รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ โครงการวิจัยย่อยที่ 1

ความสามารถในการแขงขันดา นการทอ งเที่ยวและโอกาสทางการตลาด นกั ทองเท่ยี วกลุมอาเซียนของประเทศไทยตารางท่ี 5.9 ผลการทดสอบความคงท่ีของตัวแปรในแบบจําลองอุปสงคการทองเที่ยวไทยของ กัมพชู ารายการ lnNTA ตวั แปร lnRPCAt level 0.076 lnY lnRPT 0.500- 1% critical value 0.216 0.145 0.206 0.216 0.216 0.216 0.146- 5% critical value 0.146 0.146 0.146 0.119 0.119 0.119 C,T- 10% critical value 0.119 C, T C, T 0.364Deterministic C, T 0.196 0.407 0.739 0.739 0.739 0.463At 1st difference 0.088 0.463 0.463 0.347 0.347 0.347- 1% critical value 0.216 C CC- 5% critical value 0.146 I(1) I(1) I(1)- 10% critical value 0.119Deterministic C, TStationary at I(0)หมายเหตุ: ทดสอบดว ยวธิ ี KPSS unit root testทม่ี า: จากการคํานวณ ผลการทดสอบ co-integration ดวยวิธี Gregory-Hansen test ท่ีแสดงในแถวนอนสุดทายของตารางที่ 5.10 พบวา ไมมีการเปล่ียนแปลงโครงสรางในแบบจําลองอุปสงค ขณะท่ีผลการทดสอบวิธีBounds-test พบวา คาสถิติ Bounds ที่คํานวณได มีคาสูงกวาคาวิกฤติอยางมีนัยสําคัญทางสถิติท่ี 0.05แสดงวา แบบจําลองดังกลาวมี co-integration ดังน้ันจากผลการทดสอบทั้งสองวิธีสรุปวา ตัวแปรในแบบจําลองอุปสงคการทองเท่ียวไทยในระยะยาวของตลาดกัมพูชามีความสัมพันธเชิงดุลยภาพในระยะยาวณ ระดับความเช่ือม่ันทางสถิตที่ 0.05 และไมมีการเปล่ียนแปลงโครงสรางในแบบจําลองดังกลาวอยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ 0.10 สําหรับผลการประมาณคาความยืดหยุนท่ีแสดงในตารางที่ 5.10 พบวา ตัวแปรรายไดประชาชาติที่แทจริงเปนตัวแปรเดียวในแบบจําลองท่ีมีอิทธิพลตอการเปล่ียนแปลงจํานวนนักทองเที่ยวกัมพูชาที่เดนิ ทางมาทอ งเที่ยวไทยอยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ 0.01 โดยมีคาความยืดหยุนตอรายได (Y) ประมาณ2.17 ซึง่ หมายความวา การขยายตัวของผลติ ภัณฑม วลรวมประชาชาติท่ีแทจริงของกัมพูชาเพียงรอยละ 1จะกระตุนใหคนกัมพูชาเดินทางมาทองเท่ียวไทยเพิ่มขึ้นรอยละ 2.17 ขณะท่ีการเปลี่ยนแปลงราคาการทองเที่ยวท้ังของไทยและคูแขง (เวียดนาม) ไมไดสงผลทําใหมีการเปล่ียนแปลงจํานวนนักทองเที่ยวกัมพูชาท่ีเดินทางมาทองเที่ยวไทยอยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ 0.10 จากผลลัพธดังกลาวแสดงใหเห็นวาการเพิ่มขึ้นของจํานวนนักทองเที่ยวกัมพูชาท่ีเดินทางมาทองเท่ียวไทยในชวงกวา 20 ปท่ีผานมา เปนผลมาจากการขยายตวั ทางเศรษฐกจิ ของกมั พูชามากกวาการเปล่ยี นแปลงราคาการทองเทีย่ วของไทยหรือคูแ ขง 129

รายงานฉบบั สมบูรณตารางที่ 5.10 ผลการประมาณคาความยดื หยุนของแบบจาํ ลองอุปสงคการทองเท่ยี วไทยของกมั พูชาตัวแปร คา t-statistic Variance inflation 95% confidence intervals สัมประสิทธิ์ factors Lower Upperรายไดประชาชาตทิ ี่แทจริง (Y) 2.1743*** 14.7122 0.2019 1.9312 2.4174อตั ราแลกเปลย่ี นทีแ่ ทจริงของไทย (RPT) -0.2128 -0.1920 1.7805 -2.0362 1.6106อัตราแลกเปลย่ี นท่ีแทจริงของคูแขง (RPC) -0.1813 -0.1325 9.6529 -2.4305 2.0680 Akaike information criterion = 1.939 Bounds-test (intercept no trend) = 3.676**Log likelihood = -30.221Gregory-Hansen Test = -4.30 No Chang in Level at the 5% level of significanceหมายเหตุ : ***, ** และ * แสดงระดับนัยสาํ คัญทางสถติ ทิ ่ี 0.01, 0.05 และ 0.10 ตามลาํ ดับ : คาวกิ ฤต bounds กรณีท่ี intercept and no trend ท่ี 0.01=4.280-5.840, 0.05=3.058-4.223 และ 0.10=2.525-3.560 (Narayan, 2004) : คาวิกฤตของ Gregory-Hansen กรณี Chang in level ท่ี 0.01=-5.77, 0.05=-5.28 และ 0.10=-5.02 : ประเทศคแู ขงไดแ ก เวยี ดนามท่ีมา: จากการคํานวณ ผลการวิเคราะหอ ุปสงคก ารทองเทีย่ วไทยของนกั ทอ งเท่ียวกมั พูชาท่ีนําเสนอขางตน แสดงใหเห็นวาตลาดนักทองเท่ียวกัมพูชากวาคร่ึงเปนนักทองเที่ยวกลุมท่ีรายไดต่ํากวา 20,000 ดอลลารสหรัฐฯ ตอป และเปนคนหนุมสาวในวัยทํางานถึงชวงกลางคนท่ีมีชวงอายุระหวาง 25-44 ป ทั้งนี้ผลการวิเคราะหความยืดหยุนแสดงใหเห็นกวา การขยายตัวทางเศรษฐกิจของกัมพูชาในชวงกวาสองทศวรรษท่ีผานมาเปนปจจัยสําคัญท่ีกระตุนใหคนกัมพูชาเดินทางมาทองเที่ยวไทย ดังนั้นจากการพยากรณของ IMF (2014)ท่ีวา เศรษฐกิจของกัมพูชาจะมีอัตราการขยายตัวไมตํ่ากวารอยละ 7 ตอป ในชวงป พ.ศ. 2558-2562(อกี 5 ปขา งหนา) จะยงั คงมสี วนชว ยกระตนุ ใหคนกัมพชู าเดินทางออกมาทอ งเที่ยวไทยเพ่มิ ขึ้นอยางตอเนือ่ ง5.7 อปุ สงคก ารทอ งเท่ยี วไทยของนกั ทอ งเทย่ี วอนิ โดนเี ซยี นกั ทองเที่ยวอินโดนีเซียมีสวนแบงตลาดในป พ.ศ. 2556 ประมาณรอยละ 8.03 ของนักทองเท่ียวอาเซียนท้ังหมดของไทย (อินโดนีเซียมีประชากรประมาณ 251 ลานคน เปนมุสลิมประมาณรอยละ 86(Index Mundi, 2014) ออกมาทองเที่ยวประมาณ 8 ลานคน โดยประเทศไทยมีสวนแบงประมาณรอยละ4 ของคนอินโดนีเซียท่ีเดินทางออกไปทองเที่ยวตางประเทศ (การทองเท่ียวแหงประเทศไทย, 2557))ในชวง 27 ปที่ผานมา (พ.ศ. 2530-2556) ตลาดนักทองเท่ียวอินโดนีเซียมีการขยายตัวเพิ่มข้ึนในอัตราเฉล่ียรอยละ 12.00 ตอป โดยมีแนวโนมการขยายตัวในลักษณะโพลิโนเมียลกําลังสี่ที่มีรูปแบบแตกตางจากตลาดกัมพูชา โดยในชวงกอนป พ.ศ. 2539 ตลาดอินโดนีเซียมีการขยายตัวสูงถึงรอยละ 14.66 ตอปโดยมีการหดตัวของตลาดในชวงป พ.ศ. 2535 ประมาณรอยละ -6.72 อาจเนื่องมาจากเหตุการณความวุนวายภายในประเทศไทย (พฤษภาทมิฬ) เหมือนกับการหดตัวตลาดบรูไน ตอมาในชวงปพ.ศ. 2539-2552 ตลาดอินโดนีเซียกลับขยายตัวเฉล่ียเพียงครึ่งหนึ่งของชวงที่ผานมา โดยขยายตัวเฉล่ียประมาณรอยละ 7.76 ตอป และมีความผันผวนเพ่ิมข้ึนเม่ือเทียบกับชวงกอนป พ.ศ. 2538 ท้ังนี้วิกฤตเศรษฐกิจในป พ.ศ. 2540 มีสวนทําใหตลาดนักทองเท่ียวอินโดนีเซียหดตัวถึงรอยละ -22.04 ในปพ.ศ. 2541 ขณะทีเ่ หตกุ ารณความวุนวายในประเทศไทยในป พ.ศ. 2552 มีสว นทําใหตลาดอินโดนีเซียหดตัว 130

ความสามารถในการแขง ขันดา นการทองเทยี่ วและโอกาสทางการตลาด นกั ทองเที่ยวกลุมอาเซยี นของประเทศไทยอีกคร้ังถึงรอยละ -12.64 กอนที่จะปรับตัวเพิ่มขึ้นแบบกาวกระโดดใน 4 ปตอมา (พ.ศ. 2553-2556)ในอัตราเฉล่ียรอยละ 27.71 ตอ ป (ดูรายละเอยี ดในรูปท่ี 5.13) คนCAGR = 14.66% CAGR = 7.76% CAGR = 27.71% พ.ศ.หมายเหตุ: CAGR = อัตราการเติบโตเฉล่ยี สะสมตอป (Cumulative Average Growth Rate)ท่มี า: การทองเที่ยวแหงประเทศไทยและกระทรวงทองเที่ยวและกีฬารปู ที่ 5.13 จาํ นวนนักทอ งเทยี่ วอนิ โดนเี ซยี ทเี่ ดินทางมาทองเท่ียวในประเทศไทยป พ.ศ. 2530-2556 จากขอมูลของการทองเที่ยวแหงประเทศไทย (2557) พบวา ในป พ.ศ. 2556 นักทองเที่ยวอินโดนีเซียที่เดินทางมาทองเท่ียวไทยกวารอยละ 43 มีรายไดตํ่ากวา 20,000 ดอลลารสหรัฐฯ ตอป และอีกเกือบรอยละ 30 มีรายไดอยูในชวง 20,000-40,000 ดอลลารสหรัฐฯ ตอป และกวาครึ่งหน่ึงเปนกลุมนักทองเที่ยวท่ีมีอายุระหวาง 25-44 ป (วัยทํางานถึงกลางคน) โดยเดินทางมาทองเท่ียวไทยซํ้าประมาณรอยละ 60 และประมาณรอยละ 67 ของท้ังหมด เดินทางดวยตนเอง (ไมใชกรุปทัวร) (ดูรายละเอียดในรูปท่ี 5.14) ท้ังนี้นักทองเที่ยวอินโดนีเซียจะใชจายเฉล่ียตอวันตอคนประมาณ 5,000 บาท/วัน/คน และพํานักในประเทศไทยเฉล่ียประมาณ 6 วัน ท้ังน้ีจากสํารวจของการทองเท่ียวแหงประเทศไทย พบวาคนอนิ โดนีเซยี ยงั คงมีทศั นะที่ใกลเคียงกับชาติอื่นๆ ในอาเซียนวา ประเทศไทยมีความโดดเดนในกิจกรรมการทอ งเทย่ี วประเภทแสงสียามคํา่ คืน และชอ ปปง 131

รายงานฉบับสมบูรณ 0.595 0.595 ลานคน ลานคน ก. รายไดตอป ข. อายุ 0.595 0.595 ลา นคน ลา นคน ค. กลมุ ของนักทอ งเทยี่ ว ง. ลักษณะของการจดั การท่ีมา: การทองเทีย่ วแหง ประเทศไทย (2557)รปู ท่ี 5.14 โครงตลาดนกั ทอ งเทีย่ วอินโดนีเซยี ของประเทศไทยในป พ.ศ. 2556 ผลการทดสอบ unit root ดวยวิธี Perror (1997) ที่แสดงในตารางท่ี 5.11 พบวา ตัวแปรรายไดประชาชาติท่ีแทจริง (lnY) เพียงตัวแปรเดียวท่ีมีคุณสมบัติคงที่ท่ี I(0) ณ ระดับนัยสําคัญทางสถิติที่ 0.01ขณะท่ีตัวแปรอ่ืนๆ ท่ีเหลือ (lnNTA, lnRPT และ lnRPC) มีคุณสมบัติคงท่ีที่ I(1) ณ ระดับนัยสําคัญทางสถิติท่ี 0.01 (ดูสรุปผลการทดสอบในแถวนอนสุดทายของตารางที่ 5.11) จากผลการทดสอบ แสดงวาขอมูลอนุกรมเวลาท่ีนํามาใชสวนใหญไมมีคุณสมบัติคงท่ี นอกจากนี้ผลการทดสอบยังแสดงใหเห็นวาขอมูลท่ีนํามาใชมีการเปล่ียนแปลงโครงสราง โดยมี break point ท่ีแตกตางกัน โดยตัวแปรเกือบท้ังหมดมีbreak point ณ ป พ.ศ. 2541 (1 ป หลังจากวิกฤตเศรษฐกิจ และการเปลี่ยนแปลงระบบอัตราแลกเปลี่ยนในประเทศไทย) ยกเวน ตัวแปร lnY ทม่ี ี break point ในป พ.ศ. 2540 132

ความสามารถในการแขงขันดานการทองเท่ยี วและโอกาสทางการตลาด นกั ทองเที่ยวกลุมอาเซยี นของประเทศไทยตารางที่ 5.11 ผลการทดสอบความคงที่ของตัวแปรในแบบจําลองอุปสงคการทองเที่ยวไทยของ อนิ โดนีเซยีรายการ lnNTA ตัวแปร lnRPC คา วกิ ฤต ณ ระดับนยั สาํ คัญที่ lnY lnRPT 1% 5% 10% -3.83At level -4.07 -5.92 -5.20 -4.92 -5.39 -5.45 -4.83 -4.48- Constant -3.97 -10.02 -5.39 -6.32 5.59 -5.29 0- Trend -3.91 -2.68 -4.18 -5.92 -5.23 -4.92 -14.54 -5.45 -4.83 -4.48- Both -4.51 -22.16 -5.36 -6.90 -6.32 -5.59 -5.29 -14.56- Lag length 000 - 0At 1st difference 2541 I(1)- Constant -6.71 -14.67 -15.44- Trend -6.92 -4.41 -7.23- Both -6.63 -15.95 -16.48- Lag length 000Breakpoint 2541 2540 2541Stationary at I(1) I(0) I(1)หมายเหตุ: ทดสอบดว ยวิธี Perror unit root testทมี่ า: จากการคํานวณ จากผลการทดสอบขางตนสรุปไดวา ขอมูลที่นํามาใชสวนใหญมีคุณสมบัติไมคงที่ และมี break pointที่อาจทําใหเกิดการเปล่ียนแปลงโครงสราง (structure break) ความสัมพันธในแบบจําลองอุปสงคการทอ งเทย่ี วไทยในระยะยาวของตลาดนักทอ งเที่ยวอินโดนเี ซีย ผลการทดสอบ co-integration ดวยวิธี Gregory-Hansen test ที่แสดงในแถวนอนสุดทายของตารางท่ี 5.12 พบวา ตัวแปรในแบบจําลองอุปสงคการทองเท่ียวไทยในระยะยาวของตลาดอินโดนีเซียมีความสมั พันธเ ชิงดลุ ยภาพในระยะยาว ณ ระดับนัยสําคัญทางสถิตที่ 0.05 และมีการเปลี่ยนแปลงของคาคงท่ีและแนวโนม (C, T) โดยมี breakpoint ณ ป พ.ศ. 2541 (ค.ศ. 1998) ขณะที่ผลการทดสอบ Chow-testใหผลลัพธที่สอดคลองกันวา มีการเปลี่ยนแปลงโครงสรางในแบบจําลองดังกลาวอยางมีนัยสําคัญทางสถิติท่ี 0.01 โดยมี breakpoint ในป พ.ศ. 2541 เชนเดยี วกัน สําหรบั ผลการประมาณคาความยืดหยุนทแี่ สดงในตารางท่ี 5.12 พบวา คาความยืดหยุนตอรายได(Y) มีคาประมาณ 2.12 แสดงวา การขยายตัวทางเศรษฐกิจของอินโดนีเซียเพียงรอยละ 1 จะชวยกระตุนใหคนอนิ โดนเี ซียเดินทางมาทอ งเท่ียวไทยเพ่ิมข้ึนประมาณรอยละ 2.12 ขณะที่คาความยืดหยุนตอราคาการทองเที่ยวไทย (RPT) มีคาประมาณ -1.38 และสูงกวาคาความยืดหยุนไขว (RPC) ที่เปนราคาของประเทศคูแขง (มาเลเซีย และสิงคโปร) ซึ่งมีคาประมาณ 1.09 แสดงวา นักทองเที่ยวอินโดนีเซียเปนกลุมที่ตอบสนองตอการเปลี่ยนแปลงของราคาการทองเที่ยวทั้งของไทยและคูแขง โดยการเปลี่ยนแปลงราคาการทองเที่ยวของไทยจะมีอิทธิพลทําใหจํานวนนักทองเที่ยวอินโดนีเซียเปล่ียนแปลงมากกวาราคาการทองเท่ียวของประเทศที่เปนแหลงทองเที่ยวทดแทน แตการขยายตัวทางเศรษฐกิจของอินโดนีเซียมีสวนชว ยกระตนุ ใหคนอนิ โดนีเซียเดนิ ทางมาทอ งเท่ียวไทยมากกวา การเปล่ียนแปลงราคา 133

รายงานฉบับสมบูรณตารางที่ 5.12 ผลการประมาณคา ความยืดหยุนของแบบจําลองอุปสงคการทอ งเทีย่ วของอนิ โดนีเซียตัวแปร คา t-statistic Variance inflation 95% confidence intervals สัมประสิทธิ์ factors Lower Upperรายไดประชาชาติทแ่ี ทจริง (Y) 2.1175*** 17.5796 0.0284 1.9194 2.3157อตั ราแลกเปลย่ี นที่แทจรงิ ของไทย (RPT) -1.3835** -2.0349 4.7526 -2.5017 -0.2652อตั ราแลกเปลย่ี นท่ีแทจ ริงของคูแ ขง (RPC) 1.0910** 1.9941 2.0214 0.1911 1.9910 Akaike information criterion = 1.747 Chow-test (1998) = 6.849***Log likelihood = -21.580Gregory-Hansen test = -5.59** Chang in level at the 5% level of significance, Breakpoint at 1998หมายเหตุ : ***, ** และ * แสดงระดบั นยั สาํ คญั ทางสถติ ิที่ 0.01, 0.05 และ 0.10 ตามลําดบั: คาวกิ ฤตของ Gregory-Hansen กรณี Chang in level and trend ที่ 0.01=-6.05, 0.05=-5.57 และ 0.10=-5.33: ประเทศคแู ขง ไดแก มาเลเซยี และสิงคโปรทม่ี า: จากการคํานวณ ผลการวิเคราะหอุปสงคการทองเท่ียวไทยของนักทองเท่ียวอินโดนีเซียท่ีนําเสนอขางตน แสดงใหเห็นวา ตลาดอินโดนีเชียเปนกลุมตลาดนักทองเท่ียวที่มีระดับรายไดแตกตางกัน โดยกวารอยละ 43 จะมีรายไดตาํ่ กวา 20,000 ดอลลารส หรัฐฯ ตอป และอกี กวา รอ ยละ 30 มีรายไดอยูในชวง 20,000-40,000 ดอลลารสหรัฐฯ ตอป อยางไรก็ตามนักทองเที่ยวทั้งสองกลุมเปนคนหนุมสาวในวัยทํางานท่ีมีชวงอายุระหวาง25-44 ป ขณะท่ีการวิเคราะหความยืดหยุน แสดงใหเห็นวา การขยายตัวทางเศรษฐกิจของอินโดนีเซียยังคงเปนปจจัยสําคัญท่ีกระตุนใหคนอินโดนีเซียเดินทางมาทองเท่ียวในประเทศไทยเพิ่มขึ้น ดังนั้นจากการพยากรณของ IMF (2014) ที่วา เศรษฐกิจของอินโดนีเซียจะมีอัตราการขยายตัวไมตํ่ากวารอยละ6 ตอป ในชวงป พ.ศ. 2558-2562 จะมีสวนชวยกระตุนใหคนอินโดนีเซียเดินทางมาทองเท่ียวในประเทศไทยเพ่ิมขึ้นอยางตอเน่ือง นอกจากน้ีผลการศึกษายังแสดงใหเห็นวา คนอินโดนีเซียจะตอบสนองตอการเปล่ียนแปลงราคาการทองเท่ียวของไทยมากกวาประเทศที่เปนคูแขงอยางมาเลเซียและสิงคโปรอยางไรก็ตามตลาดอินโดนีเซียเปนตลาดนักทองเที่ยวมุสลิมที่ไทยยังมีสวนแบงตลาดนอยเม่ือเทียบคูแขงท่ีสําคัญอยางมาเลเซียและสิงคโปร ดังนั้นประเทศไทยควรตองทําตลาดเชิงรุกในตลาดนักทองเท่ียวอินโดนเี ซยี5.8 อุปสงคก ารทองเท่ยี วไทยของนักทอ งเท่ยี วฟล ิปปน ส ป พ.ศ. 2556 นักทองเที่ยวฟลิปปนสมีสวนแบงตลาดรอยละ 4.25 ของนักทองเที่ยวอาเซียนทงั้ หมดของไทย (ฟล ิปปน สมีประชากรประมาณ 105.72 ลานคน โดยประมาณรอยละ 87 เปนคริสตเตียน(Index Mundi, 2014) และเดินทางออกมาทองเท่ียวตางประเทศประมาณ 4 ลานกวาคน โดยประเทศไทยมสี วนแบงประมาณรอ ยละ 6 ของคนฟลิปปนสท่ีเดินทางออกไปทองเท่ียวตางประเทศ (การทองเท่ียวแหงประเทศไทย, 2557)) กวา 27 ปท่ีผานมา (พ.ศ. 2530-2556) คนฟลิปปนสเดินทางมาทองเที่ยวไทยเพิ่มขึ้นรอ ยละ 8.70 ภายใตแนวโนมการขยายตวั แบบโพลโี นเมียลกาํ ลงั สองทีม่ ีการขยายตวั เพมิ่ ขนึ้ ในอตั ราคอนขา งคงท่ีอยางตอเนื่อง ผลการทดสอบ Perror unit root test ของตัวแปรจํานวนนักทองเที่ยว (lnNTA) และผลการทดสอบ co-integration ดวยวิธี Gregory-Hansen test ใหจุด breakpoint ท่ีแตกตางกัน ในที่น้ีจะใหค วามสําคญั กบั จดุ breakpoint ทีไ่ ดจ ากการทดสอบ co-integration (ป พ.ศ. 2542) ซ่ึงเปนประโยชน 134

