เล่าเรื่องปาเลสไตน์ผ่านแผ่นที่

หลังั จากที่ป่� ระธานาธิบิ ดีีโอบามาได้ป้ ระชุมุ หารือื กับั เนทันั ยาฮูคู รั้้ง� แรกในเดือื นพฤษภาคม 2009 นางฮิลิ ลารีีก็ไ็ ด้อ้ อกมากล่า่ วทันั ทีีว่า่ รัฐั บาล ใหม่่สหรัฐั ฯ ต้อ้ งการให้้อิิสราเอลหยุุดการก่่อสร้า้ งขยายนิคิ มชาวยิิวในดินิ แดนปาเลสไตน์์ทั้้�งหมด โอบามาได้อ้ อกมายืนื ยันั เรื่อ� งนี้้อ� ีีกครั้้ง� พร้อ้ มทั้้ง� ให้ค้ ำมั่่น� ที่จ�่ ะบรรลุุ ข้อ้ ตกลงสัันติภิ าพระหว่า่ งอิสิ ราเอลและปาเลสไตน์์ให้ไ้ ด้้ภายในหนึ่่�งปีี แต่่ ท้้ายที่�ส่ ุดุ คำมั่�นสัญั ญานั้้น� ก็็ไม่่สามารถถููกนำไปปฏิบิ ัตั ิิจริงิ ได้ ้ ส่่วนหนึ่่�งเป็น็ เพราะแรงกดดันั ของกลุ่่�มล็็อบบีียิิสต์ช์ าวยิิวในสหรัฐั ฯ เอง ยิ่ง� กว่า่ นั้้น� โอบามาเองกลับั เป็น็ คนที่อ�่ อกมาวิจิ ารณ์ร์ ายงานโกลส์ต์ ันั (Goldston Report) ที่�่จััดทำโดยคณะกรรมาธิิการสิิทธิิมนุุษยชน แห่่งสหประชาชาติิ ซึ่่�งเป็็นรายงานที่่�ได้้ตั้ �งข้้อกล่่าวหาอิิสราเอลว่่าเป็็น อาชญากรสงครามจากการถล่ม่ ดิินแดนกาซ่่าเมื่�อช่่วงต้น้ ปีีที่ผ�่ ่า่ นมา ขณะเดีียวกัันสภาผู้�แทนราษฎรสหรััฐฯ ก็็มีีมติิด้้วยเสีียงข้้างมาก อย่่างเด็็ดขาดหรืือ 344 ต่่อ 36 เสีียง ปฏิิเสธไม่่ยอมรัับรายงานฉบัับดััง กล่า่ ว แม้ว้ ่า่ รายงานฉบับั นั้้น� จะได้ร้ ับั เสีียงสนับั สนุนุ จากประชาคมระหว่า่ ง ประเทศมากมายเพีียงใดก็็ตาม ฉะนั้้น� นอกจากสหรัฐั ฯ (จากการขอร้้องวิิงวอนของอิสิ ราเอล) จะ ไม่ส่ ามารถกดดันั ให้อ้ ิสิ ราเอลยุตุ ิกิ ารขยายนิคิ มชาวยิวิ ในดินิ แดนปาเลสไตน์์ ได้้แล้้ว สหรััฐฯยัังออกมาปกป้้องอิิสราเอลจากการถููกดำเนิินคดีีในข้้อหา 150 เล่า่ เรื่่�องปาเลสไตน์์ผ่่านแผนที่่�

อาชญากรสงครามหลัังยุุทธการถล่ม่ กาซ่่าครั้้ง� ที่ผ่� ่า่ นมาอีีกด้้วย ในเรื่�องนี้้� Gideon Levy นัักเขีียนที่�่มีีชื่่�อเสีียงชาวยิิวได้้เขีียน บทความวิิจารณ์์สหรััฐฯ ไว้้ตอนหนึ่่�งว่่า “ก่่อนหน้้านี้้�ไม่่มีีประเทศไหนใน โลกที่ส�่ หรัฐั ฯ จะยอมคุกุ เข่า่ ขอร้อ้ งเช่น่ นี้้ม� าก่อ่ น ดููอย่า่ งดินิ แดนวิกิ ฤติอิ ื่น่� ๆ ซิิ สหรััฐฯ นั้้�นเลืือกปฏิิบัตั ิิ สหรัฐั ฯ เลืือกทิ้้ง� ระเบิิดในอัฟั กานิิสถาน รุุกราน อิริ ักั หรืือข่ม่ ขู่่�คุกุ คามที่จ่� ะใช้ม้ าตรการคว่ำ่ บาตรกับั อิหิ ร่า่ นและเกาหลีีเหนืือ มีีใครบ้า้ งไหมในวอชิงิ ตันั ที่อ่� อกมาพิจิ ารณาร้อ้ งขอเจรจาให้้ ซัดั ดัมั ฮุสุ เซน ถอนตััวออกมาจากการยึึดครองคููเวต?” ทั้้ง� หมดนี้้ช�ี้ใ� ห้เ้ ห็น็ ว่า่ กระบวนการสันั ติภิ าพตะวันั ออกกลางจะเดินิ หน้้าไม่่ได้้หากอิิสราเอลยัังไม่่หยุุดพฤติิกรรมการขยายดิินแดนและสหรััฐฯ ยังั ให้้ท้้ายอิิสราเอลอยู่� การเจรจาหรือื การทำข้อ้ ตกลงสันั ติภิ าพใด ๆ คงจะไม่บ่ รรลุผุ ลหาก ขาดการมีีส่่วนร่่วมของกลุ่่�มฮามาสในฐานะอำนาจใหม่่ที่�่ได้้รัับการยอมรัับ จากประชาชน ที่ส�่ ำคัญั สุดุ คือื รัฐั ปาเลสไตน์ท์ ี่ส�่ มบูรู ณ์จ์ ะยังั เกิดิ ขึ้้น� ไม่ไ่ ด้ห้ าก ชาวปาเลสไตน์์ยัังแบ่่งแยกแตกความสามััคคีีกัันอย่่างที่เ่� กิิดขึ้้�นในปัจั จุบุ ััน เขียี นโดย ดร.ศราวุฒุ ิิ อารีีย์์ 151

เล่า่ เรื่อ�่ งปาเลสไตน์์ผ่่านแผนที่่� ตอนที่�่ 28 152 เล่า่ เรื่่�องปาเลสไตน์ผ์ ่า่ นแผนที่�่

ตอนที่่� 28 สงครามกาซ่า่ เหตุุการณ์์ที่�่อิิสราเอลใช้้ปฏิิบััติิการทางทหารโจมตีีกลุ่่�มฮามาสใน พื้้�นที่�่บริิเวณฉนวนกาซ่่า นัับเป็็นข่่าวใหญ่่ส่่งท้้ายปีีเก่่าต้้อนรัับปีีใหม่่ของ ปีี 2009 ที่�่บรรดาผู้�สื่�อข่่าวหลายสำนัักและประชาคมโลกต่่างเฝ้้าจัับตา สถานการณ์์ท่่ามกลางกลิ่ �นอายของเทศกาลคริิสต์์มาสและงานเฉลิิมฉลอง ศัักราชใหม่่ของประชาชนทั่่�วโลก ทั้้�งนี้้� หลัังเทศกาลเฉลิิมฉลองวัันคริิสต์์มาสเพีียงแค่่ 2 วััน สำนััก ข่่าวต่่างประเทศก็็รายงานเหตุุสู้้�รบรุุนแรงที่่�ปะทุุขึ้ �นมาอีีกระลอกระหว่่าง คู่�อริอิ ย่า่ งอิิสราเอลกับั ปาเลสไตน์์ โดยเมื่่อ� วัันที่�่ 27 ธัันวาคม ค.ศ. 2008 กองทััพอิิสราเอลได้ใ้ ช้ป้ ฏิิบััติกิ ารโจมตีีที่่�เรีียกว่า่ “แคสต์์ลีดี ” ซึ่่ง� เป็็นการ โจมตีีทางอากาศครั้้�งใหญ่่ของอิิสราเอล เข้้าถล่่มพื้้�นที่�่บริิเวณฉนวนกาซ่่า ซึ่�งเป็็นเขตครอบครองของกลุ่่�มฮามาส โดยฝููงบิินรบของอิิสราเอลระดม ยิงิ ขีีปนาวุุธกว่า่ 30 ลููก ถล่่มที่่ม� ั่่�นของกลุ่่�มฮามาส ทำให้้มีีผู้้�สัังเวยชีีวิิตและ บาดเจ็บ็ จำนวนมาก ความรุุนแรงในตะวัันออกกลางบริิเวณฉนวนกาซ่่าระหว่่างกลุ่่�ม ฮามาสกัับกองทััพอิิสราเอลกิินเวลา 3 สััปดาห์์กว่่าจะยุุติิลง หลัังจากนั้้�น เขียี นโดย ดร.ศราวุฒุ ิิ อารียี ์์ 153

แม้้ว่่ากองทััพอิิสราเอลจะเริ่ �มการหยุุดยิิงภายใต้้ข้้อตกลงหยุุดยิิงที่่�มีีผล บัังคัับใช้้ในวัันอาทิติ ย์์ที่�่ 18 มกราคม 2009 แต่่นายกรัฐั มนตรีี เอฮุุด โอล เมิิร์ต์ ของอิสิ ราเอลขณะนั้้�น ได้้แสดงท่า่ ทีีชััดเจนว่า่ การสู้้�รบสามารถปะทุุ ขึ้ �นอีีกครั้้�งหากกลุ่่�มฮามาสของปาเลสไตน์์ยิิงจรวดกลัับมาในดิินแดนของ อิิสราเอลอีีก ด้้านฝ่่ายฮามาสก็็ประกาศว่่าจะยัังไม่่ยอมรัับข้้อตกลงหยุุดยิิงของ อิสิ ราเอลจนกว่า่ อิสิ ราเอลจะยอมถอนกำลังั ทหารออกจากพื้้น� ที่แ่� ละยุตุ ิกิ าร ปิิดล้้อมกาซ่่า รวมถึึงผ่อ่ นคลายการปิิดกั้้�นทางการค้้าในปาเลสไตน์์ด้ว้ ย เหตุกุ ารณ์ท์ ี่ผ�่ ่า่ นมาดังั กล่า่ ว มิไิ ด้ม้ ีีผลเพีียงแค่ค่ วามเสีียหายทั้้ง� ชีีวิติ และทรััพย์์สิินของประชาชนชาวปาเลสไตน์์เท่่านั้้�น แต่่ยัังเป็็นบททดสอบ ท่า่ ทีีสำคััญในหลายประเด็็น เช่่น จุดุ ยืนื ท่่าทีีของประชาคมโลก ท่่าทีีของ ประเทศมุุสลิิม เป็็นต้น้ นอกจากนั้้น� ยังั เป็น็ สถานการณ์ท์ ี่ม่� ีีความอ่อ่ นไหวต่อ่ ความรู้้�สึกึ ของ กลุ่่�มประเทศที่�่มีีชาวมุุสลิิมอาศััยอยู่�ทั่�วโลก เพราะนอกจากสงครามครั้้�งนี้้� จะทำลายสาธารณูปู โภคขั้้น� พื้้น� ฐานในกาซ่า่ อย่า่ งย่อ่ ยยับั แล้ว้ ยังั ทำให้ช้ าว ปาเลสไตน์เ์ สีียชีีวิติ ไปกว่า่ 1,400 ราย ในจำนวนนั้้น� เป็น็ เด็ก็ ที่ย่� ังั ไร้เ้ ดีียงสาก ว่า่ 400 ราย และยอดผู้้�บาดเจ็็บก็็พุ่�งถึงึ 5,500 ราย 154 เล่่าเรื่อ่� งปาเลสไตน์์ผ่า่ นแผนที่่�

ส่ว่ นผลพวงจากสงครามครั้้ง� นี้้อ� าจมองได้ห้ ลายด้า้ นด้ว้ ยกันั ในด้า้ น หนึ่่�ง การที่่�อิิสราเอลสัังหารพลเรืือนดัังที่�่ได้้กล่่าวมาข้้างต้้นนั้้�น ก็็เท่่ากัับ เป็็นระเบิิดเวลาที่่�จะย้้อนมาทำลายรััฐบาลอิิสราเอลเอง เพราะทำให้้โลก เห็น็ ความเหี้้ย� มโหดของอิสิ ราเอล อันั จะส่่งผลให้ป้ ระชาชนชาวปาเลสไตน์์ มีีความชอบธรรมมากขึ้ �นในการจัับอาวุุธขึ้้�นมาต่่อต้้านการยึึดครองของ อิิสราเอล ขณะเดีียวกันั ความโกรธแค้น้ ที่อ่� ิสิ ราเอลเติมิ เชื้อ� เพลิงิ เข้า้ ไปจะช่ว่ ย เพิ่่ม� จำนวนผู้้�ต่่อต้้านอิิสราเอลมากขึ้น� ในสงครามครั้้ง� นี้้อ� ิสิ ราเอล ซึ่่ง� เป็น็ ประเทศที่ม่� ีีแสนยานุภุ าพทางการ ทหาร “มากที่ส�่ ุดุ ในตะวันั ออกกลาง” และเป็น็ อันั ดับั 4 ของโลก ต้อ้ งเผชิญิ กับั การต้า้ นทานจากกองกำลังั ทหารบ้า้ นจำนวนหยิบิ มือื เดีียว แสดงให้เ้ ห็น็ ว่า่ มีีพลังั อำนาจบางอย่า่ งเหนือื กว่่าแสนยานุุภาพทางการทหาร ไม่่ว่่าอิิสราเอลจะครอบครองอาวุุธยุุทโธปกรณ์์ที่�่ทรงอานุุภาพแค่่ ไหน แต่่ผลงานที่่�ผิิดพลาดครั้้ง� แล้้วครั้้�งเล่่าของอิิสราเอล ความพ่่ายแพ้ต้ ่อ่ พลัังประชาชน กลายเป็็นบ่่อนทำลายความรู้้�สึึกและจิิตวิิญญาณของกอง ทัพั อิิสราเอลลงไปได้อ้ ย่า่ งเหลืือเชื่�อ เขียี นโดย ดร.ศราวุุฒิิ อารียี ์์ 155

