การจราจร

๔๔ ÃͧÊÒÃÇμÑ Ã¨ÃҨà มหี นา ทด่ี ังน้ี ๑. ปฏิบัตงิ านตามหนา ท่ีของสารวตั รจราจร ขอ ๑ – ๑๒ ๒. การปฏิบัติหนาท่ีหากมีเหตุจําเปนเรงดวนใหมีอํานาจมอบหมายให ผใู ตบ งั คบั บญั ชาปฏบิ ตั หิ นา ทอ่ี นื่ ไดต ามความเหมาะสม แตท งั้ นตี้ อ งไมเ สยี หายตอ หนา ทก่ี ารงานประจาํ และตองรบี รายงานใหหัวหนา งานจราจรหรอื สารวตั รจราจรทราบในทนั ที ๓. ปฏบิ ัตงิ านอ่ืนๆ ที่เกี่ยวขอ งกบั งานจราจร ๔. ปฏบิ ัตงิ านอ่นื ๆ ตามที่ผูบังคับบญั ชามอบหมาย ÃͧÊÒÃÇÑμà (ตาํ á˹§‹ ¤Çº¼ÙºŒ ѧ¤ºÑ ËÁÙ‹ ¶§Ö ÃͧÊÒÃÇÑμÃ) §Ò¹¨ÃҨà มีหนา ท่ี ดังน้ี ๑. ปฏิบัติงานในหนาท่ีและความรับผิดชอบของตําแหนงระดับผูบังคับหมู ท่ีปฏบิ ตั ิอยเู ดิมโดยปฏบิ ตั หิ นาที่ในสายงานจราจร ภายใตการกาํ กับตรวจสอบโดยทว่ั ไปและอาจไดร บั มอบหมายใหค วบคมุ ตรวจสอบการปฏบิ ัตงิ านของขาราชการตํารวจจาํ นวนหนง่ึ ๒. ตัดสินใจ วินิจฉัยส่ังการ แกไขปญหาในงานท่ีรับผิดชอบใหเสร็จส้ิน ณ จุดเดยี ว ๓. ปฏิบัตหิ นาท่ีหวั หนา จราจร ๔. ปฏบิ ตั งิ านดว ยตนเองในลกั ษณะของผมู ปี ระสบการณใ นงานดา นจราจรของ หนว ยงานนน้ั ๆ ๕. ชวยเหลืองานของขาราชการตํารวจระดับตําแหนงสารวตั รหรอื เทยี บเทา ๖. ปฏิบัตหิ นา ทอี่ ื่นท่ีเกี่ยวขอ งหรอื ตามทไ่ี ดร ับมอบหมายจากผบู ังคบั บัญชา ¼ŒºÙ ѧ¤ºÑ ËÁ¨‹Ù ÃҨà ก. ผบู งั คบั หมู ทําหนาท่ีธุรการ มหี นา ที่ดังนี้ ๑) งานธรุ การทัว่ ไปของงานจราจร ๒) ปฏิบัติหนาท่ีถวายความปลอดภัยแดองคพระมหากษัตริย พระราชินี และพระบรมวงศานวุ งศ ทเ่ี สด็จพระราชดําเนินเขา มาในพื้นทขี่ องสถานีตํารวจ ๓) ปฏิบัติงานรวมกับงานปองกันปราบปรามในการควบคุมความสงบ เรยี บรอยกรณมี เี หตุพิเศษตา ง ๆ เชน การจัดงานตามประเพณี การชมุ นุมประทวง และอน่ื ๆ ๔) ปฏบิ ตั งิ านรว มกบั งานปอ งกนั ปราบปราม เพ่ือทําการตรวจคน จับกุม ๕) ปฏบิ ตั ิงานอื่นๆ ท่เี ก่ียวขอ งกบั งานจราจร ๖) ปฏบิ ตั งิ านอนื่ ๆ ตามท่ีผบู ังคับบัญชามอบหมาย

๔๕ ข. ผูบ งั คบั หมู ทําหนา ที่จราจร มหี นา ที่ดังน้ี ๑) เก็บรวบรวมสถิติขอมูลเกีย่ วกับการจราจร ตลอดจนนําวิทยาการตางๆ มาใชในงานจราจร ๒) จัดและควบคมุ การจราจรตามที่รองสารวตั รจราจร หรอื สารวตั รจราจร หรือหัวหนา งานจราจรมอบหมายสั่งการ ๓) จัดและควบคุมการจราจร โดยจัดและควบคุมการจราจรตามที่ รองสารวตั รจราจรหรอื สารวัตรจราจร หรือหวั หนางานจราจร ๔) สอดสอง ตรวจตรา แนะนํา ใหประชาชนผูใชรถใชถนนปฏิบัติตาม กฎหมาย ระเบียบคําส่งั ขอ บังคบั เก่ยี วกบั การจราจร ๕) วากลาวตักเตือนกอนออกใบส่ังเจาพนักงานจราจร หรือออกใบส่ัง เจา พนักงานจราจร ๖) การจัดการเบือ้ งตนเมอ่ื เกิดอุบตั เิ หตจุ ราจร ๗) เก็บรวบรวมขอมูล ขาวสารหรือขอเท็จจริงที่เปนประโยชนตอการ ปองกันปราบปราม โดยรายงานขอ มูลขาวสาร หรือขอเท็จจรงิ ท่เี กบ็ รวบรวมไดต อรองสารวัตรจราจร หรอื สารวัตรจราจร หัวหนา งานจราจร หรือกรณีเรงดวนใหแจง โดยตรงตอ ผมู หี นา ทรี่ ับผิดชอบในเรอ่ื ง น้ัน ๆ กอนแลวรายงานรองสารวัตรจราจรหรือสารวัตรจราจร หรือหัวหนางานจราจร ทั้งนี้ตาม หลักเกณฑและวธิ ีการทห่ี วั หนาสถานีตาํ รวจกําหนด ๘) ปฏิบัติหนาที่ถวายความปลอดภัยแดองคพระมหากษัตริย พระราชินี และพระบรมวงศานวุ งศ ท่เี สดจ็ พระราชดําเนนิ เขา มาในพืน้ ทีข่ องสถานตี ํารวจ ๙) ปฏิบัติงานรวมกับงานปองกันปราบปราม ในการควบคุมความสงบ เรยี บรอ ยกรณีมเี หตุพิเศษตางๆ เชน การจัดงานตามประเพณี การชุมนมุ ประทวง และอ่นื ๆ ๑๐) ปฏบิ ัติงานรว มกบั งานปองกนั ปราบปราม เพือ่ ทําการตรวจคน จับกุม ๑๑) เม่ือไดรับคําส่ังไมวาจะเปนคําส่ังโดยฉับพลันทันทีหรือตามแผนที่ ผบู งั คบั บญั ชากาํ หนดใหป ฏบิ ตั อิ ยา งหนง่ึ อยา งใดในการเขา ระงบั ปราบปรามจบั กมุ สกดั จบั กใ็ หป ฏบิ ตั ิ ตามคาํ ส่ัง ๑๒) ปฏิบัติงานอน่ื ๆ ท่เี กีย่ วของกับงานจราจร ๑๓) ปฏิบัติงานอ่ืนๆ ตามท่ีผูบังคับบัญชามอบหมายการกําหนดอํานาจ หนา ท่ขี องตําแหนงตางๆ ในสถานตี าํ รวจเปนการกาํ หนดเพือ่ ใหการปฏบิ ตั ิงานในสถานตี ํารวจเปนไป ดว ยความเรยี บรอ ยบรรลวุ ตั ถปุ ระสงคข องทางราชการ สอดคลอ งกบั โครงสรา งและลกั ษณะงานทปี่ ฏบิ ตั ิ ดงั นน้ั การปฏบิ ตั งิ านของเจา หนา ทตี่ าํ รวจทง้ั ในดา นการบงั คบั ใชก ฎหมายและการจดั การจราจรจาํ เปน ท่ีตองทราบถึงอํานาจหนาที่ตามกฎหมาย คําส่ังและกฎระเบียบตางๆ ท่ีเก่ียวของเพื่อใหสามารถ นาํ ไปปฏบิ ตั ใิ นการบงั คบั ใชและอาํ นวยความสะดวกดา นการจราจรไดอ ยางมปี ระสทิ ธิภาพ

๔๖ ñ.ô ͧ¤» ÃСͺ¢Í§¡ÒèÃҨà ͧ¤» ÃСͺ¢Í§¡ÒèÃҨà ÁÍÕ ÂÙ‹ ô »ÃСÒà ¤×Í ¤¹ ö ¶¹¹ áÅÐÊèÔ§áÇ´ÅÍŒ Á ´§Ñ ¹Õé ñ. ¤¹¢ºÑ (Driver) คนโดยสาร (Passenger) และคนเดินถนน (Pedestrian) หรือใน ภาพรวมกค็ ือ คน (Human) ñ.ñ ¤¹¢ºÑ (Driver) เกย่ี วของกบั การจราจรไดใ น ๓ ลักษณะ ñ) ÊÁÃö¹Ð㹡ÒâѺö มีปจ จยั เกยี่ วขอ งดงั น้ี - ปจ จัยทางกายภาพ (Physical Factors) ไดแ ก ความสามารถในการ มองเห็น (Vision) การไดย นิ (Hearing) และการมปี ฏิกริ ยิ าโตต อบ (Reflection) นอกจากสมรรถนะ หรอื ความสามารถในการขบั ขรี่ ถนนั้ เกยี่ วขอ งกบั ความพรอ มของรา งกาย ความเมา ความงว ง เปน ตน - ปจจัยทางดานจิตใจ (Psychological Factors) ไดแก อารมณ (Emotion) ความสนใจ (Interest) ของคนขับ อายุ เพศ ตลอดจนการตอบสนองตอสิง่ เรา ฯลฯ - ปจ จยั ดา นสภาวะแวดลอ ม (Environmental Conditions) ไดแ ก สภาพ ภมู อิ ากาศ ภูมปิ ระเทศ ลกั ษณะการใชท ี่ดิน สภาพการจราจร สภาพเสน ทางท่ใี ชใ นการเดนิ ทาง ฯลฯ ò) ¡ÒÃμ´Ñ Ê¹Ô ã¨ ¡ÒÃμÑ´Ê¹Ô ã¨ (Decision Making) จะเกย่ี วขอ งกบั ระยะเวลาในการตดั สนิ ใจ (Perception– Reaction Time, PIEV) คือ ระยะเวลาทีร่ างกายรับรทู างประสาทสัมผสั ตา งๆ เชน ตา หู การสัมผัส และสง การรบั รูไ ปยงั สมอง เพอ่ื สั่งการอยา งใดอยา งหนึง่ ท่เี กยี่ วของกับการขบั ขีร่ ถยนต เชน ใหม ือและเทา เหยยี บเบรก การเล้ยี ว ซา ยหรือขวา หรือหยดุ รถ เปน ตน ระยะเวลาตางๆ ท่เี ก่ียวขอ งน้ี คอื ระยะเวลาในการตัดสินใจนั่นเอง ¡ÒÃμÑ´ÊÔ¹ã¨à¡èÕÂǡѺ¡ÒèÃҨà (Traffic Decision Making) การตดั สินใจดําเนนิ การใดๆ ทเี่ กยี่ วกับการจราจรและขนสง ควรยึดหลกั การ ประเมินระหวางปริมาณ และคุณคา (Quantification Versus Valuation) เชน คํานึงถึงผลเสียตอ สภาพแวดลอม การเกิดการเปลี่ยนแปลงเสนทางของประชาชน และผลกระทบทางเศรษฐกิจวา มคี วามเหมาะสมเพียงใด เกิดผลดี ผลเสียและผลกระทบตอสิง่ ใดบาง โดยคํานึงถงึ ทางเลอื กที่ดที ี่สุด โดยการประเมนิ (Evaluation) ทางเลือกทางวิชาการ ซงึ่ ไดม าจากการศกึ ษา ทฤษฎีของระยะเวลาในการตัดสินใจ (PIEV) ประกอบไปดวยองคประกอบ ๔ ประการคือ - P มาจาก Perception Time คือ ระยะเวลาท่ีมองเห็นวัตถุชัดเจน และรบั ทราบสถานการณ - I มาจาก Intellection Time คอื ระยะเวลาใชในการพิจารณา วเิ คราะห ใหท ราบวา ส่ิงที่เห็นคืออะไร - E มาจาก Emotion Time คอื ระยะเวลาใชใ นการตดั สนิ ใจวา จะทาํ อยา งไร ตอ ไปกบั สถานการณ หรือสิง่ ท่ีเห็นน้ัน

๔๗ สงั่ การ - V มาจาก Volition Time คอื ระยะเวลาซง่ึ ใชใ นการปฏบิ ตั กิ ารตามทส่ี มอง คาของ PIEV มีความสําคัญตอปญหาการจราจร สาเหตุหน่ึงของอุบัติเหตุ ท่ีเกิดขึ้นสืบเนื่องมาจากการตัดสินใจไมฉับพลันของผูขับรถ คนโดยทั่วไปควรมี PIEV ประมาณ ๑-๒ วินาที มาตรฐานการออกแบบของ AASHO (American Association Of State Highway Officials) กําหนดคา PIEV เทากับ ๒-๒.๕ วนิ าที แตถ า สภาพรา งกายเหนื่อยลาจากการเดินทางไกล หรือพบปญหาท่ียากตอการตัดสินใจ ระยะเวลาในการตอบสนองอาจเพิ่มเปน ๔ วินาที ในทาง วิศวกรรมจราจรใชในการคํานวณหาระยะเวลาหยุดรถที่ปลอดภัย (Safe Stop Distance) และ การออกแบบระยะเวลาของสัญญาณไฟเหลือง (Amber Time) โดยท่ัวไปสัญญาณไฟเหลือง ควรมรี ะยะเวลาประมาณ ๓-๕ วนิ าที หากสน้ั เกนิ ไป (๓ วนิ าท)ี อาจเกดิ อบุ ตั เิ หตุ และความไมป ลอดภยั ในกรณีท่ีคนขบั ตัดสนิ ใจท่จี ะแลนผา นทางแยก แตห ากออกแบบสัญญาณไฟเหลืองนานกวา ๕ วินาที จะทาํ ใหค นขบั ฉวยโอกาสฝาฝน โดยแลน ผา นทางแยกกันมากข้ึน ¡ÒÃÁͧàËç¹ (Vision) ความสามารถของตาคนปกติขณะอยูกับท่ีจะมองเห็นภาพในลักษณะกรวย จอกวาง (Peripheral Vision) มีขอบเขตทํามุม ๑๒๐-๑๖๐ องศา เม่ือมีการเคลื่อนท่ีขอบเขตของ การมองเหน็ ชดั เจนจะลดลง เชน - ท่ีความเรว็ ๔๐ กม./ชม. มีมุมมองเห็นไดช ดั ๑๐๐ องศา - ที่ความเรว็ ๗๕ กม./ชม. มมี มุ มองเห็นไดชัด ๖๐ องศา - ทีค่ วามเร็ว ๑๐๐ กม./ชม. มมี ุมมองเห็นไดช ัด ๔๐ องศา ความคมชัดของภาพทต่ี าของคนปกตมิ องเหน็ ไดชดั ทีส่ ดุ (Clearest Vision) จะอยูในพ้นื ทร่ี ูปกรวย ๓-๕ องศา และความคมชดั ท่มี องเห็นไดรองลงมา (Clear Vision) จะอยูใ น พืน้ ที่รปู กรวย ๑๐-๑๒ องศา ในชว งทเ่ี ลยพิกัดน้นั ออกไป ความชดั เจนของภาพจะลดนอ ยลงไป นอกจากนสี้ ภาพการมองเหน็ ในเวลากลางคนื ของคนขบั รถ ถา มแี สงสวา งเขา ตา จากรถที่แลนสวนมา หรือจากการสะทอนของกระจกเขาตา จะทําใหเกิดการพรามัวช่ัวขณะหนึ่ง ซึ่งตาของมนุษยจะตองใชเวลาในการปรับขยาย หรือหดมานตา โดยถาเปนกรณีผานจากที่มืดออกสู ทส่ี วางจะใชเ วลาปรับตัวประมาณ ๓ วินาที และถาผานจากทสี่ วางเขาสทู ี่มืดใชเวลาปรับตัวประมาณ ๖ วนิ าที ¤ÇÒÁàÁÒ (Drunkenness) การด่ืมเคร่ืองดื่มแอลกอฮอลน้ัน จะมีผลตอการขับขี่ ซึ่งในมาตรฐานในการ ตรวจวัดผูที่ดื่มแอลกอฮอลแลวขับขี่นั้น จะถือเอาระดับแอลกอฮอลในเลือดที่เกิน ๕๐ มิลลิกรัม เปอรเซ็นต (mg%) และสิ่งที่จะบอกไดวาเร่ิมมีอาการเมาก็คือ ปริมาณแอลกอฮอลในรางกายท่ีมีผล ตอ การตอบสนองของรางกายปรากฏเปน ลําดับดังนี้

๔๘ - ๓๐ มิลลิกรัมเปอรเ ซ็นต จะมผี ลใหอารมณครื้นเครง สนุกสนาน ราเรงิ - ๕๐ มิลลกิ รมั เปอรเ ซน็ ต จะมีผลใหไมสามารถควบคมุ การเคล่ือนไหวไดดี เทาภาวะปกติ - ๑๐๐ มิลลิกรัมเปอรเซน็ ต จะมีผลใหมอี าการเมา เดินไมต รงทาง - ๒๐๐ มลิ ลิกรมั เปอรเซน็ ต จะมีผลใหม อี าการสบั สน - ๓๐๐ มลิ ลกิ รมั เปอรเ ซ็นต จะมีผลใหม ีอาการงว งซมึ อาเจยี นรนุ แรง - ๔๐๐ มิลลกิ รมั เปอรเ ซ็นต อาจสง ผลใหสลบและถึงตายได ñ.ñ.ó ÁÒÃÂҷ㹡ÒâºÑ ö เปนปจจัยที่สงผลใหเกิดปญหาจราจรประการหน่ึง มารยาทในการขับรถ จะเก่ียวขอ งกบั การศกึ ษา (Education) การอบรม (Training) การตระหนกั ถึง (Concern) ตลอดจน การบังคบั ใชกฎหมาย (Enforcement) ñ.ò ¤¹â´ÂÊÒà (Passenger) เปน ปจ จยั ทส่ี ง ผลใหเ กดิ ปญ หาจราจรประการหนง่ึ ทางดานบวกและดานลบที่สงผลตอการขับขี่ของคนขับรถ ในดานบวก เชน การขับขี่รถหรือเดินทาง ทม่ี รี ะยะทางไกล แสงสวา ง มฝี นตกหรอื พายุ หรอื กรณที ศั นวสิ ยั ไมป กตติ า งๆ คนโดยสารสามารถเปน ผูชวยคนขับข่ีใหมีความระมัดระวังในการขับขี่มากย่ิงขึ้น หรือเปนผูชวยในการดูเสนทาง (Navigator) หรือคอยอยูเปนเพื่อนไมใหคนขับเกิดความงวง จะทําใหการขับข่ีมีความปลอดภัยมากย่ิงขึ้น แตใน ขณะเดยี วกัน คนโดยสารสามารถสง ผลกระทบในดานลบตอคนขบั ดว ยเชน กัน ไมว า จะเปนดานจติ ใจ อารมณ ความสามารถในการมองเหน็ สมาธหิ รอื ความต้ังใจในการขบั รถ เปนตน ñ.ó ¤¹à´Ô¹à·ŒÒ (Pedestrian) คนเดินเทาเปนปจจัยหนึ่งของการจราจรและ มผี ลกระทบตอ การไหลของการจราจร ดงั นนั้ การออกแบบระบบการจราจรจะตอ งใหส มั พนั ธก นั ไดแ ก บาทวิถี หรือทางเดินเทาขางถนน ทางขามถนน (ทางมาลาย) สะพานลอย อุโมงคสําหรับคนขาม ทางเดนิ ยกระดับ (Sky walk) และสญั ญาณไฟสาํ หรบั คนขาม เปนตน บาทวถิ หี รอื ทางเดนิ เทา ขา งถนน มปี ระโยชนต อ การจราจรเพราะเปน ชอ งทางสาํ หรบั ประชาชนสามารถเดินทางสัญจรไปมาไดโดยไมจําเปนตองลงมาเดินบนผิวการจราจร ซ่ึงจะทําให กีดขวางการจราจร และอาจจะเกดิ อุบัตเิ หตุได ทางขามถนน (ทางมาลาย) มีประโยชนในการสรางความปลอดภัยท่ีคนจะเดิน ขา มถนนอยางเปน ระเบยี บ สว นใหญค วรประกอบสญั ญาณไฟจราจรสําหรบั คนขา มถนน สะพานลอยและอุโมงคจะทําใหคนสามารถเดินขามถนนไดอยางปลอดภัย โดยไมจ าํ เปน ตอ งลงมาบนผวิ การจราจร หรอื ตดั กระแสการเดนิ รถ รวมถงึ ทางเดนิ ยกระดบั (Sky Walk) หรืออุโมงคใตดินสําหรับรถไฟฟาใตดิน จะเปนเสนทางสําหรับคนท่ีจะเดินหรือขามถนน โดยไม จําเปนตองอยูบนผิวการจราจรซ่ึงจะทําใหกีดขวางการจราจรโดยไมจําเปนตองลงมาบนผิวการจราจร หรอื ตดั กระแสการเดนิ รถเชน กนั การจดั ระเบยี บคนเดนิ เทา ใหส มั พนั ธก บั สภาพการจราจร โดยใหม คี วาม สัมพันธกับปายรถประจําทาง สถานีรถไฟฟา หรือสถานีรถไฟใตดิน จะทําใหเกิดความสะดวกสบาย

