หนังสือสวดมนต์ (บาลี)

หนังสอื สวดมนต์ วดั ปทุมวนาราม ราชวรวหิ าร

ทำวัตรเช้า-เย็น ทำวตั รเชา้ นมัสการ (ประธานกล่าวนำ) อรหํ สมฺมาสมฺพุทโฺ ธ ภควา, พทุ ฺธํ ภควนตฺ ํ อภิวาเทมิ. (กราบ) สฺวากขฺ าโต ภควตา ธมโฺ ม, ธมฺมํ นมสฺสามิ. (กราบ) สุปฏปิ นโฺ น ภควโต สาวกสงฺโฆ, สงฺฆํ นมามิ. (กราบ) (ประธานกล่าวผ้เู ดียว) ยมมฺห โข มยํ ภควนฺตํ สรณํ คตา, อุทฺทิสฺส ปพฺพชิตา โย โน ภควา สตฺถา, ยสฺส จ มยํ ภควโต ธมฺมํ โรเจม, อิเมหิ สกฺกาเรหิ ตํ ภควนตฺ ํ สสทฺธมฺมํ สสาวกสงฺฆํ อภปิ ูชยาม. ปพุ พฺ ภาคนมกาโร [ (นำ) หนฺททานิ มยนฺตํ ภควนฺตํ วาจาย อภิถุตุํ ปุพฺพภาค- นมการํ กโรม เส ] นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมมฺ าสมพฺ ทุ ธฺ สสฺ . (๓ หน) ๑

พุทธฺ าภถิ ตุ ิ [ (นำ) หนทฺ มยํ พทุ ธฺ าภิถตุ ึ กโรม เส ] โย โส ตถาคโต อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ, วิชฺชาจรณสมฺปนฺโน สุคโต โลกวิทู, อนุตตฺ โร ปุรสิ ทมฺมสารถิ สตฺถา เทวมนสุ ฺสานํ พุทโฺ ธ ภควา, โย อิมํ โลกํ สเทวกํ สมารกํ สพรฺ หฺมกํ, สสฺสมณพฺราหฺมณึ ปชํ สเทวมนุสฺสํ สยํ อภิญฺ า สจฺฉิกตฺวา ปเวเทสิ, โย ธมฺมํ เทเสสิ อาทิกลฺยาณํ มชฺเฌกลฺยาณํ ปริโยสานกลฺยาณํ, สาตฺถํ สพฺยญฺชนํ เกวลปริปุณฺณํ ปรสิ ุทฺธํ พรฺ หฺมจริยํ ปกาเสส,ิ ตมหํ ภควนฺตํ อภิปูชยามิ ตมหํ ภควนตฺ ํ สริ สา นมาม.ิ (กราบ) ธมฺมาภถิ ตุ ิ [ (นำ) หนทฺ มยํ ธมมฺ าภิถุตึ กโรม เส ] โย โส สฺวากฺขาโต ภควตา ธมฺโม, สนฺทิฏฺ โก อกาลิโก เอหิปสฺสิโก, โอปนยิโก ปจฺจตฺตํ เวทิตพฺโพ วญฺญูหิ, ตมหํ ธมฺมํ อภปิ ชู ยามิ ตมหํ ธมมฺ ํ สิรสา นมามิ. (กราบ) ๒

สงฆฺ าภถิ ุติ [ (นำ) หนฺท มยํ สงฺฆาภถิ ตุ ึ กโรม เส ] โย โส สุปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสงฺโฆ, อุชุปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสงฺโฆ, ายปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสงฺโฆ, สามีจิปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสงฺโฆ, ยทิทํ จตฺตาริ ปุริสยุคานิ อฏฺ ปุริสปุคฺคลา, เอส ภควโต สาวกสงฺโฆ, อาหุเนยฺโย ปาหุเนยฺโย ทกฺขิเณยฺโย อญฺชลิกรณีโย, อนุตฺตรํ ปญุ ฺ กฺเขตตฺ ํ โลกสฺส, ตมหํ สงฆฺ ํ อภปิ ูชยามิ ตมหํ สงฆฺ ํ สริ สา นมามิ. (กราบ) รตนตตฺ ยปปฺ ณามคาถา [ (นำ) หนฺท มยํ รตนตตฺ ยปปฺ ณามคาถาโย เจว สํเวควตฺถปุ รทิ ีปก- ปา ญฺจ ภณาม เส ] พุทโฺ ธ สุสทุ ฺโธ กรณุ ามหณฺณโว, โยจจฺ นฺตสุทธฺ พฺพร าณโลจโน, โลกสสฺ ปาปปู กิเลสฆาตโก, วนทฺ ามิ พทุ ธฺ ํ อหมาทเรน ต.ํ ธมฺโม ปทีโป วิย ตสสฺ สตถฺ โุ น, โย มคฺคปากามตเภทภนิ ฺนโก, โลกุตตฺ โร โย จ ตทตถฺ ทปี โน, วนทฺ ามิ ธมมฺ ํ อหมาทเรน ต.ํ ๓

สงโฺ ฆ สเุ ขตตฺ าภฺยติเขตตฺ สญฺ ิโต, โย ทิฏฺ สนโฺ ต สุคตานโุ พธโก, โลลปปฺ หโี น อริโย สเุ มธโส, วนทฺ ามิ สงฆฺ ํ อหมาทเรน ต.ํ อจิ เฺ จวเมกนตฺ ภิปูชเนยฺยกํ, วตถฺ ุตฺตยํ วนทฺ ยตาภิสงฺขตํ, ปุญฺ ํ มยา ยํ มม สพฺพปุ ททฺ วา, มา โหนฺตุ เว ตสฺส ปภาวสิทธฺ ยิ า. สํเวคปริทีปกปาโ อิธ ตถาคโต โลเก อุปฺปนฺโน อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ, ธมฺโม จ เทสิโต นิยฺยานิโก อุปสมิโก ปรินิพฺพานิโก สมฺโพธคามี สุคตปฺปเวทิโต, มยนฺตํ ธมฺมํ สุตฺวา เอวํ ชานาม, ชาติปิ ทุกฺขา ชราปิ ทุกฺขา มรณมฺปิ ทุกฺขํ, โสกปริเทวทุกฺขโทมนสฺสุปายาสาปิ ทุกฺขา, อปฺปิเยหิ สมฺปโยโค ทุกฺโข, ปิเยหิ วิปฺปโยโค ทุกฺโข, ยมฺปิจฺฉํ น ลภติ ตมฺปิ ทุกฺขํ, สงฺขิตฺเตน ปญฺจุปาทานกฺขนฺธา ทุกฺขา, เสยฺยถีทํ, รูปูปา- ทานกฺขนฺโธ, เวทนูปาทานกฺขนฺโธ, สญฺญูปาทานกฺขนฺโธ, สงฺขารูปา- ทานกฺขนฺโธ, วิญฺ าณูปาทานกฺขนฺโธ, เยสํ ปริญฺ าย, ธรมาโน โส ภควา, เอวํ พหุลํ สาวเก วิเนติ, เอวํ ภาคา จ ปนสฺส ภควโต สาวเกสุ อนุสาสนี, พหุลา ปวตฺตติ, รูปํ อนิจฺจํ, เวทนา อนิจฺจา, ๔

สญฺ า อนิจฺจา, สงฺขารา อนิจฺจา, วิญฺ าณํ อนิจฺจํ, รูปํ อนตฺตา, เวทนา อนตฺตา, สญฺ า อนตฺตา, สงฺขารา อนตฺตา, วิญฺ าณํ อนตฺตา, สพฺเพ สงฺขารา อนิจฺจา, สพฺเพ ธมฺมา อนตฺตาติ, เต มยํ, โอติณฺณามฺหชาติยา ชรามรเณน, โสเกหิ ปริเทเวหิ ทุกฺเขหิ โทมนสฺเสหิ อุปายาเสหิ, ทุกฺโขติณฺณา ทุกฺขปเรตา, อปฺเปวนามิมสฺส เกวลสฺส ทุกขฺ กฺขนฺธสสฺ อนตฺ กิริยา ปญฺ าเยถาต.ิ (บรรพชิตว่า) จิรปรินิพฺพุตมฺปิ ตํ ภควนฺตํ อุทฺทิสฺส อรหนฺตํ สมฺมาสมฺพุทฺธํ, สทฺธา อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิตา, ตสฺมึ ภควติ พฺรหฺมจริยํ จราม, ภิกฺขูนํ สิกฺขาสาชีวสมาปนฺนา, ตํ โน พฺรหฺมจริยํ, อมิ สสฺ เกวลสสฺ ทุกฺขกฺขนธฺ สสฺ อนฺตกริ ิยาย สํวตฺตตุ. (สำหรับคฤหัสถ์ว่า) จิรปรินิพฺพุตมฺปิ ตํ ภควนฺตํ สรณํ คตา, ธมฺมญฺจ ภิกฺขุสงฺฆญฺจ, ตสฺส ภควโต สาสนํ, ยถาสติ ยถาพลํ มนสิกโรม, อนุปฏิปชฺชาม, สา สา โน ปฏิปตฺติ, อิมสฺส เกวลสฺส ทุกขฺ กฺขนธฺ สสฺ อนตฺ กิรยิ าย สวํ ตตฺ ต.ุ  สำหรบั สามเณรสวดแทนตรงขีดเสน้ ใต้ว่า สามเณรานํ สกิ ขฺ าสาชวี สมาปนนฺ า. ๕

ปกขฺ คณนาวิธานคาถา [ (นำ) หนฺท มยํ ปกขฺ คณนาวิธานคาถาโย ภณาม เส ] อิทานิ สตตฺ มภี ูเต มหนฺเตเยว สมพฺ ยเุ ห, ป มสเฺ สว พฺยหุ สฺส ทตุ ิเย สมเุ ห อย.ํ ปจฉฺ มิ สฺเสว วคฺคสสฺ ปกฺเข จตตุ ถฺ สญฺหิเต, ปวตตฺ ติ ปจจฺ ปุ ปฺ นโฺ น กาโล กลฺยปู ลกฺขิโต, อิจจฺ ายํ ปกขฺ คณนา เวทิตพฺพา ว กาลโต. อโห อนิจจฺ า สงขฺ ารา เต กาลกิ า อสณฺ ิตา, สกาลา กาลกิ า สพเฺ พ หุตวฺ า หุตวฺ า น โหนตฺ ิ เต. ตํ กุเตตฺถ ลพฺภา โลเก ยทปุ ฺปนฺนํ น นสสฺ ติ, เอวมฺภูเตสุเปฺยเตสุ สาธุ ตตถฺ าชฌฺ ุเปกฺขนา. อปิ เตสํ นิโรธาย ปฏิปตยฺ าติสาธกุ า, สพฺพํ สมปฺ าทนียญฺหิ อปฺปมาเทน สพพฺ ทา. ที่ขดี เส้นใต้ให้เปล่ียนตามเวลาท่สี วดในปจั จบุ นั . (ตวั อยา่ งของวนั ท่ี ๑-๓ มกราคม ๒๕๔๖)  พระราชนพิ นธ์ของพระบาทสมเด็จพระจอมเกลา้ เจา้ อยหู่ วั . ๖

