คู่มือลส.ม.3

หนังสือรบั รองผลการปฏิบตั ิงาน โครงการ .................................................................................................. ณ ...................................................................................... ครงั้ ท.่ี ........ ลกู เสอื กองท่ี ......... หมทู่ ่ี ............. ชอ่ื หมู่ ......................................................... ปฏบิ ตั งิ านในวนั ท่ี ....... เดอื น .................... พ.ศ. ............. ตงั้ แต่เวลา ...................... รวมเป็นเวลา ..........ชวั่ โมง งานท่ีปฏิบตั ิ ............................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................... ผลงาน / ความสาเรจ็ ท่ีได้รบั ............................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................ ความคิดเหน็ / ข้อเสนอแนะ ............................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................... ลงช่อื ผรู้ บั รองผลการปฏบิ ตั งิ าน (.............................................) ตาแหน่ง ......................................................... 100 คมู่ ือการจดั กิจกรรมลกู เสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 3

เรื่องสนั้ ที่เป็นประโยชน์ อีกากระหายน้า ขณะทอ่ี กี าตวั หน่งึ กาลงั บนิ อยู่ มันรู้สึกกระหายน้ามากเม่ือมองเห็นเหยือกน้าตัง้ อยู่ ดา้ นลา่ งจงึ รอ่ นลงไปยงั จดุ หมายเมอ่ื มองเขา้ ไปในเหยอื ก พบว่ามนี ้าอยเู่ พยี งเลก็ น้อย มนั จงึ พยายาม สอดจงอยปากเขา้ ไปเพ่อื จะด่มื น้า แมไ้ ม่ว่าพยายามเท่าใดกไ็ มส่ ามารถสอดเขา้ ไปถงึ ก้นเหยอื กไดว้ ธิ ี ถดั มา มนั พยายามจะคว่าเหยอื ก เพ่อื ให้น้าไหลหกออกมา แต่เหยอื กนัน้ หนักเกนิ ไปในท่สี ุด มนั เหลอื บไปเหน็ กอ้ นหนิ ใกลๆ้ กบั บรเิ วณนนั้ จงึ คาบมาหยอ่ นลงในเหยอื กน้าทลี ะกอ้ น จนระดบั น้า ทก่ี น้ เหยอื กคอ่ ยๆ เอ่อขน้ึ มา ในทส่ี ุดมนั กด็ ่มื น้าไดต้ ามทต่ี อ้ งการ เรื่องนี้สอนให้ร้วู ่า ความขยนั พากเพยี รสามารถก่อใหเ้ กดิ ทรพั ย์ ค่มู ือการจดั กิจกรรมลูกเสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 3 101

แบบสงั เกตการปฏิบตั ิกิจกรรม แผนการจดั กจิ กรรมลกู เสอื สามญั รนุ่ ใหญ่ เครอ่ื งหมายลูกเสอื หลวง ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 3 หน่วยท่ี 6 พฒั นาชมุ ชน แผนการจดั กจิ กรรมท่ี 12โครงการพฒั นาชมุ ชน คาชี้แจง หลงั จากลกู เสอื ปฏบิ ตั กิ จิ กรรมแลว้ ใหผ้ กู้ ากบั ทาเครอ่ื งหมาย  ประเมนิ การปฏบิ ตั ิ กจิ กรรมของลกู เสอื ตามรายการต่อไปน้ี ช่อื ............................................................................................................................................. ขอ้ ท่ี รายการประเมนิ ผ่าน ไมผ่ า่ น 1 แสดงใหเ้ หน็ วา่ มคี วามตงั้ ใจ 2 มคี วามสามคั คี ในหมคู่ ณะ 3 ชว่ ยกนั ระดมความคดิ ในการจดั ทาโครงการ 4 ใชเ้ วลาในการออกปฏบิ ตั กิ ารไมน่ ้อยกว่า 10 ชวั่ โมง 5 มผี นู้ าชุมชนลงนามรบั รองผลการปฏบตั งิ าน 6 มผี ลงาน ความสาเรจ็ ทป่ี ฏบิ ตั ิ พรอ้ มภาพถ่าย 7 มกี ารสรปุ ผลการปฎบิ ตั งิ าน พรอ้ มภาพถ่าย เกณฑก์ ารประเมิน ผ่านการประเมนิ ขอ้ 3 ขอ้ 4 ขอ้ 5 ขอ้ 6 ขอ้ 7 และขอ้ อน่ื ๆ อกี 1 ขอ้ รวม 5 ขอ้ ขน้ึ ไป ถอื วา่ ผ่านเกณฑก์ ารประเมนิ สรปุ ผลการประเมินผ่าน ไมผ่ ่าน ลงช่อื .................................................................... (..................................................................) ผปู้ ระเมนิ 102 คมู่ ือการจดั กิจกรรมลูกเสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 3

แผนการจดั กิจกรรมลกู เสือสามญั ร่นุ ใหญ่ เครื่องหมายลูกเสือหลวง ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 3 หน่วยที่ 6 พฒั นาชุมชน แผนการจดั กิจกรรมท่ี 13 การรายงานโครงการ เวลา 1 ชวั่ โมง 1. จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ ลกู เสอื สามารถรายงานผลการปฏบิ ตั งิ านได้ 2. เนื้อหา ประเมนิ ผลการปฏบิ ตั ิ จดั ทารปู เลม่ พรอ้ มภาพประกอบ 3. ส่ือการเรียนรู้ 3.1 แผนภมู เิ พลง 3.2 รายงานโครงการ 3.3เรอ่ื งสนั้ ทเ่ี ป็นประโยชน์ 4. กิจกรรม 4.1 พธิ เี ปิดประชุมกอง (ชกั ธงขน้ึ สวดมนต์ สงบนิ่ง ตรวจ แยก) 4.2 เพลง หรอื เกม 4.3 กจิ กรรมตามจดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ 1) ผกู้ ากบั ลกู เสอื ใหล้ กู เสอื แต่ละหมเู่ ตรยี มนาเสนอรายงานสรปุ ผลการปฏบิ ตั งิ าน โดยใหต้ วั แทนหมอู่ อกมาจบั ฉลากลาดบั การรายงาน 2) ผกู้ ากบั ลกู เสอื และลกู เสอื ฟังการนาเสนองานของแต่ละหมู่ และกล่าวชมเชยผล การปฏบิ ตั งิ านของทกุ หมู่ 4.4 ผกู้ ากบั ลกู เสอื เล่าเรอ่ื งสนั้ ทเ่ี ป็นประโยชน์ 4.5 พธิ ปี ิดประชมุ กอง(นดั หมาย ตรวจเครอ่ื งแบบ ชกั ธงลง เลกิ ) 5. การประเมินผล สงั เกต การมสี ว่ นรว่ มทากจิ กรรม การแสดงออก และผลงานของลกู เสอื 5.1 วธิ กี าร 5.2 เครอ่ื งมอื -สงั เกต การนาเสนองานโครงการ - แบบสงั เกตและ ตรวจผลงาน - ตรวจผลงาน ค่มู ือการจดั กิจกรรมลกู เสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 3 103

ภาคผนวกประกอบแผนการจดั กิจกรรมที่ 13 เพลง รอคอย รอฉนั รอเธออยแู่ ต่ไมร่ เู้ ธออยหู่ นใด เธอจะมา ๆ เมอ่ื ใด นดั ฉนั ไวท้ าไมไมม่ า ฉนั เป็นหว่ งฉนั เป็นห่วงตวั เธอ นดั ฉนั เกอ้ ชะเงอ้ คอยหา นดั แลว้ ทาไมไมม่ า ลกู เสอื จา๋ อยา่ ชา้ เรว็ หน่อย รบี หน่อยๆเรง่ หน่อยๆ เกม ผวู้ ิเศษ วิธีเล่น -เลอื กลกู เสอื ออกมา 3-4 คน สมมตุ วิ า่ เป็นผวู้ เิ ศษ เมอ่ื แตะถูกผใู้ ดแลว้ คนนนั้ จะตอ้ งกลายเป็น หนิ ยนื อยกู่ บั ท่ี สาหรบั คนอ่นื ๆ ตอ้ งพยายามหนใี นเขตทก่ี าหนดไวอ้ ยา่ ใหถ้ กู แตะตวั ได้ การตดั สิน 1. เมอ่ื หมดเวลาผทู้ ไ่ี มถ่ ูกแตะใหก้ ลายเป็นหนิ เป็นผชู้ นะ 2.การเลน่ ควรแบ่งเป็นหมหู่ มใู่ ดเหลอื ผเู้ ล่นทไ่ี มโ่ ดนแตะมากเป็นทมี ชนะ 104 คมู่ อื การจดั กิจกรรมลูกเสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 3

ใบงาน แบบฟอรม์ รายงานโครงการ ชื่อโครงการ.................................................................................................................................. ช่ือผรู้ ายงาน................................................................................................................................. ระยะเวลาดาเนิ นการ................................................................................................................... 1. สาระสาคญั ของโครงการ 1.1 ความเป็นมาของโครงการ(สภาพปัญหาและความจาเป็นทจ่ี ะตอ้ งดาเนินการโครงการ) ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... 1.2 วตั ถุประสงคข์ องโครงการ ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... 1.3 ขอบขา่ ยของโครงการ (สรปุ กจิ กรรมสาคญั ๆ ของโครงการ) ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... 2. การดาเนินงานโครงการ (บรรยายรายละเอียดของแต่ละกิจกรรมตามขอบข่ายของโครงการ) ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... 3. ผลการดาเนินงานโครงการ (ผลที่เกิดขึ้นในแต่ละกิจกรรม เป็นไปตามวตั ถปุ ระสงคห์ รอื ไม่ ปัญหาอปุ สรรคท่ีเกิดขึน้ ) ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... 4. สรปุ ผลและข้อเสนอแนะ (สรปุ ประเดน็ สาคญั และข้อเสนอแนะที่เป็นข้อค้นพบ นอกเหนือจากวตั ถปุ ระสงค)์ ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... 5. ภาคผนวก (ตวั โครงการ, เอกสารต่างๆ, รปู ภาพประกอบ) ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... คมู่ อื การจดั กิจกรรมลูกเสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 3 105

เร่ืองสนั้ ท่ีเป็นประโยชน์ หมขี ี้โมโห หมตี วั หน่ึงนึกทะนงตวั ในความแขง็ แรงและมพี ละกาลงั อนั มหาศาลของมนั อยู่มาวนั หน่ึงขณะทม่ี นั กาลงั กนิ อาหารอย่นู นั้ เผอญิ มผี ง้ึ ตวั หน่ึงบนิ ผ่านมา หมนี ึกโมโหทถ่ี ูกกวนใจระหว่าง กิน มันเลยเอามือตะปบผ้ึงตัวนั้นหวังจะบ้ีให้ตาย ผ้ึงจึงต่อยเข้าทีหน่ึงท่ีหน้าของหมีด้วย สญั ชาตญาณการป้องกนั ตวั ของมนั “อุบ๊ะ เจา้ ผ้งึ น้อย วอนหาทตี่ ายซะแลว้ กดั ใครไม่กดั มากดั ขา้ นแี่ น่ะ” แต่ยงั ไม่ทนั ทจ่ี ะมนั จะจดั การอย่างไร ผง้ึ ตวั นนั้ กบ็ นิ หนีไปเสยี แลว้ สรา้ งความแคน้ ใหก้ บั หมี เป็นอยา่ งมาก มนั นึกในใจว่ามนั จะตอ้ งแกแ้ คน้ ใหไ้ ด้ พอกนิ อาหารเสรจ็ หมขี โ้ี มโหกอ็ อกเดนิ ป่าตระเวนหารงั ผง้ึ ทนั ที พอมนั พบมนั กต็ รงร่ี เขา้ รอ้ื รงั ผง้ึ ขนาดใหญ่รงั นนั้ ทนั ที ฝงู ผง้ึ จานวนมากตกใจกพ็ ากนั บนิ ออกมาจากรงั และรมุ ต่อยหมตี วั นนั้ จนไดร้ บั บาดเจบ็ แสนสาหสั เรือ่ งนี้สอนให้ร้วู ่าคดิ ก่อนทา แต่อยา่ ทาก่อนคดิ 106 ค่มู ือการจดั กิจกรรมลูกเสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 3

แบบสงั เกตการปฏิบตั ิกิจกรรม แผนการจดั กจิ กรรมลกู เสอื สามญั รนุ่ ใหญ่ เครอ่ื งหมายลูกเสอื หลวง ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 3 หน่วยท่ี 6 พฒั นาชมุ ชน แผนการจดั กจิ กรรมท่ี 13การรายงานโครงการ คาชี้แจง หลงั จากลกู เสอื ปฏบิ ตั กิ จิ กรรมแลว้ ใหผ้ กู้ ากบั ทาเครอ่ื งหมาย  ประเมนิ การปฏบิ ตั ิ กจิ กรรมของลกู เสอื ตามรายการต่อไปน้ี ช่อื ............................................................................................................................................. ขอ้ ท่ี รายการประเมนิ ผา่ น ไมผ่ า่ น 1 แสดงใหเ้ หน็ วา่ มคี วามตงั้ ใจ 2 มคี วามสามคั คี ในหมคู่ ณะ 3 การนาเสนอผลงานน่าสนใจ 4 ใชเ้ วลาในการรายงานตามทก่ี าหนด 5 มสี ่อื ประกอบ 6 ความเป็นมาของโครงการ(สภาพปัญหาและความจาเป็นทจ่ี ะตอ้ ง ดาเนินการโครงการ) 7 การดาเนินงานโครงการ (มกี ารบรรยายรายละเอยี ดของแต่ละกจิ กรรมตาม ขอบขา่ ยของโครงการ) 8 ผลการดาเนนิ งานโครงการ (ผลทเ่ี กดิ ขน้ึ ในแต่ละกจิ กรรม เป็นไปตาม วตั ถุประสงคห์ รอื ไม่ ปัญหาอุปสรรคทเ่ี กดิ ขน้ึ ) 9 มกี ารสรปุ ผลและขอ้ เสนอแนะ (สรปุ ประเดน็ สาคญั และขอ้ เสนอแนะท่ี เป็นขอ้ คน้ พบนอกเหนือจากวตั ถุประสงค)์ 10 ภาคผนวก (ตวั โครงการ, เอกสารต่างๆ, รปู ภาพประกอบ) เกณฑก์ ารประเมิน ผา่ นการประเมนิ ขอ้ 7และขอ้ อ่นื ๆ อกี 7 ขอ้ รวม 8 ขอ้ ขน้ึ ไป ถอื ว่าผา่ นเกณฑก์ ารประเมนิ สรปุ ผลการประเมินผ่าน ไมผ่ า่ น ลงชอ่ื .................................................................... (..................................................................) ผปู้ ระเมนิ ค่มู ือการจดั กิจกรรมลูกเสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 3 107

แผนการจดั กิจกรรมลกู เสือสามญั รนุ่ ใหญ่ เครื่องหมายลูกเสือหลวง ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ท่ี 3 หน่วยที่ 7 ทกั ษะชีวิต เวลา 1 ชวั่ โมง แผนการจดั กิจกรรมท่ี 14 สารพิษปนเปื้ อนในอาหาร 1. จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ ลกู เสอื สามารถอธบิ ายถงึ อนั ตรายจากสารพษิ ทป่ี นเป้ือนในอาหาร ซง่ึ ก่อใหเ้ กดิ ผลเสยี ต่อ สขุ ภาพได้ 2. เนื้อหา สารพษิ ปนเป้ือนในอาหาร (สารบอแรก็ ซ์ สารฟอรม์ าลนี สารฟอกขาว สารเรง่ เน้ือแดง และสารเมลามนี ) 3. ส่ือการเรยี นรู้ 3.1 แผนภมู เิ พลง 3.2 ใบงาน 3.3 ใบความรู้ 3.4 เรอ่ื งสนั้ ทเ่ี ป็นประโยชน์ 4. กิจกรรม 4.1 พธิ เี ปิดประชุมกอง (ชกั ธงขน้ึ สวดมนต์ สงบน่ิง ตรวจ แยก) 4.2 เพลง หรอื เกม 4.3 กจิ กรรมตามจดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ 1) ผกู้ ากบั ลกู เสอื นาสนทนาเก่ยี วกบั ผลเสยี จากการรบั ประทานอาหารทม่ี สี ารพษิ ปนเป้ือน ซง่ึ เป็นอนั ตรายต่อสุขภาพ และจดั ไดว้ า่ เป็นการตายผอ่ นส่งอย่างหน่งึ 2) ผกู้ ากบั ลกู เสอื แจกใบความรแู้ ละใบงาน มอบหมายใหห้ มลู่ กู เสอื รว่ มกนั ศกึ ษาใบความรู้ และอภปิ รายประเดน็ ในใบงาน และส่งตวั แทนรายงานในกองลกู เสอื 3) ตวั แทนหมลู่ กู เสอื รายงานทลี ะหมู่ ผกู้ ากบั ลกู เสอื และลกู เสอื หมอู่ ่นื รว่ มกนั ซกั ถาม เพอ่ื ความเขา้ ใจ และสรปุ (สารพษิ ทปี่ นเป้ือนในอาหารมมี ากมายหลายชนิด สว่ น ใหญ่เกดิ จากผปู้ ระกอบการทขี่ าดความรบั ผดิ ชอบต่อสงั คม ลกู เสอื ในฐานะ ผใู้ หบ้ รกิ ารตามความหมายของ Scout และคตพิ จน์มองไกล จงึ ควรมองไกล ถงึ ปัญหาทแี่ ทรกซมึ ในวถิ ชี วี ติ ของผคู้ นชว่ ยเหลอื สงั คมใหร้ เู้ ขา้ ใจและตระหนกั ถงึ พษิ ภยั “ผ่อนสง่ ”เหลา่ น้ี เพอื่ ใหเ้ กดิ การป้องกนั ตนเองและป้องกนั ผอู้ นื่ ไมใ่ ห้ เกดิ ผลเสยี ต่อสขุ ภาพในระยะยาว) 4) ผกู้ ากบั ลกู เสอื มอบหมายใหห้ มลู่ กู เสอื รว่ มกนั ดาเนินการ ตามวธิ กี ารรณรงคท์ ไ่ี ด้ รว่ มกนั คดิ ไว้ เพอ่ื ใหค้ วามรแู้ ก่ลกู เสอื กองอ่นื ๆ และชมุ ชนในโอกาสวนั สาคญั ต่าง ๆ 4.4 ผกู้ ากบั ลกู เสอื เล่าเรอ่ื งสนั้ ทเ่ี ป็นประโยชน์ 4.5 พธิ ปี ิดประชุมกอง(นดั หมาย ตรวจเครอ่ื งแบบ ชกั ธงลง เลกิ ) 108 คมู่ ือการจดั กิจกรรมลูกเสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 3

5. การประเมินผล สงั เกต การมสี ่วนรว่ มในการทากจิ กรรม การแสดงออก และการใหข้ อ้ คดิ เหน็ ในหมแู่ ละใน กองลกู เสอื 6.องคป์ ระกอบทกั ษะชีวิตสาคญั ท่ีเกิดจากกิจกรรม คอื ความคดิ วเิ คราะห์ ความคดิ สรา้ งสรรค์ ตระหนกั ถงึ อนั ตรายของสารพษิ ทป่ี นเป้ือนใน อาหาร ภาคผนวกประกอบแผนการจดั กิจกรรมท่ี 14 เพลง ลกู เสือจบั มอื จบั มอื กนั ไวใ้ หม้ นั่ คง เพ่อื ความยนื ยงสามคั คี รกั กนั ปรองดองเหมอื นน้องพ่ี ผกู ความสามคั ครี ว่ มกนั โกรธกนั มนั รา้ ยเป็นสง่ิ เลว เปรยี บดงั เป็นเปลวรอ้ นไฟนนั่ เผาใจใหม้ คี วามไหวหวนั่ จบั มอื ยม้ิ ใหก้ นั เป็นสง่ิ ดี ใบงาน สารพิษปนเปื้ อนในอาหาร คาชี้แจง 1. หมลู่ กู เสอื เลอื กหรอื จบั ฉลากเรอ่ื งทจ่ี ะศกึ ษาและวเิ คราะหห์ มลู่ ะ 1 เรอ่ื งทไ่ี มซ่ ้ากนั โดย ศกึ ษาจากใบความรู้ หรอื คน้ ควา้ จากแหล่งเรยี นรอู้ ่นื ๆ เพม่ิ เตมิ 1.1 สารบอแรก็ ซ์ 1.2 สารฟอรม์ าลนี 1.3 สารเรง่ เน้อื แดง 1.4 สารฟอกขาว 1.5 สารเมลามนี 2. อภปิ รายหาขอ้ สรปุ ตามประเดน็ ต่อไปน้ี 2.1 สารพษิ เหลา่ น้ีปนเป้ือนในอาหารไดอ้ ยา่ งไร และอาจก่อใหเ้ กดิ ผลเสยี อะไรบา้ งต่อ สขุ ภาพ 2.2 มวี ธิ ปี ้องกนั และแกไ้ ขปัญหาน้อี ย่างไรบา้ ง 3. รว่ มกนั คดิ วธิ กี ารนาความรทู้ ไ่ี ดร้ บั ไปรณรงคเ์ ผยแพรใ่ หก้ บั กองลกู เสอื อ่นื และคนในชุมชน ในโอกาสวนั สาคญั ต่าง ๆ เชน่ การทาโปสเตอร์ ทาแผ่นพบั หรอื การทาเวป็ ไซต์ เป็นตน้ 4. สง่ ตวั แทนนาเสนอต่อกองลกู เสอื คมู่ ือการจดั กิจกรรมลูกเสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 3 109

