เล่าเรื่องปาเลสไตน์ผ่านแผ่นที่

ในขณะที่�่ GNP ต่อ่ หัวั ต่อ่ ปีี อยู่�ที่�่ 2,040 เหรีียญสหรัฐั ในเวสต์แ์ บงค์์ และ 1,250 เหรีียญสหรััฐฯ ในกาซ่่า เทีียบกัับ 13,000 เหรีียญสหรััฐฯ ในอิิสราเอล สาเหตุุหลัักของการด้้อยพััฒนาในดิินแดนดัังกล่่าวนี้้�เกิิดจากการที่�่ ต้้องพึ่่ง� พาอิิสราเอลอย่่างมาก ดังั จะเห็น็ ได้ว้ ่่าร้้อยละ 90 ของสิินค้า้ นำเข้้า ในกาซ่่าและเวสต์์แบงค์์ล้้วนมาจากอิิสราเอล โดยที่่�พวกเขาส่่งออกสิินค้้า และวัตั ถุุดิบิ ไปให้้อิสิ ราเอลร้้อยละ 75 ของผลผลิติ ทั้้ง� หมด งานมากมายที่่�มีีอยู่�ในอิสิ ราเอลรองรับั ได้้เพีียงแค่่ร้้อยละ 34 ของ ประชากรที่่�หางานทำในเขตเวสต์์แบงค์์ (ซึ่�งคิดิ เป็น็ 1 ส่่วน 4 ของ GNP ใน เวสต์แ์ บงค์)์ อาเดล ซามารอ (Adel samara) นักั เศรษฐศาสตร์์ปาเลสไตน์์ ได้้อธิบิ ายไว้ว้ ่า่ “อิิสราเอลได้ต้ ััดการเชื่อ�่ มโยงติดิ ต่่อระหว่า่ งดิินแดนใต้ก้ าร ยึึดครองกัับโลกภายนอก ทำให้้ดิินแดนกลายสภาพเป็็นตลาดเชลยและ กีีดขวางไม่ใ่ ห้เ้ กิิดศููนย์์กลางทางเศรษฐกิิจที่พ�่ ึ่่ง� ตนเอง” 50 เล่า่ เรื่่อ� งปาเลสไตน์ผ์ ่า่ นแผนที่่�

ข้อ้ ตกลงทางเศรษฐกิจิ ที่ร่�ู้�จักกันั ในนาม “สนธิสิ ัญั ญาปารีสี ” (Paris Accord) ลงนามเมื่่อ� วัันที่�่ 29 เมษายน 1994 (ซึ่ง� มีีการปรับั ปรุงุ แก้ไ้ ขเล็ก็ น้้อยในช่่วงการลงนามในสนธิิสััญญาออสโลที่่� 2) ไม่่ได้้บอกถึึงวิิธีีที่�่การ ปกครองตนเองของชาวปาเลสไตน์จ์ ะหลุดุ พ้น้ จากการพึ่่ง� พาทางเศรษฐกิจิ จากอิสิ ราเอล และไม่ไ่ ด้ม้ ีีการพูดู ถึงึ การจัดั ตั้้ง� ธนาคารกลางหรือื การผลิติ เงินิ ตราออกมาใช้ ้ ถึงึ แม้ว้ ่า่ จะมีีการจัดั ตั้้ง� เขตแลกเปลี่ย�่ นเสรีี (Free-Exchange Zone) ระหว่า่ งหุ้�นส่ว่ นทั้้ง� 2 แต่ก่ ็ย็ ังั มีีการกำหนดโควตาการส่ง่ ออกผลผลิติ ทางการเกษตรหลัักๆ ของชาวปาเลสไตน์์ที่่�จะเข้้าไปในอิิสราเอล และ กำหนดโควตาการนำเข้้าผลิิตภััณฑ์์ที่�่มาจากโลกอาหรับั และที่�่อื่น� ๆ เข้้ามา ในเวสต์แ์ บงค์์และกาซ่่า นโยบายการคลัังของปาเลสไตน์์เกืือบเหมืือนนโยบายการคลััง ของอิิสราเอลทุุกประการ แต่่ละวัันที่่�อิิสราเอลปิิดพรมแดนไม่่ให้้แรงงาน ปาเลสไตน์แ์ ละสินิ ค้า้ ผ่า่ นเข้า้ ออก (ตามการประเมินิ ของธนาคารโลก) ทำให้้ ชาวปาเลสไตน์์สูญู เสีียรายได้อ้ ย่่างมาก โดยกาซ่่าสููญเสีียรายได้ร้ ้อ้ ยละ 30 และเวสต์์แบงค์ส์ ูญู เสีียร้้อยละ 25 เขียี นโดย ดร.ศราวุุฒิิ อารีีย์์ 51

ดังั กล่า่ วนี้้ย� ังั ไม่ร่ วมถึงึ ภาวการณ์ข์ าดแคลนอาหารและยารักั ษาโรค ด้ว้ ยเหตุนุ ี้้ � ความช่ว่ ยเหลือื จากนานาชาติจิ ึงึ กลายเป็น็ สิ่ง� จำเป็น็ และมีีความ สำคััญสำหรับั ชาวปาเลสไตน์์ที่่�อาศัยั อยู่�ในดิินแดนภายใต้้การยึึดครอง ระยะเวลาของการปกครองตนเองที่่�มีีการวางกรอบเอาไว้้ใน “แถลงการณ์แ์ ห่่งหลัักการ” เมื่่�อวัันที่่� 13 กัันยายน 1993 จะต้อ้ งยุุติลิ ง ในวัันที่่� 4 พฤษภาคม 1999 แต่ใ่ นวัันถััดมา จากการที่ป่� ระธานาธิิบดีี บิลิ คลินิ ตันั เขีียนจดหมายถึงึ ยัซั เซอร์์ อารอฟัตั เพื่่อ� ขอร้อ้ งให้ท้ ำทุกุ อย่า่ งเพื่่อ� ที่่�จะทำให้้การเจรจาว่่าด้้วยเรื่ �องสถานะขั้ �นสุุดท้้ายของเวสต์์แบงค์์และกา ซ่่า จะได้้รัับการแก้้ปัญั หาภายใน 1 ปี ี ด้ว้ ยเหตุนุ ี้้ส� ภาผู้้�บริิหารของ PLO จึงึ ยอมที่จ�่ ะเลื่อ� นการประกาศรััฐเอกราชปาเลสไตน์อ์ อกไป ความล้้มเหลวของการประชุุมสุุดยอดที่�่แคมป์์เดวิิดเมื่่�อเดืือน กรกฎาคม 2000 ตลอดจนเหตุกุ ารณ์ก์ ารลุกุ ฮือื ขึ้น� ต่อ่ สู้�ของชาวปาเลสไตน์์ ครั้้�งที่่� 2 (second Intifadah) ในเดืือนกันั ยายน ทำให้้อิิสราเอลกลับั ไปยึดึ ครองดิินแดนเวสต์์แบงค์์ไว้้เกือื บทั้้ง� หมดอีีกครั้้ง� กองทััพอิสิ ราเอลได้โ้ จมตีี เป้้าหมายและทำลายสััญลัักษณ์์ทุุกอย่่างที่�่อิิสราเอลเห็็นว่่าเป็็นสััญลัักษณ์์ ของการปกครองตนเองของคณะปกครองปาเลสไตน์์ อาทิเิ ช่น่ สำนักั งาน ใหญ่่ของ ยััซเซอร์์ อารอฟััต สถานีีโทรทััศน์์-วิิทยุุ โรงเรีียน ถนนหนทาง แหล่ง่ จ่า่ ยไฟฟ้้า ลานบิินในสนามบินิ กาซ่่า ท่า่ เรือื ในกาซ่า่ ฯลฯ 52 เล่่าเรื่�่องปาเลสไตน์ผ์ ่่านแผนที่�่

การปิดิ ล้อ้ มและยึดึ ครองเมือื งต่า่ ง ๆ ของปาเลสไตน์ค์ รั้้ง� แล้ว้ ครั้้ง� เล่า่ การทำลายโครงสร้า้ งพื้้�นฐาน และที่่ด� ิินทำเกษตรกรรม ยัังผลให้เ้ ศรษฐกิจิ ของกาซ่า่ และเวสต์แ์ บงค์ย์ ่่ำแย่ล่ ง และทำให้ก้ ารดำเนินิ ชีีวิติ ประจำวันั ของ ผู้้�คนได้ร้ ับั ความลำบากยากเข็็ญมากขึ้น� การกลัับเข้้ามายึึดครองของอิิสราเอลในกาซ่่าและเวสต์์แบงค์์เป็็น เสมืือนสััญลัักษณ์์ที่่�สะท้้อนให้้เห็็นว่่า กระบวนการสัันติิภาพที่่�เริ่�มต้้นมา ตั้ง� แต่่ปีี ค.ศ. 1993 ได้้ล้้มเหลวลงอย่่างไม่เ่ ป็น็ ท่่า เขียี นโดย ดร.ศราวุุฒิิ อารีีย์์ 53

เล่่าเรื่่�องปาเลสไตน์ผ์ ่า่ นแผนที่�่ ตอนที่�่ 7 54 เล่่าเรื่่�องปาเลสไตน์์ผ่า่ นแผนที่�่

ตอนที่�7่ ปาเลสไตน์-์ อิิสราเอลมีพีีื้�นที่่� ขนาดไหน(2020) ปัจั จุบุ ันั ดินิ แดนประเทศอิสิ ราเอลกับั ปาเลสไตน์ร์ วมกันั แล้ว้ ทั้้ง� หมด คิดิ เป็น็ พื้้น� ที่ป�่ ระมาณ 26,790ตารางกิโิ ลเมตรครับั ถ้า้ นึกึ ไม่อ่ อกก็ล็ องเปรีียบ เทีียบกับั พื้้น� ที่จ�่ ังั หวัดั เชีียงใหม่ร่ วมกับั จังั หวัดั ลำพูนู คือื เอาเนื้้อ� ที่ท�่ั้้ง� 2 จังั หวัดั ของไทยมารวมกัันก็็จะได้พ้ ื้้�นที่เ�่ กืือบเท่่ากัับดินิ แดนปาเลสไตน์์-อิสิ ราเอล แต่ถ่ ้า้ จะเปรีียบเนื้้อ� ที่อ�่ ิสิ ราเอล-ปาเลสไตน์ก์ ับั ประเทศต่า่ ง ๆ ในโลก ดินิ แดนปาเลสไตน์์-อิิสราเอลก็็คงมีีขนาดพอ ๆ กัับประเทศเฮติิ (27,750 ตารางกิโิ ลเมตร) หรือื ประเทศอัลั บาเนีียในยุโุ รป (28,748 ตารางกิโิ ลเมตร) ประมาณนั้้�น แต่่ถ้้าคิิดเฉพาะดิินแดนปาเลสไตน์์ที่่�ยัังคงเหลืืออยู่� หรืือที่่�เรีียกว่่า “ดิินแดนภายใต้้การยึึดครองของอิิสราเอล” (Occupied Territories) อันั ประกอบไปด้ว้ ยฉนวนกาซ่า่ เวสแบงก์์ และเยรูซู าเล็ม็ ตะวันั ออก รวมกันั ก็ค็ งมีีอยู่�แค่่ 6,020 ตารางกิิโลเมตรเท่า่ นั้้น� แหละครับั เขียี นโดย ดร.ศราวุฒุ ิิ อารีีย์์ 55

