การจราจร

๙๔ จะสังเกตไดวา แตละโปรแกรมจํานวนเวลาท่ีใหไวแตละดานเปล่ียนแปลงไปไมมาก แตม ีผลกบั การเคลอื่ นตวั และทา ยแถวสะสมของรถในแตละดานเปนอยางมาก เปน ความเขา ใจผิดของ เจา หนา ทต่ี าํ รวจจราจรทคี่ วบคมุ สญั ญาณไฟ ในกรณที ว่ี า สญั ญาณไฟจราจรควรจะใชร ะบบอตั โนมตั ไิ ด ในชวงเวลาท่ีสภาพการจราจรรถนอยคลองตัวหรือในชวงเวลากลางคืนเทาน้ัน ในความเปนจริงแลว สัญญาณไฟจราจรแบบอตั โนมัติ ในบางชวงเวลา (เปน สว นใหญ) ถา ไดตงั้ โปรแกรมโดยจดั จังหวะและ ตง้ั วงรอบสญั ญาณไฟใหเ หมาะสมกบั ปรมิ าณรถในทกุ ชว งเวลาแลว จะระบายรถผา นทางแยกไดด กี วา การควบคุมดวยการกดดวยมือของเจาหนาท่ี โดยเฉพาะทางแยกท่ีมีระบบสัญญาณไฟจราจรแบบ นบั ถอยหลงั สามารถทาํ ใหค วามลา ชา ชว งออกตวั ของยวดยานลดลง โดยรถจะเรง ความเรว็ ผา นทางแยก ไดดีกวา ทั้งออกตัวตอนเริ่มไฟเขียว และตอนใกลจะเปลี่ยนเปนไฟแดง (คืออยูหางจากแยกไกลพอ สมควรแตยังมีเวลาเหลือพอ จะรีบเรงความเร็วใหผานแยก) นอกจากน้ีทําใหเกิดความปลอดภัยใน การชะลอรถหรือหยดุ รถมากกวา การควบคุมสัญญาณไฟดว ยมือ พดู งายๆ คือ ไฟจะเขยี วก็รลู ว งหนา ไฟจะแดงกร็ ูลวงหนาเชน กัน ¡Ã³ÕμÑÇÍ‹ҧÃͺÊÞÑ Þҳ俨ÃҨà ñ. μÑÇÍ‹ҧÃͺÊÑÞÞҳ俨ÃÒ¨Ãá¡ÅÒ´¾ÃŒÒÇ ññò ตารางท่ี ๑ แสดงตัวอยา งรอบสัญญาณไฟจราจรแยกลาดพรา ว ๑๑๒ โปรแกรม ชว งเวลา จงั หวะ ๑ (วนิ าท)ี จงั หวะ ๒ (วนิ าที) สญั ญาณไฟ เขยี ว เหลือง แดง เขยี ว เหลอื ง แดง ความยาวรอบ ๑ ๐๑.๐๐ - ๐๓.๐๐ น. ๖๘ ๓ ๒ ๒๒ ๓ ๒ ๑๐๐ ๒ ๐๓.๐๐ - ๐๕.๐๐ น. ๗๐ ๓ ๒ ๒๐ ๓ ๒ ๑๐๐ ๓ ๐๕.๐๐ - ๐๖.๐๐ น. ๑๒๐ ๓ ๒ ๒๐ ๓ ๒ ๑๕๐ ๔ ๐๖.๐๐ - ๐๗.๐๐ น. ๑๓๕ ๓ ๒ ๓๕ ๓ ๒ ๑๘๐ ๕ ๐๗.๐๐ - ๐๘.๐๐ น. ๑๒๐ ๓ ๒ ๕๐ ๓ ๒ ๑๘๐ ๖ ๐๘.๐๐ - ๐๙.๐๐ น. ๑๑๘ ๓ ๒ ๕๒ ๓ ๒ ๑๘๐ ๗ ๐๙.๐๐ - ๑๐.๐๐ น. ๑๒๕ ๓ ๒ ๔๕ ๓ ๒ ๑๘๐ ๘ ๑๐.๐๐ - ๑๑.๐๐ น. ๙๕ ๓ ๒ ๔๕ ๓ ๒ ๑๕๐ ๙ ๑๑.๐๐ - ๑๒.๐๐ น. ๙๖ ๓ ๒ ๔๔ ๓ ๒ ๑๕๐ ๑๐ ๑๒.๐๐ - ๑๓.๐๐ น. ๙๗ ๓ ๒ ๔๓ ๓ ๒ ๑๕๐ ๑๑ ๑๓.๐๐ - ๑๔.๐๐ น. ๙๔ ๓ ๒ ๔๖ ๓ ๒ ๑๕๐ ๑๒ ๑๔.๐๐ - ๑๕.๐๐ น. ๙๐ ๓ ๒ ๕๐ ๓ ๒ ๑๕๐

๙๕ โปรแกรม ชว งเวลา จังหวะ ๑ (วนิ าที) จงั หวะ ๒ (วินาท)ี สญั ญาณไฟ เขียว เหลือง แดง เขียว เหลอื ง แดง ความยาวรอบ ๑๓ ๑๕.๐๐ - ๑๖.๐๐ น. ๗๐ ๓ ๒ ๔๐ ๓ ๒ ๑๒๐ ๑๔ ๑๖.๐๐ - ๑๗.๐๐ น. ๗๒ ๓ ๒ ๓๘ ๓ ๒ ๑๒๐ ๑๕ ๑๗.๐๐ - ๑๘.๐๐ น. ๗๓ ๓ ๒ ๓๗ ๓ ๒ ๑๒๐ ๑๖ ๑๘.๐๐ - ๑๙.๐๐ น. ๘๐ ๓ ๒ ๖๐ ๓ ๒ ๑๕๐ ๑๗ ๑๙.๐๐ - ๒๐.๐๐ น. ๘๕ ๓ ๒ ๕๕ ๓ ๒ ๑๕๐ ๑๘ ๒๐.๐๐ - ๒๑.๐๐ น. ๙๒ ๓ ๒ ๔๘ ๓ ๒ ๑๕๐ ๑๙ ๒๑.๐๐ - ๒๒.๐๐ น. ๙๘ ๓ ๒ ๔๒ ๓ ๒ ๑๕๐ ๒๐ ๒๒.๐๐ - ๒๓.๐๐ น. ๘๐ ๓ ๒ ๓๐ ๓ ๒ ๑๒๐ ๒๑ ๒๓.๐๐ - ๒๓.๕๐ น. ๘๒ ๓ ๒ ๒๘ ๓ ๒ ๑๒๐ ๒๒ ๒๓.๕๐ - ๐๑.๐๐ น. ๖๕ ๓ ๒ ๒๕ ๓ ๒ ๑๐๐ ò. μÑÇÍÂÒ‹ §ÃͺÊÑÞÞҳ俨ÃÒ¨Ãá¡⪤ªÑ ô ตารางที่ ๒ แสดงตัวอยา งรอบสญั ญาณไฟจราจรแยกโชคชัย ๔ โปรแกรม ชวงเวลา จังหวะ ๑ จังหวะ ๒ จงั หวะ ๓ จังหวะ ๔ จงั หวะ ๕ ความยาวรอบ (วินาที) (วินาที) (วินาที) (วนิ าท)ี (วนิ าที) G Y R G Y R G Y R G Y R G Y R สญั ญาณไฟ ๑ ๐๑.๐๐ - ๐๓.๐๐ น. ๕๘ ๓ ๒ ๑๑ ๓ ๒ ๑๑ ๓ ๒ ๒๐ ๓ ๒ ๑๒๐ ๒ ๐๓.๐๐ - ๐๕.๐๐ น. ๕๘ ๓ ๒ ๑๐ ๓ ๒ ๑๒ ๓ ๒ ๒๐ ๓ ๒ ๑๒๐ ๓ ๐๕.๐๐ - ๐๖.๐๐ น. ๖๐ ๓ ๒ ๒๕ ๓ ๒ ๑๕ ๓ ๒ ๓๐ ๓ ๒ ๑๕๐ ๔ ๐๖.๐๐ - ๐๗.๐๐ น. ๖๐ ๓ ๒ ๒๐ ๓ ๒ ๑๕ ๓ ๒ ๓๕ ๓ ๒ ๑๕๐ ๕ ๐๗.๐๐ - ๐๘.๐๐ น. ๘๕ ๓ ๒ ๒๐ ๓ ๒ ๒๐ ๓ ๒ ๓๕ ๓ ๒ ๑๘๐ ๖ ๐๘.๐๐ - ๐๙.๐๐ น. ๘๓ ๓ ๒ ๒๐ ๓ ๒ ๒๒ ๓ ๒ ๓๕ ๓ ๒ ๑๘๐ ๗ ๐๙.๐๐ - ๑๐.๐๐ น. ๘๐ ๓ ๒ ๒๕ ๓ ๒ ๒๕ ๓ ๒ ๓๐ ๓ ๒ ๑๘๐ ๘ ๑๐.๐๐ - ๑๑.๐๐ น. ๖๐ ๓ ๒ ๒๕ ๓ ๒ ๒๐ ๓ ๒ ๒๕ ๓ ๒ ๑๕๐ ๙ ๑๑.๐๐ - ๑๒.๐๐ น. ๕๗ ๓ ๒ ๒๕ ๓ ๒ ๒๐ ๓ ๒ ๒๘ ๓ ๒ ๑๕๐ ๑๐ ๑๒.๐๐ - ๑๓.๐๐ น. ๕๕ ๓ ๒ ๒๕ ๓ ๒ ๑๘ ๓ ๒ ๓๒ ๓ ๒ ๒๐ ๓ ๒ ๑๕๐ ๑๑ ๑๓.๐๐ - ๑๔.๐๐ น. ๕๐ ๓ ๒ ๓๐ ๓ ๒ ๑๘ ๓ ๒ ๓๒ ๓ ๒ ๒๐ ๓ ๒ ๑๕๐ ๑๒ ๑๔.๐๐ - ๑๕.๐๐ น. ๕๕ ๓ ๒ ๒๕ ๓ ๒ ๒๐ ๓ ๒ ๓๐ ๓ ๒ ๒๐ ๓ ๒ ๑๕๐

๙๖ จังหวะ ๑ จงั หวะ ๒ จงั หวะ ๓ จังหวะ ๔ จงั หวะ ๕ ความยาวรอบ โปรแกรม ชว งเวลา (วนิ าท)ี (วนิ าที) (วินาท)ี (วนิ าที) (วินาที) G Y R G Y R G Y R G Y R G Y R สญั ญาณไฟ ๑๓ ๑๕.๐๐ - ๑๖.๐๐ น. ๔๐ ๓ ๒ ๒๕ ๓ ๒ ๒๐ ๓ ๒ ๒๘ ๓ ๒ ๓๗ ๓ ๒ ๑๕๐ ๑๔ ๑๖.๐๐ - ๑๗.๐๐ น. ๔๐ ๓ ๒ ๒๓ ๓ ๒ ๒๐ ๓ ๒ ๒๗ ๓ ๒ ๔๐ ๓ ๒ ๑๕๐ ๑๕ ๑๗.๐๐ - ๑๘.๐๐ น. ๕๐ ๓ ๒ ๓๓ ๓ ๒ ๒๐ ๓ ๒ ๒๗ ๓ ๒ ๕๐ ๓ ๒ ๑๘๐ ๑๖ ๑๘.๐๐ - ๑๙.๐๐ น. ๔๐ ๓ ๒ ๒๘ ๓ ๒ ๒๐ ๓ ๒ ๒๕ ๓ ๒ ๓๗ ๓ ๒ ๑๕๐ ๑๗ ๑๙.๐๐ - ๒๐.๐๐ น. ๔๐ ๓ ๒ ๓๑ ๓ ๒ ๒๐ ๓ ๒ ๒๔ ๓ ๒ ๓๕ ๓ ๒ ๑๕๐ ๑๘ ๒๐.๐๐ - ๒๑.๐๐ น. ๔๐ ๓ ๒ ๓๐ ๓ ๒ ๒๐ ๓ ๒ ๒๔ ๓ ๒ ๓๖ ๓ ๒ ๑๕๐ ๑๙ ๒๑.๐๐ - ๒๒.๐๐ น. ๔๐ ๓ ๒ ๒๘ ๓ ๒ ๒๐ ๓ ๒ ๒๔ ๓ ๒ ๓๘ ๓ ๒ ๑๕๐ ๒๐ ๒๒.๐๐ - ๒๓.๐๐ น. ๗๐ ๓ ๒ ๒๐ ๓ ๒ ๑๕ ๓ ๒ ๒๕ ๓ ๒ ๒๐ ๓ ๒ ๑๕๐ ๒๑ ๒๓.๐๐ - ๒๓.๕๐ น. ๗๒ ๓ ๒ ๑๙ ๓ ๒ ๑๔ ๓ ๒ ๒๕ ๓ ๒ ๒๐ ๓ ๒ ๑๕๐ ๒๒ ๒๓.๕๐ - ๐๑.๐๐ น. ๕๔ ๓ ๒ ๑๒ ๓ ๒ ๑๒ ๓ ๒ ๒๒ ๓ ๒ ๒๐ ๓ ๒ ๑๒๐ ตวั ยอ G (Green) = เขยี ว Y (Yellow) = เหลือง R (Red) = แดง การนาํ เทคโนโลยีมาใชในการจัดการจราจรอยางเปนระบบในพ้นื ที่ สน.โชคชยั ¡ÒÃμÔ´μ§éÑ ¡ÅÍŒ §Ç§¨Ã»´ à¾×Íè μÃǨÊͺÊÀÒ¾¡ÒèÃҨà การติดตั้งกลองวงจรปดบนถนนสายหลักเพื่อตรวจสอบสภาพการจราจร หากติดต้ังได ครอบคลมุ ทว่ั ทงั้ พน้ื ท่ี จะทาํ ใหส ามารถบรหิ ารจดั การจราจรไดอ ยา งเปน ระบบ รวดเรว็ ในการแกไ ขปญ หา การจราจร ทง้ั ในเรอื่ งของอบุ ตั เิ หตุ รถยนตเ สยี ขดั ขอ ง รถหยดุ หรอื จอดกดี ขวางการจราจร แบง เบาภาระ การปฏบิ ตั งิ านของเจา หนา ทผี่ ปู ฏบิ ตั ไิ ดเ ปน อยา งมาก ซงึ่ การมองเหน็ สภาพการจราจรของถนนทงั้ สาย ในภาพรวมเปนโครงขา ย เปนการมองแบบ Bird’s Eye View ทําใหส ามารถบรหิ ารจัดการจราจรไดดี ในภาพรวม ซ่ึงจะดีกวาการปลอยใหเจาหนาที่ตํารวจประจําจุดแตละทางแยกจัดการจราจรกันเอง โดยลาํ พงั ในพื้นที่ของสถานีตํารวจนครบาลโชคชัย มีการติดต้ังกลองวงจรปดเพื่อตรวจสภาพ การจราจรบนถนนลาดพรา ว จํานวน ๑๖ ตวั และบนถนนประดิษฐมนธู รรม จํานวน ๑๖ ตัว ทาํ ให สามารถบรหิ ารจดั การจราจรไดด มี ปี ระสทิ ธิภาพ

๙๗ ภาพแสดงการติดตงั้ กลอ งวงจรปด ภาพแสดงการควบคุมสญั ญาณไฟ และการตรวจสอบสภาพการจราจรจากระบบกลอ งวงจรปด ¡ÒÃ㪌ÃâÕ Á·ÃÐÂÐä¡Å¤Çº¤ØÁÊÑÞÞҳ俨ÃҨà (¼Ò‹ ¹ APP ÊÁÒϷ⿹) หลกั การคอื เมอื่ ผบู งั คบั บญั ชาของงานจราจร (รองผกู าํ กบั การจราจรหรอื สารวตั รจราจร) ประจําอยูที่ศูนยควบคุมการจราจร(แยกโชคชัย ๔) ซ่ึงมีอุปกรณมองภาพเชื่อมตอจากกลองวงจรปด ทง้ั ระบบมองเหน็ สภาพการจราจรของถนนลาดพรา วและถนนประดษิ ฐม นธู รรมตลอดทงั้ สาย จะสามารถ ควบคุมสัญญาณไฟของแยกอืน่ ท้ัง ๖ ทางแยก ไดแก จดุ กลับรถลาดพราว ๕๕/๒, แยกลาดพราว ๖๔, แยกลาดพรา ว ๘๐, แยกลาดพรา ว ๑๑๒, จดุ กลบั รถลาดพรา ว ๑๑๖ และแยกมหาดไทย ไดโ ดยใชร โี มท ระยะไกล ท้ังน้ีไดมีการนําเครื่องมือไปติดต้ังท่ีตูควบคุมสัญญาณไฟประจําแยกนั้นๆ แลวกดควบคุม

๙๘ สัญญาณไฟผานแอพสมารทโฟนได มีขอดีคือ เมื่อเจาหนาที่ตํารวจจราจรประจําจุดแยกนั้น มีเหตุ จําเปนเรง ดว นที่ตองกระทาํ เชน ออกไปตรวจสอบอบุ ตั ิเหตุหรอื รถยนตเ สยี ขดั ขอ งในบรเิ วณใกลเคยี ง ผทู ่คี วบคุมอยู ณ ศนู ยควบคมุ การจราจร (แยกโชคชยั ๔) สามารถควบคุมหรือกดสัญญาณไฟจราจร แทนเจา หนาที่ตํารวจจราจรประจาํ จดุ น้ันได ภาพแสดงการควบคุมสัญญาณไฟจราจรโดยใชรีโมทระยะไกล ¡ÒÃÇÑ´¼Åàª§Ô »ÃÁÔ Ò³¤ÇÒÁàÃçÇà©ÅÂÕè º¹¶¹¹ÅÒ´¾ÃŒÒÇ การนําเทคโนโลยีมาใชในการจัดการจราจรอยางเปนระบบในพ้ืนท่ี สน.โชคชัย สรุปผล การดาํ เนนิ งานและการวดั ผลเชงิ ปรมิ าณความเรว็ เฉลย่ี บนถนนลาดพรา ว เปรยี บเทยี บกบั อตั ราความเรว็ เฉลีย่ บนถนนลาดพราวในป ๒๕๕๒ – ๒๕๕๗ สรปุ ไดด งั นี้ ภาพแสดงการวัดผลเชงิ ปรมิ าณเปรยี บเทียบกับอตั ราความเรว็ เฉลย่ี บนถนนลาดพราว