ตงขฺ ณกิ ปจฺจเวกขฺ ณปาโ [ (นำ) หนฺท มยํ ตงคฺ ณิกปจจฺ เวกฺขณปา ํ ภณาม เส ] ปฏิสงขฺ า โยนิโส จีวรํ ปฏิเสวามิ, ยาวเทว สีตสฺส ปฏิฆาตาย, อุณฺหสฺส ปฏิฆาตาย, ฑํสมกสวาตาตปสิรึสปสมฺผสฺสานํ ปฏิฆาตาย, ยาวเทว หริ ิโกปินปฏิจฺฉาทนตฺถ.ํ ปฏิสงฺขา โยนิโส ปิณฺฑปาตํ ปฏิเสวามิ, เนว ทฺวาย น มทาย น มณฺฑนาย น วิภูสนาย, ยาวเทว อิมสฺส กายสฺส ติ ิยา ยาปนาย, วิหึสุปรติยา พฺรหฺมจริยานุคฺคหาย, อิติ ปุราณญฺจ เวทนํ ปฏิหงฺขามิ นวญฺจ เวทนํ น อุปฺปาเทสฺสามิ, ยาตฺรา จ เม ภวิสฺสติ อนวชฺชตา จ ผาสุวหิ าโร จาต.ิ ปฏิสงฺขา โยนิโส เสนาสนํ ปฏิเสวามิ, ยาวเทว สีตสฺส ปฏิฆาตาย, อุณหฺ สฺส ปฏิฆาตาย, ฑสํ มกสวาตาตปสริ ึสปสมฺผสสฺ านํ ปฏฆิ าตาย, ยาวเทว อตุ ุปรสิ ฺสยวิโนทนํ ปฏสิ ลลฺ านารามตถฺ ํ. ปฏิสงฺขา โยนิโส คิลานปจฺจยเภสชฺชปริกฺขารํ ปฏิเสวามิ, ยาวเทว อปุ ฺปนนฺ านํ เวยฺยาพาธิกานํ เวทนานํ ปฏิฆาตาย, อพฺยาปชฌฺ ปรมตายาต.ิ สพฺเพ สตฺตา พฺรหมฺ วหิ ารผรณา อเวรา โหนตฺ ุ สตั ว์ท้ังหลายท้ังปวง อพยฺ าปชฺฌา โหนฺตุ เป็นผ้ไู ม่มีเวรเถิด เปน็ ผู้ไม่เบยี ดเบยี นกนั เถิด ๗

อนีฆา โหนตฺ ุ เปน็ ผไู้ ม่มีทุกข์กายทกุ ข์ใจเถดิ สขุ ี อตฺตานํ ปริหรนฺตุ เป็นผูม้ ีสขุ รกั ษาตนเถดิ สพเฺ พ สตตฺ า สัตว์ทั้งหลายทั้งปวง ทุกฺขา ปมจุ ฺจนฺตุ พ้นจากทกุ ขเ์ ถิด สพเฺ พ สตฺตา สัตว์ทัง้ หลายทง้ั ปวง มา ลทธฺ สมปฺ ตฺติโต วคิ จฉฺ นฺตุ อยา่ ไปปราศจากสมบัตอิ นั ตนไดแ้ ลว้ เถดิ สพฺเพ สตตฺ า สัตว์ทั้งหลายท้งั ปวง กมฺมสฺสกา เป็นผมู้ ีกรรมเปน็ ของ ๆ ตน กมมฺ ทายาทา เปน็ ผู้รับผลของกรรม กมมฺ โยนี เป็นผมู้ ีกรรมเปน็ กำเนิด กมฺมพนฺธู เปน็ ผมู้ ีกรรมเปน็ เผ่าพนั ธ์ุ กมมฺ ปฏสิ รณา เป็นผ้มู ีกรรมเป็นทพี่ ึ่งอาศยั ยํ กมมฺ ํ กรสิ สฺ นฺติ จักทำกรรมอนั ใดไว้ กลยฺ าณํ วา ปาปกํ วา ดีหรอื ช่ัว ตสฺส ทายาทา ภวสิ ฺสนฺติ จกั เป็นผูร้ บั ผลของกรรมน้ัน. สามเณรสิกฺขา ทสสิกขฺ าปทํ อนุญฺ าสิ โข ภควา, สามเณรานํ ทส สิกฺขาปทานิ, เตสุ จ สามเณเรหิ สิกฺขิตุํ, ปาณาติปาตา เวรมณี, อทินฺนาทานา เวรมณี, ๘

อพฺรหฺมจริยา เวรมณี, มุสาวาทา เวรมณี, สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺ- านา เวรมณี, วิกาลโภชนา เวรมณี, นจฺจคีตวาทิตวิสูกทสฺสนา เวรมณี, มาลาคนฺธวิเลปนธารณมณฺฑนวิภูสนฏฺ านา เวรมณี, อุจจฺ าสยนมหาสยนา เวรมณี, ชาตรูปรชตปฏิคฺคหณา เวรมณตี ิ. นาสนงฺคํ อนุญฺ าสิ โข ภควา, ทสหิ องฺเคหิ สมนฺนาคตํ สามเณรํ นาเสตุ,ํ กตเมหิ ทสหิ, ปาณาติปาตี โหติ, อทินฺนาทายี โหติ, อพฺรหฺมจารี โหติ, มุสาวาที โหติ, มชฺชปายี โหติ, พุทฺธสฺส อวณฺณํ ภาสติ, ธมฺมสฺส อวณฺณํ ภาสติ, สงฺฆสฺส อวณฺณํ ภาสติ, มิจฺฉาทิฏฺ โิ ก โหติ, ภิกฺขุนี ทูสโก โหติ, อนุญฺ าสิ โข ภควา, อิเมหิ ทสหิ องเฺ คหิ สมนนฺ าคตํ สามเณรํ นาเสตนุ ตฺ ิ. ทณฺฑกมฺมํ อนุญฺ าสิ โข ภควา, ปญฺจหิ องฺเคหิ สมนฺนาคตสฺส สามเณรสฺส ทณฺฑกมฺมํ กาตุํ, กตเมหิ ปญฺจหิ, ภิกขูนํ อลาภาย ปริสกฺกติ, ภิกฺขูนํ อนตฺถาย ปริสกฺกติ, ภิกฺขูนํ อนาวาสาย ปริสกฺกติ, ภิกฺขู อกฺโกสติ ปริภาสติ, ภิกฺขู ภิกฺขูหิ เภเทติ, อนุญฺ าสิ โข ภควา, อิเมหิ ปญฺจหิ องฺเคหิ สมนฺนาคตสฺส สามเณรสฺส ทณฺฑกมฺมํ กาตุนตฺ ิ. ๙

ทำวัตรเยน็ นมัสการ (ประธานกลา่ วนำ) อรหํ สมฺมาสมพฺ ทุ โฺ ธ ภควา, พทุ ฺธํ ภควนฺตํ อภวิ าเทมิ. (กราบ) สฺวากขฺ าโต ภควตา ธมฺโม, ธมมฺ ํ นมสสฺ าม.ิ (กราบ) สุปฏิปนโฺ น ภควโต สาวกสงฺโฆ, สงฺฆํ นมาม.ิ (กราบ) (ประธานกลา่ วผเู้ ดยี ว) ยมมฺห โข มยํ ภควนฺตํ สรณํ คตา, อุทฺทิสฺส ปพฺพชิตา โย โน ภควา สตฺถา, ยสฺส จ มยํ ภควโต ธมฺมํ โรเจม, อิเมหิ สกกฺ าเรหิ ตํ ภควนตฺ ํ สสทธฺ มมฺ ํ สสาวกสงฺฆํ อภปิ ชู ยาม. ปุพฺพภาคนมกาโร [ (นำ) หนฺททานิ มยนฺตํ ภควนฺตํ วาจาย อภิคายิตุํ ปุพฺพภาค- นมการญฺเจว พุทฺธานสุ สฺ ตินยญจฺ กโรม เส ] นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมมฺ าสมพฺ ุทธฺ สสฺ . (๓ หน) ๑๐

พุทธฺ านุสฺสติ ตํ โข ปน ภควนฺตํ เอวํ กลฺยาโณ กิตฺติสทฺโท อพฺภุคฺคโต, อิติปิ โส ภควา อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ, วิชฺชาจรณสมฺปนฺโน สุคโต โลกวิทู, อนุตฺตโร ปุริสทมฺมสารถิ สตฺถา เทวมนุสฺสานํ พุทฺโธ ภควาติ. (หยุดระลึกถึงพระพุทธคณุ ) พทุ ฺธาภคิ ตี ิ [ (นำ) หนทฺ มยํ พุทธฺ าภคิ ีตึ กโรม เส ] พทุ ธฺ ฺวารหนฺตวรตาทิคุณาภยิ ุตโฺ ต, สทุ ฺธาภิ าณกรุณาหิ สมาคตตฺโต, โพเธสิ โย สุชนตํ กมลวํ สโู ร, วนทฺ ามหํ ตมรณํ สริ สา ชเิ นนทฺ ํ. พุทโฺ ธ โย สพพฺ ปาณนี ํ สรณํ เขมมตุ ตฺ มํ, ป มานุสฺสตฏิ ฺ านํ วนฺทามิ ตํ สิเรนหํ. พทุ ฺธสสฺ าหสมฺ ิ ทาโส ว พุทโฺ ธ เม สามกิ สิ ฺสโร, พุทฺโธ ทกุ ฺขสฺส ฆาตา จ วธิ าตา จ หติ สสฺ เม. พุทฺธสฺสาหํ นยิ ยฺ าเทมิ สรรี ญฺชวี ิตญจฺ ทิ ํ, วนฺทนโฺ ตหํ จรสิ ฺสามิ พุทธฺ สเฺ สว สโุ พธติ .ํ นตถฺ ิ เม สรณํ อญฺ ํ พทุ โฺ ธ เม สรณํ วรํ, ๑๑

เอเตน สจฺจวชฺเชน วฑฺเฒยยฺ ํ สตฺถุ สาสเน. พุทธฺ ํ เม วนฺทมาเนน ยํ ปุญฺ ํ ปสุตํ อธิ , สพฺเพปิ อนตฺ รายา เม มาเหสํุ ตสสฺ เตชสา. (หมอบกราบลงวา่ ) กาเยน วาจาย ว เจตสา วา, พุทเฺ ธ กกุ มมฺ ํ ปกตํ มยา ยํ, พทุ โฺ ธ ปฏิคคฺ ณหฺ ตุ อจฺจยนฺตํ, กาลนตฺ เร สํวรติ ุํ ว พุทฺเธ. ธมมฺ านสุ สฺ ติ [ (นำ) หนทฺ มยํ ธมมฺ านุสฺสตินยํ กโรม เส ] สฺวากฺขาโต ภควตา ธมฺโม, สนฺทิฏฺ โิ ก อกาลิโก เอหิปสฺสิโก, โอปนยิโก ปจจฺ ตตฺ ํ เวทติ พโฺ พ วิญฺญูหีต.ิ (หยุดระลกึ ถงึ พระธรรมคุณ) ธมมฺ าภคิ ีติ [ (นำ) หนฺท มยํ ธมฺมาภคิ ีตึ กโรม เส ] สวฺ ากฺขาตตาทคิ ุณโยควเสน เสยฺโย, โย มคฺคปากปรยิ ตตฺ ิวิโมกขฺ เภโท, ๑๒