๔๙ และลดการใชยานพาหนะ ระยะทางท่ีคนเดินเทาขึ้นอยูกับสภาพของทางวารมเย็นหรืออากาศรอน แคไหน ò. öËÃ×ÍÂÒ¹¾Ò˹Р(Vehicle) รถเปน อกี องคป ระกอบหนงึ่ ของการจราจร ซงึ่ อาจแบง รถไดเ ปน ประเภทตา งๆ ดงั น้ี - ö¨¡Ñ ÃÂÒ¹Â¹μ (Motor - Cycle) - รถจักรยานยนต ๒ ลอ (Motor - Cycle) - รถจกั รยานยนต ๓ ลอ (๓ wheel Motorcycle) - รถจักรยานยนตพว ง (Motorcycle Trailer) - Ã¶Â¹μ (car) - รถนั่งสว นบคุ คล (Passenger Car) - รถยนตร ับจา ง (Taxi) - รถยนตขบั เคลื่อน ๔ ลอ (Four – Wheel Drive) - öºÃ÷ء (Truck) - รถบรรทุกขนาดเล็ก (Light Truck) - รถบรรทกุ ขนาดกลาง (Medium Truck) - รถบรรทกุ ขนาดใหญ (Heavy Truck) - รถบรรทุกก่งึ พว ง (Semi-Tractor) - öâ´ÂÊÒà (Bus) - รถโดยสารขนาดเลก็ (Light Bus) - รถโดยสารขนาดกลาง (Medium Bus) - รถโดยสารขนาดใหญ (Heavy Bus) - ö͹è× æ (Other) เชน รถแทรกเตอร รถลากจงู รถบด รถพว งจกั รยานยนต ฯลฯ รถมอี งคประกอบสาํ คญั ๓ ประการคอื ñ. ÅѡɳР¢¹Ò´áÅÐนํ้า˹ѡ¢Í§Ã¶ (Statics) หมายถึง ขนาดความกวาง ความยาว ความสูง และนํ้าหนักรถ ขนาดของรถจะมีผลตอการออกแบบความกวางของถนน และไหลทาง, ท่ีจอดรถ, รัศมีความโคงของถนน, เกาะกลางถนน และพื้นที่ปลอดภัย สวนนํ้าหนัก ของรถจะเก่ียวของกับการออกแบบความหนาและความคงทนของถนน การประหยัดน้ํามัน และความสามารถในการเพิ่มอัตราความเร็วของรถยนต ò. ÅѡɳÐà¡ÕèÂǡѺ¡ÒÃà¤Åè×͹·èբͧö (Kinematics) รถแตละชนิดจะมี เครอื่ งยนตซ งึ่ ทาํ ใหเ กดิ กาํ ลงั การขบั เคลอ่ื น โดยเครอ่ื งยนตจ ะเผานา้ํ มนั เชอ้ื เพลงิ เพอ่ื แปลงเปน พลงั งาน ใหเ กดิ การหมุนของลอ การขับเคล่ือนของรถจะสมั พันธก ับกําลงั ของรถ และอัตราการเรง กําลงั ของรถ (Power) คือ ความสามารถในการขับเคล่ือนของรถที่จําเปนตองมีกําลังของยานพาหนะมากกวา

๕๐ แรงตานตางๆ กําลังมีหนวยเปนแรงมา อัตราการเรง (Acceleration) คือ อัตราระหวางความเร็ว ของรถท่คี งท่ตี อระยะเวลา ó. Å¡Ñ É³Ð¢Í§áçμÒ‹ §æ «èÖ§Á¼Õ Å¡Ãзºμ‹Í¡ÒÃà¤Åè×͹·Õ¢è ͧö (Dynamics) รถในขณะท่ีเคลื่อนท่ีจะมีแรงตางๆ มากระทําตอรถในทางตรงกันขามกับแรงท่ีทําใหรถเคล่ือนที่ แรงดังกลา วไดแ ก - แรงเสียดทาน (Friction Resistance) เปน แรงตา นการเรงของยานพาหนะ เน่อื งมาจากความขรุขระของผวิ ถนน - แรงตานทานเนื่องจากการเคล่ือนที่ (Rolling Resistance) เกิดขณะท่ีรถ แลน ไปบนทางราบในแนวตรงดว ยอตั ราเรง คงทข่ี ณะทลี่ อ หมนุ ไปบนผวิ ทาง ในสภาพพนื้ ผวิ จราจรปกติ แรงตานเนอ่ื งจากการเคลอื่ นทีด่ ว ยความเรว็ ๑๐๐ กม./ชม. - แรงตา นทานเนอื่ งจากความชนั (Grade Resistance) เกดิ เมอื่ รถแลน ขน้ึ เนนิ ทม่ี ีความลาดชัน จะเกดิ แรงตา นระหวางนาํ้ หนกั ของตวั รถและความลาดชนั ของพ้ืน - แรงตานทานเนอื่ งจากความโคงของทาง (Curve Resistance) รถเมอื่ แลน เขาโคงจะเปลี่ยนทิศทางการเคล่ือนที่และเกิดมีแรงหนีศูนยกลาง (Centrifugal Force) รถมีโอกาส ท่ีจะไถลออกนอกโคง หรือบางคร้ังอาจพลิกควํ่าได แรงเหว่ียงจากศูนยกลางนี้จะทําใหเกิดโมเมนต พลกิ ควาํ่ (Overturning Moment) ซง่ึ ตรงกนั ขามกับโมเมนตท รงตวั (Stabilizing Moment) รถจะควํ่า ตอเม่ือโมเมนตพลิกควํ่ามากกวาโมเมนตทรงตัว แรงตานท่ีชวยมิใหรถลื่นไถลออกจากผิวทางโคง คือความฝดระหวางลอกับผิวทาง และการสรางถนนยกระดับ (Super Elevation) จะชวยลดปญหา การไถลออกนอกโคงและการพลิกควํ่าของรถลงได แรงที่กระทําตอรถยนตจะสมมุติใหกระทําท่ี จุดศูนยถ วงของรถ ยกเวนแรงเสียดทานที่กระทาํ ทล่ี อ และผิวถนน แรงเน่อื งจากความเสียดทานนีเ้ อง ทที่ าํ ใหค นขบั สามารถเรม่ิ ตน หยุด และขับเคลอ่ื นรถ - แรงตา นทานของอากาศ (Air Resistance) เกิดจากแรงเสยี ดทานของตัวถงั รถยนตข ณะเคลอื่ นทไี่ ปในอากาศ ขนาดของแรงตา นขนึ้ อยกู บั รปู รา ง พนื้ ทห่ี นา ตดั ของตวั ยานพาหนะ และความเรว็ ขณะขบั เคล่อื นท่ี ¤ÇÒÁàÊÂÕ ´·Ò¹ (Friction) เปนการตานทานการเรงของยานพาหนะ อันเน่ืองมาจากความขรุขระของผิวถนน แบงออกเปน ๒ ประเภทใหญ คอื - ความเสียดทานเน่อื งจากการไถล (Sliding Friction) - ความเสยี ดทานเน่อื งจากการกลิ้ง (Rolling Friction) การไถลของรถยนตเปนลักษณะของรถเม่ือผูขับข่ีเหยียบเบรก หรือหยุดรถ อยางกะทันหัน ทําใหมีการหามลอของรถ แตเนื่องจากรถไมสามารถหยุดไดในทันทีทันใด จึงยังมี

๕๑ การล่ืนไถลไปอกี ระยะทรี่ ถลนื่ ไถลไปอกี น้นั เรียกวา ระยะลนื่ ไถล (Skid Distance) หรือระยะเบรก (Braking Distance) ó. ¶¹¹ (Road) ถนนเปนปจจัยของการจราจรและมีความเกี่ยวพันกับวิศวกรรมจราจร (Traffic Engineering) และวิศวกรรมการทาง (Highway Engineering) เปน อยางมาก นบั ต้ังแตการออกแบบ การกําหนดประเภท การกอสราง การควบคุมคุณภาพใหเปนไปตามหลักวิศวกรรมจราจร ตลอดจน โครงขา ยของถนน (Road Network) และโครงขา ยการจราจร (Traffic Network) ถนนจะตอ งกอ สรา งขน้ึ เพ่ือรองรับการเดินทางของรถ การกอสรางถนนจะตองออกแบบดวยหลักเรขาคณิต (Geometric Design) ซึง่ ประกอบไปดวย การวางแนวถนน (Road Alignment) การออกแบบทางโคง ระยะสายตา (Sight Distance) และการออกแบบทางแยก (Intersection) เปนตน การกอ สรา งถนนจะตองคาํ นึงถึง ปริมาณจราจร ลักษณะ ขนาด และนา้ํ หนกั ของรถ การเคลอ่ื นท่ีของรถ และผลกระทบตางๆ ที่มตี อ การเคลื่อนทขี่ องรถดวย ó.ñ ¡ÒÃÍ͡Ẻ¶¹¹ (Geometric Design) ตองพิจารณาหลักเกณฑตางๆ ดงั ตอไปน้ี - ความสามารถในการรองรับปริมาณการจราจรของประเภทรถยนต ชนิดตางๆ และความเร็วของรถ - ใหค วามปลอดภัยและความม่ันใจแกผขู บั รถ - ไมควรเกิดการเปล่ียนแปลงของแนวถนน ทางโคง ความลาด ความชัน และระยะสายตาอยา งกะทนั หัน - มีสิ่งอํานวยความสะดวก ระบบควบคุมการสัญจรตางๆ ท่ีจําเปน อาทิ ปา ยสัญญาณไฟ ฯลฯ - คํานึงถึงความประหยัดในการกอสราง และการบํารุงรักษา นอกจากน้ี การออกแบบถนนยังควรคํานึงถึงความสวยงาม ความพอใจของผูใชถนนหรือผูอาศัยใกลเคียง มปี ระโยชนตอสงั คม และคาํ นึงถึงมลภาวะท่ีอาจเกิดขึน้ ó.ò »ÃÐàÀ·¢Í§¶¹¹ μÒÁËÅÑ¡ÇÈÔ Ç¡ÃÃÁ¨ÃҨà มี ๔ ประเภท คือ - ทางพิเศษ (Expressway) หรือทางดวน (Freeway) เปนถนนที่สราง ข้ึนมาเปนพิเศษเพ่ืออํานวยความสะดวกในการเดินทางใหมีประสิทธิภาพมากยิ่งข้ึน โดยมีลักษณะ แตกตา งจากถนนประเภทอ่นื ๆ คือ สามารถรองรับปริมาณจราจรไดเปน จํานวนมาก มีขอ กําหนดเปน พิเศษแตกตา งจากถนนปกติ เชน การจํากดั ประเภทรถ หรอื อนญุ าตเฉพาะยานพาหนะทีม่ เี ครอ่ื งยนต ไมอ นญุ าตใหค นหรอื สตั วเ ดนิ หรอื ขา ม และไมม ที างแยกตดั ขวาง หรอื อกี นยั คอื การควบคมุ การเขา ออก โดยสมบูรณ นั่นคือถาจําเปนตองสรางทางแยกผานก็จะตองสรางเปนถนนชนิดยกระดับขาม

๕๒ หรอื ลอดขา งใตเ พอื่ หลกี เลยี่ งการเกดิ ทางแยกขนึ้ นอกจากนอี้ าจจะจาํ กดั จาํ นวนรถดว ยการคดิ คา บรกิ าร หรอื คาผานทาง หรอื คาธรรมเนยี ม แลวแตกรณี - ถนนสายหลัก (Arterial Road) เปนถนนโครงหลักของเมืองท่ีใชเปน เสน ทางสญั จรหลกั หรอื ใชเ ปน ถนนเชอื่ มระหวา งเมอื ง เชน ถนนสขุ มุ วทิ ถนนพหลโยธนิ ถนนเพชรบรุ ี ตดั ใหม ถนนพระรามเกา ถนนรามอนิ ทรา ถนนบรมราชชนนี ถนนเพชรเกษม และถนนพระราม ๒ เปน ตน - ถนนสายรอง (Collector Road) เปนถนนซ่ึงใชเช่ือมกับถนนสายหลัก โดยท่ัวไปตามทฤษฎีเปนถนนโครงขายรองรับปริมาณการจราจรนอยกวาถนนสายหลัก แตในเขต กรงุ เทพมหานครสามารถเทยี บเคียงตามการเชื่อมตอ ได เชน ถนนอโศก ถนนวิทยุ เปน ตน - ถนนทองถิ่น (Local Road) เปนถนนซึ่งรองรับการเดินทางจากถนน สายรองเพ่อื เขา สชู ุมชน เชน ถนน ซอยตางๆ เปน ตน ó.ó â¤Ã§¢‹Ò¢ͧ¶¹¹ (Road Network) โครงขายของถนนคือ เสนทาง ของถนนและจุดตัดของถนนหรือทางแยก ท่ีประกอบกันเปนโครงขายท่ีมีรูปแบบลักษณะตางๆ เชน มีลักษณะเปนตาราง วงแหวน หรือเสนรัศมีออกจากจุดศูนยกลาง เปนตน ซ่ึงข้ึนกับการวางผังเมือง และการกาํ เนดิ ของเมอื ง â¤Ã§¢‹Ò¶¹¹ÍҨẋ§ä´àŒ »š¹ ò ÅѡɳФ×Í โครงขายถนนแบบเปด (Opened Network) ประกอบดวยกลุมของถนน ทเี่ ชอื่ มตอ ระหวา งทางแยกสญั ญาณไฟ จากแยกหนง่ึ ไปสอู กี แยกหนง่ึ โดยมจี ดุ เรมิ่ ตน และจดุ ปลายทาง (Destination) ไมบ รรจบกัน โครงขายถนนแบบปด (Closed Network) ประกอบดวยกลุมของถนน ท่ีเช่ือมตอระหวางทางแยกสัญญาณไฟ จากแยกหนึ่งไปสูอีกทางแยกหน่ึงโดยมีจุดเร่ิมตน และจุดปลายทางมาบรรจบกนั â¤Ã§¢‹Ò¢ͧ¶¹¹»ÃСͺ´ÇŒ  ๓.๓.๑ โครงขายถนนในเมือง (Urban Road Pattern) แบงออกเปนแบบ สําคญั ได ๓ แบบคือ - แบบเปนเสนตรง (Linear Network) เปนถนนท่ีเกิดขึ้นบริเวณ ที่เปนภูเขา หุบเขา เนินเขา ท่ีพ้ืนท่ีจํากัด ถนนมักจะเปนเสนตรงผานชุมชน การเจริญของตัวเมือง จะขยายเปนเสนตรง มีอาคารตั้งอยูสองฟากถนนสายหลัก และจะมีถนนยอยแยกจากถนนสายหลัก ถนนลักษณะน้ีจะมีปญหาการติดขัดของการจราจรเมื่อตัวเมืองขยายตัวขึ้น เพราะจะตองรองรับ การจราจรภายในชุมชน และการจราจรภายนอกซ่ึงผา นเมืองไปยงั จุดปลายทางอนื่ ๆ

๕๓ - แบบตาราง (Grid Network) มีลักษณะคลายตารางหมากรุก ประกอบดวย แนวถนนตัดตั้งฉากกัน ความกวางของถนนแตละสายเทากัน การวางผังเมืองและการ ตัดถนนจะทําไดงาย เหมาะกับบริเวณพื้นที่ราบ การเดินทางสามารถออมผานจุดท่ีเปนศูนยการคา หรอื บรเิ วณทกี่ ารจราจรคบั คง่ั และสามารถเปลย่ี นระบบใหร ถเดนิ ทางเดยี วไดง า ยเมอื่ ปรมิ าณการจราจร สงู มาก ขอ เสยี ของถนนระบบนค้ี อื มที างแยกมาก ถา จดั ระบบสญั ญาณไฟจราจรไมด จี ะทาํ ใหก ารจราจร ตดิ ขัด สําหรับผทู ่มี จี ุดเรม่ิ ตนและจดุ ปลายทางในลักษณะเสนทแยงมุม จะใชร ะยะเดินทางยาวมากขึ้น - แบบรัศมีออกจากจุดศูนยกลาง (Radial Network) มีเสนถนน แยกจากใจกลางเมอื งไปยงั ชานเมอื งหรอื เมอื งบรวิ ารโดยรอบและมถี นนวงแหวนเชอ่ื มตอ ระหวา งถนน รัศมีเปนชนั้ ๆ ตงั้ แต ๑ ถึง ๓ ชน้ั ลักษณะคลายใยแมงมมุ เมืองทีม่ ีประชากรตงั้ แต ๒๐,๐๐๐ คนข้ึนไป ควรมีถนนวงแหวน ๑ วง เมอื งท่มี ีประชากรตั้งแต ๕๐๐,๐๐๐ คนข้ึนไป ควรจะมีถนนวงแหวน ๒ วง ลกั ษณะของถนนวงแหวน ไมจ ําเปนตองเปน วงกลม สามารถเลือกวางแนวไดตามความเหมาะสมของ พ้ืนท่ีและภูมิประเทศ วกออมจนครบรอบหรือเกือบครบรอบเพื่อใหการจราจรสามารถเคล่ือนท่ีเขาสู หรือระบายออกจากเมืองไดรวดเร็ว แมจะใชระยะทางมากข้ึนแตการจราจรไมติดขัด เพราะมีการจัด ระบบควบคุมทางเชอื่ มเขา ออก (Control of Access) ตลอดจนการหา มจอดรถริมขอบถนน ๓.๓.๒ โครงขา ยถนนในตา งจงั หวดั (Rural Road System) เปนถนนสาย สาํ คญั เช่ือมระหวา งเมอื งกบั เมือง โดยผานเขา ไปยังศูนยก ลางของตวั เมอื ง เมื่อตวั จงั หวดั มปี ระชากร เพิ่มมากขึ้นและตัวเมืองขยายโตขึ้นจะเกิดปญหาการจราจรติดขัดในบริเวณยานการคา ดังน้ัน ในเมืองใหญที่มีประชากรประมาณ ๓๐๐,๐๐๐ คนขนึ้ ไป ควรมีถนนออ มเมอื ง (By Pass) เชน จังหวดั ชลบุรี ราชบุรี เพชรบุรี หรือถาเปนเมืองเล็กตั้งอยูระหวางเมืองใหญสองเมือง ก็จําเปนตองมีถนน ออ มเมอื งเชน กนั เพอ่ื ปอ งกนั มใิ หก ารจราจรทไ่ี ปมาตดิ ตอ ระหวา งเมอื งใหญเ ขา ไปกอ ปญ หาการตดิ ขดั ในเมอื งเลก็ ó.ô â¤Ã§¢Ò‹ ¡ÒèÃҨà (Traffic Network) โครงขายการจราจร ประกอบดวยกลุมของถนนชนิดตางๆ ทั้งที่เปนถนน สายหลักและสายรอง เช่ือมตอกันดวยทางโคง ทางแยกหรือวงเวียน จะมีสัญญาณไฟ (Signalized Intersection) หรือไมก ็ตาม ในโครงขายการจราจรจะมถี นนแตละสาย เรียกวา Link ซ่ึงอาจมีลกั ษณะ ในทิศทางเดียว (One Way) หรือสองทิศทางสวนกัน (Two Way) ก็ได โครงสรางของ Link เปน ถนนที่เชื่อมระหวางสองทางแยก ซ่ึงจะมียวดยานเคลื่อนท่ีไปในทิศทางเดียวกัน จากแยกหนึ่ง ไปสูอีกแยกหน่ึงโดยมีสัญญาณไฟจราจรบริเวณทางแยกเปนตัวควบคุม ถนนในโครงขายดังกลาว จะมลี กั ษณะทางกายภาพ (Physical Characteristic) ประกอบดว ย ความยาว (Length) ความกวาง (Width) จํานวนชองทางจราจร (Lane) ความจเุ ปน สเปซ (Space) และชอ งทางเล้ียวความเรว็ อิสระ (Free-Flow Speed)