๙๙ º·ÊÃØ» จากกรณีศึกษาในพ้ืนที่ของสถานีตํารวจนครบาลโชคชัย การนําเทคโนโลยีมาเปน สวนชวยในการจัดการจราจรอยางเปนระบบ โดยบริหารจัดการจราจรแบบเปนโครงขายในภาพรวม กอใหเกิดประสิทธิภาพท่ีดีขึ้นในการบริหารจัดการจราจร สามารถแบงเบาภาระการปฏิบัติงานของ เจา หนาทตี่ ํารวจผปู ฏิบัติ และสามารถลดอบุ ตั เิ หตทุ เี่ กดิ ขึน้ ลงไดดวย จากขอมูลสถิตทิ ร่ี วบรวมมาจาก แหลงตางๆ ทําใหทราบวา สภาพการจราจรบนถนนลาดพราวมีการเคลื่อนตัวที่ดีขึ้น ความเร็วเฉลี่ย ของรถมคี า เพมิ่ ขน้ึ และใชเ วลาในการเดนิ ทางลดลง ซงึ่ ถา สามารถนาํ หลกั การและรปู แบบนไี้ ปประยกุ ต ใชใหท วั่ ทั้งพน้ื ท่กี รงุ เทพมหานคร จะกอ ใหเกิดประสิทธผิ ลทางดานจราจรทดี่ ขี ้นึ เปนลําดับ ò.ó ¡Òè´Ñ ¡ÒÃáÅФǺ¤ØÁ¨ÃÒ¨Ãâ´Âà·¤â¹âÅÂÕ¨ÃҨà การพัฒนาเทคโนโลยีนับเปนความกาวหนาของมนุษยในการนําเอาความรูในหลายๆ ดาน มาประยุกตใชใหเกิดประโยชนแกสังคมและพัฒนาความเปนอยูใหดีข้ึน การพัฒนาเทคโนโลยี เพื่ออํานวยความสะดวกสําหรับการเดินทาง ก็เปนกุญแจสําคัญดอกหนึ่งของการใชความรูพ้ืนฐาน ทางวิทยาศาสตร โดยเฉพาะศาสตรดานอิเล็กทรอนิกสและคอมพิวเตอรมาใช เพื่อชวยใหประชาชน และสังคม สามารถเขา ถงึ และใชงานเทคโนโลยไี ดอยา งมปี ระสิทธภิ าพ ò.ó.ñ Ãкº¢¹Ê§‹ áÅШÃÒ¨Ãꬄ ©ÃÂÔ Ð (Intelligent Transport Systems : ITS) เปนระบบที่หลอมรวมเอาเทคโนโลยีดานขอมูล อิเล็กทรอนิกสคอมพิวเตอร และโทรคมนาคม มาผสมผสานใหเกิดการประยุกตใชงาน เชน เทคโนโลยีประมวลผลภาพ (Image Processing) เทคโนโลยีการระบุตัวตนดวยความถี่คล่ืนวิทยุ (RFID) เทคโนโลยีการส่ือสารไรสาย (Wireless Communication) เทคโนโลยรี จู าํ เสยี ง (Voice Recognition) เทคโนโลยเี ครอื ขา ยคอมพวิ เตอร (Computer Network) เทคโนโลยีคลังขอมูล (Data Mining) เทคโนโลยีปญญาประดิษฐ (Data Warehouse) เทคโนโลยีตรวจจับหรือรับรู (Sensor) เทคโนโลยีเหลาน้ีสามารถนํามาใชเพ่ือเพิ่ม ประสทิ ธภิ าพในการขนสง การควบคมุ การตดิ ตาม รวมไปถงึ ความปลอดภยั ในการเดนิ ทางดว ยเทคโนโลยี อนั ชาญฉลาดเหลา นี้ จะสามารถบรหิ ารจดั การการจราจรใหเ ปน ระบบ และตอบสนองตอ ความจาํ เปน ของการขนสงและเดินทางในประเทศไดในระดับหน่ึง เชน ชวยลดอุบัติเหตุ แกไขปญหาการจราจร ติดขัด และปญหาส่ิงแวดลอม หรือกลาวอีกนัยหน่ึงเพื่อเปนแผนพัฒนาหลัก (Road Map) สําหรับ การใชป ระโยชนของเทคโนโลยีดา นการจราจรอยางครอบคลุมทกุ ดา นน่นั เอง ͧ¤»ÃСͺ¢Í§ ITS ITS ไมใชชื่อของเทคโนโลยีโดยตรงแตเปนช่ือที่ใชเรียกแนวคิดของการนําเอา เทคโนโลยสี ารสนเทศ การสอ่ื สาร และโทรคมนาคม มาใชป รบั ปรงุ การขนสง และการจราจร โดยมหี วั ใจ หลักสําคัญคือ การประมวลผลขอมูลและขอสนเทศท่ีมีอยูผานระบบสารสนเทศและการส่ือสาร และนํามาเผยแพร แลกเปล่ยี น ระหวางผูใ ชและผูใหบริการ

๑๐๐ สว นระบบอจั ฉรยิ ะนน้ั เปน การใชค าํ เชงิ เปรยี บเทยี บกบั เทคโนโลยที มี่ มี ากอ นหนา ยกตวั อยา ง เชน หากรถยนตม อี ปุ กรณท สี่ ามารถสอื่ สารและรบั ขอ มลู ปรมิ าณการจราจรเพอ่ื วเิ คราะหแ ละให คาํ แนะนําแกผ ูข ับข่ไี ดวา เสน ทางใดเปนเสนทางทเี่ หมาะสมสําหรับเวลาน้ัน ตา งจากเดิมท่ีผขู ับจะตอง ตดั สนิ เอง โดยไมมีขอ มูลหรือคําแนะนําใดๆ มาชว ยตดั สินใจเลย ความสามารถของระบบท่ีเพ่มิ ขนึ้ นี้ ถือไดวา มีความอัจฉริยะ ความอัจฉริยะของยานพาหนะและระบบขนสงที่กลาวมานั้นอาจกาวหนา ถงึ ขนั้ เขา มาทาํ หนา ทแี่ ทนมนษุ ย เชน รถยนตส ามารถขบั เคลอ่ื นโดยอตั โนมตั แิ ละตดิ ตอ สอื่ สารระหวา ง รถยนตกันไดเอง ตลอดจนติดตอสื่อสารกับศูนยขอมูลจราจรเพ่ือสอบถามขอมูล ปริมาณการจราจร จุดเกดิ อุบตั เิ หตบุ นทองถนน หรือจุดทีม่ ีการกอสราง เพอ่ื วิเคราะหแ ละเลือกเสน ทางท่ีเหมาะสมทส่ี ุด ในการเดนิ ทาง รวมถึงรายงานสภาพการณบนทองถนน การติดตามรถ หรือระบบจัดเกบ็ คาผา นทาง โดยอตั โนมตั ิ ¡ÒüÊÁ¼ÊÒ¹ÃÐËNjҧͧ¤» ÃСͺ¢Í§¡ÒèÃҨà (¤¹ ö áÅж¹¹) ࢌҡѺ ITS ปจ จบุ นั ITS เนน ไปทกี่ ารขนสง และจราจรบนถนนเปน หลกั เนอื่ งจากเปน ประเภทการเดนิ ทาง ที่เกิดข้ึนมากที่สุด และยังกระทบกับประชาชนจํานวนมาก บทความนี้ไดนําเอาการแบงประเภท ของการนําเอา ITS มาใชในงานดานขนสงและจราจรของประเทศญ่ีปุนมาดัดแปลง โดยแบงออก เปน ๘ ดา น ดงั นี้ ๑) ระบบนาํ ทางขัน้ กา วหนา (Advances in Navigation Systems) ระบบน้ีจะชวยให ผขู บั ขม่ี คี วามสะดวกสบายในการเดนิ ทาง เพราะผขู บั ขสี่ ามารถทราบขอ มลู ในรปู ของเสน ทางบนแผนที่ ซึ่งจะแสดงเสนทางจากจุดเริ่มตนจนถึงจุดปลายทาง เชน ขอมูลสถานที่จอดรถ ที่พักอาศัย เสนทาง ที่มีการกอสราง รวมถึงขอมูลอ่ืนๆ ท่ีเกี่ยวของกับจุดหมายปลายทาง นอกจากการแสดงแผนท่ีแลว ระบบนาํ ทางดงั กลา ว ยงั สามารถพฒั นาใหแ นะนาํ เสน ทางการขบั ขอ่ี ยา งละเอยี ดโดยมคี าํ แนะนาํ เปน เสยี งพดู เชน เตอื นใหเ ปลย่ี นเลนเพอื่ เตรยี มเลย้ี วซา ยหรอื ขวา เตอื นใหเ ตรยี มตวั กลบั รถ การบอกทางเพอ่ื ใหก ลบั สูเสนทางเดิมกรณีขับข่ีผิดทาง การพัฒนาขั้นตอไปของระบบน้ี อาจถึงขั้นแนะนําขอมูลประกอบการ ขบั ขอ่ี น่ื ๆ เชน เสยี งเตอื นใหล ดอตั ราเรว็ เนอื่ งจากขา งหนา เปน ทางโคง และอนาคตอาจสามารถเชอ่ื มตอ ขอมูลการจราจรกับศูนยขอมูลจราจร จนทําใหระบบสามารถทํางานไดหลากหลาย คือ แนะนํา เสนทางที่มีการจราจรเบาบางได หรือแนะนําใหหลีกเล่ียงเสนทางที่มีการจราจรหนาแนนโดยท่ีผูขับข่ี ยังไมไดเดินทางไปถึงบริเวณดังกลาว ใหขอมูลเสนทางท่ีมีการกอสราง ปดถนน หรืออุบัติเหตุ ใหข อ มลู เกย่ี วกบั จดุ สนใจหรอื สถานทแี่ วะพกั ตา งๆ เชน ปม นา้ํ มนั หา งสรรพสนิ คา โรงแรม รา นอาหาร สถานทท่ี องเท่ียว ทีจ่ อดรถ คาํ นวณระยะเวลาเดินทางท่ีสอดคลอ งตามสภาพการจราจร จะเหน็ ไดวา การแนะนําเสนทางจะมิไดอยูบนพ้ืนฐานเสนทางที่มีระยะทางส้ันท่ีสุดเพียงเง่ือนไขเดียว แตจะ เปนการรวมเอาเงื่อนไขตางๆ เขามาคํานวณรวมดวย เพื่อใหไดเสนทางที่ใกลกับความตองการของ ผใู ชม ากทส่ี ดุ และระบบยงั สามารถใหข อ มลู เกย่ี วกบั สถานทนี่ า สนใจรอบขา งทางและจดุ หมายปลายทาง รวมทงั้ แนะนําใหขอมูลเก่ยี วกบั สถานทจี่ อดรถเพื่อเปนการอาํ นวยความสะดวกแกผ ูข บั ขีอ่ กี ดวย

๑๐๑ ๒) ระบบเกบ็ เงินอิเล็กทรอนิกส (Electronic Toll Collection) ระบบนีจ้ ะชวยผเู ดินทาง ไมตองหยุดรถหรือชะลอรถเพ่ือจายคาผานทาง ชวยลดระยะเวลาและแกปญหาจราจรท่ีดานเก็บเงิน และชว ยอาํ นวยความสะดวกในการผา นเขา ออกพนื้ ทค่ี วบคมุ หรอื เสน ทางพเิ ศษบางประเภท เพอื่ ใหก าร ผานเขาออกสามารถทําไดสะดวกรวดเร็ว หลักการทํางานของระบบนี้คืออุปกรณที่ติดกับตัวรถจะ สอ่ื สารกบั อปุ กรณอ เิ ลก็ ทรอนกิ สท ต่ี ดิ อยทู ด่ี า นหรอื จดุ เฉพาะสาํ หรบั ตรวจสอบการเขา ออกพนื้ ทค่ี วบคมุ หรอื เสน ทางพเิ ศษ การสอ่ื สารจะทาํ โดยอาศยั เทคนคิ การสอ่ื สารแบบไรส าย และรถยนตส ามารถวงิ่ ผา น ไปมาไดโดยไมตองหยุดจอดรอเพ่ือชําระคาผานทาง การชําระเงินอาจเปนลักษณะซ้ือบัตรและชําระ ลวงหนา แลวทําการตัดคาผา นทางจากยอดเงินท่ีมีในบัตร หรอื อาจเปน การตัดคา ผานทางจากระบบ บัตรเครดิต บัญชธี นาคาร หรือชําระตามรานสะดวกซอื้ ตวั อยา งของประเทศทีใ่ ชระบบนี้ เชน ท่ีเมือง ลอนดอนในประเทศองั กฤษซงึ่ มปี รมิ าณการจราจรหนาแนน มาก ไดม กี ารกาํ หนดใหเ รยี กเกบ็ คา เขา พนื้ ท่ี สาํ หรบั ผทู ี่ตอ งการนาํ รถยนตเขา ในบรเิ วณพ้ืนทเ่ี มอื งชัน้ ใน ท้ังนี้เพอ่ื ลดความคบั คั่งของปรมิ าณจราจร ตลอดจนมลภาวะลงหรือในประเทศออสเตรเลียและจีน ไดมีการติดตั้งระบบเก็บเงินอิเล็กทรอนิกส ดังกลาว ไวที่ดานเก็บคาผานทางของทางดวน ทําใหรถยนตที่ว่ิงผานสามารถว่ิงผานดวยความเร็วสูง และการใชท างดวนเปนไปอยา งมีประสทิ ธภิ าพมากขึน้ ๓) ระบบชวยใหเกิดความปลอดภัยในการขับขี่ (Assistance for Safe Driving) เปน ระบบท่ีมีการติดต้ังตัวเก็บขอมูลในบริเวณตางๆ บนทองถนนโดยการรวบรวมขอมูลของตําแหนง และการเคลื่อนท่ีของยานพาหนะในบริเวณรอบๆ รวมไปถึงสิ่งกีดขวางตางๆ ท่ีอยูขางหนา โดยผานเซน็ เซอรท ต่ี ดิ ตงั้ อยบู นถนนและทีต่ ัวรถ หลังจากนั้นขอ มูลจะถูกจดั สง ใหกบั ผขู บั ข่รี ถแตละคน ในขณะน้ันแบบ Real Time ทั้งน้ีเพ่ือใหผูขับขี่เดินทางไดอยางปลอดภัย ระบบดังกลาวนอกจาก จะชว ยใหผ ขู บั ขไี่ ดร บั ขอ มลู หรอื การแจง เตอื นลว งหนา เพอื่ เพม่ิ ความปลอดภยั ในการขบั ขแี่ ลว ยงั นาํ มาใช เพ่ือรักษาชีวิตและทรัพยสินของบุคคลอ่ืนดวย เชน การมีเซ็นเซอรตรวจจับคนขามถนน ในบริเวณ ทางโคงหักศอกที่เปนมุมอับสายตาสําหรับผูขับขี่ หรือตรวจจับและระวังการวิ่งตัดหนารถโดยเด็กเล็ก หรอื ผทู ข่ี าดความระมดั ระวงั นอกจากนยี้ งั สามารถตรวจจบั รถยนตห รอื จกั รยานยนตท วี่ งิ่ หรอื กาํ ลงั จะวงิ่ มาตดั หนา ตรวจจบั สภาพอากาศและสภาพถนน เพอื่ เตอื นในกรณที ถี่ นนลน่ื หรอื ทศั นวสิ ยั ไมด กี อ นท่ี จะขับขไี่ ปถงึ บริเวณดงั กลา ว ในอนาคตอันใกลอ าจมอี ุปกรณท ่ีตดิ ต้งั ภายในรถเพิ่มเตมิ เพื่อชวยในการ ควบคมุ รถ เชน ระบบชว ยเบรกหรอื ควบคมุ พวงมาลัยแบบอัตโนมตั ิ เมอื่ พบส่ิงกีดขวาง และเซน็ เซอร ที่ติดต้ังอยูในตัวรถยนต ก็สามารถสงขอมูลและติดตอส่ือสารกับรถยนตคันอื่นๆ หรือกับเซ็นเซอร ขา งถนนไดด ว ย ทงั้ นเ้ี พอ่ื เตอื นใหร ถยนตห รอื ผใู ชท างเทา ไดร บั การแจง เตอื นลว งหนา เพอื่ ปอ งกนั ไมใ ห เกิดอุบตั ิเหตหุ รอื เพื่อใหเ กิดความระมัดระวังเพิ่มข้ึน ๔) ระบบการบริหารจัดการจราจรอยางมีประสิทธิภาพ (Optimization of Traffic Management) ระบบนี้จะจัดการการจราจรบริเวณทางแยก หรือบริเวณที่เกิดอุบัติเหตุบอยๆ โดยผใู หบ รกิ ารแจง เหตกุ ารณ เชน การตรวจจบั อบุ ตั เิ หตุ และใหข อ มลู การควบคมุ การจราจร นอกจากนี้

๑๐๒ ยังแนะนําเสนทางแกผูขับข่ีผานมอนิเตอรท่ีติดตั้งในรถ ซ่ึงจะเปนประโยชนในการควบคุมการจราจร ไมเ พยี งแตใ นพนื้ ทที่ มี่ กี ารจราจรทต่ี ดิ ขดั เทา นน้ั แตร วมถงึ เสน ทางการจราจรทง้ั หมด ไดม กี ารคาดการณ กนั วา เมอื่ การเชอ่ื มตอ และสอ่ื สารแบบสองทาง ระหวา งผเู ดนิ ทางและศนู ยบ รหิ ารจดั การจราจรเกดิ ขนึ้ ในวงกวา งแลว จะสามารถส่ือสารกันแบบสองทางไดอยางสะดวก ท้ังในรถยนต ที่บา น ทที่ ํางาน หรือ ผา นอปุ กรณเ คลอื่ นที่ เชน โทรศพั ทม อื ถอื โดยศนู ยบ รหิ ารจดั การจราจรจะนาํ เอาขอ มลู ความตอ งการ เดนิ ทางของผเู ดนิ ทางมาคาํ นวณวเิ คราะหเ พอื่ การกระจายปรมิ าณการจราจรออกไป เพอ่ื ใหร ะบบขนสง โดยรวมมปี ระสทิ ธภิ าพสงู สดุ โดยจะเปน การแนะนาํ เสน ทางทไ่ี มใ ชก ารแนะนาํ ใหท กุ คนเลอื กใชเ สน ทาง ท่ีเบาบางในขณะน้ันเหมือนกันหมด นอกจากนี้ยังสามารถแนะนําใหหลีกเล่ียงเสนทางท่ีเกิดอุบัติเหตุ มีการกอสราง หรือมกี ารปด ถนนไดด วย ๕) การสนับสนุนระบบขนสงมวลชนหรือขนสงสาธารณะ (Support for Public Transport) เปนการอํานวยความสะดวกสบายใหผูใชบริการระบบขนสงมวลชน ใหเกิดความยืดหยุน สามารถเปลยี่ นถาย การเขาและออกจากระบบขนสง มวลชนตามเวลาที่สอดคลอ งกนั ระบบสนับสนนุ ตางๆ จึงมีความจําเปน เชน สถานการณใหบริการของระบบขนสงมวลชนประเภทตางๆ ตําแหนง และจํานวนท่ีน่ังวาง คาธรรมเนียมและคาใชจายในการเดินทาง และที่จอดรถ ขอมูลตางๆ เหลาน้ี สามารถสง ผานไปยงั ชอ งทางตางๆ หลายชองทาง ไดแ ก ท่พี กั อาศัยและท่ีทาํ งาน อปุ กรณใ นรถยนต หรืออุปกรณเคล่ือนที่ ตลอดจนจุดติดต้ังขางถนน ปายหยุดรถประจําทาง และสถานีขนสง เพื่อให ผเู ดนิ ทางสามารถเขา ถงึ ขอ มลู ไดง า ยและนาํ มาซงึ่ การใชง านระบบขนสง มวลชนอยา งสะดวกและปลอดภยั ๖) การเพิ่มประสิทธิภาพในการดําเนินการเกี่ยวกับรถเพ่ือการพาณิชย (Increasing Efficiency in Commercial Vehicles Operations) เพื่อเพ่ิมประสิทธิภาพของระบบการขนสงสินคา ตองมีศูนยรวบรวมและจัดเก็บสถานการณใชงานรถขนสงสินคาท้ังหมด เชน ตําแหนงของรถขนสง ในระหวางขนสง จุดแวะพักหรือขนถายสินคา จุดเร่ิมตนและจุดปลายทาง แลวกระจายขอมูลเหลาน้ี ในฐานะขอมูลพ้ืนฐานใหกับผูประกอบการขนสงสินคาทุกราย นอกจากน้ียังดําเนินการจัดหาระบบ ชวยบริหารจัดการรถขนสงสินคาระหวางผูประกอบการขนสงหลายๆ ราย โดยมองวารถท้ังหมด เสมือนมีเจาของเดียวกัน และพยายามลดจํานวนเท่ียวรถเปลาลง เพื่อใหเกิดการใชรถขนสงรวมกัน ระหวางผูประกอบการดวยกันและอํานวยความสะดวกใหกับผูใชบริการขนสงสินคาอยางเปนระบบ และเปน อตั โนมตั ิ ปจ จบุ นั ยงั ไดม คี วามพยายามคน ควา วจิ ยั เพอื่ ใหข บวนรถขนสง สามารถวงิ่ ตามกนั ไป โดยอัตโนมตั ิโดยมีผขู ับขเี่ พียงคนเดียวทีร่ ถตนขบวน เพ่ือลดคาใชจายในการขนสงลงไปอีก ๗) ระบบสนบั สนนุ ผใู ชท างเทา (Support for Pedestrians) ผใู ชอ กี กลมุ หนง่ึ ซง่ึ เกย่ี วขอ ง กับรถและถนนก็คือผูใชทางเทา ผูใชทางเทาในท่ีนี้หมายความรวมถึงผูใชทางเทาท่ัวไป คนชรา ผูทพุ พลภาพ และผูใชจกั รยาน จดุ ประสงคคอื ทําใหเกิดความสะดวกสบาย ปลอดภยั และส่งิ แวดลอม ท่ีดีสําหรับผูใชทางเทา ตัวอยางเทคโนโลยีท่ีสามารถชวยเหลือผูใชทางเทาได เชน อุปกรณนําทาง แบบพกพา เซ็นเซอรสําหรับตรวจจับและรายงานชื่อสถานที่หรือนําทางดวยเสียงสําหรับคนตาบอด