นอกจากนั้้น� อิสิ ราเอลยังั เป็น็ ฝ่า่ ยเพลี่ย่� งพล้้ำทางการเมือื งระหว่า่ ง ประเทศ เพราะหลังั จากมีีปฏิบิ ััติิการถล่่มกาซ่า่ ทูตู อิิสราเอล 2 คนก็็ถููกขับั (เป็็นการประท้้วง) ออกจากประเทศที่�่ไม่่เห็็นด้้วยกัับอิิสราเอล อัันถืือว่่า เป็็นการเสีียหน้้าทางการเมืือง จากการที่่�อิิสราเอลปฏิิบััติิการสัังหารพลเรืือน รวมทั้้�งเด็็กและ สตรีีอย่า่ งผิดิ กฎหมาย ส่่งผลให้้นานาชาติิรุุมประณามการกระทำที่ล่� ะเมิิด กฎหมายและถือื เป็็นการก่่ออาชญากรรมร้้ายแรงต่อ่ มนุษุ ยชาติิ นี่�่เป็น็ ประเด็น็ ที่�แ่ ม้้แต่ส่ หรัฐั ฯ ซึ่่�งทุกุ ครั้้�งในเวทีีสหประชาชาติติ ้้อง โหวตให้้อิิสราเอลหรืือไม่่ก็็ใช้้สิิทธิิวีีโต้้ยัับยั้้�งการประณามอิิสราเอล แต่่ คราวนี้้�สหรััฐฯ ต้้องเปลี่�่ยนท่่าทีีด้้วยการงดออกเสีียง และถููกกดดัันโดย ชาติิสมาชิิกในคณะมนตรีีความมั่่�นคงให้้สหรััฐฯ ต้้องยัับยั้้�งการโจมตีีของ อิสิ ราเอลโดยทันั ทีี นอกจากนั้้�น ภายหลัังจากสงครามยุุติิลง ก็็เริ่�มมีีกลุ่่�มที่่�ต้้องการ ตามเล่่นงานอิิสราเอลในทางกฎหมายด้้วยข้้อกล่่าวหาว่่าอิิสราเอลละเมิิด กฎหมายระหว่า่ งประเทศ และกระทำการอันั เป็น็ อาชญากรรมสงครามต่อ่ มนุษุ ยชาติิ พวกเขาต้อ้ งการเอาเรื่อ� งนี้้ย�ื่น� ฟ้อ้ งต่อ่ ศาลอาญาระหว่า่ งประเทศ และนี่่�คืือประเด็็นที่�่จะก่่อให้้เกิิดกระแสคลื่่�นการประณามอิิสราเอลในเวทีี นานาชาติิ 156 เล่่าเรื่อ�่ งปาเลสไตน์ผ์ ่า่ นแผนที่�่

ในทางกลัับกััน หลังั สงครามยุุติลิ ง ฮามาสกลับั กลายเป็็นกลุ่่�มที่ไ�่ ด้้ รับั การยอมรัับมากขึ้น� เพราะทำให้ป้ ระชาคมโลกเห็็นว่า่ คนกลุ่่�มเล็ก็ ๆที่�ม่ ีี ความใฝ่่ฝัันอันั ยิ่ง� ใหญ่่ ก็ส็ ามารถเอาชนะกองทัพั อัันทรงพลังั ได้้ ฉะนั้้�น อาจเป็็นเรื่�องที่่�ไม่่น่่าแปลกใจใดๆเลยหากในอนาคตเราจะ เห็น็ อิสิ ราเอลต้อ้ งได้ร้ ับั ความยากลำบากและดิ้น� รนเอาตัวั รอดจากสงคราม ต่่อต้้านที่�ม่ าจากกลุ่่�มคนเล็็กๆ เหล่า่ นี้้� หลัังสงครามถล่่มกาซ่่าสิ้�นสุุดลง โลกจดจำชื่�อของฮามาสใน สถานภาพที่ฮ�่ ามาสเป็น็ หมากตัวั สำคัญั ทางยุทุ ธศาสตร์์ (ถือื ว่า่ มีีส่ว่ นได้ส้ ่ว่ น เสีียโดยตรง) และเมื่่อ� เป็น็ เช่น่ นี้้� กระบวนการทางการเมือื ง และสันั ติภิ าพที่่� จะเกิดิ ขึ้้�นในอนาคต สหรััฐฯ อิสิ ราเอล และ PLO จึงึ ไม่อ่ าจกีีดกันั ฮามาส ให้อ้ ยู่�นอกวงเจรจาเหมือื นอย่า่ งที่่เ� คยเป็็นมาในอดีีตได้อ้ ีีกต่อ่ ไป ส่่วนบรรดาผู้�นำประเทศมุุสลิิมในตะวัันออกกลางที่�่สนิิทสนมใกล้้ ชิิดกัับอิิสราเอลนั้้�น ก็็เกิิดอาการหวั่ �นไหวเมื่่�อพบว่่าฐานทางการเมืืองของ พวกเขา(ประชาชน) เริ่�มสงสัยั และไม่่ไว้้ใจพวกเขา ประชาชนของประเทศ ตะวันั ออกกลางที่ไ�่ ม่เ่ คยออกมาชุมุ นุมุ ต่อ่ ต้า้ นอิสิ ราเอลก็อ็ อกมาเคลื่่อ� นไหว ต่อ่ ต้้านสงครามที่อ�่ ิิสราเอลกระทำต่่อชาวปาเลสไตน์อ์ ย่่างกว้้างขวาง เขีียนโดย ดร.ศราวุุฒิิ อารียี ์์ 157

เล่า่ เรื่อ�่ งปาเลสไตน์์ผ่่านแผนที่่� ตอนที่�่ 29 158 เล่า่ เรื่่�องปาเลสไตน์ผ์ ่า่ นแผนที่�่

ตอนที่�่ 29 อิสิ ราเอลพ่า่ ยแพ้้ทางการเมืือง ช่่วงต้้นปีี 2010 ประชาคมโลกได้้เห็็นการเคลื่่�อนไหวของนัักสิิทธิิ มนุุษยชนที่่�เดิินขบวนประท้้วงกลางกรุุงไคโรเพื่่�อกดดัันรััฐบาลอีียิิปต์์เปิิด พรมแดนให้พ้ วกเขาได้น้ ำสิ่ง� ของความช่ว่ ยเหลือื ด้า้ นมนุษุ ยธรรมเข้า้ ไปช่ว่ ย เหลืือชาวปาเลสไตน์์ในดินิ แดนกาซ่่า การเคลื่่�อนไหวครั้้�งนั้้�นประสบความสำเร็็จ เพราะหลัังจากนั้้�นไม่่ กี่เ�่ ดือื นนักั เคลื่่อ� นไหวด้า้ นสิทิ ธิมิ นุษุ ยชนนับั ร้อ้ ยนับั พันั ก็ส็ ามารถผ่า่ นเข้า้ ไป ในกาซ่่า แต่่ที่่�เป็็นเรื่�องฮืือฮามากที่่�สุุดคืือ ความพยายามที่�่จะเข้้าไปกาซ่่า ของกองเรืือบรรเทาทุกุ ข์์นานาชาติิ หรืือ Freedom Flotilla ซึ่่ง� บรรทุุก ผู้�โดยสาร 663 คนจากกว่่า 40 ประเทศ นำโดยตุุรกีี ปรากฏว่า่ ขณะที่่�ขบวนเรือื ลอยลำอยู่่�น่า่ นน้้ำสากล ห่า่ งจากกาซ่า่ ไม่ก่ ี่ส�่ ิบิ ไมล์ ์ อิสิ ราเอลได้ใ้ ช้ห้ น่ว่ ยคอมมานโดพร้อ้ มอาวุธุ ครบมือื บุกุ โจมตีีเรือื มาวีี มาร์์มาร่า่ (Mavi Marmara) ของตุุรกีี ส่่งผลให้้มีผู้�เสีียชีีวิติ ประมาณ 9 คน และบาดเจ็็บอีีกกว่า่ 60 คน เขีียนโดย ดร.ศราวุุฒิิ อารีีย์์ 159

การสัังหารหมู่่�ดัังกล่่าวถููกประณามจากประชาคมโลก รวมถึึง รัฐั บาลของชาติติ ่า่ ง ๆ อันั นำไปสู่่�การไต่ส่ วนเหตุกุ ารณ์ท์ ี่เ�่ กิดิ ขึ้้น� โดยองค์ก์ ร ระหว่่างประเทศ แม้้ว่่าสหรััฐฯ จะพยายามใช้้อำนาจทางการทููตปกป้้อง อิิสราเอลเหมือื นทุุกครั้้�งที่�่ผ่า่ นมาก็ต็ าม การไต่่สวนเริ่�มจากสภาสิิทธิิมนุุษยชนของสหประชาชาติิ (UN Human Rights Council) ได้ต้ั้ง� คณะไต่ส่ วนสืบื หาความจริงิ (fact-finding mission) มาทำงาน จนได้้ข้้อสรุุปว่่า อิิสราเอลได้้ละเมิิดกฎหมายระหว่่าง ประเทศและพบ “หลัักฐานชััดเจน” (clear evidence) ที่�่จะดำเนินิ การ กับั อิสิ ราเอลในข้อ้ หาอาชญากรสงครามที่่� “เจตนาเข่น่ ฆ่า่ ใช้้กำลังั ทรมาน หรืือกระทำการอัันป่่าเถื่อ�่ นไร้้มนุุษยธรรม” รายงานของ UNHCR ยัังได้้กล่า่ วหาหน่่วยคอมมานโดอิสิ ราเอลว่า่ ได้้สัังหารผู้้�โดยสาร 6 คนที่�ไ่ ร้ท้ างสู้�อีกด้ว้ ย ทั้้�งนี้้�อิิสราเอลได้้ปิิดล้้อมกาซ่่าอย่่างเข้้มงวดมาตั้�งแต่่ปีี 2007 อััน ส่่งผลให้้ผู้้�ป่่วยชาวปาเลสไตน์์ต้้องเสีียชีีวิิตไปหลายร้้อยราย และทำให้้ ระบบเศรษฐกิิจของกาซ่่าย่่อยยัับพัังพิินาศ การปิิดล้้อมดัังกล่่าวถืือเป็็น “อาชญากรรมสงคราม” ตามที่�่ Judge Richard Goldstone ซึ่่�งเป็็น หัวั หน้้าคณะไต่่สวนความจริิงของสหประชาชาติิ ได้้ระบุุเอาไว้้ 160 เล่า่ เรื่�่องปาเลสไตน์ผ์ ่า่ นแผนที่�่

และถืือว่่าเป็็นรููปแบบ “การลงโทษแบบเหมารวม” (collective punishment) ตามความเห็็นของทั้้�งหััวหน้้ากิิจการด้้านมนุุษยธรรมของ สหประชาชาติแิ ละสภาสิทิ ธิมิ นุษุ ยชนของสหประชาชาติทิ ี่ไ่� ด้ต้ ิดิ ตามศึกึ ษา เรื่�องนี้้ม� าตั้�งแต่ป่ ีี 2008 ส่ว่ นในปีี 2010 นี้้� International Committee of The Red Cross ได้ส้ รุปุ ว่า่ การปิดิ ล้อ้ มกาซ่า่ ของอิสิ ราเอลถือื เป็น็ การละเมิดิ อนุสุ ัญั ญาเจนีีวา และเรีียกการปิิดล้้อมนี้้�ว่่า “การลงโทษแบบเหมารวม” ซึ่่�งถืือเป็็นการ ละเมิดิ กฎหมายระหว่า่ งประเทศ นอกจากนั้้น� แถลงการณ์์ที่่�มีีน้้ำหนัักและทรงอิิทธิิพลเกี่่�ยวกับั เรื่�อง นี้้ใ� นปีี 2010 ยังั มาจาก Navi Pillay ข้้าหลวงใหญ่่สหประชาชาติิด้้านสิิทธิิ มนุุษยชนที่�่ออกมาประณามการปิิดล้อ้ มกาซ่่าอย่่างรุุนแรง อย่่างไรก็็ตาม กาซ่่ามิิใช่่ดิินแดนเดีียวที่่�ได้้รัับความเดืือดร้้อนใน ปาเลสไตน์์ ภายใต้้กฎหมายระหว่่างประเทศนั้้�นทั้้�งดิินแดนกาซ่่าและเวส แบงก์ถ์ ือื เป็น็ ดินิ แดนของปาเลสไตน์ท์ ี่ถ่� ูกู ยึดึ ครอง (Occupied Territories) ดิินแดนเวสแบงก์์ขณะนี้้�อยู่�ภายใต้้การนำของ “คณะปกครอง ปาเลสไตน์์” (Palestinian Authority) ซึ่่�งแตกต่่างกัับกาซ่่าที่�่ปกครอง โดยกลุ่่�มขบวนการฮามาส แม้้กระนั้้�นก็็ตาม ดิินแดนเวสต์์แบงก์์ก็็ถููกยึึด เขียี นโดย ดร.ศราวุฒุ ิิ อารียี ์์ 161

