี นหนงั สอื ไทยมมี าตรฐานเดยี วกนั ไมล กั ลนั่ กอใหเ กดิ เอกภาพทาง ภาษา อนั เปน วัฒนธรรมสว นหน่งึ ของชาตไิ ทย ตามปกตแิ ลว เราจะเปด ใชเ มอื่ เกดิ ความสงสยั ใครร ใู นการ อา น เขียน หรอื แปลความหมายของสํานวน หากเปด ใชบอ ยๆ จะเกดิ ความอยชู ํานาญ ใชไ ดร วดเรว็ และ ถูกตอง 2. วธิ ีใชพจนานกุ รม ขั้นท่ี 1 หาพจนานุกรมมาใชในมือหน่ึงเลมเปดอานคํานําอยางละเอียด เราตองอานคํานํา เพราะเขาจะอธบิ ายลักษณะและวธิ ใี ชพจนานุกรมเลมนัน้ อยา งละเอียด ขั้นท่ี 2 ศึกษารายละเอียดตางๆ ท่ีจําเปนตองรู เพื่อความสะดวกในการเปดใช อักษรยอ คาํ ยอ เปน ตน เพราะเมือ่ เปดไปดูคํากับแลว เขาจะใชอักษรยอตลอดเวลาโปรดดูตัวอยางจากพจนานุกรมฉบับ ราชบัณฑิตยสถาน ฉบับปรบั ปรุง พุทธศักราช 2525 หนา 9-10 3. ความสําคญั ของสารานุกรม หนังสือสารานุกรม เปนหนังสือรวมความรูตางๆ ในทุกแขนงวิชาใหรายละเอียดเก่ียวกับ ประวัติความเปนมา วิวัฒนาการตางๆ และความรูท่ัวไป อาทิ ภูมิศาสตร ประวัติศาสตร วิทยาศาสตร ฯลฯ เรียงลําดับไวอยางดี แตสวนใหญจะเรียงตามอักษรและมีการปรับปรุงใหทันสมัยอยูเสมอ จะมีการออก หนังสือเปนรายปเพ่ิมเติมเพื่อเปนการรวบรวมความรูวิทยาการใหมๆ ที่เกิดขึ้นในรอบป การเลือกใช สารานุกรมจึงควรเลือกสารานุกรมที่พิมพในปลาสุด และเลือกใหสอดคลองกับความตองการของตนเอง 3-34_4_สค33015_หนวย2 หนา 25 

สารานุกรมจะมีท้ังสารานุกรมเฉพาะวิชา สารานุกรมทั่วไป สารานุกรมสําหรับเยาวชน สารานุกรมสําหรับ ผูใหญ มีทัง้ สารานุกรมหลายเลมจบและสารานุกรมเลมเดยี วจบ 4. วธิ ีใชสารานุกรม วธิ ีการใชพจนานกุ รมที่มีประสิทธภิ าพ มดี ังนี้ 4.1 พิจารณาวาเร่อื งท่ีตองการคน ควา เปน ความรูลักษณะใดเปน ความรูท ่ัวไปหรือเปน ความรูเฉพาะวชิ า 4.2 เลือกใชส ารานุกรมตามเร่อื งที่ตนเองตอ งการตวั อยา ง ถา ตองการคนหาความรงู า ยๆ พน้ื ฐานทวั่ ไปกใ็ หใ ชสารานกุ รมทั่วไปสาํ หรับเยาวชน แตถา ตองการความรูพื้นฐานอยา งละเอยี ดกใ็ ช สารานุกรมท่วั ไปสําหรับผูใหญ หรือถาตองการคนหาความรูเฉพาะวชิ ากใ็ หเ ลือกใชสารานุกรมเฉพาะวชิ า 4.3 ดอู ักษรนาํ เลม หรอื คําแนะนาํ ท่สี นั หนังสือจะรวู า เร่อื งนนั้ อยูเ ลม ใด 4.4 เปดดูดรรชนีเพ่ือดูเร่ืองที่ตองการคนหาวาอยูในเลมใด หนาท่ีเทาไหร และจะตอง เลอื กดูใหถ กู ลกั ษณะของสารานกุ รม เชน เปดดดู รรชนที ายเลม แตสารานกุ รมเยาวชนและสารานกุ รมบางชุด ดรรชนีจะอยูดานหนา สวนสารานุกรมสําหรับผูใหญและสารานุกรมบางชุดใหเปดดูดรรชนีที่เลมสุดทาย ของชุด 4.5 อานวิธใี ชสารานุกรมแตล ะชุดกอนใชแ ละคนหาเร่อื งทตี่ องการ ตัวอยา งการนาํ ไปใชในชีวติ ประจําวัน ผูนําหมูบ า นคนใหม สุดารัตนอาศัยอยูในหมูบานแหงหนึ่งในจังหวัดภาคกลาง เธอมีนิสัยชอบอานหนังสือเปน อยางยิ่งโดยเฉพาะหนังสือพิมพที่อานเปนประจํา โดยจะอานทุกหนาแมแตหนาโฆษณา สุดารัตนอานขาว การเกษตรผนวกกับการอานขาวเศรษฐกิจ ทําใหทราบวาราคาพืชผลการเกษตรมีแนวโนมเปนไปในทิศทาง ใด นิสัยรักการอานน้ีทําใหสุดารัตนมีความรูรอบตัวพอท่ีจะใหคําแนะนําและความชวยเหลือแกเพื่อนบาน ไดอยา งสมํา่ เสมอ ดงั นน้ั เมื่อผใู หญบ า นคนปจจบุ นั เสยี ชวี ติ ลง เพื่อนบาน ญาติพีน่ อ งจึงสนับสนนุ ใหส ุดา รัตนลงสมัครรับการเลือกต้งั เปน ผใู หญบาน เพราะเหน็ วาสดุ ารตั นม ีความรมู ากพอท่ีจะเปนผนู ําหมูบ า นได 3-34_4_สค33015_หนว ย2 หนา 26 

กจิ กรรมท่ี 1 1. ใหน กั ศกึ ษาสรปุ สาระสาํ คัญจากการฟง ดู หรืออานเรือ่ งราวท่ีนาศึกษาสนใจมา 1 เรอ่ื ง อยา งนอยครง่ึ หนากระดาษ 2. ใหน กั ศกึ ษาเลอื กเขยี นแสดงความคดิ เหน็ ในเร่อื งที่นกั ศกึ ษาสนใจ โดยนําเร่ืองที่ตอ งการ แสดงความคดิ เห็นมาแสดงประกอบดว ยจาํ นวน 1 เรือ่ ง ………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………….. 3-34_4_สค33015_หนว ย2 หนา 27 