๑๐๓ เซ็นเซอรตรวจจับคนขามถนนเพื่อสงขอมูลเตือนแกผูขับขี่ใหระมัดระวังและ/หรือควบคุมใหรถหยุด แบบอัตโนมัติ สัญญาณไฟสําหรับคนขามถนนท่ีสามารถปรับเปล่ียนชวงเวลาใหเหมาะสมกับจํานวน และประเภทของคนขา มได ๘) ระบบสนับสนุนสําหรับการทํางานของยานพาหนะในเหตุฉุกเฉิน (Support for Emergency Vehicle Operations) เพื่อรับมือกับเหตุฉุกเฉินและดําเนินการชวยเหลือผูประสบภัย พิบัติหรืออุบัติเหตุบนทองถนนไดรวดเร็วทันการและเหมาะสม รถท่ีประสบเหตุจะมีอุปกรณติดในรถ ทสี่ ามารถแจง เหตแุ ละสอื่ สารกบั หนว ยงานทเี่ กย่ี วขอ งโดยอตั โนมตั ิ เพอ่ื ใหข อ มลู เบอื้ งตน แกห นว ยงาน ทร่ี บั ผดิ ชอบในการเตรยี มการ เชน ระดบั ความรนุ แรงของอบุ ตั เิ หตุ ลกั ษณะของอบุ ตั เิ หตุ จาํ นวนผโู ดยสาร ในรถ จาํ นวนรถทเ่ี กดิ เหตุ ตลอดจนตาํ แหนงของรถที่เกิดเหตขุ ณะน้ัน ระบบนอ้ี าจกาวหนา ไปถึงขั้นให ขอ มลู ทางกายภาพของผโู ดยสารและผขู บั ขด่ี ว ย เชน เพศ/วยั ลกั ษณะการบาดเจบ็ บรเิ วณกระดกู ทห่ี กั การเสยี เลอื ด การหมดสติ เปนตน ขอ มูลตางๆ เหลาน้ีจะทาํ ใหผ ูใหความชว ยเหลือสามารถวินจิ ฉัยได ลวงหนาหรือระหวางเดินทางไปยังท่ีเกิดเหตุ เพ่ือลดระยะเวลาท่ีตองใชกอนเขาถึงและเร่ิมดําเนินการ ชว ยเหลือ หลังจากนั้นขอ มลู สภาพจราจรและสภาพความเสยี หายของถนน (กรณีเกิดภัยพิบตั )ิ ยงั ถกู รวบรวมและวเิ คราะหแ บบตามเวลาจรงิ เพอ่ื สง ใหห นว ยงานทรี่ บั ผดิ ชอบใชว างแผนและสามารถเดนิ ทาง เขา สพู น้ื ทเี่ กดิ เหตไุ ดอ ยา งรวดเรว็ ระบบดงั กลา วยงั อาจทาํ งานรว มกบั ศนู ยบ รหิ ารจดั การจราจร เพอื่ ให ชว ยจดั การสัญญาณไฟจราจรหรอื อาํ นวยเสนทางสาํ หรบั รถฉุกเฉนิ ตา งๆ ไดดว ย ò.ó.ò à·¤â¹âÅÂสÕ าํ ËÃѺ§Ò¹¨ÃÒ¨Ãã¹»ÃÐà·Èä·Â ò.ó.ò.ñ ÊÑÞÞҳ俨ÃҨà ๑) ระบบควบคมุ สญั ญาณไฟจราจรเปน พนื้ ท่ี (Area Traffic Control) โดย กรงุ เทพมหานคร ไดเริม่ ดําเนินการตงั้ แต ป พ.ศ. ๒๕๓๖ ดวยการนําคอมพวิ เตอรร ะบบ SCOOT (Split Cycle and Offset Optimization Technique) ของอังกฤษมาใชงาน โดยอุปกรณตรวจวัด สภาพจราจรจะสงขอมูลผานระบบสื่อสารไปยังศูนยควบคุมจราจร กทม. และจะทําการประมวลผล ขอมูลเพื่อหาสภาพที่เหมาะสมของสัญญาณไฟจราจรเปนพื้นท่ีท้ังหมด โดยมีแผนดําเนินการ ระยะท่ี ๑ ครอบคลุมพน้ื ทช่ี น้ั ใน ๓๑ ตร.กม. และระยะท่ี ๒ เพิ่มพน้ื ท่ีอีก ๑๕๐ ตร.กม. แตป จ จุบันอยู ในขน้ั ตอนการฟอ งรอ งทางคดคี วาม ซง่ึ ปจ จบุ นั ไดพ ฒั นาเพมิ่ ประสทิ ธภิ าพการควบคมุ จงั หวะสญั ญาณไฟ จราจรแบบทางแยกอิสระ โดยปรับเปลี่ยนจังหวะไฟตามปริมาณรถในแตละทิศทาง และจะไดพัฒนา จดั เปน กลมุ ทางแยก (Region) ตอ ไป ๒) อุปกรณนับเวลาสัญญาณไฟ เปนอุปกรณท่ีใหขอมูลเวลา รอคอยกอนจะถึงเวลาเปลี่ยนสัญญาณไฟ ๓) ระบบสัญญาณไฟจราจรคนขามถนนอัจฉริยะ เปนระบบ สญั ญาณไฟจราจรคนขา มถนนท่ชี ว ยเพมิ่ ความปลอดภัยสาํ หรบั ผใู ชร ถใชถนน และชวยบรกิ ารแกกลุม ผูพ กิ ารทางสายตาในการขา มถนนอีกดว ย

๑๐๔ ò.ó.ò.ò Ãкº¡ÅŒÍ§ CCTV ใชส ําหรับงานจราจรซง่ึ มีคณุ สมบตั ิ Pan Tilt Zoom : PTZ มที งั้ สอื่ สารโดยสายไฟเบอรอ อฟตกิ อนิ เทอรเ นต็ แบบสายเคเบล้ิ และไรส าย (IP Camera) ò.ó.ò.ó Ãкº¡ÅÍŒ § Image Processing áÅÐÍØ»¡Ã³μÃǨ¨Ñº»ÃÔÁÒ³ ¨ÃҨà Microwave Radar ของการทางพิเศษแหงประเทศไทย เพอ่ื ใชตรวจสอบสภาพการจราจร บนทางพเิ ศษ (บางสว น) และแสดงภาพออกมาทางแผนท่ีกราฟฟก ได ò.ó.ò.ô Ãкº¡ÅÍŒ §¡Ç´¢Ñ¹ÇԹѨÃҨà ๑) ระบบกลอ งตรวจจบั ผฝู า ฝน สญั ญาณไฟจราจร (Red Light Camera System) ตดิ ตง้ั อยตู ามจดุ บรเิ วณทางแยกทวั่ กรงุ เทพมหานคร โดยเปน การตรวจจบั อตั โนมตั ิ ภาพการ กระทาํ ความผดิ และภาพทะเบยี นรถ เพอื่ ทาํ การสง ใบสง่ั และหมายเรยี กไปยงั ผคู รอบครองยานพาหนะ ทก่ี ระทําความผิด ๒) ระบบกลอ งตรวจจบั ผขู บั รถเรว็ เกนิ กวา กฎหมายกาํ หนด ทง้ั แบบ ติดตงั้ และแบบพกพา ๓) ระบบกลองตรวจจับและเปรียบเทียบแผนปายทะเบียน, ไมชิดขอบทางดา นซาย ๔) ระบบกลองตรวจจบั ผูฝ า ฝนเปลย่ี นชอ งทางในเขตหาม ò.ó.ò.õ ÃкºμÃÇ¨Ç´Ñ »ÃÁÔ Ò³áÍÅ¡ÍÎÍŏ สําหรับการตรวจวัดระดับแอลกอฮอลที่มีใชอยูในประเทศไทย แบง เปน ๒ ประเภท คอื เครื่องมือตรวจวดั แอลกอฮอลแ บบเบือ้ งตน (Screening Test) และเครอื่ งมือ ตรวจวดั แอลกอฮอลแ บบยนื ยันผล (Evedential Test) ซง่ึ มีรายละเอยี ด คือ ๑. เครอื่ งมอื ตรวจวดั แอลกอฮอลเ บอื้ งตน คอื เครอ่ื งมอื ทใี่ ชท าํ การ ทดสอบระดบั แอลกอฮอลก อ นทจ่ี ะทาํ การทดสอบเพอื่ ยนื ยนั ผล หากตรวจพบปรมิ าณของแอลกอฮอล โดยทวั่ ไปจดุ เดน สาํ คญั คอื มตี วั เซน็ เซอรส าํ หรบั ตรวจจบั แอลกอฮอล สามารถทาํ งานไดท นั ทโี ดยไมต อ ง อนุ เคร่ืองหรอื Warm Up สามารถรายงานผลการตรวจวดั ภายใน ๓ - ๕ วนิ าที ทงั้ น้ีขึน้ อยูกบั ปริมาณ แอลกอฮอลข องผูขับขี่ ๒. เครื่องมือตรวจวัดแอลกอฮอลแบบยืนยันผล คือ เคร่ืองมือ ท่ีใชในการตรวจวัดแอลกอฮอลท่ีใหคาความถูกตองและแมนยําสูง ท้ังน้ี เพ่ือใชเปนพยานหลักฐาน ในการทาํ บันทึกจบั กมุ ของเจา หนาท่ีตํารวจหากตรวจพบวา ผูขับข่ี “เมาสรุ า” ¡ÒÃÊͺà·ÂÕ ºÁÒμðҹà¤ÃÍè× §ÁÍ× เพอื่ เปน การสรา งความเชอื่ มนั่ ในมาตรฐานของเคร่ืองมือตรวจวัดระดับแอลกอฮอล ตลอดจนการสรางความเช่ือมั่นของประชาชน ตอการบังคับใชกฎหมายของเจาหนาท่ีตํารวจ เครื่องมือตรวจวัดระดับแอลกอฮอลจะถูกสงไปทําการ สอบเทียบมาตรฐานเครือ่ งมือทก่ี รมวิทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสุข ตามมาตรฐานและ ขอ กาํ หนดของบรษิ ทั ผผู ลติ ซงึ่ ภายหลงั จากการสอบเทยี บเครอ่ื งมอื กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสขุ จะออกหนงั สอื รบั รองการสอบเทียบเครอื่ งมือให

๑๐๕ ò.ó.ò.ö Ãкº»‡Ò¨ÃÒ¨ÃÍѨ©ÃÂÔ Ð เปน การแสดงขอ มลู ขา วสารใหแ กผ ขู บั ขี่ (Traveler Information System) เพื่อบอกสภาพการจราจร ณ เวลาน้ัน (แบบ Real Time) โดยมีท้ังแบบระบบใชกลอง Image Processing และใชเจาหนาท่ีดูจากกลอง ในการปรบั เปลยี่ นแจง สภาพการจราจรบนแผนท่ี นอกจากน้ี ยังรวมถึงปายสลับขอ ความทีใ่ ชใ นการสงขาวสารในรปู ของตัวอกั ษรดวย ò.ó.ò.÷ Ãкº¨´Ñ à¡ºç ¤Ò‹ ¼Ò‹ ¹·Ò§ÍμÑ â¹ÁμÑ Ô (Easy Pass) ของการทางพเิ ศษ แหง ประเทศไทยเปน การชาํ ระคา ผา นทางพเิ ศษโดยไมต อ งหยดุ รถ ซง่ึ ขณะผา นชอ งเกบ็ คา ผา นทางพเิ ศษ ระบบจะทําการอานขอมูลจากอุปกรณที่ติดต้ังอยูภายในรถ และคิดคาผานทางพิเศษจากมูลคาเงิน ทมี่ ีอยูในระบบ ò.ó.ò.ø Ãкº RFID (Radio Frequency Identification) ถูกนํามา ใชควบคุมความเร็วของรถตูสาธารณะ ซ่ึงเปนการติดต้ัง TAG RFID ไวบนเคร่ืองหมายการเสียภาษี และอีกสว นหนง่ึ นําไปตดิ ไวท ี่บริเวณไฟหนารถตู สว นเครอ่ื งอา น RFID ไดต ิดต้ังไวบ นเสน ทางตา งๆ ò.ó.ò.ù ȹ٠¤ Ǻ¤ÁØ áÅÐʧÑè ¡ÒèÃҨà (º¡.ðò) ประกอบไปดว ยระบบ หลักคอื กลอง CCTV ระบบวิทยุสอ่ื สาร ระบบตชู ุมสายโทรศัพทสําหรับสายดวนขอ มลู จราจร ๑๑๙๗ และระบบรายงานขา วประชาสมั พนั ธ เชน ปา ยสลับขอความ วทิ ยุ ทีวี และอนิ เทอรเน็ต เปน ตน ò.ó.ò.ñð Ãкº»ÃЪÒÊÑÁ¾¹Ñ ¸´ ÇŒ  Application μ‹Ò§æ ๑) ระบบรายงานสภาพการจราจรแบบ RealTimeของสาํ นกั งานนโยบาย และแผนการขนสง และจราจร (สนข.) ผา นทางเวบ็ ไซต (WWW.ITSOTP.NET) ผา นทางโทรศพั ทม อื ถอื (M.ITSOTP.NET) ผานทางเครือขายสังคมออนไลน (FACEBOOK) ผานทางแอพพลิเคช่ันบน Smart Phone รวมถึงแท็บเล็ต (THAI TRAFINFO โดยดาวนโหลดผานทาง APP STORE และ GOOGLE PLAY) ๒) ระบบรายงานสภาพการจราจรบนทางพเิ ศษ ของการทางพเิ ศษ แหง ประเทศไทย (กทพ.) ผานทางเวบ็ ไซตของ กทพ. และบน Smart Phone และแท็บเลต็ ๓) ระบบรายงานสภาพการจราจรของกองบงั คบั การตาํ รวจจราจร ผานทางเวบ็ ไซต WWW.TRAFFICPOLICE.GO.TH ๔) ระบบประเมินและรายงานสภาพจราจรของศูนยเทคโนโลยี อิเล็กทรอนิกสและคอมพิวเตอรแหงชาติ (NECTEC) ดวยโปรแกรม TVIS (Traffic Voice Information System) นอกจากน้ี ยงั ไดพ ัฒนาระบบ TRAFFY ผา นทางเว็บไซตและ Smart Phone ๕) ระบบรายงานขอ มลู จราจรผา นอนิ เทอรเ นต็ (HTTP://TRAFFIC. LONGDO.COM) ซึง่ เปน การเช่ือมตอขอ มูลจากศนู ยบ ูรณาการขอมูลของศนู ย NECTEC ๖) ระบบรายงานสภาพการจราจร โดยกรงุ เทพมหานคร เปน การ แสดงแผนทก่ี ารจราจรดว ยเสน สตี า งๆ บนแผนทแ่ี ละภาพจากกลอ ง CCTV ดว ย App ทม่ี ชี อ่ื วา “BMA Live Traffic” จะทําการรายงานสภาพการจราจรผา นสมารท โฟนและแท็บเลต็ ซ่งึ การรายงานสภาพ

๑๐๖ การจราจรในชว งแรกจะเปน ภาพนง่ิ ผา นกลอ ง CCTV ทต่ี อ เนอื่ งกนั ทกุ ๑ นาที และเปน ภาพเคลอื่ นไหวแบบเรยี ลไทม โดยแบงการแสดงผลจราจรออกเปนเสนสีแดงสําหรับเสนทางจราจรที่เคล่ือนตัวไดดวยความเร็ว ต่ํากวา ๑๕ กิโลเมตร/ชวั่ โมง เสน สีเหลืองสาํ หรับเสน ทางจราจรทเ่ี คลื่อนตัวไดด ว ยความเร็วประมาณ ๑๕-๒๕ กิโลเมตรตอชวั่ โมง และเสนสีเขยี วสาํ หรบั เสน ทางจราจรทเ่ี คลือ่ นตัวไดด วยความเรว็ มากกวา ๒๕ กิโลเมตรตอ ชวั่ โมง ๗) ระบบรายงานขอมูลสภาพการจราจร โดย Google โดยได รวมมือกับกระทรวงคมนาคมใหบ รกิ ารบน Google Map ò.ô ÊÑÞÞÒ³¨ÃÒ¨ÃáÅÐà¤ÃÍè× §ËÁÒ¨ÃҨà เคร่อื งหมายจราจร (Traffic Sign) หมายถงึ สัญลกั ษณท างจราจรทใ่ี ชในการควบคุม การจราจร ทกี่ าํ หนดใหม ขี นึ้ บนทางตามบทบญั ญตั แิ หง กฎหมายวา ดว ยการจราจรทางบกทว่ั ราชอาณาจกั ร สาํ หรบั ความหมายของสญั ญาณจราจรและเครอ่ื งหมายจราจร เปน ไปตามขอ กาํ หนดสาํ นกั งานตาํ รวจ แหง ชาติ เรอื่ ง สญั ญาณจราจร เครอื่ งหมายจราจรและความหมายของสญั ญาณจราจรและเครอื่ งหมาย จราจร ซ่ึงผูบังคับใชกฎหมายจราจรทุกคนจะตองมีความรูและศึกษาเขาใจในรายละเอียดอยางลึกซึ้ง สามารถอธบิ ายใหก ับประชาชนผใู ชทางไดอยา งถูกตอง (ศึกษาจากภาคผนวก) ดังนี้ ò.ô.ñ ÊÞÑ ÞÒ³¨ÃҨà ๑) “สญั ญาณไฟจราจร” หมายถงึ โคมสญั ญาณไฟทใ่ี ชค วบคมุ การจราจรมขี นาด และติดต้ังหรือทําใหปรากฏไวในทางในลักษณะท่ีทําใหผูขับขี่หรือผูท่ีตองปฏิบัติตามสัญญาณ มองเห็นไดโดยชดั เจน การตดิ ตง้ั โคมสญั ญาณไฟจราจรตอ งประกอบดว ยดวงโคมไฟอยา งนอ ยสามดวง โดยมโี คมสญั ญาณไฟจราจรสแี ดงอยตู อนบนหรอื ดา นขวามอื ของผขู บั ขห่ี รอื ผตู อ งปฏบิ ตั ติ ามสญั ญาณ โคมสัญญาณไฟจราจรสีเหลืองอําพันอยูตอนกลาง และโคมสัญญาณไฟจราจรสีเขียวอยูตอนลาง หรือดานซายมือของผูขับขี่หรือผูท่ีตองปฏิบัติตามสัญญาณ ในบางกรณีอาจมีโคมสัญญาณไฟจราจร ลกู ศรสเี ขยี วประกอบได ๒) “สญั ญาณดว ยมอื และแขนของพนกั งานเจา หนา ท”ี่ หมายถงึ สญั ญาณจราจร ที่พนักงานเจา หนาท่แี สดงใหป รากฏขางหนา ๓) “สญั ญาณนกหวดี ” หมายถงึ สญั ญาณจราจรทพี่ นกั งานเจา หนา ทแี่ สดงดว ย เสยี งสัญญาณนกหวดี ò.ô.ò à¤Ã×èͧËÁÒ¨ÃҨà “เครื่องหมายจราจร” หมายความวา รปู ภาพ ขอความ ตวั หนังสอื ตวั เลข หมุด หลัก เสน แถบสี หรือสัญลักษณใดๆ ท่ีแสดง ติดต้ัง หรือทําใหปรากฏไวในเขตทาง หรือทางหลวง ในลกั ษณะและตาํ แหนง ทเี่ หน็ ไดโ ดยงา ยและชดั เจน เพอื่ ใหผ ใู ชท างไมว า จะเปน ผขู บั ขี่ คนเดนิ เทา หรอื ผูควบคุมสัตวปฏิบัติตามความหมายของเครื่องหมายนั้นหรือเปนการแจงขอมูล หรือใหคําแนะนํา เกีย่ วกบั การใชทางหรือทางหลวงน้นั เพอ่ื ใหก ารจราจรเปน ไปโดยสะดวก รวดเร็ว ปลอดภยั