ความสามารถในการแขง ขันดา นการทองเท่ียวและโอกาสทางการตลาด นกั ทอ งเที่ยวกลุมอาเซยี นของประเทศไทยในการสนับสนุนการอธิบายแบบจําลองอุปสงค และเปนจุดที่แสดงใหเห็นถึงการเปล่ียนแปลงโครงสรางความสัมพันธระหวางตัวแปรในแบบจําลองที่อาจไดรับผลกระทบมาจากวิกฤตเศรษฐกิจและการเปล่ยี นแปลงระบบอตั ราแลกเปลยี่ นเงนิ ตราตางประเทศของไทยในป พ.ศ. 2540 จากรูปท่ี 5.15 จะเห็นไดวา ในชวงป พ.ศ. 2530-2542 คนฟลิปปนสเดินทางมาทองเท่ียวไทยเพ่ิมข้ึนรอยละ 7.65 ตอป และเปนที่นาสังเกตวา ในชวงป พ.ศ. 2540-2541 ตลาดนักทองเท่ียวฟลิปปนสชะลอตัวลงอยางเห็นไดชดั สวนหน่งึ เปนผลมาจากวิกฤตเศรษฐกิจทเี่ กิดขนึ้ ในเอเชีย หลังจากป พ.ศ. 2542จนถึงปจจุบัน (พ.ศ. 2556) นักทองเท่ียวฟลิปปนสยังคงเดินทางมาทองเที่ยวไทยเพ่ิมข้ึนในอัตราท่ีใกลเคียงกับชวงท่ีผานมา โดยเพิ่มข้ึนในอัตราเฉลี่ยรอยละ 8.68 ตอป ท้ังน้ีตลาดนักทองเที่ยวฟลิปปนสมีการชะลอและหดตัวบางในบางชวง ไดแก ในป พ.ศ. 2546 (การแพรระบาดของโรคซารส) พ.ศ. 2550(หลังพายุ “ทุเรียน” เขาถลมฟลิปปนสในเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2549 และเหตุการณบุกยึดโรงแรมเพนนินซูลาในชวงเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2550) พ.ศ. 2552 (เหตุการณความวุนวายทางการเมืองในประเทศไทย) เปนตน อยางไรก็ตาม หลังป พ.ศ. 2552 ตลาดนักทองเท่ียวฟลิปปนสกลับมาขยายตัวเพม่ิ ข้นึ เฉลย่ี รอยละ 10 ตอป (พ.ศ. 2553-2556) คนCAGR = 7.65% CAGR = 8.68% พ.ศ.หมายเหตุ: CAGR = อัตราการเตบิ โตเฉลีย่ สะสมตอ ป (Cumulative Average Growth Rate)ทีม่ า: การทองเทย่ี วแหงประเทศไทยและกระทรวงทอ งเทย่ี วและกีฬารูปท่ี 5.15 จํานวนนักทองเทยี่ วฟลปิ ปนสที่เดนิ ทางมาทองเทยี่ วในประเทศไทยป พ.ศ. 2530-2556 นักทองเท่ียวฟลิปปนสกวารอยละ 47 เปนกลุมที่มีรายไดตอปตํ่ากวา 20,000 ดอลลารสหรัฐฯ ตอปและอีกประมาณรอยละ 24 มีรายไดระหวาง 20,000-40,000 ดอลลารสหรัฐฯ ตอป โดยเปนนักทองเท่ียวกลุมที่มีอายุระหวาง 25-54 ป (วัยทํางาน) ประมาณรอยละ 74 สวนใหญยังคงเปนกลุมนักทองเท่ียวซ้ําประมาณรอยละ 75 และกวารอยละ 76 เดินทางมาทองเที่ยวไทยในลักษณะไมใชกรุปทัวร หรือจัดการทองเที่ยวดวยตนเอง (ดูรายละเอียดในรูปท่ี 5.16) นอกจากน้ีนักทองเท่ียวฟลิปปนสที่เดินทางมาทองเที่ยวในประเทศไทยมีจํานวนวันพักสูงถึง 8 วัน และมีการใชจายตอวันตอคนประมาณ 4,600 บาท/วัน/คน 135

รายงานฉบบั สมบรู ณซ่ึงจากรายงานการศึกษาของการทองเที่ยวแหงประเทศไทย (2556) พบวา นักทองเท่ียวฟลิปปนสสวนใหญ(ประมาณรอยละ 80) นิยมชอปปงระหวางเดินทางทองเที่ยวตางประเทศ และประเทศไทยเปนแหลงชอปปงท่ีคุมคา (value for money) สําหรับนักทองเท่ียวฟลิปปนส นอกจากการชอปปงแลว นักทองเที่ยวฟลิปปนสยังสนใจในเร่ืองของศาสนสถานทางพุทธศาสนา อาหารไทยความสวยงามของชายหาด และชนื่ ชอบความเปนมิตรของคนไทย 0.315 0.315ลา นคน ลานคนก. รายไดตอป ข. อายุ 0.315 0.315 ลา นคน ลานคน ค. กลมุ ของนักทอ งเท่ยี ว ง. ลกั ษณะของการจัดการทม่ี า: การทองเท่ียวแหง ประเทศไทย (2557)รูปท่ี 5.16 โครงตลาดนกั ทอ งเทย่ี วฟล ปิ ปนสของประเทศไทยในป พ.ศ. 2556 ตารางที่ 5.13 เปน ผลการทดสอบความคงท่ีของขอ มูลดวยวธิ ี Perror unit root test (1997) พบวาตัวแปรทั้งหมดท่ีนํามาใชพัฒนาแบบจําลองอุปสงคการทองเท่ียวไทยในระยะยาวของตลาดนักทองเที่ยวฟลิปปนสมีคุณสมบัติคงที่ท่ี I(1) ณ ระดับนัยสําคัญทางสถิติที่ 0.01 (ดูสรุปผลการทดสอบในแถวนอนสุดทายของตารางท่ี 5.13) โดยมี break point ที่แตกตางกัน ผลการทดสอบดังกลาวแสดงใหเห็นวาขอมูลอนุกรมเวลาท่ีนํามาใชทั้งหมดไมมีคุณสมบัติคงที่ และขอมูลมีการเปล่ียนแปลงโครงสราง ณ จุดท่ีแตกตา งกัน 136

ความสามารถในการแขง ขันดานการทอ งเทีย่ วและโอกาสทางการตลาด นักทอ งเท่ยี วกลุมอาเซียนของประเทศไทยตารางท่ี 5.13 ผลการทดสอบความคงที่ของตัวแปรแบบจําลองอุปสงคการทองเท่ียวไทยของ ฟล ปิ ปน สรายการ lnNTA ตวั แปร lnRPC คาวิกฤต ณ ระดับนยั สาํ คญั ที่ lnY lnRPT 1% 5% 10% -3.48At level -2.71 -5.92 -5.20 -4.92 -3.62 -5.45 -4.83 -4.48- Constant -3.79 -1.99 -3.90 -6.32 5.59 -5.29 0- Trend -2.86 -3.20 -3.15 -5.92 -5.23 -4.92 -6.28 -5.45 -4.83 -4.48- Both -3.72 -3.49 -3.82 -5.58 -6.32 -5.59 -5.29 -6.30- Lag length 000 - 0At 1st difference 2547 I(1)- Constant -4.72 -6.30 -6.52- Trend -4.87 -3.76 -5.87- Both -5.49 -4.83 -6.33- Lag length 000Breakpoint 2534 2546 2000Stationary at I(1) I(1) I(1)หมายเหตุ: ทดสอบดว ยวิธี Perror unit root testที่มา: จากการคํานวณ ผลการทดสอบ co-integration ดวยวิธี Gregory-Hansen test ที่แสดงในแถวนอนสุดทายของตารางท่ี 5.14 พบวา ตัวแปรในแบบจําลองอุปสงคการทองเท่ียวไทยในระยะยาวของตลาดฟลิปปนสมีความสัมพันธเ ชิงดุลยภาพในระยะยาว ณ ระดับนัยสําคัญทางสถิตท่ี 0.05 และมีการเปลี่ยนแปลงของคาคงท่ีคาความชัน (slope) และแนวโนม (C, S, T) โดยมี breakpoint ในป พ.ศ. 2542 (ค.ศ. 1999) ซ่ึงสอดคลองกับผลการทดสอบ Chow-test ท่ีแสดงใหเห็นวา มีการเปล่ียนแปลงโครงสรางในแบบจําลองดังกลาวอยางมีนยั สาํ คัญทางสถติ ิที่ 0.01 โดยมี breakpoint ในป พ.ศ. 2542 เชนเดียวกนั คาความยืดหยุนตอรายได (Y) ที่แสดงในตารางท่ี 5.14 มีคาประมาณ 2.10 ซ่ึงสูงกวาคาความยดื หยุน ตอราคาการทองเท่ียวเท่ียวไทย (RPT = -0..57) และคาความยืดหยุนไขว (RPC = 1.58) ที่เปนราคาของประเทศคูแขง (มาเลเซีย และสิงคโปร) ประมาณ 3.7 และ 1.3 เทา ตามลําดับ หมายความวาการขยายตัวทางเศรษฐกิจของฟลิปปนสจะชวยกระตุนใหคนฟลิปปนสเดินทางมาทองเท่ียวไทยเพิ่มขึ้นมากกวาการเปลี่ยนแปลงราคาการทองเที่ยวของไทยและคูแขง ดังน้ันจากการประมาณการของIMF (2014) ที่วา เศรษฐกิจของฟลิปปนสนาจะขยายตัวประมาณรอยละ 6 ตอป ในชวงป พ.ศ. 2558-2562จะชวยกระตุนใหค นฟล ปิ ปนสเดินทางมาทองเท่ยี วไทยเพ่ิมข้ึนในอัตราที่สูงกวาการขยายตัวของเศรษฐกิจและการเปล่ยี นแปลงราคาการทอ งเท่ียวของไทยและคูแขง สําหรับคาความยืดหยุนตอราคาการทองเที่ยวไทย (RPT) มีคาติดลบและตํ่ากวา 1 ประมาณ-0.57 (มีนยั สําคัญทางสถิติที่ระดับท่ี 0.10) แสดงวา นักทองเที่ยวฟลิปปนสเปนกลุมที่ตอบสนองตอการเปลี่ยนแปลงราคาการทองเที่ยวไทยนอย (RPT < 1) โดยการลดของราคาการทองเที่ยวไทยรอยละ 1 137

รายงานฉบบั สมบรู ณจะสง ผลใหน กั ทอ งเท่ยี วฟล ิปปน สเดินทางมาทอ งเท่ียวเพม่ิ ขนึ้ เพียงรอยละ 0.57 ซ่ึงนอยกวาการเพ่ิมข้ึนของราคาการทองเที่ยวของประเทศคูแขงอยางมาเลเซียและสิงคโปร ที่มีคาความยืดหยุนไขวเทากับ 1.58(หรือนอยกวาประมาณ 2.8 เทา) การที่นักทองเท่ียวฟลิปปนสมีความยืดหยุนตอราคาการทองเที่ยวไทยนอย อาจเปนเพราะวา ประเทศไทยเปนแหลงชอปปงท่ีคุมคา (value for money) สําหรับนักทองเท่ียวฟลิปปนส และชอปปงยังเปนหน่ึงในกิจกรรมทองเที่ยวที่นิยมของนักทองเท่ียวฟลิปปนสเมื่อเดินทางมาทอ งเท่ยี วไทย (การทองเทีย่ วแหงประเทศไทย, 2557)ตารางที่ 5.14 ผลการประมาณคาความยดื หยนุ ของแบบจําลองอุปสงคการทอ งเที่ยวของฟล ปิ ปน สตัวแปร คา t-statistic Variance inflation 95% confidence intervals สัมประสิทธ์ิ factors Lower Upperรายไดประชาชาตทิ ่แี ทจริง (Y) 2.0991*** 35.3564 0.0073 2.0015 2.1968อตั ราแลกเปลยี่ นทแ่ี ทจริงของไทย (RPT) -0.5664* -1.8495 0.1011 -1.0702 -0.0627อัตราแลกเปลยี่ นท่แี ทจรงิ ของคูแขง (RPC) 1.5795*** 8.9342 0.1611 1.2887 1.8703 Akaike information criterion = 0.346 Chow-test (1999) = 12.542***Log likelihood = -2.665Gregory-Hansen test = -6.38** Chang in level, slope and trend at the 5% level of significance, Breakpoint at 1999หมายเหตุ : ***, ** และ * แสดงระดบั นัยสําคัญทางสถิติที่ 0.01, 0.05 และ 0.10 ตามลําดับ: คา วิกฤตของ Gregory-Hansen กรณี Chang in level, slope and trend ที่ 0.01=-6.51, 0.05=-6.00 และ 0.10=-5.75: ประเทศคูแ ขง ไดแก มาเลเซยี และสิงคโปรท่ีมา: จากการคาํ นวณ ผลการวิเคราะหอุปสงคการทองเท่ียวไทยของนักทองเที่ยวฟลิปปนสที่เสนอขางตน แสดงใหเห็นวาตลาดฟลิปปนส เปนกลุมนักทองเท่ียวที่มีระดับรายไดแตกตางกัน โดยกวารอยละ 47 เปนกลุมตลาดที่มีรายไดต่ํากวา 20,000 ดอลลารสหรัฐฯ ตอป และอีกรอยละ 24 เปนกลุมตลาดที่มีรายไดในชวง20,000-40,000 ดอลลารสหรัฐฯ ตอป สวนใหญเปนกลุมนักทองเท่ียวที่มีอายุระหวาง 25-54 ป (วัยทํางาน)สาํ หรบั ผลการวิเคราะหความยืดหยุน แสดงใหเห็นวา การขยายตัวทางเศรษฐกิจของฟลิปปนสจะมีสวนชวยกระตุนใหค นฟล ิปปน สเดินทางมาทองเท่ียวไทยเพ่ิมขึ้นมากกวาการใชนโยบายที่เกี่ยวของกับราคาในการสงเสริมตลาด และการเปลี่ยนแปลงราคาของคูแขงอยางมาเลเซียและสิงคโปรจะมีผลตออุปสงคการทอ งเท่ยี วไทยของฟล ิปปนสมากกวาการเปลย่ี นแปลงราคาการทอ งเทยี่ วของไทย5.9 อุปสงคก ารทองเที่ยวไทยของนักทอ งเที่ยวสหภาพเมยี นมาร สหภาพเมียนมารมีสวนแบงตลาดในป พ.ศ. 2556 ประมาณรอยละ 2.34 ของนักทองเท่ียวอาเซียนทัง้ หมดของไทย (สหภาพเมยี นมารมปี ระชากร 54.58 ลานคน ซ่ึงสวนใหญเปนกลุมท่ีมีรายไดต่ํา คนเมียนมารออกมาทองเท่ียวประมาณ 5-8 แสนคน ตอป กวาคร่ึงหนึ่งจะไปทองเที่ยวจีน และเดินทางมาทองเที่ยวไทยประมาณรอยละ 10 เทาน้ัน) ระหวางป พ.ศ. 2538-2556 ตลาดนักทองเท่ียวเมียนมารมีการขยายตัวเพิ่มข้นึ เฉลย่ี รอยละ 6.38 ในลักษณะโพลิโนเมยี ลกาํ ลงั สองท่ีมีรูปแบบการขยายตัวเพิ่มข้ึนในชวง 10ปลาสุด (พ.ศ. 2547-2556) (ดูรายละเอียดในรูปท่ี 5.18) โดยในป พ.ศ. 2538-2546 นักทองเที่ยวเมียนมารเดินทางมาทองเท่ียวไทยลดลงในอัตราเฉล่ียรอยละ -5.19 ท้ังน้ีในชวงระหวางป พ.ศ. 2539-2541 ซ่ึงเปน 138

ความสามารถในการแขงขนั ดา นการทองเท่ยี วและโอกาสทางการตลาด นักทอ งเท่ยี วกลุมอาเซยี นของประเทศไทยชวงท่ีเกิดปญหาวิกฤตเศรษฐกิจในเอเชีย (วิกฤตตมยํากุง) คนเมียนมารเดินทางมาทองเที่ยวไทยลดลงประมาณรอยละ -10.66 ตอป (เปน เวลา 3 ป) กอ นที่จะปรบั ตวั เพม่ิ ขึ้นในชว ง 2 ปตอมา และจากสถานการณการเมืองภายในสหภาพเมียนมารในชวงป พ.ศ. 2544-2546 มีสวนทําใหเกิดการหดตัวของตลาดนักทองเที่ยวเมียนมารในชวงเวลาดังกลาว เน่ืองจากคนเมียนมารยังไมแนใจในสถานการณบานเมืองของตนเอง (เปน ชวงเปลีย่ นถายอาํ นาจผนู าํ ของสหภาพเมียนมาร) โดยเฉพาะในป พ.ศ. 2546 ตลาดนักทองเท่ียวเมียนมารหดตัวถึงรอยละ -12.03 ซ่ึงอาจมาจากวิกฤติการระบาดของโรคซารส (SARS) ในชวงกลางปพ.ศ. 2546 และความตรึงเครียดทางการเมืองในสหภาพเมียนมารจนนํามาสูการเปล่ียนแปลงนายกรัฐมนตรีของเมยี นมารใ นชวงปลายป พ.ศ. 2547 โดยในป พ.ศ. 2556 (สิงหาคม) พลเอก ช่ิน ยุนต เปนนายกรัฐมนตรีตอจากพลเอกอาวุโส ตาน ฉวย ซึ่งตอมาถูกบีบใหลาออกเดือนตุลาคม พ.ศ. 2557 และพลโท โซ วิน ซึ่งเปนผใู กลช ดิ พลเอกอาสโุ ส ตาน ฉวย เขามาดํารงตาํ แหนงตอ อยางไรก็ตาม หลังจากป พ.ศ. 2546 เปนตนมาจนถึงปจจุบัน คนเมียนมารเดินทางมาทองเท่ียวไทยเพิ่มขึ้นอยางตอเน่ืองในอัตราเฉลี่ยรอยละ 15.89 ตอป และเปนที่นาสังเกตวา หลังการประกาศปฏิรูปสังคมและเศรษฐกิจของสหภาพเมียนมาร (ต้ังแตป พ.ศ. 2554) จํานวนนักทองเที่ยวเมียนมารที่เดินทางมาทองเที่ยวไทยเติบโตเพ่ิมข้ึนแบบกาวกระโดดในอัตราเฉลี่ยรอยละ 24.63 ตอป (ระหวางป พ.ศ. 2554-2556) (ดูรายละเอียดในรูปท่ี 5.17) คนCAGR = -5.19% CAGR = 15.89% พ.ศ.หมายเหต:ุ CAGR = อตั ราการเติบโตเฉลี่ยสะสมตอ ป (Cumulative Average Growth Rate)ทม่ี า: การทองเที่ยวแหง ประเทศไทยและกระทรวงการทอ งเทย่ี วและกีฬารูปที่ 5.17 จํานวนนกั ทอ งเท่ียวเมียนมารท เ่ี ดนิ ทางมาทองเทยี่ วในประเทศไทยป พ.ศ. 2538-2556 จากขอมูลของการทองเที่ยวแหงประเทศไทย พบวา ในป พ.ศ. 2556 คนเมียนมารท่ีเดินทางมาทองเท่ียวไทยประมาณรอยละ 40 มีรายไดตํ่ากวา 20,000 ดอลลารสหรัฐฯ ตอป และเปนท่ีนาสังเกตวานักทองเท่ียวเมียนมารท่ีไมมีรายไดมีสัดสวนสูงถึงรอยละ 15 ของจํานวนนักทองเท่ียวเมียนมารทั้งหมดที่เดินทางมาทองเที่ยวไทย ซึ่งอาจเปนกลุมนักศึกษาที่เดินทางเขามาเรียนในประเทศไทย (มีสัดสวน 139

รายงานฉบบั สมบรู ณประมาณรอยละ 18 ของจํานวนนักทองเที่ยวเมียนมารทั้งหมด) นักทองเท่ียวเมียนมารท่ีเดินทางเขามาทอ งเท่ียวในประเทศไทยมอี ายุระหวาง 25-54 (วยั ทํางาน) ประมาณรอยละ 66 อยา งไรก็ตาม สว นใหญย ังคงเปนกลุมนักทองเที่ยวซ้ําเกือบรอยละ 80 และจัดการทองเท่ียวดวยตนเอง (ไมใชกรุปทัวร) ถึงรอยละ 87 (ดูรายละเอียดในรูปท่ี 5.18) นักทองเท่ียวเมียนมารท่ีเดินทางมาทองเที่ยวในประเทศไทยมีจํานวนวันพักสูงถงึ 8 วนั และมีการใชจา ยตอ วันตอคนประมาณ 4,400 บาท/วนั /คน 0.173 0.173ลา นคน ลา นคนก. รายไดตอ ป ข. อายุ 0.173 0.173 ลานคน ลา นคน ค. กลุมของนักทอ งเทีย่ ว ง. ลักษณะของการจัดการทม่ี า: การทองเท่ียวแหงประเทศไทย (2557)รูปที่ 5.18 โครงตลาดนกั ทอ งเที่ยวเมียนมารข องประเทศไทยในป พ.ศ. 2556 เน่ืองดวยขอจํากัดของขอมูลที่ใชในการพัฒนาแบบจําลองอุปสงคการทองเท่ียวไทยในระยะยาวของตลาดนักทองเที่ยวเมียนมารท่ีมีจํานวนตัวอยางเพียง 19 ตัวอยาง จึงจําเปนตองทดสอบความคงท่ีของขอมูลดวยวิธี KPSS-test ซึ่งผลการทดสอบ unit root ดวยวิธี KPSS-test ที่แสดงในตารางท่ี 5.15 พบวาตัวแปรรายไดประชาชาติท่ีแทจริง (lnY) เพียงตัวแปรเดียวท่ีมีคุณสมบัติคงท่ีที่ I(0) ณ ระดับนัยสําคัญทางสถิติท่ี 0.01 โดยมีคาคงที่และแนวโนม (C,T) เปนองคประกอบเชิงกําหนดของขอมูล ขณะที่ตัวอื่นๆ ที่เหลือ (lnNTA, lnRPT และ lnRPC) มีคุณสมบัติคงท่ีที่ I(1) ณ ระดับนัยสําคัญทางสถิติที่ 0.01 โดยตัวแปรlnNTA และ lnRPC มีคาคงที่และแนวโนมเปนองคประกอบเชิงกําหนดของขอมูล สวนตัวแปร lnRPT มี 140

ความสามารถในการแขง ขนั ดานการทอ งเท่ียวและโอกาสทางการตลาด นกั ทอ งเท่ยี วกลุมอาเซียนของประเทศไทยคาคงที่เปนองคประกอบเชิงกําหนดของขอมูล ผลการทดสอบดังกลาวแสดงใหเห็นวา ขอมูลอนุกรมเวลาทนี่ ํามาใชสวนใหญไ มม คี ุณสมบัติคงที่ และมคี า คงทีแ่ ละแนวโนม เปน องคประกอบเชงิ กําหนดของขอ มลูตารางที่ 5.15 ผลการทดสอบความคงท่ีของตัวแปรในแบบจําลองอุปสงคการทองเที่ยวไทยของ สหภาพเมยี นมารรายการ lnNTA ตัวแปร lnRPCAt level 0.189 lnY lnRPT 0.218- 1% critical value 0.216 0.102 0.211 0.216 0.216 0.216 0.146- 5% critical value 0.146 0.146 0.146 0.119 0.119 0.119 C,T- 10% critical value 0.119 C,T C,T 0.077Deterministic C,T 0.131 0.311 0.739 0.739 0.216At 1st difference 0.056 0.463 0.463 0.146 0.347 0.347 0.119- 1% critical value 0.216 C,T CC- 5% critical value 0.146 I(1) I(0) I(1)- 10% critical value 0.119Deterministic C,TStationary at I(1)หมายเหตุ: ทดสอบดว ยวธิ ี KPSS unit root testทีม่ า: จากการคํานวณ ผลการทดสอบ co-integration ดวยวิธี Gregory-Hansen test ที่แสดงในแถวนอนสุดทายของตารางท่ี 5.16 พบวา ตัวแปรในแบบจําลองอุปสงคการทองเที่ยวไทยในระยะยาวของตลาดนักทองเที่ยวเมยี นมารม ีความสัมพนั ธเชงิ ดุลยภาพในระยะยาว ณ ระดบั นัยสําคัญทางสถิตท่ี 0.05 และมีการเปลี่ยนแปลงของคาคงท่ีและแนวโนม (C, T) โดยมี breakpoint ในป พ.ศ. 2546 (ค.ศ. 2003) ซึ่งจากการทดสอบ Chow-test ก็ใหผลลัพธที่สอดคลองกันวา มีการเปลี่ยนแปลงโครงสรางในแบบจําลองดังกลาวอยางมีนัยสําคัญทางสถิตทิ ่ี 0.01 โดยมี breakpoint ในป พ.ศ. 2546 เชน เดยี วกนั สาํ หรบั ผลการประมาณคา ความยดื หยนุ ทีแ่ สดงในตารางที่ 5.16 พบวา คาความยืดหยุนตอรายได(Y) มีคาประมาณ 1.07 ซึ่งต่ํากวาคาความยืดหยุนตอราคาการทองเที่ยวเที่ยวไทย (RPT = -3.84) และคาความยืดหยุนไขว (RPC = 3.93) ที่เปนราคาของประเทศคูแขง (มาเลเซีย และสิงคโปร) เกือบ 3 เทา(เหมือนกบั ตลาดนักทองเทย่ี วลาว) หมายความวา การขยายตัวทางเศรษฐกิจของเมียนมารที่ IMF (2014)คาดการณวาจะขยายตัวประมาณรอยละ 7.7-7.8 ในชวงป พ.ศ. 2558-2562 จะมีสวนกระตุนใหคนเมียนมารเดินทางมาทองเท่ียวไทยเพ่ิมข้ึนนอยกวาการเปลี่ยนแปลงราคาการทองเท่ียวของไทยและคูแขง โดยการลดลงของราคาการทองเที่ยวไทยเพียงรอยละ 1 จะสงผลใหคนเมียนมารเดินทางมาทองเท่ียวไทยเพิ่มข้นึ รอ ยละ 3.84 ซ่ึงนอยกวาการเพิ่มขึ้นของราคาคูแขงเพียงเล็กนอย (RPC = 3.93) ท้ังน้ีจากขอมูลของการทองเท่ียวแหงประเทศไทย (2557) จะเห็นไดวา คนเมียนมารท่ีเดินทางมาทองเท่ียวในประเทศไทยกวารอยละ 40 มีรายไดนอยกวา 20,000 ดอลลารสหรัฐฯ และนิยมเดินทางมาพักผอนและชอปปงในประเทศไทย รวมทัง้ การมาใชบ รกิ ารสขุ ภาพในประเทศไทย 141