กลุมท่ี 2 กลุมรายวิชาภาษาอังกฤษ เมอ่ื โลกเขา สยู คุ โลกาภวิ ตั นก ารติดตอสือ่ สารและการคมนาคมทว่ั โลกเปน ไปไดอ ยา งรวดเร็ว ภายในเวลาไมนานนัก การติดตอสื่อสารระหวางบุคคลและขาวคราวความเคล่ือนไหวตางๆ สามารถเปนไป ไดภายในช่ัวพริบตา โอกาสท่ีนักศึกษาจะไดพบปะและสื่อสารกับชาวตางประเทศก็เปนไปไดงายข้ึน การเรยี นรภู าษาอังกฤษเพื่อการติดตอส่ือสารจึงมีความจําเปน นักศึกษาจึงตองมีความรูภาษาอังกฤษเพ่ือชีวิต และสังคม สําหรับใชใ นการดําเนนิ ชวี ติ ในปจจบุ นั และอนาคต การดํารงชวี ติ ในสงั คม นักศกึ ษาควรรูจกั ถอยคําและสาํ นวนภาษาองั กฤษที่ใชใหเหมาะสมกบั โอกาสตางๆ การอานโฆษณา ฉลาก และคําแนะนําตางๆ การอานขาวสารตางๆ รวมทั้งการเดินทาง ซ่งึ จาํ เปน สําหรับใชใ นการติดตอ สือ่ สาร ดงั รายละเอียดตอไปนี้ 1. การใชภ าษาองั กฤษในโอกาสตา งๆ ตามวัฒนธรรมของเจาของภาษาอังกฤษการติดตอ ส่ือสาร ในแตละโอกาส จะมีถอ ยคําสาํ นวนทใ่ี ชแตกตางกัน ดงั น้ี 1.1 การพูดแสดงความรูสกึ /ความปรารถนา ไดแ ก (1) การพูดแสดงความยินดี ในโอกาสท่ีคนทเ่ี รารจู กั มเี ร่ืองทน่ี ายนิ ดี เชน ไดร บั รางวลั ถูกล็อตเตอร่ี ไดรับการแตงตั้งใหดํารงตําแหนงสูงข้ึน ไดรับขาวดีตางๆ เปนตน เราสามารถแสดงความยินดี โดยใชถ อยคํา สํานวน ตอ ไปน้ี • Congratulations! ยินดดี วย • Congratulations on your success. ขอแสดงความยินดีในความสําเร็จดวย • I’m glad to hear that. • I’m pleased to hear that. ฉันดีใจทไ่ี ดฟ ง เรื่องน้ี • Glad to hear about that. ทาํ ไดดีมาก • Well done! ยอดเยีย่ ม มหศั จรรย • Great! • Wonderful! • Marvellous! เมอ่ื มผี แู สดงความยนิ ดีดว ย ผูนั้นกจ็ ะตองตอบขอบคุณตามมารยาททางสังคมของ เจา ของภาษา ซึ่งจะใชถอยคาํ สํานวนดังน้ี • Thanks. • Thank you. • Thank you very much. • Thanks a lot. • Many thanks. 3-34_4_สค33015_หนว ย2 หนา 28 

(2) การพดู แสดงความเสยี ใจ ในโอกาสที่คนทีเ่ รารจู กั มเี ร่ืองทต่ี อ งแสดงความเสียใจดวย เชน ขา วการเจบ็ ไขไดปวย ประสบอบุ ตั เิ หตุ ญาตพิ ี่นอ งเสียชีวิต สอบตก ไมไดใ นสิ่งที่หวงั เปน ตน เราสามารถแสดงความเสยี ใจหรือเหน็ อกเห็นใจ โดยใชถอ ยคําสาํ นวน ดงั นี้ • Sorry. • I’m sorry. • I’m really sorry. • I’m sorry to hear that. • I’m awfully sorry to hear that. เมอื่ มีผูแสดงความเสยี ใจดว ย ผนู ้ันตอ งกลาวตอบโดยใชถ อยคําสํานวน ดงั น้ี • Thank you so much. • That’s alright. • Don’t worry about it. • It doesn’t matter. (3) การพูดแสดงความเห็นใจ/ ปลอบใจ/ ใหกาํ ลังใจ เมื่อมีผเู ลาความทุกขใหฟ ง ไปเยย่ี ม ผูป ว ย หรอื ตอ งการกระตนุ ใหเกิดกําลงั ใจ จะใชถ อ ยคําสํานวน ดังตอ ไปนี้ การเจ็บปว ยธรรมดา • Get well soon. ขอใหห ายปวยเรว็ ๆ • I hope you get better soon. หวังวาจะรสู กึ ดขี ึน้ • I hope you’re feeling better. การเจบ็ หนัก หวังวาคณุ จะหายเรว็ ๆน้ี วันนร้ี สู กึ ดหี รอื เปลา • I wish you a rapid recovery. วันนี้เปน อยา งไรบา ง • Are you feeling well today? • How are you today? การปลอบใจ/ ใหก ําลงั ใจ • My sympathy. ดว ยความเหน็ ใจ • My deepest sympathy. ดวยความเหน็ ใจอยางสุดซึ้ง • I feel sympathy for you. ฉันรสู กึ เห็นใจคุณ 3-34_4_สค33015_หนว ย2 หนา 29 

• .I understand how difficult it is ฉันเขาใจวามนั ลาํ บากเพยี งใด • Take it easy and don’t worry about that. ใจเยน็ ๆ ไมตองวิตกกังวลไปหรอก • Don’t worry, it will be alright. ไมตอ งกังวล เดี๋ยวมนั กจ็ ะดีเอง • Don’t worry, I’ll take care of it. ไมต อ งกังวล เดยี๋ วฉันจะดแู ลเรอื่ งน้เี อง • .Don’t worry, it wasn’t your fault ไมต องกังวล มันไมใชค วามผิดของคุณ • We hope everything goes well through this suffering period. เราหวงั วา ทุกสิ่งทกุ อยางคงจะผานพน ชว งเวลาทีท่ ุกขยากนไ้ี ปดวยดี เม่อื มผี แู สดงความเห็นใจ/ ปลอบใจ/ ใหกําลังใจแลว ผูท ีไ่ ดร บั ความเหน็ ใจ/ การปลอบใจ/ใหก าํ ลงั ใจตองตอบขอบคุณตามมารยาทโดยใชถ อ ยคําสํานวนดงั น้ี • Thank you. • Thank you so much. 2. การอา นโฆษณา ฉลาก และคาํ แนะนาํ ตา งๆ ในปจ จุบันจะมกี ารโฆษณาสนิ คาตางๆ มากมาย และสินคา แตล ะชนดิ จะมีฉลากหรือคําอธิบายวธิ ีการใช คําแนะนําในการใชสนิ คานน้ั ๆ กํากับไว ภาษาองั กฤษทใี่ ชสาํ หรับการเขยี นโฆษณา ฉลาก หรือคาํ แนะนําในการใชส ินคานั้น จะใชรปู ไวยากรณของ ประโยคคําสงั่ (Order Sentence) ซ่งึ จะเปน ประโยคทไ่ี มม ปี ระธาน (You) และใชปจ จบุ ันกาล (Present Tense) เสมอ ขอความที่ใชในการโฆษณาสินคา ฉลากสินคา คําแนะนําในการใชสินคามักจะเปนขอความท่ี กระชบั ส้ันๆ ตรงไปตรงมา ดงั ตวั อยางตอไปน้ี 2.1 การโฆษณา (Advertisement) สว นใหญจะมีขอ ความสนั้ ๆ แสดงสง่ิ ที่ตอ งการตรงกับ จุดประสงคใ นการโฆษณา อาจจะมีภาพประกอบใหเ หน็ ชดั เจน ดงั ตัวอยา ง http//www.gotoknow.org/blog/nuenglish/340050 หนา 30  3-34_4_สค33015_หนวย2