๑๐๗ เครอ่ื งหมายจราจรแบง เปน ๒ ชนิด ดังนี้ (๑) ปา ยจราจร ไดแ ก เครอื่ งหมายจราจรทที่ าํ ใหป รากฏอยบู นแผน ปา ย กลอ ง ผนงั หรือทอี่ น่ื ใด ทําดวยแผนโลหะ ไม หรือวัสดอุ ่นื ปายจราจรแบง เปน ๓ ประเภท ดงั นี้ (๑) ปา ยบังคบั ไดแก ปายจราจรท่ีมีความหมายเปน การบงั คบั ใหผูใ ชท าง ปฏบิ ตั ติ ามความหมายของเครอื่ งหมายจราจรทป่ี รากฏอยใู นปา ยนน้ั โดยการกาํ หนดใหผ ใู ชท างตอ งกระทาํ งดเวน การกระทาํ หรือจํากัดการกระทําในบางประการหรอื บางลกั ษณะ (๒) ปา ยเตอื น ไดแ ก ปา ยจราจรทม่ี คี วามหมายเปน การเตอื นผใู ชท างใหท ราบ ลวงหนา ถึงสภาพทางหรือขอมูลอยางอ่ืนที่เกิดขึ้นในทางหรือทางหลวงขางหนาอันอาจกอใหเกิด อันตรายหรืออุบัติเหตุขึ้นได เพ่ือใหผูใชทางใชความระมัดระวังในการใชทางซ่ึงจะชวยปองกัน การเกิดอันตรายหรอื อุบัตเิ หตดุ ังกลา วได (๓) ปา ยแนะนาํ ไดแ ก ปา ยจราจรทมี่ คี วามหมายเปน การแนะนาํ ใหผ ใู ชท าง ทราบขอมูลอันเกี่ยวกับการเดินทางและการจราจร เชน เสนทางที่จะใช ทิศทาง ระยะทาง สถานที่ รวมทงั้ ขอมลู อนื่ เปนตน เพอ่ื ประโยชนใ นการเดนิ ทางและการจราจร (๒) เครอ่ื งหมายจราจรบนพน้ื ทาง ไดแ ก เครอ่ื งหมายจราจรทท่ี าํ ใหป รากฏอยบู นพนื้ ทาง ทางจราจร ไหลทาง ทางเทา ขอบทาง ขอบวงเวยี น หรอื ขอบคันหิน โดยการใช กระเบอ้ื ง หมดุ โลหะ วัสดุสะทอนแสง สี หรือวัสดุอื่นใด ปู ตอก ฝง พน ทา รีดทับหรือทําโดยวิธีอื่นใดเพ่ือใหปรากฏ ซงึ่ เครอื่ งหมายจราจร ò.ô.ó ·‹ÒÊÞÑ ÞÒ³¨ÃÒ¨Ã* ตามที่พระราชบัญญัติจราจรทางบก พ.ศ.๒๕๒๒ (มาตรา ๒๔) ไดกําหนด ทาสัญญาณจราจรเพื่อเปนการปฏิบัติใหเปนแบบอยางเดียวกัน และเปนหลักการที่ฝกปฏิบัติของ เจาพนักงานจราจรและพนักงานเจาหนาที่ใหเปนแบบอยางเดียวกันและถูกตองตามกฎหมาย จราจรทางบก และไดก าํ หนดไว ดังน้ี ÊÑÞÞÒ³¨ÃҨà หมายความวา สญั ญาณใดๆ ไมวาจะแสดงดว ยธง ไฟ ไฟฟา มอื แขน เสยี งนกหวดี หรอื ดว ยวิธีอน่ื ใดสาํ หรับใหผขู บั ข่ี คนเดินเทา หรอื คนจูง ขี่ หรอื ไลตอ นสตั ว ปฏบิ ัติตามสญั ญาณน้นั ทา สญั ญาณจราจร มี ๒ ทา ใหญๆ คอื ๑. ทาหา มรถ หรือใหรถหยุด ๒. ทาปลอยรถ หรือใหร ถไป * พ.ต.ท.อนศุ ลิ ป สริ ิเวชชะพนั ธ, คูมอื การปฏบิ ตั งิ านตํารวจจราจร, หนา ๙๕-๑๐๖

๑๐๘ ๑.๒ หา มรถทางดานหลงั ๑. ทาหา มรถ แบงออกเปน ๔ ทา ดังน้ี ๑.๑ หา มรถทางดา นหนา ๑.๓ หามรถทางดา นขวา ๑.๔ หามรถทางดานซา ย

๒. ทา ปลอยรถ แบงออกเปน ๔ ทา ดังน้ี ๑๐๙ ๒.๑ ปลอ ยรถทางดา นหนา ๒.๒ ปลอยรถทางดา นหลัง ๒.๓ ปลอ ยรถทางดานขวา ๒.๔ ปลอ ยรถทางดานซาย

๑๑๐ ข้ันตอนในการออกคําส่ัง จะใชคาํ ส่งั วา “หา มรถดานหนา ทาํ ” พอส้ินเสยี งวา “ทํา” ผฝู ก เร่มิ ทํา และเมื่อใชค าํ สง่ั วา “ใหร ถทางดา นหนา ไปได ทํา” พอสิน้ เสียงจงึ ปฏิบัติหรือถา เห็นวา การปฏิบัตไิ มพรอมก็จะสัง่ ใหเ อามือลงเพื่อจะไดส ่งั ปฏบิ ัตใิ หมต อไป ขั้นตอนในการปฏิบัติทาสัญญาณตางๆ การปฏิบัติทุกๆ ทา จะตองเร่ิมตนจากทา ตามระเบยี บพัก ดังนี้ ๑. ทาหา มรถ ๑.๑ หา มรถทางดา นหนา มี ๑ จงั หวะ ยกแขนขวาทอ นลา งตงั้ ฉากกบั แขนทอ นบน และใหข นานกับพน้ื ตงั้ ฝา มือขึน้ โดยฝามอื หนั ไปขางหนา นวิ้ มอื ทัง้ ๕ เรียงชดิ ติดกัน

๑๑๑ ๑.๒ หา มรถทางดานหลัง มี ๓ จงั หวะ ๑.๒.๒ ยกแขนซายเหยียดออกไปเสมอระดับ ๑.๒.๑ สลดั หนาไปทางดา นหลงั ทางซาย ไหลหรือขนานกบั พื้น หันฝา มือไปทาง เพอ่ื มองรถดา นหลัง ดานหนา นิว้ มือทงั้ ๕ เรยี งชิดติดกนั ๑.๒.๓ สลัดหนากลบั

๑๑๒ ๑.๓ หา มรถทางดานขวา มี ๔ จังหวะ ๑.๓.๒ ยกแขนขวาเหยียดออกไปเสมอระดับ ๑.๓.๑ สลดั หนา ไปทางขวา เพือ่ มองรถ ไหล หรือขนานกับพ้ืน ควํ่าฝามือลง ทางดา นขวา ขนานกับพืน้ นว้ิ ทัง้ ๕ เรียงชิดติดกัน ๑.๓.๓ หกั ฝามือขึน้ ดูใหพ อสวยงาม ๑.๓.๔ สลดั หนากลบั น้วิ มือเรยี งชดิ ตดิ กัน

๑๑๓ ๑.๔ หา มรถทางดานซาย มี ๔ จังหวะ ๑.๔.๒ ยกแขนซายเหยียดออกไปเสมอระดับ ๑.๔.๑ สลดั หนาไปทางซาย เพือ่ มองรถ ไหล หรือขนานกับพ้ืน ควํ่าฝามือลง ทางดานซา ย ขนานกบั พนื้ นว้ิ มอื ทงั้ ๕ เรยี งชดิ ตดิ กนั ๑.๔.๓ หักฝา มอื ข้นึ ดใู หพ อสวยงาม ๑.๔.๔ สลัดหนา กลบั นิว้ มอื เรียงชิดติดกนั

๑๑๔ ๒. ทา ปลอ ยรถ หรือใหรถไปได ตองมาจากทา หา มรถ ๒.๑.๒ สลดั มอื และแขนชว งลา งไปขา งหนา ๒.๑ ปลอ ยรถทางดา นหนา มี ๔ จงั หวะ ใหข นานกบั พ้นื ฝามือหงายข้ึน ๒.๑.๑ หกั แขนไปทางขางหนา ประมาณ ๙๐ องศา ฝา มือหันเขาหาตัว ๒.๑.๓ โบกมอื และแขนชวงลา งไปดานหลัง ๒.๑.๔ เกบ็ มอื ไปอยใู นทา ตามระเบยี บพกั ๓ คร้งั หรือหลายครั้งแลวแตค วาม จําเปน

๒.๒ ปลอยรถทางดา นหลงั มี ๔ จงั หวะ ๑๑๕ ๒.๒.๑ สลดั หนาไปทางดานหลังทางซา ย เพอ่ื มองรถทางดา นหลัง ๒.๒.๒ ลดมอื และแขนซา ยลง ทาํ มมุ ประมาณ ๔๕ องศา กบั ลาํ ตัว ๒.๒.๓ เปด มือไปทางดา นหลังพอประมาณ ๒.๒.๔ เกบ็ มอื ไปอยใู นทา ตามระเบยี บพกั แลว โบกมอื ไปขางหนา ๓ ครัง้ หรอื พรอมกบั สลัดหนา กลบั หลายครั้งแลว แตค วามจําเปน

๑๑๖ ๒.๓.๒ พลกิ ฝา มือขึ้น ๒.๓ ปลอยรถทางดา นขวา มี ๔ จงั หวะ ๒.๓.๑ สลัดหนา ไปทางขวา เพื่อมองดูรถ ทางดานขวา ๒.๓.๓ โบกมือและแขนชวงลา งผานศรี ษะ ๒.๓.๔ เก็บมืออยูในทาตามระเบียบพัก ไปทางดานหลงั ๓ ครง้ั พรอ มสลดั หนา กลบั มาอยใู นทา ตรง

๑๑๗ ๒.๔ ปลอ ยรถทางดานซาย มี ๔ จงั หวะ ๒.๔.๒ พลกิ ฝามือขนึ้ ๒.๔.๑ สลัดหนา ไปทางซา ย เมือ่ มองดูรถ ทางซาย ๒.๔.๓ โบกมือและแขนชวงลางผา นศรี ษะ ๒.๔.๔ เก็บมืออยูในทาตามระเบียบพัก ไปทางดานหลัง ๓ ครั้ง หรอื หลายคร้งั พรอ มสลดั หนา กลบั มาอยใู นทา ตรง แลวแตค วามจาํ เปน

๑๑๘ ËÁÒÂàËμØ ทาสัญญาณจราจร ทาหามรถ ทาปลอยรถ ผูเรียนจะตองพยายามฝกใหเกิดทักษะ และถาตอ งใชพรอมๆ กัน กท็ าํ ไปตามลาํ ดบั ขัน้ ตอนทีละข้นั ตอน ไมใชพ รอ มกนั ÊÑÞÞÒ³¹¡ËÇ´Õ มี ๒ อยา งคือ ๑. ใชเ สยี งสัญญาณนกหวดี ยาวหนึ่งครง้ั ใหผ ูข ับขห่ี ยดุ รถทันที ๒. ใชส ญั ญาณนกหวีดสัน้ ๒ ครง้ั ตดิ ตอ กันใหผ ูขบั ข่รี ถผานไปได ดังน้ัน นอกจากทาสัญญาณจราจรแลวจะตองใชสัญญาณนกหวีดใหเปน และถกู ตอ งดว ย และจะตอ งควบคกู นั ไป เพราะในขณะปฏบิ ตั หิ นา ทจ่ี ราจรนนั้ บางครง้ั ใชแ ตส ญั ญาณมอื ผูขับรถอาจจะไมไดมองเราก็ตองใชเสียงนกหวีดซ่ึงชวยใหไดยิน หรือถาจะใชแตเสียงนกหวีดก็ไมได เพราะผขู ับขีร่ ถอาจไมไดยิน ดงั น้ันตองใชพ รอมกันทั้ง ๒ อยา ง ¢ŒÍสํา¤ÑÞ การเปานกหวีดใหเปาแรงเต็มท่ี และเฉียบขาดทุกคร้ังและใชเฉพาะเพ่ือให สญั ญาณเทา นนั้ ผูท ี่อมนกหวีดไวแลวทาํ ใหเ กดิ เสยี งทุกครงั้ ที่หายใจออก หรือเปาตลอดเวลา เปน การ กอใหเกิดความรําคาญ เปนการพร่ําเพร่ือ ซ่ึงจะหมดความหมายหรือไมศักดิ์สิทธ์ิ การปฏิบัติหนาที่ เปนหมหู รอื หลายคนควรใหหวั หนาเปน ผเู ปาคนเดยี ว ¡ÒÃ㪷Œ ‹ÒÊÑÞÞÒ³ÁÍ× ¾ÃŒÍÁ¡ÑºÊÞÑ ÞÒ³¹¡ËÇÕ´ ใชด งั น้ี - การเปา นกหวดี ใหรถหยุด เปาเมอื่ ใชสญั ญาณมือหา มรถหยดุ เรยี บรอยแลว เปา ยาว ๑ คร้ัง - ถาเปานกหวีดใหรถไปได เปาเมื่อกําลังใชสัญญาณมือ หรือในขณะที่โบกมือ พรอ มกับเปานกหวดี เสียงส้นั ๆ ๒ คร้ัง

๑๑๙ º··èÕ ó ËÅ¡Ñ áÅÐÇ¸Ô »Õ ¯ºÔ Ñμ¡Ô óÕà¡Ô´ÍغμÑ àÔ ËμØ¡ÒèÃҨà ó.ñ ÊÀÒÇ¡ÒóáÅÐÊÀÒ¾»Þ˜ ËÒ꼯 μÑ ÔàËμØ·Ò§¶¹¹ องคก ารอนามยั โลกประมาณการวา ในแตล ะวนั จะมผี เู สยี ชวี ติ จากอบุ ตั เิ หตทุ างถนนมากกวา ๓,๐๐๐ คน คาดการณว าระหวา ง พ.ศ.๒๕๔๓-๒๕๖๓ ประเทศทม่ี รี ายไดส ูงจะมกี ารเสยี ชีวิตจากการ จราจรจะลดลงประมาณรอ ยละ ๓๐ แตจ ะมผี เู สยี ชวี ติ จากอบุ ตั เิ หตทุ างถนนเพม่ิ ขนึ้ อยา งมากในประเทศ ทมี่ รี ายไดต าํ่ และปานกลาง ถา ปราศจากการดาํ เนินการแกไ ขปญ หาที่เหมาะสม สมัชชาสหประชาชาติ ในการประชมุ ครง้ั ที่ ๖๔ เมือ่ วนั ท่ี ๒ มนี าคม ๒๕๕๓ ไดร บั รองคาํ ประกาศเจตนารมณป ฏญิ ญามอสโก โดยประกาศใหป  พ.ศ.๒๕๕๔-๒๕๖๓ เปนทศวรรษแหงความปลอดภยั ทางถนน (Decade of Action for Road Safety) และเรียกรองใหประเทศสมาชิกมีการดําเนินการจัดทําแผนปฏิบัติการพรอมทั้ง กาํ หนดเปา หมายการลดการเสยี ชวี ติ ในระดบั ทที่ า ทายใหเ หมาะสมกบั ปญ หาอบุ ตั เิ หตทุ างถนนในแตล ะ ประเทศเมอื่ สนิ้ สุดทศวรรษ โดยมีกรอบในการดาํ เนินงานท่สี าํ คญั ๕ ประการ ดงั นี้ (๑) การพัฒนาความสามารถในการบรหิ ารจัดการ (Building Management Capacity) (๒) การดําเนินการในการออกแบบถนนและการจัดการโครงขายถนนท่ีรองรับผูใชถนน ทกุ กลมุ (Influence Road Design and Network Management) (๓) การดาํ เนนิ การเพอื่ ใหไ ดม าตรฐานความปลอดภยั ของรถ (Influence Vehicle Safety Design) (๔) การดาํ เนนิ การเพอ่ื ใหม ผี ลตอ พฤตกิ รรมของผใู ชถ นนทกุ กลมุ (Influence Road User Behavior) (๕) การปรับปรงุ การดูแลรกั ษาผูบาดเจ็บจากอุบัตเิ หตุ (Improve Post Crash Care) ประเทศไทยในฐานะประเทศสมาชิกองคการสหประชาชาติจึงตองมีการขับเคลื่อนวาระ ความปลอดภัยทางถนนของโลก โดยคณะกรรมการศูนยอํานวยการความปลอดภัยทางถนน (ศปถ.) ไดพิจารณากําหนดเปาหมายและแนวทางการดําเนินงานความปลอดภัยทางถนนตามกรอบปฏิญญา มอสโกดงั น้ี ๑ สาํ นักงานนโยบายและแผนการขนสง และจราจร สํานกั แผนความปลอดภยั กลุมพัฒนาความปลอดภัยรายงาน การวเิ คราะหส ถานการณอ บุ ตั เิ หตทุ างถนน สงิ หาคม ๒๕๕๘ สืบคนจาก http://www.otp.go.th/ (๒๒ พฤษภาคม ๒๕๕๙) ๒ องคก ารอนามัยโลก รายงานสถานการณโลกดานความปลอดภยั ทางถนน พ.ศ.๒๕๕๘ สบื คนจาก http://www. who.int/violence_injury_prevention/road_safety_status/2015 (๒๒ พฤษภาคม ๒๕๕๙)

๑๒๐ (๑) กาํ หนดเปา หมายการดาํ เนนิ งานในชว งทศวรรษแหง ความปลอดภยั ทางถนน ระหวา งป พ.ศ.๒๕๕๔-๒๕๖๓ ใหเปนไปตามมาตรฐานสากล คือ กําหนดใหอัตราการเสียชีวิตจากอุบัติเหตุ ทางถนนของคนไทยลดลงคร่งึ หนง่ึ หรอื จากอัตรา ๓๘.๑ คนตอประชากรหนง่ึ แสนคน (ประมาณการ โดย WHO ค.ศ.๒๐๑๐) ใหไ ดในอัตราที่ตา่ํ กวา ๑๐ คนตอ ประชากรหนง่ึ แสนคน (๒) กําหนดแนวทางการดําเนินงานใน “ทศวรรษแหงความปลอดภัยทางถนน” เพ่ือใช เปนกรอบในการจดั ทาํ แผนปฏบิ ัติการ ป ๒๕๕๔-๒๕๖๓ จาํ นวน ๘ ประการ ไดแ ก (๒.๑) สงเสริมการสวมหมวกนิรภัยโดยมีเปาหมายใหผูขับข่ีและผูซอนทาย รถจักรยานยนตท ุกคนตอ งสวมหมวกนิรภยั (๒.๒) ลดพฤตกิ รรมเสยี่ งจากการบรโิ ภคเครอ่ื งดม่ื แอลกอฮอลแ ลว ขบั ขยี่ านพาหนะ โดยมีเปาหมายใหพ ฤตกิ รรมเมาแลว ขบั ของผูขับขยี่ านพาหนะลดลง (๒.๓) แกไขปญหาจุดเส่ียงและจุดอันตราย (Black Spot) โดยมีเปาหมายให จุดเสย่ี งทุกจุดไดร บั การแกไ ขภายในระยะเวลาทก่ี ําหนด (๒.๔) ปรับพฤติกรรมของผูขับข่ียานพาหนะใหใชความเร็วตามที่กฎหมายกําหนด โดยเฉพาะความเร็วของรถจักรยานยนต รถโดยสารสาธารณะและรถบรรทุก (๒.๕) ยกระดับมาตรฐานยานพาหนะใหปลอดภัย โดยเฉพาะมาตรฐานของ รถจักรยานยนต รถกระบะ รถโดยสารสาธารณะและรถบรรทุก (๒.๖) พฒั นาสมรรถนะของผูใ ชร ถใชถ นนใหม คี วามปลอดภัย (๒.๗) พัฒนาระบบการแพทยฉุกเฉิน การรักษาและฟนฟูผูบาดเจ็บ เพื่อใหการ บริการระบบการแพทยฉ กุ เฉิน การรกั ษาและฟนฟผู ูบ าดเจ็บไดอยางทว่ั ถงึ และรวดเร็ว (๒.๘) พัฒนาระบบบริหารจัดการความปลอดภัยทางถนนของประเทศใหมี ความเขม แขง็ เพอ่ื ใหห นว ยงานทมี่ หี นา ทรี่ บั ผดิ ชอบ มคี วามพรอ มในการปฏบิ ตั ภิ ารกจิ ทไ่ี ดร บั มอบหมาย อยางมปี ระสทิ ธิภาพมากยิง่ ขน้ึ ¤ÇÒÁÊÞÙ àÊÂÕ ¨Ò¡ÍºØ μÑ àÔ Ëμ·Ø Ò§¶¹¹ã¹»ÃÐà·Èä·Âñò จากขอ มลู ของ WHO ประเทศไทย ครองความเปน อนั ดบั ๑ ของโลกในอตั ราตายจากรถจกั รยานยนต (คนไทยตายจากจกั รยานยนต ๒๖.๓ ตอ ประชากรแสนคน) เมื่อนํามาเปรียบเทยี บกบั ขอ มูลการตายทคี่ าํ นวณจาก ๓ ฐานขอมูลของ ตาํ รวจ สาธารณสขุ และประกนั ภยั พบวา จาํ นวนใกลเ คยี งกนั อยา งไรกต็ าม ตวั เลขการตายทใี่ ชจ รงิ ในปจ จบุ นั คอื ขอ มลู “สาํ ¹¡Ñ §Ò¹ตาํ ÃǨá˧‹ ªÒμ”Ô และ “ãºÁóºμÑ Ã” ซงึ่ แมจ ะนอ ยกวา แตก ช็ ใ้ี หเ หน็ วา มคี นตาย จากอบุ ัติเหตทุ างถนน สงู ถึงปล ะ ๑๔,๐๐๐ คน (ใบมรณบตั ร พ.ศ.๒๕๕๖ จาํ นวนตาย ๑๔,๗๘๙ คน) หรอื ทกุ ๆ วนั จะมี ๔๐ ครอบครัวทตี่ อ งสญู เสยี สมาชิก และทุกๆ วนั อกี ๑๕ ครอบครวั ตอ งแบกรบั ภาระเลี้ยงดูผูพิการจากอุบัติเหตุทางถนน ที่สําคัญหน่ึงในสามของผูเสียชีวิตหรือพิการเปนผูท่ีเปน ๑๒ สํานกั ขาวอิศรา. เรอ่ื ง อบุ ัติเหตทุ างถนน กับ ผลตอ “สุขภาพ” ของคนไทย http://www.isranews.org/isra- news/item/42298-roads.html (สบื คน วนั ที่ ๓๐ มถิ นุ ายน ๒๕๕๙)