ใบความรู้ สารพิษปนเปื้ อนในอาหาร 1. เร่ืองสารบอแรก็ ซ์ บอแรกซแ์ ท้จริงคืออะไร บอแรกซ์ เป็นสารอนินทรยี ส์ งั เคราะหม์ ชี ่อื ทางเคมวี ่า “โซเดยี มบอเรท” (Sodium borate) ลกั ษณะเป็นผลกึ ไมม่ สี ี ไมม่ กี ลน่ิ มรี สขมเลก็ น้อย ละลายน้าไดด้ ี ชาวบา้ นเรยี กว่า “น้าประสาน ทอง” หรอื “ผงกรอบ” ภาษาจนี เรยี กว่า “เมง่ แซ่” บอแรกซ์ เป็นสารเคมที ม่ี กี ารนามาใชป้ ระโยชน์ในทางอุตสาหกรรมหลายชนิด เช่น ทาแกว้ ภาชนะเคลอื บ เคร่อื งสาอาง ยาชุบโลหะ เป็นต้น นอกจากน้ียงั ใช้เป็นส่วนประกอบในผลติ ภณั ฑ์ ต่าง ๆ เช่น ยากาจดั ตะไครน่ ้าในสระว่ายน้า ยาฆา่ แมลง ยา่ ฆา่ เชอ้ื ราเพอ่ื การดแู ลรกั ษาเน้อื ไม้ ยา ฆ่าแมลงสาหรบั ใช้ตามรอยแตกและช่องโหว่ของอาคารบ้านเรอื น หรอื โรงงานอุตสาหกรรม ตึก สถาบนั และอาคารรา้ นคา้ ต่าง ๆ เป็นตน้ มอี นั ตรายแค่ไหน บอแรกซ์ เป็นสารทเ่ี ป็นอนั ตรายต่อสุขภาพ การไดร้ บั ในปรมิ าณน้อยๆ เป็นประจา ทาใหเ้ กดิ พษิ สะสมในร่างกายและกรวยไตอกั เสบ และอาจเสยี ชวี ติ ไดถ้ า้ ไดร้ บั สารน้ีปรมิ าณมากในคราวเดยี ว (เดก็ ถา้ กนิ เกนิ 5 กรมั และผใู้ หญ่ถา้ กนิ เกนิ 15 กรมั ) กระทรวงสาธารณสุขจงึ ไดอ้ อกประกาศ กระทรวงสาธารณสุข ฉบบั ท่ี 151 (พ.ศ. 2536) กาหนดใหบ้ อแรกซเ์ ป็นวตั ถุทห่ี า้ มใชใ้ นอาหาร อาการเป็ นอย่างไร อาการของผทู้ ไ่ี ดร้ บั บอแรกซ์ จะมอี าการคล่นื ไส้ อาเจยี น ทอ้ งเดนิ เจบ็ ในชอ่ งทอ้ ง กระเพาะ อาหารและลาไส้ อุจจาระเป็นเลอื ดในบางครงั้ มนึ ซมึ ปวดศรี ษะ นอนไมห่ ลบั เป็นผ่นื แดง พพุ อง ตามผวิ หนงั และการทางานของตบั และไตถูกทาลาย พบในอาหารประเภทไหน อาหารทม่ี กั ตรวจพบบอแรกซ์ ไดแ้ ก่ แป้งกรบุ ลกู ชน้ิ ทอดมนั มะมว่ งดอง ไสก้ รอกหวั ไชโป๊ หมยู อ ผกั กาดเคม็ เน้อื สตั วบ์ ดสบั ทบั ทมิ กรอบ ลอดชอ่ ง 2. เร่ือง สารฟอรม์ าลีน “ฟอรม์ าลนี และ ฟอรม์ ลั ดไี ฮด”์ ทงั้ สองตวั น้ใี นทางเคมคี อื สารตวั เดยี วกนั เพยี งแต่ว่าเมอ่ื อยใู่ น รปู ของสารละลายจะเรยี กว่า“ฟอรม์ าลนี ”หรอื ช่อื เรยี กทเ่ี ราคุน้ กนั ดกี ค็ อื น้ายาดองศพนนั่ เอง สว่ น “ฟอร์ มลั ดไี ฮด”์ มสี ถานะเป็นก๊าซทอ่ี ุณหภูมปิ กติ มกี ลน่ิ ฉุนแสบจมกู ทม่ี จี าหน่ายทวั่ ไปจะอยใู่ นรปู ของ สารละลายชอ่ื น้ายาฟอรม์ าลนี สารละลายน้ไี มค่ งสภาพ เมอ่ื เกบ็ ไวน้ านโดยเฉพาะทอ่ี ุณหภมู สิ งู จะ กลายเป็นกรดฟอรม์ กิ จงึ จาเป็นตอ้ งเตมิ สารทท่ี าหน้าทใ่ี หค้ งสภาพ เช่น เมทานอล 5 – 15% หรอื จาหน่ายในรปู ของพาราฟอรม์ ลั ดไี ฮด์ 110 คมู่ อื การจดั กิจกรรมลูกเสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 3

ฟอรม์ าลนิ เป็นสารตงั้ ตน้ สาหรบั ผลติ ภณั ฑห์ ลายชนดิ ท่ใี ชม้ ากคอื นาไปทาเมด็ พลาสตกิ ชนดิ ต่าง ๆ ใชเ้ ป็นกาวสาหรบั เฟอรน์ เิ จอรไ์ ม้ ใชท้ าโฟมเพอ่ื เป็นฉนวน เป็นตน้ ในวงการแพทยใ์ ชใ้ นการฆา่ เชอ้ื โรค เชน่ ใชด้ องศพ ใชฉ้ ีดเพอ่ื กนั ศพเน่า ใชเ้ ป็นสว่ นผสมใน เวชภณั ฑ์ เช่น ยาอม น้ายาฆา่ เชอ้ื โรค เป็นตน้ อนั ตรายเกดิ จากไอของฟอรม์ ลั ดไี ฮด์ ทาใหเ้ กดิ การระคายเคอื งทต่ี า จมกู และผวิ หนงั อาจทา ใหก้ ระจกตาเป็นแผลถงึ ขนั้ ตาบอดได้ ถา้ สดู ดมเขา้ ไปมาก ๆ จะทาใหน้ ้าท่วมปอดจนหายใจไมอ่ อก แน่นหน้าอก และเสยี ชวี ติ ในทส่ี ุดอาการเหล่าน้อี าจเกดิ ขน้ึ หลายชวั่ โมงหลงั จากไดร้ บั สารน้ี โดยไม่มี อาการเจบ็ ปวดเลยกไ็ ด้ หากไดร้ บั ปรมิ าณน้อยเป็นเวลานาน จะมอี าการไอและหายใจตดิ ขดั เพราะ หลอดลมอกั เสบปอด ตบั และไตจะเส่อื ม อาหารทพ่ี บการปนเป้ือนสารน้ี ไดแ้ ก่ อาหารประเภทเน้อื สตั ว์ เช่น เน้อื หมู เน้อื ววั อาหาร ทะเล และผกั สด ซง่ึ ผคู้ า้ นามาใสเ่ พ่อื ไมใ่ หเ้ กดิ การเน่าเสยี งา่ ย ผบู้ รโิ ภคจงึ ควรเลอื กซอ้ื อาหารเหล่าน้ี อยา่ งระมดั ระวงั เชน่ ไมซ่ อ้ื เน้อื หมทู ส่ี ดและแดงผดิ ปกติ ก่อนนามาปรงุ ควรลา้ งใหส้ ะอาด 3. เรอ่ื ง สารฟอกขาว สารฟอกขาวหรอื สารโซเดยี มไฮโดรซลั ไฟต์ (Sodium hydrosulfite) หรอื รจู้ กั กนั ในช่อื “ผง ซกั มงุ้ ” นิยมใชใ้ นอุตสาหกรรมฟอกยอ้ มเส้นใยไหม แห และอวน แต่พบวา่ ผคู้ า้ บางรายนามาใชฟ้ อก อาหาร เพอ่ื ใหอ้ าหารมคี วามขาว ดสู ดใหมน่ ่ารบั ประทาน ซง่ึ เป็นอนั ตรายอยา่ งมากต่อสขุ ภาพ อนั ตรายต่อผบู้ ริโภค การสมั ผสั สารฟอกขาวโดยตรงจะทาใหผ้ วิ หนังอกั เสบ เป็นผ่นื แดงถา้ บรโิ ภคเขา้ ไปจะทาให้ เกดิ อาการอกั เสบในอวยั วะทส่ี มั ผสั เช่น ปาก ลาคอ กระเพาะอาหาร และลาไส้ ทาใหเ้ กดิ อาการแน่น หน้าอก หายใจไมส่ ะดวก ความดนั โลหติ ต่า ปวดทอ้ ง ปวดศรี ษะ อาเจยี น อุจจาระรว่ ง และหากแพ้ สารน้ีอย่างรุนแรง จะทาใหถ้ ่ายเป็นเลอื ด ชกั ช๊อก หมดสติ หายใจไม่ออก ไตวาย และเสยี ชวี ติ ในทส่ี ดุ อาหารทีม่ กั ตรวจพบสารฟอกขาว ถวั่ งอก ขงิ ฝอย ยอดมะพรา้ ว กระทอ้ น หน่อไมด้ อง น้าตาลมะพรา้ ว ทุเรยี นกวน 4. เรอ่ื ง สารเรง่ เนื้อแดง (ซาลบทู ามอล) ซาลบทู ามอล เป็นสารในกลมุ่ เบตา้ อะโกนิสต์ (b-Agonist) เป็นตวั ยาสาคญั ในการผลติ ยา บรรเทาโรคหอบหดื ออกฤทธใิ ์ นการขยายหลอดลม ชว่ ยใหก้ ลา้ มเน้อื หลอดลมคลายตวั และเพม่ิ การ สลายไขมนั ทส่ี ะสมในร่างกาย เกษตรกรผเู้ ลย้ี งหมนู ิยมนาสารชนดิ น้ไี ปผสมในอาหารหมู เพอ่ื ใหเ้ น้อื หมู มปี รมิ าณเน้อื แดงเพม่ิ มากขน้ึ เพราะจะทาใหไ้ ดร้ าคาดกี วา่ หมทู ม่ี ชี นั้ ไขมนั หนา ๆ ค่มู อื การจดั กิจกรรมลกู เสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 3 111

อนั ตรายจากซาลบทู ามอล การบรโิ ภคเน้ือสตั วท์ ม่ี สี ารเร่งเน้ือแดงตกคา้ งอยู่ อาจทามอี าการมอื สนั่ กลา้ มเน้ือกระตุก ปวดศรี ษะ หวั ใจเตน้ เรว็ ผดิ ปกติ กระวนกระวาย วงิ เวยี นศรี ษะ บางรายมอี าการเป็นลม คล่นื ไส้ อาเจยี น มอี าการทางจติ ประสาท และเป็นอนั ตรายมากต่อหญงิ มคี รรภ์ ผทู้ เ่ี ป็นโรคหวั ใจ ความดนั โลหติ สงู เบาหวาน และโรคไธรอยดเ์ ป็นพษิ 5. เรื่อง สารเมลามนี เมลามนี คืออะไร เมลามีน (Melamine) เป็นสารอินทรีย์ มชี ่ือทางเคมีว่า 1,3,5-triazine-2,4,6-triamine มี ลกั ษณะเป็นผลกึ สขี าวละลายน้าไดเ้ ลก็ น้อย มไี นโตรเจนเป็นส่วนประกอบสงู ถงึ 66 % นิยมนามาใช้ เป็นส่วนประกอบหลกั ในอุตสาหกรรมพลาสติก เช่น โฟมทาความสะอาดพ้นื ผวิ , แผ่นฟอรไ์ มกา, กาว, จานชาม, ไวทบ์ อรด์ และวตั ถุกนั ความรอ้ น เป็นตน้ ในธรรมชาตยิ งั พบสารทค่ี ลา้ ยกบั เมลามนี คอื Ammeline (แอมมลี นี ) Ammelide (แอมมไี ลด)์ และ Cyanuric acid (กรดไซยานูรกิ ) สารเหล่าน้ีเกดิ จากปฏกิ ริ ยิ าเคมขี องเมลามนี จนได้เป็นแอม มไี ลด์ และเม่อื แอมมไี ลด์ ถูก oxidize ดว้ ยสารพวกPotassiumpermanganateหรอื การตม้ ใหเ้ ดอื ดจะ ไดก้ รดไซยานูรกิ เกดิ ขน้ึ ซง่ึ ใชเ้ ป็นสารตงั้ ต้นในการทาสารฟอกขาว, สารใหค้ วามคงตวั , สารฆ่าเชอ้ื โรคในสระน้าวา่ ยน้าและใชเ้ ป็นสว่ นประกอบในวตั ถุเจอื ปนอาหารสตั ว์ การปนเป้ื อนเมลามีนในอาหาร ในปี 2550 มรี ายงานว่าพบการปนเป้ือนของสารเมลามนี ในวตั ถุดบิ ท่ใี ชใ้ นการผลติ อาหาร สตั ว์ท่นี าเขา้ จากประเทศจนี ซ่งึ ทาให้สุนัขและแมวจานวนมากป่ วยและตายเน่ืองจากไตวายและปี 2551 ก็มรี ายงานข่าวว่านมผงหรอื นมสาเร็จรูปสาหรบั ทารกท่ผี ลิตในประเทศจนี มสี ารเมลามีน ปนเป้ือนซง่ึ ทาใหม้ ที ารกอย่างน้อย 4 รายเสยี ชวี ติ เน่ืองจากภาวะไตวาย และเจบ็ ป่ วยอกี อย่างน้อย 54,000 คน จากการสอบสวนพบว่าสาเหตุเกดิ จากเกษตรกรชาวจนี ผู้เลย้ี งววั นมเตมิ น้าลงในน้านม ดบิ เพ่อื ใหน้ ้านมมปี รมิ าตรเพมิ่ ขน้ึ ซง่ึ เป็นผลใหน้ ้านมดบิ มปี รมิ าณโปรตนี ต่ากว่าเกณฑม์ าตรฐานของ บรษิ ทั ผรู้ บั ซอ้ื ทาใหข้ ายน้านมดบิ ไมไ่ ด้ เกษตรกรจงึ เตมิ เมลามนี ลงไปใน น้านมดบิ เพ่อื ใหม้ ปี รมิ าณ ไนโตรเจนสงู ขน้ึ และไดม้ าตรฐานตามทบ่ี รษิ ทั กาหนดเน่ืองจากการตรวจหาปรมิ าณโปรตนี ในอาหาร จะวดั ออกมาในรปู ของไนโตรเจน นอกจากน้ีการปลูกพชื อาหารสตั วก์ ็มกี ารผสมเมลามนี ลงในดนิ เพ่อื เพม่ิ โปรตนี และเร่งการ เจรญิ เตบิ โต ผผู้ ลติ อาหารสตั วก์ ผ็ สมเมลามนี ในอาหารสตั วท์ ข่ี ายดว้ ย นนั่ หมายความว่าเมลามนี ได้ ถูกผสมมาตัง้ แต่ต้นทางของห่วงโซ่อาหารก่อนจะมาถึงปลายทางท่ีผู้บริโภค ดงั นัน้ จึงไม่ใช่แค่ ผลติ ภณั ฑน์ มเท่านนั้ ทเ่ี สย่ี งต่อสารเมลามนี แต่ทงั้ ดนิ น้า พชื ผกั หรอื เน้อื สตั วก์ ม็ โี อกาสปนเป้ือนสารเม ลามนี ไดเ้ ช่นกนั 112 ค่มู ือการจดั กิจกรรมลกู เสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 3

พิษของเมลามีนและกรดไซยานูริก อาการหลกั ทเ่ี กดิ จากการไดร้ บั สารเมลามนี คอื ความดนั โลหติ สงู ไตอกั เสบ พบผลกึ เลก็ ๆ ท่ี ไต ปัสสาวะมเี ลอื ดปนและมอี าการไตวายนอกจากน้ียงั เป็นสาเหตุหน่ึงของการเกดิ มะเรง็ ทก่ี ระเพาะ ปัสสาวะส่วนกรดไซยานูรกิ กท็ าใหเ้ น้อื เยอ่ื ของไตเสยี หายเช่นกนั และพบวา่ สารผสมระหว่างเมลามนี และกรดไซยานูรกิ จะก่อใหเ้ กดิ ผลกึ ตกคา้ งทท่ี ่อไตมากขน้ึ อนั เป็นสาเหตุของการเกดิ ภาวะไตวายใน ทส่ี ุด องค์การอนามยั โลกได้กาหนดค่าปนเป้ือนสูงสุดท่ีร่างกายได้รบั ต่อวนั โดยไม่ทาให้เกิด อนั ตรายต่อสุขภาพคอื 0.20 มก./น้าหนกั ตวั 1 กก./วนั หมายความว่า ถา้ เราหนกั 50 กก. ตอ้ งไดร้ บั เม ลามนี มากกว่า 10 มก./วนั ถงึ จะเป็นอนั ตรายและสมมตวิ ่านมทเ่ี ราด่มื 1 ลติ รมเี มลามนี ปนเป้ือน 1 มก.ซง่ึ เราตอ้ งด่มื นมมากกว่า 10 ลติ รถงึ จะไดร้ บั อนั ตรายจากเมลามนี กระทรวงสาธารณสุขไดอ้ อกประกาศหา้ มนาเขา้ ผลติ ภณั ฑ์นมและผลติ ภณั ฑอ์ าหารท่มี นี ม เป็นส่วนประกอบท่มี กี ารปนเป้ือนเมลามนี โดยกาหนดใหน้ มผงมเี มลามนี ปนเป้ือนไดไ้ ม่เกนิ 1 ส่วน ต่ออาหารล้านส่วน (ppm) หรอื 1 มลิ ลกิ รมั ต่อน้าหนักอาหาร 1 กโิ ลกรมั และอาหารอ่นื ท่มี นี มเป็น ส่วนประกอบจะพบเมลามนี ได้ไม่เกนิ 2.5 ส่วนในอาหารลา้ นส่วน ผฝู้ ่าฝืนประกาศน้ีมบี ทลงโทษปรบั 5,000 บาท ถงึ 20,000 บาทและมโี ทษจาคุก 6 เดอื น ถงึ 2 ปี เรื่องสนั้ ที่เป็นประโยชน์ ทาไมยางลบต้องอยู่บนหวั ดินสอ สุวทิ ยเ์ ป็นเดก็ ช่างสงสยั เขามกั มคี าถามแปลกๆ ถามพอ่ แม่ ครู เพอ่ื น และคนรจู้ กั เสมอ วนั หน่งึ ขณะทเ่ี รยี นในชนั้ เรยี น เขาถามคุณครวู า่ \"ทาไมตอ้ งมยี างลบอยบู่ นหวั ดนิ สอ\" “กเ็ พราะว่า คนเราสามารถทาผิดกนั ได้” ลองทวนคาถามอกี ครงั้ หน่งึ \"ทาไมตอ้ งมยี างลบอยบู่ นหวั ดนิ สอ\" กเ็ พราะคนเรามสี ิทธิท์ าผิดกนั ได้ แต่จงจาไวว้ ่า“เราไม่ควรใช้ยางลบหมดก่อนดินสอ เพราะนัน่ อาจหมายความว่าเรา กาลงั ทาผิดซ้า ๆ จนความผิดนัน้ อาจสายเกินแก้” สุวทิ ยข์ อบคุณคุณครแู ละนาสง่ิ ทต่ี นได้ รบั ทราบในวนั น้เี ป็นเรอ่ื งเลา่ ใหผ้ อู้ ่นื ฟังต่อไป เรื่องนี้สอนให้รวู้ ่า จงกลา้ เผชญิ หน้ากบั ความผดิ พลาดและไมป่ ระมาทในการใชช้ วี ติ ค่มู ือการจดั กิจกรรมลกู เสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 3 113