ในตัวอยา งเปน การโฆษณาเชิญชวนใหมาทดลองหรอื ตรวจสอบเกา อห้ี ัวโลน (stool) ของบริษทั IKEA นักศกึ ษาจะเห็นวา ในการเขยี นคาํ โฆษณาจะใชข อ ความสน้ั ๆ ละคําหรอื สว นทไี่ มจาํ เปน ออก ซ่ึงควรจะ เขียนประโยคเต็มๆ วา “ Please come and check out our stool samples.” ( โปรดมาทดลองตัวอยา งเกาอี้ (หวั โลน) ของเรา) 2.2 ฉลากสินคา (Label) เปน ขอความแนะนําสินคา และคุณสมบัตอิ าจจะมีคาํ เตอื นและวธิ เี กบ็ รกั ษา รวมทั้งสตู รและสวนผสมของสินคาชนิดนั้น ดังตวั อยา ง c • Store in a dry and cool place. • Using original toner cartridge is essential for higher printing quality.  สินคา ประเภทนีม้ ีคําแนะนําใหเกบ็ ไวใ นทแี่ หง และเยน็ ใหใชกับตลับของกลอ งหมกึ เดิมจะทาํ ให มคี ุณภาพในการพมิ พดีกวา 2 Each bottle contains : triamcinolone acetonide 9.075 mg Directions for use, see enclosed leaflet. Do not store above 25° C. Keep out of the reach of children. Prescription only medicine. Shake the bottle before use. Discard within 2 months after first opening. ฉลากนีร้ ะบวุ าแตละขวดบรรจุ ไตรแอมซิโนโลน อซโิ ทไนด 9.075 มลิ ลกิ รัม วธิ กี ารใชใ หดใู น แผนพับซึ่งบรรจุอยูในกลอง อยาเก็บไวในที่ท่ีมีอุณหภูมิสูงกวา 25° C เก็บไวใหหางมือเด็ก เปนยาที่ใชตาม ใบสั่งแพทยเ ทาน้ัน เขยาขวดกอ นใช หมดอายภุ ายใน 2 เดอื น หลังเปด ขวดใช 2.3 คาํ แนะนําตางๆ (Tips) เปนคาํ แนะนําใหปฏบิ ัติหรอื หามปฏิบัตใิ นโอกาสตางๆ ดังตัวอยาง • Be polite. It’s polite to use, “Please”, or “ Thank you”, whenever you ask for or receive something. (จงมคี วามสภุ าพ การใชคาํ วา “ Please” หรือ “Thank you” เปน การแสดงความสภุ าพ เมอื่ คุณขอรองหรอื เมอื่ ไดรบั อะไรบางอยาง) • .Be punctual for classes, meals and social outings (ตรงตอเวลาสาํ หรบั เขาเรียน การรับประทานอาหารหรือการไปงานตา งๆ) 3-34_4_สค33015_หนวย2 หนา 31 

• Respect all cultures. (ใหความเคารพตอ วัฒนธรรมทุกวฒั นธรรม) • Be careful when expressing about race, religion or other sensitive topics. (จงระมดั ระวงั เมือ่ พูดถึงเร่อื งเชื้อชาติ ศาสนา หรอื หวั ขอทอี่ อ นไหวอน่ื ๆ) • Use last name with people you don’t know. Address people using their title (Mr., Ms., Dr.) and their name. (ใหเ รยี กนามสกุลสาํ หรบั การพดู คยุ กับคนทไ่ี มรจู กั คุน เคย โดยเรยี กทงั้ คํานําหนา Mr., Ms., Dr. ตามดว ยชอ่ื ) 3. การอานขาวสารตางๆ สงิ่ ตางๆ ในโลกนม้ี กี ารเปลย่ี นแปลงอยตู ลอดเวลา เหตกุ ารณต า งๆ ทเี่ กิดขน้ึ กจ็ ะมกี ารเลา ให คนอ่ืนทไี่ มไ ดอ ยูใ นเหตกุ ารณไ ดรบั รู การเลา เหตุการณตา งๆ ก็จะมหี ลายๆ รูปแบบ รูปแบบการเลาขา วสารที่ สาํ คัญคือ การเขียนขา ว (News) ซงึ่ จะใชในการเผยแพรเหตกุ ารณต างๆ ที่เกดิ ขน้ึ ในแตล ะวนั โดยมี องคประกอบของขาว ดังนี้ 3.1 พาดหัวขา ว (Headline) เปน การใชขอความสน้ั ๆ ที่มคี วามหมายเก่ยี วกับจุดสําคญั ของตัว ขาว โดยเลอื กสรรถอ ยคําที่สามารถเรียกรองความสนใจใหอานหรอื ตดิ ตามรายละเอยี ดของขาว 3.2 พาดหัวรอง (Subheadline) เปนขอ ความท่ีใหรายละเอยี ดเกีย่ วกับเนอื้ ขาวเพ่มิ อกี เลก็ นอย โดยใชข อความสัน้ ๆ ทีเ่ กยี่ วกับใจความสาํ คญั ของขาวเชน เดยี วกนั ซ่ึงอาจจะมหี รอื ไมมกี ็ได 3.3 ขาวนํา (Lead) เปนการบอกใจความสําคญั ของเนื้อหาขา ววา ใคร ทาํ อะไร ท่ไี หน อยา งไร เม่ือไร (Who/ What/ Where/ When/ How = 4W 1H) ซ่ึงเปนสรุปเน้ือหาสาระสําคัญของขาว อยูตอจาก พาดหัวขา วและพาดหวั รอง 3.4 รายละเอียดของขาว (Details) จะเปนการบรรยายรายละเอียดของขาวโดยเรียงลําดับจาก รายละเอียดที่สาํ คญั ทีส่ ดุ ไปยงั รายละเอียดท่ีเสริมเพมิ่ เติมเพอ่ื ใหทราบความเปน มาของขา ว 3-34_4_สค33015_หนว ย2 หนา 32 

การเขยี นขา วสามารถเขียนเปน แผนภมู ไิ ด ดงั นี้ Headline Subheadline Lead Details ภาษาทใี่ ชในการเขียนขา ว จะใชอ ดีตกาล (Past Tense) ในรปู ตางๆ เพราะเปน การเลาเรือ่ งที่ เกดิ ขน้ึ ในอดตี การจัดลําดบั การเขยี นขา วเพอ่ื อาํ นวยความสะดวก สําหรับผทู ่ไี มม เี วลาอานขา วมากนกั ก็สามารถจะอานพาดหัวขา ว พาดหวั รองและขาวนาํ กพ็ อจะ สรุปเนอื้ หาของขาวได 3-34_4_สค33015_หนว ย2 หนา 33 

ตัวอยา งขา ว พาดหวั ขา ว (Headline) 36 Miners Trapped Inside China Coal Mine POSTED BY BARB ON JULY-8-2011 ADD COMMENTS During the night on Wednesday as 36 or more miners were working down in ขา วนาํ the Zaozhuang Fangbei Coal Mine Ltd, a fire broke out trapping all miners. The mine is located in the Shangdong province in the eastern parts of China. รายละเอยี ด An air compressor in an underground parking lot of 738 feet, ignited around 6:45 pm. Rescue operations began immediately. http : //www.nocere.com/ ขา วนเี้ ปน ขาวเกย่ี วกบั เหมืองถา นหนิ ถลม และมีคนงานเหมอื งตดิ อยขู า งในเหมอื ง 36 คน โดยระหวา งทคี่ นงานเหมอื งของบริษทั จา วจวง ฟางเปย เหมอื งถา นหิน จาํ กดั กําลังทํางานอยใู นเหมอื งใน คืนวนั พธุ เกิดไฟไหมข นึ้ คนงานท้งั หมดจึงติดอยใู นเหมอื ง รายละเอียดของขาวคือเหมอื งแหงนีต้ งั้ อยใู นจังหวดั ซางตง ทางทิศตะวนั ออกของประเทศจนี คอมเพรสเซอรข องเคร่อื งปรับอากาศซงึ่ อยทู ่ีที่จอดรถชนั้ ใตด นิ ทล่ี กึ ลงไป 738 ฟตุ เกิดไฟฟา ลดั วงจร เมอ่ื เวลาประมาณ 18.45 น. ซึ่งปฏิบัตกิ ารชวยชวี ติ ไดด าํ เนนิ การทันที 3-34_4_สค33015_หนว ย2 หนา 34 

