TREND_2019_2P

การเดินทางมาถึงของสมาร์ทโฟนท�ำให้เราแทบจะห่าง เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC จากอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์เพียงแค่ไม่กี่เซ็นติเมตร Core Idea : Technology McKinsey&Company บรษิ ทั ผเู้ ชยี่ วชาญทใี่ หค้ ำ� ปรกึ ษา ด้านพาณิชย์ ธุรกิจ และนวัตกรรม ระบุแนวโน้มโลก Server Farm ลักษณะนี้ว่าเป็นยุคแห่งระบบอัตโนมัติ (Automation Age) ซึ่งไม่ใช่แค่การใช้งานนวัตกรรมหรือเทคโนโลยี ดิจิทัลเท่านั้น แต่ยังรวมถึงการใช้พื้นที่ด้านการเรียนรู้ การท�ำงาน การฝึกฝน และการสร้างอาชีพ ดว้ ยระบบ อัตโนมตั ิด้วยเช่นกนั ตัง้ แต่การขยายตวั ของ Internet of Things (IoT) อินเทอร์เน็ตที่อยู่ในทุกสรรพส่ิง ข้อมูล มหาศาลทเี่ กบ็ ไวใ้ นทกุ ทแ่ี มแ้ ตใ่ นอากาศอยา่ งระบบคลาวด์ (Cloud) การหลงั่ ไหลเขา้ สรู่ ะบบอตั โนมตั ิ กเ็ พอื่ เออ้ื แกก่ าร ใช้งานบนฐานข้อมูลไดอ้ ย่างสะดวกนน่ั เอง เชน่ เดยี วกับ ระบบ AI ที่เขา้ มาจัดการข้อมูล โดยมบี ทบาทเปน็ ผ้ชู ่วยในชีวิตประจ�ำวนั อย่าง Siri จาก Apple, Cortana จาก Microsoft, Google Now จาก Google, Alexa จาก Amazon และ M จาก Facebook ซ่งึ การท�ำงาน ของระบบอัตโนมัติเหล่าน้ีได้เปล่ียนพฤติกรรมการบริโภคนิยมไปโดย สน้ิ เชงิ ทีช่ ดั เจนทีส่ ุดคือ ธุรกรรมทางธนาคารท่ตี ่างไปจากเดมิ ทกุ วนั น้ี เราสามารถใช้ควิ อาร์โคด้ หรอื เซิร์ฟเวอรใ์ นระบบแบงคก์ ้ิงตา่ งๆ ไดอ้ ย่าง รวดเรว็ และสะดวกสบาย มีผลทำ� ให้ธนาคารปิดตวั ลงหลายสาขาท่ัวโลก และยังกระทบถึงอัตราการจ้างงานของแรงงานมนุษย์ในหลายภาคธุรกิจ ซ่ึงสำ� หรับโลกยคุ ใหม่ 151

เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC Core Idea : Technology @FranckUXJapan หลายประเทศท่ีเดินไวจึงจ�ำเป็น ต้องรับมือและพัฒนาศักยภาพ แรงงานคนร่วมกันไปกับระบบ อตั โนมตั ิ โดยคำ� นงึ ถงึ โอกาสใหมท่ ่ี จะเกดิ ขน้ึ ในรปู แบบการจา้ งงานท่ี ประสานกนั ระหวา่ งคนกบั หนุ่ ยนต์ และเตมิ เตม็ ชอ่ งวา่ งดว้ ยเทคโนโลยี ทส่ี ามารถตอบโจทยก์ ารใช้งานได้ ทุกฝ่าย Cobot (Collaborative Robot) แรงงานแห่งยุคปฏิวัติอุตสาหกรรมได้ผ่านช่วงระยะเวลาการเติบโต ต้ังแต่ยุค พลังไอน้�ำของเจมส์ วัตต์ พลังระบบสายพานผลิตรถยนต์ของเฮนรี่ ฟอร์ด สู่ ยุคคอมพิวเตอร์อัตโนมัติ และมาจนถึงทุกวันนี้ท่ีเข้าสู่ยุคพลังแห่งเทคโนโลยี ดิจิทัล ท่ีเช่ือมโยงความสามารถเหมือนมนุษย์และความปลอดภัยไว้อย่างมี ประสิทธิภาพ เพื่อตอบโจทย์การท�ำงานในทุกสายการผลิตและการให้บริการ แรงงานหุ่นยนต์ท่ีเข้ามามีบทบาทท�ำให้ชีวิตคนง่ายขึ้น ไม่ได้หมายถึงการมาใน รูปแบบของเคร่ืองยนต์ หรือรูปร่างในหนังไซไฟ แต่หมายถึงระบบ “ปัญญา ประดิษฐ์” หรือ Artificial Intelligence (AI) ท่ีจะเข้ามามีบทบาทในการสร้าง ระบบ Robotics and Autonomous Systems (RAS) เพ่ือวิเคราะห์การท�ำงาน ของหุ่นยนต์ ตรวจจับความผิดปกติท่ีอาจเกิดขึ้น รวมถึงควบคุมระบบให้เกิด ความลื่นไหลและมีศักยภาพในการท�ำงาน จึงเรียกแรงงานหุ่นยนต์ลักษณะน้ี ว่า Gray Collar ซึ่งหมายถึงแรงงานท่ีมีความสามารถ มีฝีมือเฉพาะ สามารถ พัฒนาความคิดการท�ำงานดั่ง White Collar และมีศักยภาพในการท�ำงานใน ปริมาณมากด่ังอุตสาหกรรมโรงงานอย่าง Blue Collar อีกเช่นกัน 152

ความสามารถของหุ่นยนต์เป็นความ เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC จรงิ ทตี่ อ้ งยอมรบั ซง่ึ หากนำ� ศกั ยภาพ Core Idea : Technology เหล่านั้นมาพัฒนาคู่กับระบบคน บริษัทผู้น�ำด้านวิจัยเทคโนโลยี UR3 โดย Universal Robots เชอ่ื วา่ จะสามารถกอ่ ใหเ้ กดิ ผลลพั ธท์ ดี่ ี ย่ิงขึ้น McKinsey & Company ได้ รวบรวมสถติ กิ ารเตบิ โตของระบบการ ทำ� งาน Cobot ในอตุ สาหกรรมของ สหรฐั อเมรกิ า วา่ สงู ขนึ้ มาจากปี 2016 เปน็ 10% และจะสามารถขยบั เปน็ 25% ภายในปี2025 จากการสำ� รวจแรงงาน คนท้ังในสหรัฐอเมริกาและสหราช- อาณาจกั ร พบวา่ มากกวา่ 80% ไดร้ เิ รม่ิ การฝกึ ทำ� งานกบั หนุ่ ยนตบ์ า้ งแลว้ และ พรอ้ มจะรบั มอื กบั การท�ำงานระบบน้ี เพราะเชื่อในความเป็นกลางและความปลอดภัย เช่นเดียวกับบริษัท Dell ท่ี คาดการณ์ว่าหลายบริษัทในภาคอุตสาหกรรม ต้องปรับตัวเรื่องวิชาชีพของ แรงงานคน ใหส้ ามารถเรยี นรแู้ ละประสานความสามารถเขา้ กบั หนุ่ ยนตไ์ ด้ ซึ่ง รวมไปถงึ การปรบั ตวั ของระบบการศกึ ษา ทต่ี อ้ งพฒั นาศกั ยภาพดา้ นทกั ษะ เพอื่ โลกอนาคตทม่ี คี วามเทา่ เทียมกนั ระหว่างคนกบั หนุ่ ยนต์ อยา่ งสถาบนั ออกแบบ เดนมาร์ก Kolding ท่รี ่วมมอื กบั บรษิ ัท LEGO ออกแบบโปรแกรมการเรยี นสาขา Design for Play หลกั สตู รปริญญาตรี 2 ปี ด้วยวตั ถปุ ระสงคว์ า่ นักเรียนทจ่ี บ จากหลักสูตรน้ี จะสามารถสร้างสรรค์ผลงานและน�ำไปใช้ส�ำหรับการทำ� งานใน องค์กร โดยสามารถรับมือกับบริบทท่ีเกิดข้ึนระหว่างแรงงานหุ่นยนต์ได้ 153

เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC Core Idea : Technology AR HoloLens โดย Microsoft x Pearson เชน่ เดยี วกบั บริษัท Microsoft ที่รว่ มมอื กบั ศูนยก์ ารเรียน รู้บรษิ ัท Pearson สรา้ งทีมนักวิศวกรรมผู้ผลิตนวัตกรรม 154 HoloLens และเฮดเซต็ ส�ำหรับงาน AR โดยมีโจทย์ว่าจะ ตอ้ งการพฒั นาดา้ นสขุ ภาพ และการเสรมิ สรา้ งศกั ยภาพ ของมนุษย์ที่สามารถเรียนรู้ไปพร้อมกันกับระบบดิจิทัล สามารถฝึกฝนเพื่อรับมือกับการท�ำงานเป็นทีมในระบบ ดิจิทัล ต้ังแต่ขั้นตอนการเรียนรู้ไปจนถึงการท�ำงานจริง

เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC Core Idea : Technology หรือห้องเรียนของบริษัท Apple ที่ Apple IOS Development Academy เชื่อมโยงการเรียนรู้ด้านโปรแกรม กับสถานศึกษาของมหาวิทยาลัย NaplesFedericoI ออกแบบหลกั สตู ร 1 ปีส�ำหรับการเขียนโปรแกรมและ การพฒั นาแอพพลเิ คชน่ั รวมถงึ เรยี น รู้วิชาชีพต่างๆ เพ่ือน�ำมาใช้งานใน ชวี ิตประจ�ำวัน เทา่ นี้นักเรียนทจ่ี บไป ก็สามารถรู้วิธีการท�ำงานของระบบ อัตโนมัติ ซึ่งรวมถึงการน�ำความรู้ ไปตอ่ ยอด เพ่อื พัฒนาเทคโนโลยใี น ดา้ นการงานต่างๆ ไมเ่ พยี งสถาบนั การศกึ ษาทต่ี อ้ งปรบั การเรยี นรเู้ พอื่ เชอื่ มตอ่ กบั บรษิ ทั ผพู้ ฒั นา ด้านนวัตกรรมเทคโนโลยี AI แต่ยังรวมถึงการท�ำงานของหน่วยงานภาครัฐ ด้วย อย่างรัฐสภาของนิวยอร์ก ท่ีริเร่ิมการใช้งานระบบ AI เพ่ือตรวจสอบ ความโปร่งใสในการลงคะแนน การประชุม หรือแม้แต่การควบคุมความ ปลอดภยั ผ่านมอนิเตอร์อจั ฉรยิ ะ ซึ่งรฐั สภาของนวิ ยอรก์ ได้ขยายความรว่ ม มือไปยงั องคก์ รไมแ่ สวงหาก�ำไร American Civil Liberties Union (ACLU) เพอ่ื ใชร้ ะบบ AI NOW สำ� รวจความเคล่อื นไหวของสงั คม ไมว่ า่ จะเป็นข้อมูล ด้านอาชญากรรมหรือระบบความเส่ียงที่พลเมืองต้องเผชิญ AI จะใช้ระบบ อลั กอรทิ มึ หาความเชอ่ื มโยง และนำ� มาปรบั ใชเ้ ปน็ แอพพลเิ คชนั่ ทเ่ี ออื้ ประโยชน์ ด้านสวัสดิการและความปลอดภัยของประชาชนในนิวยอร์ก เช่นเดียวกับ 155

เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC Core Idea : Technology ระบบการทำ� งานของรฐั บาลในสหราชอาณาจกั ร ทนี่ ำ� เฟรมเวริ ค์ การทำ� งานของ Data Science Ethics มาใชเ้ พื่อส�ำรวจพฤติกรรมประชากร และวิเคราะห์ ออกมาเปน็ กฎหมายหรอื พรบ. ทคี่ ลอ้ ยไปในทางการใชช้ วี ติ ของพลเมอื งตาม จารตี ประเพณีและตรงตอ่ ความต้องการของสงั คม การนำ� เทคโนโลยี AI มา ใชง้ านในระบบตา่ งๆ จนแทบทกุ ตารางนว้ิ ทำ� ใหเ้ กดิ ขอ้ ขอ้ งใจของสถาบนั แรงงานทตี่ อ้ งการหาคำ� ตอบในจดุ ยนื ของแรงงานคนในอนาคต จงึ กลายเปน็ แนวคดิ การพฒั นาคนใหเ้ ทา่ ทนั ตงั้ แตใ่ นสถานศกึ ษา เพอื่ เตรยี มพรอ้ มกบั การ ทำ� งานในระบบใหมข่ องยคุ ดจิ ทิ ลั อยา่ งจรงิ จงั หรอื จดั เปน็ หลกั สตู รระยะยาว ทีต่ ้องอยใู่ นบทเรียนของทุกแขนงสาขา อย่างมหาวิทยาลัยอ็อกซฟ์ อร์ด ทไ่ี ด้ รเิ รม่ิ วชิ า Malicious Use of Artificial Inteligence ขน้ึ ครงั้ แรกในปี 2018 เพราะเช่ือว่ามนุษย์สามารถท�ำงานร่วมกับหุ่นยนต์ได้ การเรียนรู้และเข้าใจ ระบบจะชว่ ยใหพ้ นื้ ทกี่ ารทำ� งานของทงั้ 2 ฝา่ ยประสานกนั ไดอ้ ยา่ งลงตวั เพอื่ ความกา้ วหนา้ ของชวี ติ ในอนาคต ทงั้ ยงั ควบคมุ ความปลอดภยั ในการทำ� งาน ระหวา่ งกนั AI NOW 156

เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC Core Idea : Technology AUBO-i5 โดย Collaborative Robot ระบบอตั โนมตั แิ ละAI ไดข้ ยายขอบเขตของการเปน็ ผชู้ ว่ ยในงานทหี่ ลากหลาย ตงั้ แตก่ ารออกแบบ เป็นหุ่นมืออัจฉริยะ ประสานการท�ำงานร่วมกันระหว่างแรงงานคน ซ่ึงมีให้เห็นมากมายใน อตุ สาหกรรมโรงงานและการวจิ ยั เชน่ KUKA แขนกลทท่ี ำ� หนา้ ทเี่ สมอื นมอื ท่ี3 ของมนษุ ย์ สามารถ จบั ยดึ และเพมิ่ ขอบเขตความสามารถในการทำ� งานทตี่ อ้ งใชค้ วามแขง็ แรงของพละกำ� ลงั ของรา่ งกาย หรอื Baxter ผชู้ ว่ ยหนุ่ เครอ่ื งกลของบรษิ ทั StennerPump ในฟลอรดิ า ออกแบบมาในรปู รา่ งหนา้ ตา ทเ่ี ปน็ มติ ร ใหค้ วามรสู้ กึ ดง่ั ทำ� งานรว่ มกนั กบั เพอื่ น หรอื หากจะเนน้ เรอ่ื งความแขง็ แรง รวดเรว็ และ เงียบ ก็ต้องยกให้นวัตกรรม AUBO ที่มี ฐานการผลติ หลกั อยใู่ นจนี ขน้ึ ชอ่ื เรอื่ งนำ�้ หนกั และความคงทน เช่นเดียวกับคู่แข่งส�ำคัญ อย่างนวตั กรรม UR ของ Universal Robots บริษัทผู้ผลิตหุ่นยนต์จากเดนมาร์ก เป็น Cobot สัญชาติเดนิชท่ีบุกตลาดการผลิต ของอินเดยี มาแลว้ 2 ปี และมแี นวโนม้ ขยาย ไปยงั ฐานการผลิตทั่วโลก KUKA 157

เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC นอกจาก Cobot จะมาในรูปแบบของหนุ่ ยนตแ์ ล้ว มนั ยังได้ Core Idea : Technology รบั การพฒั นาใหไ้ ปอยใู่ นรปู ของกลไกการแสดงผลผา่ นเครอ่ื ง มอื AR และ VR ด้วย อยา่ งบรษิ ัท Microsoft ทีใ่ ช้ระบบ AR Augmented Worker ในการประชุมทางไกล ใช้งานแบบเห็นภาพจริงผ่านกล้อง ของ HoloLens ในสถานการณ์หน้างานของเครื่องจักร อุตสาหกรรม หรือเม่ือแรงงานต้องการค�ำแนะน�ำจากผู้ เชย่ี วชาญบรเิ วณหนา้ งาน เชน่ เดยี วกบั การทำ� งานของNASA ทนี่ �ำอุปกรณร์ ะบบ MR มาเปิดประสบการณ์การเรียนรู้และ ฝึกฝน เพื่อให้ได้ความช�ำนาญในสภาพจ�ำลองบนอวกาศ MR NASA 158

เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC Core Idea : Technology จากตวั อยา่ งมากมายทเี่ กดิ ขนึ้ ปจั จบุ นั ของการทำ� งานในยคุ ดจิ ทิ ลั ซง่ึ ที่มา: ไมว่ า่ Cobot ทอี่ อกสตู่ ลาดแรงงานจะมีรูปรา่ งหนา้ อย่างไร หรือใช้ บทความ “CES 2018: ระบบการประมวลผลรปู แบบไหน หากเรารบั มอื ดว้ ยการตงั้ รบั ตง้ั แต่ Top Technology Trend”, ระบบการศึกษา ก็จะสามารถพัฒนาศักยภาพการท�ำงานเป็นทีม เข้าถึงจากฐานข้อมูลออนไลน์ ระหว่างคนและหุ่นยนต์ได้ การพัฒนาศักยภาพการท�ำงานนี้ต้อง WGSN ประกอบไปดว้ ยการเรยี นรทู้ ีจ่ ะท�ำงานไปพรอ้ มกบั หนุ่ ยนต์ ไม่ว่าจะ บทความ “Compassionate Tech: ในรูปแบบผชู้ ่วยออกแบบโครงการท�ำงานและการผลติ (Co-Design Towards Ethical AI”, and Manufacturing Process) หรือเป็นผูใ้ หค้ ำ� แนะนำ� (Digital Job เข้าถึงจากฐานข้อมูลออนไลน์ Guidance) รายงานความคบื หนา้ (Progress Monitoring) และน�ำ WGSN มาแสดงผลเพอ่ื หาทางออกต่อไปในรูปแบบ (On-Site Visualisation บทความ andPlanning) หรอื เปน็ ผชู้ ว่ ยเพอื่ ความปลอดภยั (SafetyGuidance) “Brand, the Skills Gap and และจดั ระเบยี บดแู ลทรพั ยส์ นิ และระบบภายใน(AssetManagement) Collaborative Learning”, เท่าน้ีแรงงาน Cobot ทดี่ ูไมค่ นุ้ เคย กจ็ ะกลายเป็นตน้ ทนุ บนนยิ าม เข้าถึงจากฐานข้อมูลออนไลน์ ของค�ำว่าแรงงานใหม่ ทที่ �ำหน้าทเี่ สมือนหนึ่งในทีมงาน เพอ่ื รบั มือ WGSN กบั โอกาสใหม่ๆ ที่ท้าทายในอนาคต @aupทsuncuี่มFbibmrvาalioemภan-rาgcseraoพk..cclbU-:ocrXoomJtbiacopst.acs.nocmomscmp.com 159

เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC Core Idea : Technology POST-LITERATE WORLD โลกแห่งภาษาภาพและภาษาเสียง 160

เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC Core Idea : Technology อีแวน สปีเกล (Evan Spiegel) ซีอีโอบริษัทสแนปแชท กล่าว ในการใหส้ มั ภาษณก์ ับ Bloomberg ว่า ทกุ วนั นีพ้ ่อแม่หลายคน สงสยั วา่ ทำ� ไมลกู สาวของเขาจงึ ถา่ ยรปู เปน็ หมนื่ ๆ รปู จนปฏเิ สธ ไมไ่ ดว้ า่ สมารท์ โฟนและโซเชยี ลมเี ดยี ไดข้ โมยลกู ๆ ของเขาไปแลว้ ซง่ึ พฤตกิ รรมเหล่าน้ที �ำใหต้ วั หนงั สอื หรือตวั อกั ษรถกู แทนท่ีดว้ ย ภาพและคาแร็กเตอร์ตา่ งๆ จนกลายเปน็ ภาษาใหม่ท่ีแสดงออก เพยี งภาพและเสยี งกส็ ามารถเขา้ ใจตรงกนั อยา่ งอโิ มจิ แฮชแทก็ หรือแม้แต่ข้อความเสียงในรูปแบบต่างๆ ที่เกิดข้ึนทุกวันน้ี เช่น เดียวกับมาร์ค ซัคเคอร์เบิร์ก (Mark Zuckerberg) ซีอีโอเฟซบุ๊ก ท่ีกล่าวในเหตุการณ์ยอมรับผิดต่อสภาคองเกรส ว่าเขาไม่เคย คิดเลยว่าทุกวันน้ีวิดีโอจะมีค่าดั่งเพชรในการคลี่คลายคดีหรือ ข้อขัดแย้งต่างๆ มันย�้ำเตือนให้เขาคิดว่าท�ำไมพวกเราถึงต้อง เช่ือมต่อกันทั้งโลก เพราะมันคือส่ิงส�ำคัญท่ีจะท�ำให้พวกเรา เดนิ ไปข้างหน้าได้ ส�ำหรับโลกยุคใหม่การแสดงความเห็นจาก ตัวแทนด้านโซเชียลมีเดียนี้ กลายเป็นกระแสที่ใช้ในการตอบ ค�ำถามสำ� หรบั แนวโนม้ พฤตกิ รรมทอ่ี าจเกดิ ขน้ึ ในอนาคต วา่ เรา ต่างก�ำลังเดินทางเข้าสู่โลกแห่งภาพและเสียง หรือท่ีเรียกว่า Post-Literate World จริงหรือ 161

เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC Core Idea : Technology Post-Literate World นี้เป็นการกล่าวถึงโลกท่ีการอ่านและการเขียนอาจ ไม่ใช่สิ่งส�ำคัญอีกต่อไป หรืออีกนัยยะหน่ึงคือการย้อนกลับไปสู่โลกก่อน ท่ีจะมีภาษาเขียนเกิดขึ้น เพราะทุกวันน้ีเราสูญเสียเวลาไปกับการอ่าน ภาพหรือภาษาที่ถูกเขียนเป็นภาพมาก จนเกิดรูปแบบการให้บริการ ต่างๆ ท่ีเกิดขึ้นจากภาษาภาพและภาษาเสียงมากมาย เช่น การสร้าง สารคดีประวัติศาสตร์เป็นภาพยนตร์ การรณรงค์ด้วยวิธีของศิลปะ วจิ ติ รศลิ ป์ ศลิ ปะการเตน้ หรอื รอ้ งเพลง การขยายตวั ของพอดแคสต์ เพอื่ รับข่าวสาร เกร็ดความรู้ รวมถึงฟังเพลง ภาพ JPEG ที่เคล่ือนไหวสู่ จอภาพบนสตรีมมิงวิดีโอ วิดีโอเกม และเทคโนโลยี VR กระแสเหล่าน้ี ท�ำให้คนมีพฤติกรรมคล้อยตามและปฏิบัติตามกันไปโดยแทบไม่รู้ตัว อย่างพฤติกรรมการเสพติดโซเชียลมีเดีย หรือการ เสพสื่อแบบผสมผสานระหว่างภาพ เสียง สต๊ิกเกอร์ หรือแม้แต่ GIF รวมถึงการเสพภาพท่ีแปรภาษามา จากการเขียนอย่างอิโมจินั่นเอง ภาษาภาพและเสียง ทเี่ กดิ ขนึ้ ทกุ วนั น้ี แทจ้ รงิ แลว้ เกดิ ขน้ึ จนเปน็ กระแสมา ต้ังแต่ปี 2012 โดยคล่ืนวิทยุ Beyond Literacy น�ำ ช่องวิทยุท้ังแบบออนไลน์และออฟไลน์มาเป็นพ้ืนที่ เพอ่ื บอกเลา่ เรอ่ื งราวจากหนงั สอื ซง่ึ ไดป้ ระกาศตวั วา่ เป็นช่องทางสู่โลกแห่งเสียงอย่างแท้จริง จากกระแส ท่ีเร่ิมต้นจากนักศึกษาบางกลุ่มใน University of Guelph ต่อมาได้ก้าวสู่การเป็นแหล่งรวมชุมชนชาว Guelph และเปิดเป็นหลักสูตรการสอนส�ำหรับวิชา ว่าด้วยภาษาเสียงโดยเฉพาะ จนขยายเข้าสู่หลักสูตร iSchool ใน University of Toronto ปี 2013 ในเวลา ตอ่ มา 162

เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC Core Idea : Technology การเดินทางของสังคมภาษาเสียงเข้าสู่คนกลุ่มใหญ่ข้ึนในปี 2016 บน iTunes และในปี 2017 นิตยสาร The New York Times ได้จัดอันดับพอดแคสต์ท่ีเป็นที่นิยม 20 อันดับข้ึนเป็น ความนิยมแห่งปี ท�ำให้เกิดแรงกระตุ้นต่อสังคมวิทยุ ที่ขยับ ขยายชอ่ งทางสโู่ ลกออนไลนแ์ ละพยายามหาพน้ื ทใ่ี นชอ่ งทาง แอพพลิเคชั่น ท�ำให้ทุกวันนี้มีคลื่นพอดแคสต์มากมายเกิด ข้ึนในโลกออนไลน์ และพร้อมจะให้บริการดาวน์โหลดไว้ใน โลกออฟไลน์เพื่อฟังได้ทุกเวลาที่ต้องการ อย่างช่อง 36 questions ที่ยึดสโลแกนลองท�ำดู คุณท�ำได้ สร้างจิตวิทยา ปลอบประโลมจติ ใจดว้ ยการเลา่ เรอ่ื งราวสดุ โรแมนตกิ พรอ้ ม บทเพลงใหม้ กี ำ� ลงั ใจในการใชช้ วี ติ ดว้ ยความรกั ทด่ี ใี นทกุ วนั หรือการสร้างสังคมอ่านหนังสือได้โดยไม่ต้องอ่าน เป็นการ ตงั้ คำ� ถามกบั ผอู้ า่ นวา่ ทำ� ไมเราตอ้ งอา่ นหนงั สอื ทำ� ไมหนงั สอื ไม่อ่านให้เราฟัง จึงเกิดเป็นกระแส Audio Book Club ช่องทางการอ่านหนังสือให้ฟัง โดยนักเล่าเรื่องที่ใช้ภาษาชัดถ้อยชัดค�ำ สนุกสนาน เพราะธรรมชาติของการอ่านหนังสือที่สนุก มักจะตามมา ด้วยการอยากบอกต่อและแลกเปลี่ยนความคิดเห็น Audio Book Club จงึ ทำ� ใหช้ อ่ งทางนเี้ ปน็ แพลตฟอรม์ ทแี่ ฟนหนงั สอื ไดม้ าพดู คยุ และสรา้ ง สังคมใหม่ในโลกแห่งเสียงจากหนังสือนี้ด้วยกัน หรือบางคร้ังพอด แคสต์ก็เป็นทางเลือกหนึ่งในการสร้างสังคมเล็กท่ีเกิดจากความอ่อน ไหวในสังคมใหญ่ อย่างช่องสัญญาณสัญชาติเยอรมัน The Butterfly Effect ท่ีเปิดเผยข้อเท็จจริงท่ีไม่มีใครกล้าพูดเกี่ยวกับเร่ืองเพศ หรือ แม้แต่วัยรุ่นท่ีต้องการความรู้ด้านน้ีแบบไม่มีกั๊ก และเรียนรู้จาก ประสบการณ์ท่ีเกิดข้ึนจริงจากข้อเท็จจริงต่างๆ ได้โดยไม่ถูกปิดก้ัน 163

เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC ในยุคที่ข้อมูลทุกอย่างถูกป้อนลงฐานข้อมูลใน Core Idea : Technology ระบบคอมพวิ ตงิ้ ภาษาภาพและภาษาเสยี งทใ่ี ชก้ นั ในสอื่ โซเชยี ลทกุ วนั นี้ จงึ ลว้ นมาจากพฒั นาการของ Tmall Genie โดย Alibaba ภาษาคอมพิวเตอร์ท่ีเพ่ิมศักยภาพการแปรความ และตอบสนองในระดบั สงู หรอื เทยี บเทา่ กบั ภาษา ธรรมชาติ (Natural Language) ท่ีมนุษย์ใชก้ นั การเปลย่ี นแปลงของระบบภาษาใหไ้ รข้ อบเขตการ เข้าใจหรือการรับรู้ ถูกส่งต่อไปยังนวัตกรรมตอบ สนองภาษาเสียงมากมาย ความนิยมท่ีส่งถึงงาน CES ปี 2018 คือพลังของระบบบลูทูธและระบบ วายฟาย ที่เพิ่มศักยภาพการเป็นสื่อกลางค�ำพูด ให้มนุษย์สามารถโต้ตอบกับอุปกรณ์และสมาร์ท เทคโนโลยตี า่ งๆ ได้ แนวโนม้ ทสี่ ำ� คญั คอื การแขง่ ขนั ระหวา่ ง Alexa ของ Amazon และ Google Now จากกเู กลิ ทเ่ี พมิ่ จำ� นวนการผลติ สนิ คา้ ประเภทโฮมพอด หรือสินค้าในระบบปฏิบัติการสมาร์ทโฮม และสมาร์ทคาร์อย่างก้าวกระโดด โดยเฉพาะแอมะซอน หลังจากที่พัฒนาระบบแอมะซอนโปร เพ่ือรับมือกับการให้บริการโดย AI ของลูกค้า ปี 2018 แอมะซอนจึงประกาศจะเพ่ิมศักยภาพ การผลติ สนิ คา้ ถงึ 4,000 ประเภท ทอี่ ยใู่ นระบบ AI Alexa เพอ่ื ทำ� ใหเ้ ทคโนโลยสี ามารถตอบสนอง ผใู้ ชง้ านไดใ้ นระบบภาพและเสยี งครบในทกุ กจิ กรรมการใชช้ วี ติ ซง่ึ การประกาศกลา้ ของแอมะซอน ท�ำให้หลายบริษัทในกลุ่มเทคโนโลยีไว้วางใจกับการลงทุนในสินค้ากลุ่มนี้ อย่างซัมซุงท่ีพัฒนา Bixby เพ่ือเป็นเซิร์ฟเวอร์หลักของผู้ใช้งานในระบบเสียงของสินค้าซัมซุง หรือแม้แต่อาลีบาบา ที่ลงทุนกับอุปกรณ์ Tmall Genie เพื่อเป็นหน่ึงใน Bot ฟีเจอร์ส�ำหรับรับเสียง และส่ือสารโต้ตอบ กับลูกค้าได้ในการให้บริการของอาลีบาบาทุกประเภท 164

ความล้�ำของนวัตกรรมภาษาหลายสัญชาติน้ี เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC คดิ คน้ มาเพอ่ื ใหใ้ ชง้ านไดจ้ รงิ เชอื่ มโยงระหวา่ งคน Core Idea : Technology กับเทคโนโลยี และที่ส�ำคัญคือการไร้รอยต่อใน เรื่องภาษา โดยกระแสผู้บริโภคหลักของลูกค้า MARS โดย NAVER x LINE กลมุ่ นค้ี อื ผบู้ รโิ ภคทช่ี นื่ ชอบการทอ่ งเทยี่ วตา่ งแดน ซึ่งจากการส�ำรวจโดยองค์กร United Nations หรือแท็กกระเป๋า KLM ท่ีผลิตโดยสาย World Tourism Organization พบวา่ ตง้ั แตป่ ี 2016 การบนิ KLM สามารถใชง้ านไดแ้ มไ้ มไ่ ด้ เปน็ ต้นมา มผี ทู้ อ่ งเทย่ี วไปยงั ดนิ แดนต่างถิน่ ต่าง เข้าถึงอินเทอร์เน็ต หรือแอพพลิเคช่ัน ภาษาเพิ่มข้ึนถึงปีละ 1.2 พันล้านคน พลังของ TripLingo ท่ีเข้าใจและแปลภาษาได้ การทอ่ งเทยี่ วทำ� ใหก้ ระแสการพฒั นาประสทิ ธภิ าพ แมแ้ ตภ่ าษาสแลงทหี่ มนุ ไวไปตามสงั คม ของนวตั กรรมภาษาเสยี งโดย AI ขยับตวั เข้ามา ยคุ ใหม่ รองรับลูกค้ากลุ่มนี้ อย่างบริษัท Apple ท่ีเป็น ผู้ริเริ่มการป้อนภาษาให้ Siri แปลภาษาได้มาก 165 ถึง 5 ภาษาบนระบบ iOS11 เพ่ือเป็นส่ือกลาง การสอื่ สารระหว่างคน หรือความร่วมมือระหวา่ ง บริษัท LINE กับสตูดิโอ Naver ในการออก ผลิตภัณฑ์หูฟังเอียร์บัดรุ่น MARS ที่ใช้งาน ได้ตั้งแต่ฟังเพลงท่ัวไปไปจนถึงการแปลภาษา KLM TAG โดย KLM Airline

เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC Core Idea : Technology No More Woof โดย Indiegogo จอช วอลฟ์ ผบู้ รหิ ารบรษิ ทั Lux Capital ตั้งข้อสังเกตว่า ในเม่ือมนุษย์สามารถ เข้าใจการท�ำงานของเทคโนโลยีได้ ท�ำไมจึงไม่มีใครคิดจะเข้าใจภาษาของ สตั วเ์ ลย้ี ง โดยเฉพาะแนวโน้มที่เด่นชัด จากPFMA ทร่ี ะบวุ า่ อตั ราการเลยี้ งสตั วถ์ กู เขา้ มาแทนทก่ี ารแตง่ งานในสงั คมยคุ ใหม่ ซึ่งเกิดข้ึนในกลุ่มคนมิลเลนเนียลและ เจเนอเรช่ันเอ็กซ์เป็นหลัก จึงเกิดเป็น โอกาสใหม่ที่ท้าทายต่อการใช้ชีวิต ระหว่างคนและสัตว์ เมื่อโปรเจ็กต์ของ Euromonitor เกดิ ขน้ึ เพอื่ พฒั นาอปุ กรณ์ ส่งภาษามนุษย์และแปลงเป็นคล่ืน สัญญาณไมโครเวฟไปยังสัตว์เลี้ยง ซ่ึงด�ำเนินการไปแล้วในปี 2017 เพื่อ เจาะกลุ่มตลาดสัตว์เล้ียงในสหราชอาณาจักรเป็นจ�ำนวนกว่า 110 พันล้าน ดอลลารส์ หรัฐฯ ซึ่งจะสง่ ถงึ สัตว์เลีย้ งทั้งสุนัขและแมวกวา่ 8 ล้านตัวท่เี ลี้ยง ในบ้าน เช่นเดียวกับรายงาน Health and Welness in Pet Care ทม่ี องไป ยงั อนาคตของการสอื่ สารกบั สตั วข์ องกลมุ่ ลกู คา้ มลิ เลนเนยี ล ซง่ึ อาจเปน็ ไปได้ 35% ในสหรัฐอเมริกา กระแสนี้ไม่ได้ถูกกล่าวถึงลอยๆ แต่ถูกกระตุ้นให้ ตื่นตัวด้วยบริษัทผู้น�ำด้านนวัตกรรมอย่างแอมะซอน ท่ีออกระบบ Petlexa ในปฏิบัติการของ Amazon Echo ในวันเอพริลฟูลส์เดย์ปี 2017 และฉีก กฎเกณฑเ์ ดมิ ๆ ไมใ่ หอ้ ยแู่ คใ่ นวนั แหง่ การโกหกอกี ตอ่ ไป ดว้ ยการพฒั นาระบบ 166

เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC Core Idea : Technology Petlexa โดย Amazon Echo ร่วมกับ Audible และซซี าร์ มลิ ลาน (Cesar Milan) บันทกึ เสยี ง ที่มา: จากภาษาหนงั สอื ใหส้ นุ ขั ฟงั ซงึ่ พบวา่ 76% ของผใู้ ชง้ านทเี่ ปน็ สตั ว์ บทความ “Explore a Post-Literate สามารถตอบสนองดา้ นจติ วทิ ยา มผี ลทำ� ใหส้ ตั วเ์ ลยี้ งสงบและรสู้ กึ Future with Beyond Literacy” ผ่อนคลายได้ในเวลาเดียวกัน ความน่าอัศจรรย์ที่เกิดข้ึนระหว่าง จาก ala.org คน สิ่งของ และสัตว์ ท่ีเชอ่ื มโยงด้วยเทคโนโลยี AI เหล่าน้ี จงึ บทความ ได้กลายเป็นก้าวใหม่ของโลกไร้ภาษาเขียน ท่ีน�ำพาทุกสิ่งมีชีวิต “An Interspecies Internet”, และไมม่ ีชวี ิตให้เข้าใจตรงกนั เข้าถึงจากฐานข้อมูลออนไลน์ WGSN ที่มาภาพ: nytimes.com, circa.com static.libsyn.com, twoupproductions.com, nomorewoof.com, alibaba.com, adweek.com, caretag.klm.com, digitaltrends.com 167

เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC Core Idea : Technology OFFLINE BECOMES THE NEW ONLINE สร้างประสบการณ์ออฟไลน์ในโลกออนไลน์ Space โดย Dopamine Lab 168

เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC Core Idea : Technology ในยุคท่ี Big Data เข้ามามีบทบาทจนท�ำให้มนุษย์เข้าสู่สังคม เซตตะไบต์ (Zettabyte) ขอ้ มลู ทล่ี น้ หลามในระบบแบบ P2P ถกู โตต้ อบกนั ตลอดเวลา จนแทบไมไ่ ดพ้ กั ความเคลอื่ นไหวไปจากการ จราจรในเครอื ขา่ ยอนิ เทอรเ์ นต็ (Network Farm) ทริสทัน แฮร์ริส (Tristan Harris) นักออกแบบของกูเกิลกล่าวในงาน TED Talks ปี 2017 ว่า “เราอยู่ในยุคท่ีชีวิตต้องออนไลน์ตลอดเวลา โดยท่ี ความสัมพันธ์ของเรากับเคร่ืองมือท่ีเช่ือมต่อกับระบบดิจิทัล ไม่ได้ต่างไปจากความสัมพันธ์ระหว่างเรากับอาหารฟาสต์ฟู้ดเลย ซงึ่ มแี ตจ่ ะท�ำให้เราอ้วนโดยไรโ้ ภชนาการ ซึง่ น่ีละ่ จะเปน็ ทางออก ใหม่ของนักออกแบบ ที่จะสร้างโภชนาการทางเทคโนโลยีท่ีดี (Nourishing Tech) ใหแ้ กค่ นท่ีเสพตดิ อาหารดจิ ิทลั ” สิ่งทต่ี ามมา หลงั จากกระแส Nourishing Tech ของแฮรร์ ิส คอื การออกแบบ เทคโนโลยีที่ควบคู่ไปกับประสบการณ์ด้านการใช้เวลาให้คุ้มค่า เทคโนโลยที ม่ี าพรอ้ มกบั ความสงบ เพอื่ ใหผ้ ใู้ ชง้ านสามารถออกแบบ การใชเ้ วลาไปกบั โลกออนไลนไ์ ด้อย่างมปี ระสิทธภิ าพ 169

เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC Core Idea : Technology Space โดย Dopamine Lab การเสพติดเทคโนโลยีจนแทบห่างไม่ได้น้ี เป็นที่มาของกระแสดิจิทัลดีท็อกซ์ ซ่ึงแยกคนจากสมาร์ทโฟน อย่างไรก็ดีในแง่ของการใช้งานจริงมักไม่ได้ผล เพราะคนทห่ี า่ งจากสมารท์ โฟน ยงั ตอ้ งเผชญิ กบั ความกงั วลใจในการตอบอเี มล หรอื รับข่าวสารจากหลายช่องทาง ดังนัน้ ในปี 2019 ทางท่ีดที ีส่ ุดจึงไม่ใช่การ ก�ำจัดเทคโนโลยอี อกไป แต่คอื การต้งั รบั กบั เทคโนโลยแี ละพร้อมจดั การ เพอ่ื สรา้ งโภชนาการทดี่ ใี นการบรโิ ภคขอ้ มลู ดจิ ทิ ลั เหลา่ นต้ี ่อไป (Nourishing Tech) เช่นเดียวกับทฤษฎีจัดการชีวิตด้วยวิธี Calm Technology ซ่ึงเขียนโดย แอมเบอร์ เคส (Amber Case) ทจ่ี ุดกระแสการซมึ ซบั ความหลากหลายใน โลกดิจิทัลให้รวมเป็นหนึ่งเดียว แล้วล้อมกรอบให้สื่อเหล่าน้ันอยู่ถูกท่ีถูกเวลา 170

เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC Core Idea : Technology โดยเชอื่ วา่ หากสามารถจดั การกบั ระบบของโลกออนไลน์ ได้แล้ว จะสามารถเกิดโภชนาการการใช้ชีวิตที่ดีควบคู่ ไปกบั เทคโนโลยที ท่ี นั สมยั ได้ อยา่ งการสรา้ งแอพพลเิ คชน่ั Anti-App โดย Dopamine Laps บริษัทซอฟต์แวร์ คอมพวิ เตอร์ เพอื่ ลดเนอ้ื ทแ่ี อพพลเิ คชน่ั บนหนา้ จอมอื ถอื ทางบริษัทจึงคิดค้นและรวบรวมแอพพลิเคช่ันทุกชนิดท่ี เข้าถึงโซเชียลมีเดียไว้ในแอพพลิเคช่ันเดียว พร้อมกับ สรา้ งกฎเวลา 12 วนิ าทไี วใ้ หผ้ ใู้ ชง้ าน โดยหลงั จากใช้งาน แอพพลเิ คชน่ั โซเชยี ลมเี ดยี ใดๆ เสรจ็ ในแตล่ ะครง้ั ผใู้ ชง้ าน จะตอ้ งพกั เปน็ เวลา12 วนิ าที เพอ่ื ทบทวนตนเอง พกั สายตา พกั สมอง แลว้ จงึ จะกลบั มาเลน่ แอพพลเิ คชนั่ ตอ่ ไปไดอ้ กี ครง้ั การออกแบบประสบการณ์ด้านเวลา 12 วินาทีนี้ มาจากวถิ เี ซนและหลกั การวทิ ยาศาสตรด์ า้ นสมอง ที่เชื่อว่าการตั้งสมาธิภายในระยะเวลาเท่านี้ จะ สามารถชว่ ยควบคมุ คลนื่ อลั ฟา่ และความหมกมนุ่ ที่จดจ่อกับอะไรเดิมๆ เป็นเวลานานได้ ผลลัพธ์ จากทฤษฎีดังกล่าวนี้อาจส่งผลให้ผู้ใช้งานไม่ อยากกลบั ไปเลน่ แอพพลเิ คชน่ั ตดิ ตอ่ กนั นานๆ อกี เชน่ เดยี วกบั แอพพลเิ คชนั่ RealizD ทจ่ี ำ� กดั การใช้ งานสมารท์ โฟนสำ� หรบั ผทู้ ชี่ นื่ ชอบซอื้ ของออนไลน์ โดยแอพพลเิ คชนั่ จะคำ� นวณระยะเวลาตอ่ รายจา่ ยท่ี เสียไป เพื่อให้ผู้ใช้งานเกิดการตระหนักรู้ และ วางแผนการใชเ้ งนิ ผา่ นระบบดจิ ทิ ลั ไดอ้ ยา่ งทนั ทว่ งที 171

เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC Core Idea : Technology ในขณะทภี่ าคการผลติ ตอ้ งการพฒั นาประสทิ ธภิ าพ Lokal ของเทคโนโลยี นกั ออกแบบทกี่ า้ วทนั ยอ่ มตอ้ งพฒั นา ศักยภาพในการควบคุมประสิทธิภาพของระบบ เหลา่ นน้ั ดว้ ยเชน่ กนั ในเมอื่ เราสามารถนำ� เวลาสว่ นตวั เข้าสู่โลกออนไลนไ์ ด้ เรากส็ ามารถนำ� เวลาของโลก ออนไลนก์ ลับมาใช้งานกับโลกออฟไลน์ได้เช่นกัน อยา่ งแอพพลเิ คชน่ั Gudak สญั ชาตเิ กาหลี ทน่ี ำ� ระบบปฏบิ ตั กิ ารของยคุ แอนาลอ็ กมาใชใ้ นระบบดจิ ทิ ลั ท�ำให้ผู้ใช้งานรู้จักคุณค่าของเวลาท่ีใช้ไปกับการ รอคอย และย้อนกลับมาให้ความส�ำคัญกับทุก ช่วงเวลาที่ปลายนิ้วมือสัมผัสหน้าจอสมาร์ทโฟน อย่างมีสติ เช่นเดียวกับแนวคิดการให้บริการของ โรงแรม Lokal ในฟลิ าเดลเฟยี ทม่ี สี โลแกนของการ ใหบ้ รกิ ารวา่ “Invisible Service” หมายถงึ การที่ ผพู้ กั จะสามารถทำ� เทา่ ทส่ี ามารถทำ� ไดห้ รอื เทา่ ทท่ี าง โรงแรมได้เตรียมไว้ เพราะโรงแรมถูกออกแบบให้ ผพู้ กั ตอ้ งการหลกี หนจี ากความวนุ่ วายในสงั คมเมอื ง สกู่ ารพักผอ่ นในหอ้ งพกั ทเ่ี ตม็ ไปดว้ ยขา้ วของเครอื่ ง ใชแ้ ละเครอ่ื งมอื สมารท์ โฮมมากมายเสมอื นอยบู่ า้ น รวมถงึ ใหบ้ รกิ ารไอแพดพรอ้ มแอพพลเิ คชน่ั ทเี่ ลอื กมาใหแ้ ลว้ วา่ การพกั ผอ่ นนนั้ ตอ้ งประกอบไปดว้ ยการใชง้ านกจิ กรรม อะไร หรือต้องสั่งอาหารเครื่องดื่มจากร้านใด ผู้เข้าพัก สามารถใชบ้ รกิ ารทกุ อยา่ งผา่ นเทคโนโลยี โดยไมถ่ กู รบกวน จากโลกภายนอกหรอื การเขา้ มาใหบ้ รกิ ารจากสตาฟ ถอื เปน็ การใชเ้ ทคโนโลยที ป่ี ระสานโลกออฟไลนแ์ หง่ การพกั ผอ่ น ให้ เข้ากับการใชบ้ ริการในโลกออนไลน์ได้อย่างชาญฉลาด Gudak 172

เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC Core Idea : Technology OLA ทางดา้ นแอพพลเิ คชนั่ แชรร์ ถอยา่ งOla ซง่ึ รว่ มมอื กบั พารท์ เนอรใ์ หญอ่ ยา่ ง ที่มา: กูเกิล ต้ังใจเจาะตลาดลูกค้าผู้สามารถเข้าถึงสัญญาณอินเทอร์เน็ตค่อน บทความ ข้างต่ำ� เพียง 50 กิกะไบต์ หรอื ใชอ้ ปุ กรณ์สมารท์ โฟนในราคาย่อมเยาก็ “The Vision 2019 Part 2: สามารถเรยี กใช้บริการรถยนตไ์ ด้ โดยระบบจะตอบรับกลับมาในรูปแบบ Purpose Full”, ออฟไลน์อย่าง SMS Booking ท�ำให้ลูกค้าไม่เสียอินเทอร์เน็ตไปโดยสิ้น เข้าถึงจากฐานข้อมูล เปลอื ง เชน่ เดยี วกบั การขยายขอบเขตของแอพพลเิ คชนั่ Uber ทเี่ พมิ่ ระบบ ออนไลน์ WGSN ออฟไลนเ์ ขา้ มาในการใหบ้ รกิ าร อยา่ งการใชบ้ รกิ าร Uber Health สำ� หรบั บทความ ผู้ต้องการเรียกรถยนต์เพ่ือใช้บริการด้านสุขภาพโดยเฉพาะ หากผู้ใช้ “Future Consumer 2019”, บรกิ ารทปี่ ว่ ยไข้ต้องการเรียกรถ กส็ ามารถจดั การด้วยวธิ ีส่งข้อความผา่ น เข้าถึงจากฐานข้อมูล แอพพลเิ คชั่นได้ทกุ สถานการณ์ รถยนต์ของ Uber Health จะมาจอดถึง ออนไลน์ WGSN หน้าบา้ นไดโ้ ดยไม่ต้องพง่ึ อินเทอร์เน็ต เพราะถึงแม้ว่าโลกดิจทิ ลั จะท�ำให้ ที่มาภาพ: สามารถเข้าถงึ อนิ เทอรเ์ นต็ ไดท้ ุกสถานการณ์ แต่ใชว่ า่ อินเทอรเ์ นต็ จะใช้ realizd.com งานไดใ้ นความเร็วทดี่ ีเพยี งพอส�ำหรับสถานการณน์ ้ันๆ เสมอไป space.usedopamine.com mobindustry.net tribune.com.pk screw-bar.com staylokal.com olacabs.com 173

เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC Core Idea : Environment ENVIRONTMENT 174

เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC Core Idea : Environment จนี เป็นหนึ่งในประเทศท่มี ีปญั หามลพษิ อนั ดบั ตน้ ๆ ของโลก โดยเฉพาะลา่ สดุ เมืองเซี่ยงไฮแ้ ละ กวางโจว ได้ถูกบันทึกว่ามีระดับค่าฝุ่นละออง PM 2.5 เกินค่ามาตรฐานเข้าขั้นวิกฤตแซงหน้า ปกั กงิ่ ปญั หาดงั กลา่ วไมใ่ ชส่ งิ่ ทที่ กุ ฝา่ ยนงิ่ นอนใจ เพราะตามสถติ แิ ลว้ มลภาวะเหลา่ นเ้ี ปน็ สาเหตุ การเสยี ชวี ิตของประชากร1 ใน4 คนทวั่ โลก หรอื 12.6 ลา้ นคนตอ่ ปี และยงั มผี ลทำ� ลายระบบนเิ วศ ในวงกวา้ ง โดยทม่ี ลภาวะทางอากาศครา่ ชวี ติ คนไดม้ ากสดุ ราว6.5 ลา้ นคนตอ่ ปี และมเี มอื งกวา่ 80% ทว่ั โลกทคี่ ณุ ภาพอากาศตำ่� กวา่ มาตรฐาน องคก์ ารสหประชาชาตโิ ดยรฐั บาลจนี มงุ่ มน่ั จะเดนิ หนา้ ประเด็นดังกล่าวเป็นวาระแห่งชาติ ทั้งระยะสั้นในการสั่งปิดโรงงานอุตสาหกรรมไปกว่า 40% จนถงึ ใหอ้ งคก์ ารTheRoyalSociety ปลอ่ ยแผนGeoengineering เพอ่ื รบั มอื กบั ปญั หานโี้ ดยเฉพาะ จงึ กลายเป็นที่มาของระบบ CCS หรือ Carbon Capture and Storage ซ่ึงมีองค์ประกอบหลัก ทั้งการจัดการกับก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ให้หมดไปให้ได้ ไม่ว่าวิธีใดก็วิธีหน่ึง และการสร้าง สุนทรียภาพให้เกิดขึ้นบนท้องฟ้าและอากาศท่ีใช้หายใจ เพ่ือลดปัญหาโลกร้อนซึ่งเป็นเป้าหมาย สูงสุด ซึง่ CCS หรอื Carbon Capture and Storage น้ี ยังถูกสง่ ตอ่ ไปยงั องค์กรและหน่วยงาน หลายประเทศทว่ั โลก และตอ่ ยอดเปน็ แนวคดิ การสรา้ งพลงั งานจากกา๊ ซคารบ์ อนไดออกไซด์ หรอื ทำ� ใหม้ ลพษิ กลายเปน็ สง่ิ ทถี่ กู นำ� มาใชใ้ หห้ มดไปนอกจากนจี้ นี ยงั มโี ครงการกอ่ สรา้ ง “เมอื งแหง่ ปา่ ” ท่ีแรกของประเทศและของโลกที่เมืองหล่ิวโจว โดยจะมีอาคารกว่า 70 หลัง ท่ีสามารถรองรับ ผู้อยู่อาศัยได้ราว 30,000 คน และมีพื้นท่ีส�ำหรับปลูกต้นไม้กว่า 1 ล้านต้น คาดว่าจะเริ่มการ กอ่ สรา้ งในปี 2020 และเมอื่ แลว้ เสรจ็ ตน้ ไมใ้ นเมอื งแหง่ นจี้ ะสามารถดดู ซบั กา๊ ซคารบ์ อนไดออกไซด์ ได้ปลี ะ 10,000 ตัน ท้งั ยงั ชว่ ยผลติ กา๊ ซออกซิเจนได้ 900 ตันต่อวัน ความตระหนักเหล่าน้ี ยังรวมไปถึงการประชุมสมัชชาส่ิงแวดล้อมแห่งสหประชาชาติ คร้ังท่ี 3 นี้ เปน็ ครง้ั แรกทรี่ ฐั มนตรกี ระทรวงสง่ิ แวดลอ้ มไดป้ ระกาศรา่ งปฏญิ ญารว่ มกนั ซงึ่ มใี จความสำ� คญั คอื แตล่ ะประเทศตอ้ งทมุ่ เทเพอื่ การปอ้ งกนั บรรเทาผลและจดั การกบั มลภาวะทางอากาศ บนบกและ พน้ื ดนิ แหล่งน้ำ� จืด และมหาสมุทร ทีม่ ีผลต่อสขุ ภาพ สงั คม ระบบนเิ วศ ระบบเศรษฐกิจ และ ความม่นั คง ไว้เว้นแมแ้ ต่การประชมุ The One Planet Summit ท่ีประสบความส�ำเร็จดว้ ยการ แสดงเจตจำ� นงทจี่ ะสนบั สนนุ ทางการเงนิ จากสถาบนั การเงนิ รฐั และเอกชนเพอื่ ชว่ ยลดภาวะโลกรอ้ น 175

เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC Core Idea : Environment โดยเฉพาะบทบาททางการเงินของภาคเอกชน ซงึ่ จะสง่ ผลดตี อ่ ประชากรโลกและการดำ� รงชวี ติ ตลอดจนภาคเอกชนจะเรม่ิ มบี ทบาทมากขนึ้ และจะยง่ิ ผลกั ดนั ParisAgreement ใหม้ คี วามคบื หนา้ มากข้ึน นักลงทุนสถาบันจ�ำนวน 225 รายทีม่ ีสนิ ทรัพยภ์ ายใตก้ ารบริหารรวมมูลคา่ 26 ล้านลา้ น ดอลลารส์ หรฐั ฯ ประกาศวา่ จะเพมิ่ มาตรการกดดนั ใหธ้ รุ กจิ ขนาดใหญม่ ากกวา่ 100 บรษิ ทั ใสใ่ จกบั ภาวะโลกรอ้ นมากขนึ้ ลดการปลอ่ ยกา๊ ซเรอื นกระจก ปรบั ปรงุ กรอบการทำ� งาน ใหค้ ณะกรรมการ มีส่วนร่วมรับผิดชอบ มีการค�ำนึงความเสี่ยงจากการเปล่ียนแปลงสภาพอากาศ และเน้นให้ เปิดเผยข้อมูลทางการเงินของบริษัทที่ได้รับผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศน้ัน ตามเกณฑ์ Task Force on Climate-related Financial Disclosures (TCFD) บรบิ ทความเปลย่ี นแปลงดา้ นสงิ่ แวดลอ้ มทกุ วนั นเ้ี ปน็ สง่ิ ทน่ี งิ่ นอนใจไมไ่ ดอ้ กี ตอ่ ไป การรบั มอื กับปญั หาเหล่านี้ จึงจ�ำเป็นต้องแก้ไขใหเ้ รว็ ทสี่ ุด ทุกยา่ งก้าวของผ้คู น จนกระบวนการผลิตจึงต้องปรับตัวครั้งใหญ่ ต้ังแต่กระแสวีแกน จนถึงการไม่ บรโิ ภคผลติ ภณั ฑจ์ ากสตั ว์ ในสหรฐั ฯ ผลติ ภณั ฑน์ มทไ่ี มม่ สี ว่ นผสมจากนมเตบิ โต เพิม่ ข้ึน 61% ต้ังแต่ปี 2013 สว่ นผลิตภัณฑจ์ ากนมวัวลดลง 15% ปรากฏการณ์ เหล่าน้ีมาพร้อมเหล่าแคมเปญ อาทิ Switch 4 Good ที่กระตุ้นให้ผู้บริโภค หยุดดื่มนมวัว และตระหนักถึง 4 ผลดีของการทานอาหารที่เน้นพืชเป็นหลัก ทไี่ ดท้ งั้ สุขภาพ พฤติกรรม จรยิ ธรรม ตามการศึกษาของบารเ์ คลย์ (Barclays) เผยแพรเ่ มอื่ ปี2017 พบวา่ เจนซบี รโิ ภค550% เปน็ ผลติ ภณั ฑน์ มจากพชื มากกวา่ เจเนอเรช่ันอ่ืนๆ สืบเนื่องมาจากอิทธิพลของโซเชียลมีเดียและสารคดีเก่ียวกับ วแี กน เชน่ Cowspiracy และ What the Health มีสว่ นท�ำใหเ้ จนซีตระหนัก ถึงเรื่องสุขภาพ เร่ืองส่ิงแวดล้อม สิทธิสัตว์ ตลอดจนในช่วงการศึกษา การ รับประทานแบบวีแกนก็เร่ิมได้รับความนิยมย่างแพร่หลายแล้ว จึงมีท้ังชมรม วีแกน หรือการพูดถึงความโหดร้ายของการทารุณสัตว์ อีกทัง้ 70% ของวิทยาลัย และมหาวทิ ยาลยั มกี ารนำ� เสนอทางเลอื กผลติ ภณั ฑน์ มจากพชื เปน็ เรอื่ งเรอื่ งปกติ และเพม่ิ ขนึ้ ถงึ 28% ตง้ั แตป่ ี2014 บางแหง่ ยงั มกี ารพฒั นาเมนไู อศกรมี ทเี่ ปน็ แบบ วแี กนรว่ มดว้ ย ไมเ่ วน้ แมแ้ ตก่ ระบวนการผลติ สนิ คา้ ทน่ี อกจากเนน้ ในสว่ นCircular Economy แบบครบท้งั จรแลว้ การเน้นกระบวนการแบบ Aspirational class ซึ่งหมายถึง สินค้าที่เกิดจากการสร้างมูลค่าที่ดึงออกมาจากคุณภาพที่แท้จริง 176

เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC Core Idea : Environment ของวตั ถดุ บิ แสดงออกถงึ ความใสใ่ จ เคารพในวชิ าชพี และคำ� นงึ ถงึ สวสั ดภิ าพของผผู้ ลติ ตน้ ทาง จนถึงปลายทางผู้บริโภค อย่างการบริโภคสินค้าออร์แกนิก ซ่ึงในอดีตไม่ถูกจัดว่าเป็นสินค้า พรีเมียม แต่เมื่อความต้องการท่ีมากข้ึน ผนวกกับมูลค่าการผลิตในความใส่ใจ จึงท�ำให้สิน ค้าออร์แกนิกกลายเป็นสินค้าท่ีจัดอยู่บนชั้นวางของสินค้าพรีเมียม เช่นเดียวกับมาร์ค เบน (Marc Bain) ผสู้ ือ่ ขา่ วส�ำนกั ขา่ วแฟช่นั ออนไลน์ Quartz ทีใ่ หค้ วามเห็นว่า ผบู้ ริโภคทุกวันนมี้ ี การศกึ ษาสงู และสามารถหาความรู้ รวมถงึ หาขอ้ เทจ็ จรงิ ลว้ งลกึ ถงึ หลงั บา้ นของแบรนดต์ า่ งๆได้ ดงั นัน้ ค่านยิ มใหม่ของการตีคา่ สนิ คา้ หรูหราจึงถูกเปล่ียนไป ด้วยการตัดสนิ จากสงั คมแหง่ ความ เชื่อถือเชื่อใจ จึงเป็นท่ีมาของตลาด Sustainable luxury ที่เข้ามาตอกย�้ำความโปร่งใสในทุก ขั้นตอนและใส่ใจมากพอทจี่ ะใหค้ วามนา่ เชื่อถือจนยกใหเ้ ปน็ สินค้าหรหู รา 2019 ปีทกี่ ารขายของ ไม่ไดเ้ ปน็ เพยี งสงิ่ ท่ีตลาดตอ้ งการ แตห่ มายถึงการสรา้ งจุดยนื เรอื่ งมาตรฐานการผลติ มาตรฐาน ชีวิต และรวมไปถึงความย่ังยืนด้านสังคมและส่ิงแวดล้อม เพ่ือให้ได้รับความไว้วางใจในสินค้า จึงจะยินยอมจ่ายเงินให้กับเหล่าน้ันได้ อย่างการขยับตัวของสินค้าตลาด แมสอย่าง H&M ความแข่งแกร่งบนจุดยืนของตลาดทั่วไป ไม่สามารถสร้างการเติบโตที่ยั่งยืนกับธุรกิจ H&M ได้ตลอดรอดฝงั่ จงึ ทำ� ให้ H&M ขยับมาจับตลาดเฉพาะกลุ่มโดยใชช้ อ่ื Nyden และเรยี กกลุ่ม ผู้บริโภคสินค้าประเภทนี้ว่า Netocrafts ซึ่งหมายถึงกลุ่มผู้บริโภคท่ีให้ความส�ำคัญกับความ น่าเช่อื ถือ ความเฉพาะบุคคล เปน็ ของแท้ และแปลกใหม่ จากขอ้ มลู ขา้ งตน้ แสดงเหน็ อยา่ งชดั เจนมากขน้ึ วา่ ผบู้ รโิ ภคยคุ ใหม่ ทม่ี า เรมิ่ สรา้ งการเปลยี่ นแปลงในเชงิ บวกผา่ นทางเลอื กและพฤตกิ รรม บทความ “เวทปี ระชมุ สง่ิ แวดลอ้ ม ของตน ผู้บริโภคที่ร่วมมือกันได้สร้างให้เกิดพลัง แบรนด์และ วางเปา้ โลกไรม้ ลพษิ วงการการออกแบบจนไปถงึ การกำ� หนดกลยทุ ธใ์ นยคุ หลงั พลาสตกิ มงุ่ ลดขยะทางทะเล-เศษพลาสตกิ (Post-plastic era) อย่างเชน่ แคมเปญ Plastic Free July ใน เอกชนลงทนุ เพม่ิ แก้ Climate Change”, ปี 2011 นับเป็นจุดเริ่มต้นที่ใหญ่ท่ีสุด โดยมีผู้เข้าร่วมมากกว่า เขา้ ถงึ จาก https://thaipublica.org/ หนึ่งล้านคนจาก 159 ประเทศท่ีเข้าร่วมการแข่งขัน สร้างให้ 2017/12/pol utions-climatechange- ผู้คนได้ตระหนักและลดการใช้พลาสติกมากข้ึน โดยมีเครื่องมือ sustainable/ อยา่ งตารางข้อปฏิบตั ิ ทีท่ �ำให้ทุกคนสามารถติดตามการลดขยะ บทความ “ประเทศจนี พลาสติกในแต่ละวันได้ ในวนั ทไ่ี มเ่ หมอื นเดมิ ”, เขา้ ถงึ จาก www.prachachat.net /csr-hr/news-151250 เรอื่ งส่งิ แวดลอ้ มเป็นเร่ืองสำ� คัญ และรอไมไ่ ดอ้ กี ตอ่ ไป 177

เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC Core Idea : Environment DESCENDANTS IN DECAY เม่ือความเสอื่ มสลายกลายเปน็ สินทรพั ย์สคู่ นรุน่ หลัง 178

เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC Core Idea : Environment พลาสติกชนิ้ แรกท่ถี ูกผลิตขน้ึ จากเชอ้ื เพลิงฟอสซิลนน้ั เดินทางข้ามสงครามโลกครัง้ ท่ี 2 มาจนถึงในวนั นี้ ทีเ่ ราเห็นพลาสติกอยู่ในทุกๆ ที่ แก้วกาแฟในทุกเช้า ชิ้นส่วนในรถยนต์ ยา บรรจุภัณฑ์อาหาร อายุการใช้งาน แสนส้ันเพียงไม่กี่สิบนาทีน้ัน เม่ือเราแต่ละคนทิ้งรวมกันแต่ละวัน พลาสติก ก็กลายเป็นชิ้นส่วนเล็กส่วนน้อยที่ใช้เวลาย่อยสลายนับหลายศตวรรษต่อมา พลาสติกได้รับการผลิตอย่างเป็นทางการในช่วงปี 1950 ที่ผ่านมาน้ี ระยะ เวลาเพียงเจ็ดสิบปี แต่โลกเรากลับมีพลาสติกมากกว่า 9.2 พันล้านตันท่ีต้อง รับมือและจัดการ จ�ำนวน 6.9 พันล้านตันนั้นกลายเป็นขยะไปแล้วเรียบร้อย และ 6.3 พันล้านตันของขยะพลาสติกน้ันไม่ได้รับการคัดให้เป็นขยะรีไซเคิล 179

เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC Core Idea : Environment สตาามราางรชถ่วดยาใวหน้ล์โดหอลัตดรไดาก้ทาี่ รpใlaชs้พtiลcาfrสeตeิกjuใlyน.ชoีวrgิต/ปaรcะtจioำ�nว-ันpicker.html ถา้ หากเราไมเ่ รมิ่ ลงมอื ทำ� อะไรในวนั นี้ พลาสตกิ จะมนี ำ�้ หนกั รวม เกนิ กวา่ ปลาทง้ั หมดในมหาสมทุ ร เม่ือถึงปี 2050 หลังจากที่เราเห็นข่าววาฬเสียชีวิตริมหาดพร้อมขยะพลาสติกจ�ำนวนมากใน ทอ้ ง ความสะเทอื นใจไดก้ ่อให้เกดิ แคมเปญรณรงคด์ ้านระบบนเิ วศและนโยบายระหวา่ งประเทศ จากท่ัวทุกมุมโลก ผู้บริโภคเริ่มสร้างการเปลี่ยนแปลงในเชิงบวกผ่านทางเลือกและพฤติกรรม ของตน ผู้บริโภคที่ร่วมมือกันสร้างให้เกิดพลังขับเคล่ือนพฤติกรรมใหม่ๆ แบรนด์และวงการ การออกแบบนั้นก็เริ่มตื่นตัวและพร้อมก�ำหนดกลยุทธ์ในยุคหลังพลาสติก (Post-plastic era) อยา่ งเชน่ แคมเปญ Plastic Free July ในปี 2011 ทนี่ ับเปน็ จดุ เรม่ิ ตน้ ท่ีใหญ่ที่สุด โดยมผี ู้เขา้ รว่ ม มากกว่าหนึ่งล้านคนจาก 159 ประเทศที่เข้าร่วมการแข่งขัน สร้างให้ผู้คนได้ตระหนักและลด การใช้พลาสตกิ มากขึน้ โดยมเี ครอ่ื งมอื อย่างตารางข้อปฏบิ ัติ ทีท่ ำ� ใหท้ ุกคนสามารถติดตามการ ลดขยะพลาสติกในแตล่ ะวนั ไดด้ ้วยตนเอง 180

เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC Core Idea : Environment TOMRA ReAct ถา้ ลกู คา้ นำ�ขวดมาคนื ในรา้ น สามารถกดแอพฯ แลกเปน็ ของสมนาคณุ ตา่ งๆ ได้ แต่การเร่ิมต้นลดขยะพลาสติกน้ันมาจากผู้บริโภคฝ่ายเดียวคง ผักและผลไม้จากทางร้าน ไม่พอ ร้านค้าเล็กหรือใหญ่ต่างก็ต้องให้บริการท่ีรองรับความ Nature & More ที่ใช้การเลเซอร์ ต้องการนี้ ไม่ว่าจะเป็นการบริโภคแบบไม่ท้ิงคาร์บอนฟุตปร้ินท์ ลงบนผิวแทนการผลติ ฉลาดพลาสตกิ ร้านค้าของช�ำที่สร้างประสบการณ์และคิดใหม่เร่ืองการใช้บรรจุ- มาเพือ่ กอ่ ใหเ้ กดิ ขยะ ภัณฑ์ แทนที่การใช้หีบห่อพลาสติกด้วยวัสดุทางเลือกท่ีย่อยสลาย ได้ โดยหน่ึงในผู้บุกเบิกคนส�ำคัญคือ ร้าน Original Unverpackt 181 ในเบอร์ลิน เยอรมนี ร้านค้าท่ีใช้บรรจุภัณฑ์เป็นศูนย์ ด้วยการ เปิดโอกาสให้ผู้ซื้อน�ำกล่องหรือภาชนะต่างๆ มาใส่สินค้าเองโดย คิดราคาตามน�้ำหนัก เช่นเดียวกับร้านอาหารอิตาเลียน Negozio Leggero ท่ียกเว้นการมีบรรจุภัณฑ์ในร้าน และผู้บริโภคสามารถ เลือกซ้ืออาหารด้วยการน�ำกล่องบรรจุมาเองเช่นกัน หรือร้านผู้ ผลิต Nature & More ซึ่งก�ำหนดเป้าหมายที่จะลดการใช้ฉลาก พลาสติก ด้วยการเลือกใช้วิธีการเลเซอร์อย่างปลอดภัยลงบนผิว ของผักและผลไม้ทดแทน

เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC Core Idea : Environment ตัวอย่างจากทางฝั่งร้านค้าท่ีเดินหน้า ฝั่งลูกค้าเองก็ต้องสร้างแรงจูงใจด้วยเช่น กัน แบรนด์ต่างๆ สามารถเริ่มต้นได้ง่ายๆ จากระบบการให้คะแนน อย่างเช่น โปรแกรม TOMRA ReAct ที่ออกแบบโปรแกรมสร้างแรงจูงใจด้วยระบบสะสม คะแนน ถ้าหากลูกค้าน�ำขวดพลาสติกมาคืนที่ตู้รับซ่ึงอยู่ภายในร้าน โดยคะแนน สะสมจะสามารถน�ำไปแลกเป็นบัตรของขวัญในแอมะซอนหรือไอทูนส์ได้ต่อไป นอกจากการระมัดระวังการใช้พลาสติกในชีวิตประจ�ำวันแล้ว ในช่วงเวลาท่ีต้อง เดินทางท่องเท่ียวเองก็ส�ำคัญไม่แพ้กัน ปัจจุบันเร่ิมมีกระแสการท่องเที่ยวแบบ “ปลอดพลาสติก” เกิดขึ้น โดยเมแกน เดเวนิช (Megan Devenish) ผู้จัดการ ด้านผลิตภัณฑ์และการท่องเท่ียวอย่างมีความรับผิดชอบแห่ง Exodus Travels ได้รับฟีดแบ็คจากเหล่านักท่องเที่ยวท่ีต้องการลดการใช้พลาสติกตลอดทริป รวมถึงเพ่ือช่วยพัฒนาภาพลักษณ์ด้านส่ิงแวดล้อม บริษัทจึงเร่ิมต้นวิธีการ ง่ายๆ จากการลดใช้ขวดพลาสติกในสถานที่ท่องเท่ียว ด้วยการสนับสนุนให้ ทุกคนพกพาขวดบรรจุมาเอง และใช้ผ้าเช็ดหน้าผืนเล็กแทนการใช้กระดาษ ทิชชู่แบบซอง รวมถึงพกพาเครื่องใช้ส่วนตัวท่ีสามารถบรรจุใส่ขวดขนาดเล็ก ได้โดยไม่จ�ำเป็นต้องซื้อใหม่ซ่ึงเป็นการสร้างขยะพลาสติกเพ่ิม ท�ำให้ไม่ว่ากี่ สถานที่ปลายทางของการท่องเที่ยว นักท่องเที่ยวก็จะเก็บมาเพียงความทรงจ�ำ โดยไม่ท้ิงขยะพลาสติกให้คนในพ้ืนที่นั้นต้องเป็นภาระจัดการต่อไป นอกจากการลดการใช้แล้ว ส่ิงหนึ่งท่ีต้องค�ำนึงถึงก็คือการจัดการ เมื่อเกิดขยะ หนึ่งในทางออกนี้คืองานช่างฝีมือแบบดั้งเดิม ท่ีเป็น วิธีคิดส�ำคัญในการเปล่ียนและเพิ่มมูลค่าขยะพลาสติกให้กลายเป็น สินค้าระดับหรูหราได้ เป็นการร่วมมือกันของกลุ่มคนสร้างสรรค์ และช่างฝีมือที่เข้ามาท�ำงานข้ามสาขา เพื่อหาทางเลือกในอนาคต และเปลี่ยนพลาสติกให้กลายเป็นวัตถุดิบท่ีมีคุณค่ามากข้ึน 182

เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC Core Idea : Environment Craft in the Anthropocene คอื ชอื่ โปรเจก็ ตข์ องนกั เลา่ เรอ่ื งวสั ดอุ ยา่ ง เยเซเนยี ธบี อยลท์ -ปคิ าโซ (Yesenia Thibault-Picazo) ที่ท�ำนายภาพอนาคตของยุคหลังเหมืองแร่ว่า ช่างฝีมือจะใช้ วัสดุที่เป็นของเหลือจากการท�ำกิจกรรมต่างๆ ของมนุษย์ ในฐานะแหล่งวัสดุท่ีมากคุณค่า เธอจึงได้สะท้อนแนวคิดนี้ออกมาเป็นคอลเล็กช่ันวัสดุแร่ท่ีท�ำจากขยะพลาสติกในแปซิฟิก เพ่ือสะท้อนให้เห็นปัญหามลพิษพลาสติกในมหาสมุทรแปซิฟิก ถวเรัส้วื่อดยงุทขคี่จยระะกเพกลแิดาลขสะึ้นตแใจิกนกกโันัลนกใในอนวนมันาุมนคมีต้ อถงข้าอหงาเกยเเรซาเยนังียไมก่แับกก้ปาัญรจหำ�าลอง เช่นเดียวกับโปรเจ็กต์ Metamorphosis ของชาคาร์ ลฟิ เน (Shahar Livne) นกั ศกึ ษา จากสถาบันออกแบบ Eindhoven ในเมือง ไอนดโ์ ฮเวน เนเธอรแ์ ลนด์ ทบ่ี อกเลา่ เรอ่ื งราว โลกสมมตแิ หง่ อนาคต ซงึ่ การผลติ ผลติ ภณั ฑ์ จากปิโตรเลียมนั้นเป็นเรื่องล้าสมัยและ พลาสตกิ กลายเปน็ แหลง่ วตั ถดุ บิ ทมี่ อี ยอู่ ยา่ ง จ�ำกัดและเป็นของหายาก โดยเป้าหมาย ของเธอคือกลุ่มผู้ซ้ือระดับบน เพ่ือต้องการ ท้าทายมุมมองท่ีเรามีต่อพลาสติกในวันนี้ ว่าเป็นส่ิงของหาง่ายและพบได้ทั่วไปให้เกิด การเปล่ยี นแปลงไปในทางตรงกันข้าม 183

เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC Core Idea : Environment พลาสติกไม่ได้เป็นเพียงปัญหาในโลกน้ี แต่ยังเป็นความท้าทายใหม่ในโลกหน้าอีกด้วย เม่ือในอนาคตอันใกล้ การเดินทางไปยังดาวอังคารจะไม่ได้เป็นเร่ืองไกลตัวอีกต่อไป และผเู้ ลน่ อยา่ งองคก์ ารนาซา่ เองกใ็ หค้ วามสำ� คญั กบั เรอื่ งความยง่ั ยนื และระบบการผลติ ท่ี สามารถพ่ึงพาตัวเองได้ในอวกาศ Refabricator หรือเครื่องพิมพ์สามมิติไร้แรงดึงดูด ท่ีถูกน�ำไปใช้เพื่อรีไซเคิลขยะพลาสติกให้เป็นอุปกรณ์ต่างๆ รวมถึง CASKIA โปรเจ็กต์ ที่เปิดตัวไปต้ังแต่ปี 2017 โดย Officina Corpuscoli สตูดิโอออกแบบสหวิชาการใน เมืองอัมสเตอร์ดัมได้ร่วมมือกับนักออกแบบรองเท้าลิซ โชกาจโล (Liz Ciokajlo) เพ่ือ ตอบโตก้ ับการขนส่งท่ีเข้มงวดในการเดนิ ทางไปดาวองั คาร ดว้ ยการใช้วธิ กี ารเพาะเล้ียง วัสดุชีวภาพท่ีสามารถใช้เป็นเครื่องมือและสวมใส่ในยานอวกาศได้ ผลลัพธ์คือรองเท้า บู้ทเส้นใยราไมซีเลียม ที่ถูกเล้ียงให้เติบโตด้วยเหง่ือของผู้สวมใส่ ย่อยสลายได้แม้เป็น ขยะบนดาวอังคาร CASKIA จึงเป็นการแสดงให้เห็นถึงความรับผิดชอบต่อการไม่ท้ิง สารเป็นพิษต่างๆ ในระบบนิเวศที่แม้จะอยู่นอกโลกก็ตาม 184

เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC Core Idea : Environment หาใช่ว่าเราจะรบราหรือรับมือกับปัญหาขยะพลาสติกเพียงอย่างเดียว แต่ยังมีกลุ่มคนและ หนว่ ยงานทมี่ องหาทางเลอื กอน่ื ๆ เพอ่ื ไมใ่ หเ้ ราตอ้ งสง่ ตอ่ มรดกสคู่ นรนุ่ หลงั เปน็ ความเสอื่ มสลาย อย่างไร้ความหวัง แต่หมายถึงการส่งต่อความรุ่มรวยของนวัตกรรมความย่ังยืนจากการหยิบ ใช้พืชพรรณมาเป็นแหล่งพลังงานแห่งอนาคตด้วยเช่นกัน พืชที่ใครหลายคนมองข้ามอย่าง “สาหร่าย” ก�ำลังกลายเป็นพืชเปล่ียนโลกที่สร้างแรงสั่นสะเทือนให้หลายอุตสาหกรรม ตั้งแต่ อาหารไปจนถึงเชื้อเพลิงชีวภาพ งานวิจัยจาก MarketsandMarkets ท่ีตีพิมพ์เมื่อเมษายน 2018 ระบุว่า มูลค่าตลาดของผลิตภัณฑ์จากสาหร่ายนั้น จะเพิ่มมากถึง 44.7 พันล้านดอลลาร์สหรัฐฯ ในปี 2023 โอกาสทางธุรกิจจึงตกเป็นของบริษัทที่มองหาวิธีการใช้ ประโยชน์จากพืชชนิดน้ีได้อย่างเต็มศักยภาพมากที่สุด ด้วยคุณสมบัติท่ีหลากหลายคือสินทรัพย์ชั้นดี ไม่ว่าจะ เป็นพืชที่มีความย่ังยืน มีโภชนาการทางอาหาร และ ปลอดสารก่อให้เกิดภูมิแพ้ 185

เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC Core Idea : Environment โปรตีนจากสาหร่ายนั้นเป็นแหล่งอาหารท่ียั่งยืนและตอบโจทย์เร่ืองโภชนาการ กลมุ่ คนทท่ี ำ� เรอื่ งอาหารเองกำ� ลงั สรา้ งใหเ้ กดิ ความรคู้ วามเขา้ ใจเกย่ี วกบั สาหรา่ ย กนิ ได้ แปรรปู และตอ่ ยอดใหเ้ ปน็ อาหารทห่ี ลากหลาย สรา้ งใหเ้ กดิ ความตอ้ งการ สำ� หรับกลมุ่ ผ้บู ริโภคทมี่ องหาทางเลอื กทางอาหารทีไ่ ม่ก่อให้เกิดอาการแพ้ การ ปฏวิ ตั อิ ตุ สาหกรรมอาหารดว้ ยโปรตนี จากสาหรา่ ยกำ� ลงั ไดร้ บั ความนยิ มในตลาด ตัวอยา่ งจาก New Wave Foods ทท่ี �ำก้งุ จากสาหรา่ ยและพืชจากทะเล หรือ TerraminoFoods จากซานฟรานซสิ โก ทเี่ ชอ่ื วา่ โปรตนี นนั้ สรา้ งไดแ้ ละยงั่ ยนื ดว้ ย กบั เมนูแซลมอนเบอร์เกอรแ์ บบปลอดเนื้อปลา แตท่ �ำจากสาหร่ายและเห็ด เพ่อื เปน็ ทางเลอื กใหก้ ับคนรักการกินทีใ่ สใ่ จเร่ืองสง่ิ แวดลอ้ มด้วยเชน่ กนั 186

เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC Core Idea : Environment นอกเหนอื จากอตุ สาหกรรมอาหารแลว้ สาหร่ายยังมีบทบาทอย่างมากต่อการ ผลติ เชอื้ เพลงิ ชวี ภาพ จากการคาดการณ์ ว่าปี 2018 มูลค่าตลาดเชื้อเพลิง ชีวภาพจากสาหร่ายนั้นจะเพิ่มจาก 5.96 พันล้านดอลลาร์สหรัฐฯ เป็น 1 หม่ืนล้านดอลลาร์สหรัฐฯ ในปี 2025 โดยมสี หรฐั อเมรกิ าเปน็ ตลาดใหญท่ สี่ ดุ ในโลก และสหภาพยโุ รปกไ็ มน่ อ้ ยหนา้ ด้วยการก�ำหนดเป้าหมายให้เช้ือเพลิง ชีวภาพถูกใช้แทนท่ีเช้ือเพลิงในการ คมนาคม 10% ขณะที่เอเชียเองก็เดินหน้าเข้าสู่ตลาดนี้ ด้วยการทดสอบเครื่องบินท่ีขับเคลื่อน ด้วยเช้ือเพลิงชีวภาพจากสาหร่าย ซึ่งเกิดจากความร่วมมือกันระหว่าง IHI Corporation จากญี่ปุ่น และ Siam Cement Group จากไทย โดยได้รับการร่วมมือจากองค์กร NEDO (New Energy Industrial Technology Development Organisation) และมหาวิทยาลัยโกเบ จากขยะก็กลายเป็นประโยชน์ ที่มา : ที่มาภาพ : เราในวันนี้จะส่งต่อความมืดมน บทความ “PLANET OR PLASTIC?: plasticfreejuly.org/ ใหค้ นรนุ่ หลงั หรอื จะเรม่ิ กรยุ ทาง WE MADE PLASTIC. WE DEPEND ON IT. react.tomra.com แหง่ ความหวงั สคู่ นรนุ่ ใหม่ คำ� ตอบ NOW WE’RE DROWNING IN IT.” shaharlivnedesign.com/ อยู่ที่การลงมือท�ำซึ่งจะก�ำหนด โดย LAURA PARKER newwavefoods.com/ อนาคตด้วยการเปลี่ยนแปลง จาก nationalgeographic.com cargocollective.com/ ปัจจุบันให้ดีขึ้น บทความ “Full Circle: NASA to yeseniatp Demonstrate Refabricator to Recycle, Reuse, Repeat” (28 สิงหาคม 2017) โดย Janet Anderson จาก nasa.gov 187

เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC Core Idea : Environment TRANSPARENT AND SUSTAINABLE LUXURY ตีค่าสินค้าหรหู ราจากความเชื่อใจ 188