รายงานฉบบั สมบรู ณตารางท่ี 5.16 ผลการประมาณคาความยืดหยุนของแบบจําลองอุปสงคการทองเท่ียวของสหภาพ เมียนมารตัวแปร คา t-statistic Variance inflation 95% confidence intervals สมั ประสทิ ธิ์ factors Lower Upperรายไดป ระชาชาติท่แี ทจรงิ (Y) 1.0701*** 185.1460 0.0001 1.0606 1.0796อตั ราแลกเปลยี่ นท่ีแทจ ริงของไทย (RPT) -3.8441*** -3.0623 1.2274 -5.9089 -1.7793อตั ราแลกเปลย่ี นท่ีแทจริงของคแู ขง (RPC) 3.9318*** 3.2907 1.0816 1.9665 5.8971 Akaike information criterion = 2.410 Chow-test (2003) = 22.954***Log likelihood = -31.892Gregory-Hansen test = -5.64** Chang in level and trend at the 5% level of significance, Breakpoint at 2003หมายเหตุ : ***, ** และ * แสดงระดับนยั สําคญั ทางสถิติที่ 0.01, 0.05 และ 0.10 ตามลําดบั: คาวิกฤตของ Gregory-Hansen กรณี Chang in level and trend ที่ 0.01=-6.05, 0.05=-5.57 และ 0.10=-5.33: ประเทศคูแขง ไดแก มาเลเซีย และสงิ คโปรท่ีมา: จากการคํานวณ ผลการวิเคราะหอุปสงคการทองเที่ยวไทยของนักทองเที่ยวเมียนมารที่เสนอขางตน แสดงใหเห็นวา กวารอยละ 40 ของนักทองเท่ียวเมียนมารเปนกลุมนักทองเท่ียวท่ีรายไดตํ่ากวา 20,000 ดอลลารสหรัฐฯ ตอป และสวนใหญอยูในวัยทํางานท่ีมีอายุระหวาง 25-54 ป ผลการวิเคราะหความยืดหยุน แสดงใหเห็นวา นักทองเท่ียวเมียนมารเปนกลุมท่ีออนไหวตอการเปล่ียนแปลงของราคา ขณะท่ีการขยายตัวทางเศรษฐกิจของเมียนมารยังคงชวยกระตุนใหคนเมียนมารเดินทางมาทองเที่ยวไทยเพ่ิมข้ึน แตนอยกวาการเปล่ียนแปลงราคาของไทยและคแู ขง ดงั นั้นไทยควรใหความสําคัญกับนโยบายราคาท่ีแสดงถึงความคุมคาของเงินท่ีจายมากกวาการใชนโยบายการแขงขันดวยการลดลงราคา (จากรายงานของการทองเที่ยวแหงประเทศไทย (2557) พบวา นักทองเท่ียวเมียนมารเห็นวา ประเทศเกาหลีใตมีความโดดเดนเรื่อง “ความคุมคา” มากกวาประเทศไทย ขณะท่ีประเทศไทยมีภาพลักษณในเรื่องของการเปน gateway สําหรับการเดินทางทองเท่ยี วเชนเดยี วกบั ประเทศมาเลเซีย)5.10 อุปสงคก ารทอ งเท่ยี วไทยของนักทอ งเท่ียวบรูไน นักทองเท่ียวบรูไนมีสวนแบงตลาดไมเกินรอยละ 0.50 ของนักทองเท่ียวอาเซียนท้ังหมด (บรูไนมีประชากรประมาณ 4 แสนกวาคน และกวารอยละ 67 เปนมุสลิม (Index Mundi, 2014) ดังนั้นตลาดนักทองเที่ยวบรูไนสําหรับประเทศไทยเปนตลาดนักทองเท่ียวกลุมมุสลิม ซ่ึงประเทศไทยยังขาดความพรอมทางดานนี้) แมวาในชวง 27 ปที่ผานมา (พ.ศ. 2530-2556) ตลาดบรูไนจะมีการขยายตัวเพียงรอยละ 3.13 ตอป แตมีแนวโนมการขยายตัวในลักษณะโพลิโนเมียลกําลังหาท่ีมีรูปแบบการเพิ่มข้ึนและลดลงเปนชวงๆ (ลักษณะของวัฎจักร) โดยในชวงป พ.ศ. 2530-2536 นักทองเที่ยวบรูไนเดินทางมาทองเท่ียวไทยลดลงอยางตอเนื่องในอัตราเฉล่ียรอยละ -6.33 ตอป ซึ่งอาจเปนผลมาจากเหตุการณความวุนวายภายในประเทศในชวงป พ.ศ. 2534-2536 โดยในป พ.ศ. 2535 ที่เกิดเหตุการณพฤษภาทมิฬนักทองเท่ียวบรูไนเดินทางมาทองเท่ียวไทยลดลงถึงรอยละ -24.70 ขณะท่ีในชวงตอมาระหวางปพ.ศ. 2537-2546 เปนชวงท่ีนักทองเที่ยวบรูไนเดินทางมาทองเท่ียวไทยเพ่ิมขึ้นอยางตอเนื่อง แมวาในชวงน้ีจะมีความผันผวนคอนขางสูง แตยังคงมีแนวโนมของการขยายตัวเพ่ิมขึ้นเฉลี่ยรอยละ 14.08 ตอป กอนที่จะ 142

ความสามารถในการแขงขันดานการทอ งเทีย่ วและโอกาสทางการตลาด นกั ทอ งเทย่ี วกลุมอาเซยี นของประเทศไทยปรับตัวลดลงอีกครั้งในชวงป พ.ศ. 2547-2553 ในอัตราเฉลี่ยรอยละ -7.16 ตอป โดยเฉพาะในชวงท่ีเกิดการรัฐประหารในประเทศไทยป พ.ศ. 2549 และชวงที่เกิดเหตุการณความวุนวายในประเทศในชวงปพ.ศ. 2552-2553 ซ่ึงตลาดนักทองเที่ยวบรูไนหดตัวกวารอยละ 15-16 ในชวงระยะเวลาดังกลาว กอนท่ีจะกลับมาขยายตัวเพิ่มข้ึนอีกคร้ังในชวง 3 ปที่ผานมา (พ.ศ. 2554-2556) ในอัตราเฉลี่ยรอยละ 26.31 ตอป(ดูรายละเอยี ดในรปู ที่ 5.19) คน CAGR = 26.31%CAGR = -6.33% CAGR = 14.08% CAGR = -7.16% พ.ศ.หมายเหตุ: CAGR = อัตราการเตบิ โตเฉล่ยี สะสมตอป (Cumulative Average Growth Rate)ทม่ี า: การทองเที่ยวแหง ประเทศไทยและกระทรวงทองเท่ยี วและกีฬารูปที่ 5.19 จาํ นวนนักทอ งเท่ียวบรไู นท่ีเดนิ ทางมาทอ งเทย่ี วในประเทศไทยป พ.ศ. 2530-2556 นักทองเท่ียวบรูไนท่ีเดินทางมาทองเที่ยวในประเทศไทยเกือบรอยละ 60 มีรายไดตํ่ากวา40,000 ดอลลารสหรัฐฯ แตมีการใชจายเฉลี่ยตอวันในประเทศไทยสูงเปนอันดับสองรองจากสิงคโปรโดยมีคาใชจายเฉลี่ยตอวันตอคนในป พ.ศ. 2556 ประมาณ 5,200 บาท/วัน/คน ซึ่งเพ่ิมขึ้นจากป พ.ศ. 2555รอยละ 6.74 (การทองเที่ยวแหงประเทศไทย, 2557) ทั้งน้ีนักทองเที่ยวบรูไนท่ีเดินทางมายังประเทศไทยสวนใหญยังคงเปน กลมุ นักทองเทีย่ วซ้าํ กวารอยละ 76 โดยจดั การเดินทางดว ยตนเองหรือไมใชน ักทอ งเท่ียวกลุมกรุปทัวรถึงรอยละ 90 และมีชวงอายุท่ีหลากหลายในสัดสวนท่ีใกลเคียงกัน ซึ่งมีลักษณะเชนเดียวกับโครงสรางตลาดในภาพรวมของนักทองเท่ียวอาเซียน (ดูรายละเอียดในรูปที่ 5.20) นอกจากนี้จากการศกึ ษาของการทองเทยี่ วแหงประเทศไทย พบวา ตลาดบรไู นเปน ตลาดเล็กที่มีกําลังจาย (ประมาณ78,000 บาทตอ ทริป) โดยเฉพาะในเรื่องของการชอปปง อยางไรก็ตามบรูไนเปนตลาดนักทองเที่ยวมุสลิมทีม่ ีความตองการพเิ ศษในเรอ่ื งของที่พักและอาหาร 143

รายงานฉบับสมบรู ณ 0.016 ลา นคน 0.016 ลา นคนก. รายไดตอป ข. อายุ 0.016 0.016 ลา นคน ลานคน ค. กลมุ ของนักทอ งเท่ยี ว ง. ลักษณะของการจัดการทีม่ า: การทองเท่ยี วแหงประเทศไทย (2557)รูปท่ี 5.20 โครงตลาดนักทอ งเที่ยวบรูไนของประเทศไทยในป พ.ศ. 2556 ตารางที่ 5.17 เปนผลการทดสอบความคงที่ของขอมูลอนุกรมเวลาที่ใชในการพัฒนาแบบจําลองอุปสงคการทองเท่ียวไทยในระยะยาวของตลาดนักทองเที่ยวบรูไน ผลการทดสอบ unit root ดวยวิธีPerror (1997) พบวา ตัวแปรทั้งหมดมีคุณสมบัติคงที่ที่ I(1) ณ ระดับนัยสําคัญทางสถิตท่ี 0.01 (ดูสรุปผลการทดสอบในแถวนอนสุดทายของตารางที่ 5.17) แสดงวา ขอ มูลอนกุ รมเวลาทนี่ าํ มาใชทง้ั หมดมีคุณสมบัติไมคงท่ี (non-stationary) ดังน้ันการประมาณคาสัมประสิทธ์ิ (หรือคาความยืดหยุน) ของแบบจําลองดวยวิธี OLS อาจทําใหเกิด spurious regressions นอกจากนี้ขอมูลท่ีนํามาใชยังมี break point ท่ีแตกตางกันโดยตัวแปรเกือบทั้งหมด มี break point ณ ปพ.ศ. 2541 (หรือ ค.ศ. 1998, 1 ป หลังจากเหตุการณวิกฤตเศรษฐกิจในเอเชีย และการเปลี่ยนแปลงระบบอัตราแลกเปลี่ยนในประเทศไทย) ยกเวน lnY ที่มี breakpoint ในป พ.ศ. 2546 (หรอื ค.ศ. 2003) จากผลการทดสอบสรุปไดวา ขอมูลท่ีนํามาใชมีคุณสมบัติไมคงที่ และอาจมีการเปลี่ยนแปลงโครงสราง (structure break) ความสัมพันธในแบบจําลองอุปสงคการทองเที่ยวไทยในระยะยาวของตลาดนักทอ งเท่ยี วบรไู น 144

ความสามารถในการแขงขันดา นการทองเทย่ี วและโอกาสทางการตลาด นักทอ งเที่ยวกลุมอาเซยี นของประเทศไทยตารางท่ี 5.17 ผลการทดสอบความคงที่ของตัวแปรในแบบจําลองอุปสงคการทองเที่ยวไทยของ บรูไนรายการ lnNTA ตัวแปร lnRPC คาวกิ ฤต ณ ระดับนัยสําคัญท่ี lnY lnRPT 1% 5% 10% -3.49At level -3.74 -5.92 -5.20 -4.92 -4.56 -5.45 -4.83 -4.48- Constant -3.70 -3.37 -2.74 -6.32 5.59 -5.29 0- Trend -2.30 -3.49 -4.01 -5.92 -5.23 -4.92 -8.05 -5.45 -4.83 -4.48- Both -3.59 -4.18 -5.27 -5.39 -6.32 -5.59 -5.29 -8.20- Lag length 000 - 0At 1st difference 2541 I(1)- Constant -7.01 -5.46 -7.33- Trend -6.53 -5.58 -7.33- Both -6.91 -5.20 -7.55- Lag length 000Breakpoint 2541 2546 2541Stationary at I(1) I(1) I(1)หมายเหตุ: ทดสอบดวยวิธี Perror unit root testที่มา: จากการคาํ นวณ ผลการทดสอบ co-integration ดวยวิธี Gregory-Hansen test ท่ีแสดงในแถวนอนสุดทายของตารางท่ี 5.18 พบวา ตัวแปรในแบบจําลองอุปสงคการทองเท่ียวไทยในระยะยาวของตลาดบรูไนมีความสัมพันธเชิงดุลยภาพในระยะยาว ณ ระดับความเชื่อมั่นทางสถิตท่ี 0.05 และมีการเปลี่ยนแปลงของคาคงที่ (C) โดยมี breakpoint ในป พ.ศ. 2541 (ค.ศ. 1998) ซึ่งสอดคลองกับผลการทดสอบ Chow-test ท่ีแสดงใหเห็นวา มีการเปล่ียนแปลงโครงสรางในแบบจําลองดังกลาวในป พ.ศ. 2541 อยางมีนัยสําคัญทางสถติ ทิ ่ี 0.01 คาความยืดหยุนตอรายได (Y) (แทนดวยรายไดประชาชาติที่แทจริง) ที่แสดงในตารางท่ี 5.18มคี า เปน บวกและมากกวา 1 โดยมีคาประมาณ 2.70 หมายความวา การขยายตัวของผลิตภัณฑมวลรวมประชาชาติที่แทจริงของบรูไน (หรือ GDP at constant price) เพียงรอยละ 1 จะกระตุนใหคนบรูไนเดินทางมาทองเที่ยวไทยเพิ่มขึ้นถึงรอยละ 2.70 ดังน้ันจากการพยากรณของ IMF (2014) ที่รายงานในWorld Economic Outlook Update April 2014 ท่ีวา เศรษฐกิจของบรูไนจะมีอัตราการขยายตัวประมาณรอยละ 3-5 ในชวงป พ.ศ. 2558-2562 (ในอีก 5 ปขางหนา) จะมีสวนชวยกระตุนใหคนบรูไนเดินทางออกมาทองเท่ียวไทยเพ่ิมขึ้น ภายใตขอสมมติท่ีวา ไมเกิดสถานการณวิกฤตใดๆ ในประเทศไทย หรือในประเทศบรูไน รวมท้ังประเทศท่ีเปนคูแขงที่สําคัญของไทยอยางมาเลเซีย (สําหรับผลการพยากรณจํานวนนกั ทองเทย่ี วบรูไนโดยใชแ บบจําลองอุปสงคท ีพ่ ฒั นาข้ึนมาจะนําเสนอในสว นสุดทายทเี่ ปน สรุปผลการศกึ ษา) สําหรับความยืดหยุนตอ ราคาการทองเที่ยวไทย (RPT) (แทนดวยอัตราแลกเปล่ียนท่ีแทจริง) มีคาติดลบประมาณ -1.99 แสดงใหเห็นวา นักทองเท่ียวบรูไนเปนกลุมที่ตอบสนองตอการเปลี่ยนแปลงราคาการทองเท่ียวไทย โดยการเพ่ิมขึ้นของราคาการทองเที่ยวไทย (หรือคาครองชีพในประเทศไทย) เพียงรอยละ 1 จะสงผลใหนักทองเที่ยวบรูไนเดินทางมาทองเที่ยวไทยลดลงประมาณรอยละ 1.99 ทั้งน้ีการ 145

รายงานฉบบั สมบูรณเปล่ยี นแปลงราคาการทองเที่ยวไทยมีขนาดของผลกระทบสูงกวาการเปลี่ยนแปลงราคาการทองเที่ยวของประเทศคูแขง (มาเลเซีย) เนื่องจากคาความยืดหยุนไขว (RPC) (แทนดวยอัตราแลกเปลี่ยนที่แทจริงของประเทศคูแขง) มีคาเปนบวกประมาณ 1.29 ดังนั้นการลดราคาการทองเท่ียวหรือคาครองชีพในประเทศมาเลเซียซ่ึงเปนคูแขงสําคัญของไทยในตลาดบรูไนยอมมีอิทธิพลทําใหจํานวนนักทองเที่ยวบรูไนท่ีเดินทางมาทองเท่ียวไทยลดลง แตมีผลกระทบนอยกวาการลดราคาการทองเที่ยวของไทยและการขยายตัวทางเศรษฐกจิ ของบรไู นตารางที่ 5.18 ผลการประมาณคาความยืดหยนุ ของแบบจาํ ลองอปุ สงคก ารทองเที่ยวของบรูไนตวั แปร คา t-statistic Variance inflation 95% confidence intervals สัมประสทิ ธิ์ factors Lower Upperรายไดประชาชาติท่ีแทจรงิ (Y) 2.6983*** 7.0268 1.0847 2.0668 3.3299อตั ราแลกเปลย่ี นทแ่ี ทจ ริงของไทย (RPT) -1.9926*** -6.6527 2.0117 -2.4852 -1.5000อัตราแลกเปลย่ี นที่แทจ ริงของคแู ขง (RPC) 1.2887*** 2.7026 3.3567 0.5046 2.0731 Akaike information criterion = 1.939 Chow-test (1998) = 7.894***Log likelihood = -24.182Gregory-Hansen test = -5.54** Chang in level at the 5% level of significance, Breakpoint at 1998หมายเหตุ : ***, ** และ * แสดงระดับนัยสาํ คญั ทางสถติ ทิ ี่ 0.01, 0.05 และ 0.10 ตามลาํ ดบั: คา วิกฤตของ Gregory-Hansen กรณี Chang in level ที่ 0.01=-5.77, 0.05=-5.28 และ 0.10=-5.02: ประเทศคูแขง ไดแก มาเลเซยีทมี่ า: จากการคาํ นวณ ผลการวิเคราะหอุปสงคการทองเท่ียวไทยของตลาดนักทองเที่ยวบรูไนที่นําเสนอขางตน แสดงใหเห็นวา ตลาดบรูไนยังคงมีแนวโนมการขยายตัวเพ่ิมข้ึน และเปนตลาดที่ออนไหวตอเหตุการณวิกฤตภายในประเทศไทย กลุมนักทองเท่ียวบรูไนท่ีเดินทางมาทองเที่ยวไทยยังคงเปนผูที่มีรายไดไมเกิน40,000 ดอลลารสหรัฐฯ ตอป มีการทองเที่ยวไทยซ้ํา และไมนิยมเดินทางแบบกรุปทัวร ขณะท่ีการวิเคราะหความยืดหยุน สะทอนใหเห็นวา การขยายตัวทางเศรษฐกิจของบรูไนยังคงเปนปจจัยสําคัญที่กระตุนใหคนบรูไนมาทองเท่ียวไทยมากกวาการเปลี่ยนแปลงราคาการทองเท่ียวท้ังของไทยและคูแขงทง้ั น้ีคนบรูไนจะตอบสนองตอ การเปลี่ยนแปลงราคาการทอ งเที่ยวไทยมากกวาประเทศคูแขง (มาเลเซยี )5.11 บทสรุป การศึกษานี้มีวัตถุประสงคหลักเพื่อประมาณคาความยืดหยุนของอุปสงคการทองเที่ยวไทยในระยะยาวของประเทศอาเซียนแตละประเทศรวม 9 ประเทศ โดยประยกุ ตใชแ นวทางการพฒั นาแบบจาํ ลองอุปสงคการทองเท่ียวรวม (aggregate demand model) ในการศึกษา และใชวิธีทางเศรษฐมิติท่ีเหมาะสมในการประมาณคาความยืดหยนุ บนพ้ืนฐานของขอ จาํ กัดและคุณลักษณะของขอมูลท่ีนํามาใชในการพัฒนาแบบจําลอง ซ่ึงสามารถสรุปผลของการประมาณคาความยืดหยุนตอรายได (Y) ตอราคาการทองเท่ียวไทย(RPT) และตอราคาการทองเท่ียวของคูแขง หรือความยืดหยุนไขว (RPC) ไดดังแสดงในตารางที่ 5.19 ทั้งน้ีในตารางดังกลาวจะนําเสนอผลการทดสอบสมมติฐานวา คาความยืดหยุนแตละประเภทท่ีคํานวณไดมีคามาก ( > 1) หรอื นอ ย ( < 1) และนาํ เสนอเฉพาะคาความยดื หยนุ ที่มนี ัยสําคัญทางสถติ ิเทา นน้ั 146