๕๔ ó.ô.ñ ¶¹¹·èÕÁÕÅ¡Ñ É³Ð໹š ·Ò§â¤Œ§ มี ๒ ประเภท คอื ๓.๔.๑.๑ ทางโคงในแนวด่ิง (Vertical Curve) ซึ่งแยกออกเปน ทางโคงลักษณะนนู (Crest Vertical Curve) และทางโคง ลักษณะเวา (Sag Vertical Curve) ๓.๔.๑.๒ ทางโคง ในแนวราบ (Horizontal Curve) เปน ทางโคง ทมี่ ี การยกระดับถนนเพ่ือปองกนั การถูกแรงเหว่ยี งจากศูนยกลางหรอื การพลกิ คว่าํ ó.ô.ò ·Ò§á¡ (Intersection) หมายถึง บริเวณรวมท่ีมีถนนสองสาย หรือมากกวาตัดกันหรือพบกัน ซ่ึงเมื่อถนนสองสายพบกันหรือตัดกันยอมเกิดปญหาความขัดแยง ในการเคล่ือนท่ี ลักษณะทางแยกมีอยู ๓ ลกั ษณะ คอื ๓.๔.๒.๑ ทางแยกลักษณะปกติไมมีการกอสรางเกาะกลาง หรือเพิ่มเติม (Unchannelized) รวมถึงทางแยกท่ีมีการขยายถนน (Flared Intersection) แตไมมี สงิ่ กอ สรางพิเศษอน่ื ๆ ๓.๔.๒.๒ ทางแยกที่มีเกาะกลางถนน (Channelized) เปนแยก ท่มี ีการสรางเกาะเพม่ิ เตมิ ทาํ ใหการจราจรเปน ไปอยางมีระเบียบมากขนึ้ ๓.๔.๒.๓ ทางแยกยกระดับ (Interchange) เปนทางแยกที่เปน ถนนยกระดับมีวัตถุประสงคเพื่อหลีกเล่ียงปญหาความขัดแยงในการเคลื่อนท่ีของยานพาหนะ ทําให การจราจรสะดวก รวดเร็ว ปลอดภัยมากขึ้น แตทางแยกยกระดับตองเสียคาใชจายสูงและใชบริเวณ พื้นท่ีมาก ó.ô.ó ǧàÇÕ¹ (Roundabout) เปนการออกแบบทางแยกใหมีลักษณะ เปน วงกลม เหมาะสมกับบรเิ วณทม่ี ที างแยกมากกวา ๔ แยก และในบริเวณทางแยกมีปริมาณรถเลยี้ ว มากกวา รถทีไ่ ปตรง ซงึ่ โดยทั่วไปสภาพการจราจรทุกแยกรวมกันไมค วรเกินกวา ๓,๐๐๐ คนั ตอชัว่ โมง ¢ÍŒ ´¢Õ ͧ¡ÒÃÁÇÕ §àÇÂÕ ¹ ๑) เหมาะสมกบั ทางแยกท่ีมี ๕ แยก หรอื มากกวา ๒) เม่ือปริมาณการจราจรเบาบาง การเคล่ือนที่ในทิศทางเดียว จะชวยลดปญหาความลา ชา ๓) ประหยดั คา ใชจ า ยในการกอ สรา งมากกวา การกอ สรา งทางแยก ยกระดบั ¢ŒÍàÊÕ¢ͧ¡ÒÃÁÇÕ §àÇÂÕ ¹ ๑) กอใหเกิดปญหาความขัดแยงเนื่องจากการเคล่ือนท่ีตัดสลับ (Weaving Conflict Point) ๒) จาํ เปนตอ งใชบรเิ วณเน้อื ท่มี าก ๓) คา ใชจา ยในการกอ สรา งแพงมากกวา ทางแยกท่ัวๆ ไป ๔) ไมเ หมาะสมกบั บรเิ วณทมี่ ปี รมิ าณการจราจรหนาแนน เนอื่ งจาก จะทาํ ใหเ กิดปญหาความลา ชา

๕๕ ó.ô.ô ¡ÒèѴÃкºà´Ô¹Ã¶·Ò§à´ÕÂÇ (One-Way Street System) เปน การจดั ระบบการจราจรบนถนนชนดิ ใหร ถวง่ิ ไปในทศิ ทางเดยี วกนั ในแตละถนน โดยไมมีการสวนทางกัน เพื่อเพ่ิมความจุใหแกถนน ลดจุดตัดของกระแสการจราจร และการเกดิ อบุ ตั เิ หตุ การจดั ระบบเดนิ รถทางเดยี วสามารถใชก บั ยา นชมุ ชนทาํ ใหเ กดิ ความคลอ งตวั ได จํานวนหนึง่ แตกม็ ิใชจ ะใชไดผลในทกุ ชมุ ชน จงึ ควรจะมีการศกึ ษาความเหมาะสมและสภาพแวดลอม มากอ น โดยเฉพาะลกั ษณะการวางผงั เมอื ง การเดนิ รถทางเดยี วจาํ เปน ตอ งมที างขนาน (Parallel Street) และมีถนนตัดเพือ่ เชื่อมทางขนานใหม ีการติดตอกนั จงึ จะดาํ เนินการไดผ ลดี ¼Å´¢Õ ͧ¡ÒèѴÃкºà´¹Ô ö·Ò§à´ÕÂÇ ๑) เพมิ่ ความจุของถนน ๒) ลดการเกิดอบุ ัตเิ หตุ ๓) ลดปญหาความลา ชา และความขัดแยงเน่อื งจากรถเลยี้ ว ๔) มโี อกาสจอดรถบนถนนไดม ากกวา (ในกรณที อี่ นญุ าตใหจ อดรถ) ¼ÅàÊÂÕ ¢Í§¡Òè´Ñ Ãкºà´Ô¹Ã¶·Ò§à´ÕÂÇ ๑) เพิม่ ระยะเวลาการเดนิ ทางไปสจู ุดหมายปลายทาง ๒) จําเปน ตอ งมรี ะบบควบคมุ การจราจรเพ่ิมขึน้ ๓) ไมส ะดวกตอ การจดั เสน ทางของระบบขนสง มวลชน เชน รถเมล อาจจําตอ งเปล่ียนแปลงเสน ทาง เปน ตน ๔) สรา งความสบั สนแกผูขับขี่ ô. ÊÀÒÇÐáÇ´ÅŒÍÁ (Environment) สภาวะแวดลอม หมายถงึ สภาพแวดลอมรอบขา ง ซึ่งเปน สิ่งแวดลอมตางๆ ทอี่ าจ จะอยูหรือไมอ ยูนอกเหนือการควบคมุ ของมนษุ ย อาจจะแบงไดเ ปน ๒ ประเภท คอื ๑. สภาวะแวดลอ มทีอ่ ยูใ นแนวถนน เชน เศษหิน ดินทราย ซ่ึงหมายถึงเศษซาก ตามธรรมชาติ เชน ก่ิงไม ทอนไม เปนตน ที่ถูกทิ้งไวโดยไมเจตนา หรืออันเกิดจากลมหรือนํ้าฝน ชาํ ระลา งแลว ตกลงมาอยใู นแนวถนน เปนตน ๒. สภาวะแวดลอมท่ีอยูนอกแนวถนน ในท่ีนี้หมายถึง วัตถุหรือส่ิงกอสราง ประกอบดว ย เสาไฟฟา ตน ไม ปา ยและสญั ญาณไฟจราจร ราวกนั อนั ตราย ราวกนั ชน ขอบสะพาน ทางระบายนาํ้ รานคา และขอบขางถนน นอกจากนี้สภาวะแวดลอมยังสามารถถูกจํากัดความใหเปนสภาพแวดลอม ตามธรรมชาติ ไดแก สภาพภูมิอากาศ สภาพภูมิประเทศ แสงสวาง-ความมืดตามธรรมชาติ หมอก ฝน หรือส่ิงที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ เปนตน และสภาพแวดลอมท่ีมนุษยสรางข้ึน ไดแก ลักษณะ การใชที่ดิน สภาพการจราจร สภาพเสนทางท่ีใชในการเดินทาง การประดับตกแตงบริเวณเสนทาง

๕๖ ปายโฆษณา ตนไม แสงไฟท่ีมนุษยสรางข้ึน ควันไฟ สภาพแวดลอมจะมีผลตอผูขับขี่โดยเฉพาะ ทางดานการมองเหน็ (Vision) การบดบงั ทศั นียภาพ หรือการจาํ กดั ความสามารถในการมองเหน็ ของ ผขู บั ขี่ ในบางถนนทไ่ี มม แี สงไฟหรอื มแี สงไฟนอ ยกวา ปกติ ถา ขบั ขผี่ า นจากทมี่ ดื สทู สี่ วา งจะใชเ วลาปรบั ตวั ในการมองเหน็ ประมาณ ๓ วนิ าที และถา ผานจากที่สวางเขา สทู ีม่ ดื จะใชเวลาปรับตัวในการมองเหน็ ประมาณ ๖ วนิ าที ดังนั้นการปรบั ปรงุ สภาพแวดลอ ม (Environmental Improvement) ดว ยการเพม่ิ แสงไฟในถนนจะเปนการชว ยใหเ กิดความปลอดภยั ในการขับข่มี ากยง่ิ ขนึ้ การลดอบุ ตั เิ หตดุ ว ยการแกไ ขขอ จาํ กดั ทางดา นสภาพแวดลอ มดว ยวศิ วกรรมยานยนต เชน กรณีที่ฝนตก หรือหมอกลงจัด สามารถแกไขขอจํากัดไดโดยการติดต้ังไฟตัดหมอก เปนตน การปรับปรุงสภาพแวดลอม เพื่อใหลักษณะทางกายภาพ เพื่ออํานวยตอการขับขี่ และเกิด ความปลอดภยั เชน การตดั แตง ตน ไม หรอื การรอ้ื ถอนปา ยโฆษณาทอ่ี ยบู รเิ วณทางแยกบดบงั ทศั นยี ภาพ ในการมองเห็นออกเสีย ก็จะทาํ ใหการขับขีเ่ ปน ไปอยา งมปี ระสทิ ธภิ าพมากยงิ่ ข้ึน

๕๗ º··èÕ ò ËÅ¡Ñ áÅÐÇ¸Ô »Õ ¯ÔºμÑ ãÔ ¹¡Òè´Ñ ¡ÒÃáÅСÒäǺ¤ØÁ¡ÒèÃҨà ò.ñ ¡Òè´Ñ ¡ÒÃáÅСÒäǺ¤ØÁ¡ÒèÃÒ¨Ãã¹Ê¶Ò¹¡ÒÃ³μ Ò‹ §æ การจดั การจราจร หมายถงึ การดาํ เนนิ การใดๆ ทที่ าํ ใหก ารใชถ นนทม่ี อี ยใู หม ปี ระสทิ ธภิ าพ สูงสุดดา นการจราจร โดยอาจจะรวมถงึ การปรบั ปรุงแกไ ขเลก็ นอ ย เชน การทาสี ตีเสน แบงชอ งทาง การตดิ ตง้ั สัญญาณไฟ แตไ มร วมถงึ การกอสรางใหมเ พิม่ เติม การควบคมุ การจราจร หมายถงึ การปฏบิ ตั กิ ารใดๆ ใหเ ปน ไปตามแผนการจดั การจราจร ที่ไดก ําหนดไวใ หดที ส่ี ุด เหมาะสมท่ีสุด วตั ถุประสงคในการจดั การและควบคุมการจราจร ๑. เพ่ือความปลอดภยั ตอ ผูใชถ นน รวมท้ังคนเดนิ เทา ๒. เพอื่ ประสทิ ธภิ าพสูงสดุ ในการเรงระบายการจราจร ๓. เพอื่ ควบคุมทศิ ทางการระบายรถและคน ๔. เพือ่ ความเปนระเบยี บเรยี บรอย สาเหตุของปญหาการจราจร ๑. การเพม่ิ ขน้ึ ของปรมิ าณยานพาหนะทมี่ สี ดั สว นทสี่ งู กวา อตั ราการขยายตวั ของพน้ื ผวิ จราจรท่ีจะรองรับ ๒. ปริมาณถนนและระบบขนสงไมเพียงพอตอความตองการการเดินทางเพื่อรองรับ การเดินทางตา งๆ ๓. การวางผังเมืองและโครงขายถนนท่ีมีการเจริญเติบโตอยางไมมีการควบคุมทําให ไมสอดคลองกับการเดินทางสัญจร ๔. วินยั จราจรภาคประชาชน เปนปจ จัยท่ีเปนปญหาทาํ ใหก ารจราจรตดิ ขดั ในวงกวา ง รวมถงึ อบุ ัตเิ หตุบนทองถนน ๕. การบริหารงานจราจร มีหลายหนวยงานเขามาเกี่ยวของทําใหขาดการบูรณาการ ในภาพรวมจากสาเหตุของปญหาจราจรตามท่ีกลาวขางตน ทําใหเกิดแนวทางแกไขปญหาการจราจร ติดขดั โดยการจดั การจราจร (Traffic Management) ซง่ึ หมายถงึ แนวทางแกไ ขปญ หาจราจรท่มี งุ เนน การเพมิ่ ศกั ยภาพในการเคลอ่ื นตวั ของกระแสจราจร และการปรบั ปรงุ สภาพการจราจร โดยการใชพ นื้ ผวิ จราจรทมี่ ีอยเู ดิมใหเกดิ ประโยชนส ูงสุด ดวยการเพม่ิ ความจุ หรอื ความสามารถในการรองรับปรมิ าณ การจราจรของถนน ภายใตท รพั ยากรเดมิ ทม่ี อี ยู โดยหลกี เลย่ี งการกอ สรา งขนาดใหญ เชน การกอ สรา ง หรือตดั ถนนเสนใหมโ ดยไมจ าํ เปน เปน ตน โดยมีวัตถปุ ระสงคห ลัก เพอื่ เพิม่ ความปลอดภยั และความ สะดวกใหก บั ผขู บั ขย่ี วดยาน คนเดนิ เทา และผทู มี่ กี จิ กรรมทเ่ี กยี่ วขอ งกบั การใชร ถใชถ นน อกี ทง้ั เปน มติ ร ตอสงิ่ แวดลอมและลดมลภาวะดา นตา งๆ

๕๘ อยา งไรกต็ ามการพจิ ารณาจดั การจราจร โดยทว่ั ไปสามารถจาํ แนกออกไดเ ปน ๒ แนวทาง ไดแก การจัดการจราจรแบบ - โดยพจิ ารณาอปุ สงคก ารเดนิ ทาง (Demand Side) เปน การจดั การจราจรทม่ี หี ลกั การ ทมี่ งุ เนน การจดั การ การควบคมุ และการเปลยี่ นแปลงความตอ งการเดนิ ทางใหอ ยใู นระดบั ทเี่ หมาะสม กับองคประกอบรองรับการเดินทางที่มีอยู วิธีการที่นิยมใชในทางปฏิบัติ ไดแก การควบคุม ความตอ งการเดนิ ทาง (Travel Demand Management : TDM) โดยมมี าตรการทน่ี ยิ มนาํ มาประยกุ ตใ ช เชน การสัญจรรวมกัน (Car Pool) หรอื การเหล่อื มเวลาทาํ งาน เปนตน - โดยพจิ ารณาองคป ระกอบรองรบั การเดนิ ทาง (Supply Side) เปน วธิ กี ารทเ่ี จา หนา ท่ี ตาํ รวจสามารถนาํ มาบงั คบั ใชไ ดโ ดยตรง เพราะเปน วธิ ที ม่ี งุ เนน การจดั การและควบคมุ การเคลอื่ นทข่ี อง กระแสจราจรใหเ กดิ ความคลอ งตวั สงู สดุ แทนการลงทนุ โครงการกอ สรา งขนาดใหญ ถงึ แมว า ระบบขนสง สาธารณะขนาดใหญห รอื ปรบั ปรงุ การใหบ รกิ ารใหด ขี นึ้ ยงั เปน สงิ่ ทจี่ าํ เปน กต็ าม ดงั นนั้ การจดั การจราจร เพื่อรองรับการเดนิ ทางจึงเปนหวั ขอ สําคัญในการกลา วถงึ ตอไป ò.ñ.ñ ¡ÒÃàμÃÂÕ ÁμÇÑ ã¹¡ÒèѴ¡ÒÃáÅСÒäǺ¤ÁØ ¡ÒèÃҨà ๑) การเตรียมแตง กาย ๑.๑) สภาพรางกายแขง็ แรงปกติ พกั ผอ นใหเพียงพอ ๑.๒) ตรงตอเวลา ๑.๓) เครอื่ งแตง กายและอปุ กรณต า งๆ สะอาดและถกู ตอ งตามระเบยี บ เชน การสวมเสือ้ สะทอนแสง การมไี ฟฉายและกระบอง รวมถึงการสวมถุงมือ เปนตน ๒) การเตรยี มสภาพจิตใจ ๒.๑) จติ ใจตองแจม ใส ปลอดโปรง พรอ มปฏิบัติงาน ๒.๒) มคี วามตื่นตวั ฉบั ไว พรอมปฏบิ ัติงาน ๒.๓) มีความรับผิดชอบตองานท่ไี ดรบั มอบหมาย ¡Í‹ ¹¡Òû¯ºÔ μÑ Ô˹Ҍ ·Õè ๑) สอบถามและทาํ ความเขา ใจในหนา ทท่ี ไ่ี ดร บั มอบหมายใหด แี ละถกู ตอ ง ๒) สังเกตและสรางความคุนเคยตอบริเวณที่จะปฏิบัติหนาที่ เชน ทิศทางเดินรถประจําทาง ท่ีสวนทาง จุดเลี้ยว หรือกลับรถ ปายจราจรตางๆ ลักษณะภูมิประเทศ และโครงขา ยถนน เปน ตน ๓) สงั เกต จาํ เวลา รอบจงั หวะ และทศิ ทางของสญั ญาณไฟจราจรทบี่ รเิ วณนน้ั ๆ ¡Òû¯ÔºÑμÔ˹Ҍ ·Õèã¹àÇÅÒઌÒÁ´× áÅÐàÇÅÒค่าํ ๑. การแตง กายท่ผี ขู ับข่ีเหน็ ไดดีและชดั เจน เชน สวมเสื้อสะทอนแสง ๒. ใชไ ฟฉายชว ยในการใชส ญั ญาณมอื ๓. ใชส ญั ญาณดวยเสียงนกหวีดใหด งั และยาวกวา ปกติ

๕๙ ๔. ระมัดระวงั การยืนบรเิ วณจุดทไ่ี มมีแสงไฟฟา สองสวาง ๕. ระมดั ระวงั รถทไี่ มเ ปด สญั ญาณไฟสอ งสวา งหนา รถแลน มาในเวลากลางคนื ๖. ระวงั ผขู บั ขที่ เี่ มาสรุ า หรอื หลบั ใน อาจเกดิ อบุ ตั เิ หตใุ นการใหส ญั ญาณมอื ได ¡ÒÃÂ׹㹢³Ð»¯ºÔ ÑμÔ˹Ҍ ·èÕ ๑) ยนื ในจดุ ทม่ี องเหน็ ไดท กุ ดา นเพอื่ มองเหน็ ปรมิ าณรถแตล ะดา นมากนอ ย เพยี งใด ๒) เปน จดุ ท่ีปลอดภยั ไมก ดี ขวางการจราจร ๓) ไมมีส่ิงบดบังตัวเจาหนาที่ผูปฏิบัติ อาจทําใหผูขับขี่มองไมเห็น เชน เสาไฟฟา เปน ตน ๔) ใหผูขับข่ีรถยนตมองเห็นไดชัด เม่ือใหสัญญาณมือในการอํานวยการ จราจร ๕) เปน จุดท่ีมองเห็นสญั ญาณไฟจราจรหรอื ผูควบคมุ สญั ญาณไฟจราจร ๖) ยนื อยใู นทเ่ี หมาะสม สามารถควบคมุ จดั การจราจรไดอ ยา งมปี ระสทิ ธภิ าพ ๗) งดการสบู บหุ ร่ี หมากฝร่ัง หรอื แสดงกริ ยิ าที่ไมเ หมาะสม ¡Òû¯ÔºμÑ àÔ ÁÍè× àËμÃØ ¶Â¹μ¢´Ñ ¢ŒÍ§º¹¶¹¹ ๑. รบี ไปยังจุดท่ีรถยนตขดั ขอ งโดยดวน ๒. หากกดี ขวางชอ งการจราจรใหน าํ ชดิ ขอบทางดา นซา ยหรอื บรเิ วณทไี่ ม กดี ขวางการจราจร เชน ในซอยใกลเ คียง หรอื ทางเวาเกาะกลางถนน เปนตน ๓. สอบถามสาเหตทุ ขี่ ดั ขอ งและสง่ิ ทตี่ อ งการความชว ยเหลอื ชว ยแนะนาํ อูซอ มเคร่ืองยนตใกลเ คียงดวยกจ็ ะดี ๔. หากแกไขไมไดหรือกดี ขวางการจราจรใหร ถยกรบี นาํ พนการกีดขวาง ๕. เรงระบายจุดท่ีติดขัดเพราะสาเหตุดังกลาวจนกวาการจราจรคลี่คลาย เปน ปกติ ¡Òû¯ÔºÑμԡóÕöทําÊÔ觢ͧμ¡ËŹ‹ ๑. รีบไปยงั จดุ ท่สี ่งิ ของตกหลน ๒. แจงสภาพท่ีเกิดเหตุวามีสิ่งใดตกหลน ตองการความชวยเหลือ จากหนวยงานใดอยา งไร ๓. หากที่เกิดเหตุมีบริเวณกวางเกิดการติดขัดมากใหขอกําลังสนับสนุน เพอื่ เรงระบายการจราจร ๔. กระจายกําลังประจําจุด เพ่ือเรงระบายรถในจุดที่เหมาะสม ไมรวม จับเปนกลมุ ๕. ออกหนงั สอื คาํ สง่ั ดาํ เนนิ คดกี บั ผขู บั ขใี่ นกรณที เี่ ปน การกระทาํ ประมาท เลินเลอ