ครองและมีีการตั้้ง� ถิ่�นฐานชาวยิวิ อย่า่ งผิดิ กฎหมายคิดิ เป็น็ ร้อ้ ยละ 40 ของ ดิินแดนในเวสต์์แบงก์ท์ ั้้ง� หมด ดินิ แดนซึ่ง� เป็น็ ที่อ่� ยู่�อาศัยั ของชาวปาเลสไตน์ท์ ี่เ�่ หลือื ถูกู ปิดิ ล้อ้ มด้ว้ ย กำแพงคอนกรีีตสูงู ลิบิ ที่อ�่ ิิสราเอลเรีียกว่่า “กำแพงความมั่่น� คง” แต่โ่ ดย คำตััดสิินของศาลยุุติิธรรมระหว่่างประเทศแล้้ว กำแพงดัังกล่่าวนี้้�ถืือเป็็น “สิ่ง� ผิิดกฎหมาย” และเป็น็ การ “ละเมิดิ กฎหมายระหว่่างประเทศ” สำนัักงานสหประชาชาติิเพื่่�อการประสานงานด้้านกิิจการ มนุษุ ยธรรมได้ร้ ายงานว่า่ กำแพงดังั กล่า่ วได้ผ้ นวกล้้ำดินิ แดนเวสต์แ์ บงก์ไ์ ป ร้อ้ ยละ 9.5 นอกจากนั้้น� ในปีี 2010 ชาวปาเลสไตน์ใ์ นเวสต์แ์ บงก์อ์ ย่า่ งน้อ้ ย 14 คนยังั ถูกู สังั หารโดยกองทัพั อิสิ ราเอลและอีีกนับั ร้อ้ ย ๆ คนถูกู จับั กุมุ คุมุ ขังั ตลอดช่่วงเวลาที่่�ผ่่านมา ชาวปาเลสไตน์์ไม่่ได้้ใช้้ประโยชน์์จาก ทรัพั ยากรธรรมชาติทิ ี่ต่� นเองมีีอย่า่ งเต็ม็ ที่�่ โดยเฉพาะอย่า่ งยิ่ง� ทรัพั ยากรน้้ำ ธนาคารโลกมีีรายงานออกมาว่า่ อิสิ ราเอลได้บ้ ริโิ ภคน้้ำที่ไ่� ด้ม้ าจากดินิ แดน ปาเลสไตน์์อย่่างผิิดกฎหมายเป็็นจำนวนมากกว่่าที่�่ชาวปาเลสไตน์์ทั้้�งใน กาซ่่าและเวสต์แ์ บงก์์ใช้บ้ ริิโภคถึงึ 4 เท่า่ ตัวั ความจริงิ ตามมติขิ องสหประชาชาติแิ ละกฎหมายระหว่า่ งประเทศ อิิสราเอลจะต้้องถอนตััวออกไปจากดิินแดนเวสต์์แบงก์์และกาซ่่า (รวม 162 เล่า่ เรื่่�องปาเลสไตน์ผ์ ่า่ นแผนที่�่

ถึึงดิินแดนภายใต้้การยึึดครองอื่�น ๆ ของซีีเรีียและเลบานอน) ที่�่ตนเอง ยึดึ ครองอย่่างผิิดกฎหมายมาเป็น็ เวลา 43 ปีีแล้ว้ หรืือตั้ง� แต่ห่ ลังั สงคราม 6 วััน ปีี 1967 แต่่จวบจนปััจจุุบัันอิิสราเอลก็็ปฏิิเสธการถอนตััว อีีกทั้้�งยัังไม่่ยอม รื้ �อถอนนิิคมชาวยิิวและกำแพงคอนกรีีตตามคำสั่ �งของกฎหมายระหว่่าง ประเทศ ในทางกลับั กันั นิคิ มชาวยิวิ แห่ง่ ใหม่่ ๆ ผุดุ ขึ้้น� ในดินิ แดนปาเลสไตน์์ จำนวนมาก ศาสนสถานสำคัญั ของชาวปาเลสไตน์์ถููกลอบวางแผนทำลาย หรือื ไม่ก่ ็ถ็ ูกู อ้า้ งว่า่ เป็น็ ของชาวยิิว ในช่ว่ งที่เ�่ นทันั ยาฮูเู ป็น็ นายกรัฐั มนตรีีอิสิ ราเอลครั้้ง� แรกเมื่่อ� ปีี 1997 เขาได้ส้ั่ง� ให้ห้ น่ว่ ยสืบื ราชการลับั ละเมิดิ อธิปิ ไตยของจอร์แ์ ดน โดยการลอบ สังั หารผู้้�นำชาวปาเลสไตน์ใ์ นจอร์แ์ ดน พอมาถึงึ ปีี 2010 สามวันั หลังั จากที่่� รัฐั มนตรีีอิสิ ราเอลเยืือน UAE อย่่างเป็น็ ทางการ มือื สัังหารสัังกััด Mossad ที่�เ่ ข้า้ UAE โดยใช้้พาสปอร์ต์ ปลอม ได้้ละเมิดิ อธิปิ ไตยของ UAE อีีกครั้้�ง โดยลอบสัังหารผู้้�นำปาเลสไตน์ใ์ นรััฐดูไู บ การลอบสัังหารครั้้�งนี้้� ซึ่่�งสหประชาชาติิถืือเป็็น “การฆ่่านอก อำนาจศาล”(Extrajudicial Killings) นับั เป็็นการตอกย้้ำให้้โลกได้้เห็น็ ถึึง การไม่่เคารพกฎหมายระหว่า่ งประเทศและอำนาจอธิิปไตยของอิิสราเอล เขียี นโดย ดร.ศราวุุฒิิ อารีีย์์ 163

นัับตั้้�งแต่่การเกิิดรััฐอิิสราเอลเป็็นเวลา 63 ปีี อิิสราเอลได้้ลอบ สังั หารผู้้�คนมากมาย และใช้้คนเป็็นสปายสืืบความลัับในหลาย ๆ ประเทศ ไม่่ว่า่ จะเป็น็ สหรััฐฯ อัังกฤษ อิิตาลีี กรีีซ มอลต้า้ เบลเยี่�ย่ ม ตูนู ีีเซีีย หรือื ประเทศอื่�น ๆ ในเอเชีียและแอฟริิกา ปรากฏการณ์์ที่่�เกิิดขึ้้�น ทำให้้ในปีี 2010 เราจึึงเห็็นอิิสราเอลถููก กดดันั จากมติิมหาชนระหว่า่ งประเทศมากยิ่�งขึ้�น หนึ่่ง� ในนั้้น� เกิดิ ขึ้้น� ในช่ว่ งเดือื นพฤษภาคม เมื่่อ� ประเทศต่า่ ง ๆ เกือื บ 190 ประเทศมีีความเห็็นร่่วมกัันในเวทีีสหประชาชาติิในรููปของการออก แถลงการณ์ก์ ดดันั ให้อ้ ิสิ ราเอลเข้า้ ร่ว่ มลงนามใน “สนธิสิ ัญั ญาไม่เ่ ผยแพร่่ อาวุธุ นิิวเคลีียร์”์ (Nuclear Non-Proliferation Treaty) (อิสิ ราเอลเป็็น รััฐเดีียวในตะวันั ออกกลางที่่ม� ีีอาวุธุ นิวิ เคลีียร์์) แต่่ท้้ายที่่ส� ุดุ สหรััฐฯ ก็ย็ ืนื อยู่่�ข้า้ งอิิสราเอล โอบามาได้้ตอบโต้้ท่่าทีี ของประชาคมโลกโดยประกาศว่่า “เราจะคััดค้้านทุุกการกระทำที่่�จะเป็็น อัันตรายต่อ่ ความมั่่น� คงแห่่งชาติขิ องอิสิ ราเอล” นอกจากแรงกดดันั จากมติิมหาชนในระดับั รััฐแล้ว้ ภาคประชาชน ของโลกยังั กดดันั อิสิ ราเอลโดยใช้ร้ ูปู แบบ “ขบวนการบอยคอตอิสิ ราเอล” 164 เล่่าเรื่่อ� งปาเลสไตน์ผ์ ่า่ นแผนที่่�

ขบวนการบอยคอตเหล่า่ นี้้น� ับั วันั ยิ่ง� ขยายตัวั เพิ่่ม� มากขึ้น� มีีกิจิ กรรมที่ห่� ลาก หลายขึ้น� และมีีประสิิทธิิภาพมากขึ้น� ปรากฏการณต์ า่ ง ๆ ที่เกดิ ข้ึนชี้ใหเ้ หน็ วา่ ขณะนี้ปัญหาปาเลสไตน์ ได้กลายเป็นปัญหาสากลที่ได้รับความห่วงกังวลจากทุกฝ่าย อันเกิดจาก ความทุกข์ยากของชาวปาเลสไตน์ ส่วนอิสราเอลนั้นก�ำลังเพรียงพร�่ำและ พ่ายแพ้ทางการเมืองอยา่ งที่ไม่เคยเกดิ ข้นึ มาก่อน เรื่�องนี้้�นำไปสู่่�ชััยชนะของชาวปาเลสไตน์์จากการโหวตเสีียงใน สมััชชาใหญ่่ของสหประชาชาติิ ซึ่่�งมีีรัฐั สมาชิิกกว่่า 2 ใน 3 รัับรองสถานะ ความเป็็น “รัฐั สัังเกตการณ์์” ของปาเลสไตน์์ในท้้ายที่ส�่ ุดุ เมื่�อปีี 2012 ส่ว่ นประเทศไหนที่�ร่ ัับรองความเป็็นรััฐของปาเลสไตน์์บ้า้ ง ขอให้้ดูู ตามแผนที่�ข่ ้้างต้น้ เอาเองนะครับั ที่แ่� น่่ ๆ มีีประเทศไทยเรารวมอยู่่�ด้้วย เขียี นโดย ดร.ศราวุฒุ ิิ อารีีย์์ 165

เล่า่ เรื่อ�่ งปาเลสไตน์์ผ่่านแผนที่่� ตอนที่�่ 30 166 เล่า่ เรื่่�องปาเลสไตน์ผ์ ่า่ นแผนที่�่

ตอนที่่� 30 เจรจาสันั ติภิ าพไม่่คืืบ ช่ว่ งเริ่ม� ต้น้ ปีี 2010 ความหวังั ของหลายๆฝ่า่ ยที่จ�่ ะได้เ้ ห็น็ สันั ติภิ าพ ระหว่า่ งอิสิ ราเอลและปาเลสไตน์เ์ ริ่ม� เรือื งรองขึ้น� มาอีีกครั้้ง� หลังั จากที่ต่� ลอด ปีี 2009 ประธานาธิบิ ดีีบารััค โอบามาแห่่งสหรััฐได้้ใช้ค้ วามพยายามอย่่าง มากที่่จ� ะจัดั ให้้ทั้้ง� สองฝ่า่ ยได้้มีี “การเจรจาโดยตรง” ระหว่่างกััน รวมทั้้�งท่่าทีีของอิิสราเอลที่่�ประกาศยุุติิการก่่อสร้้างนิิคมชาวยิิว ชั่�วคราวในเขตตะวัันตกของแม่่น้้ำจอร์์แดน (หรืือที่่�เรีียกว่่าเขตเวสแบงก์์) เป็น็ เวลา 10 เดือื น การหาทางเจรจาดูจู ะไปได้ด้ ้ว้ ยดีี โดยในเดือื นมีีนาคมโอบามาได้ส้ ่ง่ โจ ไบเดน รองประธานาธิิบดีีสหรััฐขณะนั้้�น เดิินทางไปจััดการเรื่�องการ พูดู คุุยด้้วยตนเอง จากนั้้น� ในวัันที่�่ 11 มีีนาคมนาย จอร์์จ มิิชเชล ฑูตู ใน ตะวัันออกกลางของสหรััฐก็็ประกาศว่่าทั้้�งอิิสราเอลและปาเลสไตน์์พร้้อม ที่่จ� ะเจรจาสัันติภิ าพแบบทางอ้อ้ ม อีีก 2 เดืือนถััดมาก็็มีีการเจรจาที่่�ใช้้เวลา 40 นาทีีเกิิดขึ้้�น เสีียง ตอบรัับที่ด่� ีีทั้้ง� จากนาย เบนจามินิ เนทันั ยาฮูนู ายกรัฐั มนตรีีอิสิ ราเอลและ มาห์์มุุด อัับบาส ประธานาธิิบดีีปาเลสไตน์์ ทำให้้ประธานาธิิบดีีโอบามา เขียี นโดย ดร.ศราวุฒุ ิิ อารียี ์์ 167

ตััดสิินใจเตรีียมจััดการประชุุมสุุดยอดของสองผู้ �นำขึ้ �นที่�่ทำเนีียบขาวใน เดืือนกัันยายน แต่่แล้้วก่่อนที่่�จะมีีการประชุุมสุุดยอดเกิิดขึ้้�น เหตุุการณ์์กลัับพลิิก ผัันเมื่ �ออิิสราเอลประกาศเริ่ �มสานต่่องานก่่อสร้้างนิิคมชาวยิิวอีีกครั้้�งหลััง จากที่ช่� ่่วงเวลาหยุดุ การก่่อสร้้าง 10 เดืือนหมดลง ขณะที่่�นายอัับบาสก็็ยืืนยัันว่่าตนจะไม่่เจรจาใดๆทั้้�งสิ้�นหาก อิสิ ราเอลไม่ย่ ุตุ ิกิ ารก่อ่ สร้า้ ง จนในที่ส�่ ุดุ การเจรจาที่เ�่ ตรีียมไว้ก้ ็ต็ ้อ้ งถูกู ยกเลิกิ หลังั จากนั้้น� สถานการณ์ก์ ็ก็ ลับั เข้า้ สู่�สภาพเดิมิ อย่า่ งที่เ�่ คยเป็น็ แม้ว้ ่า่ โอบามาจะพยายามชักั จูงู ให้อ้ ิสิ ราเอลยุตุ ิกิ ารก่อ่ สร้า้ งนิคิ มชาวยิวิ ก็ต็ าม แต่่ ในท้้ายที่ส�่ ุดุ โอบามาเองก็็ยอมรับั ว่่าความพยายามนั้้น� ล้ม้ เหลว ขณะที่ป�่ าเลสไตน์ก์ ็ห็ ันั ไปใช้ว้ ิธิ ีีเดิมิ คือื การเรีียกร้อ้ งให้น้ านาประเทศ ยอมรัับความเป็็นรััฐชาติิของปาเลสไตน์์ ส่่วนอิิสราเอลก็็เดิินหน้้าก่่อสร้้าง อาคารที่่�อยู่ �อาศััยของชาวยิิวในดิินแดนของชาวปาเลสไตน์์อย่่างผิิดกฏ หมายต่อ่ ไป ความล้ม้ เหลวในการเจรจาสันั ติภิ าพในครั้้ง� นี้้อ� าจเป็น็ เพีียงอีีกหนึ่่ง� ความล้้มเหลวที่�่เกิดิ ขึ้้น� ในหน้า้ ประวัตั ิศิ าสตร์์ความสัมั พันั ธ์ข์ องทั้้ง� สองฝ่่าย ที่�่เห็็นได้บ้ ่อ่ ย ๆ ตลอดหลายสิิบปีีที่ผ่� ่่านมา 168 เล่า่ เรื่อ�่ งปาเลสไตน์์ผ่่านแผนที่�่