ธมโฺ ม กโุ ลกปตนา ตทธารธิ ารี, วนทฺ ามหํ ตมหรํ วรธมฺมเมต.ํ ธมโฺ ม โย สพฺพปาณนี ํ สรณํ เขมมุตฺตมํ, ทุติยานสุ ฺสติฏฺ านํ วนทฺ ามิ ตํ สเิ รนห.ํ ธมมฺ สฺสาหสฺมิ ทาโส ว ธมฺโม เม สามกิ ิสสฺ โร, ธมโฺ ม ทุกขฺ สสฺ ฆาตา จ วธิ าตา จ หิตสฺส เม. ธมฺมสฺสาหํ นยิ ฺยาเทมิ สรรี ญฺชวี ติ ญจฺ ิทํ, วนฺทนฺโตหํ จริสสฺ ามิ ธมฺมสฺเสว สธุ มฺมตํ. นตถฺ ิ เม สรณํ อญฺ ํ ธมฺโม เม สรณํ วรํ, เอเตน สจฺจวชฺเชน วฑฺเฒยยฺ ํ สตถฺ ุ สาสเน. ธมฺมํ เม วนฺทมาเนน ยํ ปญุ ฺ ํ ปสตุ ํ อิธ, สพเฺ พปิ อนฺตรายา เม มาเหสํุ ตสฺส เตชสา. (หมอบกราบลงว่า) กาเยน วาจาย ว เจตสา วา, ธมเฺ ม กกุ มมฺ ํ ปกตํ มยา ยํ, ธมฺโม ปฏคิ คฺ ณฺหตุ อจฺจยนฺตํ, กาลนฺตเร สวํ ริตุํ ว ธมฺเม. ๑๓

สงฺฆานุสฺสติ [ (นำ) หนฺท มยํ สงฆฺ านุสสฺ ตนิ ยํ กโรม เส ] สุปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสงฺโฆ, อุชุปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสงฺโฆ, ายปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสงฺโฆ, สามีจิปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสงฺโฆ, ยทิทํ จตฺตาริ ปุริสยุคานิ อฏฺ ปุริสปุคฺคลา, เอส ภควโต สาวกสงฺโฆ, อาหเุ นยโฺ ย ปาหเุ นยโฺ ย ทกฺขเิ ณยโฺ ย อญชฺ ลกิ รณีโย, อนตุ ฺตรํ ปญุ ฺ กเฺ ขตฺตํ โลกสฺสาต.ิ (หยดุ ระลึกถึงพระสงั ฆคุณ) สงฆฺ าภคิ ตี ิ [ (นำ) หนฺท มยํ สงฆฺ าภิคตี ึ กโรม เส ] สทฺธมมฺ โช สุปฏปิ ตฺติคุณาทิยตุ ฺโต, โยฏฺ พฺพิโธ อรยิ ปุคฺคลสงฺฆเสฏโฺ , สีลาทิธมมฺ ปวราสยกายจิตโฺ ต, วนทฺ ามหํ ตมริยาน คณํ สุสทุ ธฺ ํ. สงโฺ ฆ โย สพพฺ ปาณีนํ สรณํ เขมมุตฺตมํ, ตติยานสุ สฺ ติฏฺ านํ วนฺทามิ ตํ สิเรนหํ. สงฆฺ สสฺ าหสมฺ ิ ทาโส ว สงฺโฆ เม สามกิ ิสฺสโร, สงโฺ ฆ ทกุ ขฺ สสฺ ฆาตา จ วธิ าตา จ หิตสฺส เม. สงฆฺ สฺสาหํ นิยฺยาเทมิ สรีรญฺชวี ติ ญฺจิทํ, ๑๔

วนฺทนฺโตหํ จรสิ ฺสามิ สงฆฺ สโฺ สปฏปิ นนฺ ตํ. นตถฺ ิ เม สรณํ อญฺ ํ สงฺโฆ เม สรณํ วรํ, เอเตน สจจฺ วชเฺ ชน วฑฺเฒยฺยํ สตถฺ ุ สาสเน. สงฆฺ ํ เม วนทฺ มาเนน ยํ ปุญฺ ํ ปสุตํ อิธ, สพฺเพปิ อนฺตรายา เม มาเหสํุ ตสสฺ เตชสา. (หมอบกราบลงว่า) กาเยน วาจาย ว เจตสา วา, สงเฺ ฆ กุกมมฺ ํ ปกตํ มยา ย,ํ สงโฺ ฆ ปฏิคคฺ ณฺหตุ อจจฺ ยนตฺ ํ, กาลนฺตเร สวํ รติ ุํ ว สงฺเฆ. ๑๕

ลำดบั สวดมนตต์ ่อจากทำวัตรเย็น ๑. ตน้ สวดมนต์ (หนา้ ๒๐) ๒. สูตรหรอื ปาฐะประจำวันข้างขึน้ /แรมตามทีก่ ำหนด ๓. สาราณยี ธมมฺ สุตฺตํ (หน้า ๙๙) ๔. ภิกฺขอุ ปรหิ านยิ ธมฺมสุตตฺ ํ (หนา้ ๑๐๒) ๕. อตตี ปจจฺ เวกฺขณปาโ (หนา้ ๑๗) ๖. อภิณฺหปจฺจเวกฺขณปาโ (หน้า ๑๘) ๗. ปตตฺ ิทานคาถา (ยอ่ ) (หนา้ ๑๒๐) หมายเหตุ เฉพาะวันพระข้ึนและแรม ๘ ค่ำ ใช้เจริญพระพุทธมนต์ ทำนองสงั โยค. ๑๖

อตีตปจจฺ เวกขฺ ณปาโ [ (นำ) หนทฺ มยํ อตตี ปจจฺ เวกขฺ ณปา ํ ภณาม เส ] อชฺช มยา อปจจฺ เวกฺขิตฺวา ยํ จวี รํ ปริภุตฺตํ, ตํ ยาวเทว สีตสฺส ปฏิฆาตาย, อุณฺหสฺส ปฏิฆาตาย, ฑํสมกสวาตาตปสิรึสป- สมผฺ สฺสานํ ปฏิฆาตาย, ยาวเทว หิริโกปนิ ปฏจิ ฉฺ าทนตฺถํ. อชฺช มยา อปจฺจเวกฺขิตฺวา โย ปิณฺฑปาโต ปริภุตฺโต, โส เนว ทฺวาย น มทาย น มณฺฑนาย น วิภูสนาย, ยาวเทว อิมสฺส กายสฺส ิติยา ยาปนาย, วิหึสุปรติยา พฺรหฺมจริยานุคฺคหาย, อิติ ปุราณญฺจ เวทนํ ปฏิหงฺขามิ, นวญฺจ เวทนํ น อุปฺปาเทสฺสามิ, ยาตฺรา จ เม ภวิสฺสติ อนวชฺชตา จ ผาสุวิหาโร จาติ. อชฺช มยา อปจฺจเวกฺขิตฺวา ยํ เสนาสนํ ปริภุตฺตํ, ตํ ยาวเทว สีตสฺส ปฏิฆาตาย, อุณฺหสฺส ปฏิฆาตาย, ฑํสมกสวาตาตปสิรึสป- สมฺผสฺสานํ ปฏิฆาตาย, ยาวเทว อุตุปริสฺสยวิโนทนํ ปฏิสลฺลานา- รามตถฺ .ํ อชฺช มยา อปจฺจเวกฺขิตฺวา โย คิลานปจฺจยเภสชฺชปริกฺขาโร ปริภุตฺโต, โส ยาวเทว อุปฺปนฺนานํ เวยฺยาพาธิกานํ เวทนานํ ปฏิฆาตาย, อพยฺ าปชฌฺ ปรมตายาติ. ๑๗

อภณิ หฺ ปจฺจเวกฺขณปาโ [ (นำ) หนฺท มยํ ปญจฺ อภณิ หฺ ปจฺจเวกขฺ ณปา ํ ภณาม เส ] ชราธมฺโมมฺหิ ชรํ อนตีโต. พยฺ าธธิ มโฺ มมฺหิ พฺยาธึ อนตีโต. มรณธมฺโมมฺหิ มรณํ อนตีโต. สพฺเพหิ เม ปิเยหิ มนาเปหิ นานาภาโว วินาภาโว, กมฺมสฺสโกมฺหิ กมฺมทายาโท กมฺมโยนิ กมฺมพนฺธุ กมฺมปฏิสรโณ, ยํ กมฺมํ กรสิ ฺสามิ กลยฺ าณํ วา ปาปกํ วา ตสฺส ทายาโท ภวิสฺสาม.ิ ชราธมฺโมมฺหิ, เรามีความแกเ่ ปน็ ธรรมดา, ชรํ อนตีโต. จะลว่ งความแก่ไปไมไ่ ด.้ พฺยาธิธมฺโมมฺหิ, เรามีความเจ็บไขเ้ ปน็ ธรรมดา, พยฺ าธึ อนตีโต. จะลว่ งความเจ็บไขไ้ ปไมไ่ ด้. มรณธมฺโมมฺหิ, เรามคี วามตายเป็นธรรมดา, มรณํ อนตโี ต. จะลว่ งความตายไปไมไ่ ด.้ สพฺเพหิ เม ปิเยหิ มนาเปหิ นานาภาโว วินาภาโว, เราจะละเว้นเป็นต่าง ๆ, คือว่าจะพลัด พราก, จากของรักของเจรญิ ใจท้ังหลาย ท้ังปวง, กมฺมสสฺ โกมฺห,ิ เราเปน็ ผมู้ กี รรมเป็นของ ๆ ตน, กมมฺ ทายาโท, เป็นผู้รบั ผลของกรรม, ๑๘

กมฺมโยนิ, เปน็ ผมู้ ีกรรมเปน็ กำเนิด, กมมฺ พนธฺ ุ, เปน็ ผมู้ ีกรรมเป็นเผ่าพนั ธ,์ุ กมฺมปฏสิ รโณ. เปน็ ผมู้ กี รรมเปน็ ที่พ่ึงอาศยั , ยํ กมฺมํ กรสิ สฺ ามิ, เราจกั ทำกรรมอนั ใดไว,้ กลยฺ าณํ วา ปาปกํ วา. ดหี รือชั่ว, ตสสฺ ทายาโท ภวิสฺสามิ. เราจักเปน็ ผู้รับผลของกรรมน้ัน, เอวํ อมฺเหหิ อภิณฺหํ ปจฺจเวกขฺ ติ พฺพํ. เราท้ังหลาย ควรพิจารณาอย่างน้ที ุกวนั . ๑๙