๖๐ ÊèÔ§·Õ¤è ÇÃÃÐÁ´Ñ ÃÐÇ§Ñ Í×è¹æ ๑. ควบคมุ อารมณเ มอื่ ถกู ผใู ชร ถใชถ นนตาํ หนกิ ารปฏบิ ตั ิ เมอ่ื เกดิ การจราจร ติดขัดมาก ๒. ถกู ซักถามหรอื พดู จาประชดประชนั ๓. เม่อื ปด การจราจรหรือเตรียมเสนทางบคุ คลสาํ คญั ตางๆ ๔. การจราจรติดขัดเปนวงแหวน ตองเรงระบายคล่ีคลายการจราจรใน วงแหวนอาจทาํ ใหด านอืน่ เคล่ือนตัวหรอื แบงเรงระบายนอ ยกวา ๕. สญั ญาณไฟจราจรขดั ขอ ง ตอ งออกมาอาํ นวยการจราจรดว ยสญั ญาณมอื แทน ๖. ภูมิอากาศแปรปรวน เชน ฝนตกนา้ํ ทว มขัง เปนตน ๒.๑.๒ การจดั การจราจรและการควบคุมการจราจรตามประเภทถนน๑๑ ò.ñ.ò.ñ ¡ÒèѴ¡ÒèÃҨûÃÐàÀ·¶¹¹·Ò§μç การจัดการจราจรบนทางตรงจะตองมีการวางแผนที่คํานึงถึง ความปลอดภยั สะดวกรวดเร็ว และลดการตดิ ขัดจากทางแยกท่ีมี โดยมีหลักการจดั การจราจรดงั น้ี ๑) จดั การจราจรเปน ทมี เวริ ก โดยเปน กลมุ ทาํ งานทป่ี ระกอบขนึ้ จาก เจาหนาที่หลายทางแยกในเสนทางทั้งหมด มีการจัดองคกรของกลุม โดยแบงแยกหนาท่ีกัน มีการ ประชมุ วางแผน ระดมความคิด ๒) มีการสํารวจ วางแผน โดยใชขอมูล เชน ถนน ทางแยก ระยะทาง ความเรว็ เฉล่ยี จุดกอ ปญหาจราจร ๓) จดั การควบคมุ สญั ญาณไฟแบบเหลอ่ื มเวลา รบั ปรมิ าณจราจร บนเสน ทางสายตรง โดยการคาํ นวณหรือทดลองขับขี่บนเสนทาง ๔) จดั กาํ ลงั เจา หนา ทตี่ าํ รวจเปน สายตรวจ และกาํ ลงั ประจาํ จดุ ในเสน ทาง ไดแก จดุ กลบั รถ คอขวด ปากซอย จุดกอ ปญ หาจราจร โดยสมั พนั ธก ันในทกุ จุด ๕) จดั การจราจรแบบสลบั ชอ งทางเดนิ รถ (Reversible Lane) บรเิ วณที่ เหมาะสม เพื่อรองรบั ปริมาณรถไดอ ยางถูกตอ ง ๖) ควบคมุ เวลาตอบสนองการแกไ ขปญ หาจราจร เชน การเดนิ ทาง ไปยงั ท่เี กิดเหตุหรือจดุ ที่เกดิ ปญ หาจราจรอยา งทันทวงที ๗) ประสานการควบคมุ สง่ั การกนั เปน ระบบทงั้ สถานตี าํ รวจนน้ั ๆ และ ใกลเ คียง ๘) ทําการประชาสัมพันธใหขอมูลการเดินทางแกประชาชน อยา งสมํ่าเสมอ ๑๑สาํ นักงานตาํ รวจแหงชาต.ิ ๒๕๕๗. คมู ือการฝกอบรมขา ราชการตํารวจทปี่ ฏิบตั หิ นาทง่ี านจราจรในสถานตี ํารวจ. กรุงเทพฯ : โรงพมิ พตาํ รวจ.

๖๑ ò.ñ.ò.ò ¡ÒèѴ¡ÒèÃҨûÃÐàÀ·¶¹¹·Ò§â¤Œ§·Ò§àÅÂÕé Ç การจัดการจราจรคลายกับทางตรง โดยจะตองมีการวางตําแหนง เจา หนา ทตี่ าํ รวจชว งกอ นทางโคง ทางเลย้ี ว เพอ่ื สามารถควบคมุ ความเรว็ ของยานพาหนะไดไ มใ หเ กนิ ความเรว็ ท่ีเปนอันตรายตอผูขับข่ี เสมือนหนึ่งเปนการแจงเตือนผูใชรถใชถนนใหเกิดความระมัดระวังดวย นอกจากน้ยี งั สามารถชว ยจัดชองการเดินรถใหเปนระเบยี บขณะทําการเขา ทางโคงอีกดว ย öàÅÂÕé Ç«ŒÒ¨ҡª‹Í§·Ò§·¶Õè Ù¡ ÊÒÁÒöàÅÂÕé Çä´Œâ´Â§‹Ò ˌÒÁÁÔãËÁŒ Õ¡ÒèʹöºÃÔàdz·Ò§àÅÂéÕ Ç

๖๒ ตามปกติ ไมจ าํ เปนหามรถในทางตัดใหห ยดุ เพ่อื ใหร ถเลย้ี วซายผา นเขา ไปรว มทางดว ย เวนแตในโอกาสที่รถทางดานตัดซ่ึงแลนตรงผานหนาเปนขบวนยาวติดๆ กัน ไมมีชองที่รถเล้ียวซาย จะเล้ียวเขาทางไดเทาน้ัน เจาหนาท่ีตํารวจจะชวยหามรถผานหนาทางตรงใหหยุดชั่วขณะ เพ่ือให รถเลย้ี วซา ยเขา ทางในโอกาสอนั สมควร โดยหา มรถเฉพาะดา นทอ่ี ยใู นทางเลยี้ วของรถทกี่ าํ ลงั จะเลย้ี วซา ย ทางเดียวเทานนั้ สวนรถคนั อน่ื คงเดินทางไดป กติ กรณีที่รถคันใดจะเลี้ยวขวาตรงทางแยก รถคันน้ันจะตองหยุดรอตรงก่ึงกลางทางแยก เพ่ือใหรถที่แลนทางตรงมาจากทางทิศตรงกันขามผานพนไปกอนแลวจึงเลี้ยวรถตอไปตามทิศทาง ทตี่ อ งการ และมีกรณีเลย้ี วขวาอนื่ ๆ ตามภาพประกอบ ö¨Ò¡·ÈÔ μÐÇѹμ¡Á‹§Ø ˹Ҍ ·ÔÈμÐÇѹÍÍ¡à¾Í×è àÅÕéÂÇ¢ÇÒ ¨Ð¶¡Ù ËŒÒÁãËŒË嫯 ̦

๖๓ öàÅÕéÂÇ¢ÇÒ¢³Ð··èÕ Ø¡´ÒŒ ¹¶Ù¡ËŒÒÁ รถเลี้ยวซา ยเล้ยี วไดอยา งสะดวก แมร ถสายกลางยังคงเดนิ อยู และรถเลย้ี วขวาก็รว มเล้ียวไปได

๖๔ ในทางทีก่ วาง โดยท่ีรถเลี้ยวซา ยจะใหรถเลี้ยวขวาเดนิ รวมดว ย ๒ คนั กไ็ ด ò.ñ.ò.ó ¡Òè´Ñ ¡ÒèÃҨûÃÐàÀ·¶¹¹ÊÒÁá¡ การจดั การจราจรบนถนนสามแยก มแี นวทางคอื ถา มรี ถเลย้ี วขวามาก เจาหนาท่ีตํารวจก็จําเปนตองปดทางรถขวางเพ่ือใหทางแกรถเลี้ยวขวาหรือใหรถท่ีรออยูพอให รถทางตัดไปกอนเพ่ือใหไดเดินผลัดกันโดยสะดวก และในขณะเดียวกันก็ยอมใหรถเล้ียวซาย จากอีกสองทางผานไปได (ดังภาพประกอบ) ระยะที่ ๑ ปลอยรถจากทิศตะวนั ออกและทิศตะวนั ตกเดนิ ทางตรงและใหเ ลยี้ วซายอีกดานหน่งึ เดนิ ได

๖๕ ระยะที่ ๒ รถแลนลงทางใต ในขณะเดยี วกนั ใหร ถเลี้ยวซายไดท กุ ทาง ระยะที่ ๓ ปลอ ยรถจากทางใตไปทางทศิ ตะวันออกและใหรถดานอน่ื เลีย้ วซา ยได ¢ŒÍÊѧà¡μ การเลย้ี วซายของรถจากทศิ ทางใดกต็ าม ถา เลยี้ วไดโ ดยไมก ีดขวางรถทีก่ าํ ลัง ผานทางแยกอยูน้ันก็ควรปลอยใหเลี้ยวได การเล้ียวขวาตรงทางแยก ตามธรรมดาไมควรหาม เวน แตเ หน็ วา จะกอ ใหเ กดิ อนั ตรายขน้ึ ได หรอื ชอ งทางทรี่ ถจะเลย้ี วไปนน้ั ไมป ลอดภยั เจา หนา ทตี่ าํ รวจ ผูค วบคุมอยูตรงทางแยกตองสงั เกตและตดั สนิ ใจโดยถกู ตอ งวาควรหา มหรือไม

๖๖ ò.ñ.ò.ô ¡Òè´Ñ ¡ÒèÃҨûÃÐàÀ·¶¹¹ÊáÕè ¡ ๑) ทางแยกทไี่ มต อ งควบคมุ คอื ทางแยกทม่ี ยี วดยานผา นนอ ย แมจ ะ มีการตัดกันก็มีโอกาสหยุดรอหรือชะลอคอยกันไดโดยไมตองเสียเวลานาน ทางแยกเชนน้ีไมตองการ ใหมีการควบคมุ ปลอยใหเดนิ รถกันไปตามทาง ดังนัน้ เจาหนา ทตี่ ํารวจตองไมออกไปยนื ในทางใหคน ขบั รถเขา ใจผดิ วา กําลงั จัดการจราจรเปน อนั ขาด ๒) ทางตดั กนั ขนาดยอ ม ไดแ ก ทางแยกทมี่ ที างเอกหรอื ทางใหญต ดั กนั กับทางโทหรือทางเล็ก รถในทางเอกจะแลนกันมาโดยไมขาดสาย ซ่ึงเปนการบังคับใหรถในทางโท ตอ งหยดุ รอเปน เวลานานกวา รถในทางเอกจะเปด ชอ งใหผ า นไป ดงั นน้ั การจดั การจราจรจะตอ งมกี ารควบคมุ ถา เหน็ วา รถในทางโทคอยนานจาํ นวนมากและรถในทางเอกทงิ้ ระยะหา งกนั แลว กใ็ หส ญั ญาณหยดุ รถ บนทางเอก แลวตดั ตอนใหทางโทไดเ ดินรถบา ง แลวจึงใหทางเอกเดินรถตอไปสลับกันไป

๖๗ ๓) การใหร ถหยดุ รอเปน หมู ในขณะทร่ี ถทางเอกกาํ ลงั แลน ตามกนั อยู ถามีรถในทางโทมาจะผานทางเอกก็ควรใหรถในทางหยุดรถ แมจะมีหลายคันก็ตาม และเมื่อเห็นวา รถที่หยุดรออยูน้ันมากพอสมควรก็เปลี่ยนทิศทางการเดินรถ โดยหามรถทางเอกหยุดแลวปลอยรถ ทางโทเดนิ บา งสลบั กนั ไป คลา ยกนั กบั ทางตดั กนั ขนาดยอ ม แตข อ ควรระวงั กค็ อื อยา หา มรถในทางเอก ไวนานเกิน ๑ นาทถี า ไมจ ําเปน และใหแ นใ จวา รถไมคางบนทางแยกกอนทาํ การปลอ ยรถในทางตางๆ ๔) การแบง เวลาคอื การใหเ วลากบั รถทางเอกเทา ๆกนั กบั ทางโทในการเดนิ รถ เพราะวา ปรมิ าณรถทง้ั ทางเอกและทางโทมปี รมิ าณพอๆ กนั จงึ ตอ งมกี ารแบง การเดนิ รถในเวลาทพ่ี อๆ กนั

๖๘ ๕) เมอ่ื เกดิ การอดั กนั แนน นนั่ คอื ปรมิ าณรถทง้ั ๔ ดา นมมี าอยา ง ตอ เนอื่ งและแนน กค็ วรยดื เวลาในแตล ะดา นใหน านบา งตามสมควร และตอ งหมนั่ เปลยี่ นทศิ ทางเดนิ รถ ใหถี่ขึ้นกวา เดมิ เพอ่ื ใหมีการขยบั ตวั กนั ตลอด ขอสงั เกตคือตอ งระวงั การหยุดรอสญั ญาณท้ัง ๔ ดา น อยา ใหร ถที่เขา ทางแยกหยดุ ลํ้าแนวกลางถนนได เพราะจะทาํ ใหเกดิ การติดขัดรุนแรงย่ิงขน้ึ ๖) เหตขุ ดั ขอ งเลก็ นอ ย ขณะทท่ี างแยกสายหนง่ึ รถทจ่ี ะผา นออกหยดุ อยเู ตม็ และเปน ทางออกของรถผา นทางแยกซง่ึ ยงั ผา นไปไมไ ด เจา หนา ทตี่ าํ รวจจะตอ งหา มรถทเี่ หลอื อยู ซึ่งกําลังรอจะผานไปทางน้ัน ใหหยุดรออยูตรงหลังเสนรอสัญญาณกอนจนกวาขบวนท่ีปดขวางทาง จะแลน ผา นไป และเปด ทางวา งแลว จงึ คอ ยใหไ ป และถา จาํ เปน จะไดม ที างขยบั ขยายใหร ถทจ่ี ะไปทศิ ทางอน่ื เดินทางแยกไปกอนได จะเปนทางชวยลดความแออัดตรงทางแยกลง แตถาเห็นวาเหตุขัดของน้ัน จะตองทําใหรถท่ีรอจะผานตองรอนาน ก็ควรใหรถท่ีหยุดรอเพ่ือจะผานทางขัดของนั้น ผานออกทาง ชอ งทางอื่นท่ีไมขดั ขอ ง

๖๙ ๗) การขดั ขอ งขนานใหญ ตรงทางแยกทมี่ รี ถหยดุ รอเตม็ อยทู งั้ ๓ ดา น คงเหลือทางวางเพยี งทางเดยี ว และทางวางนน้ั กวางพอทจ่ี ะใหเ ปนทางออกของรถทอี่ ยูในทางแยกได เจา หนา ทตี่ าํ รวจจะตอ งพจิ ารณาใชท างนนั้ เปน ทางออกเดยี วเพอ่ื ใหร ถตา งๆ ออกจากทางแยกไปใหห มด ๘) รถแนน ทกุ ดา น ลกั ษณะเชน นเี้ ปน การตดิ ขดั อยา งแทบหมดทางแก คอื รถจากทุกดานติดขัดหมด ดังนั้นทางท่ีดีที่สุดคือ ตองสังเกตวาทางใดมีทาพอจะใหรถขยับไดก็ตอง ดาํ เนนิ การทันที และทสี่ าํ คญั อยาใหร ถทจ่ี อดรอน้นั เขามาอยูในบริเวณทางแยกโดยเดด็ ขาด

๗๐ ò.ñ.ò.õ ¡Òè´Ñ ¡ÒèÃҨûÃÐàÀ·¶¹¹ËŒÒá¡ËÃ×ÍÁÒ¡¡Ç‹Ò การจดั การจราจรบนถนนหา แยก จะตอ งจดั ทางใหร ถเดนิ เปน ทางใหญ ตัดกันเสีย ๒ สายแลวปลอยบรรดาถนน นอกจากนั้นใหเดินรถสลับกันกับถนนใหญท้ัง ๓ สาย เพียงช่ัวระยะสั้นๆ หรือปลอยใหรถเล้ียวซายเล้ียวไดหมด ในขณะที่หามรถทางตรงทุกดานหยุด จากภาพประกอบจะเปนท่ีเขาใจวาเจาหนาที่ตํารวจจะไมยอมใหรถเขามาในบริเวณทางแยกพรอมกัน เกินกวาจาก ๒ ทศิ และเฉพาะทางทม่ี ยี วดยานมากกวา ทางอน่ื ๆ จะตอ งใหเดนิ รถนานกวา ÃÐÂзèÕ ñ à»´ ·Ò§ãËÞÊ‹ ÒÂμÐÇ¹Ñ ÍÍ¡áÅÐμÐÇ¹Ñ μ¡ ÃÐÂзÕè ò ແ´·Ò§ãËÞÊ‹ ÒÂà˹×ÍáÅÐãμŒ

๗๑ ÃÐÂзÕè ó ແ´·Ò§ÃͧãËŒ¼‹Ò¹μÑ´¡¹Ñ áÅÐàÅÂéÕ Ç«ŒÒ¨ҡ·ÔÈ·Ò§¹¹Ñé æ ò.ñ.ò.ö ¡ÒèѴ¡ÒèÃҨûÃÐàÀ·¶¹¹º¹Êоҹ/·Ò§ÅÍ´ การจดั การจราจรบนถนนบนสะพาน/ทางลอดน้ี มกั จะเปน การใชม าตรการ แบบสลบั ชอ งทางเดนิ รถ (Reversible Lane) กบั สะพาน/ทางลอดทชี่ อ งทางจราจรมากกวา ๒ ชอ งทาง จราจร ท้ังไปและกลับ โดยอาศัยการสลับตามปริมาณรถ เชน ในชวงเชา ขาเขาเมืองจะมีการเพ่ิม ชอ งทางจราจร โดยการลดชองทางจราจรของขาออกเมอื ง เพอ่ื เพิ่มพ้ืนผวิ จราจรในการระบายรถเขา สเู มอื ง ในทางกลบั กันในชว งเยน็ ก็จะเปดชอ งทางจราจรเพ่มิ สาํ หรบั ขาออกเมือง โดยการลดชองทาง จราจรของขาเขาเมอื ง เพอ่ื เรง ระบายรถออกจากเมือง เปน ตน ò.ñ.ó ¡Òè´Ñ ¡ÒèÃÒ¨ÃáÅСÒäǺ¤ÁØ ¡ÒèÃÒ¨Ãã¹à¢μªÁØ ª¹àÁÍ× §áÅШÃÒ¨Ã˹Òá¹¹‹ วิธีจัดการจราจรในภาพรวม หมายถึง วิธีจัดการจราจรของท้ังเมืองที่คํานึงถึง ประโยชนใ นภาพรวมของเมอื งเปน สงิ่ สาํ คญั ทสี่ ดุ โดยถอื วา ผลประโยชนข องโครงขา ย (Network) สาํ คญั กวา เสน ทาง (Route) เสนทางสําคัญกวา ถนน (Link) ถนนสําคัญกวา ทางแยก (Intersection) เดียว หรือ จดุ เดยี ว เปน ตน การจดั การจราจรแบบนถ้ี อื วา ผลประโยชนข องสถานตี าํ รวจตอ งมาทหี ลงั ของภาพรวม การจดั การจราจรโดยในภาพรวม ประกอบดว ยวธิ กี ารจดั การจราจรสาํ คญั ไดแ ก การจดั การจราจรเปนเสน ทาง และการจัดการจราจรเปน โครงขา ย ไดแก ò.ñ.ó.ñ ¡Òè´Ñ ¡ÒèÃÒ¨Ã໚¹àÊŒ¹·Ò§ (Route Traffic Management) ความหมายการจัดการจราจรเปนเสนทาง หมายถึง การจัดการจราจรที่ใชเจาหนาที่ตํารวจ และเทคโนโลยีจัดการ (Management) ใหม กี ารเคลอ่ื นตวั ของกระแสจราจรเปนเสน ทางยาว (Route) ท่ตี อ เนอ่ื งโดยไมม อี ปุ สรรค โดยเฉพาะในถนนสายหลกั (Arterial Road) ท่ีเปนเสนทางเขา-ออกเมือง (Inbound-Outbound) เพื่อใหก ารเดินทางมีประสทิ ธิภาพสูงสุด

