แผนการจัดการเรียนรู้ ครูอาภาภรณ์ (รายวิชาประวัติศาสตร์ ม.5)

 สถาบนั กษตั รยิ ข์ องไทย ได้รับอิทธิพลจากแนวคดิ คติความเชอื่ ใด อย่างไร (ตัวอย่างคาตอบ รบั อิทธิพลจากศาสนาพราหมณ์-ฮนิ ดู ซ่ึงกลา่ วว่า กษตั รยิ ค์ อื สมมติเทพ ทีอ่ วตาร ลงมาปราบทุกขเ์ ข็ญ และอิทธพิ ลจากพระพุทธศาสนา ซง่ึ กลา่ วว่ากษตั ริย์เปน็ พระโพธิสัตวใ์ นนกิ ายมหายาน และพระจกั รพรรดิราชในนิกายเถรวาท ทาใหเ้ ปน็ สมมตเิ ทพ ผูท้ รงปกครองแผน่ ดินด้วยหลกั ธรรม)  สิทธิธรรมในการเป็นผปู้ กครองโดยกาเนดิ พจิ ารณาจากส่ิงใดบา้ ง (ตัวอยา่ งคาตอบ พจิ ารณา จากผทู้ ่ีสืบเชื้อพระวงศเ์ ดยี วกันกับต้นราชวงศ์ ลาดับสกุลยศและพระปรีชาสามารถ)  สทิ ธิธรรมในการเปน็ ผปู้ กครองโดยสถานการณ์ พิจารณาจากส่ิงใดบา้ ง (ตวั อย่างคาตอบ สถานการณ์บา้ นเมอื งทไี่ ม่สงบสขุ และมผี ู้เขา้ มาขจดั ปจญหา ผู้นัน้ จะได้รบั การยกย่องใหเ้ ป็นกษัตรยิ ์) 4. ครูอธบิ ายเพ่มิ เติมและสรปุ ผลการศึกษา โดยใช้แผนภาพความคิด ดงั น้ี สทิ ธธิ รรมในการเป็นผ้ปู กครอง สทิ ธโิ ดยกาเนิด สิทธธิ รรมโดยสถานการณ์ - เปน็ สิทธิในการพยายามสบื ทอด - เป็นการใชส้ ทิ ธิที่เกิดข้นึ เมื่อ การเปน็ กษตั รยิ ์เชอื้ สายเดยี วกบั บ้านเมอื งไมส่ งบสุข เกดิ ความ ตน้ ราชวงศ์ ขัดแยง้ ภายใน แตกความสามคั คี ขุนนางฉ้อราษฎรบ์ ังหลวง - พิจารณาจากลาดบั สกลุ ยศของ เช้อื พระวงศ์ประกอบกบั - ผ้ทู ี่สามารถเขา้ มาระงบั และแกไ้ ข พระปรีชาสามารถ ปัญหาบา้ นเมอื งไดจ้ ะไดร้ ับการ ยกย่องและยอมรบั เปน็ กษัตรยิ ์ เหตุการณต์ วั อยา่ ง เหตกุ ารณต์ วั อยา่ ง - สทิ ธิธรรมในการครองราชย์ของ สมเด็จพระราชเอกาทศรถ เพราะ - พระเพทราชา เปน็ ขา้ ราชการในสมัย ทรงเป็นพระราชโอรสในสมเด็จ- สมเดจ็ พระนารายณม์ หาราช เม่ือ พระมหาธรรมราชาธริ าช และ สมเด็จพระนารายณม์ หาราช พระอนุชาของสมเดจ็ พระนเรศวร- ประชวรหนกั พระเพทราชาจึงจบั มหาราช สทิ ธิธรรมในการ เจ้าพระยาวชิ าเยนทรข์ นุ นางต่างชาติ ครองราชยข์ องพระบาทสมเดจ็ - ประหารชวี ติ และเม่ือสนิ้ สมเดจ็ - พระพุทธเลศิ หลา้ นภาลัย เพราะ พระนารายณม์ หาราช พระองคจ์ ึง ทรงเป็นพระราชโอรสใน ปราบดาภิเษกและสถาปนาราชวงศ์ พระบาทสมเดจ็ พระพทุ ธยอดฟา้ - บา้ นพลหู ลวงขนึ้ ปกครอง จฬุ าโลกมหาราช กรุงศรอี ยธุ ยา - สมเด็จพระเจ้าตากสนิ มหาราช ทรงนาทัพทาสงครามกอบก้เู อกราช และแกไ้ ขปญั หาบ้านเมอื งจากความ เสยี หายในเหตุการณล์ ่มสลายของ กรุงศรีอยุธยา พระองค์จงึ สถาปนา กรงุ ธนบุรเี ป็นราชธานีใหม่