ความสามารถในการแขงขนั ดา นการทอ งเที่ยวและโอกาสทางการตลาด นักทองเที่ยวกลุมอาเซียนของประเทศไทยตารางท่ี 5.19 สรุปคาความยืดหยุนของอุปสงคการทองเท่ียวไทยในระยะยาวของนักทองเที่ยว อาเซียน ความยดื หยุนของอปุ สงคก ารทองเท่ียวไทยในระยะยาวตอประเทศ รายได ราคาการทองเทย่ี วไทย ราคาการทอ งเท่ียวของมาเลเซยี (H0: Y = 1) (H0: RPT = 1) คูแขง (H0: RPC =1)สงิ คโปร 0.8754 -3.8018*** 1.3150สปป. ลาว 0.6427*** -1.2315*** -เวียดนาม 1.1946*** -3.9547*** 3.8031***กมั พชู า 0.8886*** -2.6433*** 1.1123อนิ โดนเี ซยี 2.1743*** - -ฟล ิปปนส 2.1175*** -1.3816*** 1.0897สหภาพเมียนมาร 2.0991*** -0.5664*** 1.5795***บรไู น 1.0701*** -3.8441*** 3.9318** 2.6983*** -1.9926*** 1.2887หมายเหตุ : ***, ** และ * แสดงระดับนยั สําคญั ทางสถิตทิ ่ี 0.01, 0.05 และ 0.10 ตามลําดบั : ชอ งท่ี Highlight หมายถึง ปฏเิ สธสมมติฐานหลกัที่มา: จากการคํานวณ จากตารางที่ 5.19 สามารถสรุปผลวิเคราะหอุปสงคการทองเที่ยวไทยในระยะยาวของนักทองเทย่ี วอาเซียนไดเ ปนประเด็นที่นา สนใจพอสงั เขปดงั น้ี 1. การขยายตัวทางเศรษฐกิจของประเทศอาเซียนในชวง 2-3 ทศวรรษท่ีผานมา มีสวนชวยกระตุน ใหเกิดการเติบโตของตลาดนักทองเท่ียวอาเซียนในประเทศไทย โดยตลาดนักทองเท่ียวจะ ขยายตัวมากกวาการขยายตัวของเศรษฐกิจ (ยกเวน ตลาดมาเลเซีย สิงคโปร และเวียดนาม) ดังน้ันจากการประมาณการของ IMF (2014) ที่วา ประเทศในอาเซียนจะมีการขยายตัวทาง เศรษฐกิจในอัตราประมาณรอยละ 3.68-7.67 ตอป ในชวงป พ.ศ. 2558-2563 (ค.ศ. 2015-2020) จะทําใหตลาดนักทองเทีย่ วอาเซียนขยายตวั เพิ่มข้ึนอยา งตอเนอ่ื งอีกในชวง 5 ปข า งหนา โดยคาดวา จะมีนักทองเที่ยวอาเซียนเดินทางมาทองเท่ียวในประเทศไทยเพ่ิมข้ึนจาก 7.4 ลานคน ในป พ.ศ. 2556 เปน 11.198 ลานคน ในป พ.ศ. 2560 หรือเพ่ิมข้ึนเฉลี่ยรอยละ 6.08 ตอป โดยมี สมมติฐานวาไมมีการสงเสริมตลาดอาเซียน หรือวิกฤต (ดูรายละเอียดของผลการพยากรณใน ตารางท่ี 5.20) 147

รายงานฉบับสมบูรณตารางที่ 5.20 ผลการพยากรณจ าํ นวนนกั ทองเทย่ี วอาเซียนในป พ.ศ. 2663 อัตราการเติบโตทาง จาํ นวนนักทองเทีย่ ว (ลา นคน) อัตราการขยายตวั ของประเทศ เศรษฐกจิ เฉล่ยี ตอ ป ป พ.ศ. 25562 ป พ.ศ. 25633 จาํ นวนนกั ทอ งเทย่ี ว (รอ ยละ)1 เฉลย่ี ตอป (รอยละ) 3มาเลเซยี 5.03 3.031 4.094 (3.578-4.685) 4.39 (2.40-6.42)สงิ คโปร 3.68 1.067 1.237 (1.159-1.322) 2.14 (1.18-3.11)สปป. ลาว 7.64 0.985 1.837 (1.339-2.518) 9.31 (4.49-14.35)เวยี ดนาม 5.86 0.741 1.067 (0.927-1.227) 5.35 (3.27-7.47)กมั พชู า 7.40 0.487 0.933 (0.731-1.191) 9.74 (5.98-13.63)อนิ โดนเี ซีย 5.88 0.595 1.105 (0.967-1.264) 9.25 (7.18-11.36)ฟลิปปน ส 6.18 0.315 0.606 (0.568-0.647) 9.80 (8.78-10.83)สหภาพ 7.77 0.293 (0.228-0.376) 7.79 (4.02-11.70)เมียนมาร 0.173บรไู น 4.32 0.016 0.026 (0.022-0.031) 7.22 (4.95-9.55)อาเซยี น 3.68-7.67 7.410 11.198 6.08หมายเหตุ: ตวั เลขในวงเล็บเปนผลการพยากรณแบบชว ง ณ ระดบั ความเชือ่ ม่นั ของคาคลาดเคลอ่ื นที่รอ ยละ 95ทม่ี า:1 คํานวณเพ่ิมเติมจาก World Economic Outlook April 2014, International Monetary Fund (IMF) (2014) 2 การทองเที่ยวแหง ประเทศไทย (2557) 3 คาํ นวณดว ยแบบจาํ ลองอุปสงคการทองเทีย่ วไทยในระยะยาว2. ตลาดนักทองเที่ยวอาเซียนสวนใหญตอบสนองตอราคาการทองเที่ยวไทยมาก (RPT > -1) ยกเวน ตลาดฟลิปปนสท่ีคาความยืดหยุนมีคานอยกวา -1 แสดงใหเห็นวา มีการตอบสนองตอราคาการ ทองเท่ียวไทยนอย ขณะท่ีกัมพูชาเปนตลาดท่ีไมออนไหวตอราคาการทองเที่ยวไทยอยางมี นัยสําคัญทางสถิติท่ี 0.10 ท้ังน้ีเปนที่นาสังเกตวา ประเทศที่มีชายแดนติดประเทศไทยอยาง สปป. ลาว มาเลเซีย สหภาพเมียนมาร จะมคี า ความยืดหยุนตอราคาการทองเที่ยวไทยสูงกวาประเทศ อ่ืนๆ ในอาเซียนอยางเห็นไดชัด ประเทศเหลานี้มักเดินทางขามาทองเที่ยวประเทศไทยในชวงวัน หยุดสุดสัปดาห เพื่อมาจับจายซื้อของ (shopping) พักผอน และเที่ยวบันเทิงราตรี อยางไรก็ตาม จากการทบทวนงานวจิ ยั ทางการตลาดของการทอ งเทีย่ วแหง ประเทศไทย พบวา ประเทศไทยเปน แหลงชอปปงท่ีนิยมของนักทองเที่ยวจากอาเซียน ท้ังนี้อาจเปนเพราะวา ประเทศไทยมีสถานที่ ชอปปงท่ีหลากหลาย ต้ังแตระดับลางหรือขายสงท่ีมีราคาไมสูง จนถึง สินคาแบรนดเนมที่มี ช่ือเสียงระดับโลก ไวคอยตอบสนองความตองการที่แตกตางของคนอาเซียน นอกจากนี้ นักทอ งเทย่ี วอาเซียนสว นใหญมที ัศนคตแิ ละความคดิ เหน็ วา การทอ งเท่ยี วและชอปปง ในประเทศไทย คมุ คา กบั เงนิ ทีจ่ าย (value for money) (การทองเท่ียวแหงประเทศไทย, 2556)3. ผลการประมาณคาความยืดหยุนไขว (RPC) แสดงใหเห็นวา ตลาดอาเซียนโดยสวนใหญ ตอบสนองตอราคาคูแขงนอย (RPC < 1 หรือ RPC = 1) ยกเวน ตลาด สปป. ลาว สหภาพเมียน มาร และฟลิปปนส ทีม่ กี ารตอบสนองตอ ราคาคแู ขงมาก (RPC > 1) โดยตลาด สปป. ลาว มีกมั พชู า 148

ความสามารถในการแขงขันดา นการทองเท่ียวและโอกาสทางการตลาด นกั ทองเทยี่ วกลุมอาเซียนของประเทศไทย เปน คูแขงสําคัญของไทย ขณะที่ตลาดสหภาพเมียนมาร และฟลิปปนส มีมาเลเซียและสิงคโปรเปน คูแขง สําคัญของไทย นอกจากนี้จากการศึกษาขอมูลทุติยภูมิของการทองเท่ียวแหงประเทศไทย (2557) มีขอสังเกตเพิ่มเติมกวา นักทองเท่ียวอาเซียนกวาคร่ึงหน่ึงยังคงเปนกลุมท่ีมีรายไดตอปนอยกวา 20,000 ดอลลารสหรฐั ฯ นยิ มจดั การการทอ งเท่ยี วดวยตนเอง ไมเพ่ิงพาบริษัททัวร หรือไมนิยมทองเท่ียวแบบกรุปทัวร และตลาดนักทองเท่ียวอาเซียนเปนตลาดเท่ียวซํ้า (repeat tourism) สําหรับประเทศไทย ทั้งน้ีเปนท่ีนาสังเกตวาในกรณีของ สปป. ลาว การใชนโยบายการยกเวนการตรวจลงตราวีซาสําหรับประชาชน 2 ประเทศ ไดมีสวนชวยกระตุนใหเ กิดการขยายตวั ของการทอ งเทีย่ วระหวางสองประเทศ จากการสัมภาษณและทบทวนเอกสารงานวิจัย สามารถแบงตลาดนักทองเที่ยวอาเซียนออกเปน2 กลุมหลักตามลักษณะเฉพาะและความตองการที่แตกตางกัน คือ นักทองเที่ยวกลุมทั่วไป และนักทองเที่ยวกลุมมุสลิม ท่ีผานมานักทองเท่ียวอาเซียนสวนใหญที่เดินทางมาทองเที่ยวในประเทศไทยยังคงเปนนักทองเท่ียวกลุมแรกในสัดสวนที่สูง เนื่องดวยขอจํากัดของแหลงทองเท่ียวบางแหงเกี่ยวกับส่ิงอํานวยความสะดวกสําหรับตลาดนักทองเที่ยวมุสลิม แตนักทองเท่ียวกลุมมุสลิมเปนกลุมท่ีมีศักยภาพและมกี ารใชจ า ยสงู ซ่งึ เปน หนึง่ ในโอกาสและความทาทายของประเทศไทย ซ่ึงจากขอมูลที่นําเสนอมาแลวขางตน จะเหน็ ไดว า ตลาดมสุ ลิมซง่ึ เปนประชากรสวนใหญของมาเลเซียและอนิ โดนเี ซยี ยังคงเปนตลาดทมี่ ีความทาทายสําหรับประเทศไทย หากประเทศไทยสนใจและตองการสงเสริมตลาดดังกลาว ประเทศไทยจะตองเตรียมความพรอมทางดานอุปทาน เชน รานอาหาร เปนตน ในการรองรับตลาดมุสลิมกอนท่ีจะสงเสริมการตลาดกลุม นใี้ นประเทศมาเลเซียและอินโดนีเซีย จากการศกึ ษาทง้ั หมดมขี อ เสนอแนะเชงิ นโยบายท่ีสาํ คญั ดงั นี้ 1. แมวาเศรษฐกิจของอาเซียนจะกระตุนใหคนอาเซียนมาทองเท่ียวประเทศไทยเพ่ิมข้ึน แตจากการ วิเคราะหแนวโนมการขยายตัวของตลาดนักทองเที่ยวอาเซียนในแตละตลาด พบขอสังเกตท่ี นาสนใจวา ตลาดอาเซียนคอนขางออนไหวตอวิกฤตการเมืองภายในประเทศไทย และการจัด เทศกาล (event) ตางๆ ดังนั้นเสถียรภาพทางดานการเมือง และการจัดเทศกาลขนาดใหญ เชน งานพืชสวนโลก เปนตน เปนหนึ่งในปจจัยที่ชวยกระตุนใหคนอาเซียนเดินทางมาทองเที่ยวไทย เพิม่ ข้ึน 2. ควรใชนโยบายที่แตกตางกันในการกระตุนตลาดอาเซียน กลาวคือ ควรใชนโยบายราคา เชน เท่ียวไทยคุมเงินสบายกระเปา, Mid-Year Sale เปนตน ในการสงเสริมตลาดท่ีตอบสนองตอการ เปลี่ยนแปลงราคาการทองเที่ยวไทยมาก เชน สปป. ลาว, สหภาพเมียนมาร และมาเลเซีย เปน ตน การสงเสริมตลาดโดยการนําเสนอภาพของความหลากหลายและนาสนใจของแหลงและกิจกรรม การทองเที่ยว สําหรับตลาดท่ีตอบสนองตอราคานอย เชน ฟลิปปนส เปนตน นําเสนอภาพของ การพักผอน บันเทิงราตรี เท่ียวไทยไดทุกเวลาท่ีคุณตองการ สําหรับตลาดที่ตอบสนองตอราคานอย อยางเชน สิงคโปร เวียดนาม เปนตน สําหรับตลาดมุสลิมอยางบรูไน และอินโดนีเซียควรเนน นโยบายการพัฒนาทางหวงโซอุปทานภายในประเทศใหสามารถตอบสนองความตองการของ 149

รายงานฉบับสมบรู ณ ตลาดมุสลิมในดานอาหาร การจัดพื้นที่ใหละมาด ฯลฯ กอนท่ีจะดําเนินการนโยบายสงเสริมตลาด ดงั กลาว 3. ประเทศไทยควรใชโอกาสจากการขยายตัวของตลาดอาเซียนอันเนื่องมาจากการขยายตัวทาง เศรษฐกิจ และการเปดเสรีอาเซียนในป พ.ศ. 2558 ในการคัดครองและทําตลาดคุณภาพสูงใน ตลาดอาเซียน โดยการนําเสนอสินคาและกิจกรรมการทองเที่ยวตามความตองการของตลาด คุณภาพสูงของอาเซียน รวมทั้งควรมีนโยบายสงเสริมตลาดทองเที่ยวอาเซียนใหมากขึ้น ภายใต การผสมผสานสินคาทองเท่ียวท่ีสอดคลองกับความตองการของตลาดอาเซียน ท้ังน้ีการสงเสริม ตลาดดังกลาว ควรอยูบนพื้นฐานของการจัดการหวงโซอุปทานของการทองเที่ยวที่พรอมและ เพียงพอจะรองรับการขยายตวั ของตลาดอาเซียน อยางเชน รานอาหารสําหรับตลาดนักทองเท่ียว กลุมมุสลิม โรงแรมสําหรับรองรับตลาดกลุมนักเดินทางเพ่ือ Business และ Meeting ท่ีมีแนวโนม เพิ่มขึ้นหลงั จากการเปด เสรอี าเซยี น เปน ตน นอกจากน้ี จากวิกฤตเศรษฐกิจในสหรัฐฯ และยุโรป สงผลใหตลาดนักทองเที่ยวยุโรปและสหรัฐฯของไทยชะลอตัว ขณะที่ตลาดนักทองเท่ียวเอเชียมีบทบาทความสําคัญมากข้ึน รวมท้ังตลาดอาเซียนที่จะมีสําคัญเพ่ิมขึ้นหลังจากการเปดเสรีในป พ.ศ. 2558 อยางไรก็ตาม สิ่งท่ีเกิดข้ึนในปจจุบันสําหรับการทองเที่ยวของประเทศไทย คือ เกิดการเปลี่ยนแปลงโครงสรางทางการตลาดจากนักทองเท่ียวกลุมตะวนั ตกทน่ี ิยมทอ งเท่ยี วธรรมชาติและวัฒนธรรมมาสตู ลาดนกั ทอ งเท่ียวเอเชียที่มีลักษณะการทองเท่ียวท่ีสนุกสนาน และชอบชอปปง ความแตกตางดังกลาวทําใหความตองการสินคาและกิจกรรมการทองเที่ยวรวมท้ังส่ิงสนับสนุนแตกตางกัน สําหรับนักทองเท่ียวอาเซียนที่เดินทางมาประเทศไทยก็มีพฤติกรรมท่ีนยิ มชอปปง และใชบริการสินคาหรอื กจิ กรรมทองเที่ยวในลักษณะของ man made มากกวาวัฒนธรรมที่มีลักษณะใกลเคียงกันทั้งภูมิภาค ดังนั้นการสงเสริมตลาดในอาเซียนในอนาคตควรมีการผสมผสานสินคาทองเทย่ี วใหมในลักษณะที่แสดงใหเหน็ ถึงความทันสมยั การชอ ปปง และการทอ งเที่ยวลักษณะของบันเทิงทส่ี นกุ สนานมากกวาการนาํ เสนอขายในเร่อื งของวฒั นธรรม หรอื ธรรมชาติ 150

บทที่ 6 พฤติกรรมของนกั ทองเทยี่ วอาเซียนกลมุ ทั่วไป บทนี้เปนผลการศึกษาพฤติกรรมกลุมนักทองเท่ียวท่ัวไป แบงออกเปนสี่สวนหลัก โดยสองสวนแรกเปนการอธิบายลักษณะและพฤติกรรมการทองเท่ียวของนักทองเท่ียวอาเซียนในภาพรวม และกลุมตลาดยอยของนักทองเที่ยวอาเซียนท่ีจําแนกตามสัญชาติ สวนที่สามเปนการจําแนกนักทองเท่ียวเปนกลุมความชอบการทองเที่ยว แลวพิจารณาลักษณะและพฤติกรรมการทองเท่ียวของนักทองเที่ยวเปนรายกลุมและสวนสุดทายเปนการวิเคราะหจํานวนวันพัก คาใชจาย และการตัดสินใจอันเนื่องมาจากความไมสงบทางการเมอื ง6.1 ลักษณะและพฤติกรรมการทอ งเท่ยี วของนกั ทอ งเทยี่ วอาเซยี นในภาพรวม ก. ลักษณะเศรษฐกจิ และสังคม ลักษณะเศรษฐกิจและสังคมของนักทองเที่ยวอาเซียนชุดตัวอยางปรากฏในตารางท่ี 6.1ชุดตัวอยางมีลัดสวนนักทองเท่ียวชายและหญิงใกลเคียงกัน โดยมีนักทองเที่ยวที่เปนหญิงสูงกวาเล็กนอยคือ สัดสวนนักทองเท่ียวหญิงคิดเปนรอยละ 53.2 ในขณะที่นักทองเที่ยวชายคิดเปนรอยละ 46.8เม่ือจําแนกตามอายุของนักทองเที่ยวพบวานักทองเที่ยวท่ีมีสัดสวนมากที่สุดคือ นักทองเท่ียวกลุมอายุ26-35 ป คิดเปนรอยละ 46.8 รองลงมาคือกลุมอายุ 36-45 ป ในขณะที่นักทองเท่ียวกลุมผูสูงอายุท่ีมีอายุมากกวา 60 ป มเี พียงรอ ยละ 1 เทานั้น นกั ทอ งเทีย่ วกวาครึ่งหนึ่งมสี ถานภาพสมรส รองลงมาคือโสด และมนี ักทองเทีย่ วท่หี ยารางหรอื เปน หมา ยเพยี งรอยละ 1.9 นักทอ งเที่ยวสว นใหญเปนชาวพุทธ คิดเปนรอยละ 52.8 โดยรองลงมาคอื ชาวคริสตและมสุ ลิม คิดเปนรอยละ 27.1 และรอยละ 16.1 ตามลําดับ กลุมท่ีไมมีศาสนาคิดเปนรอยละ 2.4 และศาสนาอ่ืนๆ เชน ฮินดูอีกรอยละ 1.6 เม่ือพิจารณาจากระดับการศึกษาสูงสุดที่สําเร็จ พบวา ชุดตัวอยางรอยละ 66 จบการศึกษาระดับปริญญาตรี รองลงมาคือปริญญาโทหรือสูงกวา คิดเปนรอยละ 18.5 เม่ือพิจารณาจากประเทศที่พํานักอาศัยจะพบวาสัดสวนของนักทองเท่ียวแตละประเทศใกลเคียงกัน ยกเวน ประเทศบรูไน และสปป. ลาว ทัง้ นีเ้ นื่องจากการออกแบบการวิจัยทีก่ ําหนดชุดตัวอยา งตามโควตา 151

รายงานฉบับสมบูรณตารางท่ี 6.1 ลักษณะเศรษฐกิจและสังคมของนักทองเท่ียวอาเซียนท่ีเปนชดุ ตัวอยา ง ขอ มลู สวนบคุ คล จาํ นวน (ราย) รอ ยละ1. เพศ 1,646 53.2 - หญิง 1,448 46.8 - ชาย 3,094 100.0 รวม 540 17.7 1,426 46.82. อายุ (ป) 23.2 - นอยกวา หรือเทากบั 25 708 11.1 - 26-35 340 1.2 - 36-45 36 100.0 - 46-60 3,050 - มากกวา 60 50.8 34 47.3 รวม 1.9 1,568 100.0 อายเุ ฉลย่ี (ป) 1,459 52.83. สถานภาพสมรส 58 27.1 - สมรส/อยรู ว มกัน 3,085 16.1 - โสด 2.4 - หยา /หมา ย 1,634 1.6 840 100.0 รวม 499 74 2.24. ศาสนา 48 12.5 - พทุ ธ 0.7 - คริสต 3,095 66.1 - มุสลมิ 18.5 - ไมม ศี าสนา 67 100.0 - อน่ื ๆ 384 21 0.1 รวม 2,021 13.2 567 14.65. ระดับการศึกษาสงู สุดทส่ี ําเร็จ 3,060 5.6 - ประถมศึกษาหรอื ตํา่ กวา 13.2 - มัธยมศกึ ษา 2 13.2 - ประกาศนยี บัตรวิชาชีพช้นั สงู 409 13.5 - ปรญิ ญาตรี 452 13.2 - ปรญิ ญาโทหรอื สูงกวา 173 13.4 407 100.0 รวม 408 4196. ประเทศที่พกั อาศยั 407 - บรไู น 418 - กัมพูชา 3,095 - อินโดนเี ซีย - สปป. ลาว - สหภาพเมียนมาร - มาเลเซีย - ฟลิปปน ส - สงิ คโปร - เวยี ดนาม รวม 152

ความสามารถในการแขงขันดานการทอ งเท่ยี วและโอกาสทางการตลาด นักทอ งเท่ียวกลุมอาเซยี นของประเทศไทยตารางที่ 6.1 (ตอ) ขอมูลสวนบคุ คล จาํ นวน (ราย) รอ ยละ 7. อาชพี หลกั 923 30.1 - พนักงานบรษิ ัทเอกชน 655 21.3 - ผูเ ชย่ี วชาญ 594 19.3 - ผจู ดั การหรือผูบริหาร 274 8.9 - นักเรยี น นักศึกษา 197 6.4 - บคุ ลากรของรัฐและทหาร 142 4.6 - แมบ า น/ พอบา น 94 3.1 - เจาของกจิ การ 71 2.3 - ผูใชแ รงงาน 47 1.5 - ผูเกษยี ณอายุ 37 1.2 - แรงงานเกษตร 19 0.6 - รบั จางอสิ ระ 17 0.6 - ไมมงี านทํา 3,070 100.0 รวม 746 25.1 8. รายไดสวนตวั ตอป (เหรยี ญสหรัฐฯ) 801 26.9 - ไมเกนิ 5,000 973 32.7 - 5,001-10,000 302 10.2 - 10,001-25,000 107 3.6 - 25,001-50,000 31 1.0 - 50,001-100,000 13 0.5 - 100,001-200,000 - มากกวา 200,000 2,973 100.0 รวม 16,978 คาเฉลย่ี (เหรยี ญสหรัฐฯ) 716 23.9 840 28.0 9. รายไดค รัวเรอื นตอ ป 1,120 37.4 - ไมเกิน 10,000 187 6.5 - 10,001-20,000 106 3.5 - 20,001-50,000 17 0.6 - 50,001-100,000 10 0.3 - 100,001-200,000 - 200,001-400,000 2,996 100.0 - มากกวา 400,000 30,190 รวม คา เฉลยี่ (เหรยี ญสหรัฐฯ)ทีม่ า: จากการสาํ รวจป พ.ศ. 2557 อาชีพหลักของนักทองเที่ยวถูกจําแนกออกเปน 12 กลุมหลัก คือ (1) ผูเชี่ยวชาญ เชน แพทยพยาบาล วิศวกร นักกฎหมาย นักการทูต (2) ผูบริหารหรือผูจัดการ (3) พนักงานเอกชนที่ไมใชผูเชี่ยวชาญ เชน เสมียน (4) ผูใชแรงงาน (5) แรงงานเกษตร (6) บุคลากรของรัฐหรือทหาร (7) พอบาน/แมบาน (8) นักเรียน นักศึกษา (9) ผูเกษียณอายุ (10) เจาของกิจการ (11) อาชีพอิสระ และ (12) ไมมี 153