๗๒ ÊÀÒ¾»˜ÞËÒ ๑) การจดั การจราจรปจ จบุ นั ขนึ้ อยกู บั ทางแยกทดี่ แู ลการจราจร แบบเปน ทอ น (Part) หรอื เปน พนื้ ที่ (Area) ซง่ึ แบง แยกกนั รบั ผดิ ชอบโดยสถานตี าํ รวจจาํ นวนมาก แตข าดการประสานงาน หรือขาดเอกภาพในการบังคับบัญชาการจัดการจราจรแบบเปนทอน ทําใหถนนเสนหน่ึงมีเจาหนาท่ี ตํารวจควบคุมสัญญาณไฟหลายทางแยกแตข้ึนกับคนละสถานีตํารวจ และตางก็เปดสัญญาณไฟ ในทศิ ทางทเี่ กดิ ประโยชนก บั ทอ งทตี่ วั เอง ซง่ึ อาจจะไมส มั พนั ธต อ ทศิ ทางการไหลของกระแสจราจรหลกั ตามภาพประกอบ สถานีตํารวจ A เปดสญั ญาณไฟจราจรระบายรถ แนวทศิ เหนอื -ใต เปนหลกั สถานตี าํ รวจ B เปดสญั ญาณไฟจราจรระบายรถ แนวทศิ เหนอื -ใต เปน หลกั สถานีตํารวจ C เปดสัญญาณไฟจราจรระบายรถ แนวทศิ เหนอื -ใต เปน หลัก สถานีตาํ รวจ D เปดสัญญาณไฟจราจรระบายรถแนว ทศิ ตะวนั ตก-ตะวันออก เปน หลกั ๒) การจดั การจราจรบรเิ วณทางแยก จะระบายรถทเี่ หน็ จากทางแยกเดยี ว หรอื เฉพาะพื้นที่ของตวั เองใหมคี วามคลอ งตัว ไมถ กู ตําหนิ แตอาจขดั แยง ไมสอดคลองกบั จดุ อน่ื ๆ ๓) การจัดการในเขตพ้ืนที่หนึ่ง จะไมคํานึงถึงเขตธุรกิจศูนยกลางเมือง (Central Business District : CBD) ยา นทอี่ ยอู าศยั (Residential Area) ทจี่ ะตอ งเชอื่ มตอ กนั ซงึ่ คาํ นงึ ถงึ ผลประโยชนภาพรวมของท้ังเมืองเปน หลกั ÇÔ¸Õ»¯ºÔ ÑμÔ ๑) จดั การจราจรเปน ทมี เวริ ก (Team Work) เปน กลมุ ทาํ งานทปี่ ระกอบขนึ้ จาก เจาหนาที่หลายทางแยกในเสนทางทั้งหมด มีการจัดองคกร (Organization) ของกลุม โดยแบงแยก หนา ทีก่ นั มกี ารประชมุ วางแผน ระดบั ความคดิ มีความรบั ผดิ ชอบและแกไ ขปญ หารวมกนั โดยท้ังกลุม จะมกี ารตกลงใจและมคี วามเขา ใจทชี่ ัดเจนในเรื่อง - เปา หมายของกลุม - วธิ กี ารทํางานของทุกคนในกลุมเพ่ือไปสเู ปา หมาย

๗๓ ๒) มีการสํารวจวางแผน โดยใชขอมูล เชน ถนน ทางแยก ระยะทาง ความเรว็ เฉลยี่ จดุ กอ ปญ หาจราจร (Traffic Conflict Point) ๓) จัดการควบคุมสัญญาณไฟแบบเหลื่อมเวลา (Offset) รับปริมาณจราจร แตละทางแยกที่สัมพันธกนั โดยการคาํ นวณหรือทดลองขับขบี่ นเสนทาง ๔) จัดกําลังเจาหนาที่ตํารวจเปนสายตรวจ และกําลังประจําจุดในเสนทาง ไดแ ก จดุ กลับรถ ทางมาลาย คอขวด ปากซอย จุดกอปญ หาจราจร เปนตน โดยสัมพันธก บั ทางแยก และทกุ ชุดทาํ งานประสานกนั ๕) จดั การในเร่อื ง งบประมาณ วสั ดุอุปกรณ การพกั ผอ น การออกกาํ ลังกาย การใหรางวัล การบํารุงขวัญ โดยมีผูรับผิดชอบ ใหผูปฏิบัติไดรับการสนับสนุนครบเปนชุดท้ังหมด (Package) ๖) จดั การจราจรแบบสลบั ชอ งทางเดนิ รถ (Reversible Lane) บรเิ วณทเ่ี หมาะสม ๗) ควบคมุ เวลาตอบสนอง (Response Time) ในการเดนิ ทางไปยังทเ่ี กดิ เหตุ หรอื จดุ ที่เกดิ ปญ หาจราจร ๘) มรี ะบบการควบคมุ สง่ั การ และประสานงานจากศนู ยค วบคมุ การจราจร (Traffic Control Center) เพื่อใหขอมูลของกระแสการจราจร ปญหาจราจร การกํากับดูแล และตรวจสอบ การปฏิบตั ิงานโดยมผี ูบรหิ ารระดบั สูงประจําท่ีศนู ยควบคมุ ฯ ๙) ทาํ การประชาสมั พันธ ใหขอ มลู การเดนิ ทางแกป ระชาชนตลอดเวลา การจดั การจราจรเปน เสน ทางจาํ เปน จะตอ งมกี ารวางแผนทคี่ าํ นงึ ถงึ ความสอดคลอ ง ของทางแยก อาทิ เปดสัญญาณไฟแบบรับชวงตอเน่ืองกันหลายทางแยก โดยดําเนินการกับถนน สายหลักท่ีเปนเสนทางเขา-ออกเมือง ที่จะสงผลตอการเดินทางของประชาชน การจัดการจราจร เปนเสน ทาง (ดังภาพประกอบ)

๗๔ เสน ทาง เสน ทาง (Route) A (ทจRาศิ กoเหuชtานeนอื)เ-มAใตือง สู CBD กหาลรักเปกดาสรญั ญาณไฟแบบสมั พนั ธก นั ทง้ั เสน ทาง (Route) ผรโดถลทยใกี่ ชาค รวใาชมก เารวร็ คเหงทลจ่อื่ี ะมสเาวมลาารถ(Oวงิ่ ffผsา eนtท)างแยกท่ี ๑, ๒, ๓ โดยไมต ิดสญั ญาณไฟแดง นอกจากการจัดการจราจรเปนเสนทางที่มุงให การเปดสัญญาณไฟระหวาง ทางแยก (Node) มคี วามสมั พนั ธก นั แลว ภายในเสน ทาง (Link) ทเ่ี ชอ่ื มระหวา งทางแยก กจ็ ะตอ งจดั การ จราจรใหสมั พนั ธก นั ไดแ ก จดั การจุดกลับรถ ทางมาลาย ปากซอย จดุ กอปญ หาจราจร เปน ตน ซ่งึ ควร จะสัมพันธกบั สญั ญาณไฟของทางแยก และประสานงานสอดคลอ งกนั เอง á¡·Õè ñ á¡·Õè ò ๒๒ ๑๓ ๑ ๔ ๑ ๒ ๓ ๔

๗๕ ผลดขี องการจัดการจราจรเปน เสนทาง ๑) ลดความลาชา (Delay) เวลาที่สูญเปลา จากการติดรอสัญญาณไฟ และการเดนิ ทางแบบออมไปมา โดยเปล่ยี นมาเปน การเดนิ ทางแบบเสน ตรง ๒) เพ่ิมความจุ (Capacity) ของถนนใหรับปริมาณจราจรจํานวนมากไดอยาง ตอเน่อื ง ¼ÅàÊÕ¢ͧ¡ÒèѴ¡ÒèÃÒ¨Ã໹š àÊŒ¹·Ò§ ๑) ตอ งใชเ จา หนา ทตี่ าํ รวจมากเพอื่ ประจาํ ทางแยก จดุ กลบั รถ คอขวด เปน ตน ตลอดเสน ทางเพอื่ ไมใหม กี ารตดิ ขัด ๒) ปริมาณรถจํานวนมากจะเดินทางเขาจากเมืองช้ันนอก หรือออกจากเมือง ชั้นในอยางรวดเร็ว หากไมมีแผนหรือไมมีระบบการจัดการจราจรเมืองช้ันใน และชั้นนอกมารองรับ จะเกดิ การจราจรติดขดั ในเมืองช้นั ในเวลาเชา และตดิ ขดั เมืองชน้ั นอกเวลาเยน็ ¢ÍŒ 椄 à¡μ ๑) การจัดการจราจรเปนเสนทาง เปนวิธีการจัดการจราจรโดยการบริหาร ทรัพยากรทม่ี จี ํากดั คอื ถนน และคน ใหเ กิดประโยชนสูงสุดและใชง บประมาณนอ ยมาก หากเทยี บกบั การกอสรางถนน สะพาน เปน ตน ๒) การจัดการจราจรเปนเสนทาง มีสมมุติฐานท่ีวา คนคือเคร่ืองตรวจวัด (Detector) ที่มีประสิทธิภาพที่สุด ในการตรวจวัดปญหาและแกไขปญหาไดอยางชาญฉลาด แตจะ ตอ งหาวิธใี หคนจํานวนมากสามารถทาํ งานสมั พันธกันไดอยางเปนทีมเดยี วกนั »¨˜ ¨ÑÂสาํ ¤ÑÞμÍ‹ ¤ÇÒÁสําàÃç¨ การดาํ เนนิ การจัดการจราจรเปนเสนทางจะดําเนินการสาํ เร็จได จําเปนจะตอง มปี จ จยั สนับสนนุ ทสี่ าํ คัญในการดาํ เนินการดังนีค้ ือ ๑) ภาวะผูนํา (Leadership) ของหัวหนาทีม ในการวางแผน สั่งการทุกสวน ใหสมั พนั ธก ันสามารถบรหิ ารแบบเชงิ รุก และทุกคนในเสน ทางตองเปน ทมี เดยี วกนั ๒) ผูบังคับบัญชาจะตองใหอํานาจเด็ดขาดเปนเอกภาพในการจัดการ ใหคุณ ใหโ ทษสนบั สนุนในเรื่อง งบประมาณ และคาตอบแทน ò.ñ.ó.ò ¡Òè´Ñ ¡ÒèÃÒ¨Ã໹š â¤Ã§¢Ò‹  (Network Traffic Management) ความหมายการจดั การจราจรเปน โครงขา ย หมายถงึ การจดั การจราจรทม่ี อง ภาพรวม ระดบั ทใี่ หญท สี่ ดุ ของเมอื ง โดยใชค นและเทคโนโลยจี ดั การ (Management) ใหม กี ารเคลอื่ นตวั ของ กระแสจราจรเปน เสน ทางยาว (Route) หลายเสน ทางประกอบกนั โดยเฉพาะในถนนสายหลกั (Arterial Road) ท่ีเปน เสน ทางเขา-ออกเมอื ง (Inbound-Outbound) และเสนทางแนววงแหวนรอบเมอื งใหสัมพันธกนั ทั้งโครงขาย (Network) ของเมอื ง เพอื่ ใหก ารเดินทางมปี ระสทิ ธภิ าพสูงสดุ

๗๖ ÊÀÒ¾»Þ˜ ËÒ ๑) การจดั การจราจรปจ จบุ นั ขนึ้ อยกู บั พน้ื ทสี่ ถานตี าํ รวจจาํ นวนมาก แตย งั ไมม ี การวางแผนจัดการจราจรบนโครงขา ยถนนทเ่ี ชอ่ื มตอ กันใหส ัมพันธกนั ๒) การควบคุมส่ังการที่ศูนยควบคุมฯ ยังมีบทบาทนอยและขาดความเขาใจ เร่ืองลําดับความสําคัญของถนนท่ีเปนถนนสายหลักกับถนนสายรอง จึงขาดการอํานวยการจราจร ท่เี หมาะสม ๓) การจดั การจราจรของเมอื ง ยงั ไมไ ดค าํ นงึ ถงึ ตน ทางและจดุ หมายปลายทาง ของผเู ดินทาง ท่ีตอ งการการจัดการในภาพรวมทั้งเมืองโดยเฉพาะ การเดินทางระหวางเขตยานธุรกิจ การคากลางใจเมอื ง (Central Business District: CBD) กบั ยานทอ่ี ยูอาคัย (Residential Area) ทีจ่ ะ ตองเชื่อมตอกนั ซงึ่ คาํ นึงถงึ ผลประโยชนภาพรวมของทงั้ เมืองเปน หลกั ÇÔ¸Õ»¯ºÔ ÑμÔ ๑) จดั การจราจรเปน ทมี เวริ ก (Team Work) เปน กลมุ ทาํ งานทปี่ ระกอบขนึ้ จาก เจา หนา ทห่ี ลายทางแยกในเสน ทางทง้ั หมด มกี ารจดั องคก ร (Organization) ของกลมุ โดยแบง แยกหนา ทก่ี นั มีการประชมุ วางแผน ระดบั ความคิด มีความรับผิดชอบและแกไขปญหารวมกันโดยท้งั กลุม จะมีการ ตกลงใจและมคี วามเขา ใจที่ชัดเจนในเรอื่ ง - เปาหมายของกลุม - วธิ กี ารทํางานของทุกคนในกลุมเพอื่ ไปสเู ปาหมาย ๒) มกี ารสาํ รวจวางแผน โดยใชข อ มลู เชน ถนน ทางแยก ระยะทาง ความเรว็ เฉลย่ี จุดกอ ปญหาจราจร (Traffic Conflict Point) ๓) จดั การควบคมุ สญั ญาณไฟแบบเหลอ่ื มเวลา (Offset) รบั ปรมิ าณจราจรแตล ะ ทางแยกท่สี ัมพันธกนั โดยการคาํ นวณหรอื ทดลองขับขี่บนเสน ทาง ๔) จดั กําลงั เจา หนา ทตี่ ํารวจเปน สายตรวจ และกําลงั ประจาํ จดุ ในเสน ทาง ไดแ ก จุดกลับรถ ทางมาลาย คอขวด ปากซอย จุดกอปญหาจราจร เปนตน โดยสัมพันธกับทางแยกและ ทกุ ชุดทาํ งานประสานกนั ๕) จัดการในเร่อื ง งบประมาณ วัสดุอปุ กรณ การพักผอน การออกกําลงั กาย การใหรางวัล การบํารุงขวัญ โดยมีผูรับผิดชอบ ใหผูปฏิบัติไดรับการสนับสนุนครบเปนชุดท้ังหมด (Package) ๖) จดั การจราจรแบบสลบั ชอ งทางเดนิ รถ (Reversible Lane) บรเิ วณทเ่ี หมาะสม ๗) ควบคุมเวลาตอบสนอง (Response Time) ในการเดนิ ทางไปยงั ท่ีเกิดเหตุ หรอื จุดทเ่ี กดิ ปญ หาจราจร ๘) มรี ะบบการควบคมุ สงั่ การ และประสานงานจากศนู ยค วบคมุ การจราจร (Traffic Control Center) เพ่ือใหขอมูลของกระแสการจราจร ปญหาจราจร การกํากับดูแล และตรวจสอบ การปฏบิ ตั ิงานโดยมีผูบ ริหารระดับสูงประจําที่ศูนยควบคมุ ฯ ๙) ทาํ การประชาสมั พันธใหข อมูลการเดินทางแกประชาชนตลอดเวลา

๗๗ H KA B G C J2 1 I2 CBD FD E CBD ยานธุรกจิ ใจกลางเมอื งจัดการจราจรโดยเรงเขา อาคารตา ง ๆ A-H เสนทาง (Route) แนวพงุ เขา-ออกเมอื งเรงขาเขา IJK แนวทางวงแหวนรอบเมอื งชัน้ ใน ชนั้ กลาง ช้นั นอก ๑ จดุ ทเ่ี กดิ การตดิ ขดั หรืออบุ ตั เิ หตุ ๒ เสน ทางทีอ่ าจหลีกเลี่ยงโดยจดั การจราจรใหเปนทางเลือก หมายเหตุ - เสนตรง ๑ เสน หมายถึง ถนนสายหลักที่อยูในโครงขาย ซึ่งจดั เดนิ รถสวนกันได (Two-Way) - ลูกศรชี้ทิศทาง ซึ่งสมมุติวาใชการจัดการจราจรเวลาเชา (รถเขาเมืองมาก) ¼Å´¢Õ ͧ¡ÒèѴ¡ÒèÃÒ¨Ã໚¹â¤Ã§¢‹Ò ๑) ลดความลาชา (Delay) เวลาท่ีสูญเปลาจากการติดสัญญาณไฟและการ เดินทางแบบออมไปมา โดยเปลี่ยนมาเปนการเดินทางแบบเสนตรงในทิศเขาออกเมือง และสามารถ เลย่ี งเมอื งโดยการเดินทางในแนววงแหวน ๒) เพมิ่ ความจุ (Capacity) ของถนนใหร บั ปรมิ าณจราจรจาํ นวนมากไดอ ยา งตอ เนอ่ื ง ¼ÅàÊÕ¢ͧ¡ÒèѴ¡ÒèÃÒ¨Ã໚¹â¤Ã§¢‹Ò ตองใชเจาหนาท่ีตํารวจมากเพื่อประจําทางแยก จุดกลับรถ คอขวด เปนตน ตลอดเสน ทางภายในโครงขายเพ่อื ไมใหม กี ารตดิ ขดั จนกวา จะมีเทคโนโลยเี ขามาทดแทน ¢ÍŒ 椄 à¡μ ๑) ไมควรเปล่ียนแปลงกระแสการไหลเวียนปกติของโครงขาย เชน จัดการ จราจรแบบออ มไปมาปดกั้นถนน จัดเดินรถสวนทิศทางการเดินทาง จดั เดินรถทางเดียว (One-Way) สวนกระแสหลัก เปนตน พ้ืนที่ในโครงขาย ไมควรใหมีการจอดรถริมถนน ตั้งจุดตรวจในเวลาปกติ หรือปดถนนจัดงาน เปนตน