116 Dead in Joplin, Missouri Tornado พาดหวั ขาว (Headline) POSTED BY BARB ON MAY-24-2011 ADD COMMENTS It was Sunday afternoon, some were returning home from a ขาวนํา graduation ceremony in the city of 50,000 when the tornado struck. As one father and son were traveling home following the sons graduation, the รายละเอียด father instructed his son to pull over. A family member in a car in front of the father and son saw the Hummer H3 that her father and brother were in start rolling. The brother was sucked out of his seat belt and hasn’t been found yet. The Hummer was destroyed. Rescue efforts started right away. http : //www.nocere.com/ ขาวน้ีเกย่ี วกบั ภัยจากพายุทอรนาโด ซ่งึ พาดหวั ขา ววา มคี นเสียชีวติ จาํ นวน 116 คน ในเมืองจอพลนิ จากการเกดิ พายุทอรน าโดในรฐั มซิ ซูรี พายนุ ้ีเกิดขึ้นเม่ือบายวันอาทติ ย ผูค นบางสวนกาํ ลังเดนิ ทางกลบั บานหลังพิธีฉลองการสําเรจ็ การศกึ ษาในเมืองของนักศกึ ษา จาํ นวน 50,000 ตอนท่เี กดิ พายุข้ึน โดยใหรายละเอยี ดของขา ววา ขณะที่พอลูกคหู นึ่งกาํ ลงั เดนิ ทางกลับบา นหลงั จากพิธีฉลองการสาํ เร็จ การศึกษา พอ บอกใหลูกชายหลบรถเขา ขา งทาง สมาชกิ ของครอบครัวคนอนื่ ซึ่งน่งั รถอกี คนั หนึง่ ทอี่ ยู ขางหนา มองเหน็ รถ Hummer H3 ซึง่ พอและพี่ชายน่ังอยหู มนุ กลงิ้ พี่ชายกระเดน็ หลดุ จากเขม็ ขดั นริ ภยั หายไปซง่ึ ยังหาไมพบ รถ Hummer ไดร ับความเสียหาย และการใหความชว ยเหลือเร่มิ ขึ้นทันที 4. การเดินทางและการสมัครงาน 4.1 การเดนิ ทาง (Traveling) การดํารงชีวติ ประจาํ วันของคนเราน้ันตอ งมกี ารเดินทางจากที่ หนง่ึ ไปยังอกี ท่หี นงึ่ เสมอ เชน เดนิ ทางจากบานไปโรงเรยี น เดนิ ทางจากบานไปทที่ าํ งาน ไปโรงพยาบาล ไปธนาคาร ไปสถานรี ถไฟ ไปซอื้ ขา วของ ไปทองเทยี่ ว เปน ตน สํานวนภาษาองั กฤษที่มกั ใชใ นการเดินทาง คอื (1) การสอบถามขอมูลเกี่ยวกับการเดินทาง ผูที่จะเดินทางแตไมรูวิธีที่จะไปหรือไมรู เสนทาง 3-34_4_สค33015_หนวย2 หนา 35 

หรือรายละเอียดเก่ียวกับการเดินทาง จําเปนตองสอบถามขอมูลจากคนอื่น มักจะใชภาษาที่สุภาพในการ สอบถาม ไดแ ก • Could you please tell me where the post office is? (กรณุ าบอกหนอ ยไดไ หมวา ท่ที ําการไปรษณยี อยทู ไี่ หน) • Could you tell me how to go to the post office, please? (กรณุ าบอกวาจะไปทที่ าํ การไปรษณยี ไ ดอยา งไร) • Excuse me. Where is the bank? • Excuse me. Do you know where the bank is? (ขอโทษ คุณทราบไหมวา ธนาคารอยตู รงไหน) (1) การบอกทิศทาง (Direction) มสี าํ นวนที่ใชใ นการบอกทศิ ทางทม่ี กั ใชอ ยูเสมอๆ ไดแก • go straight. (ตรงไป) • at the opposite of (อยูตรงขามกบั ) • next to (อยูถัดจาก ไป) • near (อยูใ กลๆ) • turn right/turn left (เล้ยี วขวา/ เล้ยี วซา ย) • on the right/ left hand side (อยูทางดา นขวา/ซายมือ) • at the corner (อยตู รงมมุ ถนน) • Walk along. (เดนิ ไปเรอ่ื ยๆ) • .Keep walking • Cross road/ intersection (สีแ่ ยก) • behind (ขางหลงั ) • in front of (ขางหนา ) • Walk past (เดนิ ผาน) (2) การใชยานพาหนะตางๆ • by boat (โดยเรอื ) • by train (โดยรถไฟ) • by bus (โดยรถโดยสารประจําทาง) • by coach (โดยรถโดยสารปรบั อากาศ) • by taxi (โดยรถรับจา ง) • by motorcycle (โดยรถมอเตอรไซด) 3-34_4_สค33015_หนวย2 หนา 36 

• by bicycle (โดยรถจักรยานยนต) • by plane (โดยเครอื่ งบนิ ) aeroplane (เดนิ ไป) (โดยรถใตด นิ ) • on foot (โดยรถไฟลอยฟา ) • by subway • by skytrain (3) สํานวนทใี่ ชส าํ หรับการเดินทาง • .I would like to buy a ticket for Phuket (ฉันตองการซอ้ื ต๋ัวไปภเู กต็ 1 ใบ) • How much is the one-way ticket? (ตั๋วเทยี่ วเดียว ราคาเทา ไร) • What’s the price of round-trip ticket? (ตวั๋ ไป- กลบั ราคาเทาไร) • Which train goes to Chiangmai? (รถไฟขบวนไหนไปเชยี งใหม) • Which platform does the coach depart to Roi-ed? (ชานชาลาไหนที่รถโดยสารปรับอากาศออกเดินทางไปจงั หวัดรอ ยเอ็ด) • At what time does the train leave Bangkok? (รถไฟออกจากกรงุ เทพฯ เวลาเทาไร) • At what time does the plan leave for Lampang? (เครอ่ื งบนิ ไปลาํ ปางออกเวลาเทาไร) • How long does it take from Songkla to Bangkok? (การเดนิ ทางจากสงขลาถึงกรงุ เทพฯ ใชเวลาเทาไร) • When will the bus arrive? (เม่ือไรรถโดยสารประจําทางจะมาถึง) 3-34_4_สค33015_หนว ย2 หนา 37 

ตวั อยา งการนาํ ไปใชในชีวิตประจาํ วัน ตัวอยางการสนทนาในการจองต๋วั เคร่ืองบนิ Airline staff : Good afternoon, this is Air Thailand. May I help you? Sinee : Yes, I’d like to book the flight to Songkla, please. Airline staff : May I know your date of departure, please? Sinee : Monday 16th October, in the afternoon and back on Friday 20th , in the Airline staff afternoon as well. Sinee : Hold on, please. I’ll check the flight. Airline staff : Thank you. : In the afternoon of Monday 16th October, there’re two flights at Sinee Airline staff 13.30 and 16.10 p.m. and the flight on Friday afternoon is at 15.30 p.m. Sinee Which one would you prefer for the departure? Airline staff : I think the first one is better. : O.K., madame. The seat is available for both flight. May I have your name, please? Sinee : Sure! My name is Sinee Suksai. Airline staff : Alright. Your seat is already booked. Your code is 3CFDZ and please get your Sinee ticket before 14th October. Airline staff : That’s great. And how much should I pay? : The total price is 5,630 baht, madame. : Thank you. : You’re welcome. ตวั อยา งน้ี สนิ โี ทรศพั ทไ ปจองตวั๋ เครอื่ งบนิ ไปสงขลา โดยจะออกเดินทางวนั จนั ทรท ่ี 16 ตลุ าคม 2554 และเดนิ ทางกลับวันศกุ รท ี่ 20 ตลุ าคม 2554 ซงึ่ สามารถจองเท่ียวบินไดตามตอ งการ ขอใหน กั ศึกษา สงั เกตสํานวนและคําศัพทท ใ่ี ชใ นการสนทนาเพือ่ นาํ ไปใชใ นชวี ิตประจําวนั ดว ย ตัวอยางการสนทนาในการถามทิศทาง John : Excuse me. Could you please tell me where the Victory Monument is ? Mana : Yes, it’s not far from here. You can take the bus, any number, which passes in front of John Maboonkrong Center and get out off the bus at the fifth bus stop. Mana : Would you be so kind to show me the way to the bus stop as well? : Certainly. Walk straight ahead. When you reach the big intersection, turn left, you’ll see the John Mana overpass. Cross the road by the overpass. Get down at the other side of the road. You’ll see the bus stop. Wait there and take any bus to the Victory Monument. : Everything is clear. Thank you very much. : You’re welcome. 3-34_4_สค33015_หนวย2 หนา 38 

