Important Announcement
PubHTML5 Scheduled Server Maintenance on (GMT) Sunday, June 26th, 2:00 am - 8:00 am.
PubHTML5 site will be inoperative during the times indicated!

Home Explore ศาสตร์แห่งสมาธิ

ศาสตร์แห่งสมาธิ

Description: ศาสตร์แห่งสมาธิ

Search

Read the Text Version

ศาสตร์แหง่ สมาธิ The Science of Meditation โดย พระมหาสมชาย ฐานวฑุ ฺโฒ M.D., Ph.D ผชู้ ว่ ยเจ้าอาวาสวดั พระธรรมกาย

ศาสตร์แห่งสมาธิ พระมหาสมชาย ฐานวฑุ ฺโฒ M.D., Ph.D พมิ พค์ ร้งั แรก มถิ นุ ายน ๒๕๕๕ จ�ำนวนพิมพ ์ ๔๔,๐๐๐ เลม่ พิมพ์ท ่ี บรษิ ทั โอ.เอส.พริน้ ตงิ้ เฮ้าส์ จ�ำกัด ๑๑๓/๑๓ ซอยวัดสุวรรณครี ี ถนนบรมราชชนนี

ค�ำ น�ำ การศกึ ษากบั การพฒั นาศลี ธรรมมคี วามสมั พนั ธก์ นั อยา่ งใกลช้ ดิ คำ� วา่ “ศกึ ษา” มาจากภาษาสนั สกฤต ตรงกบั ค�ำบาลีว่า “สิกขา” พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสว่า ระบบ การศกึ ษาทสี่ มบรู ณต์ ้องประกอบดว้ ย ไตรสิกขา คือ ศีล สมาธิ ปัญญา เป็นการศึกษาบนหลักการที่ว่า ศีล เป็นพ้นื ฐานของสมาธิ ผทู้ ่ีรกั ษาศีลด ี ใจยอ่ มปลอดโปรง่ ไมม่ คี วามเดือดร้อนใจ ท�ำให้ใจเปน็ สมาธไิ ด้ง่ายและสมาธิ ทำ� ใหเ้ กดิ ปญั ญา จะเหน็ ไดว้ า่ สมาธอิ ยใู่ นฐานะเปน็ แกนกลาง ของการศกึ ษา 3 ศาสตร์แห่งสมาธิ

ระบบการศึกษาในปัจจุบันเน้นการแสวงหาปัญญา จากการอ่าน การจ�ำ (สุตมยปัญญา) การตรึกตรอง การขบคิด การคน้ ควา้ วจิ ัย (จินตามยปัญญา) โดยละเลย ศลี สมาธ ิ และภาวนามยปญั ญา (ความเหน็ แจง้ ) ฐานของ ปญั ญาจงึ งอ่ นแง่น กอ่ ให้เกิดปญั หาตา่ งๆ ตามมามากมาย ปัจจุบันในโลกตะวันตกเริ่มตระหนักถึงความบกพร่อง ของระบบการศกึ ษาทใ่ี ชก้ นั อยแู่ ละหนั มาสนใจสมาธมิ ากขน้ึ เร่ือยๆ จนถึงขั้นยกสมาธิว่าเป็นศาสตร์แขนงหนึ่ง ที่ทรงคุณค่ายิ่งต่อความสุขความส�ำเร็จของมนุษย์ทุกคน ข้ามพ้นความเชื่อในศาสนา กลายเป็นสิ่งที่มนุษย์ทุกคน ควรปฏบิ ตั ิ 4 ศาสตร์แห่งสมาธิ

“ศาสตรแ์ หง่ สมาธ”ิ ไดส้ รปุ สาระทนี่ า่ รเู้ กย่ี วกบั สมาธิ ในฐานะเปน็ ฐานของการศกึ ษาทสี่ �ำคญั ย่งิ ธรรมะของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เปน็ มรดกธรรม ล้�ำค่าท่ีบรรพบุรุษไทยได้รักษาสืบทอดมาถึงเราในปัจจุบัน เราจึงควรศึกษาอย่างจริงจังและน�ำหลักค�ำสอนของ พระพุทธองค์นี้ มาเป็นแนวทางในการพัฒนาการศึกษา ของชาติ ให้เยาวชนไทย เกง่ ดี มีสุข เป็นอนาคตที่ส�ำคัญ ของปร ะเทศชาตสิ บื ไป วนั วสิ าขบชู าท่ี ๔ มิถุนายน ๒๕๕๕ 5 ศาสตรแ์ ห่งสมาธิ