๑๒๑ กําลังหลักของครอบครัว ไมนับรวมความสูญเสียทางเศรษฐกิจที่รวมกันปละ ๒.๓ แสนลานบาท ผลกระทบจากอบุ ตั เิ หตทุ างถนนไมเ พยี งแตเ ปน ภาระใหก บั ครอบครวั สงั คม และเศรษฐกจิ ของประเทศ แตยังสงผลกระทบโดยตรงตอบริการสุขภาพ ทั้งดานงบประมาณและภาระงานของบุคลากรที่มีจํากัด ทง้ั ๆ ทคี่ วามสญู เสยี และปญ หาเหลา นี้ “»Í‡ §¡¹Ñ ä´”Œ และทน่ี า ตกใจทแี่ ตล ะปม ผี บู าดเจบ็ เขา มารบั บรกิ าร (เฉพาะสถานบริการกระทรวงสาธารณสขุ ) กวา ๑ ลา นคนหรอื วันละ ๒,๗๐๐ ราย ทกุ ครง้ั ทก่ี าวเขา ไป ทีห่ องฉุกเฉนิ (ER) รพ.รัฐบาล ภาพทีป่ รากฏ จะพบวา ครึง่ หนง่ึ ของผปู วยฉกุ เฉนิ เปน case บาดเจ็บ หรือเสียชีวิตจากอุบัติเหตุทางถนน และถาตามไปดูท่ีหอผูปวยก็จะพบผูบาดเจ็บรุนแรงที่ตองพัก รกั ษาและบางรายตอ งรับการผาตัด รวมกนั ถึง ๑.๓-๑.๔ แสนคน/ป ซง่ึ พบวา รอ ยละ ๔.๖ ของกลุมน้ี ลงเอยดว ยความพกิ ารอยา งใดอยา งหนง่ึ และสดุ ทา ยกลบั ไปเปน ภาระการดแู ลของครอบครวั และสงั คม ขอมูลเฝาระวังการบาดเจ็บ กระทรวงสาธารณสุข ในกลุมผูบาดเจ็บรุนแรง (admit) จะพบวา ๒ ใน ๓ เปนกลุมทใี่ ชร ถจักรยานยนตและเกือบท้งั หมด (รอยละ ๙๔) ไมสวมหมวกนริ ภัย สงผลใหมกี ารบาดเจ็บศีรษะรว มดว ยถงึ รอยละ ๕๐ ÁÒμáÒÃàª§Ô Ã¡Ø à¾Íè× »‡Í§¡¹Ñ ÍغÑμàÔ ËμØ·Ò§¶¹¹ ´‹Ò¹áá (Education & Engineering) ÁÕ¤ÇÒÁÊíÒ¤ÑÞÁÒ¡ เพราะเปน การรุกไปแกท ี่ ตนทาง คือ การปรับเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมผูใชรถใชถนน และการเปล่ียนกายภาพและสิ่งแวดลอม ใหข บั ข่ีไดป ลอดภยั (มาตรฐานความปลอดภัยถนน-ส่ิงแวดลอม และยานพาหนะ) ´Ò‹ ¹·ÊèÕ Í§ ¤Í× ¡ÒáǴ¢¹Ñ º§Ñ ¤ºÑ 㪡Œ ®ËÁÒ¡ºÑ ¼·ŒÙ ½Õè Ò† ½¹„ ¡ÃÐทาํ ¼´Ô ÍÂÒ‹ §¨Ã§Ô ¨§Ñ (¢ºÑ àÃÇç àÁҢѺ ËÅѺ㹠½†ÒÊÑÞÞÒ³ä¿ ÏÅÏ) และกวดขันใหผูใชรถใชถนนใชอุปกรณนิรภัย (คาดเข็มขัด นริ ภัย ใชห มวกนริ ภัย) ซึ่งมาตรการท้งั ๒ ดา นน้ีจะเปนการลงทุนท่ีคมุ คา ท่ีสุด แตถา ยงั เกดิ อุบัติเหตุ กต็ องมี ´Ò‹ ¹·èÕÊÒÁ ¤×Í ¡ÒÃࢌÒ仪Nj ÂàËÅ×Íä´·Œ ѹ·Ç‹ §·áÕ ÅÐÁÕ ¡ÒôáÙ ÅÃ¡Ñ ÉÒ¿¹œ„ ¿ÊÙ ÀÒ¾·ÁÕè ¤Õ ³Ø ÀÒ¾ äÁã‹ ËàŒ ¡´Ô ¡ÒÃμÒÂËÃÍ× ¾¡Ô Òà รวมทงั้ การเยยี วยาจากประกนั ภยั ที่เหมาะสมกบั ผลกระทบที่เกดิ ขน้ึ การจะออกแบบมาตรการเชิงรุก หรือลงไปปองกันแกปญหาอุบัติเหตุทางถนน ซึ่งเปน ปญ หาที่ “ซับซอน” จะตองเขาใจสาเหตุปจ จยั ทล่ี กึ ท้ัง ๒ ระดบั อันดับแรก คือ ปจจัยจาก “คน รถ ถนนและส่ิงแวดลอม” ท้ังท่ีเปนสาเหตุอุบัติเหตุ และสาเหตุการเสยี ชวี ิต อันดับสอง ที่เปน “รากปญหา” คือ ระบบการจัดการ/โครงสราง กฎหมายและการ บงั คบั ใช ระบบมาตรฐานดานความปลอดภัย (ยานพาหนะ และ ถนน-สิ่งแวดลอม) ท่ีสําคัญคือ รากปญหาท่ีมาจากทัศนะความเชื่อของผูใชรถใชถนน และคนในสังคม ทย่ี ังคงเช่ือวา “໚¹à¤ÃÒÐË¡ ÃÃÁ” (ผลสาํ รวจ ABAC poll ต.ค. ๒๕๕๒ ชี้วา ๑ ใน ๔ หรือรอยละ ๒๖ มองวาอุบัติเหตุเปนเร่ืองเคราะหกรรม ปองกันไมได) ในสวนของคนท่ีทํางานเพื่อแกปญหาก็ยังเนน ไปท่ีสาเหตเุ พียงปจเจกหรอื บุคคล “ท่ีประมาท ทาํ ตวั เอง” ซึง่ ก็ไมน าแปลกใจ เพราะความสญู เสยี จาก

๑๒๒ คดีอุบัติเหตจุ ราจร (ท่มี ีคนตายมากกวาคดีจากอาชญากรรม ๔-๕ เทา) เมอื่ เกดิ ขึน้ ในแตล ะวัน กถ็ ูก ตอกย้ําดวยขอสรุปเพียง “¡ÒâѺöâ´Â»ÃÐÁҷ໚¹àËμØãËŒ¼ÙŒÍè×¹¶Ö§á¡‹¤ÇÒÁμÒ ËÃ×Í·ÃѾÊÔ¹ àÊÕÂËÒ” ตางจากความสูญเสียจากคดีอาชญากรรมที่ทุกฝายท้ังตํารวจและญาติจะทุมเทหาสาเหตุ เพอื่ จบั “ผรู า ยตวั จรงิ ” ทงั้ ๆ ทผ่ี ลการศกึ ษาจากทว่ั โลกกช็ ชี้ ดั วา ถนนและสงิ่ แวดลอ มเกยี่ วขอ งอบุ ตั เิ หตุ ถึงรอยละ ๒๘ และยานพาหนะเกี่ยวของอีก รอยละ ๘ ดังนั้น การสรุปสาเหตุอุบัติเหตุเพียงความ ประมาท และเนนไกลเกล่ียยอมความโดยไมไ ดร ะบุสาเหตุอ่นื ๆ ทําใหการแกป ญ หาวนเวียนอยูเ พียง การรณรงคสรางจิตสํานึกจนกลายเปน “สูตรสําเร็จ” สําหรับประชาชนและคนทํางานและผูบริหาร ท่ีจะพูดถึงทางออกของปญหาอุบัติเหตุเพียงวา “เราตองชวยกันรณรงคสรางจิตสาํ นึก” การรณรงค สรา งจิตสาํ นึกความปลอดภัย ไมใชเ รอ่ื งที่ไมส ําคญั แตไมเ พยี งพอที่จะหยุดความสญู เสยี ถาตราบใด ทีส่ าเหตหุ ลัก ไดแ ก สภาพถนนและสงิ่ แวดลอ มทปี่ ลอดภัย ยานพาหนะทป่ี ลอดภัย และการบังคับใช กฎหมายกับพฤติกรรมเสี่ยงท่ีจริงจัง ยังไมเกิดข้ึน .. ทําไม “คนไทยคนเดียวกัน ที่เรามักบอกวาไมมี จิตสาํ นึกและวินัยความปลอดภัย” แตเม่ือขามไปตางประเทศ เชน มาเลเซีย สิงคโปร ญี่ปุน ฯลฯ ก็เปลี่ยนเปน คนละคน พรอ มทจ่ี ะ “เคารพและปฏิบัติตามกฎหมาย” ขน้ึ มาทนั ที ซงึ่ คาํ ตอบสาํ คญั ก็คือ การถูกตรวจจับ-บงั คับใชกฎหมายและบทลงโทษท่จี รงิ จงั อบุ ตั ิเหตุ การสอบสวน การจราจรติดขัด การบาดเจ็บ เสยี ชวี ติ ทรพั ยสินอ่ืน ๆ เสยี หาย ของอวยั วะรา งกาย ยานพาหนะเสยี หาย การรกั ษาพยาบาล ทรัพยสนิ สวนตวั เสียหาย การฟนฟสู ภาพ ¼ÅàÊÂÕ ·Ò§àÈÃÉ°¡Ô¨ คาเสียหายของยวดยาน ภาระการเล้ียงดูผูทพุ พลภาพ คารกั ษาพยาบาล ๑-๒% ของผลติ ภณั ฑ คา ความสญู เสียการผลติ มลู รวม ระหวางเจ็บปว ย คาความเสยี หายผลิตในอนาคต ผลกระทบทางจติ ใจ คาสญู เสยี จากจราจรติดขดั การสญู โอกาส

๑๒๓ ó.ò ¡ÒÃá¡Œä¢áÅл͇ §¡Ñ¹ÍºØ μÑ àÔ Ëμ·Ø Ò§¶¹¹ñ คนไทยหลายคนอาจมีความเช่ือวาอุบัติเหตุจราจรเปนเร่ืองของโชครายท่ีไมอาจปองกัน หรือแกไขได แตเมื่อไดมีการศึกษาในเชิงลึกจะพบวาอุบัติเหตุแตละคร้ังนั้นมีสาเหตุท่ีระบุไดชัดเจนวา เกดิ จากปจ จยั ใด ไดแ ก ปจจยั จากผขู บั ขี่ รถยนต สภาพถนน หรอื สง่ิ แวดลอม ดงั น้ัน อุบัติเหตุจึงเปน ปญหาที่สามารถแกไ ขไดดวยการตดั ปจ จยั ตาง ๆ ทนี่ ําไปสอู บุ ัตเิ หตนุ ่นั เอง ปญหาอุบัติเหตุจราจร (road accidents) ในประเทศไทยแตกตางจากประเทศอื่น ๆ เน่ืองจากพฤติกรรมการขับข่ีและวัฒนธรรมความปลอดภัยในการขับข่ีของคนไทยมีความเฉพาะตัว ดังนน้ั จึงไมสามารถนาํ แนวทางการแกปญ หาอุบตั ิเหตุของตา งชาตมิ าใชในประเทศไดท ง้ั หมด แมจะมี หลกั การในการแกป ญ หาเดยี วกนั แตใ นรายละเอยี ดและการปฏบิ ตั จิ รงิ แลว จาํ เปน ทจี่ ะตอ งมกี ารศกึ ษา วิเคราะหวิจัยเพ่ือหาแนวทางการแกไขปญหาอยางถูกตองไมใหเกิดการสูญเสียที่ซํ้าซาก โดยเฉพาะ จุดท่ีมีอุบัติเหตุที่มีการเสียชีวิตจํานวนมากควรไดรับการแกไข นําไปสูความปลอดภัยทางถนนที่ย่ังยืน สําหรบั สงั คมไทย มาตรการเพ่ือความปลอดภัยและการแกไ ขจดุ เสี่ยง การแกไขปญหาความปลอดภัยทางถนนไมสามารถทําใหอุบัติเหตุหายไปหรือหมดไปได เพราะสาเหตุอบุ ัตเิ หตจุ ราจรสวนใหญมาจากความผิดพลาดของมนษุ ย การปรับปรุงสภาพถนนที่เปน จดุ เสยี่ งจงึ เปน การลดโอกาสทจี่ ะเกดิ อบุ ตั เิ หตหุ รอื ลดความรนุ แรงจากอบุ ตั เิ หตลุ งเมอ่ื มอี บุ ตั เิ หตเุ กดิ ขน้ึ ๑. การเพิม่ ความปลอดภัย บริเวณที่มีการเกิดอุบัติเหตุบอยครั้งนั้น อาจมีสาเหตุมาจากสภาพถนนที่ไมดี มปี รมิ าณการจราจรทผี่ านบริเวณนัน้ จาํ นวนมาก หรอื เปนเหตบุ งั เอญิ ทม่ี ีอุบัติเหตุจาํ นวนมากเกดิ ข้นึ ในบริเวณเดียวกันก็ได ดังนั้น กอนท่ีจะทําการปรับปรุงและแกไขจุดเส่ียง จึงจําเปนตองวิเคราะหถึง สาเหตุของอุบัติเหตทุ ่ีเกดิ ขน้ึ ในลกั ษณะทีซ่ ้าํ หรอื คลา ยกนั เม่อื สามารถทราบสาเหตุดังกลาวแลว จงึ จะ ออกมาตรการปองกันและแกไขสาเหตุนั้น การปรับปรุงความปลอดภัยทางถนนสามารถทําไดดวยการปองกันสาเหตุ ท่ีนําไปสูการเกิดอุบัติเหตุหรือความรุนแรงจากอุบัติเหตุของแตละบริเวณที่เปนจุดเสี่ยง ซึ่งแยกตาม องคประกอบการเกิดอุบัติเหตุไดดงั น้ี ๑) การแกไขจดุ เสยี่ ง (การปรับปรงุ สภาพถนนและสงิ่ แวดลอม) ๒) มาตรการเพ่ือความปลอดภัย (มาตรการบังคับที่อาจเก่ียวของกับคน รถ หรือ ถนน) ๓) การลดพฤติกรรมเสี่ยง (การบังคับใชกฎหมายเพ่ือความปลอดภัยและการให ความร)ู เมือ่ พิจารณากระบวนการทัง้ สามประเภท จะพบวาเปน การทาํ งานอยบู นปจ จัยของอบุ ตั ิเหตุ ท้ังสาม ไดแก สภาพถนนและส่ิงแวดลอม รถหรือยานพาหนะอื่น และคน โดยเฉพาะในสวนของ คนนี้ เจาหนาท่ีตํารวจจะมีหนาที่เก่ียวของโดยตรงในการบังคับใชกฎหมายซ่ึงเปนมาตรการเชิงบังคับ ขณะเดียวกัน หากสามารถทําการใชความรูเก่ียวกับความปลอดภัยซึ่งเปนมาตรการเชิงจูงใจควบคูได กจ็ ะทาํ ใหก ารลดพฤตกิ รรมเสย่ี งประสบความสาํ เรจ็ และไดร บั ความรว มมอื จากประชาชนผใู ชร ถใชถ นน