แผนการจดั กิจกรรมลกู เสือสามญั ร่นุ ใหญ่ เครื่องหมายลูกเสือหลวง ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ท่ี 3 หน่วยท่ี 7 ทกั ษะชีวิต เวลา 1 ชวั่ โมง แผนการจดั กิจกรรมที่ 15 คิดเชิงบวก 1. จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ ลกู เสอื มคี วามสามารถในการคดิ เชงิ บวกได้ 2. เนื้อหา การคดิ เชงิ บวกเป็นการวเิ คราะหห์ าสงิ่ ดี ๆ ทม่ี อี ย่ใู นสถานการณ์ทเ่ี กดิ ขน้ึ ในชวี ติ ประจาวนั การ ฝึกคดิ เชงิ บวกจะช่วยใหม้ องโลกในแงด่ ี มคี วามหวงั และหาทางออกจากปัญหาไดง้ า่ ยขน้ึ 3. ส่ือการเรียนรู้ 3.1 แผนภมู เิ พลง 3.2 เรอ่ื งสนั้ ทเ่ี ป็นประโยชน์ 4. กิจกรรม 4.1 พธิ เี ปิดประชุมกอง (ชกั ธงขน้ึ สวดมนต์ สงบน่ิง ตรวจ แยก) 4.2 เพลง หรอื เกม 4.3 กจิ กรรมตามจดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ 1) ผกู้ ากบั ลกู เสอื เตรยี มการใหอ้ าสาสมคั รลกู เสอื แสดงบทบาทสมมตุ ใิ นกองลกู เสอื ตามสถานการณ์ต่อไปน้ี “ผกู้ ากบั ลกู เสอื มอบหมายงานใหห้ มลู่ กู เสอื ปฏบิ ตั กิ จิ กรรมวาดภาพฐานผจญภยั แต่มลี กู เสอื วงิ่ เลน่ กนั แลว้ ไปชนเพ่อื นทก่ี าลงั ทางานอยู่ ทาใหง้ านทท่ี าอยเู่ กดิ ความ เสยี หายขน้ึ ” 2) ผกู้ ากบั ลกู เสอื นาอภปิ รายและเพมิ่ เตมิ ใหไ้ ดข้ อ้ สรปุ ในประเดน็ (1) คดิ วา่ ลกู เสอื ทถ่ี กู ชนจะรูส้ กึ อยา่ งไร (2) ความรสู้ กึ เช่นน้เี กดิ มาจากความคดิ อย่างไร(เกดิ จากความคดิ ทางลบ เช่น ทาไม จงึ ซวยอย่างน้ี เพอื่ นนแี่ ยจ่ รงิ รวู้ า่ คนทางานอย่ยู งั จะมาวงิ่ แถวน้อี กี ทาตงั้ นาน กว่าจะไดแ้ ค่น้นี ไี่ มร่ จู้ ะตอ้ งทาอกี นานแคไ่ หน ฯลฯ เพราะอารมณ์และความคดิ โน้มนากนั ได้ ในทางกลบั กนั อารมณ์ทางลบกโ็ น้มนาใหเ้ กดิ ความคดิ ทางลบ ตามมาไดเ้ ช่นกนั ) 114 คมู่ อื การจดั กิจกรรมลกู เสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 3

3) ผกู้ ากบั ลกู เสอื มอบหมายใหห้ มลู่ กู เสอื รว่ มกนั ปรบั ความคดิ ใหม่ ใหเ้ ป็นความคดิ ทางบวกทห่ี ลากหลายมากทส่ี ุด แลว้ นาเสนอในกองลกู เสอื (เชน่ ดจี ะไดท้ าใหมใ่ ห้ สวยกวา่ เดมิ ทหี ลงั เราตอ้ งระวงั ใหม้ ากกว่าน้ฯี ลฯ) 4)สุ่มใหห้ มลู่ กู เสอื นาเสนอ 1 หมู่ หมทู่ เ่ี หลอื ใหช้ ว่ ยกนั เพมิ่ เตมิ ในสว่ นทไ่ี ม่ซา้ กนั 5) ผกู้ ากบั ลกู เสอื นาอภปิ รายและเพม่ิ เตมิ ในประเดน็ (1) ความคดิ ทางบวกทาใหผ้ ลอยา่ งไรต่อตวั ลกู เสอื (ทาใหเ้ กดิ อารมณ์ทางบวก ไมโ่ กรธ สามารถแกป้ ัญหาดว้ ยเหตุผล จงึ ไมเ่ กดิ ความขดั แยง้ และความรนุ แรง ตามมา) (2) ไดข้ อ้ คดิ อะไรบา้ งจากกจิ กรรม และจะนาไปใชใ้ นชวี ติ ประจาวนั ไดอ้ ยา่ งไร 4.4 ผกู้ ากบั ลกู เสอื เล่าเรอ่ื งสนั้ ทเ่ี ป็นประโยชน์ 4.5 พธิ ปี ิดประชุมกอง(นดั หมาย ตรวจเครอ่ื งแบบ ชกั ธงลง เลกิ ) 5.การประเมินผล สงั เกต การมสี ว่ นรว่ มในการทากจิ กรรม และการแสดงความคดิ เหน็ ในหมู่ และในกองลกู เสอื 6. องคป์ ระกอบทกั ษะชีวิตสาคญั ที่เกิดจากกิจกรรม คอื ความคดิ วเิ คราะห์ ความคดิ สรา้ งสรรค์ เขา้ ใจตนเอง เขา้ ใจผอู้ ่นื ความรบั ผดิ ชอบต่อ ตนเองและสว่ นรวม ค่มู อื การจดั กิจกรรมลกู เสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 3 115

ภาคผนวกประกอบแผนการจดั กิจกรรมที่15 เพลง ยิ้ม ยม้ิ ยม้ิ ยม้ิ ยม้ิ มานยั น์ตาหวานช่นื ยม้ิ นดิ ชวี ติ ยงั่ ยนื สดช่นื อุราอยา่ มวั รอ สดชน่ื อุราอยา่ หน้างอ มายม้ิ กนั หนอเพอ่ื นเอย เรื่องสนั้ ท่ีเป็นประโยชน์ ลงุ มากบั มา้ ชายคนหน่งึ ช่อื ลุงมา เลย้ี งมา้ ไวต้ วั หน่งึ ลงุ มามลี กู ชายคนหน่งึ อายคุ รบเกณฑท์ หารพอดี ลกู ชายมหี น้าทเ่ี ลย้ี งมาตวั น้ี วนั หน่งึ ปรากฎวา่ มา้ ตวั น้หี ายไป ทาใหล้ ุงมาเศรา้ โศกเสยี ใจมาก เพราะกว่าจะซอ้ื มา้ ตวั น้ไี ด้ ตอ้ งใชเ้ วลานานในการสะสมเงนิ แมว้ ่าชาวบา้ นจะชว่ ยกนั ปลอบใจใหค้ ลายทุกข์ แต่ลงุ มากย็ งั ทาใจ ไมไ่ ด.้ ..ยงั คงเสยี ใจเหมอื นเดมิ แต่แลว้ รงุ่ ขน้ึ อกี วนั หน่งึ กป็ รากฏว่ามา้ ตวั ทห่ี ายไปไดก้ ลบั มา แถมยงั พามา้ ป่ามาอกี 4 ตวั ดว้ ย ทาใหล้ ุงมาดใี จมาก นอกจากจะไดม้ า้ คนื มาแลว้ ยงั ไดม้ า้ มาเปล่า ๆ โดยไมต่ อ้ งซอ้ื ถงึ 4 ตวั ลุงมาดใี จอยไู่ มน่ าน กป็ รากฏว่มา้ ป่าตวั หน่งึ ทล่ี ุงมาไดม้ าเปล่าๆน้ไี ดเ้ ตะลกู ชายของลงุ มาจน ลกู ชายขาเป๋ ทาใหล้ ุงมาตอ้ งเสยี ใจมากอกี ครงั้ หน่งึ ชาวบา้ นกเ็ ขา้ มาชว่ ยกนั ปลอบใจอกี หลายวนั ต่อมา มกี ารเกณฑท์ หาร ชายหนุ่มทอ่ี ยหู่ มบู่ า้ นเดยี วกบั ลุงมาถกู เกณฑท์ หารหมด ทุกคน ยกเวน้ ลกู ชายของลงุ มาเน่อื งจากขาเป๋ และภายหลงั ชายหนุ่มทถ่ี กู เกณฑท์ หารไดต้ ายใน สนามรบหมดทกุ คน ถอื วา่ เป็นโชคดขี องลงุ มาทล่ี กู ชายแมจ้ ะขาเป๋ แต่กย็ งั มชี วี ติ อยู่ ชาวบา้ นต่างกม็ า แสดงความดใี จกบั ลุงมา เร่ืองนี้สอนให้รวู้ ่าเมอ่ื ยงั มลี มหายใจกจ็ งอยา่ ทอ้ แทใ้ นชวี ติ จงใชส้ ตกิ าหนดรไู้ วเ้ สมอว่า “เมอ่ื เรา ประสบโชครา้ ย กไ็ มค่ วรเสยี ใจมากนกั เพราะโชคดอี าจตามมาในไมช่ า้ จงสตู้ ่อไป” 116 คมู่ ือการจดั กิจกรรมลูกเสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 3

แผนการจดั กิจกรรมลกู เสือสามญั รนุ่ ใหญ่ เคร่ืองหมายลูกเสือหลวง ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ท่ี 3 หน่วยที่ 7 ทกั ษะชีวิต แผนการจดั กิจกรรมท่ี 16 การแสดงความชื่นชมและการให้กาลงั ใจ เวลา 1 ชวั่ โมง 1. จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ ลกู เสอื มคี วามสามารถในการสอ่ื สาร เพ่อื แสดงความช่นื ชมและใหก้ าลงั ใจเพ่อื นได้ 2. เนื้อหา การสอ่ื สารเป็นเครอ่ื งมอื สาคญั ทส่ี ดุ ในการสรา้ งและรกั ษาสมั พนั ธภาพกบั ผอู้ ่นื ทกั ษะการ ส่อื สารเพ่อื แสดงความช่นื ชมและใหก้ าลงั ใจผอู้ ่นื จงึ เป็นทกั ษะจาเป็นอกี อย่างหน่งึ ทล่ี กู เสอื ควรฝึกฝน 3.สื่อการเรียนรู้ 3.1 แผนภมู เิ พลง 3.2 ใบความรู้ เรอ่ื ง ทกั ษะการแสดงความช่นื ชม และใหก้ าลงั ใจ 3.3 เรอ่ื งสนั้ ทเ่ี ป็นประโยชน์ 4. กิจกรรม 4.1 พธิ เี ปิดประชุมกอง (ชกั ธงขน้ึ สวดมนต์ สงบนิ่ง ตรวจ แยก) 4.2 เพลง หรอื เกม 4.3 กจิ กรรมตามจดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ 1) ผกู้ ากบั ลกู เสอื นาสนทนาในกองลกู เสอื ถงึ ความหมายของ “การแสดงความช่นื ชม และการใหก้ าลงั ใจ” (การแสดงความชนื่ ชมในสงิ่ ดี ๆ ของเพอื่ น แมเ้ พยี งเลก็ น้อย เป็นการเสรมิ ความเชอื่ มนั่ และสรา้ งแรงบนั ดาลใจใหก้ บั เพอื่ นทเี่ ขาจะมงุ่ มนั่ รกั ษา สงิ่ ดๆี นัน้ ไว้ และพยายามทาให้ดยี งิ่ ข้นึ ไปอีก ขณะทกี่ ารให้กาลงั ใจเมอื่ เพอื่ นเกิด ความทอ้ กจ็ ะช่วยเสรมิ แรงใหเ้ ขามพี ลงั ทจี่ ะสกู้ บั อุปสรรคต่อไปเชน่ กนั ) 2) ผกู้ ากบั ลกู เสอื แจกใบความรเู้ รอ่ื ง“ทกั ษะการแสดงความช่นื ชม และใหก้ าลงั ใจ” ให้ ลกู เสอื แต่ละหมรู่ ว่ มกนั คดิ ประโยคคาพดู เพอ่ื ใหก้ าลงั ใจเพอ่ื น ในสถานการณ์ “เพอ่ื นประสบอุบตั เิ หตุขาหกั นอนป่วยอยโู่ รงพยาบาล และลกู เสอื ไปเยย่ี ม” 3) ลกู เสอื แสดงบทบาทสมมตุ ทิ ลี ะหมู่ ผกู้ ากบั และลกู เสอื หมอู่ ่นื รว่ มกนั วเิ คราะห์ ความถกู ตอ้ ง ของขนั้ ตอนทกั ษะการใหก้ าลงั ใจ และชว่ ยเสนอแนะการแกไ้ ข จนครบ ทกุ หมู่ 4) ผกู้ ากบั ลกู เสอื และลกู เสอื รว่ มกนั สรุปขอ้ คดิ ทไ่ี ดแ้ ละการนาไปใช้ 4.4 ผกู้ ากบั ลกู เสอื เล่าเรอ่ื งสนั้ ทเ่ี ป็นประโยชน์ 4.5 พธิ ปี ิดประชุมกอง(นัดหมาย ตรวจเครอ่ื งแบบ ชกั ธงลง เลกิ ) 5. การประเมินผล สงั เกตการมสี ว่ นรว่ มในการทากจิ กรรม การแสดงออก และการแสดงความคดิ เหน็ ในหมู่ และ กองลกู เสอื คมู่ ือการจดั กิจกรรมลูกเสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 3 117

6.องคป์ ระกอบทกั ษะชีวิตสาคญั ท่ีเกิดจากกิจกรรม คอื เขา้ ใจตนเอง เขา้ ใจเหน็ ใจผอู้ ่นื การสรา้ งสมั พนั ธภาพและการสอ่ื สาร ภาคผนวกประกอบแผนการจดั กิจกรรมท่ี 16 เพลง กาลงั ใจ ในยามทท่ี อ้ แท้ ขอเพยี งแค่คนหน่งึ จะคดิ ถงึ และคอยห่วงใย ในยามทช่ี วี ติ หมน่ หมองรอ้ งใหข้ อเพยี งมใี ครปลอบใจสกั คน ในวนั ทโ่ี ลกรา้ ง ความหวงั ใหว้ าดมนั ขาดมนั หาย ใครจะช่วยเตมิ เพม่ิ พลงั ใจ ใหฉ้ นั ไดเ้ รม่ิ ต่อสอู้ กี ครงั้ บนหนทางไกล กาลงั ใจจากใครหนอขอเป็นทานใหฝ้ ันใหใ้ ฝ่ ใหช้ วี ติ ไดม้ แี รงใจ ใหด้ วงใจลุกโชนความหวงั กาลงั ใจจากใครหนอขอเป็นทานใหฉ้ นั ไดไ้ หม ดงั่ หยาดฝนบนฟากฟ้าไกลทห่ี ยาดรนิ ส่ผู นื ดนิ แหง้ ผาก ใบความรู้ ทกั ษะการแสดงความช่ืนชมและให้กาลงั ใจ การแสดงความช่นื ชม และใหก้ าลงั ใจ เป็นการส่อื สารทางบวกอย่างหน่งึ การแสดงความช่นื ชม ในสง่ิ ดขี องเพ่อื น แมเ้ พยี งเลก็ น้อย จะช่วยเสรมิ ความเช่อื มนั่ ใหแ้ ก่เพ่อื น และสรา้ งแรงบนั ดาลใจใหเ้ ขา มงุ่ มนั่ ทจ่ี ะรกั ษาสงิ่ ดี ๆนนั้ ไว้ และพยายามทาใหด้ ยี งิ่ ขน้ึ ไปอกี ขณะทก่ี ารใหก้ าลงั ใจเมอ่ื เพ่อื นเกดิ ความ ทอ้ แท้ กจ็ ะชว่ ยเสรมิ แรงใหเ้ ขามพี ลงั ทจ่ี ะสกู้ บั อุปสรรคต่อไปเชน่ กนั ทบทวนองคป์ ระกอบของการสือ่ สารทางบวก 1. เป็นการส่อื สารซง่ึ เรม่ิ ตน้ จากตวั เราโดยส่อื ความคดิ ความรสู้ กึ และความตอ้ งการของตนเอง 2. ใชภ้ าษาพดู น้าเสยี ง ไพเราะ พดู ดว้ ยเหตุผล และถูกกาลเทศะ 3. แสดงออกทางอารมณ์อย่างเหมาะสม 4. สรา้ งความรสู้ กึ ทด่ี ตี ่ออกี ฝ่ายเช่น การใหเ้ กยี รติ ใหค้ วามสาคญั แสดงความเป็นหว่ ง ให้ กาลงั ใจ ถามความคดิ เหน็ ฯลฯ ผลของการส่อื สารทางบวก จะทาใหเ้ กดิ ความเขา้ ใจกนั มากยง่ิ ขน้ึ เกดิ ความรสู้ กึ ดๆี ต่อกนั ทาใหม้ องอะไรเป็นบวกไปหมด อยากทาดตี ่อกนั มากยง่ิ ขน้ึ ละทฐิ แิ ละใหอ้ ภยั กนั งา่ ยขน้ึ 118 คมู่ อื การจดั กิจกรรมลกู เสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 3

ขนั้ ตอนการแสดงความช่ืนชม 1. บอกความรสู้ กึ ของตนเองอยา่ งจรงิ ใจ ทงั้ คาพดู ท่าทางและน้าเสยี ง 2. ระบุสงิ่ ดี ๆ ของเพ่อื นทเ่ี ราสงั เกตได้ ตามความเป็นจรงิ ตวั อยา่ งการชน่ื ชมเพอ่ื นในเรอ่ื งต่างๆ @ ช่นื ชมความตรงต่อเวลา : มนี ดั กบั นายน่ี ไมเ่ คยผดิ หวงั เลย ตรงเวลาเป๊ ะทกุ ครงั้ @ชน่ื ชมในการเป็นคนทม่ี คี วามรบั ผดิ ชอบในการทางาน: นายเป็นคนรบั ผดิ ชอบดมี าก ๆ ตอ้ งยกน้ิวใหเ้ ลย @ ช่นื ชมทเ่ี ขาเป็นคนมอี ธั ยาศยั ด:ี ทาไมนายช่างดอี ยา่ งน้ี @ชน่ื ชมทเ่ี ขาชอบช่วยเหลอื เพ่อื นฝงู : พวกเราโชคดที ม่ี เี พ่อื นอยา่ งนาย @ช่นื ชมทเ่ี ขาทเ่ี รยี นดี ไดร้ างวลั รอ้ งเพลงเพราะ ฯลฯ : ยนิ ดดี ว้ ย นายเก่งมาก ขนั้ ตอนการให้กาลงั ใจ 1. สะทอ้ นความรสู้ กึ ของเพ่อื นทเ่ี ราสงั เกตไดใ้ นขณะนนั้ เพอ่ื ใหเ้ ขารวู้ ่าเราเขา้ ใจและเหน็ ใจเขา ดเู ธอ/เธอคง ------(ความรสู้ กึ ทเ่ี ราสงั เกตเหน็ ) +/- ท-่ี --(ปัญหาทเ่ี กดิ ขน้ึ ) 2. สารวจสง่ิ ดที เ่ี ขามอี ยู่ ทจ่ี ะช่วยใหเ้ ขารสู้ กึ มคี วามหวงั และกาลงั ใจมากขน้ึ 3. เสรมิ ความเช่อื มนั่ ในความสามารถของเขา เช่น แสดงความช่นื ชมทเ่ี ขาเขม้ แขง็ ต่อสู้ อุปสรรค แกป้ ัญหา ฯลฯ ตวั อยา่ ง สถานการณ์ : เพ่อื นสอบไม่ผ่าน 1. เธอคงเสยี ใจ ทผ่ี ลสอบออกมาอยา่ งน้ี 2. แลว้ เธอคดิ จะทาอยา่ งไรต่อไป.... / มอี ะไรทจ่ี ะช่วยเธอไดบ้ า้ ง....... 3. ฉนั ดใี จทเ่ี ธอเขม้ แขง็ หาทางออกไดแ้ ลว้ สตู้ ่อนะเพ่อื น ฉนั จะคอยเอาใจชว่ ย ค่มู อื การจดั กิจกรรมลกู เสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 3 119