เอลซิ าเบธ เคอรร์ ดิ -ฮาลเกตต์(ElizabethCurrid-Halkett) เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC ผู้เขียนหนังสือ The Sum of Small Things: A Theory of Core Idea : Environment the Aspirational Class น�ำเสนอทฤษฎี Aspirational Class ซึ่งเป็นแนวคิดที่ว่าด้วยการเกิดข้ึนของพลังจากส่ิง Uniqlo Faster Horses โดย Uniqlo เลก็ ๆ ทส่ี ามารถสรา้ งมลู คา่ ของบางสงิ่ บางอยา่ งใหส้ งู ได้ มูลค่าท่ีสูงน้ีไม่ใช่เรื่องของราคา แต่เป็นมูลค่าทางจิตใจ มูลค่าทางสังคม และมูลค่าของการริเร่ิมสร้างสรรค์ผล งาน เพ่ือชีวิตและสิ่งแวดล้อมรอบตัวท่ีดี ส�ำหรับตลาด ในปัจจุบัน การที่สินค้าถูกตีความว่าเป็นสินค้าราคาสูง (UpperClass) ทอ่ี ยใู่ นระดบั พรเี มยี ม(PremiumProduct) หรือจัดว่าเป็นสินค้าหรูหรา (Luxury Product) น้ัน หมายความถึงสินค้าท่ีให้คุณสมบัติเหนือ กว่าระดับมาตรฐาน เป็นสินค้าที่คุ้มค่า และมีมูลค่าทางจิตใจของผู้ใช้ รวมถึงเป็นสินค้าเพื่อ แสดงสถานะ (Conspicuous Consumption) อย่างไรก็ตาม ความหรูหราเหล่าน้ีท�ำให้เกิด การต้ังค�ำถามเก่ียวกับท่ีมาและมูลค่าท่ีแท้จริงของวัตถุดิบมาตลอดช่วง 4-5 ปีนี้ ตั้งแต่โรงงาน ผลิตเส้ือผ้าในบังกลาเทศถล่มในปี 2013 เน่ืองจากสภาพแวดล้อมของตึกไม่มีมาตรฐาน โดย สินค้าท่ีถูกส่งออกมาจากโรงงานน้ีต่างเป็นสินค้าท่ีกลายมาเป็นต้นทุนในกลุ่มสินค้าหรูหราท้ัง สิ้น สถานการณ์ตลาดดังกล่าวท�ำให้เคอร์ริด-ฮาลเกตต์ นิยามค�ำว่าสินค้า Luxury ข้ึนใหม่ โดย แทนที่ด้วยค�ำว่า Aspirational Class ซึ่งหมายถึงสินค้าท่ีเกิดจากการสร้างมูลค่าที่ดึงออกมาจาก คุณภาพท่ีแท้จริงของวัตถุดิบ แสดงออกถึงความใส่ใจ เคารพในวิชาชีพ และค�ำนึงถึงสวัสดิภาพ ของผู้ผลิตต้นทางจนถึงผู้บริโภคปลายทาง อย่างการบริโภคสินค้าออร์แกนิก ซ่ึงในอดีตไม่ได้ ถูกจัดว่าเป็นสินค้าพรีเมียม แต่เมื่อความต้องการตลาดมีมากข้ึน ผนวกกับมูลค่าการผลิตด้วย ความใส่ใจ จึงท�ำให้สินค้าออร์แกนิกกลายเป็นสินค้าที่จัดอยู่บนเชลฟ์ของสินค้าพรีเมียม เช่น เดียวกับมาร์ค เบน (Marc Bain) ผู้ส่ือข่าวส�ำนักข่าวแฟชั่นออนไลน์ Quartz ที่ให้ความเห็นว่า ผบู้ รโิ ภคทกุ วนั นมี้ กี ารศกึ ษาสงู สามารถคน้ หาความรแู้ ละขอ้ เทจ็ จรงิ แบบลว้ งลกึ ถงึ หลงั บา้ นของ แบรนด์ต่างๆ ได้ ดังนั้นค่านิยมใหม่ของการตีค่าสินค้าหรูหราจึงเปล่ียนไป ด้วยการตัดสินจาก สังคมแห่งความเช่ือถือเช่ือใจ เป็นที่มาของตลาด Sustainable Luxury ที่ตอกย้�ำความโปร่งใสใน ทุกขั้นตอนและความใส่ใจที่มากพอ จนท�ำให้ลูกค้าให้ความเช่ือถือจนยกให้เป็นสินค้าหรูหราได้ 189

เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC Core Idea : Environment รายงานจาก PwC ระบุว่า 50% ของวัยท�ำงานในกลุ่มมิลเลนเนียล ช่ืนชอบการ บริโภคสินค้ากลุ่มยั่งยืน (Sustainable Product) หรือสินค้าจากบริษัทท่ีค�ำนึงถึง สง่ิ แวดลอ้ ม สญั ญาณการบรโิ ภคลกั ษณะนเ้ี รม่ิ ขน้ึ ตงั้ แตป่ ี2017 และไดเ้ กยี่ วแขนกลมุ่ คน เจเนอเรชั่นเอก็ ซ์ เขา้ ส่กู ลมุ่ ลกู คา้ เพ่ือความย่งั ยนื นด้ี ว้ ย การสำ� รวจของบรษิ ัท Serco และFutureThinking พบวา่ ผบู้ รโิ ภค49% ทมี่ อี ายรุ ะหวา่ ง16-34 ปี ในสหราชอาณาจกั ร เปดิ ใจรับสนิ ค้ารไี ซเคิลได้เต็มที่ สว่ นผูบ้ ริโภคอายุ 35-54 ปมี ักเลอื กซอ้ื สินคา้ รีไซเคิล ซึง่ รวมถึงสนิ ค้ามือสองถึง 70% เมือ่ ส�ำรวจความเหน็ จากผ้ซู ื้อ พบวา่ ปัจจยั หลักที่ท�ำให้ ผบู้ รโิ ภคเจเนอเรชนั่ เอก็ ซส์ ามารถเปดิ ใจกบั สนิ คา้ กลมุ่ นไ้ี ด้ นนั่ เพราะเชอ่ื ถอื ในรสนยิ ม และความสามารถในการเลือกสรรสินค้าจากกลุ่มมิลเลนเนียล กระแสตอบรับที่ดี สง่ ผลใหเ้ กดิ ผนู้ ำ� ดา้ นสนิ คา้ ประเภทนข้ี น้ึ เกดิ แรงผลกั ดนั ทม่ี าจากตวั บคุ คล ซงึ่ ไมไ่ ดเ้ กดิ ขน้ึ เพียงเพื่อต้องการสร้างภาพลักษณ์หรือความมีช่ือเสียงอย่างอินฟลูเอนเซอร์ทั่วไป แต่ หมายถึงการที่คนเหล่านั้นใช้สินค้ากลุ่มย่ังยืนและเข้าใจการใช้สินค้าเพ่ือส่ิงแวดล้อม จริงๆ อย่างมีเหตุและผล เชน่ เบธานี วลิ เลียมส์ (Bethany Wiliams) ตวั แทนจาก กลมุ่ Vauxhal Food Bank ในสหราชอาณาจกั ร ท่ผี ลักดันค่านิยมการบริโภคนิยม ท่ีเป็นปัญหาของขยะอาหาร น�ำไปสู่การสร้างสรรค์คอลเล็กชั่นที่ได้แรงบันดาลใจ eShopWorld 190

เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC Core Idea : Environment มาจากอาหารเหลือทง้ิ ของฤดูกาล Spring/Summer ปี 2018 ภายใต้ชื่อ Breadline ซึ่งถือเป็นการ ประกาศตัวเป็นหนึ่งในผู้น�ำด้านความย่ังยืนอย่าง สมบรู ณ์ในแวดวงแฟชั่น นอกจากกลมุ่ มลิ เลนเนียล และเจเนอเรชนั่ เอก็ ซแ์ ลว้ ผบู้ รโิ ภคกลมุ่ เบบบ้ี มู เมอร์ ก็เลือกท่ีจะใช้สินค้าที่ได้รับมาตรฐานการผลิตเพื่อ สิ่งแวดล้อมเช่นกัน โดยพบว่า 70% ยินดีท่ีจะ จ่ายเงินในราคาสูงเพ่ือซ้ือสินค้ากลุ่มย่ังยืนและ ใส่ใจสิ่งแวดล้อม เชน่ การรับบรกิ าร eShopWorld เพ่อื ชอ้ ปปิ้งสนิ ค้าจากทุกมมุ โลก โดยไมเ่ กี่ยงเรือ่ งราคา แต่เนน้ Bethany Williams SS18 การใสใ่ จเรอื่ งคณุ ภาพและทม่ี าของสนิ คา้ เปน็ หลกั สถติ กิ ารจบั จา่ ย ในชอ่ งทางeShopWorld พบวา่ สนิ คา้ ทเ่ี ตบิ โตมากทส่ี ดุ คอื สนิ คา้ 191 กลุม่ หรูหรา ราคาค่อนขา้ งสงู แต่ไดร้ บั การการนั ตเี รื่องคุณภาพ เป็นหลัก โดยกลุ่มหลักท่ีซ้ือสินค้าในราคาสูงสุดคือกลุ่มเบบ้ี บมู เมอรน์ ่นั เอง สนิ ค้าหรูหราเหล่าน้ียงั รวมถงึ สินค้ากลมุ่ รถยนต์ ไฮบรดิ และรถยนตไ์ ฟฟา้ ทใี่ หผ้ ลลพั ธใ์ นการประหยดั พลงั งานและ คำ� นึงถึงความยั่งยืน แนวโน้มเหลา่ นที้ ำ� ให้หลายแบรนด์ตอ้ งการ สร้างจุดขายเรื่องความยั่งยืน เพื่อเพ่ิมมูลค่าให้แก่สินค้าของ ตน อย่างไรก็ดีสินค้ากลุ่มย่ังยืนไม่ใช่เรื่องท่ีมองได้โดยผิวเผิน จุดส�ำคัญท่ีผู้บริโภคค�ำนึงถึงมากท่ีสุดคือความโปร่งใสและการ ถูกตรวจสอบได้ เพราะฉะนั้นปี 2019 นี้ การได้รับมาตรฐาน การผลิตแบบเดิมๆ อาจไม่เพียงพอ เพราะมาตรฐานสินค้า กลุ่มเศรษฐกิจหมุนเวียน คือการรับประกันเฉพาะส่วนการผลิต ในแนวทางของ Circular Economy ซึ่งรวมถึงการตั้งรับกับ กระแสสงั คม ซงึ่ อาจเจอสง่ิ ทไ่ี มน่ า่ เชอ่ื ใจเมอื่ ใดกไ็ ด้ หากสนิ คา้ มี คณุ สมบตั ไิ มต่ รงตามทกี่ ลา่ วอา้ งจรงิ ๆ แฟนๆ ของสนิ คา้ เหลา่ นนั้ กส็ ามารถตดั ตวั เลือกสนิ คา้ ของคุณไปได้ในทนั ที

เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC Core Idea : Environment 2019 คอื ปที ไ่ี มไ่ ดม้ แี ตก่ ารจำ� หนา่ ยสนิ คา้ ทตี่ ลาดตอ้ งการ เพียงอย่างเดียว แต่ผู้บริโภคยังต้องการสินค้าท่ีมีการ สรา้ งจุดยืนเรือ่ งมาตรฐานการผลิต และความยงั่ ยนื ทาง สงั คมและสงิ่ แวดลอ้ ม เมอื่ ผบู้ รโิ ภครสู้ กึ ไวว้ างใจในสนิ คา้ จงึ จะยนิ ยอมจา่ ยเงนิ ซอ้ื สนิ คา้ เหลา่ นน้ั ได้ ยกตวั อยา่ งการ ขยบั ตวั ของสนิ คา้ ตลาดแมส อยา่ ง H&M ความแขง่ แกรง่ บนจุดยืนของตลาดทั่วไปไม่สามารถสร้างการเติบโตที่ ยง่ั ยืนให้แก่ธุรกจิ ของ H&M ไดต้ ลอดรอดฝ่ัง H&M จงึ ขยบั มาจับตลาดเฉพาะกลุ่มโดยใชช้ ื่อ Nyden และเรยี ก กลมุ่ ผบู้ รโิ ภคสนิ คา้ ประเภทนวี้ า่ Netocrafts ซงึ่ หมายถงึ กลุ่มผบู้ รโิ ภคท่ีใหค้ วามส�ำคญั กับความนา่ เช่อื ถือ ความ เฉพาะบคุ คล ความเป็นของแท้ และความแปลกใหม่ ไม่ เพยี งเทา่ นน้ั กลมุ่ สนิ คา้ ทมี่ มี าตรฐานดา้ นความใสใ่ จ หาก สามารถแสดงความโปร่งใส่และได้รับการการันตีเร่ือง มาตรฐานได้ การจบั ตลาดกลมุ่ ลกู คา้ ออนไลนก์ ไ็ มใ่ ชเ่ รอ่ื ง ยากอกี ตอ่ ไป อยา่ งแบรนด์ Uniqlo ท่ีลุยตลาดออนไลน์ หรือ Adidas ทผี่ ลติ สนิ คา้ รุ่น DryDye ซึง่ การันตถี งึ การ กระบวนการรีไซเคิลและประหยัดน�้ำได้ถึง 25 ลิตรต่อ การผลิตเสอ้ื 1 ตัว 192

เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC Core Idea : Environment Stella McCartney นอกจากสินค้าตลาดแมส ท่ีปรับตัวสู่การเป็นสินค้าหรูหรา กลุ่มสินค้าหรูหรา ต่างก็ปรับตัวเพ่ือรับมือกับความน่าเชื่อถือ ซึ่งเป็นตัววัดใหม่ของแบรนด์ ไม่ว่า จะ Burberry, Gucci หรือ Saint Laurent แบรนด์ชั้นน�ำที่ได้รับความน่าเชื่อ ถืออยู่แล้ว กลับมาสร้างจุดยืนใหม่เพื่อเป็นผู้น�ำด้านความยั่งยืน และเปล่ียน สินค้าภาพลักษณ์เดิมให้กลายเป็นสินค้าหรูหราท่ีใส่ใจโลกไปพร้อมๆ กัน อย่าง Stela McCartney ทมี่ ุ่งเปา้ ไปสกู่ ารขายเร่ืองราวของแบรนด์ผา่ นตัวแทก็ ราคา เพื่อพิสูจน์ความโปร่งใสและความใส่ใจในทรัพยากรมนุษย์และปัญหาขยะ ริเริ่มการเป็นผู้น�ำด้านนวัตกรรมเส้นใยรีไซเคิลสู่คอลเล็กชั่นถุงเท้า ซ่ึงผลิต มาจากขยะรไี ซเคลิ ทใี่ ชน้ ำ้� ในขนั้ ตอนการผลติ นอ้ ยลง จากถงุ เทา้ ไดต้ อ่ ยอดสกู่ าร สร้างสรรค์คอลเล็กชั่นท่ีมาจากการรีไซเคิลกระบวนการผลิตอย่างเต็มรูปแบบ ในฤดูกาล Autumn/Winter ปี 2018 193

เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC Core Idea : Environment VETMENTS X SAKS 194

เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC Core Idea : Environment การขับเคล่ือนลักษณะน้ีมีผลต่อตลาด Fast Fashion ซ่ึงถูกต้ังค�ำถามจาก สินค้าในสต๊อก องค์กร WRAP วิเคราะห์ว่ามูลค่าของสินค้าในตลาดกลุ่มน้ี สญู เสยี ไปราว 30 พนั ลา้ นปอนด์ในสหราชอาณาจกั ร ในปี 2018 จำ� นวนครงั้ ที่สินค้าถูกน�ำกลับมาขายใหม่เพ่ือลดราคาล้างสต๊อกสูงถึง 24 ครั้ง ตอ่ แบรนด์ คดิ เปน็ 49% ของสนิ คา้ ทแ่ี บรนดน์ น้ั ผลติ ทงั้ หมดตอ่ ปี ในขณะท่ี eBay,TheRealReal หรอื Poshmark ตา่ งจำ� หนา่ ยสนิ คา้ มอื สองหรอื สนิ คา้ ลดราคา ลา้ งสตอ๊ ก ซง่ึ มอี ยเู่ ปน็ จำ� นวนมากในฐานขอ้ มลู ออนไลน์ ทงั้ สนิ คา้ ฟาสตแ์ ฟชน่ั และสนิ คา้ ไฮเอนดร์ าคาสงู รวมทงั้ ยงั ลดราคาในวนั แบลก็ ฟรายเดยอ์ ีกด้วย จะมี สนิ คา้ มาจำ� หนา่ ยเปน็ จำ� นวนมาก ทงั้ ยงั ลดแลกแจกแถม สง่ ผลใหผ้ ปู้ ระกอบการ ของแบรนดร์ ะดบั หรหู ราตอ้ งกลบั มาตงั้ ขอ้ สงั เกตถงึ มลู คา่ ของแบรนดท์ เี่ สยี ไป จากการลดแลกแจกแถม กลายเป็นที่มาของสินค้าระยะยาวที่ฉีกกฎสินค้า ล้างสต๊อก ด้วยการน�ำสินค้าในสต๊อกมาผลิตเป็นคอลเล็กชั่นใหม่ หรือ การผลติ สินคา้ ทีท่ นทานข้นึ นบั เปน็ การสรา้ งมูลค่าเพิม่ ให้แกส่ นิ คา้ เหลา่ น้นั ทั้งยงั ไมต่ อ้ งตกอยใู่ นตลาดลา่ งอกี ตอ่ ไป อยา่ งแบรนด์ Lou Dalas ทนี่ ำ� สนิ คา้ 90% ในสตอ๊ ก มาออกแบบเพอื่ ผลติ คอลเลก็ ชน่ั ใหม่ หรอื การจบั มอื ของแบรนด์ Vetement และSaks ในการรับบริจาคสินค้าเครื่องแต่งกายท่ีไม่ใช้แล้ว เพื่อ น�ำมารีไซเคิลเป็นสินค้าท่ีมีมูลค่าเพ่ิม นับจากนี้สินค้าหรูหราจะไม่ได้ถูก การันตีคุณภาพว่าเป็นสินค้ามือหนึ่งเพียงอย่างเดียว แต่ยังรวมถึงการเป็น สินค้ามือสองที่เกิดจากประสิทธิภาพในการจัดการกับสินค้ารีไซเคิลของ แบรนด์ จนสามารถตอบสนองการใชง้ านของผบู้ รโิ ภคไดอ้ ยา่ งคมุ้ คา่ ในระยะยาว EtบจAทโoดnาีทr่มeยvกBคาier:MMวqoาnzMaaม.mkrcocione“regMBmnatEiaIlittlnelhlLyniucnAxaieawl lasanred” ที่มาภาพ stellamccartney.com amazon.com vogue.com eshopworld.com bethany-williams.com uniqlo.com hm.com adidas-group.com loudallas.com 195

เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC Core Idea : Environment 196

เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC Core Idea : Environment CIRCULAR CHAIN MANAGEMENT SYSTEM จัดการครบ จบทุกวงจร คอมพิวเตอร์โน้ตบุ๊ก หน้าจอโทรทัศน์ แบตเตอรี่ สมาร์ทโฟนตกรุ่น จนถึงของเล่นเดก็ สารพัดสิ่งเหล่านี้คือขยะอิเล็กทรอนิกส์ ท่ีกลายเป็นหน่ึงในปัญหาใหญ่ระดับโลก ดว้ ยการขาดความรคู้ วามเขา้ ในการจดั การอยา่ งถกู ตอ้ ง แมจ้ ะแยกทง้ิ แลว้ แตค่ วามคนุ้ เคยตอ่ การใชง้ านในชวี ติ ประจำ� วนั กท็ ำ� ใหม้ นษุ ยเ์ ราผลติ ขยะอเิ ลก็ ทรอนกิ สน์ มี้ าก ถงึ 50 ลา้ นตนั ต่อปี โดย Global E-waste Monitor หน่วยงานหนึ่งในองค์การสหประชาชาติรายงานว่า เอเชยี คอื ทวปี ทสี่ รา้ งขยะประเภทนมี้ ากทสี่ ดุ โดยคดิ เปน็ 18.2 เมตรกิ ตนั ตามมาดว้ ยทวปี ยโุ ปรอกี 12.3 เมตรกิ ตนั อเมรกิ า 11.3 เมตรกิ ตนั และแอฟรกิ าที่ 2.2 เมตริกตนั 197

เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC Core Idea : Environment ขยะอิเล็กทรอนิกส์นี้ผลิตของเสียเป็นพิษถึง 70% ในหลุมขยะท่ีสหรัฐฯ อันตรายไปกว่านั้น คือการที่มันเป็นพิษและส่งผลต่อสิ่งแวดล้อมตลอดถึงสุขภาพของผู้คน ถ้าหากไม่ได้รับการ จัดการอย่างถูกวิธี อุปกรณ์ที่ประกอบข้ึนจากโลหะหนักอย่างตะกั่ว ปรอท ลิเธียม (พบได้ ในโทรศัพท์และแบตเตอรี่ในคอมพิวเตอร์) ได้ซึมเข้าสู่ดินอันเป็นต้นทางของน้�ำใต้ดินที่จะ ไหลรวมเป็นแม่น้�ำล�ำธารต่อไป ส่งผลโดยตรงกับชุมชนท่ีมีพ้ืนที่ทางการเกษตรหรือพ้ืนที่อยู่ อาศัยใกล้กับแหล่งน�้ำท่ีจะได้รับผลกระทบเหล่าน้ี สารเคมีที่ย่อยสลายไม่ได้เหล่าน้ียังได้ ปะปนอยู่ในสิ่งแวดล้อมเป็นระยะเวลานาน เหมือนอย่างเมืองบางแห่งท่ัวโลกที่ได้รับผลกระทบ เช่น เมืองกุ้ยอวี๋ในจีน ที่กลายเป็นเมืองหลวงแห่งขยะอิเล็กทรอนิกส์และมีแลนด์มาร์กเป็น แม่น้�ำสีด�ำเข้มท่ีเต็มไปด้วยสารพิษ หรือย่าน Agbogbloshie ในกรุงอักกรา เมืองหลวง ของประเทศกาน่า ท่ีพลเมืองวัยเด็กหารายได้ด้วยการคัดขยะอิเล็กทรอนิกส์มาขาย หายนะ จากของเสียเหล่าน้ีก�ำลังทะยานสูงขึ้น โดยมีกลุ่มคนรุ่นใหม่ท่ีไม่ได้น่ิงนอนใจ พร้อมเลือก ท่ีจะเป็นส่วนหน่ึงของการแก้ไขปัญหาด้วยการใช้ความคิดสร้างสรรค์ อย่างเช่นท่ี นิกกิ รีด (Nikki Reed) นักแสดง ดีไซเนอร์ นักกิจกรรม และผู้ประกอบการ ท่ีน�ำแผงวงจรคอมพิวเตอร์ เดลมาชุบชีวิตใหม่ให้กลายเป็นคอลเล็กชั่นเครื่องประดับอย่างสวยงาม โดยท�ำงานร่วมกับ บริษัท BaYou with Love ผู้สร้างสรรค์เคร่ืองประดับแบบอีโค่เฟรนด์ล่ี เพื่อช่วยกันสร้าง โลกที่หมุนต่อไปได้ด้วยการท�ำขยะให้เป็นประโยชน์ จผาลกงแานบเรคนรดื่อ์ งBปaรYะoดuับwทiี่ผthลิตLoจvาeกขยะอิเล็กทรอนิกส์ 198

เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC Core Idea : Environment เศรษฐกิจหมุนเวียนรูปแบบใหม่ก�ำลังจะเติบโตขึ้น โดยมีเจ้าภาพเป็นสตาร์ทอัพ และหน่วยงานต่างๆ ที่เลือกบริจาคอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ที่ไม่ใช้งานแล้ว สู่มือคนที่จะสร้างประโยชน์ต่อได้ มูลนิธิ Computers with Causes ใน สหรัฐอเมริกา มีภารกิจในการบริจาคอุปกรณ์คอมพิวเตอร์ให้กับโรงเรียน สถานท่ีเล้ียงดูเด็กก�ำพร้า หรือชุมชนต่างๆ ที่ไม่มีเงินทุนในการซื้อหาหน้าจอ คอมพวิ เตอรห์ รอื โนต้ บุก๊ ตา่ งๆ ท่เี ป็นประโยชนไ์ ด้ หรอื องคก์ รไม่แสวงหาผลกำ� ไร อย่าง EALgreen ซึ่งเปิดรับคอมพิวเตอร์จากบริษัทที่ไม่ต้องการใช้งานแล้ว มา แลกเปล่ียนเป็นทุนการศึกษาส�ำหรับนักเรียนท่ีอยู่ภายในเครือข่ายขององค์กร เป็นระบบการแลกเปลี่ยนที่ธุรกิจได้ผลประโยชน์จากการไม่ต้องเสียค่าใช้งาน ในการจัดการขยะสู่หลุมฝังกลบ ท้ังยังได้ภาพลักษณ์ท่ีดีในการเป็นธุรกิจที่ใส่ใจ สังคมและสิ่งแวดล้อมอีกด้วย 199

เจาะเทรนด์โลก 2019 โดย TCDC Core Idea : Environment ไม่ใช่แค่เพียงอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ใกล้ตัวเท่าน้ันท่ีกลายเป็นขยะ แต่การช็อปปิ้งออนไลน์อยู่ บ้านก็สร้างคาร์บอนฟุตปร้ินต์ได้มากไม่แพ้กัน เมื่อพัสดุและหีบห่อต่างๆ จนถึงข้ันตอนการ ขนส่งน้ันเป็นตัวการที่ก่อให้เกิดของเสีย ขยะ และการสูญเสียพลังงานได้มากอย่างคาดไม่ถึง ความนิยมในการซ้ือสินค้าออนไลน์ท่ีเพ่ิมมากข้ึนนั้น ได้ก่อให้เกิดการแข่งขันทางการบริการ โดยเฉพาะด้านการขนส่ง ยกตัวอย่างในสหราชอาณาจักร ที่ลูกค้าสามารถสั่งของตอนเช้าและ ได้ของตอนเย็นเป็นเรื่องปกติ หรือในจีนที่อาจได้รับของที่สั่งเลย เพราะร้านค้าออนไลน์นั้น ต้องแข่งขันกับหน้าร้านท่ีลูกค้าสามารถเดินเข้าไปเลือกสินค้า แล้วจ่ายเงินเพ่ือได้ของกลับบ้าน ทันทีให้ได้ หรือการเกิดส่ิงท่ีเรียกว่า Amazon Effect ที่หมายถึงการยกเว้นค่าขนส่งสองวัน ผลท่ีเกิดข้ึนคือ คนปรับเปล่ียนพฤติกรรมเพ่ือส่ังซื้อของเยอะข้ึน บ่อยขึ้น ชิ้นเล็กชิ้นน้อยก็ให้ จดั สง่ ผลกค็ อื หบี หอ่ ทกี่ ลายเปน็ ขยะและคารบ์ อนฟตุ ปรน้ิ ตท์ เ่ี กดิ จากผขู้ นสง่ นน้ั กม็ ากขนึ้ ตามมา หีบห่อจากวัสดุรีไซเคิลที่นำ�กลับมาเพื่อจัดส่งสินค้าใหม่ กลอ่ งกระดาษ พลาสตกิ ล้วนเป็นขยะจำ� นวนมาก เปลี่ยนรูปแบบจากการผลิตหีบห่อเพื่อใช้เพียงครั้งเดียวทิ้ง ท่ีต้องอาศัยการจัดการมหาศาล แม้ว่าจะได้รับ การน�ำกลับมาใช้ใหม่แล้วก็ตาม ไปรษณีย์หรือ 200 ตัวแทนจัดส่งสินค้านั้นต้องขับๆ จอดๆ ตามบ้าน เผาผลาญนำ�้ มนั หรอื พลงั งานไปตลอดเสน้ ทางการ ขนส่ง ผู้บริโภคและแบรนด์ที่ใส่ใจสิ่งแวดล้อม เริ่มสังเกตเห็นปัญหานี้และร่วมหาทางแก้ไข เป็น ที่มาให้เกิดสิ่งใหม่ๆ อย่างบรรจุภัณฑ์ที่น�ำกลับ มาใช้ใหม่ได้ อย่างที่ Toad & Co แบรนด์เสื้อผ้า ที่ร่วมมือกับบริษัทผู้ผลิตบรรจุภัณฑ์ LimeLoop ที่เพิ่มตัวเลือกในการขนส่งด้วยหีบห่อท่ีผลิตจาก พลาสตกิ ซง่ึ ไดม้ าจากปา้ ยโฆษณาทไ่ี มใ่ ชง้ าน นำ� มา เยบ็ เขา้ กบั ซปิ เพอื่ ปอ้ งกนั การตก เมอื่ พสั ดถุ งึ มอื ผู้รับ ทบ่ี า้ น กเ็ พยี งแคก่ ลบั ดา้ นนำ� ปา้ ยแบรนดอ์ อก และ วางไว้ที่กล่องไปรษณีย์ เพื่อให้ตัวแทนขนส่งมารับ และน�ำกลับไปยังโกดังเพื่อบรรจุสินค้าช้ินใหม่ใน การจัดส่งครั้งต่อไป