๑๒๔ ๒. การปรบั ปรุงสภาพถนนและสง่ิ แวดลอ ม การปรบั ปรงุ สภาพถนนและสง่ิ แวดลอ มนี้ เปน มาตรการดา นวศิ วกรรม (Engineering) ที่มุงผลโดยตรงตอสภาพถนนซ่ึงเปนหนึ่งในสามของปจจัยการเกิดอุบัติเหตุ การปรับปรุงสภาพถนน ทาํ ไดห ลากหลายวธิ ตี งั้ แตก ารดาํ เนนิ การขนาดเลก็ เชน ตดิ ปา ยเครอ่ื งหมายจราจร การปด กลบั รถจดุ ที่ อนั ตราย การตดั ตน ไมข า งทบี่ ดบงั บรเิ วณทางแยก เปน ตน หรอื อาจเปน การดาํ เนนิ การขนาดใหญ เชน การติดตงั้ ไฟสองสวาง การติดต้งั สญั ญาณไฟจราจร การทาํ สะพานกลับรถ และการขยายถนน เปน ตน สภาพแวดลอ มของถนนท่ีปลอดภยั (Safe Road Environment) โดยปกติ ผูขับข่ีและผูใชถนนอ่ืนๆ จะตองรับรู (Perceive) และทําความเขาใจกับ ขอมูลทไ่ี ดร ับมา (Process) เพ่ือตดั สินใจ (Make Decisions) และกระทาํ การใดๆ ภายในชว งเวลาท่ี จาํ กดั หากผขู บั ขส่ี ามารถดาํ เนนิ การตามกระบวนการเหลา นนั้ ไดอ ยา งถกู ตอ งและเหมาะสม โดยไมเ กดิ ความเครยี ดจากการทไ่ี มส ามารถตดั สนิ ใจได กจ็ ะทาํ ใหเ กดิ สภาพการขบั ขท่ี ส่ี ะดวกสบายและปลอดภยั ประเด็นนี้เปนสวนประกอบท่ีสําคัญอยางยิ่งในการพัฒนาและรักษาสภาพแวดลอมของถนนใหมี ความปลอดภยั ÊÀÒ¾áÇ´ÅŒÍÁ¢Í§¶¹¹·»Õè ÅÍ´ÀÑ ¤ÇèÐÁ¤Õ ³Ø Å¡Ñ É³Ð´§Ñ μÍ‹ 仹Õé ๑) àμÍ× ¹ (WARN) ผขู บั ขใี่ หท ราบถงึ สภาพและลกั ษณะของถนนทตี่ า่ํ กวา มาตรฐาน หรอื มีความแตกตางไปจากบริเวณทกี่ าํ ลงั ขับข่ี ๒) ºÍ¡ (INFORM) ผูขบั ข่ีถึงสภาพถนนขา งหนา ๓) นํา·Ò§ (GUIDE) ผขู ับขี่ไดอ ยางถกู ตอ งเหมาะสมและปลอดภยั ๔) ¤Çº¤ÁØ (CONTROL) แนวการสญั จรของผูขับข่ผี านจดุ หรอื ชวงถนนทมี่ กี าร ขัดแยง ของกระแสจราจรตา งๆ ไดอยางปลอดภัย ๕) ãËŒÍÀÑ (FORGIVE) ผูขับข่ีท่ีเกิดความผิดพลาดในการควบคุมรถหรือ มพี ฤตกิ รรมการขบั ขี่ท่ีไมเหมาะสม (พิชัย ธ.,๒๕๕๖) การปรบั ปรงุ สภาพถนนนส้ี ามารถทาํ ไดก อ นและหลงั เกดิ เหตุ ทงั้ นขี้ นึ้ อยกู บั กระบวนการ ทที่ าํ ใหต รวจพบความบกพรอ งของถนนในบรเิ วณนนั้ ซงึ่ ทม่ี าของการตรวจพบความบกพรอ งของถนน สามารถแบง ไดเปน ๓ แนวทาง ไดแ ก ๑) การตรวจสอบถนน (Road Inspection) ไดแ ก การออกตรวจถนนเพอ่ื ซอ มบาํ รงุ ตามปกตซิ ่ึงจะทาํ ใหไดข อมลู ความบกพรอ งของถนนกอนท่มี อี บุ ัติเหตุเกิดข้ึน ทง้ั น้กี ารตรวจสอบถนน จะเปน งานในความรบั ผดิ ชอบของหนว ยงานผรู บั ผดิ ชอบถนนซง่ึ ตอ งทาํ เปน ประจาํ ตามชว งระยะเวลา ท่กี ําหนด ๒) การตรวจสอบความปลอดภัยทางถนน (Road Safety Audit) ไดแ ก การตรวจ ถนนชว งใดชว งหนง่ึ ในขนั้ ตอนการออกแบบ การกอ สรา ง หรอื หลงั จากเปด ใชถ นนแลว ซง่ึ การตรวจสอบ ความปลอดภัยทางถนนจะดําเนินการโดยผูเชี่ยวชาญโดยเฉพาะและมีกระบวนการท่ีเปนทางการ เพือ่ นาํ ไปสกู ารปองกนั อุบตั ิเหตุกอ นที่อบุ ตั เิ หตจุ ะเกิดขนึ้ (รายละเอยี ดตาม บทที่ ๖)

๑๒๕ ๓) การสืบสวนอบุ ตั เิ หตุ (Road Accident Investigation) ไดแก การสบื คนขอ มลู เชิงลึกจากพยานหลกั ฐานตา ง ๆ ที่เกดิ ขนึ้ จากอบุ ตั ิเหตุ เพ่ือนําไปสูการคนพบสาเหตทุ ่แี ทจ รงิ ของการ เกดิ อุบัติเหตุและความรุนแรงหลังจากท่ีอบุ ัตเิ หตุไดเกิดขน้ึ แลว ในการหัวขอตอไปนี้ จะไดกลาวถึงการเพิ่มความปลอดภัยดวยการปรับปรุงสภาพ ถนนและส่งิ แวดลอ มท่ไี ดรบั ความนิยมและมผี ลชดั เจน ดังตอ ไปนี้ ò.ñ ¡ÒÃà¾ÔÁè ÃÐÂСÒÃÁͧàËç¹ การเพ่ิมระยะการมองเห็นสามารถทําไดหลายวิธีขึ้นอยูกับสภาพแวดลอม ของถนนบริเวณดงั กลาว ดงั ตัวอยางตอ ไปน้ี • การตดั ตน ไมบ รเิ วณทางรว มทางแยก • การติดต้ังไฟฟาสองสวาง ควรจะพิจารณาบริเวณทางแยก บริเวณจุด อันตรายและบริเวณแนวสายทาง ซ่ึงจะตองพิจารณาถึงความสวางท่ีเพียงพอตอการขับข่ีบนสายทาง อยางปลอดภยั • การตดิ ตงั้ วสั ดสุ ะทอ นแสงใหกบั วตั ถขุ า งทางและในทาง ตารางที่ ๖ การเพม่ิ ระยะการมองเห็น ÀÒ¾»ÃСͺ ¤Òí ͸ºÔ Ò • บริเวณทางรวมทางแยกตาง ๆ จําเปน ตองมีระยะมองเห็นที่เพียงพอตอการเห็นรถ ในถนนที่ตัดกันรวมถึงรถไฟดวย ดังนั้น การตัดแตงตนไมท่ีบดบังการมองเห็นจะชวย เพมิ่ ความปลอดภัยได

๑๒๖ ò.ò ¡ÒÃÅ´¤ÇÒÁ᤺¢Í§â¤Œ§ การทโ่ี คง มรี ศั มแี คบจะทาํ ใหม คี วามเสยี่ งทจี่ ะเกดิ อบุ ตั เิ หตสุ งู ขนึ้ โดยเฉพาะ อยางในกรณีโคงหักศอกที่มักจะเกิดอุบัติเหตุบอยคร้ังอันเน่ืองมาจากปญหารถไถลออกนอกทาง (หลุดโคง) และสําหรับกรณีถนนสองชองจราจร การเฉ่ียวชนกับรถท่ีสวนอันเน่ืองมาจากพฤติกรรม การขบั ปาดโคง ขา มไปยงั ชอ งทางรถในทศิ ทางตรงกนั ขา ม รวมถงึ การแซงบรเิ วณทางโคง ตา งเปน สาเหตุ ของการเกิดอบุ ัติเหตุทร่ี ุนแรง ดังนน้ั การขยายรศั มขี องโคง (ไมน อยกวา ๒๐๐ เมตร) จะชว ยเพม่ิ ให ผใู ชรถใชถ นนมีความปลอดภยั มากขึ้นบริเวณทางโคง ตารางที่ ๗ แนวทางการปรับปรุงโคง ภาพประกอบ คาํ อธบิ าย • จากภาพเห็นไดชัดเจนวาโคงรัศมีกวาง จะทําใหผูขับข่ีสามารถเขาโคงไดอยางสบาย และปลอดภัย ทางกับโคงประเภทอ่ืน ๆ ทม่ี ีรัศมแี คบ ซึง่ เส่ยี งตอ การเกิดอุบตั ิเหตุ • ทงั้ นกี้ ารปรบั เปลยี่ นรปู แบบเรขาคณติ ของ ถนนบริเวณโคงอาจตองคํานึงถึงขอจํากัด ทางภมู ิประเทศอ่ืน ๆ รวมดวย ò.ó ¡ÒÃà¾ÔÁè áçàÊÕ´·Ò¹¢Í§¼ÔǶ¹¹ แรงเสียดทานของผิวถนนกับยางลอรถยนตมีความสําคัญตอการขับเคลื่อน ใหรถสามารถเคล่ือนท่ีไดดวยความเร็วตามที่ตองการ ทําใหสามารถควบคุมทิศทางการเคล่ือนที่ ของรถไดตามตองการของผูขับข่ี แรงเสียดทานของผิวถนนจําเปนตอการเขาโคงและการหยุดรถ เปนอยางย่ิง ดงั นน้ั ในจุดเสีย่ งท่ีเกดิ การชนทา ยและหลุดโคงจํานวนมากอาจมีผลจากการทผี่ ิวจราจร มีความล่นื (แรงเสียดทานนอ ย) จงึ จําเปน ตองทาํ การปรบั ปรงุ ผวิ ถนนใหด ีขึ้น เชน • การทาํ ความสะอาดถนน • การทําผิวถนนใหม (repave) • การใชพ นื้ ถนนพเิ ศษ นอกจากนี้ ในการปรบั ปรงุ แกไ ขถนนทม่ี ปี ญ หาคลา ยคลงึ กนั ควรดาํ เนนิ การ ปรับปรุงแกไขดวยวิธีการซ่ึงมีลักษณะท่ีคลายคลึงกัน โดยควรหลีกเล่ียงมิใหมีการดําเนินการปรับปรุง แกไ ขในลักษณะ ดงั ตอ ไปน้ี

๑๒๗ ¡ÒûÃѺ»Ãاᡌ䢷èÕäÁ‹à¾Õ§¾Í น่ันคือ การไมทําการปรับปรุงแกไข ใหเกดิ ความปลอดภัยในระดบั ทเ่ี หมาะสม ¡ÒÃ»ÃºÑ »Ã§Ø á¡äŒ ¢·äÕè Áà‹ ËÁÒÐÊÁ นนั่ คอื การใชว ธิ กี ารปรบั ปรงุ แกไ ขทไ่ี มถ กู ตอ ง หรือไมเ หมาะสมกับสภาพท่ีเปนอยูใ นปจ จบุ นั ¡ÒûÃѺ»Ãاᡌ䢷ÕèÁÒ¡à¡Ô¹ä» น่ันคือ การใชมาตรการปรับปรุงแกไข มากขน้ึ โดยมงุ หมายทจี่ ะใหเ กดิ ความปลอดภยั มากขน้ึ ทาํ ใหป ญ หาในลกั ษณะเดยี วกนั ทไี่ ดร บั การแกไ ข ดวยมาตรการในระดับท่ีเหมาะสมไปแลว อาจถูกลดระดับความปลอดภยั ลง (พชิ ัย ธ., ๒๕๕๖) ó. ÁÒμáÒÃà¾Íè× ¤ÇÒÁ»ÅÍ´ÀÑ ในประเทศไทยไดมีการกําหนดมาตรการเพ่ือความปลอดภัยในการใชรถใชถนน ออกมาหลายมาตรการซง่ึ สามารถจาํ แนกเปน กลมุ ไดเ ปน ๓ กลมุ สาํ คญั ไดแ ก มาตรการควบคมุ สภาพรถ มาตรการควบคุมคณุ สมบตั ขิ องผูขบั ข่ี และมาตรการควบคุมพฤติกรรมการขบั ขี่ มาตรการควบคุมสภาพรถ เปนงานในความรับผิดชอบหลักของกรมการขนสง ทางบก โดยเจาหนาที่ตํารวจมีสวนรวมในการตรวจสอบผูขับขี่ที่นํารถมาใชวาไดบํารุงรักษาสภาพรถ และปฏิบัติตามมาตรการดังกลาวหรือไม ทั้งน้ี ตาม พ.ร.บ.จราจรทางบก พ.ศ.๒๕๒๒ มาตรา ๖ “หามมิใหผูใดนํารถท่ีมีสภาพไมมั่นคงแข็งแรง หรืออาจเกิดอันตราย หรืออาจทําใหเส่ือมเสียสุขภาพ อนามยั แกผใู ช คนโดยสารหรอื ประชาชนมาใชในทางเดนิ รถ มาตรการในการจดทะเบียนรถ” ซึ่งไดใ ห อาํ นาจเจา หนา ท่ตี ํารวจไว ตัวอยา งมาตรการเพือ่ ความปลอดภยั ในการควบคมุ สภาพรถ เชน • การบังคับใหรถท่ีใชในทางทุกคันตองจดทะเบียน – เพ่ือใหมีการตรวจสอบ มาตรฐานความปลอดภัยกอน • การใหร ถตามเงื่อนไขตรวจสภาพประจําปก อ นชาํ ระภาษี – รถทอี่ ยูใ นขายตอ ง ตรวจสภาพรถกอนเสยี ภาษีประจาํ ป ๑) รถตามกฎหมายวาดวยการขนสงทางบกทุกประเภท โดยไมจํากัดอายุ การใชง าน ๒) รถตามกฎหมายวา ดวยรถยนต ตามประเภทรถดังนี้ - รถยนตน ั่งสวนบุคคลไมเ กนิ ๗ คน ทีม่ ีอายุใชง านครบ ๗ ป ข้นึ ไป - รถยนตน่งั สว นบคุ คลเกนิ ๗ คน ที่มอี ายใุ ชง านครบ ๗ ป ข้นึ ไป - รถยนตบ รรทุกสวนบุคคล ที่มีอายใุ ชง านครบ ๗ ป ขนึ้ ไป - รถจกั รยานยนต ท่มี ีอายุใชงานครบ ๕ ป ขนึ้ ไป • มาตรฐานสินคาอุตสาหกรรมอะไหลรถยนต – อะไหลและชิ้นสวนรถยนต บางจาํ พวกถูกกาํ หนดใหเปนสนิ คา ท่ีตองไดรบั มาตรฐานสนิ คา อุตสาหกรรม หรอื มอก. เพื่อควบคมุ คุณภาพในการผลิต • ขอบงั คับใหรถยนตและรถตโู ดยสารมีเขม็ ขดั นิรภยั

๑๒๘ ÁÒμáÒäǺ¤ÁØ ¤³Ø ÊÁºμÑ ¢Ô ͧ¼¢ŒÙ ºÑ ¢–Õè กลา วคอื กฎหมายไดก าํ หนดคณุ สมบตั ขิ อง ผูขับข่ีไวโ ดยบงั คับใหตอ งไดร ับใบอนญุ าตขบั ขี่กอนขบั ขีร่ ถในทาง โดยมเี งอ่ื นไขหลายประการ เชน • สําหรับผูท่ีตองการขอมีใบอนุญาตขับขี่รถจักรยานยนตตองเปนบุคคลที่ อายุ ๑๕ ปบริบรู ณข ึน้ ไป • สําหรับผูที่ตองการขอมีใบอนุญาตขับขี่รถยนตสวนบุคคล ตองเปนบุคคลที่ อายุ ๑๘ ปบรบิ รู ณขึ้นไป • ตอ งไมม ใี บอนญุ าตขบั รถชนดิ เดยี วกนั อยแู ลว ตอ งไมเ ปน ผอู ยใู นระหวา งถกู ยดึ หรือเพิกถอนใบอนญุ าตขบั ข่ีรถ • สาํ หรบั ผทู ม่ี รี า งกายพกิ าร ดงั ตอ ไปนี้ แขนขาดขา งเดยี ว ขาขาดขา งเดยี ว ตาบอด ขา งเดยี ว ลําตวั พิการ หูหนวกเม่ือตองการมใี บอนญุ าตขบั ขี่ รถยนต จักรยานยนต ตองขอคาํ ปรึกษา จากเจาหนา ท่ีขนสง ฯ กอน จึงจะทาํ ได ÁÒμáÒÃμ´Ô μ§Ñé ÍØ»¡Ã³ GPS ในรถขนสง วัตถุอนั ตราย - ต้ังแตว ันที่ ๑ มกราคม ๒๕๕๖ รถบรรทกุ วตั ถอุ นั ตราย (ลกั ษณะ ๔) และรถลากจงู (ลักษณะ ๙) ทใ่ี ชสาํ หรับลากรถกงึ่ พว ง บรรทุกวัตถุอันตราย ตองติดต้ังเคร่ืองบันทึกขอมูลการเดินทางของรถ (GPS Tracking) ทุกคัน เพอื่ ใหสามารถตดิ ตาม ควบคมุ กาํ กับดูแล พนักงานขับรถไมใหขบั เร็วเกนิ กาํ หนด และควบคมุ ชว่ั โมง การทํางานไดอยา งมปี ระสทิ ธิภาพ ô. ¡Òú§Ñ ¤ÑºãªŒ¡®ËÁÒÂà¾Íè× ¤ÇÒÁ»ÅÍ´ÀÂÑ เจาหนาท่ีตํารวจเปนผูรับผิดชอบบังคับใชกฎหมายตาม พ.ร.บ.จราจรทางบก พ.ศ.๒๕๒๒ เกือบท้ังฉบับ ซ่ึงกฎหมายฉบับน้ีมีวัตถุประสงคหลักใหการใชรถใชถนนเปนไปดวย ความปลอดภัย แตเน่ืองจากแตละขอหาหรือฐานความผิดมีข้ันตอนการปฏิบัติและจับกุมที่ยุงยาก แตกตา งกนั สาํ นกั งานตาํ รวจแหง ชาตจิ งึ ไดม กี ารออกมาตรการในการบงั คบั กฎหมายเพอื่ ความปลอดภยั โดยเฉพาะเพอ่ื ใหเ กดิ การเปลี่ยนแปลงของพฤติกรรมเสี่ยงในการขับข่ีในรปู แบบตา ง ๆ ÁÒμáÒà óÁ ò¢ ñà - มาตรการนเ้ี ปน การรณรงคใ หผ ขู บั ขไ่ี ดป ฏบิ ตั ติ ามกฎหมาย ขณะเดียวกันก็เปนมาตรการในการกวดขันจับกุมและติดตามสถิติผลการจับกุมของเจาหนาท่ีตํารวจ ดว ยเชน กัน โดยมาตรการน้ีประกอบดว ยขอ หา ดงั น้ี • เมาไมขับ - ขับรถขณะเมาสรุ า • มอเตอรไ ซคป ลอดภยั - ใชจ กั รยานยนตท ม่ี สี ภาพไมม น่ั คงแขง็ แรงหรอื มอี ปุ กรณ สวนควบไมครบถวน • ไมส วมหมวกนิรภัย - ขับขหี่ รือโดยสารจักรยานยนตโดยไมส วมหมวกนริ ภัย • ไมค าดเข็มขดั นริ ภัย - ขับหรือนัง่ โดยสารรถยนตโ ดยไมคาดเขม็ ขัดนิรภัยตามที่ กฎหมายกําหนด • ไมม ใี บอนญุ าตขบั ข่ี - ขบั ขี่รถโดยไมไดร ับใบอนญุ าตขับขี่หรือระหวา งถูกพกั ใช ใบอนุญาตขับรถเร็วเกนิ กฎหมายกาํ หนด - ขับรถเรว็ เกินกฎหมายกาํ หนด

๑๒๙ ÁÒμáÒèѺ¨ÃÔ§ õ ¨ÍÁ เปนมาตรการสรางวินัยจราจรในเรื่องที่กระทบตอผูใชรถใชถนนคันอ่ืนและเส่ียงที่จะเกิด อันตราย โดยมาตรการนี้ประกอบดว ยขอหา ดังนี้ • จอมปาด - ขับรถฝาฝนเครื่องหมายหามเปลี่ยนชองทางการเดินรถ (เสนทึบ) โดยเฉพาะบรเิ วณคอสะพานและอุโมงค • จอมลา้ํ - หยดุ รถรอสญั ญาณไฟจราจรลํา้ เสนหยดุ • จอมขวาง - หยดุ รถขวางทางรวมทางแยกซ่ึงเปนพน้ื ทหี่ า มหยุด • จอมยอน - ขับรถฝาฝนทิศทางเดนิ รถ (ยอนศร) • จอมปลอม - ขับข่ีรถโดยไมติดแผนปายทะเบียน ทะเบียนเลอะเลือน มีสิ่งปดบัง ทะเบยี น หรอื ทะเบียนปลอม ÁÒμáÒèѺ¨Ã§Ô ¨ÍÁ᪷ เปน มาตรการรณรงคไ มใ ชโ ทรศพั ทม อื ถอื ในการขบั ขดี่ ว ยการโทรศพั ทห รอื สง ขอ ความสนั้ (แชท) ซึง่ พ.ร.บ.จราจรทางบก พ.ศ.๒๕๒๒ ไดก ําหนดใหเ ปนความผิดตามมาตรา ๔๓ (๙) ซึง่ มโี ทษ ปรบั ไมเ กิน ๑,๐๐๐ บาท ดวย ÁÒμáÒà ñ÷ ¢ÍŒ ËÒËÅÑ¡ เปนมาตรการที่เนนการบังคับใชกฎหมายอยางตอเนื่องในขอหาท่ีเก่ียวของกับ ความปลอดภยั ทางถนน เนอื่ งจากการกระทาํ ผดิ ในแตล ะขอ หาจะนาํ ไปสอู บุ ตั เิ หตทุ ร่ี นุ แรงได ทง้ั นขี้ อ หา ที่กวดขันจับกมุ ประกอบดวย ๑) แขง รถในทาง (ม.๑๓๔) - แขง รถในทางโดยไมไ ดร บั อนญุ าต (หา มพนกั งานเจา หนา ที่ เปรยี บเทยี บหรือวา กลาว ตาม ม.๑๔๐) ๒) ขับรถเร็ว (ม.๖๗) - ขบั รถเร็วเกินอตั รากําหนด ๓) แซงในทค่ี ับขัน (ม.๔๖, ๔๗, ๔๘) - ขับรถแซงขน้ึ หนา รถอนื่ เมื่อเขาท่ีคบั ขัน หรอื ในเขตปลอดภัย ๔) เมาแลว ขับ (ม.๔๓(๒)) - ขับรถในขณะเมาสรุ าหรอื ของเมาอยา งอื่น ๕) ขบั รถยอนศร (ม.๔๑) - ขบั รถฝา ฝน ทิศทางเดินรถ ๖) ไมส วมหมวกนิรภัย (ม.๑๒๒) - ผขู บั ขรี่ ถจักรยานยนต โดยไมสวมหมวกท่ีจัดทําข้ึน โดยเฉพาะ เพื่อปองกนั อนั ตรายในขณะขบั ขี่ ๗) จอดรถในท่ีหามจอด (ม.๕๗) - จอดรถในเขตที่มีเคร่ืองหมายหามจอด (ม.๒๑ ตองปฏบิ ัติตามเครื่องหมายและสัญญาณจราจร) ๘) จอดรถซอนคัน (ม.๕๗(๙)) - จอดรถซอนกับรถอื่นท่ีจอดอยูแลว - เส่ียงตอการ ชนทาย และอนั ตรายตอการขา มถนนเน่อื งจากรถทจ่ี อดบงั การมองเหน็ ของผูขับข่ี ๙) จอดรถบนทางเทา (ม.๕๗(๑)) - จอดรถบนทางเทา - สง ผลใหคนเดนิ เทาบางสวน ตอ งหลบลงไปเดนิ บนพืน้ ถนน