อย่า่ งไรก็ต็ าม ประเด็น็ ที่น่� ักั วิเิ คราะห์ห์ ลายคนให้ค้ วามสนใจคือื ใน อดีีตที่่�ผ่่านมาการเจรจาสัันติิภาพของอิิสราเอลและปาเลสไตน์์จะมีีอยู่� 3 ประเด็น็ คือื 1. เขตแดนของรัฐั ปาเลสไตน์ใ์ นอนาคต 2. สถานะของนคร เยรูซู าเลม 3. อนาคตของผู้�อพยพชาวปาเลสไตน์์ แต่่ในช่่วง 2 ปีที ี่่ผ� ่่านมา ประเด็็นเรื่อ� งการก่่อสร้้างนิคิ มชาวยิวิ ของ อิิสราเอลกลับั ถููกดึึงขึ้�นมาเป็น็ หัวั ข้้อหลักั ในการสร้า้ งสันั ติิภาพไปด้้วย แม้ป้ ระธานาธิบิ ดีีโอบามาจะยอมรับั ว่า่ ตนเองล้ม้ เหลวในการชักั จูงู อิสิ ราเอลก็ต็ าม แต่ก่ ็ไ็ ด้ป้ ระกาศไว้ว้ ่า่ จะหาแนวทางจัดั การ “การเจรจาแบบ คู่่�ขนาน” (parallel talk) เพื่่อ� สร้า้ งสัันติิภาพในตะวันั ออกกลางให้้ได้้ และที่ส�่ ำคัญั การสร้า้ งสันั ติภิ าพในตะวันั ออกกลางนี้้ถ� ือื เป็น็ โอกาสที่�่ โอบามาจะหันั มาทุ่่�มเทด้า้ นนโยบายต่า่ งประเทศ เพื่่อ� ทำผลงานให้ม้ ากขึ้น� หลัังจากการเลืือกตั้ �งเมื่่�อกลางเทอมทำให้้การดำเนิินนโยบายในประเทศ ต้้องพบอุุปสรรคและแรงกดดัันจากรีีพัับลิิกัันเพิ่่�มมากขึ้�น และลดโอกาส สร้า้ งผลงานของโอบามาลง เมื่�อสหรััฐฯไม่่สามรถกดดัันอิิสราเอลให้้ยุุติิโครงการก่่อสร้้างนิิคม ชาวยิิว (อัันจะเป็็นการปููทางไปสู่่�การเจรจาสัันติิภาพ) ได้้ ฮิิลลารีี คลิิน ตััน รัฐั มนตรีีต่่างประเทศจึงึ ประกาศใช้้ “แผน B” ตามแนวนโยบายของ โอบามา เขีียนโดย ดร.ศราวุุฒิิ อารียี ์์ 169

เธอกล่า่ วว่า่ แผนต่อ่ ไปของการสร้า้ งสันั ติภิ าพมีีเป้า้ หมายอยู่�ที่ก�่ าร ทำให้้ช่อ่ งว่า่ งทางความคิดิ ระหว่่างฝ่่ายทั้้�ง 2 เกี่�่ยวกับั ประเด็็นปััญหาหลักั ๆ นั้้�นแคบลง จนกระทั่่�งมีีความคิิดตกผลึึกในการแก้้ปััญหาร่่วมกััน แล้้ว จึึงค่่อยเริ่�มดำเนิินการที่�่เรีียกว่่า “การเจรจาโดยตรง” (direct peace negotiation) ประเด็น็ ปัญั หาหลััก ๆ ที่�เ่ ธอเห็็นว่า่ ทั้้ง� 2 ฝ่า่ ยควรมีีแนวคิิดในการ แก้ป้ ััญหาที่�่ตรงกันั ก่อ่ นคืือ ประเด็็นเรื่�อง 1. เขตพรมแดนและความมั่่�นคง 2. ปััญหาผู้�อพยพลี้�ภััย 3. การก่่อสร้้างนิิคมชาวยิิว 4. และสถานะของ กรุงุ เยรููซาเลม ทางฝ่่ายปาเลสไตน์์นั้้�นมีีท่่าทีีและจุุดยืืนเกี่�่ยวกัับประเด็็นปััญหา เหล่า่ นี้้�ค่อ่ นข้า้ งชััดเจนและได้้ยื่�นเสนอข้้อเรีียกร้อ้ งไปแล้ว้ จะรอก็็เพีียงแต่่ การตอบรับั จากรัฐั บาลอิสิ ราเอล ทางสหรัฐั ฯเองก็็คาดหวัังที่�่จะได้ค้ ำตอบ เกี่่�ยวกับั ท่า่ ทีีของอิสิ ราเอลต่่อปััญหาเหล่า่ นี้้�อย่า่ งไม่ร่ อช้า้ ในขณะเดีียวกััน ปาเลสไตน์์ก็็ได้้ฉวยโอกาสที่่�สหรััฐฯประกาศ ยอมรับั ความล้ม้ เหลวที่จ่� ะกดดันั ให้อ้ ิสิ ราเอลยุตุ ิโิ ครงการสร้า้ งถิ่น� ฐานนิคิ ม ชาวยิวิ เดินิ หน้า้ นำประเด็น็ ปัญั หาปาเลสไตน์เ์ ข้า้ สู่�เวทีีสหประชาชาติิ พร้อ้ ม ทั้้ง� เดินิ เกมส์ท์ างการทูตู เชิงิ รุกุ โดยเรีียกร้อ้ งให้ป้ ระเทศต่า่ ง ๆ รับั รองความ เป็น็ รััฐของปาเลสไตน์์ 170 เล่่าเรื่อ�่ งปาเลสไตน์์ผ่า่ นแผนที่่�

Riyad al-Malki รััฐมาตรีีว่่าการกระทรวงการต่่างประเทศ ปาเลสไตน์ก์ ล่า่ วว่า่ ภายในปีี 2011 “ส่ว่ นใหญ่ข่ องประเทศทั่่ว� โลกจะให้ก้ าร รับั รองสถานะการเป็น็ รัฐั อิสิ ระปาเลสไตน์์” โดยเขาระบุวุ ่่า สหภาพยุุโรป ได้แ้ สดงความตั้้ง� ใจที่่�ชััดเจนแล้้วว่า่ จะให้้การรัับรองความเป็น็ รัฐั อิิสระของ ปาเลสไตน์์ ในขณะเดีียวกันั หลายประเทศในละตินิ อเมริกิ า ไม่ว่ ่า่ จะเป็น็ บราซิลิ อาร์์เจนติินา โบลิิเวีีย เอกวาดอร์์ รวมถึึง คิิวบา เวเนซุุเอลา นิิการากััว คอสตาริกิ า และซิลิ ีี ได้ป้ ระกาศรับั รองเขตแดนรััฐปาเลสไตน์์ตามเส้้นแบ่่ง ปีี 1967 ตามข้อ้ ตกลงสันั ติภิ าพตะวัันออกกลางไปแล้้ว และมีีแนวโน้ม้ ว่่า อีีกหลายประเทศจะปฏิิบัตั ิไิ ปในทางเดีียวกันั เขียี นโดย ดร.ศราวุุฒิิ อารียี ์์ 171

เล่า่ เรื่อ�่ งปาเลสไตน์์ผ่่านแผนที่่� ตอนที่�่ 31 172 เล่า่ เรื่่�องปาเลสไตน์ผ์ ่า่ นแผนที่�่

ตอนที่่� 31 กาซ่่าถูกู ถล่ม่ โจมตีี (2021) ช่ว่ ง 2-3 วัันที่�่ผ่า่ นมา (หรือื 16-17 เมษายน 2021) มีีสถานการณ์์ ความเคลื่่อ� นไหวที่ก่� าซ่า่ ครับั อิสิ ราเอลได้ส้ ่ง่ เครื่่อ� งบินิ รบและเฮลิคิ อปเตอร์์ เข้า้ ไปโจมตีีพื้้น� ที่ผ�่ ลิติ จรวดและฐานทัพั ของฮามาส (Hamas) ในกาซ่า่ การ โจมตีีทั้้�ง 2 วัันติิดต่่อกัันมีีขึ้้�นเพื่่�อตอบโต้้การยิิงจรวดจากฉนวนกาซ่่าเข้้า มายัังดิินแดนของอิิสราเอล รายงานข่่าวของสื่ �อต่่างประเทศหลายสำนััก เขาว่า่ กันั อย่า่ งนั้้�น แต่ก่ ารที่จ�่ ะเสพข่า่ วจากสื่อ� ในเรื่อ� งที่เ�่ กิดิ ขึ้้น� กับั ชาวปาเลสไตน์์ เป็น็ เรื่อ� งที่ต�่ ้อ้ งระมัดั ระวังั ผมเคยเสนอไปแล้ว้ ครั้้ง� หนึ่่ง� ว่า่ การจะทำความเข้า้ ใจ กับั สถานการณ์ท์ ี่เ่� กิดิ ขึ้้น� ในกาซ่า่ เราต้อ้ งพิจิ ารณา 3 เรื่อ� งข้า้ งใต้น้ ี้้ป� ระกอบ กันั ไปด้้วย ประการแรก วิิกฤติิการณ์์ที่่�เกิิดขึ้้�นในฉนวนกาซ่่า มัักถููกฉายภาพ ออกมาในลัักษณะการห้้ำหั่่น� กัันระหว่่าง 2 รัฐั คือื ปาเลสไตน์ก์ ับั อิิสราเอล แต่ใ่ นความเป็น็ จริงิ นั้้น� มันั เป็น็ การต่อ่ สู้้�กันั ระหว่า่ งฝ่า่ ยที่เ�่ ป็น็ ผู้้�ยึดึ ครอง ซึ่่ง� กระทำต่อ่ ผู้�ถูกู ยึดึ ครองอย่า่ งไร้ค้ วามปรานีี เพราะตลอดช่ว่ งเวลากว่า่ 60 ปีี ที่ผ่� ่า่ นมา ทั้้ง� สองฝ่า่ ยไม่ม่ ีีอะไรที่เ่� ท่า่ เทีียมกันั เลย อิสิ ราเอลเป็น็ ฝ่า่ ยที่ร�่ ุกุ ไล่่ เอาเปรีียบ และกดขี่่ป� าเลสไตน์์มาโดยตลอด เขีียนโดย ดร.ศราวุุฒิิ อารีีย์์ 173

เดิิมที่�่เมื่่อ� 70-80 ปีีก่่อน ตอนนั้้น� ดิินแดนที่เ�่ รีียกว่่า “อิสิ ราเอล” วัันนี้้� เคยเป็็นที่่อ� ยู่�อาศััยของชาวปาเลสไตน์์ทั้้ง� หมด อาจมีีชาวยิิวอยู่่�บ้้างที่่� เป็็นชนส่ว่ นน้้อย มีีอยู่�ไม่ถ่ ึงึ ร้อ้ ยละ 10 ของประชากรทั้้ง� หมด แต่่ปัจั จุุบันั อิิสราเอลบุกุ เข้า้ ไปยึดึ ครองจนเหลืือพื้้�นที่่�ให้้ “เจ้้าของ บ้้านเดิมิ ” ไม่ถ่ ึึงร้้อยละ 15 (ดูแู ผนที่่�ข้า้ งใต้ป้ ระกอบ) แถมยังั รุกุ ล้้ำพื้้น� ที่�่ ที่่�เหลืืออยู่่�น้้อยนิิดนี้้�ด้้วยวิิธีีการต่่างๆ ไม่่ว่่าจะเป็็นการตั้้�งนิิคมชาวยิิวที่�่ผิิด กฎหมายมากมาย หรืือการสร้้างกำแพงและรั้�วลวดหนาม กัักบริิเวณชาว ปาเลสไตน์์ไม่่ให้้ได้้ลืืมตาอ้้างปากและไม่่ให้้มีีโอกาสติิดต่่อกัับโลกภายนอก ได้ง้ ่่ายๆ ประการที่�่สองที่�่เราควรต้้องเข้้าใจคืือ ในช่่วงกว่่า 14 ปีีที่่�ผ่่านมา อิสิ ราเอลได้ใ้ ช้ม้ าตรการปิดิ ล้อ้ มฉนวนกาซ่า่ จำกัดั การนำเข้า้ อาหารการกินิ ยารัักษาโรค วัสั ดุกุ ่อ่ สร้้าง และสิ่�งอื่น� ๆ ที่�่จำเป็น็ ต่่อการดำรงชีีพ นอกจาก นั้้น� ด่า่ นพรมแดนต่่างๆ ของกาซ่่า ทั้้�งที่่จ� ะข้า้ มไปอีียิิปต์์และอิสิ ราเอลก็ถ็ ููก ปิดิ ระบบเศรษฐกิจิ ของกาซ่า่ ถููกทำลาย สภาพความเป็็นอยู่�ของผู้้�คนเกืือบ 2 ล้้านคนที่อ่� ยู่�ในอาณาบริิเวณ เล็็กๆ แค่่ 360 ตารางกิิโลเมตร เปรีียบเหมืือนถููกลงโทษแบบเหมารวมอยู่� ใน “คุกุ เปิิดที่�ใ่ หญ่ท่ ี่�ส่ ุดุ ในโลก” (สหประชาชาติเิ ขาว่า่ เอาไว้อ้ ย่่างนั้้�น) ยิ่�งนานวัันชาวปาเลสไตน์์ในกาซ่่าก็็ยิ่�งตายมากขึ้�นอัันเกิิดจาก 174 เล่า่ เรื่อ�่ งปาเลสไตน์์ผ่า่ นแผนที่�่