สารบัญ สมาธิ ๗ ปญั ญา ๓ ระดบั ๑๒ สมาธใิ นสังคมตะวันตก ๑๘ ชวี ิตหลังความตายมจี ริงหรือไม ่ ๓๗ กรณตี ัวอย่างท่ี ๑ สตีฟ จอ็ ปส ์ ๔๗ กรณีตัวอยา่ งท่ี ๒ ดร.สตเี ฟน่ โคว่ี ๗๑ วิธฝี ึกสมาธเิ บอื้ งตน้ ๘๑ 6 ศาสตร์แหง่ สมาธิ Dhammaintrend รว่ มเผยแพรแ่ ละแบง่ ปันเป็ นธรรมทาน

สมาธิ



สมาธคิ ืออะไร สมาธ.ิ .. คอื อาการท่ีใจหยุดน่ิง ตง้ั ม่นั อยูใ่ นอารมณ์เดียว ใจสงบรวมเป็นหนึ่ง ความบรสิ ทุ ธ์ิผ่องใสผดุ ขนึ้ ในใจ 9 ศาสตรแ์ ห่งสมาธิ

ความเหมอื นบนความตา่ ง สมาธใิ นพระพทุ ธศาสนา วางใจไวใ้ นตวั เชน่ ทศี่ นู ยก์ ลางกายฐานท่ี ๗ สมาธนิ อกพระพทุ ธศาสนา วางใจไวน้ อกตวั เช่น ฤาษีบชู าไฟ ก็วางใจ ไว้ทก่ี องไฟ เตโชกสนิ ในพระพทุ ธศาสนา ใชไ้ ฟเปน็ นมิ ติ เหมอื นกนั แตน่ ำ� ภาพไฟนน้ั มาไวใ้ นตวั ไมไ่ ดว้ างไว้ นอกตวั อยา่ งฤาษี กสนิ ประเภทอน่ื ๆ กใ็ นทำ� นองเดยี วกนั 10 ศาสตรแ์ หง่ สมาธิ

สมองกบั ใจเปน็ คนละสว่ นกัน สมอง เป็นส่วนหนึ่งของรา่ งกาย ทำ� หนา้ ที่คล้าย computer ใจ เป็นสว่ นของจติ ใจ ท�ำหน้าที่คลา้ ย user “ใจเป็นนาย กายเปน็ บา่ ว” 11 ศาสตรแ์ หง่ สมาธิ

ปญั ญา ๓ ระดับ ๖ 12 ศาสตรแ์ หง่ สมาธิ

ปญั ญา ๓ ระดับ ๑. สตุ มยปัญญา (ร้จู �ำ) ปญั ญาทเ่ี กิดจากการฟัง อ่าน ๒. จนิ ตามยปัญญา (รู้คดิ ) ปัญญาทีเ่ กดิ จากการขบคิด พจิ ารณาหา เหตผุ ล ๓. ภาวนามยปญั ญา (รู้แจง้ ) ปัญญาที่เกดิ จากการท�ำสมาธภิ าวนา เห็นแจง้ สิ่งตา่ งๆ ตามความเปน็ จรงิ 13 ศาสตรแ์ ห่งสมาธิ

สมถกรรมฐานและวปิ ัสสนากรรมฐาน สมถกรรมฐาน คือ การท�ำสมาธิ ใหใ้ จหยุดนิง่ ต้ังมน่ั วิปัสสนากรรมฐาน คอื การใชญ้ าณทัสนะทเ่ี กดิ ขน้ึ จากการทำ� สมาธิ เหน็ แจง้ สงิ่ ตา่ งๆตามความเปน็ จรงิ เชน่ เหน็ อรยิ สจั ๔, ขันธ์ ๕, อายตนะ ๑๒, นรก-สวรรค์ ฯลฯ 14 ศาสตร์แหง่ สมาธิ