5. ให้นกั เรยี นรว่ มกนั สรุปความรู้ ดังนี้  สิทธธิ รรมในการเปน็ ผู้ปกครอง หรอื สิทธิในการเป็นกษตั รยิ ์ในประวัติศาสตรไ์ ทยมี 2 ลักษณะ คือ สทิ ธโิ ดยกาเนิด เปน็ การกาหนดการสืบทอดราชบลั ลงั ก์ โดยการพิจารณาจากลาดับสกลุ ยศของ เช้ือพระวงศ์เดียวกบั ตน้ ราชวงศ์ประกอบกบั พระปรชี าสามารถ เพ่ือเลือกผู้ท่เี หมาะสมที่สุด สทิ ธธิ รรมลักษณะ ท่ี 2 คือ สิทธธิ รรมโดยสถานการณ์ เกิดขึน้ เมอื่ บ้านเมืองขาดความสงบสุข มีความขดั แย้งแตกแยกภายในท่กี ระทบตอ่ ความมั่นคงของประเทศ และเม่ือมีผ้ใู ดสามารถเขา้ มาแก้ไขและยตุ ิ ปญั หาได้ ผนู้ น้ั จะไดร้ ับการยอมรับใหเ้ ปน็ กษตั ริย์องค์ต่อไป 6. ให้นักเรยี นรว่ มกันแสดงความคิดเหน็ โดยครูใชค้ าถามท้าทาย ดงั น้ี  สทิ ธธิ รรมในการเปน็ ผู้ปกครองสมั พันธ์อย่างไรกับคติความเช่อื เกย่ี วกบั อุดมการณ์ทางการเมอื ง การปกครองของคติพราหมณ์และพระพุทธศาสนา 9. สื่อการเรยี นการสอน / แหลง่ เรียนรู้ 9.1 พระราชประวตั ิโดยย่อของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยหู่ ัวภูมิพลอดลุ ยเดชฯ (รชั กาลท่ี 9) 9.2 แผนภาพสิทธิธรรมในการเปน็ ผู้ปกครอง 10. การวดั ผลและประเมินผล 10.1 วิธีการวัดและประเมินผล 10.1.1 สงั เกตพฤตกิ รรมของนักเรยี นในการเข้าร่วมกจิ กรรม 10.1.2 สงั เกตพฤติกรรมของนกั เรยี นในการเขา้ ร่วมกจิ กรรมกลมุ่ 10.2 เคร่ืองมอื 10.2.1 แบบสังเกตพฤติกรรมการเข้ารว่ มกจิ กรรม 10.2.2 แบบสังเกตพฤติกรรมการเข้าร่วมกิจกรรมกลมุ่ 10.3 เกณฑ์การประเมิน 10.3.1 การประเมนิ พฤตกิ รรมการเขา้ รว่ มกิจกรรม ผ่านตัง้ แต่ 2 รายการ ถือวา่ ผ่าน ผ่าน 1 รายการ ถือวา่ ไมผ่ า่ น 10.3.2 การประเมินพฤตกิ รรมการเข้ารว่ มกิจกรรมกลุ่ม คะแนน 9-10 ระดบั ดีมาก คะแนน 7-8 ระดับ ดี คะแนน 5-6 ระดับ พอใช้ คะแนน 0-4 ระดบั ควรปรับปรงุ

บนั ทกึ หลังการสอน ผลการจดั การเรียนการสอน ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ปจญหา/อปุ สรรค ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ แนวทางแก้ไข ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ลงช่ือ_________________________ (ผบู้ นั ทกึ ) (นางสาวอาภาภรณ์ สอนประเสรฐิ ) _____/_____/_____

แผนการจดั การเรยี นรู้ หนว่ ยการเรียนรทู้ ี่ 4 เรอ่ื ง สถาบนั พระมหากษตั ริย์ แผนจดั การเรียนรทู้ ่ี 20 เรือ่ ง การเถลงิ ถวัลยราชสมบตั ิ : มาตรการในการสืบสันตตวิ งศ์ รายวชิ า ประวัตศิ าสตร์ รหัสวชิ า ส 32102 ระดบั ชัน้ มัธยมศกึ ษาปที ี่ 5 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศกึ ษา 2563 น้าหนกั เวลาเรียน 0.5 (นน./นก.) เวลาเรียน 1 ชั่วโมง/สัปดาห์ เวลาทใี่ ชใ้ นการจดั กิจกรรมการเรียนรู้ 1 ชั่วโมง ....................................................................................................................................................... 