แยกเป็น็ ดินิ แดนเวสต์แ์ บงก์ก์ ับั เยรูซู าเล็ม็ ตะวันั ออก 5,655 ตาราง กิิโลเมตร กัับฉนวนกาซ่่าที่�่มีีเนื้้�อที่�่อยู่�แค่่ 365 ตารางกิิโลเมตร แต่่มีีคน อยู่�หนาแน่่นถึึงเกือื บ 2 ล้้านคน สหประชาชาติิบอกว่า่ กาซ่า่ เป็็นพื้้น� ที่�่ที่ม่� ีี ประชากรหนาแน่่นที่�ส่ ุุดในโลกแล้้วครัับ ส่่วนที่่�เป็็นประเทศอิิสราเอลขณะนี้้�มีีเนื้้�อที่่�อยู่่� 20,770 ตาราง กิิโลเมตร อันั นี้้แ� บ่ง่ พื้้น� ที่�ต่ ามเขตพรมแดนที่�เ่ รีียกว่่า “Green Line” ซึ่่�ง เป็น็ เขตพรมแดนที่่ย� อมรับั กัันในหมู่่�ประชาคมโลก คิิดง่่าย ๆ ตอนนี้้�ก็็คืือดิินแดนประเทศอิิสราเอลมีีเนื้้�อที่่�เท่่ากัับ จัังหวััดเชีียงใหม่่ แต่่ดิินแดนปาเลสไตน์์เหลืือเนื้้�อที่่�เทีียบเท่่ากัับจัังหวััด ลำพููน ซึ่่�งเป็น็ จัังหวััดเล็็ก ๆ ของประเทศไทย ทั้้ง� ๆ ที่ด่� ินิ แดนทั้้ง� หมดเหล่่า นี้้เ� คยเป็น็ ของปาเลสไตน์์มาก่่อน 56 เล่า่ เรื่�อ่ งปาเลสไตน์์ผ่่านแผนที่่�

เล่า่ เรื่�อ่ งปาเลสไตน์ผ์ ่า่ นแผนที่�่ ตอนที่�่ 8 เขีียนโดย ดร.ศราวุุฒิิ อารีีย์์ 57

ตอนที่�่ 8 ผนวกเยรููซาเล็ม็ ตะวัันออก หลังั สงคราม 6 วัันในปีี 1967 อิสิ ราเอลได้้ยึึดดินิ แดนเวสต์แ์ บงก์์ และฉนวนกาซ่า่ จากจอร์แ์ ดนและอีียิปิ ต์ต์ ามลำดับั และได้ร้ ักั ษาการควบคุมุ ดิินแดนดัังกล่่าวนัับแต่่นั้้�นเป็็นต้้นมา ทำให้้ประชาคมโลกรวมทั้้�ง สหประชาชาติิและองค์์การระหว่่างประเทศเรีียกพื้้�นที่่�ดัังกล่่าวว่่า “ดินิ แดนปาเลสไตน์ภ์ ายใต้้การถูกู ยึดึ ครอง” (Occupied Territories) แต่่หลัังจากนั้้�นในปีี 1980 อิสิ ราเอลได้้ผนวกเยรูซู าเล็ม็ ตะวัันออก อย่า่ งเป็น็ ทางการ การผนวกดังั กล่า่ วถูกู นานาชาติปิ ระณามและคณะมนตรีี ความมั่่น� คงแห่ง่ สหประชาชาติิประกาศให้้ “ไม่่มีผี ลและเป็็นโมฆะ” ขณะ ที่�่อิิสราเอลมองว่า่ เยรููซาเล็ม็ ทั้้ง� หมดเป็น็ เมืืองหลวงของประเทศ อย่่างไรก็็ตามในปีี 1988 องค์ก์ รปลดปล่อ่ ยปาเลสไตน์์ (PLO) ได้้ ประกาศจััดตั้้�งรััฐปาเลสไตน์์ขึ้�น ขณะที่�่จอร์์แดนเองก็็ได้้ประกาศยอมสละ การอ้า้ งสิิทธิ์์�เหนือื ดิินแดนเวสต์์แบงก์์รวมถึงึ เยรููซาเล็ม็ ตะวัันออก เพื่่�อเปิดิ ทางให้้มีีการจัดั ตั้้�งรัฐั ปาเลสไตน์์ตามแผนดังั กล่่าว นัับแต่่นั้้�นมาก็็มีีชาติิสมาชิิกสหประชาชาติิประมาณ 130 ชาติิ ให้ก้ ารรับั รองรัฐั ปาเลสไตน์ ์ อันั ประกอบด้ว้ ยดินิ แดนเวสต์แ์ บงก์์ เยรูซู าเล็ม็ ตะวันั ออก และฉนวนกาซ่า่ 58 เล่่าเรื่่�องปาเลสไตน์์ผ่่านแผนที่่�

แต่่อิสิ ราเอลและชาติิตะวันั ตกบางชาติ ิ รวมทั้้ง� สหรััฐอเมริกิ ายัังไม่่ รัับรอง อย่่างไรก็็ตามไม่่นานหลัังจากนั้้�นองค์์การบริิหารปาเลสไตน์์ได้้ถููก ตั้ง� ขึ้�นตามผลสรุุปของ “ข้้อตกลงออสโล” ปีี 1993 โดยที่�อ่ งค์์การบริหิ าร ดัังกล่่าวมีีอำนาจควบคุุมเหนืือดิินแดนบางส่่วนของเวสต์์แบงก์์และฉนวน กาซ่่าอย่่างจำกััดเท่่านั้้น� อัันที่่�จริิงคณะมนตรีีความมั่่�นคงแห่่งสหประชาชาติิ สมััชชาใหญ่่ แห่ง่ สหประชาชาติิ สหภาพยุโุ รป ศาลยุตุ ิธิ รรมระหว่า่ งประเทศและกาชาด สากล ถือื ว่า่ เยรูซู าเล็ม็ ตะวันั ออกเป็น็ ส่ว่ นหนึ่่ง� ของเวสต์แ์ บงก์ ์ ด้ว้ ยเหตุนุ ี้้ใ� น ทางกฎหมายระหว่่างประเทศ เยรูซู าเล็็มตะวันั ออก (ซึ่ง� มีีมัสั ยิดิ อััล-อัักศอ ตั้�งอยู่�) จึงึ ถือื เป็็นส่่วนหนึ่่ง� ของรััฐปาเลสไตน์์ แต่อ่ ิสิ ราเอลถือื ว่า่ เยรูซู าเล็ม็ เป็น็ ส่ว่ นหนึ่่ง� ของตนอันั เป็น็ ผลจากการ ออกกฎหมายผนวกดินิ แดนไปแล้ว้ ในปีี 1980 ตามที่ศ�่ าลสูงู สุดุ อิสิ ราเอลเป็น็ ผู้้�ประกาศ ปจั จบุ นั มีชาวปาเลสไตนอ์ าศยั อยใู่ นเวสตแ์ บงคไ์ มต่ �่ำกวา่ 3 ลา้ นคน และอย่ใู นฉนวนกาซ่าอกี ประมาณ 2 ลา้ นคน นยี่ งั ไมร่ วมชาวปาเลสไตนท์ ี่ ลภี้ ัยไปอยใู่ นประเทศตา่ ง ๆ อกี จ�ำนวนมาก เขียี นโดย ดร.ศราวุฒุ ิิ อารีีย์์ 59

เล่่าเรื่่�องปาเลสไตน์ผ์ ่า่ นแผนที่�่ ตอนที่�่ 9 60 เล่่าเรื่่�องปาเลสไตน์์ผ่า่ นแผนที่�่

ตอนที่่� 9 การตั้้ง� ถิ่�นฐานใหม่ข่ องผู้�อ้ พยพชาวยิิว (2020) เวสต์แ์ บงก์์ (West Bank) คือื ดินิ แดนทางฝั่ง� ตะวันั ออกของอิสิ ราเอล เป็็นที่่�อยู่�อาศััยของชาวปาเลสไตน์์กว่่า 3 ล้้านคน และถููกวางไว้้ให้้เป็็น ศููนย์์กลางของรััฐปาเลสไตน์์ที่่�จะก่่อตั้�งขึ้�น อย่่างไรก็็ตาม นัับตั้้�งแต่่สิ้�นสุุด สงครามระหว่า่ งอิสิ ราเอลกับั อาหรับั เมื่อ� ปีี 1967 ซึ่่ง� จบลงด้ว้ ยชัยั ชนะของ อิสิ ราเอลภายในระยะเวลาเพีียง 6 วันั (สงครามนี้้�จึึงถููกเรีียกในอีีกชื่�อหนึ่่ง� ว่า่ ‘สงครามหกวััน’ หรืือ The Six-Day War) ด้้วยเหตุุนี้้�ดิินแดนเวสต์์แบงก์์และเยรููซาเล็็มตะวัันออก (East Jerusalem) ก็็ถูกู อิิสราเอลยึึดเอาไปจากจอร์แ์ ดน ติิดตามมาด้้วยการที่่�รััฐบาลอิิสราเอลอนุุญาตให้้ชาวยิิวสามารถ เข้้าไปตั้้�งหลัักปัักฐานได้้ โดยที่�่ทั้้�งชาวปาเลสไตน์์และส่่วนใหญ่่ของ ประชาคมโลกเกืือบทั้้�งหมดต่่างเห็็นสอดคล้้องกัันว่่า การกระทำของ อิสิ ราเอลนั้้�นคืือการยึดึ ครองดินิ แดนของปาเลสไตน์์อย่า่ งผิดิ กฎหมาย แต่่ อิสิ ราเอลก็เ็ พิกิ เฉยต่อ่ ท่า่ ทีีของโลก และเดินิ หน้า้ สนับั สนุนุ ชาวยิวิ ให้เ้ ข้า้ ไป ตั้�งถิ่�นฐานในเวสต์แ์ บงก์์ต่อ่ ไป เขีียนโดย ดร.ศราวุุฒิิ อารีีย์์ 61

องค์ก์ รระหว่า่ งประเทศ ทั้้ง� สหประชาชาติแิ ละศาลยุตุ ิธิ รรมระหว่า่ ง ประเทศ ระบุุว่่าการตั้้�งอาณานิิคมนั้้�นเป็็นการกระทำที่่�ผิิดกฎหมาย หลััก การดัังกล่า่ วมาจาก อนุสุ ััญญาเจนีีวาฉบับั ที่�่ 4 ปีี 1949 ซึ่่ง� ระบุหุ ้า้ มมิใิ ห้้ พลเมืืองของประเทศที่เ�่ ข้้ายึึดครองสามารถครอบครองเขตแดนนั้้น� ๆ ได้้ อย่่างไรก็็ตาม อิิสราเอลกล่่าวว่่า อนุุสััญญาเจนีีวาฉบัับดัังกล่่าว ไม่่สามารถนำมาบัังคัับใช้้โดยนิิติินััยกัับเขตเวสต์์แบงก์์ได้้ เพราะดิินแดน ดัังกล่่าวไม่่ได้้ถููกยึึดครอง ทางการอิิสราเอลยัังยืืนกรานว่่า พลเมืืองของ ตนตั้�งถิ่�นฐานที่่�นั่่�นอย่่างถููกต้้องตามกฎหมาย ไม่่ใช่่การเข้้ายึึดครองเขต เวสต์แ์ บงก์์โดยละเมิิดอำนาจอธิิปไตยของใคร ปััจจุุบัันมีีชาวอิิสราเอลตั้�งถิ่�นฐานอยู่�ในเขตเวสต์์แบงก์์ของ ปาเลสไตน์แ์ ละในนครเยรูซู าเล็ม็ ตะวันั ออกประมาณ 600,000 ถึงึ 750,000 คน มีีนิิคมชาวยิิวจััดตั้้�งทั้้�งหมดประมาณ 250 แห่่ง แต่่มีีอยู่� 130 แห่่ง ที่ม่� ีีการตั้้ง� ขึ้น� อย่า่ งเป็น็ ทางการ อีีก 120 แห่ง่ เป็น็ นิคิ มชาวยิวิ ที่ต�่ั้ง� ขึ้น� อย่า่ ง ไม่่เป็็นทางการ ประเด็็นนี้้�เป็็นมรดกตกค้้างอัันขััดขวางความก้้าวหน้้าของ กระบวนการสัันติิภาพในปััจจุุบัันอย่่างยิ่�ง เพราะเป็็นประเด็็นที่�่ผู้�นำของ ทั้้�งปาเลสไตน์์และอิิสราเอลต่่างไม่่เคยตกลงกัันได้้เลยตั้ �งแต่่เริ่ �มการเจรจา มาจนถึงึ ทุุกวัันนี้้� 62 เล่า่ เรื่่อ� งปาเลสไตน์ผ์ ่่านแผนที่่�

ล่่าสุุด นอกจากรััฐบาลทรััมป์์จะออกมากล่่าวว่่าการตั้้�งนิิคมของ ชาวยิิวไม่เ่ กี่�่ยวข้อ้ งกัับกฎหมายสากลระหว่า่ งประเทศแล้้ว ยังั เปลี่่�ยนท่่าทีี ของนโยบายสหรััฐฯที่�่ดำเนิินมานานหลายทศวรรษ โดยให้้การยอมรัับ อำนาจอธิิปไตยของอิิสราเอลเหนืือเขตเยรููซาเล็็มตะวัันออกและที่�่ราบสููง โกลาน ขณะเดีียวกันั เบนจามินิ เนทันั ยาฮูู นายกรัฐั มนตรีีอิสิ ราเอล ขณะนั้้น� ยัังประกาศอีีกด้้วยว่่าจะขยายพื้้�นที่�่นิิคมชาวยิิวในเขตเวสต์์แบงก์์ หุุบเขา จอร์์แดน และ ทะเลสาบเดดซีีทางตอนเหนืือ โดยแผนการนี้้�สอดคล้้อง กับั วิิสัยั ทััศน์์ของทรัมั ป์ใ์ นข้อ้ เสนอที่เ�่ รีียกว่า่ ‘ข้อ้ ตกลงแห่่งศตวรรษ’ หรืือ ‘Deal of the Century’ เขีียนโดย ดร.ศราวุุฒิิ อารียี ์์ 63

เล่า่ เรื่่�องปาเลสไตน์์ผ่า่ นแผนที่่� ตอนที่�่ 10 64 เล่่าเรื่�อ่ งปาเลสไตน์์ผ่่านแผนที่�่

ตอนที่่� 10 ดิินแดนปาเลสไตน์์ภายใต้้การยึึดครอง ดิินแดนปาเลสไตน์์ภายใต้้การยึดึ ครอง หรือื ที่�ใ่ ช้้เป็น็ ภาษาอัังกฤษ ว่่า ‘The occupied Palestinian territories’ เป็น็ ดิินแดนที่อ�่ ิสิ ราเอล ได้้นำกองทััพทหารเข้้าไปยึึดครองมาตั้ �งแต่่หลัังสงคราม 6 วัันระหว่่าง อาหรัับกัับอิิสราเอลในปีี 1967 และถืือเป็็นดิินแดนที่�่ถููกยึึดครองโดย ต่่างชาติิที่�่ยาวนานที่่�สุุดในประวััติิศาสตร์์สมััยใหม่่ เรีียกได้้ว่่าไม่่มีีดิินแดน ส่่วนไหนของโลกจะถููกยึึดครองยาวนานอย่่างนี้้�มาก่่อน กิินเวลาเกืือบ 55 ปีมี าแล้้วจนถึงึ ปัจั จุุบััน (2021) ดิินแดนที่่�ว่า่ นี้้�ประกอบไปด้้วยดินิ แดนชนวนกาซ่่า เวสแบงก์์ และ เยรูซู าเล็ม็ ตะวัันออก กาซ่่าเป็็นดิินแดนเล็็ก ๆ ตั้้ง� อยู่่�ชายฝั่ง� ทะเลเมดิเิ ตอเรเนีียน และมีี ทิิศใต้้อยู่่�ติิดกัับประเทศอีียิปิ ต์ ์ มีีอาณาเขตเพีียงแค่่ 365 ตารางกิโิ ลเมตร แต่่เต็็มไปด้้วยประชากรที่ม�่ ีีจำนวนกว่า่ 2 ล้า้ นคน องค์ก์ ารสหประชาชาติิ บอกว่่า กาซ่า่ คืือ ดินิ แดนที่่ม� ีีประชากรหนาแน่น่ มากที่ส่� ุดุ ในโลก เขีียนโดย ดร.ศราวุุฒิิ อารียี ์์ 65

ส่่วนดิินแดนเวสต์์แบงก์์ ซึ่่�งหากสัังเกตุุในแผนที่�่จะเป็็นพื้้�นที่�่คล้้าย รูปู ถั่่ว� แดงนั้้น� ตั้้ง� อยู่่�ทางทิศิ ตะวันั ออกของอิสิ ราเอล และติดิ กับั ชายฝั่ง� ของ แม่่น้้ำจอร์์แดนทางทิิศตะวัันตก จากตรงนี้้�เองดิินแดนส่่วนนี้้�จึึงถููกเรีียกว่่า ‘เวสต์์แบงก์์’ หรืือถ้้าแปลเป็็นไทยก็็คืือ ‘ดิินแดนชายฝั่�่งตะวัันตกของ แม่น่ ้้ำจอร์์แดน’ นั่่น� เอง สำหรัับดิินแดนที่่�เรีียกว่่าเยรููซาเล็็มตะวัันออกนั้้�นก็็ตั้�งห่่างจากเส้้น Green Line เข้้ามาในฝั่�งปาเลสไตน์์แค่น่ ิดิ เดีียว ทั้้ง� นี้้�เส้้น Green Line ก็็ คืือเส้้นแบ่่งเขตที่่�องค์์การสหประชาชาติิได้้ขีีดลากเอาไว้้ภายใต้้ข้้อตกลง หยุุดยิงิ ระหว่า่ งอาหรับั กัับอิสิ ราเอลในสงครามครั้้�งแรกเมื่�อปีี 1949 หากนับั รวมประชากรทั้้ง� หมดที่อ�่ าศัยั อยู่�ใน 2 พื้้น� ที่ท�่ ี่ถ่� ูกู อิสิ ราเอลยึดึ ครอง คือื ทั้้ง� ดินิ แดนเวสแบงก์์ และเยรูซู าเล็ม็ ตะวันั ออก ก็ค็ งมีีอยู่่�ประมาณ 3 ล้้านคน นี่่�ยัังไม่่รวมชาวปาเลสไตน์์ผลััดถิ่่�นและชาวปาเลสไตน์์ที่�่เป็็น ผู้�ลี้�ภัยั อาศัยั อยู่�นอกดิินแดนอีีกเป็็นจำนวนหลายล้้านคนครัับ 66 เล่่าเรื่่อ� งปาเลสไตน์์ผ่า่ นแผนที่�่

เล่า่ เรื่�อ่ งปาเลสไตน์ผ์ ่า่ นแผนที่่� ตอนที่�่ 11 เขีียนโดย ดร.ศราวุฒุ ิิ อารีีย์์ 67

ตอนที่�่ 11 ยิวิ ตั้้�งถิ่�นฐานในเวสต์์แบงก์์ (2020) ความขัดั แย้ง้ ระหว่า่ งอิสิ ราเอลและปาเลสไตน์ท์ ี่ย่� ืดื เยื้อ� มายาวนาน หลายทศวรรษคุุกรุ่�นขึ้�นมาอีีกครั้้�ง เมื่่�อสหรััฐฯ ภายใต้้การนำของทรััมป์์ ออกมาประกาศว่า่ การตั้้ง� ถิ่น� ฐานของชาวยิวิ ในดินิ แดนปาเลสไตน์เ์ ป็น็ เรื่อ� ง ที่�่ไม่่ผิิดกฎหมายระหว่่างประเทศ โลกห่่วงกัังวลมากยิ่�งขึ้�นเมื่่�อเบนจามิิน เนทัันยาฮูู นายกรััฐมนตรีีอิิสราเอลขณะนั้้�น ได้้ประกาศช่่วงกลางเดืือน มกราคม 2021 ว่่าจะเดิินหน้้าสร้้างบ้้านเรืือนในเขตเวสต์์แบงก์์กว่่า 800 แห่ง่ ก่อ่ นที่�ท่ รััมป์จ์ ะลงจากตำแหน่่งประธานาธิิบดีี ประชาคมโลกแทบทั้้�งหมดเห็็นว่่า การที่�่อิิสราเอลอนุุญาตให้้ ประชาชนของตนเองเข้า้ ไปตั้้ง� ถิ่น� ฐานในเขตเวสต์แ์ บงก์แ์ ละเยรูซู าเล็ม็ ตะวันั ออก ซึ่่ง� อิสิ ราเอลยึึดครองมาตั้ง� แต่่สงคราม 6 วันั (Six-Day War) เมื่่�อปีี 1967 นั้้น� เป็็นเรื่อ� งผิดิ กฎหมาย (ดููแผนที่ข่� ้้างต้้นประกอบ) สหรัฐั อเมริกิ า ขณะนั้้�นเห็็นพ้้องกัับนานาชาติิ และประณามว่่าการกระทำของอิิสราเอล เป็็นเรื่อ� งที่่� “ปราศจากความชอบธรรม” องค์์การระหว่่างประเทศ เช่่น สหประชาชาติิและศาลยุุติิธรรม ระหว่่างประเทศ ชี้้�ชััดมาหลายครั้้�งแล้้วว่่า การสร้้างนิิคมชาวยิิวในพื้้�นที่�่ ที่อ�่ ิิสราเอลเข้้าไปยึึดครองนั้้�นเป็น็ การกระทำที่ผ�่ ิดิ กฎหมาย 68 เล่่าเรื่่�องปาเลสไตน์์ผ่า่ นแผนที่�่

หลักั การดังั กล่า่ วมาจาก อนุสุ ัญั ญาเจนีีวาฉบับั ที่่� 4 ปีี 1949 ซึ่่ง� ระบุุ ห้้ามมิิให้้พลเมืืองของประเทศที่�่เข้้ายึึดครองอำนาจ สามารถครอบครอง เขตแดนนั้้น� ๆ ได้้ แต่อ่ ิิสราเอลก็ไ็ ม่่เคยใส่ใ่ จในความผิดิ ที่่�ตนเองได้้กระทำ ลงไป ทั้้ง� นี้้� หากดููตามแผนที่�่ข้้างต้้น ชาวยิวิ ได้้เข้้าไปตั้้�งถิ่�นฐานใหม่่ทั้้ง� ใน เวสต์แ์ บงก์แ์ ละเยรูซู าเล็ม็ ตะวันั ออกมีีมากถึงึ 600,000 – 750,000 คนเลย ทีีเดีียว อันั ประกอบไปด้ว้ ยนิิคมชาวยิิวกว่า่ 250 แห่ง่ แยกเป็็นนิคิ มชาวยิิว ที่ต่�ั้ง� ถิ่น� ฐานอย่า่ งเป็น็ ทางการ 130 แห่ง่ และตั้ง� ขึ้น� กันั เองโดยไม่ผ่ ่า่ นแม้แ้ ต่่ มติิในสภาของอิิสราเอลอีีก 120 แห่ง่ การกระทำของอิสิ ราเอลอย่า่ งนี้้ไ� ม่เ่ พีียงแต่จ่ ะขัดั ขวางกระบวนการ ทางกฎหมายที่่�ปููทางไปสู่่�สัันติิภาพ แต่่ยัังกระทบต่่อสิิทธิิพื้้�นฐานและ สิิทธิิในการกำหนดอนาคตตนเองของชาวปาเลสไตน์์ด้้วย นอกจากนี้้� การตั้้�งถิ่ �นฐานชาวยิิวอย่่างผิิดกฎหมายในพื้้�นที่�่ดัังกล่่าวยัังมีีแนวโน้้มจะ ขยายตััวออกไปในวงกว้้างมากขึ้�น ชนิดิ ที่�ไ่ ม่ม่ ีีใครสามารถที่�่จะหยุดุ ยั้้�งได้้ เขีียนโดย ดร.ศราวุุฒิิ อารีีย์์ 69