เร่ืองสนั้ ที่เป็นประโยชน์ ชีวิตท่ีหายไป เดก็ หนุ่มคนหน่งึ เป็นคนเรยี นเก่งมากไดท้ ุนไปเรยี นทอ่ี เมรกิ าจนจบดอ็ กเตอรจ์ งึ กลบั มาเยย่ี ม บา้ นบา้ นของเขาอยอู่ กี ฟากหน่งึ ของทะเลสาบตอ้ งนงั่ เรอื แจวขา้ มไปใชเ้ วลาประมาณหน่งึ ชวั่ โมง... ระหว่างอยใู่ นเรอื กพ็ ดู คยุ กคั นแจวเรอื จา้ ง ชายหนุ่ม : เรอื ทต่ี ดิ เครอ่ื งยนต.์ ..ไมม่ เี หรอ...ลงุ ... ? คนแจวเรอื จา้ ง : ไมม่ หี รอกหลาน...ทน่ี ่ีมนั บา้ นนอก...มนั ห่างไกลความเจรญิ ...มแี ต่เรอื แจว... ชายหนุ่ม : โอ...ลา้ สมยั มากเลยนะลงุ ทอ่ี เมรกิ าเขาใชเ้ ครอ่ื งบนิ กนั แลว้ ลุง...ลุงยงั มานงั่ แจวเรอื อยอู่ กี ไปส่งผมฝัง่ โน้น...เอาเทา่ ไร...ลงุ ... ? คนแจวเรอื จา้ ง : 80 บาท... ชายหนุ่ม : OK ... ไปเลยลงุ ... ในขณะทล่ี ุงแจวเรอื หนุ่มนกั เรยี นนอกกเ็ ลา่ เรอ่ื งความทนั สมยั ความกา้ วหน้าของอเมรกิ าให้ ลงุ ฟัง...เมอื งไทย...เมอ่ื เทยี บกบั อเมรกิ าแลว้ ...ลา้ สมยั มากไมร่ คู้ นไทยอยกู่ นั ไดย้ งั ไง... ? ชายหนุ่ม : ลุง...ลงุ ใชค้ อมพวิ เตอร.์ ..ใชอ้ นิ เตอรเ์ น็ต...เป็นไหม... ? คนแจวเรอื จา้ ง : ลงุ ไมร่ จู้ กั หรอก...ใชไ้ มเ่ ป็น... ชายหนุ่ม : โอโฮ.้ ..ลงุ ไมร่ เู้ รอ่ื งน้นี ่ะ....ชวี ติ ลุงหายไปแลว้ ... 25 %... รมู้ ยั๊ แลว้ ลงุ รไู้ หมวา่ ...เศรษฐกจิ ของโลก...ตอนน้เี ป็นยงั ไง... ? คนแจวเรอื จา้ ง : ลงุ ไมร่ หู้ รอก... ชายหนุ่ม : ลุงไมร่ เู้ รอ่ื งน้ีนะ...ชวี ติ ของลงุ หายไป... 50 % แลว้ แลว้ รเู้ รอ่ื งนโยบายการคา้ โลกไหม... ลงุ ... ? ลุง...ลุงรเู้ รอ่ื งดาวเทยี มไหม...ลุง... ? คนแจวเรอื จา้ ง : ลงุ ไมร่ หู้ รอก...หลานเอ๊ย...ชวี ติ ของลุง...ลงุ รอู้ ยอู่ ยา่ งเดยี ว...ว่าจะทายงั ไง...ถงึ จะ แจวเรอื ใหถ้ งึ ฝัง่ โน้น... ชายหนุ่ม : ถา้ ลงุ ไมร่ เู้ รอ่ื งน้.ี ..ชวี ติ ของลงุ ...หายไปแลว้ ... 75 % ขณะนนั้ เกดิ ลมพายพุ ดั มาอยา่ งแรง...คล่นื ลกู ใหญ่มาก...ทอ้ งฟ้ามดื ครม้ึ ... คนแจวเรอื จา้ ง : น่พี ่อหนุ่ม...เรยี นหนงั สอื มาเยอะ...จบดอกเตอรจ์ ากต่างประเทศ...ลงุ อยากถาม อะไรสกั หน่อยไดไ้ หม ชายหนุ่ม : ได.้ ..จะถามอะไรหรอื ลงุ ... ? คนแจวเรอื จา้ ง : เอง็ วา่ ยน้าเป็นไหม... ? ชายหนุ่ม : ไมเ่ ป็นจะ้ ...ลุง.... คนแจวเรอื จา้ ง : ชวี ติ ของเอง็ ...กาลงั จะหายไป 100 % ... แลว้ พ่อหนุ่ม... เร่อื งนี้สอนให้ร้วู ่าความรทู้ ่วมหวั แต่เอาตวั ไมร่ อด 120 คมู่ อื การจดั กิจกรรมลูกเสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 3

แผนการจดั กิจกรรมลกู เสือสามญั รนุ่ ใหญ่ เครื่องหมายลูกเสือหลวง ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 3 หน่วยที่ 7 ทกั ษะชีวิต แผนการจดั กิจกรรมท่ี 17 คนดีรอบตวั ฉัน เวลา 2 ชวั่ โมง 1. จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ ลกู เสอื สามารถรจู้ กั และเหน็ คุณค่าตนเองได้ 2. เนื้อหา การรจู้ กั ตนเอง มองเหน็ คุณค่าของความดใี นตนเอง เพอ่ื เสรมิ สรา้ งกาลงั ใจในการทาความดี และส่งเสมิ ใหม้ คี วามรบั ผดิ ชอบมากยง่ิ ขน้ึ 3. สื่อการเรยี นรู้ 3.1 แผนภมู เิ พลง, เกม 3.2 เรอ่ื งสนั้ ทเ่ี ป็นประโยชน์ 4. กิจกรรม 4.1 กิจกรรมครงั้ ที่ 1 1) พธิ เี ปิดประชุมกอง (ชกั ธงขน้ึ สวดมนต์ สงบนง่ิ ตรวจ แยก) 2) เพลง หรอื เกม 3) กจิ กรรมตามจดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ (1) หมลู่ กู เสอื นงั่ ลอ้ มวง ผลดั กนั เล่าเรอ่ื งคนใกลช้ ดิ ทต่ี นเองรกั เคารพ และผกู พนั คนละ 1 เรอ่ื งพรอ้ มกบั บอกวา่ ตนเองไดร้ บั แบบอยา่ งหรอื เรยี นรสู้ ง่ิ ดี ๆ อะไรบา้ ง จากคนผนู้ นั้ (2) นายหมู่ ใหท้ ุกคนโหวตวา่ เรอ่ื งของใครทน่ี ่าจะใชเ้ ป็นตวั แทนของหมไู่ ด้ แลว้ นาไปเลา่ ในกองลกู เสอื ในครงั้ ต่อไป 4) ผกู้ ากบั ลกู เสอื เลา่ เรอ่ื งสนั้ ทเ่ี ป็นประโยชน์ 5) พธิ ปี ิดประชุมกอง(นดั หมาย ตรวจเครอ่ื งแบบ ชกั ธงลง เลกิ ) 4.2 กิจกรรมครงั้ ท่ี 2 1) พธิ เี ปิดประชุมกอง(ชกั ธงขน้ึ สวดมนต์ สงบน่งิ ตรวจ แยก) 2) เพลง หรอื เกม 3) กจิ กรรมตามจดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ (1) ตวั แทนหมลู่ กู เสอื เล่าใหก้ องลกู เสอื ฟัง ทลี ะหมู่ (2) ผกู้ ากบั ลกู เสอื นาอภปิ รายและเพม่ิ เตมิ ในประเดน็ - ลกู เสอื ไดข้ อ้ คดิ อะไรบา้ งจากกจิ กรรม (ทกุ คนลว้ นมคี วามดอี ยใู่ นตวั เพราะ ไดร้ บั แบบอยา่ งและเรยี นรสู้ งิ่ ดี ๆ จากคนทเี่ รารกั เคารพ และผกู พนั ) คมู่ ือการจดั กิจกรรมลกู เสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 3 121

- ในทางกลบั กนั สาหรบั แบบอยา่ งทไ่ี มด่ ใี นสงั คม ลกู เสอื คดิ วา่ ควรทาอยา่ งไร (ไมย่ อมรบั ไมย่ กยอ่ ง และไมเ่ อาแบบอยา่ ง) (3)ลกู เสอื จะนาไปปฏบิ ตั ใิ นชวี ติ ประจาวนั อย่างไร 4) ผกู้ ากบั ลกู เสอื เล่าเรอ่ื งสนั้ ทเ่ี ป็นประโยชน์ 5) พธิ ปี ิดประชุมกอง(นดั หมาย ตรวจเครอ่ื งแบบ ชกั ธงลง เลกิ ) 5. การประเมินผล สงั เกตการมสี ่วนรว่ มในการทากจิ กรรม และการแสดงความคดิ เหน็ ในหมู่ และในกองลกู เสือ 6.องคป์ ระกอบทกั ษะชีวิตสาคญั ท่ีเกิดจากกิจกรรม คอื ความคดิ วเิ คราะห์ ความคดิ สรา้ งสรรค์ เขา้ ใจและเหน็ คุณค่าของตนเองและผอู้ ่นื ภาคผนวกประกอบแผนการจดั กิจกรรมที่ 17 เพลง ศึกบางระจนั ศกึ บางระจนั จาใหม้ นั่ พน่ี ้องชาตไิ ทย เกยี รตปิ ระวตั สิ รา้ งไวแ้ ด่ชนชาตไิ ทยรนุ่ หลงั แมช้ วี ติ ยอมอุทศิ คราชาตอิ บั ปาง เลอื ดไทยตอ้ งมาไหลหลงั่ ทาทวั่ พน้ื แผน่ ดนิ ไทย ไทยคงเป็นไทยมใิ ชช่ าตเิ ป็นเชลย ไทยมเิ คยถอยรน่ ชนชาตศิ ตั รู บางระจนั แมส้ น้ิ อาวุธจะสู้ สองดาบฟาดฟันศตั รสู จู้ นชพี ตนมลาย ตวั ตายดกี ว่าชาตติ าย เพยี งเลอื ดหยาดสุดทา้ ยขอใหไ้ ทยคงอยู่ แดนทองของไทยมใิ ชศ่ ตั รู แมใ้ ครรกุ รานตอ้ งสู้ เพอ่ื กแู้ หลมถนิ่ ไทยงาม เกม หาคู่ วิธีเล่น 1. ลกู เสอื เขา้ แถวเป็นวงกลม 2 วงซอ้ นกนั หนั หน้าเขา้ หากนั แลว้ จาไวว้ ่าคขู่ องตนคอื ใคร 2. วงกลมทงั้ สองทาขวาหนั แลว้ เดนิ สวนกนั ในวงกลมตามเพลง ( เปิดเพลงวทิ ยหุ รอื ให้ ลกู เสอื รอ้ งเพลงงา่ ยๆ ตามทผ่ี กู้ ากบั กาหนด ) 3. เมอ่ื ผกู้ ากบั เป่านกหวดี ใหล้ กู เสอื เขา้ หาค่ขู องตนเองเมอ่ื เจอแลว้ ใหจ้ บั มอื นงั่ ลงค่ทู ห่ี าค่ไู ด้ ชา้ ทส่ี ดุ จะตอ้ งออกจากการแขง่ ขนั เสรจ็ แลว้ เรม่ิ ใหม่ การตดั สินคทู่ เ่ี หลอื เป็นค่สู ดุ ทา้ ยจะเป็นผชู้ นะ 122 ค่มู ือการจดั กิจกรรมลกู เสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 3

เร่ืองสนั้ ท่ีเป็นประโยชน์ ลกู นก ลกู นกคหู่ น่งึ อาศยั อยใู่ นรงั บนตน้ ไม้ ซง่ึ อยตู่ รงกลางระหวา่ งสานกั พระฤๅษกี บั หม่บู า้ นโจร พอ่ แมน่ กตอ้ งคอยหาอาหารมาป้อนทุกวนั คนื หน่ึงมพี ายแุ รงพดั เอาลูกนกทงั้ สองตอ้ งพลดั พรากจากกนั นกตวั หน่ึงตกลงไปอยใู่ นสานกั พระฤๅษีก็ได้รบั การอบรม สงั่ สอนฝึกฝนแต่ในทางดี พูดจาไพเราะ มจี ติ ใจมนั่ คง โอบอ้อมอารตี ่อ เพ่อื นบา้ น ส่วนลูกนกอกี ตวั หน่ึงถูกพายุพดั ตกลงไปในบา้ นโจร ก็ได้รบั การอบรมแนะนาตวั ในทาง โจร เช่น ลกั ขโมย พดู จาหยาบคาย ปากจดั มจี ติ ใจดุรา้ ย อาฆาตพยาบาท เป็นตน้ วนั หน่ึง พระราชาองคห์ น่ึงเดนิ หลงทางเขา้ มานอนหลบั อย่ใู ต้ตน้ ไมใ้ นแดนโจร นกตวั ทอ่ี ยู่ กบั โจรกพ็ ดู ขน้ึ ว่า “เออ! ดแี ลว้ วนั น้มี คี นมานอนหลบั อยใู่ นถนิ่ เรา เราตอ้ งฆา่ เสยี ใหต้ าย” พระราชาได้ ยนิ กต็ กใจ รบี หนผี า่ นไปทางสานกั พระฤๅษี นกตวั ทอ่ี ยกู่ บั พระฤๅษกี อ็ อกมาทกั ทายวา่ “เชญิ พกั ผ่อน ด่มื น้าและหลบั นอนทน่ี ่ไี ด้ ยนิ ดตี อ้ นรบั เจา้ ค่ะ” พระราชาจงึ เขา้ ไปนอนหลบั ใตต้ น้ ไมใ้ กลๆ้ กบั สานกั พระฤๅษี เม่อื ต่นื ขน้ึ มากค็ ดิ ในใจว่า “นก สองตวั น้ีมนี ิสยั แตกต่างกนั มากจรงิ ๆ ตวั หน่ึงใจรา้ ย แต่อกี ตวั หน่ึงใจดี” แลว้ พระราชากเ็ ขา้ ไปหาพระ ฤๅษี เพ่อื ขอนกทพ่ี ระฤๅษเี ลย้ี งไว้ พระราชาไดน้ านกผมู้ อี ธั ยาศยั ดตี วั น้ไี ปเลย้ี งไวใ้ นพระราชวงั เรือ่ งนี้สอนให้รวู้ ่า สง่ิ แวดลอ้ มดจี ะทาใหช้ วี ติ รงุ่ โรจน์ สว่ นสงิ่ แวดลอ้ มเลวจะทาใหช้ วี ติ อบั เฉา ชีวิตต้องฝึ กฝนและพฒั นาอย่เู สมอ ในประวตั บิ ุคคลสาคญั และประวตั ศิ าสตรข์ องชาตทิ เ่ี จรญิ ทงั้ หลาย จะเหน็ ว่ามนุษยพ์ ฒั นาขน้ึ จากการแก้ปัญหา และเขม้ แขง็ ขน้ึ จากการเผชญิ ความทุกขย์ ากทงั้ นนั้ คนทอ่ี ยสู่ ขุ สบาย ไมเ่ คยตอ้ งสู้ หรอื แกป้ ัญหา ไมไ่ ดใ้ ชค้ วามคดิ หลงอยใู่ นความเพลดิ เพลนิ ไมม่ คี นสอนทด่ี ี ไม่มกี ลั ยาณมติ รคอยเตอื น ไมม่ แี บบฝึกหดั ชวี ติ ใหท้ าจงึ เจรญิ ไดย้ าก ดงั นนั้ เมอ่ื เจออะไรทไ่ี มพ่ งึ ปราถนาบอกตวั เองว่า น่คี อื เครอ่ื งมอื ฝึกฝนพฒั นาตวั เรา เราจะใช้ มนั ใหเ้ ป็นประโยชน์ คนใดเอาชนะ ผ่านอุปสรรค ผ่านเหตุการณ์ ผา่ นมรสุมชวี ติ ไปไดด้ ว้ ยดี คนนนั้ จะ เป็นผแู้ กรง่ กลา้ และมชี วี ติ ทพ่ี ฒั นา ปัญหานนั้ เปลย่ี นพยญั ชนะตวั เดยี วกก็ ลายเป็นปัญญา คนฉลาดจงึ เปลย่ี นปัญหาใหเ้ ป็น ปัญญา คนทป่ี ัญญางอกงามลว้ นพฒั นามาจากการคดิ แกป้ ัญหาทงั้ สน้ิ เรื่องนี้สอนให้ร้วู ่า ปัญหากเ็ ป็นทม่ี าของปัญญา ความทุกขแ์ ละอุปสรรคเป็นเครอ่ื งมอื พฒั นาชวี ติ ใหก้ า้ วหน้า คมู่ ือการจดั กิจกรรมลกู เสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 3 123

แผนการจดั กิจกรรมลกู เสือสามญั ร่นุ ใหญ่ เคร่ืองหมายลูกเสือหลวง ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 3 หน่วยท่ี 6 ทกั ษะชีวิต แผนการจดั กิจกรรมท่ี 18 เป้าหมายชีวิต เวลา 2 ชวั่ โมง 1. จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ ลกู เสอื มแี นวทางในการตงั้ เป้าหมายในชวี ติ ได้ 2. เนื้อหา เป้าหมายในชวี ติ เปรยี บเหมอื นภาพของความสาเรจ็ ของตนเองทไ่ี ดว้ างไว้ และหาทางทาให้ ได้ตามเป้าหมายดว้ ยวริ ยิ ะอุตสาหะและความถูกต้อง เป้าหมายในชวี ติ มกั ไดแ้ รงบนั ดาลใจมาจาก บุคคลทเ่ี รารกั เคารพ และศรทั ธา 3. ส่ือการเรียนรู้ 3.1 แผนภมู เิ พลง, เกม 3.2 ใบความรู้ 3.3 เรอ่ื งสนั้ ทเ่ี ป็นประโยชน์ 4. กิจกรรม 4.1 กิจกรรมครงั้ ท่ี 1 1) พธิ เี ปิดประชมุ กอง (ชกั ธงขน้ึ สวดมนต์ สงบนงิ่ ตรวจ แยก) 2) เพลง หรอื เกม 3) กจิ กรรมตามจดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ (1) ผกู้ ากบั ลกู เสอื นาสนทนาในกองลกู เสอื ถงึ ความหมายของ “เป้าหมายชวี ติ ” (2) ผกู้ ากบั ลกู เสอื ใหห้ มลู่ กู เสอื นงั่ ลอ้ มวง ผลดั กนั เลา่ เร่อื ง “บุคคลในอุดมคต”ิ ทต่ี นเองเคารพ ศรทั ธา และอยากจะดาเนนิ ชวี ติ ตามแบบอยา่ งคนผนู้ นั้ พรอ้ มบอกว่าทช่ี อบเพราะคุณสมบตั อิ ะไรบา้ ง และไดต้ งั้ เป้าหมายชวี ติ ของ ตนเองอยา่ งไร (3) นายหมใู่ หท้ ุกคนโหวตวา่ เรอ่ื งของใครทค่ี วรจะใชเ้ ป็นตวั แทนของหมู่ ใหเ้ จา้ ของ เรอ่ื งเป็นตวั แทนหมนู่ าไปเล่าในกองลกู เสอื ในครงั้ ต่อไป 4) ผกู้ ากบั ลกู เสอื เล่าเรอ่ื งสนั้ ทเ่ี ป็นประโยชน์ 5) พธิ ปี ิดประชุมกอง(นัดหมาย ตรวจเครอ่ื งแบบ ชกั ธงลง เลกิ ) 4.2 กิจกรรมครงั้ ท่ี 2 1) พธิ เี ปิดประชุมกอง(ชกั ธงขน้ึ สวดมนต์ สงบนิ่ง ตรวจ แยก) 2) เพลง หรอื เกม 3) กจิ กรรมตามจดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ (1) ตวั แทนหมเู่ ล่าใหก้ องลกู เสอื ฟัง ทลี ะหมู่ 124 คมู่ อื การจดั กิจกรรมลูกเสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 3