มาตรการปิดิ ล้อ้ ม ไม่ว่ ่า่ จะเกิดิ จากการโจมตีีของอิสิ ราเอลครั้้ง� ต่า่ งๆ ที่ผ่� ่า่ น มา หรือื การตายอันั เกิดิ จากโรคภัยั ไข้เ้ จ็บ็ เพราะไม่ม่ ีีอุปุ กรณ์ท์ างการแพทย์์ และยารัักษาโรคเพีียงพอ ที่�่แย่่กว่่านั้้�นคืือเด็็กปาเลสไตน์์กว่่าครึ่่�งในฉนวน กาซ่า่ เป็น็ โรคขาดสารอาหาร กำลังั รอความช่่วยเหลืือจากน้้ำใจของพี่น�่ ้้อง ร่ว่ มโลก (ทั้้ง� หมดนี้้ม� ีีหลักั ฐานเป็น็ รายงานขององค์ก์ ารสหประชาชาติคิ รับั ) ประการสุดุ ท้้าย นัับตั้้ง� แต่่ชนะการเลือื กตั้�ง (ปีี 2006) เป็น็ รัฐั บาล ปกครองปาเลสไตน์์ กลุ่่�มฮามาสในฉนวนกาซ่่าได้้ยื่�นข้้อเสนอต้้องการทำ ข้้อตกลงหยุุดยิิงถาวรหากอิิสราเอลจะถอนกองกำลัังออกไปจากดิินแดน ทั้้�งหมดที่�่อิิสราเอลเข้้ามายึึดครองตั้�งแต่่สงครามหกวัันปีี 1967 ซึ่่�งจริิงๆ แล้้วเป็็นเรื่อ� งที่�ส่ อดคล้อ้ งกัับมติิ 242 ของสหประชาชาติิ แต่แ่ ทนที่อ�่ ิสิ ราเอลจะยอมเข้า้ มาเจรจาแก้ป้ ัญั หาความขัดั แย้ง้ ที่ม่� ีีมา นานโดยอาศัยั ช่อ่ งทางทางการเมือื งและการทูตู ตามระบอบประชาธิปิ ไตย กลัับไปร่ว่ มมืือกัับสหรัฐั กดดัันรัฐั บาลฮามาสในทุุกวิถิ ีีทาง ทั้้ง� ทางลัับและ เปิิดเผย เพื่่�อโดดเดี่�่ยวและทำลายคะแนนนิิยมของกลุ่่�มฮามาส ไม่่ว่่าจะ เป็น็ การปิดิ ล้อ้ มกาซ่่า การส่ง่ อาวุธุ ให้้ฝ่่ายตรงข้า้ มทางการเมือื งอย่า่ งกลุ่่�ม ฟาตะห์์ จนเกิดิ สงครามกลางเมืืองภายในดิินแดนปาเลสไตน์์เมื่่�อปีี 2007 ตลอดรวมถึึงการที่่�อิิสราเอลใช้้วิิธีีโจมตีีฉนวนกาซ่่าอย่่างต่่อเนื่่�อง ทั้้�งในปีี 2008-9 ปีี 2012 และปีี 2014 ที่่�เหยื่อ� ความรุุนแรงส่ว่ นใหญ่่เป็น็ เด็ก็ และผู้�หญิงิ นี่ย่� ังั ไม่น่ ับั รวมการโจมตีีทิ้้ง� ระเบิดิ ครั้้ง� เล็ก็ ครั้้ง� น้อ้ ยที่เ่� กิดิ ขึ้้น� ตลอด 14 ปีที ี่่�ผ่่านมา เขียี นโดย ดร.ศราวุฒุ ิิ อารียี ์์ 175

เล่า่ เรื่่�องปาเลสไตน์์ผ่่านแผนที่่� ตอนที่�่ 32 อ้า้ งอิิงรูปู ภาพ https://esculca.gal/peace-now-atualiza-mapas-dos-colona- tos-na-cisjordania-e-jerusalem-oriental/ 176 เล่่าเรื่�่องปาเลสไตน์ผ์ ่า่ นแผนที่�่

ตอนที่�่ 32 สลายการชใมนุุอนัุกั มุ ซแอละการปฏิบิ ััติิศาสนกิจิ เช้า้ วันั ที่�่ 8 พฤษภาคม 2021 เชื่�อว่า่ หลายคนคงเห็น็ ข่า่ วที่�ท่ หาร อิิสราเอลได้้เข้้าไปปราบปรามสลายการชุุมนุุมชาวปาเลสไตน์์ในบริิเวณ มััสยิิดอััล-อัักซอ จนทำให้้ชาวปาเลสไตน์์ ซึ่่�งกำลัังรวมตััวกัันปฏิิบััติิศาสน กิิจช่่วงท้้ายของเดืือนรอมฏอน ได้้รัับบาดเจ็็บกัันเป็็นจำนวนมากนัับเป็็น ร้อ้ ย ๆคน จริิง ๆ แล้้ว การรวมตัวั ของชาวปาเลสไตน์จ์ ำนวนมากในค่่ำคืืนที่�่ ผ่า่ นมามิิได้ม้ ีีเป้า้ ประสงค์ท์ ี่�่จะปฏิิบััติศิ าสนกิิจเพีียงอย่่างเดีียว แต่ต่ ้้องการ รวมตััวกัันประท้้วงกระบวนการทางศาลของอิิสราเอลที่�่กำลัังจะตััดสิินให้้ บ้้านเรือื นของชาวปาเลสไตน์์บางส่่วนใน เชค ญัรั เราะฮ์์ (Sheikh Jarrah) กลายเป็น็ สิทิ ธิิของผู้�ตั้ง� ถิ่�นฐานชาวยิิวในวันั จัันทร์ท์ ี่จ่� ะถึึงนี้้�ครับั เรื่อ� งนี้้ไ� ม่ใ่ ช่เ่ รื่อ� งใหม่่ เพราะย้อ้ นกลับั ไปเมื่่อ� เดือื นกุมุ ภาพันั ธ์ท์ ี่ผ�่ ่า่ น มา ศาลในกรุงุ เยรูซู าเล็ม็ ก็ม็ ีีคำสั่ง� ให้ค้ รอบครัวั ชาวปาเลสไตน์์ 6 ครอบครัวั ย้า้ ยออกจากบ้า้ นที่พ�่ วกเขาอาศัยั อยู่่�มาเกือื บ 70 ปีี เพื่่อ� หลีีกทางให้ก้ ับั ผู้้�ตั้้ง� ถิ่น� ฐานชาวยิวิ เขีียนโดย ดร.ศราวุุฒิิ อารียี ์์ 177

ที่่�ผ่่านมาชาวปาเลสไตน์์หลายร้้อยคนที่่�อาศััยอยู่�ใน เชค ญััเราะฮ์์ ต้อ้ งเผชิญิ กับั กระบวนการทางศาลอย่า่ งนี้้ม� าหลายครั้้ง� แล้ว้ ทำให้ต้ั้ง� แต่ต่ ้น้ ปีี 2020 มีีชาวปาเลสไตน์ป์ ระมาณ 36 ครอบครัวั ถูกู ขับั ออกจากบ้า้ นที่อ�่ ยู่� อาศััยของพวกเขา กลายเป็น็ ผู้�ไร้ท้ ี่อ่� ยู่�อาศััยถึึง 165 คน เรื่�องที่�่เกิิดขึ้้�นนี้้� ทำให้้ Peace Now องค์์กรที่่�เคลื่่�อนไหวเพื่่�อ สันั ติภิ าพ ออกมาอธิิบายว่า่ สิ่่ง� ที่เ่� กิดิ ขึ้้น� ดังั กล่า่ ว ไม่่ใช่เ่ รื่อ� งกฎหมาย แต่่ เป็็นเรื่�องการเมืือง ศาลเป็็นเพีียงเครื่่�องมืือที่่�ผู้�ตั้�งถิ่�นฐานชาวยิิวใช้้ โดยได้้ รับั ความช่ว่ ยเหลือื อย่า่ งใกล้ช้ ิดิ จากหน่ว่ ยงานของรัฐั ในการกระทำความผิดิ โดยมีีเป้้าหมายเพื่่อ� แทนที่�ช่ ุมุ ชนทั้้ง� หมด ด้ว้ ยการตั้้ง� ถิ่�นฐานของผู้้�ยึดึ ครอง พููดอีีกแบบหนึ่่�งก็็คืือ อิิสราเอลต้้องการขัับไล่่ชาวปาเลสไตน์์ออก ไปจากเยรููซาเล็็มตะวัันออกทั้้�งหมด โดยใช้้กระบวนการทางศาล เพื่่�อให้้ เยรููซเล็็มตะวัันออกมีีแต่่ชาวยิวิ เท่า่ นั้้น� ที่่�จะเป็น็ เจ้้าของ ดัังนั้้�นบทความนี้้�ผมจึึงอยากนำเสนอสถานะของเยรููซาเล็็มตะวััน ออกในเส้้นทางความขััดแย้ง้ อันั ยาวนานที่่�เกิดิ ขึ้้�นครับั ย้้อนกลัับไปตอนที่่�ความเป็็นจัักรวรรดิิของอัังกฤษถดถ้้อยหลััง สงครามโลกครั้้�งที่�่ 2 อัังกฤษจึึงไม่่สามารถดููแลดิินแดนใต้้อาณานิิคมของ ตนเองได้ท้ ั้้ง� หมดอีีกต่อ่ ไป 178 เล่่าเรื่่�องปาเลสไตน์์ผ่า่ นแผนที่�่

ปาเลสไตน์ก์ ลายเป็น็ ดินิ แดนส่ว่ นหนึ่่ง� ที่อ่� ยู่�ใต้อ้ าณานิคิ มอังั กฤษ ซึ่่ง� เป็น็ พื้้น� ที่่ท� ี่ม�่ ีีปัญั หามากที่ส่� ุุด เกิิดการเผชิิญหน้า้ ระหว่า่ งชาวยิวิ ผู้้�อพยพมา ใหม่่จากยุุโรป (นำโดยกลุ่่�มก่่อการร้้ายชาวยิิวตามที่�่อัังกฤษเรีียก) กัับชาว ปาเลสไตน์ผ์ู้�เป็น็ เจ้า้ ของดิินแดนเดิิมมานับั 2,000 ปีี ปััญหาวุ่�นวายที่่�เกิิดขึ้้�นนี้้�ทำให้้อัังกฤษตััดสิินใจส่่งมอบดิินแดน ปาเลสไตน์์ให้้ไปอยู่�ภายใต้้การดููแลขององค์์การสหประชาชาติิ จนเป็็น ที่่�มาของแผนการแบ่่งแยกดิินแดนปาเลสไตน์์ (UN Partition Plan) ซึ่่�ง สหประชาชาติิได้้มีีมติิออกมาเมื่่�อปีี 1947 อัันเป็็นแผนที่�่จะแบ่่งดิินแดน ของชาวปาเลสไตน์์ออกเป็็น 3 ส่ว่ นคืือ เป็น็ ของชาวยิวิ ส่ว่ นหนึ่่�ง เป็น็ ของ ปาเลสไตน์์ส่่วนหนึ่่ง� อีีกส่ว่ นสุดุ ท้้ายคืือเยรููซาเล็ม็ ซึ่่ง� จะไม่ถ่ ูกู มอบให้ใ้ คร แต่จ่ ะอยู่�ภาย ใต้ก้ ารควบคุมุ ดูแู ลโดยประชาคมระหว่า่ งประเทศ อันั เนื่่อ� งจากสถานพิเิ ศษ ของดินิ แดนแห่ง่ นี้้ท� ี่ม�่ ีีศาสนสถานสำคัญั ของ 3 ศาสนา คือื ยูดู าห์ ์ คริสิ เตีียน และอิิสลาม (Abrahamic religions) แต่ไ่ ม่่ทันั ที่่ข� ้อ้ มติิของสหประชาชาติขิ ้้างต้น้ จะถููกนำไปใช้้ กองทััพ ของยิิวไซออนิสิ ต์ก์ ็็รุกุ คืบื เข้า้ ไปยึึดดินิ แดนตะวันั ตกของเยรูซู าเล็ม็ จากนั้้น� จึงึ ประกาศให้ค้ รึ่่ง� หนึ่่ง� ของเยรูเู ล็ม็ ทางด้า้ นตะวันั ตกเป็น็ ส่ว่ นหนึ่่ง� ของรัฐั ยิวิ เขีียนโดย ดร.ศราวุุฒิิ อารีีย์์ 179

ด้้วยเหตุุนี้้�เวลาเราพููดถึึงปััญหาเยรููซาเล็็มในปััจจุุบััน มัันก็็คืือ เยรููซาเล็็มตะวัันออก หากมองจากแง่่มุุมนี้้� เมื่่�ออิิสราเอลได้้เยรููซาเล็็ม ตะวัันตกไปแล้ว้ เยรููเล็็มตะวันั ออกก็ค็ วรที่่�จะเป็น็ ของปาเลสไตน์์ โดยภาย ใต้้กระบวนการสัันติิภาพนัับจากปีี 1993 หลายฝ่่ายก็็เข้้าใจตรงกัันไปใน ทิิศทางนี้้�คืือ เยรููซาเล็็มตะวัันออกจะเป็็นเมืืองหลวงของรััฐปาเลสไตน์์ใน อนาคต อย่า่ งไรก็ต็ าม หลังั สงครามอาหรับั -อิสิ ราเอลครั้้ง� ที่่� 3 หรือื สงคราม 6 วันั ในปีี 1967 อิสิ ราเอลได้ร้ ุกุ เข้า้ ไปยึดึ ครองดินิ แดนเยรูซู าเล็ม็ ตะวันั ออก ซึ่ง� ขณะนั้้�นดิินแดนส่ว่ นนี้้�อยู่�ภายใต้ก้ ารดูแู ลจัดั การโดยประเทศจอร์์แดน ไม่่เฉพาะเท่า่ นั้้น� อิสิ ราเอลยัังเพิ่่ม� เติมิ กฎหมายให้้ขยายครอบคลุุม เพื่่�อผนวกเยรููซาเล็็มตะวัันออกให้้เป็็นส่่วนหนึ่่�งของรััฐอิิสราเอล ซึ่่�งเป็็น เรื่�องที่�่ละเมิิดกฎหมายระหว่่างประเทศ เพราะสหประชาชาติิได้้ออกมติิ 242 และ 338 มาก่อ่ นหน้้านี้้�ให้้อิสิ ราเอลต้อ้ งคืนื ดินิ แดนที่�่อิสิ ราเอลยึดึ มา ได้้หลังั สงคราม 6 วันั ให้แ้ ก่่เจ้้าของเดิมิ อิิสราเอลไม่่สนใจมติิของสหประชาชาติิ ยิ่่�งกว่่านั้้�นในปีี 1980 รัฐั สภาอิิสราเอลได้ผ้ ่่านกฎหมายที่เ่� รีียกว่า่ “Jerusalem Law” ที่่�ระบุุว่่า เยรูซู าเล็็มทั้้ง� หมดคือื เมือื งหลวงของอิิสราเอล นับั จากนั้้น� มา อิิสราเอลจึงึ เดิินสายล็็อบบี้้�ให้้ประชาคมโลกยอมรัับสถานะของเยรููซาเล็็มว่่าเป็็นเมืือง หลวงของอิสิ ราเอล แต่่ที่ผ่� ่่านมาก็ไ็ ม่ค่ ่อ่ ยมีีใครเห็น็ ด้ว้ ย 180 เล่า่ เรื่อ�่ งปาเลสไตน์์ผ่่านแผนที่�่