วิปสั สนา ไมใ่ ช่ วปิ สั สนกึ  ภาวนามยปัญญา จินตามยปญั ญา 15 ศาสตรแ์ หง่ สมาธิ

ประโยชนข์ องสมาธิ ๑. ทำ� ใหเ้ ราใชศ้ กั ยภาพของตนเองไดเ้ ต็มที่ เหมอื นเลนส์รวมแสงอาทติ ย์ ๒. ท�ำให้สุขภาพดที ง้ั กายและใจ • สภาวะต่างๆ ของร่างกายและจติ ใจ มีความสมดุล • กายและใจ ส่งผลเนื่องถงึ กนั ๓. ท�ำให้เกดิ ความรู้แจง้ (ภาวนามยปัญญา) เหน็ โลกและชวี ิตไปตามความเปน็ จรงิ 16 ศาสตรแ์ หง่ สมาธิ

สมาธิในสังคมตะวนั ตก 17 ศาสตร์แห่งสมาธิ

18 ศาสตร์แหง่ สมาธิ

“Time” นติ ยสารรายสปั ดาหท์ ที่ รง อทิ ธพิ ลอนั ดบั หนึ่งของโลก ตระหนกั ถงึ กระแส ความนิยมเรื่องสมาธิที่เพิ่มขึ้นอย่างมหาศาล ทั่วโลกโดยเฉพาะในสหรัฐอเมริกาและยุโรป จึงได้น�ำเรื่องสมาธิเสนอเป็นข่าวใหญ่ ประจำ� ฉบบั ขนึ้ หน้าปก 19 ศาสตรแ์ ห่งสมาธิ

นกั วิทยาศาสตรก์ ็ศกึ ษาวิจัยเร่อื งสมาธิ แพทยก์ เ็ ชียรใ์ ห้นัง่ สมาธิ ชาวอเมริกันนบั สบิ ล้านคนกน็ ั่งสมาธทิ ุกวัน ถามว่า.....น่ังไปท�ำไม ? ตอบว่า.....ก็เพราะมนั ดีนะ่ สิ 20 ศาสตรแ์ ห่งสมาธิ

ในสหรฐั อเมรกิ า คนอเมริกนั สบิ ล้านคน นง่ั สมาธอิ ยา่ งสม�ำ่ เสมอ เปน็ สองเท่าของสบิ ปีก่อน สถานทห่ี ลายแห่งในสหรัฐอเมริกา เชน่ ทนี่ วิ ยอรก์ เปลย่ี นเปน็ ทน่ี ง่ั สมาธเิ ปน็ จำ� นวนมาก คนเรยี กแถบนน้ั วา่ เปน็ แถบของชาวพทุ ธ 21 ศาสตร์แหง่ สมาธิ

นกั เรียนนัง่ สมาธกิ ่อนเข้าห้องเรยี นทุกเช้า นกั กฎหมาย นกั ธรุ กจิ คนทำ� งานสาขาอาชพี ตา่ งๆ น่ังสมาธติ ามที่หน่วยงานของตน จัดให้นงั่ อย่างสม่�ำเสมอ ดาราภาพยนตร ์ นกั การเมอื ง นกั เขยี น ตา่ งก็นง่ั สมาธิ 22 ศาสตรแ์ หง่ สมาธิ

23 ศาสตรแ์ หง่ สมาธิ

การนง่ั สมาธิทำ� ให้ร่างกาย มีสภาวะเหมอื นก่อนจะหลบั แตไ่ มไ่ ดห้ ลับ มสี ตริ ู้ตัวอยู่เสมอ และท�ำใหจ้ ิตใจสดช่นื แจม่ ใส 24 ศาสตรแ์ หง่ สมาธิ

สมาธยิ ังช่วยขจดั ความขัดแย้งในจิตใจ ทำ� ใหใ้ จนิ่ง ทา่ มกลางความสับสน ว่าจะเอาอย่างไรดี เมอ่ื ใจน่ิงแล้ว จะเขา้ ใจสถานการณแ์ ละเรอื่ งราวตา่ งๆ ไดด้ ขี ้ึน ยอมรับมันด้วยความสงบและมคี วามสุขมากข้นึ 25 ศาสตร์แห่งสมาธิ

๑๖ 26 ศาสตรแ์ ห่งสมาธิ

แพทย์แนะน�ำ ใหค้ นไข้นั่งสมาธเิ ป็นประจ�ำและสม�่ำเสมอมากข้นึ เพราะผลการทดลองทางวิทยาศาสตร์ จากการสแกนคลน่ื สมองพบว่า สมองจะมีระบบปิดกนั้ เรอื่ งราวตา่ งๆ ไม่ใหเ้ ข้ามาและ ไมส่ ง่ เรอ่ื งเขา้ ไปยอ่ ย ในสว่ นลกึ ของเนือ้ สมองอยา่ งเคย แต่ทำ� ใหร้ ะบบลิมบคิ (Limbic System) ซงึ่ เป็นสว่ นควบคุมด้านอารมณแ์ ละความจ�ำดขี นึ้ 27 ศาสตรแ์ หง่ สมาธิ