จอหนซึง่ เปน นักทองเทยี่ วชาวตา งประเทศตองการไปท่อี นสุ าวรยี ช ยั สมรภมู แิ ตไ มรทู าง จงึ ถามทาง คนไทยทเ่ี ดินผา นแถวนน้ั มานะจงึ บอกทางใหจอหนจนเขา ใจ จอหน ไดกลา วขอบคณุ มานะ ซึง่ มานะตอบวา ดวยความยินดี นกั ศกึ ษาอยาลมื สังเกตการใชสาํ นวนและคาํ ศพั ทในการสนทนาเพ่ือนาํ ไปใชในชีวติ ประจาํ วนั ดว ย กิจกรรมที่ 2 ใหนกั ศึกษาหาตัวอยา งการใชภ าษาองั กฤษเพ่อื ตดิ ตอส่อื สารในโอกาสตางๆ โฆษณาภาษาอังกฤษ ภาษาอังกฤษในการเดินทาง และภาษาองั กฤษในการสมคั รงาน มา 1 ตัวอยาง พรอมอธบิ ายสาระสาํ คัญของ ตัวอยางทยี่ กมานั้น ……………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………….. 3-34_4_สค33015_หนว ย2 หนา 39 

กลมุ ที่ 3 กลมุ รายวิชาคณิตศาสตร เรอื่ งที่ 1 การใหเหตผุ ล 1. การใหเหตผุ ล การใหเหตุผลมีความสําคัญเพราะการดําเนินชีวิตของคนเราตองขึ้นอยูกับเหตุผล ไมวาจะเปน ความเชื่อ การโตแยงและการตัดสินใจ เราจําเปนตองใชเหตุผลประกอบทั้งส้ิน ในทางคณิตศาสตรแบงการ ใหเ หตผุ ลเปน 2 ประเภท ไดแก การใหเหตุผลแบบอปุ นัย และ การใหเหตผุ ลแบบนิรนยั 1.1 การใหเหตุผลแบบอุปนัย (Inductive Reasoning) หมายถึง การสรุปผลภายหลังจากการ คนพบความจริงท่ีไดจากการใช การสังเกตหรือการทดลองมาแลวหลายๆ คร้ัง จากทุกๆ กรณียอยๆ แลว นํามาเปน บทสรปุ เปน ความรูแ บบท่วั ไป การใหเหตุผลโดยยึดความจริงสวนยอยที่พบเห็นไปสูความจริงสวนใหญ น่ันคือ กระบวนการใหเ หตผุ ลแบบอปุ นยั ประกอบดวย 1.1.1 การสังเกตขอมูล 1.1.2 พิจารณารูปแบบ (pattern) 1.1.3 สรุปเปน นยั ทวั่ ไป (generalization) ตัวอยางการใหเหตุผลแบบอปุ นัยทัว่ ๆไป 1. มนุษยสังเกตพบวาทุกๆ วันดวงอาทิตยข้ึนทางทิศตะวันออกและตกทางทิศตะวันตก จึงสรุปวาดวงอาทิตยข น้ึ ทางทศิ ตะวันออกและตกทางทศิ ตะวันตกเสมอ 2. ชาวสวนมะมวงสังเกตวาถาปใดมีหมอกมาก ปนั้นจะไดผลผลิตนอย เขาจึงสรุปวาหมอก เปนสาเหตุท่ีทําใหผลผลิตนอย ตอมามีชาวสวนหลายคนทดลองฉีดนํ้าลางชอมะมวง เม่ือมีหมอกมากๆ พบวา จะไดผ ลผลติ มากขนึ้ จึงสรุปวา การลา งชอมะมว งในชวงมหี มอกมาก จะทําใหไดผ ลผลติ มากขึ้น 3. นายสมบัติและหลายๆ คน พบวา ทุกคร้ังที่ทําความดีจะมีความสบายใจ จึงสรุปวาการทํา ความดจี ะทาํ ใหเกดิ ความสบายใจ 3-34_4_สค33015_หนวย2 หนา 40 

ตวั อยา งการใหเ หตุผลแบบอุปนัยทางคณติ ศาสตร 1. จงใชการใหเ หตผุ ลแบบอปุ นยั สรุปผลเกี่ยวกับผลบวกของจาํ นวนคู 2 จาํ นวน 0+2 = 2 (จํานวนคู) 2+4 = 6 (จาํ นวนคู) 4+6 = 10 (จาํ นวนค)ู 6+8 = 14 (จาํ นวนค)ู 8+10 = 18 (จาํ นวนคู) สรปุ ผลวา ผลบวกของจาํ นวนคสู องจํานวน เปน จาํ นวนคู 2. 11× 11 = 121 111× 111= 12321 1111× 1111= 1234321 11111× 11111=123454321 3. (1× 9) +2 = 11 (12× 9) +3 = 111 (123× 9) +4 = 1111 (1234× 9) +5 = 11111 ขอสังเกต 1. ขอสรุปของการใหเหตผุ ลแบบอปุ นัยอาจไมจริงเสมอไป 2. การสรปุ ผลของการใหเหตผุ ลแบบอุปนัยอาจข้ึนอยูกบั ประสบการณข องผูสรปุ 3. ขอ สรุปทไี่ ดจากการใหเ หตผุ ลแบบอปุ นัยไมจ าํ เปนตองเหมือนกนั 1.2 การใหเหตุผลแบบนิรนัย (Deductive Reasoning) เปนการนําความรูพ้ืนฐานที่อาจเปน ความเช่ือ ขอตกลง กฎหรือบทนิยาม ซ่ึงเปนสิ่งที่รูมากอนและยอมรับวาเปนจริง เพื่อหาเหตุผลนําไปสู ขอสรุป ซึ่งการใหเหตุผลแบบน้ีไมไดคํานึงถึงความเปนจริงหรือความเท็จ แตจะคํานึงถึงเฉพาะขอสรุปท่ี ตองออกมาไดเ ทาน้ัน 3-34_4_สค33015_หนวย2 หนา 41 

กระบวนการการใหเ หตผุ ลแบบนริ นัย สามารถพจิ ารณาจากแผนภาพดังนี้ เหตุหรือสมมติฐาน เท็จ จรงิ ( FALSE) ( TRUTH) ผลหรอื ผลสรุป สรปุ ไมถ ูกตอง สรุปไดถ กู ตอ ง การใหเ หตผุ ล การใหเ หตุผล ไมสมเหตุสมผล ไดส มเหตุสมผล INVALID VALID ตวั อยางการใหเหตผุ ลแบบนริ นัย 1. เหตุ 1) จาํ นวนคหู มายถึงจาํ นวนทหี่ ารดว ย 2 ลงตัว 2) 10 หารดว ย 2 ลงตวั ผล 10 เปน จํานวนคู 2. เหตุ 1) คนทไี่ มมีหนสี้ ินและมีเงนิ ฝากในธนาคารมากกวา 10 ลา นบาท เปน เศรษฐี 2) คณุ มานะไมม หี นีส้ ินและเงินฝากในธนาคาร 11 ลา นบาท ผล คณุ มานะเปนเศรษฐี 3. เหตุ 1) นกั ศกึ ษาท่ีอยกู ลางแจง ทุกคนจะตองมสี ุขภาพดี 2) เกยี รติศกั ด์เิ ปนนกั ฟุตบอลทีมชาติไทย ผล เกียรติศกั ดิ์มสี ุขภาพดี จะเห็นไดวาตัวอยางทั้ง 3 เปนการยอมรับความรูพื้นฐานหรือความจริงบางอยาง แลวจึงหา ขอสรุปจากสิ่งที่ยอมรับแลวน้ัน ซึ่งเรียกวาผล การสรุปผลจะถูกตองก็ตอเมื่อเปนการสรุปผลไดอยาง 3-34_4_สค33015_หนว ย2 หนา 42 