เหตุุผลส่่วนหนึ่่�งเป็็นเพราะทัันทีีที่�่รััฐสภาอิิสราเอลผ่่านกฎหมายที่่� เรีียกว่า่ “Jerusalem Law” ดังั กล่า่ วออกมา คณะมนตรีีความมั่่น� คงแห่ง่ สหประชาชาติกิ ็ไ็ ด้ม้ ีีมติทิ ี่�่ 478 ของปีี 1980 ประกาศให้ก้ ฎหมายเยรูซู าเล็ม็ ที่ผ�่ ่่านโดยรัฐั สภาของอิิสราเอลเป็น็ โมฆะ ด้ว้ ยเหตุนุ ี้้� การผนวกเอาเยรูซู าเล็็มตะวันั ออกเป็น็ ส่ว่ นหนึ่่�งของรัฐั อิสิ ราเอลจึงึ เป็น็ เรื่อ� งผิดิ กฎหมายระหว่า่ งประเทศ ซึ่่ง� กฎหมายและมติขิ อง สหประชาชาติทิ ั้้ง� หมดได้อ้ ธิบิ ายไปในแนวทางเดีียวกันั ว่า่ ดินิ แดนส่ว่ นนี้้ค� ือื “Occupied Territory” ที่่�อิิสราเอลไม่่มีีอำนาจอธิิปไตยเหนืือดิินแดน เหล่่านี้้� นอกเสีียจากรอวัันส่ง่ มอบคืนื ให้เ้ จ้า้ ของดิินแดนที่แ�่ ท้้จริิงครัับ ปััจจุุบัันทุุกวัันนี้้� ไม่่มีีใครยอมรัับเยรููซาเล็็มว่่าเป็็นเมืืองหลวงของ อิิสราเอล ยกเว้้นแต่่สหรััฐฯและรััสเซีีย ที่่�แตกต่่างคืือในขณะที่�่สหรััฐฯ ยอมรัับให้้เยรููซาเล็็มเป็็นเมืืองหลวงของอิิสราเอลทั้้�งหมด แต่่รััสเซีียกลัับ ยอมรัับว่า่ เยรููซาเล็็มตะวัันตกเป็็นเมือื งหลวงของอิสิ ราเอล และเยรููซาเล็็ม ตะวันั ออกควรเป็น็ เมืืองหลวงของรัฐั ปาเลสไตน์ท์ ี่�จ่ ะเกิิดขึ้้น� ใหม่ใ่ นอนาคต เขีียนโดย ดร.ศราวุฒุ ิิ อารีีย์์ 181

เล่า่ เรื่อ�่ งปาเลสไตน์์ผ่่านแผนที่่� ตอนที่�่ 33 182 เล่า่ เรื่่�องปาเลสไตน์ผ์ ่า่ นแผนที่�่

ตอนที่�่ 33 ความสําํ คััญของเยรููซาเล็ม็ เยรููซาเล็็ม (มุุสลิิมเรีียกว่่า อััล-กุุดส์์) ถืือเป็็นหนึ่่�งในไม่่กี่่�เมืืองที่�่ สามารถดึึงดููดความสนใจของผู้้�คนได้้ทั้้�งโลก โดยเฉพาะในหมู่�ผู้�ศรััทธาใน ศาสนาสากลแบบเอกเทวนิิยม ไม่ว่ ่่าจะเป็็นศาสนายููดาห์ ์ คริิสเตีียน หรืือ อิสิ ลาม ซึ่่ง� มีีจำนวนประชากรรวมกันั ไม่ต่ ่่ำกว่า่ 3,700 ล้า้ นคนทั่่ว� โลก หรือื คิิดเป็น็ ประชากรมากกว่า่ ครึ่่ง� หนึ่่�งของโลก ในฐานะที่เ�่ ป็น็ ศูนู ย์ก์ ลางทางศาสนา เมือื งนี้้จ� ึงึ มีีความสำคัญั ทั้้ง� ด้า้ น การเมือื งและประวัตั ิศิ าสตร์ข์ องโลกตลอดมา อันั เป็น็ บ่อ่ เกิดิ ของสันั ติภิ าพ และความขััดแย้้ง ขึ้้�นอยู่่�กัับบริิบทแวดล้้อมและสถานการณ์์ในแต่่ละยุุค แต่ล่ ะสมััย ในมิติ ิคิ วามขััดแย้ง้ นั้้�น ประเด็็นหลักั มักั วนเวีียนอยู่�ที่ข�่ ้อ้ ถกเถีียงว่า่ ศาสนาใดใกล้ช้ ิดิ เกี่ย�่ วพันั กับั ดินิ แดนเยรูซู าเล็ม็ มากกว่า่ กันั จนเป็น็ ที่ม�่ าของ การอ้า้ งสิทิ ธิคิ รอบครองเมือื งนี้้ข� องแต่ล่ ะฝ่า่ ย กลายเป็น็ ความขัดั แย้ง้ เรื้อ� รังั ซึ่ �งเป็็นหนึ่่�งในปััญหาสำคััญที่่�เป็็นอุุปสรรคต่่อกระบวนการเจรจาสัันติิภาพ ระหว่า่ งปาเลสไตน์-์ อิสิ ราเอลเรื่อ� ยมานับั ตั้้ง� แต่เ่ ริ่ม� ต้น้ ขึ้น� เมื่่อ� กว่า่ 20 ปีกี ่อ่ น เขีียนโดย ดร.ศราวุุฒิิ อารียี ์์ 183

ขณะที่ช่� าวมุสุ ลิมิ ทั่่ว� โลกต่า่ งให้ก้ ารยอมรับั ความสำคัญั ของศาสนา ยูดู าห์์และคริิสเตีียน ซึ่่ง� มีีประวััติิศาสตร์์เกี่�่ยวโยงใกล้้ชิดิ กัับนครเยรูซู าเล็็ม แต่่ก็็ย้้ำว่่า สถานที่่�แห่่งนี้้�ก็็มีีความสััมพัันธ์์เชื่�อมโยงกัับศาสนาอิิสลามด้้วย เช่น่ กันั และเยรูซู าเล็ม็ มิไิ ด้ม้ ีีความผูกู มัดั ทางจิติ วิญิ ญาณต่อ่ ชาวปาเลสไตน์์ หรือื ชาวอาหรัับเท่่านั้้น� แต่่ดิินแดนแห่่งนี้้�คือื ศููนย์ร์ วมจิติ ใจของชาวมุสุ ลิมิ ทั่่ว� โลกอีีกด้ว้ ย เพราะนอกจากมััสยิิดฮารอมในนครมัักกะฮ์์และมััสยิิดนะบะวีีย์์ใน มะดีีนะฮ์์ ประเทศซาอุุดีีอาระเบีียแล้้ว มััสยิิดอััล-อัักซอในเยรููซาเล็็ม ถืือ เป็น็ มัสั ยิดิ ที่ม่� ีีความสำคััญมากที่ส่� ุดุ เป็็นลำดับั 3 ของศาสนาอิสิ ลาม อีีกทั้้ง� อัลั -อักั ซอยังั ถือื เป็น็ “กิบิ ลัตั ” แรกในประวัตั ิศิ าสตร์อ์ ิสิ ลาม หรือื ชุมุ ทิศิ แรก ที่่�มุสุ ลิมิ หัันหน้า้ ไปยามละหมาดและขอพรต่อ่ พระเจ้า้ ก่อ่ นที่่�จะเปลี่่ย� นไป เป็น็ นครมักั กะฮ์ ์ ประเทศซาอุดุ ีีอาระเบีีย ในเวลาต่อ่ มาจนกระทั่่ง� ถึงึ ปัจั จุบุ ันั นอกจากนี้้�แล้้ว มััสยิิดอััล-อัักซอยัังเป็็นศาสนสถานสำคััญทาง ประวััติิศาสตร์์อิิสลามเนื่่�องจากมััสยิิดแห่่งนี้้�เป็็นสถานที่�่ที่่�ศาสดามุุฮััมมััด (ซ.ล.) ได้ล้ ะหมาดก่อ่ นที่จ่� ะถูกู นำตัวั ขึ้้น� สู่�ชั้น� ฟ้า้ เบื้้อ� งสูงู ในเหตุกุ ารณ์ท์ ี่เ่� รีียก กันั ว่า่ “อิสิ รออ์แ์ ละมิิอ์ร์ อจญ์์” แต่ส่ ำหรับั ชาวยิวิ แล้ว้ เยรูซู าเล็ม็ คือื ที่ต�่ั้ง� ของ The Temple Mount หรือื พระวิิหารอันั ศัักดิ์�สิิทธิ์์� ซึ่่�งสร้า้ งโดยศาสดาโซโลมอน หรือื ที่ม�่ ุุสลิิมรู้้�จััก ในนามศาสดาสุไุ ลมาน (ปกครองระหว่า่ ง 971-931 ก่อ่ นคริสิ ต์ศ์ ักั ราช) แต่่ 184 เล่า่ เรื่�่องปาเลสไตน์์ผ่า่ นแผนที่�่

พระวิหิ ารยุคุ แรกนี้้ก� ็ถ็ ูกู ทำลายโดยพวกบาบิโิ ลนเมื่่อ� 587 ก่อ่ นคริสิ ต์ศ์ ักั ราช จากนั้้�นก็็มีีการสร้้างมหาวิิหารยุุคที่�่ 2 ขึ้้�นในสมััยกษััตริิย์์ไซรััส มหาราชและดาไรอุุส อีีก 500 ปีีต่อ่ มาพระวิหิ ารที่่� 2 (Second Temple) ก็็ได้ร้ ับั การ ปฏิสิ ังั ขรณ์โ์ ดยกษัตั ริยิ ์แ์ ฮรอดมหาราช จนเป็น็ ที่ร�ู่้�จักกันั ในชื่อ� “พระวิหิ าร แฮรอด” แต่่สุุดท้้ายพระวิิหารแห่่งใหม่่นี้้�ก็็ถููกทำลายโดยพวกโรมัันในปีี ค.ศ.70 เหลือื แต่ซ่ ากกำแพงเก่า่ ที่ไ่� ม่ไ่ ด้ถ้ ูกู ทำลาย ซึ่่ง� เป็น็ ที่ม�่ าของ “กำแพง ร้้องไห้้” ที่อ�่ ยู่่�ทางตะวันั ตก หรือื “Western Wall” นับั จากนั้้น� เป็น็ ต้น้ มา ผู้้�นับั ถือื ศาสนายูดู าห์น์ ิกิ ายออร์โ์ ธด็อ็ กซ์ ์ ก็ต็ั้ง� หน้้ารอคอยการสร้า้ งพระวิิหารยุุคที่�่ 3 ในเยรููซาเล็ม็ พร้้อมกับั การรอคอย การปรากฏตััวของเมสไซยาห์์ของชาวยิิว (Jewish Messianism) ก่่อนที่�่ พระผู้�เป็น็ เจ้า้ จะทำลายโลก ปญั หากค็ อื ตามความเชอ่ื ของชาวยวิ กลมุ่ นี้ หากจะฟน้ื ฟมู หาวหิ าร ยุคที่ 3 ข้ึนมาจริงๆ สงิ่ แรกที่ต้องท�ำคอื ตอ้ งร้ือถอนมัสยดิ อัล-อกั ซอและ โดมทองแห่ง่ ศิลิ า (Dome of the Rock) ของชาวมุสุ ลิมิ เสีียก่อ่ น เพราะมัสั ยิดิ เหล่า่ นี้้ก� ่อ่ สร้า้ งอยู่่�บนเนินิ เขาที่ช�่ าวยิวิ เชื่อ� ว่า่ เป็น็ “The Temple Mount” เขียี นโดย ดร.ศราวุุฒิิ อารีีย์์ 185

พูดอีกอย่างคือ ชาวยิวอ้างว่าข้างใต้ศาสนสถานส�ำคัญของชาว มุสลิมในเยรซู าเลม็ คือซากมหาวหิ ารโซโลมอนนั่นเอง นี่แหละครับคือสาเหตุหลักที่ท�ำให้เยรูซาเล็มกลายเป็นเมืองแห่ง ความวุ่นวายอย่างที่เราเห็นกันอยู่ในสื่อทุกวันนี้ ผู้เชี่ยวชาญบางคนถึงกับ ฟันธงว่า เยรูซาเล็มอาจเป็นระเบิดเวลาส�ำหรับสงครามใหญ่ที่ก�ำลังคืบ คลานเขา้ มาในไม่ชา้ ไม่นานกเ็ ปน็ ได้ 186 เล่า่ เรื่อ�่ งปาเลสไตน์ผ์ ่่านแผนที่่�

เล่า่ เรื่�อ่ งปาเลสไตน์ผ์ ่่านแผนที่�่ ตอนที่�่ 34 เขียี นโดย ดร.ศราวุฒุ ิิ อารียี ์์ 187