ต้นสวดมนต์ ชมุ นมุ เทวดา* สรชฺชํ สเสนํ สพนธฺ ุํ นรนิ ทฺ ,ํ ปรติ ฺตานุภาโว สทา รกฺขตตู ิ. ผริตฺวาน เมตฺตํ สเมตฺตา ภทนตฺ า, อวิกฺขิตฺตจติ ฺตา ปรติ ฺตํ ภณนตฺ .ุ สมนตฺ า จกฺกวาเฬสุ อตฺราคจฉฺ นตฺ ุ เทวตา, สทฺธมมฺ ํ มุนริ าชสสฺ สณุ นฺตุ สคคฺ โมกขฺ ท.ํ สคเฺ ค กาเม จ รเู ป คริ ิสขิ รตเฏ จนฺตลกิ เฺ ข วิมาเน, ทเี ป รฏเฺ จ คาเม ตรุวนคหเน เคหวตฺถุมฺหิ เขตฺเต, ภุมฺมา จายนฺตุ เทวา ชลถลวิสเม ยกฺขคนฺธพฺพนาคา, ติฏฺ นฺตา สนฺติเก ยํ มุนิวรวจนํ สาธโว เม สณุ นตฺ ุ. ธมมฺ สฺสวนกาโล อยมฺภทนตฺ า. ธมฺมสฺสวนกาโล อยมภฺ ทนฺตา. ธมฺมสสฺ วนกาโล อยมภฺ ทนตฺ า. * บทเชญิ ชุมนุมเทวดาน้ี ถ้าสวดมคธทา่ นนิยมเรม่ิ ตงั้ แต่ สมนฺตา จกกฺ วาเฬสุ เปน็ ต้นไป. ท่ขี ีดเสน้ ใต้ บางทใี่ ช้ว่า พทุ ฺธทสสฺ นกาโล, ธมมฺ สสฺ วนกาโล, สงฆฺ ปยริ ุปาสนกาโล. ๒๐

ปพุ ฺพภาคนมกาโร นโม ตสสฺ ภควโต อรหโต สมฺมาสมพฺ ุทธฺ สสฺ . นโม ตสสฺ ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทธฺ สสฺ . นโม ตสสฺ ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทธฺ สสฺ . สรณคมนปาโ พทุ ธฺ ํ สรณํ คจฉฺ ามิ. ธมมฺ ํ สรณํ คจฺฉามิ. สงฺฆํ สรณํ คจฉฺ าม.ิ ทตุ ยิ มฺปิ พุทฺธํ สรณํ คจฉฺ ามิ. ทุตยิ มฺปิ ธมฺมํ สรณํ คจฺฉามิ. ทุติยมฺปิ สงฺฆํ สรณํ คจฺฉามิ. ตติยมปฺ ิ พทุ ฺธํ สรณํ คจฉฺ ามิ. ตตยิ มฺปิ ธมฺมํ สรณํ คจฺฉามิ. ตตยิ มฺปิ สงฆฺ ํ สรณํ คจฺฉามิ. สจจฺ กริ ิยาคาถา นตฺถิ เม สรณํ อญฺ ํ พุทโฺ ธ เม สรณํ วรํ, เอเตน สจฺจวชฺเชน โสตฺถิ เต โหตุ สพฺพทา. นตถฺ ิ เม สรณํ อญฺ ํ ธมฺโม เม สรณํ วรํ, ๒๑

เอเตน สจฺจวชเฺ ชน โสตถฺ ิ เต โหตุ สพพฺ ทา. นตฺถิ เม สรณํ อญฺ ํ สงโฺ ฆ เม สรณํ วรํ, เอเตน สจจฺ วชฺเชน โสตถฺ ิ เต โหตุ สพฺพทา. มหาการุณโิ ก นาโถติอาทกิ า คาถา มหาการุณิโก นาโถ อตฺถาย สพฺพปาณินํ, ปูเรตฺวา ปารมี สพพฺ า ปตโฺ ต สมฺโพธิมตุ ฺตมํ, เอเตน สจฺจวชเฺ ชน มา โหนฺตุ สพพฺ ปุ ทฺทวา. มหาการณุ ิโก นาโถ หติ าย สพพฺ ปาณนิ ํ, ปูเรตฺวา ปารมี สพฺพา ปตโฺ ต สมฺโพธมิ ุตตฺ มํ, เอเตน สจฺจวชเฺ ชน มา โหนตฺ ุ สพพฺ ุปทฺทวา. มหาการณุ ิโก นาโถ สขุ าย สพพฺ ปาณินํ, ปเู รตวฺ า ปารมี สพพฺ า ปตฺโต สมฺโพธิมตุ ตฺ มํ, เอเตน สจฺจวชฺเชน มา โหนฺตุ สพฺพุปททฺ วา. เขมาเขมสรณคมนปริทีปิกา คาถา พหํุ เว สรณํ ยนฺติ ปพพฺ ตานิ วนานิ จ, อารามรุกขฺ เจตฺยานิ มนุสฺสา ภยตชชฺ ิตา. เนตํ โข สรณํ เขมํ เนตํ สรณมตุ ตฺ มํ, ๒๒

เนตํ สรณมาคมฺม สพฺพทุกฺขา ปมุจจฺ ติ. โย จ พทุ ธฺ ญจฺ ธมฺมญฺจ สงฆฺ ญฺจ สรณํ คโต, จตตฺ าริ อรยิ สจฺจานิ สมฺมปปฺ ญฺ าย ปสฺสต.ิ ทกุ ขฺ ํ ทุกขฺ สมุปฺปาทํ ทุกฺขสฺส จ อตกิ กฺ ม,ํ อริยญจฺ ฏฺ งคฺ ิกํ มคฺคํ ทุกฺขูปสมคามินํ. เอตํ โข สรณํ เขมํ เอตํ สรณมตุ ฺตม,ํ เอตํ สรณมาคมมฺ สพฺพทกุ ฺขา ปมจุ ฺจตตี ิ. ๒๓

บทสวดมนต์ประจำวันขา้ งขึ้น ขึน้ ๑ คำ่ นมการสทิ ธฺ ิคาถา โย จกขฺ มุ า โมหมลาปกฏฺโ , สามํ ว พทุ ฺโธ สคุ โต วิมุตโฺ ต. มารสฺส ปาสา วินโิ มจยนโฺ ต, ปาเปสิ เขมํ ชนตํ วเิ นยยฺ .ํ พทุ ฺธํ วรนฺตํ สิรสา นมามิ, โลกสฺส นาถญฺจ วินายกญฺจ. ตนฺเตชสา เต ชยสิทธฺ ิ โหตุ, สพพฺ นฺตรายา จ วนิ าสเมนตฺ ุ. ธมฺโม ธโช โย วิย ตสฺส สตฺถุ, ทสเฺ สสิ โลกสสฺ วสิ ุทธฺ ิมคฺคํ. นยิ ฺยานิโก ธมฺมธรสสฺ ธารี, สาตาวโห สนตฺ ิกโร สจุ ิณโฺ ณ. ธมฺมํ วรนฺตํ สิรสา นมามิ,  พระนพิ นธ์ของสมเดจ็ พระมหาสมณเจา้ กรมพระยาวชิรญาณวโรรส. ๒๔

โมหปฺปทาลํ อุปสนตฺ ทาหํ. ตนฺเตชสา เต ชยสทิ ธฺ ิ โหตุ, สพฺพนตฺ รายา จ วนิ าสเมนตฺ .ุ สทธฺ มมฺ เสนา สุคตานโุ ค โย, โลกสฺส ปาปปู กเิ ลสเชตา. สนโฺ ต สยํ สนฺตินิโยชโก จ, สวฺ ากขฺ าตธมฺมํ วิทิตํ กโรติ. สงฆฺ ํ วรนฺตํ สริ สา นมามิ, พุทฺธานุพทุ ธฺ ํ สมสลี ทิฏฺ ึ. ตนฺเตชสา เต ชยสิทธฺ ิ โหตุ, สพฺพนฺตรายา จ วินาสเมนตฺ ุ. สมพฺ ทุ เฺ ธ สมพฺ ุทเฺ ธ อฏฺ วีสญจฺ ทฺวาทสญจฺ สหสฺสเก, ปญจฺ สตสหสฺสานิ นมามิ สริ สา อหํ. เตสํ ธมฺมญฺจ สงฆฺ ญฺจ อาทเรน นมามิหํ, นมการานุภาเวน หนตฺ วฺ า สพฺเพ อุปทฺทเว, อเนกา อนฺตรายาปิ วินสฺสนฺตุ อเสสโต. ๒๕

สมพฺ ทุ ฺเธ ปญจฺ ปญฺ าสญฺจ จตุวสี ตสิ หสสฺ เก, ทสสตสหสฺสานิ นมามิ สริ สา อห.ํ เตสํ ธมฺมญจฺ สงฺฆญฺจ อาทเรน นมามหิ ํ, นมการานุภาเวน หนฺตฺวา สพฺเพ อุปททฺ เว, อเนกา อนฺตรายาปิ วินสสฺ นฺตุ อเสสโต. สมพฺ ทุ ฺเธ นวตุ ฺตรสเต อฏฺ จตฺตาฬสี สหสฺสเก, วสี ตสิ ตสหสสฺ านิ นมามิ สิรสา อหํ. เตสํ ธมฺมญฺจ สงฺฆญฺจ อาทเรน นมามหิ ํ, นมการานภุ าเวน หนฺตฺวา สพเฺ พ อปุ ททฺ เว, อเนกา อนฺตรายาปิ วนิ สฺสนฺตุ อเสสโต. นโมการอฏฺ กคาถา นโม อรหโต สมฺมา- สมฺพุทฺธสสฺ มเหสโิ น, นโม อุตฺตมธมฺมสสฺ สฺวากฺขาตสฺเสว เตนธิ . นโม มหาสงฺฆสสฺ าปิ วิสุทธฺ สลี ทฏิ ฺ โิ น, นโม โอมาตฺยารทธฺ สฺส รตนตตฺ ยสฺส สาธกุ ํ. นโม โอมกาตตี สฺส ตสสฺ วตถฺ ุตฺตยสสฺ ปิ,  พระราชนิพนธ์ของพระบาทสมเด็จพระจอมเกลา้ เจ้าอยู่หวั . ๒๖