สมาธิชว่ ยท�ำใหร้ ่างกาย สร้างภมู ิคุ้มกันโรคได้มากขนึ้ สามารถรักษาโรคร้ายแรงเรอื้ รงั เช่น โรคหัวใจ เอดส์ มะเร็ง ความดันโลหิตสงู โรคใจสั่น ฯลฯ นอกจากนี้พลงั ของสมาธิ ยังสามารถรักษาคนไข้ ท่เี ป็นโรคผิวหนงั อักเสบ ร้อนแดง ใหม้ ผี วิ ใสข้นึ เป็น ๔ เทา่ ของผูท้ ่ีไมไ่ ดน้ ั่งสมาธิ 28 ศาสตรแ์ ห่งสมาธิ

นกั เขียนทเี่ คยกนิ ยาแกเ้ ครียด มาเกือบจะตลอดชวี ิต เม่ือน่ังสมาธิ ก็ไมจ่ �ำเป็นตอ้ งพ่ึงยาอกี ต่อไป ผกู้ ำ� กบั การแสดงและดาราภาพยนตรฮ์ อลลีวดู้ กน็ ัง่ สมาธิ ทำ� ใหล้ ดความกดดนั จากอาชพี และความเปน็ คนดงั มชี อ่ื เสยี ง 29 ศาสตรแ์ หง่ สมาธิ

ท�ำให้มคี วามสขุ มากข้นึ รู้ตวั มากขึ้น มองเหน็ สง่ิ ต่างๆ มากข้ึน พัฒนาบคุ ลิกภาพให้สง่างาม ดมู อี ำ� นาจมากขึ้น มองเหน็ ตวั เองได้มากขึ้น และร้วู า่ ควรแกไ้ ขขอ้ บกพรอ่ ง ของตวั เองไดอ้ ยา่ งไร เพียงแตน่ ัง่ เงียบและทำ� จิตใจให้สงบเทา่ น้นั 30 ศาสตร์แหง่ สมาธิ

31 ศาสตรแ์ หง่ สมาธิ

Meditation classes today are being filled by mainstream Americans. Meditation is the smart person's bubble bath. In a confluence of Eastern mysticism and Western science, doctors are embracing meditation not because they think it’s hip or cool but because scientific studies are beginning to show that it works. 32 ศาสตร์แห่งสมาธิ

สถานทฝี่ กึ สมาธใิ นปจั จบุ นั เตม็ ไปดว้ ยชาวอเมรกิ นั กระแสหลกั ซึง่ เปน็ คนสว่ นใหญ่ของสงั คม สมาธเิ ปน็ เหมอื นแหลง่ สรา้ งความสดชนื่ ผอ่ นคลาย ของบุคคลทสี่ มารท์ ในการมาบรรจบรวมกันของศาสตร์ที่ลี้ลับของ ตะวันออกและวิทยาศาสตร์ของตะวันตก การที่แพทย์ ทั้งหลายยอมรับสมาธิ ไม่ได้เป็นเพราะกระแสนิยม แตเ่ ปน็ เพราะผลการศกึ ษาวจิ ยั ทางวทิ ยาศาสตร์ ไดแ้ สดง ให้เห็นว่าสมาธใิ หผ้ ลดีจริง 33 ศาสตรแ์ ห่งสมาธิ

What’s exciting about the new research is how meditation can train the mind and reshape the brain. But meditation does more than reduce stress, bring harmony and increase focus. “I catch more ideas at deeper and deeper levels of consciousness, and they have more clarity and power”. 34 ศาสตรแ์ หง่ สมาธิ