สมเหตุสมผล (VALID) สวนตัวอยางตอไปน้ีเปนการสรุปผลท่ีไมสมเหตุสมผล (INVALID) แมวาขออาง หรือเหตุท้ังสองขอจะเปนจริง แตการที่เราทราบวาเรือทุกลําลอยนํ้าไดก็ไมไดหมายความวาส่ิงอ่ืนๆ ทล่ี อยน้าํ ไดจ ะตอ งเปนเรอื เสมอไป จึงมขี อ สังเกตหลายประการ ดงั นี้ 1. เหตุเปนจริง และผลเปน จรงิ 2. เหตเุ ปนเทจ็ และผลเปน เท็จ 3. เหตอุ าจเปน จริงและผลอาจเปนเทจ็ 4. ผลสรุปสมเหตุสมผลไมไ ดเปนการประกนั วา ขอสรปุ จะตอ งเปน จรงิ เสมอไป 2. การอา งเหตผุ ลโดยใชแ ผนภาพของเวนน-ออยเลอร ออยเลอรเ ปน นกั คณติ ศาสตรช าวสวิสเซอรแ ลนด มีชวี ติ อยรู ะหวา ง ค.ศ. 1797-1783 เขาได คน พบวธิ กี ารตรวจสอบความสมเหตสุ มผลโดยใชว งกลมซงึ่ เปนวธิ กี ารท่งี ายและรวดเรว็ โดยมีหลกั การ ดงั นี้ 1. เขยี นวงกลมแทนเทอมแตละเทอม โดยเทอม 1 เทอมจะแทนดว ยวงกลม 1 วงเทานน้ั 2. ถา เทอม 2 เทอมสัมพนั ธก ัน กเ็ ขียนวงกลมใหคาบเกยี่ วกนั 3. ถา เทอม 2 เทอมไมส ัมพันธก ัน กเ็ ขียนวงกลมใหแยกหา งจากกนั AB AB 3-34_4_สค33015_หนว ย2 หนา 43 

“ ขอ ความ” หรือ “เหตแุ ละผล” และแผนภาพเวนน- ออยเลอร ที่ใชในการใหเหตุผลมี 6 แบบ ดงั นี้ แบบท่ี เหตแุ ละผล แผนภาพ 1 สมาชิกของ A ทกุ ตัวเปน สมาชิกของ B เชน สามเหล่ียม B ดานเทา ทุกรปู เปนสามเหลี่ยมหนา จวั่ A 2 ไมม สี มาชกิ A ใดๆ เปน สมาชิกของ B เชน ไมม สี ามเหลีย่ ม AB มมุ ฉากใดๆ เปน สามเหลย่ี มดา นเทา A B 3 มสี มาชิกของ A บางสว นไมเ ปนสมาชกิ ของ B เชน สามเหล่ียมมุมฉากบางรูปเปน สามเหลีย่ มหนา จว่ั AB 4 มสี มาชิกของ A บางสว นเปน สมาชิกของ B 5 มสี มาชิกของ A หน่งึ สมาชกิ ท่เี ปนสมาชกิ ของ B เชน A A B และ B เปนจํานวนสามเหลีย่ ม (Triangular numbers) 21 ≤ A และ B ≥ 21 (21เปนจาํ นวนสามเหล่ียม) 6 มีสมาชิกของ A หนึ่งสมาชิกท่ีไมเปน สมาชกิ ของ B เชน B A เปนเซทของคนทีพ่ กั อาศยั อยูใ นกรุงเทพฯ A .a1 นายกอนพักอาศัยอยูในสมุทรสาครและเปนลูกของ .a1 นายทองคาํ หรือ สรุปวา นายทองคาํ อาจจะพกั อาศยั อยใู นกรงุ เทพฯ หรอื สมุทรสาคร หรือไมใชก็ได BB 3-34_4_สค33015_หนว ย2 หนา 44 

ตัวอยาง การตรวจสอบความสมเหตุสมผลของการใชเหตุผล โดยใชแผนภาพของ เวนน- ออยเลอร ตัวอยา งท่ี 1 เหตุ 1: คนทุกคนเปน ส่งิ ที่มสี องขา 2: ตาํ รวจทกุ คนเปนคน ผล ตํารวจทกุ คนเปนสง่ิ ทีม่ สี องขา วธิ กี ารคิด จากเหตุ 1 เขยี นเปน แผนภาพไดด งั น้ี สง่ิ ท่มี ี2ขา คน จากเหตุ 2 เขียนเปนแผนภาพไดดงั นี้ คน ตํารวจ แผนภาพรวม ส่งิ ทมี่ ี 2 ขา คน ตาํ รวจ จากแผนภาพรวมจะเหน็ วา วงของ “ตาํ รวจ” อยูในวงของ “สิง่ ที่มี 2 ขา แสดงวา “ตํารวจทกุ คนเปนส่งิ ทีม่ ี 2 ขา” ซึ่งสอดคลอ งกบั ผลสรปุ ทกี่ ําหนดให ดังนั้น การใหเ หตุผลน้ีสมเหตุสมผล 3-34_4_สค33015_หนวย2 หนา 45 

ตัวอยางที่ 2 เหตุ เหตุ 1 : สนุ ัขบางตวั มขี นยาว 2: มอมเปนสนุ ขั ของฉัน ผล : มอมเปน สุนขั ที่มขี นยาว วธิ ีการคดิ จากเหตุ 1 เขยี นเปน แผนภาพไดดังน้ี เม่อื A แทนเซทของสนุ ัข A B B แทนเซทสิง่ ที่มีขนยาว สุนขั สิ่งทมี่ ี ขนยาว C แทนมอม จากเหตุ 2 เขียนเปนแผนภาพไดด งั น้ี A สนุ ัข มอม C แผนภาพรวม B A •C ส่ิงท่มี ขี นยาว จากแผนภาพรวมจะเหน็ วาวงของ “มอมสุนขั ของฉัน” ไมอยูในวงของ “ส่งิ ท่ีมขี นยาว” แสดงวา “มอมเปนสนุ ัขแตข นไมยาว” ซง่ึ ไมสอดคลองกับผลสรุปท่กี ําหนดให ดงั น้ัน การใหเหตุผลนีไ้ มสมเหตสุ มผล 3-34_4_สค33015_หนวย2 หนา 46 