1. มาตรฐานการเรียนร้/ู ตวั ช้วี ัดช้ันปี/ผลการเรียนร/ู้ เปา้ หมายการเรียนรู้ มาตรฐานการเรยี นรู้ ส 4.3 เข้าใจความเป็นมาของชาติไทย วัฒนธรรม ภูมิปัญญาไทย มีความรัก ความภูมิใจ และธารง ความเป็นไทย ตวั ชีว้ ัด/ผลการเรยี นรู้ ส 4.3 ม.4-6/2 วเิ คราะห์ความสาคญั ของสถาบันพระมหากษตั รยิ ต์ ่อชาติไทย 2. จุดประสงค์การเรียนรู้ 2.1 อธบิ ายการสบื สันตตวิ งศ์ของพระมหากษตั รยิ ์ไทยตงั้ แต่สโุ ขทัย-รัตนโกสนิ ทร์ 2.2 ศกึ ษาเรียนรู้การสืบสนั ตติวงศ์ของพระมหากษัตรยิ ์ไทยต้ังแตส่ โุ ขทัย-รตั นโกสินทร์ 2.3 เห็นคุณคา่ และความสาคัญของสถาบนั พระมหากษตั ริยไ์ ทยท่ีมีต่อสังคมไทย 3. สาระสาคญั การสืบสันตติวงศ์ หมายถึง การสืบทอดราชบัลลังก์หรือการสืบทอดตาแหน่งกษัตริย์ส่วนใหญ่เป็นการสืบ ทอดจากพระราชบิดาสู่พระราชโอรส แต่เนื่องจากบางคร้ังกษัตริย์ไม่มีพระราชโอรส หรือพระราชโอรสยังทรง พระเยาว์ การกาหนดผู้สืบสันตติวงศ์จึงต้องอาศัยการกาหนดอิสริยยศของเชื้อพระวงศ์ตามกฎมณเฑียรบาล เพอื่ พิจารณาผทู้ ีม่ สี ทิ ธแิ ละมีความเหมาะสมในการสืบทอดราชบงั ลังก์ 4. สาระการเรยี นรู้ 4.1 มาตรการในการสบื สนั ตติวงศ์ 5. คุณลักษณะทพ่ี ึงประสงค์ รักชาติ ศาสน์ กษัตรยิ ์ ตัวชีว้ ัดท่ี 1.1 เป็นพลเมืองดีของชาติ ตัวชีว้ ดั ที่ 1.2 ธารงไวซ้ ง่ึ ความเป็นชาติไทย ตวั ชว้ี ดั ท่ี 1.4 เคารพเทดิ ทนู สถาบันพระมหากษตั รยิ ์

6. สมรรถนะสาคญั ของผเู้ รียน 6.1 ความสามารถในการส่ือสาร 6.2 ความสามารถในการคิด 6.3 ความสามารถในการแกป้ ัญหา 7. ช้นิ งานหรือภาระงาน 7.1 ตารางสรุปมาตรการในการสืบสนั ตติวงศ์ของกษัตรยิ ์ไทย 8. การจดั กจิ กรรมการเรยี นรู้ 1. ครูนารายนามพระมหากษัตริย์ไทยในสมัยรัตนโกสินทร์ ใหน้ กั เรยี นรว่ มกนั ศึกษาและสนทนา เกี่ยวกับการสบื ทอดราชบลั ลงั ก์ในสมยั รตั นโกสินทร์ โดยครูใช้คาถาม พระนามพระมหากษัตรยิ ์ พ.ศ. ที่ครองราชย์ 1. พระบาทสมเดจ็ พระพุทธยอดฟา้ จฬุ าโลกมหาราช 2325-2352 2. พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหลา้ นภาลยั 2352-2367 3. พระบาทสมเด็จพระนั่งเกลา้ เจา้ อย่หู ัว 2367-2394 4. พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอย่หู ัว 2394-2411 5. พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยหู่ วั 2411-2453 6. พระบาทสมเด็จพระมงกฎุ เกล้าเจ้าอย่หู ัว 2453-2468 7. พระบาทสมเดจ็ พระปกเกล้าเจา้ อยูห่ วั 2468-2477 8. พระบาทสมเด็จพระเจา้ อยหู่ วั อานนั ทมหดิ ล 2477-2489 9. พระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอย่หู วั ภมู ิพลอดุลยเดชฯ ตง้ั แต่ 2489  การสืบทอดราชบัลลงั ก์ในสมยั รัตนโกสินทร์ใช้หลกั เกณฑ์ใดบ้าง อธิบายพร้อมยกตัวอยา่ ง ประกอบ (ตัวอย่างคาตอบ หลักการสบื ทอดจากพระราชบิดาสพู่ ระราชโอรส เชน่ รัชกาลท่ี 2 ทรงเป็นพระ ราชโอรสองคใ์ หญใ่ นรชั กาลที่ 1 รชั กาลท่ี 5 ทรงเป็นพระราชโอรสในรัชกาลที่ 4 หลักการสืบทอดจาก กษตั ริยผ์ ู้เป็นพระเชษฐาสูพ่ ระอนุชา เช่น รัชกาลที่ 7 ทรงเปน็ พระอนุชาของรชั กาลท่ี 6 รัชกาลท่ี 9 ทรง เป็นพระอนุชาของรัชกาลที่ 8)  นกั เรยี นคิดวา่ การสบื ทอดราชบัลลงั ก์ในสมัยอยุธยาและในสมัยรัตนโกสนิ ทร์มคี วามเหมือนหรือ แตกต่างกันอย่างไร (ตัวอยา่ งคาตอบ มีความเหมือน คือ สมัยอยธุ ยาใช้หลักการสบื ทอดจากพระราชบดิ าสู่พระ ราชโอรส หรือจากพระเชษฐาส่พู ระอนุชาเชน่ เดียวกับในสมยั รัตนโกสินทร์ ความแตกตา่ ง คอื ในสมยั รัตนโกสนิ ทร์ ไมม่ ีความขดั แย้งภายใน หรือการแยง่ ชิงราชบัลลังก์ ต่างกับ

ในสมยั อยธุ ยาที่สว่ นใหญ่การสืบทอดราชบัลลังก์จะเกิดความขัดแย้ง แย่งชงิ ราชบลั ลังก์อยู่เสมอ) 2. ครใู หน้ กั เรยี นศึกษาเกี่ยวกับมาตรการในการสบื สันตติวงศข์ องพระมหากษัตริย์ไทยต้งั แต่อดตี - ปจั จบุ ัน โดยให้นกั เรยี นศกึ ษาสบื คน้ ขอ้ มลู จากหนงั สือสารานุกรมประวัติศาสตร์ไทยหรือแหล่งเรยี นรอู้ น่ื ใน หัวข้อทก่ี าหนดให้ ดังน้ี 1 การสืบสันตติวงศ์ในสมยั สโุ ขทัย 2 การสืบสนั ตตวิ งศ์ในสมัยอยุธยา 3 การสืบสนั ตตวิ งศ์ในสมยั รตั นโกสนิ ทร์ จากน้นั ครูสุม่ นักเรียนใหอ้ อกมานาเสนอผลการศกึ ษาในแต่ละข้อหน้าช้นั เรยี น 3. ครอู ธบิ ายเพ่ิมเติมและสรุปความรเู้ กี่ยวกับมาตรการในการสบื ราชสันตตวิ งศ์ ลงในตาราง มาตรการในการสบื สันตติวงศข์ องพระมหากษตั ริย์ไทย ยุคสมัยในประวัตศิ าสตร์ มาตรการในการสืบสันตตวิ งศ์ สมัยสุโขทยั - สืบทอดตามระบบอาวโุ สของตระกลู - สืบทอดจากพระราชบิดาสู่พระราชโอรส สมยั อยธุ ยา - สืบทอดจากพระราชบิดาสู่พระราชโอรสหรอื จากพระเชษฐาสพู่ ระอนุชา - สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถทรงตรากฎมณเฑยี รบาล กาหนดอสิ รยิ ยศของ พระราชโอรสตามฐานันดร เพือ่ กาหนดลาดับผสู้ บื สันตติวงศ์ ดงั น้ี 1. ตาแหน่งสมเดจ็ หนอ่ พระพทุ ธเจ้าหรือหนอ่ พทุ ธางกูร 2. พระอปุ ราช 3. พระเยาวราช - อยุธยาตอนปลายมกี ารกาหนดตาแหนง่ กรมพระราชวังบวรสถานมงคล ใช้เรยี ก ผทู้ กี่ ษัตรยิ ส์ ถาปนาเป็นรัชทายาท สมัยรตั นโกสนิ ทร์ - สมยั รชั กาลที่ 1-รัชกาลที่ 5 นาจารีตการปกครองแบบอยธุ ยามาปฏิบัติ โดยกาหนด ตาแหนง่ กรมพระราชวังบวรสถานมงคลเปน็ รัชทายาท - รชั กาลที่ 5 วางระเบียบการสบื สันตติวงศ์โดยกาหนดตาแหน่งสมเด็จพระบรม- โอรสาธริ าชสยามมกฎุ ราชกุมารเปน็ รชั ทายาท - รัชกาลท่ี 6 โปรดเกล้าฯ ใหต้ รากฎมณเฑียรบาลวา่ ด้วยการสืบสนั ตตวิ งศ์ พุทธศักราช 2467 เพื่อใช้เปน็ เกณฑพ์ ิจารณาลาดับชั้นเจ้านายท่ีจะมสี ิทธิในการ สืบสนั ตติวงศ์ - พ.