รายงานฉบบั สมบรู ณงานทํา ผลการศึกษาพบวากลุมพนักงานบริษัทเอกชนท่ีไมใชผูเช่ียวชาญมีสัดสวนมากที่สุด รองลงมาคือผเู ช่ยี วชาญ และผจู ดั การ/ บริหาร คิดเปนรอ ยละ 30 รอ ยละ 21 และรอยละ 19 ตามลาํ ดับ เมอ่ื พจิ ารณารายไดตอปจะเห็นไดวา ชุดตัวอยางมากกวารอยละ 50 มีรายไดสวนบุคคลอยูในชวง10,000-25,000 เหรียญสหรัฐฯ ตอป คิดเปนรายไดสวนบุคคลเฉลี่ย 16,978 เหรียญสหรัฐฯ ตอป ขณะที่รายไดครอบครัวสวนใหญอยูในชวง 10,000-50,000 เหรียญสหรัฐฯ ตอป หรือคิดเปนรอยละ65.4 ของชุดตัวอยา งทง้ั หมด คิดเปน รายไดค รัวเรอื นเฉลย่ี 30,190 เหรียญสหรฐั ฯ ตอ ป ข. พฤตกิ รรมการทอ งเทีย่ วโดยทัว่ ไป ในสวนที่เปนการสอบถามพฤติกรรมการเดินทางทองเท่ียวโดยท่ัวไปของนักทองเท่ียวอาเซียนเชน พฤติกรรมการเดินทางทองเท่ียวตางประเทศ ในอาเซียน หรือการทองเท่ียวในประเทศ และการเดินทางมายงั ประเทศไทยโดยทั่วไป ดงั ตารางที่ 6.2 ในรอบ 5 ปท ่ีผา นมา นักทองเทยี่ วอาเซียนชดุ ตวั อยา งมกี ารเดินทางไปตา งประเทศเฉลย่ี ปละ 3.6 ครงั้เดินทางมายังประเทศในกลุมอาเซียนปละ 2.8 คร้ัง และเดินทางในประเทศป 3.5 ครั้ง โดยนักทองเท่ียวบางรายอธิบายวาการเดินทางไปยังตางประเทศหรืออาเซียนหมายถึงการเดินทางมายังประเทศไทยสําหรับผูท่ีเดินทางมาทางบกน้ันอาจมีความถ่ีในการเดินทางมายังประเทศไทยสูงถึงสัปดาหละหน่ึงครั้งจะเห็นไดวา นักทองเที่ยวอาเซียนท่ีเปนชุดตัวอยางมีการเดินทางไปตางประเทศใกลเคียงกับการเดินทางทองเที่ยวภายในประเทศของตนเอง นอกจากนี้นักทองเที่ยวชาวสิงคโปรบางรายใหความเห็นวาประเทศสงิ คโปรมขี นาดเล็กเปนการยากที่จะนับวา เดนิ ทางภายในประเทศกี่คร้งั นักทองเท่ียวเกือบรอยละ 80 เคยเดินทางมายังประเทศไทยแลว แสดงวานักทองเท่ียวอาเซียนรูจักคุนเคยกับการทองเท่ียวประเทศไทย เม่ือสอบถามถึงการเดินทางทองเท่ียวมายังประเทศไทยในปท่ีผานมาเฉพาะผูที่เคยมาประเทศไทย พบวาบางรายไมไดเดินทางมายังประเทศไทย โดยคาเฉลี่ยของการเดินทางทองเท่ียวมายังประเทศไทยในปที่ผานมาเทากับ 2.3 ครั้ง ตํ่ากวาการเดินทางมายังคาเฉลี่ยของการเดินทางไปยังอาเซียนเล็กนอย เมื่อสอบถามถึงการวางแผนการเดินทางมายังประเทศไทยอีกภายในปนี้พบวา ชุดตัวอยางจํานวน 2,010 ราย จะเดินทางกลับมายังประเทศไทยอยางนอย 1 คร้ัง โดยมีคาเฉล่ียเทากบั 2.1 ครงั้ 154

ความสามารถในการแขง ขันดานการทองเทยี่ วและโอกาสทางการตลาด นักทองเท่ยี วกลุมอาเซยี นของประเทศไทยตารางท่ี 6.2 พฤติกรรมการทอ งเท่ยี วโดยทว่ั ไปของนักทองเท่ียวอาเซียนทีเ่ ปน ชุดตัวอยา ง รายการ จาํ นวน (ราย) รอ ยละ 1. จาํ นวนการทอ งเทยี่ วตางประเทศตอป (ครั้ง) 336 11.0 -1 719 23.4 -2 914 29.8 -3 571 18.6 -4 342 11.1 -5 186 6.1 - มากกวา 5 3,068 100.0 รวม คาเฉลย่ี (ครง้ั ) 3.6 21.9 36.0 2. จาํ นวนการทอ งเที่ยวในภมู ภิ าคอาเซยี นตอ ป(ครงั้ ) 665 23.1 -1 1,093 10.4 -2 4.9 -3 701 3.7 -4 317 100.0 -5 148 - มากกวา 5 111 16.0 รวม 3,035 27.1 คาเฉลยี่ (คร้ัง) 21.0 2.8 12.3 3. จํานวนการทองเทยี่ วภายในประเทศ (ครง้ั ) 16.2 -1 471 7.4 -2 797 100.0 -3 618 -4 362 21.0 -5 476 79.0 - มากกวา 5 216 100.0 รวม 2,940 คาเฉลยี่ (ครั้ง) 3.5 4. สัดสวนทเ่ี คยเดินทางมาประเทศไทย (รอ ยละ) - ไมเ คย 651 - เคย 2,442 รวม 3,093 5. คา เฉลี่ยการทอ งเทย่ี วประเทศไทยปท ผ่ี า นมา (คร้งั ) 2.3 6. คาเฉลีย่ การวางแผนทอ งเท่ียวเทย่ี วประเทศไทยในอนาคต (คร้งั ) N=2010 2.1ท่มี า: จากการสํารวจป พ.ศ. 2557 ค. พฤตกิ รรมการทอ งเท่ยี วในครง้ั นี้ ขอมูลเก่ียวกับการเดินทางในครั้งน้ีของนักทองเที่ยวอาเซียนแสดงในตารางที่ 6.3 เมื่อสอบถามขอมูลท่ีใชในการตัดสินใจเดินทางนักทองเท่ียว โดยนักทองเที่ยวสามารถเลือกตอบไดหลายคําตอบผลการศึกษาพบวา เกือบครึ่งหนึ่งไดรับขอมูลจากเพื่อน รองลงมาคือ ญาติ คิดเปนรอยละ 28 ของชุดตัวอยางท้ังหมด นอกจากนี้ยังเปนที่นาสนใจวาอันดับสาม คือนักทองเท่ียวไดรับทราบขอมูลเกี่ยวกับ155

รายงานฉบับสมบรู ณประเทศไทยอยูแลว คิดเปนรอยละ 24 ของชุดตัวอยางท้ังหมด นอกจากน้ีแหลงขอมูลการทองเท่ียวที่สําคัญอีกแหลงคือผานทางโปรแกรมประยุกตบนส่ือสังคมออนไลน (application/ social network) ท้ังนี้เนื่องจากปจจุบันผูคนติดตอกันผานเครือขายสังคมออนไลน เชน Facebook หรือ Instagramนกั ทองเทยี่ วจงึ ไดร ับขอมูลที่เก่ียวกับประเทศไทย เม่ือเพื่อน ญาติ หรือบุคคลท่ีรูจักเดินทางมายังประเทศไทย แลวนําเรื่องราวเผยแพรทางสังคมออนไลน จากขอมูลจะเห็นไดวาสัดสวนของการใชแหลงขอมูลที่เคยใชในอดีต เชน บริษัทนําเที่ยว หรือหนังสือนําเท่ียว มีนอยกวา นอกจากน้ีมีนักทองเที่ยวอาเซียนที่ทราบขอมูลจากเว็บไซตของการทอ งเทยี่ วแหง ประเทศไทยมีเพยี งรอยละ 10 เทา น้นั ดังเชน WTO (2010)ไดสรุปไววาความกาวหนาทางเทคโนโลยี โดยเฉพาะความแพรหลายของการใชอินเทอรเน็ตจะเปนการสรา งเครือขา ยสังคมออนไลนและจะสงเสรมิ การทองเท่ยี วในอาเซียน สวนการเดินทางคร้ังนี้ นักทองเที่ยวที่เปนชุดตัวอยางเดินทางมาทางบกประมาณรอยละ 17 และทางอากาศประมาณรอยละ 83 ซึ่งมีแตกตางกับการเดินทางขาออกเล็กนอย เพราะแมวานักทองเท่ียวมักจะมีวิธีการเดินทางไป-กลับเหมือนกัน แตบางรายเดินทางมาดวยวิธีการหนึ่ง และกลับดวยวิธีการอีกอันหนึ่งได บางรายเดินทางเขาประเทศมาทางเรือ แตเดินทางกลับโดยเคร่ืองบิน การเดินทางมาทางบกมีทั้งท่ีใชรถสวนตัวและรถสาธารณะ สําหรับการเดินทางทางอากาศ ไดมีการสอบถามเก่ียวกับประเภทสายการบินที่เลือกใชเดินทาง พบวานักทองเที่ยวกลุมอาเซียนใชบริการสายการบินปกติรอยละ 63 และใชบริการสายการบินตนทุนตํ่ารอยละ 37 แสดงใหเห็นถึงบทบาทของสายการบินตนทุนตํ่าในการเดินทางมายังประเทศไทย สอดคลองกับรายงานของ UNWTO (2010) ที่วาสายการบินตนทุนตํ่าจะมีบทบาทสําคัญมากขึ้นในการเดินทางภายในกลุมอาเซียน เมื่อพิจารณาดานตรวจคนเขาเมืองท่ีใชบริการมากที่สุดพบวา สุวรรณภูมิเปนสนามบินท่ีนักทองเที่ยวท่ีเปนตัวอยางเดินทางไปมากที่สุด คิดเปนรอยละ 55 ทั้งน้ีเน่อื งจากสวุ รรณภูมเิ ปนทาอากาศยานทีเ่ ปนศนู ยก ลาง (Hub) ของสายการบินหลายสายการบิน รองลงมาเปนสนามบินดอนเมืองคิดเปนรอยละ 21 โดยสนามบินดอนเมืองนั้น แตเดิมใหบริการเพียงสายการบินภายในประเทศ ตอมาสายการบนิ ตนทนุ ต่ําไดเขา ไปใชบ ริการ พรอ มทั้งเปด เสนทางไปยงั ตา งประเทศมากข้ึนทําใหนักทองเท่ียวอาเซียนบางสวนที่ใชบริการสายการบินตนทุนต่ําจึงผานเขามายังประเทศไทยทางสนามบนิ ดอนเมอื ง นกั ทองเทย่ี วอาเซียนท่ีเดินทางมายงั ประเทศไทยมีจํานวนวันพักเฉลี่ยตลอดการเดินทางประมาณ4 วัน โดยสวนใหญคิดเปนรอยละ 95 น้ัน เดินทางมายังประเทศไทยเพียงประเทศเดียว แตหากเดินทางไปยังประเทศอ่ืนๆ ดวยก็จะเดินทางไปยังประเทศมาเลเซีย เวียดนาม สิงคโปร และอินโดนีเซียโดยจํานวนวันพักในประเทศไทยของสองกลมุ นีไ้ มไดแตกตา งกนั วัตถุประสงคหลักของการเดินทางมายังประเทศไทยในครั้งน้ี นักทองเท่ียวอาเซียนท่ีเปนชุดตัวอยางกวารอยละ 80 เดินทางมาเพื่อพักผอนหยอนใจ รองลงมาคือเพื่อเย่ียมญาติหรือเพ่ือนท่ีอาศัยอยูในประเทศไทย การตรวจสุขภาพ/ผาตัด คิดเปนรอยละ 8.2 และรอยละ 4.8 ตามลําดับ นอกจากนี้ยังมีชุดตัวอยางประมาณ 89 ราย ที่เดินทางมาเพื่อด่ืมน้ําผึ้งพระจันทรในประเทศไทย คิดเปนรอยละ 2.9 ชุดตัวอยางบางสวนที่เดินทางมาทางบกบางสวนอาศัยบริเวณชายแดน ก็เดินทางมายังประเทศไทยเพื่อจับจายใชสอย ท้ังน้ีเนื่องจากในประเทศไทยมีสินคาใหเลือกหลากหลาย และราคาถูกกวา โดยเฉพาะ 156

ความสามารถในการแขงขันดา นการทองเที่ยวและโอกาสทางการตลาด นกั ทองเทย่ี วกลุมอาเซียนของประเทศไทยในเขตชายแดนไทย-ลาว และไทย-กัมพูชา สําหรับนักทองเท่ียวท่ีมาเพ่ือวัตถุประสงคอื่นๆ เชน มารับบรกิ ารเก่ยี วกับการเสริมความงาม การมาสมั ภาษณงาน หรอื การเก็บตวั แขงกฬี า (จักรยาน) เปน ตน เมื่อใหนักทองเท่ียวประเมินประเภทของการเดินทางทองเท่ียวในครั้งน้ีดวยตนเอง พบวานักทองเท่ียวสวนใหญเห็นวาเปนการทองเท่ียวแบบปกติมากท่ีสุด รอยละ 75.4 เปนการทองเท่ียวแบบประหยัด และการทองเที่ยวแบบสะพายเป รอยละ 17.5 และรอยละ 5.0 ตามลําดับ มีเพียงรอยละ 2.1ประเมินวาการเดินทางครั้งนี้เปนการเดินทางแบบหรูหรา อยางไรก็ตามเม่ือประมาณคาใชจายตอคนของนักทองเท่ียวในแตละกลุมพบวานักทองเท่ียวแบบประหยัด แบบปกติ และแบบหรูหราไมแตกตางกันในขณะท่ีกลุม นักทอ งเทีย่ วแบบสะพายเปน้นั ตาํ่ กวากลมุ อนื่ ๆ (ดูรายละเอยี ดในภาคผนวก จ) นักทองเที่ยวอาเซียนท่ีเดินทางมายังประเทศไทยเพียงรอยละ 16 เดินทางมาเพียงลําพัง ท่ีเหลืออีกรอยละ 84 เดินทางโดยมีผูรวมเดินทางมาดวย โดยมีจํานวนผูรวมเดินทางเฉล่ีย 3.5 คน โดยนักทองเที่ยวอาเซียนท่ีเดินทางกับบุคคลอื่นน้ันจะเดินทางมากับเพ่ือนมากท่ีสุด รองลงมาคือครอบครัว/ญาติ และคูครอง คิดเปนรอยละ 43.5, รอยละ 33.6 และรอยละ 17.6 ของชุดตัวอยางทั้งหมด ตามลําดับเฉพาะชดุ ตวั อยางท่มี ีครอบครวั ประมาณรอ ยละ 38.4 เดนิ ทางมาพรอมเดก็ ทมี่ อี ายตุ ่าํ วา 15 ป สําหรับพฤติกรรมการเดินทางทองเท่ียวในประเทศไทย พบวา นักทองเท่ียวมีจุดหมายปลายทางในประเทศไทยประมาณ 1-2 แหง นักทองเที่ยวเดินทางไปยังกรุงเทพมหานครมากท่ีสุด รองลงมาคือชลบุรี ภูเก็ต และประจวบคีรีขนั ธ (หัวหิน) คิดเปนรอยละ 43.5, รอยละ 13.8, รอยละ 8.8 และ รอยละ 4.7ของจํานวนแหลงทองเที่ยวทั้งหมดท่ีนักทองเท่ียวอาเซียนที่เปนชุดตัวอยางไดระบุ ในที่น้ีนักทองเท่ียวสามารถระบุไดมากกวา 1 แหลงทองเท่ียว ลําดับดังกลาวสอดคลองกับลําดับของแหลงทองเท่ียวหลักและแหลงทองเท่ียวที่ดึงดูดใจ แสดงใหเห็นวา แหลงทองเท่ียวท่ีนักทองเที่ยวอาเซียนที่เปนชุดตัวอยางนิยมเดินทางไป นอกจากจะเปนกรุงเทพมหานคร ซ่ึงเปนเมืองหลวงแลว ยังเปนแหลงทองเที่ยวท่ีมีทะเล เชนชลบรุ ี ภเู กต็ ประจวบคีรขี นั ธ (หัวหนิ ) และกระบี่ แหลงทองเที่ยวในจุดหมายปลายทางหลักที่เปนท่ีนิยมเมื่อนักทองเท่ียวเดินทางมายังกรุงเทพมหานคร คือ แหลงซ้ือสินคาตางๆ เชน สยามพารากอน เซ็นทรับเวิลด เทอรมินัล 21 ยานประตูน้ํา เยาวราช และถนนขาวสาน รวมถึงแหลงทองเที่ยวทางศาสนาและวัฒนธรรม เชน วัดตางๆบริเวณรอบเกาะรัตนโกสินทร สวนนักทองเท่ียวที่มีจุดหมายปลายทางหลักคือชลบุรี มักเปนแหลงบันเทิงราตรีและแหลงทองเที่ยวทางธรรมชาติ เชน พัทยา อัลคาซาร ชายหาดบางแสน เกาะลาน และเกาะสีชังสําหรับแหลงทองเท่ียวหลักของนักทองเท่ียวที่เดินทางไปยังภูเก็ต คือหาดปาตอง หาดราไวย หาดกะตะเกาะราชา และเกาะเฮ นักทองเท่ียวท่ีเดินทางไปยังสุราษฎรธานี เลือกเดินทางไปแหลงทองเท่ียวทางธรรมชาติเชนกัน คือ อุทยานแหงชาติเขาสก เกาะนางยวน เกาะพะงัน เกาะสมุย และ เกาะเตาสวนนกั ทองเที่ยวทเ่ี ดนิ ทางไปประจวบคีรขี ันธ กม็ ีแหลงทอ งเทย่ี วหลักคือหัวหิน เนอื่ งจากนักทอ งเทย่ี วมีจุดหมายปลายทางมากกวา หนึ่งแหง ดังนั้นวิธีการเดินทางภายในประเทศจึงมีไดหลายวิธี โดยสวนใหญแลว นักทองเที่ยวอาเซียนที่เปนชุดตัวอยางจะเดินทางโดยใชรถยนตเปนพาหนะ คิดเปนรอยละ 60.6 ของการเดินทางทั้งหมด ทั้งน้ีอาจเปนเพราะขนาดของกลุมที่รวมเดินทางมีขนาดใหญ นั่นคือ เมื่อคิดรวมตัวนักทองเที่ยวเองจะมีประมาณ 4-5 คน ทําใหการเดินทางโดยรถยนต 157

รายงานฉบบั สมบรู ณจะสะดวก และประหยัดกวากวาการเดินทางดวยวิธีการอื่นๆ รองจากรถยนต นักทองเท่ียวอาเซียนชุดตัวอยางเดินทางโดยเคร่ืองบิน เพราะเปนวิธีการเดินทางที่รวดเร็ว และสะดวกกับผูท่ีเดินทางมายังประเทศไทยโดยทางอากาศ คิดเปนรอยละ 18.4 ของการเดินทางทั้งหมด ซ่ึงมีสัดสวนใกลเคียงกับการเดินทางโดยรถไฟ และรถสาธารณะอ่ืนๆ รวมกันเปนรอยละ 17.3 สวนการเดินทางโดยเรือคิดเปนรอยละ 3.6ซงึ่ เปน การเดินทางระหวา งจังหวดั ในทางตอนใตข องประเทศไทย กิจกรรมที่นักทองเท่ียวอาเซียนช่ืนชอบในชวงท่ีเดินทางมายังประเทศไทยครั้งนี้ 5 อันดับแรกคือการซ้ือสินคา (รอยละ 56.4) การชมทิวทัศน/ ชมเมือง (รอยละ 43.1) กิจกรรมเกี่ยวกับแสงแดด/ ทะเล/ชายหาด (รอยละ 42.8) กิจกรรมบันเทิงราตรี (รอยละ 24.6) และ สปา/นวด (รอยละ 24.6) นอกจากกิจกรรมการผจญภัย กีฬา และบริการทางการแพทย นักทองเท่ียวบางสวนยังชอบการทําบุญ การเรียนทาํ อาหาร และการดกู ารแสดงโชว เปน ตน อยางไรก็ตาม นักทองเที่ยวที่เปนชุดตัวอยางบางสวนประสบปญหาความไมสะดวก/ปลอดภัยขณะเดินทางทองเท่ียวในประเทศไทย คิดเปนรอยละ 16.8 ของชุดตัวอยางทั้งหมด เม่ือจําแนกปญหาท่ีนักทองเท่ียวประสบพบวา นักทองเที่ยวเผชิญกับปญหาอุบัติเหตุกับการจราจรมากที่สุด คิดเปนรอยละ27.9 จากกลมุ นักทองเทย่ี วท่ีประสบปญ หาท้งั หมดจํานวน 519 ราย รองลงมาคือการถูกโกง และพบความรุนแรง คิดเปนรอยละ 22.7 และรอยละ 22.2 ตามลําดับ นักทองเท่ียวรอยละ 5.2 รูสึกไมสบายใจเก่ียวกับความไมสงบทางการเมือง เน่ืองจากในชวงเวลาที่มีการเก็บขอมูลนั้นมีการรัฐประหาร ซ่ึงหากคิดรวมวาปญ หาความรุนแรงทนี่ กั ทองเท่ียวเผชญิ อาจเกิดจากปญหาความไมส งบทางการเมอื งเชนกัน ดังน้นั ผลของการรัฐประหารและความไมสงบทางการเมืองจะมีสัดสวนรอยละ 27.4 ใกลเคียงกับสัดสวนของปญหาเกยี่ วกบั อบุ ัติเหตแุ ละจราจร อยางไรก็ตาม ตวั เลขจากผลการศึกษาอาจมีคาตํ่ากวาความเปนจริงเน่ืองจากนักทองเท่ียวที่เปนชุดตัวอยางบางสวนไมไดอยูในชวงท่ีมีการรัฐประหาร หรือชวงภายหลังการรัฐประหารและนักทอ งเท่ยี วทอี่ อ นไหวตอ ความไมส งบทางการเมืองอาจยกเลิกการเดนิ ทางมายังประเทศไทยก็ไดตารางที่ 6.3 พฤติกรรมการทอ งเทย่ี วในคร้งั น้ขี องนกั ทอ งเท่ียวอาเซียนที่เปนชุดตวั อยา ง รายการ จาํ นวน (ราย) รอยละก. แหลง ขอมูลเพ่อื การตัดสนิ ใจ* (รอยละ) 1,357 43.8 868 28.0 - เพื่อน 749 24.2 - ญาติ 641 20.7 - ทราบขอมูลเกีย่ วกับเมืองไทยแลว 594 19.2 - โปรแกรมประยุกตบ นส่ือสังคมออนไลน 573 18.5 - เวบ็ ไซตอ ่ืนๆ 568 18.4 - นติ ยสารทอ งเทีย่ ว 473 15.3 - โปสเตอร/แผนพับ/ โทรทศั น 365 11.8 - บรษิ ทั นําเที่ยว 304 9.8 - หนังสือนําเทย่ี ว - เว็บไซตของการทองเทีย่ วแหง ประเทศไทย 158

ความสามารถในการแขง ขนั ดานการทอ งเท่ียวและโอกาสทางการตลาด นักทอ งเที่ยวกลุมอาเซียนของประเทศไทยตารางที่ 6.3 (ตอ ) จาํ นวน (ราย) รอ ยละ รายการ 516 16.7 2,579 83.3 ข. ขอ มลู ดานการเดนิ ทางในครั้งน้ี 3,095 100.0 (1) ประเภทของการเดินทางขาเขา 960 37.2 1,619 62.8 - ทางบก 2,579 100.0 - ทางอากาศ 1,703 55.5 รวม 640 20.9 (2) ประเภทของสายการบนิ ทีเ่ ลือกใชบริการ 204 6.7 169 5.5 - สายการบนิ ตน ทุนตํ่า 240 7.8 - สายการบินปกติ 111 3.6 รวม 3,067 100.0 (3) ดานตรวจคนเขาเมืองขาเขา 469 15.1 - ทา อากาศยานสวุ รรณภูมิ 2,626 84.9 - ทา อากาศยานดอนเมือง 3,095 100.0 - ทา อากาศยานภูเกต็ - จุดผานแดนถาวรบา นคลองลึก (ดา นอรญั ประเทศ) 958 36.5 - ดานสะเดา 1,668 63.5 - อ่นื ๆ 2,626 100.0 รวม 1,750 56.6 (4) ประเภทของการเดนิ ทางขาออก 647 20.9 202 6.5 - ทางบก 169 5.5 - ทางอากาศ 232 7.5 91 2.9 รวม (5) ประเภทของสายการบินที่เลือกใชบริการ 3,091 100.0 4.0 - สายการบินตนทุนตาํ่ - สายการบนิ ปกติ 2,944 95.1 151 4.9 รวม (6) ดา นตรวจคนเขาเมอื งขาออก มาเลเซีย เวียดนาม สิงคโปร อนิ โดนีเซยี 3,095 100.0 - ทา อากาศยานสุวรรณภมู ิ - ทาอากาศยานดอนเมือง - ทาอากาศยานภูเกต็ - จุดผานแดนถาวรบานคลองลกึ (ดา นอรัญประเทศ) - ดา นสะเดา - อ่นื ๆ รวม (7) จาํ นวนพักคางคืน (คืน) (8) ประเทศทท่ี องเทยี่ ว - ประเทศไทยเพยี งแหง เดยี ว - มีจดุ หมายปลายทางหลายแหง ตวั อยา ง ประเทศทีท่ องเที่ยว รวม 159