กรณีตัวอยางทีเ่ กี่ยวกบั ชีวติ ประจําวนั ในเร่ืองของการใหเหตุผลน้ี ถาลองพิจารณาดูดีๆ แลวจะเห็นวาในชีวิตประจําวันของคนเรานั้น มีเหตุมีผลในการคิดและการกระทําอยูเสมอ บางคนมีเหตุมีผลที่สอดคลองกับการกระทํา แตบางคนมีเหตุ มีผลไมสอดคลองกับการกระทํา การใหเหตุผลทางคณิตศาสตรจะมีความแตกตางจากเหตุผลโดยท่ัวไปอยู บาง นกั ศึกษาตองพิจารณาใหดี การหลงขอ มูลหรือหลงประเดน็ จะทาํ ใหเ กิดการเขาใจและตดั สินใจผิดพลาด ขอใหลองคิดตามและคดิ หาเหตุผลจากปญหาตรรกศาสตรน ้ดี ู มีเร่ืองเลาตอๆ กันมาต้ังแตคริสตศตวรรษท่ี 8 เรื่องมีอยูวาชาวสวนคนหน่ึงตองการขามแมนํ้า แหงหนึ่ง เขาจําเปนตองนําสัมภาระตางๆ ไปดวย แตเน่ืองจากเขามีแกะ1ตัว หมาปา 1 ตัว และกะหลํ่าปลี 1 ลัง เรือของเขามีขนาดเล็ก สามารถบรรทุกตัวเขาและสัมภาระไดทีละ 1 อยางเทานั้น ถาเขานําหมาปาไป เท่ียวแรกกับเขา ทิ้งแกะไวกับกะหล่ําปลี แกะก็จะกินกะหล่ําปลีหมด แตถาเขานําเอากะหล่ําปลีไปกับเขา หมาปา ก็จะกนิ แกะ นักศึกษาจะมีวิธีคิดหาหนทางใดท่ีจะชวยชาวสวนคนน้ีในการขามแมน้ํา โดยสามารถรักษา ทุกอยา งไว และขา มฟากไปไดท ้ังหมด ? คําตอบ เท่ียวที่หน่ึงนําแกะขามฟากไปกอน กลับมานําหมาปาขามไป ปลอยหมาปาไวและนําแกะกลับมา แลว ปลอยแกะไว ณ จดุ เริม่ ตน นํากะปล่ําปลีขา มฟากไปยงั ฝงที่มหี มาปา จากนั้นกลับมารับแกะขาม ฟากกลบั ไปใหม ทกุ อยา งก็ปลอดภัย รวมเดนิ ทางไป-กลบั 4 รอบ 3-34_4_สค33015_หนวย2 หนา 47 

กิจกรรมที่ 3 ขอ ท่ี 1 จงเติมคาํ ตอบในชอ งวางตอ ไปนี้ ใหถ ูกตอ ง 1.1 3, 9, 15, , 27, , 1.2 1, 2, 4, 8, , , 64 1.3 ถา 3+6+9 = 18 3+6+9+ = 30 3+6+ + +15 = 45 ขอท่ี 2 จงตรวจสอบวาผลท่ไี ดส มเหตุสมผลหรือไม 2.1 เหตุ 1. ชาวสวนทกุ คนเปนคนอดทน 2. ลุงมาเปน ชาวสวน ผล ลงุ มาเปนคนอดทน 2.2 เหตุ 1. สตั วมปี กจะบนิ ได 2. นกนางนวลเปน สตั วป ก ผล นกนางนวลบินได 3-34_4_สค33015_หนวย2 หนา 48 

ขอที่ 2 ใชแ ผนภาพในการตรวจสอบ ขอ 2.1 จากเหตุ 1 เขียนแผนภาพไดเ ปน คน ชาวสวน จากเหตุ 2 เขยี นเปน แผนภาพไดเ ปน ชาวสวน ลุงมา แผนภาพรวม คนอดทน ชาวสวน ลุงมา สรปุ ลุงมาเปนคนอดทน เปน การสรปุ ท่ีสมเหตสุ มผล หนา 49  3-34_4_สค33015_หนวย2

ขอ 2.2 จากเหตุ 1 เขียนเปนแผนภาพไดเปน สิ่งที่บนิ ได สตั วปก จากเหตุ 2 เขียนเปน แผนภาพไดเปน สัตวปก นก นางนวล แผนภาพรวม สงิ่ ทบ่ี ินได สัตนวกป ก นางนว สรุป นกนางนวลเปน นกทบี่ นิ ได เปน การสรุปทส่ี มเหตสุ มผล หนา 50  3-34_4_สค33015_หนวย2

เรื่องท่ี 2 ความนา จะเปน ในชีวิตประจําวันของคนเรานั้น มักจะมีการกระทําหรือการทดลองใดๆ ที่เกิดผลลัพธได หลายวิธี ดังน้ันหากไดเรียนรูกฎเกณฑท่ีเก่ียวของจะทําใหการนับ การคิดหรือการคํานวณงายข้ึน โดยมี รายละเอยี ดของสิง่ ทจ่ี ะตองเรยี นรดู งั ตอ ไปนี้ 1. กฎเบ้ืองตน เกี่ยวกบั การนบั และแผนภาพตน ไม เปน การหารูปแบบหรือจาํ นวนวิธที ี่อาจ เกิดข้นึ ไดจ ากการนับทั้งหมด โดยมีกฎเบอื้ งตนเกยี่ วกับการนับจากการทํางาน ดังน้ี 1.1 การทาํ งานที่มี 2 อยา งหรือสองขนั้ ตอน ถา งานอยางแรกมวี ธิ ทําได n1, วธิ ี และในแตละวิธีทาํ งานอยางแรกมวี ิธที จี่ ะทาํ งานอยา งท่ี สองได ท2 วิธี แลว วธิ ที ่ีทาํ งานท้งั สองอยา งจะเทากับ n1,n2 วธิ ี ขอใหน ักศกึ ษาดแู ผนผังการทาํ งานซึง่ สามารถเขียนแผนผังการทํางานไดดังน้ี งานที่ 1 งานท่ี 2 มีวิธทําได n1 วิธี มวี ิธีทําได n2 วิธี ดังนั้นจํานวนวิธที าํ งานท้งั สองอยาง (2งาน) = n1× n2 วธิ ี (สามารถเขยี นเปน n1 n2) เพอ่ื ใหเกิดความเขาใจงายขน้ึ สามารถแจกแจงผลการนบั แตล ะวิธีไดโดยใชแผนภาพ ตน ไม ดงั ตวั อยาง ตัวอยางที่ 1 มีเหรยี ญ 2 เหรยี ญ เม่ือโยนพรอมกนั 1 ครง้ั จะเกดิ ผลลพั ธไ ดท ง้ั หมดกี่วธิ ี วิธที ํา โยนเหรยี ญพรอ มกัน 1 คร้งั เปน การทาํ งาน 2 อยา ง เหรียญที่ 1 เหรียญท่ี 2 มวี ิธีทําได 2 วิธี มวี ธิ ที าํ ได 2 วธิ ี 3-34_4_สค33015_หนว ย2 หนา 51 

งานอยางแรก การเกิดเหรียญท่ี1 ซ่ึงมี2หนาเกิดได2วิธี คือ อาจเกิดหัว (H) หรือ กอย(T) ก็ได (และในแตละวิธที ีเ่ กดิ เหรยี ญท1่ี ยงั มวี ิธีเกดิ เหรยี ญท่2ี ไดอ กี ) งานอยางที่สอง การเกิดของเหรียญท่ี2 ซ่ึงมี 2หนา เกิดได2วิธีคือ อาจเกิดหัว(H) หรอื กอ ย(T) ก็ไดเ ชน กนั ดังน้ัน การโยนเหรียญ 2 เหรียญพรอมกัน 1 คร้ัง จึงเกิดได = 2× 2 = 4 วิธี สามารถแจกแจงโดย แผนภาพตนไมไ ดด ังน้ี เหรียญท1่ี เหรยี ญที่2 H H T งาน H T T นั่นคือ โยนเหรียญ 2 เหรียญพรอมกัน เกิดได 4 วิธี คือ หัวหัว (HH) หัวกอย (HT) กอยหัว (TH) และกอ ยกอย (TT) ตัวอยา งที่ 2 โยนลูกเตา 2 ลกู พรอมกัน 1 ครง้ั เกดิ ไดทง้ั หมดกว่ี ิธี วธิ ีทํา โยนลกู เตา 2 ลูกพรอมกนั 1 ครัง้ เปน การทาํ งาน 2 อยาง ลูกที่1 ลกู ที่2 มีวธิ ีทาํ ได 6 วิธี มวี ิธที ําได 6วธิ ี งานอยางแรก – การเกดิ เหตกุ ารณข องลูกเตา ลกู ที่ 1 ซึ่งมี 6 หนา เกดิ ได 6 วธิ คี ืออาจหงาย เลข 1, 2, 3, 4, 5 หรอื 6 งานอยางทีส่ อง – การเกิดเหตุการณของลกู เตา ลกู ที่ 2 ก็เชน เดยี วกนั กับลูกที่ 1 ∴ การโยนลูกเตา 2 ลูกพรอ มกัน 1 คร้งั จึงเกดิ ได = 6× 6 = 36 วธิ ี 3-34_4_สค33015_หนวย2 หนา 52 