๗๘ ๒) การจดั การจราจรเปน โครงขา ย เปน ความพยายามทจี่ ะจดั การจราจรในเมอื ง ทม่ี กี ารตอ เชอื่ มของถนนไมเ ปน โครงรา งทส่ี มบรู ณ ใหม ลี กั ษณะเปน โครงขา ยมากทสี่ ดุ เพอื่ ใหป ระชาชน สามารถเดนิ ทางไดอยา งมปี ระสทิ ธภิ าพ ไมตอ งออ มไปมา ๓) การตดิ ตง้ั สญั ญาณไฟจราจรแบบอตั โนมตั ิ หากไมส มั พนั ธก บั โครงขา ยของ เมืองแลวจะไมสามารถจัดการจราจรใหมลี ืน่ ไหลไดอ ยางตอ เนอื่ ง »¨˜ ¨ÑÂสํา¤ÑÞμÍ‹ ¤ÇÒÁสาํ àÃç¨ ๑) ภาวะผูนาํ (Leadership) ของหวั หนาทีม ในการวางแผน สงั่ การทุกสวนให สมั พันธก ันสามารถบรหิ ารแบบเชิงรุก ทุกคนในโครงขายตองเปน ทีมเดียวกนั ๒) ผบู งั คับบญั ชา จะตองใหอ าํ นาจเดด็ ขาดเปนเอกภาพในการจัดการ ใหคณุ ใหโทษสนับสนุนในเรอื่ งงบประมาณ และคาตอบแทน ๓) การจดั ต้งั ศูนยควบคุมและส่ังการจราจร (Traffic Control and Command Center) เพอ่ื ใชขอ มลู ในการจัดการจราจร แทนการยนื สงั่ การตามทางแยก ò.ñ.ô ¡ÒèѴ¡ÒèÃÒ¨ÃáÅСÒäǺ¤ØÁ¡ÒèÃÒ¨Ãã¹Ê¶Ò¹¡ÒÃ³μ Ò‹ §æ ò.ñ.ô.ñ ¡Òè´Ñ ¡ÒèÃҨà ³ ¨´Ø ¡ÅºÑ ö ÊÀÒ¾»˜ÞËÒ - สถานตี าํ รวจจาํ นวนมาก มกั จะปด จดุ กลบั รถเพอื่ ใหผ ขู บั เลยไปกลบั ทอ งทอ่ี น่ื แตผ ขู บั ขห่ี าทกี่ ลบั รถไมไ ด จงึ เกดิ การเดนิ ทางทไ่ี มจ าํ เปน จาํ นวนมาก เชน ทวั่ กรงุ เทพมหานคร เปนตน - เจาหนาที่ตํารวจซึ่งประจําจุดกลับรถ ปลอยใหมีการกลับรถมา ตัดกระแสรถที่ไดส ญั ญาณไฟเขียว ทาํ ใหร ถทางตรงถกู รบกวนและใชพ ้ืนทีถ่ นนไดไมเตม็ ท่ี - เจา หนา ทตี่ าํ รวจปลอ ยใหต ง้ั แถวรอกลบั นานจนเกดิ แถวคอย (Queue) ลนออกนอกชองกลับไปรบกวนการเดนิ ทางของรถชอ งทางอ่ืน á¹Ç·Ò§»¯ºÔ ÑμÔ - ไมควรปดจุดกลับรถบนถนนทั้งหมดตลอดเสนทาง แตควรจัด เจาหนาท่ีประจําจุดกลับรถในจุดท่ีสําคัญ เพ่ืออํานวยความสะดวกแกประชาชนมิใหเกิดการเดินทาง ท่ีไมจาํ เปน เพราะจะสูญเสยี เวลาและคาใชจ ายเพ่ิมขนึ้ - ในกรณที จี่ ดั เจา หนา ทตี่ าํ รวจจราจรประจาํ จดุ กลบั รถ ควรควบคมุ ความยาวแถวคอย (Queue Length) ท่ีจะรอกลับรถ ไมใหยาวจนเกิดขัดขวางรถท่ีว่ิงในชองจราจร (Lane) อน่ื และจัดใหกลับรถเปนจังหวะสน้ั ๆ เปน ระยะ - ในกรณจี ดั เจา หนา ทตี่ าํ รวจประจาํ จดุ กลบั รถไวห ลายจดุ ควรประสาน การกลบั ของแตละจดุ กับการควบคมุ สัญญาณไฟทางแยกใหส มั พนั ธก ัน เชน ใหใชช ว งเวลาที่ทางแยก

๗๙ เปดสญั ญาณไฟแดง จดั ใหก ลับรถพรอ มๆ กัน เพ่ือมใิ หตดั กระแสการจราจรทางตรงขณะไดสญั ญาณ ไฟเขียว โดยเจาหนาที่ตัดรถทางตรงไวแตเน่ินๆ เพ่ือเตรียมพ้ืนท่ีรับรถท่ีกลับในถนนกอน เมื่อผูขับขี่ กลับรถแลวจะมีพ้ืนท่ีวางใหเขาไปเติมไดพอดีกับจํานวนความยาวของแถวคอย กอนท่ีจะไดสัญญาณ ไฟเขียวแลวออกตวั ไปบริเวณทีม่ ีการจราจรคบั ค่งั ò.ñ.ô.ò ¡Òè´Ñ ¡ÒèÃҨö¹¹·ÕèÁÅÕ ¡Ñ ɳÐ໚¹¤Í¢Ç´ (Bottle Neck) ÊÀÒ¾»Þ˜ ËÒ ถนนที่มีลักษณะทางกายภาพเปนคอขวดหรือเกิดคอขวดจากการ กอ สรา ง เปน ตน หากมรี ถหนาแนน มาก จะสรา งปญ หาการจราจรได เนอื่ งจากมกี ารบบี แยง ทางกนั บรเิ วณ คอขวด และเกิดความลาชา (Delay) - บริเวณคอขวดอาจเกิดอุบัติเหตุ จึงควรจัดกําลังเจาหนาที่มา ประจาํ เพื่อจดั การจราจร á¹Ç·Ò§á¡Œä¢ - ในกรณกี ารจราจรหนาแนน มาก อาจใชเ จา หนา ทป่ี ลอ ยรถทลี ะจดุ เทา จาํ นวนชอ งทาง (Lane) ทไ่ี ปไดข องถนน เชน กอ นเขา คอขวดมี ๔ ชอ งทาง ผา นไปไดจ ะลดลงเหลอื ๓ ชองทาง ก็อาจจัดแบงใหเดินทางทีละ ๓ ชอง แตแบงเปนจังหวะ เชน ชองทางท่ี ๑ ๒ ๓ เปน จังหวะแรก ๒ ๓ ๔ เปนจังหวะท่ีสอง และ ๓ ๔ ๑ เปนจงั หวะทสี่ าม - ในกรณกี ารจราจรไมห นาแนน มาก อาจใชก ารวางกรวยหรอื แผงกน้ั บีบใหรถปรับตัวหรือจัดแถวเปนทางยาวกอนถึงคอขวด ซึ่งจะเกิดการปรับตัวโดยไมเกิด ความลา ชาและไมจ ําเปนตองใชเ จา หนาที่ประจํามาประจาํ ò.ñ.ô.ó ¡ÒèѴ¡ÒèÃÒ¨Ã˹Ҍ âçàÃÂÕ ¹ ÊÀÒ¾»Þ˜ ËÒ - ปญ หาการจราจรหนา โรงเรยี นเกดิ ขน้ึ จากแถวคอย (Queue) ของรถ ผูปกครองจํานวนมากท่ีตองการเดินทางเขาประตูโรงเรียน บางคร้ังมีมากกวา ๑ แถว ทําใหกีดขวาง ชอ งทางจราจรอืน่ สวนในเวลาเยน็ รถทีอ่ อกจากประตูโรงเรียนก็อาจตัดกระแสการจราจรของชองทาง ท่ี ๑ และ ๒ ทาํ ใหรถทางตรงตดิ ขัด - รถผูปกครองมาจอด รอรับนักเรียนบนถนนหนาโรงเรียน ในเวลาเยน็ ทาํ ใหเ สยี พ้นื ผิวการจราจร - ผปู กครองมาสง นกั เรยี น แตไ มไ ดเ ตรยี มตวั ทาํ ใหเ วลาจอดสง นาน เชน หยิบกระเปาคน หาของ เปนตน จะทาํ ใหเ กิดความลาชา - ผูปกครองถือโอกาสขณะรถติด ใหนักเรียนลงจากรถกลางถนน เม่ือรถเคล่ือนตัวไดนักเรียนยังลงจากรถไมเสร็จทําใหรถท้ังแถวตองรอ ท่ีจอดรถของโรงเรียนคับค่ัง เพราะจอดรถไมเปนระเบียบหรือใหรอจอดทําใหกีดขวางรถคันอื่น เปนผลใหรถจากภายนอกเขาที่ จอดรถไมไ ด

๘๐ - มแี มค า รถเขน็ แผงลอย บนทางเทา ทาํ ใหค นตอ งลงมาเดนิ บนผวิ การจราจร แนวทางแกไขเก่ียวกับปญหาจราจรหนาโรงเรียนมีไดหลายระดับ ข้ึนอยูกับสภาพปญหาและความหนาแนนรองรับสภาพการจราจรภายนอก แตโดยท่ัวไปอาจมี แนวทางแกไ ขดงั น้ี - หามจอดรถริมถนน และภายในซอยบริเวณหนาโรงเรียนเวลา เชา -เยน็ - จดั ทจี่ อดรถเฉพาะสง หรอื รบั นกั เรยี นทบ่ี า นหนา โรงเรยี น แตจ ะตอ ง กระทําดวยความรวดเร็วโดยฝกใหนักเรียนเตรียมตัวลงพรอมกระเปา มีลูกเสือมาชวยเปดประตูรถ เปนตน - จัดท่ีจอดรถนอกโรงเรียนใหผูปกครองจอดรถและรับสงนักเรียน ในที่ซึ่งจดั ไว - จดั การขา มถนนโดยมลี กู เสอื ชว ยใหเ กดิ การตดั กระแสการจราจร นอยท่ีสดุ - หากจาํ เปนตองมีรถเขา - ออกประตูโรงเรียน อาจวางกรวยยาง ๑ ชอ งในเวลาเชา เยน็ ใหมีแถวเขาและออกจากโรงเรียน ๑ ชอ ง เพ่อื มิใหตัดกระแสการจราจร - ชวยโรงเรียนวางแผนการจัดการลานจอดรถ (Parking) ของ โรงเรียน ใหมีลักษณะหมุนเวยี นเขา จอด-ออกท่จี อดรถ โดยสะดวกและรวดเรว็ - กวดขันแมคา รถเข็น แผงลอยมิใหกีดขวางการเดินทาง และ ผิวการจราจร - สนับสนุนการใชร ถรวมกัน (Car Pool) สง เสริมรถรับสงนกั เรียน (School Bus) โดยตาํ รวจอาํ นวยความสะดวกใหจ อดรถในทพี่ เิ ศษ และไดร บั ลาํ ดบั ความสาํ คญั (Priority) อาจรวมไปถงึ รถแทก็ ชี่ รถรับจางสาธารณะตา งๆ ò.ñ.ô.ô ¡Òè´Ñ ¡ÒèÃÒ¨Ã˹ŒÒËÒŒ §ÊÃÃ¾Ê¹Ô ¤ŒÒ ÊÀÒ¾»Þ˜ ËÒ - ปญหาการจราจรหนาหางสรรพสินคามีลักษณะคลายกับ หนาโรงเรยี นคือ แถวของรถทจ่ี ะเขา หางสรรพสินคา มีจํานวนมากกวา ๑ แถว เม่อื มีการลดราคาสินคา ทําใหร ถติดตลอดทงั้ เสนทาง - บริเวณที่จอดรถไมเพียงพอ ทําใหรถเขาที่จอดรถไมไดเกิด แถวคอย (Queue) ยาวออกมายังถนนภายนอก กดี ขวางการจราจรบนถนน - หางสรรพสินคาไมประชาสัมพันธใหประชาชนทราบวาท่ีจอดรถ เตม็ แลว ทาํ ใหป ระชาชนยงั คงเดนิ ทางมายงั หา งสรรพสนิ คา และยงั ตง้ั แถวคอยหนา ทางเขา ถนนภายใน บริเวณหางและลานจอดรถ มีรถจอดกดี ขวางหรือต้ังวางสิง่ ของทําใหก ารหมนุ เวยี นรถไมสะดวก

๘๑ á¹Ç·Ò§¡ÒÃá¡Œä¢ - วางกรวยยางหนา หา งสรรพสนิ คา สาํ หรบั รถเลย้ี วเขา หรอื ออกหา ง ๑ ชองทาง และจัดเจาหนาท่ีตํารวจประจํา โดยหางสรรพสินคาควรแจงใหเจาหนาที่ทราบลวงหนา เพ่อื วางแผนจัดการจราจรเม่อื มีกจิ กรรมที่จะเกิดปญหาจราจรทกุ คร้งั - จดั ทจี่ อดรถภายในหา ง และประชาสมั พนั ธใ หผ ขู บั ขท่ี ราบ ถา ทจ่ี อดรถ เต็มแลว โดยใหหา งสรรพสนิ คา เตรียมที่จอดรถสาํ รองไวลวงหนา - บรเิ วณถนนโดยรอบภายในเขตของหา งสรรพสนิ คา จะตอ งมชี อ งทาง เดินรถที่สะดวก ไมมีการจอดกีดขวางหรือรับสงของ ซ่ึงทําใหรถท่ีจะเขาลานจอดรถหรือออกจาก ลานจอดรถตดิ ขัดโดยหา งสรรพสนิ คาจดั เจา หนาทีร่ กั ษาความปลอดภัยมาดูแล - หา งสรรพสนิ คา ควรจดั เจา หนา ทรี่ กั ษาความปลอดภยั ดแู ลการเขา จอดรถ ที่ชั้นตา ง ๆ ของลานจอด ใหสามารถเขา จอดหรอื ออกจากทจี่ อดรถไดร วดเร็ว - แนะนําใหห างสรรพสินคา ลดเวลาในการรับบตั รจอดรถ - จัดฝกอบรมเจาหนาท่ีรักษาความปลอดภัยของหางสรรพสินคา ดา นการจดั การจราจร การใชว ทิ ยสุ อื่ สาร การฝก ซอ มรบั เหตกุ ารณ และตง้ั หอ งควบคมุ จราจร (Control Room) ของหาง เปนตน - อาํ นวยความสะดวกแกประชาชนผใู ชร ะบบขนสง สาธารณะ เชน การขามถนน การจอดรถรับสงโดยสะดวกเปนพเิ ศษ ò.ñ.ô.õ ¡Òè´Ñ ¡ÒèÃÒ¨Ã˹ŒÒμÅÒ´Ê´ ÊÀÒ¾»˜ÞËÒ - ปญ หาการจอดรถรมิ ถนนดา นหนา ตลาด และการจอดรบั สง ของซอ นคนั ทาํ ใหเสยี พื้นผวิ การจราจร และเกิดคอขวดบรเิ วณหนา ตลาด - การตง้ั วางสง่ิ ของบนทางเทา ทาํ ใหป ระชาชนตอ งลงมาเดนิ บนผวิ การจราจร - ประชาชนไมใชทางขามเม่ือเดินขามถนน แตเดินหรือเข็นรถ ขามถนนตัดกระแสการจราจรตลอดเวลา á¹Ç·Ò§á¡äŒ ¢ - หามจอดรถดานหนาตลาด โดยเตรียมที่จอดรถไว และจัด เจาหนาท่ตี าํ รวจจราจรคอยกวดขันผทู ่ีฝาฝนจอดรถดา นหนา ตลาด - จัดการจราจรทางเขาออกตลาด ใหมีชองทางที่รถบรรทุกของ สามารถว่ิงในถนนและโดยรอบตลาดไดสะดวกไมใหมีผูคามาวางสิ่งของกีดขวาง เพราะจะทําใหเกิด แถวคอยของรถและตดิ พันมายงั ถนนภายนอก - จัดทางเดินระหวางท่ีจอดรถกับทางเขาตลาด ใหมีความสะดวก ประชาชนไมตอ งมาเดนิ บนผิวการจราจร

๘๒ - ควบคมุ ทางขา มใหเ ปน ระเบยี บโดยจดั เจา หนา ทหี่ รอื อาสาสมคั ร ควบคมุ ใหม กี ารขามถนนหรือเปนรถตัดกระแสการจราจรนอยท่สี ดุ ò.ñ.ô.ö ¡ÒèѴ¡ÒèÃÒ¨Ã˹ŒÒÍÒ¤ÒúÃÔÉÑ·¢¹Ò´ãËÞ‹ ÊÀÒ¾»˜ÞËÒ - เวลาเชา จะมรี ถเขา ในอาคารเปน จาํ นวนมาก เกดิ แถวคอยบนถนน อาคารไมสามารถจัดใหรถเขาอาคารไดอยางรวดเร็ว บางครั้งมีรถที่อยูทายแถวแซงหนาข้ึนมาเปด ชองทางท่ี ๒ เพอ่ื แยง เขาในอาคาร - เวลาเยน็ เมอื่ เลกิ งาน จะมรี ถออกจากอาคารจาํ นวนมากพรอ มๆ กัน แตถนนดานหนาอาคารมีรถหนาแนน รถในอาคารออกไมได และเม่ือออกมามีจํานวนมาก ตดั กระแสการจราจรหลายชอง (Lane) จนทําใหการจราจรติดขัด á¹Ç·Ò§á¡äŒ ¢ - วางกรวยยาง ใหรถเขาออกอาคารในช่ัวโมงเรง ดว น ๑ ชอ งทาง เพ่อื ใหม ีรถเขา ออกอาคารเปน ระเบยี บ และมีการตัดกบั กระแสการจราจรนอ ยท่สี ุด - เรงระบายรถชวงเชา-เย็น บริเวณหนาอาคาร โดยจัดเจาหนาท่ี ตํารวจมาประจําใหรถเขาออกใหเปนไปโดยความเรียบรอย และกวดขันการกระทําผิด เชน รถจอดรมิ ถนน - ประสานงานกับอาคาร เกย่ี วกบั การเขา-ออก ทจี่ อดรถช้นั ตา งๆ ทร่ี วดเรว็ ในเวลาเชา เยน็ เชน เขา จอดรถโดยไมถ อยหลงั เขา ชอ งจอดรถ (หนั หวั รถออก) เพอ่ื รถคนั หลงั ไมตอ งรอ - สนับสนนุ ใหมกี ารทํางานเหลื่อมเวลาของพนกั งาน - สนบั สนนุ การใชร ถรว มกนั (Car Pool) การใชร ถแทก็ ชี่ รถประจาํ ทาง รถไฟฟา เปนตน โดยอํานวยความสะดวกดานท่ีจอดรถ ทางขามถนน แสงสวาง การเดินเทา และรกั ษาความปลอดภยั - ชวยฝกฝนเจาหนาที่รักษาความปลอดภัยของอาคารเก่ียวกับ การจดั การจราจร การใชว ทิ ยุส่ือสารและการซอมเผชิญเหตุ เปนตน ò.ñ.ô.÷ ¡ÒèѴ¡ÒèÃÒ¨Ã˹ŒÒʶҹ¢Õ ¹Ê§‹ ÊÀÒ¾»˜ÞËÒ - รถแท็กซี่ รถรบั จา ง จอดรถริมถนนเพื่อรอรับผูโ ดยสารทําใหเสีย พ้นื ผิวการจราจร - มรี ถจากภายนอกตง้ั แถวเขา ประตูมากกวา ๑ ชองจราจร ทาํ ให ปด ขวางการจราจรบนถนนใหญ - มรี ถจอดกดี ขวางหรอื ขนถา ยสง่ิ ของบนถนนภายในบรเิ วณสถานี ทําใหรถภายนอกไมส ามารถเขาไปในสถานีได เกดิ แถวคอย (Queue) ตดิ พนั มาถึงดา นนอก

๘๓ - ทจ่ี อดรถของสถานขี นสง ไมเ พยี งพอ มกี ารจอดรถไมเ ปน ระเบยี บ เขาออกไดยาก á¹Ç·Ò§á¡äŒ ¢ - หา มจอดรถหนา สถานขี นสง หรอื บรเิ วณถนนภายในสถานขี นสง โดยเตรยี มทีจ่ อดรถไวและกวดขนั จับกุมรถทจี่ อดฝาฝน - จัดการจราจรทางเขาออกและภายในบริเวณสถานีใหหมุนเวียน ไมห ยดุ ชะงกั เชน กวดขนั ไมใ หม รี ถจอดขวางทาง จอดลางรถ ขนถา ยสง่ิ ของบนถนน มรี ถเข็นขายของ กีดขวางการหมนุ เวียนของรถในบรเิ วณสถานี - วางกรวยยางบริเวณหนาสถานีสําหรับรถเขา-ออก ๑ ชอง หากมีการจราจรหนาแนน และจัดเจาหนาที่ตํารวจประจําเพอื่ จัดการจราจร - จัดเจาหนาท่ีรักษาความปลอดภัย หรืออาสาสมัคร สนับสนุน จดั การจราจรและการเดินขามทางมาลาย หนาสถานใี หตัดกระแสการจราจรนอ ยทีส่ ดุ - อํานวยความสะดวกแกร ถประจาํ ทาง รถตมู วลชน รถแท็กซี่ที่จะ เขาจอดรบั สง ผโู ดยสารโดยอาจขอใหท างสถานขี นสง จดั ทจี่ อดรถและทางเดนิ เทาใหเ ปนพิเศษเพื่อให เกดิ ความสะดวกทีส่ ดุ - กวดขนั จบั กมุ รถโดยสารทจ่ี อดรบั สง ผโู ดยสารนอกสถานี จอดรถ ซอ นคนั และกอใหเ กดิ ปญหาการจราจร ò.ñ.ô.ø ¡ÒèѴ¡ÒèÃҨúÃàÔ Ç³·èÁÕ Õ¡Òâ´Ø à¨Òж¹¹ËÃ×Í¡‹ÍÊÃÒŒ § ÊÀÒ¾»Þ˜ ËÒ - เกิดปญหาคอขวดบนผิวการจราจรท่ีมีการขุดเจาะหรือกอสราง ทาํ ใหร ถแยงทางกัน - การขดุ เจาะถนนหรอื กอ สรา งบางแหง ไมม ปี า ย หรอื ดวงไฟเตอื น ผูขบั ขี่ทาํ ใหร ถเบรกกระชั้นชดิ และเปนอันตรายในเวลากลางคนื - การกอ สรา งบางแหง กระทาํ ในถนนซอย ทจี่ ดั ใหเ ดนิ รถไดช อ งทางเดยี ว รถไมสามารถสวนทางกันได แตผูกอสรางก็ไมจัดเจาหนาที่มาควบคุม ทําใหรถที่ว่ิงสวนทางกันเขาไป ติดขดั ภายในซอย ไมส ามารถถอยรถออกมาได á¹Ç·Ò§á¡äŒ ¢ - ประชาสมั พนั ธป ระชาชนใหห ลกี เลยี่ งบรเิ วณทม่ี กี ารกอ สรา ง และ แนะนาํ เสนทางอ่ืน - หา มจอดรถบรเิ วณใกลจ ดุ ทก่ี อ สรา ง เพอ่ื มใิ หม จี ดุ กอ ปญ หาเพมิ่ ขน้ึ อกี - จัดเจาหนาท่ีตํารวจประจําหากมีปริมาณรถหนาแนนหรือมีรถ ฝาฝนกฎจราจรบริเวณนนั้ มาก