เล่่าเรื่อ�่ งปาเลสไตน์์ผ่า่ นแผนที่�่ ตอนที่่� 12 70 เล่่าเรื่อ่� งปาเลสไตน์ผ์ ่่านแผนที่่�

ตอนที่�่ 12 การเติิบโตของชาวยิวิ ตั้้�งถิ่�นฐาน (1972-2018) เวสต์์แบงก์์ (West Bank) หรืือดิินแดนฝั่�งตะวัันตกของแม่่น้้ำ จอร์์แดน และอยู่่�ติิดกัับอิิสราเอลทางด้้านตะวัันออก เป็็นดิินแดนที่�่ชาว ปาเลสไตน์์อาศััยอยู่�จำนวนไม่่น้้อยเลยทีีเดีียว ประมาณ 3 ล้้าน ดิินแดน ส่ว่ นนี้้ถ� ูกู วางไว้ใ้ ห้้เป็็นศูนู ย์์กลางของรัฐั ปาเลสไตน์์ที่่จ� ะก่่อตั้�งขึ้�นในอนาคต อย่่างไรก็็ตาม นัับตั้้�งแต่่สิ้�นสุุดสงครามระหว่่างอิิสราเอลกัับชาติิ อาหรับั เมื่่อ� ปีี 1967 ซึ่่ง� จบลงด้ว้ ยความปราชัยั ของฝ่า่ ยอาหรับั ภายในระยะ เวลาเพีียง 6 วััน (สงครามนี้้�จึึงถูกู เรีียกในอีีกชื่อ� หนึ่่�งว่า่ ‘สงคราม 6 วันั ’ หรืือ The Six-Day War) ดิินแดนเวสต์์แบงก์์และเยรููซาเล็็มตะวัันออก ก็็ถูกู อิิสราเอลยึึดครอง โดยแย่่งชิิงไปจากจอร์์แดน ติิดตามมาด้้วยการที่่�รััฐบาลอิิสราเอลอนุุญาตให้้ชาวยิิวสามารถ เข้้าไปตั้้�งรกรากหลัักแหล่่งได้้ ซึ่่�งทั้้�งชาวปาเลสไตน์์และส่่วนใหญ่่ของ ประชาคมโลกต่่างเห็็นสอดคล้้องกัันว่่า การกระทำของอิิสราเอลนั้้�นถืือ เป็น็ การยึดึ ครองดิินแดนของปาเลสไตน์์อย่า่ งผิิดกฎหมาย เขีียนโดย ดร.ศราวุุฒิิ อารีีย์์ 71

แต่่อิิสราเอลก็็เพิิกเฉยต่่อท่่าทีีของโลก และเดิินหน้้าสนัับสนุุน การเข้้าไปตั้้�งถิ่�นฐานต่่อไป กระทั่่�งปััจจุุบััน (2020) มีีประชากรยิิวเข้้าไป ตั้�งรกรากถิ่�นฐานในเขตเวสต์์แบงก์์แล้้วราว 600,000 ถึึง 750,000 คน โดยส่่วนใหญ่ไ่ ด้ต้ั้ง� นิิคมชาวยิวิ อาศัยั อยู่�ใกล้้กัับพรมแดนที่่ต� ิดิ กับั อิิสราเอล ประเด็็นนี้้�เป็็นมรดกตกค้้างอัันขััดขวางความก้้าวหน้้าของ กระบวนการสัันติิภาพในปััจจุุบัันอย่่างยิ่�ง เพราะเป็็นประเด็็นที่่�ผู้�นำของ ทั้้�งปาเลสไตน์์และอิิสราเอลต่่างไม่่เคยตกลงกัันได้้เลยตั้ �งแต่่เริ่ �มการเจรจา สัันติิภาพเมื่่อ� ปีี 1993 มาจนถึงึ ทุุกวันั นี้้� แต่ท่ ี่ส่� ำคัญั คือื การย้า้ ยถิ่น� ฐานเข้า้ ไปอยู่�ในนิคิ มชาวยิวิ ทั้้ง� ในเขตพื้้น� ที่เ�่ วสต์แ์ บงก์แ์ ละเยรูซู าเล็ม็ ตะวันั ออก กำลังั ขยายตััวเพิ่่�มขึ้้�นอย่่างรวดเร็็ว ประชากรยิวิ ขยายตัวั เพิ่่ม� ขึ้้น� ในทั้้ง� 2 ดินิ แดนดังั กล่า่ วเร็ว็ กว่า่ ประชากรชาว ยิวิ ที่อ�่ ยู่�ในอิสิ ราเอลเสีียด้้วยซ้้ำ หากดููจากสถิิติิที่่�แสดงไว้้ตามแผนที่่�ข้้างต้้นนั้้�น จะเห็็นได้้ว่่าใน ประชากรชาวยิวิ ทั้้ง� หมด 6 ล้้าน 8 แสนคนนั้้�น ประมาณร้้อยละ 10 ของ ประชากรดังั กล่่าวอาศยัั อยู่�ในพื้้น� ที่่ย� ึึดครองอย่า่ งผิดิ กฎหมาย 72 เล่า่ เรื่�อ่ งปาเลสไตน์ผ์ ่่านแผนที่�่

แม้จ้ ะเป็น็ กลุ่่�มคนที่อ่� ยู่�นอกอาณาเขตประเทศอิสิ ราเอล แต่พ่ วกยิวิ ที่่�ตั้�งถิ่�นฐานใหม่่อยู่�ในดิินแดนปาเลสไตน์ก์ ลับั ได้ร้ ัับสิทิ ธิิความเป็น็ พลเมือื ง อิิสราเอลเต็็มขั้้�น อีีกทั้้�งยัังได้ร้ ัับสวัสั ดิกิ ารและเงิินช่่วยเหลือื จากรััฐบาลสูงู มาก เรีียกได้้ว่า่ มากกว่า่ มาตรฐานค่่าครองชีีพของตนเองด้้วยซ้้ำไป หากจะสรุุปจากแผนที่�่ข้้างใต้้ ปััจจุุบัันพบว่่ามีีชาวยิิวผู้้�ตั้้�งถิ่�นฐาน ใหม่ใ่ นเขตเวสต์แ์ บงก์ม์ ากถึงึ 463,535 คน ส่ว่ นในดินิ แดนเยรูซู าเล็ม็ ตะวันั ออก ปรากฏมีีชาวยิิวตั้้ง� ถิ่น� ฐานใหม่ไ่ ม่่น้อ้ ยกว่่า 220,200 คน เมื่อ� เป็น็ อย่า่ งนี้้ � ถามว่า่ รัฐั ปาเลสไตน์ใ์ นอนาคตจะไปตั้้ง� อยู่�ตรงไหน หากนิิคมชาวยิวิ เหล่่านี้้ท� ี่�่มีีมากกว่า่ 250 แห่ง่ ยังั คงดำรงอยู่�อย่่างมั่่น� คง เขียี นโดย ดร.ศราวุุฒิิ อารีีย์์ 73

เล่่าเรื่่�องปาเลสไตน์์ผ่่านแผนที่่� ตอนที่�่ 15 74 เล่่าเรื่อ่� งปาเลสไตน์์ผ่า่ นแผนที่่�

ตอนที่่� 13 กําํ แพงแห่ง่ การเหยีียดผิวิ นับั ตั้้�งแต่่ปี ี ค.ศ. 2002 อิิสราเอลได้้ก่อ่ สร้้างกำแพงคอนกรีีตสูงู ขึ้�น มาในเวสต์์แบงก์์เพื่่�อปิิดกั้้�นชาวปาเลสไตน์์ไม่่ให้้เข้้ามายุ่่�มย่่ามในเขตนิิคม ชาวยิิว กำแพงดังั กล่า่ วมีีความยาวประมาณ 712 กิิโลเมตร (บางช่ว่ งเป็็น รั้ �วลวดหนาม) อิสิ ราเอลเรีียกกำแพงนี้้ว� ่า่ เป็น็ ‘รั้ว� ความมั่่น� คง’ แต่แ่ ทนที่อ่� ิสิ ราเอล จะสร้้างกำแพงนี้้ใ� นเขตแดนของตนเองตามที่�่องค์์การสหประชาชาติิได้ข้ ีีด เส้้นแบ่่งแดนเอาไว้้ตั้�งแต่ห่ ลัังสงคราม 6 วัันในปีี 1967 (ซึ่�งเรีียกว่า่ Green Line) อิิสราเอลกลัับรุุกล้้ำเข้้ามาสร้้างในเขตพื้้�นที่่�ภายใต้้การยึึดครองที่�่ คาดว่่าจะเป็็นรััฐปาเลสไตน์์ในอนาคต ทั้้�งนี้้�กว่่า 85% ของกำแพงที่่�ยาว มากกว่า่ 700 กิิโลเมตรนี้้�สร้้างขึ้น� ในเขตเวสต์แ์ บงก์์ ผลที่�่ตามมาคืือกำแพงสููงดัังกล่่าวกลายเป็็นเสมืือนกำแพงที่่�กัักขััง ชาวปาเลสไตน์์ในเวสต์์แบงก์์เอาไว้้ ไม่่ให้้สามารถเคลื่่�อนย้้ายหรืือเดิินทาง ได้อ้ ย่า่ งเสรีี นอกจากนั้้น� กำแพงนี้้ย� ังั ทอดยาวกินิ ดินิ แดนที่อ่� ุดุ มสมบูรู ณ์ท์ ี่ส�่ ุดุ ในเขตเวสต์แ์ บงก์์อีีกด้้วย กำแพงกั้�นชาวปาเลสไตน์์นี้้� นอกจากจะแยกชาวปาเลสไตน์์ออก จากดิินแดนเวสต์์แบงก์์ของพวกเขา ยัังได้้แยกชาวปาเลสไตน์์ออกจาก เขียี นโดย ดร.ศราวุุฒิิ อารียี ์์ 75

ครอบครััวที่่�อาศััยอยู่�อี กฝั่�งหนึ่่�งของกำแพง ชาวนาถููกแยกออกจากพื้้�นที่่� ทำมาหากิิน เด็็ก ๆ ถููกแยกออกจากโรงเรีียน เยาวชนถููกแยกออกจาก สถาบันั การศึึกษา คนป่่วยถูกู แยกออกจากโรงพยาบาล คนทำงานถูกู แยก ออกจากสถานประกอบการ ฯลฯ ชาวปาเลสไตน์์ที่�่อาศััยอยู่�ใน ‘พื้้�นที่่�ปิิด’ หลัังกำแพง ต้้องเผชิิญ กัับอนาคตที่่�ไม่่แน่น่ อน ไม่่รู้�ว่า่ สถานะของตนเองคือื อะไร และอาศัยั อยู่�ใน สภาพแวดล้้อมที่�บ่ ีีบบังั คับั เพิ่่�มความเสี่�ย่ งต่อ่ การถูกู บัังคัับให้โ้ ยกย้้าย ถามว่่าชาวปาเลสไตน์์ที่�่อยู่�ในพื้้�นที่่�ปิิดหลัังกำแพงจะสามารถเดิิน ทางไปอีีกฝั่ง� ได้ไ้ หม คำตอบคือื ได้้ แต่ต่ ้อ้ งได้ร้ ับั ใบอนุญุ าตพิเิ ศษ ซึ่่ง� โดยปกติิ จะเรีียกว่่า “ใบอนุญุ าตสีเี ขียี ว” ซึ่่ง� ถือื เป็น็ ใบเบิกิ ทางให้้พวกเขาสามารถ เดิินทางเข้า้ และออกจาก “พื้้น� ที่่�ปิิด” ผ่่านประตูเู ฉพาะ แต่ป่ ัญั หาคือื เจ้้า หน้้าที่�่ที่�่ทำงานเฝ้้าประตููไม่่ได้้ทำงานอย่่างสม่่ำเสมอ เปิิดทำการบ้้าง ไม่่ เปิดิ บ้้าง แล้้วแต่ค่ วามพอใจ ไม่ต้องสงสัยเลยครับว่าการสร้างก�ำแพงไร้มนุษยธรรมอย่างนี้ จะเป็นเร่ืองผิดกฎหมายระหว่างประเทศ มติของสหประชาชาติออกมา ประณามสิง่ ที่เกดิ ขึ้นหลายคร้ัง แตแ่ ปลกใจจังท�ำไม ‘ก�ำแพงเหยยี ดหยาม เชอื้ ชาติ’ น้ยี ังสามารถด�ำรงอยู่ไดจ้ วบจนปัจจุบัน 76 เล่า่ เรื่่อ� งปาเลสไตน์์ผ่่านแผนที่�่