สามารถแจกแจงผลลัพธไ ดด งั นี้ 1 2 3 4 5 6 - เลขหนึ่งของลูกที่ 1 1 2 3 4 5 6 - เลขหนง่ึ ของลูกท่ี 2 (1, 1) (1, 2) (1, 3) (1, 4) (1, 5) (1, 6) (2, 1) (2, 2) (2, 3) (2, 4) (2, 5) (2, 6) (3, 1) (3, 2) (3, 3) (3, 4) (3, 5) (3, 6) (4, 1) (4, 2) (4, 3) (4, 4) (4, 5) (4, 6) (5, 1) (5, 2) (5, 3) (5, 4) (5, 5) (5, 6) (6, 1) (6, 2) (6, 3) (6, 4) (6, 5) (6, 6) 1.2 การทํางานท่ีมี 3 อยาง หรือ 3 ขั้นตอน เปนวิธีการท่ีสามารถนําแนวคิดของการทํางาน 2 อยางมาใชไ ด ซึ่งจะแสดงใหเ หน็ ชัดเจนดว ยแผนภาพตนไมไ ดเชนกัน ขอใหนกั ศึกษาดจู ากตัวอยา ง ตวั อยา งที1่ บรษิ ัทรถยนตแ หง หนึ่ง ผลติ ตวั ถังรถยนตออกมา 2 แบบ เครอื่ งยนต 2 ขนาดและ สีตา งกนั 3 สี ถาบรษิ ัทตอ งการจะแสดงแบบรถยนตใ หค รบทกุ แบบ ทุกขนาดและทกุ สี จะตอ งใชร ถยนตแ สดงอยา งนอ ยทสี่ ุดกีค่ นั วธิ ที ํา โดยใชแผนภาพตน ไม จะไดผลดงั นี้ การทาํ งานมี 3 ขน้ั คือ ข้นั ท่ี 1 ขน้ั ที่ 2 ขัน้ ที่ 3 ตัวถัง เครอ่ื ง สี เกิดเปน ผลงาน (ถ1, ถ2) (ค1, ค2) (ส1, ส2, ส3) ส1 ถ1 ค1 ส1 ถ1 ค1 ส2 ค1 ส2 ถ1 ค1 ส3 ถ1 ค2 ส1 ถ1 ส3 ถ1 ค2 ส2 ถ1 ค2 ส3 งาน ค ส1 ถ2 ค1 ส1 ถ2 ค1 ส2 2 ส2 ถ2 ค1 ส3 ถ2 ค2 ส1 ประกอบ ถ2 ส3 ถ2 ค2 ส2 รถยนต ถ2 ค2 ส3 ค ส1 1 ส2 ส3 ค ส1 2 ส2 ส3 ดังน้ันจะตองมีรถยนตแ สดงอยางนอย12คนั จงึ จะครบทกุ แบบทุกสแี ละขนาด 3-34_4_สค33015_หนวย2 หนา 53 

เมื่อพิจารณาแผนภาพตนไมแลวจะพบวาสามารถหาจํานวนวิธีหรือจํานวนรูปแบบในการทํางานได โดยมี กฎเบื้องตน ในการแกโจทยป ญ หา ดังนี้ 1) พจิ ารณาวางานหรอื เหตุการณท ีโ่ จทยก ําหนดมาน้ันคืออะไร จดั แบง ออกเปน กีข่ ัน้ ตอนท่ตี อ เน่อื งกนั 2) พิจารณาเงื่อนไขตางๆท่กี ําหนดมาในแตล ะข้ันตอนบันทึกไว 3) หาจํานวนวิธีที่สามารถเลือกทํางานในแตละขั้นโดยเริ่มจากข้ันที่มีเง่ือนไขมากท่ีสุดกอนแลวจึงพิจารณาข้ัน อ่ืนๆทมี่ เี งอื่ นไขรองลงมาตามความสําคญั 4) นาํ จํานวนวธิ ีทไ่ี ดใ นแตล ะขัน้ ตอนคณู กนั จะไดจ าํ นวนรูปแบบหรอื จํานวนวธิ ีทอ่ี าจเกิดขน้ึ ไดท้ังหมด 2. ความนา จะเปนของเหตกุ ารณ ในชีวิตประจําวันนักศึกษาจะตองพบกับการคาดคะเนหรือประมาณการหรือโอกาส เพ่ือใชในการตัดสินใจ โอกาสในการเกิดเหตุการณตางๆจะมากหรือนอยขึ้นอยูกับอัตราสวนระหวางจํานวนสมาชิกของเหตุการณนั้นกับจํานวน คร้ังของการทํางาน ซึ่งเหตุการณเ หลาน้ีจะเก่ยี วของกบั คําตา งๆ ดงั น้ี 2.1 การทดลองสุม(Random Experiment) คือการทดลองที่ไมสามารถระบุผลลัพธไดอยางแนนอน แตบอกไดวา ผลลัพธข องการทดลองนั้นมโี อกาสอะไรเกิดข้ึนไดบา ง เชน 1) การทอดลูกเตา1ลูก1ครั้งแตมท่ีจะไดเกิดขึ้นไดคือ1, 2, 3, 4, 5หรือ6ซ่ึงไมสามารถบอกไดวาจะเปน แตม อะไรใน6แตมนี้ ผลลัพธท งั้ หมดทจ่ี ะเกิดขนึ้ คอื แตม 1, 2, 3, 4, 5 และ6 2) การหยิบลกู ปง ปอง1ลูกจากกลอ งท่ีมีลกู ปงปอง 5 ลกู 5 สี ลูกปงปองทห่ี ยิบไดอ าจเปนสีใดสีหน่งึ ใน 5 สี 2.2 แซมเปลสเปซ (SampleSpace) เปนเซทที่มีสมาชิกประกอบดวยส่ิงท่ีตองการท้ังหมดจากการทดลองอยางใด อยางหนง่ึ (บางครง้ั เรียกวา UnilersalSet) เขยี นแทนดวยSเชนในการโยนลูกเตา 1คร้ังถา ตอ งการดูวามีเลขอะไรขึ้นมาไดบาง ผลลัพธท อ่ี าจเกดิ ขนึ้ ไดคือลกู เตา ข้นึ แตม 1หรอื 2หรือ3หรือ4หรือ5หรอื 6 ดงั นัน้ แซมเปล สเปซท่ีไดค ือ S = {1, 2, 3, 4, 5, 6} 2.3 เหตุการณ (Event)คือเซทท่ีเปน สบั เซทของSampleSpaceหรอื เหตุการณทเ่ี ราสนใจจากการทดลองสุม เชน ในการโยนลกู เตา1ลูก1ครั้งถาผลลพั ธท่ีสนใจคอื จํานวนเต็มที่ได เราสามรถเขยี นSampleSpace เปน S = {1, 2, 3, 4, 5, 6} ถาให E1 เปนเหตกุ ารณท่ไี ดแตม ซึง่ หารดวย 3 ลงตัว จะได E1 = {3, 6} และถาให E2 เปน เหตกุ ารณท่ีไดแ ตมมากกวา 2 จะได E2 ={3, 4, 5, 6} 3-34_4_สค33015_หนวย2 หนา 54