นโมการปปฺ ภาเวน วคิ จฉฺ นตฺ ุ อุปททฺ วา. นโมการานุภาเวน สุวตถฺ ิ โหตุ สพฺพทา, นโมการสสฺ เตเชน วธิ ิมหฺ ิ โหมิ เตชวา. ข้ึน ๒ คำ่ เย สนฺตา สนฺตจิตฺตา ติสรณสรณา เอตฺถ โลกนฺตเร วา, ภุมฺมาภุมฺมา จ เทวา คุณคณคหณพฺยาวฏา สพฺพกาลํ, เอเต อายนฺตุ เทวา วรกนกมเย เมรุราเช วสนฺโต, สนฺโต สนฺโต สเหตุํ มนุ วิ รวจนํ โสตุมคฺคํ สมคฺค.ํ สพเฺ พสุ จกฺกวาเฬสุ ยกฺขา เทวา จ พรฺ หมฺ โุ น, ยํ อมเฺ หหิ กตํ ปุญฺ ํ สพพฺ สมฺปตตฺ ิสาธกํ. สพเฺ พ ตํ อนุโมทิตฺวา สมคคฺ า สาสเน รตา, ปมาทรหติ า โหนตฺ ุ อารกฺขาสุ วเิ สสโต. สาสนสสฺ จ โลกสสฺ วฑุ ฺฒี ภวตุ สพพฺ ทา, สาสนมปฺ ิ จ โลกญจฺ เทวา รกฺขนฺตุ สพฺพทา. สทธฺ ึ โหนตฺ ุ สขุ ี สพเฺ พ ปรวิ าเรหิ อตฺตโน, อนฆี า สมุ นา โหนฺตุ สห สพฺเพหิ าติภิ. ยญจฺ ทวฺ าทส วสฺสานิ จินตฺ ยสึ ุ สเทวกา, จิรสฺสํ จินตฺ ยนตฺ าปิ เนว ชานึสุ มงคฺ ลํ. ๒๗

จกกฺ วาฬสหสเฺ สสุ ทสสุ เยน ตตตฺ กํ, กาลํ โกลาหลํ ชาตํ ยาว พรฺ หฺมนิเวสนา. ยํ โลกนาโถ เทเสสิ สพพฺ ปาปวนิ าสนํ, ยํ สตุ ฺวา สพพฺ ทกุ ฺเขหิ มุจจฺ นตฺ าสงฺขิยา นรา, เอวมาทิคุณูเปตํ มงคฺ ลนตฺ มภฺ ณาม เห. มงฺคลสตุ ฺตํ เอวมฺเม สุตํ. เอกํ สมยํ ภควา, สาวตฺถิยํ วิหรติ, เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส, อาราเม. อถโข อญฺ ตรา เทวตา, อภิกฺกนฺตาย รตฺติยา อภิกฺกนฺตวณฺณา เกวลกปฺปํ เชตวนํ โอภาเสตฺวา, เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ, อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ อฏฺ าสิ. เอกมนฺตํ ิตา โข สา เทวตา ภควนตฺ ํ คาถาย อชฌฺ ภาสิ. พหู เทวา มนุสสฺ า จ มงคฺ ลานิ อจนิ ตฺ ยุ,ํ อากงฺขมานา โสตถฺ านํ พรฺ ูหิ มงฺคลมุตตฺ มํ. อเสวนา จ พาลานํ ปณฺฑติ านญฺจ เสวนา, ปูชา จ ปูชนียานํ เอตมมฺ งฺคลมุตฺตม.ํ ปฏริ ูปเทสวาโส จ ปพุ เฺ พ จ กตปุญฺ ตา, อตตฺ สมฺมาปณธิ ิ จ เอตมมฺ งฺคลมุตตฺ ม.ํ พาหุสจฺจญฺจ สิปฺปญฺจ วินโย จ สสุ กิ ขฺ ิโต, ๒๘

สภุ าสติ า จ ยา วาจา เอตมฺมงคฺ ลมุตฺตม.ํ มาตาปติ อุ ุปฏฺ านํ ปตุ ฺตทารสสฺ สงคฺ โห, อนากลุ า จ กมฺมนตฺ า เอตมมฺ งคฺ ลมุตตฺ ม.ํ ทานญจฺ ธมมฺ จริยา จ อนวชฺชานิ กมฺมานิ าตกานญจฺ สงฺคโห, อารตี วริ ตี ปาปา เอตมมฺ งฺคลมตุ ตฺ มํ. อปปฺ มาโท จ ธมฺเมสุ มชฺชปานา จ สญฺ โม, คารโว จ นิวาโต จ เอตมมฺ งคฺ ลมุตฺตม.ํ กาเลน ธมมฺ สสฺ วนํ สนฺตุฏฺ ี จ กตญฺญุตา, ขนฺตี จ โสวจสสฺ ตา เอตมมฺ งฺคลมตุ ฺตมํ. กาเลน ธมมฺ สากจฺฉา สมณานญฺจ ทสฺสนํ, ตโป จ พฺรหฺมจรยิ ญฺจ เอตมฺมงคฺ ลมุตตฺ ม.ํ นิพฺพานสจฉฺ ิกริ ยิ า จ อริยสจฺจาน ทสสฺ นํ, ผุฏฺ สสฺ โลกธมฺเมหิ เอตมมฺ งคฺ ลมุตฺตม.ํ อโสกํ วิรชํ เขมํ จติ ตฺ ํ ยสสฺ น กมปฺ ติ, เอตาทิสานิ กตฺวาน เอตมฺมงฺคลมุตตฺ มํ. สพพฺ ตฺถ โสตฺถึ คจฺฉนตฺ ิ สพฺพตถฺ มปราชติ า, ตนฺเตสํ มงคฺ ลมุตฺตมนฺต.ิ ๒๙

ขน้ึ ๓ คำ่ ปณิธานโต ปฏฺ าย, ตถาคตสฺส ทส ปารมิโย ทส อุปปารมิโย ทส ปรมตฺถปารมิโย, ปญฺจ มหาปริจฺจาเค ตสิ ฺโส จริยา, ปจฉฺ ิมพฺภเว คพฺภาวกฺกนฺตึ ชาตึ อภินิกฺขมนํ, ปธานจริยํ โพธิปลฺลงฺเก มารวิชยํ สพฺพญฺญุต าณปฺปฏิเวธํ นว โลกุตฺตรธมฺเมติ, สพฺเพปิเม พุทฺธคุเณ อาวชฺชิตฺวา, เวสาลิยา ตีสุ ปาการนฺตเรสุ, ติยามรตฺตึ ปริตฺตํ กโรนฺโต อายสมฺ า อานนฺทตเฺ ถโร วิย, การญุ ฺ จติ ตฺ ํ อุปฏฺ เปตวฺ า โกฏสิ ตสหสเฺ สสุ จกฺกวาเฬสุ เทวตา, ยสสฺ าณมฺปฏิคฺคณหฺ นฺติ ยญฺจ เวสาลยิ มฺปุเร. โรคามนุสฺสทพุ ฺภกิ ฺข- สมฺภูตนตฺ วิ ธิ มภฺ ย,ํ ขปิ ปฺ มนฺตรธาเปสิ ปริตฺตนฺตมฺภณาม เห. รตนสตุ ตฺ ํ ยานีธ ภตู านิ สมาคตานิ, ภุมฺมานิ วา ยานวิ อนฺตลิกเฺ ข. สพฺเพ ว ภูตา สุมนา ภวนฺตุ, อโถปิ สกกฺ จจฺ สุณนตฺ ุ ภาสิตํ. รตนสุตฺตํ น้ี โดยมากท่านนิยมสวดเฉพาะบทท่ที ำเครื่องหมายดอกจันทน์. ๓๐

ตสมฺ า หิ ภตู า นิสาเมถ สพเฺ พ, เมตตฺ ํ กโรถ มานสุ ิยา ปชาย. ทิวา จ รตโฺ ต จ หรนตฺ ิ เย พลึ, ตสฺมา หิ เน รกขฺ ถ อปปฺ มตตฺ า. ยงฺกิญจฺ ิ วิตฺตํ อธิ วา หรุ ํ วา, สคฺเคสุ วา ยํ รตนํ ปณีตํ. น โน สมํ อตถฺ ิ ตถาคเตน, อิทมปฺ ิ พทุ เฺ ธ รตนํ ปณตี ํ, เอเตน สจเฺ จน สุวตถฺ ิ โหตุ. ขยํ วิราคํ อมตํ ปณีตํ, ยทชฺฌคา สกฺยมนุ ี สมาหโิ ต. น เตน ธมเฺ มน สมตถฺ ิ กญิ จฺ ิ, อิทมฺปิ ธมฺเม รตนํ ปณีตํ, เอเตน สจฺเจน สวุ ตถฺ ิ โหตุ. ยมพฺ ุทฺธเสฏโฺ ปรวิ ณณฺ ยี สุจึ, สมาธมิ านนฺตรกิ ญฺ มาห.ุ สมาธนิ า เตน สโม น วิชชฺ ติ, อทิ มปฺ ิ ธมฺเม รตนํ ปณตี ํ, เอเตน สจฺเจน สวุ ตถฺ ิ โหต.ุ ๓๑

เย ปุคฺคลา อฏฺ สตํ ปสตฺถา, จตฺตาริ เอตานิ ยคุ านิ โหนตฺ .ิ เต ทกฺขิเณยยฺ า สุคตสฺส สาวกา, เอเตสุ ทินนฺ านิ มหปผฺ ลาน.ิ อทิ มปฺ ิ สงเฺ ฆ รตนํ ปณตี ํ, เอเตน สจเฺ จน สวุ ตถฺ ิ โหตุ. เย สปุ ปฺ ยตุ ฺตา มนสา ทฬเฺ หน, นิกฺกามิโน โคตมสาสนมหฺ ิ. เต ปตตฺ ิปตฺตา อมตํ วิคยหฺ , ลทธฺ า มธุ า นิพพฺ ุตึ ภญุ ฺชมานา. อทิ มปฺ ิ สงเฺ ฆ รตนํ ปณีตํ, เอเตน สจเฺ จน สุวตถฺ ิ โหต.ุ ยถนิ ทฺ ขีโล ป วึ สโิ ต สิยา, จตพุ ภฺ ิ วาเตภิ อสมฺปกมฺปิโย. ตถูปมํ สปฺปุรสิ ํ วทามิ, โย อรยิ สจฺจานิ อเวจจฺ ปสสฺ ติ. อิทมปฺ ิ สงเฺ ฆ รตนํ ปณตี ํ, เอเตน สจเฺ จน สุวตฺถิ โหตุ. ๓๒

เย อริยสจฺจานิ วิภาวยนตฺ ิ, คมฺภรี ปญฺเ น สุเทสิตานิ. กิญจฺ าปิ เต โหนฺติ ภุสปปฺ มตตฺ า, น เต ภวํ อฏฺ มมาทิยนตฺ ิ. อิทมปฺ ิ สงฺเฆ รตนํ ปณตี ํ, เอเตน สจเฺ จน สวุ ตฺถิ โหต.ุ สหาวสสฺ ทสฺสนสมปฺ ทาย, ตฺยสฺสุ ธมมฺ า ชหติ า ภวนฺติ. สกกฺ ายทฏิ ฺ ิ วิจิกิจฺฉิตญฺจ, สลี พพฺ ตํ วาปิ ยทตฺถิ กิญฺจ.ิ จตหู ปาเยหิ จ วปิ ฺปมุตฺโต, ฉ จาภิ านานิ อภพฺโพ กาตุ.ํ อทิ มปฺ ิ สงฺเฆ รตนํ ปณตี ํ, เอเตน สจฺเจน สวุ ตถฺ ิ โหตุ. กิญฺจาปิ โส กมมฺ ํ กโรติ ปาปกํ, กาเยน วาจายุท เจตสา วา. อภพโฺ พ โส ตสสฺ ปฏจิ ฺฉทาย, อภพพฺ ตา ทิฏฺ ปทสฺส วุตฺตา. อทิ มปฺ ิ สงฺเฆ รตนํ ปณตี ํ, เอเตน สจเฺ จน สวุ ตถฺ ิ โหตุ. ๓๓