เล่า่ เรื่�อ่ งปาเลสไตน์ผ์ ่า่ นแผนที่่� ตอนที่�่ 14 เขีียนโดย ดร.ศราวุฒุ ิิ อารีีย์์ 77

ตอนที่่� 14 ด่่านตรวจบนท้้องถนน นอกจากจะสร้า้ งกำแพงคอนกรีีตสูงู และรั้ว� ลวดหนามที่ม�่ ีีความยาว กว่่า 700 กิิโลเมตรแล้้ว อิิสราเอลยัังได้้ตั้�งจุุดตรวจและด่่านทหารเอาไว้้ จำนวนมาก ตามตัวั เลขแล้ว้ เขาบอกว่า่ สิ่ง� กีีดขว้า้ งตามท้อ้ งถนนที่อ่� ิสิ ราเอล ทำไว้ม้ ีีมากกว่่า 700 แห่่ง แต่่ถ้้าเป็็นจุุดตรวจนั้้น� มีีอยู่่�ประมาณ 140 ด่่าน ตรวจ จุดุ ตรวจของอิิสราเอลกว่า่ 140 แห่ง่ และสิ่�งกีีดขวางบนถนนเหล่า่ นี้้� ทำให้้การเคลื่่�อนไหวของชาวปาเลสไตน์์ในเวสต์์แบงก์์เป็็นไปอย่่าง ยากลำบาก โดยเฉพาะคนที่่�มีีใบผ่่านทางที่�่ต้้องเดิินทางเข้้าไปทำงานใน อิสิ ราเอลจำนวนกว่า่ 7,000 คนในแต่ล่ ะวันั นอกจากนั้้น� ชาวปาเลสไตน์ย์ ังั ถูกู ปฏิเิ สธไม่ใ่ ห้เ้ ข้า้ ถึงึ ถนนหลายสาย ในเวสต์์แบงก์์เนื่่อ� งจากมันั กำหนดไว้้ให้ใ้ ช้้ได้เ้ ฉพาะชาวอิิสราเอลเท่า่ นั้้น� 78 เล่่าเรื่อ่� งปาเลสไตน์์ผ่่านแผนที่่�

เจ้า้ หน้า้ ที่อ�่ ิสิ ราเอลได้ท้ ําํ การโจมตีีหลายร้อ้ ยครั้้ง� ทั่่ว� เขตเวสต์แ์ บงก์์ เพื่่อ� จับั กุมุ ชาวปาเลสไตน์โ์ ดยไม่ต่ ้อ้ งมีีคําํ สั่ง� ศาล และไม่ม่ ีีการชี้้แ� จงเหตุผุ ล ในการจัับกุมุ ชาวปาเลสไตน์จ์ ากเขตดินิ แดนภายใต้ก้ ารยึดึ ครองหลายพันั คนถูกู ควบคุมุ ตัวั หรือื กักั ขังั โดยละเมิดิ กฎหมายด้า้ นมนุษุ ยธรรมระหว่า่ งประเทศ เจ้า้ หน้า้ ที่ข�่ องอิสิ ราเอลใช้ค้ ำสั่ง� กักั ขังั เพื่่อ� ควบคุมุ ชาวปาเลสไตน์ไ์ ว้้ โดยที่่�ไม่ไ่ ด้้ตั้�งข้อ้ หาหรืือมีีการพิจิ ารณาคดีีใดๆ พลเรืือนชาวปาเลสไตน์์ถููกดำเนิินคดีีในศาลทหารที่่�ไม่่เป็็นไป ตามมาตรฐานสากลของการพิิจารณาคดีีที่่�เป็็นธรรม และชาวปาเลสไตน์์ กว่่า 5,500 คนรวมถึึงผู้�ถููกควบคุุมตััว 480 คนถููกคุุมขัังในเรืือนจำของ อิิสราเอลเมื่อ� ปลายปีี 2019 ที่�ผ่ ่่านมา หลายคนในนั้้�นคืือผู้�นำภาคประชา สังั คม พนัักงานของ NGO และนักั ข่า่ วครับั เขียี นโดย ดร.ศราวุฒุ ิิ อารียี ์์ 79

เล่่าเรื่่�องปาเลสไตน์์ผ่่านแผนที่่� ตอนที่�่ 15 80 เล่่าเรื่อ่� งปาเลสไตน์์ผ่า่ นแผนที่่�

ตอนที่่� 15 แคมป์ผ์ ู้้ล�ี้ภ� ััยชาวปาเลสไตน์์ (2020) ตามตััวเลขทางสถิิติิขององค์์การสหประชาชาติิปรากฏว่่าในปีี ค.ศ. 2008 ผู้้�ลี้้�ภััยชาวปาเลสไตน์์ที่่�มีีการลงทะเบีียนเอาไว้้มีีอยู่่�มากถึึง 4,618,141 คน แต่่ถ้้ารวมเอาคนที่่�ไม่่ได้้ลงทะเบีียนด้้วย เขาสรุุปตััวเลขจากการ สำรวจออกมาคร่่าวๆ ว่่าน่่าจะอยู่�ที่�่ 7.1 ล้้านคน โดยอาจแยกประเภท ให้้เห็น็ กันั ชััดๆ ดัังนี้้� กลุ่่�มแรก คือื ผู้�ลี้ภ� ัยั ชาวปาเลสไตน์ท์ ี่พ�่ ลัดั ถิ่่น� มาตั้ง� แต่ป่ ี ี ค.ศ. 1948 (รวมถึึงลููกหลานที่่เ� กิดิ ตามมาภายหลััง) และลงทะเบีียนกัับสหประชาชาติิ เพื่่อ� ขอความช่ว่ ยเหลือื มีีอยู่่�ประมาณ 4.7 ล้า้ นคน กลุ่่�มที่่� 2 คืือ ผู้้�พลััดถิ่่�นจากสงครามปีี ค.ศ. 1948 เหมืือนกััน แต่ไ่ ม่่ได้้ลงทะเบีียนไว้้ มีีอยู่่�ประมาณ 1 ล้า้ นคน กลุ่่�มที่่� 3 คืือ ผู้้�ลี้้ภ� ัยั จากสงคราม 6 วัันในปี ี ค.ศ. 1967 มีีอยู่่�ด้้วย กัันทั้้ง� หมด 955,247 คน เขีียนโดย ดร.ศราวุุฒิิ อารียี ์์ 81

กลุ่่�มที่�่ 4 คืือ ผู้้�พลััดถิ่่�นในดิินแดนของตนเองจากสงครามเมื่่�อปีี ค.ศ. 1948 มีีอยู่� 335,000 คน และกลุ่่�มสุดุ ท้้าย คือื ผู้�พลัดั ถิ่่น� ในดินิ แดนของตนเองจากสงครามปีี ค.ศ. 1967 มีีอยู่� 129,000 คน ปัจั จุบุ ันั นี้้ � ประชากรชาวปาเลสไตน์ต์ ามการสำรวจของปี ี ค.ศ. 2008 ขององค์์กรเอกชนที่่�เรีียกตนเองว่่า BADIL มีีอยู่่�รวมกัันทั้้�งหมดประมาณ 10.6 ล้้านคน โดยกระจายอยู่�ในดินิ แดนต่่าง ๆ ดังั นี้้� – เวสต์แ์ บงก์์และกาซ่า่ 4,360,000 คน – อิิสราเอล 1,587,000 คน – จอร์์แดน 2,839,639 คน – ซีเี รีีย 422,699 คน – เลบานอน 421,292 คน – ซาอุดุ ิิอาระเบีีย 314,226 คน – สหรััฐอเมริิกา 238,721 คน และ – ประเทศอื่�น ๆ ทั่่�วโลกอีีก 303,987 คน ทั้้�งนี้้�ผู้�ลี้�ภััยชาวปาเลสไตน์์ก็็ไม่่ได้้อยู่�ในแคมป์์ผู้�ลี้�ภััยทั้้�งหมด ตาม ตััวเลขอย่่างเป็็นทางการ ปรากฏว่่ามีีเพีียง1.5 ล้้านคนเท่่านั้้�นที่่�กระจาย 82 เล่่าเรื่�อ่ งปาเลสไตน์ผ์ ่่านแผนที่่�

ตััวอาศััยอยู่�ตามแคมป์์ผู้�ลี้�ภััยอย่่างเป็็นทางการของประชาชาติิ 58 แห่่ง ซึ่่�งตั้ �งอยู่ �ทั้ �งภายในดิินแดนปาเลสไตน์์และประเทศอาหรัับเพื่่�อนบ้้าน (ข้อ้ มูลู ปีี 2020) แต่่ที่�่เหลืืออีีกมากกว่่า 5 ล้้านคน ซึ่่�งลงทะเบีียนผู้�ลี้�ภััยเอาไว้้กัับ สหประชาชาติ ิ ต้้องอาศััยอยู่�นอกแคมป์ผ์ู้�ลี้�ภััย ด้้วยเหตุุนี้้� ปััญหาผู้�ลี้�ภััยชาวปาเลสไตน์์คืือหนึ่่�งในปััญหาใหญ่่ของ โลก และดำรงอยู่่�มาอย่า่ งยาวนาน จนบางครั้้ง� ทำให้ช้ าวปาเลสไตน์จ์ ำนวน หนึ่่�งเกิิดความท้้อแท้้สิ้ �นหวัังที่่�จะมีีโอกาสได้้กลัับไปอาศััยอยู่่�บ้้านเกิิดเมืือง นอนของตนเองอีีกครั้้�ง แต่ก่ ็ม็ ีีชาวปาเลสไตน์อ์ ีีกจำนวนมากยังั คงต่อ่ สู้�ดิ้น� ร้น้ เพื่่อ� ให้ไ้ ด้ส้ ิทิ ธิิ ของตนเองคืืนมา เขียี นโดย ดร.ศราวุุฒิิ อารียี ์์ 83

เล่่าเรื่อ�่ งปาเลสไตน์์ผ่า่ นแผนที่�่ ตอนที่่� 16 84 เล่่าเรื่�่องปาเลสไตน์์ผ่่านแผนที่่�

ตอนที่�่ 16 ราบสููงโกลันั (Golan Heights) 25 มีีนาคม 2019 เป็็นวัันสำคััญอีีกวัันหนึ่่�งของประวััติิศาสตร์์ การเมืืองสมััยใหม่่ในตะวัันออกกลาง เพราะเป็็นวัันที่�่ โดนััลด์์ ทรััมป์์ ประธานาธิบิ ดีีสหรัฐั ฯ ได้ล้ งนามรับั รองให้ท้ ี่ร่� าบสูงู โกลันั (Golan Heights) เป็น็ ส่่วนหนึ่่ง� ของประเทศอิสิ ราเอล การตััดสิินใจครั้้�งนี้้�ของทรััมป์์เกิิดขึ้้�นในช่่วงจัังหวะเวลาที่่�อิิสราเอล กำลังั จะมีีการเลือื กตั้ง� ใหญ่ ่ อันั เป็น็ การเลือื กตั้ง� ที่น่� ายกรัฐั มนตรีีอิสิ ราเอลถูกู ท้า้ ทายอย่า่ งมาก เพราะกำลัังตกอยู่�ในที่น่� ั่่�งลำบากจากคะแนนนิยิ มตกต่่ำ จนดููเหมืือนว่่าการลงนามรัับรองที่่�ราบสููงโกลัันให้้เป็็นของอิิสราเอลโดย ประธานาธิบิ ดีีทรััมป์์ เป็็นเหมืือนการช่ว่ ยนายกรัฐั มนตรีีอิสิ ราเอลหาเสีียง ในการเลืือกตั้ง� ที่�จ่ ะมีีขึ้้น� ในขณะนั้้น� 1. พื้้น� ฐานความขัดั แย้้งเหนืือที่่ร� าบสููงโกลาน ที่�ร่ าบสููงโกลัันมีีพื้้�นที่่�ทั้้ง� หมดประมาณ 1800 ตารางกิิโลเมตร ตั้้�ง อยู่�ตรงกลางระหว่่างพรมแดนอิสิ ราเอลและซีเี รีีย อิิสราเอลได้้เข้้ายึึดครอง พื้้�นที่�่นี้้�มานัับตั้้�งแต่่กลุ่่�มประเทศอาหรัับพ่่ายแพ้้สงครามให้้อิิสราเอลเมื่่�อปีี 1967 หรือื รู้�จักกัันในชื่อ� “สงคราม 6 วััน” เขียี นโดย ดร.ศราวุุฒิิ อารีีย์์ 85