๑๓๐ ๑๐) ขับรถบนทางเทา (ม.๔๓(๗)) - ขับรถบนทางเทาโดยไมมีเหตุอันสมควร (เวนแต รถลากเขน็ สําหรับทารก คนปวย หรือคนพิการ) ๑๑) ขบั รถฝา ฝน สญั ญาณไฟแดง (ม.๒๒(๒)) - ขับรถฝาฝน สญั ญาณจราจรไฟสแี ดง หรือ เคร่ืองหมายจราจรสแี ดงทีม่ ีคําวา “หยุด” ๑๒) ขบั รถไมคาดเขม็ ขดั นริ ภยั (ม.๑๒๓) ผูขับข่ไี มรัดเขม็ ขัดนิรภัยไวกบั ทีน่ ัง่ ในขณะขับขี่ ๑๓) ขบั รถไมม ใี บอนญุ าตขบั ขี่ (ม.๖๔, ๖๕, ๖๖) - ไมนาํ ใบอนญุ าตขบั รถในขณะขบั รถ เพือ่ แสดงตอ เจา พนกั งานไดท ันที ๑๔) ไมติดแผนปายทะเบียน (ม.๗) - นํารถที่มิไดติดแผนปายเลขทะเบียน แผนปาย เคร่ืองหมายเลขทะเบียนหรือปายประจํารถ ตามกฎหมายวาดวยรถยนต กฎหมายวาดวยการขนสง กฎหมายวาดว ยลอเลอ่ื น กฎหมายวาดว ยรถลาก หรือกฎหมายวาดวยรถจา ง มาใชในทางเดนิ รถ ๑๕) มลพษิ ควนั ดาํ (ม.๑๐ ทวิ) - นํารถที่เคร่ืองยนตกอใหเ กิดกา ซ ฝนุ ควัน ละอองเคมี หรือเสียงเกนิ เกณฑท อ่ี ธิบดกี าํ หนดโดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา มาใชในทางเดนิ รถ ๑๖) อุปกรณส ว นควบไมสมบรู ณ (ม.๖) - ใชร ถสภาพไมม น่ั คงแข็งแรง : นาํ รถท่ีมีสภาพ ไมม น่ั คงแขง็ แรงอาจเกิดอนั ตรายหรือทาํ ใหเ สอ่ื มเสยี สขุ ภาพอนามัยมาใชในทางเดนิ รถ ๑๗) ใชโทรศัพทขณะขับรถ (ม.๔๓(๙)) - โทรขณะขับ : ขับข่ีรถในขณะใชโทรศัพท เคล่ือนท่ี เวนแตการใชโทรศัพทเคล่ือนที่โดยใชอุปกรณเสริม สําหรับการสนทนาโดยผูขับขี่ไมตองถือ หรือจบั โทรศพั ทเ คล่อื นท่นี ้ัน õ. ¡ÒÃทาํ §Ò¹ÃÇ‹ Á¡ÑºÀÒ¤Õà¤ÃÍ× ¢‹Ò ทายท่ีสุดแลวการทํางานเพ่ือสรางความปลอดภัยทางถนนนั้น เจาหนาท่ีตํารวจ ไมอาจทํางานอยางโดดเดี่ยวได แตคงตองทํางานรวมกับภาคีเครือขายท้ังภาครัฐและเอกชน โดยภาครัฐที่มีหนาที่เกี่ยวของโดยตรง ไดแก กรมปองกันและบรรเทาสาธารณภัย กรมทางหลวง กรมทางหลวงชนบท กรมการขนสง ทางบก และองคก รปกครองสวนทอ งถ่นิ ตา ง ๆ ทร่ี บั ผิดชอบถนน และมีหนาทโ่ี ดยตรงในการปรบั ปรงุ ดแู ลใหถ นนมคี วามปลอดภยั สาํ หรบั หนว ยงานเอกชนนนั้ แมไ มไ ดม หี นา ทโ่ี ดยตรงแตบ างหนว ยงานไดม นี โยบาย ที่จะชวยเหลอื สังคม เจา หนา ทีต่ ํารวจจงึ สามารถขอรับการสนับสนุนในรปู แบบตาง ๆ จากหนว ยงาน เอกชนทเี่ กย่ี วขอ งได เชน บรษิ ทั กลางคมุ ครองผปู ระสบภยั จากรถ จาํ กดั บรษิ ทั ประกนั ภยั ตา ง ๆ และ บรษิ ทั ผผู ลติ รถยนตย ห่ี อ ตาง ๆ เปน ตน เมอื่ เจา หนา ทตี่ าํ รวจเปน หนว ยงานทที่ าํ หนา ทใ่ี นการระงบั เหตจุ ราจร และประชาชน มีหนาท่ีตองแจงเหตุเม่ือมีอุบัติเหตุเกิดขึ้นในโอกาสแรก ตํารวจจึงเปนหนวยงานท่ีมีขอมูลอุบัติเหตุ มากทสี่ ดุ ดงั นนั้ จงึ ควรนาํ ขอ มลู อบุ ตั เิ หตทุ ม่ี อี ยมู าใชป ระโยชนด ว ยการนาํ มาประชมุ รว มกบั หนว ยงานอนื่ เพือ่ ผลักดันใหเกิดการแกไ ขและออกมาตรการตา ง ๆ เพือ่ ความปลอดภัยของพีน่ อ งประชาชนในพนื้ ที่ ทงั้ นโี้ ครงการสบื สวนอบุ ตั เิ หตขุ องสาํ นกั งานตาํ รวจแหง ชาตไิ ดอ อกแบบและนาํ เสนอกระบวนการทาํ งาน ของเจา หนา ทต่ี าํ รวจรว มกบั ฝา ยปกครองแบง เปน การรบั แจง การจดั เกบ็ ขอ มลู การจดั ประชมุ ในระดบั สถานตี าํ รวจ การประชุมในระดบั อําเภอ และจงั หวัด

๑๓๑ ภาพกระบวนการจดั การขอ มูลอบุ ตั เิ หตุตามโครงการสืบสวนอบุ ตั ิเหตุ การสรา งขวัญกาํ ลังใจใหผปู ฏบิ ตั งิ านเปนอีกสิง่ หนึง่ ทไี่ มอาจมองขา ม เนือ่ งจากขอจํากัด เรื่องงบประมาณและกาํ ลังพล ทาํ ใหเจาหนาท่ีตาํ รวจตองทาํ งานหนักแตไดรับคาตอบแทนนอย ดงั นนั้ จงึ จาํ เปน ตอ งสรา งขวญั กาํ ลงั ใจดว ยการใหร างวลั สําหรบั ผทู ส่ี รา งประโยชนเ พอื่ ใหเ กดิ การทํางาน ทต่ี อ เนอ่ื งและยั่งยนื ó.ó ¡Òû¯ÔºμÑ ËÔ ¹ŒÒ·èբͧà¨ÒŒ ˹ŒÒ·ÕèตําÃǨ¨ÃҨà àÁÍè× à¡´Ô ÍºØ μÑ ÔàËμØ·Ò§¶¹¹ หนา ที่ของเจาหนาที่ตํารวจทเี่ ขา ถึงท่เี กดิ เหตุเปนคนแรก (The first officer at the crime scene) ไมวาเจาหนา ทต่ี ํารวจระดบั ชนั้ ยศใดกต็ าม ตลอดจนเจา หนาทอี่ ื่น เชน เจาหนาท่มี ลู นธิ ิ อาสาสมัครตาง ๆ เจาหนาท่ีกูภัย ถาบังเอิญประสบเหตุหรือถูกตามใหเขาไปในสถานท่ีเกิดเหตุ เปน คนแรก ควรปฏิบตั ดิ ังตอไปนี้ ๑. รีบเดินทางไปที่เกิดเหตุโดยเร็วและใหพิจารณาความหนักเบาของสถานการณ เพื่อดําเนินการปองกันผลรายท่ีอาจเกิดขึ้นได เชน เพลิงไหม หรือสารพิษรั่วไหล และรีบแจงสถานี ตํารวจทองที่หรือศูนยวิทยุเพื่อดําเนินการแจงผูเกี่ยวของหรือขอกําลังสนับสนุน รวมทั้งรายงานเหตุ ใหผ บู ังคับบญั ชาทรี่ ับผิดชอบทราบ ๒. บันทึก วัน เวลา ท่ีเขาไปในท่ีสถานท่ีเกิดเหตุ และเขาท่ีเกิดเหตุโดยหลีกเลี่ยง การกระทาํ ที่อาจจะทาํ ลายหลกั ฐานหรือวัตถุพยาน ๓. ปดการจราจร (เทาที่จําเปน) โดยใชก รวย เคร่อื งหมาย หรือสัญลกั ษณอ ื่น วางกอน ถึงบรเิ วณที่ปด การจราจร ๕๐ – ๑๕๐ เมตร ขนึ้ อยกู บั ความเร็วของรถบนถนนสายนัน้ หากเปนเวลา กลางคืนจะตองมีไฟสัญญาณหรือรถเปดไฟวับวาบเพ่ือใหรถคันอื่นเห็นไดในระยะไกลเพียงพอที่จะ เปล่ียนชอ งทางเดินรถ

๑๓๒ ๔. รกั ษาสถานทเี่ กดิ เหตมุ ใิ หบ คุ คลทไ่ี มเ กยี่ วขอ งเขา ไปเปน อนั ขาด โดยจะตอ งกาํ หนด แนวรศั มขี องพน้ื ทใี่ หเ หมาะสมกบั สถานการณ และจะตอ งขยายไกลออกไปในกรณที เ่ี ปน อบุ ตั เิ หตขุ อง รถทบ่ี รรทุกวัตถุอนั ตราย เชน แกส นํ้ามันเชื้อเพลิง และสารเคมี เปน ตน ๕. ถา มผี บู าดเจบ็ ทมี่ อี าการหนกั จะตอ งพยายามตามหนว ยรกั ษาพยาบาลทเี่ กยี่ วขอ ง หรอื ที่อยูใกลทสี่ ุดเพ่อื นาํ ผบู าดเจ็บไปรับการรักษาพยาบาลโดยเรว็ ถึงแมวา การเคล่ือนยายผบู าดเจ็บ อาจจะทาํ ลายพยานวตั ถบุ างอยา ง แตก ารรกั ษาชวี ติ มคี วามสาํ คญั มากกวา นอกจากนหี้ ากไมม คี วามรู ในการปฐมพยาบาลก็ใหหลีกเลี่ยงการเคล่ือนยายคนเจ็บเนื่องจากการเคลื่อนยายท่ีไมถูกตองอาจทํา อันตรายคนเจ็บได กอนนําสง โรงพยาบาลใหจ ดชอื่ ที่อยผู ูบาดเจบ็ (ถา กระทาํ ได) และชื่อโรงพยาบาล เกบ็ ไวเพอ่ื แจง พนกั งานสอบสวน หากผูต ายหรอื ผบู าดเจ็บจนชวยตวั เองไมไ ด ไมม ีญาตหิ รือมาเพียง ผเู ดยี ว ใหเ กบ็ รกั ษา ดแู ลทรพั ยส นิ ใหด ว ย ทง้ั นใี้ หม พี ยานรเู หน็ ตามสมควรหรอื บนั ทกึ ภาพ เพอ่ื ปอ งกนั กลา วหาท่หี ลังและจดั ทํารายการทรัพยส นิ สงมอบใหพ นักงานสอบสวน ๖. การดาํ เนนิ การเกย่ี วกบั ผตู าย เมอื่ มศี พควรพยายามทจี่ ะไมท าํ การใดๆ เกย่ี วกบั ศพ แตจะตองรายงานพนักงานสอบสวนผูมีหนาท่ีใหทราบ เพื่อจะไดดําเนินการเกี่ยวกับการชันสูตร ตามกฎหมาย ๗. เรียกเก็บและตรวจสอบใบอนุญาตขับข่ีของคูกรณีทั้งหมด เพ่ือสงมอบใหพนักงาน สอบสวนและเพื่อปองกันการหลบหนี ทําแผนที่เกิดเหตุโดยสังเขป กําหนดจุดทําเครื่องหมาย บนพน้ื ทาง กอ นแยกรถทเี่ กดิ เหตใุ หพ น การกดี ขวางการจราจร นาํ ไปจอดในทป่ี ลอดภยั หรอื นาํ สง สถานที่ จดั เก็บของกลาง ๘. รวบรวมพยานหลกั ฐาน เกบ็ ของตกหลน ทกี่ ดี ขวางการจราจร บนั ทกึ เกยี่ วกบั สภาพ สถานทเี่ กดิ เหตุ เชน สภาพไฟฟา สอ งสวา ง สภาพอากาศ ตลอดจนรอ งรอยทพ่ี บในทเี่ กดิ เหตุ ตาํ แหนง ท่ีพบ และความสัมพนั ธของรองรอยที่ปรากฏระหวา งรถแตละคนั หรือรถกับวตั ถุอืน่ ๙. สอบสวนผูอยูในเหตุการณ/ไปพลางกอน มีใครบางในท่ีเกิดเหตุตอนท่ีไปพบ การถามใหถ ามสน้ั ๆ เทา นน้ั เพราะหนา ทหี่ ลกั คอื รกั ษาสถานทเี่ กดิ เหตุ ปอ งกนั สง่ิ ทเี่ ปน พยานไมใ หห ายไป ระหวา งรอกาํ ลงั สนบั สนนุ หรอื ผบู งั คบั บญั ชา และไมค วรปลอ ยใหม คี นทไี่ มเ กย่ี วขอ งมาอยใู นทเ่ี กดิ เหตุ มากเกินไป ๑๐. มอบการรกั ษาทเี่ กดิ เหตใุ หพ นกั งานสอบสวน เพอื่ จะรกั ษาตอ ไปจนกวา การชนั สตู ร หรือตรวจสถานท่ี ไดทําเปนท่ีเรียบรอยแลว ซึ่งหมายความวาจนกวาการทํารายงานเกี่ยวกับสถานท่ี เสร็จสิน้ ลงแลว

๑๓๓ ภาพข้ันตอนการปฏิบตั หิ นาทใี่ นสถานทีเ่ กิดเหตุ การเขาตรวจสถานที่เกิดเหตุจะเสร็จส้ินเมื่อพนักงานสอบสวนไดทําการเก็บพยาน หลักฐานในสถานที่เกิดเหตุ ซ่ึงในการเก็บพยานหลักฐานน้ีพนักงานสอบสวนอาจประสานเจาหนาท่ี พิสูจนหลักฐานเขามาชวยในการเก็บและตรวจวิเคราะหพยานหลักฐานได สําหรับในคดีจราจร เจาหนาที่พิสูจนหลักฐานจะเปนนักวิทยาศาสตรดานฟสิกสซ่ึงในการวิเคราะหจะไดนําหลักการ ดา นฟส กิ สมาประยกุ ตใชอีกดวย การกาํ หนดจุดโดยทําเคร่อื งหมายบนพ้นื ทาง การกําหนดจุดควรกระทําตอยวดยานท่ีเกิดเหตุทั้งหมด รวมท้ังรองรอยวัตถุพยานท่ี ปรากฏในที่เกิดเหตุ เชน จุดชน, จุดท่ีพบเศษกระจก/เศษดิน/ชิ้นสวนรถตกอยู, จุดท่ีผูตายนอนอยู, จดุ ทีพ่ บรอยเลอื ด, รอยหา มลอ , รอยครดู ฯลฯ การขดี กําหนดจดุ สาํ หรับรถยนต ตอ งขีดตําแหนงของ ลอทุกลอ (ตามลักษณะท่ีพบในที่เกิดเหตุ หรือเอยี งหรือบิดอยา งไร กข็ ดี ตามแนวนน้ั ) และแนวกันชน ดา นหนา และหลงั ใหค รบทกุ คนั ทงั้ น้ี ใหน กึ ไวใ นใจเสมอวา หากมคี วามจาํ เปน ตอ งนาํ ยวดยานทเี่ กดิ เหตุ มาไวในสถานที่เกิดเหตุอีกครั้ง จะตองสามารถวางไวในตําแหนงเดิมไดทุกประการ นอกจากนี้ ควรจะเขยี นทะเบยี นรถนน้ั ๆ ไวท พ่ี น้ื ถนน เพอื่ ปอ งกนั การสบั สนในกรณที มี่ รี ถเกดิ เหตหุ ลายคนั การขดี กาํ หนดจดุ รถยนต อาจทาํ ไดด งั ภาพการขดี กาํ หนดจดุ สาํ หรบั รถจกั รยานยนต วตั ถพุ ยานตา งๆ รวมทงั้ จุดที่ผูตายนอนอยูในท่ีเกิดเหตุ สามารถขีดเปนแนวเสนตามรูปรางของรถจักรยานยนต วัตถุพยาน หรือรูปรางของผูตายได ดงั ภาพ

๑๓๔ รถสามลอ รถยนต ภาพแสดงการขีดกําหนดจดุ สาํ หรับรถยนต รถจักรยานยนต ผูเ สียชวี ิต รอยเลอื ด เศษกระจกแตก รอยครดู /รอยเบรก ภาพการขดี กําหนดจดุ สาํ หรบั รถจกั รยานยนตและวตั ถุพยานตางๆ