(2) ผกู้ ากบั นาอภปิ รายและเพม่ิ เตมิ ในประเดน็ -คนทเ่ี ราเคารพ ศรทั ธาสว่ นใหญ่แลว้ เป็นคนอยา่ งไร (ใจดมี เี มตตา เสยี สละ รบั ผดิ ชอบ เก่ง ฯลฯ) - การมเี ป้าหมายชวี ติ เป็นประโยชน์ต่อลกู เสอื อยา่ งไร - ไดข้ อ้ คดิ อะไรบา้ งจากกจิ กรรม และจะนาไปปฏบิ ตั ใิ นชวี ติ ประจาวนั อยา่ งไร 4) ผกู้ ากบั ลกู เสอื เลา่ เรอ่ื งสนั้ ทเ่ี ป็นประโยชน์ 5) พธิ ปี ิดประชุมกอง(นดั หมาย ตรวจเครอ่ื งแบบ ชกั ธงลง เลกิ ) 5. การประเมินผล สงั เกต การมสี ว่ นรว่ มในการทากจิ กรรม และการแสดงความคดิ เหน็ ในหมู่ และในกองลกู เสอื 6.องคป์ ระกอบทกั ษะชีวิตสาคญั ท่ีเกิดจากกิจกรรม คอื ความคดิ วเิ คราะห์ ความคดิ สรา้ งสรรค์ เขา้ ใจตนเอง เขา้ ใจผอู้ ่นื ความรบั ผดิ ชอบต่อ ตนเอง ภาคผนวกประกอบแผนการจดั กิจกรรมที่ 18 เพลง ใกล้เข้าไปอีกนิ ด ใกลเ้ ขา้ ไปอกี นิด ชดิ ๆเขา้ ไปอกี หน่อย สวรรคน์ ้อยๆอยมู่ ในวงฟ้อนรา รปู หลอ่ ขอเชญิ มาเลน่ เน้อื เยน็ ขอเชญิ มารา มองมานยั ตาหวานฉ่า(ซ้า) โคง้ แลว้ ไมร่ าเสยี แลว้ น่เี อย สุขสราญนานมาเจอ พบเธอในวงฟ้อนรา ไดแ้ ต่แลมอง นวลน้องนยั ตาหวานฉ่า วนั น้มี าพบงามงอน พอ่ี ยากจะตอ้ นออกไปฟ้อนรา(ซ้า) เกม ว่ิงอลวน วิธีเล่น ลกู เสอื ทกุ คนนงั่ เป็นวงกลมมอื กอดอก แต่ละคนห่างกนั 1 ชว่ งแขน เลอื กลกู เสอื ออกมาสองคน คนหน่งึ เป็นคนไล่ อกี คนหน่งึ เป็นคนหนีเรม่ิ การเลน่ คนไลต่ อ้ งวง่ิ ไล่จบั คนหนีให้ ได้ การหนีจะอย่ภู ายในวงกลมหรอื วง่ิ หลบหลกี ในระหวา่ งผทู้ น่ี งั่ อยู่ เมอ่ื ไมต่ อ้ งการหนีใหว้ งิ่ ไปนงั่ ขา้ งหน้าผทู้ น่ี งั่ อยรู่ อบวงกลมคนใดคนหน่งึ ผทู้ ถ่ี ูกคนหนีนงั่ ขา้ งหน้าจะกลายเป็นผไู้ ล่ทนั ที คนไลเ่ ดมิ จะกลายเป็นคนหนีต่อไป การตดั สิน ลกู เสอื ทเ่ี ป็นคนหนคี นใด ถกู จบั ไดต้ อ้ งออกจากการแข่งขนั เลอื กลกู เสอื คนใหม่ ขน้ึ มาแทนคนหนีต่อไป คมู่ ือการจดั กิจกรรมลูกเสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 3 125

ใบความรู้ เป้าหมายชีวิต เป้าหมายในชวี ติ เปรยี บเหมอื นภาพของความสาเรจ็ ของตนเองทไ่ี ดว้ างไว้ และหาทางทาให้ ไดต้ ามเป้าหมายดว้ ยวริ ยิ ะอุตสาหะและความถกู ตอ้ ง คลา้ ยกบั การเหน็ ภาพจกิ๊ ซอทเ่ี สรจ็ สมบรู ณ์แลว้ ทนี ้ีกข็ น้ึ กบั วธิ กี ารของแต่ละคนว่าจะทาอย่างไรใหจ้ ิ๊กซอแต่ละตวั มาต่อกนั ให้เกดิ เป็นภาพนัน้ ขน้ึ มา เป้าหมายในชวี ติ มกั ไดแ้ รงบนั ดาลใจมาจากบคุ คลทเ่ี รารกั เคารพ และศรทั ธา แต่ถ้าเราไมม่ ภี าพหรอื ไมม่ เี ป้าหมายอะไรจะเกดิ ขน้ึ ? บางคนอาจจะคดิ ว่าฉันกม็ ชี วี ติ ของฉนั ไปเรอ่ื ยๆไมไ่ ดร้ บกวนใครไมท่ าใหใ้ ครเดอื ดรอ้ นฉนั กม็ คี วามสขุ ดแี ลว้ คณุ คา่ ของคุณจะอยทู่ ไ่ี หน? การมเี ป้าหมายในชวี ติ คอื คาตอบว่าเรามชี วี ติ อยเู่ พ่อื อะไรเพ่อื ใครและอยอู่ ยา่ งไรชวี ติ เปรยี บ เหมอื นกบั การเดนิ ทางและนักเดนิ ทางท่ชี าญฉลาดย่อมมเี ป้าหมายในการเดินทางเสมอเขา จะไม่ สูญเสยี เวลาข้างทางเพราะจะทาให้เขาไปถงึ จุดหมายช้าลงการเดนิ ทางของชวี ติ ไม่ได้ราบเรยี บและ สวยงาม เหมอื นโรยด้วยกลบี กุหลาบเสมอไปในระหว่างทางสงิ่ ทไ่ี ม่คาดคดิ อาจเกดิ ขน้ึ ไดเ้ สมอปัญหา และอุปสรรคเป็นแขกทไ่ี มไ่ ดร้ บั เชญิ ใหม้ าเยย่ี มเยยี นเรามาเพ่อื ทดสอบเรามาทาใหเ้ ราเหน่ือยล้าท้อแท้ สน้ิ หวงั หมดแรงหมดกาลงั ใจทจ่ี ะเดนิ ต่อไปและทาใหจ้ ดุ หมายปลายทางนนั้ ยาวไกลออกไป อะไรคือ สงิ่ จาเป็นสาหรบั นักเดนิ ทางทจ่ี ะเอาชนะแขกทไ่ี ม่ได้รบั เชญิ เหล่าน้ีคาตอบคอื ความม่งุ มนั่ และความ สมา่ เสมอแมว้ ่าเราจะเจอกบั อุปสรรคขวากหนามและปัญหามากมายเป็นมรสุมของชวี ติ กว็ ่าได้ เราก็ สามารถทจ่ี ะไปถงึ เป้าหมายไดใ้ นทส่ี ุดซ่งึ มนั อาจจะล่าชา้ ไปบา้ งกไ็ ม่ใช่สง่ิ สาคญั เพราะเราทาดที ส่ี ุด แลว้ การพกั ผ่อนเหมอื นกับการชาร์ตแบตเตอร่ใี ห้เต็มเป็นการชาร์ตทงั้ พลงั กายและพลงั ใจใน ระหว่างทางทเ่ี ดนิ เราพบปะคนมากมายบางคนกเ็ ดนิ ไปทางเดยี วกบั เราบางคนกเ็ ดนิ สวนทางกบั เรา ถา้ การเดนิ ทางของเราเตม็ ไปดว้ ยความสนุกสนานและรอยยม้ิ แมว้ ่าจะมอี ุปสรรคมากมายกต็ ามเราจะ เป็นผสู้ รา้ งแรงบนั ดาลใจใหค้ นอ่นื เดนิ ตามโดยไม่รตู้ วั บางคนอาจจะยดึ เอาคตปิ ระจาใจของเราไปใชใ้ น การดาเนินชวี ติ หรอื ใหเ้ ราเป็นแม่แบบเพราะพวกเขาไดเ้ หน็ แลว้ ว่าความสาเรจ็ จะมาอย่เู บอ้ื งหน้าได้ อยา่ งไร? ความม่งุ มนั่ และความสมา่ เสมอคือหวั ใจท่ีจะนาไปส่คู วามสาเรจ็ ทม่ี า : http://www.iamspiritual.com/chai/pp/success.html 126 ค่มู ือการจดั กิจกรรมลูกเสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 3

เรื่องสนั้ ท่ีเป็นประโยชน์ ข้อคิดจากถงั น้าสองใบ ชายจนี คนหน่ึงแบกถงั น้าสองใบไว้บนบ่าเพ่อื ไปตกั น้าท่รี มิ ลาธารถงั น้าใบหน่ึงมรี อยแตก ในขณะทอ่ี กี ใบหน่ึงไรร้ อยตาหนิและสามารถบรรจนุ ้ากลบั มาไดเ้ ตม็ ถงั ...แต่ดว้ ยระยะทางอนั ยาวไกล จากลาธารกลบั สบู่ า้ น....จงึ ทาใหน้ ้าทอ่ี ยใู่ นถงั ใบทม่ี รี อยแตกเหลอื อยเู่ พยี งครง่ึ เดยี ว เหตุการณ์ทงั้ หมดน้ีดาเนินมาเป็นเวลา 2 ปีเตม็ ทค่ี นตกั น้าสามารถตกั น้ากลบั มาบา้ นไดห้ น่งึ ถงั ครง่ึ ซง่ึ แน่นอนว่าถงั น้าใบทไ่ี ม่มตี าหนิจะรสู้ กึ ภาคภมู ใิ จในผลงานเป็นอย่างยงิ่ ขณะเดยี วกนั ถงั น้าท่ี มรี อยแตกกร็ สู้ กึ อบั อายต่อความบกพรอ่ งของตวั เองมนั รสู้ กึ โศกเศรา้ กบั การทม่ี นั สามารถทาหน้าทไ่ี ด้ เพยี งครง่ึ เดยี วของจุดประสงค์ท่มี นั ถูกสรา้ งข้นึ มา2 ปีกบั ความล้มเหลวอนั ขมข่นื ของถงั น้าท่มี รี อย แตก!! วนั หน่ึงท่ขี า้ งลาธาร มนั จงึ พูดกบั คนตกั น้าว่า \"ขา้ รสู้ กึ อบั อายทร่ี อยแตกของขา้ ทท่ี าใหน้ ้าท่ี อยขู่ า้ งในไหลออกมาตลอดเสน้ ทางทก่ี ลบั ไปยงั บา้ นของท่าน\"คนตกั น้าตอบว่า \"เจา้ เคยสงั เกตหรอื ไม่ ว่ามดี อกไมเ้ บ่งบานอยตู่ ลอดเสน้ ทางทต่ี วั เจา้ ผ่านไป แต่กลบั ไม่มดี อกไมอ้ ยเู่ ลยในอกี ดา้ นหน่ึงเพราะ ขา้ รวู้ ่าเจา้ มรี อยแตกอยขู่ า้ จงึ ไดห้ ว่านเมลด็ พนั ธุด์ อกไมล้ งขา้ งทางเดนิ ดา้ นของเจา้ และทกุ วนั ทเ่ี ราเดนิ กลบั เจา้ ก็เป็นผู้รดน้าให้กบั เมล็ดพนั ธุ์เหล่านัน้ เป็นเวลา 2 ปี ท่ขี า้ สามารถท่จี ะเก็บดอกไมส้ วย ๆ เหล่านัน้ กลบั มาแต่งโต๊ะกินข้าวถ้าหากปราศจากเจ้าท่ีเป็นเจ้าแบบน้ีแล้วเราก็คงไม่มีดอกไม้ท่ี สวยงามเช่นน้\"ี เร่ืองนี้สอนให้ร้วู ่าคนเราย่อมมขี อ้ บกพรอ่ งทเ่ี ป็นเอกลกั ษณ์ของตนเอง ซง่ึ อาจช่วยทาใหก้ ารอยู่ รว่ มกนั ของเราน่าสนใจ และกลายเป็นบาเหน็จรางวลั ของชวี ติ ไดส้ งิ่ ทต่ี อ้ งทาก็ เพยี งแค่ยอมรบั คนแต่ละคนในแบบทเ่ี ขาเป็นและมองหาสงิ่ ทด่ี ที ส่ี ุดในตวั เขา เท่านัน้ คมู่ อื การจดั กิจกรรมลกู เสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 3 127

ข่าวร้าย-ข่าวดี บรษิ ทั ผลติ รองเทา้ ทป่ี ระสบความสาเรจ็ มากบรษิ ทั หน่งึ ฝ่ายบรหิ ารไดป้ ระชุมกนั และพจิ ารณา ทจ่ี ะเปิดตลาดในทวปี แอฟรกิ า จงึ ส่งพนกั งานขายอนั ดบั 1ไปยงั แอฟรกิ าเพ่อื ทาการศกึ ษาศกั ยภาพ ของตลาด เม่อื ไปถงึ แอฟรกิ าเซลลแ์ มนสงั เกตว่าชาวแอฟรกิ นั ส่วนมากเดนิ ดว้ ยเท้าเปล่าเขาจงึ ส่ง ขา่ วกลบั ไปว่า “ขา่ วรา้ ย ทน่ี ่ไี มม่ ใี ครสวมรองเทา้ เลย”และกส็ ง่ รายงานตามไปอกี วา่ ไมม่ ตี ลาดรองเทา้ ในทวปี แอฟรกิ าน้ี ฝ่ ายบรหิ ารพจิ ารณาว่า ควรจะหาขอ้ มูลเป็นครงั้ ท่ี 2 เพ่อื ใหแ้ น่ใจ จงึ ตดั สนิ ใจท่จี ะส่งเซลล์ แมนอกี คนหน่ึงไปเพ่อื ประเมนิ ตลาดแห่งน้ี พนกั งานขายคนท่ี 2 เม่อื ไปถงึ แอฟรกิ ากม็ คี วามต่นื เต้น มาก และส่งข่าวกลบั มาทนั ทดี ว้ ยขอ้ ความว่า “ข่าวดไี ม่มใี ครทน่ี ่ีใส่รองเทา้ เลย” เขารบี เดนิ ทางกลบั และรายงานแก่ฝ่ ายบริหารว่า “สุภาพบุรุษทงั้ หลาย เรากาลังจะรวยเพราะมตี ลาดใหญ่มากใน แอฟรกิ า และสง่ิ สาคญั ทเ่ี ราตอ้ งทาคอื ใหก้ ารศกึ ษาแก่ชาวแอฟรกิ นั ว่าประโยชน์และความสาคญั ของ การใสร่ องเทา้ คอื อะไร” เรอื่ งนี้สอนให้ร้วู ่าในทกุ ๆเรอ่ื งราว และทกุ ๆเหตุการณ์จะมที งั้ ดา้ นบวกและดา้ นลบเราสามารถ จะมองวา่ แกว้ ใบหน่งึ มนี ้าอยคู่ รง่ึ หน่ึงหรอื วา่ งเปล่าอยคู่ รง่ึ หน่งึ และมองเหน็ รโู ดนทั หรอื ตวั โดนทั เราเลอื กไดท้ จ่ี ะมองแบบใด แต่ทส่ี าคญั กค็ อื ทางเลอื กทเ่ี รา เลอื กจะเป็นตวั กาหนดความสาเรจ็ หรอื ความลม้ เหลวของเรา 128 ค่มู ือการจดั กิจกรรมลกู เสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 3

แผนการจดั กิจกรรมลกู เสือสามญั ร่นุ ใหญ่ เครื่องหมายลูกเสือหลวง ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 3 หน่วยท่ี 7 ทกั ษะชีวิต เวลา 2 ชวั่ โมง แผนการจดั กิจกรรมที่ 19 สภุ าพบรุ ษุ และสภุ าพสตรใี นดวงใจ 1. จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ ลกู เสอื สามารถอธบิ ายความสาคญั ของการแสดงออก ถงึ พฤตกิ รรมความเป็นสภุ าพบุรษุ และ สภุ าพสตรไี ด้ 2. เนื้อหา ความเป็นสุภาพบุรษุ และสุภาพสตรี ตอ้ งมพี น้ื ฐานมาจากคณุ ธรรมจรยิ ธรรมและการ แสดงออกอยา่ งเหมาะสม 3. ส่ือการเรยี นรู้ 3.1 แผนภมู เิ พลง 3.2 ใบงาน 3.3เรอ่ื งสนั้ ทเ่ี ป็นประโยชน์ 4. กิจกรรม 4.1 กิจกรรมครงั้ ที่ 1 1) พธิ เี ปิดประชมุ กอง (ชกั ธงขน้ึ สวดมนต์ สงบน่งิ ตรวจ แยก) 2) เพลง หรอื เกม 3) กจิ กรรมตามจดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ (1) แจกใบงาน มอบหมายงานใหห้ มลู่ กู เสอื ระดมความคดิ เหน็ และสรปุ พฤตกิ รรมท่ี แสดงถงึ ความไมเ่ ป็นสภุ าพบรุ ษุ ของชาย หรอื พฤตกิ รรมทแ่ี สดงถงึ ความไม่ เป็นสภุ าพสตรีของหญิง หมลู่ ะ 1 พฤตกิ รรม (2) ใหห้ มลู่ กู เสอื รว่ มกนั วเิ คราะหป์ ระเดน็ ตามใบงาน และนาเสนอในกองลกู เสอื ครงั้ ต่อไป ในรปู แบบบทบาทสมมตุ ิ 4) ผกู้ ากบั ลกู เสอื เล่าเรอ่ื งสนั้ ทเ่ี ป็นประโยชน์ 5) พธิ ปี ิดประชมุ กอง(นดั หมาย ตรวจเครอ่ื งแบบ ชกั ธงลง เลกิ ) 4.2 กิจกรรมครงั้ ที่ 2 1) พธิ เี ปิดประชมุ กอง (ชกั ธงขน้ึ สวดมนต์ สงบน่งิ ตรวจ แยก) 2) เพลง หรอื เกม 3) กจิ กรรมตามจดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ (1) ลกู เสอื นาเสนอบทบาทสมมตพิ รอ้ มคาอธบิ าย ทลี ะหมจู่ นครบ (2) ผกู้ ากบั ลกู เสอื นาอภปิ รายสรปุ และเพมิ่ เตมิ ในประเดน็ ค่มู อื การจดั กิจกรรมลูกเสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 3 129

- ลกู เสอื คดิ ว่าหวั ใจสาคญั ของความเป็นสุภาพบุรษุ และความเป็นสุภาพสตรี คอื อะไร (เช่น สุภาพบุรษุ - ความเสยี สละ เป็นผนู้ า อ่อนโยนแต่ไมอ่ ่อนแอ / สุภาพสตร-ี เมตตา จรงิ ใจ สุภาพ เรยี บรอ้ ย) - ไดข้ อ้ คดิ อะไรบา้ งและจะนาไปปฏบิ ตั ใิ นชวี ติ ประจาวนั อยา่ งไร (3) ผกู้ ากบั ลกู เสอื เพมิ่ เตมิ “มคี ากล่าวว่าแก่นแทข้ องความเป็นสภุ าพบุรษุ และ สุภาพสตรอี ยทู่ คี่ วามภมู ใิ จในคณุ ค่าของความเป็นมนุษยแ์ ละเพศของตน ซงึ่ ขน้ึ กบั ว่าตนเองไดส้ รา้ งคณุ คา่ ไวม้ ากน้อยแค่ไหน คณุ คา่ ทสี่ าคญั ประกอบดว้ ย การรจู้ กั เอาใจเขามาใสเ่ รา การใหเ้ กยี รตผิ อู้ นื่ และรกั ษาเกยี รติ ตนเอง ความเสยี สละ ความซอื่ สตั ยแ์ ละมคี วามรบั ผดิ ชอบ” 4) ผกู้ ากบั ลกู เสอื เล่าเรอ่ื งสนั้ ทเ่ี ป็นประโยชน์ 5) พธิ ปี ิดประชุมกอง(นัดหมาย ตรวจเครอ่ื งแบบ ชกั ธงลง เลกิ ) 5. การประเมินผล สอบถามความเขา้ ใจคุณลกั ษณะของสภุ าพบุรษุ สภุ าพสตรที ส่ี อดคลอ้ งกบั กฎลกู เสอื 6.องคป์ ระกอบทกั ษะชีวิตสาคญั ท่ีเกิดจากกิจกรรม คอื ความคดิ วเิ คราะห์ ความคดิ สรา้ งสรรค์ เขา้ ใจตนเอง เหน็ คณุ คา่ และภมู ใิ จตนเอง ความ รบั ผดิ ชอบต่อตนเองและผอู้ ่นื ภาคผนวกประกอบแผนการจดั กิจกรรมที่19 เพลง B.P.Spirit I’ve got that B.P. Spirit right in my head (3) I’ve got that B.P. Spirit right in my head (2) to stay I’ve got that B.P. Spirit deep in my heart (3) I’ve got that B.P. Spirit deep in my heart (2) to stay I’ve got that B.P. Spirit all round my feet (3) I’ve got that B.P. Spirit all round my feet (2) to stay I’ve got that B.P. Spirit all over me (3) I’ve got that B.P. Spirit all over me (2) to stay 130 คมู่ ือการจดั กิจกรรมลูกเสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 3