อิิสราเอลไม่่ได้้ยึึดพื้้�นที่�่นี้้�ได้้ทั้้�งหมด เพราะดิินแดนที่�่ราบสููงโกลััน ประมาณ 600 ตารางกิิโลเมตรก็ย็ ังั เป็็นของซีเี รีีย แต่่ถึงึ อย่า่ งนั้้น� อีีก 1200 ตารางกิิโลเมตรที่�่อิิสราเอลเข้้ายึึดครองได้้ล้้วนแต่่เป็็นดิินแดนที่่�มีีความ สำคัญั ทางยุทุ ธศาสตร์์การทหารและมีีความอุดุ มสมบููรณ์์ ในการยึดึ ครองที่ร่� าบสููงโกลััน อิสิ ราเอลมีีเป้า้ หมายหลายประการ ครับั แต่ท่ ี่ส่� ำคััญสุดุ 2 ประการคือื อิิสราเอลต้้องการขยายพื้้น� ที่พ�่ รมแดน ของประเทศออกไปให้ไ้ ด้ม้ ากที่ส�่ ุดุ ขณะเดีียวกันั ก็ต็ ้อ้ งการใช้ท้ ี่ร�่ าบสูงู โกลันั เป็น็ เขตกัันชนระหว่่างตนเองกัับซีเี รีีย ซึ่่ง� ถืือเป็น็ รััฐศััตรูคูู่�อริิกันั มาช้้านาน การที่�่โกลัันเป็็นดิินแดนที่่�สำคััญต่่ออิิสราเอลเป็็นอย่่างยิ่�ง ทำให้้ มีีการตั้้�งคำถามกัันจริิงจัังมากขึ้�นว่่า จริิง ๆ แล้้วใครกัันแน่่ที่่�เป็็นคนก่่อ สงครามในปีี 1967 ? ไม่่ว่า่ ความจริงิ จะเป็น็ อย่า่ งไร สิ่่ง� ที่ม่� ีีการบัันทึึกไว้้ใน ประวััติิศาสตร์์การเมืืองสมััยใหม่่ของตะวัันออกกลางก็็คืือ อิิสราเอลเป็็น ฝ่่ายจู่�โจมชาติอิ าหรับั แบบฉัับพลััน โดยไม่ใ่ ห้้ฝ่่ายตรงข้้ามได้ม้ ีีเวลาตั้ง� ตััว อิสิ ราเอลอ้า้ งมาตลอดว่า่ การจู่่�โจมของตนเองไม่ไ่ ด้เ้ ป็น็ การกระทำ ที่่�แสดงความก้้าวร้้าว หรืือเป็็นการกระทำที่�่เป็็นอัันธพาล เข้้าไปยึึดบ้้าน ยึึดเมืืองคนอื่�น แต่่เป็็นการชิิงโจมตีีก่่อน (pre-emptive military campaign) เพื่่�อเป็น็ การปกป้้องรัฐั เกิิดใหม่ท่ ี่ย�่ ังั อ่่อนแอของตน 86 เล่่าเรื่�อ่ งปาเลสไตน์ผ์ ่่านแผนที่่�

2. การปะทะเผชิิญหน้้าเหนืือที่ร�่ าบสููงโกลันั นับั ตั้้ง� แต่อ่ ิสิ ราเอลเข้า้ ยึดึ ที่ร�่ าบสูงู โกลันั หลังั สงคราม 6 วันั ปีี 1967 ก็็เกิิดการปะทะเผชิิญหน้้าและการยิิงตอบโต้้ตามแนวชายแดนระหว่่าง อิิสราเอลกัับซีีเรีียมาตลอดเป็็นระยะ ๆ แต่่สถานการณ์์ก็็ไม่่ได้้บานปลาย กลายเป็น็ สงครามเต็็มรููปแบบระหว่า่ ง 2 ประเทศ สมรภููมิิเดีียวที่�่เหมืือนจะทำให้้ทั้้�ง 2 ฝ่่ายเข้้าทำสงครามระหว่่าง กัันคืือในช่่วงสงครามอาหรัับ-อิิสราเอลปีี 1973 ซึ่่�งฝ่่ายอาหรัับเรีียกว่่า “Ramadon War” หรืือสงครามเดืือนรอมฎอน เพราะสงครามครั้้�ง นั้้�นเกิิดขึ้้�นในช่่วงเดืือนถืือศีีลอดของอาหรัับ-มุุสลิิมพอดีี แต่่อิิสราเอลจะ เรีียกสงครามครั้้�งนั้้�นว่่า “Yom Kippur War” หรืือสงครามยมคิิปปููร์์ อัันเป็น็ ช่ว่ งเทศกาลวัันลบมลทินิ บาปของชาวยิวิ ในสงครามครั้้ง� นั้้น� อิสิ ราเอลต้อ้ งเผชิญิ ความท้า้ ทายจาก 2 แนวรบ ด้า้ นหนึ่่ง� คือื แนวรบจากอีียิปิ ต์ท์ ี่ร่� ุกุ เข้า้ มาทางแหลมซีนี าย(Sinaipeninsula) อันั เป็น็ ดินิ แดนที่อ่� ิสิ ราเอลยึดึ มาได้จ้ ากอีียิปิ ต์ห์ ลังั สงคราม 6 วันั อีีกแนวรบ หนึ่่ง� คืือจากซีีเรีียที่่�บุุกเข้้ามาทางที่ร�่ าบสูงู โกลััน แต่ใ่ น 2 แนวรบนี้้� แนวรบ ทางฝั่ง� ที่ร่� ายสูงู โกลันั ถือื เป็น็ สมรภูมู ิทิ ี่ห�่ นักั หนาสาหัสั มากที่ส่� ุดุ เพราะซีเี รีีย มีีกองกำลัังที่่�เข็็มแข็็งและมีีอาวุุธยุุทโธปกรณ์์ทัันสมััยที่�่ได้้รัับการสนัับสนุุน จากสหภาพโซเวีียต เขียี นโดย ดร.ศราวุฒุ ิิ อารีีย์์ 87

กล่่าวกัันว่่าหากอิิสราเอลไม่่ได้้รัับการช่่วยเหลืือจากสหรััฐฯใน สงครามครั้้ง� นั้้น� อิิสราเอลก็็คงต้อ้ งยอมคืนื ดินิ แดนให้แ้ ก่่อาหรับั ไม่เ่ ฉพาะ แต่ท่ ี่�่ราบสููงโกลััน แต่่ยังั รวมดิินแดนอื่น� ๆ ที่่�อิสิ ราเอลยึดึ มาได้ใ้ นสงคราม 6 วััน อัันเท่่ากัับเป็็นความปราชััยของอิิสราเอลต่่อกลุ่่�มประเทศอาหรัับ ครั้้ง� แรก แต่ด่ ้ว้ ยความช่ว่ ยเหลือื อย่า่ งทันั ทวงทีีของสหรัฐั ฯ จึงึ ทำให้อ้ ิสิ ราเอล ยัังสามารถยึดึ ครองที่ร่� าบสููงโกลันั ไว้ไ้ ด้้ มิิหนำซ้้ำยังั ได้้ออกกฎหมายผนวก เอาดิินแดนที่�่ราบสููงโกลัันไว้้เป็็นส่่วนหนึ่่�งของประเทศอิิสราเอลตั้ �งแต่่ ปีี 1981 เป็็นต้้นมา อัันทำให้้ที่่�ราบสููงโกลัันเป็็นแนวปะทะเผชิิญหน้้า ระหว่่างอิสิ ราเอลกับั ซีีเรีียเรื่อ� ยมาจนถึึงปััจจุบุ ััน 3. มติิสหประชาชาติวิ ่่าด้้วยเรื่่อ� งสถานะของที่่ร� าบสููงโกลันั การยึดึ ครองที่ร่� าบสูงู โกลันั ของอิสิ ราเอลถือื เป็น็ เรื่อ� งที่ผ�่ ิดิ กฎหมาย ระหว่่างประเทศ ไม่ม่ ีีประเทศไหนยอมรับั แม้้แต่่ประธานาธิิบดีีสหรััฐฯคน ก่อ่ น ๆ การจะทำความเข้้าใจเรื่�องนี้้�เราคงต้้องไปสำรวจตรวจสอบข้้อมติิ ต่่าง ๆ ของสภาความมั่่ง� คงแห่ง่ สหประชาชาติ ิ อัันได้้แก่ม่ ติิ UNSCR 242 (ปีี 1967) UNSCR 338 (ปีี 1973) และ UNSCR 497 (ปีี 1981) 88 เล่า่ เรื่่�องปาเลสไตน์ผ์ ่่านแผนที่�่

คืืออย่่างนี้้�ครัับ UNSCR 242 (ปีี 1967) เป็็นมติิที่�่เรีียกร้้องให้้ อิสิ ราเอลถอนกองกำลังั ทหารทั้้ง� หมดออกจากพื้้น� ที่ภ�่ ายใต้ก้ ารยึดึ ครองหลังั สงคราม 6 วันั อันั หมายถึึงดิินแดนทั้้ง� หมด ไล่่ตั้�งแต่่แหลมซีนี าย เวสแบงก์์ ฉนวนกาซ่า่ รวมถึึงที่่ร� ายสููงโกลััน ส่่วน UNSCR 338 มีีมติิออกมาในช่่วง สงครามปีี 1973 เรีียกร้้องให้้ทุกุ ฝ่่ายที่่�ขััดแย้ง้ นำมติทิ ี่่� 242 ไปปฏิิบััติอิ ย่่าง เคร่ง่ ครััดในทุกุ ส่ว่ นทุกุ ตอนที่�เ่ ป็น็ รายละเอีียดของข้อ้ มติิ สำหรับั UNSCR 497 (ปีี 1981) ถือื เป็น็ ข้อ้ มติิที่�ร่ ะบุชุ ัดั เจนลงไป เกี่ย�่ วกัับดินิ แดนที่�่ราบสููงโกลันั ว่า่ การที่อ�่ ิสิ ราเอลเข้้ายึดึ ครองดินิ แดนแห่่ง นี้้ถ� ืือเป็็นเรื่�องที่่�ผิดิ กฎหมาย ไม่ม่ ีีความชอบธรรมใด ๆ ในบางส่ว่ นบางตอนของมติไิ ด้เ้ ขีียนเอาไว้ว้ ่า่ “การที่อ่� ิสิ ราเอลตัดั สินิ ใจบังั คับั ใช้ก้ ฎหมาย และเข้า้ บริหิ ารจัดั การปกครองที่ร�่ าบสูงู โกลันั อันั เป็น็ ดินิ แดนของซีเี รีียภายใต้้การยึดึ ครองของอิสิ ราเอล (กฎหมายนั้้�น) ถือื เป็็น โมฆะและไม่ม่ ีีผลผูกู มัดั ทางกฎหมายต่่อประชาคมระหว่่างประเทศ” มติทิ ี่่� 242 และ 338 ถือื เป็น็ มติทิ ี่อ่� าหรับั ต่า่ งนำมาอ้า้ งอิงิ เพื่่อ� ปูทู าง ไปสู่่�การเจรจาสันั ติภิ าพ ไม่ว่ ่า่ จะเป็น็ แผนสันั ติภิ าพที่เ�่ รีียกว่า่ “Fez Plan” ของปีี 1982 หรือื แผนสันั ติภิ าพที่เ�่ รีียกว่า่ “Arab Peace Initiative” ของ ปีี 2002 เขียี นโดย ดร.ศราวุุฒิิ อารียี ์์ 89