รายงานฉบับสมบูรณ จาํ นวน (ราย) รอยละตารางที่ 6.3 (ตอ) 2,498 80.7 254 8.2 รายการ 147 4.8 89 2.9 ค. จดุ ประสงคห ลักของการเดินทาง 62 2.0 - พกั ผอนหยอ นใจ 22 0.7 - เย่ียมครอบครวั /เพอื่ น 22 0.7 - ตรวจสุขภาพ/ผา ตัด - ดม่ื นา้ํ ผึง้ พระจันทร 3,094 100.0 - การศึกษา - ซ้อื สินคา 2,334 75.4 - อนื่ ๆ 541 17.5 156 5.0 รวม 64 2.1 ง. ประเภทของการเดนิ ทาง* 3,095 100.0 - การเดนิ ทางแบบปกติ (961 เหรียญสหรัฐฯ ตอ คน) 496 16.0 - การเดนิ ทางแบบประหยัด (1,015 เหรยี ญสหรัฐฯ ตอคน) 2,599 84.0 - การเดินทางแบบสะพายเป (727 เหรยี ญสหรฐั ฯ ตอ คน) - การเดนิ ทางแบบหรูหรา (963 เหรียญสหรัฐฯ ตอ คน) 448 17.2 1,131 43.5 รวม 135 5.2 จ. ขอมลู ของผรู วมเดนิ ทาง 873 33.6 - เดินทางลําพงั 38.4 - เดินทางรวมกบั ผูอื่น 6 0.2 1. คคู รอง 3.5 2. เพือ่ น 3. หนุ สว นทางธุรกิจ/ เพ่ือนรวมงาน 3,095 100.0 4. ครอบครัวและ/ หรือญาติ 1.5 43.5 - สดั สวนของเดก็ อายุตํา่ กวา 15 ปทร่ี วมเดนิ ทาง (รอยละ) 13.8 5. อืน่ ๆ 1,995 8.8 631 4.7 จํานวนผูร วมเดนิ ทางเฉลยี่ (คน) 403 4.4 รวม 215 3.4 202 3.3 ฉ. ขอมูลการเดนิ ทางทองเทีย่ วในประเทศไทย 156 2.8 152 2.0 (1) จาํ นวนแหลงทอ งเทยี่ วในประเทศไทย (แหง) 127 1.6 (2) แหลงทอ งเท่ียวในประเทศไทย 94 74 - กรงุ เทพมหานคร - ชลบุรี - ภเู กต็ - ประจวบครี ีขันธ - กระบี่ - เชยี งใหม - สรุ าษฎรธานี - สงขลา - ระยอง - หนองคาย 160

ความสามารถในการแขง ขันดา นการทองเท่ียวและโอกาสทางการตลาด นักทองเทย่ี วกลุมอาเซียนของประเทศไทยตารางที่ 6.3 (ตอ) จาํ นวน (ราย) รอยละ รายการ 2,730 60.6 831 18.4 (3) วธิ ีการเดินทางในประเทศไทย 693 15.4 - รถยนต 164 3.6 - เครอื่ งบนิ 87 1.9 - รถโดยสารสาธารณะ - เรือ 1,349 44.3 - รถไฟ 376 12.3 298 9.8 (4) แหลงทองเทย่ี วหลกั ของการเดนิ ทาง 135 4.4 - กรงุ เทพมหานคร 131 4.3 - ชลบุรี 122 4.0 - ภูเกต็ 113 3.7 - ประจวบครี ขี นั ธ 91 3.0 - สรุ าษฎรธ านี 71 2.3 - เชยี งใหม 58 1.9 - กระบ่ี - สงขลา 1,265 43.8 - หนองคาย 412 14.3 - ระยอง 272 9.4 134 4.6 (5) แหลงทอ งเท่ียวทีด่ งึ ดูดใจ 126 4.4 - กรุงเทพมหานคร 117 4.1 - ชลบุรี 105 3.6 - ภูเกต็ 83 2.9 - กระบ่ี 60 2.1 - ประจวบคีรขี นั ธ 56 1.9 - สุราษฎรธานี - เชยี งใหม 1,745 56.4 - สงขลา 1,334 43.1 - ระยอง 1,326 42.8 - หนองคาย 24.6 761 24.6 ช. กิจกรรมทอ งเท่ยี วในประเทศไทย** 761 7.8 240 3.6 - ซอื้ สนิ คา 110 3.4 - ชมทวิ ทัศน/ ชมเมือง 106 3.3 - แสงแดด/ ทะเล/ ชายหาด 103 2.1 - บนั เทิงราตรี 66 - สปา/ นวด - กจิ กรรมผจญภยั - มวยไทย - อืน่ ๆ - บริการทางการแพทย - กฬี าชนดิ อ่นื ๆ 161

รายงานฉบับสมบรู ณตารางที่ 6.3 (ตอ ) รายการ จํานวน (ราย) รอยละซ. ปญ หาความไมสะดวก/ปลอดภยั ขณะทองเท่ยี วในประเทศไทย** 83.2 16.8- ไมเผชิญปญ หา 2,476 27.9- เผชิญปญ หา 519 22.7 22.2(รอยละของผทู เี่ ผชญิ ปญหา) 19.1 10.8- อุบตั ิเหตเุ ก่ียวกับการจราจร 145 7.5 5.2- ถกู โกง 118 6.0 100.0- พบความรนุ แรง 115- สมั ภาระสูญหาย/สบั เปล่ยี น 99- ถกู ลกั เลก็ ขโมยนอ ย 56- ทองเสีย/อาหารเปน พษิ 39- ความไมส งบทางการเมอื ง 27- อนื่ ๆ 31รวม 3,093หมายเหต:ุ * คา ในวงเล็บแสดงรายจา ยท้ังหมดของนักทอ งเทย่ี วในแตกลุม ประเภทการเดนิ ทาง** ตอบไดม ากกวา 1 ขอทมี่ า: จากการสํารวจป พ.ศ. 2557ง. ความคิดเหน็ เกยี่ วกบั การทองเท่ยี วในอาเซยี นและประเทศไทย ในสวนน้ีเปนการสอบถามความคิดเห็นของนักทองเท่ียวท่ีเปนชุดตัวอยางเกี่ยวกับเมืองตางๆ ในอาเซียนที่ชื่นชอบ ปจจัยหรือแรงจูงใจที่ทําใหตัดสินใจเดินทางมายังประเทศไทย ประเทศท่ีนักทองเท่ียวเห็นวาเปนแหลงทองเท่ียวที่ใชเปนทางเลือกอ่ืนนอกจากประเทศไทย และการตัดสินใจเก่ียวกับการเดนิ ทางทองเทีย่ วประเทศไทยหากมเี หตกุ ารณความไมสงบทางการเมือง1) เมอื งในประเทศอาเซยี นท่ีช่ืนชอบ นักทองเที่ยวท่ีเปนชุดตัวอยางระบุเมืองและประเทศท่ีอยูในกลุมอาเซียนที่ตนชื่นชอบมากท่ีสุด2 เมือง แตชุดตัวอยางบางรายก็ระบุเพียงเมืองเดียวเทาน้ัน ผลการศึกษาพบวา 5 ลําดับเมืองแรกท่ีนักทองเท่ียวอาเซียนที่เปนชุดตัวอยางชื่นชอบคือ สิงคโปร (รอยละ 26.7) กรุงเทพมหานคร ประเทศไทย(รอยละ 20.7) กัวลาลัมเปอร มาเลเซีย (รอยละ 7.3) ภูเก็ต ประเทศไทย (รอยละ 5.7) และชลบุรี ประเทศไทย(รอยละ 5.1) จะเห็นไดวาเมืองตางๆ ที่ชุดตัวอยางช่ืนชอบสามอันดับแรกน้ันเปนเมืองหลวง และเปนเมืองท่ีมีขนาดใหญ แสดงใหเห็นวา นักทองเที่ยวชอบความศิวิไล สีสันตของความเปนเมืองมากกวาซ่งึ ผลการศึกษาทีไ่ ดก ส็ อดคลอ งกับปจจัยทีท่ าํ ใหนักทองเทีย่ วเดนิ ทางมายังประเทศไทย2) ปจจัยท่เี ดินทางมายงั ประเทศไทย เพ่ือประเมนิ ปจจยั ท่ที ําใหน กั ทองเที่ยวอาเซยี นเดนิ ทางมายงั ประเทศไทยในครั้งนี้ ชดุ ตัวอยางไดระบุคะแนน ตั้งแต 0 ถึง 4 เพ่ือแสดงระดับของความมีอิทธิพลของแตละปจจัย โดยคาศูนยแสดงวาปจ จัยดังกลาวไมมีผลตอการตัดสนิ ใจเลย และ 4 หมายถึงปจจยั ดังกลาวมผี ลมากที่สุด 162

ความสามารถในการแขง ขนั ดา นการทอ งเทยี่ วและโอกาสทางการตลาด นักทองเที่ยวกลุมอาเซยี นของประเทศไทย ผลการศกึ ษาพบวา ปจ จยั ที่ทําใหนักทองเที่ยวเดินทางมายังประเทศไทยมากที่สุดคือ ประเทศไทยเปนแหลงซ้ือสินคา ทั้งสินคาอุปโภคบริโภคที่ใชในชีวิตประจําวัน รวมถึงสินคาท่ีเกี่ยวของกับเทคโนโลยี เชน อุปกรณไฟฟา หรือ อุปกรณที่เก่ียวกับคอมพิวเตอร (3.2 คะแนน) รองลงมาคือความเปนมิตรของคนไทย (3.0) และการทําสปา/นวด มีคะแนนเทากับความปลอดภัยโดยรวม (2.8 คะแนน)ตามลาํ ดบั เปน ทนี่ าสนใจวาชุดตัวอยางยังเห็นวาโดยรวมแลวประเทศไทยมีความปลอดภัย แมวาชวงเก็บขอมลู จะเปน ชว งท่มี กี ารทํารฐั ประหารกต็ าม จะเห็นไดวาปจจัยดานศาสนาและวัฒนธรรมมีผลตอกลุมนักทองเที่ยวอาเซียนคอนขางนอยโดยความเปนมรดกโลก ความสัมพันธทางศาสนา และแหลงทองเท่ียวทางวัฒนธรรมอื่นๆ มีคาคะแนนตํ่ากวา2 คะแนน ท้ังนี้อาจเปนเพราะวาประเทศในกลุมอาเซียนมีวัฒนธรรมท่ีใกลเคียงกัน จึงทําใหปจจัยดานนี้มีอทิ ธิพลตอการทอ งเทยี่ วประเทศไทยตํา่ กวา ปจจัยดา นอืน่ ๆ 3) ประเทศทางเลือกอืน่ เม่ือสอบถามความคิดเห็นของนักทองเท่ียวอาเซียนเก่ียวกับประเทศท่ีเปนสถานท่ีทองเท่ียววาหากไมเดินทางมายังประเทศไทย จะเลือกเดินทางไปประเทศใด พบวา อันดับแรก นักทองเท่ียวเห็นวาสิงคโปรเปนประเทศทางเลือกได (รอยละ 22.5) สอดคลองกับเมืองในอาเซียนที่นักทองเท่ียวช่ืนชอบท้ังนี้เนื่องจากประเทศสิงคโปรมีความเปนเมืองใหญ เชนเดียวกับกรุงเทพมหานครของไทย แตเม่ือพิจารณาอันดับประเทศไทยที่นักทองเท่ียวช่ืนชอบ นักทองเที่ยวเลือกกรุงเทพมหานครรองจากสิงคโปรนาแสดงใหเห็นวาสําหรับนักทองเที่ยว ประเทศไทยเปนสินคาทดแทนสิงคโปร หรือสิงคโปรเปนคูเทียบของประเทศไทยท่ีชดุ ตัวอยางชอบมากกวา น่ันเอง นักทองเท่ียวชุดตัวอยางยังเห็นวาประเทศท่ีมีการพัฒนาคอนขางสูง เชน ฮองกง (รอยละ 19.4)และมาเลเซีย (รอยละ 16.8) สวนกลุมประเทศอื่นๆ ท่ีนักทองเท่ียวระบุไว เชน ญ่ีปุน และเกาหลีใต ซ่ึงถือวาเปนสวนนอ ย 4) การตดั สนิ ใจเดนิ ทางทอ งเทีย่ วเม่อื เผชญิ ความไมสงบทางการเมอื ง เน่ืองจากปลายป พ.ศ. 2556 เกิดความไมสงบทางการเมืองขึ้น ผูวิจัยจึงต้ังคําถามในแบบสอบถามเก่ียวกับการตัดสินใจของนักทองเที่ยวอาเซียนเมื่อรับทราบวาประเทศไทยมีความไมสงบทางการเมืองขึ้น เพื่อทราบถึงความออนไหว (sensitivity) ของนักทองเท่ียวอาเซียนตอปญหาความไมสงบทางการเมืองในประเทศไทย โดยไมทราบลวงหนาวาจะเกิดการรัฐประหารในชวงเวลาท่ีเก็บขอมูลดังนั้นขอมูลเก่ียวกับการตัดสินใจของนักทองเที่ยวจึงอาจพบวานักทองเที่ยวมีความออนไหวตอปญหาการเมืองตํ่ากวานักทองเท่ียวที่เปนชุดตัวอยางในภาวะปกติ ทั้งน้ีเนื่องจากกลุมนักทองเที่ยวที่มีความออนไหวสงู อาจยกเลกิ การเดนิ ทางมายงั ประเทศไทยเมื่อทราบขาวเกี่ยวกับการรัฐประหารในประเทศ โดยในตอนทายของบทน้ีผูวิจัยไดทําการวิเคราะหลักษณะของนักทองเที่ยวเพ่ือจําแนกวานักทองเท่ียวกลุมใดออนไหวตอความไมส งบทางการเมือง 163

รายงานฉบับสมบูรณตารางที่ 6.4 ความคิดเหน็ นักทองเทีย่ วอาเซยี นท่ีเปน ชุดตวั อยา ง ก. เมอื งในประเทศอาเซยี นทช่ี ื่นชอบ ลาํ ดบั เมอื ง (ประเทศ) รอ ยละ 1 สิงคโปร (สิงคโปร) 2 กรุงเทพมหานคร (ไทย) 26.7 3 กวั ลาลัมเปอร (มาเลเซีย) 20.7 4 ภูเกต็ (ไทย) 7.3 5 ชลบรุ ี (ไทย) 5.7 5.1ท่มี า: จากการสํารวจป พ.ศ. 2557 ข. ปจจัยทท่ี ําใหเ ดนิ ทางมายังประเทศไทย ปจ จยั คะแนน 1. แหลงซื้อสนิ คา 3.2 2. ความเปนมิตรของผคู น 3.0 3. สปา/ นวด 2.8 4. ความปลอดภยั โดยรวม 2.8 5. แสงแดดและทะเล 2.7 6. อาหาร 2.7 7. แหลง ทอ งเท่ยี วธรรมชาติอ่นื ๆ 2.6 8. คุณภาพของทพี่ กั 2.6 9. ความสะอาดโดยรวม 2.6 10. ราคาสมเหตุสมผล 2.6 11. อากาศ 2.5 12. ความสะดวกในระดับนานาชาติดานการเดินทาง/ สื่อสาร 2.5 13. ความพรอ มของบริการทางการแพทย 2.5 14. ไมต องขอวซี า 2.5 15. สถานบันเทงิ ยามราตรี 2.4 16. ความสะดวกในระดับภายในประเทศดา นการเดนิ ทาง/ สือ่ สาร 2.3 17. ต๋ัวเคร่ืองบนิ ราคาถูก 2.2 18. เทศกาล 2.0 19. แหลง ทอ งเท่ยี วทางวฒั นธรรมอนื่ ๆ 1.9 20. ความสมั พันธท างศาสนา 1.7 21. มรดกโลก 1.6หมายเหต:ุ คะแนนอยูระหวา ง 0-4 โดย 0 แสดงวาปจ จยั ไมม ีอิทธิพลเลย และ 4 แสดงวามอี ิทธพิ ลมากท่สี ุดทม่ี า: จากการสาํ รวจป พ.ศ. 2557     164

ความสามารถในการแขงขันดา นการทอ งเที่ยวและโอกาสทางการตลาด นักทองเท่ียวกลุมอาเซียนของประเทศไทยค. ประเทศทางเลอื กอน่ื ประเทศ จํานวน (ราย) รอ ยละ 1. สิงคโปร 690 22.5 2. ฮอ งกง 594 19.4 3. มาเลเซีย 515 16.8 4. เวยี ดนาม 304 9.9 5. จนี 249 8.1 6. สปป. ลาว 188 6.1 7. ฟล ิปปน ส 134 4.4 8. สหภาพเมียนมาร 108 3.5 9. กัมพูชา 79 2.6 10. อินโดนเี ซยี 67 2.2 11. อินเดยี 39 1.3 12. บรูไน 28 0.9 13. อืน่ ๆ 68 2.2 3,063 100.0 รวมที่มา: จากการสาํ รวจป พ.ศ. 2557ง. การตัดสินใจเดนิ ทางทอ งเท่ียวเมื่อเผชิญปญ หาความไมสงบทางการเมือง การตัดสินใจ จาํ นวน (ราย) รอ ยละ 1. เดนิ ทางมาประเทศไทยตามกาํ หนดการเดิม 1,048 33.9 2. เลอ่ื นการเดินทาง 1,380 44.6 3. ยกเลกิ การเดินทาง 21.5 664 100.0 รวม 3,092ทม่ี า: จากการสํารวจป พ.ศ. 2557 จากตารางท่ี 6.4 (ง) พบวา ชุดตัวอยางตัดสินใจเล่ือนการเดินทางมากท่ีสุดรอยละ 44.6แสดงใหเห็นวา นักทองเทย่ี วยงั คงตองการมาประเทศไทย และอาจคิดวาปญหาความไมสงบทางการเมืองน้ันเปนปญหาชั่วคราว จึงเลือกใชวิธีการเล่ือนการเดินทาง ชุดตัวอยางประมาณรอยละ 33.9 ยังคงตัดสินใจเดินทางมายังประเทศไทยตามกําหนดเดิม และชุดตัวอยางตัดสินใจยกเลิกการเดินทางรอยละ 21.5 ผลการศึกษาเห็นไดวา ชุดตัวอยางมีความออนไหวตอสถานการณทางการเมืองปานกลางไมไดก ังวลเก่ยี วกบั ปญ หาดงั กลาวมากจนเกนิ ไปจ. คาใชจา ยในการทองเทยี่ วในคร้งั น้ี ตารางท่ี 6.5 แสดงรายละเอียดคาใชจายของนักทองเท่ียวที่เปนชุดตัวอยาง โดยการสอบถามคาใชจายของนักทองเที่ยวในครั้งนี้ไดดําเนินการตามคําแนะนําของผูทรงคุณวุฒิท่ีขอใหผูตอบแบบสอบถามระบุวา คา ใชจายดังกลา วเปนคาใชจายตอจํานวนนักทองเที่ยวที่เปนผูใหญและเด็กอยางละก่ีรายเนื่องจากคาใชจายบางรายการไมสามารถแยกคํานวณตอคนได และในกรณีที่เปนเด็กคาใชจายจะต่ํากวาปกติ นอกจากน้ชี ุดตวั อยางกส็ ามารถเลอื กไดว า จะระบุคาใชจ า ยเปน เงินสกุลใด 165

รายงานฉบบั สมบูรณ ผลการศึกษาพบวา คาใชจายทั้งหมดที่เกิดขึ้นของชุดตัวอยางตอครั้งเทากับ 1617.5 เหรียญสหรัฐฯ โดยขนาดของกลุมโดยเฉลี่ยเทากับ 2 คนตอกลุม คิดเปนคาใชจายทั้งหมดเฉลี่ยตอคนตอครั้งเทากับ 958.6 เหรียญสหรัฐฯ ซึ่งเม่ือคิดตอจํานวนวันที่ใชในประเทศไทยแลวพบวาคาใชจายเฉลี่ยตอวันตอคนเทากับ 303.3 เหรียญสหรัฐฯ ซ่ึงคาใชจายน้ีคิดรวมคาเดินทางระหวางประเทศและคาแพ็คเกจทัวรของนกั ทอ งเทย่ี ว เมื่อจําแนกนักทองเที่ยวออกเปนผูท่ีใชบริการนําเท่ียวและผูท่ีเดินทางมาเอง พบวา นักทองเที่ยวสวนใหญจํานวน 2,547 ราย (รอยละ 94.47) เดินทางดวยตนเอง และมีเพียง 171 ราย (รอยละ 5.53) ใชบรกิ ารบริษัทนําเที่ยว ซึ่งนาจะสอดคลองกับขอมูลขางตนที่วานักทองเท่ียวรูจักประเทศไทยอยูแลว อีกทั้งวัฒนธรรมของกลุมประเทศอาเซียนคลายคลึงกัน การเดินทางภายในอาเซียนจึงอาจไมมีความจําเปนตองใชบรกิ ารบรษิ ทั นาํ เทย่ี ว ผูที่ใชบริการบริษัทนําเที่ยวมีจํานวนวันตามแพ็คเกจ 3-4 วัน โดยมีคาบริการเทากับ 496.6 เหรียญสหรัฐฯ ตอคน ในขณะที่ผูเดินทางมาเองมีคาเดินทางระหวางประเทศเฉล่ียเทากับ 303.1 เหรียญสหรัฐฯตอคน เมื่อสอบถามเก่ียวกับรายละเอียดคาใชจายในประเทศไทยสําหรับการเดินทางในคร้ังน้ีพบวานักทองเที่ยวจํานวนมากไมสามารถระบุรายละเอียดโดยจําแนกคาใชจายเปนรายการได ดังนั้นรายละเอียดของคาใชจายในแตละรายการจึงเปนคาเฉลี่ยเฉพาะผูที่ตอบแบบสอบถามเทานั้น และนักทองเท่ียวแตล ะราย ไมจาํ เปนตอ งมคี า ใชจ า ยทกุ รายการ ไมน ับหมวดอนื่ ๆ รายการท่ี 6 ในตารางที่ 6.5แสดงคาใชจายตอคนในรายการตางๆ ผลการศึกษาพบวา คาใชจายสูงสุดนั้นอยูในอยูในหมวดของคาใชจายซ้ือสินคาท่ีผลิตข้ึนในประเทศไทยและสินคาแบรนดเนม คิดเปน 195 เหรียญสหรัฐฯ ตอคน และ180.3 เหรียญสหรัฐฯ ตอคน ตามลําดับ สําหรับประเภทสินคาทองถิ่นที่นักทองเที่ยวซ้ือจะเปนเส้ือผามากที่สุด รองลงมาเปนอาหาร และงานฝมือตามลําดับ สําหรับสินคาประเภทอื่นๆ เชน อัญมณี และเครื่องใชไฟฟา นอกจากน้ีคาใชจายของนักทองเที่ยวเปนคาที่พัก 115.1 เหรียญสหรัฐฯ ตอคน คาอาหารและเครื่องดื่ม 85 เหรียญสหรัฐฯ ตอคน คาเขาสถานที่ตางๆ เชน อุทยาน หรือการแสดง คิดเปน 68.2เหรียญสหรัฐฯ ตอคน และคาเดินทางในประเทศ 60 เหรียญสหรัฐฯ ตอคน โดยรวมแลวคาใชจายของนกั ทอ งเที่ยวอาเซียนในประเทศไทยประมาณ 680.6 เหรียญสหรัฐฯ ตอคน เมื่อสอบถามรายละเอียดเกี่ยวกับการจัดการที่พัก รานอาหารและสายการบินของนักทองเที่ยวอาเซียนพบวาที่พักในประเทศไทยสวนใหญคือโรงแรม คิดเปนรอยละ 73.9 ของที่พักทั้งหมดท่ีนักทองเท่ียวพํานัก (ทั้งน้ีเนื่องจากนักทองเที่ยวอาจมีที่พักมากกวาหน่ึงประเภท) เกสเฮาส รอยละ 18.6และบานญาติ/เพื่อน รอยละ 7.0 บางรายที่เดินทางมาเพ่ือตรวจสุขภาพหรือผาตัดก็จะพักในสถานพยาบาลน้ันๆ สําหรับสถานที่รับประทานอาหารหลักของนักทองเท่ียว พบวา นักทองเที่ยวประมาณรอยละ 78.3 เลือกรับประทานตามรานอาหาร ภัตตาคาร/คาเฟ/ บาร ท่ีเหลือประมาณรอยละ 20.9เลือกรับประทานตามซุปเปอรมารเก็ต และอาหารริมทาง ซึ่งใชเวลานอยกวา สวนกลุมอ่ืนๆ เชนการรับประทานอาหารทบ่ี านญาติ/เพอ่ื น สําหรับการจัดการท่ีพักและตั๋วเคร่ืองบินเฉพาะของชุดตัวอยางที่จัดการการทองเที่ยวดวยตนเองพบวา สําหรับท่ีพัก นักทองเที่ยวอาเซียนจองโดยตรงกับที่พักผานทางเว็บไซตหรือโทรศัพทมากที่สุด 166