ร่วมใจ (สรอ้ ย) รว่ มใจเราพรอ้ มใจ (3 ครงั้ ) งานน้อยใหญ่พรอ้ มใจกนั ทา พวกเราลกู เสอื ไทยต่างพรอ้ มใจสามคั คี น้าใจเรากลา้ ผจญ บากบนั่ อดทนหมนั่ ทาความดี ผกู มติ รและมไี มตรี เหมอื นดงั น้องพร่ี บั ความช่นื บาน (สรอ้ ย) พวกเราลกู เสอื ไทย บกุ ป่าไปลยุ น้าเอง แมเ้ ราจะฝ่าภยั พาล แต่จติ เบกิ บานเพราะความ ปรองดอง ชมฟ้าและน้าลาคลอง เสยี งคกึ คะนอง รอ้ งเพลงเพลนิ ใจ (สรอ้ ย) ใบงาน ให้ลูกเสอื แต่ละหมู่ ไปค้นหาพฤตกิ รรมทแ่ี สดงถงึ ความไม่เป็ นสุภาพบุรษุ ของชาย หรือ พฤติกรรมทีแ่ สดงถงึ ความไม่เป็นสภุ าพสตรีของหญิง หมลู่ ะ 1 พฤตกิ รรม รว่ มกนั อภปิ รายให้ได้ ขอ้ สรปุ ในประเดน็ 1. ทาไมพฤตกิ รรมนนั้ จงึ ไมเ่ ป็นสุภาพบรุ ษุ /สุภาพตรี 2. ถา้ จะใหเ้ ป็นสุภาพบุรษุ /สุภาพสตรี จะตอ้ งปรบั ปรงุ พฤตกิ รรมอยา่ งไร สรุปผลการอภปิ รายเพ่อื รายงาน โดยการเล่นบทบาทสมมติ 2 รอบทงั้ พฤตกิ รรมท่ไี ม่เป็น สุภาพบุรุษ/สุภาพสตรี และพฤตกิ รรมท่ปี รบั ใหเ้ ป็นสุภาพบุรุษ / สุภาพสตรี แล้วเตรยี มนาเสนอใน กองลกู เสอื คาบต่อไป ใชเ้ วลานาเสนอหมลู่ ะไมเ่ กนิ 8 นาที เร่ืองสนั้ ท่ีเป็นประโยชน์ หญิงชรากบั หมอรกั ษาตา หญงิ คนหน่ึงเป็นผู้มฐี านะร่ารวย แต่เม่อื เขา้ สู่วยั ชราดวงตากลบั มดื มวั จนมองอะไรไม่เหน็ นางจงึ จา้ งหมอมารกั ษาโดยทาสญั ญาไวว้ ่า ถ้าหมอรกั ษาใหน้ างสามารถมองเหน็ ไดเ้ หมอื นเดมิ จะ จา่ ยคา่ รกั ษาเป็นเงนิ กอ้ นใหญ่ แต่หากรกั ษาไมห่ ายหมอจะไมไ่ ดร้ บั ค่าตอบแทน ทุกวนั หมอจะนายาหยอดตามาใหแ้ ก่หญงิ ชราทบ่ี า้ น แต่ขากลบั หมอไดข้ โมยทรพั ยส์ นิ มคี ่า ตดิ มอื กลบั ไปด้วยเสมอโดยท่หี ญงิ ชราไม่รู้ เม่อื ขโมยของต่าง ๆ ไปจนหมดแลว้ หมอกร็ กั ษาตาของ หญงิ ชราหายพอดี แต่เมอ่ื เอ่ยปากทวงค่ารกั ษา หญงิ ชรากลบั ไมย่ อมจ่ายให้ หมอจงึ นาเรอ่ื งไปฟ้องศาล “หมอทาผดิ สญั ญา” หญงิ ชราให้การต่อศาลเม่อื ถูกเชญิ ตวั มาสอบปากคา“เพราะเม่อื ก่อน ขา้ พเจา้ มองเหน็ ทรพั ยส์ นิ ทกุ ชน้ิ ในบา้ น แต่บดั น้ขี า้ พเจา้ มองไมเ่ หน็ มนั เลยแมแ้ ต่ชน้ิ เดยี ว” ด้วยเหตุน้ีหญงิ ชราจงึ ไดร้ บั การตดั สนิ ใจให้พน้ ผดิ เม่อื ผพู้ พิ ากษาสงั่ ใหส้ อบสวนอย่างถถ่ี ว้ น หมอจอมขโมยไดร้ บั สารภาพ ยอมคนื ทรพั ยส์ นิ ใหแ้ ก่หญงิ ชรา และไดร้ บั การลงโทษ เรอื่ งนี้สอนให้รวู้ ่าผทู้ ค่ี ดโกงคนอ่นื ยอ่ มตอ้ งไดร้ บั ผลกรรมทก่ี ระทาไว้ ค่มู อื การจดั กิจกรรมลกู เสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 3 131

หมาจิ้งจอกกบั แพะ หมาจง้ิ จอกตวั หน่งึ หวิ น้ามาก มนั เดนิ ซอกซอนหาน้าด่มื ไปทวั่ เมอ่ื เจอบ่อน้าบอ่ หน่งึ จงึ รบี ตรงไปทนั ที โดยไมร่ ะมดั ระวงั จนล่นื ตกลงไป ไมว่ า่ จะตะเกยี กตะกายปีนขน้ึ มาดว้ ยวธิ ใี ดกไ็ มส่ าเรจ็ แพะตวั หน่งึ เดนิ มาทบ่ี อ่ น้า เหน็ หมาจง้ิ จอกลอยคออยใู่ นบอ่ จงึ รอ้ งถามขน้ึ วา่ “เจา้ ลงไป ทาไมน่ะ” หมาจง้ิ จอกไดฟ้ ังดงั นนั้ กค็ ดิ อุบายขน้ึ “กเ็ พราะน้าในบ่อน้ีรสอรอ่ ยมากนะสิ อรอ่ ยจนขา้ คดิ ท่ี จะด่มื ใหห้ มดเลย” “อยา่ งนนั้ เชยี วร”ึ เจา้ แพะผโู้ งเ่ ขลารอ้ งถาม และดว้ ยความซอ่ื มนั จงึ กระโดดลงไปในบ่อนนั้ โดยไมย่ งั้ คดิ อะไรเลย หมาจง้ิ จอกไดโ้ อกาสกระโดดเหยยี บบนหลงั แพะ แลว้ ปีนขน้ึ มาจากบอ่ น้าไดใ้ น ทส่ี ดุ ปล่อยใหเ้ จา้ แพะโงล่ อยคออยใู่ นบ่อน้านนั้ “เจา้ หลอกขา้ ” แพะกล่าว“เจา้ หวงั ประโยชน์จากขา้ เท่านนั้ ” “กใ็ ช่” หมาจง้ิ จอกโตต้ อบ “แต่กเ็ พราะความโงข่ องเจา้ เอง ขา้ เช่อื วา่ เคราบนคางของเจา้ คงมี มากกว่ามนั สมองของเจา้ เสยี อกี เรอื่ งนี้สอนให้ร้วู ่าคนโง่มกั เป็นเหยอ่ื ของคนฉลาดเสมอ 132 ค่มู ือการจดั กิจกรรมลูกเสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 3

แผนการจดั กิจกรรมลกู เสือสามญั รนุ่ ใหญ่ เครื่องหมายลกู เสือหลวง ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 3 หน่วยที่ 7 ทกั ษะชีวิต เวลา 1 ชวั่ โมง แผนการจดั กิจกรรมที่ 20 เป็นลกู เสือทงั้ ตวั และหวั ใจ 1. จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ ลกู เสอื สามญั รนุ่ ใหญ่ไดแ้ สดงออกถงึ การเป็นลกู เสอื รนุ่ พ่ี “มองไกล” และเป็นประโยชน์ต่อ กองลกู เสอื และชุมชนได้ 2. เนื้อหา กจิ กรรมบรกิ ารทล่ี กู เสอื สามญั รนุ่ ใหญ่สนใจเป็นพเิ ศษ 3. ส่ือการเรยี นรู้ 3.1 แผนภมู เิ พลง 3.1 แบบรายงานผลการปฏบิ ตั กิ จิ กรรมทส่ี นใจเป็นพเิ ศษ 3.3 เรอ่ื งสนั้ ทเ่ี ป็นประโยชน์ 4. กิจกรรม 4.1 พธิ เี ปิดประชุมกอง (ชกั ธงขน้ึ สวดมนต์ สงบนงิ่ ตรวจ แยก) 4.2 เพลง หรอื เกม 4.3 กจิ กรรมตามจดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ 1) ผกู้ ากบั ลกู เสอื อธบิ ายใหล้ กู เสอื เขา้ ใจเกย่ี วกบั กจิ กรรมทล่ี กู เสอื สนใจเป็นพเิ ศษ และ จะตอ้ งปฏบิ ตั พิ รอ้ มรายงานเมอ่ื ครบกาหนดเวลา กจิ กรรมทส่ี นใจสาหรบั ลกู เสอื มมี ากมายหลายประเภททล่ี กู เสอื สามารถเลอื กปฏบิ ตั ิ ได้ และปฏบิ ตั อิ ยา่ งต่อเน่อื งตามความสนใจซง่ึ มอี ยู่ 3 ประเภทคอื (1) กจิ กรรมทใ่ี ชก้ าลงั กาย ไดแ้ ก่ กจิ กรรมกฬี าหรอื กจิ กรรมผจญภยั ต่าง ๆ (2) กจิ กรรมทใ่ี ชส้ ตปิ ัญญาหรอื การใชค้ วามมานะอุตสาหะ เช่น การเลย้ี งตน้ ไม้ การเลย้ี งสตั ว์ ปลกู ผกั ซอ่ มวทิ ยุ (3) กจิ กรรมทใ่ี ชจ้ ติ สานกึ ความเสยี สละ และการเผยแพรค่ วามรทู้ างการลกู เสอื ให้ กวา้ งขวางขน้ึ เช่นกจิ กรรมการบรกิ าร (การเกบ็ เศษวสั ดุทม่ี คี มจากทส่ี าธารณะ) การสอนลกู เสอื สารอง (ทาแกรนดฮ์ าวล์ ระเบยี บแถว และการเล่านิทานเมาคลแี ก่ ลกู เสอื สารอง)เงอ่ื นไขของการปฏบิ ตั กิ จิ กรรมทล่ี กู เสอื สนใจเป็นพเิ ศษ จะตอ้ ง บนั ทกึ และรายงานผลการปฏบิ ตั กิ จิ กรรม 2)ลกู เสอื แต่ละหมรู่ ว่ มกนั คดิ สารวจความสนใจเป็นพเิ ศษโดยคานงึ ถงึ ประโยชน์ ทค่ี ุม้ คา่ และป็นสง่ิ บง่ บอกถงึ อุดมคตลิ กู เสอื แลว้ จงึ เลอื กกจิ กรรมทจ่ี ะปฏบิ ตั ริ ว่ มกนั 3)หมลู่ กู เสอื /ลกู เสอื แต่ละนายวางแผนการปฏบิ ตั กิ จิ กรรมแสดงออกถงึ การเป็นลกู เสอื ทงั้ ตวั และหวั ใจ พรอ้ มกาหนดเวลาการเรมิ่ ตน้ และเวลาสน้ิ สุดกจิ กรรม โดยมผี กู้ ากบั ช่วยใหข้ อ้ เสนอแนะ และคาปรกึ ษา ค่มู อื การจดั กิจกรรมลกู เสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 3 133

4.4ผกู้ ากบั ลกู เสอื เลา่ เรอ่ื งสนั้ ทเ่ี ป็นประโยชน์ 4.5 พธิ ปี ิดประชมุ กอง(นดั หมาย ตรวจเครอ่ื งแบบ ชกั ธงลง เลกิ ) นดั หมายหมลู่ กู เสอื ทจ่ี ะชว่ ยบรกิ ารเป็นผชู้ ่วยผฝู้ ึกระเบยี บแถว แกรนดฮ์ าวล์ และชว่ ยสอน เลา่ นิทานเรอ่ื งเมาคลี แก่กองลกู เสอื สารอง 5. การประเมินผล 5.1 สงั เกตจากการเลอื กกจิ กรรมและปฏบิ ตั กิ จิ กรรมทส่ี นใจเป็นพเิ ศษไดส้ าเรจ็ 5.2 สงั เกตจากการสมคั รใจฝึกตนเองเป็นผฝู้ ึกสอน ระเบยี บแถว และแกรนดฮ์ าวสล์ กู เสอื สารอง 5.3 สงั เกตจากการสมคั รใจฝึกตนเองเป็นผชู้ ว่ ยสอน “เลา่ เรอ่ื งนิทานเมาคล”ี ใหก้ บั กองลกู เสอื สารอง 6.องคป์ ระกอบทกั ษะชีวิตสาคญั ท่ีเกิดจากกิจกรรม คอื ความคดิ วเิ คราะห์ ความคดิ สรา้ งสรรค์ รบั ผดิ ชอบต่อตนเองและสว่ นรวม สรา้ ง สมั พนั ธภาพและการสอ่ื สาร ภาคผนวกประกอบแผนการจดั กิจกรรมที่20 เพลง ลกู เสือธีรราช เหลา่ ลกู เสอื ของธรี ราช ทะนงองอาจสบื ชาตเิ ชอ้ื พงศพ์ นั ธ์ สมคั รสมานโดยมสี ามคั คมี นั่ พวกเราจะรกั รว่ มกนั จะผกู สมั พนั ธต์ ลอดกาล มจี รรยา รกั ษาช่อื สรา้ งเกยี รตริ ะบอื เล่อื งลอื ต่อไปชา้ นาน รา่ เรงิ แจ่มใสใฝ่ใจรกั ใหย้ นื นาน พวกเราลว้ นช่นื บานเพราะกจิ การลกู เสอื ไทย 134 ค่มู ือการจดั กิจกรรมลกู เสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 3

แบบรายงานผลการปฏิบตั ิกิจกรรมท่ีสนใจเป็นพิเศษ แบบรายงานผลการปฏิบตั ิกิจกรรม การบริการ / การทางานตามความสนใจเป็นพิเศษ ชอ่ื ................................................................................................. เลขท่ี ............. หมู่ ................. ผลงาน ......................................................................................................................................... เรม่ิ ปฏบิ ตั งิ าน .............................................................................................................................. สน้ิ สดุ .......................................................................................................................................... วนั ที่ เดือน ปี กิจกรรมที่ปฏิบตั ิ หมายเหตุ ขอรบั รองวา่ เป็นความจรงิ ทุกประการ ลงช่อื ................................................... ผปู้ ฏบิ ตั งิ าน ................./............/............. ความเหน็ ของผกู้ ากบั ลกู เสือ ............................................................................. .............................................................................. ลงชอ่ื .................................................ผกู้ ากบั ลกู เสอื (..........................................) …………../………./………… ค่มู ือการจดั กิจกรรมลูกเสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 3 135

แผนการจดั กิจกรรมลกู เสือสามญั รนุ่ ใหญ่ เคร่ืองหมายลูกเสือหลวง ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ท่ี 3 หน่วยท่ี 7 ทกั ษะชีวิต เวลา 2 ชวั่ โมง แผนการจดั กิจกรรมที่ 21 ร้เู ท่าทนั ส่ือโฆษณา 1. จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ ลกู เสอื สามารถรเู้ ทา่ ทนั ส่อื โฆษณา ในเรอ่ื งทเ่ี ก่ยี วกบั ความสวย ความงาม และสขุ ภาพได้ 2. เนื้อหา วยั รุ่นสว่ นใหญ่มกั นิยมใชผ้ ลติ ภณั ฑเ์ สรมิ สุขภาพและความสวยงาม จงึ ควรรเู้ ท่าทนั และพจิ ารณา อย่างถ่องแทว้ า่ ผลติ ภณั ฑท์ เ่ี ลอื กใชน้ นั้ มคี ุณค่า สมราคา จรงิ หรอื ไม่ และไมเ่ กดิ ผลเสยี ใด ๆ ตามมา (เตรียมการสอน ผกู้ ากบั มอบหมายงานใหล้ กู เสอื แต่ละหมู่ ทาการศกึ ษาโฆษณาทาง โทรทศั น์ และเคเบล้ิ ทวี ี หมลู่ ะ 1 เรอ่ื งทเ่ี ป็นผลติ ภณั ฑเ์ กย่ี วกบั ความสวยความงามและสขุ ภาพ) 3. สื่อการเรียนรู้ 3.1 แผนภมู เิ พลง,เกม 3.2 เรอ่ื งสนั้ ทเ่ี ป็นประโยชน์ 4. กิจกรรม 4.1 กิจกรรมครงั้ ที่ 1 1) พธิ เี ปิดประชุมกอง (ชกั ธงขน้ึ สวดมนต์ สงบนิ่ง ตรวจ แยก) 2) เพลง หรอื เกม 3) กจิ กรรมตามจดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ (1) ผกู้ ากบั ลกู เสอื ถามแต่ละหมวู่ ่าไดเ้ ลอื กโฆษณาผลติ ภณั ฑอ์ ะไรมาบา้ ง (2) ใหแ้ ต่ละหมซู่ อ้ มการแสดงละครสนั้ เลยี นแบบโฆษณานัน้ และให้ สมาชกิ ในหมู่ รว่ มกนั วเิ คราะหว์ ่า - โฆษณานนั้ ตอ้ งการบอกอะไรแก่เรา - โฆษณานนั้ มวี ธิ กี ารใหข้ อ้ มลู และใชเ้ ทคนิคเขา้ ช่วยอยา่ งไรบา้ ง - พยายามหาขอ้ โตแ้ ยง้ วา่ สงิ่ ทส่ี อ่ื บอกเรานนั้ มคี วามเป็นไปไดแ้ ค่ไหน เพราะอะไร (3) ผกู้ ากบั ลกู เสอื นดั หมายใหห้ มลู่ กู เสอื ทาการแสดงละครสนั้ และรายงานผล การอภปิ รายในครงั้ ต่อไป 4) ผกู้ ากบั ลกู เสอื เล่าเรอ่ื งสนั้ ทเ่ี ป็นประโยชน์ 5) พธิ ปี ิดประชมุ กอง(นดั หมาย ตรวจเครอ่ื งแบบชกั ธงลง เลกิ ) 4.2 กิจกรรมครงั้ ที่ 2 1) พธิ เี ปิดประชุมกอง(ชกั ธงขน้ึ สวดมนต์ สงบนงิ่ ตรวจ แยก) 2) เพลง หรอื เกม 136 ค่มู อื การจดั กิจกรรมลูกเสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 3