สิ่งน่าต่ืนเต้นจากการวิจัยชิ้นใหม่ๆ คือ ท�ำให้เรา ทราบว่า สมาธิสามารถฝึกฝนจิตใจและพัฒนา การท�ำงานของสมองได้อย่างไร สมาธิไม่เพียงแต่ช่วยผ่อนคลายความตึงเครียด น�ำมาซึ่งความสงบและความจดจ่อในการท�ำส่ิงต่างๆ เทา่ นน้ั แตย่ งั ชว่ ยเพมิ่ พนู ความคดิ สตปิ ญั ญาไดอ้ ยา่ งมากมาย มผี กู้ ลา่ วไวว้ า่ “ฉนั เกดิ ไอเดยี ใหมๆ่ ขนึ้ เมอ่ื นงั่ สมาธิ ถงึ ระดับทใ่ี จนง่ิ มากขึ้นๆ และไอเดียนี้มีความแจม่ ชัดและ ทรงพลังมาก” 35 ศาสตรแ์ หง่ สมาธิ

คนไม่เชอ่ื เรือ่ งสมาธกิ ลายเปน็ คนกลุ่มนอ้ ย ในสหรัฐอเมริกาไปเสียแล้ว แพทยแ์ ห่งมหาวิทยาลัยฮาร์เวิรด์ แนะน�ำคนไขใ้ หน้ ั่งสมาธิเป็นประจำ� ฮิลลาร ี คลินตัน พดู ถงึ สมาธิ อัล กอร์ น่งั สมาธิและแนะนำ� ใหท้ กุ คนน่งั สมาธดิ ว้ ย สมาธิไม่ไดน้ ยิ มเพยี งในหมู่ประชาชนท่วั ไปเทา่ นัน้ แตร่ ะดับผนู้ �ำประเทศก็น่ังสมาธิ (จากนติ ยสารไทม์ ฉบับวันท่ี ๔ สงิ หาคม พ.ศ. ๒๕๔๖) 36 ศาสตร์แห่งสมาธิ

ชีวิตภายหลงั ความตาย มอี ยู่จริงหรือไม?่ เปน็ ปรศิ นา ที่อย่ใู นความสนใจของมนุษย์ทกุ ชาติ ทกุ ศาสนามาโดยตลอด นบั ตั้งแตค่ ร้งั โบราณกาลจนกระท่งั ถงึ ทกุ วนั นี้ 37 ศาสตรแ์ หง่ สมาธิ

ศ.นพ.เอยี น สตีเวนสัน (Ian Stevenson, M.D.) นกั วิทยาศาสตร์ท่ที ำ� การศกึ ษา วิจยั เกยี่ วกบั “การกลบั ชาติมาเกดิ ” มานานกว่า ๔๗ ปี 38 ศาสตร์แห่งสมาธิ

การศกึ ษาวจิ ยั ของ ศ.นพ.เอยี น สตเี วนสัน ได้พบผูท้ ่ีจำ� อดีตชาตไิ ด ้ มากกวา่ ๓,๐๐๐ ราย การทดลองเรอ่ื งการรับรพู้ เิ ศษ (Extra Sensory Perception) 39 ศาสตรแ์ หง่ สมาธิ

 ผลงานการศกึ ษาวจิ ยั ของ ศ.นพ.เอียน ได้ตีพมิ พ์ ออกมาเปน็ รายงานทางวชิ าการในนิตยสารช้นั นำ� ทาง วิทยาศาสตร์ มากกว่า ๒๐๐ เลม่ จนเป็นทย่ี อมรับจากบรรดานักวิทยาศาสตร์ท่ัวโลก 40 ศาสตรแ์ หง่ สมาธิ

เมอ่ื ทา่ นได้เสยี ชวี ติ ลง นสพ.วอชงิ ตนั โพสต์ ของ สหรฐั อเมรกิ า ไดส้ ดดุ วี า่ “ทา่ นเปน็ บคุ คลทที่ ำ� การคน้ ควา้ หาหลกั ฐานเกย่ี วกบั การจำ� อดตี ชาตไิ ดอ้ ยา่ งมหี ลกั การ ยากทจ่ี ะปฏเิ สธได”้ ค�ำสอนของพระพุทธเจ้าได้รับการพิสูจน์ โดย วทิ ยาศาสตรส์ มัยใหม่ เหมือนดงั คำ� กล่าวของ อลั เบิรต์ ไอน์สไตน ์ (Albert Einstein) ทวี่ ่า ..... 41 ศาสตรแ์ หง่ สมาธิ