ทั้้�งนี้้�แผนสัันติิภาพเหล่่านี้้�ในเนื้้�อแท้้ก็็คืือการเสนอของชาติิอาหรัับ ที่่�จะยอมรัับการดำรงอยู่ �ของอิิสราเอลแลกกัับการที่่�อิิสราเอลต้้องคืืนดิิน แดนภายใต้้การยึึดครองทั้้�งหมดให้้อาหรัับ พร้้อมกัับการยอมให้้มีีการตั้้�ง รัฐั ปาเลสไตน์ข์ึ้�น แต่่ปรากฏว่่าอิิสราเอลก็็ปฏิิเสธไม่่ยอมรัับทุุก ๆ แผนสัันติิภาพที่่� ริิเริ่�มจากชาติอิ าหรับั 4. ที่ร�่ าบสููงโกลัันสำคััญยิ่ง� ต่่ออิสิ ราเอลอย่่างไร ครั้้ง� หนึ่่ง� ผมได้ม้ ีีโอกาสไปเที่ย่� วชายแดนของประเทศจอร์แ์ ดนที่ต่� ิดิ กัับอิิสราเอล คนที่�่พาพวกเราไปชี้้�นิ้้�วให้้ดููดิินแดนเนิินเขาที่่�ไกลออกไปสุุด ลููกหููลูกู ตา เขาบอกว่า่ ตรงนั้้�นคืือส่่วนหนึ่่�งของพื้้�นที่ท�่ ี่�เ่ รีียกว่่า “ที่ร่� าบสูงู โก ลันั ” ซึ่่ง� หากใครได้ไ้ ปยืนื อยู่�ตรงนั่่น� ก็จ็ ะสามารถมองเห็น็ ดินิ แดนลึกึ เข้า้ ไป ในประเทศซีีเรีีย อัันเป็็นประเทศที่�่อิิสราเอลไม่่ได้้ทำข้้อตกลงสัันติิภาพ อย่่างเป็น็ ทางการ ด้ว้ ยเหตุทุ ี่โ�่ กลันั เป็น็ จุดุ ยุทุ ธศาสตร์ ์ ตั้้ง� อยู่่�บนที่ร�่ าบสูงู นี้้เ� อง จึงึ ทำให้้ อิิสราเอลสามารถตรวจสอบจัับตาการเคลื่่�อนไหวทางทหารของซีีเรีียได้้ ตลอดเวลา นี่อ่� าจเป็น็ เหตุผุ ลส่ว่ นหนึ่่ง� ทำให้อ้ ิสิ ราเอลไม่ย่ อมปล่อ่ ยที่ร�่ าบสูงู โกลันั คืืนซีเี รีีย ขณะเดีียวกัันที่ร�่ าบสููงโกลัันก็เ็ ป็็นเสมือื นเขตกันั ชนที่่�ซีีเรีียมิิ อาจบุุกเข้้ามาถึึงใจกลางประเทศอิสิ ราเอลได้ง้ ่่าย ๆ 90 เล่่าเรื่่�องปาเลสไตน์ผ์ ่า่ นแผนที่�่

นอกจากนี้ ที่ราบสงู โกลนั ยงั เปน็ แหลง่ น�้ำส�ำคญั ของอสิ ราเอล น�้ำฝน ที่ตกลงมาบนพน้ื ที่นจ้ี ะไหลลงมาเพ่ิ มน�้ำใหแ้ กแ่ มน่ �้ำจอรแ์ ดน อนั เปน็ แหลง่ น�้ำที่อิสราเอลใช้อปุ โภคบริโภค และเป็นแหลง่ น�้ำ 3 ใน 4 ของทรัพยากร น�้ำที่อิสราเอลมีทัง้ หมด พน้ื ที่นยี้ งั ไดช้ อ่ื วา่ เปน็ แผน่ ดนิ ที่มีความอดุ มสมบรู ณ ์ ดนิ เถา้ ภเู ขาไฟ ของที่ราบสูงโกลันเหมาะส�ำหรับการปลูกพืชผล ท้ังไร่องุ่น สวนกล้วยไม้ และอน่ื ๆ ขณะเดียวกนั โกลันก็เปน็ พ้นื ที่เหมาะกับการเล้ยี งปศุสตั ว์ อีกท้ัง ยงั เปน็ พ้ืนที่เดียวของอสิ ราเอลที่มีสกีรีสอร์ท ดว้ ยความส�ำคญั ของที่ราบสงู โกลนั ทงั้ ในเชงิ ยทุ ธศาสตรก์ ารทหาร ทั้้�งในเชิิงเศรษฐกิิจ และแหล่่งทรััพยากรสำคััญทางธรรมชาติิ ทำให้้ มติิมหาชนชาวอิิสราเอลส่่วนใหญ่่จึึงไม่่ต้้องการคืืนดิินแดนส่่วนนี้้�กลัับไป ให้้ซีเี รีีย เขีียนโดย ดร.ศราวุฒุ ิิ อารีีย์์ 91

เล่่าเรื่่�องปาเลสไตน์์ผ่่านแผนที่่� ตอนที่�่ 17 92 เล่่าเรื่อ่� งปาเลสไตน์์ผ่า่ นแผนที่่�

ตอนที่�่ 17 กลุ่่�มประดิเนิทแศดที่น�ไ่ ม่่ยอมรับั การผนวก เยรูซู าเล็ม็ เป็น็ เมือื งโบราณที่ถ่� ือื เป็น็ หนึ่่ง� ในแก่น่ กลางของความขัดั แย้้งระหว่า่ งอิิสราเอล-ปาเลสไตน์์ อิสิ ราเอลมองเยรูซู าเล็ม็ ว่า่ เป็น็ “เมืืองหลวงที่ไ�่ ม่ม่ ีวี ันั เปลี่ย� นแปลง และไม่่อาจแบ่ง่ แยกได้้” ของตน ไม่่นานหลัังรััฐอิิสราเอลถืือกำเนิิดขึ้้�นในปีี ค.ศ. 1948 และได้้รัับ ชััยชนะเหนืือบรรดารััฐอาหรัับในสงครามครั้้�งแรก อิิสราเอลก็็ได้้จััดตั้้�ง รััฐสภาขึ้�นทางตะวัันตกของเมืืองเยรููซาเล็็ม จากนั้้�นหลัังจากที่่�อิิสราเอล ทำสงคราม 6 วัันในปี ี ค.ศ. 1967 กัับเพื่่�อนบ้า้ นประเทศอาหรับั อิิสราเอล ก็็ได้้ยึึดเยรููซาเล็็มตะวัันออก รวมถึึงเขตเมืืองเก่่าด้้วย โดยได้้ผนวกรวม เยรูซู าเล็ม็ ตะวันั ออกให้เ้ ป็น็ ส่ว่ นหนึ่่ง� ของประเทศตน อันั ถือื เป็น็ การกระทำ ที่น�่ านาชาติไิ ม่่ยอมรัับ และเป็็นเรื่�องที่่�ละเมิิดกฎหมายระหว่า่ งประเทศ ขณะที่ผ�ู่้�นำอิสิ ราเอลก็ม็ ักั จะแสดงความไม่พ่ อใจ ที่ไ่� ม่ม่ ีีประเทศไหน ให้ก้ ารยอมรับั อธิปิ ไตยของอิสิ ราเอลเหนือื เยรูซู าเล็ม็ อย่า่ งเต็ม็ ที่่� โดยเฉพาะ จากพัันธมิิตรต่า่ งชาติทิ ี่่�ใกล้ช้ ิดิ กับั อิิสราเอล เขีียนโดย ดร.ศราวุุฒิิ อารียี ์์ 93

ชาวปาเลสไตน์์เห็็นต่่างไปอย่า่ งสิ้�นเชิงิ พวกเขาต้้องการเยรูซู าเล็ม็ ตะวันั ออกเป็น็ เมือื งหลวง และถือื เป็น็ ส่ว่ นหนึ่่ง� ของแนวทางแก้ป้ ัญั หาอย่า่ ง สัันติทิ ี่�่นานาชาติิสนับั สนุุนมายาวนาน หรืือรู้�จักกัันในชื่อ� “การแก้้ปััญหา แบบให้้มีี 2 รััฐอยู่�เคีียงคู่่�กััน” (Two States Solution) โดยพื้้�นฐาน แล้้วก็็คืือแนวความคิิดให้้ก่่อตั้�งรััฐอิิสระปาเลสไตน์์ติิดกัับอิิสราเอล ตามพ รมแดนที่่�ปรากฏก่อ่ นปี ี ค.ศ. 1967 ซึ่่ง� มีีการเขีียนแนวทางแก้ป้ ัญั หาอย่่าง นี้้�เอาไว้ใ้ นมติสิ หประชาชาติิ ชาวปาเลสไตน์์ถืือเป็็นประชากรจำนวนไม่่น้้อย คิิดเป็็น 1 ใน 3 ของประชากรทั้้ง� หมดในเยรููซาเล็ม็ คนเหล่่านี้้�มาจากครอบครัวั ที่่อ� ยู่�ที่่น� ี่ม่� า นานเป็น็ พันั ปีแี ล้ว้ ความตึงึ เครีียดเกิดิ ขึ้้น� เมื่่อ� อิสิ ราเอลมีีนโยบายขยายการ ตั้ง� ถิ่น� ฐานชาวยิวิ เข้้ามาในเยรูซู าเล็็มตะวันั ออก ซึ่่ง� เป็็นเรื่อ� งที่่�ผิดิ กฎหมาย ระหว่่างประเทศ แต่่อิสิ ราเอลไม่่ยอมรับั นอกจากจะไม่ย่ อมรับั แล้ว้ อิสิ ราเอลยังั ได้ผ้ ่า่ นกฎหมายในสภาเนต เซท (Knesset) เมื่่อ� ปีี ค.ศ. 1980 ให้้มีีการผนวกดินิ แดนเยรูซู าเล็็มตะวััน ออกให้้เป็็นส่่วนหนึ่่�งของประเทศ อย่่างที่่�ได้้เรีียนรัับใช้้ไป ไม่่มีีประเทศไหนในโลกที่่�ให้้การยอมรัับ การผนวกดินิ แดนครั้้ง� นี้้� แต่เ่ มื่อ� ทรัมั ป์เ์ ข้า้ มาเป็น็ ประธานาธิบิ ดีีสหรัฐั ฯ เขา จึึงเป็็นผู้ �นำประเทศคนแรกที่่�ให้้การยอมรัับว่่าเยรููซาเล็็มเป็็นเมืืองหลวง ของอิิสราเอล พร้้อมย้า้ ยสถานทููตสหรัฐั ฯจาก เทล อะวีีฟ เข้้ามาตั้�งอยู่�ใน เยรููซาเล็็มเมื่อ� ปี ี ค.ศ. 2019 นี้้�เอง 94 เล่า่ เรื่อ่� งปาเลสไตน์ผ์ ่า่ นแผนที่่�

เล่า่ เรื่�อ่ งปาเลสไตน์ผ์ ่า่ นแผนที่่� ตอนที่�่ 18 เขีียนโดย ดร.ศราวุฒุ ิิ อารีีย์์ 95