วนปปฺ คุมฺเพ ยถา ผุสฺสติ คเฺ ค, คมิ ฺหานมาเส ป มสมฺ ึ คิมเฺ ห. ตถปู มํ ธมฺมวรํ อเทสยิ, นพิ พฺ านคามึ ปรมํ หิตาย. อิทมปฺ ิ พุทเฺ ธ รตนํ ปณตี ํ, เอเตน สจฺเจน สวุ ตถฺ ิ โหตุ. วโร วรญฺญู วรโท วราหโร, อนุตฺตโร ธมฺมวรํ อเทสย.ิ อทิ มปฺ ิ พุทเฺ ธ รตนํ ปณีตํ, เอเตน สจฺเจน สุวตถฺ ิ โหต.ุ ขณี ํ ปุราณํ นวํ นตฺถิ สมภฺ วํ, วริ ตฺตจติ ฺตายตเิ ก ภวสมฺ ึ. เต ขณี พชี า อวิรุฬฺหิฉนฺทา, นิพฺพนตฺ ิ ธีรา ยถายมฺปทโี ป. อิทมฺปิ สงเฺ ฆ รตนํ ปณีตํ, เอเตน สจฺเจน สุวตฺถิ โหตุ. ยานีธ ภตู านิ สมาคตานิ, ภุมฺมานิ วา ยานิว อนตฺ ลิกเฺ ข. ตถาคตํ เทวมนุสสฺ ปชู ิตํ, พุทฺธํ นมสฺสาม สวุ ตฺถิ โหตุ. ๓๔

ยานธี ภูตานิ สมาคตานิ, ภมุ มฺ านิ วา ยานวิ อนฺตลิกเฺ ข. ตถาคตํ เทวมนุสสฺ ปูชติ ํ, ธมฺมํ นมสฺสาม สวุ ตถฺ ิ โหตุ. ยานธี ภตู านิ สมาคตานิ, ภมุ ฺมานิ วา ยานวิ อนฺตลิกฺเข. ตถาคตํ เทวมนสุ สฺ ปชู ิตํ, สงฆฺ ํ นมสฺสาม สุวตฺถิ โหต.ุ ข้ึน ๔ ค่ำ ยสสฺ านุภาวโต ยกขฺ า เนว ทสฺเสนตฺ ิ ภสึ น,ํ ยมฺหิ เจวานยุ ุญฺชนฺโต รตตฺ ินฺทวิ มตนฺทิโต. สุขํ สปุ ติ สตุ ฺโต จ ปาปํ กิญฺจิ น ปสสฺ ติ, เอวมาทิคณุ ูเปตํ ปริตฺตนฺตมฺภณาม เห. กรณยี เมตตฺ สตุ ฺตํ กรณยี มตถฺ กุสเลน ยนตฺ ํ สนฺตํ ปทํ อภิสเมจจฺ , สกโฺ ก อุชู จ สหุ ชุ ู จ สุวโจ จสสฺ มุทุ อนตมิ านี. สนฺตสุ สฺ โก จ สภุ โร จ อปปฺ กิจโฺ จ จ สลฺลหกุ วุตตฺ ิ, ๓๕

สนตฺ นิ ฺทฺรโิ ย จ นิปโก จ อปฺปคพโฺ ภ กเุ ลสุ อนนคุ ทิ โฺ ธ. น จ ขุทฺทํ สมาจเร กญิ จฺ ิ เยน วิญฺญู ปเร อุปวเทยยฺ ,ํุ สขุ โิ น วา เขมโิ น โหนฺตุ สพเฺ พ สตฺตา ภวนฺตุ สขุ ติ ตฺตา. เย เกจิ ปาณภตู ตฺถิ ตสา วา ถาวรา วา อนวเสสา, ทฆี า วา เย มหนฺตา วา มชฺฌมิ า รสสฺ กา อณุกถลู า. ทิฏฺ า วา เย จ อทฏิ ฺ า เย จ ทเู ร วสนฺติ อวิทเู ร, ภตู า วา สมภฺ เวสี วา สพเฺ พ สตตฺ า ภวนฺตุ สขุ ติ ตตฺ า. น ปโร ปรํ นกิ ุพฺเพถ นาติมญเฺ ถ กตฺถจิ นํ กญิ จฺ ิ, พฺยาโรสนา ปฏีฆสญฺ า นาญฺ มญฺ สสฺ ทุกขฺ มิจเฺ ฉยยฺ . มาตา ยถา นยิ ํ ปุตฺตํ อายุสา เอกปตุ ตฺ มนุรกเฺ ข, เอวมปฺ ิ สพฺพภเู ตสุ มานสมฺภาวเย อปริมาณ.ํ มานสมภฺ าวเย อปริมาณํ, เมตฺตญจฺ สพพฺ โลกสมฺ ึ อสมฺพาธํ อเวรํ อสปตฺตํ. อทุ ธฺ ํ อโธ จ ตริ ยิ ญฺจ สยาโน วา ยาวตสสฺ วิคตมทิ ฺโธ, ติฏฺ ญฺจรํ นสิ นิ ฺโน วา พรฺ หมฺ เมตํ วิหารํ อิธมาหุ. เอตํ สตึ อธิฏเฺ ยฺย ทสฺสเนน สมปฺ นฺโน, ทิฏฺ ญิ จฺ อนุปคมมฺ สลี วา น หิ ชาตุ คพฺภเสยฺยํ ปนุ เรตีต.ิ กาเมสุ วิเนยยฺ เคธํ ๓๖

สพพฺ าสีวิสชาตีนํ ทพิ ฺพมนฺตาคทํ วิย, ยนฺนาเสติ วิสํ โฆรํ เสสญจฺ าปิ ปริสสฺ ย.ํ อาณกเฺ ขตฺตมหฺ ิ สพฺพตถฺ สพพฺ ทา สพพฺ ปาณินํ, สพพฺ โสปิ นิวาเรติ ปรติ ฺตนตฺ มภฺ ณาม เห. ขนธฺ ปริตตฺ ํ วริ ปู กเฺ ขหิ เม เมตฺตํ เมตตฺ ํ เอราปเถหิ เม, ฉพฺยาปุตเฺ ตหิ เม เมตฺตํ เมตตฺ ํ กณหฺ าโคตมเกหิ จ. อปาทเกหิ เม เมตตฺ ํ เมตตฺ ํ ทิปาทเกหิ เม, จตปุ ฺปเทหิ เม เมตตฺ ํ เมตตฺ ํ พหปุ ปฺ เทหิ เม. มา มํ อปาทโก หสึ ิ มา มํ หสึ ิ ทิปาทโก, มา มํ จตปุ ฺปโท หสึ ิ มา มํ หึสิ พหุปปฺ โท. สพเฺ พ สตฺตา สพเฺ พ ปาณา สพเฺ พ ภตู า จ เกวลา, สพฺเพ ภทรฺ านิ ปสฺสนฺตุ มา กิญจฺ ิ ปาปมาคมา. อปฺปมาโณ พุทโฺ ธ, อปฺปมาโณ ธมฺโม, อปฺปมาโณ สงฺโฆ, ปมาณวนฺตานิ สิรึสปานิ, อหิ วิจฺฉิกา สตปที อุณฺณานาภี สรพู มูสิกา, กตา เม รกฺขา กตา เม ปริตฺตา, ปฏิกฺกมนฺตุ ภูตานิ, โสหํ นโม ภควโต, นโม สตฺตนฺนํ สมมฺ าสมฺพุทฺธาน.ํ ๓๗

ปูเรนฺตมฺโพธสิ มภฺ าเร นพิ ฺพตฺตํ โมรโยนิยํ, เยน สํวหิ ติ ารกขฺ ํ มหาสตฺตํ วเนจรา. จริ สสฺ ํ วายมนฺตาปิ เนว สกขฺ ึสุ คณหฺ ติ ุํ พรฺ หมฺ มนฺตนฺติ อกขฺ าตํ ปรติ ฺตนตฺ มฺภณาม เห. โมรปรติ ตฺ ํ อุเทตยญฺจกขฺ มุ า เอกราชา หริสฺสวณฺโณ ป วิปปฺ ภาโส. ตํ ตํ นมสสฺ ามิ หริสฺสวณฺณํ ป วิปปฺ ภาสํ, ตยชชฺ คุตฺตา วิหเรมุ ทวิ ส.ํ เย พรฺ าหมฺ ณา เวทคุ สพพฺ ธมเฺ ม, เต เม นโม เต จ มํ ปาลยนตฺ .ุ นมตฺถุ พทุ ฺธานํ นมตถฺ ุ โพธิยา, นโม วมิ ตุ ฺตานํ นโม วิมตุ ฺตยิ า. อิมํ โส ปริตตฺ ํ กตฺวา โมโร จรติ เอสนา. อเปตยญจฺ กขฺ ุมา เอกราชา หรสิ ฺสวณฺโณ ป วิปปฺ ภาโส. ตํ ตํ นมสสฺ ามิ หรสิ สฺ วณฺณํ ป วิปปฺ ภาสํ, ตยชชฺ คุตตฺ า วหิ เรมุ รตตฺ .ึ ๓๘

เย พฺราหฺมณา เวทคุ สพพฺ ธมฺเม, เต เม นโม เต จ มํ ปาลยนตฺ .ุ นมตฺถุ พุทฺธานํ นมตฺถุ โพธยิ า, นโม วิมตุ ตฺ านํ นโม วมิ ุตฺตยิ า. อมิ ํ โส ปรติ ตฺ ํ กตฺวา โมโร วาสมกปฺปยีต.ิ ปูเรนฺตมฺโพธิสมภฺ าเร นิพฺพตฺตํ วฏฏฺ ชาติยํ, ยสสฺ เตเชน ทาวคฺคิ มหาสตฺตํ วิวชฺชย.ิ เถรสฺส สารปี ตุ ตฺ สฺส โลกนาเถน ภาสิตํ, กปฺปฏฺ ายิ มหาเตชํ ปริตตฺ นฺตมฺภณาม เห. วฏฏฺ กปรติ ตฺ ํ อตถฺ ิ โลเก สลี คโุ ณ สจจฺ ํ โสเจยยฺ นทุ ฺทยา, เตน สจฺเจน กาหามิ สจจฺ กิริยมนตุ ตฺ ร.ํ อาวชชฺ ติ วฺ า ธมฺมพลํ สรติ วฺ า ปุพพฺ เก ชิเน, สจฺจพลมวสสฺ าย สจฺจกริ ยิ มกาสหํ. สนตฺ ิ ปกขฺ า อปตฺตนา สนฺติ ปาทา อวญฺจนา, มาตา ปิตา จ นกิ ขฺ นฺตา ชาตเวท ปฏกิ กฺ ม. สห สจฺเจ กเต มยฺหํ มหาปชชฺ ลโิ ต สิขี, ๓๙