ความสามารถในการแขงขนั ดา นการทองเทีย่ วและโอกาสทางการตลาด นกั ทอ งเที่ยวกลุมอาเซยี นของประเทศไทยคิดเปนรอยละ 36.9 ของท่ีพักท้ังหมด รองลงมาผานบริษัทนําเท่ียวออนไลน อยางเชน Agoda หรือExpedia คิดเปนรอยละ 24.2 นักทองเท่ียวจํานวนหนึ่ง คิดเปนรอยละ 21.2 เขาพักโดยไมทําการจองลวงหนา (walk-in) นักทองเท่ียวเพียงรอยละ 7 จองผานบริษัทนําเที่ยว สวนกลุมอื่นๆ เชน การจองท่ีพักโดยฝากเพ่ือน/ ญาติเปนผูติดตอประสานที่พักให อาจจะเปนผูท่ีพักบานเพื่อน/ญาติ หรืออาจเปนผูที่มีท่ีพกั อยใู นประเทศไทย สําหรับการจองต๋ัวเคร่ืองบินน้ัน พบวา นักทองเที่ยวอาเซียนกวารอยละ 65 จองกับสายการบินโดยตรงผานทางเว็บไซตหรอื ทางโทรศัพท รองลงมาจองผานบริษัทนําเที่ยวออนไลน จองที่สนามบิน และจองผานบริษัทนําเท่ียว คิดเปนรอยละ 17.4, รอยละ 9.9 และรอยละ 7.3 สวนกลุมท่ีจองผานวิธีการอื่นๆเชน ทางหนวยงานทีท่ ํางานเปน ผูจดั การจองให เปน ตน จะเห็นไดวานักทองเที่ยวมีความสามารถในการจัดการจองท่ีพักและตั๋วเคร่ืองบินไดดวยตนเองเพราะปจจุบัน การติดตอผานอินเทอรเน็ตมีความสะดวกสบายมากข้ึน นักทองเท่ียวสามารถเลือกวันและเวลาที่เหมาะสมกับตนเองได นอกจากนี้การท่ีที่พักและสายการบินหลายแหงก็มีขอเสนอพิเศษใหกับผูที่ใชบริการผานอนิ เตอรเ นต็ ก็นาจะมีสวนทท่ี าํ ใหน กั ทอ งเทยี่ วเลอื กใชชองทางดงั กลา วในการจดั การการทองเที่ยวตารางท่ี 6.5 รายละเอียดคา ใชจ า ยของนกั ทอ งเท่ียวอาเซยี นทเ่ี ปนชดุ ตวั อยาง รายการ จาํ นวน คา ใชจ า ย (ราย) (เหรียญสหรฐั ฯ) 1. คา ใชจายทั้งหมดตอ กลมุ โดยเฉลยี่ 3,075 - จํานวนคนตอ คณะเดินทาง (คน) 1,617.5 3,074 2.0 2. คา ใชจา ยทัง้ หมดตอคนโดยเฉล่ยี 3,073 3. คาใชจ ายทั้งหมดตอคนตอวนั โดยเฉลีย่ 958.6 4. คาใชจ า ยระหวา งประเทศสําหรบั ผูท ีเ่ ดินทางมากบั บรษิ ัทนําเทยี่ ว 303.1 - คา บริการบริษัทนําเท่ยี วตอ คน 171 496.6 - จาํ นวนคืนในบริการบริษัทนาํ เท่ียวโดยเฉล่ยี (คืน) 3.4 5. คา ใชจ า ยระหวา งประเทศสําหรับผทู ีเ่ ดินทางมาเอง - คา เดนิ ทางระหวา งประเทศตอคน 2,547 303.1 6. คา ใชจ า ยระหวา งทองเทยี่ วในประเทศไทยตอคน - คาเดนิ ทางในทองถิน่ โดยเฉลีย่ 994 60.0 - คาที่พักโดยเฉลี่ย 937 115.1 - คาอาหารและเครื่องด่มื โดยเฉลี่ย 1,032 85.0 - คา ซอ้ื สินคา ทผ่ี ลิตในทองถ่ิน 888 195.0 321 - - เส้อื ผา 284 - - อาหาร 177 - - งานฝม ือ 60 - - อ่นื ๆ 268 180.3 - คาซ้ือสนิ คาแบรนดเนม 449 68.2 - คาธรรมเนยี มเขา สถานที่โดยเฉลย่ี 1,315 522.8 - คาใชจ า ยอน่ื ๆ 3,038 680.6 - คา ใชจ ายโดยรวมโดยเฉล่ยี (ไมรวมคาเดนิ ทางระหวา งประเทศ/ คาบรษิ ัทนาํ เทีย่ ว)ทม่ี า: จากการสาํ รวจป พ.ศ. 2557167

รายงานฉบบั สมบรู ณตารางท่ี 6.6 รายละเอียดดานท่ีพัก รานอาหารและสายการบิน ของนักทองเท่ียวอาเซียนท่ีเปน ชุดตัวอยาง รายการ จาํ นวน (ราย) รอ ยละ 1. ประเภทของทีพ่ กั * (รอยละของชดุ ตัวอยา งทงั้ หมด) 73.9 18.6 - โรงแรม 7.0 - เกสเฮาส 4.3 - บา นเพื่อน/ บานญาติ 4.2 - โฮมสเตย 0.8 - อาคารเซอรว ิสอพารทเมน ท 0.7 - บา น/ คอนโดสาํ หรับเชา 0.3 - สถานพยาบาล 0.5 - บาน/ คอนโดของทานเอง - อน่ื ๆ 992 32.2 1,420 46.1 2. สถานท่ีรับประทานอาหาร - ภัตตาคาร/คาเฟ/ บาร 152 4.9 - รา นอาหาร 493 16.0 - ซปุ เปอรมารเก็ต 20 0.6 - อาหารรมิ ทาง - อนื่ ๆ 3,077 100.0 รวม 36.9 24.2 3. การจองทพ่ี ัก* (รอ ยละของชุดตวั อยางทงั้ หมด) 21.2 - จองกบั ทพ่ี กั โดยตรง (เว็บไซต หรอื โทรศพั ท) 7.1 - จองผานบรษิ ัทนาํ เทย่ี วออนไลน 5.0 - เขา พักโดยไมจ องลวงหนา - จองผา นบรษิ ทั นําเท่ียวโดยตรง 182 7.3 - อ่นื ๆ 432 17.4 245 9.9 4. การจองตวั๋ เคร่ืองบนิ 1,607 64.9 - จองผา นตัวแทนการทอ งเที่ยวโดยตรง 11 0.4 - จองผานบริษทั นาํ เทย่ี วออนไลน - จองท่ีสนามบิน 2,477 100.0 - จองกบั สายการบนิ โดยตรง (เวบ็ ไซต หรอื โทรศพั ท) - อน่ื ๆ รวมหมายเหตุ *ตอบไดมากกวา 1 ขอทม่ี า: จากการสํารวจป พ.ศ. 25576.2 ลักษณะและพฤตกิ รรมการทอ งเทีย่ วอาเซียนจาํ แนกรายประเทศ ก. ลักษณะเศรษฐกิจและสังคม เมื่อจาํ แนกลักษณะทางเศรษฐกจิ และสงั คมของนกั ทองเท่ยี วที่เปน ชดุ ตวั อยา งพบวา แตละประเทศมีสัดสวนนักทองเท่ียวเพศชายและหญิงใกลเคียงกัน นักทองเท่ียวจากมาเลเซีย สหภาพเมียนมาร สิงคโปรและฟลิปปนส มีสัดสวนนักทองเที่ยวเพศชายมากกวาเพศหญิง ในขณะท่ีนักทองเที่ยวจากสปป. ลาวกัมพูชา เวยี ดนาม อินโดนเี ซีย มีสัดสวนนักทองเทย่ี วเพศหญิงมากกวาเพศชาย 168

ความสามารถในการแขง ขันดานการทอ งเที่ยวและโอกาสทางการตลาด นกั ทองเที่ยวกลุมอาเซยี นของประเทศไทย นักทองเที่ยวทุกประเทศมีอายุอยูในชวง 26- 35 ป มากท่ีสุด โดยอายุเฉล่ียของนักทองเที่ยวจากอินโดนีเซียมีคาสูงสุด คือ 36 ป ในขณะท่ีนักทองเท่ียวจากสปป. ลาวมีอายุเฉล่ียตํ่าที่สุดคือ 30 ป เมื่อพิจารณาสถานภาพการสมรสพบวา นักทอ งเที่ยวจากอนิ โดนีเซีย สหภาพเมียนมาร กมั พูชา และมาเลเซียมีนักทองเที่ยวท่ีสมรส/อยูรวมกันมากท่ีสุด ในขณะท่ีนักทองเท่ียวชาวลาว สิงคโปร และเวียดนาม มีสถานภาพโสดมากทีส่ ดุ สาํ หรับประเทศฟลิปปนสน้ัน สัดสวนนักทองเที่ยวที่สมรสตอนักทองเท่ียวที่โสดมีคาใกลเ คยี งกัน เม่อื จําแนกตามศาสนาพบวา นักทองเทย่ี วจากประเทศสหภาพเมียนมาร สปป. ลาว กัมพูชา และเวียดนาม สวนใหญนับถือศาสนาพุทธ นักทองเท่ียวชาวฟลิปปนสและสิงคโปรสวนใหญนับถือศาสนาคริสต แตนักทองเที่ยวชาวสิงคโปรบางสวนก็นับถือศาสนาพุทธ หรือ อิสลามดวย ในขณะท่ีนักทองเที่ยวชาวอินโดนีเซียสวนใหญนับถือศาสนาอิสลาม และนักทองเที่ยวชาวมาเลเซียมีจํานวนนักทองเที่ยวที่นับถือศาสนาพุทธมากกวามุสลิมเล็กนอย นอกจากนี้นักทองเที่ยวชาวสิงคโปรและเวียดนามบางสวนไมนับถือศาสนา เม่ือพจิ ารณาระดับการศกึ ษาพบวา นักทอ งเที่ยวทุกประเทศมีการศกึ ษาสว นใหญในระดับปริญญาตรี โดยนักทองเที่ยวชาวอินโดนีเซียและสิงคโปรมีนักทองเท่ียวที่มีการศึกษาสูงกวาปริญญาตรีมากกวากลุมประเทศอื่นๆ ขอมูลระดับการศึกษาสอดคลองกับอาชีพของชุดตัวอยาง คือนักทองเที่ยวชาวอินโดนีเซียและสิงคโปรจะประกอบอาชีพเปนผูเชี่ยวชาญ ผูจัดการ และผูบริหาร มากที่สุด เปนที่นาสนใจวานักทองเท่ียวชาวลาวกวารอยละ 20 เปนนักเรียนนักศึกษา ซ่ึงนักทองเท่ียวกลุมนี้เปนคนรุนใหมในประเทศ สปป. ลาวท่ีมักตองการเขามายังประเทศไทยเพื่อพักผอนหยอนใจ เชน การชมภาพยนตร หรือการซอ้ื สนิ คา ท่เี กี่ยวขอ งกับเทคโนโลยจี ากประเทศไทย เม่ือประเมินรายไดของนักทองเที่ยวแตละประเทศพบวานักทองเที่ยวชาวสิงคโปรมีรายไดสวนบุคคลมากท่ีสุดคือ 42,228 เหรียญสหรัฐฯ ตอป รองลงมาคือ มาเลเซีย และเวียดนาม คิดเปน19,359 เหรียญสหรัฐฯ และ 14,732 เหรียญสหรัฐฯ ตอป ตามลําดับ แตเม่ือพิจารณารายไดครัวเรือนของนักทองเที่ยวพบวา ลําดับเปลี่ยนแปลงไปเล็กนอย คือ ชาวสิงคโปรมีรายไดครัวเรือนมากที่สุดคือ72,331 เหรียญสหรัฐฯ ตอป รองลงมาคือ มาเลเซีย และอินโดนีเซีย คิดเปน 33,754 เหรียญสหรัฐฯ ตอปและ 24,563 เหรียญสหรฐั ฯ ตอป ตามลาํ ดบั 169

รายงานฉบบั สมบรู ณตารางที่ 6.7 ลกั ษณะเศรษฐกจิ และสังคมของนักทอ งเทย่ี วอาเซียนทีเ่ ปน ชุดตวั อยา ง จําแนกตามประเทศ ขอมลู สวนบุคคล กัมพชู า อนิ โดนีเซยี สปป. ลาว สหภาพเมยี นมาร มาเลเซีย ฟลิปปนส สงิ คโปร เวียดนาม หนว ย: รอยละ รวม1. เพศ 57.5 53.5 65.3 40.3 39.7 47.3 41.3 54.4 - หญงิ 42.5 46.5 34.7 59.7 60.3 52.7 58.7 45.6 53.2 - ชาย 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 46.8 รวม 100.0 18.1 20.5 36.4 6.7 21.9 12.4 17.5 19.12. อายุ (ป) 50.9 31.3 44.5 50.7 45.9 17.7 - นอยกวาหรอื เทา กบั 25 21.3 29.7 43.9 54.2 52.9 26.3 22.2 21.5 46.8 - 26 - 35 8.8 16.5 14.8 8.9 11.6 23.2 - 36 - 45 1.0 2.0 11.0 29.1 16.6 1.9 0.7 1.9 11.1 - 46 - 60 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 1.2 - มากกวา 60 33.5 35.8 8.1 10.1 7.8 35.7 33.3 34 100.0 รวม 34 อายเุ ฉลย่ี (ป) 42.9 35.8 0.6 0.0 0.8 49.6 58.0 52.0 53.4 61.8 47.3 40.8 46.3 50.83. สถานภาพสมรส 3.7 2.4 100.0 100.0 100.0 3.1 1.2 1.7 47.3 - โสด 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 1.9 - สมรส/ อยูร ว มกัน 30.2 34.7 32.4 100.0 - หยา / หมาย 89.0 14.6 3.6 30.0 72.3 รวม 10.0 21.5 59.5 41.3 47.0 94.0 49.9 13.6 52.8 0.5 62.0 39.9 58.5 51.7 2.4 10.6 1.4 27.14. ศาสนา 0.0 0.0 0.6 0.2 1.2 0.0 7.6 10.3 16.1 - พุทธ 0.5 2.0 100.0 100.0 100.0 0.0 2.0 2.4 2.4 - ครสิ ต 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 1.6 - มสุ ลิม 97.7 98.3 48.0 100.0 - ไมม ีศาสนา 1.7 1.7 9.3 - อื่นๆ 0.0 0.0 38.2 รวม 0.0 0.0 0.0 0.6 4.4 4.4 100.0 100.0 100.0 170

ความสามารถในการแขงขันดา นการทอ งเที่ยวและโอกาสทางการตลาด นักทอ งเทีย่ วกลุมอาเซยี นของประเทศไทยตารางที่ 6.7 (ตอ ) ขอ มลู สวนบคุ คล กัมพูชา อนิ โดนีเซีย สปป. ลาว สหภาพเมยี นมาร มาเลเซยี ฟล ิปปน ส สิงคโปร เวียดนาม หนวย: รอ ยละ รวม5. ระดบั การศกึ ษาสูงสุดท่สี ําเรจ็ 5.7 1.6 2.4 0.0 6.9 0.2 0.5 0.5 - ประถมศึกษาหรอื ตาํ่ กวา 35.0 8.4 24.1 3.5 14.4 1.4 8.6 12.7 2.2 - มธั ยมศึกษา 0.0 0.0 0.6 0.0 1.2 0.0 3.4 0.2 12.5 - ประกาศนยี บตั รวิชาชพี ชนั้ สูง 50.4 55.4 67.1 83.7 60.5 86.6 56.9 68.8 0.7 - ปรญิ ญาตรี 8.9 36.6 5.9 12.8 16.9 11.7 30.5 17.8 66.1 - ปรญิ ญาโท หรือสูงกวา 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 18.5 100.0 รวม 8.8 24.9 6.9 17.5 26.5 23.7 31.0 22.6 12.0 28.3 5.8 21.7 31.2 11.5 22.6 13.4 21.36. อาชพี หลัก 42.9 15.5 38.7 39.5 21.5 33.8 22.6 32.1 19.3 - ผเู ชย่ี วชาญ 10.3 0.9 1.7 0.5 0.7 1.9 0.3 2.0 30.1 - ผจู ัดการหรือผูบริหาร 3.9 0.7 0.6 0.7 1.2 0.0 1.0 1.2 2.3 - พนักงานบรษิ ทั เอกชน 5.2 9.9 8.1 3.2 7.4 7.4 6.1 4.6 1.2 - ผูใชแ รงงาน 4.4 6.1 9.8 4.2 2.7 4.1 3.4 5.1 6.4 - แรงงานเกษตร 7.8 9.4 20.2 5.7 5.0 11.5 8.9 9.3 4.6 - บุคลากรของรฐั และทหาร 1.5 1.8 0.6 0.3 1.2 2.2 1.2 2.9 8.9 - แมบา น/ พอบาน 2.7 1.6 2.9 4.9 1.5 2.9 2.5 5.6 1.5 - นกั เรียน นกั ศกึ ษา 0.5 0.5 2.9 0.3 1.0 0.5 0.3 0.5 3.1 - ผูเกษียณอายุ 0.0 0.5 1.7 1.5 0.0 0.5 0.3 0.7 0.6 - เจาของกิจการ 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 0.6 - รับจางอสิ ระ 100.0 - ไมมีงานทํา รวม 171

รายงานฉบับสมบรู ณตารางท่ี 6.7 (ตอ )รายการ กมั พชู า อนิ โดนีเซีย สปป. ลาว สหภาพเมยี นมาร มาเลเซยี ฟลปิ ปน ส สิงคโปร เวยี ดนาม หนวย: รอ ยละ รวม7. รายไดสว นตัวตอป (เหรียญสหรฐั ฯ) 27.8 6.7 6.0 29.7 21.5 43.5 6.0 32.6 25.1- ไมเ กิน 5,000 57.7 42.4 48.5 11.4 26.6 45.4 25.7 30.0 26.9 6.6 27.3 46.5 19.9 2.6 38.7 5.2 32.7- 5,001-10,000 17.6 1.2 18.2 37.3 30.6 0.7 17.4 1.6 10.2 0.0 3.6 1.7 18.2 1.0 5.7 0.3 3.6- 10,001-25,000 22.3 0.5 1.8 2.2 3.5 0.0 0.5 0.8 1.0 100.0 0.0 0.2 0.5 100.0 100.0 100.0 0.5- 25,001-50,000 2.2 13,168 0.6 0.5 0.7 12,716 42,228 14,732 100.0 16,978- 50,001-100,000 0.0 31.3 100.0 100.0 100.0 5.7 6.4 29.3 22.6 10,025 13,546 19,359 31.3 8.9 29.3 23.9- 100,001-200,000 0.2 41.2 59.8 36.0 35.2 28.0 2.1 2.4 25.8 4.3 37.4- มากกวา 200,000 0.0 1.6 0.5 20.4 1.3 6.5 รวม 0.7 0.2 2.0 0.5 3.5 100.0 0.5 0.0 0.5 0.0 0.6 คา เฉลยี่ (เหรยี ญสหรัฐฯ) 7,194 100.0 100.0 100.0 100.0 0.3 24,563 24,387 72,331 24,253 100.08. รายไดค รวั เรอื นตอ ป (เหรยี ญสหรัฐฯ) 30,190- ไมเกนิ 10,000 53.9 37.6 7.9 27.1 33.3 53.3 26.3- 10,001-20,000 21.6 23.6 35.6 37.4 3.6 2.2 6.4- 20,001-50,000 21.3 0.6 0.7 1.8 0.6 0.0 0.5- 50,001-100,000 2.5 0.6 0.2 0.5- 100,001-200,000 0.2 100.0 100.0 100.0 21,459 22,273 33,754- 200,001-400,000 0.5- มากกวา 400,000 0.0 รวม 100.0 คา เฉลยี่ (เหรยี ญสหรฐั ฯ) 15,278ท่ีมา: จากการสํารวจป พ.ศ. 2557 172

ความสามารถในการแขง ขันดานการทอ งเทยี่ วและโอกาสทางการตลาด นักทองเท่ยี วกลุมอาเซยี นของประเทศไทย ข. พฤติกรรมการทอ งเท่ียวโดยท่ัวไป นักทองเที่ยวชาวลาวและสิงคโปรมีการเดินทางเฉล่ียไปตางประเทศมากที่สุด คิดเปน 7.5 คร้ังตอปและ 4.2 ครั้งตอป ตามลําดับ นักทองเท่ียวชาวเวียดนามมีการเดินทางเฉลี่ยไปตางประเทศนอยท่ีสุดคิดเปน 2.8 คร้ังตอป เมื่อพิจารณาจํานวนคร้ังที่เดินทางไปยังกลุมประเทศอาเซียนพบวา นักทองเที่ยวชาวลาวเดินทางไปอาเซียนมากท่ีสุด คิดเปน 6.8 ครั้งตอป รองลงมาเปนชาวสิงคโปรและมาเลเซียเทากันคือ 3.0 คร้ังตอป จะเห็นไดวาการเดินทางไปตางประเทศของนักทองเที่ยวอาเซียนสวนใหญคือการเดินทางภายในกลุมประเทศอาเซียนดวยกันเอง อยางเชน นักทองเท่ียวชาวลาวที่สามารถขามชายแดนมายังประเทศไทยไดโดยงายจึงทําใหจํานวนคร้ังที่เดินทางไปตางประเทศและกลุมประเทศอาเซียน ซึ่งนาจะหมายถึงประเทศไทย มีความถี่สูง หากเปรียบเทียบการเดินทางภายในประเทศพบวาจํานวนคร้งั ท่ีนกั ทองเทย่ี วเดินทางภายในประเทศกจ็ ะใกลเ คียงกับการเดนิ ทางไปตางประเทศ เม่ือสอบถามถงึ ประสบการณการเดินทางมายังประเทศไทย พบวา นักทองเท่ียวจากกลุมประเทศที่มีพรมแดนติดตอกับประเทศไทยตางเคยเดินทางมายังประเทศไทย เชน นักทองเท่ียวชาวกัมพูชา ชาวลาว และชาวเมียนมาร ท่ีมีสัดสวนของนักทองเที่ยวเดินทางมายังประเทศไทยสูงเกินกวารอยละ 90 โดยนักทองเที่ยวที่เคยเดินทางมายังประเทศไทยบางสวนที่ไดเดินทางมายังประเทศไทยในปท่ีผานมานักทองเที่ยวชาวลาว เดินทางมาบอยครั้งท่ีสุด คิดเปน 7.1 คร้ังตอป และนักทองเท่ียวชาวอินโดนีเซียและชาวฟลิปปนสเดินทางมานอยครั้งท่ีสุด ท้ังนี้ก็นาจะมีสาเหตุมาจากระยะทางจากทั้งสองประเทศมายังประเทศไทยมากกวา ประเทศอื่นๆ ทาํ ใหต นทนุ การเดินทางมายังประเทศไทยยอมมีสงู กวา เม่ือสอบถามจํานวนคร้ังที่นักทองเท่ียวแตละประเทศวางแผนที่จะเดินทางมายังประเทศไทยอีกในปน้ีพบวา จํานวนคร้ังไมแตกตางไปจากประวัติการเดินทางมายังประเทศไทยในปที่ผานมา โดยนักทองเที่ยวชาวลาวมีการวางแผนท่ีจะเดินทางมายังประเทศไทยมากที่สุด คือ จะเดินทางมาอีก 6 ครั้ง ในขณะท่ีนักทอ งเทีย่ วจากสหภาพเมียนมารมกี ารวางแผนเดินทางมายงั ประเทศไทยนอยท่ีสุด คือ จะเดินทางมาอีก1.2 คร้ัง 173