ศ. 2475 ภายหลงั การเปลี่ยนแปลงการปกครองกาหนดเพม่ิ เติมให้การ สืบสนั ตติวงศผ์ า่ นการเห็นชอบของรัฐสภา ตอ่ มามอบหมายใหค้ ณะองคมนตรี มีสว่ นรว่ มในการพิจารณา 4. ให้นกั เรียนรว่ มกันสรุปความรู้ ดงั นี้  การสบื สันตตวิ งศ์ หมายถงึ การสบื ทอดราชบัลลงั ก์หรอื การสืบทอดตาแหน่งกษตั ริย์โดยสว่ น ใหญ่เป็นการสืบทอดจากพระราชบิดาสู่พระราชโอรส แตเ่ นื่องจากบางคร้ังกษตั รยิ ์ไม่มี พระราชโอรส หรอื พระราชโอรสยงั ทรงพระเยาว์ การกาหนดผูส้ บื สันตติวงศจ์ ึงตอ้ งอาศัยการกาหนดอสิ รยิ ยศของ เช้ือพระวงศต์ ามกฎมณเฑยี รบาล เพอื่ พจิ ารณาลาดับผู้มีสทิ ธิและมคี วามเหมาะสม ในการสืบทอดราชบัลลังก์ มาตรการในการสบื สนั ตติวงศ์จงึ เปลี่ยนแปลงไปตามสถานการณแ์ ละ

ยุคสมยั และภายหลงั การเปล่ียนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 มาตรการในการสืบสันตติวงศ์ยังคงใช้ หลกั เกณฑต์ ามกฎมณเฑียรบาลแตก่ าหนดเพ่ิมเติมให้ผ่านความเห็นชอบจากรัฐสภา ตอ่ มากาหนดใหค้ ณะ องคมนตรีมีสว่ นร่วมในการพิจารณา 5. ใหน้ ักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น โดยครใู ช้คาถามท้าทาย ดงั นี้  การสบื สนั ตตวิ งศย์ ุคการปกครองระบอบสมบรู ณาญาสทิ ธิราชยก์ บั ระบอบการปกครองแบบ ประชาธปิ ไตยมีความเหมือนหรอื แตกต่างกนั อย่างไร 9. สื่อการเรยี นการสอน / แหลง่ เรียนรู้ 9.1 ตารางแสดงรายนามพระมหากษตั รยิ ์ไทยสมัยรตั นโกสินทร์ 9.2 สารานกุ รมประวัติศาสตร์ไทย 9.3 ตารางแสดงมาตรการในการสืบสนั ตตวิ งศข์ องพระมหากษัตรยิ ์ไทย 10. การวัดผลและประเมนิ ผล 10.1 วธิ ีการวดั และประเมนิ ผล 10.1.1 สังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในการเขา้ ร่วมกิจกรรม 10.2 เคร่อื งมือ 10.2.1 แบบสังเกตพฤติกรรมการเข้าร่วมกจิ กรรม 10.3 เกณฑก์ ารประเมิน 10.3.1 การประเมินพฤตกิ รรมการเขา้ รว่ มกจิ กรรม ผา่ นตั้งแต่ 2 รายการ ถือวา่ ผ่าน ผา่ น 1 รายการ ถือวา่ ไม่ผา่ น

บันทกึ หลังการสอน ผลการจดั การเรยี นการสอน ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ปจญหา/อปุ สรรค ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ แนวทางแกไ้ ข ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ลงชอ่ื _________________________ (ผู้บันทกึ ) (นางสาวอาภาภรณ์ สอนประเสริฐ) _____/_____/_____