3) กจิ กรรมตามจดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ (1) ลกู เสอื เลน่ ละครสนั้ และรายงานผลการอภปิ รายทลี ะหมจู่ นครบ (2) ผกู้ ากบั ลกู เสอื นาอภปิ รายและเพม่ิ เตมิ ในประเดน็ ขอ้ คดิ ทไ่ี ดจ้ ากการทากจิ กรรม และแนวทางการรทู้ นั ส่อื (1. สอื่ ทุกชนิด เช่น โทรทศั น์ วทิ ยหุ นงั สอื พมิ พ์ นิตยสาร ฯลฯ เป็นธุรกจิ ทลี่ งทุนสงู มรี ายไดจ้ ากการโฆษณา2. โฆษณาเป็นสงิ่ ทที่ าข้นึ เพอื่ กระตุน้ ใหค้ นซอ้ื สนิ คา้ มากๆ 3. กระบวนการผลติ โฆษณา มกั ใหแ้ ต่ขอ้ มลู ดา้ นดี หรอื เน้นภาพลกั ษณ์แต่ไมใ่ หข้ อ้ มลู ใชเ้ ทคโนโลยชี ว่ ยทาใหด้ เู สมอื นจรงิ แต่ไมจ่ รงิ จงึ มผี ลต่อพฤตกิ รรมของผซู้ อ้ื อยา่ งมาก 4. การรทู้ นั สอื่ กค็ อื การรทู้ นั สงิ่ ทสี่ อื่ นาเสนอ ดงั นนั้ ลกู เสอื ควรฝึกฝนการ วพิ ากษ์ วจิ ารณ์ และคดิ เชงิ วเิ คราะห์ หาเหตุผล ตงั้ ขอ้ สงสยั รวมทงั้ เป็นผบู้ รโิ ภคทกี่ ระตอื รอื รน้ แสวงหาขอ้ มลู เพมิ่ เตมิ อยเู่ สมอ ) 4) ผกู้ ากบั ลกู เสอื เลา่ เรอ่ื งสนั้ ทเ่ี ป็นประโยชน์ 5) พธิ ปี ิดประชุมกอง(นดั หมาย ตรวจเครอ่ื งแบบ ชกั ธงลง เลกิ ) 5. การประเมินผล สงั เกต การมสี ว่ นรว่ มในการทากจิ กรรม การแสดงออก และการใหข้ อ้ คดิ เหน็ ในหมแู่ ละ ในกองลกู เสอื 6.องคป์ ระกอบทกั ษะชีวิตสาคญั ที่เกิดจากกิจกรรม คอื ความคดิ วเิ คราะห์ ความคดิ สรา้ งสรรค์ ตระหนกั และรเู้ ท่าทนั อทิ ธพิ ลของส่อื โฆษณา ภาคผนวกประกอบแผนการจดั กิจกรรมที่ 21 เพลง โฮกกี้ โพกกี้ ยน่ื แขนขา้ งซา้ ยเขา้ ไป ยน่ื แขนขา้ งซา้ ยออกมา ยน่ื แขนขา้ งซา้ ยเขา้ ไป แลว้ กส็ นั่ ใหม้ นั แรง ๆ เราเตน้ โฮกกโ้ี พกก้ี แลว้ เรากห็ มุนตวั ไปรอบ ๆ ทาใหเ้ ราสบายใจ ยน่ื แขนขา้ งซา้ ยเขา้ ไป ยน่ื แขนขา้ งซา้ ยออกมา ยน่ื แขนขา้ งซา้ ยเขา้ ไป แลว้ กส็ นั่ ใหม้ นั แรง ๆ เราเตน้ โฮกกโ้ี พกก้ี แลว้ เรากห็ มนุ ตวั ไปรอบ ๆ ทาใหเ้ ราสบายใจ คมู่ อื การจดั กิจกรรมลกู เสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 3 137

เกม เจ้าแห่งสงั เวียน วิธีเล่น 1. ขดี วงกลมใหญ่ 1 วง สาหรบั ลกู เสอื จานวน 2 หมู่ 2. ใหล้ กู เสอื 2 หมู่ เขา้ ไปอยใู่ นวงกลม จบั คกู่ นั ยกเทา้ หน่งึ งอไวข้ า้ งหลงั สองมอื จบั เทา้ ทง่ี อไว้ 3. เมอ่ื ไดย้ นิ สญั ญาณ ใหต้ ่อสกู้ นั โดยกระโดดชนดว้ ยบ่า จนคตู่ ่อสอู้ อกไปนอกวงหรอื เทา้ ถูกพน้ื 4. หมใู่ ดเหลอื คนอยใู่ นวงกลมมาก เป็นฝ่ายชนะ เรื่องสนั้ ท่ีเป็นประโยชน์ ที่มาของสานวนไทย “หมาเห่าใบตองแห้ง” หมาเห่าใบตองแหง้ เป็นสานวน มคี วามหมายว่า พดู เอะอะแสดงวาจาว่าเป็นคนเก่งกลา้ ไม่ กลวั ใคร แต่จรงิ ๆ แลว้ ขข้ี ลาดและไมก่ ลา้ จรงิ หมาเห่าใบตองแหง้ เป็นสานวนทเ่ี ปรยี บเทยี บกบั สนุ ัขทช่ี อบเห่าใบตองแหง้ คอื เหา่ ใบกลว้ ยท่ี แหง้ ตดิ อยกู่ บั ตน้ เวลาลมพดั ใบกลว้ ยแหง้ จะแกวง่ หรอื เสยี ดสกี นั มเี สยี งแกรกกรากสุนขั เหน็ อะไรไหว ๆ หรอื ไดย้ นิ เสยี งแกรกกรากกจ็ ะเหา่ ขน้ึ แต่กเ็ ห่าไปอยา่ งนนั้ เอง ไมก่ ลา้ ไปกดั ใบตองแหง้ กริ ยิ า ของสุนขั น้ีจงึ นามาเปรยี บกบั คนทช่ี อบพดู จาเอะอะในลกั ษณะทอ่ี วดตวั ว่าเก่งกลา้ แต่ทจ่ี รงิ แลว้ ก็ ไมไ่ ดก้ ลา้ สมกบั คาพดู เช่นพวกน้หี มาเห่าใบตองแหง้ ทงั้ นนั้ ไดแ้ ต่ตะโกนด่าเขาลบั หลงั ถา้ เขาเอาจรงิ กข็ ค้ี รา้ นจะวง่ิ หนีไมท่ นั ทม่ี า เรอ่ื งดี ๆ มไี วแ้ บ่งปัน http://pbmath.exteen.com/20090325/entry-3 เร่อื งนี้สอนให้ร้วู ่า เราไมค่ วรทาตวั เป็นหมาเหา่ ใบตองแหง้ ควรเป็นผทู้ ม่ี คี วามกลา้ หาญอยา่ งมี เหตุผล 138 ค่มู อื การจดั กิจกรรมลูกเสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 3

ช้อนยาวหน่ึงเมตร ชายคนหน่งึ นอนหลบั อย่ทู บ่ี า้ นในคนื วนั หน่งึ มนี างฟ้ามาหาเขาแลว้ ชวนใหไ้ ปเทย่ี วสวรรค์ กบั นรกเขาไดก้ ต็ กลงไปดว้ ยนางฟ้าจงึ พาไปยงั ทแ่ี หง่ หน่งึ แลว้ บอกว่า\"ถงึ นรกแลว้ \" ทน่ี นั้ เป็นหอ้ งใหญ่มาก มโี ต๊ะตวั ยาววางอาหารทส่ี ุดแสนอรอ่ ยทกุ ประเภทมคี นตวั ผอมเหลอื ง น่าสงสารนงั่ อยรู่ อบโต๊ะ หลายคนนางฟ้าชไ้ี ปทค่ี นเหล่านนั้ แลว้ บอกว่า \"น่สี ตั วน์ รกทน่ี ่อี นุญาตใหก้ นิ อาหารดี ๆแต่มเี งอ่ื นไขว่าหา้ มใชม้ อื หยบิ ตอ้ งใชช้ อ้ นทย่ี าวหน่งึ เมตรตกั อาการกนิ เทา่ นนั้ จงึ ผอมโซเพราะอดอาหารทงั้ ทอ่ี ยใู่ กลช้ ดิ อาหารทอ่ี รอ่ ยและมคี ุณค่าแต่ไมส่ ามารถเอาอาหารเขา้ ปาก ของตนเองได”้ นางฟ้าพาไปอกี หอ้ งหน่งึ บอกวา่ \"ถงึ สวรรคแ์ ลว้ \"มลี กั ษณะเหมอื นกบั หอ้ งแรก นางฟ้าชม้ี อื ไป ยงั คนทน่ี งั่ เกา้ อร้ี อบโต๊ะบอกว่า\" น่เี ทวดาบนสวรรค\"์ แต่แปลกทค่ี นเหล่านนั้ ยม้ิ แยม้ แจม่ ใสอว้ นทว้ น สมบรู ณ์สบายทงั้ ๆทเ่ี ขากต็ ้องใชช้ อ้ นยาวหน่งึ เมตรเหมอื นกบั ท่นี รก นางฟ้าอธบิ ายต่อว่า “วธิ ขี องชาวสวรรคค์ อื คนขา้ งหน่งึ ของโต๊ะเขาตกั อาหารป้อนใสป่ ากของคนตรงขา้ มคนอกี ขา้ งกต็ กั อาหารมาใส่ปากของคนขา้ งน้กี เ็ ลยไดก้ นิ กนั ทุกคนอยอู่ ยา่ งสขุ สบาย” ทม่ี า ธรรมะดลิ เิ วอรร์ ่ี เร่ืองนี้สอนให้รวู้ ่า คนทค่ี ดิ แต่เรอ่ื งความสุขของตวั เองโดยไมค่ ดิ ถงึ คนอ่นื จะไมม่ คี วามสขุ เท่าคนท่ี รจู้ กั แบ่งปันช่วยเหลอื และคานึงถงึ ความสขุ ของคนอ่นื ดว้ ยอยา่ ถามวา่ จะไดอ้ ะไร จากสงั คมแต่จงถามตวั เองว่าจะใหอ้ ะไรกบั สงั คม คมู่ ือการจดั กิจกรรมลกู เสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 3 139

แผนการจดั กิจกรรมลกู เสือสามญั รนุ่ ใหญ่ เคร่ืองหมายลกู เสือหลวง ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ท่ี 3 หน่วยที่ 7 ทกั ษะชีวิต เวลา 1 ชวั่ โมง แผนการจดั กิจกรรมท่ี 22 ลวนลามทางเพศ 1. จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ ลกู เสอื สามารถอธบิ ายถงึ แนวทางป้องกนั และช่วยเหลอื ผถู้ กู ลวนลามทางเพศได้ 2. เนื้อหา การป้องกนั และชว่ ยเหลอื ผถู้ กู ลวนลามทางเพศ 3. สื่อการเรยี นรู้ 3.1 แผนภมู เิ พลง 3.2 กรณศี กึ ษา 3.3 เรอ่ื งสนั้ ทเ่ี ป็นประโยชน์ 4. กิจกรรม 4.1 พธิ เี ปิดประชุมกอง (ชกั ธงขน้ึ สวดมนต์ สงบน่งิ ตรวจ แยก) 4.2 เพลง หรอื เกม 4.3 กจิ กรรมตามจดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ 1) ผกู้ ากบั ลกู เสอื ตงั้ คาถามในกองลกู เสอื “ มสี ถานการณ์ใดบา้ งทม่ี กี ารลวนลามทาง เพศต่อเดก็ ผหู้ ญงิ เกดิ ขน้ึ ”(เชน่ บนรถเมล์ เดนิ เขา้ ซอยเปลยี่ ว อยคู่ นเดยี วในบา้ น ฯลฯ) 2) ผกู้ ากบั ลกู เสอื เลา่ กรณศี กึ ษาการถกู ลวนลามทางเพศของเดก็ หญงิ (กรณศี กึ ษา) 3) หมลู่ กู เสอื รว่ มกนั อภปิ รายหาแนวทางป้องกนั การถกู ลวนลามทางเพศในเดก็ ผหู้ ญงิ และแสดงบทบาทสมมตุ กิ รณพี บเหน็ เดก็ ผหู้ ญงิ ถูกลวนลามทางเพศ ในฐานะลกู เสอื สามญั รนุ่ ใหญ่ คดิ ว่าจะตดั สนิ ใจช่วยเหลอื อยา่ งไร 4) รวมกอง ลกู เสอื นาเสนอบทบาทสมมตุ ทิ ลี ะหมู่ 5) ผกู้ ากบั ลกู เสอื และลกู เสอื รว่ มกนั สรปุ วธิ กี ารช่วยเหลอื ทเ่ี หมาะสม แนวทาง การป้องกนั การถูกลวนลามทางเพศ และสรปุ ขอ้ คดิ ทไ่ี ดจ้ ากกจิ กรรม 4.4 ผกู้ ากบั ลกู เสอื เล่าเรอ่ื งสนั้ ทเ่ี ป็นประโยชน์ 4.5 พธิ ปี ิดประชมุ กอง(นัดหมาย ตรวจเครอ่ื งแบบ ชกั ธงลง เลกิ ) 5. การประเมินผล สงั เกต การมสี ว่ นรว่ มในการทากจิ กรรม การแสดงออก และการใหค้ วามคดิ เหน็ ในหมแู่ ละใน กองลกู เสอื 6. องคป์ ระกอบทกั ษะชีวิตสาคญั ท่ีเกิดจากกิจกรรม คอื ความคดิ วเิ คราะห์ ความคดิ สรา้ งสรรค์ การตดั สนิ ใจและการแกไ้ ขปัญหา 140 ค่มู ือการจดั กิจกรรมลกู เสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 3

ภาคผนวกประกอบแผนการจดั กิจกรรมที่ 22 เพลง สวรรคบ์ นั ดาล สวรรคบ์ นั ดาลดลใหเ้ รามา ใหเ้ ราสองมาพบกนั วนั ใหม่ อบรมวนั น้ดี อี กดใี จ เรงิ รน่ื กนั ไปไม่รโู้ รยรา จะอยแู่ ห่งไหนเตอื นใจเตอื นตา จะอยเู่ มอื งฟ้าเตอื นตา เตอื นใจ สวรรคบ์ นั ดาล กรณีศึกษา สมชายเป็นลกู เสอื สามญั รุ่นใหญ่ ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 3 ของโรงเรยี นแห่งหน่งึ ทุกวนั เขาตอ้ ง พยายามเบยี ดขน้ึ รถเมลท์ แ่ี น่นมากไปโรงเรยี น วนั น้ขี ณะยนื อยบู่ นรถ เขามองเหน็ ชายคนหน่งึ กาลงั เอาอวยั วะเพศถไู ถรา่ งกายเดก็ นกั เรยี นหญงิ ทย่ี นื อยตู่ ดิ กบั เขาสมชายคดิ วา่ เขาจะช่วยนกั เรยี นหญงิ คนน้อี ย่างไรด.ี ...... เรื่องสนั้ ท่ีเป็นประโยชน์ กบกบั กระต่าย กระต่ายป่าฝงู หน่ึง ไมพ่ อใจกบั สภาพชวี ติ ทต่ี อ้ งเผชญิ อยดู่ ว้ ยความหวาดหวดั จากอนั ตราย ต่าง ๆ มาตลอด เจา้ กระต่ายป่ าตวั หน่ึงจงึ เอ่ยขน้ึ “ไม่ว่าจะเป็นมนุษย์ หมาป่ า นกอนิ ทรยี ์ และ สตั วท์ งั้ ปวงทช่ี อบไล่ล่าพวกเราเป็นอาหาร ขา้ จงึ มคี วามเหน็ ว่า พวกเราทงั้ หมดควรตายเสยี ดกี ว่าท่ี จะมชี วี ติ อยดู่ ว้ ยความหวาดกลวั กบั ภยั ทจ่ี ะมาถงึ ไมช่ า้ กเ็ รว็ ” กระต่ายป่าทงั้ ฝงู จงึ ตดั สนิ ใจทจ่ี ะกระโดดน้าตายไปพรอ้ ม ๆ กนั พวกมนั วง่ิ กรไู ปทร่ี มิ ธาร ซง่ึ มกี บอาศยั อยู่ เมอ่ื ฝงู กบเหน็ กระต่ายป่าแห่มากนั มากมาย กเ็ กดิ ความกลวั จงึ กระโดดหนไี ปในน้าจน หมด “ชา้ ก่อน” กระต่ายตวั หน่งึ พูดขน้ึ “ขา้ คดิ วา่ พวกเราควรจะมคี วามอดทนใหม้ ากกวา่ น้ี ชวี ติ กไ็ มไ่ ดเ้ ลวรา้ ยอยา่ งทค่ี ดิ กนั หรอก ดพู วกกบตวั กระจอ้ ยรอ่ ยเหล่านนั้ สิ พวกมนั ไมไ่ ดม้ ชี วี ติ ทเ่ี ตม็ ไป ดว้ ยอนั ตรายมากไปกว่าพวกเราหรอกหรอื ” เรือ่ งนี้สอนให้รวู้ ่าในโลกน้ีอาจยงั มผี อู้ ่นื ทม่ี คี วามทุกขร์ อ้ นกว่าเราอยมู่ ากมายนกั เราควรจะยนื หยดั ต่อสกู้ บั ชวี ติ อยา่ ไดท้ อ้ เป็นอนั ขาด ค่มู ือการจดั กิจกรรมลูกเสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 3 141

แผนการจดั กิจกรรมลกู เสือสามญั ร่นุ ใหญ่ เคร่ืองหมายลกู เสือหลวง ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ท่ี 3 หน่วยท่ี 7 ทกั ษะชีวิต แผนการจดั กิจกรรมที่ 23 การช่วยเหลือผ้อู ื่น เวลา 1 ชวั่ โมง 1. จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ ลกู เสอื สามารถปฏบิ ตั กิ จิ กรรมเสรมิ สรา้ งคณุ ธรรมจรยิ ธรรมตามคาปฏญิ าณตน “ขา้ จะ ชว่ ยเหลอื ผอู้ ่นื ทกุ เมอ่ื ” ได้ 2. เนื้อหา กจิ กรรมเสรมิ สรา้ งคณุ ธรรมจรยิ ธรรมตามคาปฏญิ าณตน “ขา้ จะช่วยเหลอื ผอู้ ่นื ทุกเมอ่ื ” 3. ส่ือการเรยี นรู้ 3.1 แผนภมู เิ พลง 3.2 ส่อื เกย่ี วกบั ผปู้ ระสบภยั จากเหตุการณ์สาคญั (เรอ่ื งทเ่ี พงิ่ เกดิ เป็นทร่ี บั รกู้ นั ทวั่ ไป) 3.3 เรอ่ื งสนั้ ทเ่ี ป็นประโยชน์ 4. กิจกรรม 4.1 พธิ เี ปิดประชุมกอง (ชกั ธงขน้ึ สวดมนต์ สงบนิ่ง ตรวจ แยก) 4.2 เพลง หรอื เกม 4.3 กจิ กรรมตามจดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ 1) ผกู้ ากบั ลกู เสอื ใหก้ องลกู เสอื ดสู ่อื ประกอบการเล่าเรอ่ื ง ผปู้ ระสบภยั จากเหตุการณ์. อุบตั ภิ ยั สาคญั ทเ่ี พง่ิ เกดิ ขน้ึ และเป็นทร่ี บั รกู้ นั ทวั่ ไป เช่น อุทกภยั ในภาคใต้ แผ่นดนิ ไหวในญป่ี ่นุ และจนี ภยั หนาวและ ภยั แลง้ ในภาคอสี าน เป็นตน้ 2) ลกู เสอื รว่ มกนั แสดงความเหน็ ในเรอ่ื งผลกระทบจากอุบตั ภิ ยั และปัญหาทเ่ี กดิ ขน้ึ กบั ผปู้ ระสบภยั เชน่ ความอดอยาก การขาดแคลนอาหาร ทอ่ี ยอู่ าศยั การเสยี ชวี ติ โรคระบาดฯลฯ 3) ลกู เสอื วางแผนรว่ มกนั ในการจดั ทาโครงการสรา้ งคุณธรรมจรยิ ธรรมตาม คาปฏญิ าณตนขอ้ 2“ขา้ จะชว่ ยเหลอื ผอู้ ่นื ทุกเมอ่ื ” และแบ่งงานกนั รบั ผดิ ชอบ 4) ลกู เสอื ดาเนนิ การตามโครงการ เชน่ การขอรบั บรจิ าคเงนิ สงิ่ ของ เพ่อื มอบใหก้ บั ผทู้ ป่ี ระสบภยั การออกไปช่วยเหลอื ผขู้ าดแคลน ตามโอกาสอนั ควร เป็นตน้ 5) ผกู้ ากบั ใหค้ าแนะนาในการวางแผนโครงการเพ่อื ใหล้ กู เสอื ไดน้ าไปดาเนินการอยา่ ง รอบคอบ 4.4 ผกู้ ากบั ลกู เสอื เลา่ เรอ่ื งสนั้ ทเ่ี ป็นประโยชน์ 4.5 พธิ ปี ิดประชมุ กอง(นดั หมาย ตรวจเครอ่ื งแบบ ชกั ธงลง เลกิ ) 5. การประเมินผล สงั เกต การมสี ว่ นรว่ มในการทากจิ กรรม และการแสดงความคดิ เหน็ ในกล่มุ 142 คมู่ ือการจดั กิจกรรมลกู เสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 3