รายงานฉบับสมบูรณตารางท่ี 6.8 พฤตกิ รรมการทองเท่ยี วโดยทั่วไปของนักทองเทย่ี วอาเซยี นทเ่ี ปนชุดตวั อยา งจาํ แนกตามตามประเทศ รายการ กัมพชู า อินโดนีเซยี สปป. ลาว สหภาพเมียนมาร มาเลเซยี ฟลปิ ปนส สิงคโปร เวียดนาม หนว ย: รอ ยละ รวมขอ มลู ดานการทองเที่ยว 3.4 7.5 3.2 3.5 3.2 4.2 2.8 2.4 6.8 2.7 3.0 2.3 3.0 2.0 3.61. จาํ นวนการทองเท่ยี วตา งประเทศตอป (ครงั้ ) 3.0 7.9 3.3 3.3 3.2 3.0 3.4 34.5 2.3 7.4 39.5 13.4 26.0 27.3 2.8คาเฉลย่ี (ครัง้ ) 3.6 65.5 97.7 92.6 60.5 86.6 74.0 72.7 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 3.52. จํานวนการทอ งเที่ยวในภูมภิ าคอาเซียนตอป (ครงั้ ) 1.6 7.1 1.8 2.6 1.6 2.1 1.8 1.8 6 1.2 2 1.3 2 1.7 21.0คา เฉลย่ี (ครงั้ ) 2.6 79.0 100.03. จํานวนการทอ งเทย่ี วในประเทศตอป (ครัง้ ) 2.3 คาเฉลยี่ (ครั้ง) 3.4 2.14. สัดสวนที่เคยเดินทางมาประเทศไทย- ไมเ คย 5.9- เคย 94.1 100.0 รวม5. คา เฉลยี่ การทอ งเท่ียวประเทศไทย 2.2 ปทผ่ี า นมา (คร้ัง)6. คาเฉลย่ี การวางแผนทองเท่ยี วใน 2.4 ประเทศไทยในอนาคต (ครงั้ )ท่ีมา: จากการสาํ รวจป พ.ศ. 2557 174

ความสามารถในการแขง ขนั ดา นการทอ งเทย่ี วและโอกาสทางการตลาด นกั ทอ งเที่ยวกลุมอาเซียนของประเทศไทย ค. พฤติกรรมการทองเที่ยวในครัง้ น้ี สาํ หรบั การเดินทางทองเทย่ี วในครัง้ นพี้ บวา แหลงขอมูลที่ใชต ัดสินใจหลักสาํ หรับนักทองเทีย่ วแตละประเทศแตกตางกัน สําหรับนักทองเที่ยวชาวกัมพูชาและลาวนั้น ไดทราบขอมูลเกี่ยวกับประเทศไทยอยูแลวมากที่สุด คิดเปนรอยละ 50 และรอยละ 41 ตามลําดับ ในขณะที่นักทองเที่ยวชาวเมียนมารไดรับขอมูลจากญาติมากที่สุด คิดเปนรอยละ 51.6 สําหรับนักทองเที่ยวประเทศอ่ืนๆ นั้นไดรับขอมูลจากเพื่อนมากที่สุด นอกจากนี้ยังมีนักทองเท่ียวจากบางประเทศท่ีไดรับขอมูลจากโปสเตอร/แผนพับ/โทรทัศนมากกวากลุมอื่นๆ คือ นักทองเท่ียวชาวกัมพูชา (รอยละ 27.6) นักทองเที่ยวชาวฟลิปปนส (รอยละ 35.6)และชาวลาว (รอยละ 24.3) นักทองเท่ียวท่ีไดรับขอมูลจากโปรแกรมประยุกตบนสื่อสังคมออนไลนกวา1 ใน 5 ของชุดตัวอยางท้ังหมด คือ ชาวอินโดนีเซีย (รอยละ 31.2) ชาวฟลิปปนส (รอยละ 21.7)ชาวสิงคโปร (30.7) และชาวเวียดนาม (รอยละ 23) จะเห็นไดวานักทองเที่ยวท่ีอยูในประเทศที่การติดตอส่ือสารพัฒนาไปมากจะไดรับขอมูลผานการติดตอทางอินเตอรเน็ต แตในบางประเทศที่การติดตอส่ือสารยังพัฒนาไมมากนักยังตองอาศัยสื่อดั้งเดิม เชน โปสเตอร/ แผนพับ หรือโทรทัศนในการใหขอมูลเก่ียวกับประเทศไทย นอกจากนี้หากพิจารณาแหลงขอมูลในเว็บไซตของการทองเท่ียวแหงประเทศไทยพบวา สัดสวนของนักทองเที่ยวหลายประเทศที่ใชบริการเว็บไซตนี้คอนขางนอย ยกเวนนักทองเที่ยวจากประเทศสงิ คโปรท ม่ี สี ัดสวนการใชบริการของการทองเทยี่ วแหง ประเทศไทยสงู ถึงรอ ยละ 25.1 สําหรับนักทองเท่ียวที่เดินทางมาทางอากาศมีสัดสวนการใชบริการสายการบินตนทุนต่ํากับสายการบินปกติแตกตางกันในแตละประเทศ ผลการศึกษาพบวานักทองเท่ียวชาวกัมพูชา ชาวลาว เมียนมารและฟลิปปนส ใชบริการสายการบินปกติเปนสวนใหญ ท้ังนี้อาจจะเปนเพราะสายการบินตนทุนต่ําที่ใหบริการในประเทศดังกลาวมีนอย แตสําหรับนักทองเที่ยวชาวอินโดนีเซีย และมาเลเซียนั้นสวนใหญเดินทางโดยใชบ ริการสายการบินตน ทุนตา่ํ ทัง้ นี้ อาจจะเน่ืองมาจากมีสายการบินตนทุนตํ่าของอินโดนีเซียนั่นคือ สายการบินไลออนแอร และสายการบินตนทุนต่ําของมาเลเซีย นั่นคือ สายการบินแอรเอเชียใหบริการในประเทศไทย นอกจากนี้นักทองเที่ยวชาวสิงคโปรและเวียดนามก็มีสัดสวนการใชบริการสายการบินตนทุนตาํ่ และสายการบินปกติในสดั สว นใกลเคียงกัน เม่ือพิจารณาจํานวนวันพักพบวา นักทองเท่ียวชาวเวียดนามมีจํานวนวันพักสูงสุดคือ 4.8 วันรองลงมาคอื นักทอ งเทีย่ วชาวสงิ คโปร อินโดนีเซยี และฟล ปิ ปนส ทม่ี จี าํ นวนวนั พกั เทา กบั 4.5 วัน 4.3 วันและ 4.1 วัน ตามลําดับ นักทองเที่ยวท่ีมีวันพักนอยท่ีสุดคือนักทองเท่ียวชาวลาว ทั้งน้ีนาจะเปนเพราะวานักทองเท่ียวชาวลาวมีความถี่ในการเดินทางมายังประเทศไทยกวากลุมอ่ืนๆ จึงมีจํานวนวันพักไมยาวมากนัก นักทองเที่ยวทุกประเทศ สวนใหญเดินทางมายังประเทศไทยเพียงอยางเดียว แตกลุมประเทศที่มีการเดนิ ทางไปประเทศอ่ืนๆ ในคร้ังเดียวกนั คือนกั ทอ งเที่ยวชาวอินโดนีเซียและนักทองเท่ียวชาวมาเลเซียแตก็มีสัดสวนประมาณรอยละ 10 ของชุดตัวอยางท้ังหมดของแตละประเทศ แสดงใหเห็นวาสําหรับนักทองเที่ยวอาเซียนโดยท่ัวไปแลวการเดินทางมายังประเทศไทยของไมไดมีลักษณะเปนสินคาประกอบกัน(complementary) กับการทอ งเทยี่ วในประเทศอน่ื ๆ 175

รายงานฉบับสมบรู ณ เม่ือพิจารณาวัตถุประสงคหลักของการทองเท่ียว พบวา นักทองเท่ียวจากทุกประเทศเดินทางมายังประเทศไทยเพ่ือพักผอนหยอนใจ โดยเฉพาะชาวอินโดนเี ซีย มาเลเซยี และสิงคโปร นอกจากนกี้ ็เปนการมาเยี่ยมเพ่ือน/ ญาติ นักทองเที่ยวที่เดินทางมาจากสิงคโปรมีสัดสวนของการมาเพื่อดื่มนํ้าผ้ึงพระจันทรมากที่สุดเม่ือเปรยี บเทยี บกบั ประเทศอนื่ ๆ คิดเปน รอ ยละ 6.6 นักทองเท่ียวชาวกัมพูชา ชาวลาวชาวเมียนมาร และชาวฟลิปปนสนั้น ไดเดินทางมาดวยวัตถุประสงคเพ่ือตรวจสุขภาพ/ ผาตัด ทั้งน้ีเนอื่ งมาจากเทคโนโลยีและการใหบรกิ ารทางการแพทยของไทยมีความทันสมัย และสะดวกสบายมากกวาบริการภายในประเทศของนกั ทองเท่ียวในกลุมดังกลาว เมื่อใหป ระเมินประเภทของการเดินทางในครง้ั นี้ นักทอ งเทีย่ วทกุ ประเทศ สวนใหญเ ห็นวาเปนการเดินทางแบบปกติ แตมีนักทองเที่ยวชาวอินโดนีเซียและชาวมาเลเซียเกือบรอยละ 10 ที่เห็นวาการเดินทางครั้งนี้เปนการเดินทางแบบสะพายเป และนักทองเท่ียวชาวอินโดนีเซีย มาเลเซีย ฟลิปปนส สิงคโปร และเวียดนาม รอ ยละ 15 ถึงรอยละ 25 เหน็ วาการทองเท่ียวในคร้งั นีเ้ ปนการทองเที่ยวแบบประหยัด นักทองเท่ียวทุกประเทศมักเดินทางมายังประเทศไทยพรอมผูรวมเดินทาง โดยมีเพื่อนเปนผูรวมเดินทางมากทีส่ ุด ยกเวนประเทศอนิ โดนีเซยี ท่ีผูรวมเดินทางจะเปนญาติ และประเทศเวียดนาม ท่ีสัดสวนของเพ่ือนและญาติท่ีรวมเดินทางใกลเคียงกัน ในกรณีที่มากับญาติ พบวาชาวกัมพูชา อินโดนีเซียมาเลเซียและเวียดนาม จะพาเด็กท่ีมีอายุตํ่ากวา 15 ป รวมเดินทางมาดวยถึงรอยละ 40 ของผูท่ีเดินทางมากับญาติทั้งหมด นักทองเท่ียวจากเมียนมารมีสัดสวนการเดินทางพรอมเด็กนอยที่สุด คิดเปน รอยละ 25.9ของชุดตัวอยางท่ีมากับญาติทั้งหมด นักทองเที่ยวจากอินโดนีเซียมีขนาดของกลุมการเดินทางมากที่สุดคือ 5.3 คน รองลงมาคือ มาเลเซีย และเวียดนาม ท่ีขนาดของกลุมเดินทางเทากับ 4.7 คน และ 4.1 คนตามลําดับ สําหรับการเดินทางทองเท่ียวในประเทศไทยนั้น ชุดตัวอยางแตละประเทศโดยเฉลี่ยจะมีจํานวนจุดหมายปลายทางไมเกิน 2 แหง โดยแหลงทองเท่ียวในประเทศไทยอันดับหนึ่ง สําหรับนักทองเท่ียวอาเซียนจากทุกประเทศคือ กรุงเทพมหานคร ยกเวนนักทองเที่ยวชาวมาเลเซียท่ีมี ภูเก็ต เปนแหลงทองเที่ยวที่เดินทางไปมากที่สุดเปนอันดับแรก รองจากกรุงเทพมหานคร นักทองเที่ยวจากทุกประเทศยกเวน มาเลเซียและสิงคโปร เดินทางไปจังหวัดชลบุรี สวนอันดับสามของแตละประเทศก็แตกตางกันเล็กนอย แตก็เปนจังหวัดที่มีแหลงทองเที่ยวทางทะเล เชน ภูเก็ต ประจวบคีรีขันธ สงขลา ชุดตัวอยางนักทองเท่ียวชาวลาวเลือกหนองคาย เปนแหลงทองเที่ยวหลักและแหลงทองเที่ยวที่ดึงดูดใจ เน่ืองจากนกั ทองเทย่ี วชาวลาวท่ีเดนิ ทางมาทางบกผานดานตรวจคนเขาเมืองที่จังหวัดหนองคาย มักนิยมเดินทางมาวันหยุดเพื่อพักผอนหยอนใจและซ้ือของใชในตัวเมือง รายละเอียดเก่ียวกับการทองเท่ียวของนักทองเท่ียวชาวลาวน้นั อธิบายเพิ่มเตมิ ในบทท่ี 7 สําหรับพาหนะท่ีใชเดินทางระหวางทองเท่ียวในประเทศไทย นักทองเที่ยวทุกประเทศนิยมการเดินทางโดยรถยนตมากที่สุด รองลงมาเปนอันดับสอง นักทองเท่ียวชาวอินโดนีเซีย ชาวเมียนมาร ชาวฟลิปปนส ชาวสิงคโปรและชาวเวียดนาม เดินทางโดยใชเคร่ืองบิน แตนักทองเท่ียวชาวกัมพูชา ลาวและมาเลเซียนิยมใชบรกิ ารรถสาธารณะ นักทอ งเที่ยวชาวสงิ คโปรย ังใชบรกิ ารเรือในการเดนิ ทางระหวางแหลงทองเที่ยว นาจะเปน เพราะนกั ทองเท่ยี วชาวสิงคโปรเดินทางมาแหลง ทอ งเทีย่ วทางทะเลเปนสว นใหญ 176

ความสามารถในการแขงขันดานการทอ งเทยี่ วและโอกาสทางการตลาด นักทอ งเทย่ี วกลุมอาเซยี นของประเทศไทย สาํ หรับนกั ทอ งเท่ยี วอาเซียน พบวา แหลงทองเที่ยวหลักในการเดินทางคร้ังนี้ และแหลงทองเท่ียวที่ดึงดูดใจคือแหลงทองเที่ยวเดียวกัน น่ันคือนักทองเท่ียวตั้งใจเดินทางมายังแหลงทองเท่ียว แลวไมรูสึกผิดหวังกับแหลงทองเที่ยวท่ีต้ังใจเดินทางเปนหลัก ยกเวนนักทองเท่ียวกลุมชาวมาเลเซียท่ีแหลงทองเที่ยวหลักคือกรุงเทพมหานคร แตแหลงทองเท่ียวท่ีดึงดูดใจคือจังหวัดภูเก็ต เม่ือศึกษาเฉพาะนักทองเที่ยวที่เดนิ ทางมาทางบกพบวา นกั ทอ งเทย่ี วชาวมาเลเซียรอ ยละ 45 เดินทางมาทองเท่ียวจังหวัดสงขลา รองลงมาเดินทางไปยังภูเก็ต และกรุงเทพมหานคร คิดเปนรอยละ 22 และ 17 ตามลําดับ นอกจากน้ียกพบวานักทองเที่ยวชาวมาเลเซียที่เดินทางมาทางบกเดินทางไกลถึงเชียงใหมและเชียงราย คิดเปนรอยละ 15 และ13 ตามลําดับ สําหรับนักทองเท่ียงมาชาวลาวท่ีเดินทางมาทางบกน้ัน เกือบท้ังหมดเดินทางไปยังหนองคายรองลงมาคือการเดินทางไปยังกรุงเทพมหานคร และอุดรธานี คิดเปนรอยละ 21 และรอยละ 10 ตามลําดับในขณะท่ีนักทองเท่ียวชาวกัมพูชาที่เดินทางมาทางบกประมาณรอยละ 48 เดินทางไปกรุงเทพมหานคร ซึ่งคิดเปนสัดสวนมากที่สุดเมื่อเปรียบเทียบกับนักทองเท่ียวชาวมาเลเซียและชาวลาว ท้ังนี้เพราะระยะทางจากดานชายแดนไปยังกรุงเทพมหานครมีระยะทางส้ันที่สุด รองลงมานักทองเท่ียวชาวกัมพูชาเดินทางไปยังชลบุรี และประจวบครี ีขนั ธคดิ เปนรอ ยละ 24 และรอ ยละ 5 ตามลําดบั (ดรู ายละเอียดในภาคผนวกตาราง) กิจกรรมที่นักทอ งเท่ียวอาเซยี นในประเทศไทยในครง้ั นี้ ทม่ี ีสัดสวนมากท่ีสุดเปนอันดับแรกคือการจับจายซื้อของ ยกเวนชาวมาเลเซียท่ีชอบกิจกรรมชมทิวทัศน/ชมเมือง ในขณะท่ีชาวฟลิปปนสและชาวเมียนมารชอบกิจกรรมเกี่ยวกับแสงแดด/ ทะเล/ ชายหาด กิจกรรมที่สําคัญอีกอยางหน่ึงคือ การทําสปา/นวด และบันเทิงราตรี ผลการศึกษาพบวา นักทองเท่ียวชาวสิงคโปร อินโดนีเซีย และมาเลเซีย นิยมการทําสปา/ นวดไมต่ํากวารอยละ 30 และนักทองเที่ยวชาวสิงคโปร และมาเลเซียก็นิยมกิจกรรมเกี่ยวกับบนั เทิงราตรไี มน อ ยกวารอ ยละ 30 เชน กนั อยางไรก็ตาม นักทองเที่ยวบางสวนไดประสบปญหาในการเดินทางทองเท่ียวในประเทศไทยโดยมีรายละเอียดแตละประเทศดังน้ี นักทองเท่ียวชาวกัมพูชาประสบปญหาเกี่ยวกับสัมภาระสูญหายหรือถกู สับเปลยี่ นมากทีส่ ุด รองลงมาคือการเกิดอุบัติเหตุทางจราจร นักทองเท่ียวชาวอินโดนีเซียพบวาถูกโกงมากท่ีสุด รองลงมาเปนปญหาเก่ียวกับสัมภาระสูญหาย/ สับเปล่ียน สําหรับนักทองเท่ียวชาวลาวน้ันไมคอยพบปญหา โดยปญหาที่พบมากที่สุดคือความรุนแรงและอุบัติเหตุเกี่ยวกับการจราจร รองลงมาเปนการถูกโกง สําหรับนักทองเท่ียวจากประเทศสหภาพเมียนมารประสบปญหาเกี่ยวกับอุบัติเหตุทางการจราจรมากทส่ี ุด รองลงมาคอื ความรนุ แรง นักทอ งเทยี่ วชาวมาเลเซียเผชิญปญ หาการถูกโกง รองลงมาคือปญหาเกี่ยวกับสัมภาระ สําหรับนักทองเท่ียวจากฟลิปปนสเผชิญกับปญหาความรุนแรงมากที่สุดรองลงมาคืออบุ ตั เิ หตุทางจราจร คลา ยคลึงกับนกั ทอ งเทีย่ วชาวสงิ คโปร จะเหน็ ไดวา เกอื บทุกประเทศจะไมสบายใจกับปญหาความรุนแรงซึ่งอาจจะสืบเนื่องมาจากการรัฐประหารในชวงเก็บขอมูล ยกเวนนักทองเที่ยวจากประเทศกลุมสุดทายคือเวียดนาม ที่ไมไดรายงานปญหาความรุนแรง และความไมสงบทางการเมืองเปนจํานวนมาก แตกลับพบปญหาเก่ียวกับการทองเสีย/ อาหารเปนพิษ และการถูกโกงมากกวา 177

รายงานฉบบั สมบูรณตารางท่ี 6.9 พฤตกิ รรมการทอ งเท่ยี วในครงั้ นข้ี องนักทอ งเท่ียวอาเซยี นท่ีเปน ชุดตวั อยางจําแนกตามตามประเทศรายการ กัมพชู า อินโดนเี ซยี สปป. ลาว สหภาพเมียนมาร มาเลเซีย ฟลปิ ปนส สงิ คโปร เวียดนาม หนวย: รอยละ รวมก. แหลง ขอมลู เพื่อการตดั สินใจ* 32.5 (2) 42.5 (1) 15.3- บรษิ ัทนาํ เทยี่ ว 5.1 22.3 2.3 20.9 27.9 (2) 4.1 6.1 14.4 43.8 (1)- เพอ่ื น 40.8 (2) 11.7 33.5 (2) 47.7 (2) 58.8 (1) 37.0 (1) 48.4 (1) 36.4 (1) 28.0 (2)- ญาติ 25.4 21.5 27.2 (3) 51.6 (1) 19.6 26.7 27.0 24.4 (3) 11.8- หนังสือนําเทีย่ ว 6.6 12.0 1.2 8.6 9.6 23.4 12.0 14.6 18.5- นิตยสารทองเที่ยว 14.9 10.8 12.1 17.2 10.5 28.2 17.9 21.5- เวบ็ ไซตของการทองเท่ียวแหง 20.6 9.8 5.1 31.2 (3) 1.7 5.4 12.3 6.2 25.1 6.0 ประเทศไทย 16.8 19.2- เวบ็ ไซตอ นื่ ๆ 12.0 13.3 23.8 (3) 15.2 32.7 (3) 27.3 (3) 15.8 18.4- โปสเตอร/ แผน พับ/โทรทัศน 27.6 (3) 0.7 24.3 10.1 7.8 35.6 (2) 11.1 12.4- โปรแกรมประยุกตบนส่อื สังคม 99.3 20.7 8.1 100.0 13.3 15.0 17.2 21.7 30.7 (2) 23.0 ออนไลน 24.2 (3)- ทราบขอมลู เก่ยี วกับเมืองไทยแลว 50.0 (1) 76.6 41 (1) 5.4 21.1 (3) 21.5 24.1 28.8 (2) 23.4 16.7ข. ขอ มูลดานการเดนิ ทางระหวา งประเทศ 100.0 83.3 100.0(1) ประเภทของการเดินทางขาเขา 48.2 47.4 2.2 50.7 0.0 0.5 3.8 - ทางบก 51.8 52.6 97.8 49.3 100.0 99.5 96.2 37.2 - ทางอากาศ 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 62.8 รวม 100.0 1.1 0.5 84.1 1.0 56.3 52.0(2) ประเภทของสายการบินทเี่ ลอื กใชบริการ 98.9 99.5 15.9 99.0 43.7 48.0- สายการบนิ ตน ทนุ ตาํ่ 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 0.5- สายการบินปกติ 99.5รวม 100.0 178