ตอนที่่� 34 นัักบะห์ร์ ําํ ลึกึ “พวกเราคงลืืมไปแล้ว้ ว่า่ เรามิไิ ด้เ้ ข้า้ มาในดินิ แดนที่เ่� วิ้ง� ว้า้ งว่า่ งเปล่า่ แล้้วจับั จองสืืบทอดมันั แต่พ่ วกเราเข้า้ มาพิชิ ิิตดินิ แดนประเทศที่ม�่ ีีกลุ่่�มคน อาศัยั อยู่่�ก่อ่ นหน้า้ แล้ว้ ” (คำกล่า่ วของ Moshe Sharett รองนายกรัฐั มนตรีี อิิสราเอล 1953-1955) พรุ่�งนี้้� 15 พฤษภาคม นัับเป็็นวัันสำคััญอีีกวัันหนึ่่�งท่่ามกลาง สถานการณ์์ในปาเลสไตน์์ที่่�กำลัังร้้อนระอุุอยู่ �ในขณะนี้้� วัันสำคััญที่่�ว่่าคืือ การรำลึึกถึึง “วันั แห่ง่ ความหายนะ” ย้้อนกลัับไปเมื่่อ� กว่า่ 70 ปีีที่แ�่ ล้้วในปีี ค.ศ. 1948 สงครามอาหรับั - อิิสราเอลครั้้�งแรกก่่อผลให้้ชาวปาเลสไตน์์ต้้องถููกบีีบให้้หนีีออกจากแผ่่น ดินิ เกิิดประมาณ 720,000-750,000 คน กลายเป็น็ วิิกฤตผู้�ลี้ภ� ัยั ที่่�ทุกุ วัันนี้้� ปััญหายัังไม่่ได้ร้ ับั การแก้้ไข ชาวปาเลสไตน์์เรีียกเหตุุการณ์์นี้้�ในภาษาอาหรัับว่่า “นัักบะห์์” (NAKBA) หรืือหายนะครั้้�งใหญ่่ เป็็นปััญหาผู้�ลี้�ภััยที่่�ต่่อมากลายเป็็นหนึ่่�ง ในอุุปสรรคขััดขวางกระบวนการเจรจาสัันติิภาพตะวัันออกกลางระหว่่าง อิิสราเอลและปาเลสไตน์์ตลอดมา 188 เล่่าเรื่�อ่ งปาเลสไตน์ผ์ ่่านแผนที่�่

ปาเลสไตน์์และอิิสราเอลต่่างจดจำวิิกฤติิผู้�ลี้�ภััยครั้้�งนั้้�นในมุุมที่�่ต่่าง กันั ปาเลสไตน์์มองว่า่ ปัจั จััยอัันนำไปสู่่�วิิกฤติินี้้�เพราะการถููกบีีบบังั คับั ขัับ ไล่่ การสร้า้ งความหวาดกลััว การยึึดครองที่่ด� ินิ และการทำลายบ้า้ นเรือื น ของชาวปาเลสไตน์์ที่ก�่ ระทำอย่่างเป็็นระบบโดยกลุ่่�มติดิ อาวุธุ ชาวยิวิ ขณะที่�่อิิสราเอลพยายามสื่่�อสารให้้โลกเข้้าใจว่่า มัันเป็็นผลอัันสืืบ เนื่่�องมาจากความพ่่ายแพ้้ในสงครามของชาติิอาหรัับ และชาวปาเลสไตน์์ สมััครใจออกไปจากบ้า้ นเกิิดเอง หลัังสงครามปีี 1948 ชาวยิวิ ขณะนั้้�น ซึ่่�งมีีประชากรแค่่ร้อ้ ยละ 30 และถืือครองที่่�ดิินเพีียงแค่่ร้้อยละ 7 สามารถจััดตั้้�งรััฐอิิสราเอลขึ้�นมาได้้ โดยการยึึดครองดิินแดนเดิิมของชาวปาเลสไตน์์ถึึงร้้อยละ 78 ที่�่เหลืืออีีก ร้อ้ ยละ 22 (ดินิ แดนตะวันั ตกของแม่น่ ้้ำจอร์แ์ ดน (West Bank) กาซ่า่ และ เยรูซู าเล็็มตะวัันออก) ยัังเป็็นที่�อ่ ยู่�อาศััยของชาวปาเลสไตน์ต์ ่่อไป แต่่พอเกิดิ สงครามในปีี 1967 ซึ่่ง� เป็น็ สงครามที่�อ่ ิิสราเอลชนะฝ่า่ ย อาหรัับอย่า่ งรวดเร็็วภายใน 6 วััน อิสิ ราเอลก็ย็ ึดึ ครองดินิ แดนต่า่ งๆ ของ ชาติิอาหรัับ รวมถึงึ ดิินแดนที่่เ� หลืืออีีกร้้อยละ 22 ของชาวปาเลสไตน์์ด้ว้ ย ก่อ่ ให้เ้ กิิดคลื่่น� ผู้�อพยพลี้ภ� ัยั ของชาวปาเลสไตน์อ์ ีีกระลอก วัันนี้้ � ชาวปาเลสไตน์์แทบทั้้�งหมดจึึงกลายเป็น็ คนไร้ร้ ััฐ หากไม่เ่ ป็น็ ผู้ �ลี้ �ภััยที่่�กระจััดกระจายอยู่ �ภายนอกดิินแดนบ้้านเกิิดของตนเอง ก็็เป็็นคน พลัดั ถิ่่�นในบ้า้ นเมือื งที่�่เคยเป็็นของตนเอง เขีียนโดย ดร.ศราวุุฒิิ อารียี ์์ 189

ตามตััวเลขปีี 2015 ขององค์์การสหประชาชาติิ ผู้้�ลี้้�ภััยชาว ปาเลสไตน์์ที่ม�่ ีีการลงทะเบีียนเอาไว้ม้ ีีอยู่่�มากถึึง 5,149,742 คน แต่่ถ้า้ รวม เอาคนที่ไ่� ม่ไ่ ด้ล้ งทะเบีียนด้ว้ ย เขาสรุปุ ตัวั เลขจากการสำรวจออกมาคร่า่ วๆ ว่า่ น่า่ จะอยู่�ที่ป่� ระมาณ 8 ล้า้ นคน โดยอาจแยกประเภทให้เ้ ห็น็ กันั ชัดั ๆ ดังั นี้้� 1. กลุ่่�มแรก คือื ผู้้�ลี้้ภ� ััยชาวปาเลสไตน์์ที่่�พลััดถิ่่น� มาตั้ง� แต่่ปีี 1948 (รวมถึงึ ลูกู หลานที่�เ่ กิิดตามมาภายหลังั ) และลงทะเบีียนกัับสหประชาชาติิ เพื่่อ� ขอความช่ว่ ยเหลืือ มีีอยู่่�ประมาณ 5 ล้้านคน 2. กลุ่่�มที่�่ 2 คืือ ผู้้�พลัดั ถิ่่น� จากสงครามปีี 1948 เหมืือนกันั แต่ไ่ ม่่ ได้้ลงทะเบีียนไว้้ มีีอยู่่�ประมาณ 1 ล้า้ นคน 3. กลุ่่�มที่่� 3 คืือ ผู้้�ลี้้�ภััยจากสงครามปีี 1967 มีีอยู่่�ด้้วยกัันทั้้�งหมด เกือื บล้้านคน 4. กลุ่่�มที่�่ 4 คือื ผู้�พลัดั ถิ่่น� ในดินิ แดนของตนเองจากสงครามปีี 1948 มีีอยู่� 335,000 คน และ 5. กลุ่่�มสุุดท้้าย คืือ ผู้้�พลััดถิ่่�นในดิินแดนของตนเองจากสงคราม ปีี 1967 มีีอยู่� 129,000 คน 190 เล่่าเรื่�อ่ งปาเลสไตน์ผ์ ่่านแผนที่่�

รูปู ภาพ : https://www.publicpostonline.net/14024 เล่่าเรื่่�องปาเลสไตน์ผ์ ่า่ นแผนที่�่ ตอนที่่� 35 เขีียนโดย ดร.ศราวุฒุ ิิ อารีีย์์ 191

ตอนที่่� 35 นักั บะห์ร์ ํําลึึก (ตอนจบ) หากพิจิ ารณาจากกฎหมายระหว่า่ งประเทศ ผู้�ลี้ภ� ัยั โดยทั่่ว� ไปมีีสิทิ ธิิ ที่จ่� ะกลับั ไปยังั ถิ่น� ฐานบ้า้ นเกิดิ ของตนเอง ได้ร้ ับั ทรัพั ย์ส์ ินิ ที่เ�่ คยเป็น็ เจ้า้ ของ กลับั คืนื และได้ค้ ่า่ ชดเชยความเสีียหาย สมัชั ชาใหญ่แ่ ห่ง่ องค์ก์ ารสหประชาชาติไิ ด้ว้ างกรอบแนวทางในการ แก้้ไขปัญั หาผู้�ลี้�ภััยชาวปาเลสไตน์ไ์ ว้้ในมติทิ ี่่� 194 (III) โดยระบุรุ ายละเอีียด ในเรื่�องการส่่งผู้�ลี้�ภััยกลัับสู่่�ถิ่่�นเดิิมหากพวกเขาประสงค์์ และอยู่่�ร่่วมกัับ เพื่่�อนบ้า้ นอย่า่ งสันั ติิ หรือื อาจใช้ว้ ิธิ ีีจ่า่ ยค่่าสินิ ไหมทดแทนในกรณีีที่ผ�ู่้�ลี้�ภััย ไม่ต่ ้้องการกลับั เมื่่อ� วัันที่่� 22 พฤศจิกิ ายน 1974 องค์์การสหประชาชาติไิ ด้ม้ ีีมติทิ ี่่� 236 ออกมาใหม่่ อธิบิ ายสิิทธิใิ นการกลัับสู่่�ถิ่่น� ฐานของผู้�ลี้ภ� ัยั ว่า่ เป็น็ ‘สิทิ ธิิ ที่แ�่ บ่ง่ แยกมิิได้้’ (Inalienable right) ขณะเดีียวกััน เพื่่�อดำเนิินงานตามมติทิ ี่�่ 302 (IV) สมััชชาใหญ่แ่ ห่่ง สหประชาชาติจิ ึงึ ได้จ้ ัดั ตั้้ง� หน่ว่ ยงานที่เ่� รีียกว่า่ United Nation Relief and Works Agency (UNRWA) ขึ้้น� มา ปฏิบิ ัตั ิิภารกิจิ ในการช่่วยเหลือื ดููแลผู้�ลี้� ภัยั ชาวปาเลสไตน์์ 192 เล่า่ เรื่อ่� งปาเลสไตน์์ผ่า่ นแผนที่่�

UNRWA ให้้นิยิ ามผู้้�ลี้้�ภััยชาวปาเลสไตน์ว์ ่่า คือื บุุคคลที่่อ� าศััยอยู่�ใน ปาเลสไตน์์ก่่อนหน้้าที่่�จะเกิิดสงครามอาหรัับ-อิิสราเอลในปีี 1948 อย่่าง น้อ้ ย 2 ปีี และเป็น็ บุคุ คลที่�ต่ ้อ้ งสููญเสีียบ้า้ นเรืือนและวิถิ ีีการดำรงชีีวิิตอันั เป็็นผลมาจากสงครามครั้้�งนั้้น� ตลอดช่ว่ งเวลาที่ผ่� ่า่ นมา ผู้�ลี้ภ� ัยั ชาวปาเลสไตน์ก์ ว่า่ 7 ล้า้ นคน ต่า่ งเรีียก ร้้องสิิทธิิการกลัับคืืนถิ่ �นของตนเองตามกรอบกฎหมายระหว่่างประเทศ ทั้้�งกฎหมายด้้านมนุุษยธรรมและหลัักสิิทธิิมนุุษยชนที่่�ให้้ความชอบธรรม ในเรื่�องนี้้เ� อาไว้้ ขณะที่�่มติิ 194 ของสหประชาชาติิในปีี 1948 ดังั ที่่�ระบุุไว้้ข้า้ งต้น้ ก็็รัับรองสิิทธิิของปาเลสไตน์์ให้้สามารถกลัับคืืนถิ่ �นหรืือได้้รัับการชดเชย ค่่าเสีียหาย แต่่อิิสราเอลก็็ยืืนกรานปฏิิเสธข้้อเรีียกร้้องของผู้�ลี้�ภััยชาว ปาเลสไตน์ม์ าตลอด โดยให้เ้ หตุุผลไว้้ 3 ประการคือื 1. ในอิสิ ราเอลมีีพื้้น� ที่ค�่ ัับแคบอยู่�แล้้ว จึงึ ไม่ม่ ีีที่�่ว่่างสำหรัับผู้้�อพยพ ชาวปาเลสไตน์์จำนวนมาก 2. การกลัับมาของผู้�ลี้�ภััยชาวปาเลสไตน์์จะนำไปสู่่�ภััยคุุกคามด้้าน ความมั่่น� คงของอิิสราเอล อันั จะนำไปสู่่�ความขัดั แย้ง้ เขีียนโดย ดร.ศราวุฒุ ิิ อารียี ์์ 193

3. หากผู้�ลี้ภ� ัยั ได้ก้ ลับั มาก็จ็ ะทำให้อ้ ิสิ ราเอลไม่ส่ ามารถดำรงอยู่�เป็น็ รััฐยิิวได้้ (เพราะคนส่ว่ นใหญ่่จะเป็น็ ชาวอาหรัับปาเลสไตน์ใ์ นทัันทีี) ด้้วยเหตุุนี้้� เวลามีีการเจรจาสัันติิภาพระหว่่างปาเลสไตน์์กัับ อิิสราเอลขึ้�นเมื่่�อใด ปััญหาผู้�ลี้�ภััยปาเลสไตน์์ก็็จะกลายเป็็นประเด็็นใหญ่่ที่�่ ไม่รู่้�จะแก้้ปััญหากัันอย่่างไร แต่เ่ มื่อ� พิจิ ารณาถึงึ เหตุผุ ลของอิสิ ราเอลในข้อ้ แรกแล้ว้ ย้อ้ นกลับั มา ดูผู ลการวิจิ ัยั ก็็จะพบว่า่ ประชากรชาวยิิวกว่่าร้้อยละ 80 ตั้้�งบ้้านเรืือนอยู่�อาศััยในดิินแดน ที่่�เป็็นของปาเลสไตน์์เดิิมเพีียงแค่่ร้้อยละ15 ซึ่่�งหมายความว่่า พื้้�นที่่�ส่่วน ใหญ่่ที่่�เป็็นบ้้านเรืือนของชาวปาเลสไตน์์ที่�่ถููกรื้ �อถอนไปยัังคงเป็็นที่่�ดิินที่�่ไร้้ ผู้ �อยู่ �อาศััย ด้ว้ ยเหตุุนี้้� การอ้า้ งเรื่�องไม่ม่ ีีพื้้�นที่่�เพีียงพอจึึงไม่่สมเหตุุผล ในประเด็็นข้้อห่่วงกัังวลเรื่อ� งความมั่่น� คงนั้้น� ผู้�ลี้�ภััยชาวปาเลสไตน์์ ก็ไ็ ด้ใ้ ห้ค้ ำมั่่น� ว่า่ การกลับั มาของพวกเขาไม่ไ่ ด้ห้ มายถึงึ การขับั ไล่ช่ าวยิวิ ออก จากพื้้น� ที่ท�่ ี่อ�่ ยู่�ปัจั จุบุ ันั แต่ก่ ารกลับั มาของพวกเขาจะตั้ง� อยู่่�บนหลักั การของ ความเท่า่ เทีียมและกรอบสิทิ ธิมิ นุุษยชน 194 เล่า่ เรื่่�องปาเลสไตน์ผ์ ่่านแผนที่่�

ส่่วนข้้ออ้้างสุดุ ท้้ายนั้้�น ทำให้ก้ ารอ้า้ งของอิิสราเอลว่่าเป็น็ ประเทศ ประชาธิิปไตยหนึ่่�งเดีียวในตะวัันออกกลางไม่่เป็็นความจริิง เพราะเป็็น ประเทศที่่�มีีพื้้�นที่ส่� าธารณะไว้เ้ ฉพาะสำหรับั ชาวยิิวเท่า่ นั้้น� อย่า่ งไรก็ต็ าม ผู้้�ลี้้ภ� ัยั ชาวปาเลสไตน์ไ์ ด้้ตกระกำลำบากมาเป็็นเวลา กว่่า 70 ปีีแล้้ว พวกเขาอยู่�แต่่ในแคมป์์ผู้�ลี้�ภััย (มีีเฉพาะบางส่่วนที่่�ได้้รัับ สััญชาติิจากประเทศปลายทาง เช่่น จอร์แ์ ดน) ผู้�ลี้ภ� ัยั ส่ว่ นใหญ่ม่ องไม่เ่ ห็น็ โอกาสและอนาคต และต่า่ งรอคอยวันั ที่่� จะได้้กลัับไปถิ่่�นฐานบ้า้ นเกิิดของตนเอง ด้้วยเหตุุนี้้� ในวัันที่่� 15 พฤษภาคมของทุุกปีี จึึงเป็็นวัันที่�่ชาว ปาเลสไตน์์ทั่่�วโลกต่่างรำลึึกถึึงความหายนะหรืือ ‘นัักบะห์์’ ของชาว ปาเลสไตน์์ ซึ่่�งถืือเป็็นหนึ่่�งในกลยุุทธ์์การเคลื่่�อนไหวเชิิงสััญลัักษณ์์ที่�่เน้้น แนวทางสันั ติิวิิธีี เป้้าหมายคืือ การเรีียกร้้องสิิทธิิอัันชอบธรรมในการกลัับสู่่�ถิ่่�นฐาน บ้า้ นเกิดิ เรีียกร้อ้ งความยุตุ ิธิ รรมจากการที่ต่� ้อ้ งถูกู ขับั ไล่แ่ ละถูกู กระทำ และ เรีียกร้อ้ งอิิสรภาพที่่ข� าดหายไปนานให้ก้ ลับั คืนื มา เขีียนโดย ดร.ศราวุุฒิิ อารีีย์์ 195

ตอนที่่� 36 Palestinians 48 (1) วิกิ ฤตปาเลสไตน์ร์ ะลอกล่า่ สุดุ นี้้ท� ำให้ผ้ ู้้�คนจำนวนมากเริ่ม� ตื่่น� ตัวั ให้้ ความสนใจต่่อประวััติิศาสตร์์ความขััดแย้้งระหว่่างอิิสราเอลกัับปาเลสไตน์์ หลายคนเริ่ม� เข้า้ ใจถึงึ ประสบการณ์ค์ วามทุกุ ข์ย์ ากของชาวปาเลสไตน์ท์ ี่ต่� ้อ้ ง เผชิิญกัับการดำรงชีีวิติ ภายใต้ก้ ารยึึดครองของอิิสราเอล พื้้น� ที่ภ่� ายใต้ก้ ารยึดึ ครองนี้้ � ซึ่่ง� สหประชาชาติเิ รีียกว่า่ “Occupied Territories” มีีอยู่� 3 ส่่วนใหญ่่ ๆ ครับั ส่ว่ นแรกคือื ดินิ แดนฉนวนกาซ่า่ ที่ต�่ ้อ้ งเผชิญิ กับั การปิดิ ล้อ้ มเบ็ด็ เสร็จ็ ทั้้ง� ทางน้้ำ ทางอากาศ และทางบกจากอิสิ ราเอล เป็น็ พื้้น� ที่เ่� ล็ก็ ๆ เพีียง 360 กว่า่ ตารางกิิโลเมตร แต่่มีีชาวปาเลสไตน์อ์ าศััยอยู่�กว่า่ 2 ล้้านคน นอกจากผู้้�คนที่�่นี่�่จะขาดแคลนอาหาร น้้ำ ยารัักษาโรค อุุปกรณ์์ ทางการแพทย์์ ฯลฯ อันั เป็น็ ผลจากการปิดิ ล้อ้ มของอิสิ ราเอลแล้ว้ พวกเขา ยังั ถูกู ถล่ม่ โจมตีีทางอากาศจากกองทัพั ที่ม่� ีีแสนยานุภุ าพของอิสิ ราเอลอย่า่ ง ต่อ่ เนื่่อ� งยาวนานเป็็นเวลา 15 ปีมี าแล้ว้ 196 เล่่าเรื่อ่� งปาเลสไตน์ผ์ ่า่ นแผนที่�่

พื้้�นที่่�ภายใต้้การยึึดครองอีีกส่่วนที่่�สำคััญไม่่แพ้้กัันคืือดิินแดน เยรููซาเล็็มตะวัันออกและเวสต์์แบงก์์ เป็็น 2 ดิินแดนที่่�ชาวปาเลสไตน์์มีี ประสบการณ์ค์ วามทุุกข์ย์ ากแตกต่า่ งจากกาซ่่า แม้้ในทางกายภาพ ชาวปาเลสไตน์ใ์ นเยรูซู าเล็ม็ ตะวันั ออกและเวสต์แ์ บงก์จ์ ะมีีปัญั หาน้อ้ ยกว่า่ ชาวปาเลสไตน์์ในกาซ่า่ แต่่หากประเมิินกัันทางจิติ ใจภายใน ชาวปาเลสไตน์ใ์ น 2 ดินิ แดน ดัังกล่่าวมีีความบอบซ้้ำมากกว่่า เพราะพวกเขาต้้องอยู่�ใต้้การปกครอง ของอิิสราเอลโดยตรง ถููกทำลายบ้้านเรืือน ถููกเหยีียดหยามดููหมิ่่�น ถููก แย่่งชิิงที่�่ดิินบ้้านเรืือนไปต่่อหน้้าต่่อตา ถููกยึึดดิินแดนเพื่่�อนำไปสร้้างนิิคม ชาวยิิวและกำแพงคอนกรีีตสููงริ้�วความยาวกว่่า 700 กิิโลเมตรปิิดกั้้�นชาว ปาเลสไตน์จ์ ากพื้้�นที่่�ทำการเกษตร ปิิดกั้้น� จากโรงเรีียน โรงพยาบาล ฯลฯ ที่�่ครั้้�งหนึ่่�งพวกเขาเคยเดิินไปได้้โดยใช้้เวลาเพีียงไม่่กี่�่นาทีี แต่่ตอนนี้้�ต้้อง เดินิ ทางเป็น็ วันั ๆ ผ่า่ นจุุดตรวจด่า่ นทหารของอิิสราเอลที่ค่� อยสร้้างความ ยุ่�งยากลำบากให้้แก่่ชาวปาเลสไตน์์ โดยเฉพาะในเวสต์แ์ บงก์์ ทั้้ง� หมดนี้้ก� ระทบต่อ่ จิติ ใจของชาวปาเลสไตน์์ เกีียรติยิ ศศักั ดิ์ศ� รีีของ พวกเขาถูกู ทำลายย่อ่ ยยับั อารมณ์ข์ องความท้อ้ แท้ส้ิ้น� หวังั ยังั ถูกู ตอกย้้ำให้้ เกิดิ บาดแผลร้า้ วลึกึ เมื่่อ� เห็น็ พี่น่� ้อ้ งของพวกเขาถูกู ระเบิดิ โจมตีีทางอากาศใน กาซ่า่ อย่า่ งโหดร้า้ ย ปัจั จัยั ที่ว�่ ่า่ มาทั้้ง� หมดทำให้เ้ ราเห็น็ การรวมตัวั อย่า่ งเป็น็ เอกภาพอีีก ครั้้�งของชาวปาเลสไตน์์ทั่่�วทุุกดิินแดน ออกมาชุุมนุุมประท้้วงนััดหยุุดงาน อัันเป็็นสถานการณ์ท์ ี่่ไ� ม่่เคยเกิิดขึ้้น� มาหลายสิิบปีี เขียี นโดย ดร.ศราวุฒุ ิิ อารีีย์์ 197

ว่่ากัันว่่าหากสถานการณ์์บานปลายยึึดเยื้�อไปมากกว่่านี้้� เราอาจ เห็น็ ขบวนการประชาชนออกมารวมตัวั เคลื่่อ� นไหวต่อ่ ต้า้ นการยึดึ ครองของ อิิสราเอล หรือื ที่�่เรีียกว่่า ‘Intifadah’ ซึ่่ง� เคยเกิิดขึ้้�นในอดีีตถึึง 2 ครั้้�งแล้ว้ ชาวปาเลสไตน์์อีีกกลุ่่�มหนึ่่�งซึ่�งไม่่ค่่อยถููกพููดถึึงมากนัักคืือ ชาว ปาเลสไตน์์สััญชาติิอิิสราเอล ในช่่วงวิิกฤตที่�่ผ่่านมาคนกลุ่่�มนี้้�ได้้ลุุกฮืือขึ้�น จนนำไปสู่่�การเผชิิญหน้้ากัับกลุ่่�มชาวยิิวขวาจััดตามหััวเมืืองสำคััญต่่าง ๆ ภายในประเทศอิิสราเอลเอง จนหลายฝ่่ายบอกว่่ามัันเป็็น ‘Communal Violence’ ที่จ�่ ะบั่่น� ทอนเสถีียรภาพทางสังั คมและความมั่่น� คงของอิสิ ราเอล ในระยะยาว ชาวปาเลสไตน์์กลุ่่�มนี้้�มีีจำนวนไม่่น้้อยเลยครัับ เรีียกได้้ว่่าเป็็นชน กลุ่่�มน้อ้ ยที่ม�่ ีีจำนวนมากที่ส�่ ุดุ ในอิสิ ราเอล มีีจำนวนประมาณ 1.6 ล้า้ นคนใน ประชากรทั้้ง� หมดประมาณ 9 ล้า้ นคนของอิสิ ราเอล หรือื คิดิ เป็น็ ร้อ้ ยละ 20 ของจำนวนประชากรทั้้�งหมดของประเทศ คนเหล่า่ นี้้เ� ป็น็ ใคร มีีวิธิ ีีคิิดเกี่�่ยวกัับปััญหาปาเลสไตน์์อย่่างไร พวก เขาถููกมองจากชาวยิิวและชาวอาหรัับรอบข้้างอย่่างไร ทำไมพวกเขาถึึง ลุุกฮืือขึ้ �นแสดงความเป็็นน้้ำหนึ่่�งใจเดีียวกัันกัับปาเลสไตน์์ในสถานการณ์์ ล่า่ สุดุ ที่่�ผ่่านมา 198 เล่า่ เรื่�่องปาเลสไตน์์ผ่่านแผนที่่�

ตอนที่�่ 37 Palestinians 48 (2) ชาวปาเลสไตน์์สััญชาติิอิิสราเอลนั้้�น มัักถููกเรีียกว่่าเป็็นคน “อิสิ ราเอลอาหรัับ” (Arab-Israeli) แต่่คนกลุ่่�มนี้้�จำนวนมากก็ช็ อบที่�่จะ เรีียกตนเองว่่า “48 Palestinians” เพราะมัันมีีนััยว่่าพวกเขาเป็็นกลุ่่�ม คนท้้องถิ่ �นที่�่อยู่ �ในแผ่่นดิินนี้้�มาแต่่เดิิมตั้้�งแต่่ก่่อนจะเกิิดประเทศอิิสราเอล ในปีี 1948 เสีียอีีก ฉะนั้้น� ชาวปาเลสไตน์พ์ วกนี้้จ� ึงึ บอกว่า่ พวกเขาไม่ใ่ ช่เ่ ป็น็ คนที่ม�่ ารวม กัับอิสิ ราอล แต่่อิิสราเอลต่า่ งหากที่่เ� ข้้ามารวมกัับพวกเขา ทั้้ง� นี้้�ในปีี 1948 นั้้น� เป็น็ ปีีที่�อ่ ิสิ ราเอลก่อ่ ตั้�งประเทศ แต่่ก็็เป็น็ ปีที ี่่� ชาวปาเลสไตน์์และชาวยิิวมีีความทรงจำที่่แ� ตกต่า่ งกัันครับั ชาวยิิวถืือว่่าวัันดัังกล่่าวเป็็นวัันแห่่งชััยชนะและเป็็นวัันประกาศ เอกราช แต่ส่ ำหรับั ชาวปาเลสไตน์แ์ ล้ว้ มันั คือื วันั แห่ง่ ความหายนะ หรือื วันั นัักบะห์์ (Nakba : “catastrophe”) เพราะเป็็นช่่วงเวลาที่่พ� วกเขาถููกบีีบ บัังคัับขัับไล่่ออกไปจากมาตุุภููมิิเป็็นจำนวนมาก ประมาณกัันว่่ามีีมากกว่่า 750,000 คนเลยทีีเดีียว เขีียนโดย ดร.ศราวุฒุ ิิ อารีีย์์ 199