วชฺเชสิ โสฬส กรีสานิ อทุ กํ ปตฺวา ยถา สิขี, สจฺเจน เม สโม นตถฺ ิ เอสา เม สจจฺ ปารมตี .ิ ขึ้น ๕ ค่ำ ยสฺสานุสฺสรเณนาปิ อนฺตลิกเฺ ขปิ ปาณิโน, ปตฏิ ฺ มธคิ จฉฺ นตฺ ิ ภูมยิ ํ วิย สพฺพทา. สพพฺ ูปทฺทวชาลมหฺ า ยกขฺ โจราทิสมภฺ วา, คณนา น จ มุตตฺ านํ ปรติ ฺตนตฺ มฺภณาม เห. ธชคฺคปริตฺตํ ธชคคฺ สุตตฺ ํ เอวมฺเม สุตํ. เอกํ สมยํ ภควา, สาวตฺถิยํ วิหรติ, เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส, อาราเม. ตตฺร โข ภควา ภิกฺขู อามนฺเตสิ ภิกขฺ โวต.ิ ภทนเฺ ตติ เต ภกิ ขฺ ู ภควโต ปจฺจสโฺ สสํ.ุ ภควา เอตทโวจ. ภูตปุพฺพํ ภิกฺขเว เทวาสุรสงฺคาโม สมุปพฺยุฬฺโห อโหสิ. อถโข ภิกฺขเว สกฺโก เทวานมินฺโท เทเว ตาวตึเส อามนฺเตสิ, สเจ มาริสา เทวานํ สงฺคามคตานํ อุปฺปชฺเชยฺย ภยํ วา ฉมฺภิตตฺตํ วา โลมหํโส วา, มเมว ตสฺมึ สมเย ธชคฺคํ อุลฺโลเกยฺยาถ, มมํ หิ โว ธชคฺคํ อุลฺโลกยตํ, ยมฺภวิสฺสติ ภยํ วา ฉมฺภิตตฺตํ วา โลมหํโส วา, โส ปหิยยฺ สิ สฺ ติ. ๔๐

โน เจ เม ธชคฺคํ อุลฺโลเกยฺยาถ, อถ ปชาปติสฺส เทวราชสฺส ธชคฺคํ อุลฺโลเกยฺยาถ, ปชาปติสฺส หิ โว เทวราชสฺส ธชคฺคํ อุลฺโลกยตํ, ยมฺภวิสสฺ ติ ภยํ วา ฉมฺภิตตตฺ ํ วา โลมหํโส วา, โส ปหยิ ยฺ ิสฺสต.ิ โน เจ ปชาปติสฺส เทวราชสฺส ธชคฺคํ อุลฺโลเกยฺยาถ, อถ วรุณสฺส เทวราชสฺส ธชคฺคํ อุลฺโลเกยฺยาถ, วรุณสฺส หิ โว เทวราชสฺส ธชคฺคํ อุลฺโลกยตํ, ยมฺภวิสฺสติ ภยํ วา ฉมฺภิตตฺตํ วา โลมหํโส วา, โส ปหยิ ฺยิสสฺ ติ. โน เจ วรุณสฺส เทวราชสฺส ธชคฺคํ อุลฺโลเกยฺยาถ, อถ อีสานสฺส เทวราชสฺส ธชคฺคํ อุลฺโลเกยฺยาถ, อีสานสฺส หิ โว เทวราชสฺส ธชคฺคํ อุลฺโลกยตํ, ยมฺภวิสฺสติ ภยํ วา ฉมฺภิตตฺตํ วา โลมหํโส วา, โส ปหิยยฺ ิสฺสตตี .ิ ตํ โข ปน ภิกขฺ เว สกฺกสฺส วา เทวานมนิ ฺทสฺส ธชคฺคํ อุลโฺ ลกยตํ, ปชาปติสฺส วา เทวราชสฺส ธชคฺคํ อุลฺโลกยตํ, วรุณสฺส วา เทวราชสฺส ธชคฺคํ อุลฺโลกยตํ, อีสานสฺส วา เทวราชสฺส ธชคฺคํ อุลฺโลกยตํ, ยมฺภวิสฺสติ ภยํ วา ฉมฺภิตตฺตํ วา โลมหํโส วา, โส ปหิยฺเยถาปิ โนปิ ปหิยฺเยถ, ตํ กิสฺส เหตุ, สกฺโก หิ ภิกฺขเว เทวานมินฺโท อวีตราโค อวีตโทโส อวีตโมโห, ภริ ุ ฉมภฺ ี อุตรฺ าสี ปลายีติ. อหญจฺ โข ภิกฺขเว เอวํ วทามิ: สเจ ตุมฺหากํ ภกิ ขฺ เว อรญฺ คตานํ วา รุกขฺ มูลคตานํ วา สุญฺ าคารคตานํ วา, อปุ ปฺ ชเฺ ชยยฺ ภยํ วา ฉมฺภิตตตฺ ํ วา โลมหํโส วา, มเมว ตสฺมึ สมเย อนุสฺสเรยฺยาถ: อิติปิ โส ภควา ๔๑

อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ, วิชฺชาจรณสมฺปนฺโน สุคโต โลกวิทู, อนุตฺตโร ปุริสทมฺมสารถิ สตฺถา เทวมนสุ ฺสานํ พทุ ฺโธ ภควาติ, มมํ หิ โว ภิกฺขเว อนุสฺสรตํ, ยมฺภวิสฺสติ ภยํ วา ฉมฺภิตตฺตํ วา โลมหํโส วา, โส ปหยิ ฺยสิ ฺสต.ิ โน เจ มํ อนุสฺสเรยฺยาถ, อถ ธมฺมํ อนุสฺสเรยฺยาถ: สฺวากฺขาโต ภควตา ธมฺโม, สนฺทิฏฺ ิโก อกาลิโก เอหิปสฺสิโก, โอปนยิโก ปจฺจตฺตํ เวทิตพฺโพ วิญฺญูหีติ. ธมฺมํ หิ โว ภิกฺขเว อนุสฺสรตํ, ยมฺภวิสฺสติ ภยํ วา ฉมฺภิตตฺตํ วา โลมหํโส วา, โส ปหิยยฺ สิ ฺสติ. โน เจ ธมฺมํ อนุสฺสเรยฺยาถ, อถ สงฺฆํ อนุสฺสเรยฺยาถ: สุปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสงฺโฆ, อุชุปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสงฺโฆ, ายปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสงฺโฆ, สามีจิปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสงฺโฆ, ยทิทํ จตฺตาริ ปุริสยุคานิ อฏฺ ปุริสปุคฺคลา, เอส ภควโต สาวกสงฺโฆ, อาหุเนยฺโย ปาหเุ นยโฺ ย ทกฺขเิ ณยฺโย อญฺชลิกรณีโย, อนุตฺตรํ ปุญฺ กฺเขตฺตํ โลกสฺสาติ. สงฺฆํ หิ โว ภิกฺขเว อนุสฺสรตํ, ยมฺภวิสฺสติ ภยํ วา ฉมฺภิตตฺตํ วา โลมหํโส วา, โส ปหิยฺยิสฺสติ. ตํ กิสฺส เหตุ, ตถาคโต หิ ภิกฺขเว อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ, วีตราโค วีตโทโส วีตโมโห, อภิรุ อจฺฉมฺภี อนุตฺราสี อปลายีติ. อทิ มโวจ ภควา, อทิ ํ วตวฺ าน สคุ โต, อถาปรํ เอตทโวจ สตถฺ า: อรญฺเ รุกฺขมเู ล วา สุญฺ าคาเรว ภิกฺขโว, ๔๒

อนสุ ฺสเรถ สมพฺ ทุ ฺธํ ภยํ ตุมหฺ าก โน สยิ า. โน เจ พทุ ฺธํ สเรยฺยาถ โลกเชฏฺ ํ นราสภํ, อถ ธมฺมํ สเรยยฺ าถ นิยยฺ านกิ ํ สเุ ทสิตํ. โน เจ ธมฺมํ สเรยฺยาถ นิยยฺ านิกํ สเุ ทสติ ํ, อถ สงฆฺ ํ สเรยยฺ าถ ปญุ ฺ กฺเขตฺตํ อนุตฺตรํ. เอวมฺพุทธฺ ํ สรนฺตานํ ธมมฺ ํ สงฺฆญจฺ ภิกฺขโว, ภยํ วา ฉมฺภติ ตตฺ ํ วา โลมหโํ ส น เหสฺสตีต.ิ ข้ึน ๖ คำ่ อปปฺ สนฺเนหิ นาถสสฺ สาสเน สาธสุ มฺมเต, อมนสุ ฺเสหิ จณเฺ ฑหิ สทา กิพฺพสิ การิภ.ิ ปริสานญจฺ ตสสฺ นฺน- มหสึ าย จ คุตฺตยิ า, ยนเฺ ทเสสิ มหาวโี ร ปริตฺตนฺตมภฺ ณาม เห. อาฏานาฏิยปรติ ตฺ ํ วปิ สสฺ ิสฺส นมตฺถุ จกขฺ มุ นฺตสฺส สิรีมโต, สิขสิ ฺสปิ นมตถฺ ุ สพพฺ ภตู านกุ มฺปโิ น. เวสฺสภุสสฺ นมตถฺ ุ นฺหาตกสสฺ ตปสสฺ ิโน, นมตฺถุ กกุสนฺธสฺส มารเสนปปฺ มททฺ ิโน. ๔๓

โกนาคมนสฺส นมตถฺ ุ พฺราหมฺ ณสฺส วุสีมโต, กสฺสปสสฺ นมตถฺ ุ วิปปฺ มตุ ฺตสสฺ สพฺพธิ. องฺครี สสฺส นมตฺถุ สกยฺ ปุตตฺ สสฺ สริ ีมโต, โย อิมํ ธมมฺ มเทเสสิ สพพฺ ทุกขฺ าปนทู นํ. เย จาปิ นิพพฺ ตุ า โลเก ยถาภตู ํ วิปสฺสิสุํ, เต ชนา อปิสุณา มหนตฺ า วีตสารทา. หติ ํ เทวมนุสฺสานํ ยํ นมสสฺ นตฺ ิ โคตมํ, วชิ ฺชาจรณสมปฺ นนฺ ํ มหนตฺ ํ วีตสารทํ. วิชชฺ าจรณสมปฺ นฺนํ พุทธฺ ํ วนทฺ าม โคตมนตฺ ิ. นโม เม สพพฺ พทุ ฺธานํ อปุ ฺปนนฺ านํ มเหสินํ, ตณหฺ งกฺ โร มหาวีโร เมธงฺกโร มหายโส. สรณงกฺ โร โลกหิโต ทีปงกฺ โร ชตุ ินฺธโร, โกณฑฺ ญโฺ ชนปาโมกฺโข มงคฺ โล ปรุ สิ าสโภ. สุมโน สุมโน ธีโร เรวโต รตวิ ฑฒฺ โน, โสภีโต คณุ สมปฺ นโฺ น อโนมทสฺสี ชนุตฺตโม. ปทุโม โลกปชโฺ ชโต นารโท วรสารถี, ปทุมุตตฺ โร สตตฺ สาโร สเุ มโธ อปฺปฏปิ ุคฺคโล. สชุ าโต สพพฺ โลกคโฺ ค ปิยทสสฺ ี นราสโภ, ๔๔