๘๔ - ควบคุมใหผูกอสรางติดตั้งปาย ดวงไฟบริเวณท่ีมีการขุดเจาะ หรอื ทางเบ่ยี ง เปนตน ใหประชาชนเห็นไดช ดั เจนและสามารถตดั สินใจทัน กอนจะเกิดอบุ ัติเหตุ - กรณที ม่ี กี ารกอ สรา งในถนนซอย รถเดนิ ไดช อ งทางเดยี ว จะตอ งจดั ผคู วบคมุ หรอื ใหส ญั ญาณธงแกผ ขู บั ข่ี เพอ่ื จดั ใหร ถวงิ่ สวนกนั ไดท ลี ะดา นมใิ หเ กดิ การตดิ ขดั ภายในซอย ò.ñ.ô.ù ¡Òè´Ñ ¡ÒèÃÒ¨ÃàÁ×Íè Á¡Õ ÒÃμ´Ô ¢´Ñ ໹š ǧáËǹ (Grid Lock) ÊÀÒ¾»˜ÞËÒ - การจราจรติดขัดเปนวงแหวน เปนปญหาท่ีมักจะที่เกิดขึ้นกับ ยานธรุ กิจการคาใจกลางเมอื ง (CBD) ท่มี ีการจราจรหนาแนนสูง - สาเหตุของการตดิ ขัดเปนวงแหวน ไดแก เกิดจากความตองการ เดนิ ทางมายงั พน้ื ทเี่ ดยี วกนั ในเวลาเดยี วกนั เปน จาํ นวนมาก แตม ผี ฝู า ฝน กฎจราจรทาํ ใหเ กดิ ความลา ชา (Delay) เกิดความยาวรถ (Queue Length) ยันแยกชนแยก ติดพันกนั เปน วงกลม ซึง่ อาจขยายจาก ใจกลางเมืองลกุ ลามไปยังชานเมืองในเวลาอันรวดเรว็ - เมื่อเกิดติดขัดเปนวงแหวนประชาชนไมสามารถหลบเลี่ยงใช เสนทางอื่นหรือกลบั รถไดเ พราะมีรถเต็มทกุ พน้ื ที่ รถตอ งจอดหยุดนง่ิ เปนเวลานาน (๑ ถึง ๒ ชั่วโมง) - วงแหวนหนึ่งอาจกอใหเกิดวงแหวนที่สองได หากปลอยท้ิงไว เปน เวลานาน การตดิ ขัดเปนวงแหวน เชน วงแหวนในกรุงเทพมหานคร เปน ตน á¹Ç·Ò§á¡Œä¢ - เม่ือเกิดการติดขัดเปนวงแหวน ตรวจสอบพ้ืนท่ีของวงแหวน ใหแ นชดั - ปดถนนดา นขาเขา วงแหวนทกุ ดาน - เรงระบายรถออกจากวงแหวนเพียงอยางเดียว โดยระดมกําลัง เจาหนาที่จราจรและสายตรวจมาควบคมุ ทกุ ทางแยก - ประชาสัมพันธประชาชนภายนอกใหหลีกเลี่ยงเสนทางเขาใน วงแหวน ใหป ระชาชนในเขตพนื้ ทว่ี งแหวน ชะลอการเดนิ ทางออกจากอาคารจนกวา การจราจรเปน ปกติ - ตรวจเสน ทางจราจรในเขตวงแหวน จดั การรถจอดกดี ขวาง หรอื รถ ฝา ฝนกฎจราจร เชน รถคางทางแยก รถที่กลับรถหรอื ออกจากซอย กดี ขวาง (Block) ถนนไว เปน ตน เพ่ือเปดเสน ทางใหก ารจราจรเคล่อื นตัวไดต ลอดแนวโครงขายวงแหวน - ประสานงานกบั ศนู ยค วบคมุ การจราจร รบั ฟง คาํ แนะนาํ ไมต ดั สนิ ใจ โดยไมขอคําแนะนํา เชน เรงระบายรถในพืน้ ทีต่ วั เองเปนหลัก - เม่ือการจราจรผอนคลาย เปดใหประชาชนเดินทางเขาในพื้นท่ี วงแหวนได โดยเปดสัญญาณไฟรอบสั้น - การปองกันการกอตัวของวงแหวน จําเปนตองใชเจาหนาท่ีเปน สายตรวจหรือเจาหนาท่ียืนประจําจุดในช่ัวโมงเรงดวน ปองกันมิใหมีการฝาฝนกฎจราจร เชน รถคางกลางทางแยก ซึ่งเปนสาเหตุของความลาชา (Delay) และอุดตันของกระแสการไหลเวียนอีก

๘๕ ขณะเดียวกันก็ตองปองกันมิใหเกิดแถวของรถบนถนนยาวจนถึงแยกชนแยก เชน ควบคุมมิใหแถว ความยาวของรถบนถนนเกินกวา ๗๕% ของพ้นื ทถ่ี นน ซึ่งหากหลายพน้ื ท่ีในวงแหวนติดขัดติดตอกนั จะเกดิ เปนการตดิ ขดั ท้ังวงแหวนขน้ึ ò.ñ.ô.ñð ¡ÒèѴ¡ÒèÃÒ¨Ãà¾×Íè ¡ÒÃà»´ ·Ò§ãËÃŒ ¶©Ø¡à©¹Ô การเปดทางใหรถฉุกเฉิน เม่ือมีสัญญาณแตรเสียงครางหรือไฟ สญั ญาณแสงแดงวบั วาบแสดงวา รถเพอ่ื เหตฉุ กุ เฉนิ จะผา นทางแยกทค่ี วบคมุ อยู ตาํ รวจจราจรผคู วบคมุ ทางแยกจะตอ งรบี หา มรถทกุ ดา นใหห ยดุ ทนั ทแี ละอยา ใหม ยี วดยานใดขวางทางออกจากทางแยกนนั้ ได ย่ิงเปนเวลามยี วดยานผา นทางแยกมากๆ ดวยแลว ย่งิ ตองระวงั หนักข้นึ อกี ประการหนง่ึ บางครง้ั อาจมรี ถฉกุ เฉนิ แลน มาจากคนละทศิ จะผา น ทางแยกโดยเสนตัดกัน และเพราะตางคันตางใชแตรเสียงครางมาดวยกัน คนขับของแตละคัน จึงไมไดยินเสียงแตรของอีกคันหน่ึงตางจะมุงตัดทางแยกเพื่อใหถึงที่หมายโดยรวดเร็วที่สุดเทานั้น ในกรณเี ชนน้ีรถทั้งสองอาจชนกนั ตรงทางแยกก็ได จงึ เปน หนาทข่ี องตํารวจผคู วบคมุ ทางแยกท่จี ะตอง ตัดสินใจโดยฉับพลันวาควรจะหามรถคันไหนใหรอกอนเพื่อปองกันเหตุชนกันน้ี ตามธรรมดาเร่ือง อยา งนไ้ี มเกดิ ขึ้นบอ ยนัก แตถา เกิดข้นึ คราวใดก็เปน เรอ่ื งถงึ ตายไปตามๆ กนั ทุกครง้ั เมอื่ รถเพอ่ื เหตฉุ กุ เฉนิ ไดผ า นทางแยกไปแลว ตาํ รวจผคู วบคมุ ทางแยก จะปลอ ยใหก ารจราจรเคลอ่ื นไหวตามปกตทิ นั ทไี มไ ด ตอ งหา มไวส กั ครหู นงึ่ กอ น เมอื่ แนใ จวา ไมม รี ถฉกุ เฉนิ ตามหลงั คนั แรกมาอกี แลว จงึ เปด การจราจรตอ ไปตามปกติ เพราะในขณะนน้ั คนขบั รถทกุ คนั ทจี่ อดรออยู ตา งเตรยี มเปด แตรตามหลงั คนั หนา มาในระยะหา งกนั เลก็ นอ ยแลว จะทาํ ความลาํ บากใหแ กก ารทตี่ าํ รวจ จะเปด ชองทางใหท นั ตามความตองการไดแ ละบางคร้งั อาจเกดิ อนั ตรายดว ย การควบคุมการจราจรของพนักงานเจาหนาที่ในกรณีเมื่อไดยิน สญั ญาณแตรคราง หรอื ไฟสญั ญาณแสงแดงวบั วาบ ตํารวจผคู วบคมุ จะตองปฏิบตั อิ ยางไร รถฉกุ เฉนิ หมายความวา รถดบั เพลงิ และรถพยาบาลของราชการบรหิ าร สว นทอ งถนิ่ หรอื รถอน่ื ทไี่ ดร บั อนญุ าตจากอธบิ ดใี หใ ชไ ฟสญั ญาณแสงวบั วาบหรอื ใหใ ชเ สยี งสญั ญาณไซเรน หรอื เสยี งสัญญาณอยา งอ่ืนตามท่ีกาํ หนดให ในขณะทผี่ ูข ับขีร่ ถฉกุ เฉินไปปฏิบัติหนา ท่ี ผูขับขี่มีสิทธดิ ังนี้ ๑. ใชไฟสัญญาณแสงวับวาบ ใชเสียงสัญญาณไซเรนหรือเสียง สญั ญาณอยางอื่นตามที่อธบิ ดีกําหนดไว ๒. หยุดรถหรือจอดรถ ณ ทีห่ ามจอด ๓. ขับรถเกินอตั ราความเร็วท่กี ําหนดไว ๔. ขับรถผานสัญญาณจราจรหรือเคร่ืองหมายจราจรชนิดใดๆ ทใี่ หร ถหยดุ แตตอ งลดความเรว็ ของรถลงใหช า ลงตามสมควร ๕. ไมตองปฏิบัติตามบทแหงพระราชบัญญัตินี้หรือขอบังคับ การจราจรเกี่ยวกับชองเดินรถ ทิศทางของการขับรถหรือการเลี้ยวรถท่ีกําหนดไวในการปฏิบัติ ตามวรรค ๑ ผูขับข่ตี อ งใชความระมัดระวังตามควรแกก รณี

๘๖ ò.ñ.ô.ññ ¡ÒèѴ¡ÒèÃҨáóÁÕ ¢Õ ºÇ¹àÊ´¨ç Ï การจดั การจราจรกรณมี ขี บวนเสดจ็ ฯ เปนหนา ทขี่ องตํารวจจราจร ประจําสถานีตํารวจตางๆ ที่จะตองจัดเจาหนาท่ีควบคุมการจราจรบนทองถนน เพื่อใหขบวนเสด็จฯ สามารถผา นเสน ทางทรี่ บั ผดิ ชอบดแู ลไปไดโ ดยสะดวก ปลอดภยั และกอ ใหเ กดิ ปญ หาการจราจรตดิ ขดั นอยทส่ี ดุ ÊÀÒ¾»˜ÞËÒ ปญหาทเี่ กิดขึ้นในกรณจี ัดการจราจรเม่ือมขี บวนเสด็จฯ ไดแ ก - มรี ถออกจากซอยว่ิงตัดหนา หรือชนรถในขบวน - ปดการจราจรไมทัน รถขบวนใกลมาถึง โดยที่มีรถคางจอดนิ่ง จํานวนมากขยบั ไมไ ด - ประชาชนวิ่งขามถนน หรือมีสุนัขวิ่งมาอยูบนถนนท่ีปด การจราจรไวแลว - เจาหนาที่ตํารวจท่ีประจําอยูบนถนน มีขอบกพรองไดรับการ ตําหนิ เชน ไมปรากฏตัวใหต รวจสอบได ผมยาว แตงกายไมเรยี บรอ ย ¡Òû¯ºÔ μÑ Ô - ศกึ ษาขอ มลู ของกาํ หนดการ และเสนทางของขบวน - วเิ คราะหก ารวางกาํ ลัง และจดั ทาํ แผนการปฏิบตั ิ - ตรวจจํานวนและเครือ่ งแตง กาย ประชมุ ช้แี จงภารกจิ เจา หนาที่ ผูปฏบิ ัติ - วางกําลังในเสนทาง เชน ปากซอย ทางแยก หรือยานชุมชน กอ นเวลาเสดจ็ ฯ ประมาณ ๑ ชว่ั โมง - ตรวจเสนทาง การวางกําลัง หากมีสิ่งกีดขวาง เชน รถเสีย เหตุรถยนตช นกันฯ ใหรีบแกไข - เมอื่ ใกลเ วลา นายตาํ รวจประจาํ จดุ ตรวจความพรอ มในเขตรบั ผดิ ชอบ และเรงระบายรถในเสนทางออกจากถนนที่ขบวนใช - เตรียมตัว ๑ หรือ ๒ พิจารณาปดการจราจรและเก็บรถยนต ตกคา งในเสนทาง - ตํารวจชั้นประทวนที่ปฏิบัติหนาท่ีรายทางยืนเฉียง ๔๕ องศา กับแนวถนน ยนื ตามระเบยี บพกั - นายตาํ รวจยนื ทาํ มมุ ฉากกบั แนวถนนหนั หนา เขา ถนนในทา ตรง ทาํ ความเคารพเมื่อขบวนผา น - เปด การจราจรเมือ่ รถปดทายผา น - เตรียมเสนทางกลับหากใชเสน ทางเดิม

๘๗ ¡ÒÃá¡»Œ Þ˜ ËÒ੾ÒÐ˹Ҍ àÁÍ×è »´ ¡ÒèÃÒ¨ÃäÁ·‹ ¹Ñ ö¢ºÇ¹ã¡ÅÁŒ Ò¶§Ö - กรณีที่ผิวการจราจรในเสนทางมีรถจอดหนาแนน ระบายออก ไมทัน อาจดําเนินการโดยปดการจราจรคนละฟากถนนแทน ระบายรถออกแลวใหขบวนยายไปใช เสน ทางทร่ี ะบายรถออกได เพอ่ื เดนิ ทางออ มชว่ั คราว เมอ่ื ผา นจดุ นแ้ี ลว ใหก ลบั ไปใชเ สน ทางหลกั ดงั เดมิ การแกไขวธิ ีน้ีไมแนะนําหากไมจําเปนจริงๆ - กรณีมีสุนัข วิ่งไปอยูบนถนนเมื่อพอเปดการจราจรไวแลว อยเู สมอ อาจเตรยี มตวั โดยใหเ จาหนา ท่ตี ํารวจในเดินทางเตรยี มหนงั สติก๊ ไวยิงไล ò.ò ¡Òè´Ñ ¡ÒÃáÅФǺ¤ØÁ¨ÃÒ¨Ãâ´ÂãªÊŒ ÑÞÞҳ俨ÃҨà “ÊÑÞÞҳ俨ÃҨÔ มกั จะถูกตดิ เอาไวตามแยกตางๆ โดยเฉพาะแยกที่มีปรมิ าณของ การใชรถเปนจํานวนมาก ซ่ึงเหตุผลหลักของการมีไฟจราจร ก็คือ เพ่ือควบคุมการใชรถใชถนน ใหเปนไปอยา งมปี ระสทิ ธภิ าพและยังชวยปอ งกันการเกดิ อบุ ตั เิ หตุอีกดว ย ในปจจุบันสัญญาณไฟจราจรสวนใหญจะเปนแบบ LED เพราะอายุการใชงานของ หลอดไฟจราจรทํางานไดยาวนานกวา หลอดธรรมดา นอกจากน้ี สัญญาณไฟจราจรยงั รวมไฟสําหรับ คนขามถนนและไฟสําหรับนาฬกานับถอยหลังนี้ดวย โดยไฟสําหรับคนขามน้ันจะติดต้ังไวบริเวณ ทางขามแยกหรือทางมาลายตางๆ และไฟนาฬกานับถอยหลังจะติดตั้งอยูท่ีเดียวกับสัญญาณไฟ จราจรทว่ั ไป โดยไฟนาฬก านบั ถอยหลงั จะมกี ารปรบั แสงไฟอตั โนมตั ดิ ว ย เพอื่ ใหผ ใู ชง านเหน็ ไดช ดั เจน มากย่งิ ขน้ึ และมคี วามสมั พนั ธก นั กับสญั ญาณไฟจราจร ÊÑÞÞҳ俨ÃҨà (Traffic Signalization) ประกอบดวย ๓ สี และมีความหมายดงั นี้ ñ. ÊÕá´§ - เปนสีที่จะอยูดานบนสุดของปายไฟจราจรโดยคําสั่งของสีน้ีก็คือ เมื่อรถ คันใดก็ตามวิ่งมาทางดานท่ีมีปายสัญญาณไฟจราจรสีแดงน้ีแสดงอยู จะตองหยุดรถในทันทีโดยไมมี ขอ แมใ ดๆ ทง้ั สนิ้ เพราะปา ยนม้ี คี วามหมายวา ใหร ถหยดุ แตบ างครงั้ เราอาจจะเหน็ วา ปา ยสญั ญาณไฟ สแี ดงบางปา ยนนั้ มลี กู ศร กห็ มายถงึ วา รถทจ่ี ะเลย้ี วไปทางซา ยหรอื ทางขวานนั้ จะตอ งหยดุ กอ นรอจนกวา สัญญาณจะเปลี่ยนเปนสีเขียวถึงจะทําใหเลี้ยวไปในทิศทางนั้นได สวนปายสัญญาณไฟจราจรสีแดง อีกประเภทที่เห็นคือไฟจะกะพริบอยูตลอดเวลา นั่นหมายความวารถที่ขับมาใหชะลอรถใหชาท่ีสุด หรือหยุดกอนชั่วคราวก็ได เพ่ือดูวามีรถจากทางอื่นหรือมีคนเดินขามถนนหรือไม หากไมมีก็คอยๆ ขบั ตอไปได ò. ÊàÕ ËÅ×ͧÍÒí ¾Ñ¹ - เปน สที ่จี ะอยตู รงกลางของปา ยไฟจราจร โดยคาํ สั่งของสีน้กี ค็ ือ เม่ือรถคันใดว่ิงมาและเห็นสัญญาณน้ีจะตองชะลอรถเพ่ือเตรียมหยุดทันทีโดยไมมีขอแมใดๆ ท้ังสิ้น นอกจากนี้ อาจจะเหน็ สญั ญาณสเี หลอื งอาํ พนั นก้ี ะพรบิ กห็ มายความวา ผทู ข่ี บั มาจะตอ งชะลอความเรว็ เพื่อดวู ามที างรถผา นหรือวา มีคนขามถนนหรือไม ถาไมมีกค็ อ ยขบั ตอ ไปได