๑๓๕ การทาํ แผนท่ีเกิดเหตุโดยสังเขป ตามปกติ เปนหนาท่ีของพนักงานสอบสวนจะตองไปดูท่ีเกิดเหตุและเปนผูจัดทําแผน ทเ่ี กดิ เหตดุ ว ยตนเอง แตเ นอื่ งจากปจ จบุ นั สภาพการณเ ปลยี่ นแปลงไป พนกั งานสอบสวนไมส ามารถไปดู ทเ่ี กดิ เหตไุ ดท กุ คดี หรอื เดนิ ทางไปลา ชา เจา หนา ทต่ี าํ รวจทพ่ี บเหตอุ าจตอ งจดั ทาํ แผนทเ่ี กดิ เหตเุ บอ้ื งตน เพอื่ ประโยชนใ นการแยกรถคกู รณแี ละเปด การจราจรดว ยความรวดเรว็ แตท งั้ น้ี หากสถานการณร นุ แรง เชน กรณมี ผี เู สยี ชวี ติ หรอื มคี วามเสยี หายจาํ นวนมาก ระหวา งรอพนกั งานสอบสวนกจ็ ดั ทาํ ไป แตก อ น แยกรถคูกรณีควรใหพนักงานสอบสวนมาถึงท่ีเกิดเหตุเสียกอนและมอบแผนท่ีที่จัดทําไวใหพนักงาน สอบสวนดาํ เนนิ การตอ ไป หลักในการจดั ทําแผนทเ่ี กิดเหตเุ บือ้ งตน ประกอบดวยหวั ขอ ดังตอไปน้ี ๑. กระดาษที่ใชในการเขียนแผนท่ีควรเปนกระดาษขาว ไมมีเสนบรรทัด (หากเปน กระดาษตารางแบบกระดาษกราฟดมี าก เพราะจะยอ มาตราสว นไดแ นน อนใกลเ คยี งกบั ความเปน จรงิ ) ขนาดพอสมควร ไมเล็กจนเกินไปจนไมสามารถจะวาดแผนที่และกําหนดรายละเอียดไดครบถวน โดยทว่ั ไปขนาดที่เหมาะสม คอื กระดาษขนาด A๔ ๒. กอนเร่ิมวาดแผนท่ี ใหผูเขียนหันหนาไปทางทิศเหนือ เพื่อใหทิศเหนืออยูดานบน ของหัวกระดาษเสมอ (ในแผนท่จี ะปรากฏเคร่ืองหมายเหนอื หรอื น.) ๓. การใชมาตราสวนในแผนที่ ควรดูใหเหมาะสมกับกระดาษ และควรไดสัดสวนกับ สภาพความเปนจริง ไมเ ลก็ หรือใหญจ นเกินไป ๔. เขียนแนวถนนบริเวณสถานท่ีเกิดเหตุลงในกระดาษแผนท่ี โดยใหปรากฏเสนแบง ชอ งทางเดินรถ เสนประ เสนทบึ (สขี าว/สีเหลอื ง) โดยใหมีจํานวนชองการจราจรท่มี อี ยู รวมทิศทาง การเดินรถวาไปในทิศทางใด เชน เปนการเดินรถทางเดียว หรือเปนการเดินรถสวนทางกัน และมี ชองทางเดินรถประจําทางหรือไม ใหมีปายจราจรหรือมีเครื่องหมายจราจรบนพ้ืนทางในที่เกิดเหตุ รวมท้งั ทางคนเดิน (ทางมา ลาย) และจุดสญั ญาณไฟจราจร ๕. วาดรูปรถคกู รณีที่เกิดเหตุ ใหเ ห็นวา ลกั ษณะทเ่ี กดิ เหตุเปน อยา งไร เชน ทิศทางรถ หนั ไปในชองทางเดนิ รถใด ครอ มชอ งทางเดนิ รถใด หรอื ครอมชอ งทางหรือทับเสนแบง ชอ งทางเดนิ รถ หรือไม อยางใด ภาพสมมุตทิ ีใ่ ชแทนยวดยานและส่งิ ทอี่ ยูในทีเ่ กดิ เหตุท่นี ยิ มใชต ามภาพท่ี ๓ ตัวอยา ง เครอ่ื งหมายทใ่ี ชใ นการเขยี นแผนที่ ๖. เขียนแนวรอยหา มลอ (รอยเบรก) รอยครดู รอยเลอื ด จุดทเ่ี ศษวัสดุจากยวดยาน ชนกนั ตกอยู เชน เศษกระจกแตก ชนิ้ สว นของรถ เปน ตน จดุ หรอื ตาํ แหนง ทผี่ บู าดเจบ็ หรอื ตายลม นอน อยูหลังเกิดเหตุ ๗. กําหนดจุดชน (จุดท่ียวดยานกระทบกัน) ลงในแผนท่ี ซ่ึงอาจไดจากการนําช้ีของ คูกรณี และ/หรือจากวัตถุพยานในที่เกิดเหตุ เชน จุดท่ีพบเศษดินตก เศษกระจกแตกตกอยู เปนตน หากคูกรณีนําชี้ไมตรงกัน และไมมีวัตถุพยานที่บงชี้ได ก็ใหกําหนดจุดชนตามท่ีคูกรณีแตละฝายนําช้ี ไวในแผนที่ โดยหมายเหตไุ วใ หช ดั เจนวา คูกรณฝี า ยใดชจี้ ดุ ใด

๑๓๖ ๘. กาํ หนดแนวทศิ ทางการเดนิ รถของยวดยานแตล ะคนั กอ นเกดิ เหตุ ตามคาํ บอกเลา ของ คูก รณี ซึง่ สามารถเปน ไปไดและสอดคลอ งกับสภาพสถานท่ีเกิดเหตุทีป่ รากฏ (บางครง้ั คูกรณพี ยายาม ใหก ารในลกั ษณะทคี่ ลาดเคล่อื นไปจากขอเท็จจรงิ เพือ่ ใหไดเปรยี บทางคด)ี ๙. เขียนรายละเอียดของส่ิงท่ีกําหนดไวในแผนท่ีแลว รวมท้ังหมายเลขทะเบียนรถ ซ่ึงอาจทําไดโดยการอธิบายไปยังจุดน้ันๆ เลยในกรณีท่ีไมมีรายละเอียดมากนักหรืออาจกําหนดเปน ตวั เลข สญั ลกั ษณแ ทน แลว ยกนาํ มาอธบิ ายไวด า นขา งหรอื ดา นลา งของแผนท่ี ในกรณที มี่ รี ายละเอยี ด มากๆ กไ็ ด ๑๐. หากมพี ยานบคุ คลรเู หน็ เหตกุ ารณ ใหข อจดชอ่ื และทอี่ ยพู รอ มหมายเลขโทรศพั ทไ ว เพื่อมอบใหพ นกั งานสอบสวน ๑๑. กําหนดสถานทใ่ี กลเคียงกบั ท่เี กดิ เหตุ เพอ่ื ใหทราบวาเหตนุ นั้ เกดิ ข้ึนตรงจุดใด เชน หนา สถานท่รี าชการ โรงพยาบาล บริษทั รานคา ศูนยการคา เปน ตน และหากมีทางรถไฟ สะพาน ทางโคง ทางขาม ทค่ี บั ขนั ฯลฯ ก็ใหเ ขยี นกําหนดไวในแผนที่ดว ย ๑๒. จัดใหคูกรณีและพยานที่เห็นเหตุการณ ไดตรวจดูแผนที่สังเขปเบ้ืองตนที่ไดจัดทํา ขึ้นน้ี หากถูกตองตรงกับความเปนจริง ก็ใหคูกรณีและพยานลงลายมือช่ือรับรองไวเปนหลักฐาน หากคูกรณไี มยอมลงลายมือชือ่ กใ็ หบ นั ทึกไววา ไดแ สดงและอธิบายแผนที่สังเขปแลว ไมขอลงช่ือกบั ทัง้ ตอ งลงตาํ แหนง ของเจา หนา ทจ่ี ราจรทจ่ี ดั ทาํ แผนที่ ตลอดจนวนั เดอื น ป และเวลาทที่ าํ แผนทฉ่ี บบั นนั้ ๆ ๑๓. การจัดทําแผนท่ีสังเขปท่ีเกิดเหตุน้ัน หากสามารถจัดทําไดในขณะท่ียังมิไดมีการ เคลอ่ื นยา ยยวดยานท่ีเกดิ เหตอุ อก ก็จะทาํ ใหสามารถกําหนดจุดตาํ แหนง และทศิ ทางไดตรงกบั ความ เปนจริงไดมาก แตหากพิจารณาแลวเห็นวาการไมเคล่ือนยาย อาจสงผลตอสภาพปญหาการจราจร ตดิ ขดั และอาจเกดิ อบุ ตั เิ หตซุ าํ้ ซอ น กค็ วรกาํ หนดจดุ ทาํ เครอ่ื งหมายบนพน้ื ทาง เพอื่ แสดงรายละเอยี ด แลว จงึ เคล่ือนยายยวดยานและวตั ถุพยานออก จากนนั้ จึงจัดทําแผนทีเ่ กิดเหตุ ๑๔. นอกเหนือจากการทําแผนท่ีเกิดเหตุแลว อาจจะจัดใหมีการถายภาพดวยกลอง ถา ยรูป หรอื บนั ทึกภาพดวยเครือ่ งถา ยวิดโี อ ก็ยงิ่ จะทําใหสามารถเกบ็ รายละเอยี ดไดม ากยิง่ ขน้ึ ทัง้ นี้ คงข้ึนอยูกับลักษณะ ความรุนแรง ความซับซอนของคดี และความพรอมของเครื่องมือ อุปกรณ และความสามารถของเจาหนาที่ผูปฏบิ ตั ดิ ว ย Å¡Ñ É³Ð¼Ñ§¡Òê¹ ผังการชน (Crash Diagram หรอื Collision Diagram) หมายถงึ แผนผงั ทีแ่ สดงทิศทาง การเคลื่อนท่ีของรถขณะเกิดอุบัติเหตุ โดยอาจทําเปนลักษณะของรูปรถ หรือลูกศรแสดงทิศทาง การเคล่ือนที่ของรถกอนเกิดอุบัติเหตุ โดยมีการแบงเปนการเกิดเหตุในถนนและทางแยกอุบัติเหตุ ในบริเวณเดียวกันที่มีลักษณะการชน (ผังการชน) ซ้ํากัน แสดงใหเห็นวาเปนผลจากสาเหตุการเกิด อบุ ตั เิ หตเุ ดยี วกนั หรอื ใกลเ คยี งกนั การวเิ คราะหผ งั การชนจะทาํ ใหท ราบสาเหตเุ บอื้ งตน ทที่ าํ ใหบ รเิ วณ ดังกลา วมีความอนั ตรายได

๑๓๗ ในประเทศไทย กรมทางหลวงไดพ ฒั นาผังการชนไวเ ปน รปู แบบมาตรฐานสําหรบั บันทกึ ขอ มูลอบุ ัติเหตุ โดยไดมกี ารแบงกลุม ของลักษณะการชนไว ดงั น้ี ๑) การชนคนเดนิ เทา ๒) การชนในทางแยกกับรถจากถนนที่ตดั กนั ๓) การชนในทางแยกกบั รถทิศทางตรงกนั ขาม ๔) การชนกับรถในทิศทางเดียวกัน ๕) อบุ ตั เิ หตจุ ากผูขับข่บี กพรอง ๖) อุบัติเหตุจากการแซง ๗) อุบัตเิ หตฝุ ายเดียว ชนสงิ่ กีดขวางในทาง ๘) อุบตั เิ หตฝุ า ยเดียว ชนสง่ิ กดี ขวางนอกทาง ๙) อุบตั เิ หตฝุ ายเดียว บรเิ วณโคง ๑๐) อน่ื ๆ

๑๓๘ μÒÃÒ§¼§Ñ ¡Òê¹ ¡ÃÁ·Ò§ËÅǧ »ÃÐàÀ·Å¡Ñ ɳСÒê¹ (Collision Diagram/Road User Movement)

๑๓๙ »ÃÐàÀ·Å¡Ñ ɳСÒê¹ (Collision Diagram/Road User Movement)

๑๔๐ »ÃÐàÀ·Å¡Ñ ɳСÒê¹ (Collision Diagram/Road User Movement)

๑๔๑ ¡Òöҋ ÂÀÒ¾·èàÕ ¡Ô´àËμØ การถายภาพในสถานท่ีมีวัตถุประสงคหลักเพื่อใหผูที่ไมไดเดินทางไปดูสถานท่ีเกิดเหตุ ในวนั เวลานน้ั ๆ สามารถเหน็ ภาพสถานทเี่ กดิ เหตไุ ดใ นภายหลงั และเนอ่ื งจากสถานทเี่ กดิ เหตเุ ปน พยาน หลกั ฐานทไี่ มอ าจเคลอ่ื นยา ย และสามารถเกบ็ รกั ษาไดเ พยี งระยะเวลาสนั้ ๆ เพราะจาํ เปน ตอ งเปด ทาง ใหสัญจรไดปกติโดยเร็วท่ีสุดเพราะการกันสถานที่เกิดเหตุเปนเวลานานจะกระทบโดยตรงตอพ้ืนผิว การจราจรและเกดิ ปญ หาการจราจรตดิ ขดั ตามมา การถา ยภาพสถานทเ่ี กดิ เหตกุ อ นทจ่ี ะเปด การจราจร จงึ เปน สงิ่ สาํ คญั ทจี่ ะชว ยปอ งกนั ความผดิ พลาดของการรายงานขอ มลู อบุ ตั เิ หตแุ ละการวเิ คราะหส าเหตุ ในภายหลังได ในการถายภาพสถานท่ีเกิดเหตุควรถายภาพในแตละมุมมองใหเพียงพอท่ีจะบรรยาย เหตกุ ารณทีเ่ กิดข้นึ ในสถานทเี่ กดิ เหตนุ ั้นได โดยทั่วไปจะถายภาพในมุมมองตา ง ๆ ดังนี้ • ÀҾʶҹ·èàÕ ¡´Ô àËμâØ ´ÂÃÇÁ เปนการถายภาพมุมกวางโดยที่ผูถายยืนถายหางออกไปจากบริเวณท่ีเกิดเหตุ ทาํ ใหส ามารถเห็นภาพสวนตา ง ๆ ของสถานท่ีเกิดเหตุโดยรวมได • ÀҾö·àÕè ¡Ô´ÍغμÑ ÔàËμØ เปนการถายภาพรถที่เก่ียวของกับอุบัติเหตุโดยปรากฏมุมมองที่เห็นรถท้ังคัน พรอ มสภาพแวดลอมอ่ืน ภาพทีเ่ นนเฉพาะรถในมมุ ตา ง ๆ • ÀҾËͧÃ;ÂÒ¹ËÅÑ¡°Ò¹ เปนการถายภาพพยานหลกั ฐานทปี่ รากฏอยหู ลงั เกดิ เหตุ เชน รอยเบรก รอยครูด รอยนาํ้ จากหมอ นา้ํ รอยนา้ํ มนั จากเครอ่ื งยนต รอยชนิ้ สว นพยานหลกั ฐานทตี่ กหลน และรอยการเฉยี่ วชน ทปี่ รากฏอยทู รี่ ถหรอื วตั ถอุ นื่ ๆ ทเ่ี กย่ี วขอ ง เชน ตน ไม เสาไฟฟา รวั้ กนั ชน เปน ตน ทง้ั นห้ี ากเปน สง่ิ ของ หรอื พยานหลกั ฐานขนาดเลก็ ควรมกี ารใหห มายเลขกาํ กบั เพอื่ ปอ งกนั การสบั สน และถา ยภาพพรอ มกบั มาตราวัดขนาดตา ง ๆ เชน ไมบ รรทัด เปน ตน • ÀÒ¾¼ºŒÙ Ҵ਺ç ËÃÍ× àÊÕªÕÇμÔ เปนการถายภาพบุคคลหรือศพที่เกี่ยวของ โดยควรใหเห็นสถานท่ีของคนภายหลัง การเกิดอบุ ัตเิ หตุ เพ่อื ใหทราบวาแรงชนทาํ ใหคนเคลอ่ื นทไ่ี ปไกลเพยี งใด หรอื รุนแรงเพยี งใด áÅФÇà คาํ ¹§Ö ¶§Ö Ê·Ô ¸¢Ô ͧ¼μŒÙ ÒÂáÅÐÞÒμ¼Ô μŒÙ Ò´nj  ¨§Ö äÁ¤‹ ÇÃนาํ ä»Å§ã¹ÊÍ×è à»´ จาํ äÇàŒ ÊÁÍÇÒ‹ à¾Íè× »ÃÐ⪹ ã¹·Ò§¤´àÕ ·Ò‹ ¹¹éÑ

๑๔๒

๑๔๓ บทท่ี ๔ การตัง้ จดุ ตรวจจราจรใหเ กดิ ประสิทธภิ าพและความปลอดภัย๑๓ ô.ñ ÁÒμáÒáÒû¯ÔºμÑ Ôà¡ÂÕè ǡѺ¡ÒÃμÑ駴‹Ò¹ ¨´Ø μÃǨ ¨Ø´Ê¡´Ñ เน้ือหาในสวนน้ีจะไดกลาวถึงมาตรการการปฏิบัติเกี่ยวกับการตั้งดานตรวจ จุดตรวจ และจุดสกัดของสาํ นักงานตาํ รวจแหง ชาติ เพ่อื ใหไดเ ขาใจถึงความหมาย รปู แบบ และมาตรการการตง้ั จุดตรวจอยา งถกู ตอ ง ดงั น้ี ¤ÇÒÁËÁÒ¢ͧ ´‹Ò¹μÃǨ ¨´Ø μÃǨ áÅШ´Ø Ê¡´Ñ ๑) ดานตรวจ หมายถึง สถานท่ีทําการที่เจาพนักงานตํารวจออกปฏิบัติหนาท่ีในการ ตรวจคน เพ่ือจับกุมผูกระทําความผิดในเขตทางเดินรถ โดยระบุสถานที่ไวชัดแจงเปนการถาวร การต้ังดานตรวจจะตองไดรับอนุมัติจากคณะรัฐมนตรี หรือผูมีอํานาจตามกฎหมายวาดวยทางหลวง หรือกองอํานวยการรกั ษาความมน่ั คงภายในราชอาณาจักร (กอ.รมน.) แลว แตก รณี ๒) จุดตรวจ หมายถึง สถานท่ีท่ีเจาพนักงานตํารวจออกปฏิบัติหนาท่ีตรวจคน เพอื่ จบั กมุ ผกู ระทาํ ความผดิ ในเขตการเดนิ รถหรอื ทางหลวงในกรณปี กตเิ ปน การชว่ั คราว โดยมกี าํ หนด ระยะเวลาเทาที่มีความจาํ เปนอยางยง่ิ ในการปฏบิ ตั หิ นาทีด่ งั กลาว แตตองไมเกิน ๒๔ ชว่ั โมง และเมื่อ เสรจ็ สน้ิ ภารกจิ แลวจะตอ งยุบเลิกจดุ ตรวจดังกลา วทันที ๓) จุดสกัด หมายถึง สถานทีเ่ จาพนกั งานตาํ รวจออกปฏิบตั หิ นาทีต่ รวจคน เพ่ือจบั กมุ ผูกระทําความผิดในเขตทางเดินรถ หรือทางหลวง ในกรณีท่ีมีเหตุการณฉุกเฉินหรือจําเปนเรงดวน เกดิ ขึ้นเปน การชวั่ คราวและจะตองยุบเลกิ เมื่อเสร็จสิ้นภารกจิ ดงั กลา ว ¡Òè´Ñ μÑ駴ҋ ¹μÃǨ ¨Ø´μÃǨ áÅШ´Ø Ê¡Ñ´ ๑. หา มมใิ หต ้งั ดานตรวจ จุดตรวจหรือจุดสกัด ในเขตทางเดนิ รถหรอื ทางหลวง เวนแต ๑.๑ ดานตรวจ การจดั ต้ังดานตรวจจะกระทําได ตองไดร ับอนมุ ตั จิ าก ครม. หรอื ผูมอี ํานาจตามกฎหมายวาดวยทางหลวง หรือ กอ.รมน. แลวแตกรณี ๑.๒ จุดตรวจ การต้ังจุดตรวจจะตองไดรับอนุมัติจากผูบังคับบัญชา ต้ังแตช้ัน ผูบังคับการขึ้นไป โดยพิจารณาวาเปนกรณีที่มีเหตุผลความจําเปนอยางยิ่ง และตองมีกําหนด ระยะเวลาไมเ กิน ๒๔ ช่ัวโมง ๑๓ ๑. พ.ต.อ.หญิง จินดา กลับกลาย และ พ.ต.อ.ษณกร มั่นเมือง. ๒๕๕๘. การต้ังจุดตรวจใหเกิดประสิทธิภาพ และความปลอดภยั . กรุงเทพฯ : หจก.โรงพิมพอ กั ษรไทย. ๒. หนังสือ กรมตํารวจ ท่ี ๐๖๒๕.๒๓/๓๗๗๙ วันท่ี ๑๓ มีนาคม ๒๕๔๐ เร่ือง มาตรการการปฏิบัติเก่ียวกับการต้ัง ดา นตรวจ จดุ ตรวจ และจุดสกัด