“The religion of the future will be a cosmic religion. The religion which is based on experience, which refuses dogmatism. If there is any religion that would cope with the scientific needs it will be Buddhism.” “ศาสนาแห่งอนาคตจะเป็นศาสนาแห่งสากล จกั รวาล ศาสนาซึ่งตง้ั อย่บู นประสบการณ์ ซ่ึงปฏเิ สธ ความเช่ือท่ไี รข้ อ้ พิสูจน์ หากมศี าสนาใดศาสนาหนึ่งท่ี พอจะรับมือกับความต้องการทางวิทยาศาสตร์ได้ ศาสนาน้ันคอื ศาสนาพุทธ” 42 ศาสตรแ์ หง่ สมาธิ

การเวียนว่ายตายเกิดในวัฏสงสารตามท่ี พระสัมมาสมั พทุ ธเจา้ ตรสั ไว ้ จึงได้รบั การพิสจู นแ์ ลว้ วา่ เป็นเรอื่ งจริง ตายแลว้ ไม่สูญ กรรมดีกรรมชั่ว ทเี่ ราท�ำ ไวใ้ นชาตนิ ี้ ไมว่ า่ จะมใี ครเหน็ หรอื ไมก่ ต็ าม กจ็ ะตามสง่ ผล ตอ่ เราในภพชาตติ อ่ ๆ ไปดว้ ย เปน็ คำ� ตอบวา่ ทำ� ไมคนเรา เกิดมาในครอบครัวท่ีมีฐานะตระกูลต่างกัน มีรูปร่าง หนา้ ตา สติปัญญาตา่ งกัน ท้ังหมดกด็ ้วยผลแหง่ กรรม ที่เราไดท้ �ำไวใ้ นอดีตนน่ั เอง 43 ศาสตรแ์ ห่งสมาธิ

หลักฐานพสิ จู นว์ า่ ญาณทสั นะจากสมาธิมจี รงิ ขนาดของอะตอม พุทธศาสตร์ ๑ ใน ๘๒ ลา้ นสว่ นเศษของเมลด็ ขา้ วสาร วทิ ยาศาสตร ์ ๑ ใน ๑๐๐ ลา้ นสว่ นของ ๑ เซนติเมตร จำ� นวน Galaxy (จักรวาล) พุทธศาสตร ์ มมี ากนับไม่ถว้ น ๑ โลกธาตขุ นาดใหญ่ มี ๑ ลา้ นล้านจกั รวาล วิทยาศาสตร์ เท่าท่ีพบแล้ว ๑ แสนล้าน Galaxy แต่มวลสารยงั นอ้ ยไป ๑๐ เทา่ กว่าท่ีควรมี 44 ศาสตร์แหง่ สมาธิ

เลก็ สดุ อยา่ งขนาดอะตอม พระสมั มาสมั พทุ ธเจา้ กท็ รงทราบ ใหญข่ นาด Galaxy (จกั รวาล), Universe (เอกภพ), พระองค์ก็ทรงทราบ ซ่ึงเป็นไปไม่ได้เลย ที่จะเดาถูก ในยุค ๒,๐๐๐ กว่าปีก่อน ที่เคร่ืองมือ ทางวิทยาศาสตรย์ ังไมก่ า้ วหน้า พระสัมมาสมั พทุ ธเจา้ ทรงรูส้ ง่ิ เหลา่ นี้ไดก้ ด็ ้วยญาณทสั นะจากสมาธิ 45 ศาสตรแ์ หง่ สมาธิ

สรุป ทำ� สมาธิสมำ่� เสมอทกุ วนั จะชว่ ยใหเ้ รามี  สขุ ภาพกายแขง็ แรง  อารมณเ์ บิกบานผ่องใส  สติปญั ญาด ี  มีความสขุ ความสำ� เร็จในชีวติ  เปน็ ทางมาแหง่ บญุ กศุ ล (ภาวนามัย เห็นแจง้ โลกและชีวติ ตามความเป็นจรงิ ) 46 ศาสตร์แหง่ สมาธิ

กรณตี ัวอย่างท่ี ๑ 47 ศาสตร์แห่งสมาธิ

48 ศาสตร์แหง่ สมาธิ

สตีฟ จอ๊ บส์ การเดนิ ทางไปอนิ เดยี ของ สตีฟ จอ็ บส์ ทำ� ใหเ้ ขาเปล่ยี นตวั เอง เป็น CEO ทีย่ ิ่งใหญแ่ ห่งศตวรรษได้อยา่ งไร ? 49 ศาสตรแ์ หง่ สมาธิ


Like this book? You can publish your book online for free in a few minutes!
Create your own flipbook