๘๘ ó. ÊàÕ ¢ÂÕ Ç - เปน สที อ่ี ยดู า นลา งสดุ ของปา ยไฟจราจร โดยคาํ สงั่ ของสนี กี้ ค็ อื ใหร ถสามารถ วิง่ ผานไปไดเลย โดยไมวา จะเปน สเี ขียวกลมๆ หรอื สเี ขียวทเ่ี ปน ลูกศรซึ่งหมายถงึ การเลยี้ ว ถาหากวา เห็นปายสีเขยี วทใ่ี ดก็แสดงวา ถนนเสน ทางน้นั สามารถขบั ผานไปได ÊÑÞÞҳ俨ÃÒ¨ÃÍ×¹è æ ๑. สัญญาณไฟสีแดงที่มีเคร่ืองหมายรูปกากบาทเฉียงอยูเหนือชองเดินรถ หมายถึง หา มมิใหผ ูขับขข่ี ับรถผา นในชอ งเดนิ รถนัน้ ๒. สัญญาณไฟกะพริบสแี ดง ซ่ึงมักจะมอี ยตู ามทางรวมทางแยก หมายถงึ ผขู บั ข่ีตอง หยุดรถหลังเสนใหรถหยุด และเม่ือเห็นวาปลอดภัยหรือไมเปนการกีดขวางการจราจรจึงใหขับรถ ตอไปดว ยความระมัดระวงั ตอ งลดความเร็วของรถลง ๓. สัญญาณไฟกะพริบสีเหลือง ซึ่งมักจะมีอยูตามทางรวมทางแยก หมายถึง ผูขับขี่ และขบั ผา นทางเดนิ รถนัน้ ไปดว ยความระมัดระวงั ÊÞÑ Þҳ俨ÃҨà ÊÒÁÒöจาํ ṡ䴌 ô »ÃÐàÀ· ´§Ñ ¹Õé ๑. ชนดิ ตง้ั เวลาไวล ว งหนา (Pre-Timed or Fixed-Time) เปน สญั ญาณไฟทเี่ ปด แบบ มีรอบสัญญาณไฟคงท่ี (Constant Cycle) ทุกครั้ง ๒. ชนดิ กงึ่ อตั โนมตั ิ (Semi-Actuated) เปน แบบทตี่ งั้ ณ ทางแยก ซงึ่ มี ทางเอก (Major) และทางโท (Minor) โดยตดิ ตง้ั ตวั วดั (Detector) ท่ีทางโทของทางแยก เม่ือมรี ถทางเอกจาํ นวนมาก จะไดสญั ญาณไฟเขียวโดยตลอด เวน แตม รี ถทที่ างโทมาถึงทางแยก หรอื ครบรอบของทางโททต่ี ัง้ ไว ๓. ชนดิ อตั โนมตั ิ (Fully Actuated) เปน แบบทตี่ ดิ ตง้ั ตวั วดั (Detector) ทท่ี กุ ขา (Legs) ของทางแยกเพอื่ เปด สัญญาณ ไฟสมั พนั ธกบั การเลอ่ื นไหลของรถบนถนนทุกดา น ๔. ชนิดวัดปริมาณความหนาแนน (Volume-Density or Flow-Concentration) เปนแบบท่ีมีตูควบคุม (Controller) สามารถสงสัญญาณการตรวจวัดปริมาณรถไปยังคอมพิวเตอร กลาง (Contol Computer) เพ่ือควบคมุ การไหลเวียนของโครงขา ยถนนทั้งโครงขา ย หรือการควบคุม เปน พน้ื ท่ี (Area Traffic Control : ATC) และสามารถใหลําดบั ความสําคญั ของรถตา งชนิดกนั ได เชน รถฉุกเฉิน รถประจาํ ทาง เปนตน ÊÑÞÞҳ俨ÃÒ¨ÃÊÒÁÒöนําÁÒ㪧Œ ҹ䴴Œ ѧ¹Õé ๑. สญั ญาณควบคุมการจราจร (Traffic Control Signal) ใชควบคุมการจราจรบรเิ วณ ทางแยกตา งๆ ๒. สัญญาณไฟสําหรับคนขาม (Pedestrian Signal) เปนสัญญาณไฟที่ใชควบคุม ยานพาหนะและคนเดนิ ถนนบรเิ วณทางขา ม ซง่ึ อาจจะตดิ ตง้ั ณ บรเิ วณทางแยก หรอื บรเิ วณทมี่ คี นขา ม ถนนบรเิ วณทางขา ม ซึง่ อาจจะติดตั้ง ณ บรเิ วณทางแยก หรอื บริเวณที่มีคนขา มถนนจํานวนมาก เชน โรงภาพยนตร ศนู ยการคา เปน ตน เพ่อื ปอ งกันอนั ตรายแกค นเดินถนน และลดอบุ ตั เิ หตุ สัญญาณไฟ สําหรบั คนขาม มเี ฉพาะสแี ดงและสเี ขียว บางครั้งใชไฟกะพริบสีเหลอื ง

๘๙ ๓. สญั ญาณไฟกรณีพิเศษ (Special Traffic Signal) ไดแก - สัญญาณไฟกะพริบ (Flashing Beacon Signal) ติดตั้งบริเวณทางขาม เพ่อื เตือนผูขบั ขใ่ี หชะลอความเร็ว - สัญญาณไฟควบคมุ ชอ งทางว่งิ (Lane Use Control Signal) ใชในกรณีถนน บางสายมีจาํ นวนชองทางว่งิ ไมเ ทา กนั ในแตละทศิ ทาง และบางชอ งทางวง่ิ อาจใชเปนชองสลบั ทิศทาง (Reversible Lane) เพ่ือใหย วดยานแลน ไปมาในชว งเวลาท่กี าํ หนด - สัญญาณไฟสําหรับเปด สะพาน (Drawbridge Signal) เปนสญั ญาณไฟเตือน ผขู ับข่ใี นกรณีท่มี กี ารเปดสะพาน - สญั ญาณไฟสาํ หรบั ทางรถไฟตดั ผา น (Railroad Crossing Signal) เปน สญั ญาณ ไฟเตอื นผูขับขี่ใหทราบเมอ่ื มรี ถไฟวงิ่ ตัดผา น ¢ŒÍ´¢Õ ͧ¡ÒÃμÔ´μé§Ñ ÊÑÞÞҳ俨ÃҨà ๑) การจราจรเปน ไปอยา งมรี ะเบียบ ลดปญ หาการตดิ ขดั ๒) ลดอบุ ตั ิเหตุบางชนดิ เชน การประสานงาน อุบตั เิ หตขุ องคนเดินถนน เปน ตน ๓) ใหค วามปลอดภยั แกร ถทางโท ในการผานหรอื เขาสทู างเอก ๔) เสรมิ ความมั่นใจใหก ับผูใ ชย วดยาน ¢ÍŒ àÊÂÕ ¢Í§¡ÒÃμ´Ô μ§Ñé ÊÑÞÞҳ俨ÃҨà ๑) ทําใหเ กดิ ความลา ชาบรเิ วณทางแยกโดยเฉพาะนอกเวลาเรงดว น ๒) เพ่ิมอุบตั ิเหตบุ างประเภท เชน ชนทาย เปนตน ๓) การตดิ ตั้งสัญญาณไฟในบริเวณไมเหมาะสมอาจเพมิ่ ความลาชาโดยไมจ ําเปน ๔) การติดตั้งสัญญาณไฟที่ระยะเวลาไมเหมาะสมอาจสรางความลาชา และความเบ่ือหนา ย

๙๐ ¡Ã³μÕ ÇÑ Í‹ҧ : ¡ÒäǺ¤ÁØ ÊÞÑ Þҳ俨ÃÒ¨ÃÍÂÒ‹ §à»¹š ÃкºáÅСÒäǺ¤ÁØ ¨Ò¡ ÃâÕ Á·ÃÐÂÐä¡Å ʶҹตÕ าํ ÃǨ¹¤ÃºÒÅ⪤ªÂÑ ¡ÒÃÇàÔ ¤ÃÒÐˏÊÀÒ¾»˜ÞËÒ¡ÒèÃҨà สาํ ÃǨ ÇÔà¤ÃÒÐˏ »ÃÔÁÒ³¨ÃҨúÃàÔ Ç³·Ò§á¡ ¶¹¹ÊÒÂÊíÒ¤ÑÞ การทราบถึงปริมาณจราจรบริเวณทางแยก ปริมาณรถในถนนสายหลัก ถนนสายรอง ในแตละชวงเวลาของวัน จะทําใหส ามารถวางแผนจัดการจราจรไดอยา งเปน ระบบ μÇÑ á»Ã·ãèÕ ªÍŒ ¸ºÔ Ò¡ÃÐáʨÃҨà ไดแ ก ปรมิ าณจราจร ความเรว็ และเวลาในการเดนิ ทาง ระยะหาง และชว งหา ง »ÃÔÁÒ³¨ÃҨà (Traffic volume) คอื จํานวนยวดยานท่ีเคลอ่ื นผานตาํ แหนงอางอิง บนถนน ชองจราจร หรอื ทศิ ทางจราจรในชว งเวลาทก่ี ําหนด โดยท่ัวไปมีหนวยเปน คนั ตอหนว ยเวลา เชน คันตอ วัน หรอื คันตอชวั่ โมง เปนตน โดยทว่ั ไป การสํารวจปรมิ าณจราจรสามารถดาํ เนนิ การได ๓ แนวทาง ไดแ ก ๑. การนบั โดยใชพ นกั งานเกบ็ ขอ มลู (Manual counting methods) เปน วธิ กี ารทส่ี ะดวก รวดเร็ว และไมจ ําเปนตองใชอปุ กรณท ี่ยงุ ยากซบั ซอน ๒. เครอ่ื งนับเชิงกลแบบเคล่อื นยา ยได (Portable mechanical counters) อุปกรณน ้ี ใชหลักการของการสงสัญญาณความดัน ซ่ึงเกิดจากการท่ียวดยานว่ิงผานทอยางที่วางพาดตาม ความกวางของชองจราจร แตจํานวนที่เคร่ืองนับบันทึกน้ันจะเปนจํานวนเพลาของยวดยานท่ีว่ิงผาน ทอ ไมใ ชจ าํ นวนยวดยาน ๓. เคร่ืองนับตดิ ตง้ั ถาวร (Permanent counters) อปุ กรณบ ันทกึ ขอ มูล และอปุ กรณ ประมวลผล ถูกตดิ ต้ังไวอยางถาวรบนชวงถนนหลักที่จาํ เปนตอ งใชการสาํ รวจขอมูล การศกึ ษาขอ มูลจราจรจากแหลง ตาง ๆ เชน หนงั สือ “สถติ จิ ราจร” จัดทําขึน้ เปน ประจาํ ทกุ ป โดยสาํ นักการจราจรและขนสง กรุงเทพมหานคร สําÃǨ¤ÇÒÁàÃÇç àÇÅÒ㹡ÒÃà´Ô¹·Ò§ กระทําไดหลายวธิ ีโดย ๑. กาํ หนดชว งถนนทม่ี รี ะยะทางพอสมควร จากนนั้ บนั ทกึ เวลาในการเดนิ ทางทยี่ วดยาน ใชในการเดินทางในชวงถนนน้ัน ๒. ใชรถทดสอบ ว่งิ บนชวงถนนท่ีกําหนดไว โดยทําการบันทึกเวลาการเดินทางท่ใี ชใ น การวิง่ แตล ะรอบ จากนัน้ นาํ ขอ มลู มาคาํ นวณหาความเร็วหลกั สาํ คัญในการจดั การจราจร ÃÐÂÐËÒ‹ §áÅЪNj §ËÒ‹ § ÃÐÂÐË‹Ò§ (Spacing) คอื ระยะระหวา งยวดยานที่ว่ิงตดิ กนั มาในกระแสจราจรโดยวดั จากตําแหนงอางอิงที่แนนอนบนตัวรถคันหน่ึงถึงตําแหนงเดียวกันบนตัวรถคันถัดไปท่ีว่ิงตามกันมา เชน จากกันชนหนาถงึ กนั ชนหนา กันชนทายถึงกนั ชนทา ย

๙๑ ª‹Ç§Ë‹Ò§ (Headway) คือ ระยะหางของชวงเวลาระหวางยวดยานที่ว่ิงติดกันซึ่งผาน ตําแหนงหรือแนวอางอิงที่กําหนดไวบนถนนหรือชองจราจร โดยสังเกตจากเวลาที่ตําแหนงอางอิง บนตวั รถคนั หนง่ึ วง่ิ ผา นจดุ ทก่ี าํ หนดไว ถงึ เวลาทต่ี าํ แหนง อา งองิ เดยี วกนั บนรถคนั ถดั ไปทวี่ งิ่ ตามกนั มา ผานจดุ ท่ีกําหนดนนั้ เชนกนั ¡ÒäǺ¤ÁØ ÊÑÞÞҳ俨ÃҨà หลกั การสาํ คญั คอื ทาํ ใหท างแยกมปี ระสทิ ธภิ าพสงู สดุ ในการระบายรถ เพอื่ ใหย านพาหนะ สามารถผา นแยกน้นั ๆ ไปดวยระยะเวลาท่ีนอยทส่ี ุด การควบคมุ สญั ญาณไฟเปน ทงั้ ศาสตรแ ละศลิ ปร วมกนั การทจ่ี ะควบคมุ สญั ญาณไฟแตล ะ ทางแยกใหมีประสิทธิภาพดีน้ัน ผูควบคุมสัญญาณไฟท่ีทางแยกตองใชไหวพริบในการปลอยรถแตละ ดา นดวย ขณะเดียวกนั ตองใชหลักวิชาทางคณติ ศาสตรแ ละทางวทิ ยาศาสตรมารว มดว ย การควบคมุ สญั ญาณไฟจราจรโดยเจา หนา ทตี่ าํ รวจจราจรมคี วามสาํ คญั อยา งมากในการ แกไ ขปญ หาการจราจร การควบคมุ สญั ญาณไฟจราจรแบบเปน ระบบ จะทาํ ใหท างแยกมปี ระสทิ ธภิ าพมาก ปญหาท่ีเกิดข้ึนคือ เจาหนาท่ีผูปฏิบัติมักเกิดความเบื่อหนาย เม่ือยลา เนื่องจากปฏิบัติหนาที่ มาเปน เวลานาน ในความเปน จรงิ แลว การควบคมุ สญั ญาณไฟจราจรนน้ั เปน เรอ่ื งของ “àʹŒ ¼Áº§Ñ ÀàÙ ¢Ò” ซ่ึงสวนใหญเจาหนาที่ตํารวจจราจรท่ีควบคุมสัญญาณไฟ มักปลอยรถแตละดานตามความรูสึก ของตัวเอง ไมไดจับเวลาในการปลอยรถแตละดาน ซ่ึงมักจะเลือกใชรอบสัญญาณไฟท่ีคอนขาง ยาวนานเพอื่ ระบายรถครง้ั ละมากๆ จนรถทจี่ ะวงิ่ ผา นทางแยกตามกนั ไมท นั เกดิ ชว งหา ง (Headway) สวนดานอ่ืนท่ีรอสัญญาณไฟอยูก็มีทายแถวสะสมยาวข้ึนเร่ือยๆ ทําใหสูญเสียประสิทธิภาพ ของทางแยกน้นั ไป ËÅ¡Ñ ã¹¡ÒäǺ¤ØÁÊÞÑ Þҳ俨ÃҨà ๑. วงรอบเวลาในแตล ะรอบ ตองไมน านเกนิ ไป ทงั้ วงรอบไมค วรเกิน ๔ นาที ๒. การปลอยแตละดานตองไมนานเกินไปดวย แตละดานไมควรเกิน ๘๐ วินาที แตไมควรตํา่ กวา ๒๐ วินาที ๓. ควบคุมทิศทางการระบายรถตามความเหมาะสม เรงระบายดานขาเขาเมือง ในชว งเชา เรงระบายขาออกเมอื งในชวงเยน็ ๔. ปลอ ยรถทางดา นซา ยกอ นแลว จงึ ปลอ ยทางดา นขวา (วนในทศิ ทางทวนเขม็ นาฬก า) เพราะรถดา นท่ปี ลอยใหมจ ะสามารถเคลื่อนตวั ผานทางแยกไดเ รว็ กวาและปลอดภยั กวา ๕. การระบายรถไมว า จะระบายดานใดก็ตามผา นทางแยก พยายามใหเกิด “ชวงหา ง” ของรถท่ีว่ิงผา นแยกใหนอยที่สดุ

๙๒ ¡ÒÃดําçÊÀÒ¾¡ÒÃà¤ÅèÍ× ¹μÑǢͧöº¹¶¹¹ÊÒÂËÅÑ¡ (¡‹Í¹à¢ŒÒÊ·Ù‹ Ò§á¡) การทาํ ใหร ถในถนนสายหลกั ซง่ึ ในบางชว งเวลามปี รมิ าณการจราจรสงู กวา ถนนสายรองมาก เคล่ือนตัวเขาสูทางแยกไดโดยไมสะดุดหรือสะดุดนอยที่สุด ขณะเดียวกันก็สามารถระบายรถ ในถนนสายรองไปไดในตัว เกิดการสะสมทา ยแถวนอยทสี่ ดุ ดว ย ¡ÒÃÃкÒÂöáμÅ‹ зҧá¡ãËÊŒ ÁÑ ¾¹Ñ ¸¡ ºÑ á¡μÍ‹ à¹Í×è § โดยการจดั จงั หวะและตงั้ วงรอบ สญั ญาณไฟจราจรทีเ่ หมาะสม มหี ลกั สําคญั ดงั น้ี - การจัดจงั หวะสญั ญาณไฟเขยี ว - การตง้ั รอบสญั ญาณไฟใหส ัมพนั ธก ันในทางแยกที่อยูต อเนอ่ื งกนั - การตัง้ รอบสัญญาณไฟใหเหมาะสมทุกชว งเวลา ¡Òè´Ñ ¨§Ñ ËÇÐÊÞÑ ÞÒ³ä¿à¢ÂÕ Ç ใหค าํ นงึ ถงึ ความยาวจงั หวะสญั ญาณไฟเขยี วทเ่ี หมาะสม แตละดานของทางแยก และความจุท่ีสูญเสียไปในชวงตนและชวงปลายสัญญาณไฟเขียว ถามีการ กาํ หนดระยะเวลาสญั ญาณไฟเขยี วสนั้ เกนิ ไป จะทาํ ใหค วามจทุ สี่ ญู เสยี ในชว งตน มากกวา ความจทุ สี่ ญู เสยี ในชว งปลาย ถา มกี ารกาํ หนดระยะเวลาสญั ญาณไฟเขยี วยาวเกนิ ไป จะทาํ ใหค วามจทุ ส่ี ญู เสยี ในชว งตน นอ ยกวา ความจทุ ส่ี ญู เสยี ในชว งปลาย นอกจากนคี้ วรหมนุ จงั หวะสญั ญาณไฟในทศิ ทางทวนเขม็ นาฬก า หรอื ปลอยรถทางดานซายกอ น เพอื่ ใหรถผานแยกไดเ ร็วขนึ้ และปลอดภยั ข้ึน “˹ÕäÁ‹¾Œ¹” “μÒÁäÁ‹·Ñ¹” ภาพแสดงการปลอยรถดานซา ยกอน

๙๓ ¡ÒÃμéѧÃͺÊÑÞÞҳ俨ÃÒ¨ÃáμÅ‹ зҧá¡ãËÊŒ ÑÁ¾¹Ñ ¸¡ ѹáÅÐàËÁÒÐÊÁ·Ø¡ª‹Ç§àÇÅÒ ๑. การตงั้ รอบสญั ญาณไฟใหส มั พนั ธก นั ในทางแยกทอี่ ยตู อ เนอื่ งกนั คอื แตล ะทางแยก มวี งรอบสญั ญาณไฟเทากนั ในแตล ะชวงเวลา กรณีตัวอยา ง เชน รถท่วี ่งิ บนถนนลาดพรา วดา นขาออก เมื่อไดรับสัญญาณไฟเขียวที่แยกโชคชัย ๔ จะสามารถวิ่งผานจุดกลับรถลาดพราว ๕๕/๒ ผานแยก ลาดพราว ๖๔ และผา นแยกลาดพรา ว ๘๐ โดยไดรับสัญญาณไฟเขียวอยางตอเนอ่ื ง (เขยี วตลอดทาง) โดยไฟเขียวแตล ะแยกหา งกัน ๒๐ วนิ าที ซ่ึงในแตละตูค วบคุมสัญญาณไฟ จะมีโปรแกรม Cable Link สามารถตั้งใหท ํางานในลกั ษณะสัมพันธก นั ได ดังรูปที่ ๒ ๒. การตงั้ รอบสัญญาณไฟใหม ีความเหมาะสมทุกชวงเวลา คือ - ตง้ั วงรอบสญั ญาณไฟในแตล ะชวั่ โมงใหเ หมาะสมสมั พนั ธก บั ปรมิ าณรถทว่ี ง่ิ ผา น ทางแยกในแตล ะดา น โดยตคู วบคมุ สญั ญาณไฟแตล ะตสู ามารถตง้ั โปรแกรมรอบสญั ญาณไฟไดม ากถงึ ๓๒ โปรแกรม - การจราจรเคลือ่ นตัวไดด ี ถา รอบสัญญาณไฟมีมากโปรแกรม ภาพแสดงตคู วบคมุ สัญญาณไฟจราจรและการต้ังรอบสัญญาณไฟใหสมั พันธก ันในทางแยก