ตอนที่่� 18 เยรููซาเล็ม็ ที่ถ�่ ูกู แบ่่งแยก หากพิจิ ารณาตามสถานการณ์์ที่่�เป็็นจริงิ ขณะนี้้� ต้้องเรีียนตามตรง ว่า่ กรุุงเยรููซาเล็็มไม่่ได้้หลอมรวมเป็น็ พื้้น� ที่ห่� นึ่่ง� เดีียวมาตั้ง� นานแล้ว้ เพราะ เยรูซู าเล็ม็ ตะวันั ตกกลายเป็น็ ดินิ แดนส่ว่ นหนึ่่ง� ของรัฐั อิสิ ราเอลมาตั้ง� แต่ห่ ลังั สงครามอาหรับั -อิสิ ราเอลครั้้ง� แรกในปี ี ค.ศ. 1948 นัับจากนั้้�นเป็็นต้้นมา พื้้�นที่�่เยรููซาเล็็มตะวัันตกก็็มีีชาวยิิวเป็็น ประชากรส่่วนใหญ่่ มีีประชากรชาวปาเลสไตน์์บ้้าง แต่่ไม่ม่ ากนักั ส่่วนพื้้�นที่่�เยรููซาเล็็มที่่�เหลืือทางด้้านตะวัันออกนั้้�น ก็็ตกอยู่�ภายใต้้ การยึดึ ครองของอิสิ ราเอลมาไม่ต่ ่่ำกว่า่ 40 ปีี หรือื ตั้ง� แต่อ่ าหรับั ทำสงคราม พ่า่ ยแพ้้อิิสราเอลในสงคราม 6 วัันเมื่่�อปี ี ค.ศ. 1967 ต่่อมาในปีี ค.ศ. 1980 รััฐสภาเนตเซทของอิิสราเอลจึึงได้้ผ่่าน กฎหมายผนวกดิินแดนเยรููซาเล็็มตะวัันออกให้้เป็็นส่่วนหนึ่่�งของประเทศ และประกาศก้้องให้้โลกได้้รัับรู้้�ว่่าเยรููซาเล็็มเป็็นเมืืองหลวงของอิิสราเอล ที่ม�่ ิอิ าจแบ่ง่ แยกได้้ 96 เล่า่ เรื่อ่� งปาเลสไตน์์ผ่า่ นแผนที่�่

แต่ป่ ัญั หาคือื ไม่ม่ ีีประเทศไหนในโลกให้ก้ ารยอมรับั เรื่อ� งนี้้� จนกระทั่่ง� ประธานาธิบิ ดีีทรัมั ป์ข์ึ้น� สู่�อำนาจ ทำให้ข้ ณะนี้้ม� ีีสหรัฐั ฯเป็น็ ชาติเิ ดีียวในโลก ที่ย�่ อมรับั เยรููซาเล็็มว่่าเป็็นเมือื งหลวงของอิสิ ราเอล พร้้อมทั้้ง� ได้ย้ ้า้ ยสถาน ทููตของสหรัฐั ฯจากกรุุงเทล อะวีีฟ มาตั้�งอยู่�ที่ก่� รุงุ เยรูซู าเล็ม็ เมื่อ� ไม่ก่ ี่�ป่ ีีที่่� ผ่่านมานี้้�เอง อย่่างไรก็็ดีี จากการที่�่อิิสราเอลถืือว่่าเยรููซาเล็็มทั้้�งหมดเป็็นของ ตน ทำให้ใ้ นแผนที่ซ�่ึ่ง� อิสิ ราเอลวาดขึ้้น� จะไม่ม่ ีีดินิ แดนเยรูซู าเล็ม็ ตะวันั ออก อันั เป็็นส่ว่ นหนึ่่�งของดิินแดนภายใต้้การยึดึ ครอง พููดอีีกอย่า่ งก็ค็ ือื สำหรับั แผนที่�่ของอิสิ ราเอลนั้้�น ดินิ แดนภายใต้ก้ ารยึดึ ครองมีีอยู่�แค่่เวสต์แ์ บงก์์ (ที่�ไ่ ม่ร่ วมเยรููซาเล็ม็ ตะวันั ออก) และกาซ่า่ เท่า่ นั้้น� เยรูซู าเล็ม็ หรือื ที่ม�่ ุสุ ลิมิ เรีียกว่า่ อัลั -กุดุ ส์น์ั้้น� ถือื เป็น็ หนึ่่ง� ในไม่ก่ ี่เ�่ มือื ง ที่ส�่ ามารถดึงึ ดูดู ความสนใจของผู้้�คนได้ท้ ั้้ง� โลก โดยเฉพาะในหมู่�ผู้�ศรัทั ธาใน ศาสนาสากลแบบเอกเทวนิิยม ไม่่ว่่าจะเป็น็ ศาสนายููดาห์ ์ คริสิ เตีียน หรือื อิิสลาม ซึ่่�งมีีจำนวนประชากรรวมกัันไม่่ต่่ำกว่า่ 4,000 ล้า้ นคน ในฐานะที่เ�่ ป็น็ ศูนู ย์ก์ ลางทางศาสนา เมือื งนี้้จ� ึงึ มีีความสำคัญั ทั้้ง� ด้า้ น การเมือื งและประวัตั ิศิ าสตร์ข์ องโลกตลอดมา อันั เป็น็ บ่อ่ เกิดิ ของสันั ติภิ าพ และความขัดั แย้้ง ขึ้้�นอยู่่�กับั สถานการณ์์ในแต่่ละยุุคแต่่ละสมัยั เขีียนโดย ดร.ศราวุฒุ ิิ อารีีย์์ 97

ในมิิติิความขััดแย้ง้ นั้้�น ประเด็็นหลัักมัักวนเวีียนอยู่�ที่ข�่ ้้อถกเถีียงว่า่ ศาสนาใดใกล้ช้ ิดิ เกี่ย่� วพันั กับั ดินิ แดนเยรูซู าเล็ม็ มากกว่า่ กันั จนเป็น็ ที่ม่� าของ การอ้า้ งสิทิ ธิคิ รอบครองเมือื งนี้้ข� องแต่ล่ ะฝ่า่ ย กลายเป็น็ ความขัดั แย้ง้ เรื้อ� รังั ซึ่ �งเป็็นหนึ่่�งในปััญหาสำคััญที่่�เป็็นอุุปสรรคต่่อกระบวนการเจรจาสัันติิภาพ ระหว่่างปาเลสไตน์์-อิิสราเอลเรื่ �อยมานัับตั้้�งแต่่กระบวนการเจรจาเริ่ �มต้้น ขึ้�นเมื่อ� กว่า่ 30 ปีกี ่อ่ น สำหรัับชาวมุุสลิิมทั่่�วโลกแล้้ว พวกเขาต่่างให้้การยอมรัับความ สำคััญของศาสนายููดาห์์และคริิสเตีียน ซึ่่�งมีีประวััติิศาสตร์์เกี่�่ยวโยงใกล้้ ชิิดกัับนครเยรููซาเล็็ม แต่่ก็็ย้้ำว่่า สถานที่่�แห่่งนี้้�ก็็มีีความสััมพัันธ์์เชื่�อมโยง กัับศาสนาอิิสลามด้้วยเช่่นกััน และเยรููซาเล็็มก็็มิิได้้มีีความผููกมััดทางจิิต วิิญญาณต่่อชาวปาเลสไตน์์หรืือชาวอาหรัับเท่่านั้้�น แต่่ดิินแดนแห่่งนี้้�คืือ ศููนย์ร์ วมจิติ ใจของชาวมุสุ ลิมิ ทั่่�วโลกอีีกด้้วย เพราะนอกจากมััสยิิดฮารอมในนครมัักกะฮ์แ์ ละมััสยิิดนะบะวีีย์์ใน มะดีีนะฮ์์ ประเทศซาอุุดีีอาระเบีียแล้้ว มััสยิิดอััล-อัักศอในกรุุงเยรููซาเล็็ม ยังั ถือื เป็็นมัสั ยิดิ ที่ม�่ ีีความสำคัญั มากที่่�สุดุ เป็็นลำดัับ 3 ของศาสนาอิิสลาม อีีกทั้้ง� อัลั -อัักศอยัังถืือเป็น็ “กิบิ ลัตั ” แรกในประวััติิศาสตร์อ์ ิิสลาม หรือื ชุุมทิศิ แรกที่่�มุสุ ลิิมหัันหน้า้ ไปยามพวกเขาละหมาดและขอพร ต่่อพระเจ้้า ก่่อนที่่�จะเปลี่�่ยนไปเป็็นมััสยิิดฮารอม นครมัักกะฮ์์ ประเทศ ซาอุุดีีอาระเบีีย ในเวลาต่อ่ มาจนกระทั่่ง� ถึงึ ปััจจุบุ ััน 98 เล่่าเรื่�อ่ งปาเลสไตน์ผ์ ่า่ นแผนที่�่

นอกจากนั้้�นแล้้ว มััสยิิดอััล-อัักศอยัังเป็็นศาสนสถานสำคััญทาง ประวัตั ิศิ าสตร์อ์ ิสิ ลามอันั เนื่่อ� งมาจากมัสั ยิดิ แห่ง่ นี้้เ� ป็น็ สถานที่ท่� ี่ศ่� าสดามุฮุ ัมั มัดั ได้ล้ ะหมาดก่อ่ นที่จ่� ะถูกู นำตัวั ขึ้้น� สู่�ชั้น� ฟ้า้ เบื้้อ� งสูงู ในเหตุกุ ารณ์ท์ ี่เ่� รีียกกันั ว่า่ “อิิสรออ์แ์ ละมิอิ ์ร์ อจญ์”์ แต่ส่ ำหรับั ชาวยิวิ แล้ว้ เยรูซู าเล็ม็ คือื ที่ต่�ั้ง� ของ The Temple Mount หรือื พระวิิหารอันั ศัักดิ์ส� ิทิ ธิ์์ � ซึ่่�งสร้้างโดยศาสดาโซโลมอน หรือื ที่ม่� ุุสลิิมรู้้�จักั ในนามศาสดาสุไุ ลมาน (ปกครองระหว่า่ ง 971-931 ก่อ่ นคริสิ ต์ศ์ ักั ราช) แต่่ พระวิหิ ารยุคุ แรกนี้้ก� ็ถ็ ูกู ทำลายโดยพวกบาบิโิ ลนเมื่่อ� 587 ก่อ่ นคริสิ ต์ศ์ ักั ราช จากนั้้�นก็็มีีการสร้้างมหาวิิหารยุุคที่่� 2 ขึ้้�นในสมััยกษััตริิย์์ไซรััส มหาราชและดาไรอุุส อีีก 500 ปีตี ่อ่ มาพระวิหิ ารที่่� 2 (Second Temple) ก็็ได้้รัับการปฏิิสัังขรณ์์โดยกษััตริิย์์แฮรอดมหาราช จนเป็็นที่่�รู้�จักกัันในชื่�อ “พระวิหิ ารแฮรอด” แต่่สุุดท้้ายพระวิิหารแห่่งใหม่่นี้้�ก็็ถููกทำลายโดยพวกโรมัันในปีี ค.ศ.70 เหลือื แต่ซ่ ากกำแพงเก่า่ ที่ไ่� ม่ไ่ ด้ถ้ ูกู ทำลาย ซึ่่ง� เป็น็ ที่ม�่ าของ “กำแพง ร้้องไห้้” ที่่�อยู่่�ทางตะวันั ตก หรือื “Western Wall” นับั จากนั้้น� เป็น็ ต้น้ มา ผู้้�นับั ถือื ศาสนายูดู าห์น์ ิกิ ายออร์โ์ ธด็อ็ กซ์ ์ ก็ต็ั้ง� หน้้ารอคอยการสร้า้ งพระวิิหารยุคุ ที่�่ 3 ในเยรูซู าเล็ม็ พร้อ้ มกัับการรอคอย เขียี นโดย ดร.ศราวุฒุ ิิ อารีีย์์ 99