อตฺถทสฺสี การุณิโก ธมมฺ ทสฺสี ตโมนุโท. สทิ ธฺ ตฺโถ อสโม โลเก ติสโฺ ส จ วทตํ วโร, ปุสโฺ ส จ วรโท พทุ โฺ ธ วิปสฺสี จ อนูปโม. สขิ ี สพพฺ หโิ ต สตถฺ า เวสสฺ ภู สุขทายโก, กกุสนโฺ ธ สตฺถวาโห โกนาคมโน รณญฺชโห, กสสฺ โป สริ สิ มปฺ นโฺ น โคตโม สกฺยปุงฺคโว. เอเต จญเฺ จ สมพฺ ทุ ฺธา อเนกสตโกฏโย, สพเฺ พ พุทฺธา อสมสมา สพเฺ พ พุทธฺ า มหิทฺธกิ า. สพฺเพ ทสพลเู ปตา เวสารชเฺ ชหปุ าคตา, สพฺเพ เต ปฏิชานนตฺ ิ อาสภณฺ านมตุ ฺตมํ. สีหนาทํ นทนฺเต เต ปริสาสุ วิสารทา, พรฺ หมฺ จกกฺ ํ ปวตฺเตนฺติ โลเก อปฺปฏิวตตฺ ยิ .ํ อเุ ปตา พุทธฺ ธมเฺ มหิ อฏฺ ารสหิ นายกา, ทวฺ ตฺตึสลกขฺ ณูเปตา- สีตยฺ านุพฺยญชฺ นาธรา. พยฺ ามปฺปภาย สปุ ปฺ ภา สพเฺ พ เต มุนกิ ญุ ฺชรา, พุทธฺ า สพพฺ ญฺญโุ น เอเต สพฺเพ ขณี าสวา ชนิ า. มหปฺปภา มหาเตชา มหาปญฺ า มหพพฺ ลา, มหาการณุ กิ า ธรี า สพฺเพสานํ สุขาวหา. ทีปา นาถา ปตฏิ ฺ า จ ตาณา เลณา จ ปาณนิ ,ํ คตี พนฺธู มหสฺสาสา สรณา จ หิเตสิโน. ๔๕

สเทวกสสฺ โลกสสฺ สพเฺ พ เอเต ปรายนา, เตสาหํ สิรสา ปาเท วนทฺ ามิ ปุรสิ ุตตฺ เม. วจสา มนสา เจว วนทฺ าเมเต ตถาคเต, สยเน อาสเน าเน คมเน จาปิ สพฺพทา. สทา สุเขน รกฺขนตฺ ุ พุทธฺ า สนตฺ ิกรา ตวุ ํ, เตหิ ตวฺ ํ รกฺขิโต สนฺโต มตุ ฺโต สพฺพภเยน จ. สพพฺ โรควนิ ิมตุ โฺ ต สพพฺ สนฺตาปวชชฺ โิ ต, สพพฺ เวรมติกกฺ นฺโต นิพฺพโุ ต จ ตุวํ ภว. ขนตฺ เิ มตตฺ าพเลน จ, เตสํ สจฺเจน สเี ลน อาโรคเฺ ยน สุเขน จ. เตปิ ตุมฺเห อนรุ กขฺ นฺตุ สนฺติ ภตู า มหิทฺธิกา, ปุรตฺถมิ สมฺ ึ ทสิ าภาเค อาโรคฺเยน สเุ ขน จ. เตปิ ตมุ ฺเห อนุรกฺขนตฺ ุ สนฺติ เทวา มหทิ ฺธิกา, ทกขฺ ณิ สมฺ ึ ทิสาภาเค อาโรคฺเยน สเุ ขน จ. เตปิ ตมุ เฺ ห อนรุ กฺขนตฺ ุ สนฺติ นาคา มหทิ ฺธิกา, ปจฉฺ มิ สมฺ ึ ทสิ าภาเค อาโรคเฺ ยน สเุ ขน จ. เตปิ ตมุ ฺเห อนุรกขฺ นฺตุ สนฺติ ยกฺขา มหิทธฺ ิกา, อุตตฺ รสฺมึ ทสิ าภาเค อาโรคฺเยน สุเขน จ. เตปิ ตมุ ฺเห อนรุ กขฺ นฺตุ ทกฺขเิ ณน วริ ุฬหฺ โก, ปรุ มิ ทิสํ ธตรฏฺโ กุเวโร อตุ ตฺ รํ ทสิ .ํ ปจฺฉเิ มน วิรปู กฺโข ๔๖

จตฺตาโร เต มหาราชา โลกปาลา ยสสฺสโิ น, เตปิ ตมุ ฺเห อนรุ กฺขนฺตุ อาโรคฺเยน สเุ ขน จ. อากาสฏฺ า จ ภมุ ฺมฏฺ า เทวา นาคา มหทิ ธฺ กิ า, เตปิ ตุมฺเห อนุรกฺขนตฺ ุ อาโรคเฺ ยน สุเขน จ. พุทโฺ ธ เม สรณํ วรํ, นตฺถิ เม สรณํ อญฺ ํ โหตุ เต ชยมงฺคลํ. เอเตน สจจฺ วชเฺ ชน ธมฺโม เม สรณํ วรํ, นตถฺ ิ เม สรณํ อญฺ ํ โหตุ เต ชยมงคฺ ล.ํ เอเตน สจจฺ วชฺเชน สงโฺ ฆ เม สรณํ วรํ, นตฺถิ เม สรณํ อญฺ ํ โหตุ เต ชยมงคฺ ล.ํ เอเตน สจฺจวชฺเชน วชิ ชฺ ติ ววิ ิธํ ปถุ ุ, ตสฺมา โสตฺถี ภวนตฺ ุ เต. ยงกฺ ญิ ฺจิ รตนํ โลเก วชิ ชฺ ติ ววิ ธิ ํ ปถุ ุ, รตนํ พทุ ธฺ สมํ นตถฺ ิ ตสฺมา โสตฺถี ภวนฺตุ เต. ยงกฺ ิญจฺ ิ รตนํ โลเก วชิ ฺชติ ววิ ธิ ํ ปุถุ, รตนํ ธมฺมสมํ นตถฺ ิ ตสมฺ า โสตถฺ ี ภวนตฺ ุ เต. ยงกฺ ิญฺจิ รตนํ โลเก โอสถํ อตุ ตฺ มํ วรํ, รตนํ สงฆฺ สมํ นตฺถิ พทุ ฺธเตเชน โสตฺถินา, ทุกขฺ า วูปสเมนตฺ ุ เต. สกฺกตฺวา พุทฺธรตนํ โอสถํ อตุ ตฺ มํ วรํ, หติ ํ เทวมนสุ สฺ านํ นสฺสนฺตุปทฺทวา สพเฺ พ สกฺกตวฺ า ธมมฺ รตนํ ๔๗

ปรฬิ าหูปสมนํ ธมฺมเตเชน โสตฺถนิ า, นสฺสนตฺ ุปททฺ วา สพฺเพ ภยา วปู สเมนฺตุ เต. สกฺกตวฺ า สงฆฺ รตนํ โอสถํ อุตฺตมํ วรํ, อาหุเนยยฺ ํ ปาหเุ นยฺยํ สงฺฆเตเชน โสตฺถนิ า, นสสฺ นฺตปุ ททฺ วา สพฺเพ โรคา วปู สเมนตฺ ุ เต. สพฺพโรโค วินสฺสตุ, สพฺพตี โิ ย ววิ ชฺชนตฺ ุ สุขี ทฆี ายุโก ภว. มา เต ภวตวฺ นฺตราโย นจิ ฺจํ วฑุ ฺฒาปจายโิ น, อภิวาทนสีลสิ สฺ อายุ วณโฺ ณ สุขํ พล.ํ จตฺตาโร ธมมฺ า วฑฒฺ นฺติ ข้นึ ๗ คำ่ ปรติ ฺตํ ยมภฺ ณนฺตสฺส นสิ นิ ฺนฏฺ านโธวนํ, อทุ กมปฺ ิ วนิ าเสติ สพพฺ เมว ปรสิ สฺ ย.ํ โสตถฺ ินา คพภฺ วฏุ ฺ านํ ยญฺจ สาเธติ ตขํ เณ, เถรสสฺ งฺคลุ มิ าลสฺส โลกนาเถน ภาสิตํ, กปปฺ ฏฺ ายิ มหาเตชํ ปริตตฺ นฺตมฺภณาม เห. ๔๘

องคฺ ุลมิ าลปรติ ตฺ ํ ยโตหํ ภคินิ อริยาย ชาติยา ชาโต, นาภิชานามิ สญฺจิจฺจ ปาณํ ชวี ิตา โวโรเปตา. เตน สจเฺ จน โสตถฺ ิ เต โหตุ โสตฺถิ คพฺภสฺส. ยโตหํ ภคินิ อริยาย ชาติยา ชาโต, นาภิชานามิ สญฺจิจฺจ ปาณํ ชวี ติ า โวโรเปตา. เตน สจเฺ จน โสตถฺ ิ เต โหตุ โสตถฺ ิ คพภฺ สฺส. ยโตหํ ภคินิ อริยาย ชาติยา ชาโต, นาภิชานามิ สญฺจิจฺจ ปาณํ ชีวติ า โวโรเปตา. เตน สจฺเจน โสตถฺ ิ เต โหตุ โสตถฺ ิ คพภฺ สสฺ . สํสาเร สํสรนตฺ านํ สพพฺ ทุกขฺ วนิ าสเน, สตตฺ ธมฺเม จ โพชฌฺ งฺเค มารเสนปฺปมทฺทิโน. พุชฌฺ ิตฺวา เยปเิ ม สตตฺ า ตภิ วามตุ ฺตกุตฺตมา, อชาตึ อชราพฺยาธึ อมตํ นิพฺภยํ คตา. เอวมาทิคณุ เู ปตํ อเนกคณุ สงฺคหํ, โอสถญฺจ อมิ ํ มนฺตํ โพชฌฺ งฺคนฺตมฺภณาม เห. โพชฌฺ งฺคปรติ ฺตํ โพชฺฌงฺโค สตสิ งขฺ าโต ธมมฺ านํ วจิ โย ตถา, วริ ยิ มฺปตี ิปสฺสทฺธิ- โพชฌฺ งฺคา จ ตถาปเร. สมาธุเปกฺขโพชฌฺ งฺคา สตเฺ ตเต สพพฺ ทสสฺ นิ า, ๔๙