6. องคป์ ระกอบทกั ษะชีวิตสาคญั ท่ีเกิดจากกิจกรรม คอื ความคดิ วเิ คราะห์ ความคดิ สรา้ งสรรค์ ความรบั ผดิ ชอบต่อตนเองและสงั คม ภาคผนวกประกอบแผนการจดั กิจกรรมท่ี 23 เพลง เกิดมาพึ่งกนั เกดิ เป็นคนอยา่ เหน็ แก่ตนแหละดี ถงึ จะมี ร่ารวยสขุ สนั ต์ จนหรอื มไี มเ่ ป็นทส่ี าคญั แมร้ กั กนั พง่ึ พาอย่าไปตดั ไมตรี เกดิ มาพง่ึ กนั ผวิ พรรณ ใชแ่ บ่งศกั ดศิ ์ รี วนั น้เี ราอยู่ คดิ ดใู หด้ ี ถงึ จะจนจะมอี ยา่ ไปสรา้ งเวรกรรม ขนื ทาชวั่ ไปอาจตอ้ งใชก้ รรมเวร อยา่ งมงายโลภหลงเพราะคงจะเกดิ ลาเคญ็ สรา้ งบุญพระท่านคงเหน็ รม่ เยน็ พน้ ความกงั วล ถงึ วบิ ตั ขิ ดั สน ผลบุญนาให้ ศลี ธรรมมนั่ ใจไมต่ อ้ งไปกงั วล ถงึ จะมจี ะจนเกดิ กุศลดลใจ อกี กุญชรอนั ปลดปลง พฤษภเกสร สาคญั หมายในกายมี โททนตเ์ สน่คง มลายสน้ิ ทงั้ อนิ ทรยี ์ นรชาตวิ างวาย ประดบั ไวใ้ นโลกา สถติ ทวั่ แต่ชวั่ ดี ค่มู ือการจดั กิจกรรมลูกเสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 3 143

เรื่องสนั้ ท่ีเป็นประโยชน์ เทพธิดากบั ชาวประมง หนุ่มชาวประมงคนหน่ึง อาศยั อยกู่ บั แม่ของเขา ทงั้ สองคนแม่ลูกประพฤตติ นเป็นคนดี มใี จ เมตตาปราณตี ่อเพ่อื นบา้ นและคนทวั่ ไปตลอดมา วนั หน่ึง หนุ่มชาวประมงผูน้ ้ีออกไปทอดแหหาปลา แต่วนั นนั้ ไม่ได้ปลาสกั ตวั ก่อนจะกลบั บา้ น พบว่ามหี อยตวั หน่ึงมาตดิ แห เขากเ็ ลยนาหอยตวั นนั้ ใส่เรอื เอากลบั บา้ นดว้ ย ในขณะทเ่ี ดนิ ทาง กลบั บา้ นนนั้ หอยตวั น้ีมขี นาดใหญ่ขน้ึ ทุกที ในทส่ี ุดกม็ หี ญงิ สาวสวยคนนึงออกมาจากหอย ชายหนุ่ม กพ็ าหญงิ สาวกลบั บา้ นแลว้ เล่าเรอ่ื งน้ีให้แมฟ่ ัง แม่ของเขากย็ นิ ดใี หห้ ญงิ สาวสวยผนู้ ้ีอาศยั อย่ใู นบ้าน มชี าวบา้ นมากมายขอดหู ญงิ สาวสวยพรอ้ มทงั้ มอบเสน้ ไหมอยา่ งดใี ห้ หญงิ สาวกเ็ อาเสน้ ไหม นัน้ มาทอเป็นผ้าไหมสวยงามมาก แล้วจงึ ใหช้ ายหนุ่มนาไปขาย แต่เน่ืองจากราคาแพงมาก จงึ ไม่มี ใครซอ้ื ต่อมาไดพ้ บชายชราคนหน่งึ มลี กั ษณะเป็นผดู้ ี ไดร้ บั ซอ้ื ไหมน้ไี วโ้ ดยไมเ่ กย่ี งเรอ่ื งราคา เม่อื ชายหนุ่มกลบั ถงึ บา้ นพรอ้ มด้วยเงนิ ท่ขี ายผ้าไหมได้ หญงิ สาวกม็ อบเงนิ ทงั้ หมดให้ชาย หนุ่มและแมข่ องเขาไวใ้ ชจ้ า่ ย ก่อนทห่ี ญงิ สาวจะจากไปกก็ ลา่ วกบั สองคนแมล่ กู วา่ “เทพเจา้ ไดส้ งั่ ใหข้ า้ มาเพอื่ นาความสุขและโชคลาภมาใหท้ ่านทงั้ สอง เพราะท่านทงั้ สองเป็น คนดี มใี จโอบออ้ มอารเี สมอมา” เร่อื งนี้สอนให้รวู้ ่าคนดนี นั้ แมจ้ ะไดร้ บั ความยากลาบาก กม็ กั จะมคี นคอยชว่ ยเหลอื 144 ค่มู อื การจดั กิจกรรมลกู เสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 3

แผนการจดั กิจกรรมลกู เสือสามญั รนุ่ ใหญ่ เครื่องหมายลูกเสือหลวง ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 3 หน่วยท่ี 8 เศรษฐกิจพอเพียง เวลา 1 ชวั่ โมง แผนการจดั กิจกรรมท่ี 24 การประหยดั 1. จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ ลกู เสอื มโี อกาสทบทวนตนเองในเรอ่ื งการใชเ้ งนิ ซง่ึ นาไปส่กู ารวเิ คราะหแ์ ละปรบั ปรงุ ตนเองได้ 2. เนื้อหา การวางแผนสรา้ งความประหยดั 3. สื่อการเรียนรู้ 3.1 แผนภมู เิ พลง 3.2 ใบงาน 3.3 เรอ่ื งสนั้ ทเ่ี ป็นประโยชน์ 4. กิจกรรม 4.1 พธิ เี ปิดประชุมกอง (ชกั ธงขน้ึ สวดมนต์ สงบน่ิง ตรวจ แยก) 4.2 เพลง หรอื เกม 4.3 กจิ กรรมตามจดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ 1) หมลู่ กู เสอื นงั่ ลอ้ มวง นายหมใู่ หแ้ ต่ละคนคดิ สง่ิ ทต่ี นเองอยากได้ 3 อยา่ ง พรอ้ ม เหตุผลแลว้ เลา่ ใหเ้ พ่อื น ๆในหมฟู่ ัง เมอ่ื เลา่ จบนายหมขู่ อใหเ้ ลอื กสงิ่ ทอ่ี ยากไดม้ าก ทส่ี ุด เพยี งคนละ 1 อยา่ ง พรอ้ มเหตุผล 2) นายหมใู่ หส้ มาชกิ ทกุ คน แปลงสง่ิ ทอ่ี ยากไดเ้ ป็นจานวนเงนิ เพอ่ื ใชซ้ อ้ื ของสงิ่ นนั้ เขยี นลงในใบงาน 3) ลกู เสอื ทบทวนการใชเ้ งนิ ของตนเองในแต่ละวนั ตามตารางท่ี 1 ในใบงาน 4) ลกู เสอื ตงั้ เป้าหมายการใชเ้ งนิ ใหมต่ ามตารางท่ี 2 ในใบงาน ว่าจะลดค่าใชจ้ า่ ย ตรงไหนไดบ้ า้ งโดยกาหนดระยะเวลาตามความเหมาะสมเพ่อื ใหม้ เี งนิ เหลอื พอทจ่ี ะ ซอ้ื ของทต่ี อ้ งการ 5) ลกู เสอื ผลดั กนั เล่าใหเ้ พอ่ื นฟัง ถงึ ผลการทบทวนรายจา่ ยเดมิ และการปรบั ตาราง การใชเ้ งนิ ใหมโ่ ดยจะลดรายจา่ ยในเรอ่ื งใดบา้ ง ใชเ้ วลานานเท่าใดจงึ จะมเี งนิ พอท่ี จะนาไปซอ้ื ของทต่ี อ้ งการ 6)รวมกอง ผกู้ ากบั นาอภปิ ราย และสรปุ ในประเดน็ ต่อไปน้ี (1) อะไรบา้ งทแ่ี ต่ละหมคู่ ดิ ว่าประหยดั ไดม้ ากทส่ี ดุ (2) สรปุ ขอ้ คดิ ทไ่ี ดจ้ ากการทากจิ กรรม และการนาไปใชใ้ นชวี ติ ประจาวนั 4.4ผกู้ ากบั ลกู เสอื เล่าเรอ่ื งสนั้ ทเ่ี ป็นประโยชน์ 4.5 พธิ ปี ิดประชุมกอง(นดั หมาย ตรวจเครอ่ื งแบบ ชกั ธงลง เลกิ ) คมู่ อื การจดั กิจกรรมลกู เสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 3 145

5. การประเมินผล สงั เกต การมสี ่วนรว่ มทากจิ กรรม การแสดงออก และการแสดงความคดิ เหน็ ในกลุ่ม รวมทงั้ พฤตกิ รรมการใชเ้ งนิ ทเ่ี ปลย่ี นไป 6. องคป์ ระกอบทกั ษะชีวิตสาคญั ท่ีเกิดจากกิจกรรม คอื ความคดิ วเิ คาะห์ ความคดิ สรา้ งสรรค์ ความตระหนักรใู้ นเรอ่ื งรายจา่ ยทไ่ี มจ่ าเป็น และ เหน็ ความสาคญั ของการประหยดั เพลง ภาคผนวกประกอบแผนการจดั กิจกรรมที่ 24 ใบงาน ลกู เสือจบั มือ จบั มอื กนั ไวใ้ หม้ นั่ คง เพ่อื ความยนื ยงสามคั คี รกั กนั ปรองดองเหมอื นน้องพ่ี ผกู ความสามคั ครี ว่ มกนั โกรธกนั มนั รา้ ยเป็นสงิ่ เลว เปรยี บดงั เป็นเปลวรอ้ นไฟนนั่ เผาใจใหม้ คี วามไหวหวนั่ จบั มอื ยม้ิ ใหก้ นั เป็นสง่ิ ดี ส่ิงที่ฉันอยากได้มากท่ีสดุ ...................................................................... ราคา.....................บาท ตารางที่ 1 รายจ่ายใน 1 วนั จานวนเงิน 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 146 ค่มู ือการจดั กิจกรรมลกู เสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 3

ตารางที่ 2 จานวนเงิน รายจ่ายที่ปรบั ใหม่ใน 1 วนั 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ฉันจะประหยดั เงินได้วนั ละ .............. บาท ใช้เวลา.................. วนั ฉันจะซื้อของท่ีฉันต้องการได้ เร่ืองสนั้ ที่เป็นประโยชน์ ข้อคิดจากหญิงชรา........ความจริงที่อย่ใู กล้ๆ ตวั กลางดกึ คนื วนั หน่งึ หญงิ ชราคนหน่ึงกาลงั คลาหาอะไรอยสู่ กั อยา่ งบรเิ วณรอบๆเสาไฟฟ้าขา้ งถนน หนุ่มสาวกลุ่มหน่งึ เดนิ ผ่านมาจงึ ถามขน้ึ ว่า \"ยาย..กาลงั หาอะไรอยู่เหรอ ใหพ้ วกเราช่วยไหม?\"หญงิ ชราตอบว่า \"ยายกาลงั หาเหรยี ญ 10 บาท ยายทาตกหายไป ชว่ ยยายหาหน่อยซ\"ิ หนุ่มสาวกลุม่ นนั้ จงึ ชว่ ยกนั หาจนทวั่ แต่กห็ าไม่เจอ พวกเขาจงึ ถามอกี ว่า “ยาย...ยายทาเหรยี ญตกตรงไหนเหรอ\" ยายจงึ ตอบวา่ \"ยายเปลย่ี นเสอ้ื ผา้ อยใู่ นหอ้ ง อยู่ ๆ เหรยี ญมนั กห็ ล่นออกไปจากกระเป๋ าของ ยาย แต่ในหอ้ งยายมนั มดื มองไมค่ ่อยเหน็ กเ็ ลยออกมาหาตรงน้แี ทนเพราะมนั สวา่ งดี \" . หนุ่มสาวกลมุ่ นนั้ “.....?????” พากนั หวั เราะแลว้ เดนิ หนีไป เรอื่ งนี้สอนให้รวู้ ่าเมอ่ื ของหายกต็ อ้ งหาในทๆ่ี เราทาหาย เชน่ เดยี วกนั เมอ่ื ความสุขหายไป เราก็ ตอ้ งหาในจดุ ทเ่ี ราไดส้ ญู เสยี ความสขุ ไป ความสขุ มกั สญู หายไปตรงไหน? ... คาตอบกค็ อื ทาหายไปจากใจของเรา ดงั นนั้ เราจงึ ควรหาความสขุ ใหเ้ จอจากใจ ของเรานนั่ เอง ค่มู อื การจดั กิจกรรมลกู เสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 3 147

แผนการจดั กิจกรรมลกู เสือสามญั ร่นุ ใหญ่ เคร่ืองหมายลูกเสือหลวง ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 3 หน่วยที่ 8 เศรษฐกิจพอเพียง เวลา 2 ชวั่ โมง แผนการจดั กิจกรรมท่ี 25 การจดั การกบั เวลา 1. จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ ลกู เสอื มโี อกาสทบทวนและปรบั ปรงุ การใชเ้ วลาของตนเองในแต่ละวนั ใหเ้ กดิ ประโยชน์สงู สุด ได้ 2. เนื้อหา การวเิ คราะหก์ จิ กรรมทป่ี ฏบิ ตั ใิ นแต่ละวนั กบั การใชเ้ วลาใน 24 ชวั่ โมงใหเ้ กดิ ประโยชน์สงู สดุ 3. สื่อการเรยี นรู้ 3.1แผนภมู เิ พลง 3.2 ใบงาน 3.3ใบความรู้ 3.4 เรอ่ื งสนั้ ทเ่ี ป็นประโยชน์ 4. กิจกรรม 4.1 กิจกรรมครงั้ ที่ 1 1) พธิ เี ปิดประชุมกอง (ชกั ธงขน้ึ สวดมนต์ สงบนงิ่ ตรวจ แยก) 2) เพลง หรอื เกม 3) กจิ กรรมตามจดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ (1) ผกู้ ากบั ลกู เสอื นาสนทนาถงึ ความสาคญั ของการใชเ้ วลาในแต่ละวนั และ การจดั การเวลาทด่ี ี (เป็นการใชเ้ วลากบั เรอื่ งทมี่ คี วามสาคญั มคี ุณคา่ และนาไปสู่ จดุ หมายสาคญั ของชวี ติ ) ซงึ่ คนสว่ นมากมกั ไมม่ กี ารทบทวนตนเองว่าให้ ความสาคญั กบั เรอ่ื งใดบา้ ง จงึ ใชเ้ วลาหมดไปกบั เรอ่ื งทไ่ี มส่ าคญั เมอ่ื แยกแยะ ดจู ะพบว่าในแต่ละวนั คนเรามเี รอ่ื งทจ่ี ะตอ้ งทาอยู่ 4 ประเภท - เรอ่ื งสาคญั และเรง่ ด่วน -เรอ่ื งสาคญั แต่ไมเ่ รง่ ดว่ น - เรอ่ื งไมส่ าคญั แต่เรง่ ด่วน -เรอ่ื งไมส่ าคญั และไมเ่ รง่ ด่วน (2) หมลู่ กู เสอื นงั่ ลอ้ มวง แจกใบงาน ใหแ้ ต่ละคนทบทวนกจิ กรรมต่าง ๆ ทต่ี นเองทา ตลอดวนั ในช่วง 1 สปั ดาหท์ ผ่ี า่ นมา เขยี นกจิ กรรมของตนเองทท่ี าตลอด 24 ชวั่ โมงยกเวน้ ในเวลาเรยี นลงตารางท่ี 1 พรอ้ มทงั้ ลงเวลาเฉลย่ี ของแต่ละกจิ กรรม (3) แยกประเภทของแต่ละกจิ กรรมเขยี นลงในตารางท่ี 2 (ตาราง 4 ช่อง) พรอ้ มลง เวลาทใ่ี ชใ้ นแต่ละกจิ กรรม (4) ลกู เสอื แต่ละคนวเิ คราะหก์ ารใชเ้ วลาของตนเอง และเล่าใหเ้ พอ่ื นในหมฟู่ ัง 148 ค่มู ือการจดั กิจกรรมลูกเสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 3

(5) รวมกอง ผกู้ ากบั นาอภปิ รายสรปุ ขอ้ คดิ ทไ่ี ด้ 4) ผกู้ ากบั ลกู เสอื เลา่ เรอ่ื งสนั้ ทเ่ี ป็นประโยชน์ 5) พธิ ปี ิดประชมุ กอง(นัดหมาย ตรวจเครอ่ื งแบบ ชกั ธงลง เลกิ ) 4.2 กิจกรรมครงั้ ที่ 2 1) พธิ เี ปิดประชมุ กอง (ชกั ธงขน้ึ สวดมนต์ สงบนิ่ง ตรวจ แยก) 2) เพลง หรอื เกม 3) กจิ กรรมตามจดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ (1) หมลู่ กู เสอื นงั่ ลอ้ มวง แจกใบงาน ใหล้ กู เสอื แต่คนคดิ ว่าสงิ่ สาคญั ทค่ี วรทาแต่ยงั ไมไ่ ดท้ า ทงั้ เรง่ ดว่ นและไมเ่ ร่งดว่ น มอี ะไรอกี บา้ ง เขยี นลงตารางท่ี 3 (2) นาสงิ่ ทต่ี อ้ งการทาเพมิ่ (ตารางท่ี 3) มาพจิ ารณารว่ มกบั ตารางท่ี 2 เดมิ ทเ่ี ขยี นไว้ และวางแผนจดั การเวลาใหมว่ า่ ควรตดั กจิ กรรมใดออกและลดเวลากิจกรรม ใดบา้ ง เขยี นลงในตารางท่ี 4 (3) ลกู เสอื แต่ละคนนาตารางท่ี 4 มาเลา่ ใหเ้ พอ่ื นในหม่ฟู ังว่า ตนเองไดว้ างแผน จดั การเวลาอยา่ งไร พรอ้ มบอกเหตุผล (4) รวมหมู่ ผกู้ ากบั นาอภปิ รายสรปุ ขอ้ คดิ ทไ่ี ดจ้ ากกจิ กรรมทงั้ 2 ครงั้ (5) ลกู เสอื กาหนดเป็นพนั ธสญั ญา ทจ่ี ะปรบั ปรุงและพฒั นาตนเองตามคาขวญั ของ ลกู เสอื “เสยี ชพี อยา่ เสยี สตั ย”์ กฎลกู เสอื “ลกู เสอื มเี กยี รตเิ ช่อื ถอื ได้” และ คตพิ จน์ “มองไกล” 4) ผกู้ ากบั ลกู เสอื เลา่ เรอ่ื งสนั้ ทเ่ี ป็นประโยชน์ 5) พธิ ปี ิดประชมุ กอง(นัดหมาย ตรวจเครอ่ื งแบบ ชกั ธงลง เลกิ ) 5. การประเมินผล สงั เกต การมสี ่วนรว่ มในการทากจิ กรรม การแสดงความคดิ เหน็ และการวางแผนใชเ้ วลาใน ชวี ติ ประจาวนั ไดอ้ ยา่ งคุม้ คา่ 6.องคป์ ระกอบทกั ษะชีวิตสาคญั ที่เกิดจากกิจกรรม คอื ความคดิ วเิ คราะห์ ความคดิ สรา้ งสรรค์ ตระหนกั ถงึ ความสาคญั ของการใชเ้ วลาใหเ้ กดิ ประโยชน์สงู สดุ ค่มู ือการจดั กิจกรรมลูกเสือสามญั รนุ่ ใหญ่เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิตชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 3 149